Một số biện pháp chỉ đạo, quản lý công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tại trường THCS định hòa

1
A. MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Trong thời đại khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão, đặc biệt chuẩn bị
cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, rất cần nguồn nhân lực có trình độ cao.
Nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ là tiền đề mà cịn là yếu tố có tính quyết
định cho sự phát triển của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Để tạo nguồn nhân lực có trình
độ cao thì vấn đề phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng người tài có vai trị quan trọng.
Nhận thức được vai trị quan trọng của nhân tài, Đảng và Nhà nước ta đã có những
chủ trương, chính sách để phát hiện và bồi dưỡng nhân tài.
Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi là một hoạt động quan trọng góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục nói chung và đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao nói
riêng. Thơng qua hoạt động này, học sinh sẽ được lĩnh hội hệ thống kiến thức chuyên
sâu và có điều kiện thuận lợi để phát huy tối đa khả năng của bản thân trong những
môn học có ưu thế. Đồng thời giáo viên cũng có điều kiện để nâng cao trình độ
chun mơn, rèn luyện kỹ năng sư phạm.
Bên cạnh đó kết quả thi HSG của Nhà trường còn thấp, chưa ổn định thiếu sự
bứt phá trong những năm qua. Hiện tại chưa có các tài liệu chính thống nào nghiên
cứu bàn sâu về vấn đề này, đồng nghiệp và Nhà trường chưa có kinh nghiệm để giải
quyết, còn mò mẫm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm.
Vì vậy bản thân ln trăn trở suy nghĩ tìm ra các giải pháp mới nhằm củng cố,
nâng cao chất lượng mũi nhọn của Nhà trường , góp phần đào tạo nguồn nhân lực có
chất lượng cho xã hội.
Xuất phát từ những lý do trên, với vai trò là Hiệu trưởng nhà trường tôi đã
nghiên cứu và thử nghiệm đề tài “ Một số biện pháp chỉ đạo, quản lý công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi tại trường THCS Định Hịa ”, bản thân khẳng định kinh nghiệm
mình tổng kết được trong q trình quản lý cơng tác bồi dưỡng HSG ở cấp THCS là
cấp thiết trong thời điểm hiện nay.
Thông qua đề tài muốn được đồng nghiệp và các cấp quản lý giáo dục góp ý,
bổ sung thêm các giải pháp mới nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng HSG cho Nhà
trường.

II. Mục đích nghiên cứu


2
Tìm ra biện pháp hiệu quả nhất để nâng cao chất lượng bồi dưỡng HSG ở cấp
THCS nói chung và trường THCS Định Hịa nói riêng.
Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho công cuộc CNH-HĐH đất
nước.
III. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng HSG ở cấp THCS.
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê xử lí số liệu.
- Phương pháp so sánh kết quả.
- Phương pháp khai thác thực tế kinh nghiệm giáo dục .
- Phương pháp tổng kết hoạt động thực tiễn.


3
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận.
Đất nước ta đang trên đà phát triển và hội nhập sâu rộng trên trường quốc tế,
vấn đề chất lượng nguồn nhân lực ln là bài tốn chưa có lời giải, đã và đang đặt ra
cho sự nghiệp giáo dục & đào tạo một trọng trách vô cùng to lớn. Đúng như câu nói
nổi tiếng của Thân Nhân Trung, nhà giáo dục mẫu mực của thời đại viết: “Hiền tài là
ngun khí của quốc gia, ngun khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh, ngun
khí suy thì thế nước yếu ...”. Người tài giỏi luôn thiếu ở mọi ngành, mọi lĩnh vực, chất
lượng nguồn nhân lực phụ thuộc vào nền giáo dục và đào tạo của mỗi quốc gia.
Khẳng định tầm quan trọng của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Nghị quyết TW 2 khóa
VIII đã nêu rõ: “ Cùng với khoa học và công nghệ - Giáo dục đào tạo là quốc sách

hàng đầu, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”.
Sự phát triển của khoa học cơng nghệ ngày nay địi hỏi nguồn lực lao động phải
năng động sáng tạo, sự cạnh tranh trong nền kinh tế tri thức đòi hỏi phải đổi mới nội
dung và phương pháp dạy học, tạo ra những con người sáng tạo năng động đáp ứng
được sự phát triển kinh tế xã hội .
Để góp phần thực hiện chủ trương đó, ngành giáo dục cần chú trọng nâng cao
chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ngay từ bậc học cơ sở, các nhà quản lý phải đề ra
được những biện pháp quản lý dạy học bồi dưỡng học sinh giỏi để công tác này đạt
kết quả cao nhất. Chính vì vậy, nhiệm vụ chính trị quan trọng của người lãnh đạo nhà
trường là quản lý hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả cao nhất.
Tuy nhiên, công tác quản lý bồi dưỡng học sinh giỏi của trường vẫn chỉ làm
theo kinh nghiệm. Việc tìm kiếm được các biện pháp quản lý công tác này một cách
khoa học, có hệ thống là vấn đề cấp bách và cần thiết để đáp ứng yêu cầu của xã hội,
phù hợp với yêu cầu của đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế.
II. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Chất lượng giáo dục không đồng đều giữa các khu vực trong huyện, chất lượng
giáo dục những trường gần trung tâm huyện cạnh quốc lộ 45 khác hẳn so với các
trường xa trung tâm. Tỉ lệ học sinh khá giỏi chỉ tập trung ở khu vực đông dân cư với
nền kinh tế phát triển, ở những đơn vị tập trung nhiều thuận lợi như; đội ngũ, CSVC
sư phạm, điều kiện kinh tế xã hội, nhận thức của các bậc PHHS và nhân dân nói
chung về giáo dục.


4
Đối với nhà trường bản thân được tham gia quản lý, khi chưa áp dụng đề tài
cho thấy; kết quả học sinh giỏi xếp thứ 21 toàn huyện năm học 2019-2020
Nguyên nhân:
Nguyên nhân khách quan:
+ Về cơ sở vật chất, nguồn lực: Phịng Tin học máy vi tính thực hành đã xuống cấp hết hạn sử dụng, cũng như bàn ghế HS các phòng học hư hỏng nhiều, trang thiết bị
dạy học còn nghèo nàn nhất là trang thiết bị dạy học hiện đại dùng để sử dụng CNTT

trong giảng dạy. Nguồn lực đầu tư cho chuyên môn, đặc biệt là cơng tác bồi dưỡng
HSG khơng có; kinh phí khen thưởng của Nhà trường chưa thực sự khích lệ việc dạy
bồi dưỡng HSG của giáo viên.
+ Đội ngũ: Cơ cấu chưa hợp lý, ¾ giáo viên nhà trường khơng phải là người địa
phương và có bán kính đi làm xa cũng ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của đơn vị.
Có tới 7/10 mơn khơng được lựa chọn giáo viên có chun mơn, vì mỗi mơn chỉ có
01 giáo viên (trừ 03 mơn Ngữ văn, Tốn và Tiếng Anh), có nhiều giáo viên đến dạy
liên trường,
+ Tình hình địa phương - Phụ huynh học sinh: Điều kiện kinh tế của địa phương cịn
gặp nhiều khó khăn. Học sinh phần lớn xuất thân từ con các gia đình nơng dân thuần
túy, thu nhập thấp, điều kiện đầu tư cho học tập của con cái còn quá khiêm tốn. Học
sinh và phụ huynh khơng u thích mơn học xã hội, cá biệt có phụ huynh học sinh xin
rút khỏi đội tuyển. Nền tảng, truyền thống hiếu học và phong trào học tập cịn mờ
nhạt. Nhiều phụ huynh HS khơng thiết tha cho con học bồi dưỡng HSG.
+ Tình hình học sinh: Do tác động của nền kinh tế thị trường, các mặt trái của xã hội
và gia đình, truyền thống hiếu học của dòng họ và quê hương,... Dẫn đếnđại đa số các
em thiếu động cơ học tập, lười học và lao động, ham chơi, thích hưởng thụ, dẫn đến
chất lượng mũi nhọn chưa ổn định, còn bấp bênh.
Nguyên nhân chủ quan:
Nguồn lực đầu tư cho đội tuyển còn hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức,
chưa giao khoán chất lượng đội tuyển tới giáo viên bồi dưỡng, chưa gắn quyền lợi đi
đôi với nghĩa vụ, trách nhiệm của cá nhân khi được nhận nhiệm vụ bồi dưỡng HSG.
Thu nhập của giáo viên dạy bồi dưỡng trên đơn vị thời gian hầu như khơng có hoặc
nếu có cũng rất thấp lệch xa so với giáo viên dạy bồi dưỡng ôn tập đại trà.


5
Chưa định hướng phù hợp môn học cho học sinh, chưa khích lệ kịp thời và quan tâm
đến đối tượng HSG, công tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh chưa khoa học thiếu bài
bản, còn chắp vá, ngắt ngọn.

III. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
1. Quán triệt đầy đủ sâu sắc các hệ thống văn bản, chính sách liên quan đến bồi
dưỡng HSG.
Tuyên truyền cho các bậc PHHS và học sinh nhận thức được tầm quan trọng
của công tác bồi dưỡng HSG.
Đối với giáo viên dạy: chỉ đạo học tập Nghị quyết của Đảng và ý thức trách
nhiệm của người đảng viên với nhiệm vụ chính trị của Chi bộ. Thường xuyên sinh
hoạt chính trị để cho giáo viên hiểu chất lượng HSG liên quan đến năng lực và thương
hiệu của mỗi giáo viên.
Đối với cha mẹ học sinh: thấy được tầm quan trọng của việc phát hiện và bồi
dưỡng HSG, học sinh năng khiếu. Tương lai của con em mình nếu được phát hiện và
bồi dưỡng sớm sẽ cất cánh bay cao, bay xa đem lại thành tựu cho bản thân, gia đình
và xã hội.
Đối với học sinh: thấy được tầm quan trọng của việc nâng cao trình độ kiến
thức của mình khơng ngừng vươn lên nổ lực phấn đấu. Là cơ hội được thầy cô và nhà
trường trao cho, được quan tâm rèn rũa, tạo điều kiện về mọi mặt, được tôn vinh,
được đào tạo miễn phí,...dễ thành cơng và đạt đến đích vinh quang.
Tuyên truyền cho nhân dân, học sinh nhận thức được vinh dự lớn lao khi đạt
được HSG ở mọi môn học.
2 . Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng .
BGH xây dựng kế hoạch bồi dưỡng HSG liên tục và kế thừa trong 04 năm; kế
hoạch chọn đội tuyển, bồi dưỡng đội tuyển. Xây dựng đội tuyển HSG phải theo các
bước; phát hiện, tuyển chọn, bồi dưỡng và sử dụng. Kế hoạch phải thể hiện rõ được
mục tiêu, thời gian, chương trình, nội dung bồi dưỡng, các lực lượng tham gia, chỉ
tiêu, số lượng đội tuyển, số học sinh tối thiểu – tối đa của mỗi đội tuyển. Kế hoạch
phát hiện và bồi dưỡng HSG phải tổ chức liên tục và mang tính kế thừa trong 04 năm
học.


6

Kế hoạch cần làm rõ: Ai bồi dưỡng ? Đối tượng tham gia bồi dưỡng Khi nào
bồi dưỡng ? Thời gian bồi dưỡng ? Nguồn lực khen thưởng và kích cầu được lấy từ
nguồn nào? Xây dựng quy chế khen thưởng thế nào cho xứng đáng với người có
thành tích,...
Đối với công tác bồi dưỡng HSG cấp tỉnh do trường THCS Lê Đình Kiên đảm
nhận (dưới sự chỉ đạo của Phòng GD&ĐT), tuy nhiên các Nhà trường vẫn phải phối
hợp với trường THCS Lê Đình Kiên để tiếp tục bồi dưỡng đối tượng HSG này.
3. Phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh năng khiếu – học sinh giỏi.
Một nhân tố rất quan trọng để có nhiều học sinh giỏi thực chất, là chúng ta phải
ln có ý thức tìm tịi phát hiện những nhân tố mới. Đó là những học sinh có năng
khiếu bẩm sinh trong học tập của các bộ mơn, có niềm say mê, ham học hỏi, những
học sinh có chỉ số thơng minh (IQ) cao, có nhận thức nhanh, nhập tâm nhanh, phản xạ
tốt, biết sáng tạo, có logic sớm và khá tốt, mặc dù nó chưa hề biết các quy tắc của việc
suy luận. Có thể dùng trắc nghiệm để đo đầu vào.
Bồi dưỡng nhân tài là một quá trình lâu dài, liên tục. Vì vậy cần có một kế
hoạch chiến lược chỉ đạo bồi dưỡng nhân tài gồm các bước phát hiện, tuyển chọn, bồi
dưỡng và sử dụng. Cần phải phát hiện tuyển chọn ngay từ đầu cấp học, ngay từ khi
học sinh mới vào học lớp 6.
Tổ chức phát hiện:
Để phát hiện học sinh giỏi, Hiệu trưởng phát hiện bằng cách nắm được dấu hiệu
thông minh của học sinh qua giáo viên bộ môn. Giáo viên phải hiểu rõ về học sinh
của mình, mỗi học sinh đều có tài năng riêng. Hiểu biết những thuộc tính, khả năng
của học sinh chưa đủ, giáo viên cần phải nắm được nhân cách của học sinh năng
khiếu, học sinh giỏi phải là ý thức thường trực của mỗi giáo viên.
Tuyển chọn:
+ Vòng thi của khối, tổ chuyên môn đảm nhiệm:
Đề thi do giáo viên của khối, tổ, bộ môn, thiết kế, lấy điểm từ cao xuống thấp,
số lượng 2->3 học sinh/khối /môn. Định hướng để bồi dưỡng học sinh trong đội
tuyển đủ khả năng dự kì thi chọn học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh nên đầu tư cho tất
cả các môn.

7
+ Vòng thi cấp trường:
Khối 6& 7 tổ chức thi HSG 03 mơn; Ngữ văn, Tốn và Ngoại ngữ. Khối 8 tổ
chức thi cả 9 mơn văn hóa. Đề thi phải đảm bảo mức độ nâng cao kiến thức cho học
sinh. Những học sinh đạt học sinh giỏi cấp trường được bồi dưỡng thi học sinh giỏi
cấp huyện, đây là những học sinh trong đội tuyển học sinh giỏi.
Trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi đi thi học sinh giỏi các cấp, trường tổ
chức cho các em thi vòng xét duyệt, để lựa chọn những học sinh có đủ điều kiện để
dự thi cấp trên.
+ Điều hành phân bổ nguồn lực đến từng môn cho phù hợp.
Để chọn được đội tuyển HSG phù hợp, có khả năng bám giải ở tất cả các mơn,
phải có sự điều tiết nguồn lực cho phù hợp từ 9 đội tuyển, cách chỉ đạo như sau: Căn
cứ vào kết quả học tập, kết quả thi HSG cấp trường, Nhà trường giao cho giáo viên
dạy Tốn và Văn, đặc biệt là mơn Tốn chọn trong khối các em có tố chất, học giỏi
xếp theo thứ tự, những em xếp từ 1- 9 cho vào 9 đội tuyển, học sinh xếp thứ 1 -> 4,
cho vào đội tuyển các mơn có tính lơ gic cao và tư duy chặt chẽ như mơn; Tốn, Lý,
Hóa, NN,...để mơn nào cũng có cơ hội đạt giải, tránh tối đa lãng phí nhân tài. Kinh
nghiệm cho thấy, đại đa số học sinh chăm học đều thích đi học đội tuyển các mơn
như; Tốn, NN, Lý, Hóa, các mơn cịn lại ngại học, kể cả tâm lý của các bậc PHHS
cũng vậy, cho dù khả năng của các em không đáp ứng được, mặt khác giáo viên dạy
đội tuyển các mơn như Tốn, Lý, Hóa, NN,... bao giờ cũng muốn lấy những học sinh
có khả năng hơn, lấy mất cả cơ hội của đội tuyển khác, vì học sinh thường không
chọn các môn học xã hội, cho dù biết rằng cơ hội bám giải các môn Tự nhiên không
dễ.
Thực tế cho thấy những học sinh học được các môn khoa học tự nhiên thì sẽ
học tốt các mơn khoa học xã hội, nhưng để đạt giải mơn Tốn hay các mơn Khoa học
Tự nhiên thì khó, nhưng đạt giải các mơn Khoa học Xã hội thì cơ hội nhiều hơn với
cùng độ chăm chỉ như nhau. Do đó ngồi việc giáo viên dạy bồi dưỡng tự tuyển chọn

thông qua các kênh, BGH còn phải điều chỉnh nguồn lực cho phù hợp, tránh tình
trạng “ chỗ ăn khơng hết, nơi lần khơng ra”, gây lãng phí nguồn học sinh.
Tuy nhiên khâu tuyển chọn cần phải đạt được các mục tiêu sau: Học sinh ham
thích mơn học, tự giác, chăm chỉ học tập mơn học, có thế mạnh về mơn học, ngưỡng


8
mộ thầy cơ dạy mơn học, có trí nhớ, có khả năng tư duy, có lực học phù hợp với mỗi
môn nhằm đảm bảo đạt kết quả tối đa.
Tổ chức bồi dưỡng:
Bồi dưỡng nhân tài cho đất nước là phải đào tạo con người phát triển, lấy sáng
kiến làm hạt nhân và đặc biệt dựa vào nền tảng nhân văn vững chắc mà phát triển
những chuyên ngành. Nhà trường dựa vào những đặc điểm này để xây dựng chương
trình bồi dưỡng học sinh giỏi .
+ Giao bộ phận chuyên môn xây dựng chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi, trên cơ
sở giáo viên xây dựng trương trình cho đội tuyển cộng với phần góp ý của các giáo
viên giỏi trong trường.
+ Nội dung chương trình bồi dưỡng dựa trên kiến thức đã học, giáo viên xác định
bồi dưỡng nâng cao cho học sinh về kiến thức, kĩ năng phát triển, năng lực tư duy.
Nội dung bồi dưỡng phù hợp với đối tượng học sinh và nhu cầu phát triển của xã hội.
+ Giáo viên được phân công bồi dưỡng theo chương trình đã xây dựng và bồi dưỡng
ngồi giờ chính khoá, cần chú ý bồi dưỡng kĩ năng giao tiếp cho học sinh.
+ Ban giám hiệu và giáo viên thống nhất tiến trình, phương pháp bồi dưỡng cho học
sinh. Phương pháp bồi dưỡng cho học sinh giỏi cần chú ý tới dạy học sinh phương
pháp tự phát hiện, tự nghiên cứu, tìm tịi, tự học .
Phương pháp dạy bồi dưỡng học sinh giỏi cũng cần được thay đổi: Dạy để học sinh
phát hiện vấn đề, kiến thức mới, học sinh được hướng dẫn đọc sách, hướng dẫn làm
thí nghiệm. Mục tiêu đào tạo ở đây chủ yếu phục vụ học sinh học lên. Vì vậy, bên
cạnh việc trang bị kiến thức sâu phải chú ý đến trang bị kiến thức toàn diện và gắn
liền với thực tế cuộc sống. Bồi dưỡng học sinh giỏi cấp THCS không được tách rời

mặt bằng kiến thức toàn diện, đại trà.
Trong giờ bồi dưỡng, giáo viên kết hợp giữa việc rèn luyện kĩ năng luyện trí nhớ và
hoạt động độc lập, sáng tạo, tích cực và bồi dưỡng khả năng tự học cho học sinh
Qua thảo luận chúng tôi đã xây dựng được tiến trình giờ dạy bồi dưỡng học sinh giỏi
như sau :
Bước 1 : Kiểm tra, nhận xét kiến thức cũ qua bài tập về nhà .
Bước 2 : Hệ thống hoá và mở rộng kiến thức .


9
Bước 3 : Nâng cao kiến thức cần bồi dưỡng .
Bước 4 : Tổng kết giờ dạy, giao bài tập về nhà.
4. Tuyển chọn và bồi dưỡng giáo viên giỏi dạy học sinh giỏi :
4.1. Tuyển chọn (nếu có nguồn).
Tiêu chuẩn để tuyển chọn :
+ Phẩm chất năng lực của giáo viên phải: “ vừa hồng, vừa chuyên”. Giáo viên phải
đạt chuẩn hố theo cấp dạy, giáo viên có bằng tốt nghiệp đạt loại khá, giỏi.
+ Trình độ năng lực tốt, chun mơn nghiệp vụ cao, nhiệt tình, u trẻ, tâm huyết với
nghề, có kinh nghiệm.
+ Có kĩ năng sư phạm, năng lực tự học, tự bồi dưỡng và luôn cầu tiến.
+ Có sức khoẻ tốt, tự tin, có trí thông minh và nguồn gốc là học sinh giỏi trong những
năm học phổ thông.
4.2. Bồi dưỡng.
a) Nội dung bồi dưỡng :
+ Bồi dưỡng tư tưởng, chính trị, phẩm chất nghề nghiệp.
Bồi dưỡng lý tưởng nghề nghiệp là phẩm chất tốt đẹp của nghề dạy học
(nhiệt tình, tâm huyết, ý thức làm chủ, ý thức trách nhiệm) là nội dung cơ bản trong
việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho giáo viên. Kết quả bồi dưỡng này thể hiện qua
hoạt động cụ thể là đem hết sức mình bồi dưỡng cho học sinh giỏi nhằm góp phần xây
dựng nguồn nhân tài cho đất nước .

+ Bồi dưỡng năng lực chuyên môn.
Bồi dưỡng năng lực chun mơn có các cơng việc cụ thể như sau :
Phân công giáo viên đúng năng lực, đúng nguyện vọng để họ phát huy được tối đa
năng lực của mình.
Tổ chức học hỏi kinh nghiệm về cơng tác bồi dưỡng HSG .


10
Tổ chức các buổi hội thảo chuyên đề, sinh hoạt chun mơn. Vì đây là những điều
kiện thuận lợi để giáo viên nâng cao năng lực sư phạm.
Coi trọng việc tổ chức cho giáo viên học tập các kiến thức chuyên môn.
Đưa thông tin cập nhật vào nhà trường. Tạo điều kiện cho giáo viên đi học, tham gia
các hội thi, hội thảo chuyên đề,...
+ Bồi dưỡng năng lực sư phạm.
Năng lực sư phạm của giáo viên được các trường sư phạm trang bị hệ thống tri thức
khoa học về chun mơn. Đó là hành trang, là cơng cụ cho giáo viên khi giảng dạy; có
tri thức sâu rộng về năng lực sư phạm, giáo viên sẽ vận dụng tri thức, kĩ năng , kĩ xảo
nhanh hơn và tốt hơn .
Cần phải bồi dưỡng :
- Kĩ năng thiết kế bài dạy phù hợp với học sinh và thiết lập mối quan hệ với học sinh.
- Kĩ năng triển khai các hoạt động dạy học và giáo dục, kỹ năng nhận thức và nghiên
cứu khoa học .
- Phương pháp sư phạm cho giáo viên, coi trọng đổi mới phương pháp dạy học, lấy
học sinh làm nhân vật trung tâm, hướng tới người học.
+ Bồi dưỡng kiến thức hỗ trợ :
Bồi dưỡng học sinh năng khiếu, học sinh giỏi là yêu cầu giáo viên cập nhật những tri
thức mới, những tiến bộ khoa học kĩ thuật và phương pháp mới để bồi dưỡng cho hoc
sinh. Giáo viên phải học hỏi thêm để bổ sung kiến thức hỗ trợ.
+ Bồi dưỡng kinh nghiệm thực tế:
Bồi dưỡng kinh nghiệm thực tế cho giáo viên chính là giúp giáo viên học tập những

kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi: Kinh nghiệm về phương pháp
giải toán ở THCS, phương pháp ra đề thi, phát triển một số dạng tốn (đối với mơn
Tốn), với nhiều hình thức như:
+ Bồi dưỡng thơng qua hội thi, hội thảo chuyên đề.
+ Bồi dưỡng thông qua sinh hoạt chuyên môn.
+ Bồi dưỡng thông qua tham quan thực tế.


11
+ Bồi dưỡng thông qua tự học, tự bồi dưỡng là phương án tối ưu nhất.
Tùy theo từng điều kiện cụ thể của Nhà trường mà Hiệu trường phải sắp xếp vị trí
việc làm cho phù hợp, nhằm phát huy tối đa thế mạnh của từng cá nhân trong đơn vị,
có như thế mới phát triển nhà trường một cách vững chắc và ổn định.
Đối với đặc thù của trường THCS Định Hòa, với nguồn lực còn khiêm tốn, chúng tơi
xây dựng đội ngũ chun nghiệp hóa, tức là có 80% giáo viên dạy đội tuyển năm nào
cũng phải ra trận như các môn; “Địa lý ,Lịch sử, Giáo dục cơng dân, Hóa, Thể dục
Lý, Sinh, Ngoại ngữ”, 02 mơn cịn lại là Ngữ văn và Tốn thì có 02 giáo viên đổi cho
nhau, chứ khơng có cơ hội theo toàn cấp. Tuy nhiên với cách dùng người như vậy bộc
lộ hạn chế là khơng có sự cạnh tranh đồng môn, và đặc biệt nếu giáo viên nghỉ ốm
đau thai sản, hay chuyển trường sẽ khơng có người thay thế, và tất yếu sẽ để lại
khoảng trống rất lớn cho mơn học đó trong nhiều năm. Điều này cũng ảnh hưởng đến
sự ổn định về chất lượng dạy học nói chung và kết quả bồi dưỡng HSG nói riêng của
nhà trường.
Điều cốt yếu vẫn là lòng nhiệt huyết của mỗi cán bộ giáo viên, cái tâm với
nghề. Do đó nếu Nhà trường có những giáo viên tâm huyết với nghề, say mê tìm tịi,
trăn trở với nghiệp, u trường, u lớp, thương u học sinh, ln tất cả vì học sinh
và tập thể thân yêu, được như thế thì nhiệm vụ có khó khăn đến đâu vẫn thành cơng.
Do vậy người Hiệu trưởng cần phải làm là xây dựng một tập thể đoàn kết,
thống nhất, vững mạnh về mọi mặt, một tổ ấm thực sự. Coi trọng người tài, tôn trọng
quyền làm chủ của mỗi người, yêu thương giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, làm sao để cấp

dưới nể phục mà hết mình phấn đấu. Phát huy hết nội lực, khai thác hết tiềm năng,
làm cho đội ngũ không ngừng phấn đấu để cống hiến cho tập thể.
5. Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bồi dưỡng HSG, sát hạch chất
lượng đội tuyển.
Thực hiện quản lý, giám sát công tác bồi dưỡng HSG chặt chẽ, đảm bảo kế
hoạch đề ra.
Tổ chức thi thử ít nhất 3 lần/ mơn từ đầu năm cho đến khi thi HSG chính thức
đối với đội tuyển HSG lớp 9, 02 lần đối với đội tuyển HSG lớp 8, từ đó có kế hoạch
điều chỉnh cho phù hợp về nhân lực và thời gian cùng các điều kiện khác.


12
6. Tăng cường cơ sở vật chất, sử dụng, bảo quản cơ sở vật chất và thiết bị dạy
học.
6.1. Xây dựng cơ sở vật chất thiết bị dạy học :
Sử dụng nguồn lực tổng hợp, quỹ ngân sách, quỹ học phí, đặc biệt là huy động
xã hội hóa để; đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho chuyên môn, trang bị phương tiện
đại phục vụ dạy học như; máy chiếu, ti vi thông minh màn ảnh rộng, tăng âm loa đài,
băng đĩa,... Mua sắm thêm đồ dùng dạy học như; các thiết bị dạy mơn Lý, Hố, Sinh,
Địa, mua đủ sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, sách nâng cao các bộ môn cho giáo
viên. Sưu tầm các loại tài liệu tham khảo cho việc bồi dưỡng học sinh. Sửa chữa các
phịng học, có bàn ghế, đủ ánh sáng, đủ ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Tham mưu
tích cực với cơ quan Đảng, chính quyền các cấp, đầu tư xây dựng CSVC, đảm bảo cơ
sở vật chất tối thiểu cho dạy và học,
6.2. Sử dụng, bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị dạy học :
Quán triệt giáo viên sử dụng triệt để đồ dùng dạy học sẵn có trong nhà trường
và những dụng cụ thí nghiệm dễ tìm, dễ kiếm trong tự nghiên. Những thiết bị khơng
có thì dùng mạng để trình chiếu cho các em. Qua đó giúp học sinh giỏi có ý thức học
tập, ln có tâm lý tị mị chờ đợi trước mỗi bài giảng của thầy cô.
Đưa vào quy chế chuyên môn, quy chế xếp loại thi đua; quy định về sử dụng

trang thiết bị dạy học, quy định về số giờ dạy bằng CNTT đối với mỗi danh hiệu thi
đua, làm cho việc sử dụng thiết bị dạy học trở thành nhu cầu của giáo viên.
Coi trọng việc bảo quản trang thiết bị dạy học, CSVC sư phạm, từ đó tiết kiệm
được nguồn chi cho công tác mua sắm CSVC mà đầu tư cho quỹ khen thưởng bồi
dưỡng HSG.
7. Giao khoán chỉ tiêu thi đua, chế độ đãi ngộ kích cầu cho giáo viên và học
sinh đạt giải HSG các cấp.
Hàng năm vào đầu năm học thông qua Nghị quyết của Hội nghị CB-CC-VC về
nhiệm vụ, giải pháp và chỉ tiêu phấn đấu của năm học. Nhà trường giao chỉ tiêu đến
từng tổ chuyên môn, đến từng giáo viên, đặc biệt quan tâm đến đội ngũ giáo viên bồi
dưỡng học sinh giỏi. Có quy chế dành cho cơng tác bồi dưỡng HSG riêng, quy chế
xếp loại thi đua, nội dung quy chế Bồi dưỡng HSG bao gồm: nguồn kinh phí chi cho


13
công tác bồi dưỡng HSG lấy ở đâu ?, cách tính thành tích ? chế độ đãi ngộ cụ thể ra
sao?.
Đối với giáo viên dạy bồi dưỡng HSG:
Với quan điểm chỉ đạo lấy hiệu quả công việc làm thước đo đánh giá, khen
thưởng và sử dụng viên chức. Bắt đầu bước vào năm học mới trung bình mỗi đội
tuyển lớp 9 dạy bồi dưỡng 2 buổi /tuần/môn, gần đến ngày thi kế hoạch bồi dưỡng từ
3,4 buổi//tuần/ môn, do nhà trường bố trí thời khóa biểu. Với phương châm “Mưa
dầm thấm lâu”, “cày bừa nhiều ruộng sẽ ngấu”, bồi dưỡng càng nhiều hiệu quả càng
cao, do đó nguồn kinh phí hỗ trợ GV cũng rất lớn, nếu năm học đó có thứ hạng cao;
Phương châm ưu tiên, tập trung mọi nguồn lực cho những cá nhân làm việc đạt hiệu
quả,
Giáo viên bồi dưỡng HSG đạt giải các cấp, bên cạnh được thưởng cuối năm với
số tiền tương xứng, giáo viên cịn được cộng thành tích, được thưởng nóng, được
thưởng danh hiệu thi đua,...và ngược lại, nếu giáo viên bồi dưỡng HSG khơng có giải,
khơng những khơng có cơng, khơng có thưởng mà còn bị hạ danh hiệu thi đua từ tổ

đến cá nhân. Giáo viên có HSG các cấp được nhận tiền thưởng theo đầu giải
Đối với học sinh đạt giải HSG các cấp:
Nhà trường khen thưởng nóng trong đợt thi đua chào mừng ngày 20/11 cho cả Thầy
và Trò đạt giải, cuối năm học thưởng theo đầu giải. Ngoài ra học sinh đạt giải các
môn Sử, Địa, GDCD, Sinh được thưởng gấp 1.5 lần so với các mơn cịn lại, để động
viên các em có tố chất theo học các mơn này; Có học sinh được thưởng cả triệu đồng,
như em Tâm lớp 9A, Em Nguyễn Thị Ánh 9B,...
Đối với học sinh đạt giải HSG cấp tỉnh, các em được nhận tiền thưởng theo đầu
giải còn được các thầy cơ miễn giảm ít nhất ½ số tiền học ơn thi vào cấp 3. Bên cạnh
đó các em cịn được hỗ trợ vở nháp, được bồi dưỡng thêm các môn có nhu cầu ơn tập
để thi vào cấp 3, được nhà trường tôn vinh trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, được
giao lưu cùng thầy cô và các bậc PHHS,...
Những em học sinh học giỏi có hồn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn cuối năm
cịn được nhận học bổng từ các học sinh cũ của nhà trường, với mức từ 500 000 đ –
1000 000đ/suất.


14
Không những thưởng theo đầu giải cho những học sinh tham gia thi HSG các
cấp, nhà trường cịn khuyến khích khen thưởng cho những em đạt kết quả cao trong
các kỳ khảo sát chất lượng, sau mỗi kỳ khảo sát. Từ đó động viên, khuyến khích, thúc
đẩy phong trào học tập của Nhà trường.
Đây là biện pháp đã áp dụng và có hiệu quả cao trong năm học vừa qua và đang
được vận dụng đồng thời tiếp tục được bổ sung các giải pháp mới cho phù hợp trong
năm học tiếp theo.
Dưới đây là một số hình ảnh trao thưởng cho HS đạt kết quả cao trong kỳ thi
HSG cấp huyện, cấp tỉnh và thi khảo sát học kỳ I

Trao phần thưởng cho HS thi khảo sát kỳ I năm học 2020-2021 kết quả tất cả các bài thi đạt 6,5 điểm trở
lên

15

Trao thưởng nóng cho HS đạt giải HSG cấp huyện năm học 2020-2021


16

Trao thưởng nóng cho HS đạt giải HSG cấp tỉnh năm học 2020-2021( HS Lê Thị Thanh
Tâm, đạt giải Ba môn GDCD)

8. Thực hiện tốt công tác XHH giáo dục, công tác Thi đua khen thưởng,
chăm lo đến đội ngũ CBGV&đội tuyển HSG.
Làm tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục, huy động cộng đồng chung tay xây dựng
quỹ bồi dưỡng HSG.


17
Đặc thù của trường THCS Định Hịa với ¾ CBGV khơng phải người địa
phương, PHHS khơng có điều kiện làm chất lượng cho nhà trường. Nhà trường phải
động viên giáo viên đến trường để dạy bồi dưỡng HSG tăng buổi, dạy nhiều thì mới có
giải. Vì vậy muốn có giải HSG các cấp, thì Nhà trường phải có nguồn lực để đầu tư thỏa
đáng. Nguồn lực đầu tư cho công tác bồi dưỡng HSG được lấy từ việc tiết kiệm chi tiêu
các nguồn hiện có của nhà trường và sự ủng hộ của các bậc PHHS, dùng quỹ này để kích
cầu, hỗ trợ cho giáo viên dạy bồi dưỡng HSG, khen thưởng cho CBGV&HS có nhiều
thành tích cho cơng tác này, hàng năm học nguồn quỹ được xây dựng từ 30 triệu – 50
triệu đồng, nếu đồng đội xếp hạng chung 01 chữ số nguồn quỹ này sẽ được chi hết 100%.
Do vậy ngoài việc tiết kiệm chi tiêu, người Hiệu trưởng cịn phải làm tốt cơng tác XHH
giáo dục.

Kết quả bồi dưỡng học sinh năng khiếu, học sinh giỏi còn phụ thuộc vào sự tham
gia của các lực lượng xã hội. Hiệu trưởng phải có biện pháp thu hút các lực lượng này
quan tâm, tạo mọi điều kiện giúp đỡ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Tham mưu với chính quyền địa phương, đặc biệt với Hội khuyến học xã ; chăm lo
hỗ trợ cùng Nhà trường tạo mọi điều kiện có thể cho cơng tác này như; tơn vinh, trao
thưởng cho giáo viên có HSG các cấp và HSG vào dịp khai giảng hay dịp tổng kết năm
học.
Làm tốt công tác thi đua, khen thưởng; khen đúng người, đúng việc, thành tích đến
đâu khen thưởng đến đó.
Sau khi đạt học sinh giỏi các cấp, nhà trường ghi tên các em vào sổ truyền thống
và được nhận phần thưởng từ quỹ khuyến học và từ các nguồn quỹ khác như; quỹ đội,
quỹ lớp, quỹ tấm lòng vàng, phần thưởng từ thầy cơ, từ nguồn quỹ xã hội hóa khác,...
Xây dựng quỹ khen thưởng, quy chế khen thưởng hợp lý:
Xây dựng quy chế khen thưởng và xếp loại thi đua ngay từ đầu năm học, để giáo
viên có mục tiêu phấn đấu, bỏ tư duy làm việc chung chung, cả nể. Phải thể hiện rõ ràng
quan điểm “quyền lợi đi đôi với kết quả”, áp dụng môn thể thao vua “Bóng đá”; vận
động viên nào ghi được nhiều bàn thắng, sẽ có số tiền thưởng tương ứng.
Thưởng các danh hiệu thi đua tương xứng với những cá nhân có đóng góp lớn lao
cho tập thể, xây dựng thương hiệu nhà trường, giữ vững niềm tin của nhân dân với tập
thể.


18
Thường xuyên quan tâm đến đội ngũ giáo viên vì họ là lực lượng quan trọng tạo
nên chất lượng giáo dục, làm nên thương hiệu của nhà trường, chăm lo đến đời sống vật
chất và tinh thần của họ, giúp họ an tâm với nghề nghiệp, yêu trường, yêu lớp, tâm huyết
với nghề .
Đối với học sinh giỏi , nhà trường thường xuyên gặp gỡ, động viên, hỗ trợ về dụng
cụ học tập (nếu cần), tổ chức giao lưu cùng các em,...trước khi dự thi, nhà trường mời gia
đình và học sinh đến động viên, dặn dò.

Giáo viên – Học sinh có nhiều thành tích trong cơng tác bồi dưỡng HSG được đề
nghị các cấp có thẩm quyền xét thi đua khen thưởng, xét nâng lương trước kỳ hạn đối với
giáo viên,...
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục.
Vận dụng đề tài bước đầu đã đạt được những thành tựu như sau:
1. Nhận thức chung.
- Bản thân đã tìm ra phương pháp hiệu quả nhất để nâng cao và ổn định kết quả bồi
dưỡng HSG các cấp của đơn vị mình quản lý.
- Tạo cho các em có lịng say mê học tập và vận dụng tốt kiến thức đã học vào cuộc sống
hàng ngày.
- Tạo khí thế lao động hăng say, tự giác trong tập thể sư phạm Nhà trường.
- Nâng cao chỉ số “niềm tin” về chất lượng giáo dục của Nhà trường đối với các cấp lãnh
đạo, giữ vững niềm tin với các bậc PHHS và nhân dân xã nhà.
2. Kết quả cụ thể:
- Khi chưa áp dụng đề tài:
Năm học

2019-2020

Kết quả xếp thứ
đội tuyển HSG
cấp.huyện
Xếp thứ 21/29

Kết quả HSG cấp
tỉnh

Ghi chú

Không thực hiện

Do dịch covid-19

+ Sau khi áp dụng đề tài:
Năm học

Kết quả xếp thứ đội
tuyển HSG

Kết quả HSG cấp tỉnh

Ghi chú


19
cấp.huyện
2020 – 2021

14/29

HS đạt giải Ba môn GDCD

Vượt 7 bậc

C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
1. Kết luận:
Từ thực tế chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi của Trường THCS Định
Hịa. Để làm tốt cơng tác bồi dưỡng HSG người lãnh đạo quản lý giáo dục cần:
+ Luôn luôn nâng cao nhận thức sâu sắc và toàn diện về việc tổ chức bồi dưỡng học
sinh giỏi, học sinh năng khiếu, giáo dục nhận thức tốt cho cán bộ giáo viên về yêu cầu

cấp bách của nguồn lực con người đối với sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố
đất nước, đặc biệt đối với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
+ Tích cực xây dựng đội ngũ sư phạm nhà trường cả về năng lực chính trị, tư tưởng,
quan hệ giao tiếp, đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đảm bảo tính đồng bộ. Có quy
hoạch về xây dựng đội ngũ, thường xuyên khảo sát điều tra để chọn giáo viên giảng
dạy cho hợp lý.
+ Tích cực chăm lo xây dựng cơ sở vật chất phục cho dạy, học, bồi dưỡng HSG, thu
hút sự quan tâm giúp đỡ tạo điều kiện của các bậc phụ huynh, địa phương và các tổ
chức khác bằng cả tinh thần và vật chất, chú ý đầu tư cho đội ngũ nhiều hơn
+ Xây dựng chương trình kế hoạch từng năm, từng giai đoạn cụ thể. Tăng cường
kiểm tra đánh giá kịp thời biểu dương những mặt tích cực, điều chỉnh những lệch lạc
(nếu có).
+ Làm tốt công tác thi đua khen thưởng; khen đúng người, đúng việc, kịp thời, khơng
cào bằng, thành tích đến đâu, khen thưởng đến đó. Tơn vinh kịp thời những cán bộ
giáo viên có nhiều đóng góp cho tập thể.
+ Tập trung xây dựng quỹ khen thưởng và hỗ trợ ngày công cho giáo viên dạy bồi
dưỡng, giảm dần khoảng cách thu nhập giữa giáo viên dạy thêm với giáo viên dạy
bồi dưỡng trên một đơn vị thời gian. Xây dựng chế độ khen thưởng cho giáo viên và
học sinh hợp lý, đảm bảo khuyến khích được tinh thần làm việc và học tập của giáo
viên và học sinh. Tuyên truyền thành quả đạt được tạo dư luận tốt và niềm tin cho xã
hội .


20
+ Làm tốt công tác công tác dân chủ trong trường học và cơng tác xã hội hố giáo dục
là động lực thúc đẩy việc nâng cao chất lượng đại trà làm nền tảng tốt cho chất lượng
mũi nhọn. Đặc biệt chú ý phương pháp giảng dạy phù hợp đối với học sinh .
+ Xây dựng phong trào thi đua học tập trong học sinh, đoàn kết giúp nhau cùng tiến
bộ, tăng cường các hoạt động tập thể góp phần giáo dục toàn diện con người Yên
Định.

+ Từ thực tiễn nhiệm vụ then chốt của giáo dục là đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân
tài. Chất lượng nguồn nhân lực quyết định vận mệnh, tương lai của đất nước, sự thành
bại của dân tộc, do đó:
- Giáo dục ln là yếu tố then chốt thúc đẩy tiến trình cơng nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước, con người là yếu tố quyết định. Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh
năng khiếu là một nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển nhân tài của đất
nước .
- Giáo viên giỏi, học sinh giỏi luôn là lực lượng trụ cột trong nhà trường, quyết định
chất lượng công tác phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu, quyết
định thương hiệu và chất lượng giáo dục của mỗi đơn vị .
Để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu có hiệu quả cao cần kết
hợp đồng bộ các biện pháp trên.
2. Kiến nghị:
- PGD & ĐT huyện Xây dựng nền tảng bồi dưỡng HSG giỏi cấp tỉnh tại trường THCS
Lê Đình Kiên, nguồn HSG đi thi tỉnh phải tập trung ít nhất 1/2 từ trường THCS Lê
Đình Kiên, số cịn lại 1/2 từ các trường cịn lại; tuy nhiên giao trách nhiệm gắn liền
với quyền lợi cụ thể cho BGH nhà trường..
- Để công tác bồi dưỡng HSG đạt kết quả cao, phát huy hết khả năng của CBGV,
PGD&ĐT cần tham mưu với UBND huyện đầu tư thích đáng cho cấp học THCS, tạo
điều kiện về thời gian và kinh tế để giáo viên đầu tư cho việc nghiên cứu, học hỏi kinh
nghiệm trong quá trình giảng dạy, đầu tư thiết bị và phương tiện dạy học tốt nhất cho
các nhà trường .
- Cần mở lớp bồi dưỡng thường xuyên cập nhật những thông tin mới nhất về giáo dục
và công nghệ tiên tiến, hiện đại cho cán bộ quản lý, chuẩn hoá nghiệp vụ quản lý,


21
- Tham mưu với cấp trên về công tác nhân sự, chọn được những giáo viên đảm bảo
năng lực, tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với nghề, có kinh nghiệm trong công tác
bối dưỡng HSG cấp tỉnh.

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ
PHT

Yên Định, ngày 20 tháng 04 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.

Lê Thị Luyến
Lê Thị Hiền


22

MỤC LỤC
Tên mục

Trang

A.MỞ ĐẦU

01

I. Lí do chọn đề tài

01

II. Mục đích nghiên cứu

01

III. Đối tượng nghiên cứu

02

IV. Phương pháp nghiên cứu

02

B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

03

I. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

03

II. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

03

III. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

05

IV. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục.

18

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

19

3.1. Kết luận

19

3.2. Kiến nghị

20


23

Phụ lục
Từ viết tắt trong đề tài:
HSG – Học sinh giỏi.
PHHS – Phụ huynh học sinh.
CSVC – Cơ sở vật chất.
CNH – Cơng nghiệp hóa.
HĐH – Hiện đại hóa.
CNTT – Công nghệ thông tin.
CBGV- Cán bộ, giáo viên.