Biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh tiểu học

1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Năm học 2016 – 2017, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông
tư số 22/2016/TT-BGDDT sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định đánh giá
học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28
tháng 8 năm 2014. Theo đó, mục tiêu đánh giá học sinh tiểu học ngoài việc quan
tâm về kiến thức, kĩ năng mơn học, hoạt động giáo dục cịn tập trung đánh giá
năng lực và phẩm chất của mỗi học sinh, đảm bảo theo tinh thần đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nêu trong Nghị quyết số 29-NQ/TW.
Xuất phát từ mục tiêu trên của ngành, trong những năm qua, các nhà trường
đã tổ chức hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp, trong đó chú trọng tổ chức hoạt
động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh với những nội dung, hình thức đa dạng,
phong phú, thiết thực và gần gũi; qua đó hình thành cho học sinh một số phẩm
chất như: biết yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ giữ gìn di tích lịch sử, truyền
thống của địa phương; có trách nhiệm trong học tập và rèn luyện của bản thân,
trách nhiệm với người thân và cuộc sống sinh hoạt gia đình; tuân thủ các quy
định nơi công cộng; tự giác trong học tập, rèn luyện và lao động; hình thành cho
học sinh năng lực tự chủ và tự học, kĩ năng giao tiếp và hợp tác, biết chia sẻ,
sống yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau… Thông qua việc tổ chức hoạt động trải
nghiệm sáng tạo cho học sinh, nhà trường còn xây dựng được mối quan hệ tốt
đẹp với phụ huynh học sinh và cộng đồng, đồng thời còn huy động sự tham gia
của cộng đồng vào cơng tác giáo dục, chăm sóc học sinh, nâng cao cơ sở vật
chất, trang thiết bị dạy học phù hợp với nhiệm vụ, yêu cầu của mỗi nhà trường
trong giai đoạn hiện nay.
Tuy nhiên trong thực tế, việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
vẫn cịn gặp nhiều khó khăn như thiếu kinh phí thực hiện, nội dung cách thức tổ
chức còn nghèo nàn, thiếu sự hấp dẫn lôi cuốn học sinh,... dẫn đến kết quả chưa
cao. Học sinh tiểu học hiện nay yếu về kĩ năng sống, đa phần các em thụ động
trong việc giải quyết các vấn đề có liên quan đến bản thân, khơng có khả năng tự
chủ và tự học, khơng có khả năng ứng phó tích cực trước những tình huống của
cuộc sống,... Chính vì vậy mà việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm

hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh đang là một vấn đề
cần thiết và cấp bách, cần có sự quan tâm phối hợp của các cấp, các ngành và
của tồn xã hội. Bản thân là quản lí trong trường tiểu học, tôi không khỏi băn
khoăn, trăn trở: Làm thế nào để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo hiệu quả?
Làm thế nào để hình thành các phẩm chất và năng lực cho học sinh như mục tiêu
1


cấp học đã đề ra?! Chính vì những băn khoăn, trăn trở đó mà tơi quyết định
nghiên cứu thực hiện đề tài “Biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động
trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho
học sinh tiểu học” để áp dụng vào chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng
tạo nói riêng và tổ chức hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp nói chung tại
trường tiểu học.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm
sáng tạo cho học sinh, đề xuất những biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng,
hiệu quả công tác chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong nhà
trường góp phần hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh tiểu
học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài này nghiên cứu về vấn đề tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong trường tiểu học nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất học
sinh cho học sinh tiểu học.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện được đề tài này, tôi đã áp dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Tơi đã tiến hành nghiên
cứu nội dung tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các phẩm chất và năng lực
cần hình thành và phát triển của học sinh tiểu học để xây dựng cơ sở lí luận của
sáng kiến kinh nghiệm.

- Phương pháp điều tra, quan sát, khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Tôi đã
tiến hành điều tra, khảo sát thực tế kết hợp quan sát trực tiếp cách tổ chức hoạt
động trải nghiệm sáng tạo của giáo viên; khảo sát việc tham gia hoạt động trải
nghiệm sáng tạo của học sinh để nắm bắt thực trạng của việc tổ chức hoạt động
trải nghiệm sáng tạo hiện nay.
- Phương pháp phân tích, thống kê, xử lí dữ liệu: Trong q trình thực
nghiệm các biện pháp để nâng cao hiệu quả của việc tổ chức hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học
sinh, tôi đã thu thập các dữ liệu liên quan, thống kê, xử lí các dữ liệu đã thu thập
được để đối chứng tính hiệu quả của các biện pháp đang thực nghiệm.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Trên cơ sở đề tài đã nghiên cứu, áp
dụng vào thực tiễn, tôi tiến hành tổng kết, đúc rút kinh nghiệm, đề ra những giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm sáng tạo góp phần hình
thành, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh tiểu học.
2


2. Nội dung
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Trên thế giới, từ giữa thế kỉ XX, với triết lí giáo dục đề cao vai trị của kinh
nghiệm, nhà khoa học giáo dục nổi tiếng người Mĩ, John Dewey đã chỉ ra rằng:
những kinh nghiệm có ý nghĩa giáo dục giúp nâng cao hiệu quả giáo dục bằng
cách kết nối người học và những kiến thức được học với thực tiễn.
Từ thời kì đầu của nền giáo dục nước Việt Nam dân chủ cộng hịa, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã chỉ rõ phương pháp để đào tạo nên những người tài đức là:
“Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn
liền với xã hội!”. Triển khai hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo chính là
thực hiện quan điểm, định hướng “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao
động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội”. Đây cũng là nguyên lí giáo dục
được quy định trong Luật giáo dục hiện hành của Việt Nam.

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục thông qua sự trải
nghiệm và sáng tạo của cá nhân trong việc kết nối kinh nghiệm học được trong
nhà trường với thực tiễn đời sống, nhờ đó các kinh nghiệm được tích lũy thêm và
dần chuyển hố thành năng lực, nghĩa là để phát triển sự hiểu biết khoa học,
chúng ta có thể tác động vào nhận thức của người học; nhưng để phát triển và
hình thành năng lực, phẩm chất thì người học phải trải nghiệm.
Hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo mang tính tích hợp nhiều lĩnh vực
học tập và giáo dục; đòi hỏi khả năng phối hợp liên kết nhiều lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường.
Hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo được tổ chức dưới nhiều hình thức
khác nhau như trị chơi, hội thi, cuộc thi, diễn đàn, giao lưu, tham quan học tập,
sân khấu hóa (kịch, tiểu phẩm, thơ, hát,...) thể dục thể thao, câu lạc bộ, nghiên
cứu khoa học kĩ thuật,... Các hoạt động này tạo cơ hội cho học sinh phát huy tính
tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân, huy động sự tham gia của
học sinh vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động. Học sinh được trình bày và
lựa chọn ý tưởng, tham gia chuẩn bị, thiết kế hoạt động, trải nghiệm, bày tỏ quan
điểm, tự đánh giá, tự khẳng định.
Như vậy, hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo khơng hồn toàn xa lạ đối
với giáo dục Việt Nam trước đây cũng như trong thời gian gần đây nhằm định
hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, nhiều hoạt động dưới dạng trải
nghiệm sáng tạo đã được triển khai thực hiện. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo sẽ
góp phần hình thành cho học sinh tiểu học một số phẩm chất và năng lực như:
chăm học, chăm làm; tự tin, trách nhiệm; trung thực, kỉ luật; đoàn kết, yêu
3


thương; năng lực tự phục vụ, tự quản; giao tiếp và hợp tác; tự học và giải quyết
vấn đề;...
2.2. Thực trạng của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong
nhà trường tiểu học trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Sau một thời gian tìm tịi, nghiên cứu các loại tài liệu viết về hoạt động trải
nghiệm sáng tạo cho học sinh cấp tiểu học cũng như khảo sát quá trình tổ chức
hoạt động trải nghiệm sáng tạo của giáo viên, việc tham gia hoạt động trải
nghiệm sáng tạo của học sinh trong trường Tiểu học, tôi nhận thấy:
2.2.1. Đối với học sinh:
Trong cuộc sống, khi học sinh của chúng ta gặp những vấn đề, những tình
huống cần đến sự hỗ trợ, giúp đỡ của người khác thì đa phần các em lúng túng
trong việc xác định những địa chỉ tin cậy để nhờ giúp đỡ, hoặc tìm được địa chỉ
nhưng lại khơng biết cách trình bày cung cấp thông tin cần thiết để được hỗ trợ,
giúp đỡ. Chính vì vậy mà các em đánh mất cơ hội giãi bày, chia sẻ khó khăn
khiến tâm lí bị căng thẳng do cảm xúc bị dồn nén, một số em có thể bị trầm cảm
hoặc mắc bệnh tự kỉ nên việc tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo của những
học sinh này bị hạn chế.
Đa số học sinh thiếu niềm tin ở bản thân, khả năng tự chủ và tự học chưa
tốt; các em rất lúng túng khi đứng phát biểu hoặc thuyết trình trước đơng người;
chưa mạnh dạn bày tỏ suy nghĩ, ý kiến của mình, lúng túng trong cách trình bày,
giới thiệu về bản thân, về gia đình của mình trước lớp; chưa quyết đốn, khơng
kiên định trong việc ra quyết định và giải quyết vấn đề; các em chưa biết giao
tiếp sao cho hiệu quả, dẫn đến khó có thể xây dựng được mối quan hệ tích cực
với người khác; thậm chí chưa biết cách giữ gìn mối quan hệ tích cực với các
thành viên trong gia đình cũng như cách xây dựng mối quan hệ với bạn bè; các
em còn trêu ghẹo lẫn nhau, trêu ghẹo em nhỏ, chưa biết nói lời xin lỗi hay cảm
ơn cho phù hợp với các tình huống giao tiếp hằng ngày, ... Do đó, việc tham gia
hoạt động trải nghiệm sáng tạo gặp khó khăn, cần có sự trợ giúp của thầy cô.
Khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh cần làm việc nhóm
nhưng lại chưa biết tham gia xây dựng kế hoạch hoạt động của nhóm ; các em
chưa thật sự nỗ lực cố gắng hết mình, chưa biết phát huy điểm mạnh của bản
thân để hỗ trợ, giúp đỡ các thành viên khác trong q trình làm việc nhóm. Hiệu
quả cơng việc đơi khi lệ thuộc nhiều vào năng lực của nhóm trưởng, cịn sức
mạnh tổng hợp của cả nhóm lại chưa được phát huy. Số học sinh tham gia trực

tiếp trải nghiệm trong mỗi hoạt động là không nhiều, thường tập trung vào một
số em có năng khiếu, xuất sắc, cịn đa số học sinh chỉ đóng vai trị khán giả.
4


2.2.2. Đối với giáo viên:
Trong quá trình tổ chức thực hiện, một số giáo viên chưa hiểu hết tầm quan
trọng và ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm sáng tạo nên chưa thật sự chú trọng
đầu tư vào việc xây dựng kế hoạch dẫn đến cách tổ chức các hoạt động cịn
nghèo nàn, khơng linh hoạt, hiệu quả khơng cao. Giáo viên thường chỉ định,
phân công học sinh tham gia hoạt động một cách bị động, không xuất phát từ
nhu cầu của chính các em. Khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, đa số
giáo viên làm thay học sinh ở hầu hết các khâu: lựa chọn nội dung, xây dựng kế
hoạch, công tác chuẩn bị. Do vậy, những hoạt động này chưa thực sự là của học
sinh, do học sinh và vì học sinh. Điều đó chưa phù hợp với định hướng phát triển
năng lực và phẩm chất cho học sinh.
Trong thực tế dạy học hiện nay, một số giáo viên dạy – học quá nghiêng về
kiến thức hàn lâm trong khi những tri thức vận dụng cho đời sống hàng ngày bị
thiếu vắng khiến cho trẻ chịu nhiều áp lực trong việc học tập, khơng có nhiều
thời gian dành cho hoạt động ngoại khoá.
2.2.3. Đối với gia đình và xã hội:
Hiện nay, đa số học sinh sống trong hai mơi trường có hồn cảnh khác
nhau:
- Một là, sống trong gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, ít con nên chiều
chuộng con quá mức, khiến cho trẻ trở nên ích kỉ, muốn gì được nấy, khơng biết
làm bất cứ việc gì kể cả những việc phục vụ bản thân như đánh răng, rửa mặt,
sắp xếp góc học tập của mình. Hệ lụy của việc nng chiều ấy là sẽ làm mất đi
tính tự lập của trẻ, làm cho trẻ trở nên lười nhác, ỷ lại cho người khác những việc
có thể thực hiện trong tầm tay.
- Hai là, sống trong gia đình với nhiều lo toan cho cuộc sống mưu sinh, phụ

huynh đi làm ăn xa gửi lại con cho ơng bà, phó mặc việc học tập và rèn luyện
đạo đức của con cho nhà trường. Trẻ sống trong những gia đình kiểu này thường
thiệt thịi, các em nhút nhát, tự ti, cũng có em nảy sinh những thói hư, tật xấu
như ăn cắp vặt, trộm tiền để chơi trò chơi điện tử…
Trong nhận thức và suy nghĩ của đa phần các phụ huynh, con em họ đến
trường miễn sao tiếp thu được kiến thức và học giỏi là được họ khơng muốn cho
con mình tham gia các hoạt động ngoại khoá ở trường như văn nghệ, thể dục thể
thao thậm chí con làm lớp trưởng họ cũng khơng muốn vì sợ mất thời gian, ảnh
hưởng đến việc học…
Mặt khác, ở trường học sinh được học nhiều những mẫu hành vi, chuẩn
mực đạo đức trong giao tiếp như nói lời cảm ơn, xin lỗi ; nói lời yêu cầu, đề
5


nghị; bày tỏ sự cảm thông và chia sẻ ; bày tỏ ý kiến,… nhưng khi con về nhà có
chào hỏi ông bà, cha mẹ hay không, bố mẹ cũng khơng chú ý nhắc nhở; khi con
nói u cầu, đề nghị mà chẳng đủ câu, không thể hiện được sự lễ phép bố mẹ và
người lớn trong gia đình vẫn thực hiện những u cầu đề nghị đó.
Ngồi xã hội, có nhiều những tình huống giao tiếp nhưng học sinh khơng
biết cách ứng xử sao cho phù hợp bởi vì đôi khi người lớn chưa phải là tấm
gương tốt cho con trẻ noi theo. Bởi vẫn có những hình ảnh chưa đẹp nơi cơng
cộng như xả rác bừa bãi, nói những lời khơng văn minh, lịch sự thậm chí là văng
tục chửi bậy…
Bên cạnh đó, mặc dù điều kiện sống của lớp trẻ ngày càng tốt hơn, nhưng
việc giao lưu, chia sẻ, kết bạn…của trẻ dường như lại thu hẹp lại. Đầu tiên là
việc tạo ra các kết nối trong gia đình, giữa bố mẹ và con cái. Do mải làm kinh tế,
nên hầu hết các bố mẹ khơng có nhiều thời gian dành cho gia đình nhỏ của mình,
việc đi làm về muộn là chuyện bình thường trong xã hội hiện đại ngày nay. Ngay
cả khi có mặt ở nhà, nhiều cha mẹ cũng không thể sắp xếp thời gian để có thể
tâm sự, trị chuyện cùng con trẻ. Hình ảnh một gia đình với bố ơm máy tính, mẹ

lướt điện thoại, con cái chúi đầu chơi game trên ipad khơng cịn hiếm thấy và
ngày càng phổ biến. Có một nghịch lý là: công nghệ ngày càng phát triển, mạng
xã hội ngày càng phổ biến để giúp con người có thể trao đổi với nhau thuận lợi
hơn thì ngược lại việc trao đổi thông tin bằng ngôn ngữ giữa người với người, sự
quan tâm tới nhau trong các gia đình sử dụng cơng nghệ ngày càng hạn chế.
2.3. Một số biện pháp tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong
trường tiểu học nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học
sinh.
2.3.1. Nâng cao nhận thức và năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên
trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Bản thân là cán bộ quản lí, được trực tiếp tập huấn về chương trình giáo dục
phổ thơng 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được Phòng Giáo dục và Đào tạo
phân công phụ trách môn Hoạt động trải nghiệm, nên tơi ý thức được mình cần
nắm vững vị trí, vai trò của hoạt động trải nghiệm, nắm vững các phương pháp,
hình thức và cách thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo là như thế nào?
Trên cơ sở đó, tơi tổ chức tun tuyền cho cán bộ giáo viên nhà trường về vai
trò, ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong việc hình thành và phát
triển năng lực, phẩm chất cho học sinh. Giáo viên đã hiểu được hoạt động trải
nghiệm sáng tạo là hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ nhằm phát triển khả
năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Thông qua hoạt
6


động trải nghiệm sáng tạo hình thành những năng lực, kỹ năng sống, phẩm chất
tốt đẹp của học sinh.
Ngay từ đầu năm học, tôi tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên về nội
dung, hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Khi
thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh, tôi yêu cầu giáo viên phải
thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Xác định chủ đề và mục tiêu của chủ đề hoạt động trải nghiệm

sáng tạo
Xác định chủ đề là một việc làm cần thiết vì tên chủ đề tự nó đã nói lên
được mục tiêu, nội dung, hình thức của chủ đề. Căn cứ vào nội dung chương
trình giáo dục, giáo viên tiến hành khảo sát để xác định nhu cầu, điều kiện tổ
chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo; tên của hoạt động phải phản ảnh được chủ
đề và nội dung của hoạt động; tên của chủ đề phải hấp dẫn, lôi cuốn, tạo được sự
hứng khởi tích cực từ phía học sinh.
Xác định mục tiêu của chủ đề phải cụ thể, rõ ràng và phù hợp; phản ánh
được yêu cầu cần đạt về kiến thức, kĩ năng, thái độ và định hướng giá trị. Tuỳ
theo chủ đề hoạt động trải nghiệm sáng tạo của mỗi tháng, đặc điểm học sinh của
mỗi lớp mà các mục tiêu được cụ thể hoá và mang màu sắc riêng.
Bước 2: Xác định các hoạt động trong chủ đề
Trong bước này, giáo viên cần xác định được một số hoạt động chủ yếu, đó
là:
- Các hoạt động có liên quan đến kinh nghiệm đã có của học sinh;
- Các hoạt động có liên quan đến rèn các kĩ năng cần thiết;
- Các hoạt động vận dụng vào thực tiễn cuộc sống có liên quan đến chủ đề
hoạt động. Giáo viên cần chú ý các hoạt động phải được thiết kế sao cho tất cả
các học sinh đều được tham gia trải nghiệm sáng tạo.
Bước 3: Lập kế hoạch thực hiện
Trước hết, giáo viên cần căn cứ vào từng chủ đề, mục tiêu đã xác định, hoàn
cảnh cụ thể của lớp, của nhà trường và khả năng của học sinh để xác định nội
dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho phù hợp. Giáo viên tiến hành lập kế
hoạch để thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hoàn thành mục tiêu đã
đề ra. Trong kế hoạch cần vạch ra: Có bao nhiêu việc cần thực hiện? Những việc
đó là gì? Nội dung của mỗi việc đó ra sao? Tiến trình và thời gian thực hiện các
việc đó như thế nào? Các cơng việc cụ thể cho các tổ, nhóm, cá nhân là gì? Yêu
cầu cần đạt của mỗi việc ra sao?...

7

Từ nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo đã xác định, giáo viên tiếp tục
xác định phương pháp tiến hành, phương tiện cần có để hoạt động, từ đó lựa
chọn hình thức hoạt động tương ứng.
Bước 4: Thiết kế chi tiết hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Đặt tên cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Xác định mục tiêu của hoạt động
- Xác định cách thức tổ chức hoạt động
- Chuẩn bị cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Cả giáo viên và học sinh cùng tham gia công tác chuẩn bị cho hoạt động trải
nghiệm sáng tạo. Giáo viên cần chú ý:
+ Nắm vững nội dung và hình thức tổ chức hoạt động;
+ Dự kiến các phương tiện, điều kiện cần thiết để tổ chức hoạt động trải
nghiệm có hiệu quả (đạo cụ, trang phục, bàn ghế, phịng ốc, tranh ảnh, tài chính
chi phí cho việc tổ chức hoạt động,...);
+ Dự kiến phân công nhiệm vụ cho các tổ, nhóm, cá nhân và thời gian hồn
thành cơng tác chuẩn bị;
+ Dự kiến thời gian tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các thành phần
mời tham gia;
+ Dự kiến các hoạt động của giáo viên và học sinh với sự tương tác tích cực
trong q trình tổ chức hoạt động.
Về phía học sinh, sau khi được giao nhiệm vụ, tập thể lớp, các tổ nhóm, cá
nhân tiến hành bàn bạc dân chủ, phân công công việc cụ thể cho từng cá nhân, tổ
nhóm; trao đổi bàn bạc để xây dựng kế hoạch triển khai công tác chuẩn bị.
Trong quá trình chuẩn bị, giáo viên theo dõi sát sao, kiểm tra đôn đốc và
giúp đỡ kịp thời khi học sinh gặp khó khăn, vướng mắc.
Bước 5. Đánh giá chủ đề
- Học sinh tự đánh giá
- Học sinh đánh giá lẫn nhau

- Đánh giá của phụ huynh học sinh và các lực lượng giáo dục
- Giáo viên đánh giá
Sau khi lập xong kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, giáo
viên rà soát, kiểm tra lại nội dung trình tự các việc, xem xét tính hợp lí, khả năng
thực hiện và kết quả cần đạt được. Nếu phát hiện sai sót, sự bất hợp lí ở khâu
nào, bước nào thì tiến hành điều chỉnh để hồn thiện kế hoạch.
Khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo đòi hỏi học sinh phải huy động
kiến thức, kĩ năng, các phẩm chất năng lực tổng hợp để giải quyết nhiệm vụ thực
8


tiễn: có nhiệm vụ của cá nhân, có nhiệm vụ địi hỏi phải có sự hợp sức của cả
nhóm, các em phải bàn bạc, trao đổi, thống nhất, ra quyết định. Do vậy điều quan
trọng với mỗi giáo viên là phải hướng dẫn các em các kĩ năng như: kĩ năng làm
việc nhóm, kĩ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, kĩ năng ghi chép, thu thập xử
lí thơng tin, kĩ năng ra quyết định... Đồng thời xây dựng niềm tin đối với học
sinh bằng cách giao việc phù hợp cho từng đối tượng học sinh, khích lệ động
viên để các em hoàn thành nhiệm vụ được giao; khi học sinh cảm thấy được thầy
cơ tin tưởng mới có thể cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, tự tin chia sẻ với giáo viên
và bạn bè trong lớp những suy nghĩ của mình...
Mặt khác, tơi u cầu trong các tiết học, giáo viên cần quan tâm và chủ
động lồng ghép cho học sinh trải nghiệm sáng tạo; tích cực đổi mới mục tiêu,
phương pháp hình thức dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng
lực học sinh. Đối với mỗi chủ đề, mỗi bài học, tiết học, giáo viên tăng cường
thiết kế các hoạt động nhóm, triển khai hoạt động dạy học cả trong và ngoài nhà
trường theo hướng tối đa hoá cơ hội trải nghiệm thực tiễn cho học sinh, gắn dạy
học với thực tiễn cuộc sống hàng ngày, với văn hoá, hoạt động sản xuất và kinh
doanh tại địa phương.
Ví dụ: Ở mơn Đạo đức, giáo viên rất dễ dàng giúp học sinh nâng cao kĩ
năng giao tiếp – tự nhận thức như kính trọng, biết ơn ông bà, cha mẹ, thầy cô,

thương binh, liệt sĩ, người lao động,… bằng những hành vi, thái độ, việc làm nho
nhỏ hằng ngày như quan tâm chăm sóc ông bà, cha mẹ, anh chị, giúp đỡ người
già em nhỏ, bạn bè,… Thông qua từng tiết học, giáo viên cung cấp cho học sinh
các mẫu hành vi đạo đức, giúp các em có niềm tin vào các chuẩn mực hành vi
đạo đức được học và vận dụng chúng khi giao tiếp, ứng xử ngồi thực tế cuộc
sống. Từ đó năng lực giao tiếp, ngôn ngữ, phẩm chất nhân ái, u thương, đồn
kết giúp đỡ bạn bè dần được hình thánh, phát triển.
Hoặc trong các bài Khoa học, chúng ta có thể hướng dẫn, tập dần cho các
em kĩ năng ra quyết định, kĩ năng kiên định khi nói “Khơng với thuốc lá, rượu
bia, ma tuý”, dứt khoát với những lời dụ dỗ lơi kéo vào những thói hư tật xấu;
giáo dục các em kĩ năng tự bảo vệ: biết phản kháng, biết cách xử lí trước nguy
cơ bị lạm dụng thể xác, lạm dụng tình dục… đó chính là đang hình thành cho các
em năng lực tự chủ, nắm vững bản chất của vấn đề và giải quyết vấn đề theo
hướng tích cực.

9


2.3.2. Chỉ đạo Đội TNTP Hồ Chí Minh phối hợp với giáo viên chủ nhiệm
lớp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo nội dung của từng loại
hình hoạt động
Ở trường Tiểu học, ngồi hoạt động giảng dạy và học tập, hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp cũng giữ một vị trí hết sức quan trọng. Nó góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục tồn diện, củng cố tăng cường nhận thức cho học sinh
đồng thời bồi dưỡng thái độ, tình cảm và hình thành hệ thống kĩ năng, hành vi
đạo đức cần thiết cho các em. Để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thật sự là
một sân chơi bổ ích, lí thú cho học sinh, ngay từ đầu năm học, tôi chỉ đạo Đội
TNTP Hồ Chí Minh xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục ngồi giờ lên
lớp, trong đó chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, cụ thể là:
a) Hoạt động văn hoá nghệ thuật: Bao gồm các thể loại hát, múa, đọc thơ,

kể chuyện, kịch ngắn, tấu vui,…Các hoạt động này giúp các em mạnh dạn, tự tin
trước đám đơng; tích cực trong hoạt động nhóm, tự giác hồn thành nhiệm vụ
được nhóm phân cơng; góp phần hình thành cho học sinh một số năng lực, phẩm
chất như giáo tiếp và hợp tác, khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề, trách
nhiệm với công việc chung,...
Tổ chức thực hiện:
- Đổi mới cách tổ chức các buổi chào cờ đầu tuần, không nặng về việc nhận
xét, đánh giá, xếp loại thi đua các lớp mà còn tổ chức thêm các trò chơi như thi
hát đối, hát đuổi, thi hát tiếp sức... hoặc tổ chức cho học sinh thi đọc thơ, kể
chuyện về chủ đề, chủ điểm trong tháng, hoặc dành thời gian để nêu gương
người tốt việc tốt trong lớp, trong trường.
- Tổ chức cho học sinh múa hát tập thể 2 buổi vào thứ ba, thứ năm hàng
tuần dưới sự hướng dẫn của Tổng phụ trách và giáo viên chủ nhiệm. Đây là hình
thức vận động nhẹ nhàng nhưng có tác dụng giúp các em thư giãn sau những giờ
học căng thẳng trên lớp, giúp học sinh rèn kĩ năng nghỉ ngơi tích cực và giải trí
lành mạnh.
Học sinh tham gia múa hát tập thể
- Tổ chức Hội thi Văn nghệ với chủ điểm Biết ơn thầy, cô giáo. Các chi đội,
lớp nhi đồng sẽ tự biên các tiết mục văn nghệ và tham gia trình diễn kỉ niệm
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, các tiết mục văn nghệ mang tính truyền thống
như múa dân gian, hát dân ca, hoặc thể loại kịch ngắn, tấu vui có nội dung về an
tồn giao thơng sẽ được cộng điểm ưu tiên. Thông qua hoạt động này, các em sẽ
10


mạnh dạn, tự tin hơn trước đám đông. Và giáo viên cũng có thể chọn lựa được
những học sinh có năng khiếu thật sự làm nòng cốt cho đội văn nghệ của nhà
trường.
Học sinh khối 5 tham gia biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam

b) Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao: Bao gồm các trò chơi
vận động, trò chơi dân gian, Hội khoẻ Phù Đổng, thi nghi thức Đội,… Hoạt động
này giúp học sinh cảm thấy thoải mái về tinh thần sau những giờ học căng thẳng,
góp phần rèn luyện một số phẩm chất như: tính tổ chức kỉ luật, tinh thần trách
nhiệm, tinh thần đồn kết, lịng nhân ái đồng thời cũng nâng cao năng lực giao
tiếp và hợp tác, kĩ năng giải quyết vấn đề cho học sinh.
Tổ chức thực hiện:
- Chỉ đạo dạy tốt bộ môn Thể dục. Lâu nay, môn Thể dục vẫn bị coi nhẹ,
vẫn bị quan niệm là “môn phụ”, học cũng được mà không học cũng khơng ảnh
hưởng gì nhiều lắm. Nhưng thực tế nếu dạy tốt mơn Thể dục sẽ góp phần tăng
cường sức khoẻ, nâng cao thể lực cho các em đồng thời còn rèn luyện cho các
em các phẩm của người lao động mới đó là tính kiên trì, tinh thần trách nhiệm, kĩ
năng hợp tác nhóm,…
- Tuyển chọn học sinh có năng khiếu để thành lập Câu lạc bộ Aerobic theo 2
nhóm tuổi, tập luyện cho các em theo lịch 3 buổi/tuần, phân công giáo viên dạy
thể dục phụ trách. Việc tham gia tập luyện Aerobic của học sinh bước đầu cũng
gặp khó khăn do phụ huynh khơng đồng tình ủng hộ, nhưng nhà trường làm tốt
công tác tuyên truyền và sau một thời gian tập luyện, sức khoẻ và tinh thần của
các em được cải thiện một cách rõ rệt thì phụ huynh đã rất ủng hộ việc làm này,
cịn hỗ trợ kinh phí mua sắm quần áo tập luyện cho đội tuyển.
- Tổ chức một số trò chơi dân gian có hướng dẫn của các thầy cơ giáo trong
giờ giải lao như: nhảy dây, chơi “chuyền”, nhảy “lò cò”, rồng rắn lên mây, thả
đỉa ba ba,… Tôi yêu cầu thầy cô giáo tham gia chơi cùng học sinh, đây là cách
tốt nhất để gần gũi các em, dễ tạo được mối quan hệ thân thiết giữa thầy và trò,
các em sẽ xem thầy cô như những người bạn lớn để tâm sự và trơng cậy. Thơng
qua đó các em sẽ được rèn luyện tính tập thể, khả năng làm việc nhóm, kĩ năng
tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ…
- Tổ chức Hội khoẻ Phù Đổng với nhiều môn thi như: chạy 60m, bật xa, đá
cầu chinh, cờ vua, bóng bàn,… nhân kỉ niệm Ngày hội Quốc phịng tồn dân
22/12. Tổ chức “Ngày hội thiếu nhi vui khoẻ tiến bước lên Đoàn” nhân kỉ niệm

11


ngày thành lập Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tổ chức Hội thi nghi
thức Đội nhân kỉ niệm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh 15/5.
Nhờ những hoạt động tập thể này học sinh được rèn kĩ năng tham gia
những hoạt động chung cùng nhau, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, tự quản trong
sinh hoạt tập thể, chủ động giao tiếp với mọi người, thông qua đó các năng lực,
phẩm chất cũng dần được hình thành và phát triển.
c) Hoạt động xã hội: Bao gồm các hoạt động: tham quan di tích lịch sử,
các danh lam thắng cảnh của địa phương ; thăm hỏi giúp đỡ người già, người tàn
tật, gia đình thương binh liệt sĩ ; thăm viếng, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ,… Qua
các hoạt động này học sinh được hình thành lịng biết ơn, tình u thương, lịng
nhân ái, lịng tự hào về truyền thống dân tộc,...
Tổ chức thực hiện:
Chỉ đạo Đội TNTP Hồ Chí Minh phát động dưới cờ phong trào “Đi tìm địa
chỉ đỏ” tiến hành cho các em lập nhóm tìm kiếm các địa chỉ của người già neo
đơn, người tàn tật, gia đình thương binh liệt sĩ… để lập kế hoạch giúp đỡ. Giáo
viên chủ nhiệm cùng với Tổng phụ trách Đội theo dõi sát sao việc làm của từng
nhóm, tun dương trước tồn trường nhóm học sinh thực hiện tốt nhiệm vụ.
Đặc biệt chú ý phân công nhóm học sinh giúp đỡ bạn khuyết tật ngay trong lớp,
trong trường mình bằng các việc làm nhỏ nhưng ý nghĩa như thăm hỏi, trò
chuyện, hướng dẫn bạn cùng học cùng chơi, tự tay dẫn các bạn ra sân cùng sinh
hoạt tập thể… Phối hợp tổ chức cho thiếu nhi giao lưu với Đồn nghệ thuật Tình
thương của Trung tâm Khuyết tật Tỉnh Thanh Hố, thơng qua buổi giao lưu đầy
ý nghĩa, học sinh đã quyên góp ủng hộ người khuyết tật bằng tấm lịng cảm
thơng chân thành của mình, từ đó giáo dục các em tinh thần sẻ chia, đồng cảm
với những mảnh đời bất hạnh, rèn luyện cho các em ý chí vươn lên trong học tập
và cuộc sống.
Chỉ đạo Đội phân công, tổ chức cho học sinh thăm viếng, làm vệ sinh tượng

đài liệt sĩ vào thứ 2 hằng tuần, viếng tượng đài liệt sĩ nhân ngày 27/7 hằng năm.
Khi tham gia các hoạt động này, học sinh được bổ sung thêm những kiến thức về
lịch sử địa phương khơng có trong sách vở; giáo dục học sinh lòng tự hào về
truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam nói chung và nhân dân Thanh Hóa
nói riêng, để từ đó học sinh có bổn phận, trách nhiệm đối với người thân, gia
đình và Tổ quốc.

12


Hằng năm, cứ đến dịp tết cổ truyền, Đội TNTP Hồ Chí Minh đã tổ chức
thực hiện phong trào "Tết vì bạn nghèo và nạn nhân chất độc màu da cam”,
thiếu nhi tồn Liên đội qun góp ủng hộ để mua q tết trao tận tay những học
sinh có hồn cảnh khó khăn trong trường.
Học sinh viếng tượng đài liệt sĩ của
xã nhà nhân ngày 27/7

Trao quà cho học sinh có hồn cảnh
khó khăn nhân dịp Tết cổ truyền

Khi học sinh tham gia vào các hoạt động như tôi nêu trên, các em dần
trưởng thành lên trong cảm xúc, nhận thức, hành vi, việc làm; từ đó các phẩm
chất và năng lực cần thiết như tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, sự cảm
thông, ý thức trách nhiệm,… cũng dần được hình thành và củng cố. Như vậy, các
năng lực và phẩm chất sẽ được hình thành một cách tự nhiên và hiệu quả trong
chính những mơi trường hoạt động cụ thể thông qua sự trải nghiệm chứ không
chỉ từ bài giảng của thầy cô trên lớp.
d) Hoạt động lao động cơng ích: Bao gồm các hoạt động như: trực nhật,
vệ sinh lớp học, sân trường ; chăm sóc bồn hoa, cây cảnh ; tham gia làm vệ sinh
đường làng, ngõ xóm,... Đây là các hoạt động thật sự cần thiết giúp các em thích

nghi với cuộc sống xung quanh, yêu quý lao động, hình thành năng lực tự phục
vụ, tự quản và kĩ năng đảm nhận trách nhiệm.
Tổ chức thực hiện:
- Phát động trước cờ phong trào “Xây dựng trường học Xanh – Sạch –
Đẹp”. Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ và giữ gìn cảnh quan sư phạm, không vứt
rác bừa bãi, thấy giấy rác thì nhặt bỏ vào thùng, học sinh nào thực hiện tốt phong
trào này sẽ được tuyên dương. Nhà trường phân cơng cho học sinh các lớp chăm
sóc bồn hoa, cây cảnh làm đẹp cảnh quan sư phạm. Việc chăm sóc bồn hoa, cây
cảnh cũng được đưa vào tiêu chí thi đua của lớp. Đầu mỗi buổi học, các em sẽ
tham gia nhặt lá, rác, làm vệ sinh khu vực được phân công. Giáo viên chủ nhiệm
lớp theo dõi và giám sát việc trực nhật, làm vệ sinh lớp học, sân trường. Mỗi
tháng nhà trường chỉ đạo cho Đội tổng kết, đánh giá hoạt động, tuyên dương lớp
thực hiện tốt nhiệm vụ.
Học sinh tham gia chăm sóc bồn hoa, cây cảnh làm đẹp cảnh quan sư phạm

13


- Chỉ đạo Đội TNTP Hồ Chí Minh chủ động tham mưu với Đoàn xã tổ chức
cho thiếu nhi tham gia làm vệ sinh đường làng ngõ xóm theo khu vực các em
đang sống vào chiều thứ 7 hằng tuần.
e) Hoạt động tiếp cận khoa học – kĩ thuật: Bao gồm các hoạt động: sưu
tầm những bài tốn vui, tìm hiểu về các danh nhân, các tấm gương hiếu học, câu
lạc bộ Toán Tuổi thơ, câu lạc bộ cờ vua, câu lạc bộ khoa học, tìm hiểu kiến thức
về an tồn giao thơng,… Đây là hoạt động nhằm tạo điều kiện cho học sinh làm
quen với việc nghiên cứu khoa học và tự khẳng định mình.
Tổ chức thực hiện:
- Thành lập các câu lạc bộ như Toán Tuổi thơ, câu lạc bộ Em yêu khoa học,
câu lạc bộ TDTT, câu lạc bộ Mỹ thuật,… động viên, khích lệ học sinh tự nguyện
tham gia. Tuỳ theo chủ điểm của từng tháng, giáo viên chủ nhiệm tiến hành tổ

chức cho các em trong câu lạc bộ của lớp này giao lưu với lớp kia trong khối.
- Tổ chức phát động tháng an tồn giao thơng ngay từ đầu năm học, chỉ đạo
Đội tổ chức Hội thi Tìm hiểu kiến thức về an tồn giao thơng nhằm tun truyền
an tồn giao thơng đường bộ cho học sinh. Phối hợp với Công ty Honda Luyến
Đào tổ chức cho học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm lái xe an toàn. Đây là
những hoạt động mang đến cho học sinh một sân chơi bổ ích và lí thú, những
kiến thức về Luật Giao thơng đường bộ, kĩ năng ngồi sau xe máy, kĩ năng đi xe
đạp,... được truyền tải đến học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo
một cách nhẹ nhàng mà hiệu quả.

Học sinh tham gia Hội thi
“Tìm hiểu kiến thức an tồn giao thơng”

Học sinh tham gia hoạt động trải
nghiệm lái xe an toàn

- Tháng 12 với chủ đề Uống nước ngớ nguồn, tổ chức cho học sinh tìm hiểu
và kể chuyện về các danh nhân lịch sử, những tấm gương hiếu học của quê
hương. Giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh sử dụng mạng internet để tìm
kiếm thơng tin về các danh nhân lịch sử, những tấm gương hiếu học của Việt
Nam.
Với những cách làm như tơi trình bày ở trên thì những kiến thức khoa học
cơ bản ban đầu về sức khỏe, sự trao đổi chất, nhu cầu dinh dưỡng của con người,
thế giới tự nhiên xung quanh ; những mối quan hệ bạn bè, cha mẹ, ông bà cho
đến những sự vật, sự việc hàng ngày được các em tiếp thu một cách chủ động,
tích cực. Điều này giúp các em học được những kỹ năng, nhân cách sống cho
14


bản thân như: tự giác giữ vệ sinh chung, yêu con người, yêu thiên nhiên đất nước

và ý thức bảo vệ môi trường.
2.3.3. Xây dựng lớp học thân thiện.
Ngay từ đầu năm học, tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng tổ chức cho giáo
viên và học sinh các lớp tiến hành trang trí lớp học theo phương châm “Trường
khang trang - Lớp thân thiện”. Ở mỗi lớp, giáo viên cùng với học sinh đã tiến
hành trang trí phịng học bằng cách trưng bày sản phẩm các môn Thủ công, Kĩ
thuật, Mĩ thuật ; treo tranh ảnh hoạt động của lớp ; lập bảng vàng danh dự, bảng
ghi ngày sinh nhật của học sinh trong lớp... Thơng qua đó giáo dục các em biết
u lao động, có ý thức giữ gìn lớp học của mình, bảo vệ những sản phẩm do
chính tay mình làm ra.

Những sản phẩm trang trí lớp học của học sinh lớp 1B
Với vai trò Uỷ viên Ban chấp hành Cơng đồn, tơi đã động viên cán bộ giáo
viên trong nhà trường thực hiện tốt cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm
gương đạo đức tự học và sáng tạo”. Thông qua cuộc vận động, mỗi thầy cô giáo
phải luôn luôn trau dồi phẩm chất đạo đức, xứng đáng là tấm gương sáng về đạo
đức để học sinh học tập và noi theo. Thầy cô phải là người yêu thương học sinh,
gần gũi, quan tâm chăm sóc các em từ những việc rất nhỏ hàng ngày cho đến
việc học tập vui chơi. Thầy cô phải luôn chú ý dùng những lời lẽ dịu dàng, ấm áp
ngay cả khi các em làm sai hoặc chưa vâng lời, khen thì nói chung cả lớp, chê thì
nói riêng từng em; động viên, khích lệ những cố gắng dù là nhỏ nhất của các em,
nếu các em làm chưa đúng, học chưa thơng thì cũng cần nhẹ nhàng “Em nên cố
gắng hơn chút nữa”... Dù học sinh còn nhỏ nhưng giáo viên cần đối xử công
bằng và tôn trọng các em, sự động viên khích lệ của thầy cơ đúng lúc, đúng chỗ
sẽ giúp học sinh có niềm tin vào bản thân để từ đó các em cố gắng hơn trong học
tập và rèn luyện đồng thời góp phần hình thành, củng cố phẩm chất, năng lực
cho các em.
2.3.4. Phối hợp, vận động phụ huynh và các tổ chức xã hội tham gia, hỗ
trợ hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo.
Để tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm sáng tạo thì sự tham gia của cộng

đồng, trong đó có sự tham gia của cha mẹ học sinh là vô cùng quan trọng. Chính
vì vậy mà tơi đã chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt công tác tuyên truyền để nâng
15


cao nhận thức cho phụ huynh học sinh. Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, giáo
viên chủ nhiệm giới thiệu đến phụ huynh chương trình, mục đích, ý nghĩa của
hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường tiểu học. Bầu chọn Ban Liên lạc hội
cha mẹ học sinh là những người năng nổ, tháo vát, sẵn sàng gánh vác trách
nhiệm, biết cách vận động mọi người ủng hộ nhà trường cả về nhân lực và tài
chính để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Bên cạnh đó, tơi
u cầu giáo viên chủ nhiệm lồng ghép vào cuộc họp một số nội dung giáo dục
học sinh như:
+ Khi học sinh ở nhà cùng cha mẹ, các bậc phụ huynh cần chú ý quan tâm,
nói chuyện với con nhiều hơn ; chú ý rèn cho con từng lời ăn tiếng nói sao cho
phù hợp với từng tình huống giao tiếp, thể hiện được sự lễ phép với người trên,
tơn trọng người dưới. Bằng sự u thương, chăm sóc, đối xử tôn trọng với con
cái sẽ khiến trẻ thấy mình có giá trị, cảm thấy an tồn khi ở trong gia đình, từ đó
hình thành dần lịng tự tin và cảm nhận tích cực về chính bản thân.
+ Dạy con làm việc nhà với những công việc phù hợp với lứa tuổi của các
em như: quét nhà, rửa bát, nhặt rau,… để giáo dục các em kĩ năng tự phục vụ,
biết yêu quý lao động, trân trọng kết quả lao động của mình và mọi người. Khi
con làm tốt, khi con học giỏi, cha mẹ nên có lời động viên, khuyến khích kịp thời
để tạo dựng lịng tin ở các em. Tránh cách khuyến khích con bằng thưởng tiền
mỗi khi được điểm tốt sẽ dẫn đến học sinh phấn đấu học vì tiền thưởng, hoặc
phạt nặng khi con bị điểm kém sẽ tạo áp lực cho con trong việc học, việc mắng
chửi con trước mặt bạn bè sẽ khiến trẻ bị tổn thương, cảm thấy không được tôn
trọng, khiến trẻ tự ti hoặc có thái độ ốn trách bố mẹ, trở nên chán nản,…
+ Bố mẹ nên kiên trì tập dần cho con kĩ năng đặt mục tiêu và kĩ năng quản
lí bản thân từ những việc rất nhỏ như thói quen dậy sớm tập thể dục, đi học đúng

giờ, phụ mẹ việc nhà, giữ lời hứa với mọi người…
Khi tổ chức các Hội thi theo các chủ đề chủ điểm trong năm học, nhà
trường đã mời phụ huynh học sinh đến tham dự. Qua đó phụ huynh sẽ thấy được
ý nghĩa và hiệu quả của giáo dục học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng
tạo và sẽ có ý thức kết hợp với nhà trường trong việc tổ chức hoạt động trải
nghiệm sáng tạo.
Muốn tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo đạt hiệu quả cao, chúng ta cần
thực hiện tốt kế hoạch phối hợp giữa nhà trường với các ban ngành, đoàn thể tại
địa phương. Nhận thức được điều đó, trong năm học, tơi đã tham mưu với Hiệu
trưởng tiến hành thực hiện một số việc sau :
16


- Phối hợp với Đồn Thanh niên, Ban văn hố xã trong công tác tổ chức các
hoạt động lớn như Hội diễn văn nghệ, thể dục thể thao chào mừng Cách mạng
tháng Tám và Quốc khánh 2 tháng 9, Mừng Đảng mừng Xuân ; tổ chức hoạt
động vui chơi cắm trại hè cho học sinh,...
- Phối hợp với Hội Phụ nữ xã tuyên truyền đến các bà, các mẹ, các chị về
việc giáo dục thế hệ trẻ thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo; phối
hợp tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh nhân dịp Tết Thiếu nhi
01/6, Tết Trung thu, Ngày Gia đình Việt Nam.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
trong trường tiểu học.
Trong những năm học qua, bằng việc thực hiện đồng bộ các giải pháp mà
tơi đã trình bày ở trên, đội ngũ cán bộ giáo viên đã nhận thức được vai trò, vị trí
của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong q trình phát triển tồn diện cho học
sinh. Giáo viên đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học, mạnh dạn lồng ghép
nội dung trải nghiệm sáng tạo vào tiết học; chịu khó tìm tịi, nghiên cứu vấn đề
và phối hợp với Đội tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Học sinh đã trở thành nhân vật trung tâm trong các hoạt động trải nghiệm

sáng tạo, các em được tạo điều kiện tham gia các hoạt động tập thể, được rèn
luyện để phát triển bản thân và phát huy khả năng sáng tạo của mình. Các em
được tạo cơ hội để làm việc nhóm, trình bày ý kiến của bản thân, hỗ trợ giúp đỡ
nhau khi tham gia các công việc chung,... Kĩ năng giao tiếp của học sinh được
nâng cao dần, các em đã biết chào hỏi khi gặp người lớn tuổi, biết nói lời cảm
ơn, xin lỗi, biết gọi bạn xưng tơi, biết nói lời hay làm việc tốt; có ý thức giữ gìn
vệ sinh lớp học và vệ sinh chung, biết đoàn kết giúp đỡ bạn bè khi bạn gặp hồn
cảnh khó khăn,… Các em đã có những việc làm nho nhỏ nhưng chứa đựng rất
nhiều tình cảm như làm thiệp tặng cô, tặng mẹ nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 08/3;
bộc lộ được những cảm xúc thật sự chân thành về thầy cô giáo nhân kỷ niệm
ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11,... từ đó lịng nhân ái, tình yêu thương, sự trung
thực và tinh thần trách nhiệm cũng dần được hình thành và phát triển. Các em đã
mạnh dạn hơn khi tham gia sinh hoạt các Câu lạc bộ Toán học, Tiếng Việt, Tiếng
Anh, TDTTD,... đã tự tin hơn khi tham gia giao lưu các Câu lạc bộ, bước đầu đã
đạt được những thành tích đáng khen ngợi, đó là:
 Năm học 2015 – 2016, học sinh tham gia Hội khoẻ Phù Đổng các cấp
đạt 81 giải, trong đó:
+ Cấp huyện: 79 giải (2 giải nhất, 1 giải nhì, 21 giải ba, 55 giải khuyến
khích)
17


+ Cấp tỉnh: 1 giải ba
+ Cấp quốc gia: 1 giải nhất
 Năm học 2017 – 2018, học sinh tham gia giao lưu Câu lạc bộ Toán,
Tiếng Việt, TDTT cấp huyện đạt 53 giải, trong đó có 1 giải nhì, 3 giải ba, 49 giải
khuyến khích.
 Năm học 2018 – 2019, học sinh tham gia giao lưu Câu lạc bộ Tốn,
Tiếng Việt, Tiếng Anh, tham gia Hội thi “Tìm hiểu kiến thức về an tồn giao
thơng” đạt 16 giải, trong đó có 11 giải nhì, 2 giải ba, 3 giải khuyến khích.

 Năm học 2019 – 2020, học sinh tham gia giao lưu Câu lạc bộ TDTT,
“Tìm hiểu về Bác Hồ và những bài học đạo đức lối sống dành cho học sinh” đạt
17 giải, trong đó có 1 giải ba và 16 giải khuyến khích.
Thơng qua việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh, nhà
trường đã xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với phụ huynh học sinh và cộng
đồng. Đồng thời, nhà trường còn huy động sự tham gia của cộng đồng vào cơng
tác giáo dục, chăm sóc học sinh, nâng cao cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học
phù hợp với nhiệm vụ, yêu cầu của nhà trường.

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
18


Sau một thời gian tổ chức triển khai hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại
trường tiểu học nơi tôi công tác, tôi nhận thấy đội ngũ cán bộ giáo viên đã có ý
thức và động lực cải tiến phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
theo hướng tích cực, tối đa hóa sự tham gia, trải nghiệm để phát triển phẩm chất
và năng lực bản thân cho tất cả các em học sinh. Quá trình tổ chức hoạt động trải
nghiệm cho học sinh là cơ hội tốt để mỗi cán bộ quản lý, giáo viên tự trải
nghiệm, học tập và tích lũy kinh nghiệm giáo dục học sinh.
Học sinh có sự tiến bộ rõ rệt về kiến thức – kĩ năng, năng lực và phẩm chất.
Các em có khả năng làm việc theo nhóm, tự học, tự giải quyết vấn đề, đây chính
là tiền đề quan trọng cho việc xây dựng thói quen tự học, chủ động để học sinh
học tập suốt đời. Học sinh có năng lực tự quản, tự phục vụ bản thân, có kĩ năng
sống và tự điều chỉnh bản thân trong tập thể, có kĩ năng giao tiếp, hợp tác, chia
sẻ, điều khiển các hoạt động của lớp và nhóm, cùng với đó là sự mạnh dạn, tự
tin, tinh thần vì tập thể, sống yêu thương và biết giúp đỡ lẫn nhau,…được bồi
đắp và hình thành.
Việc tổ chức hoạt động trải nghiệm đã tạo ra sức lan tỏa, lôi cuốn được sự

tham gia, ủng hộ tích cực của đơng đảo phụ huynh và cộng đồng. Trên tinh thần
tự nguyện, phụ huynh và cộng đồng ngoài việc tham gia tổ chức các hoạt động
giáo dục cùng nhà trường còn trực tiếp tham gia hướng dẫn những kiến thức, kĩ
năng trong cuộc sống và luôn luôn động viên, khích lệ con em tham gia hoạt
động trải nghiệm sáng tạo một cách tích cực.
Tơi tin tưởng rằng với sự say mê, sáng tạo, tâm huyết của cán bộ quản lý,
đội ngũ giáo viên và sự chung tay góp sức của cộng đồng đặc biệt là phụ huynh
học sinh thì việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh ở trường
tiểu học trong thời gian tới sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều thành công hơn nữa,
góp phần quan trọng vào nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh đáp
ứng được những yêu cầu đổi mới giáo dục nước ta hiện nay.
3.2. Kiến nghị
Trên cơ sở nghiên cứu thực hiện đề tài tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng
tạo nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh tiểu học, tôi
nhận thấy cần làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục trong nhà trường, phối hợp
chặt chẽ ba mơi trường giáo dục Nhà trường – Gia đình – Xã hội. Trong đó, cụ
thể trách nhiệm như sau :
3.2.1. Đối với nhà trường Tiểu học :

19


- Quan tâm chăm lo xây dựng, bổ sung cơ sở vật chất, làm cho trường lớp
khang trang “Xanh – Sạch - Đẹp”. Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành
mạnh, để học sinh thực sự “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
- Chỉ đạo giáo viên tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học, thực hiện lồng ghép các nội dung trải nghiệm sáng tạo vào bài học sao cho
phù hợp.
- Tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt để Đoàn - Đội và các giáo viên tổ chức
tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp, trong đó chú trọng đến hoạt động trải nghiệm

sáng tạo. Trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cần tổ chức
theo dõi, kiểm tra, khen thưởng động viên kịp thời.
3.2.2. Đối với giáo viên chủ nhiệm :
- Giáo viên cần không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ
chun mơn, nghiệp vụ ; đặc biệt là tự bồi dưỡng đổi mới cách tổ chức hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
- Giáo viên phải gần gũi, quan tâm đến học sinh, là chỗ dựa tin cậy, là người
bạn lớn của các em để mỗi khi gặp khó khăn, vướng mắc các em tìm đến thầy cơ
để giãi bày, tâm sự, tìm kiếm sự giúp đỡ.
- Phối hợp với Đội TNTP tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo để học sinh có điều kiện bộc lộ
khả năng và phát triển toàn diện về nhân cách.
3.2.3. Đối với gia đình học sinh :
- Làm tốt cơng tác phối hợp giáo dục giữa Nhà trường và Gia đình trong
cơng tác giáo dục học sinh. Cha mẹ cần thường xuyên liên lạc, trao đổi với thầy
cô giáo về những thay đổi của con mình cả về thể chất, trí tuệ, tình cảm để phối
hợp thống nhất với nhà trường trong việc giáo dục và rèn luyện để hình thành và
phát triển các năng lực, phẩm chất cần thiết cho các em.
- Cần tạo điều kiện, cơ hội cho trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng
tạo phù hợp với lứa tuổi. Quan tâm đúng mức tới nhu cầu vui chơi và lao động
của trẻ...
- Cha mẹ phải thật sự là tấm gương cho con cái của mình học tập và noi
theo, dạy con về những giá trị trong đời sống như: lao động chăm chỉ, sống trung
thực, thật thà ; yêu thương giúp đỡ mọi người ; biết đảm nhận trách nhiệm, sẵn
sàng nhận khuyết điểm khi phạm sai lầm,...

3.2.4. Đối với chính quyền địa phương :
20

- Chỉ đạo các đoàn thể và phối kết hợp chặt chẽ giữa Nhà trường - Gia đình
và các tổ chức xã hội trong quá trình tổ chức, thực hiện việc tổ chức hoạt động
trải nghiệm sáng tạo ở trường tiểu học.
- Tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục cho hoạt động dạy học
và giáo dục học sinh. Cùng các đoàn thể phối hợp với Nhà trường tổ chức các
hoạt động xã hội ở địa phương như: lao động cơng ích; chăm sóc nghĩa trang liệt
sĩ ; Hội trại hè cho thiếu nhi, dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm,…
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã và đang thực hiện tại trường Tiểu
học nơi tôi công tác để nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc tổ chức hoạt động
trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học
sinh. Tơi rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng khoa học nhà trường và
Hội đồng khoa học cấp trên cùng các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Thọ Xuân, ngày 18 tháng 3 năm 2021
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
HIỆU TRƯỞNG

Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm
này là của bản thân, không coppy của
người khác !

Người viết

21