Tài liệu CÁCH LẬP BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TÀI SẢN CỐ ĐỊNH THEO PHƯƠNG PHÁP TUYẾN TÍNH docx

Kính gửi: Tập san nghiên cứu khoa học của trường Đại học Thương mại
Đề nghị cho được in vào tập san của trường bài viết sau
Trao đổi: VỀ CÁCH LẬP BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TÀI SẢN
CỐ ĐỊNH THEO PHƯƠNG PHÁP TUYẾN TÍNH
Khi đọc các giáo trình kế toán doanh nghiệp do một số trường đại học biên soạn (xin
không được nêu tên) … tôi rất băn khoăn về cách hướng dẫn việc tính khấu hao tài sản cố
định theo phương pháp tuyến tính mà các giáo trình này đưa ra. Theo các giáo trình này thì
cách tính khấu hao tài sản cố định hàng tháng để ghi vào chi phí sản xuất kinh doanh theo
phương pháp tuyến tính được áp dụng theo công thức (công thức 1):
Số khấu hao TSCĐ
phải trích tháng này
=
Số khấu hao đã
trích tháng trước
+
Số khấu hao tăng
tháng này
-
Số khấu hao
giảm tháng
này
Việc đưa ra công thức trên đều được các giáo trình giải thích là “để đơn giản cho
việc tính toán”. Là người làm công tác giảng dạy, tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm này
với điều kiện đơn giản nhưng phải chính xác. Song công thức này đưa ra có đảm bảo tính
chính xác khi khấu hao tài sản cố định theo phương pháp tuyến tính để ghi vào chi phí sản
xuất kinh doanh hàng tháng hay không chính là điều tôi cần trao đổi với tất cả những người
có quan tâm đến vấn đề này.
Trước hết ta xem xét từng chỉ tiêu của công thức 1:
Số khấu hao tăng tháng này theo các giáo trình đưa ra được tính toán như sau (công
thức 2)
Số khấu

hao tăng
Nguyên giá tăng
tháng này
x
Tỷ lệ khấu
hao
x
Số ngày
tăng trong
tháng
12 tháng
Số ngày dương lịch của tháng này
Trong đó tài sản cố định tăng từ ngày nào thì tính số ngày tăng từ ngày đó.
Số khấu hao giảm tháng này theo các giáo trình đưa ra được tính toán như sau (công
thức 3)
Số khấu
hao giảm
Nguyên giá giảm
tháng này
x
Tỷ lệ khấu
hao
x
Số ngày
giảm trong
tháng
12 tháng
Số ngày dương lịch của tháng này
Trong đó tài sản cố định giảm từ ngày nào thì tính số ngày giảm từ ngày đó.
Công thức 2 và 3 đưa ra là hoàn toàn chính xác theo quyết định 206/2003/QĐ- BTC

ngày 12 tháng 12 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về chế độ khấu hao tài sản cố định
theo phương pháp tuyến tính.
Điều không chính xác là chỉ tiêu: Số khấu hao đã trích tháng trước.
Số khấu hao đã trích tháng trước tính như thế nào? Có phải nó được tính theo công
thức:
Số khấu hao TSCĐ
phải trích tháng trước
=
Số khấu hao đã trích
tháng trước nữa
+
Số khấu hao
tăng tháng
trước
-
Số khấu hao
giảm tháng
trước
Số khấu hao tăng tháng trước được tính theo số ngày tăng của tháng trước còn số
khấu hao giảm tháng trước được tính theo số ngày giảm tháng trước, trong khi đó những
TSCĐ tăng tháng trước thì tháng này phải tính khấu hao cả tháng còn những TSCĐ giảm
tháng trước thì tháng này không phải tính khấu hao cả tháng, do đó lấy số khấu hao đã trích
tháng trước để làm căn cứ tính khấu hao tháng này là không đúng, không chính xác.
Mặt khác trong chế độ kế toán ban hành theo quyết định 15/2006/ QĐ- BTC ngày 20
tháng 4 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính có đưa ra mẫu bảng tính và phân bổ khấu hao
tài sản cố định như sau (mẫu 1)
BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ
Tháng … năm …
Chỉ tiêu Nguyên
giá

Tỷ lệ khấu hao
hoặc năm sử
dụng
Mức khấu hao
toàn doanh
nghiệp
Phân bổ số khấu hao vào các
bộ phận sử dụng TSCĐ
6274 6414 6424
I. Số khấu hao đã trích
tháng trước
II. Số khấu hao tăng
tháng này
- …
- …
III. Số khấu hao giảm
tháng này
-…
-…
IV. Số khấu hao phải
trích tháng này
Việc tính toán các chỉ tiêu trong bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ được tính
theo công thức 1; 2; 3 đã nêu ở trên nên cũng có thể nói là không chính xác, điều này chắc
chắn không cần chứng minh ta cũng thấy rõ.
Từ việc hướng dẫn cách lập bảng tính và phân bổ khấu hao như các tài liệu đã trình
bày xét về mặt khoa học là không chặt chẽ bởi khoa học là phải tiến tới sự chính xác, mặt
khác nó không đúng với tinh thần của quyết định 2006/2003/QĐ-BTC ngày 12 tháng 12
năm 2003 của Bộ Tài chính vì theo cách tính này thì số khấu hao phải trích trong tháng sẽ
không phù hợp với số khấu hao thực phải trích. Xét về mặt ứng dụng là không thực tế bởi
không có doanh nghiệp nào lập bảng tính và phân bổ khấu hao như vậy vì nó không giúp

doanh nghiệp ghi chép vào thẻ TSCĐ được chính xác phù hợp với thời gian tăng (giảm) của
TSCĐ.
Từ sự xem xét trên mà bản thân tôi phải đưa ý kiến của mình ra để chúng ta cùng
xem lại cách tính khấu hao TSCĐ để lập bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ theo phương
pháp tuyến tính một cách đơn giản, chính xác, khoa học vừa phù hợp trong công tác giảng
dạy, nghiên cứu lại vừa phù hợp với thực tế.
Thứ nhất: Với các doanh nghiệp mới đi vào hoạt động hoặc lần đầu tiên áp dụng
quyết định 206/2003/QĐ- BTC ngày 12 tháng 12 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính thì
tháng đầu tiên tính số khấu hao phải trích trong tháng ghi vào chi phí sản xuất kinh doanh
được áp dụng theo công thức ( công thức 4)
Số khấu hao TSCĐ
phải trích tháng này
=
Số khấu hao của
TSCĐ có đầu tháng
này
+
Số khấu hao
tăng tháng này
tính theo số
ngày tăng
-
Số khấu hao giảm
tháng này tính
theo số ngày giảm
Trong đó: Số khấu hao củaTSCĐ có đầu tháng này được tính toán xác định cho
từng TSCĐ có đầu tháng. Số khấu hao của từng TSCĐ có đầu tháng được tính theo công
thức:
Số khấu hao của từngTSCĐ
có đầu tháng này

(Nguyên giá TSCĐ có đầu tháng này x Tỷ lệ khấu hao)
12 tháng
Còn số khấu hao tăng tháng này tính theo số ngày tăng tính theo công thức 2, Số
khấu hao giảm tháng này tính theo số ngày giảm tính theo công thức 3
2
Với tháng đầu tiên thì việc tính toán khấu hao TSCĐ sẽ mất khá thời gian và tốn kém
tiền của . Với cách này thì bảng tính và phân bổ khấu hao tháng đầu tiên sẽ có kết cấu theo
mẫu sau: ( mẫu 2)
BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ
Tháng … năm …
Chỉ tiêu Số
ngày
tăng
giảm
Nguyên
giá
Tỷ lệ khấu
hao hoặc
năm sử dụng
Mức khấu
hao toàn
doanh
nghiệp
Phân bổ số khấu hao vào
các bộ phận sử dụng
TSCĐ
6274 6414 6424
I. Số khấu hao của
TSCĐ có đầu tháng
trước

II. Số khấu hao của
TSCĐ tăng tháng
trước dùng cả tháng
này
III. Số khấu hao của
TSCĐ giảm tháng
trước không dùng
cả tháng này
IV. Số khấu hao của
TSCĐ có đầu tháng
này
-…
-…
V. Số khấu hao tăng
tháng này tính theo
số ngày tăng
- …
- …
VI. Số khấu hao
giảm tháng này tính
theo số ngày giảm
-…
-…
VII. Số khấu hao
phải trích tháng này
Trong mẫu trên thì lần đầu tiên khi lập bảng này thì chỉ tiêu I; II; III bỏ trống không
phải xác định vì đây là tháng đầu nên không có tháng trước, còn chỉ tiêu VI thì phải tính toán
khá chi tiết tỷ mỷ và khá tốn công sức nhưng cũng chỉ phải làm 1 lần mà không lặp lại vào
tháng sau.
Thứ 2: Với các doanh nghiệp đã đi vào hoạt động và ít nhất là tháng thứ 2 áp dụng

quyết định 206/2003/QĐ- BTC ngày 20 tháng 4 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính thì
bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ vẫn lập theo mẫu 2 và các chỉ tiêu trong bảng được
xác định như sau
3
- Chỉ tiêu I "Số khấu hao của TSCĐ có đầu tháng trước ": Chỉ tiêu này lấy từ chỉ tiêu
IV của bảng tính và phân bổ khấu hao tháng trước để ghi.
- Chỉ tiêu II.” Số khấu hao của TSCĐ tăng tháng trước dùng cả tháng này”. Để
lập chỉ tiêu này kế toán phải ghi tên, nguyên giá, tỷ lệ khấu hao của từng TSCĐ tăng tháng
trước và xác định số khấu hao cho từng TSCĐ tăng tháng trước dùng cả tháng này ở từng
bộ phận và doanh nghiệp sau đó tổng hợp lại để được chỉ tiêu II theo công thức:
Số khấu hao của
TSCĐ tăng tháng
trước dùng cả tháng
=
∑
Nguyên giá TSCĐ
tăng tháng trước
X Tỷ lệ khấu hao
12 tháng
- Chỉ tiêu III.” Số khấu hao của TSCĐ giảm tháng trước không dùng cả tháng này”.
Để lập chỉ tiêu này kế toán phải ghi tên, nguyên giá, tỷ lệ khấu hao của từng TSCĐ
giảm tháng trước và xác định số khấu hao cho từng TSCĐ giảm tháng trước không dùng
cả tháng này ở từng bộ phận và doanh nghiệp sau đó tổng hợp lại để được chỉ tiêu III theo
công thức:
Số khấu hao của
TSCĐ giảm tháng
trước không dùng cả
=
∑
Nguyên giá TSCĐ giảm

tháng trước
X Tỷ lệ khấu hao
12 tháng
- Chỉ tiêu IV: Số khấu hao của TSCĐ có đầu tháng này được tính theo công thức:
Số KH. TSCĐ có
đầu tháng này
=
Số KH của
TSCĐ có đầu
tháng trước
+
Số khấu hao
của TSCĐ tăng
tháng trước
dùng cả tháng
này
-
Số khấu hao
của TSCĐ
giảm tháng
trước không
dùng cả tháng
này
- Chỉ tiêu V “. Số khấu hao tăng tháng này tính theo số ngày tăng ": Mỗi TSCĐ tăng
được ghi một dòng đầy đủ tên, số ngày tăng, nguyên giá, tỷ lệ khấu hao để xác định số khấu
hao tăng tháng này tính theo số ngày tăng ở từng bộ phận và toàn doanh nghiệp theo công
thức:
Số khấu hao tăng
tháng này tính
theo số ngày tăng

=
∑
Nguyên giá tăng
tháng này
X
Tỷ lệ khấu
hao
x Số
ngày
tăng
trong
12 tháng
Số ngày trong tháng này
- Chỉ tiêu VI " Số khấu hao giảm tháng này tính theo số ngày giảm ": Mỗi TSCĐ
giảm được ghi đầy đủ tên, số ngày giảm, nguyên giá, tỷ lệ khấu hao để xác định số khấu hao
giảm tháng này tính theo số ngày giảm ở từng bộ phận và toàn doanh nghiệp theo công
thức:
Số khấu
hao giảm
tháng này
=
∑
Nguyên giá giảm
tháng này
x
Tỷ lệ
khấu hao
x
Số ngày giảm
trong tháng

này
12 tháng
4
Số ngày trong tháng
- Chỉ tiêu VI Số Khấu hao TSCĐ tính vào chi phí tháng này được tính như sau:
Số KH. TSCĐ
tính vào chi phí
tháng này
=
Số KH của
TSCĐ có đầu
tháng này
+
Số khấu hao
tăng tháng này
tính theo số
ngày tăng
-
Số khấu hao
giảm tháng
này tính theo
số ngày giảm
Từ ý kiến trao đổi trên, tôi có thể minh hoạ về cách lập bảng tính và phân bổ khấu
hao theo đề xuất để làm sáng tỏ hơn vấn đề trao đổi :
Giả sử tại công ty A tháng 3/2008 bắt đầu đi vào hoạt động có số liệu về tài sản cố
định dùng cho sản xuất kinh doanh đầu tháng và tăng giảm như sau (đơn vị tính 1000đ)
(1) TSCĐ có đầu tháng 3/2008
Bộ phận sử dụng Phân xưởng 1 Phân xưởng 2 Bộ phận BH Bộ phận QLDN
NG TLK
H

NG TLK
H
NG TLK
H
NG TLK
H
- Nhà cửa , vật kiến trúc
240.000 12% 180.000 12% 154.000 9,6% 350.000 9,6%
- Máy móc thiết bị
500.000 12% 730.000 12% - - - -
- Phương tiện vận tải
- - - - 21.2.000 9,6% - -
- Thiết bị quản lý
- - - - - - 100.000 12%
(2) Tình hình tăng giảm TSCĐ trong tháng 3/2008
-Biên bản bàn giao TSCĐ số 01 ngày 2/3/2008 về mua máy móc thiết bị dùng cho
phân xưởng I: Nguyên giá: 160.600; tỷ lệ khấu hao 12%
-Biên bản bàn giao TSCĐ số 02 ngày 15/3/2008 nhận bàn giao văn phòng làm việc
của Ban giám đốc do phòng kỹ thuật bàn giao đưa vào sử dụng ngày 15/3/ 2008 theo giá trị
quyết toán 50.000; tỷ lệ khấu hao 9,6%
-Biên bản thanh lý nhượng bán TSCĐ số 01 ngày 25/3/2008 nhượng bán một máy
móc thiết bị dùng ở phân xưởng I: Nguyên giá: 60.000 ; tỷ lệ khấu hao 9,6%
- Biên bản thanh lý nhượng bán TSCĐ số 02 ngày 28/3/2008 nhượng bán một thiết
bị quản lý của bộ phận quản lý doanh nghiệp trị giá 20.000; tỷ lệ khấu hao 12%
Biết công ty khấu hao TSCĐ theo phương pháp tuyến tính
Căn cứ vào tài liệu trên ta lập bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ tháng 3/2008
như sau ( lập theo mẫu 2)
BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ
Tháng 3 năm 2008 (đơn vị tính 1000đ)
Chỉ tiêu Số

ngày
tăng
N
g
u
y
Tỷ lệ
khấu
hao
Mức
khấu
hao
Phân bổ số khấu hao vào các bộ
phận sử dụng TSCĐ
6274
PX1
6274
PX2
6414 6424
I. Số khấu hao của
TSCĐ có đầu tháng
trước
II. Số khấu hao của
TSCĐ tăng tháng trước
dùng cả tháng này
III. Số khấu hao của
TSCĐ giảm tháng trước
không dùng cả tháng
5