Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " Phát triển bền vững và hiệu quả kinh tế cho các rừng trồng keo cung cấp gỗ xẻ ở Việt Nam - Các biện pháp kỹ thuât lâm sinh và công tác cải thiện gi...

Ministry of Agriculture & Rural Development

CARD Project 032/05VIE – Phát triển bền vững và hiệu quả kinh tế cho các rừng
trồng keo cung cấp gỗ xẻ ở Việt Nam

Báo cáo khoá đào tạo
Các biện pháp kỹ thuât lâm sinh và công tác cải thiện giống cho rừng trồng keo cung
cấp gỗ xẻ

3-5 tháng 3, 2009
Trạm thực nghiệm Ba Vì
Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng

Khongsak Pinyopusarerk và Phi Hong Hai
11 tháng 3, 2009


Giới thiệu
Trong khuôn khổ dự án CARD 032/05 VIE, phát triển bền vững và hiệu quả kinh tế cho rừng trồng keo
cung cấp gỗ xẻ ở Việt Nam, một khoá đào tạo về cải thiện giống cho rừng trồng keo và các biện pháp kỹ
thuật lâm sinh đã được triển khai từ ngày 3 đến 5 tháng 3 năm 2009 tại Trạm thực nghiệm Ba Vì thuộc
Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng (RCFTI), cách Hà Nội 70km. Mặc dù mục đích chính của khố
đào tạo là hướng dẫn các cán bộ khuyến lâm các tỉnh về các một số kỹ thuật cơ bản về cải thiện giống
cây rừng và các biện pháp kỹ thuật lâm sinh cho rừng trồng, nhưng các cán bộ nghiên cứu trẻ thuộc
Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng và một số người dân địa phương cũng được mời tham dự lớp học.
Đã có 18 thành viên đăng ký tham gia và 2 thành viên dự thính, trong đó, có 6 thành viên là nữ giới.
Danh sách thành viên tham dự lớp học ở Phụ lục 1.
Khoá học bao gồm các bài giảng vào buổi sáng và các chuyến thăm hiện trường, thực hành vào buổi
chiều.
Tham gia giảng dạy gồm có Mr Khongsak Pinyopusarerk (CSIRO), Ơng Phí Hồng Hải, phó giám đốc
RCFTI, Ơng Mai Trung Kiên (Trạm thực nghiệm Ba Vì, RCFTI)

Kỹ năng và hiểu biết của các thành viên tham gia lớp học đã được khảo sát vào đầu khoá học. Vào cuối
khoá học, họ được hỏi các câu hỏi để xác định họ đã học được những gì. Bản đánh giá khố học được
tóm tắt ở phụ lục 2.
Tất cả các slide của bài trình bày nằm trong phụ lục 3 – 6.

Chương trình học:
1. Một số kỹ thuật cơ bản trong cải thiện di truyền các loài keo (Khongsak and Hai)
Bài giảng bao gồm toàn bộ kỹ thuật cơ bản về cải thiện giống cây rừng có liên quan đến cải thiện di
truyền các loài keo ở Việt Nam và các nước láng giềng như Thái lan. Nội dung tập trung chủ yếu vào
thực hành nhiều hơn là lý thuyết, cái gì nên làm và các gì khơng nên làm. Xây dựng và quản lý rừng
giống, vườn giống cũng đã được thảo luận.

2. Tỉa cành và tỉa thưa rừng trồng keo (Khongsak and Hai)
Bài trình bày này tập trung chủ yếu vào lợi ích của tỉa cành và tỉa thưa nhằm làm tăng giá trị của thành
phẩm gỗ xẻ mà các chủ xưởng thích mua hơn. Chủ xưởng sẽ sẵn sàng trả giá cao hơn để mua gỗ xẻ có
đường kính lớn hơn khi so sánh với giá bán gỗ đề làm bột giấy.
Phần trình bày này tập trung vào kỹ thuật tỉa thân, tỉa cành, tỉa thưa rừng trồng, đầy là một kỹ thuật lâm
sinh rất quan trong đối với các loài keo, đặc biệt là Keo tai tượng nếu như mục đích cung cấp gỗ xẻ. Đó
là vì những cành chết nếu không được tỉa bỏ sẽ làm gỗ mất màu và thối mục ở Keo tai tượng. Thêm vào
đó, tỉa thân những cây còn non cũng đã được đưa ra thào thuận với các học viên. Cả hai biện pháp tỉa
này đều giúp làm tăng giá trị của rừng trồng.
Tỉa thưa rừng trồng cũng rất quan trọng vì sinh trưởng của các cây cá thể cũng được cải thiện.
Tầm quan trọng của thời điểm tỉa thưa cũng được nhấn mạnh để đảm bảo ràng cây thích nghi được với
các tác động này.
3. Quản lý bền vững rừng trồng (Khongsak and Hai)
Trong nội dung quản lý rừng trồng bền vững, bài trình bày của chúng tơi tập trung chủ yếu xoay quanh
ba cây hỏi sau đây:


1. Rừng trồng có thể sinh trưởng mãi qua nhiều chu kỳ ở cùng một địa điểm không?

2. Năng suất rừng trồng có thể được duy trì qua nhiều chu kỳ kinh doanh khong?
3. Chúng ta phải có các biện pháp quản lý lâm sinh như thế nào để giúp sản lượng rừng được bền
vững?
Ba biện pháp kỹ thuật lâm sinh đã được đưa ra để thảo luận:
1. Quản lý đất: làm đất theo rạch
2. Quản lý thực bì: phịng trừ cỏ dại
3. Quản lý dinh dưỡng: bón phân
4. Nhân giống hom (Kien)
Dựa trên những kinh nghiệm thực tế, Ông Kiên đã trình bày quy trình nhân giống các lồi keo, đặc biệt
là keo lai. Bài trình bày của ơng Kiên chủ yếu để xác định các dòng tốt nhất, xây dựng và chăm sóc
vườn vật liệu, chuẩn bị vật liệu giâm hom và quá trình ra rễ của cây hom.

Ơng Mai Trung Kiên trình bày về nhân giống sinh dưỡng

Thăm vườn ươm, hiện trường và thực hành
Một điều thuận lợi khi tổ chức lớp học tại Ba Vì là ở đây có tất cả các đối tượng liên quan đến khố đào
tạo. Do đó, có thể chỉ cho các học viên lớp học đầy đủ về các tác động lâm sinh và cải thiện di truyền.
1. Nhân giống


Vườn vật liệu keo lai

Ông Kiên (đầu tiên bên tay trái) đang giải thích về nhân giống hom keo lai


Bộ rễ phát triển sau 15 ngày.
2. Tăng thu di truyền

Các học viên thăm khảo nghiệm dịng vơ tính keo lai

Tiến sỹ Hà Huy Thịnh, giám đốc Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng giải thích về xây dựng khảo
nghiệm hậu thế/ vườn giống thế hệ 2 của loài Keo lá liềm

Các học viên thăm rừng giống Keo lá tràm


3. Thực hành tỉa thân

Rừng trồng keo lai 6 tháng tuổi được sử dụng để thực hành tỉa thân

Học viện thực hành


Rừng trồng Keo lai sau khi áp dụng tỉa thân.
4. Thực hành tỉa cành
Phần thực hành tỉa cành được thực hiện ở rừng trồng keo lai 26 tháng tuổi. Tất cả các học viên đều có cơ
hội sử dụng dụng cụ tỉa cành trong suốt thời gian diễn ra khoá học. Chúng tơi nhận ra rằng, có rất ít học
viên biết đến các dụng cụ này trước đó. Các học viên đến từ Lâm trường Thác Bà đã rất ấn tượng với
các dụng cụ này vì thế, họ đã dừng lại Melinh Plaza, Hà Nội để mua một vài dụng cụ trước khi họ quay
trở về Yên Bái.

Rừng trồng Keo lai 26 tháng tuổi trước khi tỉa cành


Các học viên đang thực hành tỉa cành sử dụng các dụng cụ tỉa cành (kéo, cưa tay và kéo cắt cành cán
dài)

Hình dáng cây được cải thiện nhiều sau khi tỉa cành

5. Thăm xưởng xẻ
Vào ngày cuối cùng, chúng tôi đưa các học viên thăm một xưởng xẻ nhỏ gần trạm thực nghiệm Ba Vì.
Chúng tơi khơng gặp chủ nhà nhưng chúng tơi đã có các thơng tin ơng ta mua gỗ xẻ của rất nhiều loài ở
xung quanh khu vực này, trong đó, gỗ xẻ keo chiếm hơn 50%.


Gỗ xẻ keo ở phía trước xưởng xẻ

Ơng Hải chỉ cho các học viên các tấm gỗ xẻ keo.

Kết luận
Kết quả đánh giá trước và sau khoá học đã cho thấy rằng khố đào đạo đã đạt được mục đích của nó là
tăng cường hiểu biết và kỹ năng của các bộ Việt Nam từ các đơn vị, tổ chức khác nhau liên quan đến
xây dựng và quản lý rừng trồng. Phần lớn thành viên tham gia khoá học đều rất hài lịng với nội dung và
các bài trình bày, tuy nhiên có u cầu cần thêm thơng tin về vấn đề phân bón cho rừng trồng. Tác động


trực tiếp được thể hiện là các cán bộ đến từ Yên Bái đã rất thích kỹ thuật tỉa cành tỉa thân mới này cho
nên họ đã quyết định mua rất nhiều dụng cụ sau khoá học.


Phụ lục 1
Danh sách thành viên
List of participants attending CARD training course at Ba Vi station
No. Name

Organisation

Province

1

Mr Nguyen Hong Hai

Lao Cai Forest Department

Lao Cai

2

Mr Ngo Quoc Manh

Bao Yen Forest Company

Lao Cai

3

Mr Nguyen Van Vien

Bao Thang Forest Company

Lao Cai

4

Ms Hoang Thi Dung

Hoa Binh Forest Department

Hoa Binh

5

Mr Nguyen Thanh Tam Minh Hoa Binh Forest Department

Hoa Binh

6

Mr Nguyen Thanh Cuong

Hoa Binh Forest Department

Hoa Binh

7

Mr Tran Quang Thien

Yen Bai Forest Department

Yen Bai

8

Mr Vuong Quoc Dat

Thac Ba Forest Enterprise

Yen Bai

9

Mr Nguyen Van Bang

Thac Ba Forest Enterprise

Yen Bai

10 Mr Hoang Thanh Phuc

Northern Mountainous Forest Research CentreThai Nguyen

11 Mr Nguyen Tien Dap

Northern Mountainous Forest Research CentreThai Nguyen

12 Mr Ngo Duc Chinh

RCFTI

Ha Noi

13 Mr Quach Manh Tung

RCFTI

Ha Noi

14 Mr La Anh Duong

RCFTI

Ha Noi

15 Mr Tran Quoc Toan

RCFTI

Ha Noi

16 Ms Nguyen Thi Lieu

Farmer at Cam Quy Commune, Ba Vi

Ha Noi

17 Ms Than Thi Phong

Farmer at Cam Quy Commune

Ha Noi


Phụ lục 2-1
Kết quả đánh giá lớp học trước khi khoá học diễn ra

Questions

(Câu hỏi)
Do you know how to plant acacia
for sawlogs, compared to
pulpwood? (Bạn có biết làm thể nào
để trồng rừng Keo gỗ xẻ, so sánh
với trồng rừng gỗ nguyên liệu
giấy?)
Do you know how to choose soil
for acacia sawlog plantations? (B ạn
có biết làm thế nào để chọn lập địa
trồng rừng cho gỗ xẻ?)
Do you know suitable species of
acacia for sawlog planting? (B ạn có
biết lồi Keo nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)
Do you know suitable stocking for
acacia sawlog planting? (B ạn có
biết mật độ nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)
Do you know amount of fertilizer
for acacia sawlog planting? (B ạn có
biết bón bao nhiêu phân là phù hợp
để trồng rừng gỗ xẻ?)
Do you know techniques for
weeding of acacia sawlog
plantation? (Bạn có biết các kỹ
thuật làm cỏ nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)
Dow you know method for
singling? (Bạn có biết phương pháp

tỉa đơn thân?)
Do you know purpose of singling?
(Bạn có biết mục tiêu của tỉa đơn
thân?)
Do you know techniques for form
pruning? (Bạn có biết các kỹ thuật
tỉa duy trì trục thân?)
Do you know purpose of form
pruning? (Bạn có biết mục tiêu của
tỉa duy trì trục thân?)

Know
well (biết
rõ)

Answer (Trả lời)
Not so well Don’t know
(Chưa biết
(Không
rõ lắm)
biết)
10
8

5

9

4

6

9

3

10

5

3

13

4

1

15

3

0

1

7

10

8

10

3

15

3

15


Do you know techniques of lift
pruning? (Bạn có biết kỹ thuật của
tỉa cành?)
Do you know purpose of lift
pruning? (Bạn có biết mục tiêu của
tỉa cành?)

7

11

3

15

10

3

5

10

3

5

Do you know suitable tool s for
singling, pruning and thinning?
(Bạn có biết dụng cụ nào phù hợp
cho tỉa đơn thân, tỉa cành và tỉa
thưa?)

13

5

Do you know requirement of acacia
wood for sawlogs? (Bạn có biết các
yêu cầu của gỗ Keo sử dụng trồng
gỗ xẻ?)

3

15

81

125

Do you know techniques for
thinning? (Bạn có biết kỹ thuật của
tỉa thưa?)
Do you know purpose of thinning?
(Bạn có biết mục tiêu của tỉa thưa?)

Total score

70


Phụ lục 2-2
Kết quả đánh giá sau khi lớp học diễn ra

Questions
(Câu hỏi)
Do you know how to plant acacia
for sawlogs, compared to
pulpwood? (Bạn có biết làm thể nào
để trồng rừng Keo gỗ xẻ, so sánh
với trồng rừng gỗ nguyên liệu
giấy?)
Do you know how to choose soil
for acacia sawlog plantations? (B ạn
có biết làm thế nào để chọn lập địa
trồng rừng cho gỗ xẻ?)
Do you know suitable spec ies of

acacia for sawlog planting? (B ạn có
biết lồi Keo nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)
Do you know suitable stocking for
acacia sawlog planting? (B ạn có
biết mật độ nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)
Do you know amount of fertilizer
for acacia sawlog planting? (Bạn có
biết bón bao nhiêu phân là phù hợp
để trồng rừng gỗ xẻ?)
Do you know techniques for
weeding of acacia sawlog
plantation? (Bạn có biết các kỹ
thuật làm cỏ nào phù hợp để trồng
rừng gỗ xẻ?)

Know
well (biết
rõ)
15

12

Answer (Trả lời)
Not so well Don’t know
(Chưa biết
(Khơng
rõ lắm)
biết)

3

6

18

18

10

8

18

Dow you know method for
singling? (Bạn có biết phương pháp
tỉa đơn thân?)
Do you know purpose of singling?
(Bạn có biết mục tiêu của tỉa đơn
thân?)

18

Do you know techniques for form
pruning? (Bạn có biết các kỹ thuật
tỉa duy trì trục thân?)
Do you know purpose of form
pruning? (Bạn có biết mục tiêu của
tỉa duy trì trục thân?)

17

1

17

1

18


Do you know techniques of lift
pruning? (Bạn có biết kỹ thuật của
tỉa cành?)
Do you know purpose of lift
pruning? (Bạn có biết mục tiêu của
tỉa cành?)

18

Do you know techniques for
thinning? (Bạn có biết kỹ thuật của
tỉa thưa?)
Do you know purpose of thinning?
(Bạn có biết mục tiêu của tỉa thưa?)

18

Do you know suitable tools for
singling, pruning and thinning?

(Bạn có biết dụng cụ nào phù hợp
cho tỉa đơn thân, tỉa cành và tỉa
thưa?)

18

Do you know requirement of acacia
wood for sawlogs? (Bạn có biết các
yêu cầu của gỗ Keo sử dụng trồng
gỗ xẻ?)

15

3

Total score

284

22

18

18

0