giao an van 9 ky 1 chuan

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.28 MB, 262 trang )

(1)Häc kú I TuÇn 1 TiÕt 1- 2. Ngµy so¹n:13.8.2011 Ngµy d¹y:15.8.2011. phong c¸ch hå chÝ minh. (Lª Anh Trµ) I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp h/sinh: - Thấy đợc một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống vµ trong sinh ho¹t - ý nghÜa cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh trong viÖc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. -§Æc ®iÓm cña kiÓu bµi nghÞ luËn x· héi qua mét ®o¹n v¨n cô thÓ. 2. Kü n¨ng: -Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giíi vµ b¶o vÖ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. -Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuéc lÜnh vùc v¨n ho¸ ,lèi sèng. 3.Thái độ: -Gi¸o dôc lßng kÝnh yªu B¸c,ra søc tu dìng vµ rÌn luyÖn.häc tËp ,vµ lµm theo tấm gơng đạo dức Hồ Chí Minh. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Tự nhận thức về vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh , có ý thức học tập và rÌn luyÖn theo tÊm g¬ng cña B¸c. 2. Giao tiếp. Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. III.ChuÈn bÞ: -Tranh ¶nh vÒ n¬i ë cña B¸c trong khu«n viªn Phñ Chñ tÞch -Ch©n dung B¸c Hå . -TruyÖn "ChuyÖn kÓ vÒ B¸c Hå" IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 1' 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: 3' GV kiÓm tra vë so¹n bµi cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động1:Giới thiệu bài mới *Môc tiªu: T¹o t©m thÕ høng khëi cho häc sinh tríc khi bíc vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: 1' Hoạt động của thầy trò. Néi dung.

(2) *Giíi thiÖu bµi: Hå ChÝ Minh kh«ng nh÷ng lµ nhµ yªu níc, nhµ c¸ch m¹ng vĩ đại mà còn là danh nhân văn hóa thế giới. Vẻ đẹp văn hóa chính là nét næi bËt trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. Vậy vẻ đẹp văn hoá của phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ g×? §o¹n trÝch mµ chóng ta t×m hiÓu sÏ phÇn nµo tr¶ lời câu hỏi đó. Hoạt động2:Tìm hiểu chung về văn b¶n. *Môc tiªu: -Giúp học sinh nắm đợc tác giả,tác phÈm,kiÓu lo¹i v¨n b¶n,ph¬ng thøc biểu đạt,bố cục của văn bản. *Phơng pháp:Vấn đáp tái hiện,đàm tho¹i. I. Giíi thiÖu chung: *Thêi gian: 18' 1.T¸c gi¶: ?Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Lª *Lª Anh Trµ. 2.T¸c phÈm: Anh Trµ? * TrÝch tõ bµi viÕt: “Phong c¸ch Hå ?Cho biÕt xuÊt xø cña v¨n b¶n? Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản GV chèt. dÞ” trong “Hå ChÝ Minh vµ v¨n hãa G/v hớng dẫn h/sinh đọc: ViÖt Nam” cña Lª Anh Trµ. Giäng chËm r·i, b×nh tÜnh, khóc triÕt. G/v đọc đoạn đầu. H/sinh đọc đoạn tiếp đến hết bài. G/v gäi häc sinh gi¶i nghÜa c¸c tõ: Phong c¸ch ? Siªu phµm? HiÒn triÕt ? Danh nho Gi¶i thÝch thªm: BÊt gi¸c: mét c¸ch tù nhiªn, ngÉu nhiên không dự định trớc. §¹m b¹c: s¬ sµi, gi¶n dÞ, kh«ng cÇu 3. KiÓu lo¹i v¨n b¶n: V¨n b¶n nhËt kú bµy vÏ. dông. - Phơng thức biểu đạt: thuyết minh + ? V¨n b¶n thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? ? Phơng thức biểu đạt chính của văn lập luận b¶n? 4. Bè côc: 3 phÇn. Phần 1: Từ đầu đến “… hiện đại,, ? Văn bản có thể chia làm mấy phần? -Con đờng hình thành phong cách văn Nªu ý chÝnh cña mçi phÇn? ho¸ Hå ChÝ Minh. ? Em thấy tác giả có vai trò gì trong - Phần 2:Tiếp..."hạ tắm ao" - Vẻ đẹp v¨n b¶n nµy? trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. - Tr×nh bµy s¸ng râ c¸c biÓu hiÖn vÎ -PhÇn 3:Cßn l¹i: B×nh luËn vµ kh¼ng đẹp phong cách Hồ Chí Minh..

(3) - Kết hợp bày tỏ niềm tự hào về vẻ định phong cách văn hoá Hồ chí Minh. đẹp đó. *Hoạt động3: Hớng dẫn học sinh t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. *Môc tiªu: -Giúp học sinh hiểu đợc vốn tri thức v¨n ho¸ cña Hå ChÝ Minh vµ phong c¸ch Hå ChÝ Minh. *Phơng pháp:Vấn đáp tái hiện,nêu và giải quyết vấn đề,thảo luận nhóm,đàm thoại, thuyết trình *Thêi gian: 45' (H/sinh đọc lại đoạn 1.) II. Ph©n tÝch: ?Theo dõi đoạn văn và tìm trong đó nh÷ng c©u v¨n t¸c gi¶ sö dông kh¸i 1.Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh., qu¸t phong c¸ch v¨n hãa HCM. GV:Phong cách đó không phải là trời cho, không phải tự nhiên mà có đợc .Nó có đợc là do sự học tập và rèn luyÖn kh«ng ngõng trong suèt cuéc đời hoạt động CM đầy gian truân của Ngêi . GV:Vèn tri thøc v¨n hãa cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh hÕt søc s©u réng: Ýt cã vÞ l·nh tô nµo l¹i am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n hãa thÕ giíi s©u s¾c nh B¸c Hå. C¸ch viết so sánh bao quát để khẳng định giá trị của nhận định. ? Làm thế nào Ngời có đợc vốn văn hóa ấy? Ngời đã học tập và rèn luyện ntn? GV: Ng«n ng÷ lµ c«ng cô giao tiÕp bậc nhất để tìm hiểu &giao lu văn hoá víi c¸c d©n téc trªn thÕ giíi . ChuyÓn:Nhng ®i nhiÒu, tiÕp xóc nhiều, biết nhiều ngoại ngữ đó mới chỉ là điều kiện cần song cha đủ để më mang hiÓu biÕt, thu lîm tri thøc ?Vậy Hồ Chí Minh đã tận dụng những điều kiện của mình ntn để có đợc vốn văn hoá ấy?. ? Em hiÓu " nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ"vµ" c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc "ë B¸c ntn?. Cách so sánh bao quát để khẳng định vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh hÕt søc s©u réng - Trên con đờng hoạt động cách mạng, B¸c ®i nhiÒu, tiÕp xóc víi v¨n ho¸ nhiÒu níc, nhiÒu d©n téc, nhiÒu vïng kh¸c nhau trªn thÕ giíi :Ch©u Phi, ch©u ¸, ch©u MÜ....Anh ,Ph¸p ... - N¾m v÷ng ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ ng«n ng÷ :nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng níc ngoµi: Ph¸p, Anh, Hoa, Nga...(Ngời đã từng làm thơ bằng chữ H¸n ,viÕt v¨n b»ng tiÕng Ph¸p...) -Häc hái trong c«ng viÖc, trong lao động, học hỏi nghiêm túc.(đến đâu Ngêi còng còng häc hái ,t×m hiÓu v¨n hoá ,nghệ thuật đến mức khá uyên th©m) - Tiếp thu có định hớng,chọn lọc ,vừa tiÕp thu tinh hoa võa phª ph¸n c¸i tiªu cùc... -Trªn nÒn t¶ng v¨n ho¸ d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ (tÊt c¶ những ảnh hởng quốc tế đã đợc nhào nÆn víi c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc kh«ng gì lay chuyển đợc ).

(4) -B¸c tiÕp thu nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i . -B¸c gi÷ v÷ng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ níc nhµ ? Cách tiếp xúc văn hóa nh thế đã cho thấy vẻ đẹp nào trong phong cách Hå ChÝ Minh? ?Em hiÓu ntn vÒ" sù nhµo nÆn " cña hai nguån v¨n ho¸ quèc tÕ vµ d©n téc ë B¸c ? §ã lµ sù ®an xen, kÕt hîp, bæ sung, s¸ng t¹o hµi hoµ hai nguån v¨n ho¸ nh©n lo¹i vµ d©n téc ,truyÒn thống và hiện đại phơng Đông và phơng Tây trong tri thức văn hoá Hồ ChÝ Minh .V¨n ho¸ cña B¸c mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc .. - Cã nhu cÇu cao vÒ v¨n hãa. - Cã n¨ng lùc v¨n hãa. - Ham häc hái, nghiªm tóc trong tiÕp cËn v¨n hãa. - Cã quan ®iÓm râ rµng vÒ v¨n hãa,biÕt kÕ thõa vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ .. =>§ã lµ kiÓu mÉu cña t tëng tiÕp nhËn v¨n ho¸ ë Hå ChÝ Minh. ? Tác giả đã bình luận gì về những biểu hiện văn hóa đó của Bác? “Nhng điều kỳ lạ là … hiện đại”. GV:Trong thùc tÕ ,c¸c yÕu tè d©n téc và nhân loại ,truyền thống và hiện đại thêng cã xu híng lo¹i trõ nhau .YÕu tè nµy tréi lªn sÏ lÊn ¸t yÕu tè kia .Sù kÕt hîp hµi hoµ cña c¸c yÕu tè mang nhiều nét đối lập ấy trong một phong c¸ch qu¶ lµ k× diÖu, chØ cã thÓ thùc hiện đợc bởi một yếu tố vợt lên trên tất cả : đó là bản lĩnh, ý chí của một chiÕn sÜ céng s¶n, lµ t×nh c¶m c¸ch mạng đợc nung nấu bởi lòng yêu nớc, th¬ng d©n v« bê bÕn vµ tinh thÇn s½n sµng quªn m×nh v× sù nghiÖp chung . ? Theo em ®iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ g×? -So s¸nh -LiÖt kª ? Để làm rõ đặc điểm phong cách =>Đảm bảo tính khách quan cho nội văn hóa Hồ Chí Minh, tác giả đã sử dung đợc trình bày - Khơi gợi ở ngời dụng những phơng pháp thuyết minh đọc cảm xúc tự hào , tin tởng . nµo? - KÕt hîp, ®an xen gi÷a nh÷ng lêi kÓ lµ ? C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµy lêi b×nh luËn “Cã thÓ nãi … Hå ChÝ ®em l¹i hiÖu qu¶ g× cho phÇn ®Çu bµi Minh”, “Qu¶ nh … trong cæ tÝch”. viÕt? *Sù hiÓu biÕt s©u,réng vÒ c¸c d©n téc ? Ngoµi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p Vµ v¨n ho¸ thÕ giíi nhµo nÆn nªn cèt thuyÕt minh, t¸c gi¶ cßn sö dông c¸c c¸ch v¨n ho¸ d©n téc Hå ChÝ Minh. phơng pháp biểu đạt nào? GV: Nh vậy, ở đoạn văn này, t/g đã nªu lªn tÇm s©u réng trong vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Hå ChÝ Minh vµ qu¸.

(5) tr×nh tiÕp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña Ngêi b»ng c¸ch gîi më, dÉn d¾t vÊn đề rất tự nhiên và hiệu quả. Đó chính lµ c«ng cña t¸c gi¶ Lª Anh Trµ => Đó là nhờ thiên tài, nhờ Bác đã dµy c«ng häc tËp vµ rÌn luyÖn kh«ng ngõng trong suèt bao nhiªu n¨m, suèt đời hoạt động cách mạng đầy gian tru©n. TiÕt 2 2. Vẻ đẹp trong phong cách sống và lµm viÖc cña B¸c. (Học sinh đọc đoạn 2.)  N¬i ë vµ n¬i lµm viÖc: ng«i nhµ ? Tác giả đã thuyết minh phong cách sµn nhá b»ng gç, chØ vÎn vÑn cã sinh ho¹t cña B¸c Hå trªn nh÷ng khÝa vµi phßng tiÕp kh¸ch, häp Bé cạnh nào? Mỗi khía cạnh đó có những Chính trị, làm việc và ngủ.đồ đạc biÓu hiÖn cô thÓ nµo? mộc mạc, đơn sơ. GV: §ã lµ n¬i ë , n¬i lµm viÖc ,lµ  Trang phôc hÕt søc gi¶n dÞ:quÇn trang phôc, t trang ,lµ b÷a ¨n hµng ngµy ¸o bµ ba n©u,chiÕc ¸o trÊn thñ, cña Hå ChÝ Minh -Mét vÞ Chñ tÞch níc, đôi dép lốp mét vÞ l·nh tô tèi cao  T trang Ýt ái: chiÕc va va li con víi bé quÇn ¸o, vµi vËt kû niÖm ?Tất cả những biểu hiện đó đợc tác giả …”. Lª Anh Trµ kÓ b»ng giäng v¨n ntn?  ăn uống đạm bạc. - Cá kho, rau Th«ng qua nh÷ng P 2 thuyÕt minh nµo? luéc, da ghÐm, cµ muèi, ch¸o T¸c dông? hoa.(Nh÷ng mãn ¨n b×nh dÞ, quen thuéc gÇn gòi víi mäi ngêi d©n => Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, , c¸ch nãi d©n ViÖt Nam, nh÷ng mãn ¨n gi¶n dÞ d· víi nh÷ng tõ chØ sè lîng Ýt ái,tõ th©n th¬ng, ®Ëm h¬ng s¾c quª ng÷ c©u v¨n gîi h×nh xen kÏ lêi nhËn nhµ xÐt,so s¸nh ý nhÞ cïng víi phÐp liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cô thÓ, x¸c thùc trong đời sống của Bác,tác giả đã dẫn dắt ngời đọc vào thăm nơi ăn ,chốn ở cña Hå ChÝ Minh nh vµo mét b¶o tµng võa b×nh dÞ ,võa thiªng liªng =>Phong c¸ch sèng b×nh dÞ, trong s¸ng ? Từ đó, vẻ đẹp nào trong cách sống và vô cùng cao đẹp ,lối sống rất dân của Bác đợc làm sáng tỏ ? téc,rÊt ViÖt Nam trong phong c¸ch Hå -Gi¶n dÞ trong lèi sèng ,sinh ho¹t ChÝ Minh. h»ng ngµy. *GV chèt. ? Em cã thuéc nh÷ng bµi th¬, c©u chuyện nào để thuyết minh cho cách sèng b×nh dÞ ,trong s¸ng cña Ngêi? - " Bác Hồ đó chiếc áo nâu giản dị Màu quê hơng bền bỉ, đậm đà" - Nhí «ng cô m¾t s¸ng ngêi áo nâu túi vải đẹp tơi lạ thờng - Bác để tình thơng cho chúng con Một đời thanh bạch chẳng vàng son Mong manh ¸o v¶i hån mu«n trîng -So s¸nh, liªn tëng:.

(6) Hơn tợng đồng phơi những lối mòn. - Còn đôi dép cũ mòn quai gót B¸c vÉn thêng ®i gi÷a thÕ gian ( H/sinh theo dâi SGK: “Vµ Ngêi … thÓ x¸c”.) ?Cho biÕt nÕu ë phÇn trªn t/g dïng P 2liÖt kª th× ë phÇn nµy t¸c gi¶ giíi thiÖu lèi sèng cña B¸c b»ng P 2 nµo ? (P 2 so sánh ,đối chiếu,liên tởng chính x¸c) ? P 2 đó thuyết minh đó mang lại hiệu qu¶ nh thÕ nµo cho ®o¹n v¨n? (Cuộc sống gắn với thú quê đạm bạc mµ thanh cao) HS đọc đoạn cuối ?. Em hiÓu thÕ nµo lµ c¸ch sèng không tự thần thánh hoá ,khác đời, hơn đời? *Th¶o luËn nhãm. GV sö dông kü thuËt :"Kh¨n phñ bµn". ? Và tác giả khẳng định rằng lối sống cña B¸c cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phóc thanh cao cho t©m hån vµ thÓ x¸c.Theo em ,v× sao cã thÓ kh¼ng định đợc nh vậy ? GV mời đại diện các nhóm trình bày. GV chèt. ? Từ đó, em nhận thức ntn về ý nghĩa cái đẹp trong phong cách của Hồ Chí Minh? - Kh«ng xem m×nh n»m ngoµi nh©n lo¹i nh c¸c th¸nh nh©n siªu phµm - Không tự đề cao mình bởi sự khác mäi ngêi ,h¬n mäi ngêi - §¹m b¹c chø kh«ng ph¶i kh¾c khæ," đạm" đi với "thanh" .Sự bình dị gắn víi thanh cao ,trong s¹ch .T©m hån không phải chịu đựng những toan tính , vụ lợi => Tâm hồn đợc thanh cao, h¹nh phóc .- Sèng thanh b¹ch, gi¶n dÞ, thÓ x¸c kh«ng ph¶i g¸nh chÞu ham muèn, bệnh tật => thể xác đợc thanh cao, h¹nh phóc Vèn v¨n ho¸ s©u s¾c,kÕt hîp d©n téc với hiện đại , cách sống bình dị trong sáng, đó là những nội dung trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh.Phong c¸ch ấy vừa mang vẻ đẹp của trí tuệ ,vừa mang vẻ đẹp của đạo đức. Hoạt động 4:Khái quát lại kiến thức. - C¸ch sèng cña l·nh tô Hå ChÝ Minh víi l·nh tô cña c¸c níc kh¸c:"T«i d¸m ch¾c... nh vËy" - C¸ch sèng cña B¸c víi c¸c vÞ hiÒn triết xa:"Ta nghĩ đến Nguyễn Trãi...tắm ao" => Lµm s¸ng tá c¸ch sèng b×nh dÞ, trong s¸ng cña B¸c, thÓ hiÖn niÒm c¶m phôc, tù hµo cña ngêi viÕt.. 3: ý nghÜa phong c¸ch Hå ChÝ Minh .- Cách sống giản dị,đạm bạc của Chủ tÞch Hå ChÝ Minh v« cïng thanh cao, sang träng. - Là vẻ đẹp vốn có, tự nhiên, gần gũi, không xa lạ với mọi ngời, mọi ngời đều cã thÓ häc tËp. - §©ythùc sù lµ mét c¸ch sèng cã v¨n hóa, đã trở thành một quan niệm thẩm mỹ: Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên. .. *Phong c¸ch hå chÝ Minh lµ sù gi¶n dÞ trong lèi sèng,sinh ho¹t h»ng ngµy,lµ c¸ch di dìng tinh thÇn,thÓ hiÖn mét quan niệm thẩm mỹ cao đẹp..

(7) c¬ b¶n cña bµi . *Môc tiªu: -Giúp HS nắm đợc nội dung,nghệ thuật cña bµi . *Phơng pháp:Vấn đáp, khái quát hoá. *Thêi gian: 5' ? Để làm rõ và nổi bật những vẻ đẹp và phÈm chÊt cao quý cña phong c¸ch Hå Chí Minh, ngời viết đã dùng những biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ? Nªu kh¸i qu¸t nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? -HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.. III.Tæng kÕt: 1.NghÖ thuËt: - Sö dông ng«n ng÷ trang träng. -VËn dông kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu đạt tự sự,biểu cảm ,lập luận. -VËn dông c¸c h×nh thøc so s¸nh,c¸c biện pháp nghệ thuật đối lập. 2. Néi dung B»ng lËp luËn chÆt chÏ ,chøng cø x¸c thực,tác giả Lê Anh Trà đã cho thấy cốt c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ minh trong nhËn thức và trong hành động.Từ đó đặt ra một vấn đề của thời kỳ hội nhập:Tiếp ? Em cảm nhận nh thế nào về văn bản thu tinh hoa văn hoá nhân loại,đồng :"Phong c¸ch Hå chÝ Minh "? thêi ph¶i gi÷ g×n,ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. ? Em học tập đợc điều gì ở Bác? *GV tÝch hîp gi¸o dôc ý thøc cho HS. Hoạt động5:Củng cố- Luyện tập. *Môc tiªu: -Cñng cè l¹i kiÕn thøc cña toµn bµi -HS luyÖn tËp. *Phơng pháp:Vấn đáp, thực hành * LuyÖn tËp: *Thêi gian: 15' -ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng tõ 10-15 c©u nªu c¶m nhËn cña em vÒ phong c¸ch Hå ChÝ Minh? - §äc diÔn c¶m mét ®o¹n v¨n mµ em thÝch nhÊt. ?Bµi häc h«m nay chóng ta häc gåm cã nh÷ng néi dung nµo? GV chèt toµn bé néi dung bµi. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: 2' -. Häc thuéc bµi. So¹n bµi :"§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh." - Tìm đọc một số mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ. - T×m hiÓu nghÜa cña mét sè tõ H¸n ViÖt trong ®o¹n trÝch.. *.Rót kinh nghiÖm.

(8) .............................................................. TiÕt 3: Ngµy so¹n:14..8.2011. Ngµy d¹y:16.8.2011.. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc:Gióp h/sinh: - Nắm đợc nội dung phơng châm về lợng và phơng châm về chất. 2.Kü n¨ng: -Nhận biết và phân tích đợc cách sử dụng phơng châm về lợng vµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt trong mét t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ. - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. 3.Thái độ: -Học sinh có ý thức sử dụng đúng các phơng châm hội thoại. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp: Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. 2. Ra quyết định: Sử dụng các phơng châm hội thoại phù hợp trong giao tiếp. III. ChuÈn bÞ : - Bảng phụ có hai đoạn đối thoại ở mục (1),(2) phần I IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 1' 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: 3' ThÕ nµo lµ vai héi tho¹i ? 3. Bµi míi: Hoạt động1:Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: -T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh bíc vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: Dïng lêi dÉn. *Thêi gian: 1' * Giới thiệu bài: Trong giao tiếp có những quy định tuy không đợc nói ra thành lêi nhng nh÷ng ngêi tham gia vµo giao tiÕp cÇn tu©n thñ, nÕu kh«ng th× dï c©u nãi kh«ng m¾c lçi g× vÒ ng÷ ©m, tõ vùng vµ ng÷ ph¸p, giao tiÕp còng sÏ kh«ng thành công. Những quy định đó đợc thể hiện qua các phơng châm hội thoại..

(9) Hoạt động của thầy trò Hoạt động2:Hình thành khái niệm ph¬ng ch©m vÒ lîng. *Môc tiªu: -Gióp HS hiÓu néi dung ph¬ng ch©m vÒ lîng. *Phơng pháp:Vấn đáp, giải thích minh hoạ ,nêu và giải quyết vấn đề. *Thêi gian: 10' HS đọc ví dụ SGK * GV dïng b¶ng phô ?§©y cã ph¶i lµ cuéc héi tho¹i kh«ng? C¨n cø vµo ®©u mµ em biÕt? -Vai x· héi. ?Xác định vai xã hội và lợt lời trong héi tho¹i nµy? -Hai lît- ngang b»ng. -HS: Mçi em thÓ hiÖn mét lît lêi:An,Ba. ?Néi dung cña cuéc héi tho¹i nµy lµ g×? (Nãi vÒ viÖc b¬i) Em hiÓu b¬i lµ g×? Nội dung An hỏi Ba có đáp ứng không? (Nãi vÒ ®i¹ ®iÓm) ?Em rút ra đợc gì trong hội thoại? *GV chèt néi dung bµi häc. *GV cho HS đọc truyện cời. ?KÓ l¹i néi dung truyÖn cêi? ?Em cßi ®iÒu g×?(TÝnh hay khoe) ?Anh cã lîn nãi víi anh kia nh thÕ nµo?C©u tr¶ lêi ra sao? Cã ®iÒu g× kh«ng æn trong c©u hái, c©u tr¶ lêi? ?C¸ch nãi nµy nh thÕ nµo? (Thõa th«ng tin) ?TruyÖn phª ph¸n ®iÒu g×? ?Em rút ra đợc điều gì trong hội thoại? ?Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng? - GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. Néi dung. I. ph¬ng ch©m vÒ lîng: 1. VÝ dô: *vÝ dô1 * NhËn xÐt: - C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng lµm cho An tháa m·n v× nã m¬ hå vÒ ý nghÜa. An muốn biết Ba học bơi ở đâu (tức là địa ®iÓm häc b¬i) chø kh«ng phaØ An hái Ba b¬i lµ g× ? -Nãi thiÕu th«ng tin.. * vÝ dô 2 *NhËn xÐt: -Vì cách hỏi đáp của 2 nhân vật trong truyÖn. C¸c nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng ®iÒu cÇn nãi.(Nãi thõa th«ng tin) - LÏ ra chØ cÇn hái: “B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y kh«ng ?”. Vµ chØ cÇn tr¶ lêi: “T«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶”. *Khi giao tiÕp cÇn nãi cho cã néi dung:Nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiÕp,kh«ng thiÕu ,kh«ng thõa..

(10) *GV chèt néi dung ghi nhí.. 3.Ghi nhí –( SGK).. Hoạt động3: Hình thành khái niệm phơng châm về chất. *Môc tiªu: -Giúp HS hiểu đợc nội dung phơng ch©m vÒ chÊt. *Phơng pháp:Vấn đáp,giải thích minh ho¹,quy n¹p. *Thêi gian: 10' HS đọc VD mục II SGK. Ii. ph¬ng ch©m vÒ chÊt : *GV dïng b¶ng phô. ?LiÖu trong thùc tÕ cã qu¶ bÝ nh vËy 1. VÝ dô: kh«ng?(Kh«ng) ?Vậy ngời đó nói nh thế nào? *VÝ dô1: - Kh«ng cã thËt. * NhËn xÐt: ?TruyÖn phª ph¸n ®iÒu g×? (Nãi kho¸c). - Nãi ®iÒu kh«ng cã thËt.. - Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c. ? NÕu kh«ng biÕt ch¾c mét tuÇn n÷a - Trong giao tiÕp, kh«ng nªn nãi líp sÏ tæ chøc c¾m tr¹i th× em cã th«ng nh÷ng điều mà mình không tin là đúng báo điều đó “Tuần sau lớp em sẽ tổ chøc c¾m tr¹i” víi c¸c b¹n cïng líp sù thËt. kh«ng. (Kh«ng) *VÝ dô2: ? NÕu kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n m×nh nghØ häc th× em cã tr¶ lêi víi thÇy c« lµ *NhËn xÐt: b¹n Êy nghØ häc v× èm kh«ng. -Nãi cha cã c¨n cø. (Kh«ng.) ? VËy, ta cÇn tr¸nh ®iÒu g× trong giao tiÕp. * Trong giao tiếp, đừng nói những điều ? §iÓm kh¸c nhau gi÷a 2 ®iÒu cÇn mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c tr¸nh trªn lµ g×. thùc. VÝ dô1: Ta kh«ng nªn nãi nh÷ng g× tr¸i víi ®iÒu mµ ta nghÜ. VÝ dô2: Ta kh«ng nªn nãi nh÷ng g× mµ m×nh cha có cơ sở để xác định là đúng. 2: Ghi nhí( SGK). ? Nh vËy, trong giao tiÕp cÇn tr¸nh nh÷ng ®iÒu g×. ?Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt?.

(11) ( H/sinh đọc ghi nhớ.) Hoạt động4:Luyện tập. *Môc tiªu: -Giúp HS biết vận dụng lý thuyết để lµm thµnh th¹o bµi tËp. *Phơngpháp:Vấnđáp,hoạtđộngnhóm. *Thêi gian: 15'. III. luyÖn tËp: Bµi tËp 1 -Những câu đợc đa ra đều mắc một lo¹i lçi: sö dông tõ ng÷ trïng lÆp, thªm tõ ng÷ mµ kh«ng thªm mét phÇn néi dung nµo. a- C©u nµy thõa côm tõ “nu«i ë nhµ” bởi vì từ “gia súc” đã hàm chứa nghĩa *Bµi tËp1: GV gäi HS lªn b¶ng lµm. HS kh¸c nhËn xÐt.GV chèt.(Vi ph¹m lµ thó nu«i trong nhµ. b- Tất cả các loài chim đều có 2 cánh, vì ph¬ng ch©m vÒ lîng) thÕ “cã hai c¸nh” lµ côm tõ thõa .(Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng) Bµi tËp 2 a.Nãi cã s¸ch,m¸ch cã chøng. b.nãi dèi. *Gọi HS đọc bài tập2 -Häc sinh lµm bµi theo d·y.(Thi tr¶ lêi c.Nãi mß. nhanh trong 2 phót) .§éi nµo tr¶ lêi d.Nãi nh¨ng ,nãi cuéi. xong tríc sÏ giµnh phÇn th¾ng. e.Nãi tr¹ng. (Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ chÊt) -HS nhËn xÐt. -GV đa ra đáp án đúng. Bµi tËp 3 - Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng. *Sửa: Bỏ:"Rồi có nuôi đợc không" *GV gọi HS đọc. (Häc sinh lµm bµi c¸ nh©n). -Gọi HS trả lời .GV đa đáp án đúng.. *HS đọc bài tập 4 SGK (GV gäi 2 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp).. *GV gäi HS nhËn xÐt. *Giáo viên đa đáp án đúng.. Bµi tËp 4 : a. Các từ ngữ: nh tôi đợc biết, tôi tin r»ng, nÕu t«i kh«ng lÇm th×, t«i nghe nãi, theo t«i nghÜ…sö dông trong c¸c trêng hîp ngêi nãi cã ý thøc t«n träng ph¬ng ch©m vÒ chÊt. Trong nhiÒu trêng hợp vì một lí do nào đó ngời nói muốn đa ra một nhận định hay truyền đạt mét th«ng tin nhng cha cã b»ng chøng chắc chắn, xác thực. để đảm bảo tuân thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt ngêi nãi ph¶i dïng nh÷ng c¸ch nãi b»ng c¸c tõ ng÷ chªm xen nh vËy nh»m b¸o cho ngêi nghe biÕt lµ tÝnh x¸c thùc cña nhËn định hay của thông tin b. các từ ngữ : nh tôi đã trình bày, nh mọi ngời đã biết… sử dụng trong trờng hîp ngêi nãi cã ý thøc t«n träng ph¬ng ch©m vÒ lîng nghÜa lµ kh«ng nh¾c l¹i.

(12) những điều đã đợc trình bày.. Bµi tËp 5 (Gäi h/sinh gi¶i thÝch c¸c thµnh ng÷) - Ăn đơm nói đặt : vu khống, đặt điều, bịa chuyện cho ngời khác. - ¡n èc nãi mß : nãi kh«ng cã c¨n cø. - Ăn không nói có : vu khống, bịa đặt. - C·i chµy c·i cèi : cè tranh c·i nhng kh«ng cã lý lÏ g× c¶. - Khua m«i móa mÐp : nãi n¨ng ba hoa,kho¸c l¸c, khoa tr¬ng. - Nãi d¬i nãi chuét : nãi l¨ng nh¨ng, linh tinh, kh«ng x¸c thùc. - Hứa hơu hứa vợn : hứa để đợc lòng rồi không thực hiện lời hứa. *Tất cả những thành ngữ trên đều chỉ những cách nói, nội dung nói không tuân thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt. C¸c thµnh ng÷ nµy chØ nh÷ng ®iÒu tèi kþ - Trong giao tiÕp cÇn tr¸nh Hoạt động5:Củng cố. *Môc tiªu: - Củng cố những kiến thức đã học *Phơng pháp: Khái quát bằng sơ đồ. *Thêi gian: 3' - GV gọi HS lên bảng vẽ sơ đồ : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. Ph¬ng ch©m vÒ lîng.. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt.. 4.Híng dÉn vÒ nhµ. 2' -Häc thuéc bµi. §äc bµi sau:"C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i "(TiÕp theo) -Xác định các câu nói không tuân thủ phơng châm về lợng,phơng châm về chất trong một hội thoại và chữa lại cho đúng. *Rót kinh nghiÖm. ...................................................... TiÕt 4: Ngµy so¹n : 16.8.2011. Ngµy d¹y: 17.8.2011..

(13) sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp h/sinh: - HiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh vµ c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thêng dïng - Vai trß cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi v¨n thuyÕt minh. - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh. 2.Kü n¨ng: - Nhận ra các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong các văn bản thuyết minh. -VËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt khi viÕt v¨n thuyÕt minh. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. BiÕt vËn dông trong giao tiÕp h»ng ngµy. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp: Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 2. Ra quyết định: Sử dụng hợp lí một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyÕt minh. III. ChuÈn bÞ : - Bảng phụ tóm tắt về khái niệm, mục đích, các phơng pháp thuyết minh IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 2' 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: 3' ? Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh? 3. Bµi míi: Hoạt động1:Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: -T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh bíc vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: Dïng lêi dÉn.ThuyÕt tr×nh. *Thêi gian: 2' * Giới thiệu bài: Trong chơng trình Ngữ văn lớp 8, các em đã đợc học văn bản thuyÕt minh. Lªn líp 9 c¸c em l¹i tiÕp tôc víi nh÷ng yªu cÇu cao h¬n - Néi dung đó là gì ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu kĩ hơn. Hoạt động2:Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn b¶n thuyÕt minh *Môc tiªu: -Giúp HS hiểu đợc:Văn bản thuyết minh. Tác dụng của việc sử dụng một số biện ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh *Phơng pháp:Vấn đáp,giải thích minh hoạ, quy nạp. Hoạt động nhóm. *Thêi gian: 18''.

(14) Hoạt động của thầy trò. Néi dung. -Häc sinh «n l¹i kiÕn thøc :V¨n b¶n I. T×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn thuyết minh đã học ở lớp 8. ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh: *Giáo viên cho HS hoạt động nhóm Nhãm1:. 1. ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh: - V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g× ? - V¨n b¶n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n thông dụng trong mọi lĩnh vực đời Nhãm2: sèng nh»m cung cÊp tri thøc (kiÕn -Mục đích của văn bản thuyết minh? thức) khách quan về đặc điểm, tính chÊt, nguyªn nh©n, … cña c¸c hiÖn t Nhãm3: îng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi - C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thêng b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, dïng? gi¶i thÝch. - Mục đích của văn bản thuyết minh: *GV mời đại diện các nhóm trình bày. cung cấp tri thức (hiểu biết) khách quan vÒ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng, vÊn GV bæ sung đề … đợc chọn làm đối tợng để thuyết minh. - C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: §Þnh nghÜa, gi¶i thÝch, nªu vÝ dô, liÖt kª, dïng sè liÖu, ph©n tÝch, ph©n lo¹i, so s¸nh, …. *GV dïng b¶ng phô. -Gọi HS đọc văn bản. -GV đọc lại một lợt. ? Văn bản này thuyết minh đặc điểm của đối tợng nào ? ? V¨n b¶n nµy cã cung cÊp tri thøc khách quan về đối tợng không ? (Cã) ? §Æc ®iÓm Êy cã dÔ dµng thuyÕt minh bằng cách đo đếm, liệt kê không ?Vì sao? * Không dễ thuyết minh vì đối tợng thuyÕt minh rÊt trõu tîng (gièng nh trÝ tuÖ, t×nh c¶m t©m hån) .. *Ngoài việc thuyết minh về đối tợng, còn phải truyền đợc cảm xúc và sự thích thú tới ngời đọc ? Văn bản đã vận dụng phơng pháp thuyÕt minh nµo lµ chñ yÕu?. 2. ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt: 1. VÝ dô: V¨n b¶n: H¹ Long - §¸ vµ Níc" *Néi dung v¨n b¶n: ThuyÕt minh vÒ “sù kú l¹"v« tËn cña H¹ Long do §¸ và Nớc tạo nên-vẻ đẹp hấp dẫn kì diệu cña H¹ Long. - C©u v¨n nªu kh¸i qu¸t sù k× l¹ cña H¹ Long: “ chÝnh níc …cã t©m hån.,, - So s¸nh:ChiÕc thuyÒn máng m¶nh nh lµ l¸ tre, nh bay trªn c¸c ngän sãng, nh mét ngêi bé hµnh,nh ®ang ®i l¹i... -Nhân hoá:Gọi các đảo đá:"Thập loại chóng sinh","thÕ giíi ngêi","bän ngêi bằng đá hối hả trở về" - Tëng tîng, liªn tëng: Tëng tîng nh÷ng cuéc d¹o ch¬i....(Toµn bµi dïng 9 ch÷ "cã thÓ").

(15) (LiÖt kª, ph©n tÝch, so s¸nh) ? VÝ dô, nÕu chØ dïng ph¬ng ph¸p liÖt kª : H¹ Long cã nhiÒu níc, nhiÒu đảo ,nhiều hang động -thì đã nêu đợc" sù k× l¹"cña H¹ Long cha ?T¸c gi¶ hiểu sự kì lạ đó là gì ? Hãy gạch dới c©u v¨n nªu kh¸i qu¸t "sù k× l¹ "cña H¹ Long ? ? Để giới thiệu sinh động, cụ thể, chi tiÕt sù k× l¹ cña H¹ Long, ngoµi nh÷ng phơng pháp thuyết minh đã học, tác gi¶ cßn sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ? H·y chØ râ? ? Các biện pháp nghệ thuật đó có tác dông g× víi v¨n b¶n thuyÕt minh nµy?. * Giíi thiÖu vÞnh H¹ Long kh«ng chØ lµ §¸ vµ Níc mµ cßn lµ mét thÕ giíi sống có hồn bài viết trở nên sinh động hÊp dÉn gièng nh mét bµi th¬ v¨n xu«i mời gọi du khách đến với Hạ Long. 2.Ghi nhí :(SGK). ? Muèn cho v¨n b¶n thuyÕt minh sinh động cần chú ý điều gì ? (Học sinh đọc ghi nhớ-SGK) Hoạt động3: Luyện tập: *Môc tiªu: - Giúp HS biết vận dụng lý thuyêt đã học để làm thành thạo bài tập. *Phơng pháp: Vấn đáp, Hoạt động nhóm. *Thêi gian: 15' Ii. luyÖn tËp: Bài tập 1 (H/sinh đọc truyện, trả lời câu hỏi.) a) Bài văn có tính chất thuyết minh vì đã cung cấp cho ngời đọc những tri thức kh¸ch quan vÒ loµi ruåi. - TÝnh chÊt Êy thÓ hiÖn ë c¸c chi tiÕt giíi thiÖu loµi ruåi rÊt cã hÖ thèng : những tính chất chung về họ, giống loài, các tập tính sinh sống, sinh sản, đặc điểm cơ thể ... nhằm cung cấp các kiến thức chung đáng tin cậy về loài ruồi, thøc tØnh ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh, phßng bÖnh + “Con Ruåi xanh, thuéc hä c«n trïng hai c¸nh, m¾t líi. Hä hµng con rÊt đông, gồm ruồi trâu, …” + “Bªn ngoµi ruåi mang 6 triÖu vi khuÈn … 19 triÖu tû con ruåi …” + “… mét m¾t chøa …. … kh«ng trît ch©n …” - Những phơng pháp thuyết minh đã đợc sử dụng: +§Þnh nghÜa :thuéc hä c«n trïng ... +Ph©n lo¹i :c¸c lo¹i ruåi ... +LiÖt kª:m¾t ,ch©n... +Sè liÖu : 6 triÖu vi khuÈn, 28 triÖu vi khuÈn, 19 tØ con ruåi b) Bài thuyết minh này có một số nét đặc biệt nh: - VÒ h×nh thøc :gièng nh v¨n b¶n têng thuËt mét phiªn tßa. - VÒ cÊu tróc : gièng nh biªn b¶n mét cuéc tranh luËn vÒ mÆt ph¸p lý. - VÒ néi dung : gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ vÒ loµi ruåi. * Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nh: kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ, nh©n ho¸ ….

(16) c) - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y cã t¸c dông: lµm cho v¨n b¶n trë nªn sinh động, hấp dẫn, thú vị. - Nhờ các biện pháp nghệ thuật mà văn bản gây hứng thú cho ngời đọc và làm næi bËt néi dung cÇn thuyÕt minh. Bài tập 2 (H/sinh đọc văn bản - Thảo luận nhóm - đại diện trình bày.) Đoạn văn này nhằm nói về tập tính của chim cú dới dạng một ngộ nhận (định kiến) thêi th¬ Êu, sau lín lªn ®i häc míi cã dÞp nhËn thøc l¹i sù nhÇm lÉn cò. BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y chÝnh lµ lÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn.. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Củng cố những kiến thức đã học *Ph¬ng ph¸p: Kh¸i qu¸t ho¸. *Thêi gian: 3' ? T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh? 4. Híng dÉn vÒ nhµ : 2' - Học thuộc bài. Chuẩn bị ở nhà: Mỗi tổ thuyết minh một đồ dùng trong bài “LuyÖn tËp”. -TËp viÕt ®o¹n thuyÕt minh ng¾n cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt.. *Rót kinh nghiÖm. .................................................... TiÕt 5:.

(17) Ngµy so¹n :17.8.2011. Ngµy d¹y :18.8.2011.. luyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc:Gióp h/sinh: - Cách làm bài thuyết minh về một thứ đồ dùng ( cái quạt , cái bút, cái kÐo...) - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 2.Kü n¨ng: - Xác định yêu cầu của đề bài thuyết minh về một đồ dùng cụ thể. - LËp dµn ý chi tiÕt vµ viÕt phÇn Më bµi cho bµi v¨n thuyÕt minh (cã sö dụng một số biện pháp nghệ thuật) về một đồ dùng. 3. Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo viÖc viÕt c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh . BiÕt vËn dông trong giao tiÕp h»ng ngµy. - Có ý thức bảo vệ đồ dùng. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2. Ra quyết định: Sử dụng hợp lí một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyÕt minh. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 1' 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: 3' - Muốn viết văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn cần chú ý điều gì ? - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3. Bµi míi: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh tríc khi bíc vµo bµi häc míi. *Ph¬ng ph¸p: DÉn lêi. *Thêi gian: 1' *Vµo bµi míi: - Giờ học trớc các em đã biết đợc tác dụng của một số biện pháp nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. Giê häc h«m nay chóng ta sÏ LuþÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.. Hoạt động của thầy trò Hoạt động2: Ôn tập về văn thuyÕt minh.. Néi dung.

(18) *Môc tiªu: - Gióp häc sinh: Cñng cè l¹i kiÕn thøc bµi v¨n thuyÕt minh vÒ một thứ đồ dùng - Nắm đợc một số biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong v¨n b¶n thuyÕt minh. - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, thuyết trình * Thêi gian: 5' *Học sinh nhớ lại kiến thức đã häc vÒ v¨n thuyÕt minh. ?Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh? -HS suy nghĩ để trả lời. ? Nªu mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuật đợc sử dụng trong văn bản thuyÕt minh? -Tự thuật ,kể chuyện ,hỏi đáp... ? Các biện pháp nghệ thuật đó cã t¸c dông g× trong v¨n b¶n thuyÕt minh? *GV chèt. Hoạt động3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh: BiÕt sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh. *Ph¬ng ph¸p: VÊn đáp, thực hành, đàm thoại *Thêi gian: 28' * Gi¸o viªn nªu yªu cÇu vÒ néi dung,h×nh thøc. -Xác định yêu cầu của một đề bài thuyết minh cụ thÓ. -LËp dµn ý chi tiÕt. -Tr×nh bµy dµn ý. -T×m biÖn ph¸p nghÖ thuật để viết phần Mở bài trong dµn ý.. I.¤n tËp. *Bài văn thuyết minh về một thứ đồ dùng có mục đích: - Giíi thiÖu c«ng dông,cÊu t¹o ,chñng loại,lịch sử của đồ dùng. *Mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh: -Tự thuật ,kể chuyện ,hỏi đáp theo lối nhân ho¸... *T¸c dông: -Làm cho bài viết hấp dẫn,sinh động.. Ii. luyÖn tËp: 1. yªu cÇu vÒ néi dung, h×nh thøc: - Về nội dung: Văn bản thuyết minh phải nêu đợc công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử của các đồ dïng nãi trªn. - VÒ h×nh thøc: Ph¶i biÕt vËn dông mét sè biÖn pháp nghệ thuật để giúp cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn. 2. Tr×nh bµy dµn bµi.

(19) §Ò 1: Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn. (Tæ 1 lªn tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ cña tæ m×nh – C¸c tæ kh¸c nhËn xÐt, gãp ý). a. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc nãn. b. Th©n bµi: a- LÞch sö chiÕc nãn. b- CÊu t¹o cña chiÕc nãn. c- Quy tr×nh lµm ra chiÕc nãn. d- Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n hãa, nghÖ thuËt cña chiÕc nãn. c. KÕt bµi: -Cảm nghĩ chung về chiếc nón trong đời sống hiện tại. §Ò 2: Giíi thiÖu vÒ c¸i qu¹t (Tæ 2). §Ò 3: Giíi thiÖu vÒ c¸i bót (Tæ 3). 3. ViÕt tõng phÇn. a. ViÕt ®o¹n më bµi: (CÇn chó ý ®a biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo.) * VD1: Chiếc nón trắng Việt Nam không phải chỉ dùng để che ma chenắng mà dờng nh nó còn là một phần không thể thiếu để góp phần làm nên vẻ đẹp duyên d¸ng cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam. ChiÕc nãn tr¾ng tõng ®i vµo c©u ca dao “Qua đình ngả nón trông đình - Đình bao nhiêu ngói thơng mình bấy nhiêu”. Vì sao chiếc nón trắng lại đợc ngời Việt Nam nói chung, phụ nữ Việt Nam nói riêng yªu quý vµ tr©n träng nh vËy ? Xin mêi c¸c b¹n h·y cïng t«i t×m hiÓu vÒ lÞch sö, cÊu t¹o vµ c«ng dông cña chiÕc nãn tr¾ng nhÐ. * VD2: Chiếc nón có từ bao giờ? Mỗi lần thấy bà, thấy mẹ đội nón , tôi cứ bâng khu©ng vÒ c©u hái Êy. *VD3 : "Anh gửi cho em chiếc nón bài thơ xứ Nghệ mang hình bóng quê hơng, gửi vào đây trăm nhớ nghìn thơng. Hình ảnh chiếc nón nhỏ bé xinh xắn đá trở nên quen thuộc với mỗi ngời dân Việt Nam và bạn bè thế giới khi đặt chân đến xứ sở này . b. ViÕt ®o¹n th©n bµi: * LÞch sö chiÕc nãn: -Nón Việt Nam có lịch sử rất lâu đời -Hình ảnh chiếc nón đã đợc chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ,trên thạp đồng Đào Thịnh vào khoảng 2500-3000 năm về trớc . -Từ xa xa, nón đã hiện diện trong ĐS thờng ngày của ngời VN,trong cuộc chiÕn tranh gi÷ níc *CÊu t¹o vµ quy tr×nh lµm nãn: - Nãn gåm cãkhung nãn, vµnh nãn, chãp nãn,l¸ nãn vµ quai nãn. -L¸ nãn cã thÓ lµm tõ l¸ dõa ho¹c l¸ cä. - Lá đợc mua về phải đợc chọn lọc, phân loại rồi đem phơi dăm ba ngày cho đến khi màu xanh của lá chuyển dần sang màu trắng sau đó lá nón đợc miết cho thật phẳng mà vẫn giữ đợc độ dẻo và mềm . - Tre ®em vÒ chuèt thµnh nh÷ng chiÕc nan vµnh trßn trÆn ,bãng b¶y .Nh÷ng nan vành đợc uốn thành vòng tròn gọi vành nón,với hai đầu tre đợc kết liÒn víi nhau b»ng mét mèi buéc chØ khÐo lÐo . - Sau đó đến bớc dựng khuôn, xếp vành, lợp lá và chằm nón .Lá xếp phải đều tay,thật khít để khi giơ nón lên soi trong nắng không có chỗtha,chỗ dày - Công đoạn khó nhất để tạo ra dợc một chiếc nón là công đoạn khâu nón (ch»m nãn). Ngêi ta kh©u nãn b»ng sîi chØ cíc trong suèt, sao cho ngêi thî ph¶i thËt kiªn tr× , khÐo lÐo vµ tØ mØ v× chØ cÇn s¬ sÈy mét chót lµ l¸ nãn bÞ nh¨n vµ r¸ch. - Khâu xong, ngời thợ phải hơ nón bằng hơi diêm để nón trở nên trắng và kh«ng bÞ mèc ..

(20) - Cuèi cïng,lµ quÖt mét líp dÇu máng lªn nãn gióp cho chiÕc nãn võa sáng bóng vừa bền đẹp . * Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸, nghÖ thuËt cña chiÕc nãn: - Trên đất nớc ta hiện nay có rất nhiều làng truyền thống với nghề làm nón: làng Chu«ng(Thanh Oai- Hµ T©y), lµng nãn Phó Cam (HuÕ), nãn T©y Hå (Hµ Néi), làng nón Thổ Ngoạ (Quảng Bình)...Từ những làng nghề này, chiếc nón trắng đã toả đi khắp nơi trên đất nớc, đặc biệt là chiếc nón đã có mặt tại thị trờng các nớc: NhËt B¶n, Trung Quèc, Hµn Quèc vµ nhiÒu níc ch©u ¢u ®em l¹i nguån thu nhËp ổn định cho những ngời thợ làm nón. - H¬n tÊt c¶, chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam lµ mét phÇn cuéc sèng cña ngêi VN. §ã là ngời bạn thuỷ chung của những con ngời lao động một nắng hai sơng.Trong nghÖ thuËt, tiÕt môc móa nãn cña c¸c c« g¸i víi chiÕc ¸o dµi duyªn d¸ng thÓ hiện tính dịu dàng, mềm mại và kín đáo của những phụ nữ VN. Chiếc nón lá chính là biểu tợng của VN và là đồ vật truyền thống phổ biến trên mọi miền đất níc c. KÕt bµi: "Quª h¬ng lµ cÇu tre nhá ...Hoa cau rông tr¾ng ngoµi thÒm" Trên con đờng phát triển, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, ĐS vật chất vµ tinh thÇn ND ta ngµy mét ph¸t triÓn h¬n,sang träng h¬n nhng nh÷ng c©u h¸t,bµi ca vÒ h×nh ¶nh quª h¬ng víi chiÕc nãn b×nh dÞ vÉn lµ sîi nhí , sîi th¬ng gi¨ng m¾c trong hån ngêi man m¸c vµ b©ng khu©ng cã bao giê v¬i... Hoạt động4: Củng cố. *Môc tiªu: - Khái quát lại nội dung bài học. Củng cố kiến thức đã học. *Phơng pháp: Khái quát hoá. Vấn đáp. *Thêi gian: 5' 4. Híng dÉn vÒ nhµ : 2' - Häc thuéc bµi. §äc bµi:"Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh" - Xác định và chỉ ra tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong v¨n b¶n thuyÕt minh "Hä nhµ kim" (Ng÷ V¨n9,tËp mét-Trang16). *Rót kinh nghiÖm ............................................................. TuÇn 2 TiÕt6-7 Ngµy so¹n: 20.8.2011. Ngµy d¹y : 22.8.2011.. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh.

(21) (G¸c - xi - a M¸c – kÐt) I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp h/sinh: - Nhận thức đợc mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiÕn tranh h¹t nh©n. - Nắm đợc một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n. 2.Kü n¨ng: - Đọc - hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hoà bình của nhân loại. 3.Thái độ: - Học sinh có nhận thức , hành động đúng để góp phần chống chiến tranh h¹t nh©n,b¶o vÖ hoµ b×nh. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Tù nhËn thøc: Sù nguy hiÓm cña chiÕn tranh h¹t nh©n. Gi¸ trÞ cña hoµ b×nh. 2. Giao tiếp: Trình bày, suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong văn bản. III. ChuÈn bÞ : - PhiÕu häc tËp – Bµi tËp tr¾c nghiÖm - B¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: 2' 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: 4' ? Vốn tri thức văn hóa của Bác Hồ có đợc từ đâu ? ? Phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ g× ? ? Vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh là gì ? .3. Bµi míi: Hoạt động1: : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh tríc khi bíc vµo bµi häc míi. *Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh. *Thêi gian: 2' * Giíi thiÖu bµi: Nh÷ng ngµy ®Çu th¸ng 8/1945 chØ b»ng 2 qu¶ bom nguyên tử đầu tiên ném xuống 2 thành phố Hi-rô-xi-ma và Na-ga-xa-ki, đế quốc Mỹ đã làm 2 triệu ngời Nhật Bản thiệt mạng và còn di họa đến bây giờ. Thế kỷ XX, thế giới phát minh ra nguyên tử hạt nhân, đồng thời cũng phát minh ra những vũ khí hủy diệt, giết ngời hàng loạt khủng khiếp. Từ đó đến nay vµ c¶ trong t¬ng lai nguy c¬ mét cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n tiªu diÖt c¶ thÕ giíi lu«n lu«n tiÒm Èn vµ ®e däa nh©n lo¹i. §Êu tranh v× mét thÕ giíi hßa b×nh lu«n lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô vÎ vang nhng còng khã kh¨n nhÊt cña nh©n d©n c¸c níc. H«m nay chóng ta nghe tiÕng nãi cña mét nhµ v¨n næi tiÕng Nam MÜ (C«-l«m-bi-a) gi¶i thëng N« ben v¨n häc, t¸c gi¶ cña nh÷ng tiÓu thuyÕt hiÖn thùc huyÒn ¶o lõng danh: Ga-bri-en G¸c-xi-a M¸c-kÐt. Hoạt động của thầy trò. Néi dung.

(22) Hoạt động2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc : Tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm phơng thức biểu đạt, bố cục của v¨n b¶n .HÖ thèng luËn ®iÓm ,luËn cø. *Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn I. giíi thiÖu chung: đáp tái hiện,đàm thoại *Thêi gian: 20' 1. T¸c gi¶: (Sinh 1928) ? Dùa vµo phÇn chó thÝch em h·y - Ga-bri-en G¸c-xi-a M¸c-kÐt, nhµ v¨n giíi thiÖu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶. C«-l«m-bi-a. - §îc nhËn gi¶i thëng N« ben vÒ v¨n häc - GV bæ sung . n¨m 1982. 2. T¸c phÈm: ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ * TrÝch tõ tham luËn t¹i héi nghÞ nguyªn t¸c phÈm. thñ quèc gia 6 níc( Ên §é, Mª hi c«, -HS dựa vào chú thích để trả lời. Thôy §iÓn, ¸c-hen-ti-na, Hy l¹p, Tan-dani-a) bµn vÒ viÖc chèng chiÕn tranh h¹t nh©n , b¶o vÖ hßa b×nh thÕ giíi . ?V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n -VB nhËt dông - nghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi nµo ?(NhËt dông) . ? Phơng thức biểu đạt?(Nghị luận) - G/v híng dÉn häc sinh: nªn khi đọc cần chú ý đọc chính xác, rõ rµng víi giäng døt kho¸t, ®anh thÐp. Chó ý c¸c tõ phiªn ©m,c¸c tõ viÕt t¾t, c¸c con sè, c¸c thuËt ng÷ lµm râ tõng luËn cø cña t¸c gi¶. - G/v đọc : Đầu ..."sống tốt đẹp h¬n" Gọi học sinh đọc tiếp. - G/v cho häc sinh gi¶i nghÜa c¸c 3. Bè côc v¨n b¶n: tõ khã. - Bè côc: 3 phÇn. 1 -Từ đầu … “…sống tốt đẹp hơn ":Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ tr¸i ? Cho biết văn bản có thể chia làm đất mÊy phÇn? 2 -TiÕp …“xuÊt ph¸t cña nã.”: Chøng cø cho sù nguy hiÓm vµ phi lÝ cña chiÕn tranh h¹t nh©n 3 -Còn lại: Nhiệm vụ của chúng ta và đề ? LuËn ®iÓm chñ chèt mµ t¸c gi¶ nghÞ khiªm tèn cña t¸c gi¶ nªu vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt trong VB nµy lµ g×? Gi¶i thÝch t¹i sao 4. HÖ thèng luËn ®iÓm, vµ luËn cø: em l¹i hiÓu nh vËy ? GV®a b¶ng phô :.

(23) * Nguy c¬ khñng khiÕp cña chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn thÕ giíi. * §Êu tranh chèng l¹i vµ xo¸ bá nguy c¬ nµy v× mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i -HS suy nghĩ để trả lời. Hoạt động3: Tìm hiểu chi tiết v¨n b¶n *Mục tiêu: Giúp học sinh nắm đơc: - Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ toµn nh©n lo¹i vµ sù phi lÝ cña cuéc ch¹y ®ua vò trang. - Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giíi hoµ b×nh. *Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn đáp tái hiện,đàm thoại,giải thich,giảng bình. Hoạt động nhóm *Thêi gian: 45' Học sinh đọc đọan 1. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch më ®Çu cña t¸c giả?(Câu hỏi tu từ,vào đề trực tiếp) GV: Vµ trong c©u tr¶ lêi cña m×nh t/g đã chỉ rõ nguy cơ chiến tranh h¹t nh©n ®e do¹ loµi ngêi vµ toµn bộ sự sống trên trái đất . ?Hai c©u ®Çu cho ta biÕt ®iÒu g×? (Thời gian ,số lợng đầu đạn hạt nh©n) ?Điều đó gợi cho em suy nghĩ gì? HS: Là mối đe doạ, hiểm hoạ đối víi thÕ giíi *Th¶o luËn : ?Em hiÓu thÕ nµo lµ chiÕn tranh h¹t nh©n? (Sử dụng vũ khí tối tân để lai hậu qu¶ c¶ vÒ tríc m¾t vµ l©u dµi) ? Điều đó đợc tác giả chỉ ra cụ thể b»ng c¸ch lËp luËn ntn? Th«ng qua nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo ? ? Nh÷ng lÝ lÏ nµy cã ý nghÜa g×? ? Chøng cí nµo lµm em ng¹c nhiªn nhÊt? GV:ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ mét hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e do¹ toµn thÓ loµi ngêi vµ mäi sù. * Kho vũ khí hạt nhân đang đợc tàng trữ có khả năng huỷ diệt cả trái đất và các hµnh tinh kh¸c trong hÖ mÆt trêi. * Cuộc chạy đua vũ trang ,đặc biệt là vũ khÝ h¹t nh©n lµ v« cïng tèn kÐm vµ hÕt søc phi lÝ. * ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña loµi ngêi mµ cßn ngîc víi lÝ trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸. * V× vËy tÊt c¶ chóng ta ph¶i cã nhiÖm vô ngăn chặn cuộc chến tranh hạt nhân, đấu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh . * C¸c luËn cø m¹ch l¹c, chÆt chÏ, s©u s¾c, t¹o nªn tÝnh thuyÕt phôc c¬ b¶n cña lËp luËn. II.Ph©n tÝch : 1. HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e dọa sự sống trên trái đất:. *Më ®Çu b»ng mét c©u hái ®Çy Ên tîng,thu hót sù chó ý cña mäi ngêi, råi tù tr¶ lêi c©u hái Êy * LÝ lÏ: - ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ sù tµn ph¸ hñy diÖt - Phát minh hạt nhân quyết định sự sống cßn cña thÕ giíi. =>S¾c bÐn. * Chøng cí: - Ngày 08/08/1986 hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân đã đợc bố trí khắp hành tinh. - TÊt c¶ mäi ngêi, mçi ngêi ®ang ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ..

(24) sống trên trái đất.Vì vậy, đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy cho một thế giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i ? Để làm rõ luận điểm ,tác giả đã x©y dùng hÖ thèng luËn cø nh thÕ nµo ? 1.Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e doạ toàn bộ sự sống trên trái đất 2.Sù tèn kÐm vµ tÝnh chÊt phi lÝ cña cuuéc ch¹y ®ua vò trang h¹t nh©n 3. Cần đấu tranh ngăn chặn chiến tranh h¹t nh©n cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. ? Nh÷ng chøng cí t/g ®a ra cã ý nghĩa ntn với ngời đọc ,ngời nghe ? ? Theo em, c¸ch ®a lÝ lÏ vµ chøng cí trong ®o¹n v¨n b¶n nµy cã g× đặc biệt? * Cùng với lí lẽ và chứng cớ, để lËp luËn, t/g cßn sö dông nghÖ thuËt so s¸nh nh»m g©y Ên tîng m¹nh. chØ râ c¸i chÕt vµ sù huû ho¹i cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc nµo ? Em hiÓu ntn vÒ" Thanh g¬m §am«-clÐt "vµ "dÞch h¹ch"? ? Nh vËy, em cã nhËn xÐt g× vÒ lÝ lÏ , chøng cí còng nh c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ? ý nghÜa cña nã trong ®o¹n më ®Çu nµy? ? Qua các phơng tiện thông tin đại chúng (đài, báo), em có thêm chøng cí nµo vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vÉn ®e däa cuéc sống trái đất. - Thö bom nguyªn tö, lß ph¶n øng hạt nhân, tên lửa đạn đạo trên thế giíi, … TiÕt 2. * KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø VB "§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh"?Nªu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña VB? * Bµi míi:. - Tất cả chỗ đó nổ tung lên sẽ làm biến mất mọi dấu vết của sự sống trên trái đất.. - X¸c thùc, khoa häc * N©ng cao nhËn thøc cho mäi ngêi vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ sù huû diÖt khñng khiÕp cña chiÕn tranh h¹t nh©n .®ang ®e do¹ toµn thÓ nh©n lo¹i. -So s¸nh :ChiÕn tranh h¹t nh©n víi ®iÓn tÝch Hi L¹p : Thanh g¬m §a-m«-clÐt vµ dÞch h¹ch =>cã søc ¸m ¶nh m¹nh mÏ -LÆp tõ vµ lÆp cÊu tróc ng÷ ph¸p : cã t¸c dông nhÊn m¹nh . * LÝ lÏ kÕt hîp víi chøng cí cïng víi nghệ thuật so sánh đã tác động vào nhận thức của ngời đọc về sức mạnh ghê gớm của vũ khí hạt nhân, khơi gợi sự đồng tình víi t¸c gi¶, lµm cho tÊt c¶ nh÷ng ngêi ®ang sèng vµ yªu quý sù sèng kh«ng thÓ thê ¬. ? Để làm rõ luận cứ này tác giả đã 2.Sự tốn kém và phi lí trong cuộc chạy ®a ra nh÷ng dÉn chøng thuéc c¸c ®ua vò trang h¹t nh©n : lÜnh vùc nµo?.

(25) ? Dùa vµo c¸c chøng cø trong ®o¹n v¨n em h·y lËp b¶ng so s¸nh các lĩnh vực đời sống với chi phí chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t nh©n. (Häc sinh th¶o luËn nhãm – tr×nh bµy) *Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i b»ng c¸ch sö dông b¶ng phô. * Theo dâi b¶ng so s¸nh, em h·y nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn: ? C¸ch ®a dÉn chøng vµ so s¸nh cña t/g ntn? ? C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ë ®©y có gì đặc biệt ?. *Hµng lo¹t dÉn chøng thuéc c¸c lÜnh vùc: x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc.. - C¸ch ®a dÉn chøng toµn diÖn, cô thÓ, đáng tin cậy trên nhiều lĩnh vực(y tế,lơng thùc, gi¸o dôc) b»ng nh÷ng con sè biÕt nãi - Dùng so sánh đối lập: Một bên chi phí nhằm tạo ra sức mạnh hủy diệt tơng đơng với một bên dùng chi phí đó để cứu hàng tr¨m triÖu trÎ em nghÌo khæ, hµng tû ngêi đợc phòng bệnh, hàng trăm triệu ngời thiÕu dinh dìng. * NghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n này thật đơn giản mà có sức thuyết phục cao- Ngời đọc ngạc nhiên, bất ngờ trớc nh÷ng sù thËt hiÓn nhiªn mµ rÊt phi lÝ. ? T¸c dông cña c¸ch lËp luËn nµy? * Lµm næi bËt sù tèn kÐm ghª gím cña * Lµm næi bËt sù tèn kÐm ghª cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n. gím cña cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n. *Nêu bật sự vô nhân đạo đó. *Gîi c¶m xóc mØa mai, ch©m biếm ở ngời đọc. ? §o¹n v¨n nµy gîi cho em c¶m nghÜ g× vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n. * Cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n lµ cùc kú v« lÝ v× tèn kÐm nhất, đắt đỏ nhất, vô nhân đạo nhÊt. => Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n đã và đang cớp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sèng cña con ngêi, nhÊt lµ ë c¸c níc nghÌo. - CÇn lo¹i bá chiÕn tranh h¹t nh©n v× cuéc sèng hßa b×nh h¹nh phóc trªn thÕ giíi nµy. ? Em có biết nhân loại đã tìm cách nào để hạn chế chạy đua chiến tranh h¹t nh©n? * Cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n lµ - HiÖp íc cÊm thö vò khÝ h¹t nh©n. cùc kú phi lÝ . Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân đã và - Hạn chế số lợng đầu đạn hạt đang cớp đi của thế giới nhiều điều kiện nh©n … để cải thiện cuộc sống của con ngời, nhất (Học sinh đọc đoạn :"Một nhà tiểu là ở các nớc nghèo. thuyÕt...®iÓm xuÊt ph¸t cña nã" ) ? PhÇn v¨n b¶n nµy cã 3 ®o¹n v¨n, mỗi đoạn đều nói đến 2 chữ trái đất. Em đọc đợc cảm nghĩ của tác -380 triệu năm con bớm mới bay đợc gi¶ khi liªn tôc nh¾c l¹i danh tõ - 180 triÖu n¨m b«ng hång míi në trái đất trong phần này. -Trải qua bốn kỉ địa chất con ngời mới hát.

(26) - Trái đất là thứ thiêng liêng cao quý hơn cả, đáng đợc chúng ta yêu quý trân trọng. Không đợc xâm phạm, hủy hoại trái đất. ? Theo tác giả, trái đất chỉ là một c¸i lµng nhá trong vò trô, nhng l¹i là nơi độc nhất có phép màu của sù sèng trong hÖ mÆt trêi. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ ý nghÜ Êy ? (Häc sinh th¶o luËn nhãm). GV: Trong vũ trụ, trái đất chỉ là mét hµnh tinh nhá, nhng lµ hµnh tinh duy nhÊt cã sù sèng. - Khoa học vũ trụ cha khám phá đợc sự sống ở nơi nào khác, ngoài trái đất. - §ã lµ sù thiªng liªng, k× diÖu cña trái đất nhỏ bé của chúng ta. ? Từ đó em hiểu gì về lời bình luận của tác giả: "Trong thời đại … xuÊt ph¸t cña nã? ? Từ đó ta có nhận thức nh thế nào vÒ tÝnh chÊt ph¶n tiÕn hãa, ph¶n tù nhiªn cña chiÕn tranh h¹t nh©n. GV: NÕu næ ra, nã sÏ ®Èy lïi sù tiÕn hãa trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu, tiªu hñy mäi thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn hãa cña sù sèng trong tù nhiªn. (Học sinh đọc đoạn cuối.) ? Em hiểu thế nào về “bản đồng ca của những ngời đòi hỏi một thế giíi kh«ng cã vò khÝ vµ mét cuéc sèng hßa b×nh, c«ng b»ng”. ? Có ý kiến cho rằng : Sau khi đã chØ ra mét c¸ch hÕt søc râ rµng vÒ hiÓm ho¹ h¹t nh©n ®ang ®e do¹ loài ngời và sự sống trên trái đất, t/g không dẫn dắt ngời đọc đến sự lo ©u mang tÝnh bi quan mµ híng tới một thái độ tích cực. ý kiến cña em ntn? ? ý tëng cña t¸c gi¶ vÒ viÖc “më ra mét nhµ b¨ng lu tr÷ trÝ nhí cã thể tồn tại đợc sau thảm họa hạt nh©n” bao gåm nh÷ng th«ng ®iÖp g×?Th«ng ®iÖp Êy cã ý nghÜa ntn? ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ tõ ý tëng đó của ông?( Là ngời quan tâm sâu sắc đến vấn đề vũ khí hạt nhân víi niÒm lo l¾ng vµ c«ng phÉn cao. đợc … - Phải lâu dài lắm mới có đợc sự sống trên trái đất này. Mọi vẻ đẹp trên thế giới này không phải một sớm một chiều mà có đợc.. * Đa ra những chứng cứ từ khoa học địa chÊt vµ cæ sinh häc vÒ nguån gèc vµ sù tiến hóa trên trái đất. - KÕt hîp lèi biÖn luËn t¬ng ph¶n víi c¸c hình ảnh sinh động. - Chiến tranh hạt nhân là hành động cực kì phi lí, ngu ngốc, man rợ, đáng xấu hổ, là ®i ngîc l¹i lÝ trÝ.. 3. Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh h¹t nh©n :(Th«ng ®iÖp cña t¸c gi¶) - §ã lµ tiÕng nãi cña c«ng luËn thÕ giíi chèng chiÕn tranh. - Lµ tiÕng nãi yªu chuéng hßa b×nh trªn trái đất của nhân dân thế giới. * Kêu gọi mọi ngời đoàn kết, xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì một thế giới hoà bình, phản đối, ngăn chặn chạy đua vũ trang, tµng tÝch vò khÝ h¹t nh©n. - Thông điệp về một cuộc sống đã từng tồn tại trên trái đất. - Thông điệp về những kẻ đã xóa bỏ cuộc.

(27) độ. Vô cùng yêu chuộng cuộc sống trên trái đất hòa bình.) ? Những thông điệp nào đợc gửi tíi chóng ta tõ v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh”. (Học sinh đọc ghi nhớ). ? Em học tập đợc gì về cách viết v¨n nghÞ luËn tõ v¨n b¶n?. sống trên trái đất bằng vũ khí hạt nhân. *Thøc tØnh l¬ng tri con ngêi ,c¶nh tØnh,lªn ¸n nh÷ng kÎ hiÕu chiÕn * Nh©n lo¹i cÇn gi÷ g×n kÝ øc cña m×nh, lÞch sö sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc hiÕu chiÕn ®Èy nh©n lo¹i vµo th¶m häa h¹t nh©n.. Hoạt động 4:Khái quát lại kiến thức cơ b¶n cña bµi. *Môc tiªu: -Giúp HS nắm đợc nội dung ,nghệ thuật cña bµi . *Phơng pháp:Vấn đáp, khái quát hoá. *Thêi gian: 5' ? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghÖ thuËt g×? *HS kh¸i qu¸t nghÖ thuËt. -GV chèt. ? Cho biÕt ý nghÜa cña v¨n b¶n? ?Vì sao văn bản lại lấy nhan đề là:"Đấu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh"? -HS suy nghÜ tr¶ lêi. -GVchèt. Hoạt động5:Củng cố-Luyện tập. *Môc tiªu: - Cñng cè l¹i kiÕn thøc cña toµn bµi - HS luyÖn tËp. *Phơng pháp:Vấn đáp, thuyết tr×nh.Kh¸i qu¸t ho¸. *Thêi gian: 10' *§äc diÔn c¶m mét ®o¹n v¨n mµ em thÝch nhÊt. *ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng10 c©u nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n. 4. Híng dÉn vÒ nhµ : 2' - Su tÇm tranh ,¶nh,bµi viÕt vÒ th¶m ho¹ h¹t nh©n. - Tìm hiểu thái độ của nhà văn với chiến. III.Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: - Cã lËp luËn chÆt chÏ - cã chøng cø cô thÓ,x¸c thùc . - Sö dông nghÖ thuËt so s¸nh s¾c s¶o,giµu søc thuyÕt phôc. 2.Néi dung: - V¨n b¶n thÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ nghiªm túc,đầy trách nhiệm của G.G.Mác-két đối với hoµ b×nh nh©n lo¹i.. *LuyÖn tËp:.

(28) tranh h¹t nh©n vµ hoµ b×nh cña nh©n lo¹i đợc thể hiện trong văn bản. - So¹n bµi :"Tuyªn bè thÕ giíi....Ph¸t triÓn cña trÎ em" * Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 8. Ngµy so¹n :21.8.2011. Ngµy d¹y : 23.8.2011.. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp) I. Môc tiªu bµi häc:.

(29) Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc nội dung phơng châm quan hệ, phơng châm cách thức vµ ph¬ng ch©m lÞch sù. 2.Kü n¨ng: - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. -Nhận biếtvà phân tích đợc cách sử dụng phơng châm quan hệ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù trong mét t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ. 3.Thái độ: - Học sinh luôn có ý thức sử dụng đúng những phơng châm hội thoại nµy trong giao tiÕp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp: Tr×nh bµy, suy nghÜ, th¶o luËn vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i 2.Ra quyết định: Sử dụng các phơng châm hội thoại cho phù hợp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định lớp: 1' 9A 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: 3' - ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng ? Ph¬ng ch©m vÒ chÊt ? - Lµm bµi tËp 4, 5. ChuÈn bÞ : B¶ng phô 3. Bµi míi: Hoạt động 1:Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: -T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh bíc vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: Dïng lêi dÉn. *Thêi gian: 1' -Vào bài: Giờ học trớc ,chúng ta đã tìm hiểu hai phơng châm hội thoại: p /c về lợng,phơng châm về chất.Ngoài hai P/ c hội thoai đó, cßn cã ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo kh¸c.Giê häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2:Hình thành kh¸i niÖm : Ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù. *Môc tiªu:. Néi dung.

(30) - Gióp HS hiÓu néi dung ph¬ng ch©m quan hÖ , ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù *Phơngpháp: Vấn đáp,quy nạp,đàm thoại,giải thích minh hoạ. *Thêi gian: 20' * Giáo viên gọi HS đọc VD . ? Thµnh ng÷" ¤ng nãi gµ, bµ nãi vịt."dùng để chỉ tình huống hội thoại nh thÕ nµo? ? Thö tëng tîng ®iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh huèng héi tho¹i nh vËy.. I. ph¬ng ch©m quan hÖ: 1. VÝ dô: - Thµnh ng÷:" ¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt". 2. NhËn xÐt: - Đó là tình huống hội thoại mà mỗi ngời nói về một đề tài khác nhau. -HËu qu¶: Ngêi nãi vµ ngêi nghe kh«ng hiÓu nhau.. ? Qua đó có thể rút ra bài học gì trong giao tiÕp. * Khi giao tiếp phải nói đúng đề tài, tránh nói lạc đề. (Học sinh đọc ghi nhớ.) 3. KÕt luËn: * Ghi nhí: SGK. - Gi¸o viªn chèt. Ii. ph¬ng ch©m c¸ch thøc: 1. VÝ dô: * Học sinh đọc VD. ? Hai thành ngữ trên dùng để chỉ * VD1: nh÷ng c¸ch nãi nh thÕ nµo? Thµnh ng÷: ? Những cách nói đó ảnh hởng nh " Dây cà ra dây muống". thế nào đến giao tiếp?Hậu quả của " Lóng bóng nh ngËm hét thÞ". những cách nói đó ? * Ngêi nghe kh«ng hiÓu hoÆc hiÓu sai l¹c ý cña ngêi nãi .Ngêi nghe bÞ øc chÕ ,kh«ng cã thiÖn c¶m víi ngêi * VD2: nãi ? Qua đó, em có thể rút ra bài học gì trong giao tiÕp? VD2:Tôi đồng ý với những nhận địnhvề truyện ngắn của ông ấy. ? Có thể hiểu câu "Tôi đồng ý ... ông Êy" theo mÊy c¸ch (2 c¸ch). C1: NÕu "«ng Êy" bæ nghÜa cho "nhận định" thì hiểu là: Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyÖn ng¾n. C2: NÕu "«ng Êy" bæ nghÜa cho "truyện ngắn" thì hiểu là: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn cña «ng Êy (do «ng Êy s¸ng t¸c). ? §Ó ngêi nghe kh«ng hiÓu lÇm ph¶i nãi nh thÕ nµo? ? Trong giao tiÕp cÇn ph¶i tu©n thñ. - Tôi đồng ý với những nhận định của «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n. - Tôi đồng ý với những nhận định về truyÖn ng¾n mµ «ng Êy s¸ng t¸c.. 2. NhËn xÐt: - VD1: nãi n¨ng dµi dßng, rêm rµ. - VD2: nãi n¨ng Êp óng, kh«ng rµnh m¹ch, kh«ng tho¸t ý..

(31) ®iÒu g×. ? Khi giao tiếp cần chú ý điều gì để đáp ứng phơng châm cách thức. *Trong giao tiÕp,nãi n¨ng ph¶i ng¾n gän, râ rµng, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå. GV:Không vì một lý do nào đó đặc biÖt th× kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u m¬ hå mµ ngêi nghe cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch. (Học sinh đọc ghi nhớ - SGK.). *Trong giao tiÕp,nãi n¨ng ph¶i ng¾n gän, râ rµng, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå.. 3. KÕt luËn: * Ghi nhí: SGK.. Iii. ph¬ng ch©m lÞch sù: * Học sinh đọc truyện"Ngời ăn 1. Ví dụ: xin" ? V× sao ngêi ¨n xin vµ cËu bÐ trong -TruyÖn:" Ngêi ¨n xin" truyện đều cảm thấy mình đã nhận đợc từ ngời kia một cái gì đó? 2. NhËn xÐt: * GV: Cả hai tuy đều không có của * Cả 2 đều cảm nhận đợc sự chân thành cải, tiền bạc gì nhng đều nhận đợc và tôn trọng nhau. t×nh c¶m mµ ngêi kia dµnh cho mình, đặc biệt là tình cảm của cậu bé đối với ông lão ăn xin. Đối với mét ngêi ë hoµn c¶nh bÇn cïng, cËu * Khi giao tiÕp cÇn tÕ nhÞ vµ t«n träng kh«ng hÒ tá ra khinh miÖt, xa l¸nh ngêi kh¸c. mà vẫn có thái độ và lời nói hết sức ch©n thµnh, thÓ hiÖn sù t«n träng và quan tâm đến ngời khác. 3. KÕt luËn: ? Cã thÓ rót ra bµi häc g× tõ truyÖn nµy? * Ghi nhí: SGK. ? Khi giao tiÕp cÇn chó ý ®iÒu g× ? ( Học sinh đọc ghi nhớ.) Hoạt động3:Luyện tập- Củng cố *Môc tiªu: -Giúp HS biết vận dụng lý thuyết để làm thành thạo bài tập. - Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. *Phơng pháp:Vấn đáp ,hoạt động nhóm. *Thêi gian: 18' Bµi tËp 1 (h/sinh lªn b¶ng lµm.) *Qua những câu ca dao, tục ngữ đó cha ông khuyên dạy chúng ta: - Suy nghÜ, lùa chän ng«n ng÷ khi giao tiÕp. - Có thái độ tôn trọng, lịch sự với ngời đối thoại. * Mét sè c©u ca dao, tôc ng÷ cã néi dung t¬ng tù: - Chã ba quanh míi n»m, ngêi ba n¨m míi nãi..

(32) - Chim kh«n kªu tiÕng r¶nh rang Ngêi kh«n nãi tiÕng dÞu dµng dÔ nghe. - Vµng th× thö löa, thö than Chu«ng kªu thö tiÕng, ngêi ngoan thö lêi. - Chẳng đợc miếng thịt, miếng xôi Cũng đợc lời nói cho nguôi tấm lòng Bµi tËp 2 : PhÐp tu tõ tõ vùng cã liªn quan trùc tiÕp víi ph¬ng ch©m lÞch sù lµ phÐp nãi gi¶m, nãi tr¸nh VD: Bạn hát cũng không đến nỗi nào. Bài tập 3 : (Học sinh đứng tại chỗ làm.) a- Nãi m¸t d- Nãi leo b- Nãi hít e- Nói ra đầu ra đũa c- Nãi mãc Các từ ngữ trên chỉ những cách nói liên quan đến phơng châm lịch sự (a); (b); (c); (d) vµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc (e). Bài tập 4 (h/sinh thảo luận nhóm - đại diện trình bày.) a- Khi ngời nói chuẩn bị hỏi về một vấn đề không đúng vào đề tài mà hai ngời đang trao đổi, tránh để ngời nghe hiểu là mình không tuân thủ phơng châm quan hệ, ngời nói dùng cách diễn đạt trên. b- Trong giao tiếp, đôi khi vì một lý do nào đó, ngời nói phải nói một điều mà ngời đó nghĩ là sẽ làm tổn thơng thể diện của ngời đối thoại. Để giảm nhẹ ¶nh hëng, tøc lµ xuÊt ph¸t tõ viÖc chó ý tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù, ngêi nãi dùng những cách diễn đạt trên. c- Những cách nói này báo hiệu cho ngời đối thoại biết là ngời đó đã không tuân thủ phơng châm lịch sự và phải chấm dứt sự không tuân thủ đó. Bµi tËp 5: (Híng dÉn vÒ nhµ) -Nãi b¨m nãi bæ: nãi bèp ch¸t, xØa xãi, th« b¹o (ph¬ng ch©m lÞch sù). - Nói nh đấm vào tai: nói mạnh, trái ý ngời khác, khó tiếp thu (phơng châm lịch sù). - §iÒu nÆng tiÕng nhÑ: nãi tr¸ch mãc, ch× chiÕt (ph¬ng ch©m lÞch sù). - Nöa óp nöa më: nãi mËp mê, ìm ê, kh«ng nãi ra hÕt ý (ph¬ng ch©m c¸ch thøc). - Mồm loa mép dải: lắm lời, đanh đá, nói át ngời khác (phơng châm lịch sự). - Đánh trống lảng: lảng ra, né tránh không muốn tham dự một việc nào đó, không muốn đề cập đến một vấn đề nào đó mà ngời đối thoại đang trao đổi (phơng châm quan hệ). - Nói nh dùi đục chấm mắm cáy: nói không khéo, thô tục, thiếu tế nhị (phơng ch©m lÞch sù). 4.Híng dÉn vÒ nhµ : 2' - Häc thuéc bµi.Lµm bµi tËp vµo vë. -. ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo:"C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i". - T×m mét sè vÝ dô vÒ viÖc kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt trong mét héi tho¹i. * Rót kinh nghiÖm.

(33) ................................................................................. TiÕt 9 Ngµy so¹n : 23.8.2011. Ngµy d¹y: 24.8.2011.. sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức đã học về văn thuyết minh. - Hiểu tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh:Làm cho đối tợng thuyết minh hiện lên cụ thể,gần gũi ,đễ cảm nhận hoặc nổi bật, g©y Ên tîng. - Vai trß cña miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh:Phô trî cho viÖc.

(34) giới thiệu nhằm gợi lên hình ảnh cụ thể của đối tợng cần thuyết minh. 2.Kü n¨ng: - BiÕt quan s¸t c¸c sù vËt,hiÖn tîng. - Sö dông ng«n ng÷ miªu t¶ phï hîp trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh. 3.Thái độ: - Häc sinh lu«n cã ý thøc sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. VËn dông vµo giao tiÕp II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp: Tr×nh bµy, suy nghÜ, th¶o luËn vÒ viÖc sö dông c¸c yÓu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 2.Ra quyết định: Vận dụng các yểu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh cho phï hîp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 1' 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò:3' ?Sö dông c¸c yÕu tè nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh nh thÕ nµo ? 3.Bµi míi: Hoạt động 1:Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: -T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh bíc vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: Dïng lêi dÉn. *Thêi gian: 1' * Vào bài: Giờ học trớc ,chúng ta đã tìm hiểu việc sử dụng các yếu tố nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.VËy sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã t¸c dông nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò *Hoạt động2: Tìm hiểu yếu tố miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh *Ph¬ng ph¸p: Quy n¹p ,vÊn đáp,giải thích *Thêi gian: 15'. Néi dung. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh: 1. T×m hiÓu v¨n b¶n: "Cây chuối trong đời sống Việt Nam." 2. NhËn xÐt: * Nhan đề của văn bản nhấn.

(35) m¹nh: - Vai trò của cây chuối đối với đời sống - Học sinh đọc văn bản. vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam tõ xa tíi nay. * Nhan đề của văn bản có ý nghĩa - Thái độ của con ngời trong việc nuôi g×? trång, ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña c©y chuèi.. - C©y chuèi th©n mÒm, to¶ ra vßm l¸ xanh, m¸t rîi, .... ? T×m nh÷ng c©u trong bµi thuyÕt minh về đặc điểm tiêu biểu của cây chuèi. - Chuèi a níc, ph¸t triÓn nhanh. - HÇu nh ë n«ng th«n ... lò lò. - Chuối là thức ăn thông dụng từ thân đến - Ngêi phô n÷ nµo ... hoa qu¶. lá, từ hoa đến quả - Qu¶ chuèi ... hÊp dÉn.. - Mçi c©y chuèi ... chuèi chÝn. *Hoạt động nhóm: ? ChØ ra nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y chuèi vµ cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶? - C©y chuèi th©n mÒm... nói rõng. - Chuối xanh có vị chát,để sèng ...mãn gái -Mời đại diện các nhóm trình bày. -GV bæ sung.. *Nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y chuèi.. - C©y chuèi th©n mÒm... nói rõng. - Chuối xanh có vị chát,để sống ...món gỏi *Tác dụng : Làm nổi bật đợc đặc điểm của c©y chuèi vµ g©y Ên tîng. - Bæ sung thªm mét sè c«ng dông cña c©y chuèi,l¸ chuèi ,hoa chuèi.... Cã thÓ thuyÕt minh: *Ph©n lo¹i chuèi: t©y, hét, tiªu, ngù, rõng... *CÊu t¹o: - Th©n chuèi :gåm nhiÒu líp bÑ ? Theo yªu cÇu cña v¨n b¶n thuyÕt - Tµu chuèi gåm c¸c cuèng l¸ vµ l¸ minh, bµi nµy cã thÓ bæ sung nh÷ng - Nân chuèi :xanh non g×? - Hoa chuèi: mµu hång tÝa, cã nhiÒu líp bÑ ,. (Ph©n lo¹i,cÊu t¹o,c«ng dông) - Gèc cã cñ vµ rÔ. Cã thÓ miªu t¶: - Th©n trßn, m¸t rîi,mäng níc... - Tµu l¸ xanh rên... ? Em hãy cho biết thêm công dụng - Củ chuối có thể gọt vỏ để thấy một màu.

(36) cña th©n c©y chuèi, l¸ chuèi, nân chuèi, b¾p chuèi. - Th©n chuèi? - Hoa chuèi? -Qu¶ chuèi? - Nân chuèi? - L¸ chuèi t¬i? l¸ chuèi kh«? *HS tr¶ lêi: - Th©n c©y chuèi cã thÓ th¸i ghÐm lµm rau sèng, dïng lµm "phao". - Hoa chuèi lµm mãn ¨n. - Qu¶ chuèi ... - L¸ chuèi lµm l¸ gãi b¸nh.. trắng,mỡ màng nh màu củ đậu đã bóc vỏ * C«ng dông: - Th©n chuèi cã thÓ th¸i ghÐm lµm rau sèng, ¨n rÊt m¸t, cã t¸c dông gi¶i nhiÖt - Hoa chuèi t©y cã thÓ th¸i thµnh sîi nhá để ăn sống, xào, luộc, nộm... - Quả chuối tiêu xanh bẻ đôi lấy nhựa lµm thuèc ch÷a h¾c lµo .Qu¶ chuèi hét xanh th¸i l¸t máng, ph¬i kh«, sao vµng h¹ thæ t¸n thµnh bét lµ vÞ thuèc quý trong đông y. -Nân chuèi t©y cã thÓ ¨n sèng rÊt m¸t -Lá chuối tơi có thể dùng để gói bánh chng bánh nếp -Lá chuối khô có thể dùng để lót ổ trong mùa đông, gói hàng, gói bánh gai. - Cñ chuèi gät vá, th¸i thµnh sîi nhá luéc ? Để bài thuyết minh sinh động bỏ nớc chát sau đó có thể xào với thịt ếch, ngoài việc sử dụng các yếu tố nghệ nấu với cá chạch là những món ăn đặc sản thuËt cã thÓ hîp yÕu tè nµo ? T¸c 3. KÕt luËn: dông ? * Ghi nhí: SGK. (Học sinh đọc ghi nhớ - SGK.) *GV chèt néi dung bµi häc. Hoạt động3: Luyện tập: *Môc tiªu: - Giúp học sinh :Vận dụng lý thuyết đã học vào làm bài tập. *Phơng pháp: Thực hành,vấn đáp,giải thích,đàm thoại, *Thêi gian: 18' Bµi tËp 1 (h/sinh lªn b¶ng lµm.) Hoµn thiÖn c¸c c©u v¨n: - Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng, trßn nh mét c¸i cét trô, gåm nhiÒu líp bÑ, mäng níc gîi ra c¶m gi¸c m¸t mÎ, dÔ chÞu. - L¸ chuèi t¬i xanh rên cong cong díi ¸nh tr¨ng, thØnh tho¶ng l¹i vẫy lên phần phật nh mời gọi ai đó trong đêm khuya thanh vắng. - L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i, võa thoang tho¶ng mïi th¬m d©n d· cø ¸m ¶nh t©m trÝ nh÷ng kÎ tha h¬ng. - Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t, võa dËy lªn mét mïi th¬m ngät ngµo quyÕn rò. - B¾p chuèi mµu ph¬n phít hång ®ung ®a trong giã chiÒu nom gièng nh mét c¸i bóp löa cña thiªn nhiªn k× diÖu. - Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh mét bøc th cßn phong kÝn đang đợi gió mở ra..

(37) Bµi tËp 2. * ChØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n:. - T¸ch lµ lo¹i chÐn uèng níc cña T©y, nã cã tai - ChÐn cña ta kh«ng cã tai - Khi mêi....mµ uèng rÊt nãng Hoạt động 4: Củng cố *Môc tiªu: - Gióp häc sinh :Kh¾c s©u kiÕn thøc bµi häc. *Phơng pháp:Vấn đáp, khái quát hoá ? T¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh? *Thêi gian: 4' 4.Híng dÉn vÒ nhµ : 3' * Häc thuéc bµi. * §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi"LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. * ViÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh vÒ mét sù vËt tù chän cã sö dông yÕu tè miªu t¶. *Rót kinh nghiÖm. ............................................................. TiÕt 10 Ngµy so¹n :24.8.2011.. Ngµy d¹y:25.8.2011. LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh. - Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh. 2.Kü n¨ng: - Học sinh biết viết đoạn văn , bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vµ biÕt sö dông tèt yÕu tè miªu t¶ trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh..

(38) II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2.Ra quyết định: Vận dụng các yểu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh cho phï hîp. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: 2' 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: ( 5 ' ) - Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã t¸c dông g× ? - Lµm BT 4 - S¸ch BT 3.Bµi míi: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho HS bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, dÉn lêi. *Thêi gian: .( 2 '). Hoạt động của thầy trò Hoạt động2 : Hớng dẫn HS tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết: Tìm hiểu đề, t×m ý, lËp dµn ý *Phơng pháp:Thuyết trình,vấn đáp, đàm thoại *Thêi gian:( 10 '). Néi dung. I. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý: đề bài : con trâu ở làng quê Việt Nam 1. Tìm hiểu đề: - Giíi thiÖu (thuyÕt minh) vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. - Vai trò và vị trí của con trâu trong đời sèng cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam.. 2. T×m ý: - Con tr©u lµ søc kÐo chñ yÕu. - Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt. - Con trâu trong lễ hội, đình đám truyền thèng. - Con trâu đối với tuổi thơ. - Con trâu đối với việc cung cấp thực ? Với vấn đề trên, cần trình bày phẩm và chế biến đồ mỹ nghệ. nh÷ng ý g×? 3. LËp dµn ý: a, Më bµi: Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruéng ViÖt Nam. * Học sinh đọc SGK - GV đọc lại. ? Phạm vi của đề bài? ? Đề yêu cầu trình bày vấn đề gì?.

(39) ? PhÇn më bµi nh thÕ nµo?. b, Th©n bµi: - Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: Lµ søc kéo để cày, bừa, kéo xe, trục lúa, ... - Con trâu trong lễ hội, đình đám: lễ hội ®©m tr©u ë T©y Nguyªn, lÔ héi chäi tr©u * Hoạt động nhóm( Theo dãy) ë §å S¬n ? Phần thân bài cần phát triển những - Con trâu: nguồn cung cấp thịt, da để ý nµo? thuộc, sừng trâu dùng làm đồ mỹ nghệ. - Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam. - c¸c nhãm th¶o luËn. - Con trâu đối với tuổi thơ. - Mời đại diện các nhóm trình bày. * GV bæ sung. c, KÕt bµi: Con tr©u trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng ? KÕt bµi cÇn tr×nh bµy nh÷ng ý g×? d©n ViÖt Nam Hoạt động 3 : Hớng dẫn HS viết bµi. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi, cã sö dông yÕu tè miªu t¶. ii. ViÕt bµi: *Ph¬ng ph¸p: 1. ViÕt ®o¹n më bµi: - Thực hành,vấn đáp, thuyết trình - VD: "Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp". Bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi *Thêi gian: ( 21 ') kéo cày trên đồng ruộng là hình ảnh rất * Giáo viên : Xây dựng đoạn mở bài quen thuộc, gần gũi đối với ngời nông vừa có nội dung thuyết minh vừa có dân Việt Nam.Vì thế,con trâu đã trở yÕu tè miªu t¶ con tr©u ë lµng quª thµnh ngêi b¹n t©m t×nh cña ngêi n«ng d©n: ViÖt Nam. "Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy ? Néi dung cÇn thuyÕt minh trong më bµi lµ g×? Tr©u ra ngoµi ruéng tr©u cµy víi ta ? YÕu tè miªu t¶ cÇn sö dông lµ g×? CÊy cµy vèn nghiÖp n«ng gia Ta đây, trâu đấy ai mà quản công "..... 2. ViÕt ®o¹n th©n bµi: * Gi¸o viªn x©y dùng ®o¹n v¨n - Giíi thiÖu con tr©u trong viÖc lµm ruéng mÉu. - Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n. VD : ChiÒu chiÒu, khi mét ngµy lao *G/v: Thuyết minh trâu cày, bừa động đã tạm ngừng, con trâu đợc tháo cày và đủng đỉnh bớc trên đờng làng, ruéng, kÐo xe, chë lóa, trôc lóa. lu«n" nhai trÇu "bám bÎm .Khi (Häc sinh viÕt, gi¸o viªn gäi tr×nh miÖng Êy, c¸i d¸ng ®i khoan thai chËm r·i cña bµy, söa ch÷a, bæ sung.) con tr©u khiÕn cho ngêi ta cã c¶m gi¸c * G/v: c¶nh ch¨n tr©u, con tr©u ung kh«ng khÝ cña lµng quª ViÖt nam sao mµ dung gặm cỏ là một hình ảnh đẹp thanh bình và thân quen quá đỗi! cña cuéc sèng thanh b×nh ë lµng quª -Con tr©u kh«ng chØ kÐo cµy, kÐo xe, ViÖt Nam. H×nh ¶nh nh÷ng con tr©u.

(40) cÇn cï gÆm cá.. trôc lóa...mµ cßn lµ mét trong nh÷ng vËt tÕ thÇn trong lÔ héi ®©m tr©u ë T©y Nguyªn; lµ "nh©n vËt"chÝnh trong lÔ héi (Häc sinh viÕt, gi¸o viªn gäi tr×nh chäi tr©u ë §å S¬n. bµy, söa ch÷a, bæ sung.) Kh«ng cã ai sinh ra vµ lín lªn ë c¸c lµng quª ViÖt Nam mµ l¹i kh«ng cã tuæi th¬ g¾n bã víi con tr©u .Thuë nhá ®a c¬m ? CÇn miªu t¶ h×nh ¶nh g×? cho cha ®i cµy, m¶i mª ng¾m nh×n con trâu đợc thả lỏng đang say sa gặm cỏ mét c¸ch ngon lµnh. Lín lªn mét chót, nghÔu nghÖn cìi trªn lng tr©u trong nh÷ng buæi chiÒu ®i ch¨n tr©u trë vÒ.Cìi trâu ra đồng, cỡi trâu lội xuống sông, cỡi tr©u th¶ diÒu ...Thó vÞ biÕt bao ! Con tr©u hiền lành ,ngoan ngoãn đã để lại trong kí øc tuæi th¬ cña mçi con ngêi bao nhiªu ? KÕt thóc cÇn nªu ý g×? kØ niÖm ngät ngµo! (Häc sinh viÕt, gi¸o viªn gäi tr×nh 3. ViÕt ®o¹n kÕt bµi: bµy, söa ch÷a, bæ sung.) Hoạt động 4 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh n¾m ch¾c c¸ch viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi, cã sö dông yÕu tè miªu t¶. - Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt häc. *Phơng pháp: Thuyết trình, khái quát hoá, vấn đáp. *Thêi gian: (3 ') ? T¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh? 4. Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 ') - Lµm hoµn thµnh bµi v¨n vµo vë. - ChuÈn bÞ viÕt bµi thuyÕt minh 90 phót - Chọn đề văn thuyết minh để luyện tập tìm ý, lập dàn ý. - ViÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶. *Rót kinh nghiÖm. ......................................................... TuÇn 3 TiÕt 11+12 Ngµy so¹n : 26.8.2011. Ngµy d¹y: 29.8 2011..

(41) tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Thùc tr¹ng cuéc sèng trÎ em hiÖn nay, nh÷ng th¸ch thøc, c¬ héi vµ nhiÖm vô cña chóng ta. - Những thể hiện của quan điểm về vấn đề quyền sống, quyền đợc bảo vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em ë ViÖt Nam. 2.Kü n¨ng: - Nâng cao một bớc kỹ năng đọc - hiểu một văn bản nhật dụng. - Häc tËp ph¬ng ph¸p t×m hiÓu, ph©n tÝch trong t¹o lËp v¨n b¶n nhËt dông. - Tìm hiểu và biết đợc quan điểm của Đảng, Nhà nớc ta về vấn đề đợc nêu trong văn bản. 3.Thái độ: - Học sinh có thái độ đúng trong việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong văn bản. 2.Tự nhận thức:đợc về quyền của trẻ em, việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em. III .TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định lớp: 1' 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ( 5 ' ) ? Tr×nh bµy kh¸i qu¸t hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø cña "§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh" ? Th«ng ®iÖp mµ t¸c gi¶ Mac-ket göi g¾m trong v¨n b¶n lµ g×? 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, dÉn lêi. *Thêi gian: ( 2 ') * Giíi thiÖu bµi: TrÎ em ViÖt Nam còng nh trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay ®ang đứng trớc những thuận lợi to lớn về sự chăm sóc, nuôi dỡng, giáo dục nhng đồng thêi còng ®ang gÆp nh÷ng th¸ch thøc, nh÷ng c¶n trë kh«ng nhá ¶nh hëng xÊu đến tơng lai phát triển của các em. Một phần bản " Tuyên bố thế giới ..trẻ em." đợc trình bày tại cuộc họp của Liên hợp quốc (Mĩ) cách đây 20 năm (1990) đã nói lên tầm quan trọng của vấn đề này. Hoạt động của thầy trò TiÕt 1. Néi dung.

(42) Hoạt động 2: Hớng dẫn HS: Tìm hiÓu chung v¨n b¶n *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu : XuÊt xø , kiÓu loại văn bản, phơng thức biểu đạt của v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: -Thuyết trình,vấn đáp tái hiện, đàm tho¹i *Thêi gian: ( 20 ' ) ? Dùa vµo phÇn "chó thÝch", h·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ xuÊt xø cña VB? ? C¨n cø vµo VB cho biÕt nã thuéc kiÓu VB nµo?. ? Phơng thức biểu đạt của văn bản?. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1.XuÊt xø: - TrÝch "Tuyªn bè cña héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em" häp t¹i trô së Liªn hîp quèc (MÜ) ngµy 30/9/1990; in trong "ViÖt Nam vµ c¸c v¨n kiÖn quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em". -V¨n b¶n nµy chØ lµ phÇn ®Çu cña b¶n tuyªn bè 2. KiÓu lo¹i v¨n b¶n: -VB nhËt dông 3. Phơng thức biểu đạt: - NghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi. * G/v hớng dẫn học sinh cách đọc: M¹ch l¹c, râ rµng, khóc triÕt tõng môc. - G/v đọc 1 đoạn. - Học sinh đọc. - G/v gäi häc sinh gi¶i nghÜa mét sè tõ, côm tõ: + Chế độ A-pác-thai. + C«ng íc. - Bæ sung thªm c¸c tõ. + T¨ng trëng: ph¸t triÓn theo híng tốt đẹp, tiến bộ. + Vô gia c: không gia đình, không nhµ ë. ? Theo em, bè côc cña v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ? Nªu néi dung cña tõng phÇn?. 4. Bè côc: 4 phÇn: - Më ®Çu: LÝ do cña b¶n tuyªn bè. - Sù th¸ch thøc cña t×nh h×nh: Thùc tr¹ng trÎ em trªn thÕ giíi tríc c¸c nhµ lãnh đạo chính trị các nớc. - Cơ hội: Những điều kiện thuận lợi để Hoạt động 3 : Tìm hiểu chung thực hiện nhiệm vụ quan trọng. v¨n b¶n. - NhiÖm vô: Nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu : Lý do cña b¶n tuyªn bè, sù th¸ch thøc cña t×nh h×nh, c¬ héi, nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ..

(43) *Ph¬ng ph¸p: -Thuyết trình,vấn đáp , đàm tho¹i,diÔn gi¶ng, b×nh, H§ nhãm *Thêi gian: ( 45' ) (Học sinh đọc thầm 2 đoạn đầu.) ? Nªu néi dung vµ ý nghÜa cña 2 đoạn vừa đọc. - §äan 1: lµm nhiÖm vô më ®Çu, nêu vấn đề, giới thiệu mục đích và nhiÖm vô cña héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi. - Đoạn 2: khái quát những đặc ®iÓm, yªu cÇu cña trÎ em, kh¼ng định quyền đợc sống, đợc phát triển trong hßa b×nh, h¹nh phóc. §ã còng chính là nguyên nhân, là mục đích của vấn đề. Làm thế nào để đạt đợc ®iÒu Êy. ? Mở đầu bản tuyên bố đã thể hiện cách nhìn nh thế nào về đặc điểm t©m sinh lÝ trÎ em, vÒ quyÒn sèng cña trÎ em? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ: - T©m lý dÔ bÞ tæn th¬ng vµ sèng phô thuéc cña trÎ em? - Tơng lai trẻ em phải đợc hình thµnh trong sù hßa hîp vµ t¬ng trî? ? Em nghÜ g× vÒ c¸ch nh×n nh thÕ cña cộng đồng thế giới đối với trẻ em? * Häc sinh th¶o luËn nhãm. ? Tõ c¸ch nh×n Êy, em cã suy nghÜ g× vÒ lêi tuyªn bè nµy - GV mời đại diện các nhóm trình bµy. - Quyền sống của trẻ em là vấn đề quan träng vµ cÊp thiÕt trong thÕ giới hiện đại. - Cộng đồng quốc tế đã có sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề này. - TrÎ em thÕ giíi cã quyÒn k× väng vÌ nh÷ng lêi tuyªn bè nµy. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu vấn đề của 2 đoạn văn này.. II. Ph©n tÝch: 1. LÝ do cña b¶n tuyªn bè:. * §Æc ®iÓm t©m sinh lý trÎ em: trong trắng, hiểu biết, ham hoạt động và đầy ớc väng nhng dÔ bÞ tæn th¬ng vµ cßn phô thuéc. * QuyÒn sèng cña trÎ em: + Phải đợc sống trong vui tơi thanh bình, đợc chơi, đợc học và phát triển. + Tơng lai của chúng phải đợc hình thành trong sù hßa hîp vµ t¬ng trî. - Dễ xúc động và yếu đuối trớc sự bất hạnh.. - Muốn có tơng lai, trẻ em thế giới phải đợc bình đẳng, không phân biệt và chúng phải đợc giúp đỡ về mọi mặt. * §ã lµ c¸ch nh×n ®Çy tin yªu vµ tr¸ch nhiệm đối với tơng lai của thế giới, đối víi trÎ em.. - Nêu vấn đề: gọn và rõ, có tính chất khẳng định. * Quyền sống, quyền đợc bảo vệ và phát triÓn cña trÎ em trªn toµn thÕ giíi lµ mét vấn đề mang tính chất nhân bản.. TiÕt 2 * Học sinh đọc thầm. ? Tuyªn bè cho r»ng trong thùc tÕ, 2. Sù th¸ch thøc cña t×nh h×nh: trÎ em ph¶i chÞu bao nhiªu nçi bÊt.

(44) h¹nh. Dùa theo c¸c môc 4, 5, 6 em h·y kh¸i qu¸t nh÷ng nçi bÊt h¹nh mà trẻ em thế giới phải chịu đựng. ? Theo hiÓu biÕt cña em, nçi bÊt hạnh nào là lớn nhất đối với trẻ em. (Häc sinh béc lé.) *Th¶o luËn nhãm. ? Theo em những nỗi bất hạnh đó của trẻ em có thể đợc giải thoát b»ng c¸ch nµo. - HS th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình bµy. - GV bæ sung. * G/v: Tuyªn bè cho r»ng nh÷ng nçi bÊt h¹nh cña trÎ em lµ nh÷ng sù th¸ch thøc mµ nh÷ng nhµ chÝnh trÞ phải đáp ứng. ? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ sù th¸ch thức đối với các nhà chính trị. - Thách thức: là những khó khăn trớc mắt cần phải ý thức để vợt qua. - Các nhà lãnh đạo chính trị là những ngời ở cơng vị lãnh đạo các quèc gia. - Các nhà lãnh đạo của các nớc tại Liên hợp quốc đặt quyết tâm vợt qua nh÷ng khã kh¨n trong sù nghiÖp v× trÎ em. ? Từ đó em hiểu tổ chức Liên hợp quốc đã có thái độ nh thế nào trớc nh÷ng nçi bÊt h¹nh cña trÎ em trªn thế giới?(Học sinh đọc.) NhËn thøc râ thùc tr¹ng ®au khæ trong cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi. - QuyÕt t©m gióp c¸c em vît qua nh÷ng nçi bÊt h¹nh nµy. (Học sinh đọc.) * GV cho HS đọc thầm. ? H·y tãm t¾t l¹i c¸c ®iÒu kiÖn thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tÕ hiÖn nay cã thÓ ®Èy m¹nh viÖc ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em. * Th¶o luËn ? Nh÷ng c¬ héi Êy xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam nh thế nào để nớc ta có thể tham gia tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn. * TrÎ em : - BÞ trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh vµ b¹o lùc, cña sù ph©n biÖt chñng téc, sù xâm lợc, chiếm đóng và thôn tính của nớc ngoµi. - Chịu đựng những thảm họa của đói nghÌo, khñng ho¶ng kinh tÕ, cña t×nh tr¹ng v« gia c, dÞch bÖnh, mï ch÷, m«i trêng xuèng cÊp. - NhiÒu trÎ em chÕt mçi ngµy do suy dinh dìng vµ bÖnh tËt.. - Lo¹i bá chiÕn tranh, b¹o lùc. - Xóa đói nghèo, .... *Những thảm hoạ , bất hạnh đối với trẻ em trên toàn thế giới là thách thức đối víi c¸c chÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ mçi c¸ nh©n.. 3. C¬ héi: * Những thuận lợi lớn để cải thiện tình hình, bảo đảm quyền của trẻ em .- Sù liªn kÕt l¹i cña c¸c quèc gia cïng ý.

(45) tuyªn bè vÒ quyÒn trÎ em? - Nớc ta có đủ phơng tiện và kiến thøc (th«ng tin, y tÕ, trêng häc, ...) để bảo vệ sinh mệnh của trẻ em. - Trẻ em nớc ta đợc chăm sóc và tôn träng (c¸c líp häc mÇm non, phæ cËp tiÓu häc trªn ph¹m vi c¶ níc, bÖnh viÖn nhi, nhµ v¨n hãa thiÕu nhi, c¸c chiÕn dÞch tiªm phßng bÖnh, ...) - Chính trị ổn định, kinh tế tăng trởng đều, hợp tác quốc tế ngày càng më réng. - GV liên hệ: Gia đình , nhà trờng, x· héi lu«n quan t©m, ch¨m sãc c¸c em. ? Em hãy đọc thầm và cho biết nội dung cña phÇn nµy. ? H·y tãm t¾t c¸c néi dung chÝnh cña phÇn nªu nhiÖm vô cô thÓ. - Tăng cờng sức khỏe và chế độ dinh dìng cña trÎ em. - Quan tâm nhiều hơn đến trẻ em bị tàn tật và có hoàn cảnh sống đặc biệt. - Các em gái phải đợc đối xử bình đẳng nh các em trai. - Bảo đảm cho trẻ đợc học hết bậc gi¸o dôc c¬ së, ... ? Theo em, néi dung nµo quan träng nhÊt ? V× sao ? ? PhÇn nªu biÖn ph¸p cô thÓ cã nh÷ng ®iÓm g× cÇn chó ý. .(Th¶o luËn nhãm.) ? Trẻ em Việt Nam đã đợc hởng nh÷ng quyÒn lîi g× tõ nh÷ng nç lùc cña §¶ng vµ Nhµ níc - Quyền đợc học tập, chữa bệnh, vui ch¬i, ... - Víi c¸c biÓu hiÖn cô thÓ. Hoạt động 4: Khái quát lại kiến thøc c¬ b¶n cña bµi. *Môc tiªu: -Giúp HS nắm đợc nội dung ,nghệ thuËt cña bµi. *Phơng pháp:Vấn đáp, khái quát ho¸. *Thêi gian: (5 ' ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc. thức cao của cộng đồng quốc tế trên lĩnh vùc nµy. §· cã c«ng íc vÒ quyÒn trÎ em lµm c¬ së t¹o ra mét c¬ héi míi. - Sù hîp t¸c vµ ®oµn kÕt quèc tÕ ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cô thÓ trªn nhiÒu lÜnh vực, phong trào giải trừ quân bị đợc đẩy m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè tµi nguyªn to lớn có thể đợc chuyển sang phục vụ c¸c môc tiªu kinh tÕ, t¨ng cêng phóc lîi x· héi.. 4. NhiÖm vô cô thÓ: - Những đề xuất nhằm bảo đảm cho trẻ em đợc chăm sóc, đợc bảo vệ và phát triÓn. * Cã 2 néi dung: - Nªu nhiÖm vô cô thÓ; - Nêu biện pháp để thực hiện nhiệm vụ đó. - Các nớc cần đảm bảo đều đặn sự tăng trởng kinh tế để có điều kiện vật chất chăm lo đến đời sống trẻ em. - TÊt c¶ c¸c níc cÇn cã nh÷ng nç lùc liªn tục và phối hợp trong hành động vì trẻ em..

(46) cña v¨n b¶n?. ? Qua b¶n tuyªn bè, em nhËn thøc nh thÕ nµo vÒ tÇm quan träng cña vấn đề bảo vệ, chăm sóc trẻ em, về sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề này. (Học sinh đọc ghi nhớ.). III. Tæng kÕt: 1.NghÖ thuËt: - Gồm có 17 mục, đợc chia thành 4 phần, c¸ch tr×nh bµy râ rµng, hîp lý. Mèi liªn kÕt l« gic gi÷a c¸c phÇn lµm cho v¨n b¶n cã kÕt cÊu chÆt chÏ. - Sö dông ph¬ng ph¸p nªu sè liÖu, ph©n tÝch khoa häc. 2. Néi dung: - Văn bản nêu lên nhận thức đúng đắn và hành động phải làm vì quyền sống, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em.. Iii. LuyÖn tËp: ( 10 ' ) - Nªu nh÷ng viÖc lµm mµ em biÕt thÓ hiÖn sù quan t©m cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn địa phơng nơi em ở đối với trẻ em. Trình bày cụ thể. ( Học sinh thảo luận nhóm - đại diện trình bày.) 4. Híng dÉn tù häc : ( 2 ' ) - Häc thuéc bµi.So¹n bµi tiÕp theo: “ ChuyÖn Ngêi con g¸i Nam X¬ng". - Tìm hiểu thực tế công việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em ở địa phơng. - Su tÇm mét sè tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ cuéc sèng cña trÎ em, nh÷ng quan t©m cña c¸c c¸ nh©n, c¸c ®oµn thÓ, c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc x· hội, các tổ chức quốc tế đối với trẻ em. * Rót kinh nghiÖm. ............................................................ TiÕt :13. Ngµy so¹n : 3.9.2010. Ngµy d¹y : 6.9.2010.. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp) I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Mèi quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp. - Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i. 2.Kü n¨ng: - Lựa chọn đúng phơng châm hội thoại trong quá trình giao tiếp. - Hiểu đúng nguyên nhân của việc không tuân thủ phơng châm héi tho¹i. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i phï hîp.

(47) với đặc điểm của tình huống giao tiếp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong bài. 2.Giao tiÕp: Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. 3. Ra quyết định: Vận dụng các phơng châm hội thoại phù hợp trong giao tiếp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định lớp: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ? Trong giao tiÕp thÕ nµo lµ tu©n thñ ph¬ng ch©m quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù ? Cho vÝ dô ? ? Phân biệt 5phơng châm hội thoại đã học? ? Lµm BT 5 SGK. 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: Nêu vấn đề,Thuyết trình. *Thêi gian: (2') Vào bài: Giờ học trớc chúng ta đã học 5 phơng châm hội thoại. VËy mèi quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp nh thÕ nµo?Nh÷ng trêng hîp nµo kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i?Bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÎu. Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2: Tìm hiểu: Quan hệ g÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. *Môc tiªu: - HS hiÓu: Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. *Ph¬ng ph¸p: Quy nạp, vấn đáp, đàm thoại, giải thÝch minh ho¹. I. Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i *Thêi gian: (10') vµ t×nh huèng giao tiÕp: * Gi¸o viªn dïng b¶ng phô..

(48) - Học sinh đọc truyện.. 1. VÝ dô: * TruyÖn "Chµo hái". ? C©u hái cña nh©n vËt chµng rÓ cã tuân thủ đúng phơng châm lịch sự kh«ng ? T¹i sao ? - C©u hái :"B¸c lµm viÖc cã vÊt v¶ l¾m kh«ng?"trong t×nh huèng giao tiÕp kh¸c cã thÓ coi lµ tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù v× nã thÓ hiÖn sù quan tâm đến ngời khác. Nhng trong tình huống này, ngời đợc hái bÞ chµng ngèc gäi tõ trªn c©y cao 2. NhËn xÐt: lúc mà ngời đó đang tập trung làm việc, phải vất vả trèo xuống để trả lêi. - Sử dụng không đúng chỗ, đúng lúc. ? Câu hỏi ấy có sử dụng đúng chỗ, đúng lúc không ? ? Từ câu chuyện trên, em rút ra đợc bµi häc g× trong giao tiÕp? Khi giao tiÕp kh«ng nh÷ng ph¶i tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i mµ còn phải nắm đợc các đặc điểm của t×nh huèng giao tiÕp nh: nãi víi ai ? nãi khi nµo ? nãi ë ®©u ? nãi nh»m mục đích gì ? (V× mét c©u nãi cã thÓ thÝch hîp * ViÖc vËn dông c¸c ph¬ng ch©m héi trong t×nh huèng nµy nhng kh«ng thoại cần phù hợp với đặc điểm của tình thÝch hîp víi t×nh huèng kh¸c) huèng giao tiÕp. *Học sinh đọc ghi nhớ - SGK. ? Em h·y lÊy thªmVD vÒ t×nh huèng giao tiÕp mµ lêi hái th¨m cã d¹ng * Ghi nhí: SGK. nh trªn? Hoạt động 3: Tìm hiểu: Những trờng hợp không tuân thủ phơng ch©m héi tho¹i. *Môc tiªu: - HS hiÓu: Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i. *Ph¬ng ph¸p: Quy nạp, vấn đáp, đàm thoại, giải thÝch minh ho¹. *Thêi gian: (10') ? Em h·y cho biÕt c¸c ph¬ng ch©m.

(49) hội thoại đã học? Ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt, ... ? Trong c¸c bµi häc Êy, ®iÓm l¹i c¸c VD đã đợc phân tích, cho biết những t×nh huèng nµo ph¬ng ch©m héi tho¹i không đợc tuân thủ? *Học sinh đọc ví dụ 2. ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng đợc nhu cÇu th«ng tin mµ An mong muèn hay kh«ng ? - Không đáp ứng đợc yêu cầu của An ? Trong t×nh huèng nµy, ph¬ng ch©m hội thoại nào không đợc tuân thủ? ? V× sao Ba kh«ng tu©n thñ ph¬ng châm hội thoại đã nêu ? - V× Ba kh«ng biÕt chiÕc m¸y bay đầu tiên đợc chế tạo vào năm nào. §Ó tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt (kh«ng nãi ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc) nªn Ba ph¶i tr¶ lêi chung chung nh vËy. HS th¶o luËn môc 3+4 (SGK): ? Gi¶ sö, cã mét ngêi m¾c bÖnh ung th đã đến giai đoạn cuối (có thể sắp chÕt) th× sau khi kh¸m bÖnh, b¸c sü cã nªn nãi thËt cho ngêi Êy biÕt hay kh«ng ? T¹i sao ? ? ViÖc "nãi dèi" cña b¸c sü cã thÓ chấp nhận đợc hay không ? Tại sao ? ? ViÖc nãi tr¸nh ®i Êy, lµ b¸c sü kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo ? - Có thể chấp nhận đợc vì nó có lợi cho bÖnh nh©n, gióp cho bÖnh nh©n l¹c quan trong cuéc sèng. ? Em h·y nªu mét sè t×nh huèng mµ ngêi nãi kh«ng nªn tu©n thñ ph¬ng ch©m Êy mét c¸ch m¸y mãc. * VD: - Khi nhËn xÐt vÒ h×nh thøc vµ tuæi tác của ngời đối thoại.. Ii.Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i: 1. VÝ dô:. 2. NhËn xÐt:. - ChØ cã 2 t×nh huèng trong phÇn ph¬ng ch©m lÞch sù lµ tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i, c¸c t×nh huèng cßn l¹i kh«ng tu©n thñ. - Phơng châm về lợng không đợc tuân thñ.. - Kh«ng nªn nãi thËt v× cã thÓ sÏ khiÕn cho bÖnh nh©n ho¶ng sî, tuyÖt väng.. - Kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt..

(50) - Khi đánh giá về học lực hoặc năng khiÕu cña b¹n bÌ. ? Khi nãi "TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c" th× cã ph¶i ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng? - NÕu xÐt vÒ nghÜa hiÓn ng«n (bÒ mÆt cña c©u ch÷) th× c¸ch nãi nµy kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng. ? Theo em, nªn hiÓu ý nghÜa c©u nãi nµy nh thÕ nµo ? Tiền bạc chỉ là phơng tiện để sống chứ không phải là mục đích cuối cïng cña con ngêi. C©u nµy muèn nh¾c nhë con ngêi r»ng ngoµi tiÒn bạc để duy trì cuộc sống, con ngời cßn cã nh÷ng mèi quan hÖ thiªng liêng khác trong đời sống tinh thần nh quan hÖ cha con , anh em, b¹n bÌ, đồng nghiệp, ... ? VËy, viÖc kh«ng tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i b¾t nguån tõ nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? (Học sinh đọc ghi nhớ.). - NÕu xÐt vÒ nghÜa hiÓn ng«n (bÒ mÆt cña c©u ch÷) th× c¸ch nãi nµy kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng. - Nếu xét về nghĩa hàm ẩn:(nghĩa đợc hiÓu b»ng vèn sèng,quan hÖ,tri thøc) c¸ch nãi nµy vÉn tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng.. * Tiền bạc chỉ là phơng tiện để sống chứ không phải là mục đích cuối cùng của con ngêi.. * Ghi nhí: SGK. Hoạt động 4 : Luyện tập - Củng cố. *Môc tiªu: - Học sinh vận dụng kiến thức đã học vào làm bài tập. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, hoạt động nhóm, vấn đáp, đàm thoại, giải thích . *Thêi gian: (15') Iii. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1 (häc sinh lªn b¶ng lµm.) - §èi víi cËu bÐ 5 tuæi th× "TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Nam Cao" lµ chuyÖn viển vông mơ hồ; vì vậy câu trả lời của ông bố đã không tuân thủ phơng ch©m c¸ch thøc..

(51) - Tuy nhiên, đối với những ngời đã đi học thì đây có thể là câu trả lời đúng. * Bµi tËp 2 (th¶o luËn nhãm.) - Thái độ và lời nói của Chân, Tay, Tai, Mắt không tuân thủ phơng châm lÞch sù. - Việc không tuân thủ ấy là vô lý vì khách đến nhà ai phải chào hỏi chủ nhà rồi mới nói chuyện; nhất là ở đây, thái độ và lời nói của các vị khách thật hồ đồ, chẳng có căn cứ gì cả.. * Cñng cè. ? ViÖc kh«ng tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i b¾t nguån tõ nh÷ng nguyªn nh©n nµo ?. 4.Híng dÉn vÒ nhµ : (2') - Häc thuéc bµi.ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo" Xng h« trong héi tho¹i" - T×m trong truyÖn d©n gian mét sè vÝ dô vÒ viÖc vËn dông hoÆc vi ph¹m ph¬ng ch©m héi tho¹i trong c¸c t×nh huèng cô thÓ vµ rót ra nhËn xÐt cña b¶n th©n. * Rót kinh nghiÖm. ...............................................................

(52) TiÕt 14+15 Ngµy so¹n : 4.9.2010. Ngµy d¹y: 7,8.9.2010.. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Viết đợc bài văn thuyết minh theo yêu cầu có sử dụng biện pháp nghÖ thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lý , cã hiÖu qu¶. 2.Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng viÕt bµi v¨n thuyÕt minh hoµn chØnh. - Diễn đạt mạch lạc. - BiÕt kÕt hîp sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lý. 3.Thái độ: - Häc sinh lu«n cã ý thøc tr©n träng , tù hµo vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong bài. 2. Ra quyết định: Vận dụng các biện pháp nghệ thuật vào bài văn thuyết minh mét c¸ch phï hîp. III. ChuÈn bÞ: - §Ò bµi. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định lớp: 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: ( Kh«ng) 3. Bµi míi: A. H×nh thøc kiÓm tra - H×nh thøc : Tù luËn (90') B. ThiÕt lËp ma trËn. Cấp độ Tên chủ đề. NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. 1.TiÕng ViÖt - C¸c ph¬ng. - Nhớ đợc. Lấy đợc ví. VËn dông Cấp độ Cấp độ cao thÊp. Céng.

(53) ch©m héi tho¹i Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. kh¸i niÖm Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. 2. TËp lµm v¨n ThuyÕt minh. Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. dô Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. Sè c©u: 2 Sè ®iÓm:2 20%. HiÓu t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. ViÕt bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶.. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 20%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:6 60%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:8 80%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:3 30%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:6 60%. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:10 100%. I. §Ò bµi: C©u1: (1 ®iÓm) ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m lÞch sù? C©u2: (1 ®iÓm) Cho vÝ dô vÒ ph¬ng ch©m quan hÖ? C©u3: (2 ®iÓm) YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh? C©u4: (6 ®iÓm) - Giíi thiÖu chiÕc nãn l¸ ViÖt nam II. §¸p ¸n: C©u1: - Khi giao tiÕp, cÇn tÕ nhÞ vµ t«n träng ngêi kh¸c C©u2: - Học sinh lấy đợc ví dụ về phơng châm quan hệ. C©u3: - Làm nổi bật đặc điểm của đối tợng , gây ấn tợng....

(54) C©u4: * Yêu cầu của đề: - ThÓ lo¹i: ThuyÕt minh (cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt). - Néi dung: ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt nam. *. Dµn bµi: 1. Më bµi: (1 ®iÓm) - ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt nam - Sự gắn bó với đời sống nhân dân. 2. Th©n bµi: (4 ®iÓm) - Nguån gèc chiÕc nãn ...; Qu¸ tr×nh lµm nãn... - Nét đặc sắc. Sự gắn bó với truyền thống quê hơng... 3. KÕt bµi: (1 ®iÓm) - Thái độ của em và mọi ngời. 4. Cñng cè. - Gi¸o viªn thu bµi vÒ chÊm 5 .Híng dÉn vÒ nhµ. - ChuÈn bÞ bµi :"LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù" * Rót kinh nghiÖm ................................................................... tuÇn 4 TiÕt 16+17 Ngµy so¹n : 8.9.2011. Ngµy d¹y : 12,13.9.2011.. chuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng (TrÝch "TruyÒn k× m¹n lôc") ( NguyÔn D÷ ) I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong một tác phẩm truyện truyÒn kú. - Hiện thực về số phận của ngời phụ nữ Việt nam dới chế độ cũ và vẻ đẹp truyền thống của họ. - Sù thµnh c«ng cña t¸c gi¶ vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn. - Mèi liªn hÖ gi÷a t¸c phÈm vµ truyÖn Vî chµng Tr¬ng. 2.Kü n¨ng: - Vận dụng kiến thức đã học để đọc - hiểu tác phẩm viết theo thể lo¹i truyÒn kú. - Cảm nhận đợc những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự sù cã nguån gèc d©n gian..

(55) - Kể lại đợc truyện. 3.Thái độ: - Học sinh biết yêu cái đẹp, trân trọng vẻ đẹp của ngời phụ nữ ViÖt Nam. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: Suy nghĩ về những vấn đề đợc đa ra trong văn bản 2. Giao tiếp:Trình bày, thảo luận về vẻ đẹp, số phận oan nghiệt của ngời phụ nữ ViÖt Nam III.ChuÈn bÞ : - T¸c phÈm “TruyÒn k× m¹n lôc ,, - PhiÕu häc tËp IV. tiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định lớp: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (4') ? Em h·y nªu nh÷ng nçi bÊt h¹nh mµ trÎ em ph¶i chÞu? Lµm thÕ nµo để mất đi những bất hạnh ấy ? 3. Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng khëi cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh. *Thêi gian: (1') Hoạt động của thầy trò TiÕt 1 Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc :Tác giả, t¸c phÈm, cèt truyÖn, thÓ lo¹i, bè côc cña truyÖn. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp tái hiện, đàm tho¹i *Thêi gian: (10') ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? - G/v nãi thªm: NguyÔn D÷ sèng ë thÕ kû XVI:giai đoạn CĐPK đang ở đỉnh cao thịnh vợng bắt đầu suy yếu.Các tập đoàn phong kiÕn Lª - TrÞnh -M¹c g©y lo¹n lạc liên miên.Thân sinh ông đỗ tiến sÜ . B¶n th©n «ng lµ häc trß xuÊt s¾c. Néi dung. I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n: 1. T¸c gi¶: - NguyÔn D÷ sèng ë thÕ kû thø XVI, ngêi huyªn Trêng T©n, nay lµ huyÖn Thanh MiÖn, tØnh H¶i D¬ng. Tuy häc réng , tµ cao nhng NguyÔn D÷ tr¸nh vßng danh lîi, chØ lµm quan mét n¨m råi vÒ sèng Èn dËt t¹i quª nhµ. S¸ng t¸c cña NguyÔn D÷ thể hiện cái nhìn tích cực của ông đối.

(56) cña NguyÔn BØnh Khiªm chÞu ¶nh hëng cña NguyÔn BØnh Khiªm, chÞu ¶nh hëng cña thµy. ¤ng lµm quan mét n¨m -> ë Èn -> gÇn gòi víi th«n quê và ngời lao động. Tác phẩm của ông luôn quan tâm đến xã hội và con ngêi, ph¶n ¸nh sè phËn con ngêi, chủ yếu là ngời phụ nữ. Nhờ đó mà NguyÔn D÷ më ®Çu cho CN nh©n văn trong XH trung đại. Thông qua sè phËn nh©n vËt, NguyÔn D÷ ®i t×m giải đáp xã hội: Con ngời phải sống ra sao để có hạnh phúc ? Làm thế nào để nắm bắt hạnh phúc ? Hạnh phóc tån t¹i ë thÕ giíi nµo ? Câi tiªn, câi trÇn, thÕ giíi bªn kia ? Nguyễn Dữ đa ra nhiều giả thiết nhng tất cả đều bế tắc. Đó là thông điệp cuối cùng ông để lại cho ngời đời qua hình tợng NT của "Truyền kì m¹n lôc". ¤ng lµ ngêi ®Çu tiªn dïng thuật ngữ" đặt tên cho tác phẩm của mình. Ông đợc coi là cha đẻ của loại h×nh truyÒn k× ViÖt Nam. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ "TruyÒn k× m¹n lôc" ? ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm "TruyÒn k× m¹n lôc" cña NguyÔn D÷ ? ? TruyÖn "Ngêi con g¸i Nam X¬ng" cã vÞ trÝ nh thÕ nµo trong t¸c phÈm. * Gi¸o viªn nãi thªm vÒ truyÖn d©n gian:"Vî chµng Tr¬ng" Có thể nói: Nguyễn Dữ đã gửi gắm vµo t¸c phÈm tÊt c¶ t©m t,t×nh c¶m,nhËn thøcvµ kh¸t väng vÒ cuéc đời và con ngời * GVvà HS đọc một số đoạn: -§Çu..."mu«n dÆm quan san" -"Qua n¨m sau"..."mäi ngêi phØ nhæ" - G/v chú ý học sinh cách đọc: Chú ý phân biệt lời kể với lời đối tho¹i cña c¸c nh©n vËt, thÓ hiÖn sù đăng đối trong các câu văn biền ngÉu. ? TruyÖn cã nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo?. víi v¨n häc d©n gian.. -TruyÒn k×: ThÓ lo¹i truyÖn ng¾n viÕt vÒ nh÷ng ®iÒu k× l¹ . -M¹n :t¶n m¹n -Lôc :ghi chÐp *TruyÖn ghi chÐp nh÷ng ®iÒu k× l¹ trong d©n gian 2. T¸c phÈm: - "Truyền kì mạn lục" từng đợc đánh giá lµ "thiªn cæ k× bót"(¸ng v¨n hay cña nghìn đời) gồm 20 truyện nội dung phong phú, đậm tinh thần nhân văn nhân đạo. Hầu hết các nhân vật đều là ngời Việt và sự việc đều diễn ra ở nớc ta. *TruyÖn thø 16/20 truyÖn, cã nguån gèc tõ truyÖn d©n gian "Vî chµng Tr¬ng", Nguyễn Dữ đã sáng tác thành truyện truyÒn k× ch÷ H¸n do Tróc Khª, Ng« V¨n TriÖn dÞch. - Nhân vật mà Nguyễn Dữ lựa chon để kÓ(Nh÷ng ngêi phô n÷ trÝ thøc) 3. KÓ tãm t¾t truyÖn: * Sù viÖc chÝnh: - Cuéc h«n nh©n gi÷a Tr¬ng Sinh vµ Vò N¬ng, sù xa c¸ch v× chiÕn tranh vµ phÈm h¹nh cña nµng trong thêi gian xa c¸ch. - Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng. - Cuộc gặp gỡ giữa Phan Lang và Vũ Nơng trong động Linh Phi. Vũ Nơng đợc gi¶i oan.. ? Em h·y tãm t¾t c©u chuyÖn? * Tãm t¾t truyÖn:.

(57) (Häc sinh tãm t¾t, häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung; gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung.) - G/v gäi häc sinh gi¶i nghÜa mét sè tõ, côm tõ trong chó thÝch (SGK). ? H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ lo¹i truyÒn k× ? *.Mét lo¹i v¨n xu«i tù sù viÕt b»ng ch÷ H¸n, cèt truyÖn cã thÓ dùa vµo truyện dân gian nhng các tác giả đã gia c«ng s¸ng t¹o kh¸ nhiÒu vÒ t tëng, cèt truyÖn, nh©n vËt, t×nh tiÕt, lời văn (biền ngẫu), ... đặc biệt là sự kết hợp giữa yếu tố hoang đờng kì ảo tõng lu truyÒn trong d©n gian (truyÒn k×) víi nh÷ng truyÖn thùc trong x· hội với những cuộc đời, số phận của con ngời Việt Nam thời trung đại. TruyÖn truyÒn k× cã nguån gèc tõ văn học Trung Quốc, thịnh hành đời §êng. ? Nªu bè côc cña truyÖn ? *Cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n, 2 ®o¹n, ... Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc :Nhân vật Vò N¬ng, nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng.C¸ch kÕt thóc cã hËu cña truyÖn. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp,gợi tìm, tái hiện, đàm thoại,giảng,bình *Thêi gian: (19') (Học sinh đọc thầm: từ đầu đến "... quan san".. 4. ThÓ lo¹i . - TruyÒn kú.. 5. Bè côc: - Đoạn 1:Từ đầu "... cha mẹ đẻ mình": Cuéc h«n nh©n gi÷a Tr¬ng Sinh vµ Vò N¬ng ... - §o¹n 2: TiÕp "... qua råi": Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng. - Đoạn 3: Còn lại: Vũ Nơng đợc giải oan.. II. Ph©n tÝch: ? §o¹n v¨n cã néi dung nh thÕ nµo ? 1. Nh©n vËt Vò N¬ng: Ngay từ đầu tác phẩm, Vũ Nơng đợc * Khi ë nhµ: TÝnh thïy mÞ, nÕt na, t giíi thiÖu lµ con ngêi nh thÕ nµo ? dung tèt. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ lêi kÓ nµy * Míi vÒ nhµ chång: "gi÷ g×n khu«n cña t¸c gi¶ ? phép" không làm gì để xảy ra cảnh vợ ? Thái độ, cách c xử của Vũ Nơng khi chång ®i lÝnh nh thÕ nµo ?(Häc sinh đọc đoạn tiễn chồng đi lính.) - Rãt chÐn rîu ®Çy. - Ch¼ng d¸m mong ®eo Ên phong hÇu.. chång "thÊt hßa". *Tr¬ng Sinh "cã tÝnh ®a nghi", "phßng ngõa qu¸ søc", nhng Vò N¬ng vÉn cè gắng c xử nhịn nhờng để giữ hạnh phúc gia đình..

(58) - ChØ xin ngµy vÒ mang theo 2 ch÷ "b×nh yªn". ? Lêi dÆn cña Vò N¬ng cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? ? Vò N¬ng lµ ngêi nh thÕ nµo qua lêi dặn dò đó. (Häc sinh theo dâi ®o¹n tiÕp ...cha mẹ đẻ".) ? Thời gian chồng vắng nhà, Vũ Nơng đã sống nh thế nào ? ? Tìm những chi tiết thể hiện Vũ Nơng luôn nhớ đến chồng ? "Ngày qua tháng lại ... ngăn đợc". ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy ? (Học sinh đọc lời trăng trối của ngời mÑ chång.) ? Lêi tr¨ng trèi cña bµ mÑ chång gióp ta hiÓu râ thªm ®iÒu g× vÒ ngêi con d©u cña bµ ? *Lời trăng trối của bà mẹ chồng đã ghi nhận nhân cách và đánh giá cao công lao của nàng đối với gia đình nhà chồng. Đó là cách đánh giá thật xác đáng và khách quan. ? Qua phÇn t×m hiÓu, em thÊy Vò N¬ng lµ ngêi phô n÷ nh thÕ nµo ? PhiÕu häc tËp Hãy chọn phơng án trả lời đúng cho c¸c c©u hái sau: 1.Truyền kì mạn lục đợc viết bằng A.Ch÷ H¸n B.Ch÷ N«m C.Ch÷ quèc ng÷ 2.Em hiÓu thÕ nµo vÒ tªn t¸c phÈm “TruyÒn k× m¹n lôc ,, cña NguyÔn D÷? A.Những câu chuyện hoang đờng b.Ghi chÐp l¹i nh÷ng c©u chuyÖn k× l¹ C.Ghi chÐp l¹i nh÷ng c©u chuyÖn k× lạ đợc lu truyền D.Ghi chÐp t¶n m¹n nh÷ng c©u chuyện kì lạ đợc lu truyền (trong dân gian) 3.C©u v¨n sau ®©y nãi lªn mong íc g× cña Vò N¬ng khi tiÔn chång ra trËn : “Chµng ®i chuyÕn nµy thiÕp. * Khi chång ®i lÝnh: §»m th¾m thiÕt tha -> kh«ng tr«ng mong vinh hiÓn mµ chØ cầu cho chồng đợc bình an trở về, cảm th«ng tríc nh÷ng nçi vÊt v¶, gian lao mµ chồng sẽ phải chịu đựng, nói lên nỗi kh¾c kho¶i nhí nhung cña m×nh.. * Chång ®i v¾ng: - Vò n¬ng lµ ngêi vî thñy chung, yªu chồng tha thiết, luôn nhớ đến chồng. - Lµ nh÷ng h×nh ¶nh íc lÖ, mîn c¶nh vËt thiên nhiên để diễn tả sự trôi chảy của thêi gian. - Ch¨m sãc mÑ chång ©n cÇn, dÞu dµng, chân thành nh với mẹ đẻ. - Lµm lông nu«i con, ©n cÇn, tr×u mÕn víi con. - lµ ngêi phô n÷ hiÒn thôc, lo toan vÑn c¶ đôi bề.. * Vũ Nơng: Một ngời phụ nữ đẹp ngời, đẹp nết: đảm đang, hiếu thảo, chung thñy vµ trong tr¾ng.. *Hết lòng vì gia đình,chu đáo, tận tình vµ rÊt mùc th¬ng yªu con..

(59) chẳng dám mong đeo đợc ấn phong *Bao dung, vị tha, nặng lòng với gia hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ đình. xin ngày về mang theo đợc hai chữ bình yên, thế là đủ rồi,, A.Vò N¬ng kh«ng mµng c«ng danh phó quý B.Vò N¬ng chØ cÇu mong ngµy chång trë vÒ b×nh yªn C.C¶ A vµ B H/s lµm vµo phiÕu häc tËp – G/v thu phiÕu chÊm ®iÓm.. TiÕt 2. * Ngời phụ nữ ấy đáng lẽ phải đợc sèng mét cuéc sèng h¹nh phóc song một nỗi oan đã đến với nàng. ? Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng b¾t ®Çu tõ ®©u ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy ? ? Câu nói của đứa con dễ làm cho ngời nghe hiểu lầm nhng có phải đó lµ tÊt c¶ nguyªn nh©n cña nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng hay cßn do nguyªn nh©n nµo n÷a ? ? Tríc lêi nãi cña con, Tr¬ng Sinh cã thái độ nh thế nào ? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch c xö cña Tr¬ng Sinh ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng truyÖn? (c¸ch x©y dùng truyÖn ®Çy kÞch tÝnh, c¸c chi tiÕt nèi tiÕp, đẩy nhân vật vào mâu thuẫn đỉnh ®iÓm). ?Vũ Nơng đã làm gì để cởi bỏ oan tr¸i cho m×nh? H·y ph©n tÝch? *Bi kịch tâm hồn: Cuộc đời ngời phụ n÷ khi mÊt ®i 2 ®iÒu ý nghÜa thiªng liªng lµ chång con vµ danh tiÕt -> t×m đến cái chết, bảo toàn danh dự. ?Nh vËy nguyªn nh©n nçi oan cña Vò N¬ng lµ do ®©u? Mâu thuẫn câu chuyện lên tới đỉnh điểm: Vũ Nơng chết mà cha đợc minh oan. Vậy câu chuyện đợc gỡ nót ë chi tiÕt nµo? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña chi tiÕt c©u nãi cña bÐ §¶n còng nh h×nh. 2. Nçi oan cña Vò N¬ng: - Bắt đầu từ câu nói của đứa con "Thế ra «ng còng lµ cha t«i ..." => Chi tiÕt nghÖ thuËt thµnh c«ng, chi tiÕt buéc chÆt nçi oan cña Vò N¬ng. - TÝnh ®a nghi cña Tr¬ng Sinh (nguån gèc cña nçi oan khuÊt). * Tr¬ng Sinh; + La um cho h¶ giËn. + Bá ngoµi tai mäi lêi ph©n trÇn cña vî và của hàng xóm, mắng nhiếc và đánh ®uæi vî, ... => §a nghi lµm cho mï qu¸ng + uy quyền của ngời đàn ông trong gia đình + Ýt häc. * Vò N¬ng ph©n trÇn : + Lời thoại 1: Phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng mình. Vũ Nơng nói đến thân phận mình, khẳng định lòng thủy chung => hÕt lßng t×m c¸ch hµn g¾n h¹nh phóc gia đình đang có nguy cơ tan vỡ. + Lời thoại 2: Nỗi đau đớn, thất vọng khi bị đối xử bất công, tất cả những điều ý nghĩa đã không còn - Vũ Nơng mất tất c¶..

(60) ¶nh c¸i bãng? ?H×nh dung t©m tr¹ng cña Tr¬ng Sinh khi đã hiểu ra sự thật ? (¢n hËn ®au khæ v× tÊt c¶ chØ lµ mét trò đùa) ?Câu chuyện kết thúc ở đây đợc cha?Vì sao? ?T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt tiÕp ®o¹n sau? ?Tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh ë phÇn nµy? ?Nh÷ng chi tiÕt k× l¹ nµy cã ý nghÜa g×?Dông ý cña t¸c gi¶? ?Nhng tại sao t/g không để Vũ Nơng trë vÒ víi chång con nh kÕt thóc truyÖn cæ tÝch? ?Qua c¸ch kÕt thóc Êy em thÊy th¸i độ của tác giả nh thế nào? * Tác giả ớc mơ sự thật phải đợc sáng tỏ, ngời hiền phải đợc đền đáp, mÆt kh¸c sù thËt vÉn lµ sù thËt: ®oµn tô lµ ¶o ¶nh, chia li lµ vÜnh viÔn, ngêi chết không thể sống lại đợc -> hiện thực đắng cay đợc khắc sâu. - C¸ch kÕt thóc võa cã hËu võa kh«ng c«ng thøc, li k× hÊp dÉn, bÊt ngờ gieo vào lòng ngời đọc nhiều thơng cảm. - Ngời phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh mµ v« cïng bÊt h¹nh, n¹n nh©n thª thảm của chế độ phong kiến phụ quyÒn. Hoạt động 3: Khái quát nội dung bµi häc. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc :Nghệ thuËt, néi dung cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp,khái quát ho¸. *Thêi gian: (4'). ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn? *GV chèt.. + Lêi tho¹i 3: ThÊt väng tét cïng, lêi than nh mét lêi nguyÒn. -Vũ Nơng đã tìm đến cái chết để bảo toàn danh dù. * Nguyªn nh©n. - Cuộc hôn nhân không bình đẳng của chế độ nam, quyền + c/độ giàu nghèo. - Tr¬ng Sinh vèn ®a nghi, Ýt häc. - TrÎ con kh«ng nãi dèi. => Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo thÓ hiÖn ë phÇn ®Çu. * C¸i bãng: - Lµ kh¸t khao mong chê cña ngêi vî. - Là sự ngộ nhận của đứa con. - G©y hiÓu lÇm, t¹o nçi oan -> gi¶i oan. => Cần cẩn thận trong c xử, đừng để việc xảy ra rồi hối cũng đã muộn. 3. C©u chuyÖn vÒ Vò N¬ng sau khi chÕt -Vò N¬ng kh«ng chÕt->xuèng thñy cung GÆp Phan Lang->Phan Lang trë vÒ nãi chuyÖn -Trơng Sinh lập đàn giải oan->Vũ Nơng trë vÒ tõ biÖt råi trë l¹i thñy cung. - ý nghÜa:Lµm cho c©u chuyÖn bít bi th¬ng Kh¸t khao vÒ mét cuéc sèng c«ng b»ng, h¹nh phóc cho ngêi tèt ớc mơ về sự bất tử của cái thiện, cái đẹp. -Phï hîp víi t©m tr¹ng vµ tÝnh c¸ch cña nµng, c¸ch kÕt thóc võa cã hËu võa kh«ng c«ng thøc, li k× hÊp dÉn, bÊt ngê gieo vào lồng ngời đọc nhiều thơng cảm mµ kh«ng lµm mÊt ®i tÝnh bi kÞch cña thiªn truyÖn * Tác giả ớc mơ sự thật phải đợc sáng tỏ, ngời hiền phải đợc đền đáp, mặt khác sự thËt vÉn lµ sù thËt: ®oµn tô lµ ¶o ¶nh, chia li lµ vÜnh viÔn. * Phª ph¸n sù ghen tu«ng mï qu¸ng, ngîi ca ngêi phô n÷ tiÕt h¹nh.. III.Tæng kÕt:.

(61) ? ý nghÜa cña truyÖn? * HS đọc ghi nhớ Sgk.. 1. NghÖ thuËt. - Khai th¸c vèn v¨n häc d©n gian. - S¸ng t¹o vÒ nh©n vËt, s¸ng t¹o trong c¸ch kÓ chuyÖn , sö dông yÕu tè truyÒn kú.... -S¸ng t¹o nªn mét kÕt thóc t¸c phÈm kh«ng mßn s¸o. 2. Néi dung -Víi quan niªm cho r»ng h¹nh phóc khi đã tan vỡ không thể hàn gắn đợc, truyện phª ph¸n thãi ghen tu«ng mï qu¸ng vµ ngợi ca vẻ đẹp truyền thống của ngời phô n÷ ViÖt nam.. Hoạt động 4: Luyện tập -Củng cố. *Môc tiªu: - Häc sinh vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. - Kh¸i qu¸t néi dung c¬ b¶n cña tiÕt häc. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,vấn đáp,hoạt động nhãm. *Thêi gian: (4') - Học sinh đọc bài thơ "Lại viếng Vũ ThÞ" - Có ý kiến cho rằng chủ đề của truyện còn có thể đề cập tới: - Phª ph¸n thãi ghen tu«ng mï quáng, tính độc quyền gia trởng của ngời đàn ông trong gia đình. - Tố cáo chiến tranh phi nghiã đã gây lên cảnh hạnh phúc gia đình * LuyÖn tËp . chia lìa, đổ vỡ, tan nát. ý kiÕn cña em thÕ nµo ? (Häc sinh th¶o luËn nhãm - tr×nh bµy.) ?Vai trò những lời đối thoại trong truyÖn cã t¸c dông g× ? - Đợc sắp xếp rất đúng chỗ, làm cho câu chuyện trở nên sinh động, góp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc kh¾c häa diÔn biÕn t©m lý vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ : (2' - Häc thuéc bµi.So¹n "ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh" - ViÕt ®o¹n v¨n ph©n tÝch vai trß cña h×nh ¶nh c¸i bãng. -T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶ nguyÔn D÷ vµ t¸c phÈm TruyÒn kú m¹n lôc. - Nhớ đợc một số từ Hán Việt đợc sử dụng trong văn bản. * Rót kinh nghiÖm.

(62) .................................................................. TiÕt 18 Ngµy so¹n:10.9.2011 Ngµy d¹y: 13,14.9.2011. Xng h« trong héi tho¹i I. Môc tiªu bµi häc: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - HÖ thèng tõ ng÷ xng h« tiÕng ViÖt. - §Æc ®iÓm cña viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« trong tiÕng vÖt. 2.Kü n¨ng: - Phân tích để thấy rõ mối quan hệ giữa việc sử dụng từ ngữ xng h« trong v¨n b¶n cô thÓ. - Sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h« trong giao tiÕp. 3.Thái độ: - Học sinh có ý thức sử dụng đúng từ ngữ xng hô trong giao tiếp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ c¸ch xng h« trong héi tho¹i. 2. Ra quyết định: Sử dụng từ ngữ xng hô cho phù hợp với tình huống giao tiếp. III.ChuÈn bÞ : - B¶ng phô, giÊy trong, bót d¹. IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm trabµi cò: (5') ? H·y nªu quan hÖ gi÷a p/c héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp? ?Trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp, chóng ta thêng gÆp nh÷ng vai XH nµo? + Vai quan hÖ th©n téc: «ng - bµ, c« - d×, chó - b¸c… + Vai quan hÖ b¹n bÌ: Mµy - tao, cËu - tí… + Vai quan hÖ tuæi t¸c: B¸c - ch¸u… + Vai quan hÖ theo chøc vô XH: Ngµi - t«i… + Vai quan hÖ giíi tÝnh: «ng - bµ, anh - chÞ. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới..

(63) *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (2') * Vµo bµi míi: ? Trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp, chóng ta thêng gÆp nh÷ng vai x· héi nµo? + Vai quan hÖ th©n téc: «ng - bµ, c« - d×, chó - b¸c… + Vai quan hÖ b¹n bÌ: Mµy - tao, cËu - tí… + Vai quan hÖ tuæi t¸c: B¸c - ch¸u… + Vai quan hÖ theo chøc vô XH: Ngµi - t«i… + Vai quan hÖ giíi tÝnh: «ng - bµ, anh - chÞ. Nh vËy, trong mçi t×nh huèng giao tiÕp, chóng ta vÉn thêng sö dông nh÷ng tõ ng÷ xng h«. Nhng sö dông chóng ntn cho hîp lÝ ? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Néi dung Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Hớng đẫn học sinh t×m hiÓu : Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ xng h«. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: - HÖ thèng tõ ng÷ xng h« trong tiÕng viÖt rÊt phong phó, tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. - Ngời nói cần căn cứ vào đối tợng và các đặc điểm khác của tình huống giao tiếp để xng hô cho thích hợp. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,quy nạp,vấn đáp, I. Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ xng h«: hoạt động nhóm. Giải thích minh 1. VD: ho¹. * VD1: *Thêi gian: (17') - T«i, tao , tí, m×nh, chóng t«i, chóng tao, mµy, mi, nã, h¾n, anh, em… ? Trong TV, chóng ta thêng gÆp nh÷ng tõ ng÷ xng h« nµo? - Ng«i thø nhÊt: T«i, tao… chóng t«i. - Ng«i thø 2: mµy, mi, chóng mµy. ? Em h·y chia c¸c tõ ng÷ xng h« nµy - Ng«i thø 3: nã, h¾n, hä, chóng nã. thµnh c¸c ng«i? - Suång s·: Mµy - tao - Th©n mËt: anh, chÞ - em,cËu- tí. - Trang träng: quý «ng, quý bµ,quý vÞ ? Cïng lµ ng«i thø nhÊt, nhng trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp kh¸c nhau - TiÕng Anh: những từ ngữ này có thay thế cho + Ngôi thứ nhất: I (đơn) We (phức) nhau đợc không? + Ngôi thứ 2: you (cả đơn và phức) ? H·y so s¸nh sö dông nh÷ng tõ ng÷ + Ng«i thø 3: she (phô n÷) xng hô trong tiếng Anh mà các em đã *VD: häc. - Xng h« víi bè mÑ m×nh lµ thÇy c« gi¸o ë trêng, tríc mÆt c¸c b¹n. ? Trong giao tiếp đã bao giờ em gặp - Xng hô với em họ, cháu họ nhiều t×nh huèng kh«ng biÕt xng h« ntn ch- tuæi..

(64) a? VËy trong t×nh huèng giao tiÕp víi - H/s đọc ghi nhớ trang 39. mçi mèi quan hÖ cÇn lùa chän c¸ch * GV chèt: Nh vËy TV cã 1 hÖ thèng xng h« cho phï hîp. tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó, tinh tÕ * Ghi nhí: vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. * VD2: - H/s đọc tiếp 2 đoạn trích SGK ? Hai ®o¹n trÝch a, b trÝch trong VB - NhËn xÐt: * §o¹n trÝch a: DÕ cho¾t nhê DÕ nµo? Cña ai? ? Đoạn trích a và b xuất hiện trong mèn đào ngách, thoát, hộ nhng DM kiªu c¨ng nh÷ng hoµn c¶nh gi¶ thiÕt nµo? a, Em - anh (DC víi DM) Ta - chó mµy (DM víi DC) * Hoạt động nhóm: * §o¹n trÝch a: Lµ c¸ch xng h« bÊt bình đẳng. Nhãm1: ? Hãy xác định từ ngữ xng hô trong 2 * Đoạn trích b: DM hối hận vì tội ng«ng cña m×nh cßn DC ®ang hÊp ®o¹n trÝch trªn. hèi. b, T«i - anh (DM víi DC vµ DC víi Nhãm2: DM. ? Phân tích sự thay đổi trong cách xng hô của DM và DC giải thích vì * Đoạn trích b: Là cách xng hô bình đẳng Dế Mèn không còn ngạo mạn, sao? hách dịch vì đã nhận ra "tội ác" của - Mời đại diện các nhóm trình bày. m×nh, cßn DC th× hÕt mÆc c¶m hÌn * GV chèt. ? ở lớp 8, em đã học 1 đoạn trích, kém mà nói với DM theo t cách 1 ngtrong đoạn đối thoại ngắn nhân vật ời bạn. đã thay đổi cách xng hô 3 lần để n©ng dÇn vÞ thÕ cña m×nh lªn so víi ngời đối thoại. Đó là nhân vật nào? *Cách xng hô: - Cháu - ông - T«i - «ng Trong ®o¹n trÝch nµo? Cña ai? Nh©n - Bµ - mµy vật đó xuất hiện trong tình huống giao tiÕp nµo? C¸ch xng h« cña nh©n vật đó ntn? ?Vậy để xng hô cho thích hợp trong c¸c t×nh huèng gi¶ thiÕt, ngêi nãi cÇn * Ghi nhí: SGK c¨n cø vµo ®©u? *H/s đọc ghi nhớ trên bảng phụ. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp HS : Vận dụng kiến thức đã học vào làm bài tập. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, vấn đáp, hoạt động nhóm. *Thêi gian: (15') II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: H/s lµm miÖng * Có sự nhầm lẫn:Chúng ta-Chúng tôi-Chúng em.=>Do ngời đó không phân biệt đợc: ý nghĩa của các từ: - Chóng ta: gåm c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe - Chóng t«i, chóng em: kh«ng bao gåm ngêi nghe.

(65) - Nguyªn nh©n:Trong nhiÒu ng«n ng÷ Ch©u ¢u kh«ng cã sù ph©n biệt đó.VD tiếng Anh:We 2. Bµi tËp 3, 4 : * chia 2 nhóm cử đại diện trình bày. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Giúp HS : Củng cố kiến thức đã học, khắc sâu kiến thức của bài học.. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá, vấn đáp *Thêi gian: (3') ? Em rút ra đợc bài học gì cho bản thân mình? 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (2') - Häc thuéc bµi. §äc bµi:"C¸ch dÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp" - T×m c¸c vÝ dô vÒ viÖc lùa chän tõ ng÷ xng h« khiªm nhêng và tôn trọng ngời đối thoại. * Rót kinh nghiÖm. ......................................................... TiÕt 19 Ngµy so¹n : 12.9.2011 Ngµy d¹y:15.9.2011 C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp I. Mục tiêu cần đạt: Gióp h/sinh: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc cách dẫn trực tiếp và lời dẫn trực tiếp. - C¸ch dÉn gi¸n tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. 2.Kü n¨ng: - Nhận ra đợc cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. - Sử dụng đợc cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiểp trong quá tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp trong giao tiÕp h»ng ngµy. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ c¸ch c¸ch dÉn trùc tiÕp , c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 2.Ra quyết định: Sử dụng cách cách dẫn trực tiếp , cách dẫn gián tiếp. cho phï hîp . III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. (5').

(66) + Lµm BT 5, 6 trang 40, 41. ? Nhận định nào nói đúng nhất việc ta cần phải làm khi muốn lựa chọn đúng từ ngữ xng hô trong hội thoại? A. Xem xÐt t/c cña t×nh huèng giao tiÕp. B. Xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a ngêi nãi víi ngêi nghe. C. Cả A, B đều đúng. Đ. Cả A, B đều sai. 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m thÕ høng khëi cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh. *Thêi gian: (2') Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2: Hình thành khái niệm : C¸ch dÉn trùc tiÕp. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: C¸ch dÉn trùc tiÕp. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh, quy n¹p,gi¶i thÝch I. C¸ch dÉn trùc tiÕp: minh hoạ, đàm thoại *Thêi gian: (10') 1.VÝ dô - Sgk (Trang 53) *GV sö dông b¶ng phô viÕt ®o¹n trÝch a, b SGK( Trang 53 2.NhËn xÐt - HS đọc 2 đoạn trích trên bảng phụ. ? Cho biÕt trong VD a, b phÇn in ®Ëm * PhÇn in ®Ëm: - ë VD a lµ lêi nãi nào là lời nói đợc phát ra thành lời? - ë VD b lµ ý nghÜ trong ®Çu. PhÇn in ®Ëm nµo lµ ý nghÜ trong ®Çu nh©n vËt? ? Các phần in đậm đợc ngăn cách với - Dấu 2 chấm và dấu ngoặc kép. bộ phận đứng trớc bằng dấu gì?Tại sao phải đặt trong dấu ngoặc kép?(Vì nó đợc dẫn nguyên vẹn, không thêm bớt) ? Cả 2 đoạn trích, có thể đảo vị trí của - Có thể đảo đợc. phần in đậm lên trớc đợc không? Cần thêm dấu gạch ngang để ngăn ? Khi đảo 2 bộ phận sẽ đựơc ngăn cách -cách 2 phÇn. b»ng dÊu g×? *Nh vËy c¸ch nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi nãi Êy hay ý nghÜ cña ngêi hoÆc nh©n * Ghi nhí: vËt lµ lêi dÉn trùc tiÕp. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp? * SGK ( Trang 54) - H/s đọc SGK (54) - GV chèt. Hoạt động 3: Hình thành khái niệm : C¸ch dÉn gi¸n tiÕp. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: C¸ch dÉn gi¸n.

(67) tiÕp. II. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: *Ph¬ng ph¸p: 1. VÝ dô: - ThuyÕt tr×nh, quy n¹p,gi¶i thÝch minh hoạ, đàm thoại 2. NhËn xÐt: *Thêi gian: (10') * VD a : Lµ lêi nãi.,kh«ng sö dông - H/s đọc 2 VD tiếp theo trên bảng dấu vì lời nói đã thuật lại có sự điều phô. chØnh, kh«ng trÝch nguyªn v¨n ? PhÇn in ®Ëm trong VD (a) lµ lêi nãi * VD b: Lµ ý nghÜ. hay ý nghĩ? Nó đợc ngăn cách với bộ -Dấu hiệu:Có từ "rằng". phận đứng trớc bằng dấu hiệu gì kh«ng? - Cã thÓ thay thÕ b»ng tõ"hay" ? PhÇn in ®Ëm trong VD (b) lµ lêi nãi hay ý nghÜ? Gi÷a bé phËn in ®Ëm vµ bé phận đứng trớc có từ gì?. * Ghi nhí: .. * SGK (Trang 54). ? Có thể thay từ đó bằng từ nào? GV: C¸ch dÉn nh ë VD a.b gäi lµ c¸ch 3. Bµi tËp 3: - ThuËt l¹i nh©n vËt Vò N¬ng trong dÉn gi¸n tiÕp ®o¹n trÝch theo c¸ch nãi gi¸n tiÕp ? Qua t×m hiÓu VD a, b em hiÓu thÕ (Trang 55 SGK) nµo lµ lêi dÉn gi¸n tiÕp? - HS đọc ghi nhớ Sgk ( Trang 54 ) ? TruyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng cã ®o¹n v¨n nµo thÓ hiÖn lêi dÉn gi¸n tiÕp? - Khi trÝch dÉn lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dẫn gián tiếp phải đảm bảo yêu cầu nµo? - TrÝch dÉn trùc tiÕp, th× lêi dÉn ph¶i đặt trong dấu ngoặc kép, không đợc tự ý thªm bít tõ ng÷ cña c©u trÝch dÉn… - NÕu trÝch dÉn gi¸n tiÕp th× cã thÓ tãm lợc nội dung hay diễn giải lại ý kiến đợc chọn trích dẫn, nhng chú ý không đợc làm thay đổi nội dung của nó. Hoạt động 4: Luyện tập. *Môc tiªu: - Häc sinh biÕt vËn dông lý thuyÕt vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, đàm thoại,hoạt động nhóm *Thêi gian: (13') Hoạt động nhóm * Nhãm1: Bµi tËp 1. * Nhãm 2: Bµi tËp 2. * C¸c nhãm th¶o luËn. -Mời đại diện nhóm trình bày. Giáo viªn chèt.. II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 (trang 54) - Cả 2 đều là cách dẫn trực tiếp - §o¹n a - lµ lêi dÉn - §o¹n b - lµ ý dÉn 2. Bµi tËp 2:.

(68) Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Kh¸i qu¸t néi dung c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp,đàm thoại,khái quát hoá. *Thêi gian: (2') ? Ph©n biÖt lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp? 4: Híng dÉn vÒ nhµ: (2') - Học thuộc bài.đọc trớc bài:"Sự phát triÓn cña tõ vùng" - T×m nh÷ng lêi dÉn gi¸n tiÕp trong truyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng cña NguyÔn D÷. - Söa ch÷a lçi trong viÖc sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp trong mét bµi viÕt cña b¶n th©n.. Rót kinh nghiÖm. ........................................................... TiÕt 20 Ngµy so¹n :14.9.2011. Ngµy d¹y: 16.9.2011. Hưỡng dẫn tự học :. LuyÖn tËp tãm t¾t V¨n b¶n tù sù Người kể chuyện trong văn bản tự sự I. Mục tiêu cần đạt: Gióp h/sinh 1.KiÕn thøc: - C¸c yÕu tè cña thÓ lo¹i tù sù ( nh©n vËt, sù viÖc, cèt truyÖn...) - Yêu cầu cần đạt của một văn bản tóm tắt tác phẩm tự sự. 2.Kü n¨ng: - Tóm tắt một văn bản tự sự theo các mục đích khác nhau. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù trong giao tiÕp cã hiÖu qu¶. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 2.Tự tin: Khi tóm tắt một văn bản tự sự đã học. III. ChuÈn bÞ:.

(69) - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh d¹y, häc: 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ? ở lớp 8 các em đã học "Tóm tắt VBTS". Hãy nói lại tóm tắt VBTS lµ g×? ? Khi tãm t¾t VB tù sù cÇn lu ý ®iÒu g×? ? Kể lại 1 cốt truyện để ngời đọc hiểu đợc nội dung tác phẩm ấy. - C¨n cø vµo yÕu tè quan träng cña t¸c phÈm. §ã lµ sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh (hoÆc cèt truyÖn vµ nh©n vËt chÝnh). Cã thÓ xen kÏ nh÷ng yÕu tè bæ trî: chi tiÕt, nh©n vËt phô, miªu t¶, biÓu c¶m… 3.Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m thÕ høng khëi cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - DÉn lêi, thuyÕt tr×nh. *Thêi gian: (2') Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu: Sự cần thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù đã học. - Nắm đợc sự cần thiết của việc tóm t¾t v¨n b¶n tù sù. *Ph¬ng ph¸p: I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n - Quy nap,thuyết trình,vấn đáp b¶n tù sù: *Thêi gian: (10') - H/s đọc các tình huống trong SGK cña bµi tËp 1 trªn b¶ng phô.. 1. VÝ dô: - 3 t×nh huèng.. ? Có mấy tình huống đề cập trong bài 2. NhËn xÐt: tËp? - Tãm t¾t v¨n b¶n. ? Cả 3 tình huống đều yêu cầu gì? Gióp ngời đọc, ngời nghe nắm đợc nội ? Làm nh vậy nhằm mục đích gì? dung chÝnh cña v¨n b¶n. - Trao đổi vấn đề liên quan đến tác 3. KÕt luËn : phẩm đợc tóm tắt. - Dùng để lu trữ tài liệu học tập. * Mục đích của việc tóm tắt văn bản tự - Giíi thiÖu t¸c phÈm tù sù. sù: GV:Trong thực tế,không phải lúc nào - Trao đổi vấn đề liên quan đến tác chúng ta cũng có thời gian và điều phẩm đợc tóm tắt. kiện để trực tiếp xem hoặc đọc tác - Dùng để lu trữ tài liệu học tập. - Giíi thiÖu t¸c phÈm tù sù. phÈm ? VËy v× sao ph¶i tãm t¾t VB tù sù?. VD: - Con kÓ cho mÑ nghe 1 thµnh tÝch - H/s hãy tìm hiểu và nêu lên các tình nào đó… huống khác trong cuộc sống mà em - Chú bộ đội kể lại 1 trận đánh… thấy khi cần phải vận dụng kĩ năng - Ngời đi đờng kể lại vụ tai nạn giao th«ng. tãm t¾t VB tù sù? VËy: Tãm t¾t VB tù sù lµ mét nhu cÇu tất yếu do cuộc sống đặt ra có tính phổ cËp cao..

(70) *Yªu cÇu cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù ? Muèn tãm t¾t VB tù sù cÇn cã ®iÒu sù: kiÖn g×? ThÕ nµo lµ mét v¨n b¶n tãm - Văn bản tóm tắt phải đảm bảo ngắn tắt đạt yêu cầu? gọn, phù hợp với mục đích sử dụng. - Các sự việc chính trong truyện đợc * Gv chèt. -Muốn viết đợc một văn bản tóm tắt tóm tắt phải đợc tổ chức thành một tác phẩm tự sự thì phải đọc kĩ TP,nắm chỉnh thể thống nhất, đễ theo dõi, trung ch¾c c¸c n/v,c¸c sù viÖc chÝnh vµ thµnh víi cèt truyÖn. thuật lại một cách ngắn gọn, đầy - Ngôn ngữ văn bản tóm tắt cần cô đọng đủ ,trung thành với VB đợc tóm tắt . với từ ngữ có tính khái quát, câu văn có kh¶ n¨ng bao qu¸t nhiÒu sù kiÖn. Hoạt động 3: Học sinh thực hành tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Gióp HS biÕt tãm t¾t mét v¨n b¶n II. Thùc hµnh tãm t¾t 1 v¨n b¶n tù sù: tù sù. *Ph¬ng ph¸p: 1. Bµi tËp 1 (trang 58 ): - Thực hành,thuyết trình,vấn đáp *Thêi gian: (10') - Khá đầy đủ. - H/s đọc SGK mục 1. - Cã ? Em thÊy sù viÖc chÝnh cña truyÖn -ThiÕu mét sù viÖc: Sau khi Vò N¬ng tù vẫn, một đêm, TRơng Sinh cùng con đã nêu đầy đủ cha? ngồi bên ngọn đèn dầu,nó chỉ chiếc ? Có thiếu sự việc nào quan trọng bóng trên vách và nói đó là ngời hay đến với mẹ nó mỗi đêm.Trơng Sinh hiểu nỗi kh«ng? oan của vợ nhng sự việc đã rồi. ? Nếu có thì đó là sự việc nào? Tại - Sự việc thứ 7 cha hợp lí. sao đó lại là sự việc quan trọng cần *cã thÓ söa nªu? ? Các sự việc trên đã hợp lí cha? Có - Sự việc 7: Một đêm Trơng Sinh cùng cÇn s¾p xÕp l¹i kh«ng? con ngồi bên ngọn đèn dầu… đã rồi. - Sù viÖc 8: Tr¬ng Sinh nghe Phan Lang ?Trên cơ sở đã bổ sung đầy đủ và sắp kể bèn lập đàn giải oan… xÕp hîp lÝ c¸c sù viÖc, h·y viÕt l¹i VB tãm t¾t truyÖn trong kho¶ng 20 2. BT 2 trang 59: dßng . ?NÕu ph¶i tãm t¾t TP nµy mét c¸ch ng¾n gän h¬n, em em sÏ tãm t¾t ntn để với số dòng ít nhất mà ngời đọc 3. BT 3 trang 59: vẫn hiểu đợc nội dung chính của VB? ? Qua c¸c BT trªn, em thÊy khi tãm t¾t VB tù sù ph¶i chó ý ®iÒu g×?. * Ghi nhí: .- V¨n b¶n tãm t¾t ph¶i ng¾n gän nhng BT 3 trang 59: - H/s tự làm, sau đó trình bày. GV đầy đủ nhân vật và sự việc chính. nhËn xÐt. - H/s đọc ghi nhớ SGK.. Hoạt động 4: Luyện tập..

(71) *Môc tiªu: - Häc sinh vËn dông lý thuyÕt vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành,thuyết trình,vấn đáp *Thêi gian: (13') 1. Bµi tËp 1( T 59): ViÕt VB tãm t¾t truyÖn L·o H¹c (V8), ChiÕc l¸ cuèi cïng. Yªu cÇu: - Viết ngắn gọn nhng vẫn đầy đủ sự việc và nhân vật để khẳng định: Lão Hạc là ngời nghèo, bất hạnh nhng có phẩm chất trong sạch đáng trân trọng. - Tóm tắt VB " Chiếc lá cuối cùng" để thấy đợc lòng yêu mến con ngời, trân trọng giá trị đích thực của nghệ thuật. 2. Bµi tËp 2 : - H/s thùc hµnh nãi miÖng Hoạt động 4 : Củng cố. *Môc tiªu: - Kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá, vấn đáp *Thêi gian: (2') ? Tãm t¾t VBTS lµ g×? T¹i sao cÇn ph¶i tãm t¾t VBTS? ? VB tãm t¾t ph¶i tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu nµo? 4. Híng dÉn VÒ nhµ: (2') - Häc thuéc phÇn ghi nhí. Tãm t¾t VB "ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh" - Rút gọn hoặc mở rộng một văn bản tóm tắt theo mục đích sử dụng. - Tóm tắt một tác phẩm vừa đọc với mục đích: + Giíi thiÖu cho b¹n bÌ cïng biÕt. + §a vµo bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm lµm dÉn chøng cho một nhận xét về đặc điểm cốt truyện. Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung bài. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.Nh÷ng h×nh thức kể chuyện và đặc điểm của mỗi hình thøc ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù. I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn *Ph¬ng ph¸p: trong v¨n b¶n tù sù. - Thuyết trình, vấn đáp ,Phân tích *Thêi gian: (19') 1.VÝ dô -SGK - GV dïng b¶ng phô. * Học sinh đọc đoạn văn trích (Trang 2. Nhận xét: 192)  §o¹n trÝch kÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ anh ?§o¹n trÝch kÓ vÒ ai? vµ vÒ sù viÖc g×? thanh niªn.  Ngêi kÓ vÒ phót chia tay giÊu ? Ai lµ ngêi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc mÆt, kh«ng ph¶i lµ 1 trong 3 nh©n trªn? vật đã nói tới. - V× thÕ c¶ 3 nh©n vËt trong ®o¹n văn dều trở thành đối tợng miêu tả ? Chuyện đợc kể theo ngôi thứ mấy? một cách khách quan:.

(72) (Ng«i thø 3) ? NÕu ngêi kÓ lµ mét trong 3 nh©n vËt trªn, th× ng«i kÓ vµ lêi v¨n sÏ ntn?  Thay đổi: phải xng "tôi" hoặc xng tên một trong 3 nhân vật đó kể lại chuyện. ? Nh÷ng c©u "giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ" "Nh÷ng con ngêi s¾p ph¶i xa ta…' lµ nhËn xÐt cña ngêi nµo, vÒ ai? - Ngời kể chuyện nh đã nhập vào nhân vật anh thanh niên để nói hộ suy nghĩ và tình cảm của anh ta câu nói đó vang lên không chØ nãi hé anh thanh niªn mµ lµ tiÕng lßng của rất nhiều ngời trong tình huống đó. ? Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể chuyện đợc miêu tả, ngôi kể, điểm nhìn và lời văn, em rót ra nhËn xÐt g×?. + Anh thanh niªn võa gµo, kªu lªn + Cô kĩ s đỏ mặt + Ngêi ho¹ sÜ giµ quay l¹i.. - Lµ nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. -Nếu đó là câu nói trực tiếp của anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t sÏ bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. * Nh vËy ngêi kÓ c©u chuyÖn ë ®©y dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi việc, mọi ngời mọi hành động, tâm t t×nh c¶m cña nh©n vËt.. ?VËy trong v¨n b¶n tù sù, ngoµi h×nh thøc kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ thø nhÊt cßn cã ng«i kÓ nµo? ? KÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 cã t¸c dông 3. Ghi nhí g×? - HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng lí thuyết đã học vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,phân tích, Thực hành, hoạt động nhóm *Thêi gian: (15') - H/s đọc yêu cầu bài tập . * Hoạt động nhóm - Nhãm1 ( Bµi tËp 1 ) ? So s¸nh víi ®o¹n trÝch cña NguyÔn Thành Long vừa phân tích ở trên để rút ra h÷ng nhËn xÐt vÒ sù gièng nhau vµ kh¸c nhau. - Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? - Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm g× vµ cã h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn? - Nhãm 2 ( Bµi tËp 2 ) ?H/s đọc yêu cầu bài tập 2? - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình bày. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,khái quát hoá *Thêi gian (4'). II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 - Lµ nh©n vËt "t«i" (ng«i thø nhÊt). §ã lµ chó bÐ kÓ l¹i cuéc gÆp gì cảm động với ngời mẹ của mình sau nh÷ng ngµy xa c¸ch. - ¦u ®iÓm: gióp ngêi kÓ ®i s©u vµo tâm t tình cảm, miêu tả đợc những diÔn biÕn t©m lÝ tinh vi, phøc t¹p ®ang diÔn ra t©m hån nh©n vËt "t«i" - Hạn chế: không miêu tả đợc nh÷ng diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt "ngêi mÑ", tÝnh kh¸ch quan kh«ng cao, lêi v¨n trÇn thuËt dÔ nhàm chán, đơn điệu. 2. Bµi tËp 2 - Chän mét trong ba nh©n vËt (ngêi ho¹ sÜ, anh thanh niªn, c« kÜ s n«ng nghiệp) sau đó chuyển đoạn văn trÝch ë môc 1 thµnh mét ®o¹n kh¸c sao cho nh©n vËt, sù kiÖn, lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i thø nhÊt.. ? Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù? ? Cã thÓ kÓ chuyÖn b»ng nh÷ng ng«i kÓ nµo?.

(73) - S¾p xÕp c¸c ý sau ®©y thµnh 1 ®o¹n v¨n sao cho hîp lÝ. Sau khi xÕp l¹i h·y chấm câu và viết hoa cho đúng. (a) Trong VBTS (b) dêng nh cã mÆt kh¾p n¬i trong truyÖn; (c) ngêi kÓ chuyÖn thờng không lộ diện; (d) đó là ngời biết hết mọi việc; (e) thờng đa ra những nhận xét đánh giá về nhân vật và sự việc; (g) hiểu biết mọi hành động, tâm t, tình cảm cña c¸c nh©n vËt . - Cã thÓ xÕp theo thø tù: a, c, b, d, g, e) 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (2') - TiÕp tôc lµm BT2 trang 194. - Ghi l¹i h×nh dung cña em vÒ mét ngêi kÓ chuyÖn trong mét v¨n b¶n. *Rót kinh nghiÖm ............................................................. TuÇn 5 TiÕt 21 Ngµy so¹n : 16.9.2011. Ngµy d¹y: 19.9.2011.. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ. - Hai ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷. 2.Kü n¨ng: - NhËn biÕt ý nghÜa cña tõ ng÷ trong c¸c côm tõ vµ trong v¨n b¶n. - Ph©n biÖt c¸c ph¬ng thøc t¹o nghÜa míi cña tõ ng÷ víi c¸c phÐp tu tõ Èn dô, ho¸n dô. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông tõ ng÷ trong giao tiÕp cã hiÖu qu¶. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. 2.Tù tin: Khi dïng tõ , vËn dông cho phï hîp trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp. III.ChuÈn bÞ : - B¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. (5') ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp? *Lµm BT cho vÒ nhµ. 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh,dÉn lêi *Thêi gian: (2') Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu: Sự biến đổi. Néi dung.

(74) vµ ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷. *Môc tiªu: - Giúp HS hiểu: Sự biến đổi vµ ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷ theo hai ph¬ng thøc: Èn dô vµ ho¸n dô. *Ph¬ng ph¸p: - Quy nạp, phân tích ngôn ngữ, vấn I. Sự biến đổi và phát triển nghĩa cña tõ ng÷. đáp, giải thích minh hoạ . 1. VÝ dô : *Thêi gian: (18') - VÝ dô 1: * HS đọc VD1(SGK trang 55, 56) *NhËn xÐt: ? Tõ "kinh tÕ" trong bµi th¬ "Vµo nhµ -"Kinh tÕ" : Cã nghÜa lµ kinh bang tÕ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c" cã ý thÕ: lo viÖc nớc việc đời. Cả câu thơ ý nghÜa lµ g×? nãi t¸c gi¶ «m Êp hoµi b·o tr«ng coi ? Nghĩa ấy hiện nay có còn dùng nữa việc nớc, cứu giúp ngời đời. không? (Không) Nó thờng đợc dùng - Hiện nay hiểu theo nghĩa: Toàn bộ hoạt động của con ngời trong lao theo nghÜa ntn? động sản xuất, trao đổi, phân phối và sö dông cña c¶i vËt chÊt lµm ra. ? Qua đó em có nhận xét gì về nghĩa *NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i bÊt biÕn. cña tõ? Nó có thể thay đổi theo thời gian. Có *NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i bÊt biÕn. nh÷ng nghÜa cò mÊt ®i vµ cã nh÷ng Nó có thể thay đổi theo thời gian. Có nghĩa mới đợc hình thành. - VÝ dô 2 : nh÷ng nghÜa cò mÊt ®i vµ cã nh÷ng *NhËn xÐt: nghĩa mới đợc hình thành. -"Xuân" : Mùa chuyển tiếp từ đông sang hạ, đợc coi là mở đầu của năm - §äc VD2 (a, b) - "Xu©n" c©u 2 - cã nghÜa tuæi trÎ ? Trong VD 2a c¸c tõ "xu©n" cã ý (nghÜa chuyÓn) - theo ph¬ng thøc Èn dô nghÜa g×? NghÜa nµo lµ nghÜa gèc? ? Xu©n chuyÓn nghÜa theo ph¬ng -Tay 1: Bé phËn phÝa trªn cña c¬ thÓ ngời, từ vai đến các ngón dùng để thøc nµo? cÇm, n¾m (nghÜa gèc) -Tay2: Ngời chuyên hoạt động hay ? Tõ "tay" c©u th¬ 1 cã nghÜa lµ g×? giỏi về một môn, một nghề nào đó - Tõ "tay' chuyÓn nghÜa theo ph¬ng (kÎ bu«n ngêi) - (nghÜa chuyÓn)- theo ph¬ng thøc thøc nµo? ho¸n dô ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ sù ph¸t triÓn cña tõ vùng? ? Cã thÓ ph¸t triÓn nghÜa theo ph¬ng thøc nµo? * Tõ c¸c VD trªn gi¸o viªn kh¸i qu¸t 2. Ghi nhí: (SGK) l¹i néi dung chÝnh. * Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp HS biÕt vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, giải thích minh hoạ,đàm tho¹i *Thêi gian: (15'). II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1( trang 56): a. NghÜa gèc: chØ bé phËn cô thÓ ngêi b. Nghĩa chuyển: 1 vị trí trong đội tuyÓn (ph¬ng thøc ho¸n dô) c. Nghĩa chuyển: Vị trí tiếp xúc đất.

(75) cña c¸i kiÕng. (ph¬ng thøc Èn dô) ? Xác định nghĩa gốc và các nghĩa d. Nghĩa chuyển: Vị trí tiếp xúc với chuyÓn cña tõ "ch©n" đất của mây (phơng thức ẩn dụ) ?Nªu râ ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa? ( Häc sinh lµm miÖng). 2.Bµi tËp 2 (trang 57). - Trà atisô, trà sâm… từ "trà" đợc ? Nhận xét những nghĩa của từ trà dùng với nghĩa chuyển dùng để chữa bÖnh. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm tõ thùc trong nh÷ng trµ atis«, trµ s©m... vật đựơc chế biến thành dạng khô, dùng để pha nớc uống. (Từ "trà" Hoạt động 4: Củng cố. chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc Èn dô) *Môc tiªu: - Gióp HS kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc c¬ bản của bài học: Sự biến đổi và phát triÓn nghÜa cña tõ ng÷ theo hai ph¬ng thøc: Èn dô vµ ho¸n dô. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,vấn đáp, đàm thoại *Thêi gian:(2') 4. Híng dÉn VÒ nhµ: (2') - Häc thuéc bµi. §äc tríc bµi" Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng" ( TiÕp theo) -§äc mét sè môc trong tõ ®iÓn vµ xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ đó. Chỉ ra trình tự trình bày nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn cña tõ trong tõ ®iÓn. * Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n : 17.9.2011. Ngµy d¹y :20.9.2011.. ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh (TrÝch Vò trung tuú bót - Ph¹m §×nh Hæ). I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Sơ giản về thể văn tuỳ bút thời trung đại. - Cuéc sèng xa hoa cña vua chóa, sù nhòng nhiÔu cña bän quan l¹i thêi Lª- TrÞnh. - Những đặc điểm nghệ thuật của một văn bản viết theo thể loại tuỳ bút thời kỳ trung đại ở Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh. 2.Kü n¨ng: - Đọc - hiểu một văn bản tuỳ bút thời trung đại. - Tự tìm hiểu một số địa danh , chức sắc, nghi lễ thời Lê- Trịnh. 3.Thái độ: - Có thái độ yêu ghét đúng đắn. Biết lên án cuộc sống xa hoa trong phñ chóa TrÞnh..

(76) II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ sù tham lam, nhòng nhiÔu cña bän vua quan thêi Lª - TrÞnh. 2.Suy nghĩ: Về những vấn đề đặt ra trong văn bản. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (5') ? KÓ tãm t¾t chuyÖn"Ngêi con g¸i Nam X¬ng" theo ng«i kÓ Vò N¬ng hoÆc Tr¬ng Sinh (ng«i thø nhÊt) ? Câu văn nào khái quát đợc vẻ đẹp toàn diện của nhân vật Vũ Nơng? a, Vũ Thị Thiết………. t dung tốt đẹp. b, Nµng hÕt søc thuèc thang lÔ b¸i thÇn phËt vµ lÊy lêi ngät ngµo kh«n khÐo khuyªn l¬n. c, Lo liệu nh đối với cha mẹ đẻ mình. 3.Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lý høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh,dÉn lêi *Thêi gian: (2') Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, t¸c phÈm, thÓ lo¹i v¨n b¶n, bè côc cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện,đọc, đàm thoại, thuyÕt tr×nh, *Thêi gian: (10') ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ Ph¹m §×nh Hæ?. Néi dung. I. Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶ - (1768 - 1839) cßn gäi lµ Chiªu Hæ - Quª x· Nh©n QuyÒn, huyÖn B×nh Giang Hải Dơng, từng là sinh đồ Quèc tö gi¸m. - Thêi vua Minh M¹ng cã ra lµm quan råi l¹i mÊy lÇn tõ quan. - Ông để lại nhiều công trình biên so¹n thuéc nhiÒu lÜnh vùc v¨n ho¸ v¨n häc b»ng ch÷ H¸n.. - ë thÕ kû XVIII-XIX sù khñng ho¶ng trầm trọng của chế độ phong kiến Việt Nam đã tác động không nhỏ đến tầng lớp nho sĩ,. Trong đó Phạm Đình Hổ là một nho sĩ mang tâm sự bất đắc chí vì 2. Tác phẩm: kh«ng gÆp thêi. - "Vò trung tuú bót" viÕt kho¶ng ®Çu đời Nguyễn. ? Qua tìm hiểu ở nhà, em thấy tác phẩm - Tác phẩm đề cập đến nhiều vấn đề Vũ Trung tuỳ bút viết trong thời gian của đời sống nh nghi lễ, phong tục, nµo? (§Çu Tk 19) tËp qu¸n, nh÷ng sù viªc x¶y ra trong đời sống, những nghiên cứu về lịch *Tác phẩm gồm 88 mẩu chuyện nhỏ, sử, địa lí xã hội.... viÕt theo thÓ tuú bót (ghi chÐp tuú høng t¶n m¹n, kh«ng cÇn hÖ thèng, kh«ng cÇu - ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh lµ k×. mét trong nh÷ng ¸ng v¨n xu«i giµu - Viết về những vấn đề xã hội, con ngời chất hiện thực trong Vũ trung tuỳ mµ t¸c gi¶ chøng kiÕn suy ngÉm. T¸c bót. phẩm ghi lại 1 cách sinh động, hấp dẫn.

(77) hiÖn thùc ®en tèi cña lÞch sö níc ta thêi đó. ChuyÖn cò trong phñ chóa trÝch trong "Vò Trung tuú bót" lµ 1 trong 88 mÈu *ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh ghi chuyÖn nhá mµ t¸c gi¶ tuú theo ngän bót chÐp vÒ cuéc sèng vµ sinh ho¹t ë phñ viÕt trong ma mét c¸ch tù nhiªn. chóa thêi ThÞnh V¬ng TrÞnh S©m (1742 - 1782), mét vÞ chóa næi tiÕng ? ChuyÖn cò ….. ghi chÐp vÒ nh÷ng ®iÒu th«ng minh, kiªu c¨ng, xa xØ. g×? ë ®©u? G/v hớng dẫn cách đọc: §äc giäng b×nh th¶n, chËm r·i, h¬i buồn, hàm ý phê phán kín đáo. * Gi¶i thÝch mét sè tõ khã trong SGK. - Tuú bót - Hoạn quan: những viên quan đàn ông bÞ thiÕn - Cung gi¸m: n¬i ë vµ lµm viÖc cña c¸c ho¹n quan * T¸c phÈm gåm 88 mÈu chuyÖn nhá, viÕt theo thÓ tuú bót (ghi chÐp tuú høng t¶n m¹n, kh«ng cÇn hÖ thèng, kh«ng cÇu k×. ? ChuyÖn cò …. gÇn víi kiÓu VB nµo em đã học? (VB tự sự) ? Khi ghi chÐp nh÷ng chuyÖn x¶y ra trong phủ chúa, tác giả đã kể theo ngôi nµo? (kÓ theo ng«i thø 3) ? Tác dụng của ngôi kể đó là gì? - §¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cña sù ghi chÐp. Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Thó ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh . Sù tham lam , nhòng nhiÔu cña bän quan l¹i trong phñ chóa. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, đàm thoại, thuyết tr×nh,gi¶ng b×nh *Thêi gian: (17'). 3. ThÓ lo¹i : - Tuú bót. 4. Bè côc : 2 phÇn. - Tõ ®Çu - bÊt thêng: Thó ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh. - Cßn l¹i: Sù tham lam nhòng nhiÔu cña quan l¹i trong phñ chóa.. II. Ph©n tÝch: 1. Thó ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh * Cuéc sèng hëng thô cña TrÞnh S©m: - Cho xây dựng nhiều cung điện, đình đài ở các nơi.. * H/s theo dâi vµo phÇn 1 cña VB Thú chơi đèn đuốc. Mỗi tháng 3, 4 ? Phần đầu văn bản tác giả đã giới thiệu -lần ra cung Thuþ Liªn trªn bê c¸c thó ch¬i cña TrÞnh S©m diÔn ra ntn? T©y V¬ng Hồ…… khúc nhạc.bày đặt nghi lÔ. sèng cña nhµ chóa thËt xa ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn, em cã thÓ h×nh *Cuéc hoa dung 1 c¶nh tîng ¨n ch¬i ntn? ch¬i c©y c¶nh, tr©n cÇm dÞ thó, ?Ngoài thú chơi đèn đuốc, Trịnh Sâm -cổThú méc qu¸i th¹ch.... cßn cã thó ch¬i g×? T×m nh÷ng sù viÖc minh hoạ điều đó? +.§Ó tho¶ m·n thó ch¬i, chóa cho thu lÊy s¶n vËt quý tõ kh¾p kinh thµnh ®a + LÊy c¶ c©y ®a to vµo trong phñ..

(78) + Trong phñ chóa bµy vÏ c¶nh nói non.. .  Dïng quyÒn lùc cìng ®o¹t. §ã không phải là sự hởng thụ cái đẹp chính đáng. Đó là sự chiếm đoạt.. ? Những sự việc đó cho thấy chúa Trịnh đã thoả mãn thú chơi cây cảnh của mình * Các sự việc đa ra cụ thể, chân thực theo c¸ch nµo? Em nghÜ g× vÒ c¸ch hëng vµ kh¸ch quan, kh«ng xen lêi b×nh thụ đó? cña t¸c gi¶, cã liÖt kª, cã miªu t¶ tØ mỉ vài sự kiện để gây ấn tợng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu * ChØ lo ¨n ch¬i xa xØ, kh«ng lo viÖc níc, ¨n ch¬i b»ng quyÒn lùc vµ hÕt t¶ cña t¸c gi¶? ? Th«ng qua nghÖ thuËt Êy, em hiÓu g× søc tham lam.Cuéc sèng cña nhµ c¸ch sèng cña vua chóa thêi p/k suy tµn? chóa thËt xa hoa. *Đọc câu văn "Mỗi khi đêm thanh cảnh * N¬i ®©y kh«ng ph¶i lµ cuéc sèng - triÖu bÊt têng" ? Em hình dung đó là một cảnh tợng bình thờng, một điềm chẳng lành. Nó ntn? (Rïng rîn, bÝ hiÓm, ma qu¸i) nh dù b¸o tríc sù suy vong tÊt yÕu của một triều đại. Quả thực điều đó ? Từ cảnh tợng đó, có ngời đã liên tởng sẽ xảy ra không lâu sau khi Thịnh Vđến những điềm gở trong phủ chúa ơng mất. Trịnh, đó là những điềm gì? * N¬i ®©y kh«ng ph¶i lµ cuéc sèng b×nh thêng, v× nã gîi sù chÕt chãc, mét sù sèng cËn kÒ víi c¸i chÕt, víi ngµy tËn thÕ, mét ®iÒm ch¼ng lµnh. Nã nh dù b¸o tríc sù suy vong tÊt yÕu cña mét triÒu đại chỉ biết ăn chơi hởng lạc trên mồ 2. Sự tham lam, nhũng nhiễu của h«i, níc m¾t cña d©n lµnh. Qu¶ thùc quan l¹i trong phñ chóa. điều đó sẽ xảy ra không lâu sau khi ThÞnh V¬ng mÊt. - Ra ngoµi do¹ dÉm. - Dß xÐt nhµ nµo cã chËu hoa, c©y * H/s theo dâi tiÕp ®o¹n cßn l¹i. c¶nh, chim quÝ th× biªn 2 ch÷ phông thủ (lấy để dâng chúa) ? Dựa vào thế chúa, bọn hoạn quan thái - Đêm đến, lẻn ra, sai lính đem về, có giám đã làm gì? khi phá nhà, đập tờng để khiêng ra. - Ra ngoµi do¹ dÉm. - Buéc téi cÊt giÊu vËt cung phông - Dß xÐt nhµ nµo cã chËu hoa, c©y c¶nh, - Do¹ lÊy tiÒn. chim quÝ th× biªn 2 ch÷ phông thñ (lÊy *Thñ ®o¹n: nhê giã bÎ m¨ng.vu để dâng chúa) khèng §îc chóa dung dìng, v× theo - Đêm đến, lẻn ra, sai lính đem về, có lệnh chúa, vì chúng đắc lực giúp chúa khi phá nhà, đập tờng để khiêng ra. tho¶ m·n - Buéc téi cÊt giÊu vËt cung phông thó ch¬i xa xØ. - Do¹ lÊy tiÒn.  Hành động vừa ăn cớp vừa la làng ? Vì sao chúng làm đợc nh vậy? cña bän n¬ng bãng chóa. * §îc chóa dung dìng, v× theo lÖnh chúa, vì chúng đắc lực giúp chúa thoả - Bà mẹ của tác giả: (bà Cung Nhân) m·n thó ch¬i xa xØ. ph¶i sai chÆt….. tai ho¹. ?Thực chất những hành động đó là gì? (¨n cíp) - Làm cho các sự việc đợc kể trong ? Kết thúc đoạn văn tác giả dã kể lại 1 bài khách quan hơn, ngời đọc tin sự việc gì từng xảy ra ngay tại gia đình hơn. Tính chân thực đáng tin cậy của m×nh? c©u chuyÖn t¨ng thªm. - Sự việc đó có thực không? - Điều đó nhằm mục đích gì? Hoạt động 4 : Khái quát nội dung bài häc..

(79) *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: NghÖ thuËt , ý nghÜa cña v¨n b¶n. III. Tæng kÕt: *Ph¬ng ph¸p: 1. NghÖ thuËt: - Lùa chän ng«i kÓ phï hîp. - Vấn đáp tái hiện, đàm thoại, khái - Lùa chän sù viÖc tiªu biÓu, cã ý qu¸t ho¸. nghÜa ph¶n ¸nh b¶n chÊt sù viÖc , con *Thêi gian: (5') ngêi. - Miêu tả sinh động ? Văn bản đã sử dụng những biện pháp - Sử dụng ngôn ngữ khách quan nhng nghÖ thuËt nµo? vẫn thể hiện rõ thái độ bất bình của t¸c gi¶ tríc hiÖn thùc. ? §äc v¨n b¶n , em hiÓu thªm sù thËt nào về đời sống của Vua chúa, quan lại 2. Nội dung: p/k thêi vua Lª chóa TrÞnh suy tµn? - Hiện thực lịch sử và thái độ của" kẻ thức giả" trớc những vấn đề của đời ? Từ đó em hiểu tác giả có thái độ ntn? sèng x· héi. Hoạt động 5 : Luyện tập.Củng cố. *Môc tiªu: - Giúp học sinh: Phân biệt đợc tuỳ bút cổ và tuỳ bút hiện đại.Khái quát nội dung bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, đàm thoại, khái qu¸t ho¸, th¶o luËn nhãm. *Thêi gian: (4') *Th¶o luËn nhãm. ? So với các bài tuỳ bút đã học nh "Mïa xu©n cña t«i" NV 7 em thÊy: ?Tuú bót cæ cã g× kh¸c víi tuú bót hiÖn đại? ? Sự khác biệt đó giúp cho tuỳ bút "chuyÖn cò….. chóa TrÞnh" cã u thÕ g×?. - Tuỳ bút cổ chủ yếu đợc viết theo các sự việc có thật đã xảy ra trong đời sống hiện thực khách quan. - Tuỳ bút hiện đại chủ yếu đợc viết theo dßng c¶m xóc cña t¸c gi¶.  Ghi chÐp tuú høng c¸c sù viÖc 1 - Tuỳ bút cổ chủ yếu đợc viết theo các sự cách cụ thể, sinh động, chân thực. việc có thật đã xảy ra trong đời sống hiÖn thùc kh¸ch quan. - Tuỳ bút hiện đại chủ yếu đợc viết theo dßng c¶m xóc cña t¸c gi¶.  Ghi chÐp tuú høng c¸c sù viÖc 1 c¸ch cụ thể, sinh động, chân thực. ?Kết hợp nội dung bài đọc thêm SGK và kiến thức lịch sử đã học, em bình luận gì về chế độ p/k thời kì suy vong? * GV liªn hÖ thùc tÕ lÞch sö.. 4 .Híng dÉn VÒ nhµ: (1') - Đọc kĩ đoạn đọc thêm trang 63 (SGK).Soạn bài: "Hoàng Lê nhất thống chí". - Tìm đọc một số t liệu về tác phẩm:"Vũ trung tuỳ bút". - Hiểu và dùng đợc một số từ Hán Việt thông dụng đợc sử dụng trong văn bản..

(80) Rót kinh nghiÖm. .......................................................... TiÕt 22 - 23 Ngµy so¹n : 17.9.2011. Ngµy d¹y : 20,21.9.2011.. Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ (Håi 14). (Ng« Gia V¨n Ph¸i ). - Hướng dẫn đọc thêm : Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh ( Phạm Đình Hổ) I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Cã nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ nhãm t¸c gi¶ thuéc Ng« gia v¨n ph¸i, vÒ phong trµo T©y S¬n vµ ngêi anh hïng d©n téc Quang TrungNguyÔn HuÖ. - Nh©n vËt, sù kiÖn,cèt truyÖn trong t¸c phÈm viÕt theo thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt ch¬ng håi. - Một trang sử oanh liệt của dân tộc ta; Quang Trung đại phá 20 vạn quân Thanh, đánh đuổi giặc xâm lơc ra khỏi bờ cõi. 2.Kü n¨ng: - Quan sát các sự việc đợc kể trong đoạn trích trên bản đồ. - c¶m nhËn søc trçi dËy k× diÖu cña tinh thÇn d©n téc, c¶m quan hiÖn thùc nh¹y bÐn, c¶m høng yªu níc cña t¸c gi¶ tríc nh÷ng sù kiện lịch sử trọng đại của dân tộc. - Liªn hÖ nh÷ng nh©n vËt, sù kiÖn trong ®o¹n trÝch víi nh÷ng v¨n b¶n liªn quan. 3.Thái độ: -BiÕt tù hµo vÒ lÞch sö d©n téc, yªu quý vµ kh©m phôc c¸c vÞ anh hïng d©n téc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2.Suy nghĩ: Về những vấn đề đặt ra trong văn bản. III.ChuÈn bÞ: - T¸c phÈm: "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ." IV.tiÕn tr×nh d¹y – häc 1.Tæ chøc: (1' ) 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (5') ?Sự việc bà cung nhân già chặt bỏ những cây quí đẹp trớc nhà nói lên.

(81) ®iÒu g× vÒ chóa TrÞnh vµ chÝnh quyÒn cña «ng ta? ? Những câu sau đây, câu nào trả lời đúng? - Tuú bót lµ thÓ lo¹i: + V¨n xu«i tù sù + Cã cèt truyÖn + Cã nh©n vËt + Sự việc có thực không bịa đặt. 3.Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian : (2') Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu : t¸c gi¶, t¸c phÈm, thÓ lo¹i, bè côc. *Ph¬ng ph¸p: I. Giíi thiÖuchung - Thuyết trình,đọc,vấn đáp tái hiện 1. T¸c gi¶: *Thêi gian: (20') - Ng« gia v¨n ph¸i thuéc dßng hä Ng« Th× - Dßng hä næi tiÕng vÒ v¨n TiÕt 1: häc lóc bÊy giê- ë lµng T¶ Thanh Nöa cuèi thÕ kû XVIII,nöa ®Çu thÕ kû xIX , Xã hội VN có nhiều biến động Oai, huyện Thanh Oai ( Nay thuộc lịch sử : Sự khủng hoảng của chế độ Hà Nội) phong kiến, mu đồ của kẻ thù xâm lợc 2. T¸c phÈm: - Yêu cầu h/s đọc SGK - Chú ý đọc với ngữ điệu phù hợp với 3. Thể loại: từng nhân vật. Lời kể, tả trận đánh cần - Tiểu thuyết chơng hồi viết bằng chữ đọc với giọng khẩn trơng, phấn chấn. H¸n. - Lµ cuèn tiÓu thuyÕt lÞch sö cã quy - Giáo viên nêu yêu cầu khi đọc. mô lớn, phản ánh những biến động lÞch sö níc nhµ tõ cuèi thÕ kû XVIII - Chú ý đọc với ngữ điệu phù hợp với đến những năm đầu thể kỷ xIX. từng nhân vật. Lời kể, tả trận đánh cần đọc với giọng khẩn trơng, phấn chấn. 4. Tãm t¾t ®o¹n trÝch häc. - §o¹n trÝch n»m ë håi thø 14. - Đốc suất đại binh: chỉ huy, cổ vũ đoàn qu©n lín. - Ngoµi chó thÝch SGK gi¸o viªn bæ sung thªm. - H/s nêu đại ý ? §o¹n trÝch häc chia mÊy ®o¹n? Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn b¶n.. 5. §¹i ý: - §o¹n trÝch miªu t¶ chiÕn th¾ng lÉy lõng cña vua Quang Trung, sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ sè phËn lò vua quan ph¶n níc, h¹i d©n..

(82) *Môc tiªu: 6. Bè côc: - Gióp häc sinh hiÓu : - 3 ®o¹n (SGK) - H×nh tîng ngêi anh hïng d©n téc NguyÔn HuÖ. - H×nh ¶nh bän cíp níc vµ bÌ lò b¸n níc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp tái hiện,đàm tho¹i,ph©n tÝch, gi¶ng b×nh *Thêi gian: (40') ?Khi nhận đợc tin cáo cấp của đô đốc II. Phân tích Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Huệ đã có thái độ và quyết định gì? 1. H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ. a. Con ngêi m¹nh mÏ, quyÕt ®o¸n. ?NguyÔn HuÖ tiÕn hµnh lµm viÖc g×? - Giận lắm, liền họp các tớng sĩ, định thân chinh cầm quân để đánh đuổi TiÕt 2: chóng. - Nghe lời tớng sĩ lên ngôi hoàng đế, - Theo dõi tiếp VB, Quang Trung không đốc quân ra Bắc. chØ lµ con ngêi m¹nh mÏ, quyÕt ®o¸n mµ - Tæ chøc hµnh qu©n thÇn tèc. «ng cßn lµ ngêi ntn n÷a? - TuyÓn binh, duyÖt binh lín ë NghÖ An. - Dụ tớng sĩ, định kế hoạch hành quân đánh giặc * Gi¸o viªn ph©n tÝch lêi dô qu©n lÝnh b. TrÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn. (trang 66) - S¸ng suèt trong viÖc ph©n tÝch thêi cuộc và thế tơng quan giữa ta và địch. ?ViÖc Quang Trung dïng Ng« Th× - S¸ng suèt, nh¹y bÐn trong viÖc xÐt NhËm chñ mu rót qu©n khái Th¨ng ®o¸n, dïng ngêi " Së vµ L©n mang gLong, tha téi cho Ng« V¨n Së cho em ¬m chÞu téi" thÊy «ng lµ ngêi ntn? c. Cã tÇm nh×n xa tr«ng réng. ? ý muèn l©u dµi tr¸nh chuyÖn binh ®ao ở phơng Bắc để phúc cho nhân dân cho em thÊy thªm kh¶ n¨ng nµo cña Quang d. Kú tµi trong viÖc dïng binh Trung? -Ngµy20,22,24 th¸ng 11NguyÔn HuÖ lên ngôi hoàng đế * Hoạt động nhóm: -25 th¸ng ch¹p n¨m MËu Th©n(1788) xuÊt qu©n ë Phó Xu©n (HuÕ) ra B¾c. - Nhãm1: - Một tuần sau đã ra đến Tam Điệp ? Em thấy trong việc đại phá quân cách Huế 500 km. Thanh NguyÔn HuÖ cã nh÷ng tµi g× - TuyÓn mé qu©n lÝnh, duyÖt binh, trong viÖc dïng binh? phñ dô tíng sÜ ë Tam §iÖp. ? Dïng dÉn chøng trong bµi minh ho¹ - 30 th¸ng giªng sÏ vµo ¨n tÕt ë điều đó? Thăng Long mà tất cả đều đi bộ. - 7 th¸ng giªng sÏ vµo ¨n tÕt ë Th¨ng Long, thùc tÕ vît møc 2 ngµy. - Nhãm2: ChiÒu mïng 5 th¸ng giªng n¨m KØ ? Liệt kê mu kế đánh giặc của Nguyễn -Dậu, đoàn quân đã tiến vào kinh Huệ qua các trận đánh? thµnh Th¨ng Long  Cỡi voi đốc thúc, xông pha tên đạn, bày mu tính kế. ? Hình ảnh vua Quang Trung trong đ. Có nhiều mu kế đánh giặc:.

(83) *DiÔn biÕn trËn chiÕn n¨m Kû DËu đại phá 20 vạn quân Thanh. - B¾t gän qu©n do th¸m. - §¸nh nghi binh. - Dùng đội quân cảm tử khiêng ván - Nhãm3: ? Em có nhận xét gì về ngời anh hùng - Lùa voi giày đạp. d©n téc NguyÔn HuÖ?  Quang Trung lµ vÞ vua yªu níc, s¸ng suèt cã tµi cÇm qu©n. lµ ngêi tæ - Nhãm4: chøc vµ lµ linh hån cña chiÕn c«ng vÜ ?Theo em nguồn cảm hứng nào đã chi đại. phèi ngßi bót t¸c gi¶ khi t¹o dùng h×nh ¶nh ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ? chiến trận đợc miêu tả ntn?. * Mời đại diện các nhóm trình bày. - GV chèt.. 2. H×nh ¶nh bän cíp níc vµ b¸n níc.. *H/s theo dâi "L¹i nãi T«n SÜ NghÞ… ® îc n÷a" (trang 69) ? Trong khi quân Tây Sơn tiến đánh nh vò b·o, th× cuéc sèng cña c¸c tíng lÜnh nhµ Thanh ë Th¨ng Long diÔn ra ntn? ?Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi thì tớng quân nhà Thanh ntn? - MÊy ngµy tÕt chØ ch¨m chó vµo yÕn tiệc, vui chơi, không đề phòng cảnh gi¸c. ? Em thÊy chi tiÕt nµo bi th¶m nhÊt?. a. Sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh.. - Tíng: sî mÊt mËt, ngùa kh«ng kÞp đóng yên, ngời không kịp mặc áo gi¸p… chuån tríc qua cÇu phao. - Qu©n: Tan t¸c bá ch¹y, tranh nhau qua cÇu sang s«ng, x« ®Èy nhau r¬i xuèng chÕt rÊt nhiÒu, s«ng NhÞ Hµ t¾c nghÏn. * H×nh ¶nh bän giÆc x©m lîc kiªu Thảo luận: Nguyên nhân nào dẫn đến căng, tự mãn, chủ quan khinh địch và thÊt b¹i mau chãng vµ th¶m h¹i cña sù th¶m b¹i cña qu©n tíng T«n SÜ qu©n Thanh? NghÞ khi th¸o ch¹y vÒ níc.  Do: + Chủ quan khinh địch, kiêu c¨ng. + Chiến đấu không vì mục đích chÝnh nghÜa + Qu©n T©y S¬n qu¸ hïng b. Sè phËn th¶m h¹i cña bän vua t«i ph¶n níc, h¹i d©n. m¹nh. ?Vua tôi Lê Chiêu Thống đã có hành - Vội vã rời bỏ cung điện đem mẹ động gì khi nghe tin quân Tây Sơn tiến chạy theo Tôn Sĩ Nghị, cớp cả thuyền của dân để qua sông. đến nơi? - BÞ NghÞ bá r¬i ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lèi v¨n trÇn * H×nh ¶nh vua quan Lª Chiªu Thống đớn hèn, nhục nhã, số phận thuËt? g¾n chÆt víi bän giÆc x©m lîc. - Th¶o luËn: H/s so s¸nh hai cuéc th¸o  KÓ chuyÖn xen kÏ miªu t¶1 c¸ch chạy (một quân tớng nhà Thanh và một sinh động. của Lê Chiêu Thống) có gì khác biệt? * Cả 2 cuộc tháo chạy đều tả thực, Hãy giải thích vì sao có sự khác biệt đó? với những chi tiết cụ thể, những âm hëng kh¸c nhau. * Cả 2 cuộc tháo chạy đều tả thực, với  Vì là những cựu thần của nhà Lê, những chi tiết cụ thể, những âm hởng tác giả không thể không mủi lòng trớc sự sụp đổ của một vơng triều mà kh¸c nhau. - §o¹n miªu t¶ qu©n Thanh: nhÞp ®iÖu m×nh tõng phông thê. nhanh, m¹nh, hèi h¶ - thÓ hiÖn sù h¶ hª sung síng cña ngêi th¾ng trËn. - §o¹n miªu t¶ vua Lª Chiªu Thèng: nhÞp ®iÖu chËm h¬n, ©m hëng cã phÇn.

(84) ngËm ngïi chua xãt. Hoạt động 4 : Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc : Nghệ thuật, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: III. Tæng kÕt: - Thuyết trình,vấn đáp, khái quát 1. NghÖ thuËt: ho¸. - Lùa chän tr×nh tù kÓ theo diÔn biÕn *Thêi gian: (6') c¸c sù kiÖn lÞch sö. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña - Kh¾c ho¹ nh©n vËt lÞch sö víi ng«n ngữ kể, tả chân thật sinh động. håi 14? - cã giäng ®iÖu trÇn thuËt thÓ hiÖn thái độ của các tác giả với vơng triều ?Hồi 14 của tác phẩm đã mang lại cho nhà Lê,với chiến thắng của dân tộc em nh÷ng hiÓu biÕt g× vÒ ngêi anh hïng vµ víi bän giÆc cíp níc. d©n téc NguyÔn HuÖ? Sè phËn cña qu©n Thanh vµ vua t«i Lª 2. ý nghÜa v¨n b¶n. - V¨n b¶n ghi l¹i hiÖn thùc lÞch sö Chiªu Thèng? hµo hïng cña d©n téc ta vµ h×nh ¶nh Hoạt động :Luyện tập - Củng cố- ngời anh hùng Nuyễn Huệ trong chiÕn th¾ng mïa xu©n n¨m KØ DËu *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung c¬ (1789) b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp, khái quát hoá. IV. LuyÖn tËp * Thêi gian: (15') * ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ l¹i chiÕn công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung? ? Cã thÓ nãi "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ" lµ tiÓu thuyÕt lÞch sö v× sao? * Vì truyện này liên quan đến sự thật lịch sử. Sự thật cuộc sống đợc ghi chép díi h×nh thøc tiÓu thuyÕt. 5. Híng dÉn VÒ nhµ: (1') - Học thuộc bài. Soạn bài:" Truyện Kiều của Nguyễn Du". Tìm đọc thêm truyện "KÓ chuyÖn Quang Trung" cña NguyÔn Huy Tëng. - Nắm đợc diễn biến các sự kiện lịch sử trong đoạn trích. - Cảm nhận và phân tích đợc một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích. - Hiểu và dùng đợc một số từ Hán Việt thông dụng đợc sử dụng trong văn bản. * Rót kinh nghiÖm. ....................................................... TiÕt 24 Ngµy so¹n:20.9.2011. Ngµy d¹y:23.9.2011.. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. (tiÕp theo). I. Mục tiêu cần đạt:.

(85) Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc thêm hai cách quan trọng để phát triển từ vựng tiÕng ViÖt: - ViÖc t¹o tõ ng÷ míi. - ViÖc mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 2.Kü n¨ng: - Nhận biết từ ngữ mới đợc tạo ra và những từ ngữ mợn của tiếng nớc ngoµi. - Sö dông tõ ng÷ mîn tiÕng níc ngoµi phï hîp. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông tõ mîn, tõ H¸n ViÖt trong giao tiÕp mét c¸ch phï hîp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ sù ph¸t triÓn cña tõ vùng TiÕng viÖt 2.Suy nghÜ: VÒ c¸ch sö dông tiÕng ViÖt cho phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (5') * Lµm bµi tËp 4, 5 (trang 57) 3.Bµi míi : Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (2'). Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2 : Tìm hiểu cách phát triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt:T¹o tõ ng÷ míi. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt:T¹o tõ ng÷ míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh, quy n¹p,ph©n tÝch ng«n ngữ, giải thích minh hoạ, vấn đáp. *Thêi gian: (8'). Néi dung. I. Ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch t¹o tõ ng÷ míi: 1. VÝ dô:. *MÉu: x+y (x vµ y lµ c¸c tõ ghÐp) - Điện thoại di động: Điện thoại vô -HS đọc SGK. tuyến nhỏ mang theo ngời, đợc sử dông trong vïng phñ sãng cña c¬ së ? H·y cho biÕt trong thêi gian gÇn ®©y cho thuª bao. có những từ ngữ nào mới đợc cấu tạo - Kinh tế tri thức: Nền kinh tế dựa chủ trªn c¬ së c¸c tõ sau: §iÖn tho¹i, kinh yÕu vµo viÖc s¶n xuÊt, lu th«ng, ph©n tế, di động, tri thức. phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng tri.

(86) Gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ míi thøc cao. cấu tạo đó? * MÉu x+tÆc: Nh÷ng kÎ chuyªn cíp trªn m¸y bay. * Híng dÉn h/s t×m nh÷ng tõ ng÷ míi đợc cấu tạo theo mô hình x+tặc. - H¶i tÆc: Nh÷ng kÎ chuyªn cíp trªn tµu biÓn. ?H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ míi xuÊt hiÖn - L©m tÆc: Nh÷ng kÎ khai th¸c bÊt hîp cấu tạo theo mô hình đó? ph¸p tµi nguyªn rõng. - NghÞch tÆc: KÎ ph¶n béi lµm giÆc.  Lµm cho vèn tõ ng÷ t¨ng lªn. 2. Ghi nhí: ? T¹o tõ ng÷ míi trong tiÕng viÖt nh vậy nhằm mục đích gì? Hoạt động 3 : Tìm hiểu cách phát triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt: Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt: Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh, quy n¹p,ph©n tÝch ng«n ngữ, giải thích minh hoạ, vấn đáp. *Thêi gian: (9'). II. Më réng vèn tõ b»ng c¸ch m în tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 1.VÝ dô: * VÝ dô1: - C¸c tõ H¸n viÖt lµ: a. Thanh minh, lÔ, tiÕt, t¶o mé, héi, đạp thanh… b. B¹c mÖnh, duyªn, phËn, thÇn linh, chøng gi¸m… ? H·y t×m nh÷ng tõ H¸n ViÖt trong 2 *VÝ dô2: ®o¹n trÝch a, b (trang 73) a. AIDS, đọc là "ết" * Hoạt động nhóm:( Theo dãy) 4' b. Ma - kÐt - tinh. - D·y bªn ph¶i: ý a - D·y bªn ph¶i: ý b - Tõ mîn cña tiÕng níc ngoµi.cña c¸c - Mời đại diện các nhóm trình bày. ng«n ng÷ kh¸c. - GV chèt. * GV: TÝch hîp víi v¨n b¶n:" ChuyÖn Ngêi con g¸i Nam X¬ng", "TruyÖn KiÒu" 2. Ghi nhí: (SGK trang 74). - H/s đọc VD2 (a, b) trang 73. ? Cho biết những từ nào dùng để chỉ nh÷ng kh¸i niÖm nªu ra ë môc a, b? ? Nh÷ng tõ nµy cã nguån gèc tõ ®©u? ?VËy muèn ph¸t triÓn tõ vùng, ngoµi c¸ch t¹o tõ ng÷ míi, ta cßn cã c¸ch nµo? - H/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã häc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, đàm thoại, hoạt động nhóm, vấn đáp. *Thêi gian: (15') * Hoạt động nhóm:( Theo dãy) -Thi t×m nhanh c¸c tõ .. III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 (T74) a. x+tËp: häc tËp, kiÕn tËp, su tËp, luyÖn tËp… b. x+trêng: n«ng trêng, l©m trêng, chiÕn trêng, th¬ng trêng..

(87) ? T×m 2 m« h×nh cã kh¶ n¨ng t¹o ra 2. Bµi tËp 2 (T 74) nh÷ng tõ ng÷ míi nh kiÓu x+tÆc ë trªn - CÇu truyÒn h×nh: H×nh thøc truyÒn (môc I. 2) hình tại chỗ cuộc giao lu, đối thoại trùc tiÕp víi nhau qua hÖ thèng (camera) giữa các địa điểm cách xa nhau. - C¬m bôi: C¬m gi¸ rÎ, thêng b¸n trong hµng qu¸n nhá. - Công viên nớc: Công viên trong đó ? Tìm 5 từ ngữ mới đợc dùng phổ biến chủ yếu là những trò chơi dới nớc nh: gÇn ®©y vµ gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng trît níc, b¬i thuyÒn, t¾m biÓn nh©n từ ngữ đó. t¹o… ( Lµm c¸ nh©n) - §êng cao tèc: §êng x©y dùng theo tiªu chuÈn chÊt lîng cao dµnh cho c¸c loại xe cơ giới chạy với tốc độ cao * GV bæ sung . (kho¶ng 100km/h) 3. Bµi tËp 3 (T74) a. Tõ mîn cña tiÕng H¸n. - M¨ng xµ, biªn phßng, tham «, t« thuÕ, phª b×nh, phª ph¸n, ca sÜ, n« lÖ. - H/s đọc yêu cầu của tập. ( Làm b. Từ mợn của các ngôn ngữ châu Âu: miÖng) - Xµ phßng, « t«, ra ®i «, cµ phª, ca n«. Hoạt động 4: Củng cố: *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. - Kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá, đàm thoại *Thêi gian: (3') ? Cã mÊy c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng TiÕng ViÖt? 4 .Híng dÉn vÒ nhµ(2') - Häc thuéc bµi. §äc tríc bµi:" ThuËt ng÷". Lµm BT 4 (trang 74) - Tra từ điển để xác định nghĩa của một số từ Hán Việt thông dụng đợc sử dụng trong các văn bản đã học. * §äc ®o¹n v¨n " B¾c B×nh V¬ng…. MËu Th©n (1788) "(Håi 14 HLNTC) trang 63.Xem trong c¸c tõ sau,tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt? a, TÕ c¸o c, Niªn hiÖu b, Hoàng đế d, Trời đất *Rót kinh nghiÖm. ........................................................

(88) Tiªt : 25 Ngµy so¹n :26.9.2011. Ngµy d¹y:30.9.2010.. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1. I. Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh - N¾m ch¾c ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lÝ. - Học sinh biết sửa lỗi diễn đạt, dùng từ trong bài viết của mình II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiếp:Trình bày, thảo luận về những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2.Ra quyết định: Tự sửa đợc một số lỗi sai trong bài. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò:( kh«ng) 3. Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') Hoạt động 2: Phân tích đề bài, lập dàn ý.. *Môc tiªu: - Giúp HS biết : Tìm hiểu đề, lập dàn ý. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp *Thêi gian: (8') *§Ò bµi: ChiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. - KiÓu bµi: ThuyÕt minh. - Yªu cÇu: Cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. * Dµn ý: 3 phÇn - Nh tiÕt 14-15 Hoạt động 3: Nhận xét . *Môc tiªu: - Gióp HS nhËn ra nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, đọc, đàm thoại *Thêi gian: (15') 1.¦u ®iÓm - Nắm đợc yêu cầu của đề: Toan, Xoan, chi, Ly, Huyền................................ - Viết đúng phơng pháp của bài thuyết minh, đúng yêu cầu: Toan, Xoan, chi, Ly, HuyÒn, Ph¬ng, Nhung............................................................................ ........................................................................................................................ - Bè côc râ rµng: Toan, Xoan, chi, Ly, HuyÒn................................................ - Tr×nh bµy, ch÷ viÕt cã tiÕn bé.Trang, HuyÒn,Xoan, Chi.............................. 2.Nhîc ®iÓm - Cha biÕt kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt kh¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶: HiÖp, Dòng, Tïng,HiÕu ............................................................. - NhiÒu bµi thuyÕt minh cßn s¬ sµi: Quyªn, Th¶o, S¬n, HiÕu, M¹nh Dòng, Vò, Tïng................................................................................................................. - Trình bày cha toàn diện các mặt của vấn đề.: Trờng, Loan, Bảo, Dơng, Nam......................................................................................................................... - Còn đa ra các dẫn chứng cha chính xác, diễn đạt lộn xộn: Trờng, Loan,Bảo, D-.

(89) ¬ng,Nam..............................................................................................................M¾c lçi chÝnh t¶, ch÷ viÕt : Trêng, B¶o, D¬ng, Dòng,Tïng, Vò,HiÕu.............. Hoạt động 4: Trả bài, sửa lỗi. *Môc tiªu: - Giúp HS biết sửa đợc những lỗi sai trong bài làm của mình. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, đàm thoại, thực hành *Thêi gian: (15') * Trả bài: Học sinh đọc bài, phát hiện lỗi sai trong bài làm và tự sửa. * Sửa lỗi: Chính tả, dùng từ, diễn đạt. * §äc bµi viÕt tèt. - bµi cña mét sè häc sinh: HuyÒn, Chi, Toan, Xoan... 4. Cñng cè. (3') - NhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. 5: Híng dÉn vÒ nhµ(2') - So¹n bµi : "KiÒu ë lÇu Ngng BÝch". - §äc tríc bµi:" Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù" *Rót kinh nghiÖm. .......................................................... TuÇn 6 TiÕt 26 Ngµy so¹n :22.9.2011. Ngµy d¹y :26.9.2011.. "TruyÖn KiÒu" cña NguyÔn Du.. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du. - Nắm đợc nhân vật, sự kiện, cốt truyện của Truyện Kiều. - ThÓ th¬ lôc b¸t truyÒn thèng cña d©n téc trong mét t¸c phÈm v¨n häc trung đại. - Nh÷ng gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt chñ yÕu cña t¸c phÈm TruyÖn KiÒu. 2.Kü n¨ng: - Đọc- hiểu một tác phẩm truyện thơ Nôm trong văn học trung đại. - Nhận ra những đặc điểm nổi bật về cuộc đời và sáng tác của một tác giả văn học trung đại. 3.Thái độ: - Học sinh biết yêu mến và tự hào về đại thi hào dân tộc Nguyễn Du và kiÖt t¸c v¨n häc cña «ng.. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc..

(90) 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm" TruyÖn KiÒu" 2.Tù nhËn thøc: vÒ gi¸ trÞ cña kiÖt t¸c" TruyÖn KiÒu. III.ChuÈn bÞ: - V¨n b¶n "TruyÖn KiÒu", su tÇm 1 sè lêi b×nh vÒ NguyÔn Du vµ TruyÖn KiÒu - Tranh ¶nh NguyÔn Du. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.Tæ chøc(1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (5') ? Häc xong håi 14 cña t¸c phÈm "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ" em c¶m nhận đợc những gì về Nguyễn Huệ? Lấy dẫn chứng minh hoạ? 3. Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') - Vào bài:Trong văn học Trung đại Việt Nam, chúng ta không thể không nhắc tới Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du và kiệt tác"Truyện Kiều",Vậy cuộc đời và sự nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du Nh thÕ nµo? KiÖt t¸c TruyÖn KiÒu cã gi¸ trÞ ra sao? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n. *Mục tiêu: -Giúp học sinh hiểu đợc: Tác giả Nguyễn Du, cuộc đời và sự nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp tái hiện *Thêi gian: (10') * H/s đọc trang 77. ?Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ NguyÔn Du? ?Thời đại mà Nguyễn Du sống là khoảng thời gian nào? Có đặc điểm gì? - Ông sinh trởng trong 1 thời đại có nhiều biến động dữ dội (giai đoạn cuối TK 18 đầu TK 19) chế độ phong kiến VN khñng ho¶ng trÇm träng, phong trµo ND næi lªn kh¾p n¬i, x· héi lóc Êy đã ảnh hởng đến Nguyễn Du - Trong những biến động dữ dội của lịch sử nhà thơ đã sống nhiều năm lu lạc, tiếp xúc với nhiều cảnh đời. Ông ra làm quan bất đắc dĩ với triều Nguyễn đã từng đi sứ sang Trung Quốc. Năm 1820 đợc lệnh đi sứ lần 2 nhng cha kịp ®i th× bÞ bÖnh mÊt t¹i HuÕ - tÊt c¶ ®iÒu đó có ảnh hởng lớn đến sáng tác của nhµ th¬. I. NguyÔn Du: 1. Cuộc đời: - NguyÔn Du (1765 - 1820) tªn tù: Tè Nh, hiÖu lµ Thanh Hiªn. Quª ë lµng Tiªn §iÒn, huyÖn Nghi Xu©n, Hµ TÜnh. Sinh trởng trong 1 gia đình đại quí tộc cã truyÒn thèng v¨n häc. - Ông sinh trởng trong 1 thời đại có nhiều biến động dữ dội (giai đoạn cuối TK 18 đầu TK 19) chế độ phong kiến VN khñng ho¶ng trÇm träng, phong trµo ND næi lªn kh¾p n¬i, x· héi lóc Êy đã ảnh hởng đến Nguyễn Du - Lµ ngêi cã kiÕn thøc s©u réng, am hiÓu v¨n ho¸ d©n téc, cã tr¸i tim giµu yªu th¬ng. - Nh÷ng th¨ng trÇm trong cuéc sèng riªng t lµm cho t©m hån NguyÔn Du trµn ®Çy c¶m th«ng , yªu th¬ng con ngêi. 2. S¸ng t¸c:. - Lµ mét thiªn tµi v¨n häc, «ng s¸ng ? §äc phÇn giíi thiÖu NguyÔn Du em t¸c nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lín b»ng thấy cuộc đời và con ngời nhà thơ có gì chữ Hán và chữ Nôm. Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn cÇn lu ý?.

(91) ? Em hiÓu g× vÒ sù nghiÖp s¸ng t¸c v¨n ho¸. häc cña NguyÔn Du? + VÒ ch÷ H¸n: cã 3 tËp gåm 243 bµi (Thanh Hiªn thi tËp, Nam trung t¹p * Có đóng góp to lớn cho kho tàng văn ngâm, Bắc hành tạp lục) häc d©n téc. + VÒ ch÷ N«m : XuÊt s¾c nhÊt lµ (§o¹n trêng t©n thanh) thêng gäi "TruyÖn KiÒu." + §ãng gãp to lín cho kho tµng v¨n Hoạt động 3 : Tìm hiểu tác phẩm học dân tộc, nhất là ở thể loại truyện th¬. TruyÖn KiÒu. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Nguồn gốc Truyện Kiều, tóm tắt đợc nội dung truyện, hiểu đợc giá trị của Truyện KiÒu. *Ph¬ng ph¸p: II. TruyÖn KiÒu: -Thuyếttrình,vấn đáp , giảnggiải,minh ho¹ 1. Nguån gèc truyÖn: *Thêi gian: (19') - Dùa theo cèt truyÖn Kim V©n KiÒu - Ngoµi TruyÖn KiÒu cßn cã t¸c phÈm: truyÖn cña Thanh T©m Tµi Nh©n (mét văn chiêu hồn, văn tế sống 2 cô gái Tr- nhà văn TQ đời nhà Thanh) - PhÇn s¸ng t¹o cña NguyÔn Dulµ rÊt êng Lu. lín ?Theo dâi phÇn giíi thiÖu SGK, em - B»ng thiªn tµi nghÖ thuËt vµ tÊm lßng thấy Nguyễn Du có hoàn toàn sáng tạo nhân đạo sâu xa, Nguyễn Du đã làm ra truyÖn KiÒu kh«ng? ¤ng dùa vµo t¸c cho t¸c phÈm trë thµnh 1 kiÖt t¸c vÜ đại. phÈm nµo, cña ai? ë ®©u? ?VËy truyÖn KiÒu cã ph¶i lµ t¸c phÈm phiªn dÞch hay kh«ng? 2. Tãm t¾t truyÖn: - GV chuyÕn ý. - GV chuyÕn ý.. Gåm cã 3 phÇn. a. Gặp gỡ và đính ớc. b. Gia biÕn vµ lu l¹c. * Gi¸o viªn gîi ý kÕt hîp dùa vµo néi c. §oµn tô. dung tãm t¾t truyÖn KiÒu trong SGK, 3. Gi¸ trÞ truyÖn KiÒu: h/s lÇn lît kÓ l¹i truyÖn theo 3 ®o¹n ? TruyÖn KiÒu gåm cã mÊy phÇn? H·y tãm t¾t néi dung cña mçi phÇn?. - GV chuyÕn ý.. a. VÒ néi dung: cã 2 gi¸ trÞ lín.. ? TruyÖn KiÒu cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo?. * Gi¸ trÞ hiÖn thùc cao: + Bøc tranh hiÖn thùc vÒ x· héi phong kiến bất công, tàn bạo chà đạp lên cuéc sèng con ngêi. * Gi¸ trÞ hiÖn thùc. * Giá trị nhân đạo.. + Sè phËn bÊt h¹nh cña ngêi phô n÷ đức hạnh, tài hoa trong xã hội phong kiÕn. ?T¹i sao nãi truyÖn KiÒu cã gi¸ trÞ hiÖn * Giá trị nhân đạo sâu sắc: thùc cao? + Lµ tiÕng nãi th¬ng c¶m tríc sè phËn bi kÞch cña con ngêi. (Gi¸o viªn lÊy dÉn chøng trong truyÖn + Lªn ¸n, tè c¸o nh÷ng thÕ lùc tµn b¹o xÊu xa. minh ho¹) + Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phÈm vµ nh÷ng kh¸t väng ch©n chÝnh.

(92) cña con ngêi. ? Em hiểu giá trị nhân đạo của truyện đợc thể hiện ở những điểm nào? (giáo b. Về nghệ thuật: - KÕt tinh thµnh tùu nghÖ thuËt v¨n viªn lÊy dÉn chøng minh ho¹) häc d©n téc trªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng diÖn * Gi¸o viªn cã thÓ minh ho¹ mét vµi ng«n ng÷ vµ thÓ lo¹i. - Cã nhiÕu s¸ng t¹o trong nghÖ thuËt dÉn chøng ng¾n gän vµ chän läc. kÓ chuyÖn , sö dông ng«n ng÷, miªu t¶ thiªn nhiªn, kh¾c ho¹ h×nh tîng nh©n vËt.... Hoạt động 4 : Củng cố: *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. Kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,Thuyết trình,vấn đáp * Luyện tập: t¸i hiÖn - Tãm t¾t "TruyÖn KiÒu" *Thêi gian: (8') ?Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ NguyÔn Du qua viÖc t×m hiÓu t¸c gi¶. ? Tãm t¾t "TruyÖn KiÒu"? 4.Híng dÉn tù häc: (1') - Tãm t¾t t¸c phÈm. - Häc thuéc bµi. So¹n "ChÞ em Thuý KiÒu". *Rót kinh nghiÖm. ........................................................... TiÕt 27 Ngµy so¹n : 24.9.2011. ngµy d¹y : 27,28.9.2011.. ChÞ em Thuý KiÒu (TrÝch TruyÖn KiÒu). ( NguyÔn Du). I.Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc bút pháp nghệ thuật tợng trng, ớc lệ cña NguyÔn Du trong miªu t¶ nh©n vËt. - Cảm hứng nhân đạo của Nguyễn du; Ngợi ca vẻ đẹp, tài năng cu¶ con ngêi qua mét ®o¹n trÝch cô thÓ. 2.Kü n¨ng: - Đọc - hiểu một văn bản truyện thơ trong văn học trung đại. -Theo dâi diÔn biÕn sù viÖc trong t¸c phÈm truyÖn..

(93) - Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật. - Phân tích đợc một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho bút ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn cña NguyÔn Du trong v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Học sinh biết trân trọng cái đẹp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. 2.Suy nghÜ: vÒ c¶m høng nh©n v¨n cña ®o¹n trÝch. III. ChuÈn bÞ: - PhiÕu hoc tËp - tranh ch©n dung chÞ em Thuý KiÒu. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò. (5') ? Nªu v¾n t¾t gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt næi bËt nhÊt cña truyÖn KiÒu ? Những ý kiến sau đúng hay sai? Vì sao? a. Nguyễn Du đã dịch Kim Vân Kiều truyện thành truyện Kiều. b. Nguyễn Du đã hoàn toàn sáng tạo ra truyện Kiều. c. Nguyễn Du đã dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân để sáng tạo ra truyện Kiều. 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') - Vào bài: Giờ trớc cô đã cùng các em tìm hiểu về : "Truyện Kiều"của tác giả NguyÔn Du. Trong t¸c phÈm cã nh÷ng ®o¹n trÝch miªu t¶ ch©n dung chÞ em Thuý Kiều rất đặc sắc .Vậy chân dung Thuý Kiều, Thuý Vân đợc Tác giả miêu tả nh thÕ nµo ? b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt g×? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Vị trí đoạn trích, thể loại , phơng thức biểu đạt, bố côc cña ®o¹n trÝch. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp tái hiện,đọc *Thêi gian: (8') I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. *Gọi h/s đọc - Yªu cÇu giäng vui t¬i, tr©n träng, trong s¸ng. Gi¶i thÝch tõ khã. - ¶: c« (tiÕng miÒn kh¸c) ?§o¹n trÝch n»m ë vÞ trÝ nµo cña truyÖn?. 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: - PhÇn më ®Çu. 2. ThÓ lo¹i - ThÓ: Th¬ lôc b¸t. 3.Ph¬ng thøc: ?§o¹n trÝch viÕt theo thÓ nµo, ph¬ng - KÕt hîp tù sù víi miªu t¶ vµ biÓu thøc nµo næi bËt? c¶m. Song næi bËt lµ miªu t¶..

(94) ? Cã thÓ chia VB thµnh mÊy ®o¹n? ? Néi dung, träng t©m n»m ë phÇn nµo cña VB? V× sao em l¹i nghÜ nh thÕ?  PhÇn miªu t¶ tµi s¾c cña KiÒu. V× chiÕm sè lîng c©u ch÷ nhiÒu nhÊt Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Vẻ đẹp của Thuý V©n vµ tµi, s¾c cña Thuý KiÒu.Dù cảm về cuộc đời của hai chị em Thuý Kiều.Qua đó, thấy đợc cảm hứng nhân v¨n cña NguyÔn Du. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp , giảng giải,minh hoạ,đọc,bình *Thêi gian: (19'). 4. Bè côc: Bèn ®o¹n.  PhÇn miªu t¶ tµi s¾c cña KiÒu.  V× chiÕm sè lîng c©u ch÷ nhiÒu nhÊt.. II. Ph©n tÝch: 1. Bèn c©u ®Çu: Giíi thiÖu hai chÞ em Thuý KiÒu vµ Thuý V©n. - Là ngời con gái đẹp.. * H/s đọc 4 câu đầu ?Bèn c©u th¬ giíi thiÖu ai? ? Hai chÞ em KiÒu lµ ngêi con g¸i ntn?. + Mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn.. ?Câu thơ thể hiện vẻ đẹp của 2 chị em KiÒu? - Em hiÓu nghÜa cña c©u th¬ lµ thÕ nµo? (chó thÝch SGK) ?C©u th¬ nµo sö dông thµnh ng÷? thµnh ngữ đó muốn nói gì?. - Mçi ngêi mét vÎ mêi ph©n vÑn mêi *Vẻ đẹp của 2 chị em có những nét khác nhau nhng đều toàn vẹn, không chê đợc điểm nào. - Võa kÓ viÖc, võa kh¾c ho¹ nh©n vËt, vừa bộc lộ thái độ của tác giả.. ?Em nhËn thÊy nh÷ng ph¬ng thøc biÓu đạt nào xuất hiện trong đoạn thơ? - Sù kÕt hîp cña nhiÒu ph¬ng thøc trªn ®em l¹i hiÖu qu¶ g× cña ®o¹n th¬? - Tù sù (2 dßng ®Çu) - Miªu t¶ (dßng 3) - BiÓu c¶m (dßng 4)  Võa kÓ viÖc, võa kh¾c ho¹ nh©n vËt, vừa bộc lộ thái độ của tác giả. - GV chuyÓn ý. *§äc 4 c©u tiÕp. ?Bèn c©u th¬ giíi thiÖu nh©n vËt nµo? ? T¸c gi¶ giíi thiÖu bøc ch©n dung cña V©n b»ng nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo?. 2. Bèn c©u th¬ tiÕp: Ch©n dung Thuý V©n.. + Trang trọng khác vời - vẻ đẹp cao sang, quÝ ph¸i, kh¸c thêng, Ýt ngêi sánh đợc + Khu«n tr¨ng + NÐt ngµi + Hoa cêi, ngäc thèt + M©y thua, tuyÕt nhêng  So sánh, ẩn dụ, ớc lệ - vẻ đẹp đầy ? Nhµ th¬ t¶ ch©n dung qua khu«n mÆt søc sèng nhng phóc hËu, ®oan trang. *Dự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ. ntn? ? Em hiÓu ý nghÜa c©u th¬ ntn h·y tr×nh 3. Mêi hai c©u tiÕp: Ch©n dung bµy? - Mợn vẻ đẹp của tự nhiên để nói về vẻ Thuý Kiều. đẹp con ngời, nh vậy tác giả đã sử dụng - Có cả sắc lẫn tài. biện pháp nghệ thuật gì? biện pháp đó * Sắc: + Lµn thu thuû nhằm mục đích gì? ( ớc lệ) ? Theo em, víi c¸ch miªu t¶ nh thÕ + NÐt xu©n s¬n Nguyễn Du đã dự báo cuộc đời Thuý  Nét đẹp của đôi mắt và ánh mắt.  Vẻ đẹp tâm hồn. V©n sÏ diÔn ra theo chiÒu híng nµo? * H/S đọc "Kiều....... não nhân" + Hoa ghen… liÔu hên.

(95) ? §äc phÇn VB tiÕp theo em thÊy t¸c gi¶ + Nghiªng níc, nghiªng thµnh giới thiệu với bạn đọc nhân vật nào? - Kiều đẹp toàn vẹn, cả về hình thể lẫn tâm hồn, không có cái đẹp nào ?KiÒu kh¸c V©n ntn? (Cã c¶ s¾c lÉn tµi) s¸nh kÞp. ? Những dòng thơ nào tập trung tả sắc + "Sắc đành đòi một …. Hai" đẹp của Kiều. khẳng định tuyệt đối sắc đẹp của Kiều đến mức độc nhất vô nhị, không ?Vẻ đẹp của Kiều đợc nhấn mạnh ở nét ai sánh nổi. đẹp nào ? ( Đôi mắt)  Vẻ đẹp ấy báo hiệu lành ít, dữ ? Từ đôi mắt đẹp Thuý Kiều, em liên t- nhiều. Chân dung Kiều cũng là chân ởng đến vẻ đẹp nào khác của nàng? dung mang tÝnh c¸ch sè phËn. ?Vẻ đẹp của Kiều làm "nghiêng nớc, nghiªng thµnh" vµ lµm cho tù nhiªn ph¶i *Tµi: + Th«ng minh trêi phó. ntn? (đố kị, ghen ghét) ?Câu thơ "Sắc đành …. hai" khẳng định + Toàn diện: cầm, kì, thi, hoạ (vẽ điều gì?( khẳng định tuyệt đối sắc đẹp tranh, làm thơ, ca hát, chơi đàn, sáng của Kiều đến mức độc nhất vô nhị, tác nhạc) - Nhan đề "Bạc mệnh" kh«ng ai s¸nh næi). V×: §ã lµ b¶n nh¹c ghi l¹i tiÕng lßng ?Vẻ đẹp của Kiều báo hiệu điều gì? cña tr¸i tim ®a sÇu, ®a c¶m. - GV chuyÓn ý. *Vậy vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp * §äc nh÷ng c©u th¬ "Th«ng minh….. cña c¶ s¾c - tµi - t×nh. §óng lµ 1 giai n·o nh©n" nh©n tuyÖt thÕ. ? Nguyễn Du đã giới thiệu ca ngợi tài 4. Bèn c©u cuèi: hoa cña nµng ntn? ?Bản nhạc hay nhất của Kiều là gì? Tại - Ca ngợi đức hạnh của 2 chị em: nết na, đứng đắn. sao đó là bản nhạc hay nhất. * Th¶o luËn nhãm: 5' ? Trong 2 bức chân dung Thuý Vân và * Cảm hứng nhân đạo: Thái độ trân Thuý Kiều, em thấy bức chân dung nào trọng, ngợi ca vẻ đẹp, tài năng của Thuý V©n, Thuý KiÒu. næi bËt h¬n v× sao? - T¹i sao t¸c gi¶ t¶ Thuý V©n tríc, t¶ Thuý KiÒu sau? * Mời đại diện các nhóm trình bày. *GV chèt. ? Bèn c©u cuèi nªu néi dung g×? ?§o¹n th¬ sö dông bót ph¸p nghÖ thuËt g×? ?Thái độ của tác giả đợc thể hiện nh thế III.Tổng kết: nµo qua viÖc miªu t¶ ch©n dung thuý V©n, Thuý kiÒu? 1. NghÖ thuËt: - GV chuyÓn ý. - Sử dụng những hình ảnh tợng trng, Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ ớc lệ. b¶n cña ®o¹n trÝch. - Sử dụng nghệ thuật đòn bẩy. *Môc tiªu: - Lùa chän vµ sö dông ng«n ng÷ - Giúp học sinh hiểu đợc: Nghệ thuật, miªu t¶ tµi t×nh. ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: 2. Néi dung: -Thuyết trình,vấn đáp , khái quát hoá - V¨n b¶n:" ChÞ em Thuý KiÒu" thÓ *Thêi gian: (5') hiÖn tµi n¨ng vµ c¶m høng nh©n v¨n ngợi ca vẻ đẹp và tài năng của con ngêi cña t¸c gi¶ NguyÔn Du. ?§o¹n th¬ sö dông bót ph¸p nghÖ thuËt g×? * GV chèt. ? Cảm hứng nhân văn của tác giả đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo qua ®o¹n trÝch?..

(96) * H/s đọc ghi nhớ SGK trang 83. - Tr©n träng, tin yªu nh÷ng gi¸ trÞ cao đẹp của con ngời.( Giá trị nhân đạo) Hoạt động 5: Củng cố- Luyện tập. *Môc tiªu: - Kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp , khái quát hoá. *Thêi gian: (5') ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào cña con ngêi tõ VB "ChÞ em Thuý KiÒu" ? Nội dung nhân đạo đợc thể hiện trong ®o¹n trÝch lµ g×? * §äc diÔn c¶m .. * LuyÖn tËp:. 4 .Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - Häc thuéc ®o¹n trÝch, §äc diÔn c¶m. So¹n bµi:"C¶nh ngµy xu©n". - Tham kh¶o ®o¹n v¨n t¬ng øng trong Kim V©n KiÒu truyÖn cña Thanh T©m Tµi Nh©n. -Nắm chắc đợc bút pháp nghệ thuật cổ điển và cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du đợc thể hiện qua đoạn trích. - Hiểu và dùng đợc một số từ Hán Việt thông dụng đợc sử dụng trong văn bản. *Rót kinh nghiÖm. ........................................................... TiÕt 28 Ngµy so¹n :25.9.2011. Ngµy d¹y: 28.9.2011.. C¶nh ngµy xu©n. (TrÝch TruyÖn KiÒu) NguyÔn Du I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của thi hào dân tộc NguyÔn Du. - Sự đồng cảm của Nguyễn Du với những tâm hồn trẻ tuổi. 2.Kü n¨ng: - Bổ sung kiến thức đọc- hiểu văn bản truyện thơ trung đại , phát hiện, phân tích đợc các chi tiết miêu tả cảnh thiên nhiên trong đoạn trích. - Cảm nhận đợc tâm hồn trẻ trung của nhân vật qua cái nhìn cảnh vật trong ngµy xu©n. - Vận dụng bài học để viết văn miêu tả, biểu cảm. 3.Thái độ: - Học sinh biết yêu mến cảnh đẹp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. 2.Ra quyết định: Vận dụng bài học để viết văn miêu tả, biểu cảm cho phù hîp..

(97) III. ChuÈn bÞ: - Bøc tranh minh ho¹: ChÞ em KiÒu du xu©n - PhiÕu häc tËp. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. Tæ chøc(1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (6') ? §äc thuéc ®o¹n trÝch "ChÞ em Thuý KiÒu" ?Vì sao khi tả Kiều, Nguyễn Du lại chú ý đến đôi mắt, còn Thuý Vân «ng t¶ khu«n mÆt? ?V× sao nhµ th¬ kh«ng t¶ chÞ tríc mµ ngîc l¹i? 3.bµi míi : Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') - Vào bài: Giờ trớc cô đã cùng các em tìm hiểu bút pháp nghệ thuật ớc lệ của tác gi¶ NguyÔn Du trong miªu t¶ nh©n vËt qua ®o¹n trÝch " ChÞ em Thuý KiÒu". Trong Truyện Kiều có những đoạn trích miêu tả cảnh thiên nhiên rất đẹp. Vậy bức tranh mùa xuân đợc tác giả miêu tả nh thế nào ? bằng những biện pháp nghệ thuËt g×? Giê häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Vị trí, bố cục , phơng thức biểu đạt của văn bản. *Ph¬ng ph¸p: I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - Thuyết trình,vấn đáp tái hiện,đọc *Thêi gian: (7') * Yêu cầu h/s đọc giọng chậm rãi, khoan thai, t×nh c¶m trong s¸ng. 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: - Giáo viên đọc 1 lần sau đó gọi h/s - Sau đoạn tả chân dung hai chị em đọc KiÒu, ®o¹n nµy t¶ c¶nh ngµy xu©n trong tiÕt thanh minh vµ c¶nh du xu©n ? §o¹n trÝch häc n»m ë vÞ trÝ nµo? cña chÞ em KiÒu. ( PhÇn ®Çu cña v¨n b¶n) 2. Phơng thức biểu đạt: - Miªu t¶. ? Phơng thức biểu đạt nổi bật trong VB 3. Bè côc: 3 phÇn: lµ g×? (miªu t¶) - 4 c©u ®Çu: Khung c¶nh ngµy xu©n. - 8 c©u tiÕp: C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh. ?§o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn? - 6 c©u cuèi: C¶nh chÞ em KiÒu ch¬i xu©n trë vÒ. ? Em có nhận xét gì về trình tự miêu tả  Trình tự sự việc trong văn bản đợc miªu t¶ theo thêi gian. cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n nµy? - GV chuyÓn ý. Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn.

(98) b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Vẻ đẹp thiªn nhiªn mïa xu©n, quang c¶nh héi mïa xu©n rén rµng , n¸o nøc, vui t¬i.C¶nh chÞ em Thuý KiÒu tõ lÔ héi ®Çy lu luyÕn trë vÒ. *Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình,vấn đáp , giảng giải,bình, đọc, thảo luận *Thêi gian: (18') *H/s đọc 4 câu đầu. ? Bèn c©u th¬ ®Çu gîi lªn khung c¶nh mïa nµo? ? Những chi tiết nào gợi lên đặc điểm riªng cña mïa xu©n? - "Con Ðn ®a thoi" gîi cho em thÊy thêi gian tr«i ®i ntn? ? Em hiÓu ý nghÜa c©u th¬ ntn? - Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mơi - ánh sáng đẹp của mùa xuân trở đi trở lại đã hơn 60 ngày, hết tháng 2 sang th¸ng 3. * Th¶o luËn: ? Bức tranh tuyệt đẹp về mùa xuân đợc thÓ hiÖn ë h×nh ¶nh th¬ nµo? - Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. GV: Trªn nÒn mµu xanh non cña th¶m cá tr¶i réng tíi ch©n trêi, cßn ®iÓm xuyÕt mét vµi b«ng hoa lª tr¾ng - tÊt c¶ gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân. Đó là vẻ đẹp mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng đạt,trong trẻo,nhẹ nhàng thanh khiÕt. ? Những hình ảnh thơ đó gợi lên điều g×? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ vµ bót ph¸p nghÖ thuËt cña NguyÔn Du khi gîi t¶ mïa xu©n? - NghÖ thuËt Êy cã t¸c dông g×? - GV chuyÓn ý. * §äc t¸m c©u th¬ tiÕp. ? T¸m c©u th¬ gîi lªn khung c¶nh g×?. II. Ph©n tÝch: 1. Khung c¶nh ngµy xu©n. - Hai c©u ®Çu võa nãi thêi gian (ngµy xu©n tr«i mau, tiÕt trêi sang th¸ng ba) võa gîi kh«ng gian (trong th¸ng cuèi cïng cña mïa xu©n nh÷ng c¸nh Ðn vÉn rén rµng bay liÖng gi÷a bÇu trêi) - Tất cả gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân. Đó là vẻ đẹp mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng đạt,trong trÎo,nhÑ nhµng thanh khiÕt.  Sö dông tõ ng÷ d©n téc kÕt hîp víi biÖn ph¸p tu tõ Èn dô, nh©n ho¸, c¸c sè tõ.. *Vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân đợc kh¾c ho¹ qua c¸i nh×n cña nh©n vËt tríc ngìng cöa t×nh yªu hiÖn ra míi mÎ, tinh khôi, sống động.. 2. C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh: * C¶nh ngµy thanh minh : + LÔ t¶o mé (söa sang mé ngêi th©n) + Hội đạp thanh (đi chơi xuân nơi đồng quê). ?Trong ngµy thanh minh cã nh÷ng ho¹t động nào cùng diễn ra một lúc? (Lễ và héi) ? Kh«ng khÝ lÔ héi ntn? + GÇn xa, n« nøc, yÕn anh + ChÞ em s¾m söa ? T×m nh÷ng tõ ghÐp vµ tõ l¸y lµ tÝnh + DËp d×u tµi tö giai nh©n từ, danh từ, động từ để diễn tả không - Tài tử, giai nhân - trai thanh, gái lịch, khí đông vui ấy? nam thanh, n÷ tó nhén nhÞp, tÊp nËp - Ngêi ®i ch¬i héi lµ ai? với ngựa xe, trang phục, đông dúc, chen chóc. ?Qua buæi du xu©n cña chÞ em KiÒu t¸c.

(99) giả đã khắc hoạ 1 truyền thống văn hoá lễ hội xa xa. Đó là truyền thống gì? (Tởng nhớ ngời thân đã khuất) - Rắc những thoi vàng, đốt tiền giấy hàng mã để tởng nhớ những ngời thân đã khuất. Đó là 1 truyền thống văn hoá t©m linh cña c¸c d©n téc ph¬ng §«ng, mét trong nh÷ng phong tôc cæ truyÒn lâu đời của nhân dân ta.. *Quang c¶nh héi mïa xu©n rén rang n¸o nøc,vui t¬i vµ cïng víi nh÷ng nghi thøc trang nghiªm mang tÝnh chÊt truyÒn thèng cña ngêi ViÖt tëng nhí những ngời đã khuất. 3. C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ:. ? Qua t×m hiÓu em thÊy bøc tranh lÔ - Thời gian, không gian thay đổi. (sáng héi ntn? (§«ng vui n¸o nhiÖt) kh¸c chiÒu tµ, lóc vµo héi kh¸c lóc tan - GV chuyÓn ý. héi) * §äc 6 c©u cuèi. - Tµ tµ,thanh thanh, nao nao, nho nhá: Tõ l¸y s¾c th¸i c¶nh vµ béc lé t©m ? C¶nh vËt kh«ng khÝ mïa xu©n trong 6 tr¹ng con ngêi chÞ em KiÒu c©u cuèi cã g× kh¸c víi bèn c©u th¬ - C¶nh vµ ngêi Ýt, tha, v¾ng. ®Çu? - B©ng khu©ng xao xuyÕn, lÆng buån ?T×m nh÷ng tõ l¸y trong ®o¹n th¬ cuèi? vÒ mét ngµy vui xu©n ®ang cßn mµ sù ? Những từ láy cuối đoạn có sức tác linh cảm về điều sắp xảy ra đã xuất động gì? Em hình dung một cảnh tợng hiện. Cảnh ra về mở đầu và tiếp nối ntn tõ nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ trªn. c¶nh gÆp nÊm må §¹m Tiªn vµ c¶nh ? Tríc c¶nh vËt cuèi chiÒu xu©n, em gÆp gì chµng Kim Träng. cảm nhận đợc điều gì ở tâm trạng chị - Tha thiết với niềm vui cuộc sống em KiÒu. - Nh¹y c¶m vµ s©u l¾ng. ?Tõ nµo gîi t¶ t©m tr¹ng râ nhÊt? (nao nao) * ChÞ em Thuý KiÒu tõ lÔ héi ®Çy lu ?Tâm trạng ấy hé mở vẻ đẹp nào trong luyến trở về. t©m hån nh÷ng thiÕu n÷ nh chÞ em Thuý KiÒu? (th¶o luËn) - Cho h/s xem tranh " chÞ em KiÒu du xu©n" Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña ®o¹n trÝch. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu đợc: Nghệ thuật, III. Tổng kết: néi dung cña v¨n b¶n. 1. NghÖ thuËt: *Ph¬ng ph¸p: Sö dông ng«n ng÷ miªu t¶ giµu h×nh -Thuyết trình,vấn đáp , khái quát hoá ¶nh, giµu nhÞp ®iÖu, diÔn t¶ tinh tÕ t©m *Thêi gian: (5') tr¹ng nh©n vËt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ph¬ng thøc biÓu - Miªu t¶ theo tr×nh tù thêi gian cuéc du xu©n cña chÞ em Thuý KiÒu. đạt và nghệ thuật của văn bản? * GV chèt. 2. ý nghÜa v¨n b¶n. ? em cảm nhận đợc gì qua văn bản Cảnh ngày xuân là đoạn trích miêu tả bức tranh mùa xuân tơi đẹp qua ngôn nµy? ng÷ vµ bót ph¸p nghÖ thuËt giµu chÊt * HS đọc ghi nhớ SGK t¹o h×nh cña NguyÔn Du. Hoạt động 5: Luyện tập - Củng cố *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp , khái quát hoá. *Thêi gian:(6') 1. Em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo trong *LuyÖn tËp.

(100) ®o¹n trÝch? V× sao? 2. Cã ý kiÕn cho r»ng bøc tranh th¬ trªn cña NguyÔn Du rÊt dÔ chuyÓn thành bức tranh của đờng nét và màu sắc trong hội hoạ. Em có đồng ý với nhËn xÐt nµy kh«ng? V× sao. 3. §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch. 4 .Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - Học thuộc đoạn thơ, đọc diễn cảm. Soạn bài: "Kiều ở lầu Ngng Bích". - Tìm đọc "Cảnh chị em Kiều viếng mộ Đạm Tiên", cảnh gặp gỡ Kim Trọng * Rót kinh nghiÖm: ......................................................... TiÕt 29 Ngµy so¹n :25.9.2011. Ngµy d¹y :29.10.2011.. ThuËt ng÷. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm thuËt ng÷. - Những đặc điểm của thuật ngữ. 2.Kü n¨ng: - T×m hiÓu ý nghÜa cña thuËt ng÷ trong tõ ®iÓn. - Sử dụng thuật ngữ trong quá trình đọc- hiểu và tạo lập văn bản khoa häc, c«ng nghÖ. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông chÝnh x¸c c¸c thuËt ng÷. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiếp:Trình bày, thảo luận về thuật ngữ và đặc điểm của thuật ngữ. 2.Ra quyết định: Sử dụng thuật ngữ trong quá trình đọc- hiểu và tạo lập văn b¶n III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô, phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ? Có những cách nào để phát triển từ vựng tiếng Việt? 3.Bµi míi : Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: ( 2').

(101) - Vào bài: Giờ ttrớc cô đã cùng các em tìm hiểu về sự phát triển của từ vựng Tiếng Việt. Nh chúng ta đều biết tự vựng của một ngôn ngữ không ngừng biến đổi.Trong các lĩnh vực khoa học , công nghệ thờng sử dụng rất nhiều các thuật ngữ. Vậy thuật ngữ là gì? nó có đặc điểm nh thế nào? Bài học hôm nay cô sẽ cïng víi c¸c em t×m hiÎu. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2 :Hình thành khái niệm thuËt ng÷. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Kh¸i niÖm thuËt ng÷. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh,quy n¹p,gi¶i thÝch minh hoạ, vấn đáp *Thêi gian: (8') *Gi¸o viªn dïng b¶ng phô. - H/s theo dâi vµ t×m hiÓu 2 c¸ch gi¶i thÝch a, b vÒ nghÜa cña tõ "níc" vµ tõ "muèi" xem c¸ch gi¶i thÝch nµo th«ng dụng ai cũng có thể hiểu đợc? ?C¸ch gi¶i thÝch nµo yªu cÇu ph¶i cã kiÕn thøc chøng minh vÒ ho¸ häc míi hiểu đợc? ? Đọc những định nghĩa trên bảng phụ và trả lời em đã đọc định nghĩa này ở bé m«n nµo?. Néi dung. I. ThuËt ng÷ lµ g×? 1.VÝ dô: 2. NhËn xÐt: - C¸ch thø nhÊt: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ ng÷ th«ng thêng. - C¸ch thø 2: Lµ c¸ch gi¶i nghÜa cña thuËt ng÷. - Thạch nhũ - Môn địa lí - Ba d¬ - M«n ho¸ häc. - Èn dô - M«n ng÷ v¨n - Ph©n sè thËp ph©n - M«n To¸n häc. ?Những từ ngữ in đậm chủ yếu đợc - Thờng đợc dùng trong các văn bản dïng trong VB nµo? * Nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc c«ng nghÖ. khoa häc, c«ng nghÖ thêng dïng trong VB khoa häc c«ng nghÖ nh thÕ gäi lµ 3. Ghi nhí: (SGK trang 88) thuËt ng÷. ?VËy em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷? * GV chèt. - GV chuyÓn ý. Hoạt động 2:Tìm hiểu: Đặc điểm của thuËt ng÷. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu: Nắm đợc đặc ®iÓm cña thuËt ng÷. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh,quy n¹p,gi¶i thÝch minh hoạ, vấn đáp , thảo luận II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷: *Thêi gian: (9') 1. VÝ dô: - Th¶o luËn. ? C¸c thuËt ng÷: Th¹ch nhò, Ba d¬, Èn *VÝ dô 1: dô, Ph©n sè thËp ph©n cã cßn nghÜa nµo kh¸c kh«ng? * Gi¸o viªn kÕt luËn: Mçi thuËt ng÷ chØ - Kh«ng cßn nghÜa nµo kh¸c chØ cã 1 biểu thị 1 khái niệm và ngợc lại mỗi nghĩa nh SGK đã giải thích..

(102) một khái niệm chỉ đợc biểu thị bằng mét thuËt ng÷. * H/s đọc tiếp VD trên bảng phụ. (VD2 trang 88 SGK) ?Trong VD a, b cho biÕt VD nµo tõ "muèi" cã s¾c th¸i biÓu c¶m? - Muèi ë VD b ; chØ t×nh c¶m s©u ®Ëm cña con ngêi - nã lµ 1 Èn dô. - Muèi ë VD a kh«ng cã s¾c th¸i biÓu c¶m, kh«ng gîi lªn ý nghÜa bãng bÈy Tõ muèi VD a lµ thuËt ng÷. * Gi¸o viªn rót ra kÕt luËn 2 - Gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang 89. Hoạt động 3 : Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,vấn đáp,hoạt động nhóm *Thêi gian: (15'). * Hoạt động nhóm: 4 nhóm - Mçi nhãm lµm 3 ý - Mời đại diên các nhóm trình bày.. *VÝ dô 2: - Muèi ë VD b ; chØ t×nh c¶m s©u ®Ëm cña con ngêi - nã lµ 1 Èn dô. - Muèi ë VD a kh«ng cã s¾c th¸i biÓu c¶m, kh«ng gîi lªn ý nghÜa bãng bÈy Tõ muèi VD a lµ thuËt ng÷. 2.Ghi nhí: (Trang 89 SGK).. III. LuyÖn tËp: * Bµi tËp 1: (Trang 89 SGK) - Lùc: M«n vËt lÝ. - Xâm thực: Môn địa lí. - HiÖn tîng ho¸ häc: M«n Ho¸ häc. - Trêng tõ vùng: M«n Ng÷ v¨n. - Di chØ: M«n LÞch sö. -Thô phÊn:M«n Sinh häc. - Lu lîng: M«n §Þa lÝ. - Träng lùc: M«n VËt lÝ. - KhÝ ¸p: M«n §Þa lÝ. - §¬n chÊt: M«n Ho¸ häc. - ThÞ téc phô hÖ: M«n LÞch sö. - §êng trung trùc: M«n To¸n häc.. * Bµi tËp 2: (Trang 89 SGK) * Bµi tËp 2 trang 89 SGK( Lµm miÖng) ? Điểm tựa có đợc dùng nh 1 thuật ngữ - Không vËt lÝ kh«ng? ë trong bµi tËp cã ý - N¬i göi g¾m niÒm tin vµ hi väng cña nghÜa g×? nh©n lo¹i tiÕn bé. * Bµi tËp 3: (Trang 90 SGK) * Bµi tËp 3 trang 90 SGK( Lµm c¸ nh©n) 4. Bµi tËp 4 trang 90 SGK( HS lªn b¶ng lµm) Hoạt động 4 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - vấn đáp,khái quát hoá *Thêi gian: (3') ? Nªu 2 VD cã dïng thuËt ng÷. ? ThuËt ng÷ lµ g×? ? §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷. 4. Híng dÉn tù häc (2') - Häc thuéc phÇn ghi nhí.. * Bµi tËp 4 : (Trang90 SGK).

(103) - Lµm bµi tËp 5 trang 90 SGK - T×m vµ söa lçi do sö dông thuËt ng÷ không đúng trong một văn bản cụ thể. - §Æt c©u cã sö dông thuËt ng÷. *Rót kinh nghiÖm. ..................................................... TuÇn 7 TiÕt: 30 - 31 Ngµy so¹n : 28.9.2011 Ngµy d¹y: 3.10.2011.. KiÒu ë lÇu Ngng BÝch, (TrÝch TruyÖn KiÒu). NguyÔn Du. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc nỗi bẽ bàng, buồn tủi, cô đơn của Thuý Kiều khi bÞ giam láng ë lÇu ngng BÝch vµ tÊm lßng thuû chung, hiÕu th¶o cña nµng - Hiểu đợc ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc cña NguyÔn Du. 2.Kü n¨ng: - Bổ sung kiến thức đọc - hiểu văn bản truyện thơ trung đại. - Nhận ra và thấy đợc tác dụng của ngôn ngữ độc thoại, của nghệ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh. - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt qua mét ®o¹n trÝch trong t¸c phÈm TruyÖn KiÒu. - Cảm nhận đợc sự cảm thông sâu sắc của Nguyễn Du đối với nhân vËt trong truyÖn. 3.Thái độ: - Biết cảm thông với nỗi cô đơn , buồn tủi của Thuý Kiều. Học tập tÊm lßng hiÕu th¶o cña nµng. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n.

(104) trÝch. 2.Suy nghĩ: về ngôn ngữ độc thoại, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô, phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (7') - §äc bµi th¬ " C¶nh ngµy xu©n"? - Học bài thơ, em cảm nhận đợc điều gì? 3. Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') Hoạt động của thầy trò Néi dung Néi dung. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (2') - Vào bài: Giờ trớc cô đã cùng các em t×m hiÓu vÒ 2 ®o¹n trÝch. Trong TruyÖn KiÒu cßn cã nh÷ng ®o¹n trÝch rÊt hay , miªu t¶ néi t©m nh©n vËt rÊt thµnh c«ng. Vậy đoạn trích đã sử dụng bút pháp nghÖ thuËt g×? néi dung cña ®o¹n trÝch nh thÕ nµo?H«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu ®o¹n trÝch " KiÒu ë lÇu Ngng BÝch " Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: -Gióp häc sinh hiÓu: VÞ trÝ, bè côc cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Đọc,vấn đáp gợi tìm , thuyết trình *Thêi gian: (10') ?§o¹n trÝch n»m ë vÞ trÝ nµo? *G/v hớng dẫn cách đọc: chú ý thể hiện tâm trạng buồn chán, cô đơn tuyệt vọng cña kiÒu. ?Gi¶i thÝch mét sè tõ theo sgk? ?VB chia thµnh mÊy ®o¹n? Néi dung chÝnh mçi ®o¹n. *Chúng ta sẽ phân tích theo bố cục đã. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1.VÞ trÝ ®o¹n trÝch - Gåm 22 c©u thuéc phÇn “Gia biÕn vµ lu l¹c,, 2.Bố cục: 3 đọan +6 c©u ®Çu +8 c©u gi÷a +8 c©u cuèi.

(105) chia Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: -Giúp học sinh hiểu: Tâm trạng cô đơn , buån tñi cña Thuý KiÒu vµ tÊm lßng thuû chung, hiÕu th¶o cña nµng. *Ph¬ng ph¸p: - Đọc,vấn đáp , hoạt động nhóm, giảng gi¶i, b×nh *Thêi gian: (40') * §äc 6 c©u th¬ ®Çu. ? 6 c©u th¬ ®Çu miªu t¶ c¶nh ë ®©u? ? Cảnh không gian ở lầu Ngng Bích đợc giíi thiÖu ntn? ?Trong c¶nh kh«ng gian mªnh m«ng Êy KiÒu lµm b¹n víi ai? ? KiÒu r¬i vµo hoµn c¶nh ntn? - Cô đơn tuyệt đối. - GV chuyÓn ý. * §äc 8 c©u tiÕp. ? 8 c©u nªu néi dung g×? ? §Çu tiªn KiÒu nhí ai? ?Đọc những câu thơ tả nỗi nhớ đó? ? Tiếp theo nỗi nhớ đó là ai? ? Nỗi nhớ đợc thể hiện qua câu thơ nào? * HS th¶o luËn. ? Vì sao Nguyễn Du lại để cho Thuý KiÒu nhí ngêi yªu tríc, nhí cha mÑ sau? ? Nhí nh thÕ cã hîp lÝ kh«ng? V× sao? - Hợp lí và tuân thủ đúng diễn biến tâm tr¹ng cña KiÒu khi Êy. ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? ( ngôn ngữ độc thoại ) ? Qua nçi nhí cña KiÒu, em thÊy KiÒu lµ ngêi nh thÕ nµo? - GV chuyÓn ý. * Học sinh đọc 8 câu thơ cuối. ? T¸m c©u cuèi diÔn t¶ t©m tr¹ng g× cña KiÒu? ? Có những cảnh nào đợc gợi tả ở đây? - C¸nh buåm thÊp tho¸ng n¬i cöa biÓn… - C¸nh hoa tr«i… - Néi cá kÐo dµi tíi ch©n trêi. - Sãng vµ giã biÓn Çm vang. * Hoạt động nhóm 5'. ? Côm tõ "Buån tr«ng" lÆp ®i lÆp l¹i trong ®o¹n th¬ cã t¸c dông g×?. II.Ph©n tÝch 1. 6 c©u th¬ ®Çu: C¶nh n¬i giam gi÷ KiÒu ë lÇu Ngng BÝch. - Non xa. - Tr¨ng gÇn. - Cån c¸t, bôi hång, dÆm kia  gîi sù mªnh m«ng, rîn ngîp cña kh«ng gian. *Kiều rơi vào hoàn cảnh cô đơn tuyệt đối. 2. 8 c©u th¬ tiÕp: T©m tr¹ng th¬ng nhí cña KiÒu. * Nhí Kim Träng. - "Tëng nhí …… cho phai" * Nhí cha mÑ; - Hợp lí và tuân thủ đúng diễn biến t©m tr¹ng cña KiÒu khi Êy.. * KiÒu Lµ ngêi t×nh thuû chung, ngêi con hiÕu th¶o, ngêi cã tÊm lßng vÞ tha, đáng trọng.. 3. 8 c©u th¬ cuèi: Nçi buån cña KiÒu. - C¸nh buåm thÊp tho¸ng n¬i cöa biÓn… - C¸nh hoa tr«i… - Néi cá kÐo dµi tíi ch©n trêi. - Sãng vµ giã biÓn Çm vang. - NghÖ thuËt: Kh¾c ho¹ néi t©m nh©n vật qua ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh - NhÊn m¹nh nçi buån nhiÒu mµu vÎ cµng lóc cµng d©ng m·i lªn trong lßng KiÒu, t¹o thµnh ca khóc néi t©m cã søc vang vọng vào lòng ngời đọc..

(106) - Mời đại diện các nhóm trình bày. ? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghÖ thuËt g×? ( ®iÖp ng÷, t¶ c¶nh ngô t×nh) * GV tÝch hîp víi kiÕn thøc ë bµi tríc. ? Qua 8 c©u th¬ miªu t¶ nçi nhí cña KiÒu, em hiÓu KiÒu lµ ngêi ntn? - GV chuyÓn ý. Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: -Gióp häc sinh hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian : (8') ?V¨n b¶n "KiÒu ë lÇu Ngng bÝch" cã nÐt gì đặc biệt về nghệ thuật? - GV chèt. ? Đọc văn bản em cảm nhận đợc nét đẹp nµo trong t©m hån ngêi phô n÷ nh KiÒu? Hoạt động 5: Luyện tập - Củng cố. *Môc tiªu: -Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc, kh¾c s©u kiÕn thøc cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian : (20') ? Em thÝch ®o¹n th¬ nµo nhÊt? V× sao? - GV tÝch hîp: + §o¹n trÝch" ChÞ em Thuý KiÒu": Sö dông bót ph¸p íc lÖ. +§o¹n trÝch" C¶nh ngµy xu©n": Sö dông bót ph¸p miªu t¶. +§o¹n trÝch" KiÒu ë lÇu Ngng BÝch" Sö dông bót ph¸p t¶ c¶nh ngô t×nh, ng«n ngữ độc thoại nội tâm. *Viết một đoạn văn khoảng từ 10 đến 15 c©u ,nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Thuý KiÒu sau khi häc xong ®o¹n trÝch nµy? 4: Híng dÉn tù häc: (2') - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - Ph©n tÝch, c¶m thô nh÷ng h×nh ¶nh th¬ hay, đặc sắc trong văn bản. - Su tÇm nh÷ng c©u th¬, ®o¹n th¬ kh¸c trong TruyÖn KiÒu cã sö dông nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt th«ng qua ngôn ngữ độc thoại hoặc tả cảnh ngô t×nh.. - Lßng vÞ tha hiÕu th¶o thuû chung, kh¸t väng t×nh yªu, h¹nh phóc.. III.Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: - NghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt: Diễn biến tâm trạng đơc thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và tả cảnh ngụ t×nh. - Lùa chän tõ ng÷, sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ. 2. Néi dung: - Đoạn trích thể hiện tấm lòng cô đơn , buån tñi vµ tÊm lßng thuû chung, hiÕu th¶o cña Thuý KiÒu.. * LuyÖn tËp - §äc diÔn c¶m 1 ®o¹n th¬.. - ViÕt ®o¹n v¨n..

(107) *Rót kinh nghiÖm. TiÕt 32 Ngµy so¹n: 3.10.2011. Ngµy d¹y : 6.10.2011.. Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong một v¨n b¶n. - Vai trß, t¸c dông cña miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 2.Kü n¨ng: - Phát hiện và phân tích đợc tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. - KÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ khi lµm mét bµi v¨n tù sù. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông hiÓu biÕt vÒ miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù để đọc-hiểu văn bản. Vận dụng vào viết bài văn. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ vai trß, t¸c dông cña miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 2.Ra quyết định: Vận dụng yếu tố miêu tả vào bài văn tự sự một cách thích hîp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định. (1') 9A: 9B: 2.KiÓm trabµi cò:. (5') ? ThÕ nµo lµ mét v¨n b¶n tù sù? ? Nh÷ng yÕu tè ®an xen trong v¨n b¶n tù sù? 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu:.

(108) - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (2') - Vào bài: ở các lớp dới các em đã đợc học văn bản tự sự, trong văn bản tự sự ngời ta có thể kết hợp các phơng thức biểu đạt nh miêu tả, vậy yếu tố miêu tả trong v¨n b¶n tù sù cã t¸c dông nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu? Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong v¨n b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Giúp học sinh: Nhận biết đợc yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự. Hiểu đợc vai trß cña miªu t¶ trong mét v¨n b¶n tù sù. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, quy nạp,vấn đáp,Đàm tho¹i *Thêi gian (18') - GV chuyÕn ý. *Giáo viên gọi h/s đọc đoạn trích. ?Tãm t¾t c¸c sù viÖc trong ®o¹n trÝch. ?§o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc g×? - §o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc vua Quang Trung chỉ huy tớng sĩ đánh chiếm đồn Ngäc Håi. ?Sù viÖc Êy diÔn ra ntn? 1. Vua Quang Trung cho ghÐp v¸n l¹i, cø mêi ngêi khiªng mét bøc råi tiÕn s¸t đồn Ngọc Hồi. 2. Quân Thanh bắn ra, không trúng ngời nào sau đó phun khói lửa. 3. Qu©n cña vua Quang Trung khiªng ván nhất tề xông lên mà đánh. 4. Quân thanh chống đỡ không nổi, tớng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 1. VÝ dô: §o¹n trÝch Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ. 2. NhËn xÐt: - Tãm t¾t: Vua Quang Trung chØ huy cuéc tÊn c«ng gi¸p l¸ cµ ë Ngäc Håi. Qu©n Thanh thÊt b¹i th¶m h¹i - §o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc vua Quang Trung chỉ huy tớng sĩ đánh chiếm đồn Ngäc Håi. - Sù viÖc diÔn ra: 1. Vua Quang Trung cho ghÐp v¸n l¹i, cø mêi ngêi khiªng mét bøc råi tiÕn s¸t đồn Ngọc Hồi. 2. Qu©n Thanh b¾n ra, kh«ng tróng ngêi nào sau đó phun khói lửa. 3. Qu©n cña vua Quang Trung khiªng ván nhất tề xông lên mà đánh. 4. Quân thanh chống đỡ không nổi, tớng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.. ?NÕu chØ kÓ l¹i c¸c sù viÖc "trÇn trôi" nh vậy thì câu chuyện có sinh động - Nếu chỉ kể nh trên thì câu chuyện thật kh« khan, kÐm hÊp dÉn. kh«ng? - NÕu chØ kÓ nh trªn th× c©u chuyÖn thËt kh« khan, kÐm hÊp dÉn. Nãi c¸ch kh¸c, kể nh trên mới trả lời đợc câu hỏi việc gì xảy ra? chứ cha trả lời đợc câu hỏi. Việc đó xảy ra ntn? ?§o¹n trÝch trªn rÊt hÊp dÉn vµ sinh. * Đoạn trích hấp dẫn sinh động vì có.

(109) động. Em hãy cho biết tại sao đoạn trích lại hấp dẫn sinh động nh vậy? *Đoạn trích hấp dẫn sinh động vì có c¸c yÕu tè miªu t¶ lµm râ c©u hái ntn? ?Em h·y chØ ra nh÷ng yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n trÝch? - GV tÝch hîp víi v¨n b¶n " Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ" ? YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n b¶n tù sù? *H/s đọc chậm ghi nhớ. - Gi¸o viªn chèt. - GV chuyÕn ý. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã häc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, đàm thoại, vấn đáp *Thêi gian (15'). c¸c yÕu tè miªu t¶. - (Nh©n cã giã B¾c …. h¹i m×nh, Qu©n Thanh chèng kh«ng næi….. Qu©n T©y S¬n thõa thÕ…) 3. Ghi nhí:(SGK). II. LuyÖn tËp *Bµi tËp 1. a. T¶ ngêi: V©n xem… KiÒu cµng…. b. T¶ c¶nh: Cá non…. Tµ tµ bãng ng¶… ?T×m nh÷ng yÕu tè miªu t¶ ngêi t¶ c¶nh - T¸c dông: C¸c yÕu tè miªu t¶ lµm trong 2 ®o¹n trÝch Thuý KiÒu võa häc. cho văn bản sinh động, hấp dẫn, giàu chất thơ nó góp phần làm cho ngời đọc - GV tÝch hîp víi v¨n b¶n " ChÞ em cã c¶m gi¸c tho¶i m¸i, thó vÞ. Thuý KiÒu", "C¶nh ngµy xu©n". Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. Kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,vấn đáp *Thêi gian: (2') ? YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n b¶n tù sù? ? Khi viÕt bµi v¨n tù sù , em vËn dông yÕu tè miªu t¶ nh thÕ nµo? 4. Híng dÉn tù häc: (2') * Häc thuéc ghi nhí.Lµm bµi tËp 2.3 (SGK).§äc bµi: "Trau dåi vèn tõ". * Phân tích một đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả đã học. * Rót kinh nghiÖm ......................................................... TiÕt 33 Ngµy so¹n: 4.10.2011. Ngµy d¹y: 7.10.2011.. Trau dåi vèn tõ. I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc những định hớng chính để trau dồi vốn từ. 2.Kü n¨ng: - Học sinh biết giải nghĩa từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp víi ng÷ c¶nh. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc thêng xuyªn trau dåi vèn tõ. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc..

(110) 1. Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ c¸c c¸ch trau dåi vèn tõ. 2.Ra quyết định: Sử dụng từ cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô , phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức : (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (.6') ?ThuËt ng÷ lµ g×? §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷? Cho VD Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian 3. Bµi míi: (1') - Vµo bµi: Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng biến đổi và phát triển. để đáp ứng nhu cầu giao tiếp,chúng ta cần phải trau dồi vốn từ. Vậy có những cách nào để trau dồi vốn từ? Bản thân mỗi chúng ta phải làm gì để trau dồi vốn từ? Bài học ngày hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu các cách trau dåi vèn tõ. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc ba định hớng chính để trau dồi vốn từ: Hiểu đầy đủ , chÝnh x¸c nghÜa cña tõ. BiÕt c¸ch dïng tõ cho đúng nghĩa và phù hợp với văn cảnh. TÝch luü thªm nh÷ng tõ cha biÕt. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình,quy nạp, vấn đáp, giải thích minh hoạ, hoạt động nhóm *Thêi gian (18') I. Rèn luyện để nắm vững nghĩa - GV chuy ển ý. cña tõ vµ c¸ch dïng tõ. *GV cho h/s đọc kĩ VD. 1. VÝ dô: (SGK) ?TV có khả năng đáp ứng các nhu cầu 2. NhËn xÐt. giao tiÕp cña chóng ta kh«ng? T¹i sao? - TV có khả năng đáp ứng các nhu cầu giao tiÕp cña chóng ta v× TiÕng ViÖt rÊt - Tiếng Việt có khả năng đáp ứng giàu, đẹp và luôn phát triển. - Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TV c¸c nhu cÇu giao tiÕp cña chóng ta mỗi chúng ta phải không ngừng trau dồi vì tiếng Việt rất giàu, đẹp và luôn vèn tõ cña m×nh. VËn dông tèt TV trong ph¸t triÓn. nói, viết vì đó là cách giữ gìn sự trong s¸ng cña TV, thÓ hiÖn lßng tù hµo d©n téc, ý thøc gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ?Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TV mçi chóng ta ph¶i lµm g×? t¹i sao? - Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TV mçi chóng ta ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ cña m×nh. VËn dông tèt TV trong nói, viết vì đó là cách giữ gìn sự trong s¸ng cña TV, thÓ hiÖn lßng tù hµo d©n téc, ý thøc gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. - Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña tiÕng ViÖt mçi chóng ta ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ cña m×nh.. a. ViÖt Nam chóng ta cã rÊt nhiÒu.

(111) * Gi¸o viªn cho häc sinh lµm bµi tËp.. phong cảnh đẹp. (Thõa chóng ta)- Bá tõ chóng ta ?Xác định lỗi diễn đạt trong các câu sau: - Đất nớc VN có rất nhiều phong cảnh đẹp.  ch÷a l¹i. b. C¸c nhµ khoa häc dù ®o¸n nh÷ng chiếc bình này đã có cách đây - Hoạt động nhóm kho¶ng 2500 n¨m. - Nhãm 1:ý a. (Thay dù ®o¸n = íc ®o¸n, pháng - Nhãm 2: ýb. ®o¸n) - Nhãm 3: ýc. c. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ tr* Häc sinh th¶o luËn. ờng đã đẩy mạnh qui mô đào tạo để * GV mời đại diện nhóm trình bày. đáp ứng nhu cầu học tập của XH. (Thay ®Èy m¹nh = ph¸t triÓn c¸c ?V× sao ngêi viÕt m¾c c¸c lçi trªn? qui m«) *V× ngêi viÕt cha hiÓu nghÜa cña tõ vµ *V× ngêi viÕt cha hiÓu nghÜa cña tõ c¸ch dïng tõ. vµ c¸ch dïng tõ. *H/s đọc chậm ghi nhớ. * GV chèt. 3. Ghi nhí (SGK) - GV chuy ển ý. - Học sinh đọc ví dụ.. II. Rèn luyện để làm tăng vốn từ. 1. VÝ Dô: (SGK). ? Nhà văn Tô Hoài đã nói điều gì? ( ViÖc trau dåi vèn tõ). 2. NhËn xÐt. - Nhà văn Tô Hoài nói đến việc phải ?Qua lêi t©m sù cña nhµ v¨n T« Hoµi em "häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n" để trau dồi vốn từ của mình. rút ra đợc bài học gì? - Bài học: Phải rèn luyện để biết * GV liên hệ thực tế: Việc trau dồi vốn thêm những từ cha biết để làm tăng vèn tõ tõ trong häc sinh. *H/s đọc chậm ghi nhớ.. 3. Ghi nhí. (SGK). - GV chuy ển ý. Hoạt động 3: Luyện tập: *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt vËn dông kiÕn thøc đã học vào làm bài tập. *Phơng pháp: - Thực hành,vấn đáp, giải thÝch minh ho¹, *Thêi gian ( 15') III. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: - HËu qu¶ lµ kÕt qu¶ xÊu - Đoạt là chiếm đợc phần thắng. - Tinh tó: sao trªn trêi 2. Bài tập 2: Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt a. TuyÖt. - TuyÖt chñng: BÞ mÊt h¼n nßi gièng. - Tuyệt giao: Cắt đứt mọi quan hệ - TuyÖt tù: Kh«ng cã con nèi dâi - TuyÖt thùc: NhÞn ¨n hoµn toµn. - Tuyệt đỉnh: Điểm cao nhất, mức cao nhất - Tuyệt mật: Giữ bí mật tuyệt đối - TuyÖt t¸c: T¸c phÈm nghÖ thuËt tuyÖt mÜ. - Tuyệt trần: Nhất trên đời không có gì sánh bằng.

(112) b.§ång. - §ång ©m: Cã nh÷ng ©m thanh gièng nhau - §ång bµo: Nh÷ng ngêi sinh ra trong cïng bµo thai.(TruyÒn thuyÕt: L¹c long Qu©n) cïng huyÕt thèng, nßi gièng - §ång bé: C¸c bé phËn h÷u quan phèi hîp víi nhau nhÞp nhµng. - §ång chÝ: Cïng chÝ híng, cïng chung lÝ tëng. - §ång d¹ng: Cã cïng mét d¹ng nh nhau - §ång khëi: Cïng vïng dËy trong cïng mét thêi ®iÓm - §ång m«n: Cïng häc mét thÇy, 1 m«n ph¸i - Đồng niên: Cùng một tuổi (đồng tuế) - §ång sù: Nh÷ng ngêi lµm viÖc cïng nhau - §ång Êu: TrÎ em cßn nhá - §ång dao: Lêi h¸t d©n gian cña trÎ em - §ång tho¹i: TruyÖn viÕt cho trÎ em 3. Bµi tËp 3: Söa lçi dïng tõ trong c©u a. Thay im lÆng = yªn tÜnh, v¾ng vÎ b. Thay thµnh lËp = thiÕt lËp c. Thay cảm xúc = cảm động, xúc động d. Thay dù ®o¸n = pháng ®o¸n, íc ®o¸n 4. Bài tập 4: Nhà thơ Chế Lan Viên cho rằng đừng vì những mùa bội thu vật chất mà quên mất cả một mùa ngôn ngữ đẹp đẽ trong ứng xử hàng ngày. Muốn giữ gìn sự giàu đẹp của ngôn ngữ dân tộc xin hãy bắt đầu từ việc học tập lời ăn tiếng nói của nhân dân lao động. 5. Bài tập 5: Để tăng vốn từ cần: quan sát, lắng nghe, đọc…, ghi chép … tập viÕt… Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,vấn đáp *Thêi gian (2') ? Có những cách nào để trau dồi vốn từ? ? Bản thân em cần phải làm gì để trau dồi vốn từ? 4. Híng dÉn tù hoc. (2') - Häc thuéc ghi nhí.Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Më réng vèn tõ: HiÓu vµ biÕt c¸ch sö dông mét sè tõ H¸n ViÖt th«ng dông. - TiÕt sau mang giÊy lµm bµi tËp lµm v¨n sè 2. * Rót kinh nghiÖm ………………………………………. TiÕt: 34 - 35 Ngµy so¹n :1.10.2011. Ngµy d¹y: 4.10.2011.. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 - v¨n tù sù. I. Môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc: - Học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để viết một bài văn tự sự kết hîp miªu t¶ c¶nh vËt, con ngêi. 2. KÜ n¨ng:.

(113) - Rèn luyện các kĩ năng diễn đạt, trình bày, nhất là kĩ năng sử dụng từ ngữ đã đ ợc rèn luyện ở bài: Trau dồi vốn từ 3. Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc lµm bµi. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ:về những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2.Ra quyết định: Vận dụng yếu tố miêu tả vào bài văn cho phù hợp. III. Chuẩn bị: - Đề bài IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm trabµi cò:( Kh«ng) 3. Bµi míi: ( 85') A. H×nh thøc kiÓm tra H×nh thøc : Tù luËn B. ThiÕt lËp ma trËn. Cấp độ Tên chủ đề. 1.TiÕng ViÖt - ThuËt ng÷. Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. 2. TËp lµm v¨n - Tù sù. NhËn biÕt. - Nhớ đợc kh¸i niÖm thuËt ng÷ Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. Th«ng hiÓu. VËn dông Cấp độ Cấp độ cao thÊp. Céng. Lấy đợc ví dô. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:2 20%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. Hiểu đợc t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. ViÕt bµi v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶.

(114) Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 10%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1,5 15%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:6,5 65%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:2,5 25%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:6,5 65%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:8 80%. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:10 100%. §Ò bµi C©u1: (1®iÓm) ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? C©u2: (1®iÓm) Cho vÝ dô vÒ thuËt ng÷? C©u3: (1,5 ®iÓm) Cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù? C©u4: (6,5 ®iÓm) Tëng tîng sau 20 n¨m, vµo mét ngµy hÌ, em vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho bạn học hồi ấy kể lại buổi thăm trờng đầy xúc động đó. §¸p ¸n: C©u1: (1®iÓm) Thuật ngữ biểu thị các khái niệm khoa học công nghệ , thờng đợc dùng trong các v¨n b¶n khoa häc c«ng nghÖ. C©u2: (1®iÓm) VÝ dô: Nh©n ho¸, so s¸nh,,ho¸n dô, ®iÖp ng÷... C©u3: (1,5 ®iÓm) Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho văn bản tự sự sinh động hơn, hấp dẫn hơn. C©u4: (6,5 ®iÓm) *Yªu cÇu: - Bµi viÕt bè côc râ rµng 3 phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. D¹ng viÕt th - Làm đúng kiểu bài văn tự sự (tởng tợng) Sau 20 năm về thăm trờng cũ - KiÕn thøc tù sù (nh©n vËt, sù viÖc) + h×nh thøc bøc th - Lêi v¨n râ rµng gi¶n dÞ, trong s¸ng, biÓu c¶m - KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ (t¶ ngêi, t¶ c¶nh) - Ng«i kÓ thø nhÊt - Chữ viết sạch, đẹp, sai ít lỗi chính tả. * Dµn bµi: 3 phÇn. a. Më bµi: (0,5®iÓm) - PhÇn ®Çu bøc th. - Giíi thiÖu ngµy vÒ th¨m trêng . LÝ do vÒ th¨m trêng. b. Th©n bµi : (5®iÓm) - 20 năm xa trờng - nhiều thay đổi. - Cảnh cũ, thầy xa, trờng lớp đổi thay nhiều.( Miêu tả cảnh vật, con ngời) - Gặp cô giáo chủ nhiệm năm xa nay đã già - Trß chuyÖn cïng c©y phîng vÜ, th¨m l¹i líp häc n¨m xa - Tình cảm của tôi sau khi thăm trờng (Xúc động, lu luyến) c. KÕt bµi: (0,5®iÓm) - C¶m xóc cña nh©n vËt t«i sau ngµy vÒ th¨m trêng. - KÕt thóc bøc th: chóc, th¨m, chµo. *Trình bày:0,5 điểm 4. Cñng cè: (2') - Gi¸o viªn thu bµi vµ nhËn xÐt giê lµm bµi cña häc sinh..

(115) 5. Híng dÉn vÒ nhµ:(2') 1. ¤n tËp kÜ lÝ thuyÕt v¨n tù sù 2. TËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n cã kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ 3. ChuÈn bÞ bµi : " M· Gi¸m Sinh mua KiÒu". *Rót kinh nghiÖm. ............................................................. TuÇn 8 TiÕt 36+37 Ngµy so¹n: 7.10.2010. Ngµy d¹y:13.10.2010.. M· Gi¸m sinh mua KIÒu (Bỏ) (TrÝch TruyÖn KiÒu). NguyÔn Du. I.Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc thái độ khinh bỉ, căm phẫn sâu sắc của tác giả đối với bản chất xấu xa, đê hèn của kẻ buôn ngời và tâm trạng đau đớn, xót xa của tác giả trớc thực trạng con ngời bị hạ thấp, bị chà đạp. - Thấy đợc tài năng nghệ thuật của tác giả trong việc khắc hoạ tính cách nhân vËt th«ng qua diÖn m¹o, cö chØ. 2.Kü n¨ng: - Đọc- hiểu văn bản truyện thơ trung đại. - NhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt kh¾c ho¹ h×nh tîng nh©n vËt phản diện (Diện mạo, hành động, lời nói, bản chất) đậm tính chất hiện thực trong ®o¹n trÝch. - Cảm nhận đợc ý nghĩa tố cáo, lên án xã hội trong đoạn trích. 3.Thái độ: - Học sinh biết yêu mến nhân vật Thuý Kiều, đồng thời căm ghét những kẻ bu«n thÞt,b¸n ngêi. Lªn ¸n x· héi v× tiÒn. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: về những vấn đề đợc đa ra trong đoạn trích. 2.Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. III. ChuÈn bÞ: - TruyÖn KiÒu IV.TiÕn tr×nh d¹y-häc 1.ổn định: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (6') ? §äc thuéc ®o¹n trÝch KiÒu ë lÇu Ngng BÝch? ?Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña KiÒu trong 8 c©u th¬ cuèi? 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu:.

(116) - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1') Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu: Vị trí, đại ý đoạn trÝch I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện 1.VÞ trÝ ®o¹n trÝch *Thêi gian (7') ?§o¹n trÝch n»m ë phÇn nµo cña t¸c phÈm? ( PhÇn II) *G/v hớng dẫn cách đọc: chú ý phân biÖt giäng ngêi kÓ chuyÖn vµ lêi nh©n vËt. - G/v đọc mẫu 1 đoạn - H/s đọc ?Gi¶i nghÜa mét sè tõ sau : M· Gi¸m sinh, tø tuÇn, sÝnh nghi.. - §o¹n trÝch gåm 26 c©u tõ c©u 623648 n»m ë ®Çu phÇn 2 (Gia biÕn vµ lu l¹c) - Bắt đầu cuộc đời 15 năm lu lạc của Thuý KiÒu.. ?§o¹n trÝch kÓ vÒ ai, kÓ vÒ viÖc g×?. - §o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc M· Gi¸m sinh đến mua Kiều về làm vợ lẽ.. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Lai lÞch,diÖn mạo,hành động và bản chất của Mã Giám Sinh.Đồng thời thấy đợc tâm trạng đau đớn, tủi nhục của Thuý Kiều. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện,hoạt động nhóm, giảng giải, phân tích, bình. *Thêi gian: (23') ? §o¹n trÝch gåm cã nh÷ng nh©n vËt chÝnh nµo?( Thuý KiÒu, M· Gi¸m Sinh) ?§äc 4 c©u th¬ ®Çu. vµ cho biÕt t¸c gi¶ giíi thiÖu cho chóng ta biÕt ®iÒu g× vÒ MGS? ->M· Gi¸m sinh kh«ng ph¶i lµ mét c¸i tªn, chØ ngêi hä M·, sinh viªn trêng QTG. L©m thanh kh«ng ph¶i lµ mét địa chỉ mà là tên huyện. Nh thế tên tuæi, quª qu¸n cña MGS vu v¬, kh«ng xác định ?Em nhËn xÐt g× vÒ lai lÞch cña MGS?. 2. §¹i ý. * Sự việc đợc kể theo trình tự thời gian: Mã Giám Sinh đến nhà Thuý Kiềuvà diÔn biÕn cuéc mua b¶n Thuý KiÒu.. II. Ph©n tÝch I.Nh©n vËt M· Gi¸m sinh. * Lai lÞch: - tªn: M· Gi¸m sinh - Quª: huyÖn L©m thanh *Con ngời ấy ngay từ lai lịch đã không rõ ràng, đáng nghi.. * DiÖn m¹o:. ?Diện mạo của MGS đợc miêu tả nh - Trạc ngoại tứ tuần - Mµy r©u nh½n nhôi, ¸o quÇn b¶nh bao thÕ nµo? *Ngoài 40 tuổi mà MGS ăn mặc đỏm.

(117) ?Em cã nhËn xÐt g× gi÷a tuæi t¸c vµ trang phôc cña MGS? ?Cã ý kiÕn cho r»ng víi c¸ch giíi thiÖu của tác giả đã phần nào hé mở bản chất của nhân vật. Em có đồng ý không ?Và theo em đó là bản chất gì?. d¸ng, ch¶i chuèt. C¸ch ¨n mÆc lè l¨ng , kÖch cìm kh«ng phï hîp lµ b»ng chøng cña sù v« häc. §iÒu nµy m©u thuÉn víi lêi giíi thiªu lóc ®Çu. B¶n chất dối trá của MGS bắt đầu đợc bộc lé. * Cử chỉ, lời nói, hành động:. ?Trong lÔ vÊn danh MGS cã cö chØ, lêi - tríc thµy sau tí lao xao nói, hành động nh thế nào? ?Chi tiÕt: Tríc thµy sau tí lao xao gîi ->lao xao lµ tõ l¸y m« t¶ ©m thanh, ë ®©y lµ cña lêi nãi qua, nãi l¹i, kh«ng ai c¶nh tîng nh thÕ nµo? nhờng ai. MGS đi hỏi vợ với một đám ngêi lén xén, Çm Ü kh«ng nÒn nÕp. ?Em hiÓu ngåi tãt lµ ngåi thÕ nµo? ->ngåi rÊt nhanh, thu ch©n lªn ghÕ. * - GhÕ trªn ngåi tãt sç sµng GV: MGS tiÕp tôc béc lé b¶n chÊt lµ kÎ *MGS tiÕp tôc béc lé b¶n chÊt lµ kÎ v« häc. v« häc. *Hoạt động nhóm. ? Tìm những từ ngữ miêu tả hành động cña M· Gi¸m Sinh trong cuéc mua b¶n Thuý KiÒu? - C¸c nhãm th¶o luËn . - GV mời đại diện các nhóm trình bày. - GV chèt. - §¾n ®o c©n s¾c c©n tµi - Ðp cung cÇm nguyÖt thö bµi qu¹t th¬ ->Tác giả sử dụng một loạt các động từ: “đắn đo, cân, ép, thử,, chỉ sự xem xÐt sµnh sái cña mét kÎ quen nghÒ buôn bán. ND đã từng bớc bóc trần bản chÊt con bu«n cña MGS. Tríc t×nh cảnh đáng thơng của Kiều, MGS không mét lêi hái th¨m, an ñi, chia sÎ mµ chØ c©n nh¾c, xem xÐt, ng¾m KiÒu vÒ tµi, sắc. MGS là kẻ vô tình, vụ lợi đến tàn nhÉn, bÊt nh©n.. - §¾n ®o c©n s¾c c©n tµi - Ðp cung cÇm nguyÖt thö bµi qu¹t th¬ ->Tác giả sử dụng một loạt các động tõ: “§¾n ®o, c©n, Ðp, thö,, chØ sù xem xÐt sµnh sái cña mét kÎ quen nghÒ buôn bán. Nguyễn Du đã từng bớc bóc trÇn b¶n chÊt con bu«n cña MGS. - lêi nói: Rằng mua ngọc đến… Khi phải tiêu tiền thì tỏ thái độ mềm máng, nãi n¨ng kiÓu c¸ch, dïng nh÷ng tõ hoa mÜ, cßn trong lÔ vÊn danh th× nãi n¨ng céc lèc, th« lç. - Cß kÌ bít mét thªm hai Giê l©u ng· gi¸ v©ng ngoµi 400 -> “Cß kÌ, thªm bít,, còng lµ nh÷ng lêi mÆc c¶ tr¾ng trîn, bØ æi. Cuéc mÆc c¶ ng· gÝa kÐo dµi “giê l©u,,. ?Qua hành động đó em hiểu gì về nhân vËt MGS? ?NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ ? ?Hành động “cò kè,, “ thêm,, “ bớt,,đã thÓ hiÖn b¶n chÊt g× cña MGS? ?Cách miêu tả của tác giả đã dựng lên nh©n vËt MGS víi nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch g×? * GV:. võa cho thÊy lÔ vÊn danh thùc chÊt chØ lµ mµn kÞch, b¶n chÊt con bu«n cña MGS hoµn toµn bÞ lËt tÈy không gì che đậy đợc .. - M· Gi¸m Sinh lµ kÎ bu«n ngêi läc lâi, sµnh sái.. * B¶n chÊt:. * DiÔn biÕn cuéc mua b¸n cña M· Giám Sinh đã phơi bày hiện thực xã héi. 2.Nh©n vËt Thóy KiÒu. - ThÒm hoa mét bíc lÖ hoa mÊy hµng ->Tâm trạng buồn khổ đau đớn, mỗi bớc đi là mấy hàng nớc mắt. ngời đọc dõi theo bớc đi của nàng, ngắm nhìn gơng mặt đẫm nớc mắt của nàng để hiểu *§äc ®o¹n trÝch. ?Lúc này Kiều đang ở trong cảnh ngộ nỗi đau đớn, tan nát đang vò xé tâm t. - NÐt buån nh cóc ®iÖu gÇy nh mai. nh thÕ nµo? ->T¸c gi¶ dïng phÐp so s¸nh vµ h×nh ?Trong cảnh ngộ ấy, hình ảnh Kiều ảnh ớc lệ vừa tả đợc nỗi đau khổ của hiện lên chân thực cụ thể sống động. nàng Kiều vừa có ý khái quát đời nàng khác chi đời hoa trớc dông bão tránh.

(118) Em h·y h×nh dung d¸ng vÎ t©m tr¹ng sao khái vïi dËp tan n¸t. KiÒu qua c¸c tõ ng÷ miªu t¶? - T©m tr¹ng : tñi nhôc ª chÒ - Ng¹i ngïng dîn giã e s¬ng ?Vì sao Kiều laị có tâm trạng nh vậy? *Cảm giác tủi nhục của Kiều đợc miêu - Kiều đau đớn vì mối tình đầu tan vỡ , tả bằng lòng cảm thông sâu sắc.đó là chàng Kim vì mình mà dang dở, bản nỗi hổ thẹn của đáng quý của của ngời thân bị đem ra mua bán nh một món con gái tài sắc đức hạnh, nạn nhân của hàng, tơng lai mịt mờ tăm tối. Cảnh đồng tiền trong xã hội phong kiến xa. ngé gia biÕn li t¸n, cha vµ em bÞ b¾t *Nh vËy chØ qua mÊy c©u th¬ trùc tiÕp và gián tiếp Nguyễn Du đã cho ta thấy giam hµnh h¹ , cña c¶i bÞ vÐt s¹ch. t©m tr¹ng cña nµng KiÒu trong c¶nh ? “Nỗi nhà, nỗi mình,, ở đây là nh thế mua bán. Thúy Kiều hiện lên với 2 đặc điểm: hoàn cảnh đau đớn, đáng thơng nµo? *Cảm giác tủi nhục của Kiều đợc miêu và vẻ đẹp toàn diện đáng quý. t¶ b»ng lßng c¶m th«ng s©u s¾c.Kh«ng ph¶i KiÒu ngîng ngïng víi MGS mµ ngîng víi giã, víi s¬ng, víi hoa, víi bãng- nh÷ng h×nh ¶nh biÓu trng cña thiªn nhiªn trong lµnh vµ tinh khiÕt. ?Miêu tả tâm trạng của Kiều t.g đã sử *DiÔn biÕn cuéc mua b¸n Thuý KiÒu dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? ?Qua cách miêu tả tâm trạng của Kiều của Mã Giám Sinh đã phơi bày hiện em có thấy thái độ của t.g không ? Đó thực xã hội. là thái độ gì? ( Khinh bỉ,căm phẫn sự giả dối,tàn nhẫn lạnh lùng của MGS. *Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du Qua nỗi xót thơng đồng cảm với Thuý thể hiện qua thái độ khinh bỉ, căm phẫn sù gi¶ dèi, tµn nhÉn ,l¹nh lïng cña KiÒu). MGS. Qua nỗi xót thơng đồng cảm với Thuý KiÒu. ?Qua đoạn trích, Nguyễn Du đã cho ngời đọc hiểu thêm điều gì về nhân vật Thúy Kiều?( Thuý Kiều đáng thơng, đáng quý) ?Nh©n vËt trung gian trong cuéc mua b¸n nµy lµ ai? ?Mụ mối có những hành động, cử chỉ nh thÕ nµo trong cuéc mua b¸n? ?Vì sao mụ lại có những hành động nh vËy ? *Nh©n vËt mô mèi - §©y lµ nh©n vËt trung gian trong cuéc mua b¸n - víi kÎ cã tiÒn v« häc nh MGS: s½n sàng hạ mình đón rớc - Tham gia tÝch cùc vµo cuéc mua b¸n nh»m trôc lîi. V× tiÒn, chÞu sù chi phèi III.Tæng kÕt của đồng tiền. 1. NghÖ thuËt: Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ - Miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh : Diên mạo, hành động, ngôn ngữ đối b¶n cña ®o¹n trÝch.. tho¹i cña nh©n vËt ph¶n diÖn thÓ hiÖn b¶n chÊt xÊu xa. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: NghÖ thuËt, ý - Sö dông tõ ng÷ kÓ l¹i cuéc mua b¸n. nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: 2. ý nghÜa v¨n b¶n. - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện - §o¹n th¬ thÓ hiÖn tÊm lßng c¶m th*Thêi gian ((4') ¬ng, xãt xa tríc thùc tr¹ng con.

(119) ?Đánh giá những thành công về nghệ ngời bị chà đạp. Lên án hành vi, bản thuËt cña ®o¹n trÝch? chÊt xÊu xa cña nh÷ng kÎ bu«n ngêi.. ? Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? *H/s đọc ghi nhớ?. Hoạt động 5: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¾c s©u néi dung bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , khái quát hoá. *Thêi gian: (2') ? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch? 4. Híng dÉn tù häc. (1') - Häc thuéc ®o¹n trÝch - Ph©n tÝch nh©n vËt M· Gi¸m Sinh trong ®o¹n trÝch. - Su tÇm nh÷ng c©u th¬, ®o¹n th¬kh¸c trong TruyÖn KiÒu miªu t¶ nh©n vËt ph¶n diÖn. - Hiểu và dùng đợc một số từ Hán Việt thông dụng đợc sử dụng trong văn bản. - So¹n bµi : "Lôc V©n Tiªn cøu kiÒu NguyÖt Nga".. *Rót kinh nghiÖm ............................................................... TuÇn 8 TiÕt : 36 - 37 Ngµy so¹n : 6.10.2011 Ngµy d¹y: 10,11.10.2011.. Lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga. (TrÝch "TruyÖn Lôc V©n Tiªn" - NguyÔn §×nh ChiÓu).

(120) I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh có đợc những hiểu biết bớc đầu về tác giả Nguyễn Đình Chiểu và t¸c phÈm TruyÖn Lôc V©n Tiªn. - Nắm đợc thể loại thơ lục bát truyền thống của dân tộc qua tác phẩm Truyện Lôc V©n Tiªn. - Cã nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t¸c phÈm TruyÖn Lôc V©n Tiªn. - Hiểu đợc khát vọng cứu ngời, giúp đời của tác giả và phẩm chất của hai nhân vËt Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. 2.Kü n¨ng: - §äc- hiÓu mét ®o¹n trÝch truyÖn th¬. - Nhận diện và hiểu đợc tác dụng của các từ địa phơng Nam Bộ đợc sử dụng trong ®o¹n trÝch. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng nhân vật lí tởng theo quan niệm đạo đức mà Nguyễn Đình Chiểu đã khắc hoạ trong đoạn trích. 3.Thái độ: - Häc sinh biÕt yªu quÝ nh©n vËt Lôc v©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. BiÕt gióp đỡ ngời khác trong những hoàn cảnh khó khăn. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ: về những vấn đề đợc đa ra trong văn bản. 2.Giao tiÕp:Tr×nh bµy, th¶o luËn vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. III. ChuÈn bÞ: - Tranh NguyÔn §×nh ChiÓu, Tranh Lôc Lôc V©n Tiªn IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định:(1') 9A: 9B: 2. KiÓm trabµi cò: (5') ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch " Kiều ở lầu Ngưng Bích " ?Qua đoạn trích, em có nhận xét gì về nhân vật Thuý Kiều? 3.Bµi míi. Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - Dẫn lời, thuyết trình *Thêi gian (2') - Vào bài: " Trªn trêi cã mét ng«i sao s¸ng,thoạt đầu nhìn không thấy sáng nhưng càng nhìn càng sáng”. Đó là lời nhận xét về nhà thơ mù Nguyễn Đình Chiểu với tác phẩm xuất sắc” Truyện Lục Vân Tiên”.V ậy nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu là người như thế nào?Truyện Lục Vân Tiên có giá trị ra sao?Bài học ngày hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n.. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: T¸c gi¶, t¸c phÈm TruyÖn Lôc V©n Tiªn,gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn.. Néi dung.

(121) *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện *Thêi gian (31'). I. Giíi thiÖu chung. 1. T¸c gi¶: - NguyÔn §×nh ChiÓu (1822 - 1888) TiÕt :36 Quª mÑ:T©nThíi - Gia §Þnh (TPHCM) - Giáo viên chuyển ý. Quª cha: Phong §iÒn- Thõa Thiªn HuÕ - §ç tó tµi n¨m 1843 (21 tuæi) 1849 bÞ ?H·y nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ mï. NguyÔn §×nh ChiÓu? - D¹y häc, lµm thuèc ch÷a bÖnh cho nh©n d©n * GV bæ sung . - TÝch cùc tham gia kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. - Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc. - Giáo viên chuyển ý.. ?Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cña NguyÔn §×nh ChiÓu? ?Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c phÈm Lôc V©n Tiªn? ?Hoàn cảnh ra đời của truyện Lục Vân Tiên, đặc điểm, thể loại? -Ra đời khoảng đầu những năm 50 của thế kỉ XIX thể hiện rõ lí tởng đạo đức N§C muèn göi g¾m.. 2. T¸c phÈm: - Lôc V©n Tiªn, D¬ng Tö, ch¹y giÆc, V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc, Ng tiÒu vÊn đáp y thụât. * TruyÖn Lôc V©n Tiªn. - Là truyện thơ Nôm (để kể hơn là đọc) dµi 2082 c©u th¬ lôc b¸t kÕt cÊu kiÓu ch¬ng håi vßng quanh diÔn biÕn cuéc đời nhân vật chính. *Tãm t¾t: SGK *Gi¸ trÞ néi dung: - Truỵện đợc viết kể nhằm mục đích truyền dạy đạo lí làm ngời: đạo cha con, nghÜa vî chång, t×nh b¹n bÌ, lßng yêu thơng giúp đỡ con ngời. Truyện cũng đề cao tinh thần nghĩa hiệp sẵn sµng cøu øng phß nguy thÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ nh÷ng ®iÒu tèt đẹp của cuộc đời.. ?Em hãy đọc phần chữ in nhỏ và tóm t¾t thËt ng¾n gän truyÖn Lôc V©n Tiªn? *Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: - Sö dông ng«n ng÷ méc m¹c gi¶n dÞ, gÇn víi lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n, * GV tãm t¾t l¹i mét lît. đặc biệt là nhân dân nam bộ. ?Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt - kÕt cÊu gÇn víi cæ tÝch, t¹o nªn kÕt thóc cã hËu . cña t¸c phÈm? - Truyện Lục Vân Tiên đợc coi là truyÖn KiÒu cña nh©n d©n Nam bé. *Cñng cè(5') ?Tãm t¾t truyÖn Lôc V©n Tiªn? * DÆn dß.(1') -Häc thuéc bµi. TiÕt: 37 Hoạt động 3 : Tìm hiểu chung đoạn trÝch. *Môc tiªu: - Giúp HS hiểu: Vị trí, đại ý đoạn trÝch. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, đọc,vấn đáp tái hiện *Thêi gian (10') ?Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch häc?. II.T×m hiÓu ®o¹n trÝch 1.VÞ trÝ ®o¹n trÝch - N»m ë phÇn ®Çu cña truyÖn Lôc V©n Tiªn..

(122) *G/v hớng dẫn đọc: Đọc rõ ràng, chú ý những chi tiết kể về hành động của Vân Tiên thì đọc quyết liệt, thái độ của Vân Tiên Với Kiều Nguyệt Nga đọc giäng ©n cÇn. - G/v đọc 1 đoạn, gọi h/s đọc - nhËn xÐt *Giải thích một số từ :hồ đồ, lẫy lừng, khuª m«n? ?Néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch? - Giáo viên chuyển ý. Hoạt động 4 : Tìm hiểu chi tiết ®o¹ntrÝch. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện,phân tÝch, gi¶ng, b×nh *Thêi gian : (20'). 2.§¹i ý: - §o¹n trÝch kÓ l¹i viÖc Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga khái tay bän cíp. -DiÔn biÕn sù viÖc trong ®o¹n trÝch n»m trong kiÓu kÕt cÊu cña c¸c truyÖn truyÒn thèng: C¸i thiÖn lu«n chiÕn th¾ng c¸i ¸c. III. Ph©n tÝch 1.Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn. *§èi víi bän cíp - Lêi nãi: giËn d÷, v¹ch mÆt bän cíp , bớ đảng hung đồ, thói hồ đồ hại dân - Hành động: bẻ cây làm gậy, tả xung hữu đột ->Hành động quyết liệt dũng c¶m, chµng chØ cã mét m×nh l¹i tay không trong khi bọn cớp đông ngời, g*Đọc đoạn thơ:Vân Tiên ghé lại… ơm giáo đủ đầy, thanh thế lừng lẫy. ThÕ mµ V©n Tiªn kh«ng mét chót do th©n vong,,. G/v: Lôc V©n Tiªn vèn lµ mét chµng dù , tÝnh to¸n thiÖt h¬n x«ng vµo chiÕn trai 16 tuổi, vừa rời trờng học bớc vào đấu, đánh tan tan bọn cớp. đời, lòng đầy hăm hở, muốn lập công - V©n Tiªn lµ ngêi anh hïng cã tµi danh, cứu ngời giúp đời. n¨ng vµ tÊm lßng v× nghÜa. Chµng v× ?Trong ®o¹n më ®Çu Lôc V©n Tiªn đợc miêu tả nh thế nào về thái độ, lời nghĩa mà quên mình không sợ hiểm nguy “giữa đờng dẫu thấy bất bằng mà nói, hành động ? tha,, Hành động nghĩa hiệp của Vân ?Nét đẹp trong tính cách của Vân Tiên Tiên Thật cao đẹp : diệt trừ cái ác đem l¹i cuéc sèng yªn b×nh cho mäi ngêi, lµ g×? bªnh vùc kÎ yÕu. *§èi víi hai c« g¸i - Giáo viên chuyển ý. *§äc tiÕp: DÑp råi…anh hïng ?Thái độ của Vân Tiên đôí với hai cô gái? Qua đó em hiểu thêm điều gì về V©n Tiªn? - Hái : ai than khãc ë trong xe nµy? Vân Tiên nghe nói động lòng - Ân cần hỏi han, tìm cách an ủi “ta đã trõ dßng l©u la,,->con ngêi giµu t×nh cảm, có thái độ ứng xử đẹp, biết động viªn an ñi ngêi kh¸c khi gÆp ho¹n n¹n. *Chó ý c©u th¬: "V©n tiªn nghe nãi liÒn cêi…anh hïng" ?DiÔn xu«i l¹i nh÷ng ®iÒu V©n Tiªn tr¶ lêi NguyÖt Nga? - V©n tiªn nghe nãi liÒn cêi… - Lµm ¬n kh«ng ph¶i tr«ng mong ngêi tr¶ ¬n. Bëi thÊy viÖc nghÜa mµ kh«ng. - Ân cần hỏi han, tìm cách an ủi “ta đã trõ dßng l©u la,,->con ngêi giµu t×nh cảm, có thái độ ứng xử đẹp, biết động viªn an ñi ngêi kh¸c khi gÆp ho¹n n¹n.. - Lµm ¬n kh«ng ph¶i tr«ng mong ngêi tr¶ ¬n. - Coi viÖc lµm v× nghÜa lµ mét bæn phËn tr¸ch nhiÖm chø kh«ng ph¶i lµ mét c«ng tr¹ng. *TÊm lßng chÝnh trùc, hµo hiÖp, träng nghÜa khinh tµi, tõ t©m nh©n hËu. *H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn lµ h×nh ¶nh lÝ tëng mµ NguyÔn §×nh ChiÓu göi g¾m niÒm tin vµ íc mong cña m×nh: thÊy viÖc ngghÜa th× lµm, diÖt trõ c¸i ¸c cøu ngêi ®em l¹i sù b×nh yªn cho cuéc.

(123) lµm th× kh«ng ph¶i lµ ngêi anh hïng. - Coi viÖc lµm v× nghÜa lµ mét bæn phËn tr¸ch nhiÖm chø kh«ng ph¶i lµ mét c«ng tr¹ng. ChÝnh v× thÕ chµng kh«ng muèn nhËn c¸i l¹y t¹ ¬n cña hai c« g¸i, tõ chèi lêi mêi vÒ th¨m nhµ cña Nguyệt Nga để cha nàng đền đáp. ?C©u tr¶ lêi cña V©n Tiªn gióp cho em hiÓu vÒ chµng nh thÕ nµo? ?Qua nh©n vËt V©n Tiªn em thÊy t¸c giả muốn gửi gắm điều gì?( đạo lí nh©n nghÜa) - Giáo viên chuyển ý.. sèng con ngêi.. ?Em có nhận xét gì về lời đáp ấy? - Trình bày vấn đề rõ ràng khúc triết, vừa đáp ứng đầy đủ những điều Lục V©n Tiªn th¨m hái võa thÓ hiÖn ch©n thành niềm cảm kích, xúc động của m×nh. ->C« g¸i thïy mÞ nÕt na, cã häc thøc, biÕt c¸ch c xö lÔ nghi.. - C xö: lµm con ®©u d¸m c·i cha LÊy chi cho phØ tÊm lßng cïng ng¬i ->băn khoăn, áy náy tìm cách đền ơn ngời cứu mạng dù hiểu rằng đền đáp bao nhiêu cũng là cha đủ.. 2. Nh©n vËt KiÒu NguyÖt Nga. - Trình bày vấn đề rõ ràng khúc triết, vừa đáp ứng đầy đủ những điều Lục V©n Tiªn th¨m hái võa thÓ hiÖn ch©n thành niềm cảm kích, xúc động của m×nh. *§äc tiÕp ®o¹n trÝch. - Xng h«: tríc xe qu©n tö… cho tiÖn thiÕp… ?Nguyệt Nga đã đáp lại lời hỏi han ân - Nói năng:Xin chót tôi liễu yếu đào tơ cÇn cña V©n Tiªn nh thÕ nµo? ->C« g¸i thïy mÞ nÕt na, cã häc thøc, - Xng h«: tríc xe qu©n tö… biÕt c¸ch c xö lÔ nghi. Xin cho tiÖn thiÕp… - Nói năng: chút tôi liễu yếu đào tơ. ?C¸ch xng h«, nãi n¨ng c xö cña Nguyệt Nga có gì đáng chú ý?. - KiÒu NguyÖt Nga lµ c« g¸i khuª c¸c, thùy mị có học thức và rất mực đằm thắm, ân tình.một lòng tri ân ngời đã cøu m×nh.. ?TÝnh c¸ch cña NguyÖt Nga béc lé qua đó nh thế nào? - KiÒu NguyÖt Nga lµ c« g¸i khuª c¸c, thùy mị có học thức và rất mực đằm th¾m, ©n t×nh. ?Suy nghĩ, tình cảm của em đối với NguyÖt Nga? GV: Đạo lí nhân nghĩa còn đợc thể IV.Tổng kết hiÖn qua lêi nãi cña KNN.KiÒu Nguyệt Nga một lòng tri ân ngời đã 1. Nghệ thuật. cøu m×nh. - Miªu t¶ nh©n vËt chñ yÕu th«ng qua cử chỉ, hành động, lời nói. Hoạt động 5 : Khái quát kiến thức cơ - Sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, bình b¶n cña ®o¹n trÝch. dÞ,gÇn víi lêi nãi th«ng thêng, mang *Môc tiªu: mµu s¾c Nam Bé râ nÐt, phï hîp víi - Gióp HS hiÓu: NghÖ thuËt, ý nghÜa diÔn biÕn t×nh tiÕt truyÖn. cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: 2. ý nghÜa v¨n b¶n. - vấn đáp tái hiện,khái quát hoá. - Đoạn trích ca ngợi phẩm chất cao đẹp *Thêi gian : (5') cña hai nh©n vËt Lôc V©n tiªn, KiÒu Nguyệt Nga và khát vọng hành đạo ?Khái quát lại nghệ thuật của đoạn cứu đời của tác giả. trÝch?.

(124) - GV chèt. ? Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? *H/s đọc ghi nhớ sgk? Hoạt động 6 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp HS kh¾c s©u kiÕn thøc bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện,khái quát hoá. *Thêi gian : (8') ? Bµi häc h«m nay gåm cã mÊy néi dung ? §ã lµ néi dung nµo? ?C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lôc V©n Tiªn? 4.Híng dÉn tù häc: (2') - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - So¹n bµi tiÕp theo:" Cây trứng gà bất tử” - Ph©n tÝch nh©n vËt Lôc V©n Tiªn,, KiÒu NguyÖt Nga th«ng qua lêi nãi, hành động của nhân vật. - Hiểu và dùng đợc một số từ Hán Việt th«ng dông ë phÇn chó thÝch. *Rót kinh nghiÖm .......................................................... TiÕt : 38 Ngµy so¹n: 8.10.2011. Ngµy d¹y:11,12.10.2011.. Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh có đợc những hiểu biết về nội tâm nhân vật và miêu tả nội tâm nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. - T¸c dông cña miªu t¶ néi t©m vµ mèi quan hÖ gi÷a néi t©m víi ngo¹i h×nh trong khi kÓ chuyÖn. 2.Kü n¨ng: - Phát hiện và phân tích đợc tác dụng của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. - KÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt khi lµm bµi v¨n tù sù. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc vËn dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµo viÕt bµi v¨n tù sù II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Ph¸t hiÖn, ph©n tÝch c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù..

(125) 2. Ra quyết định: Tự tin, biết vận dụng yếu tố miêu tả nội tâm một cách linh ho¹t khi lµm bµi v¨n tù sù. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô, m¸y chiÕu. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. ổn định: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm trabµi cò: (5') ? KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù cã t¸c dông g×? 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - Vào bài: Trong văn bản tự sự, nhân vật là yếu tố quan trọng nhất của tác phẩm. Để xây dựng nhân vật ,nhà văn thường miêu tả ngoại hình và miêu tả nội tâm.Vậy thế nào là miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự?Có thể miêu tả nội tâm nhân vật bằng những cách nào?Bài học hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2 : Tìm hiểu yếu tố miêu tả néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: yÕu tè néi t©m trong v¨n b¶n tù sù vµ vai trß cña yÕu tè néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình , quy nạp, vấn đáp, hoạt động nhóm, phân tích. *Thêi gian: (20') I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m - Giáo viên chuyển ý. trong v¨n b¶n tù sù. * Gi¸o viªn dïng b¶ng phô. - GV cho HS đọc lại Văn bản " Kiều ở lầu 1. Ví dụ. (SGK) Ngng BÝch" * Hoạt động nhóm. - Nhãm 1. ?Em h·y t×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ c¶nh? - Nhãm 2. ?T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ t©m tr¹ng Thuý KiÒu? - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình bày. * GV bæ sung .. * VÝ dô 1: * NhËn xÐt:. ?Dấu hiệu nào cho em biết điều đó?. * Biết đợc là nhờ các dấu hiệu: + Miêu tả bên ngoài quan sát đợc (c¶nh tù nhiªn, con ngêi) + Miªu t¶ néi t©m tøc suy nghÜ cña Kiều, về thân phận cô đơn, bơ vơ nơi đất khách nghĩ về cha mẹ chốn quª nhµ ai ch¨m sãc phông dìng lóc tuæi giµ…. * T¶ c¶nh: - Tríc lÇu… bôi hång dÆm kia - Buån tr«ng… ghÕ ngåi * Miªu t¶ néi t©m. - Bªn trêi gãc bÓ… ngêi «m.. + Miêu tả bên ngoài quan sát đợc (cảnh tự nhiªn, con ngêi) + Miªu t¶ néi t©m tøc suy nghÜ cña KiÒu, về thân phận cô đơn, bơ vơ nơi đất khách nghÜ vÒ cha mÑ chèn quª nhµ ai ch¨m sãc phông dìng lóc tuæi giµ… - Sù ph©n biÖt giữa miªu t¶ thiªn nhiªn vµ nội tâm chỉ là tơng đối. - Miªu t¶ néi t©m  Kh¾c ho¹ ch©n.

(126) * GV tích hợp với đoạn trích” Kiều ở lầu Ngưng Bích” ?Miêu tả nội tâm có tác dụng ntn đối với viÖc kh¾c ho¹ nh©n vËt trong VB tù sù?. dung tinh thÇn cña nh©n vËt. YÕu tè này không tái hiện đợc bằng miêu tả ngo¹i h×nh.( Miªu t¶ néi t©m trùc tiÕp ). - Giáo viên chuyển ý.. * VÝ dô 2: * NhËn xÐt:. * Ngo¹i h×nh: MÆt co róm, vÕt nh¨n x«, níc m¾t ch¶y, ®Èu ngÑo, miÖng mÕu. ?NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt * Néi t©m: ®au khæ cïng cùc cña t¸c gi¶? ( Miªu t¶ néi t©m gi¸n tiÕp ) *HS đọc đoạn văn VD2. - Miªu t¶ néi t©m gi¸n tiÕp.. - Miªu t¶ néi t©m nh»m kh¾c häa “ch©n dung tinh thÇn,, cña nh©n vËt, t¸i hiÖn l¹i nh÷ng tr¨n trë d»n vÆt , những rung động tinh vi trong tình c¶m, t tëng cña nh©n vËt. V× thÕ miªu t¶ néi t©m cã vai trß vµ t¸c ?VËy thÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m trong v¨n dung rÊt to lín trong viÖc kh¾c häa b¶n tù sù? đặc điểm, tính cách nhân vật. ?Ngêi ta miªu t¶ néi t©m b»ng c¸ch nµo? *Từ đó GV rút ra kết luận về cách miêu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.. 2. Ghi nhí: (SGK trang 117). *§äc ghi nhí SGK. - Giáo viên chuyển ý. Hoạt động 3 : Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã II.Luyện tập häc vÒ yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - vấn đáp,thực hành *Thêi gian: (15'). Bµi tËp 1. - ThuËt l¹i ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu (Trang 97) b»ng v¨n xu«i. Chó ý miªu t¶ néi t©m cña nµng KiÒu. * Sau khi Kiều quyết định bán mình chuộc cha, có một mụ mối đã đánh hơi thấy món hời liền sốt sắng dẫn 1 gã đàn ông đến nhà Vơng ông. Gã đàn ông ấy khoảng hơn 40 tuổi, ăn mặc chải chuốt tới mức đỏm dáng Cứ nhìn cách ăn mặc cầu kì của gã, ngời ta cũng có thể đoán đợc đây là một gã đàn ông vô công rồi nghề hoặc thuộc loại ăn chơi đàn điếm. Khi vào nhà Vơng ông, gia chủ cha kịp mời thì gã đã ngồi tót lên ghế một cái thật ngạo mạn, xấc xợc. Đến khi chủ nhà hỏi han trò chuyện thì gã bộc lộ rõ chân tớng của một kẻ vô học bằng những câu trả lời cộc lốc, trống không. Gã có vẻ đắc chí ngồi gật gù ngắm nhìn mụ mối giở trò vén tóc, bắt tay để kiểm tra nàng Kiều nh một món hàng ngoài chợ. Rồi có vẻ ng ý gã bắt đầu một cuộc mặc cả đúng một nòi con.

(127) bu«n. Trong khi mô mèi vµ MGS dêng nh ®ang say víi mét cuéc mua b¸n th× nàng Kiều đáng thơng chết lặng đi trong nỗi đau đớn, tủi nhục ê chề. Nàng đâu ngờ cuộc đời mình lại đến nông nỗi này? Cuối cùng thì cuộc mặc cả cũng đến håi kÕt. Chao «i! mét ngêi con g¸i tµi s¾c, ®oan trang, hiÕu th¶o nh nµng KiÒu mà cuối cùng chỉ là một món hàng đợc đa giá" vâng ngoài bốn trăm" thôi ? Bµi tËp 3. ( làm cá nhân) - C¸c em lµm bµi. - GV mêi 1 số em tr×nh bµy. - HS nhận xét - GV bæ sung. Hoạt động 4 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. kh¾c s©u néi dung bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá. *Thêi gian (2') ? Bµi häc h«m nay gåm cã nh÷ng néi dung nµo? ? Điều quan trọng nhất các em học đợc hôm nay là gì? 4. Híng dÉn vÒ nhµ (1') - Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi tËp 2.3(SGK) - Phân tích một đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả tâm trạng đã. häc. - TiÕt sau häc bµi:" Cây trứng gà bất tử". *Rót kinh nghiÖm. ............................................................... TuÇn 9: TiÕt 41 Ngµy so¹n:13.10.2010. Ngµy d¹y:20.10.2010.. Lôc v©n tiªn gÆp n¹n (Bỏ) (TrÝch :TruyÖn Lôc V©n Tiªn ) NguyÔn §×nh ChiÓu I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc sự đối lập giữa cái thiện- cái ác, thái độ, tình cảm và lòng tin của tác giả đối với những ngời lao động bình thờng mà nhân hậu. - NghÖ thuËt s¾p xÕp t×nh tiÕt vµ nghÖ thuËt sö dông ng«n tõ trong ®o¹n trÝch. 2.Kü n¨ng:.

(128) - Đọc- hiểu một đoạn trích truyện thơ trong văn học trung đại. - Nắm đợc sự việc trong đoạn trích. - Phân tích để hiểu đợc sự đối lập thiện- ác và niềm tin của tác giả vào những điều tốt đẹp trong cuộc đời. 3.Thái độ: - Häc sinh biÕt yªu c¸i thiÖn, ghÐt c¸i ¸c. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Suy nghĩ sáng tạo: Phát hiện, phân tích sự đối lập giữa cái thiện và cái ác. 2. Tù nhËn thøc: Tù tin, biÕt lµm viÖc thiÖn, cã lßng bao dung, nh©n hËu. III. ChuÈn bÞ - SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o IV.TiÕn tr×nh d¹y - häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: (4') ?Phẩm chất của Lục Vân Tiên đợc thể hiện ntn trong đoạn trích " Lục Vân Tiên cøu KiÒu NguyÖt Nga"? ?Phân tích tình cảm, thái độ của Kiều Nguyệt Nga khi đợc Lục Vân Tiên cứu? 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian: (1'). Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2:Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: VÞ trÝ, bè côc ®o¹n trÝch. *Ph¬ng ph¸p: I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - Thuyết trình , vấn đáp tái hiện, *Thêi gian: (7') 1.VÞ trÝ: ?Xác định vị trí đoạn trích? * PhÇn thø hai cña TruyÖn Lôc V©n Tiªn. ?Nªu néi dung ®o¹n trÝch? - GV: đang bơ vơ nơi đất khách, tiền hết, -Trong đêm khuya dới thuyền, T. bị mù loà, Lục Vân Tiên gặp Trịnh Hâm Hâm đã đẩy Lục Vân Tiên xuống mét trong nh÷ng ngêi b¹n míi quen ë s«ng, nhê Giao long, «ng chµi, Lôc kinh đô, đỗ cử nhân trên đờng về, Lục Vân Tiên đợc thoát chết. Ông chài Vân Tiên nhờ giúp đỡ. Trịnh Hâm nhận muốn Lục Vân Tiên ở lại cùng vui lời nhng lừa tiểu đồng vào rừng trói lại đa cuộc sống chài lới. Lôc V©n Tiªn lªn thuyÒn… 2. Bè côc *GVđọc  HS đọc  GV nhận xét - §o¹n 1: (8 c©u ®Çu): Téi ¸c cña T. ?V¨n b¶n cã mÊy sù viÖc? ?H·y t¸ch v¨n b¶n t¬ng øng víi c¸c sù H©m - §o¹n 2: (cßn l¹i): phÈm chÊt cao viÖc? Nh©n vËt trung t©m? Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn bản. đẹp của ông Ng. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Téi ¸c cu¶ TrÞnh.

(129) Hâm và hành động nhân nghĩa của ông Ng. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình ,vấn đáp, giảng giải,bình, hoạt động nhóm, đàm thoạị, phân tích II. Ph©n tÝch *Thêi gian: (23') 1. Téi ¸c cña TrÞnh H©m - Gọi HS đọc đoạn đầu. - Do đố kị, ghen ghét với tài năng ?Tại sao Trịnh Hâm cố tình hãm hại Lục Lục Vân Tiên lo cho con đờng tiến V©n Tiªn? th©n t¬ng lai cña m×nh - Do đố kị, ghen ghét với tài năng Lục - Trịnh Hâm là ngời độc ác từ trong Vân Tiên lo cho con đờng tiến thân tơng bản chất, trong máu thịt, bất nhân, lai cña m×nh bÊt nghÜa. ?Tại sao Lục Vân Tiên đã rơi vào tình + Bất nhân: đang tâm hãm hại một trạng bi đát: mù loà, bỏ thi, bơ vơ mà T. con ngời tội nghiệp trong cơn hoạn H©m vÉn h·m h¹i? n¹n, kh«ng n¬i n¬ng tùa, kh«ng cã gì để chống đỡ. * Hoạt động nhóm. + BÊt nghÜa: Lôc V©n Tiªn vèn lµ ?Tại sao lại khẳng định đó là hành động bạn của hắn, từng trà rợu, làm thơ bÊt nh©n bÊt nghÜa? với nhau, đã có lời nhờ tin cậy tin t- các nhóm thảo luận. ởng hắn và hắn cũng đã hứa hẹn. - GV mời đại diện nhóm trình bày. - GV chèt. ?Hắn đã gây tội ác trong không gian thời - Thời gian: đêm khuya mọi ngời đã gian ntn? ngñ yªn trªn thuyÒn. - Kh«ng gian: kho¶ng trêi níc mªnh ?Trong kh«ng gian, thêi gian Êy sau khi m«ng. đã đẩy Lục Vân Tiên xuống sông hắn còn - La lối om sòm. lµm g×? ?Em có nhận xét gì về hành động giết ngời này? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ ? C¸ch kÓ chuyÖn Êy cã t¸c dông g×? - GV: kẻ có dã tâm độc ác này lại đội lốt mét sÜ tö, cã hiÓu biÕt ch÷ nghÜa, tõngdïi mài kinh sử, đỗ cử nhân, đợc tiếp thu đạo đức các sách nho giáo  sự bất nhân bất nghÜa nh©n lªn gÊp béi  T¸c gi¶ muèn c¶nh b¸o sù xuèng cÊp trầm trọng của đạo đức xã hội thời ấy. ?Vì lòng ghen ghét đố kị, T. Hâm đã hãm hại bạn. Từ đó em có suy nghĩ gì về lòng đố kị ghen ghét của con ngời? - Lòng đố kị là nguyên nhân sự phản bội vµ téi ¸c. - Con ngêi cÇn tr¸nh xa thãi xÊu nµy. ?Thủ đoạn của T. Hâm làm ta nhớ đến nhân vật nổi tiếng thâm độc nào trong truyÖn cæ d©n gian? - LÝ th«ng. ?Thái độ của em đối với nhân vật này?  C¨m ghÐt, ghª tëm. * GV gọi HS đọc.. - Hành động có toan tính, có âm mu kế hoạch sắp đặt khá kĩ lỡng chặt chÏ. * T×nh tiÕt hîp lÝ, diÔn biÕn hµnh động nhanh gọn, lời thơ mộc mạc, gi¶n dÞ * Lột tả tội ác tày trời và tâm địa bÊt nh©n, bÊt nghÜa cña TrÞnh H©m. 2. Hành động nhân nghĩa của ông Ng.

(130) ?Cảnh ông Ng và gia đình cứu vớt Lục Vân Tiên đợc miêu tả qua câu thơ nào? " … vít ngay lªn bê Hèi con vÇy löa mét giê… «ng h¬ bông d¹, bông h¬ mµy mµy" ?NhËn xÐt vÒ ng«n ng÷ sö dông trong lêi th¬? ?C©u th¬ gîi t¶ ®iÒu g×? "… ngêi ë cïng ta H«m mai… víi giµ cho vui" - Lêi nãi ngêi ngêi, méc m¹c, gi¶n dÞ nhng ®Çm Êm t×nh ngêi. ?Sau khi cứu sống Vân Tiên, biết đợc tình c¶nh khèn khæ cña chµng «ng Ng cã nh÷ng lêi nãi g×? Em có suy nghĩ gì về lời nói đó? ?Vân Tiên tỏ ý e ngại vì hai mắt đã hỏng, ông Ng đã nói ntn? ?Em cảm nhân đợc điều tốt đẹp nào ở ông Ng? ( TÊm lßng nh©n hËu, bao dung ) ?Giữ Vân Tiên ở lại ông Ng đã cảm hoá chµng b»ng c¸ch nµo? ?Bức tranh lao động ấy đợc vẽ với những đờng nét sinh động ntn? ?Qua lêi nãi, cuéc sèng cña «ng Ng em cã nhËn xÐt g×? - Ngêi cã tÊm lßng bao dung, nh©n ¸i, hµo hiÖp. cã c¸ch sèng thanh cao, trong sạch, cần cù lao động, vui say hoà hợp cuộc đời. ? qua nhân vật ông Ng em thấy đợc điều g× vÒ quan niÖm cña t¸c gi¶?. * Lêi th¬ méc m¹c, giµu c¶m xóc Nam Bé, kÓ sù viÖc tù nhiªn gîi sù hèi h¶, khÈn tr¬ng, kh«ng nÒ hµ, tËn t×nh cøu ch÷a * Đó là sự đối lập hoàn toàn với nh÷ng mu toan thÊp hÌn nh»m lµm h¹i ngêi cña T. H©m.. - Lêi nãi ngêi víi ngêi, méc m¹c, gi¶n dÞ nhng ®Çm Êm t×nh ngêi. - "… lßng l·o ch¼ng m¬… Dèc lßng nh©n nghÜa, ch¸ chê tr¶ ¬n" *Kh«ng vô lîi, träng ©n nghÜa, s½n sµng cøu gióp ngêi kh¸c. - Gîi lªn c¶nh vui thó cña cuéc sèng chµi líi. - C¶nh thanh cao, phãng kho¸ng, con ngêi hoµ hîp, miÖt mµi lao động, yêu đời.. * Ngêi cã tÊm lßng bao dung, nh©n ¸i, hµo hiÖp. cã c¸ch sèng thanh cao, trong sạch, cần cù lao động, vui say hoà hợp cuộc đời. * Quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ mét cuéc sèng trong s¹ch, tù do phãng kho¸ng gi÷a thiªn nhiªn.. * G/v: - Lêi nãi cña «ng Ng lµ tiÕng lßng cña t¸c gi¶, kh¸t väng vÒ cuéc sèng tèt đẹp, lối sống đáng mơ ớc với con ngời: trong sạch, ngoài vòng danh lợi, tự do, hoà mình với thiên nhiên, thảnh thơi lao động trên sông nớc. - Tác giả gửi gắm khát vọng vào niềm tin ở cái thiện, vào ngời lao động bình thờng, những con ngời nghèo khổ, địa vị thấp hèn lại lung linh vẻ đẹp tâm hồn, nhà thơ Xuân Diệu nhận xét: " Cái u ái đối với ngời lao động, sự kính mến họ chính là một đặc điểm của tâm hồn Đồ Chiểu" ?Qua tÊm lßng nh©n nghÜa vµ cuéc sèng phãng kho¸ng cña Ng «ng t¸c gi¶ muèn - Tin yªu, quÝ träng nh©n c¸ch thÓ hiÖn t×nh c¶m g×? những con ngời lao động bình dân Hoạt động 4 : khái quát kiến thức cơ bản cña bµi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh: Nắm đợc nghệ thuật, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá. *Thêi gian: (4') ? Tãm t¾t nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? * GV chèt.. - Träng nh©n nghÜa, ghÐt béi b¹c. - Tin vào phẩm chất tốt đẹp ngời lao động III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt: - Khắc hoạ các nhân vật đối lập th«ng qua lêi nãi, cö chØ, hµnh.

(131) ?T tởng tình cảm Nguyễn Đình Chiểu động. muèn göi g¾m trong ®o¹n trÝch? - S¾p xÕp t×nh tiÕt hîp lÝ. - Sö dông ng«n tõ méc m¹, gi¶n dÞ, *HS đọc ghi nhớ. giµu chÊt Nam Bé. Hoạt động 5 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i quat kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá. *Thêi gian: (3') ? Em cảm nhận đợc điều gì qua văn bản nµy? - GV cho HS đọc diễn cảm . 4. Híng dÉn tù häc.(2') - Häc thuéc ®o¹n trÝch So¹n bµi : §ång chÝ (ChÝnh H÷u) - Ph©n tÝch nh©n vËt th«ng qua ng«n ng÷, hành động. - Đọc và cảm nhận đợc niềm tin của Nguyễn Đình Chiểu vào lí tởng đạo đức cái thiÖn chiÕn th¾ng c¸i ¸c, ë hiÒn sÏ gÆp lµnh.. 2. ý nghÜa v¨n b¶n: - Với đoạn trích này, tác giả đã làm nổi bật sự đối lập giữa cái thiện và cái ác, qua đó thể hiện niÒm tin cña t¸c gi¶ vµo nh÷ng điều bình dị mà tốt đẹp trong cuộc sống đời thờng. * LuyÖn tËp.. *Rót kinh nghiÖm. TiÕt : 39 Ngµy so¹n : 9.10.2011 Ngµy d¹y: 13.10.2011. Chương trình địa phương :. C©y trøng gµ bÊt tö. (Hå Thñy Giang). HD§T - MÝa vïng cao I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc:. (Bïi ThÞ Nh Lan). - Học sinh hiểu về các nhà thơ, nhà văn ở địa phơng: Hồ Thuỷ Giang và Bïi ThÞ Như Lan. - Sự hiểu biết về tác phẩm văn thơ viết về địa phơng. - Thấy đợc những biến chuyển của văn học địa phơng sau năm 1975. 2.Kü n¨ng: - Su tầm, tuyển chọn tài liệu văn thơ viết về địa phơng. - Đọc- hiểu và thẩm bình thơ văn viết về địa phơng. - So sánh đặc điểm văn học địa phơng giữa các giai đoạn.

(132) 3.Thái độ: - Học sinh có ý thức su tầm các tác phẩm văn học địa phơng. Biết tự hào về các nhà thơ, nhà văn ở địa phơng. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Ph¸t hiÖn, ph©n tÝch h×nh tîng c©y trøng gµ. 2. Tù nhËn thøc: Tù tin, biÕt sèng v× mäi ngêi,cã lßng bao dung, nh©n hËu. III. ChuÈn bÞ - TuyÓn tËp th¬ v¨n Hå Thñy Giang.Héi viªn v¨n häc nghÖ thuËt Th¸i Nguyªn IV. TiÕn tr×nh lªn líp 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm trabµi cò: (4') ?Ph©n tÝch nh©n vËt Lôc V©n Tiªn trong ®o¹n trÝch Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga? - Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - V ăn học Thái Nguyên có rất nhiều nhà văn nổi tiếng, một trong những số đó là nhà văn Hồ Thuỷ Giang. Văn bản” Cây trứng gà bất tử” là một văn bản hay, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa. Vậy văn bản đó có nội dung như thế nào?Bài học ngày hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n.. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu; t¸c gi¶, t¸c phÈm, bè côc. Tãm t¾t néi dung v¨n b¶n.. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc. *Thêi gian (10') - Giáo viên chuyển ý.. Néi dung. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. 1. T¸c gi¶ (S¸ch V¨n häc Th¸i - HS đọc phần : Tiểu dẫn. ( Sách Văn Nguyên) häc Th¸i Nguyªn) ?Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ Hå Thñy Giang? - GV bæ sung 2. T¸c phÈm (S¸ch V¨n Häc Th¸i ?Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm nµy? Nguyªn) -GV bæ sung * GV đọc - HS đọc ?Em h·y nªu bè côc cña v¨n b¶n nµy? 3. Bè côc: 4 phÇn. * V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm 4 phÇn PhÇn1: Giíi thiÖu c¸c thµnh viªn trong gia đình "tôi" PhÇn2:Nãi vÒ" phÐp chia"cña t×nh ng-.

(133) êi... Phần3:Những biến động của gia đình... PhÇn4:Th«ng qua h×nh tîng c©y trøng gµ nãi vÒ lßng vÞ tha... ?Em h·y tãm t¾t cèt truyÖn? Hoạt động 3 : Tìm hiểu chi tiết văn b¶n.. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: H×nh tîng c©y trøng gµ. ý nghÜa cña h×nh tîng c©y trøng gµ. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm *Thêi gian: (24') - Giáo viên chuyển ý.. 4. Tãm t¾t truyÖn.. II. Ph©n tÝch. ?Cây trứng gà đợc giới thiệu ntn? ?PhÐp chia ®Çu tiªn cña mÑ b¾t ®Çu tõ ®©u?. 1. H×nh tîng c©y trøng gµ. ?V× sao mÑ l¹i d¹y phÐp chia cho c¸c con? ?T¹i sao c©y trøng gµ l¹i chÕt? - C©y trøng gµ r¬i vµo tay kÎ xÊu.. - BiÕt chia sÎ víi mäi ngêi.. * Hoạt động nhóm ?Ngời mẹ muốn nhắc nhở những đứa con ®iÒu g×? - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình bày. - Phải có lòng bao dung, nhân hậu, - GV bæ sung. lßng vÞ tha.. ?Em rót ra bµi häc g× qua c©u chuyÖn nµy? * GV liªn hÖ thùc tÕ: Sèng ph¶i biÕt chia sÎ víi mäi ngêi. ?Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ truyÖn? - Giáo viên chuyển ý.. 2. ý nghÜa cña truyÖn - Mẹ đã dạy cho con phép chia của tình ngêi.. *GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n * Hớng dẫn đọc thêm văn bản: "MÝa vïng cao" - Cho HS t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ - Gọi học sinh đọc. *Gîi ý t×m hiÓu néi dung -Yêu cầu HS tìm đọc một số sáng tác. V¨n b¶n: MÝa vïng cao (Bïi ThÞ Nh Lan).

(134) cña c¸c t¸c gi¶ viÕt vÒ th¸i Nguyªn Hoạt động 4 : Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. Kh¾c s©u ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá,vấn đáp tái hiện *Thêi gian (4') ? Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n nµy? - GV yêu cầu HS viết, sau đó trình bày tríc líp. - GV bæ sung. 4. Híng dÉn vÒ nhµ (1') - Häc bµi, tiÕp tôc t×m hiÓu, giíi thiÖu vớicác bạn về các tác phẩm địa phơng - So¹n bµi: "§ång chÝ" - Đọc bài : Tổng kết về từ vựng. *Rót kinh nghiÖm. ................................................................... TiÕt : 40 Ngµy so¹n :11.10.2011. Ngµy d¹y: 14.10.2011.. Tæng kÕt vÒ tõ vùng ( TiÕt 1). I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc một số khái niện liên quan đến từ vựng. 2.Kü n¨ng: - Biết cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc- hiểu văn bản vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông tõ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong giao tiÕp. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi về : từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, từ nhiều nghÜa..

(135) 2. Ra quyết định: Lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. III. ChuÈn bÞ - B¶ng phô, m¸y chiÕu. IV. Tiến trình hoạt động 1.ổn định: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm trabµi cò: (kÕt hîp khi «n tËp) 3.Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - Vào bài: ở các lớp dưới, các em đã được học một số kiến thức về từ vựng tiếng Việt: Từ đơn và từ phức; Thành ngữ; Nghĩa của từ: Từ nhiều nghĩa và hiện tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. Để các em có cái nhìn khái quát và khắc sâu hơn kiến thức về từ vựng, hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu bài:” Tổng kết về từ vựng” Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thức về: Từ đơn và từ phức; Thành ng÷; NghÜa cña tõ: Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ; *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp, khái quát hoá, chơi trò chơi, hoạt động nhóm *Thêi gian (39') - Giáo viên chuyển ý.. I. Từ đơn và từ phức. Ph©n lo¹i: ?Tõ trong tiÕng viÖt ph©n lµm mÊy 1. Tõ: + Từ đơn lo¹i? (b¶ng phô) + Tõ phøc: - Tõ ghÐp - Tõ l¸y a. Tõ đơn : tõ chØ gåm mét tiÕng ?Thế nào là từ đơn? cho ví dụ VÝ dô: Nhµ, c©y, ®i, ¨n. b. Tõ phøc: tõ gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng ?ThÕ nµo lµ tõ phøc? cho vÝ dô. Ví dụ: quần áo, câu lạc bộ, đẹp đẽ. 1. Từ ghép: là những từ phức đợc tạo ra ?Tõ phøc chia lµm mÊy lo¹i? ThÕ nµo b b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi lµ ghÐp? VÝ dô? nhau vÒ nghÜa. Ví dụ: xe đạp, hoa lan, sách vở. b2. Tõ l¸y: lµ nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ ?ThÕ nµo lµ tõ l¸y? Cho vÝ dô? ©m gi÷a c¸c tiÕng. Ví dụ: đẹp đẽ, lành lạnh, xanh xanh. 2. Xác định từ láy, từ ghép. a. Tõ ghÐp: ngÆt nghÌo, giam gi÷, bã ?Xác định từ láy, từ ghép ở VD I2 buộc, tơi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đa đón, nhờng nhịn, rơi rụng, mong muốn. b. Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, xa x«i, lÊp - HS đọc bài tập. l¸nh 3. Xác định từ láy tăng nghĩa và giảm nghÜa. - Gäi 2 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp. a. Giảm nghĩa: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhá, lµnh l¹nh, x«m xèp..

(136) ? Xác định từ láy tăng nghĩa và từ láy gi¶m nghÜa? - GV bæ sung. - Giáo viên chuyển ý. ?Thµnh ng÷ lµ g×? cho vÝ dô?. b. T¨ng nghÜa: nhÊp nh«, s¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t. II Thµnh ng÷ - Thµnh ng÷ lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹o cè định biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. VD: Mẹ tròn con vuông, ăn cháo đá bát.. a. Tôc ng÷: hoµn c¶nh, m«i trêng XH cã ảnh hởng quan trọng đến tính cách đạo đức con ngời. * Hoạt động nhóm ngữ: làm việc không đến nơi ?Xác định thành ngữ, tục ngữ và giải b.Thành đến chèn bá dë, thiÕu tr¸ch nhiÖm. thÝch ý nghÜa? c. Tôc ng÷: muèn gi÷ g×n thøc ¨n, víi chã ph¶i treo, víi mÌo ph¶i ®Ëy. * GV chia líp : 5 nhãm. d. Thành ngữ: tham lam, đợc cái này lại - Nhãm 1: a muèn c¸i kh¸c. - Nhãm 2: b - Nhãm 3: c e. Thµnh ng÷: sù th«ng c¶m, th¬ng xãt giả dối nhằm đánh lừa ngời khác. - Nhãm 4: d - Nhãm 5: e - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình - Thành ngữ chỉ động vật: nh chó với bµy. mÌo, ®Çu voi ®u«i chuét, nh hæ vÒ rõng, miÖng hïm gan søa, vuèt r©u hïm, kiÕn * GV cho HS ch¬i trß ch¬i. bò chảo nóng, mỡ để miệng mèo, nh thÊy mì… - Chia líp 2 nhãm, tæ chøc trß ch¬i " mÌo Thµnh chØ thùc vËt: b·i bÓ n¬ng Tìm thành ngữ chỉ động vật, thực vật. dâu, bèo ngữ d¹t m©y tr«i, c¾n r¬m c¾n cá, c©y cao bãng c¶, c©y nhµ l¸ vên, bÎ hµnh - GV phæ biÕn luËt ch¬i: Trong thêi tái, d©y cµ ra d©y muèng… gian 3', đội nào tìm đợc nhiều thành bẻ + Chó cắn áo rách: đã trong hoàn cảnh ngữ hơn sẽ là đội chiến thắng khèn khæ, l¹i gÆp thªm tai ho¹ dån dËp đến. ?Giải thích ý nghĩa và đặt câu với ập + B·i bể nơng dâu: thời gian, cuộc đời thµnh ng÷? thay đổi ghê gớm khiến con ngời giật suy nghÜ. ?T×m dÉn chøng sö dông thµnh ng÷ m×nh - Th©n em: … BÈy næi ba ch×m víi níc trong v¨n häc? non - TruyÖn KiÒu - Th¬ Hå Xu©n H¬ng( B¸nh tr«i níc) III. NghÜa cña tõ - Giáo viên chuyển ý. - Lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, quan hÖ, hoạt động) mà từ biểu thị ?Nªu kh¸i niÖm? - Chän( a) ? Chọn cách hiểu đúng trong những c¸ch hiÓu sau? - Chän( b) - HS đọc bài tập 2, 3. IV. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa - Tõ cã thÓ cã mét nghÜa hay nhiÒu - Giáo viên chuyển ý. nghÜa - Là hiện tợng thay đổi nghĩa của từ tạo ra những từ nhiều nghĩa trong đó có: ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? + NghÜa gèc: nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu lµm - §äc môc II2 c¬ së h×nh thµnh nghÜa kh¸c - Chọn cách hiểu đúng. + Nghĩa chuyển: nghĩa đợc hình thành - §äc môc II3.

(137) ?ThÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa?. trªn c¬ së nghÜa gèc.. ?ThÕ nµo lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa * Trong mét c©u tõ chØ cã mét nghÜa cña tõ? nhất định - Mét sè trêng hîp tõ cã thÓ hiÓu c¶ hai nghÜa. VD: Mïa xu©n … cµng xu©n - Nghĩa chuyển: hoa (đẹp, sang trọng, tinh khiÕt) ?Từ "hoa" đợc dùng theo nghĩa gốc -Nghĩa chỉ có trong câu thơ này  hay nghÜa chuyÓn? nghÜa l©m thêi * §©y kh«ng ph¶i lµ nghÜa chuyÓn, tõ hoa kh«ng ph¶i tõ nhiÒu nghÜa nã chØ cã ?Cã thÓ coi ®©y lµ hiÖn tîng nhiÒu nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩađ- nghĩa lâm thời cha đợc cố định hoá, cha đợc chú giải trong từ điển. îc kh«ng? V× sao? * GV gäi HS lµm bµi tËp.. Hoạt động 3: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. Kh¾c s©u néi dung «n tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian (3') ? Bµi häc h«m nay cã nh÷ng néi dung nµo? * GV hệ thống kiến thức đã ôn tập 4. Híng dÉn tù häc. (1') - Häc thuéc bµi. - ¤n tËp phÇn cßn l¹i. - Ph©n tÝch c¸ch lùa chän tõ ghÐp, tõ l¸y thµnh ng÷ trong mét v¨n b¶n cô thÓ. * Rót kinh nghiÖm. .............................................................. TuÇn: 9 TiÕt : 41 Ngµy so¹n :13.10.2011 Ngµy d¹y:17.10.2011. Tæng kÕt vÒ tõ vùng (TiÕt 2) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc một số khái niện liên quan đến từ vựng. 2.Kü n¨ng:.

(138) - Biết cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc- hiểu văn bản vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh cã ý thøc sö dông TiÕng ViÖt. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi về : từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa; Cấp độ kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷; Trêng tõ vùng 2. Ra quyết định: Lựa chọn và sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp. III. chuÈn bÞ: - m¸y chiÕu, phiÕu häc tËp IV. Tiến trình hoạt động 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm trabµi cò: (kÕt hîp khi «n tËp) 3. Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - Vào bài: giờ trớc chúng ta đã nắm đợc một số khái niệm có liên quan đến từ vựng tiếng Việt nh: Từ đơn và từ phức; Thành ngữ; Nghĩa của từ: Từ nhiều nghĩa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. Để các em có cái nhìn khái quát và khắc sâu hơn kiến thức về từ vựng, hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu bài: “ Tổng kết về từ vựng” ( tiÕp theo) Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2:Ôn tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu: Từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa; Cấp độ kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷;Trêng tõ vùng. *Ph¬ng ph¸p: - vấn đáp,khái quát hoá, hoạt động nhãm, thùc hµnh, ph©n tÝch. *Thêi gian (38') - Giáo viên chuyển ý.. V. Từ đồng âm - Lµ tõ gièng nhau vÒ h×nh thøc ©m thanh (ph¸t ©m) nhng nghÜa kh¸c nhau, không liên quan gì đến nhau. - HiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa: mét tõ (mét h×nh thøc ng÷ ©m) cã chøa nhiÒu nÐt nghÜa kh¸c nhau.. ?Nêu khái niệm từ đồng âm? ?Ph©n biÖt hiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa và từ đồng âm? - §äc môc V2 * HS lµm bµi tËp. ?Trêng hîp nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa? lµ từ đồng âm? - Giáo viên chuyển ý.. - Hiện tợng đồng âm: hai hoặc nhiều tõ cã nghÜa kh¸c nhau (2 hoÆc nhiÒu h×nh thøc ng÷ ©m…) a. Tõ nhiÒu nghÜa: L¸ "l¸ phæi" lµ nghÜa chuyÓn cña l¸ . b. Từ đồng âm: Hai từ có ngữ âm giống nhau nhng nghÜa kh¸c nhau.. ?Nêu khái niệm từ đồng nghĩa? * Gäi HS lµm bµi tËp.. VI. Từ đồng nghĩa - Lµ tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. *VI2: Chän( d). ?Chọn cách hiểu đúng? -Gäi HS lªn b¶ng lµm bµi tËp.. - Xu©n: chØ mét mïa trong n¨m, kho¶ng thêi gian t¬ng xøng víi mét n¨m - mét.

(139) - §äc môc VI3 ?Dùa trªn c¬ së nµo tõ "xu©n" thay thÕ tõ "tuæi" ?Việc thay từ có tác dụng diễn đạt ntn? ( HS lµm c¸ nh©n). tuæi  chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸n dô lÊy bé phËn chØ toµn thÓ. - Tõ "xu©n" thÓ hiÖn t tëng l¹c quan cña t¸c gi¶. - Dùng để tránh hiện tợng lặp từ.. - Giáo viên chuyển ý.. VII. Tõ tr¸i nghÜa - Lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ngîc nhau. - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.. ?Nªu kh¸i niÖm tõ tr¸i nghÜa? - GV bæ sung. * Häc sinh lµm bµi tËp. - Hoạt động nhóm.. - Từ trái nghĩa đợc dùng trong thế đối, t¹o hiÖn tîng t¬ng ph¶n g©y Ên tîng mạnh làm lời nói thêm sinh động.. *Xấu- đẹp, xa - gần, rộng - hẹp, sống đực - cái, chẵn - lẻ… ?T×m c¸c cÆp tõ cã quan hÖ tr¸i chÕt, CÆp từ trái nghĩa tuyệt đối: có tính nghÜa? chÊt phñ định nhau, không thể vừa A vừa - C¸c nhãm th¶o luËn. B, kh«ng thÓ kÕt hîp c¸c phô tõ chØ møc - GV mời đại diện các nhóm trình độ: rất, hơi, qu¸, l¾m. bµy. * 3.b: giµ - trÎ, yªu - ghÐt, cao - thÊp, n«ng - s©u. - §äc môc VII3 a, b - Trờng hợp cặp từ trái nghĩa tơng đối không phủ định lẫn nhau có thể kết hợp c¸c tõ ghÐp theo m« h×nh " võa A võa B" - Giáo viên chuyển ý.. VIII. Cấp độ khái quát nghĩa của từ ng÷ - NghÜa mét tõ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t. ?ThÕ nµo lµ mét tõ cã nghÜa réng? nghÜa hÑp? h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. + Mét tõ ng÷ coi lµ cã nghÜa réng h¬n khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao * GV cho HS lÊy vÝ dô. hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. * Liên hệ thực tế:việc sử dụng từ ngữ + Một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp khi trong giao tiếp và trong viết bài văn. phạm vi nghĩa của từ ngữ đó đợc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. Vận dụng kiến thức về các kiểu cấu tạo từ tiếng Việt đã học ở lớp 6 và lớp 7 để điền từ ngữ thích hợp vào các ô trống trong sơ đồ sau..

(140) Tõ (xét về đặc điểm cấu tạo). Tõ phøc. Từ đơn. Tõ ghÐp. Tõ l¸y. Tõ l¸ybé phËn Tõ ghÐp đẳng lập. Tõ ghÐp chÝnh phô. Tõ l¸y hoµn toµn Tõ l¸y ©m. - Giáo viên chuyển ý. ?Nªu kh¸i niÖm vÒ trêng tõ vùng? * H/s lµm bµi tËp 2 - GV chèt. Hoạt động 3: Củng cố.. Tõ l¸y vÇn. IX. Trêng tõ vùng - Lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. a. Trêng tõ vùng: t¾m, bÓ. b. T¸c dông: lµm t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m, lµm c©u nãi cã søc tè c¸o m¹nh h¬n.. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. Kh¾c s©u néi dung «n tËp. *Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp,khái quát hoá. *Thêi gian: (3') 4. Híng dÉn tù häc: (2') -TiÕp tôc «n vÒ tõ vùng -Nắm chắc kiến thức đã ôn tập. -Phân tích cách lựa chọn từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, trêng tõ vùng trong mét v¨n b¶n cô thÓ. *Rót kinh nghiÖm:. .................................................................

(141) TiÕt : 42 Ngµy so¹n : 14.10.2011. Ngµy d¹y: 18.10.2011.. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2. I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Gióp h/s n¾m v÷ng h¬n c¸ch lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, nhËn ra đợc những chỗ mạnh, chỗ yếu của mình khi viết loại bài này. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý, diễn đạt. - Häc sinh biÕt tù hµo vÒ truyÒn thèng nhµ trêng, yªu quý thÇy c« gi¸o. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi về những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2. Ra quyết định: Tự sửa đợc một số lỗi sai trong bài làm. III. Tiến trình hoạt động 1. Tæ chøc: ( 1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (KiÓm tra kÕt hîp trong giê häc) 3.Bµi míi: Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc, các em đã viết bài văn 2 tiết. Để giúp các em nhận rõ nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh, h«m nay c« sÏ cïng c¸c em : “Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2.” Hoạt động 2 : Tìm hiểu đề bài, lập dàn ý. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết phân tích đề, lập dàn ý. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình , vấn đáp *Thêi gian (10') A.§Ò bµi: * tëng tîng 20 n¨m sau, vµo mét ngµy hÌ em vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho bạn học hồi ấy kể lại buổi thăm trờng đầy xúc động đó. B.Yêu cầu của đề: -Xem lại yêu cầu của đề ở tiết 34-35. Hoạt động của thầy trò *GV hớng dẫn HS phân tích đề bài. - H/s đọc lại đề bài. ?ThÓ lo¹i? ?Ngoài yếu tố tự sự đề bài còn yêu cÇu sö dông yÕu tè g×? - KÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶: t¶ c¶nh, t¶ ngêi. - H×nh thøc: mét bøc th. - YÕu tè tëng tîng: 20 n¨m sau… ? Nội dung đề bài yêu cầu gì?. Néi dung * §Ò bµi: - V¨n tù sù - KÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶: t¶ c¶nh, t¶ ngêi. - H×nh thøc: mét bøc th. - YÕu tè tëng tîng: 20 n¨m sau… - Néi dung: buæi th¨m trêng sau 20 n¨m..

(142) - GV nªu yªu cÇu cña bµi TLV. *Yªu cÇu: - Bµi viÕt bè côc râ rµng 3 phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. D¹ng viÕt th - Làm đúng kiểu bài văn tự sự (tởng tîng) Sau 20 n¨m vÒ th¨m trêng cò - KiÕn thøc tù sù (nh©n vËt, sù viÖc) + h×nh thøc bøc th - Lêi v¨n râ rµng gi¶n dÞ, trong s¸ng, biÓu c¶m - KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ (t¶ ngêi, t¶ * Dµn ý: 3 phÇn. c¶nh) - Ng«i kÓ thø nhÊt - Chữ viết sạch, đẹp, sai ít lỗi chính * Dµn bµi: 3 phÇn. t¶. a. Më bµi: (0,5®iÓm) - GV híng dÉn HS lËp dµn ý. - PhÇn ®Çu bøc th. - Giíi thiÖu ngµy vÒ th¨m trêng . LÝ do ? Më bµi cÇn nªu nh÷ng ý g×? vÒ th¨m trêng. * §äc ®o¹n v¨n : Më bµi b. Th©n bµi : (5®iÓm) - 20 năm xa trờng - nhiều thay đổi. - Cảnh cũ, thầy xa, trờng lớp đổi thay nhiÒu.( Miªu t¶ c¶nh vËt, con ngêi) ? Thân bài cần nêu đợc những ý nào? GÆp c« gi¸o chñ nhiÖm n¨m xa nay * §äc ®o¹n v¨n : Th©n bµi đã già - Trß chuyÖn cïng c©y phîng vÜ, th¨m l¹i líp häc n¨m xa - T×nh c¶m cña t«i sau khi th¨m trêng (Xúc động, lu luyến) c. KÕt bµi: (0,5®iÓm) - C¶m xóc cña nh©n vËt t«i sau ngµy vÒ ? KÕt bµi cÇn nªu nh÷ng ý nµo? th¨m trêng. * §äc ®o¹n v¨n : KÕt bµi - KÕt thóc bøc th: chóc, th¨m, chµo. *Trình bày:0,5 điểm Hoạt động 3: Nhận xét chung. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt nhËn ra nh÷ng u , nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình , vấn đáp *Thêi gian (10') 1. ¦u ®iÓm *Nội dung: Đa số học sinh nắm dợc yêu cầu của đề. + BiÕt vËn dông ph¬ng ph¸p kÓ chuyÖn theo thêi gian, kh«ng gian: + Sö dông yÕu tè miªu t¶ hîp lÝ (t¶ c¶nh, t¶ ngêi) trong v¨n b¶n tù sù. + Cã c¶m xóc ch©n thùc trong bµi viÕt: * H×nh thøc: Tr×nh bµy s¹ch sÏ + Bè côc râ rµng ba phÇn: Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi: Xoan, Toan, HuyÒn + Các đoạn văn rành mạch, diễn đạt lu loát: Xoan, Toan + Lçi chÝnh t¶ m¾c Ýt h¬n. 2. Nhîc ®iÓm - Mét sè bµi néi dung viÕt s¬ sµi: ThÕ Anh, S¬n, Huy, HiÕu, Tó, Vò…. - yÕu tè miªu t¶ mê nh¹t, hoÆc kh«ng cã..: ThÕ Anh, Thuý, Huy, TuÊn... - Cha tạo đợc tình huống phù hợp..: Tân, Hiệp, Tuyên... - Mét sè chi tiÕt cha chÝnh x¸c, thêi gian vÒ th¨m trêng... - Mắc lỗi diễn đạt cha rõ ý.: Thế Anh, Huy, Tú, - Mét sè bµi tr×nh bµy bÈn, cßn g¹ch xo¸ : Duy, NghÜa, §oµn, Tó... - Câu dài, chấm câu cha đúng nguyên tắc..: Hiệp, Tú, Hiếu…..

(143) Hoạt động 4: Trả bài, sửa lỗi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết tự sửa đợc những lỗi sai về chính tả, dùng từ, diễn đạt trong bµi lµm cña m×nh.. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, vấn đáp *Thêi gian (20') * Tr¶ bµi - H/s tù ch÷a lçi vµo bµi lµm cña m×nh. * Giáo viên hớng dẫn học sinh sửa một số lỗi sai về : Chính tả, diễn đạt , dùng tõ... 4. Cñng cè: (2') - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi - NhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. 5. Híng dÉn tù häc: (1') - Xem l¹i lÝ thuyÕt kiÓu bµi tù sù. - §äc tríc:" NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù". *Rót kinh nghiÖm: .................................................................. TiÕt : 43 - 44 Ngµy so¹n : 15.10.2011. Ngµy d¹y: 18,19.10.2011.. §ång chÝ. (ChÝnh H÷u) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc một số hiểu biết về hiện thực những năm đầu cuộc kháng chiÕn chèng thùc d©n ph¸p cña d©n téc ta. - Lí tởng cao đẹp và tình cảm keo sơn gắn bó làm nên sức mạnh tinh thần của nh÷ng ngêi chiÕn sü trong bµi th¬. - Nắm đợc đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: Ngôn ngữ thơ bình dị, biểu cảm, h×nh ¶nh tù nhiªn, ch©n thùc. 2.Kü n¨ng: - Đọc diễn cảm một bài thơ hiện đại. - Bao quát toàn bộ tác phẩm, thấy đợc mạch cảm xúc trong bài thơ. - Tìm hiểu một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu, từ đó thấy đợc giá trị nghệ thuật cña chóng trong bµi th¬. 3.Thái độ: - Häc sinh biÕt x©y dùng t×nh c¶m b¹n bÌ g¾n bã, biÕt chia sÎ víi b¹n bÌ trong nh÷ng lóc khã kh¨n. - Biết tự hào về hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Ph¸p. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Tự nhận thức: về giá trị của tình đồng chí, đồng đội. 2. Lµm chñ b¶n th©n: N©ng cao ý thøc gi÷ g×n t×nh c¶m b¹n bÌ. 3. Giao tiếp: Trao đổi, trình bày suy nghĩ , cảm nhận của bản thân về giá trị của tình đồng chí, đồng đội..

(144) III. ChuÈn bÞ - Tranh ¶nh minh häa IV. Tiến trình hoạt động 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm trabµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi cña h/s.(5') 3.Bµi míi Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh *Thêi gian (1') - Vào bài: Chủ đề về ngời lính đợc rất nhiều các nhà thơ khai thác. một trong những nhà thơ rất thành công với đề tài này là nhà thơ Chính Hữu với bài thơ “ Đồng chí”. Vậy bài thơ “ Đồng chí” đợc ra đời trong hoàn cảnh nào?Nội dung của nó đề cập đến vấn đề gì? Bài học ngày hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2 : Tìm hiểu chung văn b¶n.. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, t¸c phÈm,thÓ lo¹i, bè côc cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. - Thuyết trình, đọc, vấn đáp tái hiện *Thêi gian (18') 1.T¸c gi¶: - ChÝnh H÷u (tªn TrÇn §×nh §¾c) - Gi¸o viªn chuyÓn ý. sinh 1926, quª ë huyÖn Can Léc Hµ * H/s đọc chú thích (SGK) Tĩnh. Ông đợc nhà nớc trao tặng giải ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ thëng Hå ChÝ Minh vÒ V¨n häc nghÖ ChÝnh H÷u? thuËt (n¨m 2000) ? Bài thơ đợc sáng tác trong hoàn cảnh nµo? - GV: ChÝnh H÷u viÕt bµi th¬ "§ång chÝ" vµo ®Çu n¨m 1948, t¹i n¬i «ng n»m ®iÒu trÞ bÖnh. Bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m tha thiÕt, s©u s¾c cña t¸c gi¶ víi nh÷ng ngời đồng chí, đồng đội của mình.. 2. T¸c phÈm: - Bµi th¬ s¸ng t¸c ®Çu n¨m 1948, khi t¸c gi¶ tham gia chiÕn dÞch ViÖt B¾c (Thu đông 1947). * GV: đọc chậm rãi, tình cảm. - GVđọc  HS đọc  GVnhận xét - GV: từ ( Đồng chí đợc xuất hiện và 3.Thể loại: dïng phæ biÕn ë VN tõ nh÷ng n¨m 30 - Th¬ tù do. cña TK XX) ?Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? (GV gi¶i thÝch th¬ tù do) 4. Bè côc ?Văn bản đợc chia làm mấy đoạn? * Học sinh đánh dấu vào SGK.. - §o¹n 1 (6 c©u ®Çu): Nh÷ng c¬ së của tình đồng chí. - §o¹n 2 (10 c©u cuèi): Nh÷ng biÓu Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn hiện và sức mạnh của tình đồng chí. b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: C¬ së t¹o nªn t×nh đồng chí cao đẹp. Những biểu hiện của mối tình đồng chí trong chiến đấu gian khæ..

(145) *Ph¬ng ph¸p: -Thuyết trình, đọc, vấn đáp tái hiện,phân tÝch, gi¶ng, b×nh,th¶o luËn nhãm II. Ph©n tÝch *Thêi gian (45') 1. Cơ sở tạo nên tình đồng chí cao - Gi¸o viªn chuyÓn ý. đẹp. * Gọi HS đọc 6 câu thơ đầu. ?Trong cảm nhận của nhà thơ tình đồng chí liên quan đến những con ngời với nh÷ng kh«ng gian cô thÓ nµo? - "Quê hơng anh nớc mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá" ?Những hình ảnh " nớc mặn đồng chua, đất cày lên sỏi đá" nói lên điều gì về nguån gèc xuÊt th©n cña anh vµ t«i? ?Hai ngêi b¹n Êy cã ®iÓm g× gièng nhau? -GV: XuÊt th©n tõ ngêi n«ng d©n nghÌo nhng hä s¸t c¸nh bªn nhau trong chiÕn đấu, đã chia sẻ buồn vui trong sinh hoạt thiếu thốn, gian khổ "đêm rét chung chăn"  họ đã xoá đi mọi khoảng cách để gắn bó với nhau trong nhiệm vụ cao c¶ §ã lµ mèi t×nh tri kØ cña nh÷ng ngêi b¹n chí cốt mà tác giả đã biểu hiện bằng một h×nh ¶nh rÊt cô thÓ, gi¶n dÞ mµ hÕt søc gîi c¶m. * Hoạt động nhóm ?T¹i sao c©u th¬ thø bÈy l¹i chØ cã hai tiếng "đồng chí" và dấu chấm cảm (!)? Cách viết đó đã đem lại hiệu quả gì? *HS tự bộc lộ, (GV) hớng vào cơ sở đã ph©n tÝch. ?Theo em, tình đồng chí đợc hình thành trªn nh÷ng c¬ së nµo? - Gi¸o viªn chuyÓn ý. * Học sinh đọc những câu thơ tiếp theo. ?Lúc này những đồng chí của tác giả là ai? ?Hä tù biÕt g× vÒ hoµn c¶nh cña nhau? - "Ruéng n¬ng anh … ngêi ra lÝnh" *HiÓu vÒ nhau tõ ruéng n¬ng, giÕng níc, gốc đa… họ đã dành cho nhau tình cảm ntn? - GV: Tõ mÆc kÖ cã nghÜa: bá tÊt c¶, kh«ng quan t©m… ?Theo em, tõ 'mÆc kÖ" trong c©u th¬ cã thÓ hiÖn theo nghÜa ®en nh vËy kh«ng?. -Tình đồng chí bắt nguồn sâu xa từ sự tơng đồng về cảnh ngộ xuất thân nghÌo khã, - Hä tËp hîp tõ mäi ph¬ng xa l¹ vµo trong hàng ngũ quân đội cách mạng vµ trë nªn th©n quen nhau. - " Súng bên súng… thành đôi tri kỉ" - Hä cïng chung lÝ tëng, cïng chung chiÕn hµo, nhiÖm vô s¸t c¸nh bªn nhau trong chiến đấu vì độc lập tự do cña tæ quèc. hä chan hoµ, chia sÎ mäi gian lao còng nh niÒm vui. - Họ đã trở thành đồng đội, đồng chí cña nhau. - C©u th¬ thø 7: * Nã nh c¸i b¶n lÒ nèi hai ®o¹n th¬, khÐp më hai ý th¬ c¬ b¶n: c¬ së cña tình đồng chí. Lời thơ giản dị nhng rất thiêng liêng đã khẳng định và ca ngîi t×nh c¶m míi mÎ b¾t nguån tõ tình bạn, (cách mạng) tình đồng đội trong chiến đấu.. 2.BiÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña t×nh đồng chí *Hä lµ nh÷ng ngêi lÝnh chèng thùc d©n ph¸p. - Hä c¶m th«ng s©u xa nh÷ng t©m t, nçi lßng cña nhau: §ã lµ nçi nhí nhà, là tình cảm lúc lên đờng tòng quân đánh giặc. - Chµng trai cµy vèn g¾n bã víi m¸u thÞt víi m¶nh ruéng, víi ng«i nhµ tranh nghÌo cña m×nh. ThÕ mµ nay. dứt áo ra đi đến những phơng trời xa lạ để đánh giặc cứu nớc hẳn phải xuÊt ph¸t tõ nh÷ng t×nh c¶m lín lao. Tình cảm lớn đã chiến thắng tình *GV: Chung mét nçi niÒm nhí vÒ quª h- c¶m nhá. Do vËy ngêi lÝnh kh«ng ¬ng. ph¶i v« tr¸ch nhiÖm víi cha mÑ, vî con, quª h¬ng mµ ngîc l¹i sù hi sinh ?Tình cảm đồng chí còn đợc biểu hiện ở tình nhà cho việc nớc ở đây thật giản c©u th¬ nµo? dị và cảm động. - "Anh víi t«i… må h«i'.

(146) ?Gian lao của ngời lính còn đợc nhắc tới b»ng nh÷ng chi tiÕt ®iÓn h×nh nµo? - "¸o anh r¸ch vai… ch©n kh«ng giµy"  NT: đối xứng áo anh - quần tôi r¸ch vai - vµi m¶nh v¸ ?Ph¸t hiÖn biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong c©u th¬? T¸c dông? ?H×nh ¶nh nô cêi buèt gi¸ cã ý nghÜa ntn? * H×nh ¶nh nô cêi buèt gi¸" - nô cêi bừng lên, sáng lên trong gió rét, trong sơng muối, trong đêm trăng hay buổi s¸ng sím nh÷ng ngêi lÝnh ch©n kh«ng giµy, ¸o r¸ch, quÇn v¸. Nô cêi cña t×nh đồng chí, tình thơng yêu vô bờ trong im lÆng, trong h¬i Êm cña bµn tay n¾m lÊy bµn tay. ?Từ những chi tiết trên em cảm nhận đợc vẻ đẹp nào của tình đồng chí? ? Bµi th¬ kÕt thóc b»ng h×nh ¶nh nµo? - " §ªm nay… tr¨ng treo" ?Phân tích vẻ đẹp độc đáo của bức tranh trªn? -Trong c¶nh "rõng hoang s¬ng muèi" nh÷ng ngêi lÝnh phôc kÝch, chê giÆc, đứng bên nhau. Sức mạnh của đồng đội đã vợt lên tất cả những khắc nghiệt của thêi tiÕt vµ mäi gian khæ, thiÕu thèn. Tình đồng chí đã sởi ấm lòng họ giữa cảnh rừng hoang mùa đông, sơng muối gi¸ rÐt. ? H×nh ¶nh ®Çu sóng tr¨ng treo cã ý nghÜa nh thÕ nµo? *H×nh ¶nh " §Çu sóng tr¨ng treo" ý nghÜa biÓu tîng gîi sù liªn tëng phong phó. Sóng vµ tr¨ng lµ gÇn vµ xa, thùc t¹i và mơ mộng, chất chiến đấu và thi sĩ. Xa hơn đó là biểu tợng của thơ ca kháng chiÕn - nÒn th¬ kÕt hîp chÊt hiÖn thùc vµ c¶m høng l·ng m¹n Hoạt động 4: Khái quát nội dung cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: nghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: -Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, *Thêi gian (5') ? Nªu nghÖ thuËt cña v¨n b¶n?. * S¸t c¸nh bªn nhau , bÊt chÊp nh÷ng gian khæ, thiÕu thèn. -Hä cïng c¶m nhËn vµ chia sÎ nh÷ng gian lao , thiếu thốn của cuộc đời ngời lính -Nghệ thuật: đối xứng * H×nh ¶nh nô cêi buèt gi¸": -Nụ cời của tình đồng chí, tình thơng yªu v« bê trong im lÆng, trong h¬i Êm cña bµn tay n¾m lÊy bµn tay.. * Đó là vẻ đẹp của tình đồng chí: tình cảm chân thành, mộc mạc luôn đồng cam céng khæ. * Nổi lên trên nền cảnh rừng đêm giá rÐt lµ ba h×nh ¶nh g¾n kÕt víi nhau: ngêi lÝnh, khÈu sóng, vÇng tr¨ng. -Trong c¶nh "rõng hoang s¬ng muèi" nh÷ng ngêi lÝnh phôc kÝch, chê giÆc, đứng bên nhau. Sức mạnh của đồng đội đã vợt lên tất cả những khắc nghiÖt cña thêi tiÕt vµ mäi gian khæ, thiếu thốn. Tình đồng chí đã sởi ấm lßng hä gi÷a c¶nh rõng hoang mïa đông, sơng muối giá rét. - Ngêi lÝnh trong c¶nh phôc kÝch giÆc gi÷a rõng khuya cã mét ngêi b¹n n÷a - vÇng tr¨ng. H×nh ¶nh " §Çu sóng tr¨ng treo" ý nghÜa biÓu tîng gîi sù liªn tëng phong phó, kÕt hîp chÊt hiÖn thùc vµ c¶m høng l·ng m¹n. III. Tæng kÕt:. 1. NghÖ thuËt. - Sử dụng ngôn ngữ bình dị, thấm đợm chất dân gian, thể hiện tình cảm ch©n thµnh. - Sö dông bót ph¸p t¶ thùc kÕt hîp víi l·ng m¹n mét c¸ch hµi hoµ, t¹o nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý nghĩa ?Qua bài thơ, em cảm nhận đợc điều gì? biểu tợng. Hoạt động 5: Luyện tập - Củng cố- 2. ý nghĩa văn bản: *Môc tiªu: - Bài thơ ngợi ca tình cảm đồng chí - Giúp học sinh: Khái quát kiến thức cơ cao đẹp giữa những ngời chiến sĩ b¶n cña bµi. trong thêi k× ®Çu kh¸ng chiÕn chèng.

(147) thùc d©n Ph¸p gian khæ. *Ph¬ng ph¸p: -Đọc diễn cảm,vấn đáp tái hiện, *Thêi gian (14') ?Em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo? v× sao? ?Viết một đoạn văn khoảng từ 15 đến 20 IV. Luyện tập c©u nªu c¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ nµy. ? Bµi häc h«m nay gåm cã nh÷ng néi dung nµo? 4. Híng dÉn vÒ nhµ (1') - Học bài, đọc thuộc bài thơ.Soạn bài:" Bài thơ về tiểu đội xe không kính". - Trình bày cảm nhận về một chi tiết nghệ thuật tâm đắc nhất? *Rót kinh nghiÖm …………………………………………… TuÇn: 9 -10 TiÕt : 45 -46 Ngµy so¹n:17.10.2011. Ngµy d¹y :21,24.10.2011.. Bài thơ về tiểu đội xe không kính. ( Ph¹m TiÕn DuËt) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Häc sinh cã nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ nhµ th¬ Ph¹m TiÕn DuËt. - Nắm đợc những đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng t¸c cô thÓ: Giµu chÊt hiÖn thùc vµ trµn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n. - Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nớc đợc phản ánh trong tác phẩm; Vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng...của những con ngời đã làm nên con đờng Trờng Sơn huyền thoại đợc khắc hoạ trong bài thơ. 2.Kü n¨ng: - Đọc- hiểu một bài thơ hiện đại. - Phân tích đợc vẻ đẹp hình tợng ngời chiến sĩ lái xe Trờng Sơn trong bµi th¬. - Cảm nhận đợc giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ. 3.Thái độ: - Học sinh biết yêu mến ngời chiến sĩ lái xe Trờng Sơn, con đờng Trêng S¬n huyÒn tho¹i. BiÕt tù hµo vÒ thÕ hÖ trÎ thêi kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Tự nhận thức: Những phẩm chất : ung dung, hiên ngang, dũng cảm, thái độ bất chấp khó khăn gian khổ và tinh thần lạc quan yêu đời. 2. Làm chủ bản thân: Tự xác định đợc mục tiêu phấn đấu , rèn luyện về lối sèng cña b¶n th©n theo g¬ng nh÷ng ngêi lÝnh Trêng S¬n. 3. Giao tiếp: Trao đổi, trình bày suy nghĩ , cảm nhận của bản thân về những phẩm chất tốt đẹp của những ngời lính Trờng Sơn. III. ChuÈn bÞ: - PhiÕu häc tËp.

(148) IV. Tiến trình hoạt động 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ?§äc diÔn c¶m bµi th¬ " §ång chÝ" - ChÝnh H÷u? ?Ph©n tÝch h×nh ¶nh " §Çu sóng tr¨ng treo" trong bµi th¬? 3.Bµi míi. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh vµo häc bµi míi. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp *Thêi gian (1') Vào bài:Giờ trớc, cô đã cùng các em tìm hiểu về tình đồng chí, đồng đội trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ,cã nh÷ng bµi th¬ hay viết về hình ảnh của những ngời lính lái xe trên tuyến đờng Trờng Sơn nh “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính . Vậy cùng viết về đề tài ngời lính ,nhng “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” có điều gì mới, khác lạ. so với bài thơ “ Đồng chí” ,bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản.. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc: Tác giả, tác phÈm, thÓ th¬. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, đọc, vấn đáp tái hiện *Thêi gian (18') * Hs đọc chú thích (SGK) ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ph¹m TiÕn DuËt? - GV: Giới thiệu về chùm thơ đặc sắc của «ng viÕt vÒ ngêi l¸i xe Trêng S¬n, vÒ ngêi thanh niªn xung phong håi chiÕn tranh chèng MÜ. * GV: yêu cầu đọc giọng vui tơi, khoẻ kho¾n - GV đọc  HS đọc  GV nhận xét - GV: Tiểu đội (đơn vị gồm 12 ngời); ch«ng chªnh (®u ®a, kh«ng v÷ng ch¾c, kh«ng yªn æn) ?Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nắm đợc: Nhan đề bài th¬, h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe trªn tuyÕn đờng Trờng Sơn. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, đọc, vấn đáp tái hiện, ph©n tÝch, gi¶ng ,b×nh,th¶o luËn *Thêi gian: (45') - Gi¸o viªn chuyÓn ý. (Bẩy khổ thơ đều xoay quanh và làm nổi bật chủ đề bài thơ nên không cần chia ®o¹n). I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n 1.T¸c gi¶: - Ph¹m TiÕn DuËt ( 1941-2007), quª ë huyÖn Thanh Ba, tØnh Phó Thä. Lµ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. S¸ng t¸c th¬ cña «ng thêi kú nµy tËp trung viÕt vÒ thÕ hÖ trÎ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. 2. T¸c phÈm: - Bài thơ đợc sáng tác năm 1969, đợc tặng giải nhất cuộc thi thơ của b¸o v¨n nghÖ n¨m 1969 vµ ®a vµo tËp th¬: "VÇng tr¨ng quÇng löa" 3.ThÓ th¬. - ThÓ th¬: tù do (c©u dµi, 4 c©u mét khæ, nhÞp ®iÖu linh ho¹t, Ýt vÇn). II. Ph©n tÝch. 1. Nhan đề bài thơ và hình ảnh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh..

(149) * Häc sinh th¶o luËn. * Nhan đề bài thơ: thu hút ngời đọc ?Em có nhận xét gì về nhan đề bài thơ? ở cái vẻ lạ, độc đáo của nó: làm nổi ?H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh gîi bËt h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng cho em c¶m nhËn, suy nghÜ g×? kÝnh. H×nh ¶nh nµy thÓ hiÖn sù g¾n bã vµ am hiÓu hiÖn thùc chiÕn tranh - GV bæ sung. trên tuyến đờng Trờng Sơn. Hơn thế n÷a t¸c gi¶ muèn nãi vÒ chÊt th¬ ?Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ cña hiÖn thùc Êy, chÊt th¬ cña tuæi h×nh ¶nh nµo? trÎ hiªn ngang, * H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh. dòng c¶m, trÎ trung, vît lªn thiÕu - " kh«ng cã kÝnh… kÝnh vì ®i råi" thèn, gian khæ, hiÓm nguy cña chiÕn tranh. ?NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu trong lêi th¬ vµ * H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng t¸c dông cña nã? kÝnh. * Giọng điệu hồn nhiên, vui đùa, ngang - " không có kính… kính vỡ đi rồi" tàng biểu lộ thái độ bình thản, chấp nhận gian khã. * Giọng điệu hồn nhiên, vui đùa, ?Những chiếc xe không kính đợc giải ngang tàng biểu lộ thái độ bình thích ntn? Nét độc đáo trong cách giải thản, chấp nhận gian khó. - Xe kh«ng cã kÝnh v× " bom giËt… thÝch Êy? - GV: Xe không có kính vì kính đã bị vỡ rồi" do søc Ðp, søc rung cña bom  c¸ch nãi *H×nh ¶nh xe kh«ng kÝnh vèn hån nhiªn phï hîp víi tÝnh c¸ch ngang kh«ng hiÕm trong chiÕn tranh nhng tµng, dòng c¶m, thÝch vui nhén cña ngêi ph¶i cã hån th¬ nh¹y c¶m víi nÐt ngang tµng, tinh nghÞch, t¸c gi¶ míi chiÕn sÜ l¸i xe. cảm nhận đợc vẻ khác lạ của nó, khiÕn nã trë thµnh h×nh tîng th¬ - Gi¸o viªn chuyÓn ý. độc đáo của thời chiến tranh chống * Gọi học sinh đọc. MÜ. - GV: H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kính đã làm nổi rõ hình ảnh những chiến 2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe sÜ l¸i xe Trêng S¬n. Trêng S¬n. ?Ngêi chiÕn sÜ Êy ®iÒu khiÓn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh víi t thÕ ntn? - " Ung dung buång l¸i… nh×n th¼ng" ?Víi c¸i nh×n th¼ng Êy ngêi chiÕn sÜ c¶m nhận đợc điều gì? *T thÕ ung dung, hiªn ngang, tù tin " nh×n trời, nhìn đất" qua khung cửa xe không cßn kÝnh ch¾n giã  ngêi l¸i xe tiÕp xóc trùc tiÕp víi thÕ giíi bªn ngoµi. - " Nh×n thÊy giã… ïa vµo buång l¸i" ?Ph¸t hiÖn biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong khæ th¬? T¸c dông? ( so s¸nh, ®iÖp ng÷) ?C¸ch so s¸nh ë cuèi khæ 2 cã ý nghÜa ntn? ?Trªn chiÕc xe kh«ng kÝnh ngêi chiÕn sÜ có tâm trạng ntn? tâm trạng ấy đợc thể hiÖn qua c©u th¬ nµo? - " Kh«ng cã kÝnh, õ th× cã bôi… th«i'  Thời tiết khắc nghiệt có thể tác động xấu đến sức khoẻ con ngời. ?Lời thơ đã phản ánh hiện thực ntn ở nơi chiÕn trêng? ( HiÖn thùc khèc liÖt cña thêi kú chiÕn tranh) ?Ngời lính lái xe chấp nhận hiện thực đó. - T thÕ ung dung, hiªn ngang, tù tin " nhìn trời, nhìn đất" qua khung cửa xe kh«ng cßn kÝnh ch¾n giã  ngêi l¸i xe tiÕp xóc trùc tiÕp víi thÕ giíi bªn ngoµi. - " Nh×n thÊy giã… ïa vµo buång l¸i" - Câu thơ diễn tả đợc cảm giác về tốc độ trên chiếc xe đang lao nhanh. Qua khung cửa đã không có kính, không chỉ mặt đất mà cả bầu trời víi sao trêi, c¸nh chim còng nh ïa vµo buång l¸i. Lêi th¬ diÔn t¶ chÝnh xác cảm giác mạnh và đột ngột của ngêi ngåi trong buång l¸i. - Thái độ bất chấp khó khăn, gian khæ, hiÓm nguy. - Giäng ®iÖu ngang tµng, nghÞch ngîm - CÊu tróc lÆp l¹i: õ th×, cha cÇn  Bất chấp gian khổ khó khăn để vơn lên hoàn thành nhiệm vụ. Lạc.

(150) với thái độ ntn? quan, yêu đời. ?NhËn xÐt giäng ®iÖu trong hai khæ th¬ trªn? ?Từ đó vẻ đẹp nào trong tính cách của ngời lái xe đợc bộc lộ? - " C¸i b¾t tay qua cöa kÝnh vì, c¸i ?Hai khæ th¬ tiÕp theo miªu t¶ nÐt sinh bÕp Hoµng CÇm, c¸i vâng m¾c chông chênh trên đờng xe chạy, " hoạt gì của tiểu đội lính lái xe? ?Em hiểu gì về cuộc sống của họ qua chi Chung bát đũa…" tiÕt Êy?  S½n sµng th©n ¸i, chia sÎ gian ?ë khæ cuèi t¸c gi¶ t¶ l¹i h×nh d¸ng chiÕc nguy, t©m hån cëi më. - Khẳng định khó khăn, gian khổ xe không kính để làm gì? * Sức mạnh tinh thần của ngời chiến sỹ- ngày càng tăng nhng nhiệm vụ đánh giÆc vÉn lµ trªn hÕt. Kh«ng cã khã cña mét d©n téc kiªn cêng, bÊt khuÊt. kh¨n nµo, kÎ thï nµo c¶n næi xe ta Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ đi. Đơn giản vì trong xe có một trái b¶n cña bµi th¬. tim cña ngêi chiÕn sÜ l¸i xe anh *Môc tiªu: hïng. - Giúp học sinh nắm đợc: nghệ thuật, ý nghÜa v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian: (5’) III.Tæng kÕt ?Kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ 1. NghÖ thuËt: thuËt cña bµi th¬? - Lựa chọn chi tiết độc đáo, có tính * GV chèt. chÊt ph¸t hiÖn, h×nh ¶nh ®Ëm chÊt hiÖn thùc. - Sử dụng ngôn ngữ của đời sống, t¹o nhÞp ®iÖu linh ho¹t thÓ hiÖn giäng ®iÖu ngang tµng, trÎ trung, tinh nghÞch. ?Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? 2. ý nghÜa v¨n b¶n. * Ghi nhí SGK - Bµi th¬ ca ngîi ngêi chiÕn sÜ l¸i xe * Liên hệ: Sự đóng góp, hy sinh của thế Trờng Sơn dũng cảm, hiên ngang, hÖ trÎ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ trµn ®Çy niÒm tin chiÕn th¾ng trong cøu níc. thêi k× chèng giÆc MÜ x©m lîc. Hoạt động 5: Luyện tập- Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. Kh¾c s©u kiÕn thøc cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện,đọc diễn cảm. *Thêi gian (14') ?Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ thÕ hÖ trÎ thêi kh¸ng chiÕn chèng MÜ qua h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong bµi th¬? - §äc diÔn c¶m bµi th¬. ? Câu thơ nào để lại cho em ấn tợng sâu sắc nhất? Vì sao? 4. Híng dÉn tù häc: (1') - Häc bµi, häc thuéc lßng bµi th¬, «n tËp giê sau kiÓm tra 45'. - Thấy đợc sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của ngời lính cách mạng- Những ngời đồng chí đợc thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm..

(151) - So sánh để thấy đợc vẻ đẹp độc đáo của hình tợng ngời chiến sĩ trong hai bài thơ Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính. * Rót kinh nghiÖm ........................................................... TuÇn 10. TiÕt : 47 Ngµy so¹n:20.10.2011 Ngµy d¹y: .25.10.2011. kiểm tra truyện trung đại. I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Giúp hs nắm lại những kiến thức cơ bản về truyện trung đại Việt Nam: Nắm đợc tác giả, những giá trị nội dung và nghệ thuật của những tác phẩm tiêu biÓu. 2. KÜ n¨ng: - Qua bài kiểm tra đánh giá đợc trình độ của mình về các mặt và năng lực diễn đạt. Rèn kĩ năng viết bài. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức làm bài. Yêu mến Văn học Trung đại. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Suy nghĩ :về những vấn đề đặt ra trong đề bài. 2. Ra quyết định:Tự viết đợc một đoạn văn hoàn chỉnh. III. ChuÈn bÞ: - §Ò kiÓm tra. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.Kiªm tra bµi cò: (Kh«ng) 3.Bµi míi ( KiÓm tra) ( 41') A. H×nh thøc kiÓm tra H×nh thøc : Tù luËn B. ThiÕt lËp ma trËn Cấp độ Tên chủ đề. NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. 1.V¨n - TruyÖn Trung đại. Nhớ đợc tác Hiểu đợc nội gi¶,hoµn c¶nh dung cña v¨n ra đời... b¶n. Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè % 2. TËp lµm v¨n. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2,5 25%. VËn dông Cấp độ Cấp độ thấp cao. Céng. Sè c©u: 2 Sè ®iÓm: 5 50%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2,5 25% ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn vÒ mét nh©n vËt.

(152) Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè % Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2,5 25%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2,5 25%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 5. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 5 50%. Sè c©u: 1 Sè ®iÓm: 5 50%. Sè c©u: 3 Sè ®iÓm: 10 100%. §Ò bµi: C©u 1: (2,5 ®iÓm) - Nêu những hiểu biết của em về cuộc đời và sự nghiệp văn học của tác giả NguyÔn Du? C©u 2: (2,5 ®iÓm) -Tóm tắt truyện:" Chuyện Ngời con gái Nam Xơng" trong khoảng 10 đến 15 dßng C©u 3: (5 ®iÓm) Viết đoạn văn khoảng từ 15 đến 20 câu nêu cảm nhận của em về nhân vật Thuý KiÒu Trong ®o¹n trÝch" ChÞ em Thuý KiÒu"cña NguyÔn Du. §¸p ¸n C©u 1: (2,5 ®iÓm) - NguyÔn Du ( 1765-1820) , tªn ch÷ lµ Tè Nh, hiÖu lµ Thanh Hiªn, quª ë lµng Tiên Điền , huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh; Sinh trởng trong một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học. - Ông sinh trởng trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động .... - Nguyễn Du là ngời có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hoá dân tộc và văn chơng Trung Quốc. Cuộc đời từng trải, đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều đã tạo cho NguyÔn Du mét vèn sèng phong phó vµ niÒm c¶m th«ng s©u s¾c víi nh÷ng ®au khổ của nhân dân, Nguyễn Du là một thiên tài văn học, một nhà nhân đạo chủ nghÜa lín. - Sù nghiÖp v¨n häc cña «ng gåm nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lín b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m. S¸ng t¸c ch÷ N«m xuÊt s¾c nhÊt lµ “§o¹n trêng t©n thanh”, thêng gäi lµ “TruyÖn KiÒu”. C©u 2: (2,5 ®iÓm) - Tóm tắt truyện : " Chuyện Ngời con gái Nam Xơng" trong khoảng 10 đến 15 dßng. - Vũ Thị Thiết........đứng ở giữa dòng lúc ẩn, lúc hiện. C©u 4: (5 ®iÓm) Viết đợc đoạn văn khoảng từ 15 đến 20 câu nêu cảm nhận về nhân vật Thuý KiÒu Trong ®o¹n trÝch" ChÞ em Thuý KiÒu"cña NguyÔn Du. - Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ nh©n vËt (Thuý KiÒu) *Tập trung phân tích và nêu cảm nhận về vẻ đẹp của Thuý Kiều - Vẻ đẹp nhan sắc : Đôi mắt…, nghiêng nớc nghiêng thành.., hoa ghen liễu hên… - Vẻ đẹp tài năng của Thuý Kiều (thông minh, cầm, kì, thi, họa.) - Vẻ đẹp tâm hồn( trong trắng, đa sầu, đa cảm, nề nếp, khuôn phép) - Nªu c¶m nghÜ vÒ ngêi con g¸i tµi s¾c vÑn toµn. * Cảm hứng nhân văn: Ngợi ca vẻ đẹp, tài năng của con ngời. Dự cảm về kiếp ngêi tµi hoa b¹c mÖnh. 4. Cñng cè: (2') - Gi¸o viªn thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn vÒ nhµ (1') - Xem lại các tác phẩm văn học Trung đại đã học.

(153) - §äc tríc bµi: “Tæng kÕt vÒ tõ vùng” ( tiÕp theo) * Rót kinh nghiÖm. .................................................................... TiÕt : 48 Ngµy so¹n:22.10.2011. Ngµy d¹y:25,26.10.2011.. tæng kÕt vÒ tõ vùng. (TiÕp theo) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc: Các cách phát triển của từ vựng tiếng Việt. - Nắm đợc các khái niệm từ mợn, từ Hán Việt, thuật ngữ, biệt ngữ x· héi. 2.Kü n¨ng: - Nhận diện đợc từ mợn, từ Hán Việt, thuật ngữ, biệt ngữ xã hội. - Hiểu và sử dụng từ vựng chính xác trong giao tiếp, đọc- hiểu và t¹o lËp v¨n b¶n. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông tõ vùng chÝnh x¸c trong giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vµ chia sÎ kinh nghiÖm c¸ nh©n vÒ c¸ch sö dông tõ, c¸ch trau dåi vèn tõ. 2. Ra quyết định: Nhận ra và biết cách sửa các lỗi dùng từ thờng gặp. III. ChuÈn bÞ - B¶ng phô - PhiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh d¹y- häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ?Thế nào là từ đồng âm, đồng nghĩa? Ví dụ? ?thế nào là cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ? Cho ví dụ?.

(154) 3. bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc ,cô đã cùng các em “Tổng kết về từ vựng tiếng Việt”, để khắc s©u thªm kiÕn thøc vÒ tõ vùng tiÕng ViÖt, gióp c¸c em hiÓu vµ sö dông tõ vùng chính xác trong giao tiếp, đọc- hiểu và tạo lập văn bản. Hôm nay cô sẽ cúng các em häc bµi: ” Tæng kÕt vÒ tõ vùng”( tiÕp) Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ: C¸c c¸ch ph¸t triÓn cña tõ vùng tiÕng ViÖt. C¸c kh¸i niÖm tõ mîn, tõ H¸n ViÖt, thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi. *Ph¬ng ph¸p: I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng - Thuyết trình, vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian: (19') 1. Sơ đồ ?Điền nội dung thích hợp vào sơ đồ? 2. VÝ dô - Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: (da) C¸c c¸ch PT tõ vùng chuét, (con) chuét (mét bé phËn cña m¸y tÝnh) - T¹o tõ ng÷ míi: rõng phßng hé, sách đỏ… - Mîn tiÕng níc ngoµi: in - t¬ - nÐt, PT sè lîng tõ PT nghÜa cña tõ SART (bÖnh dÞch) 3. Mọi ngôn ngữ của nhân loại đều ph¸t triÓn tõ vùng theo tÊt c¶ nh÷ng cách thức đã nêu ở sơ đồ trên vì nếu T¹o tõ ng÷ míi Mîn tiÕng …. kh«ng cã sù ph¸t triÓn nghÜa th× sÏ không đáp ứng đợc nhu cầu giao ?T×m vÝ dô cho nh÷ng c¸ch ph¸t triÓn tõ tiÕp ngµy cµng t¨ng cña ngêi b¶n vựng đã nêu? ng÷. II. Tõ mîn 1. kh¸i niÖm. - Tõ mîn lµ nh÷ng tõ mîn tiÕng níc ngoài để biểu thị những sự vật, hiện ?Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ mîn? tîng… mµ tiÕng viÖt cha cã tõ thÝch hợp để biểu thị 2. Chọn nhận định C ?Chọn nhận định đúng trong những nhận 3. Nhóm từ săm, lốp… tuy là vay định sau? mợn nhng đã đợc Việt hoá hoàn toàn, về âm, nghĩa đợc dùng giống - Gäi HS lªn b¶ng lµm bµi tËp 1. nh tõ thuÇn ViÖt nh tr©u, bß… - Nhãm tõ axÝt, ra-®i-«… lµ nh÷ng từ vay mợn cha đợc Việt hoá, phát ©m khã h¬n tõ thuÇn ViÖt. - Gi¸o viªn chuyÓn ý.. - Gi¸o viªn chuyÓn ý.. III. Tõ H¸n ViÖt 1. Tõ H¸n ViÖt lµ tõ mîn cña tiÕng.

(155) ?ThÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt? Cho vÝ dô ? ?Chọn nhận định đúng trong những nhận định sau? - Gi¸o viªn chuyÓn ý.. ?Nh¾c l¹i kh¸i niÖm thuËt ng÷? * Th¶o luËn: ?Nªu vai trß cña thuËt ng÷? * GV chèt. ?KÓ tªn mét sè tõ ng÷ lµ biÖt ng÷ x· héi? - Gi¸o viªn chuyÓn ý. ?Nh¾c l¹i c¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ?. Hán đợc phát âm và dùng theo cách dïng cña ngêi ViÖt. 2. Chọn nhận định( b) IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi 1. Kh¸i niÖm. -ThuËt ng÷ lµ nh÷ng tõ biÓu thÞ kh¸i niệm khoa học, công nghệ và đợc dïng trong c¸c v¨n b¶n khoa häc, c«ng nghÖ. 2. Vai trß thuËt ng÷: Chóng ta ®ang sống trong thời đại khoa học, công nghệ phát triển mạnh mẽ. Trình độ d©n trÝ cña ngêi ViÖt kh«ng ngõng đợc nâng cao. Nhu cầu giao tiếp và nhËn thøc cña mäi ngêi vÒ nh÷ng vấn đề khoa học, công nghệ tăng lên  thuËt ng÷ ngµy cµng trë lªn quan träng. 3. BiÖt ng÷ x· héi: mét vÐ (mét tr¨m USD) vµo cÇu, sËp tiÖm, nh×n đểu, đầu gấu, bảo kê V. Trau dåi vèn tõ *C¸ch trau dåi vèn tõ: - HiÓu nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ - Rèn luyện để biết thêm những từ cha biÕt lµm t¨ng vèn tõ.. * GV chèt. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, vấn đáp , hoạt động nhóm *Thêi gian: ( 15') 1. Bài 1: (đã làm) 2. Bài 2: Giải thích nghĩa của từ. ( Hoạt động nhóm) - Bách khoa toàn th: từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành - B¶o hé mËu dÞch: (chÝnh s¸ch) b¶o vÖ s¶n xuÊt trong níc chèng l¹i sù c¹nh tranh cña hµng ho¸ níc ngoµi trªn thÞ trêng níc m×nh - Dự thảo: thảo ra để đa thông qua (ĐT) ,bản thảo để đa thông qua (DT) - Đại sứ quán: cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nớc ở nớc ngoài do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu - Hậu duệ: con cháu ngời đã chết - KhÈu khÝ: KhÝ ph¸ch con ngêi to¸t ra tõ lêi nãi - M«i sinh: m«i trêng cña sinh vËt 3. Bµi 3: Söa lçi ( Lµm miÖng ) a. Sai tõ bÐo bæ , thay = bÐo bë (mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn) b. Sai từ đạm bạc, thay = tệ bạc (không nhớ gì ơn nghĩa) c. Sai tõ tÊp nËp, thay = tíi tÊp (liªn tiÕp, dån dËp) Hoạt động 3: Củng cố. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hệ thống hoá kiến thức đã ôn tập về từ vựng. (Cả 3 tiết).

(156) - Khắc sâu kiến thức đã ôn tập *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian:(3') ? Bµi häc h«m nay gåm nh÷ng néi dung nµo? ? Nhắc lại nội dung đã tổng kết trong 3 tiết học? - GV chèt. 4. Híng dÉn tù hoc: (1') - Häc bµi, «n tËp. §äc bµi:" Tæng kÕt vÒ tõ vùng"( TiÕp theo) - ChØ ra c¸c tõ mîn, tõ H¸n ViÖt,thuËt ng÷, biÖt ng÷ x· héi trong mét v¨n b¶n cụ thể. Giải thích vì sao những từ đó lại đợc sử dụng (hay không đợc sử dụng) trong văn bản đó. * Rót kinh nghiÖm ____________________________. TiÕt: 49 Ngµy so¹n: 24.10.2011 Ngµy d¹y: 27.11.2011.. nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc: Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. - Mục đích của việc sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. - T¸c dông cña c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. 2.Kü n¨ng: - Häc sinh cã kü n¨ng nghÞ luËn trong khi lµm v¨n tù sù. - Phân tích đợc các yếu tố nghị luận trong một văn bản tự sự cụ thể. 3.Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc sö dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vµ chia sÎ kinh nghiÖm c¸ nh©n vÒ vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. 2. Ra quyết định: Lựa chọn và vận dụng yếu tố nghị luận để tạo lập bài văn tù sù cã hiÖu qu¶. III. ChuÈn bÞ. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña h/s (2') 3.Bµi míi.

(157) Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài:Văn bản tự sự chúng ta đã đợc học ở các lớp dới, Trong văn bản tự sự ngêi ta cã thÓ kÕt hîp c¸c yÕu tè nh: Miªu t¶, biÓu c¶m, miªu t¶ néi t©m…Ngoµi ra, v¨n b¶n tù sù cßn cã thÓ kÕt hîp víi yÕu tè nghÞ luËn. VËy thÕ nµo lµ yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? Yªó tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù cã vai trß vµ t¸c dông g×? Bµi häc ngµy h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong v¨n b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. T¸c dông cña c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,quy nạp,giảng giải.Phân tích, hoạt động nhóm I. T×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong *Thêi gian (21') v¨n b¶n tù sù - Hs đọc ví dụ a. ?Xác định luận điểm (vấn đề) trong hai ví 1. Ví dụ: SGK - T 137 dô trªn? 2. NhËn xÐt + Vấn đề: Nếu ta không cố tìm hiểu * Ví dụ a nh÷ng ngêi xung quang th× ta lu«n cã cí - Néi dung: để độc ác và nhẫn tâm với họ. + Vấn đề: Nếu ta không cố tìm hiểu nh÷ng ngêi xung quang th× ta lu«n * Hoạt động nhóm có cớ để độc ác và nhẫn tâm với họ. ?Để làm rõ luận điểm đó ngời nói đa ra luËn cø g×? lËp luËn ntn? - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện nhóm trình bày. * GV chèt. * Vî t«i kh«ng ph¶i lµ ngêi ¸c nhng së dÜ thä lµ ngêi Ých kØ, tµn nhÉn lµ v× thÞ qu¸ khæ. V×: * Khi ngời ta đau chân chỉ nghĩ đến cái ®au ch©n (qui luËt tù nhiªn) Khi ngêi ta khæ qu¸ th× ngêi ta kh«ng cßn nghĩ đến ai đợc nữa (qui luật tự nhiên) *V× c¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta bÞ nh÷ng nçi lo l¾ng, buån ®au, Ých kØ che lÊp mÊt.. + Phát triển vấn đề: - Vî t«i kh«ng ph¶i lµ ngêi ¸c nhng së dÜ thä lµ ngêi Ých kØ, tµn nhÉn lµ v× thÞ qu¸ khæ. V×: -Khi ngời ta đau chân chỉ nghĩ đến c¸i ®au ch©n (qui luËt tù nhiªn) Khi ngêi ta khæ qu¸ th× ngêi ta không còn nghĩ đến ai đợc nữa (qui luËt tù nhiªn) -V× c¸i b¶n tÝnh tèt cña ngêi ta bÞ nh÷ng nçi lo l¾ng, buån ®au, Ých kØ che lÊp mÊt. + Kết thúc vấn đề: Tôi biết vậy nên t«i chØ buån chø kh«ng biÕt giËn.. ?C¸c c©u v¨n trªn thuéc lo¹i c©u g×? + C¸c c©u h« øng thÓ hiÖn ph¸n ®o¸n NÕu… th×, v× thÕ… cho nªn. + Câu khẳng định ngắn gọn, khúc chiết nh diễn đạt chân lí.. - H×nh thøc: + C¸c c©u h« øng thÓ hiÖn ph¸n ®o¸n NÕu… th×, v× thÕ… cho nªn. + Câu khẳng định ngắn gọn, khúc chiết nh diễn đạt chân lí.. ?ChØ ra c¸c tõ lËp luËn trong ®o¹n trÝch?. *Néi dung, h×nh thøc, c¸ch lËp luËn ?YÕu tè nghÞ luËn trªn lµm cho ®o¹n v¨n trªn phï hîp tÝnh c¸ch nh©n vËt «ng s©u s¾c ntn? giao mét ngêi cã häc thøc, hiÓu biÕt lu«n tr¨n trë, suy nghÜ vÒ c¸ch - Hs đọc ví dụ b. sống, cách nhìn đời, nhìn ngời..

(158) - Gi¸o viªn chuyÓn ý.. * VÝ dô b. ?Cách lập luận của Kiều thể hiện qua câu - Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và th¬ nµo? §ã lµ c¸ch lËp luËn ntn? Ho¹n Th diÔn ra díi h×nh thøc nghÞ luËn mét phiªn toµ + KiÒu lµ quan toµ buéc téi -" TiÓu th...........cµng oan tr¸i nhiÒu" + Ho¹n Th lµ bÞ c¸o + KiÒu: Sau c©u chµo mØa mai lµ lêi ®ay - Néi dung: nghiến xa nay đàn bà có mấy ngời ghê + Kiều: Sau câu chào mỉa mai là lời ghớm, cay nghiệt nh mụ và xa nay càng đay nghiến xa nay đàn bà có mấy ngêi ghª ghím, cay nghiÖt nh mô vµ cay nghiÖt l¾m cµng oan tr¸i nhiÒu. xa nay cµng cay nghiÖt l¾m cµng ?Trong c¬n "hån l¹c ph¸ch xiªu" Ho¹n oan tr¸i nhiÒu. Th vÉn biÖn minh cho m×nh b»ng mét + Ho¹n Th : Nªu lªn 4 luËn ®iÓm (8 dßng th¬) ®o¹n lËp luËn xuÊt s¾c, em h·y chØ râ? * Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyÖn thêng t×nh. + Hoạn Th : Nêu lên 4 luận điểm (8 dòng * Ngoài ra tôi đối xử tốt với cô (ở g¸c viÕt kinh, kh«ng ®uæi theo khi th¬) c« trèn…) * T«i víi c« trong c¶nh chång chung, ch¾c g× ai nhêng cho ai. * Nhng dï sao t«i trãt g©y ®au khæ ?Với cách lập luận trên Hoạn Th đã đặt cho cô nên bây giờ chỉ trông nhờ vào sự khoan dung, độ lợng của cô. m×nh vµo t×nh thÕ ntn? *Ho¹n Th ®Èy KiÒu vµo t×nh thÕ - Gi¸o viªn chuyÓn ý. Qua viÖc ph©n tÝch khã xö: 2 ví dụ, chúng ta đi tìm hiểu đặc điểm của " Tha ra… ngời nhỏ nhen" * §Æc ®iÓm yÕu tè nghÞ luËn trong yÕu tè nghi luËn trong v¨n b¶n tù sù ?Tõ hai vÝ dô trªn em h·y t×m c¸c dÊu v¨n b¶n tù sù hiệu và đặc điểm của yếu tố nghị luận - Các cuộc đối thoại với các nhận xÐt, ph¸n ®o¸n, lÝ lÏ, dÉn chøng. trong v¨n b¶n tù sù? - Những biểu hiện suy nghĩ, đánh giá, bàn - Sử dụng các câu khẳng định ngắn luËn trong v¨n b¶n tù sù lµ nh÷ng yÕu tè gän, khóc chiÕt, c¸c cÆp c©u h« øng nÕu… th×, v× thÕ… cho nªn. nghÞ luËn. * GV tÝch hîp: V¨n b¶n tù sù gåm cã: - Sö dông nhiÒu tõ ng÷: t¹i sao, thËt nh©n vËt, sù viÖc,ng«i kÓ, ngêi kÓ,thø tù vËy, tuy thÕ, tríc hÕt, nãi chung… kể,...Văn tự sự có thể kết hợp với miêu tả, *Tác dụng: Thuyết phục ngời đọc, ngêi nghe (cã khi thuyÕt phôc chÝnh biÓu c¶m, miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn… ? Tác dụng của yếu tố nghị luận trong văn mình) về một vấn đề, quan điểm, t tởng nào đó. b¶n tù sù? - Hs đọc ghi nhớ .. 3.Ghi nhí: SGK- T 138. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Häc sinh vËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành. Hoạt động nhóm *Thêi gian: (15’) II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ( Lµm c¸ nh©n).

(159) - Lêi nãi trong ®o¹n trÝch "L·o H¹c" (môc I 1) lµ nh÷ng suy nghÜ néi t©m cña nhân vật Ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc, Nam Cao. Nh một cuộc đối thoại ngầm, Ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để " chỉ buồn chứ không nỡ giận" Để đi đến kết luận ấy ông giáo đã đa các luận điểm và luận cứ ( Phần tìm hiểu ví dụ đã nêu) Bài tập 2 ( Hoạt động nhóm) Tóm tắt lí lẽ của Hoạn Th để chứng minh lời khen của nàng Kiều - Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thờng tình - Ngoài ra tôi đối xử tốt với cô (khi ở gác viết kinh, không đuổi theo khi cô bỏ trèn ra khái nhµ) - T«i vµ c« trong c¶nh chång chung, ch¾c ai nhêng cho ai. - Hoạn Th gây đau khổ cho Thuý Kiều  chỉ trông nhờ vào sự khoan dung độ lợng của Thuý Kiều. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,đàm thoại *Thêi gian (4') ? Dấu hiệu, đặc điểm yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự? ? T¸c dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? 4. Híng dÉn tù häc. (1') - Häc bµi, hoµn thiÖn bµi tËp 2. - Chuẩn bị bài: "Đoàn thuyền đánh cá " - Ph©n tÝch vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n tù sù cô thÓ. - §äc tríc bµi “ Tæng kÕt tõ vùng” ( tiÕp theo) * Rót kinh nghiÖm. ......................................................... TiÕt : 50 Ngµy so¹n: 25.10.2011 Ngµy d¹y: 28.10.2011.. tæng kÕt tõ vùng. (TiÕp theo) i. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Häc sinh n¾m c¸c kh¸i niÖm tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh; PhÐp tu tõ so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷. - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh vµ phÐp tu tõ trong c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt. 2.Kü n¨ng. - Häc sinh cã kü n¨ng nhËn diÖn tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña c¸c tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh trong v¨n b¶n. - NhËn diÖn c¸c phÐp tu tõ nh©n ho¸, Èn dô, so s¸nh, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh,®iÖp ng÷, ch¬i ch÷ trong mét v¨n b¶n. Ph©n tÝch t¸c dông cña c¸c phÐp tu tõ trong v¨n b¶n cô thÓ. 3.Thái độ..

(160) - Häc sinh cã ý thøc sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong viÕt v¨n vµ t¹o lËp v¨n b¶n. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vÒ c¸ch dïng tõ vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ. 2. Tù nhËn thøc: Tù tin vµ t¹o thãi quen sö dông tõ vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp kh¸c nhau. III. ChuÈn bÞ - b¶ng phô, phiÕu häc tËp IV.TiÕn tr×nh d¹y häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra: (KÕt hîp trong giê) 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Chúng ta đã ôn tập 3 tiết tổng kết về từ vựng. Các em đã nắm đợc một số kháI niệm về từ vựng từ lớp 6 đến lớp 9. Để khắc sâu thêm kiến thức về từ vùng vµ hiÓu râ h¬n t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ, h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi “ Tæng kÕt vÒ tõ vùng” ( tiÕp theo) Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập từ tợng thanh, từ tợng hình - Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t hãa mét sè vÊn đề về: Từ tợng thanh và từ tợng hình. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp *Thêi gian (10') * Häc sinh nhí l¹i kiÕn thøc cò. ?ThÕ nµo lµ tõ tîng thanh? ?ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh? ?Cho vÝ dô ? ?T¸c dông cña c¸c tõ tîng h×nh, tîng thanh? ?Tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh? ?Đọc đoạn trích và xác định các từ tợng thanh, tîng h×nh? T¸c dông? - Gäi 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp. - Gi¸o viªn chuyÓn ý. Hoạt động 3: Ôn tập một số phép tu từ tõ vùng - LuyÖn tËp. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t hãa mét sè vÊn đề về: Một số phép tu từ từ vựng: So s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,khái quát hoá, hoạt động nhóm, phân tích *Thêi gian (27') ?ThÕ nµo lµ phÐp tu tõ tõ vùng? * Hoạt động nhóm.. I. Tõ tîng thanh vµ tõ tîng h×nh 1.Tõ tîng thanh: Lµ nh÷ng tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, con ngêi. 2. Tõ tîng h×nh: Lµ nh÷ng tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt - Gîi t¶ h/¶ ©m thanh cô thÓ sinh động… - MÌo, bß, t¾c kÌ, (chim) cu… - Lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ… Mô tả đám mây cụ thể sinh động…. II. Mét sè phÐp tu tõ tõ vùng 1. C¸c phÐp tu tõ : 1. So s¸nh: §èi chiÕu sù vËt, sù việc này với sự việc khác có nét tơng đồng làm tăng sức gợi hình gợi c¶m.

(161) - Nhãm1 ?Nh¾c l¹i kh¸i niÖm c¸c phÐp tu tõ: so s¸nh, Èn dô? - Nhãm2 ?ThÕ nµo lµ nh©n ho¸? ?Ho¸n dô lµ g×??Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a Èn dô vµ ho¸n dô? - Nhãm3 ?Nãi qu¸ lµ thÕ nµo? Cã ph¶i lµ nãi kho¸c kh«ng? ?Nói giảm, nói tránh để làm gì? * GV liªn hÖ thùc tÕ. - Nhãm4 ?ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷? lÊy vÝ dô vÒ ®iÖp ngữ trong các văn bản đã học ? ?Ch¬i ch÷ cã t¸c dông g×? - C¸c nhãm th¶o luËn. * Mời đại diện các nhóm trình bày. * GV bæ sung. - Gi¸o viªn chuyÓn ý. * Häc sinh lµm bµi tËp. ?Chỉ ra các biện pháp tu từ đã đợc sử dông trong c¸c c©u th¬? Ph©n tÝch t¸c dông cña chóng? - GV tÝch hîp víi v¨n b¶n TruyÖn KiÒu. ?Phân tích nét độc đáo trong những đoạn th¬? * GV liªn hÖ :T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong ca dao vµ c¸c v¨n b¶n đã học. Hoạt động 4: Củng cố *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t hãa kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,khái quát hoá, *Thêi gian : (4') ? Bµi häc h«m nay gåm cã nh÷ng néi dung nµo? * Gi¸o viªn nhÊn m¹nh: Gi¸ trÞ cña c¸c phÐp tu tõ tõ vùng trong v¨n th¬. 4.Híng dÉn vÒ nhµ : (2') - Ôn tập kĩ những kiến thức đã tổng kết. - TËp viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c tõ tîng thanh tîng h×nh. - TËp viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông mét trong số các biện pháp tu từ đã học. * Rót kinh nghiÖm. 2. Èn dô: So s¸nh ngÇm lµm t¨ng sù biÓu c¶m… 3. Nh©n ho¸: Gäi hoÆc t¶ con vËt, đồ vật, cây cối bằng những từ ngữ vốn dùng để gọi hoặc tả ngời. 4. Ho¸n dô: Dïng tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy gäi thay cho tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi để tăng sức biểu cảm. 5. Nói quá: Phóng đại qui mô tính chất của sự vật hiện tợng để gây ấn tîng t¨ng søc biÓu c¶m… 6. Nãi gi¶m - nãi tr¸nh: C¸ch nãi tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån ghª sî nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc thiÕu lÞch sù. 7. §iÖp ng÷: LÆp l¹i tõ ng÷ hoÆc kiÓu c©u lµm t¨ng gi¸ trÞ cho lêi v¨n. 8. Chơi chữ: Là lợi dụng đặc sắc về âm nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dám hµi híc lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ. 2. Bµi tËp: *Bµi tËp 1,2. 1.Èn dô. Hoa… c¸nh: chØ Thuý KiÒu vµ cuéc dêi nµng l¸… c©y: chØ cuéc sèng cña hä. 2. So sánh: tiếng đàn với tiếng hạc, suối, gió thoảng, trời đổ ma… 3. Nói quá: khắc hoạ sắc đẹp có 1 kh«ng hai.. 4. Nãi qu¸: vÒ kho¶ng c¸ch xa gi÷a Thuý KiÒu vµ Thóc Sinh… 5. Ch¬i ch÷: Tµi - tai.. *Bµi tËp 3: a. §iÖp tõ "cßn" vµ tõ "say sa" ®a nghÜa béc lé t×nh c¶m m¹nh mÏ, kÝn đáo của chàng trai b. PhÐp nãi qu¸: diÔn t¶ sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n c. PhÐp so s¸nh: miªu t¶ s¾c nÐt sinh động âm thanh tiếng suối và cánh rừng dới đêm trăng… d. PhÐp nh©n ho¸: thiªn nhiªn sèng động gần gũi với con ngời… e. Èn dô: thÓ hiÖn sù g¾n bã cña đứa con với ngời mẹ…. TuÇn 11 TiÕt 51-52 Ngµy so¹n:26.10.2011. Ngµy d¹y: 31.10.2011 1.11.2011. đoàn thuyền đánh cá.

(162) (Huy cËn) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh có đợc những hiểu biết bớc đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Hiểu đợc những xúc cảm của nhà thơ trớc biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ng dân trên biển. - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng m¹n. 2.Kü n¨ng. - Học sinh có kỹ năng đọc- hiểu một tác phẩm thơ hiện đại. - Phân tích đợc một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. - Cảm nhận đợc cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả đợc đề cập đến trong tác phẩm. 3.Thái độ: - Häc sinh biÕt yªu vµ tù hµo vÒ sù giµu cã cña biÓn . Cã ý thøc b¶o vÖ vµ gi÷ g×n biÓn c¶. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luận về vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống lao động của ng dân trên biển. 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: §¸nh gi¸, b×nh luËn vÒ cuéc sèng cña ng d©n trªn biÓn, vÒ vẻ đẹp của những hình ảnh thơ trong bài thơ. III. ChuÈn bÞ: - Phiếu học tập, tranh cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: vë so¹n bµi cña h/s(5') 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc, cô và các em đã tìm hiểu bài thơ: “ Đồng chí” của ( Chính Hữu) và bài thơ: :” Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của ( Phạm Tiến Duật) .Chúng ta đã hiểu đợc tình cảm đồng chí, đồng đội và những phẩm chất của các chiến sỹ lái xe Trờng Sơn. Hôm nay chúng ta sẽ đến với vùng biển Quảng Ninh để hoà nhập vào cuộc sống lao động của ng dân trên biển qua bài thơ: “ Đoàn thuyền đánh cá “ của Huy Cận. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, hoµn c¶nh ra đời, bố cục của văn bản. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc, *Thêi gian (10') * HS đọc SGK TiÕt:51 ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Huy CËn?. I- T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1- T¸c gi¶ : - Huy Cận( 1919-2005) là nhà thơ đã nổi tiÕng trong phong trµo th¬ míi..

(163) - Gi¸o viªn bæ sung. ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? +-MiÒn B¾c vui t¬i, phÊn khëi trong c«ng cuộc xây dựng lại đất nớc sau chiến tranh, ®i lªn CNXH. Huy CËn ®i thùc tÕ ë Quảng Ninh 1958, đợc sống trong không khí ấy -> viết bài thơ:Đoàn thuyền đánh cá- 1 khúc ca lao động tơi tắn, khoẻ kho¾n.. 2- T¸c phÈm : * Hoàn cảnh ra đời: - Bài thơ đợc viết vào giữa năm 1958, trong chuyÕn ®i thùc tÕ dµi ngµy ë Qu¶ng Ninh, nhà thơ đã sáng tác bài thơ này.. *GV hớng dẫn đọc: Đọc bài thơ với giọng phÊn chÊn, hµo høng , chó ý c¸c nhÞp 4/3,2 - 2/3, c¸c vÇn tr¾c nèi tiÕp xen víi nh÷ng vÇn b»ng t¹o nªn ©m hëng võa ch¾c khoÎ võa vang xa. đọc thầm chú thích trong SGK. - Chó thÝch (1) cÇn bæ sung thªm : cã thÓ đó là cái nhìn từ một hòn đảo trên Vịnh Hạ Long, thậm chí có thể hiểu đó là câu th¬ thuÇn tëng tîng vµ mang tÝnh khaÝ qu¸t nghÖ thuËt, kh«ng h¼n tõ vïng biÓn 3- Bè côc : 3phÇn. H¹ Long cô thÓ. - KÐo xo¨n tay:kÐo nhanh m¹nh, liÒn tay. *Mach c¶m xóc trong bµi th¬: - theo tr×nh tù thêi gian mét chuyÕn ra khơi của đoàn thuyền đánh cá : Đoàn ? Bài thơ đợc bố cục theo trình tự nào? *theo trình tự một chuyến ra khơi của thuyền của ng dân ra khơi đánh cá và trở vÒ. đoàn thuyền đánh cá . - 2 khæ ®Çu : C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i. - 4 khổ tiếp : Cảnh đoàn thuyền đánh cá ?Theo em bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy trªn biÓn. phÇn? (3 phÇn). Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. - Khổ cuối : Đoàn thuyền đánh cá trở về. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Hoµng h«n trªn biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơI; Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng; Bình minh trên biển và II- Ph©n tÝch : đoàn thuyền đánh cá trở về. 1- C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i : *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc,phân * Thời gian : Mặt trời lặn, đêm tối bắt ®Çu. tÝch, gi¶ng,b×nh, th¶o luËn - NghÖ thuËt so s¸nh, liªn tëng : *Thêi gian (55') + MÆt trêi : nh hßn löa-> C¶nh biÓn - GV chuyÓn ý. hoµng h«n rùc rì, Êm ¸p . * HS đọc 2 câu thơ đầu. ? Đoàn thuyền ra khơi vào thời điểm nào? + Sóng cài then, đêm sập cửa -> Vũ trụ * Thời gian : Mặt trời lặn, đêm tối bắt nh một ngôi nhà lớn, màn đêm là tấm cửa kh«ng lå, sãng biÓn lµ then cµi -> ®Çu. ? Cảnh biển vào đêm đợc tác giả miêu tả nh thÕ nµo? ? Điều đó đợc diễn tả bằng phép nghệ *Biển cả kì vĩ , tráng lệ ,rộng lớn mà gần gòi víi con ngêi . thuËt g× ? T¸c dông ? -GV: §©y lµ c¶nh mÆt trêi lÆn xuèng biÓn và đêm đến. Với cái nhìn của một nhà thơ vốn có cảm hứng thiên về vũ trụ, thì cảnh * Con ngời hoạt động : + §oµn thuyÒn ... l¹i ra kh¬i trêi biÓn bao la nh mét ng«i nhµ....... -> " L¹i " : chØ c«ng viÖc tiÕp diÔn hµng - GV chuyÓn ý. ngµy cø vµo thêi ®iÓm Êy ®oµn thuyÒn l¹i * HS đọc 2 câu thơ tiếp. - GV: Đêm xuống, vạn vật ở vào trạng ra khơi ( nét đặc trng của nghề đánh cá.

(164) th¸i nghØ ng¬i. Nhng víi ngêi d©n chµi th× lại bắt đầu công việc đánh cá trên biển. ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ c¶nh ngêi dân chài ra khơi đánh cá? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ 2 c©u th¬ nµy? - ngời đọc hình dung ra những chàng trai biÓn võa chÌo thuyÒn , ®a thuyÒn ra kh¬i võa cÊt cao tiÕng h¸t .TiÕng h¸t vang khoÎ, vang xa, bay cao, cïng víi giã, hoµ víi giã thæi c¨ng c¸nh buåm . §ã lµ tiÕng h¸t chan chøa niÒm vui cña nh÷ng ngêi dân lao động đợc làm chủ thiên nhiên, đất níc m×nh , c«ng viÖc mµ m×nh yªu thÝch và gắn bó suốt đời. * Th¶o luËn: ? Hãy đọc lời hát của đoàn ngời đánh cá và lí giải vì sao ra khơi khi đêm xuống mà hä vÉn trµn ®Çy høng khëi? ? Ra khơi trong thời điểm ấy, ngời đánh c¸ cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? ? T×m hiÓu tÝnh nh¹c cña nh÷ng c©u th¬ ®Çu ? - VÇn tr¾c khoÎ kho¾n ë hai c©u tríc khÐp l¹i vò trô. VÇn b»ng ng©n nga bay bæng ë hai c©u sau më ra v« cïng trêi - biÓn . Con ngêi vµ nhiÖt t×nh say sa -> Huy Cận hoà vào nhịp sống lao động của ngời đánh cá bằng nhạc điệu trong th¬ . ? Qua 4 câu thơ đầu, em hiểu đợc gì về vùng biển Q N và cuộc sống lao động của ng d©n trªn biÓn?. biÓn kh¬i) -> Tinh thÇn nhiÖt t×nh lao động của ngời dân + C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i -> Con ngêi kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp mµ hiÖn ra qua tiÕng h¸t c¨ng lªn cïng c¸nh buåm -> tiÕng h¸t cã søc m¹nh cïng giã biÓn thæi c¨ng c¸nh buåm ®Èy thuyÒn tiÕn ra khơi -> thái độ hào hứng, hăm hở, tin tởng, khoẻ khoắn của lòng ngời.. TiÕt:52 - HS đọc tiếp 4 khổ thơ. - GV chuyÓn ý. * Hoạt động nhóm: ? Hình ảnh con thuyền ra khơi đợc miêu tả nh thế nào? Phân tích cái hay cái đẹp cña c©u th¬ miªu t¶ h×nh ¶nh con thuyÒn ? - ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm tr¨ng Lít gi÷a m©y cao víi biÓn b»ng GV: NÕu nh ë ®o¹n ®Çu, thiªn nhiªn ch×m vào trạng thái nghỉ ngơi thì đến đoạn này, con ngời đã đánh thức thiên nhiên để thiên nhiên cùng lao động với con ngêi . Thiªn nhiªn hoµ nhËp víi kh«ng khÝ lao động của con ngời .Con thuyền không chØ lµ cña ta mµ cßn cña c¶ thiªn nhiªn. TN cïng con ngêi chØ huy ®iÒu khiÓn đoàn thuyền. Trí tởng tợng bay bổng đã giúp nhà thơ xây dựng đợc hình ảnh tuyệt đẹp. ? Đoàn thuyền đã ra khơi và con ngời bắt tay vào lao động,Vậy công việc của họ diÔn ra ntn? §îc miªu t¶ b»ng nghÖ thuËt g× ? ? Lới đã thả, đàn cá xuất hiện. Tgiả miêu. 2. Đoàn thuyền đánh cá trên biển - ThuyÒn cã l¸i vµ cã buåm, ngêi l¸i con thuyÒn vµ thuyÒn l¸i giã ®Èy thuyÒn -> H×nh ¶nh l·ng m¹n vµ th¬ méng : GÝo lµ ngêi l¸i, m¶nh tr¨ng lµ c¸nh buåm. Con thuyÒn lít ®i gi÷a m©y cao biÓn lín. - Nội dung lời hát thể hiện ớc mơ đánh bắt đợc thật nhiều hải sản với hình thức diễn đạt thật lãng mạn, độc đáo: đàn cá b¬i ngang däc trªn biÓn nh ®an dÖt, h·y dÖt vµo tÊm líi cña nh÷ng ngêi d©n chµi... - Con ngêi say sa ,høng khëi bëi sù giµu đẹp của biển quê hơng và niềm tin đánh đợc nhiều cá.. * Bút pháp lãng mạn đã biến con thuyền vèn nhá bÐ tríc biÓn c¶ bao la thµnh con thuyÒn k× vÜ khæng lå, hoµ nhËp víi kÝch thíc réng lín cña thiªn nhiªn vò trô.. -Ra ®Ëu dÆm xa dß bông biÓn -> T×m luång c¸ trong lßng biÓn - Dµn ®an thÕ trËn... -> Th¶ líi => Nghệ thuật ẩn dụ -> Hành động đánh c¸ cña ng¬× d©n nh chuÈn bÞ cho mét trËn đánh lớn với vũ khí là lới. - §µn c¸ : C¸ nhô, c¸ chim, c¸ ®Ð C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång..

(165) tả đàn cá ntn? C¸ nhô, c¸ chim, c¸ ®Ð C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång - NghÖ thuËt liÖt kª ? Trăng đã lên cao, ngời đánh cá cất cao tiÕng h¸t gäi c¸. TiÕng h¸t Êy cã ý nghÜa g×? - TiÕng h¸t gäi c¸ cña ngêi ng d©n thÓ hiÖn niÒm vui say sa hµo høng víi c«ng việc và thành quả lao động . - Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao -> VÇng tr¨ng in xuèng mÆt níc, sãng x« bãng tr¨ng díi níc nh gâ vµo m¹n thuyÒn thµnh h×nh ¶nh nhÞp tr¨ng cao gâ thuyÒn xua c¸ vµo líi -> C¸i míi cña sù s¸ng t¹o nghÖ thuËt ?T¹i sao t/g so s¸nh biÓn nh lßng mÑ? ? Khi sao mê , trêi s¾p s¸ng, c«ng viÖc đánh cá ntn?Thế nào là kéo xoăn tay? - Kéo hết sức, liền tay , liên tục để cá không thể thoát ra đợc. ? Hình ảnh đàn cá đợc miêu tả ntn? Có ý nghÜa g×? vảy bạc, đuôi vàng,loé rạng đông ? Nh vậy qua cảnh lao động trên biển của đoàn thuyền , em hiểu gì về đất nớc và con ngời Việt Nam trong lao động? *GV: Biển VN giàu đẹp Con ngời VN cần cù nhiệt tình lao động víi t×nh c¶m trÝ tuÖ, t×nh yªu biÓn, yªu nghÒ. - GV chuyÓn ý. - HS đọc 4 câu thơ cuối. *Th¶o luËn nhãm. ? C©u h¸t ë khæ cuèi cã g× kh¸c víi c©u h¸t ë khæ 1? - C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬i " - lÆp l¹i c©u th¬ cuèi cña khæ th¬ ®Çu cho ta thấy những ngời đánh cá sau một đêm thøc tr¾ng vÊt v¶ gi÷a biÓn kh¬i vÉn vui vÎ hào hứng , không hề biết đến mệt mỏi. * GV tÝch hîp : B¶o vÖ m«i trêng biÓn. Khai th¸c hîp lÝ c¸c nguån lîi cña biÓn. Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: NghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian (5'). -> NghÖ thuËt liÖt kª -> RÊt nhiÒu c¸ quý chen nhau đông đúc . Dới ánh trăng, màu sắc cá càng lấp lánh rực rỡ, cử động càng linh hoạt sinh động, làm trăng đẹp hơn, biÓn s¸ng h¬n -> T©m hån nhµ th¬ thªm rung động, bật lên tiếng '' em" trìu mến. - TiÕng h¸t gäi c¸ cña ngêi ng d©n thÓ hiÖn niÒm vui say sa hµo høng víi c«ng việc và thành quả lao động . - Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao - Mét h×nh ¶nh l·ng m¹n ®Çy chÊt th¬ - 1 tởng tợng đẹp của nhà thơ tạo nên cảnh lao động vừa đẹp, vừa vui, vừa nên thơ bëi sù hoµ nhËp con ngêi vµ thiªn nhiªn cùng lao động. - BiÓn cho ta c¸ nh nguån s÷a mÑ nu«i lớn đời ta -> Biển luôn u đãi con ngời -> Sù biÕt ¬n cña t¸c gi¶ víi biÓn. - C«ng viÖc vÉn khÈn tr¬ng. Ngêi d©n chµi vÉn " xo¨n tay kÐo líi " v× mÎ líi ®Çy c¸. - đàn cá trong lới : vảy bạc, đuôi vàng,loé rạng đông -> Hình ảnh đàn cá trong lới rực rỡ sắc mµu t¬i rãi lÊp l¸nh díi ¸nh b×nh minh, vừa thể hiện sự giàu đẹp của biển quê hơng vừa thể hiện hiệu quả tốt đẹp của buổi lao động. 3.C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ - C©u h¸t thÓ hiÖn niÒm vui v× thµnh qu¶ lao động của con ngời sau một đêm LĐ cËt lùc trªn biÓn - TiÕng h¸t vÉn m¹nh mÏ, vÉn c¨ng buåm.... - Mặt trời đội biển nhô màu mới -> B¸o hiÖu mét ngµy míi b¾t ®Çu. -> Dù b¸o mét cuéc sèng h¹nh phóc Êm no cho nh©n d©n vïng biÓn.. III.Tæng kÕt 1. NghÖ thu©t. - Sö dông bót ph¸p l·ng m¹n víi c¸c biÖn pháp nghệ thuật đối lập, so sánh, nhân hoá, phóng đại. - Khắc hoạ những hình ảnh đẹp. - Miªu t¶ sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi. ? Tãm t¾t nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt - Sö dông ng«n ng÷ th¬ giµu h×nh ¶nh, nh¹c ®iÖu, gîi liªn tëng. cña bµi th¬? 2. Néi dung. - GV chèt. - Bµi th¬ thÓ hiÖn nguån c¶m høng l·ng.

(166) ? Cho biÕt ý nghÜa cña v¨n b¶n? * HS đọc ghi nhớ SGK.. mạn ngợi ca biển cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca nhiệt tình lao động vì sự giàu đẹp của đất nớc, của những ngời lao động míi.. Hoạt động 5: Luyện tập - Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, đàm thoại, khái quát hoá,thực hành. *Thêi gian (11') *LuyÖn tËp: - §äc diÔn c¶m bµi th¬ - Viết đoạn văn ngắn từ 10 đến 15 câu nêu cảm nhận của em về một khổ thơ mà em thÝch nhÊt? * Cñng cè: ? C¶m høng bao trïm toµn bé bµi th¬ lµ g×? * Cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và con ngời lao động. ? Tr¸ch nhiÖm cña em trong viÖc b¶o vÖ vïng biÓn cña tæ quèc? 4. Híng dÉn tù häc. (2') - Học thuộc lòng, đọc diễn cảm bài thơ.Soạn bài“ Bếp lửa“ của Bằng Việt. - Tìm những chi tiết khắc hoạ hình ảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hài hoà giữa thiên nhiên và con ngời lao động trên biển cả. - Thấy đợc bài thơ có nhiều hình ảnh đợc xây dựng với những liên tởng, tợng sáng tạo, độc đáo; Giọng điệu thơ khoẻ khoắn, hồn nhiên. *Rót kinh nghiÖm ...................................................................... TiÕt : 53 Ngµy so¹n :27.10.2011. Ngµy d¹y: 1.11.2011. 2.11.2011.. TËp lµm th¬ t¸m ch÷. I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc đặc điểm của thể thơ tám chữ. 2.Kü n¨ng. - Häc sinh cã kü n¨ng nhËn biÕt th¬ t¸m ch÷. - Biết cách tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. 3.Thái độ. - Häc sinh biÕt yªu mÕn thÓ th¬ t¸m ch÷. Cã ý thøc vËn dông trong giao tiÕp. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷. 2. Tù nhËn thøc: Tù tin vµ t¹o thãi quen sö dông thÓ th¬ t¸m ch÷ trong giao tiÕp. III .ChuÈn bÞ - Mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷; PhiÕu häc tËp. B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B:.

(167) 2. KiÓm tra: (KÕt hîp trong giê) 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Trong cuộc sống, chúng ta đã đợc tiếp xúc với thể thơ 8 chữ. ở các lớp học dới, chúng ta đã đợc học một vài bài thơ thuộc thể thơ 8 chữ .Vậy thế nµo lµ thÓ th¬ 8 ch÷? §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ nµy nh thÕ nµo? Bµi häc ngµy h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu về thể thơ tám ch÷. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh nhËn diÖn thÓ th¬ t¸m chữ. Nắm đợc đặc điểm của thể thơ tám ch÷. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,đàm thoại,giảng giảI, phân tích, hoạt động nhóm, thảo luËn. I. NhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷ *Thêi gian (15’) - GV chuyÓn ý. 1. VÝ dô: * Gi¸o viªn dïng b¶ng phô. 2. NhËn xÐt - Gọi HS đọc các VD. + Sè ch÷: mçi dßng: 8 ch÷. * Th¶o luËn: +Gieo vÇn. ?Trong c¸c ®o¹n th¬ trªn, sè ch÷ trong *§o¹n a: tan - ngµn, míi - géi, mçi dßng lµ bao nhiªu? bõng - rõng… ?Chỉ ra những chữ đợc bắt vần với nhau cña tõng ®o¹n? *§o¹n b: vÒ - nghe, häc - nhäc… ?VÞ trÝ cña chóng trong c©u? *§o¹n c: ng¸t - h¸t, non - son… ?Cách bắt vần đó gọi là gì? -Các vần đều ở cuối câu; vần chân. ?VÞ trÝ cña c¸c c©u b¾t vÇn víi nhau ntn - §o¹n a, b: c¸c c©u b¾t vÇn liÒn trong tõng ®o¹n? C¸ch gieo vÇn dã gäi lµ nhau, vÇn liÒn. ntn? - §o¹n c: c¸ch dßng, vÇn gi¸n c¸ch… ?C¸ch ng¾t nhÞp cña tõng ®o¹n? Tõng + Ng¾t nhÞp. c©u? Mçi ®o¹n, mçi c©u cã nhÞp kh¸c - Mời đại diện các nhóm trình bày. nhau thuú thuéc vµo néi dung miªu - Ng¾t nhÞp ®a d¹ng, linh ho¹t. tả diễn đạt... 2/3/3; 3/2/3; 3/3/2..4/4 -Ng¾t nhÞp ®a d¹ng, linh ho¹t. ?Em rót ra nh÷ng ®iÓm g× vÒ thÓ th¬ 8 ch÷? 3. Ghi nhí: (SGK trang 150) * Gọi Hs đọc ghi nhớ Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷. *Ph¬ng ph¸p: II. LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ 8 - Thực hành, vấn đáp , hoạt động nhóm ch÷: *Thêi gian (10') - GV chuyÓn ý.. 1. Bµi tËp 1.

(168) * Hoạt động nhóm.. - Ta ®iÒn vµo ®o¹n th¬ nh sau Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát - Nhãm 1. Nh÷ng s¾c tµn vÞ nh¹t cña ngµy qua ? Điền các từ đã cho vào chỗ trống cho Nâng đón lấy màu xanh dơng bát phï hîp? LÝ gi¶i t¹i sao l¹i ®iÒn nh vËy? ng¸t ?Điền từ đã cho vào chỗ trống cho phù Của ngày mai muôn thuở với muôn hîp vÇn? hoa * ca h¸t,ngµy qua, b¸t ng¸t,mu«n hoa 2. Bµi tËp 2: - §iÒn c¸c tõ theo thø tù sau : còng - Nhãm 2. ?Đọc đoạn thơ, cho biết câu nào đã chép mất, tuần hoàn, đất trời… sai? Vì sao em biết? Sửa lại cho đúng? - §iÒn c¸c tõ theo thø tù sau : còng mÊt, tuần hoàn, đất trời… - Nhãm 3. ?Theo em ë c©u thø ba bÞ sai nh thÕ nµo ? ?Nêu rõ lí do và sửa lại cho đúng?. 3. Bµi tËp 3: C©u 3: ¢m cuèi sai thanh ®iÖu vµ vÇn v× tõ rén r· kh«ng b¾t vÇn víi tõ g¬ng cña dßng th¬ trªn.. *Ta cã thÓ thay nh sau : - Các nhóm thảo luận. Mời đại diện các Giờ nao nức của một thời trẻ dại Hìi ngãi n©u, hìi têng tr¾ng cöa gnhãm tr×nh bµy. -Yªu cÇu nhãm cßn l¹i nhËn xÐt. GV bæ ¬ng Những chàng trai mời năm tuổi đến sung. Hoạt động 4: Thực hành làm thơ tám trờng R¬ng nho nhá víi linh hån b»ng ch÷. ngäc *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết vận dụng lí thuyết đã häc vµo lµm mét ®o¹n th¬ t¸m ch÷. BiÕt III. Thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷: cách ngắt nhịp, gieo vần cho đúng. * Bµi 1. *Ph¬ng ph¸p: * Bµi 2. - Thực hành,vấn đáp,đàm thoại, *Thêi gian (15’) - Làm một đoạn thơ 8 chữ nói về chủ đề häc tËp. Hoạt động 5: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp,đàm thoại, *Thêi gian (2') ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷? ? §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ 8 ch÷? 4. Híng dÉn vÒ nhµ : (1') - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp. §äc tríc bµi " LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù ….yÕu tè nghÞ luËn". Su tÇm mét sè bµi th¬, ®o¹n th¬ 8 ch÷. - TËp lµm mét bµi th¬ 8 ch÷ kh«ng giíi h¹n sè c©u vÒ trêng líp, b¹n bÌ. *Rót kinh nghiÖm ………………………………………… TiÕt : 54 Ngµy so¹n : 28.10.2011.. Ngµy d¹y : 3.11.2011. I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc:. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n.

(169) - Qua tiết trả bài học sinh tự nhận xét, đánh giá đợc u nhợc điểm trong bài làm của mình về nội dung kiến thức, nghệ thuật của các văn bản văn học Trung đại đã học, … 2. KÜ n¨ng: - Củng cố thêm kĩ năng làm bài, cách dùng từ, đặt câu, diễn đạt…., bố cục của mét ®o¹n v¨n… 3.Thái độ: - Từ đó xác định đợc ý thức học tập, phơng hớng học tập phần văn bản mới, ôn tập phần văn bản trung đại… II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiÕp: Ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc vµ tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vÒ bµi lµm . 2. Tự nhận thức: Tự tin và tạo thói quen sửa đợc những lỗi sai trong bài làm III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. ( Kh«ng) 3.bµi míi ( Tr¶ bµi) Hoạt động 1: Giới thiệu giờ trả bài.. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc, cô đã cùng các em kiểm tra phần văn học Trung đại, để giúp c¸c em nhËn râ h¬n nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh. Giê häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em : “Tr¶ bµi kiÓm tra V¨n” Hoạt động 2: Trả bài - Chữa bài. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh tù söa nh÷ng lçi sai trong bµi lµm cña m×nh. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,thực hành, đàm thoại *Thêi gian (23') A.Tr¶ bµi B. Ch÷a bµi Gv yêu cầu h/s đọc lại câu hỏi.Lần lợt nêu các phơng án trả lời. (Dựa vào đáp án cña tiÕt 47 Hoạt động 3: Nhận xét. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nhận ra những u, nhợc điểm trong bài làm của mình.Tự sửa đợc những lỗi sai về: Chính tả, bố cục, diễn đạt, dùng từ....trong bài làm của mình. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp *Thêi gian (15') * ¦u ®iÓm: - Đa số học sinh nắm đợc yêu cầu của đề bài. - Một số em tỏ ra hiểu đề, diễn đạt tơng đối mạch lạc: Xoan, toan, Huyền - NhiÒu bµi viÕt s¹ch sÏ, Ýt sai lçi chÝnh t¶: Xoan, HuyÒn, Nhung, Th¶o... - Phân tích đợc những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật: Nga, Chi, Hằng… - Bµi viÕt tèt: Xoan, Toan, HuyÒn, Nhung… * Nhîc ®iÓm: - N¾m kiÕn thøc cha ch¾c: ThÕ Anh, §¹t, Tó, Hiªó, HiÖp, … - Cha bám sát vào từ ngữ, các biện pháp nghệ thuật trong đoạn trích để phân tích: Tú, Tùng, đạt, Vũ, Hiệp, Huy, Sơn, Nam….. - §a dÉn chøng cha chÝnh x¸c.: Tó, HiÒn, HiÕu, §¹t,Vò ,ThÕ Anh.... - Nhiều bài viết còn lan man, cha tập trung vào nội dung đề yêu cầu: Vũ, Loan, Tó, §¹t, Tó, Tïng….

(170) - KÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n cßn yÕu: phÇn lín kÓ lÓ, liÖt kª dÉn chøng, Ýt biÕt sö dụng lí lẽ, để lập luận: Hiệp, Tú, Đạt, Hiếu, Huy, Nghĩa, ThếAnh.... - Diễn đạt yếu, vụng về, cá biệt 1 số bài còn gạch đầu dòng. - Tr×nh bµy bµi cßn thiÕu thÈm mÜ: ch÷ xÊu, bÈn, g¹ch xo¸ lung tung:§¹t, Huy, Linh, Vò,Tó, HiÖp, D¬ng..... - Néi dung bµi viÕt s¬ sµi...§¹t, HiÒn. Tó, Vò, HiÕu..... - NhiÒu ®o¹n v¨n viÕt kh«ng phï hîp víi néi dung ®o¹n th¬ cÇn ph©n tÝch * Học sinh đối chiếu bài làm của mình với đáp án đã đa. - Gv cho ®iÓm vµo sæ. * §äc 2 bµi viÕt tèt: Xoan, Nhung 4. Cñng cè: (3') - NhËn xÐt giê tr¶ bµi - NhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi. 5.Híng dÉn tù häc: (2') - So¹n bµi " BÕp löa" - §äc thªm bµi:” Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ…trªn lng mÑ” *Rót kinh nghiÖm ………………………………………… TuÇn: 11 - 12 TiÕt: 55 - 56 Ngµy so¹n: 1.11.2011. Ngµy d¹y: 4.11.2010. 7.11.2011.. BÕp löa. ( B»ng ViÖt) Hướng dẫn đọc thêm:. khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ (NguyÔn Khoa §iÒm). I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh có đợc những hiểu biết bớc đầu về tác giả Bằng Việt và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Thấy đợc những xúc cảm chân thành của tác giả và hình ảnh ngời bà giàu tình thơng, giàu đức hi sinh. - ViÖc sö dông kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶, b×nh luËn trong t¸c phÈm tr÷ t×nh. 2.Kü n¨ng. - Học sinh có kỹ năng nhận diện, phân tích đợc các yếu tố miêu tả, tự sự, bình luËn,vµ biÓu c¶m trong bµi th¬. - Liên hệ để thấy đợc nỗi nhớ về ngời bà trong hoàn cảnh tác giả đang ở xa Tổ quốc có mối liên hệ chặt chẽ với những tình cảm với quê hơng, đất nớc. 3.Thái độ. - Giáo dục lòng kính yêu bà, tình cảm đối với gia đình, quê hơng, đất nớc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Tù nhËn thøc: vÒ t×nh c¶m bµ ch¸u, h×nh ¶nh ngêi bµ giµu t×nh th¬ng, giµu đức hy sinh..

(171) 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ. III. ChuÈn bÞ. - ¶nh ch©n dung nhµ th¬ B»ng ViÖt. IV. tiÕn tr×nh bµi d¹y 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra : Vë so¹n bµi cña h/s (4') 3. bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Đề tài về tình cảm bà cháu đợc rất nhiều các nhà thơ khai thác, một trong số những nhà thơ khai thác rất thành công về đề tài này là nhà thơ Bằng Việt với bài thơ: “ Bếp lửa”.Vậy bài thơ “Bếp lửa” đợc ra đời trong hoàn cảnh nµo? Néi dung, ý nghÜa cña bµi th¬ ra sao? Bµi häc ngµy h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, hoµn I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n. cảnh ra đời của bài thơ. 1.T¸c gi¶ *Ph¬ng ph¸p: - Tªn thËt lµ NguyÔn ViÖt B»ng - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, - Quª: Th¹ch ThÊt hµ T©y *Thêi gian (10') - B»ng ViÖt lµ nhµ th¬ trëng thµnh TiÕt:55 ?Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. t¸c gi¶ B»ng ViÖt? - GÞong th¬ trÇm l¾ng suy t, mît mµ - Gi¸o viªn bæ sung . trong s¸ng. ?nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ? *G/v hớng dẫn cách đọc: giọng đọc trÇm l¾ng thiÕt tha thÓ hiÖn niÒm xóc 2.T¸c phÈm động của ngời cháu khi sống trong tình - Là 1 trong những sáng tác đầu tay của B»ng ViÖt yªu th¬ng cña bµ. - Bài thơ đợc sáng tác năm 1963, khi - GV đọc 1 đoạn. t¸c gi¶ ®ang lµ sinh viªn häc nghµnh - Gọi HS đọc tiếp. ?Gi¶i thÝch nghi· cña tõ : §inh ninh, LuËt ë níc ngoµi. chiÕn khu? Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng c¶m xóc vÒ bµ. H×nh ¶nh ngêi bµ vµ nh÷ng kû niÖm t×nh bµ ch¸u trong håi tëng cña t¸c gi¶. H×nh ¶nh ngän löa vµ t×nh c¶m thấm thía của tác giả đối với ngời bà. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,đàm thoại, nêu vấn đề, giảng, bình, hoạt động nhóm, ph©n tÝch, th¶o luËn. II.Ph©n tÝch. *Thêi gian (45') - GV chuyÓn ý. 1. BÕp löa gîi nçi nhí th¬ng bµ ?Néi dung chÝnh cña bµi th¬ kÓ vÒ ai, *H×nh ¶nh bÕp löa:.

(172) vÒ ®iÒu g×? - H×nh ¶nh bÕp löa- ngêi bµ ?Trong kÝ øc ®Çu tiªn cña ngêi ch¸u cã h×nh ¶nh nµo? Nh÷ng lêi th¬ nµo lµm hiÖn lªn h×nh ¶nh Êy? Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím. Một bếp lửa ấp iu nồng đợm - H×nh ¶nh bÕp löa"chên vên s¬ng sớm" và "ấp iu nồng đợm" đã kể lại mét Ên tîng s©u s¾c trong t©m hån ngêi ch¸u gîi nhí dÕn ngêi bµ vÊt v¶, tÇn t¶o vµ Êm nång t×nh bµ ch¸u. - GV chuyÓn ý. ThÕ lµ, dßng håi tëng trµo d©ng, nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c thêi Êu th¬ nh sèng dËy theo thêi gian, ë tõng thêi ®iÓm, trong những biến động chung của đất nớc. Kỉ niÖm nµo còng g¾n liÒn víi bÕp löa, víi ngêi bµ: ?Tõ l¸y “ chên vên, Êp iu,, trong nh÷ng lêi th¬ trªn cã gi¸ trÞ gîi h×nh vµ gîi c¶m nh thÕ nµo? ?bếp lửa ấy đã khơi nguồn nhớ thơng của cháu với bà để tác giả viết tiếp nh thÕ nµo? Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma - V× lo toan cña ngêi bµ vïng quª nghÌo g¾n bã víi bÕp löa. - >T×nh bµ ch¸u g¾n liÒn víi bÕp löa, bÒn bØ s©u nÆng. ?V× sao nçi nhí th¬ng bµ l¹i gîi lªn tõ bÕp löa? ?Tõ “n¾ng ma,, trong lêi th¬ nµy cã nghÜa lµ g×? - N¾ng ma: kh«ng nãi thêi tiÕt mµ nãi thêi gian kÐo dµi cïng víi nçi vÊt v¶ kÐo dµi cña con ngêi, ë ®©y lµ ngêi bµ. §ång thêi nãi nçi lßng th¬ng bµ bÒn bØ trong t©m hån ngêi ch¸u. ?Đoạn thơ mở đầu đã hé mở về một t×nh c¶m bµ ch¸u nh thÕ nµo? - >T×nh bµ ch¸u g¾n liÒn víi bÕp löa, bÒn bØ s©u nÆng. TiÕt:56 - GV chuyÓn ý. *§äc ®o¹n th¬ tiÕp theo. ?§o¹n th¬ tiÕp theo tËp trung diÔn t¶ nh÷ng c¶m nghÜ cña ch¸u vÒ bÕp löa vµ bµ . Trong kÝ øc cña ngêi ch¸u, nh÷ng kØ niÖm vÒ bÕp löa vµ bµ hiÖn dÇn lªn theo thêi gian nh thÕ nµo? ?NhËn xÐt cña em vÒ ph¬ng thøc biÓu đạt của đoạn thơ? ë ®©y nhµ th¬ võa kÓ chuyÖn (Lªn bèn tuổi...Năm ấy là năm...) vừa tả ( đói mòn đói mỏi, khô rạc ngựa gầy, khói hun nhÌm m¾t) l¹i võa biÓu c¶m (NghÜ lại đến giờ sống mũi còn cay).. - H×nh ¶nh bÕp löa"chên vên s¬ng sớm" và "ấp iu nồng đợm" đã kể lại mét Ên tîng s©u s¾c trong t©m hån ngêi ch¸u gîi nhí dÕn ngêi bµ vÊt v¶, tÇn t¶o vµ Êm nång t×nh bµ ch¸u. * H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëngc¶m xóc vÒ bµ.. -ThÕ lµ, dßng håi tëng trµo d©ng, nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c thêi Êu th¬ nh sèng dËy theo thêi gian. KØ niÖm nµo còng g¾n liÒn víi bÕp löa, víi ngêi bµ:. *T×nh bµ ch¸u g¾n liÒn víi bÕp löa, bÒn bØ s©u nÆng.. 2.C¶m nghÜ vÒ bµ vµ bÕp löa. - §ã lµ kØ niÖm khi míi "lªn bèn tuæi", "Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi".Đây là kỉ niệm về nạn đói năm 1945, năm mà hai triệu ngời dân ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã bị chết đói..

(173) ?c¶nh tîng “khãi hun nhÌm m¾t ch¸u,, và “bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy,, gîi cho em suy nghÜ g×? - Nh÷ng n¨m th¸ng tuæi th¬ sèng bªn - C¶nh tîng bµ nhãm löa " khãi hun bµ lµ nh÷ng n¨m th¸ng tuæi th¬ thiÕu nhèm mắt cháu" và " Bố đi đánh xe, thốn, nhọc nhằn. khô rạc ngựa gầy" gợi cho ta nhớ đến cuéc sèng thª th¶m nh th©n tr©u ngùa cña nh©n d©n ta díi ¸ch cai trÞ cña thùc d©n Ph¸p tríc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945, vµ c¶m xóc cña ngêi ch¸u "NghÜ lại đến giờ sống mũi còn cay" là cảm xóc chung cña bÊt cø ngêi d©n ViÖt Nam nào khi nhớ lại nạn đói năm Ât DËu. - Tiếp đến là kỉ niệm về " Tám năm ?Kỉ niệm đợc nhắc đến ở khổ thơ tiếp ròng cháu cùng bà nhóm lửa". Đây là theo? kØ niÖm vÒ hoµn c¶nh sèng cña hai bµ ?§ã lµ thêi k× nµo? ch¸u trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Tiếp đến là kỉ niệm về " Tám năm ròng Pháp. Hoàn cảnh riêng của hai bà cháu ch¸u cïng bµ nhãm löa". §©y lµ kØ ë ®©y còng lµ hoµn c¶nh chung cña niệm về hoàn cảnh sống của hai bà nhiều gia đình Việt Nam trong những ch¸u trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng n¨m gian nan Êy. Ph¸p. Hoµn c¶nh riªng cña hai bµ ch¸u ë ®©y còng lµ hoµn c¶nh chung cña nhiều gia đình VN trong những năm gian nan Êy. Cha mÑ tham gia c«ng t¸c kháng chiến ở xa, bận không về đợc, nh÷ng ch¸u nhá thêng ë nhµ sèng víi bµ néi hoÆc bµ ngo¹i. Mçi khi tiÕng chim tu hó kªu gäi hÌ vÒ l¹i lµm trçi dËy trong lßng hai bµ ch¸u nh÷ng mong ngóng, đợi chờ da diết: Tu hú kêu trên những cánh đồng xa TiÕng tu hó sao mµ tha thiÕt thÕ ! - Bây giờ đã trởng thành, ngời cháu hồi ?Khi đã trởng thành kỉ niệm mà ngời tởng về những năm tháng sống gian cháu nhắc đến là kỉ niệm gì? khæ sèng bªn bµ thêi th¬ Êu víi c¶m Ch¸u ë cïng bµ, bµ b¶o ch¸u nghe xóc d©ng trµo víi lßng biÕt ¬n bµ v« Nhãm bÕp löa nghÜ th¬ng bµ khã nhäc h¹n: ?Qua nh÷ng lêi th¬ Êy suy nghÜ cña em vÒ ngêi bµ nh thÕ nµo? * GV: ë ®©y, h×nh ¶nh nh÷ng ngêi bµ VN trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Pháp hiện lên thật là đẹp: nuôi nấng, d¹y b¶o, ch¨m sãc ch¸u víi c¶ t×nh yªu th¬ng tr×u mÕn. Bao nhiªu vÊt v¶, lo toan bà chịu đựng hết, bà còn không muốn cho những đứa con xa biết đến nh÷ng khã kh¨n, thiÕu thèn cña bµ cháu ở nhà mà ảnh hởng đến công tác kh¸ng chiÕn ->Nh÷ng bµ mÑ VN anh hïng lµ nh vËy, rÊt giµu t×nh th¬ng vµ giµu sù hi sinh cao c¶ ! - GV chuyÓn ý. * Gọi HS đọc ?Theo em ngêi ch¸u nghÜ g× vÒ ngêi bµ khi viÕt : Råi sím råi chiÒu…..dai d¼ng. - Ngọn lửa ấy đợc thắp bằng tình yêu th¬ng ch¸u con , b»ng niÒm tin vµo kh¸ng chiÕn th¾ng lîi , con ch¸u sÏ trë vÒ qu©y quÇn bªn bÕp löa.. * Ngời bà tần tảo, giàu đức hy sinh HÕt lßng ch¨m lo cho con ch¸u.. 3-Nh÷ng suy ngÉm cña ch¸u vÒ bµ: -Từ " bếp lửa" cụ thể, nhà thơ đã liên tởng đến"ngọn lửa" với ý nghĩa trìu.

(174) ? - Ngọn lửa ấy đợc thắp bằng tình yêu th¬ng ch¸u con , b»ng niÒm tin vµo kh¸ng chiÕn th¾ng lîi , con ch¸u sÏ trë vÒ qu©y quÇn bªn bÕp löa. =>Nh÷ng kØ niÖm thuë nhá kh«ng chØ cßn lµ cña riªng nhµ th¬ mµ nã cßn lµ kØ niÖm lµ c¶m xóc cña bao ngêi khi nhí l¹i hai thêi ®iÓm lÞch sö kh«ng thÓ nào quên: nạn đói năm 1945, những n¨m th¸ng gian nan mµ Êm t×nh ngêi.. tîng, kh¸i qu¸t §ã lµ lßng yªu th¬ng, ngọn lửa của "niềm tin dai dẳng" đã ấp ñ s½n trong t©m hån cña bµ. Do vËy mµ đến bây giờ khi đã trởng thành, ngời ch¸u cµng thÊy yªu th¬ng, kÝnh phôc vµ biÕt ¬n bµ s©u s¾c. - Tác giả nhắc lại bốn lần từ "nhóm">điệp từ để nói rõ điều " kì lạ và ?Ngời cháu biết rằng đến tận bây giờ, thiêng liêng " mà bây giờ mình mới bà vẫn nhóm bếp lửa ấp iu nồng đợm. nhận ra: Dù cuộc đời có đổi thaynhng Bây giờ những gì đợc nhóm lên từ bếp ngọn lửa tình bà cháu thì lúc nào cũng " ấp iu nồng đợm", nó luôn nâng bớc löa cña bµ? ngời cháu trên suốt chặng đờng dài của " Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đợm..... cuộc đời. tuæi nhá" ?Biện pháp nghệ thuật nào đợc sử dụng trong khæ th¬? T¸c dông cña biÖn ph¸p đó trong việc biểu đạt nội dung? - Tác giả nhắc lại bốn lần từ "nhóm">điệp từ để nói rõ điều " kì lạ và - Nỗi nhớ bà ở ngời cháu da diết khôn thiªng liªng " mµ b©y giê m×nh míi ngu«i ! Cµng ë xa, ngêi ch¸u cµng nhí nhận ra: Dù cuộc đời có đổi thay, nhng đến ngời bà tảo tần, nhẫn nại, đầy lòng ngọn lửa tình bà cháu thì lúc nào cũng yêu thơng và đức hi sinh cao cả. Đối " ấp iu nồng đợm", nó luôn nâng bớc với ngời cháu nhớ bà cũng là nỗi nhớ ngời cháu trên suốt chặng đờng dài của quê hơng, đất nớc. cuộc đời. *Hoạt động nhóm ?C©u th¬ : ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp *Bµ lµ ngêi nhãm löa, gi÷ löa ,truyÒn löa! Gîi cho em suy nghÜ g×? - BÕp löa thËt gi¶n dÞ , b×nh thêng vµ löa cho nh÷ng thÕ hÖ nèi tiÕp. phổ biến trong mọi gia đình Việt Nam nhng bÕp löa còng thËt cao quý, k× diÖu vµ thiªng liªng v× nã lu«n g¾n liÒn víi - Trë vÒ hiÖn t¹i nhµ th¬ muèn hái bµ, bà- ngời giữ lửa, nhóm lửa, ngời tạo nhắc bà việc nhóm bếp để nói cái ý nªn tuæi th¬ Êu cña ch¸u. BÕp löa trë kh«ng bao giê quªn qu¸ khø, kh«ng thành một mảnh tâm hồn, một phần bao giờ quên đợc hình ảnh bà với bếp không thể thiểu trong đời sống tinh lửa của một thời thơ ấu nghèo khổ gian nan, Êm ¸p nghÜa t×nh. thÇn cña ch¸u. ?Trë vÒ hiÖn t¹i t¸c gi¶ muèn nãi g× víi bµ?(kh«ng bao giê quªn qu¸ khø, không bao giờ quên đợc hình ảnh bà * Nh vậy, hình ảnh trung tâm mở đầu, víi bÕp löa cña mét thêi th¬ Êu nghÌo kh¬i m¹ch nguån c¶m xóc cña bµi th¬, của dòng hồi tởng đã đợc khép lại bằng khæ gian Êm ¸p nghÜa t×nh) chÝnh h×nh ¶nh Êy. * Th¶o luËn: ?C©u th¬ kÕt bµi cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. III. Tæng kÕt *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: NghÖ thuËt, ý 1. NghÖ thuËt. - X©y dùng h×nh ¶nh th¬ võa cô thÓ, nghÜa cña v¨n b¶n. gÇn gòi, võa gîi nhiÒu liªn tëng, mang *Ph¬ng ph¸p: ý nghÜa biÓu tîng. - Vấn đáp , khái quát hoá. - ViÕt theo thÓ th¬ t¸m ch÷ phï hîp víi *Thêi gian (5') giäng ®iÖu c¶m xóc håi tëng vµ suy ngÉm. ?Kh¸i qu¸t nghÖ thuËt cña toµn bµi? - KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a miªu t¶,.

(175) * GV chèt. ? Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? - H/s đọc ghi nhớ sgk. Hoạt động 5:Luyện tập - Củng cố*Mục tiêu: - Gióp häc sinh Kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá. *Thêi gian (10') - Đọc diễn cảm một đọan thơ mà em thÝch nhÊt? - Viết một đoạn văn khoảng từ 10 đến 15 dßng nªu c¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ nµy? * Hớng dẫn đọc thêm:” Khúc hát ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” ( NguyÔn Khoa §iÒm) (13’) ?Tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Khoa §iÒm? - GV bæ sung.. ?Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? ?Bài thơ đợc viết theo thể loại nào? Có gì đặc biệt trong thể thơ ở bài này?. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña bµi th¬ - gåm 3 phÇn: mçi phÇn lµ 1 khóc h¸t ru: cã kÕt cÊu t¬ng tù chØ kh¸c ë néi dung lêi ru… ®iÖp khóc gièng nhau. Phï hîp víi thÓ lo¹i h¸t ru: d×u dÆt, êm đềm đa đứa trẻ vào giấc ngủ đồng thêi göi g¾m t©m sù ngêi mÑ. * GV hớng dẫn HS đọc.. tù sù, nghÞ luËn vµ biÓu c¶m 2. Néi dung. - Tõ nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ Êm ¸p t×nh bµ ch¸u, nhµ th¬ cho ta hiÓu thªm vÒ nh÷ng ngêi bµ,nh÷ng ngêi mÑ, vÒ nh©n d©n nghÜa t×nh.. III.LuyÖn tËp:. IV. Hớng dẫn đọc thêm:” Khúc hát ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” ( NguyÔn Khoa §iÒm) I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Khoa §iÒm Sinh 1943 t¹i Thõa Thiªn HuÕ: Thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. ChÊt chÝnh luËn lµm cho th¬ cña «ng võa d¹t dµo c¶m xóc, võa l¾ng đọng suy nghĩ. 2. T¸c phÈm: - Bài thơ ra đời năm 1971, tại chiến khu miÒn t©y Thõa Thiªn. 3.ThÓ th¬ - ThÓ th¬ tr÷ t×nh 8 tiÕng vÇn ch©n liÒn, c¸ch… - Mang tÝnh chÊt lµ mét lêi ru: h¸t ru con: giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu, néi dung, nhan đề… 4. Bè côc - gåm 3 khóc.(mçi khóc cã 2 khæ ), ý th¬ ph¸t triÓn, x¸c thùc vµ giµu tÝnh biÓu tîng.. * GV híng dÉn HS tù t×m hiÓu mét sè II. Ph©n tÝch: néi dung chÝnh. 1. H×nh ¶nh bµ mÑTµ-«i qua nh÷ng lêi ru cña nhµ th¬: * Khæ 1: -Ngời mẹ Tà-ôi vừa địu con vừa giã ?Hình ảnh bà mẹTà-ôi qua những lời ru gạo góp phần nuôi bộ đội ăn no đánh cña nhµ th¬? giÆc.

(176) * Khæ 2: - MÑ ®ang tØa b¾p trªn nói Ka li. §Æc biÖt: h/¶ "mÆt trêi cña mÑ em…" lµ h/¶ Èn dô: nã nãi lªn t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho con * Khæ 3: - C«ng viÖc cña ngêi trùc tiÕp chiÕn ?Tình cảm bà mẹ qua lời ru của chính đấu, lúc này mẹ đã trở thành chiến sĩ mẹ với đứa con? trªn trËn tuyÕn ngay trªn quª h¬ng m×nh… 2. T×nh c¶m bµ mÑ qua lêi ru cña chính mẹ với đứa con - Qua 3 khæ th¬. - T×nh c¶m cña mÑ béc lé qua nh÷ng * Gọi HS đọc lại cả bài thơ. lời ru đó là: Tình yêu thơng vô bờ của mẹ đối với con nhng hoà cùng với tình cảm ấy là tình cảm với bộ đội, buôn 4. Híng dÉn tù häc. (1') làng, đất nớc… - Học thuộc lòng,đọc diễn cảm bài thơ -Thể hiện sự trởng thành sâu sắc trong So¹n bµi : “ ¸nh tr¨ng” t×nh c¶m, suy nghÜ cña mÑ… - Ph©n tÝch sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn - Nh÷ng íc m¬ mµ mÑ mong mái göi gi÷a miªu t¶, tù sù, nghÞ luËn vµ biÓu g¾m con còng ph¸t triÓn më réng vµ c¶m ë mét ®o¹n tù chän trong bµi th¬. g¾n liÒn víi nh÷ng m¬ íc vÒ nh©n d©n, đất nớc, cách mạng - Qua 3 khæ th¬.. * Rót kinh nghiÖm. ..................................................................... Hướng dẫn đọc thêm (Bá). khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. (NguyÔn Khoa §iÒm). I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh có đợc những hiểu biết bớc đầu về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Tình cảm bà mẹ Tà -ôi dành cho con gắn chặt với tình yêu quê hơng đất nớc vµ niÒm tin vµo sù tÊt th¾ng cña c¸ch m¹ng. - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, hình ảnh thơ mang tính biểu tợng, âm hởng của nh÷ng khóc h¸t ru thiÕt tha, tr×u mÕn. 2.Kü n¨ng. - Häc sinh cã kü n¨ng nhËn diÖn c¸c yÕu tè ng«n ng÷, h×nh ¶nh mang mµu s¾c d©n gian trong bµi th¬..

(177) - Phân tích đợc mạch cảm xúc trữ tình trong bài thơ qua những khúc hát của bà mÑ, cña t¸c gi¶. - Cảm nhận đợc tinh thần kháng chiến của nhân dân ta trong thời kì kháng chiÕn chèng MÜ cøu níc. 3.Thái độ. - Giáo dục tình yêu quê hơng, đất nớc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1.Tự nhận thức : Về tình cảm mẹ con, tình yêu quê hơng đất nớc, khát vọng độc lËp, tù do. 2. Giao tiÕp: Tr×nh bµy suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ t×nh c¶m mÑ con , tình yêu quê hơng đất nớc. II. TiÕn tr×nh d¹y häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. (5') 1. §äc thuéc lßng bµi th¬ “BÕp löa " cña t¸c gi¶ b»ng ViÖt ? 2. Bài thơ " Bếp lửa" đem đến cho em cảm nhận gì? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, hoµn cảnh ra đời, thể thơ, bố cục của bài th¬. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, *Thêi gian (13') *§äc phÇn chó thÝch trong SGK. ?Tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Khoa §iÒm? - GV bæ sung. ?Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? (GVt¸i hiÖn l¹i hoµn c¶nh lÞch sö nh÷ng n¨m 68 - 75…) Nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ gian khổ bộ đội + dân địa phơng phải giữ đất bằng xơng máu… khao khát ngày giải phóng, giành độc lập vì đã cã qu¸ nhiÒu mÊt m¸t… *G/v hớng dẫn đọc: Đọc giọng nhẹ nhµng t×nh c¶m tha thiÕt… Đọc 1 đoạn - Gọi h/s đọc. Nhận xét. Chó thÝch - Theo sgk ?Bài thơ đợc viết theo thể loại nào? Có gì đặc biệt trong thể thơ ở bài nµy? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña bµi th¬. Néi dung. I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Khoa §iÒm Sinh 1943 t¹i Thõa Thiªn HuÕ: Thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. ChÊt chÝnh luËn lµm cho th¬ cña «ng võa d¹t dµo c¶m xóc, võa l¾ng đọng suy nghĩ. 2. T¸c phÈm: - Bài thơ ra đời năm 1971, tại chiến khu miÒn t©y Thõa Thiªn.. 3.ThÓ th¬ - ThÓ th¬ tr÷ t×nh 8 tiÕng vÇn ch©n liÒn, c¸ch… - Mang tÝnh chÊt lµ mét lêi ru: h¸t ru con: giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu, néi dung, nhan đề….

(178) - gåm 3 phÇn: mçi phÇn lµ 1 khóc h¸t ru: cã kÕt cÊu t¬ng tù chØ kh¸c ë néi dung lêi ru… ®iÖp khóc gièng nhau. Phï hîp víi thÓ lo¹i h¸t ru: dìu dặt, êm đềm đa đứa trẻ vào giấc ngủ đồng thời gửi gắm tâm sự ngời mÑ. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: H×nh ¶nh bµ mẹ Tà - ôi đợc khắc hoạ với những c«ng viÖc cô thÓ.T×nh c¶m vµ nh÷ng íc väng cña bµ mÑ qua nh÷ng khóc h¸t. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện,đàm thoại, nêu vấn đề, giảng, bình *Thêi gian (16'). 4. Bè côc - gåm 3 khóc.(mçi khóc cã 2 khæ ), ý th¬ ph¸t triÓn, x¸c thùc vµ giµu tÝnh biÓu tîng.. II. Ph©n tÝch: - Một nhan đề độc đáo: Khúc hát ru: quen thuéc nh÷ng em bÐ lín trªn lng mẹ: gợi 1 h/ả độc đáo của những ngời - §äc l¹i bµi th¬. mẹ miền núi địu con khi làm việc… gây ?Nhan đề bài thơ có gợi cho em điều cho ngời đọc sự tò mò, chú ý. g× kh«ng? T¹i sao? 1. H×nh ¶nh bµ mÑTµ-«i qua nh÷ng lêi ru cña nhµ th¬: ?Trong mçi ®o¹n th¬ l¹i gåm 2 lêi ru: * Khæ 1: 1 của tác giả, 1 của ngời mẹ. Vậy qua -Ngời mẹ Tà-ôi vừa địu con vừa giã gạo mỗi lời ru đó h/ả ngời mẹ đợc hiện góp phần nuôi bộ đội ăn no đánh giặc đó lªn ntn? lµ 1 c«ng viÖc nÆng nhäc nhng kh«ng ?Qua lêi ru cña t¸c gi¶, em thÊy ngêi kÐm phÇn quan träng trong kh¸ng mÑ tµ-«i ®ang lµm nh÷ng c«ng viÖc chiÕn… gì? Trong lời ru đó em thấy câu thơ - Nhịp chày… thành lời: những câu thơ nào hay nhất, xúc động nhất? Vì sao? miêu tả chân thực, xúc động: những từ - " NhÞp chµy nghiªng.........." ng÷ gîi h×nh: nghiªng, nhÊp nh«… gîi t¶ c«ng viÖc, con ngêi, t×nh c¶m cña bµ mÑ Tµ- «i. ?ë khæ 2, ngêi mÑ Tµ «i ®ang lµm c«ng viÖc g×? C¸ch t¶ cña t¸c gi¶ cã gì đặc sắc? - c¸ch nãi cña t¸c gi¶ cã phÇn ng©y ng«, vông d¹i nhng rÊt ngé nghÜnh ch©n thùc: lng nói - lng mÑ… §Æc biÖt: h/¶ "mÆt trêi cña mÑ em…" lµ h/¶ Èn dô: nã nãi lªn t×nh c¶m cña mÑ dành cho con qua ý nghĩa của đứa con trong cuộc đời mẹ: gần gũi, là mét phÇn c¬ thÓ mÑ, sù sèng cña mÑ…. * Khæ 2: - MÑ ®ang tØa b¾p trªn nói Ka li. §Æc biÖt: h/¶ "mÆt trêi cña mÑ em…" lµ h/¶ Èn dô: nã nãi lªn t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho con qua ý nghĩa của đứa con trong cuộc đời mẹ: gần gũi, là một phần cơ thể mÑ, sù sèng cña mÑ…. * Khæ 3: - Công việc của ngời trực tiếp chiến đấu, lúc này mẹ đã trở thành chiến sĩ trên trËn tuyÕn ngay trªn quª h¬ng m×nh… ?C«ng viÖc cña mÑ ë ®o¹n 3 cã g× - Sù kh¸i qu¸t vÒ cuéc chiÕn chèng MÜ của quân dân ta: 1 cuộc đấu tranh nhân kh¸c víi 2 ®o¹n trªn? dân, trởng thành từ trong đói khổ. - C«ng viÖc trªn lµ c«ng viÖc cña hËu ph¬ng, cßn ë ®©y lµ c«ng viÖc cña ngời trực tiếp chiến đấu, lúc này mẹ đã trở thành chiến sĩ trên trận tuyến.

(179) ngay trªn quª h¬ng m×nh… - Sù kq vÒ cuéc chiÕn chèng MÜ cña quân dân ta: 1 cuộc đấu tranh nhân dân, trởng thành từ trong đối khổ. *§ã lµ ngêi mÑ chiÕn khu nghÌo khæ , ?Hai c©u th¬: "Tõ trªn lng mÑ em vÊt v¶ nhng 1 lßng 1 d¹ víi c¸ch m¹ng, víi kh¸ng chiÕn nÆng t×nh yªu con, yªu tíi… Trêng S¬n" nãi lªn ®iÒu g×? buôn làng, bộ đội quyết tâm góp phần ?Qua 3 lời ru của tác giả em cảm trong cuộc chiến đấu chung của dân nhận đợc chân dung của bà mẹ Tà ôi tộc… ntn? 2. T×nh c¶m bµ mÑ qua lêi ru cña chính mẹ với đứa con *§äc nh÷ng lêi ru cña mÑ.. ?Qua những lời ru đó em thấy tình cảm và mơ ớc của mẹ với đứa con cña m×nh ntn? - T×nh c¶m cña mÑ béc lé qua nh÷ng lời ru đó là: tình yêu thơng vô bờ của mẹ đối với con nhng hoà cùng với tình cảm ấy là tình cảm với bộ đội, buôn làng, đất nớc… CÊu tróc c¸c c©u th¬ cho thÊy sù hµi hoµ t×nh c¶m riªng - chung Êy… *GV:.-MÑ mong con sím lín kh«n, khoẻ mạnh để giúp cách mạng… đến ®o¹n 3 th× m¬ íc trë thµnh 1 kh¸t väng thiªng liªng: thÊy B¸c Hå, lµm ngêi tù do… - ë khæ th¬ thø 3: MÑ mong con kh«n lín vÒ ph¬ng diÖn tinh thÇn, mang lÝ tëng cña c¶ d©n téc.. - T×nh c¶m cña mÑ béc lé qua nh÷ng lêi ru đó là: Tình yêu thơng vô bờ của mẹ đối với con nhng hoà cùng với tình cảm ấy là tình cảm với bộ đội, buôn làng, đất níc… -ThÓ hiÖn sù trëng thµnh s©u s¾c trong t×nh c¶m, suy nghÜ cña mÑ… - Nh÷ng íc m¬ mµ mÑ mong mái göi g¾m con còng ph¸t triÓn më réng vµ g¾n liền với những mơ ớc về nhân dân, đất nớc, cách mạng. Hoạt động 4: Khái quát kiến thức c¬ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: nghÖ thu©t, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện,đàm thoại, III. Tæng kÕt: *Thêi gian (4') 1. NghÖ thuËt. ? Nªu nghÖ thuËt cña bµi th¬? - S¸ng t¹o trong kÕt cÊu nghÖ thuËt, t¹o - GV chèt. nªn sù lÆp l¹i gièng nh nh÷ng giai ®iÖu cña lêi ru, ©m hëng cña lêi ru. - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại. - Liên tởng độc đáo, diễn đạt bằng ?VËy qua bµi th¬ t¸c gi¶ muèn thÓ nh÷ng h×nh ¶nh th¬cã ý nghÜa biÓu tîng. hiÖn vµ ca ngîi ai? T×nh c¶m g×? * Học sinh đọc ghi nhớ SGK. 2. Néi dung. Hoạt động 5: Củng cố- Luyện tập. -Bài thơ ngợi ca tình cảm thiết tha và *Môc tiªu: cao đẹp của bà mẹ Tà-ôi dành cho con, - Giúp học sinh khái quát nội dung cho quê hơng, đất nớc trong cuộc kháng bµi häc. chiÕn chèng MÜ cøu níc. *Ph¬ng ph¸p:.

(180) - Vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian (4') ?Bµi h¸t ru nµy cã g× chung, cã g× míi so víi nh÷ng bµi h¸t ru truyÒn thèng cña mÑ VN? - Lµm bµi luyÖn tËp T155- sgk - Bài thơ đã đợc phổ nhạc, em nào có III. Luyện tập. thÓ h¸t? (GV h¸t minh ho¹, më b¨ng ghi bµi h¸t…). 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - Học thuộc lòng bài thơ, đọc diễn cảm bài thơ. Soạn bài "ánh trăng" - Tr×nh bµy nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña bµi th¬. * Rót kinh nghiÖm. ................................................................. TuÇn : 12 TiÕt : 57 - 58 Ngµy so¹n: 3.11.2011. Ngµy d¹y : 8, 9.11.2011.. ¸nh tr¨ng. (NguyÔn Duy). I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc: - Học sinh thấy đợc kỉ niệm về một thời gian lao nhng nặng nghĩa tình của ngời lÝnh. - Sự kết hợp các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ hiện đại. - Ng«n ng÷, h×nh ¶nh giµu suy nghÜ, mang ý nghÜa biÓu tîng. 2.Kü n¨ng. - Học sinh có kỹ năng đọc-hiểu văn bản thơ đợc sáng tác sau năm 1975. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại. 3.Thái độ. - Gi¸o dôc häc sinh biÕt tr©n träng qu¸ khø, sèng ©n nghÜa thuû chung cïng qu¸ khø. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1.Tù nhËn thøc : vÒ qu¸ khø, sèng ©n nghÜa thuû chung cïng qu¸ khø. 2. Giao tiÕp: Tr×nh bµy suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ ý nghÜa cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong t¸c phÈm. III. ChuÈn bÞ - Th¬ NguyÔn Duy, phiÕu häc tËp.

(181) IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (4') ? Đọc thuộc lòng 1 đoạn thơ trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của tác giả Huy CËn mµ em thÝch nhÊt? Cho biÕt lÝ do v× sao em thÝch? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc, cô đã cùng các em tìm hiểu hai bài thơ viết về chủ đề ngời lính, đó là bài thơ: “Đồng chí” và bài thơ: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Hôm nay cô sẽ cùng các em đến với tâm sự của một ngời lính sau chiến tranh qua bµi th¬: ”¸nh tr¨ng”. VËy bµi th¬ nµy cã néi dung nh thÕ nµo? Bµi th¬ muèn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:T¸c gi¶, t¸c phÈm,thÓ thơ, phơng thức biểu đạt của bài thơ. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, *Thêi gian (12') TiÕt:57 ?Em biÕt g× vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Duy?. I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. 1. T¸c gi¶: - Sinh n¨m 1948 - Tªn thËt: NguyÔn Duy NhuÖ - Quª Thanh Ho¸ - Lµ g¬ng mÆt tiªu biÓu cña líp - Gi¸o viªn bæ sung. nhµ th¬ trÎ thêi chèng MÜ cøu níc ?Em biÕt nh÷ng t¸c phÈm nµo cña t¸c gi¶ vµ tiÕp tôc bÒn bØ s¸ng t¸c. NguyÔn Duy? 2. T¸c phÈm - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1978 ?Bµi "¸nh tr¨ng" s¸ng t¸c n¨m nµo? - Tên bài thơ sau này đợc dùng làm tựa đề cho tập thơ đợc tặng giải A của hội nhà v¨n ViÖt Nam n¨m 1984. *Yêu cầu đọc: giọng kể đều. Các khổ sau giọng suy t, cảm động, ăn năn… - Gv đọc 1 đoạn. Gọi học sinh đọc. 3.ThÓ th¬ - Chó ý 1 sè tõ khã trong sgk. - ThÓ th¬: 5 tiÕng, 4 c©u 1 khæ. ?Bài thơ đợc viết theo thể nào? Đọc bài th¬ em cã h×nh dung ra 1 c©u chuyÖn kh«ng? 4. Phơng thức biểu đạt. ?§ã lµ chuyÖn g×? cña ai? ?Vậy phơng thức biểu đạt của bài thơ là - Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh. g×? - GV:Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:H×nh ¶nh vÇng tr¨ng¸nh tr¨ng trong qu¸ khø , trong hiÖn t¹i vµ suy ngÉm cña t¸c gi¶. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện,Phân tích,giảng, bình, hoạt động nhóm..

(182) *Thêi gian (49') *§äc l¹i bµi th¬. - GV chuyÓn ý. ? Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ đợc t¸i hiÖn nh thÕ nµo? ?Trình tự tác giả đợc kể là những thời điểm nào? Trong từng thời điểm đó tình cảm của tác giả với vầng trăng đợc diễn tả ra sao? * VÇng tr¨ng trong qu¸ khø. -Thuë nhá, ..chiÕn tranh... - Quá khứ đợc tái hiện với những kỉ niệm . NghÜa t×nh víi vÇng tr¨ng suèt mét thêi tuổi nhỏ cho đến những năm tháng trận mạc, sâu nặng đến mức " Ngỡ chẳng bao giê quªn -c¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa" TiÕt:58 1. Tæ chøc líp: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Em h¸y ph©n tÝch: H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong qu¸ khø? 3. Bµi míi ( tiÕp) - GV chuyÓn ý. ?Sự thay đổi tình cảm của tác giả với vầng trăng qua thời gian đợc diễn tả ntn? * VÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i. - Tõ håi vÒ thµnh phè.... - Thình lình đèn điện tắt..... - §ét ngét vÇng tr¨ng trßn..... ?T¸c gi¶ lÝ gi¶i nguyªn nh©n cña sù thay đổi đó là ntn? - Hoàn cảnh sống đã thay đổi: cuộc sống mới với những tiện nghi vật chất đầy đủ, ¸nh tr¨ng kh«ng cßn t¸c dông vµ g¾n bã víi con ngêi n÷a… - Không chỉ dừng lại ở đó mà rộng hơn có thể thấy: con ngời khi thay đổi hoàn cảnh dÔ dµng l·ng quªn qu¸ khø, nhÊt lµ qu¸ khø nhäc nh»n gian khæ. Tríc vinh hoa phó quÝ, ngêi ta dÔ cã thÓ ph¶n béi l¹i chính mình… thay đổi tình cảm với nghĩa tình đã qua… - GV chuyÓn ý. ?Cã ph¶i t¸c gi¶ chØ dõng l¹i ë mèi quan hÖ gi÷a con ngêi vµ ¸nh tr¨ng kh«ng? ý nghÜa cña mèi quan hÖ nµy lµ g×? - Con ngời khi thay đổi hoàn cảnh dễ dàng l·ng quªn qu¸ khø, nhÊt lµ qu¸ khø nhäc nh»n gian khæ. ?Những tình huống nào đã xảy ra? Tâm tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh lóc nµy ntn? - Cuéc gÆp gì bÊt ngê víi vÇng tr¨ng kØ niÖm. II. Ph©n tÝch: 1. H×nh ¶nh vÇng tr¨ng - ¸nh tr¨ng:. * VÇng tr¨ng trong qu¸ khø. - Thuë nhá, chiÕn tranh: ngêi vµ tr¨ng lµ nh÷ng ngêi b¹n tri kØ: con ngêi hoµ quyÖn gi÷a thiªn nhiªn, trë nªn t×nh nghÜa víi thiªn nhiªn… - Con ngêi g¾n bã víi tr¨ng.. * VÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i. - Cuéc sèng ë thµnh phè cã ¸nh ®iÖn, cöa g¬ng - vÇng tr¨ng thµnh ngêi dng v« t×nh, v« nghÜa … - Hoàn cảnh sống đã thay đổi: cuéc sèng míi víi nh÷ng tiÖn nghi vật chất đầy đủ, ánh trăng không cßn t¸c dông vµ g¾n bã víi con ngêi n÷a… - Con ngời khi thay đổi hoàn cảnh dÔ dµng l·ng quªn qu¸ khø, nhÊt lµ qu¸ khø nhäc nh»n gian khæ. - Con ngêi xa l¹ víi tr¨ng. - Mất điện: căn phòng hiện đại tối om lµm cho t¸c gi¶ khã chÞu… vội, bật tung: hành động khẩn trơng hối hả… - Trêi: vÇng tr¨ng…/ng¹c nhiªn, bất động… 2. Suy ngÉm cña t¸c gi¶ * Cuộc gặp gỡ bất ngờ, cảm động víi vÇng tr¨ng kØ niÖm : - Qu¸ khø ïa vÒ: trµn ®Çy, sèng động… - Một ánh trăng: đẹp tợng trng cho vẻ đẹp nghĩa tình quá khứ đầy đặn thuû chung nh©n hËu bao dung… - "im lặng": thể hiện thái độ không vui, nh thái độ nghiêm khắc nhắc.

(183) ?Dùng từ ngữ của mình để diễn tả cảm xóc cña t¸c gi¶ khi b¾t gÆp "vÇng tr¨ng trßn"? ?" Vầng trăng tròn" đó khơi gợi cho tác gi¶ nh÷ng suy nghÜ g×? ?H/¶ "vÇng tr¨ng trßn vµnh v¹nh" cã ý nghÜa ntn? * Hoạt động nhóm. ?H/¶ " ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c" cã ý nghÜa g×? - Mời đại diện các nhóm trình bày. ?T¸c gi¶ " giËt m×nh" v× lÝ do g×? Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:NghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện,đàm thoại * Thêi gian: (6'). nhë, tr¸ch mãc… khiÕn t¸c gi¶: giËt m×nh - Thái độ tự trách ăn năn về sự vô t×nh, b¹c bÏo, n«ng næi… - Con ngêi nhËn ra sù v« t×nh cña m×nh *Nh¾c nhë chóng ta sèng ©n nghÜa, thuû chung cïng qu¸ khø.. II. Tæng kÕt.. 1. NghÖ thuËt. - NghÖ thuËt kÕt cÊu kÕt hîp gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh, tù sù lµm cho tr÷ t×nh trë nªn tù nhiªn mµ còng rÊt s©u nÆng. - S¸ng t¹o nªn h×nh ¶nh th¬ cã nhiÒu tÇng ý nghÜa: Tr¨ng lµ vÎ đẹp của thiên nhiên; Là biểu tợng ?Bài thơ có gì đặc sắc về nghệ thuật? cho quá khứ nghĩa tình, cho vẻ đẹp - GV chèt. của đời sống tự nhiên, vĩnh hằng. 2. Néi dung. - ¸nh tr¨ng kh¾c ho¹ mét khÝa cạnh trong vẻ đẹp của ngời lính ?Qua c©u chuyÖn cña t¸c gi¶ em thÊy bµi s©u nÆng nghÜa t×nh, thuû chung sau tríc. th¬ cã ý nghÜa kh¸i qu¸t s©u s¾c ntn? - Gọi HS đọc ghi nhớ. * Giáo viên liên hệ thực tế: Thái độ sèng" Uèng níc nhí nguån" Hoạt động 5: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện,đàm thoại * Thêi gian: (15') - §äc diÔn c¶m bµi th¬ - Tëng tîng m×nh lµ nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ “¸nh tr¨ng” , em h·y diÔn t¶ dßng c¶m nghÜ trong bµi th¬ thµnh mét bµi t©m sù ng¾n. ViÕt trong kho¶ng tõ 10 đến 15câu. * GV mêi 1 vµi em tr×nh bµy bµi lµm cña m×nh. - GV bæ sung.. IV. LuyÖn tËp:. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (2') - Häc thuéc lßng bµi th¬ . So¹n bµi: " Lµng ". * Rót kinh nghiÖm ...................................................................

(184) TiÕt : 59 Ngµy so¹n: 5. 11. 2011. Ngµy d¹y:10,11.11.2011.. Tæng kÕt tõ vùng. ( LuyÖn tËp tæng hîp) I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Hệ thống các kiến thức về nghĩa của từ, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, trờng từ vùng, tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh, c¸c biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng. - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c phÐp tu tõ trong c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt. 2. KÜ n¨ng. - Nhận diện đợc các từ vựng, các biện pháp tu từ từ vựng trong văn bản. - Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc lùa chän, sö dông tõ ng÷ vµ biÖn ph¸p tu tõ trong v¨n b¶n 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức sử dụng đúng từ ngữ trong giao tiếp và biết vận dụng các biÖn ph¸p tu tõ trong t¹o lËp v¨n b¶n. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi, trình bày suy nghĩ , cảm nhận của bản thân về cách lựa chän vµ sö dông tõ ng÷. Sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong giao tiÕp. 2. Ra quyết định: Lựa chọn cách sử dụng từ có hiệu quả trong giao tiếp. III. ChuÈn bÞ - B¶ng phô , phiÕu häc tËp, m¸y chiÕu - Häc sinh chuÈn bÞ theo SGK IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc : (1') 9A : 9B : 2. KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong giê) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc cô đã cùng các em học đuợc 4 tiết “ Tổng kêt về từ vựng”. §Ó kh¾c s©u thªm kiÕn thøc vÒ tõ vùng cho c¸c em trong giao tiÕp còng nh t¹o lËp v¨n b¶n, h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: “ Tæng kÕt vÒ tõ vùng” ( LuyÖn tËp tæng hîp) Hoạt động của thầy trò Néi dung.

(185) Hoạt động 2: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: C¸ch lùa chän tõ thÝch hợp; Biết xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyÓn, chØ râ ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ; T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c phÐp tu tõ trong v¨n b¶n nghÖ thuËt. *Ph¬ng ph¸p: - Phân tích tình huống,Thực hành,vấn đáp Hoạt động nhóm * LuyÖn tËp. *Thêi gian (37') Bµi tËp 1: * GV dïng b¶ng phô. Gật đầu: dùng để chào hỏi, tỏ sự ?§äc vµ nªu yªu cÇu cña BT? đồng tình. ?Hai c©u kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? GËt gï: gËt nhiÒu lÇn biÓu thÞ th¸i ?So sánh sắc thái nghĩa của 2 từ "gật đầu" độ đồng tình tán thởng. "gËt gï"? ?VËy c¸ch nãi nµo phï hîp víi viÖc biÓu - Chän c¸ch 2: tõ “gËt gï” hiÖn néi dung bµi ca dao h¬n? ?§äc vµ nªu yªu cÇu BT2? Bµi tËp 2: ?Ngời vợ đã hiểu không đúng nghĩa của từ nµo trong c©u nãi cña ngêi chång? - Mét ch©n sót: c¸ch nãi ho¸n dô: 1 ?Câu nói đó đợc nói theo cách nào? Cần ngời có khả năng ghi bàn thôi hiểu thế nào cho đúng? Bµi tËp 3: - §äc vµ nªu yªu cÇu BT3. ?Từ nào đợc dùng theo nghĩa gốc? - MiÖng, ch©n, tay…( nghÜa gèc) ?Từ nào đợc dùng theo nghĩa chuyển? - vai (áo): hoán dụ ChuyÓn theo c¸ch nµo? - §Çu (sóng): Èn dô Bµi tËp 4 * §äc ®o¹n th¬. - Trờng màu sắc: đỏ, hồng, xanh, - Th¶o lu©n: ¸nh… ?Em nhËn thÊy trong ®o¹n th¬ cã nh÷ng - Trêng tõ vùng chØ löa... : löa, tõ nµo cïng trêng tõ vùng? ch¸y, tro… ?Hai trờng này có mối quan hệ với nhau - Những h/ả đó diễn tả 1 tình cảm ntn khi diÔn t¶ néi dung? m·nh liÖt cña chµng trai víi c« - HS th¶o luËn. g¸i… - Mời đại diện các nhóm trình bày. GV bổ sung. * §äc ®o¹n trÝch. - Hoạt động nhóm: ( 2 nhóm) -Nhóm1: ? Xác định các cách gọi tên sự vật hiện tợng đợc sử dụng trong đoạn? -Nhóm2: ?Các sự vật đó đợc gọi tên bằng c¸ch nµo? ? LÊy c¸c vÝ dô kh¸c?. Bµi tËp 5: - M¸i GiÇm - Bä M¾t - Ba KhÝa… - Dïng tõ ng÷ cã s½n víi néi dung mới dựa vào đặc điểm sự việc, hiện tợng đợc gọi tên…. Bµi tËp 6: - trong c¬n ®au qu»n qu¹i «ng ta * §äc truyÖn cêi. vẫn cố nói theo để thay từ bác sĩ ?Hãy chỉ ra những yếu tố gây cời trong bằng từ đốc tờ. c©u chuyÖn? ->Phª ph¸n thãi sÝnh dïng ch÷ níc ?tại sao chi tiết đó lại khiến ta buồn cời? ngoài của một số ngời. phª ph¸n ®iÒu g×?.

(186) * Liªn hÖ: Tr¸nh l¹m dông tõ ng÷ níc ngoµi. Hoạt động 3: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp HS kh¸i qu¸t néi dung tæng kÕt tõ vùng cña 5 tiÕt häc. Kh¾c s©u h¬n kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian (5') ? Nêu các nội dung đã tổng kết về từ vựng qua 5 tiết học? ? Em có nhận xét gì về ngôn ngữ tiếng việt khi đi vào hoạt động giao tiếp? ? Em rút ra đợc bài học gì cho bản thân mình? * GV chèt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - ¤n tËp kÜ phÇn:” Tæng kÕt vÒ tõ vùng” - ChuÈn bÞ bµi: "LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn" … *Rót kinh nghiÖm. _________________________. TiÕt 60 Ngµy so¹n: 6.11.2011. Ngµy d¹y: 11.11.2011.. luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn.. I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - §o¹n v¨n tù sù. - C¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. 2. KÜ n¨ng. - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận với độ dài trên 90 chữ. - Phân tích đợc tác dụng của yếu tố lập luận trong đoạn văn tự sự. 3. Thái độ. - Häc sinh cã ý thøc sö dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi, trình bày suy nghĩ , cảm nhận của bản thân về đoạn văn tự sù, c¸ch vËn dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. 2. Ra quyết định: Lựa chọn và vận dụng yếu tố nghị luận trong việc tạo lập văn b¶n tù sù. III. ChuÈn bÞ. - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm trabµi cò: (3').

(187) ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') -Vµo bµi: Giờ trớc cô đã cùng các em tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. Để kh¾c s©u thªm kiÕn thøc vÒ viÖc sö dông c¸c yÕu tè nghÞ luËn trongv¨nb¶n tù sù, h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc vÒ ®o¹n văn tự sự; Hiểu đợc tác dụng của yếu tố nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù *Ph¬ng ph¸p: I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ - Thuyết trình, vấn đáp ,đàm thoại,phân luận trong đoạn văn tự sự tÝch *Thêi gian (13') 1. VÝ dô: SGK *§äc ®o¹n v¨n.. 2. NhËn xÐt.. ?Nh×n mét c¸ch tæng thÓ th× v¨ b¶n võa *§©y lµ 1 c©u chuyÖn kÓ: Ph¬ng thøc đọc mang phơng thức biểu đạt chính là gì? tự sự - Nh¾c nhë con ngêi c¸ch øng xö ?Nội dung ý nghĩa của câu chuyện đó là trong cuộc sống. g×? *Yếu tố nghị luận: chủ yếu đợc thể ?Hãy chỉ ra yếu tố nghị luận đợc sử dụng hiện trong câu trả lời của ngời bạn đtrong bài? îc cøu vµ c©u kÕt cña v¨n b¶n. ?Nã cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung c©u chuyÖn ? ?Nh vËy yÕu tè nghÞ luËn cã t¸c dông ntn trong v¨ b¶n tù sù? - GV: Trong ®o¹n v¨n tù sù, c¸c yÕu tè nghị luận không đợc lấn át tự sự.. - T¸c dông: - C¸c yÕu tè nµy khiÕn cho néi dung câu chuyện trở nên sâu sắc, sinh động cã søc thuyÕt phôc…. Hoạt động 3: Thực hành luyện tập.. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt viÕt mét ®o¹n v¨n tù sự có yếu tố nghị luận. Biết thay đổi ngôi kÓ vµ lùa chän yÕu tè nghÞ luËn phï hîp khi viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành, vấn đáp ,đàm thoại,hoạt II. Thực hành viết đoạn văn tự sự động nhóm cã yÕu tè nghÞ luËn: *Thêi gian (23') - Hoạt động nhóm. *§äc BT1? Bµi tËp nµy nªu ra nh÷ng yªu cÇu g×? ( Nhãm 1) Bµi tËp 1: KÓ vÒ buæi sinh ho¹t líp.

(188) - GV gợi ý: Để đạt những yêu cầu đó em trong đó em đã phát biểu ý kiến cần chú ý: thời gian, địa điểm, ngời điều chứng minh Nam là một ngời bạn rất khiÓn, kh«ng khÝ cña buæi sinh ho¹t ntn? tèt. - Néi dông cña buæi sinh ho¹t lµ g×? Em đã phát biểu về vấn đề gì? Tại sao? - Em đã dùng những lí lẽ dẫn chứng nào để thuyết phục? - Häc sinh viÕt thµnh ®o¹n v¨n. - Gäi h/s tr×nh bµy. * Gi¸o viªn nhËn xÐt. - §äc BT2. ( Nhãm 2) - HS đọc bài tham khảo. * GV gîi ý : - Ngêi em kÓ lµ ai? - Ngời đó đã để lại một việc làm, lời nói hay một suy nghĩ? Điều đó diễn ra trong hoµn c¶nh nµo? - Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động nh thế nào? - Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn? *H/s theo những điều GV gợi ý để viết ®o¹n v¨n. - Sau đó đọc và nhận xét, rút kinh nghiệm - G/v cã thÓ cho ®iÓm nh÷ng bµi viÕt tèt. Bµi tËp 2: ViÕt ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng viÖc lµm hoÆc nh÷ng lêi d¹y b¶o gi¶n dị mà sâu sắc của ngời bà kính yêu đã làm cho em cảm động.. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,đàm thoại,khái quát hoá *Thêi gian (3') ? ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n tù sù? ? T¸c dông cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? * GV chèt. 4. Híng dÉn tù häc: (1') - Rút ra đợc bài học trong việc viết đoạn văn tự sự có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận: Đoạn văn đợc sắp xếp nhằm mục đích tự sự, các yếu tố nghị luận đợc ®a vµo bµi chØ khi cÇn thiÕt vµ kh«ng lµm ¶nh hëng tíi viÖc kÓ chuyÖn. - Viết một đoạn văn tự sự kể lại một sự việc trong một câu chuyện đã học. - So¹n bµi: "Lµng"(Kim L©n) * Rót kinh nghiÖm. ............................................................. TuÇn 13 TiÕt 61 - 62 Ngµy so¹n: 9.11.2011. Ngµy d¹y: 14,15.11.2011.. Lµng I. mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc.. (Kim L©n).

(189) - Học sinh nắm đợc: Nhân vật, sự việc, cốt truyện trong một tác phẩm truyện hiện đại. - Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm ; Sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự hiện đại. - T×nh yªu lµng, yªu níc, tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. 2. KÜ n¨ng. - Đọc- hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại đợc sáng tác trong thời kì kháng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm truyện để cảm nhận một văn bản tự sự hiện đại. 3. Thái độ. - Giáo dục học sinh tình yêu quê hơng đất nớc,có ý thức bảo vệ và góp phần xây dựng quê hơng ngày càng giàu đẹp. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Tù nhËn thøc : T×nh c¶m yªu lµng, yªu níc cña b¶n th©n. 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: §¸nh gi¸, b×nh luËn vÒ t×nh c¶m yªu lµng, yªu níc ë nh©n vËt «ng Hai. III. ChuÈn bÞ. - PhiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (4') ? Đọc thuộc lòng bài thơ "ánh trăng"? Nêu chủ đề của bài thơ? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Trong làng văn học hiện đại Việt Nam có rất nhiều gơng mặt tiêu biểu viết về ngời nông dân Việt Nam. Một trong những gơng mặt tiêu biểu đó phải kể đến nhà văn Kim Lân với truyện ngắn ” Làng ”.Truyện đã để lại ấn tợng s©u s¾c vÒ h×nh ¶nh cña mét ngêi n«ng d©n thêi k× ®Çu cuuéc kh¸ng chiÕn chèng Pháp.Vậy truyện ngắn “ Làng” có tình huống truyện đặc sắc nh thế nào? Néi dung cña truyÖn ra sao? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: T¸c gi¶, t¸c phÈm, tãm tắt đợc nội dung truyện. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện , *Thêi gian (20') TiÕt: 61 ?Dùa vµo phÇn chó thÝch SGK tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ Kim l©n? ? Truyện ngắn Làng đợc viết trong hoàn c¶nh nµo? *V¨n b¶n " Lµng " trong SGK ng÷ v¨n 9 lµ ®o¹n trÝch cña truyÖn ng¾n cïng tªn. *GV hớng dẫn HS đọc văn bản : chú ý những từ ngữ địa phơng, những lời đối tho¹i cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn. - GV và HS cùng đọc hết đoạn trích. I.T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1.T¸c gi¶ (1920-2007) - Tªn khai sinh lµ NguyÔn V¨n Tµi - Quª: Tõ S¬n, B¾c Ninh - Nhµ v¨n chuyªn cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n, am hiÓu vµ g¾n bã víi ngêi d©n n«ng th«n ViÖt Nam . 2- T¸c phÈm: TruyÖn " Lµng" viÕt trong thêi k× ®Çu chèng Ph¸p 1948, trªn chiÕn khu ViÖt B¾c. 3. Tãm t¾t:.

(190) ? Cã thÓ tãm t¾t truyÖn " Lµng " ntn? - Trong kh¸ng chiÕn, «ng Hai - ngêi lµng chî DÇu, buéc ph¶i rêi lµng. ë n¬i t¶n c , nghe tin đồn làng chợ Dầu theo giặc, ông rất khổ tâm và xấu hổ. Chỉ khi tin này đợc c¶i chÝnh, «ng míi trë l¹i vui vÎ, phÊn chÊn. ?NÕu chia cèt truyÖn thµnh 3 sù viÖc chÝnh sau: - Cuéc sèng cña «ng Hai ë n¬i s¬ t¸n. - T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin xÊu vÒ lµng. - T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng. th× em sÏ t¸ch ®o¹n v¨n b¶n “lµng ntn? Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: T×nh huèng truyÖn, diÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai tõ khi nghe tin làng ông theo tây, đến khi tin đồn đợc cải chính. Từ đó hiểu đợc tình cảm yêu làng, yªu níc ë nh©n vËt «ng Hai *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện ,giảng, bình, phân tích, hoạt động nhóm. *Thêi gian (42') ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai?Nh©n vật chính có liên quan đến tên truyện kh«ng? NÕu cã th× liªn quan ntn? - NV chÝnh: «ng Hai - Néi dung chÝnh cña truyÖn ng¾n " lµng" lµ t×nh yªu lµng quª cña ngêi n«ng d©n cã tªn lµ «ng Hai -> Liªn quan chÆt chÏ. * Th¶o luËn: ? Để khắc hoạ nổi bật chủ đề của truyện, tính cách của nhân vật Kim Lân đã đặt nh©n vËt chÝnh vµo mét t×nh huèng truyÖn ntn? T×nh huèng Êy cã t¸c dông g×? GV giíi thiÖu: ë phÇn ®Çu truyÖn t¸c gi¶ đã giới thiệu ông Hai là một ngời nông dân suốt cuộc đời sống ở quê hơng, gắn bó máu thịt với từng con đờng, từng nếp nhµ, thöa ruéng, tõng ngän cá, cµnh c©y...V× giÆc ngo¹i x©m, «ng Hai ph¶i rêi làng đi tản c, sống nhờ nơi đất khách. Do đó lòng ông đau đáu nhớ quê .Ông thờng xuyªn kÓ cho b¹n bÌ, hµng xãm ë n¬i t¶n c nghe vÒ lµng chî DÇu cu¶ m×nh: hay, đẹp, những ngày đầu cách mạng tháng T¸m cuéc sèng míi diÔn ra trªn quª h¬ng ntn......V× vËy, x©y dùng t×nh huèng truyện nh vậy là một cách để làm nổi bật chủ đề của truyện . TiÕt: 52 1. Tæ chøc líp: 9A: 9B:. 3. Bè côc: 3 phÇn - Tõ ®Çu - > ruét gan «ng l·o cø móa c¶ lªn, vui qu¸! - Tiếp -> vợi đi đợc đôi phần. - PhÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n.. II. Ph©n tÝch : 1. T×nh huèng truyÖn - ¤ng Hai lµ ngêi rÊt yªu lµng cña m×nh, «ng dµnh cho lµng cña «ng những tình cảm thật đặc biệt. *¤ng Hai nghe tin lµng chî DÇu cña «ng theo giÆc, ph¶n l¹i kh¸ng chiÕn, ph¶n l¹i Cô Hå. -> - chi tiÕt nµy t¹o nªn mét nót th¾t cho c©u chuyÖn, g©y ra mét m©u thuÉn gi»ng xÐ trong t©m trÝ «ng Hai - mét ng¬× n«ng d©n cã t×nh yªu tha thiÕt víi lµng m×nh. - tạo ra điều kiện để nhân vật thể hiÖn t©m tr¹ng vµ phÈm chÊt, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt thªm ch©n thùc vµ s©u s¾c. - ThÓ hiÖn s©u s¾c t×nh c¶m yªu lµng, yªu níc ë nh©n vËt «ng Hai..

(191) 2. KiÓm tra bµi cò: ? Ông Hai đợc đặt trong tình huống truyÖn nh thÕ nµo? T¸c dông? 3. Bµi míi: ( tiÕp) - GV chuyÓn ý. ?Khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc, «ng Hai cã ph¶n øng nh thÕ nµo? Ph©n tÝch ý nghÜa nh÷ng ph¶n øng Êy? - Nỗi đau đớn, bẽ bàng. - D¸ng vÎ, cö chØ, ®iÖu bé. ? Em nhận xét gì về các kiểu câu đợc sử dông trong ®o¹n v¨n nµy? GV: tin ấy không chỉ chấn động về thể x¸c mµ cßn x©m chiÕm, ¸m ¶nh, day døt c¶ t©m hån «ng Hai. ? Tâm trạng đó không chỉ diễn ra trong mét ngµy mµ cßn kÐo dµi nhiÒu ngµy sau đó. Hãy tìm và phân tích những biểu hiện t©m tr¹ng «ng Hai? - Nçi b¨n kho¨n khi «ng kiÓm ®iÓm tõng ngêi trô l¹i lµng, «ng tr»n träc kh«ng ngñ đợc... * Hoạt động nhóm. ? Tất cả những biểu hiện tâm trạng đó cho em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña «ng Hai? - HS th¶o luËn - GV mời đại diện các nhóm trình bày.GV bæ sung. * §äc " ChiÒu h«m Êy"( trang166 ) -> " ph¶i thï" (trang 169). ? Cái tin làng chợ Dầu theo giặc đã đẩy gia đình ông Hai vào hoàn cảnh nh thế nµo? - T×nh thÕ bÕ t¾c: BÞ h¾t hñi, xa l¸nh - Mô chủ nhà đánh tiếng đuổi đi - Tuyệt đờng sinh sèng" §i ®©u b©y giê? kh«ng ai chøa chÊp... còng kh«ng thÓ quay l¹i lµm n« lÖ cho t©y, vÒ lµng lµ bá kh¸ng chiÕn , bá cô Hồ... Và ông đã dứt khoát:" Làng thì yêu thËt... Ph¶i thï" ?Trong hoµn c¶nh Êy, t©m tr¹ng «ng ra sao? - Trong ông Hai đã diễn ra cuộc đấu tranh quyết liệt . Và ông đã quyết định døt kho¸t trong ®au khæ vµ uÊt hËn: muèn ra sao th× ra, kh«ng thÓ bá vÒ lµng , ph¶i thï c¸i lµng theo giÆc Êy dï tríc ®©y , dï cả đời ông đã gắn bó máu thịt với nó, vô cïng yªu th¬ng vµ tù hµo vÒ nã..... 2. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ hµnh động của ông Hai khi nghe tin làng chî DÇu theo giÆc. * Nhà văn đã khắc hoạ hình tợng nhân vËt «ng Hai qua c¸c chi tiÕt miªu t¶. - biÕt tin" c¶ lµng ViÖt gian theo t©y" th× «ng cã ph¶n øng m¹nh mÏ. + cæ «ng nghÑn ¾ng, da mÆt tª r©n rân... không thở đợc... + cói g»m mÆt xuèng mµ ®i + về đến nhà nằm vật ra giờng, nớc m¾t trµo ra + rÝt lªn + ngê ngî - mét lo¹t c©u hái dån dËp diÔn ra trong lßng «ng -> C¸c kiÓu c©u phong phó xen kÏ nhau: c©u ng¾n - dµi - nghi vÊn - c¶m th¸n... -> Lµm næi bËt t©m tr¹ng rèi bêi cña «ng Hai: ®au xãt, nhôc nh·, tñi hæ, tuyÖt väng, lo l¾ng... + Trằn trọc không ngủ đợc + MÊy ngµy sau kh«ng d¸m ®i ®©u, chỉ quanh quẩn trong nhà... một đám đông túm lại ông cũng để ý, dăm bảy tiÕng cêi nãi còng chét d¹... Tho¸ng nghe nh÷ng tiÕng " ViÖt gian - T©y "-> lñi ra mét gãc nhµ nÝn thÝt. -> T¸c gi¶ diÔn t¶ cô thÓ, chi tiÕt nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ trong néi t©m «ng Hai. §Æt «ng Hai trong mét t×nh huống gay gắt để qua đó bộc lộ sâu s¾c t×nh yªu lµng cña «ng. V× yªu lµng nªn khi nghe tin d÷, «ng ®au xãt, tñi hæ, sî h·i. - Tình thế bế tắc: Bị hắt hủi, xa lánh * Tình yêu nớc đã rộng lớn hơn, bao trïm lªn t×nh c¶m lµng quª.. * NghÖ thuËt x©y dùng m©u thuÉn néi tâm nhân vật, đặt nhân vật ông Hai trong sự bế tắc đòi hỏi phải đợc giải quyết. Và ông Hai đã lựa chọn con đờng đúng đắn: yêu nớc - bỏ làng Việt gian.. ? Viết đoạn này, tác giả đã sử dụng nghệ - Dù đã xác định nh thế, ông vẫn thuËt g×? t¸c dông? kh«ng thÓ døt bá t×nh c¶m víi lµng - GV chèt. quª. Trong t©m tr¹ng bÞ dån nÐn vµ bÕ t¾c Êy, «ng chØ cßn biÕt nãi cïng con.

(192) ? T¹i sao «ng l¹i trß chuyÖn víi th»ng con v× ch¼ng thÓ nãi cïng ai, vµ nãi nh thÕ, ót? lòng ông đã vơi đi phần nào. * Qua lêi t©m sù cña «ng Hai víi con, ? Qua lêi t©m sù cña «ng víi con, ta thÊy ta thÊy ë «ng mét t×nh yªu s©u nÆng đợc điều gì? víi lµng vµ mét tÊm lßng thuû chung víi kh¸ng chiÕn, víi c¸ch m¹ng mµ GV: Qua lêi t©m sù cña «ng Hai víi con, biÓu tîng lµ cô Hå. ta thÊy ë «ng mét t×nh yªu s©u nÆng víi lµng vµ mét tÊm lßng thuû chung víi 3. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ hµnh kháng chiến, với cách mạng mà biểu tợng động của ông Hai khi nghe tin làng lµ cô Hå. chî DÇu kh«ng theo giÆc. - GV chuyÓn ý. * §äc " Kho¶ng 3 giê chiÒu ( trang 170)- * T©m tr¹ng «ng Hai kh¸c h¼n. > hÕt + C¸i mÆt... bçng t¬i vui r¹ng rì h¼n ? Khi nghe tin chÝnh x¸c lµng «ng kh«ng lªn theo Tây trái lại đã đứng lên chiến đấu + Chia quà cho các con chống giặc, thái độ tình cảm của ông thể + Đi khoe nhà ông bị giặc đốt cháy. hiÖn ntn? + móa tay lªn mµ khoe ( l¹i khoe) -> tâm trạng sung sớng, hả hê đến GV: «ng nh muèn sÎ chia niÒm vui, cùc ®iÓm. khẳng định vẻ đẹp, bản chất cách mạng cña lµng quª. T×nh yªu quª h¬ng trong trái tim ngời nông dân ấy đã hoà quyện víi t×nh yªu Tæ quèc, C¸ch m¹ng. - Biết căn nhà mình bị giặc đốt cháy, ông kh«ng xãt xa tiÕc nuèi, tr¸i l¹i «ng cßn h¶ hª ®i khoe kh¾p n¬i nh mét minh chøng hùng hồn rằng: gia đình ông, làng quê III. Tổng kết «ng kh«ng nh÷ng kh«ng theo giÆc mµ cßn 1. NghÖ thuËt: mét lßng mét d¹ theo kh¸ng chiÕn. Hoạt động 4: Khái quát nội dung cơ - Tác giả tạo tình huống truyện gay cấn,căng thẳng để thử thách nhân vật, b¶n cña bµi häc. từ đó bộc lộ tình cảm t tởng nhân vật. *Môc tiªu: - Giúp HS hiểu: Nghệ thuật, ý nghĩa của - Miêu tả tâm lí nhân vật sinh động qua suy nghĩ, hành động, qua lời v¨n b¶n. nói( đối thoại và độc thoại) *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện ,khái quát hoá *Thêi gian (5') 2. Néi dung: ?Kh¸i qu¸t l¹i nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch? - §o¹n trÝch thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu lµng, tinh thÇn yªu níc cña ngêi n«ng - GV chèt. d©n trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. ? Nªu ý nghÜa cña v¨n b¶n? - Gọi HS đọc ghi nhớ SGK * Liên hệ : Tình cảm gia đình, tình yêu quê hơng đất nớc. Hoạt động 5: Củng cố -Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña * LuyÖn tËp. bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện ,khái quát hoá *Thêi gian (15').

(193) - Viết một đoạn văn khoảng từ 5 đến 10 dßng nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt «ng Hai? ? Tãm t¾t t×nh huèng truyÖn? T¸c dông? ?Em hiªñ g× vÒ t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n thêi k× ®Çu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p? 4.Híng dÉn tù häc. (2') - Lµm hoµn chØnh bµi luyÖn tËp. - So¹n : " LÆng lÏ Sa Pa " - Häc thuéc bµi. §äc tríc :Ch¬ng tr×nh địa phơng (phần Tiếng Việt) - Nhớ đợc một số chi tiết nghệ thuật đặc s¾c miªu t¶ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn.. *Rót kinh nghiÖm. ............................................................ TiÕt 63 Ngµy so¹n: 10.11.2011. Ngµy d¹y:15,16.11.2011. chơng trình địa phơng. PhÇn TiÕng ViÖt. I.Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Học sinh nắm đợc: Sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kĩ năng nhận biết các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức đúng trong việc sử dụng các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Ra quyết định : Sử dụng đúng các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc. 2. Giao tiếp: Trình bày những suy nghĩ về các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc. III. ChuÈn bÞ. - PhiÕu häc tËp, IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (3') ? Kể tên một số phép tu từ từ vựng đã học? 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc..

(194) *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài : ở các lớp dới, các em đã đợc học từ ngữ địa phơng, để hiểu rõ hơn về sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc, hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu bài: Chơng trình địa phơng ( phần Tiếng Việt) Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Luyện tập.. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: Sù phong phó cña c¸c ph¬ng ng÷ trªn c¸c vïng miÒn. *Ph¬ng ph¸p: - phân tích, vấn đáp, thảo luận nhóm *Thêi gian (35') * HS đọc bài tập 1... * LuyÖn tËp:. 1.Bµi tËp 1. ? T×m trong ph¬ng ng÷ em ®ang sö dông hoÆc trong mét ph¬ng ng÷ mµ em biÕt a, C¸c sù vËt, hiÖn tîng... kh«ng cã tªn nh÷ng tõ ng÷: gäi trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n - Nhót: mãn ¨n lµm b»ng x¬ mÝt, muối trộn với một vài thứ khác , đợc - Nhãm 1: dïng phæ biÕn ë mét sè vïng NghÖ TÜnh a, ChØ c¸c sù vËt, hiÖn tîng... kh«ng cã ( ph¬ng ng÷ Trung) tªn gäi trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ - bån chån: mét lo¹i c©y th©n trong ng«n ng÷ toµn d©n? mÒm, sèng ë díi níc, cã thÓ lµm da hoÆc xµo nÊu, phæ biÕn ë vïng T©y Nam Bé. ( ph¬ng ng÷ Nam) b,§ång nghÜa nhng kh¸c vÒ ©m víi nh÷ng tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n. - Nhãm 2: b, §ång nghÜa nhng kh¸c vÒ ©m víi nh÷ng tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n * GV bæ sung: mÖ( bµ- ph¬ng ng÷ Trung); m¹ ( mÑ- ph¬ng ng÷ Trung); tÝa ( bè- ph¬ng ng÷ Nam); ghiÒn ( nghiÖn- ph¬ng ng÷ Nam).... * Ph¬ng ng÷ B¾c: - c¸ qu¶ - lîn - ng· *Ph¬ng ng÷ Trung: - c¸ trµu - heo - bè *Ph¬ng ng÷ Nam: - C¸ lãc - Heo - tÐ c, Gièng vÒ ©m nhng kh¸c vÒ nghÜa víi nh÷ng tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n * Ph¬ng ng÷ B¾c: - èm: bÞ bÖnh..

(195) - Nhãm 3: c, Gièng vÒ ©m nhng kh¸c vÒ nghÜa víi nh÷ng tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n - Mời đại diện các nhóm trình bày.. * GV gọi HS đọc bài tập số 2. *Th¶o luËn ?Cho biết vì sao những từ ngữ địa phơng nh ở bài tập 1.a không có từ ngữ tơng đơng trong phơng ngữ khác và trong ng«n ng÷ toµn d©n.Sù xuÊt hiÖn nh÷ng từ ngứ đó thể hiện tính đa dạng về điều kiện tự nhiên và đời sống xã hội trên các vùng miền của đất nớc ta nh thế nào? GV: Một số từ ngữ địa phơng có thể chuyÓn thµnh tõ ng÷ toµn d©n: sÇu riªng, ch«m ch«m... * GV gọi HS đọc bài tập số 3. - Häc sinh quan s¸t l¹i bµi tËp 1. ? Cho biÕt nh÷ng tõ ng÷ nµo ë trêng hîp b và cách hiểu nào ở trờng hợp c đợc coi lµ thuéc vÒ ng«n ng÷ toµn d©n?. * GV gọi HS đọc bài tập số 4. ? Chỉ ra những từ ngữ đìa phơng có trong ®o¹n trÝch? ? Những từ ngữ đó thuộc phơng ngữ nµo? ? Việc sử dụng những từ ngữ địa phơng trong ®o¹n th¬ cã t¸c dông g×?. * GV chèt.. * Liên hệ : Sử dụng đúng từ ngữ địa ph¬ng trong giao tiÕp.. - Nón: dùng để đội đầu - hòm : đồ dùng bằng gỗ,.., dùng để đựng quần áo. *Ph¬ng ng÷ Trung: - èm: gÇy - hßm : ¸o quan - nón: dùng để đội đầu *Ph¬ng ng÷ Nam: - èm: gÇy - hßm : ¸o quan - nãn vµ mò ( nh trong ng«n ng÷ toµn d©n) 2. Bµi tËp 2. - Có những từ ngữ địa phơng nh trong môc 1.a v× cã nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng xuất hiện ở địa phơng này nhng không xuất hiện trong địa phơng khác. Điều đó cho thấy Việt Nam là một đất nớc cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vÒ điều kiện tự nhiên, đặc điểm tâm lí, phong tôc tËp qu¸n…Tuy nhiªn sù khác biệt đó không quá lớn, bằng chøng lµ nh÷ng tõ ng÷ thuéc nhãm nµy kh«ng nhiÒu. 3. Bµi tËp 3. - c¸ qu¶, lîn, ng·… - èm: bÞ bÖnh. 4. Bµi tËp 4. *Từ ngữ đìa phơng có trong đoạn trích - chi, røa, nê, tui, cí r¨ng, ng, mô ( ph¬ng ng÷ Trung) *Những từ ngữ địa phơng góp phần thể hiÖn ch©n thùc h¬n h×nh ¶nh cña mét vïng quª vµ t×nh c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña mét ngêi mÑ trªn vïng quª Êy; lµm tăng sự sống động, gợi cảm của tác phÈm.. 4 Cñng cè: 3’ ? Em hiểu thế nào là từ ngữ địa phơng? ? Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phơng trong văn thơ? 5. Híng dÉn tù häc: 2’ - Tìm một số từ ngữ địa phơng..

(196) - đọc trớc bài: ” Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự ” * Rót kinh nghiÖm :. .................................................................... TiÕt 63 Ngµy so¹n:10.11.2010. Ngµy d¹y:17.11.2010. chơng trình địa phơng ( Bỏ). hoa sím. I.Mục tiêu cần đạt ( Ma Trêng Nguyªn) Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Học sinh nắm đợc: Những nét cơ bản về tác giả , nội dung, nghệ thuật của bài th¬ " Hoa sím". 2. KÜ n¨ng. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch th¬ cho häc sinh. - Đọc- hiểu văn bản thơ hiện đại của một tác giả văn học địa phơng. 3. Thái độ. - Häc sinh cã t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu quª h¬ng Th¸i Nguyªn. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Tù nhËn thøc : T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu quª h¬ng Th¸i Nguyªn. 2. Giao tiÕp: Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ loµi hoa chÌ. III. ChuÈn bÞ. - PhiÕu häc tËp, s¸ch " V¨n häc Th¸i Nguyªn" IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: (3') ? Tãm t¾t truyÖn "Lµng"? 3.Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc..

(197) *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: T¸c gi¶, t¸c phÈm, bè côc cña bµi th¬. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện , *Thêi gian (8'). Néi dung. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. * HS đọc phần tiểu dẫn.. ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ ?. 1.T¸c gi¶. - Ma Trêng Nguyªn( 17.5.1944) - Lµ nhµ v¨n d©n téc Tµy. - ¤ng viÕt kh¸ nhiÒu thÓ lo¹i.. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm? - Gv bæ sung. - Giáo viên đọc. - Gọi HS đọc. ? Em h·y nªu bè côc cña bµi th¬? - NhËn thøc bªn ngoµi. - PhÈm chÊt bªn trong. - Phẩm chất cao đẹp, đức tính khiêm nhờng và quả cảm của một nhân cách lớn. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: H×nh thøc bªn ngoµi, phÈm chÊt bªn trong cña loµi hoa chÌ.T¸c gi¶ ngÇm so s¸nh hoa chÌ víi phÈm chÊt cao quý cña con ngêi *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện ,giảng, b×nh. Ph©n tÝch *Thêi gian (20') ? Tác giả đã miêu tả hình thức bên ngoài cña hoa chÌ nh thÕ nµo? ( Khæ th¬ 1) ? PhÈm chÊt bªn trong cña hoa chÌ lµ g×? ( Khæ th¬ 2,3,4,5.) ? Dông ý cña t¸c gi¶ lµ g×? ( Khæ th¬ 6) - H×nh ¶nh hoa chÌ trë thµnh mét h×nh ¶nh träng t©m tù to¶ s¸ng, kh«ng cÇn một đối tợng nào khác.. 2. t¸c phÈm - " Hoa sím " lµ bµi th¬ rót trong tËp" Tr¸i tim kh«ng ngñ"(1987) 3. Bè côc.. 3 ®o¹n.. - §o¹n 1: Khæ 1. - §o¹n 2: Khæ 2,3,4,5. - §o¹n 3: Khæ 6.. II. Ph©n tÝch * Loµi hoa chÌ. - H×nh thøc bªn ngoµi. - PhÈm chÊt bªn trong. - Phẩm chất cao đẹp: Đức tính khiêm nhêng, hi sinh vµ qu¶ c¶m cña mét nh©n c¸ch lín.. III. Tæng kÕt.

(198) ? H×nh thøc Èn dô cã t¸c dông g×? ?Sö dông thñ ph¸p cña thÓ lo¹i truyÖn - NgÇm so s¸nh hoa chÌ víi phÈm chÊt cao quý cña con ngêi. ng¾n cã t¸c dông g×? * Liªn hÖ thùc tÕ: T×nh yªu quª h¬ng Th¸i Nguyªn.. 4. Cñng cè- LuyÖn tËp. (10') - §äc l¹i bµi th¬, t×m thªm mét sè bµi th¬ kh¸c... - C¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬ nµy? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : (2') -Häc thuéc bµi. Lµm bµi LuyÖn tËp Chuẩn bị: Bài :"Đối thoại, độc thoại...trong văn bản tự sự" *Rót kinh nghiÖm. ........................................................... TiÕt : 64 Ngµy so¹n:12.11.2011 Ngµy d¹y: 17,18.11.2011.. đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù. I. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Học sinh nắm đợc: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sù. - Tác dụng của việc sử dụng đối thoại , độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn b¶n tù sù. 2. KÜ n¨ng. - Phân biệt đợc đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm..

(199) - Phân tích đợc vai trò của đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn b¶n tù sù 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức vận dụng yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm vµo viÕt bµi v¨n tù sù. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Ra quyết định: Lựa chọn yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm vào viÕt bµi v¨n tù sù. 2. Giao tiếp: Trình bày những suy nghĩ về đối thoại, độc thoại và độc thoại nội t©m trong v¨n b¶n tù sù. III. ChuÈn bÞ. - PhiÕu häc tËp. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1.Tæ chøc: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh (3') 3.Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc, cô đã cùng các em tìm hiểu yếu tố miêu tả, nghị luận trong v¨n b¶n tù sù. Trong v¨n b¶n tù sù, ngoµi c¸c yÓu tè trªn, ngêi ta cßn sö dông kÕt hợp các yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Vậy thế nào là yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? Nó có tác dụng gì? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn b¶n tù sù. *Môc tiªu: - Giúp học sinh hiểu: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.Tác dụng của việc sử dụng đối thoại , độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn b¶n tù sù *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,phân tích, thảo luËn *Thêi gian (18'). Néi dung. I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong Văn b¶n tù sù: 1. VÝ Dô : SGK. 2. NhËn xÐt: - 3 c©u ®Çu: miªu t¶ cuéc nãi chuyÖn cña nh÷ng ngêi phô n÷ t¶n c. Cã Ýt nhÊt 2 ngêi phô n÷ tham gia bëi; cã 2 lît lêi… (xuống dòng, gạch đầu dòng)  đối ?Ba c©u ®Çu ®o¹n trÝch miªu t¶ g×? ?Tham gia câu chuyện đó có ít nhất mấy thoại - 1 c©u nãi trèng kh«ng, b©ng qu¬… ngêi? kh«ng híng tíi 1 ngêi tiÕp nhËn cô thÓ ?Dấu hiệu nào cho ta biết điều đó? nào. Không liên quan tới chủ đề mà ng?Câu "Hà! Nắng gớm về nào…" là ông ời khác đang trao đổi… thực ra ông nói với chính mình để lảng tránh… độc Hai nãi víi ai?(nãi víi m×nh…) ?Trong ®o¹n cßn c©u nµo kiÓu nµy tho¹i. - Chóng bay… kh«ng? ChØ râ? - ¤ng Hai hái chÝnh m×nh. *§äc ®o¹n trÝch.(176) ?§o¹n trÝch n»m trong t¸c phÈm nµo? cña ai? - Th¶o luËn..

(200) - Cã g¹ch ®Çu dßng. ?Nh÷ng c©u " Chóng nã lµ…" lµ nh÷ng c©u cña ai hái ai? T¹i sao kh«ng cã g¹ch đầu dòng đánh dấu lợt lời? ( Diễn ra trong suy nghÜ) - GV chuyÓn ý. ?Cuộc đối thoại có tác dụng gì trong việc kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? ?Những cuộc độc thoại, độc thoại nội tâm cã t¸c dông ntn? ?Vậy các hình thức đối thoại, độc thoại… cã vai trß ntn trong v¨n b¶n tù sù? * GV: tÝch hîp víi v¨n b¶n” Lµng” cña Kim L©n. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Häc sinh vËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm bµi tập. Phân biệt đối thoại, độc thoại và độc tho¹i néi t©m trong c¸c ®o¹n v¨n cô thÓ.. - Nh÷ng c©u nµy kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ ©m thÇm diÔn ra trong suy nghÜ, t×nh c¶m cña «ng Hai… Cho thÊy tâm trạng dằn vặt, đớn đau ( độc thoại néi t©m)… * Tác dụng: Giúp khắc hoạ sinh động, ch©n thËt cuéc sèng, t¹o t×nh huèng ®i s©u vµo néi t©m nh©n vËt. - Gióp kh¾c ho¹ s©u s¾c t©m tr¹ng d»n vặt, đau đớn của ông Hai… làm câu chuyện trở nên sinh động hơn. 3. Ghi nhí: SGK( 178).. II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: - §èi tho¹i: cña «ng Hai víi bµ Hai. -Cã ba lît lêi trao nhng chØ cã hai lît lêi đáp. - Lêi tho¹i ®Çu cña bµ, «ng Hai kh«ng *Ph¬ng ph¸p: đáp lại “nằm rũ ra ở trên giờng không - Thực hành, vấn đáp ,hoạt động nhóm nãi g×,, c©u hái thø hai cña bµ «ng khÏ *Thêi gian (18') nhúc nhích đáp bằng câu “ gì,,.Lần thứ - GV chuyÓn ý. ba «ng g¾t lªn “biÕt råi,, * Hoạt động nhóm. - T¸c gi¶ lµm næi bËt t©m tr¹ng ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ vµ thÊt väng cña - Nhãm1( Bµi tËp 1) ông Hai trong cái đêm nghe tin làng - §äc ®o¹n trÝch. ?Trong ®o¹n xuÊt hiÖn h×nh thøc ng«n m×nh theo giÆc. ng÷ nµo? ?Cña ai víi ai? ?Đọc đoạn đối thoại đó em hình dung ra hoàn cảnh, thái độ tâm trạng gì của những Bài tập 2 ngời tham gia đối thoại? - Nhãm 2 ( Bµi tËp 2) ?Mçi nh©n vËt gåm mÊy lît lêi? Mçi lît lêi béc lé: néi dung, t©m tr¹ng g×? - C¸c nhãm th¶o luËn . - GV mời đại diện các nhóm trình bày. 4. Cñng cè: (2') ? Để văn bản tự sự trở nên sinh động sâu sắc cần chú ý vận dụng ngôn ngữ nhân vËt ntn? 5. Híng dÉn tù häc : (2') - Häc ghi nhí, lµm bµi LuyÖn tËp .ChuÈn bÞ: “LuyÖn nãi, chuÈn bÞ BT1,2,3 trang 179 SGK”. - Liên hệ thực tế việc sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm và rút ra bài học sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm một cách hiểu biết, hiÖu qu¶. * Rót kinh nghiÖm.

(201) ....................................................................... TiÕt : 65 Ngµy so¹n : 14.11.2011. Ngµy d¹y: 18.11.2011.. LuyÖn nãi: tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m I .Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Học sinh nắm đợc: Tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện. - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c yÕu tè tù sù, nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m trong kÓ chuyÖn. 2. KÜ n¨ng. - Nhận biết đợc các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong một văn bản. - Sö dông c¸c yÕu tè tù sù, nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m trong v¨n kÓ chuyÖn. 3. Thái độ. - Häc sinh cã ý thøc vËn dông yÕu tè tù sù, nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m vµo viÕt bµi v¨n tù sù. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Đặt mục tiêu, quản lí thời gian: Chủ động, sẵn sàng trình bày trớc lớp câu chuyện mà mình đã chuẩn bị theo thời gian cho phép và thể hiện rõ cảm xúc, cử chØ... trong khi tr×nh bµy. 2. Giao tiÕp: Tr×nh bµy c©u chuyÖn víi c¸ch kÓ chuyÖn kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.. III. chuÈn bÞ - H/s chia 2 nhãm chuÈn bÞ theo Bµi tËp 1 vµ Bµi tËp 3 (Ttrang 179) IV.TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. Tæ chøc (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña h/s (3') 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vµo bµi: Giê häc tríc, c« d· cïng c¸c em t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ nội tâm trong văn bản tự sự để khắc sâu hơn việc vận dụng các yếu tố đó trong giao tiếp và trong việc tạo lập văn bản, đồng thời rèn cho các em kĩ năng nói trớc tËp thÓ. H«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: “ LuyÖn nãi: Tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m” Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Hoạt động 2: Chuẩn bị nội dung. *Môc tiªu: - Giúp học sinh xem lại bài đã chuẩn bị theo c¸c gîi ý cña gi¸o viªn. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp , đàm thoại *Thêi gian (8') *Cả 2 nhóm xem lại nội dung đã chuẩn bị ë nhµ ?Em định kể về việc gì? ?Qua đó muốn nói với ngời nghe vấn đề g×? I. ChuÈn bÞ néi dung ?Chuyện đó của ai? Gồm những sự việc.

(202) g×? DiÔn biÕn ntn? PhÇn nµo sö dông yÕu tố nghị luận? ?Chỗ nào có đối thoại? Độc tho¹i? §éc tho¹i néi t©m? ?Em sÏ dïng ng«i kÓ nµo? Hoạt động 3: Luyện nói trên lớp. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt tr×nh bµy bµi lµm cña m×nh tríc tËp thÓ líp. Cã kÌm theo c¶m xúc, cử chỉ, thái độ trong khi trình bày. *Ph¬ng ph¸p: - §ãng vai, thùc hµnh kÓ chuyÖn. *Thêi gian (29') *GV gäi HS lªn tr×nh bµy. II. LuyÖn nãi trªn líp ?NhËn xÐt vÒ t¸c phong? Ng÷ ®iÖu? Néi dung? Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m? §éc tho¹i? (H/s nhËn xÐt – GV nhËn xÐt, cho ®iÓm) 4. Cñng cè: (2') - Nhận xét về giờ luyện nói: ý thức, kĩ năng, thái độ… 5. Híng dÉn tù häc: (1') - LuyÖn tËp kÜ, chuÈn bÞ cho bµi viÕt sè 3 - So¹n "LÆng lÏ SaPa" - T×m hiÓu sù kÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ trong truyÖn LÆng lÏ Sa Pa. *Rót kinh nghiÖm .................................................................. TuÇn 14 TiÕt: 66 - 67 ngµy so¹n:16.11.2011. Ngµy d¹y: 21,22.11.2011.. LÆng lÏ sa pa. (NguyÔn Thµnh Long) I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Học sinh nắm đợc: Vẻ đẹp của con ngời thầm lặng cống hiến quên mình vì Tổ quèc trong t¸c phÈm. - Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện. 2. KÜ n¨ng. - Nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt đợc truyện. - Phân tích đợc nhân vật trong tác phẩm tự sự. - Cảm nhận đợc một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức phấn đấu hết mình để trở thành con ngời lao động mới. Từ đó góp phần xây dựng quê hơng đất nớc ngày thêm giàu đẹp. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trình bày , trao đổi về những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật Anh thanh niªn. 2. Suy nghĩ sáng tạo: Bày tỏ nhận thức và hành động của mỗi cá nhân để đóng gãp vµo cuéc sèng. III. ChuÈn bÞ: - Ch©n dung t¸c gi¶, tranh ¶nh vÒ SaPa IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. Tæ chøc: (1').

(203) 2. KiÓm tra bµi cò: ((4') 9A: 9B: - Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng «ng theo giÆc. - Tác phẩm đợc viết theo thể loại nào? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vµo bµi: Sa Pa lµ mét trong nh÷ng n¬i nghØ m¸t næi tiÕng cña níc ta. Khi nãi đến Sa Pa chúng ta lại nghĩ ngay ở đó có những con ngời đang ngày đêm miệt mài làm việc, cống hiến hết mình cho Tổ quốc. Vậy những con ngời đó là ai? Họ đã làm việc trong hoàn cảnh nh thế nào? Chúng ta học tập đợc điều gì ở họ? Bài học hôm nay cô sẽ giúp các em trả lời những câu hỏi đó. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: T¸c gi¶, hoµn c¶nh ra đời của tác phẩm. Tóm tắt đợc nội dung truyÖn. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, đọc, đàm thoại *Thêi gian (20') TiÕt :66 * Học sinh đọc phần chú thích SGK ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? ?Cho biết hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? * GV bæ sung . Truyện ca ngợi những con ngời lao động míi, d¸m lµm, kh«ng sî khã kh¨n gian khæ, kh«ng ngõng s¸ng t¹o, nh©n hËu vµ tha thiÕt yªu cuéc sèng lÆng lÏ lµm viÖc cho đất nớc ở Sa Pa. ?GV hớng dẫnHS đọc: Yêu cầu giọng đọc chËm, c¶m xóc, l¾ng s©u. ?Giải thích một số từ: Sa pa, Vật lí địa cÇu, tam thÊt... - §äc thÇm chó thÝch SGK ? Tãm t¾t néi dung truyÖn? - GV tãm t¾t. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Bøc tranh nªn th¬ về cảnh đẹp Sa Pa. Nhân vật Anh thanh niên- một con ngời lao động bình thờng nhng phẩm chất rất cao đẹp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, đọc, đàm thoại, phân tÝch, gi¶ng,b×nh, th¶o luËn *Thêi gian (53') - GV chuyÓn ý. ? Trong truyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? ? Nh©n vËt nµo lµ trung t©m?. Néi dung. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Thµnh Long cã nh÷ng đóng góp cho nền văn học Việt Nam hiện đại ở thể loại truyện và kÝ. 2. T¸c phÈm: - TruyÖn ng¾n "LÆng lÏ SaPa" lµ kÕt qu¶ cña chuyÕn ®i lªn Lµo Cai trong mïa hÌ 1970 cña t¸c gi¶. TruyÖn rót tõ tËp "gi÷a trong xanh,,.. 3. Tãm t¾t truyÖn:. II. Ph©n tÝch . 1. Nh©n vËt anh thanh niªn: *Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc thËt đặc biệt. + Sống 1 mình trên đỉnh Yên Sơn.

(204) ? Truyện đợc kể ở ngôi thứ mấy? (Ngôi thø 3) - Theo dâi t¸c phÈm qua lêi kÓ ta biÕt anh thanh niªn lµm c«ng viÖc g×? Trong hoµn c¶nh ntn? - GV gi¶ng.. cao 2.600 mÐt, quanh n¨m kh«ng mét bãng ngêi. + C«ng viÖc hµng ngµy lµ lµm c«ng tác khí tợng kiêm vật lí địa cầu: Đo giã, ®o ma, ®o n¾ng, tÝnh m©y, ®o chấn động mặt đất góp phần dự báo thêi tiÕt chÝnh x¸c hµng ngµy, phôc ?Trong hoàn cảnh sống thật đặc biệt nh vụ đời sống, sản xuất và cuộc đời thế nhng anh vẫn làm việc với tinh thần của nhân dân, đất nớc. ntn? - Say mª víi c«ng viÖc: ?Cái gian khổ nhất trong công việc của + Nửa đêm, đúng giờ "ốp" dù ma anh lµ g×? tuyÕt l¹nh gi¸ thÕ nµo còng ph¶i trë  Sống cô độc  khiến anh trở thành dậy ra ngoài trời làm công việc đã "ngời cô độc nhất thế gian". Vì thế nên qui định. anh rất " thèm ngời" đến nỗi thình thoảng phải lăn cây chặn đờng cho xe khách dừng lại để gặp ngời trò chuyện.  Sống cô độc  khiến anh trở TiÕt :67 thành "ngời cô độc nhất thế gian". 1. Tæ chøc líp: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t truyÖn :“ LÆng lÏ Sa Pa“? 3. Bµi míi: ( tiÕp ) * Anh thanh niªn cã nh÷ng phÈm - GV chuyÓn ý. chất rất cao đẹp. - Theo dõi văn bản tiếp để thấy rõ phẩm chÊt vµ tÝnh c¸ch cña anh. - Anh luôn ý thức đợc công việc của * Th¶o luËn. m×nh. §ã lµ c«ng viÖc cã Ých vµ cÇn thiết cho đất nớc, cho nhân dân. ? Điều gì đã giúp anh vợt qua hoàn cảnh + Góp phần cùng bộ đội ta bắn rơi khã kh¨n Êy? nhiÒu m¸y bay MÜ trªn vïng trêi Hµm Rång Thanh Ho¸. - §èi víi c«ng viÖc? - Có suy nghĩ đúng và sâu sắc về ? Em hãy dẫn chứng những câu văn nói công việc đối với cuộc sống và con về phẩm chất đó ? ngêi: "… khi ta lµm viÖc, ta víi c«ng viÖc lµ "… khi ta lµm viÖc, ta víi c«ng viÖc đôi, sao lại gọi là 1 mình đợc" là đôi, sao lại gọi là 1 mình đợc" Huèng chi cßn bao ngêi lµm viÖc trong Huèng chi cßn bao ngêi lµm viÖc hoàn cảnh khó khăn, cô độc hơn nh anh trong hoàn cảnh khó khăn, cô độc bạn ở trạm khí tợng trên đỉnh Hoàng Liên hơn nh anh bạn ở trạm khí tợng trên S¬n cao 3142m. đỉnh Hoàng Liên Sơn cao 3142m. "C«ng viÖc cña ch¸u gian khæ thÕ, nhng "C«ng viÖc cña ch¸u gian khæ thÕ, cất nó đi cháu buồn đến chết mất" nhng cất nó đi cháu buồn đến chết mÊt" * GV liên hệ : Việc học tập của HS, ý - Niềm vui đọc sách, những ngời thøc cña HS trong viÖc häc tËp. thÇy, ngêi b¹n tèt lóc nµo còng s½n ? Cuộc sống của anh không cô đơn vì anh sàng bên anh. cßn cã nguån vui kh¸c lµ g×? * GV gi¶ng. ? Ngoµi ra anh thanh niªn cßn biÕt tæ - Tæ chøc, s¾p xÕp cuéc sèng cña chøc s¾p xÕp cuéc sèng ntn? m×nh trªn tr¹m khÝ tîng thËt ng¨n nắp, chủ động. Ngoài đọc sách và - Ngoài đọc sách và công việc chính ra công việc chính ra anh còn trồng anh cßn trång hoa, nu«i gµ, tù häc. hoa, nu«i gµ, tù häc. Nhµ cöa vµ n¬i lµm viÖc cña anh nhá nhắn, xinh xắn, gọn gàng và khá đẹp. - Lµ ngêi cëi më, ch©n thµnh, biÕt ?Anh thanh niên đã c xử với mọi ngời nh.

(205) thÕ nµo? + Khách đến về trớc pha nớc + H¸i hoa tÆng kh¸ch + TÆng gãi tam thÊt cho vî b¸c l¸i xe + TÆng kh¸ch lµn trøng gµ.. quÝ träng t×nh c¶m mäi ngêi dµnh cho m×nh.. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch c xö cña anh - Lµ ngêi rÊt khiªm tèn. Lu«n c¶m thấy công việc và những đóng góp đối với mọi ngời? cña m×nh lµ nhá bÐ. ? Trong cuéc gÆp gì cña anh víi «ng ho¹  Lµ 1 trong nh÷ng con ngêi lao sĩ và cô kĩ s, ta còn thấy ở anh có những động trẻ tuổi, làm công việc bình thêng, lÆng lÏ mµ v« cïng cÇn thiÕt, nét đẹp nào nữa? + Khi ông hoạ sĩ kí hoạ chân dung, anh từ có ích cho nhân dân, đất nớc trên chối, e ngại và giới thiệu những ngời khác đỉnh núi SaPa mây phủ đẹp tuyệt đáng vẽ hơn anh nhiều (ông kĩ s ở vờn rau vời. Đó là chân dung về con ngời lao động mới đơng thời. SaPa, anh cán bộ lập bản đồ sét…) ? Qua những nét đẹp trên, em hiểu anh thanh niªn lµ ngêi ntn? * GV bæ sung. - GV chuyÓn ý. ? §äc truyÖn ngoµi nh©n vËt anh thanh niªn ta thÊy cßn xuÊt hiÖn nh©n vËt nµo? ? Vì sao các nhân vật đều không có tên? (v× t¸c gi¶ muèn nãi vÒ nh÷ng ngêi v« danh lÆng lÏ, mª say cèng hiÕn. Hä gåm đủ mọi lứa tuổi, làm mọi ngành nghề) ?ViÖc giíi thiÖu c¸c nh©n vËt phô xuÊt hiện nhằm mục đích gì? ? Th«ng qua c¸c nh©n vËt nµy, t¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g×? - Nh vËy "Trong c¸i im lÆng cña SaPa… cã nh÷ng con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ nh vậy cho đất nớc"  Sù thùc SaPa kh«ng hÒ lÆng lÏ, lÆng lÏ Êy chØ lµ bÒ ngoµi. - GV chuyÓn ý. ?Trong bµi cã nh÷ng ®o¹n v¨n nµo t¶ c¶nh? *GV yêu cầu HS đọc đoạn văn.( Đoạn ®Çu) ? ChÊt tr÷ t×nh cña truyÖn to¸t lªn chñ yÕu tõ ®©u? * GV chèt.( TruyÖn mang d¸ng dÊp nh một bài thơ,tác giả tạo đợc một không khí tr÷ t×nh cho t¸c phÈm.) Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: NghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian (5') ?Kh¸i qu¸t l¹i nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n? ? Qua tác phẩm, tác giả muốn gửi đến bạn. 2. Nh÷ng nh©n vËt kh¸c. - B¸c l¸i xe vui tÝnh, hå hëi. - ¤ng ho¹ sÜ yªu nghÒ, giµu c¶m xóc s©u s¾c - Cô kĩ s trẻ trung, dịu dàng, kín đáo - ¤ng kÜ s ë vên rau SaPa. - Anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét. - Vừa là cái cớ để anh thanh niên xuÊt hiÖn 1 c¸ch hîp lÝ, hÊp dÉn võa thể hiện sinh động những nét tính cách, phong cách cao đẹp của anh.  Ca ngîi nh÷ng con ngêi miÖt mµi lao động trong khoa học, họ lăng lẽ mà khẩn trơng vì lợi ích của đất nớc, vì cuộc sống của mọi ngời. 3. ChÊt tr÷ t×nh cña truyÖn. - ChÊt tr÷ t×nh to¸t lªn tõ nh÷ng phong cảnh thiên nhiên đẹp và đầy th¬ méng. - ChÊt tr÷ t×nh chñ yÕu to¸t lªn tõ néi dung truyÖn.. III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt. - T¹o t×nh huèng truyÖn tù nhiªn, t×nh cê, hÊp dÉn. - Xây dựng đối thoại, độc thoại và.

(206) đọc thông điệp gì? - Ghi nhí: SGK 4. Cñng cè: (5') ? Em hiểu nh thế nào về nhan đề của truyÖn"LÆng lÏ SaPa"? ? Em học tập đợc điều gì ở nhân vật anh thanh niªn. 5. Híng dÉn tù häc:(1') - §äc diÔn c¶m t¸c phÈm. So¹n bµi: " ChiÕc lîc ngµ." -ViÕt 1 ®o¹n v¨n ghi l¹i c¶m nhËn vÒ mét vµi chi tiÕt nghÖ thuËt mµ b¶n th©n thÝch nhÊt. * Rót kinh nghiÖm. TiÕt : 68 - 69 Ngµy so¹n:16.11.2011. Ngµy d¹y: 25.11.2011.. độc thoại nội tâm. - Tả cảnh thiên nhiên đặc sắc. Miêu t¶ nh©n vËt víi nhiÒu ®iÓm nh×n. KÕt hîp gi÷a kÓ, t¶ vµ nghÞ luËn. - T¹o chÊt tr÷ t×nh... 2. ý nghÜa v¨n b¶n. - Tác giả thể hiện niềm yêu mến đối víi nh÷ng con ngêi cã lÏ sèng cao đẹp đang lặng lẽ cống hiến quên m×nh cho Tæ quèc.. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3. I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài v¨n tù sù cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng. - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày. 3. Thái độ. - Häc sinh cã ý thøc vËn dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn vµo viÕt bµi v¨n tù sù. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Ra quyết định: Lựa chọn và vận dụng các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận vµo bµi v¨n tù sù. 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Bµy tá nhËn thøc vµ suy nghÜ cña m×nh trong bµi v¨n. III. ChuÈn bÞ. - §Ò bµi. IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. Tæ chøc líp: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: ( Kh«ng) 3. Bµi míi: ( ViÕt bµi) Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - ThuyÕt tr×nh, Thêi gian (2') - Vµo bµi : Giê viÕt bµi h«m nay, c¸c em ph¶i tËp trung suy nghÜ, chän läc nh©n vËt, sù viÖc, c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn sao cho hµi hoµ. Chó ý bài viết đợc xây dựng bằng phơng thức tự sự là chính các yếu tố khác chỉ có vai trò hỗ trợ, tránh sa đà vào việc miêu tả hoặc nghị luận quá mức cần thiết. Hoạt động 2: Viết bài. *Môc tiªu:.

(207) - Học sinh vận dụng lí thuyết đã học vào viết bài theo yêu cầu của đề bài.Tự sự kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn *Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh *Thêi gian (84') A. H×nh thøc kiÓm tra H×nh thøc : Tù luËn B. ThiÕt lËp ma trËn. Cấp độ Tên chủ đề. NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. 1. TiÕng ViÖt Nêu các - Trau dồi cách trau vốn từ dồi vốn từ. - Thuật ngữ Sè c©u Sè c©u:1 Sè ®iÓm Sè ®iÓm:1 Tæng sè % 10%. Cho ví dụ về thuật ngữ. VËn dông Cấp độ Cấp độ cao thÊp. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1,5 15%. Céng. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:2,5 25%. 2.TËp lµm v¨n - V¨n tù sù. Nhớ đợc kh¸i niÖm: §èi tho¹i, độc thoại và độc thoại néi t©m. ViÕt bµi v¨n tù sù cã kÕt hîp các yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại néi t©m. Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 20%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:5,5 55%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:7,5 75%. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:3 30%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:5,5 55%. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:10 100%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1,5 15%. §Ò bµi:.

(208) C©u 1: (1 ®iÓm) Có những cách nào để trau dồi vốn từ? C©u 2: (1,5 ®iÓm) Cho ví dụ về thuật ngữ? C©u 3: (2 ®iÓm) Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? C©u 4: (5,5 ®iÓm) H·y tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ngêi lÝnh l¸i xe trong bµi " Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện đó.. §¸p ¸n C©u 1: (1 ®iÓm) - Nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ. - Rèn luyện để làm tăng vốn từ. C©u 2: (1,5 ®iÓm) - Lấy được 5 thuật ngữ C©u 3: (2 ®iÓm) - §èi thoai: Là hình thức đối đáp , trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người . Trong văn bản tự sự Đối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp. - §éc tho¹i: Là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự khi người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu nói có gạch đầu dòng ; Còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng.Trường hợp sau gọi là độc thoại nội tâm. C©u 4: (5,5 ®iÓm) * Yªu cÇu - Bµi nghÞ luËn bè côc râ rµng 3 phÇn: Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. - Làm đúng kiểu bài văn tự sự (tởng tợng) kết hợp yếu tố nghị luận và miêu tả néi t©m. - KiÕn thøc trong v¨n b¶n tù sù: nh©n vËt + sù viÖc + ý nghÜa - Lêi v¨n râ rµng, trong s¸ng, biÓu c¶m, triÕt lÝ - KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ (ngo¹i h×nh, néi t©m) + nghÞ luËn. - Ng«i kÓ thø nhÊt 4. Dµn bµi: 3 phÇn. a. Më bµi. (0,5 ®iÓm) - Giíi thiÖu hoµn c¶nh cuéc gÆp gì b.Th©n bµi. (4 ®iÓm) - Miªu t¶ ngo¹i h×nh ngêi chiÕn sÜ, chiÕc xe - DiÔn biÕn cuéc gÆp gì, trß chuyÖn - Néi dung c©u chuyÖn nãi vÒ: chiÕn tranh, hi sinh, m¬ íc hoµ b×nh, lêi nh¾n nhñ - Suy nghĩ, tình cảm của ngời viết đối với anh chiến sĩ, về cuộc chiến tranh, về tơng lai đất nớc. c. KÕt bµi. (0,5 ®iÓm) - Chia tay ngêi chiÕn sÜ - Bài học về lẽ sống, niềm tin, tình yêu quê hơng đất nớc, tình yêu lứa đôi… - Trình bày: (0,5 ®iÓm) 4. Cñng cè. (2') - Gi¸o viªn thu bµi, nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña häc sinh..

(209) 5. Híng dÉn tù häc. (1') - ¤n tËp lÝ thuyÕt v¨n tù sù. * Rót kinh nghiÖm. .................................................................. Ngµy so¹n: 18.11.2010. Ngµy d¹y:29.11.2010.. Ng ư ời k ể chuy ện trong v ăn b ản t ự s ự (Bá). I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Giúp học sinh hiểu đợc vai trò của ngời kể chuyện trong tác phẩm tự sự. - Nh÷ng h×nh thøc kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù. - §Æc ®iÓm cña mçi h×nh thøc ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù. 2. KÜ n¨ng. - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày. 3. Thái độ. - NhËn diÖn ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm v¨n häc. - Vận dụng hiểu biết về ngời kể chuyện để đọc - hiểu văn bản tự sự hiệu quả. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Giao tiếp: Trao đổi về ngời kể chuyện và vai trò của ngời kể chuyện trong văn b¶n tù sù 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Bµy tá nhËn thøc vµ suy nghÜ cña m×nh vÒ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.Mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. Tæ chøc (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra (3') - Trong VBTS ta thờng vận dụng những ngôi kể nào? Các ngôi kể đó có tác dụng g×?.

(210) 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung bài. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.Nh÷ng h×nh thức kể chuyện và đặc điểm của mỗi hình thøc ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù. I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn *Ph¬ng ph¸p: trong v¨n b¶n tù sù. - Thuyết trình, vấn đáp ,Phân tích *Thêi gian: (19') 1.VÝ dô -SGK - GV dïng b¶ng phô. * Học sinh đọc đoạn văn trích (Trang 2. Nhận xét: 192)  §o¹n trÝch kÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ anh ?§o¹n trÝch kÓ vÒ ai? vµ vÒ sù viÖc g×? thanh niªn.  Ngêi kÓ vÒ phót chia tay giÊu ? Ai lµ ngêi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc mÆt, kh«ng ph¶i lµ 1 trong 3 nh©n trªn? vật đã nói tới. - V× thÕ c¶ 3 nh©n vËt trong ®o¹n văn dều trở thành đối tợng miêu tả ? Chuyện đợc kể theo ngôi thứ mấy? một cách khách quan: (Ng«i thø 3) + Anh thanh niªn võa gµo, kªu lªn ? Nếu ngời kể là một trong 3 nhân vật + Cô kĩ s đỏ mặt trªn, th× ng«i kÓ vµ lêi v¨n sÏ ntn? + Ngêi ho¹ sÜ giµ quay l¹i.  Thay đổi: phải xng "tôi" hoặc xng tên một trong 3 nhân vật đó kể lại chuyện. ? Nh÷ng c©u "giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ" "Nh÷ng con ngêi s¾p ph¶i xa ta…' lµ nhËn - Lµ nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn xÐt cña ngêi nµo, vÒ ai? vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña - Ngời kể chuyện nh đã nhập vào nhân vật anh ta. anh thanh niên để nói hộ suy nghĩ và tình -Nếu đó là câu nói trực tiếp của anh cảm của anh ta câu nói đó vang lên không thanh niên thì tính khái quát sẽ bị chØ nãi hé anh thanh niªn mµ lµ tiÕng lßng h¹n chÕ rÊt nhiÒu. của rất nhiều ngời trong tình huống đó. ? Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể chuyện đợc miêu tả, ngôi kể, điểm nhìn và lời văn, * Nh vậy ngời kể câu chuyện ở đây em rót ra nhËn xÐt g×? dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi việc, mọi ngời mọi hành động, tâm t t×nh c¶m cña nh©n vËt. ?VËy trong v¨n b¶n tù sù, ngoµi h×nh thøc kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ thø nhÊt cßn cã ng«i kÓ nµo? ? KÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 cã t¸c dông g×? 3. Ghi nhí - HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng lí thuyết đã học.

(211) vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,phân tích, Thực hành, hoạt động nhóm *Thêi gian: (15') - H/s đọc yêu cầu bài tập . * Hoạt động nhóm - Nhãm1 ( Bµi tËp 1 ) ? So s¸nh víi ®o¹n trÝch cña NguyÔn Thành Long vừa phân tích ở trên để rút ra h÷ng nhËn xÐt vÒ sù gièng nhau vµ kh¸c nhau. - Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? - Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm g× vµ cã h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn? - Nhãm 2 ( Bµi tËp 2 ) ?H/s đọc yêu cầu bài tập 2? - C¸c nhãm th¶o luËn. - GV mời đại diện các nhóm trình bày. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,khái quát hoá *Thêi gian (4'). II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 - Lµ nh©n vËt "t«i" (ng«i thø nhÊt). §ã lµ chó bÐ kÓ l¹i cuéc gÆp gì cảm động với ngời mẹ của mình sau nh÷ng ngµy xa c¸ch. - ¦u ®iÓm: gióp ngêi kÓ ®i s©u vµo tâm t tình cảm, miêu tả đợc những diÔn biÕn t©m lÝ tinh vi, phøc t¹p ®ang diÔn ra t©m hån nh©n vËt "t«i" - Hạn chế: không miêu tả đợc nh÷ng diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt "ngêi mÑ", tÝnh kh¸ch quan kh«ng cao, lêi v¨n trÇn thuËt dÔ nhàm chán, đơn điệu. 2. Bµi tËp 2 - Chän mét trong ba nh©n vËt (ngêi ho¹ sÜ, anh thanh niªn, c« kÜ s n«ng nghiệp) sau đó chuyển đoạn văn trÝch ë môc 1 thµnh mét ®o¹n kh¸c sao cho nh©n vËt, sù kiÖn, lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i thø nhÊt.. ? Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù? ? Cã thÓ kÓ chuyÖn b»ng nh÷ng ng«i kÓ nµo? - S¾p xÕp c¸c ý sau ®©y thµnh 1 ®o¹n v¨n sao cho hîp lÝ. Sau khi xÕp l¹i h·y chấm câu và viết hoa cho đúng. (a) Trong VBTS (b) dêng nh cã mÆt kh¾p n¬i trong truyÖn; (c) ngêi kÓ chuyÖn thờng không lộ diện; (d) đó là ngời biết hết mọi việc; (e) thờng đa ra những nhận xét đánh giá về nhân vật và sự việc; (g) hiểu biết mọi hành động, tâm t, tình cảm cña c¸c nh©n vËt . - Cã thÓ xÕp theo thø tù: a, c, b, d, g, e) 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (2') - TiÕp tôc lµm BT2 trang 194. - Ghi l¹i h×nh dung cña em vÒ mét ngêi kÓ chuyÖn trong mét v¨n b¶n. *Rót kinh nghiÖm .............................................................. TiÕt :70 Ngµy so¹n:18.11.2011. Ngµy d¹y: 25.11.2011.. «n tËp tiÕng viÖt I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. - Xng h« trong héi tho¹i. - Lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. 2. KÜ n¨ng..

(212) - Khái quát một số kiến thức Tiếng Việt đã học về phơng châm hội thoại, xng hô trong héi tho¹i, lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức sử dụng đúng phơng châm hội thoại trong giao tiếp. Biết vËn dông lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp vµo viÕt bµi v¨n. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Ra quyết định: Lựa chọn cách sử dụng các phơng châm hội thoại , lời dẫn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp cho phï hîp. 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Bµy tá nhËn thøc vµ suy nghÜ cña m×nh vÒ c¸ch sö dông c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i, lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. III. ChuÈn bÞ: - b¶ng phô IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra: (4') ? Kể tên các p/c hội thoại em đã học ?ThÕ nµo lµ xng h« trong héi tho¹i? ?ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Chúng ta đã học về : Các phơng châm hội thoại, lời dẫn trực tiếp và lêi dÉn gi¸n tiÕp. §Ó gióp c¸c em cã c¸i nh×n kh¸i qu¸t h¬n , kh¾c s©u h¬n vÒ những vấn đề đã học, hôm nay cô sẽ cùng các em tìm hiểu bài ” Ôn tập Tiếng ViÖt” Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập. *Môc tiªu: - Gióp HS hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ:C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i. Lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , khái qu¸t ho¸ *Thêi gian (15') * GV dïng b¶ng phô. ? Có mấy phơng châm hội thoại đã häc?. I. ¤n tËp: I. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i:. 1. Ph¬ng ch©m vÒ lîng: Khi giao tiÕp cÇn nãi cho cã néi dung - néi dung cña lêi nãi phải đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiÕu, kh«ng thõa. VD: Hỏi: Anh đã ăn cơm cha? Trả lời: - Tôi đã ăn cơm rồi (đúng giao tiÕp p/c vÒ lîng) - Tõ lóc t«i ®i chî vÒ, t«i vÉn ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m cha ¨n c¬m (Sai p/c vÒ lîng) vÒ lîng? 2. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt: Cho vÝ dô? Khi giao tiếp đừng nói những điều mà mình không tin là đúng và không có bằng chứng x¸c thùc. VD: - Con bò to bằng con trâu (đúng p/c về chÊt) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m - Con bß to b»ng con voi (sai p/c vÒ vÒ chÊt? chÊt) Cho vÝ dô? 3. Ph¬ng ch©m quan hÖ - Khi giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề.

(213) VD: Hỏi - Anh đi đâu đấy? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m Trả lời - Tôi đi chơi (bơi) (đúng p/c quan hÖ? quan hÖ) Cho vÝ dô? - Con mèo đen đã chết (sai p/c quan hÖ) 4. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc - Khi giao tiÕp cÇn chó ý nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch tr¸nh nãi m¬ hå ? Em hiểu thế nào là phơng châm VD: Con có ăn quả táo mẹ để trên bàn c¸ch thøc? kh«ng? Cho vÝ dô?  2 c¸ch hiÓu: 1 - Con cã thÝch ¨n qu¶ t¸o mà mẹ để trên bàn không? 2 - Con cã ¨n vông qu¶ t¸o mà mẹ để trên bàn không?  CÇn chän 1 trong 2 c¸ch hiÓu trªn 5. Ph¬ng ch©m lÞch sù: - Khi giao tiÕp cÇn tÕ nhÞ vµ t«n träng ngêi kh¸c VD: Hỏi - Anh làm ơn cho tôi hỏi đờng ra ga H¶i D¬ng ®i lèi nµo ? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m Trả lời - Bác đi đến ngã sáu sau đó rẽ lÞch sù? tay phải là tới đấy ạ (đúng p/c lịch sự) Tới ngã sáu rẽ phải ( cha đúng p/c lịch Cho vÝ dô? sù) II. Xng h« trong héi tho¹i - GV chuyÓn ý. 1. Khái niệm: Ngời nói cần căn cứ vào đặc điểm của tình huống giao tiếp để xng hô cho thÝch hîp 2. VÝ dô: - §èi víi ngêi trªn: b¸c - ch¸u, anh - em, chÞ ? ThÕ nµo lµ xng h« trong héi - em tho¹i? - §èi víi b¹n bÌ: b¹n - tí, cËu - tí, nam m×nh (t«i) Cho vÝ dô? - Trong héi nghÞ, trong líp: b¹n - t«i, c¸c b¹n - chóng t«i III. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp - GV chuyÓn ý. 1. C¸ch dÉn trùc tiÕp: lµ nh¾c l¹i nguyªn vÑn lêi nãi hay ý nghÜ mäi ngêi hoÆc nh©n vật lời dẫn đợc đặt trong dấu " " VD: Nhµ th¬ Ên §é Tago nãi r»ng : “Gi¸o dục một ngời đàn ông đợc một ngời đàn ? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp? ông, giáo dục một ngời đàn bà đợc một gia Cho vÝ dô? đình, giáo dục một ngời thầy đợc cả một xã héi" 2. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: Lµ thuËt l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi hoÆc cã ®iÒu chØnh cho thích hợp. Lời dẫn gián tiếp không đặt trong ? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? dÊu " " Cho vÝ dô? VD 1: Khi bµn vÒ gi¸o dôc, nhµ th¬ Tago, ngời ấn Độ cho rằng giáo dục một ngời đàn *Yêu cầu học sinh chuyển từ lời ông đợc một ngời đàn ông, giáo dục một ngdẫn trực tiếp sang lời dẫn gián tiếp ời đàn bà đợc một gia đình còn nếu giáo dục .Trong truyên ngắn “Làng” của một ngời thầy đợc cả một xã hội. Kim Lân : Nhân vật ông Hai đã nói: " Lµng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï " *H/s tù chuyÓn rót ra nhËn xÐt..

(214) Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp HS vËn dông kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp , hoạt động nhóm, thực II. Luyện tập: hµnh *Thêi gian (15') 1. Bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ) a. Chuyển lời đối thoại thành lời dẫn gián tiÕp. - Vua Quang Trung hái NguyÔn ThiÕp lµ quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem binh ra chèng cù th× kh¶ n¨ng thua hay th¾ng nh thÕ nµo. NguyÔn ThiÕp tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc ?Chuyển lời đối thoại thành lời dẫn trống không, lòng ngời tan rã, quân Thanh ở gi¸n tiÕp? NhËn xÐt? xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh qu©n ta yÕu hay mạnh, không hiểu rõ thế nên đánh nên rã ra sao, vua Quang Trung ra B¾c kh«ng qu¸ 10 ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan. b. NhËn xÐt: * Trong lêi tho¹i nguyªn v¨n - Vua Quang Trung xng "T«i" (ng«i thø nhÊt) - NguyÔn ThiÕp gäi vua Quang Trung lµ "Chóa c«ng " (ng«i thø 2) * Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp - Ngêi kÓ gäi vua Quang Trung lµ nhµ vua, vua Quang Trung (ng«i thø 3) 3. Bµi tËp 3. ( Nhãm 2 ) - Khi xng h«, ngêi nãi tù xng m×nh mét c¸ch khiêm nhờng là xng khiêm, gọi ngời đối tho¹i 1 c¸ch t«n kÝnh ;lµ "h« t«n". ? Xng khiªm h« t«n" nghÜa lµ g×? VD? VD: Nhµ vua xng " qu¶ nh©n" (ngêi kÐm cái, thÓ hiÖn sù khiªm tèn) gäi c¸c nhµ s lµ "cao tăng" để thể hiện sự tôn kính. - Các nhóm thảo luận. GV mời đại 2.Bài tập 2 diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. Trong giê vËt lÝ, thÇy gi¸o hái 1 häc sinh - GV nhËn xÐt, bæ sung. ®ang nh×n qua cöa sæ. - Em cho thÇy biÕt sãng lµ g×? Häc sinh giËt m×nh bÌn tr¶ lêi: - Tha thÇy, " Sãng " lµ bµi th¬ cña Xu©n * HS lµm c¸ nh©n. Quúnh ¹! (Vi ph¹m p/c quan hÖ) ? H·y kÓ 1 t×nh huèng giao tiÕp mµ trong đó có một hoặc 1 số phơng châm hội thoại nào đó không đợc tu©n thñ. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p:.

(215) - Vấn đáp , khái quát hoá *Thêi gian (8') ? ViÕt hai ®o¹n v¨n, mçi ®o¹n khoảng từ 5 đến 10 câu , trong đó cã sö dông lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. ? Bµi häc h«m nay gåm cã nh÷ng néi dung nµo? * GV chèt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - Häc kÜ lÝ thuyÕt. TiÕt sau kiÓm tra ( 45' ) * Rót kinh nghiÖm. .................................................................. TuÇn : 15 TiÕt : 71,72 Ngµy so¹n:23.11.2011. Ngµy d¹y:28,29.11.2011. ChiÕc lîc ngµ ( TrÝch). (NguyÔn Quang S¸ng). I.Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Giúp học sinh nắm đợc: Nhân vật, sự việc, cốt truyện trong một đoạn truyện ChiÕc lîc ngµ. - T×nh c¶m cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. - Sù s¸ng t¹o trong nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. 2. KÜ n¨ng. - Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cøu níc. - Vận dụng kiến thức về thể loạivà sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. 3. Thái độ..

(216) - Giáo dục tình cảm gia đình, lòng kính yêu cha mẹ. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Tự nhận thức: Nhận thức đợc những tình cảm cao đẹp của con ngời trong gia đình: Tình cảm cha con sâu nặng. 2. Suy nghÜ s¸ng t¹o: Bµy tá nhËn thøc vµ suy nghÜ cña m×nh vÒ t×nh c¶m cha con trong c¶nh ngé Ðo le cña cuéc chiÕn tranh. III. ChuÈn bÞ: - PhiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. Tæ chøc: (1') 2. KiÓm tra: (3') 9A: 9B: 1. Vì sao tất cả các nhân vật trong truyện, kể cả nhân vật chính, đều không đợc đặt tên? 2. Em có đồng ý với ý kiến cho rằng anh thanh niên là một trong những "ngời cô độc nhất thế gian"? Vì sao? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Trong làng văn học hiện đại Việt Nam, chúng ta không thể không nh¾c tíi nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. ¤ng s¸ng t¸c rÊt nhiÒu t¸c phÈm.Mét trong số những tác phẩm hay đó là truyện ngắn: “ Chiếc lợc ngà”. Kể từ khi ra đời tới nay, tác phẩm đã để lại tiếng vang lớn trong lòng độc giả. Vậy tác phẩm đó có tình huống truyện đặc sắc nh thế nào? Nội dung của nó đề cập đến vấn đề g×? Bµi häc h«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu. Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản. *Môc tiªu: - Giúp HS hiểu: Tác giả, hoàn cảnh ra đời cña t¸c phÈm, vÞ trÝ ®o¹n trÝch, bè côc, tãm tắt đợc nội dung đoạn trích. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc, *Thêi gian (20') - Học sinh tự đọc SGK ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n.. 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Quang S¸ng lµ nhµ v¨n mµ cuéc sèng vµ s¸ng t¸c g¾n liÒn với vùng đất Nam Bộ Trong hai ?Truyện đợc viết vào thời gian nào? cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n -GV:Kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra Pháp và đế quốc Mỹ và sau hoà quyÕt liÖt b×nh ( n¨m 1975 ). - Chó ý giäng kÓ cña t¸c gi¶: §äc trÇm 2. T¸c phÈm: tĩnh, cảm động, hơi buồn - Truyện đợc viết năm 1966 khi tác * GV đọc, gọi HS đọc. giả hoạt động ở chiến trờng Nam ?Dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà hãy tóm Bộ.Và đợc đa vào tập truyện cùng t¾t ng¾n gän l¹i v¨n b¶n? tªn. ?Gi¶i nghÜa mét sè tõ theo yªu cÇu cña g/v (chú ý một số từ địa phơng) 3. Tãm t¾t ®o¹n trÝch häc: * Chú giải: SGK( HS đọc thầm) - ThÑo - Lui cui  Từ địa phơng 4. Bè côc: 2 phÇn - C¸i v¸ a) Tõ ®Çu  tuét xuèng: Anh S¸u - Lßi tãi vÒ th¨m nhµ, bÐ Thu kh«ng nhËn ?V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn? cha, đến lúc hiểu ra sự thật thì cha Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản. con phải chia tay….

(217) *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: DiÔn biÕn t©m lÝ cña bÐ Thu trong lÇn «ng S¸u vÒ th¨m nhµ, niÒm kh¸t khao t×nh cha cña ngêi con.Nçi niÒm, t×nh c¶m cña ngêi cha dµnh cho con. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc,phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm *Thêi gian (48') ? Theo em ai lµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn? («ng S¸u, bÐ Thu). V× sao em x¸c định nh thế?  Vì câu chuyện về tình cảm cha con xoay quanh 2 nh©n vËt nµy tõ ®Çu đến cuối truyện. * H/s theo dâi VB ? Giáo viên tóm tắt đoạn anh đợc về thăm nhà… Thu! con" để thấy tình cha con thËt s©u nÆng. ? Khi anh Sáu nhận ra đứa con gái của m×nh vµ kªu to gäi con vµ xng ba bÐ Thu đã có những phản ứng nào? * GV gi¶ng. ? Qua nh÷ng cö chØ vµ tiÕng kªu Êy biÓu hiÖn c¶m xóc g× cña bÐ Thu trong lóc nµy?. b) TiÕp  hÕt: Anh S¸u ë chiÕn khu lµm chiÕc lîc ngµ vµ hi sinh.. II. Ph©n tÝch: 1.Diễn biến tâm lí, hành động cña bÐ Thu trong lÇn cha vÒ th¨m nhµ. a) Thái độ và hành động của bé Thu tríc khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha. * Thái độ và tình cảm của bé Thu trong hai ngµy ®Çu.. - Nghe gäi, con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n. Nã ng¬ ng¸c l¹ lïng.  Sù ng¹c nhiªn bÊt ngê. - Con bÐ thÊy l¹ qu¸, mÆt nã bçng t¸i ®i råi vôt ch¹y vµ kªu thÐt lªn: M¸! M¸! - NiÒm kh¸t khao t×nh cha cña ngêi con.  ý định cầu cứu  chi tiết diễn tả ? Trong những ngày tiếp theo, thái độ của phù hợp với tâm lí và hành động bé Thu đối với anh Sáu tiếp diễn ntn? cña trÎ con. + Anh S¸u cµng vç vÒ, bÐ Thu cã cö chØ ra  Lo l¾ng vµ sî h·i. sao? Anh mong đợc nghe 1 tiếng "ba" của con bé nhng thái độ của bé Thu thế nào? + Nghe mÑ nã b¶o gäi ba vµo ¨n c¬m, nã cã ph¶n øng ntn? + Em thấy cách nói đó thờng đợc dùng trong quan hÖ nµo? - BÐ Thu cµng ®Èy ra, ch¼ng bao  Quan hÖ ngang b»ng, suång s· giê chÞu gäi mét tiÕng "ba"  Kh«ng chÊp nhËn anh S¸u lµ ba - Nhất định không nhờ anh Sáu giúp chắt níc nåi c¬m. ?Bằng cách nói ấy bé Thu muốn tỏ thái độ ntn víi anh S¸u? - Nãi trèng kh«ng víi «ng S¸u: ?B÷a sau khi nÊu c¬m, nåi c¬m to kh«ng + V« ¨n c¬m nhắc đợc xuống để chắt nớc đợc bé Thu có + C¬m chÝn råi nhê anh S¸u kh«ng?  C¬m s«i nã míi nh×n lªn anh S¸u, d¸o d¸c 1 lóc råi kªu lªn: - Kh«ng nhê anh S¸u ch¾t níc c¬m. + C¬m s«i råi, ch¾t níc giïm c¸i + C¬m s«i råi, nh·o b©y giê! + Nåi c¬m s«i lªn sïng sôc  nã h¬i sî vÎ nghÜ ngîi, nh¾c kh«ng næi nã l¹i nh×n lªn  nã nh¨n nhã muèn khãc  loay hoay råi lÊy c¸i "v¸" móc ra tõng "v¸"… - HÊt trøng c¸ mµ anh g¾p cho. ?Phân tích thái độ của bé Thu lúc này? - Bị anh Sáu tức giận đánh một cái * GV gi¶ng. ?§Õn b÷a ¨n, anh S¸u g¾p trøng c¸ vµo th× bá vÒ bµ ngo¹i, mÐt víi bµ ngo¹i. chÐn nã, bÐ Thu ph¶n øng g×?.

(218) ? Những phản ứng đó cho ta thấy thái độ cña bÐ Thu víi anh S¸u thÕ nµo? - Khi xuèng xuång cßn cè ý khua  ¦¬ng bíng, ngang ng¹nh, cù tuyÖt mét d©y cét xuång kªu ræn r¶ng thËt to. c¸ch quÕt liÖt tríc t×nh c¶m cña anh S¸u. ? Phản ứng đó có phải là dấu hiệu của đứa trÎ h kh«ng? V× sao?  Kh«ng. V× nã cßn qu¸ nhá kh«ng hiÓu đợc tình cảnh khắc nghiệt của chiến tranh. Nã cha hiÓu nguyªn do cña vÕt sÑo d÷ d»n trªn mÆt anh S¸u v× nã thÊy anh S¸u kh¸c *Ph¶n øng cña bÐ Thu cµng chøng với tấm hình ba nó mà nó đợc biết. tỏ em là đứa bé có cá tính mạnh mÏ vµ cã t×nh c¶m s©u s¾c, ch©n ? Em cã nhËn xÐt g×? thËt, em chØ yªu ba khi tin ch¾c ngTiÕt:72 ời đó đúng là ba của mình. 1. Tæ chøc líp: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t truyÖn :” ChiÕc lîc ngµ”? 3. Bµi míi: ( tiÕp) - GV chuyÓn ý. *Theo dõi tiếp câu chuyện, đọc đoạn văn kÓ vÒ viÖc chia tay cña cha con anh S¸u. ? Đến lúc chia tay với anh Sáu, bé Thu b. Thái độ và hành động của Thu nghe tiÕng: "Th«i! Ba ®i nghe con! bÐ Thu khi nhËn ra ngêi cha. *Thái độ của bé Thu đã thay đổi đã có thái độ ntn? hoµn toµn. ? Tại sao bé Thu lại thay đổi thái độ đột - Bỗng nó kêu thét lên: Ba…a… ngột nh vậy? (Vì bà ngoại đã giải thích a…ba! cho nã hiÓu v× sao trªn mÆt ba l¹i cã vÕt - TiÕng kªu nh tiÕng xÐ. - Võa kªu võa ch¹y. Nhanh nh con sÑo) sãc, nã ch¹y thãt lªn vµ dang tay «m chÆt lÊy cæ ba nã. * Th¶o luËn. ?Qua hành động của bé Thu tác giả đã - Hôn ba nó cùng khắp: hôn tóc, cæ, vai c¶ vÕt thÑo dµi trªn m¸ cña kh¾c häa nÐt tÝnh c¸ch g× cña nh©n vËt? ba nã n÷a. ? Qua nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ cña bÐ Thu - ¤m chÇm lÊy ba mÕu m¸o: "Ba đợc miêu tả trong truyện em thấy tác giả về! Ba mua cho con 1 cây lợc nghe ba! lµ ngêi ntn?  T×nh cha con ë bÐ Thu thËt s©u * GV gi¶ng. s¾c, m¹nh mÏ vµ còng døt kho¸t, r¹ch rßi, quyÕt liÖt. *Gi¸o viªn nh¾c l¹i mét vµi nÐt t×nh c¶m,  Chøng tá t¸c gi¶ rÊt am hiÓu hoàn cảnh và tâm lí của anh Sáu trong tâm lí trẻ em và diễn tả sinh động chuyÕn vÒ phÐp 3 ngµy. víi tÊm lßng yªu mÕn, tr©n träng nh÷ng t×nh c¶m trÎ th¬. - GV chuyÓn ý. *§äc ®o¹n cuèi truyÖn . 2. T×nh c¶m cña mét ngêi cha: ? LÇn ®Çu tiªn gÆp con?( nh¶y thãt lªn bê, - Sau nhiÒu n¨m xa c¸ch nªn anh gọi và chìa tay đón con) Sáu không kìm đợc nỗi vui mừng trong phót ®Çu nh×n thÊy con. ? Những ngày đoàn tụ? ( Quan tâm , chờ - Anh Sáu muốn gần con thì đứa đợi con gái gọi mình là cha ) con l¹i cµng tá ra l¹nh nh¹t, xa c¸ch. ? Những ngày xa con? ( Thực hiện lời hứa) - Anh Sáu quan tâm, chờ đợi con g¸i gäi m×nh lµ cha. ? Sau phút chia tay cảm động với con ở - Cuối cùng không nén đợc tức giận.

(219) quª nhµ anh S¸u trë l¹i miÒn §«ng tiÕp tôc víi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn ë n¬i c«ng t¸c anh vÉn nhí tíi con ntn? * Hoạt động nhóm ? ViÖc anh S¸u ca tõng chiÕc r¨ng lîc thËn träng råi tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt "yªu nhí tặng con Thu của ba" đã nói điều gì về t×nh c¶m cña ngêi cha? - C¸c nhãm th¶o luËn. - Mời đại diện các nhóm trình bày. - GV bæ sung. - TØ mØ cña tõng chiÕc r¨ng, tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt dßng ch÷ trªn lîc.  ChiÒu con vµ gi÷ lêi høa víi con  §ã lµ biÓu hiÖn cña t×nh c¶m trong s¸ng vµ s©u nÆng ë ngêi cha. ? H×nh ¶nh cuèi cïng cña anh S¸u khi bÞ đạn giặc trúng ngực: "anh đa tay vào túi, mãc c©y lîc… håi l©u" Chi tiết đó có ý nghĩa gì?  Lúc sắp qua đời vẫn nhớ đến mong ớc của con. Ông nhắn gửi đồng đội thay mình thực hiện điều con mong ớc. Cây lợc đã kÕt tinh trong nã t×nh phô tö méc m¹c mµ đằm thắm sâu xa. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nh©n vËt «ng S¸u? - Mét ngêi cha chÞu nhiÒu thiÖt thßi nhng vô cùng độ lợng và tận tụy vì tình thơng con. Một ngời cha để bé Thu suốt đời yêu quÝ vµ tù hµo. * GV liªn hÖ: t×nh c¶m cha con trong c¶nh ngé Ðo le cña cuéc chiÕn tranh. Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ bản cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp HS hiÓu: NghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian (5') ?Kh¸i qu¸t l¹i nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n? - GV chèt. ?Đọc truyện em cảm nhận đợc điều gì? -H/s đọc ghi nhớ SGK.. anh đánh con. - Trong buæi chia tay, anh ®au khæ, bÊt lùc chµo con ra ®i, sî con ph¶n øng m¹nh nh h«m qua. - Sung sớng, cảm động nghẹn ngào đến rơi nớc mắt khi đứa con đột ngột thay đổi thái độ. - Anh ân hận việc mình đánh con khi nãng giËn. - Nhí lêi dÆn cña con lóc chia tay khiÕn «ng quyÕt t©m nung nÊu thùc hiện cho bằng đợc. Đó là phải làm chiếc lợc bằng ngà voi để tặng cho đứa con gái yêu dấu. - TØ mØ cña tõng chiÕc r¨ng, tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt dßng ch÷ trªn lîc.  ChiÒu con vµ gi÷ lêi høa víi con  §ã lµ biÓu hiÖn cña t×nh c¶m trong s¸ng vµ s©u nÆng ë ngêi cha.  Lúc sắp qua đời vẫn nhớ đến mong íc cña con. ¤ng nh¾n göi đồng đội thay mình thực hiện điều con mong ớc. Cây lợc đã kết tinh trong nã t×nh phô tö méc m¹c mµ đằm thắm sâu xa.  §ã lµ 1 ngêi cha yªu th¬ng con đến tận cùng. .. III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt. - T¹o t×nh huèng truyÖn Ðo le. - Cã cèt truyÖn mang yÕu tè bÊt ngê. - Lùa chän ng«i kÓ phï hîp. 2. ý nghÜa cña v¨n b¶n. - Là câu chuyện cảm động về tình cha con s©u nÆng,“ChiÕc lîc ngµ”cho ta hiÓu thªm vÒ nh÷ng mÊt m¸t to lín cña chiÕn tranh mµ nh©n dân ta đã trải qua trong cuộc kháng chiÕn chèng MÜ cøu níc.. Hoạt động 5: Củng cố- Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian (11') ? Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n nµy? ? KÓ tãm t¾t néi dung truyÖn?.

(220) 4. Híng dÉn tù häc: (1') - Ôn tập truyện và thơ hiện đại để chuẩn bị kiểm tra 45'. Soạn bài "Cố hơng" - Đọc, nhớ những chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích. - Nắm đợc những kiến thức của bài học, tìm những chi tiết minh chứng cho nh÷ng néi dung nµy? * Rót kinh nghiÖm …………………………………….. TiÕt: 73 Ngµy so¹n:26.11.2011. Ngµy d¹y:29,30.11.2011.. KiÓm tra TiÕng viÖt. I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Qua bµi kiÓm tra : + Hệ thống hoá các kiến thức về Tiếng Việt đã học ở kì I 2. KÜ n¨ng. + - RÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt trong viÖc viÕt v¨n b¶n vµ trong giao tiÕp 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức tự giác làm bài.sử dụng đúng phơng châm hội thoại trong giao tiÕp. BiÕt vËn dông lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp vµo viÕt bµi v¨n. II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục. 1. Ra quyết định: Lựa chọn cách sử dụng lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp. 2. Suy nghĩ sáng tạo: Bày tỏ nhận thức và suy nghĩ của mình về các vấn đề đợc nêu ra trong đề bài. III. ChuÈn bÞ. - §Ò kiÓm tra. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò.( Kh«ng) 3. KiÓm tra. (40') *Phát đề kiểm tra (1') A .H×nh thøc kiÓm tra H×nh thøc : Tù luËn B. ThiÕt lËp ma trËn. Cấp độ Tên chủ đề 1.TiÕng ViÖt - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. - C¸ch dÉn trùc. NhËn biÕt. Kể đợc tên các ph¬ng ch©m hội thoại đã häc. Th«ng hiÓu. - Lấy đợc ví dô vÒ ph¬ng ch©m héi tho¹i Phân biệt lời. VËn dông Cấp độ Cấp độ thÊp cao. Céng.

(221) tiÕp.c¸ch dÉn gi¸n tiÕp Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1,5 15%. dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp Sè c©u:2 Sè ®iÓm:4 40%. Sè c©u:3 Sè ®iÓm:5,5 55%. 2. TËp lµm v¨n ViÕt ®o¹n v¨n. Sè c©u Sè ®iÓm Tæng sè %. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1,5 15%. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:4 40%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:4,5 45%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:4,5 45%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:4,5 45%. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:10 100%. §Ò bµi: C©u 1: (1,5 ®iÓm) Kể tên các phơng châm hội thoại đã học? C©u 2: (2 ®iÓm) Cho mét vÝ dô vÒ ph¬ng ch©m lÞch sù? C©u 3: (2 ®iÓm) Phân biệt lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp? C©u 4: (4,5 ®iÓm) Cho c©u ca dao sau: "BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn" ( Ca dao ) ViÕt hai ®o¹n v¨n, mét ®o¹n sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp, mét ®o¹n sö dông c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. §¸p ¸n C©u 1: (1,5 ®iÓm).

(222) Có 5 phơng châm hội thoại đã học: - Ph¬ng ch©m vÒ lîng. - Ph¬ng ch©m vÒ chÊt. - Ph¬ng ch©m quan hÖ. - Ph¬ng ch©m c¸ch thøc. - Ph¬ng ch©m lÞch sù. C©u 2: (2 ®iÓm) Cho mét vÝ dô vÒ ph¬ng ch©m lÞch sù - Tha bà, đờng từ đây đến trờng còn xa không ạ! C©u 3: (2 ®iÓm) * Phân biệt được lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp: - Dẫn trực tiếp: Dẫn y nguyên, lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép. - Dẫn gián tiếp: Có điều chỉnh cho thích hợp, lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép. Trước lời dẫn có thể thêm từ “rằng” hoặc từ “là”. C©u 4: (4,5 ®iÓm) - Viết đợc đoạn văn có sử dụng cách dẫn trực tiếp. (2 điểm). - Viết đợc đoạn văn có sử dụng cách dẫn gián tiếp. (2 điểm). - Tr×nh bµy: ( 0,5 ®iÓm ) 4. Cñng cè. (2') - Gi¸o viªn thu bµi - nhËn xÐt. 5.Híng dÉn vÒ nhµ: (1') - Ôn tập phần truyện, thơ hiện đại. *Rót kinh nghiÖm ........................................................... TiÕt : 74 Ngµy so¹n: 28.11.2011 Ngµy d¹y:1, 2.12.2011. Hớng dẫn đọc thêm. Những đứa trẻ. (TrÝch “Thêi th¬ Êu”- M.Go-r¬-ki). Ôn tập thơ và truyện hiện đại. I. môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. * Những đóng góp của M. Go-rơ-ki đối với văn học Nga và văn học nhân loại. - Mối đồng cảm chân thành của nhà văn với những đứa trẻ bất hạnh. - Lời văn tự sự giàu hình ảnh, đan xen giữa chuyện đời thờng với truyện cổ tích. * Hệ thống kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học trong Học kì I. 2. KÜ n¨ng. *Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại nớc ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại - Kể và tóm tắt đợc đoạn truyện. *Tổng hợp hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. 3. Thái độ. - Học sinh biết thông cảm với những đứa trẻ bất hạnh..

(223) - Yêu mến các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. Từ đó có tháI độ đúng trong việc học các tác phẩm văn học hiện đại. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Tự nhận thức :về tình bạn của những đứa trẻ sống thiếu tình thơng, tình bạn cña b¶n th©n.BiÕt chia sÎ, c¶m th«ng víi mäi ngêi. - Giá trị của các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. 2. Giao tiÕp : BiÕt tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ nh÷ng đứa trẻ bất hạnh, về tình bạn. - Tr×nh bµy vÒ gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm. III. ChuÈn bÞ: - b¶ng phô, phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ" ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt bÐ Thu ? 3. Bµi míi * Giới thiệu bài: M.Goriki là đại văn hào Nga, ngời mở đầu cho VHCM Nga ®Çu thÕ kû XX, lµ 1 trong nh÷ng nhµ v¨n cã ¶nh hëng s©u réng c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu truyÖn ng¾n, truyÖn võa, tiÓu thuyÕt, bót kÝ, kÞch nãi… "Thêi th¬ Êu" (1913) lµ tËp 1 cña tiÓu thuyÕt tù thuËt. Hoạt động của thầy trò. Néi dung. Phần I : Hớng dẫn đọc thêm : Những đứa trẻ. I. Giíi thiÖu chung 1.T¸c gi¶: - Macxim Gor¬ki (1868 - 1936) bót danh cña AlÕchx©y pªscèp - Lµ nhµ v¨n lín cña Nga vµ thÕ giíi thÕ kû XX - Cuộc đời cay đắng, đau khổ. - Cã nhiÓu t¸c phÈm næi tiÕng. 2.T¸c phÈm: ?Em hãy tóm tắt nội dung đoạn trích từ - "Những đứa trẻ" trích chơng 9 tác c¸c sù viÖc chÝnh phÈm "Thêi th¬ Êu" (n¨m 1913-1914) 3.Tãm t¾t: - Bốn đứa trẻ hàng xóm cùng chơi và - Sau gần 1 tuần không thấy sau đó 3 kÓ chuyÖn cho nhau nghe. anh em con nhà đại tá lại ra chơi với - Ông bố của gia đình 3 đứa ngăn cấm. Aliôsa chúng trò chuyện về bắt chim, - Chóng vÉn bÝ mËt t×m gÆp nhau. vÒ d× ghÎ. Als«sa kÓ cho lò trÎ nghe những truyện cổ tích mà bà ngoại đã kể. Viên đại tá cấm các con chơi với Ali«sa ®uæi em ra khái s©n. Nhng Aliôsa vẫn tiếp tục chơi với mấy đứa ?V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? trÎ vµ c¶ bän c¶m thÊy vui thÝch 4.Bè côc: 3 phÇn * Học sinh đánh dấu vào SGK - §o¹n 1. Tõ ®Çu… em nã cói xuèng - Những đứa trẻ gặp nhau - Đoạn 2. Tiếp theo… không đợc đến nhµ tao - Những đứa trẻ bị cấm đoán - §o¹n 3: Cßn l¹i * H/s đọc phần 1 - Những đứa trẻ vẫn tìm cách gặp nhau. ?Em hãy đọc chú thích 1 và 2 (SGK) và cho biết vì sao những đứa trẻ con II. Phân tích ?H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ M.Gor¬ki? - H/s xem ch©n dung ?G/v giíi thiÖu t¸c phÈm Thêi th¬ Êu? ?Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? * Giáo viên nêu yêu cầu đọc, gọi h/s đọc, nhận xét, giáo viên đọc 1 đoạn. - Chú ý đọc các đoạn đối thoại, phát ©m chÝnh x¸c c¸c tõ phiªn ©m. - Gv yêu cầu h/s đọc chú thích.

(224) ông đại tá lại chơi thân với Aliôsa bất 1. Những đứa trẻ gặp nhau V×: + Chóng võa thiÕu t×nh th¬ng cña chÊp sù cÊm ®o¸n cña bè? ?§iÒu nµy cho ta thÊy t×nh b¹n cña bän mÑ + Lµ hµng xãm trÎ ntn? + Tõng cøu tho¸t n¹n ?Bọn trẻ đến chơi với nhau có gì đặc biÖt? - MÆc dï bÞ ngêi lín cÊm ®o¸n nhng ?Qua các hành động đó cho thấy tình bọn trẻ vẫn hớng về nhau, luôn đoàn kết vì hiểu nhau, luôn quan tâm đến c¶m bän trÎ dµnh cho nhau ntn? ?H/s theo dõi đoạn đối thoại giữa nhau. Ali«sa vµ bän trÎ. - Vì những đứa trẻ mồ côi mẹ, hiền ?V× sao lêi ®Çu tiªn Ali«sa hái lµ: c¸c lµnh yÕu ít - Ali«sa muèn bªnh vùc nhng bÊt lùc cậu có bị ăn đòn không? ?V× sao Ali«sa c¶m thÊy khã tin lµ bän trẻ sẽ bị ăn đòn và cẩm thấy tức thay? ?H/đ từ bỏ ý định bắt chim của Aliôsa, - Aliôsa biết sống cho bạn, hết lòng s½n sµng b¾t con chim b¹ch yÕn cho yªu quÝ b¹n. b¹n cho em thÊy Ali«sa cã 1 t×nh b¹n ntn? * Th¶o luËn. ?H/¶ bän trÎ ngåi s¸t nhau nh nh÷ng chú gà con khi nói đến dì ghẻ gợi cho em c¶m nghÜ g×? (H/s béc lé) ?Vì sao khi đó Aliôsa lại kể chuyện cổ tÝch vÒ ngêi chÕt sÏ sèng l¹i? ?NÕu em lµ b¹n cña bän trÎ, lóc nµy em sÏ lµm g× cho chóng? ?§äc nh÷ng chi tiÕt biÓu hiÖn cña bän trẻ khi nghe cổ tích gợi cho em cảm - Những đứa trẻ mồ côi thật cô độc yếu ớt đáng thơng. Chúng rất cần đợc ngời nghÜ g×? lớn che chở đùm bọc - CËu muèn an ñi nh÷ng ngêi b¹n må c«i muèn nhen lªn hi väng * GV gi¶ng. - Nh÷ng truyÖn cæ tÝch thËt k× diÖu v× nã kh¬i dËy trong trÎ con lßng tin vÒ những điều tốt đẹp ở đời. ?Cách kể chuyện của tác giả trong - Những đứa trẻ thật đáng yêu và đáng th¬ng đoạn truyện này có gì đặc biệt? - KÓ chuyÖn chñ yÕu b»ng ng«n ng÷ đối thoại của nhân vật - Kết hợp nhuần nhuyễn chuyện đời thờng với cổ tích. ?Từ đó h/ả những đứa trẻ hiện lên ntn? T×nh b¹n cña chóng ra sao?. * Những đứa trẻ hiện lên sinh động và ch©n thùc. T×nh b¹n cña chóng g¾n bã ?Nh©n vËt Ali«sa hiÖn lªn ntn trong s©u s¾c tõ nh÷ng mÊt m¸t vµ hi väng. Aliôsa biết yêu quí, đồng cảm, chia sẻ t×nh b¹n cña bän trÎ buån vui cïng b¹n 2. Những đứa trẻ bị cấm đoán * H/s đọc phần 2. ?H/¶ 1 «ng giµ víi bé ria tr¾ng m×nh vËn chiÕc ¸o dµi lïng thïng mµu n©u nhạt nh của thầy tu đầu đội chiếc mũ - Giống nhân vật thần tiên đến cứu.

(225) l«ng xï bçng xuÊt hiÖn trong khung gióp ngêi nghÌo khæ bÊt h¹nh. cảnh những đám mây treo lơ lửng trên các mái nhà gợi đến nhân vật đặc biệt nµo trong cæ tÝch ? ?Nhng khi «ng ta qu¸t: §øa nµo ®©y? - Mét ngêi h¸ch dÞch vµ th« lç. Đứa nào gọi nó sang, cấm không đợc đến nhà tao  cho em hiểu gì về con ngêi nµy? - Mét ngêi l¹nh lïng vµ tµn nhÉn ?H/động đẩy nhanh đứa trẻ hàng xóm đã từng cứu con mình cho thấy ông ta - Sự tơng phản làm nổi bật tính cách th« lç, l¹nh lïng, tµn nhÉn cña nh©n lµ ngêi ntn? ?Nh©n vËt nµy cã sù t¬ng ph¶n víi vËt ngêi cha. nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch. ý nghÜa - LÆng lÏ rêi chiÕc xe ®i vµo nhµ nh nh÷ng con ngçng cña sù t¬ng ph¶n nµy? ?Khi ngời cha đó xuất hiện, thái độ - Bọn trẻ ngoan ngoãn, cam chịu và thật đáng thơng. bän trÎ ntn? ?Em hiÓu g× vÒ bän trÎ tõ nh÷ng chi - GhÐt kÎ th« b¹o, th¬ng ngêi yÕu ®uèi tiÕt nµy? ?Ông già làm Aliôsa sợ đến phát khóc đơn độc. theo em v× sao Ali«sa l¹i nh vËy? ?Sù viÖc nµy gîi cho em c¶m xóc g×? ?NÕu em còng lµ b¹n cña bän trÎ trong lóc nµy, em sÏ lµm g× cho b¹n? H/s đọc phần 3 ?C¸i c¸ch bän trÎ tiÕp tôc ch¬i diÔn ra ntn? ?NhËn xÐt cña em vÒ viÖc nµy? ?Bän trÎ kÓ cho Ali«sa vÒ cuéc sèng buån tÎ cña chóng, vÒ nh÷ng con chim nhng kh«ng kÓ vÒ bè vµ d× ghÎ. Em nghÜ g× vÒ c/s cña bän trÎ tõ nh÷ng chi tiÕt nµy? ?Khi tiÕp tôc kÓ chuyÖn cæ tÝch cho nh÷ng ngêi b¹n còng må c«i mÑ nh mình Aliôsa đã thể hiện 1 tình bạn ntn? ?Ali«sa lu«n c¶m thÊy tin yªu vµ muèn lµm cho chóng vui. Em hiÓu t×nh b¹n cña Ali«sa ntn?( T×nh c¶m trong s¸ng, đẹp đẽ) ?Em nhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt tù sù trong ®o¹n trÝch nµy? * Hoạt động nhóm. ?Từ đó em hiểu ntn về c/s của bọn trẻ vÒ t×nh b¹n cña chóng? vÒ ngêi b¹n cã tªn Ali«sa?. 3. Những đứa trẻ gặp lại nhau - NÊp sau bôi c©y, khoÐt lç hæng ngåi xổm quì nói chuyện, đứng canh - Mét cuéc ch¬i ®oµn kÕt, cã tæ chøc - §ã lµ cuéc ch¬i kh«ng b×nh thêng, không đúng bí mật mà phải bí mật không đáng trốn mà phải trốn. - Cuộc sống âm thầm cô đơn - ThiÕu v¾ng niÒm vui - ThiÕu v¾ng t×nh th¬ng cña ngêi ruét thÞt - Đồng cảm, chia sẻ, nâng đỡ. - Tình cảm trong sáng, đẹp đẽ, xuất phát từ nhu cầu đợc tin yêu và chia sẻ - Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Bọn trẻ có c/s đơn độc, sợ hãi thiếu t×nh th¬ng cña cha mÑ. §ã lµ 1 c/s bÊt h¹nh. Chóng cã 1 t×nh b¹n s©u s¾c vµ cao c¶ III.Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt. ? Tác giả đã sử dụng những biện pháp - Kể chuyện đời thờng và chuyện cổ tÝch lång trong nhau... nghÖ thuËt nµo trong v¨n b¶n? - KÕt hîp gi÷a kÓ, víi t¶ vµ biÓu c¶m - Gi¸o viªn chèt. lµm cho c©u chuyÖn kÓ ch©n thùc, sinh động và đầy cảm xúc. 2. Néi dung. ?Qua VB em cảm nhận đợc vẻ đẹp và - Đoạn trích thể hiện tình bạn tuổi thơ trong sáng, đẹp đẽ và những khao khát søc m¹nh nµo cña t×nh b¹n?.

(226) - Gọi H/s đọc ghi nhớ. tình cảm của những đứa trẻ.. * HS nhớ lại các tác phẩm thơ hiện đại Phần II: Ôn tập thơ, truyện hiện đại đã học trong Học kì I. ? ở lớp 9, em đã học những bài thơ hiện đại nào ? Kể tên các bài thơ đó, tªn t¸c gi¶, t¸c phÈm, n¨m s¸ng t¸c thÓ th¬ ? ? Nªu néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c bµi thơ đã học? Bảng hệ thống các bài thơ hiện đại Việt Nam trong s¸ch Ng÷ v¨n líp 9 Häc k× I ST T. Tªn TP-T¸c gi¶ §ång chÝ ( ChÝnh H÷u ). 1. Thêi gian. ThÓ lo¹i. 1948. th¬ tù do.. 2. Bài thơ về tiểu đội xe kh«ng kÝn(Ph¹mTiÕn DuËt) 1969. 3. Đoàn thuyền đánh cá (Huy CËn). 1958. th¬ tù do.. th¬7 ch÷.. NghÖ thuËt. Néi dung. Chi tiết, hình ảnh, ngôn Ca ngợi tình đồng chí ,đồng ngữ giản dị,chân thực.... đội keo sơn gắn bó. ChÊt liÖu hiÖn thùc, PhÈm chÊt cña ngêi lÝnh l¸i hình ảnh độc đáo, giọng xe Trờng Sơn: Ung dung, ®iÖu tù nhiªn... hiªn ngang, dòng c¶m, .... Sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn Hình ảnh đẹp, tráng vµ con ngêi.C¶m xóc cña t¸c lÖ, ©m hëng khoÎ giả trớc đất nớc và cuộc kho¾n.... sèng. 4. Cñng cè: ? §äc diÔn c¶m mét bµi th¬ mµ em thÝch nhÊt? ? Trong 3 bµi th¬ d· häc , em thÝch bµi th¬ nµo nhÊt? V× sao? 5. Híng dÉn tù häc: (1') - Học thuộc lòng các bài thơ đã học. - Ôn tập các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. * Rót kinh nghiÖm ..........................................................

(227) TuÇn : 16 TiÕt : 75 Ngµy so¹n : 28.11.2011. Ngµy d¹y: 1.12.2011. Ôn tập thơ và truyện hiện đại I.Môc tiªu bµi häc: - Hệ thống các tác phẩm thơ đã học : Những nội dung cơ bản của các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học trong Học kì I. - Hệ thống các tác phẩm truyện đã học : Đặc trng thể loại qua các yếu tố nhân vật, sự việc, cốt truyện; Những nội dung cơ bản của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong Học kì I. - Những đặc điểm nổi bật của các tác phẩm truyện và thơ đã học. 2. KÜ n¨ng. -Tổng hợp hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. 3. Thái độ. - Yêu mến các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. Từ đó có thái độ đúng trong việc học các tác phẩm thơ và truyện hiện đại. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Tự nhận thức :về tình bà cháu; thái độ sống ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ; tình cảm làng quê; những phẩm chất tốt đẹp của con ngời lao động míi;T×nh c¶m cha con s©u nÆng trong c¶nh ngé Ðo le cña cuéc chiÕn tranh. 2. Giao tiÕp : BiÕt tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ gi¸ trÞ nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học.. III. ChuÈn bÞ: - b¶ng phô, phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng mét bµi th¬ mµ em thÝch nhÊt ? 3. Bµi míi - Vào bài: Giờ trớc, cô đã cùng các em ôn tập đợc ba tác phẩm thơ hiện đại . Để giúp các em có cái nhìn khái quát hơn về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học, đồng thời củng cố khắc sâu hơn kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học . Hôm nay cô sẽ cùng các em tiếp tục tìm hiểu bài: “Ôn tập thơ và truyện hiện đại” Hoạt động của thầy trò Néi dung * HS nhớ lại các tác phẩm thơ hiện đại đã học trong Học kì I. ? Kể tên các tác phẩm thơ đã ôn tập ở giê tríc? ? ở lớp 9, em đã học những bài thơ hiện đại nào ? Kể tên các bài thơ đó, tªn t¸c gi¶, n¨m s¸ng t¸c, thÓ lo¹i ? ? Nªu néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c bµi thơ đã học? ? ở lớp 9, em đã học những tác phẩm. I. Ôn tập thơ, truyện hiện đại * §ång chÝ * Bài thơ về tiểu đội xe không kính *Đoàn thuyền đánh cá.

(228) ST T. truyện hiện đại nào ? Kể tên các tác phẩm truyện đó, tên tác giả, năm sáng t¸c, thÓ lo¹i? ? Nªu néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phẩm truyện đã học? Bảng hệ thống các tác phẩm thơ, truyện hiện đại Việt Nam trong s¸ch Ng÷ v¨n líp 9 Häc k× I Tªn TP-T¸c gi¶ Thêi ThÓ NghÖ thuËt Néi dung gian lo¹i §ång chÝ ( ChÝnh H÷u ) 1.. 1948. th¬ tù do.. Chi tiết, hình ảnh, Ca ngợi tình đồng chí ,đồng ng«n ng÷ giản đội keo sơn gắn bó. dÞ,ch©n thùc..... 2. Bài thơ về tiểu đội xe kh«ng kÝnh (Ph¹mTiÕn DuËt). 1969. th¬ tù do.. ChÊt liÖu hiÖn thùc, PhÈm chÊt cña ngêi lÝnh hình ảnh độc đáo, lái xe Trờng Sơn: Ung giäng ®iÖu tù dung, hiªn ngang, dòng nhiªn... cảm, lạc quan yêu đời..... 3. Đoàn thuyền đánh cá (Huy CËn). 1958. th¬7 ch÷.. Hình ảnh đẹp, tráng lÖ, ©m hëng khoÎ kho¾n..... Sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi.C¶m xúc của tác giả trớc đất nớc và cuộc sống. 4. BÕp löa (B»ng ViÖt). 1963. th¬ tù do.. S¸ng t¹o h×nh ¶nh " BÕp löa". T×nh c¶m bµ ch¸u, lßng kÝnh yªu bµ. Më réng ra là tình yêu quê hơng đất n. 5. ¸nh tr¨ng (NguyÔn Duy). 1978. th¬ 5 ch÷.. Hình ảnh bình dị, Thái độ sống ân nghĩa giµu ý nghÜa biÓu t- thuû chung cïng qu¸ îng... khø. 6. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín lªn trªn lng 1971 mÑ (NguyÔnKhoa §iÒm. th¬ 8 ch÷.. Khai th¸c ®iÖu ru T×nh c¶m mÑ con th¾m ngọt ngào,trìu mến. thiết, khát vọng độc lËp, tù do.. 1. 7. Lµng (Kim L©n). 1948. TruyÖn ng¾n. 8. LÆng lÏ Sa Pa (NguyÔnThµnh Long) 1970. TruyÖn ng¾n. 9. ChiÕc lîc ngµ (NguyÔnQuang S¸ng) 1966. TruyÖn ng¾n. T¹o t×nh huèng truyÖn gay cÊn, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt ch©n thùc, sinh động… T¹o t×nh huèng truyÖn tù nhiªn, t×nh cê hÊp dÉn, t¶ c¶nh thiên nhiên đặc s¾c…. T¹o t×nh huèng truyÖn Ðo le, cèt. T×nh c¶m yªu lµng, tinh thÇn yªu níc cña ngêi n«ng d©n trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. T¸c gi¶ thÓ hiÖn niÒm yªu mÕn víi nh÷ng con ngời có lẽ sống cao đẹp. T×nh cha con s©u nÆng trong c¶nh ngé Ðo le cña.

(229) truyÖn mang yÕu tè cuéc chiÕn tranh. bÊt ngê, lùa chän ng«i kÓ phï hîp… II. LuyÖn tËp : 1. Bài 1 : Hoạt động nhóm. 1. KÓ tãm t¾t t×nh huèng trong truyÖn ng¾n Lµng ? ( Nhãm 1) 2. KÓ tãm t¾t t×nh huèng trong truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa ? ( Nhãm 2) 3. KÓ tãm t¾t t×nh huèng trong truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ ? ( Nhãm 3) 2. Bµi 2 : - §äc diÔn c¶m mét bµi th¬ mµ em thÝch nhÊt. 2. Bµi 3 : Viết một đoạn văn khoảng từ 10 đến 15 câu nêu cảm nhận của em về một đoạn th¬ hoÆc mét nh©n vËt mµ em yªu thÝch nhÊt. 4. Cñng cè : ? Kể tên các tác phẩm tác giả của các tác phẩm thơ, truyện hiện đại đã học ? ? Các tác phẩm đó đề cập đến những nội dung gì ? 5. Híng dÉn tù häc : - Ôn tập các tác phẩm thơ và truyện hiện đại , chuẩn bị : Kiểm tra 1 tiết. - So¹n bµi : Cè h¬ng. * Rót kinh nghiÖm :. ................................................................ TiÕt : 74 Ngµy so¹n: 28.11.2011 Ngµy d¹y:1.12.2011. Hớng dẫn đọc thêm ( Bỏ). Những đứa trẻ. (TrÝch “Thêi th¬ Êu”- M.Go-r¬-ki). Ôn tập thơ và truyện hiện đại. I. môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. * Những đóng góp của M. Go-rơ-ki đối với văn học Nga và văn học nhân loại. - Mối đồng cảm chân thành của nhà văn với những đứa trẻ bất hạnh. - Lời văn tự sự giàu hình ảnh, đan xen giữa chuyện đời thờng với truyện cổ tích. * Hệ thống kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học trong Học kì I. 2. KÜ n¨ng. *Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại nớc ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại - Kể và tóm tắt đợc đoạn truyện. *Tổng hợp hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. 3. Thái độ. - Học sinh biết thông cảm với những đứa trẻ bất hạnh. - Yêu mến các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Tự nhận thức :về tình bạn của những đứa trẻ sống thiếu tình thơng, tình bạn cña b¶n th©n.BiÕt chia sÎ, c¶m th«ng víi mäi ngêi. - Giá trị của các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học. 2. Giao tiÕp : BiÕt tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ nh÷ng đứa trẻ bất hạnh, về tình bạn. - Tr×nh bµy vÒ gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm. III. ChuÈn bÞ: - b¶ng phô, phiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y:.

(230) 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: ( 5 ') ? Tãm t¾t truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ" ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt bÐ Thu ? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') * Giới thiệu bài: M.Goriki là đại văn hào Nga, ngời mở đầu cho VHCM Nga ®Çu thÕ kû XX, lµ 1 trong nh÷ng nhµ v¨n cã ¶nh hëng s©u réng c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu truyÖn ng¾n, truyÖn võa, tiÓu thuyÕt, bót kÝ, kÞch nãi… "Thêi th¬ Êu" (1913) lµ tËp 1 cña tiÓu thuyÕt tù thuËt. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu : T¸c gi¶, t¸c phẩm, bố cục của truyện, tóm tắt đợc néi dung truyÖn. *Ph¬ng ph¸p: -Thuyết trình, vấn đáp , đọc, thực hành *Thêi gian (15') ?H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ M.Gor¬ki? - H/s xem ch©n dung ?G/v giíi thiÖu t¸c phÈm Thêi th¬ Êu? ?Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? * Giáo viên nêu yêu cầu đọc, gọi h/s đọc, nhận xét, giáo viên đọc 1 đoạn. - Chú ý đọc các đoạn đối thoại, phát ©m chÝnh x¸c c¸c tõ phiªn ©m. - Gv yêu cầu h/s đọc chú thích ?Em h·y tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch tõ c¸c sù viÖc chÝnh - Bốn đứa trẻ hàng xóm cùng chơi và kÓ chuyÖn cho nhau nghe. - Ông bố của gia đình 3 đứa ngăn cấm. - Chóng vÉn bÝ mËt t×m gÆp nhau. ?V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? * Học sinh đánh dấu vào SGK Hoạt động 3:Tìm hiểuchitiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:Hoµn c¶nh chung đáng thơng của những đứa trẻvà tình cảm trong sáng đẹp đẽ của chúng. *Ph¬ng ph¸p:. Néi dung Phần I : Hớng dẫn đọc thêm : Những đứa trẻ. I. Giíi thiÖu chung 1.T¸c gi¶: - Macxim Gor¬ki (1868 - 1936) bót danh cña AlÕchx©y pªscèp - Lµ nhµ v¨n lín cña Nga vµ thÕ giíi thÕ kû XX - Cuộc đời cay đắng, đau khổ. - Cã nhiÓu t¸c phÈm næi tiÕng. 2.T¸c phÈm: - "Những đứa trẻ" trích chơng 9 tác phÈm "Thêi th¬ Êu" (n¨m 1913-1914) 3.Tãm t¾t: - Sau gần 1 tuần không thấy sau đó 3 anh em con nhà đại tá lại ra chơi với Ali«sa chóng trß chuyÖn vÒ b¾t chim, vÒ d× ghÎ. Als«sa kÓ cho lò trÎ nghe những truyện cổ tích mà bà ngoại đã kể. Viên đại tá cấm các con chơi với Ali«sa ®uæi em ra khái s©n. Nhng Aliôsa vẫn tiếp tục chơi với mấy đứa trÎ vµ c¶ bän c¶m thÊy vui thÝch 4.Bè côc: 3 phÇn - §o¹n 1. Tõ ®Çu… em nã cói xuèng - Những đứa trẻ gặp nhau - Đoạn 2. Tiếp theo… không đợc đến nhµ tao - Những đứa trẻ bị cấm đoán - §o¹n 3: Cßn l¹i - Những đứa trẻ vẫn tìm cách gặp nhau..

(231) -Thuyết trình, vấn đáp , đọc, giảng, phân tích, bình, hoạt động nhóm *Thêi gian (14') II. Ph©n tÝch 1. Những đứa trẻ gặp nhau V×: + Chóng võa thiÕu t×nh th¬ng cña ?Em hãy đọc chú thích 1 và 2 (SGK) mẹ và cho biết vì sao những đứa trẻ con + Lµ hµng xãm ông đại tá lại chơi thân với Aliôsa bất + Tõng cøu tho¸t n¹n chÊp sù cÊm ®o¸n cña bè? ?§iÒu nµy cho ta thÊy t×nh b¹n cña bän -> Lµ t×nh b¹n g¾n bã theo nhu cÇu trÎ ntn? chia sÎ t×nh c¶m ?Bọn trẻ đến chơi với nhau có gì đặc - 1 tuần không gặp, đứa trên cây, đứa biÖt? díi s¶nh chui vµo chiÕc xe trît tuyÕt cò. ?Qua các hành động đó cho thấy tình - Mặc dù bị ngời lớn cấm đoán nhng c¶m bän trÎ dµnh cho nhau ntn? bän trÎ vÉn híng vÒ nhau, lu«n ®oµn ?H/s theo dõi đoạn đối thoại giữa kết vì hiểu nhau, luôn quan tâm đến Ali«sa vµ bän trÎ. nhau. * H/s đọc phần 1. ?V× sao lêi ®Çu tiªn Ali«sa hái lµ: c¸c cậu có bị ăn đòn không? ?V× sao Ali«sa c¶m thÊy khã tin lµ bän trẻ sẽ bị ăn đòn và cẩm thấy tức thay?. - Vì bọn trẻ để em ngã - Bản thân Aliôsa hay bị đòn - Vì những đứa trẻ mồ côi mẹ, hiền lµnh yÕu ít - Ali«sa muèn bªnh vùc nhng bÊt lùc ?H/đ từ bỏ ý định bắt chim của Aliôsa, - Aliôsa biết sống cho bạn, hết lòng s½n sµng b¾t con chim b¹ch yÕn cho yªu quÝ b¹n. b¹n cho em thÊy Ali«sa cã 1 t×nh b¹n ntn? - Những đứa trẻ mồ côi thật cô độc yếu * Th¶o luËn. ớt đáng thơng. Chúng rất cần đợc ngời ?H/ả bọn trẻ ngồi sát nhau nh những lớn che chở đùm bọc chú gà con khi nói đến dì ghẻ gợi cho - Cậu muốn an ủi những ngời bạn mồ em c¶m nghÜ g×? c«i muèn nhen lªn hi väng (H/s béc lé) - Nh÷ng truyÖn cæ tÝch thËt k× diÖu v× ?Vì sao khi đó Aliôsa lại kể chuyện cổ nó khơi dậy trong trẻ con lòng tin về tÝch vÒ ngêi chÕt sÏ sèng l¹i? những điều tốt đẹp ở đời. ?Nếu em là bạn của bọn trẻ, lúc này - Những đứa trẻ thật đáng yêu và đáng em sÏ lµm g× cho chóng? th¬ng - KÓ chuyÖn chñ yÕu b»ng ng«n ng÷ ?Đọc những chi tiết biểu hiện của bọn đối thoại của nhân vật trẻ khi nghe cổ tích gợi cho em cảm - Kết hợp nhuần nhuyễn chuyện đời thnghĩ gì? êng víi cæ tÝch. ?Cách kể chuyện của tác giả trong * Những đứa trẻ hiện lên sinh động và đoạn truyện này có gì đặc biệt? ch©n thùc. T×nh b¹n cña chóng g¾n bã ?Từ đó h/ả những đứa trẻ hiện lên ntn? sâu sắc từ những mất mát và hi vọng. T×nh b¹n cña chóng ra sao? Aliôsa biết yêu quí, đồng cảm, chia sẻ ?Nh©n vËt Ali«sa hiÖn lªn ntn trong buån vui cïng b¹n t×nh b¹n cña bän trÎ? 2. Những đứa trẻ bị cấm đoán * H/s đọc phần 2. ?H/¶ 1 «ng giµ víi bé ria tr¾ng m×nh vËn chiÕc ¸o dµi lïng thïng mµu n©u nhạt nh của thầy tu đầu đội chiếc mũ - Giống nhân vật thần tiên đến cứu l«ng xï bçng xuÊt hiÖn trong khung gióp ngêi nghÌo khæ bÊt h¹nh. cảnh những đám mây treo lơ lửng trên các mái nhà gợi đến nhân vật đặc biệt nµo trong cæ tÝch ?.

(232) ?Nhng khi «ng ta qu¸t: §øa nµo ®©y? - Mét ngêi h¸ch dÞch vµ th« lç. Đứa nào gọi nó sang, cấm không đợc đến nhà tao  cho em hiểu gì về con ngêi nµy? - Mét ngêi l¹nh lïng vµ tµn nhÉn ?H/động đẩy nhanh đứa trẻ hàng xóm đã từng cứu con mình cho thấy ông ta - Sự tơng phản làm nổi bật tính cách th« lç, l¹nh lïng, tµn nhÉn cña nh©n lµ ngêi ntn? ?Nh©n vËt nµy cã sù t¬ng ph¶n víi vËt ngêi cha. nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch. ý nghÜa - LÆng lÏ rêi chiÕc xe ®i vµo nhµ nh nh÷ng con ngçng cña sù t¬ng ph¶n nµy? ?Khi ngời cha đó xuất hiện, thái độ - Bọn trẻ ngoan ngoãn, cam chịu và thật đáng thơng. bän trÎ ntn? ?Em hiÓu g× vÒ bän trÎ tõ nh÷ng chi - GhÐt kÎ th« b¹o, th¬ng ngêi yÕu ®uèi tiÕt nµy? ?Ông già làm Aliôsa sợ đến phát khóc đơn độc. theo em v× sao Ali«sa l¹i nh vËy? ?Sù viÖc nµy gîi cho em c¶m xóc g×? ?NÕu em còng lµ b¹n cña bän trÎ trong lóc nµy, em sÏ lµm g× cho b¹n? H/s đọc phần 3 ?C¸i c¸ch bän trÎ tiÕp tôc ch¬i diÔn ra ntn? ?NhËn xÐt cña em vÒ viÖc nµy? ?Bän trÎ kÓ cho Ali«sa vÒ cuéc sèng buån tÎ cña chóng, vÒ nh÷ng con chim nhng kh«ng kÓ vÒ bè vµ d× ghÎ. Em nghÜ g× vÒ c/s cña bän trÎ tõ nh÷ng chi tiÕt nµy? ?Khi tiÕp tôc kÓ chuyÖn cæ tÝch cho nh÷ng ngêi b¹n còng må c«i mÑ nh mình Aliôsa đã thể hiện 1 tình bạn ntn? ?Ali«sa lu«n c¶m thÊy tin yªu vµ muèn lµm cho chóng vui. Em hiÓu t×nh b¹n cña Ali«sa ntn?( T×nh c¶m trong s¸ng, đẹp đẽ) ?Em nhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt tù sù trong ®o¹n trÝch nµy? * Hoạt động nhóm. ?Từ đó em hiểu ntn về c/s của bọn trẻ vÒ t×nh b¹n cña chóng? vÒ ngêi b¹n cã tªn Ali«sa? Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ b¶n cña bµi häc. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:NghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n. *Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian (3') ? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghÖ thuËt nµo trong v¨n b¶n? - Gi¸o viªn chèt. ?Qua VB em cảm nhận đợc vẻ đẹp và søc m¹nh nµo cña t×nh b¹n? - Gọi H/s đọc ghi nhớ. 3. Những đứa trẻ gặp lại nhau - NÊp sau bôi c©y, khoÐt lç hæng ngåi xổm quì nói chuyện, đứng canh - Mét cuéc ch¬i ®oµn kÕt, cã tæ chøc - §ã lµ cuéc ch¬i kh«ng b×nh thêng, không đúng bí mật mà phải bí mật không đáng trốn mà phải trốn. - Cuộc sống âm thầm cô đơn - ThiÕu v¾ng niÒm vui - ThiÕu v¾ng t×nh th¬ng cña ngêi ruét thÞt - Đồng cảm, chia sẻ, nâng đỡ. - Tình cảm trong sáng, đẹp đẽ, xuất phát từ nhu cầu đợc tin yêu và chia sẻ - Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m - Bọn trẻ có c/s đơn độc, sợ hãi thiếu t×nh th¬ng cña cha mÑ. §ã lµ 1 c/s bÊt h¹nh. Chóng cã 1 t×nh b¹n s©u s¾c vµ cao c¶. III.Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt. - Kể chuyện đời thờng và chuyện cổ tÝch lång trong nhau... - KÕt hîp gi÷a kÓ, víi t¶ vµ biÓu c¶m lµm cho c©u chuyÖn kÓ ch©n thùc, sinh động và đầy cảm xúc. 2. Néi dung. - §o¹n trÝch thÓ hiÖn t×nh b¹n tuæi th¬.

(233) trong sáng, đẹp đẽ và những khao khát Hoạt động 5: Củng cố-Luyện tập. tình cảm của những đứa trẻ. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian (5') ? Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n? ?T×nh b¹n cña Ali«sa gióp em hiÓu g× vÒ tÊm lßng cña M.Goriki víi nh÷ng ngêi ®au khæ, bÊt h¹nh. ?C¸ch viÕt cña nhµ v¨n gióp em ®iÒu g× khi em tù kÓ chuyÖn vÒ m×nh? 4. Híng dÉn vÒ nhµ (1') - §äc vµ nhí mét sè chi tiÕt thÓ hiÖn kÝ øc bÒn v÷ng cña nh©n vËt "t«i"vÒ t×nh b¹n tuæi th¬. TiÕt 76 - 77 Ngµy so¹n: 30.11.2011. Ngµy d¹y: 5, 6.12.2011. cè h¬ng (Lç TÊn) I. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và văn học nhân lo¹i. - Tinh thÇn phª ph¸n s©u s¾c x· héi cò vµ niÒm tin vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, con ngêi míi. - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. - Nh÷ng s¸ng t¹o vÒ nghÖ thuËt cña nhµ v¨n Lç TÊn trong truyÖn Cè h¬ng. 2. KÜ n¨ng. - Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại nớc ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt đợc truyện. 3. Thái độ. - Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc, niềm tin vào cuộc sống mới. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Phân tích những vấn đề đợc đa ra trong văn bản. 2.Tự tin. Tin vào bản thân, có nghị lực để góp phần xây dựng cuộc đời mới, xã héi míi. 3. Giao tiÕp. Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ mét sè h×nh ¶nh, chi tiÕt trong v¨n b¶n. III. ChuÈn bÞ: - Ch©n dung Lç tÊn - PhiÕu häc tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra: (4') ? Tãm t¾t truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng? ? C¶m nhËn cña em vÒ t×nh cha con cña bÐ Thu? 3.Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp ,.

(234) *Thêi gian. (1'). - Giíi thiÖu bµi: Chúng ta đã đợc học bài thơ "Hồi Hơng ngầu th" của Hạ Tri Chơng (lớp 7) "Trẻ đi, già trở lại nhà, giọng quê không đổi, sơng pha mái đầu, gặp nhau mà chẳng biết nhau, trẻ cời hỏi: Khách từ đâu đến làng? " Sau nhiều năm đi xa, nhân vật “t«i” trong truyÖn” Cè h¬ng” cña Lç TÊn trë l¹i quª nhµ tuy kh«ng bÏ bµng nh nhµ th¬ hä H¹ nhng còng bïi ngïi tª t¸i v× c¶nh quª, ngêi quª. VËy t©m tr¹ng ngời về thăm quê lần cuối cùng ntn? ta sẽ đến với bài học ngày hôm nay. Hoạt động của thầy trò Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:T¸c gi¶, t¸c phÈm, bố cục,tóm tắt đợc nội dung truyện *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, đọc *Thêi gian (20') TiÕt: 76 ?H·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña em vÒ nh©n vËt Lç TÊn? - GV bæ sung. ?KÓ nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cña Lç TÊn? - Gµo thÐt vµ Bµng hoµng ?Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - Giáo viên nêu yêu cầu đọc, - Chó ý giäng ®iÖu chËm, buån h¬i bïi ngïi khi kÓ, t¶, giäng NhuËn Thæ Êp óng Giäng chµo chó thÝm Hai D¬ng, Giäng suy ngÉm ë mét sè c©u, ®o¹n - Giáo viên đọc 1 đoạn. Gọi HS đọc tiếp, nhËn xÐt . ?H·y kÓ tãm t¾t truyÖn? (KÓ l¹i chuyÕn th¨m quª lÇn cuèi cïng của nhân vật tôi để bán nhà đa cả gia đình đi sinh sống ở nơi khác) - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thầm chó thÝch. ?TruyÖn ng¾n Cè h¬ng cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn b¶n. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu:T©m tr¹ng cña nh©n vật tôi trên đờng trở về quê, những ngày ở quê, trên đờng xa quê.Từ đó hiểu đợc hiÖn thùc cña x· héi Trung Quèc ®Çu thÕ kØ Xx. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp tái hiện, phân tích, giảng, bình, hoạt động nhóm *Thêi gian (40') *H/s theo dâi ®o¹n 1 - §äc thÇm ? TruyÖn gåm cã nh©n vËt nµo ? nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh ? Nh©n vËt nµo. Néi dung I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: Lç tÊn (1881 - 1936) - Lµ nhµ v¨n næi tiÕng cña Trung Quèc - Bèi c¶nh XH Trung Quèc tr× trÖ, l¹c hậu, những đặc điểm tinh thần của ngời Trung Quốc đầu thế kỉ XXđã th«I thóc nhµ v¨n cã ý chÝ vµ môc đích lập nghiệp cao cả. - N¨m 1981 c¶ TG kØ nÖm 100 n¨m ngµy sinh Lç tÊn nh 1 danh nh©n v¨n ho¸. 2. T¸c phÈm chÝnh * Ông để lại công trình tác phẩm đồ sé vµ ®a d¹ng: - Gµo thÐt (1923) Bµng hoµng (1926) - Cè h¬ng lµ truyÖn ng¾n tiªu biÓu trÝch trong " Gµo thÐt". 3. Tãm t¾t - Sau 20 n¨m xa quª, nh©n vËt t«i trë vÒ th¨m lµng cò. So víi ngµy tríc, c¶nh vËt vµ con ngêi n¬i quª thËt tµn t¹, nghÌo hÌn. Mang nçi buån th¬ng, nh©n vËt t«i rêi cè h¬ng ra ®i íc väng cuộc sống làng quê mình sẽ đổi thay. 4. Bè côc: 3 ®o¹n §1: Tõ ®Çu …. lµm ¨n sinh sèng - Nhân vật tôi trên đờng trở về quê cũ §2: TiÕp ….. s¹ch tr¬n nh quÐt - Nh÷ng ngµy nh©n vËt t«i ë quª §3: Cßn l¹i - Nhân vật tôi trên đờng xa quê. II. Ph©n tÝch: 1. Nhân vật "tôi" trên đờng trở về quª cò. - Đang độ giữa đông, xa gần thấp tho¸ng th«n xãm tiªu ®iÒu hoang v¾ng n»m im l×m díi vßm trêi mµu vµng óa. * Cuéc sèng tµn t¹ nghÌo khæ..

(235) lµ nh©n vËt trung t©m ? ?C¶nh lµng quª hiÖn trong con m¾t ngêi xa quª 20 n¨m hiÖn ra ntn? ?Cảnh đó dự báo 1 cuộc sống ntn ở cố hơng? ?§øng tríc c¶nh Êy trong lßng ngêi trë vÒ cã suy nghÜ g×?  Suy nghÜ néi t©m: "A ®©y cã thËt lµ lµng cò mµ 20 n¨m trêi t«i h»ng ghi lÊy h×nh ¶nh trong kÝ øc kh«ng? ?Qua ý nghĩ đó em đọc đợc cảm giác gì cña ngêi trë vÒ? ?Tõ ®©y em thÊy t×nh c¶m nµo cña ngêi xa quê đợc bộc lộ? ?ChuyÕn vÒ quª lÇn nµy cña nh©n vËt t«i có gì đặc biệt? ?Điều này gợi cho em liên tởng đến 1 hiÖn thùc cuéc sèng ntn ë lµng quª nµy? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ qua phÇn truyÖn nµy? ?Tõ ®©y h×nh ¶nh cè h¬ng hiÖn lªn ntn trong m¾t vµ tÊm lßng cña ngêi vÒ th¨m quª? TiÕt:77 1. Tæ chøc líp: 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t truyÖn” Cè h¬ng” 3. Bµi míi: ( tiÕp) *H/s theo dâi ®o¹n 2 ?Nh÷ng ngµy ë quª, nh©n vËt t«i gÆp l¹i ngời quen cũ. Cuộc gặp gỡ nào đợc kể nhiÒu nhÊt? ?Mèi quan hÖ gi÷a nh©n vËt t«i vµ Nhuận Thổ đợc kể trong những thời ®iÓm nµo? ( KÝ øc vµ hiÖn t¹i) ?H×nh ¶nh NhuËn Thæ xa g¾n víi nh÷ng c¶nh tîng nµo? ?Em h·y cho biÕt v× sao nh©n vËt t«i gäi đó là "một cảnh tợng thần tiên" Th¶o luËn. ?Ngµy Êy, con ngêi NhuËn Thæ hiÖn lªn ntn vÒ h×nh d¸ng, trang phôc, tÝnh t×nh, hiÓu biÕt? ?Khi chia tay t«i khãc, NhuËn Thæ khãc, cho ta thÊy hä cã mét t×nh b¹n ntn? * T×nh b¹n trong s¸ng, hån nhiªn. ?Từ đó hình ảnh về một ngời bạn ntn hiÖn lªn trong t©m trÝ t«i? *H/s theo dâi tiÕp VB. 20 n¨m sau nh©n vËt t«i vÒ th¨m l¹i Cè h¬ng. * Hoạt động nhóm. ?H×nh ¶nh NhuËn Thæ sau 20 n¨m ntn? ?Dấu hiệu nào cho thấy sự thay đổi kì lạ ë NhuËn Thæ.. - C¶m gi¸c ng¹c nhiªn, chua xãt * Ngời xa quê yêu quê đến độ xót xa cho sù nghÌo khæ cña lµng quª m×nh - ý định: Từ giã quê, vĩnh biệt ngôi nhµ yªu dÊu, tõ gi· lµng quª cò th©n yêu đem gia đình đến nơi khác sinh sèng. - Cuéc sèng ë ®©y qu¸ nghÌo khæ lµm cho nhiều gia đình phải rời xa quê đi kiÕm ¨n - Yếu tố miêu tả, biểu cảm đợc kết hîp trong lêi kÓ  t¸i hiÖn h×nh ¶nh lµng quª vµ béc lé c¶m xóc cña lßng ngêi. * Quê hơng tiêu điều xơ xác và đáng th¬ng xen lÉn sù thÊt väng 2.Nh÷ng ngµy nh©n vËt "t«i" ë cè h¬ng - Nh©n vËt NhuËn Thæ vµ chÞ Hai D¬ng *NhuËn Thæ 20 n¨m vÒ tríc : (qu¸ khø) - VÇng tr¨ng, b·i c¸t, da hÊu. - §øa bÐ 11, 12 tuæi cæ ®eo vßng b¹c tay cÇm ®inh ba ®©m con tra…  C¶nh tîng thÇn tiªn.  DÊu hiÖu cña cuéc sèng thanh b×nh, h¹nh phóc níi lµng quª, b©y giê chØ cßn trong giÊc m¬ - Khu«n mÆt trßn níc da b¸nh mËt - Đầu đội mũ lông chiên bé tí tẹo, đeo vßng b¹c s¸ng lo¸ng. - ThÊy ai lµ bÏn lÏn, chØ kh«ng lªn víi t«i. - T¶ bÇy chim sÎ biÕt nhiÒu chuyÖn l¹ - T×nh b¹n thuë Êu th¬ g¾n bã th©n thiện, bình đẳng. * NhuËn Thæ kh«i ng«, khoÎ m¹nh, hån nhiªn, hiÓu biÕt, nhanh nhÑn, gÇn gòi vµ giµu t×nh c¶m.. * NhuËn thæ sau 20 n¨m.( hiÖn t¹i) - Da mµu vµng s¹m, nÕp nh¨n s©u , mi mắt viền đỏ mọng húp, đội mũ lông chiªn r¸ch t¬m, mÆc ¸o b«ng máng dÝnh, ngêi co ro cóm róm, tay th« nÆng nÒ, nøt nÎ… - D¸ng ®iÖu cung kÝnh: BÈm «ng - PhÐp so s¸nh t¬ng ph¶n. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng * NhuËn Thæ hiÖn t¹i giµ nua, , nghÌo.

(236) khæ, vÊt v¶ vµ téi nghiÖp. + C¸ch sèng l¹c hËu cña ngêi n«ng d©n ?Tõ ®©y 1 NhuËn Thæ cña hiÖn t¹i ntn? ?Nguyên nhân nào làm nên sự thay đổi + Hiện thực về sự thay đổi của xã hội Trung Quèc k× l¹ ë NhuËn Thæ * Sù kh¸c biÖt nh vËy ph¶n ¸nh hiÖn * Cè h¬ng lµ h×nh ¶nh thu nhá cña x· thực về sự thay đổi của xã hội Trung hội Trung Quốc thời đó. Quèc. * Nh©n vËt Hai D¬ng (§äc dßng suy nghÜ cña nh©n vËt t«i) *GV Bªn c¹nh nh©n vËt NhuËn Thæ cßn  Thay đổi hoàn toàn cả hình dạng cã nh©n vËt hai D¬ng ngêi hµng xãm lÉn tÝnh t×nh. - Thay đổi về tính tình là lớn nhất, nó ?Hai m¬i n¨m sau, ngêi phô n÷ Êy hiÖn biÓu hiÖn sù suy tho¸i cña lèi sèng vµ đạo đức ở làng quê. ra tríc m¾t t«i ntn? nh©n vËt NhuËn Thæ?. ?Em có nhận xét gì về sự thay đổi này * Nhân vật Hai Dơng xấu xí, tham lam đến độ trơ trẽn, lu manh, mất cña nh©n vËt Hai D¬ng hÕt vÎ l¬ng thiÖn cña ngêi nhµ quª ?Trên đờng rời quê tâm trạng của nhân 3. Cảm xúc, tâm trạng và suy nghĩ vËt "t«i"ntn? của nhân vật "tôi" trên đờng rời ?V× sao “t«i” l¹i cã t©m tr¹ng Êy? "cè h¬ng" ?Víi t©m tr¹ng nh vËy nh©n vËt “t«i” mong íc ®iÒu g×? - Mong íc: ThÕ hÖ con ch¸u kh«ng bao giê ph¶i c¸ch bøc nhau, kh«ng ph¶i vÊt v¶ ch¹y v¹y nh t«i, kh«ng ph¶i khèn khæ mà đần độn nh Nhuận Thổ, không phải khèn khæ mµ tµn nhÉn nh bao nhiªu ngêi kh¸c… - Một cánh đồng cát, màu xanh biếc…. - T©m tr¹ng: kh«ng chót lu luyÕn, v« cïng lÎ loi ngét ng¹t, cµng thªm ¶o n·o. ->V× cè h¬ng chØ cßn lµ x¬ x¸c nghÌo hèn, xa lạ từ cảnh vật đến con ngời. - Mong ớc một cuộc đời mới, một xã hội mới tốt đẹp hơn.. - Một cuộc đời mới mà làng quê tơi đẹp , cuộc sống ấm no, con ngời tử tế, ?Một cuộc đời mới nh mong ớc sẽ là thân thuộc bình đẳng…ớc mong yên một cuộc đời nh thế nào? b×nh, h¹nh phóc Êm no cho lµng quª. ?Trong niÒm hi väng cña nh©n vËt “t«i” xuÊt hiÖn mét c¶nh tîng nh thÕ nµo? C¶nh tëng nµy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - Suy ngẫm: Trên mặt đất vốn làm gì ?Những suy ngẫm của tác giả khi rời cố có đờng, ngời ta đi mãi thì sẽ thành đhơng? êng th«i * Häc sinh th¶o luËn - Niềm tin ở thế hệ con chaú sẽ mở đ?Hình ảnh "con đờng" có ý nghĩa ntn? ợc con đờng đi đến ấm no hạnh phúc ->Cũng nh những con đờng trên mặt đất, cho quê hơng, tin vào cuộc đổi đời mäi thø trong cuéc sèng nµy kh«ng tù cña quª h¬ng. §ã lµ biÓu hiÖn cña cã s½n, nhng nÕu muèn, b»ng sù cè g¾ng t×nh yªu quª h¬ng míi mÎ, s©u s¾c vµ vµ kiªn tr× con ngêi sÏ cã tÊt c¶. m·nh liÖt. Hoạt động 4: Khái quát kiến thức cơ - Hình ảnh con đờng mang ý nghĩa b¶n cña bµi häc. triÕt lÝ s©u s¾c. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu: Néi dung, ý nghÜa cña v¨n b¶n. III.Tæng kÕt *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá 1.NghÖ thuËt. *Thêi gian (7') - KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn c¸c ph¬ng thức biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu c¶m, nghÞ luËn. ?Kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng thµnh c«ng vÒ - X©y dùng h×nh ¶nh mang ý nghÜa.

(237) nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? - GV chèt.. biÓu tîng. - KÕt hîp gi÷a kÓ víi t¶, biÓu c¶m vµ lập luận làm cho câu chuyện đợc kể sinh động, giàu cảm xúc và sâu sắc.. 2. ý nghÜa v¨n b¶n - Cè h¬ng lµ nhËn thøc vÒ thùc t¹i vµ ?Qua nh÷ng suy ngÉm nh©n vËt “t«i” lµ mong íc ®Çy tr¸ch nhiÖm cña Lç Tấn về một đất nớc Trung Quốc đẹp muốn gửi tới bạn đọc điều gì? đẽ trong tơng lai. * H/s đọc ghi nhớ sgk. * GV liên hệ: Tình cảm đối với quê hơng , đất nớc. ? Em cã m¬ íc g× vÒ quª h¬ng m×nh trong t¬ng lai? Hoạt động 5: Củng cố-Luyện tập. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp tái hiện, khái quát hoá *Thêi gian (15') ? KÓ tãm t¾t néi dung truyÖn? ? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong v¨n b¶n nµy? 5. Híng dÉn tù häc. (2') - Đọc, nhớ đợc một số đoạn truyện miêu tả, biểu cảm, lập luận tiêu biểu trong truyÖn. - Häc thuéc bµi. Lµm hoµn chØnh phÇn luyÖn tËp sgk.ChuÈn bÞ "«n tËp tËp lµm v¨n" *Rót kinh nghiÖm ……………………………………... TiÕt : 78 Ngµy so¹n : 2.12.2011. Ngµy d¹y: 6, 7.12.2011. kiểm tra thơ và truyện hiện đại I. Môc tiªu bµi d¹y Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc..

(238) + Hệ thống hoá các kiến thức về thơ và truyện hiện đại đã học.(từ bài 10 đến bài 15) 2. KÜ n¨ng. + Rèn luyện các kĩ năng sử dụng các kiến thức về thơ và truyện hiện đại đã học vµo viÕt bµi v¨n. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức tự giác làm bài. Biết yêu mến những con ngời lao động mới. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Phân tích những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2.Tự tin. Tin vào bản thân, có nghị lực để hoàn thành bài làm. III. ChuÈn bÞ. - §Ò bµi. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1.ổn định tổ chức: (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò: ( kh«ng ) 3. KiÓm tra (40') *Phát đề kiểm tra: (1') A . H×nh thøc kiÓm tra - H×nh thøc : Tù luËn B. ThiÕt lËp ma trËn. Cấp độ Tên chủ đề 1.V¨n - Th¬ vµ truyÖn hiÖn đại Sè c©u: Sè ®iÓm: Tæng sè %. NhËn biÕt. Nhớ đợc tác gi¶, t¸c phÈm... Thuéc lßng c¸c bµi th¬ Sè c©u:2 Sè ®iÓm:2,5 25%. Th«ng hiÓu. VËn dông Cấp độ Cấp độ cao thÊp. Céng. Hiểu đợc néi dung, nghÖ thuËt. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 20%. Sè c©u:3 Sè ®iÓm:4,5 45%. 2. TËp lµm v¨n ViÕt bµi v¨n ng¾n.

(239) Sè c©u: Sè ®iÓm: Tæng sè %. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm Tæng sè %. Sè c©u:2 Sè ®iÓm:2,5 25%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 20%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:5,5 55%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:5,5 55%. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:5.5 55%. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:10 100%. §Ò bµi: C©u 1. (1,5®iÓm) Kể tên các tác giả, tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học? C©u 2. (1 ®iÓm) ChÐp thuéc lßng hai khæ th¬ mµ em thÝch nhÊt trong bµi th¬ " ¸nh tr¨ng" cña NguyÔn Duy. C©u 3. (2 ®iÓm) Tãm t¾t t×nh huèng truyÖn ng¾n " Lµng" cña nhµ v¨n Kim L©n? T¸c dông ? C©u 4. (5,5 ®iÓm) Phân tích vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” (NguyÔn Thµnh Long). §¸p ¸n C©u 1. (1,5 ®iÓm) * Th¬: - §ång chÝ ( ChÝnh H÷u) - Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) - Đoàn thuyền đánh cá ( Huy Cân ) - BÕp löa ( B»ng ViÖt ) - ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy ) - Khóc h¸t ru... lng mÑ ( NguyÔn Khoa §iÒm ) * TruyÖn - Lµng ( Kim L©n ) - LÆng lÏ Sa Pa ( NguyÔn Thµnh long ) - ChiÕc lîc ngµ ( NguyÔn Quang S¸ng ) C©u 2. (1 ®iÓm) Chép thuộc lòng đợc hai khổ thơ thích nhất trong bài thơ " ánh trăng" của NguyÔn Duy. C©u 3. (2 ®iÓm) Tãm t¾t t×nh huèng truyÖn ng¾n " Lµng" cña nhµ v¨n Kim L©n. - ¤ng Hai lµ ngêi n«ng d©n rÊt yªu lµng cña m×nh, «ng dµnh cho lµng cña «ng những tình cảm thật đặc biệt. Tình cờ , ở nơi tản c, ông nghe tin làng ông lập tề theo giÆc. §Æt nh©n vËt «ng Hai vµo t×nh huèng gay cÊn , t¸c gi¶ muèn béc lé râ t×nh c¶m yªu lµng, yªu níc ë nh©n vËt «ng Hai. C©u 4. (5,5 ®iÓm) - Häc sinh viÕt bµi v¨n cã bè côc 3 phÇn. 1. Më bµi. (0,5 ®iÓm) - Giới thiệu tác giả, tác phẩm, khái quát đặc điểm nhân vật Anh thanh niên. 2. Th©n bµi. (4.5 ®iÓm) * Vẻ đẹp phẩm chất của anh thanh niên . + Yêu nghề, suy nghĩ đúng và sâu sắc về công việc..

(240) + Say mª vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi nghÒ nghiÖp thÇm lÆng mµ rÊt cÇn thiết cho xã hội, nhân dân, đất nớc. + Sôi nổi, yêu đời, vô t cởi mở và chân thành với mọi ngời. quan tâm đến ngời kh¸c. + Sống chủ động, ngăn nắp, khoa học. Khao khát đọc sách, học tập. + Khiªm tèn, lÞch sù vµ tÕ nhÞ. 3. KÕt bµi. (0,5®iÓm) - Khẳng định lại phẩm chất của nhân vật Anh thanh niên. - Nªu c¶m nghÜ vµ liªn hÖ b¶n th©n. 4. Cñng cè. (2') - Gi¸o viªn thu bµi vÒ chÊm. NhËn xÐt giê häc. 5. Híng dÉn tù häc. (1') - Ôn tập thơ và truyện hiện đại * Rót kinh nghiÖm .............................................................. TuÇn 17 TiÕt 79 Ngµy so¹n: 5.12.2011. Ngµy d¹y: 8.12.2011.. Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 3. I. môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. 2. KÜ n¨ng: - Häc sinh biÕt lµm 1 bµi v¨n tù sù kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. - Rèn luyện kĩ năng dùng từ, diễn đạt, trình bày… 3. Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc lµm bµi. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Phân tích những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2. Giao tiÕp. Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ bµi lµm. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định (1') 9A: 9B: 2.KiÓm tra bµi cò (Kh«ng) 3. Bµi míi ( Tr¶ bµi) Hoạt động 1: Phân tích đề bài – Xây dựng đáp án. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết tìm hiểu đề bài: Kiểu bài, yêu cầu của đề bài, lập dàn bài. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thuyết trình, đàm thoại, *Thêi gian (10') - Gv chép đề lên bảng - Hớng dẫn HS phân tích đề bài, xây dựng đáp án. ( Nh Tiết : 68-69) §¸p ¸n C©u 1: (1 ®iÓm) - Nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ. - Rèn luyện để làm tăng vốn từ. C©u 2: (1,5 ®iÓm) - Lấy được 5 thuật ngữ C©u 3: (2 ®iÓm).

(241) - §èi thoai: Là hình thức đối đáp , trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người . Trong văn bản tự sự, ®ối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp. - §éc tho¹i: Là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự khi người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu nói có gạch đầu dòng ; Còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng.Trường hợp sau gọi là độc thoại nội tâm. C©u 4: (5,5 ®iÓm) §Ò bµi H·y tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ngêi lÝnh l¸i xe trong bµi " Bµi th¬ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện đó. ? KiÓu bµi? ? Gọi h/s nhắc lại yêu cầu của đề * Yªu cÇu - Bµi nghÞ luËn bè côc râ rµng 3 phÇn: Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. - Làm đúng kiểu bài văn tự sự (tởng tợng) kết hợp yếu tố nghị luận và miêu tả néi t©m. - KiÕn thøc trong v¨n b¶n tù sù: nh©n vËt + sù viÖc + ý nghÜa - Lêi v¨n râ rµng, trong s¸ng, biÓu c¶m, triÕt lÝ - KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ (ngo¹i h×nh, néi t©m) + nghÞ luËn. - Ng«i kÓ thø nhÊt 4. Dµn bµi: 3 phÇn. a. Më bµi. (0,5 ®iÓm) - Giíi thiÖu hoµn c¶nh cuéc gÆp gì b.Th©n bµi. (4 ®iÓm) - Miªu t¶ ngo¹i h×nh ngêi chiÕn sÜ, chiÕc xe - DiÔn biÕn cuéc gÆp gì, trß chuyÖn - Néi dung c©u chuyÖn nãi vÒ: chiÕn tranh, hi sinh, m¬ íc hoµ b×nh, lêi nh¾n nhñ - Suy nghĩ, tình cảm của ngời viết đối với anh chiến sĩ, về cuộc chiến tranh, về tơng lai đất nớc. c. KÕt bµi. (0,5 ®iÓm) - Chia tay ngêi chiÕn sÜ - Bài học về lẽ sống, niềm tin, tình yêu quê hơng đất nớc, tình yêu lứa đôi… - Trình bày: (0,5 ®iÓm) Hoạt động 2: Nhận xét. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt nhËn ra nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thuyết trình, đàm thoại, *Thêi gian (15') * NhËn xÐt chung: a. ¦u ®iÓm: - Xác định đúng kiểu bài tự sự dạng kể chuyện tởng tợng - Bè côc râ rµng - Kiến thức cụ thể, sinh động, chân thực, cảm xúc - Lêi v¨n trong s¸ng, biÓu c¶m cã kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m - Nhiều bài trình bày sạch, chữ đẹp b. Nhîc ®iÓm: - Mét sè bµi viÕt s¬ sµi, ý tëng lñng cñng - Buổi gặp gỡ và chia tay cha để lại ấn tợng - KÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m cßn gîng - ViÕt t¾t, viÕt sai lçi chÝnh t¶.

(242) *Bài của :Xoan ,Toan ,Huyền, Nhung, Chi .viết tốt, nắm đợc kiến thức văn tự sự, d¹ng kÓ chuyÖn tëng tîng lêi v¨n râ rµng, lu lo¸t, c¶m xóc cã yÕu tè nghÞ luËn, miêu tả nội tâm hợp lí. Chữ viết sạch, đẹp, ít sai lỗi chính tả. *Bài của .Đạt, Sơn, Hiệp, Luân, Tú, M. Dũng, Thế Anh, Vũ viết cha tốt: Diễn đạt lñng cñng, ý s¬ sµi, lêi v¨n cha c¶m xóc, ch÷ xÊu, viÕt t¾t, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶. Hoạt động 3: Trả bài - Sửa lỗi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết tự sửa đợc những lỗi sai trong bài làm của mình. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành, hoạt động nhóm. *Thêi gian (16') - Gi¸o viªn tr¶ bµi. - Söa lçi sai. - H/s tự chữa lỗi của mình. Trao đổi trong nhóm cùng chữa. * Gi¸o viªn ch÷a mÉu 1. Các anh chiến sĩ lái xe đã không quản nắng ma, bom đạn, bất chấp khó khăn, s½n sµng vît khæ lao ra tiÒn tuyÕn - Chữa: Trong màn ma bom bão đạn, các anh bất chấp hiểm nguy tiến về miền Nam vì mục tiêu giải phóng đất nớc. 2. Chóng em kÝnh träng c¸c anh, nguyÖn noi g¬ng c¸c anh, nguyÖn häc tËp tèt - Ch÷a: Noi g¬ng c¸c anh, viÕt tiÕp trang sö vµng cña d©n téc, chóng em nguyÖn häc tËp thËt tèt mai nµy x©y dùng quª h¬ng. * Gäi ®iÓm vµo sæ. 4. Cñng cè. (2') - NhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. 5.Híng dÉn tù häc. (1') - ¤n tËp toµn bé ch¬ng tr×nh TËp lµm v¨n. * Rót kinh nghiÖm. ................................................................. TiÕt : 80 Ngµy so¹n: 8.12.11 Ngµy d¹y:12.12.2011. tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt I. Môc tiªu bµi d¹y 1. KiÕn thøc. - Gióp h/s 1 lÇn n÷a cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n phÇn TiÕngViÖt häc ë líp 9 k× I. 2. KÜ n¨ng. - Cñng cè kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra . KÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n. - ThÊy râ nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ trong bµi lµm cña h/s, cã ph¬ng híng bæ sung trong häc k× 2 - RÌn kÜ n¨ng tù nhËn xÐt vµ söa ch÷a bµi lµm cña h/s 3. Thái độ. - Gi¸o dôc HS ý thøc lµm bµi. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Phân tích những vấn đề đợc đa ra trong đề bài..

(243) 2. Ra quyết định: Tự sửa đợc những lỗi sai trong bài làm. III. ChuÈn bÞ: - Bµi kiÓm tra, IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định (2') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. ( Kh«ng) 3. Bµi míi ( Tr¶ bµi) Hoạt động 1: Trả bài kiểm tra tiếng Việt – Xây dựng đáp án - Nhận xét. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết xây dựng đáp án, nhận ra những u, nhợc điểm trong bài làm của mình, tự sửa đợc những lỗi sai . *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành, thuyết trình, *Thêi gian (25') +HS nhắc lại đề bài. +Xây dựng đáp án: ( nh Tiết: 73) C©u 1: (1,5 ®iÓm) Có 5 phơng châm hội thoại đã học: - Ph¬ng ch©m vÒ lîng. - Ph¬ng ch©m vÒ chÊt. - Ph¬ng ch©m quan hÖ. - Ph¬ng ch©m c¸ch thøc. - Ph¬ng ch©m lÞch sù. C©u 2: (2 ®iÓm) *Cho mét vÝ dô vÒ ph¬ng ch©m lÞch sù - Tha bà, đờng từ đây đến trờng còn xa không ạ! C©u 3: (2 ®iÓm) * Phân biệt được lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp: - Dẫn trực tiếp: Dẫn y nguyên, lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép. - Dẫn gián tiếp: Có điều chỉnh cho thích hợp, lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép. Trước lời dẫn có thể thêm từ “rằng” hoặc từ “là”. C©u 4: (4,5 ®iÓm) - Viết đợc đoạn văn có sử dụng cách dẫn trực tiếp. (2 điểm). - Viết đợc đoạn văn có sử dụng cách dẫn gián tiếp. (2 điểm). - Tr×nh bµy: ( 0,5 ®iÓm ) - Gv nhËn xÐt chung bµi lµm cña h/s a. ¦u ®iÓm - §¹i ®a sè h/s hiÓu bµi - Hình thức trình bày: sạch, đẹp - Phần viết đoạn văn : Một số em làm tơng đối tốt: xoan, Huyền, Chi, Nga, H»ng, Toan, Trang... b. Nhîc ®iÓm - Mét sè bµi ch÷ viÕt cßn cÈu th¶, sai lçi chÝnh t¶ : §¹t, Lu©n, NghÜa, Tó, ThÕ Anh, S¬n, Vò, Huy, Trung Dòng... - Phần tự luận trình bày sơ sài, viết đoạn văn cha đạt yêu cầu: Đạt, Luân, Vũ, M Dòng, ThÕ Anh, Th¶o My, Loan,... Hoạt động 2: Sửa lỗi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết tự sửa đợc những lỗi sai trong bài làm của mỡnh. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành, *Thêi gian (25') * Gv vµ h/s cïng ch÷a bµi * Gv ph¸t bµi cho h/s tù söa 4. Cñng cè. (2') - GV nhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi..

(244) 5. Híng dÉn tù häc. (1') - TiÕp tôc tù ch÷a bµi, «n tËp PhÇn TiÕng ViÖt. - TiÕt sau: " ¤n tËp TËp lµm v¨n" * Rót kinh nghiÖm. ............................................................ TiÕt : 81, 82. Ngµy so¹n: 10.12.2011 Ngµy d¹y: 13,14.12.2011. «n tËp tËp lµm v¨n. I. Môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc. - Kh¸i niÖm v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n b¶n tù sù. - Sự kết hợp của các phơng thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh, văn bản tự sù. - Hệ thống văn bản thuộc kiểu văn bản thuyết minh và tự sự đã học. 2. KÜ n¨ng. - T¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n b¶n tù sù. - Vận dụng kiến thức đã học để đọc - hiểu văn bản thuyết minh và văn bản tự sự. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức vận dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt trong việc tạo lập v¨n b¶n. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiếp: Trình bày, trao đổi về những nội dung lớn, trọng tâm của Tập làm v¨n trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 9 tËp I. 2. Ra quyết định: Lựa chọn sử dụng các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận trong v¨n b¶n tù sù. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô , phiÕu häc tËp. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định. (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña h/s (5') 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Chúng ta đã học xong chơng trình Tập làm văn Học kì I của lớp 9,để gióp c¸c em cã c¸i nh×n kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u h¬n kiÕn thøc vÒ TËp lµm v¨n. H«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: “ Tæng kªt tËp lµm v¨n” Hoạt động của thầy trò Néi dung Hoạt động 2: Ôn tập. *Môc tiªu: - Giúp HS nắm đợc những nội dung lớn, träng t©m trong ch¬ng tr×nh TËp lµm v¨n 9: V¨n thuyÕt minh, v¨n tù sù, Tù sù kÕt hợp với miêu tả nội tâm và nghị luận, đối I. Ôn tập. thoại, độc thoại và độc thopại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù.Vai trß cña ngêi kÓ 1. Nh÷ng néi dung lín, träng t©m.

(245) chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù. (SGK NV9 T1) *Ph¬ng ph¸p: a. V¨n b¶n thuyÕt minh - Thuyết trình, vấn đáp , khái quát hoá - Träng t©m lµ luyÖn tËp viÖc kÕt *Thêi gian (60') hîp gi÷a ThuyÕt minh víi c¸c yÕu * Nhớ lại văn bản thuyết minh đã học ở tố miêu tả. líp 8. b. V¨n b¶n tù sù - Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu ( TiÕt 81) c¶m, miªu t¶ néi t©m - KÕt hîp gi÷a tù sù víi nghÞ luËn ?Nªu nh÷ng néi dung lín, träng t©m cña - Mét sè néi dung míi trong VB tù Tập làm văn trong chơng trình Ngữ văn 9 sự nh: đối thoại, độc thoại nội tâm tËp I? trong tù sù; ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong tù sù. 2. Vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. ?Nh¾c l¹i : ThÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh? - Thuyết minh là giúp cho ngời đọc, ngời nghe hiểu biết về đối tợng, do đó: + CÇn ph¶i gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷, các khái niệm có liên quan đến tri thức về đối tợng, giúp cho ngời ?Nêu vai trò, vị trí, tác dụng của biện pháp nghe, ngời đọc dễ dàng hiểu đợc nghệ thuật và miêu tả trong văn bản đối tợng thuyÕt minh? + Cần phải miêu tả để giúp ngời nghe, ngời đọc có hứng thú khi tìm hiểu về đối tợng tránh đợc sự khô khan nhµm ch¸n. 3. Ph©n biÖt v¨n ThuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, tù sù víi v¨n miªu t¶, tù sù a. V¨n thuyÕt minh : - Trung thành với đắc điểm của đối tîng 1 c¸ch kh¸ch quan KH. - Cung cấp đầy đủ tri thức về đối tợng cho ngời nghe, ngời đọc. ?H·y ph©n biÖt v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè b. V¨n miªu t¶: miêu tả, tự sự giống và khác với văn bản - XD hình tợng, nhân vật, đối tợng miªu t¶, tù sù? qua quan s¸t, liªn tëng, so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt. - Mang đến cho ngời đọc, ngời nghe 1 cảm nhận mới về đối tợng c. V¨n tù sù: t×nh huèng, nh©n vËt, cèt truyÖn, ý nghÜa 4. Néi dung v¨n b¶n tù sù ë SGK Ng÷ v¨n 9 TËp I. - NhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ néi * Học sinh nhớ lại kiến thức văn bản tự sự tâm, nghị luận đối thoại và độc đã học ở lớp 9. tho¹i, ngêi kÓ chuyÖn trong VB tù sù. - ThÊy râ vai trß, t¸c dông cña c¸c yÕu tè trªn trong VB tù sù. - KÜ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè trªn trong 1 VB tù sù VD: a. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m ?Nêu lên những nội dung về VB tự sự ở Thực sự mẹ không lo lắng đến nỗi.

(246) SGK Ng÷ v¨n 9 T1?. ?Vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo?. ? LÊy VD 1 ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m, 1 ®o¹n sö dông yÕu tè nghÞ luËn, 1 ®o¹n sö dông miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn?. * GV tích hợp với các văn bản đã học?. ?Thế nào là đối thoại, đối thoại và độc tho¹i néi t©m?. ? Vai trß t¸c dông vµ h×nh thøc thÓ hiÖn cña c¸c yÕu tè trong VB tù sù? ? Cho VD? *H/s lÊy vÝ dô trong LÆng lÏ SaPa, ChiÕc lîc ngµ, lµng.. ?LÊy vÝ dô mét ®o¹n v¨n sö dông ng«i kÓ thø nhÊt, mét ®o¹n v¨n ng«i kÓ thø ba? ?Vai trß cña ng«i kÓ thø nhÊt vµ ng«i kÓ thø ba? *V¨n b¶n: Lµng, LÆng lÏ Sa Pa, Cè h¬ng. không ngủ đợc. Mẹ tin đứa con của mÑ lín råi. MÑ tin vµo sù chuÈn bÞ chu đáo của con trớc ngày khai trờng. Còn điều gì lo lắng nữa đâu? MÑ kh«ng lo nhng vÉn kh«ng ngñ đợc… b. §o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn. "Vua Quang Trung cìi voi ra doanh tr¹i an ñi qu©n lÝnh… chí b¶o lµ ta kh«ng nãi tríc" (Ng« Gia V¨n Ph¸i) c. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông c¶ miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. "L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy vµ t«i cµng buån l¾m, nh÷ng ngêi nghÌo nhiÒu tù ¸i vÉn thêng nh thÕ. Hä dÔ tñi th©n nªn rÊt hay ch¹nh lßng. Ta khã mµ ë cho võa ý hä…" (L·o H¹c - Nam Cao) 5. Đối thoại, độc thoại, độc thoại néi t©m: Vai trß, t¸c dông, h×nh thøc thÓ hiÖn trong VB tù sù a. Đối thoại là hình thức đối đáp, trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ngêi. - Trong VB tự sự đối thoại đợc thể hiÖn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng ë ®Çu lời trao và lời đáp. (Mỗi lợc lời là 1 g¹ch ®Çu dßng) b. §éc tho¹i lµ lêi cña 1 ngêi nµo đó, với chính mình hoặc nói với 1 ai đó trong tởng tợng - Trong VB tự sự, khi ngời độc tho¹i nãi thµnh lêi th× phÝa tríc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng c. §éc tho¹i néi t©m kh«ng nãi thµnh lêi, kh«ng g¹ch ®Çu dßng 6. Ngêi kÓ chuyÖn trong VB tù sù - Ng«i kÓ thø nhÊt: Mét ®o¹n trong v¨n b¶n “Cè h¬ng” - Ng«i kÓ thø ba: Chän mét ®o¹n trong v¨n b¶n “LÆng lÏ Sa Pa”. - kÓ theo ng«i thø nhÊt: mang tÝnh chñ quan, ngêi kÓ cã thÓ béc lé t©m t, t×nh c¶m, suy nghÜ cña m×nh - KÓ theo ng«i thø ba: mang tÝnh kh¸ch quan ngêi kÓ dêng nh biÕt hết mọi hành động tình cảm của c¸c nh©n vËt. ( TiÕt 82) 1. Tæ chøc líp : 9A : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Nhắc lai các nội dung đã ôn tập ở tiết trớc ?. 9B :.

(247) 3.Bµi míi : ( tiÕp) Hoạt động của thầy trò. Néi dung. 7. So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau ( Văn bản tự sự từ lớp 6 đến lớp 9) a. Gièng nhau: ? Các nội dung về văn bản tự sự đã học - VB tự sự phải có nhân vật chính, nhân ë líp 6 cã g× gièng vµ kh¸c so víi c¸c vËt phô, cèt truyÖn( Nh©n vËt, sù viÖc) nội dung về kiểu văn bản này đã học ở b. Khác nhau: - ë líp 9 cã thªm c¸c líp díi ? 1. Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m. 2. Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi c¸c yÕu tè NL - GV gi¶i thÝch thªm. 3. Đối thoại, độc thoại nội tâm 4. Ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong tù sù 8. NhËn diÖn v¨n b¶n a. Khi gäi tªn 1 VB, ngêi ta c¨n cø vµo phơng thức biểu đạt chính của VB đó. ? Gi¶i thÝch t¹i sao trong 1 v¨n b¶ncã đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị * VD: luận mà vẫn gọi đó là văn bản tự sự. - Phơng thức tái tạo hiện thực bằng cảm Theo em , liÖu cã mét v¨n b¶n nµo chØ xóc chñ quan VB miªu t¶ vận dụng một phơng thức biểu đạt duy - Phơng thức lập luận: Văn bản nghị luËn. nhÊt hay kh«ng ? - Phơng thức tác động vào cảm xúc: VB biÓu c¶m - Phơng thức cung cấp tri thức về đối t* Lấy VD minh hoạ trong các văn bản ợng: Văn bản thuyết minh. - Ph¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng đã học. nh©n vËt vµ cèt truyÖn: VB tù sù b. Trong 1 VB có đủ các yếu tố miêu - Lµng , LÆng lÏ Sa Pa... tả, biểu cảm, nghị luận mà vẫn gọi đó - ¸nh tr¨ng, BÕp löa... lµ VB tù sù v× c¸c yÕu tè Êy chØ cã ý nghÜa bæ trî cho ph¬ng thøc chÝnh lµ "kÓ l¹i hiÖn thùc b»ng con ngêi vµ sù viÖc" c. Trong thùc tÕ, Ýt gÆp hoÆc kh«ng cã VB nµo duy nhÊt chØ vËn dông 1 ph¬ng thøc 9. Kh¶ n¨ng kÕt hîp - Tù sù + Mt¶ + NL + Bc¶m + TM - Mt¶ + Tù sù + bc¶m + TM ? Kh¶ n¨ng kÕt hîp cña c¸c kiÓu v¨n - NL + Mt¶ + Bc¶m + TM - Bc¶m + Tù sù + Mt¶ + NL b¶n ? 10 .Gi¶i thÝch a. - Bè côc 3 phÇn: Më bµi, ThËn bµi, Kết bài là bố cục bắt buộc đối với h/s khi viÕt bµi TLV. Nã gióp cho h/s bíc * §äc SGK ®Çu lµm quen víi t duy cÊu tróc khi x©y dựng văn bản để sau này học cao lên có thÓ viÕt luËn v¨n, luËn ¸n, viÕt s¸ch. Muèn viÕt 1 VB hoµn h¶o h/s ph¶i ? Một số tác phẩm tự sự đợc học trong đồng thời 3 thao tác t duy: t duy KH, t SGK Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9 không duy hình tợng và t duy cấu trúc. ph¶i bao giê còng ph©n biÖt râ bè cuc 3 b. Mét sè t¸c phÈm tù sù häc tõ líp 6 * HS đọc SGK.

(248) phÇn : Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. T¹i  líp 9 kh«ng ph¶i bao giê còng ph©n sao bµi tËp lµm v¨n tù sù cña häc sinh biÖt râ bè côc 3 phÇn v× c¸c nhµ v¨n vẫn phải có đủ 3 phần đã nêu ? kh«ng bÞ Ðp buéc tÝnh qui ph¹m. §iÒu quan trọng với họ là vấn đề tài năng và c¸ tÝnh s¸ng t¹o 11. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu VB tù sù cña phÇn TLV đã soi sáng thêm rất nhiều cho việc đọc - hiÓu VB - t¸c phÈm VH t¬ng øng VD: §o¹n trÝch "KiÒu ë lÇu Ngng BÝch" víi suy nghÜ néi t©m thÊm nhuÇn đạo hiếu, đức hi sinh (nhớ cha mẹ) ? Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu - §èi tho¹i gi÷a KiÒu - Ho¹nTh v¨n b¶n tù sù cña phÇn TËp lµm v¨ncã - §èi tho¹i gi÷a bµ chñ nhµ víi vî giúp đợc gì trong việc đọc – hiểu các chồng ông Hai (làng) v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n häc t¬ng øng 12. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ trong SGK Ngữ văn không ? Phân tích tác phẩm tự sự phần đọc -hiểu VB và một vài VD để làm sáng tỏ ? phần TV tơng ứng đã cung cấp cho h/s những tri thức cần thiết để làm bµi v¨n tù sù VD (các VB đã học) ? Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ c¸c - Häc tËp c¸ch kÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt tác phẩm tự sự của phần đọc – hiểu xng tôi. v¨n b¶n vµ phÇn TiÕng ViÖt t¬ng øng - C¸ch kÕt hîp tù sù, biÓu c¶m, NL víi đã giúp em những gì trong việc viết bài miêu tả văn tự sự ? Phân tích một vài VD để lµm s¸ng tá ?. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào làm bài tập. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian: 18’ * Bµi 1. - Viết đoạn văn khoảng từ 15 đế 20 câu nêu suy nghĩ của em về nhân vật anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n “ LÆng lÏ Sa Pa “ cña NguyÔn Thµnh Long. * Bµi 2. - Ph©n tÝch vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn trong bµi th¬ " BÕp löa" cña t¸c gi¶ B»ng ViÖt. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t toµn bé néi dung «n tËp. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian: 4’ ? Nh¾c l¹i néi dung «n tËp qua 2 tiÕt häc? ? Em rút ra đợc bài học gì qua 2 tiết ôn tập? *GV chèt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: 1’.

(249) - ¤n l¹i lÝ thuyÕt - Lµm c¸c BT phÇn luyÖn tËp - ChuÈn bÞ : ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ “KiÓm tra tæng hîp häc k× I” * Rót kinh nghiÖm. ............................................................. TuÇn 18 TiÕt : 83 Ngµy so¹n:12.12.2011 Ngµy d¹y:15.12.2011. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n I. Môc tiªu bµi d¹y 1. KiÕn thøc. - Giúp h/s ôn lại những kiến thức cơ bản của phần thơ và truyện hiện đại đã học ë Häc k× I líp 9. 2. KÜ n¨ng. - Cñng cè kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra . - ThÊy râ nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ trong bµi lµm cña h/s, cã ph¬ng híng bæ sung trong häc k× II. - RÌn kÜ n¨ng tù nhËn xÐt vµ söa ch÷a bµi lµm cña h/s 3. Thái độ. - Gi¸o dôc Hs ý thøc lµm bµi. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Phân tích những vấn đề đợc đa ra trong đề bài. 2. Ra quyết định: Tự sửa đợc những lỗi sai trong bài làm. III. ChuÈn bÞ: - Bµi kiÓm tra, ghi chÐp nhËn xÐt chung, u, khuyÕt, híng söa IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức: (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò. ( Kh«ng) 3. Bµi míi ( Tr¶ bµi) Hoạt động 1: Trả bài kiểm tra Văn – Xây dựng đáp án - Nhận xét..

(250) *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết xây dựng đáp án, nhận ra những u, nhợc điểm trong bài làm của mình, tự sửa đợc những lỗi sai . *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành, thuyết trình, *Thêi gian (23') +HS nhắc lại đề bài. +Xây dựng đáp án: ( nh Tiết: 78) C©u 1. (1,5 ®iÓm) * Th¬: - §ång chÝ ( ChÝnh H÷u) - Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) - Đoàn thuyền đánh cá ( Huy Cân ) - BÕp löa ( B»ng ViÖt ) - ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy ) - Khóc h¸t ru... lng mÑ ( NguyÔn Khoa §iÒm ) * TruyÖn - Lµng ( Kim L©n ) - LÆng lÏ Sa Pa ( NguyÔn Thµnh long ) - ChiÕc lîc ngµ ( NguyÔn Quang S¸ng ) C©u 2. (1 ®iÓm) Chép thuộc lòng đợc hai khổ thơ thích nhất trong bài thơ " ánh trăng" của NguyÔn Duy. C©u 3. (2 ®iÓm) Tãm t¾t t×nh huèng truyÖn ng¾n " Lµng" cña nhµ v¨n Kim L©n. - ¤ng Hai lµ ngêi n«ng d©n rÊt yªu lµng cña m×nh, «ng dµnh cho lµng cña «ng những tình cảm thật đặc biệt. Tình cờ , ở nơi tản c, ông nghe tin làng ông lập tề theo giÆc. §Æt nh©n vËt «ng Hai vµo t×nh huèng gay cÊn , t¸c gi¶ muèn béc lé râ t×nh c¶m yªu lµng, yªu níc ë nh©n vËt «ng Hai. C©u 4. (5,5 ®iÓm) - Häc sinh viÕt bµi v¨n cã bè côc 3 phÇn. 1. Më bµi. (0,5 ®iÓm) - Giới thiệu tác giả, tác phẩm, khái quát đặc điểm nhân vật Anh thanh niên. 2. Th©n bµi. (4.5 ®iÓm) * Vẻ đẹp phẩm chất của anh thanh niên . + Yêu nghề, suy nghĩ đúng và sâu sắc về công việc. + Say mª vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi nghÒ nghiÖp thÇm lÆng mµ rÊt cÇn thiết cho xã hội, nhân dân, đất nớc. + Sôi nổi, yêu đời, vô t cởi mở và chân thành với mọi ngời. quan tâm đến ngời kh¸c. + Sống chủ động, ngăn nắp, khoa học. Khao khát đọc sách, học tập. + Khiªm tèn, lÞch sù vµ tÕ nhÞ. 3. KÕt bµi. (0,5®iÓm) - Khẳng định lại phẩm chất của nhân vật Anh thanh niên. - Nªu c¶m nghÜ vµ liªn hÖ b¶n th©n. * Gv nhËn xÐt chung bµi lµm cña h/s a. ¦u ®iÓm - §¹i ®a sè h/s hiÓu bµi - Hình thức trình bày: sạch, đẹp - Phần viết bài văn : Một số em làm tơng đối tốt: xoan, Huyền, Chi, Nga, Hằng, Toan, Trang... b. Nhîc ®iÓm - Mét sè bµi ch÷ viÕt cßn cÈu th¶, sai lçi chÝnh t¶ : §¹t, Lu©n, NghÜa, Tó, ThÕ Anh, S¬n, Vò, Huy, Trung Dòng... - Phần viết bài văn: Trình bày sơ sài, viết bài văn cha đạt yêu cầu: Đạt, Luân, Vũ, M Dòng, ThÕ Anh, Th¶o My, Loan,....

(251) Hoạt động 2: Sửa lỗi. *Môc tiªu: - Giúp học sinh biết tự sửa đợc những lỗi sai trong bài làm của mỡnh. *Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp ,thực hành, *Thêi gian (18') * Gv vµ h/s cïng ch÷a bµi * Gv phát bài cho h/s tự sửa ( Chú ý bố cục của một bài văn, dùng từ đặt câu, diễn đạt…) 4. Cñng cè. (2') - GV nhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi. 5. Híng dÉn tù häc. (1') - TiÕp tôc tù ch÷a bµi - TiÕt sau: " ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ thi Häc k× I" * Rót kinh nghiÖm.. ....................................................................... TiÕt 84 - 85 Ngµy so¹n: 17.12.2011 Ngµy d¹y:22.12.2011. «n tËp tæng hîp chuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I. I. Môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc. - Gióp h/s cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña phÇn tiÕngViÖt, phÇn V¨n, phần Tập làm văn đã học ở lớp 9 , Học kì I. 2. KÜ n¨ng. -Tæng hîp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c¸c phÇn tiÕngViÖt, phÇn V¨n, phÇn TËp làm văn đã học ở lớp 9 , Học kì I. 3. Thái độ. - Học sinh có ý thức và thái độ đúng trong việc học tập bộ môn Ngữ văn. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc..

(252) 1. Tự nhận thức :về tình bà cháu; thái độ sống ân nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ; tình cảm làng quê; những phẩm chất tốt đẹp của con ngời lao động míi;T×nh c¶m cha con s©u nÆng trong c¶nh ngé Ðo le cña cuéc chiÕn tranh. 2. Giao tiÕp : BiÕt tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ gi¸ trÞ nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm thơ và truyện hiện đại đã học.. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: (5') 3. Bµi míi: - Vào bài : Chúng ta đã học xong chơng trình Ngữ văn 9 Học kì I. Để giúp các em có cái nhìn khái quát và hiểu sâu hơn những kiến thức đã học. Đồng thời n¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc cña 3 ph©n m«n : V¨n, TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n. H«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi : ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ kiÓm tra Häc k× I. Hoạt động của thầy trò Néi dung * HS nhí l¹i c¸c t¸c phÈm v¨n häc Trung đại đã học. A. ¤n tËp:. PhÇn I:V¨n häc. ? KÓ tªn c¸c t¸c phÈm , t¸c gi¶ phÇn v¨n học Trung đại đã học? * Hoạt động nhóm: 4 nhóm I.Văn học trung đại ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña1. 1. ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng các văn bản đã học ? ( NguyÔn D÷) - Nhãm 1: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X-2. 2. Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ ( Nhãm Ng« ¬ng ( NguyÔn D÷) Gia V¨n Ph¸i) - Nhãm 2, 3 : TruyÖn KiÒu ( NguyÔn 3. 3. TruyÖn KiÒu ( NguyÔn Du) Du) 4. 4. TruyÖn Lôc V©n Tiªn ( NguyÔn §×nh - Nhãm 4 : TruyÖn Lôc V©n Tiªn ChiÓu) ( NguyÔn §×nh ChiÓu) * HS nhí l¹i c¸c t¸c phÈm v¨n häc Trung đại đã học II.Văn học hiện đại 1.§ång chÝ ( ChÝnh H÷u) ? Kể tên các tác phẩm , tác giả phần văn 2.Bài thơ về tiểu đội xe không kính học hiện đại đã học? ( Ph¹m TiÕn DuËt) 3.Đoàn thuyền đánh cá ( Huy Cận) 4.BÕp löa ( B»ng ViÖt) *Th¶o luËn: 5.¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy) 6.Khóc h¸t ru…trªn lng mÑ ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ( NguyÔn Khoa §iÒm) các văn bản đã học ? ( Xem l¹i tiÕt: 75) *HS nhớ lại các nội dung Tiếng Việt đã häc. PhÇn II:TiÕng ViÖt. ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m quan hÖ? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc? ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m lÞch sù? ? LÊy vÝ dô?. 1. Các phơng châm hội thoại đã học - 5 Ph¬ng ch©m.

(253) 2. 2.C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn ? Ph©n biÖt c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch gi¸n tiÕp dÉn gi¸n tiÕp? ? Cho vÝ dô? ? Có những cách nào để phát triển từ vựng Tiếng Việt? 3. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. - Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: 2 ph¬ng thøc: Èn dô vµ ho¸n dô. - T¹o tù ng÷ míi. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷? Cho vÝ - Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. dô? ? Có những cách nào để trau dồi vốn từ?. 4.ThuËt ng÷. 5. Trau dåi vèn tõ.. *HS nhí l¹i c¸c néi dung TËp lµm v¨n đã học.. PhÇn III:TËp lµm v¨n.. 1. ThuyÕt minh - Cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt, miªu t¶. 2. Tù sù. - Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. ? Văn tự sự có thể kết hợp đợc với những - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. yÕu tè nµo? - NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. - Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội t©m trong v¨n b¶n tù sù. ? Học thuộc lòng các bài thơ hiện đại đã häc? ? Văn thuyết minh có thể kết hợp đợc víi nh÷ng yÕu tè nµo?. ? KÓ tãm t¾t t×nh huèng truyÖn ng¾n: Lµng, LÆng lÏ Sa Pa, ChiÕc lîc ngµ?. B. LuyÖn tËp:. ? Viết một đoạn văn từ 10 đến 15 câu nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc trong bµi th¬ “ Bµi th¬ vÒ tiÓu đội xe không kính” của tác giả Phạm TiÕn DuËt. 4.Cñng cè : ? Nh¾c l¹i néi dung cña 2 tiÕt «n tËp ? - Chó ý viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n. 5. Híng dÉn tù häc : - ¤n tËp toµn bé ch¬ng tr×mh. Giê sau : KiÓm tra Häc k× I. *Rót kinh nghiÖm :.

(254) ................................................................. TiÕt: 86 Ngµy so¹n: 22.12.2011 Ngµy d¹y: 26.12.2011. tËp lµm th¬ t¸m ch÷ (tiÕp tiÕt 54). I. Môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc: - TiÕp tôc t×m hiÓu nh÷ng bµi th¬ t¸m ch÷ hay cña c¸c nhµ th¬ 2. Kĩ năng: - Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn hoặc viết tiếp những câu th¬ vµo mét bµi th¬ cho tríc. 3. Thái độ: - Có ý thức trong việc sử dụng thể thơ 8 chữ trong giao tiếp và trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp.Tr×nh bµy suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷. 2. Ra quyết định. Tự tìm hiểu đợc một số đoạn thơ tám chữ. Tự làm đợc một đoạn thơ tám chữ. Biết ngắt nhịp, gieo vần đúng. III. ChuÈn bÞ: - 1 sè bµi th¬, ®o¹n th¬ 8 ch÷ . B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ thÓ th¬ 8 ch÷? ? C¸ch nhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷? 3. Bµi míi. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') Hoạt động 2: Nhận diện thể thơ tám chữ. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nhận biết đợc một số đoạn thơ tám chữ: số chữ, gieo vần, ngắt nhÞp.... *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , phân tích, *Thêi gian (15') - Vào bài: Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu thể thơ 8 chữ, nắm đợc đặc điểm của thể thơ 8 chữ. Để khắc sâu hơn kiến thức về thể thơ 8 chữ, nhận diện đợc một số ®o¹n th¬ 8 ch÷ . H«m nay c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: TËp lµm th¬ t¸m ch÷ ( tiÕp) Hoạt động của thầy trò Néi dung * HS nhớ lại kiến thức đã học về thể I. Tìm hiểu 1 số đoạn thơ tám chữ th¬ 8 ch÷. 1. T¸c gi¶ ThÕ L÷: … NÐt mong manh thÊp tho¸ng c¸nh ? ThÕ nµo lµ thÓ th¬ 8 ch÷? hoa bay ? §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ 8 ch÷? Cảnh cơ hàn nơi nớc đọng bùn lầy Thó s¸n l¹n m¬ hå trong ¶o méng Chí hăng hái ganh đua đời náo động * Hoạt động nhóm: 4 nhóm Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê Mçi nhãm lµm 1 ý. (C© - Nhãm 1: T¸c gi¶ thÕ L÷. y đàn muôn điệu) - Nhãm 2: T¸c gi¶ Xu©n DiÖu. 2. T¸c gi¶ Xu©n DiÖu: - Nhãm 3: T¸c gi¶ Vò Hoµng Ch¬ng … Cây bên đờng, trụi lá đứng tần ngần - Nhãm 4: T¸c gi¶ Hµn M¹c Tö..

(255) Kh¾p x¬ng nh¸nh chuyÓn mét luång tª t¸i ? NhËn xÐt vÒ sè ch÷, c¸ch gieo vÇn, Vµ gi÷a vên im, hoa run sî h·i c¸ch ng¾t nhÞp cña c¸c ®o¹n th¬ trªn? Bao nçi ph«i pha, kh« hÐo rông rêi - C¸c nhãm th¶o luËn. - Mời đại diện các nhóm trình bày.. ( TiÕng giã) 3. T¸c gi¶ Vò Hoµng Ch¬ng … Nhæ neo råi, thuyÒn ¬i! Xin mÆc sãng Xô về đông hay dạt ở phơng đoài Xa mặt đất giữa vô cùng cao rộng Lòng cô đơn, cay đắng hoạ dần vơi (Ph¬ng xa). - GV bæ sung. + Nh÷ng bµi th¬, ®o¹n th¬ t¸m ch÷ trªn sö dông vÇn ch©n 1 c¸ch rÊt linh ho¹t cã vÇn trùc tiÕp t¹o thµnh cÆp ë hai c©u th¬ ®i liÒn nhau. Cã vÇn gi¸n c¸ch + Th¬ t¸m ch÷ rÊt gÇn víi v¨n xu«i do đó cách ngắt nhịp cũng rất linh hoạt. 4. T¸c gi¶ Hµn M¹c Tö. … Ta muèn hån trµo ra ®Çu ngän bót Bao lời thơ đều dính não cân ta Bao dßng ch÷ quay cuång nh m¸u vät Cho mª man tª ®iÕng c¶ lµn da (Tr¨ng) - NhËn xÐt: + Sè ch÷: 8 ch÷. + Gieo vÇn ch©n, gieo gi¸n c¸ch hoÆc liªn tiÕp. + Th¬ t¸m ch÷ rÊt gÇn víi v¨n xu«i do đó cách ngắt nhịp cũng rất linh hoạt. Hoạt động 3: Thực hành - Luyện tập. *Môc tiªu: - Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học về thể thơ tám chữ để hoàn thiện c¸c khæ th¬. BiÕt lµm mét ®o¹n th¬ t¸m chữ:Số chữ, gieo vần, ngắt nhịp đúng. *Phơng pháp:- Thực hành,vấn đáp , II. Luyện tập: phân tích, hoạt động nhóm. *Thêi gian (20') 1.Bµi 1: * Hoạt động nhóm : 3 nhóm a. Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc ?Viết thêm 1 câu thơ để hoàn thiện khổ Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông th¬? T«i còng kh¸c t«i sau lÇn gÆp tríc - Nhãm 1.(§o¹n a) - Nhãm 2.(§o¹n b) b. BiÕt lµm th¬ cha h¼n lµ thi sÜ - Nhãm 3.(§o¹n c) Nh ngêi yªu kh¸c h¼n víi t×nh nh©n Yªu cÇu: BiÓn dï nhá kh«ng ph¶i lµ ao réng - Câu mới viết phải đủ tám chữ. - Phải đảm bảo sự lôgic về ý nghĩa với c. Nhng sớm nay tôi chợt đứng sững sờ những câu đã cho - Ph¶i cã vÇn ch©n gi¸n tiÕp hoÆc trùc tiếp với những câu đã cho * C¸c nhãm tiÕn hµnh th¶o luËn. Gi¸o 2. Bµi tËp 2: viên mời đại diện các nhóm trình bày. - Làm một đoạn thơ tám chữ, chủ đề C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ nãi vÒ nhµ trêng. sung. - Bài tập 2: Học sinh làm độc lập. - HS tr×nh bµy tríc líp. HS nhËn xÐt. - GV bæ sung..

(256) Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá, vấn đáp *Thêi gian (2') ? Em hiÓu g× vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷? ? T¸c dông cña thÓ th¬ t¸m ch÷ trong giao tiÕp, trong v¨n ch¬ng? 4. Híng dÉn tù häc: (1') - ¤n tËp toµn bé ch¬ng tr×nh. - Giê sau KiÓm tra Häc k× I. * Rót kinh nghiÖm …………………………………………… TuÇn 19 TiÕt 87 - 88 Ngµy so¹n :16.12.2011 Ngµy d¹y: 19.12.2011. KiÓm tra tæng hîp häc k× I. I.Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc. - HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n cña häc sinh vÒ c¶ ba phÇn: §äc hiÓu v¨n b¶n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 9 häc k× I 2. KÜ n¨ng. - Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức đánh giá kiểm tra mới. 3. Thái độ. Giáo dục HS ý thức làm bài. Từ đó yêu thích bộ môn Văn học. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Suy nghĩ sáng tạo. Suy nghĩ về những vấn đề đặt ra trong bài làm. 2. Ra quyết định. Lựa chọn cách dùng từ, đặt câu để viết bài văn hoàn chỉnh. III.TiÕn tr×nh d¹y- häc 1.ổn định tổ chức 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò ( Kh«ng ) 3. §Ò bµi: C©u1 (2 ®iÓm) Có mấy phơng châm hội thoại đã học? Đó là những phơng châm nào? Cã c¸c tõ sau: Nãi hít, nãi m¸t, nãi mãc, nãi leo h·y ®iÒn vµo dÊu......ë nh÷ng dòng sau cho đúng: - Nãi tríc lêi ngêi kh¸c cha kÞp nãi lµ......................... - Nãi dÞu nh lêi khen nhng thùc tÕ lµ mØa mai lµ..................... - Nói chen vào câu chuyện của ngời khác khi cha đợc hỏi đến là........................ - Nãi nh»m ch©m chäc ®iÒu kh«ng hay cña ngêi kh¸c mét c¸ch cè ý lµ............ C©u2 (3 ®iÓm) Em hãy viết một đoạn văn ngắn từ 15 câu đến 20câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nớc của dân tộc ta trong văn bản “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính “của nhà thơ Phạm Tiến Duật. ( Ng÷ v¨n 9 tËp I ).

(257) C©u3 (5 ®iÓm) Mét trong nh÷ng gi¸ trÞ vÒ nghÖ thuËt cña TruyÖn KiÒu (TruyÖn KiÒu – Nguyễn Du) là là nghệ thuật tả ngời đặc sắcvới bút pháp ớc lệ, tợng trng…. Em hãy phân tích đoạn trích Chị em Thuý Kiều ( Ngữ văn 9 tập I ) để thấy rõ điều đó. 4. Cñng cè. - Gi¸o viªn thu bµi vÒ chÊm. 5. Híng dÉn tù häc. - §äc bµi " TËp lµm th¬ t¸m ch÷". Su tÇm mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷. * Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………. TiÕt: 89 Ngµy so¹n: 24.12.2011 Ngµy d¹y: 27,28.12.2011. tËp lµm th¬ t¸m ch÷. I. Môc tiªu bµi d¹y: I. Môc tiªu bµi d¹y: 1. KiÕn thøc: - TiÕp tôc t×m hiÓu nh÷ng bµi th¬ t¸m ch÷ hay cña c¸c nhµ th¬ 2. Kĩ năng: - Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn ..

(258) 3. Thái độ: - Có ý thức trong việc sử dụng thể thơ 8 chữ trong giao tiếp và trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. II. C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiÕp.Tr×nh bµy suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷. 2. Ra quyết định. Tự tìm hiểu đợc một số đoạn thơ tám chữ. Tự làm đợc một đoạn thơ tám chữ. Biết ngắt nhịp, gieo vần đúng. III. ChuÈn bÞ: - 1 sè bµi th¬, ®o¹n th¬ 8 ch÷ . B¶ng phô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ thÓ th¬ 8 ch÷? ? C¸ch nhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷? 3. Bµi míi. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. *Môc tiªu: - T¹o t©m lÝ høng thó cho häc sinh bíc vµo giê häc. *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , *Thêi gian (1') - Vào bài: Giờ trớc chúng ta đã tìm hiểu thể thơ 8 chữ, nắm đợc đặc điểm của thể thơ 8 chữ. Để khắc sâu hơn kiến thức về thể thơ 8 chữ, đồng thời giúp các em tập lµm mét sè ®o¹n th¬ 8 ch÷. H«m nay ,c« sÏ cïng c¸c em t×m hiÓu bµi: TËp lµm th¬ t¸m ch÷ ( tiÕp) Hoạt động 2: Nhận diện thể thơ tám chữ. *Môc tiªu: - Giúp học sinh nhận biết đợc một số đoạn thơ tám chữ: số chữ, gieo vần, ngắt nhÞp.... *Ph¬ng ph¸p: - Thuyết trình, vấn đáp , phân tích, *Thêi gian (15') Hoạt động của thầy trò Néi dung * HS nhớ lại kiến thức đã học về I. Tìm hiểu 1 số đoạn thơ tám chữ thÓ th¬ 8 ch÷. 1. T¸c gi¶ B»ng ViÖt: … Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi ? ThÕ nµo lµ thÓ th¬ 8 ch÷? Hµng xãm bèn bªn trë vÒ lÇm lôi ? §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ 8 ch÷? §ì ®Çn bµ dùng l¹i tóp lÒu tranh * Hoạt động nhóm: 4 nhóm VÉn v÷ng lßng bµ dÆn ch¸u ®inh ninh Mçi nhãm lµm 1 ý. Bè ë chiÕn khu bè cßn vÞªc bè.... - Nhãm 1: T¸c gi¶ thÕ L÷. (BÕp löa) - Nhãm 2: T¸c gi¶ Xu©n DiÖu. 3. T¸c gi¶ ThÕ L÷: - Nhãm 3: T¸c gi¶ Vò Hoµng Ch… GËm mét khèi c¨m hên trong còi s¾t ¬ng Ta n»m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua - Nhãm 4: T¸c gi¶ Hµn M¹c Tö. Khinh lò ngêi kia ng¹o m¹n ngÈn ng¬ ? NhËn xÐt vÒ sè ch÷, c¸ch gieo Gi¬ng m¾t bÐ giÔu oai linh rõng th¼m vÇn, c¸ch ng¾t nhÞp cña c¸c ®o¹n Nay sa c¬ bÞ nhôc nh»n tï h·m th¬ trªn? Để làm trò lạ mắt thứ đồ chơi ChÞu ngang bÇy cïng bän sãi dë h¬i - C¸c nhãm th¶o luËn. Víi cÆp b¸o chuång bªn v« t lù…. - Mời đại diện các nhóm trình bày. (Nhí rõng) - GV bæ sung. - NhËn xÐt: + Sè ch÷: 8 ch÷. + Gieo vÇn ch©n, gieo gi¸n c¸ch hoÆc liªn tiÕp. + Thơ tám chữ rất gần với văn xuôi do đó c¸ch ng¾t nhÞp còng rÊt linh ho¹t.

(259) Hoạt động 3: Thực hành - Luyện tËp. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh vËn dông kiến thức đã học về thể thơ tám chữ để hoàn thiện các khổ thơ. Biết làm mét ®o¹n th¬ t¸m ch÷:Sè ch÷, gieo vần, ngắt nhịp đúng. *Ph¬ng ph¸p: - Thực hành,vấn đáp , phân tích, hoạt động nhóm. *Thêi gian (20') . Yªu cÇu: II. LuyÖn tËp: - Mỗi cõu phải đủ tám chữ. - Phải đảm bảo sự lôgic về ý nghĩa giữa các câu. Bµi tËp: Tập làm thơ 8 chữ. - Chú ý gieo vần. * Hoạt động nhóm - Nhóm 1 : Chủ đề thầy cô giáo. - Nhóm 2 : Chủ đề học tập. - Nhóm 3 : Chủ đề quê hơng.. - Chủ đề học tập - Chủ đề quê hơng. - Chủ đề thầy cô giáo. * C¸c nhãm tiÕn hµnh th¶o luËn. Giáo viên mời đại diện các nhóm tr×nh bµy. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ sung.. Hoạt động 4: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi häc. *Ph¬ng ph¸p: - Khái quát hoá, vấn đáp *Thêi gian (2') ? Em hiÓu g× vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷? ? T¸c dông cña thÓ th¬ t¸m ch÷ trong giao tiÕp, trong v¨n ch¬ng? 4. Híng dÉn tù häc: (1') - ¤n l¹i lÝ thuyÕt th¬ t¸m ch÷. - Su tÇm mét sè ®o¹n th¬ 8 ch÷. - Ôn tập chương trình học kì I. * Rót kinh nghiÖm. ..................................................................

(260) TiÕt:90 Ngµy so¹n : 24.12.2011 Ngµy d¹y: 27,28.12.2011. Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc k× I I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc. - HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n cña häc sinh vÒ c¶ ba phÇn: §äc- hiÓu v¨n b¶n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 9 häc k× I - Giúp các em nhận ra những sai sót trong bài làm của mình và tự sửa đợc một số lâi sai th«ng thêng. 2. KÜ n¨ng. - Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức đánh giá kiểm tra mới. - Rèn kĩ năng sửa chữa những lỗi sai : Dùng từ, đặt câu, lỗi chính tả... 3. Thái độ. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc lµm bµi, lßng yªu mÕn bé m«n V¨n häc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc. 1. Giao tiếp. Trình bày những suy nghĩ, ý tởng của bản thân về những vấn đề đợc ®a ra trong bµi lµm. 2. Ra quyết định. Tự phát hiện và sửa đợc những lỗi sai trong bài làm. III. ChuÈn bÞ. - Bµi kiÓm tra. IV.TiÕn tr×nh d¹y- häc 1. ổn định tổ chức (1') 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò (Kh«ng) 3. Tr¶ bµi. Hoạt động 1: Nhận xét. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh biÕt nhËn ra nh÷ng sai sãt trong bµi lµm cña m×nh . *Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp, thuyết trình *Thêi gian (15') 1. u ®iÓm. - Đa số HS nắm đợc yêu cầu của đề bài. - Mét sè bµi v¨n viÕt tèt: Xoan, Chi, Nhung, H¨ng, Toan.... - Trình bày bài sạch , đẹp: Xoan, Nhung, Chi, Phợng, Trang.... 2. Nhîc ®iÓm. - Nhiều em chữ viết cẩu thả, trình bày bài cha đẹp: Đạt, Huy, Thế Anh, NghÜa, Linh, Vò, T©n, Tuyªn… - Cßn sai lçi chÝnh t¶: Huy, NghÜa, Linh, Vò, Tuyªn, ThÕ Anh, T©n, HiÖp, B¶o M. Dòng, T. Dòng, S¬n, Tïng…. - Một số bài văn diễn đạt còn lủng củng, cha rõ ý: Loan, Hà, Đạt, T. Anh, T©n,Vò,Th¶o,Th¾ng...... Hoạt động 2: Trả bài - Sửa lỗi. *Môc tiªu: - Gióp häc sinh tù ph¸t hiÖn lçi sai trong bµi lµm vµ tù söa. *Ph¬ng ph¸p:.

(261) -Vấn đáp, thực hành *Thêi gian (25') * Tr¶ bµi - GV phát đáp án tới từng HS - HS đọc kĩ đáp án, đối chiếu với bài làm của bản thân, suy nghĩ về những u, khuyÕt trong bµi lµm vµ tù söa ch÷a. * §¸p ¸n C©u 1 : (2 ®iÓm) - Cã c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i: Ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt, ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù - §iÒn vµo dÊu....... ë nh÷ng dßng nh sau: - nãi hít. - nãi m¸t. - nãi leo, - nãi mãc. C©u 2 : (3 ®iÓm) - Viết đợc đoạn văn ngắn từ 15 đến 20 câu. Tuỳ tình cảm của từng học sinh nhng cảm nhận phải chân thành và nêu đợc các ý: Trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh, hình ảnh anh bộ đội vẫn sáng ngời lên với những nét trẻ trung, lạc quan, đoàn kết, dũng cảm, kiên cờng trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nớc. C©u 3 : (5 ®iÓm) * Gîi ý dµn bµi. 1. Më bµi:.(1 ®iÓm) - Giới thiệu đợc vài nét về tác giả Nguyễn Du và đoạn trích " Chị em Thuý KiÒu"trong t¸c phÈm TruyÖn KiÒu cña «ng, nªu c¶m nhËn chung vÒ gi¸ trÞ nh©n đạo của tác phẩm cũng nh đoạn trích đợc học. 2. Th©n bµi: (3 ®iÓm) - Từ việc phân tích hình ảnh chị em Thuý Kiều để làm rõ giá trị nghệ thuật đặc s¾c trong bót ph¸p t¶ ngêi cña NguyÔn Du. Nhµ th¬ sö dông c¸ch dïng c¸c ®iÓn tích, điển cố, đặc biệt là các hình ảnh ớc lệ, tợng trng. Học sinh phải khai thác đợc các hình ảnh so sánh, ẩn dụ, ớc lệ, tợng trng khi miêu tả tài sắc và đức độ chị em Thuý KiÒu cña t¸c gi¶. 3. KÕt bµi: (1 ®iÓm) - Khẳng định lại giá trị nghệ thuật tả ngời đặc sắc của nhà thơ qua đoạn trích “ ChÞ em Thuý KiÒu” cña tac gi¶. * GV chọn cho HS đọc và bình một số bài, đoạn, câu trả lời hay. - Bµi cña Xoan, Nhung, Trang, Chi Hoạt động 3: Củng cố. *Môc tiªu: - Gióp häc kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n cña giê häc. *Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp, khái quát hoá *Thêi gian: (3') - NhÊn m¹nh ph¬ng ph¸p lµm bµi. ? Qua giờ trả bài, em rút ra đợc bài học gì cho bản thân? 4. Híng dÉn tù häc. (1') - «n tËp toµn bé ch¬ng tr×nh. - Soạn bài " Bàn về đọc sách". * Rót kinh nghiÖm..

(262) ............................................................

(263)

giao an van 9 ky 1 chuan

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về