giao an van 620122013

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1019.48 KB, 240 trang )

(1)tuÇn 1 - Bµi 1. TiÕt 1: (D¹y: 06/9/06) V¨n b¶n. Con rång - ch¸u tiªn A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc định nghĩa sơ lợc về truyền thuyết. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt Con Rång - Ch¸u Tiªn. - Chỉ ra và hiểu đợc ý nghĩa của những chi tiết tởng tợng, kì ảo của truyện. - KÓ l¹i truyÖn. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * Kiểm tra: bài soạn của học sinh; ổn định lớp. * Bµi míi: Mỗi con ngời chúng ta đều thuộc về một dân tộc. Mỗi dân tộc lại có nguån gèc riªng cña m×nh göi g¾m trong nh÷ng truyÒn thuyÕt, truyÒn thuyÕt k× diệu. Dân tộc Việt chúng ta đời đời sinh sống trên dải đất dài và hẹp hình chữ S bªn bê biÓn §«ng, b¾t nguån tõ mét truyÒn thuyÕt xa x¨m, huyÒn ¶o - TruyÒn thuyÕt "Con Rång - Ch¸u Tiªn" tríc hÕt chóng ta cÇn hiÓu truyÒn thuyÕt lµ g×? I/ Giíi thiÖu chung:. Học sinh đọc chú thích SGK (7) Gi¸o viªn lu ý häc sinh vÒ thÓ lo¹i "truyÒn thuyÕt" II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ: * §äc râ rµng, m¹ch l¹c, nhÊn m¹nh c¸c chi tiÕt li kú, tëng tîng. - Cố gắng thể hiện hai lời đối thoại của 2 nhân vật Lạc Long Quân và Âu C¬. - Giáo viên đọc. - Học sinh đọc, nhận xét, sửa. * T×m c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn? Gi¸o viªn treo b¶ng phô. GT n/v: - Nguån gèc, h×nh d¹ng, tµi n¨ng hai vÞ thÇn. - L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng ¢u C¬, sinh bäc tr¨m trøng. - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia tay nhau, chia con. - Sù nghiÖp dùng níc. - Nguån gèc d©n téc ViÖt Nam. -> §ã lµ chuçi c¸c sù viÖc, c¸c t×nh tiÕt chÝnh cña c©u chuyÖn. Khi kÓ häc sinh bám sát vào các tình tiết đó để phát triển thành nội dung câu chuyện. - Gi¸o viªn kÓ phÇn ®Çu. - Häc sinh kÓ, nhËn xÐt. 2. Chó thÝch:.

(2) Trªn c¬ së häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ, gi¸o viªn lu ý c¸c em nh÷ng chó thÝch chñ yÕu lµ tõ H¸n ViÖt (1, 2, 4, 5). 3. Bè côc: ? Em cã biÕt bè côc thêng gÆp cña mét c©u chuyÖn d©n gian? ? Bè côc cña v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo? - Më truyÖn: tõ ®Çu... "Long trang"? - Diễn biến truyện: tiếp đến "Lên đờng". - KÕt thóc truyÖn: PhÇn cßn l¹i. 4. Ph©n tÝch: a, Më truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt, Học sinh đọc phần mở truyện. nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng cña ? PhÇn më truyÖn nµy cho em biÕt L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. ®iÒu g×? ? Trong trÝ tëng tîng cña ngêi xa, L¹c - L¹c Long Qu©n nßi Rång, con thÇn Long Qu©n vµ ¢u C¬ hiÖn lªn víi Long N÷, quen sèng ë díi níc; ¢u C¬ những đặc điểm nào? lµ dßng Tiªn ë trªn nói, thuéc dßng hä ThÇn N«ng. - Lạc Long Quân có sức khoẻ vô địch, có nhiều phép lạ. Âu cơ xinh đẹp tuyÖt trÇn, yªu thiªn nhiªn, c©y cá. - L¹c Long Qu©n gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i, d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, ¨n ë. ? Qua những chi tiết giới thiệu đó, em -> Sự kỳ lạ, lớn lao, tài năng phi thcó nhận xét nh thế nào về 2 vị thần? ờng, vẻ đẹp cao quý của hai vị thần. (Vµ L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng Âuu Cơ có nghĩa là những vẻ đẹp cao quí của thần tiên đợc hoà hợp. Sự hoà hợp đó diễn ra nh thế nào? kết quả ra sao) b. DiÔn biÕn truyÖn: - L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng ¢u C¬, sinh bäc tr¨m trøng, në ra tr¨m ngời con khoẻ đẹp. ? Theo em, chi tiÕt mÑ ¢u C¬ sinh Chi tiÕt kú l¹ gi¶i thÝch mäi ngêi ViÖt bọc trăm trứng, nở thành trăm ngời ta đều là anh em ruột thịt do cùng một con khoẻ đẹp có ý nghĩa gì? cha mÑ sinh ra. §ã lµ mét nguån gèc (Từ "đồng bào" mà Bác Hồ nói có thật đẹp, thật cao quí; niềm tự hào, nghÜa lµ cïng bµo thai, mäi ngêi trªn t«n kÝnh vÒ nßi gièng d©n téc. đất nớc ta đều cùng chung một nguồn gèc. Nh vËy trong tëng tîng méc m¹c cña ngêi ViÖt Cæ, nguån gèc d©n téc.

(3) chúng ta thật đẹp, là con cháu thần tiªn, lµ kÕt qu¶ cña mét t×nh yªu, mét mèi l¬ng duyªn Tiªn - Rång). ? Nhng L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ l¹i ph¶i chia con vµ chia tay. Em hiÓu ý nghÜa chi tiÕt nµy nh thÕ nµo? (Häc sinh th¶o luËn). ? Qua sù viÖc trªn, ngêi xa muèn thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? (vµ vÉn trong dßng tëng tîng méc mạc, ngời xa đã đa ra kết thúc cho c©u chuyÖn nh thÕ nµo?) ? Qua những chi tiết đó, em biết thêm g× vÒ x· héi, phong tôc, tËp qu¸n cña ngêi ViÖt cæ xa? (Tªn níc ®Çu tiªn cña chóng ta lµ Văn Lang –nghĩa là đất nứoc tơi đẹp, sáng ngời, có văn hoá. Thủ đô đầu tiªn cña V¨n Lang lµ Phong Ch©u. Các triều đại Vua Hùng nối tiếp nhau -> Xã hội Văn Lang thời đại Hùng Vơng là một xã hội văn hoá dù còn sơ khai). 5. T×m hiÓu ý nghÜa - Ghi nhí: ? Qua truyÒn thuyÕt nµy, em hiÓu g× vÒ d©n téc ta? (§ã lµ c¸ch gi¶i thÝch cña ngêi ViÖt Cæ vÒ nguån gèc d©n téc ta) ? Truyền thuyết này đã bồi đắp trong em nh÷ng t×nh c¶m nµo? (häc sinh th¶o luËn). ? TruyÒn thuyÕt bao giê còng cã c¸i "lâi sù thËt lÞch sö ", vËy "..." cña truyÒn thuyÕt nµy lµ g×? ? Bên cạnh đó, yếu tố chính làm nên thµnh c«ng cña truyÒn thuyÕt nµy lµ gì? Học sinh đọc ghi nhớ: SGK-8. - Thùc tÕ hai thÇn thuéc hai nßi kh¸c biÖt nhau: nói vµ níc, nªn xa nhau lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Đàn con đông đúc tất nhiên cũng phải chia đôi: nửa khai phá rừng hoang cïng mÑ, nöa vïng vÉy chèn biÓn kh¬i cïng cha. - Đất nớc đợc mở mang về cả hai hớng: Biển và rừng. - Mọi ngời trên đất Việt đều chung mét dßng m¸u, ®oµn kÕt, g¾n bã l©u bÒn cïng nhau. C. KÕt thóc truyÖn: Con ch¸u Tiªn - Rång lËp níc V¨n Lang với các triều đại Vua Hùng.. - D©n téc ta cã nguån gèc thiªng liªng, cao quÝ, lµ mét khèi ®oµn kÕt, v÷ng bÒn. Yªu quÝ, tù hµo vÒ truyÒn thèng d©n téc; ®oµn kÕt, yªu th¬ng mäi ngêi. Yếu tố lịch sử: Triều đại các vua Hïng YÕu tè, chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o. *) Ghi nhí: sgk.

(4) III. LuyÖn tËp:. ? Em thích đoạn truyện nào nhất? Hãy kể lại đoạn đó? ? (Cã thÓ cho häc sinh kÓ tiÕp søc theo nhãm) ? T×m c¸c c©u chuyÖn kh¸c còng nh»m gi¶i thÝch nguån gèc d©n téc ViÖt nh truyÖn "Con Rång, ch¸u Tiªn" - "Qu¶ trøng to në ra con ngêi " (D©n téc Mêng) - "Qu¶ bÇu mÑ" (D©n téc Kh¬ mó) IV/ Híng dÉn vÒ nhµ:. - HiÓu kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt. - Kể đảm bảo cốt truyện. - Nªu c¶m nghÜ vÒ nguån gèc d©n téc ViÖt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 2: (Ngµy d¹y 08/9/2006) V¨n b¶n: B¸nh chng, b¸nh giÇy (TruyÒn thuyÕt - Tù häc cã híng dÉn) A. Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh hiÓu: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu đợc ý nghĩa những chi tiết kì ảo trong truyện. - Kể đợc truyện. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: *KiÓm tra bµi cò: ? Em hiểu thế nào là "truyền thuyết"? Những chi tiết hoang đờng, kì ảo có vai trß nh thÕ nµo trong lo¹i truyÖn nµy? ? KÓ l¹i truyÖn "Con rång - Ch¸u tiªn". Nªu c¶m nhËn c¶m em vÒ v¨n b¶n nµy? * Bµi míi: Hàng năm, mỗi khi xuân về, tết đến, nhân dân ta - những con cháu vua Hùng - lại hồ hởi chở lá dong, xay đỗ, giã gạo gói bánh. Bánh chng, bánh giầy là hai thứ bánh không những rất ngon, rất bổ, luôn có mặt để làm nên hơng vị tết cổ truyền dân tộc mà còn hàm chứa bao ý nghĩa sâu xa, lý thú. Hai thứ bánh đó gợi chóng ta nhí l¹i mét truyÒn thuyÕt tõ rÊt xa x¨m... I. Giíi thiÖu chung:. Truyện thuộc thể loại truyện truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. II. §äc hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ; * §äc giäng chËm r·i, t×nh c¶m, chó ý lêi nãi cña thÇn trong giÊc méng của Lang Liêu cần đọc giọng âm vang, xa vắng, giọng vua Hùng đĩnh đạc, chắc khoÎ..

(5) * KÓ: + T×m c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn. - Hïng v¬ng chän ngêi nèi ng«i. - Lang Liêu đợc thần giúp đỡ. - Lang Liªu lµm b¸nh. - Hai thứ bánh của Lang Liêu đợc vua cha chọn để tế trời, đất và Lang Liêu đợc chọn nối ngôi vua. + KÓ VB. 2. Chó thÝch: Lu ý chó thÝch: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13 ( tõ cæ, tõ ghÐp, thµnh ng÷). 3. Bè côc. 3 phÇn: ? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? PhÇn 1: Tõ ®Çu... "Chøng gi¸m" Giíi h¹n & néi dung tõng phÇn? PhÇn 2: TiÕp ... "NÆn h×nh trßn" PhÇn 3: Cßn l¹i. 4. Ph©n tÝch: a. Hïng V¬ng chän ngêi nèi ng«i. ? §äc phÇn 1 ? Vua Hùng chọn ngời nối ngôi trong - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, vua hoàn cảnh nào? ý định của vua ra sao có thể tập trung chăm lo cho dân đợc và chọn bằng hình thức gì? (Giáo lo ấm, vua đã già muốn truyền ngôi. viªn cho 3 nhãm chuÈn bÞ ý) - ý của vua: ngời nối ngôi phải nối đợc chí vua, không nhất thiết phải là con trëng. - H×nh thøc chän: vua ®a ra mét c©u đó đặc biệt để thử tài các lang. Ai làm vừa ý vua sẽ đợc vua truyền ngôi.. ? Qua đó, em hiểu gì về ý định của vua? (Nèi chÝ vua ph¶i lµ ngêi biÕt lo cho dân, cho nớc, duy trì đợc c¶nh th¸i b×nh cho mu«n d©n, biÕt lÊy d©n lµm gèc). ? Qua c¸ch thøc chän ngêi nèi ng«i của vua em thấy đợc hình thức sinh hoạt văn hoá nào? (Thi giải đố là mét h×nh thøc rÊt khã kh¨n mang tÝnh thö th¸ch cao). Gi¸o viªn cã thÓ liªn hÖ: “Em bÐ th«ng minh” b, Lang liªu cïng thi tµi Häc sinh theo dâi phÇn 2: ? Để làm đẹp lòng cha và mong ớc đ- - Các lang đua nhau làm cỗ thật to, ợc nối ngôi vua, các lang đã làm gì? thật hậu..

(6) (HËu: tèt, réng r·i, dµy) ? Cßn Lang Liªu th× sao? (vµ mét đêm, chàng nằm mộng thấy...) ? V× sao, trong c¸c con vua chØ cã Lang Liêu đợc thần giúp đỡ (ý thần đó là: Trong trời đất không có g× quÝ b»ng h¹t g¹o. C¸c thø kh¸c tuy ngon, khan hiÕn, con ngêi kh«ng lµm ra đợc. ý thần chính là ý của nhân dân, trân trọng lúa gạo của trời đất còng lµ tr©n träng kÕt qu¶ må h«i c«ng søc cña nh©n d©n, bëi nh©n d©n coi h¹t g¹o lµ ngäc thùc-c¸i ¨n quÝ nh ngäc). ? Qua viÖc Lang Liªu lµm 2 lo¹i b¸nh lÔ TV em hiÓu nh thÕ nµo vÒ chµng? (Trong t©m trÝ chóng ta, Lang Liªu hiÖn lªn nh mét ngêi anh hïng. H×nh ¶nh cña chµng khiÕn chóng ta nhí đến hình ảnh của Mai An Tiêm trong sù tÝch da hÊu. C¶ Lang Liªu vµ Mai An Tiêm đều là...) c. Lang Liªu nèi ng«i vua: §äc phÇn 3: - Trong lễ TV, bánh của Lang Liêu đã đợc vua cha chọn và vua Hùng đã nói nh thÕ nµo vÒ lÔ vËt nµy? - Qua đó, em có thể hiểu đợc vì sao 2 thø b¸nh cña Lang Liªu lµm võa ý vua cha? (Và Lang Liêu đã đợc nối ngôi vua. Chàng thật xứng đáng vì chàng chứng tỏ đợc tài đức của con ngời có thể nối chÝ vua. §em c¸i quÝ nhÊt cu¶ trêi đất, của ruộng đồng, do chính tay m×nh lµm ra mµ cóng tiÕn Tiªn V¬ng, dâng lên vua cha thì đúng là ngời con tµi n¨ng, th«ng minh hiÕu th¶o, tr©n träng ngêi sinh thµnh ra m×nh ). - Lang Liªu rÊt buån v× chµng chØ cã khoai, lóa. - Lang Liêu đợc thần giúp đỡ. - Thần giúp đỡ Lang Liêu vì: + Chµng lµ ngêi thiÖt thßi nhÊt. + Tuy lµ lang nhng chµng ch¨m lo việc đồng áng, trồng khoai lúa. Phận cña chµng gÇn gòi trong d©n thêng tuy th©n lµ con vua. + Chàng là ngời duy nhất hiểu đợc ý thần và thực hiện đợc ý thần. - Lang Liªu lµm b¸nh.. Lang Liªu lµ ngêi th«ng minh, cã suy nghĩ sâu sắc. Phẩm chất tốt đẹp đó khiến chàng xứng đáng với quyền kế vÞ.. Hai thø b¸nh cña Lang Liªu cã: + ý nghÜa thùc tÕ: quý träng nghÒ n«ng, h¹t g¹o - nh÷ng thø nu«i sèng con ngời và do chính bàn tay lao động của con ngời làm ra, có mặt trong đời sèng hµng ngµy. + ý tởng sâu xa: tợng trời, tợng đất,tợng muôn loài.. III. Tæng kÕt - ghi nhí. ? Qua hình ảnh Lang Liêu, truyện - Truyện đề cao lao động, sáng tạo, đề cao nghề nông; ca ngợi tài đức của nhằm đề cao, ca ngợi điều gì? Lang Liªu, chµng hiÖn lªn nh mét ng(th¶o luËn).

(7) ? §ång thêi, truyÖn cßn nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? ? YÕu tè gióp truyÖn sèng m·i víi thêi gian. - §äc ghi nhí T12.. êi anh hïng v¨n ho¸. - TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc cña b¸nh chng, b¸nh giÇy. - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu cho truyÖn d©n gian (thi tµi, đợc thần giúp). * Ghi nhí: SGK.. VI. LuyÖn tËp:. - KÓ chuyÖn: h×nh thøc kÓ tiÕp søc hoÆc x× ®iÖn. - Th¶o luËn: ý nghÜa phong tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giµy trong ngµy TÕt. Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân ta. ông cha ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nhng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Quang c¶nh ngµy TÕt, nh©n d©n ta lµm 2 loại bánh này còn có ý nghĩa giữ gìn nét đẹp văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn "B¸nh chng, b¸nh giÇy". - Chi tiÕt nµo lµm em thÝch nhÊt? V× sao? (VD: Lang Liêu nằm mộng thấy thần -> chi tiết thần kỳ đợc xây dựng bëi trÝ tëng tîng phong phó cña nh©n d©n, lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho c©u chuyÖn. Trong lóc Lang Liªu buån, tñi th©n vµ tëng chõng nh thÊt väng th× chàng đợc thần giúp đỡ. Đây là kiểu mô típ ta thờng hay bắt gặp trong các truyện cổ tích sau này nh anh Khoai khi không thể tìm đợc cây tre trăm đốt... ngoài ra chi tiết còn có ý nghĩa đề cao giá trị của hạt gạo và đó chính là giá trị lao động của con ngơì). V. Híng dÉn vÒ nhµ:. - §äc, kÓ l¹i truyÖn. - Bøc tranh SGK - 10 minh ho¹ cho ®o¹n truyÖn nµo? Em h·y kÓ l¹i đoạn văn bản đó. - Thay lêi Lang Liªu kÓ l¹i lÝ do v× sao chµng l¹i lµm hai lo¹i b¸nh (trong tâm trạng vô cùng mừng rỡ vì đã làm vừa ý vua cha) - Tìm đọc: Sự tích trầu cau. Sù tÝch da hÊu -> gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(8) TiÕt 1-2: Ngµy d¹y: 20/8/2012 Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt, cụ thể là: Khái niệm về từ, đơn vị cấu tạo từ, các kiểu cấu tạo từ. - LuyÖn kü n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KT chuÈn bÞ cña häc sinh. * Bµi míi: Hàng ngày, chúng ta vẫn thờng dùng từ để tạo nên câu trong khi nói và viết. Vậy từ là gì? đặc điểm cấu tạo của từ Tiếng Việt ra sao? I. tõ lµ g×:. a. VÝ dô: Cho c©u v¨n: “ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë.” (Con Rång, ch¸u Tiªn) b. NhËn xÐt: ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy - có 9 từ , 12 tiếng. lËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ danh s¸ch c¸c tõ trong VD trªn? ? Xác định xem đơn vị nào vừa là 1 - Đơn vị vừa là 1 từ, vừa là 1 tiếng: tõ, võa lµ 1 tiÕng? "ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, vµ" - §¬n vÞ lµ tõ gåm 2 tiÕng: "Trång trät, ch¨n nu«i, ¨n ë" ? Vậy đơn vị tiếng đợc dùng làm gì? - Tiếng dùng để tạo từ. Đơn vị từ đờng dùng để làm gì? - Từ dùng để tạo câu. ? Khi nào một tiếng đợc coi là 1 từ? - Khi một tiếng có thể dùng để tạo Qua đó em hiểu nh thế nào là từ? c©u, tiÕng Êy trë thµnh tõ. c. Ghi nhí: SGK 13. (Đ/n trên nêu lên đặc điểm của từ) + Đặc điểm về chức năng: Từ là đơn vị dùng để đặt câu. Nhờ đặc điểm nµy chóng ta ph©n biÖt tõ víi tiÕng, bëi tiÕng chØ cã chøc n¨ng t¹o tõ. Mét tiếng có thể dùng đặt câu tạo nên 1 từ đơn. Trong số các đơn vị tạo câu, từ là đơn vị nhỏ nhất. Lớn hơn từ là cụm từ bao gåm nh÷ng tõ. II. Từ đơn và từ phức:. a. VÝ dô: Cho câu văn: “Từ đấy, nớc ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngµy TÕt lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy.” b. NhËn xÐt: Gi¸o viªn ph¸t phiÕu cho nhãm Từ đơn: từ, đấy, nớc, ta, chăm,....

(9) Häc sinh ®iÒn tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i. Tõ phøc: - Tõ ghÐp: Ch¨n nu«i, b¸nh chng, b¸nh giÇy. - Tõ l¸y: trång trät. ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i, em thÊy TiÕng cÊu t¹o nªn tõ. đơn vị nào cấu tạo nên từ? ? Cã nh÷ng lo¹i tõ nµo? Từ đơn và từ phức ? Phân biệt từ đơn và từ phức? Từ đơn là từ chỉ có 1 tiếng. Từ phức là tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng. ? Em cã thÓ cho VD tõ phøc cã nhiÒu tiÕng (th¶o luËn nhãm). ? Trong tõ phøc, em h·y ph©n biÖt tõ C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ l¸y vµ tõ ghÐp? l¸y ©m -> Tõ l¸y C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ vÒ nghÜa -> Tõ ghÐp. Tõ. c. Ghi nhí: SGK - 14. III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Th¶o luËn nhãm. - Ph©n c¸ch tõ trong c©u b»ng dÊu (/) a. "Nguån gèc, con ch¸u": tõ ghÐp. b. "Nguồn gốc" đồng nghĩa "nguyên do, cội rễ, gốc gác, cội nguồn". c. Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó b¸c, anh em... Bµi tËp 2: Quy t¾c s¾p xÕp c¸c tiÕng trong tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: - Theo giíi tÝnh: Anh chÞ, cËu mî... - Theo bËc: Cha anh, con ch¸u... Bµi tËp 3: LiÖt kª tõ ghÐp theo c¸c nhãm tõ ghÐp: (Ph©n c«ng c¸c nhãm thi ®iÒn tiÕp søc, tæ nµo nhanh h¬n, nhiÒu h¬n). - C¸ch chÕ biÕn: r¸n, níng, hÊp, nhóng, tr¸ng-cuèn, chng. - ChÊt liÖu lµm b¸nh: nÕp tÎ, khoai, s¾n, ng«, ®Ëu xanh, m×, t«m... - TÝnh chÊt cña b¸nh: dÎo, phång..

(10) - H×nh d¸ng cña b¸nh;: gèi, khóc, xèp, quÈy. Bµi tËp 4: "Thút thít": tiếng khóc nhỏ trong họng khi có điều tủi thân, ấm ức: tơng đơng sụt sùi, rng rức, ti tỉ. Bµi tËp 5: Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y - T¶ tiÕng cêi: khóc khÝch, s»ng sÆc... - T¶ tiÕng nãi: lÐo nhÐo, lÌ nhÌ.. - Tả dáng điệu: lừ đừ, nghênh ngang. - §o¹n v¨n cã 3 c©u sö dông tõ l¸y (viÕt vÒ ngêi). IV. Híng dÉn vÒ nhµ. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. D¹y: 22/82012 TiÕt 3: TËp lµm v¨n:. Giao tiÕp, v¨n b¶n và phơng thức biểu đạt A. môc tiªu bµi häc:. - Huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà các em đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, phơng thức biểu đạt. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: PhÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ. * Bµi míi: Trong thực tế, các em đã tiếp xúc và sử dụng các văn bản vào các mục đích khác nhau: đọc báo, truyện, viết th, viết đơn... nhng có thể cha gọi chúng là văn bản và cũng cha gọi các mục đích cụ thể thành 1 tên gọi khái quát là giao tiÕp. VËy , bh h«m nay,... I. Tìm hiểu chung về văn bản và phơng thức biểu đạt:. ? Trong đời sống cần khuyên nhủ ngời khác, hay bộc lộ lòng yêu mến bạn hoặc muốn tham gia một hoạt động do nhµ trêng tæ chøc em lµm thÕ nµo để bộc lộ những điều đó? Gi¸o viªn: Giao tiÕp lµ g×? (ghi nhí ý 1). 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: a. Khi cÇn khuyªn nhñ ngêi kh¸c, béc lé lßng yªu mÕn b¹n,... chóng ta sÏ nói hoặc viết để cho ngời ta biết nguyÖn väng cña m×nh. Nh thÕ gäi lµ giao tiÕp. * Giao tiÕp lµ....

(11) - §óng vËy, khi nãi hay viÕt cho ngêi VD: - §õng! ta biÕt nguyÖn väng cña m×nh, - §õng trÌo c©y. có thể biểu đạt điều đó bằng 1 tiếng, 1 c©u, nhiÒu c©u. ? Nhng khi muốn biểu đạt t tởng, tình c¶m, nguyÖn väng Êy cña m×nh mét cách đầy đủ cho ngời khác hiểu thì em cÇn ph¶i lµm g×? (đó là giao tiếp thông qua văn bản) §Ó hiÓu râ vÒ v¨n b¶n, chóng ta quan s¸t VD c. ? C©u ca dao nµy s¸ng t¸c ra nh»m mục đích gì? Muốn nói lên vấn đề gì? (chủ đề gì?) (GT': chí hớng = hoài b·o, lý tëng).. 15 - Bạn đừng trèo cây, chẳng may ngã th× khæ. b. Muốn biểu đạt ý đầy đủ, trọn vẹn th× ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n nghÜa lµ ph¶i nãi, viÕt cã ®Çu, cã ®u«i, cã m¹ch l¹c, đủ lý lẽ.. c. "Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hớng đổi nền mặc ai" - Mục đích: nêu lên một lời khuyên. - Chủ đề: giữ chí cho bền (tức là không dao động khi thấy ngời khác thay đổi chí hớng). ? Câu ca dao đợc làm theo thể thơ Cặp lục bát có sự liên kết giữa luật thơ nµo? Em thÊy cÆp lôc b¸t nµy liªn kÕt vµ ý. víi nhau nh thÕ nµo vÒ luËt th¬ vµ ý? + VÒ luËt th¬: Liªn kÕt b»ng c¸ch hiÖp vÇn "bÒn - nªn" + Về ý: Câu 6 nêu chủ đề, câu 8 làm rõ ý, gi¶i thÝch, bæ sung cho c©u 6. ? Vậy em thấy câu ca dao đã biểu đạt Biểu đạt 1 ý trọn vẹn: khuyên mỗi ngtrọn vẹn 1 ý cha? êi cÇn gi÷ v÷ng ý chÝ, kh«ng nªn dao động cho dù ngời khác có đổi thay. C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n. * Ghi nhí SGK. ? VËy v¨n b¶n lµ g×? Häc sinh th¶o luËn ý, d, ®, e (16) - Bức th là văn bản viết, có thể thức, có chủ đề xuyên suốt là thông báo t×nh h×nh häc tËp, sinh ho¹t... vµ quan t©m tíi ngêi nhËn th. 16 - Lời phát biểu của cô HT là văn bản có chủ đề xuyên suốt, có mạch lạc, liªn kÕt, nªu thµnh tÝch n¨m häc qua, nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi cæ vò gi¸o viªn, häc sinh hoµn thµnh tèt nhiÖm vô n¨m häc. - Thiếp mời, đơn xin... đều là văn bản vì chúng đều có mục đích giao tiếp, yêu cầu thông tin và có thể thức nhất định. ? H·y kÓ nh÷ng v¨n b¶n mµ em biÕt. Nh vậy, có nhiều loại văn bản khác nhau. Mỗi văn bản lại có mục đích giao tiếp và phơng thức biểu đạt khác nhau..

(12) 2. Kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt của văn bản. ? Quan sát bảng trang 16, em hãy liệt kê các phơng thức biểu đạt thờng đợc sử dụng; trình bày mục đích giao tiếp của từng kiểu văn bản với các phơng thức biểu đạt phù hợp? ? Cho ví dụ cụ thể phù hợp với từng phơng thức biểu đạt đó? ? (Vấn đề phân chia các phơng thức biểu đạt ứng với các kiểu văn bản và văn bản cụ thể chỉ là tơng đối bởi trong một văn bản tự sự vẫn có thể có những phơng thức biểu đạt khác) VD: Văn bản CR-CT: đó là kiểu văn bản đợc viết theo phơng thức tự sự mà trong đó chúng ta vẫn có thể tìm thấy những yếu tố miêu tả ( những yếu tố béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc...) * Bµi tËp nhanh: Xác định và lựa chọn kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt phù hợp với các t×nh huèng giao tiÕp. (LÇn lît nh sau). - §¬n - Hµnh chÝnh c«ng vô. - Têng thuËt - Tù sù - T¶ - Miªu t¶. - Giíi thiÖu - ThuyÕt minh. - Lßng yªu - BiÓu c¶m. - B¸c bá ý kiÕn - NghÞ luËn. (Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n THCS, c¸c em sÏ hiÓu kü tõng kiÓu v¨n b¶n với các phơng thức biểu đạt tơng ứng.) 17 * §äc l¹i ghi nhí: II. LuyÖn tËp:. Bµi 1: §äc c¸c vÝ dô: Xác định phơng thức biểu đạt của các ví dụ đó: a. Tù sù c. NghÞ luËn ®. ThuyÕt minh. b. Miªu t¶ d. BiÓu c¶m. Bµi 2: T2 "CR-CT" (kiểu văn bản tự sự vì T2 này đã trình bày diễn biến sự việc nh»m gi¶i thÝch nguån gèc ngêi ViÖt, nguån gèc d©n téc ViÖt) ? KÓ tªn mét v¨n b¶n tù sù kh¸c mµ em biÕt? III. Híng dÉn vÒ nhµ:. - HiÓu néi dung phÇn ghi nhí. - Hoµn thµnh bµi tËp. - T×m thªm vÝ dô vÇ c¸c kiÓu v¨n b¶n. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. ------------------------------------------o0o------------------------------------.

(13) TiÕt 4-5: V¨n b¶n D¹y: 22-8-2012. Th¸nh giãng. A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - Nắm đợc nội dung ý nghĩa và một số nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện Th¸nh Giãng. - Kể lại đợc văn bản này. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - Em h·y kÓ l¹i truyÖn "B¸nh Chng b¸nh Giµy". - Nªu ý nghÜa cña truyÖn? * Bµi míi: Mỗi khi đọc những lời thơ của Tố Hữu: ¤i søc trÎ, xa trai Phï §æng. V¬n vai, lín bçng dËy ngµn c©n. Cìi lng ngùa s¾t bay phun löa. Nhæ bôi tre lµng, ®uæi giÆc ¢n. lại gợi chúng ta nhớ đến một truyền thuyết tiêu biểu về chủ đề đánh giặc cứu nớc ở thời đại các vua Hùng, đó là Truyền thuyết "Thánh Gióng". Vậy câu chuyện đó mang những vẻ đẹp nào? Giờ học... I. giíi thiÖu chung. ? TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt nµo?. TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt lÞch sö (§©y lµ thêi gian íc lÖ, kh«ng chÝnh x¸c kÓ vÒ thêi Vua Hïng thø 6. để nói về các thời đại với nhiều đời vua kế tiếp nhau. Đó là thời đại Hùng Vơng, thời đại mở đầu lịch sử dân tộc; gắn với nguån gèc d©n téc vµ c«ng cuéc dùng níc, gi÷ níc cña thêi c¸c vua Hïng). II. đọc, hiểu văn bản.. 1. §äc, tãm t¾t v¨n b¶n. * Đọc to, rõ ràng, ngắt nghỉ đúng chỗ, có ngữ điệu. * Tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh trong v¨n b¶n. - Vào đời vua Hùng thứ 6, ở làng Gióng, tỉnh Bắc Ninh có hai vợ chồng giµ kh«ng cã con. - Sự ra đời của Gióng. - Thêi th¬ Êu kh¸c thêng cña Giãng. - Giãng lín lªn kh¸c thêng..

(14) - Gióng ra trận đánh giặc. - Giãng bay vÒ trêi vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i. - Gióng đợc tôn là Thánh đợc vua phong là Phù Đổng Thiên Vơng. * KÓ l¹i tõng ®o¹n. 2. Chó thÝch: 1, 2, 4, 6, 17. 3. Bè côc: 3 phÇn. 4. Ph©n tÝch. a. Giíi thiÖu chung: ? Câu chuyện xảy ra vào không gian thời - Vào đời Hùng Vơng thứ 6, ở làng Gióng. 19 gian nµo? ë ®©u? ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai?. - Cậu bé làng Gióng có công đánh đuổi giặc Ân, đợc suy tôn là Thánh Gióng.. (Ngoµi nh©n vËt chÝnh cßn cã nhiÒu nh©n vËt phô nh... c¸c nh©n vËt nµy cïng gióp c©u chuyÖn ph¸t triÓn vµ c¸c nh©n vËt phô gióp lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh). b. DiÔn biÕn cña truyÖn. ? Gióng đợc sinh ra trong hoàn cảnh nh - Hai vợ chồng già không có con, bà vợ thế nào? ím thö vÕt ch©n to  thô thai  Giãng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy? ? Chi tiết đó có ý nghĩa nh thế nào?.  Kỳ lạ, hoang đờng báo hiệu những điều kh¸c thêng cña cËu bÐ Giãng.. ? Trong truyÖn cßn cã nh÷ng chi tiÕt kú - Ba tuæi Giãng kh«ng biÕt ®i, kh«ng biÕt lạ hoang đờng nh thế. Em hãy liệt kê và nói. Khi nghe tiếng sứ giả bỗng cất tiếng cho biết ý nghĩa của các chi tiết đó? nói đòi đi đánh giặc  Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nớc của Gióng, của nhân dân. (Gi¸o viªn gîi dÉn) VÝ dô ? Tuæi th¬ cña Giãng cã g× kú l¹? Khi nghe sø gi¶... (cã thÓ thÊy tiÕng rao cña sø gi¶ lµ lêi hiÖu triÖu cña Vua Hïng khi Tæ quèc l©m nguy. Giãng hay chÝnh lµ hình ảnh của nhân dân. Khi bình thờng thì âm thầm, kín đáo giống nh Gióng không nãi, kh«ng cêi, nhng khi níc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn th× tiÕng gäi thiªng liªng cña Tæ quốc đã thức tỉnh, tập hợp mọi lực lợng tiềm ẩn để làm nên một Thánh Gióng sẵn sàng đáp lời cứu nớc). ? Gióng yêu cầu sứ giả những gì? (Ngời - Gióng đòi ngựa, roi, giáp sắt để đánh anh hùng đánh giặc không chỉ có quyết giặc  phải có vũ khí mới thắng đợc quân tâm, không thể đánh giặc bằng tay thù. kh«ng mµ ph¶i cã vò khÝ míi chiÕn thắng đợc quân thù)..

(15) (Chi tiÕt nµy còng ph¶n ¸nh, gîi chóng ta nhớ đến thời kỳ đồ sắt của dân tộc để sau này phát triển thời kỳ đồ đồng...) ? Cã vò khÝ, Giãng cÇn ph¶i cã søc khoÎ - Bµ con lµng xãm gom gãp g¹o vµo nu«i nữa. Gióng đã lớn lên nh thế nào? cËu bÐ  Giãng lín nhanh nh thæi. "B¶y nong c¬m, ba nong cµ uèng 1 h¬i nớc cạn đà khúc sông". 20 (Gióng lớn lên bằng những thức ăn, đồ mặc của nhân dân. Gióng đâu phải chỉ là con của một bà mẹ mà là con của nhân dân. Sức mạnh dũng sĩ của Gióng đợc nuôi dỡng từ những cái bình dị nhất. Và chi tiết đó còn thể hiện ở mơ ớc có sức mạnh vô song để chiến thắng ngoại xâm của cha ông ta. Vµ ngµy nay, trong héi Giãng, nh©n d©n vÉn tæ chøc c¸c cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §ã lµ mét h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø giµu ý nghÜa). (Đây là hình ảnh đợc thần thánh hoá, là - Gióng vơn vai thành tráng sĩ  Sự trtợng đài bất hủ về sự... Khi tình thế đặt ởng thành vợt bậc về hùng khí, tinh thần vấn đề sống còn cấp bách thì đòi hỏi sự của dân tộc trớc nạn ngoại xâm. v¬n m×nh lªn phi thêng nh vËy). - Råi tr¸ng sÜ ra trËn. T×m chi tiÕt?. - Giãng ra trËn, dïng roi s¾t, nhæ tre diÖt ? §ã lµ h×nh ¶nh mang tÝnh chÊt nh thÕ giÆc ¢n  Oai phong, lÉm liÖt  Giãng chính là hình tợng ngời anh hùng đánh nµo? giÆc gi÷ níc ®Çu tiªn trong lÞch sö níc ta. (Chi tiÕt nµy cã sù ®an xen, kÕt hîp nhuần nhuỵ giữa yếu tố hoang đờng kỳ ảo của những chi tiết đời thờng khiến h×nh ¶nh cña ngêi anh hïng thªm gÇn gòi cña chóng ta. §ã lµ nh÷ng ngêi anh hïng ViÖt Nam. Nh sau nµy nh©n d©n ta dïng ch«ng tre, gËy tÇm v«ng diÖt giÆc). c. KÕt thóc truyÖn. (Giãng lµ ngêi anh hïng lµm viÖc nghÜa, - Giãng cëi ¸o gi¸p s¾t, cìi ngùa bay vÒ vô t, không màng danh lợi. Gióng ra đời trời. phi thêng th× ra ®i còng phi thêng). - Vua Hïng phong cho Giãng lµ Phï ? Truyền thuyết này liên quan đến những Đổng Thiên Vơng, lập đền thờ. sù thËt lÞch sö nµo? - Hàng năm, nhân dân mở hội lớn để nhớ c«ng ¬n..

(16) - Nh÷ng vÕt tÝch cßn l¹i. III. tæng kÕt - ghi nhí: SGK.. ? Nªu ý nghÜa c©u chuyÖn? ? §äc truyÖn, em thÊy chi tiÕt nµo thó vÞ nhÊt? V× sao? ? Câu chuyện bồi đắp trong em tình cảm nào? IV. luyÖn tËp.. 21 ? Gấp trang sách lại, em hình dung hình ảnh nào của Gióng là đẹp nhất? (Häc sinh th¶oluËn). - H/s xem tranh. ? Theo em,v× sao héi thi thÓ thao trong nhµ trêng phæ th«ng l¹i mang tªn lµ Héi khoÎ Phï §æng. V. híng dÉn vÒ nhµ.. ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh tîng Giãng? ? Su tÇm c¸c bµi th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng? ? KÓ l¹i truyÖn. ? ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. –––––––––––––––––––––– TiÕt 6-7: D¹y: 15.9.06. Tõ mîn. A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ mợn. - Bíc ®Çu biÕt sö dông tõ mîn hîp lý. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. ? Thế nào là từ đơn? từ phức? Xác định các từ đơn, từ phức trong VD: "ThiÕu b¸nh chng, b¸nh giÇy lµ thiÕu h¼n h¬ng vÞ ngµy TÕt". ? Ph©n biÖt tõ ghÐp vµ tõ l¸y? Cho vÝ dô. * Bµi míi: NÕu nh ë bµi häc tríc, chóng ta thÊy viÖc ph©n lo¹i tõ lµ dùa vµo tiªu chÝ cấu tạo của từ thì một tiêu chí khác để phân loại từ là dựa vào nguồn gốc của từ vµ dùa vµo tiªu chÝ nµy chóng ta cã tõ TV gåm: Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn. I. tõ thuÇn viÖt vµ tõ mîn: Häc sinh quan s¸t vÝ dô.. 1. VÝ dô:. ? Trong vÝ dô a, nh÷ng tõ nµo em thÊy. a. "Chó vÐ vïng dËy... mét tr¸ng sÜ, m×nh 22.

(17) dÔ hiÓu.. cao h¬n trîng"?.  Nh÷ng tõ thuÇn ViÖt.. 2. NhËn xÐt.. ? Trong ví dụ a trên, em hiểu từ "trợng. "Trợng" đơn vị đo độ dài của ngời TQ cổ Tr¸ng sÜ" nghÜa lµ g×? ( 3,33m) ý nãi rÊt cao. ("Tr¸ng? KhoÎ m¹nh, to lín: cêng tr¸ng, - "Tr¸ng sÜ" ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng, trai tr¸ng, tr¸ng kiÖt") chÝ khÝ m¹nh mÏ, thêng lµm viÖc lín. "Sĩ": Ngời trí thức thời xa thờng đợc tôn  Những từ gốc Hán đợc ngời Việt sử träng: thi sÜ, chiÕn sÜ, hiÖp sÜ,... dông (§ã lµ tõ H¸n ViÖt). ? Em cã biÕt c¸c tõ "trîng", "tr¸ng sÜ" vµ mét sè võa kÓ cã nguån gèc tõ ®©u? ? Em có thể xác định những từ HV trong VD sau: ¤i Tæ quèc giang s¬n hïng vÜ §Êt anh hïng cña thÕ kû hai m¬i Xét ví dụ b: em thấy những từ nào đợc - Từ mợn của tiếng Hán (Từ Hán Việt) sứ mợn từ tiếng Hán, những từ nào đợc mợn giả, giang sơn, buồn, gan, điện tõ c¸c ng«n ng÷ kh¸c? - Tõ mîn cña ng«n ng÷ kh¸c: + Xµ phßng (Ph¸p) + MÝt tinh, ti vi, int¬net, ra®i« (Anh) + X« viÕt (Nga). 1. - Ga, b¬m ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña c¸c - Nh÷ng tõ mîn quen thuéc (ViÖt ho¸ tõ mîn trªn. hoµn toµn) th× viÕt nh tõ thuÇn ViÖt. Nh÷ng tõ mîn cha thËt quen, dïng g¹ch nèi c¸c tiÕng víi nhau (kh«ng dïng còng đợc). ? Em h·y nªu ghi nhí cña bµi?. 3. Ghi nhí:. BT nhanh: Thi viÕt tõ mîn gi÷a c¸c nhãm. II. Nguyªn t¾c tõ mîn:. §äc ý kiÕn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ? Em hiểu ý kiến đó nh thế nào? (mợn từ có mặt tích cực: làm giàu ngôn ng÷ d©n téc. Mîn tõ cã ý nghÜa tiªu cùc lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p vµ nÕu tuú tiÖn sÏ g©y sù khã hiÓu). 23.

(18) ? Nªu ghi nhí. III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp. Th¶o luËn theo nhãm (3 nhãm, 3 phÇn). a. V« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ b. Gia nh©n -> H¸n ViÖt c. Pèp, In t¬ nÐt (Anh) Bµi tËp 2: Xác định nghĩa cùa từng tiếng tạo thành từ Hán Việt. (Giáo viên lu ý học sinh: các từ Hán Việt đều là từ ghép nhng trong mỗi từ ghép đó, đơn vị cấu tạo nên không gọi là từ đơn nh từ Tiếng Việt mà gọi là yếu tố Hán Việt vì các yếu tố đó không dùng độc lập để tạo câu đợc. Ví dụ: Không thể nãi: H«m nay t«i ®i khÊn phim). Bµi tËp 3: Các nhóm thảo luận, cử đại diện, lầm lợt ngời ở dới nêu từ. Cứ đợc 1 từ, bạn ở trên lên đợc một bậc thang. Nhóm nào lên cao nhất sẽ thắng. Bµi tËp 4: Dïng c¸c tõ mîn: ph«n, phan, nèc ao trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt víi b¹n bÌ, ngêi th©n. Còng cã thÓ viÕt trong nh÷ng tin trªn b¸o. ¦u ®iÓm lµ ng¾n gän, nhîc ®iÓm lµ thiÕu trang träng, kh«ng phï hîp trong giao tiÕp chÝnh thøc. IV. Híng dÉn vÒ nhµ;. - Häc theo nhãm: chÝnh t¶ (nghe-viÕt): V¨n b¶n "Th¸nh Giãng". - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. ---------------------------------------------o0o----------------------------------------. 24 TËp lµm v¨n. TiÕt 7, 8 D¹y: 15/9/2006 18/9/2006. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm đợc mục đích giao tiếp của tự sự..

(19) - Có khái niệm sơ bộ về phơng thức tự sự trên cơ sở hiểu đợc mục đích giao tiÕp cña tù sù vµ bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch c¸c sù viÖc trong tù sù. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò. ? Em hiÓu giao tiÕp lµ g×? v¨n b¶n lµ g×? ? Có mấy kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt? C©u ca dao "Tróc xinh.." Là kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt nào? (TiÕt 1): * Bài mớiTrong giao tiếp hàng ngày, các em đã rất quen thuộc với những lêi kÓ chuyÖn cña bè mÑ, hay chÝnh c¸c em thêng kÓ nhiÒu chuyÖn cho bè mÑ nghe, rồi những buổi bóng đá hay 1 chơng trình nào đó... khi ấy, các em đã giao tiÕp b»ng tù sù. VËy tù sù ... I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phơng thức tự sự: - Học sinh đọc và theo dõi các tình 1. Ví dụ: SGK-27 huèng giao tiÕp SGK-27. 2. NhËn xÐt. ? Gặp trờng hợp nh thế, theo em ngời Ngời nghe muốn tìm hiểu muốn đợc nghe muèn biÕt ®iÒu g× vµ ngêi kÓ biÕt vÒ ngêi, vËt, viÖc.... ph¶i lµm g×? - Ngêi kÓ muèn th«ng b¸o, cho biÕt, 25 gi¶i thÝch... ? Trong nh÷ng trêng hîp trªn c©u - C©u chuyÖn kÓ ph¶i cã mét ý nghÜa chuyện phải có ý nghĩa nào đó? VD: nào đó. Ví dụ: phải kể về những cử Nếu muốn cho bạn biết Lan là một chỉ, lời nói, hành động tốt, có ý nghĩa ngời bạn tốt, ngời đợc hỏi phải kể của Lan; thái độ của mọi ngời xung nh÷ng viÖc nh thÕ nµo vÒ Lan? V× quanh Lan. §ã lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña sao? mét ngêi b¹n tèt -> T×m hiÓu con ngêi ? Víi trêng hîp "B¹n An gÆp chuyÖn " B¹n An gÆp chuyÖn g× mµ th«i häc g× mµ th«i häc nhØ” th× cÇn kÓ c©u nhØ" -> ngêi kÓ ph¶i kÓ c©u chuyÖn cã chuyÖn nh thÕ nµo míi gäi lµ cã ý nªu nh÷ng nguyªn nh©n, hoµn c¶nh, suy nghÜ khiÕn An ph¶i th«i häc -> nghÜa" gi¶i thÝch sù viÖc. ? Chúng ta đã học Văn bản "TG". -Truyện TG có chuỗi các sự việc có ý H·y nh¾c l¹i diÔn biÕn c¸c sv chÝnh nghÜa. C¸c sù viÖc vµ ý nghÜa chung của văn bản này? Nêu nhận xét về của truyện. Qua đó tg dg muốn bộc lộ cách trình bày sv? -> Hai câu chuyện thái độ tự hào, ngợi khen công đức kể ở trên và văn bản TG đều đợc viết của TG. theo ph¬ng thøc tù sù. ? VËy em hiÓu tù sù lµ g×? (Gi¸o viªn lu ý: Chuçi sù viÖc trong.

(20) v¨n b¶n lµ viÖc s¾p xÕp c¸c sù viÖc: Sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cïng t¹o nªn mét kÕt thóc, thÓ hiÖn một ý nghĩa. Các sự việc đợc trình bµy theo thø tù, diÔn biÕn).. 3. Ghi nhí: SGK -28 4. HD VN: Häc bµi, xem tríc bµi tËp trong SBT. 26. (TiÕt 2) * KT bµi cò: Em h·y nªu ý nghÜa vµ đặc điểm chung của phơng pháp tự sù? * Bµi míi: §äc mÉu chuyÖn: "¤ng giµ vµ thÇn chÕt" ? Trong truyÖn nµy, ph¬ng thøc tù sù đợc thể hiện nh thế nào?. ? C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×?. II. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Ph¬ng thøc tù sù: Chuçi sù viÖc nèi tiÕp nhau theo diÔn biÕn t tëng cña «ng giµ víi kÕt thóc bÊt ngê; ng«i kÓ thø 3. - ý nghÜa: truyÖn mang s¾c th¸i hãm hØnh, ca ngîi t tëng yªu cuéc sèng, ca ngîi trÝ th«ng minh biÕn b¸o linh ho¹t cña «ng giµ.. Bµi tËp 2: ? Đọc bài thơ và cho biết đó có phải là văn bản tự sự không? Vì sao? Đó là bài thơ tự sự vì tuy diễn đạt dới hình thức thơ 5 tiếng nhng bài thơ đã kể lại một câu chuyện có đầu, có đuôi, có nhân vật, có chi tiết, diễn biễn sự việc nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn củamèo đã khiến mèo tự sa bẫy của chÝnh m×nh. (Chuçi sù viÖc: BÐ M©y vµ MÌo con rñ nhau bÉy chuét, nhng MÌo con tham ăn nên đã tự mắc bẫy của mình). ? H·y chuyÓn bµi th¬ nµy thµnh c©u chuyÖn v¨n xu«i (chó ý t«n träng m¹ch kÓ cña bµi th¬). + Bé Mây rủ Mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nớng thơm lừng treo l¬ löng trong c¸i n¹m s¾t. + Cả bé và Mèo con đều nghĩ bọn chuột vì tham ăn mà mắc bẫy. + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét sËp bÉy chÝ cha, chÝ choÐ. + S¸ng, ch¼ng thÊy chuét, ch¼ng thÊy c¸, chØ thÊy ë gi÷a lång MÌo ®ang cuén trßn ng¸y kh× khß vµ ch¾c MÌo ta ®ang m¬. 27.

(21) + GiÊc m¬ cña MÌo. Bµi tËp 3: - V¨n b¶n "HuÕ..." lµ v¨n b¶n tù sù. Tù sù ë ®©y cã vai trß giíi thiÖu ®a tin là chính chứ không cốt trình bày đầy đủ, chi tiết diễn biến sự việc (Kiểu kể chuyÖn thêi sù). - V¨n b¶n "Ngêi ¢u L¹c..." lµ v¨n b¶n tù sù v× nã tr×nh bµy l¹i mét sù kiÖn lÞch sö d©n téc (KiÓu kÓ chuyÖn lÞch sö ). III. Híng dÉn vÒ nhµ:. - Lµm bµi tËp 4, 5. - Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 3 - Bµi 3. TiÕt 9: Ngµy 14/9/2005. V¨n b¶n. S¬n tinh - thuû tinh A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - HiÓu truyÒn thuyÕt nµy nh»m gi¶i thÝch hiÖn tîng lôt léi x¶y ra ë Ch©u thæ B¾c Bé thuë c¸c vua Hïng dùng níc vµ kh¸t väng cña ngêi ViÖt cæ trong viÖc gi¶i thÝch vµ chÕ ngù thiªn tai trong cuéc sèng cña m×nh..

(22) - HiÓu ý nghÜa truyÖn ca ngîi tµi trÝ cña con ngêi, íc m¬ con ngêi chÕ ngù đợc thiên nhiên. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. ? Em thích đoạn nào nhất trong truyện TG? Kể sáng tạo đoạn đó. ? NhËn xÐt phÇn kÕt truyÖn. ? Giíi thiÖu tranh minh ho¹ vÒ truyÖn nµy. * Bµi míi: Dọc dải đất hình chữ S, bên bờ biển Đông thuộc Thái Bình Dơng, nhân d©n ViÖt Nam chóng ta, nhÊt lµ nh©n d©n miÒn B¾c tríc ®©y vµ miÒn Trung, miÒn Nam bây giờ hàng năm phải đối mặt mùa ma bão lũ lụt thật khủng khiếp. Để tồn tại, cha ông ta phải tìm mọi cách để chiến đấu và chiến thắng giặc nớc. Cuộc chiến đấu trờng kỳ gian truân ấy đã đợc thần thoại hoá trong TT: "Nói cao s«ng h·y cßn dµi Năm năm báo oán đời đời đánh ghen". §Ó hiÓu râ h¬n... I. giíi thiÖu chung.. Truyền thuyết gắn liền thời đại Hùng Vơng. II. đọc, hiểu văn bản.. 1. §äc, tãm t¾t: * Giäng chËm r·i ë ®o¹n ®Çu, nhanh gÊp ë ®o¹n sau, trë l¹i chËm, b×nh tÜnh ë ®o¹n cuèi. * §äc ph©n vai 1 ®o¹n. * T2 truyÖn. 2. Chó thÝch: Gi¶i thÝch thªm: "Cån, nÐp, v¸n..." 3. Bè côc: 3 phÇn. 4. Ph©n tÝch. a) Më truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù - Trong văn bản tự sự, nhân vật đợc kể, việc tạo tình huống: đợc nói đến nhiều nhất, liên quan tới nhiÒu sù viÖc nhÊt lµ nh©n vËt chÝnh. ? PhÇn më truyÖn lµm nhiÖm vô g×? ? T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ 2 n/v chÝnh? * Nh©n vËt chÝnh: S¬n Tinh, Thuû Tinh (Th¶o luËn nhãm) ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸c chi tiÕt K× dÞ, oai phong víi nh÷ng chi tiÕt rÊt k× miªu t¶ 2 thÇn? l¹. Nhiều tài lạ, đều xứng đáng là rể vua Hùng..

(23) ? Qua đó em nhận thấy hai thần có đặc ®iÓm, tÝnh c¸ch g×? (Đó là cách giải thích nhân vật khiến ngời nghe bị lôi cuốn và muốn đợc dõi theo diÔn biÕn truyÖn). b. DiÔn biÕn truyÖn: Vua Hïng kÐn rÓ. ? §äc l¹i ®iÒu kiÖn chän rÓ cña vua - §iÒu kiÖn: Ngêi võa cã tµi, võa d©ng lÔ Hïng vµ em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iÒu kiÖn vËt sím. LÔ vËt trang nghiªm, gi¶n dÞ, quý hiÕm, kú l¹, nhng mang tÝnh truyÒn nµy? thèng. ? Cã ý kiÕn cho r»ng qua viÖc ®a ra lÔ  Vua Hïng ngÇm chän S¬n Tinh bëi lÔ vật, chúng ta đã ngầm đoán hiểu đợc ý vật chủ yếu là sản vật của rừng núi. của vua cha. Em thấy thế nào (Qua đó chúng ta hiểu thêm về thái độ của ngời Việt Cổ đối với núi rừng và lũ lụt. Lũ lụt lµ kÎ thï gieo tai ho¹ cßn nói rõng lµ quª h¬ng, lµ Ých lîi, lµ bÌ b¹n, ©n nh©n). Vµ viÖc kÐn rÓ b»ng thi tµi tõ nh÷ng ®iÒu kiện do bố vợ đặt ra đã trở thành môtíp quen thuéc trong truyÒn thuyÕt, cæ tÝch. ? Chính điều kiện có phần thuận lợi - Sơn Tinh lấy đợc Mị Nơng. nên.... Đứng trớc kết quả đó Thuỷ Tinh - Thuỷ Tinh đùng đùng nổi giận, nổi ghen có thái độ, hành động nh thế nào? quyết đánh Sơn Tinh cớp lại Mị Mơng. ? C¶nh Thuû Tinh gi¬ng oai diÔn vâ, h« - Thuû Tinh víi nh÷ng trËn cuång phong giã gäi ma lµm b·o tè ngËp trêi thËt lµ lµ h×nh ¶nh kú ¶o ho¸ c¶nh lò lôt vÉn thd÷ tîn gîi cho em h×nh dung ra hiÖn t- êng x¶y ra hµng n¨m ë ch©u thæ s«ng ợng gì? Hình ảnh Thuỷ Tinh tợng trng Hồng. Đó là một hiện tợng tự nhiên đã cho ®iÒu g×?. đợc giải thích một cách ngây thơ, lý thú.. ? Tríc c¬n ghen næi trêi cña Thuû Tinh, - S¬n Tinh kh«ng hÒ run sî, quyÕt liÖt, Sơn Tinh đã đối phó nh thế nào?. kiên cờng chống trả và đã thắng.. ? Theo em, chi tiÕt "níc d©ng cao..." cã  Tîng trng cho søc m¹nh vµ tinh thÇn ý nghÜa nh thÕ nµo?? (Th¶o luËn) (§ã lµ 1 bøc tranh hoµnh tr¸ng võa hiÖn thùc võa giµu chÊt th¬ vÒ h×nh ¶nh ngêi dân Việt cổ đắp đê ngăn lũ chống bão đã đợc truyền thuyết hoá).. cña ngêi ViÖt cæ tríc thiªn tai..

(24) (Th¶o luËn) ? Chøng kiÕn cuéc giao tranh, em cã t×nh c¶m nh thÕ nµo dµnh cho 2 vÞ thÇn? (Th¶o luËn) c. KÕt truyÖn. ? Cã ý kiÕn cho r»ng: chi tiÕt "thÇn níc đành rút quân về" có thể là chi tiết kết thúc truyện đợc. ý kiến em thế nào? ? ë ®©y t¸c gi¶ dg l¹i chän c¸ch kÕt - Gi¶i thÝch hiÖn tîng lò lôt miÒn B¾c Bé. thóc ra sao? ? Qua đó, nhân dân ta muốn gửi gắm ớc - Mơ ớc con ngời chiến thắng, chinh m¬ g×?. phôc thiªn nhiªn.. ? Nªu ý chÝnh cña truyÖn.. 5. Tæng kÕt - ghi nhí: SGK. III. LuyÖn tËp. - Cã 2 b¹n tranh luËn víi nhau: S¬n Tinh vµ Thuû Tinh cïng tµi giái, tí muốn Thuỷ Tinh thắng nh thế mới là đỡ bị thiệt cho chàng. Em hãy giúp bạn giải thÝch cho b¹n kia hiÓu v× sao l¹i kh«ng thÓ cã kÕt thóc nh vËy. - Thảo luận cách đặt tên cho văn bản. - T×m nh÷ng truyÖn d©n gian còng cã c¸ch dïng tªn nh©n vËt chÝnh lµm tªn truyÖn. ? Häc truyÒn thuyÕt nµy, em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc nhµ níc ta vµ nh©n d©n ta hiện nay đang tích cực xây dựng, củng cố đê điều, nghiêm trị nạn phá rừng bừa bãi và trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc. * Liªn hÖ: Sãng thÇn ë Nam ¸, b·o KÜ… ë níc Mü, b·o lôt ë níc ta. IV. híng dÉn vÒ nhµ.. - §äc bµi "S¬n Tinh - Thuû Tinh" th¬ NguyÔn Nhîc Ph¸p. - ViÕt ®o¹n v¨n tù sù vÒ cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. –––––––––––––––––––––––––––––––– –––––––––––––––––––––––––––––––. TiÕt 10+11 (Ngµy 15/9/2005). TiÕng ViÖt: NghÜa cña tõ.

(25) a. môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là nghĩa của từ. - Bớc đầu biết sử dụng từ hợp lý khi đã hiểu nghĩa của chúng. - LuyÖn kü n¨ng gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - Nªu kh¸i niÖm tõ mîn vµ tõ thuÇn ViÖt, cho vÝ dô? - Lµm bµi tËp: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông hîp lý tõ mîn tiÕng H¸n (tõ H¸n ViÖt). * Bµi míi: Chúng ta đã biết, từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo câu. Câu đó phục vụ cho mục đích giao tiếp của chúng ta. Vậy để diễn đạt đợc đúng ý của mình thì chúng ta phải hiểu đợc nghĩa của mỗi từ. Vậy... I. NghÜa cña tõ.. 1. VÝ dô: SGK.35. 2. NhËn xÐt: ? NÕu lÊy dÊu hai chÊm lµm chuÈn th× Mçi vÝ dô gåm 2 phÇn: c¸c vÝ dô trªn gåm mÊy phÇn? - PhÇn bªn tr¸i: C¸c tõ cÇn gi¶i thÝch. - PhÇn bªn ph¶i: néi dung gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. . - Mçi tõ cã 2 mÆt biÓu hiÖn: H×nh thøc - NghÜa cña tõ øng víi mÆt biÓu hiÖn néi vµ néi dung. VËy nghÜa cña tõ øng víi dung. phÇn nµo? (Nội dung là cái chứa đựng bên trong h×nh thøc cña tõ. Néi dung lµ c¸i cã tõ lâu đời)..

(26) VÝ dô: - "C©y" + Hình thức: là từ đơn một tiếng. + Néi dung: ChØ mét loµi thùc vËt. - "Xe đạp" + H×nh thøc: Lµ tõ ghÐp 2 tiÕng. + Néi dung: ChØ mét lo¹i ph¬ng tiÖn dêi chç dïng lùc ë chân tác động làm quay bánh xe khiến xe chuyển dịch. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? 3. Ghi nhí: SGK. Bµi tËp nhanh: ? Em cã thÓ cho mét tõ vµ t×m hiÓu nghÜa cña nã (c¸c nhãm chuÈn bÞ). II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ.. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: ? Cã thÓ thay thÕ tõ "tËp qu¸n" vµ "thãi * C©u a: Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu: Thay thế đợc vì "Tập quán" có nghĩa quen" cho nhau đợc không? (Lớp 8 chúng ta sẽ học về trờng nghĩa rộng thờng gắn với chủ thể là số đông. của từ, các em sẽ rõ hơn về vấn đề này). - C©u b: Nam cã thãi quen... Không thay thế đợc vì "thói quen" có ý nghÜa hÑp. - Trong qu¸ tr×nh tr¶ lêi nh vËy, chóng ta  Gi¶i thÝch nghÜa b»ng c¸ch diÔn t¶ đã tiến hành giải thích 2 từ: Vậy đó là khái niệm mà từ biểu thị. c¸ch gi¶i thÝch nµo? Bµi tËp nhanh. Dïng c¸ch trªn vµ gi¶i thÝch ®i, c©y, giµ. - SGK đã đa ra cách giải thích từ "lẫm * Có thể thay thế từ "Lẫm liệt" bằng các liÖt". Em thÊy 3 tõ "lÉm liÖt, hïng dòng, tõ "hïng dòng, oai nghiªm". oai nghiªm" cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? - Vậy từ "Lẫm liệt" đã đợc giải thích  Giải thích bằng cách đa ra từ cùng b»ng c¸ch nµo? nghĩa, đồng nghĩa. ? Em cã biÕt nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi tõ * Tr¸i nghÜa cña "nh½n nhôi" lµ “xï x×, "nh½n nhôi". nham nhë, lëm chëm,...” ? Qua đó, em đã hiểu nghĩa của từ  Giải thích bằng cách phủ định từ trái "nh½n nhôi". nghÜa cña tõ cÇn gi¶i thÝch. ? Bµi tËp nhanh: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ "Th«ng minh". ? VËy qua c¸c vÝ dô trªn, em cã nhËn xÐt 3. Ghi nhí: SGK. g× vÒ c¸c c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. III. luyÖn tËp.. Bài 1: Tập trung vào văn bản đã học. Các nhóm chuẩn bị để điền vào bảng học nhóm. 1. Phúc ấm: Phúc của tổ tiên để lại cho con cháu (trình bày khái niệm)..

(27) 2. Sính lễ: Lễ vật nhà trai đem đến nhà gái để xin cới (trình bày khái niệm). 3. GhÎ l¹nh: - Thờ ơ, lạnh nhạt, xa lánh, đối với ngời lẽ ra phải thân thiết, gần gũi. - Kh«ng th©n thiÕt, gÇn gòi. (đa ra từ đồng nghĩa, trái nghĩa). Bµi tËp 2. Muốn điền đợc từ chính xác phải phân biệt đợc nghĩa của từng từ. §iÒn lÇn lît: Häc tËp, häc lám, häc hái, häc hµnh. Bµi tËp 3. §iÒn tõ lÇn lît: Trung b×nh, trung gian, trung niªn. Bµi tËp 4: Gi¶i thÝch tõ: giÕng, rung rinh, hÌn nh¸t theo c¸c c¸ch. Bµi tËp 5: Viết đoạn văn có sử dụng từ đúng ý nghĩa của nó. Giải thích ý nghĩa 2 từ trong đó. IV. Híng dÉn vÒ nhµ.. Häc, hiÓu bµi, hoµn thµnh bµi tËp. Tù gi¶i thÝch 20 tõ. ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. –––––––––––––––––––––––––––––––– ––––––––––––––––––––––––––––––––. TiÕt 12:. TËp lµm v¨n: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. a. Môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: Nắm đợc 2 yếu tố then chốt của tự sự: Sự việc và nhân vật. Hiểu đợc ý nghĩa của SV và nhân vật trong văn tự sự. RÌn häc sinh kü n¨ng nhËn diÖn, ph©n lo¹i nh©n vËt, t×m hiÓu, x©u chuçi c¸c sù viÖc, chi tiÕt trong truyÖn. b. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - ThÕ nµo lµ tù sù? Chuçi sù viÖc trong tù sù lµ g×? - KiÓm tra vë bµi tËp. * Bµi míi: ở bài trớc, các em đã hiểu tự sự là phơng thức trình bày chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn tới sự việc kia. Vậy nhân vật và sự việc trong văn tự sự có đặc ®iÓm g×?....

(28) I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. 1) Sù viÖc trong v¨n tù sù. §äc thÇm c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - Thuû Tinh". SGK-37. ? H·y chØ ra sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc + V¨n b¶n: S¬n Tinh - Thuû tinh. ph¸t triÓn, cao trµo vµ sù viÖc kÕt thóc. - Sù viÖc khëi ®Çu: Vua Hïng kÐn rÓ. Cho biÕt mèi quan hÖ nh©n qu¶ cña - Sù viÖc ph¸t triÓn: S¬n Tinh - Thuû chóng.. Tinh đến cầu hôn; Vua Hùng ra điều kiện kén rể; Sơn Tinh đến trớc, đợc vợ. - Sù viÖc cao trµo: Thuû Tinh tøc giËn đánh nhau với Sơn Tinh. Hai bên giao chiÕn, Thuû Tinh thua. - Sù viÖc kÕt thóc: Hµng n¨m Thuû Tinh d©ng níc.... ? Theo em, trong chuçi sù viÖc trªn, chóng ta cã thÓ bá bít sù viÖc nµo kh«ng? V× sao? ? VËy mèi quan hÖ gi÷a c¸c sù viÖc trªn  C¸c sù viÖc cã mèi quan hÖ nh©n qu¶. nh thÕ nµo? (C¸c sù viÖc mãc nèi nhau trong mèi quan hệ rất chặt chẽ không thể đảo lộn, kh«ng thÓ bá bít sù viÖc nµo. NÕu bá dï chØ mét sù viÖc, lËp tøc cèt truyÖn bÞ ¶nh hëng hoÆc bÞ ph¸ vì, diÔn biÕn sù viÖc trë nªn bÊt hîp lý, kh«ng l«gÝc). ? Vậy các sự việc trong văn bản tự sự  Sự việc phải đợc sắp xếp theo một trật phải đợc sắp xếp nh thế nào? tù, diÔn biÕn hîp lý. Nếu chỉ đơn thuần có sự việc đầy đủ sẽ + Các yếu tố cần thiết của văn tự sự. kh«ng lµm nªn sù hÊp dÉn cña v¨n b¶n. - Nh©n vËt. Bëi vËy, nÕu truyÖn muèn hÊp dÉn cÇn - §Þa ®iÓm. cã c¸c yÕu tè: - Thêi gian. Em hãy đối chiếu 6 yếu tố này của văn - Nguyªn nh©n..

(29) b¶n: "S¬n Tinh - Thuû Tinh". (kh«ng thÓ xo¸ bá yÕu tè nµo v× mçi yÕu tố đó đóng một vai trò cần thiết tạo nên chuçi sù viÖc cña cèt truyÖn) ? Qua đó em khẳng định vai trò của 6 yÕu tè võa nªu trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo? ? Trong "S¬n Tinh - Thuû Tinh" em h·y cho biÕt viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m của ngời kể đối với Sơn Tinh và Vua Hïng.. - DiÔn biÕn. - KÕt qu¶..  Cã 6 yÕu tè trªn th× v¨n tù sù míi cô thÓ, s¸ng tá. + Các sự việc và chi tiết đợc lựa chọn phù hợp với chủ đề: Thuỷ Tinh tợng trng cho lò lôt g©y h¹i nªn ph¶i thua, S¬n Tinh tîng trng cho nh©n d©n chèng thiªn tai nªn chiÕn th¾ng.. ViÖc S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh nhiÒu lÇn cã ý nghÜa g×? Có thể để Thuỷ Tinh thắng Sơn Tinh đợc kh«ng? V× Sao? Tãm l¹i, qua ph©n tÝch trªn, em h·y nªu * Ghi nhí: SGK .38. nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù?. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: a) Nhân vật vừa là kẻ thực hiện các sự việc, vừa đợc nói tới, đợc biểu dơng hay bÞ lªn ¸n. Häc sinh th¶o luËn t×m nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - Thuû Tinh". b) Nhân vật đợc kể bằng cách gọi tên, đặt tên. Giới thiệu lai lịch, tính tình, tài năng, kể các việc làm, hoạt động, ý nghĩ, lời nói; miêu tả chân dung, trang phôc, trang bÞ, d¸ng ®iÖu,... Häc sinh kÓ vÒ tõng nh©n vËt trong "S¬n Tinh - Thuû Tinh". ? Nªu ghi nhí * Ghi nhí: SGK-38. II. luyÖn tËp.. Bµi tËp 1. Chỉ ra các sự việc mà các nhân vật trong "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh" đã làm. 1. Vua Hïng: KÐn rÓ, mêi c¸c l¹c hÇu bµn b¹c, g¶ MÞ N¬ng cho S¬n Tinh. 2. MÞ N¬ng: Theo chång vÒ nói. 3. Sơn Tinh: Đến cầu hôn, đem sính lễ đến trớc, rớc Mị Nơng về núi, dùng phép lạ đánh Thuỷ Tinh. 4. Thuỷ Tinh: Đến cầu hôn, đem sính lễ đến sau, đuổi theo đòi cớp Mị Nơng, tức giận đánh Sơn Tinh. Thua cuộc. * Nªu vai trß ý nghÜa cña c¸c nh©n vËt. (Th¶o luËn). - S¬n Tinh : Ngêi anh hïng chèng lò lôt..

(30) - Thuû Tinh: H×nh ¶nh thÇn tho¹i ho¸ søc m¹nh cña thiªn tai. - Vua Hùng: Là ngời quyết định cuộc hôn nhân lịch sử. - MÞ N¬ng: Lµ nh©n vËt khiÕn cho 2 thÇn S¬n Tinh vµ Thuû Tinh giao tranh. * Tãm t¾t truyÖn: * Trao đổi về nhan đề của truyện. Thử đặt tên khác cho truyện. (Rất nhiều truyện dân gian dùng tên nhân vật chính đặt tên cho truyện vì nhân vật chính thể hiện khá đầy đủ t tởng truyện và bao quát truyện). Bµi tËp 2 Tởng tợng để kể một câu chuyện theo nhan đề: "Một lần không vâng lêi". - KÓ viÖc g×: Ai lµ nh©n vËt chÝnh : B¶n th©n em. - Địa điểm xảy ra việc đó : Tại gia đình. - Thêi gian nµo : ChiÒu Chñ NhËt. - Nguyªn nh©n : Cè ý ®i ch¬i vÒ muén. - DiÔn biÕn : Kh«ng dän nhµ cöa, kh«ng häc xong bµi. - KÕt qu¶ : Bè mÑ buån; thiÕu bµi bÞ trõ ®iÓm thi ®ua. ¢n hËn vÒ viÖc m×nh g©y ra. III. Híng dÉn vÒ nhµ.. - Kể lại câu chuyện Truyền Thuyết đã học mà em thích nhất. - Có thể xâu chuỗi các sự việc chính trong 4 Truyền thuyết đã học để kể mét TruyÒn ThuyÕt vÒ thêi Hïng V¬ng. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(31) ? Qua những chi tiết giới thiệu đó, em -> Sự kỳ lạ, lớn lao, tài năng phi thcó nhận xét nh thế nào về 2 vị thần? ờng, vẻ đẹp cao quý của hai vị thần. (Vµ L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng Âuu Cơ có nghĩa là những vẻ đẹp cao quí của thần tiên đợc hoà hợp. Sự hoà hợp đó diễn ra nh thế nào? kết quả ra sao) b. DiÔn biÕn truyÖn: - L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng ¢u C¬, sinh bäc tr¨m trøng, në ra tr¨m ngời con khoẻ đẹp. ? Theo em, chi tiÕt mÑ ¢u C¬ sinh Chi tiÕt kú l¹ gi¶i thÝch mäi ngêi ViÖt bọc trăm trứng, nở thành trăm ngời ta đều là anh em ruột thịt do cùng một con khoẻ đẹp có ý nghĩa gì? cha mÑ sinh ra. §ã lµ mét nguån gèc (Từ "đồng bào" mà Bác Hồ nói có thật đẹp, thật cao quí; niềm tự hào, nghÜa lµ cïng bµo thai, mäi ngêi trªn t«n kÝnh vÒ nßi gièng d©n téc. đất nớc ta đều cùng chung một nguồn gèc. Nh vËy trong tëng tîng méc m¹c cña ngêi ViÖt Cæ, nguån gèc d©n téc chúng ta thật đẹp, là con cháu thần tiªn, lµ kÕt qu¶ cña mét t×nh yªu, mét mèi l¬ng duyªn Tiªn - Rång). ? Nhng L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ l¹i - Thùc tÕ hai thÇn thuéc hai nßi kh¸c ph¶i chia con vµ chia tay. Em hiÓu ý biÖt nhau: nói vµ níc, nªn xa nhau lµ nghÜa chi tiÕt nµy nh thÕ nµo? kh«ng thÓ tr¸nh khái. Đàn con đông đúc tất nhiên cũng phải (Häc sinh th¶o luËn) chia đôi: nửa khai phá rừng hoang cïng mÑ, nöa vïng vÉy chèn biÓn kh¬i cïng cha. ? Qua sự việc trên, ngời xa muốn thể - Đất nớc đợc mở mang về cả hai hhiện ý nguyện gì? íng: BiÓn vµ rõng. (và vẫn trong dòng tởng tợng mộc - Mọi ngời trên đất Việt đều chung mạc, ngời xa đã đa ra kết thúc cho một dòng máu, đoàn kết, gắn bó lâu bÒn cïng nhau. c©u chuyÖn nh thÕ nµo?) C. KÕt thóc truyÖn: ? Qua những chi tiết đó, em biết thêm Con cháu Tiên - Rồng lập nớc Văn gì về xã hội, phong tục, tập quán của Lang với các triều đại Vua Hùng. ngêi ViÖt cæ xa? (Tªn níc ®Çu tiªn cña chóng ta lµ Văn Lang –nghĩa là đất nứoc tơi đẹp, sáng ngời, có văn hoá. Thủ đô đầu tiªn cña V¨n Lang lµ Phong Ch©u. Các triều đại Vua Hùng nối tiếp nhau -> Xã hội Văn Lang thời đại Hùng Vơng là một xã hội văn hoá dù còn sơ khai). 5. T×m hiÓu ý nghÜa - Ghi nhí: ? Qua truyÒn thuyÕt nµy, em hiÓu g× - D©n téc ta cã nguån gèc thiªng vÒ d©n téc ta? (§ã lµ c¸ch gi¶i thÝch liªng, cao quÝ, lµ mét khèi ®oµn kÕt, cña ngêi ViÖt Cæ vÒ nguån gèc d©n v÷ng bÒn. téc ta) ? Truyền thuyết này đã bồi đắp trong Yêu quí, tự hào về truyền thống dân em nh÷ng t×nh c¶m nµo? (häc sinh téc; ®oµn kÕt, yªu th¬ng mäi ngêi. th¶o luËn). ? TruyÒn thuyÕt bao giê còng cã c¸i Yếu tố lịch sử: Triều đại các vua Hïng "lâi sù thËt lÞch sö ", vËy "..." cña truyÒn thuyÕt nµy lµ g×? ? Bên cạnh đó, yếu tố chính làm nên Yếu tố, chi tiết tởng tợng, kì ảo. thµnh c«ng cña truyÒn thuyÕt nµy lµ gì? Học sinh đọc ghi nhớ: SGK-8 *) Ghi nhí: sgk.

(32) III. LuyÖn tËp:. ? Em thích đoạn truyện nào nhất? Hãy kể lại đoạn đó? ? (Cã thÓ cho häc sinh kÓ tiÕp søc theo nhãm) ? T×m c¸c c©u chuyÖn kh¸c còng nh»m gi¶i thÝch nguån gèc d©n téc ViÖt nh truyÖn "Con Rång, ch¸u Tiªn" - "Qu¶ trøng to në ra con ngêi " (D©n téc Mêng) - "Qu¶ bÇu mÑ" (D©n téc Kh¬ mó) IV/ Híng dÉn vÒ nhµ:. - HiÓu kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt. - Kể đảm bảo cốt truyện. - Nªu c¶m nghÜ vÒ nguån gèc d©n téc ViÖt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(33) TiÕt 2: (Ngµy 03/9/2005) V¨n b¶n: B¸nh chng, b¸nh giÇy (TruyÒn thuyÕt - Tù häc cã híng dÉn) A. Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh hiÓu: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu đợc ý nghĩa những chi tiết kì ảo trong truyện. - Kể đợc truyện. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: *KiÓm tra bµi cò: ? Em hiểu thế nào là "truyền thuyết"? Những chi tiết hoang đờng, kì ảo có vai trß nh thÕ nµo trong lo¹i truyÖn nµy? ? KÓ l¹i truyÖn "Con Rång - Ch¸u Tiªn". Nªu c¶m nhËn c¶m em vÒ v¨n b¶n nµy? * Bµi míi: Hàng năm, mỗi khi xuân về, tết đến, nhân dân ta - những con cháu vua Hùng - lại hồ hởi chở lá dong, xay đỗ, giã gạo gói bánh. Bánh chng, bánh giầy là hai thứ bánh không những rất ngon, rất bổ, luôn có mặt để làm nên hơng vị tết cổ truyền dân tộc mà còn hàm chứa bao ý nghĩa sâu xa, lý thú. Hai thứ bánh đó gợi chóng ta nhí l¹i mét truyÒn thuyÕt tõ rÊt xa x¨m... I. Giíi thiÖu chung:. Truyện thuộc thể loại truyện truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. II. §äc hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ; * §äc giäng chËm r·i, t×nh c¶m, chó ý lêi nãi cña thÇn trong giÊc méng của Lang Liêu cần đọc giọng âm vang, xa vắng, giọng vua Hùng đĩnh đạc, chắc khoÎ. * KÓ: + T×m c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn. - Hïng V¬ng chän ngêi nèi ng«i. - Lang Liêu đợc thần giúp đỡ. - Lang Liªu lµm b¸nh. - Hai thứ bánh của Lang Liêu đợc vua cha chọn để tế trời, đất và Lang Liêu đợc chọn nối ngôi vua. + KÓ VB. 2. Chó thÝch: Lu ý chó thÝch: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13 ( tõ cæ, tõ ghÐp, thµnh ng÷). 3. Bè côc. 3 phÇn: ? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? PhÇn 1: Tõ ®Çu... "Chøng gi¸m" Giíi h¹n & néi dung tõng phÇn? PhÇn 2: TiÕp ... "NÆn h×nh trßn" PhÇn 3: Cßn l¹i. 4. Ph©n tÝch: a. Hïng V¬ng chän ngêi nèi ng«i. ? §äc phÇn 1 ? Vua Hùng chọn ngời nối ngôi trong - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, vua hoàn cảnh nào? ý định của vua ra sao có thể tập trung chăm lo cho dân đợc và chọn bằng hình thức gì? (Giáo lo ấm, vua đã già muốn truyền ngôi. viªn cho 3 nhãm chuÈn bÞ ý) - ý của vua: ngời nối ngôi phải nối đợc chí vua, không nhất thiết phải là con trëng..

(34) - H×nh thøc chän: vua ®a ra mét c©u đố đặc biệt để thử tài các lang. Ai làm vừa ý vua sẽ đợc vua truyền ngôi.. ? Qua đó, em hiểu gì về ý định của vua? (Nèi chÝ vua ph¶i lµ ngêi biÕt lo cho dân, cho nớc, duy trì đợc c¶nh th¸i b×nh cho mu«n d©n, biÕt lÊy d©n lµm gèc). ? Qua c¸ch thøc chän ngêi nèi ng«i của vua em thấy đợc hình thức sinh hoạt văn hoá nào? (Thi giải đố là mét h×nh thøc rÊt khã kh¨n mang tÝnh thö th¸ch cao). Gi¸o viªn cã thÓ liªn hÖ: “Em bÐ th«ng minh” b, Lang liªu cïng thi tµi Häc sinh theo dâi phÇn 2: ? Để làm đẹp lòng cha và mong ớc đ- - Các lang đua nhau làm cỗ thật to, ợc nối ngôi vua, các lang đã làm gì? thật hậu. (HËu: tèt, réng r·i, dµy) - Lang Liªu rÊt buån v× chµng ? Cßn Lang Liªu th× sao? (vµ mét chØ cã khoai, lóa. đêm, chàng nằm mộng thấy...) - Lang Liêu đợc thần giúp đỡ. ? Vì sao, trong các con vua chỉ có - Thần giúp đỡ Lang Liêu vì: Lang Liêu đợc thần giúp đỡ + Chµng lµ ngêi thiÖt thßi nhÊt. (ý thần đó là: Trong trời đất không có + Tuy là lang nhng chàng chăm lo gì quí bằng hạt gạo. Các thứ khác tuy việc đồng áng, trồng khoai lúa. Phận ngon, khan hiÕn, con ngêi kh«ng lµm cña chµng gÇn gòi trong d©n thêng ra đợc. ý thần chính là ý của nhân tuy thân là con vua. dân, trân trọng lúa gạo của trời đất + Chàng là ngời duy nhất hiểu đợc ý cũng là trân trọng kết quả mồ hôi thần và thực hiện đợc ý thần. c«ng søc cña nh©n d©n, bëi nh©n d©n - Lang Liªu lµm b¸nh. coi h¹t g¹o lµ ngäc thùc-c¸i ¨n quÝ nh ngäc). ? Qua viÖc Lang Liªu lµm 2 lo¹i b¸nh Lang Liªu lµ ngêi th«ng minh, cã suy lÔ TV em hiÓu nh thÕ nµo vÒ chµng? nghĩ sâu sắc. Phẩm chất tốt đẹp đó (Trong tâm trí chúng ta, Lang Liêu khiến chàng xứng đáng với quyền kế hiÖn lªn nh mét ngêi anh hïng. H×nh vÞ. ¶nh cña chµng khiÕn chóng ta nhí đến hình ảnh của Mai An Tiêm trong sù tÝch da hÊu. C¶ Lang Liªu vµ Mai An Tiêm đều là...) c. Lang Liªu nèi ng«i vua: §äc phÇn 3: - Trong lễ TV, bánh của Lang Liêu đã đợc vua cha chọn và vua Hùng đã nói nh thÕ nµo vÒ lÔ vËt nµy? - Qua đó, em có thể hiểu đợc vì sao 2 Hai thứ bánh của Lang Liêu có: thø b¸nh cña Lang Liªu lµm võa ý + ý nghÜa thùc tÕ: quý träng nghÒ vua cha? n«ng, h¹t g¹o - nh÷ng thø nu«i sèng (Và Lang Liêu đã đợc nối ngôi vua. con ngời và do chính bàn tay lao động Chàng thật xứng đáng vì chàng chứng của con ngời làm ra, có mặt trong đời tỏ đợc tài đức của con ngời có thể nối sống hàng ngày. chí vua. Đem cái quí nhất cuả trời + ý tởng sâu xa: tợng trời, tợng đất,tđất, của ruộng đồng, do chính tay ợng muôn loài. m×nh lµm ra mµ cóng tiÕn Tiªn V¬ng,.

(35) dâng lên vua cha thì đúng là ngời con tµi n¨ng, th«ng minh hiÕu th¶o, tr©n träng ngêi sinh thµnh ra m×nh ) III. Tæng kÕt - ghi nhí. ? Qua hình ảnh Lang Liêu, truyện - Truyện đề cao lao động, sáng tạo, đề cao nghề nông; ca ngợi tài đức của nhằm đề cao, ca ngợi điều gì? Lang Liªu, chµng hiÖn lªn nh mét ng(th¶o luËn) êi anh hïng v¨n ho¸. ? §ång thêi, truyÖn cßn nh»m gi¶i - TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc thÝch ®iÒu g×? cña b¸nh chng, b¸nh giÇy. ? YÕu tè gióp truyÖn sèng m·i víi - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt nghÖ thuËt thêi gian. tiªu biÓu cho truyÖn d©n gian (thi tµi, đợc thần giúp). - §äc ghi nhí T12. * Ghi nhí: SGK..

(36) IV. LuyÖn tËp:. - KÓ chuyÖn: h×nh thøc kÓ tiÕp søc hoÆc x× ®iÖn. - Th¶o luËn: ý nghÜa phong tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giµy trong ngµy TÕt. Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân ta. ông cha ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nhng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Quang c¶nh ngµy TÕt, nh©n d©n ta lµm 2 loại bánh này còn có ý nghĩa giữ gìn nét đẹp văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn "B¸nh chng, b¸nh giÇy". - Chi tiÕt nµo lµm em thÝch nhÊt? V× sao? (VD: Lang Liêu nằm mộng thấy thần -> chi tiết thần kỳ đợc xây dựng bëi trÝ tëng tîng phong phó cña nh©n d©n, lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho c©u chuyÖn. Trong lóc Lang Liªu buån, tñi th©n vµ tëng chõng nh thÊt väng th× chàng đợc thần giúp đỡ. Đây là kiểu mô típ ta thờng hay bắt gặp trong các truyện cổ tích sau này nh anh Khoai khi không thể tìm đợc cây tre trăm đốt... ngoài ra chi tiết còn có ý nghĩa đề cao giá trị của hạt gạo và đó chính là giá trị lao động của con ngơì). V. Híng dÉn vÒ nhµ:. - §äc, kÓ l¹i truyÖn. - Bøc tranh SGK - 10 minh ho¹ cho ®o¹n truyÖn nµo? Em h·y kÓ l¹i đoạn văn bản đó. - Thay lêi Lang Liªu kÓ l¹i lÝ do v× sao chµng l¹i lµm hai lo¹i b¸nh (trong tâm trạng vô cùng mừng rỡ vì đã làm vừa ý vua cha) - Tìm đọc: Sự tích trầu cau. Sù tÝch daa hÊu -> gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. VI. LuyÖn tËp:. - KÓ chuyÖn: h×nh thøc kÓ tiÕp søc hoÆc x× ®iÖn. - Th¶o luËn: ý nghÜa phong tôc lµm b¸nh chng, b¸nh gi©ú trong ngµy TÕt. Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân ta. ông cha ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nhng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Quang c¶nh ngµy TÕt, nh©n d©n ta lµm 2 loại bánh này còn có ý nghĩa giữ gìn nét đẹp văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn "B¸nh chng, b¸nh giÇy". - Chi tiÕt nµo lµm em thÝch nhÊt? V× sao? (VD: Lang Liêu nằm mộng thấy thần -> chi tiết thần kỳ đợc xây dựng bëi trÝ tëng tîng phong phó cña nh©n d©n, lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho c©u chuyÖn. Trong lóc Lang Liªu buån, tñi th©n vµ tëng chõng nh thÊt väng th× chàng đợc thần giúp đỡ. Đây là kiểu mô típ ta thờng hay bắt gặp trong các truyện cổ tích sau này nh anh Khoai khi không thể tìm đợc cây tre trăm đốt... ngoài ra chi tiết còn có ý nghĩa đề cao giá trị của hạt gạo và đó chính là giá trị lao động của con ngơì). V. Híng dÉn vÒ nhµ:. - §äc, kÓ l¹i truyÖn. - Bøc tranh SGK - 10 minh ho¹ cho ®o¹n truyÖn nµo? Em h·y kÓ l¹i đoạn văn bản đó. - Thay lêi Lang Liªu kÓ l¹i lÝ do v× sao chµng l¹i lµm hai lo¹i b¸nh (trong tâm trạng vô cùng mừng rỡ vì đã làm vừa ý vua cha) - Tìm đọc: Sự tích trầu cau. Sù tÝch da hÊu -> gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 1 - Bµi 1. TiÕt 1: (Ngµy 03/9/05) V¨n b¶n. Con rång - ch¸u tiªn A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh:.

(37) TiÕt 3: (Ngµy / /2005) viÖt. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng. A. Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt, cụ thể là: Khái niệm về từ, đơn vị cấu tạo từ, các kiểu cấu tạo từ. - LuyÖn kü n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KT chuÈn bÞ cña häc sinh. * Bµi míi: Hàng ngày, chúng ta vẫn thờng dùng từ để tạo nên câu trong khi nói và viết. Vậy từ là gì? đặc điểm cấu tạo của từ Tiếng Việt ra sao? I. tõ lµ g×:. a. VÝ dô: Cho c©u v¨n: “ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë.” (Con Rång, ch¸u Tiªn) b. NhËn xÐt: ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy - có 9 từ , 12 tiếng. lËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ danh s¸ch c¸c tõ trong VD trªn? ? Xác định xem đơn vị nào vừa là 1 - Đơn vị vừa là 1 từ, vừa là 1 tiếng: tõ, võa lµ 1 tiÕng? "ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, vµ" - §¬n vÞ lµ tõ gåm 2 tiÕng: "Trång trät, ch¨n nu«i, ¨n ë" ? Vậy đơn vị tiếng đợc dùng làm gì? - Tiếng dùng để tạo từ. Đơn vị từ đờng dùng để làm gì? - Từ dùng để tạo câu. ? Khi nào một tiếng đợc coi là 1 từ? - Khi một tiếng có thể dùng để tạo Qua đó em hiểu nh thế nào là từ? c©u, tiÕng Êy trë thµnh tõ. c. Ghi nhí: SGK 13. (Đ/n trên nêu lên đặc điểm của từ) + Đặc điểm về chức năng: Từ là đơn vị dùng để đặt câu. Nhờ đặc điểm nµy chóng ta ph©n biÖt tõ víi tiÕng, bëi tiÕng chØ cã chøc n¨ng t¹o tõ. Mét tiếng có thể dùng đặt câu tạo nên 1 từ đơn. Trong số các đơn vị tạo câu, từ là đơn vị nhỏ nhất. Lớn hơn từ là cụm từ bao gåm nh÷ng tõ. II. Từ đơn và từ phức:. a. VÝ dô: Cho câu văn: “Từ đấy, nớc ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngµy TÕt lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy.” b. NhËn xÐt: Gi¸o viªn ph¸t phiÕu cho nhãm Từ đơn: từ, đấy, nớc, ta, chăm,... Häc sinh ®iÒn tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i Tõ phøc: - Tõ ghÐp: Ch¨n nu«i, b¸nh chng, b¸nh giÇy. - Tõ l¸y: trång trät. ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i, em thÊy TiÕng cÊu t¹o nªn tõ. đơn vị nào cấu tạo nên từ? ? Cã nh÷ng lo¹i tõ nµo? Từ đơn và từ phức ? Phân biệt từ đơn và từ phức? Từ đơn là từ chỉ có 1 tiếng. Từ phức là tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng. ? Em cã thÓ cho VD tõ phøc cã nhiÒu tiÕng (th¶o luËn nhãm). ? Trong tõ phøc, em h·y ph©n biÖt tõ C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ l¸y vµ tõ ghÐp? l¸y ©m -> Tõ l¸y C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ vÒ nghÜa -> Tõ ghÐp.

(38) - Học sinh lên bảng điền vào sơ đồ câm: Tõ. c. Ghi nhí: SGK - 14. III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Th¶o luËn nhãm. - Ph©n c¸ch tõ trong c©u b»ng dÊu (/) a. "Nguån gèc, con ch¸u": tõ ghÐp. b. "Nguồn gốc" đồng nghĩa "nguyên do, cội rễ, gốc gác, cội nguồn". c. Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó b¸c, anh em... Bµi tËp 2: Quy t¾c s¾p xÕp c¸c tiÕng trong tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: - Theo giíi tÝnh: Anh chÞ, cËu mî... - Theo bËc: Cha anh, con ch¸u... Bµi tËp 3: LiÖt kª tõ ghÐp theo c¸c nhãm tõ ghÐp: (Ph©n c«ng c¸c nhãm thi ®iÒn tiÕp søc, tæ nµo nhanh h¬n, nhiÒu h¬n). - C¸ch chÕ biÕn: r¸n, níng, hÊp, nhóng, tr¸ng-cuèn, chng. - ChÊt liÖu lµm b¸nh: nÕp tÎ, khoai, s¾n, ng«, ®Ëu xanh, m×, t«m... - TÝnh chÊt cña b¸nh: dÎo, phång. - H×nh d¸ng cña b¸nh;: gèi, khóc, xèp, quÈy. Bµi tËp 4: "Thút thít": tiếng khóc nhỏ trong họng khi có điều tủi thân, ấm ức: tơng đơng sụt sùi, rng rức, ti tỉ. Bµi tËp 5: Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y - T¶ tiÕng cêi: khóc khÝch, s»ng sÆc... - T¶ tiÕng nãi: lÐo nhÐo, lÌ nhÌ.. - Tả dáng điệu: lừ đừ, nghênh ngang. - §o¹n v¨n cã 3 c©u sö dông tõ l¸y (viÕt vÒ ngêi). IV. Híng dÉn vÒ nhµ. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(39) TËp lµm v¨n:. Giao tiÕp, v¨n b¶n và phơng thức biểu đạt. A. môc tiªu bµi häc:. - Huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà các em đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, phơng thức biểu đạt. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: PhÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ. * Bµi míi: Trong thực tế, các em đã tiếp xúc và sử dụng các văn bản vào các mục đích khác nhau: đọc báo, truyện, viết th, viết đơn... nhng có thể cha gọi chúng là văn bản và cũng cha gọi các mục đích cụ thể thành 1 tên gọi khái quát là giao tiÕp. VËy , bh h«m nay,... I. Tìm hiểu chung về văn bản và phơng thức biểu đạt:. ? Trong đời sống cần khuyên nhủ ngời khác, hay bộc lộ lòng yêu mến bạn hoặc muốn tham gia một hoạt động do nhµ trêng tæ chøc em lµm thÕ nµo để bộc lộ những điều đó?. Gi¸o viªn: Giao tiÕp lµ g×? (ghi nhí ý 1) - §óng vËy, khi nãi hay viÕt cho ngêi ta biÕt nguyÖn väng cña m×nh, cã thÓ biểu đạt điều đó bằng 1 tiếng, 1 câu, nhiÒu c©u. ? Nhng khi muốn biểu đạt t tởng, tình c¶m, nguyÖn väng Êy cña m×nh mét cách đầy đủ cho ngời khác hiểu thì em cÇn ph¶i lµm g×? (đó là giao tiếp thông qua văn bản) §Ó hiÓu râ vÒ v¨n b¶n, chóng ta quan s¸t VD c. ? C©u ca dao nµy s¸ng t¸c ra nh»m mục đích gì? Muốn nói lên vấn đề gì? (chủ đề gì?) (GT': chí hớng = hoài b·o, lý tëng).. 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: a. Khi cÇn khuyªn nhñ ngêi kh¸c, béc lé lßng yªu mÕn b¹n,... chóng ta sÏ nói hoặc viết để cho ngời ta biết nguyÖn väng cña m×nh. Nh thÕ gäi lµ giao tiÕp. * Giao tiÕp lµ... VD: - §õng! - §õng trÌo c©y. - Bạn đừng trèo cây, chẳng may ng· th× khæ. b. Muốn biểu đạt ý đầy đủ, trọn vẹn th× ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n nghÜa lµ ph¶i nãi, viÕt cã ®Çu, cã ®u«i, cã m¹ch l¹c, đủ lý lẽ.. c. "Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hớng đổi nền mặc ai" - Mục đích: nêu lên một lời khuyên. - Chủ đề: giữ chí cho bền (tức là không dao động khi thấy ngời khác thay đổi chí hớng). ? Câu ca dao đợc làm theo thể thơ Cặp lục bát có sự liên kết giữa luật thơ nµo? Em thÊy cÆp lôc b¸t nµy liªn kÕt vµ ý. víi nhau nh thÕ nµo vÒ luËt th¬ vµ ý? + VÒ luËt th¬: Liªn kÕt b»ng c¸ch hiÖp vÇn "bÒn - nªn" + Về ý: Câu 6 nêu chủ đề, câu 8 làm rõ ý, gi¶i thÝch, bæ sung cho c©u 6. ? Vậy em thấy câu ca dao đã biểu đạt Biểu đạt 1 ý trọn vẹn: khuyên mỗi ngtrọn vẹn 1 ý cha? êi cÇn gi÷ v÷ng ý chÝ, kh«ng nªn dao động cho dù ngời khác có đổi thay. C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n. * Ghi nhí SGK. ? VËy v¨n b¶n lµ g×? Häc sinh th¶o luËn ý, d, ®, e (16) - Bức th là văn bản viết, có thể thức, có chủ đề xuyên suốt là thông báo t×nh h×nh häc tËp, sinh ho¹t... vµ quan t©m tíi ngêi nhËn th. - Lời phát biểu của cô HT là văn bản có chủ đề xuyên suốt, có mạch lạc, liªn kÕt, nªu thµnh tÝch n¨m häc qua, nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi cæ vò gi¸o viªn, häc sinh hoµn thµnh tèt nhiÖm vô n¨m häc. - Thiếp mời, đơn xin... đều là văn bản vì chúng đều có mục đích giao tiếp, yêu cầu thông tin và có thể thức nhất định..

(40) ? H·y kÓ nh÷ng v¨n b¶n mµ em biÕt. Nh vậy, có nhiều loại văn bản khác nhau. Mỗi văn bản lại có mục đích giao tiếp và phơng thức biểu đạt khác nhau. 2. Kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt của văn bản. ? Quan sát bảng trang 16, em hãy liệt kê các phơng thức biểu đạt thờng đợc sử dụng; trình bày mục đích giao tiếp của từng kiểu văn bản với các phơng thức biểu đạt phù hợp? ? Cho ví dụ cụ thể phù hợp với từng phơng thức biểu đạt đó? ? (Vấn đề phân chia các phơng thức biểu đạt ứng với các kiểu văn bản và văn bản cụ thể chỉ là tơng đối bởi trong một văn bản tự sự vẫn có thể có những phơng thức biểu đạt khác) VD: Văn bản CR-CT: đó là kiểu văn bản đợc viết theo phơng thức tự sự mà trong đó chúng ta vẫn có thể tìm thấy những yếu tố miêu tả ( những yếu tố béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc...) * Bµi tËp nhanh: Xác định và lựa chọn kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt phù hợp với các t×nh huèng giao tiÕp. (LÇn lît nh sau). - §¬n - Hµnh chÝnh c«ng vô. - Têng thuËt - Tù sù - T¶ - Miªu t¶. - Giíi thiÖu - ThuyÕt minh. - Lßng yªu - BiÓu c¶m. - B¸c bá ý kiÕn - NghÞ luËn. (Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n THCS, c¸c em sÏ hiÓu kü tõng kiÓu v¨n b¶n với các phơng thức biểu đạt tơng ứng.) * §äc l¹i ghi nhí: II. LuyÖn tËp:. Bµi 1: §äc c¸c vÝ dô: Xác định phơng thức biểu đạt của các ví dụ đó: a. Tù sù c. NghÞ luËn ®. ThuyÕt minh. b. Miªu t¶ d. BiÓu c¶m. Bµi 2: T2 "CR-CT" (kiểu văn bản tự sự vì T2 này đã trình bày diễn biến sự việc nh»m gi¶i thÝch nguån gèc ngêi ViÖt, nguån gèc d©n téc ViÖt) ? KÓ tªn mét v¨n b¶n tù sù kh¸c mµ em biÕt? III. Híng dÉn vÒ nhµ:. - HiÓu néi dung phÇn ghi nhí. - Hoµn thµnh bµi tËp. - T×m thªm vÝ dô vÇ c¸c kiÓu v¨n b¶n. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(41) TuÇn 2 - Bµi 2. TiÕt 5: 10.9.05. V¨n b¶n. Th¸nh giãng. A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - Nắm đợc nội dung ý nghĩa và một số nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện Th¸nh Giãng. - Kể lại đợc văn bản này. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - Em h·y kÓ l¹i truyÖn "B¸nh Chng b¸nh GiÇy". - Nªu ý nghÜa cña truyÖn? * Bµi míi: Mỗi khi đọc những lời thơ của Tố Hữu: ¤i søc trÎ, xa trai Phï §æng. V¬n vai, lín bçng dËy ngµn c©n. Cìi lng ngùa s¾t bay phun löa. Nhæ bôi tre lµng, ®uæi giÆc ¢n. lại gợi chúng ta nhớ đến một truyền thuyết tiêu biểu về chủ đề đánh giặc cứu nớc ở thời đại các vua Hùng, đó là Truyền thuyết "Thánh Gióng". Vậy câu chuyện đó mang những vẻ đẹp nào? Giờ học... I. giíi thiÖu chung. ? TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt nµo? TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt lÞch sö (§©y lµ thêi gian íc lÖ, kh«ng chÝnh x¸c kÓ vÒ thêi Vua Hïng thø 6. để nói về các thời đại với nhiều đời vua kế tiếp nhau. Đó là thời đại Hùng Vơng, thời đại mở đầu lịch sử dân tộc; gắn với nguån gèc d©n téc vµ c«ng cuéc dùng níc, gi÷ níc cña thêi c¸c vua Hïng). II. đọc, hiểu văn bản.. 1. §äc, tãm t¾t v¨n b¶n. * Đọc to, rõ ràng, ngắt nghỉ đúng chỗ, có ngữ điệu. * Tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh trong v¨n b¶n. - Vào đời vua Hùng thứ 6, ở làng Gióng, tỉnh Bắc Ninh có hai vợ chồng giµ kh«ng cã con. - Sự ra đời của Gióng. - Thêi th¬ Êu kh¸c thêng cña Giãng. - Giãng lín lªn kh¸c thêng. - Gióng ra trận đánh giặc. - Giãng bay vÒ trêi vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i. - Gióng đợc tôn là Thánh đợc vua phong là Phù Đổng Thiên Vơng. * KÓ l¹i tõng ®o¹n. 2. Chó thÝch: 1, 2, 4, 6, 17. 3. Bè côc: 3 phÇn. 4. Ph©n tÝch. a. Giíi thiÖu chung: ? Câu chuyện xảy ra vào không gian thời - Vào đời Hùng Vơng thứ 6, ở làng Gióng. gian nµo? ë ®©u? ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai? - Cậu bé làng Gióng có công đánh đuổi (Ngoài nhân vật chính còn có nhiều giặc Ân, đợc suy tôn là Thánh Gióng. nh©n vËt phô nh... c¸c nh©n vËt nµy cïng gióp c©u chuyÖn ph¸t triÓn vµ c¸c nh©n vËt phô gióp lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh). b. DiÔn biÕn cña truyÖn. ? Gióng đợc sinh ra trong hoàn cảnh nh - Hai vợ chồng già không có con, bà vợ thế nào? ím thö vÕt ch©n to  thô thai  Giãng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy?.

(42) ? Chi tiết đó có ý nghĩa nh thế nào?.  Kỳ lạ, hoang đờng báo hiệu những điều kh¸c thêng cña cËu bÐ Giãng. ? Trong truyÖn cßn cã nh÷ng chi tiÕt kú - Ba tuæi Giãng kh«ng biÕt ®i, kh«ng biÕt lạ hoang đờng nh thế. Em hãy liệt kê và nói. Khi nghe tiếng sứ giả bỗng cất tiếng cho biết ý nghĩa của các chi tiết đó? nói đòi đi đánh giặc  Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nớc của Gióng, của nhân dân. (Gi¸o viªn gîi dÉn) VÝ dô ? Tuæi th¬ cña Giãng cã g× kú l¹? Khi nghe sø gi¶... (cã thÓ thÊy tiÕng rao cña sø gi¶ lµ lêi hiÖu triÖu cña Vua Hïng khi Tæ quèc l©m nguy. Giãng hay chÝnh lµ hình ảnh của nhân dân. Khi bình thờng thì âm thầm, kín đáo giống nh Gióng không nãi, kh«ng cêi, nhng khi níc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn th× tiÕng gäi thiªng liªng cña Tæ quốc đã thức tỉnh, tập hợp mọi lực lợng tiềm ẩn để làm nên một Thánh Gióng sẵn sàng đáp lời cứu nớc). ? Gióng yêu cầu sứ giả những gì? (Ngời - Gióng đòi ngựa, roi, giáp sắt để đánh anh hùng đánh giặc không chỉ có quyết giặc  phải có vũ khí mới thắng đợc quân tâm, không thể đánh giặc bằng tay thù. kh«ng mµ ph¶i cã vò khÝ míi chiÕn thắng đợc quân thù). (Chi tiÕt nµy còng ph¶n ¸nh, gîi chóng ta nhớ đến thời kỳ đồ sắt của dân tộc để sau này phát triển thời kỳ đồ đồng...) ? Cã vò khÝ, Giãng cÇn ph¶i cã søc khoÎ - Bµ con lµng xãm gom gãp g¹o vµo nu«i nữa. Gióng đã lớn lên nh thế nào? cËu bÐ  Giãng lín nhanh nh thæi. "B¶y nong c¬m, ba nong cµ uèng 1 h¬i nớc cạn đà khúc sông". (Gióng lớn lên bằng những thức ăn, đồ mặc của nhân dân. Gióng đâu phải chỉ là con của một bà mẹ mà là con của nhân dân. Sức mạnh dũng sĩ của Gióng đợc nuôi dỡng từ những cái bình dị nhất. Và chi tiết đó còn thể hiện ở mơ ớc có sức mạnh vô song để chiến thắng ngoại xâm của cha ông ta. Vµ ngµy nay, trong héi Giãng, nh©n d©n vÉn tæ chøc c¸c cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §ã lµ mét h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø giµu ý nghÜa). (Đây là hình ảnh đợc thần thánh hoá, là - Gióng vơn vai thành tráng sĩ  Sự trtợng đài bất hủ về sự... Khi tình thế đặt ởng thành vợt bậc về hùng khí, tinh thần vấn đề sống còn cấp bách thì đòi hỏi sự của dân tộc trớc nạn ngoại xâm. v¬n m×nh lªn phi thêng nh vËy). - Råi tr¸ng sÜ ra trËn. T×m chi tiÕt? - Giãng ra trËn, dïng roi s¾t, nhæ tre diÖt ? §ã lµ h×nh ¶nh mang tÝnh chÊt nh thÕ giÆc ¢n  Oai phong, lÉm liÖt  Giãng nµo? chính là hình tợng ngời anh hùng đánh giÆc gi÷ níc ®Çu tiªn trong lÞch sö níc ta. (Chi tiÕt nµy cã sù ®an xen, kÕt hîp nhuần nhuỵ giữa yếu tố hoang đờng kỳ ảo của những chi tiết đời thờng khiến h×nh ¶nh cña ngêi anh hïng thªm gÇn gòi cña chóng ta. §ã lµ nh÷ng ngêi anh hïng ViÖt Nam. Nh sau nµy nh©n d©n ta dïng ch«ng tre, gËy tÇm v«ng diÖt giÆc). c. KÕt thóc truyÖn. (Giãng lµ ngêi anh hïng lµm viÖc nghÜa, - Giãng cëi ¸o gi¸p s¾t, cìi ngùa bay vÒ vô t, không màng danh lợi. Gióng ra đời trời. phi thêng th× ra ®i còng phi thêng). - Vua Hïng phong cho Giãng lµ Phï ? Truyền thuyết này liên quan đến những Đổng Thiên Vơng, lập đền thờ. sù thËt lÞch sö nµo? - Hàng năm, nhân dân mở hội lớn để nhớ c«ng ¬n. - Nh÷ng vÕt tÝch cßn l¹i. III. tæng kÕt - ghi nhí: SGK. ? Nªu ý nghÜa c©u chuyÖn?.

(43) ? §äc truyÖn, em thÊy chi tiÕt nµo thó vÞ nhÊt? V× sao? ? Câu chuyện bồi đắp trong em tình cảm nào? IV. luyÖn tËp.. ? Gấp trang sách lại, em hình dung hình ảnh nào của Gióng là đẹp nhất? (Häc sinh th¶oluËn). - H/s xem tranh. ? Theo em,v× sao héi thi thÓ thao trong nhµ trêng phæ th«ng l¹i mang tªn lµ Héi khoÎ Phï §æng. V. híng dÉn vÒ nhµ.. ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh tîng Giãng? ? Su tÇm c¸c bµi th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng? ? KÓ l¹i truyÖn. ? ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 6: 10.9.05. TiÕng viÖt.. Tõ mîn. A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là từ mợn. - Bíc ®Çu biÕt sö dông tõ mîn hîp lý. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. ? Thế nào là từ đơn? từ phức? Xác định các từ đơn, từ phức trong VD: "ThiÕu b¸nh chng, b¸nh giÇy lµ thiÕu h¼n h¬ng vÞ ngµy TÕt". ? Ph©n biÖt tõ ghÐp vµ tõ l¸y? Cho vÝ dô. * Bµi míi: NÕu nh ë bµi häc tríc, chóng ta thÊy viÖc ph©n lo¹i tõ lµ dùa vµo tiªu chÝ cấu tạo của từ thì một tiêu chí khác để phân loại từ là dựa vào nguồn gốc của từ vµ dùa vµo tiªu chÝ nµy chóng ta cã tõ TV gåm: Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn. I. tõ thuÇn viÖt vµ tõ mîn: Häc sinh quan s¸t vÝ dô. 1. VÝ dô: ? Trong vÝ dô a, nh÷ng tõ nµo em thÊy a. "Chó bÐ vïng dËy... mét tr¸ng sÜ, m×nh cao h¬n trîng"? dÔ hiÓu. 2. NhËn xÐt.  Nh÷ng tõ thuÇn ViÖt. ? Trong ví dụ a trên, em hiểu từ "trợng. "Trợng" đơn vị đo độ dài của ngời TQ cổ ( 3,33m) ý nãi rÊt cao. Tr¸ng sÜ" nghÜa lµ g×? ("Tr¸ng? KhoÎ m¹nh, to lín: cêng tr¸ng, - "Tr¸ng sÜ" ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, thêng lµm viÖc lín. trai tr¸ng, tr¸ng kiÖt") "Sĩ": Ngời trí thức thời xa thờng đợc tôn  Những từ gốc Hán đợc ngời Việt sử dông (§ã lµ tõ H¸n ViÖt). träng: thi sÜ, chiÕn sÜ, hiÖp sÜ,... ? Em cã biÕt c¸c tõ "trîng", "tr¸ng sÜ" vµ mét sè võa kÓ cã nguån gèc tõ ®©u? ? Em có thể xác định những từ HV trong VD sau: ¤i Tæ quèc giang s¬n hïng vÜ §Êt anh hïng cña thÕ kû hai m¬i Xét ví dụ b: em thấy những từ nào đợc - Từ mợn của tiếng Hán (Từ Hán Việt) sứ mợn từ tiếng Hán, những từ nào đợc mợn giả, giang sơn, buồn, gan, điện tõ c¸c ng«n ng÷ kh¸c? - Tõ mîn cña ng«n ng÷ kh¸c: + Xµ phßng (Ph¸p) + MÝt tinh, ti vi, int¬net, ra®i« (Anh) + X« viÕt (Nga). 2. - Ga, b¬m.

(44) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña c¸c - Nh÷ng tõ mîn quen thuéc (ViÖt ho¸ tõ mîn trªn. hoµn toµn) th× viÕt nh tõ thuÇn ViÖt. Nh÷ng tõ mîn cha thËt quen, dïng g¹ch nèi c¸c tiÕng víi nhau (kh«ng dïng còng đợc). 3. Ghi nhí: ? Em h·y nªu ghi nhí cña bµi? BT nhanh: Thi viÕt tõ mîn gi÷a c¸c nhãm. II. Nguyªn t¾c tõ mîn:. §äc ý kiÕn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ? Em hiểu ý kiến đó nh thế nào? (mợn từ có mặt tích cực: làm giàu ngôn ng÷ d©n téc. Mîn tõ cã ý nghÜa tiªu cùc lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p vµ nÕu tuú tiÖn sÏ g©y sù khã hiÓu). ? Nªu ghi nhí. III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp. Th¶o luËn theo nhãm (3 nhãm, 3 phÇn). a. V« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ b. Gia nh©n -> H¸n ViÖt c. Pèp, In t¬ nÐt (Anh) Bµi tËp 2: Xác định nghĩa cùa từng tiếng tạo thành từ Hán Việt. (Giáo viên lu ý học sinh: các từ Hán Việt đều là từ ghép nhng trong mỗi từ ghép đó, đơn vị cấu tạo nên không gọi là từ đơn nh từ Tiếng Việt mà gọi là yếu tố Hán Việt vì các yếu tố đó không dùng độc lập để tạo câu đợc. Ví dụ: Không thể nãi: H«m nay t«i ®i khÊn phim). Bµi tËp 3: Các nhóm thảo luận, cử đại diện, lầm lợt ngời ở dới nêu từ. Cứ đợc 1 từ, bạn ở trên lên đợc một bậc thang. Nhóm nào lên cao nhất sẽ thắng. Bµi tËp 4: Dïng c¸c tõ mîn: ph«n, phan, nèc ao trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt víi b¹n bÌ, ngêi th©n. Còng cã thÓ viÕt trong nh÷ng tin trªn b¸o. ¦u ®iÓm lµ ng¾n gän, nhîc ®iÓm lµ thiÕu trang träng, kh«ng phï hîp trong giao tiÕp chÝnh thøc. IV. Híng dÉn vÒ nhµ;. - Häc theo nhãm: chÝnh t¶ (nghe-viÕt): V¨n b¶n "Th¸nh Giãng". - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(45) TiÕt 7, 8 TËp lµm v¨n 11/9/2005 T×m hiÓu. chung vÒ v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm đợc mục đích giao tiếp của tự sự. - Có khái niệm sơ bộ về phơng thức tự sự trên cơ sở hiểu đợc mục đích giao tiÕp cña tù sù vµ bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch c¸c sù viÖc trong tù sù. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò. ? Em hiÓu giao tiÕp lµ g×? v¨n b¶n lµ g×? ? Có mấy kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt? C©u ca dao "Tróc xinh.." Là kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt nào? * Bµi míi: Trong giao tiếp hàng ngày, các em đã rất quen thuộc với những lời kể chuyÖn cña bè mÑ, hay chÝnh c¸c em thêng kÓ nhiÒu chuyÖn cho bè mÑ nghe, råi những buổi bóng đá hay 1 chơng trình nào đó... khi ấy, các em đã giao tiếp bằng tù sù. VËy tù sù ... I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phơng thức tự sự: - Học sinh đọc và theo dõi các tình 1. Ví dụ: SGK-27 huèng giao tiÕp SGK-27. 2. NhËn xÐt. ? Gặp trờng hợp nh thế, theo em ngời Ngời nghe muốn tìm hiểu muốn đợc nghe muèn biÕt ®iÒu g× vµ ngêi kÓ biÕt vÒ ngêi, vËt, viÖc.... ph¶i lµm g×? - Ngêi kÓ muèn th«ng b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch... ? Trong nh÷ng trêng hîp trªn c©u - C©u chuyÖn kÓ ph¶i cã mét ý nghÜa chuyện phải có ý nghĩa nào đó? VD: nào đó. Ví dụ: phải kể về những cử Nếu muốn cho bạn biết Lan là một chỉ, lời nói, hành động tốt, có ý nghĩa ngời bạn tốt, ngời đợc hỏi phải kể của Lan; thái độ của mọi ngời xung nh÷ng viÖc nh thÕ nµo vÒ Lan? V× quanh Lan. §ã lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña sao? mét ngêi b¹n tèt -> T×m hiÓu con ngêi ? Víi trêng hîp "B¹n An gÆp chuyÖn " B¹n An gÆp chuyÖn g× mµ th«i häc g× mµ th«i häc nhØ” th× cÇn kÓ c©u nhØ" -> ngêi kÓ ph¶i kÓ c©u chuyÖn cã chuyÖn nh thÕ nµo míi gäi lµ cã ý nªu nh÷ng nguyªn nh©n, hoµn c¶nh, suy nghÜ khiÕn An ph¶i th«i häc -> nghÜa" gi¶i thÝch sù viÖc. ? Chúng ta đã học Văn bản "TG". -Truyện TG có chuỗi các sự việc có ý H·y nh¾c l¹i diÔn biÕn c¸c sv chÝnh nghÜa. C¸c sù viÖc vµ ý nghÜa chung của văn bản này? Nêu nhận xét về của truyện. Qua đó tg dg muốn bộc lộ cách trình bày sv? -> Hai câu chuyện thái độ tự hào, ngợi khen công đức kể ở trên và văn bản TG đều đợc viết của TG. theo ph¬ng thøc tù sù. ? VËy em hiÓu tù sù lµ g×? (Gi¸o viªn lu ý: Chuçi sù viÖc trong v¨n b¶n lµ viÖc s¾p xÕp c¸c sù viÖc: Sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cïng t¹o nªn mét kÕt thóc, thÓ hiÖn một ý nghĩa. Các sự việc đợc trình bµy theo thø tù, diÔn biÕn). 3. Ghi nhí: SGK -28 II. LuyÖn tËp:. §äc mÉu chuyÖn: "¤ng giµ vµ thÇn Bµi tËp 1: chÕt" ? Trong truyÖn nµy, ph¬ng thøc tù sù - Ph¬ng thøc tù sù: Chuçi sù viÖc nèi đợc thể hiện nh thế nào? tiÕp nhau theo diÔn biÕn t tëng cña «ng giµ víi kÕt thóc bÊt ngê; ng«i kÓ.

(46) ? C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×?. thø 3. - ý nghÜa: truyÖn mang s¾c th¸i hãm hØnh, ca ngîi t tëng yªu cuéc sèng, ca ngîi trÝ th«ng minh biÕn b¸o linh ho¹t cña «ng giµ.. Bµi tËp 2: ? Đọc bài thơ và cho biết đó có phải là văn bản tự sự không? Vì sao? Đó là bài thơ tự sự vì tuy diễn đạt dới hình thức thơ 5 tiếng nhng bài thơ đã kể lại một câu chuyện có đầu, có đuôi, có nhân vật, có chi tiết, diễn biễn sự việc nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn củamèo đã khiến mèo tự sa bẫy của chÝnh m×nh. (Chuçi sù viÖc: BÐ M©y vµ MÌo con rñ nhau bÉy chuét, nhng MÌo con tham ăn nên đã tự mắc bẫy của mình). ? H·y chuyÓn bµi th¬ nµy thµnh c©u chuyÖn v¨n xu«i (chó ý t«n träng m¹ch kÓ cña bµi th¬). + Bé Mây rủ Mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nớng thơm lừng treo l¬ löng trong c¸i n¹m s¾t. + Cả bé và Mèo con đều nghĩ bọn chuột vì tham ăn mà mắc bẫy. + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét sËp bÉy chÝ cha, chÝ choÐ. + S¸ng, ch¼ng thÊy chuét, ch¼ng thÊy c¸, chØ thÊy ë gi÷a lång MÌo ®ang cuén trßn ng¸y kh× khß vµ ch¾c MÌo ta ®ang m¬. + GiÊc m¬ cña MÌo. Bµi tËp 3: - V¨n b¶n "HuÕ..." lµ v¨n b¶n tù sù. Tù sù ë ®©y cã vai trß giíi thiÖu ®a tin là chính chứ không cốt trình bày đầy đủ, chi tiết diễn biến sự việc (Kiểu kể chuyÖn thêi sù). - V¨n b¶n "Ngêi ¢u L¹c..." lµ v¨n b¶n tù sù v× nã tr×nh bµy l¹i mét sù kiÖn lÞch sö d©n téc (KiÓu kÓ chuyÖn lÞch sö ). III. Híng dÉn vÒ nhµ:. - Lµm bµi tËp 4, 5. - Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(47) TuÇn 3 - Bµi 3. TiÕt 9: Ngµy 14/9/2005. V¨n b¶n. S¬n tinh - thuû tinh A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - HiÓu truyÒn thuyÕt nµy nh»m gi¶i thÝch hiÖn tîng lôt léi x¶y ra ë Ch©u thæ B¾c Bé thuë c¸c vua Hïng dùng níc vµ kh¸t väng cña ngêi ViÖt cæ trong viÖc gi¶i thÝch vµ chÕ ngù thiªn tai trong cuéc sèng cña m×nh. - HiÓu ý nghÜa truyÖn ca ngîi tµi trÝ cña con ngêi, íc m¬ con ngêi chÕ ngù đợc thiên nhiên. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. ? Em thích đoạn nào nhất trong truyện TG? Kể sáng tạo đoạn đó. ? NhËn xÐt phÇn kÕt truyÖn. ? Giíi thiÖu tranh minh ho¹ vÒ truyÖn nµy. * Bµi míi: Dọc dải đất hình chữ S, bên bờ biển Đông thuộc Thái Bình Dơng, nhân d©n ViÖt Nam chóng ta, nhÊt lµ nh©n d©n miÒn B¾c tríc ®©y vµ miÒn Trung, miÒn Nam bây giờ hàng năm phải đối mặt mùa ma bão lũ lụt thật khủng khiếp. Để tồn tại, cha ông ta phải tìm mọi cách để chiến đấu và chiến thắng giặc nớc. Cuộc chiến đấu trờng kỳ gian truân ấy đã đợc thần thoại hoá trong TT: "Nói cao s«ng h·y cßn dµi Năm năm báo oán đời đời đánh ghen". §Ó hiÓu râ h¬n... I. giíi thiÖu chung.. Truyền thuyết gắn liền thời đại Hùng Vơng. II. đọc, hiểu văn bản.. 1. §äc, tãm t¾t: * Giäng chËm r·i ë ®o¹n ®Çu, nhanh gÊp ë ®o¹n sau, trë l¹i chËm, b×nh tÜnh ë ®o¹n cuèi. * §äc ph©n vai 1 ®o¹n. * T2 truyÖn. 2. Chó thÝch: Gi¶i thÝch thªm: "Cån, nÐp, v¸n..." 3. Bè côc: 3 phÇn. 4. Ph©n tÝch. a) Më truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù - Trong văn bản tự sự, nhân vật đợc kể, việc tạo tình huống: đợc nói đến nhiều nhất, liên quan tới nhiÒu sù viÖc nhÊt lµ nh©n vËt chÝnh. ? PhÇn më truyÖn lµm nhiÖm vô g×? ? T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ 2 n/v chÝnh? * Nh©n vËt chÝnh: S¬n Tinh, Thuû Tinh (Th¶o luËn nhãm) ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸c chi tiÕt K× dÞ, oai phong víi nh÷ng chi tiÕt rÊt k× miªu t¶ 2 thÇn? l¹. Nhiều tài lạ, đều xứng đáng là rể vua Hùng. ? Qua đó em nhận thấy hai thần có đặc ®iÓm, tÝnh c¸ch g×? (Đó là cách giải thích nhân vật khiến ngời nghe bị lôi cuốn và muốn đợc dõi theo diÔn biÕn truyÖn). b. DiÔn biÕn truyÖn: Vua Hïng kÐn rÓ. ? §äc l¹i ®iÒu kiÖn chän rÓ cña vua - §iÒu kiÖn: Ngêi võa cã tµi, võa d©ng lÔ Hïng vµ em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iÒu kiÖn vËt sím. LÔ vËt trang nghiªm, gi¶n dÞ,.

(48) nµy?. quý hiÕm, kú l¹, nhng mang tÝnh truyÒn thèng. ? Cã ý kiÕn cho r»ng qua viÖc ®a ra lÔ  Vua Hïng ngÇm chän S¬n Tinh bëi lÔ vật, chúng ta đã ngầm đoán hiểu đợc ý vật chủ yếu là sản vật của rừng núi. của vua cha. Em thấy thế nào (Qua đó chúng ta hiểu thêm về thái độ của ngời Việt Cổ đối với núi rừng và lũ lụt. Lũ lụt lµ kÎ thï gieo tai ho¹ cßn nói rõng lµ quª h¬ng, lµ Ých lîi, lµ bÌ b¹n, ©n nh©n). Vµ viÖc kÐn rÓ b»ng thi tµi tõ nh÷ng ®iÒu kiện do bố vợ đặt ra đã trở thành môtíp quen thuéc trong truyÒn thuyÕt, cæ tÝch. ? Chính điều kiện có phần thuận lợi - Sơn Tinh lấy đợc Mị Nơng. nên.... Đứng trớc kết quả đó Thuỷ Tinh - Thuỷ Tinh đùng đùng nổi giận, nổi ghen có thái độ, hành động nh thế nào? quyết đánh Sơn Tinh cớp lại Mị Mơng. ? C¶nh Thuû Tinh gi¬ng oai diÔn vâ, h« - Thuû Tinh víi nh÷ng trËn cuång phong giã gäi ma lµm b·o tè ngËp trêi thËt lµ lµ h×nh ¶nh kú ¶o ho¸ c¶nh lò lôt vÉn thd÷ tîn gîi cho em h×nh dung ra hiÖn t- êng x¶y ra hµng n¨m ë ch©u thæ s«ng ợng gì? Hình ảnh Thuỷ Tinh tợng trng Hồng. Đó là một hiện tợng tự nhiên đã cho ®iÒu g×? đợc giải thích một cách ngây thơ, lý thú. ? Tríc c¬n ghen næi trêi cña Thuû Tinh, - S¬n Tinh kh«ng hÒ run sî, quyÕt liÖt, Sơn Tinh đã đối phó nh thế nào? kiên cờng chống trả và đã thắng. ? Theo em, chi tiÕt "níc d©ng cao..." cã  Tîng trng cho søc m¹nh vµ tinh thÇn ý nghÜa nh thÕ nµo?? cña ngêi ViÖt cæ tríc thiªn tai. (Th¶o luËn) (§ã lµ 1 bøc tranh hoµnh tr¸ng võa hiÖn thùc võa giµu chÊt th¬ vÒ h×nh ¶nh ngêi dân Việt cổ đắp đê ngăn lũ chống bão đã đợc truyền thuyết hoá). (Th¶o luËn) ? Chøng kiÕn cuéc giao tranh, em cã t×nh c¶m nh thÕ nµo dµnh cho 2 vÞ thÇn? (Th¶o luËn) c. KÕt truyÖn. ? Cã ý kiÕn cho r»ng: chi tiÕt "thÇn níc đành rút quân về" có thể là chi tiết kết thúc truyện đợc. ý kiến em thế nào? ? ë ®©y t¸c gi¶ dg l¹i chän c¸ch kÕt - Gi¶i thÝch hiÖn tîng lò lôt miÒn B¾c Bé. thóc ra sao? ? Qua đó, nhân dân ta muốn gửi gắm ớc - Mơ ớc con ngời chiến thắng, chinh m¬ g×? phôc thiªn nhiªn. ? Nªu ý chÝnh cña truyÖn. 5. Tæng kÕt - ghi nhí: SGK. III. LuyÖn tËp - Cã 2 b¹n tranh luËn víi nhau: S¬n Tinh vµ Thuû Tinh cïng tµi giái, tí muốn Thuỷ Tinh thắng nh thế mới là đỡ bị thiệt cho chàng. Em hãy giúp bạn giải thÝch cho b¹n kia hiÓu v× sao l¹i kh«ng thÓ cã kÕt thóc nh vËy. - Thảo luận cách đặt tên cho văn bản. - T×m nh÷ng truyÖn d©n gian còng cã c¸ch dïng tªn nh©n vËt chÝnh lµm tªn truyÖn. ? Häc truyÒn thuyÕt nµy, em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc nhµ níc ta vµ nh©n d©n ta hiện nay đang tích cực xây dựng, củng cố đê điều, nghiêm trị nạn phá rừng bừa bãi và trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc. * Liªn hÖ: Sãng thÇn ë Nam ¸, b·o Katrina ë níc Mü, b·o lôt ë níc ta. IV. híng dÉn vÒ nhµ.. - §äc bµi "S¬n Tinh - Thuû Tinh" th¬ NguyÔn Nhîc Ph¸p. - ViÕt ®o¹n v¨n tù sù vÒ cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(49) –––––––––––––––––––––––––––––––– –––––––––––––––––––––––––––––––.

(50) TiÕt 10 (Ngµy 15/9/2005). TiÕng ViÖt: NghÜa cña tõ. a. môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là nghĩa của từ. - Bớc đầu biết sử dụng từ hợp lý khi đã hiểu nghĩa của chúng. - LuyÖn kü n¨ng gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. ViÖt).. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - Nªu kh¸i niÖm tõ mîn vµ tõ thuÇn ViÖt, cho vÝ dô? - Lµm bµi tËp: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông hîp lý tõ mîn tiÕng H¸n (tõ H¸n. * Bµi míi: Chúng ta đã biết, từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo câu. Câu đó phục vụ cho mục đích giao tiếp của chúng ta. Vậy để diễn đạt đợc đúng ý của mình thì chúng ta phải hiểu đợc nghĩa của mỗi từ. Vậy... I. NghÜa cña tõ.. 1. VÝ dô: SGK.35. 2. NhËn xÐt: ? NÕu lÊy dÊu hai chÊm lµm chuÈn th× Mçi vÝ dô gåm 2 phÇn: c¸c vÝ dô trªn gåm mÊy phÇn? - PhÇn bªn tr¸i: C¸c tõ cÇn gi¶i thÝch. - PhÇn bªn ph¶i: néi dung gi¶i thÝch nghÜa cña tõ.. - Mçi tõ cã 2 mÆt biÓu hiÖn: H×nh thøc - NghÜa cña tõ øng víi mÆt biÓu hiÖn néi vµ néi dung. VËy nghÜa cña tõ øng víi dung. phÇn nµo? (Nội dung là cái chứa đựng bên trong h×nh thøc cña tõ. Néi dung lµ c¸i cã tõ lâu đời). VÝ dô: - "C©y" + Hình thức: là từ đơn một tiếng. + Néi dung: ChØ mét loµi thùc vËt. - "Xe đạp" + H×nh thøc: Lµ tõ ghÐp 2 tiÕng. + Néi dung: ChØ mét lo¹i ph¬ng tiÖn dêi chç dïng lùc ë chân tác động làm quay bánh xe khiến xe chuyển dịch. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? 3. Ghi nhí: SGK. Bµi tËp nhanh: ? Em cã thÓ cho mét tõ vµ t×m hiÓu nghÜa cña nã (c¸c nhãm chuÈn bÞ). II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: ? Cã thÓ thay thÕ tõ "tËp qu¸n" vµ "thãi * C©u a: Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu: Thay thế đợc vì "Tập quán" có nghĩa quen" cho nhau đợc không? (Lớp 8 chúng ta sẽ học về trờng nghĩa rộng thờng gắn với chủ thể là số đông. của từ, các em sẽ rõ hơn về vấn đề này). - C©u b: Nam cã thãi quen... Không thay thế đợc vì "thói quen" có ý nghÜa hÑp. - Trong qu¸ tr×nh tr¶ lêi nh vËy, chóng ta  Gi¶i thÝch nghÜa b»ng c¸ch diÔn t¶.

(51) đã tiến hành giải thích 2 từ: Vậy đó là c¸ch gi¶i thÝch nµo? Bµi tËp nhanh. Dïng c¸ch trªn vµ gi¶i thÝch ®i, c©y, giµ. - SGK đã đa ra cách giải thích từ "lẫm liÖt". Em thÊy 3 tõ "lÉm liÖt, hïng dòng, oai nghiªm" cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? - Vậy từ "Lẫm liệt" đã đợc giải thích b»ng c¸ch nµo? ? Em cã biÕt nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi tõ "nh½n nhôi". ? Qua đó, em đã hiểu nghĩa của từ "nh½n nhôi". ? Bµi tËp nhanh: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ "Th«ng minh". ? VËy qua c¸c vÝ dô trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ.. kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ.. * Cã thÓ thay thÕ tõ "LÉm liÖt" b»ng c¸c tõ "hïng dòng, oai nghiªm".  Gi¶i thÝch b»ng c¸ch ®a ra tõ cïng nghĩa, đồng nghĩa. * Tr¸i nghÜa cña "nh½n nhôi" lµ “xï x×, nham nhë, lëm chëm,...”  Giải thích bằng cách phủ định từ trái nghÜa cña tõ cÇn gi¶i thÝch. 3. Ghi nhí: SGK.. III. luyÖn tËp.. Bài 1: Tập trung vào văn bản đã học. Các nhóm chuẩn bị để điền vào bảng học nhóm. 1. Phúc ấm: Phúc của tổ tiên để lại cho con cháu (trình bày khái niệm). 2. Sính lễ: Lễ vật nhà trai đem đến nhà gái để xin cới (trình bày khái niệm). 3. GhÎ l¹nh: - Thờ ơ, lạnh nhạt, xa lánh, đối với ngời lẽ ra phải thân thiết, gần gũi. - Kh«ng th©n thiÕt, gÇn gòi. (đa ra từ đồng nghĩa, trái nghĩa). Bµi tËp 2. Muốn điền đợc từ chính xác phải phân biệt đợc nghĩa của từng từ. §iÒn lÇn lît: Häc tËp, häc lám, häc hái, häc hµnh. Bµi tËp 3. §iÒn tõ lÇn lît: Trung b×nh, trung gian, trung niªn. Bµi tËp 4: Gi¶i thÝch tõ: giÕng, rung rinh, hÌn nh¸t theo c¸c c¸ch. Bµi tËp 5: Viết đoạn văn có sử dụng từ đúng ý nghĩa của nó. Giải thích ý nghĩa 2 từ trong đó. IV. Híng dÉn vÒ nhµ.. Häc, hiÓu bµi, hoµn thµnh bµi tËp. Tù gi¶i thÝch 20 tõ. ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. –––––––––––––––––––––––––––––––– ––––––––––––––––––––––––––––––––.

(52) TiÕt 11+12: TËp lµm v¨n: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù a. Môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: Nắm đợc 2 yếu tố then chốt của tự sự: Sự việc và nhân vật. Hiểu đợc ý nghĩa của SV và nhân vật trong văn tự sự. RÌn häc sinh kü n¨ng nhËn diÖn, ph©n lo¹i nh©n vËt, t×m hiÓu, x©u chuçi c¸c sù viÖc, chi tiÕt trong truyÖn. b. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - ThÕ nµo lµ tù sù? Chuçi sù viÖc trong tù sù lµ g×? - KiÓm tra vë bµi tËp. * Bµi míi: ở bài trớc, các em đã hiểu tự sự là phơng thức trình bày chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn tới sự việc kia. Vậy nhân vật và sự việc trong văn tự sự có đặc ®iÓm g×?... I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. 1) Sù viÖc trong v¨n tù sù. §äc thÇm c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - Thuû Tinh". SGK-37. ? H·y chØ ra sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, cao trµo vµ sù viÖc kÕt thóc. Cho biÕt mèi quan hÖ nh©n qu¶ cña chóng.. ? Theo em, trong chuçi sù viÖc trªn, chóng ta cã thÓ bá bít sù viÖc nµo kh«ng? V× sao? ? VËy mèi quan hÖ gi÷a c¸c sù viÖc trªn nh thÕ nµo? (C¸c sù viÖc mãc nèi nhau trong mèi quan hệ rất chặt chẽ không thể đảo lộn, kh«ng thÓ bá bít sù viÖc nµo. NÕu bá dï chØ mét sù viÖc, lËp tøc cèt truyÖn bÞ ¶nh hëng hoÆc bÞ ph¸ vì, diÔn biÕn sù viÖc trë nªn bÊt hîp lý, kh«ng l«gÝc). ? VËy c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n tù sù phải đợc sắp xếp nh thế nào? Nếu chỉ đơn thuần có sự việc đầy đủ sẽ kh«ng lµm nªn sù hÊp dÉn cña v¨n b¶n. Bëi vËy, nÕu truyÖn muèn hÊp dÉn cÇn cã c¸c yÕu tè: Em hãy đối chiếu 6 yếu tố này của văn b¶n: "S¬n Tinh - Thuû Tinh". (kh«ng thÓ xo¸ bá yÕu tè nµo v× mçi yÕu tố đó đóng một vai trò cần thiết tạo nên chuçi sù viÖc cña cèt truyÖn) ? Qua đó em khẳng định vai trò của 6 yÕu tè võa nªu trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo? ? Trong "S¬n Tinh - Thuû Tinh" em h·y cho biÕt viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m. + V¨n b¶n: S¬n Tinh - Thuû tinh. - Sù viÖc khëi ®Çu: Vua Hïng kÐn rÓ. - Sù viÖc ph¸t triÓn: S¬n Tinh - Thuû Tinh đến cầu hôn; Vua Hùng ra điều kiện kén rể; Sơn Tinh đến trớc, đợc vợ. - Sù viÖc cao trµo: Thuû Tinh tøc giËn đánh nhau với Sơn Tinh. Hai bên giao chiÕn, Thuû Tinh thua. - Sù viÖc kÕt thóc: Hµng n¨m Thuû Tinh d©ng níc....  C¸c sù viÖc cã mèi quan hÖ nh©n qu¶..  Sự việc phải đợc sắp xếp theo một trật tù, diÔn biÕn hîp lý. + C¸c yÕu tè cÇn thiÕt cña v¨n tù sù. - Nh©n vËt. - §Þa ®iÓm. - Thêi gian. - Nguyªn nh©n. - DiÔn biÕn. - KÕt qu¶.  Cã 6 yÕu tè trªn th× v¨n tù sù míi cô thÓ, s¸ng tá. + Các sự việc và chi tiết đợc lựa chọn phù hợp với chủ đề: Thuỷ Tinh tợng trng.

(53) của ngời kể đối với Sơn Tinh và Vua cho lũ lụt gây hại nên phải thua, Sơn Hïng. Tinh tîng trng cho nh©n d©n chèng thiªn tai nªn chiÕn th¾ng. ViÖc S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh nhiÒu lÇn cã ý nghÜa g×? Có thể để Thuỷ Tinh thắng Sơn Tinh đợc kh«ng? V× Sao? Tãm l¹i, qua ph©n tÝch trªn, em h·y nªu * Ghi nhí: SGK .38. nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù? 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: a) Nhân vật vừa là kẻ thực hiện các sự việc, vừa đợc nói tới, đợc biểu dơng hay bÞ lªn ¸n. Häc sinh th¶o luËn t×m nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - Thuû Tinh". b) Nhân vật đợc kể bằng cách gọi tên, đặt tên. Giới thiệu lai lịch, tính tình, tài năng, kể các việc làm, hoạt động, ý nghĩ, lời nói; miêu tả chân dung, trang phôc, trang bÞ, d¸ng ®iÖu,... Häc sinh kÓ vÒ tõng nh©n vËt trong "S¬n Tinh - Thuû Tinh". ? Nªu ghi nhí * Ghi nhí: SGK-38. II. luyÖn tËp.. Bµi tËp 1. Chỉ ra các sự việc mà các nhân vật trong "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh" đã làm. 1. Vua Hïng: KÐn rÓ, mêi c¸c l¹c hÇu bµn b¹c, g¶ MÞ N¬ng cho S¬n Tinh. 2. MÞ N¬ng: Theo chång vÒ nói. 3. Sơn Tinh: Đến cầu hôn, đem sính lễ đến trớc, rớc Mị Nơng về núi, dùng phép lạ đánh Thuỷ Tinh. 4. Thuỷ Tinh: Đến cầu hôn, đem sính lễ đến sau, đuổi theo đòi cớp Mị Nơng, tức giận đánh Sơn Tinh. Thua cuộc. * Nªu vai trß ý nghÜa cña c¸c nh©n vËt. (Th¶o luËn). - S¬n Tinh : Ngêi anh hïng chèng lò lôt. - Thuû Tinh: H×nh ¶nh thÇn tho¹i ho¸ søc m¹nh cña thiªn tai. - Vua Hùng: Là ngời quyết định cuộc hôn nhân lịch sử. - MÞ N¬ng: Lµ nh©n vËt khiÕn cho 2 thÇn S¬n Tinh vµ Thuû Tinh giao tranh. * Tãm t¾t truyÖn: * Trao đổi về nhan đề của truyện. Thử đặt tên khác cho truyện. (Rất nhiều truyện dân gian dùng tên nhân vật chính đặt tên cho truyện vì nhân vật chính thể hiện khá đầy đủ t tởng truyện và bao quát truyện). Bµi tËp 2 Tởng tợng để kể một câu chuyện theo nhan đề: "Một lần không vâng lêi". - KÓ viÖc g×: Ai lµ nh©n vËt chÝnh : B¶n th©n em. - Địa điểm xảy ra việc đó : Tại gia đình. - Thêi gian nµo : ChiÒu Chñ NhËt. - Nguyªn nh©n : Cè ý ®i ch¬i vÒ muén. - DiÔn biÕn : Kh«ng dän nhµ cöa, kh«ng häc xong bµi. - KÕt qu¶ : Bè mÑ buån; thiÕu bµi bÞ trõ ®iÓm thi ®ua. ¢n hËn vÒ viÖc m×nh g©y ra. III. Híng dÉn vÒ nhµ.. - Kể lại câu chuyện Truyền Thuyết đã học mà em thích nhất. - Có thể xâu chuỗi các sự việc chính trong 4 Truyền thuyết đã học để kể mét TruyÒn ThuyÕt vÒ thêi Hïng V¬ng. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 13:. TuÇn 4 - Bµi 4.

(54) (Ngµy 22/9/05) V¨n b¶n:. sù tÝch hå g¬m A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của truyện, vẻ đẹp của một số hình ảnh trong truyÖn. - N¾m v÷ng môc ghi nhí: §©y lµ mét truyÖn cã cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi, gian khæ 10 n¨m cña nghÜa qu©n Lam S¬n chèng qu©n Minh do Lê Lợi đứng đầu. Truyện có nhiều chi tiết hoang đờng, ca ngợi chính nghÜa. TruyÖn nh»m gi¶i thÝch tªn gäi Hå G¬m, nãi lªn nguyÖn väng hoµ b×nh cña d©n téc ta. - RÌn kü n¨ng tãm t¾t, kÓ chuyÖn diÔn c¶m. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Trong vai S¬n Tinh hoÆc Thuû Tinh kÓ l¹i truyÖn "S¬n Tinh - Thuû Tinh". - Nªu c¶m nhËn vÒ nh©n vËt S¬n Tinh hoÆc Thuû Tinh. * Bµi míi: Giữa Thủ đô Thăng Long - Đông đô - Hà Nội, Hồ Gơm đẹp nh một lẵng hoa léng lÉy vµ duyªn d¸ng. Nh÷ng tªn gäi ®Çu tiªn cña hå nµy lµ hå Lôc Thuû, hå T¶ Väng, hå Thuû Qu©n. §Ðn thÕ kû XV, hå míi mang tªn Hå G¬m. C¸i tªn nµy g¾n liÒn víi ..... I. giíi thiÖu chung:. - TruyÖn thÇn tho¹i nµy g¾n víi thêi kú lÞch sö Lª lîi chiÕn th¾ng qu©n Minh ( khëi nghÜa Lam S¬n) thÕ kû XV. Ii. đọc hiểu văn bản:. 1. §äc, tãm t¾t: * §äc chËm r·i, gîi kh«ng khÝ cæ tÝch. * Tãm t¾t: + Giíi thiÖu chung: - Tình hình nớc ta thời giặc Minh đô hộ. - Long Qu©n cho nghÜa qu©n Lam S¬n mîn g¬m thÇn. + DiÔn biÕn cña truyÖn: - Lê Thận đánh cá và kéo đợc lỡi gơm quý. - Lê Lợi bắt đợc chuôi gơm ở trong rừng. - Lª ThËn d©ng g¬m b¸u cho Lª Lîi. - Lê Lợi dùng gơm thần đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi. + KÕt thóc truyÖn: - ViÖc hoµn g¬m cho Long Qu©n vµ sù tÝch c¸i tªn hå Hoµn KiÕm. 2. Chó thÝch: SGK. ( chñ yÕu lµ tõ H¸n ViÖt). 3. Bè côc: 3 phÇn. 3. Ph©n tÝch: a, Më truyÖn: ? Vì sao đức Long Quân quyết định - Giặc Minh đô hộ nớc ta, làm cho Lª Lîi mîn g¬m thÇn? nhiÒu ®iÒu b¹o ngîc, nh©n d©n ta ( ë ngay nh÷ng t×nh tiÕt ®Çu c©u c¨m giËn muèn tiªu diÖt chóng! chuyện, chúng ta đã nhận thấy cuộc - Nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy nhkhởi nghĩa của nghĩa quân Lam ng nhiều lần bị thua. Sơn đã đợc tổ tiên, thần thiêng ủng => Long Quân cho mợn gơm thần. hộ, giúp đỡ). b, DiÔn biÕn truyÖn: ? Học sinh kể tóm tắt việc Lê Thận - Lê Thận 3 lần đánh cá đều kéo lên và Lê Lợi đợc trao gơm thần. đợc lỡi gơm với 2 chữ "TT”..

(55) (Có dị bản khác: Chuôi gơm ở - Lê Lợi trên đờng bị giặc đuổi bắt trong lòng đất, lỡi gơm ở đáy sông, đợc chuôi gơm trên ngọn cây nạm vá g¬m trªn ngän c©y). ngäc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch Long Qu©n cho mîn g¬m thÇn? C¸c chi tiÕt, sù viÖc nh vËy cã ý nghÜa g×? ( §ã chÝnh lµ tÝnh chÊt chÝnh nghÜa “hîp lßng ngêi, øng mÖnh trêi” cña nghÜa qu©n víi quyÕt t©m tù nguyện chiến đấu, hy sinh vì sự nghiÖp cøu níc, cøu d©n cña nghÜa quân Lam Sơn mà đứng đầu là Lê Lîi. Lìi g¬m s¸ng ngêi 2 ch÷ “TT” là nói lên ý muốn dân đã trao phó tr¸ch nhiÖm cho Lª Lîi, cho nghÜa qu©n Lam s¬n. G¬m chän ngêi, chờ ngời mà dâng và ngời đã nhận gơm là nhận trách nhiệm đất nớc, d©n téc. - Sù kiÖn lµm chóng ta nhí l¹i ©m vang tiÕng cña cha «ng “kÎ miÒn nói…….lêi hÑn”. ? Trong tay Lê Lợi, gơm thần đã ph¸t huy t¸c dông nh thÕ nµo? ? Em hiÓu chi tiÕt nµy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? ( §ã lµ c¸ch nãi h×nh tîng t¸c dông mµu nhiÖm cña vò khÝ lîi h¹i trong tay nghÜa qu©n). b, KÕt truyÖn: ? Vì sao Long Quân cho đòi gơm b¸u? ( Giê ®©y thø mµ mu«n d©n §¹i ViÖt cÇn lµ c¸i cµy, c¸i cuèc, cuéc sống lao động dựng xây đất nớc. “ GiÆc ®uæi xong råi trêi xanh thµnh tiÕng h¸t”. §ã lµ tiÕng h¸t cña cuéc sèng hoµ bình, tơi đẹp bởi cuộc sống đó đợc tạo dựng bởi bàn tay lao động của nh÷ng con ngêi “Sóng g¬m vøt bá l¹i hiÒn nh xa”. ? Hãy miêu tả lại cảnh đòi gơm và trao lại gơm thần. Cảnh đó có ý nghÜa nh thÕ nµo? ( C¶nh tîng nµy cã kh¸c g× mét buæi bµn giao nhiÖm vô cña 2 thêi kỳ lịch sử để đa dân tộc bớc sang trang míi.. => Chi tiết hoang đờng nhng hàm ý s©u xa: - Sù nghiÖp cña Lª Lîi vµ nghÜa qu©n lµ chÝnh nghÜa nên đợc cả thần linh ủng hộ. - Kh¶ n¨ng cøu níc cña nh©n d©n ta cã ë kh¾p n¬i tõ miền biển đến miền xuôi cùng quyết tâm tham gia đánh giặc.. - Gơm thần mở đờng tung hoành kh¾p n¬i => Lßng yªu níc, c¨m thï giÆc, sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña mu«n dân lại đợc trang bị vũ khí thần diệu đã làm sức mạnh của nghĩa qu©n t¨ng gÊp béi vµ lµm lªn chiÕn th¾ng. §ã lµ chiÕn th¾ng cña chÝnh nghÜa, cña lßng d©n, cña ý trêi hoµ hîp. - Nhân dân đã đánh đuổi giặc Minh xâm lợc, đất nớc đã thanh bình, chủ tớng Lê Lợi lên ngôi Vua, dời đô về Th¨ng Long -> Long Qu©n cho Rùa Vàng đòi lại gơm báu.. - Cảnh đòi gơm và trả lại gơm thần đợc huyền thoại hoá nh việc nhận gơm vậy. Các chi tiết hoang đờng thật sáng tạo và tinh tế đã dựng lên mét c¶nh tîng thËt trang nghiªm vµ thiªng liªng.. iii.tæng kÕt – ghi nhí:. SGK Häc sinh th¶o luËn vÒ ý nghÜa cña truyÖn. (Gi¸o viªn më réng c¸c ý nghÜa cña truyÖn). IV. luyÖn tËp:. ? Vì sao Lê Lợi nhận đợc gơm ở Thanh Hoá mà lại trả gơm ở hồ Hoàn KiÕm?.

(56) ? H×nh ¶nh Rïa Vµng- vÞ thÇn thiªng cßn xuÊt hiÖn trong truyÒn thuyÕt nµo cña d©n téc ta? (Thần Kim Qui thờng xuất hiện lúc nhân dân ta gặp khó khăn để khơi đờng, chỉ lối. Thần tợng trng cho tổ tiên, khí thiêng sông núi, t tởng, tình cảm và trÝ tuÖ cña nh©n d©n. H×nh tîng Rïa Vµng lµ h×nh tîng cã nguån gèc tõ v¨n ho¸ ph¬ng Nam, v¨n ho¸ lóa níc, lµ mét trong tø linh “Long, Li, Qui, Phîng”. - §äc thªm “Ên kiÕm T©y S¬n”. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc tãm t¾t truyÖn vµ kÓ diÔn c¶m. - Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 14: tËp lµm v¨n:. Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc các khái niệm: chủ đề, dàn bài, mở bài, thân bài, kết bài trong bµi v¨n tù sù. - TËp viÕt më bµi cho bµi v¨n tù sù. - Rèn kỹ năng tìm chủ đề, lập dàn bài trớc khi viết bài. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Em hãy nêu đặc điểm của nhân vật và sự việc trong văn tự sự? * Bµi míi: Muốn hiểu một văn bản tự sự, trớc hết ngời đọc cần nắm đợc chủ đề của nó, sau đó là tìm hiểu bố cục của bài văn. Vậy chủ đề là gì? Bố cục có phải là dàn ý không? Làm thế nào để xác định chủ đề và bố cục. I. tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự :. 1. Chủ đề của bài văn tự sự : - §äc bµi v¨n. a, VÝ dô: SGK. b, NhËn xÐt: ? ViÖc TuÖ TÜnh u tiªn ch÷a trÞ tríc cho chó bÐ con nhµ n«ng d©n bÞ g·y đùi đã nói lên phẩm chất gì của ngời thÇy thuèc?. - Danh y Tuệ Tĩnh đã phải đứng trớc sù lùa chän: ch÷a cho chó bÐ nhµ nghÌo bÖnh hiÓm tríc hay nhµ quý téc bÖnh nhÑ h¬n tríc. - Vµ sù tõ chèi ch÷a cho «ng nhµ giÇu trớc mà để chữa ngay cho con trai ngời nông dân đã thể hiện thái độ hết lßng cøu gióp ngêi bÖnh víi b¶n lÜnh, víi tÊm lßng - Ai nguy hiÓm h¬n th× lo ch÷a tríc, kh«ng mµng tr¶ ¬n.. => Chủ đề của văn bản: Ca ngợi lòng ? Chủ đề là vấn đề chủ yếu, là ý chính thơng ngời của danh y Tuệ Tĩnh - Đó mµ ngêi kÓ muèn thÓ hiÖn trong v¨n lµ ý chÝnh cña v¨n b¶n nµy. b¶n. VËy theo em c©u chuyÖn trªn cã chủ đề gì? - Chủ đề đợc thể hiện cụ thể qua nh÷ng c©u v¨n: “……hÕt lßng th¬ng ? Hãy tìm xem, chủ đề đó đợc thể yêu, cứu giúp ngời bệnh”; “ngời ta hiÖn trùc tiÕp trong nh÷ng c©u v¨n cøu gióp nhau lóc ho¹n n¹n….©n nµo? huÖ”. - Nhan đề của bài văn thể hiện chủ đề ? Chọn nhan đề thích hợp và nêu lý của bài văn. do? ( Nhan đề 1: Nêu lên tình huống.

(57) buéc ph¶i lùa chän -> thÓ hiÖn phÈm chất cao đẹp của Tuệ Tĩnh. Nhan đề 2,3: Nhấn mạnh “tấm lòng”, “y đức” đó là khía cạnh tình cảm, là đạo đức nghề y, đạo đức nghề nghiệp cña TuÖ TÜnh). ? Ngoài ra có thể đặt các nhan đề: - Mét lßng v× ngêi bÖnh. - BÖnh hiÓm ch÷a tríc. c, Ghi nhí: ? Hãy khái quát lại ý hiểu của em về chủ đề của văn bản. ( Chủ đề còn có thể đợc gọi là ý chủ đạo, ý chính của bài văn. Chủ đề có thể đợc bộc lộ trực tiếp ngay trong câu văn nằm ở phần nào đó trong văn bản, cũng có thể đợc toát ra từ toàn bộ nội dung của truyện mà không nằm trực tiếp ở c©u nµo). 2. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù : Thảo luận về dàn bài và nội dung từng phần trong dàn bài của ví dụ đã cho. *) Ghi nhí: sgk ( Dàn bài hay còn gọi là bố cục, dàn ý bài văn. Trớc khi viết bài, để cho bài đầy đủ, mạch lạc nhất thiết phải xây dựng dàn bài rồi sau đó triển khai thành bµi chi tiÕt). II. luyÖn tËp :. Bµi tËp 1: Xem l¹i tãm t¾t v¨n b¶n: “S¬n Tinh-Thuû Tinh” vµ “Sù tÝch Hå G¬m”? NhËn xÐt c¸ch më bµi vµ kÕt bµi. Bµi tËp 2: §äc v¨n b¶n: “PhÇn thëng”. - Chủ đề: Tố cáo tên cận thần tham lam bằng cách chơi khăm nó một vố. Biểu dơng trí thông minh, lòng chân thật của ngời lao động. - Sự việc thể hiện tập trung cho chủ đề: ngời nông dân xin đợc thởng 50 roi và đề nghị chia đều phần thởng đó. - Đây là văn bản có chủ đề không nằm tập trung ở bất kỳ phần nào mà toát lªn tõ toµn bé néi dung c©u chuyÖn. - ChØ râ bè côc cña truyÖn: + MB: C©u ®Çu tiªn. + TB: C¸c c©u cßn l¹i. + KB: C©u cuèi. - So sánh bố cục và chủ đề của văn bản này với truyện về TT. TruyÖn vÒ TT PhÇn thëng - Mở bài: Nói rõ ngay chủ đề. - Giíi thiÖu t×nh huèng. - KÕt bµi: Cã søc gîi, bµi hÕt mµ - KÕt thóc râ rµng: ngêi n«ng d©n thầy thuốc lại bắt đầu cuộc chữa đợc thởng, viên quan bị đuổi ra. bÖnh míi. - Sự việc đều có kịch tính bất ngờ: - Bất ngờ ở cuối truyện. BÊt ngê ë ®Çu truyÖn. - C©u chuyÖn “PhÇn thëng” thó vÞ ë chç: Lêi cÇu xin phÇn thëng l¹ lïng và kết thúc bất ngờ ngoài dự kiến của tên quan và của ngời đọc nhng nói lên sự th«ng minh, tù tin, hãm hØnh cña ngêi n«ng d©n. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc thªm nh÷ng c¸ch më bµi kh¸c nhau. - Xác định chủ đề của những văn bản đã học. - Xem lại tóm tắt (dàn ý) các văn bản đã học. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(58) TiÕt 15 + 16 tËp lµm v¨n:. tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự viết bài số 1 ở nhà A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm vững kỹ năng tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự, các bớc và nội dung tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và cách viết bài văn. - TÝch hîp víi phÇn V-N. - Luyện tập tìm hiểu đề và làm dàn ý trên 1 đề văn cụ thể. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. phÇn?. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Chủ đề văn bản là gì? ? Dµn bµi trong v¨n tù sù bao gåm nh÷ng phÇn nµo? NhiÖm vô cña mçi * Bµi míi: I. tìm hiểu đề văn tự sự :. - Học sinh theo dõi các đề văn tự sự (SGK - 47). 1, VÝ dô: SGK. 2, NhËn xÐt: ? Lời văn đề 1 nêu ra những yêu + Đề 1,2: cầu gì? Những chữ nào trong đề - Yêu cầu: Kể chuyện. . C©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi v¨n cho em biết điều đó? cña em. . Mét ngêi b¹n tèt. ? Các đề 3,4,5,6 không có từ “kể” + Các đề 3,4,5,6 không có từ kể nhng đó là những đề tự sự vì vẫn yêu có phải là đề tự sự không. cÇu cã viÖc, cã chuyÖn vÒ “nh÷ng ngµy th¬ Êu”, “ngµy sinh nhËt”, “quê em đổi mới”, em đã lớn lên nh thÕ nµo? ? Từ trọng tâm trong mỗi đề trên là + Từ ngữ trọng tâm yêu cầu cần từ nào? Hãy gạch dới và cho biết đề làm nổi bật của từng đề: yªu cÇu lµm næi bËt nh÷ng g×? - §Ò 1: + “chuyện em thích”: Học sinh đợc (Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m tù do lùa chän, kh«ng b¾t buéc ph¶i hiểu kỹ từng đề: theo một chuyện cố định nào đó. - §Ò 1, 5: kÓ viÖc. + ‘b»ng lêi v¨n cña em”: Kh«ng ®- §Ò 2, 6: kÓ ngêi. îc sao chÐp mét v¨n b¶n cã s½n mµ - §Ò 3, 4 : têng thuËt). ph¶i tù nghÜ ra. - §Ò 2: + “bạn tốt”: Kể sự việc để cho thấy c¸i tèt cña b¹n. - §Ò 3: “Kû niÖm” - Chän sù viÖc cã ý nghÜa, trë thµnh kû niÖm kh¾c s©u. - §Ò 4: “Ngµy sinh”- chän mét trong sè nh÷ng ngµy sinh cã ý nghÜa nhÊt. - §Ò 5: “Quª em” - n¬i th©n thiÕt. - §Ò 6: “lín” - nh÷ng biÓu hiÖn vÒ thÓ chÊt, tÝnh nÕt, suy nghÜ chøng tá sự thay đổi..

(59) + Có đề nghiêng về kể ngời, có đề ? Trong các đề trên, em thấy vai trò nghiêng về kể việc, đề nghiêng về của ngời, việc trong mỗi đề có tờng thuật. gièng nhau? (Gi¸o viªn kÕt hîp c©u hái nµy víi câu hỏi trên để cho các em tìm hiểu 3, Ghi nhí: SGK. và ghi luôn ở mỗi đề). => Nh vËy, chóng ta võa tiÕn hµnh tìm hiểu các đề văn tự sự. Vậy khi tìm hiểu đề văn tự sự là em làm nh÷ng viÖc g×? II. c¸ch lµm bµi v¨n tù sù :. §Ò v¨n: “KÓ mét c©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi v¨n cña em”. 2. Tìm hiểu đề : ? Đề nêu ra những yêu cầu gì buộc * Yêu cầu của đề: em ph¶i thùc hiÖn. Em hiÓu yªu - KÓ chuyÖn em thÝch: Kh«ng ph¶i cầu đó nh thế nào? theo một mẫu chung, đợc tự do lựa chän. - Bằng lời văn của mình: Không đợc sao chép. - KÓ viÖc lµ chñ yÕu, cã nh÷ng viÖc là chủ đề của sự việc. 2. LËp ý : ? Em sÏ chän chuyÖn nµo? - Em chän chuyÖn nµo? ? Em thÝch nh©n vËt, sù viÖc nµo? - Em thÝch nh©n vËt nµo? ? Em chọn chuyện đó nhằm biểu - Chuyện đó thể hiện chủ đề gì? hiện chủ đề gì? ( häc sinh th¶o luËn). ? Nªu vÝ dô trong truyÖn “Th¸nh Giãng”. 3. LËp dµn ý: Truyện Thánh Gióng đánh giặc Ân. ? Em dự định mở đầu nh thế nào? - Mở đầu: + Bắt đầu từ chỗ nào? ? Vì sao lại bắt đầu từ đó? + V× sao l¹i b¾t ®Çu tõ chỗ đó. ( Giíi thiÖu nh©n vËt : §êi vua Hïng V¬ng thø 6, ë lµng Giãng cã mét vî chång «ng l·o sinh đợc một đứa con trai đã lên 3…®i. Mét h«m cã sø gi¶ cña Vua t×m ngêi…..gäi sø gi¶ vµo). ? Em sÏ kÓ c¸c ý nµo? - Th©n bµi: KÓ c¸c ý: + Yªu cÇu cña Giãng. + Giãng lín lªn. + Giãng thµnh tr¸ng sü. + Giãng ra trËn. + Th¾ng giÆc, Giãng vÒ trêi. ? Em dự định viết lời kết thúc ra sao? - KÕt bµi: Nªu ý nghÜa cña truyÖn nãi chung và suy nghĩ của em về truyện đó. 4. ViÕt bµi, söa: - Gi¸o viªn cho häc sinh tËp viÕt mét sè ®o¹n theo nhãm vµ tr×nh bµy. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, söa. ( + Giáo viên nêu một số ví sụ về cách diễn đạt phần mở bài để học sinh tham kh¶o..

(60) + Có thể nêu ví dụ diễn đạt một đoạn nào đó trong thân bài, kết bài). * Ghi nhí: ? Nêu các bớc tiến hành khi làm Khi gặp một đề văn tự sự cần tiến mét bµi v¨n tù sù? hµnh theo 5 bíc: - B1: Tìm hiều đề - B 2: LËp ý. - B 3: LËp dµn ý. - B 4: ViÕt bµi. - B 5: Söa bµi. III. luyÖn tËp :. KÕt hîp ë phÇn 2. IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - N¾m v÷ng c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù. - Thực hiện các bớc nh vậy cho 1 đề em thích nhất. - ViÕt bµi sè 1 ë nhµ: kÓ c©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi v¨n cña em.( theo híng dÉn trªn).. TuÇn 5 - Bµi 5. TiÕt 17,18: (Ngµy 30/9/2005) v¨n b¶n:. sä dõa A/ Môc tiªu bµi häc:.

(61) Gióp h/s: - HiÓu s¬ lîc k/niÖm truyÖn cæ tÝch; hiÓu néi dung, ý nghÜa truyÖn “Sä Dõa” vµ mét sè ®/®iÓm tiªu biÓu cña kiÓu nh©n vËt mang lèt xÊu xÝ. - RÌn kü n¨ng kÓ chuyÖn cæ tÝch d/c¶m vµ s¸ng t¹o. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: B 1:TruyÒn thuyÕt lµ g×? (BTTNo). B 2: ViÖc Lª Lîi tr¶ g¬m cho LQ cã ý nghÜa nh thÕ nµo? B3: KÓ chuyÖn STHG. *Bµi míi: - Kể tên những tr/thuyết đã học? -> ThÓ lo¹i míi: Cæ tÝch (VHDG VN). I. giíi thiÖu chung: - Kh¸i niÖm truyÖn cæ tÝch: SGK. §äc chó thÝch * ? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ truyÖn cæ - “Sä Dõa” lµ truyÖn cæ tÝch thuéc kiÓu truyÖn ngêi mang lèt xÊu xÝ tÝch. ? KÓ tªn nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch kiÓu ngêi kh¸ phæ biÕn ë níc ta vµ kể về cuộc đời các kiểu nhân vật.? thế giơí. Truyện thể hiện q/niệm d/chủ, thái độ, t/trạng của nhân (N/vËt bÊt h¹nh: TÊm c¸m Nh©n vËt th«ng minh vµ nh©n vËt d©n >< nh÷ng ngêi bÞ coi lµ hÌn ngèc nghÕch: chó bÐ th«ng minh, kÐm trong x· héi. Con ngêi cã vÎ ngoµi xÊu xÝ dÞ d¹ng trong truyÖn chµng ngèc. - N/v dòng sÜ, tµi n¨ng, kú l¹: Sä cæ tÝch nãi chung l¹i lµ con ngêi cã tài năng, f/c vẻ đẹp tuyệt vời. Dõa, Th¹ch Sanh. Nh÷ng truyÖn cæ tÝch nh "Sä - N/vật là động vật. Dõa”lµ nh©n chøng cho íc m¬ vÒ ? Giới thiệu chung về tr/cổ tích Sọ công lý xã hội và về sự đổi đời của nh©n d©n. Dõa. II. đọc, hiểu văn bản:. tÝch.. 1. §äc, tãm t¾t truyÖn vµ kÓ: * Đọc chậm rãi, bình tĩnh, lu ý thay đổi giọng cho phù hợp từng nhân vật. * Tãm t¾t vµ kÓ truyÖn: - Sọ Dừa ra đời. - nt ®i ë ch¨n bß cho nhµ phó «ng. - nt lÊy c« ót nhµ phó «ng. - nt đi học, đi thi, đỗ trạng, đi sứ. - Vợ SD gặp nạn, dạt vào đảo hoang. - Vî chång SD gÆp nhau, më tiÖc mõng, hai ngêi chÞ xÊu hæ bá ®i biÖt. 2. Chó thÝch: (Gi¶i nghÜa tõ). Chó ý mét sè chó thÝch lµ tõ H¸n ViÖt. 3. Ph©n tÝch: Nhân vật chính của truyện là SD. Những chi tiết trong truyện đều xoay quanh nh©n vËt nµy. §Ó t×m hiÓu truyÖn, c/ta ph©n tÝch theo néi dung. a, Nh©n vËt Sä Dõa: ? Em hãy kể các chi tiết liên quan - Sự ra đời của SD rất kỳ lạ, giống đén sự ra đời của SD? nh sự ra đời của TG và những ngời ? Qua đó, em có nhận xét gì? con cña LLQ vµ ¢/C¬. ? Thử so sánh sự ra đời của SD với - Khác: Khi chào đời, HV, TG đã sự ra đời của Thánh Gióng, của có hình dáng khôi ngô, khoẻ mạnh nh÷ng con trai LLQ vµ ¢u c¬? cßn SD l¹i mang lèt qu¸i ghª gím. (Đó là h/cảnh đặc biệt và bất hạnh ®Çu tiªn cña SD). -> Nhân dân quan tâm đến một loại ?VËy, ®iÒu nh©n d©n muèn thÓ hiÖn ngêi ®au khæ nhÊt, sè phËn thÊp qua việc ra đời kỳ lạ của SD là gì? hèn nhất -> Nhận thức sâu sắc của (Và sự ra đời với hình dáng, diện n/d về s/phận, đia vị của họ trong m¹o kú qu¸i cña SD lµ m« týp th- x/héi cò. êng gÆp trong chuyÖn cæ d©n gian!) ? Và chi tiết đó đã gợi ở ngời đọc,.

(62) ngêi nghe c¶m xóc g×? ( Chóng ta th«ng c¶m víi nh©n vËt) Chính chi tiết đó có ý nghĩa mở ra tình huống khác thờng để cốt truyÖn tiÕp tôc ph¸t triÓn. ? Tình huống khác thờng đó là gì?. - SD cÊt tiÕng nãi: “MÑ ¬i! Con lµ ? Một lần nữa, em lại so sánh câu ngời đấy, mẹ đừng vứt bỏ con đi, nãi ®Çu tiªn cña Sä Dõa víi c©u nãi téi nghiÖp”. ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng. (đòi đi đánh giặc – Cầu xin đừng vøt bá ®i!) ? Em cã c¶m xóc g× khi nghe c©u nái đó? -> Câu nói giản dị, cảm động, (Cã lÏ c¸i lý, c¸i t×nh, ®iÒu b×nh th- nhiÒu ý nghÜa. ờng và cả điều kỳ diệu đều tàng ẩn trong câu nói đó.) ? Tại sao em lại cho rằngcâu nói đó b×nh thêng mµ kú diÖu? (BT: §ã lµ c©u nãi, lêi van xin cña đứa con tội nghiệp. KD: §ã lµ tiÕng nãi cña mét qu¸i thai vừa mới sinh ra đã rành rẽ, thấu lí, đạt tình). ? Trớc lời lẽ thấu lý, đạt tình của con, bà mẹ có suy nghĩ hành động - Bà mẹ thơng con, để ở lại nuôi, nh thÕ nµo? đặt tên là SD. (Kh«ng bµ mÑ nµo l¹i cã thÓ cÇm lòng vứt bỏ đứa con dù đó là 1 quái thai khi đã nghe trọn lời cầu xin đó. Bëi v× bªn trong c¸i vá dÞ d¹ng kia lµ 1 tÊm lßng, p/chÊt cña con ngêi.) Rõ ràng ngay từ khi lọt lòng mẹ, SD đã chịu bất hạnh, đã phải tìm cách để khẳng định sự tồn tại của mình. T/giả d/gian đã biết hớng sự chú ý đến những ngời nghèo, đến những đứa trẻ không may mắn ngay từ tấm bé nhng tài giỏi hơn ngêi. ? Sù tµi giái cña SD thÓ hiÖn qua những chi tiết nào? Các chi tiết đó - SD rất tài giỏi: cã ý nghÜa g×? (H/s th¶o luËn). + Chăn bò rất giỏi => đứa bé yêu lao động, không sợ khó, sợ khổ. ? Chi tiết SD kiếm đủ sính lễ mang + Hỏi con gái út phú ông làm vợ: tự hỏi vợ là chi tiết có t/c nh thế nào? khẳng định sự tồn tại và phát triển (Mçi khi nh©n vËt trong CT gÆp cña m×nh. k/khăn, bế tắc thì yếu tố thần kỳ + Kiếm đủ sính lễ theo yêu cầu của xuÊt hiÖn. §iÒu lý thó ë truyÖn nµy phó «ng. là yếu tố thần kỳ không từ 1 ông + SD thông minh, khôi ngô, đỗ bôt, bµ tiªn ban ra mµ Èn chøa ngay tr¹ng nguyªn, ®i sø. trong b¶n th©n nh©n vËt chÝnh. + SD cã tµi dù ®o¸n, lo xa chÝnh Trong h×nh d¸ng kú dÞ cña SD mµ x¸c. l¹i Èn chøa nhiÒu tµi l¹! ? Em nhËn thÊy c¸c chi tiÕt nµy cã => Sù viÖc p/triÓn liªn tôc, tõ thÊp MQH víi nhau nh thÕ nµo? đến cao -> tạo hấp dẫn, hứng thú, ? Khi kÓ chuyÖn SD ®i häc, ®i thi, ng¹c nhiªn. đỗ trạng, đi sứ, em thấy t/g d/g có c¸ch kÓ nh thÕ nµo? Dông ý c¸ch kể đó? (KÓ gän nh sù tÊt nhiªn lµ thÕ. Bëi.

(63) SD lµ ngêi th«ng minh, tµi giái. Ngay cả sự lo xa dự đoán trớc đợc sù k/kh¨n cho vî ë nhµ cña chµng chÝnh lµ thÓ hiÖn sù kÒ diÖn cña trÝ tuÖ vµ kinh nghiÖm cña con ngêi chø kh«ng ph¶i cña thÇn linh hay phï phÐp. ? C¸ch g/quyÕt viÖc cña SD khi chµng ®i sø trë vÒ cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Chøng tá chµng lµ ngêi cã đức tính gì? ? Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt truyÖn nh vËy? ? Qua đó, em k/định SD là n/v có nh÷ng p/c g×?. - C¸ch g/quyÕt sù viÖc cña SD rÊt b×nh tÜnh, tÕ nhÞ s©u s¾c vµ cao tay. => C¸ch kÕt truyÖn cã hËu, tù nhiªn, hîp lý, s¸ng t¹o.. => SD lµ chµng trai th«ng minh, tµi hoa, giµu nghÞ lùc vµ kinh nghiÖm. ? D/gian ta đã có cách xây dựng Chàng sớm biết lo lắng và thực h×nh d¹ng bªn ngoµi víi phÈm chÊt hiÖn thµnh c«ng kÕ ho¹ch x©y dùng bªn trong nh©n vËt nh thÕ nµo? sự nghiệp và hạnh phúc gia đình ->§Ò cao gi¸ trÞ ch©n chÝnh cña con cña m×nh. ngêi. ? Qua sự biến đổi kỳ diệu của SD, ngêi xa muèn thÓ hiÖn íc m¬ g×? => Ước mơ mãnh liệt về sự đổi đời (Chú ý: văn bản tự sự có cả những của ngời lao động trong xã hội xa. nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô …). b, C¸c nh©n vËt kh¸c: * Nh©n vËt c« ót: Nh©n hËu, th«ng minh, nh¹y c¶m. ( C« ót l¹i kh«n ngoan, nghÞ lùc, d/c vît qua nguy hiÓm b»ng sù kiªn trì, tháo vát với quyết tâm chờ đợi gÆp chång. C« biÕt nghe theo kÕ ho¹ch cña chång mét c¸ch ngoan ngo·n, dÔ th¬ng. C« thµnh bµ Tr¹ng. §ã lµ phÇn thëng quen thuéc mµ truyÖn cæ tÝch vÉn dµnh cho ngêi nh©n hËu. Nh©n vËt c« ót gãp phÇn thÓ hiÖn gi¸ trÞ ch©n chÝnh cña con ngêi -> næi bËt nh©n vËt chÝnh. * Hai c« chÞ: ích kỷ, độc ác, bị trừng phạt thích ? Có ý kiến cho rằng không thể xếp đáng. phó «ng vµo lo¹i víi 2 c« con g¸i * Phó «ng: Tham nhng kh«ng ¸c, kh«ng dèi lín. (§óng! V× phó «ng giµu, tham lõa. c«ng, tham cña nhng kh«ng ¸c, kh«ng thñ ®o¹n.) H/sinh thảo luận để đa ra đánh giá vÒ c¸c nh©n vËt phô trong truyÖn. (ChÝnh lµ th¬ng ngêi, gióp c« ót cã dịp thấy đợc bên trong cái SD chÝnh lµ chµng trai kh«i ng«, tµi giái).. ? Nªu nh÷ng bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn.. III. tæng kÕt-ghi nhí: SGK IV. luyÖn tËp: - KÓ d/c ®o¹n truyÖn em thÝch nhÊt. - Th¶o luËn nhãm c©u 2, 3. IV. vÒ nhµ:. - KÓ tãm t¾t, s¸ng t¹o truyÖn. - Lµm bµi tËp..

(64) - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 19: (Ngµy 30/9/2005) tiÕng viÖt:. tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s: - Nắm đợc khái niệm từ nhiều nghĩa, hiện tợng chuyển nghĩa của từ, nghĩa gèc vµ nghÜa chuyÓn cña tõ. - LuyÖn kü n¨ng: nhËn biÕt tõ nhiÒu nghÜa, ph©n biÖt tõ nhiÒu nghÜa víi tõ đồng âm, giải thích hiện tợng chuyển nghĩa của từ. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: - Nªu nh÷ng c¸ch gi¶i nghÜa cña tõ? Cho vÝ dô? - Lµm bµi tËp 2, 5, 7. * Bµi míi: I. tõ nhiÒu nghÜa:. 1, VÝ dô: - §äc bµi th¬ SGK. 1, NhËn xÐt: ? Trong bµi th¬ cã nh÷ng sù vËt nµo cã ch©n, những cái chân có thể nhìn thấy, sờ thấy đợc? Ch©n Êy cã t/d g×? ? Cã mÊy SV kh«ng cã ch©n? T¹i sao nh÷ng SV ấy vẫn đợc đa vào bài thơ? (Ca ngợi anh bộ đội hành quân.). - chân gậy: dùng để bµ. - ch©n quay: dïng gióp cho quay. - chân kiềng: dùng để th©n kiÒng. - ch©n bµn, ch©n ghÕ: th©n bµn, mÆt bµn.. đỡ để đỡ đỡ. ? Trong c¸c trêng hîp trªn , nghÜa cña tõ => “ch©n”: Bé phËn díi “ch©n” lµ g×? cùng, tiếp xúc với đất và có t/d đỡ cho các b/phận khác của đồ vật không đổ. ? Trong 2 v/dô sau, tõ “ch©n” cã nghÜa lµ g×? “Bµ mÑ sinh … kh«ng ch©n, kh«ng tay…” “Một hôm, cô út…. chân đồi”.. - “ch©n” (ch©n ngêi): Bé phËn díi cïng, tiÕp xóc với đất của cơ thể ngời, động vật, dùng để đứng, di chuyÓn. - “chân” (chân đồi): nghÜa Èn dô.. ? Nh vËy qua c¸c vÝ dô trªn em thÊy c¸c nÐt => C¸c nÐt nghÜa cña tõ nghÜa cña tõ: "ch©n” cã m/q/hÖ víi nhau “ch©n” cã ®iÓm chung n/t/nµo? víi nhau. => tõ “ch©n” cã nhiÒu nghÜa. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa? 3. Ghi nhí: Mét tõ cã thÓ cã 1 hay nhiÒu nghÜa. C¸c nÐt nghÜa cña 1 tõ nhiÒu nghÜa ph¶i cã ®iÓm chung liªn quan víi nhau..

(65) ? Nªu hiÖn tîng mét sè tõ chØ cã mét nghÜa? (xe đạp, toán học,…) + xu©n: ? Nªu vÝ dô tõ cã nhiÒu nghÜa? - mïa ®Çu tiªn cña n¨m. (+ mòi: - tơi đẹp, trẻ trung. - Bộ phận cơ thể ngời, ĐV có đỉnh nhọn. “ nhọn, sắc của đồ vật, vũ khí. - “ phÝa tríc cña ph¬ng tiÖn giao th«ng. - “ cña l·nh thæ. ? Trong c¸c vÝ dô tõ nhiÒu nghÜa, em nhËn thÊy nÐt nghÜa nµo lµ nghÜa ban ®Çu? (g¹ch ch©n vµo vÝ dô). (§óng vËy, khi míi xuÊt hiÖn, tõ “ch©n” mang ý nghÜa chØ bé phËn díi cïng cña c¬ thể ngời, ĐV. Tiếp sau đó, qua quá trình s/dông b»ng sù liªn tëng ngêi ta dïng “ch©n” để gọi tên các bộ phận dới cùng, tiếp xúc với đất của các SV, ĐV khác hoặc chỉ cơng vị, phËn sù cña 1 ngêi trong 1 tæ chøc. => NghÜa ban ®Çu lµ nghÜa gèc. C¸c nÐt nghÜa sau lµ nghÜa chuyÓn. §ã lµ -> ? ThÕ nµo lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. ? Trong tõ nhiÒu nghÜa cã nh÷ng nÐt nghÜa nµo? (C¸c nÐt nghÜa cña 1 tõ nhiÒu nghÜa cã mèi quan hÖ víi nhau, cã chung mét c¬ së cña nghÜa gèc.) Phân biệt từ nhiều nghĩa với các từ đồng âm. VD: đá - hòn đá. đá - đá một cái vào ngời. ? Nh¾c l¹i n/dung kiÕn thøc.. II. hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ:. - Là hiện tợng thay đổi nghÜa cña tõ, t¹o ra nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa. - Trong tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn. * Ghi nhí:. SGK.. III. luyÖn tËp:. ngêi:. Bµi tËp 1 T×m 3 tõ chØ bé phËn con ngêi vµ kÓ VD vÒ sù chuyÓn nghÜa. ®Çu ®Çu ngêi ;cæ cæ cß ;tay tay ngêi ®Çu nhµ cæ chai tay ghÕ ®Çu mèi cæ ch©n tay tre Bµi tËp 2 Từ chỉ bộ phận cây cối đợc chuyển nghĩa để cấu tạo từ chỉ bộ phận cơ thể L¸ gan, buång tim, qu¶ thËn.. Bµi tËp 3 HiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ: a, Sự vật -> hành động: hộp sơn -> sơn cửa. c¸i bµo -> bµo gç. cái cuốc -> cuốc đất. b, h® -> ®v: cuén tê giÊy -> c¸i cuén giÊy. mÑ n¾m c¬m -> 3 n¾m c¬m. Bµi tËp 4 §Æt c©u cã s/dông tõ nhiÒu nghÜa. Bµi tËp 5 Xác định đúng chính tả để viết. IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 20:.

(66) (Ngµy 03/10/2005) tËp lµm v¨n:. lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù A/ Môc tiªu bµi häc:. v¨n.. Gióp h/s: - Nắm đợc hình thức lời văn kể ngời, kể việc, chủ đề và l/kết trong đoạn. - X©y dùng ®o¹n v¨n g/t vµ kÓ chuyÖn SH hµng ngµy. - NhËn ra c¸c h×nh thøc, c¸c kiÓu c©u thêng dïng trong viÖc giíi thiÖu n/v, s/v, kể việc; nhận ra m/l/h giữa các câu trong đoạn và vận dụng để xây dựng đoạn v¨n g/t n/v vµ kÓ viÖc. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n tù sù? ? Tr×nh bµy c¸ch lµm bµi v¨n tù sù? * Bµi míi: Bµi v¨n gåm c¸c ®o¹n liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh. §o¹n v¨n gåm c¸c c©u v¨n liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh. V¨n tù sù x/d n/v, kÓ viÖc ntn? §ã lµ néi dung … I. lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù:. 1. Lêi v¨n giíi thiÖu nh©n vËt: - H/s đọc VD. ? §o¹n 1 vµ ®o¹n 2 g/t nh÷ng n/v - Giíi thiÖu nh©n vËt: HV, MÞ Nnµo? ¬ng, ST, TT. ? Giíi thiÖu sù viÖc g×? - Sù viÖc: .Vua Hïng kÐn rÓ. .Hai thần đến cầu hôn Mị N¬ng. ? Mục đích giới thiệu để làm gì? - M®: Më truyÖn, chuÈn bÞ cho d/biÕn cña truyÖn. ? Thø tù c¸c c©u v¨n trong ®o¹n - Thø tù c¸c c©u trong ®o¹n: ntn? + §o¹n 1: C©u 1: Giíi thiÖu n/v. C©u 2: Kh¶ n¨ng sù viÖc. + §o¹n 2: C©u 1: Giíi thiÖu sù tiÕp nèi cña 2 n/v. C©u 2, 3: TiÕp tôc g/th cô thÓ vÒ ST. C©u 4, 5: nt vÒ TT. C©u 6: NhËn xÐt chung vÒ 2 n/v. ? Có thể đảo vị trí các câu văn -> Có thể đảo vị trí các câu (đoạn trong mỗi đoạn đợc không? Vì sao? 2) và không thể đảo vị trí các câu (®o¹n 1). ? Nh vậy , các đoạn văn trên đã làm n/v giíi thiÖu n/v. Em cã thÓ kh¸i * Ghi nhí: SGK. qu¸t n/vô cña lêi v¨n kÓ ngêi lµ kÓ vÒ nh÷ng g×? 2. Lêi v¨n kÓ viÖc: - TT: đến muộn, không lấy đợc vợ, §äc VD SGK. ? Đoạn văn đã dùng những từ gì để đem quân đuổi theo, hò ma, gọi kÓ vÒ h/® cña n/v? giã, lµm gi«ng b·o … ? Các h/đ đó đợc kể theo thứ tự - Thứ tự kể: Trớc, sau. nµo? Nguyªn nh©n kÕt qu¶. ? Lêi kÓ “níc ngËp ….” ®em l¹i Ên -> G©y Ên tîng m¹nh mÏ, gióp ngêi đọc, ngời nghe hình dung rõ ràng tợng gì cho ngời đọc? sù ph¸ ho¹i cïng nh÷ng hËu qu¶ -> §ã lµ kÓ viÖc. nÆng nÒ cña lò lôt. ? VËy kÓ viÖc lµ kÓ ntn? * Ghi nhí: SGK. 3. §o¹n v¨n:.

(67) §äc l¹i c¸c VD ®o¹n v¨n trªn. ? Mỗi đoạn b/đạt ý chính nào? ? Xác định câu b/đạt ý chính đó?. + § 1: Vua Hïng muèn kÐn rÓ (c©u C§: c©u 2). + Đ 2: Hai thần đến cầu hôn (câu C§: c©u 1). + § 3: TT giao chiÕn víi ST.(c©u C§: 1). -> C©u C§ nªu ý chÝnh cña ®o¹n. ? Tại sao lại gọi đó là câu chủ đề. Các câu khác d/đạt ý phục vụ cho ý ? Viết đoạn văn có câu chủ đề: TG cỡi ngựa sắt phun lửa giết chết chính đó. hÕt giÆc ngo¹i x©m. * Ghi nhí: SGK. (Häc sinh th¶o luËn.) Ii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 §äc c¸c ®o¹n v¨n. - Xác định n/d kể ngời, kể việc. - Xác định câu chủ đề, thứ tự triển khai câu chủ đề. + §o¹n 1: - Sä Dõa víi tµi ch¨n bß cho nhµ Phó ¤ng. (c©u C§: c©u 2 -> h® b¾t ®Çu -> n/xÐt h/® -> h/® cô thÓ -> k/q h/®). + Đoạn 2: - Thái độ của các con gái Phú Ông với Sọ Dừa. - C©u C§: c©u 2. - Quan hÖ c¸c c©u: nèi tiÕp, ngang hµng vµ ngµy cµng cô thÓ. + §o¹n 3: - TÝnh nÕt c« DÇn: - C©u C§: c©u 2 C©u 1 vµ 2: nèi tiÕp. Câu 3 và 4: đối xứng. C©u 2, 3 vµ 4: gi¶i thÝch. Câu 5, 6: đối xứng. Bµi tËp 2 NhËn xÐt 2 c©u v¨n. - C©u a: Sai v× kh«ng m¹ch l¹c. ( kh«ng thÓ cìi ngùa råi míi nh¶y lªn lng ngùa). - C©u b: §óng. Bµi tËp 3 TËp viÕt c©u g/t n/v. VD: TG lµ vÞ anh hïng chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m ®Çu tiªn cña d©n téc ta. Bµi tËp 4 Tập g/th về bản thân và gia đình mình? (ngắn gọn). (H/s chuÈn bÞ 3 phót - tr×nh bµy). III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu néi dung ghi nhí?. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(68) TuÇn 6 – bµi 6 TiÕt 21+ 22: (Ngµy 09/10/2005) v¨n b¶n:. th¹ch sanh A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của truyện và một số đặc điểm t/biểu của kiểu n/v ngêi dòng sü. - RÌn kü n¨ng kÓ chuyÖn cæ tÝch (kÓ d/c¶m b»ng ng«n ng÷ cña m×nh). b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: - KÓ l¹i truyÖn Sä Dõa. Nªu ý nghÜ cña em vÒ n/v SD? - Bài học gì đợc rút ra từ câu chuyện trên. * Bµi míi: Th¹ch Sanh lµ 1 trong sè nh÷ng truyÖn cæ tÝch tiªu biÓu cña kho tµng truyện cổ tích VN. Cuộc đời và những ch/công của TS cùng cốt truyện hấp dẫn và c/tiết thần kỳ đã làm xúc động, say mê ngời đọc. I. giíi thiÖu chung:. ? TruyÖn kÓ vÒ kiÓu n/v nµo?. KiÓu n/v ngêi dòng sü.. Ii. đọc, hiểu văn bản:. n/v.. 1. §äc, tãm t¾t truyÖn: * §äc chËm r·i, s©u l¾ng, gîi kh«ng khÝ cæ tÝch, ph©n biÖt lêi kÓ víi lêi. * Tãm t¾t: + Më truyÖn: Lai lÞch, nguån gèc Th¹ch Sanh. + Th©n truyÖn: - TS kÕt nghÜa anh em víi Lý Th«ng. - TS diÖt Ch¨n tinh, bÞ LT cíp c«ng. - TS diệt đại bàng, cứu công chúa, bị LT cớp công. - TS diÖt Hå tinh, cøu Th¸i tö, bÞ vu oan, vµo tï. - TS cứu đợc công chúa khỏi câm, đợc giải oan. - TS chiÕn th¾ng qu©n 18 níc ch hÇu. + KÕt truyÖn: - TS cøu c«ng chóa, nèi ng«i vua. H/sinh kÓ truyÖn theo sù viÖc. 2. Chó thÝch: SGK. 3. Ph©n tÝch: ? Các s/việc trong v/bản trên đợc kể - S/việc đợc kể theo trình tự t/gian..

(69) theo tr×nh tù ntn? ? Qua các sự việc đó, em thấy chủ đề nổi bật của truyện là gì? H/s đọc mở truyện. ? T×m chi tiÕt kÓ vÒ n/gèc x/th©n cña TS?. => Chủ đề: TS - ngời dũng sỹ d/gian. * Më truyÖn: - Nguån gèc x/th©n: Vèn lµ Th¸i tö, con trai Ngọc Hoàng Thợng đế đầu thai vào g/đình n/d nghèo. ? §ã lµ n/gèc ntn? => Nguån gèc thÇn tiªn, phi thêng ? C¸ch g/thiÖu n/v nh vËy cã ý nhng còng thËt b×nh thêng, gi¶n dÞ nghÜa ntn? n/v mồ côi => Tô đậm t/c kỳ lạ đẹp (Nhân vật mồ côi nghèo khổ là mô đẽ cho n/v lý tởng và tăng sức hấp týp quen thuéc trong truyÖn cæ tÝch dÉn cho truyÖn. VN.) * DiÔn biÕn truyÖn: Và bằng cách g/thiệu đó, t/g d/g đã - Chiến công của TS. l«i cuèn c/ta vµo phÇn d/biÕn cña ChÐm Ch¨n tinh trõ h¹i cho d©n, truyÖn. thu đợc bộ cung tên bằng vàng, diệt ? H·y cho biÕt trong phÇn d/biÕn §¹i bµng, cøu c«ng chóa; diÖt Hå cña truyÖn, em thÊy chñ yÕu lµ sù tinh, cøu Th¸i tö con vua Thuû tÒ ®viÖc g×? ợc nhà vua tặng cây đàn thần, tặng ? Em h·y liÖt kª l¹i nh÷ng chiÕn niªu c¬m thÇn; cøu c«ng chóa khái công của TS? Theo em, t/g d/g đã câm; đuổi quân 18 nớc ch hầu. x©y dùng c¸c chiÕn c«ng Êy theo m/q/h nµo? => C¸c c/c«ng cã m/l/h nh©n qu¶ ? Dâi theo c¸c c/c«ng cña TS. Em víi nhau. hãy s/sánh mức độ gay go, nguy Kẻ thù càng hung ác, xảo quyệt, hiÓm vµ k/n¨ng cña ngêi dòng sü. thö th¸ch cµng to lín vµ c/c«ng ? Theo em, c¸i hay cña viÖc x©y cµng rùc rì, vÎ vang, chÝnh nghÜa dùng c¸c SV miªu t¶ c/c«ng lµ ë cµng s¸ng tá. ®iÓm nµo? (Nhờ có c/công này mà thu đợc vũ khí, tạo lên đợc c/công khác. Hay nãi cho cïng, mçi c/c«ng nh tiÕp thêm sức mạnh, lòng dũng cảm để chàng dũng sỹ lại phấn đấu lập thêm c/công mới dù mức độ nguy hiÓm cao h¬n nhiÒu). - GÆp n/v TS, em cã nhí tíi n/v huyÒn tho¹i nµo? (Nh©n vËt Hªraclet trong thÇn tho¹i Hy L¹p). ? NhËn xÐt vÒ c/c«ng cña TS, cã ý => TS lµ ngêi dòng sü d/gian b¸ch kiÕn cho r»ng: “TS - ngêi dòng sü chiÕn, b¸ch th¾ng: d/gian b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng”. + Mục đích c/đấu: Sáng ngời chính ý kiÕn cña em ntn? nghÜa, cøu ngêi bÞ h¹i. Søc khoÎ, tµi n¨ng phi thêng. ? Trong nh÷ng thø vò khÝ, p/tiÖn mµ + + Có trong tay những vũ khí c/đấu TS có đợc, em thấy vật nào là đặc diệu kú. biÖt nhÊt? V× sao? (Th¶o luËn nhãm). + Tiếng đàn: Thức tỉnh nỗi nhớ, niÒm yªu th¬ng, kªu gäi hoµ b×nh, giãi bày t/yêu, đòi hỏi công lý. + Niªu c¬m:Lµm Êm lßng, m¸t d¹. §ã lµ niªu c¬m cña t/th¬ng, lßng nhân ái, ớc vọng đoàn kết để các d/tộc đợc sống hoà bình, yên ổn lµm ¨n)..

(70) ? TS chiến thắng yêu quái, đuổi đợc qu©n 18 níc ch hÇu. T¹i sao trong quan hÖ víi LT, TS l¹i lu«n ngê + §èi víi LT: nghÖch, d¹i khê? Em h·y lý gi¶i? LT lµ ngêi qu¸ kh«n ngoan, ranh ma, x¶o quyÖt, l¾m thñ ®o¹n -> TS không phải là đối thủ, không thể đối phó. => TS lµ ngêi nh©n hËu, trong s¸ng, độ lợng vô cùng. Chàng không biết ? Em học tập đợc ở t/g d/g nt xây đến ghen ghét. Chàng tin ngời, sẵn dùng tÝnh c¸ch n/v ntn? sàng giúp đỡ mọi ngời không bao giờ nghĩ tới việc đền ơn. Chàng kh«ng ph¶i lµ ngêi d¹i khê. - Víi yªu qu¸i, TS th¼ng tay trõng trÞ. Cßn víi con ngêi, chµng dïng t/c để đối xử độ lợng, nhân ái. => Nét đặc sắc trong n/t x/d t/c n/v cña t/g d/g. => Ước mơ của ngời lao động xa vÒ mÉu ngêi anh hïng, ngêi dòng sü thËt thµ, nh©n ¸i, cao thîng víi khoẻ và tài năng vô địch để có ? Qua h/¶nh n/v TS, n/d/l/® xa søc thÓ lËp đợc những c/công phi thờng. muèn bµy tá íc m¬ g×? (TS là biểu tợng tuyệt đẹp của c/ng- * Nhân vật Lý Thông: ời VN trong c/s lao động và c/đấu, Đối lập h/toàn với n/v TS. Đó là sự trong t/yêu và h/phúc gia đình). đối lập giữa: Thiện với ác, lao động bãc lét, thËt tha víi lõa dèi, vÞ ? Trong c©u chuyÖn, ngoµi n/v víi tha vÞ kû, cao thîng víi thÊp chÝnh lµ TS cßn cã nh÷ng n/v phô. hÌn víi => Y lµ con ngêi x¶o quyÖt, tµn Trong số đó có n/v Lý Thông. nhÉn đến mất hết lơng tâm. ? T/g d/g đã x/dựng hình ảnh n/v Lý Th«ng trong mqh ntn víi n/v TS. ? Em h·y nªu cô thÓ nh÷ng b/hiÖn đối lập giữa 2 n/v này? ? Chúng ta nhớ đến LT với đ/điểm næi bËt nµo? ? Trong kho tµng truyÖn cæ tÝch, em có thể tìm thấy đợc 1 n/v phản diện nào có thể s/sánh đợc với LT? (Đây là n/v đặc sắc có lẽ không thể tìm thêm đợc trong kho tàng bao la cña truyÖn cæ tÝch). ChÝnh viÖc x/dùng thµnh c«ng n/v ph¶n diÖn nµy lµm nªn g/trÞ cña truyÖn vµ gãp phÇn lµm truyÖn * KÕt truyÖn: sèng m·i víi thêi gian! - TS lÊy c«ng chóa, lªn lµm vua. ? Số phận các n/v đợc g/quyết ntn? - Mẹ con LT bị Thiên lôi đánh chết, ? ý nghÜa c¸ch k/thóc nµy ntn? biÕn thµnh bä hung bÈn thØu. (Th¶o luËn). => KÕt thóc cã hËu, thÓ hiÖn c«ng lý x/héi “ë hiÒn gÆp lµnh”, “gieo nh©n nµo, gÆt qu¶ Êy” vµ nªu íc m¬ đổi đời của ngời nông dân. iii.tæng kÕt – ghi nhí: SGK Nªu c¸c g/t thµnh c«ng cña truyÖn? ? TruyÖn nh»m ngîi ca nh÷ng con ngêi nµo? ? ThÓ hiÖn íc m¬ g× cña nh©n d©n? IV. luyÖn tËp:.

(71) ? Trong x/h ngày nay, mẫu ngời d/sỹ nh TS còn đợc mơ ớc và đề cao kh«ng? (Th¶o luËn). ? KÓ ®o¹n em thÝch nhÊt? ? ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ vÒ TS (cã thÓ lµ n/v LT). V. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh ®o¹nv¨n nªu c¶m nghÜ vÒ n/v. - BiÕt kÓ tãm t¾t d/c¶m truyÖn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 23: (Ngµy 10/10/2005) tiÕng viÖt:. ch÷a lçi dïng tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Giúp h/s nắm đợc: - PhÐp lÆp vµ lçi lÆp tõ. - C¸c tõ gÇn ©m kh¸c nghÜa. - LuyÖn cho h/s kü n¨ng ph¸t hiÖn lçi dïng tõ, ph©n tÝch nguyªn nh©n m¾c lçi vµ c¸c c¸ch ch÷a lçi. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ h/tîng chuyÓn nghÜa cña tõ? ? Tõ nhiÒu nghÜa lµ g×? - Lµm BT 4, 5 (tr 56). I. ph¸t hiÖn vµ söa lçi lÆp tõ:. 1. VÝ dô: §äc VD SGK. 2. NhËn xÐt:. SGK.. VD a: ? Trong VD a cã nh÷ng tõ ng÷ nµo Tõ “tre” lÆp 7 lÇn. -T¹o nhÞp đợc lặp lại? ®iÖu hµi ? Dïng lÆp nh vËy cã ý nghÜa ntn? Tõ “gi÷” lÆp 4 lÇn. Tõ “anh hïng” lÆp 2 lÇn. hoµ. - NhÊn m¹nh ý. ? Trong VD b, từ ngữ nào đợc lặp Vd b: l¹i? C¸ch dïng lÆp nh vËy cã t/d Ng÷ “truyÖn d©n gian” lÆp 2 lÇn. kh«ng? -> T¹o sù lñng cñng. ? Em cã thÓ kh¾c phôc lçi ë VD b -> Ch÷a lçi lÆp tõ. ntn? 3. KÕt luËn: ? Qua ph©n tÝch VD, em cÇn rót ra Trong q/tr×nh s/d tõ, cã trêng hîp k/luËn g×? lặp từ mang dụng ý nghệ thuật nhng cũng có h/tợng lặp từ do d/đạt kÐm cÇn ph¶i söa lçi. Ii. söa lçi lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m:.

(72) 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: ? Trong VD cã nh÷ng tõ nµo bÞ dïng sai? ? T¹i sao l¹i cã lçi dïng tõ nh vËy? ? Em h·y t×m c¸c tõ gÇn ©m víi những từ đó và phù hợp với ngữ c¶nh? 3. KÕt luËn:. Sai §óng C©u a: th¨m quan tham quan C©u b: nhÊp nh¸y mÊp m¸y => C¸c tõ gÇn ©m nhng nghÜa kh¸c nhau.. ? Muèn tr¸nh viÖc dïng sai tõ nh - Muèn tr¸nh lçi dïng tõ do gÇn ©m những trờng hợp trên chúng ta phải chúng ta phải hiểu đúng nghĩa của lµm g×? từ để đặt từ gần âm vào phù hợp ng÷ c¶nh. Iii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 *C©u a: Sửa: Lan là lớp trởng gơng mẫu nên cả lớp đều rất quý mến bạn ấy. (Lçi: lÆp tõ. Sửa: Bỏ từ lặp, dùng đại từ thay thế). * C©u b: - Söa: Sau khi … chóng t«i ai còng thÝch nh÷ng n/v trong c©u chuyÖn Êy v× họ đều có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. (Lçi: LÆp tõ. Söa: bá tõ lÆp, dïng tõ thay thÕ.) Bµi tËp 2 Lçi do h/tîng kh«ng hiÓu râ nghÜa c¸c tõ gÇn ©m: a, “sinh động”: gợi ra h/ảnh, cảm xúc, liên tởng. “linh động”: không rập khuôn, máy móc các nguyên tắc. (Thay “linh động” bằng “sinh động”). b, “bµng quang”: bäng chøa níc tiÓu. “bµng quan”: döng dng, thê ¬ nh ngêi ngoµi cuéc. c, “hñ tôc”: thãi quen xÊu cÇn bµi trõ. “thủ tục”: những quy định cần tuân theo. Bµi tËp 3 H/s lµm theo nhãm: §Æt c©u cã s/dông tõ vµ nªu trêng hîp dÔ dïng sai tõ. - B¸o c¸o theo nhãm. - (Nªu râ nguyªn nh©n dïng tõ sai.) (VD: TiÕng chim hãt róc rÝch nghe thËt vui tai,) iV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - Hiểu để tránh những lỗi dùng từ sai. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 24: (Ngµy 10/10/2005). tr¶ bµi viÕt sè 1 (Bµi viÕt ë nhµ) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s:.

(73) - HiÓu vµ nhËn ra nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh vµ biÕt cách sửa lỗi đó. - Cñng cè cho h/s vÒ c¸ch x©y dùng cèt truyÖn, n/v, t×nh tiÕt, lêi v¨n, bè côc cña v¨n b¶n tù sù. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: Đọc lại đề văn. * Bµi míi: Đề văn: Hãy kể lại một truyền thuyết đã học bằng lời văn của em. ? Nh¾c l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh t¹o lËp v/b¶n tù sù? ? Lu ý “viÕt b»ng lêi v¨n cña em” lµ g×? (Dùng từ ngữ của mình để liên kết các sự việc thành bài văn hoàn chỉnh. Thêm những chi tiết bình giá, miêu tả để SV thêm sinh động. Có thể lợc bỏ nh÷ng chi tiÕt kh«ng cÇn thiÕt cho lêi v¨n gän l¹i.) - G/v nhËn xÐt chung. I. u ®iÓm:. §©y lµ bµi viÕt ë nhµ nªn c¸c em rÊt quan tâm, chu đáo và có ý thức tham khảo tµi liÖu nªn bµi viÕt cã kh¸ nhiÒu u ®iÓm. 1. Ch÷ viÕt: §a sè s¹ch sÏ, tr×nh bµy râ rµng, Ýt lçi chÝnh t¶. Một số bài chữ viết khá đẹp. 2. Néi dung: - Chọn đề tài, chủ đề phù hợp. - Thái độ, t/c của ngời kể chân thực. - §¶m b¶o néi dung, sù viÖc chÝnh cña c©u chuyÖn kÓ. - Mét sè bµi cã n/dung tèt. 3. NghÖ thuËt kÓ: -N¾m v÷ng cèt truyÖn, nh©n vËt, sù viÖc trong truyÖn. - BiÕt t¹o ra chuçi c¸c sù viÖc hîp lý. - Bố cục đảm bảo. - Lêi v¨n kÓ chuyÖn phong phó. Ii. khuyÕt ®iÓm:. VÉn cã nh÷ng lçi thêng m¾c: - Lçi c©u thiÕu thµnh phÇn. - Lçi chÝnh t¶ c¸ biÖt vµ phæ biÕn. - Lçi dïng tõ. - Lçi liªn kÕt. IiI. söa lçi cô thÓ:. - G/v tr¶ bµi, h/s quan s¸t lçi cña m×nh vµ tù söa. - H/s báo lỗi theo từng mục để cả lớp cùng sửa. * VD: + Lçi chÝnh t¶: - Kh«ng viÕt hoa: lang liªu (DT riªng). - Hay viÕt t¾t:kh«ng – ko; mét – 1. - Sai phô ©m ®Çu: ¸o r¸p. + Lçi dïng tõ: Chµng Giãng nghªnh ngang (hiªn ngang). + Lçi c©u: Khi Giãng ¨n hÕt bao nhiªu lµ c¬m, cµ. (tr¹ng ng÷). + Lỗi diễn đạt: Tôi đến cầu hôn MN thì gặp một chàng trai cũng đến cầu hôn. * §äc bµi kh¸: N/Anh, D¹ Th¶o. Tæng hîp chung: §iÓm 8: 5 bµi. §iÓm 7: 16 bµi. §iÓm 6: 13 bµi. §iÓm 5: 5 bµi. §iÓm 4: 5 bµi..

(74) iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh phÇn söa lçi trong bµi viÕt. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TuÇn 7 – bµi 7 TiÕt 25+26 (Ngµy 13/10/2005) v¨n b¶n:. em bÐ th«ng minh A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s: - Hiểu đợc n/dung, ý nghĩa của truyện và một số đ/điểm tiêu biểu của n/vËt th«ng minh trong truyÖn. - N¾m v÷ng môc ghi nhí. - RÌn kü n¨ng kÓ chuyÖn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. nµy?. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: ? KÓ ®o¹n em thÝch nhÊt trong v¨n b¶n TS. ? Nêu những nét đặc sắc về n/dung và nghệ thuật kể chuyện của văn bản. * Bµi míi: Nh©n vËt th«ng minh còng lµ kiÓu n/v rÊt phæ biÕn trong truyÖn cæ tÝch. Em bÐ th«ng minh lµ mét truyÖn cæ tÝch sinh ho¹t. TruyÖn gÇn nh kh«ng cã yÕu tố thần kì, đợc cấu tạo theo lối xâu chuỗi gồm nhiều mẩu chuyện. Nhân vật chính trải qua một chuỗi những thử thách từ đó bộc lộ trí thông minh hơn ngời. I.đọc, hiểu van bản: 1. §äc tãm t¾t: - §äc giäng vui, hãm hØnh. Lu ý lêi tho¹i. - Tãm t¾t v¨n b¶n (b¶ng phô). - H/s kÓ theo c¸c SV. + Vua sai quan ®i kh¾p n¬i t×m ngêi hiÒn tµi cøu níc. + - Em bé giải câu đố của viên quan. - Em bé giải câu đố thứ I của vua. - Em bé giải câu đố thứ II của vua. - Em bé giải câu đố của sứ giả nớc ngoµi. + - Em bÐ trë thµnh tr¹ng nguyªn. - Thách đố mỗi lần thêm khó. - Giải đố mỗi lần thông minh, tài trÝ h¬n. Th¾ng vua, th¾ng sø gi¶ níc ngoµi. 2. Chó thÝch: SGK. 3. Ph©n tÝch: ? TruyÖn kÓ vÒ ai? + Chó bÐ con ngêi thî cµy. ? Tính cách của chú bé đợc thể hiện - Giải câu đố của viên quan. ntn? Qua c¸c chi tiÕt, sù viÖc g×? - giải câu đố của Vua. - Giải câu đố của sứ giả nớc ngoài. (G/v treo bảng phụ: Em bé - đối .) ? Trong tình huống thứ nhất, ngời + Viên quan thách đố khi 2 cha con.

(75) th¸ch dè lµ ai? Trong t×nh huèng nµo? ? Hãy nhắc lại câu đố và câu trả lêi? ? Em cã nhËn xÐt ntn vÒ t/c cña c©u đố này? ? Vµ em bÐ tr¶ lêi ntn? Em cã nhËn xét gì về câu trả lời đó? Qua đó em cảm nhận cậu bé là ngời ntn? - Kể lại sự việc em bé giải đố lần thø hai. ? Hãy so sánh mức độ khó của 2 câu đố? ? Em bé giải đố bằng cách nào? ? Có ý kiến cho rằng: ở lời giải đố lần 2, cách giải đố của chú bé gièng lÇn 1 nhng thó vÞ vµ hÊp dÉn h¬n. ý kiÕn em thÕ nµo? (H/s th¶o luËn nhãm).. ? Qua lời tâu vua, em bé đã bộc lộ tÝnh c¸ch g×? ? Và qua 2 lần thử thách, em đã có nhËn xÐt chung g× vÒ n/v chó bÐ? -> Th«ng minh. ? Còn nhà vua đã suy nghĩ đến điều đó cha? (VÉn tiÕp tôc thö th¸ch). ? Nêu ý kiến của em về câu đố và lần giải đố này? ? Sau lần này, thái độ của vua > Đây là câu đố khó bởi ngay lập tøc kh«ng thÓ tr¶ lêi chÝnh x¸c 1 điều vớ vẩn không ai để ý. “Con ngựa cuả ông đi đợc ngày mÊy bíc”. -> Câu trả lời bằng cách đối lại nh¹y bÐn, th«ng minh, bÊt ngê, dïng “gËy «ng …”. => Em bÐ nhanh nh¹y, cøng cái,kh«ng hÒ run sî tríc quyÒn lùc. + Câu đố lần 2 - của Vua: - Vua cã uy quyÒn lín nhÊt. - Câu đố nh một bài toán khó, một t×nh huèng r¾c rèi. - Em bé giải đố bằng cách phản đề - t×m mét t×nh huèng t¬ng tù nh vËy và đặt Vua vào thế bí. - Thó vÞ vµ hÊp dÉn: Ngêi kÓ cè t×nh kÐo dµi b»ng nh÷ng t×nh tiÕt dÉn d¾t s¸ng t¹o: Em bÐ gi¶ vê khóc trớc sân Rồng để vua hỏi rồi tr¶ lêi ng©y ng« buéc vua ph¶i gi¶i thÝch vµ c¸ch gi¶i thÝch cña vua t¹o cớ để em bé hỏi lại vua, đa vua vào bÉy, ph¶i th¸n phôc. -> Lời lẽ đĩnh đạc -> Sự lễ phép và đúng mực của em bé.. + Vua tiÕp tôc thö th¸ch cËu bÐ vµ ra câu đố tiếp theo: Câu đố hay, bất ngờ, nêu ra điều không thể thực hiện đợc. Lêi gi¶i hay b»ng c¸ch th¸ch thøc l¹i nhµ vua. => Vua tin, phôc em bÐ cã trÝ th«ng minh, lòng can đảm, xử trí nhanh nh¹y, hån nhiªn. + Lần giải đố thứ 4 của cậu bé: Kh¸c vÒ ý nghÜa chÝnh trÞ, ý nghÜa ngoại giao. Giải đợc thì tự hào, không giải đợc thì nhục nhã, sĩ diÖn, quèc gia bÞ tæn th¬ng nghiªm träng. ? Chúng ta sẽ càng yêu mến và Câu đố lại oái oăm, cả triều đình khâm phục tài trí của chú bé qua đều bó tay., lần giải câu đố của sứ giả. Theo Em bé vừa chơi, vừa đọc bài đồng.

(76) em, lần giải đố này có gì khác với nh÷ng lÇn tríc? ? Em bé đã giải đố trong hoàn cảnh nµo? (Với em bé, lời giải đố quá dễ dµng, gièng nh mét trß ch¬i trong khi cả triều đình đều bó tay => tài năng của em bé càng đợc đề cao). ? Sự việc này khẳng định điều gì? ? Truyện hấp dẫn ngời đọc bởi nh÷ng yÕu tè nµo? ? ¦íc m¬ cña t/g d/g qua truyÖn nµy lµ g×? (Th¶o luËn).. giao chính là lời giải đố. => Khẳng định tài trí hơn ngời của em bÐ. ii.tæng kÕt – ghi nhí: SGK. Iii. luyÖn tËp:. nh©n?. ? TruyÖn kh«ng cã c¸c yÕu tè h/® kú ¶o nhng rÊt hÊp dÉn c/ta. T×m nguyªn. ( Truyện tiêu biểu cho hình thức kể về ngời thông minh nhằm đề cao trí tuệ của con ngời. Đồng thời truyện còn đề cao kinh nghiệm, đời sống của d/gian ta. Cuộc đấu trí của em bé xoay quanh đờng cày, bớc chân ngựa, quanh bữa cơm, quanh trß ch¬i d/gian. H×nh ¶nh em bÐ tiªu biÓu cho trÝ kh«n vµ sù th«ng minh đợc đúc kết từ đời sống và luôn đợc vận dụng trong chính đ/sống thực tế ấy. ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nghÜ cña em vÒ n/v chó bÐ. (h/s chuẩn bị, sau đó trình bày.) iV. híng dÉn vÒ nhµ :. - TiÕp tôc söa, hoµn thµnh ®o¹n v¨n. - BiÕt kÓ l¹i truyÖn, HiÓu, gi¸ trÞ cña truyÖn. - §äc thªm truyÖn: L¬ng ThÕ Vinh. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 27: (Ngµy 14/10/2005) tiÕng viÖt:. ch÷a lçi dïng tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. tõ sai.. Giúp h/s phát hiện đợc: - C¸c lçi vÒ dïng tõ sai nghÜa. - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c tõ gÇn nghÜa. - Luyện kỹ năng dùng từ, có ý thức dùng từ đúng và sửa đợc các lỗi dùng b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi tËp tiÕt tríc -> chuyÓn ý. * Bµi míi: I. Dùng từ không đúng 1. Ví dụ: SGK nghÜa:H/s theo dâi c¸c VD. - Dïng sai c¸c tõ v× kh«ng hiÓu ? Ph¸t hiÖn c¸c tõ dïng sai? nghÜa cña tõ: ? Vì sao lại dùng sai các từ đó. a, Yõu ®iÓm: ®iÓm quan träng. (Đó là các từ HV, cần phải giải b, đề bạt: Cấp có thẩm quyền cất nghĩa mới hiểu đợc.) nh¾c ngêi cã tµi. c, Chøng thùc: Chøng nhËn cã thùc. - C¸ch söa:.

(77) a, Thay b»ng: “nhîc ®iÓm” hoÆc ? Em cã thÓ söa c¸c lçi dïng tõ sai + “®iÓm yếu”. (đúng nghĩa). ntn? + b, Thay b»ng: “bÇu”. (phï hîp víi ng÷ c¶nh). c, Thay b»ng: “chøng kiÕn”. ? Qua đó em nhận thấy cần rút ra + (đúng nghĩa). ®iÒu ghi nhí g×? => Cần phải hiểu đúng nghĩa của (G/v nªu thªm VD: tõ, nÕu tõ nµo khã hiÓu ph¶i tra tõ nhi đồng : trẻ em. để dùng đúng. Khi dùng từ -Nói: Nhi đồng VN rất chăm điển còng cÇn chó ý tíi ng÷ c¶nh sö ngoan. dông tõ mang s¾c th¸i sao cho phï Không nói: Mấy nhi đồng đang nô hợp. đùa ở ngoài sân. Nói: Mấy trẻ em đang nô đùa ở Ii. luyện tập: ngoµi s©n.) Bµi tËp 2: §iÒn tõ thÝch hîp. Bµi tËp 1: a, khinh khØnh. Chỉ ra các kết hợp từ dùng đúng. b, khÈn tr¬ng. Sai §óng c, b¨n kho¨n. B¶ng (tuyªn ng«n) b¶n => Dùng từ đúng khi có các từ gần S¸ng l¸ng (t¬ng lai) X¸n l¹n ©m. Bu«n ba (h¶i ngo¹i) b«n ba. Thuû mÆc (bøc tranh) thuû m¹c Bµi tËp 3: Tù tiÖn (nãi n¨ng) tuú tiÖn Ch÷a lçi dïng tõ => Dùng đúng từ trong những ngữ a, Thay “cú đá” bằng “cú đấm”. c¶nh cô thÓ. Thay “tèng” b»ng “tung”. b, Thay “thùc thµ” b»ng “thµnh Bµi tËp 4 khÈn”. Chính tả nghe đọc: Em bé thông “bao biÖn” b»ng “nguþ biÖn”. minh. c, Thay “tinh tó” b»ng “tinh tuý”, “tinh hoa”. iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ViÕt chÝnh t¶. - LuyÖn ph©n biÖt c¸c phô ©m tr/ch. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 28: (Ngµy 15/10/2005). kiÓm tra v¨n A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s: - Củng cố kiến thức cơ bản trong phần văn đã học. - RÌn kü n¨ng tæng hîp kiÕn thøc vµ c¸ch tr×nh bµy cho häc sinh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * Bµi míi: §Ò v¨n: C©u I: Cho ®o¹n v¨n sau: “Hä phi lao nhµ chóng t«i lµ mét loµi c©y dòng c¶m. Chóng t«i thÝch sèng trên bãi Thái Bình Dơng sóng gió, dới mặt đất chói chang cùng cát khô, đất biển; kþ nhÊt lµ chèn b×nh yªn, chËt hÑp, bãng r©m che mÊt mÆt trêi. B¹n sÏ b¶o: Trêi xanh sắc biển, sóng biếc đu đa, chiều tà tha thớt, phi lao sống cuộc đời thơ mộng. Kể ra phong cảnh ở đây cũng đẹp đấy. Nhng chúng tôi sống không phải để ngắm trời xanh, nghe nhạc biển, ru mình trong bóng chiều. Chúng tôi lao động và chiến đấu”. 1.Đoạn văn trên đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào?.

(78) A. Miªu t¶. B. BiÓu c¶m. C. Tù sù. 2. Trong ®o¹n v¨n cã: A. Ng«i kÓ thø nhÊt. B. Ng«i kÓ thø ba. 3. Tõ mîn trong ®o¹n v¨n lµ: A: trêi, xanh, sãng, rõng, biÓn, c©y, thÝch. B: Th¸i B×nh D¬ng, phong c¶nh, dòng sü, b×nh yªn. Câu II: Dòng nào nói đúng nhất đ/điểm truyện cổ tích: A: CT lµ nh÷ng s¸ng t¸c truyÒn miÖng. B: CT lµ sù thÓ hiÖn quan niÖm d/gian vÒ thiÖn, ¸c, tèt, xÊu. C: CT lµ truyÖn d/gian ngô ý nãi vÒ mét sè kiÓu n/vËt quen thuéc. D: CT là truyện d/gian kể về cuộc đời một số kiểu n/vật quen thuộc, có yếu tố hoang đờng, thể hiện niềm tin, ớc mơ của nhân dân. Câu III: Nhận xét nào đúng với ý nghĩa truyện “Thạch Sanh”. A: Truyện đề cao giá trị chân chính của con ngời. B: Truyện thể hiện ớc mơ, niềm tin về đạo đức, công lý xã hội và lý tởng nhân đạo, yêu hoà bình của n/dân ta. C: Truyện đề cao trí khôn d/gian. C©u IV: Tù luËn Viết đoạn văn kể việc Thánh Gióng đánh giặc (dựa theo truyền thuyết đã häc). *Yªu cÇu: - C©u I: 1, C 2, B 3, B. - C©u II: D. - C©u III: B. - Bài IV: Nắm vững cách viết văn kể việc, biết d/đạt ý chính bằng câu chủ đề. Câu trớc nêu h/đ, câu sau nối tiếp h/đ, câu nêu kết quả h/đ … góp phần làm ý chÝnh næi lªn. * BiÓu ®iÓm: C©u 1: 1 ®iÓm. C©u 2: ý 1: 1 ®iÓm. ý 2: 2 ®iÓm. ý 3: 2 ®iÓm. C©u 3: 1 ®iÓm. C©u 4: 3 ®iÓm. Tr×nh bµy râ rµng, khoa häc. * G/v theo dâi h/s lµm bµi, thu bµi. H/s vÒ nhµ ch÷a bµi, chuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TuÇn 8 – bµi 7+8 TiÕt 29: (Ngµy 17/10/2005) tËp lµm v¨n:. luyÖn nãi v¨n kÓ chuyÖn A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh:.

(79) - Hớng dẫn học sinh dựa vào dàn bài tập nói kể chuyện dới hình thức đơn gi¶n, ng¾n gän; biÕt lËp dµn bµi kÓ chuyÖn vµ kÓ miÖng mét c¸ch ch©n thËt. - LuyÖn t¸c phong, kü n¨ng nãi n¨ng tríc tËp thÓ tù tin, râ rµng, rµnh m¹ch, cã ng÷ ®iÖu ph©n biÖt lêi kÓ víi lêi tho¹i. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra: Giáo viên đã giao phần chuẩn bị ở nhà: Lập dàn bài cho bài luyện nói: “KÓ l¹i tÊm g¬ng cña mét b¹n nghÌo vît khã”. * Bµi míi: I. tìm hiểu đề: Học sinh đọc đề văn: - Xác định phơng thức biểu đạt và - Phơng thức biểu đạt: Tự sự. nội dung yêu cầu của đề? - Néi dung: TÊm g¬ng b¹n nghÌo vît khã. I. t×m ý, lËp dµn ý: Trên cơ sở dàn ý học sinh đã chuẩn 1. Mở bài: bÞ ë nhµ, gi¸o viªn vµ häc sinh Giíi thiÖu hoµn c¶nh cña b¹n, cña thống nhất để có dàn ý chung. gia đình bạn. 2. Th©n bµi: - Qu¸ tr×nh häc tËp cña b¹n. - Khã kh¨n mµ b¹n gÆp ph¶i. - Sù cè g¾ng vît khã cña b¹n. - Sự động viên giúp đỡ của bạn bè. 3. KÕt bµi: - KÕt qu¶ cuèi cïng cña sù nç lùc vµ cè g¾ng cña b¹n. - NiÒm vui, t/c cña mäi ngêi dµnh cho b¹n. iii. luyÖn nãi:. 1. Lu ý häc sinh ph©n biÖt gi÷a v¨n nãi vµ v¨n viÕt: - Ng«n ng÷ viÕt lµ ng«n ng÷ tr×u tîng v× chØ cã nh÷ng ch÷ viÕt kh«ng cã c¸c yÕu tè kh¸c bæ trî. - Ng«n ng÷ nãi lµ ph¬ng tiÖn giao tiÕp cã ©m thanh, cã ng÷ ®iÖu sèng động, có sức truyền cảm trực tiếp, có sự phối hợp biểu đạt của t thế, nét mặt, âm lîng, cã sù giao c¶m trùc tiÕp gi÷a ngêi nãi vµ ngêi nghe. Nãi cÇn tù nhiªn, tù tin. 2. Yªu cÇu luyÖn nãi: +Néi dung: §¶m b¶o lêi kÓ theo dµn ý. + Hình thức: Giọng vừa đủ nghe. Phong c¸ch tù nhiªn, tù tin. Nh×n th¼ng vµo ngêi ®ang giao tiÕp. Có thể thêm vào các âm đệm. 2. LuyÖn nãi: * Gi¸o viªn ph©n chia c«ng viÖc cho c¸c tæ. (Mỗi tổ đều có tổ trởng, th ký. Tổ trởng điều hành, cho các ý kiến nhận xét, thống nhất đánh giá cho ®iÓm; th ký ghi kÕt qu¶; tæng hîp kÕt qu¶ b¸o c¸o vÒ gi¸o viªn.) - C¸c tæ tiÕn hµnh luyÖn nãi. - Gi¸o viªn quan s¸t chung. * C¸c tæ b¸o c¸o kÕt qu¶. - Cử đại diện trình bày trớc lớp – nhận xét, sửa. - Gi¸o viªn nhËn xÐt chung..

(80) * híng dÉn vÒ nhµ :. - TiÕp tôc luyÖn nãi theo tæ. - TriÓn khai bµi luyÖn nãi thµnh bµi viÕt hoµn chØnh. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 30+31: (Ngµy 18/10/2005) v¨n b¶n:. c©y bót thÇn A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s: - N¾m v÷ng cèt truyÖn. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn cæ tÝch vµ mét sè chi tiÕt nghÖ thuËt tiêu biểu, đặc sắc của truyện. - Kể lại đợc truyện. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: - So sánh sự giống nhau, khác nhau về hình thức, nội dung các câu đố và cách giải đố của em bé thông minh. - Nªu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt em bÐ th«ng minh. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung: ? TruyÖn cã nguån gèc ntn? - TruyÖn cæ tÝch TQ. ? KiÓu nh©n vËt trong truyÖn lµ g×? - KÓ vÒ nh©n vËt tµi n¨ng. II. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc, tãm t¾t truyÖn: * §äc giäng chËm r·i, b×nh tÜnh chó ý ph©n biÖt lêi kÓ vµ lßi mét sè nh©n vËt trong truyÖn. * Tãm t¾t: a, Më truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt M· L¬ng ham häc vÏ. b, Th©n truyÖn: - ML dốc lòng học vẽ, đợc thởng bút thần. - ML ®em tµi n¨ng phôc vô nh©n d©n. - ML dùng bút thần trừng trị địa chủ và vua ác. c, KÕt truyÖn: - ML l¹i vÒ sèng vµ vÒ gi÷a lßng d©n. 2. Chó thÝch: SGK. 3. Ph©n tÝch: ? Nhân vật ML đợc giới thiệu qua - Mã Lơng: nh÷ng chi tiÕt nµo? + NghÌo khæ, må c«i tõ bÐ. + Ham häc vÏ. + Cã tµi vÏ gièng nh thÇn. ? Cây bút vẽ đã đến với ML trong - Trong mơ ML đợc thần thởng cho hoµn c¶nh ntn? c©y bót b»ng vµng s¸ng lÊp l¸nh. (Suèt tuæi th¬ ham häc vÏ, ML chØ m¬ íc cã mét c©y bót. TruyÖn g/q theo m« týp cña cæ tÝch nãi chung: Điều không thể có đợc biến thành cã trong nh÷ng giÊc m¬). =>Thó vÞ: GiÊc m¬ tan, c©y bót ? Việc ML đợc cây bút thần thú vị thần đã có trong tay ML-> điều ë chç nµo? trong m¬ l¹i lµ ®iÒu sù thËt. (§ã chÝnh lµ chi tiÕt kú diÖu cña (BiÓu trng kÕt qu¶ khæ häc thµnh tµi truþªn). cña M· L¬ng) ? Chi tiết đó có ý nghĩa ntn? Phần thởng xứng đáng dành cho.

(81) (C«ng cô ®em l¹i chÊt lîng nghÖ thuËt míi hoµn chØnh. Con ngêi cã kh¶ n¨ng v¬n tíi kú diÖu s¸nh ngang cïng t¹o ho¸). ? V× sao thÇn kh«ng cho ML c©y bút vẽ từ trớc đó? (Th¶o luËn). (Tµi n¨ng kh«ng ph¶i lµ thø ban ph¸t, tµi n¨ng do c«ng søc rÌn luyÖn mµ cã).. chó bÐ th«ng minh, cÇn cï, nghÞ lùc … Sù kÕt hîp gi÷a tµi n¨ng - ®iÒu kiÖn - ph¬ng tiÖn. Chøng minh ch©n lý: “cã chÝ th× nªn”.. - ML vẽ công cụ lao động cho ngời ? Có bút thần, ML dùng tài năng nghèo => ML là ngời lao động nên cña m×nh vÏ nh÷ng g×? coi trọng lao động, tin ở lao động ? V× sao ML kh«ng dïng bót thÇn sÏ lµm ra cña c¶i. để vẽ những thức ăn ngon, những quần áo đẹp cho mình và giúp cho ngêi nghÌo? (D©n gian quan niÖm: “Tay lµm, …”. Ngời lao động thờng không thÝch hëng thô c¸i cã s½n, cña c¶i phải do họ sáng tạo bằng đôi bàn tay th× míi cã gi¸ trÞ. KÓ tiÕp ®o¹n sau.) - ML vẽ để trừng trị tên địa chủ: ? Ngoài việc giúp ích cho dân - ML vẽ để trừng trị bọn vua quan nghèo, ML còn dùng bút thần để xấu xa. => T×nh tiÕt hÊp dÉn theo n/t t¨ng lµm g×? cấp (thói tham lam độc ác của địa ? V× sao ML l¹i lµm nh vËy? ? Theo dõi đoạn truyện, em nhận chủ, vua quan; mức độ nguy hiểm, xÐt ntn vÒ c¸ch x©y dùng c¸c t×nh c¸ch trõng trÞ cña ML …). tiÕt cña truyÖn? (Th¶o luËn) (§ã chÝnh lµ nghÖ thuËt x©y dùng tình tiết để tạo sức hấp dẫn cho truyÖn mµ chóng ta sÏ tiÕp tôc gÆp l¹i trong v¨n b¶n sau). ? XuÊt ph¸t tõ ®©u mµ ML cã hµnh động nh vậy? => M¬ íc cña nh©n d©n: Tù do, gi¶i phãng khái ¸p bøc bãc lét. ? Việc làm đó nói lên điều gì? ( §ã lµ SV thÓ hiÖn t táng tiÕn bé cña nh©n d©n TQ trong truþªn cæ tÝch nµy. ? Có bạn đọc đã phát hiện ra rằng: - ML tránh sự lùng đuổi của ngời Giữa 2 cuộc chiến quyết liệt có một nhà tên địa chủ, tiếp tục vẽ kiếm kho¶ng th¬× gian ML t¹m giÊu sèng: m×nh. Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt Chi tiÕt “ML vÏ cß tr¾ng … xoÌ đó. c¸nh vót bay”: chi tiÕt nghÖ thuËt đặc sắc, giàu ý nghĩa t tởng n/t. ? Qua đó em học tập điều gì ở cách - Là nhịp cầu nối liền 2 cuộc đấu, x©y dùng t×nh tiÕt truyÖn? ®a m¹ch truyÖn ph¸t triÓn hîp lý vµ (X©y dùng nh÷ng t×nh tiÕt t¹o liÒn tù nhiªn. mạch, để câu chuyện phát triển hợp - Chứng tỏ tài năng nghệ thuật siêu lý, tù nhiªn. phµm cña ML. ? Víi c¸ch x©y dùng nh©n vËt, t×nh - Ph¬ng tiÖn thÇn kú ph¶i ë trong tiết nh vậy, truyện đã đợc kết thúc tay nghệ sỹ chân chính với mục ntn? đích chính nghĩa mới có thể làm nên nghệ thuật đích thực. ML tiÕp tôc vÏ vµ sèng trong lßng d©n..

(82) - C¸ch kÕt truyÖn më nhng dông ý ? Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt râ: NghÖ thuËt vµ nghÖ sü chØ cã truyÖn? sức mạnh to lớn và kỳ diệu khi đợc tắm mình trong đời sống của nhân d©n, phôc vô nh©n d©n vµ m·i m·i thuéc vÒ nh©n d©n. iii.tæng kÕt – ghi nhí:. SGK. ? Kh¸i qu¸t ý nghÜa vµ nghÖ thuËt IV. luyÖn tËp: chñ yÕu cña truyÖn. ? Nªu ý nghÜa 2 bøc tranh trong SGK. ? T×m nh÷ng SV thÇn diÖu kh¸c trong c¸c c©u truyÖn cæ tÝch vµ so s¸nh chóng víi “c©y bót thÇn”. ? Thö viÕt vµi c©u kÕt thóc truyÖn theo ý cña em.. => “C©y bót thÇn” chØ lµm nªn ®iÒu. thÇn diÖu khi trong tay ngêi cã tµi năng thực sự và mục đích vì nhân d©n.. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - HiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn. - KÓ diÔn c¶m truyÖn. - ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ vÒ n/v M· L¬ng. -So s¸nh c¸ch x©y dùng nh©n vËt “em bÐ th«ng minh” vµ “M· L¬ng”. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. tiÕt 32: (Ngµy 19/10/2005) tiÕng viÖt:. danh tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Trên cơ sở những kiến thức đã học ở tiểu học về danh từ, giúp học sinh hiểu đợc: - §Æc ®iÓm cña danh tõ. - Các nhóm danh từ chỉ đơn vị, chỉ sự vật. - LuyÖn kü n¨ng thèng kª, ph©n lo¹i danh tõ. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp 1, 3 (tr 76). * Bµi míi: I. §Æc ®iÓm cña danh tõ:. §äc c©u v¨n. ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy xác định các danh từ có trong câu v¨n trªn? ? Em cã thÓ ph©n nhãm c¸c danh tõ đó? ? Qua đó, em có nhận xét chung gì vÒ ý nghÜa cña danh tõ?. 1. VÝ dô : “ Vua sai … ba con tr©u Êy…” 2. NhËn xÐt : - C¸c danh tõ: vua, … chØ ngêi. ” : lµng, … chØ vËt. ” : con tr©u,… chØ con vËt. => Danh tõ lµ tõ chØ ngêi, vËt. - Trong côm tõ: “ba con tr©u Êy”..

(83) ? Xét cụm từ “ba con trâu ấy”. Hãy + Từ “ba” đứng trớc chỉ lợng. cho biết ý nghĩa của các từ đứng trớc và đứng sau danh từ “con trâu”? + Từ “này, ấy” đứng sau: trỏ vào vật, để xác định vị trí của vật. ? Em h·y nªu VD mét sè DT. §Æt => Danh tõ cã thÓ kÕt hîp víi những từ chỉ lợng đứng trớc và câu với những DT đó. những từ “này”, “kia”, “ấy” đứng VD: Lan häc rÊt giái. sau. CN - Líp trëng cña chóng t«i lµ Nô. VN - T«i yªu c« gi¸o. VN ? NhËn xÐt vai trß ng÷ ph¸p cña danh tõ trong c¸c VD trªn? ? Hãy nêu những đặc điểm của => Danh tõ cã thÓ lµm CN, BN, danh tõ? ĐN, kết hợp với từ “là” để làm VN. §äc ghi nhí. Bµi tËp nhanh: Xác định danh từ và chức vụ ngữ pháp của các danh từ đó trong VD sau: “Nh©n d©n lµ bÓ V¨n nghÖ lµ thuyÒn 3. Ghi nhí: SGK. ThuyÒn x« sãng dËy Sãng ®Èy thuyÒn lªn” (Tè H÷u) (DT: CN, BN, kÕt hîp víi “lµ” lµm VN). §äc c¸c vÝ dô.. II. danh từ chỉ đơn vị và danh tõ chØ sù vËt:. ? Xác định các danh từ trong từng 1. VÝ dô : VD? Cho c¸c côm tõ: Ba con tr©u Mét viªn quan. Nh÷ng thóng g¹o ? NghÜa cña c¸c danh tõ = cã kh¸c N¨m t¹ s¾n gì các danh từ đứng sau? ? §ã lµ 2 lo¹i danh tõ. 2. NhËn xÐt : - DT chØ sù vËt: “tr©u”, quan”, ? Thử thay thế các DT chỉ đ/v bằng “gạo”, sắn”: dùng để nêu tên các sự vËt, vËt, ngêi … danh tõ kh¸c. - DT chỉ đơn vị “con”, “viên”, VD: thóng = ræ. “thóng”, “t¹”: kh«ng chØ vËt, ngêi t¹ = c©n mà nêu tên các loại đơn vị dùng để viªn = èng ? Việc thay đổi những danh từ chỉ đếm, đo số lợng ngời, vật. đơn vị nh vậy có ảnh hởng n/t/n - Trong DT chỉ đơn vị: đến đ/v tính, đếm trong câu. + Có DT chỉ đơn vị sẽ bị thay đổi đơn vị tính nếu thay bằng DT đơn vị khác cùng loại. => DT chỉ đơn vị quy íc: thóng, …. ? Có những loại danh từ chỉ đơn vị + Có DT chỉ đơn vị không bị thay nµo? đổi đơn vị tính nếu thay bằng DT kh¸c cïng lo¹i: viªn, chó,… ? NhËn xÐt sù kh¸c nhau gi÷a c¸c - Trong DT chỉ đơn vị quy ớc có: danh từ chỉ đơn vị quy ớc? + DT chỉ đơn vị ớc chung: thúng, . => Khái quát bằng sơ đồ: + DT chỉ đơn vị chính xác. DT.

(84) DT chØ ®/v DT chØ sù vËt DT DT … chỉ đơn tù ngêi vËt h/tîng vÞ quy íc nhiªn íc chung chÝnh x¸c 3. Ghi nhí:. SGK.. III. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 Đọc, xác định các DT chỉ sự vật: bàn, ghế, quần áo, máy bay. Bµi tËp 2 - Các DT chỉ đơn vị tự nhiên: ông, vị, cô, chú, dì, ngài, tên, … - Các DT chỉ đồ vật có những từ chuyên đứng trớc chỉ đơn vị: mảnh, can, thïng, bÓ, … Bµi tËp 3 Đặt câu với DT và xác định chức năng ngữ pháp của các DT đó. Bµi tËp 4 Hoàn thành sơ đồ câm các loaị DT chỉ đơn vị, sự vật. Bµi tËp 5 ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông DT. IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 9 - Bµi 9, 10 TiÕt 33: (Ngµy 27/10/2005) tËp lµm v¨n:. ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/s: - Nắm vững đặc điểm của 2 loại ngôi kể: ngôi thứ ba, ngôi thứ nhất và tác dông cña tõng ng«i kÓ..

(85) - Phân tích các ngôi kể trong các truyện đã học, chuẩn bị sử dụng ngôi kể thÝch hîp trong bµi viÕt cña m×nh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: - Lêi kÓ nh©n vËt lµ lêi kÓ n/t/n? Lêi kÓ viÖc lµ kÓ n/t/n? - Giíi thiÖu vÒ ngêi b¹n míi cña em. * Bµi míi: I. ng«i kÓ lµ g×? Học sinh đọc ý 1 SGK. - Ng«i kÓ lµ vÞ trÝ giao tiÕp mµ ngêi ? Ng«i kÓ lµ g×? kÓ sö dông khi kÓ chuyÖn. ? Cã nh÷ng ng«i kÓ nµo thêng gÆp - Khi ngêi kÓ xng tªn - ng«i thø trong v¨n kÓ chuyÖn? nhÊt. Học sinh đọc đoạn văn SGK. - Khi ngêi kÓ giÊu m×nh, gäi sù ? NhËn xÐt cña em vÒ ng«i kÓ trong viÖc b»ng tªn cña chóng - ng«i thø ®o¹n v¨n nµy? 3. ? Theo em, viÖc sö dông ng«i kÓ 3 nµy cã t¸c dông n/t/n? II. vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù 1. Ng«i kÓ thø 3: §o¹n v¨n 1: ? Nªu t¸c dông cña viÖc sö dông - Víi c¸ch kÓ nµy, ngêi kÓ cã thÓ ng«i kÓ thø 3? linh ho¹t tù do kÓ nh÷ng ®iÒu g× diÔn ra víi nh©n vËt. - Lêi kÓ cã khi Ýt mang tÝnh chñ quan. 2. Ng«i kÓ thø nhÊt: ? Theo dâi ®/v 2, nhËn xÐt vÒ viÖc Ngêi kÓ cã thÓ trùc tiÕp kÓ ra sử dụng ngôi kể trong đoạn văn đó? những gì mình nghe, mình thấy, m×nh tr¶i qua, trùc tiÕp nãi ra c¶m tëng, ý nghÜ, t×nh c¶m cña m×nh. - Chỉ kể đợc những gì trong phạm vi m×nh biÕt vµ c¶m thÊy, nh÷ng điều mà ngời ngoài có thể không để ý và không biết đợc. ? C¸ch lùa chän ng«i kÓ n/t/n? (Tuú trong tõng trêng hîp cô thÓ mµ lùa chän ng«i kÓ cho phï hîp. NÕu muốn thay đổi ngôi kể thì phải chú ý thay đổi cách diễn đạt.) ? Nªu ghi nhí cña bµi? iii. ghi nhí: SGK. IV. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Thay "T«i" b»ng "DÕ MÌn" (Ng«i 1 -> 3): §o¹n v¨n míi nhiÒu tÝnh kh¸ch quan h¬n. §o¹n v¨n cò nhiÒu tÝnh chñ quan nh lµ sù viÖc ®ang x¶y ra, hiÓn hiÖn trong mắt ngời đọc -> hiệu quả cao hơn. Bµi tËp 2: Thay "Thanh" b»ng "T«i" -> t¹o tÝnh chñ quan, ngêi kÓ béc lé suy nghÜ cña m×nh, trùc tiÕp sèng l¹i nh÷ng kû niÖm víi kh«ng khÝ c¶m xóc cña truyÖn -> tạo sắc thái t/c của đoạn văn đợc tăng lên. Bµi tËp 3: - Trong truyÒn thuyÕt, cæ tÝch thêng kÓ ng«i thø 3: - Những truyện đó đều kể lại những câu chuyện "ngày xửa, ngày xa". Kể nh vậy sẽ giữ đợc không khí truyện cổ tích, giữ đợc khoảng cách rõ rệt giữa ngời kÓ vµ nh©n vËt trong truyÖn. Bµi tËp 4: Khi viết th, cần sử dụng ngôi kể thứ nhất để bộc lộ tính chủ quan, chân thËt, riªng t. NÕu sö dông ng«i thø ba th× néi dung th l¹i cã nguy c¬ thiÕu ch©n thËt tríc ngêi nhËn. V. híng dÉn vÒ nhµ :.

(86) b¶n.. - Hoµn thµnh bµi tËp trªn líp. - §äc thªm ®o¹n nhËn xÐt cña Ph¹m Hæ. - Dïng ng«i thø nhÊt kÓ l¹i chuyÖn "C©y bót thÇn" vµ nhËn xÐt víi nguyªn - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 34+35: (Ngµy 30/10/2005) v¨n b¶n:. ông lão đánh cá và con cá vàng (TruyÖn cæ tÝch cña Puskin) A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp h/sinh: Hiểu đợc “Ông …” là truyện thơ do Puskin viết dựa trên môtip truyện dân gian Nga, §øc chø kh«ng ph¶i t¸c gi¶ thuÇn tuý kÓ l¹i truyÖn cæ tÝch. - Nắm đợc giá trị nội dung, ý nghĩa truyện “Ông …”. - Nắm đợc biện pháp nghệ thuật chủ đạo và một số chi tiết nghệ thuật đặc s¾c cña truyÖn. - RÌn kü n¨ng tãm t¾t, kÓ truyÖn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp tr¾c nghiÖm. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: Học sinh đọc chú thích. ? Nêu những hiểu biết của em về Puskin(1799- 1837) - đại thi hào Nga. t¸c gi¶ Puskin? 2. T¸c phÈm: - §îc viÕt b»ng 205 c©u th¬, dÆ trªn ? Nªu sù nghiÖp s¸ng t¸c cña truyÖn d©n gian Nga, §øc. V¨n b¶n Puskin? ë SGK ng÷ van ? XuÊt xø cña t¸c phÈm? Giáo viên đọc một đoạn bản dịch ngữ văn 6 tập 1 do Vũ Đình Liên và th¬ tõ tiÕng H¸n cña Hoµng Trung Lª TrÝ ViÔn dÞch. Th«ng. II.đọc,hiểu văn bản: 1. §äc: (KÕt hîp ®a tranh). 2. Tãm t¾t, kÓ chuyÖn: * Hớng dẫn học sinh đọc phân vai. - Mở truyện: Giíi thiÖu hai vî chång «ng l·o vµ Chu ý thÓ hiÖn lêi cña nh©n vËt. t×nh huèng ph¸t sinh truyÖn. - Th©n truyÖn: * Học sinh lần lợt tóm tắt các sự Nhiều lần mụ vợ ông lão đòi cá vàng đền ơn. viÖc chÝnh trong truyÖn. - KÕt truyÖn: Vợ chồng ông lão đánh cá trở về víi cuéc sèng nghÌo khæ tríc kia. - KÓ chuyÖn dùa theo tãm t¾t. 1. Ph©n tÝch: (KÓ tiÕp søc). a, Më truyÖn: - Hai vî chång «ng laâ nghÌo,.

(87) chång th¶ líi, vî kÐo sîi. - Ông lão đánh cá bắt đợc cá vàng, c¸ vµng van xin «ng l·o th¶ ra, høa đền ơn. -> Chi tiÕt tëng tîng kú ¶o -> sù viÖc t¹o t×nh huèng. * §äc phÇn më truyÖn. ? PhÇn më truyÖn giíi thiÖu víi chóng ta nh÷ng g× vÒ nh©n vËt vî chồng ông lão đánh cá, nhân vật cá vµng? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt c¸ vµng van xin «ng l·o? ? Và chi tiết tởng tợng này đóng vai trß g× trong c©u chuyÖn? ? Tríc lêi van xin cña c¸ vµng, «ng lão đã có hành động nh thế nào? ? Qua hành động đó. Em có nhận xÐt g× vÒ nh©n vËt «ng l·o? ? Sau hành động đó, con ngời nhân hËu Êy trë vÒ nhµ. Em h·y h×nh dung t©m tr¹ng cña «ng l·o lóc nµy? NhËn xÐt phÇn më truyÖn? (Häc sinh th¶o luËn). -> ChuyÓn ý. ? NhËn xÐt chung vÒ c¸ch x©y dùng c¸c t×nh tiÕt? ? Trong tâm trạng đó, ông lão đã kể cho vî nghe c©u chuyÖn x¶y ra bªn bờ biển. Mụ vợ ông lão đã có phản øng n/t/n? (Gi¸o viªn ghi b¶ng theo cét) c¸c nh©n vËt. ? Và mụ đã đòi cá vàng đền ơn nh÷ng g×?. - ¤ng l·o th¶ c¸ -> lµ ngêi nh©n hËu.. => Phần mở truyện ngắn gọn, đủ th«ng tin. b, Th©n truyÖn: - Thñ ph¸p nghÖ thuËt lÆp l¹ivµ t¨ng tiÕn.. * Mụ vợ ông lão đánh cá: - Mắng ông lão, đòi cá vàng phải đền ơn. - §ßi c¸i m¸ng lîn ¨n míi. - Đòi cái nhà đẹp. - §ßi lµm nhÊt phÈm phu nh©n. - §ßi lµm N÷ Hoµng. ? Mỗi lần đa ra những đòi hỏi nh - Đòi làm Long Vơng. vậy, mụ vợ có thái độ và cách c sử - Mắng đồ ngốc”. víi «ng l·o ra sao? - Quát đồ ngu. - M¾ng nh t¸t níc, b¾t «ng l·o dän ? Các sự việc trên đợc trình bày qua chuồng ngựa. - T¸t vµo mÆt, ra lÖnh ®uæi ®i. nghÖ thuËt g×? - Nổi trận lôi đình. ? Th«ng qua nghÖ thuËt lÆp l¹i, t¨ng tiÕn em cã nhËn xÐt n/t/n vÒ => Mô vî lµ con ngêi tham lam, nh©n vËt mô vî? tµn nhÉn, béi b¹c ngay c¶ víi chång m×nh (Gi¸o viªn b×nh). ? Với chồng, mụ vợ có thái độ nh.

(88) vậy, còn đối với cá vàng, mụ đã đối xö n/t/n? (Cá vàng là ân nhân đã thay đổi c/s cña mô, thÕ mµ mô l¹i muèn b¾t c¸ vàng hầu hạ, …Sự bội bạc đã lên đến mức tột cùng, không thể chấp nhận. ? Và chính vì vậy, cá vàng đã dành cho mụ câu trả lời thích đáng tr¶ l¹i mô vÒ cuéc sèng tríc ®©y. Theo em mô vî bÞ trõng ph¹t nh vậy có thích đáng không? Mụ bị trõng ph¹t v× tÝnh xÊu nµo? ( Häc sinh th¶o luËn) . ? Cã ý kiÕn cho r»ng kh«ng ph¶i chØ cã c¸ vµng bùc béi mµ ngay c¶ thiên nhiên cũng bộc lộ thái độ rõ rµng. Em nªu suy nghÜ vÒ ý kiÕn nµy? (Lßng tham vµ sù béi b¹c cña con ngêi cµng t¨ng th× c¬n thÞnh lé cña thiªn nhiªn còng t¨ng theo. H×nh ảnh biển nh đợc nhân hoá đã tạo lªn chÊt th¬ cho c©u chuyÖn. ? NÕu thiªn nhiªn còng c¨m giËn sù tham lam, béi b¹c cña mô vî «ng lão, thì bản thân ông lão có thái độ n/t/n? ? Qua các h/đ đó, em nhận thấy «ng l·o lµ ngêi n/t/n? ? Em có đồng tình với ông lão kh«ng? Thái độ của em dành cho nhân vật «ng l·o n/t/n? (Häc sinh th¶o luËn Gi¸o viªn chèt ý.) ? Đọc truyện mọi ngời đều nhận thấy dờng nh Puskin đã xây dựng nhân vật trong đó đều mang ý nghÜa tîng trng. Em h·y nªu ý nghĩa đó? (Chia 4 tæ, mçi tæ th¶o luËn chuÈn bÞ nªu vÒ 1 nh©n vËt tr×nh bµy. Gi¸o viªn chèt ý). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc truyÖn nh thÕ nµy? ? Nêu biện pháp nghệ thuật đặc sắc cña truyÖn? ? ý nghÜa cu¶ truyÖn?. * BiÓn c¶: - Gîn sãng ªm ¶. - Næi sãng. - Næi sãng d÷ déi. - Næi sãng mï mÞt. - Næi sãng Çm Çm.. * ¤ng l·o: - lãc cãc. - ®i mét m×nh. - sî h·i. … => HiÒn lµnh, nhu nhîc.. c, KÕt truyÖn: C¸ vµng trõng trÞ. Vî chång «ng l·o trë vÒ víi cuéc sèng xa kia. => KÕt truyÖn hîp lý. 4.tæng kÕt- Ghi nhí: SGK. IV. luyÖn tËp:. 1, Quan s¸t tranh, nhËn xÐt tranh b»ng lêi v¨n cña em. 2, Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 3, ViÕt ®o¹n v¨n nªu suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt mô vî..

(89) V. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh ®o¹n v¨n. - KÓ diÔn c¶m truyÖn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 36: (Ngµy 28/10/2005). thø tù kÓ trong v¨n tù sù A/ Môc tiªu bµi häc:. - Giúp h/sinh nắm đợc thứ tự kể trong văn tự sự có thể: + Theo tr×nh tù thêi gian - xu«i. + Kh«ng theo tr×nh tù thêi gian - ngîc. + Kể theo cách nào là tuỳ theo nhu cầu thể hiện và mỗi cách kể đều có u nhîc ®iÓm riªng. - Bớc đầu học sinh biết vận dụng để kể. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. kÓ?. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: ? Nêu các ngôi kể thờng gặp trong văn tự sự và đặc điểm của từng ngôi * Bµi míi: I. t×m hiÓu thø tù kÓ trong v¨n tù sù :. 1, Bµi tËp: * Tóm tắt văn bản “Ông lão đánh c¸ ...”. (B¶ng phô). ? NhËn xÐt c¸ch kÓ c¸c sù viÖc trªn? ? Theo em, v× sao t¸c gi¶ d©n gian lại có cách kể đó? ? T¸c dông cña c¸ch kÓ theo tr×nh tù thêi gian? * ChuyÖn th»ng Ngè. §äc SGK. ? Các sự vật trong đoạn văn có đợc tr×nh bµy theo thø tù trªn hay kh«ng? ? Các sự vật đợc trình bày theo c¸ch nµo?. 1, NhËn xÐt : => Các sự vật đợc kể theo thứ tự thêi gian. Sù viÖc nµo x¶y ra tríc kÓ tríc, sù viÖc nµo x¶y ra sau kÓ sau. - §©y lµ truyÖn pháng theo d©n gian, chØ cã mét cèt truyÖn, sù viÖc đơn giản, nối tiếp nhau, h/đ lặp lại vµ t¨ng cÊp. Chän c¸ch kÓ nh vËy rÊt phï hîp v× nã lµm cho cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¸ng tá, dÔ theo dâi.. => Các sự việc đợc kể theo mạch c¶m xóc, t©m tr¹ng cña nh©n vËt. KÓ ë ng«i thø 3. Tríc hÕt kÓ vÒ thêi hiện tại, sau đó kể về thời quá khứ, cuèi cïng quay vÒ thêi hiÖn t¹i. - Tạo đợc yếu tố bất ngờ, gây chú ý đối với ngời nghe, ngời đọc. Cách kÓ nµy nh»m nhÊn m¹nh kÕt qu¶ ? Cách kể nh vậy có tác dụng n/t/n? hành động của nhân vật. - Ph¶i biÕt s¾p xÕp c¸c sù viÖc mét cách hợp lý và biết chọn sự việc để.

(90) ? Để có thể kể đợc theo thứ tự này mở đầu văn bản. th× ph¶i lµm n/t/n? SGK. ? Qua 2 VD, em h·y nªu c¸c thø tù 2. Ghi nhí: kÓ trong tù sù? II. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1. kÓ.. §äc c©u chuyÖn: - KÓ theo ng«i thø nhÊt. - Thø tù kÓ: Kh«ng theo tr×nh tù thêi gian mµ theo dßng håi tëng cña ngêi. - Vai trß cña håi tëng trong c©u chuyÖn: Lµ chÊt keo kÕt dÝnh, x©u chuçi c¸c sù viÖc qu¸ khø - hiÖn t¹i thèng nhÊt víi nhau. Bµi tËp 2 Kể lại câu chuyện lần đầu con đợc bố mẹ cho đi chơi xa: - Chän ng«i kÓ. - Chän thø tù kÓ. + C¸ch 1: - Theo tr×nh tù thêi gian. - Ng«i kÓ thø ba. + C¸ch 2: - §· ®i råi, vÒ nhµ nhí l¹i. - Ng«i kÓ thø nhÊt. - Gi¸o viªn chia c¸c nhãm chuÈn bÞ, tr×nh bµy, nhËn xÐt, söa. (Chó ý lµm râ: + Lý do đợc đi, đi đâu, đi cùng ai, thời gian đi. + Nh÷ng sù viÖc trong chuyÕn ®i. + Những ấn tợng trong và sau chuyến đi đó). III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 2: V¨n tù sù.. TiÕt 37+38: (Ngµy 28/10/2005). bµi viÕt tËp lµm v¨n(sè 2). A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - BiÕt kÓ mét c©u chuyÖn: VËn dông kiÕn thøc v¨n tù sù vµo bµi lµm. - Thông qua đó đánh giá khả năng của học sinh về văn tự sự. - RÌn kü n¨ng lµm v¨n tù sù cho häc sinh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi: §Ò v¨n: KÓ l¹i mét tÊm g¬ng tèt. I. häc sinh nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi:.

(91) - Tìm hiểu đề. - T×m ý, lËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi. * Xác định ngôi kể, thứ tự kể. (Gi¸o viªn nªu VD). II. yªu cÇu: (c¸c ý chÝnh trong dµn ý). 1. Më bµi: - Giới thiệu nhân vật (tên, địa chỉ, …). - Sù viÖc chÝnh thÓ hiÖn b¶n chÊt tèt cña nh©n vËt. 2. Th©n bµi: Trình bày các sự việc có liên quan đến nhân vật góp phần tạo lên hình ảnh lµ tÊm g¬ng tèt. VÝ dô: + Giúp đỡ bà con hàng xóm khi bà con có việc khó khăn hay gặp hoạn n¹n. + Giúp đỡ bạn bè để học tốt hơn. + Giúp đỡ bạn để không bị các bạn khác trêu chọc. + Giúp đỡ bạn khi bạn bị ốm. +… .. , 2. KÕt bµi: Hình ảnh nhân vật ấy để lại trong ngời kể cảm xúc gì? * H×nh thøc bµi lµm: - Ch÷ viÕt s¹ch ®ep, tr¸nh sai chÝnh t¶. - Bè côc râ rµng. * Néi dung bµi: - Hîp lý, cã ý nghÜa. - Lêi v¨n trung thùc, trong s¸ng, gi¶n dÞ. - BiÕt x©y dùng c¸c ®o¹n tho¹i hîp lý. - Sö dông ng«i kÓ, thø tù kÓ phï hîp. - §¶m b¶o c¸c sù viÖc chÝnh III. Biªñ ®iÓm. - §iÓm 8, 9: §¶m b¶o yªu cÇu trªn - Điểm 6, 7: Đạt đợc yêu cầu, nhng chữ viết còn cẩu thả. - Điểm 5: Đạt đợc nội dung chính nhng còn mắc lỗi diễn đạt, lỗi chính tả, lçi c©u. - Điểm 3, 4: Làm bài đúng thể loại nhng sự việc còn sơ sài, chữ viết xấu, mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt còn lúng túng, mắc lỗi ngữ pháp. - §iÓm 1, 2: Bài làm không xác định đợc trọng tâm, ý sơ sài, cha rõ bố cục. IV. gi¸o viªn nh¾c nhë, häc sinh lµm bµi: V. Gi¸o viªn thu bµi, vÒ nhµ chÊm . VI. híng dÉn vÒ nhµ :. - Sinh ho¹t theo tæ: Tr×nh bµy miÖng bµi viÕt cña m×nh. C¸c b¹n cïng th¶o luËn nªu ra vµ tù ch÷a cho nhau. - B¸o c¸o kÕt qu¶ sinh ho¹t tæ vÒ c« gi¸o. - ChuÈn bÞ bµi ttuÇn 10..

(92) TiÕt 39, 40: (Ngµy 04/11/2005) v¨n b¶n:. ếch ngồi đáy giếng, thÇy bãi xem voi, ®eo nh¹c cho mÌo. (TruyÖn ngô ng«n). A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - HiÓu thÕ nµo lµ truyÖn ngô ng«n. - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của mỗi loại truyện ngụ ngôn đợc học trong 2 tiÕt tríc ®©y. - BiÕt liªn hÖ c¸c c©u chuyÖn trªn víi nh÷ng t×nh huèng, hoµn c¶nh thùc tÕ phï hîp. - RÌn kü n¨ng kÓ, c¶m nhËn truyÖn ngô ng«n. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Nêu nhận xét chung của em về nội dung các truyện cổ tích đã học. - Trình bày đoạn văn: Cảm nghĩ về n/v chính trong truyện “Ông lão đánh c¸ vµ con c¸ vµng”. * Bµi míi: Học sinh đọc chú thích. ? Em hiÓu ngô ng«n lµ g×?. I. giíi thiÖu chung vÒ truyÖn ngô ng«n:. ngụ: hàm chứa ý kín đáo. ng«n: lêi nãi. ? Qua chú thích SGK, em hãy nêu => Lời nói có ngụ ý để ngời đọc, ngnhững đặc điểm của truyện ngụ ời nghe tự suy ra mà hiểu. - TruyÖn ngô ng«n: ng«n? SGK. - Đọc chậm, hài hớc, kín đáo. II. đọc, hiểu văn bản: - KÓ chuyÖn b»ng ng«n ng÷ cña ếch ngồi đáy giếng m×nh. ? Tìm từ đồng nghĩa với từ “nhâng 1. Đọc chú thích: nh¸o”? ? T×m tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ trªn? 2. Ph©n tÝch: - H·y t×m nh÷ng chi tiÕt phÇn më - N/v: lµ mét con Õch: sèng trong truyện giới thiệu về n/v? T/g d/g đã một giếng nhỏ, xung quanh chỉ có sö dông b/ph¸p g×? nh÷ng con vËt nhá. Hoàn cảnh sống trật hẹp, đơn ? Qua đó em có nhận xét gì về đ/k => gi¶n, tr× trÖ. sèng cña n/v chÝnh? - Trong đ/k sống nh vậy, ếch ta đã có - Tự coi mình là vị chúa tể, nhìn thấy.

(93) thái độ n/t/n? bÇu trêi chØ bÐ b»ng miÖng giÕng. ? Qua lời giới thiệu đó em có cảm => Hiểu biết nông cạn nhng lại nhËn ban ®Çu vÒ n/v nµy n/t/n? huªnh hoang. - Tõ nh÷ng chi tiÕt trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ phÇn më truyÖn cña v¨n b¶n truyÖn ngô ng«n? (Rất ngắn gọn nhng cũng đầy đủ lợng thông tin cần thiết và đã xây dựng đợc tình huống truyện, đã giúp ngời đọc có những cảm nhận ban ®Çu vÒ n/v chÝnh.) - Và SV đã xảy ra với n/v chính này. - Đó là h/c mang t/c n/t/n đối với n/v Õch? ? Theo em, Õch cã nhËn ra sù thay đổi trong hoàn cảnh sống của mình kh«ng? ? Vậy vì sao ếch lại có thái độ nh vËy? (Th¶o luËn.) ? Chính vì lẽ đó, n/v ếch đã gặp kết côc n/t/n? ? V× sao l¹i gäi truyÖn nµy lµ truyÖn ngô ng«n? ? ý nghÜa bµi häc cña truyÖn lµ g×?. - Ma to, níc giÕng dÒnh lªn ®a Õch ta ra ngoµi (hoµn c¶nh kh¸ch quan) -> kh«ng gian më réng Õch ®i l¹i kh¾p nơi, nhâng nháo, không thèm để ý xung quanh, kh«ng nhËn ra nh÷ng g× thay đổi. => HiÓu biÕt n«ng c¹n l¹i kiªu ng¹o.. - Õch bÞ mét con tr©u ®i qua giÉm bÑp. * ý nghÜa truyÖn: - M«i trêng h¹n hÑp dÔ khiÕn ngêi ta kiªu ng¹o, kh«ng biÕt thùc chÊt vÒ m×nh. - Kh«ng nhËn thøc râ giíi h¹n cña m×nh sÏ bÞ thÊt b¹i th¶m h¹i. ? Câu chuyện đã đợc t/g d/g x/d với * NT: nh÷ng thµnh c«ng n/t nµo? TruyÖn cã kÕt cÊu ng¾n gän, mîn - Đọc những câu thành ngữ phù hợp truyện con vật để nhằm khuyên răn víi néi dung c©u chuyÖn vµ cho biÕt bæ Ých >< con ngêi. ý hiÓu cña em vÒ c¸c c©u thµnh ng÷ đó? - Lµm bµi tËp 1, SGK - tr 101. => Khi lµm v¨n tù sù, trong mçi ®o¹n v¨n cÇn cã c©u thÓ hiÖn néi dung chính của đoạn -> đó là câu chủ đề. VD: “Õch cø tëng … nh mét vÞ chóa tÓ” “Nã nh©ng nh¸o … giÉm bÑp”. - Đọc thể hiện lời của từng thầy bói. IiI. đọc, hiểu văn bản: - H luyÖn kÓ b»ng c¸ch: kÓ theo vai ThÇy bãi xem voi nh©n vËt, vai ngêi dÉn truyÖn. 1. §äc chó thÝch: - Gi¶i thÝch tõ theo SGK. 2. Ph©n tÝch: ? Qua lời giới thiệu, chúng ta đợc - Có 5 thầy bói. KÐm cái, hiÓu biết đặc điểm chung của 5 n/v – 5 + Mù, ế hàng. biÕt h¹n hÑp, «ng thÇy bãi trong truyÖn nµy lµ g×? + Muèn xem voi. kh«ng nghiªm tóc ? §ã lµ nh÷ng ngêi n/t/n? ? Và cái ý định xem voi của họ mang tÝnh chÊt g×? (ThÕ mµ hä l¹i lµ nh÷ng «ng thÇy bãi, nh÷ng «ng thÇy lµm c«ng viÖc giúp đỡ những kẻ sáng mắt nhìn thấy => trò lừa bịp. đợc …) ? Qua đó, t/g d/g đã bộc lộ thái độ gì => Giễu cợt, phê phán ngời làm nghÒ bãi to¸n. >< trß bãi to¸n? ? Để khẳng định cho thái độ đó, - 5 thầy bói phán về con voi..

(94) phÇn ph¸t triÓn truyÖn tiÕp tôc ®a ra sù viÖc g×? ? Hãy nêu lại các lời nhận định về voi cña 5 thÇy? ? Thái độ của mỗi thầy qua lời nhận Khẳng định là mình nói đúng. định đó n/t/n? ( Các thầy đều biết nhấn mạnh nhận xÐt cña m×nh th«ng qua viÖc dïng nh÷ng tõ ng÷ mang t/c biÓu c¶m cao.) ? Em đánh giá gì về sự nhận thức - Mỗi thầy đều có những nhận xét cña c¸c thÇy vÒ con voi? đúng nhng chỉ đúng với một bộ phận của con voi mà hkhông đúng với cả con voi. ? §ã chÝnh lµ sai lÇm mµ c¸c thÇy m¾c ph¶i. Cã ý kiÕn cho r»ng, ngoµi - B»ng nhËn thøc chñ quan, c¸c thÇy sự nhận thức sai, h/đ của các thầy đã phủ định ý kiến ngời khác khăng cßn sai h¬n. Em cã thÓ nãi râ ý kiÕn kh¨ng b¶o thñ ý kiÕn cña m×nh “ttrªn? ëng. …kh«ng ph¶i, ®©u cã, …”. ? Theo em, nguyªn nh©n dÉn tíi sai - Nguyªn nh©n: lÇm cña c¸c thÇy bãi ë ®©y lµ g×? + Do kÐm m¾t. + Do nhËn thøc vÒ bé phËn l¹i ®a ra kÕt luËn vÒ toµn bé. ? VËy ý nghÜa cña truyÖn ngô ng«n * ý nghÜa truyÖn: SGK. nµy lµ g×? III. tæng kÕt hai truyÖn ngô ng«n: SGK.. ? KÓ diÔn c¶m truyÖn. ? Nªu ý nghÜa, bµi häc cña mçi truyÖn. ? Nªu nÐt thµnh c«ng vÒ NT cña truyÖn? (Th¶o luËn.) Khi nhân hoá con vật để trở thành n/v cần bảo đảm yếu tố nào? (Trên cơ sở đặc điểm của n/v). ? KÓ tªn c¸c thµnh ng÷ cã néi dung liªn quan tíi hai c©u chuyÖn? Nªu ý hiểu của em về các thành ngữ đó? IV. hớng dẫn tự đọc:. §eo nh¹c cho mÌo. - §äc, kÓ truyÖn dùa vµo tãm t¾t ë c©u 1 (SGK- tr 107). - T×m hiÓu c¸c chó thÝch cña bµi. - Th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái (tr107). C©u 2: Cảnh họp làng chuột lúc đầu và lúc cử ngời “đeo nhạc cho mèo” rất đối lËp nhau: Hoan hỷ, khâm phục sáng kiến vĩ đại của ông Cống >< Sợ hãi, không kẻ nào dám nhận nhiệm vụ mạo hiểm đến tính mạng. C©u 3: NghÖ thuËt Èn dô: - Ông Cống: cờng hào địa chủ - tự cho mình là kẻ ăn trên, ngồi trốc, tự đề xuÊt nh÷ng s¸ng kiÕn “hay” nhng kh«ng thùc hiÖn, lµm viÖc tÇm thêng vµ kh«ng thể thực hiện đợc những sáng kiến đó. - Anh Nh¾t: KÎ ranh ma, cã chót m¸u mÆt. - Chuét chï: Ngêi thÊp cæ bÐ häng. => Tôn ti trật tự trong xã hội phong kiến VN xa là rất bất bình đẳng, độc ®o¸n, chuyªn quyÒn. * Nªu ý nghÜa cña truyÖn: SGK-108..

(95) V. híng dÉn vÒ nhµ :. - N¾m ch¾c kh¸i niÖm truyÖn ngô ng«n. - C¸ch x©y dùng nh©n vËt th«ng qua NT nh©n ho¸. - Nội dung ý nghĩa của các truyện ngụ ngôn đã học. - Su tÇm nh÷ng truyÖn ngô ng«n kh¸c. - Hiểu các thành ngữ đợc rút ra từ nội dung các câu chuyện ngụ ngôn đó. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 41: (Ngµy 04/11/2005) tiÕng viÖt:. danh tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: Cñng cè vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ danh tõ, cô thÓ lµ: - §Æc ®iÓm cña nhãm DT chung, DT riªng. - C¸ch viÕt hoa DT riªng. Luyện kỹ năng phân biệt DT chung, DT riêng, viết hoa đúng các DT riêng. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Nêu đặc điểm của DT? - Ph©n lo¹i DT? Cho VD? * Bµi míi: I. danh tõ chung vµ danh tõ riªng:. 1. VÝ dô: §äc VD SGK-108. ? Xác định các DT trong VD đó? 2. NhËn xÐt: ? §ã lµ c¸c DT chØ SV hay DT chØ - DT chØ SV: Vua, c«ng ¬n, tr¸ng sü, ®/v? Phï §æng Thiªn V¬ng, Giãng, … ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy + DT chung: Vua, công ơn, tráng sỹ. ph©n lo¹i c¸c DT chung vµ DT riªng + DT riªng: P§TV, Giãng. trong sè c¸c DT trªn? ? DT chung và DT riêng có đặc điểm - DT chung: làm tên gọi chung cho g× kh¸c nhau? SV. - DT riªng: lµm tªn gäi riªng cho SV. - DT riªng: viÕt hoa. ? Cho VD c¸c DT riªng? Gi¸o viªn híng dÉn c¸ch viÕt hoa * C¸ch viÕt hoa DT riªng: tõng lo¹i DT riªng. - NguyÔn ThÞ An, H¶i D¬ng. - Tên ngời, tên địa lý VN; - Mao Tr¹ch §«ng, B¾c Kinh. - Tên ngời, tên địa lý nớc ngoài âm HV; - Pi-t¬, Mat- xc¬-va. - Tên ngời, tên địa lý nớc ngoài phiªn ©m trùc tiÕp; - Trờng Trung học cơ sở Trần Phú, - Tên các tổ chức, cơ quan, giải thgiải thởng Sao đỏ. ëng. ? Cho VD: - Ngêi lµ Cha, lµ B¸c, lµ Anh. - Chóng con xin h¸t m·i tªn Ngêi. (G/v b×nh.). -> DT chung lại đợc viết hoa lâm thêi..

(96) VËy qua t×m hiÓu VD, em h·y rót ra ghi nhí. 3. Ghi nhí:. SGK.. IV. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Đọc và xác định DT chung, DT riêng. (lµm theo nhãm). §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt. Bµi tËp 2: Gi¶i thÝch hiÖn tîng viÕt hoa c¸c DT trong VD. (Các SV đợc nhân hoá nh ngời, nh tên riêng của mỗi nhân vật.) Bµi tËp 3: - Häc sinh ph¸t hiÖn lçi: + Kh«ng viÕt hoa DT riªng. + ViÕt hoa tuú tiÖn DT chung. - Söa theo nhãm. Bµi tËp 4: Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông DT chung, DT riªng.. - Hoạt động nhóm. - Tr×nh bµy.. tuÇn 11 - bµi 10+11 TiÕt 42: (Ngµy 04/11/2005):. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nhận rõ u khuyết điểm trong bài làm của mình. Từ đó các em biết tự sửa lçi, rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi viÕt tiÕp theo. - LuyÖn kü n¨ng tù söa bµi cho b¶n th©n vµ cho c¸c b¹n. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi: - Học sinh đọc lại đề, giáo viên bổ sung, chỉnh sửa, chép đề lên bảng. - Giáo viên cùng học sinh xây dựng đáp án bài làm. - Giáo viên nêu ra đáp án và biểu điểm của bài. * NhËn xÐt u ®iÓm:.

(97) - §a sè häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc, tr×nh bµy bµi lµm kh¸ râ rµng. §· cã kü n¨ng trong viÖc lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm. - Đối với phần tự luận: Chữ viết khá rõ ràng; đã biết nêu vấn đề trọng tâm; tr×nh bµy ®o¹n v¨n kh¸ m¹ch l¹c, cã h×nh ¶nh. * NhËn xÐt khuyÕt ®iÓm: - Đáng tiếc vẫn có bạn cha thật hiểu kỹ bài nên xác định các phơng án trả lời thiêú độ chính xác. - VÉn cßn t×nh tr¹ng viÕt Èu, ch÷ xÊu, sai chÝnh t¶. - Bµi tù luËn cã b¹n viÕt cßn s¬ sµi, sa vµo liÖt kª l¹i c¸c chi tiÕt trong v¨n bản mà cha nêu đợc suy nghĩ của bản thân. * Gi¸o viªn tr¶ bµi cho häc sinh: * Häc sinh tr×nh bµy tríc líp lçi trong bµi lµm cña m×nh vµ nªu ra ph¬ng ¸n söa lçi. Häc sinh, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. * Học sinh trao đổi bài cho nhau để cùng sửa lỗi. * Chọn 2 bài tự luận khá nhất đọc trớc lớp: Ngọc Anh, Dạ Thảo. * Gi¸o viªn gäi ®iÓm. KÕt qu¶ chung: §iÓm 9: 6 §iÓm 6: 2 §iÓm 8: 25 §iÓm 5: 2 §iÓm 7: 11 §iÓm 4: 1 * Häc sinh vÒ nhµ: - Söa lçi, hoµn chØnh bµi lµm. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 43: (Ngµy 10/11/2005). TiÕt 44: (Ngµy 17/10/2005).

(98) côm danh tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Giúp h/sinh hiểu đợc: - §Æc ®iÓm cña côm danh tõ. - CÊu t¹o cña côm danh tõ: phÇn TT, phÇn tríc, phÇn sau. - LuyÖn kü n¨ng nhËn biÕt, t¹o lËp vµ ph©n tÝch cÊu t¹o cña côm danh tõ để sử dụng cụm danh từ cho hợp lý. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Trình bày sơ đồ các loại danh từ ? Mỗi loại danh từ cho 1 VD. -> NhËn xÐt, söa. - Tr×nh bµy ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông danh tõ. * Bµi míi: I. côm danh tõ lµ g×: 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: + VD 1: §äc VD SGK. ? C¸c tõ ng÷ “xa, hai …” bæ sung ý - “xa” bæ sung ý nghÜa cho “ngµy”. - “hai”, “ông lão đánh cá” bổ sung ý nghÜa cho c¸c tõ nµo ? nghÜa cho “vî chång”. ? Các từ ngữ đợc bổ sung ý nghĩa và bổ sung ý nghĩa cho từ đó kết hợp với nhau tạo thành đơn vị ngôn ngữ => Cụm từ: ngày xa. nµo ? : hai vî chång «ng l·o ? Trong các cụm từ đó, những từ ngữ đánh cá. đợc bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại ………. nµo ? ? Những danh từ đó giữ vai trò gì Có danh từ giữ vai trò trung tâm kết hîp víi c¸c tõ ng÷ kh¸c. trong côm tõ Êy ? ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ côm danh -> §ã lµ côm danh tõ. * Ghi nhí: tr 117. tõ ? §äc ghi nhí SGK tr 117. + VD 2: So s¸nh c¸c c¸ch nãi råi rót ra nhËn xÐt vÒ nghÜa cña côm danh Tõ tõ so víi nghÜa cña 1 danh tõ. H/s phát hiện các đơn vị ngôn ngữ: Túp lều tõ vµ côm danh tõ. ? Đặt câu với các cụm danh từ đó.. ? Trong c¸c c©u v¨n Êy, côm danh tõ cã chøc n¨ng ng÷ ph¸p g× ? ? Qua đó, em có thể nhận xét về h/đ cña côm danh tõ trong c©u ?. Côm danh tõ. Mét tóp lÒu Mét tóp lÒu n¸t trªn bê biÓn. -> Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ h¬n vµ cã cÊu t¹o phøc t¹p h¬n danh tõ. - Côm danh tõ còng thêng lµm thµnh phÇn CN trong c©u. Ngoµi ra nã còng cã thÓ lµm VN - kÕt hîp víi “lµ” cã thÓ lµm BN, §N, … 3. Ghi nhí: tr 117.. ? Nªu ghi nhí. II. cÊu t¹o cña côm danh tõ : - H/s đọc VD, xác định các cụm 1. Ví dụ: danh từ trong VD đó. SGK. 2. NhËn xÐt:.

(99) - Xác định các danh từ giữ vai trò trung tâm trong các cụm danh từ đó. - Các từ ngữ đứng trớc trong cụm danh tõ thêng cã ý nghÜa g×? - C¸c tõ ng÷ phÇn sau cña danh tõ trong c¸c côm danh tõ trªn thêng cã ý nghÜa g× ? G/v híng dÉn h/s kÎ m« h×nh côm danh tõ. - §iÒn vµo m« h×nh c¸c côm danh tõ. - Cho VD côm danh tõ råi ®iÒn vµo m« h×nh.. Trong côm danh tõ phÇn trung t©m lµ danh tõ. - PhÇn tríc: thêng bæ sung cho danh tõ ý nghÜa vÒ sè vµ lîng. - Phần sau: Nêu lên đặc điểm của sự vËt mµ danh tõ biÓu thÞ.. 3. Ghi nhí: SGK.. Iii. luyÖn tËp:. + H/s làm theo nhóm rồi cử đại diện nhóm trình bày. - Xác định các cụm danh từ. - §iÒn c¸c côm danh tõ vµo m« h×nh côm danh tõ. + T×m phô ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c¸c côm danh tõ. + ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông côm danh tõ. IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - HiÓu ghi nhí cña bµi. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 12 – bµi 11 TiÕt 45: (Ngµy 18/11/2005) v¨n b¶n:. ch©n, tay, tai, m¾t, miÖng A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của truyện; bài học về mối quan hệ giữa cá nh©n vµ tËp thÓ. - Hiểu thêm một đặc sắc NT của truyện ngụ ngôn: dùng yếu tố tởng tợng nh©n ho¸ tµi t×nh. - Häc sinh biÕt øng dông néi dung bµi häc vµo thùc tÕ cuéc sèng. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm truyÖn ngô ng«n ? - Kể lại truyện ngụ ngôn đã học mà em thích nhất và nêu ý nghĩa của truyện đó ? * Bµi míi: I. đọc, hiểu văn bản:. - Giọng đọc cần sinh động, có sự 1. Đọc, kể: thay đổi với từng đoạn, từng nhân vËt. Tãm t¾t: Ch©n, Tay, …lµ mét sè bé phËn cña c¬ thÓ con ngêi. Mçi bé phËn cã nhiệm vụ riêng nhng cùng mục đích.

(100) là bảo đảm sự sống cho cơ thể. Vì không hiểu điều đó nên Chân, Tay, Tai, Mắt đã bất bình với lão Miệng, đã đình công và chịu hậu quả đáng 2. Chú thích: buồn. May mà còn kịp thời cứu đợc.. SGK.. 3. Ph©n tÝch: (Theo bè côc 3 phÇn: Më, … ) a, Më truyÖn: ? §äc phÇn më truyÖn. - Giíi thiÖu c¸c nh©n vËt: Ch©n, Tay, ? NhiÖm vô cña phÇn nµy lµ g× ? Tai, M¾t, MiÖng - lµ nh÷ng bé phËn ? Theo em, có gì độc đáo trong việc của cơ thể con ngời đã đợc nhân hoá. x©y dùng hÖ thèng nh©n vËt cña - Mîn truyÖn c¸c bé phËn c¬ thÓ ngtruyÖn nµy ? ời để nói chuyện con ngời. ? VËy c¸ch ngô ng«n cña truyÖn nµy lµ g× ? ? TruyÖn cã tíi 5 nh©n vËt, em cã thÓ xác định nhân vật chính ? (kh«ng cã nh©n vËt phô nµo.) - Ch©n, Tay, Tai, M¾t cho r»ng l·o ? VËy ®Çu mèi truyÖn lµ tõ nh©n vËt MiÖng sung síng chØ ngåi ¨n trong nµo ? (l·o MiÖng). khi hä ph¶i lµm viÖc mÖt nhäc. ? Vµ t×nh huèng truyÖn ë ®©y lµ g× ? b, DiÔn biÕn truyÖn: ? §ang sèng hoµ thuËn cïng nhau ai đã phát hiện ra sự “ăn không ngồi rồi” của lão Miệng ? Điều đó có hợp lý kh«ng ? (C¸ch x©y dùng sù viÖc xoay quanh nh©n vËt rÊt hîp lý bëi lÏ c« M¾t vèn chuyên nhìn, để ý -> học tập cách nhân hoá dựa trên đặc điểm vốn có cña sù vËt.) ? Sau phát hiện của cô Mắt, thái độ của các nhân vật đều đồng tình và tất cả đã có hành động gì ? ? Em hiÓu “h¨m hë”, “nãi th¼ng” lµ g× ? ? Và họ đã nói thẳng điều gì ? ? Đứng trớc thái độ đó, lão Miệmg cã biÓu hiÖn n/t/n ? ? Chøng kiÕn b/h cña l·o MiÖng, b¹n Tr¸n, cã t©m tr¹ng g× ? Em h·y h×nh dung ? ? Trong tâm trạng đó, chúng cùng có quyết định gì ? ? Em đánh giá n/t/n về quyết định nµy ?. - C« M¾t ph¸t hiÖn ra sù “¨n kh«ng ngåi råi” cña l·o MiÖng.. ? Bởi có quyết định vội vã nh vậy nên dẫn đến hậu quả gì ? ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cô thÓ t×nh tr¹ng nµy ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ (Miªu t¶ rÊt phï hîp víi c¶m gi¸c của từng bộ phận khi thiếu ăn, đói ăn; Đồng thời chúng ta cũng thấy đợc sự thống nhất cao độ của các bộ phËn c¬ quan t¹o nªn sù thèng nhÊt cho c¬ thÓ, suy réng ra lµ sù thèng nhất của cả xã hội, cộng đồng.) ? Và em đã hiểu ra nguyên nhân và hËu qu¶ trªn lµ g×?. - C¶ bän thÊy mÖt mái, r· rêi -> không thể chịu đựng nổi.. - Cả bọn hăm hở kéo nhau đến nhà l·o MiÖng, kh«ng chµo hái, nãi th¼ng víi l·o: Tõ nay chóng t«i không làm gì để nuôi ông nữa. - L·o MiÖng rÊt lÊy lµm ng¹c nhiªn, không đợc thanh minh. - (Hả hê, hân hoan ra về vì đã thắng lợi.) - Ch©n, Tay, Tai, M¾t: kh«ng lµm g× n÷a. - Quyết định vội vã. c, KÕt truyÖn:. - V× suy b×, tþ n¹nh, chia rÏ, kh«ng ®oµn kÕt lµm viÖc..

(101) ? Cã ý kiÕn cho r»ng, phÇn kÕt cña c©u chuyÖn ngô ng«n nµy kh¸c so với một số truyện chúng ta đã học. Đó là các nhân vật trong truyện đã tự m×nh rót ra bµi häc. Em cã thÓ lµm râ ®iÒu nµy ? ? Tõ chÝnh bµi häc mµ c¸c nh©n vËt trong truyện đã tự tìm đợc, em hãy kh¸i qu¸t lªn bµi häc cho mçi chóng ta th«ng qua c©u chuyÖn nµy ? - §ã còng chÝnh lµ néi dung cña phÇn ghi nhí cña bµi häc h«m nay. ? Truyện đã thành công ở NT nào ?. - Cả bọn Chân, Tay, Tai, Mắt đã đến nhµ l·o MiÖng, vùc l·o MiÖng dËy, t×m thøc ¨n cho l·o MiÖng. => Tất cả thấy đỡ mệt nhọc, khoan kho¸i h¬n. * ý nghÜa cña truyÖn: - C¸ nh©n kh«ng thÓ t¸ch rêi tËp thÓ. Tõng c¸ nh©n ph¶i biÕt n¬ng tùa vµo nhau để cùng tồn tại. Mỗi cá nhân ph¶i biÕt hîp t¸c vµ t«n träng nhau. §ång t©m, hiÖp lùc, lµm viÖc theo n¨ng lùc b¶n th©n vµ theo sù ph©n c«ng cña x· héi mét c¸ch tù gi¸c sÏ t¹o lªn søc m¹nh cho mçi ngêi vµ cho c¶ tËp thÓ. - Truyện đợc tạo ra bằng trí tởng tợng với phép nhân hoá tài tình.. Iii. luyÖn tËp:. - Đọc câu chuyện, em có nhớ đến một khẩu hiệu nào phù hợp với nội dung cña truyÖn kh«ng ? (“Mçi ngêi v× mäi ngêi, mäi ngêi v× mçi ngêi”). - §äc truyÖn “Lôc sóc tranh c«ng”. IV. híng dÉn vÒ nhµ : - Đọc, kể và nêu b/h các truyện ngụ ngôn đã học. - Su tÇm thªm c¸c truyÖn ngô ng«n b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn vµ th¬. - ¤n tËp truyÖn ngô ng«n. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 46: (Ngµy 28/10/2005). kiÓm tra tiÕng viÖt A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Củng cố, hệ thống lại các kiến thức TV đã học. - Rèn kỹ năng phân loại từ, xác định và chữa lỗi dùng từ; phát hiện và sử dụng danh từ, cụm danh từ trong hoạt động ngôn ngữ cụ thể. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: Giáo viên đọc đề, phát đề cho học sinh. * Câu 1: Chỉ ra cách hiểu đầy đủ nhất về nghĩa của từ: A. NghÜa cña tõ lµ sù vËt mµ tõ biÓu thÞ. B. NghÜa cña tõ lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ. C. NghÜa cña tõ lµ sù vËt, tÝnh chÊt, h/® mµ tõ biÓu thÞ. * C©u 2: Gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c tõ sau vµ nªu râ c¸ch gi¶i thÝch: A. Hoµn KiÕm. B. Cao. C. Lãc cãc. * C©u 3: Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi dïng tõ trong c¸c c©u sau: A. Tai nạn giao thông đã gây ra những hậu quả quan trọng..

(102) B. Nhân dân ta đang ngày đêm chăm lo kiến thiết xây dựng nớc nhà. C. Mái tóc ông em đã sửa soạn bạc trắng. * C©u 4: Cho ®o¹n th¬ sau: “Trang thơ tôi đằm lại Gi÷a nhµ tï s¬n la T« hiÖu ¬i cã ph¶i Anh vÒ cïng mïa hoa ?.” (Anh vÒ cïng mïa hoa - T¹ H÷u Yªn.) A. Ph¸t hiÖn nh÷ng lçi chÝnh t¶ trong ®o¹n th¬ trªn. B. §o¹n th¬ trªn cã mÊy danh tõ: B 1: 3 danh tõ. B 2: 4 danh tõ. B 3: 5 danh tõ. C. Cho côm danh tõ “trang th¬ t«i” vµ ph¸t triÓn thµnh 1 c©u v¨n. §Æt c©u văn đó trong 1 đoạn văn ngắn (khoảng 3 câu). (HoÆc: Cho danh tõ “mïa hoa”, ph¸t triÓn thµnh côm danh tõ, c©u råi viÕt ®o¹n v¨n.) §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm. C©u 1: B - 1 ®iÓm. C©u 2: 3 ®iÓm. Giải thích đúng 3 từ, chỉ rõ cách giải thích: A. Hoàn Kiếm: Trả lại gơm. (dùng từ đồng nghĩa) B. Cao : không thấp (theo chiều thẳng đứng)- dùng từ trái nghĩa. C. Lãc cãc : Một mình, có vẻ đáng thơng. (dùng khái niệm) Câu 3: Mỗi câu đúng 1 điểm. A. Quan träng - nghiªm träng. B. Thõa: KiÕn thiÕt = x©y dùng. C. Söa so¹n = s¾p söa. C©u 4: 3 ®iÓm. A. Söa l¹i: ViÕt hoa 2 danh tõ riªng (S¬n La, T« HiÖu). B. 5 danh tõ. C. Trang th¬ t«i cã nh÷ng ®iÒu thËt l¹. T«i yªu th¬ vµ … * G/v híng dÉn h/s lµm bµi. * G/v thu bµi. * Häc sinh vÒ nhµ chuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 47: (Ngµy 30/10/2005). tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nhận thấy những u điểm, khuyết điểm của mình để rút kinh nghiệm và có sù so s¸nh thÊy b¶n th©n tiÕn bé hay cÇn ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n. - RÌn kü n¨ng tù ch÷a bµi. I. u ®iÓm:. - Nhìn chung các em đã hiểu đề, nắm vững đợc yêu cầu của đề. - Các em đã chọn đợc nhân vật và sự việc, ngôi kể và lựa chọn thứ tự kể. - Các bài làm đã có bố cục rõ ràng. - Bµi viÕt cã néi dung hîp lý. Sù viÖc trong c¸c c©u chuyÖn kÓ cã ý nghÜa, đa ra đợc bài học bổ ích - Lêi v¨n trong s¸ng, gi¶n dÞ, hîp lý. BiÕt kÕt hîp gi÷a kÓ chuyÖn vµ miªu t¶ hîp lý, cÇn thiÕt. - Trình bày sạch đẹp. * Nh÷ng bµi cã néi dung tèt: TiÕn Hoµng, Th Anh, Nô, Hång §øc, NhËt Thµnh, Trang. II. khuyÕt ®iÓm:.

(103) - Mét sè bµi cã néi dung cßn s¬ sµi, cha tiªu biÓu, cha lµm næi bËt yªu cÇu của đề. - Mét sè bµicã bè côc cha râ; cßn lóng tóng trong h×nh thøc tr×nh bµy c¸c ®o¹n v¨n. - Mét sè bµi cßn m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶, ch÷ xÊu.Vd: TiÕn Thµnh, HiÕu, Thuú Dung, Ngäc Minh, Hµ Trang. IIi. tr¶ bµi:. - Gi¸o viªn tr¶ bµi. - §äc bµi kh¸. - Häc sinh ph¸t hiÖn lçi vµ tù söa lçi. - Trao đổi bài cho nhau và chữa lỗi giúp nhau. - Gi¸o viªn gäi mét sè häc sinh ch÷a nh÷ng lçi tiªu biÓu: lçi chÝnh t¶, lçi dùng từ, lỗi diễn đạt, lỗi câu. IV. tæng kÕt chung:. - Giái : 13 bµi. - Kh¸ : 25 bµi. - Trung b×nh : 7 bµi. - YÕu : 2 bµi. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc söa l¹i bµi. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 48: (Ngµy 31/10/2005). luyÖn tËp x©y dùng bµi tù sù – kể chuyện đời thờng. A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đựơc các yêu cầu của bài làm văn tự sự; Thấy rõ hơn vai trò, đặc ®iÓm cña lêi v¨n tù sù; söa nh÷ng lçi chÝnh t¶ phæ biÕn. - Nhận thức đợc đề văn kể chuyện đời thờng, biết tìm ý, lập dàn bài. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Trong v¨n tù sù, cã thÓ kÓ c¸c sù viÖc theo thø tù nµo ? * Bµi míi: I. kể chuyện đời thờng là gì ? 1. VÝ dô : - Đọc các đề văn ở SGK-119. - Cho các đề văn: a, Kể về một kỷ niệm đáng nhớ. - Xác định yêu cầu của mỗi b, Kể về một ngời bạn mới quen. đề văn này ? c, Kể về những đổi mới ở quê hơng. d, KÓ vÒ cuéc gÆp gì. 2. NhËn xÐt: ? So với những truyện em đã - Đề yêu cầu kể về những câu chuyện hàng học, những đề này có yêu ngày từng xảy ra, đã trải qua đối với bản th©n em. cÇu g× kh¸c vÒ néi dung ? ? C¸c sù viÖc, nh©n vËt mµ đề yêu cầu kể lại mang đặc - Các sự việc và nhân vật có thực, gây ấn tợng nhất định. ®iÓm chung lµ g× ?.

(104) (Đó là kể chuyện đời thờng.) ? VËy, em hiÓu kÓ chuyÖn 3. Ghi nhí: đời thờng là gì ? Kể chuyện đời thờng là kể những câu chuyÖn hµng ngµy tõng tr¶i qua, tõng gÆp với những ngời quen hay lạ nhng để lại cảm xúc, ấn tợng nhất định nào đó. NV&SV cần phải chân thật, không bịa đặt hoặc thêm bớt tuú ý. - Đọc đề văn.. II. luyÖn tËp x©y chuyện đời thờng :. ? Nêu phạm vi của đề ?. §Ò v¨n: KÓ chuyÖn vÒ «ng (bµ) cña em. 1. Tìm hiểu đề: - Kể chuyện đời thờng, ngời thật, việc thật. - KÓ vÒ h×nh d¸ng, tÝnh t×nh, phÈm chÊt cña «ng (bµ). - T×nh c¶m yªu mÕn, kÝnh träng «ng (bµ). 2. Ph¬ng híng lµm bµi: - Kh«ng kÓ tuú tiÖn. Kh«ng ph¶i nhí g× th× kÓ Êy. - Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i x©y dùng thµnh c©u chuyÖn cã t×nh tiÕt, cèt truyÖn li k×, chÆt chÏ.. ? Em dự định kể những gì về đối tợng kể ? ? Trong lêi kÓ, em cÇn béc lé t/c n/t/n dµnh cho «ng (bµ) ?. dùng bµi. kÓ. ? Em h·y nªu ph¬ng híng lµm bµi ? ? Cã cÇn x©y dùng cèt truyÖn li k× nh c¸c truyÖn truyÒn thuyÕt, cæ tÝch kh«ng ? ? Khi kÓ vÒ «ng, ta cã thÓ kÓ tÊt c¶ c¸c sù viÖc nh nhau - Lùa chän c¸c chi tiÕt tËp trung cho mét không ? Vậy cần phải có sự chủ đề nào đó gây ấn tợng. bè trÝ c¸c sù viÖc n/t/n ? (VD: Ông thích đánh cờ; ông thích chăm sóc và vui đùa cùng các cháu; ông thích đọc vµ gi¶ng gi¶i s¸ch cho c¸c ch¸u …) - Học sinh đọc dàn bài. ? Nªu nhiÖm vô cña tõng 3. Dµn bµi vµ bµi lµm tham kh¶o: phÇn trong dµn bµi trªn ? - §äc bµi tham kh¶o. ? Bài làm đã kể về những chi tiết đáng chú ý nào về ngời «ng ? ? Ngời viết đã giúp chúng ta nhận ra đối tợng là một ông già. Em hãy tìm những chi - Ông em tuổi đã cao, rất hiền. - ¤ng em yªu c©y x¬ng rång. tiết nói lên điều đó ? ? C¸ch th¬ng ch¸u cña «ng - ¤ng em yªu th¬ng c¸c ch¸u. => Xây dựng nhân vật với đặc điểm, cá tính có gì đáng chú ý ? næi bËt, khã lÉn víi nhiÒu ngêi kh¸c. ? Tõ bµi v¨n trªn, em thÊy cÇn chó ý g× khi kÓ vÒ mét nhân vật trong kiểu bài kể -> Kể một vài đặc điểm của nhân vật hợp víi løa tuæi, tÝnh c¸ch, ý thÝch riªng th«ng chuyện đời thờng ? qua c¸c chi tiÕt, viÖc lµm, … cña nh©n vËt đó. IIi. luyện tập lập dàn ý kể chuyện đời thờng :. Đề văn: Hãy kể về những đổi mới ở quê em. - Häc sinh th¶o luËn nhãm theo sù Më bµi: ph©n c«ng cña gi¸o viªn. - Các nhóm cử đại diện trình bày - Giới thiệu chung về quê hơng. c¸c ý trong phÇn chuÈn bÞ cña ( KÓ vÒ hoµn c¶nh lêi kÓ. VD: xa quª, nay trë l¹i.) nhãm m×nh. - Giáo viên tổng hợp thành dàn bài. - Cảm xúc trớc những thay đổi của quª h¬ng..

(105) Th©n bµi: - KÓ vÒ h×nh ¶nh quª h¬ng tríc ®©y. - So s¸nh víi h×nh ¶nh quª h¬ng h«m nay. => đổi mới toàn diện, nhanh chóng. (VD: con đờng - trang trí. X©y dùng nhµ cöa. C«ng viªn, bÓ b¬i, trêng häc, sân vận động, khu đô thị mới, … NÕp sèng c«ng nghiÖp.) KÕt bµi: Tình cảm đối với quê hơng. * híng dÉn vÒ nhµ :. - Bæ sung, hoµn thµnh dµn bµi chi tiÕt. - ViÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 13 – bµi 12 TiÕt 49+50: (Ngµy 17/10/2005). Bµi viÕt tËp lµm v¨n sè 3 A/ Môc tiªu bµi häc:. m×nh.. Gióp h/sinh: - Vận dụng kiến thức về văn tự sự – kể chuyện đời thờng vào bài viết của - RÌn kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n tù sù cho häc sinh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi: §Ò v¨n: KÓ vÒ mét cuéc ®i th¨m di tÝch lÞch sö. I. Häc sinh nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi:. - Tìm hiểu đề. - T×m ý, lËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa bµi. * Xác định ngôi kể, thứ tự kể. Ii. yªu cÇu:. * C¸c ý chÝnh trong dµn ý: 1. Më bµi: - Cuéc ®i do ai tæ chøc ? - §i th¨m quan nh©n dÞp nµo ? - Th¨m di tÝch lÞch sö nµo ? (C«n S¬n - KiÕp B¹c, V¨n miÕu Mao §iÒn hay nhµ B¶o tµng tØnh, …) 2. Th©n bµi: + KÓ l¹i diÔn biÕn cuéc ®i th¨m..

(106) ngêi).. - Kể qua về lúc bắt đầu đi (có xen tả quang cảnh, thái độ chung của mọi. - Kể về cuộc hành trình đến với di tích. - Kể về những gì đợc chứng kiến ở di tích đó. (Chó ý: CÇn biÕt xen gi÷a lêi kÓ lµ c¸c yÕu tè t¶ vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh vµ cña mäi ngêi trong ®oµn.) 1. KÕt bµi: - G¾n bã h¬n víi b¹n bÌ, ngêi th©n. - Hiểu, yêu hơn và tự hào hơn về quê hơng đất nớc. * H×nh thøc tr×nh bµy: - Bè côc râ rµng. - Tr¸nh viÕt ch÷ cÈu th¶, tr¸nh sai chÝnh t¶. * Néi dung bµi: - Hợp lý, có ý nghĩa, biết chọn lọc sự việc tiêu biểu để kể. Xen vào lời kể lµ yÕu tè t¶ vµ béc lé c¶m xóc phï hîp. - Lêi v¨n ch©n thµnh, trong s¸ng, gi¶n dÞ. - Biết xây dựng đoạn thoại hợp lý kết hợp với độc thoại trớc những sự việc diÔn ra xung quanh. - Sö dông ng«i kÓ, sù viÖc kÓ phï hîp. - Đảm bảo đợc các sự việc chính. * BiÓu ®iÓm: - §iÓm 9, 10: §¶m b¶o yªu cÇu trªn - Điểm 7, 8 : Đạt đợc yêu cầu, nhng trình bày cha sáng sủa. - Điểm 5, 6 : Đạt đợc nội dung chính nhng ý cha sâu, còn mắc lỗi diễn đạt, lçi chÝnh t¶, lçi c©u. - Điểm 3, 4 : Làm bài đúng phơng thức biểu đạt nhng ý còn sơ sài, chữ viết xấu, mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt còn lúng túng, cha thoát ý. - Điểm 1, 2 : Cha xác định đợc trọng tâm bài làm, cha có ý, bố cục bài kh«ng râ rµng. * Gi¸o viªn nh¾c nhë, yªu cÇu bµi lµm: - Häc sinh lµm bµi. - Gi¸o viªn theo dâi, thu bµi, vÒ nhµ chÊm . * Híng dÉn vÒ nhµ : - Làm lại bài. Sinh hoạt theo nhóm: Trình bày bài viết của mình để các b¹n cïng gãp ý. - Nhãm trëng b¸o c¸o kÕt qu¶ sinh ho¹t nhãm vÒ c« gi¸o. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 51: (Ngµy 30/10/2005) v¨n b¶n:. treo biÓn, lîn cíi ¸o míi A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc thế nào là truyện cời, - Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa, nghệ thuật gây cời trong 2 truyện cời trên. - RÌn kü n¨ng kÓ truyÖn cêi. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nªu ý nghÜa cña truyÖn “Ch©n, Tay, …”..

(107) * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung: GV: Cả 2 văn bản đều thuộc loại truyÖn cêi trong v¨n häc d©n gian. ? TruyÖn cêi lµ g× ? ? Qua những truyện cời em đã đợc đọc, đợc nghe, hãy cho biết hiện tợng đáng cời trong cuộc sống là nh÷ng hiÖn tîng nµo ?. - Truyện cời: Kể về hiện tợng đáng cêi, mua vui, phª ph¸n. - Lµ nh÷ng hiÖn tîng cã tÝnh chÊt ngợc đời, lố bịch, trái tự nhiên thể hiÖn ë hµnh vi, cö chØ, lêi nãi cña một ngời nào đó.. ? TruyÖn cêi cã g× gièng vµ kh¸c so - Gièng: Cã cèt truyÖn, nh©n vËt, với các truyện dân gian khác mà em hành động nhân vật. đã học ? Kh¸c: TruyÖn cêi thêng rÊt ng¾n. II. đọc, hiểu văn bản:. Treo biÓn Yêu cầu: đọc giọng hài hớc, chú ý 1. Đọc và kể: ng÷ ®iÖu nh©n vËt. - Giáo viên đọc một lợt -> học sinh đọc, kể, nhận xét. 2. Chó thÝch: SGK 3. Bè côc: ? VB nµy cã mÊy SV chÝnh. - Hai sù viÖc chÝnh: + Nhµ hµng treo biÓn (c©u më ®Çu). + Nhµ hµng ch÷a vµ cÊt biÓn (phÇn cßn l¹i). 4. Ph©n tÝch: Häc sinh theo dâi truyÖn. * Nhµ hµng treo biÓn: ? Nhà hàng treo biển để làm gì. (Vì - Để giới thiệu, quảng cáo sản phẩm. vậy ND biển không phải cần đầy đủ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt mµ vÒ h×nh thøc phải đẹp). ? Néi dung tÊm biÓn nhµ hµng cã * Bèn yÕu tè th«ng b¸o néi dung: mÊy yÕu tè. - "ở đây" - địa điểm cửa hàng. - "có bán" - Hoạt động của cửa hàng. - "c¸" - MÆt hµng. - "t¬i" - ChÊt lîng hµng. ? Theo em các nội dung đó có cần -> Cần thiết cho một tấm biển quảng thiÕt kh«ng. c¸o b»ng ng«n ng÷. ? Có nên thêm hoặc bớt thông tin -Không vì tấm biển đã đáp ứng đầy nào trong tấm biển đó không? Vì sao đủ thông tin cần thiết cho ngời mua. ? GV: Quan ®iÓm cña nhµ hµng ra sao * Nhµ hµng ch÷a vµ cÊt biÓn ta cïng theo dâi tiÕp. ? Từ khi tấm biển đợc treo lên đến khi h¹ xuèng th× néi dung cña nã ®- => 4 lÇn. îc gãp ý, söa ch÷a mÊy lÇn. -> Ngêi mua hµng, ngêi l¸ng giÒng. ? Ngêi gãp ý lµ nh÷ng ai. -Ngêi thø 1: Gãp ý bá ch÷ "t¬i". ? Cô thÓ tõng ý kiÕn ra sao. -Ngêi thø 2: Gãp ý bá ch÷ "ë ®©y". -Ngêi thø 3: Gãp ý bá ch÷ "cã b¸n". -Ngêi thø 4: Gãp ý bá ch÷ "c¸". -> LÇn lît tõng ngêi b»ng cö chØ vµ ng«n ng÷ (cêi, b¶o, nãi) gãp ý bá bít tõng yÕu tè cña 4 néi dung th«ng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng ý kiÕn b¸o nãi trªn. Tho¹t nghe, ý kiÕn cña.

(108) trªn.. từng ngời đều có lý song không phải, bởi vì ngời góp ý không nghĩ đến chøc n¨ng, ý nghÜa cña yÕu tè mµ hä cho lµ thõa trªn biÓn qu¶ng c¸o vµ mèi quan hÖ cña nã víi nhiÒu yÕu tè khác. Mỗi ngời chỉ quan tâm đến mét thµnh phÇn cña c©u qu¶ng c¸o mµ hä cho lµ quan träng, kh«ng thÊy ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña nh÷ng thµnh phÇn kh¸c. - LÇn 1 vµ lÇn 2: nghe nãi bá ngay - LÇn 3 : l¹i bá ngay. - LÇn 4 : cÊt nèt c¸i biÓn.. ? H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu hiÖn ph¶n øng cña nhµ hµng khi nghe những lời góp ý đó. ? Em thấy thái độ của nhà hàng ra sao. ? Ta cêi nhµ hµng v× sao.. ? §äc truyÖn em thÊy khi nµo c¸i cêi béc lé râ nhÊt ? T¹i sao em kh¼ng định nh vậy.. ? Theo em, ngời đọc còn cời ngời gãp ý vµ ngêi nghe gãp ý ë chç nµo.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT x©y dùng truyÖn cêi qua truyÖn "Treo biÓn". ? TiÕng cêi trong truyÖn cã ý nghÜa g×.. -> §¸ng cêi. - Cêi v× sù kh«ng suy xÐt ngÉm nghÜ cña chñ hµng, v× nhµ hµng kh«ng hiÓu nh÷ng ®iÒu viÕt trªn qu¶ng c¸o cßn cã ý nghÜa g× vµ treo biÓn qu¶ng cáo để làm gì. - C¸i cêi béc lé râ nhÊt ë cuèi truyện: Cái biển bị "bắt bẻ" đến nỗi chØ cßn ch÷ "c¸" tr¬ träi, ch¼ng riªng nhà hàng mà ngời đọc cũng nghĩ rằng còn gì để mà góp ý nữa. Khi vÉn cßn ngêi gãp ý ch÷ "c¸" vµ tÊm biÓn treo lµ thõa chñ nhµ hµng cÊt luôn cái biển đi thì ngời đọc bật cời -> tiÕng cêi vang to nhÊt. - Ta cêi to v× tõng gãp ý nghe cã vÎ có lý nhng cứ theo đó mà hành động th× kÕt qu¶ cuèi cïng l¹i thµnh phi lý v× ngêi nghe gãp ý kh«ng suy xÐt mµ mÊt hoµn toµn chñ kiÕn. 5. Tæng kÕt: - NT: H×nh thøc ng¾n gän, khai th¸c các biểu hiện trái tự nhiên trong đời sèng x· héi cã kh¶ n¨ng g©y cêi. - ND: P/P nhÑ nhµng, nh÷ng ngêi thiÕu chñ kiÕn khi lµm viÖc, kh«ng suy xÐt khi nghe ý kiÕn ngêi kh¸c. * Ghi nhí: SGK tr 125.. - Học sinh đọc phần ghi nhớ. ? Em rót ra bµi häc g× sau khi häc truyÖn cêi nµy. ? NÕu em lµ chñ nhµ hµng em sÏ lµm n/t/n trớc những lời góp ý đó. GV: Bªn c¹nh nhiÒu truyÖn cêi phª ph¸n ngêi thiÕu chñ kiÕn suy xÐt khi làm việc còn có nhiều truyện mà tiếng cời cất lên để phê phán một số ngời thích khoe khoang ... Lîn cíi , ¸o míi Yªu cÇu: nhÊn m¹nh giäng nãi cña 2 chµng, nhÊt lµ c¸c tõ "lîn cíi", "¸o 1. §äc vµ kÓ: míi". Giáo viên cùng học sinh đọc, kể..

(109) ? H·y gi¶i thÝch tõ "tÊt tëi". ? "tÊt tëi" thuéc kiÓu cÊu t¹o tõ nµo. §äc phÇn chó gi¶i.. 2. Chó thÝch: SGK. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh khoe cña.. 3. Ph©n tÝch: ? TruyÖn cã mÊy n/v. Hä gÆp nhau - KÎ cã cña thÝch ®em ph« tr¬ng sù giµu cã. trong h/c¶nh nµo ? ? Anh chàng này có gì đặc biệt về * Anh áo mới: tÝnh c¸ch ? - Cã tÝnh hay khoe cña. ? Vì sao anh ta "đứng hóng" ở cửa. ? Em thö h×nh dung t©m tr¹ng anh ¸o míi? ? Tâm trạng này thờng thấy ở lứa - Háo hức, sung sớng, chờ đợi ngời đi qua để đợc khen -> Trẻ con. tuæi nµo ? ? Kết quả của việc "đứng hóng" của anh ta? ? Tác giả dân gian xây dựng sự - Đứng từ sáng đến chiều chả thấy ai chuyển đổi tâm trạng của nhân vật hỏi cả, anh ta tức lắm. - Võa t¹o ra t×nh huèng g©y cêi. cã t¸c dông g× ? ? TÝnh c¸ch cña anh mÊt lîn cã g× gièng víi anh ¸o míi. ? Anh ta khoe cña trong t×nh huèng nµo ? ? C©u hái cña anh ta thõa tõ nµo ? ? Nh vËy gi÷a bé d¹ng "tÊt tëi" víi lêi hái th¨m cña anh chµng mÊt lîn n/t/n ? ? Sự đối lập đó có tác dụng gì ? ? Khi đợc hỏi, anh chàng "đứng hóng" có động tác gì ? Anh ta trả lời n/t/n ? ? C©u tr¶ lêi cña anh ta cã g× kh¸c thêng ? ? Em hiểu gì về ý đồ của anh "áo míi" ? ? TGDG đã xây dựng thành công biÖn ph¸p NT nµo khi x©y dùng 2 n/v nµy ?. * Anh mÊt lîn: - TÊt tëi ch¹y (t×m lîn sèng). - "cêi". - §èi lËp. -> Lµm bËt lªn tiÕng cêi n¬i ngêi đọc. - C©u tr¶ lêi thõa h¼n 1 vÕ c©u (hái thõa 1 tõ). - Muèn khoe sù giµu sang. - Đối xứng, phóng đại.. ? Nêu đặc điểm NT chủ yếu của 4. Tæng kÕt: truyÖn nµy ? "Giáo viên nói thêm về "kết thúc bất - NT đối xứng, phóng đại, kết thúc bÊt ngê. ngê". ? TruyÖn cã ý nghÜa g× ? ND: ChÕ giÔu, phª ph¸n nh÷ng ngêi cã tÝnh hay khoe cña. * Ghi nhí: SGK. Iii. luyÖn tËp: ? Qua truyện "Treo biển", em có thể -Dùng từ đúng nghĩa, có lợng thông rót ra bµi häc g× vÒ c¸ch dïng tõ? tin cÇn thiÕt, kh«ng thõa. ? Qua truyện "Lợn cới, áo mới", em - Hành động khoe của lố bịch . cêi nhiÒu lÇn. V× sao ? ? Trong 2 c¸ch khoe Êy em cêi c¸ch nµo. V× sao ? * Ph¸t phiÕu häc tËp (B 1, 2 - tr 134). iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp..

(110) - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 52 (2/11/05). Sè tõ vµ lîng tõ. A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc ý nghĩa và công dụng của số từ và lợng từ. - BiÕt dïng ST & LT trong khi nãi vµ viÕt. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * KiÓm tra. ? Côm DT lµ g×? CÊu t¹o cña côm DT. ? Lµm BT 6 (sbt – 42). * Bµi míi: I. Sè tõ: Gäi häc sinh 1. VD: SGK – 128. đọc VD, giáo 2. NhËn xÐt viªn treo b¶ng a) Hai => chµng phô. V¸n c¬m nÕp ? Các từ đợc in - Một trăm NÖp b¸nh chng ®Ëm trong VD bæ sung ý nghÜa Ngµ.

(111) cho tõ nµo?. - ChÝn. Cùa Hång mao - Một - đôi b) S¸u => Hïng V¬ng => Danh tõ. VD a). Bæ nghÜa cho DT vÒ mặt số lợng, đứng trớc DT. VD b). Bæ nghÜa vÒ thø tù, đứng sau DT. - Từ đôi trong một đôi không ph¶i lµ ST v× nã mang ý nghÜa đơn vị và đứng ở vị trí DT chỉ đơn vị. - CÆp, t¸, chôc, më, nhãm …. ? Các từ đợc bổ sung nghÜa thuéc lo¹i tõ nµo? ? C¸c tõ bæ nghÜa (mét tr¨m, chÝn, mét, - Lµ nh÷ng tõ biÓu thÞ SL vµ s¸u … ). thø tù cña SV. - §øng tríc DT – STSL ? Từ “đôi” - Đứng sau – Thứ tự. trong c©u a cã *) Ghi nhí: sgk ph¶i lµ ST II. Lîng tõ: a, VÝ dô: (T129) kh«ng? V× sao? ?T×m mét sè tõ cã ý nghÜa kÕt qu¶ vµ c«ng dụng nh “đôi”? ? Sè tõ lµ g×?. - Gièng ST: §øng tríc DT, bæ sung ý nghÜa SL cho DT. - Kh¸c: Kh«ng chØ ý nghÜa sè tõ hoÆc ST cô thÓ mµ dïng chØ lîng nhiÒu hay Ýt cña SV. ? VÞ trÝ cña ST - C¸c côm DT.C¸c Hoµng Tö trong côm tõ. Cã mÊy v¹n tíng lÜnh, qu©n sü. Nh÷ng kÎ thua trËn. Học sinh đọc VD, gi¸o viªn treo b¶ng phô. ? C¸c tõ in ®Ëm trong VD nµy cã g× gièng vµ kh¸c so víi ST?. ? VËy em hiÓu lîng tõ lµ g×? ? H·y s¾p xÕp c¸c tõ in ®Ëm vµo m« h×nh côm DT? Ph©n TÝch T1. PhÇn trung t©m T2 C¸c Nh÷ng. C¸. MÊy v¹n. PhÇn sau T1. T2. S1. S2. Hoµng tö KÎ. Thua trËn Tíng LÜnh Qu©n Sü.

(112) ? Dùa vµo vÞ trÝ trong m« h×nh cã thÓ chia lîng tõ thµnh mÊy nhãm? - Hai nhãm ? Lîng tõ lµ g×? - Lîng tõ chØ ý nghÜa toµn thÓ: C¶, tÊt c¶, LT gåm mÊy tÊt th¶y. lo¹i? - Lîng tõ chØ ý nghÜa tËp hîp hay ph©n Híng dÉn häc phèi : Nh÷ng, c¸i, mäi, mçi, tõng. sinh lµm BT *) Ghi nhí: sgk III. LuyÖn tËp Bµi tËp1: Tìm và xác định ý nghÜa cña ST: - Mét, hai, ba, n¨m (ST chØ SL). - Canh (bèn), canh (n¨m) (ST chØ TT). Bµi tËp2: - C¸c tõ: Tr¨m (nói), Ngµn (khe) đợc dùng để chØ SL. Bµi tËp 3: C¸c tõ “ tõng” vµ “mçi” + Gièng nhau: T¸ch ra tõng SV, tõng c¸ thÓ. + Kh¸c nhau: “Mçi” mang ý nghÜa nhÊn m¹nh, t¸ch riªng tõng c¸ thÓ kh«ng mang ý nghÜa lÇn lù¬t. III. híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc bµi, lµm bµi. - ChuÈn bÞ bµi ChØ tõ..

(113) tuÇn 14 - Bµi 12, 13 TiÕt 53 1/12/2005. TËp lµm v¨n. kÓ chuyÖn tëng tîng A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: - HiÓu søc tëng tîng vµ vai trß cña yÕu tè tëng tîng trong v¨n tù sù. - Diễn đạt lại một bài kể chuyện tởng tợng đã học và phân tích vai trò của yếu tố tởng tợng trong bài văn đó. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. ?: Thế nào là kể chuyện đời thờng? Nêu những yêu cầu khi kể chuyện đời thờng? ?: Bµi tËp tr¾c nghiÖm: ?: Nh÷ng yÕu tè nµo sau ®©y lµ kh«ng cÇn thiÕt cho mét bµi v¨n kÓ vÒ mét nhân vật trong kiểu bài kể chuyện đời thờng. A: Giíi thiÖu vÒ nh©n vËt. B: Kể đợc một vài đặc điểm và tính nết, ý thích của nhân vật. C: Kể đợc một vài hành động, lời nói đáng nhớ của nhân vật. D: Miªu t¶ cô thÓ ngo¹i h×nh cña nh©n vËt. * Bµi míi: I. T×m hiÓu chung vÒ kÓ chuyÖn tëng tîng. 1. KÓ chuyÖn tëng tîng lµ g× ? a) VÝ dô: Học sinh đọc, kể tóm tắt “Chân, Truyện ngụ ngôn: “ Chân, tay,…” tay….”? ?. C©u chuyÖn nµy cã thËt trong cuéc - TruyÖn kh«ng cã thËt sèng kh«ng? ?. TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? - C¸c nh©n vËt: ch©n, tay, … lµ c¸c bé.

(114) ?. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c nh©n vËt? ?. ở trong truyện các bộ phận đó đợc sö dông víi t c¸ch tõ lo¹i g×? ?. Các nhân vật ấy đợc gọi bằng những DT nµo? ?. Các nhân vật ấy đã đợc viết xây dựng qua các hoạt động, lời nói nh thế nµo ?  §ã chÝnh lµ c¸c chi tiÕt mµ ngêi viÕt đã tởng tợng ra. ?. VËy nh÷ng chi tiÕt tëng tîng nµy cã dùa trªn c¨n cø nµo kh«ng ?. phËn trªn c¬ thÓ con ngêi, c¸c bé phËn này đều có thật. - DT riªng  nh©n vËt.. - Nhân vật đợc gọi bằng : Cô , Bác, … - C¸c nh©n vËt c·i nhau, ganh tÞ víi l·o MiÖng , mÖt mái d· dêi, hiÓu ra mèi quan hÖ gi÷a chóng . - Sù thËt vÒ chøc n¨ng cña mçi bé phËn. - Sù thËt lµ c¸c bé phËn trong cïng mét c¬ thÓ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. ?. Dựa trên căn cứ đó, ngời viết đã sử - Nghệ thuật nhân hoá dụng biện pháp tu từ nào để xây dựng c¸c nh©n vËt trªn ? ?.Khi nhân hoá để xây dựng các nhân  ý nghĩa: Con ngời trong xã hội phải nvật này ngời viết nhằm bộc lộ ý nghĩa ¬ng tùa vµo nhau th× míi tån t¹i . g× cña c©u truyÖn ? b) NhËn xÐt : ?. Tõ c©u chuyÖn trªn, em hiÓu thÕ nµo - TruyÖn tëng tîng lµ nh÷ng truyÖn do ngêi kÓ nghÜ ra b»ng trÝ tëng tîng cña lµ truyÖn tëng tîng ? ?. Khi kÓ chuyÖn tëng tîng cÇn lu ý m×nh, kh«ng cã s½n trong s¸ch vë, hay nh÷ng g× (Tëng tîng trªn c¬ së sù thËt, trong thùc tÕ nhng cã mét ý nghÜa nµo không đợc tự tiện mà phải dựa vào lô đó. gic tù nhiªn) 2. C¸ch kÓ chuyÖn tëng tîng a) VÝ dô: TruyÖn: Lôc sóc tranh c«ng Học sinh đọc truyện + Më truyÖn: ?. Nªu bè côc cña truyÖn ? - Giíi thiÖu nh©n vËt: Tr©u, chã, …. ? . §äc phÇn më truyÖn? - Nh©n vËt t×nh huèng: Suy b×, tþ n¹nh ?.PhÇn më truyÖn cã nh©n vËt g× ? + Th©n truyÖn: ?.Theo dâi phÇn th©n truyÖn vµ cho biÕt - Tr©u than thë kÓ c«ng. - Chã tøc khÝ sña vang. các SV chính trong đó ? + Kết truyện: ý nghĩa bài học: xin đừng tþ n¹nh nhau. ?. Nªu nhiÖm vô cña phÇn kÕt truyÖn ? ?. Trong c¸c SV trªn SV nµo cã thËt vµ SV nào đợc ngời viết tởng tợng ra ? ?. V× sao em cho r»ng c¸c SV Êy lµ do ngêi kÓ tëng tîng ra ? ?. Những tởng tợng đó có phù hợp với đặc điểm của từng con vật không ? ? Ngời kể đã vận dụng tởng tợng nh thế nµo ? ?. ý nghÜa bµi häc cña c©u chuyÖn nµy - ý nghÜa: C¸c gièng vËt tuy kh¸c nhau nhng đều có ích cho con ngời, không lµ g× ? ?. Gi¶ sö khi kÓ l¹i cã chi tiÕt: Tr©u sña nªn so b× nhau. vang, chó ủn ỉn … thì có đợc không ? - Tëng tîng ph¶i dùa trªn c¬ së cã thùc tÕ, hîp víi l«gich tù nhiªn. NhËn xÐt: ?.VËy em h·y nªu ra c¸ch kÓ chuyÖn t- b) KÓ chuyÖn tëng tîng lµ kÓ mét phÇn ëng tîng ? dùa trªn nh÷ng ®iÒu cã thËt, cã ý nghÜa råi tëng tîng thªm cho thó vÞ vµ lµm cho ý nghÜa thªm næi bËt. ? . ThÕ nµo lµ TruyÖn tëng tîng vµ c¸ch 3. Ghi nhí: SGK kÓ chuyÖn tëng tîng? II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1:.

(115) * §äc bµi v¨n “ GiÊc m¬ trß chuyÖn ví Lang Liªu” ?. T×m nh÷ng chi tiÕt tëng tîng trong * Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng. - GiÊc m¬ gÆp nh©n vËt Lang liªu – 1 bµi v¨n ? nh©n vËt TruyÒn thuyÕt” - Lang Liªu ®i th¨m d©n nÊu b¸nh chng. chng. - Hái truyÖn Lang Liªu, Lang Liªu tr¶ lêi. * ý nghÜa : ?. ý nghÜa cña c©u chuyÖn tëng tîng - Gióp em hiÓu s©u h¬n vÒ truyÒn thuyÕt vµ vÒ nh©n vËt Lang Liªu. nµy lµ g× ? - Tôc lÖ gãi b¸nh chng trong ngµy TÕt Nguyên đán. * Chi tiÕt cã thùc: ? . Trong truyÖn tëng tîng vÉn cã - Tôc lÖ gãi b¸nh chng, b¸nh giÇy trong những chi tiết có thực. Vậy đó là chi tiết ngày Tết Nguyên đán. 2. Bµi tËp 4: nµo ? Häc sinh viÕt phÇn më bµi vµ tr×nh bµy. III. híng dÉn vÒ nhµ: - HiÓu ghi nhí. - §äc c¸c bµi tËp mÉu. - Tìm hiểu 5 đề tởng tợng trong SGK và chuẩn bị dàn ý cho 1 đề. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 54+55 ¤n tËp truyÖn d©n gian 02/12/05 A. Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh: - Nắm đợc những đặc điểm của những thể loại truyện dân gian đã học và so sánh đặc điểm của các thể loại ấy cho nhau. - Kể và hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của các truyện đã học. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ «n tËp cña häc sinh. * Bµi míi: Trên cơ sở học sinh đã chuẩn bị bài ở nhà, giáo viên cho các em tiến hành thảo luận, phát biểu, bổ sung. Sau đó học sinh tự chỉnh sửa vào phần mình đã chuÈn bÞ. (C©u 1,2). Câu1: Các truyện dân gian đã học. 1) TruyÒn thuyÕt: (5 V¨n b¶n). - Con Rång ch¸u Tiªn.. 2) Cæ tÝch: (5 v¨n b¶n). - Sä Dõa..

(116) - B¸nh chng, b¸nh giÇy - Th¸nh Giãng. - S¬n Tinh, Thuû Tinh. - Sù tÝch hå g¬m. 3) Ngô ng«n: (4 v¨n b¶n) - ếch ngồi đáy giếng. - ThÇy bãi xem voi. - §eo nh¹c cho mÌo. - Ch©n, tay, …. - Th¹ch Sanh. - Em bÐ th«ng minh. - C©y bót thÇn. - Ông lão đánh cá và con cá vàng. 4) TruyÖn cêi: (2 v¨n b¶n). - Treo biÓn. - Lîn cíi ¸o míi.. Câu 2: Những đặc điểm tiêu biểu của các thể loại trong truyện dân gian đã học. ?. Néi dung chung cña 4 thÓ lo¹i lµ g×? (Lµ truyÖn kÓ d©n gian cã t×nh tiÕt, cèt truyÖn, nh©n vËt – Ph¬ng thøc tù sù). ?. NÐt NT næi bËt cña c¶ 4 thÓ lo¹i? (X©y dùng t×nh tiÕt, cèt truyÖn, t×nh huèng truyÖn). ?. ý nghÜa cña 4 thÓ lo¹i? ( Sống tốt đẹp, có tình ngời). ThÓ lo¹i §Æc ®iÓm. Néi dung. TruyÒn thuyÕt Lµ truyÖn kÓ vÒ nh÷ng nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö trong qu¸ khø.. NghÖ thuËt. - Cã c¬ së lÞch sö, cèt lâi sù thËt lÞch sö. - NhiÒu chi tiÕt tëng tîng hoang đờng.. ý nghÜa. ThÓ hiÖn th¸i độ và cách đánh giá của nh©n d©n trong c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö (Ngêi nghe tin lµ c©u chuyÖn cã thËt). Cæ tÝch. Ngô Ng«n. TruyÖn cêi. Lµ truyÖn kÓ vÒ nh÷ng cuéc đời, số phận cña mét sè nh©n vËt (må c«i, dòng sỹ…) để nói lªn m¬ íc cña nh©n d©n - NhiÒu chi tiÕt tëng tîng hoang đờng kỳ ¶o. - T×nh tiÕt XD phï hîp tõng kiÓu nh©n vËt. ThÓ hiÖn íc m¬, niÒm tin cña nh©n vËt vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña lÏ ph¶i, cña c¸i thiÖn (Ngêi kÓ, nghe tin lµ truyÖn kh«ng cã thËt).. Lµ truyÖn mîn truyÖn loµi vËt, đồ vật hay của chÝnh con ngêi để nói bóng giã chuyÖn con ngêi nh»m khuyªn nhñ.. Lµ truyÖn kÓ vÒ nh÷ng hiÖn tợng đáng cời trong cuéc sèng nh»m mua vui hoÆc phª ph¸n, ch©m biÕm.. Cã ý nghÜa Èn dô, ngô ý. - Cã kÕt cÊu ng¾n gän, triÕt lý s©u xa. - KÕt cÊu ng¾n gän, t×nh huèng bÊt ngê, yÕu tè g©y cêi.. Nªu bµi häc để khuyªn nhñ, r¨n d¹y ngêi ta trong cuéc sèng.. Gây cời để mua vui hoÆc phª ph¸n, ch©m biÕm nh÷ng thãi h tật xấu, từ đó híng ngêi ta tới cái đẹp.. C©u3: So s¸nh thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt vµ cæ tÝch. a) Gièng nhau: - §Òu cã yÕu tè tëng tîng, kú ¶o. - Có nhiều chi tiết theo mô típ: Sự ra đời thần kỳ, nhân vật chính có tài n¨ng phi thêng. b) Kh¸c nhau: - VÒ néi dung, ý nghÜa. C©u 4: So s¸nh thÓ lo¹i ngô ng«n vµ truyÖn cêi..

(117) a) Gièng nhau: - Cïng cã yÕu tè g©y cêi, cã bµi häc, kÕt cÊu ng¾n gän. b) Kh¸c nhau: - Néi dung, ý nghÜa. 5) KÓ chuyÖn, diÔn ho¹t c¶nh. * Học sinh bắt thăm câu chuyện để kể. (Yêu cầu kể diễn cảm, có ngữ ®iÖu, cã ®iÖu bé râ rµng). - BGK đại diện các tổ cho điểm. - Th ký tæng hîp ®iÓm. * DiÔn ho¹t c¶nh: ThÇy bãi xem voi. - KÞch b¶n: TiÕn Hoµng. - §¹o diÔn: Hång §øc. - DiÔn viªn: Quang Minh, §ç Huy, TiÕn §Þnh, Thanh S¬n, §øc Hoµng. - §¹o cô – ho¸ trang: HuyÒn Trang, Ngäc Mai, Hµ Trang, Mai H¬ng. ( GËy, kÝnh ®en, ¸o dµi thông) 6) Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp truyÖn d©n gian - Sinh ho¹t nhãm: KÓ chuyÖn d©n gian. - ChuÈn bÞ bµi tËp tiÕp theo.. TiÕt 56 Tr¶ bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt 3/12/05 A. Mục tiêu cần đạt Qua giê tr¶ bµi gióp häc sinh: - NhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh, cña b¹n. - Biết cách và có hớng sửa chữa những khuyết điểm đã mắc. - Rót kinh nghiÖm c¸c bµi lµm tiÕp theo. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y. * ổn định lớp..

(118) * KiÓm tra bµi cò. - Đọc lại đề bài KT TV (Học sinh đã ghi lại). Soạn ở tiết 46 * Bµi míi: - Sau khi học sinh đọc đề bài, giáo viên thống nhất đáp án chung cho từng c©u hái. - Giáo viên trả bài để cho học sinh tự đối chiếu bài làm của mình với đáp án võa x©y dùng. - Häc sinh ch÷a lçi ë bµi lµm cña m×nh. - Häc sinh nªu ý kiÕn cña m×nh. * Gi¸o viªn nhËn xÐt chung: + ¦u ®iÓm. - §a sè c¸c em hiÓu bµi, n¾m kh¸ v÷ng kiÕn thøc nªn chÊt lîng lµm bµi t¬ng đối cao. - Phần viết đoạn văn thể hiện kỹ năng tự luận đã có những bài viết khá, ý nghĩa rõ ràng, diễn đạt lu loát, câu văn có hình ảnh. + KhuyÕt ®iÓm. - Mét vµi bµi v¨n lµm cßn thÓ hiÖn sù nhÇm lÉn nªn g¹ch, xo¸ cha râ rµng. - Một vài ý trong bài văn làm còn cha đợc nắm chắc nên cha có kết quả đúng. - Chữ viết cha cẩn thận, cha đẹp. - Nhiều bài tự luận cha đạt điểm cao do ý tứ còn nghèo nàn, câu văn diễn đạt cha lu lo¸t. - §Æc biÖt lµ chØ cã mét bµi tù ng¾n mµ vÉn cßn hiÖn tîng m¾c lçi chÝnh t¶. + KÕt qu¶ chung. - Cha cã ®iÓm 9,10. - Tõ 7 – 8,75: 29 - §iÓm 6: 12. - §iÓm 5: 6. - Kh«ng cã ®iÓm díi 5. * Học sinh trao đổi bài cho nhau, tự chấm bài của bạn bằng bút chì và so s¸nh víi kÕt qu¶ chÊm cña gi¸o viªn. * Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n l¹i kiÕn thøc theo néi dung bµi kiÓm tra. - Tập viết đoạn văn theo chủ đề tự chọn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TuÇn 15 - Bµi 13,14 TiÕt 57 TiÕng viÖt. 8/12/05. ChØ tõ. A/ Mục tiêu cần đạt. - ý nghÜa vµ c«ng dông cña chØ tõ. - BiÕt c¸ch dïng chØ tõ trong c¸ch nãi, viÕt. B: TiÕn tr×nh bµi d¹y. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. 1) Dòng nào nói đúng sự giống nhau giữa số từ và lợng từ? A. Đều đứng trớc danh từ. B. §øng liÒn kÒ víi danh tõ cã ý nghÜa chØ sè lîng. C. Thuéc phÇn ®Çu trong côm danh tõ..

(119) D. Thuộc phần đầu trong cụm danh từ, đứng trớc liền kề với danh từ, có ý nghÜa chØ sè lîng. 2) Xác định số từ và lợng từ trong các câu sau: A. Phó ¤ng gäi ba con g¸i ra, lÇn lît hái tõng ngêi. B. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời. C. Một hôm, ngời chồng ra biển đánh cá. D. “ Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng”. * Bµi míi:. I. ChØ tõ lµ g×? 1) VD. SGK. * NhËn xÐt. ¤ng vua Êy. C¸c tõ “Êy, nä, ?. §äc VD (1). Kia, đó” bổ ?. C¸c tõ in ®Ëm trong VD bæ sung ý Viªn quan nä. Lµng kia. sung ý nghÜa cho nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? danh tõ ?. Những từ đợc bổ sung ý nghĩa “ Ông Nhµ đó. giúp xác định vị vua …” thuéc tõ lo¹i nµo? N¨m kia. trÝ ?. Vậy những danh từ đó nhận đợc sự cña sù vËt trong kh«ng bæ sung ý nghÜa g×? gian, thêi gian. ( Gîi ý). ? Nhờ có các từ in đậm đó mà chúng ta cã sù t¸ch b¹ch sù vËt nµy víi sù vËt kh¸c kh«ng? (Các từ in đậm có tác dụng định vị sự vËt trong kh«ng gian, (T) nh»m t¸ch b¹ch sù vËt nµy víi SV kh¸c). ?. So s¸nh ý nghÜa cña c¸c côm tõ. ¤ng vua - ¤ng vua nä (kh«ng gian). Håi – Håi Êy (Thêi gian). Råi rót ra ý nghÜa cña c¸c tõ "nä" ? (Có các từ in đậm thì DT đợc xác định cô thÓ h¬n vÒ vÞ trÝ trong kh«ng gian, =>§ã lµ c¸c chØ tõ: - §øng sau dt thêi gian.) trong côm dt. ?. VËy em cã nhËn xÐt chung nh thÕ - Trá vµo sù vËt, nµo vÒ vai trß cña c¸c tõ in ®Ëm qua nh»m gióp x¸c định vÞ trÝ cña sù vËt nh÷ng VD trªn? trong kh«ng gian (t). 3.Ghi nhí: SGK. ?. Nªu KL vÒ chØ tõ? ( Lu ý häc sinh: ChØ tõ lµ tªn gäi kh¸c của đại từ chỉ định trớc đây). * Bµi tËp nhanh. - Em h·y cho 5 danh tõ chØ sù vËt råi xác định các chỉ từ. - Nªu c¸c chØ tõ thêng gÆp: (Nµy, kia, II.Hoạt động của chỉ từ ấy, nọ, đó, đây, đấy, nay…). trong c©u: 1.ChØ tõ lµm phô ng÷ sau cña DT ?. Trong các VD ở I, chỉ từ đảm nhiệm trong cụm DT. chøc vô g×?. 2.ChØ tõ gi÷ chøc vô ng÷ ph¸p trong c©u. ?. Đọc VD 2 và xác định các chỉ từ a) “Đó”- làm chủ ngữ. trong đó; Sau đó cho biết chức vụ của b) “ đây”- làm trạng ngữ..

(120) các chỉ từ đó trong câu?. 3. Ghi nhí: SGK.. * Bµi tËp nhanh. §Æt c©u cã chØ tõ lµm phô sau cña côm danh tõ lµm chñ ng÷, TN trong c©u? III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Đọc các VD, tìm các chỉ từ và xác định ý nghĩa, chức vụ ngữ pháp của chóng. a) “Êy” - §Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian. - Lµm phô ng÷ sau trong côm DT. b) “đấy, đây” - Định vị SV trong không gian. - Lµm chñ ng÷. c) “ Nay” - §Þnh vÞ sù vËt trong thêi gian. - Lµm tr¹ng ng÷. d) “§ã” - §Þnh vÞ sù vËt trong (T). - Lµm tr¹ng ng÷. (Sinh ho¹t nhãm). Bµi tËp2. §äc c¸c VD. ?. Nhận xét về việc sử dụng các cụm từ in đậm trong đó? - Dùng các cụm từ đó đã tạo nên lỗi lặp từ. ? Vậy em hãy thay thế các cụm từ in đậm đó bằng những chỉ từ phù hîp. a) Đến chân núi Sóc = Đến đấy. b) Lµng bÞ löa thiªu ch¸y = Lµng Êy. Bµi tËp3. ? Xác định các chỉ từ trong VD. Năm ấy, Chiều hôm đó, đêm nay. ?. NhËn xÐt vai trß cña c¸c chØ tõ, c¸c côm DT trªn trong v¨n b¶n cô thÓ “Th¹ch Sanh”. Đây là một truyện cổ tích, thời gian, không gian trong đó là không xác định. Các chỉ từ trong đó có thể chỉ ra những SV, thời điểm khó gọi thành tên giúp ngời nghe, ngời đọc định vị đợc các sự vật thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay trong dßng thêi gian v« tËn. ? VËy em cã thÓ thay c¸c chØ tõ trªn b»ng c¸c tõ ng÷ kh¸c ch¼ng h¹n nh: Năm 1980 đợc không. (Không đợc).  ChØ tõ cã vai trß rÊt quan träng. Bµi tËp 4. Viết đoạn văn có sử dụng chỉ từ: Kể lại một SV đã xảy ra. IV. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc, hiÓu k/n chØ tõ vµ h/® cña chØ tõ trong c©u. - LiÖt kª c¸c chØ tõ thêng gÆp. - Hoµn thµnh BT4: §Æt c©u, viÕt ®o¹n cã sö dông chØ tõ. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 58: 9/12/05 tËp lµm v¨n:. luyÖn tËp kÓ chuyÖn tëng tîng A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Tập giải quyết 1 số đề bài tự sự tởng tợng sáng tạo..

(121) - Tự làm đợc dàn bài cho đề bài tởng tợng. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ?. ThÕ nµo lµ truyÖn tëng tîng? Nªu c¸ch kÓ chuyÖn tëng tîng. ?. ViÕt 3 c©u v¨n cã sö dông yÕu tè tëng tîng. * Bµi míi: §Ò v¨n: KÓ truyÖn 10 n¨m sau em vÒ th¨m l¹i ng«i trêng hiÖn nay em ®ang học? Tởng tợng những đổi thay có thể xảy ra. I. tìm hiểu đề:. ? Nªu yªu cÇu kiÓu bµi? ? Néi dung kÓ lµ g×? (Dùa vµo con ngêi vµ sù vËt cã thËt). - KiÓu bµi: KÓ chuyÖn tëng tîng. - Nội dung: Tởng tợng những đổi thay cña ng«i trêng em ®ang häc sau 10 n¨m n÷a.. II T×m ý vµ lËp dµn ý:. ? Ph©n tÝch më bµi cÇn giíi thiÖu A: Më bµi: - Mời năm nữa khi đó em bao nhiêu ®iÒu g×? tuổi? Em đã đi làm hay vẫn đang đi học hoÆc lµ 1 chiÕn sü Q§NDVN … - Em vÒ th¨m l¹i trêng trong dÞp nµo? Lý do g×? B: Th©n Bµi. ? LÇn lît kÓ nh÷ng ®iÒu m×nh tëng t- - T©m tr¹ng cña em khi vÒ th¨m l¹i trîng ra trªn cuéc sèng thùc tÕ b©y giê êng cò. về những gì thay đổi của trờng? ? Những thay đổi về cảnh quan của trêng? - C¶nh tîng líp sau bao ngµy xa c¸ch, c¶nh c¸c khu nhµ, vên hoa, s©n ch¬i, ? Những thay đổi về các thầy, cô lớp học... gi¸o. ? C©u chuyÖn gi÷a em vµ c¸c thÇy c« - H×nh ¶nh c¸c thÇy c« gi¸o cò nay gÆp lại: Có thầy cô đã về hu, có thầy cô nay gi¸o diÔn ra nh thÕ nµo? đã già đi nhiều, có nhiều thầy, cô giáo ? Những thay đổi về bạn bè cùng mới. løa? ? Các bạn nói cùng nhau những chuyện - Hình ảnh các bạn cùng lứa nay đều đã lín víi nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, g×? nhiÒu c¸ch sö sù kh¸c nhau nhng tÊt c¶ vÉn th¾m t×nh b¹n bÌ. C. KÕt bµi: ? Ên tîng, c¶m xóc cña em nh thÕ nµo? - ấn tợng: Cảm xúc, cảm động, yêu thơng, tự hµo vÒ nhµ trêng, thÇy c«, bÌ b¹n. * Häc sinh dùa vµo dµn bµi mµ viÕt c¸c ®o¹n. (Gi¸o viªn ph©n c«ng chuÈn bÞ theo nhãm). * Học sinh lần lợt trình bày các đoạn đã chuẩn bị. - NhËn xÐt, gãp ý. Cùng một vấn đề học sinh có thể tởng tợng theo những cách khác nhau. * Một học sinh trình bày toàn bài dựa trên các phần bạn đã chuẩn bị. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh dµn ý trªn thµnh bµi viÕt. - Tìm ý và lập dàn ý cho đề sau. 1) Mợn lời cái cặp sách để nói lên tâm sự với cô, (cậu) chủ. 2) Thay lêi nh©n vËt c« ót kÓ l¹i truyÖn Sä Dõa. 3) Tëng tîng ®o¹n kÕt kh¸c (tiÕp theo) cña truyÖn “C©y bót thÇn” - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(122) TiÕt 59: 10/12/05 v¨n b¶n:. Con hæ cã nghÜa A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc giá trị của đạo làm ngời trong truyện. - Sơ bộ hiểu đợc trình độ viết truyện và cách viết truyện h cấu ở thời trung đại. - Kể lại đợc truyện. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: 1) TruyÖn truyÒn thuyÕt kh¸c víi truyÖn cæ tÝch ë ®iÓm nµo? A. Cã yÕu tè kú ¶o. B. Cã yÕu tè hiÖn thùc. C. Cã cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö. C. Thể hiện thái độ của nhân dân. 2) Về đặc điểm nghệ thuật, truyện cời giống với truyện ngụ ngôn ở ®iÓm nµo? A. Nhân vật chính là vật thờng đợc nhân hoá. B. Sö dông tiÕng cêi. C. Ng¾n gän, hµm sóc h¬n c¸c lo¹i truyÖn kh¸c. D. DÔ nhí, dÔ thuéc. 3) Kể chuyện dân gian đã học mà em thích nhất. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. §äc chó thÝch  SGK – 143 ? Em hiểu thế nào là thời trung đại trong lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam, truyÖn trung đại Việt Nam ? ? Hãy kể tên những truyện trung đại mµ em biÕt? (Con hæ cã nghÜa, mÑ hiÒn d¹y con, thÇy thuèc …, TruyÒn kú m¹n lôc,…) ? T×m hiÓu xuÊt sø cña “Con hæ ...” ?. - Thời Trung đại: Là thời kỳ lịch sử, thêi kú v¨n häc tõ thÕ kû X – cuèi XIX. - TruyÖn: Thuéc lo¹i tù sù, cã cèt truyÖn vµ cã nh©n vËt. - Truyện trung đại Việt Nam: Hầu hết đợc viết bằng văn xuôi chữ hán. Ngoài ra, cã truyÖn N«m, truyÖn ng¾n b»ng v¨n vÇn vµ viÕt b»ng ch÷ N«m. §Õn cuèi thÕ kû XIX cã truyÖn v¨n xu«i TV b»ng ch÷ quèc ng÷, cã truyÖn gÇn víi ký, víi sö. - TruyÖn "Con hæ ..." lµ t¸c phÈm cña Vò Trinh (1759 – 1828) quª ë trÊn Kinh B¾c (nay thuéc B¾c Ninh) lµm quan díi thêi Lª, NguyÔn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n:. - §äc râ rµng, chó ý nh÷ng t×nh tiÕt 1. §äc t×m hiÓu cèt truyÖn vµ nh©n gay cÊn thÓ hiÖn sù håi hép. vËt - Xác định cốt truyện – tóm tắt (học sinh th¶o luËn). - Xác định nhân vật chính, nhân vật phô. 2.Chó thÝch SGK 3. Ph©n tÝch ? H·y nªu l¹i nh÷ng SV chÝnh trong Hai con hæ tr¶ nghÜa 2 con ngêi truyÖn? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ “nghÜa”? (đạo phải, việc theo đờng lối phải). VËy cô thÓ. a) Con hổ trả nghĩa bà đỡ Trần..

(123) ? H·y nªu hoµn c¶nh mµ con hæ nµy gÆp ph¶i? ? Hổ đực đã làm gì để giải quyết việc đó? ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ hµnh động của hổ đực? ? Hành động đó có tính chất nh thế nµo? ? Qua đó em nhận thấy điểm gì ở con Hæ nµy? ? Còn >< bà đỡ Trần, hổ bộc lộ tình cảm nh thế nào? Trong chi tiết đó khảng định điều gì? ? Qua theo dâi c¸c chi tiÕt trªn, em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ nghÖ thuËt viÕt truyÖn nµy? ? Nhê nghÖ thuËt h cÊu vµ sù tëng tîng tài tình, tác giả đã xây dựng hình tợng một nhân vật hổ có đức tính nh thế nµo? (=> Häc tËp K/c tëng tîng) ? §iÒu nµy cho em thÊy c©u chuyÖn nằm trong thể loại văn học nào đã học? (TruyÖn Ngô ng«n) =>Bµi häc cho con ngêi ph¶i biÕt ¨n ë cã nghÜa bëi lÏ hæ còn hiểu và làm đợc điều đó. ? Với nghệ thuật đó tác giả tiếp tục xây dùng h×nh ¶nh Hæ thø 2? ? Em h·y kÓ tãm t¾t sù viÖc nµy? ? Có ý không cho rằng tác giả đã rất thµnh c«ng khi x©y dùng 2 t×nh huèng gay cÊn trong truyÖn, ý kiÕn cña em thÕ nµo? H·y nªu râ? (Hổ cái đẻ, Hổ bị hóc xơng) ? Và với con hổ bị hóc xơng nó đã đền nghÜa ©n nh©n cña m×nh nh thÕ nµo? ? Trong hai c¸ch tr¶ ¬n, lµm ¬n qua 2 c©u chuyÖn em cã sù so s¸nh nµo không? Tác giả đã xây dựng các câu truyện theo mức độ sự việc nh thế nào?. ? ý nghÜa cña c¸ch x©y dùng sù viÖc nh vËy lµ g×? ? Vậy chủ đề t tởng của tác phẩm này lµ g×? ? Nªu nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt x©y dùng truyÖn vµ gi¸ trÞ t tëng cña truyÖn? III. luyÖn tËp :. - Hæ c¸i s¾p sinh con – Sinh khã. - Hổ đực đi tìm bà đỡ Trần: + Lao tíi câng bµ ch¹y nh bay xuyªn qua… => KhÈn tr¬ng, quyÕt liÖt => BiÓu hiÖn t×nh c¶m th©n thiÕt, sù quan t©m lo l¾ng đối với hổ cái. + Cầm tay bà đỡ, đào vàng tặng bà, quÉy ®u«i tiÔn biÖt. => Biết ơn, quý trọng ngời đã giúp đỡ m×nh => T¸c gi¶ hoµn toµn tëng tîng, h cÊu trên cơ sở những đặc điểm có thật của loài hổ để nhân hoá, xây dựng 1 nhân vật Hổ biết đền ơn, đáp nghĩa đối với ngêi lµm ¬n cho m×nh, biÕt hÕt lßng víi hổ cái trong lúc sinh đẻ, dám táo bạo trong hành động có mục đích chính đáng, vui mừng khi có con, ..... b) Hæ tr¶ nghÜa b¸c tiÒu phu. - Hæ bÞ hãc x¬ng rÊt ®au kh«ng lµm cách nào tự lấy ra đợc và nhờ bác tiều phu can đảm cứu nạn.. - Hổ đem nai đến nhà để bác Tiều có đồ uống rợu; Hổ dụi đầu vào quan tài b¸c TiÒu, nh¶y nhãt tríc mé b¸c, ®a dª và lợn đến mỗi dịp giỗ. => Mức độ sự việc ngày càng đợc n©ng cao. - Bà đỡ Trần bị động trong việc giúp hæ. - Bác tiều phu chủ động, táo bạo, nhiệt t×nh. - Con hổ trớc đền ơn bà Trần 1 lần là xong. - Con hổ sau đền ơn mãi mãi. - C¸ch x©y dùng sù viÖc nh vËy kh«ng tạo nên sự trùng lặp mà là một cách để nâng cấp chủ đề, t tởng của tác phẩm => Đề cao ân nghĩa trong đạo làm ngời. 4. Tæng kÕt , ghi nhí SGK.

(124) - Truyện đã dùng nghệ thuật nhân hoá & ẩn dụ để xây dựng nhân vật là con vật & mợn chuyện vật để răn dạy con ngời. Vậy em hãy dựa vào đó để viết mét ®o¹n truyÖn ( Híng dÉn th¶o luËn theo nhãm – Tr×nh bµy). - §äc thªm “Bia con v¸” IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh ®o¹n v¨n: Tãm t¾t, kÓ chuyÖn, hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn. - Tìm đọc truyện trung đại Việt Nam. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 60: TiÕng viÖt. §éng tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc ë bËc TiÓu häc vÒ §éng tõ + Đặc điểm của Động từ và một số loại động từ thờng gặp. + BiÕt sö dông §éng tõ thêng gÆp. - Luyện kỹ năng nhận biết, phân loại Động từ, sử dụng đúng Động từ. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. ng«n.. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: 1) Nội dung nào nói về chỉ từ đúng nhất? A. Chỉ từ là các từ định vị sự vật ở các thời điểm phát ngôn. B. Chỉ từ là các từ định vị sự vật trong khoảng cách gần của ngời phát. C. Chỉ từ là các từ định vị sự vật trong thời gian & không gian. D. Chỉ từ là các từ định vị sự vật trong thời gian & không gian lấy vị trí ngêi ph¸t ng«n vµ thêi ®iÓm ph¸t ng«n lµm gèc. 2) Điền các chỉ từ "này, kia, đấy" vào chỗ trống thích hợp. a) T×nh th©n mang tr¶ nghÜa dµy. Cµnh kia cã ch¾c céi nµy cho ch¨ng. b) C« kia c¾t cá bªn s«ng Cã muèn … lång sang ®©y. c) CÊy cµy vèn nghiÖp … Ta đây trâu đấy … * Bµi míi: I. Đặc điểm của động từ :. Học sinh đọc các ví dụ. ? B»ng kiÕn thøc ë TiÓu häc, em h·y xác định các Động từ có trong ví dụ. ? Nªu ý nghÜa, kÕt qu¶ cña c¸c §éng từ em vừa tìm đợc.. 1. VÝ dô : SGK 2, NhËn xÐt: C¸c §éng tõ. a) Đi, đến, ra, hỏi. b) LÊy, lµm, lÔ. c) Treo, cã, xem, cêi, b¶o, b¸n, ph¶i, đế. - ý nghÜa, kÕt qu¶ cña c¸c §éng tõ: Lµ những từ chỉ hành động, trạng thái của sù vËt. - §éng tõ ®i kÌm víi c¸c tõ: §· ®i, còng ra, h·y lÊy, võa treo.. ? Theo dâi l¹i c¸c vÝ dô vµ t×m nh÷ng từ đi kèm với những động từ em vừa xác định đợc? ? Vµ trong c¸c c©u trªn, §T cã nh÷ng - §éng tõ thêng lµm vÞ ng÷ cña c©u. chøc vô ng÷ ph¸p nµo? ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn em h·y lËp mét b¶ng so s¸nh nh÷ng ®iÓm kh¸c - So s¸nh ®iÓm kh¸c nhau gi÷a §T & DT nhau gi÷a §T vµ DT. §éng Tõ Danh Tõ. - Kết hợp với “đã, - Không kết hợp.

(125) ? Nh vậy động từ có những đặc điểm nµo? * BT nhanh. Đặt câu có sử dụng động từ.. sÏ …” - Thêng lµm vÞ ng÷ trong c©u. - Khi lµm CN, mÊt kh¶ n¨ng kÕt hợp với “ đã, sẽ …” “ Lao động là vµng”. với “đã, sẽ …” - Thêng lµm chñ ng÷ . - Khi lµm VN ph¶i cã tõ “lµ”. - “B¹n Êy lµ häc sinh”.. 3, Ghi nhí:SGK II. Các loại động từ chính: - Cho b¶ng ph©n lo¹i. ờng đòi hỏi động từ khác đi - Häc sinh xÕp c¸c §T cho s½n vµo 1. Th kÌm phÝa sau: b¶ng ph©n lo¹i. Dám, toan, định. => §ã lµ §T t×nh th¸i. Không đòi hỏi ĐT khác đi kèm: - Tìm thêm những ĐT có đặc điểm nh 2. a, ĐT chỉ hành động: §T thuéc c¸c nhãm trªn? Tr¶ lêi c©u hái “Lµm g×”. - Sau khi xÕp xong häc sinh h·y chØ râ -(§i, chạy, cời, hỏi, ngồi, đứng) tên gọi của mỗi nhóm ĐT đó. b, §T chØ tr¹ng th¸i: - Tr¶ lêi c©u hái “Lµm sao, thÕ nµo” (Buån, g·y, ghÐt, ®au, nhøc, nøt, vui, yªu). ? Nh vËy cã nh÷ng §T nµo? Häc sinh *) Ghi nhí: sgk §T điền vào sơ đồ câm. T×nh th¸i h®, tr¹ng th¸i. H® III. luyÖn tËp :. tr¹ng th¸i. 1) Bµi tËp 1. §äc l¹i truyÖn “ Lîn cíi, ¸o míi”. - Xác định các động từ trong truyện: (Khoe, may, mặc, đứng hóng, đợi, đi, khen, thấy, chạy, hỏi, gió, bão). - Ph©n lo¹i §T ra c¸c lo¹i chÝnh. 2) Bµi tËp 2. Câu chuyện buồn cời ở chỗ tác giả dân gian đã khéo léo sử dụng khi dùng cặp từ trái nghĩa: “Đa - cầm”. Từ sự đối lập này chúng ta thấy rõ sự tham lam, keo kiÖt cña anh nhµ giµu. 3) Bµi tËp 3. - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông §éng tõ (tõ 3 – 5 c©u). Tr×nh bµy – nhËn xÐt. 4) Bµi tËp 4. Chính tả nghe đọc. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp - Häc, hiÓu bµi. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 16 - Bµi 14+15 TiÕt 61 ( Ngµy 15/12/2004) TiÕng ViÖt:. Cụm động từ.

(126) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - N¾m v÷ng kh¸i niÖm, cÊu t¹o cña côm §T. - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông côm §T. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ §T? K/n kÕt hîp cña §T vµ chøc n¨ng ng÷ ph¸p cña §T. - Kẻ sơ đồ phân loại ĐT & và nêu đặc điểm chính về các loại ĐT? VD. - Cho đoạn thơ, xác định động từ. * Bµi míi: I. Cụm động từ là gì:. §äc VD – 147 ? C¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong VD bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? ? Những từ đợc bổ sung ý nghĩa đó thuéc tõ lo¹i g×? ? Thö lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm vµ rót ra nhËn xÐt vÒ vai trß cña chóng?. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: Trong c©u v¨n: - Cã nh÷ng tõ ng÷ bæ sung ý nghÜa cho động từ. + “đã” – bổ sung ý nghĩa thời gian. + “còng” – bæ sung ý nghÜa sù tiÕp diÔn t¬ng tù. + “đứng” – bổ sung ý nghĩa sự ngăn c¶n. + “kh«ng” – bæ sung ý nghÜa sù phñ định. + “nhiều nơi” – Bổ sung ý nghĩa địa ®iÓm. => “đã đi nhiều nơi” – Cụm ĐT.. => Các từ in đậm, động từ => Cụm ĐT. ? Trong VD trªn côm §T cã chøc vô ng÷ ph¸p lµ g×? - Côm §T lµ… - Côm §T lµm TP vÞ ng÷, …nh §T. - Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ côm §T & *) Ghi nhí: chøc n¨ng ng÷ ph¸p cña côm §T trong sgk c©u? Bµi tËp nhanh. - Cho 1 động từ, phát triển thành cụm §T råi thµnh c©u. Ii. Cấu tạo của cụm động từ:. - Qua bµi cÊu t¹o côm danh tõ, em cã thÓ vÏ m« h×nh cÊu t¹o cña c¸c côm §T trong VD trªn. ? Em cã thÓ thay nh÷ng tõ ng÷ nµo kh¸c vµo vÞ trÝ c¸c tõ ng÷ ë phÇn phô tríc? ? Vµ em thÊy phÇn phô tríc thêng bæ sung ý nghÜa cho §T trung t©m? ? T¬ng tù em cã thÓ t¹o ra nh÷ng phÇn phô sau & nªu nhËn xÐt cña em vÒ ý nghÜa bæ sung cña phÇn phô sau cho §T trung t©m.. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: M« h×nh cÊu t¹o PT TT PS §· ®i nhiÒu n¬i Còng ra những câu đố sÏ,còng nã đừng, chớ t×m thÊy Kh«ng, cã c©u tr¶ lêi ChØ qh (t) Sù tiÕp diÔn. chỉ đối tợng địa điểm, thời gian. 3) Ghi nhí: sgk ? Em h·y kh¸i qu¸t l¹i m« h×nh côm §T vµ cho biÕt ý nghÜa thêng gÆp cña phÇn PT, PS trong c¸c côm §T. III. luyÖn tËp :. Bµi tËp 1,2: Tìm các cụm động từ và điền vào mô hình cấu tạo. a) Đang đùa nghịch ở sau nhà PT PTT PS (Sù tiÕp diÔn) (địa điểm).

(127) b) Yªu th¬ng Mþ N¬ng hÕt mùc PTT PS1 PS2 (§èi tîng) (C¸ch thøc) - Muốn kén cho con một ngời chồng thật xứng đáng PTT1 PTT2 PS1 PS2 PS3 (§èi tîng) (§èi tîng) (C¸ch thøc) c) đành tìm cách; giữ sứ thần ở Công quán; đi hỏi ý kiến PT TT PS TT PS TT PS Bµi tËp 3. - Lµm bµi tËp theo nhãm Bµi tËp 4 Viết đoạn văn có sử dụng cụm động từ. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - N¾m ch¾c bµi häc, hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 62 ( Ngµy 16/12/2004) V¡n b¶n. MÑ hiÒn d¹y con A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Hiểu thái độ, T/cách và phơng pháp dạy con trở thành vĩ nhân của bà mẹ thÇy M¹nh Tö. - Hiểu cách viết truyện gần với cách viết ký, viết sử thời trung đại. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Nêu những hiểu biết của em về truyện trung đại? Kể tên những truyện trung đại mà em biết? - Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c©u truyÖn “Con hæ cã nghÜa”. * Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung: ? Theo dõi phần cuối truyện, hãy nêu - Là truyện trung đại, trích “Liệt nữ. xuÊt sø cña truyÖn nµy? ? Em hiÓu “LiÖt n÷” lµ g×? (Nh÷ng ngêi phô n÷ tµi giái). truyÖn” theo “Cæ häc tinh hoa” quyÓn nhÊt. «n Nh NguyÔn V¨n Ngäc & Tö An TrÇn Lª Nh©n biªn dÞch. Ii. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc:. - §äc nhÑ nhµng, chËm r·i, chó ý những lời độc thoại của nhân vật và lời 2. Chú thích - SGK: tho¹i gi÷a hai mÑ con M¹nh Tö. 3. Ph©n tÝch: - §äc truyÖn em thÊy cã 5 sù viÖc. H·y lËp b¶ng tãm t¾t c¸c sù viÖc Êy diÔn ra gi÷a mÑ con thÇy M¹nh Tö thña nhá. (B¶ng phô) - Nh×n vµo b¶ng tãm t¾t em thÊy bµ mÑ đã có những cách dạy con nh thế nào? a, Dạy con bằng cách chuyển nơi ở: ? Hai lần bà mẹ quyết định rời nhà đến - Rời nhà từ nghĩa địa đến gần chợ. nơi ở khác. Hãy nêu lại các địa điểm - Rời nhà từ chợ đến gần trờng học..

(128) Êy?. => Con bµ - M¹nh Tö - cßn bÐ nªn dÔ b¾t chíc. Mµ hai n¬i nµy l¹i cã nh÷ng ? Tại sao ở gần nghĩa địa, gần chợ bà thói h, tật xấu nên có sự ảnh hởng không tốt đến sự phát triển tính cách mẹ đều cho rằng “Chỗ này…” ? Khi chuyển nhà đến gần trờng học bà con trẻ. Còn ở gần trờng học, cái tốt đã nhanh chãng l©y sang M¹nh Tö: LÔ nhËn thÊy ®iÒu g×? ? Vµ bµ mÑ lóc nµy “vui lßng”. Cã ý phÐp, b¾t chíc häc hµnh… kiÕn cho r»ng, nh vËy viÖc chuyÓn nhµ nhiÒu lÇn lµ mang l¹i c¸i lîi cho bµ mÑ. Em cã thÓ nãi râ ®iÒu nµy? (§óng vËy bëi viÖc chuyÓn nhµ cã t¸c động đến sự phát triển tính cách của con - M¹nh Tö – Mµ con lµ t¬ng lai cña => Muèn con thµnh ngêi tèt, tríc hÕt cuộc đời mẹ. Tơng lai đó tốt đẹp thì ắt phải tạo cho con môi trờng sống trong mÑ sÏ vui). s¹ch. ? Qua đó em thấy ý nghĩa việc dạy con cña mÑ trong giai ®o¹n chuyÓn nhµ ë lµ g× vËy? ? Em cã thÓ nãi cô thÓ “m«i trêng sèng” Êy lµ nh÷ng g× ? (Q/hệ T/c trong gia đình, trong xóm phè). ? Đặt giả sử: Nếu nhà nào đó ở gần trờng học, còn bố mẹ lại hay cãi nhau thì môi trờng nào sẽ ảnh hởng đến con c¸i nhiÒu h¬n? ? Và qua SV trên, em nhớ đến câu tục ng÷ nµo? b, D¹y con b»ng c¸ch øng xö hµng “GÇn mùc … ngày trong gia đình: “ë bÇu th× trßn… - Ngêi lín mµ nãi dèi th× trÎ con còng b¾t chíc mµ nãi dèi theo. ………………” - Nh¾c l¹i SV 4&5 ? Tríc hÕt bµ mÑ d¹y con nh÷ng ®iÒu g×? (Nãi dèi lµ mét tÝnh xÊu vµ nã sÏ kÐo theo rÊt nhiÒu hËu qu¶ nghiªm träng) ? Cßn khi thÊy con bá häc vÒ t¹i sao mÑ l¹i “cÇm dao … v¶i”?. - Con ngêi ph¶i cã ý thøc häc tËp: TÊm vải bị cắt còn có thể làm lại đợc, con ngời để h khó giáo dục lại. => Bµ mÑ d¹y con rÊt nghiªm kh¾c, cã ph¬ng ph¸p.. ? Qua đó em nhận xét gì về cách dạy - Yêu, thơng con hết mực. - Mong íc con thµnh ngêi. con cña bµ mÑ? ? Những điều đó cho chúng ta hiểu đợc tÊm lßng cña ngêi mÑ nh thÕ nµo ? ? Vµ qu¶ vËy, c«ng søc cña ngêi mÑ còng kh«ng uæng. M¹nh tö sau nµy trë thµnh… * ý nghÜa truyÖn: VËy em cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng yÕu §Ò cao tÊm lßng ngêi mÑ trong c¸ch tố làm nên bậc đại hiền Mạnh Tử ? dạy con lên ngời: Khẳng định sự thành đạt của con cái là có công dạy dỗ chu ? VËy truyÖn cã ý nghÜa nh thÕ nµo? đáo của cha, mẹ. - Cốt truyện đơn giản nhng gây xúc động bởi những chi tiết giàu ý nghĩa. ? Ngoµi ý nghÜa s©u s¾c trªn truyÖn cßn 4.Ghi nhí: sgk..

(129) để lại trong em ấn tợng gì? ? §äc c©u truyÖn em nhí tíi nh÷ng c©u ca dao, c©u th¬, bµi h¸t nµo nãi vÒ c«ng cha, nghÜa mÑ? ? Nªu néi dung, ghi nhí cña bµi? II. luyÖn tËp :. Bµi tËp 1: - Häc sinh th¶o luËn nhãm: (VD: Đứng trớc hành động đột ngột và đầy kiên quyết của bà mẹ: Thấy Mạnh Tử bỏ học về nhà chơi, bà đang dệt vải liền cầm dao… Em hiểu đợc rằng đây là một bà mẹ thông minh tuyệt vời. Bà nắm vững tâm lý dễ bị tác động của con để …). Bµi tËp 2: - Nêu suy nghĩ về đạo làm con của mình. (Th¶o luËn). Bµi tËp 3: - Tö: Con (C«ng tö, Hoµng tö, §Ö tö). - Tö: ChÕt (Tö trËn, BÊt tö, C¶m tö). III. híng dÉn vÒ nhµ :. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp 1&2. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 63 ( Ngµy 17/12/2004) TiÕng ViÖt:. TÝnh tõ vµ côm tÝnh tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc đặc điểm của tính từ và một số loại tính từ cơ bản. - Nắm đợc cấu tạo của cụm tính từ. - LuyÖn kü n¨ng nhËn biÕt, ph©n lo¹i, ph©n tÝch tÝnh tõ vµ côm tÝnh tõ còng nh kh¶ n¨ng sö dông chóng. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là động từ, cụm động từ ? Cho VD? ? Nêu VD về cụm động từ và vẽ mô hình cấu tạo cụm động từ đó. * Bµi míi: I. §Æc ®iÓm cña tÝnh tõ:. * §äc VD. ? Xác định các tính từ trong VD? ?Nªu ý nghÜa kh¸i qu¸t cña nh÷ng tÝnh tõ đó? ? H·y nªu thªm c¸c tÝnh tõ kh¸c víi nh÷ng ý nghÜa võa nªu?. 1. VÝ dô: SGK 2. NhËn xÐt: a, bÐ, oai. b, nh¹t, vµng hoe, … => TÝnh tõ: chØ tÝnh chÊt, h×nh d¸ng,.

(130) kÝch thíc, mïi vÞ, mµu s¾c. ? Trong c¸c VD trªn tÝnh tõ cã kh¶ n¨ng kÕt hîp nh thÕ nµo? Chøc vô ng÷ - K/n kÕt hîp vµ chøc n¨ng ng÷ ph¸p ph¸p trong c©u ra sao? gần giống với động từ (Hạn chế hơn ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ k/n trªn? động từ). (Lu ý: + KÕt hîp víi “§·, sÏ, ®ang …” t¹o thµnh côm tÝnh tõ. - ĐT: Kết hợp với hãy, đừng, chớ nhiều + Có thể làm VN, CN trong câu. h¬n, cßn tÝnh tõ kÕt hîp víi c¸c tõ trªn rÊt h¹n chÕ. - TÝnh tõ kÕt hîp víi: RÊt, h¬i, qu¸, … - Nªu ghi nhí: 3. Ghi nhí: SGK. BT nhanh. - Xác định tính từ trong đoạn văn? “BiÓn gîn sãng ªm ¶. ThuyÒn tõ tõ ra kh¬i, buåm c¨ng phång lªn trong giã”. - Cho tÝnh tõ vµ t¹o thµnh côm tÝnh tõ rồi đặt nó trong câu. II. C¸c lo¹i tÝnh tõ:. ? Trong sè c¸c tÝnh tõ ë phÇn I. Em h·y t×m tÝnh tõ nµo cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi từ chỉ mức độ & tính từ nào không có Chỉ đ2 tơng đối khả năng đó? (kÕt hîp víi tõ ? VËy cã nh÷ng lo¹i tÝnh tõ nµo? chỉ mức độ) VD: RÊt hay. TÝnh Tõ Chỉ đ2tuyệt đối (kh«ng kÕt hîp với từ chỉ mức độ) Vµng t¬i. BT nhanh. * SH theo cÆp. - Mét b¹n nªu tÝnh tõ, b¹n kia cho biÕt đó là loại tính từ nào? (Sau đó đổi lại). - VD: A: “Xanh”. B: Tơng đối. B: "Tuyệt vời”; “đỏ tơi”. IIi. côm tÝnh tõ: A: Tuyệt đối. - Vốn đã rÊt yªn tÜnh ? Xác định các cụm tính từ trong VD ? (tiếp diễn)PT1 PT2(mức độ) PTT - Nhá l¹i ? Vẽ mô hình các cụm tính từ đó. PS (sù so s¸nh). ? Nªu ý nghÜa, k/qu¸t cña c¸c phÇn PT PTT S¸ng v»ng vÆc ë trªn kh«ng. & PS trong c¸c côm tÝnh tõ? PTT PS1 PS2 (mức độ). * Ghi nhí: SGK. ? Nªu ghi nhí vÒ m« h×nh cÊu t¹o côm TÝnh tõ? IV. LuyÖn TËp: Bµi tËp 1: ? Xác định các cụm tính từ? - Sun sun nh con đỉa. ……….. Bµi tËp 2: * T¸c dông: - Các tính từ trong mỗi cụm trên đều là tõ l¸y tîng h×nh nh»m gîi h×nh ¶nh sù việc. Song chúng thờng đợc dùng để miªu t¶ nh÷ng SV tÇm thêng, nhá bÐ mà không gợi ra đợc hình ảnh có tác. (ph¹m vi)..

(131) dụng lớn lao, khoáng đạt là con voi. ChÝnh v× vËy viÖc sö dông c¸c tÝnh tõ miêu tả ấy đã nói lên nhận thức hạn hÑp, chñ quan cña c¶ 5 «ng thÇy bãi => phª b×nh vµ g©y cêi. => Gi¸ trÞ biÓu c¶m cña viÖc sö dông tÝnh tõ lµ rÊt cao. ChÝnh v× vËy, cÇn phải hiểu về tính từ để biết cách sử dụng sao cho đạt hiệu quả cao nhất nhằm tạo nên những hình ảnh sinh động, gợi cảm, tạo ấn tợng nhất là các tính từ – từ láy. Bµi tËp vËn dông: - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông tÝnh tõ gîi t¶. - C¶m nhËn vÒ viÖc sö dông tÝnh tõ trong ®o¹n th¬. “ Ma đổ bụi êm êm trên bến vắng §ß biÕng lêi n»m mÆc níc s«ng tr«i Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng Bªn chßm xoan hoa tÝm rông t¬i bêi”. *. híng dÉn vÒ nhµ :. - HiÓu bµi. - So sánh khả năng kết hợp và chức vụ ngữ pháp của động từ, tính từ với danh tõ. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 64 ( Ngµy 21/12/2005) Tr¶ bµi:. TËp lµm v¨n sè 3 A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nhận rõ đợc năng lực làm bài văn kể chuyện đời thờng của mình; thấy đợc những u điểm, khuyết điểm của mình trong bài viết này. - Đánh giá đợc mức độ bám sát yêu cầu của đề kể chuyện đời thờng vừa chân thật, vừa sáng tạo. Từ đó học sinh tự sửa đợc những chỗ cha đạt trong bài viết. - Rút kinh nghiệm để bài sau làm tốt hơn. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bài mới: Học sinh đọc, chép đề văn. Kể chuyện đời thờng: Một ngời thân, một chuyến đi chơi, … I. Dµn ý:. Học sinh xây dựng một dàn ý chung theo kiểu bài tự sự đời thờng (đã có ở tiÕt 49, 50). Ii. NhËn xÐt chung:. - Nhìn chung, các em đã nắm đợc yêu cầu, đặc điểm của bài viết kể chuyện đời thờng. + BiÕt x©y dùng cèt truyÖn, nh©n vËt, chuçi sù viÖc. + BiÕt lùa chän ng«i kÓ phï hîp. + BiÕt sö dông tr×nh tù kÓ hîp lý. + Biết xây dựng các đoạn đối thoại, lời độc thoại để bộc lộ hành động, tính c¸ch, suy nghÜ cña nh©n vËt. - Một số bài kể đã có những tìm tòi, tạo sự mới mẻ trong cốt truyện, trong c¸ch kÓ vµ lêi kÓ. - Có nhiều bài chữ viết đẹp, trình bày sạch. - Vẫn còn có nhiều bài chữ xấu, sai chính tả, cốt truyện còn đơn giản. Iii. NhËn xÐt cô thÓ:. 1. Xác định kiểu bài : - Tự sự đời thờng 2. Xác định bố cục : ? Nêu bố cục chung của một kiểu bài kể chuyện đời thờng? => Cã bµi cha râ bè côc: HiÕu 3. Dïng tõ :.

(132) - Học sinh đọc bài, liệt kê những từ dùng sai. - C¸c nhãm thèng kª tõ dïng sai, nªu ph¬ng ¸n söa. - Thèng nhÊt mét sè lçi dïng tõ sai cho c¶ líp vµ ph¬ng ¸n söa lçi dïng. tõ.. => Nguyªn nh©n dïng tõ sai: Kh«ng hiÓu nghÜa, lÉn lén tõ gÇn ©m, viÕt sai chÝnh t¶, … 4. Lçi c©u: - Häc sinh xem l¹i lçi c©u trong bµi v¨n cña m×nh. - Lªn b¶ng ghi l¹i nh÷ng lçi c©u. => Lçi c©u thêng gÆp: - C©u thiÕu nßng cèt. - Câu quá dài, không ngắt đúng chỗ. 5. Lçi sö dông ng«i kÓ : - Cần nhất quán ngôi kể nào đó mà mình đã lựa chọn cho bài viết 6. §äc bµi kh¸, yªu cÇu lµm l¹i bµi: - Bµi kh¸. - Tuyªn d¬ng tiÕn bé. - Lµm l¹i bµi. *. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh söa lçi trong bµi viÕt cña m×nh. - Tạo một văn bản kể chuyện đời thờng: một lần em mắc lỗi. - ChuÈn bÞ bµi: ThÇy thuèc giái.. tuÇn 17 – Bµi 15 + 16 TiÕt 65 ( Ngµy 25/12/2005) V¨n b¶n:. ThÇy thuèc giái cèt nhÊt ë tÊm lßng A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Hiểu và cảm phục phẩm chất vô cùng cao đẹp của một đại lơng y chân chÝnh. - Hiểu thêm những nét hình thức khác của truyện trung đại: Gần với cách viết của ký- ghi chép, ngời thật, việc thật, khai thác tình huống để làm nổi bật nhân vật. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Trong vai bµ mÑ, kÓ chuyÖn “MÑ hiÒn d¹y con” ? ý nghÜa truyÖn?.

(133) - Nghệ thuật viết truyện có những nét gì đặc sắc? * Bµi míi:. I. Giíi thiÖu chung:. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t/g? ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n?. 1. T¸c gi¶: Hå Nguyªn Trêng (1374 – 1446) hiÖu lµ Nam ¤ng. 2. T¸c phÈm: TrÝch trong tËp truyÖn ký viÕt b»ng ch÷ H¸n “Nam «ng méng lôc” viÕt trong thêi gian t¸c gi¶ sèng lu vong ë TQ. iI. §äc hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ: - §äc chËm r·i, râ lêi tho¹i cña nh©n vËt. - Khi kÓ lîc bít lêi tho¹i hoÆc chuyÓn lêi tho¹i thµnh lêi kÓ chuyÖn.. 2. Chó thÝch SGK. 3. Bè côc. ? Truyện đợc kể theo trình tự nào? - Truyện đợc kể theo trình tự thời gian. ? Bè côc cña truyÖn ra sao? - Bè côc: 3 ®o¹n. 4. Ph©n tÝch. ? §äc phÇn më truyÖn, em thÊy vÞ l- a) Më truyÖn: Giíi thiÖu vÒ vÞ l¬ng y. ơng y Phạm Bân đã đợc tác giả giới - Nêu tên, họ, huý, tôn xuý là thiÖu b»ng c¸ch xng h« nh thÕ nµo? “Ngµi”. ? VËy em thÊy giäng ®iÖu, lêi v¨n giíi thiÖu mang tÝnh chÊt nh thÕ => Lµ con, ch¸u nªn giíi thiÖu cô tæ nµo? víi giäng v¨n trang träng, thµnh ? Và bằng sự thành kính đó, tác giả kính, ca ngợi dựa trên sự thật giản dị đã giới thiệu những nét đáng chú ý & thái độ khiêm tốn, đúng mực. - Ly: Ph¹m B©n: + Lµ Th¸i y lÖnh. nµo vÒ ngêi thÇy thuèc hä Ph¹m? + Kh«ng tiÕc tiÒn b¹c ch÷a bÖnh cøu gióp ngêi nghÌo thêng ngµy. + Khi gÆp dÞch bÖnh, dùng nhµ, ch÷a bÖnh, cÊp cøu ? Những việc làm đó đã cho thấy hàng ngàn ngời. phÈm chÊt g× ë vÞ l¬ng y nµy? ? Và những phẩm chất đó đã đợc ng- => Là ngời có tài trị bệnh, có đức thời đời đáp lại bằng tình cảm nh thế ơng ngời, không vụ lợi, đợc ngời đời träng väng. nµo? ? Em hiÓu "vô lîi, träng väng” nghÜa lµ g× ? ? Tìm từ đồng nghĩa với “trọng väng”. - Và một tình huống rất đặc biệt của vị lơng y gặp phải. Vậy đó là tình huống gì & vị lơng y đã sử sự ra sao? * Häc sinh kÓ l¹i th©n truyÖn. b) Diễn biến truyện: Tình huống đặc biÖt >< Th¸i y lÖnh:.

(134) cung.. + Ch÷a sèt cho quý nh©n trong. - TrÞ bÖnh cøu d©n tríc, vµo cung sau.. nµo? (TruyÖn vÒ §¹i danh y TuÖ TÜnh). ? Em có thể so sánh mức độ gay cấn cña t×nh huèng mµ hai vÞ Danh y gÆp ph¶i? ? V× sao em cho r»ng Th¸i y lÖnh Ph¹m B©n gÆp ph¶i t×nh huèng gay cÊn h¬n? ? Em có thể đọc lại câu văn cho thấy mức độ nguy hiểm mà vị thái y gặp ph¶i? ? Trớc mối nguy hiểm đó vị thái y đã øng sö b»ng c©u nãi nµo? ? Lời nói đó giúp em hiểu thêm gì về ngêi thÇy thuèc nµy? (Đó là bản lĩnh & nhân cách đáng kh©m phôc, quyÕt “Cøu bÖnh nh cøu hoả”. Đồng thời câu nói đó thể hiện sức m¹nh cña trÝ tuÖ ttrong øng xö: Võa gi÷ đợc phận làm tôi mặc dù kháng lệnh vua, vừa đề cao lơng tri của một bậc Minh qu©n. ? Vµ kÕt qu¶ g® cña th¸i y lÖnh nh thÕ nµo? ? Nh vậy thái độ của Trần Anh Vơng đã thay đổi trớc việc làm & lời giãi bày cña th¸i y lÖnh. Qua ®©y em cã thÓ nhËn xÐt nhµ vua cã phÈm chÊt g×? (Quả nh ngời đời nói: “Vua sáng, tôi hiÒn” ? Truyện kể về sự thành đạt vinh hiển cña con ch¸u hä Ph¹m. Em hiÓu ®iÒu đó nh thế nào? ? VËy c©u chuyÖn cã ý nghÜa g×? ? Cã ý kiÕn cho r»ng: ý nghÜa cña c©u truyÖn nµy sèng m·i cïng thêi gian & trong thời đại ngày nay, ngời ta càng quan tâm đến nó nhiều hơn. ý kiến cảu em? (Th¶o luËn). (Ngêi thÇy thuèc h«m nay cÇn ph¶i cã tài, có đức vì đó là cái gốc của ngời thÇy thuèc ch©n chÝnh, cña con ngêi, nhất là đứng trớc những tác động nhiều mặt của xã hội hiện đại). - Đây đó có những thầy thuốc cha thật hoàn toàn có y đức. Đó chỉ là những “con s©u bá rÇu nåi canh”. => §¶ng, ChÝnh phñ ta ®ang quan tâm đến vấn đề này và một trong nh÷ng c¸ch kh¾c phôc lµ t¨ng l¬ng, tăng trợ cấp 50% cho ngành y tế để. - Ph¹m téi chÕt: Kh¸ng lÖnh vua. “ Ông định cứu mạng ngời ta mà kh«ng tÝnh cøu m¹ng m×nh ch¨ng”? - “ T«i cã m¾c téi, kh«ng biÕt lµm thÕ nµo. …tÝnh mÖnh cña tiÓu thÇn cßn tr«ng cËy vµo chóa thîng, may ra tho¸t”. => TÊm lßng th¬ng ngêi h¬n c¶ th¬ng th©n; trÞ bÖnh v× ngêi chø kh«ng ph¶i v× mình, tài năng ứng đối có lý, có tình thể hiÖn ngêi võa cã b¶n lÜnh, võa cã trÝ tuÖ.. c) KÕt truyÖn. - Ngời bệnh đợc cứu sống, Vua mõng rì gäi lµ “bËc l¬ng y ch©n chÝnh”. - TrÇn Anh V¬ng (Vua TrÇn Anh T«ng) lµ mét vÞ minh qu©n.. - Con cháu họ Phạm thành đạt, vinh hiển => Sự kế tục xứng đáng công đức của tổ tiên “Gieo nhân nào gặt qu¶ Êy”. * ý nghÜa truyÖn: Ngêi thÇy thuèc ch©n chÝnh lµ ngêi có tài trị bệnh, có lòng nhân đức. 5. Tæng kÕt - Ghi nhí. SGK..

(135) gi¶m thiÓu nh÷ng tiªu cùc trong ngµnh. ? Thái y lệnh đã gặp tình huống gì?. ? Và ông đã xử sự nh thế nào? ? Đọc đến đây em nhớ tới câu truyện nµo? (TruyÖn vÒ §¹i danh y TuÖ TÜnh). ? Em có thể so sánh mức độ gay cấn cña t×nh huèng mµ hai vÞ Danh y gÆp ph¶i? ? V× sao em cho r»ng Th¸i y lÖnh Ph¹m B©n gÆp ph¶i t×nh huèng gay cÊn h¬n? ? Em có thể đọc lại câu văn cho thấy mức độ nguy hiểm mà vị thái y gặp ph¶i? ? Trớc mối nguy hiểm đó vị thái y đã øng xö b»ng c©u nãi nµo?. - Cïng lóc ph¶i lùa chän mét trong 2 viÖc: + Ch÷a bÖnh hiÓm cho d©n. + Ch÷a sèt cho quý nh©n trong cung. - TrÞ bÖnh cøu d©n tríc, vµo cung sau.. - Ph¹m téi chÕt: Kh¸ng lÖnh vua. “ Ông định cứu mạng ngời ta mà kh«ng tÝnh cøu m¹ng m×nh ch¨ng”?. - “ T«i cã m¾c téi, kh«ng biÕt lµm thÕ nµo.... TÝnh mÖnh cña tiÓu thÇn cßn tr«ng cËy vµo chóa thîng, may ra tho¸t". ? Lời nói đó giúp em hiểu thêm gì về => Tấm lòng thơng ngời hơn cả thơng ngêi thÇy thuèc nµy? th©n; TrÞ bªnh v× ngêi chø kh«ng v× (Đó là bản lĩnh và nhân cách đáng mình; tài năng ứng đối có lý, có tình thể kh©m phôc, quyÕt "cøu bÖnh nh cøu hiÖn ngêi võa cã b¶n lÜnh võa cã trÝ tuÖ. hoả". Đồng thời câu nói đó thể hiện sức m¹nh cña trÝ tuÖ trong øng xö "võa gi÷ đợc phận làm tôi mặc dù kháng lệnh vua, vừa đề cao lơng tri của một bậc minh qu©n" c) KÕt truyÖn: - Ngời bệnh đợc cứu sống; Vua mừng ? Và kết quả quyết định của Thái y rỡ gọi là "bậc lơng y chân chính". lÖnh nh thÕ nµo ? - TrÇn Anh V¬ng (vua TrÇn Anh T«ng) ? Nh vậy, thái độ của Trần Anh Vơng là một vị minh quân. đã thay đổi trớc việc làm và lời giải bày cña Th¸i y lÖnh. Qua ®©y em cã thÓ nhËn xÐt nhµ vua cã phÈm chÊt g× ? (Quả nh ngời đời nói: Vua sáng, tôi - Con cháu họ Phạm thành đạt, vinh hiÒn.) hiển -> Sự kế tục xứng đáng công đức * Hai c©u cuèi: ? Truyện kể về sự thành đạt, vinh hiển của tổ tiên: gieo nhân nào gặt quả ấy. cña con ch¸u hä Ph¹m. Em hiÓu ®iÒu * ý nghÜa truyÖn: Ngêi thÇy thuèc ch©n chÝnh lµ ngêi cã đó nh thế nào ? tài trị bệnh, có lòng nhân đức. ? VËy c©u chuyÖn cã ý nghÜa g× ? ? Cã ý kiÕn cho r»ng ý nghÜa cña c©u 5. Tæng kÕt - Ghi nhí: SGK. chuyÖn nµy sèng m·i cïng thêi gian vµ trong thời đại ngày nay, ngời ta càng quan tâm đến nó nhiều hơn. ý kiến của em ? (Th¶o luËn). (Ngêi thÇy thuèc h«m nay cµng cÇn phải có tài, có đức vì đó là cái gốc của ngêi thÇy thuèc ch©n chÝnh, cña con ngời nhất là đứng trớc những tác động.

(136) nhiều mặt của xã hội hiện đại. Đây đó có những cá nhân thầy thuốc cha thật hoàn toàn có y đức. Đó chỉ là "nh÷ng con s©u lµm rÇu nåi canh" => §¶ng, chÝnh phñ ta ®ang quan t©m đến vấn đề này và một trong những c¸ch kh¾c phôc lµ t¨ng l¬ng vµ trî cÊp cho ngành y tế để giảm thiểu những tiªu cùc trong ngµnh.) IiI. luyÖn tËp :. Bµi tËp 1: Häc sinh th¶o luËn: => Mong mái cña TAV, mét ngêi ë ph¬ng §«ng l¹i cïng chung quan điểm với Hipôcơvát – một đại danh y phơng Tây: Thầy thuốc giỏi về nghề nghiệp và có lòng nhân đức biết hđ vì trách nhiệm và lơng tâm của một ngời chữa bệnh cứu đời, dám hy sinh quyền lợi bản thân để hành nghề thầy thuốc – nghÒ cao quý. Bµi tËp 2: “ ThÇy thuèc giái ë tÊm lßng” “ThÇy thuèc giái cèt nhÊt ë tÊm lßng”. => Mèi quan hÖ gi÷a tµi n¨ng ch÷a bÖnh vµ tÊm lßng nh©n ¸i cña ngêi thầy thuốc. Nếu một ngời chỉ có tấm lòng, tận tuỵ với ngời bệnh thì cha đủ để trở thµnh ngêi thÇy thuèc giái.Nhng kh«ng thÓ trë thµnh ngêi thÇy thuèc giái nÕu chỉ có tài năng mà thiếu nhân đức, nhân đức góp phần quan trọng tạo nên tài năng cña mét bËc l¬ng y “L¬ng y nh tõ mÉu”. Bµi tËp 3: ViÕt ®o¹n v¨n nãi lªn c¶m nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh Th¸i y lÖnh hä Ph¹m. IV. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 66 ( Ngµy 25/12/2005). ¤n tËp tiÕng viÖt A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Củng cố những kiến thức đã học trong phần Tiếng Việt học kỳ I lớp 6. - Cñng cè kü n¨ng vËn dông tÝch hîp víi phÇn V¨n – TiÕng ViÖt.. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - KÕt hîp trong giê. * Bµi míi: I. ¤n tËp vµ luyÖn tËp:. Câu 1: Trình bày 5 sơ đồ hệ thống hoá về cấu tạo từ, lỗi dùng từ, từ loại vµ côm tõ. (Gi¸o viªn chia c«ng viÖc cho c¸c nhãm chuÈn bÞ. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt, bæ sung). C©u 2: LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Cho c¸c tõ: nh©n d©n, lÊp l¸nh, vµi. Ph©n lo¹i: + Danh tõ: - Sù vËt: Nh©n d©n. - §¬n vÞ: Vµi. + TÝnh tõ: LÊp l¸nh.

(137) + Từ đơn: Vài. + Tõ ghÐp: Nh©n d©n. + Tõ l¸y: LÊp l¸nh.. Bµi tËp 2: Cho c¸c côm tõ, ph©n lo¹i? Côm DT Côm TT Côm §T - Nh÷ng bµn ch©n § Buån nÉu ruét § Häc cho giái § - Cêi nh n¾c nÎ S (Côm t2) TrËn ma rµo S (Côm DT) Xanh v« cïng S (Côm t2) - Rộng mênh mông S (Cụm t2) Xanh vỏ đỏ lòng Đ ý nghÜ Êy (Côm DT) Bµi tËp 3: Ph¸t triÓn côm tõ thµnh c©u: - §¸nh nhanh, diÖt gän. Quân ta áp dụng chiến thuật đánh nhanh, diệt gọn. - Xanh biÕc mµu xanh. Hai bªn bê lóa, ng« cïng xanh biÕc mµu xanh. - Nh÷ng dßng s«ng ngµy Êy. Nh÷ng dßng s«ng ngµy Êy chøa ®Çy kû niÖm. Ii. ViÕt chÝnh t¶:. §äc, chÐp: Ngµy mïa quª em thËt rén rµng, n« nøc vµ khÈn tr¬ng. Tõ s¸ng tinh m¬, bà con đã nhà nào nhà nấy, cả vợ chồng con cái cùng tấp nập ra đồng. Trên cánh đồng lúa chín vàng suộm, tiếng liềm hái đa xoèn xoẹt. Hàng hàng nón trắng của c¸c bµ, c¸c chÞ lÊp l¸nh, lÊp lo¸ng. Bªn bê m¬ng, mÊy chiÕc m¸y tuèt ch¹y hÕt c«ng suÊt. Thãc ch¶y rµo rµo, r¬m bay phïn phôt. Nh÷ng anh thanh niªn ®iÒu khiển máy, mặt mũi đỏ văng, mồ hôi nhễ nhại, luôn tay bón lúa vào miệng máy. Mïi th¬m cña r¬m, cña lóa nång nµn. Vụ này làng em lại đợc mùa to! Iii. ViÕt ®o¹n v¨n:. Cho đề tài “Quê hơng” Em viết đoạn văn có sử dụng loại từ, từ loại đã học. (Học sinh trao đổi nhóm, các nhóm trình bày đoạn của nhóm mình, nhËn xÐt, söa.) iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - ¤n tËp kiÕn thøc..

(138) TiÕt 67+68: (Ngµy /01/2005). kiÓm tra häc kú A/ Môc tiªu bµi häc:. kú I.. - Bài kiểm tra nhằm đánh giá đợc học sinh ở những phơng diện sau: + §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh vÒ m«n Ng÷ V¨n trong häc. + Rèn luyện kỹ năng tổng hợp, hệ thống hoá, suy luận lô gích vấn đề trên cơ sở kiến thức đã học. + Định hớng học tập môn Ngữ văn ở học kỳ II để đạt kết quả tốt hơn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. - Đề bài của Sở Giáo dục - đào tạo Hải Dơng. PhÇn I: Tr¾c nghiÖm..

(139) TiÕt 69+70 ( Ngµy 27/12/2005). Ch¬ng tr×nh: ngữ văn địa phơng A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Tìm hiểu kho tàng văn hoá địa phơng. Từ đó thêm hiểu, yêu, tự hào về quª h¬ng. - RÌn kü n¨ng chÝnh t¶, biÓu diÔn vhdg. - Tæ chøc trß ch¬i d©n gian. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi:. I. Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ :. - Phân công các tổ chuẩn bị theo 5 vấn đề SGK – 172. - Tập kể chuyện dân gian đời thờng. - Su tầm, tập trò chơi dân gian đời thờng. Ii. Hoạt động trên lớp:. - Trên cơ sở học sinh đã đợc tổ chức tham quan bảo tàng Tỉnh, các em viết quy hoạch, giáo viên thu và đọc nhanh một số bài, nhận xét, bổ sung. - Học sinh trình bày những văn bản văn học dân gian su tầm đợc, giáo viên có thể hiệu đính. - Học sinh giới thiệu trò chơi dân gian đã su tầm đợc và biểu diễn trò chơi ấy theo nhóm đã chuẩn bị. iiI. RÌn chÝnh t¶:. 1. Lùa chän, ®iÒn phô ©m ®Çu cho phï hîp: Trái cây, chờ đợi, chuyển chỗ, trải qua, trôi chảy, trơ trụi, nói chuyện, chơng trình, sấp ngửa, sản xuất, sơ sài, bổ sung, xung kích, xua đuổi, cái xẻng, xoÌn xoÑt, xuÊt hiÖn, rò rîi, r¾c rèi, gi¶m gi¸, rung rinh, rïng rîn, giang s¬n, rau.

(140) diÕp c¸, l¹c hËu, nãi liÒu, gian lao, gian nan, nÕt na, l¬ng thiÖn, lç chç, lÐn lót, nuét nµ, nao nóng, lung lay. 2. §iÒn tõ cho phï hîp: a) V©y c¸, sîi d©y, d©y diÖn, gi©y phót, bao v©y, d©y da, v©y c¸nh. b) GiÕt giÆc, da diÕt, v¨n viÕt, ch÷ viÕt, giÕt chÕt, yÕt hÇu, chiÕt cµnh. c) Hạt dẻ, da dẻ, vẻ vang, văn vẻ, giẻ lau, mảnh dẻ, vẻ đẹp, giẻ rách, rẻ đắt. 3. §iÒn phô ©m vµo chç trèng cho thÝch hîp: - Bầu trời xám xịt nh xà xuống mặt đất. Sấm rền vang, chớp loé sáng rạch xÐ c¶ kh«ng gian. C©y sang giµ tríc cöa sæ, trót l¸ theo trËn lèc, tr¬ l¹i nh÷ng cành xơ xác khẳng khiu. Đột nhiên trận ma đông sầm sập đổ, gõ lên mái tôn lo¶ng xo¶ng. - Th¾t lng buéc bông, buét miÖng nãi ra; cïng mét ruéc, con b¹ch tuéc, th¼ng ®uån ®uét, qu¶ da chuét, tr¾ng muèt, con chÉu chuéc. - VÏ tranh, biÓu quyÕt, dÌ bØu, bñn rñn, dai d¼ng, hëng thô, ngµy giç, lç mãng, đồ cổ, ngẫm nghĩ. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - RÌn chÝnh t¶. - ChuÈn bÞ tiÓu phÈm, diÔn kÞch, ho¹t c¶nh vhdg.. TiÕt 71.

(141) ( Ngµy 28/12/2004). Hoạt động ngữ văn: Thi kÓ chuyÖn A/ Môc tiªu bµi häc:. §¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - §éng viªn toµn líp tù gi¸c, nhiÖt t×nh tham gia. - Chuẩn bị kỹ trớc khi vào giờ học để đạt kết quả vui, thiết thực. - ThÓ hiÖn n¨ng khiÕu cña häc sinh. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y: I. ChuÈn bÞ bµi ë nhµ:. Cho c¸c em tù ®¨ng ký chuÈn bÞ c¸c ch¬ng tr×nh sau: - DiÔn kÞch, ho¹t c¶nh: Truyện: “Ông lão đánh cá & con cá vàng” “Em bÐ th«ng minh”. - KÓ chuyÖn diÔn c¶m: (Cả những truyện dân gian su tầm đợc thông qua dự kiến truyện với cô gi¸o.) NV7).. b¶n.. - Ngâm thơ, đọc thơ, ca dao dân gian, trung đại (su tầm thơ Trung đại ở - H¸t d©n ca. - Ra câu đố về nhân vật, truyện. - Vẽ tranh: - Thánh Gióng đánh giặc Ân. - Lang Liªu chuÈn bÞ b¸nh lÔ Tiªn V¬ng. * Lu ý: - PhÇn diÔn ho¹t c¶nh ph¶i viÕt kÞch b¶n, ®a gi¸o viªn xem vµ duyÖt kÞch - Kể chuyện su tầm, đợc cô giáo duyệt trớc. - Có thể vẽ tranh ở nhà hoặc nếu mang đến lớp vẽ thì đợc cộng thêm điểm. Ii. Hoạt động trên lớp:. - Cö ngêi dÉn ch¬ng tr×nh. - Ph©n c«ng trang trÝ líp. - Cö ban gi¸m kh¶o, th ký. + §¹i diÖn mçi tæ 1 ngêi, kh«ng cö tríc. + Gi¸o viªn ng÷ v¨n. - BiÓu ®iÓm: (§Õn phÇn tiÕt môc nµo, ngêi dÉn ch¬ng tr×nh nªu biÓu ®iÓm cña phÇn đó.). - TiÕn hµnh h®. - Th ký tæng hîp ®iÓm. - Tuyªn d¬ng, ph¸t thëng.. Häc kú II TuÇn 19 TiÕt 73+74 ( Ngµy 03/01/2006) V¡n b¶n. Bài học đờng đời đầu tiên A/ Môc tiªu bµi häc:. (T« Hoµi). Gióp häc sinh: - C¶m nhËn ý nghÜa, néi dung cña truyÖn: TÝnh kiªu c¨ng cña tuæi trÎ cã thể làm hại đến ngời khác, khiến ta phải ân hận suốt đời, cần sống đoàn kết với mäi ngêi. - Hiểu đợc nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, lời kể ở ngôi thứ nhất tự nhiên, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, giµu tÝnh t¹o h×nh. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp:.

(142) * KiÓm tra vë so¹n bµi: * Bµi míi: §äc chó thÝch * ? Nêu những nét chính về cuộc đời & sù nghiÖp nhµ v¨n T« Hoµi? Gi¸o viªn cã thÓ giíi thiÖu cho c¸c em 1 sè t¸c phÈm cña T« Hoµi.. i. Giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: - T« Hoµi tªn thËt lµ NguyÔn Sen, (1920), lín lªn ë NghÜa §« - Hoµi §øc – Hµ T©y(CÇu GiÊy – Hµ Néi). ¤ng viÕt v¨n tõ tríc CMT8/1945, viÕt nhiÒu thÓ lo¹i, rÊt thµnh c«ng vÒ miªu t¶, v¨n viÕt cho thiÕu nhi. ? Qua chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em cã thÓ 2. T¸c phÈm DÕ mÌn phiªu lu ký. cho biết tác phẩm viết về đề tài gì? - In lần đầu năm 1941, là tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc của Tô Hoài viết về Gåm mÊy ch¬ng? ? Em cã thÓ nªu ng¾n gän néi dung t¸c loµi vËt dµnh cho thiÕu nhi. - T¸c phÈm gåm 10 ch¬ng. phÈm. 3. §o¹n trÝch "Bµi häc ..." - TrÝch tõ ch¬ng I. ? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch trong t¸c ii. §äc, hiÓu v¨n b¶n: phÈm? 1. §äc - kÓ tãm t¾t: - §äc hµo høng, kiªu h·nh, to, vang, chú ý nhấn giọng ở các tính từ, động từ miªu t¶ khi DÕ MÌn t¶ ch©n dung m×nh. - Giäng trÞch thîng – DÕ MÌn trªu chÞ Cèc. - Giäng chËm, buån, s©u l¾ng, cã phÇn bi th¬ng – DÕ mÌn hèi hËn. - Chú ý những đoạn đối thoại. nên sự thân mật, gần gũi giữa ng? Câu chuyện đợc kể ở ngôi thứ nhất -ờiTạo kÓ bạn đọc; dễ biểu hiện tâm theo lêi cña nh©n vËt chÝnh? T¸c dông? tr¹ng, ývµnghÜ, thái độ của nhân vật đối ? Tãm t¾t ®o¹n trÝch? víi nh÷ng g× x¶y ra ë xung quanh & (Gi¸o viªn gäi häc sinh tãm t¾t tiÕp søc). đối với chính mình. Gi¸o viªn kiÓm tra l¹i chó thÝch trong 2. Chó thÝch: SGK. ? V¨n b¶n cã thÓ gåm mÊy phÇn? X¸c 3. Bè côc: định giới hạn và nêu nội dung chính - 2 đoạn. + §1: Tõ ®Çu… “§øng ®Çu thiªn h¹ tõng phÇn? råi”. Miêu tả vẻ đẹp cờng tráng của Dế Mèn. + Đ2: Còn lại: Bài học đờng đời đầu tiªn cña DÕ MÌn. ? Ngay từ đầu văn bản, ngời đọc đã đ- 4. Phân tích: îc nghe nh÷ng lêi tù giíi thiÖu cña a) H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn. “T«i lµ mét chµng DÕ thanh niªn cêng chµng DÕ MÌn? ? Vậy “Chàng Dế … tráng” ấy đã hiện tráng”. lªn qua nh÷ng nÐt miªu t¶ cô thÓ nµo? + H×nh d¸ng: §«i cµng nh½n bãng; Vuèt: Cøng, nhän Về hình dáng, hoạt động? hoắt; đôi cánh: dài; đầu to nổi từng t¶ng; hai r¨ng ®en nh¸nh; r©u dµi uèn cong. + Hành động: Đạp phanh phách, vỗ c¸nh phµnh ph¹ch, nhai ngoµm ngo¹m, trÞnh träng vuèt r©u. ? Khi miªu t¶ h×nh ¶nh “Chµng DÕ” t¸c giả đã sử dụng nhiều từ loại, loại từ => Dùng nhiều động từ, tính từ, từ láy. nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu - LÇn lît miªu t¶ tõng bé phËn c¬ thÓ g¾n miªu t¶ h×nh d¸ng vµ miªu t¶ hµnh t¶? động..

(143) ? C¸ch miªu t¶ nh vËy cã t¸c dông g×? (H×nh ¶nh nh©n vËt hiÖn lªn râ nÐt, thêm sinh động, vừa miêu tả hình dạng chung, võa lµm næi bËt c¸c chi tiÕt quan trọng của đối tợng). ? Vµ qua lêi miªu t¶ Êy, em h×nh dung ra h×nh ¶nh DÕ MÌn nh thÕ nµo? ? Có ý kiến cho rằng: Mang vẻ đẹp nh vËy nªn DÕ MÌn cã quyÒn “lÊy lµm hãnh diện với bà con về vẻ đẹp của m×nh”. Em cã ý kiÕn nh thÕ nµo? (Häc sinh th¶o luËn). - Đ/ : Đó là t/c chính đáng. - Không nhất trí: Nếu không xác định đợc rõ ràng thì tình cảm ấy rất gần với thãi kiªu c¨ng, tù phô, xem thêng mäi ngêi, hung h¨ng, xèc næi, g©y h¹i cho b¶n th©n vµ mäi ngêi. ? Và ở Dế Mèn điều đó đã đợc thể hiện nh thÕ nµo?. => Vẻ đẹp cờng tráng, trẻ trung, đầy sức sống, tự tin, yêu đời của Dế Mèn.. * TÝnh c¸ch. - Đi đứng oai vệ, cà khịa với bà con trong xãm …. - Tởng mình sắp đứng đầu thiên hạ rồi. => Qu¸ kiªu c¨ng, hîm hÜnh, kh«ng tù biÕt m×nh.. ? §øng tríc h×nh ¶nh DÕ MÌn trong đoạn I. Em có thái độ, tình cảm ra sao? (Th¶o luËn). (Yêu quý: sống tự lập, có vẻ đẹp… Bùc m×nh: Qu¸ kiªu c¨ng, …). ? Tất cả những tình cảm đó đợc tạo nên khi ta đợc chứng kiến những chi tiết miêu tả rất đặc sắc với nghệ thuật nhân ho¸ tµi t×nh? ? Vậy theo em chi tiết nào là đặc sắc, thó vÞ nhÊt, v× sao? (Häc sinh tù lùa chän). ? Có thể nói một nét đặc sắc khác của v¨n b¶n nµy kh«ng chØ ë c¸c chi tiÕt h×nh ¶nh miªu t¶ mµ ë kh¶ n¨ng t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n. VËy em cã thÓ t×m c©u v¨n liªn kÕt ®1 & ®2 ? “Chao ôi! Có biết đâu rằng… lại đợc”. (§©y lµ mét chi tiÕt rÊt quan träng, chóng ta thêng bÞ lóng tóng vµ kh«ng thµnh c«ng khi thùc hiÖn thao t¸c chuyÓn ý, liªn kÕt ®o¹n). ? Ngêi hµng xãm ®Çu tiªn trong cuéc sèng tù lËp cña DÕ MÌn lµ DÕ Cho¾t. Hãy xem Dế Mèn nhìn Dế Choắt bằng b) Bài học đờng đời đầu tiên của Dế MÌn. con m¾t nh thÕ nµo? * DÕ Cho¾t – Ngêi hµng xãm ®Çu tiªn cña DÕ MÌn. Nh mét g· nghiÖn thuèc ? Thái độ của Dế Mèn đối với Dế phiện, cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mÆt mòi ngÈn ng¬, cã lín mµ kh«ng cã Cho¾t ra sao? kh«n, … * Thái độ của Dế Mèn. ? Qua đó chúng ta dễ dàng nhận ra - Gọi là “chú mày” (mặc dù bằng tuổi). h×nh ¶nh DÕ Cho¾t trong c¸i nh×n cña - HÕch r¨ng, x× mét h¬i râ dµi, m¾ng DÕ MÌn? kh«ng chót bËn t©m, … => DÕ Cho¾t yÕu ít, xÊu xÝ, lêi nh¸c, đáng khinh trong cái nhìn của Dế Mèn. ? Sự việc đã xảy ra ?.

(144) ? T¹i sao DÕ MÌn lµm nh vËy ? - DÕ MÌn trªu chÞ Cèc => Muèn ra oai ? Đó là hành động mang tính chất nh với Dế Choắt, đó không phải là hành thÕ nµo? động dũng cảm mà là hành động ngông ? Vì sao em lại có đánh giá nh vậy? cuång. ? Sau sự việc đáng tiếc xảy ra với Dế - Khi nghe Cốc mổ Dế Choắt: Khiếp, Choắt, Dế Mèn có thái độ nh thế nào? n»m in thin thÝt. - DÕ Cho¾t bÞ chÞ Cèc hiÓu lÇm, mæ ®au ? Thái độ ấy giúp chúng ta hiểu thêm => Dế Mèn hốt hoảng lo sợ bất ngờ về nÐt tÝnh c¸ch nµo ë DÕ MÌn? c¸i chÕt vµ lêi khuyªn cña DÕ Cho¾t. ? Và em hãy hình dung Dế Mèn đã có tâm trạng nh thế nào khi đứng lặng hồi - Dế Mèn còn có tình cảm đồng loại, l©u tríc nÊm må cña DÕ Cho¾t? cßn biÕt ¨n n¨n, hèi lçi. (H/s tù do th¶o luËn). ? Bài học đờng đời đầu tiên của Dế MÌn lµ g×? iii. ý nghÜa cña truyÖn: (Nªn biÕt sèng ®oµn kÕt, th©n ¸i víi mäi ngêi. kÎ kiªu c¨ng cã thÓ lµm h¹i - Bµi häc ®Çu tiªn cña DÕ MÌn lµ t¸c ngời khác khiến phải ân hận suốt đời). hại của tính nghịch ranh, ích kỷ. Hống h¸ch h·o tríc ngêi yÕu nhng l¹i hÌn nhát trớc kẻ mạnh, không tính đến hậu qu¶ ra sao. ? Văn bản đã có những đặc điểm nghệ Bài học về sự ngu xuẩn của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác. thuËt g× næi bËt? (Tëng tîng trªn c¬ së sù thËt). - Truyện đợc viết theo lối đồng thoại, * Học sinh đọc ghi nhớ. loµi vËt còng biÕt suy nghÜ, nãi ngêi. ? §äc c©u cuèi cña ®o¹n trÝch vµ em PhÐp nh©n ho¸ tµi t×nh dùa trªn nh÷ng cảm nhận đợc nét đặc sắc gì? am hiÓu kü cµng vÒ loµi vËt. (Đây là lối kết thúc vừa có khả năng - Sử dụng ngôn ngữ miêu tả sinh động, gãi kÕt sù viÖc l¹i võa më ra híng suy s¾c nÐt khiÕn h×nh ¶nh nh©n vËt hiÖn nghÜ => H/s tËp viÕt. lên sinh động và hấp dẫn. iv. LuyÖn tËp:. - C©u cuèi cña ®o¹n trÝch võa thuËt l¹i sù viÖc, võa gîi t¶ t©m tr¹ng mang ý nghÜa s©u s¾c. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc thªm nh÷ng ch¬ng kh¸c cña “DÕ MÌn phiªu lu ký”. - Häc tËp nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶ T« Hoµi. - Viết đoạn văn: Hình dung tâm trạng của Dế Mèn khi đứng lặng hồi lâu tríc nÊm mé cña DÕ Cho¾t. - Các nhóm tập đọc phân vai. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 75 ( Ngµy 04/1/2006). TiÕng viÖt. Phã tõ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc khái niệm phó từ. - Hiểu và nhớ đợc các loại ý nghĩa chính của phó từ. - Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Kể tên các loại từ em đã đợc học? ? Xác định các từ loại trong VD ?.

(145) Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách trịch thợng & chế giễu. * Bµi míi: I. Phã Tõ lµ g×:. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: * §äc VD trong SGK. ? Các từ “đã, cũng, vẫn, cha, thật, …" a) Đã đi; cũng ra; bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? ThËt lçi l¹c.. vÉn cha thÊy. ? Đọc lại những từ ngữ đợc bổ sung ý b Soi gơng đợc; rất a nhìn; to ra; nghÜa? rÊt bíng. ? Những từ đợc bổ sung ý nghĩa thuộc lo¹i tõ nµo? ? Nh vậy trong các cụm động từ, cụm tÝnh tõ nh÷ng tõ lµm n/v bæ sung ý nghÜa ë vÞ trÝ nµo? => §ã lµ nh÷ng phã tõ. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ phã tõ?. - Những từ “đã, vẫn, cũng, …” bổ sung ý nghĩa cho các động từ, tính từ. - Những từ “đã, vẫn, cũng …” có thể đứng trớc hoặc đứng sau động từ, tính tõ. 3. Ghi nhí: SGK.. BT nhanh: Xác định phó từ trong VD? - ThÕ råi Cho¾t t¾t thë. T«i th¬ng l¾m. Ai ơi chua ngọt đã từng. Non xanh nớc bạc ta đừng quên nhau. iI. C¸c lo¹i phã tõ:. ? §äc VD. ? Xác định các phó từ trong VD? ? S¾p xÕp c¸c phã tõ ë c¸c VD trong phÇn I & II vµo b¶ng? ? Em cã thÓ bæ sung c¸c phã tõ kh¸c vµo b¶ng ph©n lo¹i ? * Lu ý: Phân biệt phó từ vời động từ. - T«i ra ngoµi ch¬i. §éng tõ. - §Çu t«i to ra.. Phã tõ. ? Nªu c¸c lo¹i phã tõ. (Tiªu chÝ ph©n lo¹i phã tõ chÝnh lµ dùa vµo néi dung vµ ý nghÜa mµ c¸c phã tõ đó bổ sung cho động từ, tính từ). - Phã tõ:. lắm, đừng, không, đã. đang. - ý nghÜa: + ChØ thêi gian : đã, đang. + Chỉ mức độ : ThËt, rÊt, l¾m. + Sù tiÕp diÔn tg tù : còng. + Sự phủ định : không, cha, chẳng. + Sù cÇu khiÕn : §õng, h·y. + KÕt qu¶ & hg : đợc, ra. + Kh¶ n¨ng : VÉn, cha. * Ghi nhí:. đã đến; không còn ngửi. thời gian phủ định iiI. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Đọc và xác định phó từ §Òu lÊm tÊm; … tiÕp diÔn. Bµi tËp 2: Viết đoạn văn “Thuật lại sự việc Dế Mèn trêu chị Cốc” trong đó có sử dụng phó từ và nêu ý nghĩa của phó từ đó? iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - HiÓu phã tõ vµ c¸c lo¹i phã tõ. - Biết xác định chính xác các phó từ..

(146) hîp.. - Biết so sánh việc sử dụng phó từ và không sử dụng phó từ để dùng cho phù - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông phã tõ. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 76 ( Ngµy 14/1/2006). T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trớc khi đi sâu vào mét sè thao t¸c chÝnh nh»m t¹o lËp v¨n b¶n nµy. - NhËn diÖn mét sè bµi v¨n, ®o¹n v¨n miªu t¶. - Hiểu đợc trong những tình huống nào thì dùng văn miêu tả. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nêu các phơng thức biểu đạt mà em đã nghe giới thiệu? ? Em đã đợc học cách tạo lập văn bản theo phơng thức biểu đạt nào? ? Đoạn đầu của văn bản “Bài học đờng đời ...” đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào? A. Tù sù B. Miªu t¶. C. BiÓu c¶m. * Bµi míi: I. ThÕ nµo lµ v¨n Miªu t¶:. - Cả 3 tình huống đều cần sử dụng văn miªu t¶ v× c¨n cø vµo c¸c hoµn c¶nh vµ mục đích giao tiếp: + T/h1: Tả con đờng và ngôi nhà để ngời khách nhận ra, không bị lạc. + T/h2: Tả cái áo cụ thể để ngời bán - Em có thể nêu thêm một vài tình hàng không lấy lẫn đỡ mất thời gian. huèng t¬ng tù cÇn sö dông v¨n miªu t¶. + T/h3: T¶ ch©n dung ngêi lùc sü. (Häc sinh th¶o luËn). ? Vậy em hiểu sự cần thiết phải sử => Văn miêu tả giúp ngời đọc, ngời dông v¨n miªu t¶ nh thÕ nµo? nghe hình dung ra đợc những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, hiện tợng nào đó. ? Nªu ghi nhí. * Ghi nhí: SGK. BT nhanh. §äc 2 ®o¹n v¨n miªu t¶ DÕ MÌn & DÕ Cho¾t trong v¨n b¶n “Bµi học đờng đời đầu tiên”. ? Hai đoạn văn này giúp em hình dung đợc đặc điểm nổi bật nào của 2 nhân vật ? (+ H×nh ¶nh DÕ MÌn: to lín, cêng tr¸ng, m¹nh mÏ. + H×nh ¶nh DÕ Cho¾t: èm yÕu, gÇy còm, đáng thơng). ? Qua đó em hiểu để viết đợc những c©u, ®o¹n… miªu t¶ hay th× ngêi viÕt cÇn ph¶i lµm g×? (Gi¸o viªn cã thÓ giíi thiÖu: Mét sè k/nghiÖm viÕt v¨n miªu t¶ cña nhµ v¨n T« Hoµi). II. luyÖn tËp : * HS đọc và suy nghĩ về 3 tình huống trong SGK. ? ë t×nh huèng nµo cÇn sö dông v¨n miªu t¶?.

(147) Bµi 1: ? Xác định những cảnh vật, hình ảnh đ- Đọc các đoạn văn. îc miªu t¶ trong mçi ®o¹n ? - Đoạn 1: Hình ảnh Dế Mèn khoẻ, đẹp, - Đoạn 2: Hình ảnh chú bé liên lạc: nhanh nhÑn, vui vÎ, hån nhiªn. cêng tr¸ng. - §o¹n 3: C¶nh 1 vïng hå, ao ngËp níc, sau cơn ma ồn ào, náo động. Bµi 2: - HS thảo luận đề b ? * HS thảo luận đề a. Chó ý: §«i m¾t, ¸nh nh×n, vÇng tr¸n, - Sự thay đổi của trời, mây, cây cỏ. nh÷ng nÕp nh¨n, nô cêi, …. * §äc ®o¹n v¨n “L¸ rông”. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - HiÓu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶. - ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 20 - Bµi 19 TiÕt 77 ( Ngµy 21/01/2006) V¨n b¶n. S«ng níc cµ mau A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nớc Cà Mau. - Nắm đợc nghệ thuật miêu tả của tác giả. - Hiểu đợc tình cảm mà nhà văn dành cho một vùng quê. Từ đó bồi dỡng tình yêu quê hơng, đất nớc. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: 1) Qua văn bản: “Bài học đờng đời đầu tiên” em thấy nhân vật Dế Mèn kh«ng cã nÐt tÝnh c¸ch nµo? a) Tù tin; d/c. b) Tù phô, kiªu c¨ng. c) KhÖnh kh¹ng, xem thêng ngêi kh¸c. d) Hung h¨ng, xèc næi. * Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: (1925 – 1989) §oµn Giái thêng viÕt vÒ cuéc sèng, thiªn nhiªn & con ngêi ë Nam Bé. 2. T¸c phÈm: - “§Êt rõng ph¬ng Nam” - 1957. - Tãm t¾t t¸c phÈm “§Êt rõng ph¬ng Nam”. - Giíi thiÖu bé phim “§Êt ph¬ng Nam” - “S«ng níc Cµ Mau” – trÝch tõ ch¬ng XVIII cña t¸c phÈm. - VÞ trÝ ®o¹n trÝch. * Giíi thiÖu nhµ v¨n §oµn Giái.. Ii. §äc hiÓu v¨n b¶n:. - Giọng đọc hăm hở, liệt kê, giới thiệu 1. Đọc: nhÊn m¹nh c¸c tªn riªng. Cµng cuèi đoạn, đọc nhanh hơn, vui, linh hoạt. ? Văn bản có thể đợc coi nh một bài 2. Chú thích: SGK. văn tả cảnh, xác định bố cục của bài 3: Bố cục: 3 phần..

(148) v¨n. ? Theo em bài văn đã tả cảnh theo trình tù nµo? - T¶ c¶nh theo tr×nh tù: Ên tîng ban ®Çu về toàn cảnh, sau đó giới thiệu lần lợt tõng c¶nh kªnh, r¹ch, s«ng, ngßi, c¶nh ? Lêi t¶ trong bµi v¨n lµ cña nh©n vËt chî N¨m C¨n. “T«i”. VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch - Miªu t¶ vµ c¶m nhËn c¶nh b»ng quan miªu t¶ vµ c¶m nhËn c¶nh? s¸t vµ c¶m nhËn trùc tiÕp, khiÕn c¶nh hiện lên sinh động qua các so sánh, liên tëng, c¶m xóc cña ngêi kÓ. 4. Ph©n tÝch: a. Ên tîng ban ®Çu vÒ toµn c¶nh s«ng níc Cµ Mau: * §äc l¹i ®o¹n 1. S«ng, ngßi, kªnh, r¹ch: Ch»ng chÞt. ? Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cña thiªn nhiªn -- Trêi, c©y : Xanh. Cµ Mau gîi cho con ngêi nhiÒu Ên tîng - TiÕngníc, sãng biÓn : R× rµo. khi đi qua vùng đất này ? ? Các ấn tợng đó đợc diễn tả qua những => C¶m nhËn b»ng thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c. gi¸c quan nµo? (Nh vậy, để miêu tả phong cảnh sống động, nhà văn dùng các chất liệu đ/s đợc cảm thụ trực tiếp qua các giác quan nhất là …& để có thể nắm bắt nhanh nhạy nhất các đặc điểm của đối tợng miªu t¶). ? Th«ng qua sù c¶m nhËn cña t¸c gi¶, em cã nh÷ng h×nh dung nµo vÒ toµn => §ã lµ mét vïng thiªn nhiªn cßn c¶nh vïng s«ng níc Cµ Mau? nguyªn s¬, ®Çy bÝ Èn, hÊp dÉn víi nhiÒu (Th¶o luËn). sông, ngòi, cây cối & tất cả đợc phủ kÝn b»ng mét mµu xanh. b, C¶nh s«ng, ngßi, kªnh, r¹ch Cµ Mau: * §äc ®o¹n 2. + Độc đáo. ? Nhiều ý kiến cho rằng cảnh ở đây rất - Cách đặt tên sông, tên đất: Theo đặc độc đáo. Vậy đó là những nét độc đáo điểm riêng. - Trong dßng ch¶y N¨m C¨n. nµo? - Trong rừng đớc Năm Căn. ? T×m nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ lµm nªn những nét độc đáo của tên sông, tên đất xø nµy ? * Cách đặt tên dân dã, mộc mạc theo ? Cách đặt tên nh vậy có đ2 gì? lèi d©n gian. ? Và từ đó những địa danh này đã gợi => Thiên nhiên và cuộc sống phong ra đặc điểm gì về thiên nhiên và cuộc phú, đa dạng, nguyên sơ. Thiên nhiên sèng Cµ Mau? và cuộc sống lao động của con ngời g¾n bã víi nhau. * Dßng s«ng NC: - Níc Çm Çm. ? Ngoài những nét độc đáo của tên - Cá hàng đàn đen trũi nhsông, tên đất, dòng chảy và rừng đớc … NC cũng có rất nhiều nét hấp dẫn. Hãy * Rừng đớc NC: - Dựng cao ngất nh ... t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ h×nh ¶nh - Ngän b»ng t¨m t¾p, nµy? líp nµy chång lªn líp kia «m lÊy dßng sông, đắp từng bậc màu xanh. => T¶ trùc tiÕp b»ng thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c các tính từ, động từ gợi tả. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch sö dông víi Dïng nhiÒu so s¸nh. tõ ng÷, h×nh ¶nh ë ®o¹n t¶ nµy? ? Em hình dung nh thế nào về cảnh => Cảnh cụ thể, sinh động mang vẻ đẹp.

(149) dòng sông, rừng đớc NC?. hùng vĩ, trù phú, lên thơ, một vẻ đẹp nh chØ cã ë trong thêi xa xa. c, C¶nh chî N¨m C¨n: - Võa quen thuéc võa l¹ lïng qua viÖc ? §äc ®o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh chî N¨m liÖt kª hµng lo¹t c¸c chi tiÕt, bót ph¸p kể đợc chú trọng. C¨n em cã c¶m gi¸c g× ? ? H·y t×m c¸c chi tiÕt t¹o cho em c¶m giác đó? ? Khi giới thiệu các chi tiết đó tác giả đã dùng phơng thức biểu đạt nào? => Gợi cho ngời đọc những hình dung ? ChÝnh nhê lèi kÓ liÖt kª c¸c chi tiÕt vÒ c¶nh vËt chî N¨m C¨n: §«ng vui, tấp nập, độc đáo và hấp dẫn. hiện thực đã có ý nghĩa nh thế nào? ? §ã lµ c¶nh tîng nh thÕ nµo? 5. Tæng kÕt - Ghi nhí: - C¶nh thiªn nhiªn phong phó, hoang ? Đoạn trích đã cho em những cảm sơ, tơi đẹp, sinh động, độc đáo, hấp dẫn. nhËn g× vÒ vïng s«ng níc Cµ Mau? - T¸c gi¶ lµ ngêi am hiÓu cuéc sèng Cµ ? Qua đó em hiểu thêm gì về tác giả? Mau vµ cã tÊm lßng g¾n bã víi m¶nh đất này. - Biết quan sát, so sánh, nhận xét về đối ? Em học tập đợc gì về nghệ thuật tả tợng miêu tả, có tính chất say mê với c¶nh cña v¨n b¶n. đối tợng miêu tả để đa ra những nét độc đáo của cảnh. * §äc ghi nhí. Iii. LuyÖn tËp:. - §äc ®o¹n th¬ cña Xu©n DiÖu. - ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ vïng s«ng níc Cµ Mau. - Häc xong v¨n b¶n, em cã nhËn xÐt nh thế nào về thiên nhiên, cảnh sắc đất nớc ta. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh ®o¹n v¨n. - Häc tËp phong c¸ch t¶ c¶nh cña t¸c gi¶. - Cã thÓ tëng tîng vµ vÏ vµi nÐt tranh vÒ c¶nh s«ng níc Cµ Mau. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 78 ( Ngµy 21/01/2006). So s¸nh A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Nắm đợc khái niệm và cấu tạo của so sánh. - Biết cách quan sát sự giống nhau giữa s/v này đối chiếu với s/v khác để tìm ra sự tơng đồng hoặc đối lập giữa chúng để tạo ra những so sánh đúng và hay. - BiÕt sö dông so s¸nh trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n, nhÊt lµ v¨n b¶n miªu t¶. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nêu vai trò của phó từ và các ý nghĩa mà phó từ đảm nhiệm ? ? Cho VD và xác định phó từ. * Bµi míi: I. So s¸nh lµ g×:. 1. VÝ dô : SGK. 2. NhËn xÐt: ? B»ng kiÕn thøc cò, em h·y tËp hîp + Nh÷ng tËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh. c¸c tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh trong c¸c - TrÎ em nh bóp trªn cµnh..

(150) - Rừng đớc dựng cao ngất nh hai … + Các hình ảnh có thể so sánh đợc với ? Trong mçi phÐp so s¸nh trªn nh÷ng nhau v× gi÷a chóng cã nh÷ng ®iÓm sự vật, sự việc nào đợc so sánh với giống nhau nhất định. nhau? ? V× sao cã thÓ so s¸nh nh vËy? + So sánh nh vậy nhằm làm nổi bật đợc ? So sánh nh vậy để làm gì? nh÷ng c¶m nhËn cña ngêi viÕt vÒ SV, ? Em cã thÓ nªu c¶m nhËn vÒ c¸c h×nh SV lµm cho SV, SV næi bËt h¬n, c©u ¶nh so s¸nh trong 2 VD ? thơ vì thế mà sinh đông, gợi cảm hơn. (G b×nh). 3. Ghi nhí: SGK: VD ?. ? Qua đó em hiểu phép so sánh là gì? BT nhanh. - Ph¸t hiÖn h×nh ¶nh so s¸nh vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh so s¸nh: “Con MÌo v»n vµo tranh, to h¬n c¶ con Hæ nhng nÐt mÆt l¹i v« cïng dÔ mÕn”. ? §iÒn nh÷ng tËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh vµo m« h×nh. H lµm vµo b¶ng phô, phiÕu häc tËp. ? Nªu thªm c¸c tõ so s¸nh mµ em biÕt ? ? NhËn xÐt cÊu t¹o phÐp so s¸nh trong VD 3a?. iI. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh:. - Cã nhiÒu tõ so s¸nh: Gièng, gièng nh, b»ng, nh, nh lµ … - Cã thÓ phÐp so s¸nh kh«ng cã tõ so s¸nh. - Có thể vế B đảo lên trớc vế A. * Ghi nhí: SGK:. ? Qua m« h×nh cÊu t¹o phÐp so s¸nh, em h·y nªu ghi nhí? BT nhanh: Ghi l¹i mét sè h×nh ¶nh so s¸nh trong IiI. luyÖn tËp : Bµi tËp 1: văn bản “Bài học đờng đời đầu tiên” & a) So sánh đồng loại: “SNCM” theo m« h×nh trªn. - So s¸nh ngêi víi ngêi. (Nhãm). “Ngêi lµ Cha, lµ B¸c, lµ Anh Qu¶ tim lín läc trong dßng m¸u nhá.” ? Häc sinh quan s¸t mÉu so s¸nh? So s¸nh vËt víi vËt. ? T×m thªm VD so s¸nh? Con s«ng ch¶y dµi nh mét d¶i lôa. ? ChØ râ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh trong b) So s¸nh kh¸c lo¹i: VD? - VËt víi ngêi: “§êng në ngùc, nh÷ng hµng dg liÔu Bµi tËp 2: nhỏ đã lên xanh nh tóc tuổi mời lăm.” thÓ víi trõu tîng: - Các TN trong bài đều sử dụng so -“ Cụ ChÝ ta lín nh nói Thiªn Thai Êy s¸nh. §iÒn tiÕp vÕ B. §á rùc chiều hôm, dậy cánh đồng. KhoÎ nh voi Lßng ta nh níc H¬ng Giang Êy … Xanh biÕc lßng s«ng nh÷ng bãng th«ng.” - Nªu thªm nh÷ng TN mµ em biÕt cã sö Iv. híng dÉn vÒ nhµ : dông so s¸nh. - HiÓu vÒ phÐp so s¸nh. Bµi tËp 3: - Hoµn thµnh bµi tËp. ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ cã sö dông phÐp - Cã ý thøc sö dông so s¸nh trong v¨n so s¸nh? miªu t¶. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 79+80 ( Ngµy 22/1/2006).

(151) Quan s¸t, tëng tîng, So s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Thấy đợc vai trò và tác dụng của việc quan sát, tởng tợng, so sánh và nhận xét trong bµi v¨n miªu t¶. - Bíc ®Çu h×nh thµnh cho häc sinh kü n¨ng trªn. - Nhận diện và vận dụng đợc những thao tác cơ bản trên với đọc và tạo lập văn b¶n miªu t¶. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. êi.. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: 1) Nhận xét nào sau đây cha chính xác về vai trò và đặc điểm của văn miêu tả? A) Giúp học sinh hình dung đợc những đặc điểm nổi bật của 1 SV, SV, con ngB) Làm hiện ra trớc mắt những đặc điểm nổi bật của 1 …. C) Béc lé râ nhÊt n¨ng lùc quan s¸t cña ngêi viÕt, ngêi nãi. D) Bộc lộ rõ nhất tâm trạng của ngời, vật đợc miêu tả. * Bµi míi: I. Quan s¸t, tëng tîng so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶:. * §äc c¸c ®o¹n v¨n. ? Mỗi đoạn văn hình dung đợc những đặc điểm nào của SV và PC đợc miêu tả. ? Những đặc điểm nổi bật đó đợc thể hiÖn ë nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo? ? Để viết đợc những đoạn văn trên, ngời viết cần có năng lực gì ? ? H·y t×m nh÷ng c©u v¨n cã sù liªn tëng vµ so s¸nh víi mçi ®o¹n? Sù tëng tợng và so sánh ấy có gì độc đáo ? (C¸ch sö dông nh÷ng h×nh ¶nh, c¸ch so sánh, liên tởng, tởng tợng rất độc đáo, c¸ch quan s¸t võa bao qu¸t, võa cô thÓ, nh÷ng nhËn xÐt chÝnh x¸c, …). ? Từ đó em hãy nêu vai trò của yếu tố quan s¸t, … ? §Ó lµm râ h¬n ®iÒu nµy, chóng ta cùng đến với VD tiếp theo. - So sánh đoạn văn đã bị lợc bớt từ ngữ víi nguyªn v¨n? ? Qua đó em thấy cần chú ý việc dùng tõ ng÷ trong v¨n miªu t¶ nh thÕ nµo? ? H·y nªu vai trß cña c¸c yÕu tè quan s¸t, liªn tëng, tëng tîng …. + §o¹n 1: Miªu t¶ chµng DC gÇy, èm đáng thơng với các từ ngữ, hình ảnh nh: gÇy gß, lªu nghªu, bÌ bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn ng¬ ng¬, nh ngêi nghiÖn thuèc phiÖn (T¸c gi¶ kÕt hîp quan s¸t & tëng tîng so s¸nh). + §o¹n 2: T¶ c¶nh S«ng níc Cµ Mau đẹp, thơ mộng, hùng vĩ… - Nhận xét và so sánh: Càng đổ dần về híng … chi chÝt nh m¹ng nhÖn. - Quan s¸t: + ThÞ gi¸c: trêi xanh, níc xanh, chung quanh toµn mét s¾c xanh c©y l¸. + ThÝnh gi¸c: TiÕng r× rµo bÊt tËn cña khu rõng; tiÕng sãng r× rµo tõ biÓn §«ng. - Quan s¸t råi So s¸nh: Dßng s«ng NC mênh mông, nớc ầm ầm đổ ra biển ngày đêm nh thác; cá… Thuyền trôi giữa dòng, ….; Rừng đớc … + §o¹n 3: T¶ c©y g¹o vµo mïa xu©n, đẹp, vui, náo nức nh ngày hội. - Quan s¸t, liªn tëng, so s¸nh, nhËn xÐt: Tõ xa, … c©y G¹o nh …hµng ngµn b«ng hoa … * BT3: Tất cả những từ ngữ bị lợc bỏ đều là nh÷ng §T, T2, nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh, liªn tëng & tëng tîng. ChÝnh v× vËy, khi thiếu những từ ngữ đó đ/v trở lên chung chung, kh« khan, c¸c h×nh ¶nh kh«ng còn sinh động, không gợi ra đợc hình dáng, tởng tợng của ngời đọc về cảnh vật và chính vì lẽ đó không gây đợc hứng thú cho ngời đọc về cảnh vật đợc miªu t¶..

(152) * Ghi nhí: SGK. II. luyÖn tËp :. Bµi tËp 1: §V miªu t¶ c¶nh Hå G¬m. ? Tác giả đã quan sát và miêu tả những Cảnh Hồ Gơm - MÆt Hå. h×nh ¶nh nµo? - CÇu Thª Hóc. ? Nh÷ng h×nh ¶nh nµy cã vai trß g× - Th¸p Rïa. trong c¶nh Hå G¬m. ? Những hình ảnh đó đợc miêu tả qua => Lựa chọn những hình ảnh đặc sắc những từ ngữ nào? Điền vào chỗ trống và tiêu biểu của cảnh để miêu tả. nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp? ? Qua bµi tËp 1 em h·y nh¾c l¹i lu ý vÒ h×nh ¶nh trong v¨n miªu t¶ (H×nh ảnh đặc sắc, tiêu biểu). Bµi tËp 2: §äc ®o¹n v¨n miªu t¶ DÕ MÌn. ? Tìm những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc. ? Tác dụng của việc xây dựng những hình ảnh đó? Bµi tËp 3: - Thảo luận sau khi quan sát đặc điểm nổi bật của lớp học. - Viết đoạn ngắn tả về đặc điểm nổi bật nhất mà em vừa quan sát đợc. (Nhãm tr×nh bµy). Bµi tËp 4: Nếu nhận đợc đề văn: Tả quang cảnh buổi sáng trên quê hơng em thì em sẽ chọn đề miêu tả những hình ảnh, SV tiêu biểu, nổi bật nào? (Th¶o luËn). Giả sử em đã chọn một số hình ảnh thì em sẽ liên tởng, so sánh các hình ảnh, sv Êy víi nh÷ng g×? - MÆt trêi. - BÇu trêi. - Nh÷ng toµ nhµ. - TiÕng cßi xe. - Dòng ngời trên đờng. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp. - Ghi l¹i nh÷ng ®iÒu mµ em cÇn nhí vÒ c¸ch viÕt bµi v¨n miªu t¶. - TiÕp tôc t×m hiÓu “Nh÷ng k/n … miªu t¶” – T« Hoµi. - ViÕt ®o¹n v¨n BT4. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TuÇn 21-Bµi 20 TiÕt 81+82 ( Ngµy 02/2/2006). V¨n b¶n. Bøc tranh cña em g¸i t«i (T¹ Duy Anh) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, lòng nhân hậu đối với thói tự ái và lòng đố kỵ. - Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong truyện hiện đại. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Nªu gi¸ trÞ næi bËt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña v¨n b¶n “SNCM” ? - Tr×nh bµy ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ vïng s«ng níc Êy ? * Bµi míi:.

(153) I. Giíi thiÖu chung :. 1. T¸c gi¶: T¹ Duy Anh (1959) – quª ë Ch¬ng Mü, ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c Hµ T©y. gi¶, t¸c phÈm? 2. T¸c phÈm: Truyện ngắn này đạt giả nhì trong cuộc thi viÕt vÒ “T¬ng lai vÉy gäi” do B¸o TNTP tæ chøc. H đọc chú thích *. II. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc: ? §äc, ph©n biÖt lêi kÓ, lêi tho¹i, diÔn 2. Chó thÝch: biÕn t©m lý nh©n vËt. 3. Bè côc: ? Em h·y tãm t¾t cèt truyÖn? ? Truyện đợc kể ở ngôi nào? ? C¸ch kÓ b»ng ng«i thø nhÊt nh vËy cã t¸c dông g× ? ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai ? (H th¶o luËn). 4. Ph©n tÝch: a. Nh©n vËt ngêi anh: ? Nhân vật ngời anh đợc miêu tả chủ Tâm trạng diễn biến qua các thời yếu ở đời sống tâm trạng. Theo dõi điểm: truyÖn em thÊy t©m tr¹ng cña nh©n vËt nµy diÔn biÕn qua c¸c thêi ®iÓm nµo? * Khi ph¸t hiÖn em g¸i chÕ thuèc vÏ: (H th¶o luËn). ? Khi ph¸t hiÖn em g¸i chÕ thuèc vÏ tõ “Trêi ¹! Th× ra nã chÕ thuèc vÏ”. => ng¹c nhiªn, xem thêng. nhä nåi, ngêi anh nghÜ g×? ? ý nghĩ ấy cho biết thái độ gì của ngời anh đối với ngời em gái? ? Và lúc đó ngời anh có tâm trạng nh => Tâm trạng vui vẻ. thÕ nµo? ? Còn khi tài năng của ngời em gái đợc * Khi tài năng của em gái đợc mọi ngời ph¸t hiÖn, ngêi anh cã suy nghÜ, hµnh ph¸t hiÖn: - C¶m thÊy m×nh bÊt tµi. động gì ? - LÐn xem tranh cña em. - Thë dµi. - Hay g¾t gáng, xa l¸nh em. ? T¹i sao ngêi anh l¹i nÐn trót tiÕng thë dµi sau khi xem tranh cña em g¸i. §»ng sau dÊu … lµ ®iÒu g×? (H th¶o luËn). * Khi em g¸i ®o¹t gi¶i: ? Cßn khi em g¸i tham dù cuéc thi vµ - §Èy em ra. đoạt giải thì thái độ của ngời anh nh thÕ nµo? -> V× thÊy m×nh thua kÐm. ? T¹i sao ngêi anh l¹i cã cö chØ nh vËy ? => Tøc tèi, ghen tþ víi ngêi h¬n m×nh. ? Cử chỉ đó cho chúng ta thấy tâm tr¹ng g× cña ngêi anh? ? Em có nhận xét gì về tính cách đó cña ngêi anh? (TÝnh xÊu v× …) * Khi xem tranh em g¸i vÏ m×nh: ? Khi xem tranh em g¸i vÏ m×nh, ngêi - Muèn khãc. anh có thái độ gì? - V× ng¹c nhiªn, h·nh diÖn vµ xÊu hæ. ? V× sao l¹i nh vËy? ? Hãy nêu lý do cụ thể dẫn đến diễn biÕn t©m tr¹ng cña ngêi anh? - Ngêi anh muèn nãi víi mÑ “Kh«ng ? Cã ý kiÕn cho r»ng chØ cã mét c©u văn, tác giả đã làm thay đổi t/c của ng- phải con đâu mà đó là …” ời đọc đối với nhân vật ngời anh. Theo => Ngời anh đã kịp nhận ra thói xấu cña m×nh, nhËn ra t×nh c¶m trong s¸ng,.

(154) em, đó là câu văn nào ? ? V× sao l¹i cã ý kiÕn nh vËy? ? Cã thÓ nãi chÝnh bøc tranh lµ yÕu tè cã søc c¶m ho¸ nh©n vËt ngêi anh? Em h·y nãi râ ®iÒu nµy?. lßng nh©n hËu cña em g¸i m×nh. Ngời anh sẽ phấn đấu thành ngời tốt nh h×nh ¶nh vµ bøc tranh cña em g¸i.. b. Nh©n vËt ngêi em: - Tính tình hồn nhiên, trong sáng, độ lnhân hậu. ? Trong truyÖn nh©n vËt ngêi em hiÖn îng, Tµi VÏ sù vËt cã hån, vÏ nh÷ng lên qua những nét đáng yêu, đáng quý gì yêunăng: quý nhÊt. nµo? ? Theo em tµi n¨ng hay tÊm lßng cña ngời em đã cảm hoá ngời anh? (C¶ hai song nhiÒu h¬n lµ tÊm lßng cña ngêi em: Trong s¸ng, hån nhiªn, nh©n hËu). ? Nhân vật này đã chiếm đợc tình cảm của mọi ngời ở đặc điểm nào? ? Tại sao tác giả lại để cho ngời em vẽ * ý nghĩa truyện: bức tranh ngời anh hoàn thiện đến thế? - Sự chiến thắng của tình cảm trong ? Đoạn kết truyện đã hé mở ý nghĩa sáng, nhân hậu đối với tình cảm ghen của truyện. Vậy đó là ý nghĩa nào? ghét, đố kỵ. - T×nh c¶m trong s¸ng, nh©n hËu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn sự ghen ghét, đố kỵ. - Truyện đề cao sức mạnh của nghệ thuËt: Gãp phÇn hoµn thiÖn con ngêi, n©ng con ngêi lªn tÇm cao cña ch©n, thiÖn, mü. * NghÖ thuËt: KÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt, hån ? Em học tập đợc nghệ thuật miêu tả, -nhiên, ch©n thùc. k/c nh thÕ nµo qua v¨n b¶n nµy? - Miªu t¶ ch©n thùc diÔn biÕn t©m lý cña nh©n vËt ngêi anh, ngêi em g¸i. ? Tình cảm của em đối với các nhân vật * Ghi nhớ: trong truyÖn nh thÕ nµo? Iii. luyÖn tËp: ? Nªu ghi nhí cña bµi? - Lµm bµi tËp 2 theo nhãm. - Câu chuyện không đơn thuần chỉ gói gän trong diÔn biÕn kh«ng gian cña một gia đình mà đã nói lên một vấn đề x· héi. Em cã ý kiÕn nh thÕ nµo ? - Tëng tîng vµ t¶ vÒ nh©n vËt ngêi anh, ngêi em b»ng c¸c ®o¹n v¨n. Iv. híng dÉn vÒ nhµ:. - Nắm đợc bài. - ChuÈn bÞ bµi “LuyÖn nãi …”. TiÕt 83 + 84 ( Ngµy 02/2/2006). luyÖn nãi vÒ quan s¸t, tëng tîng, so s¸nh, nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶ A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Biết cách trình bày và diễn đạt một vấn đề bằng miệng trớc tập thể. - Tõ nh÷ng néi dung luyÖn nãi, n¾m ch¾c h¬n kiÕn thøc, rÌn kü n¨ng t 2, so s¸nh, nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶..

(155) B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. * Bµi míi: Bµi tËp 1: G giao nhiÖm vô theo nhãm: LËp dµn ý, tëng tîng h×nh ¶nh nh©n vËt ngêi anh vµ nh©n vËt ngêi em qua v¨n b¶n “Bøc tranh …”. - Thèng nhÊt dµn ý cho c¶ líp: * Nh©n vËt KiÒu Ph¬ng: Lµ bÐ g¸i hån nhiªn, dÔ th¬ng. + H×nh d¸ng: gÇy, thanh m¶nh, mÆt lä lem, m¾t s¸ng. + TÝnh c¸ch: hån nhiªn, trong s¸ng, nh©n hËu, nghÞch ngîm. §îc mäi ngêi quan t©m, kh«ng kiªu k×, tù m·n, quý anh trai, vÏ anh trong lÇn thi quèc tÕ. + Tài năng: Có tài về hội hoạ, đợc đánh giá cao. * Nh©n vËt ngêi anh: Là chú bé còn có lúc suy nghĩ cha chín chắn nhng cũng không đáng ghét: + Buồn, ghen tỵ khi thấy em gái đợc mọi ngời quan tâm. + G¾t gáng v« cí khi thÊy thua kÐm em. + Hèi hËn khi ng¾m bøc tranh cña em g¸i vÒ m×nh. (Qua bøc tranh cña em gái, có thể tởng tợng đôi nét về gơng mặt của nhân vật ngời anh). - Sau khi thống nhất dàn ý, cho đại diện nhóm trình bày, có chấm ®iÓm. Bµi tËp 2: Nãi vÒ anh, chÞ hoÆc em cña m×nh. - Häc sinh chuÈn bÞ dµn ý theo nhãm. - Tr×nh bµy dµn ý cña nhãm * Tham kh¶o: KÓ vÒ anh trai. - Tªn cña anh trai. - H¬n m×nh mÊy tuæi - Hình dáng (cao lêu đêu nh một con Sếu). - Tính cách, hành động: (Hiền, dễ thơng; ham đá bóng, hai chân chắc nh hai cét lim). - Tình cảm của mình dành cho anh: (Hay làm nũng anh; Đòi anh đa đến trêng, nhê anh gi¶ng cho nh÷ng bµi tËp khã, yªu quý anh). Bµi tËp 3: Tả đêm trăng đẹp. - Ph©n c«ng c¸c nhãm chuÈn bÞ dµn ý theo: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. - Gọi đại diện các nhóm trình bày, bổ sung các phần trong dàn ý. - Thèng nhÊt dµn ý chung. - Ph©n c«ng c¸c nhãm triÓn khai ý trong dµn ý thµnh c¸c ®o¹n v¨n vµ tr×nh bµy c¸c ®o¹n v¨n. - Mét häc sinh tr×nh bµy bµi v¨n. Bµi tËp 4: T¶ c¶nh b×nh minh trªn biÓn. (Lu ý häc sinh: VËn dông kh¶ n¨ng tëng tîng lµ chÝnh v× ®a sè c¸c em cha quan s¸t trùc tiÕp c¶nh nµy). - Cho học sinh đọc tham khảo “Cô Tô” của Nguyễn Tuân. - Häc sinh chuÈn bÞ dµn ý theo nhãm. - Tr×nh bµy dµn ý cña nhãm m×nh. => G khẳng định lại vai trò của các yếu tố quan sát, … trong văn miêu tả NhËn xÐt chung vÒ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ, chuÈn bÞ bµi theo nhãm cña häc sinh & kü n¨ng nãi cña c¸c em. - Rót kinh nghiÖm giê häc. III. híng dÉn vÒ nhµ :. - ViÕt thµnh v¨n hoµn chØnh bµi tËp 2,3. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(156) TuÇn 22 -Bµi 21 TiÕt 85 ( Ngµy 10/02/2006). V¨n b¶n:. Vît th¸c A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn và vẻ đẹp của ngời lao động đợc miêu tả trong bài. - Nắm đợc nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hành động cña con ngêi. B/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra hai bµi v¨n giao ë tiÕt 83 + 84 - Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt ngêi anh trong v¨n b¶n “Bøc tranh …”. * Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung:. §äc chó thÝch * ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? (Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm vÒ th¬ cña Vâ Qu¶ng – “MÇm Non”.. 1. T¸c gi¶: Vâ Qu¶ng 1920 – quª Qu¶ng Nam, chuyªn viÕt cho thiÕu nhi. 2. T¸c phÈm: TrÝch trong ch¬ng XI trong “Quª néi” 1974. II. đọc, hiểu văn bản:. Thay đổi giọng đọc theo từng đoạn cho phï hîp: ChËm, nhanh, nhanh m¹nh, 1. §äc: chËm l¹i.. 2. Chó thÝch: SGK. ? NhËn xÐt tr×nh tù miªu t¶ vµ vÞ trÝ 3. Bè côc: quan s¸t cña ngêi miªu t¶? 3 ®o¹n. 4. Ph©n tÝch: a, C¶nh thiªn nhiªn: ? Có những cảnh thiên nhiên nào đợc miªu t¶ trong ®o¹n trÝch? *. C¶nh dßng s«ng: ? Tìm các chi tiết nổi bật đợc miêu tả - Con thuyÒn: C¸nh buåm nhá c¨ng trong c¶nh dßng s«ng? phång, rÏ sãng lít bon bon, … chë ®Çy s¶n vËt chÇm chËm. xu«i. ? V× sao miªu t¶ c¶nh dßng s«ng mµ - Con thuyÒn lµ sù sèng cña dßng s«ng. t¸c gi¶ l¹i chó ý b»ng h/® cña con Miªu t¶ con thuyÒn lµ miªu t¶ dßng thuyÒn? s«ng. *. C¶nh 2 bªn bê: ? Nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ nµo ë bê b·i - B·i d©u tr¶i b¹t ngµn.. ven sông đợc miêu tả? - Nh÷ng chßm cæ thô d¸ng m·nh liÖt ? Tìm những chi tiết miêu tả những đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nớc. hình ảnh đó? - Nh÷ng d·y nói cao sõng s÷ng. - Nh÷ng c©y to mäc gi÷a nh÷ng bôi lóp ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt xóp nom xa nh … miªu t¶ qua c¸ch dïng tõ ng÷ sö dông => Dïng tõ l¸y gîi h×nh, phÐp nh©n ho¸, so s¸nh. phÐp tu tõ, …? => Cảnh trở lên sinh động, rõ nét, đa ? Tác dụng của nghệ thuật miêu tả đó? d¹ng, phong phó, ®Çy søc sèng, võa t¬i đẹp, vừa nguyên sơ, cổ kính..

(157) ? Theo em có đợc những cảnh nh thế trong v¨n b¶n lµ do c¶nh vèn nh thÕ hay do yÕu tè nµo n÷a? (Cảnh thiên nhiên tơi đẹp đợc ngời viết cã sù quan s¸t, tëng tîng, am hiÓu vµ cã tÝnh chÊt yªu mÕn dµnh cho c¶nh đó).. b, Cuéc vît th¸c cña Dîng H¬ng Th: - L¸i thuyÒn vît th¸c gi÷a mïa níc to. Nớc từ trên cao phóng giữa 2 vách đá dựng đứng, thuyền vùng vằng cứ trực tôt xuèng. ? Nhân vật Dg… đợc miêu tả qua hành => H/c đầy nguy hiểm, cần tới sự dũng c¶m cña con ngêi. động nào? H/đ lái thuyền của Dg … diÔn ra trong hoµn c¶nh g× ? - Dîng H¬ng Th nh mét pho tîng ? §ã lµ mét hoµn c¶nh nh thÕ nµo? đồng, nh hiệp sỹ của … ? Hoàn cảnh đó đòi hỏi con ngời muốn => NT so s¸nh => h×nh ¶nh r¾n ch¾c, vợt qua cần phải có đức tính gì? bÒn bØ, qu¶ c¶m, cã kh¶ n¨ng thÓ chÊt ? Hình ảnh Dg … đợc miêu tả qua và tinh thần vợt lên gian khó. nh÷ng nÐt næi bËt nµo? ? Tác giả đã miêu tả nhân vật bằng thủ ph¸p nghÖ thuËt nµo? ? C¸ch so s¸nh nh vËy cã ý nghÜa g× trong viÖc ph¶n ¸nh h×nh ¶nh ngêi lao động? (Đề cao sức mạnh của con ngời, đặc biệt là của ngời lao động trên sông 5. Tổng kết, ghi nhớ: níc). - C¶nh thiªn nhiªn s«ng níc, c©y cèi ? Từ đó góp phần b/h t/c gì đối với ngời rộng lớn, hùng vĩ. lao động? - Næi bËt vÎ hïng dòng cña ngêi lao (Häc sinh th¶o luËn). động. - Ngêi viÕt biÕt chän ®iÓm nh×n thuËn ? Văn bản đã dựng lên một cảnh tợng lợi cho quan sát, có trí tởng tợng, có thiên nhiên và hình ảnh con ngời nh thế cảm xúc với đối tợng miêu tả. nµo? *. LuyÖn tËp: ? NghÖ thuËt miªu t¶ næi bËt ë v¨n b¶n - Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt Dnµy lµ g×? îng H¬ng Th. ? Qua đó em hiểu t/c của tác giả đối *. Hớng dẫn về nhà: với q/h và ngời lao động nh thế nào? - Hoµn thµnh ®o¹n v¨n. - Lµm bµi tËp SGK tr 41. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Häc sinh th¶o luËn nhãm. TiÕt 86: (Ngµy 11/02/2006). so s¸nh (TiÕp theo) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc 2 kiểu so sánh cơ bản: Ngang bằng và không ngang bằng. - Hiểu đợc tác dụng của so sánh. - Bớc đầu tạo đợc một số phép so sánh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp:.

(158) * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ so s¸nh, cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh ? Cho vÝ dô ? ? Tr×nh bµy ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp so s¸nh ? * Bµi míi: I. c¸c kiÓu so s¸nh:. Học sinh đọc ví dụ SGK. ? Em h·y t×m c¸c phÐp so s¸nh trong vÝ dô ? ? Từ dùng để so sánh trong mỗi phép so s¸nh trªn lµ g× ? ? C¸c tõ ng÷ chØ ý so s¸nh trong c¸c phÐp so s¸nh trªn cã g× kh¸c nhau ? ? T×m thªm c¸c tõ ng÷ cã ý nghÜa so s¸nh nh trªn ? ? VËy, em thÊy cã mÊy kiÓu so s¸nh, đó là những kiểu so sánh nào ?. - C¸c phÐp so s¸nh: + Những ngôi sao thức – mẹ đã thøc. + MÑ – ngän giã cña con. - So s¸nh qua c¸c tõ ng÷: + ch¼ng b»ng: so s¸nh h¬n kÐm. + lµ: so s¸nh ngang b»ng.. Học sinh đọc ví dụ. ? T×m c¸c phÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n ?. * Ghi nhí: SGK.. => Cã hai kiÓu so s¸nh: - So s¸nh ngang b»ng: lµ, nh lµ, y nh, gièng nh, bao nhiªu … bÊy nhiªu. - So s¸nh h¬n kÐm: h¬n, h¬n lµ, kÐm, Bµi tËp nhanh Xác định kiểu so sánh trong ví dụ kém hơn, chẳng bằng, … sau: - T©m hån t«i lµ mét buæi tra hÌ. - Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiªu. - Con ®i … Cha b»ng tr¨m nçi t¸i tª lßng bÇm. - Anh đội viên mơ màng Nh n»m trong giÊc méng Học sinh đọc ghi nhớ SGK.. II.t¸c dông cña so s¸nh:. - Cã chiÕc (l¸ rông) tùa mòi tªn nhän. - Cã chiÕc l¸ nh con chim … - Cã chiÕc l¸ nh sî h·i … + T¸c dông cña so s¸nh: - T¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ, sinh động, giúp ngời đọc, ngời nghe dễ hình dung sự vật, sự việc đợc miêu t¶. Cô thÓ trong ®o¹n v¨n trªn, h×nh ảnh chiếc lá đợc so sánh trong hoàn cảnh đã rụng, đó là khoảnh khắc có kh¶ n¨ng gîi ra nh÷ng liªn tëng hay. ? Nh vậy, việc tạo ra nhữngphép so Đoạn văn hay, gợi cảm và xúc động. s¸nh hîp lý cã t¸c dông nh thÕ nµo ? Dêng nh chØ mét chiÕc l¸ rông th«i mà cũng chứa trong đó cung bậc tình Ba× tËp nhanh c¶m vui buån cña con ngêi. - T¹o ra mét phÐp so s¸nh vµ nªu tác dụng của phép so sánh đó. * Ghi nhí: SGK. ? C¸c phÐp so s¸nh trªn cã t¸c dông g× ? - Trong viÖc miªu t¶ sù vËt, sù viÖc ? - Trong viÖc thÓ hiÖn t tëng, t/c cña ngêi viÕt ? ( T¹o ra nh÷ng lèi nãi hµm sóc, gióp ngời đọc, nghe dễ nắm bắt t tởng, t/c cña ngêi viÕt, nãi. Cô thÓ trong ®/v phép so sánh đã thể hiện quan niệm cña t¸c gi¶ vÒ sù sèng vµ c¸i chÕt.). Học sinh đọc bài tập 1: ? Xác định các phép so sánh trong mçi vÝ dô ? ? Các phép so sánh đó thuộc nững kiÓu so s¸nh nµo ?. IiI. luyÖn tËp:. Bµi 1:.

(159) ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ mét VD: “Bãng B¸c cao lång léng phÐp so s¸nh mµ em thÝch nhÊt ? Êm h¬n ngän löa hång” => Tác giả đã miêu tả cảm nhận của anh đội viên về Bác. Trong cơn mơ màng, anh đã thấy Bác ở bên mình. Hình ảnh Bác vừa lớn lao, vĩ đại, vừa gÇn gòi Êm ¸p v« cïng. - VÕ so s¸nh lµ “Bãng B¸c”; ph¬ng diÖn so s¸nh lµ “cao lång léng” – sù lín lao kú vÜ; tõ so s¸nh lµ “h¬n”; - Vế đợc so sánh là “ngọn lửa hồng” – ngọn lửa trong đêm giá lạnh giữa rừng già. Qua đó tác giả muốn ngợi ca: sù ch¨m sãc, yªu th¬ng cña B¸c >< anh đội viên và >< mọi ngời, ? T×m nh÷ng c©u v¨n cã sö dông chÝnh lµ ngän löa ®em l¹i søc m¹nh, phÐp so s¸nh trong bµi “Vît th¸c” niÒm tin, t×nh yªu th¬ng kh«ng g× s¸nh næi. Bµi 2: ? Em thÝch h×nh ¶nh so s¸nh nµo nhÊt, v× sao ? (Häc sinh th¶o luËn) VD: Dîng H¬ng Th nh mét pho tîng đồng đúc: Hình ảnh so sánh gợi liên tởng thật đặc sắc. Hình ảnh nhân vật hiện lên đẹp, khoẻ, hào hùng. Qua đó thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phôc thiªn nhiªn cña con ngêi. Bµi tËp 3: ViÕt ®o¹n v¨n t¶ Dîng H¬ng Th ®a thuyÒn vît qua th¸c d÷. (Bµi tËp nhãm). iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - Viết đoạn văn tả cảnh có sử dụng cả 2 kiểu so sánh đã học. - T×m 1 vÝ dô cã sö dông phÐp so s¸nh vµ nªu t¸c dông cña phÐp so s¸nh trong vÝ dô Êy (viÕt bµi c¶m nhËn thµnh ®o¹n v¨n). - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 87: (Ngµy 11/02/2006). Chơng trình địa phơng: phÇn tiÕng viÖt- rÌn luyÖn chÝnh t¶ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Sửa một số lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng: Các phô ©m ®Çu tr/ch, s/x, r/d/gi; l/n. - Có ý thức khắc phục các lỗi chính tả ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò:.

(160) KÕt hîp trong giê. * Bµi míi: I. tập phát âm đúng chính tả:. Giáo viên cho học sinh đọc những đoạn, bài chứa các âm thanh dễ m¾c lçi. VÝ dô: - C¸i lä lôc b×nh nã l¨n long lãc. - Lßng s«ng lÊp l¸nh ¸nh tr¨ng loe. - Nã tËp leo lªn nói Lªnin. - Dßng s«ng ch¶y x«n xao nh trÈy héi mïa xu©n. …………….. Ii. LuyÖn viÕt chÝnh t¶: (Nghe - viÕt; nhí - viÕt). + Nghe - viÕt: S«ng xanh xao xuyÕn. + Nhí – viÕt: Dßng s«ng mÆc ¸o. + §iÒn phô ©m ®Çu vµo chç trèng: tr/ch. Trß ch¬i - Trß ch¬i lµ cña trêi cho. Chí nªn ch¬i trß chØ trÝch chª bai. - Trßng trµnh nh chiÕc thuyÒn tr«i. Chung chiªng míi biÕt «ng trêi trí trªu. - Trao cho mét chiÕc trèng trßn. Ch¬i sao cho tiÕng trèng gißn tr¬n tru. - Tr¨ng phª trêi thÊp tr¨ng treo. Trêi chª tr¨ng thÊp trêi trÌo lªn trªn. - C¸ trª khinh tr¹ch róc bïn. Tr¹ch chª trª lïn chØ trèn víi chui. Iii. LËp sæ tay chÝnh t¶:. - TËp hîp c¸c lçi chÝnh t¶ trong c¸c bµi kiÓm tra m«n ng÷ v¨n theo 2 cét: Lçi chÝnh t¶ Söa lçi - Thi đua xem ai phát hiện đợc nhiều lỗi và sửa đúng. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh sæ tay chÝnh t¶. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 88: (Ngµy 11/02/2006). ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh; viÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ c¶nh (ë nhµ) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc cách tả cảnh, hình thức, bố cục bài văn tả cảnh. - Rèn kỹ năng quan sát, lựa chọn chi tiết, hình ảnh để tả, để trình bày bố côc bµi viÕt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Hãy nêu những kinh nghiệm mà em học tập đợc về miêu tả cảnh qua văn b¶n “S«ng níc Cµ Mau” vµ “Vît th¸c”..

(161) * Bµi míi: - Học sinh đọc các đoạn văn. - Gi¸o viªn chia c«ng viÖc chuÈn bÞ theo nhãm. ? Văn bản a) tả đối tợng nào ? ? Nh©n vËt Dîng H¬ng Th ®ang lµm c«ng viÖc g× ? ? Qua h×nh ¶nh Dîng H¬ng Th, em có thể hình dung đợc cảnh gì ? ? Vì sao em lại có thể hình dung đợc c¶nh s¾c khóc s«ng cã nhiÒu th¸c d÷ đó ? ? V¨n b¶n b) t¶ c¶nh g× ? ? Cảnh đợc tả theo trình tự nào ? ? Theo em, trình tự tả đó có hợp lý kh«ng ? ? LËp dµn ý cho v¨n b¶n c) ? ? Tr×nh tù miªu t¶ cña v¨n b¶n c) ? (Từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vµo trong. C¸ch t¶ hîp lý bëi c¸i nh×n cña ngêi t¶ lµ híng tõ bªn ngoµi.) ? Vậy qua các ví dụ trên, em thấy để lµm tèt bµi v¨n t¶ c¶nh, chóng ta cÇn lu ý nh÷ng g× ?. I. ph¬ng ph¸p viÕt v¨n t¶ c¶nh:. *. V¨n b¶n a): T¶ Dîng H¬ng Th trong mét chÆng đờng của cuộc vợt thác. => H×nh dung c¶nh s¾c ë khóc s«ng cã nhiÒu th¸c d÷. Bëi ngêi vît th¸c phải đem hết gân sức, tinh thần để chiến đấu chống chọi thác dữ (qua ngoại hình, động tác). *. V¨n b¶n b): T¶ c¶nh s¾c mét vïng s«ng níc Cµ Mau. - Theo tr×nh tù tõ díi s«ng nh×n lªn bờ, từ gần đến xa. - Tr×nh tù t¶ hîp lý bëi ngêi t¶ ®ang ngåi trªn thuyÒn xu«i tõ kªnh ra s«ng. *. V¨n b¶n c): Gåm 3 phÇn. - Më bµi: Gåm 3 c©u ®Çu. T¶ kh¸i qu¸t t¸c dông, cÊu t¹o, mµu s¾c luü tre lµng. - Th©n bµi: T¶ kü lÇn lît 3 vßng luü tre. - KÕt bµi: T¶ m¨ng tre -> Suy nghÜ cña ngêi viÕt. * Ghi nhí: SGK.. Ii. Híng dÉn luyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Häc sinh th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt chung. a) Tr×nh tù t¶ c¶nh líp häc trong giê lµm bµi tËp lµm v¨n. - Tõ ngoµi vµo trong (kh«ng gian). - Từ khi trống vào lớp đến hết giờ (thời gian). - KÕt hîp c¶ 2 tr×nh tù trªn. b) H×nh ¶nh tiªu biÓu: - C¶nh c« gi¸o trªn bôc gi¶ng. - Cảnh học sinh chờ đợi đề bài. - Cảnh nhận đề. - C¶nh lµm bµi, thu bµi. - Quang c¶nh thiªn nhiªn. c) Giao cho c¸c nhãm viÕt më bµi, kÕt bµi vµ tr×nh bµy. Bµi tËp 2: Xác định trình tự tả giờ ra chơi. a) Tr×nh tù th¬× gian: - Giê ra ch¬i tíi. - Häc sinh ïa ra s©n. - Học sinh chơi đùa. - C¸c trß ch¬i diÔn ra. - Trèng vµo líp..

(162) bµy.. b) Tr×nh tù kh«ng gian: - Tõ c¸c cöa líp häc. - C¸c gãc s©n. - Gi÷a s©n. - Phần tập trung đông học sinh nhất (Trò chơi mới lạ, hấp dẫn). *. Các nhóm lựa chọn một cảnh để viết thành đoạn văn miêu tả - Trình Bµi tËp 3:. - §äc bµi v¨n. - LËp dµn ý. a) Më bµi: - Tên văn bản “Biển đẹp” b) Th©n bµi: Cảnh đẹp của biển trong những thời điểm khác nhau. - Buæi sím n¾ng vµng. - Buổi chiều gió mùa đông bắc. - Ngµy ma rµo. - Buæi sím n¾ng mê. - Buæi chiÒu l¹nh. - Buæi chiÒu n¾ng tµn m¸t dÞu. - Buæi tra xÕ. - Biển, trời đổi màu. c) KÕt bµi: Nhận xét, lý giải vì sao biển đẹp. Iii. Bµi viÕt (ë nhµ):. §Ò bµi: T¶ quang c¶nh buæi s¸ng ë thµnh phè quª h¬ng em. Gợi ý: (Hoặc tả cảnh đẹp mà em đã gặp) *. Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t. (VÝ dô: Mét ngµy míi b¾t ®Çu!) *. Th©n bµi: - Khung cảnh thành phố lúc rạng đông. - Hoạt động của thành phố khi trời sáng rõ. (Lu ý: - Chọn điểm nhìn để tả cho phù hợp. Có thể đứng yên trên một tầng nhà nào đó, hoặc di chuyển. - Cã thÓ chän thêi gian s¸ng mïa hÌ, … *. KÕt bµi: Nªu c¶m xóc. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. tuÇn 23 – bµi 22 TiÕt 89+90 (Ngµy 15/02/2006) v¨n b¶n:. buæi häc cuèi cïng (An-phông-xơ Đô-đê). TrÇn ViÖt - Anh Vò dÞch. A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh:.

(163) - Nắm đợc cốt truyện, nhân vật và t tởng của truyện: Qua câu chuyện buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở vùng An-dát, truyện đã thể hiện lòng yêu nớc trong mét biÓu hiÖn cô thÓ lµ t×nh yªu tiÕng nãi cña d©n téc. - Nắm đợc tác dụng của phơng thức kể chuyện từ ngôi thứ nhất và nghệ thuật thể hiện tâm lý nhân vật qua ngôn ngữ, cử chỉ, ngoại hình, hành động. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Trong văn bản "Vợt thác", Võ Quảng đã cho chúng ta đợc thấy nghệ thuËt t¶ c¶nh, t¶ ngêi tõ ®iÓm nh×n trªn con thuyÒn theo hµnh tr×nh vît th¸c rÊt tù nhiên, sinh động. Qua bài văn, em cảm nhận nh thế nào về thiên nhiên và con ngời lao động đã đợc miêu tả ? - Qua những hình ảnh miêu tả, tác giả Võ Quảng đã thể hiện t/c gì ? T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu con ngêi VN chÝnh lµ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ của tình yêu đất nớc VN. Còn nhà văn Pháp An-phông-xơ Đô-đê biểu hiện tình yêu đất nớc của mình nh thế nào. Các em cùng đến với bài học hôm nay. (Lu ý häc sinh c¸ch viÕt tõ phiªn ©m). * Bµi míi: - TËp truyÖn ng¾n næi tiÕng: I. Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶: (1840-1897), nhµ v¨n "ChuyÖn ngµy thø hai" "Nh÷ng bøc th göi tõ cèi xay giã Ph¸p. cña t«i" 2. T¸c phÈm: SGK. * Hớng dẫn đọc. II. đọc, hiểu văn bản: - Văn bản dài nên chỉ đọc một đoạn. 1. §äc, chó thÝch: - Chó thÝch: c¸o thÞ, thÊt trËn. C¸o thÞ, thÊt trËn. + Thuéc tõ lo¹i nµo ? + Gi¶i nghÜa b»ng c¸ch nµo ? ? Xác định các sự việc chính trong 2. Bố cục, tóm tắt văn bản: Gåm 3 ®o¹n: truyÖn ? NhËn xÐt ý kiÕn cña b¹n ? ? Dựa vào các sự việc chính, nêu bố - Đ 1: Từ đầu đến "... mà vắng mặt con": H×nh ¶nh Ph... tríc buæi häc. côc cña truyÖn ? - Đ 2: Tiếp đến "... nhớ mãi buổi học ? Theo dâi vµo diÔn biÕn c¸c sù viÖc cuèi cïng nµy": DiÔn biÕn buæi häc cuèi cïng. chÝnh, em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn ? - § 3: Cßn l¹i: KÕt thóc buæi häc ? Hãy cho biết truyện đợc kể bằng cuối cùng. ng«i thø mÊy ? * NhËn xÐt lêi kÓ cña b¹n. (Ng«i thø nhÊt qua lêi nh©n vËt VÒ nhµ c¸c em tiÕp tôc kÓ truyÖn. Ph...). - Ng«i thø nhÊt qua lêi nh©n vËt Ph... ? C¸ch kÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt - T¹o sù tho¶i m¸i khi tiÕp nhËn v× cã t¸c dông g× ? ngời đã chứng kiến, tham gia diễn biến câu chuyện từ đầu đến cuối kể ? Trong truyÖn, ai lµ nh©n vËt chÝnh, l¹i; gãp phÇn thuËn lîi trong viÖc v× sao ? béc lé t©m tr¹ng cña nh©n vËt lµ ngêi ? Trong truyÖn ng¾n "Bøc tranh ...", kÓ chuyÖn. Tạ Duy Anh đã miêu tả nhân vật ng- - Có thể phân tích văn bản tự sự theo êi anh qua diÔn biÕn t©m tr¹ng. ë bè côc hoÆc theo diÔn biÕn t©m tr¹ng văn bản này, An-phông-xơ Đô-đê của nhân vật. Với truyện này, chúng còng miªu t¶ Ph... qua diÔn biÕn t©m ta chän c¸ch ph©n tÝch theo diÔn biÕn tr¹ng cña nh©n vËt. t©m tr¹ng nh©n vËt. ? VËy, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña Ph... 3. Ph©n tÝch nh©n vËt: tr¶i qua nh÷ng thêi ®iÓm nµo ? Chóng ta cïng theo dâi phÇn a, Nh©n vËt Phr¨ng: * Tríc buæi häc: ®Çu c©u truyÖn. ? Trên đờng tới trờng, Ph... có ý định - Định trốn học. g× ?.

(164) ? Vì sao cậu bé lại có ý định trốn häc ? ? Qua đó, em thấy Ph... là cậu bé nh thÕ nµo ? (Nhng ý định trốn học ấy chỉ thoáng qua và cậu bé đã ba chân, bốn cẳng chạy đến trờng.) ? Mặc dù rất vội, Ph... đã kịp nhận ra nh÷ng ®iÒu kh¸c l¹ nµo ë trô së x· ? ? Trớc điều khác lạ đó, Ph... đã suy nghÜ g× ? ? Suy nghĩ đó thể hiện cậu bé có tâm hån nh thÕ nµo ? ? Víi t©m hån nh¹y c¶m, Ph... tiÕp tôc nhËn thÊy nh÷ng ®iÒu kh¸c l¹ nµo ë trêng, trong líp häc ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng c¸c chi tiÕt nµy ? (§©y lµ nh÷ng chi tiÕt cã kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t rÊt cao, bëi v× chóng võa gîi kh«ng khÝ ch©n thùc, võa ngÇm b¸o hiÖu ®iÒu ch¼ng lµnh, mét biÕn cố trọng đại đã và đang xảy ra - vùng An-dát đã rơi vào tay quân Phổ). ? Điều đó khiến Ph... có cảm giác gì ? (Vµ chi tiÕt khiÕn cho Ph... ng¹c nhiªn h¬n c¶ lµ sù xuÊt hiÖn cña d©n lµng trong líp häc. H×nh ¶nh cô H«de tõng lµ x· trëng, h×nh ¶nh b¸c ph¸t th - họ là những ngời đã biết chữ. Vậy t¹i sao hä l¹i cã mÆt ë ®©y. Bao nhiªu lµ th¾c m¾c, b¨n kho¨n.) VËy chóng ta cïng theo dâi tiÕp trang 51. - §äc l¹i c©u nãi cña thÇy Hamen. ? Thầy giáo đã nói điều gì ? ? Lúc đó, Ph... có cảm giác và thái độ nh thế nào ? ? Từ sự căm giận đó, Ph... đã có những suy nghĩ, thái độ nào nữa ? (C¸c em cïng suy nghÜ vµ th¶o luËn nhãm). PhiÕu häc tËp. - T×m c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn suy nghÜ, thái độ, hành động của Ph... sau khi nghe thÇy nãi: "H«m nay lµ bµi häc Ph¸p v¨n cuèi cïng cña c¸c con". (- Học sinh đọc lại yêu cầu. - Gi¸o viªn ph¸t phiÕu häc tËp, nªu nhiÖm vô cô thÓ cña tõng nhãm. - Thu phiÕu vµ nªu nh÷ng chi tiÕt các em tìm đợc. + Ch¨m chó nghe gi¶ng, thÊy sao mình hiểu bài đến thế. + Tù nhñ khi khi nghe tiÕng bå c©u gï. ? Tõ nh÷ng chi tiÕt trªn, em h·y t×m những từ ngữ để khái quát lên tâm trạng, thái độ của Ph... ? ? Theo dâi diÔn biÕn t©m tr¹ng Ph..., chóng ta cã nhËn xÐt g× ?. => M¶i ch¬i, lêi häc, sî thÇy. - NhËn thÊy ®iÒu kh¸c l¹: + ë trô së x·: => Tin ch¼ng lµnh. => T©m hån nh¹y c¶m. + ë trêng. + ë líp häc.. => V« cïng ng¹c nhiªn, b¨n kho¨n. - Nghe thÇy gi¸o nãi ®©y lµ buæi häc Ph¸p v¨n cuèi cïng: -> Cho¸ng v¸ng, c¨m giËn kÎ thï, hiÓu nguyªn nh©n .... - Mµ t«i th× ... - VËy lµ sÏ ... - Tù giËn m×nh ... - ThÊy nh÷ng quyÓn s¸ch nh nh÷ng ngêi b¹n cè tri, ®au lßng ph¶i gi· tõ chóng. - Quªn lóc thÇy ph¹t, thÇy vôt. - Téi nghiÖp thÇy ! - Lúng túng, đứng đung đa, lòng rầu rÜ, kh«ng d¸m ngÈng ®Çu lªn v× không đọc đợc bài. - TiÕc nuèi, tù giËn m×nh, xÊu hæ, ®au lßng, ©n hËn. - Ham häc, yªu, biÕt ¬n thÇy; yªu tiÕng Ph¸p. => Biến đổi tâm lý mạnh mẽ..

(165) ? Để diễn tả biến đổi tâm lý mạnh mẽ đó, tác giả đã dùng những kiểu c©u, dÊu c©u nµo ? (Dêng nh nçi ©n hËn ®ang vß xÐ t©m can cËu bÐ, khiÕn nh÷ng c©u v¨n nh bÞ hôt hÉng, bÞ c¾t vôn ra víi nh÷ng dÊu c¶m, dÊu chÊm löng; c¸c c©u tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m ®an xen; kÕt hợp lời đối thoại với lời độc thoại. Chứng tỏ cậu bé đang xúc động vô cïng. ? Có ý kiến cho rằng: Sự xúc động cña Ph... cã lÏ tËp trung kh¸ râ ë lêi tù nhñ cña cËu bÐ: "LiÖu ngêi ta cã b¾t c¶ nh÷ng chó chim bå c©u còng ph¶i hãt b»ng tiÕng §øc kh«ng nhØ ?". ? Em có đồng ý không ? Vì sao ? (TiÕng hãt lµ nhu cÇu tèi thiÓu cña loµi chim hiÒn lµnh, v« téi. Häc b»ng tiếng mẹ đẻ là nhu cầu tối thiểu của Ph... vµ c¶ d©n lµng vïng An-d¸t. C©u v¨n mang mét ý nghÜa Èn dô s©u s¾c. Loµi chim hay chÝnh Ph... vµ c¸c b¹n cña cËu ®ang bÞ tíc ®i c¸i quyÒn tèi thiÓu Êy. ChiÕn tranh thËt tµn b¹o ! Lời tự nhủ của cậu bé nh thể hiện đợc nỗi xót xa, đau đớn của những ngời dân khi đất nớc mất tự do. ? Và tất cả sự xúc động ấy đã khẳng định tình cảm nào của cậu bé ? (Yªu thÇy, biÕt ¬n thÇy, yªu tiÕng Ph¸p - §ã chÝnh lµ biÓu hiÖn cña lßng yªu níc.) Nh vậy, tình yêu đất nớc trong một biÓu hiÖn cô thÓ lµ t×nh yªu tiÕng mÑ đẻ đã đợc thể hiện rõ qua nhận thức của Ph.... Và đó cũng chính là nhận thøc cña nh÷ng ngêi d©n vïng And¸t yªu tiÕng Ph¸p, yªu níc Ph¸p cña m×nh. Vµ cã lÏ t×nh c¶m yªu níc Êy lu«n tiÒm Èn trong t©m hån mçi con ngêi ë mçi d©n téc. Nh t©m sù cña mét nhµ th¬ Nga: "M¬ hå thÊm tõng ©m thanh tiÕng mÑ. T«i bçng tØnh ra tíi gi©y phót l¹ lïng. T«i chît hiÓu ngêi ch÷a t«i khái bÖnh. Ch¼ng thÓ lµ ai ngoµi tiÕng mÑ th©n th¬ng." Và xúc động cứ dâng trào trong thi sü Lu Quang Vò khi «ng viÕt vÒ tiÕng ViÖt cña m×nh: " Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ. Quªn næi m×nh quªn ¸o mÆc c¬m ¨n Trêi xanh qu¸ m«i t«i håi hép qu¸ TiÕng ViÖt ¬i, tiÕng ViÖt ©n t×nh !" ? Còn các em, chúng ta đã và sẽ làm gì để thể hiện tình yêu tiếng Việt, đất Việt thân thơng ? (ViÖc h¨ng h¸i häc tËp ë tiÕt häc nµy đã phần nào chứng tỏ các em rất yêu m«n V¨n, nghÜa lµ yªu tiÕng ViÖt..

(166) Chóng ta sÏ cïng nhau lµm cho tiÕng Việt ngày càng giàu đẹp và trong sáng. Các em có đồng ý nh vậy kh«ng ?) * Trë l¹i víi diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt Ph ... - NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt Ph... cña t¸c gi¶. (- Miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng hîp lý. Lèi viÕt nhÑ nhµng, gîi c¶m, trong s¸ng, giµu chÊt th¬. KÕt hîp tù sự, miêu tả, biểu cảm; lời đối thoại, độc thoại đan xen; xây dựng hình ảnh so sánh đặc sắc. - Miªu t¶ ngêi qua diÔn biÕn t©m tr¹ng.) ? Thành công nghệ thuật đó đã giúp em hiÓu g× vÒ nh©n vËt Ph... ? (Hån nhiªn, ch©n thËt, yªu thÇy, yªu tiÕng Ph¸p.) ? Từ đó, em có những tình cảm nào dµnh cho cËu bÐ ? ? Trong buæi häc cuèi cïng, nh©n vËt thầy giáo Hamen đã đợc miêu tả nh thÕ nµo ? (Th¶o luËn nhãm.). b, Nh©n vËt thÇy Hamen - Trang phôc: chiÕc mò lôa ®en, ¸o r¬®anhgèt , ... => trang träng. => Chøng tá ý nghÜa hÖ träng cña buæi häc cuèi cïng. + Thái độ đối với học sinh: Lời lẽ dÞu dµng nh¾c nhë nhng kh«ng quë m¾ng; kiªn nhÉn gi¶ng bµi nh muèn truyÒn hÕt mäi hiÓu biÕt cña m×nh cho häc trß. + Nãi vÒ viÖc häc tiÕng Ph¸p: H·y yªu quý, gi÷ g×n vµ trau dåi cho mình ngôn ngữ dân tộc vì đó là tài sản quý báu, là chìa khoá để mở ngôc tï khi mét d©n téc r¬i vµo vïng n« lÖ. => Nh÷ng lêi nãi s©u s¾c, tha thiÕt, biÓu lé t×nh c¶m yªu níc s©u ®Ëm vµ lßng tù hµo vÒ tiÕng nãi cña m×nh. + H/®, cö chØ lóc buæi häc kÕt thóc: D»n m¹nh viªn phÊn, viÕt thËt to; "Níc Ph¸p mu«n n¨m"; mÆt t¸i nhît, giäng nghÑn ngµo. c, H×nh ¶nh nh÷ng nh©n vËt kh¸c: - Cô H«de - tõng lµ x· trëng; b¸c phát th cũ, ... -> những ngời đã biết ch÷ vµ c¶ d©n lµng: ch¨m chó tËp đánh vần, nâng sách bằng hai tay, giäng run run. - C¸c em nhá: ch¨m chó, im ph¨ng ph¾c, cÆm côi v¹ch nh÷ng nÐt sæ víi mét tÊm lßng, mét ý thøc. => Hình ảnh cảm động, thể hiện tình c¶m thiªng liªng vµ tr©n träng cña ngời dân đối với việc học tiếng dân téc cña m×nh. d, ý nghĩa t tởng và những đặc sắc.

(167) nghÖ thuËt cña truyÖn: - C©u nãi "Khi mét d©n téc ..." nªu bËt gi¸ trÞ thiªng liªng vµ søc m¹nh to lín cña tiÕng nãi d©n téc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do. Tiếng nói của mỗi dân tộc đợc hình thành và vun đắp bằng sự sáng tạo cña biÕt bao thÕ hÖ qua hµng ngµn năm, đó là thứ tài sản tinh thần vô cïng quý b¸u cña mçi d©n téc. V× vậy khi bị kẻ xâm lợc đồng hoá về ng«n ng÷, tiÕng nãi d©n téc m×nh bÞ mai mét th× d©n téc Êy khã cã thÓ giành lại đợc độc lập, thậm chí rơi vµo nguy c¬ bÞ diÖt vong. D©n téc Việt Nam chúng ta đã từng chịu hơn 1000 n¨m B¾c thuéc, 80 n¨m díi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p nhng tiếng Việt vẫn là tiếng nói đợc sử dụng rộng rãi hàng ngày, đợc giữ gìn, phát triển để ngày càng trong sáng và giàu đẹp. ? ý nghÜa cña truyÖn lµ g× ? - Ph¶i biÕt yªu quý, gi÷ g×n vµ häc ? Những nét nghệ thuật đặc sắc của tập để nắm vững tiếng nói của dân téc m×nh. truyÖn lµ ? ? T×m nh÷ng c©u v¨n cã phÐp so - KÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt qua s¸nh vµ nªu t¸c dông cña phÐp so lêi nh©n vËt chÝnh. - Miªu t¶ nh©n vËt qua ý nghÜ, t©m s¸nh Êy ? tr¹ng vµ qua ngo¹i h×nh, cö chØ, lêi nói, hành động. - Ng«n ng÷ tù nhiªn, giäng kÓ ch©n - H/s đọc ghi nhớ SGK. thành, xúc động; sử dụng nhiều câu c¶m, tõ biÓu c¶m, phÐp so s¸nh, lêi nãi h×nh ¶nh mang ý nghÜa Èn dô. * Ghi nhí: SGK. Iii. luyÖn tËp:. - Bµi tËp tr¾c nghiÖm tr 28. - ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ h×nh ¶nh thÇy Hamen hoÆc chó bÐ Ph... (Th¶o luËn). iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - KÓ tãm t¾t truyÖn. - Hoµn thµnh bµi viÕt ®o¹n v¨n. - Tìm đọc bài thơ "Tiếng Việt" của Lu Quang Vò. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 91 (Ngµy 16/02/2006). nh©n ho¸ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc khái niệm nhân hoá, các kiểu nhân hoá. - Nắm đợc tác dụng chính của nhân hoá..

(168) - BiÕt dïng c¸c kiÓu nh©n ho¸ trong bµi viÕt cña m×nh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ so s¸nh, c¸c kiÓu so s¸nh ? Cho vÝ dô ? ? NhËn biÕt vµ nªu t¸c dông cña phÐp so s¸nh trong bµi tËp 3 (tr 43). * Bµi míi: Gi¸o viªn cho c©u v¨n: Nh÷ng hµng c©y ®u ®a nh vÉy gäi chóng em tíi gÇn h¬n n÷a ! (H/s cã thÓ ph¸t hiÖn: phÐp so s¸nh (v× cã dïng tõ "nh") -> G/v chuyÓn ý : nh©n ho¸. I. nh©n ho¸ lµ g×?. - Học sinh đọc ví dụ ? (Trªn b¶ng g/v ghi cét ngang) VD1 NhËn xÐt 1 Ghi nhí 1 VD2 NhËn xÐt 2 Ghi nhí 2 - Đọc lại những sự vật đợc kể tới trong đoạn thơ mà cô giáo đã gạch ch©n? (tránh trờng hợp h/s đọc cả những từ chØ s/v kh¸c: ¸o, g¬m, ...) ? Những sự vật này đã đợc gọi và miªu t¶ b»ng nh÷ng tõ ng÷ nµo ? ? Những từ "ông, mặc áo, ..." vốn đợc dùng để gọi, tả đối tợng nào ? => Vậy mà những từ ngữ vốn đợc dùng để gọi, tả con ngời lại đợc TKĐ dùng để gọi, tả sự vật. Đó là t/g đã nhân hoá c¸c SV "trêi, c©y mÝa, kiÕn" ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nh©n ho¸ ? Bµi tËp nhanh: Cho biết văn bản nào em đã học sử dông thµnh c«ng phÐp nh©n ho¸? (Bài học đờng đời ...) - Quan s¸t vÝ dô 2: ? So sánh cách diễn đạt ?. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt:. Sù vËt - Trêi - C©y mÝa - KiÕn. Từ ngữ để gọi , miêu tả - ¤ng, mÆc ¸o ra trËn. - Móa g¬m - Hµnh qu©n => Lµ nh÷ng tõ ng÷ vốn dùng để gọi, tả con ngêi.. -> Nh©n ho¸ lµ gäi, t¶ sù vËt b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn gäi, t¶ con ngêi. (Gi¶i nghÜa: "nh©n ho¸".). - C¸ch 2: Mang tÝnh chÊt miªu t¶, têng thuËt sù vËt mét c¸ch th«ng thêng. - C¸ch 1: Dïng phÐp nh©n ho¸ gióp cho ngời đọc nh thấy ngay trớc mắt quang c¶nh sù vËt tríc mét trËn ma rµo d÷ déi. §Æt bµi th¬ vµo khung c¶nh s¸ng t¸c nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Mü ¸c liÖt, chóng ta cßn nhËn thÊy ..... - Nh vậy cách diễn đạt 1 có sử dụng phép nhân hoá đã có tác dụng rõ rệt. VËy em cã thÓ kh¸i qu¸t t¸c dông -> Nh©n ho¸ lµm cho thÕ giíi ... cña phÐp nh©n ho¸ ? Bµi tËp nhanh:.

(169) Cho VD: "Nh÷ng chïm cæ thô đứng ..." + Xác định phép nhân hoá. 3. Ghi nhí: SGK. + Nªu t¸c dông. ii. c¸c kiÓu nh©n ho¸: - §äc l¹i ghi nhí. - G/v trë l¹i VD 1 phÇn I - Xác định kiểu nhân hoá ? -> Giíi thiÖu c¸c vÝ dô tiÕp theo. - Cho h/s xác định phép nhân hoá trong c¸c vÝ dô SGK. - G/v ®a ra 3 kiÓu nh©n ho¸. - H/s g¹ch nèi VD víi kiÓu nh©n ho¸. - Nh¾c l¹i c¸c kiÓu nh©n ho¸ ?. VÝ dô a b c. KiÓu nh©n ho¸ 1. Trß ch¬i, xng h«... 2. Dùng từ vốn chỉ h/động 3. Dïng tõ vèn gäi ngêi.. ghi nhí:. SGK. Iii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1, 4: Tµu: mÑ, con. Xe: anh, em, tíu tít -> Bận rôn, đông vui. * G/v lu ý häc sinh. - Xác định phép nhân hoá (x/đ sự (Kiểu 1,2). vËt - tõ ng÷ gäi, t¶). - Mỗi phép nhân hoá đợc tạo ra bằng c¸ch nµo ? (KiÓu nh©n ho¸). - T¸c dông cña phÐp nh©n hãa trong mçi vÝ dô. => Dùng từ ngữ để nhân hoá phải phù hợp với đối tợng: Lão diều hâu Bài tập 3: (độc ác) mà không dùng: Anh diều (Thảo luận). h©u.. ? Nhận xét cách diễn đạt của 2 cách viết: C¸ch 1: nh©n ho¸. C¸ch 2: miªu t¶ th«ng thêng. ? Nªn chän c¸ch viÕt nµo cho v¨n biÓu c¶m, v¨n thuyÕt minh. (BiÓu c¶m: Béc lé c¶m xóc - khen ngîi c« bÐ chæi r¬m ... ThuyÕt minh: Chñ yÕu dïng ph©n tích, nêu định nghĩa....) => Gi¸o viªn kÕt hîp bµi tËp 3 vµ treo l¹i VD a ë phÇn II - c¸c kiÓu nhân hoá, để lu ý h/s cách viết hoa nh÷ng danh tõ riªng lµ tõ chØ SV nãi chung nhng đã đợc nhân hoá trở thµnh c¸c nh©n vËt. Bµi tËp 4:.

(170) tËp).. - Lấy một đoạn văn trong "Đàn gia súc trở về" của A.Đôđê. (Phiếu học. - H/s xác định phép nhân hoá, kiểu nhân hoá, tác dụng của phép nhân hoá (c¶ c¸ch viÕt hoa danh tõ chØ SV trë thµnh nh©n vËt). Bµi tËp 5: ViÕt ®o¹n v¨n cã nh©n ho¸. (Th¶o luËn) - G/v đa tình huống: Khi nhận bài tập này, có bạn đã đa ra ý kiến: Em hãy viết đoạn văn miêu tả về em bé mới sinh. Em có đồng ý với bạn không ? Vì sao ? iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - T×m thªm c¸c vÝ dô cã phÐp nh©n ho¸. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 92: (Ngµy 16/02/2006). ph¬ng ph¸p t¶ ngêi A/ Môc tiªu bµi häc:. êi.. Gióp h/sinh: - Nắm đợc cách tả ngời và bố cục, hình thức một đoạn, một bài văn tả ng-. - LuyÖn tËp kü n¨ng quan s¸t vµ lùa chän, tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu quan s¸t, lựa chọn đợc theo thứ tự hợp lý. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vÒ ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh ? ? Tr×nh bµy ®o¹n v¨n t¶ c¶nh cña m×nh ? * Bµi míi: I. ph¬ng ph¸p viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n t¶ ngêi:. - G/v giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm t×m hiÓu c¸c ®o¹n, b¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn. ? Mỗi đoạn văn đó tả ai ? ? Ngời đó có đặc điểm gì nổi bật ? ? Điều nổi bật đó đợc thể hiện ở nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo ?. 1. VÝ dô:. SGK tr 59, 60... 2. NhËn xÐt: + §o¹n a: T¶ Dîng H¬ng Th ®ang chèo thuyền vợt thác - nh một pho tợng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuén. -> §o¹n a t¶ ngêi g¾n víi c«ng viÖc. + §o¹n b: T¶ ch©n dung Cai Tø, lµ ? Đoạn nào tập trung khắc hoạ chân ngời đàn ông gian hùng: thấp gầy, dung nh©n vËt, ®o¹n nµo t¶ ngêi g¾n.

(171) tuổi độ, cặp lông mày... víi c«ng viÖc ? ? Yêu cầu lựa chọn chi tiết và hình -> Đoạn b đặc tả ngời, tập trung kh¾c ho¹ ch©n dung nh©n vËt: t¶ vãc ¶nh ë mçi ®o¹n nh thÕ nµo ? dáng, độ tuổi, mặt ... + Đoạn c: Tả 2 đô vật tài mạnh là (Trªn b¶ng gi¸o viªn ghi cét ngang: Qu¾m §en vµ Qu¶n Ng÷: ..... Đoạn c tả ngời gắn với hoạt động: §o¹n T¶ ai Tõ C¸ch Yªu -> (®ang lµm g× ? t thÕ ra sao, ch©n tay, v¨n ng÷, t¶ cÇu mÆt mòi khi lµm viÖc nh thÕ nµo ?) chi tiÕt t¶ => Trªn ®©y lµ 3 vÝ dô vÒ v¨n t¶ ngêi. ? Vậy để viết đợc đoạn văn tả ngời, chóng ta cÇn tiÕn hµnh nh÷ng viÖc g× ghi nhí: SGK ? ? Ví dụ 3 đợc coi nh là một bài văn t¶ ngêi hoµn chØnh. X¸c dÞnh bè côc cña bµi v¨n ? ? Nªu nhiÖm vô cña tõng phÇn trong Ii. luyÖn tËp: bè côc ? Bµi tËp 1: - Nªu c¸c chi tiÕt tiªu biÓu mµ em sÏ chän khi miªu t¶ c¸c ®/t. * G/v chia c«ng viÖc cho c¸c nhãm lùa + Em bÐ 4, 5 tuæi: th¶o luËn: Mắt đen lóng lánh; môi đỏ chon (Lu ý: chãt, hay cêi toe toÐt, thØnh tho¶ng - T×m tÊt c¶ c¸c chi tiÕt thêng miªu thß lß mòi, r¨ng són, nãi cha sâi, hay hãng chuyÖn. tả cho đối tợng. + Cô giµ: - Nếu tả đối tợng trong khi làm việc Da nhăn nheo, ... hoÆc t¶ ch©n dung th× sÏ lùa chän + C« gi¸o say sa gi¶ng bµi: các chi tiết trong đó cho phù hợp). TiÕng nãi, nhÞp ch©n bíc, ... Bµi tËp 2: - Lập dàn ý cơ bản cho bài văn miêu tả một trong ba đối tợng ở bài tập 1. Chọn đối tợng 3: Cô giáo đang say sa giảng bài. Chia c¸c nhãm chuÈn bÞ c¸c phÇn: MB, TB, KB. Bµi tËp 3: - §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng: => H×nh ¶nh «ng Qu¶n Ng÷ chuÈn bÞ vµo síi vËt. Bµi tËp 4: Viết đoạn văn tả ngời (đối tợng tự chọn). * H/s tr×nh bµy bµi viÕt, nhËn xÐt. iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Nắm đợc phơng pháp làm văn tả ngời. ( Lu ý: Tả ngời đặt trong khung cảnh thiên nhiên hoặc thông qua cách nhìn khung cảnh thiên nhiên để bộc lộ tâm trạng ngời.) - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(172) tuÇn 24 – bµi 23 TiÕt 93+94: (Ngµy 24/02/2006) v¨n b¶n:. đêm nay bác không ngủ (Minh HuÖ). A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng Bác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thơng mênh mông, sự chăm sóc ân cần đối với các chiến sỹ và đồng bào, thấy đợc tình cảm yêu quý, kính trọng của chiến sỹ >< Bác Hồ. - Nắm đợc những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: Kết hợp miêu tả, kể chuyện víi biÓu hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng; nh÷ng chi tiÕt gi¶n dÞ, tù nhiªn mµ giµu søc truyÒn c¶m, thÓ th¬ 5 ch÷ thÝch hîp víi bµi th¬ cã yÕu tè kÓ chuyÖn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: 1) Truyện " BTCEGT", "BHCC" và "BH ..." có đặc điểm chung gì về cách kÓ chuyÖn ? A. KÓ theo thø tù thêi gian. B. Ng«i kÓ thø nhÊt. C. Các phép s/s, nhân hoá, ẩn dụ đợc sử dụng rộng rãi. D. KÓ kh«ng theo thø tù thêi gian. 2) Tr×nh bµy ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh tîng nh©n vËt Ph hoÆc thÇy Hamen trong "BHCC". * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ - (1927), quª NghÖ An, tªn thËt lµ NguyÔn Th¸i. Minh HuÖ. 2. T¸c phÈm: 1951. ? Nªu xuÊt xø cña bµi th¬. ( chó ý vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬) II. đọc, hiểu văn bản: 1. §äc, chó thÝch: - §äc nhÞp chËm, giäng thÊp ë ®o¹n ®Çu vµ nhÞp nhanh h¬n, giäng lªn cao h¬n mét chót ë ®o¹n sau. Khæ thơ cuối cần đọc chậm và mạnh để khẳng định nh một chân lý. - Tìm hiểu một số chú thích (từ địa 2. Bè côc: ph¬ng, tõ l¸y gîi t¶). " Đêm ..." là một bài thơ trữ tình đợc tr×nh bµy nh mét c©u chuyÖn vÒ mét đêm không ngủ của Bác Hồ trên đờng đi chiến dịch trong thời kỳ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ? Trong c©u chuyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? ViÕt vÒ hoµn c¶nh, thêi.

(173) gian, địa điểm nào ? ? Theo em, ai lµ nh©n vËt tr/t©m ? (Nhân vật tr/tâm là Bác Hồ đợc hiện lªn qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña anh chiến sỹ, qua cả những lời đối tho¹i gi÷a 2 ngêi). Nh vËy, tÊt c¶ nh÷ng lêi t¶, kÓ vÒ Bác đều từ điểm nhìn và tâm trạng anh đội viên - ngời vừa chứng kiến võa tham gia vµo c©u chuyÖn => ? T¸c dông: Lµm cho h×nh tîng B¸c hiÖn ra mét c¸ch tù nhiªn, cã tÝnh khách quan lại đợc đặt trong m/q/h gÇn gòi, Êm ¸p víi ngêi chiÕn sü. ? Theo dõi lời kể của anh đội viên, chóng ta nhËn thÊy cã nh÷ng chÆng (t) nµo ? (Chóng ta sÏ ph©n tÝch bµi th¬ theo d/b tâm trạng của anh đội viên và Bác Hồ trong đêm ma rừng Việt Bắc n¨m xa).. - Chín khổ đầu: Anh đội viên thức dËy lÇn thø nhÊt. - 7 khổ tiếp: Anh đội viên thức dậy lÇn thø ba.. 3. Ph©n tÝch:. (Trªn b¶ng g/v ghi lµm 2 cét: H×nh tîng anh H×nh tîng B¸c Hå đội viên. a, Anh đội viên thức dậy lần thứ nhÊt. - C¸ch vµo chuyÖn, vµo bµi rÊt tù nhiên, giản dị đồng thời đặt ra ngay * §äc khæ th¬ ®Çu: mét th¾c m¾c b¨n kho¨n víi t©m ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch më ®Çu tr¹ng cña nh©n vËt: V× sao ... kh«ng bµi th¬ ? ngñ ? (NÕu bµi th¬ lµ mét c©u chuyÖn th× - "§ªm nay B¸c kh«ng ngñ ": cách mở đầu này đã tạo lên đợc một t×nh huèng cho c©u chuyÖn. Sù b¨n khoăn thắc mắc đã xuất hiện ngay => ngạc nhiên, băn khoăn, chăm chú trong t©m tr¹ng nh©n vËt - ngêi kÓ vµ ng¾m B¸c, dâi theo cö chØ, hµnh cũng là băn khoăn của ngời đọc). động của Bác. ? Trong sù ng¹c nhiªn, b¨n kho¨n Êy, anh đội viên đã cảm nhận và miêu tả B¸c qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo ?. - Ng¬× Cha: + M¸i tãc b¹c. + VÎ mÆt trÇm ng©m. + §èt löa cho anh n»m + VÐn ch¨n, nhãn ch©n. => H×nh ¶nh B¸c thËt gi¶n dÞ mµ thËt thiêng liêng; Tình bác nh t/c của ngời cha dành cho những đứa con.. ? B¾t gÆp nh÷ng h×nh ¶nh nµy, em cã c¶m nhËn g× vÒ B¸c ? HiÓu t/c anh đội viên ? (H/s th¶o luËn). => Anh đội viên thơng yêu, cảm => H×nh ¶nh B¸c - vÞ l·nh tô kÝnh phôc tríc tÊm lßng cña B¸c. yªu cña d©n téc hiÖn lªn qua nh÷ng nÐt bót thËt gi¶n dÞ, gÇn gòi mµ thËt thiªng liªng. B¸c ngåi lÆng im suy nghÜ. Råi Ngêi ©n cÇn, nhÑ nhµng n©ng niu, ch¨m sãc giÊc ngñ cña c¸c.

(174) anh đội viên. ? Sù ch¨m sãc Êy, dêng nh cµng cã ý nghÜa h¬n trong hoµn c¶nh thêi ®iÓm hiÖn t¹i. §ã lµ nh÷ng hoµn c¶nh nµo ? "Trêi ma l©m th©m LÒu tranh s¬ x¸c". ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch dïng tõ ? ? Dùng những từ láy đó đã gợi lên trong em h×nh ¶nh thiªn nhiªn vµ hµon c¶nh thùc t¹i nh thÕ nµo ? ? Chính điều đó càng giúp anh đội viªn c¶m nhËn h×nh ¶nh B¸c s©u s¾c hơn. Và anh đã có tâm trạng gì ? ? Câu thơ đã sử dụng biện pháp nghệ thuËt g× ? ? Hình ảnh so sánh đó giúp em hiểu g× vÒ h×nh ¶nh B¸c trong t©m tr¹ng của anh đội viên ?. - Tõ l¸y gîi h×nh ? => Ma đều đều, nhỏ nhng mau hạt. L¸n tr¹i t¹m. - "Bãng B¸c cao lång léng. Êm h¬n ngän löa hång " => H×nh ¶nh so s¸nh, tõ l¸y gîi h×nh. -> H×nh ¶nh B¸c trong t©m tr¹ng m¬ màng của anh đội viên giống nh hình ¶nh thiªng liªng, thÇn tiªn, cæ tÝch mµ vÉn gÇn gòi, th©n th¬ng, Êm ¸p.. (Thùc méng ®an cµi, lßng yªu th¬ng hoà với niềm tôn kính, xúc động đan chen víi cho¸ng ngîp. §ã lµ t©m trạng của anh đội viên khi đợc ở bên Bác, đón nhận tình thơng của Bác. Hình ảnh thơ là một sự so sánh đẹp. Ngän löa cña t×nh th¬ng B¸c Hå cßn Êm h¬n c¶ ngän löa hång.) - Ngọn lửa ấy đã sởi ấm và toả sáng lòng anh đội viên, thức dậy trong - "Thổn thức cả nỗi lòng. ThÇm th× anh hái nhá". anh mét t×nh c¶m, mét tinh thÇn "Anh n»m lo B¸c èm tr¸ch nhiÖm. Lßng anh cø bÒ bén" ? T×m nh÷ng c©u th¬ thÓ hiÖn cô thÓ => T©m tr¹ng bån chån, lo l¾ng. §ã điều đó ? lµ t×nh c¶m kÝnh yªu cña ngêi con >< ngêi cha, lµ tr¸ch nhiÖm cña mét ? Bằng cách sử dụng những từ láy, chiến sỹ đối với lãnh tụ. tác giả đã giúp ngời đọc hiểu đợc tình cảm gì của anh đội viên ? b, Anh đội viên thức dậy lần thứ ? Cã ý kiÕn cho r»ng:" C©u chuyÖn ba: đợc đa tới điểm đỉnh khi lần thứ ba anh đội viên thức dậy. Vậy ... - Lần thức dậy thứ nhất rồi đến lần thøc dËy thø ba. V× sao, trong bµi th¬ không kể đến lần thức dậy thứ hai - Hèt ho¶ng, giËt m×nh. của anh đội viên ? - N»ng nÆc: (Th¶o luËn). "Mêi B¸c ngñ B¸c ¬i. ? Tâm trạng và cảm nghĩ, thái độ của Bác ơi mời Bác ngủ." anh đội viên khi tỉnh giấc lần thứ ba => Đảo trật tự câu, lặp lại các cụm từ lµ nh thÕ nµo ? => Diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn lo lắng cho sức khoẻ của Bác. Tình thơng Bác dâng lên đến đỉnh điểm. ? Em cã thÓ so s¸nh víi lÇn thøc giấc thứ nhất để nhận xét về diễn.

(175) biến tâm trạng của anh đội viên ? ? Đó cũng là lúc chân dung Bác đợc anh đội viên vẽ thêm những nét mới. §ã lµ nh÷ng nÐt vÏ nµo ?. - "B¸c vÉn ngåi ®inh ninh Chßm r©u im ph¨ng ph¾c". => H×nh ¶nh Èn dô => Ngîi ca h×nh ¶nh cña B¸c trong lßng qu©n d©n ViÖt Nam.. ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? Qua đó ngợi ca điều gì ? (Râ rµng B¸c ®ang ë trong mét t©m - "B¸c th¬ng ®oµn d©n c«ng tr¹ng, t©m tr¹ng khiÕn Ngêi kh«ng .............................................." ngủ đợc). " Cµng th¬ng cµng nãng ruét Mong trêi s¸ng mau mau." ? VËy t©m tr¹ng, nçi lßng lóc nµy cña B¸c lµ n/t/n ? => Sung síng mªnh m«ng. ? Nghe câu trả lời của Bác, anh đội viªn cã c¶m gi¸c g× ? ? Vì sao anh đội viên lại có cảm giác nh vậy ? (NhËn ra t×nh th¬ng yªu mªnh m«ng, sâu nặng, sự chăm lo ân cần chu đáo của Bác >< chiến sỹ, đồng bào, anh đội viên nh thấy mình lớn lên trong ánh sáng đạo đức cao đẹp của Bác, cảm nhận hạnh phúc đợc sống bên Bác, đợc làm theo gơng Bác). ? Từ đó, anh đội viên đã có quyết định gì ? ? Theo em, điều gì đã khiến anh đội viên có quyết định nh vậy ? (Bëi v× nãi nh nhµ th¬ Tè H÷u: "Ta bªn Ngêi ... Ta bçng lín ...". ? Với sự lớn lên đó, anh đội viên đã lý gi¶i nguyªn nh©n kh«ng ngñ cña B¸c lµ g× ? ? Em hiÓu ý nghÜa nh÷ng c©u th¬ nµy n/t/n ?. => Hiểu đợc lòng Bác, hiểu đợc tình th¬ng gi¶n dÞ mµ mªnh m«ng cña B¸c.. - " Thøc lu«n cïng B¸c" => T×nh th¬ng yªu mªnh m«ng cña Bác đã giúp anh đội viên nh lớn lên vÒ t©m hån vµ t×nh c¶m.. "V× mét lÏ thêng t×nh B¸c lµ Hå ChÝ Minh." => ViÖc B¸c kh«ng ngñ v× lo cho d©n cho níc lµ mét lÏ thêng t×nh cña cuộc đời Bác, vì Bác là Hồ Chi Minh, lµ l·nh tô cña d©n téc ta, ngêi Cha thân yêu của quân đội ta; Cuộc đời ngời là "vì nớc vì non". Vẻ đẹp trong phẩm chất đạo đức của Ngời là sự hài hoà giữa vĩ đại và giản dị, càng vĩ đại càng giản dị và chính sự giản dị làm nên sự vĩ đại. 4. Tæng kÕt: - ThÓ th¬ 5 ch÷, gieo vÇn liÒn, ng¾t nhÞp 3/2 hoÆc 2/3, th¬ tr÷ t×nh cã yÕu ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬, c¸ch sö dông tõ tè tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. ngữ, biện pháp nghệ thuật đặc sắc ? - Sö dông nhiÒu tõ l¸y gîi t¶, biÖn pháp nghệ thuật so sánh đặc sắc. - H×nh ¶nh Èn dô gîi liªn tëng. => TÊm lßng yªu th¬ng s©u s¾c cña Bác >< bộ đội, nhân dân và niềm ? Những thành công nghệ thuật đó kính yêu, cảm phục của ngời chiến giúp em hiểu gì về nội dung bài thơ ? sỹ đối với Bác. * §äc ghi nhí:.

(176) Iii. luyÖn tËp:. 1) Bài thơ dùng phơng thức biểu đạt gì ? A. Miªu t¶; B. Tù sù; C. BiÓu c¶m. D. BiÓu c¶m kÕt hîp tù sù, miªu t¶. 2) ý nghÜa cña 3 c©u th¬ kÕt bµi ? A. Đêm nay chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác. B. Cả cuộc đời Bác dành chọn cho dân cho nớc. C. §ã chÝnh lµ lÏ sèng "N©ng niu tÊt c¶, chØ quªn m×nh" cña B¸c. D. C¶ ba ý trªn. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Thuéc bµi th¬. - HiÓu néi dung ý nghÜa cña bµi th¬. - Từ những cảm nhận của anh đội viên về Bác, viết đoạn văn miêu tả hình ¶nh B¸c Hå. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 95: (Ngµy 25/02/2006). Èn dô A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ. - Hiểu và nhớ đợc các tác dụng của ẩn dụ. Biết phân tích ý nghĩa cũng nh t¸c dông cña Èn dô trong thùc tÕ sö dông tiÕng ViÖt. - Bíc ®Çu cã kü n¨ng tù t¹o ra mét sè Èn dô. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 1) Phép nhân hoá trong câu ca dao sau đợc tạo ra bằng cách nào: "V× m©y ... ................." A. Dùng những từ vốn gọi ngời để gọi vật. B. Dùng những từ vốn chỉ hành động của ngời để chỉ hành động của vật. C. Trß chuyÖn, xng h« víi vËt nh víi ngêi 2) H×nh ¶nh nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ h×nh ¶nh nh©n ho¸: A. "T«i ®a tay «m níc vµo lßng S«ng më níc «m t«i vµo d¹" (TÕ Hanh). B. "Lng trÇn ph¬i n¾ng, ph¬i s¬ng Cã manh ¸o céc tre nhêng cho con" (NguyÔn Duy). C. "TiÕng suèi trong nh níc ngäc tuyÒn" (CLV). => Tõ vÝ dô b -> g/v ph©n tÝch -> chØ Èn dô. * Bµi míi:.

(177) I. Èn dô lµ g×?. - H/s đọc ví dụ:. 1. VÝ dô:. SGK tr 68. 2. NhËn xÐt: ? Trong khổ thơ, cụm từ "Ngời Cha" - Cụm từ "Ngời Cha" đợc dùng để chØ "B¸c Hå" v× gi÷a "Ngêi Cha" vµ đợc dùng để chỉ ai ? Hồ" có những nét tơng đồng về ? V× sao cã thÓ vÝ "Ngêi Cha" víi "B¸c tuæi t¸c, t×nh yªu th¬ng, sù ch¨m sãc "B¸c Hå" ? chu đáo ... ? Cách nói này giống và khác gì với - Giống phép so sánh: Đa ra đối phÐp so s¸nh ? chiêú sự vật có nét tơng đồng. - Kh¸c phÐp so s¸nh: ChØ ®a ra h×nh ảnh so sánh còn ẩn đi hình ảnh đợc so s¸nh. => §ã lµ c¸ch nãi Èn dô. 3. Ghi nhí: SGK tr 68. ? VËy em hiÓu Èn dô lµ g× ? ? Dïng h×nh ¶nh Èn dô "Ngêi Cha" cã t¸c dông n/t/n ? (G/v b×nh). ? Èn dô cã t¸c dông g× ? Bµi tËp nhanh: Xác định ẩn dụ và tác dụng của nó trong vÝ dô sau: " Ngêi lµ Cha, lµ B¸c, lµ Anh" (Tè H÷u). Lu ý: Èn dô ®i liÒn víi nh©n ho¸: Ii. c¸c kiÓu Èn dô: "Lng trÇn ph¬i n¾ng ..." 1. VÝ dô - NhËn xÐt: * Häc sinh theo dâi ghi nhí: - "th¾p" : Èn dô c¸ch thøc. C¸c kiÓu Èn dô. "löa hång" : Èn dô h×nh thøc. - G/v gi¶i thÝch c¸c tõ ng÷: c¸ch " nắng giòn tan": ẩn dụ chuyển đổi thøc, h×nh thøc, phÈm chÊt, chuyÓn c¶m gi¸c. đổi cảm giác. "Ngêi Cha": Èn dô phÈm chÊt. ? Ph¸t hiÖn c¸c h×nh ¶nh Èn dô trong c¸c vÝ dô ? * Ghi nhí: SGK. ? Nèi h×nh ¶nh Èn dô víi tªn gäi c¸c kiÓu Èn dô: Bµi tËp nhanh Xác định và gọi tên kiểu ẩn dụ: -"ThuyÒn vÒ cã nhí bÕn ch¨ng ...................................................." -.................................................... Iii. luyÖn tËp: ....................................................... Bµi tËp 1: *H/s đọc. - So sánh đặc điểm và tác dụng của 3 - Xác định cách diễn đạt ? cách diễn đạt: - Tác dụng của cách sử dụng so + Cách 1: diễn đạt bình thờng. s¸nh, Èn dô. + C¸ch 2: sö dông so s¸nh. + C¸ch 3: sö dông Èn dô. (C¸ch 2 vµ 3 t¹o cho c©u th¬ cã tÝnh.

(178) h×nh tîng, biÓu c¶m cao h¬n c¸ch 1; nhng c¸ch 3 lµm cho ý th¬ cã tÝnh hµm sóc cao h¬n) Bµi tËp 2: a) ¨n, qu¶, kÎ trång c©y. b) mực, đen; đèn, sáng. c) thuyÒn, bÕn. d) MÆt Trêi.. * H/s lµm bµi tËp theo nhãm: - Xác định hình ảnh ẩn dụ. - KiÓu Èn dô. - T¸c dông cña viÖc sö dông h×nh ¶nh Èn dô trong mçi vÝ dô. Bµi tËp 3: - Xác định các hình ảnh ẩn dụ a) Mùi hồi chín. chuyển đổi cảm giác. b) ¸nh n¾ng ch¶y. c) TiÕng r¬i máng. - T¸c dông d) C¬n ma rµo ít tiÕng cêi. (Bµi tËp nhãm) Bµi tËp 4: - Xác định hình ảnh ẩn dụ nhằm gợi liên tởng đến: + Thủ đô Hà Nội (trái tim của Tổ quốc). + Tuæi trÎ (xu©n). - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã 2 h×nh ¶nh Èn dô trªn. Bµi tËp 5: - ChÝnh t¶ nghe - viÕt: Buæi häc cuèi cïng. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Tù x©y dùng c¸c h×nh ¶nh Èn dô vµ tËp viÕt c¸c c©u v¨n, ®o¹n v¨n cã h×nh ¶nh Èn dô. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 96: (Ngµy 25/02/2006). luyÖn nãi vÒ v¨n miªu t¶ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc cách trình bày miệng một đoạn, một bài văn miêu tả. - Luyện tập kỹ năng trình bày miệng những điều đã quan sát đợc theo một thø tù hîp lý. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. * Bµi míi: ? KÓ l¹i diÔn biÕn cña bíc tù kiÓm tra vµo giê truy bµi buæi häc h«m nay (h/s kÓ miÖng, nhËn xÐt). ? ý nghÜa cña viÖc tr×nh bµy miÖng (luyÖn nãi). ? Yªu cÇu cña giê luyÖn nãi: (G/v nh¾c l¹i nh÷ng ý c¬ b¶n)..

(179) G/v giao nhiệm vụ cho các nhóm chuẩn bị các bài tập 1, 2, 3. Sau đó đại diÖn nhãm tr×nh bµy miÖng kÕt qu¶ th¶o luËn. Bµi tËp 1: * Quang c¶nh líp häc trong buæi häc cuèi cïng. ? Giê häc g× ? (giê häc Ph¸p V¨n - phÇn tËp viÕt). ? ThÇy Ha-men lµm g× ? (ChuÈn bÞ nh÷ng tê mÉu míi tinh ...) (Có thể tả thêm đôi nét về trang phục và thái độ của thầy). ? H/s cña thÇy lµm g× ? (Ch¨m chó, im ph¨ng ph¾c ...) ? Kh«ng khÝ cña trêng líp lóc Êy ? ? Âm thanh, tiếng động nào đáng chú ý ? (Có thể nêu liên tởng của em từ âm thanh, tiếng động ấy). Bµi tËp 2: * T¶ miÖng ch©n dung thÇy Ha-men trong buæi häc cuèi cïng. ? D¸ng ngêi ? ? NÐt mÆt. ? Trang phôc. ? Giäng nãi. ? Lêi nãi. ? Hành động. ? C¸ch c sö cña thÇy. ? Từ đó, em hiểu thầy là ngời n/t/n ? ? C¶m xóc cña em vÒ h×nh ¶nh thÇy Ha-men ? Bµi tËp 3: * Tả hình ảnh thầy giáo trong giây phút xúc động gặp lại ngời học trò cũ sau nhiÒu n¨m xa c¸ch. - Më bµi: + Em theo mẹ đến chúc mừng thầy giáo cũ của mẹ nhân ngày 20/11; Tâm tr¹ng cña em. - Thân bài: Tả hình ảnh thầy trong giây phút xúc động: + Thầy đón tiếp n/t/n ? + Khi nhËn ra häc trß cò, thÇy cã biÓu hiÖn g× kh¸c thêng: Nỗi vui mừng đột ngột hiện lên trên gơng mặt, thái độ và cử chỉ của thầy. Nçi vui mõng l¾ng l¹i trong t×nh thÇy trß s©u nÆng khi thÇy cïng mÑ em «n l¹i kû niÖm xa. Niềm tin tởng ánh lên trong đôi mắt khi thầy tiễn mẹ em ra về. + C©u nãi nµo cña thÇy lµm em nhí nhÊt ? - KÕt bµi: + Phót chia tay n/t/n ? + H×nh ¶nh thÇy trong tr¸i tim em. * Sau khi học sinh chuẩn bị bài theo các nhóm, g/v gọi đại diện trình bày phÇn chuÈn bÞ - nhËn xÐt, söa, cho ®iÓm. *. híng dÉn vÒ nhµ :. - ViÕt thµnh v¨n bµi tËp 2, 3. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 25 – bµi 24 TiÕt 97: (Ngµy 03/3/2006). kiÓm tra v¨n A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh:.

(180) - RÌn kü n¨ng tr×nh bµy nh÷ng nhËn thøc vÒ c¸c v¨n b¶n tù sù, v¨n xu«i vµ thơ hiện đại. - KÕt hîp kü n¨ng lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm vµ bµi tù luËn. - TÝch hîp víi phÇn tiÕng ViÖt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi: - G/v đọc đề, phát đề cho học sinh. §Ò bµi: PhÇn I: tr¾c nghiÖm Tìm phơng án trả lời đúng nhất. Bµi 1: 3 v¨n b¶n "BH§§§T"; "BTCEGT"; "BHCC" cã ®iÓm g× gièng nhau vÒ ng«i kÓ, thø tù kÓ ? A. Ng«i thø ba, thø tù kÓ thêi gian. B. Ng«i thø nhÊt, thø tù kÓ sù viÖc. C. Ng«i thø nhÊt, thø tù kÓ thêi gian vµ sù viÖc. D. Ng«i thø ba, nh©n ho¸. Bài 2: Bài học đờng đời đầu tiên của Dế Mèn là gì ? A. Không nên bao giờ bắt nạt ngời yếu kém hơn mình để phải ân hận suốt đời. B. Kh«ng thÓ hÌn nh¸t, run sî tríc kÎ thï. C. ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ ... vào thân. Bµi 3: Chi tiÕt nµo kh«ng thÓ hiÖn sù hïng vÜ cña s«ng níc Cµ Mau. A. Réng h¬n ngµn thíc. B. Hai bªn bê mäc toµn nh÷ng c©y m¸i giÇm. C. Nớc ầm ầm đổ ra suốt ngày đêm nh thác. D. Rừng đớc dựng lên cao ngất nh hai dãy trờng thành vô tận. Bài 4: Hai so sánh: "Nh một pho tợng đồng đúc"; "nh một hiệp sỹ .." vÒ Dîng H¬ng Th cho thÊy «ng lµ ngêi nh thÕ nµo ? A. KhoÎ m¹nh, v÷ng ch¾c, dòng m·nh, hµo hïng. B. M¹nh mÏ, kh«ng sî khã kh¨n nguy hiÓm. C. DÇy d¹n kinh nghiÖm chÌo thuyÒn vît th¸c. D. Chậm chạp nhng khoẻ mạnh khó ai địch đợc. Bài 5: Dòng nào nói đúng tâm trạng thầy Ha-men trong BHCC: A. Đau đớn và rất xúc động. B. B×nh tÜnh, tù tin. C. B×nh thêng nh nh÷ng buæi häc kh¸c. D Tøc tèi, c¨m phÉn. Bài 6: Bài thơ " ĐNBKN" dùng phơng thức biểu đạt gì ? A. Miªu t¶. B. Tù sù. C. BiÓu c¶m. D. BiÓu c¶m kÕt hîp tù sù, miªu t¶. Bài 7: Các văn bản đã học ở học kỳ II giúp em học tập cách: A. Miªu t¶ loµi vËt. B. Miªu t¶ thiªn nhiªn. C. Miªu t¶ con ngêi. D. C¶ 3 ý kiÕn trªn. PhÇn II: Tù luËn:.

(181) Viết đoạn văn ngắn miêu tả cảnh đẹp ở quê hơng em vào buổi sáng mïa xu©n Êm ¸p. BiÓu ®iÓm: I. Tr¾c nghiÖm: 1-C 2-C 3-B 4-A Mỗi câu đúng đợc 0,75 điểm. 5-A 7 câu đúng đợc 5,25 điểm. 6-D 7-D II Tù luËn: - Câu mở đoạn: giới thiệu cảnh đẹp mà em tả (góc phố, công viên, ...) - Kho¶ng 4, 5 c©u th©n ®o¹n: + T¶ h×nh ¶nh næi bËt cña c¶nh. + Thêi gian: Buæi s¸ng mïa xu©n Êm ¸p. - Câu kết đoạn: Lòng yêu mến, tự hào về cảnh đẹp đó. (Cã sö dông h×nh ¶nh so s¸nh, nh©n ho¸, Èn dô). - Đoạn văn đạt yêu cầu: 3,75 điểm. - Tr×nh bµy bµi: 1 ®iÓm. *. híng dÉn vÒ nhµ :. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 98: (Ngµy 04/3/2006). tr¶ bµi lµm v¨n t¶ c¶nh (Bµi viÕt ë nhµ) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - NhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh, söa ch÷a, cñng cè thªm lý thuyÕt v¨n miªu t¶ - t¶ c¶nh. - LuyÖn kü n¨ng nhËn xÐt, söa bµi lµm cña m×nh vµ cña b¹n. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: - Học sinh đọc lại đề. Đề bài : Tả lại cảnh đẹp trên quê hơng em. I. lËp dµn ý :. - (Theo tiÕt 88). II. dùa vµo dµn ý chung:. - H/s tự nhớ lại bài làm của mình để tự nhận xét: + Bài làm đã đủ các phần theo bố cục cha ? + Bài làm có đảm bảo đợc nội dung chính không ? + Bài làm đã tập trung miêu tả làm nổi bật hình ảnh cha ? + Bài làm đã biết sử dụng từ ngữ gợi cảm, đã biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật để xây dựng các hình ảnh cha ? ................................................................................................ - (Sau đó h/s trao đổi các vấn đề trên theo nhóm)..

(182) IIi. gi¸o viªn nhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm:. 1. ¦u ®iÓm: - Đa số h/s biết xác định đúng thể loại: văn tả cảnh. - Chon đợc đối tợng miêu tả thích hợp: cảnh đẹp trên quê hơng. - Ban đầu đã biết sử dụng từ ngữ gợi cảm để miêu tả, biết xây dựng các hình ảnh so sánh, nhân hoá tạo sự sinh động, hấp dẫn. - Ch÷ viÕt râ rµng, s¹ch sÏ, bít lçi chÝnh t¶. - Lỗi câu đã giảm đáng kể. - Bè côc bµi viÕt râ rµng. 2. KhuyÕt ®iÓm: (G/v tr¶ bµi) - Dïng tõ cha hîp lý. - Diễn đạt cha lu loát. - Cha cã s¸ng t¹o, cßn cøng nh¾c trong tr×nh bµy phÇn th©n bµi: §a sè c¸c bµi lµm, phÇn th©n bµi chØ cã mét b¹n duy nhÊt, kh«ng biÕt triÓn khai ý lín thµnh đoạn để tạo sự cân xứng cho bài làm. - Các bài viết hầu hết đều tham tả. Mang tâm lý sợ tả ít sẽ thiếu hình ảnh nªn cè g¾ng ®a vµo t¶ hÕt mµ kh«ng chän läc xem t¶ nh÷ng h×nh ¶nh nµo, h×nh ¶nh nµo chØ t¶ qua, hoÆc kh«ng cÇn t¶ h×nh ¶nh nµo. Chính vì vậy bài văn cha tạo đợc nét nổi bật, ấn tợng. - Một số hình ảnh so sánh, nhân hoá còn gợng ép, cha đạt hiệu quả nghệ thuËt. - HiÖn tîng viÕt Èu, viÕt sai chÝnh t¶ vÉn tån t¹i. - VÉn cßn lçi c©u. * G/v nêu đến khuyết điểm nào, h/s tự phát hiện lỗi qua lời cô phê, h/s lên bảng ghi ra lỗi của mình và tự sửa; Lớp cùng sửa; G/v lu ý để tránh mắc lỗi nh vËy. * H/s trao đổi bài cho nhau, cùng góp ý cho nhau. * §äc bµi kh¸: Kiªn, Ngäc Anh, ... * KÕt qu¶ chung: §iÓm 9, 10. §iÓm 7, 8. §iÓm 5, 6. §iÓm díi trung b×nh. 0. 21. 20. 0. * Phấn đấu bài viết sau sẽ nâng tỷ lệ lợng bài khá giỏi lên cao hơn. *. híng dÉn vÒ nhµ : - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 99+100: (Ngµy 04/3/2006). lîm (Tè H÷u) Ma (Tù häc cã híng dÉn) (TrÇn §¨ng Khoa) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của con ngời và cảnh vật qua 2 bài thơ. - Nắm đợc nét nghệ thuật đặc sắc trong miêu tả con ngời, miêu tả thiên nhiªn cña 2 bµi th¬. - Rèn kỹ năng phân tích, cảm thụ thơ hiện đại. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:.

(183) * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Bài thơ "Đêm nay Bác ..." của MH dùng phơng thức biểu đạt gì ? ? Qua bài thơ, em có cảm nhận n/t/n về tình ngời, tình đồng chí ? -> Từ tình đồng chí, G/v chuyển ý bài mới: Lợm. * Bµi míi: V¨n b¶n: Lîm (Tè H÷u) I. giíi thiÖu chung:. - Dùa vµo chó thÝch, nªu nh÷ng hiÓu 1. T¸c gi¶: biÕt vÒ t¸c gi¶ ? (1920-2002), lµ nhµ th¬ lín. 2. T¸c phÈm: - Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm ? 1949, kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. (Gi¸o viªn bæ sung). II. đọc, hiểu văn bản: 1. §äc, chó thÝch: * G/v hớng dẫn đọc: - Râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý vÇn, nhÞp cña th¬ 4 ch÷. - §o¹n ®Çu : Giäng vui t¬i. - §o¹n gi÷a : + Giäng nhanh, m¹nh gÊp khi Lîm lµm nhiÖm vô. + Giäng chËm, buån, xãt xa khi Lîm hy sinh. - §o¹n cuèi: Giäng lu luyÕn båi håi. - Gi¶i thÝch thªm: "hiÓm nghÌo", "đờng ra". * G/v híng dÉn h/s t×m hiÓu vÇn, nhÞp cña thÓ th¬ 4 ch÷. ? Nªu bè côc cña bµi th¬ ? ? Gåm nh÷ng nh©n vËt nµo ?. 2. ThÓ th¬, bè côc: - ThÓ th¬ 4 ch÷. - Bè côc: 3 ®o¹n. 3. Ph©n tÝch: a, H×nh ¶nh Lîm: * Tríc khi hy sinh:. - Trang phôc: x¾c xinh xinh. - D¸ng ®iÖu : lo¾t cho¾t, ... - Cö chØ : huýt s¸o vang, ... - Lêi nãi : vui, thÝch ®i liªn l¹c, nh con chim chÝch, nh¶y, ... => Tõ l¸y, NTSS => H×nh ¶nh Lîm em bÐ liªn l¹c hån nhiªn, vui t¬i, say mª tham gia c«ng t¸c kh¸ng chiÕn, ? Em có nhận xét gì về cách sử dụng thật đáng mến, đáng yêu. tõ ng÷, biÖn ph¸p nghÖ thuËt ? ? T/d cña c¸ch sö dông ? * Trong chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi ? T/c¶m em dµnh cho chó bÐ n/t/n ? cïng vµ hy sinh: - §¹n bay vÌo vÌo => v« cïng nguy ChuyÓn ý. ? Dùa vµo bè côc, nªu c¸c thêi ®iÓm mà hình ảnh Lợm đợc miêu tả ? * §äc 5 khæ th¬ ®Çu. ? T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ h×nh ¶nh Lîm qua 5 khæ th¬ nµy ?.

(184) * Học sinh đọc đoạn thơ. ? Qua lêi kÓ, em h×nh dung ra hoµn c¶nh chiÕn trêng n¬i Lîm tham gia c«ng t¸c n/t/n ? ? §ã còng chÝnh lµ t/c ¸c liÖt, tµn b¹o cña chiÕn tranh. Vµ trong hoµn cảnh ấy Lợm có h/đ, thái độ gì ? ? Qua đó, em thấy chú đồng chí nhỏ cã phÈm chÊt g× ? ? Nhng rồi Lợm đã hy sinh. Đọc lại những dòng thơ đó và nêu cảm nhận cña em ? (G/v b×nh.) ChuyÓn ý. ? C¶m nhËn chung vÒ nh©n vËt Lîm. ? Cã ý kiÕn cho r»ng, viÖc lÆp l¹i 2 khæ th¬ ë cuèi bµi thÓ hiÖn râ nhÊt t/c cña ngêi chó - t/g >< n/v Lîm. ý kiÕn cña em thÕ nµo ? ? T×m tiÕp c¸c c¸ch thÓ hiÖn t/c cña n/v ngêi chó dµnh cho Lîm? (C¸ch gäi Lîm. C¸ch nh×n, c¸ch t¶ Lîm.) ? Tất cả đều nhằm thể hiện t/c của ngêi chó dµnh cho Lîm n/t/n ?. hiÓm. - Vôt, sî chi hiÓm nghÌo => dòng c¶m, nhanh nhÑn, h¨ng h¸i quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖm vô mÆc hiÓm nguy.. - Loè chớp đỏ Sù hy sinh Ch¸u n»m trªn lóa => mang vÎ Hồn bay giữa đồng thiªng liªng cao c¶. * Lîm vÉn sèng m·i: => H×nh ¶nh Lîm: Lµ chó bÐ liªn l¹c .... b, H×nh ¶nh ngêi chó: T×nh c¶m dµnh cho nh©n vËt Lîm. - Nh¾c l¹i h×nh ¶nh Lîm ë cuèi bµi => Lîm vÉn sèng m·i. - Gọi Lợm là: chú bé, cháu bé, đồng chí, chú đồng chí nhỏ, Lợm. - Dùng những câu thơ đặc biệt: + Ra thÕ Lîm ¬i. + Lîm ¬i cßn kh«ng ? => Yªu quý, th©n mËt, gÇn gòi, t«n trọng, xúc động nghẹn ngào, đau ? Và trong các em đã xuất hiện những đớn xót xa. t×nh c¶m nµo dµnh cho Lîm ? 5. Tæng kÕt - ghi nhí: (H/s th¶o luËn.) SGK. ? Bài thơ đã đạt những thành công NT nµo ? Iii. luyÖn tËp: ? Qua đó, thể hiện nội dung gì ? Bµi tËp 2 (SGK) - ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ h×nh ¶nh Lîm trong chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng. - H/s lµm bµi tËp theo nhãm. - Tr×nh bµy, nhËn xÐt.. Bµi tËp 3 - §äc thuéc lßng diÔn c¶m bµi th¬. Bµi tËp 4 Bµi tËp tr¾c nghiÖm - S¸ch BTTN. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hoµn thµnh bµi tËp 2. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. - Tiếp tục học thuộc, đọc diễn cảm bµi th¬; hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. V¨n b¶n:.

(185) Ma. (TrÇn §¨ng Khoa) I. giíi thiÖu chung:. * G/v giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ - ng¬× con 1. T¸c gi¶: của đất Hải Dơng. SGK. (1958). - Giíi thiÖu tËp th¬ TrÇn §¨ng Khoa. 2. T¸c phÈm: 1968. - Giíi thiÖu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi "Ma". II. đọc, hiểu văn bản: - §äc víi nhÞp nhanh, giäng vui, khoÎ. 1. §äc, chó thÝch: 2. Bè côc, thÓ th¬,: ? Bµi th¬ miªu t¶ h×nh ¶nh nµo ? ? Hình ảnh cơn ma đợc miêu tả theo - Bố cục: gồm 2 đoạn. tr×nh tù nµo ? + §1: Quang c¶nh lóc s¾p ma. (Tr×nh tù thêi gian vµ qua c¸c tr¹ng + §2: Quang c¶nh trong c¬n ma th¸i, h/® cña SV, loµi vËt). ? Bè côc cña bµi th¬ lµ n/t/n ? - ThÓ th¬ tù do. ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ ? NhÞp nhanh. 3. Ph©n tÝch: ? T×m nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ h×nh * Quang c¶nh trêi ma: dáng, trạng thái hoạt động của mỗi - Cỏ gà rung tai - nghe. lo¹i lóc s¾p ma, trong c¬n ma ? C¸ch - Bôi tre tÇn ngÇn - ng¬ ng¸c. sö dông tõ, BPNT ? - ¤ng trêi mÆc ¸o gi¸p ®en - ra trËn. (H/s làm bài tập theo phiếu học tập.) => Dùng nhiều động từ, tính từ miêu * Lóc s¾p ma. t¶; phÐp nh©n ho¸ sö dông chÝnh x¸c * Trong c¬n ma. vµ réng r·i. Sù quan s¸t, c¶m nhËn b»ng m¾t, b»ng t©m hån hån nhiªn, tinh tế rất trẻ thơ và độc đáo cùng sự tëng tîng, liªn tëng phong phó m¹nh mÏ => H×nh ¶nh thiªn nhiªn, loµi vËt thật sinh động. Một không gian nghệ thuËt, mét thÕ giíi t¹o vËt cùa quËy, sống động, chuyển động khi trời sắp ma. Tất cả đều có linh hồn, có cảm giác, có h/đ. Ma làm mát dịu đất trời mïa hÌ. Ma lµm cho c©y l¸ xanh t¬i, hả hê vui sớng nh đợc hồi sinh sau nh÷ng ngµy n¾ng h¹n. ë ®©y ma lµ nguån gèc sù sèng vµ lµ niÒm vui đợi chờ. (G/v cã thÓ h¸t mét vµi c©u: "Ma Trêng Sa ..." * H×nh ¶nh con ngêi: ? GÇn hÕt bµi th¬ chØ miªu t¶ thiªn - H×nh ¶nh ngêi cha: nhiên đến cuối bài mới xuất hiện + Đi cày về. h×nh ¶nh con ngêi. §äc khæ th¬ ? + §éi sÊm ? NhËn xÐt cña em vÒ ý nghÜa cña chíp §iÖp ng÷. biểu tợng cho t thế, sức mạnh, vẻ đẹp trêi ma. cña con ngêi tríc thiªn nhiªn ? => H×nh ¶nh Èn dô -> Con ngêi næi bËt víi d¸ng vÎ lín lao, v÷ng vµng, hiªn ngang cã thÓ s¸nh víi thiªn nhiªn, vò trô. ? Qua đó em hiểu gì về t/c của t/g ? (Lßng biÕt ¬n, lßng kÝnh yªu dµnh cho bè, cho nh÷ng ngêi n«ng d©n, những con ngời đã hiến dâng cuộc.

(186) đời mình cho sự nghiệp l/đ/s/x và chiến đấu vì xóm làng, q/h, đ/n.. 4. Tæng kÕt - ghi nhí: SGK.. ? Nªu nh÷ng thµnh c«ng vÒ ND, NT cña bµi th¬ ? Iii. luyÖn tËp:. - Cã ý kiÕn cho r»ng: §Æt trong hoµn c¶nh s¸ng t¸c, bµi th¬ cßn nh mét bøc tranh ra trËn hµo hïng cña d©n téc ta. ý kiÕn cña em thÕ nµo ? (H/s th¶o luËn ). iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ c¬n ma rµo ë quª h¬ng em. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 26 – bµi 24+25 TiÕt 101: (Ngµy 06/3/2006) tiÕng viÖt:. ho¸n dô A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - N¾m v÷ng kh¸i niÖm ho¸n dô, ph©n biÖt ho¸n dô víi Èn dô, c¸c kiÓu ho¸n dô. - LuyÖn kü n¨ng ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña phÐp ho¸n dô, bíc ®Çu vËn dông vµo bµi lµm v¨n khi nãi vµ viÕt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ Èn dô ? So s¸nh Èn dô víi so s¸nh vµ nh©n ho¸ ? ? Tr×nh bµy ®o¹n v¨n cã sö dông h×nh ¶nh Èn dô ? * Bµi míi: I. ho¸n dô lµ g× ?. - H/s đọc ví dụ.. 1. VÝ dô:. SGK 2. NhËn xÐt: ? C¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong vÝ dô chØ - "¸o n©u" - ngêi n«ng d©n. - "¸o xanh" - ngêi c«ng nh©n. ai ? - "n«ng th«n" - nh÷ng ngêi sèng ë n«ng th«n. - "thÞ thµnh" - nh÷ng ngêi sèng ë thÞ thµnh. *(Từ ngữ đợc dùng) *sự vật đợc chỉ. * M/q/h: ? Giữa các từ ngữ đợc dùng với sự vật đợc chỉ tơng ứng có m/q/h với - Q/h giữa đ/đ, tính chất với sự vật có đ/đ, tính chất đó - ngời nông dân thnhau n/t/n ? êng mÆc ¸o n©u, ... - Q/h giữa vật chứa đựng và vật bị chứa đựng - con ngời sống ở nông.

(187) th«n vµ thµnh thÞ. => M/q/h gÇn nhau gi÷a ... * C¸ch d/® 1: ng¾n gän, t¨ng tÝnh ? So sánh 2 cách diễn đạt ? h×nh ¶nh vµ tÝnh hµm sóc cho c©u C 1: VD SGK. văn, nêu bật đợc đặc điểm của sự vật C 2: Tất cả nông dân ở nông thôn và đợc nói đến. công nhân ở thành thị đều ... * C¸ch d/® 1: Lµ sö dông h×nh ¶nh 3. Ghi nhí: SGK. ho¸n dô. ? Ho¸n dô lµ g× ? T/d ? H/s đọc ghi nhớ. Bµi tËp nhanh. Cho c¸c h×nh ¶nh: ®Çu xanh, ®Çu b¹c, xø v¶i thiÒu, quª h¬ng quan hä. Em nghÜ tíi c¸c h×nh ¶nh gÇn gòi nµo ? - ®Çu xanh: tuæi trÎ. - ®Çu b¹c : tuæi giµ. - xø v¶i thiÒu : Thanh Hµ. ii. c¸c kiÓu ho¸n dô. - quª h¬ng quan hä: B¾c Ninh. - ch©n sót : cầu thủ bóng đá. ? Nh¾c l¹i m/q/h gi÷a h×nh ¶nh ho¸n dô 1. VÝ dô: với hình ảnh đợc hiểu trong VD I ? SGK. ? Qua đó, em thấy đã có những kiểu 2. NhËn xÐt: ho¸n dô nµo ? - VD a: Bàn tay - con ngời lao động: bộ phận - toµn bé. ? XÐt tiÕp VD (83). ? Xác định các hình ảnh hoán dụ ? VD b: Mét, ba - sè lîng cô thÓ (sè Ýt, nhiÒu -> T/d ? q/h c¸i cô thÓ víi trõu tîng. ? T×m m/q/h gi÷a c¸c h×nh ¶nh ho¸n dụ với hình ảnh gần gũi đợc biểu đạt VD c: đổ máu - chiến tranh: dấu hiệu - SV. ? 3. Ghi nhí: SGK. ? VËy cã nh÷ng kiÓu ho¸n dô nµo ? (H/s đọc ghi nhớ.) Iii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 ? Xác định phép hoán dụ, kiểu hoán dụ và tác dụng ? a) Làng xóm - nhân dân -> vật chứa đựng - vật bị chứa đựng. b): mêi n¨m - ng¾n, tríc m¾t tr¨m n¨m - dµi, t¬ng lai. (Cô thÓ - trõu tîng). c):.

(188) ¸o chµm - ngêi ViÖt B¾c -> dÊu hiÖu - SV. d): Trái Đất - nhân loại -> vật chứa đựng - vật bị chứa đựng. Bµi tËp 2 H/s th¶o luËn: So s¸nh Èn dô vµ ho¸n dô. * Gièng nhau: Gäi tªn SV, hiÖn tîng nµy b»ng tªn SV, hiÖn tîng kh¸c. * Kh¸c nhau: + Èn dô: Dùa vµo quan hÖ gièng nhau vÒ: - H×nh thøc. - C¸ch thøc thùc hiÖn. - PhÈm chÊt. - C¶m gi¸c. + Ho¸n dô: Dùa vµo quan hÖ gÇn nhau: - bé phËn - toµn thÓ. - vật chứa đựng - vật bị chứa đựng. - dÊu hiÖu cña SV - SV. - cô thÓ - trõu tîng. ? Cho VD minh ho¹ ? Bµi tËp 3 ChÝnh t¶; nhí - viÕt. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 102: (Ngµy 08/3/2006). tËp lµm th¬ bèn ch÷ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Bớc đầu nắm đợc đặc điểm thơ bốn chữ. - Nhận diện đợc thể thơ này khi học và đọc thơ ca. - Cã thÓ tËp lµm nh÷ng c©u th¬, bµi th¬ bèn ch÷. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Em đã học bài thơ nào đợc viết theo thể thơ bốn chữ ? Đọc diễn cảm bài thơ đó ? ? Em thuéc nh÷ng bµi th¬ 4 ch÷ nµo ? * Bµi míi: I. đặc điểm thơ bốn chữ:. ? Qua chuÈn bÞ ë nhµ em h·y nªu những đặc điểm của thể thơ 4 chữ ? (+ Vần lng: Loại vần đợc gieo vào gi÷a dßng th¬: VD: M©y lng chõng hµng VÒ ngang lng nói. (lng - chõng. - Bµi th¬ cã nhiÒu dßng, mçi dßng cã 4 ch÷. - Thêng ng¾t nhÞp 2/2. - ThÝch hîp víi lèi kÓ vµ t¶. - Cã c¶ vÇn lng vµ vÇn ch©n xen kÏ..

(189) hµng - ngang.) + Vần chân: Loại vần đợc gieo vào cuối dòng thơ, có tác dụng đánh dấu sù kÕt thóc cña dßng th¬. VD: Cháu đi đờng cháu Chú lên đờng ra §Õn nay th¸ng s¸u Chît nghe tin nhµ. (ch¸u - s¸u ra - nhµ.) + Gieo vÇn liÒn: Khi c¸c c©u th¬ cã vÇn ch©n liªn tiÕp gièng nhau: VD: Ch¸u ®i liªn l¹c VÉn vui chó µ ở đồng mang cá ThÝch ... nhµ. + Gieo vÇn c¸ch: C¸c vÇn t¸ch ra. VD: ch¸u - s¸u; ra - nhµ. + Gieo vÇn hçn hîp: Kh«ng theo trËt tù nµo. VD: Chó bÐ lo¾t cho¾t C¸i x¾c xinh xinh C¸i ch©n tho¨n tho¾t C¸i ®Çu nghªnh nghªnh + VÇn b»ng, vÇn tr¾c.. - Gieo vÇn liÒn, vÇn c¸ch, vÇn hçn hîp. - XuÊt hiÖn nhiÒu trong tôc ng÷, ca dao đặc biệt là vè.. ii. thùc hµnh. Bµi tËp 1 ? Xác định cách gieo vần trong các ví dụ sau ? 1) Qu¶ cau nho nhá C¸i vá v©n v©n Nay anh häc gÇn Mai anh häc xa (Ca dao). 2) Hai hµng c©y xanh §©m chåi hi väng ¤i duyªn tèt lµnh Ðn ngµn ®a vâng Hơng đồng lên hành (“ChiÒu xu©n” - Huy CËn). 3) H¹t g¹o lµng ta Cã vÞ phï sa cña s«ng Kinh ThÇy Cã h¬ng sen th¬m Trong hå níc ®Çy Cã lêi mÑ h¸t Ngọt bùi đắng cay (“H¹t g¹o lµng ta” - TrÇn §¨ng Khoa). 4) Tr¨ng b»ng vµng diÖp M©y b»ng thuû ng©n Trời tung sắc đẹp Th¬ bay lªn vÇn (“Bµi th¬ tr¨ng” - Tè H÷u). Bµi tËp 2 ? Xác định chữ sai vần trong đoạn thơ ? a) BT 4 (SGK, tr 85). - §Ó em ngåi c¹nh - C¸ch mÊy con s«ng.

(190) b) Nói s«ng buåm c¸t Xa nhau bao l©u - bao giê. Gi÷a trêi th¬m phøc - th¬m ng¸t. Buåm lµ trong th¬. (“Buåm hång” - NguyÔn H Mai). Bµi tËp 3 ? T×m tiÕng hîp vÇn ? a) Buổi tra trên đồi Có đôi hoàng lan (đôi) Khe khÏ lay tµn L¸ biÕc ®ung ®a (“Buổi tra trên đồi” - Xuân Diệu). b) TiÕng hãt long lanh Nh cµnh s¬ng chãi (cµnh) Chim ¬i chim nãi (nãi) ChuyÖn chi chuyÖn chi Lßng vui bèi rèi §ßi lªn tøc th× (“Con chim chiÒn chiÖn” - Huy CËn). (- Gi÷a vÇn c¸ch “nãi - rèi” lµ vÇn tr¾c nªn ch÷ cuèi c©u th¬ xen gi÷a lµ ch÷ “chi” - vÇn b»ng. - Gi÷a vÇn c¸ch “nhµ - ta” - vÇn b»ng nªn ch÷ cuèi c©u th¬ xen gi÷a lµ ch÷ “hãt” - vÇn tr¾c. => Tạo nhịp điệu trầm bổng, tránh khó đọc.) Bµi tËp 4 ? TËp lµm th¬ bèn ch÷ ? VD: B¹n Êy lµ Linh Tr«ng còng xinh xinh TÝnh t×nh ngay th¼ng Nhng ch¼ng mÊt lßng iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hiểu đặc điểm thể thơ 4 chữ. - TËp su tÇm, lµm th¬. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 103 + 104: (Ngµy 09/3/2006) v¨n b¶n:. c« t« (NguyÔn Tu©n) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Cảm nhận vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con ngời ở vùng đảo Cô Tô đợc miêu tả trong bài văn. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện cña t¸c gi¶. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng diÔn c¶m bµi “Lîm” cña Tè H÷u. H×nh ¶nh nµo trong bài làm em cảm động nhất ? Vì sao ? ? Tr×nh bµy ®o¹n v¨n miªu t¶ Lîm ? * Bµi míi:.

(191) I. giíi thiÖu chung:. - Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tu©n, bµi ký “C« T«” vµ ®o¹n trÝch - V¨n b¶n “C« T«” ? (G/v giíi thiÖu thªm.) * ThÓ ký.. 1. T¸c gi¶: - (1910-1987), næi tiÕng vÒ thÓ tuú bót vµ bót ký. 2. T¸c phÈm: SGK. - V¨n b¶n “C« T«” lµ ®o¹n trÝch thuéc phÇn cuèi cña bµi ký C« T«. Ii. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc, chó thÝch: - Đọc đúng các từ ngữ đặc sắc nh: “lam biÕc”, “vµng gißn”, ... - Ngắt, nghỉ đúng chỗ đảm bảo sự liÒn m¹ch cña tõng c©u, tõng ®o¹n. 2. Bè côc: 3 ®o¹n. - Chó thÝch: SGK. - Đ1: Từ đầu đến “theo mùa sóng ở ®©y”. Toµn c¶nh C« T« sau trËn b·o. ? Bµi v¨n cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n ? ? Nªu néi dung chÝnh tõng - §2: TiÕp ...”lµ lµ nhÞp c¸nh” C¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn C« T«. ®o¹n ? - §3: Cßn l¹i C¶nh sinh ho¹t buæi sím cña con ngời trên đảo Cô Tô. 3. Ph©n tÝch: a, Toµn c¶nh C« T« sau trËn b·o: - Trong trÎo, s¸ng sña. - C©y - xanh mît. * §äc ®o¹n 1. biển lam biếc đậm đà. ? Toàn cảnh Cô Tô sau trận bão đợc -- Nớc C¸t vµng gißn. hiÖn lªn qua c¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh - C¸ nÆng líi. nµo ? => TÝnh tõ gîi t¶, chän chi tiÕt tiªu biÓu, chän vÞ trÝ quan s¸t tõ trªn nãc đồn biên phòng Cô Tô. ? Các từ ngữ, hình ảnh đó đợc thể => Khung cảnh bao la, phóng hiÖn qua nghÖ thuËt miªu t¶ nµo ? (Dïng tõ, c¸ch t¹o ®iÓm nh×n, chän h×nh kho¸ng, tinh kh«i vµ léng lÉy. ¶nh, ...? T/t nµo cã søc gîi h¬n c¶ ? ? NT miêu tả đó giúp ngời đọc hình -> Tác giả càng thấy yêu mến Cô Tô, càng thấy nơi đây tơi đẹp, gần gũi dung ®iÒu g× ? quª h¬ng cña chÝnh m×nh - §ã lµ ? Qua hình ảnh đó, em hiểu đợc t/c nh t©m hån yªu biÓn, g¾n bã víi thiªn nµo cña t¸c gi¶ ? nhiên đất nớc. b, Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo C« T«: - Chọn điểm nhìn nơi đầu mũi đảo, t¶ theo tr×nh tù: * §äc ®o¹n 2. + Tríc khi mÆt trêi mäc. ? T/g chän vÞ trÝ quan s¸t vµ tr×nh tù + Trong lóc mÆt trêi mäc. miªu t¶ nµo ? + Sau khi mÆt trêi mäc. - Ch©n trêi, ngÊn bÓ s¹ch nh tÊm kÝnh. - MÆt trêi trßn trÜnh phóc hËu nh lòng đỏ ... - Vµi chiÕc nh¹n chao ®i chao l¹i ....

(192) ? Bằng cách đó, tác giả đã miêu tả Hải Âu. thông qua biện pháp nghệ thuật nào ? => So sánh độc đáo, mới lạ. => Tµi n¨ng quan s¸t, tëng tîng, ? Những hình ảnh này đợc miêu tả miêu tả, sử dụng ngôn ngữ chính xác, tinh tế, độc đáo. th«ng qua BPNT g× ? ? Qua đó, em nhận thấy tài năng gì => Là bức tranh tuyệt đẹp, rực rỡ, tr¸ng lÖ trong khung c¶nh bao la vµ cña NguyÔn Tu©n ? tinh kh«i. ? Với tài năng đó, nhà văn đã giúp ngời đọc đợc chiêm ngỡng cảnh mặt trêi mäc ... n/t/n ? ? Cã ý kiÕn cho r»ng, dêng nh nhµ văn đã biết trớc về khung cảnh tuyệt vời ấy nên đã chuẩn bị một tâm thế để đón nhận ? Em thấy ý kiến đó thế nµo ? (Đúng! T/g đã dậy từ canh t, ra tận đầu mũi đảo, ngồi đó rình mặt trời lªn. Qu¶ lµ mét sù c«ng phu vµ tr©n trọng cái đẹp, luôn say đắm và khát khao khám phá cái đẹp.) -> §ã chÝnh lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña c, C¶nh sinh ho¹t cña con ngêi vµo năng lực sáng tạo cái đẹp, yêu mến buổi sáng trên đảo Cô Tô: cái đẹp của các nghệ sỹ trong đó có NguyÔn Tu©n. Hä lµ nh÷ng ngêi gióp chóng ta më t©m hån ...) * §äc ®o¹n 3. ? Cảnh sinh hoạt và lao động của ngời dân trên đảo đợc miêu tả tập trung vào đặc điểm nào ? ? §äc c©u v¨n miªu t¶ kh«ng gian nµy ? T¹i sao t/g l¹i chän c¸i giÕng níc ngät lµ kh«ng gian nghÖ thuËt trong ®o¹n nµy ? (Sự sống sau một ngày lao động ở đảo quần tụ quanh giếng nớc, đó là nơi sự sống diễn ra mang t/c đảo.) ? Và sự sống nơi đảo Cô Tô đã diễn ra n/t/n quanh cái giếng nớc ngọt đó ? (Vµ c¶ nh÷ng con sè rÊt giµu ý nghÜa: 60 v¹n con h¶i s¶n; 18 thuyÒn; 15 g¸nh níc; ...) ? T¹i sao t/g l¹i nhËn thÊy c¶nh sinh hoạt ở giếng đảo vui nh ... bến ? ? Trong c¸c h×nh ¶nh trªn, em cã Ên tîng nhÊt vÒ h×nh ¶nh nµo ? V× sao ? (Th¶o luËn.) (C¶nh anh hïng CHM quÈy 15 chuyÕn níc ngät cho thuyÒn m×nh. Cảnh chị CHM địu con dịu dàng,. - “C¸i giÕng ... vui nh mét c¸i bÕn, đậm đà, mát nhẹ hơn một cái chợ trong đất liền”.. - Rất đông ngời: tắm, múc, gánh nớc, nối tiếp đi đi về về. - Anh hïng Ch©u Hoµ M·n quÈy níc cho thuyền. Chị Châu dịu dàng địu con. => §«ng vui, th©n t×nh, b×nh dÞ trong không khí lao động khẩn trơng, tấp nập..

(193) yªn t©m nh c¸i h×nh ¶nh biÓn c¶ lµ mÑ hiÒn mím c¸ cho lò con lµnh. TÊt c¶ gîi lªn mét cuéc sèng Êm ªm, h¹nh phóc trong sù gi¶n dÞ, thanh b×nh, t×nh nghÜa vµ nhÞp sèng khoÎ mạnh, vui đời lao động, dân chài trªn vïng biÓn quª h¬ng. Huy CËn đã có tứ thơ: “BiÓn cho ta c¸ nh lßng mÑ”. ? Chứng kiến và miêu tả cảnh đó, t/g đã thể hiện t/c nào ? (Sù ch©n thµnh, th©n thiÕt vµ g¾n bã với con ngời và cuộc sống nơi đảo C« T«.). 4. Ghi nhí - Tæng kÕt: - Ng«n ng÷ tinh tÕ, gîi c¶m; c¸ch so sánh táo bạo, bất ngờ, độc đáo, giàu tëng tîng. - Vẻ đẹp trong sáng, đa dạng của c¶nh thiªn nhiªn vµ c¶nh sinh ho¹t của con ngời trên vùng đảo Cô Tô. Tình yêu thiên nhiên, đất nớc; yêu ? Qua tìm hiểu, em cảm nhận đợc -ngôn trong s¸ng cña d©n téc; quý những vẻ độc đáo nào trong văn trọng ngữ søc s¸ng t¹o cña c¸c nghÖ sü. miªu t¶ cña NguyÔn Tu©n ? ? Bµi v¨n gióp em hiÓu g× vÒ C« T« ?. ? Từ đó bồi đắp thêm t/c nào trong em ? (Th¶o luËn.) Iii. luyÖn tËp:. 1) ? Trong các hình ảnh miêu tả thiên nhiên , em thấy hình ảnh nào đẹp và ấn tợng nhất. Hãy miêu tả lại hình ảnh đó bằng lời văn của em ? (Lµm nhãm). 2) §äc thªm: “Chòm Cô Tô mời bảy đảo xanh”. - Xuân Diệu. 3) Nªu c¶m xóc cña em sau khi häc xong v¨n b¶n. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 27 – bµi 25 TiÕt 105+106: (Ngµy 15/3/2006). ViÕt bµi tËp lµm v¨n: t¶ ngêi A/ Môc tiªu bµi häc:. §¸nh gi¸ h/sinh ë c¸c ph¬ng diÖn: - BiÕt c¸ch lµm ba× v¨n t¶ ngêi qua thùc hµnh viÕt. - Trong khi thùc hµnh, biÕt c¸ch vËn dông c¸c kü n¨ng vµ kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ nãi chung vµ t¶ ngêi nãi riªng. - Các kỹ năng: diễn đạt, trình bày, chữ viết, chính tả, ngữ pháp, ... b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * Bµi míi:.

(194) -§Ò bµi: Cã mét lÇn em ph¹m lçi khiÕn mÑ rÊt buån. H·y t¶ l¹i h×nh ¶nh cña mÑ khi Êy. * Tìm hiểu đề: - Miêu tả con ngời qua hình dáng, hành động và những hình dung của ngời con về diễn biến tâm trạng của ngời mẹ. - §èi tîng miªu t¶: MÑ buån khi con ph¹m lçi. - Phơng thức biểu đạt: Miêu tả qua tự sự, miêu tả, biểu cảm đan xen. * LËp dµn ý: A. Më bµi: - Giíi thiÖu chung: + Hoµn c¶nh em ph¹m lçi. + Hình ảnh ngời mẹ khi đó. B. Th©n bµi: - Miªu t¶ h×nh ¶nh mÑ khi biÕt lçi cña em. + G¬ng mÆt. + ¸nh m¾t. + Giäng nãi. + Hành động, cử chỉ. + Hình dáng của em về diễn biến tâm trạng của mẹ khi đó; sự so sánh khi em nhí l¹i h×nh ¶nh mÑ lóc em ch¨m ngoan; sù tëng tîng, gi¶ thiÕt gi¸ nh em kh«ng m¾c lçi th× h«m nay, lóc nµy mÑ sÏ ... + Những ân hận của em: suy nghĩ và hành động cụ thể nào. + Sù tha thø cña mÑ. + Lêi høa cña em. C. KÕt bµi: - C¶m nghÜ cña em vÒ mÑ. * BiÓu ®iÓm: - Điểm 9, 10: Đạt nội dung, diễn đạt lu loát, lời văn giàu hình ảnh, đan xen khéo léo các phơng thức biểu đạt để làm nổi bật hình ảnh miêu tả, tạo ấn tợng rõ nét về đối tợng miêu tả. Biết sử dụng nhuần nhuyễn các cách trình bày, diễn đạt, kiểu câu, dấu câu, ... Chữ đẹp, không có lỗi chính tả. - Điểm 7, 8: Đạt yêu cầu nhng chữ cha đẹp và cha biết sử dụng nhuần nhuyễn các cách trình bày, diễn đạt. - Điểm 5, 6: Đạt yêu cầu nội dung nhng còn mắc lỗi diễn đạt, dùng từ. H×nh ¶nh miªu t¶ cha thËt Ên tîng. - Điểm 3, 4: + Nội dung sơ sài, diễn đạt cha thoát ý. Hình ảnh miêu tả còn chung chung. + Ch÷ xÊu, m¾c lçi chÝnh t¶. + Vông vÒ trong sö dông kiÓu c©u, dÊu c©u. - Điểm 1, 2: Cha đạt yêu cầu về nội dung. Chữ xấu, mắc nhiều lỗi chính t¶. * G/v híng dÉn, nh¾c nhë häc sinh lµm bµi, thu bµi. * VÒ nhµ: ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 107: (Ngµy 16/3/2006). c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh:.

(195) - Nắm đợc khái niệm về các thành phần chính của câu. - Có ý thức đặt câu có đầy đủ các thành phần chính. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Kể tên các từ loại em đã học ? ? Xác định từ loại trong câu dới đây: Tôi đã đến Hà Nội vào một ngày cuối thu. ? Ph©n tÝch cÊu t¹o c©u trªn. -> ChuyÓn ý. * Bµi míi: I. ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phô cña c©u:. - Qua ph©n tÝch VD ë kiÓm tra bµi cũ, dựa vào kiến thức đã học, nhắc - Có các thành phần câu là: + tr¹ng ng÷. l¹i tªn nh÷ng thµnh phÇn c©u ? + chñ ng÷. + vÞ ng÷.. - Ph©n tÝch c©u: Chẳng bao lâu tôi đã trở thành ... TN CN VN ? Thö lÇn lît bá tõng thµnh phÇn c©u + Khi t¸ch c©u trªn khái v¨n c¶nh trªn khi t¸ch ra khái hoµn c¶nh nãi chóng ta kh«ng thÓ lîc bá hai thµnh phÇn CN, VN nhng cã thÓ lîc bá TN n¨ng ? mà vẫn hiểu đợc. ? T×m c¸c thµnh phÇn c©u trong VD ?. -> Nh÷ng TP b¾t buéc ph¶i cã mÆt để câu có thể hiểu đợc là các TP chÝnh. Nh÷ng TP kh«ng b¾t buéc lµ c¸c TP phô.. *. Ghi nhí:. SGK.. Bµi tËp nhanh Xác định các TP chính, TP phụ trong VD sau: - Lßng giÕng vÉn cßn rít l¹i vµi c¸i l¸ ... - Ngay nhịp trống đầu, Quắm đen đã Ii. vị ngữ: l¨n x¶ vµo ... - VN của câu: ... đã trở thành một.... - VN cã thÓ kÕt hîp víi c¸c phã tõ: ? Xét lại VD: Chẳng bao lâu tôi đã ... đã, sẽ. đang,... ? VN cã thÓ kÕt hîp víi tõ nµo ë - VN tr¶ lêi cho c©u hái: lµm sao, thÕ phÝa tríc ? nµo, lµ g× ? ? VN tr¶ lêi cho c¸c c©u hái nµo ? Bµi tËp nhanh (Nhãm) ? §Æt c©u cã VN mang ®/® trªn. VD: B¹n Êy cha thuéc kü bµi. ? §äc VD a, b, c (52, 53). ? Xác định cấu tạo của VN ? (VN đó là từ, cụm từ; thuộc từ loại. - VN thờng là động từ, tính từ, cụm động từ, cụm tính từ. - C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu VN. - Khi VN lµ DT hoÆc côm DT th× cã từ “là” đứng trớc..

(196) nµo, mçi c©u cã thÓ cã mÊy VN ?) Bµi tËp nhanh (Nhãm) ? §Æt c©u cã VD cÊu t¹o nh trªn ?. *. Ghi nhí:. SGK.. Iii. chñ ng÷:. ? Nªu ®/® vµ cÊu t¹o cña VN ?. - CN nªu tªn sù vËt, hiÖn tîng cã hành động, đ/đ, trạng thái, ... nêu ở VN. * §äc l¹i c¸c VD ë II. ? Cho biÕt m/q/h gi÷a sù vËt nªu ë CN - CN tr¶ lêi cho c©u hái: ai, c¸i g×, ... ? với h/đ, đ/đ, trạng thái, ... nêu ở VN ? - CN thờng là danh từ, đại từ, cụm danh tõ. ? CN cã thÓ tr¶ lêi c¸c c©u hái nµo ? - C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu CN. - Khi CN lµ §T hoÆc TT (hay côm §T, ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña CN ? cụm TT) thì sau CN đó có từ “là”. (Thªm: Häc tËp lµ nghÜa vô cña häc sinh.) * Nªu ghi nhí: Bµi tËp nhanh ? §Æt c©u cã CN mang ®/® vµ cÊu t¹o nh trªn ? (Bµi tËp nhãm.) IV. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 ? Nªu yªu cÇu cña bµi tËp. - G/v chia nhãm: 1 nhãm - 1 c©u, theo phiÕu häc tËp - §«i cµng t«i mÉm bãng côm DT-CN TT-VN - Thỉnh thoảng, muốn thử sức ..., tôi co cẳng lên, đạp phanh phách ... TN CN-§T VN1 VN2 (2 côm §T) - Nh÷ng ngän cá gÉy r¹p y nh cã nh¸t dao võa lia qua. côm DT-CN côm §T- VN Bµi tËp 2 ? Bµi tËp th¶o luËn nhãm: a) Em đã giúp bạn ôn tập vào dịp cuối năm học. b) Lan lu«n chan hoµ víi b¹n bÌ. c) Lîm lµ mét chó bÐ hån nhiªn, dòng c¶m. Bµi tËp 3 - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u cã 2 thµnh phÇn chÝnh: CN vµ VN. §äc, nhËn xÐt. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - Hiểu đặc điểm cấu tạo của CN, VN. - Biết tạo các câu văn có CN, VN, đặt câu văn trong đoạn văn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 108: (Ngµy 17/3/2006).

(197) thi lµm th¬ n¨m ch÷ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Ôn lại và nắm chắc hơn đặc điểm và yêu cầu của thể thơ năm chữ. - Làm quen với các hoạt động và hình thức tổ chức học tập đa dạng, vui mµ bæ Ých, lý thó. - Tạo đợc không khí vui vẻ, kích thích tinh thần sáng tạo, mạnh dạn trình bày miệng những gì mình làm đợc. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: -? Trình bày bài thơ 4 chữ mà em đã làm (su tầm đợc) ? * Bµi míi: I. đặc điểm của thơ năm chữ:. ? Qua chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em h·y - Mçi dßng th¬ cã n¨m ch÷. nêu những đặc điểm của thể thơ năm - Số dòng thơ trong mỗi bài thơ ch÷ ? không hạn định. - Chia thµnh ®o¹n, khæ tuú theo ý định của ngời viết. - NhÞp 3/2 hoÆc 2/3. ? Ph©n tÝch 1 ®o¹n th¬ n¨m ch÷ ? - VÇn kÕt hîp: Ch©n, lng, liÒn, c¸ch, b»ng, tr¾c. - ThÝch hîp víi lèi th¬ tù sù, miªu t¶. - VD: Anh đội viên / thức dậy ThÊy trêi khuya / l¾m råi gieo vÇn Mµ sao / B¸c vÉn ngåi ch©n, liÒn, b»ng. §ªm nay / B¸c kh«ng ngñ vÇn ch©n, LÆng yªn / bªn bÕp löa liÒn, tr¾c Ii. thi lµm th¬ n¨m ch÷:. Bµi tËp 1 ? T×m vÇn : §Õn ®i vµ bÊt chît Lµ c¬n ma bãng m©y ập đến rồi qua ngay Lµ ma vµo mïa h¹ ¬i ma xu©n hiÒn qu¸ DÞu dµng ®iÖu nh¹c hay Chåi non thÊy kh¸ch l¹ Më m¾t trßn th¬ ng©y Bµi tËp 2 - Sao hoa Sen hoa đào. Kh«ng në cïng mét lóc ?.

(198) - Hoa chia nhau trùc mïa Nh chóng m×nh trùc líp. - Trêi ma nh trót níc Ngêi con vÉn r¸o kh« - Con h·y thay c¸i ¸o ChÞu hÕt c¶ c¬n ma (Ph¹m Hæ) => Chuyện đời thờng thành thơ: Tìm ý thơ, tập gieo vần, ngắt nhịp. Bµi tËp 3 Thi tËp lµm th¬ n¨m ch÷. - G/v chia theo nhãm th¶o luËn. Giê häc tËp lµm th¬ C¶ líp cø l¬ ng¬ T×m m·i th¬ cha thÊy Mấy đứa đành cời xoà Định cho qua việc đó Mấy đứa khác nhăn nhó §Þnh thã th¬ cña ai Tí vß ®Çu g·i tai ThÊy nhai th¬ còng thÝch - H/s tr×nh bµy th¬ n¨m ch÷, nhËn xÐt, söa. iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Nắm đợc đặc điểm thể thơ năm chữ. - Su tÇm nh÷ng ®o¹n, nh÷ng bµi th¬ n¨m ch÷. - TËp s¸ng t¸c nh÷ng bµi th¬ n¨m ch÷. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 28 – bµi 26+27 TiÕt 109: (Ngµy 19/3/2006) v¨n b¶n:. c©y tre viÖt nam A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - HiÓu vµ c¶m nhËn gi¸ trÞ nhiÒu mÆt cña c©y tre vµ sù g¾n bã gi÷a c©y tre víi cuéc sèng cña d©n téc ViÖt Nam; c©y tre trë thµnh biÓu tîng cña ViÖt Nam. - Nắm đợc những đặc điểm nghệ thuật của bài ký: Giàu chi tiết và hình ¶nh, kÕt hîp miªu t¶ vµ b×nh luËn; lêi v¨n giµu nhÞp ®iÖu. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô v¨n b¶n. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n: “MÆt trêi l¹i räi lªn ... nhÞp c¸nh”. NhËn xÐt vÒ c¸c h×nh ¶nh miªu t¶ trong ®o¹n v¨n. ? §o¹n v¨n trªn lµ mét bøc tranh n/t/n ? A. Trong s¸ng vµ t¬i trÎ. B. Êm đềm và bình lặng. C. Rùc rì vµ ®Çy chÊt th¬. D. Hïng vÜ vµ quyÕn rò..

(199) * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: * §äc chó thÝch. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c - (1925-1991) tªn lµ Hµ V¨n Léc. gi¶ ThÐp Míi ? (Ngoµi b¸o chÝ, «ng cßn viÕt nhiÒu bµi kÝ, thuyÕt minh phim.) 2. T¸c phÈm: SGK. ? Nªu xuÊt xø vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña v¨n b¶n “C©y tre ViÖt Nam” ? G/v giíi thiÖu thªm. (ThÓ kÝ: V¨n xu«i chÝnh luËn.) II. đọc, hiểu văn bản: 1. §äc, chó thÝch: * Giọng đọc khi trầm lắng suy t, lúc ngät ngµo, dÞu dµng; khi khÈn tr¬ng s«i næi; lóc phÊn khëi h©n hoan, thñ thØ, t©m t×nh ... 2. §¹i ý, bè côc: ? T×m hiÓu chó thÝch theo SGK ? * §¹i ý: C©y tre lµ ngêi b¹n gÇn gòi, th©n thiÕt cña nh©n d©n ViÖt Nam ? Nêu đại ý của văn bản ? trong cuéc sèng hµng ngµy, trong lao động và chiến đấu. Cây tre đã trở thành biểu tợng của đất nớc và dân téc ViÖt Nam. * Bè côc: 4 ®o¹n.. ? Bµi v¨n cã thÓ chia lµm mÊy 3. Ph©n tÝch: ®o¹n ? ? Nªu néi dung tõng ®o¹n ? a, Tre - ngêi b¹n cña nh©n d©n ViÖt ( G/v để học sinh thảo luận thống Nam: nhÊt ý kiÕn.) - C©y tre cã mÆt ë kh¾p mäi miÒn đất nớc. ? T/g đã dựa trên căn cứ nào để nhận - Cách gọi Tre của tác giả rất đúng vì xÐt: Tre lµ ngêi b¹n th©n cña nh©n tre gÇn gòi, g¾n bã, th©n thuéc víi d©n ViÖt Nam ? đời sống của nhân dân Việt nam. ? Em có suy nghĩ gì về cách gọi của => Tác giả đã từng gắn bó với cây tre, hiÓu tÇm quan träng cña c©y tre trong t¸c gi¶: “Tre lµ ngêi b¹n ...” đời sống của nhân dân Việt Nam. ? Qua đó, em hiểu thêm gì về t/c của t¸c gi¶ ? ? Từ đó, em có suy nghĩ gì về hình ¶nh cña c©y tre ? (G/v b×nh.) * Theo dâi v¨n b¶n. ? Tác giả đã cảm nhận cây tre Việt Nam qua c¸c biÓu hiÖn cô thÓ nµo ? (PhiÕu häc tËp.). b, Vẻ đẹp của cây tre Việt Nam: - MÇm non m¨ng mäc th¼ng. - ë ®©u tre còng xanh tèt. - D¸ng tre v¬n méc m¹c, mµu tre t¬i nhòn nhÆn. - Cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c. - Thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ nh ngêi..

(200) => Dùng nhiều tính từ -> gợi tả vẻ đẹp và phẩm chất đáng quý của cây tre.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ ? ? T/d của cách sử dụng t/t đó ? ? Từ cách miêu tả cây tre, tác giả đã gợi cho em nghĩ đến điều gì ? Cách gợi đó đợc thể hiện qua biện pháp nghÖ thuËt nµo ?. ? Sự gắn bó của tre với đời sống hàng ngày của ngời Việt Nam đã đợc giới thiệu n/t/n ? (Chia nhãm t×m chi tiÕt thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: - Lµm ¨n; - NiÒm vui; - Nçi buån.). ? NÐt NT næi bËt mµ t¸c gi¶ sö dông khi miªu t¶ vÒ tre trong nh÷ng lêi v¨n trªn lµ g× ? ? T¸c dông ? ? Trong c«ng cuéc c/® chèng giÆc ngo¹i x©m, tre g¾n bã víi con ngêi ViÖt Nam n/t/n ? (G/v giíi thiÖu phÐp tu tõ: ®iÖp ng÷.) ? T/d cña phÐp ®iÖp ng÷, nh©n ho¸ trong viÖc thÓ hiÖn sù g¾n bã ... ? * Kh«ng chØ cã sù g¾n bã mËt thiÕt mµ sù cã mÆt cña tre dêng nh ... ? Khúc nhạc đồng quê cuả tre đợc tác gi¶ c¶m nhËn qua nh÷ng ©m thanh ? (Nhí mét buæi tra nµo ... vang lng trêi.) ? Lời văn ở đây có gì đặc biệt ? (C©u v¨n ng¾n, cÊu tróc nh th¬.) ? Giá trị của tre đợc phát hiện ở phơng diện nào ? ? Sau đó tác giả có những suy nghĩ g× vÒ vÞ trÝ cña tre trong t¬ng lai cña. => Èn dô -> con ngêi ViÖt Nam: Thanh cao, gi¶n dÞ, bÒn bØ. c, Tre gắn bó với đời sống của ng ời ViÖt Nam: * Hµng ngµy: - Díi bãng tre xanh, ngêi d©n cµy ViÖt Nam dùng nhµ, dùng cöa vì ruéng khai hoang. - Giang chÎ l¹t buéc mÒm ...nh÷ng mèi t×nh quª. - Lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬: đánh chắt, chuyền; tuổi già: vớ chiếc ®iÕu cµy tre khoan kho¸i... - Suốt đời ngời từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay n»m trªn giêng tre. => Nh©n ho¸, xen th¬ vµo lêi v¨n t¹o nhÞp ®iÖu -> T¨ng thªm c¶m gi¸c gÇn gòi, th©n thuéc cña tre víi ngêi; béc lé c¶m xóc tha thiÕt cña t¸c gi¶ >< tre. * Trong c/®: - GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp qu©n thï. - Tre xung phong .. con ngêi. => ®iÖp ng÷, nh©n ho¸ => Kh¼ng định sức mạnh và công lao cuả tre trong cuéc kh¸ng chiÕn gian khæ cña d©n téc ViÖt Nam.. * Tre lµ ©m nh¹c cña lµng quª, lµ c¸i phÇn l·ng m¹n cña sù sèng ë lµng quª ViÖt Nam. * T¬ng lai s¾t thÐp cã thÓ nhiÒu h¬n tre nøa, nhng tre sÏ cßn m·i trong t©m hån d©n téc ViÖt Nam (khóc nh¹c t©m t×nh, ®u tre, s¸o diÒu tre, ...).

(201) d©n téc ViÖt Nam ? ? Qua viÖc t×m hiÓu bµi v¨n, em thÊy cây tre có những phẩm chất đáng iii. tổng kết – ghi nhớ: quý nµo ? SGK. (H/s kh¸i qu¸t l¹i.) - NT: ? Từ đó, em có thể lý giải vì sao lại cho r»ng: C©y tre lµ biÓu tîng cña d©n téc ViÖt Nam ? - ND; IV. luyÖn tËp:. ? Nêu những nét nghệ thuật đặc sắc - BT 1 SGK. cña bµi v¨n ? - BT tr¾c nghiÖm. ? Nhê nh÷ng thµnh c«ng nghÖ thuËt đó, bài văn đã nêu lên nội dung gì ? H/s đọc SGK. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc diÔn c¶m bµi v¨n, thuéc lßng ®o¹n 1. - HiÓu ghi nhí. Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 110: (Ngµy 21/3/2006) tiÕng viÖt:. c©u trÇn thuËt A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc khái niệm câu trần thuật đơn. - Nắm đợc tác dụng của câu trần thuật đơn. - Biết đặt và sử dụng câu trần thuật đơn hợp lý. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là TP chính, TP phụ của câu ? Tự đặt một câu rồi xác định thành phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô cña c©u ? ? Nêu đặc điểm của thành phần vị ngữ ? Đặt câu ? ? Nêu đặc điểm của thành phần chủ ngữ ? Đặt câu ? * Bµi míi: I. câu trần thuật đơn là gì ?. - Học sinh đọc ví dụ.. ? Các câu văn đó đợc dùng làm gì ?. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: - C©u 1, 2, 6, 9: kÓ, t¶, nªu ý kiÕn. - C©u 4 : hái. - C©u 3, 5, 8 : béc lé c¶m xóc..

(202) ? Vậy dựa vào các mục đích trên, em hãy xác định mỗi kiểu câu theo mục đích nói ? (C©u TT, c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n, c©u cÇu khiÕn.) ? Xác định CN và VN của mỗi câu ? (Xác định trên bảng phụ.) ? Qua việc xác định đó, em có nhận xÐt g× ?. - C©u 7 : cÇu khiÕn. => Là những câu dùng để giới thiệu, tả, kể về một SV, sự việc, hay để nêu ý kiến, đánh giá. - C¸c c©u 1, 2, 9: do 1 côm C-V t¹o thµnh. - C©u 6, ... : do 2 côm C-V t¹o thµnh. => Các câu 1, 2, 9 là câu TT đơn. 3. Ghi nhí: SGK.. ? Qua đó, em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn ? BT nhanh: 1) Tự đặt một câu trần thuật đơn ? 2) Th¶o luËn nhãm: Xác định các câu trần thuật đơn trong 1 ®o¹n v¨n: a) “Mét ngêi ë vïng nói cao cã tµi l¹. .......................................................... . b) Ngêi ta gäi chµng lµ S¬n Tinh”. => Câu a), b) là câu trần thuật đơn. Ii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1 - SGK. - Xác định câu trần thuật đơn, nêu tác dụng ? VD: - “Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô / là một ngày ... - t¶, giíi thiÖu. - “ Tõ khi ... nh vËy.” - nªu ý kiÕn, nhËn xÐt. Bµi tËp 2 - Các câu TT đơn. - Dùng để giới thiệu nhân vật. => Lêi giíi thiÖu trùc tiÕp, ng¾n gän. (V¨n tù sù.) Bµi tËp 3 - §/® chung: Giíi thiÖu c¸c nh©n vËt phô råi tõ nh÷ng viÖc lµm cña nh©n vËt phô míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. Bµi tËp bæ sung - BTTN - S¸ch BTTN. (PhiÕu häc tËp.) Bài tập viết đoạn văn có câu trần thuật đơn (Nhóm). iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc bµi, hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 111: (Ngµy 23/3/2006) v¨n b¶n:.

(203) lßng yªu níc (I-li-a £-ren-bua). A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc t tởng cơ bản của bài văn: Lòng yêu nớc bắt nguồn từ lòng yêu nh÷ng g× gÇn gòi, th©n thuéc cña quª h¬ng; - Nắm đợc nét đặc sắc của NT bài tuỳ bút chính luận kết hợp trữ tình. - TÝch hîp víi ph©n m«n kh¸c. - Hiểu đợc t/c yêu nớc của nhân dân thế giới. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng đoạn 1 bài “Cây tre Việt Nam” ? Nêu nét đặc sắc của ®o¹n v¨n ? ? T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn sù g¾n bã cña tre víi ngêi d©n ViÖt Nam trong đời sống, c/đ. T/g đã sử dụng BPNT chủ yếu nào ? ? BTTN. Nh÷ng phÈm chÊt næi bËt cña c©y tre. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. 1. T¸c gi¶: - I-li-a £-ren-bua (1891-1962) lµ nhµ v¨n, nhµ b¸o lçi l¹c cña Liªn X« cò. 2. T¸c phÈm: - Văn bản đợc trích từ bài báo “Thử ? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ? löa” - 6/1942. (G/v lu ý về hoàn cảnh ra đời tác - Thể loại: Bút ký chính luận. phÈm - bµi b¸o “Thö löa” - 1942.) II. đọc, hiểu văn bản: * §äc chó thÝch. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t/g ? (G/v gi¶i thÝch “Liªn X« cò”.). 1. §äc, chó thÝch: - Giọng đọc trữ tình, tha thiết vừa sôi næi võa s©u l¾ng. 2. §¹i ý, bè côc: 3 phÇn. - Chó thÝch theo SGK. * §¹i ý: Bµi v¨n lý gi¶i ngän nguån cña lßng ? Em h·y nªu néi dung chÝnh cña yªu níc vµ nªu biÓu hiÖn cô thÓ cña bµi ? tình yêu ấy trong cuộc chiến đấu chèng ngo¹i x©m, b¶o vÖ Tæ quèc. * Bè côc: 2 ®o¹n. 3. Ph©n tÝch: ? Th¶o luËn, t×m bè côc cña bµi v¨n ? a, Nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu níc: - Câu mở đầu: Nêu 1 nhận định rút ra từ thực tiễn - nhận định chung về * H/s đọc đoạn 1. lßng yªu níc. ? Hãy đọc lại câu mở đầu, câu kết - Tiếp theo: Nói về tình yêu quê hthúc đoạn văn ? ¬ng trong mét biÓu hiÖn cô thÓ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù lËp chiÕn tranh vÖ quèc..

(204) luËn trong ®o¹n v¨n nµy ? (Nhận định ở câu mở đầu về ngọn nguồn của lòng yêu nớc đã đợc mở réng, chøng minh vµ n©ng cao thµnh ch©n lý. §©y lµ c¸ch lËp luËn mÉu mùc cña bµi v¨n chÝnh luËn - líp 7.) ? Vậy t/g đã mở rộng, chứng minh t×nh yªu níc trong mçi ngêi d©n X« ViÕt qua nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ nµo ? (TL). (Đó là những vẻ đẹp của cảnh quan thiªn nhiªn, cña ...).. - C©u cuèi: Kh¸i qu¸t mét quy luËt, mét ch©n lý. => Tr×nh tù lËp luËn: Tæng - ph©n - hîp .. - Lßng yªu níc g¾n liÒn víi nçi nhí vẻ đẹp của các làng quê yêu dấu: + KhÝ trêi cña nói cao. + Dßng suèi ¸nh b¹c. + Vị mát của nớc đóng băng. + Rîu vang, ... + S¬ng mï, dßng s«ng Nª-va,... + Phè cò ngo»n ngoÌo, ®iÖn Kremli, th¸p cæ. -> T/g đã lựa chọn miêu tả vẻ đẹp ở nhiều vùng khác nhau trên đất nớc ViÕt réng lín. Mçi h×nh ¶nh tuy ? Em cã nhËn xÐt g× qua viÖc ®a ra X« chØ lµ gîi t¶ qua nçi nhí nhng vÉn nh÷ng h×nh ¶nh trªn ? gợi đợc vẻ đẹp riêng và tất cả đều (NhËn xÐt vÒ c¸ch ®a h×nh ¶nh.) thắm đợm t/c yêu mến, tự hào của con ngêi. => T/g lµ ngêi am hiÓu, cã t/c s©u sắc >< các miền của đất nớc mình. ¤ng ®ang rÊt tù hµo vµ bµy tá lßng ? Từ đó, em có những hiểu biết gì về yêu nớc của chính mình. t¸c gi¶ ? G/v: §èi víi mçi con ngêi trªn mçi d©n téc kh¸c nhau, t×nh yªu níc cũng đợc thể hiện theo cách tơng tự. Ngêi d©n ViÖt Nam cña chóng ta cũng vậy. Mỗi ngời dân đều yêu vẻ đẹp, ... của làng quê mình: §oµn Giái thÓ hiÖn t×nh yªu Êy qua ... - Ca dao cũng là tiếng nói thể hiện b, Lòng yêu nớc đợc thử thách tình yêu đất nớc của ngời dân xa: trong chiến đấu: Lµng ta phong c¶nh ... - “Có thể nào quan niệm đợc ... gay .................................... go thö th¸ch.” -> ChÝnh trong h/c Êy, c/s, tÝnh m¹ng cña * H/s đọc đoạn văn. mỗi ngời đều gắn liền với vận mệnh của ? Câu văn nào đã thể hiện rõ sự cảm Tổ quốc. Lòng yêu nớc đợc thử thách nhận của tác giả về lòng yêu nớc đợc cao độ, nghiêm ngặt nhất. thÓ hiÖn, thö th¸ch trong cuéc chiÕn tranh vÖ quèc ! ? V× sao khi cã chiÕn tranh, lßng yªu nớc lại đợc thử thách cao độ, nghiêm ngÆt nhÊt ? (Th¶o luËn.) ? Liªn hÖ víi lßng yªu níc cña ngêi d©n ViÖt Nam thÓ hiÖn qua c¸c cuéc chiÕn tranh chèng x©m lîc ? iii. tæng kÕt – ghi nhí: SGK. (Từ “Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời - NT: g©y ...”.

(205) H×nh ¶nh cña c¸c anh hïng).. - ND: IV. luyÖn tËp:. ? Nªu râ nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt - §äc diÔn c¶m. đặc sắc của văn bản ? - ViÕt ®o¹n v¨n nãi vÒ: lßng yªu níc ? Từ đó giúp em cảm nhận đợc bắt nguồn từ lòng yêu những ... nh÷ng ®iÒu quý gi¸ nµo vÒ lßng yªu níc ? V. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc thuéc lßng ®o¹n cuèi cña v¨n b¶n. - Tìm đọc bài “Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta” - Ngữ văn lớp 7. - HiÓu g/t ND, NT cña bµi. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 110: (Ngµy 25/3/2006) tiÕng viÖt:. câu trần thuật đơn có từ “là” A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc kiểu câu TTĐ có từ “là”. - Biết đặt câu TTĐ có từ “là” và sử dụng chúng trong những trờng hợp cụ thÓ, hîp lý. - Ph©n biÖt c©u TT§ cã tõ “lµ” víi lo¹i c©u kh¸c. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ c©u TT§ ? ? Xác định câu TTĐ: a) Tre cßn lµ nguån vui ... b) Con ë miÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c. c) Vµo ®©u tre còng sèng, ë ®©u tre còng xanh tèt. d) S¸o tre, s¸o tróc vang lng trêi. * Bµi míi: I. §Æc ®iÓm cña c©u trÇn thuật đơn có từ “là”:. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: ? Xác định CN, VN các câu ? - C¸c c©u a, b, c, d lµ nh÷ng c©u trÇn ? Nhận xét về cấu tạo và m/đ của thuật đơn. mçi c©u ? - CÊu t¹o cña VN: ? Nªu k/l vÒ tªn gäi cña c¸c c©u ? + C©u a, b, c: “lµ” + côm D. : ”lµ” + tÝnh tõ. ? NhËn xÐt cÊu t¹o cña VN trong + C©u d mçi c©u ? => VN do tõ “lµ” kÕt hîp víi c¸c tõ, côm tõ kh¸c t¹o thµnh. - H/s đọc ví dụ.. ? Em h·y chän nh÷ng tõ hoÆc côm.

(206) từ phủ định thích hợp điền vào trớc - Khi biểu thị ý phủ định, VN có cấu VN cña mçi c©u ? tróc: ? Khi ®iÒn nh vËy, VN cña mçi c©u Từ phủ định + “là” + DT, cụm DT, biÓu thÞ ý nghÜa g× ? t/t, ... ? Khi biểu thị ý phủ định, cấu trúc => §ã lµ nh÷ng c©u TT§ cã tõ “lµ”. thêng gÆp ë mçi c©u lµ n/t/n ? 3. Ghi nhí: ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u TT§ cã tõ “lµ” ? * H/s đọc ghi nhớ. Bµi tËp nhanh: - Th¶o luËn nhãm: §Æt c¸c c©u TT§ cã tõ “lµ” mµ VN lµ: + DT : lµ häc sinh. + côm DT: ... nh÷ng ngêi thiÖt thßi. + T/T : ... lµ tèt. + côm T/T : lµ rÊt hay.. Ii. các câu trần thuật đơn có tõ “lµ”:. - C©u a: giíi thiÖu. - Câu b: nêu định nghĩa. - C©u c: miªu t¶. - Câu d: đánh giá.. - §äc l¹i c¸c VD a, b, c, d (I). - G/v ®a ra tªn gäi 4 kiÓu c©u. - H/s nèi c©u víi tªn gäi kiÓu c©u *. Ghi nhí: phï hîp. ? VN cña c©u nµo tr×nh bµy c¸ch hiÓu vÒ sù vËt, hiÖn tîng, k/n nãi ë CN ? ? VN cña c©u nµo cã n/v giíi thiÖu ... ? Nªu c¸c kiÓu c©u TT§ cã tõ “lµ” ? Bµi tËp nhanh: Theo 2 nhãm: - Nªu c©u TT§ cã tõ “lµ”. - Xác định kiểu câu TTĐ có từ “là” ? (§æi chç cho nhau.). SGK.. SGK.. Iii. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Các câu trần thuật đơn có từ “là”: a, c, d, e.. - T×m c¸c c©u TT§ cã tõ “lµ” ? - Lu ý häc sinh phËn biÖt víi c©u TT§ kh«ng cã tõ “lµ” ? “Vua nhí c«ng ¬n phong lµ P§TV.” (Từ “là” trong câu này không đứng tríc TPVN cña c©u mµ chØ lµm n/v nèi gi÷a §T vµ bæ ng÷: “...phong lµ P§TV.” §T BN Bµi tËp 2:.

(207) H/s xác định câu TTĐ có từ “là” trên bảng phụ ? Nêu kiểu câu ? (làm nhãm.) VD: Ho¸n dô / lµ gäi tªn. - câu định nghĩa. Bµi tËp 3: PhiÕu häc tËp. Cho 5 c©u: a) Chóng em lµ nh÷ng häc sinh ngoan. (x) b) Cô giáo khen là chúng em đã chăm chỉ học tập. c) B¹n Êy h/® nh vËy lµ rÊt tèt. (x) d) C©u TT§ lµ c©u cã ... (x) e) Chúng tôi gọi Lan là thần đồng thơ. Bµi tËp 4: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u TT§ cã tõ “lµ”. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc, hiÓu bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 113+114: (Ngµy 27/3/2006). lao xao (Duy Kh¸n) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp và sự phong phú của thiên nhiên, làng quê qua hình ảnh các loài chim. Thấy đợc tâm hồn nhạy cảm, sự hiểu biết và lòng yêu thiªn nhiªn lµng quª cña t¸c gi¶. - Hiểu đợc nghệ thuật quan sát và miêu tả chính xác, sinh động, hấp dẫn vÒ c¸c loµi chim ë lµng quª. - TÝch hîp víi TiÕng ViÖt: c©u TT§, nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô. - TÝch hîp víi TËp lµm v¨n: NTKC, miªu t¶ TN, loµi vËt, tr×nh tù miªu t¶, ... b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m ®o¹n "Dßng suèi ... TQ". §o¹n v¨n hay vµ s©u s¾c ë ®iÓm nµo ? ? Dòng sông nào không đợc nhắc đến trong bài ? A. S«ng Ni-na. B. S«ng Nª-va. C. S«ng §a- nuýp. D. S«ng V«n-ga. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ ?. 1. T¸c gi¶:.

(208) ? Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm ?. Duy Kh¸n (1934-1995). 2. T¸c phÈm: ViÕt 1985- gi¶i thëng cña Héi nhµ v¨n 1987. II. đọc, hiểu văn bản:. * Giáo viên đọc toàn bài. - H/s đọc, nhận xét. - H/s theo dâi SGK. ? Bµi v¨n cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n ? Néi dung cña tõng ®o¹n ? ? PhÇn v¨n b¶n t¸i hiÖn chuyÖn vÒ thÕ giới loài chim đợc sắp xếp theo trình tự nhãm, loµi. H·y kÓ tªn ? ? Tác giả đã kết hợp các phơng thức biểu đạt nào ?. 1. §äc: 2. Chó gi¶i: 3. Bè côc: 2 ®o¹n. - §1: "... r©m ran": T¶ ong bím trong vên. - § 2: cßn l¹i: ThÕ giíi loµi chim. - Chim mang vui cho trời đất: sáo sậu, tu hó, ngãi, nh¹n, ... - Chim ¸c, xÊu: B×m bÞp, diÒu h©u, qu¹, c¾t, ... - Chim trÞ ¸c: chÌo bÎo. - Miªu t¶, KC. 4. Ph©n tÝch: a, Lao xao ong bím trong vên: - Hoa cña c©y cèi. - Ong bím t×m mËt.. * H/s đọc đoạn 1. ? §iÒu g× lµm nªn sù sèng lao xao trong vên quª vµo thêi ®iÓm chím hÌ ? ? Lao xao ong bớm đợc miêu tả bằng nh÷ng chi tiÕt nµo ? - Ong vàng, vò vẽ, ong mật đánh lộn ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả nhau để hút mật. trong ®o¹n nµy ? - Bím hiÒn lµnh .. bá ®i. - Miêu tả đặc điểm hoạt động của ong bớm trong môi trờng sinh sống của chúng * H/s theo dâi ®o¹n 2. => Tạo một bức tranh sinh động về sự ? T¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ vÒ nh÷ng sèng cña ong bím trong thiªn nhiªn. loµi nµo ? B»ng nh÷ng chi tiÕt nµo ? b, Lao xao thÕ giíi loµi chim: ? Tại sao tác giả lại gọi đó là loài chim * Chim mang vui cho trời đất: mang vui đến cho trời đất ? ? Những con chim ác, xấu đợc tác giả - Chim sáo: đậu trên lng trâu mà hót, tọ toÑ häc nãi, bay ®i ¨n, chiÒu vÒ víi miªu t¶ n/t/n ? chñ.. - Chim tu hú: báo mùa tu hú chín, đỗ trªn ngän mµ kªu. ? Nếu đánh giá bằng con mắt nhìn dân -> Bằng tiếng hót vui, chúng đem lại gian, em sÏ gäi tªn chóng lµ g× ? niÒm vui mïa mµng cho con ngêi. ? T¹i sao t¸c gi¶ gäi chóng lµ chim ¸c, * Chim ¸c, chim xÊu: chim xÊu ? - DiÒu h©u: ? Em có thích cách gọi đó không ? Vì + Mũi khoằm, đánh hơi rất tinh. sao ? ? T¹i sao t¸c gi¶ gäi chÌo bÎo lµ chim trÞ + Lao nh mét mòi tªn. ¸c ? - Qu¹: B¾t gµ con, ¨n trém trøng, ngã ? Hình dáng của nó đợc miêu tả n/t/n ? nghiêng, ... Hoạt động ? - Chim c¾t: c¸nh nhän tùa mòi dao bÇu, vụt đến, vụt biến, ....

(209) ? §ang KC chÌo bÎo diÖt ¸c, t¸c gi¶ gọi "chèo bẻo ơi, chèo bẻo! " Điều đó cã ý nghÜa g× ? ? Em thử đặt tên cho loài chim này theo c¶m nhËn cña em ? ? Em hiÓu g× vÒ thÕ giíi thiªn nhiªn vµ con chim cña v¨n b¶n "Lao xao" ? ? T/c nào đợc khơi dậy trong em ? ? Em học tập đợc gì qua NT miêu tả và KC cña t¸c gi¶ ? * H/s đọc GN-SGK.. - Qu¹: chim ¨n trém. - DiÒu h©u: chim ¨n cíp. - C¾t: chim ®ao phñ. -> Tỏ thái độ yêu ghét của dân gian, chỉ những loài động vật ăn thịt hung d÷. - ThÝch c¸ch gäi d©n gian thêng dïng. - Kh«ng thÝch v× cha khoa häc. * Chim trÞ ¸c: - Chèo bẻo: đánh lại những loài chim xÊu, chim ¸c. + H×nh d¸ng: nh mòi tªn ®en h×nh ®u«i c¸. + Hoạt động: . Lao vào đánh diều hâu túi bôi, diÒu h©u ph¶i nh¶ con måi, hó vÝa. . Vây tứ phía đánh quạ, vây đánh chim cắt cứu bạn. -> ThÓ hiÖn t×nh c¶m víi loµi chim nµy, ca ngợi hành động dũng cảm của chèo bÎo. - Chim kÕt ®oµn. - Chim dòng sü. iii. tæng kÕt. - HiÓu biÕt thªm vÒ mét sè loµi chim ë lµng quª níc ta. - Thấy đợc sự quan tâm của con ngời đói với loài vật. - Yªu quý loµi vËt quanh ta. - Yªu lµng quª, DT. - Quan sát tinh tờng đối tợng miêu tả. - Vèn sèng, hiÓu biÕt phong phó. - Miêu tả, kể chuyện đợc lồng trong cảm xúc, thái độ. - Dïng NT nh©n ho¸, Èn dô. IV. luyÖn tËp:. ? Em h·y quan s¸t, miªu t¶ mét loµi chim quen thuéc ë quª em ? - H/s lµm theo nhãm, mét em ghil¹i. - G/v gọi đại diện nhóm trình bày, nhận xÐt. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc thªm : DÕ MÌn, Chim g¸y, Bå N«ng (T« Hoµi). - Quan s¸t kü vµ trß chuyÖn víi mét con chim. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: soan "¤n tËp truyÖn ký". - TiÕt 115: KiÓm tra tiÕng ViÖt..

(210) TiÕt 115 (Ngµy 29/3/2006) tiÕng viÖt. kiÓm tra A/ Môc tiªu bµi häc:. - KiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh vÒ c¸c côm DT, côm §T, côm TT, c©u TTĐ; các phép so sánh, ẩn dụ, HD, nhân hoá; xác định và phân biệt từ láy, từ ghÐp. - Tích hợp với văn, Tập làm văn ở các văn bản tự sự, miêu tả đã học. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra : * Bµi míi: I. giáo viên chép đề (lên bảng), phát đề cho học sinh:. 1. PhÇn I: Tr¾c nghiÖm: - §äc kü ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái b»ng c¸ch khoanh trßn ch÷ cái đầu câu trả lời đúng nhất: " ... Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn. Dòng sông Năm Cănm mênh mông, nớc đổ ầm ầm ra biển ngày đêm nh thác, cá nớc bơi hàng đàn đen trũi nhô lên, hụp xuống nh ngời b¬i Õch gi÷a nh÷ng ®Çu sãng tr¾ng. ThuyÒn xu«i gi÷a dßng s«ng réng h¬n ngµn thởctong 2 bên bờ, rừng đớc dựng lên cao ngất nh 2 dãy trờng thành vô tận, cây đớc mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lä ... loµ nhoµ Èn hiÖn trong s¬ng mï vµ khãi sãng ban mai." 1. Đoạn văn trên đợc trích từ tác phẩm nào ? A. C« T«. B. C©y tre ViÖt Nam. C. S«ng níc Cµ Mau. D. Bøc tranh cña em g¸i t«i. 2. Tập hợp từ: "đổ ra" là phó từ chỉ: A. Thêi gian. B. Sù tiÕp diÔn t¬ng tù. C. KÕt qu¶. D. Híng. 3. Tập hợp từ "đổ ra con sông Cửa Lớn" là: A. Côm DT. B. Côm §T. C. Côm TT. D. C©u TT§. 4. C©u "ThuyÒn chóng t«i ... N¨m C¨n" lµ: A. C©u TT§ cã tõ ":lµ". B. C©u TT§ kh«ng cã tõ "lµ"..

(211) xÐt ?. C. C©u hái. D. C©u c¶m. 5. Trong cụm từ "Rừng đớc dựng lên cao ngất ... vô tận" có sử dụng phép: A. So s¸nh. B. Ho¸n dô. C. Èn dô. D. Nh©n ho¸. 6. Đoạn văn trên đợc trionmhf bày theo phơng thức biểu đạt chủ yếu nào ? A. Tù sù. B. BiÓu c¶m. C. Miªu t¶. D. NghÞ luËn. 1. PhÇn II: Tù luËn 1. Tãm t¾t néi dung ®o¹n v¨n trªn b»ng mét c©u TT§? Nªu ý kiÕn nhËn 2. Xác định từ láy và từ ghép trong câu văn sau: "Mèo rất hay lục lọi các đồ vật với một sự thích thú đến khó chịu." Ii. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm:. 1. PhÇn I: 6 ®. -1. C 3. B 5. A 2. D 4. B 6. C 2. PhÇn II: 4 ®. -1. VD: C¶nh s«ng níc Cµ Mau thËt hïng vÜ vµ l·ng m¹n. (2 ®). 2. Từ ghép: đồ vật, khó chịu, thích thú (1 đ); Tõ l¸y: lôc läi (1 ®). iii. cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ :. - Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. - Ôn lại các nội dung đã kiểm tra. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: C©u TT§ kh«ng cã tõ "lµ". TiÕt 116: (Ngµy 03/4/2006). tr¶ bµi kiÓm tra v¨n & bµi viÕt tËp lµm v¨n t¶ ngêi A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nhận ra những u khuyết điểm trong bài viết về nội dung và hình thức biết sửa lỗi đã mắc. - Cñng cè, «n tËp vÒ v¨n t¶ ngêi. - Cñng cè KN vÒ lµm bµi kiÓm tra theo ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: I. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n:. 1. PhÇn tr¾c nghiÖm: 6 ®. - Giáo viên nêu yêu cầu, gọi học sinh chọn đáp án đúng..

(212) - Cho học sinh giải thích tại sao đúng, sai. - C©u 1: A; 2: D; 3: C; 4: D. 2. PhÇn tù luËn: 4 ® - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n: T¶ c¶nh quª h¬ng em. NhËn xÐt: - Nhìn chung các em đã biết chọn lựa cảnh để tả; tả những nét nổi bật của c¶nh, cã sö dông nh÷ng kü n¨ng quan s¸t, liªn tëng, so s¸nh, tëng tîng mét c¸ch hợp lý; Một số em só sử dụng các biện pháp miêu tả đã học: so sánh, nhân hoá làm cho bài viết sinh động, gợi cảm; biết dùng từ láy, từ tợng thanh, tợng hình; biết lồng cảm xúc của bản thân đối với cảnh; Trình bày sạch đẹp, khoa học, ít m¾c lçi chÝnh t¶. - Một số bài viết còn sơ sài, diễn đạt kém. II. ch÷a bµi tËp lµm v¨n t¶ ngêi:. Em h·y t¶ l¹i ngêi mÑ th©n yªu cña m×nh. - Giáo viên chép lại đề lên bảng. - Yêu cầu học sinh xác định đề: + ThÓ lo¹i: Miªu t¶. + Néi dung: T¶ ngêi mÑ th©n yªu. - Yªu cÇu häc sinh lËp dµn ý: + MB: Giíi thiÖu vÒ ngêi mÑ. + TB: Tả cụ thể: Hình dáng, khuôn mặt, tính nết, hành động. + KB: C¶m nghÜ vÒ mÑ. - Gi¸o viªn nhËn xÐt. * ¦u ®iÓm: Nhìn chung các em đã nắm đợc kỹ năng miêu tả ngời. Hình ảnh ngời mẹ hiện ra qua việc tả hình dáng, khuôn mặt, tính nết và hành động. Các em đã biết lùa chän tr×nh tù t¶ hîp lý, biÕt lång ghÐp c¶m xóc trong qu¸ tr×nh t¶. * Nhîc ®iÓm: - Một số em sa vào kể chuyện nhiều hơn là tả mẹ theo yêu cầu của đề. Do vậy bài viết cha để lại đợc ấn tợng sâu sắc về hình ảnh ngời mẹ thân yêu. - Mét sè bµi viÕt tr×nh bµy cÈu th¶, s¬ sµi, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶. Iii. gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh xem l¹i bµi:. - Ch÷a mét sè lçi cô thÓ. - Häc sinh söa lçi trong bµi cña m×nh. iv. cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ :. - Đọc một số bài làm khá để học sinh tham khảo. - §äc 2 bµi tham kh¶o trong "ThiÕt kÕ ...". - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 116 (Ngµy 08/4/2006). «n tËp truyÖn & ký A/ Môc tiªu bµi häc:. - H×nh thµnh vµ cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ c¸c thÓ lo¹i truyÖn vµ ký trong loại hình tự sự. Nhớ đợc nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ thuật của các tác phẩm truyện và ký hiện đại đã học..

(213) - TÝch hîp víi tiÕng ViÖt: Cñng cè biÖn ph¸p nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô trong v¨n miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn. - Tích hợp với Tập làm văn: Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả, xác định ngôi kÓ, t¶; tr×nh tù t¶, kÓ. - RÌn luyÖn kü n¨ng hÖ thèng ho¸, so s¸nh, tæng hîp khi chuÈn bÞ vµ häc tËp bµi «n tËp. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. * Bµi míi: I. hÖ thèng ho¸ néi dung c¬ b¶n trong nh÷ng truyÖn vµ kÝ hiện đại đã học:. - Gọi học sinh trình bày bảng hệ thống hoá truyện và kí đã học. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. - Hoc sinh tù ®iÒu chØnh, bæ sung vµo b¶ng cña m×nh. S T T 1 2. Tªn v¨n b¶n. T¸c gi¶. Bài học đờng Tô Hoài đời đầu tiên (DMPLK) S«ng níc Cµ §oµn Giái Mau. ThÓ lo¹i TruyÖn đồng tho¹i TruyÖn dµi. 3. Bøc tranh cña em g¸i t«i (Con DÕ ma).. T¹ Duy Anh TruyÖn ng¾n. 4. Vît th¸c. (Quª néi).. Vâ Qu¶ng. TruyÖn dµi. 5. Buæi häc cuèi cïng, (Nh÷ng v× sao).. An ph«ng xơ Đô đê (Ph¸p). TruyÖn ng¾n. 6 .... C« T«. NguyÔn Tu©n (trÝch C« T«). Lao xao. Duy Kh¸n (Tuæi th¬ im lÆng).. Tuú bót (ký). 9. Håi ký tù truyÖn. Néi dung DÕ MÌn tù t¶ ch©n dung, trªu chÞ Cèc dẫn đến cái chết của Dế Choắt; Mèn ân hận - bài học đờng đời đầu tiên. C¶nh s¾c phong phó vïng s«ng níc Cµ Mau vµ c¶nh chî N¨m C¨n trï phó trªn s«ng. Tµi n¨ng, t©m hån t¬i s¸ng vµ lßng nhân hậu của em gái Kiều Phơng Mèo - nhà hoạ sỹ trong tơng lai đã giúp cho ngời anh trai vợt lên đợc lòng tự ái, đố kỵ và lòng tự ti của bản thân m×nh. Mét ®o¹n trong hµnh tr×nh ngîc s«ng Thu Bån, vît th¸c cña con thuyÒn do Dîng H¬ng Th chØ huy, Buæi häc tiÕng Ph¸p cuèi cïng cña líp häc trêng lµng And¸t bÞ qu©n Phæ (Đức) chiếm đóng và hình ảnh thầy Hamen qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña chó bÐ häc trß Ph.R¨ng. Vẻ đẹp của đảo biển, cảnh mặt trời lên vµ vµi nÐt cuéc sèng, sinh ho¹t cña ngêi d©n C« T«. T¶, kÓ vÒ c¸c loµi chim ë lµng quª, qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú cña thiªn nhiªn lµng quª vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n gian.. II. hệ thống hoá đặc điểm về hình thức, thể loại truyện và kí hiện đại việt nam:. - Học sinh trình bày bảng hệ thống đã chuẩn bị. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung..

(214) S Tªn v¨n b¶n TT 1 DMPLK. ThÓ lo¹i TruyÖn đồng tho¹i. 2. S«ng níc Cµ Mau. TruyÖn dµi. 3. Bøc tranh cña em g¸i t«i. TruyÖn ng¾n. 4. Vît th¸c. TruyÖn dµi. 7. C©y tre ViÖt Bót kÝ; Nam ThuyÕt minh phim Lßng yªu n- Bót ký íc chÝnh luËn. 8. 9. Lao xao. Håi ký tù truyÖn. Cèt truyÖn x - KÓ theo tr×nh tù thêi gian 0 - Kh«ng gian x - Thêi gian. Nh©n vËt - DÕ MÌn - DÕ Cho¾t - Cèc. Nh©n vËt KC - DÕ MÌn - Ng«i thø nhÊt. - ¤ng Hai; An; - An (chó bÐ) Cß - Ng«i thø nhÊt. Anh trai; KiÒu - Ng¬× anh trai. Ph¬ng; TiÕn Lª; - Ng«i thø nhÊt Quúnh; Bè mÑ KiÒu Ph¬ng 0 - Dîng H¬ng Th - Chó bÐ Côc vµ Cï lao - Thêi gian - Ng«i kÓ thø nhÊt 0 c©y tre, hä hµng - dÊu m×nh tre, nd, n«ng - ng«i thø ba dân, bộ đội 0. 0. Nh©n d©n c¸c DT c¸c níc Céng hoµ trong Liªn bang X« ViÕt (cò) - c¸c loµi hoa, ong, bím. - dÊu m×nh - Ng«i thø 3. - T¸c gi¶ - Ng«i thø nhÊt ? Nh÷ng yÕu tè nµo thêng cã chung ë c¶ truyÖn vµ kÝ ? §Òu thuéc lo¹i h×nh tù sù. (Ph¬ng thøc t¸i hiÖn bøc tranh cuéc sèng mét c¸ch kh¸i qu¸t b»ng lêi v¨n t¶, kÓ qua lêi cña ngêi kÓ chuyÖn. T¸c phÈm tù sù đều phải có lời kể, các chi tiết và hình ảnh thiên nhiên con ngời, xã hội; thể hiện cái nhìn và thái độ của ngời kể. ? Ph©n biÖt truyÖn vµ ký: - TruyÖn: PhÇn lín dùa vµo tëng tîng, s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ trªn c¬ së quan s¸t, t×m hiÓu cuéc sèng vµ thiªn nhiªn (kh«ng hoµn toµn nh trong thùc tÕ); cã nh©n vËt, cèt truyÖn vµ lêi kÓ. - Ký: Chú trọng ghi chép, tái hiện hình ảnh, sự việc của đời sống, cốt truyện thiên nhiên và con ngời theo sự cảm nhận, đánh giá của tác giả. (đúng với thùc tÕ). Thêng kh«ng cã cèt truyÖn, cã khi kh«ng cã c¶ nh©n vËt. ? Những tác phẩm truyện ký đã học đã để lại trong em những cảm nhận gì về đất nớc, cuộc sống và con ngời ? - Những hiểu biết về cảnh sắc thiên nhiên tơi đẹp của đất nớc và cuộc sống con ngời ở nhiều nơi, miền, đặc biệt là vẻ đẹp của những con ngời lao động; những vấn đề gần gũi với đời sống tình cảm, t tởng và các mối quan hệ của con ngêi. ? Nh©n vËt nµo em yªu thÝch nhÊt ? T¹i sao ? (Häc sinh tù tr×nh bµy.).

(215) * Ghi nhớ: học sinh đọc SGK-tr upload.123doc.net. III. cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc thuéc lßng nh÷ng ®o¹n truyÖn ký mµ em thÝch. - ViÕt bµi v¨n ng¾n nãi lªn nh÷ng suy nghÜ, thu ho¹ch cña m×nh qua c¸c bài ký, truyện đã học. - T×m hiÓu kh¸i niÖm: V¨n b¶n nhËt dông. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt upload.123doc.net (Ngµy 04/4/2006). câu trần thuật đơn không có từ "là" A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ "là". - CÊu t¹o cña c©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i. - TÝch hîp víi v¨n: TruyÖn vµ ký. - TÝch hîp víi TËp lµm v¨n: V¨n miªu t¶. - Rèn luyện kỹ năng: nhận diện và phát triển đúng cấu tạo của kiểu câu TT§ kh«ng cã tõ "lµ", sö dông kiÓu c©u nµy trong nãi vµ viÕt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ c©u TT§ cã tõ "lµ" ? Cho vÝ dô vµ ph¸t triÓn cÊu t¹o ? * Bµi míi: I. đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ "là":. - H/s đọc ví dụ trong SGK, trên bảng 1. Ví dụ: phô. 2. NhËn xÐt: - Phó «ng / mõng l¾m. ? Xác định CN và VN ? Côm T. ? VN cña c¸c c©u trªn do nh÷ng tõ - Chóng t«i / tô héi ë gãc s©n. hoÆc côm tõ nµo t¹o thµnh ? côm § a) Phó «ng (cha, ch¼ng) mõng l¾m. ? Chọn những từ, cụm từ phủ định: không, không phải, cha, cha phải để b) Chúng tôi (cha, chẳng) tụ hội ở góc sân. điền vào câu phủ định ? ? Em có nhận xét gì về cấu trúc của - Từ phủ định + cụm Đ, cụm T. câu phủ định ? -> kh«ng, cha, ch¼ng + côm §, côm T. ? Nhớ lại cấu trúc phủ định của câu Từ phủ định + Đ. tình thái + VN TT§ cã tõ "lµ" vµ so s¸nh ? kh«ng + ph¶i + lµ ... Từ phủ định + Vị ngữ kh«ng + tô héi ? VËy em hiÓu n/t/n vÒ c©u TT§ kh«ng cã tõ "lµ" ? * Ghi nhí: SGK-119 (h/s đọc). II. c©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i.

(216) - H/s đọc ví dụ trong SGK, trên bảng phô. ? Xác định CN, VN ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña CN, VN ë mçi c©u ?. VD: a) §»ng cuèi b·i, 2 cËu bÐ con / tiÕn l¹i. b) , tiÕn l¹i / 2 cËu bÐ con. => a) - CN - VN b) - VN - CN - a.. ? C©u nµo lµ c©u miªu t¶ ? GV: Câu đợc đảo VN lên trớc CN => c©u tån t¹i: Th«ng b¸o vÒ sù xuÊt hiÖn, tiªu biÕn vµ tån t¹i cña sù vËt. ? Dựa vào kiến thức văn miêu tả đã häc, em h·y cho biÕt ®o¹n v¨n (2) cã - cã. ph¶i lµ ®o¹n v¨n miªu t¶ kh«ng ? ? VËy theo em nªn ®iÒn c©u a) hay b) - a. vào đoạn văn đó cho phù hợp ? ? Qua đó, em hiểu n/t/n về câu miêu tả vµ c©u tån t¹i ?. * Ghi nhí: SGK-119. Iii. luyÖn tËp:. Bµi 1 (120) Gọi học sinh xác định CN, VN, câu tồn tại, câu miêu tả ? - C©u miªu t¶: a, b. - C©u tån t¹i : c. Bµi 2 (120) Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n 5-7 c©u t¶ c¶nh trêng em, cã sö dông c¸c kiÓu c©u đã học (câu TTĐ có từ "là", câu TTĐ không có từ "là", câu tồn tại, câu miêu tả.) Bµi 3 (120) ChÝnh t¶: - G/v đọc, h/s chép bài. - G/v kiÓm tra, chÊm mét sè bµi. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc kü bµi, xem l¹i c¸c bµi tËp. - Lµm tiÕp c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 119: (Ngµy 08/4/2006). «n tËp v¨n miªu t¶ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Qua thực hành giúp hoạ sinh nắm vững đặc điểm và yêu cầu một bài văn miêu tả, củng cố và hệ thống hoá các bớc, các biện pháp và kỹ năng cơ bản để làm bài văn miêu tả. Phân biệt mức độc của miêu tả và miêu tả sáng tạo. - TÝch hîp + TV: so s¸nh, nh©n ho¸, Èn dô, c©u TT§....

(217) sù.. + V¨n: v¨n b¶n miªu t¶. - RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn xÐt, ph©n biÖt ®o¹n v¨n miªu t¶ víi ®o¹n v¨n tù b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi:. - Trong v¨n miªu t¶, ta thêng t¶ nh÷ng g× ?. I. mÊy ®iÒu cÇn nhí vÒ v¨n miªu t¶:. - T¶ c¶nh. - T¶ ngêi: + T¶ ch©n dung; ? Ta thêng t¶ ngêi trong nh÷ng hoµn + Tả ngời trong lao động; c¶nh nµo ? + T¶ ngêi trong c¶nh. ? Cã nh÷ng KN c¬ b¶n nµo trong v¨n - Quan s¸t tëng tîng, liªn tëng, so miªu t¶ ? s¸nh, lùa chän, håi tëng, hÖ thèng ho¸, nhận xét, đánh giá. ? Bè côc cña bµi v¨n miªu t¶ gåm mÊy - Bè côc: phÇn ? NhiÖm vô chÝnh cña mçi phÇn ? + MB: T¶ kh¸i qu¸t. + TB: T¶ chi tiÕt. + KB: Nêu ấn tợng, nhận xét về đối tợng. Ii. luyÖn tËp:. Bµi 1 (120) - Học sinh đọc yêu cầu BT? Đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc trên biển rất hay và độc đáo. ? Điều gì đã tạo lên cái hay và độc đáo ấy ? - Tác giả đã lựa chọn những chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện đợc linh hån cña t¹o vËt. - Có những so sánh liên tởng mới mẻ, độc đáo, kỳ lạ và rất thú vị. - Có vốn ngôn từ thật phong phú, sắc sảo - > cảnh sống động nh thật. - Tình cảm, thái độ rõ ràng đối với cảnh vật. GV: Đoạn văn của NT đã đạt đợc cả 4 yêu cầu trên, thực sự là đoạn văn tả c¶nh thiªn nhiªn mÉu mùc. Bµi 2 (121) - H/s đọc yêu cầu BT. - Híng dÉn häc sinh lËp dµn ý: Miªu t¶ c¶nh ®Çm sen ®ang mïa hoa në. * Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ c¶nh ®Çm sen. ? §Çm sen nµo ? ë ®©u ? ? Kh¸i qu¸t toµn c¶nh ? * Th©n bµi: - Từ xa: đầm sen hiện lên với những sắc màu thật đẹp. + l¸ xanh ng¾t nh tÊm th¶m lín; + hoa sen hång v¬n lªn ®Çy søc sèng. - §Õn gÇn: + l¸ xanh;.

(218) + b«ng tr¾ng, hång; + NhÞ vµng; + H¬ng th¬m ngan ng¸t. - Khi b¬i thuyÒn ra gi÷a ®Çm, c¶m gi¸c thó vÞ: bao phñ quanh m×nh lµ nh÷ng s¾c mµu, h¬ng vÞ thanh tao, quyÕn rò. * KÕt bµi: Nh÷ng c¶m xóc cña em tríc c¶nh ®Çm sen. Bµi 3 (121) - Học sinh đọc yêu cầu BT. - Hớng dẫn học sinh tìm chi tiết, hình ảnh để miêu tả một em bé ngây thơ, bô bÉm ®ang tËp nãi, tËp ®i ? * MB. Giíi thiÖu: Em bÐ con nhµ ai ? Tªn ? Th¸ng tuæi ? Quan hÖ víi em n/t/n ? * TB. + T¶ g¬ng mÆt, d¸ng h×nh; + T¶ em bÐ ®ang tËp ®i: tay, ch©n, m¾t, d¸ng ®i; + T¶ em bÐ tËp nãi: miÖng, m«i, lìi, m¾t, ... * KB. + H×nh ¶nh chung vÒ em bÐ; + Thái độ của mọi ngời đối với em. Bµi 4 (121) - Học sinh đọc yêu cầu BT. - Hớng dẫn học sinh đọc kỹ 2 đoạn trích: DMPLK và BHCC. - T×m 2 ®o¹n miªu t¶, 2 ®o¹n tù sù ? * Căn cứ để phân biệt: - Hành động tả hay kể ? - T¶, kÓ vÒ ai ? - Ch©n dung hay viÖc lµm ? - Dïng nhiÒu § hay T ? iii. cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ :. - Học sinh đọc ghi nhớ - SGK tr 121. - Chọn 2/4 đề (SGK-tr 122) - chuẩn bị dàn ý bài viết tập miêu tả sáng tạo. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 120: (Ngµy 08/4/2006). ch÷a lçi vÒ chñ ng÷ - vÞ ng÷ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Cñng cè bµi 25, 26, tiÕt 107. - TÝch hîp: + V¨n: V¨n b¶n nhËt dông "CÇu Long Biªn ..."; + TLV: Kiểu bài viết đơn..

(219) - Ph¸t hiÖn vµ söa lçi vÒ CN-VN khi nãi, viÕt. - Củng cố và nhấn mạnh ý thức viết câu đúng ngữ pháp. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là câu trần thuật đơn không có từ "là" ? ? ThÕ nµo lµ c©u miªu t¶ ? C©u TT ? Cho VD vµ p/t ? * Bµi míi: I. ch÷a lçi c©u thiÕu CN:. - H/s đọc ví dụ trong SGK, *. Ví dụ: trªn b¶ng phô. a) Qua truyÖn DMPLK cho em thÊy DM biÕt phôc thiÖn. ? Em hãy xác định CN và CN VN VN ? b) Qua truyÖn DMPLK em /thÊy DM biÕt phôc thiÖn. TN CN VN ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ C©u a): thiÕu CN. cÊu tróc cña mçi c©u ? Câu b): đủ. ? Theo em, nguyªn nh©n nµo -> NhÇm TN víi CN. khiÕn c©u a) m¾c lçi nh vËy ? + Thªm CN: T¸c gi¶ / cho ta thÊy ... CN + BiÕn TN -> CN, bá tõ "qua". ? Söa n/t/n ? + Nh c©u b). Ii. ch÷a lçi c©u thiÕu vN:. *. VÝ dô: - H/s đọc ví dụ trong SGK, a) TG / cìi ngùa s¾t, vung roi s¾t x«ng th¼ng vµo trªn b¶ng phô. qu©n thï. ? T×m CN, VN trong mçi b) H×nh ¶nh TG cìi ngùa s¾t, vung roi s¾t x«ng c©u ? th¼ng vµo qu©n thï. (chØ cã CN). c) B¹n Lan - ngêi häc giái nhÊt líp 6A. CN TPGT d) B¹n Lan / lµ ngêi häc giái nhÊt líp 6A. CN VN - §ñ CN, VN: a), d). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu - ThiÕu VN : c), b). tróc cña mçi c©u ? - Câu b): Lầm định ngữ với VN; ? Nguyªn nh©n m¾c lçi lµ - C©u c): LÇm TP g/ thÝch víi VN. g× ? - b): Thªm VN: + đã để lại cho em niềm kinh phục. ? C¸ch söa ? + lµ h×nh ¶nh hµo hïng vµ l·ng m¹n. + bá "h×nh ¶nh" -> viÕt nh c©u a). - c) Thªm VN: + ... lµ b¹n th©n cña t«i. + ... ®ang phæ biÕn kinh nghiÖm häc tËp cho chóng t«i. + thay dấu phẩy (,) bằng từ "là" để viết nh câu a)..

(220) Ii. luyÖn tËp:. Bµi 1 (129) Đặt câu hỏi để kiểm tra các câu có đủ CN, VN không ? - Gọi học sinh trình bày, nhận xét => KL: Các câu đều đủ các thành phần CN, VN. Bµi 2 (130) Ph¸t hiÖn c©u sai, söa. C©u b): + ThiÕu CN. + Söa: . bỏ "với" để viết nh câu a); . biÕn tr. ng÷ -> CN. * C©u c) + ThiÕu VN. + Sửa: Thêm VN : ... đã đi theo tôi suốt cuộc đời. Bµi 3 (130) §iÒn CN thÝch hîp vµo chç trèng: a) Chóng em / b¾t ®Çu häc h¸t. b) Chim ho¹ mi / hãt lÝu lo. c) Nh÷ng b«ng hoa / ®ua nhau në ré. d) Cả lớp / cời đùa vui vẻ. Bµi 4 (130) §iÒn VN thÝch hîp: a) Khi häc líp 5, H¶i / rÊt hån nhiªn. b) Lóc DC chÕt, DM / rÊt ©n hËn. c) Buổi sáng, mặt trời / bừng lên thật là đẹp. d) Trong thêi gian nghØ hÌ, chóng t«i / ®i du lÞch ë MN. iii. híng dÉn vÒ nhµ :. - Xem l¹i c¸c bµi tËp. - Lµm bµi tËp 5 vµ bµi tËp trong SGK. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. tuÇn 31 – bµi 28+29 TiÕt 121+122: (Ngµy 15/4/2006). viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7 A/ Môc tiªu bµi häc:. - §¸nh gi¸ n¨ng lùc s¸ng t¹o trong miªu t¶. - §¸nh gi¸ n¨ng lùc vËn dông c¸c kü n¨ng, kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ nãi chung. - RÌn kü n¨ng nãi vµ viÕt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: I. giáo viên chép đề lên bảng:.

(221) - Tõ bµi v¨n "Lao xao" cña Duy Kh¸n, em h·y t¶ l¹i khu vên trong mét buổi sáng đẹp trời. - H/s chép đề. - G/v yêu cầu học sinh tìm hiểu đề: + ThÓ lo¹i: T¶ phong c¶nh; + Néi dung: C¶nh khu vên. + Giới hạn: T/ chất của cảnh - trong một buổi sáng đẹp trời. - Häc sinh lËp dµn ý: * MB: (Lu ý vµo bµi tù nhiªn, hÊp dÉn). Giíi thiÖu chung vÒ c¶nh. * TB: Dùa vµo gîi ý bµi "Lao xao" - tham kh¶o nhng ph¶i cã s¸ng t¹o, kh«ng ph¶i chÐp l¹i mét c¸ch m¸y mãc mµ lµ häc tËp c¸ch miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn. (Lu ý: PhÇn tëng tîng s¸ng t¹o nhng kh«ng viÓn v«ng.) * KB: + Nªu c¶m nghÜ vÒ c¶nh. + Nªn kÕt thóc bÊt ngê, gän gµng, t¹o Ên tîng. - H/s viÕt thµnh bµi hoµn chØnh. - H/s đọc lại, sửa chữa tỉ mỉ. Ii. gi¸o viªn cho häc sinh tham kh¶o 1 dµn bµi chi tiÕt:. * MB: Giíi thiÖu chung vÒ khu vên trong bµi v¨n qua tëng tîng cña em. * TB: + T¶ chi tiÕt: . BÇu trêi: cao, xanh, n¾ng míi vµng rùc. . Tõ xa: khu vên xum xuª, c©y cèi xanh tèt. . §Õn gÇn: Hoa ®ua nhau në, to¶ h¬ng th¬m ngµo ng¹t (miªu t¶ chi tiÕt mét vµi loµi hoa). Mét vµi thø c©y sai trÜu qu¶: v¶i, bëi, æi (miªu t¶ mét lo¹i c©y tiªu biÓu). Ch¼ng h¹n: V¶i (cµnh l¸ xum xuª, xanh m¸t, lÊp, lã nh÷ng chùm quả đỏ hồng; hơng quả chín dịu ngọt; ong bớm rập rờn đua nhau hút mật; chim chãc rÝu rÝt, kÐo nhau vÒ hãt r©m ran ...). * KB: Tình cảm của em đối với khu vờn. - Häc sinh lµm bµi. - Gi¸o viªn nh¾c nhë c¸c em lµm bµi tÝch cùc. iii. cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ :. - Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi. - Häc sinh vÒ «n tËp v¨n miªu t¶. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 123: (Ngµy 17/4/2006). cÇu long biªn - chøng nh©n lÞch sö A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Bớc đầu nắm đợc khái niệm văn bản nhật dụng và ý nghĩa của nó..

(222) - Hiểu đợc ý nghĩa làm "chứng nhân lịch sử" của cầu Long Biên, từ đó nâng cao, làm phong phú thêm tâm hồn, tình cảm đối với quê hơng, đất nớc, đối víi c¸c di tÝch lÞch sö. - Thấy đợc vị trí và tác dụng của các yếu tố nghệ thuật đã tạo lên hấp dẫn cña bµi bót ký mang nhiÒu tÝnh chÊt håi ký nµy. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nêu các đặc điểm của truyện và ký ? * Bµi míi: * H/s đọc phần chú thích. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông ?. ? ThÓ lo¹i cña v¨n b¶n nµy ? ? Thể bút ký có đặc điểm gì ? * G/v nêu yêu cầu đọc; đọc mẫu. - H/s đọc. - H/s t×m hiÓu theo SGK. ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n ? N/dung ?. Phơng thức biểu đạt nào đợc tác giả sö dông trong v¨n b¶n nµy ? * H/s đọc đoạn 1. ? CÇu LB b¾c qua s«ng nµo ? Ai thiÕt kÕ ? X©y dùng tõ bao giê ?. I. giíi thiÖu chung:. - Lµ nh÷ng bµi viÕt cã néi dung gÇn gòi, bức thiết đối với cuộc sống trớc mắt của con ngời và cộng đồng trong xã hội hiện đại (thiên nhiên, môi trờng, dân số, ...) - Lµ mét bµi bót ký mang nhiÒu yÕu tè håi ký. - SGK. II. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc: 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 ®o¹n. - Đ 1: "... Thủ đô Hà Nội"- Khái quát về cÇu Long Biªn trong mét thêi kú tån t¹i. - § 2: "...dÎo dai, v÷ng ch¾c"- BiÓu hiÖn nh©n chøng lÞch sö cña cÇu Long Biªn. - § 3: Cßn l¹i - CÇu Long Biªn, chøng nh©n cña t/y §NVN. 4. Ph©n tÝch: - KÕt hîp miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m. a, Kh¸i qu¸t vÒ cÇu Long Biªn - chøng nh©n lÞch sö: - b¾c qua s«ng Hång; - Kü s Ep-phen; - X©y dùng 1898, hoµn thµnh 1902. (GV: HiÖn nay, b¾c qua s«ng Hång cßn cã cÇu Th¨ng long, cÇu Ch¬ng D¬ng, s¾p tới là cầu Thanh Trì, rất hiện đại. Nh vậy c©y cÇu Long Biªn giê ®©y chØ cßn vai trß chñ yÕu lµ "chøng nh©n lÞch sö" - ngêi làm chứng sống động (nhân hoá, ẩn dụ) của Thủ đô Hà Nội. Nó đã chứng kiến bao sù kiÖn lÞch sö hµo hïng, bi tr¸ng cña Hµ Néi - 1 thÕ kû ®au th¬ng vµ anh hïng võa qua (1902-2002). b, Cầu Long Biên qua những chặng đờng lịch sử:.

(223) * Thêi thuéc Ph¸p: * H/đọc: "Hiện nay ... làm cầu". - Mang tªn toµn quyÒn Ph¸p: P«n-§ume; gîi nh¾c mét thêi thùc d©n n« lÖ, ¸p ? CÇu long Biªn khi míi hoµn thµnh bøc, bÊt c«ng. mang tªn g× ? - Nh mét d¶i lôa uèn lîn v¾t qua s«ng ? C©y cÇu cã chiÒu dµi nh thÕ nµo ? §- Hång, nÆng 17.000 tÊn. îc t¸c gi¶ so s¸nh víi g× ? => Sự so sánh bất ngờ, độc đáo, lí thú vì m¹nh KT cña cÇu s¾t, v× sù tiÕn bé ? H×nh ¶nh so s¸nh Êy gîi cho em c¶m søc cña c«ng nghệ làm cầu, lần đầu tiên đợc xóc nh thÕ nµo ? ¸p dông ë ViÖt Nam. - Thuận lợi cho khai thác thuộc địa, bóc nhân dân, đàn áp các cuộc khởi ? Thùc d©n Ph¸p x©y dùng cÇu nh»m lét nghÜa cña nh©n d©n ta. mục đích gì ? - Gîi k/k lÞch sö, x· héi, bµy tá t×nh c¶m m×nh khi nh¾c nh÷ng c¸ch ¨n ë khæ ? Thái độ, tình cảm của tác giả đợc thể của cùc dân phu VN và cảnh đối xử tàn hiÖn nh thÕ nµo khi nãi vÒ qu¸ tr×nh nhÉncña cña các chủ t bản Pháp đã khiến x©y dùng cÇu ? cho hµng ngµn ngêi VN bÞ chÕt trong qu¸ tr×nh x©y dùng cÇu. * CÇu Long Biªn tõ c¸ch m¹ng th¸ng Tám đến nay: - Chứng tỏ ý thức, chủ quyền độc lập cña nh©n d©n ta. * H/s đọc "Cầu LB ... áo hào hoa". - Long Biªn lµ tªn mét lµng bªn bê b¾c s«ng Hång, n¬i c©y cÇu b¾c qua. ? Tại sao chúng ta lại quyết định đổi - Bµi ca dao - KN håi ®i häc, h×nh ¶nh tªn lµ cÇu Long Biªn ? cán bộ, chiến sỹ trung đoàn Thủ đô bí ? Bài ca dao và bài hát "Ngày về" đợc mật rút qua sông Hồng qua bài hát đầy ®a vµo bµi ký cã t¸c dông g× ? l·ng m¹n hµo hïng (L¬ng Ngäc Tr¸c),...-> Chøng minh thªm tÝnh chÊt lÞch sö cña c©y cÇu, lµm t¨ng ý vÞ tr÷ tình cho bài viết. Cầu Long Biên đã trở thµnh kû niÖm mang tÝnh chÊt c¸ nh©n cña mçi ngêi d©n, c¸n bé, chiÕn sü, häc sinh tõ khi cßn c¾p s¸ch tíi trêng. - Tự nhiên, chân thật, rất có m/độ. ? T¸c gi¶ sö dông ph¬ng ph¸p miªu t¶ xen kÏ víi ph¸t biÓu c¶m xóc nh thÕ nµo ? ? CÇu Long Biªn thêi kú nµy lµ nh©n chøng cho ®iÒu g× ?. - Làm nhân chứng cho thời kỳ đổi mới nhanh chóng của đất nớc, cho tình yêu của mọi ngời đối với dân tộc VN; là nhÞp cÇu cña hoµ b×nh vµ th©n thiÖn; lµ t×nh yªu bÒn chÆt trong t©m hån t¸c gi¶. iii.tæng kÕt:. - NT: Lêi v¨n giµu sù kiÖn, ý nghÜa vµ chuÈn x¸c. ? §Æc s¾c cña nghÖ thuËt v¨n b¶n - ND: CÇu LB lµ chøng nh©n lÞch sö ®au th¬ng vµ anh dòng cña d©n téc VN; lµ nµy ? t×nh yªu s©u lÆng cña t¸c gi¶ dµnh cho ? Em cảm nhận đợc điều gì qua văn Hà Nội và đất nớc. b¶n ? - Yªu quý, tr©n träng, tù hµo,....

(224) ? Tình cảm của em đối với cây cầu nµy ? IV. luyÖn tËp:. H/s đọc 2 phần đọc thêm và trả lời câu hỏi trong SGK. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc kü l¹i v¨n b¶n; n¾m nghÖ thuËt, néi dung. - Thuéc phÇn chó thÝch vÒ v¨n b¶n nhËt dông + GN. - Chuẩn bị bài tiếp theo; soạn bài "Bức th của thủ lĩnh da đỏ". TiÕt 124: (Ngµy 19/4/2006). viết đơn A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu các tình huống cần viết đơn; Khi nào viết đơn; Viết đơn để làm gì ? - Biết cách viết đơn đúng quy cách và nhận ra đợc những sai sót thờng gặp khi viết đơn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. Giới thiệu: Khi cần nghỉ học, em (hoặc bố, mẹ) viết đơn gửi tới cô giáo CN hoặc nhà trờng để xin phép nghỉ học. Đó chính là một kiểu văn bản đơn từ. Vậy văn bản đơn từ là gì ? * Bµi míi: I. khi nào cần viết đơn:. - Xem xÐt 4 t×nh huèng vµ rót ra nhËn xét khi nào cần viết đơn ? GV: Trong cuéc sèng cã rÊt nhiÒu t×nh huống cần phải viết đơn, không có đơn nhất định công việc không đợc giải quyết. ? Trong 4 trờng hợp đã nêu ra, trờng hợp nào cần phải viết đơn ? Trờng hợp nµo cÇn viÕt lo¹i v¨n b¶n kh¸c ? V× sao ?. ? Từ 2 bài tập trên, em cho biết đơn từ là gì ?. Bµi tËp 1(SGK-tr 131). - Viết đơn khi có nguyện vọng, yêu cầu nào đó cần đợc giải quyết.. Bµi tËp 2. a) Bị mất chiếc xe đạp: cần viết đơn trình báo cơ quan công an; nhờ giúp đỡ tìm lại chiếc xe đạp. b) Muốn theo học lớp Nhạc-hoạ do trờng mở: Viết đơn xin nhập học. c) C·i nhau víi b¹n, lµm mÊt trËt tù trong giê To¸n: ViÕt b¶n têng tr×nh hoÆc kiÓm ®iÓm tríc thÇy, c« gi¸o bé m«n hoÆc gi¸o viªn chñ nhiÖm vÒ khuyÕt ®iÓm cña m×nh. d) Muèn häc ë n¬i míi, cÇn ph¶i viÕt đơn xin học, xin chuyển trờng. => §¬n tõ lµ lo¹i v¨n b¶n kh«ng thÓ thiếu đợc trong cuộc sống hàng ngày. - Đơn đợc viết ra giấy (theo mẫu hoặc không theo mẫu) để đề đạt một nguyện väng víi mäi ngêi hoÆc mét c¬ quan,.

(225) tæ chøc cã quyÒn h¹n gi¶i quyÕt nguyện vọng đó. - H/s quan sát 2 lá đơn (theo SGK). ? Có mấy loại đơn ?. * H/s t×m nh÷ng chç gièng nhau trong 2 đơn ? Những nội dung nào cần phải có trong một lá đơn ? Tại sao ? GV: §ã lµ nh÷ng néi dung kh«ng thÓ thiếu đợc trong một lá đơn dù theo mẫu hay kh«ng theo mÉu. §¬n cã thÓ viÕt tay rõ ràng, sạch sẽ; cũng có thể đánh m¸y, in, ph« t« ...; ch÷ ký cña ngêi viÕt đơn nhất thiết phải tự ký.. Ii. các loại đơn và những nội dung kh«ng thÓ thiÕu trong đơn:. 1. Các loại đơn: - §¬n viÕt theo mÉu in s½n: Ngêi viÕt chØ cÇn ®iÒn nh÷ng tõ, c©u thÝch hîp vào những chỗ trống. Cần chú ý đọc kỹ để điền đúng. - §¬n viÕt kh«ng theo mÉu: Ngêi viÕt cÇn ph¶i tù nghÜ ra néi dung vµ tr×nh bµy. 2. Nh÷ng néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong đơn: - Quèc hiÖu: tá ý trang träng; - Tên của đơn: để ngời đọc biết rõ ngay một cách khái quát mục đích, tính chất của đơn (đơn đề nghị, khiếu nại, ...). - Tên ngời viết đơn: (có thể ghi cả địa chØ, nghÒ nghiÖp, tuæi, ...). - Tªn ngêi hoÆc tªn tæ chøc, c¬ quan cần giải quyết đơn (Kính gửi ..., Đồng kÝnh göi ...) => NÕu kh«ng cã môc nµy thì lá đơn sẽ không có địa chỉ ngời nhËn vµ n¬i gi¶i quyÕt; - Lý do viết đơn: Vì sao viết đơn, cần gi¶i quyÕt ®iÒu g× ? - Ngày, tháng, năm và nơi viết đơn. - Chữ ký của ngời viết đơn. Iii. cách thức viết đơn:. 1. Viết đơn theo mẫu: Ngời viết cần đọc và điền vào chỗ trèng nh÷ng néi dung cÇn thiÕt. 2. §¬n kh«ng theo mÉu: - Kh«ng thÓ tuú tiÖn, vÉn ph¶i tr×nh bµy theo một thứ tự nhất định (SGK). ? Tõ c¸c phÇn võa t×m hiÓu, em h·y -> Ph¶i tr×nh bµy trang träng, ng¾n gän cho biết những yêu cầu và nội dung bắt và sáng sủa theo một bố cục nhất định. Những nội dung bắt buộc trong đơn là: buộc phải có trong đơn ? đơn gửi ai ? ai gửi đơn ? Gửi đơn để đề đạt nguyện vọng gì ? * Ghi nhí: SGK-tr 134. - H/s đọc ghi nhớ. * Mét sè lu ý: SGK-tr 134. - Nh¾c häc sinh phÇn lu ý trong SGK. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Tập viết đơn: xin nghỉ học; xin chuyển trờng. - Tập viết đơn theo mẫu: xin chuyển hộ khẩu. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(226) TiÕt 125+126 (Ngµy 20/4/2006). bức th của thủ lĩnh da đỏ A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Thấy đợc "Bức th ..." xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, đất nớc đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay: bảo vệ và gi÷ g×n sù trong s¹ch cña TN, MT. - Thấy đợc tác dụng của việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong bức th đối với việc diễn đạt ý nghĩa và biểu đạt tình cảm, đặc biệt là phép nhân hoá, yếu tố trùng điệp và thủ pháp đối lập. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em sau khi häc bµi "CÇu Long Biªn ...". * Bµi míi: - H/s xem phÇn chó thÝch để nắm đợc hoàn cảnh viÕt bøc th nµy. - G/v nêu yêu cầu đọc, đọc một đoạn. - H/s đọc, nhận xét. - Lu ý h/s c¸c chó thÝch: 1, 3, 4, 9, 10, 11. ? Bøc th nµy gåm mÊy phÇn ? Nªu tãm t¾t ND mçi phÇn ?. I. giíi thiÖu chung: II. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc: 2. Chó gi¶i: 3. Bè côc: 3 phÇn. - § 1: "... tiÕng nãi cña cha «ng chóng t«i" - Nh÷ng điều thiêng liêng trong ký ức ngời da đỏ. - Đ 2: "... đều có sự ràng buộc" - Những lo âu của ngời da đỏ về đất đai, MT, TN sẽ bị tàn phá bởi ngời da tr¾ng. - Đ 3:Kiến nghị của ngời da đỏ về việc bảo vệ môi trờng, đất đai. 4. Ph©n tÝch: a, Những điều thiêng liêng trong ký ức ngời da đỏ: - §Êt ®ai, c©y l¸, h¹t s¬ng, tiÕng c«n trïng, nh÷ng b«ng hoa, vòng níc, dßng nhùa ch¶y trong c©y cèi, .... - H/s đọc đoạn 1. ? Trong ký øc cña ngêi da đỏ luôn hiện lên những điều tốt đẹp nào ? ? Tại sao họ coi đó là -> Tất cả đều đẹp đẽ, cao quý không thể tách rời với những điều thiêng liêng ? sự sống của ngời da đỏ, những thứ đó không thể mất, cần đợc tôn trọng và giữ gìn. ? Điều đó đã phản ánh -> Gắn bó với đất đai, môi trờng TN, yêu quý và tôn cách sống của họ nh thế trọng đất đai, môi trờng. nµo ? ? Tác giả đã sử dụng biện - Phép nhân hoá: Làm cho sự vật hiện lên gần gũi, pháp NT chủ yếu nào thân thiết đối với con ngời, bộc lộ cảm nghĩ sâu xa trong đoạn văn ? Tác dụng của tác giả đối với TN, môi trờng sống. ? b, Những lo âu của ng ời da đỏ về đất đai, MT, TN:.

(227) ? Ngời da đỏ đã có những - Đất đai, MTTN sẽ bị ngời da trắng tàn phá. lo lắng gì trớc đề nghị mua đất của ngời da trắng ? ? Những nỗi lo âu đó đã đợc vị thủ lĩnh trình bày n/t/n qua phơng diện đạo đức ? - Mảnh đất này không phải anh em của ngời da trắng, mảnh đất này là kẻ thù của ngời da trắng. Mồ m¶ cña hä hä cßn quªn. ? Cách c xử của ngời da - Họ lấy từ trong lòng đất những gì họ cần. trắng với đất đai, MT ? - Họ c xử với đất mẹ và anh em bầu trời nh những vật mua đợc, bán đi. - Lòng thèm khát của họ sẽ nghiến ngấu đất đai, để lại đằng sau những bãi hoang mạc. - Họ hít thở không khí nhng chẳng để ý gì đến bầu kh«ng khÝ,... - C¶ ngµn con tr©u rõng bÞ ngêi da tr¾ng b¾n, ... ? Đoạn văn lôi cuốn ngời - So sánh, đối lập giữa 2 cách sống. đọc bởi NT gì ? Tác dụng ? - Nhân hoá, điệp từ. => Nªu bËt sù kh¸c biÖt gi÷a 2 c¸ch sèng, thÓ hiÖn rõ thái độ tôn trọng, bảo vệ đất đai, MT. Bộc lộ những lo âu của ngời da đỏ khi MT và TN, đất đai thuéc vÒ ngêi da tr¾ng. ? Những lo âu đó giúp em - Tôn trọng sự hoà hợp với thiên nhiên, yêu quý và hiÓu g× vÒ c¸ch sèng cña cã ý thøc b¶o vÖ MTTN nh m¹ng sèng cña m×nh. ngời da đỏ ? c, Kiến nghị của ngời da đỏ: ? Ngời da đỏ đã có những - Phải biết kính trọng đất đai. kiến nghị n/t/n đối với ng- - Hãy khuyên bảo con cháu: đất là ... Điều gì xảy ra êi da tr¾ng ? với đất đai ... là xảy ra với những đứa con của đất. ? Em hiÓu n/t/n vÒ c©u nãi - §Êt lµ n¬i s¶n sinh ra mu«n loµi, lµ nguån sèng cña "§Êt lµ mÑ." muôn loài. Cái gì con ngời làm cho đất đai là làm cho ruét thÞt cña m×nh. Con ngêi cÇn ph¶i sèng hoµ hợp với TN, MT, đất đai và phải biết cách bảo vệ nó. ? Giäng ®iÖu ®o¹n th¬ nµy -> Giäng võa thèng thiÕt võa ®anh thÐp, hïng hån. có gì khác trớc ? Tác dụng => Khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai, môi ? trờng sống, dạy cho ngời da trắng biết c xử đúng đắn với đất đai và MT. iii.tæng kÕt:. ? Văn bản đã khẳng định vµ quan t©m ®iÒu quan träng nµo c¶u cuéc sèng con ngêi ? ? Bức th có đặc sắc gì về NT ? * H/s đọc ghi nhớ.. - Con ngêi ph¶i biÕt hoµ hîp víi thiªn nhiªn, ch¨m lo b¶o vÖ m«i trêng, ... - Giäng ®Çy truyÒn c¶m, sö dông nhiÒu nghÖ thuËt so sánh, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập, .... IV. luyÖn tËp:. ? Tại sao văn bản này ra đời cách đây hơn 1 thế kỷ rồi mà vẫn đợc xem nh lµ mét trong nh÷ng v¨n b¶n hay nhÊt nãi vÒ m«i trêng ?.

(228) (Vì nó đề cập đến một vấn đề chung cho mọi thời đại: Quan hệ giữa con ngời với TN, MT; đợc viết bằng sự am hiểu, bằng trái tim tình yêu mãnh liệt dành cho đất đai, MT, TN; Đợc trình bày trong một lời văn đầy tính nghệ thuật (giµu h×nh ¶nh, c¸c biÖn ph¸p tu tõ). ? Theo em, bøc tranh minh ho¹ trong SGK cã ý nghÜa g× ? (Phản ánh hành động phá hoại MTTN của ngời da trắng.) V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc kü l¹i v¨n b¶n; N¾m v÷ng ND, NT (môc Ghi nhí). - Lµm bµi tËp SGK. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: "§éng Phong Nha".. TiÕt 127 (Ngµy 22/4/2006). ch÷a lçi vÒ chñ ng÷-vÞ ng÷ (TiÕp theo) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc các loại lỗi viết câu: Thiếu cả CN-VN hoặc thể hiện sai quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c bé phËn trong c©u. - BiÕt tù ph¸t hiÖn c¸c lçi vµ ch÷a lçi. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸ch ch÷a c©u thiÕu CN ? VËn dông ch÷a c©u sau: Qua "TruyÖn KiÒu" cña NguyÔn Du cho ta thÊy b¶n chÊt cña x· héi phong kiÕn. ? Nªu c¸ch ch÷a c©u thiÕu VN ? VËn dông ch÷a c©u sau: B¹n Loan líp 6A. * Bµi míi: I. c©u thiÕu chñ ng÷ vµ vÞ ng÷:. * Học sinh đọc VD trong *. Ví dụ: SGK, trªn b¶ng phô. a) Mçi khi ®i qua cÇu Long Biªn. ? H·y chØ ra c¸c chç sai -> C©u thiÕu c¶ CN, VN (chØ cã TN). trong mçi VD ? b) B»ng khèi ãc ... trong vßng 6 th¸ng. (C©u míi cã TN - ThiÕu c¶ CN, VN). -> Cha phân biệt đợc TN với CN hay VN. ? Nguyªn nh©n sai ? - Bæ sung thªm CN vµ VN vµo mçi c©u cho hîp lý: ? C¸ch ch÷a ? a) Mçi khi ... LB, t«i l¹i say mª ng¾m nh×n phong c¶nh n¬i ®©y. b) Bằng ... sáu tháng, CN nhà máy đã hoàn thành kế ho¹ch c¶ n¨m. II. c©u sai vÒ quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c thµnh phÇn c©u:.

(229) *. VÝ dô: * H/s đọc VD trong SGK, SGK- tr 141. trªn b¶ng phô. - Ta / thÊy Dîng H¬ng Th ... hïng vÜ. ? Hãy xác định CN và VN mçi c©u ? Cách sắp xếp nh vậy khiến ngời đọc hiêủ phần in ? Mçi bé phËn in ®Ëm -®Ëm tríc dÊu phÈy (hai hµm r¨ng ... n¶y löa) miªu trong c©u nãi vÒ ai ? tả hành động của CN trong câu "ta". ? C©u nµy sai vÒ mÆt - Sai vÒ mÆt ng÷ nghi· gi÷a c¸c thµnh phÇn c©u. - Viết lại cho đúng trật tự ngữ pháp: nµo ? Ta thÊy Dîng ... hai hµm r¨ng ... oai linh hïng vÜ. ? Nªu c¸ch ch÷a ? Iii. luyÖn tËp:. Híng dÉn häc sinh lµm mét sè c¸c bµi tËp. Bµi 1 Xác định CN-VN. a) CN: CÇu. (Tr¶ lêi c©u hái: C¸i g× ?). VN: đợc đổi tên thành cầu LB. (Trả lời câu hỏi: ra sao ?). - H/s lµm tiÕp c¸c phÇn theo c¸ch t¬ng tù. Bµi 2 Bæ sung CN-VN vµo chç trèng. a) ... học sinh ùa ra đờng. b) ... lúa đã chín vàng. Bµi 3 Xác định lỗi. - Cả 3 câu đều thiếu cả CN & VN (Mới chỉ có TN). - C¸ch ch÷a: Bæ sung CN & VN vµo mçi c©u. Bµi 4 CN : c©y cÇu. VN1: ®a nh÷ng ... qua s«ng. VN2: bãp cßi ... yªn tÜnh. -> VÒ mÆt nghÜa, CN chØ phï hîp víi VN1, kh«ng phï hîp víi VN2 (c©y cÇu kh«ng thÓ bãp cßi rén vang c¶ dßng s«ng yªn tÜnh.) - Cách chữa: Nên chữa thành một câu ghép hoặc 2 câu đơn có 2 CN khác nhau. * PhÇn b, c: H/s lµm t¬ng tù. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc thuéc c¸ch ch÷a lçi. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 128 (Ngµy 22/4/2006) tËp lµm v¨n:. luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi về đơn A/ Môc tiªu bµi häc:.

(230) Gióp h/sinh: - Nhận ra những lỗi thờng gặp khi viết đơn và tìm phơng hớng sửa chữa; - Ôn tập những hiểu biết về kiểu bài đơn từ; - Tích hợp với phần văn ở văn bản Bức th của thủ lĩnh da đỏ, với phần tiÕng ViÖt ë C¸c lçi vÒ chñ ng÷, vÞ ng÷; - Luyện kỹ năng phát hiện và sửa chữa các lỗi trong khi viết đơn. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: (KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.) * Bµi míi: I. các lỗi thờng mắc khi viết đơn:. 1. Bµi tËp 1: - Chỉ rõ các lỗi trong đơn 1 ? - Nªu c¸ch söa ch÷a. - Học sinh thảo luận trong nhóm, tổ sau đó cử đại biểu báo cáo trớc lớp. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®iÒu chØnh. + ë bµi tËp nµy c¸c lçi m¾c ph¶i lµ: - ThiÕu quèc hiÖu. - Thiếu ngày, tháng, năm, nơi viết đơn, họ và tên ngời viết đơn. - Ngời, nơi nhận đơn không rõ. - Thiếu chữ ký của ngời viết đơn. + C¸ch söa: Bæ sung nh÷ng phÇn thiÕu. 2. Bµi tËp 2: (Quy tr×nh t¬ng tù nh trªn). + C¸c lçi m¾c ph¶i ë bµi tËp nµy lµ: - Thừa phần viết về bố, mẹ, vì không cần thiết phải khai trong đơn này. - Lí do trình bày trong đơn cha rõ ràng, xác đáng. - Thiếu thời gian, nơi viết đơn, lời cam đoan, chữ ký của ngời viết đơn. + C¸ch söa: Bæ sung nh÷ng phÇn thiÕu, bá bít nh÷ng chç viÕt thõa. 3. Bµi tËp 3: (Quy tr×nh t¬ng tù nh trªn). + C¸c lçi m¾c ph¶i ë bµi tËp nµy lµ: - Lí do viết đơn trình bày không xác đáng. Bởi lẽ đang sốt cao, li bì, không thể ngồi dậy đợc thì làm sao có thể tự mình viết đơn ? Nh vậy là dối trá. Bởi vậy đơn này nhất thiết phải do phụ huynh viết mới hợp lẽ. + C¸ch söa: - Thay ngêi viÕt b»ng tªn vµ c¸ch xng h« cña mét phô huynh. - Tr×nh bµy l¹i phÇn lÝ do cho thÝch hîp. Ii. luyÖn tËp:. * Ba tổ, mỗi tổ làm một bài tập trong (SGK, tr.157), thảo luận, sau đó cử đại biểu đọc lá đơn tiêu biểu nhất của tổ mình; Giáo viên nhận xét đánh giá. 1. Đơn xin cấp điện cho gia đình, nhất thiết phải có lời cam kết tuân thủ nghiêm túc quy chế dùng điện, yêu cầu về đờng dây, công tơ, ....

(231) 2. Đơn xin vào Đội tình nguyện bảo vệ môi trờng có thể gửi ngời Đội trởng hoặc Hiệu trởng nhà trờng, và phải có sự đồng ý của giáo viên chủ nhiệm lớp, của gia đình. 3. §¬n xin cÊp bµn míi nhÊt thiÕt ph¶i tr×nh bµy mét c¸ch cô thÓ t×nh tr¹ng háng cña chiÕc bµn hiÖn nay. * Ngoài ra các mục khác của một lá đơn đều phải tuân thủ đầy đủ. iii. híng dÉn vÒ nhµ :. 1. Viết đơn xin gia nhập đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. 2. Viết đơn hộ mẹ xin trợ cấp bất thờng vì mẹ ốm nặng phải nằm viện đã h¬n 2 th¸ng. 3. Sửa đơn xin chuyển lớp cho em gái. 4. Sửa và viết lại đơn xin vào hội Cựu chiến binh giúp ông nội. 5. ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. TiÕt 129 (Ngµy 24/4/2006). động phong nha A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - TiÕp tôc hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông. Bµi v¨n "§éng Phong Nha" đã cho thấy vẻ đẹp kỳ ảo, lộng lẫy của động Phong Nha để mọi ngời càng thêm yêu quý, tự hào, chăm lo, bảo vệ, biết khai thác nhằm phát triển kinh tế du lịch một trong những mũi nhọn kinh tế làm giàu cho đất nớc. - RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch TN, h×nh ¶nh. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em sau khi häc "Bøc th ..." ? ? Mục đích viết th của thủ lĩnh da đỏ là gì ? a) Từ chối việc bán đất. b) Đa ra một số điều kiện để thoả thuận việc bán đất. c) Cảnh cáo ngời da trắng về việc đã huỷ diệt c/s của ngời da đỏ. d) Bày tỏ tình yêu và sự gắn bó máu thịt với mảnh đất quê hơng của ngời da đỏ. * Bµi míi: I. giíi thiÖu chung:.

(232) ? Bµi v¨n thuéc kiÓu v¨n b¶n g× ? ? V× sao ?. - V¨n b¶n nhËt dông. - Lµ bµi viÕt cã néi dung gÇn gòi, bøc thiết đối với cuộc sống của con ngời: viết về đề tài thiên nhiên, môi trờng. ? Cách học văn bản nhật dụng này n/t/n ? - Phải đạt 2 yêu cầu: + Hình dung đợc vẻ đẹp lộng lẫy, kỳ ảo của động. + Cảm nhận vẻ đẹp -> Suy nghĩ về những vấn đề mà cuộc sống đang đặt ra mét c¸ch bøc thiÕt: b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn, b¶o vÖ danh lam th¾ng c¶nh... - G/v nêu yêu cầu đọc, đọc mẫu. - H/s đọc, nhận xét.. II. đọc, hiểu văn bản:. - H/s theo dâi SGK.. 2. Chó thÝch:. ? Bµi v¨n cã thÓ chia thµnh mÊy ®o¹n ? ý chÝnh cña mçi ®o¹n ?. ? Vẻ đẹp của động Phong Nha đợc giới thiệu theo mấy cảnh ? Cảnh nào đáng chó ý nhÊt ? ? Tác giả đã miêu tả theo trình tự nào ?. - H/s đọc "Phong Nha gồm ... óng ¸nh". ? Tãm t¾t nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu vÒ động khô Phong Nha ? ? Tại sao ngời ta gọi là động khô ?. ? Qua đó, em hình dung n/t/n về động Phong Nha ? ? Cảnh động này gợi cho em liên tởng đến những hang động nổi tiếng nào kh¸c ? - H/s theo dõi: "Trái với động khô .... 1. §äc:. SGK. 3. Bè côc: 3 ®o¹n. - §1: " ... n»m r¶i r¸c": - Giíi thiÖu vÞ trÝ địa lý và 2 đờng vào động Phong Nha. - Đ2: "... đất sụt" - Cảnh tợng trong động. - Đ 3: giá trị của động Phong Nha. 4. Ph©n tÝch: - Miêu tả theo 3 cảnh: động khô, động nớc, cảnh ngoài động. - Động khô đáng chú ý nhất. - B¾t ®Çu b»ng sù giíi thiÖu quÇn thÓ động Phong Nha -> miêu tả 2 đờng vµo: thuû, bé cïng gÆp nhau ë bÕn s«ng Son -> đi đờng sông vào hang -> Miêu t¶ 2 bé phËn chÝnh cña hang: §éng kh« và động nớc... a, (Pho) §éng kh« Phong Nha: - Nằm ở độ cao 200 m. - Những vòm đá vân nhũ. - Vô số cột đá xanh màu ngọc bích óng ¸nh. -> Xa vèn lµ mét dßng s«ng, nay kiÖt nớc thành hang -> Gọi theo đặc điểm riêng của động. - Là hang động lớn nằm bên núi cao, có nhiều nhũ đá, cột đá đẹp hấp dẫn khách th¨m quan. - §éng H¬ng TÝch (chïa H¬ng). - §éng Thiªn Cung (H¹ Long). b, §éng níc Phong Nha: - Quy m«:.

(233) + Lµ mét con s«ng dµi ch¶y suèt ngµy thuë nµo." đêm; ? Động nớc Phong Nha đợc kể, tả qua + Vào động Phong Nha đi bằng thuyền; nh÷ng chi tiÕt nµo ? Quy m« ? + §éng chÝnh gåm 14 buång, trÇn thÊp nhÊt c¸ch mÆt níc 10m, cao nhÊt 40 m; + CÊt gi÷ bao ®iÒu huyÒn bÝ, thó vÞ, hÊp dÉn. ? Cảnh sắc của động chính ? - C¶nh s¾c: + §Ñp léng lÉy, kú ¶o; + Thạch nhũ đủ hình khối, sắc màu (con gà, con cóc, đốt trúc, mâm xôi, cái khánh, tiên ông đánh cờ, ...); + S¾c mµu lãng l¸nh nh kim c¬ng; + Vách động rủ xuống những nhánh phong lan xanh biÕc; + Có bãi cát, có bãi đá để thuyền ghé lại, ... ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù kÓ, t¶, - Tõ kh¸i qu¸t (nh÷ng nÐt chung vÒ quy mô) đến cụ thể (cảnh sắc trong động) lêi v¨n cña t¸c gi¶ ? khiến ngời đọc dễ hình dung; Lời văn võa chøa th«ng tin tµi liÖu, võa gîi h×nh, biÓu hiÖn c¶m xóc. c, Cảnh ngoài động Phong Nha: ? Cảnh ngoài động PN đợc tác giả cảm - Là thế giới của tiên cảnh. nhËn vµ miªu t¶ n/t/n ? - Võa cã nÐt hoang s¬ bÝ hiÓm, võa rÊt thanh tho¸t vµ giµu chÊt th¬. ? Em hình dung đó là cảnh tợng n/t/n ? -> Cảnh đẹp h ảo (nh không có thật, nh chØ cã trong tëng tîng), c¶nh tho¸t tôc. ? Tiên cảnh ngoài động đợc miêu tả - Tiếng nớc gõ long tong. qua ©m thanh nµo ? ? Cách miêu tả âm thanh có gì đặc - So sánh; tiếng nớc, tiếng nói với "tiếng đàn, tiếng chuông nơi cảnh s¾c ? chùa, đất bụt". => Gîi c¶m gi¸c vÒ sù huyÒn bÝ, thiªng liêng của động nớc Phong Nha. ? T/d ? d, Giá trị của động Phong Nha: - Cã 7 c¸i nhÊt: ? Nhà thám hiểm ngời Anh đã đánh giá + Hang dài nhất; + Cöa hang cao vµ réng nhÊt; n/t/n về động Phong Nha ? + Bãi cát, bãi đá rộng và đẹp nhất; + Có những hồ ngầm đẹp nhất; + Hang khô rộng và đẹp nhất; + Th¹ch nhò tr¸ng lÖ vµ k× ¶o nhÊt; + S«ng ngÇm dµi nhÊt. -> Là kỳ quan đệ nhất động của Việt Nam. Đó là một đánh giá chính xác của c¸c nhµ khoa häc. ? Nh vậy động PN đã đợc đánh giá tæng qu¸t nh thÕ nµo ? GV: §éng PN kh«ng chØ lµ danh th¾ng - Lµ n¬i hÊp dÉn c¸c nhµ khoa häc.

(234) cña VN mµ cßn lµ cña c¶ thÕ giíi. nghiên cứu hang động; là điểm du lịch dẫn, góp phần giới thiệu đất nớc ? Em nghĩ gì về triển vọng của động hấp VN víi thÕ giíi. Phong Nha ? iii.tæng kÕt:. - Là hang động có vẻ đẹp độc đáo hấp dÉn nhÊt, lµ n¬i thu hót c¸c nhµ khoa häc vµ kh¸ch du lÞch 4 ph¬ng.. ? Qua văn bản này, em hiểu gì về động Phong Nha ? - Đất nớc ta có nhiều cảnh đẹp quý giá. -> Yêu mến, tự hào về đất nớc. ? Cảnh đẹp PN gợi cho em cảm nghĩ gì về quê hơng, đất nớc ? IV. luyÖn tËp:. Bµi tËp 1: Văn bản "Động Phong Nha" đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào ? A. Miªu t¶ B. Miªu t¶ vµ biÓu c¶m. C. BiÓu c¶m. D. Tù sù Bµi tËp 2: Vẻ đẹp lộng lẫy và kỳ ảo của động Phong Nha đợc thể hiện qua chi tiết nµo ? A. C¸c khèi th¹ch nhò víi h×nh khèi, mµu s¾c. B. Những nhánh phong lan rủ trên vách động. C. Nh÷ng ©m thanh rÊt riªng. D. TÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt trªn. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc kü bµi, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 130 (Ngµy 26/4/2006). «n tËp vÒ dÊu c©u A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Hiểu đợc công dụng của 3 loại dấu kết thúc câu: dấu chấm, chấm hỏi, chÊm than. - BiÕt tù ph¸t hiÖn ra vµ söa lçi vÒ dÊu kÕt thóc c©u trong bµi viÕt cña m×nh vµ cña ngêi kh¸c. - Cã ý thøc cao trong viÖc dïng c¸c dÊu kÕt thóc c©u. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? Xác định lỗi trong câu và sửa: Với vẻ đẹp lộng lẫy và kì ảo của động Phong nha. * Bµi míi:.

(235) I. c«ng dông:. ? §Æt c¸c dÊu c©u vµo mçi c©u cho phï a) ¤i th«i, chó mµy ¬i ! Chó mµy ... kh«n. hîp ? b) Con cã nhËn ra con kh«ng ? c) C¸ ¬i gióp t«i víi ! Th¬ng t«i víi ! d) Giêi chím hÌ. C©y cèi um tïm. C¶ lµng th¬m. ? Tại sao em lại dùng các dấu câu nh - Dấu (.) đặt cuối câu t/thuật. vËy ? - Dấu (?) đặt cuối câu nghi vấn. - Dấu (!) đặt cuối câu cảm thán, cầu khiÕn. - H/s theo dâi VD 2. ? C¸ch dïng 3 lo¹i dÊu c©u trªn trong - C©u 2+4: C©u cÇu khiÕn nhng cuèi những câu sau có gì đặc biệt ? câu đều có dấu chấm. - Dấu (?) và (!) đặt trong ngoặc đơn để thể hiện thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với n/d của một TN đứng trớc hoÆc víi n/d c¶ c©u. *. Ghi nhí: SGK - tr 150. - H/s đọc phần 1. - GV: Việc dùng dấu chấm để phân t¸ch lêi nãi thµnh c¸c c©u kh¸c nhau giúp ngời đọc hiểu đúng ý nghĩa của c©u. ? Trong phÇn a, c©u nµo m¾c lçi dïng sai dÊu c©u ? ? ë phÇn b, c©u nµo dïng dÊu c©u cha đúng ?. - §äc phÇn 2. ? So s¸nh c¸ch dïng dÊu (?) vµ (!) trong các câu đó có đúng không ? Vì sao ? ? Em h·y ch÷a l¹i ?. Ii. ch÷a mét sè lçi thêng gÆp:. 1. So s¸nh c¸ch dïng dÊu c©u trong cÆp sau ®©y: a) C©u 2: ViÖc dïng dÊu phÈy lµm cho c©u nµy thµnh mét c©u ghÐp cã 2 vÕ nhng 2 vÕ c©u kh«ng liªn quan chÆt chÏ víi nhau. Do vậy dùng dấu chấm để tạo thành 2 câu (nh câu a1) là đúng. b) Câu 1: Việc dùng dấu chấm để tách 2 c©u lµ kh«ng hîp lý, lµm cho phÇn VN2 bÞ t¸ch khái CN, 2 VN nèi víi nhau b»ng quan hÖ tõ: võa ... võa,... Do vËy dïng dÊu (!) ë ®©y lµ hîp lý. 2. a) DÊu (?) ë ®©y kh«ng phï hîp v× ®©y kh«ng ph¶i lµ c©u nghi vÊn. b) C©u 3 lµ c©u TT nªn dïng dÊu (!) ë cuối câu là không đúng. Iii. luyÖn tËp:. - Híng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp trong SGK. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - Häc thuéc bµi. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

(236) TiÕt 131 (Ngµy 27/4/2006). «n tËp vÒ dÊu c©u(DÊu phÈy) A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: - Nắm đợc công dụng của dấu phẩy; - BiÕt tù ph¸t hiÖn vµ söa c¸c lçi vÒ dÊu phÈy trong bµi viÕt. b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: ? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng dÊu c©u trong vÝ dô sau ? Söa l¹i nÕu cÇn thiÕt ? Động Phong Nha thật đẹp, có hai đờng đi vào động. Đờng thuỷ và đờng bộ. * Bµi míi: - H/s đọc ví dụ trong SGK, trên bảng phô. - Yêu cầu h/s đặt dấu phẩy vào chỗ thích hîp: a) Vừa lúc đó, sứ giả ... đến. Chú bé vïng dËy v¬n vai mét c¸i, bçng ... tr¸ng sü. b) Suốt 1 đời ngời, từ ... xuôi tay, tre víi m×nh sèng chÕt cã nhau, chung thuû. c) Níc bÞ c¶n ... tø tung, thuyÒn xuèng. ? Vì sao em đặt dấu phẩy vào những vị trí đó ?. - H/s đọc ghi nhớ.. I. c«ng dông cña dÊu phÈy:. - Dấu phẩy đợc dùng để đánh dấu ranh giíi gi÷a c¸c thµnh phÇn phô cña c©u víi CN vµ VN (a, b). - Dùng đặt giữa các thành phần có cùng chøc vô trong c©u (a: TP bæ ng÷). - Dùng đánh dấu ranh giới giữa thành phÇn chó thÝch víi thµnh phÇn tríc nã (b). - Dïng t¸ch c¸c vÕ trong mét c©u ghÐp (c). *. Ghi nhí: SGK - tr 158. II. ch÷a mét sè lçi thêng gÆp:. - G/v treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô vµ gäi học sinh lên đặt dấu phẩy vào đúng chỗ cña nã. - Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch c¸ch dùng dấu phẩy đó. - G/v nhËn xÐt, bæ sung. Iii. luyÖn tËp:. Híng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp trong SGK. Bµi tËp 1: §Æt dÊu phÈy vµo vÞ trÝ thÝch hîp trong nh÷ng c©u díi ®©y: a) Từ xa đến nay, Thánh Gióng ... VN ta..

(237) b) Buổi sáng, sơng muối ... bãi cỏ... Núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy ngời đi đờng. Bµi 2: §iÒn thªm 1 CN thÝch hîp vµo chç trèng: (Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm trªn phiÕu häc tËp) a) Vào giờ tan tầm, xe ô tô, xe đạp, xe máy đi lại nờm nợp trên đờng phố. b) Trong vên, hoa lan, hoa huÖ, hoa hång ®ua nhau në ré. c) Däc theo bê s«ng, nh÷ng vên æi, vên nh·n xum xuª, trÜu qu¶. Bµi 4 (159): - Häc sinh chuÈn bÞ theo nhãm. - Gọi đại diện nhóm trình bày. - G/v nhËn xÐt bæ sung. iv. híng dÉn vÒ nhµ :. - ¤n tËp kü vÒ c«ng dông, c¸ch dïng dÊu phÈy. - Lµm BT 4 vµ BT trong s¸ch BT. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. Bµi tËp TiÕng ViÖt: Việt Nam đất nớc ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn. a) §o¹n th¬ trªn cã bao nhiªu tiÕng. b) Đoạn thơ trên có mấy từ ? (Chọn đáp án đúng) A. 10 tõ C. 12 tõ. B. 11 tõ. D. 14 tõ. c) §o¹n th¬ trªn cã mÊy tõ l¸y ? A. 2 tõ. C. 3 tõ. B. 1 tõ. D. kh«ng cã tõ l¸y nµo. d) §o¹n th¬ trªn cã mÊy tõ ghÐp ? A. 2 tõ. C. 4 tõ. B. 3 tõ. D. 1 tõ. 2) Xác định kiểu cấu tạo từ cho các từ in đậm trong các câu sau: "Ýt l©u sau, ¢u c¬ cã mang. §Õn kú sinh në, chuyÖn thËt l¹, nµng sinh ra cái bọc trăm trứng; trăm trứng nở ra thành một trăm ngời con hồng hào, đẹp đẽ l¹ thêng. §µn con kh«ng cÇn bó mím mµ tù lín lªn nh thæi, mÆt mòi kh«i ng«, khoÎ m¹nh nh thÇn." 3) Đánh dấu (X) vào ô trống để xác định từ láy và từ ghép: 1). Tõ cÇn xác định b¹n bÌ b¨n kho¨n d¹y dç đền đài lê mê níc non thanh danh. GhÐp. L¸y. Tõ cÇn xác định t©m t×nh th©n thiÕt vÝ von tèt t¬i hång hµo ngÉm nghÜ nghÜ ngîi. GhÐp. L¸y.

(238) 4) Nghĩa của từ láy rất sinh động, gợi hình, gợi cảm. Em hãy viết một đoạn văn miêu tả, trong đó có dùng một số từ láy. VD: Ngày chủ nhật, khu vui chơi giải trí thật đông vui tấp nập. Trẻ con vÉn nhiÒu h¬n c¶. ë bÓ bãng c¸c b¹n cø trên ®i trên l¹i trªn c¬ man nµo lµ nh÷ng quả bóng đủ màu sắc. Cũng có cả cầu trợt nh ở bể bơi vậy. Rồi các bạn còn thi nÐm bãng vµo ræ n÷a. TiÕng reo hß kh«ng ngít. Sôi động nhất có lẽ là ở bể bơi ... 5) §iÒn c¸c tõ: th©n thiÕt, th©n mÕn, th©n mËt, th©n thiÖn vµo chç trèng trong c¸c c©u sau cho phï hîp víi néi dung gi¶i nghÜa: - th©n mÕn: cã quan hÖ t×nh c¶m quý mÕn. - th©n mËt: cã nh÷ng biÓu hiÖn t×nh c¶m ch©n thµnh, g¾n bã víi nhau. - th©n thiÖn: tá ra tö tÕ vµ cã thiÖn c¶m víi nhau. - th©n thiÕt: cã quan hÖ t×nh c¶m gÇn gòi, g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. 6) Con qôa kh«n ngoan Mét con qu¹ kh¸t níc, nã t×m thÊy mét c¸i lä cã níc. Nhng níc trong lä Ýt quá, mà cổ lọ lại cao. Quạ không uống đợc. Nó liền nghĩ ra một cách: nó lấy mỏ g¾p tõng hßn sái bá vµo lä. Mét lóc sau, níc trong lä d©ng cao, qu¹ tha hå uèng. a) Xác định thể loại của đoạn văn trên: A. Miªu t¶ C. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. B. KÓ chuyÖn D. NghÞ luËn. b) T×m nh÷ng sù viÖc c¬ b¶n t¹o lªn cèt truyÖn vµ s¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lý. (Con quạ khát nớc -> tìm đợc một cái lọ có nớc -> nớc ít, cổ lọ cao -> quạ không uống đợc -> nó bỏ sỏi vào lọ -> nớc dâng cao -> quạ tha hồ uống.). II. đọc, hiểu văn bản:. 1. §äc, tãm t¾t truyÖn:.

(239) 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 phÇn. 3. Ph©n tÝch: 1. Më bµi:2. Th©n bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn: b, DiÔn biÕn truyÖn: iii.tæng kÕt – ghi nhí:. SGK IV. luyÖn tËp:. IV. luyÖn tËp:. V. híng dÉn vÒ nhµ :. - §äc tãm t¾t truyÖn vµ kÓ diÔn c¶m. - Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 125+126 (Ngµy 17/3/2006) tËp lµm v¨n:. luyÖn nãi v¨n kÓ chuyÖn A/ Môc tiªu bµi häc:. Gióp h/sinh: b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: -. II. đọc, hiểu văn bản:.

(240) 1. §äc, tãm t¾t truyÖn: 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 phÇn. 3. Ph©n tÝch: 1. Më bµi:2. Th©n bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn: b, DiÔn biÕn truyÖn: iii.tæng kÕt – ghi nhí:. SGK IV. luyÖn tËp:. -.

(241)

giao an van 620122013

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về