bai 5

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (714.09 KB, 21 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TRƯỜNG: THCS BÌNH THẠNH
Giáo viên: Trần Thị Ngọc Hân

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1. Kể tên các phương châm hội thoại?

Các phương châm

hội thoại

Phương

châm

về lượng

Phương

châm

về chất

Phương

châm

lịch sự

Phương

châm

quan hệ

Phương

châm

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2. Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B để có được

nhận định đúng về các phương châm hội thoại?

Cột A

1. Phương châm

về

lượng

2. Phương châm

về

chất

3. Phương châm

quan hệ

4. Phương châm

cách thức

5.Phươngchâm

lịch sự

Cột B

a. Nói ngắn gọn, rành mạch, tránh
cách nói mơ hồ.

b. Khi nói cần tế nhị và tơn trọng
người khác.

c. Nội dung lời nói đáp ứng đúng yêu
cầu giao tiếp, không thiếu, không

thừa.

d. Khơng nói những điều mà mình
khơng tin là đúng hay khơng có bằng
chứng xác thực

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Kiểm tra bài cũ:

3. Trong lời nói của người bà có phương châm hội 
thoại nào không được tuân thủ? Tại sao?

Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi

Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh

Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh:

“Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,

Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ, 
 Cứ bảo nhà vẫn được bình yên”

(“Bếp lửa” – Bằng Việt)

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Kiểm tra bài cũ:

4. Nêu nguyên nhân của việc không tuân thủ các 4. Nêu nguyên nhân của việc không tuân thủ các 
phương châm hội thoại?

phương châm hội thoại?

Ngun nhân:

+ Người nói vơ ý, vụng về, thiếu văn hố trong giao tiếp.
+ Người nói phải ưu tiên cho một phương châm hội

thoại hoặc một yêu cầu khác quan trọng hơn.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tiết 18 :

I. Từ ngữ xưng hô và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

*Xưng hơ là một bộ phận trong 
lời nói:

- Xưng : tự gọi mình là gì đó .

- Hơ : là gọi người nói chuyện với
mình là gì đó.

=>Biểu thị tính chất mối quan hệ

trong giao tiếp

Hãy nêu một số từ 
ngữ dùng để xưng hô 
trong tiếng Việt ?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Ngôi trong giao tiếp Đại từ nhân xưng

Số ít Số nhiều

Ngơi thứ nhất: người nói
Ngơi thứ hai: người nghe
Ngơi thứ ba: người, vật 
được nói đến

tơi, ta , tớ... chúng tơi, chúng ta, chúng tôi, chúng ta,

chúng tớ...

mày, mi....

mày, mi.... chúng mày, bọn mi...

nó, hắn...

nó, hắn... chúng nó, họ...chúng nó, họ...

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

* Từ ngữ xưng hơ trong tiếng Việt thường là những Đại từ nhân xưng:

* Từ xưng hô theo
 quan hệ xã hội

+Thân thuộc:
(gia đình)

+Chức vị :

+Nghề nghiệp :

+...

* Từ ngữ xưng hơ theo 
quan hệ tình cảm :

bố ,mẹ,chú, bác, cơ, dì, cậu, mợ ,anh, chị, ông,
 bà,con, em…

giám đốc, thủ trưởng ,chủ tịch, bí thư, tổ trưởng,
 sếp, lớp trưởng ...

ca sĩ, nhà văn, nhà báo ,hoạ sĩ...

mày – tao ; ông, bà – tơi...

+Suồng sã :

mình, tớ - cậu, bạn ;anh, chị - em...

+Thân mật :

+Trang trọng : quý vị, quý ông , quý bà ...

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Xác định ngôi của từ: “em” trong 
các trường hợp sau:

a/ Anh em có nhà khơng?
=> Từ “em” gọi người nghe

(ngơi thứ 2).

b/ Anh em đi chơi với bạn rồi.
=> Từ “em” là người nói xưng

(ngơi thứ nhất).

c/ Em đã đi học chưa con?

=> Từ “em” gọi người được nói 
đến (ngôi thứ ba).

 Danh từ khi dùng làm từ ngữ 
xưng hơ có thể dùng ở cả ba 
ngơi.

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hơ và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

- Từ ngữ xưng hơ trong
tiếng Việt có các từ chỉ
quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hơ :

Ngơi

Số ít

Số nhiều

Ngơi I

Ngơi II

Ngơi III

I we

You
You

He, she, it They

Từ xưng hô trong tiếng Anh

- Từ ngữ xưng hơ trong
tiếng Việt có các từ chỉ
quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

- Từ ngữ xưng hơ trong
tiếng Việt có các từ chỉ
quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

- Hệ thống từ ngữ xưng hô
trong tiếng việt rất phong
phú, tinh tế,

* Nhận xét từ xưng hô được 
nhà thơ Hồ Xuân Hương dùng 
trong câu thơ sau :

Ví đây đổi phận làm trai được
Thì sự anh hùng há bấy nhiêu

(Trích “Đề đèn Sầm Nghi Đống”)
- Xưng “đây” với Sầm Nghi Đống 
=> quan hệ ngang hàng ,thể hiện

thái độ coi thường, khinh thị

giàu sắc thái biểu cảm.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hơ và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

- Từ ngữ xưng hơ trong
tiếng Việt có các từ chỉ
quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

- Hệ thống từ ngữ xung hô
trong tiếng việt rất phong
phú, tinh tế và giàu sắc thái
biểu cảm.

a) DÕ Choắt nhìn tôi mà rằng :

- Anh ® nghÜ th ¬ng em nh thÕ th× ·

hay là anh đào giúp cho em một 
cái ngách sang bên nhà anh, 
phịng khi tắt lửa tối đèn có đứa 
nào đến bắt nạt thì em chạy sang...
 Ch a nghe hết câu, tôi đ hch ó

răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với 
bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :

- Hức ! Thông ngách sang nhµ ta ? 
DƠ nghe nhØ ! Chó mµy hôi nh cú 
mèo thế này, ta nào chịu đ ợc. Thôi, 
im cái điệu hát m a dầm sùi sụt ấy 
đi. Đào tổ nông thì cho chết !

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

- Từ ngữ xưng hô trong
tiếng Việt có các từ chỉ
quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

- Hệ thống từ ngữ xung hô
trong tiếng việt rất phong
phú, tinh tế và giàu sắc thái
biểu cảm.

Đọc các đoạn trích sau (trích từ tác
phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí của Tơ Hồi)
và trả lời câu hỏi trong sgk trang 39.

b) Choắt không dậy đ ợc nữa, nằm thoi

thóp. Thấy thế, tôi hốt hoảng quỳ

xuống, nâng đầu Choắt lên mà than 
rằng:

- Nào tôi đâu biết cơ sự lại ra nông 
nỗi này ! Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm. 
Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông 
cuồng dại dột của tôi. Tôi biết làm thế 
nào bây giờ?

Tôi không ngờ Dế Choắt nói với tôi 
một câu nh thế này:

- Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng 
đ ợc. Nh ng tr ớc khi nhắm mắt, tôi

khuyờn anh : ở đời mà có thói hung

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Xác định từ ngữ xưng hơ trong hai đoạn 
trích. Phân tích sự thay đổi cách xưng hơ 
và giải thích ?

Đoạn Dế Choắt Dế Mèn

Đoạn 
(a)

Đoạn 
(b)

Em - anh Ta – chú mày

Kiêu căng, hách

dịch

Yếu thế, nhún

nhường

bất bình đẳng

Tơi - anh Tơi - anh
 bạn bạn
 bình đẳng

Tình huống giao tiếp thay đổi, vị
thế của hai nhân vật có sự thay đổi

=>Thay đổi cách xưng hơ

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và 
việc sử dụng từ ngữ 
xưng hô :

- Từ ngữ xưng hơ trong
tiếng Việt có các từ chỉ

quan hệ gia đình, một số
từ chỉ nghề ghiệp.

- Hệ thống từ ngữ xung
hô trong tiếng việt rất

phong phú, tinh tế và giàu
sắc thái biểu cảm.

- Khi sử dụng cần căn
cứ vào đối tượng , đặc
điểm của tình huống

giao tiếp cụ thể để xưng

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và việc sử 
dụng từ ngữ xưng hô :

- Từ ngữ xưng hô trong tiếng
Việt có các từ chỉ quan hệ gia
đình, một số từ chỉ nghề

ghiệp.

- Hệ thống từ ngữ xung hô
trong tiếng việt rất phong phú,
tinh tế và giàu sắc thái biểu
cảm.

- Khi sử dụng cần căn cứ vào
đối tượng , đặc điểm của tình
huống giao tiếp cụ thể để

xưng hơ cho phù hợp

II. Luyện tập:

Bài tập 1/sgk-39 : Nhận xét từ xưng hô 
trong lời mời dự đám cưới :

“ Ngày mai chúng ta làm lễ thành hôn, mời 
thầy đến dự.”

=>Sự nhầm lẫn khôi hài: Chúng ta :

Gồm người nói + 
người nghe

=>Sửa : Chúng tơi, chúng em: 
 Chỉ có người nói, khơng 
có người nghe

Bài tập 1/ sgk - 39
Bài tập 2/ sgk - 40

Bài tập 2/ sgk – 40. trong các văn bãn 
khoa học, nhiều khi tác giả của văn 
bản chỉ là một người nhưng vẫn xưng

chúng tôi chứ không xưng tơi. Giải

thích vì sao?

Tăng tính khách quan  Sự

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hơ và việc sử 
dụng từ ngữ xưng hô :

- Khi sử dụng cần căn cứ vào
đối tượng , đặc điểm của tình
huống giao tiếp cụ thể để

xưng hơ cho phù hợp

II. Luyện tập:

Bài tập 1/ sgk - 39
Bài tập 2/ sgk - 40

Tăng tính khách 
quan  Sự khiêm

tốn của tác giả.

Bài tập 3/ sgk - 40

Đoạn trích:

Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng 
dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả 
vào đây.”.Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông 
về tâu với vua sắm cho ta một con

ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo 
giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này.”.

(Thánh Gióng)
* Với mẹ: Gọi người sinh ra

mình là “mẹ”: Cách gọi thông 
thường.

* Với Sứ giả: “Ông – ta” : biểu

hiện về một cậu bé có dấu hiệu kì 
lạ, khác thường.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 18: XƯNG HƠ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hơ và việc sử 
dụng từ ngữ xưng hô :

- Khi sử dụng cần căn cứ vào
đối tượng , đặc điểm của tình
huống giao tiếp cụ thể để

xưng hô cho phù hợp

II. Luyện tập:

Bài tập 1/ sgk - 39
Bài tập 2/ sgk - 40
Bài tập 3/ sgk - 40

* Với mẹ: Gọi người sinh ra 
mình là “mẹ”: Cách gọi

thơng thường.

* Với Sứ giả: “Ơng – ta” : biểu 
hiện về một cậu bé có dấu

hiệu kì lạ, khác thường.

Bài tập 4/ sgk - 40

BT 4/ sgk - 40 :Phân tích cách dùng từ xưng 
hơ và thái độ của người nói

*

Vị tướng : xưng

“con” – hơ (gọi) “thầy”

 Kính trọng,

biết ơn thầy.

*

Thầy: Gọi vị

tướng là “ngài” hiện tại của vị tướng Tôn trọng cương vị

- Cả hai người đều thể hiện cách 
đối nhân xử thế thấu tình đạt lí 
Phương châm xưng khiêm hơ

tơn

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và việc sử 
dụng từ ngữ xưng hô :

II. Luyện tập:

Bài tập 1/ sgk - 39
Bài tập 2/ sgk - 40
Bài tập 3/ sgk - 40
Bài tập 4/ sgk - 40

BT 4/ sgk - 40 :Phân tích cách dùng từ xưng 
hơ và thái độ của người nói

*

Vị tướng : xưng

“con” – hơ (gọi) “thầy”

 Kính trọng,

biết ơn thầy.

*

Thầy: Gọi vị

tướng là “ngài” hiện tại của vị tướng Tôn trọng cương vị

- Cả hai người đều thể hiện cách 
đối nhân xử thế thấu tình đạt lí 
Phương châm xưng khiêm hơ

tơn

BT5/sgk- 40 :Phân tích cách 
dùng từ xưng hơ của Bác Hồ :

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

BT 5/sgk/40 :Phân tích cách dùng từ xưng hô của Bác Hồ :

Đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” đến nửa chừng, Bác dừng lại và bỗng 
hỏi:

-Tơi nói , đồng bào nghe rõ khơng?

Một triệu con người cùng đáp ,tiếng vang như sấm:
-Co...o... ó...!

Từ giây phút đó ,Bác cùng với cả biển người đã hồ làm một

(Những năm tháng không thể nào quên)

* “Tôi” – “đồng bào” :Tạo cho người nghe cảm giác gần gũi 
thân thiết ,khơng có khoảng cách , đánh dấu bước ngoặt

trong quan hệ giữa lãnh tụ và nhân dân =>thể hiện quan hệ 
dân chủ trong chế độ mới.

Tiết 18: XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

I. Từ ngữ xưng hô và việc sử 
dụng từ ngữ xưng hô :

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

+Học bài , làm các bài tập còn lại.
 +Viết đoạn văn hội thoại (5->7 câu) 
nội dung tự chọn ..Phân tích cách sử dụng từ 
xưng hơ trong đó .

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>

bai 5

1. Kể tên các phương châm hội thoại?

Các phương châm

hội thoại

Phương

châm

<i><b>về lượng</b></i>

Phương

châm

<i><b>về chất</b></i>

Phương

châm

<i><b>lịch sự</b></i>

Phương

châm

<i><b>quan hệ</b></i>

Phương

châm

<i><b> 2. Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B để có được </b></i>

<i><b>nhận định đúng về các phương châm hội thoại?</b></i>

<b>Cột A</b>

1. Phương châm

về

<i><b>lượng</b></i>

2. Phương châm

về

<i><b>chất</b></i>

3. Phương châm

<i><b>quan hệ</b></i>

4. Phương châm

<i><b>cách thức</b></i>

5.Phươngchâm

<i><b>lịch sự</b></i>

<b>Cột B</b>

<b>Kiểm tra bài cũ:</b>

<b>Kiểm tra bài cũ:</b>

Ngơi

Số ít

Số nhiều

Ngơi I

Ngơi II

Ngơi III

<b>Từ xưng hô trong tiếng Anh</b>

<b>* </b>

<b>* </b>

<b>* </b>

<b>* </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về