Nhận thức của sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng về hiệu quả của học tập nhóm và các yếu tố liên quan

NHẬN THỨC CỦA SINH VIÊN ĐIỀU DƯỠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC
QUỐC TẾ HỒNG BÀNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA HỌC TẬP NHÓM
VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
HONG BANG INTERNATIONAL UNIVERSITY NURSING STUDENTS’ PERCEPTION OF EFFECTIVENESS OF
TEAMWORK AND RELATED FACTORS
NGUYỄN THỊ TƯỜNG VI1
TÓM TẮT
Mục tiêu: Mô tả mức độ nhận thức của sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng về hiệu
quả của học tập nhóm và tìm hiểu một số yếu tố liên quan.
Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, đối tượng nghiên cứu là 129 sinh viên cử nhân đại học chính
quy năm 3 và năm 4 trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng. Công cụ nghiên cứu là bộ câu hỏi gồm 33 câu hỏi
đánh giá theo thang điểm Likert 5 điểm, với hệ số độ tin cậy Cronbach Alpha là 0,95.
Kết quả: Điểm trung bình hiểu biết của sinh viên về kỹ năng học nhóm đạt 4,19 (ĐTB = 4,19); Điểm trung
bình đánh giá của sinh viên về vai trị học nhóm đạt 3,99; Điểm trung bình mức độ quan tâm của sinh viên đối
với rèn luyện kỹ năng học nhóm đạt 3,87. Kết quả cho thấy có sự khác biệt về mặt thống kê giữa yếu tố tin
tưởng trong q trình học tập nhóm và các nhóm tuổi.
Kết luận: Học nhóm là hình thức học tập thiết yếu ở đại học nhằm phát huy tính chủ động của người học.
Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng đã nhận thức tốt về
hiệu quả của học tập nhóm. Dựa trên kết quả nghiên cứu, từ đó đưa ra những hướng đi phù hợp, đề xuất một số
yêu cầu nhằm rèn luyện và nâng cao phương pháp học tập nhóm cho sinh viên, đồng thời nâng cao chất lượng
giáo dục điều dưỡng.
Từ khóa: học tập nhóm, sinh viên điều dưỡng
ABSTRACT
Objective: To describe the level of Hong Bang International University students’ perception of effectiveness
of teamwork and related factors
Method: A descriptive cross-sectional study was conducted on 129 students who was in the third-year and
fourth- year in the Bachelor of Nursing Program from Hong Bang International University. The questionnaire
included 33 items, rated on a 5-point Likert scale. Reliability of this instrument for this study was 0.95
Results: Students’ awareness about effectiveness of teamwork and related factors were quite positive.
Student awareness about teamwork (mean = 4,19), student awareness on the role of teamwork (mean = 3,99),
student awareness on interest in teamwork skills training (mean = 3,87). There is statistically significant

difference regarding trust and values within team project of effective teamwork and age group.
Conclusion: Teamwork is an essential form of learning at the university to promote learner autonomy. The
nursing students at Hong Bang International University have a good awareness about effectiveness of
teamwork. This helps the researcher give appropriate directions to improve not only the teamwork method but
also quality of nursing education.
Keywords: Teamwork, Nursing Students
1. ĐẶT VẤN ĐỀ


Nghị quyết 14/2005/NQ-CP về đổi mới giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020 đã ghi rõ, triển
khai đổi mới phương pháp đào tạo theo 3 tiêu chí: “Trang bị cách học, phát huy tính chủ động, sáng tạo và sử
dụng công nghệ thông tin và truyền thơng trong dạy học” [1]. Do đó, kỹ năng học tập đã đóng một vai trị quan
trọng trong q trình đào tạo, góp phần khơng nhỏ đến kết quả học tập sinh viên [4]. Tổ chức Y tế Thế giới năm
2011 cũng đã nhấn mạnh sự cần thiết của kỹ năng học nhóm và khuyến khích các chương trình giáo dục trang
bị cho sinh viên y kỹ năng học tập nhóm một cách hiệu quả [6].
Cùng với giáo dục lý thuyết, thực hành cũng đóng một vai trị rất quan trọng trong quá trình học tập của sinh
viên điều dưỡng. Điều này được thể hiện qua các hoạt động nhóm trong giờ thảo luận, giờ thực hành tại phòng
tiền lâm sàng, hay cả quá trình khi sinh viên đi thực hành lâm sàng tại các bệnh viện. Do đó, học tập nhóm là
một u cầu tất yếu trong chương trình đào tạo sinh viên điều dưỡng, song hiệu quả của học tập nhóm đơi khi bị
tác động bởi một số yếu tố. Theo hiệp hội điều dưỡng Ontario đã cho rằng các yếu tố ảnh hưởng đến làm việc
nhóm trong mơi trường chăm sóc sức khỏe đó là tâm lý, sự nhận thức, xã hội, môi trường nghề nghiệp [5]. Để
tìm hiểu thực tiễn nhu cầu hoạt động học tập nhóm của sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng
Bàng, tôi tiến hành nghiên cứu “Nhận thức của sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng về
hiệu quả của học tập nhóm” trong đó có mục tiêu: Mô tả mức độ nhận thức của sinh viên điều dưỡng về hiệu
quả của học tập nhóm và tìm hiểu mốt số yếu tố liên quan.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Sinh viên điều dưỡng đang học năm thứ ba và năm thứ tư chương trình cử nhân chính quy trường Đại học
Quốc tế Hồng Bàng.
2.2. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả.

2.3. Cỡ mẫu: Chọn mẫu toàn bộ (n = 130).
2.4. Phương pháp thu thập số liệu
Công cụ nghiên cứu là bộ câu hỏi “Kỹ năng tập học nhóm trường Đại học Sài Gòn” của Lê Ngọc Huyền năm
2010 gồm 3 mục với 33 câu hỏi với hệ số độ tin cậy Cronbach Alpha là 0.95. Bảng câu hỏi bao gồm phần thơng
tin chung, hiệu quả vai trị học tập nhóm và các yếu tố liên quan. Mỗi câu được đánh giá theo theo thang điểm
Likert 5 điểm: 1 điểm - Hồn tồn khơng đồng ý; 2 điểm - Khơng đồng ý; 3 điểm - Bình thường; 4 điểm -Rất
đồng ý; 5 điểm - Hồn tồn đồng ý.
2.5. Phân tích số liệu
Số liệu được làm sạch, nhập liệu và phân tích bằng phần mềm SPSS 20.0, kết quả nghiên cứu được trình bày
theo tần số, tỷ lệ phần trăm cho biến định tính và trung bình (độ lệch chuẩn) cho biến định lượng.
Kiểm định các yếu tố liên quan: Kiểm định Indepent-sample T-test và One-way ANOVA.
3. KẾT QUẢ
3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu
Bảng 1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu
Đặc điểm dân số học, Tần số Tỷ lệ
xã hội học
(N)
(%)

Tổng
cộng

Năm học Năm 3
lâm sàng
Năm 4

129

70

54,3

59

45,7


Giới

Cư trú

Độ tuổi

Nam

28

21,7

Nữ

101

78,3

Thành thị

60

46,5

Nơng thơn

69

53,5

21 tuổi

48

37,1

22 tuổi

57

44,2

23 tuổi

14

10,9

> 23 tuổi

10

7,8

129

129

129

Có 130 sinh viên điều dưỡng năm thứ ba và năm thứ tư học tập tại Đại học Quốc tế Hồng Bàng (HIU),
nhưng chỉ có 129 sinh viên đã đồng ý tham gia khảo sát, tỷ lệ 99,2% trong đó 54,3% là sinh viên năm thứ ba và
45,7% là sinh viên năm thứ tư. Nữ chiếm 78,3% và nam chiếm 21,7%. Tỷ lệ sinh viên ở tuổi 22 là 44,2%, 21
tuổi tỷ lệ 37,1%, 23 tuổi tỷ lệ 10,9% và 7,8% sinh viên lớn hơn 23 tuổi. Sinh viên sống ở nông thôn là 53,5% và
ở thành thị là 46,5%.
3.2. Hiểu biết của sinh viên về kỹ năng học nhóm
Bảng 2. Hiểu biết của sinh viên về kỹ năng học nhóm
Mức độ

Tần số

Tỷ lệ
(%)

Hồn tồn khơng biết

1

0,8

Khơng biết

2

1,6

Biết một chút

11

8,5

Biết nhiều

72

55,8

Biết rất nhiều

43

33,3

ĐTB = 4,19

Kết quả khảo sát ở Bảng 2 cho thấy có 89,1% sinh viên chọn mức biết nhiều và biết rất nhiều về kỹ năng học
tập nhóm. Mức độ biết một chút được 11 sinh viên lựa chọn chiếm 8,5%. Số sinh viên khơng biết hoặc hồn tồn
khơng biết chiếm rất ít 2,4%. Nhìn chung, đa số sinh viên đã biết đến kỹ năng học tập nhóm. Giá trị trung bình
(4,19) đạt mức độ tốt, điều này cho thấy sinh viên đã ứng dụng phương pháp học này; đặc biệt là các sinh viên
điều dưỡng bởi họ thường xuyên hợp tác chia sẻ học tập cùng nhau không chỉ tại trường mà còn khi đi thực hành
tại các cơ sở lâm sàng.
3.3. Nhận thức sinh viên về vai trị học tập nhóm

Bảng 3. Nhận thức sinh viên về vai trò học tập nhóm
Mức độ

Tần Số

Tỷ lệ (%)

Hồn tồn khơng quan
trọng

0

0

Khơng quan trọng

2

1,6

Bình thường

35

27,1

Quan trọng

54

41,9

Rất quan trọng

38

29,4

ĐTB = 3.99

Có 92 (71,3%) sinh viên chọn mức độ rất quan trọng và quan trọng. Sinh viên chọn mức độ bình thường
chiếm 27,1% và rất ít sinh viên cho rằng học nhóm khơng quan trọng chiếm 1,6% và khơng có sinh viên nào
chọn câu trả lời vai trị của việc học nhóm là hồn tồn không quan trọng. Như vậy, hầu hết sinh viên cho rằng
học nhóm là điều cần thiết trong học tập thơng qua câu hỏi khảo sát “Theo bạn, vai trò của kỹ năng học nhóm
trong học tập đối của sinh viên hiện nay như thế nào”.
3.4. Nhận thức sinh viên về rèn luyện kỹ năng học tập nhóm
Bảng 4. Nhận thức sinh viên về rèn luyện kỹ năng học nhóm
Mức độ

Tần Số

Tỷ lệ (%)

Hồn tồn khơng quan
tâm

2

1,6

Khơng quan tâm

3

2,2

Đơi khi

30

23,3

Quan tâm

69

53,5

Rất quan tâm

25

19,4

ĐTB = 3,87

Để trả lời cho câu hỏi «Bạn quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm ở mức độ nào?”, kết quả
từ khảo sát ở Bảng 4 đã chứng tỏ được rằng sinh viên đánh giá tích cực về việc rèn luyện kỹ năng làm việc

nhóm là điều cần thiết để học nhóm hiệu quả. Có 72,9% sinh viên đã rất quan tâm và quan tâm, chỉ có 23,3% trả
lời đơi khi và 3,8% là khơng quan tâm và hồn tồn khơng quan tâm. Điểm trung bình cho câu trả lời cho câu
hỏi này là 3,87.
3.5. Nhận thức sinh viên về hiệu quả học tập nhóm
Bảng 5. Nhận thức sinh viên về hiệu quả học tập nhóm


Hiệu quả học tập nhóm

ĐTB

Thứ
hạng

Tạo ra sức mạnh giải quyết
những vấn đề cùng nhau

4,26

1

Nhớ được và hiểu sâu hơn
những gì đã được học

4,17

2

Phát triển kỹ năng khám phá,
xử lý giải quyết vấn đề linh

động hơn

4,16

3

Phát triển tính chủ động trong
học tập

4,15

4

Xây dựng được sự bình đẳng,
đồn kết và mơi trường thân
thiện

4,13

5

Làm cơ sở để phát triển các kỹ 4,12
năng xã hội

6

Giúp sinh viên đáp ứng được
nhu cầu nghề nghiệp trong
lương lai

4,05

7

Giúp sinh viên có một phương
pháp học tập khoa học

4,0

8

Các câu hỏi mô tả về những hiệu quả về kỹ năng học tập nhóm mang lại. Kết quả Bảng 5 cho thấy sinh viên
đã hiểu được những lợi ích từ việc học nhóm mang lại. Sinh viên đánh giá mức độ cao nhất với câu hỏi “hiệu
quả học tập nhóm tạo ra sức mạnh để giải quyết những vấn đề cùng với nhau” với ĐTB 4,26 và thấp nhất với
câu “Giúp sinh viên có một phương pháp học tập khoa học” với ĐTB 4,0. Thang đo 7 câu hỏi khác đều ở mức
độ tốt.
3.6. Các yếu tố liên quan ảnh hưởng đến hiệu quả học tập nhóm
Các yếu tố liên quan ảnh hưởng đến hiệu quả học tập nhóm bao gồm 6 mục thuộc 5 thang đo gồm mục tiêu
và mục đích nhóm, sự tin tưởng trong q trình học tập nhóm, giao tiếp, vai trị và trách nhiệm của nhóm, mối
quan hệ các thành viên nhóm, nhóm trưởng.
Bảng 6. Các yếu tố liên quan đến hiệu quả học tập nhóm

Các yếu tố

Trung
bình

Phạm vi
khoảng
(MinMax)

Mục tiêu và mục đích

15,87 ±
1,53

4-16

Tin tưởng trong q trình
học tập nhóm

22,23 ±
1,32

4-25

11,44 ± 1,3

2-13

Vai trị và trách nhiệm của
nhóm

13,88 ±
1,48

3-15

Mối quan hệ các thành viên

nhóm

15,67 ±
1,17

3-19

Nhóm trưởng

11,49 ±
1,73

2-15

Giao tiếp

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự tin tưởng trong quá trình học tập nhóm và hướng đến mục tiêu và mục đích
nhóm được chọn nhiều nhất với ĐTB là 22,23 ± 1,32 và ĐTB là 15,87 ± 1,53. Mối quan hệ các thành viên
nhóm ĐTB là 15,67 ± 1,17, vai trị và trách nhiệm của nhóm là 13,88 ± 1,48, yếu tố nhóm trưởng và giao tiếp
được đánh giá thấp nhất ĐTB là 11,49 ± 1,73 và ĐTB là 11,44 ± 1,3 (Bảng 6).
3.7. Mối tương quan giữa các yếu tố liên quan đến hiệu quả học tập nhóm với các đặc điểm cá nhân
Bảng 7. Mối tương quan giữa các yếu tố liên quan đến hiệu quả học tập nhóm với các đặc điểm cá nhân
Levene’s
Test

Independent
Sample T- test

Giới
tính

F=
0.037
Sig. =
0.847

Sig. (2-tailed) =
0.116
(Equal variances
assumed)

Cư
trú

F=
0.309
Sig. =
0.579

Sig. (2-tailed) =
0.378
(Equal variances
assumed)

Độ
tuổi

F=
1.558
Sig. =

0.203

ANOVA
Test

F = 3.643
Sig. =
0.015

Để tìm hiểu sự khác biệt về mức độ nhận thức các yếu tố liên quan học tập nhóm với các đặc điểm cá nhân
của đối tượng nghiên cứu, tôi kiểm định Indepent-sample T-test và One-way ANOVA đã được sử dụng. Kết
quả kiểm nghiệm ANOVA với mức ý nghĩa (F = 3,643) (p < 0,05), điều này cho thấy có sự khác biệt về mặt


thống kê giữa yếu tố tin tưởng trong quá trình học tập nhóm và các nhóm tuổi. Đặc điểm chung của học tập
nhóm đó là sự phối hợp tất cả các thành viên trong nhóm cùng làm việc, tương tác lẫn nhau để đảm bảo đúng
tiến độ, do đó được công nhận năng lực là điều mà ai cũng mong muốn để cố gắng khẳng định mình trong cơng
việc hơn. Đây cũng có thể coi là một lí do khiến yếu tố tin tưởng trong q trình học tập nhóm được đánh giá
cao và có sự khác biệt.
4. BÀN LUẬN
Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên điều dưỡng trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng đã nhận thức tốt về
hiệu quả của học tập nhóm. Điều này phù hợp với đặc trưng sinh viên điều dưỡng năm ba và năm tư, với thời
gian phân bổ tăng cường thực hành, tăng cường tự học và thảo luận nhóm. Trong nghiên cứu này, có sự khác
biệt về mặt thống kê giữa yếu tố tin tưởng trong q trình học tập nhóm và các nhóm tuổi.
So sánh với các tác giả khác cũng có kết quả tương đồng, nghiên cứu của Lê Ngọc Huyền (2010) cũng cho
thấy điểm trung bình khá cao; hiểu biết của sinh viên về kỹ năng học nhóm (ĐTB = 3,44); đánh giá của sinh
viên về vai trò học nhóm (ĐTB = 4,38); quan tâm của sinh viên đối với rèn luyện kỹ năng học nhóm (ĐTB =
3,93) [3]. Đây cũng có thể được coi là một lí do khiến cho sinh viên coi trọng vai trò học tập nhóm trong q
trình học tập. Có nhiều yếu tố chi phối hoạt động học nhóm trong sinh viên, song theo các bạn sinh viên, yếu tố
liên quan thuộc về chính bản thân sinh viên về cách học và ý rèn luyện. Nghiên cứu Nguyễn Thị Thuý Hạnh

năm 2012 cho thấy việc lồng ghép rèn luyện kỹ năng học tập hợp tác trong giảng dạy các mơn học có sự tăng
lên về điểm số và nhìn chung sinh viên cao đẳng sư phạm cho rằng yếu tố liên quan mạnh nhất là phương pháp
tổ chức các nhóm sinh viên [2].
Điểm số khá cao trong khảo sát đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về vai trị học tập nhóm đối với sinh viên. Đặc
biệt trong môi trường lâm sàng, sinh viên điều dưỡng không chỉ thực hành dưới sự hướng dẫn hỗ trợ của một
giáo viên lâm sàng hoặc nhân viên điều dưỡng có kinh nghiệm mà cịn học hỏi kinh nghiệm từ bạn bè trong
nhóm. Đây cũng có thể coi là một động lực thúc đẩy quá trình học nhóm cho sinh viên điều dưỡng trường Đại
học Quốc tế Hồng Bàng.
5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Học tập nhóm là hình thức học tập thiết yếu ở Đại học Quốc tế Hồng Bàng. Kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Sinh viên đã có hiểu biết về kỹ năng học tập nhóm và đánh giá cao về tầm quan trọng hiệu quả của học tập
nhóm.
- Có nhiều yếu tố gây trở ngại đến hiệu quả của q trình học tập nhóm, song yếu tố được sinh viên cho là có
tố liên quan mạnh nhất là sự tin tưởng trong quá trình học tập nhóm.
- Có sự khác biệt về mặt thống kê giữa yếu tố tin tưởng trong quá trình học tập nhóm và các nhóm tuổi.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, tơi có một số kiến nghị như sau:
- Khoa Điều dưỡng cần tăng cường phát triển nhận thức sinh viên bằng cách tổ chức cho sinh viên thăm quan
các cơ sở lâm sàng để giúp sinh viên hiểu được tầm quan trọng hình thức đội nhóm tại các cơ sở thơng qua khóa
học định hướng đầu năm.
- Trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hoạt động tập thể như một cầu nối tăng tính đồn kết, tin
tưởng giúp sinh viên thân thiết và gần nhau hơn.
- Giáo viên cần hướng dẫn cách thức hoạt động nhóm, hỗ trợ giám sát thúc đẩy phát triển vai trò của sinh
viên dựa trên nhiệm vụ được giao và dành thời gian trao đổi, chia sẻ những thắc mắc khó khăn để thay đổi phù
hợp, cải thiện chương trình giảng dạy.

TÀI LIỆU THAM KHẢO


1. Chính phủ (2005). Đổi mới cơ bản và tồn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020. Nghị
quyết số 14/2005/NQ-CP.

2. Nguyễn Thị Thúy Hạnh (2011). “Thực trạng kỹ năng học tập hợp tác của sinh viên cao đẳng sư phạm”.
Tạp chí Tâm lý học, 8:149.
3. Lê Ngọc Huyền (2010). “Kỹ năng làm việc nhóm của Đại học Sài Gòn”. Bộ Giáo dục và Đào tạo.
4. Jamshidi.N, et al (2016). “The challenges of nursing students in the clinical learning environment: A
qualitative study”. The Scientific World Journal
5. Registered Nurses’ Association of Ontario (2013). Developing and sustaining interprofessional health
care: Optimizing patient, organizational and system outcomes. Registered Nurses’ Association of Ontario
(L’Association des infirmières et infirmiers autorisés de l’Ontario).
6. World Health Organization & WHO Patient Safety (2011). Patient safety curriculum guide: multi
professional edition. World Health Organization.