Tiết 3. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.03 MB, 25 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

KiÓm tra bµi cị

Câu hỏi:Thế nào là từ đồng nghĩa từ trái nghĩa cho ví dụ ?
 Trả lời:

1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống 
nhau. Ví dụ :

- Máy bay- tàu bay- phi c¬

2. Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ng ợc nhau xét trên một cơ 
sở chung nào đó. Ví dụ :

- Sèng- chÕt ; §en - trắng

? Em có nhận xét gì về mối quan hệ nghĩa giữa các từ trong hai 
nhóm trên ?

- Các từ bình đẳng nhau về ngữ pháp. Từ đồng nghĩa trong nhóm

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

A. LÝ thuyÕt

I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hĐp
1 Ng÷ liƯu (SGK)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi

a. Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của

các từ : Thú, chim, cá ? Vì sao ?

* Động vật rộng hơn thú, chim, cá bởi ng vt bao hm

thú, chim, cá

Động vật

Thó Chim C¸

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi

b. NghÜa cña từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các tõ voi, H 
¬u ? NghÜa cđa tõ chim rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ tu 
hú, sáo ? Nghĩa của từ cá rộng hơn hay rộng hơn hay hẹp hơn

nghĩa của các từ cá rô, cá thu? Vì sao ?

NghÜa cđa c¸c tõ thó, chim, c¸ rộng hơn nghĩa của các từ

voi, h ơu; tu hú, sáo; cá rô, cá thu

Động vật

Thó Chim C¸

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi

c. Nghĩa của các từ thú chim, cá rộng hơn nghĩa của những từ 
nào, đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ?

* Nghĩa của các từ thú, chim, cá rộng hơn nghĩa của các từ voi, h 
ơu; tu hú, sáo; cá rô, cá thu đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ 
động vật

§éng vËt

Thó Chim C¸

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

A. LÝ thuyÕt

I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hẹp 
1 Ngữ liệu (SGK)

2. Phân tích

3. Nhận xét



a. Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của các từ thú, chim, cá vì

động vật bao hàm cả thú, chim, cá

b. NghÜa cđa tõ thó réng h¬n nghÜa cđa tõ voi, h ¬u; nghÜa cđa tõ chim

réng h¬n nghÜa cđa từ tu hú, sáo; nghĩa của từ cá rộng hơn nghĩa

của từ cá rô, cá thu

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Thùc vËt

C©y Cỏ Hoa

Cây 
lim
Cỏ 
gà
Cỏ 
mật
Hoa 
cóc
Hoa 
lan

*Bài tập nhanh: Cho các từ: Cây, cỏ, hoa. Tìm các từ 
ngữ có phạm vi nghĩa hẹp hơn cây, cỏ, hoa và từ ngữ có 
nghĩa rộng hơn ba từ đó ?

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

ca ngha t ng

? Qua phân tích ngữ liệu cho biết thế nào là từ ngữ có 
nghĩa rộng và từ ngữ có nghĩa hẹp ?

- Một từ ngữ đ ợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghÜa

của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ 
khác

- Mét từ ngữ đ ợc coi là có nghĩa hẹp khi ph¹m vi nghÜa cđa

từ đó đ ợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ 
khác

? Mét tõ cã thĨ võa cã nghÜa réng víi tõ nµy lại vừa có 
nghĩa hẹp với từ ngữ khác đ îc kh«ng ?

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ
A. Lí thuyết

I. Tõ ng÷ nghÜa réng, từ ngữ nghĩa hẹp

1 Ngữ liệu (SGK)
2. Phân tÝch

3. NhËn xÐt 
4. Ghi nhí

- NghÜa cđa mét tõ có thể rộng hơn ( khái quát hơn ) hoặc hẹp hơn 
(ít khái quát hơn ) nghĩa của từ ngữ khác

- Mt t ng c coi l có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ 
đó đ ợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác

- Một từ ngữ đ ợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ đó 
bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

A. LÝ thuyÕt

I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hĐp

1. Ngữ liệu (SGK)

2. Phân tÝch
 3. NhËn xÐt

4. Ghi nhí(SGK/10)
B. Lun tËp

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Bài tập 1. Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khai quát của nghĩa từ
ngữ trong mỗi nhóm từ ng :

Y phục

áo Quần

ỏo di ỏo s mi Qun ựi Qun di

Vũ khí

Súng Bom

Súng tr 
ờng
Đại bác

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bài tập 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa

ca cỏc t ng mi nhúm ó cho

A. Xăng dầu, khí ga, ma dút, củi, than

B. Hội hoạ, âm nhạc, văn học, điêu khắc

C. Canh, nem, rau xào, thịt luộc, tôm rang, cá rán

D. Liếc, ngắm, nhòm, ngã.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bài tập 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ 
ngữ ở mỗi nhóm ó cho

Đáp án:

A. Xng du, khớ ga, ma dỳt, ci, than -> Cht t

B. Hội hoạ, âm nhạc, văn học, điêu khắc - > Nghệ thuật

C. Canh, nem, rau xào, thịt luộc, tôm rang, cá rán.-> thức

ăn

D. Liếc, ngắm, nhòm, ngó. -> Nh×n

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của ngha t ng

Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm

trong phm vi ngha ca mỗi từ đã cho:

a. Xe cé

Xe cé

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm trong 
phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:

b. Kim lo¹i

Kim lo¹i

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm

trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:

c. Hoa qu¶

Hoa qu¶

Hoa Qu¶

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm trong 
phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:

d. Họ hàng

Họ hàng

Nội Ngoại

Ông bà 
nội

Cô Chú Ông bà 
ngoại

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Bi tp 3: Tỡm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm

trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:

e.

Mang

Mang

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bµi tËp 3

:

Chỉ ra những từ ngữ không thuộc

phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ sau đây:

A. Thuốc chữa bệnh: át-xpi rin, ăm-pi-xi-lin,

pê-ni-xi-lin, thuốc giun, thuốc lào.

B. Giáo viên: Thầy giáo, cô giáo, thủ quỹ

C. Bút: Bút bi, bút chì, bút điện, bút lông.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

tit 3 :

Cấp độ khái quát

ca ngha t ng

Bài tập 3: Chỉ ra những từ ngữ không thuộc phạm vi 
nghĩa của mỗi nhóm từ :

Đáp án:

A. Thuốc chữa bệnh: át-xpi rin, ăm-pi-xi-lin, 
pê-ni-xi-lin, thuốc giun, thuốc lào.

B. Giáo viên: Thầy giáo, cô giáo, thủ quỹ

C. Bút: Bút bi, bút chì, bút điện, bút l«ng.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

tiết 3 :

Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

Bài tập 5: Đọc đoạn trích sau và tìm 3 động từ

cùng thuộc một phạm vi nghĩa, trong đó một từ

có nghĩa rộng và hai từ có nghĩa hp hn

- Xe chạy chầm chậm Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây

sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và 
khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, 
xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ 
tôi cũng sôt sïi theo[…]

(Nguyên Hồng- Những ngày thơ ấu)

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

H ớng dẫn về nhà

*

Học bài theo nội dung phần ghi nhớ

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Xin chân thành cảm

ơn các thầy cô giáo

và

</div>

Tiết 3. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

KiÓm tra bµi cị

tiết 3 : Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

<b>Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi</b>

<b>Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi</b>

Quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi

tiết 3 :

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>



<b> </b>

<b> </b>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

ca ngha t ng

<b>tiết 3 : Cấp độ khái quát</b>

tiết 3 : Cấp độ khái quát

của nghĩa từ ngữ

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>Bài tập 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa </b>

<b>ca cỏc t ng mi nhúm ó cho</b>

<b>A. Xăng dầu, khí ga, ma dút, củi, than </b>

<b>B. Hội hoạ, âm nhạc, văn học, điêu khắc </b>

<b>C. Canh, nem, rau xào, thịt luộc, tôm rang, cá rán</b>

<b>D. Liếc, ngắm, nhòm, ngã. </b>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của ngha t ng</b>

<b>trong phm vi ngha ca mỗi từ đã cho:</b>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>Bài tập 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa đ ợc bao hàm </b>

<b>trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:</b>

<b>c. Hoa qu¶</b>

<b>trong phạm vi nghĩa của mỗi từ đã cho:</b>

<b>e. </b>

<i><b>Mang</b></i>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>Bµi tËp 3</b>

:

<b>Chỉ ra những từ ngữ không thuộc </b>

<b>phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ sau đây:</b>

<b>A. Thuốc chữa bệnh: át-xpi rin, ăm-pi-xi-lin, </b>

<b>pê-ni-xi-lin, thuốc giun, thuốc lào.</b>

<b>B. Giáo viên: Thầy giáo, cô giáo, thủ quỹ</b>

<b>C. Bút: Bút bi, bút chì, bút điện, bút lông.</b>

<b>tit 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> ca ngha t ng</b>

<b>tiết 3 : </b>

<b>Cấp độ khái quát</b>

<b> của nghĩa từ ngữ</b>

<b>Bài tập 5: Đọc đoạn trích sau và tìm 3 động từ </b>

<b>cùng thuộc một phạm vi nghĩa, trong đó một từ </b>

<b>có nghĩa rộng và hai từ có nghĩa hp hn</b>

H ớng dẫn về nhà

*

Học bài theo nội dung phần ghi nhớ

Xin chân thành cảm

ơn các thầy cô giáo

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về