Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
KHOA DU LỊCH
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
DU LỊCH SINH THÁI
*
GIẢNG VIÊN:
SINH VIÊN:
LỚP:
HÀ NỘI, THÁNG 12 NĂM 2009
Bình Thuận là một tỉnh thuộc Duyên hải thuộc Nam Trung Bộ, cách thành
phố Hồ Chí Minh 200 km về phía Nam.Với diện tích 7.828,4 km
2
và dân số gần 1,2
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
1
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
triệu người. Tỉnh lỵ là Thành Phố Phan Thiết.Bình Thuận không chỉ là giao điểm,
cửa ngõ giao lưu về kinh tế- văn hoá- xã hội giữa các tỉnh Đông Nam bộ, Tây
Nguyên và Nam Trung bộ mà còn là tỉnh giàu tài nguyên biển, rừng, khoáng sản,
đặc biệt là tiềm năng phát triển du lịch với nhiều bãi biển đẹp, cảnh quan tự nhiên,
thơ mộng, hùng vĩ, hoang sơ…kết hợp cùng các di tích văn hoá lịch sử, với nhiều
kiến trúc độc đáo đã và đang trở thành điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách gần
xa.
Nhắc đến Bình Thuận là nhắc đến mảnh đất của biển xanh, cát trắng, nắng
vàng. Do nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa nên thời tiết nắng ấm, không khí
trong lành, mát mẻ, nhiệt độ ôn hoà (trung bình 27
0
C), lượng mưa thấp và tập trung
đã tạo môi trường thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động du lịch quanh năm. Bình
Thuận có rất nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Phan Thiết, Hàm Tân, Đồi Dương
thu hút nhiều du khách khi đến với Bình Thuận. Sẽ quả là 1 thiếu sót khi nhắc tới
Bình Thuận mà không nói đến Mũi Né.
Nằm cách Phan Thiết 22 km về phía Đông Bắc, Mũi Né là tên một làng chài
đồng thời là một trong những điểm du lịch thu hút khách nổi tiếng tại Bình Thuận.
Dọc quốc lộ 706 từ thành phố Phan Thiết đến Mũi Né là một dãy đồi cát thoai thoải
ven biển rộng, thoáng mát với những hàng dừa tuyệt đẹp. Về nguồn gốc của tên
Mũi Né, có rất nhiều cách giải thích khác nhau. Theo như những người dân sinh
sống tại Mũi Né thì nguồn gốc của tên gọi này là do cứ mỗi lần đi biển, gặp bão to,
những người ngư dân thường đến đây để nương náu. “Mũi” là mũi đất nhô ra biển,
“Né” là để né tránh. Thời tiết tại Mũi Né nắng ấm quanh năm, không có bão, là nơi
tắm biển, nghỉ dưỡng lý tưởng dành cho du khách.
Tài nguyên du lịch tự nhiên: Mũi Né có nhiều bãi biển hoang sơ, nguyên
thuỷ, chưa được khai thác bởi con người, cảnh quan môi trường hung vĩ, môi
trường thiên nhiên trong lành, như bãi Ông Địa, bãi Trước và bãi Sau…là nơi du
khách có thể tắm biển, nghỉ dưỡng, du thuyền, dã ngoại, chơi golf…. Bãi đá Ông
Địa là một bãi biểm đẹp, nước trong xanh với nhiều ghềnh đá nổi trên mặt biển. Bãi
đá này do thiên nhiên tạo ra từ bao đời nay trong đó có tảng đá rất giống hình ông
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
2
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
địa. Do đó được người dân gọi là bãi Ông Địa. Hơn nữa, ở Mũi Né còn có Đồi Cát
Mũi Né. Nơi đây cũng là đề tài đã góp phần tạo ra nhiều thành công về các giải
thưởng trong nước và quốc tế của các nhiếp ảnh gia. Đồi cát Mũi Né được tạo nên
nhiều dáng vẽ khác nhau do gió thổi nên đã tạo những hình dạng rất tuyệt vời mà
thiên nhiên đã dành cho Mũi Né. Khi đến với Mũi Né, du khách sẽ bị chìm đắm
trước vẻ đẹp của nó và còn có nhiều trò chơi thể thao bổ ích như: trượt cát, thi leo
lên đồi cát v.v....Trên vùng đất cát nắng nóng hoang sơ ngày nào giờ được thay vào
một màu thẳm xanh kỳ diệu của sự sống vạn vật.Cao cao là trời, xanh xanh là biển,
óng ả như tấm thảm khổng lồ là những đồi cát xa tận tít táp. Cả trời, đất và cát hoà
quyện thành một bức tranh thuỷ mặc. Bờ biển của Hòm Rơm cũng rất sạch và
trong.
Mặc dù hầu hết tài nguyên du lịch tại Mũi Né là tài nguyên du lịch tự nhiên,
nhưng bên cạnh đó cũng có một số tài nguyên du lịch nhân văn nổi tiếng cần kể đến
như: lầu Ông Hoàng, tháp Chăm Posanư…Đến với Mũi Né, du khách không thể
không thưởng thức đặc sản hấp dẫn của vùng. Đó chính là nước mắm - một loại đặc
sản rất riêng của Phan Thiết. Ngoài ra còn có cốm sữa, mực một nắng…đó đều là
những đặc sản vô cùng hấp dẫn của vùng.
Đến với Mũi Né du khách sẽ được tham quan làng chài, chứng kiến và hiểu
được hoạt động của một làng chài xứ biển. Khi đến với làng cổ Mũi Né, du khách
không những tự mình tìm hiểu những hình ảnh yên bình của quê Việt, từ những
chiếc cổng làng cho đến cảnh sinh hoạt đời thường, mà còn được thưởng thức các
món ăn chế biến từ đặc sản biển như cá trình nướng, ba ba rang muối đến những
món ăn thường ngày của người Việt như rau muống, cà pháo mắm tôm, cơm niêu,
canh chua, cá kho tộ... Nhiều du khách quốc tế khi đến đây đã nhận xét thật bất ngờ
khi đến làng cổ Mũi Né, đây thực sự là điểm văn hóa mang đậm nét quyến rũ của
phương Đông. Ngoài ra Mũi Né còn có môi trường du lịch thật phong phú và lý
tưởng với các resort, khách sạn đạt chất lượng cao.
Tháp Chăm Posanư là một thắng cảnh và di tích hấp dẫn của Bình Thuận.
Tháp Chăm Posanư đuợc xây dựng từ cuối thế kỷ VIII đầu thế kỷ IX. Là một trong
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
3
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
những di tích còn xót lại của của vương quốc Chăm Pa.Quần thể gồm 3 tháp, 1 tháp
chính và 2 tháp phụ được người Chăm xây dựng để thờ thần Shiva và công chúa
Poshanư. Tháp cao khoảng 15m, mỗi cạnh đáy dài gần 10m, có một cửa chính lớn.
Bên trong, nhiều hình ảnh chạm trổ công phu với đường nét kỳ ảo mang đậm phong
cách nghệ thuật Chăm. Tháp chăm Posanư được nhà nước xếp hạng di tích quốc gia
năm 1991.
I. Những nét cơ bản về tình hình khai thác du lịch.
1. Lượng khách
Cảm nhận được sự hấp dẫn và thú vị từ những lợi thế và đặc trưng riêng có
của Bình Thuận, du khách tìm đến với mảnh đất được mệnh danh “biển xanh, cát
trắng, nắng vàng” này ngày càng tăng. Nếu năm 2003, bình quân mỗi người dân
Bình Thuận đón 0,73 du khách, thì hiện nay con số này là 1,6; với thời gian lưu trú
của du khách trong nước là 1,55 ngày/khách, du khách nước ngoài là 3,2
ngày/khách, tăng 1,12 ngày so với trước. Theo đó, lượng du khách tăng bình quân
mỗi năm là 30%; trong đó du khách quốc tế chiếm 10%; kéo theo doanh thu du lịch
tăng bình quân 32% - 35%/năm. Ngay cả những tháng đầu năm 2009, mặc dù bị ảnh
hưởng bởi suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng lượng du khách cả trong và ngoài nước
đến Bình Thuận vẫn tiếp tục tăng gần 12%. Công suất buồng, phòng thường xuyên
đạt từ 55% - 58%; vào các dịp lễ, tết, các kỳ nghỉ hè... tỷ lệ đó thường đạt trên 90%.
Mũi Né hiện nay không chỉ thu hút khách trong nước mà tên tuổi của nó đã
vang khắp thế giới. Có thể chứng minh ngay bằng con số:
(Đvt: %)
Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
CH Liên Bang Đức 14,2 11,9 15,0
Liên Bang Nga 5.7 8,7 13,1
Mỹ 10,0 10,4 8,1
Pháp 9,4 10,0 8,1
Hàn Quốc 7,1 9,7 7,0
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
4
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
Còn lại (Anh, Hà Lan, Nhật Bản…) 53,6 49,3 48,7
Theo tổng hợp nhanh của Sở Du lịch Bình Thuận, chỉ tính trong 3 ngày từ
29-04 đến 01-05-2008 có khoảng 40.000 lượt du khách đến tham quan nghỉ dưỡng
ở Mũi Né - Phan Thiết. Trong đó, khách quốc tế là hơn 4.000 lượt, tăng khoảng
12% so với cùng kì năm trước. Tất cả các cơ sở lưu trú (hơn 5.500 phòng) hầu như
hoạt động hết công suất.
2. Cơ sở vật chất phục vụ du lịch
Mũi Né – Hòn Rơm phát triển du lịch theo lẽ tự nhiên, sau khi sự kiện nhật
thực toàn phần ngày 24-10-1995 giúp Mũi Né thức tỉnh. Lượng khách du lịch trong
và ngoài nước biết đến Mũi Né và đến với Mũi Né ngày càng nhiều hơn, điều đó đã
khiến tại đây mọc thêm nhiều khách sạn, nhà hàng mới và sang trọng để đón nhận
số du khách trong và ngoài nước đang ngày càng gia tăng.
Trong năm 2002, Mũi Né chỉ có 15 khách sạn cỡ nhỏ và một số nhà hàng ăn,
nhưng đến nay số lượng khách sạn 3-4 sao đã tăng lên một cách rõ rệt, đặc biệt là số
lượng các resort. Việc ra đời các resort đã đáp ứng phần nào nhu cầu nghỉ dưỡng
của du khách, nhất là khách châu Âu vốn rất thích đến các resort để “trốn” lạnh và
tắm nắng, đồng thời tạo sự đa dạng trong cung cấp dịch vụ cho thị trường du lịch
Việt Nam vốn được đánh giá là giàu tiềm năng phát triển. Mũi Né còn được mênh
danh là “thủ đô resort” với hơn 70 resort cao cấp đạt chuẩn từ 2 đến 4 sao, chiếm
gần 2/3 số resort tại Việt Nam. Hiện nay, toàn tỉnh Bình Thuận có gần 150 cơ sở
lưu trú (bao gồm khách sạn, nhà nghỉ, resort) với hơn 6000 phòng được xếp hạng,
riêng Mũi Né - Phan Thiết chiếm đến trên 95% con số ấy với 9 Resort gần 900
phòng đạt 4 sao, 23 Resort với hơn 1600 phòng đạt 3 sao và 39 Resort với hơn 2500
phòng đạt 2 sao.
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
5
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
Dọc bãi cát ven biển là các làng du lịch, các lều trại, các khách sạn, biệt thự
và nhiều công trình thể thao, giải trí giúp du khách có thể tận hưởng trọn vẹn kỳ
nghỉ một cách thoải mái, vui vẻ.
3. Loại hình du lịch đang được triển khai
Sự đa dạng về tài nguyên du lịch giúp cho khu du lịch nghỉ mát Mũi Né có
thể phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau và làm đa dạng sản phẩm du lịch để
thu hút khách theo nhiều động cơ khác nhau: du lịch tham quan, nghỉ ngơi, tắm
biển, du lịch thám hiểm, du lịch nghiên cứu, du lịch thể thao, du lịch công vụ…Điều
kiện của khu du lịch nghỉ mát Mũi Né thuận lợi để phát triển thành một khu du lịch
nghỉ mát mang tầm quốc tế.
Đến Mũi Né vào dịp hè, những tháng oi bức nhất trong năm mà thỏa sức vẫy
vùng với biển thì tuyệt vời như thế nào, nhất là với những quốc gia có khí hậu nhiệt
đới như Việt Nam. Nhưng đối với du khách phương Tây thì ngược lại, những ngày
cuối Thu và mùa Đông của Việt Nam. Mũi Né là nơi hết sức lý tưởng để họ tìm
đến… “trú đông” nghỉ ngơi, dưỡng sức. Không chỉ là nơi vui chơi giải trí lý tưởng,
Phan Thiết- Mũi Né còn đáp ứng nhu cầu du lịch dã ngoại của các đoàn lớn. Khu
đồi Hồng, hòn Rơm là nơi lý tưởng để tổ chức những đêm lửa trại, các trò chơi vận
động ngoài trời cho hàng trăm khách. Thiên nhiên ưu đãi cho Phan Thiết- Mũi Né
một eo biển thật lãng mạn, với những đồi cát nằm trải dài bên những rặng dừa ru
mình nghe sóng vỗ.
Ðến Mũi Né, du khách có thể tắm biển, nghỉ dưỡng, chơi thể thao, du thuyền
trên biển, dã ngoại kết hợp săn bắn, câu cá, chơi golf... Biển Mũi Né được thiên
nhiên hào phóng tặng thừa thãi cả gió và sóng nên du khách đến đây tha hồ vui đùa
với lướt ván buồm (wind surf), lướt ván diều (kite – board), lướt ván (surf board)
hay bơi thuyền kayak trên sóng – những môn thể thao đến với biển Việt Nam theo
chân du khách nước ngoài. Tại Mũi Né còn có Ðồi Cát, nơi từ bao năm qua đã trở
thành đề tài sáng tác của nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh. Tại đây đã và đang phát triển rất
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
6
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
nhiều các hoạt động giải trí được đông đảo khách du lich trong và ngoài nước yêu
thích như trượt cát, Ngoài các bãi biển và cồn cát, khu vực này còn có nhiều cảnh
đẹp như suối Tiên, lầu Ông Hoàng, tháp Chàm Pô-Sha-Nư. Du khách vừa có thể
tham quan, ngắm cảnh vừa có thể tìm hiểu nền văn hóa truyền thống, bản sắc của
dân tộc Chăm và của dân cư địa phương.
Ngoài ra, du khách cũng có thể tham gia vào hoạt động hàng ngày của các cư
dân ở đây với tour du lịch sinh thái – một ngày làm ngư dân tại làng chài Mũi Né.
4. Doanh thu
Doanh thu du lịch nằm trong nhiều ngành kinh tế, mà trước hết là toàn bộ
ngành khách sạn, phần lớn trong ngành nhà hàng, ăn uống và một số nằm rải rác
trong các ngành khác. Do vậy chỉ có thể tính doanh thu du lịch trên cơ sở điều tra
chi tiêu khách du lịch. Thực tế trong các năm vừa qua doanh thu du lịch Mũi Né
tăng khá cao. Năm 2008 đạt 1.424 tỷ đồng tăng 133% so với năm 2005, bình quân
hàng năm tăng 32,6%. Nhiều resort phần lớn chủ yếu phục vụ khách quốc tế đã
không ngừng đầu tư mở rộng thêm nhiều loại hình giải trí phong phú như khu dã
ngoại, lướt ván diều, lướt ván buồm, sân golf, tắm bùn nước khoáng (bùn khoáng +
nước khoáng + rong biển + dược thảo + nước biển )…Do vậy chi tiêu khách quốc tế
ngày càng được nâng cao, thể hiện qua mức tăng doanh thu du lịch khách quốc tế
cao hơn rất nhiều so với khách nội địa.
+ Doanh thu du lịch khách quốc tế năm 2008 đạt 622,7 tỷ đồng so với năm
2005, bình quân hàng năm tăng 38,4%.
+ Doanh thu du lịch khách nội địa năm 2008 đạt 801,3 tỷ đồng tăng 111,6%
so với năm 2005, bình quân hàng năm tăng 28.6%.
Kết quả doanh thu du lịch (chi tiêu khách du lịch) do các ngành dịch vụ du
lịch mang lại trong hoạt động qua các năm như sau:
(Đvt:%)
Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
7
Phát triển du lịch bền vững – Du lịch sinh thái
Tiền thuê phòng 30,9 33,0 35,3
Tiền ăn uống 28,1 26,5 27,2
Tiền đi lại 15,6 12,1 14,6
Chi phí tham quan 6,0 6,8 6,8
Chi mua hàng hóa, quà lưu niệm 11,8 13,4 10,6
Chi dịch vụ văn hóa, thể thao 2,7 2,4 2,3
Chi phí y tế 0,3 0,4 0,5
Chi phí khác 4,6 5,4 2,7
II. Những bài học kinh nghiệm phát triển du lịch.
Sau 14 năm hoạt động và phát triển du lịch, Mũi Né đã đạt được không ít
những thành công trong việc thu hút khách du lịch.
• Cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện hơn với những khu du lịch, những
tuyến đường du lịch được đầu tư mở rộng và thông suốt dọc theo biển,
những resort với nhiều kiểu dáng, mô hình và quy mô không ngừng được
đầu tư phù hợp gắn liền với du lịch sinh thái biển mà đặc thù thiên nhiên
ưu đãi cho Mũi Né – bờ biển dài với những bãi cát trắng, đồi hồng đã được
ví như một sa mạc thu nhỏ và mang đậm nét hoang sơ, thoáng mát, bình
Du lịch Mũi Né – Bình Thuận
8