SKKN vận dụng phương pháp trò chơi gây hứng thú trong giờ học địa lí THCS

1

MỤC LỤC
PHẦN I - MỞ ĐẦU.............................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.............................................................................................1
2 .Mục đích nghiên cứu.......................................................................................1
3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................1
4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................2
5. Những điểm mới của đề tài.............................................................................2
PHẦN II. NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI.................................................................2
1. Cơ sở lý luận....................................................................................................2
2. Thực trạng vấn đề..........................................................................................3
3. Giải pháp đưa ra nhằm giải quyết vấn đề.....................................................4
3.1.Quan niệm về trò chơi....................................................................................4
3.2. Quan niệm về trò chơi địa lý.........................................................................4
3.4. Đặc trưng của trị chơi địa lí.........................................................................5
3.5.Một số u cầu để thực hiện tiết dạy có trị chơi Địa lí.................................5
3.6. Biện pháp thực hiện một số trị chơi nhỏ...................................................6
3.6.1 Trò chơi tiếp sức:..........................................................................................6
3.6.2. trò chơi “Ai nhanh hơn”.............................................................................9
3.6.3. Trò chơi tranh tài:.....................................................................................11
3.6.4. Trò chơi Đối đáp nhanh............................................................................12
3.6.5. Trị chơi ơ chữ bí mật................................................................................13
4. Kết quả nghiên cứu. .....................................................................................14
PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.............................................................15
1. Kết luận..........................................................................................................15
2. Kiến nghị........................................................................................................15


1
PHẦN I - MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong q trình giảng dạy các phân mơn thuộc chun ngành xã hội, khi nói
đến mơn Địa lí thì theo quan điểm nhìn nhận thực tế của học sinh và của mọi
người, đây là một môn học tuy thuộc lĩnh vực xã hội nhưng lại mang tính tự
nhiên nhiều hơn. Đa phần có hàm lượng kiến thức khá trừu tượng, khó hiểu.
Trơng nó có vẻ “khơ” q. Học sinh phần lớn ít có hứng thú học mơn này hơn so
với Văn, Lich Sử. Hiện nay môn Địa lý trong nhà trường đã và đang từng bước
tiến hành trong việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học. Tuy nhiên sự
đổi mới đó chỉ có ý nghĩa thực sự và mang tính khả thi khi nó được tiến hành
đồng bộ với việc đổi mới hình thức tổ chức dạy học, nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục phổ thông.
Trước những mục tiêu đề ra đó, cùng với việc nhiều năm liền được phân công
giảng dạy môn địa lý lớp 8. Bản thân suy nghĩ phải đổi mới các phương pháp và
tổ chứccác hoạt động dạy học mới theo hướng tích cực hố các hoạt động của
học sinh như thế nào để các em dễ dàng lĩnh hội kiến thức của bài học, tự các
em khơng cịn thấy tính chất “khơ” của phân môn nữa, mà cảm thấy hứng thú
ham học ở môn này. Nhằm kích cầu học tập của học sinh nâng cao chất lượng
giảng dạy, với phương châm ”học mà vui”và “vui mà học”, đó là lý do vì sao tơi
chọn đề tài này “Vận dụng hình thức trị chơi gây hứng thú cho học sinh
trong giờ học Địa lí 8.”
2 .Mục đích nghiên cứu
- Thơng qua các trị chơi, học sinh tiếp nhận kiến thức, nắm bắt vấn đề một cách
sinh động, nhẹ nhàng mà không khô khan bắt buộc.
- Để giúp cho giáo viên đa dạng hóa các hình thức dạy học, giúp cho học sinh có
sự hiểu biết sâu sắc về thiên nhiên và đất nước con người Việt Nam.
- Học sinh thu nhận được các tri thức về địa lý, thái độ và kỹ năng hành động
khi kết thúc cuộc chơi. Cụ thể đó là các lợi thế như:
- Lơi kéo học sinh tham gia tích cực và chủ động vào quá trình học.
- Học sinh được quyền quyết định và tự giải quyết vấn đề.
- Học sinh có cơ hội để thể hiện thái độ hành vi.

- Học sinh được hình thành năng lực quan sát, phát triển các kỹ năng xã hội, kỹ
năng hợp tác, kỹ năng giao tiếp...
3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh khối lớp 8 trường THCS Bắc Sơn
Giáo viên giảng dạy môn địa lí lớp 8.
Chỉ nghiên cứu về việc sử dụng các hình thức tổ chức trị chơi trong dạy học
những phần, nội dung có liên quan bài học địa lí mà tôi đã biết.


2
Chỉ nghiên cứu phương tiện duy nhất “sử dụng trò chơi” để tạo hứng thú học tập
cho học sinh.
Cách tổ chức trị chơi ở một số bài trong chương trình Địa lí lớp 8 tại trường
THCS Bắc Sơn – Sầm Sơn.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến vấn đề
nghiên cứu để thu thập thông tin về cơ sở lí luận của trị chơi, về đặc điểm tâm lí
lứa tuổi học sinh.
- Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động dạy và học mơn Địa lí thơng
qua dự giờ, thăm lớp ở trong trường và trong thành phố để thu thập thông tin
liên quan đến việc sử dụng trò chơi.
- Phương pháp điều tra: Xây dựng phiếu điều tra cho giáo viên và học sinh để
thu thập thông tin về thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm kết quả nghiên cứu ứng dụng trị chơi
trong mơn Địa lí, so sánh và đối chiếu với thực trạng.
- Phương pháp thu thập số liệu: sử dụng phiếu thu thập ý kiến học sinh
5. Những điểm mới của đề tài.
- Đề tài chỉ ra được tính ứng dụng của trị chơi đối với việc giảng dạy địa lí.
- Hình thức sử dụng trị chơi là một trong những hình thức dạy học địa lí giúp
học sinh tự tin, đoàn kết, chủ động kiến thức và u thích mơn học hơn.

- Cung cấp thêm tài liệu tham khảo cho giáo viên trong giảng dạy môn địa lí , có
thể dùng cho học sinh nghiên cứu, đọc thêm.
PHẦN II. NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong nghị quyết
Trung ương 4 khóa VII (1-1993), Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII (12-1996),
được thể chế hóa trong luật Giáo dục (2005), được cụ thể hóa trong các chỉ thị
của Bộ Giáo dục và Đào tạo đặc biệt chỉ thị số 14 (4-1999).
Luật giáo dục, điều 28.2 đã ghi ‘‘Phương pháo giáo dục phổ thông phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của
từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận
dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú
học tập cho HS’’
Yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học nên GV cần vận dụng các
phương pháp soạn giảng cho phù hợp để đem lại niềm vui, hứng thú học tập
cho HS, từ đó có thể phát huy tính tự giác tích cực của học sinh.


3
Việc dạy học Địa lí nói chung cần đảm bảo các nguyên tắc giáo dục, đây là các
luận điểm có tính chất chỉ đạo, những quy định, yêu cầu cơ bản mà người giáo
viên cần phải tuân thủ để mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình dạy học.
Việc sử dụng, áp dụng trò chơi phù hợp với từng phần nội dung kiến thức đã
căn cứ vào các nguyên tắc giáo dục (mơn Địa lí).
Qua thực tiễn giảng dạy tơi thấy rằng, việc sử dụng phương pháp trị chơi để
hình thành khái niệm, kiến thức địa lí đều đảm bảo các nguyên tắc trên, nhất là
các nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, tính vừa sức đối với học sinh và nguyên
tắc bảo đảm tính tự lực và phát triển tư duy cho học sinh nhưng không kém phần
thú vị, hấp dẫn thu hút học sinh với phần kiến thức mới.
2. Thực trạng vấn đề.

- Đối với giáo viên:
Việc vận dụng đổi mới phương pháp vào các tiết dạy chưa linh hoạt, sinh động,
hấp dẫn, chưa tạo được hứng thú học tập bộ môn cho học sinh. Lối dạy truyền
thụ một chiều tuy có giảm nhưng vẫn cịn.
- Giáo viên không đổi mới phương pháp: thường sử dụng phương pháp vấn đáp
(thầy hỏi – trò trả lời) sao cho hết bài, hết tiết.
- Một số tiết giáo viên chỉ nêu vài ba câu cho học sinh khá giỏi trả lời chưa có
câu hỏi dành cho đối tượng học sinh yếu kém. Cho nên đối tượng học sinh yếu
kém ít được chú ý và không được tham gia các hoạt động, điều này làm cho các
em thêm tự ti về năng lực của mình và các em thấy chán mơn học.Chính vì thế
bản thân mong muốn trong mỗi tiết học ,học sinh cảm thấy thoải mái , ham
học ,ham tim tịi khám phá , thích mơn học và giáo viên cũng ngày càng có
nhiều phương pháp, nhiều sáng kiến hơn nên bên cạnh cung cấp kiến thức cho
học sinh cũng mong lồng ghép vào đó những trị chơi để giúp học sinh có thể
ham thích mơn học nhiều hơn.
- Giáo viên ngại vận dụng và tổ chức trị chơi vì thời gian của mỗi tiết học là có
hạn, cơ sở vật chất không đáp ứng tốt cho việc tổ chức trò chơi. Để chuẩn bị cho
một trò chơi trong tiết học người giáo viên phải chuẩn bị rất nhiều (đồ dùng học
tập, các thiết bị dạy học, hình thức tổ chức, cách tổ chức.).
- Khi tổ chức trò chơi giáo viên chưa hiểu hết mục đích của trị chơi ấy mang lại
ý nghĩa gì? Vận dụng kiến thức gì cho mơn học? Khi tổ chức các trị chơi thì
giáo viên giao việc cho học sinh chưa rõ ràng, cụ thể . Thời gian quy định cho
mỗi hoạt động chơi chưa rõ ràng.
+ Đối với học sinh:


4
- Học sinh khơng thích học mơn Địa lí, hơn nữa học sinh rất thực tế, các em
chạy theo các môn khoa học tự nhiên và môn Ngoại ngữ, không thích các mơn
xã hội, các em xem đây là mơn phụ làm các em nhàm chán nhất.

- Nhiều câu hỏi quá khó hoặc chưa sát với đối tượng học sinh , khơng kích
thích phát huy được năng lực sáng tạo của học sinh.
- Một số em chưa đủ mạnh dạn để hỏi thầy, cơ những câu hỏi có nội dung, yêu
cầu chưa hiểu.
- Học sinh còn lười học và chưa có sự say mê mơn học, một số bộ phận học sinh
không chuẩn bị bài ở nhà, không làm bài tập đầy đủ, trên lớp thiếu tập trung suy
nghĩ nên việc ghi nhớ các kiến thức ,địa danh , hiện tượng, cịn nhiều hạn chế.
Qua q trình dạy học khối lớp 8 năm học 2019-2020, tôi khảo sát thấy
kết quả học tập của các em còn thấp, ngại học bài cũ, còn tinh thần học tập trên
lớp thường uể oải và ít hào hứng. Tơi đã nhận thấy kết quả làm bài kiểm tra một
tiết của học sinh lớp 8 khi chưa áp dụng đề tài nghiên cứu là rất thấp. (Qua kiểm
tra 108 học sinh)
Giỏi
Khá
Trung bình Yếu
Năm học 2019 -2020 12 em
21 em
48 em
27 em
3. Giải pháp đưa ra nhằm giải quyết vấn đề
3.1.Quan niệm về trò chơi
Trò chơi là một hoạt động tự nhiên và cần thiết nhằm thỏa mãn những nhu cầu
giải trí đa dạng của con người. Ngồi ra, trị chơi là một phương pháp giáo dục
thực hành hiệu quả trong giáo dục thanh thiếu niên.
Tóm lại: Trò chơi là một phương tiện giáo dục và giải trí, giúp cho cá nhân mỗi
học sinh được rèn luyện, giúp cho tập thể lớp có bầu khơng khí vui vẻ, thân ái....
3.2. Quan niệm về trò chơi địa lý
Trò chơi địa lý trong dạy và học ở trường phổ thơng là trị chơi học tập, có tác
dụng mở rộng và củng cố hiểu biết kiến thức, rèn luyện các kỹ năng địa lý của
học sinh. Ngồi ra, trị chơi địa lý cịn có vai trị tạo hứng thú học tập, niềm tin và

tình cảm của học sinh được nâng cao. Và đối với các em học sinh, môn Địa lý trở
nên sinh động, gần gũi, thiết thực hơn, giúp các em u thích mơn Địa lý hơn.
3.3. Ngun tắc thực hiện trị chơi địa lý
Để có một trị chơi đúng nghĩa và bổ ích phải hội tụ 3 yếu tố sau:
- Xây dựng bầu khơng khí vui tươi, sống động, thu hút tất cả mọi người cùng tham
gia.
- Rèn luyện kỹ năng phản ứng nhanh, tháo vát, quyết đoán...


5
- Giáo dục chiều sâu: thơng qua các trị chơi giúp cho các em học sinh nhận thức
được tinh thần đồn kết, tình đồng đội và kỷ luật tập thể, tính trung thực.
Để thực hiện trị chơi địa lý cần thực hiện những nguyên tắc sau:
- Tổ chức trò chơi địa lý phải phù hợp với đặc điểm tâm lý, trình độ nhận thức
và hồn cảnh học tập của học sinh, phù hợp với điều kiện vật chất và không
gian, thời gian thực hiện.
- Nội dung trò chơi là nội dung địa lý hoặc có liên quan trực tiếp, giúp mở rộng,
nâng cao kiến thức, kỹ năng địa lý.
- Trò chơi địa lý tuy mang tính tự nguyện tham gia nhưng phải đề cao tinh thần
kỷ luật, ý thức tập thể của học sinh; đề cao được vai trị, tính tích cực, sáng tạo
của các cá nhân học sinh.
3.4. Đặc trưng của trị chơi địa lí
- Trị chơi địa lý có hai đặc trưng quan trọng:
+ Nội dung trị chơi phải nằm trong chương trình địa lý phổ thơng, có mở rộng,
củng cố và vận dụng kiến thức địa lý bậc phổ thơng, vừa phải có tác dụng gây
hứng thú học tập, kích thích tinh thần học tập và phát huy năng lực chuyên biệt
về bộ môn Địa lý của học sinh.
+ Trò chơi địa lý phải mang đầy đủ các tính chất của trị chơi thơng thường, đó
là: có luật chơi, hình thức chơi, có sự thi đua và gây hứng thú giữa các cá nhân,
các nhóm, các tổ học sinh.

3.5.Một số yêu cầu để thực hiện tiết dạy có trị chơi Địa lí
Để trị chơi tiến hành có kết quả mong muốn thì cần có sự kết hợp đồng bộ giữa
giáo viên và học sinh. Giáo viên là khách thể nhưng trực tiếp chỉ đạo điều hành
cuộc chơi, học sinh là chủ thể tham dự trực tiếp trò chơi. Vì vậy :
- Về phía giáo viên.
Chuẩn bị biên soạn: Nội dung trị chơi, hình thức chơi và cụ thể trò chơi nào
v.v... sao cho phù hợp với hàm lượng kiến thức cần chuyển tải trong khâu bài
dạy. Đây là bước mở đầu hết sức quan trọng để đi đến thành cơng hay khơng.
Như vậy ngồi việc giảng dạy truyền đạt kiến thức giáo viên còn là chủ biên tập
tốt, gồm:
a/ Chuẩn bị một số phương tiện đồ dùng cần thiết thích hợp cho trị chơi
như:
- Các mảnh bản đồ cắt rời (bản đồ trống, tự nhiên kinh tế, tổng hợp hoặc từng
yếu tố ) và ghi sẵn các câu hỏi nêu dưới hoặc bên trên để học sinh trả lời đã đề ra
nhằm củng cố các khái niệm địa lý.
- Các phiếu có ghi sẵn các câu hỏi và hình vẽ mang nội dung kiến thức bản
đồ,biểu đồ, khí hậu, thời tiết v.v...


6
- Các phiếu có ghi sẵn nội dung mơ tả các sự vật hiện tượng địa lý nhưng không
định rõ câu trả lời về đối tượng đó (mơ tả đủ điều kiện tự nhiên, dân cư hoặc
kinh tế v.v...) của một vùng nhưng không biết tên và địa điểm.
- Các lược đồ và đồ thị vẽ sẵn.
- Bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, đồ thị.
- Bảng phụ v.v...
b/ Chuẩn bị các hình thức trị chơi.
Hình thức trị chơi rất đa dạng, phong phú. Tùy vào quy mô, đối tượng học sinh,
chương trình địa lý ở các khối lớp khác nhau, điều kiện cơ sở vật chất chúng ta
có thể tổ chức được những trò chơi phù hợp với học sinh.

- Quy mô nhỏ (số lượng học sinh trong lớp học - 1 lớp, không gian tổ chức là
lớp học): chúng ta có thể tổ chức trị chơi mang tính cá nhân, nhóm nhỏ 5-10
học sinh trong một lượt chơi như: Ai nhanh hơn, đối đáp, giải ô chữ, câu hỏi ba
dữ kiện, tôi là nhà thông thái...... Đây là những trị chơi giáo viên có thể tổ chức
trong lớp học, thời gian thực hiện ngắn, trong vài phút củng cố bài, trong những
tiết học có nội dung bài học dễ hiểu và ngắn hoặc trong tiết ôn tập địa lý.
- Quy mô lớn (số lượng học sinh đông): chúng ta có thể tổ chức những trị chơi,
hoạt động ngoại khóa có quy mơ lớn như: Lễ hội địa lý, CLB địa lý.....Đây là
những hình thức tổ chức trong phịng lớn (hội trường) và ngoài trời, thời gian
thực hiện khá dài.
Nhưng trong q trình giảng dạy, tơi thường áp dụng hình thức trị chơi nhỏ
trong khơng gian lớp học với số lượng học sinh khoảng 35 - 40 em. Do đó, trong
bài viết này tơi xin phép trình bày nội dung chủ yếu là một số trị chơi nhỏ.
- Về phía học sinh.
a/ Chuẩn bị ở nhà.
Đây chính là các thành viên tham gia trực tiếp cuộc chơi. Nếu các em chuẩn bị ở
nhà chu đáo thì cuộc chơi diễn ra thuận lợi có hiệu quả. Một khi đã trở thành
thói quen, thì việc chuẩn bị ở nhà giáo viên khơng cần nhắc nhở vì bản thân các
em đã ham thích, vì mình cần chiến thắng, gồm các việc sau:
- Nắm bắt nội dung kiến thức một cách kỹ càng.
- Nắm bắt kiến thức sắp và sẽ học đến ( hoặc rộng hơn nữa)
- Sưu tầm sách báo, tranh ảnh, tài liệu v.v... có liên quan đến kiến thức mình học.
b/ Ở lớp: các em cần :
- Mạnh dạn và ham thích chơi trị chơi.
- Nhanh nhẹn chớp lấy cơ hội.
- Trả lời nhanh gọn, xúc tích
3.6. Biện pháp thực hiện một số trò chơi nhỏ
3.6.1 Trò chơi tiếp sức:

7
Mục đích : Giúp học sinh tích cực trong hoạt động lĩnh hội kiến thức hình thành
củng cố kĩ năng, được vận động nhanh nhẹn, tạo khơng khí vui vẻ, tinh thần
đồn kết trong nhóm.
.Bài 4. Thực hành Phân tích hồn lưu gió mùa ở châu Á
- Giáo viên chia học sinh làm 2 đội, mỗi đội gồm 5 học sinh. Khi giáo viên hô
“Bắt đầu!”, lần lượt từng em của hai đội lên bảng điền các nội dung thích hợp
vào chỗ chấm . Mỗi học sinh của mỗi đội điền một một nội dung. Đội nào hoàn
thành nhanh hơn thì đội đó thắng cuộc.


8

Bài 31. Đặc điểm khí hậu Việt Nam
Ở bài này giáo viên chia học sinh làm 3 đội, mỗi đội 7 em. Khi giáo viên hô
“Bắt đầu!”, lần lượt từng em của hai đội lên bảng điền các nội dung thích hợp
vào chỗ chấm . Mỗi học sinh của mỗi đội điền một một nội dung. Đội nào hoàn
thành nhanh hơn thì đội đó thắng cuộc.


9

Bài 34. Các hệ thống sông lớn ở nước ta
Ở bài này giáo viên chia học sinh làm 3 đội, mỗi đội 3 em. Khi giáo viên hô
“Bắt đầu!”, lần lượt từng em của hai đội lên bảng điền các nội dung thích hợp
vào chỗ chấm . Mỗi học sinh của mỗi đội điền một một nội dung. Đội nào hồn
thành nhanh hơn thì đội đó thắng cuộc.


10

3.6.2. trị chơi “Ai nhanh hơn”
+ Mục đích:
- Giới thiệu nội dung mới trong tiết học một cách hấp dẫn.
- Luyện phản ứng nhanh, khả năng quan sát, nhận xét, đánh giá chính xác, tiết
kiệm thời gian.
- Rèn tính tự giác, thi đua giữa học sinh.
Trong bài 11: Dân cư và đặc điểm kinh tế khu vực Nam Á.
- Chuẩn bị: Giáo viên sử dụng hình 11.5 – Lược đồ các nước Nam Á phô tô làm
2 bản khổ A3, dán lên bảng hoặc trình chiếu trên PowerPoint.
- Cách tiến hành: Giáo viên chia lớp thành 2 tổ, mỗi tổ cử đại diện 3 học sinh
tham gia trò chơi. Giáo viên cho 6 học sinh đại diện cho 2 nhóm xếp thành 2
hàng, khi giáo viên hô “Bắt đầu” ”, từng em mỗi đội nhanh chóng lên viết tên
các quốc gia tương ứng với các vị trí đã đánh số trên bản đồ của nhóm mình, rồi
về cuối hàng để bạn thứ 2 lên, cứ lần lượt như vậy cho đến khi viết xong.
- Thời gian: 3 phút
- Ai thực hiện đúng, sớm hơn là người thắng cuộc.


11
- Kết thúc trò chơi, GV nhận xét và đưa đáp án chuẩn cho học sinh đối chiếu kết
quả, đánh giá việc thực hiện trò chơi, tổng kết điểm cho mỗi đội chơi, tuyên
dương đội thắng cuộc, khuyến khích đội thua lần sau cố gắng.

Bài 15. Đặc điểm dân cư, xã hội Đông Nam Á
- Trong bài này giáo viên sử dụng lược đồ câm trình chiếu trên PowerPoint.
- Cách tiến hành: Giáo viên chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 10 học sinh ( tổng 2
đội sẽ là 4 nhóm - 2 nhóm viết tên nước, 2 nhóm viết tên thủ đô) . Khi giáo
viên hô “ Bắt đầu” thì từng thành viên của cả 2 đội cùng lên bảng xác định
(viết) tên các quốc gia tương ứng với các vị trí đã đánh số trên bản đồ, nhóm cịn

lại sẽ ghi tên thủ đơ tương ứng với quốc gia.
- Đội nào mà sai thì cứ 1 tên nước hoặc tên thủ đô sẽ bị trừ điểm. Đội nào thự
hiện đúng và nhanh hơn thì đội đó sẽ thắng cuộc.


12

3.6.3. Trò chơi tranh tài:
Đây là loại trò chơi phổ biến, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, với vật
liệu đơn giản, rẻ tiền, cách tổ chức trò chơi đơn giản và dễ thực hiện nhưng
mang lại hiệu quả cao. Trong trị chơi này giáo viên thường bố trí các nhóm nhỏ
2-3 người tranh tài thể hiện chủ đề nhất định (xem nhóm nào nhanh nhất, nhóm
nào đúng nhất v.v...).


13
-

-

Ví dụ: Bài 27. Thực hành Đọc bản đồ Việt Nam
Giáo viên chuẩn bị: kí hiệu một số loại khống sản, bằng giấy
Một bản đồ câm có ranh giới các vùng.
Cách tiến hành: Mỗi tổ cử 3HS tiếp sức nhau chạy lên dán các kí hiệu khống
sản vào đúng vùng phân bố trên bản đồ. đội nào nhanh nhất nhiều đáp án đúng
nhất thì đội đó thắng cuộc.
Kết quả: Học sinh nắm được sự phân bố của các loại khoáng sản của Việt Nam.

3.6.4. Trò chơi Đối đáp nhanh
- Mục đích: trị chơi tạo khơng khí vui vẻ, u cầu học sinh phải nhớ được kiến

thức bài học một cách tổng hợp, nắm được các vấn đề về xã hội, đặc biệt rèn trí
nhớ cho học sinh.
Bài 15. Ðặc điểm dân cư, xã hội Đông Nam Á
Chuẩn bị: Nội dung chơi là kiến thức tương ứng trong bài
Tiến hành: Giáo viên chia lớp làm 2 dãy và đặt tên , sau đó giáo viên trình chiếu
trên PowerPoint bảng có nội dung gồm: tên nước, diện tích, dân số, ngơn ngữ,
thủ đô và cho tất cả học sinh cả lớp chuẩn bị trong 5 phút.
- Khi giáo viên hô “Bắt đầu”…nước… và chỉ vào 1 học sinh bất kì của dãy nào
đó thì học sinh đó phải trả lời nhanh đáp án.
Trong quá trình học sinh chơi, GV là người giám sát, theo dõi, ghi điểm.
Đội nào ghi được nhiều điểm hơn, đội đó thắng cuộc.


14

3.6.5. Trị chơi ơ chữ bí mật
- Mục đích : Trị chơi ơ chữ tăng sự hứng thú học tập cho học sinh mà không
làm mất nhiều thời gian của tiết học
Bài 31: Đặc điểm khí hậu Việt Nam
Để củng cố bài giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trị chơi ơ chữ. Chẳng hạn ơ
chữ có 6 hàng ngang và 1 ơ chìa khóa. Chia lớp làm 2 đội A-B, mỗi đội lần lượt
chọn ô chữ hàng ngang. Trong vòng 10 giây nếu trả lời đúng ghi được 10 điểm,
nếu trả lời sai đội còn lại giành quyền trả lời. Đội nào đốn được ơ chữ chìa
khóa sẽ ghi được 30 điểm, nếu sai trò chơi sẽ tiếp tục cho đến khi tìm ra hết các
từ hàng ngang. Đội nào ghi được nhiều điểm hơn sẽ giành chiến thắng.
Câu 1: Đây là một dãy núi tạo nên hiệu ứng “ Phơn” ở miền Trung
Câu 2: Đây là hiện tượng nhiễu loạn khí tượng tồn cầu trái ngược với La Lina.
Câu 3: Gió mùa hạ ở nước ta thổi theo hướng này.

15
Câu 4: Đây là từ chỉ sự chuyển động của khơng khí.
Câu 5: Dãy núi phân chia nước ta thành hai miền khí hậu Bắc và Nam.
Câu 6: Đây là kiểu khí hậu có đặc điểm “ nhiệt độ quanh năm cao, có một mùa
khơ và mùa mưa tương phản sâu sắc”.
Câu hỏi từ khóa: Dãy Trường sơn làm cho khí hậu nước ta phân hóa chủ
yếu theo chiều này
Từ chìa khóa: ĐƠNG - TÂY
T
R
U
Ơ
N
G
S
Ơ
N
E
N
N
I
N
O
T
Â
Y
N
A
M
G

I
O
B
A
C
H
M
A
C
Â
N
X
I
C
H
Đ
A
O
4. Kết quả nghiên cứu.
Qua việc áp dụng trò chơi này ,số lượng học sinh yêu thích mơn học đã có cải
thiện
đáng kể, cũng từ đó chất lượng môn học được nâng lên đáng kể.
Học sinh khối 8 -108 học sinh ( Qua kiểm tra 108 học sinh)

Năm học 2019 -2020

Giỏi
17 em

Khá

28 em

Trung bình
54 em

Yếu
9 em

Số lượng học sinh u thích mơn học tăng lên đáng kể:
Khơng u thích
u thích
Năm học 2019-20220
75
33
Năm học 2020-2021
12
96
Chất lượng học tập học sinh khối 8 được nâng cao rõ rệt. Học sinh hứng thú môn
học đạt đến 90%. Giáo viên cịn phát hiện trí thơng minh ở một số em của lớp.
Với kết quả khác biệt như vậy, tôi nhận thấy việc đưa một số trò chơi nhỏ vào
giờ học đã góp phần phục vụ hữu ích và nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy và
học các giờ Địa lý. Phần lớn học sinh nắm vững và khắc sâu kiến thức bài học,
hiểu và vận dụng được nội dung học tập, bên cạnh đó học sinh được rèn luyện
và nâng cao các kỹ năng địa lý và các kỹ năng khác.
PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Qua việc trình bày trên đây, thực ra đó chỉ là những kinh nghiệm ban đầu của
bản thân. Qua thời gian thực nghiệm tại khối lớp trong việc giảng dạy chương

16
trình và sách giáo khoa mới địa lý 8, tơi nhìn nhận đã đem lại hiệu quả đáng kể.
Trị chơi Địa lý là một phương pháp dạy học địa lý sinh động, hấp dẫn. Các trị
chơi này có các tác dụng:
- Giúp hạn chế tâm lý chán nản của các em học sinh với bộ môn và gây hứng
thú học tập, tạo niềm say mê tìm hiểu, sự u thích của các em với bộ môn Địa lý.
- Khắc sâu kiến thức bài học.
- Củng cố và rèn luyện kiến thức và kỹ năng địa lý.
- Phát huy sự nhanh trí, sáng tạo, tính tự lập và kỹ năng làm việc theo nhóm.
Có rất nhiều trị chơi có hình thức, quy mô phù hợp với bộ môn Địa lý, trong
quá trình dạy học giáo viên Địa lý có thể tìm hiểu, dễ dàng khai thác hiệu quả và
thực hiện các trò chơi kết hợp với các phương pháp dạy học để nâng cao chất
lượng dạy và học Địa lý ở bậc phổ thơng.
Tuy đây là hình thức có sức hấp dẫn và lôi cuốn đối với các em, song vẫn có
những cái khó của nó vì muốn thực hiện tốt, cần địi hỏi phải có một q trình
như đã nói ở trên.
Trong q trình tơi thực hiện đề tài chắc chắn sẽ cịn nhiều thiếu sót. Kính  mong
q thầy cơ đóng góp ý kiến để đề tài hồn thiện hơn.
2. Kiến nghị
Cần nâng lên và nhân rộng ở tất cả các khối lớp 6.7.9 .Qua đó cũng cần thực
hiện mang tính lâu dài hơn , cũng cần tổ chức thêm nhiều trị chơi hơn nữa để lơi
cuốn học sinh vào những tiết dạy Địa lí. Phổ biến hơn nữa về những đề tài “Trị
chơi địa lí ở THCS”
Bắc sơn, ngày 26 tháng 3 năm 2021
Người thực hiện

Nguyễn Thị Tuyết