Tiet 49 Ai da dat ten cho dong song

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: NG: TiÕt 49:. AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (trích). Hoàng Phủ Ngọc Tường A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1.Kiến thức:HS cần -Thấy đc tình yêu, niềm tự hào thiết tha sâu lắng của tác giả dành cho dòng sông quê hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước. - Thấy đc đặc trưng của thể loại bút kí và nghệ thuật viết bút kí trong bài 2.Kĩ năng: Đọc hiểu và cảm thụ văn bản văn học 3.Giáo dục: Bồi dưỡng cho HS tình yêu quê hương đất nước. B.PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN sgk, sgv, TLTK, bảng phụ,PHT,tranh ảnh.... C.PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH Vấn đáp, gợi tìm, trao đổi, thảo luận,...... D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. HĐ 1 :Ổn định lớp: HĐ 2: Kiểm tra bài cũ: HĐ 3 : Khởi động: HĐ 4 : Vào bài mới: HĐ của GV. YC hs chú ý tiểu dẫn sgk. HĐ của HS. Chú ý. ? nêu những nét chính về tác giả HPNT? Gv nhấn mạnh ý chính. Trả lời. ? trình bày xuất xứ của đoạn trích “Ai đã đặt .......”?. Trả lời. ? Xác định bố cục đoạn trích? Nội dung của từng phần?. Trả lời. Nội dung cần đạt I.Đọc tiếp xúc văn bản 1.Tác giả -HPNT sinh 1937, tại Huế, quê gốc ở Quảng Trị -Là 1 trí thức yêu nước, có vốn hiểu biết trên nhiều lĩnh vực -Ô chuyên viết thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của ô là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và tư duy đa chiều đc tổng hợp từ vốn kiến thức sâu rộng trong lối hàng văn tài hoa. -Các tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971), Ai đã đặt tên cho dòng sông?(1986), Rất nhiều ánh lửa(1979),...... 2.Văn bản “Ai đã ......dòng sông?” a.Xuất xứ: viết 4/1/1981, tại Huế, nằm ở phần đầu của tập sách cùng tên. b.Bố cục: -Phần 1:àchân núi Kim Phụng:Sông.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> yc hs chú ý phần 1 và 2.. Chú ý. Chia lớp thành 3 nhóm thảo luận nội dung sau: Nhóm 1: Sông Hương nhìn từ cội nguồn đc cảm nhận ntn? Thành công về nghệ thuật trong Thảo luận việc cảm nhận dòng sông? Nhóm 2: Vẻ đẹp của Sông Hương ở Đồng bằng đc cảm nhận ntn? NT? Thảo luận Nhóm 3:Khi đi qua thành phố Sông Hương có nét đẹp gì nổi bật? Thảo luận Gọi hs đại diện nhóm trình bày Trình bày Gọi hs nhóm khác nhận xét Gv nhận xét, kết luận. Nhận xét Nghe. GV : nhấn mạnh vẻ đẹp của Sông Hương khi đc cảm nhận ở nhiều vị trí khác nhau Bình giảng 1 số đoạn văn đặc biệt. Nghe. Hương nhìn từ cội nguồn -Phần 2:àquê hương xứ sở:Sông Hương nhìn trong mối quan hệ với kinh thành Huế -Phần 3: còn lại:Sông hương trong mối quan hệ với lịch sử dân tộc,với cuộc đời và thi ca II.Đọc hiểu văn bản: 1.Phần 1: - Nó mang sức sống mãnh liệt, qua ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn. + Nó đã “ sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái digan phóng khoáng mà man dại”. + Nhờ rừng già hun đúc cho nó “một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do trong sáng”. -NT: so sáng, nhân hóa và liên tưởng, tưởng tượng phong phú ->Tác giả miêu tả sông Hương ở đầu nguồn với sức sống mãnh liệt, hoang dại nhưng cũng dịu dàng và say đắm 2.Phần 2: *Sông Hương ở Đồng Bằng: +Thay đổi về tính cách : “Sông như chế ngự được bản năng của người con gái”, nó mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, “trở thành một người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”. + Nhờ hiểu biết về địa lý đã giúp tác giả miêu tả tỉ mỉ về sông Hương “ chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh, uốn mình theo những đường cong thật mềm” : Từ cánh đồng Châu Hóa qua vùng núi vòng khúc quanh đến Vọng cảnh xuống dãy đồi phía tây nam thành phố, băng qua lăng tẩm, đền đài đến khi gặp tiếng chuông Thiên Mụ. +Sông Hương lại có vẻ đẹp trầm mặc chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn. ->Đó là vẻ đẹp mang màu sắc triết lí, cổ thi (khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ, có vẻ đẹp “vui tươi” khi đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long, có vẻ đẹp.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gọi hs đọc phần 3 của đoạn trích. Đọc ? Vẻ đẹp sông Hương gắn liền với những sự kiện lịch sử ntn? Trả lời ? Nêu những thành công về nghệ thuật khi cảm nhận vẻ đẹp của con sông với lịch sử dân tộc? Trả lời ? Khi Sông Hương đc nhìn nhận dưới góc độ lịch sử, em thấy con sông có vai trò gì đặc biệt? Trả lời ?Trong thi ca sông Hương có mối quan hệ ntn? Với cuộc đời, đặc biệt là văn hóa dân tộc, Sông Hương gắn với điều gì đặc biệt? GV: Giới thuyết về nghệ thuật âm nhạc cổ điển Huế trên sông Hương.. Trả lời. Trả lời. “mơ màng trong sương khói” khi nó rời xa thành phố để đi qua những bờ tre, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ). =>Cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối với màu sắc triết lí cổ thi. * Sông Hương khi đi qua thành phố: +Đấy là hình ảnh chiếc cầu bắc qua dòng sông Hương: “Chiếc cầu trắng in ngấn trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non” +Nhà văn như thổi linh hồn vào cảnh vật: “đường cong ấy làm cho dòng sông như mềm hẳn đi, như một tiếng vâng không nói của tình yêu”, “Tôi nhớ sông Hương, quý điệu chảy lững lờ của nó khi ngang qua thành phố”. +Dường như sông Hương không muốn xa thành phố: “Rồi như sực nhớ lại một điều gì đó chưa kịp nói. Nó đột ngột đổi dòng rẽ ngặt sang hướng Đông Tây để gặp lại thành phố ở góc Bao Vinh…khúc quanh này thật bất ngờ…Đấy là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu”. + Sông Hương trở lại “để nói một lời thề trước khi về biển cả”: Tác giả liên hệ “Lời thề ấy vang vọng khắp khu vực sông Hương thành giọng hò dân gian, ấy là tấm lòng người dân Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở”. 3.Phần 3: *Vẻ đẹp sông Hương gắn liền với những sự kiện lịch sử: + Tên của dòng sông Hương được ghi trong “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi; “Nó được ghi là linh giang” +Dòng sông ấy là điểm tựa, bảo vệ biên cương thời kì Đại Việt. +Thế kỉ XVIII, nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân, gắn liền với tên tuổi của người anh hùng Nguyễn Huệ. +Nó đọng lại đến bầm da, tím máu “nó sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX”. +Nó đi vào thời đại của Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển. +Nó chứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến công tết Mậu Thân 1968. Sông Hương đã gắn liền với lịch sử của Huế, của dân tộc. *NT: Liệt kê, ngôn ngữ giàu hình ảnh, trí.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tưởng tượng phong phú. Nghe =>Sông Hương làm sống dậy 1 thời kì lịch sử của dân tộc oai hùng. Tác giả s dụng những *Sông Hương gắn với cuộc đời và thi ca: hình thức nt gì khi nhìn -Tác giả cho có một dòng thi ca về sông sông Hương dưới góc độ Hương.Đó là dòng thơ không lặp lại mình: văn hóa Huế? +“Dòng sông trắng- lá cây xanh”(Chơi xuân-Tản Đà) +“Như kiếm dựng trời xanh”( Trường Cách kết thúc bài kí có giang như kiếm lập thanh thiên-Cao Bá gì đặc biệt? Trả lời Quát). Kết thúc như vậy nhằm +“Con sông dùng dằng, con sông không mục đích gì? chảy Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu”(Thơ của Thu Bồn) - Tác giả gắn sông Hương với âm nhạc cổ điển Huế: “Sông Hương đã trở thành một Yc hs thảo luận nhóm Trả lời người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya… nội dung sau: Quả đúng vậy, toàn bộ nền âm nhạc cổ ? Nét đẹp trong phong điển Huế đã được hình thành trên mặt cách nt viết ký của nước của dòng sông này”. HPNT ở đoạn trích? + Tác giả tưởng tượng: “trong một khoang Gọi hs đại diện nhóm thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bán âm trình bày của những mái chèo khuya”.Phải có độ Gọi hs nhóm khác nhận nhạy cảm về thẩm âm, hiểu biết về âm xét Thảo luận nhạc của xứ Huế, tác giả mới có sự liên Gv nhận xét, kết luận tưởng này. + Với ngòi bút tài hoa cộng với sự rung Trình bày cảm mạnh mẽ, HPNT nhớ tới Nguyễn Du; “Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên Gọi hs đọc ghi nhớ sgk Trả lời quãng sông này với một phiến trăng ? Để cho dòng sông sầu.Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Hương mãi đẹp và thơ Nghe Kiều”. mộng như trong bút kí *Bài bút ký kết thúc bằng cách lí giải tên của HPNT, nếu là em, của dòng sông; sông Hương, sông thơm. em sẽ làm gì để bảo vệ (Cách lí giải bằng một huyền thoại) vẻ đẹp của con sông? Đọc => nhằm lưu ý người đọc không chỉ cái tên đẹp đẽ của dòng sông mà còn gợi niềm biết ơn đối với những người đã khai phá Trả lời vùng đất ấy. 4.Nét đẹp của văn phong HPNT: +Tác giả đã soi bằng tâm hồn mình và tình yêu quê hương xứ sở vào sông Hương khiến đối tượng trở nên lung linh, đa dạng như đời sống tâm hồn con người. + Sự liên tưởng , tưởng tượng phong phú cộng với sự uyên bác về các phương diện địa lí, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật đã tạo.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nên áng văn đặc sắc này. +Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, bộc lộ cảm xúc, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ần dụ, nhân hóa. + Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan. Chủ quan là sự trải nghiệm của bản thân. Khách quan là đối tượng miêu tả- dòng sông hương. III.Ghi nhớ /sgk IV.Luyện tập 5.Củng cố, dặn dò: -Củng cố: nội dung và nghệ thuật chính của văn bản -Dặn dò: +BTVN: bài tập sgk +Giờ sau: Đọc thêm: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới. Ngày......tháng......năm 2012 XÁC NHẬN CỦA CHUYÊN MÔN.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>