skkn Tích hợp giáo dục kỹ năng sống “ cho học sinh trong bài 13- Công dân với cộng đồng- sách GDCD lớp 10

A.ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Tính cấp thiết của đề tài
Chúng ta đang sống trong thời đại của công nghệ thông tin của sự phát triển nền
kinh tế tri thức, xu thế quốc tế hóa tồn cầu hóa ,hội nhập và và hợp tác giữa các
quốc gia. Trong bối cảnh chung ấy Đảng ta xác định con người vừa là động lực vừa
là mục tiêu của sự phát triển xã hội . Để thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cần phải có những con người lao động mới phát
triển toàn diện , hiện nay nghành Giáo dục đang thực hiện phong trào thi đua “ Xây
dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Giáo dục đào tạo góp phần tạo ra
những con người vừa có tri thức, sức khỏe, năng động sáng tao, có kỹ năng giao
tiếp ứng xử phù hợp trong mọi tình huống, lí luận phải được gắn liền với thực tiễn
nhà trường gắn liền với xã hội. Thế hệ trẻ, học sinh được xem là những chủ nhân
tương lai của đất nước, nếu khơng có kỹ năng sống các em sẽ không thực hiện tốt
trách nhiệm đối với bản thân gia đình và xã hội, kỹ năng sống chính là nhịp cầu
giúp con người biến kiến thức thành kỹ năng, thái độ hành vi tích cực lành mạnh,
có cách ứng xử phù hợp, giúp con ngưòi năng động hơn trong cuộc sống.
Trong môn Giáo dục công dân, đặc biệt phần đạo đức có rất nhiều nội dung liên
quan đến vấn đề giáo dục kỹ năng sống giúp các em ứng xử trong mối quan hệ với
bạn bè, thầy cơ, gia đình và cộng đồng đồng thời tích cực tham gia các hoạt động
tập thể của đoàn thanh niên và của địa phương. Trong q trình giảng dạy, cơng tác
tơi xin được mạnh dạn chọn đề tài” Tích hợp giáo dục kỹ năng sống “ cho học sinh
trong bài 13- Công dân với cộng đồng- sách GDCD lớp 10, góp chút kinh nghiệm
nhỏ bé vào tư liệu giáo dục của đồng nghiệp.

II. Thực trạng vấn đề.

1


Vấn đề kỹ năng sống được xuất hiện trong các nhà trường phổ thông từ những năm
1995- 1996 thông qua dự án” Giáo dục kỹ năng sống để bảo vệ sức khỏe và phòng

chống HIV/ AIDS cho thanh thiếu niên trong và ngoài trường” do quỹ nhi đồng
Liên Hợp Quốc phối hợp với Bộ giáo dục và đào tạo cùng Hội chữ thập đỏ Việt
Nam thực hiện. Giáo dục phổ thơng trong những năm gần đây đang thực hiện tích
hợp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua một số môn học như ngữ văn,
địa lý, sinh học, giáo dục cơng dân và hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp
Thực tế các giáo viên giảng dạy trong trường THPT chưa có nhiều tài liệu để phục
vụ cho chuyên môn, kinh nghiệm để dạy vấn đề kỹ năng sống chưa nhiều. Với thực
trạng trên tôi mạnh dạn chọn đề tài “ Tích hợp giáo dục kỹ năng sống “vào dạy
bài 13- Công dân với cộng đồng “- sách GDCD- Lớp 10 làm đề tài sáng kiến của
mình.

2


B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Các giải pháp thực hiện
Trong môn giáo dục công dân ở trường THPT, giáo dục kỹ năng sống có thể
được tích hợp ở hầu hết tất cả các bài học trong chương trình, song trong phạm
vi đề tài của mình chỉ thực hiện trong một bài tôi đưa ra một giải pháp sau:
1. Khái niệm kỹ năng sống
2.Một số kỹ năng sống tiêu biểu được sử dụng trong mơn GDCD
3.Tích hợp giáo dục một số kỹ năng sống vào dạy bài13- Công dân với cộng đồngsách GDCD lớp 10
-Tích hợp giáo dục kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin về cộng đồng, sống nhân
nghĩa, hịa nhập, hợp tác.
- Tích hợp giáo dục kỹ năng tư duy sáng tạo trong việc đề xuất các biện pháp
thực hiện trách nhiệm cộng đồng
- Kỹ năng lập kế hoạch khi lập dự án
- Kỹ năng hợp tác, kỹ năng đảm nhiệm trách nhiệm khi thực hiện dự án
- Kỹ năng quản lý thời gian, thể hiện sự tự tin khi trình bày suy nghĩ, ý tưởng

3


II. Các biện pháp tổ chức thực hiện
1. Khái niệm kỹ năng sống
Có nhiều quan điểm khác nhau về kỹ năng sống
Theo tổ chức y tế thế giới( WHO) kỹ năng sống là khả năng để có hành vi thích
ứng và tích cực giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách
thức của cuộc sống hàng ngày.
Theo UNICEF( Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc), kỹ năng sống là cách tiếp cận giúp
thay đổi hoặc hình thành, hành vi mới, cách tiếp cận nàylưu ý đến sự cân bằng về
tiếp thu kiến thức hình thành thái độ và kỹ năng
Theo tổ chức Giáo dục, Khoa học ,Văn hóa Liên Hợp Quốc, kỹ năng sống gắn với
bốn trụ cột của giáo dục là: Học để biết gồm các kỹ năng tư duy như: tư duy phê
phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề…; Học làm người gồm các
kỹ năng cá nhân như : ứng phó với căng thẳng, kiểm sốt cảm xúc , tự nhận thức,
tự tin…; Học để sống với ngưòi khác gồm các kỹ năng như: giao tiếp, thương
lượng, tự khẳng định, hợp tác làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông….; Học
để làm gồm các kỹ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như kỹ năng đạt mục
tiêu, đảm nhận trách nhiệm…
Tóm lại: Kỹ năng sống là kỹ năng sống là kỹ năng tự quản lý bản thân, và kỹ năng
xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống học tập và làm việc hiệu quả. Nói
cách khác kỹ năng sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng
4


xử phù hợp với hững người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước
các tình huống của cuộc sống .
2. Một số kỹ năng sống được sử dụng trong môn Giáo dục công dân
-

Kỹ năng giao tiếp

- Kỹ năng tự nhận thức
-

Kỹ năng xác định giá trị

- Kỹ năng ra quyết định
-

Kỹ năng giải quyết vấn đề

- Kỹ năng tư duy sáng tạo
- Kỹ năng tư duy phê phán
- Kỹ năng từ chối
- Kỹ năng hợp tác
- Kỹ năng đạt mục tiêu
- Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin
- Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm
- Kỹ năng tự tin
-

Kỹ năng ứng phó với căng thẳng

3. Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào dạy bài 13- Công dân với cộng
đồng sách Giáo dục công dân lớp 10
3.1. Các kỹ năng sống được tích hợp giáo dục trong bài 13- Công dân

với cộng đồng

- Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thơng tin về cộng đồng, sống nhân nghĩa, hòa nhập
hợp tác
- Kỹ năng tư duy sáng tạo trong việc đề xuất các biện pháp thực hiện trách nhiệm
với cộng đồng
- Kỹ năng hợp tác thực hiện dự án
- Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm khi thực hiện dự án
5


- Kỹ năng quản lý thời gian, thể hiện sự tự tin khi trình bày

3.2. Tiến trình dạy học
3.2.1. Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào dạy phần khám phá bài học
ở phần này giáo viên tích hợp kỹ năng tìm kiếm và xử lý thơng tin. Giáo viên
giúp học sinh khám phá nội dung bài học bằng cách kể cho học sinh nghe câu
chuyện về người sói “ Số phận của những trẻ em khi bị tách khỏi xã hội lồi người”
ở Ân Độ có 2 em bé tên là A- ma- la và Ca- ma- la cùng sinh ra trong một gia
đình . khi lên 8 tháng tuổi hai em bị lạc mẹ , sống trong rừng, các em lớn lên nhờ
bú sữa của sói mẹ và sống cùng với bầy sói. Năm 1958 nhà truyền đaọ Xing đã
phát hiện ra trong đàn chó sói có hai em bé. Chẳng bao lâu sau A- ma- la chết, cịn
Ca- ma- la sống với ngưịi mẹ ni là bà Xing thêm 9 năm. Bà đã cố dạy cô bé
những thói quen của con người, lúc đầu Ca- ma- la chỉ có thể bị bốn chân, ban đêm
đi lang thang và hú lên như chó sói. Sau 2 năm cơ bé mới bắt đầu phát âm được vài
tiếng rời rạc và sau 6 năm mới học được 30 từ. Dần dần người ta dạy cho cô bé
uống nước bằng cốc. Trong 9 năm lao động kiên trì, người ta khơng thể dạy thêm gì
cho cơ bé . Từ năm 1966 sức khỏe của người sói đột ngột giảm sút. Các nhà khoa
học đã xác định người sói chết năm 27 tuổi, khơng hề biết nói và biết đi bằng hai
chân.
từ câu chuyện trên giáo viên nêu câu hỏi kích thích khả năng xử lý tình huốn của
học sinh: Tại sao người sói Ca- ma –la lai khơng biết nói tiếng người như ngững

người bình thường khác? em hiểu thế nào là cộng đồng? Cộng đồng có vai trị như
thế nào đối với cuộc sống con người? Học sinh sẽ tích cực thảo luận đưa ra ý kiến
tranh luận như vậy sẽ tạo ra một khơng khí học tập tích cực và hứng thú đối với học
sinh.
Học sinh thảo luận xong giáo viên dẫn vào bài, mỗi con người đều sinh ra lớn lên
từ gia đình làng xóm, được giao tiếp với nhau bằng ngơn ngữ tiến nói và các mối

quan hệ xã hội. Vì thế con ngưịi khơng ai có thể sống thiếu cộng đồng.
3.2.2.Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào dạy phần kết nối:
6


Để liên kết kiến thức giữa các nội dung giáo viên sử dụng kỹ thuật dạy học là thảo
luận nhóm nhằm giáo dục kỹ năng tư duy sáng tạo , kỹ năng tự tin khi trình bày ý
kiến của mình
Hoạt động 1: Thảo luận nhóm tìm hiểu về cộng đồng, giáo viên chia lớp thành 3
nhóm thảo luận nội dung.
Nhóm 1: Trong bài thơ tiếng ru nhà thơ Tố Hữu viết
“ Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước con chim ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải u đồng chí u người anh em
Một ngơi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín chẳng nên mùa màng
Một người đâu phải nhân gian
Sống trong một đốm lửa tàn mà thôi
Theo em bài thơ trên muốn răn dạy điều gì? hãy nêu vai trị của cộng đồng đối với
cuộc sống con người.
Nhóm 2: Theo em điều gì sẽ xảy ra nếu con người phải sống tách biệt khỏ cộng
đồng. Láy ví dụ minh họa

Nhóm 3: Theo em lợi ích của cá nhân và lợi ích của cộng đồng có khi nào mâu
thuẫn nhau khơng, nếu có cần giải quyết như thế nào.
- Thời gian thảo luận 5 phút sau đó các nhóm cử đại diện trả lời, các học sinh khác
chú ý lắng nghe bổ sung ý kiến.
Với việc xử dụng kỹ thuật thảo luận nhóm, giáo viên rèn luyện cho học sinh kỹ
năng xử lý thông tin, kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng lắng nghe khi đại diện các
nhóm trả lời, ngồi ra học sinh cịn rèn luyện kỹ năng tự tin nói trước đám đơng và
trình bày ý kiến củ mình trước một vấn đề thực tiễn.
- Giáo viên ghi tóm tắt ý kiến của học sinh lên bảng
- Giáo viên kết luận:
7


* Cộng đồng là toàn thể những người cùng sống, có những điểm giống nhau, gắn
bó với nhau thành một khối sinh hoạt xã hội.
Mỗi người có thể tham gia vào nhiều cồng đồng khác nhau. ví dụ học sinh minh
là thành viên của gia đình, là thành viên của lớp học, là thành viên của cộng đồng
dân cư, làng xã…
* Cộng đồng có vai trị rất quan trọng đối với cuộc sống con người, là môi trường
để cá nhân thực hiện sự hợp tác. khơng ai có thể sống tách mình ra khỏi cộng đồng
đời sống sẽ trở nên cô đơn buồn tẻ, thiếu ý nghĩa. Cộng đồng chăm lo cuộc sống
cho mỗi cá nhân, đảm bảo cho mỗi người có điều kiện phát triển.
Hoạt động 2: Học sinh tìm hiểu vấn đề sống nhân nghĩa, hịa nhập, hợp tác.
-

Mục tiêu: + Học sinh nêu được kháI niệm các biểu hiệnvà ý nghĩa của nhân
nghĩa, hòa nhập, hợp tác
+ Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sưu tầm, xử lý thông tin, tư duy

sáng tạo, tựu tin

- Tiến hành: Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm thảo luận
+ Nhóm 1: Tìm hiểu một vài tấm gương về sống nhân nghĩa, có thể giáo viên
chuản bị cho học sinh câu chuyện” CÓ THỂ CHO NGƯỜI NGHÈO NHỮNG
THỨ ẤY”
“Khoảng cuối năm 1913, Bác Hồ lúc bấy giờ gọi là Nguyễn Tất Thành- đã đến
Luân Đôn thủ đô của nước Anh. ở đây có thời gian Bác phảI làm phụ bếp cho
khách sạn Các- Tơn. ở khách sạn hàng ngày có ngưịi phục vụ dưới bếp. Những
ngưòi này sau khi khách ăn xong, có nhiệm vụ phảI thu dọn bát đĩa… và đổ tất
cả các thức ăn vào một các thùng to rồi sau đó đem đổ đi. có khi thức ăn thừa là
một phần tư con gà, hay cả đĩa bánh mỳ và những miếng bít tết to tướng…
Đến lượt anh Thành làm phụ bếp, những thức ăn thừa của khách anh đem để
riêng

8


Và đậy lại cẩn thận sạch sẽ xếp gọn gàng rồi đưa cho nhà bếp. Thấy vậy ông
đầu bếp Et- cốt- phi- e hỏi lại anh: Tại sao không đen những thức ăn này đổ vào
thùng như những người khác? Anh Thành điềm tĩnh trả lời: Không nên đem vứt
những thứ này đi. ơng có thể cho người nghèo những thứ ấy .
Câu nói của anh Thành làm cho ơng đầu bếp rất ngạc nhiên, vì ơng thấy từ trước
tới nay chưa ai ở khách sạn suy nghĩ như anh Thành. Ơng chủ bếp và mọi người
nhìn anh biểu hiện một sự quý mến và khâm phục trước tấm lòng yêu thương
của anh đối với những người nghèo khổ”.
-

Giáo viên đặt câu hỏi: Qua câu chuyện trên em nhận xét gì về tấm lịng của
Bác Hồ đối với những người nghèo khổ? Em hiểu thế nào là nhân nghĩa?
Các biểu hiện của truyền thống nhân nghĩa là gì?

-

đại diện của nhóm trả lời học sinh trong lớp chú ý lắng nghe, nhận xét tranh
luận, bổ sung ý kiến sau đó thống nhất khái niệm nhân nghĩa và những biểu
hiện của truyền thống nhân nghĩa.

+Nhóm 2: Học sinh nêu ví dụ về sống hòa nhập, ý nghĩa của sống hòa nhập? để
sống hòa nhập thanh niên học sinh cần phải làm gì?
-

có thể giáo viên chuẩn bị cho học sinh một số thồng tin: “ Trong cuộc đời
hoạt động cách mạng Bác Hồ đã bôn ba lặn lội rất nhiều nơi. Song dù ở đâu,
Bác đều được nhân dân địa phương từ già đến trẻ em, yêu mến, gần gũi, quý
trọng như một người thân trong gia đình.”; “ Cứ mỗi năm hè về người ta lại
thấy những thanh niên mang trên mình chiếc áo xanh tình nguyện, họ đI đến
các làng bản xa xôi. Dạy cho các em học sinh cáI chữ, dạy cho các gia đình
làm kinh tế và cả cơng tác kế hoạch hóa gia đình, họ cùng ăn cùng ở cùng
làm với bà con, nên được mọi người thương yêu quý trọng.”

- Giáo viên đặt câu hỏi: Em có nhận xét gì về cách sống của Bác Hồ và những
thanh niên tình nguyện? Hiểu thế nào là sống hịa nhập, Tác dụng của sống
hịa nhập
-

Đại diện nhóm trả lời , lớp chú ý lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến
9


- Giáo viên đánh giá sản phẩm, nhận xét câu trả lời , kết luận.
+ Nhóm 3: Hiểu thế nào là hợp tác? Lấy ví dụ

Có thể giáo viên chuẩn bị cho học sinh một vài câu chuyện ví dụ “ Câu

-

chuyện bó đũa” Một hơm nguời cha hai con trai đến, đưa cho mỗi con một
chiếc đũa và bảo các con bẻ. Cả hai người con đều bẻ dễ dàng. người cha lai
đưa cho con hai chiếc đũa và họ đều bẻ được, nhưng đưa cho mỗi người con
ba chiếc đũa thì khó bẻ. Đến khi ngưịi cha đưa cho con cả bó đũa thì cả hai
đều chịu khơng bẻ nổi. Người cha nhìn các con và nói.” Một chiếc đũa, hai
chiếc đũa thì bẻ được, nhưng nhiều chiếc đũa gộp lại thì khơng bẻ được,như
vậy đồn kết hợp tác tạo nên sức mạnh”.
- Em có nhận xét gì về câu chuyện trên, hãy rút ra kết luận về hợp tác.
Đại diện của nhóm trả lời, các học sinh khác chú ý lắng nghe, bổ sung ý kiến,

-

giáo viên nhận xét đánh giá.
Với việc xử dụng phương pháp thảo luận nhóm, giáo viên rèn luyện cho học
sinh kỹ năng xử lý thông tin, kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng lắng nghe khi các
bạn của mình trả lời. Sau khi chú ý lắng nghe và có sự phản hồi, học sinh sẽ
được rèn luyện kỹ năng nói, trình bày vấn đề trước đám đơng.
Giáo viên ghi tóm tắt ý kiến của học sinh lên bảng và kết luận:
* Nhân nghĩa là lòng thương người và sự đối xử với con người theo lẽ phải
Các biểu hiện của nhân nghĩa: Sự tương trợ giúp đỡ nhau trong lao động và trong
cuộc sống; thể hiện ở lòng vị tha, cao hượng không cố chấp, đối xử khoan hồng đối
với người có lỗi lầm biết hối cải; Thế hệ sau ln ghi lịng tạc dạ đối với thế hệ đi
trước.
Thơng qua nội dung bài học nhân nghĩa, giáo viên rèn luyện cho học sinh kỹ
năng sống vì người khác và phép cư xử phải đạo, biét ơn kính trọng, hiếu thảo đối
với ông bà cha mẹ những người thân trong gia đình. Trong mối quan hệ với tập hể,

cộng đồng, các em biết quan tâm chia sẻ, nhường nhịn, giúp đỡ những ngưịi xung
quoanh khi gặp khó khăn hoạn nạn như: ủng hộ đồng bào lũ lụt miền trung ,vì
10


người nghèo, ủng hộ Nhật Bản bị động đất, sóng thần... thể hiện lịng tri ân, kính
trọng đối với những người có cơng với đất nưHợpớc.
* Sống hồ nhập: là sống gần gũi, chan hồ, khơng xa lánh mọi người, khơng gây
mâu thuẫn bất hồ, có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng; Người
sống hoà nhập sẽ cảm thấy thêm niềm vui sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn
trong cuộc sống.
Qua nơi dung sống hồ nhập giáo viên rèn luyện cho học sinh kỹ năng, tìm
kiếm xử lý thơng tin, kỹ năng tự tin nói trước đám đơng, bày tỏ quan điểm của
mình, kỹ năng xác định giá trị, tin tưởng vào bản thân mình có thể trở thành người
có ích cho xã hội, là người tích cửctong cuộc sống. Từ đó giúp các em có thái độ
sống gần gũi, cởi mở, chan hồ với thầy cơ, bạn bè, có ý thức tham gia các hoạt
động chung của tập thể, của cộng đồng như thanh niên tình nguyện, tun truyền
phịng chống HIV/ AIDS.
* Hợp tác: Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau trong một
công việc, một lĩnh vực nào đó; hợp tác biểu hiện ở việc mọi ngưịi cùng bàn bạc
với nhau trong công việc phối hợp nhịp nhàng, biết phân công nhiệm vụ và sẵn
sàng hỗ nhau giúp đỡ nhaukhi cần thiết nhằm tạo nên sức mạnh tinh thần, trí tuệ,
vượt qua mọi khó khăn và đem lại hiệu quả công việc cao
Qua nội dung hợp tác, giáo viên giáo dục cho học sinh kỹ năng hợp tác, giúp
các em biết chia sẻ, biết cam kết và cùng thực hiện cơng việc có hiệu quả, biết cùng
nhau bàn bạc xây dựng kế hoạch, hoạt động phân công nhiệm vụ cụ thể, và thực
hiện tốt nhiệm vụ được giao; Đồng thời giúp học sinh thực hiện kỹ năng đảm nhận
trách nhiệm, các thành viên trong nhóm được phân cơng, các em sẽ cố gắng hồn
thành , tạo nên một khơng khí làm việc sơi nổi, hào hứng, tăng thêm niềm vui và ý
nghĩa trong cuộc sống.; bên cạnh đó giáo viên cịn giáo dục cho các em kỹ năng

quản lý thời gian , biết xắp xếp các công việc theo thứ tự thời gian, tập trung giải
quyết và hoàn thành trong một khoảng thời gian nhất định.

11


Hoạt động 3 : Toạ đàm về trách nhiệm của thanh niên, học sinh đối với cộng
đồng.
-

Mục tiêu:+ Học sinh nêu được một số biện pháp, cách làm, thể hiện trách
nhiệm của thanh niên, học sinh đối với cộng đồng
+ Giáo dục kỹ năng tư duy sáng tạo, trình bày suy nghĩ, ý tưởng

trong việc đề xuất các biện pháp thực hiện trách nhiệm cộng đồng
-

Tiến hành: Giáo viên cho học sinh trao đổi các vấn đề có liên quan đến nội
dung bài học, phù hợp với thực tiễn trường Thường Xuân 2.

+ Giáo viên có thể đưa ra một số câu hỏi, yêu cầu học sinh thực hiện
1.Em hãy nêu một số việc làm thể hiện truyền thống nhân nghĩa của bản thân,
lớp em, trường em hoạc địa phương em? Việc làm đó có ý nghĩa gì?
2.Trong lớp em có một bạn đang mang trong mình căn bệnh hiểm nghèo HIV
bạn ấy rất tự ti và mặc cảm không muốn nói chuyện cùng ai, em hãy khuyên bạn
ấy sống hoà nhập với tập thể.
3.Em hãy lập một kế hoạch hợp tác giữa các thành viên trong lớp để thực hiện
kế hoạch giúp đỡ các gia đình có cơng với cách mạng.
+ Học sinh từng tổ phân công nhau chuẩn bị ý kiến, cử bạn bí thư chi đồn lên
dẫn chương trình, cử thư ký ghi lại các ý kiến phát biểu,

+Tổ chức thực hiện: Sau lời dẫn của bí thư chi đoàn, giáo viên nêu một số yêu
cầu và động viên học sinh tích cực tham gia, mỗi nhóm cử đại diện lên trình bày
ý tưởng hoặc câu trả lời, các học sinh khác tranh luận, giáo viên nhận xét góp ý
Xen kẽ với chương trình có thể kể một số câu chuyện hoặc văn nghẹ theo chủ đề
bài học
Với cách làm này tôi đã tiến hành thử nghiệm ở lớp 10 C2 trường THPT
Thường Xuân 2 kết quả như sau:
Dẫn chương trình học sinh Trần Thị Liên bí thư chi đồn
Nhóm 1: Học sinh Nguyễn Thị Chun trình bày ý kiến

12


Một số nội dung thể hiện truyền thống nhân nghĩa của bản thân như : ủng hộ
đồng bào lũ lụt miền trung,ủng hộ Nhật Bản trong đợt bị động đất, ủng hộ vì
người nghèo; Việc làm nhân nghĩa của trường như trao quà cho học sinh nghèo
vượt khó, học sinh mồ cơi, gia đình khó khăn được miễn giảm các khoản đóng
góp; Địa phương như giúp đỡ gia đình bị lũ lụt, gúp đỡ các gia đình bà mẹ Việt
Nam anh hùng, các gia đình thương binh liệt sĩ, những người có cơng với cách
mạng....
Nhóm 2: Học sinh cầm Thị Thanh trình bày ý kiến
Nếu trong lớp có bạn bị nhiễm HIV em sẽ không xa lánh bạn mà thường xuyên
quan tâm chia sẻ với bạn, động viên bạn hãy vượt qua mặc cảm bệnh tật chăm
chỉ học tặp và cống hiến hết khả năng để cuộc sống có thêm niềm vui và ý
nghĩa...
đồng thời em sẽ khuyên các bạn trong lớp trong trường khơng xa lánh bạn.
Nhóm 3: học sinh Vi Văn Cộng tình bày ý tưởng của nhóm
Cả lớp sẽ đến thăm gia đình Lương Văn Bơng - 1 gia đình chính sách của xã
vào ngày chủ nhật, các em sẽ mua quà, gúp gia đình xáo cỏ vườn, vệ sinh xung
quanh nhà và ngoài ngõ, nấu ăn cùng với gia đình một bữa...

+ Giáo viên nhận xét, kết luận vấn đề khắc sâu kiến thức cho học sinh đồng thời
sẽ khen ngợi những học sinh tích cực tham gia: Nhìn chung các học sinh tích
cực tham gia, khơng khí lớp học sơi nổi, học sinh tiếp thu kiến thức một cách
chủ động.
3.2.3.

Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào dạy phần thực hành luyện
tập

Hoạt động 4: Dự án “ Mùa hè tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”
-

Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng nội dung bài thành hành động cụ thể có tác
dụng đối với cộng đồng , rèn luyện kỹ nănglập kế hoạch, đảm nhận trách
nhiệm, quản lý thời gian và thể hiện sự tự tin. Giúp học sinh hiểu được quyền

13


tham gia các tổ chức, các hoạt động dịp hè, phù hợp với khả năng của bản
thân, tăng thêm niềm vui, ý nghĩa trong những ngày hè bổ ích.
- Kế hoạch thực hiện, giáo viên cho học sinh lâp bảng sau
Thứ tự

Công việc chủ yếu

Sản phẩm cần đạt

hiện
3- 4 ngày (02-

1

Hướng dẫn an tồn

2

giao thơng
trong đợt thi tốt nghiệp
Tu bổ nghĩa trang liệt Quét vôi các ngôi mộ, trồng hoa,

04/ 06/ 2011)
1- 3 ngày(06-

3

sĩ
Đắp đường giao

cây cảnh ở nghĩa trang
Hoàn thiện đoạn đường 10 km

08/ 06/ 2011)
3-4 ngày (09-

4

thông liên xã
Vệ sinh mơi trường

Dọn sạch đường làng, ngõ xóm,

11/06/2011)
1-2 ngày (12-

Tổ chức sinh hoạt hè

khơi cống rãnh
Cắm trại hè

13/06/2011)
3- 5 ngày (15-

5

cho thiếu nhi

Hướng dẫn thí sinh, phụ huynh

Thời gian thực

20/ 06/ 2011)

14


C. KẾT LUẬN
Có thể nói nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã được nhiều quốc
gia trên thế giới đưa vào giảng dạy trong các trường THPT trong đó có Việt Nam,
nhằmgóp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ. Cùng với việc

đổi mới nôi dung, phương pháp giáo dục đã và đang đổi mới theo hướng phát huy
tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức
vào thực tiễn cộc sống, góp phần trang bị cho các em một số kỹ năng sống cơ bản
để các em tự tin bước vào đời.
Trong thực tế giang dạy tơi ln tìm tịi đổi mới phương pháp dạy học nhằm
giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tích cực, hào hứng, phát huy tính chủ
đơngj sáng tạo của người học, tôi đã tiến hành thể nghiệm ở 2 lớp với trình độ nhận
thức ngang nhau , kết quả thu được rrất thú vị
Số
Lớp

học
sinh

Phương

Mức

pháp

độ

sử

10C2 37

hứng

dụng
Cổ

10C3 36

Khả năng nhận thức

thú
giỏi tỉ lệ
Khá tỉ lệ
10
27,7% 15
42%

TB
8

tỉ lệ
22%

Yếu
3(8,3%) Khơng

truyền

hứng

Pp mới

thú
Rất

tích
hợp kỹ

20

54%

15

40,6% 2

5,4% 0

hứng
thú

năng
sống

15


Trong quá trình giảng dạy của mình với đối tượng học sinh vùng miền núi,
khả năng nhận thức trung bình đặc biệt các em rất thiếu kinh nghiệm sống. Có
những học sinh nói tiếng Việt chưa thạo, có những học sinh lần đầu gọi đứng lên
phát biẻumặt còn đỏ, giọng nói run rẩy lí nhí nhưng khi được rèn luyện nhiều lần
cuối năm đã rất tự tin nói trước đám đông. Qua một số cuộc thi tôi cảm hấy khả
năng của các em đã thể hiện rõ rệt như cuộc thi “nữ sinh duyên dáng tài năng hiểu
biết” một số em đã đạt giải cao- em Ngân Nguyễn Hà Phương (lớp 10C1) giải 3,
em Trần Thị Liên (lớp 10C2) giải nhì. Ban nữ cơng nhà trường đã thực hiện

chương trình ngoại khố “ học sinh với tình bạn, tình u, bạo lực học đường” , đã
thu hút được đông đảo học sinh tham gia và thơng qua đó giáo dục kỹ năng sống
cho các em.Trong tháng tư đoàn trường phối hợp với tổ chức tầm nhìn thế giới thực
hiện chương trình truyền thơng về ma t HIV/AIDS cho học sinh khối 10 em em
tích cự tham gia với nhiều hình thức phong phú như đóng kịch thi hiểu biết tổ chức
dưới dạng “rung chuông vàng”..
Đặc biệt với sự đổi mới phương pháp và tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh,trong năm học 2010- 2011, kết quả học tâp của học sinh những lớp tơi dạy có
sự chuyển biến rõ rệt giữa kỳ I và kỳ II, cụ thể:
Lớp

Số
hs

10C1 41
10C2 37
10C3 36
10C4 37

Kỳ

I
II
I
II
I
II
I
II

Kết quả đạt được
Giỏi
Khá
Trung bình
SL tỉ lệ
SL tỉ lệ
SL tỉ lệ
3
7,3% 25
61%
13
31,7%
8
19,5% 24
58,5% 9
22%
3
8,1% 17
46%
15
40,5%
7
19%
20
54%
10
27%
1
2,7% 9
25%

16
45,3%
3
8,3% 15
42%
16
44,2%
1
2,7% 12
32%
15
41,3%
2
5,4% 20
56,5% 12
30%

Yếu
SL
0
0
2
0
10
2
9
3

kém
tỉ lệ 0

0
0
0
0
5,4% 0
0
0
27% 0
5,5% 0
24% 0
8,1% 0

16


Với đề tài tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào dạy bài 13- Công dân với cộng
đồng- sách GDCD lớp 10, tơi mong muốn góp một phần nhỏ bé vào thực hiện
nguyên lý giáo dục” lý luận gắn liền với thực tiễn,” thực hiện phong trào của
nghành giáo dục “xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”,đồng thời
thông qua môn học giáo dục cho các em những kỹ năng sống cần thiết để thích ứng
được với những yêu cầu mới mà thực tiễn đặt ra.
Rất mong được sự góp ý từ các đồng nghiệp!
Thường Xuân, ngày 20 tháng 05 năm 2011
Giáo viên
Lê Thị Tám

17