PHẦN 2
GIÁO DỤC SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ
TRONG MỘT SỐ MÔN HỌC VÀ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
1. MÔN ĐẠO ĐỨC
Môn Đạo đức ở tiểu học nhằm giúp học sinh:
- Có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và chuẩn mực
hành vi mang tính pháp luật phù hợp với lứa tuổi trong quan hệ của các em với
bản thân ; với người khác ; với công việc ; với cộng đồng, đất nước, nhân loại ; với
môi trường tự nhiên và ý nghĩa của việc thực hiện theo các chuẩn mực đó.
- Bước đầu hình thành kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và
những người xung quanh theo chuẩn mực đã học ; Kĩ năng lựa chọn và thực hiện
các hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các quan hệ và tình huống đơn giản,
cụ thể của cuộc sống.
- Bước đầu hình thành thái độ tự trọng, tự tin vào khả năng của bản thân, có
trách nhiệm với hành động của mình ; yêu thương, tôn trọng con người ; mong
muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người ; yêu cái thiện, cái đúng, cái tốt
; không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu.
Do đặc trưng môn học, môn Đạo đức có nhiều lợi thế trong việc giáo dục
SDNLTK&HQ cho HS tiểu học. Cụ thể:
- Nội dung giáo dục SDNLTK&HQ được đề cập thông qua các chuẩn mực
hành vi đạo đức cần thiết, phù hợp trong mối quan hệ của các em với cuộc sống
hàng ngày.
- Tiếp cận giáo dục sử dụng SDNLTK&HQ cho các em thông qua giáo dục
Quyền trẻ em.
- Giáo dục sử dụng SDNLTK&HQ gắn bó chặt chẽ với cuộc sống thực của
HS trên cơ sở phối hợp đồng bộ giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
I. MỤC TIÊU, PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC VÀ MỨC ĐỘ TÍCH
HỢP
Hoạt động 1
Bạn đã biết được mục tiêu giáo dục SDNLTK&HQ trong trường tiểu
học. Căn cứ vào mục tiêu, nội dung, chương trình môn Đạo đức cấp tiểu học, bạn
hãy thực hiện nhiệm vụ sau:
1. Xác định mục tiêu giáo dục SDNLTK&HQ trong môn Đạo đức.
2. Nêu hình thức, phương pháp dạy học và mức độ tích hợp giáo dục
SDNLTK&HQ trong môn Đạo đức.
Bạn hãy độc lập suy nghĩ, sau đó trao đổi trong nhóm .
Thông tin phản hồi cho hoạt động 1
1. Mục tiêu:
Giáo dục SDNLTK&HQ trong môn Đạo đức nhằm giúp cho HS :
- Bước đầu nhận thức được vai trò, ý nghĩa của năng lượng và
SDNLTK&HQ đối với cuộc sống con người.
- Hình thành và phát triển ở các em thái độ, hành vi đúng đắn trong việc
SDNLTK&HQ.
- Bước đầu có thói quen gọn gàng, ngăn nắp, sạch sẽ và tiết kiệm trong sinh
hoạt hàng ngày.
- Biết quan tâm tới môi trường xung quanh, sống hoà hợp, thân thiện với
thiên nhiên.
- Tích cực tham gia các hoạt động giáo dục SDNLTK&HQ ở trường và địa
phương phù hợp với lứa tuổi.
2. Phương pháp và hình thức giáo dục SDNLTK&HQ qua môn Đạo
đức
- Dạy học tích hợp giáo dục SDNLTK&HQ qua môn Đạo đức cần theo
hướng tiếp cận giáo dục quyền trẻ em và tiếp cận kĩ năng sống.
- Cần phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh qua các phương pháp
dạy học phù hợp như trò chơi, thảo luận nhóm, dự án, đóng vai, động não,...
- Chú trọng tổ chức dạy học gắn với thực tiễn cuộc sống hàng ngày của các
em.
- Hình thức giáo dục SDNLTK&HQ qua môn Đạo đức rất đa dạng, có thể
tiến hành trên lớp, ngoài trời hoặc tại hiện trường có nội dung liên quan tới giáo
dục SDNLTK&HQ .
3. Mức độ tích hợp giáo dục SDNLTK&HQ qua môn Đạo đức
Môn Đạo đức ở tiểu học có khả năng tích hợp nội dung giáo dục
SDNLTK&HQ vào nhiều bài. Tuy nhiên, mỗi bài có thể tích hợp nội dung giáo
dục SDNLTK&HQ với các mức độ khác nhau. Có 3 mức độ tích hợp:
- Tích hợp ở mức độ toàn phần,
- Tích hợp ở mức độ bộ phận,
- Tích hợp ở mức độ liên hệ .
II. HƯỚNG DẪN KHAI THÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC
SDNLTK&HQ TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC
Lớp 1:
Hoạt động 2
Bạn hãy nghiên cứu chương trình, sách Đạo đức lớp 1, trên cơ sở đó
thực hiện các nhiệm vụ sau:
1. Xác định các bài đạo đức lớp 1 có khả năng tích hợp giáo dục
2. Xác định nội dung và mức độ tích hợp trong các bài đó theo mẫu
dưới đây:
Tên bài Nội dung tích hợp Mức độ
Thông tin phản hồi cho hoạt động 2
Tên bài Nội dung tích hợp Mức
độ
- Bài
3.
Giữ gìn
sách vở, đồ dùng
học tập
Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập là tiết
kiệm được tiền của, tiết kiệm được nguồn tài
nguyên có liên quan tới sản xuất sách vở, đồ
dùng học tập – Tiết kiệm năng lượng trong việc
sản xuất sách vở đồ dùng học tập.
Liên
hệ
- Bài
14.
Bảo vệ
cây và hoa nơi
công cộng
- Bảo vệ cây và hoa là góp phần bảo vệ
tài nguyên thiên nhiên, không khí trong lành,
môi trường trong sạch, góp phần giảm các chi
phí về năng lượng phục vụ cho hoạt động này.
Liên
hệ
Lớp 2:
Hoạt động 3
Bạn hãy nghiên cứu chương trình và sách Đạo đức lớp 2 bạn hãy thực
hiện các nhiệm vụ sau:
1. Xác định các bài đạo đức lớp 2 có khả năng tích hợp giáo dục
SDNLTK&HQ
2. Xác định nội dung và mức độ tích hợp trong các bài đó theo mẫu
dưới đây:
Tên bài Nội dung tích hợp Mức độ
Thông tin phản hồi cho hoạt động 3
Tên
bài
Nội dung tích hợp Mức
độ
Giữ gìn trường lớp sạch đẹp là góp phần giữ gìn
môi trường của trường, của lớp, môi trường xung
Liên
Bài 7.
Giữ
gìn trường lớp
sạch đẹp
quanh, đảm bảo một môi trường trong lành, giảm thiểu
các chi phí về năng lượng cho các hoạt động bảo vệ
môi trường, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.
hệ
Bài 8.
Giữ
trật tự vệ sinh
nơi công cộng
- Giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng là góp phần
bảo vệ, làm sạch đẹp, an toàn môi trường ở lớp, trường
và nơi công cộng, góp phần giảm thiểu các chi phí (có
liên quan tới năng lượng) cho bảo vệ, giữ gìn môi
trường, bảo vệ sức khoẻ con người.
- Một trong các yêu cầu giữ gìn vệ sinh nơi
công cộng là giảm thiểu việc sử dụng các loại phương
tiện giao thông, công nghệ sản xuất,...có liên quan tới
sử dụng các loại năng lượng có nguy cơ gây tổn hại
việc giữ gìn vệ sinh nơi công cộng (ôtô, xe máy dùng
xăng, ..) xả khí thải làm ô nhiễm môi trường.
Liên
hệ
Bài 14.
Bảo vệ
loài vật có ích
Bảo vệ loài vật có ích là có tác dụng giữ gìn môi
trường trong lành, góp phần giữ gìn vệ sinh nơi công
cộng, duy trì và phát triển cuộc sống một cách
bền vững.
- Bảo vệ và phát triển loài vật có ích là một
Liên
hệ
trong các hướng bảo vệ, phát triển nông nghiệp bền
vững, giảm các chi phí về năng lượng.
Lớp 3:
Hoạt động 4
Bạn hãy nghiên cứu chương trình và sách Đạo đức lớp 3 bạn hãy thực hiện
các nhiệm vụ sau:
1. Xác định các bài đạo đức lớp 3 có khả năng tích hợp giáo dục
SDNLTK&HQ
2. Xác định nội dung và mức độ tích hợp trong các bài đó theo mẫu dưới
đây:
Tên bài Nội dung tích hợp Mức độ
Thông tin phản hồi cho hoạt động 4
Tên bài Nội dung tích hợp Mức
độ
Bài 6.
Tích
cực tham gia
việc lớp, việc
trường
- Các việc lớp, việc trường có liên quan tới giáo
dục SDNLTK&HQ :
+ Bảo vệ, sử dụng nguồn điện của lớp, của
trường một cách hợp lí ( Sử dụng quạt, đèn điện, các
thiết bị dạy học có sử dụng điện hợp lý, hiệu quả,...)
+ Tận dụng các nguồn chiếu sáng tự nhiên, tạo
sự thoáng mát, trong lành của môi trường lớp học,
trường học, giảm thiểu sử dụng điện trong học tập, sinh
hoạt.
+ Bảo vệ, sử dụng nước sạch của lớp, của
trường một cách hợp lí,...nước uống, nước sinh hoạt,
giữ vệ sinh,...
+ Thực hành và biết nhắc nhở các bạn cùng
tham gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ở
lớp, trường và gia đình .
Liên
hệ
Bài 13
Tiết
kiệm và bảo
- Nước là nguồn năng lượng quan trọng có ý
nghĩa quyết định sự sống còn của loài người nói riêng
và trái đất nói chung.
- Nguồn nước không phải là vô hạn, cần phải
Toàn
phần
vệ nguồn nước giữ gìn, bảo vệ và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả.
- Thực hiện sử dụng (năng lượng) nước tiết
kiệm và hiệu quả ở lớp, trường và gia đình.
- Tuyên truyền mọi người giữ gìn, tiết kiệm và
bảo vệ nguồn nước.
- Phản đối những hành vi đi ngược lại việc bảo
vệ, tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn nước (gây ô
nhiễm nguồn nước, sử dụng nước lãng phí, không đúng
mục đích,...)
Bài 14
Chăm
sóc cây trồng
vật nuôi
- Chăm sóc cây trồng vật nuôi là góp phần giữ
gìn, bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên nhiên, góp phần
làm trong sạch môi trường, giảm độ ô nhiễm môi
trường, giảm hiệu ứng nhà kính do các chất khí thải
gây ra, tiết kiệm năng lượng.
Liên
hệ
Lớp 4:
Hoạt động 5
Bạn hãy nghiên cứu chương trình sách Đạo đức lớp 4, bạn hãy thực hiện
các nhiệm vụ sau:
1. Xác định các bài đạo đức lớp 4 có khả năng tích hợp giáo dục
SDNLTK&HQ
2. Xác định nội dung và mức độ tích hợp trong các bài đó theo mẫu dưới
đây:
Tên bài Nội dung tích hợp Mức độ
Thông tin phản hồi cho hoạt động 5
Bài Nội dung Mức
độ
Bài 3
Biết
bày tỏ ý kiến
- Biết bày tỏ, chia sẻ với mọi người xung
quanh về sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng.
- Vận động mọi người thực hiện sử dụng tiết
kiệm và hiệu quả năng lượng
Liên
hệ
Bài 4
Tiết
kiệm tiền của
- Sử dụng tiết kiệm các nguồn năng lượng
như: điện, nước, xăng dầu, than đá, gas, ... chính là
tiết kiệm tiền của cho bản thân, gia đình và đất
nước.
Toàn
phần
- Đồng tình với các hành vi, việc làm sử
dụng tiết kiệm năng lượng; phản đối, không đồng
tình với các hành vi sử dụng lãng phí năng lượng
Bài 14
Bảo vệ
môi trường
- Bảo vệ môi trường là giữ cho môi trường
trong lành, sống thân thiện với môi trường ; duy trì,
bảo vệ và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài
nguyên thiên nhiên.
- Đồng tình, ủng hộ những hành vi bảo vệ
môi trường là góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả
năng lượng.
Lớp 5:
Hoạt động 6
Căn cứ vào nội dung, chương trình sách Đạo đức lớp 5 và đặc trưng dạy học
môn Đạo đức lớp 5, bạn hãy thực hiện các nhiệm vụ sau:
1. Xác định các bài đạo đức lớp 5 có khả năng tích hợp giáo dục
SDNLTK&HQ
2. Xác định nội dung và mức độ tích hợp trong các bài đó theo mẫu dưới