(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
----------------MÃ SKKN





SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN
VỐN TỪ CHO TRẺ 24 – 36 THÁNG TUỔI

Lĩnh vực
: Giáo dục Nhà trẻ
Cấp học
: Mầm non
Tài liệu đính kèm: Đĩa CD

Năm học 2016 - 2017


PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN
TRƯỜNG MẦM NON TUỔI HOA

---------



-------MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN
VỐN TỪ CHO TRẺ 24 – 36 THÁNG TUỔI

Lĩnh vực
: Giáo dục Nhà trẻ
Cấp học
: Mầm non
Tác giả
: Hồng Thị Minh Thủy
Tài liệu đính kèm: Đĩa CD

Năm học 2016 - 2017


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
MỤC LỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM...................................................................1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................1
I. Lý do chọn đề tài:.................................................................................... 1
II. Mục đích của SKKN:.............................................................................2
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:..........................................................2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..........................................................................3
I. Cơ sở lý luận:........................................................................................... 3
II. Cơ sở thực tiễn:...................................................................................... 5
* Thuận lợi:..................................................................................................5
* Khó khăn:..................................................................................................5
III. Các biện pháp:...................................................................................... 6
1. Biện pháp 1 - Khảo sát trẻ đầu năm:.....................................................6
2. Biện pháp 2 - Trò chuyện với trẻ:.......................................................... 7

3. Biện pháp 3 – Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua giờ học Nhận biết
tập nói:..........................................................................................................9
4. Biện pháp 4 - Tổ chức cho trẻ chơi theo từng nhóm:.........................11
5. Biện pháp 5 - Sử dụng tranh, ảnh trong các hoạt động để phát triển
ngôn ngữ cho trẻ:.......................................................................................11
6. Biện pháp 6 - Các hoạt động khác:......................................................12
a. Phát triển vốn từ thông qua giờ hoạt động góc:................................. 12
b. Phát triển vốn từ thơng qua hoạt động ngoài trời, các buổi thaj
quan:...........................................................................................................14
c. Sử dụng đồ dùng, đồ chơi trong mọi hoạt động để phát triển ngôn
ngữ cho trẻ:................................................................................................ 16
7. Biện pháp 7 - Sử dụng các trò chơi kết hợp đọc đồng dao, ca dao: . 17
8. Biện pháp 8 - Kết hợp với phụ huynh:................................................20
IV/ Hiệu quả của SKKN:..........................................................................20
C. KHUYẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN...................................................... 22
I/ Ý nghĩa và bài học kinh nghiệm:..........................................................22
II/ Khuyến nghị:........................................................................................ 23
III/ Kết luận:..............................................................................................24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN
VỐN TỪ CHO TRẺ 24 – 36 THÁNG TUỔI
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”.

Câu nói của Bác khơng những chỉ ra trẻ em là những búp măng cần
được sự quan tâm, thương yêu dìu dắt của người lớn mà trẻ em còn là
tương lai của đất nước, là thế hệ của những con người mới.
Vì vậy, Giáo dục mầm non là bậc học có vai trị rất quan trọng, bậc học
đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự hình thành
và phát triển nhân cách con người. Trên cơ sở cung cấp những tri thức khoa
học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng lực nhận thức, các thao
tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt
đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người tồn diện. Và đặc
biệt, q trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh phát triển thể chất, một
phần quan trọng khơng thể thiếu chính là ngơn ngữ.
Ngơn ngữ là một trong những yếu tố rất quan trọng để một đứa trẻ
phát triển toàn diện về nhân cách, ngơn ngữ có vai trị là một phương tiện
hình thành và phát triển nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh. Ngơn
ngữ đã giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và nhận thức về mơi trường xung
quanh. Nhờ có ngơn ngữ trẻ nhận biết ngày càng nhiều các sự vật, hiện
tượng mà trẻ được tiếp xúc trong cuộc sống hàng ngày.
Ngồi ra ngơn ngữ cịn là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức,
thẩm mĩ. Đó cũng chính là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc
biệt đối với trẻ nhỏ, là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những
người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực. Bên cạnh đó, ngơn
ngữ là cơng cụ giúp trẻ hoà nhập và trở thành một thành viên của cộng
đồng, ở đó trẻ có thể dùng ngơn ngữ để bày tỏ những nhu cầu mong muốn
của mình với các thành viên trong cộng đồng, với mọi người xung quanh
mình.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ từ 24 tháng tuổi đến 36 tháng
1/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

tuổi nói riêng có số lượng từ tăng nhanh, chúng ta cần phải giúp trẻ phát
triển mở rộng các từ loại trong các từ. Mỗi từ cung cấp cho trẻ phải dựa
trên một biểu tượng cụ thể, có nghĩa, gắn liền với âm thanh, tình huống sử
dụng chúng. Nhờ ngơn ngữ mà con người có thể trao đổi với nhau những
hiểu biết, truyền cho nhau những kinh nghiệm, tâm sự với nhau những điều
thầm kín. Trong công tác giáo dục thế hệ mầm non cho đất nước, chúng ta
càng thấy rõ vai trị của ngơn ngữ đối với việc giáo dục trẻ thơ.
Nói như vậy để chứng minh rằng: “ Phát triển ngôn ngữ là một trong
những nhiệm vụ hàng đầu nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ
mầm non”. Sau nhiều năm được phân cơng chăm sóc và giáo dục trẻ lứa
tuổi Nhà trẻ tôi nhận thấy rằng phát triển ngôn ngữ của lứa tuổi này vơ
cùng quan trọng. Chính vì điểu đó tơi đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm phát
triển ngôn ngữ cho trẻ lớp tôi một cách dễ dàng nhất, đạt hiệu quả cao nhất.
Và năm học vừa qua với những kinh nghiệm của mình tơi cùng các giáo
viên trong lớp đã giúp trẻ lớp tơi có một số vốn từ vơ cùng phong phú.
Chính vì vậy, tơi đã lựa chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển
vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi” để mong được chia sẻ một số kinh
nghiệm cho các bậc phụ huynh, đặc biệt là các bạn đồng nghiệp có thêm ý
tưởng trong việc phát triển và hồn thiện ngơn ngữ cho trẻ.
II. Mục đích của SKKN:
- Giúp trẻ phát âm chuẩn các từ…Phát triển vốn từ cho trẻ.
Phát triển một cách tồn diện cho trẻ về ngơn ngữ, thể chất, thẩm
mỹ, tình cảm và quan hệ xã hội.
Hỗ trợ đồng nghiệp và phụ huynh trong q trình phát triển ngơn
ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng.
III.Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng
- Phạm vi: Áp dụng cho trẻ lớp Nhà trẻ 24- 36 tháng tuổi.
Giáo viên: Nói từ, đưa tranh, đọc câu đố, thơ, các trò chơi dân gian
để gây hứng thú, kích thích trẻ phát âm trong các hoạt động.

Vốn từ cung cấp phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ, cũng
như các giờ trẻ học mà giáo viên lựa chọn sao cho phù hợp.

2/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận:
Ngơn ngữ là q trình mỗi cá nhân sử dụng một thứ tiếng nào đó để
giao tiếp. Nói cách khác, ngôn ngữ là sự giao tiếp bằng tiếng nói.
Ngơn ngữ được dùng để chỉ chính sự vật, hiện tượng, tức là làm vật
thay thế cho chúng. Nhờ vậy, con người có thể nhận thức được sự vật, hiện
tượng ngay cả khi khơng có chúng ngay trước mặt, tức là ở ngồi phạm vi
nhận thức cảm tính. Các kinh nghiệm của loài người cũng được cố định lại,
được tồn tại và truyền đạt cho các thế hệ sau. Nhờ đó mà ngơn ngữ là
phương tiện đắc lực của hoạt động trí tuệ (tri giác, trí nhớ, tư duy, tưởng
tượng). Ngôn ngữ được dùng để truyền đạt và tiếp nhận thơng tin, để biểu
cảm và nhờ đó thúc đẩy, điều chỉnh hoạt động của con người.
Ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội đặc biệt vì nó ra đời và tồn tại
cùng với sự hình thành và phát triển của xã hội lồi người, ngơn ngữ dùng
để phục vụ mọi thành viên trong xã hội từ việc học tập, lao động đến việc
vui chơi giải trí. Có thể nói rằng trong bất kì lĩnh vực hoạt động nào của
con người cũng cần đến ngôn ngữ. Ngôn ngữ giúp cho con người trao đổi
tư tưởng tình cảm, bộc lộ những cảm xúc, xác lập và duy trì những mối
quan hệ giữa người với người trong xã hội. Quá trình phát triển ngơn ngữ là
q trình cung cấp từ ngữ cho trẻ, góp phần làm phong phú ngơn ngữ, đẩy
mạnh q trình phát triển trí tuệ và tình cảm đạo đức cho trẻ. Có thể nói
rằng rèn luyện và phát triển ngơn ngữ cho trẻ mầm non là góp phần tích cực

vào việc trang bị cho thế hệ mầm non một phương tiện mạnh mẽ để tiếp thu
kinh nghiệm quý báu của thế hệ cha anh. Đồng thời tạo điều kiện cho các
cháu lĩnh hội các kiến thức, những hiểu biết mới lạ về thế giới xung quanh
mình.
Ngơn ngữ giữ vai trị quan trọng như vậy trong cuộc sống, nhưng làm
thế nào để ngơn ngữ phát triển thì chúng ta khơng thể nói đến việc phát
triển vốn từ cho trẻ. Từ là đơn vị có sẵn và cơ bản của ngơn ngữ, là vật liệu
chủ yếu tạo nên câu, xây dựng lời nói. Trong cuộc sống khơng có vốn từ thì
khơng có ngơn ngữ hoặc vốn từ chậm phát triển thì ngơn ngữ cũng chậm
phát triển và ngược lại. Vốn từ phát triển phong phú thì ngơn ngữ cũng phát
triển phong phú. Khi con người biết sử dụng nhiều loại từ một cách chặt
chẽ thì họ sẽ có một cách giao tiếp vững vàng, tự tin trong bất kỳ lĩnh vực
nào của xã hội.

3/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Đặc điểm phát triển vốn từ của trẻ nhà trẻ : Vốn từ của trẻ tăng nhanh.
Trong vốn từ của trẻ có tất cả các loại từ đơn, từ ghép, bên cạnh đó trẻ có
nhu cầu giao tiếp với mọi người, trẻ thích tìm hiểu những điều mới lạ trong
cuộc sống xung quanh. Tôi nhận thấy vốn từ của trẻ tuy phát triển nhưng
còn hạn chế, bộ máy phát âm của trẻ đang hoàn thiện dần nên khi trẻ nói,
trẻ hay nói chậm, hay kéo dài giọng, đơi khi cịn ậm, ừ, ê a, khơng mạch
lạc…
Phát triển từ cho trẻ là quá trình hình thành giúp trẻ làm quen với các
từ mới, củng cố vốn từ làm cho vốn từ phong phú tích cực hóa ngơn ngữ.
Quá trình này liên quan chặt chẽ với giai đoạn nhận thức tiếp theo của trẻ
để hình thành các biểu tượng về thế giới xung quanh. Đặc biệt trẻ ở lứa tuổi
24- 36 tháng tuổi, giai đoạn này người ta gọi là giai đoạn tiền ngơn ngữ, vì

đặc điểm sinh lý ở lứa tuổi này có vùng ngơn ngữ bắt đầu hình thành và
phát triển mạnh, do đó mà trẻ được tác động mạnh mẽ về ngơn ngữ từ phía
mơi trường xung quanh trẻ, thì vùng ngơn ngữ của trẻ có điều kiện phát
triển nhanh. Nhưng trong thực tế mơi trường gia đình: ơng, bà, bố, mẹ…
hay mơi trường xã hội: cơ giáo cịn ít quan tâm đến việc phát triển vốn từ
cho trẻ nên nhìn chung vốn từ của trẻ còn nhiều hạn chế. Trẻ 3 tuổi phát
triển rất nhanh về thể lực và tâm lý, ngôn ngữ ngày càng đóng vai trị quan
trọng với trẻ. Trẻ có thể sử dụng lời nói để trao đổi với mọi người xung
quanh. Sự phát triển ngôn ngữ gắn liền với sự phát triển của tư duy đó giúp
trẻ có khả năng nhận thức thế giới bên ngồi, do đó ở trẻ luôn xuất hiện câu
hỏi: Tại sao ? với chúng ta.
Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện
sống, quan hệ giao tiếp với những người xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ
đang học nói hay bắt chước người lớn và chính thời điểm này cơ giáo sẽ
dạy trẻ, uốn nắn trẻ cách nói rõ câu, cách phát âm rõ ràng…Muốn làm
được điều đó giáo viên phải nắm vững đặc điểm vốn từ của trẻ, có ý thức
trau dồi ngôn ngữ, tự học, tự rèn luyện cho mình cách nói rõ ràng, ngắn
gọn, chính xác, nói chuyện với trẻ đúng đắn, thân ái và lịch sự. Tư duy của
trẻ ở lứa tuổi này là tư duy trực quan. Thời kỳ này khả năng tri giác về các
sự vật hiện tượng bắt đầu được hoàn thiện. Trẻ hay bắt chước những cử chỉ
và lời nói của người khác, do vậy ngôn ngữ của cô giáo phải trong sáng và
chính xác để trẻ noi theo. Đồng thời, tơi đã tự tìm tịi biện pháp, đúc rút
kinh nghiệm từ thực tế dạy trẻ ở các nội dung và chọn đề tài: “ Một số biện
pháp phát
triển vốn từ cho trẻ lứa tuổi 24- 36 tháng tuổi”.
4/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
II. Cơ sở thực tiễn:

Từ thực tế trong cơng tác tại trường và trong q trình thực hiện đề tài
sáng kiến kinh nghiệm, tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
*
Thuận lợi:
- Chúng tơi luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của BGH
nhà
trường.
Giáo viên nắm vững phương pháp giảng dạy bộ môn, được bồi dưỡng
thường xuyên và tham gia học tập tại các lớp chuyên đề do Sở, phòng Giáo
dục tổ chức.
- Trường có CSVC phục vụ tốt nhất cho các hoạt động của trẻ.
- Giáo viên nhiệt tình, sáng tạo làm đồ dùng phục vụ cho việc cung cấp
và phát triển vốn từ cho trẻ. Trình độ của giáo viên đều đạt chuẩn và trên
chuẩn.
- Phụ huynh học sinh quan tâm, kết hợp cùng chúng tơi trong việc chăm
sóc giáo dục trẻ. Các cháu đều khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan ngỗn, thích
tham gia vào các hoạt động và vui chơi.
*
Khó khăn:
- Trường nằm trong khu vực dân trí khơng đồng đều.
Trẻ 24- 36 tháng tuổi do tôi phụ trách là độ tuổi còn non nớt, các cháu
bắt đầu đi học cịn khóc nhiều, chưa quen với các cơ và các bạn, chưa thích
nghi với điều kiện sinh hoạt và các hoạt động ở lớp, các cháu không cùng
tháng tuổi, mỗi cháu đều có sở thích và cá tính khác nhau.
Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết hết khối lượng các âm
tiếp thu cũng như trật tự các từ khi nhắc lại câu của người lớn. Vì thế trẻ
thường xuyên bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.
85% kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn, nhận thức cịn hạn chế
dẫn dến tình trạng trẻ thường dùng từ chưa chính xác.
60% trẻ nói phát âm sai do ảnh hưởng ngơn ngữ của người lớn xung

quanh
Trẻ nhút nhát, cịn khóc nhiều ở giai đoạn đầu khi trẻ đến làm quen
với trường lớp mầm non, với cô và các bạn mới.
Trên 70% là dân bn bán và gia đình thường xuyên thuê người giúp
việc nên ít quan tâm chăm lo, trị chuyện với trẻ và nghe trẻ nói để uốn nắn
cho trẻ về ngơn ngữ.
Đứng trước một số khó khăn như vậy, tơi đã tìm tịi, suy nghĩ và
nghiên cứu tài liệu để tìm ra một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ. Do
đó qua thực tiễn dạy trẻ hàng ngày, trong những năm học vừa qua, tôi đã
5/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
rút ra một số kinh nghiệm sau:
III. Các biện pháp:
Là một giáo viên mầm non người trực tiếp giảng dạy cho trẻ 24– 36
tháng, bản thân tôi thấy việc phát triển vốn từ cho trẻ là rất cần thiết và
quan trọng. Xong kết quả phát triển vốn từ của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào
các yếu tố và nhiều các môn học như thơ truyện, nhận biết tập nói và bản
thân trẻ phải được tiếp xúc với các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi
Cô phải sử dụng đồ dùng trực quan( vật thật) đồ chơi, đồ dùng tranh
mẫu hấp dẫn để thu hút sự chú ý của trẻ.
Thực hiện giờ dạy cô cần sử dụng các thủ thuật linh hoạt và lồng
ghép các môn học khác như: bài thơ, câu đố….
Trong quá trình dạy trẻ cơ phải linh hoạt sáng tạo và thay đổi hình
thức nhằm phát huy tính tích cực của trẻ.
Cơ chú ý quan tâm bồi dưỡng từng đối tượng trẻ ở mọi lúc mọi nơi,
tạo mơi trường phát triển lời nói cho trẻ.
Tuyên truyền và phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong cơng tác
giáo dục phát triển lời nói cho trẻ.

2. Biện pháp 1 - Khảo sát trẻ đầu năm:
Đây là biện pháp theo tôi là rất cần thiết. Qua khảo sát tơi có thể nắm
rõ những mặt ưu điểm, hạn chế và những đặc điểm riêng của từng trẻ cũng
như sự nhận thức của trẻ là khác nhau.
Đúng vậy, ngay từ đầu năm học tôi luôn quan tâm đến đặc điểm tâm
sinh lý cũng như ngôn ngữ giao tiếp của từng trẻ nhằm khám phá , tìm hiểu
khả năng giao tiếp bằng ngơn ngữ để kịp thời có những biện pháp giáo dục
và nâng cao dần vốn từ cho trẻ. Khi tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy rằng ngơn
ngữ của trẻ cịn nhiều hạn chế về câu từ, về cách phát âm. Khi trẻ nói hầu
hết tồn bớt âm trong các từ, giao tiếp chưa đủ câu cho nên nhiều khi giáo
viên chưa hiểu trẻ đang nói về cái gì? Cũng có một số trẻ cịn hạn chế khi
nói, trẻ chỉ biết chỉ tay vào những thứ mình cần khi cô hỏi. Đây cũng là
một trong những nguyên nhân của việc ngơn ngữ của trẻ cịn nghèo nàn.
Đối với tuổi mầm non trẻ rất hiếu động tư duy của trẻ là tư duy cụ thể
việc: “ Học bằng chơi – chơi mà học”, bởi vì thế giới xung quanh trẻ cái gì
cũng mới lạ, trẻ thích tìm tịi, khám phá những sự vật hiện tượng xung
quanh. Trẻ thường hỏi các câu hỏi: Tại sao ? Như thế nào ? Nhưng cũng
cịn một số cháu nhút nhát, ít nói, sợ hãi khi lên trả lời câu hỏi.
Ví dụ : Cháu …

6/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Vì vậy phải chú ý đến từng đặc điểm cá nhân của trẻ, năm bắt được đặc
điểm cá nhân của từng cháu, để có những biện pháp giáo dục tốt hơn.
Qua quá trình tiếp xúc với trẻ bản thân tôi thấy rất lo lắng về vấn đề này
và tơi nghĩ rằng mình phải tìm tịi suy nghĩ và nghiên cứu tài liệu để tìm ra
biện pháp phát triển vốn từ và ngôn ngữ giao tiếp cho trẻ một cách có hiệu
quả nhất để có thể giúp trẻ tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người.

Kết quả khảo sát đầu năm như sau: Tổng số học sinh là 60
Phân loại
khả năng
Khả năng
nghe hiểu
ngôn ngữ
và phát âm
Vốn từ
Khả năng
nói đúng
ngữ pháp
Khả năng
nói câu
mạch lạc,
rõ ràng.
2. Biện pháp 2 - Trò chuyện với trẻ:
Trò chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất để cung cấp vốn từ cho
trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngơn ngữ mạch lạc. Bởi qua
trị chuyện với trẻ cô mới cung cấp mở rộng vốn từ cho trẻ. Cơ phải tích
cực trị chuyện cùng trẻ và u cầu trẻ trả lời các câu hỏi của cô rõ ràng.
Cô giáo cần phải tận dụng mọi thời điểm để trò chuyện với trẻ như
trong giờ đón hoặc trả trẻ, trong giờ ăn…Những ngày đầu được làm quen
với trường, lớp, cô và các bạn thì hầu hết trẻ đều nhút nhát, rụt rè khi tiếp
xúc. Giáo viên cần phải có những giải pháp để làm thế nào cô và trẻ thân
thiện với nhau. Theo kinh nghiệm của tôi chỉ cần sự quan tâm nhỏ như:


vuốt má trẻ, cô nở 1 nụ cười và một câu hỏi ngắn của cô với trẻ đã làm cho
đứa trẻ có tinh thần thoải mái, tự tin hơn trong ngày hơm đó.

7/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
+
Trong giờ đón trẻ giáo viên cần là người chủ động khi tiếp xúc với
trẻ. VD: Cô A chào bạn P. Con chào cô chưa? Con có áo đẹp thế. Ai mua
cho con?

Ảnh minh họa: Cơ đón bé vào lớp
Hàng ngày khi điểm danh tơi thường xun nhắc trẻ “ dạ cơ” khi gọi
đến tên mình. Mặc dù không phải cháu nào cũng trả lời cô khi được gọi tên.
Tuy nhiên giáo viên vẫn phải duy trì cơng việc đó hàng ngày. Và để trẻ cảm
thấy vui và thích khi được cơ gọi tên thì khi đó tơi chuẩn bị sẵn những bơng
hoa tặng cho trẻ.
VD: Cô sẽ gọi tên các bạn, bạn nào “ dạ cơ” thì sẽ nhận được bơng hoa
để gắn vào bảng bé ngoan nhé!
- Giai đoạn đầu chỉ cần trẻ nói từ đơn giản như: “ Chào cô, vâng, dạ…”.
Đến giai đoạn gần cuối năm đa số trẻ lớp tơi nói được câu “ Con dạ cô ạ!”
và khoanh tay rất lễ phép.
+
Trong giờ ăn cô cho trẻ làm quen với tên gọi của các món ăn, các loại
thực phẩm( thịt, cá, trứng…) bằng cách hàng ngày thường xuyên trước khi
ăn cơ giới thiệu các món ăn và cho trẻ mời cô cùng các bạn ăn cơm.
Đồng thời trong giờ ăn cơ cùng trẻ nói chuyện về thức ăn mà trẻ đang ăn
như: “ Con ăn món gì đấy? Canh mùng tơi nấu với gì ? Các con có thích ăn
8/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

món này khơng?”. Giáo viên thực hiện thường xuyên sẽ giúp trẻ nhớ lâu và
ngôn ngữ của trẻ được cũng phong phú hơn theo từng giai đoạn.
3. Biện pháp 3 – Phát triển vốn từ cho trẻ thơng qua giờ học Nhận biết
tập nói:
Phát triển vốn từ cho trẻ ở trường mầm non là công tác giáo dục có kế
hoạch, có mục đích, có tổ chức và phải mang tính hệ thống nhằm phát triển
ngơn ngữ cho trẻ như một phương tiện giao tiếp quan trọng. Vì thế, chúng
ta phải dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi, trong các giờ học và đặc biệt là giờ học
Nhận biết tập nói đưa lên hàng đầu.
“ Trẻ lên ba, cả nhà học nói”.
Đúng như vậy, trẻ lứa tuổi 24- 36 tháng đang bắt đầu học nói, bộ máy
phát âm chưa hồn chỉnh, vì vậy trẻ thường nói một từ, nói ngọng, lắp…
Cho nên trong tiết học giáo viên cần phải chuẩn bị đồ dùng trực quan đẹp,
hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ. Song song thì giáo viên cũng cần phải
chuẩn bị một hệ thống câu hỏi thật rõ ràng, ngắn gọn. Và trong khi trẻ trả
lời thì cơ hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu, khơng nói cộc lốc…
Việc chuẩn bị cho tiết học đóng vai trò hết sức quan trọng giúp năng cao
kết quả học. Vì vậy tơi phải xác định được mục đích, yêu cầu của bài dạy là
một việc bắt buộc đối với mỗi giáo viên, tôi luôn nghiên cứu kĩ giáo án thì
mới vận dụng các phương pháp, biện pháp giảng dạy một cách linh hoạt,
logic.
Ngồi việc tơi phải chuẩn bị giáo án kĩ càng ra tơi cịn cần phải chuẩn bị
đồ dùng, tranh ảnh vật thật, mơ hình sinh động, hấp dẫn, mới lạ.
Ví dụ 1 : Trên tiết học dạy trẻ nhận biết “ Quả na, quả xồi ”.
Tơi chuẩn bị đầy đủ quả thật, quả có màu sắc rõ ràng để trẻ được sử
dụng các giác quan: sờ, nhìn, nếm, ngửi nhằm phát huy được tính tích cực
và rèn khă năng ghi nhớ có chủ định của trẻ. Để giúp trẻ hứng thú tập trung
vào đối tượng quan sát, cô cần đưa ra một hệ thống câu hỏi:
+ Đây là quả gì( Đây là quả xồi ạ!)
+ Quả xồi có màu gì?( Màu vàng ạ)

+ Ăn xồi con thấy chua hay ngọt?( Ngọt ạ)
Ngoài sự chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, đẹp trong tiết dạy cô cần áp dụng
tính linh hoạt, sáng tạo thay đổi hình thức dạy, lồng ghép các hoạt động để
thu hút trẻ tập trung chú ý.
Ví dụ 2 : Trên tiết học cho trẻ nhận biết tập nói “ Hoa sen, Hoa đồng
tiền”.

9/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Tôi cho trẻ quan sát vườn hoa thật bằng những bông hoa tôi đã chuẩn
bị và được tạo ra như một vườn hoa.
Đồng thời để giúp trẻ hứng thú tập trung vào đối tượng cần quan sát, cô
cần đưa ra một hệ thống câu hỏi:
+ Các con thấy trong vườn hoa có những lồi hoa gì ?
( trẻ kể tên các loại hoa).
+ Các con thấy hoa sen như thế nào ? ( Rất đẹp )
+ Bơng hoa này có màu gì ? ( Màu đỏ, vàng )
+ Khi ngửi hoa các con thấy như thế nào ? ( Mùi thơm )
+ Cánh hoa như thế nào ? ( Nhẵn )
Với cách tổ chức như vậy tơi thấy trẻ hứng thú, phát huy tính tích cực
tham gia học tập, tư duy của trẻ phát triển tốt, rèn khả năng ghi nhớ, năng
lực quan sát cho trẻ. Đồng thời ngơn ngữ của trẻ cũng phát triển có hiệu
quả hơn, trẻ biết diễn đạt sự hiểu biết của mình một cách mạch lạc hơn, vốn
từ của trẻ cũng được tăng lên rõ rệt.
Ví dụ 3 : Dạy trẻ nhận biết tập nói “ Con chó, con mèo ”
Với giờ học này, tơi làm mơ hình một trang trại có các con vật như: Chó,
mèo… sinh động hấp dẫn. Tôi để trẻ quan sát nhận xét, gọi tên những con
vật mà trẻ thấy trong mơ hình, sau đó cho trẻ về chỗ ngồi ổn định, tôi giả

làm tiếng kêu hỏi trẻ; Đấy là tiếng kêu con gì ? Sau đó đưa mơ hình con
chó ra cho trẻ quan sát, nhận xét, gọi tên các bộ phận của con chó. Với cách
giới thiệu như vậy, tôi thấy các cháu rất hứng thú học. Khơng phải chỉ giờ
nhận biết tập nói tôi làm như vậy. Mà tôi thường xuyên thay đổi dựa vào
nội dung giờ nhận biết tập nói để tìm cách giới thiệu hay nhất, tạo được sự
hứng thú trẻ vào tiết học, xong tôi tiến hành đi sâu vào phần chính của bài
đó là tập nói, rèn cho trẻ phát âm đúng và cung cấp vốn từ cho trẻ.
Ví dụ 4: Trên tiết học thơ, truyện
Cho trẻ làm quen với văn học là nhằm phát triển ngơn ngữ nói và kỹ
năng nói mạch lạc ở trẻ. Do đó vốn từ của trẻ phải phong phú, đa dạng, có
nhiều từ mới qua giờ học thơ, truyện. Giáo viên chuẩn bị powerpoint hoặc
tranh có hình ảnh sinh động khi dạy là đã giúp trẻ được tri giác và tăng
thêm từ ngữ tương ứng với nội dung tranh…
- Trẻ nghe câu chuyện “ Thỏ ngoan”. Giáo viên muốn cung cấp cho trẻ
từ “ Ào… ào”
Cơ có thể cho trẻ nghe tiếng mưa và giải thích từ “ Ào… ào”. Bên cạnh
đó cơ chuẩn bị một số hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ được nội dung truyện
và từ vừa học.
10/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
+ Bác Gấu trong chuyện cô vừa kể đi đâu?( đi chơi trong rừng)
+ Khi bị ướt bác gõ cửa nhà ai?( Nhà Cáo)…
+ Bác Gấu có vào được khơng? Sau đó trời mưa thế nào?( Ào… ào)
Cô kể 1- 2 lần giúp trẻ hiểu tác phẩm và đưa ra một số câu hỏi để trẻ
biết được việc nào nên làm, việc nào không nên làm.
+ Qua câu chuyện, con yêu quý ai?( Bạn Thỏ - Vì bạn Thỏ là người tốt
bụng)
Đến khi kết thúc tiết học tơi tiếp tục sử dụng các biện pháp tích hợp,

múa hát, đọc thơ, trò chơi…Để củng cố nội dung bài mà trẻ vừa được học,
nắm vững phương pháp của giờ nhận biết tập nói với mục đích là phát triển
ngôn ngữ cho trẻ, mở rộng hiểu biết về môi trường xung quanh. Thơng qua
q trình nhận biết đã thúc đẩy sự phát triển các giác quan và sự phát triển
chú ý có chủ định cho trẻ.
Bên cạnh đó, để giờ dạy tốt trước hết phải rèn luyện cho trẻ nề nếp
trong học tập đó là cơ sở ban đầu hỗ trợ cho giờ dạy đạt hiệu quả cao.
4. Biện pháp 4 - Tổ chức cho trẻ chơi theo từng nhóm:
Ở
biện pháp này, tơi tổ chức cho trẻ được hoạt động theo từng nhóm
nhỏ. Đây là cơ hội cho trẻ được trò chuyện, giao tiếp với các bạn và phát
triển khả năng giao tiếp của trẻ, trẻ sớm học được cách truyền tải, suy nghĩ,
cảm giác thành lời khi chơi với đồ chơi.
Ví dụ: Tơi cho trẻ chơi ru em. Mỗi nhóm ngồi 3-5 trẻ, mỗi trẻ ơm 1
con búp bê. Cô cũng bế búp bê , vừa làm động tác vỗ vào người búp bê vừa
hát ru: Ru em à ơi và lắc lư người, từ đó cũng làm cho trẻ tăng trí tưởng
tượng và nâng cao khả năng giao tiếp với mọi người xung quanh.
- Hay trong trò chơi xếp hình, xâu hạt. Tơi cũng tổ chức thường xuyên
để trẻ được hoạt động với đồ vật, để trẻ phát triển tư duy ngơn ngữ và trẻ có
thói quen sử dụng các đồ chơi. Qua đó cũng kích hoạt cho trẻ phát triển
ngôn ngữ.
5. Biện pháp 5 - Sử dụng tranh, ảnh trong các hoạt động để phát triển
ngôn ngữ cho trẻ:
Trong các tiết dạy và các giờ hoạt động khác tơi ln đưa ra các bức
tranh, ảnh có các nhân vật thể hiện được nội dung chủ đề. Tôi hướng dẫn
trẻ quan sát một cách chi tiết những nội dung thể hiện trong tranh, trẻ rất
hứng thú quan sát và từ đó hình thành kỹ năng cho trẻ. Trẻ khơng chỉ nhắc
lại lời nói của cơ giáo mà trẻ thể hiện sự hiểu biết của mình qua lời nói của
trẻ.

11/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Tuy nhiên cô giáo cần đặt những câu hỏi phù hợp với từng giai đoạn
phát triển của đứa trẻ.
Ví dụ: TC “ Sách về các hoạt động của trẻ”
Mục đích: Tập cho trẻ sử dụng câu ngắn kể về những hoạt động của trẻ
Chuẩn bị: Cô chụp những tấm ảnh về các hoạt động trong ngày của cô và
trẻ. Cô xếp ảnh thành một cuốn sách có bìa cứng.
Tiến hành: Cơ và trẻ cùng giở sách xem, cô sẽ đặt những câu hỏi đơn giản
+ Các bạn đang làm gì đấy?
+ Ai đang dạy các bạn học?
+ Các bạn xếp hàng để làm gì?..
Những giờ trả trẻ tơi thường đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻ
rất thích thú và ln miệng hỏi về những nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh.
6. Biện pháp 6 - Các hoạt động khác:
a. Phát triển vốn từ thông qua giờ hoạt động góc:
Trong giờ hoạt động chung trẻ khơng thể phát triển ngơn ngữ một cách
tồn diện được mà phải thơng qua các hoạt động khác trong đó có hoạt
động góc. Đây có thể coi là một hình thức quan trọng nhất, bởi giờ chơi có
tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa vốn từ
cho trẻ. Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất trong thời gian trẻ ở lớp, là
thời gian được coi là thoải mái nhất.Trong quá trình trẻ chơi sử dụng các
ngơn từ khác nhau có điều kiện học và sử dụng các từ có nội dung khác
nhau.
Ví dụ 1: Trị chơi bế em, cơ nhập vai làm mẹ cho búp bê bú bình sữa,
cho búp bê ăn, búp bê ngủ trẻ sẽ bắt chước những lời cô nói như: “Con của
mẹ ngoan quá!”. Biết hát ru “ à ơi ” cho em bé ngủ.
Ngồi trị chơi, phản ánh sinh hoạt, trong giờ chơi, cô tổ chức cho trẻ

chơi những trò chơi học tập nhằm phát triển vốn từ cho trẻ.
+
L ơi! Búp bê của con ăn chưa?( Rồi ạ). Con đã cho búp bê ăn lúc
nào vậy?( Vừa ăn xong ạ). Con cho búp bê ăn gì đấy?(Ăn bột ạ). Ăn xong
con cho em làm gì?( Uống nước, lau miệng ạ). Em búp bê buồn ngủ rồi con
hãy hát ru em ngủ nào ( Trẻ hát ru em ngủ).

12/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

Ảnh minh họa: Cơ trị chuyện với trẻ trong góc bế em
Điều đó cho thấy giờ chơi khơng chỉ dạy trẻ kỹ năng chơi mà cịn dạy
trẻ nghe hiểu và giao tiếp cùng nhau.
Trong quá trình chơi, trẻ được thực hiện nhiều hành động khác nhau
với đồ chơi, như vậy trẻ phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và phát triển
lời nói cho trẻ.
Ví dụ 2: Trị chơi sáng tạo cũng góp phần phát triển ngơn ngữ cho trẻ.
Trong q trình chơi trẻ bắt buộc phải giao tiếp với nhau do vậy vốn từ của
trẻ được phát triển ngày một phong phú.
Trị chơi xếp hình: Xếp đồn tàu
+
A ơi! Con đang xếp gì vậy? ( Con xếp đồn tàu ạ ). Xếp đồn tàu thì
con xếp như thế nào?( Xếp cạnh nhau ạ). Con dùng những hình gì để xếp đồn
tàu? (Hình vng, hình chữ nhật, hình trịn ạ). Con xếp đồn tàu để làm gì?
( Để chở khách ạ)…
Hay trong trị chơi xếp bàn ghế cho gia đình
+
K ơi! Con đang xếp gì vậy?( Xếp bàn ghế ạ). Con dùng khối gì để

xếp?( Khối vuông, khối chữ nhật ạ).
+
T ơi! Con xếp bàn này như nào?( Con xếp chồng các khối gỗ lên
nhau ạ). Con xếp cái ghế như nào?( Xếp cạnh nhau ạ). Con xếp bàn ghế để
làm gì?( Để ngồi ạ)
Ví dụ 3: Cho trẻ chơi góc cơ và cháu cùng đọc sách.
Khi chơi góc này trẻ có thể tăng thêm hiểu biết của mình vừa có thể
phát triển ngơn ngữ của mình:
- Con đang xem sách gì vậy? Đây là hình ảnh con gì?( Con thỏ ạ).
13/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
- Con thỏ đang làm gì?( Đang dặn con).
Đây là Thỏ mẹ và thỏ con trong câu truyện( Thỏ con không vâng lời)
Con hãy kể lại nội dung câu truyện này cho cô nghe nào!( Trẻ kể )
Hay trẻ đang xem tranh ở góc cơ hỏi: Đây là tranh con gì? Con gà
trống sống ở đâu?( Trong gia đình ạ). Gà trống gáy như thế nào? ( Ị ó o…)
Con giả làm tiếng gà trống gáy đi?( Trẻ làm)

Ảnh minh họa: Cô và cháu cùng nhận biết một số con vật
Ví dụ 4: Cho trẻ chơi góc hoạt động với đồ vật
Khi trẻ đang chơi góc hoạt động với đồ vật: Cô chồng sẵn mấy chiếc
hộp lên nhau. Chuẩn bị cho vài ba trẻ chơi góc này. Khi trẻ chơi cơ hỏi:
Con đang làm gì ? Con đang xếp các hộp chồng lên nhau ạ. Con xếp như
thế nào?( hộp to xuống dưới, hộp bé lên trên ạ)
b. Phát triển vốn từ thông qua hoạt động ngoài trời, các buổi thăm
quan:
Hoạt động ngoài trời hay các buổi tham quan cũng rất quan trọng đối
với trẻ, khi đi dạo trẻ được trực tiếp quan sát trẻ được tiếp xúc với ánh sáng

mặt trời, khơng khí trong lành, cây cối cảnh vật xung quanh trẻ. Mục đích
của buổi dạo chơi, tham quan là mở rộng tầm hiểu biết cho trẻ, trên cơ sở
đó cung cấp, củng cố một số lượng lớn vốn từ cho trẻ. Vì vậy, khi cho trẻ
tiếp xúc với các hiện tượng thì phải cho trẻ biết gọi tên, đặc điểm của đối
tượng.

14/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Ví dụ: Khi cho trẻ đi chơi vườn bách thú, cơ hỏi trẻ: “ Con gì đây, trơng nó
như thế nào?...”( Con hươu cao có cái cổ dài…)

Ảnh minh họa: Cô và bé đi Thiên Đường Bảo Sơn
Mỗi trẻ đều có khả năng tiếp thu lĩnh hội kiến thức khác nhau, có trẻ
tiếp thu rất chậm. Vì thế khơng những trong các tiết học, trong các hoạt
động chung, hoạt động góc, hoạt động ngồi trời, chơi tự do…Tơi thường
đưa ra các câu hỏi để khuyến khích trẻ trả lời và để bồi dưỡng thêm cho
từng trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Bên cạnh đó, tơi ln chú ý đến đặc điểm cá
nhân của từng cháu, đặc biệt là những trẻ tiếp thu còn chậm, chưa mạnh
dạn, rụt rè, ít nói, nói ngọng, nói lắp…
Ví dụ: Qua buổi hoạt động ngồi trời
Khi tơi cho trẻ quan sát cây “ Cây hoa hồng” trước tiên tôi hướng dẫn
trẻ trực tiếp tri giác, tự nhận xét xem cây có những đặc điểm gì? Trẻ nói lên
suy nghĩ, nhận xét của mình để phát triển ngơn ngữ, tư duy cho trẻ. Sau đó
tơi đàm thoại với trẻ:
Đây là cây hoa gì? Cây có những gì? Lá cây màu gì? Thân cây đâu?
Cánh hoa có màu gì? Muốn cây tươi tốt thì phải làm gì?
Khi trẻ phải trả lời các câu hỏi thì sẽ phát triển ở trẻ sự chú ý, tri giác
15/24

Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
có chủ định. Với những câu hỏi cô đặt ra cho trẻ khi hướng dẫn trẻ đi dạo
quan sát đều khích lệ ở trẻ nhu cầu giao tiếp, truyền đạt bằng ngơn ngữ của
mình. Chính vì vậy trẻ được nói lên suy nghĩ, nhận xét của mình về các sự
vật hiện tượng trong cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ, làm tăng thêm số
lượng từ cho trẻ. Bên cạnh đó cơ ln sửa sai câu nói của trẻ ở mọi lúc mọi
nơi để giúp trẻ có một nguồn vốn từ phong phú, đa dạng.
Hay cho trẻ chơi trò chơi vận động “ Trời nắng trời mưa” ở một phần
của giờ hoạt động ngoài trời. Trẻ vừa hát vận động theo nhịp bài hát.
Qua quá trình tìm hiểu, tôi nhận thấy vốn từ của trẻ liên quan rất nhiều
đến thời gian trị chuyện với trẻ hay khơng? Cơ và cha mẹ có lắng nghe bé
kể chuyện về sinh hoạt và bạn bè hay khơng? Cơ có thường xuyên kể
chuyện cho bé nghe và hướng dẫn bé kể lại khơng? Ngày nghỉ, bố mẹ có
đưa con đi chơi cơng viên khơng?



Tất cả những điều đó khơng chỉ làm tăng số lượng vốn từ của trẻ, sự hiểu
biết của từ, cách dùng từ của trẻ mà còn làm phong phú hiểu biết và cảm xúc của
trẻ.

- Có thể nói các hoạt động ngoại khóa, đặc biệt là việc tổ chức cho trẻ
đi tham quan, du lịch là một hình thức nhằm cung cấp thêm vốn từ cho trẻ
có hiệu quả nhất.
- Tổ chức cho trẻ tham gia vào các ngày lễ hội 20/10 20/11, 8/3, sinh
nhật tháng của trẻ. Đồng thời giáo viên nên có nhiều hình thức tổ chức
phong phú để trẻ hứng thú hơn.
c. Sử dụng đồ dùng, đồ chơi trong mọi hoạt động để phát triển ngôn

ngữ cho trẻ:
Ở
lớp những đồ dùng, đồ chơi như: Búp bê, ơ tơ, các con vật, các hình
khối…đều có những ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển của trẻ, lời nói
giữa cơ và trẻ cũng làm tích cực hóa vốn từ cho trẻ.
Ví dụ: Trong giờ nhận biết tập nói về: Đồ dùng của bé . Tơi thấy trẻ tham
gia hoạt động chung một cách tích cực.
*
Trị chơi: Gọi tên

- Xin chào, bạn tên là gì? Cịn mình tên là Mi Sa đấy.
Bạn đi cái gì ở chân vậy? Mình cũng thích cái đó lắm. Chúng là cái gì
thế? ( Đôi dép…)

16/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Qua đó các chuẩn mực hành vi và thói quen tự phục vụ cho trẻ cũng
được hình thành. Tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi tự lập để phát triển lời
nói. Tơi đã hướng dẫn trẻ cách chơi, các kĩ năng cơ bản, trong quá trình
chơi trẻ đó được phát âm nhiều lần các từ khác nhau. Ví dụ: Trẻ chơi xếp ơ
tơ
Trẻ sẽ tưởng tượng ra ơ tơ chạy và nói: Ơ tơ chạy…píp …píp…
7. Biện pháp 7 - Sử dụng các trị chơi kết hợp đọc đồng dao, ca dao:
Đối với trẻ nhà trẻ, được phát triển ngơn ngữ thơng qua trị chơi là một
biện pháp tốt nhất. Trò chơi đã trở thành một phương tiện để cung cấp tích
lũy được nhiều vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ
đó, trẻ biết sử dụng “ số vốn từ” đó một cách thành thạo.
Qua trị chơi trẻ sẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu

loát hơn, vốn từ của trẻ cũng tăng lên. Và tơi cũng nhận thấy rằng khi trẻ
chơi trị chơi xong sẽ gây hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Như vậy, trẻ sẽ
tiếp thu bài một cách vui vẻ thoải mái.
Bản thân tơi đã tìm tịi, tham khảo, đọc những tài liệu sách tơi thấy
rằng trị chơi này thực sự có hiệu quả trong việc phát triển vốn từ cho trẻ, từ
đó ngơn ngữ của trẻ ngày càng phong phú hơn.
Đây có thể coi là một trong những hình thức quan trọng nhất. Bởi giờ
chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa
vốn từ cho trẻ. Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất trong thời gian trẻ ở
nhà trẻ, là thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong quá trình chơi trẻ
được sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học và sử dụng các từ có
nội dung rất khác nhau.
Giáo viên tổ chức chơi kết hợp đọc cho trẻ nghe các bài thơ( ca dao,
đồng dao) có nội dung phù hợp với hồn cảnh lúc đó. Cơ cho trẻ vừa đọc,
vừa làm các động tác mơ phỏng, minh họa cho nội dung.
Ví dụ: Trị chơi “Con kiến ”
+
Giáo viên yêu cầu trẻ đưa cánh tay phải ra trước mặt, cho trẻ di
chuyển các ngón tay trái lên cánh tay phải và đọc theo các câu đồng dao:
Con kiến mà leo cành đa
Leo phải cành cộc, leo ra leo vào
Con kiến mà leo cành đào
Leo phải cành cộc, leo vào leo ra.
Trị chơi này khơng những giúp cho trẻ phát triển về ngơn ngữ mà cịn
phối hợp được cử động của bàn tay, ngón tay.

17/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

Hàng ngày khi tập thể dục sáng xong tôi và các giáo viên trong lớp
thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian kết hợp đọc đồng dao.

Ảnh minh họa : Cô và bé chơi TC « Con kiến »
Ví dụ : TC “Dung dăng dung dẻ ”
Mục đích : - Kích thích trẻ hứng thú đọc thơ, ca dao, đồng dao
Luyện cho trẻ đọc lưu lốt
Tiến hành : Chia lớp thành 2 vịng tròn nhỏ dắt tay nhau đi quanh phòng,
vừa đi vừa đọc :
Dung dăng dung dẻ
Cho cháu về quê
Dắt trẻ đi chơi
Cho dê đi học
Đến ngõ nhà trời
Cho cóc ở nhà
Lạy cậu lạy mợ
Cho gà bới bếp
Xì xà xì xụp…
Đến câu cuối “Xì xà xì xụp ” cơ và trẻ cùng ngồi xuống. Sau đó trị
chơi được lặp lại 2 – 3 lần.

18/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

Ảnh minh họa : Trò chơi “Dung dăng dung dẻ”

19/24

Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
8. Biện pháp 8 - Kết hợp với phụ huynh:
Để vốn từ của trẻ phát triển tốt điều khơng thể thiếu được đó là nhờ
sự đóng góp của gia đình. Việc giáo dục trẻ ở gia đình là rất cần thiết, tơi
ln kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, trao đổi thống nhất về cách chăm sóc
ni dưỡng trẻ và kế hoạch lịch sinh hoạt dạy cho từng tháng, từng tuần để
phụ huynh có thể nắm được các nội dung chương trình giáo dục hiện hành.
Vì đây là trẻ nhà trẻ, trẻ bắt đầu học nói nên tôi cũng trao đổi với phụ
huynh về ý nghĩa của việc phát triển vốn từ cho trẻ và yêu cầu phụ huynh
cùng phối hợp với cô giáo trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Để phối
hợp cùng giáo viên trong việc phát triển vốn từ cho trẻ thì phụ huynh hàng
ngày cố gắng giành thời gian để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trị
chuyện với trẻ phải nói rõ ràng, mạch lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe cho
rõ.
Cha mẹ, người thân cố gắng phát âm đúng, không nên bắt chước
những từ trẻ nói ngọng mà cần phải sửa sai ngay cho trẻ để trẻ bắt chước
được đúng.
Khuyến khích hoặc tuyên truyền phụ huynh cung cấp kinh nghiệm
sống cho trẻ. Tránh khơng nói những tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ
nghe những hình thái ngơn ngữ khơng chính xác.
Ngồi ra tơi cịn kết hợp với phụ huynh sưu tầm những quyển thơ,
chuyện cỡ chữ to, hình ảnh to, rõ nét, nội dung phù hợp với lứa tuổi nhà trẻ
để cho trẻ làm quen và xây dựng góc sách truyện cho lớp.
Đối với những cháu mới học nói thì vai trị của phụ huynh trong việc
phối hợp với các cơ giáo trong việc trị chuyện nhiều với trẻ là càng cần
thiết bởi nó giúp trẻ được vận dụng những kiến thức đã học vào cuộc sống
của trẻ, trẻ được giao tiếp, được sửa phát âm, sửa ngọng. Có như vậy tiếng
nói tích cực của trẻ mới được hoàn thiện và trong sáng.
IV/ Hiệu quả của SKKN:

Trải qua quá trình thực hiện bền bỉ, liên tục, trẻ lớp tơi đã có những
chuyển biến rõ rệt, phần lớn số trẻ trong lớp đã có một số vốn từ rất khá,
các cháu nói năng mạch lạc, rõ ràng, biết cách diễn đạt ý muốn của mình,
mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, vốn từ của trẻ đã phong phú hơn rất
nhiều so với kết quả đầu năm tôi đã khảo sát.

20/24


Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi
Kết quả cuối năm cụ thể như sau: Tổng số học sinh60

Phân loại khả
năng

Khả năng
nghe hiểu
ngôn ngữ và
phát âm
Vốn từ
Khả năng nói
đúng ngữ pháp
Khả năng nói
rõ ràng mạch
lạc