SKKN một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học môn hình học 8

SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”

PHẦN THỨ NHẤT: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
1. Lí do chọn đề tài.
Một xã hội muốn phát triển vững mạnh đòi hỏi phải xác định và đầu tư được nhân tố cơ
bản. Với bề dày lịch sử của bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước Việt Nam luôn xác định
được nhân tố để đưa đất nước vươn lên tầm cao mới là con người Việt Nam vừa hồng vừa
chuyên. Con người ấy chính là sản phẩm của quá trình giáo dục theo định hướng đúng đắn.
Bởi vậy trong nghị quyết 4 của BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam khóa VII( 1 – 1993) đã
khẳng định rằng “ Giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII
một lần nữa khẳng định” Cùng với khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo là quốc sách hàng
đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”.
Năm học 2010 – 2011 là năm tiếp tục hưởng ứng cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” cùng với cuộc vận động” Nói khơng với tiêu cực trong thi cử
và bệnh thành tích trong giáo dục”. Đồng thời là năm học thứ ba triển khai cuộc vận động”
Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “ứng dụng cơng nghệ thông tin trong
giáo dục”. Đặc biệt trong bối cảnh cả nước tưng bừng phấn khởi trong khơng khí của Đại
hội Đảng toàn quốc, toàn ngành giáo dục đang nỗ lực đổi mới phương pháp giảng dạy theo
hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập để đào tạo ra
những con người năng động, sớm thích ứng với đời sống xã hội, đẩy nhanh sự nghiệp
CNH-HĐH đất nước; đòi hỏi đội ngũ giáo viên phải không ngừng đổi mới nội dung,
phương pháp, để trong mỗi tiết dạy bình thường ở trường phổ thơng học sinh được hoạt
động nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn và quan trọng là được suy nghĩ nhiều hơn trên con
đường chủ động chiếm lĩnh nội dung học tập.
Nghị quyết số
02/NQ-HNTW khóa VIII của Đảng đã nêu bật yêu cầu:
“Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn
luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”. Luật giáo dục nước CHXHCN Việt Nam
cũng nêu rõ: “ phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động tư duy
sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý thức vươn
lên”.

Định hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay đã xác định: “ phương pháp dạy học
Toán trong nhà trường các cấp phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động của người học,
hình thành và phát triển năng lực tự học, trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo
của tư duy”. Bắt nguồn từ định hướng đó giáo viên cần học hỏi, nghiên cứu, tìm tòi và áp
dụng những phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng vùng miền, từng đối tượng học
sinh, từng kiểu bài làm cho giờ học đạt hiệu quả cao nhất.
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

1


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy và tìm hiểu thực tiễn tại trường THCS Hồng Thủy- một
địa bàn cịn nhiều khó khăn, tơi nhận thấy còn nhiều học sinh chưa nắm vững kiến thức cơ
bản của mơn Tốn nói chung, phân mơn Hình học nói riêng. Điều đó thể hiện qua chất
lượng bộ mơn vẫn còn thấp, các bài kiểm tra, bài thi chưa đạt u cầu cịn nhiều. Q trình
kiểm tra đó cho thấy phản ứng từ phía học sinh là : phân mơn Hình học khó tiếp thu,lượng
kiến thức trong giờ học nhiều mà lại khơ khan, khơng hấp dẫn.... Điều đó nảy sinh trong tôi
những trăn trở: Làm thế nào để nâng cao chất lượng bộ môn? Làm thế nào để học sinh hứng
thú , say mê trong khi học? có biện pháp nào để tạo niềm say mê cho các em?.....Với mong
muốn tìm ra những đáp án đó đã thúc đẩy tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “ Một số biện
pháp tạo hứng thú cho học sinh học môn Hình học 8”. đề tài này tơi biết là đã có nhiều
người nghiên cứu và có nhiều hướng giải quyết, song bám sát thực tế nhà trường và tâm lí,
hồn cảnh đối tượng của mình tơi mạnh dạn nghiên cứu theo quan điểm của bản thân.
2. Mục đích của đề tài.
Hướng dẫn học sinh tiếp thu mơn Tốn nói chung, mơn Hình học nói riêng đạt kết quả
cao khơng phải là chuyện nói đến đâu làm ngay được đến đó. Muốn đạt hiệu quả giảng dạy
đòi hỏi một mặt kiến thức của thầy phải vững, phải sâu, phải có phương pháp phù hợp; mặt

khác địi hỏi người thầy có kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm thật khéo léo. Với đối tượng học
sinh lớp 8 các em đã bắt đầu có biểu hiện của lứa tuổi “ tập làm người lớn” nên lời khen,
lời động viên đối với các em phát huy hiệu quả khơng nhỏ. Bởi nó đã tác động vào thế giới
tâm lí, tình cảm của các em khiến nảy sinh hứng thú về vấn đề đang được đặt ra hướng các
em đến với những hành vi tự giác, chủ động và tích cực trong việc chiếm lĩnh tri thức. Đặc
biệt với học sinh có biểu hiện chán học, khó tiếp thu hoặc khơng có tinh thần tiếp thu kiến
thức sẽ khiến các em rơi vào tình trạng học sa sút. Bởi vậy người giáo viên phải dùng cái
tâm của mình để giúp các em vượt qua trở ngại này vươn lên trong học tập. Và khi ấy người
giáo viên thực sự dành cho các em một sự động viên, khích lệ kịp thời để tạo ra một bước
đột phá trong học tập. Khi xác định được mục đích, ý nghĩa lớn lao của vấn đề này mới có
thể xây dựng được phương pháp phù hợp nhất. Bởi vậy biện pháp tạo hứng thú cho học sinh
học phân môn Hình học 8 là một nội dung có tính chất quan trọng và lâu dài đối với nhà
trường nói chung và từng giáo viên nói riêng. Khi xây dựng đề tài này bản thân tơi hướng
đến mục đích cụ thể như vậy nhằm triển khai có hiệu quả phương pháp mà mình đã tích lũy
qua nhiều năm làm cơng tác giảng dạy mơn Tốn cho học sinh THCS.

GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

2


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”

PHẦN THỨ II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Thực trạng.
1.1. Những vấn đề cơ sở lí luận.
Hoạt động sư phạm là một hoạt động đặc biệt vừa mang tính khoa học vừa mang tính
nghệ thuật. Nó đòi hỏi người giáo viên một năng lực sư phạm vững vàng, một phương

pháp giảng dạy phù hợp theo hướng tích cực giúp học sinh chủ động chiếm lĩnh kiến
thức. Việc tạo cho học sinh niềm hứng thú học tập phân mơn Hình học hồn tồn phụ
thuộc vào năng lực sư phạm của người giáo viên. Muốn đạt điều đó, bên cạnh việc trau
bồi kiến thức chuyên môn thông qua các hình thức khác nhau thì việc nghiên cứu để tạo
cho mình một tiếng nói sư phạm riêng lại rất cần thiết. Điều đó giúp giáo viên có thể
truyền thụ cho học sinh một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu, phù hợp khả năng tiếp thu của
từng đối tượng.
Bám sát định hướng chung của ngành trong việc đổi mới phương pháp dạy học Tốn
ở trường THCS là tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, khơi dậy và phát triển
năng lực tự học, nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng tạo, nâng
cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm say mê, hứng thú học tập cho các em.
Đặc biệt những năm học gần đây toàn ngành đang thực hiện phong trào “ Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” thì việc tạo hứng thú học tập cho học sinh
cũng chính là tạo cho các em có niềm tin trong học tập, khơi dậy trong các em ý thức “
mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Đó chính là cơ sở để khẳng định tạo hứng thú
cho học sinh học tập nói chung, phân mơn Hình học nói riêng trở thành một địi hỏi đối
với người làm cơng tác giảng dạy.
1.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
Từ thực tiễn giảng dạy mơn Tốn 8 của chương trình đổi mới SGK phổ thông tại
trường THCS Hồng Thủy tôi nhận thấy rằng:
Trong trường THCS mơn Tốn là mơn khoa học ln được chú trọng cao và cũng là
mơn có nhiều khái niệm trừu tượng. Nhất là phân mơn Hình học có nhiều khái niệm trừu
tượng nhất, bởi khi thực hiện các bài làm đối với hình vẽ lại phải “ mở rộng” các yếu tố
như: vẽ thêm đường phụ để chứng minh, điểm, đường thẳng hay suy luận.... Kiến thức
trong bài tập phong phú rất nhiều so với nội dung lí thuyết mới học. Bên cạnh đó yêu
cầu bài học lại cao phải suy diễn chặt chẽ, lôgic.
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

3


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Nếu phân mơn Đại số các dạng bài tập thường có cách làm rất rõ ràng, chẳng hạn
như: khi chia đa thức một biến đã sắp xếp, giải phương trình chứa ẩn ở mẫu thức, giải
bài tốn bằng cách lập phương trình thì SGK đưa ra các bước giải rất cụ thể ; thì phân
mơn Hình học lí thuyết vừa ít lại trừu tượng, các hướng đi cụ thể ít nên học sinh khó
định hướng cách làm. Hơn nữa sự chênh lệch giữa kiến thức lí thuýêt với lượng bài tập
và thời gian luyện tập lại quá lớn. Do đó rất khó khăn trong việc chữa bài tập cho học
sinh làm ở nhà, chọn bài để hướng dẫn trên lớp sao cho đầy đủ kiến thức cơ bản mà
SGK yêu cầu.
Học sinh khó khăn trong việc lập luận, suy diễn lôgic đã tạo nên thái độ miễn cưỡng,
chán nản ở các em. Từ đó nhiều em không nắm được kiến thức cơ bản, làm bài tập ở nhà
cũng chỉ đối phó, lúng túng trong việc chọn và sử dụng dụng cụ để vẽ hình..... Điều này
cho thấy giáo viên phải bỏ nhiều công sức để nghiên cứu, chọn lọc cho mình một cách
soạn giảng tốt nhất để tạo hứng thú cho học sinh trong bài giảng.
Hơn nữa trường THCS Hồng Thủy nằm doc trên tuyến Quốc lộ 1A của huyện Lệ
Thủy, nền kinh tế còn nhiều khó khăn, điều kiện học tập chưa đầy đủ. Học sinh phần lớn
khơng có thời gian học ở nhà, gia đình chưa quan tâm đúng mức, vấn đề xã hội hóa giáo
dục chưa ngang tầm với giai đoạn hiện nay. Bởi vậy chất lượng học tập chưa cao, số học
sinh bị hổng kiến thức còn nhiều, nhất là nhiều em có tâm lí sợ mơn Hình học.
Qua điều tra về mức độ hứng thú học mơn Hình học của lớp 8C đầu năm học 2010 –
2011 cho thấy kết quả:
Số HS có hứng thú
Số HS khơng có hứng thú
Tổng số HS
SL
%

SL
%
38
5
13
33
87
Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm phân mơn Hình học thất đáng lo ngại:
Khá giỏi
Trung bình
Yếu kém
TSHS
SL
%
SL
%
SL
%
38
3
7.8
14
36,8
21
55.2
2. Những giải pháp.
Từ thực trạng học tập của học sinh trường THCS Hồng Thủy trong phân mơn Hình
học, đặc biệt là kết quả khảo sát chất lượng đầu năm còn thấp nên tôi đã tiến hành áp
dụng các phương pháp nhằm gây hứng thú cho các em trong giờ học Hình học như sau:
Biện pháp 1. Tạo hứng thú cho học sinh khi tìm hiểu kiến thức mới.

GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

4


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Như đã khẳng định học sinh THCS là lứa tuổi rất hiếu động, thích tị mị, ưa khám
phá và muốn được mọi người cơng nhận năng lực của mình, khơng thích bị áp đặt, phê
bình. Điều này cho thấy khi truyền thụ kiến thức giáo viê phải lựa chọn phương pháp
phù hợp, nhẹ nhàng, kích thích được tính tị mị của các em để xuất hiện nhu cầu khám
phá, từ đó các em có tâm lí để chinh phục kiến thức.
Như vậy phải làm thế nào để tạo hứng thú cho các em trong giờ học? Rõ ràng để
làm được điều này giáo viên phải đầu tư thật kỹ cho tiết dạy của mình. Riêng tơi khi đạy
giờ Hình học thường chọn cho mình phương pháp tạo tình huống từ những vấn đề thực
tiễn như: đưa ra tình huống trong thực tế hoặc kể một câu chuyện có liên quan mật thiết
đến tốn học. Từ đó học sinh tham gia tiết học tích cực, hào hứng hơn, các em khơng
cịn cảm giác bị gị ép, căng thẳng và chán nản, đồng thời các em sẽ nhận thức được tính
thực tiễn của bộ mơn
Chẳng hạn: Khi dạy bài “Đường trung bình của tam giác” tơi đưa ra vấn đề làm thế nào
để gián tiếp đo khoảng cách giữa hai điểm A, B ở hai bên bờ ao?
Khi dạy bài “Đối xứng trục” vấn
A
B
đề cần giải quyết là làm thế nào
để cắt được một hình chữ H nhanh như
tờ giấy hình chữ nhật.

H

Khi dạy bài “ Hình thoi” tơi hỏi vì sao các thanh sắt ở cửa xếp lại dễ dàng đẩy ra kéo vào
được?
Với bài “ Diện tích hình thang” để học sinh nhớ cơng thức tơi cho các em ghi nhớ theo
câu nói vần:
“Muốn tính diện tích hình thang , đáy lớn đáy bé ta mang cộng vào, rồi
đem nhân với chiều cao, chia
A
B
đôi lấy nửa thế nào cũng ra”.

S

ABCD

=

AB + CD
AH
2

D

H

C

Mỗi kiểu bài đều có một đặc thù riêng và phương pháp dùng hình ảnh trực quan
rất thích hợp đối với hình học: mơ hình, vật thật, tranh vẽ...là yếu tố khơng thể thiếu khi
vào tiết dạy. Ngồi ra giáo viên nên tìm những vật thật trong thực tế để tạo sự mới lạ và
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

5


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
thú vị cho học sinh, như dạy bài Đường thẳng song song cách đều tôi chỉ cho học sinh
hình ảnh các song cửa sổ, các thanh rui mèn ở mái nhà. Bài “ Diện tích đa giác” tôi yêu
cầu học sinh về nhà xem diện tích nhà mình mấy m2......
Vận dụng cách làm đó lớp học rất vui vẻ, học sinh tham gia xây dựng bài rất tích
cực, đồng thời các em nhớ lâu và vận dụng làm bài tập nhanh hơn.
Trong mỗi tiết dạy tôi chủ động phân định đối tượng học sinh theo 3 cấp: khá giỏi, trung
bình, yếu kém để giao nhiệm vụ phù hợp với từng đối tượng, từ đó lơi cuốn tất cả các
em cùng tham gia xây dựng bài học. Câu hỏi của giáo viên cũng cần phải gợi mở, dễ
hiểu để kích thích sự suy nghĩ của các em.
Ví dụ: Khi xây dựng định lí Ta-lét trong bài nh lớ Ta-lột trong tam giỏc
Giáo viên treo bảng phụ ?3
A
B’
B

C’
C

Gợi ý : vì các đường kẻ ngang là các đường thẳng song song cách đều nên các đoạn liên
tiếp trên AB bằng nhau,mcác đoạn liên tiếp trên AC cũng bằng nhau. Giả sử lấy m làm
đơn vị một đoạn chắn trên AB, n làm đơn vị một đoạn chắn trên AC. Hỏi học sinh đối
tượng kém đoạn AB’ mấy đơn vị?
Hỏi học sinh yếu tỉ số

AB '
AC '
AB ' AC '
= ?;
= ? từ đó so sánh hai tỉ số
;
AB
AC
AB AC

Gọi học sinh trung bình so sánh hai trường hợp còn lại.
Yêu cầu học sinh khá phát biểu thành định lí từ bài tốn.
u cầu học sinh giỏi nêu GT, KL
Làm như vậy trong mỗi tiết học huy động tất cả các đối tượng học sinh vào xây dựng bài
học.
Biện pháp 2. Tạo hứng thú, sự hấp dẫn cho học sinh trong những tiết ơn tập.
Mơn Hình học sau mỗi phần hoặc chương giáo viên phải hệ thống hóa kiến thức
trọng tâm, tạo hứng thú cho học sinh bằng cách cho những trò chơi: hệ thống kiến thức
bằng sơ đồ họăc bảng rồi yêu cầu học sinh điền vào những ô trống. Việc làm này giúp
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

6


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
học sinh nhận thấy sự liên quan giữa các phần đã học. Từ đó các em khắc sâu kiến thức
và nhớ lâu.

Chẳng hạn: phần “ tứ giác” giáo viên chuẩn bị sơ đồ về mối liên hệ của các tứ giác trên
bảng phụ kết hợp với các hiệu ứng trình chiếu trên giáo án điện tử thay đổi theo từng
hình cho các em trả lời định nghĩa, tính chất và dấu hiệu nhận biết.
Tứ giác

H×nh thang

Thang cân

Thang vuông

Hình
bình
hành

Chữ nhật

H thoi

H vuông
Tuy nhiờn s hng thỳ cho phân mơn Hình học khơng chỉ tạo ra trong tiết học mà cịn
phải kích thích cho học sinh trong thời gian học ở nhà. Chính vì vậy, đối với giáo viên
trực tiếp giảng dạy có thể phối hợp với giáo viên trong cùng phân môn ở các khối lớp tổ
chức những chuyên đề tìm ra cách giải nhanh, ngắn gọn cho những bài toán hoặc sáng
tạo ra những thiết bị, mơ hình ứng dụng của hình
học...Những tình huống phát huy được khả năng tư duy sáng tạo, giúp các em tin tưởng
và u thích mơn học.
Biện pháp 3. Tạo hứng thú cho học sinh khi áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
Mơn Hình học là phân mơn gắn liền với thực tế cuộc sống, vì vậy trong quá trình dạy
học giáo viên cần phải cho học sinh liên hệ kiến thức đã học vào thực tế, sử dụng các

kiến thức hình học vào các cơng việc hàng ngày. Điều này làm cho học sinh khỏi phải
trừu tượng khi học lí thuyết và các em có thể nhớ kiến thức lâu hơn.
Ví dụ: Khi học chương tứ giác giáo viên hướng dẫn cho học sinh cắt thế nào để được
chính xác các hình “ hình thang cân” thì phải gấp một lần tờ giấy cắt hai đáy song song,
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

7


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
rồi cắt hai cạnh bên bằng nhau; cắt hình thoi thì phải gấp hai lần tờ giấy rồi cắt cạnh của
nó vì hình thoi có hai đường chéo là trục đối xững và bốn cạnh bằng nhau. Học xong
chương 2 “ Diện tích đa giác” giáo viên tổ chức một buổi thực hành chia lớp thành 4 tổ,
mỗi tổ đo một khu vực của khuôn viên trường sau đó tổng hợp lại để biết được diện tích
của khn viên trường.
Biện pháp 4 :Tạo hứng thú cho học sinh khi giải bài tập.
Học kết hợp với hành là một phương pháp học tập quan trọng mà giáo viên nào cũng
phải hình thành và rèn luyện cho học sinh. Song học sinh thường gặp rất nhiều khó
khăn khi giải bài tập hình học vì nó có tính chất chặt chẽ, lơgíc và trừu tượng nên giáo
viên cần cho học sinh phân tích
kỹ bài tốn theo hướng đi lên hoặc đi xuống
và cho các em nhắc lại kiến
thức cũ có liên quan đến bài tốn.
Ví dụ: Khi hướng dẫn cho học sinh giải
bài tập 54 trang 96 SGK tơi phân
tích theo sơ đồ :
B,C đối xứng nhau qua O
⇑

B,O,C thẳng hàng và OB = OC
⇑

Ô1 + Ô2 + Ô3 + Ô4 = 180o và OB = OC = OA
⇑

Ô2 + Ô3 = 900,
OAB cân,
OAC cân.
Cần phát huy sức mạnh của tập thể trong học tập. Bởi vì khi giảng bài tập giáo viên
cho học sinh hoạt dộng theo nhóm từ 4 đến 6 em, tùy theo yêu cầu của bài tốn , các
nhóm được phân chia ngẫu nhiên hoặc chỉ định , được giao cùng nhiệm vụ hoặc những
nhiệm vụ khác nhau. Nhóm tự bầu nhóm trưởng nếu thấy cần, trong nhóm phân cơng
mỗi người một việc, mỗi thành viên phải làm việc tích cực, giúp đỡ nhau giải quyết vấn
đề trong khơng khí thi đua với các nhóm khác. Nhóm cử ra một bạn đại diện trình bày
trước lớp.
Ví dụ: Trong giờ luyện tập cuối chương “Tứ giác” giáo viên đưa ra bài tập 89, trang
111 SGK. Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm theo 4 trình độ khác nhau như yếu kém,
trung bình, khá, giỏi. phân cơng nhiệm vụ cho từng nhóm:
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

8


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
+ yếu kém làm câu a),
+ trung bình làm câu b)

+khá làm câu c),
+ giỏi làm câu d).
Sau đó giáo viên gọi bất kỳ một đại diện nào của nhóm báo cáo kết quả.
Đối với phân mơn hình học việc chọn lọc và phân loại bài tập là rất quan trọng, vì vậy
giáo viên có thể chia bài tập ra thành nhiều dạng: Bài tập cơ bản áp dụng ngay cơng
thức, định nghĩa, định lí vừa học giúp học sinh có niềm tin và khắc sâu kiến thức; dạng
bài tập thực tế cho thấy tính thực tiễn của toán học; dạng bài tập suy luận tổng hợp địi
hỏi học sinh phải tìm tịi, suy nghĩ, hứng thú khám phá...nhằm củng cố lại kiến thức của
phần hay chương đó.
Khi làm được điều này nó thuận lợi rất nhiều khi giao và hướng dẫn bài tập về nhà
cho các em, từ đó các em có thể làm các bài tập tương tự thuận lợi hơn.
Biện pháp 5: Tạo hứng thú cho học sinh khi vẽ hình.
Khả năng vẽ hình khơng phải học sinh nào cũng có, trong khi học phân mơn Hình
học một yếu tố quan trọng là phải biết vẽ hình. Thế nhưng vẽ ra sao? Yếu tố nào trước,
yếu tố nào sau? Ký hiệu như thế nào? Cần những dụng cụ nào?... Điều này học sinh cần
có một q trình rèn luyện lâu dài dưới sự chỉ dẫn của giáo viên ngay từ khi các em làm
quen kiến thức mới.
Khi vẽ cần xác định cho học sinh vừa đọc vừa vẽ, cần bổ sung các yếu tố phụ và biết
biểu diễn các ngôn ngữ sang kí hiệu hình học.
Để thực hiện những điều đó giáo viên phải lựa chọn cách vẽ để hướng dẫn học sinh
vẽ hình. Cụ thể:
- Rèn cho học sinh có thói quen kí hiệu trên hình vẽ các trường hợp : điểm, các đoạn
thẳng bằng nhau, các góc bằng nhau, các trường hợp vng góc, bổ sung các yếu tố phụ
trên hình....
- Hướng dẫn học sinh cách sử dụng các dụng cụ:
+ Êke: vẽ góc vng, hai đường thẳng song song....
+ Compa: vẽ đường tròn, cung tròn, hai đoạn thẳng bằng nhau..
+ Thước thẳng: vẽ đường thẳng...
Một yếu tố gây nhiều hứng thú nhất khi học hình đó là sử dụng phấn màu khi trình
bày hình vẽ trên bảng giáo viên nên sử dụng phấn màu hợp lí ở các điểm đặc biệt, đường

đặc biệt giúp học sinh dễ phát hiện kiến thức từ vẽ hình.
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

9


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Ở một số tiết giáo viên nên sử dụng phần mềm PowerPoint trình chiếu các bước vẽ hình
cho học sinh quan sát.
Ví dụ: Vẽ hình thoi là tứ giác có bốn cạnh bằng nhau. Do vậy khi tơi u cầu nêu cách
vẽ hình thoi thì học sinh đã phát hiện có thể dùng Compa để vẽ bốn cung trịn có bán
kính bằng nhau, giao điểm của bốn cung trịn đó chính là bốn đỉnh của hình thoi. Tơi đã
chuẩn bị các bước dựng hình thoi và đặt tồn bộ phần dựng hình ở chế độ tự động
( Automatic) cứ 1 giây thì hiện 1 dối tượng.
B
A

R
C

D

- Lấy hai điểm A, C bất kì
- Vẽ cung trịn tâm A bán kính R và cung trịn tâm C có cùng bán kính.
- Hai cung trịn trên cắt nhau tại điểm B và D.
- Kẻ các đoạn thẳng AB, BC, CD, DA ta được hình thoi ABCD.
Học sinh vừa quan sát vừa lắng nghe giáo viên giới thiệu lần lượt từng bước dựng
hình thoi, từ đó có thế vẽ lại dựa vào vở của mình khơng mấy khó khăn.

Tóm lại, các bài tập đều yêu cầu học sinh vẽ hình, nên khi vẽ các em phải đọc kỹ bài,
đọc đến đâu vẽ đến đó, vẽ rõ ràng và dùng đúng dụng cụ vẽ, từ đó học sinh trả lời yêu
cầu đề bài. Đặc biệt phải hình thành cho học sinh thói quen phân tích kỹ đề bài, định
hướng vẽ và dự đốn các trường hợp xảy ra, khơng nên vẽ hình đặc biệt, điểm đặc biệt.
Chẳng hạn:
- Cho tam giác ABC thì khơng nên vẽ cân, vng hay đều.
- Cho M là điểm nằm giữa AB thì khơng nên lấy tại trung điểm của AB.
PHẦN III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT
1. Kết quả đạt được.
Trong quá trình giảng dạy học kỳ I vừa qua khi áp dụng kinh nghiệm của mình để
soạn giảng và vận dụng vào thực tế tơi nhận thấy có sự thay đổi đáng mừng:
- Học sinh đã có thái độ học tập tích cực, thích thú hơn trong tiết học, chủ động nêu
lên những thắc mắc, khó khăn về bộ môn với giáo viên, các em hưởng ứng rất nhiệt tình.
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

10


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Bên cạnh đó bài tập giao về nhà đã được các em làm một cách nghiêm túc, tự giác học
bài và nắm được kiến thức cơ bản sau khi học xong mỗi bài.
- Phần lớn các bài kiểm tra đã được nâng lên, các em vẽ hình đúng, xác định hướng
đi bài tốn, số học sinh chứng minh lơgíc và chặt chẽ được tăng lên.
- Từ những bài học đa số các em đều vận dụng vào thực tiễn các kiến thức như: đo
đạc, cắt hình, xác định tính đối xứng của vật thể....
Cuối học kỳ I điều tra hứng thú học mơn Hình học ủa lớp 8C cho kết quả là:
Tổng số HS
38

Số HS có hứng thú
SL
%
28
73,7

Số HS khơng có hứng thú
SL
%
10
26,3

So với đầu học kỳ I số học sinh hứng thú với phân mơn Hình học tăng lên 50%
Kết quả khảo sát chất lượng học k ỳ I phân mơn Hình học thật đáng phấn khởi :
Khá giỏi
Trung bình
Yếu kém
TSHS
SL
%
SL
%
SL
%
38
18
50
11
28,9

9
23,7
2. Điều kiện áp dụng.
Từ kết quả áp dụng trong thực tế giảng dạy Tốn học của bản thân, tơi nhận thấy đề
tài “ Một số biện pháp gaâ hứng thú cho học sinh học phân mơn Hình học 8” có thể áp
dụng với tất cả các đối tượng học sinh khối 8 trong các nhà trường phổ thông, với tất cả
những người làm cơng tác giảng dạy Tốn.
3. Kiến nghị đề xuất.
Để làm tốt và hiệu quả hơn công tác giáo dục, giảng dạy Tốn học nói chung, Hình
học nói riêng trong nhà trường THCS, tôi xin mạnh dạn đề xuất một vài ý kiến nhỏ sau:
- Các cấp lãnh đạo tổ chức thường xuyên các cuộc hội thảo, chuyên đề bàn về
phương pháp dạy học Tốn theo hai phân mơn: đại số và hình học để cán bộ giáo viên
được trao đổi nhiều hơn nữa nhằm học hỏi, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ.
- Tạo điều kiện hơn về đồ dụng dạy học nhằm phát huy hiệu quả dạy học.
4. Bài học kinh nghiệm.
Thực tiễn dạy học trong thời gian qua và việc áp dụng phương pháp trên vào quá trình
giảng dạy, tôi đã rút ra một số bài học cơ bản sau:
GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

11


SKKN:“ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học mơn Hình học 8”
Một là: Mỗi giáo viên phải thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện để không
ngừng trau dồi về kiến thức, kỹ năng dạy học nói chung, Hình học nói riêng. Nâng cao
và rèn luyện kỹ năng sư phạm ở độ nhuần nhuyễn.
Hai là: Thường xuyện đổi mới về cách soạn, cách giảng; đưa các ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học, đa dạng hóa các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học để lơi

cuốn được học sinh vào q trình học tập.
Ba là: Cần quan tâm sâu sát đến từng đối tượng học sinh, đặc biệt là học sinh yếu
kém, giúp đỡ ân cần, nhẹ nhàng, tạo niềm tin, hứng thú cho các em trong môn học.
Bốn là: Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải hướng học sinh vào việc phát huy
tính tích cực, chủ động sáng tạo, tạo ra những tình huống có vấn đề để học sinh thảo
luận. Trong mỗi tiết học phải tạo ra được sự giao lưu đa chiều giữa giáo viên - học sinh,
học sinh - học sinh, giữa các tổ - nhóm.
Năm là: Giáo viên cần mạnh dạn đưa các ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học
như các phàn mềm vẽ hình, các loại máy đa năng, các hiệu ứng hình ảnh để tiết học
thêm sinh động.
KẾT LUẬN
Sau khi nghiên cứu và triển khai vấn đề này bản thân tôi nhận thấy: để tạo cho học
sinh hứng thú học phân môn Hình học 8 giáo viên phải từng bước tạo hứng thú cho học
sinh qua việc tìm hiểu kiến thức mới, thông qua các buổi thực hành, qua việc phân loại
bài tập, vẽ hình ... Đồng thời phải ln gần gũi, tìm hiểu những khó khăn, sở thích của
học sinh để từ đó có những biện pháp phù hợp hơn. Bên cạnh đó cần có thời lượng phù
hợp áp dụng kiến thức hình học vào thực tiễn đời sống và để học sinh thấy được tính
khoa học, giá trị thực tiễn của bộ môn.
Trên đây là một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học phân mơm Hình học 8 mà
bản thân tôi đã nghiên cứu, thực hiện và đã có nhiều thay đổi trong q trình học tập của
học sinh. Xin mạnh dạn đưa ra trao đổi với đồng nghiệp để cùng áp dụng nhằm đưa kết
quả dạy học mơn Tốn nói chung, phân mơn Hình học nói riêng, góp phần nâng cao chất
lượng tồn diện. Rất mong được sự góp ý từ đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo để thực sự
đề tài này là một sáng kiến phổ biến sâu rộng.

GV: Nguyễn Văn Việt

Trường THCS Hồng Thủy

12