CƠ sở lý LUẬN về QUẢN lý tổ, NHÓM CHUYÊN môn tại các TRƯỜNG TRUNG học cơ sở HUYỆN AN DƯƠNG THÀNH PHỐ hải PHÒNG THEO HƯỚNG CÙNG THAM GIA

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TỔ, NHĨM
CHUN MƠN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ HUYỆN AN DƯƠNG THÀNH PHỐ HẢI
PHÒNG THEO HƯỚNG CÙNG THAM GIA

Tổng quan nghiên cứu vấn đề.
Trong thực tiễn tổ, nhóm chun mơn nói chung và
quản lý tổ, nhóm chun mơn của các trường cấp THCS của
Phòng GD & ĐT huyện An Dương thành phố Hải Phịng
những năm qua đã có những thay đổi tích cực với quả cao,
đóng góp nhiều vào việc nâng cao chất lượng hiệu quả
chuyên môn của ngành GD & ĐT huyện An Dương và của
sở GD & ĐT thành phố Hải Phòng.
Tuy nhiên, trong những năm học trước các tổ, nhóm
chun mơn của phịng GD & ĐT huyện An Dương cũng
như các tổ, nhóm chun mơn tại các cơ sở giáo dục trong
tồn huyện An Dương vẫn cịn nhiều vấn đề bất cập, hình
thức, chung chung, chưa rõ các hoạt động và chưa đạt hiệu
quả cao, chưa có tác dụng nhiều đến nâng cao chất lượng và
xứng tầmvới các huyện trong thành phốHải Phịng. Mặc dù
các tổ, nhóm chun mơn của phòng GD & ĐT An Dương


cũng như các tổ, nhóm chun mơn tại các trường cấp trung
học cơ sở được coi là hạt nhân trong những trọng tâm của
Phòng GD & ĐT cũng như ở các trường THCS trên toàn
huyện.
Nhận thức được tầm quan trọng và tính cấp thiết của
quản lý tổ, nhóm chun mơn trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục đào tạo của các cơ sở giáo dục cũng như
phòng GD & ĐT huyện và đặc biệt bản thân em là tổ phó

tổ KHTN trường THCS An Hòa huyện An Dương thành
phố Hải Phòng nên em đã chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý
tổ, nhóm chun mơn tại các trường THCS huyện An
Dương thành phố Hải Phòng theo hướng cùng tham gia”
với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng các
tổ, nhóm chun mơn tại các trường THCS thuộc Phịng
GD & ĐT huyện An Dương, đồng thời có kế hoạch,định
hướng, điều chỉnh cùng phát huy những mặt tích cực, nâng
tầm chất lượng và hiệu quả quản lý tổ, nhóm chun mơn
nhằm góp phần nâng cao kết quả, chất lượng giáo dục toàn
diện ở các trường Trung học cơ sở trong toàn huyện An
Dương thành phố Hải Phòng.
Bối cảnh Giáo dục trên thế giới và trong nước hiện
nay.


Bối cảnhGD trên thế giới
Nền giáo dục Phần Lan: Một trong những ưu điểm nổi
bật nhất trong của giáo dục Phần Lan là lấy học sinh làm
nền tảng để điều chỉnh chương trình đào tạo cho phù hợp
được cả thế giới công nhận. Học sinh ở Phần Lan thời gian
nhập học trễ hơn so với các các nước khác, để tránh bệnh
thành tích GD Phần Lan khơng tổ chức thi cử, học sinh đều
có quyền lựa chọn chương trình học phù hợp với năng lực
bản thân.
Nền giáo dục Mỹ: Với tổng GDP cao nhất thế giới,
Giáo dục Mỹ được đánh giá có chất lượng đào tạo hàng đầu
thế giới. Tại Mỹ lấy tự do làm nền tảng để phát triểnđược
coi là giá trị cốt lõi của chương trình giáo dục.
Nền giáo dục Nhật Bản: Nền giáo dục Nhật Bản được

đánh giá cao trên thế giới bởi hệ thống giá trị giáo dục đạo
đức rất được coi trọng. Điều đáng học hỏi ở giáo dục Nhật
Bản là tinh thần tự tôn dân tộc và trách nhiệm xã hội cũng
như những phép tắc ứng xử. Trẻ em ở Nhật Bản luôn được
giáo dục đạo đức từ rất nhỏ nên có tinh thần tự giác rất cao.
Nền giáo dục Úc: Giáo dục của Úc ln nằm trong top
có nền giáo dục chất lượng tốt nhất trên thế giới. Chính phủ


Úc luôn hướng đến phát huy khả năng sáng tạo và cải tiến
kỹ thuật. Khuyến khích học sinh theo đuổi đam mê và sở
trường của mình.
Vậy Việt Nam đang ở đâu và cần học hỏi gì từ các nền
giáo dục hàng đầu?
Nền giáo dục nước ta bị trì trệ và chậm phát triển do
đối mặt với những khó khăn và thách thức lớn. Việc so sánh
giáo dục Việt Nam và giáo dục thế giới giúp cho ta thấy
được những hạn chế của giáo dục, từ đó làm hành trang cho
những cải cách hồn thiện hơn. Với phương châm, Giáo dục
chính là cơ sở để đánh giá được trình độ dân trí cũng như sự
phát triển của một đất nước.
Nghiên cứu GD ởnước ta hiện nay
Đã từ lâu Đảng và Nhà nước ta đã coi giáo dục là “Quốc
sách hàng đầu”, tồn Đảng, tồn Dân và tồn xã hội đều có ý
thức chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Vì giáo dục đã tạo nên
nguồn lực con người. Giáo dục phục vụ cho sự phát triển kinh
tế - xã hội của mỗi đất nước, mỗi Quốc gia và công cuộc đổi
mới, cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước đặt ra cho sự
nghiệp GD & ĐT một sứ mệnh hết sức vẻ vang, cùng với
những thách thức hết sức nặng nề, trong đó nhiệm vụ hàng đầu

thuộc về những nhà quản lý giáo dục các cấp.
Ởnước ta đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về vai trị
cũng như cơng tác quản lý trong việc nâng cao chất lượng
giáo dục. Đặc biệt là trong giai đoạn phát triển giáo dục
nước ta trong giai đoạn hiện nay thì vai trò quản lý và nhất
là quản lý của tổ trưởng chun mơn, nhóm trưởng chun
mơn lai rất cần thiết hơn bao giờ hết để qua đó tác động có
hiệu quả vào quá trình cải tiến chất lượng ở các khâu, các
bộ phận của hệ thống giáo dục cấp vi mơ cũng như cấp vĩ
mơ. Vì: Quản lý tổ, nhóm chuyên môn tại các trường trung
học cơ sở huyện An Dương thành phố Hải Phịngvới tầm
vóc quy mơ cũng như ý nghĩa, lý luận và thực tiễn nhất định
trong quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học. Tuy
nhiên các cơng trình này chỉ nghiên cứu về mặt lý luận,
song nghiên cứu về biện pháp“Quản lý tổ, nhóm chun
mơn tại các trường THCS huyện An Dương thành phố Hải
Phòng theo hướng cùng tham gia”chưa được đề cập cụ thể
đầy đủ và chi tiết trong khoa học giáo dục. Chính đây là vấn
đề bức xúc trong chiến lược và phát triển giáo dục mà nước
ta cần “Đổi mới mạnh mẽ nội dung- phương pháp và quản
lý Giáo dục và Đào tạo”.
Gần đây một số luận văn thạc sỹ KHGD chuyên ngành


QLGD bước đầu đi vào nghiên cứu thực trạng cũng như hệ
thống được một số vấn đề về quản lý và đưa ra một số biện
pháp quản lý như đề tài: “Một số biện pháp nâng cao hiệu
quả quản lý chuyên môn của hiệu trưởng các trường trung

học cơ sở các huyện ngoại thành Hải Phòng” (tác giả
Nguyễn Văn Tiến - 2000), “Một số biện pháp quản lý hoạt
động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở
trường THCS huyện Sông Mã tỉnh Sơn La” (tác giả Tô
Minh Đức - 2002 ), “ Một số giải pháp bồi dưỡng nâng cao
năng lực quản lý quá trình dạy học của hiệu trưởng trường
trung học cơ sở tỉnh Quảng Ninh” (tác giả Hà Văn Cung 2002), “ Một số biện pháp quản lý chuyên môn của hiệu
trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT
chuyên Hạ Long tỉnh Quảng Ninh” (tác giả Phạm Văn Kính
- 2004), “ Biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn của
hiệu trưởng trường THCS huyện Vân Đồn tỉnh Quảng
Ninh” (tác giả Nguyễn Thu Hà - 2008)…
Nhận thức được tầm quan trọng và tính cấp thiết của
quản lý tổ, nhóm chun mơn trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục đào tạo của các cơ sở giáo dục trên thành
phố Hải Phòng, cũng như phòng GD & ĐT huyện và đặc
biệt bản thân em là tổ phó tổ KHTN trường THCS An Hịa


huyện An Dương thành phố Hải Phòng nên em đã chọn đề
tài nghiên cứu “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại các
trường THCS huyện An Dương thành phố Hải Phòng theo
hướng cùng tham gia” với mong muốn góp phần nâng cao
chất lượng, hiệu quả các tổ, nhóm chun mơn của các
trường THCS thuộc Phòng GD & ĐT huyện An Dương,
đồng thời có kế hoạch,định hướng, điều chỉnh cùng phát
huy những mặt tích cực, nâng tầm chất lượng và hiệu quả
tổ, nhóm chun mơn nhằm góp phần nâng cao kết quả,
chất lượng giáo dục toàn diện ở các trường Trung học cơ sở,
tổ nhóm chun mơn trong tồn huyện An Dương thành

phố Hải Phịng.Đề tài “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại
các trường THCS huyện An Dương thành phố Hải Phòng
theo hướng cùng tham gia”nghiên cứu lý luận quản lý,
QLGD, quản lý trường học đã tương đối sát được với thực
trạng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học và đề xuất
được một số biện pháp quản lý của Ban giám hiệu cũng như
của cán bộ quản lý phòng GD& ĐT huyện. Kết quả nghiên
cứu đề tài “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại các trường
THCS huyện An Dương thành phố Hải Phịng theo hướng
cùng tham gia” đã đóng góp thêm vào việc hiểu rõ, sáng tỏ
sơ sở lý luận về quản lý tổ, nhóm chun mơn nhằm nâng
cao chất lượng dạy và học của mỗi giáo viên và mỗi học


sinh, cũng như chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên mơn
của các nhóm chun mơn, tổ chun mơn tại các trường
THCS huyện An Dương thành phố Hải Phòng và phổ biến
một số kinh nghiệm quản lý cho cán bộ quản lý ở từng
trường nhất là các trường THCS ở từng địa phương.
Các khái niệm cơ bản
Tổ chuyên môn.
Tổ chuyên môn là tổ giáo viên. Một bộ phận cấu thành
bộ máy tổ chức QL của nhà trường, nơi thực thi nhiệm vụ
dạy học và giáo dục HS, giúp HT điều hành và thực hiện
các hoạt động nghiệp vụ sư phạm, trực tiếp QL lao động
của các giáo viên trong tổ
Tại các trường THCS gồm có 3 tổ là:
-Tổ hành chính(tổ HC)
-Tổ khoa học tự nhiên(tổ KHTN)
-Tổ khoa học xã hội(tổ KHXH)

Nhóm chun mơn.
Nhóm chun mơn là một bộ phận cấu thành trong bộ
máy tổ chức của tổ chuyên môn. Tại các trường hay các tổ


chức thì các tổ, nhóm nhất là các tổ, nhóm chun mơn có
mối quan hệ hợp tác gắn bó rất chặt chẽ với nhau, phối hợp
các bộ phận nghiệp vụ khác, các tổ chức Đảng, Đoàn với
các đoàn thể trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược
phát triển chức năng, nhiệm vụ của nhà trường; Chương
trình giáo dục và các hoạt động giáo dục cũng như các hoạt
động khác hướng tới mục tiêu giáo dục.
Tại các trường THCS gồm có các nhóm chun mơn
chính là:
-Nhóm tốn lại được chia thành nhóm tốn: 6,7,8,9.
-Nhóm văn lại được chia thành nhóm văn 6,7,8,9.
-Nhóm lí lại được chia thành nhóm lí 6,7,8,9.
-Nhóm hóa lại được chia thành nhóm hóa 8,9.
-Nhóm sinh lại được chia thành nhóm sinh 6,7,8,9.
-Nhóm sử, địa, giáo dục cơng dân
…
*Tổ, nhóm chun mơn là đơn vị trực tiếp trong nhà
trường cũng như các nhóm chun mơn của PGD hay các tổ
chức, cơ sở sản xuất. Tổ, nhóm chun mơn là nơi để mỗi


giáo viên sinh hoạt và trao đổi kinh nghiệm thực hiện công
tác chuyên môn. Trong thực tế phần lớn ở các nhà trường
THCS tổ chun mơn, nhóm chun mơn được tổ chức theo
các nhóm bộ mơn. Cách các nhóm bộ môn sinh hoạt cùng tổ

thường lựa chọn sự tương đồng giữa các mơn.
Ví dụ : Tổ tự nhiên gồm các nhóm : Tốn, lí, hố, sinh,
thể dục, cơng nghệ ;
Tổ xã hội gồm : Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Ngoại Ngữ ;
Tổ năng khiếu : Âm nhạc, Mĩ thuật, ...
Mỗi tổ chun mơn lại có các nhóm chun mơn như
nhóm Tốn và các nhóm nhỏ như nhóm Tốn 6, nhóm Tốn
7, nhóm Tốn 8, nhóm Tốn 9 ; nhóm Hóa 8, nhóm Hóa 9…
Mỗi tổ, nhóm chun mơn đều phải có tổ trưởng, nhóm
trưởng do hiệu trưởng bổ nhiệm, chỉ định và được kiện toàn
theo từng năm học. Mỗi nhóm chun mơn của trường lại
sinh hoạt với các trường khác tạo thành cụm nhóm chun
mơn của huyện như : Các nhóm : Tốn, lí, hố, sinh, thể dục,
cơng nghệ ; Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Ngoại Ngữ ; Tổ năng
khiếu : Âm nhạc, Mĩ thuật, ...


Một trong những chức năng, nhiệm vụ không thể thiếu
của tổ, nhóm chun mơn trong nhà trường đó là: “Sinh
hoạt tổ, nhóm chun mơn”
*Đối vớisinh hoạt tổ, nhóm chun mơn:
Hoạt động sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn là hoạt
động vơ cùng quan trọng và không thể thiếu được trong các
cơ sở GD. Sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn gồm có:
+ Tổ, nhóm chun mơn trong tháng trước thực hiện
nhận xét, đánh giá tiến trình thực hiện nhiệm vụ.Từ đó, Phát
hiện những vấn đề phát sinh trong quá trình dạy học trên lớp
để cùng nhau trao đổi, thảo luận đi đến sự thống nhất cao.
+ Nội dung các bài dạy trong tháng tiếp theo được
thống nhất; những kiến thức mới và khó cần thảo luận để

đưa ra phương pháp giải quyết…
+ Đối với kiểm tra 15 phút, 1 tiết, học kì nhóm chun
mơn phải có sự thảo luận thống nhất về chuẩn kiến thức, về
hình thức ra đề (trắc nghiệm, tự luận), về đối tượng học
sinh... để đảm bảo tính chính xác, tính khoa học đặc biệt là
tính vừa sức.


+ Tổ trưởng, nhóm trưởng yêu cầu các thành viên
trong tổ, nhóm trao đổi kinh nghiệm,cũng như các giải
pháp hay, phát hiện những sai sót trong q trình dự giờ,
thao giảng.Qua đó, Mỗi thành viên trong tổ, nhóm có ý thức
tự giác và tinh thần trách nhiệm cao trong mỗi kỳ sinh hoạt
chun mơn.
Quản lý tổ, nhóm chun mơn.
Phân biệt quản lý tổ, nhóm chun mơn
Khái niệm quản lý:
Quản lý là một hoạt động lao động xã hội mang tính
đặc thù, gắn liền và phát triển cùng với lịch sử phát triển
lồi người. Từ khi có sự phân cơng lao động trong xã hội đã
xuất hiện một dạng lao động đặc biệt, đó là tổ chức, điều
khiển các hoạt động lao động theo những yêu cầu nhất định.
Dạng lao động mang tính đặc thù đó cịn được gọi là hoạt
động quản lý.
Tùy từng cách tiếp cận mà người ta có thể đưa ra
những khái niệm khác nhau về quản lý.
Frederik Winslon Taylor (1856-1915), người Mỹ, cho
rằng: "Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì cần

làm và cái đó như thế nào bằng phương pháp tốt nhất, rẻ
nhất".
Tác giả Đặng Quốc Bảo: “Quản lý là quá trình gây tác
động của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt
mục tiêu chung”.
Tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có
mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến người lao
động (nói chung là khách thể quản lý) nhằm thực hiện được
những mục tiêu dự kiến”.
Nhiều cách diễn đạt khác nhau song có thể hiểu khái
niệm quản lý như sau: “Quản lý là hệ thống tác động có
chủ định, phù hợp quy luật khách quan của chủ thể quản lý
đến đối tượng quản lý nhằm khai thác và tận dụng tốt nhất
những tiềm năng và cơ hội của đối tượng quản lý để đạt
được mục tiêu quản lý trong một môi trường ln biến
động”.
Quản lý có 4 chức năng cơ bản, đó là: Kế hoạch hóa,
tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra


Chúng ta có thể biểu diễn chu trình quản lý cụ thể như
Kế hoạch hóa

sau:

Kiểm tra

Thơng Tin

Tổ chức

Chỉ đạo

Sơ đồ biểu diễn chu chình quản lý
Trong quản lý tổ, nhóm chun mơn thì mục tiêu quản
lý, mục đích quản lý được cụ thể hóa bằng các mục tiêu
quản lý, mục tiêu quản lý được hiểu là trạng thái cần và có
thể có của tổ chức trong những giai đoạn nhất định được
xác định theo tình thế của tổ chức và mối quan hệ giữa tổ
chức và môi trường. Trạng thái cần có là trạng thái mà tổ
chức phải đạt được để có thể tồn tại và phát triển. Trạng thái
có thể có là trạng thái mà tổ chức có thể đạt được hoặc
không đạt được tùy thuộc vào khả năng và mức độ huy
động các nguồn lực của tổ chức.


Về thực chất, quản lý là sự tác động có hướng đích của
chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý bằng một hệ thống
các giải pháp nhằm thay đổi trạng thái của đối tượng quản
lý, phục vụ lợi ích của con người, đưa hệ thống tiếp cận
mục tiêu cuối cùng.
Từ khái quát chung về quản lý, tạo cơ sở lý luận để
nghiên cứu nhận thức rõ hơn về quản lý giáo dục, quản lý
tổ, nhóm chun mơn.
Từ các yếu tố trên có thể hiểu “Quản lý là sự tác
động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới
đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra”
Quản lý tổ, nhóm chun mơn theo hướng cùng tham
gia.
Tổ, nhóm chun mơn là cấp độ tổ chức hành chính

chun mơn dưới cấp trường. Nếu nhà trường là đơn vị giáo
dục cấp cơ sở thì tổ, nhóm chun mơn là đơn vị tổ chức
dưới cấp cơ sở, nhưng là cấp tổ chức triển khai cụ thể nhất,
triệt để nhất các yêu cầu quan điểm và nội dung giáo dục bộ
môn, là nơi trực tiếp quản lý các hoạt động giáo dục của
người giáo viên theo các bộ môn hoặc nhóm bộ mơn, quản
lý nguồn nhân lực chủ yếu của nhà trường.


Điều lệ trường phổ thơng có quy định “ Hiệu trưởng,
các phó hiệu trưởng, nhà giáo, viên chức thư viện, viên
chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức
thành tổ chun mơn theo mơn học, nhóm mơn học hoặc
nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ
chun mơn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lí
chỉ đạo của hiệu trưởng, do hiệu trưởng bổ nhiệm trên cơ
sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm vụ vào đầu
năm học”.[10]. Theo quy định có thể hiểu: Tổ chun mơn,
nhóm chuyên môn là một bộ phận không thể tách rời của
nhà trường, là nơi tập hợp những nhóm giáo viên có cùng
nhiệm vụ và phạm vi chun mơn, có sự tương đồng về
trình độ đào tạo thậm chí có cùng chun mơn về một bộ
mơn nhất định nào đó nên có thể hiểu rõ được những thuận
lợi, cũng như các khó khăn của mỗi thành viên trong tổ,
nhóm. Từ đó sẽ hạn chế những khó khăn và phát huy những
điểm mạnh trong từng hoàn cảnh cụ thể, khắc phục những
mặt cịn hạn chế, yếu kém.
Trong mỗi tổ, nhóm chun mơn mọi giáo viên cùng
được tham gia vào các công việc của tổ mình, nhóm mình.
Tổ trưởng, nhóm trưởng chun mơn có chức năng dự thảo

kế hoạch hoạt động tổ, nhóm và hướng dẫn thành viên trong
tổ lập kế hoạch của cá nhân.
Mọi GV trong nhà trường thực hiện quy chế dân chủ
trong nhà trường, đồn kết các thành viên trong tổ, nhóm thực
hiện tốt chủ chương đường lối chính sáchcủa Đảng và pháp
luật của Nhà nước, các chủ trương chính sách về GD ĐT
cũng như các quy định, nếp sống văn hoá ở địa phương nơi
cư trú. Tổ trưởng, nhóm trưởng chun mơn cùng với thành
viên trong tổ, trong nhóm xây dựng bầu khơng khí thân thiện,
mơi trường mơ phạm, cộng tác hồn thành tốt các nhiệm vụ
được giaovì “Quản lý tổ, nhóm chun môn tại các trường
trung học cơ sở huyện An Dương thành phố Hải Phòng theo
hướng cùng tham gia”.
Yêu cầu đối với quản lý tổ, nhóm chun mơn tại các
trường THCS.
u cầu đặt ra đối với quản lý tổ, nhóm chuyên mơn
nói chung
“Giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc biệt, bản chất
của nó là q trình truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm đã
được tích lũy trong q trình phát triển của xã hội loài
người”. Thế hệ đi trước truyền đạt cho thế hệ đi sau, thế hệ đi


sau phải có trách nhiệm lĩnh hội, kế thừa, phát triển và bổ
sung những kinh nghiệm đó. Giáo dục có một vị trí đặc biệt
quan trọng, vừa là sản phẩm của xã hội đồng thời cũng là
nhân tố tích cực, động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
Trong thời đại ngày nay, giáo dục đã trở thành nhân tố quan

trọng quyết định thúc đẩy sự phát triển xã hội. Bởi chỉ có giáo
dục mới đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu
cầu của thời đại cơng nghiệp 4.0. Vì vậy giáo dục trở thành
quốc sách phát triển hàng đầu của tất cả các quốc gia trên thế
giới.
Giáo dục là một quá trình, là một hoạt động của xã
hội, vì thế có sự quản lý, đó là quản lý giáo dục. Quản lý
giáo dục được hiểu một cách rất đa dạng tùy theo góc độ
nghiên cứu, tiếp cận của các nhà khoa học.
Theo Từ điển Tiếng Việt: “Quản lý giáo dục được hiểu
là những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế
hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến tất
cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao nhất đến các cơ sở
giáo dục là nhà trường), nhằm thực hiện có chất lượng và
hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ mà
xã hội đặt ra cho ngành giáo dục ”.
Một số quan niệm về quản lý giáo dục:


Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: “Quản lý nhà
trường, quản lý giáo dục nói chung là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức
là đưa nhà trường vận hành tiến tới mục tiêu đào tạo theo
nguyên lý giáo dục”.
Còn theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo
dục là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch hợp quy
luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ thống vận hành
theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện
được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế

hệ trẻ. Đưa giáo dục đến mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng
thái mới về chất”.
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý giáo dục là hoạt
động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ
thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến tập thể giáo
viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã
hội trong và ngồi nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng
và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường”.
Mục đích quản lý giáo dục là tổ chức quá trình giáo dục
có hiệu quả để đào tạo các lớp học sinh thông minh sáng tạo,
tự chủ, năng động, biết sống và phấn đấu vì hạnh phúc của bản
thân, gia đình và của xã hội.


Những khái quát các quan niệm về quản lý, quản lý
giáo dục trong nhà trường, tạo cơ sở lý luận để nghiên cứu
và nhận thức rõ hơn về quản lý giáo dục trường THCS.
Quản lý trường trung học cơ sở:
Quản lý trường học:
Xét về bản chất trường học là tổ chức mang tính nhà
nước – xã hội – sư phạm. Vì thế có thể hiểu: “Quản lý
trường học: Là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong
phạm vi trách nhiệm, đưa nhà trường vận hành theo nguyên
lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo
đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh”.
Quản lý trường học là một dạng lao động đặc biệtvới
đặc trưng là tính tích cực sáng tạo vàđược áp dụng năng lực
vận dụng những tri thức đã có nhằm đạt mục đích đặt ra
một cách có kết quả. Do đó“Quản lý tổ, nhóm chun mơn
tại các trường trung học cơ sở huyện An Dương thành phố

Hải Phòng theo hướng cùng tham gia” chủ thể quản lý phải
biết sử dụng những chuẩn mực pháp quyền, chuẩn mực tâm
lý,đạo đức,…để bảo đảm sự thống nhất và hài hòa những
mối quan hệ trong quá trình quản lý.
Quản lý trường THCS:
Trong bậc học phổ thông, các trường THCS là cấp học
nằm giữa TH và THPT; và có thể gọi nó là một tổ chức sư


phạm - xã hội. Bởi nó là đơn vị cơ sở trong hệ thống
GDQD.
Với tư cách là một tổ chức xã hội, trường THCS tham
gia tích cực vàocác hoạt động trong hệ thống các tổ chức
của Quận, Huyện để cùng thực hiện mục tiêu kinh tế - xã
hội của từng địa phương. Bên cạch đó, nó là đơn vị văn hóa
giáo dục đại diện cho cộng đồng làng, xã; tuy nhiên văn hóa
trường học thường vượt qua văn hóa cộng đồng, nó như
một trung tâm tái sản xuất văn hóa liên tục tại nơi nó hoạt
động; điều này càng thể hiện rõ nét ở huyện An Dương
thành phố Hải Phòng.
Với tư cách là một tổ chức sư phạm, quản lý trường học
nói chung và trường THCS nói riêng khác hồn tồn với
mọihình thức quản lý xã hội khác; Bởi hoạt động giáo dục
với bản chất sư phạm giáo viên và học sinh vừa là khách thể
quản lý, vừa là chủ thể tự quản lý; Họ là những con người
cùng tham gia vào một lĩnh vực hoạt động đặc thù là lấy
“nhân cách đào tạo nhân cách”.
Quản lý trường THCS là hoạt động quản lý các nguồn
lực của nhà trường, trong đó quản lý trung là hoạt động dạy
và học, với phương trâm đưa nhà trường vận hành theo

nguyên lý giáo dục, hướng tới mục đíchnhân cách học sinh
trường THCS phát triển toàn diện.


Quản lý tốt trường THCS sẽ góp phần thực hiện mục
tiêu giáo dục, hình thành đội ngũ lao động có kiến thức, có
tay nghề, năng động, sáng tạo, có đạo đức cách mạng, có
tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; nhà trường thực hiện
mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ theo hướng phát triển toàn diện
nhân cách.
Quản lý tổ, nhóm chun mơnở trường THCS ln
được vận hành theo nhữngnguyên tắc và chức năng nhất định.
Các chức năng cơ bản nhất đó là: Chức năng lập kế hoạch;
Chức năng tổ chức thực hiện kế hoạch; Chức năng chỉ đạo
thực hiện và chức năng kiểm tra đánh giá. Đây được coi là một
chu trình khép kín của hoạt động quản lý giáo dục, mọi cán
bộ quản lý trường họcđều áp dụng để đạt kết quả tốt nhất.
Yêu cầu đặt ra đối với quản lý tổ, nhóm chun mơn
của trường THCS theo hướng cùng tham gia
Trong các trường THCS các chủ thể giáo dục cần chỉ
đạo và quản lý tốt việc thực hiện quy chế hoạt động tổ,
nhóm chun mơn, đây được coi là điều kiện cơ bản, tiên
quyết để nâng cao và đảm bảo chất lượng dạy học, cũng
như giáo dục học sinh.


Yêu cầu đặt ra đối với quản lý tổ, nhóm chuyên môn
của trường THCS theo hướng cùng tham gia cần tập trung
vào các vấn đề như:

Chỉ đạo nghiên cứu nắm vững những vấn đề cơ bản đề
tài “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại các trường THCS
huyện An Dương thành phố Hải Phòng theo hướng cùng
tham gia”cũng như trong chương trình, nội dung và phương
pháp dạy học bộ mơn các tổ, nhóm.
Chỉ đạo thực hiện đúng, đủ chương trình, kế hoạch đề
tài “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại các trường THCS
huyện An Dương thành phố Hải Phòng theo hướng cùng
tham gia”giáo dục học sinh từng khối, lớp. Xong xong với
đó là theo dõi, giám sát việc thực hiện mục tiêu của các tổ,
nhóm chun mơn và từng giáo viên.
Chỉ đạo đội ngũ giáo viên tích cực đổi mới và nâng cao
hiệu quả thực hiện đề tài “Quản lý tổ, nhóm chun mơn tại
các trường THCS huyện An Dương thành phố Hải Phòng
theo hướng cùng tham gia”… Các chủ thể quản lý chuyên
môn không nên nặng về quản lý hành chính các khâu này, mà
nên chú trọng chất lượng thực sự của chúng.
Nghiên cứu bài học và yêu cầu đặt ra đối với quản lý tổ,
nhóm chun mơn tại các trường THCS huyện An Dương
theo hướng cùng tham gia.


Bài học và yêu cầu đặt ra đối với quản lý tổ, nhóm
chun mơn của trường THCS đối với Ban Giám hiệu
Tổ, nhóm chun mơn là cầu nối giữa Hiệu trưởng,
Phó hiệu trưởng chun mơn và giáo viên trong nhà trường;
Ban giám hiệu nhà trường thơng qua tổ, nhóm chun mơn
biết được những khó khăn cũng như năng lực, sở trường,
mặt còn hạn chế, yếu kém của mỗi GV đồng thời tổ, nhóm
chun mơn cịn có thơng tin 2 chiều nhằm đạt mục tiêu là

nâng cao chất lượng giáo dục. Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng
chun mơn có thơng tin chính xác để đánh giá giáo viên
với tiêu chí trình độ chun mơn, nghiệp vụ của họ, qua đó
phân cơng GV hợp lý, đạt hiệu quả tốt nhất; chuyển tải đến
giáo viên trong tổ các chỉ đạo chuyên môn của HT và cơ
quan quản lý cấp trên.
Mặt khác, tổ, nhóm chuyên mơn cịn thực hiện chỉ
đạo chun mơn của HT, Phó hiệu trưởng phụ trách
chuyên môn và các cơ quan quản lý cấp trên về các hoạt
động chuyên môn cũng như hoạt động dạy học, giáo dục ở
mỗi cơ sở GD nhằm thực hiện kế hoạch, chương trình mục
tiêu giáo dục, chuẩn kiến thức kĩ năng, mạnh dạn đổi mới
phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá…qua các
hoạt động cụ thể như dự giờ, thăm lớp, đồng thời bồi


dưỡng nâng cao trình độ chun mơn cũng như kỹ năng sư
phạm cho giáo viên,...
Bài học và yêu cầu đặt ra đối với cơng tác chủ nhiệm
Trong mỗitổ, nhóm chun mơn các thành viêncó
thểtham gia thực hiện cơng tác chủ nhiệm lớp. Hoạt động
này sẽ giúp GV trao đổi về công tác chuyên môn, cũng như
công tác quản lý học sinh đểqua đó hiểu rõ từng học sinh
hơn, góp phần vào cơng tác giáo dục tồn diện học sinh và
như vậy sẽ giúp công tác giảng dạy, giáo dục đạt kết quả tốt
hơn.
Bài học và yêu cầu đặt ra đối với Chi bộ Đảng, Cơng
đồn, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Trong tổ, nhóm chun mơn có các thành viên là đảng
viên sẽ góp phần truyền đạt chủ trương, nghị quyết của Chi

bộ Đảng một cách kịp thời, chính xác. Cơng tác bồi dưỡng
các đồn viên ưu tú ln được chú trọng để thuận lợi hơn
trong công tác điều hành, quản lý, phổ biến các nghị quyết
của Chi bộ.
Tổ, nhóm chun mơn cũng tham gia hỗ trợ các hoạt
động của Đồn Thanh niên, Cơng đồn bằng cách truyền
đạt các chủ trương của các đoàn thể này để cùng nhau phối
hợp chặt chẽ và góp phần giáo dục học sinh toàn diện và
thực hiện được mục tiêu giáo dục đề ra.