Khai niem quy luat xa hoi Phan tich moi quan hegiua quy luat xa hoi va hoat dong co y thuccua con nguoi

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Câu 23: Khái niệm quy luật xã hội? Phân tích mối quan hệ giữa quy luật</b>
<b>xã hội và hoạt động có ý thức của con người.</b>

<i><b>- Khái niệm quy luật xã hội:</b></i>

Quy luật phát triển của xã hội là những mối liên hệ khách quan, bản chất và tất
yếu, lặp đi lặp lại giữa các hiện tượng của đời sống xã hội.

Con người tự làm ra lịch sử của mình, nói cách khác lịch sử loài người là
những hoạt động của con người theo đuổi những mục đích của bản thân mình.

Trong xã hội, con người (dân tộc, giai cấp, đảng phái,..) hành động một cách
có ý thức, theo đuổi những mục đích nhất định, do những tư tưởng dẫn dắt. Nhưng
bản thân các hệ tư tưởng đều phản ánh những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội.

Trong xã hội, con người phải quan hệ với nhau và trong vô vàn các mối quan
hệ giữa con người với con người và con người với tự nhiên, thì quan hệ sản xuất là
quan hệ cơ bản, nền tảng, mà các quan hệ sản xuất lại thuộc về lĩnh vực đời sống vật
chất của xã hội, nghĩa là nó tồn tại một cách khách quan tất yếu, độc lập với ý chí của
cá nhân, tập đoàn, giai cấp trong xã hội.

Các hiện tượng đa dạng của xã hội dù có vẻ ngẫu nhiên đến đâu, rốt cuộc cũng
tuân theo một khuynh hướng chung nhất định, tức là vẫn thể hiện tính quy luật.

<i><b>- Đặc điểm của quy luật xã hội:</b></i>

+ Quy luật tự nhiên diễn ra một cách tự động không có sự tác động của con
người. Quy luật xã hội diễn ra thông qua hoạt động của con người có ý thức, nhưng
không phụ thuộc vào ý thức con người.

+ Quy luật xã hội không biểu hiện ra trực tiếp ở từng hiện tượng đơn lẻ, từng

con người mà thường biểu hiện ra như một xu hướng. Do đó, nếu không gian càng
rộng, thời gian càng dài thì quy luật biểu hiện càng rõ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Quy luật xã hội phát huy tác dụng trong những điều kiện cụ thể, những điều
kiện đó không ngừng thay đổi, từ hình thái kinh xã hội này sang hình thái kinh
tế-xã hội khác. Trong một hình thái kinh tế-tế-xã hội thì các điều kiện ở mỗi nước cũng
khác nhau, do đó quy luật phát huy tác dụng khác nhau.

<i><b>- Mối quan hệ giữa quy luật xã hội và hoạt động của con người có ý thức:</b></i>
Khẳng định sự tồn tại và tác động của các quy luật xã hội trong quá trình lịch
sử thì điều đó không có nghĩa là phủ nhận vai trò của những hoạt động có ý thức của
con người. Trái lại, sự phát triển của lịch sử đã xác nhận vai trò ngày càng tăng lên
của nhân tố chủ quan, những hoạt động có ý thức của con người.

Quy luật xã hội hình thành và chi phối một cách tất yếu các hoạt động của con
người, nói cách khác, tất cả mọi hoạt động của con người đều phải đối mặt với tính
tất yếu, quy luật. Do đó, con người muốn đạt đến tự do trong hoạt động của mình,
con người phải xử lý đúng mối quan hệ giữa tự do và tất yếu.

“Hoạt động tự do, có ý thức là đặc tính của con người” (C.Mác, Ăngghen
tuyển tập, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1980, T.1, tr.upload.123doc.net). Nhưng tự do không
phải là độc lập với quy luật, bất chấp quy luật mà là nhận thức đúng quy luật và vận
dụng các quy luật để cải tạo tự nhiên và cải tạo xã hội để thỏa mãn nhu cầu của mình.
Ăngghen viết: “Tự do không phải là ở sự độc lập tưởng tượng đối với các quy
luật của tự nhiên, mà là ở sự nhận thức được những quy luật đó và ở cái khả năng - có
được nhờ sự nhận thức này - buộc những quy luật đó tác động một cách có kế hoạch
nhằm những mục đích nhất định. Điều đó là đúng với những quy luật của tự nhiên
bên ngoài, cũng như đối với những quy luật chi phối tồn tại vật chất và tinh thần của
bản thân con người, hai loại quy luật mà chúng ta nhiều lắm cũng chỉ có thể tách cái
nọ ra khỏi cái kia trong quan niệm chứ không thể tách ra trong thực tế được. Như vậy

tự do của ý chí chẳng qua chỉ là cái năng lực quyết định một cách hiểu biết” (C.Mác,
Ăngghen tuyển tập, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1984, T.5, tr.163).

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>

<!--links-->