(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào lớp 1 trường MN tào xuyên

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA

PHỊNG GD & ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHUẨN BỊ TÂM THẾ CHO TRẺ MẪU
GIÁO LỚN TRƯỜNG MẦM NON TÀO XUYÊN VÀO LỚP 1”

Người thực hiện: Trương Thị Hương
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Tào Xun
SKKN thuộc lĩnh vực: Chun mơn

THANH HĨA NĂM 2019
1


MỤC LỤC
STT

NỘI DUNG

TRANG

1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5

2
2.1
2.2
2.3

Mở đầu .
Lý do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
Những điểm mới của SKKN.
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
* Biện pháp 1: Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
* Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần.
* Biện pháp 4: Chuẩn bị tốt về mặt ngôn ngữ.
* Biện pháp 5: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội
* Biện pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết
trong học tập.
* Biện pháp 7: Dạy trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho hoạt
động học đọc - học viết
* Biện pháp 8: Dạy trẻ lao động.
* Biện pháp 9: Cho trẻ làm quen với trường tiểu học qua các
hoạt động giáo dục và tổ chức cho trẻ được trực tiếp thăm
quan trường tiểu học.

2

2
2
3
3
3
3
3
4
5
5
6
8
9
9
10
11
12
13

* Giải pháp 10: Tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều hình
14
thức khác nhau.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
15
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
3
Kết luận kiến nghị.
15
3.1
Kết luận.

15
3.2
Kiến nghị.
16
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
Như Bác Hồ đã nói: “Trẻ em hơm nay thế giới ngày mai”. Đúng vậy, trẻ
em là hạnh phúc của mọi gia đình , là thế hệ mầm non tương lai của đất nước, là
những chủ nhân sẽ kế thừa và phát huy những gì tốt đẹp nhất của lồi người.
Vì thế, việc quan tâm chăm sóc, cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển
một cách toàn diện là một vấn đề mà toàn xã hội cần phải quan tâm. Đặc biệt là
những cô giáo mầm non - những người trực tiếp chăm sóc, dạy dỗ trẻ. Với trẻ
2


mầm non, đặc biệt là trẻ tuổi mẫu giáo lớn, chúng ta cần dành sự quan tâm đặc
biệt, vì trẻ lứa tuổi này chuẩn bị bước vào lớp 1 - một bước ngoặt vô cùng quan
trọng đối với trẻ. Trẻ mẫu giáo lớn chuyển lên lớp 1 rất non nớt, bởi vì trẻ đang
được chăm sóc giáo dục trong vịng tay yêu thương của các cô giáo Mầm non Người mẹ thứ hai của mình. Vì thế, trong một mơi trường hồn tồn mới lạ trẻ
sẽ khó tiếp cận và thích nghi ngay được. Chính vì thế, nhiệm vụ của các cô giáo
mầm non là phải tạo cho trẻ mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) một tâm thế vững vàng,
sẵn sàng bước vào lớp 1, để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất, nhằm
giúp trẻ tiếp thu kiến thức ở bậc học Phổ thông một cách hiệu quả nhất.
Như chúng ta đã biết bản chất của quá trình dạy học ở hai bậc học Mầm
non và Tiểu học khác hẳn nhau: Ở Mầm non (Mẫu giáo lớn) học theo phương
châm “Học mà chơi, chơi bằng học”, hai hoạt động này bổ trợ qua lại cho nhau,
còn ở Tiểu học (lớp 1) việc học là chủ đạo, học nhằm mục đích tiếp thu kiến
thức một cách nghiêm túc. Trẻ mẫu giáo lớn lên lớp 1 là chuyển sang một mơi
trường học tập hồn tồn mới lạ, khác với môi trường mẫu giáo nên rất bỡ ngỡ,
dễ bị hoang mang, lo sợ, dao động về mặt tâm lý.

Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết
và đó là một trong những mục tiêu của ngành học Mầm non.
Trẻ trong trường nói chung, ở lớp tơi phụ trách nói riêng, trước khi bước
vào lớp 1 mặc dù các cô giáo rất quan tâm và chăm sóc giáo dục tận tình với
mục đích trang bị đầy đủ cho các cháu về kỹ năng về kiến thức trong học tập,
thế nhưng các cháu vẫn chưa thực sự tự tin và con rất bỡ ngỡ khi lên lớp 1. Mặt
khác, những phương pháp biện pháp mà các cô áp dụng chưa cụ thể, tính khoa
học chưa cao. Vì thế các cháu vẫn chưa được trang bị đầy đủ về thể chất, ngôn
ngữ, tinh thần, trí tuệ, kỹ năng trong học tập trong giao tiếp.
Chính xuất phát từ các lý do đã nêu trên, bản thân tôi là một giáo viên với
10 năm kinh nghiệm dạy trẻ mẫu giáo lớn, nắm được những đặc điểm tâm sinh
lý của trẻ cũng như tâm lý của phụ huynh, tôi thấy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ
mẫu giáo lớn vào lớp 1 là điều hết sức cần thiết và quan trọng. Lớp 1 là lớp đầu
tiên của bậc học mới, lên lớp 1 là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của
trẻ, bản thân luôn đặt câu hỏi cần chuẩn bị gì và chuẩn bị như thế nào để trẻ có
một tâm thế tốt trước khi bước vào lớp 1. Chính vì thế năm học 2018 - 2019 tôi
quyết định chọn đề tài nghiên cứu đó là “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế
cho trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1”, với mong muốn
được chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân tới các bạn đồng nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Đánh giá thực trạng sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non
Tào Xuyên về các mặt như: Thể chất, tâm lý, ngôn ngữ, tinh thần, từ đó tìm ra
các biện pháp phù hợp giúp trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên có
tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Tôi chọn đề tài này nhằm nghiên cứu “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế
cho trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1”.
- Đặc điểm tâm sinh lý và nhu cầu lên học lớp 1của trẻ mẫu giáo lớn Trường
Mầm non Tào Xuyên.
3

- Nghiên cứu trên nhóm trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi B Trường Mầm non Tào
Xuyên, với mong muốn trang bị cho trẻ những kiến thức, những kỹ năng cơ bản
cần thiết trước khi bước vào lớp 1.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để việc nghiên cứu đề tài trên đạt kết quả tốt nhất tôi đã sử dụng các
phương pháp:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nghiên cứu sách, tài
liệu, qua đó nắm được lý luận cơ bản về công tác chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn
vào lớp 1.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu nhập thông tin: Thông qua các
tiết học, qua chế độ sinh hoạt hằng ngày biết được mức độ kiến thức, những kỹ
năng của trẻ.
- Phương pháp thống kê xử lý số liệu, để so sánh sự tiến bộ của trẻ trước và
sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
- Phương pháp trao đổi, đàm thoại, sử dụng hệ thống câu hỏi:
+ Tôi đặt ra câu hỏi đối với phụ huynh trẻ để nắm được mức độ nhận thức của
họ đối với việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
+ Tôi đặt câu hỏi đối với trẻ để tìm hiểu về kết quả của cơng tác chuẩn bị tâm
thế cho trẻ vào lớp 1.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
- Giải pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết trong học tập.
- Giải pháp 8: Dạy trẻ lao động.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Tuổi Mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang
tiếp theo của cuộc đời mỗi con người, nhiều nhà khoa học đã nói đến sự cần
thiết và vai trị của Trường Mầm non trong việc phát triển cũng như chuẩn bị
cho trẻ vào lớp 1. Để vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học hay còn gọi là “độ chín mùi”. Vì thế một trong những yêu cầu quan trọng để

giúp trẻ vào học tốt chương trình Tiểu học là cần chuẩn bị cho trẻ: Về mặt thể
lực, trí tuệ, tinh thần, ngơn ngữ, tình cảm xã hội, những kỹ năng cần thiết cho
hoạt động học tập, lao động, một số hiểu biết về Trường Tiểu học.
Để đáp ứng những yêu cầu trên đòi hỏi khi chuyển tiếp từ bậc học Mầm
non sang Tiểu học phải đảm bảo sự kế thừa, tính khoa học. Những kiến thức đã
được hình thành ở lứa tuổi Mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn
thiện ở mức độ cao hơn, giúp trẻ không bị những thay đổi đột ngột khi chuyển
từ hoạt động vui chơi ở Trường Mầm non là chủ đạo sang hoạt động học tập ở
Trường Tiểu học là chủ đạo.
Trong môi trường giáo dục hiện đại ngày nay, mối quan tâm hàng đầu của
nhiều phụ huynh là chuẩn bị như thế nào để khi vào lớp 1 trẻ khơng phải gặp q
nhiều khó khăn trong quá trình chuyển tiếp dẫn đến tình trạng sốc học đường. Đối
với trẻ từ Mầm non sang lớp 1, việc đang quen được chăm sóc, vui chơi phải
chuyển sang môi trường mới - Trường Tiểu học - nơi học tập được xem là chủ đạo
thì đó quả là một bước chuyển lớn. Nhiều trẻ sẽ bỡ ngỡ và có thể gặp khơng ít khó
khăn với sự thay đổi này. Trước những vấn đề ấy, nhiều phụ huynh đã chọn
4


giải pháp là cố gắng trang bị thật nhiều tri thức cho con, để con biết đọc, biết
viết trước khi nhập học nhằm hạn chế việc con không theo kịp các bạn cùng
trang lứa. Thực ra, việc làm này tưởng chừng như có lợi nhưng ngược lại.
Theo các cơng trình nghiên cứu khoa học, trẻ em dưới 6 tuổi cơ tay còn
yếu, khi cầm bút chỉ viết được những nét sổ, nghiêng, cong. Vì thế, trẻ chỉ nên
tơ theo những nét có sẵn, tập điều khiển cơ tay để dần dần học viết nét chữ. Khi
học viết sớm, cơ tay yếu, trẻ dễ cầm bút tùy tiện, ngồi viết sai tư thế. Ngoài ra,
khi phải ngồi nhiều để tập viết, làm toán, trẻ sẽ căng thẳng mệt mỏi, cảm thấy bị
áp lực. Và nguy cơ tiềm ẩn nhất là khi đã biết trước các kiến thức của lớp 1, vào
năm học, bé dễ chán và có thái độ chủ quan ảnh hưởng đến kết quả học tập. Vì
vậy, giải pháp đúng đắn và cần thiết nhất cho bé chuẩn bị vào lớp 1 là định

hướng khả năng tập trung, lắng nghe và sự tự tin, làm cho trẻ thích đi học, muốn
được học và xem đó là một cơng việc thích thú quan trọng cần phải làm. Chính
vì thế việc chuẩn bị tốt cho trẻ về thể chất, tâm lý từ tuổi Mầm non là yêu cầu
quan trọng giúp trẻ thích ứng tốt với việc học tập ở bậc học Phổ thông.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
a. Thuận lợi.
Tôi luôn nhận được sự quan tâm của các đồng nghiệp trong tổ, đặc biệt là
Ban Giám hiệu nhà trường về mọi mặt.
Bản thân với 10 năm liên tục được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5 6 tuổi, được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo dục và
Đào tạo Thành phố tổ chức và đã tích góp được nhiều kinh nghiệm trong cơng
tác chăm sóc giáo dục trẻ, cũng như có vốn hiểu biết tương đối đầy đủ về tâm lý
trẻ Mầm non. Mặt khác tôi luôn cố gắng tìm tịi học hỏi nâng cao trình độ
chun môn nghiệp vụ.
Trẻ lớp tôi đa số khỏe mạnh, thông minh nhanh nhẹn, rất thích tìm tịi
khám phá những điều mới lạ trong mọi hoạt động. Tỷ lệ trẻ đi học chuyên cần
đạt từ 95% trở lên và thu hút được 100% trẻ ăn bán trú tại trường.
Phụ huynh lớp tơi rất quan tâm đến vấn đề chăm sóc giáo dục trẻ của nhà
trường cũng như của lớp.
b. Khó khăn.
Nhà trường đang thi công xây dựng khu trường mới 3 tầng với 8 phòng
học và một số phòng chức năng liền kề khu trường cũ. Trong q trình thi cơng
có ảnh hưởng lớn đến các lớp học: Tiếng ồn, vệ sinh, một số lớp học bị ảnh
hưởng rạn nứt...
Đa số phụ huynh chưa hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của việc chuẩn bị tâm
thế cho trẻ vào lớp 1.
Một số trẻ cịn nói ngọng, nói tiếng địa phương ảnh hưởng đến việc phát
âm chữ cái và ảnh hưởng đến việc giao tiếp.
c. Kết quả khảo sát ban đầu.
Đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ, kết quả cụ thể như sau:
Tổng số trẻ trong lớp là: 32 cháu

Tổng số trẻ khảo sát là: 32 cháu. Trong đó: 18 trẻ nam, 14 trẻ nữ.
Bảng kết quả khảo sát thực trạng
Kết quả
5


Các
lĩnh vực
Thể chất
Trí tuệ

Đạt
Số lượng
31
29

Tỷ Lệ
96,9%
90,6%

Chưa đạt
Số lượng
Tỷ lệ
1
3,1%
3
9,4%

Ngơn Ngữ
28

87,5%
4
12,5%
Tinh thần
30
93,7%
2
6,3%
Với kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện
pháp nhằm giúp trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên có một tâm thế
vững vàng để bước và lớp 1.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
* Biện pháp 1: Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực.
“Một tâm hồn minh mẫn trong một cơ thể cường tráng” là một điều quan
trọng, cho thấy thể lực ảnh hưởng trực tiếp đến q trình học tập của học sinh.
Trẻ có thể lực tốt, khỏe mạnh, tăng cân đều, da dẻ hồng hào, tất cả các yếu tố
này giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi đạt kết quả
tốt nhất. Chính vì xác định được tầm quan trọng của vấn đề này, nên ngay từ
đầu năm học tôi đã bàn với cô giáo cùng lớp để thống nhất cách làm việc và
vạch ra kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện tốt yêu cầu này như sau:
Ngay từ những ngày đầu trẻ lên lớp mẫu giáo lớn, chúng tôi đã kết hợp
với nhà trường và y tế cân đo khám sức khỏe định kỳ, chấm biểu đồ tăng trưởng
theo từng giai đoạn cho trẻ, từ đó biết được mức độ phát triển thể lực, cũng như
tình hình bệnh tật của từng trẻ, sau đó ghi kết quả lên bảng sức khỏe để phụ
huynh dễ theo dõi. Mặt khác tôi trao đổi cụ thể với phụ huynh của những trẻ có
tình trạng sức khỏe yếu, thể trạng nhỏ, bị bệnh về hô hấp, về răng, ăn chậm…
Từ đó phối hợp với gia đình cải thiện tình hình sức khỏe cho các cháu.
Ví dụ: Về cải thiện tình trạng sức khỏe của cháu Như Ngọc, cháu mắc
bệnh về mũi họng, cháu rất hay ốm, sốt, ăn hay nôn trớ, nên cháu không tăng
cân, người luôn trong trạng thái mệt mỏi, không muốn tham gia vào các hoạt

động của lớp. Tôi đã kết hợp cùng phụ huynh quan tâm, để ý đến tình hình sức
khỏe của cháu: Ln giữ ấm cho cháu vào mùa đông, thường xuyên lau mồ hôi
cho cháu vào mùa hè, vệ sinh răng miệng hàng ngày… nhằm giảm bớt số lần
mắc bệnh cho cháu. Hoặc những bữa ăn cháu hay nơn vì viêm họng tôi luôn cho
cháu ăn lại hay pha sữa bột cho cháu uống để đảm bảo đủ chất, đủ lượng trong
ngày cho cơ thể. Qua một học kỳ cháu đã đỡ bị ốm hẳn, lên cân, tích cực hơn
khi tham gia vào hoạt động chung của lớp. Điều này làm cho gia đình cháu cũng
như hai cơ ở lớp rất vui và phấn khởi.
Bên cạnh đó cịn có rất nhiều những cháu yếu, lười ăn, ăn chậm, tôi luôn
chú ý quan tâm nhắc nhở trẻ thường xuyên trong bữa ăn, động viên để trẻ tự xúc
ăn, khi cả lớp đã gần ăn xong cô xúc cơm giúp cháu ăn, động viên trẻ nhai
nhanh để cơm không bị vữa.
Đối với những cháu ăn hay bị nôn, tôi và giáo viên cùng lớp luôn chú ý
nhắc trẻ không xúc cơm đầy miệng, nếu trẻ bị nôn không bắt trẻ tiếp tục ăn ngay
6


(vì trẻ vẫn cịn có cảm giác khó chịu) mà sẽ cho trẻ nghỉ ăn một lúc, sau đó cho
trẻ ăn bánh ngọt hoặc cơm cùng với cô để không bị đói bụng khi ngủ.
Tơi trao đổi tình hình cụ thể với gia đình một số cháu ăn quá khỏe, dễ có
nguy cơ béo phì để cùng phụ huynh thống nhất chỉ cho trẻ đó ăn vừa đủ khơng
ăn theo nhu cầu của cháu, tích cực cho trẻ được hoạt động, nhằm giảm nguy cơ
béo phì ở trẻ - một trong những căn bệnh của trẻ em thời nay
Cùng với việc quan tâm đến chế độ ăn uống, đến bữa ăn của trẻ, tơi cịn
chú ý đến giấc ngủ của trẻ, luôn đảm bảo cho trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu, ngủ
say, chú ý cho trẻ cả lớp đều được ngủ hết. Với một số cháu khó ngủ như: Tuấn
Anh, Quốc Đạt, Ngọc Minh, Hải Anh… tôi trao đổi với gia đình để kết hợp nhắc
nhở động viên trẻ kịp thời. Tơi ln đảm bảo phịng ngủ ấm về mùa đơng, mát
mẻ về mùa hè, đảm bảo phịng ngủ ln n tĩnh để trẻ ngủ tốt. Ngồi làm tốt
cơng việc cho trẻ ăn ngủ, ta còn phải cho trẻ được vận động hợp lý, bởi vì vận

động hợp lý sẽ kích thích cho trẻ ăn ngon miệng và ngủ sâu giấc hơn. Trẻ phải
được vận động vui chơi ngoài trời, tham gia vào các trò chơi vận động trong các
buổi chơi dài… Điều này đòi hỏi người giáo viên luôn luôn tuân thủ thực hiện
giờ nào việc đấy, không được bắt trẻ ngồi yên một chỗ. Trẻ được vận động hợp
lý, ăn ngủ tốt sẽ có một thể lực khỏe mạnh, da dẻ hồng hào, tăng cân đều, vận
động lâu mỏi, ít ốm đau, hạn chế được các bệnh truyền nhiễm và đặc biệt quan
trọng là trẻ sẽ tích cực tham gia vào các hoạt động mà cô giáo tổ chức. Làm tốt
tất cả các vấn đề trên là ta đã chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt thể lực. Như vậy để tạo
cho trẻ có một tâm thế sẵn sàng lên lớp 1 trước hết cả giáo viên cũng như phụ
huynh phải chuẩn bị cho trẻ một thể lực khỏe mạnh làm tiền đề giúp trẻ phát
triển năng lực hoạt động trí tuệ ở Trường Tiểu học.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa vơ cùng quan trọng, làm tiền đề cho trẻ
mẫu giáo lớn bước vào lớp 1 một cách tốt nhất. Ngoài việc chuẩn bị tốt cho trẻ
về mặt thể lực, chúng ta cần phải chuẩn bị tốt cho trẻ về tri thức, bởi tri thức là
vô cùng quan trọng và cần thiết cho trẻ. Trẻ có một trí tuệ tốt, trẻ thơng minh
nhanh trí, nắm bắt được những kiến thức do cơ giáo truyền đạt ở lứa tuổi mẫu
giáo sẽ rất thuận lợi cho trẻ bước vào lớp 1. Để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 ta
phải đáp ứng được nhu cầu nhận thức của trẻ ở lứa tuổi này. Điều này được thực
hiện thông qua các hoạt động như: Hoạt động học có chủ định (Qua các tiết học:
Làm quen chữ cái, làm quen với môi trường xung quanh, làm quen chữ cái, làm
quen với tốn…). Ngồi ra trẻ cịn được học, được củng cố ôn luyện kiến thức,
được phát triển kỹ năng xã hội, thông qua các hoạt động khác, như hoạt động
vui chơi, hoạt động ngoài trời, các buổi thăm quan dạo chơi…
Trẻ mẫu giáo lớn đến cuối năm phải đạt được những yêu cầu của các
môn học, yêu cầu của hoạt động. Đó chính là hành trang và là vốn hiểu biết rất
cần thiết để trẻ tự tin bước vào lớp 1.
Đối với trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu nhận thức muốn tìm hiểu, khám phá những
điều mới lạ, khám phá bản chất của sự vật hiện tượng, các mối quan hệ qua lại của
các sự vật hiện tượng đó là rất lớn. Chính vì vậy mà trẻ mẫu giáo lớn rất hay đặt ra

các câu hỏi. Câu hỏi của trẻ không chỉ đơn giản ở các dạng như “ai”,
7


“cái gì”, “ở đâu” mà cịn hỏi các dạng như: “Tại sao”, “như thế nào”, “sao lại
thế”.
Vì vậy mà giáo viên phải là người bạn luôn giúp trẻ thoả mãn những câu
hỏi, những băn khoăn suy nghĩ của trẻ.
Cùng với các mơn học mang tính tìm hiểu về mơi trường xung quanh của
trẻ, chúng ta còn cần đặc biệt quan tâm và rèn kỹ năng cho trẻ ở hai môn đó là:
Làm quen với tốn và làm quen với chữ viết. Bởi hai môn học này là hai môn cơ
bản, chủ yếu nhất của trẻ lớp 1.
Tôi được biết ở lớp 1 trẻ học chương trình tốn và chữ cái gần giống với
mẫu giáo lớn. Hơn nữa dạy trẻ nhận biết, tô đẹp tô đúng cách 10 chữ số, 29 chữ
cái là tiền đề cho trẻ vào lớp 1. Vì thế việc chú trọng hai môn học này là vô cùng
cần thiết, và tôi đã xác định đây là hai môn trọng tâm cần được dành nhiều thời
gian cũng như đầu tư rèn kỹ năng cho trẻ.
Ví dụ: Với mơn làm quen chữ cái, tôi luôn dạy trẻ phát âm chuẩn các chữ
cái. Có một số cháu phát âm chưa đúng, còn nhầm lẫn giữa các chữ s - x; d - r
chúng tôi sửa triệt để cho trẻ, dạy trẻ phát âm đúng, bằng cách: Phân tích rõ cấu
tạo từng chữ để trẻ ghi nhớ mặt chữ, hướng dẫn cho trẻ cách phát âm, với chữ s,
r khi phát âm lưỡi cong đồng thời đẩy nhẹ hơi ra ngoài, chữ d, x khi phát âm
lưỡi thẳng đồng thời đẩy nhẹ hơi ra ngồi, sau đó cho trẻ phát âm nhiều lần. Một
số chữ cái có điểm tương đồng như: Cặp chữ d, b; p, q,… các cháu hay nhầm
lẫn khó nhớ tơi thường xun dạy trẻ mọi lúc mọi nơi, có lúc cho các trẻ đó ra
ngồi cùng một số bạn đã thông thạo chữ cái để học cùng bạn. Ngồi ra tơi cịn
cho trẻ tìm chữ đã học trong sách báo, truyện tranh. Tôi thấy cách thức này đem
lại hiệu quả rất cao, trẻ rất hứng thú tham gia và thuộc bài nhanh. Hay tôi luôn
luôn quan tâm đến những cháu kỹ năng tơ cịn xấu, ngồi cịn chưa đúng tư thế,
cầm bút tô chưa đúng cách, tôi thường rèn thêm cho những cháu đó vào những

buổi chiều để giúp cháu tiến bộ.
Mơn làm quen với tốn cũng vậy, bắt buộc trẻ phải biết đếm, thêm bớt
phân chia trong phạm vi 10, nhận biết và đọc được 10 chữ số, nhận biết các hình
khối, độ lớn, chiều cao của vật, biết các thao tác đo, biết định hướng khơng gian
xa - gần, xác định phía trên - dưới, trước - sau, phải – trái... Ở lớp tôi cũng có rất
nhiều cháu kiến thức về tốn cịn yếu. Vì thế tôi cùng cô giáo ở lớp đã lên kế
hoạch cụ thể cho việc rèn trẻ yếu giúp trẻ tiếp thu kiến thức về toán đồng đều
với các bạn ở lớp và đáp ứng yêu cầu so với độ tuổi.
Về phía phụ huynh, đa số phụ huynh chưa hiểu rõ vấn đề đối với việc dạy
trẻ làm quen chữ cái, làm quen với các biểu tượng tốn. Vì vậy ln bắt ép con
em học nhiều học sớm: Bắt trẻ học viết, tập đánh vần, tập đọc, bắt con làm toán
bằng phép cộng - trừ các chữ số, trong khi trẻ Mầm non chỉ cộng - trừ, thêm bớt bằng những đồ dùng trực quan cụ thể. Trước tình hình này, tôi đã gặp gỡ
trao đổi để phụ huynh hiểu được việc làm đó là khơng phù hợp, là q sức đối
với trẻ, sai với quy định của bộ giáo dục, bắt trẻ học sớm sẽ tạo áp lực lớn đối
với trẻ, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ, trẻ sẽ sợ học, chán học, học
không hứng thú. Trái lại chúng ta nên trang bị những vấn đề cần thiết, phù hợp
với lứa tuổi, phù hợp với sự phát triển của trẻ, từ đó tạo cho trẻ tâm thế thoải
mái, hào hứng được vào học lớp 1.
8


Một vấn đề đặt ra là người lớn cần tạo những điều kiện thuận lợi để kích
thích, ni dưỡng và phát triển nhu cầu tìm tịi khám phá của trẻ, giúp trẻ có thể
chỉ từ sự tị mị ban đầu trở nên say mê, hứng thú, đó cũng là một cách người lớn
chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ vào lớp 1.
* Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần.
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có
một tinh thần tốt, ln ln vui vẻ thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là
luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1, là điều rất tốt. Vì vậy,
tơi thường xun động viên khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hoàn

thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho.
Ví dụ: Nếu các con học giỏi, ngoan, biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi
học lớp 1. Hoặc dùng đó làm động lực để kích thích khả năng tìm tịi khám phá,
kích thích tính tị mị ham hiểu biết, biết trả lời các câu hỏi khó ở trẻ.
Ví dụ: Câu hỏi này khó nhưng nếu ai trả lời được câu hỏi này sẽ được lên
lớp 1 đấy!
Thông qua việc được lên lớp 1 dùng làm động lực để nêu các đức tính tốt
cho trẻ: Rèn luyện tính tự giác tự lập, ý thức tổ chức kỷ luật ý thức đoàn kết,
nhường nhịn giúp đỡ bạn bè…
Những đức tính này rất cần thiết cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo, song đặc
biệt quan trọng với trẻ khi đi học lớp 1. Bởi vì đặc thù của hai bậc học khác
nhau, ở mẫu giáo lúc nào cũng có cơ bên cạnh, có cơ ở gần, cịn khi lên học Tiểu
học thì khơng phải lúc nào trẻ cũng được ở gần cơ giáo, mà có lúc trẻ tự chơi tự
do một mình hoặc chơi với các bạn…
Thông qua việc tổ chức sinh nhật cho trẻ ở lớp, ngoài ý nghĩa cho trẻ biết
quan tâm, yêu quý bạn bè, thích tham gia vào hoạt động tập thể, cịn góp phần
giúp trẻ hiểu rằng mình đã bước sang 6 tuổi, đã lớn khôn và chững chạc lên
nhiều để chuẩn bị vào lớp 1.
Ví dụ: Cháu Bảo An nói “Con thích lên lớp 1. Nhưng con muốn cả 2 cô
lên lớp 1 dạy con cơ mẹ ạ!”.
Đối với những cháu còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin, tôi đã lập ra kế hoạch
quan tâm trẻ nhiều hơn, cụ thể: Gần gũi trị chuyện với trẻ từ đó trẻ thấy yên tâm
khi tới trường. Trong giờ học tôi ln động viên khích lệ trẻ mạnh dạn tham gia xây
dựng bài, trả lời những câu hỏi dễ, động viên trẻ tham gia nhiều trị chơi cùng cơ,
tham gia vào các hoạt động văn nghệ của lớp của nhà trường… Được tham gia
nhiều trong các hoạt động trẻ dần mạnh dạn, tự tin hơn khi bước vào lớp 1.
* Biện pháp 4: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt ngôn ngữ.
Phát triển ngôn ngữ là một trong những biện pháp rất quan trọng. Tất cả
những nội dung, kiến thức đều phải thơng qua tiếng mẹ đẻ. Vì vậy việc chuẩn bị
cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan

trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Đối với trẻ 5 - 6 tuổi để giúp ích cho việc học tốt mơn tiếng việt ở lớp 1,
tôi đã tổ chức các hoạt động nghe - nói như: Cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe
và hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn
cảnh giao tiếp.
9


Trẻ lớp tơi thường hay gặp những khó khăn nhất định trong việc dùng từ,
sắp xếp, diễn đạt ý, khiến người lớn nhiều khi phải dựa vào tình huống giao tiếp
để trả lời điều trẻ muốn hỏi.
Ví dụ : Trẻ hỏi:
“Quả bầu tiên tại sao lại có vàng bạc hả
cơ?” “Mẹ ơi! làm sao mà giật điện?”
“Cô ơi! Sao cô là cô mà cô giáo của con cũng là cô?”
Một số trẻ cịn nói tiếng địa phương như: Đi mơ, đi mần… trẻ phát âm
chưa chuẩn một số từ: Con “Chuột” lại nói là con “Chụt”, bóng “Điện” lại nói là
bóng “Địn”, cây “Tre” lại nói là cây “Che”, “Quả đu đủ” lại nói là “Q đu đũ”.
Tơi đã giải thích cụ thể và phát âm mẫu, sau đó cho trẻ phát âm lại nhiều lần để
trẻ phát âm đúng câu từ đó.
Một số hạn chế trên của trẻ có thể do nhiều nguyên nhân: Do vốn từ chưa
phong phú, do khả năng hiểu nghĩa của từ, khả năng nắm các mơ hình ngữ pháp,
khả năng tư duy cịn hạn chế… Vì vậy, tơi cho rằng một trong những hướng
thiết thực cần chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là rèn luyện cho trẻ kỹ
năng đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi rõ ràng mạch lạc. Điều này hết sức cần thiết
đối với trẻ khi học lớp 1. Tơi có thể rèn các kỹ năng trên thông qua câu hỏi đàm
thoại trong các giờ học, nhất là giờ văn học, giờ môi trường xung quanh, làm
quen với toán, giờ hoạt động vui chơi, hoặc giờ hoạt động ngồi trời…
Thơng qua các hoạt động trên tơi thấy trẻ lớp tơi tích cực hơn trong việc giao
tiếp, ngơn ngữ phát triển tương đối tốt: Sử dụng câu hỏi phù hợp, phát âm từ ngữ

chính xác hơn, việc trẻ sử dụng tiếng địa phương cũng giảm nhiều. Vì vậy người
lớn cần chủ động tổ chức giao tiếp, hình thành tính tích cực giao tiếp cho trẻ,
giúp trẻ phát triển ngơn ngữ, đó cũng là cách chúng ta giúp trẻ có được cơng cụ,
phương tiện cần thiết để tư duy tìm hiểu về thế giới xung quanh chuấn bị tốt tâm
thế bước vào lớp 1.
* Biện pháp 5: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội.
Dạy trẻ biết quan tâm chia sẻ, ứng xử với mọi người xung quanh, lễ phép
kính trọng người lớn, đồn kết thân ái giúp đỡ bạn bè, thơng cảm thương xót
những người bất hạnh. Biết được vị trí của mình trong gia đình và trong xã hội
(Con là ai, cháu là ai, em hay anh chị của ai, là học sinh lớp nào…) và cách ứng
xử phù hợp với vai trò của mình. Giáo dục hành vi và quy tắc ứng xử xã hội
trong sinh hoạt ở gia đình, trường lớp, cộng đồng… Giáo dục trẻ biết quan tâm
bảo vệ môi trường. Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự
vật và hiện tượng xung quanh… Đó chính là sự chuẩn bị rất cần thiết để giúp trẻ
thích nghi tốt với môi trường học tập mới.
Thông qua các hoạt động mang tính tập thể (thăm quan, dã ngoại, các hoạt
động vui chơi, các hội thi…) trẻ làm quen dần với sinh hoạt trong nhóm bạn bè,
qua đó làm nảy nở ở trẻ những động cơ, những mối quan hệ xã hội tốt đẹp, trẻ hào
hứng được đi học, được trở thành học sinh hằng ngày tung tăng tới trường học tập
cùng thầy cô bạn bè. Được trải nghiệm những câu truyện kể, các trò chơi (chủ đề
Trường Tiểu học), được trực tiếp tham quan Trường Tiểu học, thăm quan những đồ
dùng học tập của lớp 1, giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về
10


Trường Phổ thông, về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cơ giáo. Từ đó kích
thích trẻ sự háo hức được đến trường học tập.
Ở lớp tơi có trang trí góc lễ giáo, với những hình ảnh đẹp mang tính giáo
dục cao như: Bé mời nước ơng, bà, bé giúp đỡ ba mẹ, cụ già, biết vòng tay chào
khách đến nhà, biết nhận quà bằng hai tay… Thông qua góc lễ giáo giáo dục trẻ

biết kính trọng lễ phép với người lớn, giúp đỡ cụ già, em nhỏ, mọi người xung
quanh…
Ví dụ: Vào buổi chiều tơi trị chuyện với trẻ về nội dung ở góc lễ giáo. Từ
các hình ảnh tơi hỏi trẻ.
+ Đây là hình ảnh gì? Con có nhận xét gì về hình ảnh này?
+ Con đã làm được điều đó chưa?
+ Con kể những việc tốt mà con đã làm?
Những hình ảnh ln được tơi thay đổi thường xun, và là những hình ảnh
đẹp mắt, có sức hấp dẫn, phù hợp với độ tuổi, có tính giáo dục cao. Giáo dục tình
cảm xã hội được tích hợp vào trong tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ, trong
cả hoạt đông học hoạt động chơi phù hợp chủ đề, đề tài đang thực hiện.
Để chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội nghe dường như dễ mà lại
rất khó vì độ tuổi của trẻ chưa nhận thức được vấn đề. Chính vì vậy, giáo dục
cho trẻ thơng qua hoạt đơng góc, mọi lúc mọi nơi, qua các giờ nêu gương là rất
cần thiết và hiệu quả nhưng phải thường xuyên để hình thành kỹ năng thói quen
cho trẻ.
* Biện pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết trong học tập.
- Rèn trẻ tính mạnh dạn, tự tin:
Mạnh dạn tự tin là tiền đề quan trọng cho việc học cũng như sự thành
cơng trong cuộc sống. Rèn tính mạnh dạn, tự tin thực hiện nhiệm vụ một cách
độc lập; khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của
người lớn (phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng thiết yếu giúp trẻ học tập tốt
ở Trường Tiểu học sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học
được cách chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng.
Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn chúng ta là người khích lệ trẻ.
Ví dụ: Khi trẻ làm một việc gì đó nhưng thao tác cịn lung túng, chưa tìm ra cách
làm tốt nhất, người lớn sẽ giúp trẻ bằng cách hướng dẫn, động viên, khích lệ để
trẻ mạnh dạn, tự tin hồn thành tốt công việc. Giáo dục cho trẻ ý thức về bản
thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của
mình thơng qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, truyện. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các

trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề, ví dụ: Trị chơi bán hàng, chơi
làm bác sĩ, chơi nấu ăn… Giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ bản thân: Cất
dép, cất ghế, cất sách vở đồ dùng cá nhân, gấp quần áo, gấp tất, rửa tay, lau
mặt… Giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi theo ý thích của trẻ
nhằm phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ.
Ngồi ra tơi thường tổ chức các chương trình biểu diễn văn nghệ vào
cuối các chủ đề hay vào chiều thứ sáu cuối tuần, động viên trẻ nhiệt tình tham
gia từ đó rèn luyện cho trẻ tính mạnh dạn, tự tin.

11


Khi nhà trường tổ chức các ngày hội ngày lễ tơi ln vận động trẻ lớp
mình nhiệt tình tham gia tập luyện, biểu diễn văn nghệ, tham gia các trò chơi.
Đây chính là cơ hội rất tốt để trẻ rèn luyện được tính mạnh dạn, tự tin.
Trong q trình tổ chức các hoạt động tơi ln động viên, khích lệ trẻ kịp
thời bằng các từ như: Con giỏi quá, con rất thông minh, một chút nữa thôi hãy
cố lên con…giúp trẻ tự tin hơn vào bản thân.
- Dạy trẻ tính tự lập:
Bước vào lớp 1 là trẻ bước vào một môi trường học tập mới, ở môi
trường mới này trẻ phải tự giải quyết mọi công việc một cách độc lập, chủ động,
sáng tạo. Vì lẽ đó ngay từ đầu năm học, tơi ln dạy trẻ tính tự lập, biết quan
tâm đến bản thân mình, biết giữ gìn sức khoẻ: Biết khi nào cần cởi áo, lúc nào
cần rửa tay, lau mặt, biết cách tự đi vệ sinh… Biết tự làm một số công việc đơn
giản: Tự cất ba lô, mũ, dép, cất bàn ghế… Từ đó tạo cho trẻ có thói quen biết nói
ra những điều mình mong muốn. Gần gũi động viên khen ngợi trẻ kịp thời khi
cháu có những hành động mang tính tự lập. Thường xun tổ chức các trị chơi
giúp trẻ phát huy tính tự lâp, tính tích cực, chủ động như trị chơi: “Tai ai tinh”,
“Thi ai nhanh”, “Cướp cờ”, chơi lắp ghép… Trong các giờ học tơi đưa những
tình huống, các đoạn clip ngắn, các hình ảnh đúng - sai (Sưu tầm), yêu cầu trẻ

nhận xét đưa ra các phương án trả lời đúng và hay.
Từ những thói quen đó đã hình thành ở trẻ tính tự lập, tự giác, tích cực,
chủ động trong cuộc sống hàng ngày.
* Biện pháp 7: Dạy trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học đọc, học
viết.
Dạy trẻ kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học đọc, học viết là rất cần thiết.
Để việc làm này đạt hiệu quả cao, tôi đã rèn luyện cho trẻ một số kỹ năng cơ bản
của hoạt động học tập như: Việc sắp xếp bàn ghế, tư thế ngồi đúng, cách cầm
bút, cầm sách, mở sách… giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thường xuyên
cho trẻ tiếp xúc với chữ viết, nhận dạng phát âm đúng các chữ cái, tô từ, xem và
nghe đọc các loại sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc, hướng đọc từ phải sang
trái, từ dòng trên xuống dòng dưới (đọc thơ chữ to trong giờ dạy thơ), đọc truyện
qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm.
Tôi thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe trước giờ ăn, trước giờ ngủ…
Khi trẻ nghe và nhìn cách cơ đọc sách trẻ có thể học được những kiến thức từ
nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý thức giữ
gìn và bảo vệ sách. Tơi lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ngồi bìa
nhằm gây hứng thú cho trẻ đối với sách. Trẻ nhận ra các từ mới trong truyện,
mong muốn được đọc truyện. Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các ký hiệu
và mẫu chữ khác nhau, kích thích sự tị mị tìm hiểu các từ và chữ.
Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động
của các cơ nhỏ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi buộc
dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng, ném trúng đích…
Tổ chức các hoạt động tạo hình như vẽ tranh, nặn, xé dán, in hình, vị
giấy…, đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, hoàn thiện bức
tranh. Hướng dẫn trẻ biết làm một số đồ chơi đơn giản từ nguyên vật liệu thiên
12


nhiên (quấn kèn từ lá cây, làm con chuồn chuồn, gấp thuyền, máy bay...). Tất cả

những điều này là cơ sở giúp trẻ vững vàng hơn khi vào lớp 1.
* Biện pháp 8: Dạy trẻ lao động
Lao động giúp cho q trình phát triển tồn diện nhân cách trẻ diễn ra
thuận lợi, giúp trẻ hiểu và tự tin làm những cơng việc đơn giản khi đến trường.
Vì thế, tơi đã dạy trẻ một số hình thức lao động:
* Lao động tự phục vụ:
Qua lao động từng bước tơi hình thành cho trẻ kỹ năng tự phục vụ, rèn
luyện cho trẻ tính tự giác, tính cẩn thận. Ln củng cố, kiểm tra nhắc nhở, nêu
gương và đưa trẻ vào rèn luyện hàng ngày mang tính chất thường xuyên, và
chuyển thành nhiệm vụ trực nhật theo tổ, theo nhóm.
Ví dụ: Tuần 1: Vệ sinh đồ dùng đồ chơi, tổ 3 lau chùi giá góc, tổ 2 lau rửa
đồ chơi, tổ 1 sắp xếp đồ chơi gọn gàng ngăn nắp đúng nơi quy định… Thứ 2:
Giờ học, tổ 2 kê bàn, phát sách, phát bút chì sáp màu cho các bạn theo ký hiệu.
Giờ ăn, tổ 1 kê bàn, xếp bát chia cơm cho các bạn, phơi khăn lau mặt… Giờ
ngủ, tổ 3 kê và cất sạp giường, chải chiếu, cá nhân trẻ lấy gối lên giường… và
sau một ngày, một tuần tôi lại chuyển cơng việc giữa các tổ.
Rèn cho trẻ có thói quen chủ động trong cơng việc,tự tổ chức phân cơng
cơng việc, có ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi. Ví dụ: Giờ chơi theo ý thích ở các
góc, tơi để trẻ tự phân cơng vai chơi, góc chơi, cách chơi…Trong quá trình chơi
trẻ biết giữ gìn đồ chơi, sau khi chơi xong trẻ ý thức được nhiệm vụ của mình,
tự giác thu dọn đồ chơi cất gọn gàng ngăn nắp đúng nơi quy định. Tơi chỉ đóng
vai trị quan sát, giúp đỡ, động viên trẻ khi cần thiết.
* Lao động trong thiên nhiên (Có tính chất lao động tập thể): Là hình thức
cho trẻ tham gia chăm sóc cây cối, trồng cây ở góc thiên nhiên, trồng cây trồng hoa
ngồi vườn. Với hình thức lao động này, tơi tổ chức cho trẻ được trực tiếp lao động
như: Gieo hạt, vun sới, tưới cây, nhổ cỏ, bắt sâu, trẻ được quan sát sự sinh trưởng
và phát triển của cây. Trong quá trình lao động trẻ phân biệt được nhiều loại hạt,
loại cây khác nhau và biết được đặc điểm của từng loại cây, biết cách chăm sóc cây.
Lao động tập thể giúp trẻ được mở rộng đời sống lao động, trẻ hiểu hơn về mối
quan hệ giữa các hiện tựơng trong thiên nhiên. Nâng cao tính độc lập,

ý thức trách nhiệm trong lao động tập thể và biết yêu q lao động.
* Lao động thủ cơng: Là hình thức cho trẻ làm các đồ vật bằng các vật
liệu khác nhau như: Bìa cát tơng, giấy màu, vật liệu thiên nhiên (hạt, củ quả, vỏ
cây, lông chim, lông gà, lông vịt), phế liệu như: Vải vụn, ống chỉ, ống bơ, vỉ
thuốc, hộp thuốc, vỏ hộp sữa…
Ví dụ: Từ vật liệu bìa cát tơng tơi dạy trẻ làm ngơi nhà, hộp đựng bút…
Ống chỉ làm mích hát, làm thân cây gắn cành gắn lá…Hộp thuốc lắp thành ô tô,
tàu hỏa, các hình khối…
Lao động thủ cơng rèn luyện trẻ nhiều phẩm chất như sự khéo léo, tính kiên
trì, cẩn thận, tính mục đích và ý thức vượt khó để đạt mục đích. Ngồi ra cịn giáo
dục cho trẻ tính thẫm mỹ - Trẻ biết quan sát đánh giá đồ vật như thế nào là phù hợp
là đẹp, như thế nào là chưa phù hợp chưa đẹp mắt. Trí tưởng tượng sáng tạo cũng
được phát huy. Ví dụ: Cùng lắp ngơi nhà từ bìa cát tơng, có cháu lắp thành ngơi nhà
1tầng, nhưng cũng vật liệu như nhau cháu khác lại sáng tạo hơn trí
13


tưởng tượng phong phú hơn, và cháu đã làm thêm các chi tiết phân cách thành
ngôi nhà 2 tầng nhiều phịng nhiều cửa, có cháu làm mái bằng có cháu làm mái
xiên…
Thơng qua các hoạt động trên góp phần phát huy tính thơng minh, nhanh
nhẹn, mạnh dạn, tính tị mị ham hiểu biết, khả năng tư duy tưởng tượng, khả
năng làm việc độc lập của trẻ. Đây thực sự là những kỹ năng cần thiết làm tiền
đề giúp trẻ học tập tốt ở Trường Phổ thông.
* Biện pháp 9: Cho trẻ làm quen với trường tiểu học thông qua các hoạt
động giáo dục và tổ chức cho trẻ được trực tiếp thăm quan trường tiểu học.
Trường Tiểu học có mơi trường học tập khác với môi trường học tập ở
Trường Mầm non. Nếu như trẻ không được tiếp xúc làm quen, trẻ sẽ rất bỡ ngỡ
khi bước vào lớp 1. Để chuẩn bị tâm lý sẵn sàng bước vào lớp 1 cho trẻ thì việc
cho trẻ làm quen với Trường Tiểu học là việc làm rất quan trọng không thể

thiếu. Nơi đây sẽ là nơi trẻ học tập khi bước vào lớp 1.
Bước đầu tôi cho trẻ làm quen với Trường Tiểu học thông qua các hoạt
động học trên lớp. Với chủ đề “Trường Tiểu học” tôi cho trẻ làm quen với đồ
dùng, sách vở, bàn ghế, các hoạt động ở Trường Tiểu học như: Chào cờ đầu
tuần, sinh hoạt lớp, các mơn học… Qua đó cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban
đầu về nơi mà trẻ sẽ học tập sắp tới.
Khi học mơn tạo hình, tơi cho trẻ vẽ các đồ dùng học tập ở lớp 1 như vở,
sách, bút, thước kẻ, tẩy, hộp bút… Cho trẻ sưu tầm tranh ảnh về Trường Tiểu
học để cùng cô trang trí lớp và dán vào vở tạo hình.
Với mơn khám phá khoa học, tôi cung cấp cho trẻ một số kiến thức về
Trường Tiểu học như: Khi học Tiểu học các con phải đi học đúng giờ, phải mặc
quần áo đồng phục, được học các môn học như: Môn tiếng Việt, mơn tự nhiên
xã hội... Các mơn học đó khơng giống như ở Trường Mầm non, các con sẽ được
học cùng trường với các anh các chị lớp trên, sẽ có nhiều bạn hơn, bạn nào giỏi
sẽ được quàng khăn đỏ… các con sẽ được biết thêm nhiều điều bổ ích.
Hay qua hoạt động LQVH, hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi cho trẻ làm
quen với trường tiểu học qua các câu truyện, các bài thơ, bài hát như: “Bé vào
lớp 1”, “Chào lớp 1”, “Lớp chúng mình”, “Em yêu trường em”. Iệc cho trẻ làm
quen với trường Tiểu học thông qua các môn học bước đầu giúp trẻ hiểu về
Trường Tiểu, từ đó mong muốn được vào học lớp 1.
Sau khi trẻ được tìm hiểu, làm quen về Trường Tiểu học thông qua các
môn học. Tôi tổ chức cho trẻ đến thăm quan Trường Tiểu học.
Qua buổi thăm quan, giới thiệu cho trẻ các phòng, lớp học, đồ dùng, các
thầy cô giáo, bác bảo vệ… Trẻ được quan sát mơi trường bên ngồi, được thăm
phịng lớp học bên trong với khơng gian, cách sắp xếp bố trí đồ dùng bàn ghế
hoàn toàn khác với lớp học Mầm non. Trẻ được quan sát các anh chị học, biết
được cách học hình thức học, đồ dùng học tập. Trẻ được gặp gỡ tiếp xúc trò
chuyện với các anh các chị, từ đó trẻ biết được sự khác biệt giữa 2 ngơi trường,
hai bậc học Mầm non - Tiểu học. Kết quả, trẻ rất hào hứng và hứng thú khi được
đi tham quan Trường Tiểu học. Trẻ luôn cố gắng để học giỏi hơn, chăm ngoan

hơn.
14


* Biện pháp 10: Tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều hình thức khác
nhau.
Để chất lượng giáo dục trẻ ngày càng đạt hiệu quả cao thì việc phối kết
hợp với phụ huynh là điều hết sức quan trọng. Vì thế trong năm học tôi đã tiến
hành trao đổi với phụ huynh bằng nhiều hình thức khác nhau như:
Thơng qua các buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã báo cáo cụ thể tình
hình sức khỏe trẻ thơng qua biểu đồ tăng trưởng, kết quả khám bệnh từ trạm y
tế; tình hình ăn ngủ của từng trẻ ở trường (trẻ nào ăn hết xuất, ăn nhiều hơn định
xuất; trẻ nào ăn chậm, ăn kém; trẻ nào khó ngủ, ngủ it, dễ ngủ, ngủ sâu giấc) với
phụ huynh, giúp phụ huynh nắm bắt kịp thời tình hình sức khỏe con em mình,
điều này là vơ cùng cần thiết .
Thơng qua góc trao đổi với phụ huynh ở lớp, thông báo lịch chăm sóc
giáo dục trẻ một ngày ở Trường Mầm non, kết quả cân đo khám sức khỏe theo
từng giai đoạn.
Thông qua giờ đón trả trẻ, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập,
tình hình sức khỏe hằng ngày của trẻ. Từ đó phụ huynh có phương pháp chăm
sóc giáo dục trẻ phù hợp. Ví dụ: Phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ phát
âm 29 chữ cái trong chương trình mẫu giáo, cách làm quen với các mẫu chữ in
thường, viết thường, in hoa, viết hoa.
Để thay đổi cách nhìn, cách nghĩ của phụ huynh về bậc học Mầm non,
trong năm học tôi đã phối kết hợp với ban giám hiệu lập bảng thông báo thực
đơn ăn cũng như lịch sinh hoạt hằng ngày của trẻ, tổ chức cho phụ huynh những
buổi thăm quan bữa ăn, dự giờ tiết học tại lớp. Nhờ đó mà các bậc phụ huynh
nắm được chế độ sinh hoạt của con ở trường, từ đó hiểu được vị trí tầm quan
trọng của giáo dục Mầm non. Đồng thời kết hợp với nhà trường để chất lượng
chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng đạt kết quả cao.

Bên cạnh đó tơi cịn trao đổi trực tiếp với phụ huynh về việc chuẩn bị
tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1: Không nên ép trẻ học quá sớm, học trước
chương trình, điều này sẽ ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài, mất sự tập trung chú
ý và không hứng thú học tập ở trẻ.
Mặt khác để trẻ có một tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1, trước hết cả
giáo viên cũng như phụ huynh phải chuẩn bị cho trẻ một thể lực khỏe mạnh làm
tiền đề giúp trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở Trường Tiểu học.
Tóm lại: Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp1 ta phải làm tốt tất cả các
yếu tố trên. Những yếu tố này đều rất quan trọng, không thể tách rời nhau và
không thể thiếu một trong các yếu tố đó trong q trình chuẩn bị tâm thế cho trẻ
vào lớp 1.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau một thời gian thực nghiệm một số giải pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ
mẫu giáo lớn vào lớp 1, tôi đã khảo sát lại trên trẻ lớp tôi và thu được kết quả
rất khả quan.
Bảng kết quả sau khi thực nghiệm các giải pháp
Kết quả
15


Các
lĩnh vực
Thể chất
Trí tuệ

Đạt

Chưa đạt

Số lượng

Tỷ Lệ

Số lượng

Tỷ lệ

32
32

100%
100%

0
0

0%
0%

Ngơn Ngữ
32
100%
0
0%
Tinh thần
32
100%
0
0%

* Đối với hoạt động giáo dục:
Sau khi thực hiện “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo
lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1” tôi đã thu được kết quả tốt, đa số trẻ
mạnh dạn, tự tin khi tham gia các hoạt động học tập, vui chơi, lao động... Từ đó trẻ
có được những kiến thức, những kỹ năng cơ bản trước khi bước vào lớp 1.
* Đối với bản thân:
Với những biện pháp như trên tơi đã vận dụng vào tình hình thực tế một
cách hợp lý và kết quả mang lại rất khả quan, tơi đã biết cách lựa chọn nội dung,
hình thức trong mọi hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt có kinh nghiệm
hơn trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1.
Từ kết quả đó bản thân tơi nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc chuẩn
bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1. Từ đó tơi suy nghĩ, tìm tịi, đúc rút
kinh nghiệm, các biện pháp phù hợp áp dụng trên trẻ nhằm đạt được những kết
quả tốt trong vấn đề chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1.
* Đối với nhà trường:
Sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã được nhà trường lựa chọn và phổ biến
cho toàn thể giáo viên trong trường tham khảo và áp dụng có tính khả thi cao
phù hợp với điều kiện của lớp, của trường. Vì thế chất lượng giáo dục của nhà
trường ngày càng được nâng cao, phụ huynh yên tâm và phấn khởi khi đưa con
tới học ở Trường Mầm non Tào Xuyên.
3. Kết luận kiến nghị
3.1. Kết luận:
Qua nhiều năm dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn, cùng với việc áp dụng các biện
pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1, tôi đã thu được kết quả đáng mừng. Từ đó
bản thân rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết và là
một trong những mục tiêu của ngành học Mầm non.
- Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 được tốt, yêu cầu giáo
viên phải nắm chắc đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi. Từ đó có kế hoạch
phương pháp, biện pháp cũng như hình thức đúng đắn trong quá trình giáo dục

trẻ. Phải biết bàn bạc, phối hợp ăn ý, nhịp nhàng với các giáo viên cùng lớp để
giáo viên khơng chỉ là cơ giáo mà cịn là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ.
- Phải biết bám sát vào sự chỉ đạo và yêu cầu của Ban Giám hiệu thông qua các
buổi họp tổ chuyên môn, họp hội đồng nhà trường, họp sơ kết, trên cơ sở đó có
kế hoạch, biện pháp, hình thức giáo dục phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp
mình.
16


- Trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ, nếu gặp những khó khăn, thấy những
vấn đề chưa phù hợp, cần có ý kiến báo cáo đề xuất kip thời để nhà trường có
hướng giải quyết phù hợp.
- Phải biết lắng nghe ý kiến đóng góp của Ban Giám hiệu, bạn bè đồng nghiệp
để chọn lọc tiếp thu những ý kiến hay. Từ đó rút kinh nghiệm cho bản thân.
3.2. Kiến nghị .
a. Về phía nhà trường.
- Tích cực tham mưu với lãnh đạo cấp trên, các ban nghành đoàn thể quan tâm
nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất: Đẩy nhanh tiến độ xây dựng trường. Mua bạt
che nắng hiên trước cho các lớp, mua sắm bổ sung thêm đồ dùng đồ chơi, trang
thiết bị dạy học phục vụ cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ được tốt hơn.
- Cung cấp thêm tài liệu có liên quan đến việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1
để giáo viên tham khảo.
b. Về phía Phịng Giáo dục và Đào tạo Thành phồ Thanh Hóa.
Hằng năm khi mở các chuyên đề nên đưa vào nội dung chuẩn bị tâm thế
cho trẻ vào lớp 1 để giáo viên học hỏi kinh nghiệm.
Những sáng kiến hay, sáng kiến được hội đồng khoa học cấp trên xếp loại
nên được nhân rộng: Mở hội thảo, hoặc gửi về các trường để giáo viên tham
khảo học hỏi kinh nghiệm.
Trên đây là một số kinh nghiệm thực tiễn của bản thân trong q trình chăm
sóc giáo dục trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên. Mặc dù đã cố gắng với

tâm huyết của mình nhưng do khả năng cón hạn, đề tài nghiên cứu chỉ áp dụng
trong phạm vi hẹp - Trường Mầm non Tào Xun Thành phố Thanh Hóa. Vì thế
một số kinh nghiệm tôi đưa ra không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Qua đây
tơi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học để tơi có thêm
những bài học kinh nghiệm tốt hơn trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, để đề tài
nghiên cứu “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn Trường
Mầm non tào Xuyên vào lớp 1” của tơi được hồn thiện hơn nữa.
Tơi xin trân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Tào Xuyên, ngày 15 tháng 4 năm 2019
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác
NGƯỜI VIẾT

Trương Thị Hương
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu
giáo (5 - 6 tuổi).
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. Sách tâm lý học mầm non. Nhà xuất bản đại học sư phạm.
17


3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên.

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC
HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Trương Thị Hương

18


Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường Mầm non Tào Xuyên
TT
1.

2.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại

Một số biện pháp nâng cao
chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi

Phịng Giáo
dục và Đào tạo

làm quen chữ cái

Hoằng Hóa

Một số biện pháp chuẩn bị
tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn

Phòng Giáo
dục và Đào tạo

vào lớp 1

Thành phố

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học

B

2009 - 2010

B

2015 - 2016

A

2016 - 2017

Thanh Hóa
3.

Một số biện pháp chuẩn bị
tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn

Phòng Giáo
dục và Đào tạo

vào lớp 1

Thành phố
Thanh Hóa

19