Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (750.05 KB, 88 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Ngày soạn: 20/8/2012 Tieát daïy: 01. Chöông I: VECTÔ Baøøi 1: CAÙC ÑÒNH NGHÓA. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa vectơ và những khái niệm quan trọng liên quan đến vectơ như: sự cùng phương của hai vectơ, độ dài của vectơ, hai vectơ bằng nhau, … Hiểu được vectơ 0 là một vectơ đạc biệt và những qui ước về vectơ 0 . Kó naêng: Biết chứng minh hai vectơ bằng nhau, biết dựng một vectơ bằng vectơ cho trước và có điểm đầu cho trước. Thái độ: Rèn luyện óc quan sát, phân biệt được các đối tượng. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc trước bài học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vectơ Cho HS quan saùt hình 1.1. HS quan saùt vaø cho nhaän xeùt I. Khaùi nieäm vectô Nhận xét về hướng chuyển về hướng chuyển động của ô ĐN: Vectơ là một đoạn thẳng 15’ động. Từ đó hình thành khái tô và máy bay. cóhướng. nieäm vectô. AB có điểm đầu là A, điểm cuoái laø B. AB Độ dài vectơ được kí hieäu laø: AB = AB. Giaûi thích kí hieäu, caùch veõ Vectơ có độ dài bằng 1 đgl vectô. vectô ñôn vò. Vectô còn được kí hiệu là a, b,x ,y , … H1. Với 2 điểm A, B phân Đ. AB và BA . bieät coù bao nhieâu vectô coù điểm đầu và điểm cuối là A hoặc B? H2. So sánh độ dài các vectơ Đ2. AB BA AB vaø BA ? Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm vectơ cùng phương, vectơ cùng hướng Đường thẳng đi qua điểm Cho HS quan saùt hình 1.3. 20’ Nhaän xeùt veà giaù cuûa caùc vectô đầu và điểm cuối của một vectơ đgl giá của vectơ đó.. 1.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Nguyễn Đình Khương H1. Haõy chæ ra giaù cuûa caùc vectô: AB,CD, PQ,RS , …? H2. Nhaän xeùt veà VTTÑ cuûa caùcgiaù cuû a caùc caëp vectô: vaø CD a) AB PQ vaø RS b) c) EF vaø PQ ?. Hình Học 10 Cơ Bản Đ1. Là các đường thẳng AB, ĐN: Hai vectơ đgl cùng phöông neáu giaù cuûa chuùng CD, PQ, RS, … song song hoặc trùng nhau. Ñ2. Hai vectô cuøng phöông thì a) truøng nhau có thể cùng hướng hoặc ngược b) song song hướng. c) caét nhau Ba ñieåm phaân bieät A, B, C thaúng haøng AB vaø AC cuøng phöông.. GV giới thiệu khái niệm hai vectơ cùng hướng, ngược hướng. Ñ3. AB vaø AC cuøng phöông H3. Cho hbh ABCD. Chæ ra AD vaø BC cuøng phöông caùc caëp vectô cuøng phöông, AB và DC cùng hướng, … cùng hướng, ngược hướng? H4. Neáu ba ñieåm phaân bieät A, B, thaúng haøng thì hai vectô C AB và BC có cùng hướng. Ñ4. Khoâng theå keát luaän.. hay khoâng?. Hoạt động 3: Củng cố 8’. Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm: vectô, hai vectô phöông, hai vectơ cùng hướng. Caâu hoûi traéc nghieäm: Các nhóm thực hiện yêu cầu Cho hai vectô AB vaø CD vaø cho keát quaû d). cùng phương với nhau. Hãy chọn câu trả lời đúng: a) AB cùng hướng với CD b) A, B, C, D thaúng haøng c) AC cùng phương với BD d) BA cùng phương với CD. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2 SGK Đọc tiếp bài “Vectơ”. 2.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Nguyễn Đình Khương Ngày soạn: 20/8/2012 Tieát daïy: 02. Hình Học 10 Cơ Bản Chöông I: VECTÔ Baøøi 1: CAÙC ÑÒNH NGHÓA (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa vectơ và những khái niệm quan trọng liên quan đến vectơ như: sự cùng phương của hai vectơ, độ dài của vectơ, hai vectơ bằng nhau, … Hiểu được vectơ 0 là một vectơ đạc biệt và những qui ước về vectơ 0 . Kó naêng: Biết chứng minh hai vectơ bằng nhau, biết dựng một vectơ bằng vectơ cho trước và có điểm đầu cho trước. Thái độ: Rèn luyện óc quan sát, phân biệt được các đối tượng. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc trước bài học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) H. Theá naøo laø hai vectô cuøng phöông? Cho hbh ABCD. Haõy chæ ra caùc caëp vectô cuøng phöông, cùng hướng? Đ. AB và DC cùng hướng, …. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm hai vectơ bằng nhau Từ KTBC, GV giới thiệu III. Hai vectô baèng nhau khaùi nieäm hai vectô baèng a Hai vectô vaø b ñgl baèng 20’ nhau. nhau nếu chúng cùng hướng H1. Cho hbh ABCD. Chæ ra Ñ1. AB DC , … và có cùng độ dài, kí hiệu caùc caëp vectô baèng nhau? a b . a Chuù yù : Cho , O. ! A sao H2. Cho ABC đều. AB BC Đ2. Không. Vì không cùng cho OA a . hướng. ? H3. Goïi O laø taâm cuûa hình luïc Ñ3.Caùc nhoù m thực hiện giác đều ABCDEF. 1) OA CB DO EF 1) Haõy chæ ra caùc vectô baèng …. OA , OB , …? 2) Đẳng thức nào sau đây là đúng? a) AB CD b) AODO c) BC FE. 2) c) và d) đúng.. 3.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. d) OA OC Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm vectơ – không GV giới thiệu khái niệm IV. Vectô – khoâng 10’ vectơ – không và các qui ước Vectô – khoâng laø vectô coù điểm đầu và điểm cuối trùng veà vectô – khoâng. nhau, kí hieäu 0 . H. hai điểm A, B thoả: Đ. Các nhóm thảo luận và cho 0 AA , A. Cho AB BA . Mệnh đề nào sau kết quả b). 0 cùng phương, cùng hướng đâylà đúng? với mọi vectơ. AB không cùng hướng với a) 0 = 0. BA. AB 0 AB . 0 . b) AB AB c) > 0. d) A khoâng truøng B. Hoạt động 3: Củng cố 8’. Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm hai vectô baèng nhau, vectô – khoâng. Caâu hoûi traéc nghieäm. Choïn phương án đúng: 1) tứ giác ABCD có Cho AB DC . Tứ giác ABCD là: a) Hình bình haønh b) Hình chữ nhật c) Hình thoi d) Hình vuoâng 2) Cho nguõ giaùc ABCDE. Soá các vectơ khác 0 có điểm đầu vaø ñieåm cuoái laø caùc ñænh cuûa nguõ giaùc baèng: a) 25 b) 20 c) 16 d) 10. Caùc nhoùm thaûo luaän vaø cho keát quaû: 1) a 2) b. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 2, 3, 4 SGK. 4.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Nguyễn Đình Khương. Ngày soạn: 03/9/2012 Tieát daïy: 03. Hình Học 10 Cơ Bản. Chöông I: VECTÔ Baøøi 2: TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các tính chất của tổng hai vectơ, liên hệ với tổng hai số thực, tổng hai cạnh cuûa tam giaùc. Nắm được hiệu của hai vectơ. Kó naêng: Biết dựng tổng của hai vectơ theo định nghĩa hoặc theo qui tắc hình bình hành. Biết vận dụng các công thức để giải toán. Thái độ: Rèn luyện tư duy trừu tượng, linh hoạt trong việc giải quyết các vấn đề. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Các hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức vectơ đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) H. Neâu ñònh nghóa hai vectô baèng nhau. Áp dụng: Cho ABC, dựng điểm M sao cho: AM BC .. Ñ. ABCM laø hình bình haønh. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về Tổng của hai vectơ H1. Cho HS quan sát h.1.5. Đ1. Hợp lực F của hai lực I. Tổng của hai vectơ 20’ Cho biết lực nào làm cho F và F a) Ñònh nghóa: Cho hai vectô 1 2. thuyền chuyển động? a vaø b . Laáy moät ñieåm A tuyø yù, AB a,BC b . Vectô AC veõ a GV hướng dẫn cách dựng ñgl toång cuûa hai vectô vaø b . vectô toång theo ñònh nghóa. a Kí hieäu laø b . AB Chuù yù: Ñieåm cuoái cuûa trùng với điểm đầu của BC . b) Caùc caùch tính toång hai H2.Tính toå ng: BC CD DE a) AB b) AB BA. Đ2.Dựa vào qui tắc 3 điểm. a) AE b) 0. H3. Cho hình bình haønh Ñ3. ABCD. Chứ n g minh: AB AD AB BC AC AB AD AC. 5. vectô: + Qui taé c 3 ñieå m: AB BC AC + Qui taéchình bình haønh: AB AD AC.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Từ đó rút ra qui tắc hình bình haønh.. Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của tổng hai vectơ H1. Dựng a b, b a . Nhận Đ1. 2 nhóm thực hiện yêu II. Tính chất của phép cộng 15’ caàu. caùc vectô xeùt? a, Với b, c , ta có: a) a b b a (giao hoán) a b) b c a b c H2. a 0 0 a a c) Dựng a b, b c , a b c , a b c . Nhaän xeùt?. Hoạt động 3: Củng cố Nhaán maïnh caùc caùch xaùc ñònh vectô toång. Mở rộng cho tổng của nhiều vectô. So saùnh toång cuûa hai vectô vơi tổng hai số thực và tổng độ dài hai cạnh của tam giác. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3, 4 SGK.. 6.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Nguyễn Đình Khương. Ngày soạn: 09/9/2012 Tieát daïy: 04. Hình Học 10 Cơ Bản. Chöông I: VECTÔ Baøøi 2: TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các tính chất của tổng hai vectơ, liên hệ với tổng hai số thực, tổng hai cạnh cuûa tam giaùc. Nắm được hiệu của hai vectơ. Kó naêng: Biết dựng tổng của hai vectơ theo định nghĩa hoặc theo qui tắc hình bình hành. Biết vận dụng các công thức để giải toán. Thái độ: Rèn luyện tư duy trừu tượng, linh hoạt trong việc giải quyết các vấn đề. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức vectơ đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) H. Neâu caù c caùch tính toång hai vectô? Cho ABC. So saùnh: AC với BC a) AB AC với BC b) AB Ñ. a) AB AC BC b) AB AC BC 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Hiệu của hai vectơ H1. Cho ABC có trung điểm Đ1. Các nhóm thực hiện yêu III. Hiệu của hai vectơ 15’ các cạnh BC, CA, AB lần lượt cầu a) Vectơ đối + Vectơ có cùng độ dài và là D, E, F. Tìm các vectơ đối ngược hướng với a đgl vectơ cuûa: a a đố i cuû a , kí hieä u . DE EF a) b) + AB BA a) ED,AF,FB 0 laø 0 . + Vectô đố i cuû a FE,BD,DC b) Nhấn mạnh cách dựng hiệu cuûa hai vectô. b) Hieäu cuûa hai vectô a b a ( b) + AB OB OA +. Hoạt động 2: Vận dụng phép tính tổng, hiệu các vectơ H1. Cho I laø trung ñieåm cuûa Ñ1. I laø trung ñieåm cuûa AB IV. AÙp duïng 20’ a) I laø trung ñieåm cuûa AB . 7.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. IA IB 0 . AB. CMR. IA IB IA IB 0 IA IB 0 H2. Cho . CMR: I Ñ2. IA IB 0 IA IB laø trung ñieåm cuûa AB. I nằm giữa A, B và IA = IB I laø trung ñieåm cuûa AB. H3. Cho G laø troïng taâm Ñ3. Veõ hbh BGCD. ABC. GB GD , GC GA GB GC 0 CMR: GA GD. 5’. Nhaán maïnh: + Caùch xaùc ñònh toång, hieäu hai vectô, qui taéc 3 ñieåm, qui taéc hbh. + Tính chất trung điểm đoạn thaúng. + Tính chaát troïng taâm tam giaùc. + a b a b. Hoạt động 3: Củng cố HS nhaéc laïi. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 5, 6, 7, 8, 9, 10.. 8. IA IB 0 b) G a ABC laø troï ng taâm cuû GA GB GC 0.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Nguyễn Đình Khương. Ngày soạn: 09/9/2011 Tieát daïy: 05. Hình Học 10 Cơ Bản. Chöông I: VECTÔ Baøøi 2: BAØI TAÄP TOÅNG VAØ HIEÄU HAI VECTÔ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học về phép cộng và trừ các vectơ. Khaéc saâu caùch vaän duïng qui taéc 3 ñieåm vaø qui taêc hình bình haønh. Kó naêng: Bieát xaùc ñònh vectô toång, vectô hieäu theo ñònh nghóa vaø caùc qui taéc. Vận dụng linh hoạt các qui tắc xác định vectơ tổng, vectơ hiệu. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy hình học linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Làm bài tập về nhà. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Neâu caùc qui taéc xaùc ñònh vectô toång, vectô hieäu? Ñ. Qui taéc 3 ñieåm, qui taéc hình bình haønh. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kỹ năng chứng minh đẳng thức vectơ H1. Nêu cách chứng minh Đ1. Biến đổi vế này thành vế 1. Cho hbh ABCD và điểm M một đẳng thức vectơ? kia. tuyø yù. CMR: M MA MC MB MD D. A. B. H2. Nêu qui tắc cần sử dụng?. Ñ2. Qui taéc 3 ñieåm.. H3. Haõy phaân tích caùc vectô Ñ3. RJ RA IJ theo caùc caïnh cuûa caùc hbh? IQ IB BQ PS PC CS. 9. C. 2. CMR với tứ giác ABCD bất kì ta coù : BC CD DA 0 a) AB b) AB AD CB CD 3. Cho ABC. Bên ngoài tam giaùc veõ caùc hbh ABIJ, BCPQ, CARS. CMR: RJ IQ PS 0.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản R. A. S. J. B C. I. P. Q. Hoạt động 2: Củng cố mối quan hệ giữa các yếu tố của vectơ H1.Xaùc ñònh caùc vectô Ñ1. 4. Cho ABC đều, cạnh a. Tính BC = AC a) AB a) AB BC b) AB BC độ daøi cuûa caùc vectô: AB BC AB BC a) b) b) AB BC = AD A. D. B. C. H2. Nêu bất đẳng thức tam Đ2. AB + BC > AC giaùc?. a, b 0 . Khi naøo coù 5. Cho đẳng thức: a a) b a b b) a b a b 6. Cho a b = 0. So sánh độ dài, phương, hướng của a, b ?. Hoạt động 3: Luyện kĩ năng chứng minh 2 điểm trùng nhau H1. Nêu điều kiện để 2 điểm Đ1. IJ 0 7. CMR: AB CD trung I, J truøng nhau? ñieåm cuûa AD vaø BC truøng nhau. Hoạt động 4: Củng cố Nhaán maïnh caùch vaän duïng các kiến thức đã học. Caâu hoûi: Các nhóm thảo luận, trả lời Chọn phương án đúng. 1) Cho 3 ñieåm A,B,C.Ta coù: nhanh. BC A. AB AC 1C, 2A. AC BC B. AB BC CB C. AB D. AB AC CB 2) Cho I laø trung ñieåm cuûa AB, tacoù: A. IA IB 0 B. IA + IB=0 BI C. AI D. AI IB. 10.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Laøm tieáp caùc baøi taäp coøn laïi. Đọc trước bài “Tích của vectơ với một số”. Ngày soạn: 20/9/2012 Tieát daïy: 06. Chöông I: VECTÔ Bàøi 3: TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của phép nhân một vectơ với một số. Nắm được điều kiện để hai vectơ cùng phương. Kó naêng: Biết dựng vectơ ka khi biết kR và a . Sử dụng được điều kiện cần và đủ của 2 vectơ cùng phương để chứng minh 3 điểm thẳng hàng hoặc hai đường thẳng song song.. Biết phân tích một vectơ theo 2 vectơ không cùng phương cho trước. Thái độ: Luyện tư duy phân tích linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. Ôn lại kiến thức về tổng, hiệu của hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') AB AD AO H. Cho ABCD laø hình bình haønh. Tính . Nhaän xeùt veà vectô toång vaø ? Đ. AB AD AC . AC,AO cùng hướng và AC 2 AO . 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Tích của vectơ với một số GV giới thiệu khái niệm tích I. Ñònh nghóa 10' của vectơ với một số. Cho soá k ≠ 0 vaø vectô a 0 . a với số k là một Tích cuû a H1. Cho AB a . Dựng 2 a . Đ1. Dựng BC a AC 2a vectơ, kí hiệu k a , được xác ñònh nhö sau: + cùng hướng với a nếu k>0, + ngược hướng với a nếu k<0 H2. Cho G laø troïng taâm cuûa Ñ2. ABC. D và E lần lượt là + có độ dài bằng k a . trung ñieåm cuûa BC vaø AC. So Qui ước: 0 a = 0 , k 0 = 0. 11.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. saùnh caùcvectô: với AB a) DE b) AG với AD c) AG với GD. 1 DE AB 2 a) 2 AG AD 3 b) c) AG 2 GD Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của tích vectơ với một số GV ñöa ra caùc ví duï minh HS theo doõi vaø nhaän xeùt. II. Tính chaát 10' hoạ, rồi cho HS nhận xét các Với hai vectơ a và b bất kì, tính chaát. với mọi số h, k ta có: 1 H1. Cho ABC. M, N laø trung BA AC k( a + b ) = k a + k b ñieåm cuûa AB, AC. So saùnh Ñ1. MA AN = 2 a = ha + ka (h + k) 1 caùc vectô: 1 h(ka ) = (hk) a BA AC MA AN với BA AC 2 2 = 1. a = a , (–1) a = – a 1 BA AC 2 Hoạt động 3: Tìm hiểu thêm về tính chất trung điểm đoạn thẳng và trọng tâm tam giác H1. Nhắc lại hệ thức trung Đ1.I là trung điểm của AB III. Trung điểm của đoạn 10' điểm của đoạn thẳng? thaúng vaø troïng taâm cuûa tam IA IB 0 giaùc a) I laø trung ñieåm cuûa AB H2. Nhắc lại hệ thức trọng Đ2. G là trọng tâm ABC MA MB 2MI taâm tam giaùc? b) G laøtroïng taâm ABC GA GB GC 0 MA MB MC 3MG (với M tuỳ ý) Hoạt động 4: Củng cố Nhaán maïnh khaùi nieäm tích 10' vectơ với một số. Caâu hoûi: 1) Cho đoạn thẳng AB. Xác 1) ñònh caùc ñieåm M, N sao cho: MA 2MB , NA 2NB 2) Cho 4 ñieåm A, B, E, F thaúng 2) 1 1 hàng. Điểm M thuộc đoạn AB EA EB FA FB 1 2 2 , sao cho AE = 2 EB, ñieåm F không thuộc đoạn AB sao cho 1 AF = 2 FB. So saùnh caùc caëp. 12.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. EA vaø EB FA vaø FB ? vectô: ,. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9 SGK. Đọc tiếp bài "Tích của vectơ với một số". Ngày soạn: 01/10/2012 Tieát daïy: 07. Chöông I: VECTÔ Bàøi 3: TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của phép nhân một vectơ với một số. Nắm được điều kiện để hai vectơ cùng phương. Kó naêng: Biết dựng vectơ ka khi biết kR và a . Sử dụng được điều kiện cần và đủ của 2 vectơ cùng phương để chứng minh 3 điểm thẳng hàng hoặc hai đường thẳng song song. Biết phân tích một vectơ theo 2 vectơ không cùng phương cho trước.. Thái độ: Luyện tư duy phân tích linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. Ôn lại kiến thức về tổng, hiệu của hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêuhệthứctrung điểm của đoạ nthẳng, hệ thức trọng tâm tam giác? Ñ. MA MB 2MI ; MA MB MC 3MG .. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu điều kiện để hai vectơ cùng phương H1. Cho 4 ñieåm A, B, E, F Ñ1. IV. Điều kiện để hai vectơ 10' thaúng haøng. Ñieåm M thuoäc cuøng phöông 1 a vaø b ( b ≠ 0 ) cuøng phöông 1 1 đoạn AB sao cho AE = 2 EB, EA EB FA FB a b k R: = k 2 2 , điểm F không thuộc đoạn AB. 13.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 1 sao cho AF = 2 FB. So saùnh EA vaø EB , caù c caëp vectô: FA vaø FB ?. H2. Nhắc lại cách chứng minh Đ2.A, B, C thaúng haøng 3 ñieåm thaúng haøng? ABvaø AC cuøng phöông.. 7'. Nhaän xeùt: A, B, C thaúng haøng kR: AB kAC. Hoạt động 2: Tìm hiểu phân tích một vectơ theo hai vectơ không cùng phương GV giới thiệu việc phân tích V. Phaân tích moät vectô theo moät vectô theo hai vectô hai vectô khoâng cuøng khoâng cuøng phöông. phöông H1. Cho ABC, M laø trung a vaø b khoâng cuøng 1 Cho AB AC ñieåm cuûa BC. Phaân tích AM Ñ1. AM = 2 phương. Khi đó mọi vectơ x đều phân tích được một cách theo AB,AC ? duy nhaát theo hai vectô a , b , nghóa laø coù duy nhaát caëp soá h, k sao cho x = h a + k b .. Hoạt động 3: Vận dụng phân tích vectơ, chứng minh 3 điểm thẳng hàng Ví dụ: Cho ABC với trọng 20' taâm G. Goïi I laø trung ñieåm cuûa AG vaø K laø ñieåm treân 1 caïnh AB sao cho AK = 5AB. CA CB CG =3 H1. Vận dụng hệ thức trọng Đ1. AI,AK a) Phaâ n tích caùc vectô 1 CA CB taâm tam giaùc, tính ? ab ,CI,CK a CA b CB theo , CG = 3 b) CMR C, I, K thaúng haøng. 1 CA CG H2. Phaân tích CI theo a , b ? Ñ2. CI = 2 2 1 a b 3 6 = H3. Phaân tích AK theo a , b 1 1 ? AB b a Ñ3. AK = 5 = 5 H4. Phaâ n tích giaû thieát: Phaâ n 1 1 b a tích AI,CK theo a CA , 3 Ñ4. AI CI CA = 6 b CB ? 4 1 a b 5 CK CA AK = 5 Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh: + Các kiến thức cần sử dụng: hệ thức trung điểm, trọng tâm. 14.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. + Caùch phaân tích: qui taéc 3 ñieåm 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 2, 3 SGK.. Ngày soạn: 20/10/2012 Tieát daïy: 08. Chöông I: VECTÔ Bàøi 3: BAØI TẬP TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố định nghĩa và các tính chất của phép nhân vectơ với một số. Sử dụng điều kiện cần và đủ để hai vectơ cùng phương. Kó naêng: Biết vận dụng tích vectơ với một số để chứng minh đẳng thức vectơ.. Biết vận dụng điều kiện hai vectơ cùng phương để chứng minh 3 điểm thẳng hàng. Biết vận dụng các phép toán vectơ để phân tích một vectơ theo hai vectơ không cùng phöông. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy linh hoạt qua việc phân tích vectơ. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức về vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaø trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Vận dụng chứng minh đẳng thức vectơ. 15.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 10'. H1. Nhắc lại hệ thức trung Đ1. DB DC 2DM ñieåm?. H2. Nêu cách chứng minh b)? Hướng dẫn: Từ M vẽ các đường thẳng song song với caùc caïnh cuûa ABC. H3. Nhaän xeùt caùc tam giaùc MA1A2, MB1B2, MC1C2 ?. 1. Goïi AM laø trung tuyeán cuûa ABC vaø D laø trung ñieåm cuûa đoạn AM. CMR: 2DA DB 0 a) DC b) 2OA OB OC 4OD , với O tuỳ ý.. Đ2. Từ a) sử dụng qui tắc 3 ñieåm.. Đ3. Các tam giác đều. H4. Nêu hệ thức trọng tâm Ñ4. MA MB MC 3MO tam giaùc?. 2. Cho ABC đều có trọng taâm O vaø M laø 1 ñieåm tuyø yù trong tam giaùc. Goïi D, E, F lần lượt là chân đường vuông góc hạ từ M đến BC, AC, AB. CMR: 3 MD ME MF MO 2. Hoạt động 2: Vận dụng xác định điểm thoả một đẳng thức vectơ H1. Nêu cách xác định một Đ1. Chứng tỏ: OM a (với O 3. Cho hai điểm phân biệt A, 10' ñieåm? B. Tìm ñieåm K sao cho: và a đã biết) 3KA 2KB 0 H2. Tính MA MB ?. MA MB MI Ñ2. =2. 4. Cho ABC. ñieåm M Tìm sao cho: MA MB 2MC 0. Hoạt động 3: Vận dụng chứng minh 3 điểm thẳnghàng, hai điểm trùng nhau H1. Nêu cách chứng minh 3 Đ1. Chứng minh CA,CB 5. Cho bốn điể m O, A, B, C 10' ñieåm A, B, C thaúng haøng? OA 2OB 3OC 0 sao cho: cuøng phöông. CMR 3 ñieåm A, B, C thaúng CA 2CB 0 haøng. 6. Cho hai tam giaùc ABC vaø H2. Nêu cách chứng minh 2 ABC lần lượt có trọng tâm Ñ2. GG 0 ñieåm truøng nhau? laø Gvaø G. CMR: AA BB CC 3GG Từ đó suy ra điều kiện cần và đủ để hai tam giác có cùng troïng taâm. Hoạt động 4: Vận dụng phân tích vectơ H1. Vaän duïng tính chaát naøo? Đ1. Hệ thức trung điểm. 7. Cho AK vaø BM laø hai trung 10' tuyeán cuûa ABC. Phaân tích. 16.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản 2 2 4 AB u v BC u v 3 3 3 , 4 2 CA u v 3 3 Ñ2. Qui taéc 3 ñieåm 1 3 AM u v 2 2. caùc vectô AB,BC,CA theo u AK, v BM 8. Trên đường thẳng chứa caïnh BC cuûa ABC, laáy moät ñieåm M sao cho: MB 3MC . AM Phaân tích u AB, v AC .. theo. Hoạt động 5: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch giaûi caùc dạng toán 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Laøm tieáp caùc baøi taäp coøn laïi. Đọc trước bài "Hệ trục toạ độ". Ngày soạn: 20/10/2012 Tieát daïy: 09. Chöông I: VECTÔ Bàøi 4: HỆ TRỤC TOẠ ĐỘ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và các tính chất về toạ độ của vectơ và của điểm. Kó naêng: Biết biểu diễn các điểm và các vectơ bằng các cặp số trong hệ trục toạ độ đã cho. Biết tìm toạ độ các vectơ tổng, hiệu, tích một số với một vectơ. Biết sử dụng công thức toạ độ trung điểm của đoạn thẳng và toạ độ trọng tâm tam giác. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Gắn kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức vectơ đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') 3 MB MC AB,AC 2 H. Cho ABC, ñieåm M thuoäc caïnh BC: . Haõy phaân tích AM theo . 2 3 AM AB AC 5 5 Ñ. . TL. 3. Giảng bài mới: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về Toạ độ của điểm trên trục. 17.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản I. Trục và độ dài đại số trên truïc a) Trục toạ độ (O; e ) b) Toạ độ của điểm trên trục: Cho M treân truïc (O; e ). k là toạ độ của M OM ke c) Độ dài đại số của vectơ: Cho A, B treân truïc(O; e ). a = AB AB ae. GV giới thiệu trục toạ độ, toạ độ của điểm trên trục, độ 15' dài đại số của vectơ trên trục. H1. Cho truïc (O; e ) vaø caùc Ñ1. ñieåm A, B, C nhö hình veõ. Xác định toạ độ các điểm A, B, C, O. H2. Cho truïc (O; e ). Xaùc ñònh Ñ3. caùc ñieåm M(–1), N(3), P(–3).. H3. Tính độ dài đoạn thẳng 3 ( 1) MN vaø neâu nhaän xeùt? Ñ3. MN = 4 = H4. Xác định toạ độ trung Đ4. I(1) ñieåm I cuûa MN?. Nhaä n xeùt: + AB cùng hướng e AB >0 + AB ngược hướng e AB <0 AB =b–a + Neáu A(a), B(b) thì. + AB = AB AB b a + Neáu A(a), B(b), I laø trung ab I ñieåm cuûa AB thì 2 . Hoạt động 2: Tìm hiểu về Toạ độ của vectơ, của điểm trong hệ trục toạ độ Cho HS nhắc lại kiến thức II. Hệ trục toạ độ đã biết về hệ trục toạ độ. Sau a) Ñònh nghóa: 22' đó GV giới thiệu đầy đủ về O; i; j Hệ trục toạ độ hệ trục toạ độ. O : gốc toạ độ O; i : trục hoành Ox Truïc Truïc O; j : truïc tung Oy i, j laø caùc vectô ñôn vò O; i; j coøn kí hieäu Oxy Heä H1. Nhaéc laïi ñònh lí phaân tích Mặt phẳng toạ độ Oxy. vectô? b) Toạ độ của vectơ u = (x; y) uxi yj Cho u = (x; y), u ' = (x; y) x x ' AB H2. Xác định toạ độ của Ñ1. ! x, yR: u xi yj y y ' u u ' nhö hình veõ? Mỗi vectơ được hoàn toàn AB 3i 2 j xác định khi biết toạ độ của Ñ2. H3. Xác định toạ độ của i, j ? noù AB = (3;2) i (1; 0), j (0;1) GV giới thiệu khái niệm toạ c) Toạ độ của điể m độ của điểm. M(x; y) OM = (x; y). 18.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. H4. a) Xác định toạ độ các điểm A, B, C nhö hình veõ? b) Veõ caùc ñieåm D(–2; 3), E(0; –4), F(3; 0)? c) ñònh toạ độ Xaùc AB,BC,CA ?. Neáu MM1 Ox, MM2 Oy OM1 thì x = , y = OM2 Neáu M Ox thì yM = 0 M Oy thì xM = 0 d) Liên hệ giữa toạ độ của ñieåm vaø vectô trong maët phaúng Cho A(xA; yA), B(xB; yB). AB = (xB – xA; yB – yA) 3 a) A(3; 2), B(–1; 2 ), C(2; –1) 1 b) AB = (–3; 2 ) Hoạt động 3: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm toạ độ của vectơ và của điểm 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3, 4, 5 SGK. Đọc tiếp bài "Hệ trục toạ độ". Ngày soạn: 1/11/2012 Tieát daïy: 10. Chöông I: VECTÔ Bàøi 4: HỆ TRỤC TOẠ ĐỘ (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và các tính chất về toạ độ của vectơ và của điểm. Kó naêng: Biết biểu diễn các điểm và các vectơ bằng các cặp số trong hệ trục toạ độ đã cho. Biết tìm toạ độ các vectơ tổng, hiệu, tích một số với một vectơ. Biết sử dụng công thức toạ độ trung điểm của đoạn thẳng và toạ độ trọng tâm tam giác. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Gắn kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức vectơ đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. – Nêu định nghĩa toạ độ của vectơ trong mp Oxy? – Liên hệ giữa toạ độ của điểm và của vectơ trong mp Oxy?. 19.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Nguyễn Đình Khương. TL. Hình Học 10 Cơ Bản. AB = (xB – xA; yB – yA) Ñ. u = (x; y) u xi yj . 3. Giảng bài mới: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung u v, u v, ku Hoạt động 1: Tìm hiểu về Toạ độ của các vectơ. III. Toạ độ của các vectơ u v, u v, ku Cho u =(u1; u2), v =(v1; v2). u v = (u1+ v1 ; u2+v2) u v = (u1– v1 ; u2–v2) k u = (ku1; ku2), k R. HD học sinh chứng minh 15' một số công thức.. VD1. Cho a = (1; –2), b = (3; 4), c = (5; –1). Tìm toạ độ của Ñ. caùc vectô: u =(u1; a) u = (0; 1) Nhaä n xeù t : Hai vectô u 2a b c a) b) v = (0; 11) v v u ), =(v ; v ) vớ i ≠ 0 cuøng 2 1 2 b) v a 2b c phöông k R sao cho: c) x a 2b 3c u1 kv1 1 y 3a b c u2 kv2 2 d) c ka hb VD2. Ñ. Giaû sử = (k + 2h; –k + h) Cho a = (1; –1), b = (2; 1). k 2h 4 k 2 Haõy phaân tích caùc vectô sau k h 1 h 1 theo a vaø b : a) c = (4; –1) b) d = (–3; 2) GV hướng dẫn cách phân tích. Hoạt động 2: Tìm hiểu về Toạ độ của trung điểm, của trọng tâm H1. Cho A(1;0), B(3; 0) vaø I Ñ1. I(2;0) IV. Toạ độ của trung điểm laø trung ñieåm cuûa AB. Bieåu đoạn thẳng, của trọng tâm 20' dieãn 3 ñieåm A, B, I treân tam giaùc mpOxy và suy ra toạ độ điểm a) Cho A(xA; yA), B(xB; yB). I laø I? trung ñieåm cuûa AB thì: GV hương dẫn chứng minh yA yB xA yA công thức xác định toạ độ 2 2 xI = , yI = Ñ2. trung ñieåm vaø troïng taâm. b) Cho ABC với A(xA; yA), a) I laø trung ñieåm cuûa AB H2. Nêu hệ thức trung điểm B(xB; yB), C(xC; yC). G laø troïng OA OB của đoạn thẳng và trọng tâm OI taâm cuûa ABC thì: 2 cuûa tam giaùc? xA xB xC x G 3 b) G laø troïngtaâm cuûa ABC y y B yC y A OA OB OC G 3 OG VD: Cho tam giaùc ABC coù 3 A(–1;–2), B(3;2), C(4;–1). Ñ. a) Tìm toạ độ trung điểm I 7 1 ; cuûa BC. a) I 2 2 . 20.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. b) Tìm toạ độ trọng tâm G của 1 ABC. 3) b) G(2; c) Tìm toạ độ điểm M sao cho c) OM 2OB OA M(7;6) MA 2MB . Hoạt động 3: Củng cố 5'. Nhaán maïnh caùch xaùc ñònh toạ độ của vectơ, của điểm. Caâu hoûi: Cho ABC coù A(1;2), B(–2;1) và C(3;3). Tìm toạ độ: 2 ;2 a) Troïng taâm G cuûa ABC. a) G 3 b) Ñieåm D sao cho ABCD laø b) D(6; 4) hình bình haønh. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 6, 7, 8 SGK.. Ngày soạn:5 /11/2012 Tieát daïy: 11. Chöông I: VECTÔ Bàøi 4: BAØI TẬP HỆ TRỤC TOẠ ĐỘ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về vectơ, toạ độ của vectơ và của điểm. Cách xác định toạ độ của trung điểm đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác. Kó naêng: Thành thạo việc xác định toạ độ của vectơ, của điểm. Thành thạo cách xác định toạ độ vectơ tổng, hiệu, tích một vectơ với một số. Vận dụng vectơ và toạ độ để giải toán hình học. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về vectơ và toạ độ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H.. 21.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Sử dụng toạ độ để xét quan hệ phương, hướng của các vectơ H1. Nhắc lại điều kiện để hai Đ1. 1. Xét quan hệ phương, hướng 10' vectơ cùng phương, cùng a) a và i ngược hướng cuûa caùc vectô: hướng, bằng nhau, đối nhau? a i = (1; 0) a) = (–3; 0) vaø a b b) và đối nhau c) khoâng coù quan heä gì b) a = (3; 4) vaø b = (–3; –4) c) a = (5; 3) vaø b = (3; 5) Ñ2. a) u + v = (4; 4) vaø a khoâng coù quan heä b) u – v = (2; –8) vaø b cuøng hướng c) 2 u + v = (7; 2) vaø v khoâng coù quan heä. 2. Cho u = (3; –2), v = (1; 6). Xét quan hệ phương, hướng cuûa caùc vectô: a) u + v vaø a = (–4; 4) b) u – v vaø b = (6; –24) c) 2 u + v vaø v. Ñ3. 3. Cho A(1; 1), B(–2; –2), AB = (–3; –3), AC = (6; 6) C(7; 7). Xét quan hệ giữa 3 AC = –2 AB A, B, C ñieåm A, B, C. thaúng haøng. Hoạt động 2: Luyện tập các phép toán vectơ dựa vào toạ độ H1. Nhaéc laïi caùch xaùc ñònh Ñ1. a b 3. Cho = (x; 2), = (–5; 1), 15' toạ độ vectơ tổng, hiệu, tích c = (x; 7). Tìm x để c = 2 a + c = 2 a + 3 b = (2x – 15; 7) một vectơ với một số? c = (x; 7) x = 15 3b . Đ2. Giả sử c = h a + k b 2h k 5 h 2 2h 4k 0 k 1 c = 2a + b. 4. Cho a = (2; –2), b = (1; 4). Haõy phaân tích vectô c =(5; 0) theo hai vectô a vaø b .. Hoạt động 3: Vận dụng vectơ–toạ độ để giải toán hình học H1. Nhaéc laïi caùch xaùc ñònh 5. Cho caùc ñieåm M(–4; 1), A D 15' toạ độ trung điểm đoạn thẳng N(2; 4), P(2; –2) lần lượt là P N vaø troïng taâm tam giaùc? trung ñieåm cuûa caùc caïnh BC, CA, AB cuûa ABC. a) Tính toạ độ các đỉnh của B M C ABC. NA MP a) A(8; 1) b) Tìm toạ độ điểm D sao cho ABCD laø hình bình haønh. MB NP B(–4; 5) c) CMR troïng taâm cuûa caùc MC PN C(–4; 7). 22.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản b) AD BC D(8; 3) c) G(0; 1). tam giaùc MNP vaø ABC truøng nhau.. Hoạt động 4: Củng cố 5'. Nhaán maïnh – Các kiến thức cơ bản về vectơ – toạ độ. – Cách vận dụng vectơ–toạ độ để giải toán.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Laøm caùc baøi taäp coøn laïi. Baøi taäp oân chöông I.. Ngày soạn: 10/11/2012 Tieát daïy: 12. Chöông I: VECTÔ Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm lại toàn bộ kiến thức đã học về vectơ và toạ độ. Kó naêng: Biết vận dụng các tính chất của vectơ trong việc giải toán hình học. Vận dụng một số công thức về toạ độ để giải một số bài toán hình học. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về vectơ và toạ độ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ.. 23.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kỹ năng thực hiện các phép toán vectơ H1. Dựa vào tính chất nào ? Ñ1. Tính chaát trung ñieåm. 1. Cho tam giác đều ABC nội 20' tiếp trong đường tròn tâm O. Haõy xaùc ñònh caùc ñieåm M, N, P sao H2. Nhaän xeùt tính chaát cuûa Ñ2. OM OA OB OC cho: tam giác đều? OA OB M đối xứng với C qua O. a) OM OB OC b) ON c) OP OC OA 2. Cho 6 ñieåm M, N, P, Q, R, S baá t kì. raèng: Chứ n g minh MP NQ RS MS NP RQ. H3. Sử dụng cách biến đổi Đ3. Qui tắc 3 điểm. naøo? O M A. N B. 3. Cho OAB. Goïi M, N laàn lượt là trung điểm của OA và OB. Tìm caùc soá m, n sao cho: mOA nOB a) OM AN mOA nOB b) mOA nOB c) MN d) MB mOA nOB. 1 OM OA 2 1 AN OB OA 2 1 1 MN OB OA 2 2 1 MB OA OB 2 Hoạt động 2: Luyện kỹ năng vận dụng toạ độ để giải toán H1. Nêu điều kiện để DABC Đ1. 4. Cho ABC với A(3; 1), B(– 20' laø hình bình haønh? 1; 2), C(0; 4). DABC laø hbh AD BC a) Tìm điểm D để DABC là hình bình haønh. H2. Nêu công thức xác định Đ2. b) Tìm troïng taâm G cuûa toạ độ trọng tâm tam giác? y A yB yC ABC. yG 3 c) Tìm haisoá m n sao cho: x x A xB xC mAB nAC 0 G 3 H3. Neâu ñieàu kieän xaùc ñònh Ñ3. B laø trung ñieåm cuûa AC. ñieåm C? H4. Nêu điều kiện để 3 điểm Ñ4. AB, AC cuøng phöông. thaúng haøng?. 24. 5. a) Cho A(2; 3), B(–3; 4). Tìm điểm C biết C đối xứng với A qua B. b) Cho A(1; –2), B(4; 5), C(3m; m–1). Xác định m để A, B, C thaúng haøng..
<span class='text_page_counter'>(25)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản 6. Cho a =(2; 1), b = (3; –4), c = (–7; 2).. a) Tìm toạ độ của: H5. Neâu caùch phaân tích moät Ñ5. Tìm caùc soá k vaø h sao u 3a 2b 4c vectô theo 2 vectô khoâng cuøng cho: b) Tìm toạ độ của x : phöông? c ka hb x a b c c) Phaân tích c theo a vaø b . Hoạt động 3: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các kiến thức về vectơ và toạ độ để giải toán.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Chuaån bò kieåm tra 1 tieát chöông I. Chöông I: VECTÔ Baøøi daïy: KIEÅM TRA VIEÁT CHÖÔNG I. Ngày soạn: 15/11/2012 Tieát daïy: 13. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về vectơ và toạ độ. Kó naêng: Thực hiện các phép toán về vectơ. Vận dụng toạ độ để giải toàn hình học. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức chương I.. III. MA TRẬN ĐỀ: Chủ đề Vectô. Nhaän bieát TNKQ TL 2 0,5. 25. Thoâng hieåu TNKQ TL 2 1 0,5 1,5. Vaän duïng TNKQ TL 1 1,5. Toång 5.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> Nguyễn Đình Khương Toạ độ. Hình Học 10 Cơ Bản 2. 2. 0,5. 0,5. 1. 1. 1,0 2,5. 2,0 3,5. 5. Toång 2 2 10 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA: A. Phần trắc nghiệm: (4 điểm) Chọn câu trả lời đúng nhất. Câu 1. Cho tứ giác ABCD. Số các vectơ khác vectơ–không có điểm đầu và điểm cuối là các đỉnh của tứ giác bằng: A) 20 B) 16 C) 12 D) 6 Câu 2. Xác định vị trí của 3 điểm A, B, C thoả hệ thức: AB CA A) C truøng B B) ABC caân C) A truøng B D) A laø trung ñieåm cuûa BC. Caâu 3. Cho hình bình haønh ABCD. Đẳng thức nào sau đâylà đúng: A) AB AD AC B) AB AC AD C) AB BC CA D) AB CD Caâu 4. Cho ABC coù troïngtaâm G. M laø moät ñieåm tuyø yù. Ñaú ng thức nào sau đây là đúng: MC 0 AM BM CM 3GM A) MA MB B) C) AB AC 2AG D) MA MB 2MG Câu 5. Cho 3 điểm A(1; 1), B(–1; –1), C(6; 6). Khẳng định nào sau đây là đúng: A) G(2; 2) laø troïng taâm cuûa ABC B) B laø trung ñieåm cuûa AC C) C laø trung ñieåm cuûa AB. D) ABvà AC ngược hướng.. Câu 6. Cho hai điểm M(8; –1), N(3; 2). Toạ độ của điểm P đối xứng với điểm M qua điểm N là: 11 1 ; A) (–2; 5) B) 2 2 C) (13; –4) D) (11; –1) Câu 7. Cho hai điểm A(4; 0), B(0; –8). Toạ độ của điểm C thoả: CA 3CB là: A) (–3; 7) B) (1; –6) C) (–2; –12) D) (3; –1) Câu 8. Cho hai vectơ a = (2; –4), b = (–5; 3). Toạ độ của vectơ u 2a b là: A) (7; –7) B) (9; –5) C) (9; –11) D) (–1; 5) B. Phần tự luận: (6 điểm) BM 2MC . Câu 9. (3 điểm) Cho ABC và điểm M thoả hệ thức: 1 2 AM AB AC 3 3 a) Chứng minh rằng: b) Goïi BN laø trung tuyeán cuûa ABC, I laø trung ñieåm cuûa BN. Chứng minh rằng: MA 2MB MC 4MI . Caâu 10. (3 ñieåm) Cho ABC coù A(3; 1), B(–1; 2), C(0; 4). a) Tìm điểm D để tứ giác ABCD là hình bình hành. b) Tìm troïng taâm G cuûa ABC. V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: 1C 2D 3A 4B 5D B. Tự luận: AM AB 2(AC AM) Caâu 9: a) BM 2MC . 26. 6A. 7B (0,5 ñieåm). 8C.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. A N I B. M. C. ñpcm. MA MC 2MN b) MB MN 2MI MA 2MB MC 4MI AD (x 3; y 1) BC (1;2) Caâu 10: a) . ABCD laø hình bình haønh. 3AM AB 2AC (0,5 ñieåm). (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). AD BC x 3 1 y 1 2. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). x 4 y 3 D(4; 3) xA xB xC x G 3 y y B yC y A G 3 b) . Ngày soạn: 20/11/2012 Tieát daïy: 14. (0,5 ñieåm). 3 1 0 2 x G 3 3 2 7 1 2 4 7 y ; G 3 3 G 3 3. (0,5 ñieåm). (1 ñieåm). Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 1: GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA MỘT GÓC BẤT KÌ. TỪ 00 ĐẾN 1800. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của các GTLG của các góc từ 0 0 đến 1800 và mối quan hệ giữa chúng. Nhớ được bảng các giá trị lượng giác của các góc đặc biệt. Nắm được khái niệm góc giữa hai vectơ. Kó naêng:. 27.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Vận dụng được bảng các giá trị lượng giác của các góc đặc biệt. Xác định được góc giữa hai vectơ. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về tỉ số lượng giác của góc nhọn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nhắc lại các tỉ số lượng giác của góc nhọn? đối Ñ. sin = huyeàn ;. 3. Giảng bài mới:. keà đối huyeà n cos = ; tan = keà ;. keà cot = đối. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung 0 Hoạt động 1: Tìm hiểu định nghĩa các giá trị lượng giác của góc (0 1800) Trong mpOxy, cho nửa I. Ñònh nghóa 15' đường tròn đơn vị tâm O. Xét sin = y (tung độ) cos = x (hoành độ) góc nhọn = xOM . Giả sử M(x0, y0). H1. Tính sin, cos, tan, y cot Ñ1. sin = OM = y Từ đó mở rộng định nghĩa với 00 1800.. x cos = OM = x. H2. Nhận xét tung độ, hoành Ñ2. = 00 x = 1; y = 0 0 0 0 độ của M khi = 0 ; 90 ; 180 = 1800 x = –1; y = 0 = 900 x = 0; y = 1. y tungđộ tan = x hoành độ x hoành độ cot = y tungđộ . Chuù yù: + Neáu tuø thì cos < 0, tan < 0, cot < 0 + tan xaùc ñònh khi 900 + cot xaùc ñònh khi 00 vaø 1800.. VD. Tính sin1800, cos1800, sin1800 = 0; cos1800 = –1; tan1800, cot1800. tan1800 = 0; cot1800 = // Hoạt động 2: Tìm hiểu GTLG của các góc có liên quan đặc biệt H1. Nhắc lại tỉ số lượng giác Đ1. sin của góc này bằng cos II. Tính chất 20' cuûa caùc goùc phuï nhau? cuûa goùc kia. 1. Goùc phuï nhau sin(900 – ) = cos cos(900 – ) = sin tan(900 – ) = cot cot(900 – ) = tan 2. Goùc buø nhau Cho xOM = , sin(1800 – ) = sin xON = 1800 – cos(1800 – ) = – cos H2. Nhận xét hoành độ, tung Đ2. xN = –xM; yN = yM tan(1800 – ) = – tan. 28.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. độ của M, N ?. 5'. cot(1800 – ) = – cot. VD: Ghép cặp các giá trị ở sin500 = cos400 cột A với các giá trị ở cột B: cos420 = sin480 A B tan1200 = –tan600 sin500 –tan450 sin1500 = sin300 cos420 cos400 tan1350 = –tan450 tan1200 sin300 sin1500 sin480 tan1350 –tan600 Hoạt động 3: Củng cố Nhaán maïnh + Ñònh nghóa caùc GTLG + GTLG caùc goùc lieân quan ñb Caâu hoûi: Tính caùc GTLG cuûa Chia moãi nhoùm tính caùc caùc goùc 1200, 1350, 1500. GTLG cuûa moät goùc.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3 SGK.. Ngày soạn: 25/11/2012 Tieát daïy: 14. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 1: GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA MỘT GÓC BẤT KÌ. TỪ 00 ĐẾN 1800 (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của các GTLG của các góc từ 0 0 đến 1800 và mối quan hệ giữa chúng. Nhớ được bảng các giá trị lượng giác của các góc đặc biệt. Nắm được khái niệm góc giữa hai vectơ. Kó naêng: Vận dụng được bảng các giá trị lượng giác của các góc đặc biệt.. 29.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Xác định được góc giữa hai vectơ. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về tỉ số lượng giác của góc nhọn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nhắc lại công thức lượng giác của các góc bù nhau? Ñ. sin(1800 – ) = sin; cos(1800 – ) = –cos; tan(1800 – ) = –tan; cot(1800 –) =–cot. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu bảng GTLG của các góc đặc biệt Cho HS điền vào bảng giá III. Giá trị lượng giác của các góc đặc biệt 10' trị lượng giác của các góc đặc 00 300 450 600 bieät. 1 2 3 0 sin GV hướng dẫn HS cách lập baûng. 2. 2. 2 1 2. 900 1. cos. 1. 3 2. 2 2. tan. 0. 3 3. 1. 3. . cot. . 3. 1. 3 3. 0. 0. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm góc giữa hai vectơ GV giới thiệu định nghĩa IV. Góc giữa hai vectơ 10' góc giữa hai vectơ a , b . 1. Ñònh nghóa a, b 0 OA a,OB b Cho . . . a,b AOB. với 00 AOB 1800. . VD. Cho ABC đều. Xác a) 600 ñònh goù c giữ a caù c caë p vectô: a) AB,AC . b) AB,BC. c) AB,CA .. + a, b = 900 a b + a, b = 00 a,b cuøng. b) 1200. c) 1200. hướng. . + a, b = 1800 . a,b ngược. hướng. Hoạt động 3: Hướng dẫn sử dụng MTBT để tính GTLG của một góc GV hướng dẫn HS cách sử HS về nhà thực hành, đối V. Sử dụng MTBT để tính 15' dụng MTBT dựa vào hướng chiếu với phép tính. GTLG cuûa moät goùc dẫn của SGK và bảng hướng 1. Tính caùc GTLG cuûa goùc daãn cuûa MTBT. sin63052'41'' 0,8979 VD1. Tính sin63052'41''. 30.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. VD2. Tìm x bieát sinx = 0,3502 x 20 29'58'' 0. 2. Xác định độ lớn của góc khi biết GTLG của góc đó. Chia nhóm thực hành với Các nhóm thực hành và đối chieáu keát quaû. MTBT. Hoạt động 4: Củng cố 5'. Nhaán maïnh + Baûng giaù trò ñaëc bieät + Cách xác định góc giữa hai vectô. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 4, 5, 6 SGK.. Ngày soạn: 25/11/2012 Tieát daïy: 15. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 1: BAØI TẬP GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA. MỘT GÓC BẤT KÌ TỪ 00 ĐẾN 1800. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về GTLG của một góc (00 1800), và mối liên quan giữa chuùng. Cách xác định góc giữa hai vectơ. Kó naêng: Biết sử dụng bảng giá trị lượng giác của các góc đặc biệt để tính GTLG của một góc. Biết xác định góc giữa hai vectơ.. 31.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy linh hoạt thông qua việc xác định góc giữa hai vectơ. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức về GTLG của một góc. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp). 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tính giá trị lượng giác của một góc H1. Cho biết giá trị lượng Đ1. 1. Tính giaù trò cuûa caùc bieåu giaùc cuûa caùc goùc ñaëc bieät ? thức sau: 3 15' a) cos300cos600 + sin300sin600 a) 2 b) 1 b) sin300cos600 + cos300sin600 c) 0 d) 1 c) cos00 + cos200+…+cos1800 H2. Nêu công thức GTLG của 6 d) tan100.tan800 caùc goùc phuï nhau, buø nhau ? 4 e) e) sin1200.cos1350 H3. Chỉ ra mối quan hệ giữa Ñ3. caùc goùc trong tam giaùc ? + A + (B + C) = 1800 A B C + 2 + 2 = 900. 2. Chứng minh rằng trong tam giaùc ABC, ta coù: a) sinA = sin(B + C) b) cosA = – cos(B + C) A B C c) sin 2 = cos 2. A B C d) cos 2 = sin 2 Hoạt động 2: Vận dụng các công thức lượng giác H1. Nhaéc laïi ñònh nghóa caùc Ñ1. sin = y, cos = x 3. Chứng minh: 2 2 2 10' GTLG ? a) sin + cos = OM = 1 a) sin2 + cos2 = 1 1 sin 2 2 b) 1 + tan2 = 1 + cos . cos2 sin2 =. cos2 . 2 b) 1 + tan2 = cos 1 2 c) 1 + cot2 = sin . cos2 2 c) 1 + cot2 = 1 + sin . H2. Nêu công thức liên quan Ñ2. sin2x + cos2x = 1 giữa sinx và cosx ?. 8 sin x = 1 – cos x = 9 25 P= 9 2. 32. 2. 1 4. Cho cosx = 3 . Tính giaù trò của biểu thức: P = 3sin2x + cos2x..
<span class='text_page_counter'>(33)</span> Nguyễn Đình Khương. 5'. Hình Học 10 Cơ Bản. Hoạt động 3: Luyện cách xác định góc giữa hai vectơ 4. Cho hình vuoâng ABCD. Tính: , BA a) cos AC H1. Xác định góc giữa các Đ1. , BD b) sin AC caëp vectô ? 0 AC , BA a) = 135 c) cos AB, CD 0 AC , BD b) = 90. c) AB, CD = 1800 Hoạt động 4: Vận dụng lượng giác để giải toán hình học Hướng dẫn HS vận dụng các 5. Cho AOB caân taïi O vaø OA 10' tỉ số lượng giác của góc nhọn. = a. OH và AK là các đường H1. Để tính AK và OK ta cần Đ1. Xét tam giác vuông AOH xeùt tam giaùc vuoâng naøo ? với OA = a, AOK = 2.. cao. Giả sử AOH = . Tính AK vaø OK theo a vaø .. AK = OA.sin AOK = a.sin2 OK = OA.cos AOK = a.cos2 Hoạt động 5: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các kiến thức đã học. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Đọc trước bài "Tích vô hướng của hai vectơ". Ngày soạn: 5/12/2012 Tieát daïy: 19. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 2: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của tích vô hướng của hai vectơ cùng với ý nghĩa vật lí của tích vô hướng. Kó naêng: Biết sử dụng biểu thức toạ độ của tích vô hướng để tính độ dài của một vectơ, khoảng cách giữa hai điểm, góc giữa hai vectơ và chứng minh hai vectơ vuông góc. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.. 33.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập cách xác định góc giữa hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu cách xác định góc giữ vectô? a hai Đ. a, b AOB , với a OA, b OB . 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu định nghĩa tích vô hướng của hai vectơ I. Ñònh nghóa Cho lực F tác động lên một 10' vaät taïi ñieåm O vaø laøm cho vaät a Cho , b 0 . đó di chuyển một quãng a.b a . b cos a , b đườ ng OO thì công A của lực a 0 b 0 F được tính theo công thức: Neáu thì a.b = 0 Chuù yù: A = F . OO .cos GV giới thiệu định nghĩa a a) Với , b 0 , ta có: VD. Cho ABC đều cạnh a.b 0 a b 2 a bằng a. Vẽ đường cao AH. 2 2 a a 0 b) Tính: a) AB. AC = a.a.cos60 = 2 .AC a) AB b) AB.BC a2 .BC = a.a.cos1200=– 2 b) AB c) AH .BC c) AH .BC = 0 Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của tích vô hướng II. Caùc tính chaát cuûa tich voâ 15' GV giaûi thích caùc tính chaát hướng của tích vô hướng. Với a, b , c bất kì và kR: + a.b b .a + a b c a.b a.c ka . b k a .b a. kb + 2 2 + a 0; a 0 a 0 2 2 2 a b a 2 a .b b a b 2 a2 2a.b b 2 Ñ. Phuï thuoäc vaø cos a, b a 2 b 2 a b a b a . b H. Daáu cuûa phuï thuoäc vaø a a . b yeáu toá naøo ? > 0 , b nhoïn a.b < 0 a, b tuø a a . b = 0 , b vuoâng GV giaûi thích yù nghóa coâng. 34.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản . thức tính công của một lực.. . F F1 F2. F1 F2 AB A= F .AB = F . AB = 2 Hoạt động 3: Áp dụng tính tích vô hướng của hai vectơ Chia nhoùm luyeän taäp. Ví duï: 12' 1) Cho ABC vuông ở A, AB = c,AC = b. Tính: .BC a) BA H. Xaùc ñònh goùc cuûa caùc caëp .CB b) CA Ñ. vectô ? . AC c c) BA BA, BC ) = b2 c2 d) CA. AB 1a) cos( 2) Cho ABC đều cạnh a. BA.BC = c2 Tính: 3a2 AB.BC BC.CA CA. AB 2 2). . . Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh: – Cách xác định góc giữa hai vectô. – Cách tính tích vô hướng. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3 SGK. Ngày soạn: 10/12/2012 Tieát daïy: 18. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 2: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được định nghĩa và tính chất của tích vô hướng của hai vectơ cùng với ý nghĩa vật lí của tích vô hướng. Kó naêng: Biết sử dụng biểu thức toạ độ của tích vô hướng để tính độ dài của một vectơ, khoảng cách giữa hai điểm, góc giữa hai vectơ và chứng minh hai vectơ vuông góc. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ:. 35.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập định nghĩa tích vô hướng của hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu định nghĩa tích vô hướng của hai vectơ? Ñ. a.b a . b cos a, b .. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu biểu thức toạ độ của tích vô hướng 2 2 2 2 III. Biểu thức toạ độ của tích j i . j i i H1. Tính , , ? Ñ1. = j = 1 10' vô hướng i .j = 0 a = (a1, a2), b = (b1, b2) Cho a b H2. Bieå a a1i a2 j u dieãn caùc vectô , Ñ2. , a .b = a1b1 + a2b2 theo i , j ? b b1i b2 j a b a1b1 + a2b2 = 0 VD: Cho A(2; 4), B(1; 2), C(6; Chứng minh 2). AB AC ? Ñ3. AB , AC AC H3. Tính toạ độ của ? AB = (–1; –2), =(4; –2) AB. AC = 0 AB AC Hoạt động 2: Tìm hiểu các ứng dụng của tích vô hướng 2 IV. Ứng dụng Ñ1. a = a12 + a22 20' 1) Độ dài của vectơ a = (a1, a2) Cho 2 2 VD: Cho a = (4; –5). Tính a a = 4 ( 5) 41 a a12 a22 2 H1. Tính a ?. H2. Từ định nghĩa tích vô a.b a, b hướng, hãy suy ra công thức a.b Ñ2. cos a , b tính cos ? OM ON VD: Cho = (–2; –1), OM , ON MON cos = cos = (3; –1). Tính MON ? 6 1 OM .ON = OM . ON = 5. 10 . 2 2 MON = 1350. H3. Nhắc lại công thức tính. 36. 2) Góc giữa hai vectơ b a Cho = (a1, a2), = (b1, b2) a ( , b 0 ) a.b a, b a.b cos a1b1 a2 b2 =. a12 a22 . b12 b22. 3) Khoảng cách giữa hai ñieåm.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. . Ñ3. AB = (xB – xA; yB – yA). toạ độ của AB ? VD: Cho M(–2; 2), N(1; 1). Tính MN ?. Cho A(xA; yA), B(xB; yB) AB =. (x B x A )2 (y B y A )2. (1 2)2 (1 2)2. MN =. 10. 7'. Hoạt động 3: Áp dụng tích vô hướng của hai vectơ H1. Nêu điều kiện để ABCD Ví duï: Cho A(1; 1), B(2; 3), xD 2 laø hình bình haønh ? C(–1; –2). y 4 Ñ1. AB DC D a) Xaùc ñònh ñieåm D sao cho ABCD laø hình bình haønh. 2 2 b) Tính chu vi hbh ABCD. H2. Tính AB, AD ? Ñ2. AB = 1 2 5 c) Tính goùc A. 2 2 AD = 3 5 34 H3. Nêu công thức tính góc A. . Ñ3. cosA = cos AB, AD AB.AD. = AB . AD 3 10 13 170 = 5. 34 Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh: – Các ứng dụng của tích vô hướng. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 4, 5, 6, 7 SGK. Ngày soạn: 20/12/2012 Tieát daïy: 21. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 2: BAØI TẬP TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố khái niệm tích vô hướng của hai vectơ. Kó naêng: Biết vận dụng tích vô hướng để giải toán hình học: tính góc giữa hai vectơ, khoảng cách giữa hai điểm. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.. 37.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Luyện tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về tích vô hướng của hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu công thức tính góc giữa hai vectơ, khoảng cách giữa hai điểm ? a1b1 a2 b2 a.b a, b a12 a22 . b12 b22 (x B x A )2 (y B y A )2 a . b Ñ. cos = ; AB = 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung IV. Ứng dụng 10' H3. Nhaéc laï i công thức tính Đ3. AB = (xB – xA; yB – yA) 3) Khoảng cách giữa hai toạ độ của AB ? ñieåm Cho A(xA; yA), B(xB; yB) 2 2 VD: Cho M(–2; 2), N(1; 1). (1 2) (1 2) MN = (x B x A )2 (y B y A )2 Tính MN ? AB = 10 Hoạt động2: Áp dụng tích vô hướng của hai vectơ H1. Nêu điều kiện để ABCD Ví duï: Cho A(1; 1), B(2; 3), xD 2 10' laø hình bình haønh ? C(–1; –2). y 4 Ñ1. AB DC D a) Xaùc ñònh ñieåm D sao cho ABCD laø hình bình haønh. 2 2 b) Tính chu vi hbh ABCD. H2. Tính AB, AD ? Ñ2. AB = 1 2 5 c) Tính goùc A. 2 2 AD = 3 5 34 H3. Nêu công thức tính góc A. . Ñ3. cosA = cos AB, AD AB.AD. = AB . AD 3 10 13 170 = 5. 34 Hoạt động 3: Luyện tập tính tích vô hướng của hai vectơ TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tậptính tích vô hướng của hai vectơ H1. Xác định góc giữa các 1. Cho tam giaùc vuoâng caân , AC = 900 Ñ1. a) AB 20' caëp vectô ? ABC coù AB = AC = a. Tính AB. AC = 0 caùctích vô hướng: a) AB.AC b) AC.CB b) AC , CB = 1350. 38.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản AC.CB = –a2. H2. Xaùc ñònh goùc cuûa Ñ2. OA, OB trong mỗi trường = 00 a) OA, OB hợp ? OA.OB = ab 0 b) OA, OB = 180 OA.OB = –ab. H3. Vieá tbieå u thức tính AI . AM , AI .AB. Ñ3. AI . AM AI . AM .cos AI , AM = AI.AM AI . AB = AI.AB.cos AI AB . IAB =AI.AM =AI.AB.cos Hướng dẫn HS vận dụng AI . AM AI .( AB BM ) tính chất tích vô hướng của AI . AB = hai vectô vuoâng goùc AI . AM BI . BN = AB. AB. 2. Cho 3 ñieåm O, A, B thaúng haøng vaø bieát OA = a, OB = b. Tính OA.OB khi: a) O nằm ngoài đoạn AB. b) O nằm trong đoạn AB.. 3. Cho nửa đường tròn tâm O có đường kính AB = 2R. Gọi M và N là hai điểm thuộc nửa đường tròn sao cho hai dây cung AM vaø BN caét nhau taïi I. a) CMR: AI . AM AI . AB vaø BI .BN BI .BA b) Haõyduøng kết quả câu a) để tính AI .AM BI .BN theo R.. = AB2 = 4R2 Hoạt động 4: Củng cố 5'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng tích vô hướng để giải toán hình hoïc . Ngày soạn: 30/12/2012 Tieát daïy: 16. Baøøi daïy: OÂN TAÄP HOÏC KÌ I. 1. Muïc tieâu : a. Kiến thức : Củng cố và khắc sâu các kiến thức : - Tổng và hiệu các vtơ, tích của vtơ với một số, tọa độ của vtơ và của điểm, các biểu thức tọa độ của các phép toán vtơ. b. Kỹ năng : Vận dụng được các kiến thức đã học để giải các bài tập có liên quan. c. Thái độ : Cẩn thận chính xác. 2. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc : 39.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. a. Thực tiễn : Hs đã học các kiến thức về : tổng và hiệu các vtơ, tích của vtơ với một số, tọa độ của vtơ và của điểm, các biểu thức tọa độ của các phép toán vtơ; giá trị lượng giác của các góc từ 00 đến 1800, định nghĩa tích vô hướng hai vtơ, định lí cosin, định lí sin trong tam giác, công thức độ dài đường trung tuyếnvà các công thức tính diện tích tam giác ở những bài trước. b. GV :Soạn giáo án,sách giáo khoa, giáo án, thước kẻ, phấn màu. c. Phương pháp : cơ bản dùng phương pháp gợi mở vấn đáp thông qua các HĐ điều khieån tö duy. 3. Tieán trình baøi hoïc vaø caùc HÑ : HĐ 1 : Giải bài toán : Cho hai hbh ABCD vaø AB’C’D’ coù chung ñænh A. CMR : a) CC ' BB ' DD ' b) Hai tam giaùc BC’D vaø B’CD’ coù cuøng troïng taâm. HÑ cuûa GV HÑ cuûa HS Noäi dung - Nghe hieåu nhieäm vuï. - Giao nhieäm vuï cho hs. CC ' AC ' AC - Tìm phöông aùn thaéng - Nhaän xeùt keát quaû AB ' AD ' ( AB AD) (tức là hoàn thành cuûa hs vaø cho ñieåm AB ' AB AD ' AD nhieäm vuï nhanh nhaát) . - Trình baøy keát quaû. Ta coù : BB ' DD ' - Chỉnh sửa hoàn b) Từ CC ' BB ' DD ' suy ra với mọi điểm G thieän. ta coù : GC ' GC GB ' GB GD ' GD GB GD GC ' GB ' GD ' GC Suy ra GB GD GC ' 0 GB ' GD ' GC 0. Vaäy neáu G laø troïng taâm cuûa tam giaùc BC’D thì G cuõng laø troïng taâm tam giaùc B’CD’.. HĐ 2 : Giải bài toán : Trong mp Oxy cho hai điểm A(1;4), B(2;2). Đường thẳng đi qua A và B cắt trục Ox tại M vaø caét truïc Oy taïi N. Tính dieän tích tam giaùc OMN. HÑ cuûa GV HÑ cuûa HS - Nghe hieåu nhieäm vuï. - Giao nhieäm vuï cho hs. - Tìm phöông aùn thaéng - Nhaän xeùt keát quaû (tức là hoàn thành cuûa hs vaø cho ñieåm. nhieäm vuï nhanh nhaát) . - Trình baøy keát quaû. 40. Noäi dung. . Giaû Khi đó AB (1; 2) , sử M(x;0), N(0;y). AM ( x 1; 4) , AN ( 1; y 4) . Vì AB vaø x 1 4 2 hay x = 3. AM cuøng phöông neân 1.
<span class='text_page_counter'>(41)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản . - Chỉnh sửa hoàn thieän.. . Vaäy M(3;0). Vì AB vaø AM cuøng phöông neân 1 y 4 1 2 hay y = 6. Vaäy N(0;6).. Dieän tích tam giaùc OMN laø : 1 1 S OM .ON OM . ON 9 2 2 4. Củng cố : Nhấn mạnh lại các kiến thức cần nhớ.. Ngày soạn: 30/12/2012 Tieát daïy: 17. Baøøi daïy: OÂN TAÄP HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về: Vectơ – Các phép toán của vectơ. Toạ độ của vectơ và của điểm. Các tính chất về toạ độ của vectơ và của điểm. GTLG cuûa moät goùc 00 1800. Tích vô hướng của hai vectơ.. 41.
<span class='text_page_counter'>(42)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Kĩ năng: Thành thạo trong việc giải các bài toán về: Chứng minh đẳng thức vectơ. Phân tích một vectơ theo hai vectơ không cùng phương. Vận dụng vectơ – toạ độ để giải toán hình học. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học trong HK 1. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố các phép toán vectơ 1. Cho ABC. Goïi M, N, P laàn 10' lượt là trung điểm của BC, CA, AB. Chứ ng minh: AM BN CP 0 H1. Nhắc lại hệ thức trung AB AC AM ñieåm ? 2 Ñ1.. H2. Phaân tích vectô KD ?. AM AN AK 2 Ñ2. a) 1 1 AK AB AC 6 4 b) KD AD AK. 2. Cho ABC. Goïi M laø trung ñieåm cuûa AB, N laø ñieåm treân đoạn AC sao cho NC = 2NA. Goïi K laø trung ñieåm cuûa MN. a) Chứng minh: 1 1 AK AB AC 4 6 b) Goïi D laø trung ñieåm BC. Chứng minh: 1 1 KD AB AC 4 3. Hoạt động 2: Củng cố các phép toán về toạ độ 3. Cho ABC với A(2; 0), 15' B(5; 3), C(–2; 4). a) Tìm caùc ñieåm M, N, P sao cho A, B, C lần lượt là trung H1. Neâu caùch xaùc ñònh caùc ñieåm cuûa MN, NP, PM. BC ; Ñ1. AM dieåm M, N, P ? b) Tìm caùc ñieåm I, J, K sao AN CB ; BP AC cho IA 2 IB , JB 3JC , H2. Nhắc lại công thức xác. 42.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản . KC 5KA .. Ñ2. AB = (xB – xA; yB – yA). định toạ độ vectơ ? H3. Neâu ñieàu kieän xaùc ñònh ñieåm C ?. xC 0 CA CB H4. Nhắc lại công thức tính Đ3. Ñ4. khoảng cách giữa hai điểm ?. xB. 4. Cho A(2; 3), B(4; 2). a) Tìm treân Ox, ñieåm C caùch đều A và B. b) Tính chu vi OAB. 2. – xA yB – yA . 2. AB = Hoạt động 3: Vận dụng vectơ – toạ độ để giải toán hình học 5. Cho A(1; –1), B(5; –3), 15' H1. Neâu caùch xaùc ñònh taâm I IA IB C(2; 0) của đường tròn ngoại tiếp ? a) Tính chu vi vaø nhaän daïng Ñ1. IA IC ABC. b) Tìm taâm I vaø tính baùn kính đường tròn ngoại tiếp ABC. 6. Cho hình bình haønh ABCD H2. Nhắc lại công thức tính Đ2. tích vô hướng hai vectơ ? AB. AD AB. AD.cos AB, AD 3 0 = 3 .1.cos60 = 2 DB theo H3. Phaâ n tích vectô Ñ3. DB AB AD AB, AD ? 2 2 DB = AB AD . với AB = 3 , AD = 1, BAD = 600. a) Tính AB. AD , BA.BC . b) Tính độ dài hai đường chéo AC vaø BD.. 3 = 3 + 1 – 2. 2 = 4 – 3 Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh vieäc vaän duïng các kiến thức vectơ – toạ độ để giải toán. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: OÂn taäp chuaån bò kieåm tra HK1.. Ngày soạn: 30/12/2012 Tieát daïy: 21. Chöông : Baøøi daïy: KIEÅM TRA HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Kiểm tra các kiến thức đã học trong học kì 1: Vectơ – Các phép toán vectơ. Toạ độ của vectơ, của điểm. GTLG cuûa goùc 00 1800.. 43.
<span class='text_page_counter'>(44)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Tích vô hướng của hai vectơ. Kĩ năng: Thành thạo cách giải các dạng toán: Thực hiện các phép toán vectơ. Phân tích một vectơ theo hai vectơ không cùng phương. Vận dụng vectơ – toạ độ để giải toán hình học. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy linh hoạt sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức đã học trong học kì 1.. III. MA TRẬN ĐỀ: Chủ đề Vectô. Nhaän bieát TNKQ TL 1 0,25. Vaän duïng TNKQ TL. 2. Toång 0,75. 0,25 2. Toạ độ Tích vô hướng. Thoâng hieåu TNKQ TL. 1. 1. 0,25. 1,0. 1,0. 1. 2,5 0,25. 0,25 Toång 0,5 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA:. 1,0. 1,0. 1,0. 3,5. A. Phaàn traéc nghieäm: Caâu 11: Cho bốn điểm A, B, C, D. Mệnh đề nào sau đây làđúng: AD CB BC CD DA A. AB CD B. AB C. AB BC CD DA D. AB AD CD CB Câu 12: Cho ABC có trọng tâm G. Mệnh đề nào sau đây là đúng: 2 AB AC AG 3 A. BA BC 3BG B. C. CA CB CG. AB AC BC 0 D.. Caâu 13: đều. Mệnh đề nào sau đây là đúng: Cho ABC AB BC CA AB BC CA CA AB A. B. C.. CA BC D. Câu 14: Trong mặt phẳng Oxy, cho A(3; 0), B(0; –3) và điểm C sao cho CA 2CB . Toạ độ điểm C laø: 3 3 ; A. C(1; –2) B. C(–1; 2) C. C 2 2 D. C(2; –1) Câu 15: Trong mặt phẳng Oxy, cho A(–1; 2), B(–3; 4). Toạ độ của điểm C đối xứng với điểm B qua ñieåm A laø: A. C(1; 0) B. C(–5; 6) C. C(–1; 3) D. C(0; 1) Câu 16: Cho ABC đều có cạnh bằng 1. Tích vô hướng AB. AC bằng: 1 A. 2 B. Phần tự luận:. 3 C. 2. B. 2. 44. 3 D. 4.
<span class='text_page_counter'>(45)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Bài 3: Trong mặt phẳng Oxy, cho ABC với A(1; 3), B(–3; 0), C(5; –3). Trên đường thẳng BC lấy ñieåm M sao cho: MB 2MC . a) Tìm toạ độ điểm M b) Phaân tích vectô AM theo caùc vectô AB , AC . V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: 11a) 12a) 13a) 14a) 15a) 16a) B. Tự luận: Baøi 3: (2 ñieåm) Cho A(1; 3), B(–3; 0), C(5; –3). MB 2 MC 3 x 10 2 x y 6 2 y a) MB 2MC (–3 – x; –y) = –2(5 – x; –3 – y) 7 x 7 3 ; 2 y 2 M 3 b) MB 2MC AB AM 2( AC AM ) 1 2 AM AB AC 3 3 3AM AB AC . (0,5 ñieåm). (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: Lớp. Só soá. 10A3 10A5 10A7 10A10 10A11. 44 42 44 42 38. Ngày soạn: 10/01/2013 Tieát daïy: 22. 0 – 3,4 SL %. 3,5 – 4,9 SL %. 5,0 – 6,4 SL %. 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %. Chöông : Baøøi daïy: TRAÛ BAØI KIEÅM TRA HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nhắc nhở học sinh những sai lầm về: Các phép toán vectơ. Vận dụng vectơ – toạ độ.. 45.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Kĩ năng: Nhắc nhở học sinh những sai lầm về: Kỹ năng thực hiện các phép toán về vectơ – toạ độ. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra và đáp án. Hệ thống các sai lầm của HS mắc phải. Học sinh: Vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: H. Ñ. 3. Giảng bài mới: Nội dung đề kiểm tra Sai laàm cuûa hoïc sinh A. Phaàn traéc nghieäm: Câu 11: Cho bốn điểm A, B, C, D. Mệnh đề nào sauđây làđúng: AB CD AD CB BC CD DA A. B. AB C. AB BC CD DA D. AB AD CD CB Câu 12: Cho ABC có trọng tâm G. Mệnh đề nào sau đây là đúng: 2 AB AC AG BC 3BG B. 3 A. BA C. CA CB CG D. AB AC BC 0 Câu 13: Cho ABC đều. Mệnh đề nào sau đây là đúng: AB BC CA BC CA A. B. AB C. CA AB D. CA BC Caâu 14: Trong maët phaúng Oxy, cho A(3; 0), B(0; –3) và điểm C sao cho CA 2CB . Toạ độ điểm C laø: A. C(1; –2) 3 3 ; C. C 2 2 . B. C(–1; 2) D. C(2; –1). Caâu 15: Trong maët phaúng Oxy, cho A(–1; 2), B(–3; 4). Toạ độ của điểm C đối xứng với điểm B qua ñieåm A laø: A. C(1; 0) B. C(–5; 6). 46.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> Nguyễn Đình Khương C. C(–1; 3). Hình Học 10 Cơ Bản. D. C(0; 1). Caâu 16: Cho ABC đều có cạnh bằng 1. Tích vô hướng AB. AC bằng: 1 A. 2. B. 2. 3 C. 2. 3 D. 4. B. Phần tự luận: Bài 3: Trong mặt phẳng Oxy, cho ABC với A(1; 3), B(–3; 0), C(5; –3). Trên đường thẳng BC laáy ñieåm M sao cho: MB 2 MC . a) Tìm toạ độ điểmM AM theo caùc vectô b) Phaân tích vectô AB, AC .. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Ôn lại kiến thức trong học kì 1. Đọc trước bài "Các hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác". Ngày soạn: 05/01/2013 Tieát daïy: 23. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 3: CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC. vaø GIAÛI TAM GIAÙC. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. 47.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Nắm được các định lí côsin, định lí sin trong tam giác. Nắm được các công thức tính độ dài trung tuyến, diện tích tam giác. Kó naêng: Biết vận dụng các định lí côsin, định lí sin để tính cạnh hoặc góc của một tam giác. Biết sử dụng công thức tính độ dài trung tuyến và tính diện tích tam giác. Biết giải tam giác và biết thực hành việc đo đạc trong thực tế. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về tích vô hướng của hai vectơ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nhắc lại định nghĩa tích vô hướng của hai vectơ ? a . b a . b .cos a ,b Ñ.. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập hệ thức lượng trong tam giác vuông Cho HS nhắc lại các hệ Các nhóm lần lượt thực hiện I. Hệ thức lượng trong tam 8' thức lượng trong tam giác yêu cầu. giaùc vuoâng vuoâng. a2 = b2 + c2 b2 = a.b c2 = a.c h2 = b.c ah = bc 1 1 1 2 2 h b c2 b sinB = cosC = a c sinC = cosB = a b tanB = cotC = c Hoạt động 2: Tìm hiểu định lí côsin. 20'. . H1. Phaân tích vectô BC theo caùc vectô AB, AC ? H2. Tính BC2 ?. H3. Phaùt bieåu ñònh lí coâsin. Ñ1. BC = AC AB . Ñ2. BC = BC = ( AC AB )2 2 2 AC AB 2 AC. AB = 2. II. Ñònh lí coâsin a) Bài toán: Trong ABC, cho bieát hai caïnh AB, AC vaø goùc A. Tính caïnh BC.. 2. b) Ñònh lí coâsin = AC2 + AB2 – 2AC.AB.cosA a2 = b2 + c2 – 2bc.cosA Ñ3. Trong moät tam giaùc, bình. 48.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> Nguyễn Đình Khương bằng lời ?. Hướng dẫn HS áp dụng định lí côsin để tính độ dài đường trung tuyến trong tam giaùc. Hình Học 10 Cơ Bản phöông moät caïnh baèng toång hai b2 = a2 + c2 – 2ac.cosB cạnh kia trừ đi hai lần tích của c2 = a2 + b2 – 2ab.cosC hai cạnh đó với côsin của góc Hệ quả: giữa chúng. b2 c 2 a2 cos A 2bc a2 c 2 b2 cos B 2ac a2 b2 c2 cos C 2ab c) Độ dài trung tuyến tam giaùc. 2(b2 c 2 ) a2 4 2 2( a c 2 ) b2 mb2 4 2 2( a b2 ) c2 mc2 4 ma2 . Hoạt động 3: Áp dụng H1. Viết công thức tính AB, Đ1. 10' cosA ? AB2 = c2 = a2 + b2 – 2ab.cosC 465,44 AB 21,6 (cm). d) Ví duï Cho ABC coù caùc caïnh AC =. 10 cm, BC = 16 cm, C = 1100. a) Tính caïnh AB vaø caùc goùc b2 c 2 a2 A, B cuûa ABC. cos A 2bc 0,7188 b) Tính độ dài đường trung tuyeán AM. A 4402 B 25058 Hoạt động 4: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh ñònh lí coâsin vaø các ứng dụng tính góc trong tam giác, tính độ dài trung tuyeán. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3 SGK. Đọc tiếp bài "Các hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác". Ngày soạn: 05/01/2013 Tieát daïy: 24. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 3: CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC. vaø GIAÛI TAM GIAÙC (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. 49.
<span class='text_page_counter'>(50)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Nắm được các định lí côsin, định lí sin trong tam giác. Nắm được các công thức tính độ dài trung tuyến, diện tích tam giác. Kó naêng: Biết vận dụng các định lí côsin, định lí sin để tính cạnh hoặc góc của một tam giác. Biết sử dụng công thức tính độ dài trung tuyến và tính diện tích tam giác. Biết giải tam giác và biết thực hành việc đo đạc trong thực tế. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu định lí côsin ? Áp dụng: Cho ABC với a = 7, b = 8, c = 6. Tính số đo góc A? Ñ. a2 = b2 + c2 – 2bc.cosA 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu định lí sin GV hướng dẫn HS chứng III. Ñònh lí sin 12' minh ñònh lí. a) Ñònh lí sin H1. Cho ABC vuoâng taïi A. Ñ1. ABC vuoâng taïi A a b c 2 R BC = 2R a b c sin A sin B sin C ; ; a b c Tính sin A sin B sin C ? 2 R sin A sin B sin C Nếu A 900 thì vẽ đường kính BD. Ñ2. BC = BD.sinA H2. Tính a theo R ? a = 2R.sinA Hoạt động 2: Áp dụng 5'. H1. Tính sinA ?. 3 Ñ1. sinA = sin600 = 2 a 3 2 R sin A R= 3. Cho moãi nhoùm tính giaù trò Ñ2. A = 1290 10' một đại lượng. b.sin A 210.sin1290 H2. Nêu cách tính hoặc công sin B sin 200 a= thức cần dùng ? 477,2 (cm) b.sin C 210.sin 310 sin 200 b = sin B 316,2 (cm). 50. b) AÙp duïng Ví dụ 1: Cho ABC đều có caïnh baèng a. Tính baùn kính đường tròn ngoại tiếp ABC. Ví duï 2: Cho ABC coù B =200 C = 310 vaø AC = 210 cm. Tính. goùc A, caùc caïnh coøn laïi vaø bán kính R của đường tròn ngoại tiếp tam giác đó..
<span class='text_page_counter'>(51)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản a 477,2 0 R = 2sin A 2.sin129 307,02 (cm). 5'. Ví duï 3: Cho ABC. Tính tæ AB số AC trong các trường hợp. H3. Nêu cách tính hoặc công Đ3. thức cần dùng ? AB sin C 2 a) AC = sin B. sau:. AB sin C 2 3 b) AC = sin B 5'. 0 0 a) B 30 , C 45. H4. Nêu cách tính hoặc công Đ4. thức cần dùng ? a) A = 450 a 2 R sin A R=. 2a 2. b) A = 1200 a. a 2 R sin A R= 3 Hoạt động 3: Củng cố 3'. 0 0 b) B 60 , C 90 Ví duï 4: Cho ABC. Tìm baùn kính đường tròn ngoại tiếp tam giác trong các trường hợp sau:. a) B C = 1350 vaø BC = a. b) B C = 600 vaø BC = a.. Nhaán maïnh caùch vaän duïng ñònh lí sin. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 5, 6, 7, 8 SGK. Đọc tiếp bài "Các hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác". Ngày soạn: 15/01/2013 Tieát daïy: 25. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 3: CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC. vaø GIAÛI TAM GIAÙC (tt) I. MUÏC TIEÂU:. 51.
<span class='text_page_counter'>(52)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Kiến thức: Nắm được các định lí côsin, định lí sin trong tam giác. Nắm được các công thức tính độ dài trung tuyến, diện tích tam giác. Kó naêng: Biết vận dụng các định lí côsin, định lí sin để tính cạnh hoặc góc của một tam giác. Biết sử dụng công thức tính độ dài trung tuyến và tính diện tích tam giác. Biết giải tam giác và biết thực hành việc đo đạc trong thực tế. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5') AB H. Neâu ñònh lí sin ? AÙp duïng: Cho ABC coù B = 600, C = 450, tæ soá AC baèng bao nhieâu? sin C 6 AB 3 Ñ. AC = sin B 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu các công thức tính diện tích tam giác III. Công thức tính diện 15' tam giaùc aha bhb chc 2 2 S= 2 1 1 ab sin C bc sin A H1. Nêu công thức (1)? 1 1 2 2 Hướng dẫn HS chứng minh Đ1. S = 2 BC.AH = 2 a.ha 1 ca sin B các công thức 2, 3, 4. Caùc nhoùm thaûo luaän. 2 H2. Tính ha ? abc Ñ2. = 4R ha = AH = AC.sinC = bsinC = pr 1 H3. Từ đl sin, tính sinC ? = p( p a)( p b)( p c) S = 2 ab.sinC c abc 2R S = 4R H4. Tâm O đường tròn nội Đ3. sinC = tieáp tam giaùc laø ? Đ4. Giao điểm các đường H5. Tính dieän tích caùc tam phaân giaùc. giaùc OBC, OCA, OAB ?. 1 Ñ5. SOBC = 2 ra,. 52. tích. (1). (2) (3) (4) (5).
<span class='text_page_counter'>(53)</span> Nguyễn Đình Khương. 10'. 10'. H1. Nêu công thức cần dùng. H2. Nêu công thức cần dùng. Hình Học 10 Cơ Bản 1 1 SOCA = 2 rb, SOAB = 2 rc Hoạt động 2: Áp dụng Ñ1. Công thức Hê–rông p = 21 S = 84 (m2) S S = pr r = p = 4 4S S = abc = 8,125 Ñ2. c2 = a2 + b2 –2ab.cosC = 4 c=2 b = c = 2 B C = 300. VD1: Tam giaùc ABC coù caùc caïnh a = 13m, b = 14m, c = 15m a) Tính dieän tích ABC. b) Tính bán kính các đường tròn nội tiếp, ngoại tiếp ABC. VD2: Tam giaùc ABC coù a = 2 3 , b = 2, C = 300. Tính c, A , SABC.. A = 1200 1 S = 2 ca.sinB = 3 Hoạt động 3: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các công thức tính diện tích. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Laøm tieáp caùc baøi taäp SGK. Đọc tiếp bài "Các hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác". Ngày soạn: 25/01/2013 Tieát daïy: 26. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 3: CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC. vaø GIAÛI TAM GIAÙC (tt) 53.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các định lí côsin, định lí sin trong tam giác. Nắm được các công thức tính độ dài trung tuyến, diện tích tam giác. Kó naêng: Biết vận dụng các định lí côsin, định lí sin để tính cạnh hoặc góc của một tam giác. Biết sử dụng công thức tính độ dài trung tuyến và tính diện tích tam giác. Biết giải tam giác và biết thực hành việc đo đạc trong thực tế. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Tam giác có 3 cạnh lần lượt là: 9, 12, 13. Diện tích của tam giác đó bằng bao nhiêu? Ñ. S = 4 170 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu bài toán giải tam giác IV. Giải tam giác và ứng dụng 8' vào việc đo đạc 1. Giaûi tam giaùc Giaûi tam giaùc laø tìm moät soá yeáu tố của tam giác khi biết được Cho caùc nhoùm thaûo luaän, caùc yeáu toá khaùc. 0 A 180 ( B C ) = 71030 nêu công thức cần dùng. a sin B VD1: Cho ABC coù a = 17,4, b = sin A 12,9 B = 44030, C = 640. Tính A , a sin C b, c ? sin A c= 16,5 2 2 2 c = a + b – 2ab.cosC VD2: Cho ABC coù a = 49,4, b 7' 1369,66 = 26,4, C = 47020. Tính c, c 37 A vaø B . b2 c2 a2 cosA =. 2bc. – 0,191 A 1010 0 B 180 ( A C ) 31040. Hoạt động 2: Áp dụng giải bài toán thực tế Hướng dẫn HS phân tích Xét tam giác ABD 2. Ứng dụng vào việc đo đạc. 54.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> Nguyễn Đình Khương 12'. cách đo đạc và tính toán.. Hình Học 10 Cơ Bản =– AB.sin AD = sin( ). Xeùt tam giaùc vuoâng ACD h = CD = AD.sin. Bài toán 1: Đo chiều cao của một cái tháp mà không thể đến được chân tháp. Choïn 2 ñieåm A, B treân maët đất sao cho A, B, C thẳng hàng. Ño AB, CAD, CBD . Tính chieàu cao h = CD cuûa thaùp.. Xét trường hợp đặc biệt: có thể đến được chân tháp. Xeùt tam giaùc ABC AB.sin AC = sin( ). 10'. Cho caùc nhoùm thaûo luaän tìm caùch ño khaùc.. Bài toán 2: Tính khoảng cách giữa 2 điểm mà không thể đo trực tiếp được. Để đo khoảng cách từ điểm A trên bờ sông đến gốc cây C trên cù lao giữa sông, người ta chọn một điểm B cùng ở trên bờ với A sao cho từ A và B có theå nhìn thaáy C. Ño AB, CAB, CBA . Tính khoảng cách AC.. Hoạt động 3: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các công thức trong tam giác đã học.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 10, 11 SGK.. Ngày soạn: 25/01/2013 Tieát daïy: 27. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG Bàøi 3: BAØI TẬP CÁC HỆ THỨC LƯỢNG. 55.
<span class='text_page_counter'>(56)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản TRONG TAM GIAÙC vaø GIAÛI TAM GIAÙC. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các định lí côsin, định lí sin trong tam giác. Nắm được các công thức tính độ dài trung tuyến, diện tích tam giác. Kó naêng: Biết vận dụng các định lí côsin, định lí sin để tính cạnh hoặc góc của một tam giác. Biết sử dụng công thức tính độ dài trung tuyến và tính diện tích tam giác. Biết giải tam giác và biết thực hành việc đo đạc trong thực tế. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về Hệ thức lượng trong tam giác. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố các hệ thức lượng trong tam giác H1. Nêu công thức cần sử Đ1. 1. Cho ABC vuoâng taïi A, B 8' duïng ? 0 0 =580 vaø caïnh a = 72 cm. Tính C = 90 – B = 42 b = a.sinB 61,06 (cm) c = a.sinC 38,15 (cm) bc ha = a 32,36 (cm). 7'. C , cạnh b, cạnh c và đường cao ha.. H2. Nêu công thức cần sử Đ2. 2. Cho ABC coù A = 1200, caïnh 2 2 2 a = b + c – 2bc.cosA = 129 b = 8 cm, c = 5 cm. Tính caïnh a duïng ? a 11,36 (cm) vaø caùc goùc B , C . a2 c2 b 2 2ac cosB = 0,79 B 37048. 7'. C = 1800 – ( A B ) 22012 H3. Góc nào có thể là góc tù Đ3. Góc đối diện với cạnh lớn 3. Cho ABC có các cạnh a = 8 ? nhaát. cm, b = 10 cm, c = 13 cm. a) Tam giác đó có góc tù a2 b 2 c2 5 khoâng? 2ab cosC = = – 160. 56.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản C tuø.. 2(b2 c2 ) a2 2 4 H4. Nêu công thức tính Đ4. MA = = MA ? upload.123doc.net,5 MA 10,89 (cm) 8'. H5. Nêu công thức cần sử Đ5. duïng ? A = 1800 – ( B C ) = 400 a R = 2sin A 107 (cm). b) Tính độ dài trung tuyến MA cuûa ABC.. 4. Cho ABC coù caïnh a = 137,5 cm, B = 830, C = 570. Tính A , bán kính R của đường tròn ngoại tiếp, các cạnh b, c.. b = 2RsinB 212,31 (cm) c = 2RsinC 179,40 (cm). Hoạt động 2: Áp dụng giải bài toán thực tế 5. Hai chieác taøu thuyû P vaø Q cách nhau 300 m. Từ P và Q 10' thẳng hàng với chân A của tháp hải đăng AB ở trên bờ biển người ta nhìn chiều cao AB của Ñ1. Xeùt BPQ H1. Nêu các bước tính? tháp dưới các góc BPA = 350 và PBQ = 480 – 350 = 130 PQ.sin P BQ = sin B. BQA = 480. Tính chieàu cao cuûa thaùp.. 300.sin 350 0 = sin13 764,94 AB = BQ.sinQ 568,46 (m) Hoạt động 3: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các hệ thức lượng trong tam giác đã học.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi taäp oân chöông II.. Ngày soạn: 30/01/2013. Chương II: TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ & ỨNG DỤNG. 57.
<span class='text_page_counter'>(58)</span> Nguyễn Đình Khương Tieát daïy: 28. Hình Học 10 Cơ Bản Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG II. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Ôn tập toàn bộ kiến thức chương II. Kó naêng: Biết sử dụng các kiến thức đã học để giải toán. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức chương II. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố GTLG của góc Cho HS nhắc lại: đn, các Các nhóm thực hiện, giải thích 1. Cho hai góc nhọn , ( < tính chất của GTLG đã học. rõ căn cứ để xét. ). Xeùt tính Ñ–S ? 10' a) S b) Ñ c) Ñ a) cos < cos b)sin < sin c) cos = sin + = 900 Cuûng coá baûng GTLG caùc 2. Tam giác ABC vuông ở A, goùc ñaëc bieät. coù B = 300. Xeùt tính Ñ–S ? a) S b) Ñ c) Ñ d) Ñ. Cuûng coá ñn, GTLG caùc goùc buø nhau, baûng giaù trò ñaëc bieät. a) S b) S c) Ñ. 1 3. a) cosB =. 3 b)sinC = 2 1 d) sinB = 2. 1 c) cosC = 2 3. Xeùt tính Ñ–S ?. 3 a) sin1500 = – 2 3 b) cos150 = 2 1 0. c) tan1500 = – 3 Hoạt động 2: Củng cố tích vô hướng của hai vectơ H1. Nêu cách xác định góc Đ1. Tịnh tiến các vectơ sao cho 4. ABC vuông ở A và B = 15' cuûa hai vectô ? chúng có điểm đầu trùng nhau. 500. Xét tính Đ–S ? a) Ñ b) Ñ c) Ñ d) S a) AB, BC = 1300 b) BC , AC = 400. 58.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. , CB = 500 c) AB d) AC , CB = 1200 H2. Nhaéc laïi ñònh nghóa tích Ñ2. 5. ABC vuông ở A. Xét tính a) Ñ b) Ñ c) Ñ d) S vô hướng của hai vectơ ? Ñ–S ? . AC BA.BC a) AB .CB AC .BC b) AC .BC CA.CB c) AB d) AC.BC BC .AB H3. Nhắc lại công thức tính Đ3. AB = AC = 8 , BC = 4 6. ABC coù A(–1; 1), B(1; 3), độ dài đoạn thẳng, góc giữa a) S b) S c) S d) Đ C(1; –1). Xeùt tính Ñ–S ? hai caïnh ? a) ABC đều. b) ABC coù 3 goùc nhoïn. c) ABC caân taïi B. d) ABC vuoâng caân taïi A. Hoạt động 3: Củng cố hệ thức lượng trong tam giác H1. Nêu công thức cần sử 7. Cho ABC coù a = 12, b = 1 15' duïng ? 16, c = 20. Tính S, ha, R, r, Ñ1. p = 2 (12 + 16 + 20) = 24 ma ? S = p( p a)( p b)( p c) = 96 2S abc ha = a = 16; R = 4 R =10 S r= p =4 2(b2 c 2 ) a2 4 ma2 = = 292 Hướng dẫn HS phân tích bài toán, tìm cách tính. + Veõ GH AC 1 + Tính GH = 3 AB = 10 1 + SCFG = 2 CF.GH = 75 Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch vaän duïng các kiến thức đã học.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Đọc trước bài "Phương trình đường thẳng".. 59. 8. Cho ABC vuoâng caân taïi A có AB = AC = 30. Hai đường trung tuyeán BF, CE caét nhau taïi G. Tính dieän tích CFG..
<span class='text_page_counter'>(60)</span> Nguyễn Đình Khương Ngày soạn: 01/02/2013 Tieát daïy: 29. Hình Học 10 Cơ Bản Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các khái niệm vectơ chỉ phương của đường thẳng. Nắm được phương trình tham số của đường thẳng. Nắm được mối liên hệ giữa vectơ chỉ phương và hệ số góc của đường thẳng. Kó naêng: Biết cách lập phương trình tham số của đường thẳng. Nắm vững cách vẽ đường thẳng trong mặt phẳng toạ độ khi biết phương trình của nó. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường thẳng đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Cho đường thẳng (d): y = 2x + 3. Giải thích ý nghĩa các hệ số? Xác định toạ độ một điểm thuộc đường thẳng ? Đ. Hệ số góc a = 2; tung độ gốc b = 3. A(0; 3), B(1; 5) (d). 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vectơ chỉ phương của đường thẳng Từ kiểm tra bài cũ, dẫn 1. Vectô chæ phöông cuûa daét hình thaønh khaùi nieäm đường thẳng 15' vectơ chỉ phương của đường Vectô u ñgl vectô chæ phöông thaúng. của đường thẳng nếu u 0 và giá của u song song hoặc H1. Chứng tỏ AB cùng trùng với . AB = (1; 2) Ñ1. u Nhaän xeùt: phương với = (1; 2) ? Một đường thẳng có vô số vectô chæ phöông. H2. Vectô naøo trong caùc Ñ2. a ( 2; 4) = –2 u Một đường thẳng hoàn toàn vectô sau cuõng laø vectô chæ a cuõng laø vectô chæ phöông được xác định nếu biết một phöông cuûa ? ñieåm vaø moät vectô chæ phöông v (0; 0) , a ( 2; 4) , cuûa noù. b (2;1) , c (1; 2) Cho coù VTCP u vaø ñi qua M. Khi đó: u H3. Cho d coù VTCP = (2; Ñ3. A, B d N MN cuøng phöông u 1) vaø M(1; 1) d. Ñieåm naøo vì u MA = (2; 1) = sau ñaây cuõng thuoäc d ? MB = (–6; –3) = –2 u. 60.
<span class='text_page_counter'>(61)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. A(3; 2), B(–5; –2), C(0; 2) Hoạt động 2: Tìm hiểu phương trình tham số của đường thẳng GV hướng dẫn tìm phương 2. Phöông trình tham soá cuûa trình tham số của đường đường thẳng 10' thaúng. a) Ñònh nghóa H1. Nêu điều kiện để Đ1. Trong mp Oxy, cho ñi qua M(x;y) naèm treân ? M0(x0; y0) vaø coù VTCP M M cuøng phöông u M 0 u (u1; u2 ) . Phöông trình M M tu 0 tham soá cuûa : x x0 tu1 x x0 tu1 y y tu 0 2 y y0 tu2 (1) Cho t moät giaù trò cuï theå thì ta xác định được một điểm trên H2. Ta caàn xaùc ñònh yeáu toá Ñ2. Vectô chæ phöông naøo ? AB = (1; –2) VD1: Cho A(2; 3), B(3; 1). a) Viết pt tham số của đường H3. Choïn giaù trò t ? x 2 t thaúng AB. (Moãi nhoùm choïn moät giaù trò) : y 3 2t b) Hãy xác định toạ độ điểm Ñ3. t = 2 M(4; –1) M thuoäc ñt AB (khaùc A vaø B). t = –1 N(1; 5) Hoạt động 3: Tìm hiểu mối liên hệ giữa VTCP và hệ số góc của đường thẳng Cho HS nhắc lại những Các nhóm thảo luận và trình b) Liên hệ giữa VTCP và hệ 10' điều đã biết về hệ số góc bày. số góc của đường thẳng của đường thẳng. u (u1; u2 ) Cho coù VTCP * : y = ax + b k = a với u1 0 thì có hệ số góc u2 u2 u * xAv = k = 1 = tan u k= 1 Phöông trình ñi qua M0(x0; y0) vaø coù heä soá goùc k: 2 H1. Tính heä soá goùc cuûa y – y0 = k(x – x0) đường thẳng AB ? Ñ1. k = 1 = –2. 5'. Hoạt động 4: Củng cố Nhaán maïnh: Cho caùc nhoùm tính heä soá goùc – VTCP, PT tham số, hệ số của đường thẳng dựa vào toạ độ góc của đường thẳng. cuûa VTCP. – Caùch laäp phöông trình tham soá cuûa ñt. – Cách xác định toạ độ 1 điểm trên đường thẳng 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1 SGK. Đọc tiếp bài "Phương trình đường thẳng".. 61.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Ngày soạn: 10/02/2013 Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Tieát daïy: 30 Bàøi 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (tt) I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các khái niệm vectơ pháp tuyến của đường thẳng. Nắm được phương trình tổng quát của đường thẳng. Nắm được mối liên hệ giữa vectơ chỉ phương và vectơ pháp tuyến của đường thẳng. Kó naêng: Biết cách lập phương trình tổng quát của đường thẳng. Nắm vững cách vẽ đường thẳng trong mặt phẳng toạ độ khi biết phương trình của nó. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường thẳng đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Lập phương trình tham số của đường thẳng d đi qua M(2; 1) và có VTCP u = (3; 4). Xét quan hệ giữa vectơ u với n = (4; –3) ? x 2 3t Ñ. d: y 1 4t ; u n .. 3. Giảng bài mới:. TL. 7'. 15'. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vectơ pháp tuyến của đường thẳng Dẫn dắt từ KTBC, GV giới III. Vectô phaùp tuyeán cuûa thieäu khaùi nieäm VTPT cuûa đường thẳ ng đường thẳng. Vectô n ñgl vectô phaùp tuyeán của đường thẳng nếu n 0 và n vuông góc với VTCP u của . Nhaän xeùt: H1. Nếu n là một VTPT của Đ1. k n cũng là VTPT vì k n – Một đường thẳng có vô số thì coù nhaän xeùt gì veà vectô k u vectô phaùp tuyeán. n (k 0) ? – Một đường thẳng được hoàn H2. Coù bao nhieâu ñt ñi qua toàn xác định nếu biết một điểm một điểm và vuông góc với Đ2. Có một và chỉ một. vaø moät vectô phaùp tuyeán. một đt cho trước ? Hoạt động 2: Tìm hiểu phương trình tổng quát của đường thẳng H1. Cho ñi qua M0(x0; y0) vaø IV. Phöông trình toång quaùt cuûa M 0M u Ñ1. M(x; y) n coù VTPT = (a; b). Tìm ñk đường thẳng a(x – x0) + b(y – y0) = 0 để M(x; y) ? 1. Ñònh nghóa: Phöông trình ax ax + by + c = 0 (c=–ax0–by0) + by + c = 0 với a 2 + b2 0 đgl phöông trình toång quaùt cuûa đường thẳng. Nhaän xeùt: + Pt ñt ñi qua M(x0; y0) vaø coù. 62.
<span class='text_page_counter'>(63)</span> Nguyễn Đình Khương. 15'. Hình Học 10 Cơ Bản. VTPT n = (a; b): GV hướng dẫn HS rút ra a(x – x 0) + b(y – y0) = 0 nhaän xeùt. + Neáu : ax+ by + c = 0 thì coù: VTPT n = (a; b) VTCP u = (b; –a) VD: Cho hai ñieåm A(2; 2), B(4; H2. Xaùc ñònh VTCP, VTPT Laá y M, N . Ch.minh: 3). cuûa ñt AB ? MN n a) Laäp pt ñt ñi qua A vaø B. b) Laäp pt ñt d ñi qua A vaø vuoâng góc với đt AB. H3. Xaùc ñònh VTPT cuûa d ? u AB Ñ2. = (2; 1) n = (1; –2) : x – 2 + (–2)(y – 2) = 0 x – 2y + 2 = 0 n d AB Ñ3. = (2; 1) d: 2(x – 2) + (y – 2) = 0 2x + y – 6 = 0 Hoạt động 3: Tìm hiểu các trường hợp đặc biệt của phương trình tổng quát của đường thẳng GV hướng dẫn HS nhận xét 2. Các trường hợp đặc biệt các trường hợp đặc biệt. Minh Cho : ax + by + c = 0 (1) hoạ bằng hình vẽ. c Neáu a = 0 thì (1): y = b c 0; b Oy taïi . Neáu b = 0 thì (1): x = c ;0 Ox taïi a . . c a. Nếu c = 0 thì (1) trở thành: ax + by = 0 đi qua gốc toạ độ O. Neáu a, b, c 0 thì x y 1 a 0 b0 (1) (2) c c với a0 = a , b0 = b . (2) đgl pt đt theo đoạn chắn H1. Các đường thẳng có đặc Ñ1. ñieåm gì ?. VD: Vẽ các đường thẳng sau:. d1 ñi qua O; d2 Ox; d3 Oy d1: x – 2y = 0 d4 cắt các trục toạ độ tại (8; 0), d2: x = 2 (0; 4) d3: y + 1 = 0 x y 1 d4: 8 4 Hoạt động 4: Củng cố. Nhaán maïnh:. 63.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> Nguyễn Đình Khương 3'. Hình Học 10 Cơ Bản. + VTPT cuûa ñt + Caùch laäp pt toång quaùt cuûa ñt. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3, 4 SGK. Đọc tiếp bài "Phương trình đường thẳng".. Ngày soạn: 20/02/2013 Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Tieát daïy: 31 Bàøi 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (tt) I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được các trường hợp về VTTĐ của hai đường thẳng. Nắm được mối liên hệ giữa VTCP, VTPT với VTTĐ của hai đường thẳng. Kó naêng: Biết cách xét VTTĐ của hai đường thẳng. Biết cách lập phương trình đường thẳng song song với đường thẳng đã cho. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường thẳng đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Xác định VTCP của các đường thẳng: : x – y – 1 = 0 và d: 2x – 2y + 2 = 0. u ud Ñ. = (1; 1), = (2; 2). 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cách xét VTTĐ của hai đường thẳng H1. Nhắc lại cách tìm giao Đ1. Toạ độ giao điểm của 1 và V. VTTĐ của 2 đường thẳng Xét 2 đường thẳng: điểm của hai đường thẳng ? 2 là nghiệm của phương trình: 15' 1: a1x + b1y + c1 = 0 a1 x b1y c1 0 (I ) vaø 2: a2x + b2y + c2 = 0 a2 x b2 y c2 0 Toạ độ giao điểm của 1 và 2 laø nghieäm cuûa phöông trình: a1 x b1y c1 0 (I ) a2 x b2 y c2 0. 1 caét 2 (I) coù 1 nghieäm 1 // 2 (1) voâ nghieäm 1 2 (1) coù VSN Cho moãi nhoùm giaûi moät heä pt. GV minh hoạ bằng hình a). x y 1 0 2x y 4 0. 64. VD1: Cho d: x – y + 1 = 0. có nghiệm (1; 2) Xét VTTĐ của d với mỗi đt.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> Nguyễn Đình Khương veõ.. Hình Học 10 Cơ Bản d caét 1 taïi A(1; 2) x y 1 0 x y 1 0. b) d // 2. voâ nghieäm. x y 1 0 2x 2y 2 0 . c) d .. sau: 1: 2x + y – 4 = 0 2: x – y – 1 = 0 3: 2x – 2y + 2 = 0.. coù VSN. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách xét VTTĐ của hai đt dựa vào các hệ số của pt tổng quát Nhaän xeùt: Hướng dẫn HS nhận xét Giả sử a2, b2, c2 0. qua việc giải hệ pt ở trên. a1 b1 10' H1. Khi naøo heä (I): Ñ1. a b2 a1 b1 + coù 1 nghieäm 2 + 1 caét 2 a2 b2 + voâ nghieäm a1 b1 c1 + (I) coù 1 nghieäm khi + coù voâ soá nghieäm a b2 c2 a1 b1 c1 2 + 1 // 2 a 2 b 2 c2 a b c + (I) voâ nghieäm khi 1 1 1 a1. a2. . b1. b2. + (I) coù VSN khi H2. Xét VTTĐ của với d1, Đ2. 1 2 1 d2, d3 ? + 3 6 3 d1 +. 1 2 2 1. caét d2. 1 2 1 2 4 5. . c1. c2. +. a2. b2. c2. 1 2. VD2: Xeùt VTTÑ cuûa : x – 2y + 1 = 0 với mỗi đt sau: d1: –3x + 6y – 3 = 0 d2: y = –2x d3: 2x + 5 = 4y. + // d3 Hoạt động 3: Vận dụng VTTĐ của hai đường thẳng để lập pt đường thẳng Hướng dẫn HS các cách VD3: Cho ABC với A(1; 4), 10' lập ph.trình đường thẳng d. B(3; –1), C(6; 2). H1. Xaùc ñònh VTCP cuûa BC Ñ1. u BC = (3; 3) a) Lập pt đường thẳng BC. b) Laäp pt ñt d ñi qua A vaø BC: 3(x – 3) –3(y + 1) = 0 song song với BC. x–y–4=0 H2. Xaùc ñònh daïng pt cuûa d Ñ2. d: x – y + m = 0 A(1; 4) d m = 3 d: x – y + 3 = 0 Hoạt động 4: Củng cố Nhaán maïnh 5' – Caùch xeùt VTTÑ cuûa 2 đường thẳng. – Cách vận dụng VTTĐ của Gợi ý cho HS tìm các cách 2 đường thẳng để lập pt đt. khác nhau để giải VD3.. 65.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 5 SGK. Đọc tiếp bài "Phương trình đường thẳng".. Ngày soạn: 5/03/2013 Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Tieát daïy: 32 Bàøi 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (tt) I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được khái niệm góc giữa hai đường thẳng. Nắm được cách tính góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thaúng . Nắm được mối liên hệ giữa VTCP, VTPT với góc giữa hai đường thẳng. Kó naêng: Biết cách tính góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường thẳng đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Cho ABC với A(1; 4), B(3; –1), C(6; 2). Tính góc A. AB.AC 20 AB,AC Ñ. cosA = cos = AB.AC = 29. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cách tính góc giữa hai đường thẳng GV giới thiệu khái niệm VI. Góc giữa 2 đường thẳng góc giữa hai đường thẳng. Hai ñt 1, 2 caét nhau taïo 15' thaønh 4 goùc (1 2). Goùc. nhọn trong 4 góc đó đgl góc H1. Cho ABC coù A = Đ1. (AB, AC)=1800 – 1200 = 600 giữa và . Kí hiệu ( , ) 0 1 2 1 2 120 . Tính goùc (AB, AC) ? , hoặc 1 2 . + 1 2 (1, 2) = 900 + 1 // 2 (1, 2) = 00 00 (1, 2) 900 n1 ,n 2 1, 2 1800 n ,n H2. So sánh góc (1, 2) với 1 2 Cho 1: a1x + b1y + c1 = 0 Ñ2.. . 66. .
<span class='text_page_counter'>(67)</span> Nguyễn Đình Khương n1 ,n2 goùc. Hình Học 10 Cơ Bản. ?. cos n1, n2 . 2: a2x + b2y + c2 = 0 Ñaët = (1, 2). n1.n 2 cos(n1,n 2 ) n .n cos = = 1 2 a1a2 b1b2. n1.n 2 n1 . n 2. H3. Nhắc lại công thức tính Đ3. góc giữa 2 vectơ ? Ñ4. cos(d1, d2) = H4. Tính góc giữa 2 đt: 4.1 ( 10).1 d1: 4x – 10y + 1 = 0 2 2 2 2 = 4 ( 10) . 1 1 = d2: x + y + 2 = 0 n n2 Ñ5. 1 2 1 H5. Cho 1 2. Nhaän xeùt n vaø n 2 veà caùc vectô 1 ?. 3 58. cos =. a12 b12 . a22 b22. Chuù yù: 1 2 a1a2 + b1b2 = 0 1: y = k1x + m1 2: y = k2x + m2 1 2 k1.k2 = –1 Hoạt động 2: Tìm hiểu cách tính khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng GV hướng dẫn HS chứng VII. Khoảng cách từ một minh công thức tính khoảng điểm đến một đường thẳng 12' cách từ một điểm đến một Cho : ax + by + c = 0 đường thẳng. vaø ñieåm M0(x0; y0). ax 0 by 0 c H1. Vieát pt tham soá cuûa ñt x x 0 ta a2 b 2 d(M 0, ) = m ñi qua M0 vaø vuoâng goùc y y 0 tb Ñ1. m: với ? H2. Tìm toạ độ giao điểm H Đ2. H(x0 + tHa; y0 + tHb) ax by 0 c cuûa vaø m ? 0 a2 b 2 với tH = H3. Tính M0H ? (x x )2 (y H y 0 )2 Ñ3. M0H= H 0 H4. Tính d(M, ) ?. Ñ4. 3.( 2) 2.1 1. 9. 32 ( 2)2. VD: Tính khoảng cách từ điểm M(–2; 1) đến đường thaúng : 3x – 2y – 1 = 0.. d(M, ) = = 13 Hoạt động 3: Áp dụng tính góc và khoảng cách H1. Vieát pt caùc ñt AB, BC ? Ñ1. AB: 5x + 2y – 13 = 0 VD: Cho ABC với A(1; 4), 10' BC: x – y – 4 = 0 B(3; –1), C(6; 2). a) Tính góc giữa hai đt AB, H2. Tính goùc (AB, BC) ? Ñ2. cos(AB, BC) = BC ? 5.1 2( 1) 3 2 2 2 2 b) Tính bán kính đường tròn 58 = 5 2 . 1 ( 1) tâm C và tiếp xúc với đt AB ? H3. Tính baùn kính R ? Ñ3. R = d(C, AB) = 5.6 2.2 13 2. 2. . 21 29. 5 2 = Hoạt động 4: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh: – Cách tính góc giữa 2 đt.. 67.
<span class='text_page_counter'>(68)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. – Cách tính khoảng cách từ một điểm đến một đt. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 6, 7, 8, 9 SGK.. Ngày soạn: 05/03/2013 Tieát daïy: 33. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 1: BAØI TẬP PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về: Phương trình tham số, phương trình tổng quát của đường thẳng. Vị trí tương đối của hai đường thẳng. Góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Kó naêng: Biết lập phương trình tham số, phương trình tổng quát của đường thẳng. Biết xét VTTĐ của hai đường thẳng. Biết cách tính góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường thẳng đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ.. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập lập phương trình đường thẳng Cho HS nhắc lại cách lập Mỗi nhóm lập phương trình 1. Cho ABC với A(1; 4), pt tham số, pt tổng quát của một đường thẳng. B(3; –1), C(6; 2). Laäp phöông 15' đường thẳng. trình tham soá, phöông trình u u H1. Xaùc ñònh caùc VTCP, tổng quát của các đường Ñ1. AB = (2; –5); BC = (3; 3); VTPT của các đường thẳng thaúng: uAC = (5; –2) AB, BC, AC ? a) Chứa các cạnh AB, BC, x 1 2t AC. AB: y 4 5t 5x+2y–13= 0 b) Đường cao AH và trung tuyeán AM. x 3 3t BC: y 1 3t x – y – 4 = 0. 68.
<span class='text_page_counter'>(69)</span> Nguyễn Đình Khương. H2. Xaùc ñònh VTPT cuûa AH. Hình Học 10 Cơ Bản x 6 5t AC: y 2 2t 2x+5y–22= 0 nAH BC Ñ2. = (3; 3) AH: x + y – 5 = 0. H3. Xác định toạ độ điểm M?. xB xC 9 x M 2 2 y y 1 y B C M 2 2 Ñ3. Hoạt động 2: Luyện tập xét VTTĐ của hai đường thẳng H1. Neâu caùch xeùt VTTÑ Ñ1. 2. Xeùt VTTÑ cuûa caùc caëp ñt: 10' của hai đường thẳng ? C1: Dựa vào các VTCP của 2 đt a) d1: 4x – 10y + 1 C2: Dựa vào các hệ số của 2 pt d2: x + y + 2 = 0 a) d1 caét d2 b) d1: 12x – 6y + 10 = 0 b) d1 // d2 x 5 t c) d1 d2 d2: y 3 2t c). d1: 8x + 10y – 12 = 0 x 6 5t d2: y 6 4t. Hoạt động 3: Luyện tập tính góc và khoảng cách H1. Nêu công thức tính góc Đ1. 3. Tính góc giữa 2 đt: 10' giữa 2 đường thẳng ? d1: 4x – 2y + 6 = 0 a1a2 b1b2 d2: x – 3y + 1 = 0 a12 b12 . a22 b22 cos(d1, d2) = 2 = 2 (d1, d2) = 450 H2. Nêu công thức tính ax 0 by 0 c khoảng cách từ một điểm a2 b 2 đến một đường thẳng ? Ñ2. d(M0, ) = 28 a) d(A, d) = 5 b) d(B, d) = 3 Hoạt động 4: Củng cố 5'. Nhaán maïnh : – Cách giải các dạng toán. – Cách chuyển đổi các dạng pt tham số <–> pt tổng quát phương trình đường thẳng. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Làm bài tập ôn chương II và đường thẳng.. 69. 4. Tính khoảng cách từ một điểm đến đường thẳng: a) A(3; 5); d: 4x + 3y + 1 = 0 b) B(1; –2); d: 3x – 4y – 26 =0.
<span class='text_page_counter'>(70)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết phần Hệ thức lượng trong tam giác và Phương trình đường thẳng.. Ngày soạn: 20/03/2013 Tieát daïy: 35. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Baøøi daïy: KIEÅM TRA 1 TIEÁT CHÖÔNG II – III. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về: Hệ thức lượng trong tam giác. Phương trình của đường thẳng. Vị trí tương đối của hai đường thẳng. Góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Kó naêng: Vận dụng hệ thức lượng trong tam giác để giải tam giác. Biết lập phương trình của đường thẳng. Biết xét VTTĐ của hai đường thẳng. Biết cách tính góc giữa hai đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức về hệ thức lượng trong tam giác, phương trình đường thẳng.. III. MA TRẬN ĐỀ: Nhaän bieát Thoâng hieåu TNKQ TL TNKQ TL Hệ thức lượng trong 4 2 tam giaùc 0,5 1,0 Phương trình đường 2 2 1 thaúng 0,5 0,5 2,0 Toång 3,0 2,0 1,0 2,0 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA: A. Phần trắc nghiệm: (4 điểm) Chọn câu trả lời đúng nhất. Chủ đề. Vaän duïng TNKQ TL. 4,0 2. 1,0 2,0. Caâu 1: Cho ABC coù AB = 5, AC = 8, BAC = 600. Dieän tích cuûa ABC baèng: A) 10 B) 40 3 C) 20 3 D) 10 3 Câu 2: Cho ABC có AB = 8, AC = 7, BC = 3. Độ dài trung tuyến CM bằng: A) 3 5. 52 B) 4. C). 52 2. D). 52 4. Câu 3: Cho ABC có AB = 5, AC = 8, BAC = 600. Độ dài cạnh BC bằng: A) 7 B) 89 40 3 C) 89 40 3 D) 129 Câu 4: Cho ABC với A(–1; 2), B(3; 0), C(5; 4). Khi đó số đo góc A bằng:. 70. Toång. 6,0 10,0.
<span class='text_page_counter'>(71)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. A) 300. B) 600. C) 450 D) 900 x 2 3t Câu 5: Cho đ.thẳng d có ph.trình tham số: y 1 2t . Một VTPT của d có toạ độ là: A) (–2; 3) B) (2; 3) C) (–3; 2) D) (3; 2) Câu 6: Đường thẳng đi qua 2 điểm M(2; 0), N(0; 3) có phương trình là: A) 3x + 2y – 6 = 0 B) 3x + 2y + 6 = 0 C) 3x – 2y – 6 = 0 D) 3x + 2y = 0 Câu 7: Cho hai đường thẳng d: 3x – 2y – 6 = 0 và : 3x + 2y – 4 = 0. Khi đó: A) d B) d // C) d D) d caét Câu 8: Số đo góc giữa hai đường thẳng d: x – 2y + 1 = 0 và : 3x – y – 2 = 0 bằng: A) 300 B) 450 C) 600 D) 900 B. Phần tự luận: (6 điểm) Caâu 9: Cho ABC coù AB = 2, AC = 4, BC = 2 3 . a) Tính soá ño goùc A cuûa ABC. b) Tính dieän tích cuûa ABC. Caâu 10: Trong mp Oxy, cho caùc ñieåm A(–2; 1), B(6; –3), C(8; 4). a) Viết phương trình các đường thẳng chứa cạnh BC và đường cao AH. b) Viết phương trình đường thẳng d đi qua A và song song với BC. c) Tính dieän tích cuûa ABC. V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: 1D. 2C. 3A. 4C. 5B. 6A. 7D. 8B. B. Tự luận: Caâu 9:. AB2 AC2 BC2 22 42 (2 3)2 1 2AB.AC 2.2.4 2 a) cosA = A = 60 .. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). 0. 1 1 AB.AC.sin A .2.4.sin 60 0 2 2 b) S =. (0,5 ñieåm). =2 3. (0,5 ñieåm). Caâu 10:. BC (2;7) n BC = (7; –2) a) . (0,5 ñieåm). Phöông trình BC: 7(x – 6) – 2(y + 3) = 0 7x – 2y – 48 = 0 n AH BC = (2; 7) Phöông trình AH: 2(x + 2) + 7(y – 1) = 0 2x + 7y – 3 = 0 b) Phương trình đường thẳng d // BC có dạng: 7x – 2y + c = 0. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). d ñi qua A(–2; 1) 7(–2) – 2.1 + c = 0 c = 16 Phương trình đường thẳng d: 7x – 2y + 16 = 0. (0,5 ñieåm). 64 c) BC =. 53 ; AH = d(A, BC) =. 53. (0,5 ñieåm). 1 BC.AH SABC = 2 = 32. VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: 0 – 3,4 Lớp Só soá SL %. (0,5 ñieåm). 3,5 – 4,9 SL %. 71. 5,0 – 6,4 SL %. 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> Nguyễn Đình Khương 10A3 10A5 10A7 10A10 10A11. Hình Học 10 Cơ Bản. 44 42 44 42 38. Ngày soạn: 05/04/2013 Tieát daïy: 35. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 2: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nắm được phương trình đường tròn. Nắm được phương trình tiếp tuyến của đường tròn. Kó naêng: Lập được phương trình đường tròn khi biết tâm và bán kính. Nhận dạng được phương trình đường tròn và tìm được toạ độ tâm và bán kính của nó. Lập được phương trình tiếp tuyến của đường tròn. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường tròn đã học. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu khái niệm về đường tròn. Một đường tròn được xác định bởi những yếu tố nào? Ñ. (O, R) = {M / OM = R}.. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về Phương trình đường tròn GV hướng dẫn HS tìm I. Phương trình đường tròn 15' hiểu phương trình đường coù taâm vaø baùn kính cho tròn dựa vào hình vẽ. trước Phương trình đường tròn (C) H1. Nêu điều kiện để M taâm I(a; b), baùn kính R: Ñ1. M(x; y) (C) IM = R (x – a)2 + (y – b)2 = R2 (1) (C) ? 2 2 Phương trình đường tròn (C) ( x a ) ( y b) = R taâm O(0; 0), baùn kính R: x2 + y 2 = R2 (2) H2. Ta caàn xaùc ñònh caùc Ñ2. yeáu toá naøo ? + Taâm I laø trung ñieåm cuûa AB. 72. VD: Cho hai ñieåm (A(3; –4), B(–3; 4). Viết pt đường tròn.
<span class='text_page_counter'>(73)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản AB 5 2 + Baùn kính R = 2 25 (C): x2 + y2 = 4. (C) nhận AB làm đường kính ?. Hoạt động 2: Tìm hiểu dạng khác của phương trình đường tròn Hướng dẫn HS nhận xét + Pt bậc hai đối với x, y. II. Nhaän xeùt 2 2 10' ñaëc ñieåm cuûa phöông trình + Caùc heä soá cuûa x , y baèng Phöông trình: x2 + y2 – 2ax – 2by + c = 0 (3) (3). nhau. + Không chứa số hạng tích xy. với a2 + b2 – c > 0 là pt đường troøn coù taâm I(a; b), baùn kính R H1. Kiểm tra điều kiện để Đ1. a) Khoâng, vì caùc heä soá cuûa x2, y2 pt là pt đường tròn ? khoâng baèng nhau. b) Coù, vì a2 + b2 – c > 0 c) Khoâng, vì a2 + b2 – c < 0. 2 2 = a b c . VD: Trong caùc pt sau, pt naøo là pt đường tròn? a) 2x2 + y2 – 8x + 2y – 1 = 0 b) x2 + y2 + 2x – 4y – 4 = 0 c) x2 + y2 – 2x – 6y + 20 = 0. Hoạt động 3: Tìm hiểu phương trình tiếp tuyến của đường tròn III. Phöông trình tieáp tuyeán 10' của đường tròn Cho (C) coù taâm I(a; b), M(x0; y0) (C). Phöông trình tieáp tuyeán cuûa (C) taïi M0(x0; y0): H1. Xaùc ñònh VTPT cuûa ? n IM0 Ñ1. = (x0 –a; y0 – b) (x0–a)(x–x0) + (y0–b)(y–y0)=0 Nhaän xeùt: laø tieáp tuyeán cuûa (C) d(I, ) = R VD: Vieát phöông trình tieáp tuyeán taïi ñieåm M(3; 4) thuoäc H2. Xác định tâm đường Ñ2. I(1; 2) đường tròn: troøn ? : (3–1)(x–3)+(4–2)(y–4) = (x – 1)2 + (y – 2)2 = 8 0 x+y–7=0 Hoạt động 4: Củng cố. 5'. Nhaán maïnh: – Dạng phương trình đường troøn. – Xaùc ñònh taâm, baùn kính đường tròn. – Pt tiếp tuyến đường tròn. Caâu hoûi: a) Xaùc ñònh taâm vaø baùn kính a) I(0; 1), R = đường tròn (C): x2 + y2 – 2y – 1 = 0. 73. 2.
<span class='text_page_counter'>(74)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. b) Vieát pttt cuûa (C) taïi M(1; b) x + y – 3 = 0 2). 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6 SGK.. Ngày soạn: 05/04/2013 Tieát daïy: 37. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 2: BAØI TẬP PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về: Phương trình đường tròn. Phương trình tiếp tuyến của đường tròn. Kó naêng: Lập được phương trình đường tròn khi biết tâm và bán kính. Nhận dạng được phương trình đường tròn và tìm được toạ độ tâm và bán kính của nó. Lập được phương trình tiếp tuyến của đường tròn. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Làm quen việc chuyển tư duy hình học sang tư duy đại số. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường tròn đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ.. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập xác định tâm và bán kính đường tròn H1. Neâu caùch xaùc ñònh taâm Ñ1. 1. Tìm taâm vaø baùn kính cuûa 10' và bán kính đường tròn ? C1: Ñöa veà daïng: các đường tròn: 2 2 2 (x – a) + (y – b) = R a) x2 + y2 – 2x – 2y – 2 = 0 2 2 C2: Kieåm tra ñk: a + b – c > 0 b) 16x2 +16y2+16x–8y–11 = 0 a) I(1; 1), R = 2 c) x2 + y2 – 4x + 6y – 3 = 0 b) Chia 2 veá cho 16. 1 1 ; I 2 4 ; R = 1. c) I(2; –3); R = 4 Hoạt động 2: Luyện tập viết phương trình đường tròn H1. Ta caàn xaùc ñònh caùc Ñ1. 2. Lập pt đường tròn (C) trong 15' yeáu toá naøo ? các trường hợp sau:. 74.
<span class='text_page_counter'>(75)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản a) R = IM = 52 (C): (x + 2)2 +(y – 3)2 = 52. 2 b) R = d(I, ) =. 5. 4 (C): (x + 1)2 – (y – 2)2 = 5. a) (C) coù taâm I(–2; 3) vaø ñi qua M(2; –3). b) (C) coù taâm I(–1; 2) vaø tieáp xúc vớt đt : x – 2y + 7 = 0. c) (C) có đường kính AB với A(1; 1), B(7; 5).. c) I(4; 3), R = 13 GV hướng dẫn cách viết 3. Lập pt đường tròn (C) đi (C): (x – 4)2 + (y – 32 = 13 phương trình đường tròn đi qua 3 ñieåm A(1; 2), B(5; 2), Pt đường tròn (C) có dạng: qua 3 ñieåm. C(1; –3) x2 + y2 – 2ax – 2by + c = 0 (*) Thay toạ độ các điểm A, B, C vào (*) ta được hệ pt: 1 4 2a 4b c 0 25 4 10a 4b c 0 1 9 2a 6b c 0 1 a = 3; b = 2 ; c = – 1 (C): x2 + y2 – 6x + y – 1 = 0 Hoạt động 3: Luyện tập viết phương trình tiếp tuyến của đường tròn H1. Xaùc ñònh taâm vaø baùn Ñ1. I(2; –4); R = 5 4. Cho đường tròn (C) có pt: kính ? x2 + y2 – 4x + 8y – 5 = 0 12' a) Tìm toạ độ tâm và bán kính H2. Kieåm tra A (C) ? Đ2. Toạ độ của A thoả (C) A b) Viết pttt () với (C) đi qua ñieåm A(–1; 0). (C) Pttt (): (–1–2)(x+1) + (0+4)(y–0) = 0 c) Viết pttt () với (C) vuông góc với đt d: 3x – 4y + 5 = 0. 3x – 4y + 3 = 0 H3. Xaùc ñònh daïng pt cuûa Ñ3. d : 4x + 3y + c = 0 tieáp tuyeán () ? H4. Ñieàu kieän tieáp xuùc Ñ4. d(I, ) = R với (C) ? c 29 8 12 c 5 c 21 . 1: 4x + 3y + 29 = 0 2: 4x + 3y – 21 = 0. Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh: – Caùch xaùc ñònh taâm vaø baùn kính của đường tròn. – Cách lập pt đường tròn. – Cách viết pttt của đường troøn. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:. 75.
<span class='text_page_counter'>(76)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Laøm caùc baøi taäp coøn laïi. Đọc trước bài "Phương trình đường elip".. Ngày soạn: 5/04/2013 Tieát daïy: 38. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 3: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG ELIP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Hiểu được định nghĩa, phương trình chính tắc, các yếu tố của elip. Kó naêng: Lập được phương trình chính tắc của elip. Từ pt chính tắc của elip, xác định được trục lớn, trục nhỏ, tiêu cự, tiêu điểm, các đỉnh, … Thông qua pt chính tắc của elip để tìm hiểu tính chất hình học và giải một số bài toán cơ baûn veà elip. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Tấm bìa cứng, 2 đinh ghim, sợi dây. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5') H. Viết các dạng phương trình đường tròn? Nêu phương trình tiếp tuyến của đường tròn tại một điểm thuộc đường tròn ? Ñ.. 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên. Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu đường elip Cho HS quan saùt: HS quan saùt vaø cho nhaän xeùt. I. Định nghĩa đường elip 10' – Mặt nước trong cốc nước Cho 2 ñieåm coá ñònh F1, F2 vaø một độ dài không đổi 2a lớn caàm nghieâng. hôn F1F2. – Bóng của một đường tròn M (E) F1M + F2M = 2a treân moät maët phaúng. F1, F2: caùc tieâu ñieåm H1. Caùc hình treân coù phaûi laø Ñ1. Khoâng. F1F2 = 2c: tiêu cự. đường tròn không ? Cho HS thực hiện thao tác vẽ đường elip trên tấm bìa.. 76.
<span class='text_page_counter'>(77)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. Hoạt động 2: Tìm hiểu phương trình chính tắc của elip GV giới thiệu phương trình II. Phöông trình chính taéc 15' chính taéc cuûa elip. cuûa elip x 2 y2 1 a 2 b2 (b2 = a2 – c2) H1. Xác định toạ độ các Đ1. B1(0; –b); B2(0; b) ñieåm B1, B2 ? H2. Tính B2F1, B2F2 ? H3. Tính B2F1 + B2F2 ?. 15'. GV hướng dẫn HS nhận xeùt.. H1. Cho M(x; y) (E). Caùc ñieåm M1(–x; y), M2(x; –y), M3(–x; –y) coù thuoäc (E) khoâng ? H2. Tìm toạ độ các giao điểm của (E) cới các trục toạ độ ?. H3. So saùnh a vaø b ?. 2 2 Ñ2. B2F1 = B2F2 = b c Ñ3. B2F1 + B2F2 = 2a 2 2 2 b c = 2a b2 = a2 – c2. III. Hình daïng cuûa elip x 2 y2 1 2 2 a b Cho (E): (*) a) (E) có các trục đối xứng là Ox, Oy và có tâm đối xứng là O. Đ1. Có, vì toạ độ đều thoả mãn b) Caùc ñænh A1(–a; 0), A2(a; 0) (*). B1(0; –b), B2(0; b) A1A2 = 2a : trục lớn Ñ2. B1B2 = 2b : truïc nhoû y = 0 x = a (E) caét Ox taïi 2 ñieåm A1(–a; 0), A2(a; 0) x = 0 y = b (E) caét Oy taïi 2 ñieåm B1(0; –b), B2(0; b) Ñ3. a > b.. H4. Từ ptct của (E), chỉ ra Đ4. a = 9, b = 1 c = 8 a2, b2 ? a = 3, b = 1, c = 2 2 Độ dài trục lớn: 2a = 6 Độ dài trục nhỏ: 2b = 2 2. 2. 2. Tiêu cự: 2c = 4 2 Toạ độ các tiêu điểm: F1,2(2 2 ; 0) Toạ độ các đỉnh: A1;2(3; 0),. 77. x2 y2 1 1 VD: Cho (E): 9 . Tìm độ dài các trục, tiêu cự, toạ độ các tiêu điểm, toạ độ caùc ñænh cuûa (E)..
<span class='text_page_counter'>(78)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản B1,2(0; 1) Hoạt động 3: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh: – Các hình có dạng đường elip. – Phöông trình chính taéc cuûa elip. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Đọc tiếp bài "Phương trình đường elip". Tìm thêm các hình có dạng đường elip. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 3: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG ELIP (tt). Ngày soạn: 10/04/2013 Tieát daïy: 38. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Hiểu được định nghĩa, phương trình chính tắc, các yếu tố của elip. Kó naêng: Lập được phương trình chính tắc của elip. Từ pt chính tắc của elip, xác định được trục lớn, trục nhỏ, tiêu cự, tiêu điểm, các đỉnh, … Thông qua pt chính tắc của elip để tìm hiểu tính chất hình học và giải một số bài toán cơ baûn veà elip. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Dụng cụ vẽ hình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Neâu phöông trình chính taéc cuûa elip ? x2 2 Ñ. a. . y2 b2. 1. (b2 = a2 – c2). 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu hình dạng của elip GV hướng dẫn HS nhận III. Hình daïng cuûa elip xeùt. x 2 y2 1 20' 2 2 a b Cho (E): (*) a) (E) có các trục đối xứng là H1. Cho M(x; y) (E). Caùc Ox, Oy và có tâm đối xứng là ñieåm M1(–x; y), M2(x; –y), O. M3(–x; –y) có thuộc (E) Đ1. Có, vì toạ độ đều thoả mãn. 78.
<span class='text_page_counter'>(79)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. b) Caùc ñænh A1(–a; 0), A2(a; 0) B1(0; –b), B2(0; b) A1A2 = 2a : trục lớn H2. Tìm toạ độ các giao Đ2. điểm của (E) cới các trục y = 0 x = a (E) cắt Ox tại B1B2 = 2b : trục nhỏ 2 ñieåm A1(–a; 0), A2(a; 0) toạ độ ? x = 0 y = b (E) caét Oy taïi 2 ñieåm B1(0; –b), B2(0; b) khoâng ?. (*).. H3. So saùnh a vaø b ?. Ñ3. a > b.. 2 2 2 H4. Từ ptct của (E), chỉ ra Đ4. a = 9, b = 1 c = 8 a2, b2 ? a = 3, b = 1, c = 2 2 Độ dài trục lớn: 2a = 6 Độ dài trục nhỏ: 2b = 2. Tiêu cự: 2c = 4 2 Toạ độ các tiêu điểm:. x2 y2 1 1 VD: Cho (E): 9 . Tìm độ dài các trục, tiêu cự, toạ độ các tiêu điểm, toạ độ caùc ñænh cuûa (E).. F1,2(2 2 ; 0) Toạ độ các đỉnh: A1;2(3; 0), B1,2(0; 1) Hoạt động 2: Tìm hiểu mối liên hệ giữa đường tròn và đường elip GV hướng dẫn HS nhận IV. Liên hệ giữa đường tròn xeùt. và đường elip 10' a) Từ b2 = a2 – c2 c càng nhoû thì b caøng gaàn baèng a (E) coù daïng gaàn nhö ñtroøn. b) Cho đường tròn (C): x2 + y2 = a2 Xét phép biến đổi: M(x; y) M(x; y) M(x; y) (C) x2 + y2 = a2 x ' x a2 b y' y' y 2 2 2 a (0 < b < a) x + b =a với: x '2. 2 a. . y '2 b2. 1. x '2. M (E). Hoạt động 3: Củng cố Nhaán maïnh: Chuù yù: – Caùc yeáu toá cuûa (E). 10' – Mối liên hệ giữa đường + a, b, > 0. + Toạ độ đỉnh và tiêu điểm. troøn vaø elip. Caâu hoûi: Xaùc ñònh caùc yeáu toá cuûa (E):. 79. y '2. 1 2 2 a b Khi đó, laø (E) Ta noùi (C) co thaønh (E). .
<span class='text_page_counter'>(80)</span> Nguyễn Đình Khương x 2 y2 1 2 a) 6 x 2 y2 1 b) 18 8. Hình Học 10 Cơ Bản. a) a =. 6;b=. 2;c=2. b) a = 3 2 ; b = 2 2 ; c = 10. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 1, 2, 3, 4, 5 SGK. Đọc bài đọc thêm "Ba đường cônic và quỹ đạo của tàu vũ trụ". Ngày soạn: 15/04/2013 Tieát daïy: 39. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Bàøi 3: BAØI TẬP PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG ELIP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Hiểu được định nghĩa, phương trình chính tắc, các yếu tố của elip. Kó naêng: Lập được phương trình chính tắc của elip. Từ pt chính tắc của elip, xác định được trục lớn, trục nhỏ, tiêu cự, tiêu điểm, các đỉnh, … Thông qua pt chính tắc của elip để tìm hiểu tính chất hình học và giải một số bài toán cơ baûn veà elip. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về đường elip. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập xác định các yếu tố của elip H1. Xaùc ñònh a, b, c ? Ñ1. 1. Xác định độ dài các trục, 10' a) a = 5, b = 3, c = 4 tiêu cự, toạ độ các tiêu điểm, 2 2 toạ độ các đỉnh của (E): x y 1 x 2 y2 1 1 1 9 a) 25 9 b) 4x2 + 9y2 = 1 4 1 1 5 a= 2,b= 3,c= 6. 80. b) 4x2 + 9y2 = 1 c) 4x2 + 9y2 = 36.
<span class='text_page_counter'>(81)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản x 2 y2 1 4 c) 4x2 + 9y2 = 36 9. a = 3, b = 2, c = 5 Hoạt động 2: Luyện tập lập phương trình chính tắc của elip H1. Neâu yeáu toá caàn xaùc Ñ1. a, b. 2. Laäp phöông trình chính taéc 20' ñònh ? a) a = 4, b = 3 của (E) trong các trường hợp 2 2 sau: x y 1 a) Độ dài trục lớn là 8, độ dài (E): 16 9 truïc nhoû laø 6. b) a = 5, b = 4 b) Độ dài trục lớn là 10, tiêu x 2 y2 cự là 6. 1 (E): 25 16 c) (E) ñi qua caùc ñieåm M(0; 3) 9 12 1 3; 2 5 . c) M(0; 3) (E) b vaø N 12 d) (E) coù 1 tieâu ñieåm laø F 1( 3; 5 (E) 3 ; 0) vaø ñi qua ñieåm M N 9. 2. . 144. 25b a a = 5, b = 3. 2. 1. 3 1; 2 .. x 2 y2 1 (E): 25 9 d) F1( 3 ; 0) c = 3 3 1; M 2 (E) 1 3 1 2 4 b2 a a = 2, b= 1 x 2 y2 1 1 (E): 4 Hoạt động 3: Luyện tập giải toán liên quan đến elip GV hướng dẫn HS chứng 3. Cho 2 đường tròn C1(F1; R1) 10' minh. vaø C2(F2; R2). (C1) naèm trong (C2) và F1 F2. Đường tròn (C) thay đổi luôn tiếp xúc ngoài với (C1) và tiếp xúc trong với (C2). Hãy chứng tỏ rằng tâm M của (C) di động treân moät elip. Ñ1. MF 1 = R1 + R H1. Tính MF1, MF2 ?. MF2 = R2 – R. H2. Tính MF1 + MF2 ?. Ñ2. MF1 + MF2 = R1 + R2. 81.
<span class='text_page_counter'>(82)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản M thuoäc (E) coù 2 tieâu ñieåm laø F1, F2 và trục lớn 2a = R1 + R2 Hoạt động 4: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh: – Caùch xaùc ñònh caùc yeáu toá cuûa (E). – Caùch laäp pt chính taéc cuûa (E). 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi taäp oân chöông III.. Ngày soạn: 20/04/2013 Tieát daïy: 40. Chương III: PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG III. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Ôn tập toàn bộ kiến thức chương III. Kó naêng: Vận dụng kiến thức đã học để giải toán. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức chương III. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập giải toán về đường thẳng 1. Cho hình chữ nhật ABCD. Bieát caùc ñænh A(5; 1), C(0; 6) 20' vaø phöông trình CD: x + 2y – H1. Nhaän xeùt veà caùc ñt AB, 12 = 0. Tìm phöông trình caùc Ñ1. BC, AD ? đường thẳng chứa các cạnh AB chứa A và AB // CD coøn laïi. AB: x + 2y – 7 = 0 BC chứa C và BC CD BC: 2x – y + 6 = 0 AD chứa A và AD CD AD: 2x – y – 9 = 0. 82.
<span class='text_page_counter'>(83)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. GV hướng dẫn cách xác ñònh ñieåm A. H2. Xaùc ñònh VTCP cuûa ? Ñ2. u = (1; 1). 2. Cho đường thẳng : x – y + 2 = 0 vaø ñieåm A(2; 0). a) Tìm điểm A đối xứng của O qua . b) Tìm ñieåm M sao cho độ dài đường gấp khúc OMA ngaén nhaát.. OH u Ñ3. H A(–2; 2) H4. Khi naøo OMA ngaén Ñ4. M laø giao ñieåm cuûa AA với . M(–2; 0) 3. Lập phương trình hai đường nhaát ? phân giác của các góc tạo bởi Ñ5. M d(M,d 1) = d(M,d2) hai đường thẳng: H5. Nêu tính chất đường 3 x 4 y 12 12 x 5 y 7 d1: 3x – 4y + 12 = 0 phaân giaùc ? 5 13 d2: 12x + 5y – 7 = 0 Hoạt động 2: Luyện tập giải toán về đường tròn H1. Neâu caùch xaùc ñònh G, H Ñ1. 4. Cho 3 ñieåm A(4; 3), B(2; 7), C(–3; –8). OA OB OC OG 10' a) Tìm toạ độ trọng tâm G và 3 G: trực tâm H của ABC. 1 b) Viết phương trình đường xG 3 ( x A x B xC ) 1 tròn ngoại tiếp ABC. y 1 ( y y y ) 2 G A B C 3 3 AH .BC 0 BH . AC 0 H: GV hướng dẫn HS cách x 3y 13 x 13 viết phương trình đường tròn 7 x 11y 91 y 0 ñi qua 3 ñieåm. H2. Neâu tính chaát taâm ñtroøn IA IB a 5 ngoại tiếp tam giác ? Ñ2. IA IC b 1 H3. Neâu ñieàu kieän xaùc ñònh ñieåm H ?. R = IA = 85 (C): (x + 5)2 + (y – 1)2 = 85 C2: (C): x2 + y2 – 2ax – 2by + c = 0 Thay lần lượt toạ độ 3 điểm A, B, C vào pt (C), ta được hệ pt: 8a 6b c 25 4a 14b c 53 6a 16b c 73 a 5 b 1 c 59 Hoạt động 3: Luyện tập giải toán về đường elip. 83.
<span class='text_page_counter'>(84)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. H1. Nêu công thức xác định Đ1. a = 4, b = 3, c = 7 10' caùc yeáu toá cuûa (E) ? 2a = 8, 2b = 6, 2c = 2 7 Tieâu ñieåm:F1(– 7 ;0), F2( 7 ;0) Ñænh: A1(–4; 0), A2(4; 0), B1(0; –3), B2(0; 3) Hoạt động 4: Củng cố 3'. x 2 y2 1 5. Cho (E): 16 9 . Tìm caùc yeáu toá cuûa (E).. Nhaán maïnh caùch giaûi caùc dạng toán. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi taäp cuoái naêm.. Ngày soạn: 25/04/2013 Tieát daïy: 41. Baøøi daïy: OÂN TAÄP CUOÁI NAÊM. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Ôn tập theo từng chủ đề: Vectơ – Toạ độ. Hệ thức lượng trong tam giác. Giải tam giác. Phương trình đường thẳng. Khoảng cách từ một điểm đến đường thẳng, góc giữa hai đường thẳng. Phương trình đường tròn. Phöông trình elip. Kĩ năng: Củng cố các kĩ năng giải toán về: Vectơ – Toạ độ. Hệ thức lượng trong tam giác. Giải tam giác. Các bài toán về đường thẳng, đường tròn, đường elip. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức hình học lớp 10 đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL. 7'. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Cuûng coá vectơ – toạ độ H1. Nêu điều kiện để Đ1. MA MB MA.MB 0 1. Cho caùc ñieåm A(2; 3), B(9; AMB vuoâng taïi M ? y 0 4), M(5; y), P(x; 2). y 7 a) Tìm y để AMB vuông tại . 84.
<span class='text_page_counter'>(85)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản M. b) Tìm x để A, P, B thẳng haøng.. AB, AP. H2. Nêu điều kiện để A, P, Đ2. cuøng phöông B thaúng haøng ? x = –5 Hoạt động 2: Củng cố hệ thức lượng trong tam giác 2. Cho ABC đều cạnh bằng a) 6 cm. Moät ñieåm M treân caïnh 2 2 2 13' AM = AB + BM – BC sao cho BM = 2 cm. 2AB.BM.cosB a) Tính độ dài đoạn thẳng AM = 28. AB2 AM2 BM2 2AB.AM. Cho HS nêu lần lượt các cos BAM = công thức tính. 5 7 = 14 b). AM 2R sin B. R=. 2 21 3. vaø tính cos BAM . b) Tính bán kính đường tròn ngoại tiếp ABM. c) Tính độ dài trung tuyến vẽ từ C của ACM. d) Tính dieän tích ABM.. 2(CA 2 CM2 ) AM2 4. c) CN2 = = 19. 1 2 BA.BM.sinB =. d) S = 3 3 Hoạt động 3: Củng cố đường thẳng, đường tròn, đường elip 5 H1. Xác định toạ độ các 3. Cho ABC cới trực tâm H. ;2 Ñ1. A = AB AH A 2 ñieåm A, B, H ? Bieát phöông trình caùc ñt: 20' B = AB BH B(3; 0) AB: 4x + y – 12 = 0, 11 5 BH: 5x – 4y – 15 = 0, ; 3 6 AH: 2x + 2y – 9 = 0 H = BH AH H Viết pt các đt chứa các cạnh H2. Neâu caùch xaùc ñònh caùc Ñ2. AC BH còn lại và đường cao thứ ba. ñt AC, BC, CH ? A AC AC: 4x+5y–20=0 BC AH B BC . BC:x – y – 3 = 0. CH AB H CH . CH:3x–12y–1=0. GV hướng dẫn HS phân tích caùc giaû thieát. I H3. Tâm I(a; b) của đường Đ3. d(I,d1 ) d(I,d2 ) R troøn coù tính chaát gì ? a 2; b 2; R 2 2. 4. Lập pt đường tròn có tâm naèm treân ñt : 4x + 3y – 2 = 0 và tiếp xúc với 2 đường thẳng: d1: x + y + 4 = 0 d2: 7x – y + 4 = 0. . H4. Nhắc lại các công thức xaùc ñònh caùc yeáu toá cuûa (E) H5. Vieát phöông trình ñt ñi qua F2(8; 0) vaø // Oy ?. a 4; b 6; R 3 2 Ñ4. a = 10, b = 6 , c = 8. Ñ5. : x = 8. 85. x2 y2 1 100 36 .. 5. Cho (E): a) Xác định toạ độ các tiêu ñieåm, caùc ñænh cuûa (E). b) Qua tieâu ñieåm beân phaûi cuûa (E) dựng đt song song với Oy.
<span class='text_page_counter'>(86)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản vaø caét (E) taïi 2 ñieåm M, N. Tính MN. Hoạt động 4: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh caùc noäi dung đã học.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Chuaån bò kieåm tra Hoïc kì 2.. Ngày soạn: 30/04/2013 Tieát daïy: 42. Chöông : Baøøi daïy: KIEÅM TRA HOÏC KÌ II. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Kiểm tra các kiến thức đã học trong học kì 2: Hệ thức lượng trong tam giác. Giải tam giác. Phương trình đường thẳng. Khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. Góc giữa hai đường thẳng. Phương trình đường tròn. Phương trình đường elip. Kĩ năng: Thành thạo cách giải các dạng toán: Giaûi tam giaùc. Viết phương trình đường thẳng. Tính khoảng cách. Tính góc. Viết phương trình đường tròn. Xaùc ñònh caùc yeáu toá cuûa elip. Thái độ: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. Luyện tư duy linh hoạt sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức đã học trong học kì 2.. III. MA TRẬN ĐỀ: Chủ đề Hệ thức lượng trong tam giaùc Phương trình đường thaúng Phương trình đường troøn Phương trình đường. Nhaän bieát TNKQ TL 2 0,25 2 0,25 1 0,25 1. 86. Thoâng hieåu TNKQ TL. Vaän duïng TNKQ TL. Toång 0,5. 1. 1,5. 1,0 1. 1,0. 1,25 0,25.
<span class='text_page_counter'>(87)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. elip. 0,25 Toång 1,5 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA:. 1,0. 1,0. 3,5. A. Phaàn traéc nghieäm: 011: Bán kính của đường tròn ngoại tiếp tam giác với ba cạnh là a = 6, b = 8, c = 10 bằng: B. 4 2. A. 5. C. 5 2. D. 6. 012: Diện tích của tam giác với ba cạnh là a = 6, b = 8, c = 10 bằng: B. 20 2. A. 24. C. 48. D. 30. 013: Một vectơ pháp tuyến của đường thẳng đi qua 2 điểm A(2; 0) và B(0; 3) là: A. n = (3; 2) B. n = (2; 3) C. n = (2; –3) D. n = (3; –2) 014: Hệ số góc của đường thẳng đi qua 2 điểm A(2; 0) và B(0; 3) là: 3 3 2 A. 2 B. 2 C. 3. D.. . 2 3. 015: Bán kính của đường tròn có phương trình: x2 + y2 – 10x – 2y – 12 = 0 bằng: A. 6. C. 12. B. 36. D. 116. x2 y2 1 016: Độ dài trục lớn của elip: 25 16 baèng: A. 10 B. 8 C. 50 D. 16 B. Phần tự luận: Bài 4: Trong mặt phẳng Oxy, cho ABC với A(3; 4), B(1; 3), C(5; 0). a) Viết phương trình tổng quát đường thẳng BC. b) Viết phương trình đường tròn có tâm A và tiếp xúc với đường thẳng BC. V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: B. Tự luận: Baøi 4: (2 ñieåm) a) BC (4; 3) n (3; 4). Tất cả đều có đáp án là A.. Phöông trình BC: 3(x – 1) + 4(y – 3) = 0 3x + 4y – 15 = 0 3.3 4.4 15 33 42 b) Baùn kính R = d(A, BC) = =2 2 Phương trình đường tròn: (x – 3) + (y – 4)2 = 4. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: Lớp. Só soá. 10A3 10A5 10A7 10A10 10A11. 44 42 44 42 38. 0 – 3,4 SL %. 3,5 – 4,9 SL %. 87. 5,0 – 6,4 SL %. 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %.
<span class='text_page_counter'>(88)</span> Nguyễn Đình Khương. Hình Học 10 Cơ Bản. 88.
<span class='text_page_counter'>(89)</span>