Hinh hoc 9 Ky II

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (988.77 KB, 90 trang )

(1)Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: 26/12/2012. Chơng III: góc và đờng tròn TuÇn 19. TiÕt 39:. gãc ë t©m. sè ®o cung. A. môc tiªu: 1) KiÕn thøc: - Hiểu khái niệm góc ở tâm. Hiểu và vận dụng đợc định lí về Cộng hai cung - Hiểu định nghĩa số đo của cung nhỏ, cung lớn, cung nửa đờng tròn. - BiÕt kÝ hiÖu cung, sè ®o cña cung, kÝ hiÖu cña hai cung b»ng nhau. - Biết nếu hai cung nhỏ của một đờng tròn bằng nhau thì hai góc ở tâm tơng ứng b»ng nhau vµ ngîc l¹i. 2) KÜ n¨ng: - Thµnh th¹o c¸ch ®o gãc ë t©m b»ng thø¬c ®o gãc, thÊy râ sù t¬ng øng gi÷a sè ®o (độ) của cung và của góc ở tâm chắn cung đó trong trờng hợp cung nhỏ hoặc cung nửa đờng tròn. HS biết suy ra số đo (độ) của cung lớn (có số đo lớn hơn 180 0 và bé h¬n 3600 ). - BiÕt vÏ, ®o cÈn thËn vµ suy luËn hîp l«gÝc. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, ª ke, thíc ®o gãc, b¶ng phô. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa, thíc ®o gãc. c. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: Giíi thiÖu ch¬ng III - GV đặt vấn đề giới thiệu - HS mở mục lục néi dung ch¬ng III vµ bµi theo dâi. gãc ë t©m, sè ®o cung. H§2: Gãc ë t©m 1. Gãc ë t©m: - GV Treo b¶ng phô h×nh 1 - HS quan s¸t vµ a) §Þnh nghÜa. tr67 SGK, yªu cÇu HS quan nhËn xÐt: §Ønh gãc * §Þnh nghÜa: Sgk tr66. m s¸t là tâm đờng tròn D  ? Nªu nhËn xÐt vÒ AOB ? . - GV: AOB lµ gãc ë t©m ? VËy thÕ nµo lµ gãc ë t©m?. A. - HS nªu định nghÜa. (SGK- Tr66). B. O O. C n. 0o <  < 180o.  = 180o. 1.

(2) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. ? Khi CD là đờng kính thì COD AB  KÝ hiÖu cung AB lµ : lµ gãc ë t©m  COD - Víi 0o <  < 180o th×: cã lµ gãc ë t©m  COD. v× có đỉnh là t©m đờng trßn.  ? COD cã sè ®o b»ng bn? - Cã sè ®o b»ng - GV giíi thiÖu kh¸i niÖm 180o. cung nhá, cung lín trong trêng hîp 0o <  < 180o,  = 180o vµ kÝ hiÖu cung nh Sgk tr 66 - 67 ? H·y chØ ra cung nhá cung - HS chØ ra cung lín ë h×nh 1(a), 1(b)? - GV: Cung ë bªn trong gãc nhá, cung lín cña mçi h×nh 1a, 1b. gäi lµ cung bÞ ch¾n. ? H·y chØ ra cung bÞ ch¾n ë - HS chØ ra c¸c mçi h×nh trªn? - GV: Hay ta cßn nãi: Gãc cung bÞ ch¾n ë mçi h×nh. AOB ch¾n cung nhá AmB. kh«ng?.   Cung nhá: AmB   Cung lín: AnB. - Víi  = 180o th× mçi cung lµ một nửa đờng tròn..   - AmB lµ cung bÞ ch¾n bëi AOB .  - Góc bẹt COD chắn nửa đờng trßn.. H§2: Sè ®o cung - GV nêu nội dung định - HS ghi vở. 2. Sè ®o cung: * §Þnh nghÜa: nghÜa sè ®o cung. - Sè ®o cña cung nhá b»ng sè ®o - GVgi¶i thÝch thªm: Sè ®o của góc ở tâm chắn cung đó. của nửa đờng tròn bằng 180o - Sè ®o cña cung lín b»ng hiÖu b»ng sè ®o cña gãc ë t©m gi÷a 360o vµ sè ®o cña cung nhá. ch¾n nã, v× vËy sè ®o cña c¶ - Số đo của nửa đờng tròn bằng đờng tròn bằng 360o, số đo 180o cña cung lín b»ng sè ®o o 360 trõ ®i sè ®o cung nhá. - GV: giíi thiÖu kÝ hiÖu sè  ®o cung AB lµ: s® AB . - HS: AOB =  th×: KÝ hiÖu sè ®o cung AB lµ: s® AB . ? Cho gãc AOB b»ng . tÝnh  AB nhá= ; S® sè ®o cung nhá AB, sè ®o S® cung lín AB?  o AB lín= 360 -  - GV yêu cầu HS đọc ví dụ - HS đọc ví dụ 2 * Ví dụ 2: SGK tr67. Sgk tr67. * Chó ý: (SGK - Tr67) 2 SGK tr67. - HS đọc chú ý Sgk GV lu ý HS: 0  sè ®o gãc  180o 0  sè ®o cung 360o - Cho HS đọc nội dung chú ý SGK tr67.. H§3: So s¸nh hai cung GV: Ta chØ so s¸nh hai cung - HS lªn b¶ng vÏ tia 3. So s¸nh hai cung: trong một đờng tròn hoặc phân giác OC. hai đờng tròn bằng nhau.. 2.

(3) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV: Cho gãc ë t©m AOB, yªu cÇu HS vÏ ph©n gi¸c OC (C  (O)). C A B O. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ s®   vµ s® CB  ? - HS : Cã AOC = AC  COB (V× OC lµ ph©n gi¸c)     th×  AOC = s® AC GV: Khi s® AC = s® CB   ta nãi cung AC b»ng cung vµ COB = s® CB CB.  = s® CB  ? Vậy trong một đờng tròn  sđ AC hoặc hai đờng tròn bằng nhau, thế nào là hai cung - HS: hai cung đợc b»ng nhau? gäi lµ b»ng nhau nÕu chóng cã sè ®o  ? H·y so s¸nh s® AB vµ s® b»ng nhau   AC AOB > - GV: Trong đờng tròn (O) - HS: Có   cung AB cã sè ®o lín h¬n AOC  s® AB >   sè ®o cung AC. Ta nãi AB s® AC  . > AC ? Trong một đờng tròn hoặc trong hai đờng tròn bằng nhau, khi nµo hai cung b»ng - HS nªu KN hai nhau? Khi nµo cung nµy lín cung b»ng nhau nh Sgk tr68. h¬n cung kia? - GV giíi thiÖu kÝ hiÖu 2 cung b»ng nhau nh Sgktr68 - Cho häc sinh lµm ?1. - GV ®a h×nh vÏ: B A. D C. - HS lµm ?1, 1HS lªn b¶ng tr×nh bµy.. - Sai: v× chØ so s¸nh   AB CD ? Nãi = đúng hay 2 cung trong một đờng tròn hoặc hai sai? T¹i sao? đờng tròn bằng  ? NÕu nãi s® AB b»ng s® nhau. - HS: §óng  có đúng không? CD. Trong một đờng tròn hoặc trong hai đờng tròn bằng nhau: + Hai cung đợc gọi là bằng nhau nÕu chóng cã sè ®o b»ng nhau. + Trong hai cung, cung nµo cã sè ®o lín h¬n lµ cung lín h¬n. - KÝ hiÖu hai cung b»ng nhau:  = CD  AB    = CD  ?1: AOB COD  AB B A C O D.  = s® AC  + s® CB  H§4: Khi nµo th× s® AB - GV: C¸c em lµm bµi to¸n   4. Khi nµo th× s® AB = s® AC + sau:  : s® CB. 3.

(4) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. C  , ®iÓm C  Cho (O), AB B B A A AB . H·y so s¸nh Sđ AB   , sđ CB  trong c¸c - HS lªn b¶ng vÏ O O víi sđ AC h×nh trêng hîp sau:  . C thuéc cung nhá AB C  * §Þnh lý: C thuéc cung lín AB . NÕu C lµ mét ®iÓm n»m trªn ? Mét em lªn b¶ng vÏ h×nh, cung nhá AB th×: c¸c em cßn l¹i vÏ vµo vë?  = s® AC  + s® CB  s® AB ? Hãy dùng thớc đo góc xác - HS xác định: ?2: Chøng minh định số đo các cung AC,    Víi C thuéc cung nhá AB ta cã CB, AB khi C thuéc cung s® AC ,s® CB ,s® AB  = AOC   = COB    nhá AB ? Nªu nhËn xÐt? S® AC ; S® CB  s® AB = s® AC  = AOB  AB  S® CB + s®    - GV nêu định lí SGK tr68 - HS ghi vë. Cã AOB = AOC + COB (Tia ? Em hãy chứng minh định - HS chứng minh OC nằm giữa hai tia OA và OB) lý trªn? định lí dới sự hớng  = s® AC  + s® CB   s® AB GV gîi ý: ChuyÓn sè ®o dÉn cña GV cung sang sè ®o cña gãc ë tâm chắn cung đó. IV. LuyÖn tËp- Cñng cè: ? Nhắc lại định nghĩa về góc ở tâm, số đo cung, so sánh hai cung và định lý về céng sè ®o cung. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - HiÓu néi dung bµi. - Lu ý để tính số đo cung ta tính theo số đo góc. - BTVN: 2, 4, 5 (SGK - Tr69). Bµi 3, 4, 5 (SBT - Tr74). Ngµy gi¶ng: 27/12/2012 TuÇn 19 TiÕt 40:. luyÖn tËp A. môc tiªu: 1) Kiến thức: HS đợc củng cố các kiến thức về đo góc ở tâm và số đo cung. 4.

(5) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 2) KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng vÏ h×nh, ph©n tÝch , chøng minh th«ng qua c¸c bµi tËp. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, ª ke, thíc ®o gãc, b¶ng phô. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa, thíc ®o gãc. c. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp. GV nêu yêu cầu kiểm tra ? HS1: Phát biểu định nghĩa góc ở tâm, định nghĩa số đo cung. - Làm bài tập 4 SGK tr69. (hình vẽ - bảng phụ) A O. T. 3 HS lên bảng kiểm tra, HS lớp theo dõi: - HS1: Nêu Định nghĩa: SGK- Tr66, 67 và chữa bài 4 Sgk tr69.. B. I. Chữa bài tập: *Bài 4 SGK tr69: Có OA  AT (gt) và OA = AT (gt)  AOT vuông cân tại A.    AOT = ATO = 45o.  Có góc B  OT  AOB = 45o. .  AOB = 450 Có sđ AB nhỏ = sđ  0 0 0  sđ AB lớn = 360 – 45 = 315 .. ? HS2: Phát biểu cách so sánh HS2: *Bài 5 Sgk tr69: hai cung? Phát biểu cách a) xét tứ giác AOBM  ? HS3: Khi nào sđ AB = sđ so sánh hai cung    AOB  M A B = 360o  + sđ BC  . AC - HS3 phát biểu Có + + + định lí cộng hai (t/c tổng các góc trong tứ giác) Làm bài tập 5 (SGK – Tr69)  +B  = 180o A cung và chữa bài Có A   5 sgk  AOB = 180o – M 0 ? O 35 M = 180o – 35o = 145o  = AOB  B b) Có sđ AB - HS nªu nhËn  o - GV gọi HS nhận xét, GV xÐt.  sđ AB nhỏ = 145 nhận xét và cho điểm  Sđ AB = 360o – 145o = 215o lớn. H§2: LuyÖn tËp. *Cho HS lµm bµi 6 SGK tr69: II. LuyÖn tËp: ? Yêu cầu HS đọc bài và vẽ - HS đọc và vẽ Bài tập 6: (SGK – Tr69) h×nh h×nh. A ? Em hãy lên bảng vẽ hình, các em còn lại vẽ hình vào vở? O. B. C.  ? Muốn tính số đo các góc ở - HS: c/m AOB = a) Có AOB = COA =  BOC 5.

(6) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………..   tâm AOB, BOC, COA ta làm BOC = COA thế nào?. (c.c.c)     AOB = BOC = COA    Mà AOB + BOC + COA = 180o. 2 = 360o     AOB = BOC = COA =. 360o 3. = 120o. ? Yªu cÇu 1HS lªn b¶ng lµm - HS lµm phÇn b    phÇn b, HS líp lµm vµo vë. vµo vë, 1HS lªn b) sđ AB = sđ BC = sđ CA b¶ng thùc hiÖn. = 120o     sđ ABC = sđ BCA = sđ CAB = 240o *Cho HS lµm bµi 7 SGK: - HS lµm bµi 7 vµ Bài tập 7 (SGK – Tr69) ? Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi miÖng kÕt a) Các cung nhỏ AM, CP, BN, lµm bµi 7, gäi HS tr¶ lêi miÖng qu¶. ĐQ có cùng số đo b) AM = QD; BN = PC A Q B AQ = MD; BP = NC P   QAMD AODM N c) = O C M D   hoặc BPCN = PBNC. IV. Cñng cè: - GV cho HS lµm bµi tËp 8 SGK tr70. KÕt qu¶: a) §óng; b) Sai; c) Sai; V. Híng dÉn vÒ nhµ: - BTVN: 5, 6, 7, 8 SBT tr74,75 - §äc tríc bµi: “Liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y”. d) §óng. Ngµy gi¶ng: 2/1/2013 TuÇn TiÕt 41:. liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y A. môc tiªu: 1) KiÕn thøc: - Biết đợc vì sao các định lí 1, 2 chỉ phát biểu đối với các cung nhỏ trong một đờng tròn hay trong hai đờng tròn bằng nhau. - Biết đờng kính đi qua điểm chính giữa của một cung thì vuông góc và đi qua trung điểm của dây căng cung ấy và đảo lại ( dây không qua tâm). 2) KÜ n¨ng: - Biết sử dụng các cụm từ "cung căng dây" và "dây căng cung" để chỉ mối liên hệ gi÷a cung vµ d©y cã chung hai ®Çu mót. - Phát biểu đợc các định lí 1 và 2 và chứng minh đợc định lí 1. 6.

(7) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Biết vận dụng cung tròn để chứng minh hai đờng thẳng vuông góc với nhau. - Biết chia đờng tròn thành 6 cung bằng nhau, thành ba cung bằng nhau. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, b¶ng phô. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa. c. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§ 1: §Þnh lÝ 1 - GV: Vẽ đờng tròn (O) và - HS vẽ hình vào n mét d©y AB vµ giíi thiÖu vë vµ nghe GV c¸ch dïng côm tõ “cung c¨ng giíi thiÖu. O B dây” “dây căng cung” để chỉ mèi liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y cã chung hai mót. m A ? ChØ ra cung nhá, cung lín - HS: Cung nhá: trªn h×nh vÏ? AmB , cung lín: - D©y AB c¨ng hai cung AmB vµ - GV: Trong một đờng tròn, AnB.  mçi d©y c¨ng hai cung ph©n AnB . biệt. Với hai định lí dới đây, ta chØ xÐt nh÷ng cung nhá. - GV: Cho đờng tròn (O) có cung nhá AB b»ng cung nhá - HS vÏ h×nh vµo 1) §Þnh lÝ 1: CD. (GV vÏ h×nh lªn b¶ng) vë. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai - HS: Hai d©y D dây căng hai cung đó? đó bằng nhau. C O. - GV: Đó chính là nội dung - HS đọc ĐL1 §L1 SGK tr 71.. B. A. ? Hãy xác định GT, KL của - HS xác định định lý đó? GT, KL của định lÝ 1. ? Yªu cÇu HS chøng minh - HS chøng định lí . minh định lí 1 GV gîi ý: c/m AOB = COD - 2HS lªn b¶ng ? Gọi 2 HS lên bảng chứng cm định lí: minh phÇn a, b HS1: c/m ý a ? NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. HS 2: c/m ý b - GV nhËn xÐt. - HS nhËn xÐt - GV nhÊn m¹nh l¹i §L1 bµi lµm cña b¹n. - GV lu ý HS: §Þnh lý nµy ¸p dông víi hai cung nhá trong cùng một đờng tròn hoặc hai đờng tròn bằng nhau. Nếu hai cung đều là cung lớn thì định lý vẫn đúng.. *§Þnh lÝ 1 SGK tr71: GT   Cho (O), AB nhá vµ CD nhá KL   a) NÕu AB = CD  AB = CD   b) NÕu AB = CD  AB = CD. Chøng minh: a) XÐt AOB vµ COD cã   AB = CD  AOB = COD (liªn hÖ gi÷a cung vµ gãc ë t©m) OA = OC = OB = OD = R  AOB = COD (c.g.c)  AB = CD b) AOB = COD (c.c.c)    AOB = COD (2 gãc t¬ng øng)  = CD   AB. H§ 2: §Þnh lÝ 2 7.

(8) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV: Cho đờng tròn(O) có cung nhá AB lín h¬n cung nhá CD. H·y so s¸nh hai d©y AB vµ CD. ( GV vÏ h×nh lªn b¶ng) - GV: Ngời ta đã c/m đợc định lí sau:. - HS vÏ h×nh vµo 2. §Þnh lÝ 2: vë vµ nhËn xÐt :   AB nhá > CD nhá, ta nhËn thÊy AB > CD. D. O. C B. A. - GV: nêu nội dung định lý 2 * §Þnh lÝ 2 (SGK – Tr71) Trong một đờng tròn hoặc trong SGK tr 71. ? Hãy nêu giả thiết, kết luận - HS nêuGT, KL hai đờng tròn bằng nhau: của định lý. của định lí.    a) AB nhá > CD nhá  AB > CD   b) AB > CD  AB nhá > CD nhá IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - GV cho HS làm bài tập: * Bài 10 Sgk tr 71:   Bài 10. (SGK-Tr.71) a) sđ AB = 600  AOB = 600 a) Cung AB có số đo bằng  AOB = 600 600 thì góc ở tâm có số đo - HS lµm bµi 10 ta vẽ góc ở tâm  díi sù híng dÉn  sđ AB = 600. bằng bao nhiêu ? cña GV ? Vậy vẽ cung AB ntn? ? Vậy dây AB dài bnhiêu cm? ? Ngược lại nếu dây AB = R thì OAB là tam giác đều  2 cm O A   60 AOB = 600.  sđ AB = 600 B. Dây AB = R = 2 cm vì khi đó OAB cân (AO =OB = R), có  AOB = 600  OAB đều nên AB b) Vậy làm thế nào để chia = OA = 2 cm. đường tròn thành 6 cung bằng b) Cả đường tròn có số đo bằng nhau ? 3600 được chia thành 6 cung bằng A F nhau, vậy số đo độ của mỗi cung là 600  mỗi dây căng mỗi cung bằng nhau và bằng R. B E O - HS đọc bài và Cỏch vẽ: Từ một điểm A trờn vÏ h×nh phÇn a đường tròn, đặt liên tiếp các dây vµo vë. có độ dài bằng R, ta được 6 cung D C bằng nhau. KL GV Yªu cÇu HS lµm bµi 14 - HS viÕt GT, * Bµi 14 Sgk tr72: ͑͑ cña bµi 14a. Sgk tr72: a) ? Yêu cầu HS đọc bài và vẽ I B - HS lµm phÇn a h×nh phÇn a bµi 14 Sgk tr72. H vµo vë, 1HS lªn Gv vÏ h×nh lªn b¶ng. 2 b¶ng thùc hiÖn A 1 O ? Yªu cÇu HS viÕt GT, KL cña phÇn a dùa vµo h×nh vÏ.. K. 8.

(9) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. ? Yªu cÇu HS chøng minh GT Cho (O), IA  IB  , đờng. phÇn a, 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn. - GV nhËn xÐt. - Yªu cÇu HS chøng minh mệnh đề đảo của phần a và lµm phÇn b.. kÝnh qua I c¾t AB t¹i H KL HA = HB.  IB   CM: Cã IA IA = IB. MÆt khác OA = OB . Vậy đờng kính IK là đờng trung trực của AB  HA = HB. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc định lý 1, 2 liên hệ giữa cung và dây. - Hiểu định lý liên hệ giữa đờng kính, cung và dây và định lý hai cung chắn giữa hai d©y song song. - BTVN: 11, 12, 13 (SGK - Tr72). §äc tríc néi dung bµi 3. Gãc néi tiÕp.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 42:. A. môc tiªu:. gãc néi tiÕp. 1) KiÕn thøc: - HS hiểu khái niệm góc nội tiếp và nhận biết đợc những góc nội tiếp trên 1 đờng trßn. - Phát biểu và chứng minh đợc định lí về số đo góc nội tiếp. Nhận biết (bằng cách vẽ hình) đợc các hệ quả của định lí góc nội tiếp. 2) Kĩ năng: Vận dụng đợc các định lí và hệ quả vào giải bài tập . 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, thíc ®o gãc, H.13, 14, 15, 19, 20 SGK, h×nh minh häa c¸c hÖ qu¶. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa, thíc ®o gãc. c. tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§ 1: §Þnh nghÜa͑͑ 1. Định nghĩa: A - GV: Đưa hình 13 (SGK – - HS quan sát và A Tr73)lên bảng phụ và giới nêu nhận xét: B  Góc nội tiếp có thiệu: BAC là góc nội tiếp O O ? Nhận xét về đỉnh và cạnh + Đỉnh nằm trên B C đường tròn. của góc nội tiếp? m + Hai cạnh chứa a) b) hai cung của đường tròn đó. - GV: Cho học sinh đọc định - HS đọc ĐN Sgk * Định nghĩa. (SGK – Tr73) nghĩa góc nội tiếp.. C. 9.

(10) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV: Cung nằm bên trong góc gọi là cung bị chắn, hãy chỉ ra cung bị chắn trong hình 13 ? - GV treo bảng phụ hình 14, 15 SGK, Cho học sinh làm nội dung ?1.. - GV: Ta đã biết góc ở tâm có số đo bằng số đo của cung bị chắn (  180o). còn số đo góc nội tiếp có quan hệ gì với số đo của cung bị chắn? Ta hãy thực hiện ?2 - GV: Các em hãy tiến hành đo trong sgk ?2. - Nhóm 1 đo H.16 SGK. - Nhóm 2 và 3 đo H.17 SGK. - Nhóm 4 đo H18 SGK.. - HS chỉ các cung - Hình 13 a) cung bị chắn là cung bị chắn trên hình. nhỏ BC. - Hình 13 b) cung bị chắn là cung lớn BC. - HS quan sát ?1: hình 14, 15 Sgk - Các góc ở hình 14 có đỉnh và thực hiện ?1 không nằm trên đường tròn nên không phải là góc nội tiếp. - Các góc ở hình 15 có đỉnh nằm trên đường tròn nhưng góc E ở hình 15a, cả hai cạnh không chứa dây cung của đường tròn. Góc G ở hình 15b, một cạnh không chứa dây cung của đường tròn. - HS thực hiện ?2: đo góc nội tiếp và ?2 1 đo cung (qua các  BAC   2 sđ BC góc ở tâm) theo Kết quả: nhóm, báo cáo kết quả và rút ra n.xét HĐ 2: Định lí. 1.

(11) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV: Ghi lại kết quả của các nhóm thông báo. - GV: Qua ?2, Hãy so sánh số đo của góc nội tiếp với số đo của cung bị chắn? - GV: Đây chính là nội dung của định lý. Yêu cầu HS đọc định lý và nêu giả thiết và kết luận của định lý? - GV: gợi ý HS chứng minh định lý trong 3 trường hợp: a) Tâm O nằm trên 1 cạnh của góc - GV: Vẽ H.16 Sgk lên bảng ? Em nào có thể chứng minh được định lý trong trường hợp này? GV gợi ý: c/m 1   BAC BOC =. - HS: Số đo của góc nội tiếp bằng nửa số đo cung bị chắn. - HS đọc định lí và viết GT, KL của định lí. - HS chứng minh định lí dưới sự hướng dẫn của GV.  = 70o - HS: Sđ BC  thì góc BAC = 35o. 2. ? Nếu số đo cung BC bằng  70o thì BAC có số đo bằng bao nhiêu ? b) Tâm O nằm bên trong góc - GV: Vẽ hình 17 Sgk lên bảng, yêu cầu HS chứng minh. - GV: Để áp dụng được trường hợp a, ta vẽ đường kính AD ? Hãy chứng minh góc BAC 1  bằng sđ BC trong 2. trường hợp này? GV gợi ý: Vì D nằm trên cung BC n ê n :  = BD  + DC  BC. 2. Định lý: * Định lí (SGK – Tr73)  GT BAC là góc nội tiếp(O) 1   KL BAC = sđ BC 2. Chứng minh a) Tâm O nằm trên 1 cạnh của góc: C. A. B. O. AOC cân do OA = OC = R  ^A=C^  ^ Có BOC = ^A +C (Tính chất góc ngoài của ) 1   BOC  BAC = 2.   Mà BOC = sđ BC (Có AB là 1   đường kính  BAC = 2 sđ BC b) Tâm O nằm bên trong góc: A. - HS vẽ hình vào vở. C. O B D. Hs chứng minh theo hướng dẫn của GV. Vì O nằm trong góc BAC nên tia AD nằm giữa hai tia AB và AC.    BAC = BAD + DAC 1   (c/m a) Mà BAD = sđ BD. 2 1   (c/m a) DAC = 2 sđ DC 1   + sđ DC  )=  BAC = 2 (sđ BD 1  sđ BC (vì D nằm trên cung 2. BC) c) Trường hợp O nằm bên - HS nắm bắt và c) Trường hợp O nằm bên ngoài ngoài góc: về nhà chứng góc: 1.

(12) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV vẽ hình, gợi ý chứng minh phần c minh (vẽ đường kính AD, trừ từng vế hai đẳng thức). ? Yêu cầu HS về nhà trình bày lại.. B C. A O. D. HĐ3: Hệ quả - Cho học sinh đọc nội dung 3. Hệ quả: ͑͑ hệ quả * Hệ quả (SGK – Tr74,75) - GV yêu cầu HS thực hiện ? - HS thực hiện ?3. ?3: D 3 SGK tr75. C - GV treo bảng phụ hình minh họa của ?3 A B O. E.    a, b) ABC = CBD = AEC . 1 AEC   c) = 2 AOC .d ACB = 900.. IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - GV nhấn mạnh định nghĩa và các định lí, hệ quả đã học trong bài. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học thuộc định nghĩa, định lí, hệ quả của góc nột tiếp. Chứng minh được định lý trong trường hợp tâm đường tròn nằm trên một cạnh của góc và tâm đường tròn nằm bên trong góc. - BBTVN: 17, 18, 19, 20, 21 (SGK – Tr75, 76). Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 43:. luyÖn tËp A. môc tiªu:. 1) Kiến thức: Củng cố các định nghĩa, định lí và các hệ quả của góc nội tiếp. 2) Kĩ năng: Rèn kĩ năng vẽ hình theo đề bài, vận dụng các tính chất của góc nội tiếp vµo chøng minh h×nh. RÌn t duy lo gÝc, chÝnh x¸c cho HS. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Giáo viên:Thớc thẳng, com pa, thớc đo góc, phấn màu, bảng phụ ghi đề bài tập. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa, thíc ®o gãc. c. tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. 1.

(13) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. III. Bµi míi: H§ cña GV. H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: -1HS lªn b¶ng I. Ch÷a bµi tËp: ? Phát biểu định nghĩa và trả lời câu hỏi *Bài 19 SGK tr 75: S định lí góc nội tiếp. cña GV vµ ch÷a M - Ch÷a bµi tËp 19 ( tr75 bµi 19. M N SGK). H A O - GV ®a thªm TH tam gi¸c A B O SAB tï. N. S. B. H. Gi¶i: o   SAB cã AMB ANB 90 (Góc nội tiếp chắn nửa đờng tròn)  AN  SB, BM  SA Vậy AN và BM là hai đờng cao của tam gi¸c.  H lµ trùc t©m - HS nhận xét  SH thuộc đờng cao thứ 3 (Vì - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm bài làm của bạn trong một tam giác ba đờng cao đồng quy)  SH  AB. H§ 2: LuyÖn tËp - Gv cho Hs lµm bµi 20 II. LuyÖn tËp: *Bµi 20 (SGK - Tr76): SGK: ? Yêu cầu HS lên bảng vẽ - HS đọc bài, vẽ A h×nh. h×nh. O. O. - GV híng dÉn HS lµm bµi: - HS lµm bµi díi D C B Nèi BA, BC, BD. sù híng dÉn cña Gv Gi¶i: ? Muèn chøng minh ba - HS: C/minh: Nèi BA, BC, BD ta cã: ®iÓm B, C, D th¼ng hµng ta     ABC  ABD 180o ABC ABD 90o (gãc néi tiÕp lµm nh thÕ nµo? ? Em hãy trình bày cách - HS trình bày chắn nửa đờng tròn) chøng minh cña m×nh? chøng minh o    ABC  ABD 180  Ba ®iÓm B, C, D th¼ng hµng - GV cho HS lµm bµi 21 *Bµi tËp 21 (SGK- Tr76): SGK: M - HS vÏ h×nh vµo A vë. N n ? Tam gi¸c MBN lµ tam gi¸c - HS: Tam gi¸c O' O m g×? MBN lµ tam gi¸c c©n ? Em h·y chøng minh ®iÒu B đó? Chøng minh: ? Yªu cÇu HS lµm bµi 21, - HS lµm bµi vµo §êng trßn (O) và (O’) là hai đờng gäi 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn. vë, 1HS lªn b¶ng trßn b»ng nhau, v× cïng c¨ng d©y thùc hiÖn.   - HS nhËn xÐt. AnB AB  AmB  1  1 M N   - Gv nhËn xÐt, söa ch÷a. 2 s® AmB 2 s® AnB Cã: , 1.

(14) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………..    M N VËy tam gi¸c MBN c©n t¹i B. - Cho học sinh hoạt động - HS hoạt động *Bài 23 (SGK- Tr76) nhãm lµm bµi 23 SGK. nhóm làm bài 23 a) Trờng hợp M nằm bên trong đờng ? Nhóm chẵn xét trường theo yªu cÇu cña trßn. C hợp điểm M nằm bên trong GV. B M đường tròn. 1 2 ? Nhóm lẻ xét trường hợp A O D điểm M nằm bên ngoài đường tròn. XÐt MAC vµ MDB cã:  1 M  2 M (đối đỉnh) A D  (Cïng ch¾n cung CB)  MAC MDB (g - g) MA MC   MD MB  MA.MB = MC.MD b) Trờng hợp M nằm bên ngoài đờng tròn. Sau 5 phút GV gọi đại diện - §¹i diÖn nhãm B b¶ng tr×nh A hai nhóm lên bảng trình bày lªn bµy. O. M. C - HS nhËn xÐt D - GV cho HS nhận xét bài gi÷a c¸c nhãm. MAD  MCB. làm của mỗi nhóm. MA MC   MD MB  MA . MB = MC . MD IV. Cñng cè: - GV cho HS lµm bµi tËp sau: - HS hoạt động cá nhân làm bài: Các câu sau đúng hay sai. KQ: a) Góc nội tiếp là góc có đỉnh nằm trên đờng a) Sai tròn và có cạnh chứa dây cung của đờng tròn. b) Gãc néi tiÕp lu«n cã sè ®o b»ng nöa sè ®o b) §óng cña cung bÞ ch¾n. c) Hai cung ch¾n gi÷a hai d©y song song th× c) §óng b»ng nhau. d) NÕu hai d©y b»ng nhau th× hai d©y c¨ng cung d) Sai sÏ song song. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập kĩ định lý và hệ quả của góc nội tiếp. - Xem lại các bài tập đã chữa. - BTVN: 24, 25, 26 (SGK - Tr76) * Híng dÉn bµi tËp 24. - Gọi MN = 2R là đờng kính của đờng tròn chứa cung tròn AMB. - Dùa vµo kÕt qu¶ cña bµi tËp 23 cã: KA . KB = KM . KN - TÝnh R. 1.

(15) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 44:. gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung A. môc tiªu: 1) KiÕn thøc: - HS nhận biết đợc góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. - HS phát biểu và chứng minh đợc định lí về số đo của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và d©y cung. - Phát biểu đợc định lí đảo và biết cách chứng minh định lí đảo. 2) Kĩ năng: HS biết áp dụng định lí vào giải bài tập. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, thíc ®o gãc, b¶ng phô ghi bµi tËp, c©u hái. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa. c. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: Kh¸i niÖm gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung 1. Khái niệm góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. A y - GV vẽ hình 22 SGK lên - HS quan sát và x bảng và giới thiệu vẽ hình 22 vào B   O vở. BAx, BAy là các góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. ? Nhận xét về đỉnh và - HS nêu nhận cạnh của góc tạo bởi tia xét về đỉnh và tiếp tuyến và dây cung? cạnh của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. C. Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung có: - Đỉnh thuộc đường tròn. - Một cạnh là tiếp tuyến. Cạnh kia chứa một dây cung của đường tròn.. - GV nhấn mạnh đặc điểm - HS: 1.

(16) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. cña gãc t¹o bëi tia tiÕp  tuyÕn vµ d©y cung vµ giíi BAx có cung bị  nhỏ thiÖu: Cung n»m bªn chắn là AB trong gãc lµ cung bÞ ch¾n.  ? H·y nªu c¸c cung bÞ BAy có cung bị ch¾n trªn h×nh?  lớn chắn là AB - Yªu cÇu HS lµm ?1 - Cá nhân HS ? Tại sao các góc ở các thực hiện ?1 và hình 23, 24, 25 không lần lượt trả lời phải là góc tạo bởi tia tiếp miệng kết quả. tuyến và dây cung? (h×nh vÏ ®a lªn b¶ng phô). ?1: - H23: Không có cạnh nào là tia tiếp tuyến của đường tròn. - H24: Không có cạnh nào chứa dây cung của đường tròn. - H25: Không có cạnh nào là tia tiếp tuyến của đường tròn. - H26: Đỉnh của góc không nằm trên đường tròn. - GV:Các em hãy tiếp tục - HS thùc hiÖn ?2. ?2: a) x thực hiện ?2. x x A A 300 B HS làm phần a - GV yêu cầu HS vẽ hình 120 O vào vở, 3HS lên ở phần a, sau đó gọi 3 HS O O bảng vẽ hình. lên bảng vẽ. B B 0. hình 1. sñAB = 600. hình 2 sñAB = 900. A' hình 3 sñAB = 1200. b)  = 60o vì Ax là tiếp + Hình 1: sđ AB ? Yêu cầu HS làm phần b. - HS làm phần b tuyến của đường tròn (O) GV hướng dẫn HS thực dưới sự hướng    OAx = 90o mà BAx = 30o (gt) nên dẫn của GV. hiện.  BAO = 60o mà OAB cân (do OA = OB = R) Vậy tam giác OAB đều   = 60o  AOB = 60o  sđ AB  = 180o vì Ax là tia + Hình 2: sđ AB  tiếp tuyến của (O)  OAx = 90o.  Mà BAx = 90o (gt) A, O, B thẳng hàng  AB là đường kính hay sđ  = 180o AB + Hình 3: Kéo dài tia AO cắt (O) tại A’  'AB 30o  = 180o và A  sđ AA'  'B = 60o (Định lý góc nội  sđ A. tiếp) ? Qua ? 2 em có thể rút ra - HS nêu nhận    AB lớn = sđ AA ' + sđ A 'B nhận xét gì về số đo của xét: Số đo của Vậy sđ 1.

(17) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. góc tạo bởi tia tiếp tuyến góc tạo bởi tia và dây cung? tiếp tuyến và dây - GV: Ta sẽ chứng minh cung bằng nửa số kết luận này. Đó chính là đo của cung bị định lí góc tạo bởi tia tiếp chắn. tuyến và dây cung. H§2: §Þnh lÝ ? Em hãy đọc định lý - HS đọc định lí (SGK – Tr78) - GV: ta sẽ c/m định lí trong ba trường hợp là: + Tâm đường tròn nằm trên cạnh chứa dây cung. + Tâm đường tròn nằm bên ngoài góc. + Tâm đường tròn nằm bên trong góc. - GV: Treo bảng phụ vẽ sẵn ba trường hợp trên.? Em hãy chứng minh cho - HS chứng minh trường hợp thứ nhất, thứ trường hợp thứ nhất và thứ hai hai? dưới sự hướng dẫn của GV + Trường hợp c về nhà các em hãy chứng minh. = 180o + 60o = 240o. 2. Định lí: * Định lí (SGK – Tr78) B. C O. O. 1 A. B. x. B H. x. A. x. A. a). O. b). c). Chøng minh: a) Tâm O nằm trên cạnh chứa dây cung.   = 180o BAx = 90o; sđ AB 1    BAx = 2 sđ AB  b) Tâm O nằm bên ngoài BAx : Kẻ OH  AB tại H 1 O  ta có: OAB cân nên 1 = 2 OAB   Có O1 = BAx (Cùng phụ góc OAB) 1      2 OAB = BAx , mà AOB sđ AB 1   Vậy BAx = 2 sđ AB  c) Tâm O nằm bên trong BAx. - GV: Cho học sinh nhắc - HS thực hiện ?3 ?3: lại định lý và làm ?3. 1   A y BAx x = 2 sđ AmB (Định lý góc giữa m tiếp tuyến và dây cung) B 1 O   ACB = 2 sđ AmB (Định lý góc nội C   tiếp)  BAx = ACB ? Từ đó em có nhận xét - HS: Trong một gì? đường tròn, góc tạo bởi tia tiếp 1.

(18) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. tuyến và dây cung và góc nội - Đó là hệ quả của định lý tiếp cùng chắn vừa học. một cung thì bằng nhau. Nhấn mạnh nội dung của - HS nắm bắt, ghi 3. Hệ quả (SGK – Tr79) hệ quả. vở IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - GV cho HS lµm bµi Bµi 27 (SGK - Tr79) 27 SGk. GV vÏ h×nh lªn b¶ng, - HS lµm bµi 27 y/c HS thùc hiÖn Sgk tr79, 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn. A. T. P m. O. B. 1   Ta có PBT = 2 sđ PmB (định lý góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung) 1  PAO   2 sđ PmB (định lý góc nội tiếp)    PBT = PAO APO cân (Vì AO = OP = bán kính)    PAO = APO   Vậy APO = PBT V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi. - BTVN: 28, 29, 31, 32 (SGK – Tr78, 79) * Hướng dẫn bài 30 SGK: - Vẽ OH  AB - Chứng minh AO  Ax  Ax là tia tiếp tuyến của (O) tại A.. 1.

(19) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 45:. luyÖn tËp. A. môc tiªu:. 1) Kiến thức: HS nhận biết đợc góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. - Củng cố định lí về số đo của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. 2) KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn biÕt gãc gi÷a tia tiÕp tuyÕn vµ 1 d©y. - Rèn kĩ năng áp dụng các định lí vào giải bài tập. Rèn cách trình bày lời giải bt 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, b¶ng phô. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa. Lµm c¸c bµi tËp. c. tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña GV H§ cña HS H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: - 1HS lªn b¶ng I. Ch÷a bµi tËp: ? Phát biểu định lý, hệ quả kiểm tra: Phát biểu Baứi 29 trang 79: cña gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn dÞnh lÝ vµ hÖ qu¶ Ta coù: vµ d©y cung. nh SGK   - Ch÷a bµi tËp 29 (Sgk - Tr80) - HS ch÷a bµi 29 CBA 1800  ( ACB  CAB ) SGK   A DBA 1800  ( ADB  DAB ) 1  CAB ADB  Sd AB 2 XÐt (O’): 1 ACB DAB   Sd AB 2 XÐt (O):. O '. O' ' B D ? Gäi HSC nhËn xÐt bµi lµm - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm.. (Theo hÖ qu¶)    CBA  DBA. H§ 2: LuyÖn tËp - Yªu cÇu HS lµm bµi 34 SGK:. - HS vÏ h×nh, ghi ? H·y vÏ h×nh ghi gi¶ thiÕt, GT, KL. kÕt luËn cña bµi to¸n?. Bµi 34 (SGK - Tr80) B. O A. T. M. GT (O) TiÕp tuyÕn Mt, c¸t tiÕp tuyÕn MAB KL MT2 = MA . MB 1.

(20) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? Yªu cÇu HS chøng minh, GV híng dÉn HS ph©n tÝch: MT2 = MA.MB. Chøng minh XÐt TMA vµ BMT cã  chung M    (cïng ch¾n TA  ATM B ) MT MB HS chøng minh  díi sù híng dÉn  TMA BMT (g.g) MA MT MT MB cña GV.   TMA BMT  MA MT - GV: Kết quả của bài 34 đợc  MT2 = MA.MB coi nh mét hÖ thøc lîng trong đờng tròn, cần ghi nhớ. - GV cho HS lµm bµi 33 SGK: Bµi 33 (SGK - Tr80): ? Yªu cÇu HS vÏ h×nh, ghi GT, - HS vÏ h×nh, ghi KL cña bµi to¸n. GT, KL O. C. N A. ? Yªu cÇu HS chøng minh, - HS chøng minh GV híng dÉn HS ph©n tÝch: díi sù híng dÉn AN.AC = AM.AB cña GV. 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn.  AN AM  AB AC . AMN ACB CÇn chøng minh: AMN ACB. - HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.. M B. GT Cho đờng tròn(O) A, B, C  (O); TiÕp tuyÕn At, d // At d  AC = {N} d  AB = {M} KL AB.AM = AC.AN Chøng minh:   Ta cã AMN BAt (so le trong)   C = BAt (gãc néi tiÕp vµ gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung cïng ch¾n cung AB)    AMN C (c/m trªn) Nªn AMN ACB (g.g) AN AM   AB AC Hay AN . AC = AM .AB. IV. Cñng cè: - GV nh¾c l¹i c¸c d¹ng to¸n ¸p dông kiÕn thøc vÒ gãc t¹o bëi tiÕp tuyÕn vµ d©y cung. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hiểu định lý, hệ quả của góc nội tiếp, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. - BTVN: 35 (SGK - Tr80); 26, 27 (SBT - Tr77, 78) - Đọc trớc bài 5: “Góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn. Góc có đỉnh ở bên ngoài đờng trßn” Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 46:. góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn Góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn A. môc tiªu:. 2.

(21) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 1) KiÕn thøc: - HS nhận biết đợc góc có đỉnh ở bên trong hay bên ngoài đờng tròn. - Biết mối liên hệ về số đo của góc có đỉnh bên trong đờng tròn, góc có đỉnh ở bên ngoài đờng tròn với số đo hai cung bị chắn. 2) KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng chøng minh chÆt chÏ, râ, gän. - Vận dụng các định lí để giải các bài tập 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, b¶ng phô. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa. c. tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê häc. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung HĐ1: Góc có đỉnh ở bên trong đường tròn - GV vẽ hình 31 (SGK- - HS quan sát và 1. Góc có đỉnh ở bên trong đường Tr.80) và giới thiệu góc tròn: vẽ hình vào vở. D m A BEC là góc có đỉnh ở bên E trong đường tròn. - GV giới thiệu quy ước về - HS nắm bắt. O C  cung bị chắn của góc có - HS: BEC chắn B đỉnh nằm trên đường tròn  n BnC cung và cung như (SGK-Tr.80).   DmA BEC  . là góc có đỉnh ở bên trong ? Hình vẽ trên BEC chắn HS thực hiện đo những cung nào ? đường tròn - GV: Góc ở tâm là góc có góc và cung theo đỉnh ở bên trong đường tròn yêu cầu. nó chắn hai cung bằng nhau. - GV yêu cầu HS dùng thước đo góc xác định số đo  của BEC và số đo các cung   BnC và DmA . ? Có nhận xét gì về số đo  của BEC và số đo các cung bị chắn ? - GV đó là nội dung của định lí góc có đỉnh nằm trong đường tròn. - GV yêu cầu HS đọc định lí (SGK-Tr.81). - GV yêu cầu HS chứng minh định lí trên bằng cách làm ?1 Gợi ý: Tạo ra góc nội tiếp. - HS: Số đo góc  BEC bằng một nửa số đo hai cung bị chắn.. * Định lí: Sgk tr81 Chứng minh: - HS đọc định lí ?1: Nối DB theo định lý góc nội tiếp (SGK-Tr.81) 1 1    = 2 sđ BnC ; DBE = 2 sđ - HS chứng minh BDE định lí .  AmD.    Mà BDE + DBE = BEC (Góc ngoài của tam giác)   sñ BnC  sñ DmC  2  BEC =. 2.

(22) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….  BnC. chắn cung. và cung.  DmA. HĐ2: Góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn -GV yêu cầu HS đọc (SGK- - HS đọc SGK và 2. Góc có đỉnh ở bên ngoài Tr.81) trong 5 phút. trả lời: Góc có đường tròn: ? Qua nghiên cứu SGK em đỉnh ở bên ngoài hãy cho biết góc có đỉnh ở đường tròn là bên ngoài đường tròn có đặc góc: Đỉnh nằm điểm gì ? ngoài đường tròn. Các cạnh đều có điểm chung với đường tròn. - GV yêu cầu HS đọc định lí - HS đọc định lí * Định lí: (SGK – Tr81) (SGK-Tr.81) để xác định số Sgk đo của góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn. - GV hướng dẫn HS chứng Chứng minh: minh định lý trên theo 3 TH: + GV treo bảng phụ vẽ hình - HS chứng minh  Trường hợp 1: Hai cạnh của ba trường hợp để HS quan định lí dưới sự góc là cát tuyến sát và chứng minh hướng dẫn của Nối AC, ta có : BAC là góc ngoài  Trường hợp 1 : Hai cạnh GV  AEC nên :    của góc là cát tuyến BAC = ACD + BEC E. A B D O C.  - sñ AD  sñ BC  BEC  2.  Trường hợp 2: Một cạnh là cát tuyến, một cạnh là tiếp tuyến.  - sñ CA  sñ BC  BEC  2 B. O A. E. C. Theo định lí góc nội tiếp : 1 1 BAC    = 2 sđ BC ; ACD = 2 sđ AD     BEC = BAC – ACD 1 1   = 2 sđ BC - 2 sđ AD  - sñ AD  sñ BC  BEC  2 hay.  Trường hợp 2: Một cạnh là cát tuyến, một cạnh là tiếp tuyến.  BAC là góc ngoài  AEC nên BAC   = ACE + BCE     BEC = BAC – ACE 1 BAC  = 2 sđ BC (đ. lí góc nội tiếp) 1 ACE  = 2 sđ AC (đ. lí góc giữa tiếp. tuyến và dây cung) 2.

(23) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….  - sñ CA  sñ BC  BEC  2 . ? Yêu cầu HS về nhà chứng - HS vẽ hình  Trường hợp 3: Hai cạnh đều minh trường hợp 3: Hai cạnh trường hợp 3 vào là tiếp tuyến. E đều là tiếp tuyến vở và về nhà chứng minh n. C A. O m.   BEC  sñ AmC - sñ AnC 2. IV.LuyÖn tËp - Cñng cè: - Cho học sinh vận dụng làm - Một HS đứng *Bµi 36: (SGK -Tr82) bài tập 36. tại chỗ trình bày Chứng minh: GV vẽ hình trên bảng: chứng minh. Theo ĐL góc có đỉnh ở trong đường tròn, ta có : A H. M. N.   sñ AM  sñ NC  AHM  2   sñ MB  sñ AN  AEN  2. E O B. C. Mà AM = MB và NC = AN . .  AMH = AEN  AEH cân tại A. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hs Xác định được góc có đỉnh ở bên trong, bên ngoài đường tròn. - HiÓu các định lý. - BTVN: 37, 39, 40 (SGK – Tr82,83).. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 47:. luyÖn tËp A. môc tiªu:. 1) Kiến thức: Củng cố các khái niệm, các định lí về góc có đỉnh ở trong và ở bên ngoài đờng tròn. 2) KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng nhận biết góc có đỉnh ở bên trong, bên ngoài đờng tròn. 2.

(24) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Rèn kĩ năng áp dụng các định lí về số đo của góc có đỉnh ở bên trong đờng tròn, bên ngoài đờng tròn vào giải 1 số bài tập. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi gi¶i, kÜ n¨ng vÏ h×nh, t duy hîp lÝ. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, com pa, b¶ng phô h×nh vÏ bµi tËp 42 SGK. 2) Häc sinh: Thø¬c kÎ, com pa. c.tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: Trong qu¸ tr×nh ch÷a bµi tËp III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - ch÷a bµi tËp - GV nªu c©u hái: I. Ch÷a bµi tËp: a) Phát biểu các định lí Phát biểu các định lí như (SGK-Tr.81) về góc có đỉnh ở bên 1HS lªn b¶ng A trong, góc có đỉnh ở kiÓm tra: bên ngoài đường tròn. b) Chữa bài tập 37 M O (SGK-Tr.82). B. S. C. Bµi 37 - Sgk - Tr82   Chứng minh: ASC MCA  - sñ MC  sñ AB  2 Có ASC =. (định lí góc có đỉnh bên ngoài đường tròn) - Gv nhËn xÐt, cho ®iÓm..   - sñ MC  sñ AM sñ AC   MAC 2 = 2     Có AB = AC (gt)  AB AC  ASC = ASC. - Yªu cÇu HS chữa bài Bµi 40- SGK-Tr.83 - HS nghiên tập 40 SGK tr 83. - GV vẽ hình lên bảng cứu đề bài. - HS vẽ vào vở vµ lµm bµi.. S 3 12. B D. A. O. E. - GV gọi HS lên bảng - HS lªn b¶ng C trình bày bài giải. thùc hiÖn. Gi¶i: Gợi ý: chứng minh   sñ AB  sñ CE SAD cân bằng cách  2 chứng minh Có ADS = (góc có đỉnh ADS  SAD  nằm trong đường tròn). - GV và HS đánh giá. 1 SAD 2  = sđ AE (®/lí góc giữa t/tuyến & dây)  1 A  2     A  BE EC  sđ AB + sđ EC - HS nhËn xÐt. Có    AB BE AE. = sđ. + sđ. = sđ. 2.

(25) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….   bài làm của bạn. ADS  SAD. nên   SAD cân tại S hay SA = SD.. H§ 2: LuyÖn tËp - GV cho HS lµm bµi II. LuyÖn tËp: 41- SGK-Tr.83 Bài 41- SGK-Tr.83 A - Yêu cầu HS đọc bài, Một HS đọc vÏ h×nh. đề bài, sau đó M vẽ hình trên bảng. - GV để toàn lớp làm bài độc lập, sau đó gọi một HS lên bảng trình bày.. - HS lµm bµi vµo vë, 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn.. B S C. O N. chøng minh:  - sñ BM  sñ CN  2 Có A = (góc có đỉnh ở bên. ngoài đường tròn)   sñ CN  sñ BM  BSM 2 = (góc có đỉnh ở trong. đường tròn)    A  BSN.  - sñ BM    sñ CN sñ CN  sñ BM 2 2 = +  2sñ CN - GV yªu cÇu HS nhËn - HS nhËn xÐt  bµi lµm cña CN 2. xÐt bµi lµm cña b¹n. - GV treo b¶ng phô bµi b¹n 42 SGK , yªu cÇu HS thùc hiÖn. - Một HS đọc to đề bài. GV gợi ý: áp dụng định lí góc có đỉnh ở bên - HS vẽ hỡnh ngòai đờng tròn và góc vào vở. có đỉnh ở bên trong đờng tròn.. =. = sđ. 1 CMN 2  Mà = sđ CN (định lí góc nội tiếp).     A + BSM = 2 CMN. Bµi 42- SGK-Tr.83. A Q. R. K O. I ? Yªu cÇu 2HS lÇn lît C B lªn b¶ng tr×nh bµy ý a, b. HS líp lµm bµi vµo P vë. - 2HS lÇn lît Gi¶i: lªn b¶ng tr×nh bµy ý a, b. HS a) Gọi giao điểm của AP và RQ là K. líp lµm bµi Ta có : vµo vë.   sñ AR  sñ QCP.  AKR =. 2. (định lí góc có đỉnh trong đường tròn), hay : ? HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. 2.

(26) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. - Gv nhËn xÐt. - HS nhËn xÐt 1 1   sñ AC   sñ BC  ) .360 0 (sñ AB bµi lµm cña 2 2 90 0 b¹n. AKR 2 2 = =.  AP  QR.   sñ AR  sñ PC  2 b) CIP = (định lí góc có. đỉnh trong đường tròn)   sñ PC)  (sñ RB  PCI 2 =   PC  ; RA   BP  RB. mà. (gt).   CIP = PCI.    CPI cân tại P IV. Cñng cè: - GV: Qua các bài tập vừa làm, chúng ta cần lưu ý: Để tính tổng (hoặc hiệu) số đo của hai cung nào đó, ta thường dùng phương pháp thay thế một cung khác bằng nó, để dược hai cung liền kề nhau (nếu tính tổng) hoặc hai cung có phần chung (nếu tính hiệu). V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Về nhà cần nắm vững các định lí về số đo các loại góc, làm bài tập cần nhận biết các góc với đường tròn. - BTVN: 43 - SGK(Tr.83). Bài 31, 32 (SBT-Tr.78) - Đọc bài : “Cung chứa góc“ SGK(Tr.83). Mang đầy đủ dụng cụ (thước kẻ, com pa, thước đo góc) để thực hành dựng cung chứa góc.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 48:. CUNG CHỨA GÓC. A. MỤC TIÊU:. 1. Kiến thức HS hiểu cách chứng minh thuận, chứng minh đảo và kết luận quỹ tích cung chứa góc. Đặt biệt là quỹ tích cung chứa góc 900. 2. Kỹ năng: HS biết sử dụng thuật ngữ cung chứa góc dựng trên một đoạn thẳng. Biết vẽ cung chứa góc  trên đoạn thẳng cho trước. Biết các bước giải một bài toán quỹ tích gồm phần thuận, phần đảo và kết luận. 3. Thái độ 2.

(27) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Rèn tính cẩn thận chính xác trong dựng hình, thấy được mối quan hệ trong các bước giải một bài toán quỹ tích. B. CHUẨN BỊ :. 1) Gi¸o viªn: SGK, Giáo án, Bảng phụ kết luận, chú ý, cách vẽ cung chứa góc, cách giải bài toán quỹ tích, vẽ hình sẵn của ?1, đồ dùng dạy học để thực hiện ?2. Thước thẳng, com pa, phấn màu, ê ke. 2) Häc sinh: Ôn tập tính chất trung điểm trong tam giác vuông, quỹ tích là đường tròn, định lí góc nội tiếp, góc tạo bởi một tia tiếp tuyến và một dây. Đầy đủ dụng cụ học tập: SGK, bảng con, bảng nhóm, thước thẳng, com pa, ªke. c.tiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp. II. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng III. Bµi míi: H§ cña GV. H§ cña HS Néi dung HĐ1: Bài toán quỹ tích cung chứa góc - GV yêu cầu HS đọc bài toán - HS đọc bài toán 1) Bài toán quỹ tích cung (SGK-Tr.83) (SGK-Tr.83) chứa góc - GV treo bảng phụ đã vẽ sẵn ?1 - HS vẽ các tam 1) Bài toán. (SGK- Tr.84) (chưa vẽ đường giác vuông CN1D, * Bài toán: Sgk tr 83 tròn) CN2D, CN3D. ?1: a) . . . - Gv: Có CN1D = CN2 D = CN3D = 900. Gọi O là trung điểm của CD - HS chứng minh ? Nêu nhận xét về các đoạn câu b dưới sự thẳng N1O; N2O; N3O. hướng dẫn của Gv ? Từ đó chứng minh câu b. - GV vẽ đường tròn đường kính CD trên hình vẽ. - GV: Đó là trường hợp  = 900 Nếu   900 thì sao ?. N2. N1 C. D. O N3. b) CN1D, CN2D, CN3D là các tam giác vuông có chung cạnh huyền CD. 1  N1O = N2O = N3O = 2 CD. (theo tính chất tam giác vuông)  N1; N2; N3 cùng nằm trên – GV hướng dẫn HS làm ?2 trên bảng phụ đã đóng sẵn hai đinh A, B; vẽ đoạn thẳng AB. Có một góc bằng bìa - GV yêu cầu HS dịch chuyển tấm bìa như hướng dẫn của sgk, đánh dấu vị trí của đỉnh góc. ? H·y dự đoán điểm M chuyển động trên đường nào ? - GV yêu cầu hs về nhà đọc phÇn chøng minh quü tÝch ?2. 1 2 CD) hay. đường tròn (O; - HS đọc ?2 (SGK- đường tròn đường kính CD. Tr.84) để thực hiện ?2: như yêu cầu của SGK. - Một HS lên dịch chuyển tấm bìa và đánh dấu các vị trí các đỉnh góc ( ở cả hai nửa mặt phẳng bờ AB).. 2.

(28) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Sgk- TR84, 85 a) PhÇn thuËn vµ b) Phần đảo c) Kết luận : - GV treo bảng phụ ghi kết luận (SGK-Tr.85). Yêu cầu ba HS đọc to kết luận. - GV giới thiệu các chú ý (SGKTr.85, 86). - GV vẽ đường tròn đường kính AB và giới thiệu cung chứa góc 900 dựng trên đoạn AB. M. A. O. B. - HS: Điểm M di động trên hai cung tròn có hai đầu mút là A và B. - Ba HS đọc to kết luận quỹ tích cung chứa góc.. - HS vẽ quỹ tích cung chứa góc 900 dựng trên đoạn AB.. Dự đoán: Điểm M chuyển động trên hai cung tròn có hai đầu mút là A và B. *Kết luận: Với đoạn thẳng AB cho trước và góc  ( 00 <  < 1800) cho trước thì quỹ tích các  điểm M thỏa mãn AMB =  là hai cung chứa góc  dựng trên đoạn AB. * Chú ý: Sgk tr85.. ? Qua ?2 h·y cho biết muốn vẽ một cung chứa góc  trên đoạn - HS nêu cách vẽ 2) Cách vẽ cung chứa góc . thẳng AB cho trước, ta phải tiến cung chứa góc  * Cách vẽ: Sgk tr86. hành như thế nào ? nh ư Sgk tr86. – GV vẽ hình trên bảng và m d hướng dẫn HS vẽ hình. y. O. - HS thực hành vẽ cung chứa góc : AmB và Am’B trên đoạn AB.. A. . H. B. O' m'. x. H Đ 2: Cách giải bài toán quỹ tích ? Qua bài toán trên và những - HS nêu cách giải 2) Cách giải bài toán quỹ kiến thức đă học ở lớp 8, muốn bài toán quỹ tích tích: chứng minh quỹ tích các điểm theo các phần như Ta cần chứng minh : M thỏa mãn tính chất T là một Sgk tr86. - Phần thuận: Mọi điểm M có hình H nào đó, ta cần tiến hành tính chất T đều thuộc hình H. những phần nào ? - Phần đảo: Mọi điểm thuộc ? Xét bài toán quỹ tích cung - HS: Trong bài hình H đều có tính chất T. chứa góc vừa chứng minh thì toán cung chứa - Kết luận: Quỹ tích các điểm những điểm M có tính chất T là góc, t/chất T của M có tính chất T là hình H. tính chất gì? các điểm M là t/chất nhìn đoạn thẳng AB cho trước dưới một góc  bằng  (hay AMB =  không đổi). 2.

(29) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? Hình H trong bài toán này là gì ? GV lưu ý: Có những trường hợp phải giới hạn, loại điểm nếu hình không tồn tại.. - HS: Hình H trong bài toán này là hai cung chứa góc  dựng trên đoạn AB.. IV. Củng cố: - GV nhÊn m¹nh l¹i c¸ch gi¶i bµi to¸n quü tÝch cung chøa gãc. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học bài: Nắm vững quỹ tích cung chứa góc, cách vẽ cung chứa góc , cách giải bài toán quỹ tích. - BTVN: 44, 46, 47, 48 - SGK(Tr.87). - Ôn tập cách xác định tâm đường tròn nội tiếp, tâm đường tròn ngoại tiếp, các bước của bài toán dựng hình.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 49:. LUYỆN TẬP A. MỤC TIÊU:. 1) Kiến thức: - HS được củng cố về cung chứa góc, biết vận dụng cặp mệnh đề thuận, đảo. 2) Kỹ năng: - HS rèn kĩ năng dựng cung chứa góc và biết áp dụng cung chứa góc vào toán dựng hình. 3) Thái độ: - Biết trình bày lời giải 1 bài toán quỹ tích bao gồm phần thuận, phần đảo và kết luận. B. CHUẨN BỊ:. 1) GV: SGK, Giáo án, hình vẽ sẵn bài 44, 49, 51 SGK. Thước thẳng, com pa, phấn màu, ê ke, thước đo độ, ê ke, MTBT. 2) HS: Ôn tập các bước giải một bài toán dựng hình, quỹ tích. Đầy đủ dụng cụ học tập: SGK, thước kẻ, com pa, thước đo độ, MTBT. 2.

(30) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tæ chøc : - Kiểm tra sĩ số. II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GVnªu yªu cÇu kiÓm tra - 1HS lªn b¶ng kiÓm I. Chữa bài tập: ? Phát biểu quỹ tích cung tra: + Ph¸t biÓu quü tÝch Bài 44 Sgk tr86: AMB 0  C   B chứa góc. Nếu = 90 thì cung chøa gãc. ABC cã A = 90o. (SGK - Tr85). NÕu quỹ tích của điểm M là gì?  C  900 B  + Chữa bài tập 44. (SGK- AMB o  = 90 th× quü   2 = 45o Tr- 86) (GV treo bảng phụ tÝch cña ®iÓm M lµ B2  C 2 = 2 đờng tròn đờng kính  2 C  2 vẽ hình sẵn). B IBC cã = 45o AB. A  + Chữa bµi 44 SGK  BIC = 135o tr86. §iÓm I nh×n ®o¹n th¼ng BC cè I định dới góc 135o không đổi. VËy quü tÝch cña ®iÓm I lµ cung 2 chøa gãc 135o dùng trªn ®o¹n 2 - HS nhận xét bài B C BC (Trõ B vµ C) - GV nhận xét, đánh giá và làm của bạn. cho ®iÓm. H§2: LuyÖn tËp *GV cho HS lµm bµi tËp 49 II. Luyện tập: Bµi 49. (SGK-Tr.87) SGK: - GV treo bảng phụ ghi đề -HS nghiên cứu đề bài và hình vẽ sẵn để HS bài tập và quan sát Cách dựng : –Dựng đoạn thẳng BC =6cm. quan sát và hướng dẫn HS hình vẽ. – Dựng cung chứa góc 400 trên phân tích đề toán đoạn thẳng BC. A – Dựng đường thẳng d // BC, d 4cm cách BC một đoạn bằng 4 cm. Đường thẳng d cắt cung chứa B H 6cm C góc tại A và A’.Nối AB, AC. - GV: Giả sử ABC đã dựng - HS: Đỉnh A phải Tam gi¸c ABC hoặc A’BC là  được có BC = 6 cm; A = nhìn BC dưới một các tam giác cần dựng. 400, đường cao AH = 4 cm. góc bằng 900 và Ta nhận thấy ngay cạnh BC cách BC một y = 6cm là dựng được. Vấn đề khoảng bằng 4 cm. A A' K d là phải xác định đỉnh A. - HS: A phải nằm O ? Đỉnh A phải thỏa măn trên cung chứa góc những điều kiện gì ? 400 vẽ trên BC và A H C B Vậy A phải nằm trên những phải nằm trên đường nào ? đường thẳng // BC, x cách BC 1 khoảng 4 cm. 3.

(31) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch dùng - Gv híng dÉn hs dùng h×nh. - HS nêu cách dựng - HS dựng hình vào vở theo hướng dẫn *Bµi 50SGK của GV. Bài 50. (SGK-Tr.87) - GV hướng dẫn HS vẽ hình - HS nghiên cứu đề P m theo đề bài. bài. O I M - HS vẽ hình vào vở A theo hướng dẫn GV. B M' I'. O'.  a) Chứng minh AIB không đổi. Gợi ý :  Góc AMB bằng bao nhiêu ? Có MI = 2MB, hãy xác định góc AIB .. P'.  - HS làm phần a a) AMB = 900 (góc nội tiếp chắn dưới sự hướng dẫn nửa đường tròn). của GV, 1HS lên Trong tam giác vuông BMI có: bảng thực hiện. MB 1 . b) Tìm tập hợp điểm I. * PhÇn thuận: Có AB cố . định, AIB = 26034’ không đổi, vậy điểm I nằm trên đường nào ? - GV vẽ hai cung AmB và Am’B ? Điểm I có thể chuyển động trên cả hai cung này được không ? ? Nếu M trùng A thì I ở vị trí nào? (GV hướng dẫn tiếp cát tuyến AM trở thành tiếp tuyến). - GV: Vậy I chỉ thuộc hai cung PmB vµ P’m’B. * PhÇn đảo: - GV: Lấy điểm I’ bất kì thuộc cung PmB hoặc cung P’m’B. Nối AI’ cắt đường tròn đường kính AB tại M’B, hãy cm M’I’ = 2M’B.  Gợi ý: AI’B bằng bao nhiêu ? Hãy tìm tan của góc đó? ? H·y kÕt luËn quü tÝch?. m'. - HS vẽ cung AmB và Am’B theo hướng dẫn của GV. - HS: Nếu M trùng A thì cát tuyến AM trở thành tiếp tuyến PAP’, khi đó I trùng P hoặc P’.. tanI = MI 2   I = 26034’  Vậy AIB = 26034’ không đổi. b) *PhÇn thuËn:  AB cố định, AIB = 26034’ không đổi, vậy I nằm trên hai cung chứa góc 26034’ dựng trên AB.. *Phần đảo:  AI’B = 26034’ và I’ nằm trên. cung chứa góc 26034’ vẽ trªn AB. - HS chứng minh Trong tam giác vu«ng BM’I có phần đảo. tanI’ = tan 26034’ M' B 1 0,5  2 hay: M ' I'.  M’I’ = 2M’B *Kết luận : - HS kết luận quỹ Vậy quỹ tích các điểm I là hai cung PmB và P’m’B chứa góc tích. 3.

(32) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 26034’ dựng trên đoạn AB (PP’  AB tại A). IV. Cñng cè: * GV nhắc lại: Để giải một bài toán dựng hình cần làm đầy đủ 4 bước (phân tích, cách dựng, chứng minh, biện luận) Để giải một bài toán quỹ tích cần làm đầy đủ các phần : – Chứng minh thuận, giới hạn (nếu có). – Chứng minh đảo. – Kết luận quỹ tích. Nếu câu hỏi của bài toán là: điểm M nằm trên đường nào thì chỉ cần chứng minh thuận, giới hạn (nếu có). V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Xem lại các bài tập đã giải. - BTVN: 51, 52 - SGK(Tr.87). - Đọc bài : “ Tứ giác nội tiếp” SGK(Tr.87). Ngµy gi¶ng: TuÇn TiÕt 50:. TỨ GIÁC NỘI TIẾP. A. MỤC TIÊU:. 1) Kiến thức: - HS nắm vững định nghĩa tứ giác nội tiếp, tính chất về góc của tứ giác nội tiếp và chứng minh được định lí thuận về tứ giác nội tiếp. - HS biết có những tứ giác nội tiếp được như: hình vuông, hình chữ nhật, hình thang cân và có những tứ giác không nội tiếp được bất kì đường tròn nào. - HS nắm được điều kiện để một tứ giác nội tiếp được (điều kiện ắt có và đủ). 2) Kỹ năng: Sử dụng được tính chất của tứ giác nội tiếp trong làm toán và thực hành. 3) Thái độ: Rèn khả năng nhận xét, tư duy lô gic cho HS. B. CHUẨN BỊ:. 1) GV: 3.

(33) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Bảng phụ vẽ sẵn hình 43, 44 (SGK- Tr.88) và đề bài tập, hình vẽ có liên quan. Thước thẳng, com pa, ê ke, thước đo góc. 2) HS: thước thẳng, com pa, ê ke, thước đo góc. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV. HĐ của HS H§1: Kh¸i niÖm tø gi¸c néi tiÕp. Nội dung. 3.

(34) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV yªu cầu HS làm ?1 - HS làm ?1 a. (SGK- 1) Kh¸i niÖm tø gi¸c néi tiÕp: + Vẽ đường tròn tâm O và Tr.87). Một HS lên ?1: A Vẽ tứ giác ABCD có tất cả bảng thực hiện . các đỉnh nằm trên đường O tròn đó. D B ͑͑ + Vẽ đường tròn tâm I và tứ C giác MNPQ có ba đỉnh nằm trên đường tròn đó còn đỉnh M thứ tư thì không. Q - GV giới thiệu: Tứ giác ABCD là tứ giác nội tiếp ®N êng tròn. P. * Định nghĩa: Một Tứ giác có HS: Tứ giác có bốn ? Vậy em hiểu thế nào là tứ bốn đỉnh nằm trên một đường đỉnh nằm trên một tròn được gọi là tứ giác nội tiếp giác nội tiếp đường tròn ? - GV yêu cầu HS đọc định đường tròn được gọi là đường tròn. nghĩa tứ giác nội tiếp (SGK- tứ giác nội tiếp đường tròn. Tr.87). - GV treo bảng phụ vẽ hình - Một HS đọc định nghĩa tứ giác nội tiếp A (SGK-Tr.87). B. E. O. M. C D. ? Hãy chỉ ra các tứ giác nội tiếp có trong hình vẽ ? - GV: Có những tứ giác nào trên hình không nội tiếp được đường trßn (O)? ? Tứ giác MADE có nội tiếp được đường tròn khác hay không ? Vì sao ?. ? Trên hình 43, 44 (SGKTr.88) có tứ giác nào nội tiếp? ? Như vậy có những tứ giác nội tiếp được và có những tứ giác không nội tiếp được bất kì đường tròn nào?. - HS: Các tứ giác nội tiếplà: ABDE, ACDE, ABCD, - Hs: Tứ giác AMDE không nội tiếp đường tròn (O). - HS: Tứ giác MADE không nội tiếp được bất kì đường tròn nào vì qua ba điểm A, D, E chỉ vẽ được 1 (O). - HS: Hình 43, tứ giác ABCD nội tiếp (O). Hình 44: Không có tứ giác nội tiếp vì không 3.

(35) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. có đường tròn nào đi qua 4 điểm M, N, P, Q. H§2: §Þnh lÝ ? Ta hãy xét xem tứ giác nội tiếp có những tính chất gì ? ? yêu cầu HS đo và cộng số đo các góc đối diện của tứ - HS thực hiện đo và giác đó. Nêu kết quả thực nêu kết luận: Tổng số hiện. đo hai góc đối diện của một tứ giác nội - GV: Kết luận trên là nội tiếp bằng 1800. dung của một định lí, yêu - HS nêu GT, KL của cầu HS nêu GT, KL của định lí. định lí. ? Hãy chứng minh định lí? Gợi ý: Sử dụng mối liên hệ - HS trình bày cách giữa góc nội tiếp và cung bị chứng minh định lí 1 chắn.  Cộng số đo của hai cung căng một dây.. 2) §Þnh lÝ: * Định lí: Sgk tr88. A. D. O. B. C. GT Tứ giác ABCD nội tiếp (O) KL.  A + B .  C = 1800  0 D. = 180. Chứng minh Tứ giác ABCD nội tiếp (O) 1  A = 2 sđ BCD (đ.lí) 1 C  = 2 sđ DAB (đ.lí) 1   A C   + = 2 sđ( BCD + DAB ).   Mà sđ BCD + sđ DAB = 3600.   Nên A + C = 1800.. Chứng minh tương tự ta có:   D  B = 1800.. HĐ3: Định lí đảo 3) Định lí đảo: - GV yêu cầu HS đọc định lí - Một HS đọc to định * Định lí đảo: Sgk tr88. A đảo trong (SGK-Tr.88) lí đảo (SGK-Tr.88). - GV vẽ tứ giác ABCD có - HS vẽ hình theo GV m B  D  và ghi GT, KL của 0 B O = 180 và yêu cầu định lí . HS nêu GT, KL định lí. D C - GV yêu cầu hs về nhà đọc - HS nhắc lại nội dung phần chứng minh định lí hai định lí. đảo – Sgk – tr 88 - GV yêu cầu một HS nhắc lại nội dung hai định lí (thuận và đảo). - GV định lí đảo cho ta biết - HS: Hình thang cân,. GT. Tứ giác ABCD   D  B = 1800. KL Tứ giác ABCD nội tiếp.. 3.

(36) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. thêm một dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp. ? Hãy cho biết trong các tứ giác đặc biệt đã học ở lớp 8, tứ giác nào nội tiếp được ? Vì sao?. hình chữ nhật, hình vuông là các tứ giác nội tiếp, vì có tổng hai góc đối diện bằng 1800.. IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - GV cho HS hoạt động theo nhóm làm bài 53 SGK tr89. - HS hoạt động nhóm thực hiện. KÕt qu¶: Gãc. 1. 2. 3.  A. 800. 750.  B  C. 700. 1050. 1000. 1050. 600  (00 <  < 1800) 1200.  D. 1100. 750. 1800 - . 4  (00 <  < 1800). 5. 6. 1060. 950. 400. 650. 820. 1800 - . 740. 850. 1400. 1150. 980. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm vững định nghĩa, tính chất về góc và cách chứng minh tứ giác nội tiếp. - BTVN: 54, 55, 56, 57 – SGK - Tr.89 - Tiết sau luyện tập.. 3.

(37) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 51:. LUYỆN TẬP A. MỤC TIÊU:. 1) Kiến thức: HS củng cố định nghĩa, tính chất và cách chứng minh tứ giác nội tiếp. 2) Kỹ năng: HS rèn kĩ năng vẽ hình, kĩ năng chứng minh, sử dụng tính chất của tứ giác nội tiếp để giải một số bài tập. 3) Thái độ: Rèn tính cẩn thận chính xác, tư duy linh hoạt sáng tạo, giáo dục ý thức giải bài tập theo nhiều cách. B. CHUẨN BỊ :. 1) GV: Thước thẳng, com pa, phấn màu. 2) HS: Thước thẳng, com pa. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp : Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ : Kết hợp trong giờ học III. Bài mới : H§ cña GV. H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp GV nªu néi dung kiÓm tra: - 1HS lªn b¶ng I. Ch÷a bµi tËp: ? Phát biểu định nghĩa, tính kiểm tra: Trả lời Bài 58 SGK tr90: chÊt vÒ gãc cña tø gi¸c néi c©u hái cña GV o    a) ABC đều  A C1 B1 60 tiÕp? vµ ch÷a bµi 58. ? Ch÷a bµi tËp 58 (SGK 1 60o  C2  C1  30o Tr90)(h×nh vÏ- b¶ng phô) 2 2 Cã A . o.  ACD 90 vµ do DB = DC  DBC c©n 1 1 B. 2. 2. o    B2 C 2 30. C. . o.  ABD 90 Tø gi¸c ABDC cã. D GV nhận xét, đánh giá và cho ®iÓm.   ABD  ACD 180o. - HS nhËn xÐt. nªn tø gi¸c ABDC nội tiếp đợc trong đờng tròn đờng kính AD. b) Vậy tâm của đờng tròn đi qua 4 ®iÓm A, B, C, D lµ trung ®iÓn cña AD. 3.

(38) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. H§ 2: LuyÖn tËp - Yêu cầu HS làm bài 56 - HS đọc bài, vẽ II. Luyện tập: Bµi 56 (SGK - Tr89) (SGK - Tr89)(h×nh vÏ ®a h×nh. lªn b¶ng phô) E 40 B x. - Yªu cÇu HS lµm bµi vµo vë, GV híng dÉn HS:. C x. O. A. 20. D. F.    - HS: ABC + GV: Gäi s® BCE x + ADC = 180o (Tø gi¸c ABCD   ? H·y t×m mèi liªn hÖ gi÷a ABC + ADC = nội tiếp đờng tròn)     180o ABC ABC vµ ADC ? = 40o + x vµ ADC = 20o + x ? Từ đó tìm x? (T/c gãc ngoµi cña tam gi¸c)  40o + x + 20o + x = 180o  x = 60o ? T×m c¸c gãc cña tø gi¸c - HS tÝnh c¸c ABC  = 40o + x = 40o + 60o = 100o ABCD? gãc cña tø gi¸c  ADC ABCD = 20o + x = 20o + 60o = 80o  BCD 180o  x 180o  60o 120o   BAD 180o  BCD 180o  120o 60o. - Cho HS lµm bµi tËp 59 - 1HS lªn b¶ng Bµi 59: (SGK - Tr90) (SGK - Tr90) vÏ h×nh, HS líp A ? Gọi hs lªn b¶ng vÏ h×nh? thùc hiÖn vµo vë. 1. D. 1 2 P. B. C. ? Em h·y cm AP = AD?. - HS chøng   minh: AP = AD Ta cã D B (tÝnh chÊt HBH)  180o P 1  P 2 180o , P 2  B Cã (t/c tø - GV hái thªm: gi¸c néi tiÕp) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ - H×nh thang  B  h×nh thang ABCP?  A  P 1 D B   ADP c©n 1 ABCP cã  AD = AP.   doA1 P1 - GV kÕt luËn: H×nh thang (soletrong) và. nội tiếp đờng tròn khi và   chi khi nã lµ h×nh thang P1 B)  ABCP lµ h×nh c©n. thang c©n. IV. Cñng cè: - GV nhắc lại các dạng bài tập đã chữa và các kiến thức về tứ giác nội tiếp. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học bài và xem lại các bài tập đã chữa. - BTVN: 60 SGK tr90 vµ bµi 40, 41, 42, 43, (SBT - Tr79) - Đọc trớc bài đờng tròn nội tiếp đờng tròn ngoại tiếp. - Ôn lại về đa giác đều. 3.

(39) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn TiÕt 52:. ĐƯỜNG TRÒN NGOẠI TIẾP ĐƯỜNG TRÒN NỘI TIẾP A. MỤC TIÊU:. 1) Kiến thức: - Nhận biết được đường tròn ngoại tiếp đa giác và đa giác nội tiếp đường tròn, đường tròn nội tiếp một đa giác và đa giác ngoại tiếp đường tròn. 2) Kỹ năng: - Biết vẽ tâm của đa giác đều (chính là tâm chung của đường tròn ngoại tiếp, đường tròn nội tiếp), từ đó vẽ được đường tròn nội tiếp, đường tròn ngoại tiếp của một đa giác đều cho trước. - Tính được cạnh a theo R và ngược lại R theo a của tam giác đều, hình vuông, lục giác đều. 3) Thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác trong đo, vẽ hình, tính toán. B. CHUẨN BỊ :. 1) GV: Hình vẽ sẵn. Thước thẳng, com pa, ê ke, phấn màu. 2) HS: Thíc th¼ng com pa, ê ke. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới : HĐ của GV HĐ của HS H§1: §Þnh nghÜa. - GV treo bảng phụ vẽ hình - HS quan sát hình vẽ 49 (SGK - Tr.90) và giới và nắm bắt. thiệu như Sgk về đường tròn ngoại tiếp, nội tiếp. ? Yªu cÇu HS quan s¸t vµ tr¶ lêi: - HS quan s¸t vµ tr¶ lêi: ? Vậy thế nào là đường tròn + Đường tròn ngoại tiếp ngoại tiếp hình vuông ? hình vuông là đường ? Thế nào là một đường tròn tròn đi qua bốn đỉnh nội tiếp hình vuông ? của hình vuông. + Đường tròn nội tiếp hình vuông là đường tròn tiếp xúc với 4 cạnh - GV: Ta cũng đã học đường của hình vuông. tròn ngoại tiếp, nội tiếp tam - HS: Đường tròn ngoại giác. tiếp đa giác là đường ? Mở rộng khái niệm trên, tròn đi qua tất cả các thế nào là đường tròn ngoại đỉnh của đa giác.Đường tiếp đa giác? Thế nào là tròn nội tiếp đa giác là. Nội dung 1) §Þnh nghÜa: B. A r. O. I. R D. C. + Đường tròn (O; R) là đường tròn ngoại tiếp hình vuông ABCD và ABCD là hình vuông nội tiếp (O; R) + Đường tròn (O; r) là đường tròn nội tiếp hình vuông ABCD và ABCD là hình vuông ngoại tiếp (O; r). 3.

(40) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. đường tròn nội tiếp đa giác?. đường tròn tiếp xúc với tất cả các cạnh của đa - GV yêu cầu hs đọc định giác. * Định nghĩa: Sgk tr 91 nghĩa (SGK - Tr.91). - HS đọc lại định nghĩa. ? Quan sát hình 49, em có nhận xét gì về đường tròn - HS: là hai đường tròn ngoại tiếp, đường tròn nội đồng tâm. tiếp hình vuông ? - HS: Trong tam giác vuông OIC có R 2  I ? Giải thích tại sao r = 2 = 900 , C = 450 .  r = OI = R.sin450 R 2 = 2. ? Yêu cầu HS làm ? - HS làm phần ? vẽ - GV vẽ hình trên bảng và hình theo sự hướng dẫn hướng dẫn HS vẽ: của GV. - HS: Có OBC là tam ? Làm thế nào để vẽ được để giác đều (do OB = OC vẽ được một lục giác đều nội  và AOB = 600) nên BC tiếp đường tròn? = OB = OC = R= 2 cm. Ta vẽ các dây cung AB = BC = CD = DE = EF = FA = 2 cm. ? Vì sao tâm O cách đều các - HS trả lời phần c của phần? và thực hiện cạnh của lục giác đều ? ? Gọi khoảng cách đó (OI) phần d.. A F. 2 cm. E. B I C. D. Ta có các dây AB = BC = …  các dây đó cách đều tâm O.Vậy tâm O cách đều các cạnh của lục giác đều. Đường tròn (O ; r) là đường tròn nội tiếp lục giác đều.. là r, vẽ đường trßn (O; r). Đường tròn này có vị trí như thế nào đối với lục giác đều? H§2: §Þnh lÝ 2) §Þnh lÝ: - HS : Không phải bất kì đa giác nào cũng nội tiếp được đường tròn.. - GV: Theo em có phải bất kì đa giác nào cũng nội tiếp được đường tròn hay không? - Ta nhận thấy tam giác đều, hình vuông, lục giác đều luôn có một đường tròn ngoại tiếp và một đường “Bất kì đa giác đều nào tròn nội tiếp. - GV giới thiệu định lí Sgk - Hai HS đọc định lí cũng có một và chỉ một đường tròn ngoại tiếp, có và tr91 (SGK-Tr.91) chỉ một đường tròn nội - GV giới thiệu về tâm của tiếp”. đa giác đều. IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 62 3) Bài tập: 4.

(41) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. SGK tr91. - HS vẽ hình vào vở vµ Bài 62. (SGK-Tr.91) A GV hướng dẫn HS vẽ hình lµm bµi theo hướng dẫn I J và tính R, r theo a = 3 cm. của GV R - HS: Vẽ tam giác đều O ? Làm thế nào để vẽ được ABC có cạnh a = 3 cm. r C B đường tròn ngoại tiếp tam Vẽ 2 đường trung trực H giác đều ABC. 2 cạnh của tam giác. Giao điểm của 2 đường này là O. Vẽ (O; OA). K ? Yêu cầu HS vẽ phần b vào - HS vẽ phần b vào vở, Trong tam giác vuông AHB: vở, 1HS lên bảng vẽ. 1HS lên bảng vẽ AH = AB. sin 600 ? Nêu cách tính R - HS: Nêu cách tính R 3 3 ? Nêu cách tính r = OH. và cách tính r = OH và = 2 (cm) làm phần c. 2 ? Để vẽ tam giác đều IJK - HS: qua các đỉnh A, AH  ngoại tiếp đường tròn ta làm B, C của tam giác đều, R = OA = 3 thế nào ? 2 3 3 ta vẽ ba tiếp tuyến với .  3 (O; R), ba tiếp tuyến = 3 2 (cm) này cắt nhau tại I, J, K. ta có: Tam giác IJK ngoại 1 3 AH  tiếp (O; R). 3 2 (cm) ? Yêu cầu vẽ (O; OH) nội - HS vẽ (O; OH) nội r = OH = tiếp tam giác đều ABC. tiếp tam giác đều ABC. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm vững định nghĩa, định lí của đường tròn nội tiếp, đường tròn ngoại tiếp đa giác. Biết cách vẽ lục giác đều, hình vuông, tam giác đều nội tiếp (O; R), cách tính cạnh a và đa giác đều đó theo R và ngược lại R theo a. - BTVN: 61, 63, 64 - SGK(Tr.91, 92). Bài 44, 46, 50 (SBT-Tr.80, 81). Đọc bài : “ Độ dài đường tròn, cung tròn “ SGK(Tr.92) * Hướng dẫn giải bài tập 64:  AB = 600  AB bằng cạnh lục giác đều.  BC = 900  BC bằng cạnh hình vuông nội tiếp.  CD = 1200  CD bằng cạnh tam giác đều nội tiếp.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 53: 4.

(42) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ĐỘ DÀI ĐƯỜNG TRÒN, CUNG TRÒN A. MỤC TIÊU:. 1) Kiến thức: - HS viết được công thức tính độ dài đường tròn C = 2R, (hoặc C = d), độ dài  Rn l 180 . cung tròn. 2) Kỹ năng: - HS biết cách tính độ dài cung tròn.  Rn l 180 để tính các đại lượng chưa - Biết vận dụng công thức C = 2R, d = 2R,. biết trong các công thức và giải một vài bài toán thực tế. 3) Thái độ: Cẩn thận, chính xác khi vận dụng công thức toán. B. CHUẨN BỊ:. 1) GV: Bảng phụ ?2; bài 65; bài 67 (SGK-Tr.92). Thước thẳng, com pa, phấn màu, MTBT. 2) HS: Ôn tập cách tính chu vi đường tròn (lớp 5). Thước kẻ, com pa, MTBT. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số. II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung HĐ1: Tìm hiểu công thức tính độ dài đờng tròn 1) Công thức tính độ dài đờng trßn: (H. 50) ? Các em hãy nhắc lại công - HS: C = d.3,14 thức tính chu vi đường tròn Với C là chu vi - Độ dài C của một đường tròn bán đã học ở lớp 5? hình tròn, d là kính R được tính theo công thức: C = 2R = d - GV: 3,14 là giá trị gần đường kính. đúng của số vô tỷ pi (kí hiệu - HS nắm bắt, C là chu vi hình tròn, R là bán kính, d là đường kính là ). Vậy C = d hay C = ghi vở. C C d 2R vì d = 2R. (vẽ H50)  ; R = 2  ? Từ ct trên hãy suy ra công - Hs lắng nghe thức tính d và R? - Gv lưu ý đơn vị của độ dài đường tròn phụ thuộc vào *Bµi 65 SGK tr94: đơn vị của bán kính R hoặc R 10 5 3 1,5 3,18 4 đơn vị của đường kính d. d 20 10 6 3 6,73 8 - GV yêu cầu HS làm bài - HS hoạt động C 62,8 31,4 18,84 9,42 20 25,12 tập 65 (SGK-Tr.94) theo nhóm, đổi chéo nhóm nhóm k.tra k.qủa HĐ2: Tìm hiểu công thức tính độ dài cung tròn - Yªu cÇu HS thùc hiÖn ?2: - HS thực hiện ? 2) Công thức tính độ dài cung GV hướng dẫn HS xõy dựng 2 để xây dựng tròn: 4.

(43) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. công thức ? Đường tròn bán kính R có độ dài tính thế nào ? ? Đường tròn ứng với cung 3600, vậy cung 10 có độ dài tính thế nào ? ? Cung n0 có độ dài bao nhiêu ? - GV vẽ hình 51 ? Qua ?2 hãy nêu công thức tính độ dài cung tròn n0 ?  Rn l 180 hãy ? Từ công thức. c«ng thøc tÝnh ?2: (Bảng phụ) độ dài cung tròn:  C = 2R 2 πR  360 2 πR πRn .n  180  360. (H. 51) - HS nắm bắt ghi - Trên đường tròn bán kính R, độ vở. dài l của một cung n0 được tính l.  Rn 180. theo công thức: Với l: là độ dài cung tròn. R: bán kính đường tròn. n: số đo độ của cung tròn.. suy ra công thức tính R và n0 ? 180.l 1800.l - Gv lưu ý đơn vị của độ dài 0 R và n  cung tròn phụ thuộc vào  .n  .R  *Bµi 67 SGK tr95: đơn vị của bán kính R. - HS lµm bµi díi ? Yªu cÇu HS lµm Bài 67. sù híng dÉn cña (SGK-Tr.95) R 10cm 40,8cm 21cm GV. 0 0 GV treo bảng phụ ghi đề n 90 500 56,80 bài. l 15,7cm 35,6cm 20,8cm *Bµi 66 SGK tr95: - HS làm bài tập 0 - GV cho HS làm bài tập 66 66 vào vở, 1HS a) n = 600 R = 2 dm. (SGK-Tr.95). lên bảng thực l=? a) GV cho HS tóm tắt đề hiện.  Rn 3,14.2.60 bài. l  2, 09 180 180 Tính độ dài cung tròn. (dm) b) C = ? d = 650(mm) b) C = d  3,14.650  2041 - Gv liên hệ với thực tế: (mm) trang trí nội thất, tính được độ dài của những đường cong chắp nối…. IV. Cñng cè: - GV nhấn mạnh các công thức tính độ dài đờng tròn, cung tròn. - Yêu cầu HS đọc mục có thể em cha biết để tìm hiểu về số  V. Híng dÉn vÒ nhµ: - BTVN: 68, 70, 73, 74 - SGK(Tr.95, 96). Bài 52, 53 (SBT-Tr.81) - Tiết sau luyện tập.. Ngµy gi¶ng: TuÇn A. Môc tiªu:. TiÕt 54:. LuyÖn tËp 4.

(44) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 1) Kiến thức: Củng cố cho HS công thức tính độ dài đờng tròn, cung tròn. 2) KÜ n¨ng: - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng áp dụng công thức tính độ dài đờng tròn, độ dài cung trßn vµ c«ng thøc suy luËn cña nã. - Nhận xét và rút ra đợc cách vẽ một số đờng cong chắp nối. Biết cách tính độ dài các đờng cong đó. - Giải đợc một số bài toán thực tế. 3) Thái độ: Cẩn thận, chính xác. B. ChuÈn bÞ.. 1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, thíc th¼ng, compa, ªke, phÊn mµu.. 2. Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc cò, dông cô häc tËp.. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp : Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp GV gäi 1HS lªn b¶ng kiÓm - 1HS lên bảng I. Chữa bài tập: tra: Bài 70- Sgk tr95: - Ch÷a bµi tËp 70 (SGK - chữa bài 70 Tr95) (h×nh 52, 53, 54 SGK Sgk, HS lớp 4 cm lªn b¶ng phô) làm bài vào vở. 4 cm. hình 52. hình 53. hình 54. H.52: C1 = .d  3,14.4 = 12,56(cm) C2 . r.180 2r.90  180 180. H.53: = R + R = 2R = d  12,56cm ? Gọi HS nhận xét. - GV nhận xét, đánh giá và cho ®iÓm. C3 . 4R.90 2R d 12,56 180. H.54: - HS nhận xét H§2: LuyÖn tËp - Gv yêu cầu học sinh hoạt - HS hoạt động II. Luyện tập: động nhóm lµm bµi 71 SGK E H. ? yªu cÇu các. A D. B C. G. nhóm vẽ đường xoắn và nêu. theo nhóm lµm Bài 71- tr 96 SGK: bài, đại diện lên *Cách vẽ đường xoắn AEFGH. b¶ng tr×nh bµy. + Vẽ hình vuông ABCD cạnh 1cm F. + Vẽ cung tròn AE tâm B, bán kính R1 1cm n 90 0 ;. + Vẽ cung tròn EF tâm C, bán kính R 2 2cm n 900 ;. 4.

(45) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. cách tính độ dài đường. + Vẽ cung tròn FG tâm D, bán kính. xoắn.. - Đại diện một. R 3 3cm ; n 90 0. nhóm học sinh. + Vẽ cung tròn GH tâm A, bán kính. ? Hoạt động nhóm khoảng 5 phút, yêu cầu đại diện 1 nhóm lên trình bày bài làm.. nêu. cách. vẽ R 4 4cm. đường xoắn và cách tính độ dài đường xoắn.. ? Cho HS nhËn xÐt chÐo gi÷a c¸c nhãm. + Gv nhËn xÐt vµ y/c HS vÏ l¹i vµo vë. - Yªu cÇu HS lµm bµi 72 SGK (hình vẽ bảng phụ ) ? Nêu cách tính số đo độ của  AOB cũng chính là tính n0 của cung AB. B. A. *Tính độ dài đường xoắn.. AB   EF  . FG  . - HS vẽ hình vào vở.. GH  . R1n .1.90     cm  180 180 2. R 2 n .2.90    cm  180 180. - HS lớp nhận xét, chữa bài.. 0 ; n 90. R3n .3.90 3    cm  180 180 2. R 4 n .4.90  2  cm  180 180. Độ dài đường xoắn AEFGH là: - HS tóm tắt đề bµi..  3     2 5  cm  2 2 Bài 72 trang 96 SGK.. O. - HS lµm bµi  200mm vµo vë, 1HS lªn C 540mm ; AB b¶ng tr×nh bµy.  Tính AOB. C.n 0 AB   3600 0 AB 200.360 0  .360 0 n   1330 C 540. - Cho HS lµm bµi 75 SGK GV vÏ h×nh lªn b¶ng, yªu cÇu HS vÏ h×nh vµo vë..  Vậy AOB  1330 .. ? H·yc/m. MA MB  . ?.  - Gv gợi ý: gọi số đo MOA =   hãy tính MO’B = ?. - Một học sinh đọc đề bài.. Bµi 75 SGK tr96:. - Học sinh vẽ hình vào vở. - HS lµm bµi. A B M. O O’. 4.

(46) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. vµo vë, 1HS lªn OM R , tính O’M.. ? Hãy tính. MA . và. MB . b¶ng  MOA = MO’B. = 2 (góc nội tiếp và góc ở tâm của đường tròn (O’)). R OM R  O ' M  2 R MA   180. R .2 R 2   180 180 .. MB  . MA MB  . IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học bài, xem lại bài tập đã chữa. - Hiểu công thức tính độ dài đờng tròn, độ dài cung tròn và biết cách suy diễn để tính các đại lợng trong công thức. - BTVN: 76 (SGK - Tr96), 56, 57, 62 (SBT-Tr81,82) - ¤n tËp c«ng thøc tÝnh diÖn tÝnh h×nh trßn.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 55:. DIỆN TÍCH HÌNH TRÒN. A. MỤC TIÊU: 1) Kiến thức: HS viết được công thức tính diện tích hình tròn và diện tích hình quạt tròn 2) Kỹ năng: Rèn kĩ năng vận dụng công thức đã học vào giải toán. 3) Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác. B. CHUẨN BỊ : 1) GV: Bảng phụ ghi đề bài tập câu hỏi, hình vẽ. Thước thẳng, com pa, thước đo độ, MTBT 2) HS: Ôn tập công thức tính diện tích hình tròn (Lớp 5). Thước kẻ, com pa, thước đo độ. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: 4.

(47) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: C¸ch tÝnh diÖn tÝch h×nh trßn - GV: Em hãy nêu công thức - HS: Công thức 1) DiÖn tÝch h×nh trßn: tính diện tích hình tròn đã tính diện tích hình - Công thức tính diện tích của hình tròn có bán kính R là : tròn là : học ở lớp 5. 2 S = . R S = R. R. 3, 14 - GV: Đã biết 3, 14 là giá trị - HS nghe GV giới gần đúng của số vô tỷ . thiệu công thức tính Vậy công thức tính diện tích diện tích hình tròn có bán kính R. hình tròn bán kính R là : 2. S = . R 2  HS: S = . R *Áp dụng: Tính S biết R = 3 2  3, 14. 3 cm. (Làm tròn kết quả đến 2  28, 26 (cm ) chữ số thập phân thứ hai)? H§2: c¸ch tÝnh diÖn tÝch h×nh qu¹t trßn - GV vÏ h×nh 59 (SGK- - HS vẽ hình vào vở 2) C¸ch tÝnh diÖn tÝch h×nh Tr.97)Vµ giới thiÖu: Hình và nghe GV trình quạt trßn: quạt tròn OAB, tâm O, bán bày. 0 kính R, cung n .. - GV: Để xây dựng công thức tính diện tích hình quạt 0 tròn n , ta thực hiện ? ? + Đường tròn bán kính R (ứng - HS lµm ? 0 - GV treo bảng phụ ghi đề với cung 360 ) có diện tích là Một HS lên bảng 2 bài, yªu cÇu HS thùc hiÖn. R điền vào chỗ (…) 2 R n + Vậy hình quạt tròn bán kính 360  R2 - GV: Ta có Sq = , ta 0 0 biết độ dài cung tròn n được R, cung 1 có diện tích là 360  Rn + Hình quạt tròn bán kính R, 180  R2n tính là l = . Vậy có thể biến đổi:. Sq  lR 2 ..  R 2 n  Rn R  . 360 180 2. 0 cung n có diện tích S = 360. - HS nêu tên các *Công thức tÝnh diÖn tÝch h×nh công thức và giải quạt trßn: Hay  R2n lR ? Vậy để tính diện tích hình thích kí hiệu. Sq  0 2 Sq = 360 hay quạt tròn n , ta có những 4 Sq .

(48) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. công thức nào? Giải thích - HS ghi vở. các kí hiệu có trong CT? - GV nhắc lại c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch h×nh qu¹t trßn. IV.LuyÖn tËp - cñng cè: - Cho HS lµm bµi 82 SGK - HS làm bài 82 C = 2R  (bảng phụ- đề bài) a) ? Biết C làm thế nào để R  C 2 tính được R ? Nêu cách tính 2 S = R S. Tính diện tích hình quạt R 2 n Sn tròn Sq ? Sq   360 360 ? Hãy tÝnh råi ®iÒn vµo b¶ng + Gäi HS lªn b¶ng ®iÒn. - HS điền kết - GV cho HS hoạt động quả vào bảng. nhóm lµm Bài 80. SGK GV gợi ý cho HS bằng hai - HS hoạt động hình vẽ: nhóm lµm bµi - Đại diện một nhóm lên bảng trình bày bài giải. 20 m 20 m B A 30 m. A. 30 m. 10 m. B. Với R là bán kính đường tròn. n là số đo độ của đường tròn. l là độ dài cung.. 3) Bài tập: Bài 82.(SGK-Tr.99). a b c. R (cm) 2,1 2,5 3,5. C (cm) 13,2 15,7 22. S (cm2) 13,8 19,6 37,80. n0 47,5 229,6 101. S(q) (cm2) 1,83 12,50 10,60. Bài 80 (SGK-Tr.98) a) Mçi d©y thõng dµi 20m: Diện tích cỏ hai con dê có thể ăn đợc là: .202.90 .2 200(m 2 ) 360. b) Mét d©y thõng dµi 30m vµ d©y kia dµi 10m: Diện tích cỏ hai con dê có thể ăn đợc là: .302.90 .102.90 900  100    250(m 2 ) 360 360 4 4. Vậy theo cách buộc thứ hai, diện tích cỏ hai con dê có thể ăn được lớn hơn cách buộc thứ nhất.. 30 m V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm chắc công thức tính diện tích hình tròn, hình quạt tròn. - BTVN: 78, 83 - SGK(Tr.98, 99). Bài 63, 64, 65, 66 (SBT-Tr.82, 83) 40 m - Tiết sau luyện tập.. Ngµy gi¶ng: 9/3/2012 TuÇn TiÕt 56:. luyÖn tËp. A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - HS đợc giới thiệu khái niệm hình viên phân, hình vành khăn và cách tính diện tích các hình đó. 2) KÜ n¨ng: - HS đợc củng cố kĩ năng vẽ hình (các đờng cong chắp nối) và kĩ năng vận dụng c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch h×nh trßn, diÖn tÝch h×nh qu¹t trßn vµ gi¶i to¸n. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Thíc kÎ, com pa, ª ke, m¸y tÝnh bá tói, b¶ng phô. 4.

(49) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 2) Hs: Thíc kÎ, com pa, ª ke, m¸y tÝnh bá tói. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV gäi 1HS lªn b¶ng - 1HS lªn b¶ng I. Chữa bài tập: Ch÷a bµi 78 SGK, HS díi kiÓm tra: chữa Bµi 78 SGK tr98: líp lµm vµo vë. C = 12 m bài 78 Sgk S=? - Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm C = 12 m  R = C =12 = 6 cña b¹n. 2 π 2π π - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. 6 2 2 = . S = R = 36 =11 ,5 - HS nhËn xÐt π π ch÷a bµi. 2 (m ). Vậy chân đống cát chiếm diện tích 11,5m2 . H§2: LuyÖn tËp - Cho HS lµm bµi 83 Sgk tr - HS nghiên cứu II. Luyện tập: 99: đề bài và quan Bài 83. (SGK-Tr.99) GV (bảng phụ hình vẽ). Yêu sát hình vẽ. a) Cách vẽ: cầu HS nêu cách N vẽ.. (). - HS nêu cách vẽ – Vẽ nửa đường tròn tâm M, đường hình 62. M H. O. B. I. kính HI = 10 cm. – Trên đường kính HI lấy HO = BI = 2cm.. A. – Vẽ hai nửa đường tròn đường kính HO và BI, cùng với nửa đường tròn (M). – Vẽ nửa đường tròn đường kính OB, khác phía với nửa đường tròn (M). – Đường thẳng vuông góc với HI tại b) Tính diện tích hình HOABINH (miền gạch sọc). - HS: Nêu cách. M cắt (M) tại N và cắt nửa đường tròn đường kính OB tại A. 4.

(50) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. – Nêu cách tính diện tích tính hình gạch sọc.. diện. tích b) Để tính diện tích hình gạch sọc ta. hình gạch sọc. lấy diện tích nửa hình tròn (M) cộng với diện tích nửa hình tròn đường. – Tính cụ thể.. kính OB rồi trừ đi diện tích hai nửa hình tròn đường kính HO.. c) Chứng tỏ đường tròn. + Diện tích hình HOABINH là :. đường kính NA có cùng diện. tích. với. hình. - HS thực hiện phần c.. HOABINH.. 1 1 2 2 .5 + 2 .32 - .12 = 16 (cm2). c) NA = NM + MA = 5 + 3 = 8 (cm) Vậy bán kính của đường tròn đó là: 1 1 2 NA = 2 .8 = 4 (cm). Diện tích hình tròn đường kính NA - GV treo b¶ng phô h×nh 64. 2. 2. là: .4 = 16  (cm) .. giới thiệu khái - HS vẽ hình và Vậy hình tròn đường kính NA có niệm hình viên phân AmB nghe GV trình cùng diện tích với hình HOABINH. SGK vµ. nh SGK tr100. bày.. Bài 85. (SGK-Tr.100). + Tính diện tích hình viên. A. phân AmB biết góc ở tâm  AOB. m O. - HS: Để tính. B. 0. = 60 và bán kính. đường tròn là 5, 1 (cm).. diện tích hình viên phân AmB,. Diện tích hình quạt tròn OAB là :. 2 2 2 GV : Làm thế nào để tính ta lấy diện tích πR .60  πR  π.5,1 13,61. được diện tích hình viên hình quạt tròn phân AmB ? GV yêu cầu HS tính cụ thể.. OAB trừ đi diện tích  OAB.. 360. 6. 6. 2. (cm ). Diện tích tam giác đều OAB là: a 2 3 5,12. 3  11,23 2 4 4 (cm ). 5.

(51) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - HS vẽ hình vào Diện tích hình viên phân AmB là: - GV treo b¶ng phô h×nh 65 vở. 13,61 – 11,23  2,38 (cm ).. SGK vµ giới thiệu khái niệm. Bài 86. (SGK-Tr.100). 2. - HS hoạt động. hình vành khăn.. - GV cho HS hoạt động nhóm lµm bµi.. R1. - đại diện nhóm nhóm làm câu a và b cña bµi lªn b¶ng tr×nh 86 SGK bµy lêi gi¶i - Gọi đại diện nhóm lên b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i.. R2 O. + Diện tích hình tròn (O; R1) là: S = 1.  R 12. + Diện tích hình tròn (O; R2) là: S2 =.  R22. + Diện tích hình vành khăn là: - HS nhận xét. S=S –S = 1. 2. - GV nhËn xÐt.. =.  R 12  R22. -.   R12  R22 . Thay số với R1 = 10,5 cm; R2 = 7,8 cm, ta có: S = 3,14(10,52 - 7,82)  155,1 (cm2) V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập chương III. Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập chương: ghép câu 7 và câu 14, ghép câu 8 và câu 15, ghép câu 10 và câu 11. - Học thuộc các định nghĩa, định lý phần “Tóm tắt các kiến thức cần nhớ” (SGKTr.101, 102, 103) - BTVN: 88, 89, 90, 91 - SGK(Tr.103, 104). - Mang đủ dụng cụ vẽ hình. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 57:. ¤n tËp ch¬ng III. A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: 5.

(52) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - HS đợc ôn tập, hệ thống hoá các kiến thức của chơng về số đo cung, liên hệ giữa cung, dây và đờng kính, các loại góc với đờng tròn, bài toán quỹ tích. 2) Kĩ năng: Luyện tập kĩ năng đọc hình, vẽ hình, làm bài tập trắc nghiệm. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) GV: Thíc kÎ, com pa, ª ke, m¸y tÝnh bá tói, thíc ®o gãc, b¶ng phô. 2) HS: Thíc kÎ, com pa, ª ke, thíc ®o gãc. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới : H§ cña GV H§ cña HS Néi dung HĐ1: Ôn tập về cung- Liên hệ giữa cung, dây và đờng kính I. Cung - Liªn hÖ gi÷a cung, - GV đưa lên bảng phụ đề bài : dây và đờng kính: Bài. 1..  COD b 0. Cho. (O);.  AOB a 0. . Vẽ dây AB, CD..  a) Tính sđ AB nhỏ ; sđ  CD. Tính sđ. nhỏ.  AB lớn .. , - HS nghiên Bài 1: cứu đề bài và vẽ hình vào vở. - HS trả lời   c) AB nhỏ = CD nhỏ khi nào ? miÖng câu hỏi - Yªu cÇu HS lµm bµi vµo vë, sau đó gọi HS trả lời miệng. - HS ph¸t biÓu 2 định lí 1 và ? Vậy trong một đường tròn hoặc 2 liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y trong hai đường tròn bằng nhau, nh SGK tr71. hai cung bằng nhau khi nào ? Cung này lớn hơn cung kia khi nào? ? Phát biểu các định lí liên hệ giữa - HS điền vào ô trống: cung và dây.  d) Cho E là điểm nằm trên cung EB Sđ AB, hãy điền vào ô trống để được khẳng định đúng : . B. D b0. a0. O. E A.  ; sđ CD lớn ..   b) AB nhỏ = CD nhỏ khi nào ?. . C. ....... sđ AB = sđ AE + sđ - HS đọc bài, *Gv cho HS lµm tiÕp bµi 2: vẽ hình vào Bài 2 : vở. Cho đường tròn (O) đường kính AB, dây CD không đi qua tâm và cắt đường kính AB tại H. Hãy điền mũi tên ( ; ) để được.   0 a) Sđ AB nhỏ = AOB = a  0 0 Sđ AB lớn = 360 – a   0 Sđ CD nhỏ = COD = b  0 0 Sđ CD lớn = 360 – b . 0. . 0. b) AB nhỏ = CD nhỏ  a = b hoặc dây AB = dây CD. . c) AB nhỏ > CD nhỏ  a > b Hoặc dây AB > dây CD. . 0. 0.    EB AB AE d) sđ = sđ + sđ. Bài 2: A D. C O. E. F. B. 5.

(53) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. suy luận đúng. AB  CD  AD  AC. CH HD. - HS phát biểu Ta có: AB  CD các định lí liên hệ giữa đường AC  AD  CH HD kính và dây CE  DF   Có CD // EF cung.. ? Phát biểu các định lí sơ đồ - GV vÏ h×nh bµi 2 lªn b¶ng, yªu - HS phát biểu cÇu HS thùc hiÖn định lí: - GV bổ sung vào hình vẽ: dây Hai cung chắn EF // CD. Hãy phát biểu định lí về giữa hai dây // hai cung chắn giữa hai dây song thì bằng nhau. song. Trên hình vẽ, áp dụng định lí đó, ta có hai cung nào bằng nhau ? HĐ2: Ôn tập về góc và đờng tròn- Bài toán quỹ tích. - GV treo bảng phụ ghi đề bài tập - HS nghiờn II. Góc và đờng tròn - Bài to¸n quü tÝch 89 (SGK-Tr.104). cứu đề bài, Bµi 89 SGK tr 104: Yêu cầu một HS lên bảng vẽ hình, Một HS lên F E HS díi líp thùc hiÖn vµo vë. bảng vẽ hình C H. - GV hỏi : a) Thế nào là góc ở tâm ?  Tính AOB. - HS: nêu KN góc ở tâm và  tính AOB. G A. O. m. D B. t.   - HS ĐN góc 0 AmB AmB  a) Có sđ = 60 là b) Thế nào là góc nội tiếp ? Phát nội tiếp, phát AOB AmB biểu định lí và các hệ quả của goác biểu định lí và cung nhỏ  sđ = sđ 0 nội tiếp. các hệ quả của = 60 . ACB 1 Tính ? góc nội tiếp và ACB 2  0 b) Sđ = sđ AmB = 30 . ACB Tính 1   0 - HS nêu KN ABt 2 sđ AmB c) Sđ = = 30 c) Thế nào là góc tạo bởi một tia góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung ? tiếp tuyến và ? Phát biểu định lí về góc tạo bởi dây cung tia tiếp tuyến và dây cung. Tính   - HS phát biểu Vậy ACB = ABt ABt  góc ? ABt đlí và tính     ? So sánh ACB với ABt . Phát biểu - HS nªu hệ d) ADB > ACB 1 hệ quả áp dụng. quả SGK tr79.      FC ADB = 2 (sđ AmB ACB ADB Sđ + sđ ) d) So sánh và .. 5.

(54) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. 1 ? Phát biểu định lí góc có đỉnh ở - HS phát biểu  AEB 2  GH AmB. trong đường tròn. Viết biểu thức minh hoạ. e) Phát biểu định lí góc có đỉnh ở ngoài đường tròn, viết biểu thức minh hoạ.. định lí góc có đỉnh ở bên trong đường tròn SGK tr81 - HS phát biểu ACB AEB định lí góc có ? So sánh với g) Phát biểu quỹ tích cung chứa đỉnh ở ngoài đường tròn góc. ? Cho AB, quỹ tích cung chứa góc SGK tr81. 0 - HS nêu quỹ 90 vẽ trên đoạn AB là gì? - GV treo bảng phụ vẽ hai cung tích cung chứa 0 chứa góc  và cung chứa góc 90 . góc HS vẽ hình IV. Luyện tâp - Củng cố: - GV cho HS làm bài 95 SGK - HS đọc bài tr105. vµ vÏ h×nh vµo Yêu cầu HS đọc bài và vẽ hình. vë. e) Sđ. = (sđ. ). .  AEB < ACB 0 g) Quỹ tích cung chứa góc 90 vẽ trên đoạn AB là đường tròn đường kính AB. . M'. M. m.  O. A. B. A. O. O' . B. m'. M'. Baøi 95 trang 104: A O H. - GV híng dÉn HS chøng minh bµi 95.. – sđ. B' E. B. A' C D a) Ta coù: AD  BC taïi A' neân - HS chøng minh dưới sự hướng dẫn của GV.. AA ' B 900  AB DC. sñ. + sñ. =1800 (1). 0  BE  AC taïi B' neân AB ' B 90. . sñ AB + sñ CE =1800 (2)  CE   1,2  DE hay DC=CE 1 1   EBC  CBD    2 sñ EC ; 2 sñ DC b). (§Þnh nghÜa gãc néi tiÕp)   Maø DC = CE    EBC CBD   BHD caân c) . BHD caân  HA'=A'D hay B'A là đờng trung trực của HD neân CH =CD IV. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tiếp tục ôn tập các định nghĩa, định lí, công thức của chơng III. - BTVN: 91, 92, 97 SGK tr104, 105 5.

(55) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - TiÕt sau tiÕp tôc «n tËp Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 58, 59:. ¤n tËp ch¬ng III (TiÕp) A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - HS đợc ôn tập, hệ thống hoá các kiến thức của chơng về tứ giác nội tiếp, đờng tròn ngoại tiếp, đờng tròn nội tiếp đa giác đều, cách tính độ dài đờng tròn, cung trßn, diÖn tÝch h×nh trßn, qu¹t trßn. 2) Kĩ năng: Luyện tập kĩ năng đọc hình, vẽ hình, làm bài tập trắc nghiệm. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Thíc kÎ, com pa, ª ke, m¸y tÝnh bá tói, thíc ®o gãc, b¶ng phô. 2) Hs: Thíc kÎ, com pa, ª ke, thíc ®o gãc.¤n tËp c¸c kiÕn thøc ch¬ng III. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số . II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong gìơ học III. Bài mới: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: ¤n tËp vÒ tø gi¸c néi tiÕp - HS nêu định I. Tứ giỏc nội tiếp: - GV nêu câu hỏi: nghÜa vµ tÝnh ? Thế nào là tứ giác nội tiếp chÊt cña tø đường tròn? Tứ giác nội tiếp có gi¸c néi tiÕp Sgk tr87, 88, tính chất gì ? 89. - GV cho HS lµm bµi tËp: * Bài tập 1: (Bảng phụ) Bài tập1. Đúng hay sai ? Tứ giác ABCD nội tiếp đường Tứ giác ABCD nội tiếp đường - HS lµm bµi tròn khi có một trong các điều tròn khi có một trong các điều tËp vµ tr¶ lêi kiện sau:   miÖng: kiện sau: 0 BCD DAB + + = 180  DAB BCD 0 Kết quả :   1. + = 180 ABD  ACD + 1..Đúng 2. Bốn đỉnh A, B, C, D cách đều + Góc ngoài tại đỉnh B bằng góc 2. Sai một điểm. D.   BCD DAB 3. = + ABCD là hình thang cân. 3. Sai ABD  ACD  4. Đúng 4. + ABCD là hình chữ nhật. 5.Góc ngoài tại đỉnh B bằng góc 5. Sai 6. Đúng A. 6.Góc ngoài tại đỉnh B bằng góc 7. Đúng 8. Sai D. 9. Đúng 7. ABCD là hình thang cân. 10. Sai 8. ABCD là hình thang vuông. 9. ABCD là hình chữ nhật. 5.

(56) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 10. ABCD là hình thoi. HĐ2: Ôn tập về đờng tròn ngoại tiếp, đờng tròn nội tiếp đa giác đều - HS nêu khái II. Đờng tròn ngoại tiếp, đờng - GV hỏi : niệm đa giác tròn nội tiếp đa giác đều: ? Thế nào là đa giác đều ? đều, đờng tròn ? Thế nào là đưởng tròn ngoại näi tiÕp, ngo¹i tiÕp ®a gi¸c tiếp đa giác ? đều SGK tr 91. ? Thế nào là đường tròn nội tiếp *Bài tập 2: đa giác ? a6 ? Phát biểu định lí về đường a4 tròn ngoại tiếp và đường tròn - HS trả lời bµi a3 tËp 2: O nội tiếp đa giác đều ? - GV cho HS lµm Bài tập 2. Cho đường tròn (O; R). Vẽ hình lục giác đều, hình vuông, tam  Với lục giác đều: a6 = R giác đều nội tiếp đường tròn.  Với hình vuông: a4 = 2R Nêu cách tính độ dài cạnh đa 3R 3 =  Với tam giác đều: a giác đều đó theo R. (bảng phụ hình vẽ sẵn) HĐ3: Ôn tập về độ dài đờng tròn, diện tích hình tròn - HS trả lời câu III. Độ dài đờng tròn, diện tích - GV : h×nh trßn hái cña GV.  Nêu cách tính độ dài (O ; R),  Rn 0 0 cách tính độ dài cung tròn n . C = 2 R; l(n ) = 180 2  Nêu cách tính diện tích hình S=R tròn (O ; R).  R 2 n lR   Cách tính diện tích hình quạt 360 2 quạt S = 0 tròn cung n . -Yªu cÇu HS lµm Bài 91 (SGK- - HS làm bài Bµi 91 SGK tr104: 91 và trả lời   Tr.104) 0 ApB AqB a) sđ = 360 – sđ miệng kết quả. (h×nh vÏ b¶ng phô) 0 0 0 = 360 – 75 = 285 . A O. 750 2 cm. q. B. p. b). lApB . lApB . =.  .2.75 5   (cm) 180 6 =  .2.285 19   (cm) 180 6.  .22.75 5   (cm) 360 6 c) Squạt OaqB =. IV. Luyện tập - Củng cố: ? Yªu cÇu HS lµm bµi 97 SGK tr105. - HS vÏ h×nh Baøi 97 tr 104: vµo vë vµ lµm 5.

(57) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. GV vÏ h×nh lªn b¶ng vµ híng bµi díi sù h1  MOC 900 dÉn HS lµm bµi. íng dÉn cña 2 (Goùc noäi a) Ta coù:. GV.. tiếp chắn nửa đường tròn)  BAC 900 (gt). B. A.  Điểm A, D đều nhìn đoạn. I M. thẳng BC cố định dưới góc 900 Vaäy A vaø D cuøng naèm treân đường tròn đường kính BC. Hay ABCD nội tiếp đường tròn. C. O S D.   b) ABD  ACD (cuøng chaén AD ). Bài 98 tr 105 ? Nhắc lại các bước giải bài toán quỹ tích. - Gv hướng dẫn cả lớp làm bài 98 sgk tr 105 - Gv vẽ hình ? Trên hình có những điểm nào cố định, điểm nào di động, điểm M có tính chất gì không đổi? ? Điểm M có quan hệ gì với đoạn thẳng cố định OA? ? Vậy M di chuyển trên đường nào? ? Lấy M' bất kỳ trên đường tròn đường kính OA. Nối M' với A, M'A cắt (O) tại B'. Ta cần chứng minh M’ là trung điểm của AB’?.    c) SDM MCS (cuøng chaén MS )(1). Hs vẽ hình vào vở, quan sát hình. Hs O, A cố định, B, M di chuyển, M có t/c không đổi luôn là trung điểm dây AB Hs MA = MB  OM  AB Hs M di chuyển trên đường tròn đường kính AO Hs chứng minh. Hs kết luận ? Hãy kết luận về quỹ tích. ADB  ACB (cuøng chaén AB ) (2)   1,2  SCA  ACB  SCB. Vaäy CA laø tia phaân giaùc cuûa. Bài 98 tr 105: * Thuận :. Giả sử MA = MB Ta có OM  AB   AMO = 900 Vậy M thuộc đường tròn đường kính OA. * Đảo:. Lấy M' bất kỳ trên đường tròn đường kính OA. Nối M' với A, M'A cắt (O) tại B'.  Nối M' với O, ta có: AM ' O = 900 hay OM'  AB'.  M’A = M’B’ * Kết luận: Tập hợp các trung điểm của dây AB là đường tròn đường kính OA 5.

(58) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. IV. Híng dÉn ë nhµ: - BTVN: 99 trang 105. - Học bài và làm lại các BT đã giải. - Chuaån bò tieát sau kieåm tra 1 tieát.. Ngµy gi¶ng: TuÇn TiÕt 60. KIÓM TRA CH¬NG III. A. MỤC TIÊU:. 1. KiÕn thøc: Kiểm tra HS các kiến thức cơ bản của chương: Liên hệ giữa đường kính và dây cung, các loại góc có liên quan đến đường tròn, cung chứa góc, tứ giác nội tiếp, CT tính độ dài đường tròn, cung tròn, diện tích hình tròn, hình quạt tròn. 2. KÜ n¨ng: Kiểm tra HS kỹ năng vận dụng các kiến thức trên trong việc giải toán . 3. Thái độ: Đỏnh giỏ được năng lực học tập toỏn của HS. Giỏo dục tớnh trung thực B. CHUẨN BỊ :. 1. GV: Đề bài kiểm tra phát đến từng HS. 2. HS: Làm theo hướng dẫn tiết trước. Đầy đủ dụng cụ học tập C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:. I. Ổn định lớp: II. Kiểm tra bài cũ: kh«ng kiÓm tra III. Bài mới: Cấp độ NhËn biÕt Chủ đề Chủ đề 1: Nhận biết đợc Gãc ë t©m. gãc ë t©m, sè Sè ®o cung. ®o cña 1 cung Sè c©u: 1/2 Sè ®iÓm: 1 Tû lÖ: 10% Chủ đề 2: Liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y.. Sè c©u: Sè ®iÓm: Tû lÖ: Chủ đề 3: Gãc t¹o bëi hai c¸t tuyÕn cña đờng tròn Sè c©u: Sè ®iÓm: Tû lÖ: Chủ đề 4: Tø gi¸c néi. Ma trËn ®Ò VËn dông Th«ng hiÓu Cấp độ thấp Cấp độ cao. Céng. 1/2 1 10% Hiểu đợc mối liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y, so sánh đợc độ lớn 2 cung theo 2 d©y t¬ng øng 1 2 20% Nhận biết đợc góc tạo bëi tiÕp tuyÕn vµ d©y cung, biÕt c¸ch tÝnh số đo góc đó 2/3 2 20%. 1 2 20% Vận dụng đợc c¸c gãc t¹o bëi hai c¸t tuyÕn của đờng tròn để dựng hình. Vận dụng đợc bài toán quü tÝch “cung chøa gãc”. 1/2 1 10% HiÓu §L thuËn và đảo về tứ gi¸c néi tiÕp.. 1/2 1 10%. 2/3;1/2;1/2 4 40%. 5.

(59) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. tiÕp trßn. đờng. Sè c©u: Sè ®iÓm: Tû lÖ: Chủ đề 5: CT tính độ dµi đờng trßn, diÖn tÝch h×nh trßn. Giíi thiÖu h×nh qu¹t trßn & diÖn tÝch Sè c©u: Sè ®iÓm: Tû lÖ: Sè c©u: Sè ®iÓm: Tû lÖ:. VËn dông gi¶i bt vÒ tø gi¸c néi tiÕp 1/3 2 20% Vận dụng đợc CT tính độ dài đờng trßn, cung trßn, diÖn tÝch h×nh trßn vµ diÖn tÝch h×nh qu¹t trßn để giải bài tập.. 1/2 1 10%. A. Tr¾c nghiÖm (2®iÓm):. 1; 2/3 4 40%. 1/3 2 20%. 1/2 1 10% 1/3; 1/2; 1/2 4 40%. 1/2 1 10% 4 8 100%. 1/2 1 10%. Néi dung kiÓm tra . Cho hình vẽ. Cho đờng tròn tâm (O),đờng kính AB = 3cm, CAB = 600. Hãy khoanh tròn vào chữ cái đớng trớc kết quả đúng: 1.Gãc ë t©m lµ: C     A . CAB B. DCA C. COB D. DBO 2. Sè ®o cung BC lµ: A. 600 B. 1200 C. 300 D. 900 60 A 0 3. §é dµi cung BmD lµ:  A. 2.  B. 6. C.. 3 D. 5. 3 A. 4. 3 B. 2. 3 C. 8. 3 D. 6. 4. DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn OBmD lµ:. O. B m D. B. Tù luËn (8 ®iÓm): C©u 1: (2 ®iÓm): Cho tam gi¸c ABC cã AB > AC. Trªn c¹nh AB lÊy ®iÓm D sao cho AD = AC. Vẽ đờng tròn tâm O ngoại tiếp tam giác DBC. Từ O lần lợt kẻ các đờng vu«ng gãc OH, OK víi BC vµ BD (H  BC, K  BD). a) Chøng minh r»ng OH < OK b) So s¸nh hai cung nhá BD vµ BC. Câu 2: (4 điểm) Cho ABC vuông ở A. Trên AC lấy một điểm M và vẽ đường tròn đường kính MC. Kẻ BM cắt đường tròn tại D. Đường thẳng DA cắt đường tròn tại S. CMR: a) ABCD là một tứ giác nội tiếp.   b) ABD  ACD  c) CA là tia phân giác của góc SCB  Câu 3. (2 điểm): Dựng ABC, biết BC = 5 (cm); đường cao AH = 3 (cm) và BAC = 0 50 . (Chỉ nêu cách dựng) đáp án và biểu điểm. A.Trắc nghiệm (2đ): Mỗi ý chọn đúng đợc 0,5 điểm. 5.

(60) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. C©u 1 2 3 4 đáp án C B A C B.Tù luËn(8®): C©u 1: (2 ®iÓm) Vẽ hình viết GT - KL đúng, chính xác (0,5 ®iÓm)  a) ABC, theo bất đẳng thức tam giác, ta có: BC > AB - AC Nhng AC = AD nªn BC > AB - AD Hay BC > BD (0,5 ®iÓm) Theo định lý về dây cung và khoảng cách đến tâm, từ BC > BD  OH < OK. (0,5 ®iÓm) b) Từ bất đẳng thức về dây cung BC > BD    BC  BD. A D K C. B O. (0, 5 ®iÓm). Câu 2. (4,0 điểm): Vẽ hình đúng, chính xác . . (0,5 điểm). a) Nêu được MDC = 90 và BAC = 90 (0,5 điểm) 0 Điểm A, D đều nhìn đoạn BC dưới góc 90  A, D thuộc đường tròn đường kính BC (0,5 điểm)  ABCD nội tiếp . (0,5 điểm) b) Trong đường tròn đường kính BC:   ABD  ACD. H. 0. 0. (vì cùng chắn cung AD). c) Nêu và giải thích được Nêu và giải thích được.   SDM MCS.   ADB  ACB.     SCA ACB  CA là tia phân giác SCB. B. I. A. M. (0,5 điểm). C. O S. (0,5 điểm). D. (0,5 điểm) (0,5 điểm). Câu 3. (2,0 điểm): a) Nêu đúng cách dựng: (1,0 điểm) - Dựng đoạn thẳng BC = 5 cm. 0 - Dựng cung chứa góc 50 trên đoạn thẳng BC. - Dựng đường thẳng song song với AB và cách AB một khoảng là 3 cm. 0 - Đường thẳng vừa dựng cắt cung chứa góc 50 tại C. 0 ABC cần dựng, vì có AB = 5cm, A = 50 , AH = 3 cm. b) Dựng hình đúng, chính xác (1,0 điểm) IV. Cñng cè: GV thu bµi vµ nhËn xÐt giê kiÓm tra V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Làm lại các bài toán trong đề kiểm tra - §äc tríc bµi míi.. A. ^. A' O. 3cm. . H B. C. 500. d. Ngµy gi¶ng:. Ch¬ng IV H×nh trô. h×nh nãn. H×nh cÇu TuÇn 29. TiÕt 61:. h×nh trô. DiÖn tÝch xung quanh 6.

(61) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Vµ thÓ tÝch cña h×nh trô A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - HS nhớ đợc và khắc sâu các khái niệm về hình trụ (đáy của hình trụ, trục, mặt xung quanh, đòng sinh, độ dài đờng cao, mặt cắt khi nó song song với trục hoặc song song với đáy). 2) KÜ n¨ng: - HiÓu vµ biÕt sö dông c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn vµ thÓ tÝch cña h×nh trô. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Hình trụ, tranh H73, H75, H77, H78 SGK và vẽ hình trụ đều. Thíc, com pa, m¸y tÝnh. 2) Hs: Thíc kÎ, com pa, m¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: - Gv giới thiệu nội dung của chơng 4 và đặt vấn đề vào bài HĐ cuả GV HĐ của HS Nội dung H§1: T×m hiÓu h×nh trô. - GV: treo b¶ng phô 73SGK vµ 1) H×nh trụ: giới thiệu khi quay hình chữ D AE nhật ABCD quanh cạnh CD cố D A - HS nghe định, ta được một hình trụ. - GV Giới thiệu nh SGK tr107 giảng, ghi vÒ c¸c phÇn: vở. + Cách tạo nên hai đáy của hình C F trụ, đặc điểm của đáy. C B B + Cách tạo nên mặt xung quanh + 2 đáy hình trụ là hai đờng tròn t©m C vµ t©m D. của hình trụ. + §êng sinh: EF,.. + Đường sinh, chiều cao, trục + Chiều cao hình trụ là độ dài đoạn của hình trụ. EF. - GV: Thực hành quay hình chữ - HS quan + Trôc h×nh trô lµ DC. nhật ABCD quanh cạnh CD cố sát GV định bằng đồ dùng. ? Một em đọc lại các thông tin - HS đọc (SGK – Tr107) (Sgk- tr107) ?1. - GV yªu cÇu HS lµm ?1: ? Các em hãy quan sát vật hình - Học sinh trụ mà mình mang theo và cho quan sát và biết đáy, đâu là mặt xung quanh, trả lời. đâu là đường sinh của hình trụ đó. ? Yªu cÇu HS vận dụng làm bài - HS lµm bµi Bµi 1 SGK tr110: vµo vë, 1HS tập 1 (SGK – Tr10) lªn b¶ng Gọi bán kính là r, đường kính ®iÒn. đáy là d = 2r, chiều cao h. 6.

(62) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. r Mặt đắy. Mặt xung quanh. h. Mặt đắy d. H§2: C¾t h×nh trô bëi mét mÆt ph¼ng - GV yêu cầu HS đọc thông tin - HS đọc 2. Cắt hỡnh trụ bởi một mặt phẳng: môc 2SGK tr108 vµ tr¶ lêi c¸c th«ng tin c©u hái: SGK vµ tr¶ lêi. ? Khi cắt hình trụ bởi một mặt + Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì mặt phẳng song song với đáy thì mặt cắt cắt là hình gì? là hình tròn. ? Khi cắt hình trụ bởi một mặt + Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục thì phẳng song song với trục thì mặt cắt mặt cắt là hình gì? là hình chữ nhật. HS quan - GV cho HS quan sát hình 75 – s¸t h×nh 75 SGK. SGK. D. - GV Cắt trực tiếp trên hai hình trụ (bằng củ cải hoặc củ cà rốt C có dạng hình trụ) để minh họa. - HS quan - GV Phát cho mỗi bàn HS một s¸t vµ tr¶ ?2: Mặt nước trong cốc là hình tròn. ống nghiệm hình trụ hở hai đầu. lêi ?2: Mặt nước trong ống nghiệm không - Yªu cÇu HS thùc hiÖn ?2. phải hình tròn. H§3: DiÖn tÝch xung quanh cña h×nh trô - GV H77 sgk và giới thiệu diện - HS quan 3. Diện tích xung quanh của hình s¸t vµ nghe trụ: tích xung quanh của hình trụ ? Yªu cÇu HS thùc hiÖn ?3 SGK - HS thùc ?3: + ChiÒu dµi h×nh ch÷ nhËt b»ng chu vi của đáy hình trụ và bằng: 2r GV: Cho biết bán kính đáy là r = hiÖn ?3. = 10 (cm). 5cm và chiều cao của hình trụ h + DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt lµ: = 10cm (Hình 77). 2rh = 2. .5.10 = 100 cm2. + Diện tích một đáy của hình trụ: r2 = .5.5 = 25 (cm2) + Tæng diÖn tÝch HCN vµ diÖn tÝch hai hình tròn đáy (diện tích toàn phÇn) cña h×nh trô: Stp = Sxq + 2.Sđ = 2rh + 2r2 = 100 + 2.25 = 150 (cm2) - GV: Qua ?3, GV nêu c«ng - HS nghe *Một cách tổng quát ta có: 6.

(63) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh gi¶ng vµ ghi Sxq = 2rh vµ diÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh vë Stp = 2rh + 2r2 trô như Sgk tr109 Trong đó: r là bán kính đáy. h là chiều cao của hình trụ. H§4: ThÓ tÝch h×nh trô 4. Thể tích của hình trụ. - GV: Hãy nêu công thức tính - HS nêu *CT tính Thể tích của hình trụ: thể tích hình trụ và giải thích công thức V = Sđ.h =  r2h công thức? tính thể tích trong đ ó: S là diện tích đáy, của hình trụ h là chiều cao - GV nhÊn m¹nh c«ng thøc tÝnh - HS nghiên *VÝ dô SGK tr109 thÓ tÝch h×nh trô vµ yªu cÇu HS cứu ví dụ nghiên cứu ví dụ trong Sgktr109 Sgk tr109 IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - Yªu cÇu HS vận dụng các kiến - HS lµm bµi Bài tập 4. (SGK – Tr110) vµo vë, 1HS r = 7cm thức đã học làm bài tập 4 (SGK lªn b¶ng Sxq = 352cm2 – Tr110) Tính h? ? Hãy đọc và tóm tắt đề bài? Sxq = 2rh ? Tính h dựa vào công thức nào? Sxq. 352 8,01(cm)  h = 2r = 2..7. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm vững các khái niệm về hình trụ. Nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích hình trụ. - BTVN: 5  10 (SGK – Tr111 - 112). Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 62:. LuyÖn tËp A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - Cñng cè cho HS c¸c kh¸i niÖm vÒ h×nh trô. - Cung cÊp cho HS mét sè kiÕn thøc thùc tÕ vÒ h×nh trô. 2) KÜ n¨ng: - HS đợc luyện kĩ năng phân tích đề bài, áp dụng các công thức tính diện tích xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn, thÓ tÝch cña h×nh trô cïng c¸c c«ng thøc suy diÔn cña nã. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: B¶ng phô bµi 8 vµ bµi 13 SGK tr111, 112, thíc th¼ng, m¸y tÝnh bá tói. 2) Hs: Thíc kÎ, m¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: 6.

(64) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV gäi 2HS lªn b¶ng kiÓm I. Ch÷a bµi tËp: tra: - 2HS lªn b¶ng Bµi 10 SGK tr112: ? HS1: Ch÷a bµi 10a SGK kiÓm tra, HS líp a) c = 13 cm; h = 3 cm . Sxq = ? tr112. lµm bµi vµo vë. DiÖn tÝch xung quanh cña h×nh ? HS2: Ch÷a bµi 10b SGK trô lµ: tr112. Sxq = c. h = 13. 3 = 39 (cm2 ). b) r = 5 mm. h = 8 mm. TÝnh V ? ThÓ tÝch cña h×nh trô lµ: V =  r2. h = . 52. 8 = 200 = 628(mm3). - HS nhËn xÐt bµi - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. lµm cña b¹n H§2: LuyÖn tËp II. LuyÖn tËp: ? Yªu cÇu HS đọc đề bài và quan sỏt hỡnh vẽ bài 11 (SGK - HS đọc bài và Bài 11 (SGK – Tr112) lµm bµi díi sù h– Tr112) íng dÉn cña GV. §æi: 8,5mm = 0,85cm + Yªu cÇu HS tù lµm bµi. HS:khi tượng đá Thể tích của tượng đá lµ: GV híng dÉn: nhấn chìm trong V = Sđ.h ? Khi nhấn chìm hoàn toàn nước đã chiếm một = 12,8 . 0,85 = 10,88(cm3) một tượng đá nhỏ vào một lọ thủy tinh đựng nước ta thấy nước dâng lên, hãy giải thích? thể tích trong lòng ? Thể tích của tượng đá được nước làm nước tính như thế nào? dâng lên. - HS: Sđ.h ? Yªu cÇu HS thảo luận nhóm - HS thảo luận Bài 8 (SGK – Tr111) làm tiếp bài 8 (SGK – Tr111) nhóm làm bài 8 + GV Đưa hình vẽ lên bảng HS tÝnh V1, V2, * Quay hình chữ nhật quanh AB phô, yªu cÇu HS quan s¸t vµ 2HS lên bảng trình được hình trụ có : lµm bµi 8. Cho h×nh ch÷ nhËt bày. r = BC = a ABCD h = AB = 2a 2a B A a  V1 = r2h = 2a3 D * Quay hình chữ nhật quanh BC C Quay theo trôc AB được hình trụ có: A a B r = AB = 2a h = BC = a 2a  V2 = r2h = 4a3 D C Vậy V2 = 2V1 V1 Quay theo trôc BC Đẳng thức đúng là P/a C. A. 2a. B. a. D. C. V2 6.

(65) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? TÝnh V1 vµ V2? - Yêu cầu HS hoạt động cá - HS tính và lên Bài 12 (SGK - Tr112) nh©n lµm bµi 12SGK vµ lªn b¶ng ®iÒn kết quả b¶ng ®iÒn vµo chç trèng. Hình r d h C(đ) S(đ) Sxq V 2 2 25mm 5cm 7cm 15,70cm 19,63cm 109,9cm 137,41cm3 Hình 3cm 6cm 1m 18,85cm 28,27cm2 1885cm2 2827cm3 trụ 5cm 10cm 12,73cm 31,4cm 78,54cm2 399,72cm2 1l + Gọi học sinh kiểm tra kết -HS nhËn xÐt. Bài 13 (SGK – Tr113) quả. - HS đọc bài. Thể tích của tấm kim loại là: -Cho HS lµm bµi 13SGK 5.5.2 = 50 (cm3) ? Một em hãy đọc nội dung Thể tích của một lỗ khoan hình đề bài? ? Muốn tính thể tích phần còn - HS: Ta cần lấy trụ là: 2 2 3 lại của tấm kim loại ta làm thể tích cả tấm kim V= r h = .0,4 .2 1,005(cm ) loại trừ đi thể tích Thể tích phần còn lại của tấm như thế nào? bốn lỗ khoan hình kim loại là: ? Hãy tính cụ thể? trụ. 50 – 4.1,005 = 45,98(cm3) IV. Hướng dẫn về nhà: - Học bài nắm chắc các công thức tính diện tích và thể tích hình trụ. - BTVN: 14 (SBT – Tr123) - Đọc trước bài 2 Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 63:. h×nh nãn, h×nh nãn côt diÖn tÝch xung quanh Vµ thÓ tÝch cña h×nh nãn. A. môc tiªu:. 1) Kiến thức: HS nhớ lại và khắc sâu các khái niệm về hình nón: đáy, mặt xung quanh, đờng sinh, đờng cao, mặt cắt song song với đáy của hình nón và có khái niệm vÒ h×nh nãn côt. 2) KÜ n¨ng: HiÓu vµ biÕt sö dông c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn vµ thÓ tÝch cña h×nh nãn, h×nh nãn côt. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, m¸y tÝnh bá tói. 2) Hs: Thíc kÎ, com pa, m¸y tÝnh bá tói. VËt cã d¹ng h×nh nãn, h×nh nãn côt. C.TiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§1: T×m hiÓu h×nh nãn - GV giíi thiÖu m« h×nh 1. Hình nón: h×nh nãn - GV giíi thiÖu tranh vÏ h×nh - HS nghe và quan sát thực tế, nãn - GV giíi thiÖu c¸ch quay hình vẽ. hình nón, đờng tròn đáy ,đ- - HS thực hiện ờng sinh, đờng cao của hình 6.

(66) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. nãn nh SGK tr114. A. h. O. D. - GV cho hs quan sát chiếc nón và yªu cÇu thực hiện ?1. ?1: chỉ rõ các + Cạnh OC quét nên đáy của hình yếu tố đỉnh, mặt nón là một hình tròn tâm O + Cạnh AC quét nên mặt xung xung quanh, đáy quanh của hình nón, mỗi vị trí của AC được gọi là một đường sinh. + A là đỉnh của hình nón, AO gọi là đường cao của hình nón. H§2: DiÖn tÝch xung quanh h×nh nãn - GV: Cắt mặt xung quanh 2. Diện tích xung quanh hình nón: của 1 hình nón (m« h×nh) theo 1 đường sinh rồi trải ra. - Hs quan sát. ? Yªu cÇu HS quan s¸t thùc tÕ kÕt hîp h×nh 89 SGK C. l. h. A. O. r. A'. A. O. r. A. A' A'. - HS: Hỡnh quạt Gọi đáy của hình nón là r, đờng sinh lµ l tròn.. - HS xây dựng công thức tính diện tích xung quang của hình nón dưới sự hướng dẫn của GV - GV giíi thiÖu c«ng thøc - HS nghe gi¶ng, tÝnh diÖn tÝch xung quang ghi vë. cña h×nh nãn nh SGK tr115. ? Tính diện tích toàn phần - HS nêu công của hình nón như thế nào? thức tính diện tích toàn phần. - GV nªu ví dụ SGK, yªu - HS thực hiện cÇu HS thùc hiÖn ví dụ Sgk ? Hãy tính độ dài đường sinh. ? Tính diện tích xung quanh của hình nón?. l. l. h. A. ? Hình khai triển mặt xung quanh của một hình nón là một hình gì? - GV híng dÉn HS x©y dùng c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch xung quanh cña h×nh nãn như Sgk tr114-115. S. S. S.  ln Độ dài cung hình quạt tròn là: 180. Độ dài đường tròn đáy của hình nón là: 2 r  ln ln  r 360 Ta có: 180 = 2 r. Diện tích xung quanh của hình nón bằng diện tích hình quạt tròn khai S xq .  l 2n ln  l.  rl 360 360. triển nên: DiÖn tÝch xung quanh của hình nón là: Sxq = rl Với r là bán kính đáy hình nón. l là độ dài đường sinh. DiÖn tÝch toµn phÇn cña h×nh nãn: Stp = rl + r2 *Ví dụ: Sxq hình nón = ? biÕt : h = 16cm, r = 12cm - Độ dài đường sinh của hình nón 2 2 2 2 là: l = h  r  16  12 = 20(cm) - Diện tích xung quanh của hình nó. 6.

(67) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. là: Sxq = rl = .12.20 = 240 (cm2) H§3: ThÓ tÝch h×nh nãn - GV: Người ta xây dựng 3. Thể tích hình nón: công thức tính thể tích hình nón bằng thực nghiệm. - Hình trụ và hình nón có đáy là hai hình tròn bằng nhau, chiều cao của hai hình cũng bằng nhau. ? Đổ nước đầy vào trong hình nón rồi đổ hết nước ở hình nón vào hình trụ. ? Hãy đo chiều cao của cột - HS lên đo: *Nhận xét: Chiều cao của cột nước 1 nước này và chiều cao của Chiều cao cột hình trụ, rút ra nhận xét? nước, chiều cao bằng 3 chiều cao hình trụ. - GV: Qua thực nghiệm ta hình trụ và nêu 1 nhận xét. - HS nêu công thấy: Vhình nón = 3 Vhình trụ 1 ? Vậy thể tích hình nón được thức tính thể tích hình nón. tính theo CT nào? ThÓ tÝch h×nh nãn lµ: V = 3 r2h H§4: H×nh nãn côt - DiÖn tÝch xung quanh vµ thÓ tÝch h×nh nãn côt - GV sö dông m« h×nh h×nh - HS nghe vµ 4. Hình nón cụt: nón đợc cắt ngang bởi một quan sát - Cắt hình nón bởi một mặt phẳng mặt phẳng // với đáy và giới song song với đáy. Phần mặt phẳng thiÖu vÒ mÆt c¾t vµ h×nh nãn côt nh SGK tr116. nằm trong hình nón còn lại gọi là - Hình nón cụt hình nón cụt. có hai đáy là hai ? Hình nón cụt có mấy đáy? 5. Diện tích xung quanh và thể hình tròn không Là các hình như thế nào? tích hình nón cụt: bằng nhau. - GV Treo bảng phụ hình 92 - HS nghe vµ r1 lên bảng và giới thiệu: Cho quan s¸t l h hình nón cụt có r1, r2 là các bán kính đáy, l là độ dài r2 đường sinh, h là chiều cao. - GV giíi thiÖu CT tÝnh diÖn - HS ghi CT Sxq = (r1 + r2)l tÝch xung quanh vµ thÓ tÝch 1 cña h×nh nãn côt - Sgk tr116 V = 3 (r12 + r22 + r1r2)h IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: ? Nªu c¸c CT tÝnh Sxq, V cña - HS nêu lại các h×nh nãn, h×nh nãn côt thức Bµi 20SGK tr118: ? Yªu cÇu HS lµm bµi 20 - Sgk công HS tÝnh to¸n vµ (§Ò bµi ®a lªn b¶ng phô) lªn b¶ng ®iÒn KQ Bán kính đáy Đờng kính đáy Chiều cao Độ dài đờng sinh l ThÓ tÝch R d h V 1 3 10 20 10 10 √ 2 ( 10 π ) 3. 6.

(68) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. 10 10 (5) (5 √ 5 ) () 10 1000 ( 10 3 ) ( 20 3 ) ( 10 3 +1 ) π π π 10 1000 (20) ( π ) ( 10 1+ 92 ) 30 π 2 10 1000 (5) ( 120 ) ( 25+ 120 ) π π. √. √. √. √. √. ( ). V. Hướng dẫn về nhà: - Nắm chắc các công thức tính diện tích và thể tích. - BTVN: 17, 19, 20, 21, 22 (SGK – Tr118). Tiết sau luyện tập.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 64:. luyÖn tËp A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - Th«ng qua bµi tËp HS hiÓu kÜ h¬n c¸c kh¸i niÖm vÒ h×nh nãn. - Cung cÊp cho HS mét sè kiÕn thøc thùc tÕ vÒ h×nh nãn. 2) KÜ n¨ng: - HS đợc luyện kĩ năng phân tích đề bài, áp dụng các công thức tính diện tích xung quanh, diÖn tÝch toµn phÇn, thÓ tÝch cña h×nh nãn cïng c¸c c«ng thøc suy diÔn cña nã. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: B¶ng phô bµi tËp 21, 23, 27, 28 SGK, thíc th¼ng, compa, MTBT 2) Hs: Lµm c¸c bµi tËp, Thíc kÎ, com pa, m¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV nªu yªu cÇu 1HS lªn - 1HS lªn I. Ch÷a bµi tËp: b¶ng ch÷a bµi tËp sè 21SGK b¶ng ch÷a Bµi 21 -SGK tr118: tr upload.123doc.net, HS bài, HS lớp + Bán kính đáy của hình nón là: líp lµm bµi vµo vë. lµm vµo vë. 35  10 7,5cm 2 . 30cm + DiÖn tÝch xung quanh cña h×nh nãn lµ:  r l = . 7,5 . 30 = 225  (cm2). + DiÖn tÝch h×nh vµnh kh¨n lµ: 10cm  R2 -  r2 =  (17,52 - 7,52) = . 10. 25 = 250 (cm2). 35cm + Diện tích vải cần để làm mũ (không 6.

(69) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. - GV nhận xét, đánh giá và cho ®iÓm. kÓ riÒm, mÐp, phÇn thõa) lµ: 225 + 250 = 475 (cm2).. - HS nhËn xÐt. H§2: LuyÖn tËp - GV cho HS lµm bµi 23SGK - HS vÏ h×nh II. LuyÖn tËp: tr119. GV vÏ h×nh lªn b¶ng, vµo vë Bài 23- SGK - Tr119 y/c HS vÏ vµo vë - GV híng dÉn: l Gọi bán kính đường tròn S đáy là r, độ dài đường sinh là l.. B'.  ? Để tính đợc góc ASO , ta. - HS lµm bµi A  r B O cÇn tÝnh Sin ASO . díi sù híng ? BiÕt diÖn tÝch mÆt khai dÉn cña GV. Gọi bán kính đường tròn đáy là r, độ 1 dài đường sinh là l.. triÓn cña mÆt nãn b»ng 4 diÖn tÝch h×nh trßn b¸n kÝnh SA = l. H·y tÝnh diÖn tÝch đó?. Diện tích hình khai triển là: l2 90 l 2  4 (1) S = 360. r ? Tính tỉ số l , từ đó tính  ASO ?. Diện tích xung quanh hình nón là: Sxq = rl(2) Từ (1) và (2) ta có: l 2 l 4 = rl  r = 4. Trong tam giác ASO vuông tại O có: AO l 1  :l  ASO 4 Sin = AS 4  o ASO. - Yªu cÇu HS lµm bµi 27SGK tr119 ? Hãy quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: Dụng cụ này gồm những hình gì? ? Hãy tính thể tích của dụng cụ. - HS: Dụng cụ gồm hình trụ, hình nón. - HS lµm bµi vµo vë, 1HS lªn b¶ng..   14 28’ Bài 27- SGK – Tr119 a) 1,4m 70cm 1,6m. - Thể tích của hình trụ là: VT = r2h = .0,72.0.7 = 0,343 (m3) 6.

(70) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Thể tích của hình nón là 1 2 1 r h  .0,7 2.0,9 3 VN = 3. ? Hãy tính diện tích mặt ngoài của dụng cụ?. = 0,147 (m3) Thể tích của dụng cụ là: V = VT + VN = 0,343 + 0,147 = 0,49 (m3) b) * Diện tích mặt ngoài của hình trụ là: ST = 2.0,7.0,7 = 0,98 (cm2) * Diện tích xung quanh của hình nón. Ta có đường sinh 2 2 l = 0,7  0,9 1,14 (m). Ta có ST = .0,7.1,14 = 0,8 (m2) Diện tích mặt ngoài của hình trụ là: S = ST + SN = 0,98 + 0,8 - GV treo bảng phụ ghi đề bµi bµi 28 SGK tr120, yªu cÇu HS thùc hiÖn. ? Tõ h×nh vÏ h·y tÝnh Sxq cña h×nh nãn côt ? ? TÝnh dung tÝch cña x« chøa ho¸ chÊt cÇn tÝnh g× ? ? Nªu c«ng thøc tÝnh V h×nh nãn côt ?. = 1,78(m2) - HS lµm bµi Bµi 28 tr 120- sgk vµo vë, 1HS a) Sxq = l( r1 + r2) = .36(21+ 9) lªn b¶ng thùc = 1080. (cm2) hiÖn b) áp dụng định lý Pi ta go vào tam gi¸c vu«ng h = √ 362 − 122  33,94 (cm) VËy V = 1 ..33,94(212 + 92 + 3. 21.9)  2527(cm3)  25,3 (l). IV. Hướng dẫn về nhà: - Nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh và thể tích của hình nón. - BTVN: 25, 26, 28, 29 (SGK – Tr119,120) - Đọc trước bài 3 – Hình cầu. diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu. 7.

(71) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 65:. H×nh cÇu A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - HS Hiểu các khái niệm của hình cầu: Tâm, bán kính, đờng kính, đờng tròn lớn, mÆt cÇu. 2) KÜ n¨ng: - VËn dông thµnh th¹o c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch mÆt cÇu. - Thấy đợc ứng dụng thực tế của các công thức trên. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Thiết bị quay nửa đờng tròn tâm O, để tạo nên hình cầu. Một số vật có dạng h×nh cÇu. M« h×nh c¸c mÆt cña h×nh cÇu. H×nh vÏ: 103, 104, 105, 112. B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa, m¸y tÝnh. 2) Hs: Mang vËt cã d¹ng h×nh cÇu. Thíc kÎ, com pa, m¸y tÝnh bá tói. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: T×m hiÓu h×nh cÇu - GV: Khi quay một hình chữ - HS: Được 1) H×nh cÇu: nhật một vòng quanh một một hình trụ. cạnh cố định, ta được hình gì? - GV: Khi quay một tam giác - HS: Được - Khi quay một nửa hình tròn tâm O vuông một vòng quanh một hình nón. bán kính R một vòng quanh đường cạnh góc vuông cố định, ta kính AB cố định ta được một hình được hình gì? cầu - GVgiíi thiÖu h×nh cÇu nh - HS ghi vë. Sgk tr 212 ( GV võa nãi võa A A thùc hµnh quay nöa h×nh trßn đờng kính AB) . - GV giíi thiÖu mÆt cÇu, t©m . O .O vµ b¸n kÝnh h×nh cÇu nh Sgk tr212 ? Yªu cÇu HS quan sát hình B B 103 (SGK- Tr121) và lên chỉ - Học sinh lên tâm, bán kính mặt cầu trên chỉ. + Nửa đường tròn OAB tạo nên mặt hình vẽ? ? Hãy lấy ví dụ về hình cầu, - Học sinh lấy cầu . + Điểm O được gọi là tâm, R là bán ví dụ. mặt cầu? kính của hình cầu hay mặt cầu đó H§2: C¾t h×nh cÇu bëi mét mÆt ph¼ng 7.

(72) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV dïng m« h×nh h×nh cÇu - HS quan s¸t bÞ c¾t bởi mét mÆt ph¼ng cho HS quan s¸t.. 2. Cắt hình cầu một mặt phẳng:. Khi cắt hình cầu bởi một mặt phẳng thì mặt cắt là hình tròn. ? Khi cắt hình cầu bởi 1 mặt - HS: là hình ?1: phẳng thì mặt cắt là hình gì? tròn. Hình Hình trụ Hình cầu ? Yªu cÇu HS thùc hiÖn ?1 - HS thùc Mặt cắt hiÖn ?1 Hình chữ nhật không không Hình tròn bán kính R. có. có. - Cho HS đọc nhận xét.. - HS đọc nx * Nhận xét: (SGK – Tr122) H§3: DiÖn tÝch mÆt cÇu - GV giíi thiÖu c«ng thøc tÝnh - HS ghi vë. 3. Diện tích mặt cầu: diÖn tÝch mÆt cÇu - HS lµm vÝ dô C«ng thøc tÝnh diÖn tÝch mÆt cÇu: - GV nªu vÝ dô SGK tr122 vµ díi sù híng S = 4R2 hay S = d2 híng dÉn HS thùc hiÖn dÉn cña GV. ? Ta cần tính gì đầu tiên? *VÝ dô SGK tr122: ? Hãy tính đường kính của Diện tích của mặt cầu thứ 2. mặt cầu thứ 2? 36.3 = 108(cm2) Ta có S = d2 d= IV. LuyÖn tËp - Cñng cè: - Cho học - HS lµm Bài 31- SGK – Tr124 bµi 31 vµ sinh làm ®iÒn vµo bài tập 31 Sgk theo nhóm (5’) R 0,3mm 6,2dm 0,283m 484,37dm S 1,13mm2 1,006m2 2 - Yªu cÇu HS lµm bµi 32SGK (h×nh vÏ b¶ng phô). - C¸ nh©n HS lµm bµi vµo vë, 1HS lªn b¶ng thùc hiÖn.. S 108  5,86(cm)  3,14. 100km 6hm 125663,7k 452,39hm 2 m2. 50dam 3141,9da m2. Bµi 32 SGK tr125: KÕt qu¶: DiÖn tÝch xung quanh h×nh trô lµ: Strô = 2r. h = 2 r . 2r = 4 r2.(cm2) DiÖn tÝch hai mÆt b¸n cÇu chÝnh b»ng diÖn tÝch mÆt cÇu. S mÆt cÇu = 4 r2.(cm2) VËy diÖn tÝch bÒ mÆt c¶ trong lÉn ngoµi cña khèi gç lµ: Strô + SmÆt cÇu = 4r2 + 4r2 = 8r2(cm2). V. Hướng dẫn về nhà: - Nắm vững các khái niệm về hình cầu, công thức tính diện tích hình cầu - BTVN: 33, 34 (SGK – Tr125); 27, 28, 28 (SBT – Tr128,129) - Tiết sau tiếp tục học bài hình cầu. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 66:. DiÖn tÝch h×nh cÇu vµ thÓ tÝch h×nh cÇu. A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: 7.

(73) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Cñng cè c¸c kh¸i niÖm cña h×nh cÇu, c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch mÆt cÇu. - HiÓu c¸ch h×nh thµnh c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch h×nh cÇu, hiÓu c«ng thøc vµ biÕt ¸p dông vµo bµi tËp. 2) Kĩ năng: Thấy đợc ứng dụng thực tế của hình cầu. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: B¶ng phô, thíc th¼ng, M« h×nh h×nh cÇu. 2) Hs: Thíc kÎ, com pa, ª ke, lµm c¸c bµi tËp ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: H§ cña GV H§ cña HS - GV nªu yªu cÇu kiÓm tra: - 1HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái cña GV vµ ch÷a + Khi cắt hình cầu bởi một mặt bµi tËp 33SGK: phẳng, ta được mặt cắt là hình gì? Bµi 33 SGK tr125: Loại bóng Quả bóng gôn Quả khúc côn Thế nào là đường tròn lớn của hình cầu cầu? Đường kính 42,7 mm 7,32 cm + Chữa bài tập 33 (SGK - Tr125) 134,08 mm 23 cm tính đối với quả bóng gôn và quả Độ dài đường khóc c«n cÇu. tròn lớn - Gäi 1HS lªn b¶ng kiÓm tra Diện tích 5725 mm2 168,25 cm2 - Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n - GV nhận xét, đánh giá và cho điểm - HS nhận xét bài làm của bạn III.Bµi míi: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung H§: ThÓ tÝch h×nh cÇu - GV híng dÉn HS xây dựng - HS tiÕn h×nh TN nh 4. Thể tích hình cầu: SGK tr123: công thức tính thể tích hình *TN: Hình 106 Sgk tr123. cầu bằng thực nghiệm nh h×nh + Đặt hình cầu nằm khít trong hình trụ có 106 SGK - Yªu cÇu 2HS lên thực hiện đầy nước. + Nhấc nhẹ hình cầu thao tác thực nghiệm. ra khỏi cốc. + Đo độ cao của cột nước còn lại trong hình và chiều cao của bình. ? Em có nhận xét gì về độ cao của cột nước còn lại trong bình so với chiều cao bình. Vậy thể tích của hình cầu so với thể tích của hình trụ như thế nào?. - HS: Độ cao của cột * Kết quả: 1 nước bằng 3 chiều. 2 Vcầu = 3 Vtrụ. cao của bình.  thể Ta có: tích của hình cầu - Thể tích hình trụ bằng. 1 Vtrụ = R22R = 2R3 bằng 2. 3 thể tích của  Thể tích hình cầu bằng hình trụ.. 7.

(74) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? Tính thể tích của hình trụ ở hình 106 b. ? Thể tích hình cầu bằng bao nhiêu?. 2 2 - HS tính thể tích hình trụ. Vcầu = 3 Vtrụ = 3 .2R3 - HS tính thể tích 4 hình cầu = 3 R3 - Yªu cÇu HS lµm ví dụ (SGK Ví dụ: (SGK - Tr124) Hình cầu: d = 22cm = 2,2dm - Tr124) 2 - HS đọc bài và tóm ? Em hãy ghi tóm tắt đề bài tắt đề bài. toán? Nước chiếm 3 Vcầu. Tính số - HS nªu c¸ch tÝnh: ? Hãy nêu cách tính? lít nước. 4 Giải: 3 3 Thể tích hình cầu là Vcầu = R . 4 4 Vcầu = 3 R3 = 3 .1,12. 2 3 - GV giíi thiÖu c¸ch tính thể Vnươc = Vcầu.  5,57 dm3 Lượng nước ít nhất cần phải. tích hình cầu theo đường kính:. 2 có là: 3 .5,57  3,71 dm3. 4 4 d 3 d3 V = 3 R3 = 3  8 = 6. IV. Luyện tập - Củng cố: - Cho học sinh làm bài tập 31 c¸c ý cßn l¹i (SGK – Tr124) R 0,3mm 6,2dm V 0,113 1002,64 mm3 dm3 - Yªu cÇu HS lµm bµi 30SGK ? Một em đọc nội dung đề bài? Và tóm tắt đề bài? ? Một em lên bảng tính?. - HS tÝnh vµ ®iÒn Bài 31. SGK - Tr124 vµo b¶ng. 0,283m 0,095 m3. 100km 4186666 km3. 6hm 50dam 904,32 523333 hm3 dam3 Bài 30- SGK - Tr124. 4 - Học sinh đọc đề bài vµ tãm t¾t. Ta có V = 3 R3 - 1HS lên bảng 3V 3 thực hiện  R = 4 = 3. V. Hướng dẫn về nhà: - Nắm vững CT tính diện tích mặt cầu, thể tích hình cầu theo bán kính và đường kính. - BTVN: 33  37 (SGK - Tr126); 30  32 (SBT - Tr129,130) - Tiết sau luyện tập. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 67:. luyÖn tËp A. môc tiªu:. 1)KiÕn thøc: Cñng cè cho HS c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch mÆt cÇu, thÓ tÝch h×nh cÇu 2)KÜ n¨ng:  HS đợc rèn luyện kĩ năng phân tích đề bài , vận dụng thành thạo công thức tính diÖn tÝch mÆt cÇu vµ thÓ tÝch h×nh cÇu, h×nh trô. 3)Thái độ : Thấy đợc ứng dụng của các công thức trên trong đời sống thực tế. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 7.

(75) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 1) Gv: Bảng phụ ghi đề bài câu hỏi. Thớc thẳng, com pa , MTBT 2) Hs: ¤n tËp c¸c c«ng thøc tÝnh S trô, V trô, S nãn, V nãn, S mÆt cÇu, V cÇu. Thíc th¼ng , MTBT. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: HĐ của GV. HĐ của HS Nội dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - GV nªu c©u hái kiÓm tra: I. Chữa bài tập: + Viết công thức tính diện - Hs1 lªn b¶ng tích mặt cầu, công thức tính kiÓm tra: Nªu c¸c CT: thể tích hình cầu? S = 4R2; 4 V = 3 R3. Bµi 35 SGK tr126: + Làm bài 35 Sgk tr126 (Đề Hs2 ch÷a bµi tËp + Thể tích của hai bán cầu chính là 35 Sgk bài và hình vẽ đưa lên bảng thể tích của hình cầu. phụ) 4 4 VCầu = 3 R3 = 3 .0,92  3,05 (m3) + Thể tích của hình trụ là: Vtrụ = R2h = .0,92.3,26  9,21 (m3) + Thể tích của bình chứa là: 3,05 + 9,21 = 12,26 (m3). ? Gäi 1HS lªn b¶ng kiÓm tra, HS líp lµm bµi vµo vë. ? Gäi hs nhËn xÐt bµi lµm - HS nhËn xÐt. cña c¸c b¹n - GV nhận xét và cho điểm H§2: LuyÖn tËp *Cho HS lµm bµi 36SGK tr126. - GV treo bảng phụ hình vẽ . - HS vẽ hình Yêu cầu HS : H·y tÝnh AA' vào vở. theo h vµ x. - GV híng dÉn HS lµm bµi: ? Tìm hệ thức liên hệ giữ x - HS làm bài và h khi AA’ có độ dài dưới sự hướng dẫn của GV. không đổi bằng 2a. + GV gợi ý: AA’ = AO + OO’ + O’A’ ? Với điều kiện ở a hãy tính diện tích bề mặt và thể tích - HS tính diện của chi tiết máy theo x và a? tích bề mặt và thể tích của chi + GV gợi ý: Diện tích bề mặt của chi tiết máy theo x. II. Luyện t ập: Bài 36-SGK - Tr126. a) AA’ = AO + OO’ + O’A’ 2a = x + h + x = 2x + h b) h = 2a - 2x + Diện tích bề mặt của chi tiết là: 7.

(76) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. tiết máy gồm diện tích của và a. hai bán cầu và diện tích xung quanh của hình trụ. Thể tích của chi tiết máy gồm thể tích của hai bán cầu và thể tích hình trụ.. 4x2 + 2xh = 4x2 + 2x(2a - 2x) = 4ax 4 + Thể tích của chi tiết máy là: 3 4 x3 + x2h = 3 x3 + x2(2a - 2x) 2 2 = 2ax - 3 x3. *Cho HS lµm bµi 37SGK: Bài 37 - SGK - Tr126 y HS đọc bµi N x - Yªu cÇu HS đọc nội dung đề bài. - GV vÏ h×nh lªn b¶ng vµ h- - HS vÏ h×nh vµo íng dÉn HS lµm bµi. vë vµ lµm bµi díi sù híng dÉn P cña GV. 1. 2. M 1 2. 2 1. A. ? Chøng minh MON và APB là hai tam giác vuông đồng dạng? + GV gợi ý: chứng minh: APB vuông, MON vuông. MON APB theo trường hợp góc – góc .. - HS chứng minh: APB vuông tại P, MON vuông tại O.   PAB = NMO  MON APB ( g-g). B. O.  a) Ta có APB = 90o (góc nội tiếp chắn nửa đường tròn)  APB vuông tại P Theo tích chất của tiếp tuyến ta có:   M M  M N  N  N 1 2 1 2 2 ; 2  1N  1 180o  N  180o M M. Mà. .   MON = 90o.  MON vuông tại O    Ta có M 2 A1 (cùng phụ A 2 )   M  M M 1 2  1 M  1 2 A Mà. ? Chứng minh AM.BN = R2 - HS: Cm GV gợi ý: Áp dụng hệ thức AM . BN = OP2 lượng và tam giác vuông MON SMON ? Tính tỉ số SAPB. + Gợi ý: dựa vào trường hợp đồng dạng của hai tam giác.. SMON - HS tính SAPB. Vậy MON và APB là hai tam giác vuông đồng dạng. b)Ta có AM = MP và BN = NP (tc tiếp tuyến) vậy AM.BN = MP.NP = OP2 = R2 c) Vì MON. APB nên ta có:. SMON MN SAPB = AB2 1 Khi AM = 2 R thì do AM.BN = R2 2.  BN = 2R. từ đây ta tính được 7.

(77) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. SMON 25 5R MN = 2 vậy SAPB = 16. ? Tính thể tích của hình do - HS tính thể nửa hình tròn APB quay tích của hình quanh AB sinh ra? cầu đường kính AB.. d) Hình do nửa hình tròn APB quay quanh AB là một hình cầu đường kính AB nên ta có: 4 V = 3 R3. IV. Hướng dẫn về nhà: - Xem lại các bài tập đã chữa. Ôn tập chương IV - Làm các câu hỏi ôn tập. - BTVN: 38  40 (SGK - Tr129). Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 68:. «n tËp ch¬ng iv A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - Hệ thống hoá các khái niệm về hình trụ, hình nón, hình cầu (đáy, chiều cao, đờng sinh (víi h×nh trô h×nh nãn) ... ). - HÖ thèng ho¸ c¸c c«ng thøc tÝnh chu vi, diÖn tÝch, thÓ tÝch (theo sgk tr 128) 2) KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng ¸p dông c¸c c«ng thøc vµo viÖc gi¶i to¸n. 3) Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức trong học tập cho HS. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) GV: B¶ng phô ghi tãm t¾t c¸c kiÕn thøc cÇn nhí. Thíc th¼ng, com pa, MTBT. 2) HS: Lµm c¸c c©u hái «n tËp ch¬ng IV. Thíc kÎ, com pa, MTBT. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: 7.

(78) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. H§ cña GV. H§ cña HS Néi dung H§1: ¤n tËp lý thuyÕt - GV treo b¶ng phô caùc - HS Quan saùt I. Lý thuyÕt: hình veõ veà hình truï, hình caùc hình noùn, hình caàu. ? Yeâu caàu HS nhaéc laïi - HS Vieát coâng công thức tính diện tích thức. xung quanh, theå tích cuûa caùc hình. - GV Laäp baûng toùm taét caùc - HS: Ñieàn coâng kiến thức cần nhớ, yêu cầu thức vào các ô HS ñieàn vaøo baûng. vaø giaûi thích công thức. Hình Hình veõ Dieän tích xung quanh Theå tích r. Hình truï. Sxq 2rh. h. Sxq rl. 1 V  r 2 h 3. S 4R 2 hay S d 2. 4 V  R 3 3. Hình noùn h. V Sh r 2 h. l. r. Hình caàu. . . R. HÑ2: Luyeän taäp - GV treo bảng phụ đề bài - HS vÏ h×nh vµo II. LuyƯn tËp: Baøi 38- SGK tr129 vaø hình veõ baøi taäp 38 SGK vë. tr 129, yêu cầu HS thực hieän + Yêu cầu HS nêu cách - HS đọc bài và neâu caùch laøm: laøm: 7.

(79) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. ? Neâu caùch tính theå tích cuûa chi tieát maùy theo kích thước đã cho trên hình veõ? ? Neâu caùch tính dieän tích beà maët cuûa chi tieát maùy?. 11 cm Theå tích vaø dieän tích beà maët cuûa 2 cm chi tieát maùy laø 7 cm toång theå tích vaø dieän tích beà maët 6 cm cuûa hai hình truï - HS laøm baøi + Theå tích chi tieát maùy laø: 2 2 + Yêu cầu HS làm bài vào vở, 2HS lên V r1 h1  r2 h 2 60,5 63 vào vở, 2HS lên bảng bảng thực hiện. 123,5 cm 3 thực hiện. + Dieän tích beà maët cuûa chi tieát maùy laø: 2 - HS hoạt động S 2.5,5.2  2.3.7  2..  5,5  - Yeâu caàu HS laøm baøi 40 nhoùm laøm baøi, SGK tr129 theo nhoùm  22  42  60,5  đại diện lên ( đề bài và hình vẽ cho trình baøy keát 124,5  cm 2  leân baûng phuï) quaû Baøi 40- SGK tr129:. . o a ). 2, 5 m. 3, 6 m. + Diện tích toàn phần của hình nón (hình a) laø: 2 S1 r1l1  r12   2,5.5,6   2,5   . . 5, 6 m. 4, 8 m. b ). 20,25  m 2 . + Gọi đại diện nhóm HS leân baûng trình baøy. + Cho nhận xét chéo giữa caùc nhoùm + GV nhaän xeùt.. . - HS nhaän xeùt.. + Diện tích toàn phần của hình nón (hình b) laø: 2 S2 r2l2  r22   3,6.4,8   3,6     30,24  m 2 . Bµi 43- SGK - 130 - Yêu cầu HS hoạt động cá - HS làm bài vào a) + Thể tích của hình nón là : nh©n lµm bµi 42 ý a SGK tr vë, 1HS lªn b¶ng 1 thùc hiÖn. Vnon  .72.8,1 π 130. GV vÏ h×nh lªn b¶ng. 3 = 132,3 ( cm3) 8,1cm + ThÓ tÝch cña h×nh trô lµ 2 Vtrô .7 .5,8 = 284,2 π 5,8cm ( cm3) + ThÓ tÝch cña h×nh cÇn tÝnh lµ: 14cm V = Vnãn + Vtrô = 132,3 π + 284,2 π + GV nhËn xÐt = 416,5 π ( cm3) IV. Hướng dẫn về nhà 7.

(80) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Ôn kĩ lại các công thức tính diện tích, thể tích hình trụ, hình nón, hình cầu. - Liên hệ với công thức tính diện tích, thể tích hình lăng trụ đứng, hình chóp đều. - BTVN: 40  45 (SGK - Tr129-130). - Tiết sau tiếp tục ôn tập chương IV.. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 69:. ¤n tËp ch¬ng IV (tiÕp) A. môc tiªu:. 1) KiÕn thøc: - TiÕp tôc cñng cè c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch, thÓ tÝch cña h×nh trô, h×nh nãn, h×nh cÇu. 2) KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ¸p dông c¸c c«ng thøc vµo viÖc gi¶i to¸n, chó ý tíi c¸c bµi tËp cã tÝnh chÊt tæng hîp c¸c h×nh. 3) Thái độ: Rèn ý thức tự học, sự say mê trong học tập. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Bảng phụ ghi câu hỏi, đề bài, hình vẽ. Thíc th¼ng, com pa, MTBT 2) Hs: ¤n tËp c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch, thÓ tÝch h×nh trô, nãn vµ h×nh cÇu. Thíc kÎ, com pa, MTBT. C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: KiÓm tra - Ch÷a bµi tËp - Yªu cÇu 2HS lªn b¶ng lµm - 2HS lªn b¶ng I. Ch÷a bµi tËp: bµi 43 SGK tr130 ý a, b. HS ch÷a bµi tËp. HS Bµi 43 SGK tr 130 líp lµm bµi vµo vë líp lµm bµi vµo a)ThÓ tÝch cña nöa h×nh cÇu lµ 8.

(81) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………. (§Ò bµi vµ h×nh vÏ cho lªn vë. 2 3 b¶ng phô) HS1: Ch÷a phÇn Vb¸n cÇu = 3 π r = 166,70 π. a. HS2: Ch÷a phÇn b.. (cm3) + ThÓ tÝch cña h×nh trô lµ 0 Vtrô = π r2h = 333,40 π (cm3) 20cm + ThÓ tÝch cña h×nh lµ Vb¸n cÇu + Vtrô =500,1 π (cm3) + ThÓ tÝch nöa h×nh cÇu : 8,4 Vb¸n cÇu = 2 π r3 = 219,0 π 3 12,6cm (cm3) b) C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch h×nh nãn 1 - HS nhËn xÐt. V π rh1 = 317,4 π nãn = ? Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm 3 cña b¹n (cm3) - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm + ThÓ tÝch cña h×nh lµ: Vb¸n cÇu + Vnãn = 536,4 π (cm3) H§2: LuyÖn tËp - GV treo bảng phụ đề bài và - HS làm bài II. LuyƯn tËp: hình veõ baøi 41SGK tr129. dưới sự hướng Bài 41- SGK tr129: a) AOC vaø BDO coù: daãn cuûa GV.   CAO OBD  1v    AOC BDO neân AOC BDO (g-g) AC AO AC BO   BO BD AO BD    AC.BD AO.BO ab (khoâng Yeâu caàu HS laøm baøi 41, - HS: c/minh đổi) (*) GV hướng dẫn: 0  + Gọi HS lên bảng chứng AOC DOB b) Khi AOC 60 thì AOC là ( g-g) nửa tam giác đều, cạnh OC, minh AOC DOB HS: Khi chieàu cao AC. 0  AOC 60 thì Vaäy OC = 2AO = 2a OC 3 + Có nhận xét gì về AOC ? AOC là nửa a 3 tam giác đều, AC = 2 ? Haõy tình AC, BD, (**) HS tÝnh AC, BD Từ (*) và (**) ta có: vµ diện tích tứ b 3 giaùc ABCD. BD = 3 AC  BD ? Từ đó suy ra diện tích tứ .AB 2 S = giaùc ABCD. - HS: Lµ hai h×nh ABCD 3 nãn. 3a2  b2  4ab   ? Khi quay hình veõ xung = 6 (cm2) quanh caïnh AB thì caùc hình c) Khi quay hình veõ xung quanh 6,9cm. 8.

(82) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. do caùc tam giaùc AOC vaø - HS tÝnh tØ sè thÓ tÝch hai h×nh BOD taïo thaønh laø hình gì? nãn. ? Haõy tính tæ soá theå tích cuûa hai hình noùn taïo thaønh. caïnh AB: + AOC taïo neân hình noùn, baùn kính đáy là AC, chiều cao AO. + BOD taïo neân hình noùn, baùn - HS làm bài kính đáy BD, chiều cao OB. vào vở, 4HS lên Ta có: 1 bảng thực hiện. AC2 .AO V1 3 a3  9. 3 V2 1 BD2 .OB b - Cho HS laøm tieáp baøi 45 3 SGK: Baøi 45- SGK tr131 (Đưa đề bài và hình vẽ lên a)Theå tích cuûa hình caàu baùn kính baûng phuï) r (cm) laø: 4 3  r r V1 = 3 (cm3)  c O. m. . ? Cho bieát baùn kính cuûa hình cầu, bán kính đáy hình trụ, chieàu cao hình truï? ? Gọi lần lượt từng HS lên baûng tính theå tích cuûa caùc hình theo từng câu a, b, c, d ? So saùnh theå tích hình noùn noäi tieáp trong hình truï vaø hiệu giữa thể tích hình trụ vaø theå tích hình caàu noäi tieáp trong hình truï.. b) Theå tích cuûa hình truï coù baùn kính r (cm) vaø chieàu cao 2r (cm) laø: 2 3 - HS lµm phÇn e 3 díi sù híng dÉn V2 = r .2r 2r (cm ) cña GV. c) Hiệu giữa thể tích hình trụ và theå tích hình caàu laø: 2 3 r V = V 2 – V1 = 3 (cm3) d) Theå tích cuûa hình noùn coù baùn kính r (cm) vaø chieàu cao 2r (cm) laø: 1 2 2 r .2r  r 3 3 V3 = 3 (cm3). e)Theå tích cuûa hình noùn noäi tieáp trong một hình trụ bằng hiệu giữa theå tích hình truï vaø theå tích hình caàu noäi tieáp trong hình truï aáy.. IV. Hướng dẫn về nhà - Ôn lại kiến thức chương IV, xem lại các bài tập đã chữa. - Ôn tập cuối năm môt hình học trong 3 tiết. - Tiết 1: Ôn tập chủ yếu chương I, cần ôn tập lại các hệ thức lượng trong tam giác vuông. Tỉ số lượng giác của góc nhọn, một số công thức lượng giác đã học. 8.

(83) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - BTVN: 1, 3 (SBT - Tr150, 151) - Bµi 2, 3, 4 (SGK - Tr134). Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 70:. ¤n tËp cuèi n¨m (tiÕt 1) A. Môc tiªu:. - Ôn tập các kiến thức về hệ thức lượng trong tam giác vuông và tỉ số lượng giác của góc nhọn. - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích, trình bày bài toán.. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Bảng phụ ghi câu hỏi, đề bài, hình vẽ. Thíc th¼ng, com pa, ªke 2) Hs: ¤n tËp hÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng vµ tØ sè lîng gi¸c cña gãc nhän. Thíc th¼ng, com pa, ªke C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: Lý thuyÕt - Yªu cÇu HS th¶o luËn lµm - HS th¶o I. Ôn tập lý thuyết: c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: luËn theo 1) TØ sè lîng gi¸c cña gãc nhän: nhãm lµm KÕt qu¶: Bµi 1: Hãy điền vào chỗ trống c¸c bµi tËp. Bµi 1: (…) để được khẳng định §¹i diÖn tr¶ doi ke đúng. lêi miÖng kÕt ... ... qu¶. 1. sin = huyen ; 2. cos = huyen doi ke 1. sin = ... ; 2. cos = ... ... ... 3. tan = ke ; 4.cot = doi 2 5. Cos  3. tan = ... ; 4. cot = ... 5. Sin2 + … = 1 Bµi 2: Cho h×nh vÏ.Viết các - HS th¶o 2) Hệ thức về cạnh và đường cao hệ thức về cạnh và đường cao luËn tríc líp trong tam giác vuông: cän c©u tr¶ Bµi 2: trong tam giác vuông? 8.

(84) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 A ……………………………………………………………………………………………………. c. h’. B. b. c' H. C. lời đúng cho 1. b2 = ab’ c¸c c©u vµ c2 = ac’ ghi vë kÕt 2. h2 = b’c’ qu¶. 3. bc = ah 1 1 1   2 b 2 c2 4. h. b’. - GV híng dÉn vµ tæ chøc cho HS th¶o luËn tríc líp chän câu trả lời đúng cho các câu - Yªu cÇu HS lµm bµi 2 SGK tr134. GV vÏ h×nh lªn b¶ng. + Yªu cÇu c¸ nh©n HS lµm bµi vµo vë, tÝnh AB = ? biÕt AC = 8 + Gäi 1 HS nªu c¸ch tÝnh vµ tr¶ lêi miÖng kÕt qu¶. - Gv Treo bảng phụ hình vẽ và đề bài bài tập 3 lên bảng.Yªu cÇu HS thùc hiÖn + Gợi ý: Trong tam giác vuông CBN có CG là đường cao, BC = a. ? Vậy BN và BC có quan hệ gì? ? Vậy G là trong tâm tam giác ABC ta có điều gì?. H§2: LuyÖn tËp - HS vÏ h×nh Bài 2- SGK - Tr134 vµo vë. A - HS lµm bµi vµo vë vµ tr¶ lêi miÖng kÕt qu¶.. 8. ? o. o. 45. 30. B. C. H. Ta có AH = AC.sin = 8.sin30o = 4 AH 2 - HS vÏ h×nh 4 : 4 2 vµo vë SinB 2 AB = Bài 3- SGK - Tr134 B - HS lµm bµi díi sù híng M dÉn cña GV. G. C. A. N. 2. Có BG.BN = BC (Hệ thức trong tam giác vuông). Hay BG.BN = a2. 2 2 Có BG = 3 BN  3 BN2 = a2 3 3 - Cho HS lµm bµi 5 SGK .GV a vÏ h×nh lªn b¶ng, y/c 1HS lªn - HS vÏ h×nh BN2 = 2 a2  BN = 2. b¶ng thùc hiÖn + Gîi ý: Gọi độ dài AH là x (cm) (x > 0). Hãy lập hệ thức liên hệ giữa x và các đoạn thẳng đã biết?. vµo vë, lµm bµi vµ 1HS Bài 5- SGK - Tr134 C lªn b¶ng thùc hiÖn 15 o. o. 45. 16. x A. 30. H. B. Theo hệ thức lượng trong tam giác vuông có: CA2 = AH.AB 152 = x(x + 16)  x2 + 16x - 225 = 0 Giải ta được: x1 = 9; x2 = - 25(loại) Độ dài AH = 9cm  AB = 9 + 10 = 25cm Có CB2 = HB.AB = 16.15 = 400 8.

(85) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 ……………………………………………………………………………………………………..  CB = 20cm 1 1 SABC = 2 (CA.CB) = 2 (15.20). = 150(cm2) IV. Hướng dẫn về nhà. - Tiết sau tiếp tục ôn tập về đường tròn. - ¤n tập các khái niệm, định nghĩa, định lý của chương II và chương III. - BTVN: 6, 7 (SGK - Tr134, 135). Bµi 5, 6, 7, 8 (SBT - Tr151) Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 71:. ¤n tËp cuèi n¨m (tiÕt 2) A. Môc tiªu:. - Ôn tập hệ thống hóa các kiến thức cơ bản về đường tròn và góc với đường tròn. - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng giải bài tập trắc nghiệm và tự luận.. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) GV: Bảng phụ ghi câu hỏi, đề bài, hình vẽ. Thớc thẳng, com pa, êke 2) Hs: Ôn tập về đờng tròn và góc với đờng tròn. Thớc thẳng, com pa, êke C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: Lý thuyÕt - Cho HS lµm c©c bµi tËp tr¾c - HS th¶o 1. Ôn tập lý thuyết. nghiÖm sau: luËn lµm bµi * Bµi tËp 1: Hãy điền tiếp vào chỗ trống (...) vµ ®iÒn vµo §Ò bµi: B¶ng phô. chç trèng. KÕt qu¶: để được khẳng định đúng? a) Trong một đường tròn, đường kính vuông góc với một dây thì … b) Trong một đường tròn hai dây bằng nhau thì … c) Trong một đường tròn, dây lớn hơn thì … d) Một đường tròn là tiếp tuyến của một đường tròn nếu …. e) Hai tiếp tuyến của một đường tròn cắt nhau tại một điểm thì … f) Nếu hai đường tròn cắt nhau thì đường nối tâm là … g) Nếu tứ giác nội tiếp đường tròn nếu có …. a) thì đi qua trung điểm của dây. b) thì cách đều tâm và ngược lại. c) thì gần tâm hơn và ngược lại. d)- Chỉ có một điểm chung với đường tròn. - Hoặc thỏa mãn hệ thức d = R. - Hoặc đi qua một điểm thuộc đường tròn đồng thời vuông góc với bán kính đi qua điểm đó. e) Điểm đó cách đều hai tiếp điểm và tia kẻ điểm đó. f) Trung trực của dây chung. g) Một trong các điều kiện sau: - Có tổng hai góc đối diện bằng 8.

(86) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. 180o. - Có góc ngoài tại một đỉnh bằng góc trong ở đỉnh đối diện. - Có 4 đỉnh cách đều một điểm. - Có hai đỉnh kề nhau cùng nhìn cạnh chứa hai đỉnh còn lại dưới một góc . ? Hãy phát biểu quỹ tích cung - HS ph¸t biÓu quü tÝch chứa góc? cung chøa gãc - Cho học sinh nhắc lại các loại - HS nªu c¸c lo¹i gãc víi góc trong đường tròn. đờng tròn - GV nhÊn m¹nh c¸c kiÕn thøc vµ - HS lµm bµi * Bµi tËp 2: B¶ng phô tËp vµ tr¶ lêi KÕt qu¶: cho HS lµm bµi tËp sau: miÖng: ? Hãy ghép một ô ở cột trái với một ô ở cột phải để được công thức đúng? 1-6 1. S(O; R) Rn 2-8 o 3-5 5. 180 4-9 2. C(O; R) 6. R2 2 3. lcung tròn n độ R n o. 7. 180 8. 2R. 4. Squạt tròn. R 2 n o 9. 360. H§2: LuyÖn tËp - Cho HS lµm bµi 9 SGK tr135 - HS vÏ h×nh II. LuyÖn tËp: GV vÏ h×nh lªn b¶ng, y/cÇu HS vÏ vµo vë. Bài 9. (SGK - Tr135) vµo vë A Có AO là tia phân giác của góc      BAC  A1 A 2  DB DC. 1 2.  BD = DC O. O'. B. . 1 2 3. . . Có A1 A 2 = C3 (cùng chắn cung BD) (1) CO là phân giác của góc. C.    ACB  C1 C2 (2) D. Xét DCO có. - HS lµm bµi vµo vë. 1HS - Yªu cÇu HS lµm bµi vµo vë. 1HS lªn b¶ng lªn b¶ng ch÷a. thùc hiÖn..   3 C  2 DCO C (3)   2 C 1 DOC A. - Gäi HS nhËn xÐt bµi.    DCO DOC. (4) (góc ngoài của. OAC) -Hs nhËn xÐt Từ (1), (2), (3), (4). 8.

(87) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - GV nhËn xÐt.  DOC cân  DC = DO Vậy CD = OD = BD Chọn (D). - Yªu cÇu HS lµm bµi 7 SGK - HS vÏ h×nh Bài 7. (SGK - Tr134,135) tr135 vµo vë. GV vÏ h×nh lªn b¶ng vµ híng dÉn HS thùc hiÖn. + Yªu cÇu HS chøng minh phÇn a - HS chøng GV gîi ý: minh phÇn a, 1HS lªn BD.CE = BO.CO(Không đổi) b¶ng tr×nh  bµy. BD BO  CO CE . BDO. COE. a) Xét BDO và COE có  C  60o B (ABC đều) BOD  O  3 120o      BOD OEC OEC  O  3 120o  .  BDO. COE(g - g). BD BO   CO CE.  BD.CE = BO.CO (Không đổi) + GV híng dÉn HS chøng minh - HS chøng b) BDO COE phÇn b: minh phÇn b BD DO díi sù híng BDE  DO là phân giác của góc . dÉn cña GV. CO OE mà CO = OB (gt)  .  1 D  2 D . BDO. OED. BD DO   OB OE .   Lại có B DOE = 60o.  BDO . + Yªu cÇu c¸ nh©n HS tù lµm - HS chøng phÇn c, 1HS lªn b¶ng tr×nh bµy. minh phÇn c, 1HS lªn b¶ng tr×nh bµy.. OED (c.g.c). .  D1 D 2 (hai góc tương ứng)  Vậy DO là phân giác của góc BDE c) Đường tròn (O) tiếp xúc với AB tại H  AB  OH. Từ O vẽ OK  DE vì O thuộc  phân giác góc BDE nên OK = OH  K  (O; OH). Có DE  OK  DE luôn tiếp xúc với đường tròn (O). IV. Hướng dẫn về nhà: - Ôn tập kĩ lí thuyết chương II, III. - BTVN: 8, 10, 11, 12, 15 (SGK - Tr135, 136) - Tiết sau tiếp tục ôn tập về bài tập. 8.

(88) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. Ngµy gi¶ng: TuÇn. TiÕt 72, 73:. ¤n tËp cuèi n¨m A. Môc tiªu:. - Trên cơ sở kiến thức tổng hợp về đường tròn, cho học sinh luyện tập một số bài toán tổng hợp về chứng minh. Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích đề, trình bày bài có cơ sở. - Phân tích vài bài tập về quỹ tích, dựng hình để học sinh ôn lại cách làm dạng toán này.. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:. 1) Gv: Bảng phụ ghi câu hỏi, đề bài, hình vẽ. Thớc thẳng, com pa, êke 2) Hs: Ôn tập về đờng tròn và góc với đờng tròn. Thớc thẳng, com pa, êke C. TiÕn tr×nh lªn líp:. I. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sÜ sè líp II. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. III. Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS Néi dung H§1: LuyÖn tËp c¸c bµi to¸n chøng minh tæng hîp - Cho HS lµm bµi 15 SGK - HS vÏ h×nh vµo Bài 15. (SGK - Tr136) vë tr136 .GV Vẽ hình lªn b¶ng. A. - Yªu cÇu HS nªu c¸ch chøng - HS nªu c¸ch minh vµ lÇn lît lªn b¶ng thùc chøng mÝnh vµ lªn hiÖn. b¶ng thùc hiÖn.. 2. B. 1. E. ? Hãy cm: BD = AD.CD. Gîi ý: BD2 = AD.CD 2. . 1. 2 3. 3. 1. C. 1 2. D. - HS chøng minh a) Xét ABD và BCD có phÇn a. 1HS lªn  D1 : Chung b¶ng tr×nh bµy.. AD BD  BD CD.    DAB DBC cùng chắn cung BC.  ABD. BCD (g.g). AD BD   BD CD  BD2 = AD.CD ? Hãy chứng minh tứ giác - HS chøng minh  1 1 E phÇn b.   BCDE là tứ giác nội tiếp? 2 (sđ AC b) Có - sđ BC ) 1    - sđ BC = 2 (sđ AB ) = D1 . ABD. BCD. ? Hãy nêu cách chứng minh - HS:. Tứ giác BCDE nội tiếp vì có hai đỉnh liên tiếp nhìn cạnh nối hai đỉnh còn lại dưới một góc. c) Tứ giác BCDE nội tiếp 8.

(89) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. BC // DE. BC // ED .   BED ABC. o    BED  BCD 180 o   Có ACB  BCD 180 (hai góc kề.   bù)  BED ABC   Mà ACB ABC (ABC cân) . .  BED ABC  BC // ED vì có hai góc đồng vị bằng nhau. H§2: C¸c bµi to¸n vÒ so s¸nh, quü tÝch dùng h×nh - Cho HS lµm bµi 12 SGK - HS lµm bµi díi Bài 12 -SGK - Tr135 sù híng dÉn cña Gọi cạnh hình vuông là a, thì chu tr135.Yªu cÇu HS lµm bµi. GV: Gv gîi ý: Gäi c¹nh h×nh vu«ng - HS: lËp hÖ thøc vi hình vuông là 4a và bán kính hÖ gi÷a a vµ R. hình tròn là R thì chu vi hình tròn lµ a vµ b¸n kÝnh h×nh trßn lµ R. lªn Sau đó tính diện là 2R H·y lËp hÖ thøc lªn hÖ gi÷a a tÝch hai h×nh. 1 vµ R? 2 ? Từ đó hãy lập tỉ số diện tích - HS lập tỉ số diện Ta có 4a = 2R  a = R 1 của hai hình? tích của hai hình Diện tích hình vuông là a2 = 4 2R2 Diện tích hình tròn là R2 - GV vÏ h×nh lªn b¶ng vµ híng Tỉ số diện tích của hình vuông và dÉn HS lµm bµi 14 SGK tr135: 1 1 A. 60o. I. B. 2 1. 1cm K. 2 1. C. Giả sử ABC đã dựng được, ta thấy có thể dựng được ngay cạnh BC, để dựng được A cần dựng được tâm I của đường tròn nội tiếp tam giác. ? Tâm I phải thảo mãn những điều kiện gì - GV: Về nhà các em hoàn thiện phần dựng hình và cm 2 1 3. 1. 2 3 1. hình tròn là: 4 2R2 :R2 = 4  < 1 Vậy hình tròn có diện tích lớn hơn hình vuông. Bài 14- SGK - Tr135 I phải cách BC 1cm nên I phải nằm trên đường thẳng song song với BC, cách BC 1cm.  o A - HS nªu c¸ch ABC có = 60 o   dùng ®iÓm I .  B  C 120   B1 B  2 B C1 C  2 C 2 Và 2 Mà o  1 C  1 120 B 2 = 60o  o o o BIC.  = 180 - 60 = 120  I phải nằm trên cung chứa góc 120o dựng trên BC.I chính là giao điểm của hai đường nói trên. 1 IV. Hướng dẫn về nhà. 2 - Học bài ôn lại toàn bộ các kiến thức cơ bản đã được hệ thống.. 8.

(90) Gi¸o ¸n H×nh häc 9 …………………………………………………………………………………………………….. - Xem lại các bài tập đã chữa. - BTVN: 13, 16, 17, 18- Sgk-tr135,136 và bài 10, 11, 12, 13 (SBT - Tr152).. 9.

(91)

Hinh hoc 9 Ky II

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về