(Sáng kiến kinh nghiệm) chuyên đê một số sơ đồ chiến thuật cơ bản trong bóng chuyền 2019

SỞ GD&ĐT TỈNH LÀO CAI
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÀO CAI
----˜˜˜----

CHUYÊN ĐỀ BĨNG CHUYỀN:
“Huấn luyện một số đội hình thi đấu cơ bản trong thi đấu bóng chuyền”

Giáo viên: Lương Thế Anh
Tổ: Giáo dục thể chất

LÀO CAI – 2019


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu trong đó thể dục cũng
được coi là một môn học quan trọng trong công tác giáo dục con người phát
triển nhận cách một cách toàn diện. Cùng với sự phát triển của xã hội bộ mơn
thể dục cũng có nhiều thay đổi trong phân phối chương trìnhf giảng dạy đã có
thêm nội dung thể thao tự chọn nhằm phát triển thể chất toàn diện cho học
sinh.Thể thao tự chọn là một nội dung học được học sinh yêu thích và say mê
tập luyện. Trong số các mơn thể thao tự chọn (Bóng đá, Bóng chuyền, Cầu lơng,
…) thì mơn Bóng chuyền là mơn thể thao phù hợp nhất với điều kiện tập luyện
của nhiều trường.
Bóng chuyền cũng như các mơn thể thao khác khi luyện tập giúp củng cố và
nâng cao sức khoẻ, giáo dục cho con người những phẩm chất quý giá như tính
tập thể tinh thần đồn kết, lịng dũng cảm và những phẩm chất ý chí vững vàng
tạo cho người tập có đủ năng lực trong cuộc sống và sự nghiệp, góp phần xây
dựng và bảo vệ tổ quốc. Bóng chuyền cịn là mơn thể thao có tính hấp dẫn cao
dễ luyện tập thích hợp với mọi lứa tuổi có tác dụng hồi phục sức khoẻ giúp tinh
thần thoải mái để học tập và lao động đạt hiệu quả tốt. Phong trào luyện tập

bóng chuyền trong học sinh trường THPT rất phát triển. Học sinh trong đội
tuyển bóng chuyền tham gia luyện tập rất hăng say nhưng đa số kết quả khi
luyện tập đạt được là không cao. Khả năng ứng dụng các kỹ thuật vào thi đấu là
không cao do học sinh chưa nắm và hiểu được chiến thuật khi thi đấu.
Chuyên đề này xây dựng các khái niệm đúng về đội hình thi đấu cơ bản
trong thi đấu bóng chuyền.
2. Mục đích và nhiệm vụ của chun đề
Đề tài này giải quyết nhiệm vụ : Đó là trang bị cho học sinh những kiến thức về
chiến thuật cơ bản từ đó vận dụng chiến thuật vào trong luyện tập và thi dấu để
đạt tình tích cao.
3 . Phương pháp nghiên cứu:
Để giải quyết những nhiệm vụ nghiên cứu trên Tôi đã sử dụng những phương
pháp nghiên cứu sau.


3.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tư liệu khoa học:
Trong q trình nghiên cứu Tơi đã đọc nghiên cứu , tham khảo tài liệu,
phân tích tổng hợp các tài liệu có liên quan đến đề tài.
3.2. Phương pháp quan sát sư phạm:
Tôi đã quan sát các buổi học, và luyện tập của các học sinh trong đội
tuyển bóng chuyền.
3.3. Phương pháp phỏng vấn toạ đàm:
Tôi kết hợp phiếu hỏi với phỏng vấn trực tiếp các thầy cô giáo bộ môn,
đưa ra các câu hỏi với học sinh.
4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Tôi đã tiến hành thực nghiệm để đánh giá hiệu quả của các bài tập ứng
dụng.


CHƯƠNG I. MỘT SỐ ĐỘI HÌNH CƠ BẢN TRONG BĨNG CHUYỀN

Có 3 đội hình thi đấu tiêu chuẩn trong bóng chuyền được biết đến dưới
tên “4-2”, “6-2” và “5-1”, điều này phụ thuộc số lượng các tay đập và chuyền 2
ở trên sân. 4-2 là đội hình cơ bản được sử dụng bởi những người mới chơi, trong
khi đội đội hình 5-1 lại là đội hình phổ biến ở bóng chuyền đẳng cấp cao.
1. Đội hình 4-2

Đối với đội hình này, mỗi đội bóng sẽ có 2 tay chuyền và 4 tay đập. Vị trí
chuyền 2 thường sẽ ở giữa sân hoặc đứng ở hàng trên bên phải của đội bóng.
Tương ứng với hai vị trí của chuyền 2 sẽ có 2 tay đập để nhận đường chuyền từ
họ. Mỗi người nắm giữ vị trí chủ cơng và phụ cơng khác nhau.
Trong 1 trận đấu, bóng sẽ được chuyền từ vị trí bên phải chéo sang hàng trên
bên trái. Cũng bởi chủ cơng ln sẵn sàng để đón đường bóng và thực hiện
đường tấn công tới đội bạn. Sơ đồ 4-2 chuẩn quốc tế cịn có thể dễ dàng chuyển
sang các đội hình tấn cơng khác tùy vào diễn biến trận đấu
Lưu ý khi xoay vịng vị trí, 2 người chuyền 2 luôn phải đứng đối diện nhau.
Hàng trên sẽ có 2 chủ cơng và vẫn phải đảm bảo 1 chuyền 2, 1 phụ cơng và 1
cơng chính. Sau khi phát bóng, vị trí hàng trước đều sẽ thay đổi để 1 chuyền 2
đứng giữa. Khi đó biên bên phải phụ cơng vừa có thể là chuyền 2 phụ vừa là tay
đập biên.


Ưu điểm của sơ đồ 4-2 là sự cân đối, cầu trước và cầu sau ln có chuyền 2 và 2
tay đập. Bởi vậy đội hình sẽ khơng bị loạn trong q trình chơi, đặc biệt thích
hợp cho những người mới học chơi bóng chuyền.
Tiếp theo đó là vị trí chuyền 2 ở giữa cầu trên có thể thực hiện chuyền hoặc tấn
cơng, nhảy lên đập bóng gây bất ngờ cho đối phương khi họ đang tập trung và
chủ công cũng như phụ cơng.
Điểm bất lợi của đội hình này là chỉ có 2 tay đập. Khi đó khả năng tấn cơng sẽ
khơng được đa dạng như những đội hình bóng chuyền khác. Thơng thường các
đội hình quốc tế chun nghiệp sẽ có 3 người cơng.

2. Đội hình 6-2

Trong sơ đồ chiến thuật của một đội chỉ có 6 người mà lại có chiến thuật
6-2, có vẻ khá là vơ lý. Tuy nhiên thực tế thì sơ đồ này vẫn được áp dụng tại các
giải đấu bóng chuyền chuyên nghiệp.
Hiểu một cách đơn giảm đội hình này có 6 người và cả 6 người đều là tay
công. Tuy nhiên 2 trong số tay cơng đảm nhiệm vai tị như 2 chuyền 2 của đội
hình 4-2. Đội hình này cịn được xem là đội hình siêu tấn cơng của các chiến
thuật bóng chuyền.
Thực tế việc sắp xếp đội hình 6-2 giống với 4-2. Khi phải đỡ quả bóng và
tấn cơng thì vận động viên đảm nhân vai trò chuyền 2 ở cầu sau sẽ di chuyển lên
phía trước.


Trong khi 5 người còn lại sẽ đỡ bước 1 và chuyền cho chuyền 2. Sau đó
chuyền 2 tạo đường bóng cho 3 vị trí trên đó là chủ cơng, phụ cơng và cầu thủ
đảm nhận vị trí chuyền 2 ở phía trên. Khi đó, chiến thuật 6-2 sẽ ln có 3 tay
cơng sẵn sàng đập bóng.
Điểm hạn chế của sơ đồ chiến thuật này đó là 2 vận động viên vừa phải
đóng vai trị là chuyền 2 vừa là tay đập và che chắn tốt, điều này không hẳn là dễ
dàng.
3. Đội hình 5-1

Chiến thuật bóng chuyền này có 5 cầu thủ đều là tay đập và chỉ có 1
chuyền hai. Khi đó chuyền 2 ở cầu dưới thì sẽ có 3 tay đập ở cầu trên. Trong 5
tay đập có 2 cơng chính, 2 phục cơng và 1 đối chuyền. Đối chuyền nằm ở vị trí
mà 1 chuyền 2 cịn lại của đội hình 4-2. Tuy nhiên đội hình 4-2 thì người đó là
cây chuyền cịn trong đội hình 5-1 thì lại là 1 tay cơng.
Khi chuyền 2 ở trên, đối chuyền sẽ ở dưới. Với những pha tấn công, đối

chuyền là người được sử dụng như một mũi tấn cơng 3 của đội bóng.
Bên cạnh đó, 2 chủ cơng sẽ di chuyển sang phía bên trái trong khi đó phụ
cơng có thể di chuyển nhanh lên vị trí giữa để tấn cơng nhanh hoặc tấn cơng ở
bên phải.
Khi đó các đối thủ sẽ rất khó chắn khi đội bạn tấn cơng theo 3 hướng. Đó
chúng là một trong những ưu thế của đội hình này. Tuy nhiên muốn vận hành


chiến thuật bóng chuyền này, đội bóng của bạn phải có chuyền 2 cực tốt chuyền
bóng linh hoạt cho các tay cơng.
Đội hình tấn cơng 5-1 thực chất là sự kết hợp của 6-2 và 4-2: khi chuyền 2
ở giữa hàng trên, đợt tấn công trông như của 4-2; khi chuyền 2 ở hàng dưới, đợt
tấn công trong như của 6-2.
CHƯƠNG 2. BÀI GIẢNG THỰC NGHIỆM
I/ Mục tiêu các bài tập chiến thuật phịng thủ
- Giúp học sinh hình thành khái niệm chiến thuật nói chung và chiến thuật
phịng ngự nói riềng.
- Rèn luyện kỹ thuật, ứng dụng trong luyện tập và thi đấu.
II/ Tiến hành hoạt động.
1. MỞ ĐẦU :
a/ Nhận lớp:
Ổn định tổ chức lớp đầu buổi học, điểm danh, phổ biến nội dung yêu cầu
giờ học.
ĐỘI HÌNH NHẬN LỚP
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜GV
b/ Khởi động :

- Khởi động chung: Ép dẻo xoay các khớp
- Khởi động chuyên môn: Chạy bước nhỏ, Chạy nâng cao đùi, Chạy gót
chạm mơng
ĐỘI HÌNH KHỞI ĐỘNG
˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜
˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜
˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜
˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜ ˜


˜GV
2. CƠ BẢN :
a/ Xây dựng khái niệm:
- Chiến thuật là hình thức tổ chức phối hợp hành động của các cầu thủ
trong thi đấu nhằm đem lại hiệu quả cao.
- Có 3 đội hình thi đấu tiêu chuẩn trong bóng chuyền được biết đến dưới
tên “4-2”, “6-2” và “5-1”, điều này phụ thuộc số lượng các tay đập và chuyền 2
ở trên sân. 4-2 là đội hình cơ bản được sử dụng bởi những người mới chơi, trong
khi đội đội hình 5-1 lại là đội hình phổ biến ở bóng chuyền đẳng cấp cao.
b/ Đội hình cơ bản trong bóng chuyền
- Các cách di chuyền và vị trí nhiệm vụ của từng vị trí trong đội hình

- GV phổ biến và hướng dẫn
- HS chú ý quan sát lắng nghe.
- GV chia lớp đấu tập
3. KẾT THÚC :
- Thả lỏng các khớp.


- Xuống lớp:

- Nhận xét đánh giá tiết học.
- Yêu cầu học sinh về nhà tập luyện các nội dung đã học.
ĐỘI HÌNH XUỐNG LỚP
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜˜˜˜˜˜˜
˜GV