91 cau chuyen tri tue boi duong tri thong minh cho tre (1)

TĨMTẮTNỘIDUNG
Thờiđạichúngtađangsống,trítuệkhơngchỉđượcđobằngnhững
thànhtích,nhữngchỉsốmànhiềukhinóđượcbiểuhiệnởýchítiến
thủ,khảnăngthíchứngvớicuộcsống…
Cuốnsách“91câuchuyệntrítuệbồidưỡngtríthơngminhchotrẻ”
đãcơđọng91câuchuyệnnhỏ,hàmsúc,phùhợpvớilứatuổithiếu
niênnhiđồngtrongkhotàngnhữngcâuchuyệngiàutínhtriếtlýtrên
thếgiới.Thơngquanhữngcâuchuyệnhay,lờilẽsâusắc,thâmthúy…
cuốnsáchgieovàotráitimcontrẻnhữngnhậnthứcđúngđắn,tốt
đẹp,đemlạichotrẻnhữngbàihọcđạolýsâusắc,quađógópphần
làmphongphúthêmđờisốngtâmhồncủatrẻ.Ngồira,mỗicâu
chuyệnđềucó“lờibàn”,đượcviếtvớilốihànhvăncơđọngđểnêubật
nộihàmsâusắccủacâuchuyện,giúpchotrẻhiểuvàtiếpthucâu
chuyệnđượctốthơn.

HÃYĐỂTRẺSỐNGCĨĐẠOĐỨCTỐTĐẸP,CĨTRÍTUỆ
VÀCĨĐẦUĨCSÁNGTẠO
Cóđạođứckhigiaotiếp,biếtkiêncườngkhiđốimặtvớikhókhăn,
cótrítuệkhigiảiquyếtvấnđề,biếtsángtạokhixemxétvấnđề…đây
đềulànhữngphẩmchấtmỗiđứatrẻcầnphảirènluyện,cũnglànhững
điềucầnthiết,lànhữngbíquyếtđểmỗingườinhậnthứcthếgiớivà
thànhđạttrongcuộcđời.
Cuốnsáchnàyđượctậphợptrêncơsởquyluậtnhậnthứcvàđặc
điểmtưduycủatrẻ,lấyviệchìnhthànhphẩmchấtđạođứctốtđẹp,khai
thơngtrítuệ,bồidưỡngchotrẻóctưduysángtạolàmtơnchỉmụcđích,
đưanhữngtưtưởngđạođứctốtđẹp,dũngkhí,trítuệvàkhảnăngsáng


tạokhơngthểthiếutrênđườngđời,khéoléohịavàotrongtừngcâu
chuyệnsinhđộng.Đọccuốntruyệnnày,cùngvớihứngthúđượcđọc

mộtcuốnsáchhay,phùhợpvớilứatuổi,trẻcũngđồngthờibiếtphân
biệtcáixấu,cáiđẹp,cáiác,cáithiệnđểtừđóchủđộngtạodựngnên
mộthệnhậnthứcthếgiới,mởmangkhơnggiantưduy,nângcaonăng
lựcgiảiquyếtvấnđề.Kiểudẫndắthợplý,khoahọc,sáthợpvớiđặc
điểmnhậnthứctâmlývàhứngthúcủatrẻvừađộngviênđượctrẻchủ
độngtiếpthutrithức,vừakhơidậyhứngthútìmhiểu,khámphánhững
điềuchưabiếtcủachúng.Đâylàmónqrấtcóýnghĩavàgiátrịmà
cácbậclàmchalàmmẹdànhtặngchoconcái.
Cuốnsáchlấyviệcđọctruyệnvuilàmđiểmxuấtphát,đểnhững
phẩmchấtđạođứctốtđẹp,nhữngtrithứcvàtrítuệcầnthiếtthấmsâu
vàotâmhồntrẻ,đặtcơsởvữngchắcchothànhcơngcủacuộcđời.


LỜINĨIĐẦU
Trítuệlàtàisảnqbáunhấtcủalồingười.Trítuệđượcbắt
nguồntừkinhnghiệmthựctiễncủaconngườivàtrảiquasựtíchlũy
trithứcphongphú.
Từxưađếnnay,nhữngtàisảnvănhóadolồingườisángtạora
vàtíchlũyđượcđãgiúpconngườitrởnênthơngminhmưutrí,hiểu
sâubiếtrộng,nhạybénvàsắcsảohơn.
Đểgiúpcácbạntrẻtrởthànhmộtngườithơngminh,giầutrítuệ,
chúngtơiđãchọnlọcra91câuchuyệnnhỏmangtínhtrítuệtừkho
tàngnhữngcâuchuyệntrítuệtừxưađếnnay.Nhữngcâuchuyệnnày
đượctruyềnquasửsách,vàđượclưutruyềntrongdângian.Vớingơn
ngữphùhợpvớilứatuổinhiđồng,“91câuchuyệntrítuệbồidưỡngtrí
thơngminh,nhanhtríchotrẻem”làcuốnsáchcóýnghĩasâusắc,
giầutriếtlý,cóíchchotrẻ.Mỗicâuchuyệnđềucókèmtheo3bức
tranhđẹpvàmộtđoạn“lờibàn”,cùngtrẻcảmnhậnđượctrítuệvà
tìnhcảmtrongcâuchuyện,khơidậytrítưởngtượngcủatrẻ.
Cuốnsáchlà“chìakhóa”khơidậyóctưởngtượngcủatrẻ,xintặng

chomọitrẻemvuitính,hồnnhiênđángu.
Tácgiả


1-APHANTICHƠIKHĂMNHÀGIÀU
Ngàyxưa,ởvùngTânCươngcómộttênnhàgiàuvừaxảoquyệtvừa
thamlam.Hắnrasứcbóclộtngườilàmth,nhưngkhơngchohọăn
no,lạicịnbớtxéntiềncơngmộtcáchthậmtệ.

Aphantilàngườithơngminhtàitrínổitiếngtrongvùng.Saukhi
ngheđượcchuyệnnày,chàngtrainghĩcáchtrảthùchomọingười,liền
chủđộngđitìmtênnhàgiàukiavànói:“Thưaơng,tơimuốnlàmth
choơng,việcgìtơicũnglàmđược,cịntiềncơngthìtuỳơngtrảbao
nhiêucũngđược”.
Nghexong,tênnhàgiàukhốichí,trongbụngnghĩ:“Đãthếcứđể
nóởlạilàmxemthếnào,tiềncơngsẽtínhsau”.Thếrồihắnnóivới
chàngtrai:“Cũngđược,ngươiởlạiđâyđi!”.
Mộthơm,tênnhàgiàunóivớiAphanti:“Tacóviệcphảiđi,khita
vắngnhà,ngươiphảiqttướcsânvườnsạchsẽ.Khitavề,đấtphảiẩm
ướt,cổngcũngphảitrơngnomcẩnthận”.Tênnhàgiàudặndịxong,đi
khỏinhà.Tênnhàgiàuvừađi,Aphantiliềnmởhếtcáchộpdầucó
trongnhàvàtướikhắpsânvườn.Buổitrưa,tênnhàgiàutrởvề.Vừa
bướcvàosân,hắnbịtrượtchânngãsóngsồitrênmặtđất.
“Aphanti!Ngươilàmtrịgìthếnày?”-Tênnhàgiàuhétlên.Aphanti
bìnhtĩnhđáp:“Chẳngphảiơngralệnhchocon,khiơngvề,sânvườn
phảilnẩmướtsao?Conđãtướidầulênmặtđất.Ơngcịndặncon
trơnggiữcổngcẩnthận,ơngxemnày,lúcnàoconcũngđeonótrên
lưng,làmsaomàhỏngđược?”
Lúcnàytênnhàgiàumớipháthiệncánhcổngđãbịtháoravà

Aphantiđangcõngtrênlưng.Tứcq,hắnlăn
đùngrađấtvàngấtxỉu.
*Đểtrừngphạttênnhàgiàu,Aphanti
đãcốtìnhnắmbắtđượcsơhởtrongcâu
nóicủahắnta:“Mặtđấtphảilnẩm
ướt”,Aphanticốtìnhhiểuthành,chỉcần
đấtướtlàđược.Tươngtự,“cổngcũng
phảicanhgiữcẩnthận”,nghĩalàkhơng
đểhỏngcổng.Kếtquả,Aphantiđãchơi
khămtênnhàgiàu.

2-ÊĐIXƠNCỨUMẸ
Êđixơnsinhnăm1847ởMỹ,lànhàphátminhnổitiếngthếgiớiđều
biếttiếng.Cuộcđờiơngđãđểlạicholồingườikhoảng2000phát
minhsángtạo.Ơngcónhữngcốnghiếnvĩđạichonềnvănminhvàtiến
bộcủalồingười.Ngaytừnhỏ,ơngđãrấtthơngminhvàthíchđộng
nãosuynghĩ.
Nămơng17tuổi,mộtbuổitối,mẹơngbịviêmruộtthừacấptính,
hếtsứcđauđớn.Bốơngcưỡingựađihàngchụccâysốmờibácsỹvề
nhàchữabệnhchomẹ.Bácsỹkhámvàucầuphảimổngay.Song,lúc
đólạikhơngcóđènđiện,chỉbiếtnhờvàoánhsángcủangọnđèndầu
tốiom.Ánhsángnhưvậy,làmsaocóthểmổđược?Bốvàbácsỹvơ
cùnglolắng,khơngbiếtlàmthếnào?Êđixơnnghĩmộtlúcrồibảovới
bácsỹ:“Thưabácsỹ,bácsỹcứchuẩnbịbắttayvàomổđi!Cháuđãcó
cách!”.
Rấtnhanhchóng,Êđixơnđếncácnhàhàng
xómmượnvềrấtnhiềumiếnggươngnhỏvà
vàingọnđèndầu.Ơngđểnhữngchiếcgương
nhỏnàyởxungquanhgiườngmẹvàtrướcmỗi

chiếcgươngnhỏnàythắpmộtchiếcđèndầu.
Ánhđènđượcnhữngchiếcgươngphảnchiếu,
trongchốclátcảgiannhàbỗngsángrựclên.
“Ơi!Thậttuyệt!Cháuthơngminhq!”.Bácsỹkhơngngớtlờikhen
ngợiÊđixơn.Nhờánhsángtrongphịng,camổruộtthừatiếnhành
thuậnlợi.Êđixơnđãcứumẹnhưvậyđó.
*Nếuquansátkỹcuộcsống,chúngtasẽpháthiệnthấyrất
nhiềungunlýcóích.Trongcuộcsốnghàngngày,Êđixơn


pháthiệnngunlýmặtgươngphẳngcó
thểphảnxạánhsángvàơngđãlinhhoạt
sángtạo,giảiquyếtđượcmộtvấnđềhóc
búalàcungcấpánhsángchocamổ.Các
bạnnhỏ,nếuchịukhóquansátcuộc
sống,cácbạncũngsẽcónhữngpháthiện
nhưÊđixơnvàcũngsẽthơngminhnhư
Êđixơn.

3-KHỈHAYBẮTCHƯỚC
Trongkhurừngrậmrạp,cómộtbầykhỉtinhnghịch.Nhữngchúkhỉ
nàyrấtthíchcáctrịchơi,đặcbiệtlàbắtchướccácđộngtáccủacon
người.Thấyconngườilàmgì,chúngthườnglậptứclàmtheo.
Mộtbuổisáng,tronglúcđangvuiđùa,chúngnhìnthấymộtngười
thợsănđiđếnbênmộtcâytovàrảitrênmặtđấtmộttấmlướirấtlớn.
Bầykhỉhiếukỳleolênngọncâybêncạnhtịmịtheodõi.Chúngthấy
ngườithợsănsaukhirảilướithìđứngtrêntấmlướilàmnhữngđộngtác
kỳlạ.Ngườithợsănlàmnhưvậymộtlúcrồivuivẻbỏđi.Thậtra,người
thợsănkhơngđiđâuxamàlặnglẽnấpsaumộtcâyto,quansátđộng
tĩnhcủabầykhỉ.

Tưởngngườithợsănđãđixa,bầykhỉchennhaunhảyxuốngvànơ
đùatrêntấmlưới.Chúngcũnghọccáchnhàolộn,cuộntrịnmìnhnhư
ngườithợsăn,cóconcịnmóccácngónchâncủamìnhlêndâylưới.
Nhưng,chẳngcầnđợiđếnlúcchúngsaysưachơiđùa,cácmóngchân
củachúngđãcuốnchặtvàolưới,khơngsaogỡrađược.Trongchốclát,


cảbầykhỉđãbịlướicuốnchặt.Chúnggắngsứcgỡchonhau,nhưng
cànggỡcàngrối.
Lúcnày,ngườithợsănmớitừphíasaucâylớnđitới,bắttừngchú
khỉthảvàochiếctúirấtto,từngchúkhỉngơngác,hoảngsợlầnlượt
chuivàotrongtúi.
*Nếukhơngđộngnãosuynghĩ,chỉ
thụđộngbắtchướcngườikhác,chắcchắn
sẽbịthiệthại.Ngườithợsănbiếtlợidụng
đặctínhcủabầykhỉlàthíchbắtchước,để
chúngtựtróimìnhvàolưới.Cácbạnnhỏ
khilàmmộtviệcgìđó,nếucóthểsuy
nghĩ“vìsaophảilàmnhưvậy?”,cácbạn
sẽpháthiệnđượcrấtnhiềuvấnđề,từđó
tránhđượcnhữngphiềnphứckhơng
đángcó.

4-NGƯỜIĐÁNGGIÁNGÀNVÀNG
Cómộtbảnmiềnnúirấtnghèokhổ.Dânchúngởđótừxưavẫnsống
bằngnghềphánúiđậpđá.Vềsau,chínhquyềnđịaphươngnghiêmcấm
mọingườiđậpđáphárừng.Dânchúngchỉcịnbiếttrồngcâylêlấyquả.
Thếlà,cảvùngnúitrởthànhvườnlê.Khắpnúirừngđâuđâucũngthấy
lêvànơiđâydầnthuhútrấtnhiềunhàbnđếnthumualê.Dựavào

việcbánlêcuộcsốngcủangườidântrởnêngiầucóhơn.
Nhưngcũngchínhlúcnày,cómộtthanhniêntênlàATháilạichặt
bỏđinhữngcâylêtrongvườnnhàmìnhđểtrồngcâyliễu.Anhtaphát
hiệnthấynhữngngườiđếnđâythumualêthườngbuồnrầuvìkhơng
muađượcnhữngchiếcsọtđựnglê.Chỉvàinămsau,ATháiđãkiếm
đượcrấtnhiềutiềnnhờvàoviệcbánsọtbằngcâyliễu,mặcdùanhmới
họcđếnlớp3,lớp4.
Sauđó,mộtconđườngsắtđượcmởxunquavùngnày.Dânchúng
ởđâybắtđầudồnvốnmởxưởngsảnxuất,ATháikhơnglàmnhưhọmà
đầutưtiềnxâymộtbứctườngcaodàivàichụcmétbắtđầutừnhàmình
đếnđầuđường.Bứctườngngănnàyhướngrađườngsắt,trênbứctường
viết4chữmầuđỏrấtto:Cơcacơla.Nghenói,đâylàbứcquảngcáorất
lớnvàduynhấtởvùngnàyvớichuvivàitrămdặm,hàngnămmanglại
choATháinguồnthurấtlớn.
Đếncuốinhữngnăm90củathếkỷXX,cómộtvịlãnhđạocủamột


CơngtyđếnTrung
Quốckhảosát.Khi
ơngtangồixelửađi
quavùngnày,được
nghekểnhữngcâu
chuyệnlykỳvềA
Thái,ơngrấtkinh
ngạcvềbộócsiêuviệt
củaanhvàngaylập
tứcquyếtđịnhxuống
xeđichiêunạphiền
tài.CuốicùngơngtuyểndụngAThái.
*ATháituykhơngđượchọcnhiềunhưnglạirấtthơng

minh,vìcậucótầmnhìnxatrơngrộng,khơngcamchịutheo
cáicũ.Tinhthầndámnghĩ,dámlàmthậtđángđểchúngta
họctập.Phảiđàosâusuynghĩ,cónhưvậychúngtamớicó
đượckếtquảtốt.

5-GIĨBẮCVÀMẶTTRỜI
Mộthơm,trênđườngđi,gióbắcgặpmặttrời.Nhìnthấymặttrời
đượcmọingườichàohỏi,gióbắcmanglịngghentỵ.Nócảmthấymình
khỏehơnmặttrời,khơnghiểuvìsaomọingườilạiqtrọngmặttrời
nhưvậy?Thếrồinóquyếtđịnhthivớimặttrời.Nóchủđộngtháchthức
mặttrời:“Nàyanhmặttrời!Chúngtathivớinhaunhé,xemaicóthể
bắtngườiđiđườngcởibỏquầnáođangmặctrênngười,ngườiấyđược
coilàngườicósứcmạnh,đượckhơng?”.
“Được!Anhlàmtrướcđi”.Mặttrờiđồngý.


Trànđầytựtin,Gióbắcchorằng,chỉcầnmìnhhơithổinhẹmộtcái,
chắcchắnquầnáocủangườiđiđườngsẽbayhết.Thếrồigióbắcbắtđầu
thổimạnhvàongườiđiđường.Thấygióbắcnổilên,ngườiđiđường
cànggiữchặtquầnáocủamìnhlại.Thấycáchlàmnàykhơngănthua,
gióbắcthổicàngmạnhhơn.Ngườiđiđườnglạnhrunlẩybẩy,càngquấn
chặtquầnáohơn.Dùgióbắcthổimạnhthếnàocũngchẳngcóaicởibỏ
quầnáocủamìnhra.Lúcgióbắcđãmệt,mặttrờimớixuấthiện.
Mặttrờicườihípmắt,chiếuánhsángấmáp
chongườiđiđường,ngườiđiđườngthấythời
tiếtấmáplên,khơngcầnphảimặcáoấmnữa,
lụctụccởiáongồira.Tiếptheo,mặttrờilại
chiếuánhsángmạnhhơn,ngườiđiđường
ngàycàngthấynónghơn,liềncởitừngchiếcáo
ra,nhưngvẫnthấymồhơidínhtrênlưng.Cuối

cùnggióbắcđãchịuthuacuộc,từđógióbắc
“tâmphụckhẩuphục”mặttrời.
*Câuchuyệnnàythểhiệntrítuệcủa
conngười:nếuchúngtagiốngnhưgió
bắc,cứcưỡngbứcngườikháctiếpthuý
kiếncủamình,chỉcàngkhiếnmọingườibấtbìnhvàxalánh.
Nếuchúngtađốixửvớimọingườiấmápnhưmặttrời,mọi
ngườisẽcởimởtấmlịng,thànhtâmtiếpthuýkiếncủabạn.

6-THÁIVĂNCƠNGHEGẨYĐÀN
TháiUnglàmộtnhàlịchsử,nhàsoạnnhạcnổitiếngcuốithờiĐơng
Hán.ƠngcócơcongáitênlàTháiVănCơ.Ngaytừnhỏ,TháiVănCơ


đãrấtthơngminh,đặcbiếtrấtthíchâmnhạc,
mỗilầnTháiUngchơiđàn,cơcongáiđềulặng
nngồibêncạnhlắngnghe.
KhiTháiVănCơ6
tuổi,mộthơmThái
Ungcảmthấyxãhội
độngloạn,dânkhơng
sốngnổi,khơngthể
nàontâmmàngồisángtácđược,ơngliền
đếnbêncửasổvàngồixuốngchiếu,đànlên
khúcnhạcvĩcầmđểnóilênnỗilịngcủamình,
bàytỏtìnhcảmcủamìnhvớidân,vớinước.
KhiTháiUngđànđếnchỗtìnhcảmnhất,một
dâyđànbỗngđứt“phựt”mộttiếng.Lúcnày
TháiVănCơđangngồingheởphịngbêncạnh
vộikêulên:“Bốơi,cóphảidâyđànthứ2bịđứt

phảikhơng?”.TháiUngthấyrấtlạ.Ơngcốtình
khơngđểýđếncâunóicủacongái,lặnglẽlêndâyđànthứ2đểtiếptục
chơi.Mộtlúc,ơngcốýlàmđứtdâyđànthứ4.
“Bốơi!Vừarồicóphảilàdâyđànthứ4bịđứtkhơng?”.TháiVănCơ
lạinóilênởphịngbêncạnh.
TháiUnggọiTháiVănCơđến,vừangạcnhiênvừavuisướnghỏi:
“Vìsaoconngheđượcnhưvậy?”
TháiVănCơthongthảđáp:“TrướcđâyLýTrátnghetiếngđàncó
thểphánđốnđượcsựhưngvongcủamộtquốcgia;NhạcSưSưnghe
tiếngnhạccóthểđốnđượcnướcSởsắpđánhtrận;hàngngàyconvẫn
nghebốchơiđàn,bâygiờbốbịđứt2dâyđàn,làmsaoconlạikhơng
biếtđược?”
Trongphútchốc,TháiUngnhìncongáimìnhbằngconmắtkhác
hẳn,từđóơngbắtđầudạycongáichơiđànvàlàmthơ.TháiVănCơ
tiếnbộrấtnhanh.Saunàylớnlên,TháiVănCơtrởthànhngườiphụnữ
tàihoa.Tácphẩm“Hồgiathậpbátphát”biaithâmtrầmcủacơđược
ngườiđờisaucoilàtácphẩm“thiêncổtuyệtxướng”.
*TháiVănCơlàngườirấtthơngminh.Ngaytừnhỏcơđãcó
thểphânbiệtđượcâmthanhphátratừcácloạiđànkhác
nhau,đâyđềulàkếtquảdocơcảmnhậnbằngtráitimvàóc
quansát.Nênbiếtrằng,chỉcầnđểýquansátvàchịukhóphấn
đấu,cácbạntrẻcũngcóthểtrởthànhnhữngngườithơng
minh,lanhlợi.


7-TÀOXUNGCÂNVOI
TàoXunglàconcủaNgụyvươngTàoTháothờiTamQuốc,từnhỏ
TàoXungđãlàđứatrẻthơngminhhơnngười,thườngthíchsuynghĩ.
Cómộtnăm,thủlĩnhĐơngNgơlàTơnQuyềntặngTàoTháomộtcon
voirấtqhiếmởvùngtrungngun,TàoTháovơcùngthíchthú.

TàoTháorấtmuốnbiếtconvoinàynặng
baonhiêu,liềnchogọicácthủhạđếnđểcân.
Đâylàviệcrấtkhólàm,convoitolớnnhưvậy,
làmgìcócânnàochịuđược,mànếucóthìlàm
saocóthểkhiêngvoilênđểcân!Cácquanlại
dướiquyềnlolắng,khơngainghĩracáchgiải
quyết.
Lúcnày,TàoXungđitớivànói:“ThưaPhụ
Vương,chỉcầnđưavoixuốngthuyền,rồiđánhdấumứcnướcchìmtrên
thânthuyền,sauđólạichuyểnđáxuốngthuyền,chođếnkhinào
thuyềnchìmđếnmứcđãđánhdấuthìdừnglạivàcânsốđátrên,làm
nhưvậysẽbiếtđượctrọnglượngcủavoi”.
Nghexong,TàoTháovộidặnmọingườichuẩnbịcânvoi.Cácquan
đạithầncùngTàoTháođếnbênsơng,thấymộtchiếcthuyềnđãđược
chuẩnbịsẵn.TàoXungchongườidắtvoilênthuyền,đợikhithuyềnđã
ổnđịnh,liềnđánhdấuchỗnướcđầy.Tiếptheo,ơngchongườidắtvoi
lênbờ,sauđólạixếpđálênthuyền,thânthuyềntừtừchìmxuống.Đợi
khithânthuyềnchìmđếnchỗđãđánhdấu,TàoXunglệnhchongười
cântừnghịnđácótrênthuyềnvàcộngtấtcảtrọnglượngsốđáđó,kết
quảcóđượcchínhlàtrọnglượngconvoi.ĐạithầnthấyTàoXungnhỏ
tuổimàđãthơngminhnhưvậychỉbiếtthánphụchếtlời.
*Thờicổđại,muốncântrọnglượng
mộtconvoi,rõrànglàmộtviệcrấtkhó.
NhưngTàoXungthơngminhđãkhéo
léochuyểntừtrọnglượngconvoithành
trọnglượngcủanhữnghịnđávàlầnlượt
đemcân.Ơnglợidụngngunlýnổiđể
sosánhtrọnglượngcủađávàvoi,cân
nhưvậysẽdễhơnrấtnhiều.

8-TÀOXUNGDÙNG


MƯUKẾCỨUNGƯỜI
TàoTháocómộtbộnngựarấtq,lncấtgiữtrongkhovàgiao
chomộtngườithủkhobảoquản.Mộthơm,ngườigiữkhopháthiện
chiếcnngựabịchuộtcắnnát.Ơngtalosợnghĩ,chắcchắnsẽbịTào
Tháotrừngphạt.VừalúcđóTàoXungđếnkhođểchơi,ngườigiữkho
đemchuyệnnàykểvớiTàoXung,TàoXungbiếtrõbốmìnhlàngười
tínhkhínóngnảyvàtànbạo,rấtcóthểvìchuyệnnàymàtrịtội,thậm
chíchémđầungườigiữkhotộinghiệp.TàoXungsuynghĩvàbảongười
giữkhokhơngnênnóichuyệnnàyvội,tiếptheoơngcịnnóinhỏvới
ngườigiữkhocâugìđó,rồibỏđi.Saukhitrởvề,TàoXunglấychiếcáo
mìnhvẫnmặcdùngdaođâmthủngnhiềulỗ,thoạtnhìnrấtgiốngchuột
cắn.
Buổitrưahơmsau,TàoXungthấybốmình
đangrảnhviệc,liềngiảvờchạyđếntrướcmặt
TàoTháo,rồichỉvàochiếcáocórấtnhiềulỗ
thủngvànói:“PhụVương,mọingườiđềunói,
quầnáobịchuộtcắnlàđiềuxúiquẩy.Tốiqua
quầnáocủaconbịchuộtcắnnátmất,nêncon
rấtbuồn”.Nghevậy,TàoTháoanủi:“Con
ngoan!Conkhơngnêntinvàonhữnglờinóithiếucăncứnhưvậy”.
Lúcđó,ngườigiữkhovộivàngmangchiếcnngựatới,quỳtrước
mặtTàoTháovàtrìnhbàyvớiTàoTháochuyệnchiếcnngựabịchuột
cắnnátvàxinTàoTháotrịtộimình.Nghengườigiữkhobẩmbáoxong,
khơngnhữngTàoTháokhơngtrịtội,tráilạicịncườimànóirằng:
“QuầnáoTàoXunglnmặctrênngườimàcịnbịchuộtcắn,huống
chichiếcnngựacấtgiữtrongkholâungày?Thơinhàngươivềđi,lần
saunhớtrơnggiữkhochocẩnthận”.

Nhưvậy,TàoXungthơngminh,thươngngườiđãgiúpngườigiữkho
thốtđượcmộtnạnlớn.
*Nhiềukhi,khơngphảimọingườikhơnghiểuđạolý,nhưng
chỉkhinàosựviệcxảyrakhơngliênquanđếnlợiíchcủamình
thìhọmớiphánđốnđượcphảitrái.nngựađểtrongkhobị
chuộtcắnnát,đươngnhiênngườigiữkhophảichịutrách
nhiệm,nhưngtộiơngtakhơngđếnnỗiphảichết.TàoXungđã
cókếhay,đểTàoTháonóirađạolýnày,lúcđóngườigiữkho
mớitrìnhbáochuyệnnngựa,TàoTháotấtsẽthatộicho
anhta.


9-MƯUKẾĐUANGỰA
CỦATHÀNHCÁTTƯ
HÃN
ThànhCátTưHãn
làHồngđếkhaiquốc
củatriềuNgun.
Ngaytừnhỏ,ơngđã
tỏrathơngminhhơn
người,khípháchsiêu
phàmkhơngaisánhkịp.Hơmđó,trênthảo
ngunđangdiễnramộtcuộcđuangựa.
Nhưngngaysaukhicuộcthibắtđầu,cáctay
đuađềugiữchặtdâycươnglại,cóngườithậmchícịnđểngựagiậm
chântạichỗ.Thếnàylàthếnào?Thìra,đâylàmộtcuộcthiđặcbiệt.
LầnnàybốcủaThànhCátTưHãnđặtramộtquytắcthi:ngựanàovề
đíchcuốicùngsẽthắngcuộc.Đểgiànhthắnglợi,cáctayđuangựa
khơngmuốnchongựacủamìnhxêdịchvịtrí.Chẳngmấychốctrờisắp
tối,bốcủaThànhCátTưHãnhốihậnvìđãnghĩratrịđuangựakhác

ngườinày,nhưnglờiđãnóira,làmsaosửađược,bâygiờlàmthếnàođể
cóthểphávỡtìnhthếgaygonày?
Cácthuộchạvắtócsuynghĩ,nhưngkhơngaitìmđượckếhayđểgiải
quyếtchuyệnnày.Lúcđó,ThànhCátTưHãnmớichỉ12tuổiliềnđứng
dậy,chạyđếnchỗcáctayđuathìthầmvàicâugìđó.Cáctayđuatrước
đâychỉlịdịtừngbướcthìnaydồndậpliềumìnhquấtroingựa,laovề
phíatrước,sợngựamìnhchạysaungựakhác.Cuộcđuangựanhanh
chóngkếtthúcnhưngngựachạychậmnhấtvẫnlàngựathắngcuộc.Vậy
chuyệngìđãxảyra?Thìra,ThànhCátTưHãnđãsắpxếplạicuộcđua
ngựa.Ơngđểcáctayđuathayđổingựachonhau,vìcuộcđuangựa
thắnghaybạichỉtínhtheongựachứkhơngtínhtheotayđua.


Vànhưvậy,mỗimộttayđuađềumongmuốnmìnhcưỡingựacủa
ngườikhácchạynhanhhơn,đểngựacủamìnhchạysaucùngsẽnhận
đượcgiảithưởng.
*ThànhCátTưHãnrấtthơngminh,ơngkhơngtrựctiếp
đốimặtvớivấnđềhócbúa,nhưngđãkhéoléothayđổiđiều
kiện,đểcáctayđuađổingựachonhau.Làmnhưvậyvẫnphù
hợpvớinguntắccuộcđua,lạicóthểgiữđượcquyđịnhthắng
bạiđãđềra.Nhưvậysẽthayđổiđượchiệntrạngcáctayđua
khơngmuốnchạytrướcvàcuộcđuanhanhchóngkếtthúc.

10-HƯƠUCONTHƠNGMINH
Cómộtchúhươucontinhnghịch,thíchchơiđùatrongrừngnúi.
Mộthơm,hươuconđangchơirấtvuivẻ,bỗngtrờiđổcơnmưato.Nước
sơngdângcao,câycầuhươuconphảiđiquađểvềnhàcũngbịnước
nhấnchìm.Làmsaoquasơngđượcbâygiờ?
Đúnglúchươuconđangngồibuồnrầutrên
bờsơngthìmộtconcásấuhungdữbơilại.Cá

sấuchảynướcmiếng,nóivớihươucon:“Này
chúnhóc!Chúngồingâyrađóà?Nghenóiăn
thịtchúcóthểsốngmãikhơnggiàphải
khơng?”
Hươuconvơcùngsợhãi.Song,chúlậptức
trấntĩnhlại.Saumộtlúcsuynghĩ,chúnóivới
cásấu:“Ơi,chỉtiếcsốlượngcủacácơngqít.Ơngnênbiếtrằng,nếu


cácơngcó100con,ănthịttơisẽsốngmãikhơnggià.Nếusốlượngtrên
khơngđủ,cácơngcóthểtrúngđộcmàchết!Ơngcóthểxemlạisốlượng
xem”.
Thấydángvẻngâythơ,thậtthàcủahươu
con,cásấutinngay.Thếrồi,cásấutriệutập
tấtcảcásấucótrongsơnglạichođủ100con.
Khichúngđangchuẩnbịăn,hươuconlạinói:
“Ơngcóthểchắcchắnlàđãđủ100conkhơng?
Nếukhơngđủ,cácơngcóthểvẫntrúngđộc.
Chibằngcácơngxếpthànhmộthàngdọc,để
tơiđếmlạimộtchút”.
Đểnhanhchóngđượcănthịthươu,trởnên“trườngsinhbấtlão”các
chúcásấutrongsơngnhanhchóngxếpthànhmộthàng,trơnggiống
nhưmộtchiếccầuphao,từbênnàysơngvươnsangbênkiasơng.Hươu
convừanhảytrênlưngcáSấu,vừađếm:“1,2,3,4…98,99!”,khiđếm
đếnsố100,hươucontungngười,nhảyphốclênbờ,chạymấttămmất
tích.
*Khigặpphảikhókhăn,cácbạnnhỏkhơngnênsợhãi,cần
phảigiốngnhưhươucontrongcâuchuyệnnày,trấntĩnhđể
tìmcáchkhắcphụckhókhăn.Hươucontrongcâuchuyệnđã
tươngkếtựukế,nóvờnhậnrằngsaukhicásấuănthịtmìnhcó

thểtrườngsinhbấtlãorồikhéoléobuộccásấuxếpthành
hàng.Hươuconkhơngnhữngthànhcơngthốtkhỏicásấu
màcịnquasơngmộtcáchthuậnlợi.

11-PHATIMATHƠNGMINH
Ngàyxưa,cómộtcơgáithơngminhtênlàPhatima.Mộthơm,cơ
cùngbốnbạnnhỏvàochơitrongrừng.Dokhơngcẩnthậnhọbịlạc
đường.Lúcnày,cómộtbàgiàxuấthiệntrướcmặthọ.Bàgiàvuisướng
lấyrachiếcbánhgatơxinhđẹpvànói:“Cáccháu,maulạiđâythưởng
thứcbánhgatơcủata”.Phatimanóivớicácbạn:“Đừngăn,bàtalàphù
thủyđấy!”.Phatimanói:“Chúngcháumuốnuốngnướccơ,bàrasơng
lấynướcđi”.
Mụphùthủysợbọntrẻchạymất.Phatimanói:“Bàhãylấythừng
tróichúngcháulại,chúngcháukhơngchạyđượcđâu.”Thếrồi,mụphù
thủytróibọntrẻlạivàrasơnglấynước.Vừađimụvừakéodâythừng:
“Hàhà,vẫncịn”.Nhưngsựthậtthìsao?Phatimađãcởidâythừngvà
buộcđầudâyvàogốccây.Lúcnày,cảnămcơbéđangchạyvàorừng!


Khiquaytrởvề,mụphùthủykhơngthấybọntrẻđâu,liềnđọcthần
chú:“Hãychomộtconsơngngăntrướcmặtbọntrẻ,dướisơngcómột
concásấuthậtto”.Bọntrẻchạyđếnbênsơng,nhìnthấymộtconcásấu
lớn.Phatimanói:“Hỡicásấu,hãycõngchúngtơiquasơngđi.Nếuđưa
đượcbốnngườiquasơng,thìcácóthểănthịtngườithứnăm”.
Thếlàcásấubắtđầucõngbọntrẻquasơng.
Saukhicõngđượcbốnngườiquasơng,cásấu
phấnkhởinói:“Bâygiờtamuốnănthịtngười
thứnăm!”.Lúcnày,mụphùthủycũngđãđuổi
theođếnbờsơng,mụvộivàngleolênlưngcá
sấu.Cásấunói:“Đâylàngườithứnăm”.Thếlà

nóhátomiệng,nuốtchửngmụphùthuỷ.Cịn
Phatimathìsao?Cơđãsớmbámchặtvàođicásấu,cùngcơgáithứ
tưsangsơngantồn.
*Phatimalàcơgáirấtthơngminh,rấtdũngcảmphải
khơng?Khicơvàcácbạnnhỏgặpphùthuỷ,cơkhơnghềsợ
hãi,cơđãkhéolừađượcphùthủyvàcásấuđểchạythốt.
ChúngtacũngcầnhọctậpPhatima,khigặptìnhhuốngkhó
khănphảidựavàotrítuệvàlịngdũngcảmđểthốthiểm.

12-THƯƠNGNHÂNTHƠNGMINH
Ngàyxưa,cómộtthươngnhângiàvàđứaconcùngxuốngtầuđi
bn.Haibốconmangtheomộthịmchâubáu,đểbántrênđườngđi,
kiếmchúttiền.Vìsợmanghọanênhọkhơngđểlộchuyệnnàyvớibất
cứai.
Mộthơm,ngườichađidạotrênboongtàu,bỗngnghethấycácthủy
thủbàncáchmưusáthaichaconhọđểchiếmlấyhịmchâubáu.Người
thươngnhângiàvộinóivớiđứaconchuyệnnàyvàcùngnhaubàncách
đốiphó.Lãothươngnhânnghĩramộtkếhay.Haichaconchuẩnbịtiến
hànhtheokếđãđịnh.
Mộtlúcsau,lãothươngnhânbỗngnổigiậnđùngđùnglaolênmặt
boong,lớntiếnglamắng:“Màylàđứaconbấthiếu,khơngbaogiờchịu
nghelờita!”.-“Ơnglàmsaomàquảnlýđượctơi”.Cứnhưvậy,haicha
conlớntiếngcãinhau.Cácthủythủbịthuhútvàochuyệnnày.Thờicơ
đãđến,lãothươngnhânliềnnhanhchóngchuixuốngkhoangtầucủa
mình,kéohịmchâubáura,đồngthờinhanhchónglaođếnlancan,
vứttồnbộbáuvậtxuốngbiển.Sựviệcxảyrabấtngờnhưvậy,cácthủy
thủthậmchíkhơngkịpngănlại,họchỉbiếtđưamắtnhìntheohịm


châubáurơixuốngbiển.

Saukhitầucậpbến,lãothươngnhâncùng
đứaconnhanhchóngđếntịaánđịaphương.
Họtốcáocácthủythủđãâmmưugiếtngười
cướpcủa.Tồánbắttấtcảcácthủythủnày,
cácthủythủkhơngthểkhơngnhậntội,đồng
thờiphảibồithườngsốchâubáutrêncholão
thươngnhân.
*Tàiứngbiếnxửtrícứumạngcủalão
thươngnhânđãgiúphaichaconvừagiữ
đượctínhmạnglạivừakhơngđểmấtcủacải.Cácbạntrẻ,hành
độngthơngminh,trítuệcủalãothươngnhânchochúngta
thấyởơngmộtýchíkiêncườngvàđầuócnhạybén.Chỉcần
chúngtabìnhtĩnhxửlýthìcóthểthốtkhỏihồncảnhkhó
khăn.

13-RÙATHƠNGMINH
Cómộtconcáođangđói,bụngréoùngục.Nóchạykhắpnơikhắp
chốnđểtìmđồăn.Bỗngnónhìnthấymộtconếchđangbắtcơntrùng,
nómuốnnuốtsốngconếchchođỡđói.Thếrồi,nónhẹnhàngđiđến
phíasauconếch,chuẩnbịvồlấy.Mộtconrùabạncủaếchthấyvậy,vội
vàngcắnchặtlấychiếcđicủaconcáo.

“Ơi!Aicắnđicủatathế?”-Concáođauqvộikêulên.Ếchnghe
thấyconcáokêuởphíasau,nhảyùmxuốngnước.Cáokhơngănđược


ếch,tứcqnói:“Thìrangươiđangquấyrốita,tasẽănthịtngươi”.
Rùavộivàngrụtđầuvàchânvàotrongchiếcmaicứng.Cáohátomồm
cắnchiếcmaicứngcủarùa,nhưngkhơngsaocắnnổi.Cáotứcq,nói:
“Tasẽnémngươilêntrời,chongươichếtđi”.Rùanói:“Hãynémnhanh

lên,tađangmuốnlêntrờichơiđây”.Cáolạinói:“Tasẽnémngươivào
đốnglửađểthiêuchếtngươi!”Rùalạinói:“Maunémtavàolửađi,ta
đangmuốntìmnơiấmápđây!”.
Cáokhơngcịncáchnàokhác,lạinói:“Ta
phảinémngươixuốnghồnướcđểngươichết
đuối”.Nghevậy,rùakhócầmlên:“Ơngkhơng
đượclàmnhưvậy,vứtxuốngnướctasẽchết
mất”.
Cáokhơngnghelờirùanói,vộiquăngrùa
xuốngnước.Rùarơixuốngnước,lậptứclạithị
chânra,bơiđếnbênconếch.Haingườibạncùngcườivànhìnlêncon
cáotrênbờvànói:“Cáoơi,ngươicómuốnănthịtchúngtanữakhơng?
Xinmờixuốngđây!”.Cáotứcq,congườilại,laoxuốngchỗếchvà
rùa.Chỉnghethấy“ùm”mộttiếng,cáođãrơixuốnghồnướcvàkhơng
nổilênđượcnữa.
*Cáotuybắtđượcrùanhưnglạikhơngbiếtsuynghĩ,ném
rùaxuốngnước,cuốicùnglạicịnnhảyxuốngnướcđểbắtrùa,
kếtquảbịchếtchìm.Câuchuyệnnàychochúngtabiếtmột
điều:làmbấtcứviệcgìcũngcầnphảibìnhtĩnh,khiđốimặtvới
kẻthùphảigiốngnhưrùa,phảihiểubiếttâmlýđốiphương,
mớicóthểnhanhtríthốtđượcnguyhiểm.

14-YXIUTHƠNGMINH


ThiềnsưYxiulàmộttrong3vịHịathượngnổitiếngnhấttronglịch
sửNhậtBản.Ngaytừnhỏ,ơngđãlàmộtngườimưutrí,thơngminh,
lanhlợihơnngười.
Cómộthơm,mộttínđồbiếusưphụcủa
Yxiumộthũmậtongthượnghạng.Hơmđó

đúnglúcsưphụchuẩnbịmộtchuyếnđixa,lại
sợYxiuởnhàănvụngmậtong,nênđãgọi
Yxiulạivàdặn:“Hũmậtongvừarồitínđồ
mangbiếuta,rấtđộcđấy,conkhơngđượcăn
vụngnhé!”.Yxiugiảvờchămchúlắngnghevà
nói:“Sưphụcứntâm!”.
Thậtra,Yxiubiếttỏngsưphụsợmìnhăn
vụngnênmớidọanhưvậy.Saukhisưphụđi
khỏi,khơngchịuđượcsứchấpdẫncủahũmậtongvừangọtvừathơm
kia,Yxiuđãmangrachénsạch.Lúcnày,Yxiucũngthấyhơisợ:Khisư
phụvề,biếtnóivớisưphụthếnàođây?.
Yxiungồixếpchânbằngtrịn,cốgắngsuynghĩ.Đốnsưphụsắpvề,
Yxiuvộivàngđậpvỡbáttràmàsưphụqnhất.
Saukhitrởvề,sưphụnhìnthấyYxiuquỳtrênmặtđấtvàkhócrống
lên,vộihỏicóchuyệngìxảyra.LúcnàyYxiumớithưachuyện:“Thưa
sưphụ,conđãlàmvỡbáttràqnhấtcủasưphụ.Đểtỏlịnghốihận,
conchỉcịncáchtựsátđểtạtội,conđãănhếthũđộcdượccủasưphụ


rồi”.
“Đồquỷsứ,rõlàđồthamăn,lạicịntạtộigìnữa!”Sưphụdởkhóc,
dởcười,khơngcócáchnàokhác,đànhphảithatộichoYxiu.
*Cácbạnnhỏ,hànhviănvụngcủaYxiukhơngthểchấp
nhậnđược,chúngtacầnlênánvàcảnhgiác.Nhưngtàitrí
thơngminhcủaYxiuđángđểchochúngtahọctập.Cầnbiết
rằng,cậutacóthểdùngtríthơngminhđểgiảiquyếtrấtnhiều
vấnđề.Yxiucịncótìnhcảmchínhnghĩa,cậugiúpđỡnhiều
ngườinghèokhóbằngtríthơngminhcủamình,đồngthờidạy
nhiềubàihọcchokẻcậythếbắtnạtngườikhác.

15-BÀOĐỒNGGANDẠ,HIỂUBIẾT
HƠNNGƯỜI
Mộtlần,trongbữayếntiệccủagiađìnhĐiềnđạinhân,mộtvịkhách
biếuĐiềnđạinhânmộtconcátohiếmthấyvàmộtconchimnhạnq
hiếm.Điềnđạinhânbấtgiácnói:“Trờixanhthậtnhântừvàvĩđạibiết
bao!Trờikhơngnhữngralệnhchođấtđaimọclênngũcốclàmlương
thựcchochúngtaăn,màcịnralệnhchothếgiancóđượcnhữnglồi
cávàlồichimchochúngtathưởngthức”.Chúngthầnnghevậy,hết
thảyđềugậtđầutánthưởng,Điềnđạinhânrấtđắcý.

Lúcđó,BàoĐồnglàmộtcậubé12tuổitheochađếndựtiệcliền
đứngdậyvàthưa:“Điềnđạinhân?Thầnchorằng,vạnvậtsinhtrưởng
đềubìnhđẳng,khơngphânbiệtcaothấp,giàucó,nghèohèn.Con
ngườiăncá,ănchim,chẳngquachỉvìtrítuệconngườicaohơncávà


chimmàthơi.Chẳngquachúngtavìtồntại,
mớiănnhữngloạinày,làmsaolạicóthểnói
Trờixanhđãchuẩnbịsẵnchochúngta
được?”.
BốcủaBàoĐồngnghethấyvậy,mặttáimét
vìsợmangtộivớiĐiềnđạinhân,vộikéoáo
con,khơngchonónóitiếp.
Điềnđạinhâncảmthấyrấtngượng,liềnhỏi
vặnlại:“Ngươinóicũngcólýđấy.Nhưngta
vẫnchưahiểu,nếucávàchimkhơngphảiTrời
xanhcóýmangđếncholồingười,thìtạisao
mùivịcủachúngsaomàngonvậy?”.
BàoĐồngbìnhtĩnhthưalại:“Conmuỗihút
máungười,nócảmthấyngonmiệngvàthích

thú;conhổănthịtngười,cũngthấyrấtngon
miệng.Lẽnàolồingườichúngta,cũngđềulà
nhữngloạithựcphẩmngonlànhmàTrờixanhbantặngchomuỗivàhổ
ănthịt?”.
Cácvịkháchnghevậykhơngnhịnđượccười,trongbụngrấtphụctrí
tuệhơnngườicủaBàoĐồng.
*SựthơngminhcủaBàoĐồngthểhiệnởchỗbiếtsuynghĩ
vàtìmtịi.VớinhữngcâunóicủangườicóquyềnthếnhưĐiền
đạinhân,BàoĐồngkhơngbaogiờphụhọatheonhưngười
khác.Cậuđãquansátdựavàocuộcsốnghiệnthựccủamình,
lấynhữngthídụcósứcthuyếtphụcđểphảnbáclạicáchsuy
nghĩcủaĐiềnđạinhânvàđãđượcmọingườitánthưởng,ca
ngợi.

16-CHIẾCNHẪNTHỨBẢY
Cómộtnăm,kinhtếnướcMỹtiêuđiều,tỷ
lệcơngnhânthấtnghiệpkhácao.Năm18tuổi
Masakhókhănlắmmớitìmđượcmộtcơng
việcởmộtcửahàngbánvàngbạcchâubáu.
ĐêmtrướclễNơen,cómộtvịkháchđàn
ơngchạc30tuổibướcvàocửahàng.Nhìnbộ
mặtbơphờ,ủrũ,củacơbiếtngaylàanhta
đangthấtnghiệp.Lúcnàycửahàngđangchuẩnbịđóngcửa,chỉcịnlại


mộtmìnhMasađangngồikiểmkêchâubáu.Thấyvịkháchbướcvào,
Masaniềmnởchạyramờichào.
Lúcnày,chngđiệnthoạiđổdồn,Masađứngdậychạyranghe
điệnthoại,vơýlàmđổhộpđựngchâubáutrênquầy.Bảychiếcnhẫn
Kimcươngbịrơixuốngnềnnhà.Masavộicúixuốngnhặt.Nhưngsau

khiđãnhặtđượcsáuchiếc,khơngbiếtchiếcthứbảyởđâumàcơtìm
mãikhơngthấy.Cơngẩngđầulên,thìthấychàngtrainọvộivàngđira
cửa.Trongchốclát,cơđãhiểuhướngđicủachiếcnhẫnthứbảy.
“Xinlỗiơng”.Khichàngtraiđịnhđiracửa,
Masagọi.Chàngtraiđứnglạinhưbịđiệngiật
vàngốicổlại.Haingườinhìnchằmchằmvào
nhaukhoảng1phút.Masacuốnglên,cơcố
trấntĩnhnói:“Thưaơng,thờibuổinàykiếm
đượcmộtviệclàmthậtkhơngdễdànggì,có
đúngvậykhơng?Đâylàmộtphầncơngviệc
củatơi”.
“Đúngvậy,đúnglànhưvậy”-Anhta
ngượngnghịutrảlời,“Cơlàcơgáilươngthiện.
NgàymailàlễGiángsinhrồi,tơicóthểchúc
mừngcơhạnhphúc”.Nóixong,chàngtraiđưa
tayrabắt.
“Xincámơnơng!”-Masacũngđưatayra
bắt,cơnhẹnhàngnắmchặtbàntaychàngtrai.
Lúcnày,Masacảmthấytronglịngbàntay
chàngtraicóchiếcnhẫn.Sauđó,Masatiễn
chàngtrairacửa.Chàngtraimấthútvàotrong
đámđơng.
*Saukhichiếcnhẫnbịmất,Masabiếtchắcchắnvịkhách
kiađãlấytrộm,songcơkhơngnóira.Vìcơnghĩrằng,mộtkhi
cơlàmtochuyệnra,anhtavẫnlấychiếcnhẫnmangđi.Masa
đãnhậnthấyhồncảnhkhókhăncủakẻthấtnghiệp,cơđã
dùngtấmlịngkhoandungvàchânthànhđểtácđộngvàovị
kháchvìkhókhănmàlỡthuậntaylấychiếcnhẫn,từđó,giải
quyếtcơngviệcmộtcáchthuậnlợi.

17-SÁNGTẠOĐỘCĐÁO
ThờiCànLongnhàThanh,tạimộtthịtrấnnhỏởQuảngĐơngcó


mộtđơivợchồngnghèokhổ,họdựngcănnhà2gianvenđường,mở
mộtcửahàngcơm.Tuyhọbánthứcănvàđồđiểmtâmgiárẻ,lạingon
miệng,nhưngvìvịtrícửahàngkhơngthuậnlợi,nênviệcbnbánrất
vắngvẻ,lạnhlẽo.Cómộthơm,TàitửLĩnhNamtênlàTốngTươngđi
ngangqua,thấyđồăn,thứcuốngcủacửahàngnàyrấtngonmiệng,
nhưnglạibnbánrấtvắngvẻ,liềnhỏingundovìsao.Chủqnkể
lạitỉmỉvàthathiếtnhờTốngTươnggiúpđỡtrongviệcbnbán.
Suynghĩmộtlát,TốngTươngnói:“Cóthểtasẽgiúpơngviếtmột
câuđối,việcbnbánsẽkhálên.“Chủqnvộivàngđichuẩnbịgiấy
bút,TốngTươngnângbútviết:“MộtconđườngthơngtheohướngNam
Bắc.Haibêncửahàngbánđơngtây(đơngtây:theonghĩachữaHánlà
đồvật,hànghố).Bứchồnhphicó4chữ:“Thượngđẳngđiểmtâm”.

Chủqnpháthiệnrachữtâmtrênbứchồnhphithiếumộtdấu
chấmnhưnglúcđókhơngtiệnnóira,rồichongườidánlêntường.Vài
ngàysau,cómộttútàingườiđịaphươngđếnqnăncơm,nhìnthấy
chữtâmtrênbứchồnhphithiếumộtdấuchấm,đồngthờiđượcbiết
câuđốinàydoTốngTươngviếtra.Anhtaliềnđemlantruyềnkhắpnơi.
Mộttruyềnmười,mườitruyềntrăm,córấtnhiềungườikhơngtintài
tửhọTốnglạikhơngbiếtviếtchữ“tâm”,dồndậpkéonhaurấtđơngđến
xemvàcườinhạo.Kếtquả,họpháthiệnthấymónđiểmtâmcủacửa
hàngnàyquảnhiênlà“thượngđẳngđiểmtâm”,nênhọkéonhauđến
đâyănrấtđơng.Việcbnbáncủacửahàngngàycàngpháttài.Cuối
cùngchủqnmớibiếtđượcngundocủachuyệnnày,tấtcảđềudo
chữ“tâm”sángtạođộcđáocủaTốngTương.
*Lẽnàotàitửvangtiếngmộtthời,ngayđếnchữtâm.Cũng

khơngbiếtviết,chuyệnnhưvậymọi
ngườikhơngthểtinđược.Đểhiểurõ
chuyệnnày,mọingườiđếnxemrấtđơng
vàđươngnhiênkháchđếncửahàng
ngàycàngđơng,tấtsẽbnbánphát
tài.TốngTươngđãkhéolợidụngsựhiếu
kỳcủamọingườiđểthuhútsứcchúýcủa
khách.

18-ƠNGGIÀĐIÊN
Bêthơlisaukhivềhưuđãmuamộtngơi
nhàbêncạnhrừngđểntĩnhsốngnốtnhững
ngàycuốiđờicủamình…Ngơinhànàyâmu
tịchmịchkhácthường.Phíatrướccómộtcon
sơngtrongsuốt,nhìnthấutậnđáy.
Nhưngkhơngngờ,
từkhiBêthơlidọnvề
đâyở,cómộttốphơn
chụcđứatrẻhàng
ngàyđếnbờsơngchơi
đùa.Chúnghịhétầm
ĩ,chơitrậngiảdưới
nướcvàcịnnémđấtnémbùnvàonhau,khiếnngườigiàănkhơng
ngon,ngủkhơngn.
Khơngchịunổicảnhhunnáo,giàyvịnhưvậy,Bêthơliquyếtđịnh
gặplũtrẻđểnóichuyện.Mộthơm,ơngbảolũtrẻ:“Cáccháuchơirất
vui,ơngrấtthíchxemcáccháuđánhtrậngiảdướinước.Nếunhưngày
nàocáccháucũngđếnđâychơi,mỗingàyơngsẽchomỗicháu1đồng.”

Bọntrẻnhìnơnggiàđiênmớitừthànhphốchuyểnvề,chúngrấtkhối
chí,liềnrasứcchơitrậngiảhăngháihơn.Quảnhiên,mỗiđứamỗingày
đềuđược1đồng.
Haingàysau,khibọntrẻđếnchơi,ơnglão
lạinói:“Vìdạonàynghèoq,thunhậpcủa
ơngbịgiảmđimộtnửa,vìvậymỗingàyơng
chỉcóthểchomỗicháu5hàothơinhé”.Vìchỉ
đượcnhận5hào,lũtrẻkhơngcịnchơihăng
nhưtrước.Lạigầnmộttuầntrơiđi,khibọntrẻ
mớiđánhtrậnxong,ơnglãobuồnrầu,ủrũ