Bai 25

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bài: 25-Tieát: 40 Tuần: 22. KHAÙNG CHIEÁN LAN ROÄNG RA TOAØN QUỐC ( 1873 – 1884 ). 1/ MUÏC TIEÂU: 1.1/ Kiến thức: giúp hs - Tình hình Việt Nam trước khi thực dân Pháp xâm lược Bắc kì ( 1867 – 1873 ). - Quá trình thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần nhất ( 1873 ). - Cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc kì ( 1873 – 1874 ). - Nội dung chủ yếu của hiệp ước và thương ước 1874, đây là hiệp ước thứ hai của nhà Nguyễn kí với thực dân Pháp từng bước đầu hàng thực dân Pháp. 1.2/ Kó naêng: giuùp hs - Biết sử dụng bản đồ để tường thuật sự kiện lịch sử, biết phân tích và khái quát một số vấn đề lịch sử điển hình. 1.3/ Thái độ: - Giáo dục hs biết trân trọng và tôn kính những vị anh hùng dân tộc. - Luôn căm ghét bọn thực dân xâm lược và hành động nhu nhược của triều đình Huế. - Có những nhận xét đúng đắng về trách nhiệm của triều đình Huế khi bàn về nguyên nhân mất nước. 2/ TRỌNG TÂM: - Tình hình Việt Nam trước khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì. - Qúa trình thực dân pHáp đánh chiếm Bắc kì lần thứ Nhất 1873. 3/ CHUAÅN BÒ: 3.1/ Giaùo vieân: - Bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỉ XIX. - Bản đồ thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần nhất. - Bản đồ chiến sự Hà Nội năm 1873. Caàu Giaáy nôi Gac ni eâ bò gieát Hoàng Diệu ( 1829-1882) Vua Tự Đức _ Hiệp ước 1874, (nguyên văn) 3.2/ Học sinh: vỡ ghi, SGK, SBT. 4/ TIEÁN TRÌNH: 4.1/ Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số hs 4.2/ Kieåm tra miệng: ? Dùng bản đồ, em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta ở Nam kì từ 1858 đến 1875 ? ( 7đ ).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * Đáp án: Taïi Gia Ñònh vaø 3 tænh mieàn Ñoâng nam kì: - Phong trào kháng chiến ngày càng sôi nổi, điển hình là khởi nghĩa của Nguyễn Trung Trực ơng đã đốt cháy tàu Hi Vọng của Pháp trên sơng Vàm Cỏ Đơng( 10-12-1861) ( 1đ ) - Khởi nghĩa của Trương Định ở Gị Cơng làm cho quân Pháp khốn đốn và gây cho chúng nhiều thiệt hại. quần chúng tôn ông là Bình Tây Đại Nguyên Soái. ( 1đ ) - Năm 1862 gần như khởi nghĩa toàn miền. ( 1đ ) Phong traøo khaùng chieán cuûa nhaân daân 6 tænh nam kì: - Phong trào đấu tranh chống Pháp diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú: + Bất hợp tác với giặc, một bộ phận kiên quyết đấu tranh vũ trang, nhiều trung tâm kháng chiến ra đời: Đồng Tháp Mười, Tây Ninh( 2ñ ) + Một bộ phận dùng văn thơ lên án thực dân Pháp và tay sai, cổ vũ lòng yêu nước: Phan Văn Trị, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Thông..( 2ñ ) - Phong trào diễn ra liên tiếp đến năm 1875. ( 1đ ) ? Em hãy cho biết chủ đề bài học hôm nay là gì?nội dung chủ yếu? ( 2ñ ) Hs: kháng chiến lan rộng ra tồn quốc. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc kì. * Gv nhaän xeùt vaø cho ñieåm 4.3/ Giảng bài mới. Hoạt động của giáo viên và học sinh Noäi dung baøi hoïc  * Họat động 1 : Giới thiệu bài Sau khi thực dân Pháp chiếm được lục tỉnh Nam kì 1867, phong traøo khaùng chieán cuûa nhaân daân Nam kì tiếp tục lên mạnh và tình nước Pháp có nhiều khó khăn. Pháp tìm đủ mọi cách đối phó với phong trào kháng chiến ở Nam kì. Đến năm 1873, tình hình Nam kì ổn định hơn. Pháp tiến hành xâm lược Bắc kì lần nhất buộc triều đình Huế đầu hàng. Cuộc kháng cieán cuûa nhaân daân Baéc kì dieãn ra nhö theá naøo ? noäi dung baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta thaáy roõ hôn. * Họat động 2 : cá nhân. I/ Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc (Mục tiêu cần đạt: biết được tình hình Việt Nam trước kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến khi Pháp đánh chiếm Bắc kì) ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng &Gọi hs đọc mục 1/119. Baéc kì. 1/ Tình hình Việt Nam trước khi ? Tại sao thực dân Pháp đánh chiếm 3 tỉnh miền Tây nam kì 1867, nhưng mãi tới 1873 chúng mới Pháp đánh chiếm Bắc kì. đánh bắc kì ? &Hs dựa vào sgk trình bày. Gv keát luaän: do quaù trình khaùng chieán cuûa mieàn nam phát triển rộng khắp đã ngăn chăn quá trình xâm lược của chúng. ? Em hãy trình bày tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc kì ? Hs trình baøy theo noäi dung sgk..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm.. - Phong traøo khaùng chieán cuûa nhaân daân phaùt trieån khaép nôi.. ? Thực dân Pháp đã làm gì để ổn định tình hình Nam kì ? &Hs trình bày theo phần chữ nhỏ sgk/119. - Thực dân Pháp đã thiết lập bộ Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm. maùy thoáng trò vaø boùc loät veà kinh teá ở nơi đây với mục đích là dùng miền Nam làm bàn đạp đánh chiếm Campuchia vaø 3 tænh mieàn Taây nam kì. ? Trước tình hình đó, Triều đình Nguyễn có những chính sách đối phó như thế nào ? Hs trình baøy theo sgk, * Thái độ của triều đình Nguyễn: Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm. vẫn thi hành chính sách đối nội, đối Triều đình Nguyễn tiếp tục thi hành chính sách đối ngoại lỗi thời. nội, đối ngoại lỗi thời.( dẫn chứng phần chữ nhỏ sgk/120.) Gv: với những chính sách đối nội, đối ngoại phản động và nhu nhược của nhà Nguyễn, thực lực quốc gia suy kiệt đã thúc đẩy nhanh chóng quá trình xâm lược của thực dân Pháp. 2/ Thực dân Pháp đánh chiếm * Hoạt động 3: cá nhân. (Mục tiêu cần đạt: biết được âm mưu, diễn biến cuộc Baéc kì laàn nhaát 1873. tấn công đánh chiếm Bắc kì lần thứ nhất của thực dân Pháp ) &Gọi hs đọc mục 2/120 Gv : dùng bản đồ hành chính Việt Nam lượt thuật quaù trình Phaùp xaâm chieám Baéc kì laàn nhaát 1873. Gv : Thực dân Pháp muốn nhảy vào vùng Vân Nam Trung Quốc bằng con đường sông Mê Công nhưng khoâng thaønh ( vì soâng coù nhieàu thaùc gheành ) * Âm mưu của Pháp đánh chiếm Bắc ? Thực dân Pháp thực hiện âm mưu đánh chiếm kì: Baéc như thế naøo ? &Hs : trình baøy theo sgk. Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm. Gv : Nhaø Nguyeãn yeâu caàu Phaùp ñem taøu chieán ra + Lợi dụng việc triều đình Pháp đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “ vuøng vònh Haï Long deïp boïn cöoùp bieån. hải phỉ”, cho tên lái buôn Đuy-puy - Pháp lấy cớ giải quyết vụ Đuy- puy quấy phá vào gây rối ở Hà Nội. ở Hà Nội đã đem quân ra Bắc. + Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc. ? Qúa trình đánh chiếm Bắc kì diễn ra như thế nào? * Dieãn bieán:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Kết quả? &Hs : trình baøy theo sgk. Gv : - Ngày 22/12/1872, Đuy- puy đến Hà Nội, nhân dân không hợp tác với chúng nhưng nhờ một số Hoa thương chỉ đường cho chúng đến được Vân Nam Trung Quoác. Khi veà, Ñuy- puy caøng hung haõn hôn vaø hạch sách ta: đòi đóng quân trên bờ sông Hồng, đòi cấp muối , than để đưa chúng lên Vân Nam, xé bố cáo của Nguyễn Tri Phương, cho quân lính lên bờ bắt bớ quan, quân, dân thường xuống thuyền…khước từ sự thương thuyết của Nguyễn Tri Phương. Giữa luùc quan heä hai beân caêng thaúng, Gaùc Ni eâ ñem quaân ra Bắc( bề ngoài là để dẹp bọn Đuy- puy, nhưng thực chất là đem quân xâm lược Bắc kì.) Gv : dùng lược đồ trình bày diễn biến cho hs nắm. ( sgk/120) ? Sau khi chiếm được thành Hà Nội, tình hình chiến sự ở Hà Nội diễn ra như thế nào ? Hs: chưa đầy một tháng thực dân Pháp chiếm được Haûi Döông, Phuû Lí, Nam Ñònh, Höng Yeân, Ninh Bình. ? Vì sao quaân trieàu ñình ñoâng nhöng vaãn khoâng đánh nổi quân Pháp với số lượng ít ? Hs: vì không chủ động tiến công, trang bị vũ khí lạc haäu. Gv : keát luaän choát noäi dung chính muïc 2. * Hoạt động 4 : cá nhân. (Mục tiêu cần đạt: trình bày được cuộc kháng chiến của quân dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc kì trước cuộc tấn công của thực dân Pháp) &Gọi hs đọc mục 3/120 ? Em haõy trình baøy phong traøo khaùng chieán cuûa nhaân daân Haø Noäi 1873 ? &Hs trình baøy theo noäi dunh sgk. Gv dùng lược đồ trình bày cho hs nắm. Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm.. - Saùng 20/11/1873, Phaùp noå suùng đánh Hà Nội. - Tröa 20/11/1873, thaønh Haø Noäi thaát thuû. - Thừa thắng Pháp đánh chiếm Hải Döông, Höng Yeân, Ninh Binh, Phuû Lí vaø Nam Ñònh trong voøng chöa đầy một tháng.. 3/ Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc kì ( 18731874).. a- Taïi Haø Noäi:. - Khi Pháp kéo vào Hà Nội, nhân dân ta anh dũng chống Pháp như trận chiến ở Ô Thanh Hà( Quan Chưởng). - Tại các tỉnh đồng bằng, ở đâu Pháp cũng vấp phải sức kháng cự của nhân dân ta. Các căn cứ kháng chiến được hình thành ở Thái Bình, Nam Định...

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Trong thời kì này, quân dân Hà Nội đã lập nên những chiến thắng điển hình nào ? em biết gì về chiến thắng đó ? Hs: đó là chiến thắng trận Cầu Giấy. - Ngày 21/12/1873, quân Pháp bị thất Gv keát luaän vaø chốt ý chính cho hs nắm. bại ở Cầu Giấy, Gíac-ni-ê bị giết Gv: giaûi thích veà traän Caàu Giaáy cho naém. cuøng nhieàu só quan binh lính Phaùp. - Khi phát hiện lực lượng của địch ở Hà Nội tương đối yếu, ta khép chặt vòng vây và lập nên chiến thaéng Caàu Giaáy laàn 1( 21/12/1873 ), trong chieán thắng này có sự kết hợp giữa lực lượng Hoàng Tá Viêm và Lưu Vĩnh Phúc ( quân cờ đen ) - Saùng 22/12/1873, Löu Vónh Phuùc keùo quaân vaøo b- Taïi caùc tænh Baéc kì: quaân daân ta thành Hà Nội, Giácniê đang ở trong triều đình Huế đột kích đã làm tiêu hao sinh lực thương thuyết đã bỏ họp và thúc quân ra phủ Hoài địch, điển hình là phong trào của Đức( Sơn Tây ) để nghênh chiến, nhưng đến cầu cha con Nguyễn Mậu Kiến ( Thái Giấy thì bị quân ta phục kích tiêu diệt. Quân Pháp ở Bình ) và Phạm Văn Nghị ( Nam HN rất lo sợ chúng sẵn sàng bỏ thành để rút lui, lúc Định ). đo LVP đã chuẩn bị hàng trăm chiếc thang leo vào thành diệt quân Pháp nhưng Tự Đức không cho và buộc họ phải lui quân để tiếp tục đàm phán. ? Em có nhận xét gì về việc làm của Tự Đức ? Hs trình baøy nhaän xeùt: laø oâng vua heøn nhaùt nhu nhược… ? Với chiến thắng Cầu Giấy có ý nghĩa như thế nào đối với quân ta ? Hs: đã cổ vũ tinh thần chiến đấu và nhân dân hăng hái nổi lên đánh giặc. ? Sau chiến thắng Cầu Giấy, thái độ của triều đình c- Kết quả: Triều đình Nguyễn đã Hueá nhö theá naøo ? nhu nhược vì tư lợi cá nhân giai cấp Hs trình bày theo sgk : đã kí điều ước Giáp Tuất đã kí với Pháp hiệp ước Giáp Tuất ( ( 15/3/1874 ) thể hiện sự nhu nhược hèn yếu của 15/3/1874 ) thừ nhận 6 tỉnh nam kì là thuộc Pháp, đặc cơ sở kinh tế, triều đình phong kiến thoái nát bảo thủ. ? Em hãy cho biết nội dung của điều ước Giáp Tuất? chính trị, quân sự cho Pháp ở Bắc kì. &Hs trình baøy theo sgk. Gv kết luận: Điều ước này buộc Pháp phải trả lại HN nhưng chúng đã đặt cơ sở chính trị, kinh tế, quân sự ở Bắc kì, HN có “nhượng địa” với 1000 quân thường trú. 4.4/Câu hỏi và bài tập củng cố: Gv: Duøng baûng phuï ghi saün baøi taäp goïi hs leân cuûng coá: 1/ Pháp đã lấy cớ gì đem quân ra xâm lược Bắc kì ? a- Giải quyết vụ Đuy-puy đang gây rối ở Hà Nội..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> b- Nhà Nguyễn yêu cầu Pháp đem quân ra vịnh Hạ Long để dẹp cướp biển ở nơi này. c- Triều đình Nguyễn nhờ nhà Thanh sang giúp đánh Pháp. 2/ Nguyễn Tri Phương sau khi bị Pháp bắt, ông đã có thái độ như thế nào ? a- Nhanh chóng đầu hàng Pháp. b- Boû troán veà Hueá. c- Nhịn ăn và khướt từ mọi thủ đoạn dụ dỗ của kẻ thù. 3/ Trận Cầu Giấy diễn ra vào thời gian nào ? a- 21/11/1873. b- 21/12/1873 c- 21/12/1874. * Đáp án đúng: 1a, 2c, 3a GV toång keát toøan baøi 4.5/ Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:  Veà nhaø : - học thuộc bài, xem lại nội dung sgk và trả lời câu hỏi cuối mục I/121 - Hoøan thaønh caùc baøi taäp SBT  Bài mới : - Đọc và trả lời các câu hỏi gợi ý phần II/121 ? Qúa trình thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần thứ hai diễn ra như thế nào? ? Nhân dân Bắc kì đã phối hợp với quân đội triều đình để kháng chiến chống Pháp như thế nào? ? Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế và sau khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu Giấy năm 1883? ? Thái độ nhân dân ta như thế nào khi triều đình Huế kí các hiệp ước đầu hàng Pháp? 5/ RUÙT KINH NGHIEÄM: * Noäi dung : ……………………………………………………………………………………………………………………………….............. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… * Phöông phaùp: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ................................................................................................................................................ * Thieát bò : …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....

<span class='text_page_counter'>(7)</span>