Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề: Đánh bắt hải sản bằng lưới vây
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (212.65 KB, 56 trang )
BỘ NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NƠNG THƠN
CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ
TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
NGHỀ: ĐÁNH BẮT HẢI SẢN BẰNG LƯỚI VÂY
(Phê duyệt tại Quyết định số 481 /QĐ-BNN-TCCB ngày 7 tháng 4 năm 2013
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
2
Hà Nội, Năm 2013
3
BỘ NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRIỂN NÔNG THÔN
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
(Phê duyệt tại Quyết định số 481/QĐ-BNN-TCCB ngày 07 tháng 4 năm 2014
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Tên nghề: Đánh bắt hải sản bằng lưới vây
Trình độ đào tạo: Sơ cấp nghề
Đối tượng tuyển sinh: Lao động nông thôn trong độ tuổi lao động, đủ sức
khoẻ, có trình độ học vấn từ tiểu học trở lên và có nhu cầu học nghề “Đánh bắt
hải sản bằng lưới vây”.
Số lượng mô đun đào tạo: 06
Bằng cấp sau khi tốt nghiệp: Chứng chỉ sơ cấp nghề
I. MỤC TIÊU ĐÀO TẠO
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp
- Kiến thức
+ Mô tả được quy trình chuẩn bị chuyến biển;
+ Mơ tả được phương pháp phát hiện và tập trung đàn cá bằng các
phương pháp thủ công;
+ Liệt kê được các công việc của thủy thủ trong quy trình đánh bắt hải sản
bằng lưới vây;
+ Liệt kê được các công việc của thủy thủ trong quy trình bảo quản hải sản
trên tàu;
+ Mô tả được cấu tạo, các thông số kỹ thuật của bản vẽ lưới vây;
+ Liệt kê được các công việc của thủy thủ trong quy trình sửa chữa, bảo
quản lưới vây;
+ Mơ tả được các cơng tác an tồn trên tàu cá.
- Kỹ năng
+ Thực hiện được những công tác chuẩn bị của lưới vây;
+ Thực hiện được phương pháp phát hiện và tập trung đàn cá;
+ Thực hiện được quy trình đánh bắt hải sản bằng lưới vây;
+ Tiến hành bảo quản hải sản theo đúng quy trình;
+ Đọc được bản vẽ kỹ thuật của lưới vây;
+ Thực hiện được quy trình sửa chữa, bảo quản lưới vây;
+ Thực hiện được các cơng tác an tồn trên tàu cá.
- Thái độ
+ Tuân thủ quy trình đánh bắt hải sản bằng lưới vây;
+ Tuân thủ quy trình sửa chữa, bảo quản lưới vây;
+ Tuân thủ các quy tắc an toàn lao động và vệ sinh trên tàu cá;
+ Chấp hành mệnh lệnh của Thuyền trưởng;
+ Có ý thức bảo vệ môi trường và chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc;
4
+ Có tinh thần u nghề, cầu tiến vì sự phát triển của nghề trong tương lai.
2. Cơ hội việc làm
Sau khi tốt nghiệp khoá học, người học làm thuỷ thủ trên các tàu đánh bắt
hải sản bằng lưới vây của các doanh nghiệp, các tập đoàn đánh cá, các hợp tác xã
nghề cá, các hộ gia đình làm nghề cá có nghề khai thác hải sản bằng lưới vây.
II. THỜI GIAN CỦA KHÓA HỌC VÀ THỜI GIAN THỰC HỌC TỐI THIỂU
1. Thời gian của khóa học và thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian đào tạo: 03 tháng
- Thời gian học tập: 12 tuần
- Thời gian thực học: 440 giờ
- Thời gian kiểm tra kết thúc mô đun và ơn, kiểm tra kết thúc khố học: 40
giờ (trong đó ơn và kiểm tra kết thúc khố học là 16 giờ)
2. Phân bổ thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian học tập: 480 giờ
- Thời gian thực học các mô đun đào tạo nghề: 440 giờ
+ Thời gian học lý thuyết: 80 giờ
+ Thời gian học thực hành: 360 giờ
III. DANH MỤC MÔN HỌC, MÔ ĐUN ĐÀO TẠO, THỜI GIAN VÀ
PHÂN BỐ THỜI GIAN HỌC TẬP
Thời gian đào tạo ( giờ )
Mã
Tổng
Trong đó
Tên mơ đun
số
MĐ
Lý
Thực Kiểm
thuyết hành tra*
MĐ01 Chuẩn bị chuyến biển
60
12
40
8
Phát hiện và tập trung đàn cá bằng
60
12
40
8
MĐ02
phương pháp thủ cơng
Thực hiện quy trình đánh bắt hải
104
20
72
12
MĐ03
sản bằng lưới vây
MĐ04 Bảo quản sản phẩm hải sản
80
12
60
8
MĐ05 Sửa chữa và bảo quản lưới
80
12
60
8
Thực hành an toàn lao động trên
80
12
60
8
MĐ06
tàu cá
16
16
Ơn và kiểm tra kết thúc khố học
Tổng cộng
480
80
332
68
5
* Ghi chú: Tổng số thời gian kiểm tra (68 giờ) bao gồm: Số giờ kiểm tra định kỳ
trong từng mơ đun (28 giờ - được tính vào thời gian học thực hành); số giờ kiểm
tra hết các mô đun (24 giờ) và số giờ ôn, kiểm tra kết thúc khóa học (16 giờ).
IV. CHƯƠNG TRÌNH VÀ GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN ĐÀO TẠO
Nội dung chi tiết chương trình và giáo trình mơ đun xem tại các mơ đun
kèm theo
V. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH
ĐỘ SƠ CẤP
1. Hướng dẫn thực hiện các mô đun đào tạo nghề
Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Đánh bắt hải sản bằng lưới
vây” dùng dạy nghề cho lao động nơng thơn có nhu cầu học nghề. Khi học viên
học đủ các mơ đun trong chương trình này và đạt kết quả trung bình trở lên tại
kỳ kiểm tra kết thúc khoá học sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề.
Theo yêu cầu của người học, người sử dụng lao động, cơ sở dạy nghề có
thể dạy độc lập một hoặc một số mô đun cho các học viên và cấp giấy chứng
nhận học nghề là đã hoàn thành các mơ đun đó.
Chương trình nghề “Đánh bắt hải sản bằng lưới vây” gồm 06 mô đun với
các nội dung sau:
- Mơ đun 01: “Chuẩn bị chuyến biển” có thời gian học tập là 60 giờ, trong
đó có 12 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm
bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực
hiện được các công việc: Chuẩn bị lưới vây, kiểm tra các máy khai thác, chuẩn
bị vật tư bảo quản cá, chuẩn bị các dụng cụ, thiết bị tập trung cá.
- Mô đun 02: “Phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương pháp thủ cơng”
có thời gian học tập là 60 giờ, trong đó có 12 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và
8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho người học sau khi học xong có các kiến
thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được các công việc: Chuẩn bị, tập trung cá
bằng ánh sáng, tập trung cá bằng chà; phát hiện cá bằng quan sát, phát hiện cá
bằng thả câu; xử lý sự cố trong q trình phát sáng tập trung.
- Mơ đun 03: “Thực hiện quy trình đánh bắt hải sản bằng lưới vây” có thời
gian học tập là 104 giờ, trong đó có 20 giờ lý thuyết, 72 giờ thực hành và 12 giờ
kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức,
kỹ năng, thái độ để thực hiện được các công việc: Chuẩn bị, thả lưới; thu dây
giềng rút; thu lưới; lấy cá; các công việc sau mẻ lưới.
- Mô đun 04: “Bảo quản sản phẩm hải sản” có thời gian học là 80 giờ,
trong đó có 12 giờ lý thuyết, 60 giờ thực hành, và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này
đảm bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để
thực hiện được các công việc: Chuẩn bị trước khi bảo quản; xếp hải sản vào
khay; làm sạch hải sản; bảo quản hải sản bằng đá xay; kiểm tra, theo dõi sản
phẩm trong quá trình bảo quản, vận chuyển hải sản lên cảng.
6
- Mô đun 05: “Sửa chữa và bảo quản lưới” có thời gian học là 80 giờ,
trong đó 12 giờ lý thuyết, 60 giờ thực hành, 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm
bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực
hiện được các công việc: Chuẩn bị, sửa chữa áo lưới; sửa chữa dây giềng; sửa
chữa, thay thế phao chì; sửa chữa thay thế vòng khuyên; nghiệm thu sau sửa
chữa; bảo quản lưới.
- Mơ đun 06: “Thực hành an tồn lao động trên tàu cá” có thời gian học là
80 giờ trong đó 12 giờ lý thuyết, 60 giờ thực hành, 8 giờ kiểm tra. Mô đun này
đảm bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để
thực hiện được các công việc: An toàn lao động khi làm việc trên boong tàu; an
tồn trong cơng tác phịng, chống cháy trên tàu cá; an tồn trong cơng tác cứu
sinh, cứu thủng, cứu cạn; an toàn trong khai thác thủy sản bằng lưới vây.
Đánh giá kết quả học tập của người học trong toàn khố học bao gồm: kiểm
tra định kỳ trong từng mơ đun, kiểm tra hết mô đun và kiểm tra kết thúc khoá
học, được thực hiện theo“Quy chế thi, kiểm tra và cơng nhận tốt nghiệp trong
dạy nghề hệ chính quy”, ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/QĐBLĐTBXH ngày 24 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội.
2. Hướng dẫn kiểm tra kết thúc khố học
Việc đánh giá hồn thành khóa học đối với học viên được thực hiện thông qua
kiểm tra kết thúc khóa học. Nội dung, hình thức và thời lượng thực hiện theo hướng
dẫn sau:
TT Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Thời gian kiểm tra
Kiến thức, kỹ năng nghề
1 Kiến thức nghề
Trắc nghiệm hoặc vấn đáp
Không quá 60 phút
2
Bài thực hành kỹ năng nghề
Không quá 12 giờ
Kỹ năng nghề
3. Các chú ý khác
Nên tổ chức lớp học ngay tại địa phương, cơ sở sản xuất vào thời điểm
thích hợp, chương trình xây dựng trong thời gian 3 tháng nhưng trong thực tế
thời gian học tập nên bố trí phù hợp với điều kiện của người học. Trong quá
trình dạy nghề có thể tổ chức mời các chuyên gia, người có tay nghề cao tham
gia giảng dạy, hướng dẫn, đánh giá người học.
Trong quá trình thực hiện chương trình nên bố trí cho người học đi thăm
quan các cơ sở đánh bắt hải sản bằng lưới vây có uy tín, áp dụng thành công tiến
bộ khoa học kỹ thuật, tạo điều kiện cho học viên được học tập mơ hình thực tiễn
và thấy được hiệu quả thiết thực của nghề.
Có thể tổ chức lồng ghép với chương trình dạy nghề các hoạt động ngoại
khố liên quan đến chun mơn và các hoạt động văn hoá, thể thao phù hợp với
7
điều kiện của lớp học, hoạt động của cơ sở sản xuất và phong tục tập quán của
địa phương.
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: Chuẩn bị chuyến biển
Mã số mơ đun: MĐ 01
Nghề: Đánh bắt hải sản bằng lưới vây
8
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
CHUẨN BỊ CHUYẾN BIỂN
9
Mã số mô đun: MĐ01
Thời gian mô đun: 60 giờ;
(Lý thuyết: 12 giờ; Thực hành: 40 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 08 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MƠ ĐUN:
- Vị trí: Mơ đun “Chuẩn bị chuyến biển” là mơ đun chun mơn nghề trong
chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề: “Đánh bắt hải sản bằng lưới vây”;
được giảng dạy đầu tiên, mô đun “Chuẩn bị chuyến biển” được giảng dạy kết
hợp với mô đun “Thực hành an toàn lao động trên tàu cá” hoặc kết hợp với một
số mơ đun khác trong chương trình theo u cầu của người học.
- Tính chất: Mơ đun “Chuẩn bị chuyến biển” có vai trị quan trọng trong chương
trình; Mơ đun này là Mơ đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành
chuẩn bị chuyến biển. Mô đun này giảng dạy tốt nhất là ở các cơ sở nghề cá có
nghề lưới vây. Thời gian học nên bố trí vào thời điểm thích hợp với người học.
II. MỤC TIÊU MƠ ĐUN:
- Kiến thức:
+ Mơ tả được nội dung cơng tác vệ sinh tàu, liệt kê được những dụng cụ làm vệ
sinh tàu, cách làm vệ sinh boong chính, boong thượng, làm vệ sinh mạn và cột,
hầm hàng…;
+ Mô tả được nội dung chuẩn bị lưới vây;
+ Liệt kê được những dụng cụ, vật tư bảo quản sản phẩm chuẩn bị cho chuyến
biển;
- Kỹ năng:
+ Thực hiện được công việc chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu, tiến hành làm vệ
sinh boong chính, boong thượng,mạn và cột, hầm hàng…;
+ Thực hiện được công việc chuẩn bị lưới vây;
+ Thực hiện được công việc chuẩn bị dụng cụ vật tư bảo quản sản phẩm;
- Thái độ:
+ Tuân thủ mệnh lệnh của thuyền trưởng;
+ Tuân thủ quy định về an toàn trên biển, quy tắc vệ sinh trên tàu.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:
TT
Tên các bài trong mô đun
Thời gian
10
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra*
1
Bài 1: Vệ sinh tàu
20
4
15
1
2
Bài 2: Chuẩn bị lưới vây
20
4
14
2
3
Bài 3: Chuẩn bị dụng cụ, vật tư
bảo quản sản phẩm
16
4
11
1
Kiểm tra hết mô đun
4
Cộng
60
4
12
40
8
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được
tính vào giờ thực hành.
2. Nội dung chi tiết:
Bài 1: Vệ sinh tàu
Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Mô tả được nội dung công tác vệ sinh tàu, chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu,
cách làm vệ sinh boong chính, boong thượng, làm vệ sinh hầm hàng…;
- Thực hiện được công việc chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu, tiến hành làm vệ
sinh boong chính, boong thượng, hầm hàng…
1. Chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh
1.1. Ý nghĩa của việc chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu
1.2. Quy trình kiểm tra dụng cụ làm vệ sinh tàu
1.3. Những chú ý khi chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu
2. Làm vệ sinh boong chính
2.1. Ý nghĩa
2.2. Quy trình làm vệ sinh boong chính
2.3. Những chú ý khi làm vệ sinh boong chính
3. Làm vệ sinh boong thượng
3.1. Ý nghĩa
3.2. Quy trình làm vệ sinh boong thượng
3.3. Những chú ý khi làm vệ sinh boong thượng
4. Làm vệ sinh mạn và cột
4.1. Ý nghĩa
11
4.2. Quy trình làm vệ sinh mạn và cột
4.3. Những chú ý khi làm vệ sinh mạn và cột
5. Làm vệ sinh hầm hàng
5.1. Ý nghĩa
5.2. Quy trình làm vệ sinh hầm hàng
5.3. Những chú ý khi làm vệ sinh hầm hàng
Bài 2. Chuẩn bị lưới vây
Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được nội dung chuẩn lưới vây và các trang thiết b;.
- Chuẩn bị được lưới vây và các trang thiết bị theo lệnh của thuyền trưởng.
1. Kiểm tra vàng lưới vây:
1.1. Ý nghĩa của việc kiểm tra vàng lưới vây.
1.2. Quy trình kiểm tra vàng lưới vây.
1.3. Những chú ý khi kiểm tra vàng lưới vây.
2. Sửa chữa thay thế những hư hỏng của lưới vây sau khi kiểm tra:
2.1. Ý nghĩa.
2.2. Quy trình sửa chữa thay thế những hư hỏng của lưới vây sau khi kiểm tra.
2.3. Những chú ý khi sửa chữa thay thế những hư hỏng của lưới vây sau khi
kiểm tra.
3. Kiểm tra dụng cụ và vật tư dự trữ của lưới vây:
3.1. Ý nghĩa.
3.2. Quy trình kiểm tra.
3.3. Những chú ý khi kiểm tra dụng cụ và vật tư dự trữ của lưới vây.
4. Mua sắm dụng cụ, vật tư dự trữ:
4.1. Ý nghĩa.
4.2. Quy trình mua sắm dụng cụ, vật tư dự trữ.
4.3. Những lưu ý khi mua sắm dụng cụ, vật tư dự trữ.
Bài 3. Chuẩn bị dụng cụ, vật tư bảo quản sản phẩm.
Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Liệt kê được các vật tư, thiết bị bảo quản cá;
12
- Chuẩn bị được các dụng cụ, vật tư bảo quản cá trong tình trạng sẵn sàng làm
việc.
1. Kiểm tra dụng cụ, vật tư bảo quản sản phẩm:
1.1. Giới thiệu dụng cụ, vật tư bảo quản sản phẩm.
1.2. Quy trình kiểm tra.
1.3. Những lưu ý khi kiểm tra.
2. Sửa chữa, thay thế, dụng cụ, thiết bị, vật tư bảo quản sản phẩm bị hư hỏng
2.1. Ý nghĩa.
2.2. Quy trình sửa chữa, thay thế.
2.3. Những lưu ý khi sửa chữa, thay thế.
3. Mua sắm dụng cụ, thiết bị, vật tư, bảo quản sản phẩm
3.1. Ý nghĩa.
3.2. Quy trình mua sắm dụng cụ, thiết bị, vật tư, bảo quản sản phẩm.
3.3. Những lưu ý khi mua sắm dụng cụ, thiết bị, vật tư, bảo quản sản phẩm.
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN:
1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình dạy nghề mơ đun ”Chuẩn bị chuyến biển” trong
chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Đánh bắt hải sản bằng lưới
vây.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: Máy tính, máy chiếu; băng đĩa, tranh
ảnh về công tác chuẩn bị lưới vây.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất:
Phòng học lý thuyết, phòng thực hành: 60m 2; dụng cụ, thiết bị, vật tư theo bảng
sau:
Bảng 1: Bảng kê trang thiết bị, dụng cụ, vật tư thực hành mơ đun Chuẩn bị
chuyến biển/lớp có 30 học viên.
TT
Tên dụng cụ, trang
thiết bị, vật tư
Quy
cách/Model
Số lượng
Chiếc
02
A
Dụng cụ, trang thiết
bị, vật tư vệ sinh tàu
1
Máy bơm
2
Ống nối
m
20
3
Vịi xịt
Chiếc
02
4
Xơ nhựa
10L
06
Ghi chú
13
5
Bàn chải cứng
Cái
10
6
Chổi qt
Chiếc
10
7
Giẻ lau
kg
5
B
Mơ hình vàng lưới
vây
Dài 100m x
cao 5m
02
C
Dụng cụ, vật tư bảo
quản sản phẩm:
1
Máy xay đá
Chiếc
02
2
Xẻng
Chiếc
06
3
Gầu xúc đá
-nt-
06
4
Thùng cách nhiệt
2m x 1m x
0,5 m
03
5
Vải bạt
Chiếc
10
6
Máy bơm
-nt-
02
4. Điều kiện khác: Bảo hộ lao động
V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ:
1. Phương pháp đánh giá:
Đánh giá kết quả học tập gồm đánh giá kiến thức và đánh giá kỹ năng, như:
quan sát, kiểm tra chất lượng, thời gian hồn thành cơng việc học viên thực hiện;
đánh giá thơng qua các bài kiểm tra định kỳ bằng hình thức viết, kiểm tra hết mơ
đun bằng hình thức thực hành.
2. Nội dung đánh giá:
- Kiến thức: kiểm tra trắc nghiệm/ vấn đáp về:
+ Nội dung công tác vệ sinh tàu, chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu, cách làm vệ
sinh boong chính, boong thượng, làm vệ sinh mạn và cột, vệ sinh hầm hàng…;
+ Nội dung chuẩn bị lưới vây;
+ Những dụng cụ, vật tư bảo quản sản phẩm chuẩn bị cho chuyến biển;
- Kỹ năng: được đánh giá qua các bài kiểm tra thực hành về:
+ Công việc chuẩn bị dụng cụ làm vệ sinh tàu, tiến hành làm vệ sinh boong
chính, boong thượng, mạn và cột, hầm hàng…
+ Công việc chuẩn bị lưới vây;
14
+ Chuẩn bị dụng cụ vật tư bảo quản sản phẩm.
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN:
1. Phạm vi áp dụng chương trình:
- Chương trình mơ đun ”Chuẩn bị chuyến biển” áp dụng cho các khóa đào tạo
nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào tạo
nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mơ đun ”Chuẩn bị chuyến biển”có thể sử dụng giảng dạy cùng
một số mô đun khác cho các khóa tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng.
- Chương trình áp dụng cho cả nước.
- Ngồi đối tượng học chính là người lao động nơng thơn, chương trình có thể sử
dụng để giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao động
khác có nhu cầu;
- Là mơ đun giảng dạy tích hợp giữa lý thuyết và thực hành địi hỏi tỷ mỉ, cẩn
thận, chính xác và bố trí phịng học có đủ các trang thiết bị phục vụ giảng dạy và
thực hành.
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mơ đun đào
tạo:
- Phần lý thuyết: Giáo viên cần cập nhật các thông tin về nghề khai thác thủy sản
bằng lưới vây ở Việt
Nam và trên TRÌNH
thế giới, tránh
tình ĐUN
trạng giới thiệu kiến thức
CHƯƠNG
MƠ
đã lạc hậu, hoặc khơng phù hợp với thực tế.
- Phần thực
yếuPhát
là giáohiện
viên làm
mẫu, trung
học viênđàn
làm theo
ít nhất 3 lần
Tênhành:
mơ Chủ
đun:
và tập
cá bằng
để cuối cùng học viên có thể làm theo đúng mà không cần sự hướng dẫn. Để
phương pháp thủ công
đánh giá kết quả thực hành, giáo viên cần thiết kế phiếu đánh giá, trong đó bao
số mô
02kỹ thuật, đánh giá thực hiện về: thời gian,
gồm cácMã
nội dung:
quyđun:
trình,MĐ
u cầu
kỹ thuật,
an tồn,...
Cầnbắt
chú hải
ý giáo
“nóilưới
được vây
thì phải làm được”, nếu
Nghề:
Đánh
sảnviên
bằng
khơng thì khơng tạo niềm tin cho người học, do đó nếu cần thì mời chun gia
thực hành đến hướng dẫn cho học viên.
3. Những trọng tâm của chương trình cần chú ý:
- Kiến thức: Mô tả được nội dung công tác chuẩn bị.
- Kỹ năng: Thực hiện được công tác chuẩn bị chuyến biển theo lệnh của thuyền
trưởng.
- Thái độ:Tuân thủ mệnh lệnh của thuyền trưởng; các quy định về an toàn trên
biển, quy tắc vệ sinh trên tàu.
4. Tài liệu tham khảo:
- Giáo trình Lưới vây Trường cao đẳng nghề Thuỷ sản Miền Bắc, 2001.
- Các tài liệu khác có liên quan.
15
16
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
PHÁT HIỆN VÀ TẬP TRUNG ĐÀN CÁ
BẰNG PHƯƠNG PHÁP THỦ CƠNG
Mã số mơ đun: MĐ 02
Thời gian mô đun: 60 giờ
(Lý thuyết: 12 giờ ; Thực hành: 40 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 8 giờ )
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MƠ ĐUN
- Vị trí: Mơ đun “Phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương pháp thủ
công” là một mô đun chuyên môn nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ
cấp của nghề Đánh bắt hải sản bằng lưới vây, mô đun này được giảng dạy sau
mô đun chuẩn bị chuyến biển; Mô đun “Phát hiện và tập trung đàn cá bằng
phương pháp thủ công” được giảng dạy kết hợp với mô đun “Thực hành an toàn
lao động trên tàu cá” hoặc kết hợp với một số mơ đun khác trong chương trình
theo u cầu của người học.
- Tính chất: Mơ đun “Phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương pháp thủ
công” là mô đun chun mơn nghề. Mơ đun này mang tính tích hợp giữa kiến
thức lý thuyết và kỹ năng thực hành, chủ yếu là thực hành, được giảng dạy tại
các địa phương hoặc các cơ sở đào tạo nghề.
II. MỤC TIÊU MƠ ĐUN:
- Kiến thức:
+ Mơ tả được phương pháp kiểm tra phát hiện hư hỏng, liệt kê những vật
tư hư hỏng để đề nghị mua sắm mới và thay thế các thiết bị quan sát, phát hiện
đàn cá;
+ Liệt kê được các phương pháp quan sát phát hiện đàn cá bằng phương
pháp thủ công như:quan sát phát hiện đàn cá bằng mắt thường, bằng ống nhịm
và thả câu;
+ Mơ tả được phương pháp thả chà tập trung cá;
+ Trình bày được phương pháp phát sáng tập trung cá;
+ Liệt kê được những biện pháp xử lý những sự cố xảy ra trong quá trình
phát sáng tập trung cá.
- Kỹ năng:
+ Kiểm tra phát hiện được các hư hỏng, lập bảng thống kê những thiết bị
hư hỏng để mua sắm mới ; thay thế các thiết bị phát hiện đàn cá;
+ Phát hiện được đàn cá bằng mắt thường, ống nhòm, thả câu;
+ Thực hiện được công việc thả chà tập trung cá;
+ Thực hiện được công việc phát sáng tập trung cá;
17
+ Xử lý được những sự cố xảy ra trong quá trình phát sáng tập trung cá.
- Thái độ:
+ Tuân thủ mệnh lệnh của thuyền trưởng;
+ Tuân thủ quy định về an tồn trên biển.
III. NỘI DUNG MƠ ĐUN
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
Tên các bài trong
Số TT
mô đun
Thời gian
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
8
2
6
Kiểm
tra
1
Chuẩn bị
2
Tập trung cá bằng ánh sáng
12
2
9
1
3
Tập trung cá bằng chà
12
2
9
1
4
Phát hiện cá bằng quan sát
8
2
6
5
Phát hiện cá bằng thả câu
8
2
5
1
6
Xử lý sự cố trong quá trình phát
sáng tập trung cá
8
2
5
1
7
Kiểm tra hết mô đun
4
CỘNG
60
4
12
40
8
2. Nội dung chi tiết
Bài 1: Chuẩn bị
Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu:
- Kiểm tra được các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
- Mua sắm mới các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
- Thay thế các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá bị hư hỏng
1. Kiểm tra các thiết thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
1.1.
Giới thiệu các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
1.2.
Các bước kiểm tra các thiết thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
1.3.
Những chú ý khi kiểm tra các thiết thiết bị tập trung và phát hiện đàn
cá
18
2. Mua sắm mới các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
2.1.
Ý nghĩa
2.2.
Các bước mua sắm các thiết thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá
2.3.
Những chú ý khi mua sắm các thiết thiết bị tập trung và phát hiện đàn
cá
3. Thay thế các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá hư hỏng
3.1. Ý nghĩa
3.2. Các bước thay thế các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá hư hỏng
3.3. Những chú ý khi thay thế các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá hư
hỏng
Bài 2: Tập trung cá bằng ánh sáng
Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Hiểu được phương pháp phát sáng tập trung cá
- Thực hiện được công việc phát sáng tập trung cá
- Theo dõi được nguồn sáng
1. Chuẩn bị
1.1. Giới thiệu phương pháp phát sáng tập trung cá
1.2. Các bước chuẩn bị trước khi phát sáng tập trung cá
1.3. Những chú ý khi chuẩn bị pháp phát sáng tập trung cá
2. Cấp điện cho hệ thống chiếu sáng
2.1. Ý nghĩa
2.2. Các bước cấp điện cho hệ thống chiếu sáng
2.3. Những chú ý trong quá trình cấp điện cho hệ thống chiếu sáng
3. Phát sáng
3.1. Ý nghĩa của việc phát sáng
3.2. Các bước phát sáng
3.3. Những chú ý trong quá trình phát sáng
4. Theo dõi nguồn sáng
4.1. Ý nghĩa của việc theo dõi nguồn sáng
4.2. Các bước theo dõi nguồn sáng
4.3. Những chú ý trong quá trình theo dõi nguồn sáng
5. Báo cáo Thuyền trưởng kết quả theo dõi
19
5.1. Ý nghĩa
5.2. Các bước báo cáo Thuyền trưởng kết quả theo dõi
5.3. Những chú ý khi báo cáo kết quả theo dõi
Bài 3: Tập trung cá bằng chà
Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Kiểm tra được chà
- Sửa chữa, thay thế những hư hỏng của chà
- Thả chà xuống biển
- Xử lý được những sự cố trong quá trình thả chà
1. Kiểm tra chà
1.1. Ý nghĩa của việc kiểm tra chà
1.2. Các bước kiểm tra chà
1.3. Những chú ý trong quá trình kiểm tra chà
2. Sửa chữa, thay thế hư hỏng của chà
2.1. Ý nghĩa của việc sửa chữa thay thế hư hỏng của chà
2.2. Các bước sửa chữa, thay thế hư hỏng của chà
2.3. Những chú ý trong quá trình sửa chữa, thay thế hư hỏng của chà
3. Thả chà xuống biển
3.1. Ý nghĩa
3.2. Các bước thả chà xuống biển
3.3. Những chú ý trong quá trình thả chà xuống biển
Bài 4: Phát hiện cá bằng quan sát
Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu:
- Mô tả được nội dung phương pháp phát hiện đàn cá bằng quan
sát;
- Phát hiện được đàn cá bằng quan sát.
1. Chuẩn bị
1.1. Giới thiệu phương pháp phát hiện đàn cá bằng quan sát
1.2. Các bước chuẩn bị trước khi phát hiện đàn cá bằng quan sát
1.3. Những chú ý khi chuẩn bị
20
2. Phát hiện đàn cá bằng mắt thường
2.1. Ý nghĩa
2.2. Các bước phát hiện đàn cá bằng mắt thường
2.3. Những chú ý khi phát hiện đàn cá bằng mắt thường
3. Phát hiện đàn cá bằng ống nhòm
3.1. Ý nghĩa
3.2. Các bước phát hiện đàn cá bằng ống nhòm
3.3. Những chú ý khi phát hiện đàn cá bằng ống nhòm
4. Báo cáo Thuyền trưởng kết quả quan sát
4.1. Ý nghĩa
4.2. Các bước báo cáo
4.3. Những chú ý khi báo cáo
Bài 5: Phát hiện cá bằng thả câu
Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu:
- Mô tả được nội dung phương pháp phát hiện đàn cá bằng thả câu;
- Phát hiện được đàn cá bằng thả câu.
1. Chuẩn bị
1.1. Giới thiệu phương pháp phát hiện cá bằng thả câu
1.2. Quy trình chuẩn bị
1.3. Những chú ý khi chuẩn bị
2. Phát hiện cá bằng thả câu
2.1. Ý nghĩa
2.2. Các bước phát hiện cá bằng thả câu
2.3. Những chú ý trong các bước phát hiện cá bằng thả câu
3. Báo cáo Thuyền trưởng kết quả theo dõi
3.1. Ý nghĩa
3.2. Các bước báo cáo
3.3. Những chú ý khi báo cáo
Bài 6: Xử lý sự cố trong quá trình tập trung cá
Mục tiêu:
Thời gian: 8 giờ
21
- Mô tả được phương pháp xử lý sự cố trong quá trình tập trung cá
- Xử lý được các sự cố trong quá trình tập trung cá
1. Xử lý khi đèn khơng đúng vị trí
1.1.Ý nghĩa
1.2. Xử lý khi đèn khơng đúng vị trí
1.3. Những chú ý trong q trình xử lý sự cố khi đèn khơng đúng vị trí
2. Xử lý khi bè đèn đứt dây nối với thuyền
2.1.Ý nghĩa
2.2. Các bước xử lý khi bè đèn đứt dây nối với thuyền
2.3. Những chú ý trong quá trình xử lý sự cố khi bè đèn đứt dây nối với thuyền
3. Xử lý khi chà khơng đúng vị trí
3.1.Ý nghĩa
3.2. Các bước xử lý khi chà không đúng vị trí
3.3. Những chú ý trong q trình xử lý sự cố khi chà khơng đúng vị trí
4. Xử lý khi chà bị đứt dây neo
4.1.Ý nghĩa
4.2. Các bước xử lý khi chà bị đứt dây neo
4.3. Những chú ý trong quá trình xử lý sự cố khi chà bị đứt dây neo.
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN:
1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình dạy nghề mơ đun “Phát hiện và tập trung
đàn cá bằng phương pháp thủ công”trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp
nghề của nghề Đánh bắt hải sản bằng lưới vây.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: máy tính, máy chiếu; phim tài
liệu về đánh bắt hải sản bằng lưới vây; băng đĩa, tranh ảnh về phát hiện và tập
trung đàn cá.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất:
- Phòng thực hành: 60 m2
- Dụng cụ, thiết bi, vật tư: như bảng dưới đây:
Bảng kê trang thiết bị, dụng cụ, vật tư thực hành mô đun Phát hiện và tập
trung đàn cá /lớp có 30 học viên
TT
1
Tên dụng cụ,
trang thiết bị, vật tư
Ống nhòm
Quy
cách/Model
Số lượng
Chiếc
06
Ghi chú
22
2
Máng đèn
120cm x 40cm
03
3
Bè đèn
Phao xốp
03
4
Phao chà
Chiếc
03
5
Chà tập trung cá
03
6
Câu
06
7
Nguồn điện
8
Video, hình ảnh minh
họa
Điện lưới
01
02
4. Điều kiện khác: Tham quan tàu đánh bắt hải sản bằng lưới vây trước khi
đi biển.
V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp đánh giá:
Đánh giá kết quả học tập gồm đánh giá kiến thức và đánh giá kỹ năng, như:
quan sát, kiểm tra chất lượng, thời gian hồn thành cơng việc học viên thực hiện;
đánh giá thông qua các bài kiểm tra định kỳ bằng hình thức viết, kiểm tra hết mơ
đun bằng hình thức thực hành.
2. Nội dung đánh giá:
- Kiến thức: kiểm tra trắc nghiệm/ vấn đáp về:
+ Mô tả được phương pháp kiểm tra phát hiện hư hỏng, mua sắm mới và sửa
chữa thay thế các thiết bị tập trung và phát hiện đàn cá;
+ Biết được phương pháp quan sát phát hiện đàn cá bằng mắt thường và ống
nhịm;
+ Mơ tả được phương pháp thả chà tập trung cá;
+ Nêu được phương pháp phát sáng tập trung cá;
+ Liệt kê được những biện pháp xử lý những sự cố xảy ra trong quá trình phát
sáng tập trung cá.
- Kỹ năng: được đánh giá qua các bài kiểm tra thực hành về:
+ Kiểm tra phát hiện được các hư hỏng, mua sắm mới và sửa chữa thay thế các
thiết bị phát hiện và tập trung đàn cá;
+ Phát hiện được đàn cá bằng mắt thường, ống nhòm, thả câu;
+ Thực hiện được công việc thả chà tập trung cá;
+ Thực hiện được công việc phát sáng tập trung cá;
+ Xử lý được những sự cố xảy ra trong quá trình phát sáng tập trung cá.
23
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN:
1. Phạm vi áp dụng chương trình:
- Chương trình mơ đun ” Phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương pháp thủ
công” áp dụng cho các khóa đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3
tháng, trước hết là các khóa đào tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho
lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mơ đun “Phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương pháp thủ
cơng” có thể sử dụng giảng dạy cùng một số mơ đun khác cho các khóa tập
huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng.
- Chương trình áp dụng cho cả nước.
- Ngồi đối tượng học chính là người lao động nơng thơn, chương trình có thể sử
dụng để giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao động
khác có nhu cầu;
- Là mơ đun giảng dạy tích hợp giữa lý thuyết và thực hành địi hỏi tỷ mỉ, cẩn
thận, chính xác và bố trí phịng học có đủ các trang thiết bị phục vụ giảng dạy và
thực hành.
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo:
- Phần lý thuyết: Giáo viên cần cập nhật các thông tin về nghề khai thác thủy sản
bằng lưới vây ở Việt Nam và trên thế giới, tránh tình trạng giới thiệu kiến thức
đã lạc hậu, hoặc không phù hợp với thực tế.
- Phần thực hành: Chủ yếu là giáo viên làm mẫu, học viên làm theo ít nhất 3 lần
để cuối cùng học viên có thể làm theo đúng mà khơng cần sự hướng dẫn. Để
đánh giá kết quả thực hành, giáo viên cần thiết kế phiếu đánh giá, trong đó bao
gồm các nội dung: quy trình, yêu cầu kỹ thuật, đánh giá thực hiện về: thời gian,
kỹ thuật, an toàn,... nếu cần thì mời chuyên gia thực hành đến hướng dẫn cho
học viên.
3. Những trọng tâm của chương trình cần chú ý:
- Kiến thức: Mô tả được nội dung phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương
pháp thủ công.
- Kỹ năng: Thực hiện được công tác phát hiện và tập trung đàn cá bằng phương
pháp thủ công .
- Thái độ:Tuân thủ mệnh lệnh của thuyền trưởng; các quy định về an toàn trên
biển, quy tắc vệ sinh trên tàu.
4. Tài liệu tham khảo:
- Giáo trình Lưới vây Trường cao đẳng nghề Thuỷ sản Miền Bắc, 2010.
- Giáo trình Đánh cá bằng ánh sáng.Trường Cao đẳng nghề Thủy sản Miền Bắc,
2011.
24
- Các tài liệu khác có liên quan
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun : Thực hiện quy trình đánh bắt hải sản
bằng lưới vây
Mã số mô đun: MĐ 03
Nghề : Đánh bắt hải sản bằng lưới vây
25
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
THỰC HIỆN QUY TRÌNH ĐÁNH BẮT HẢI SẢN BẰNG LƯỚI VÂY
Mã số mô đun: MĐ 03
Thời gian mô đun: 104 giờ
I.
(Lý thuyết: 20 giờ ; Thực hành: 72 giờ
Kiểm tra hết mơn: 12 giờ )
VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MƠ ĐUN
- Vị trí: Mơ đun “Thực hiện quy trình đánh bắt hải sản bằng lưới vây” là mơ đun
chun mơn nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề: “Đánh bắt
hải sản bằng lưới vây”; được giảng dạy sau mô đun “Phát hiện và tập trung đàn
cá bằng phương pháp thủ công” mô đun “Thực hiện quy trình đánh bắt hải sản
bằng lưới vây” được giảng dạy kết hợp với mô đun “Thực hành an toàn lao động
trên tàu cá”hoặc kết hợp với một số mơ đun khác trong chương trình theo u
cầu của người học.
- Tính chất: Đây là mơ đun chun mơn nghề trong chương trình dạy nghề trình
độ sơ cấp. Mơ đun này chủ yếu là thực hành.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
- Kiến thức:
+ Mơ tả được quy trình chuẩn bị, thả lưới, thu thu lưới, lấy cá
- Kỹ năng :
+ Thực hiện được quy trình chuẩn bị, thả lưới, thu thu lưới, lấy cá
- Thái độ: Nghiêm túc, tuân thủ mệnh lệnh của Thuyền trưởng.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN
1.Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:
Số
TT
Tên các bài trong
mô đun
1
2
3
4
5
6
Bài 1: Chuẩn bị
Bài 2: Thả lưới
Bài 3: Thu dây giềng rút
Bài 4: Thu lưới
Bài 5: Lấy cá
Bài 6: Xử lý sự cố xảy ra trong
quá trình đánh bắt hải sản
Kiểm tra hết mô đun
7
Cộng
Tổng
số
8
20
20
20
20
12
Thời gian
Lý
Thực
thuyết
hành
2
5
4
14
2
17
4
14
4
15
4
7
4
104
20
72
Kiểm
tra
1
2
1
2
1
1
4
12
2. Nội dung chi tiết:
Bài 1: Chuẩn bị
Thời gian: 8 giờ
