Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thể loại truyện kể ở trường mầm non hoằng lưu, huyện hoằng hóa

1. Mở đầu:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh ln dành cho các cháu thiếu niên, nhi đồng
tình thương yêu và sù quan tâm đặc biệt. Với Bác, trẻ em là những mầm non,
những người chủ tương lai của đất nước mà Người hết lòng yêu quý và tin tưởng.
Bác nói: “Cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi, quả
mới tốt; con trẻ có được ni dưỡng, giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường, tự
lập”. Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của mỗi gia đình,
nhà nước và toàn xã hội. Đối với việc giáo dục và phát triển nhân cách cho trẻ
ngay từ lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai trị vơ cùng quan trọng
trong sự phát triển của trẻ về mọi lĩnh vực như: Thẩm mỹ, thể chất, nhận thức,
ngơn ngữ, tình cảm và kỹ năng xã hội, nhất là đối với sự phát triển thẩm mỹ.
Giáo dục thẩm mỹ trong trường Mầm non là một trong năm lĩnh vực chủ yếu
nhằm bước đầu hình thành và phát triển ở trẻ những hiểu biết và kỹ năng cơ bản
đối với môi trường thiên nhiên, con người và xã hội. Giáo dục thẩm mỹ trong
trường Mầm non là tạo môi trường giáo dục phát triển thẩm mỹ phù hợp với trẻ lứa
tuổi mầm non, những điều kiện cần thiết nhằm giúp trẻ có khả năng cảm nhận vẻ
đẹp trong thiên nhiên, cuộc sống và trong tác phẩm nghệ thuật, có khả năng thể
hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động nghệ thuật, đặc biệt là tạo cho trẻ niềm
yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, giúp trẻ
nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thơng qua các hình tượng
nghệ thuật, trong các hình thức hoạt động mang tính nghệ thuật. Thơng qua hoạt
động tạo hình, trẻ sẽ có có cơ hội để thể hiện cảm xúc, ý tưởng của mình. Qua đó
phát triển khả năng cảm nhận cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống, trong
nghệ thuật, khơi gợi ở trẻ những cảm xúc thẩm mỹ cũng như giúp trẻ có những
kiến thức, kỹ năng tạo ra cái đẹp, là tiền đề dể hình thành các phẩm chất, kĩ năng
ban đầu của một con người biết tích cực sáng tạo cho xã hội sau này.
Trong thực tế giáo dục mầm non hiện nay, hoạt động tạo hình đã được quan
tâm nhưng vẫn còn nhiều tồn tại cần khắc phục. Giáo viên chưa chú ý thực hiện tất
cả các thể loại trong hoạt động tạo hình mà mới chú trọng đến thể loại vẽ là chủ

yếu còn các hoạt động cắt, xé dán, nặn...chưa được thực hiện thường xuyên; chưa
khai thác hết hiệu quả của các nguyên vật liệu sẵn có trong tự nhiên, phế liệu tận
dụng để tạo thành các sản phẩm tạo hình phong phú, việc tuyên truyền để phụ
huynh thực sự tham gia giáo dục trẻ cùng giáo viên chưa đạt hiệu quả cao.
Hiểu được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển tồn
diện của trẻ, tìm ra một số giải pháp khắc phục những tồn tại hiện nay tôi đã mạnh
dạn chọn đề tài: “Một số giải pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi
thông qua hoạt động tạo hình ở trường Mầm non Hoằng Thịnh, huyện Hoằng
Hóa” để đi sâu nghiên cứu và thực hiện tại lớp tôi đang giảng dạy.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra được những giải pháp hiệu quả nhất nhằm phát triển thẩm mỹ cho trẻ
4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
1


Đề tài này nghiên cứu và tổng hợp “Một số giải pháp phát triển thẩm mỹ cho
trẻ thông qua hoạt động tạo hình” ở lớp 4 tuổi B trường Mầm non xã Hoằng
Thịnh, huyện Hoằng Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp đàm thoại
+ Phương pháp trực quan
+ Phương pháp thống kê, tổng hợp.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Trẻ mẫu giáo “Học bằng chơi, chơi mà học”. Trẻ rất hiếu động, tị mị, ham
muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để
lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm quan

trọng đó, là một người giáo viên chúng ta cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường
giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển một cách toàn diện
trên tất cả các lĩnh vực: thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm và kỹ
năng xã hội. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, tư duy, phát triển các kỹ năng
thực hành, giao tiếp, ứng xử.
Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo
hình có một vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động
hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một
cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm
trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích
cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác
động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể
chất và hình thành các phẩm chất kỹ năng ban đầu của con người như một thành
viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Hiểu được tầm quan trọng đó, tơi ln tìm
tịi những giải pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong lĩnh
vực này.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Năm học 2020 - 2021 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 4 tuổi B
trường Mầm non Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa. Trong q trình thực hiện đề tài
tơi thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
2.2.1. Thuận lợi:
- Đa số các cháu trong lớp có sức khỏe tốt để tham gia vào các hoạt động.
- Giáo viên nhiệt tình, có trình độ chun mơn đạt trên chuẩn.
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn đi sâu, đi sát trong việc tổ chức các hoạt
động tại trường, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia dự giờ chuyên đề của phòng
giáo dục, nhà trường tổ chức. Điều may mắn nhất là tôi được sống trong tập thể chị
em đoàn kết, yêu thương quan tâm giúp đỡ nhau trong cuộc sống hằng ngày cũng
như trong công việc, cùng nhau học hỏi trao đổi, chia sẽ kinh nghiệm v v và bản
thân tôi thường ham tìm tịi, học hỏi thích khám phá những cái hay cái lạ, say sưa

nghiên cứu bài soạn, sáng tạo nhiều cái mới trong giảng dạy, có ý thức phấn đấu
vươn lên.
2


- Lớp được trang bị bàn ghế ngồi học đúng quy cách của Bộ Giáo dục và Đào
tạo đề ra, có ti vi, máy chiếu thuận lợi cho việc dạy và học. Đồng thời cũng có
tương đối đầy đủ đồ dùng, đồ chơi như tranh ảnh, đất nặn, sáp màu, keo dán, giấy
màu…. phục vụ cho mơn học tạo hình.
2.2.2. Khó khăn:
- Về phía giáo viên:
Trong khi triển khai thực hiện chương trình giáo dục mầm non, giáo viên
thường chú trọng về vấn đề xây dựng kế hoạch, phát triển nhận thức và ngơn ngữ,
phát triển thẩm mỹ cịn thiên về cảm thụ nghệ thuật âm nhạc, chưa chú ý phát triển
nghệ thuật tạo hình ở trẻ.
Chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để tạo cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ.
- Về phía trẻ:
Đa số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập
Các bậc phụ huynh còn quá chú trọng đến việc làm ăn kinh tế ít quan tâm đến
việc học tập của con nên khả năng tiếp cận nghệ thuật của trẻ chưa nhiều.
Môi trường giáo dục trong gia đình chưa tốt cũng ảnh hưởng đến tâm hồn của
trẻ khi cảm thụ trước cái đẹp. Mơi trường cho trẻ hoạt động trong lớp cịn nghèo
nàn.
2.2.3. Điều tra trước khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm:
Tôi đã tiến hành khảo sát trước khi áp dụng các giải pháp và thu được kết
quả như sau:
TT

Chỉ tiêu đánh giá

1
2

Trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo hình
Trẻ có kỹ năng tạo hình
Trẻ tạo ra được sản phẩm theo u cầu
của cơ
Trẻ nói được tên sản phẩm của mình

3
4

Đạt
Số trẻ
%
21/33 64%
20/33 61%

Chưa đạt
Số trẻ
%
12/33 36%
13/33 39%

21/33

64%

12/33

36%

21/33

64%

12/33

36%

Bảng 1: Khảo sát về sự phát triển thảm mỹ của trẻ thông qua hoạt động tạo
hình đầu năm.
Phát huy những thuận lợi sẵn có, khắc phục một số khó khăn, tơi đi sâu vào
nghiên cứu “Một số giải pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt
động tạo hình”.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Tận dụng phế liệu để làm đồ dùng cho trẻ hoạt động tạo hình:
Tơi tận dụng nắp của lon sữa cô gái Hà Lan làm bảng nặn và trưng bày sản
phẩm cho trẻ.
Trên nắp, cô ghi rõ ký hiệu của từng trẻ để trẻ có thể trưng bày sản phẩm của
mình ở góc tạo hình.
Hay tận dụng giấy gói q sinh nhật, những hạt sỏi hoặc cắt xốp ra cho trẻ gói
kẹo (sản phẩm này trẻ vừa làm đồ chơi ở góc bán hàng, vừa làm đồ dùng học tốn:
so sánh kẹo to - kẹo nhỏ, so sánh số lượng nhiều - ít, phân biệt kẹo màu xanh - đỏ
- vàng).
3


Tận dụng giấy báo cũ, giấy in, phô tô cho trẻ vo giấy, mỗi trẻ một ít xếp
chồng lên nhau có sự giúp đỡ của cơ sau đó dùng hồ gắn kết giấy vo lại và tô màu

để tạo thành hịn non bộ trang trí ở góc tạo hình rất đẹp.
Tận dụng giấy thừa, các tờ lịch cũ cô giúp trẻ đóng thành các quyển sách, sau
đó cho trẻ sưu tầm tranh ảnh cắt hoặc xé dán vào, mỗi trẻ cảm nhận cái đẹp riêng
về quyển sách mình được cơ giúp đỡ làm, từ đó có cảm hứng sáng tạo ra những
câu chuyện kể cho cô và các bạn nghe.
Cách làm này có tác dụng rất tích cực trong qn trình hình thành tình cảm
thẩm mỹ và phát triển ngơn ngữ hình thành sự giao tiếp qua lại trong việc hỗ trợ
cho việc học đối với trẻ 4 tuổi.
Ngoài ra, tôi thấy hiện nay các vỏ hộp bánh, hộp đựng mỹ phẩm thường có
màu sắc rất đẹp lại cứng nên tôi đã tận dụng bằng cách cắt thành nan để dạy trẻ tập
đan nong 1 phỏng theo nghề truyền thống địa phương mây tre đan.
Ở đây thông thường vỏ hộp có 1 mặt màu và 1 mặt trắng vì vậy khi cho trẻ
thực hành tôi hướng dẫn trẻ chú ý 1 nan màu úp xuống còn 1 nan để mặt trắng lên.
Đây là hoạt động rèn tính kiên trì, tỉ mỉ của trẻ rất tốt. Khi quan sát hoạt động
tôi thấy trẻ say mê đan cho được 1 sản phẩm để khoe với cơ.

Hình 1: Đồ dùng, ngun liệu cho trẻ hoạt động tạo hình.
Hay vỏ hạt dưa, giấy màu vụn, vỏ trấu, cọng rơm cho trẻ cùng cô làm hình
ảnh trang trí theo chủ đề.
Tóm lại, để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình thì giáo viên
phải làm tốt công tác chuẩn bị, từ tranh ảnh, vật mẫu đến các nguyên vật liệu phù
hợp và đủ số lượng cho tất cả mọi trẻ đều được tham gia hoạt động. Biết tận dụng
các phế liệu sẵn có trong sinh hoạt hàng ngày và các nguyên liệu từ thiên nhiên để
cho trẻ sử dụng khi hoạt động tạo hình. Có như vậy thì hoạt động học của trẻ mới
đảm bảo và thu được kết quả cao hơn.
2.3.2. Cung cấp hiểu biết về cái đẹp, tạo cho trẻ có cảm xúc về cái đẹp ở
mọi lúc, mọi nơi:
Trang trí tạo mơi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về
nghệ thuật tạo hình.
4

Tạo môi trường đẹp trong lớp để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động
vào trẻ là toàn bộ sự bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của bé. Bé quan sát xung
quanh xem lớp mình có khác nhà bé khơng? Có đẹp hơn nhà bé khơng?... Chính
mơi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong bé. Đây là tác động cần thiết để
hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tơi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề,
căn cứ vào cấu trúc phịng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ 4 tuổi mà
tạo mơi trường nghệ thuật xung quanh trẻ.
Với môi trường trong lớp: Các mảng chính trong lớp như mảng chủ đề, tiêu
đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tơi thường sưu tầm, thiết kế các hình ảnh
ngộ nghĩnh, đáng u, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ.
VD: Mảng chủ đề lớn thường ở vị trí chính để trẻ dễ nhìn dễ thấy. Nội dung
của mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề như: Chủ đề “Trường
Mầm non” có hình ảnh ngơi trường, đu quay, cầu trượt có cơ giáo cùng bé đi dạo...
Các góc hoạt động như góc gia đình tơi đặt tên là: “Tổ ấm gia đình” trong đó
có hình ảnh mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay góc
xây dựng tơi lấy tên: “Kiến trúc sư tí hon” hoặc “Cơng trình mơ ước” có hình ảnh
các bé hoặc các con vật đang chuyển các vật liệu xây dựng, đang làm các bác thợ
xây dựng từ các hình ảnh ngộ nghĩnh ở phía trên mảng tường. Cịn phía dưới mảng
tường tôi thường làm bằng nhựa trong hoặc thảm gai trong đó có các sản phẩm do
chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó.
Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển chủ đề
tôi thay đổi nội dung chủ đề mới. Tôi đã cùng trẻ thảo luận và đặt tên cho chủ đề
mới và tên góc chơi của mình. Nội dung ở các góc tơi giới thiệu cho trẻ về các sản
phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ
thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lịng ham muốn thích tham gia tạo sản
phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình.
Ví dụ: Ở góc tạo hình, tơi giới thiệu: "Đây là ngơi nhà nghệ thuật của chúng
mình. Chúng mình hãy cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé". Cơ gợi

ý các tên như: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon. Cho trẻ thảo
luận và lựa chọn, nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cơ có thể chọn làm tên
góc hoạt động.
Sau đó, cơ tạo hứng thú cho trẻ qua giới thiệu, cho trẻ xem các sản phẩm tạo
hình như: "Bây giờ ngơi nhà này đã có tên rồi. Cơ giới thiệu với chúng mình đây là
hình ảnh hai bạn gấu đang tập vẽ tranh, bạn gấu đang vẽ tranh này do cơ tự làm lấy
chúng mình thấy có gì đẹp khơng? Cịn đây là bức tranh vẽ về ngôi nhà mơ ước
của bạn Đức Phát trước học ở đây, cịn đây là tranh dán hình ngơi nhà của bạn Hà
Anh, còn đây là con Gà, con Vịt, quả Cam. Bây giờ cô muốn mỗi bạn hãy làm thật
nhiều những sản phẩm để trang trí cho ngơi nhà của chúng mình đẹp hơn nhé. Cơ
muốn trong lớp mình ai cũng có sản phẩm được trang trí lên từng ngơi nhà nhỏ của
chúng mình để cơ thay các tranh vẽ của các bạn cũ, chúng mình có đồng ý
khơng?".
Từ lời gợi mở như vậy đã kích thích trẻ tạo ra sản phẩm mới.
Để gây hứng thú cho trẻ trong góc tạo hình thì tuỳ theo từng chủ đề tiến hành
mà tôi chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù hợp và phong
phú về chủng loại.
5


Ví dụ: Chuẩn bị giấy màu, tranh ảnh cũ, báo, tạp chí, sáp màu, màu nước, đất
nặn, vải vụn, len sợi, rơm rạ, lá cây, cỏ, hạt dưa, vỏ trứng.
Nguyên vật liệu giáo viên luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng
khi vào hoạt động. Bên cạnh đó, tơi chuẩn bị một bức tranh hay 1 sản phẩm tạo
hình mà tơi đã cung cấp hoặc sắp cung cấp trên hoạt động chung để làm mảng
cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các giờ đón và trả trẻ, giờ
hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp trẻ được củng cố
và làm quen kiến thức đó giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng hơn trong giờ
hoạt động chung.
Ví dụ: Với chủ đề: “Thế giới thực vật” ở góc tạo hình tôi nặn một số loại quả

(cam, khế, nho, cà rốt…) bày ở giá hoặc tranh một số loại quả bằng các thể loại
như vẽ, xé dán, tô màu để cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi hoặc
giờ đón trả trẻ tơi thu hút, gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó bằng cách hỏi trẻ:
Đây là quả gì? Cơ nặn như thế nào?; Đây là bức tranh gì? Tranh làm bằng gì?...
Khi thực hiện các đề tài “ Nặn củ quả, vẽ củ quả” trẻ đã có vốn kiến thức hiểu
biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn.
Hoặc với chủ đề “ Thế giới thực vật” đề tài “ Các lồi hoa”, tơi chuẩn bị một
số tranh vẽ, xé dán, chấm màu về các loại hoa làm tranh cung cấp kiến thức cùng
với các nguyên vật liệu phù hợp với tranh tôi cung cấp cho trẻ.
Khi trẻ vào góc chơi tơi gây hứng thú tạo tình huống cho trẻ bằng cách:
- Đố trẻ cơ có bức tranh gì?
- Các bơng hoa được làm như thế nào?
Sau đó cho trẻ kể về bức tranh đó cuối cùng cơ khái quát về một số đặc điểm
chung cơ bản của một số loại hoa đó và chất liệu cơ đã sử dụng để làm.
Với những nhóm trẻ chưa thể hiện được, cơ có thể hướng dẫn trẻ 1 cách tỉ mỉ
hơn về cách vẽ, xé, chấm màu…hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ về bức tranh đó
kết hợp với lời động viên khuyến khích giúp trẻ có tâm thế hơn.
Như vậy với đề tài về “Các loài hoa” khi giáo viên tiến hành cho trẻ thực hiện
theo nhiều hình thức khác nhau sẽ tạo cho trẻ cảm giác thoả mái, khơng gị bó,
chán nản, giúp trẻ tích cực, hoạt động lâu hơn trong góc chơi, đối tượng cơ định
cung cấp hoặc củng cố cho trẻ sẽ dần dần được hình thành trong tâm trí của trẻ. Từ
đó sẽ giúp trẻ phát triển khả năng, kỹ năng về tạo hình.
Khơng những chỉ có góc tạo hình mới phát huy khả năng tạo hình của trẻ mà
ở các góc chơi khác giáo viên cũng có thể rèn luyện kỹ năng về tạo hình cho trẻ.
Cụ thể:
- Góc học tập: Trong góc học tập ln có nội dung cung cấp cho trẻ về tốn
và khám phá khoa học, thơng qua các hoạt động đó giáo viên thiết kế lựa chọn các
trị chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng ghép
rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
VD: Với nội dung tốn: “Tơ màu số lượng theo u cầu của cơ” thì giáo viên

kết hợp rèn luyện cho trẻ kỹ năng cầm bút và kỹ năng tô màu.
VD: Với nội dung môi trường xung quanh: Cô cho trẻ được cắt dán tranh
ảnh, đồ dùng, con vật theo chủ đề tiến hành, cô kết hợp rèn luyện kỹ năng cầm
kéo, cắt và phết hồ cho trẻ.
- Góc sách: Là một góc yên tĩnh nhất, khi vào góc sách trẻ được xem các loại
sách, tơ vẽ, làm sách tranh, tranh truyện, kể chuyện sáng tạo cùng cô, kể về các đồ
6


dùng có liên quan tới chủ đề đang thực hiện, giáo viên cũng có thể nhẹ nhàng đưa
kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình củng cố thêm cho trẻ.
Ví dụ: Cô hướng dẫn trẻ tô tranh truyện, hướng dẫn cách tô màu cho bức
tranh thêm đẹp.
Như vậy ở trong mỗi góc chơi, nhóm chơi chỉ có một nhóm trẻ hoặc một cá
nhân tham gia hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn trẻ cá
biệt yếu kém hoặc củng cố kỹ năng cho trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn về khả
năng tạo hình.
Do phịng học khơng rộng nên tơi đã tận dụng khơng gian bên ngồi như hiên
của phịng học làm nơi trưng bày sản phẩm của trẻ. Tơi bố trí mỗi trẻ có một ơ để
gài sản phẩm, trẻ được nhận xét đánh giá sản phẩm, được tự tay cầm sản phẩm ra ơ
của mình cài vào. Ở đây, trẻ được quan sát tồn bộ sản phẩm của mình và của bạn.
Trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai xấu hơn, nếu bài của trẻ xấu thì trẻ sẽ
thấy phải cố gắng, lần sau phải làm cho đẹp hơn để bằng bạn hoặc làm đẹp hơn để
có bài trang trí trong các góc. Từ kết quả đó sẽ kích thích lịng ham muốn say mê
học tạo hình của trẻ.
Ngồi ra tơi cịn trang trí xen kẽ trồng cây xanh, sắp xếp đồ dùng đồ chơi cho
hợp lí để tạo môi trường thực sự phù hợp với tâm lý của trẻ để trẻ hứng thú tham
gia hoạt động tạo hình.
Đồng thời, thơng qua hoạt động ngồi trời trẻ được chơi với lá cây nên tôi tận
dụng luôn các lá cây đó giúp trẻ sáng tạo thể hiện các sản phẩm tạo hình để làm

giàu vốn kinh nghiệm cho trẻ và kết hợp rèn luyện các kỹ năng về tạo hình cho trẻ.
Tóm lại, việc tạo mơi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng
góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình trong trường Mầm non.
2.3.3. Rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ:
Thực tế đã chứng minh, trẻ 4 tuổi tri giác sự vật hiện tượng bằng tư duy trực
quan hành động nên rất cần sự hỗ trợ của cô, kỹ năng tạo hình của trẻ cịn yếu như:
Kỹ năng cầm bút cịn ngượng, nét vẽ tơ cịn vụng, sử dụng đường nét vụng về. Trẻ
chưa vẽ được nét gấp khúc mà chỉ mới sử dụng nét thẳng, nét xiên để vẽ và tơ
màu. Chính vì vậy mà cơ phải đưa ra các giải pháp rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Từ việc tạo môi trường thẩm mỹ xung quanh lớp để gây ấn tượng, kích thích
lịng ham muốn ở trẻ tạo ra sản phẩm để được trưng bày trang trí trong lớp. Để
phát huy tính tích cực hoạt động ở trẻ, một trong những phương pháp của quá trình
đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được hoạt động và sản phẩm của trẻ phải
đa dạng, phong phú, sáng tạo.
Để giúp trẻ làm được sản phẩm vấn đề đặt ra là cần dạy trẻ 1 số kỹ năng cơ
bản về tạo hình. Vì vậy tơi đã tiến hành dạy trẻ 1 số kỹ năng tạo hình cơ bản sau:
- Kỹ năng cầm bút tạo ra các đường nét nghệ thuật:
Đây là thao tác trẻ được làm quen khi học ở lớp mẫu giáo 3 tuổi, vì vậy khi
lên 4 tuổi tiến hành dậy cho trẻ tôi tiếp tục củng cố kiến thức ở trẻ, từ đơn giản
đến phức tạp, các hoạt động đó được liên tục thực hiện tạo thành kỹ năng chun
sâu.
Ví dụ: Đầu tiên tơi cho trẻ vẽ những nét cơ bản, nét cong, nét tròn để vẽ thành
bơng hoa, quả trịn, cho trẻ thực hiện tơ màu sắc nét rõ ràng, chọn màu sắc phù
7


hợp, sau đó cho trẻ thực hiện những nét vẽ, đường tô nâng cao hơn, vẽ vẽ cây
xanh, vẽ con mèo…
Khi trẻ thực hiện thành thạo tôi hướng dẫn cho trẻ tập vẽ các bức tranh sáng
tạo theo ý thích của trẻ, thêm các chi tiết sáng tạo để bức tranh thêm sinh động,

hoàn chỉnh.
- Cho trẻ làm quen với bút lơng, màu nước:
Sau khi trẻ sử dụng bút chì vẽ khá thành thạo, tôi thực hiện mức độ cao hơn là
cho trẻ làm quen với bút lông, màu nước. Ở trẻ 4 tuổi việc sử dụng màu nước là rất
khó, xong thực tế tiếp xúc với trẻ tơi thấy việc cho trẻ sử dụng màu nước trẻ rất
hứng thú. Khi làm tôi tổ chức như sau:
+ Bước 1: Chọn và sử dụng màu khơng có keo, chỉ dùng màu bột pha nước
(đặc tính của màu này là màu sắc đẹp, dễ rửa, không mất vệ sinh). Để gây hứng thú
cho trẻ hoạt động tôi cho trẻ in bàn tay, bàn chân (ở chủ đề "Bản thân"). Từ những
bàn tay, bàn chân nhỏ nhắn của bé được in bằng các màu khác nhau đem trang trí
lên tường làm bé rất thích thú, ln ln địi cơ cho tập làm họa sĩ.
+ Bước 2: Tôi cho trẻ dùng bút lông vẩy màu hoặc phết màu. yêu cầu kỹ năng
trẻ làm: cầm bút chấm vào màu, gạt nhẹ vào mép hộp để màu khơng vung vãi lung
tung. Sau đó để cách mặt tờ giấy đến bút khoảng cách từ 25 – 30 cm vẩy nhẹ theo
ý của trẻ, có thể đan xen các màu bằng các bút khác nhau. Ở kỹ năng này cơ dạy
trẻ có thói quen dùng bút nào màu ấy để tạo bức tranh có màu sắc đẹp.

Hình 2: Cơ cho trẻ sử dụng màu nước để in hình dây hoa
- Dạy trẻ kỹ năng xé, dán:
Đối với trẻ 4 - 5 tuổi vận động tinh của trẻ phát triển ở mức độ thấp. Vì vậy
cần rèn luyện cho trẻ một số kỹ năng xé dán cơ bản nhất cần sử dụng để tạo ra sản
phẩm.
8


Trước khi cho trẻ thực hành, tôi cho trẻ xem các tranh xé dán để trẻ có khả
năng hình dung về sản phẩm.

Hình 3: Cho trẻ xem tranh mÉu xÐ dán thuyền trên biển
Khi xé dán, tôi cho trẻ tập xé từ đơn giản đến phức tạp đó là: Xé thẳng, xé

vụn, xé lần tay theo hình trịn…
Dạy trẻ kỹ năng phết hồ và dán, đây là kỹ năng khó đối với trẻ 4 tuổi. Vì vậy
khi trẻ dán cơ dạy trẻ kỹ năng đặt hình sắp xếp bố cục trước sau đó lật nên phết hồ
ở phía sau của giấy. Làm như vậy trẻ dễ thao tác và định hình được sản phẩm của
mình định làm ra.

9


Hình 4: Trẻ thực hiện bài tập xé dán máy bay trực thăng
- Dạy trẻ kỹ năng nặn: Dạy trẻ nặn các con vật, cô hướng dẫn trẻ làm các
động tác xoay tròn, ấn bẹt, lăn dọc để trẻ tạo ra sản phẩm đẹp.

Hình 5: Trẻ thực hành kỹ năng nặn

Hình 6: Tranh nặn mÉu cđa c«, tranh vườn hoa.
Để kỹ năng tạo hình ở trẻ được thuần thục tơi phải thường xuyên rèn luyện
cho trẻ các kỹ năng trên.
Tóm lại, từ các việc làm tỉ mỉ thường xuyên như vậy nên kỹ năng tạo hình
của trẻ lớp tơi tăng lên rõ rệt.
10


2.3.4. Sử dụng nhiều nguyên vật liệu đa dạng, phong phú gây hứng thú
cho trẻ:
Muốn trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình hứng thú và đạt được hiệu quả cao,
ngồi việc tạo tình huống lơi cuốn sự tỉ mỉ của trẻ thì việc chuẩn bị các nguyên vật
liệu cho trẻ hoạt động cũng là một việc làm cực kỳ quan trọng.
Tôi lên kế hoạch sưu tầm các nguyên vật liệu như: cát nhuộm màu, xá cơm
dừa, mùn cưa, lá cây khô, giấy lụa, cành khô, các loại hạt (hạt hồng xiêm, hạt

đậu...). Tùy vào từng đề tài, cô hướng dẫn trẻ lựa chọn những nguyên vật liệu để sử
dụng cho phù hợp.
Ví dụ: Dạy trẻ làm tạo hình bằng các loại lá cây
Trong giờ hoạt động ngồi trời, tơi cho trẻ nhặt các loại lá cây ở sân trường,
cô chuẩn bị một ít lá xanh các loại để vào giờ hoạt động tạo hình hoặc hoạt động
góc hướng dẫn cho trẻ làm. Ở chủ đề “Bản thân”, cô cho trẻ làm nhà tạo mẫu để
tạo ra các trang phục ngộ nghĩnh bằng lá cây (chủ yếu là lá vàng và lá khô). Dạy
trẻ tự xé hoặc sắp xếp những chiếc lá thành bộ sưu tập thời trang dành cho trẻ.
Chủ đề phương tiện giao thông: dạy trẻ làm những chiéc tàu, thuyền buồm…
Chủ đề thế giới động vật: dạy trẻ làm con cào cào, con trâu…
Lá mít làm con trâu, con cào cào, phần đầu lá gấp cắt tạo thành đầu con trâu,
lấy dây nịt tóc vân trịn lá làm thân, lấy sợi dây dù buộc vào cuống lá, cho dây vào
trong thân làm cử động của đầu trâu, lá chuối làm con mèo, lá dừa làm chong
chóng, con châu chấu; bẹ bắp ngô, lá chuối khô làm búp bê…

Hình 7: Trẻ tạo hình con trâu bằng lá cây.

11


Hình 8: Trẻ tạo hình con cá từ vỏ trai ốc.
Trong lớp, tơi tạo ra mảng có tiêu đề: “Bộ ảnh đáng yêu”. Ở đây, mỗi trẻ có
một ký hiệu riêng, mỗi ký hiệu đó có đính nhựa trong để gài sản phẩm. Đến mỗi
chủ đề tôi gợi ý và phát động thi đua giữa các trẻ, cho trẻ sưu tầm và cắt các hình
ảnh về chủ đề, cơ sẽ lấy ra cùng cả lớp kiểm tra xem ai sưu tầm được nhiều hình
ảnh đẹp nhất. Với giải pháp này, tôi đã giúp trẻ ý thức quan sát sự vật xung quanh
để sưu tầm hình ảnh đẹp, phù hợp với chủ đề, cô và trẻ sử dụng các tư liệu đó làm
sản phẩm tiếp theo (như lựa chọn ảnh làm album về chủ đề...), hình thức này trẻ rất
thích.
2.3.5. Phối kết hợp với phụ huynh:

Để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ và để có sự giáo dục đồng bộ giữa gia
đình và nhà trường là việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy rằng tất cả mọi
khó khăn trong học tập khơng thể thiếu được vai trị giải quyết khó khăn của phụ
huynh. Vì vậy ngay từ đầu năm học, để phụ huynh hiểu thêm về hoạt động tạo
hình, tơi đã tổ chức một số tiết học cho phụ huynh dự để giúp phụ huynh có nhận
thức sâu sắc hơn về hoạt động tạo hình, đồng thời tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi
với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong trường
Mầm non nói chung và đối với trẻ 4 tuổi nói riêng. Hoạt động tạo hình khơng chỉ
giúp trẻ khả năng thẩm mỹ, biết nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp
trẻ rèn luyện đôi bàn tay khéo léo, vững chắc, linh hoạt hơn tạo tiền đề cho các độ
tuổi khác nhau.
Bên cạnh đó, trước khi tiến hành các đề tài tạo hình tơi thường xuyên trao đổi,
thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể trị chuyện với trẻ ở tại
gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu trước, hiểu sâu hơn , có cảm xúc về đề
tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cơ đưa đề tài đó ra.
Ví dụ: Với đề tài “Vẽ hoa đào” theo chủ đề thế giới thực vật tôi hướng dẫn
phụ huynh về nhà cho trẻ quan sát và trò chuyện bằng các câu hỏi:
- Đây là hoa gì?
- Nó có màu gì?
- Cánh hoa như thế nào? Hoa dùng để làm gì?...
12


Các giải pháp trên đã giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng
của hoạt động tạo hình, từ đó tơi động viên khuyến khích mua thêm đồ dùng, giấy
bút, vở bé tập tơ màu, tìm các hình ảnh sinh động trong sách báo, tạp chí để phụ
huynh có thể dạy trẻ. Nặn, tơ màu, xé dán, chấm màu trang trí trên các tranh ảnh
tạo cho trẻ có kỹ năng tốt hơn. Nhắc nhở phụ huynh nên động viên khuyến khích
trẻ kịp thời khi trẻ có sự cố gắng.
Tóm lại, để nâng cao chất lượng giờ học địi hỏi người giáo viên phải có

những giải pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ học tốt hơn.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Với những giải pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một cách
hợp lý và kết quả mang lại cho trẻ trong giờ hoạt động tạo hình đạt được nhiều
thành quả đáng khích lệ.
2.4.1. Đối với trẻ:
- Gần cuối năm học trẻ lớp tơi có những chuyển biến rõ nét, các giờ tạo hình
đa số trẻ đều hồn thành sản phẩm.
- Tơi đã chọn ra những cháu có năng khiếu để bồi dưỡng thêm và kết hợp với
phụ huynh có hướng bồi dưỡng năng khiếu cho trẻ.
- Góc tạo hình đã có nhiều tranh của trẻ và các sản phẩm bằng đất nặn làm
cho phụ huynh phấn khởi và yên tâm hơn. Vì thế mà phụ huynh đã có những cách
nhìn nhận tốt hơn về năng lực của con em mình. Từ đó, có những đóng góp tích
cực đối với các hoạt động của lớp, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi giúp đỡ và phối hợp
với giáo viên chủ nhiệm để giúp trẻ ngày càng tiến bộ hơn.
Kết quả đánh giá trẻ cụ thể:
Đạt
TT
1
2
3
4

Chỉ tiêu đánh giá
Trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo
hình
Trẻ có kỹ năng tạo hình
Trẻ tạo ra được sản phẩm theo u cầu
của cơ
Trẻ nói được tên sản phẩm của mình

Chưa đạt
Số
%
trẻ

Số trẻ

%

33/33

100%

0

0%

33/33

100%

0

0%

33/33

100%

0

0%

33/33

100%

0

0%

Bảng 2: Khảo sát về sự phát triển thảm mỹ của trẻ thơng qua hoạt động tạo
hình cuối năm.
2.4.2. Đối với giáo viên:
- Tạo được môi trường phong phú, phù hợp với nội dung của từng chủ đề.
- Có kỹ năng tổ chức các hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt.
- Lớp học được trang trí bằng các sản phẩm của trẻ, cơ giáo đỡ vất vả khi mỗi
lần thay chủ đề.
3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Từ việc áp dụng các giải pháp trên vào quá trình giáo dục trẻ đạt kết quả tốt,
tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
13


Giáo viên phải kiên trì, tỉ mỉ, tạo mơi trường lớp phong phú phù hợp với đặc
điểm thực tế của lớp, của trẻ để tạo cảm xúc yêu vẻ đẹp của thiên nhiên xung
quanh trẻ.
Tạo cho trẻ có ấn tượng đẹp về lớp, giới thiệu cho mọi trẻ hiểu rõ và cùng

tham gia tạo mơi trường hoạt động tạo hình.
Rèn luyện kỹ năng cho trẻ, cần tiến hành từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức
tạp.
Sưu tầm, làm đồ chơi sáng tạo cho trẻ hoạt động từ một số nguyên liệu sẵn có
trong thiên nhiên để dạy trẻ.
Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường để có sự giáo dục đồng bộ.
Hoạt động tạo hình trong trường Mầm non là phương tiện phát triển thẩm mỹ
cho trẻ. Để trẻ có lịng đam mê với nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống
đòi hỏi mỗi giáo viên chúng ta nói chung, cơ giáo dạy lớp mẫu giáo 3 tuổi nói
riêng cần chú ý cho trẻ hoạt động tạo hình thường xuyên.
Tạo cho trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, có cảm xúc với cái đẹp
trong cuộc sống, bồi dưỡng một số kỹ năng cơ bản cần thiết như: cầm bút, cách sử
dụng các nguyên liệu như màu nước, giấy, hồ dán để tạo ra sản phẩm trẻ yêu thích.
Đây là tiền đề đầu tiên, là yếu tố cần thiết để giúp trẻ tự tin học tốt các hoạt động ở
độ tuổi tiếp theo.
Để làm tốt việc này, địi hỏi cơ giáo cần có tâm huyết, u trẻ và có sự phối
hợp đồng bộ giữa nhà trường và gia đình. Có làm được như vậy mới giúp trẻ có
được mơi trường phát triển tồn diện.
3.2. Kiến nghị:
- Từ những việc làm cụ thể và kết quả đạt được như vậy để phát triển thẩm
mỹ cho trẻ thông qua hoạt động tạo hình ở các trường Mầm non nói chung và
trường Mầm non Hoằng Thịnh nói riêng. Tơi xin đề xuất một số ý kiến như sau:
* Đối với Phịng Giáo dục:
- Tơi xin được đề xuất với Phòng giáo dục chọn những sáng kiến kinh nghiệm
hay và phổ biến rộng rãi cho chúng tôi được tham khảo.
- Xây dựng các tiết dạy chuyên đề mẫu nhiều hơn nữa về tạo hình cho giáo
viên được tham gia học tập.
* Đối với nhà trường:
- Tiếp tục xây dựng môi trường thân thiện, trang trí các mảng tường bằng
những bức tranh sinh động, nghệ thuật và gần gũi với trẻ.

* Đối với phụ huynh:
- Cần tuyên truyền rộng rãi đến các bậc phụ huynh thấy được tầm quan trọng
của hoạt động tạo hình đối với trẻ mầm non.
Trên đây là một số giải pháp phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động tạo hình
cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường Mầm non Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa
góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình mà bản thân tơi tự đúc rút ra.
Trong q trình thực hiện đề tài khơng tránh khỏi sự thiếu sót, rất mong được sự
đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo để sáng kiến của tơi được hồn thành tốt
hơn.

14


XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 08 tháng 5 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết
khơng sao chép nội dung của người khác.
NGƯỜI VIẾT

Lê Thị Oanh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu hướng dẫn Thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non
2. Tài liệu phát triển thẩm mỹ cho trẻ mầm non
3. Tµi liệu chuyên đề phát triển thẩm mỹ cho trẻ hè
3. Luật giáo dục 2005 - Điều 70
4. Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ
5. Quyết định số 02/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 22/01/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo

dục và Đào tạo Ban hành Quy định về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non.
6. Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Xây dựng nâng cao chất
7. Kế hoạch năm học của nhà trường

15


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN,
TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Lê Thị Oanh
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,

hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Cấp huyện

A

2014 - 2015

Một số biện pháp rèn luyện
1

kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3 tuổi ở trường Mầm non

16


17