Nghiên cứu đặc điểm phân bố và thực trạng bảo tồn của loài mã hồ MAHONIA NEPALENSIS DC 1821 tại xã vân tùng huyện ngân sơn tỉnh bắc kạn

LỜI NÓI ĐẦU
Để đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của sinh viên, đồng thời tạo cơ
hội để mỗi sinh viên có điều kiện vận dụng những kiến thức đã đƣợc trang bị
trong quá trình học tập một cách linh hoạt và sáng tạo vào thực tế Đƣợc sự đồng
ý của khoa Quản

t i nguyên r ng v M i trƣờng, t i tiến h nh thực hiện

chuyên đề t t nghiệp: N

ể

ố

ồ

ồ MAHONIA NEPALENSIS DC.1821
N

n”
Trong su t thời gian thực hiện chuyên đề t t nghiệp, bên cạnh sự nỗ lực

c gắng của bản thân, tôi luôn nhận đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của thầy
m

n

, cùng với sự quan tâm giúp đỡ của cán bộ, nhân dân xã Vân

T ng v đặc iệt

ngƣời ân tại Đ o Gió thuộc xã Vân T ng , huyện Ngân

Sơn, t nh ắc Kạn, các thầy c v
Qua đây cho phép t i xin
n

s

ạn

trong trƣờng Đại học Lâm nghiệp

y tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới

s

m

, ngƣời đã hƣớng dẫn tận tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho

tơi trong su t q trình thực tập v ho n th nh chuyên đề quá tr nh thực tập tại
địa phƣơng t t nghiệp của m nh Qua đây t i cũng xin gửi lời cảm ơn tới tập thể
cán bộ v

con nhân ân xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh ắc Kạn đã giúp

đỡ t i trong su t quá tr nh thực hiện chuyên đề t t nghiệp.
Mặc dù bản thân đã hết sức c gắng với tinh thần khẩn trƣơng nghiêm túc,
song do thời gian, tr nh độ cũng nhƣ kinh nghiệm thực tế trong cơng tác nghiên
cứu cịn hạn chế nên bản chun đề khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất

mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp, ổ sung của các thầy cô, những nhà
chuyên môn và các bạn đồng m n để chuyên đề của t i đƣợc hoàn thiện hơn
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội, ngày 11 tháng 5 năm 2018
Sinh viên


ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................... 3
1.1 Đặc điểm chung về cây Mã hồ ........................................................................ 3
1

T nh h nh nghiên cứu trên thế giới ................................................................. 4

1 1 Phân

chi Mahonia trên thế giới .............................................................. 4

1.2.2. Các nghiên cứu v việc sử ụng cây Mã hồ................................................ 5
1

T nh h nh nghiên cứu

Việt Nam .................................................................. 7

1 1 Các nghiên cứu cây thu c
1

Việt Nam ......................................................... 7

Việc sử ụng v các nghiên cứu về Mã hồ

Việt Nam ............................. 9

Chƣơng . MỤC TIÊU - NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. 13
1 Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................... 13
Đ i tƣợng v phạm vi nghiên cứu ................................................................ 13
Nội ung nghiên cứu .................................................................................... 13
Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................. 13
1 C ng tác chuẩn ị ...................................................................................... 13
Phƣơng pháp kế th a ................................................................................. 13
Phƣơng pháp thu thập s
Phƣơng pháp xử

s

iệu ngo i thực địa ............................................. 14
iệu ......................................................................... 21

2.4.5.Phƣơng pháp đánh giá thực trạng c ng tác ảo tồn o i Mã hồ tại xã Vân
T ng .................................................................................................................... 24
2.4.6. Phƣơng pháp đề xuất giải pháp bảo tồn o i Mã hồ tại ã Vân T ng huyện
Ngân Sơn t nh ắc Kạn ....................................................................................... 27
Chƣơng . ĐIỀU KIỆN CƠ ẢN KHU VỰC NGHIÊN CỨU ......................... 28
1 Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 28
3.1.1. Vị trí ranh giới ........................................................................................... 28
3.1. Địa hình, thổ Nhƣỡng................................................................................ 28
3.1.3. Khí hậu - thủy văn ..................................................................................... 28
3.1.4. Tài nguyên r ng ........................................................................................ 29

3.2. Tình hình dân sinh -Kinh tế - Xã hội ........................................................... 30
1 Dân tộc ...................................................................................................... 30
Dân s v ao động .................................................................................... 31
Tiềm năng kinh tế ....................................................................................... 31
3.2. Cơ s hạ tầng ............................................................................................. 32
5 Văn Hóa - ã hội ........................................................................................ 34
6 Nhật xét v đánh giá chung ....................................................................... 36
Chƣơng . KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................ 38
1 Đặc điểm phân

của o i Mã hồ tại xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh

ắc Kạn ............................................................................................................... 38
1 1 Sơ đồ phân

vị tr của Mã hồ tại xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh

ắc Kạn ............................................................................................................... 38
1 Một s th ng tin về điều kiện ập địa nơi ắt gặp Mã hồ trên tuyến ......... 40
1

Phân

Mã hồ th o đặc điểm địa h nh ..................................................... 43

1 Đặc điểm cấu trúc r ng nơi có Mã hồ phân

.......................................... 44

Đánh giá thực trạng c ng tác ảo tồn o i Mã hồ tại xã Vân T ng ............. 52
Đề xuất một s giải pháp bảo tồn o i Mã hồ Mahonia n pa nsis DC tại
xã Vân T ng ....................................................................................................... 55
1 Giải pháp về quản

.................................................................................. 56

Giải pháp k thuật ..................................................................................... 57
Giải pháp kinh tế - xã h i ........................................................................... 58
KẾT LUẬN,TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................. 0
1. Kết luận ............................................................................................................. 0
Tồn tại................................................................................................................ 0
Kiến nghị ........................................................................................................... 1
TÀI LIỆU THAM KHẢO


TĨM TẮT KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
1 Tên khóa uận: N

ể

ố

ồ

ồ MAHONIA NEPALENSIS DC.1821
N

”
Giảng viên hƣớng ẫn: Ths Phạm Thanh H

3.Sinh viên thực hiện: Ho ng Hữu Hải
Mục tiêu nghiên cứu:
- Mục tiêu chung:

ổ sung cơ s

ữ iệu của cây Mã hồ

Mahonia

nepalensis DC góp phần ảo tồn o i cây qu hiếm, có giá trị kinh tế cao tại xã
Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh ắc Kạn
- Mục tiêu cụ thể: Phản ảnh đƣợc đặc điểm phân
tr , đặc điểm địa h nh v

của o i Mã hồ về vị

âm phần nơi xuất hiện o i Đánh giá đƣợc t nh trạng

v các yếu t ảnh hƣ ng đến c ng tác ảo tồn o i tại địa phƣơng

m cơ s để

đề xuất giải pháp ảo tồn v phát triển o i Mã hồ cho khu vực nghiên cứu
5.Đ i tƣợng nghiên cứu
Đ i tƣợng nghiên cứu của khóa uận n y
(Mahonia nepalensis DC 18 1 phân

o i cây Mã hồ
tự nhiên tại khu vực nghiên cứu

Đề t i giới hạn phạm vi nghiên cứu tại xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh
ắc Kạn
6.Nội ung nghiên cứu
- Nghiên cứu đặc điểm phân

của Mã hồ tại xã Vân T ng

- Đánh giá thực trạng c ng tác ảo tồn o i Mã hồ tại xã Vân T ng
- Đề xuất một s giải pháp ảo tồn v phát triền o i Mã hồ cho khu vực
7.Những kết quả đạt đƣợc
- Đặc điểm phân

o i Mã hồ

+ Điều tra đƣợc các tuyến có lồi Mã hồ rơ phân b .
+ Phân b cây Mã hồ th o đai cao
+ Phân b cây Mã hồ theo cấu trúc r ng.
- Đánh giá thực trang ảo tồn tại khu vực nghiên cứu
- Đề xuất một s giải pháp ảo tồn v phát triển o i Mã hồ.


DANH M C BẢNG

ảng 1: Danh sách trả lời phỏng vấn ............................................................... 24
Bảng 2.2: Bộ câu hỏi phỏng vấn điều tra thông tin Mã hồ tại xã Vân T ng ...... 25
ảng 1: Th ng tin điểm tọa độ o i Mã hồ ...................................................... 39
ảng

:Một s th ng tin về điều kiện ập địa nơi Mã hồ phân

trên tuyến

điều tra ................................................................................................................. 40
ảng

: ảng th ng kê cá thể Mã hồ th o độ cao ............................................ 41

Bảng 4.4: Sự phân b của Mã hồ th o địa hình .................................................. 43
Bảng 4.5: Cơng thức tổ thành tầng cây cao tính theo s cây trong ô tiêu chuẩn ........... 45
Bảng 4.6: Công thức tổ thành tầng cây tái sinh .................................................. 47
Bảng 4.7: Mật độ cây tái sinh tại khu vực nghiên cứu........................................ 48
Bảng 4.8: Phân loại cây tái sinh theo chất ƣợng và nguồn g c của OTC.......... 49
ảng 9: Danh mục các o i cây ụi .................................................................. 51
Bảng 1 :Th ng tin điều tra về giá trị sản phẩm tại khu vực điều tra ............... 53


N

IỂU

Mẫu iểu 01: Điều tra phân b của o i Mã hồ th o tuyến ................................. 16
Mẫu biểu

: Điều tra tầng cây cao. ................................................................... 18

Mẫu biểu

: Điều tra cây tái sinh ...................................................................... 20

Mẫu biểu

: Điều tra tầng cây bụi, thảm tƣơi, thực vật ngoại tầng .................. 21

DANH M C CÁC BIỂ ĐỒ
iểu đồ 1: S
iểu đồ

ƣợng cá thể Mã hồ phân

:T ệ

cá thể Mã hồ phân

th o các đai cao .......................... 42
th o các đai cao ............................. 42

DANH M C CÁC HÌNH

H nh 1: Sơ đồ phân

của o i Mã hồ tại khu vực nghiên cứu ....................... 38


DANH M C CHỮ VIẾT TẮT
STT
1

CTTT

C ng thức tổ th nh

2

Htb

Chiều cao trung

3

ODB

ạng ản

4

OTC

tiêu chuẩn

5

N/ha

S cây trên ha

6

STT

S thứ tự

7

C1.3

Đƣờng k nh g c cây tại 1 m

8

TB

Trung

9

Hvn

Chiều cao cây

10

Dt

Đƣờng k nh tán

11

UBND

Ủy an nhân ân

nh

nh



ĐẶT VẤN ĐỀ
ắc Kạn

một t nh miền núi ph a ắc, tuy có điều kiện kinh tế c n khó

khăn, nhƣng ắc Kạn

nơi đi đầu trong c ng tác ảo vệ v phát triển r ng của

cả nƣớc Tại đây với kh hậu n h a, mát m nên có rất nhiều cây ản địa sinh
trƣ ng v phát triển T xa xƣa, t i nguyên r ng đã gắn ó với đời s ng nhân
ân ta,đặc iệt đ i với đồng

o ân tộc v ng núi v trung u R ng kh ng ch

có giá trị to ớn trong việc ảo vệ m i trƣờng sinh thái, ph ng hộ, an ninh qu c
ph ng

m r ng c n giữ vai tr quan trọng trong việc cung cấp gỗ v

âm sản

ngo i gỗ
Lâm sản ngo i gỗ ao gồm những sản phẩm kh ng phải gỗ có nguồn g c
sinh vật đƣợc khai thác t r ng v có nhiều giá trị sử ụng Đã t

âu, âm sản

ngo i gỗ đƣợc sử ụng đa mục đ ch trong nhiều nh vực của đời s ng nhƣ

m

thu c, ƣợc iệu, đồ trang sức, đồ gia ụng, h ng thủ c ng m nghệ, thực phẩm
o vậy chúng đóng vai tr hết sức quan trọng trong đời s ng của nhân ân
Tuy nhiên, hiện nay o sự khai thác quá mức, tác động của thiên tai, hậu quả của
chiến tranh

nên iện t ch r ng ng y c ng ị thu h p t đó ẫn đến nhiều o i

đang đứng trƣớc nguy cơ ị tuyệt chủng, nhất
Trong s những o i đó có những cây

các cây thu c có giá trị cao

đặc hữu của khu vực cũng nhƣ

Việt

Nam Có rất nhiều o i cây đã đƣợc đƣa v o sách đỏ Việt Nam cần đƣợc ảo vệ
nghiêm ngặt Trong đó có cây Mã hồ -

o i cần đặc iệt ảo vệ

Mã hồ (Mahonia nepalensis DC 18 1
(Berberidaceae), phân
ắc Kạn L

tự nhiên

thuộc họ Ho ng

iên gai

núi cao xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh

o i cây qu hiếm, cây thƣờng có m u xanh, có giá trị chủ yếu

thân v r có chứa

r rin khoảng

r i oạn tiêu hóa, v đặc iệt

;

ng

:

m thu c chữa a chảy, kiết

,

nguồn g n đặc iệt qu hiếm đ i với Việt Nam

Lo i vẫn chƣa đƣợc gây trồng với quy m

ớn, t nh trạng o i Mã hồ

các khu

vực khác c n rất t Hiện nay Mã hồ có nguy cơ tuyệt chủng ngo i tự nhiên v
nó đƣợc xếp v o sách đỏ Việt Nam

7 thuộc cấp EN đang nguy cấp

Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh ắc Kạn
1

ã

một xã miền núi có rất nhiều o i


thực vật qu hiếm xuất hiện nhƣ: Rau sắng, Nghiến, Trám đ n, Mã hồ v Trúc
vu ng Trong đó o i Mã hồ u n đƣợc ngƣời ân khai thác tự phát, chƣa có sự
kiểm sốt ẫn đến suy giảm cả về s

ƣợng v chất ƣợng Hơn nữa cũng chƣa

có giải pháp ảo tồn n o cho o i cây n y đƣợc nghiên cứu, đề xuất cho địa
phƣơng

Đây ch nh
ĐẶ

o để t i triển khai đề t i t t nghiệp: “N

ĐIỂ

N

Ố

N

Ồ (MAHONIA NEPALENSIS DC.1821
N

N

N

N

Ắ

Ả
I

IÊN

ỒN

N

I
N

ỆN

N .

Việc nghiên cứu th nh c ng đề tài này sẽ cung cấp thơng tin khoa học về
lồi Mã hồ

khu r ng núi đá v i xã Vân T ng, góp phần hiểu sâu hơn về lồi

n y để t đó đề ra một s biện pháp cho việc bảo tồn loài quý hiếm, bảo vệ r ng
và làm giàu r ng, phát triển loài

v ng núi đá v i Vân T ng v

cận.

2

các v ng ân


ư

1

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN C U
1.1 Đ

ểm chung về cây

ồ (MAHONIA NEPALENSIS DC.1821)

- Tên gọi, phân oại
- Tên khoa học: Mahonia nepalensis DC 18 1 Sách đỏ Việt Nam – 2007)
- Tên Việt Nam: Mã hồ hay c n gọi
kim giao hoặc

Ho ng iên

r , tên địa phƣơng

mật gấu

Sắp xếp của o i Mã hồ Mahonia nepalensis trong hệ th ng phân oại
thuộc:
- Ng nh thực vật: Hạt k n
- Họ: Ho ng iên gai

NGIOSPERM E

r ri ac a )

- Lớp: Nhóm cây ụi hoặc gỗ nhỏ
Họ Ho ng iên gai,

một họ chứa khoảng 1 -15 chi thực vật có hoa Họ

n y thuộc ộ Mao ƣơng Ranuncu a
phần ớn khoảng 6 -6

Họ chứa khoảng 57 -7

thuộc về chi

o i, trong đó

r ris Các o i trong họ

cây thân gỗ, cây ụi hoặc cây thân thảo chủ yếu

các o i

thƣờng xanh

Đặc điểm h nh thái
Cây bụi hoặc gỗ nhỏ, cao 1 5 - 3m Đƣờng k nh thân

- 7cm: vỏ có ớp ần

y, m u trắng xám; gỗ thân v r củ có m u v ng; cây có thể phân nhánh Lá
kép

ng chim 1 ần

,

i

cm; á chét mỗi ên t

-

kh ng cu ng, h nh ầu ục hoặc hơi thu n , cỡ

5 - 7 × 2.5 - cm, g c hơi h nh

tim hoặc cụt, đ nh nhọn hoặc th nh gai; phiến á
cƣa to, nhọn sắc;

y, cứng, mép kh a -5 răng

gân ch nh, gân phụ nổi r cả hai mặt Cụm hoa 1-5, h nh

ng, phân nhánh, mọc th ng
ục, t

đến 7 cái, gần nhƣ

Đ i 9, xếp th nh

ngọn Hoa nhiều, m u v ng; á ắc h nh ầu

v ng Cánh hoa 6 h nh mắc t , có

6, mọc đ i với cánh hoa, ao phấn

i

ng nửa ch nhị

tuyến

g c Nhị

ầu h nh trụ, ph nh

giữa Quả hạch, m u xanh ơ, gần h nh cầu, đƣờng k nh 6 - 7mm, đầu quả có
núm nhỏ o đầu nhụy tồn tại Hạt 1, m u nâu đ n,
3

i khoảng mm


M a hoa v o tháng
Nhân gi ng tự nhiên

- 4, m a quả tháng

- 6 Cây ra hoa kết quả nhiều

ng hạt Cây ƣa ẩm, chịu óng úc nhỏ, sau ƣa sáng; th ch

nghi với v ng có kh hậu n h a Thƣờng mọc rải rác

v n r ng hay ƣới tán

r ng k n thƣờng xanh ẩm Có khả năng tái sinh sau cháy, sau chặt phát
Phân
Trong nƣớc: Lai Châu, L o Cai, H Giang, Cao

ng,

ắc Kạn Ngân Sơn ,

Lâm Đồng núi Lang ian).
Thế giới: N pan, Trung Qu c
*Giá trị sử ụng
Nhiều ộ phận á, thân, r v quả đƣợc sử ụng
chữa viêm ruột a chảy, chữa kiết
tiêu hóa;

m thu c Thƣờng

ng

, viêm a ị ứng, viêm gan v ng a, r i oạn

ng r hay cây kh sắc u ng

12
121

ố

Phân

Ho ng Liên

Mahonia

ố : Th o

-

r

một s qu c gia châu Á:
ing Junsh ng

11 ,

Trung Qu c có tới 1 o i

thuộc chi Mahonia, trong đó o i Mã hồ Mahonia nepalensis DC xuất hiện
trong r ng rậm,

a r ng hoặc trong các ụi cây

độ cao t 1

-1

m Phân

t nh Hồ Nam, Nam Tứ uyên, Đ ng Tây Tạng v t nh Vân Nam

- Bhutan: Th o Chh tri 1989 ,
cao 15 -

m, gần những

hutan, M.nepalensis DC. phân

độ

ng su i nhỏ, ƣới những cây ụi khác Thời k

ra hoa t tháng 1 đến tháng năm sau
-Ấ Đ

N

-N

: Phân

những khu vực núi cao trên 15 m

: M.nepalensis DC L cây cho hoa m u v ng, mọc th nh

c nh khá đ p nên đƣợc gây trồng m cảnh
có phân

tự nhiên

nhiều nơi Mặc

o i cây n y ch

một s qu c gia Châu Á(Trung Qu c , Việt Nam , Nê-

pan nhƣng nó đã đƣợc gây trồng

nhiều nơi khác

Đ ng Nam Á In on sia,

Ma aysia v Myanmar , Sri-Lanka v một s nƣớc ngo i Châu Á nhƣ
miền Nam Châu u
4

cv


Thực tế cho thấy, việc cung cấp thực vật cho ƣợc phẩm truyền th ng
kh ng thỏa mãn nhu cầu Cunningham, 199

Do vậy, một giải pháp hay thế

th ch hợp nhất cho những vấn đề m ng nh c ng nghiệp ƣợc đang phải đ i mặt
đó

phát triển hệ th ng nu i In Vitro nh m đáp ứng nhu cầu về ƣợc thảo v

các chất tiết của nó Na awa

ta ,

C ng với sự phát triển của c ng

nghệ sinh học, việc nhân gi ng các o i cây ƣợc iệu
Vitro đã đƣợc nhiều nơi trên thế giới, đặc iệt
Loan

ng phƣơng pháp In

Trung Qu c, Ấn Độ v Đ i

tiến h nh v đã đ m ại kết quả đáng kh ch ệ nh m nâng cao năng suất,

chất ƣợng của việc sản xuất ƣợc iệu

rora, 1989 trong tƣơng ai, để phục

vụ cho mục đ ch sức khỏ con ngƣời v sự phát triển của xã hội, nh m ch ng ại
các ệnh nan y th cần thiết có sự kết hợp giữa Đ ng v Tây y, giữa y học hiện
đại v kinh nghiệm cổ truyền ân tộc V vậy, việc khai thác kết hợp với ảo tồn
các o i cây thu c

điều hết sức cần thiết
ồ

1.2.2.
N

-

Trên thế giới, t thời xa xƣa con ngƣời đã iết khai thác v sử ụng cây
thu c nam để chữa ệnh Ngƣời đã t m thấy những t i iệu iên quan tới thực vật
i Cập khoảng những năm

TCN Thời k n y y học i Cập đã iết

-5

nhận iện các oại cây chữa ệnh v

o i có hại cho sức khỏ t đó h nh th nh

những kinh nghiệm đầu tiên về sử ụng thực vật chữa ệnh
Trong y học

yurv a y học cổ truyền Ấn Độ th ng kê có khoảng

o i cây cỏ có c ng ụng m thu c
học Trung Qu c cũng h nh th nh v phát triển rất sớm với thuyết âm
ƣơng ngũ h nh Nhiều tác phẩm nổi tiếng nhƣ Thần n ng ản thảo, Ho ng đế
nội kinh Năm 1977 trong cu n T điển ách khoa về các phƣơng thu c cổ
truyền Trung Qu c” th ng kê 5 757 mục t , đa s

thảo mộc Cu n sách cây

thu c Trung Qu c” xuất ản năm 1985 đã iệt kê hầu hết các o i cây cỏ chữa
ệnh có

Trung Qu c t trƣớc đến nay

học cổ Hy Lạp có Hyppocrat

6 - 7 TCN đƣợc x m
5

ng tổ của


ng nh y phƣơng tây hiện nay

iểu tƣợng con rắn quấn quanh thân gậy phép của

Escu ap thời Hy Lạp cổ đã tr th nh iểu tƣợng y học của rất nhiều tổ chức
trên thế giới hiện nay nhƣ Tổ chức y tế thế giới, Hội y học ho ng gia, Hội y học
Hoa K

Thầy thu c ngƣời Hy Lạp P anius Dioscori

học, nh thực vật học

ng

một ác s , nh

tác giả của ách khoa to n thƣ về y học thảo ƣợc

v các chất có iên quan đã th ng kê có 6

o i thảo mộc Nicho as Cu p p r

xuất ản cu n ƣợc thảo Th Eng ish Physitian” 165
165

ƣợc

v Comp t H r a

trong đó chứa đựng những kiến thức về thảo ƣợc v

ƣợc phẩm

Một s tác phẩm nghiên cứu thực vật nổi tiếng trên thế giới nhƣ: Thực vật
ch Honking 1981 , thực vật tr

ustra ia, Thực vật ch Tây ắc v trung tâm

Ấn Độ, Thực vật ch Ma aysia
ồ

Mã hồ

cây ƣợc iệu

ố

ng để chữa ệnh Tác ụng trị ệnh đã đƣợc ghi

trong ộ sách h n n ng

n th o của Trung Qu c nhƣ một oại thu c đƣợc xếp

v o h ng thƣơng phẩm

Trung Qu c, ngƣời ta cũng

một o i tƣơng tự có tên khoa học
i p th p

i

ng

ng á, thân v quả của

Mahonia bealei (Fort) Carr. Gọi

o hay h ho ng á để m thu c chữa ệnh

hoát

iuhong Ji t

al., 2000).
Các ộ tộc Khasi v Garo của M gha aya Ấn Độ đã sử ụng vỏ cây tƣơi
của Ho ng Liên

r ép ấy ịch, rồi pha oãng với nƣớc,

ng nhƣ thu c nhỏ

mắt chó nhiều ệnh khác nhau Rao, 1981 Ngƣời ân địa phƣơng c n thƣờng
ng chữa
nhiều

, ăn u ng kh ng tiêu, v ng a, đau mắt

vỏ cây La oo R C t a
a ami

ộ phận thƣờng đƣợc sử

6

6 đã nghiên cứu v t m hiểu 119 o i thực vật đƣợc sử ụng

m thu c của ngƣời n war thuộc

ng Pharping huyện Kathman u Nê-pan

Trong đó, quả v vỏ o i cây Mahonia nepalensis có thể chế th nh ạng nƣớc ép
để chữa ệnh đi ngo i v
r ri ac a

ệnh

Ngo i ra c n có hai o i cây khác c ng họ

r ris aristata DC

an marpasi v

r ris asiatica Rox

x DC Marpasi đều có thể tạo ra nƣớc ép để chữa ệnh đau ạ
đƣợc cộng đồng n y khai thác
6

y v cũng


13

N
ố

13.1.
Việt Nam

N

qu c gia đƣợc đánh giá vao về sự phong phú,

ti n của nguồn t i nguyên cây thu c Nên việc sử ụng thực vật
rất sớm đƣợc đúc kết kinh nghiệm v

ngh a thực
m ƣợc iệu

ƣu truyền trong cộng đồng các ân tộc

T thời xa xƣa ân tộc ta đã gây ựng đƣợc một nền y học cổ truyền để ph ng
v chữa một s

oại ệnh nhƣ u ng nƣớc v i để giúp tiêu hóa t t, ph ng ệnh,

nhai chầu để ảo vệ răng
Trong thời k độc ập 9 7-1 99 , v o thời nh L ,
đời nh Trần, Thái

xã Đại ên H Nội ,

Viện đã tổ chức đi sƣu tầm thu c

úi

ên Tử

Đ ng

Triều-Quảng Ninh , Phạm Ngũ Lão xây ựng vƣờn thu c Vạn ên v gây r ng
thu c ƣợc sản Phả Lại huyện Ch Linh để phục vụ quân đội đánh giặc ngoại
xâm.
T thế k

IV- VIII xuất hiện những anh y nhƣ Tuệ T nh với Hồng

ngh a giác tƣ y thƣ” những phƣơng thu c trong v ngo i nƣớc Thời L Thái
Tổ 1 9 , Phan Ph Tiên xuất ản cu n

ản thảo thực vật to n yếu”; thế k

VI, Lê Qu Đ n trong ộ Vân đ i oại ngữ” 1 17 đã sơ ộ phân oại thực
vật th nh nhiều oại: cây cho hoa, cho quả, cây ngũ c c, cây rau, cây mộc, cây
thảo, cây mọc th o các m a khác nhau Sau Lê Qu Đ n, Nguy n Trữ đã đi sâu
hơn, m tả rất k cây thu c trong cu n Việt Nam thực vật học” Lê Hữu Trác
tức Hải Thƣợng Lãn

ng 17

ng đã viết cu n

-1791

về đạo đức y học, vệ sinh ph ng ệnh, về chuẩn đoán v

t ng tâm t nh” nói
ƣợc học

Sự phong phú v đa ạng về t i nguyên thực vật của nƣớc ta đã hấp ẫn rất
nhiều nh nghiên cứu phƣơng Tây, đặc iệt

các nh khoa học ngƣời Pháp

trong thời k thực ân Pháp xâm ƣợc Họ đã để ại một s c ng tr nh nghiên cứu
ớn nhƣ :
Thực vật Nam ộ” 179

của Lour io, m tả gần 7

vật r ng Nam ộ” 1879 của Pi rr , m tả gần 8

o i cây, Thực

o i cây gỗ, hay ộ Thực

vật ch của L o, Campuchia v Việt Nam” của các tác giả
7

u r vi ,


J F L roy, P Muarant 186
Dƣơng

C ng tr nh ớn nhất

ộ Thực vật ch Đ ng

o H L comt v một s nh thực vật học ngƣời Pháp iên soạn t

19 7-19

gồm ảy tập ch nh v sau đó ại ổ sung thêm

trong đó đã phân oại, th ng kê, m tả các o i cây t

ng những tập phụ,

ƣơng x đến thực vật hạt

k n của to n Đ ng Dƣơng Ngo i ra c n phải kể đến một s c ng tr nh khác
nhƣ: Danh mục các sản phẩm của Đ ng Dƣơng của P st
của miền ắc Việt Nam”của oucau

ot, Các cây thu c

V trên cơ s c ng tr nh đã có, năm 1965

pocs Tamas đã th ng kê đƣợc miền ắc có 519

o i

T những truyền th ng t t đ p của cha ng, sau cách mạng tháng 8 năm
1945 nhiều nghiên cứu cây thu c, nhiều t i iệu viết về cây thu c đƣợc các nh
khoa học viết v c ng

nhƣ :

Dƣợc điển Việt Nam tập

198

của Nx

học o nhiều th nh viên v

các cơ quan tham gia xây ựng, đã m tả v nêu c ng ụng của hơn

o i cây

thu c
Trong cu c Cẩm nang cây thu c cần ảo vệ

Việt Nam của tác giả

Nguy n tập Có ghi c ng ụng của Mã hồ thƣờng đƣợc sử ụng chữa đau ụng,
r i oạn tiêu hóa, a chảy, kiết
Cai c n

V kinh nghiệm của ngƣời ân

Sa Pa L o

ng m thu c ồ đắng

Đỗ Tất Lợi 1999 những cây thu c v vị thu c Việt Nam L cu n sách về
ƣợc iệu nổi tiếng của nh
trong hơn

ƣợc học Đỗ Tất Lợi Đây

c ng tr nh nghiên cứu

năm của ng, đƣợc xuất ản ần đầu v o năm 196 , tập hợp giới

thiệu hơn 75 vị thu c Việt Nam Cu n sách đã đƣợc đánh giá cao

cả trong v

ngo i nƣớc, rất có ch để ảo vệ sức khỏ trong đời s ng h ng ng y.
V Văn Chi v Trần Hợp 1996 , với ộ sách cây cỏ có ch
gồm tập đã giới thiệu 6
có miêu tả cây Mã hồ
đƣợc

o i cây mọc hoang v trồng

Việt Nam”

Việt Nam Trong n y

cây ụi có thể cao tới 6-7m C ng ụng của nó thƣờng

ng chữa ho ao, s t cơn, khạc ra máu, ƣng g i yếu mỏi, chóng mặt,

tai, mất ngủ Chữa viêm ruột a chảy, viêm a ị ứng, viêm gan v ng a, mắt
đau sƣng đỏ.
8


Phạm Ho ng Hộ 1991-199
đƣợc nh xuất ản Tr ch nh
, đây

Cây cỏ Việt Nam xuất ản

Cana a, sau đó

, ổ sung v tái ản phát h nh

Việt Nam năm

ộ sách đƣợc đánh giá

đầy đủ nhất,

quan trọng trong việc nghiên cứu thực vật

sử ụng nhất v góp phần

Việt Nam Trong ộ sách n y, tác

giả đã th ng kê m tả v k m th o h nh vẽ của hơn 116

o i thực vật Việt

Nam.
Trần Đ nh L v tập thể 199

19

o i cây có ch

N ng Nghiệp, H Nội Giới thiệu khoảng 19
thuộc gần 1

chi,

Việt Nam, Nx

o i cây cỏ có ch

Việt Nam

o i họ Khái quát về nguồn t i nguyên thực vật Việt

Nam một cách hệ th ng v có ẫn iệu về tên khoa học v các t i iệu c ng
gần 1
có

chi đƣợc tr nh

y một cách đầy đủ về t i iệu v

o i typ

chƣa hề

Việt Nam
132

ề

ộ phận

m thu c

ồ

N

thân v r cây, thân mã hồ có m u v ng đặc trƣng v

có vị đắng, rất t t cho gan
Cách chế iến v thu hái:

cây gỗ s ng âu năm, nên cây đƣợc thu hái

quanh năm V o những ng y nắng, ngƣời ân chọn những cây th ng, t nhánh
sau đó chặt ỏ những c nh nhỏ rồi tiến h nh phơi kh nguyên cây hoặc thái
miếng mỏng phơi kh để m thu c
Cách sử ụng cây Mã hồ:
Ngâm rƣợu: Cây Mã hồ c n đƣợc
rửa sạch rồi ch nhỏ ra đủ k ch cỡ ọt
ngâm v o

ng phổ iến để ngâm rƣợu Cây n y
nh ngâm

nh m nh có điều kiện rửa qua

ng rƣợu

đƣợc, phơi kh , trƣớc khi
t t nhất, rƣợu ngâm một

thời gian chuyển sang m u v ng t y đậm đặc m rƣợu m u v ng mức độ n o,
t y độ đặc m ngƣời m ngƣời u ng khi rót rƣợu t
thêm rƣợu

nh ra khi u ng có thể pha

ngo i, điều trị các chứng về r i oạn tiêu hóa, đƣờng ruột, tê thấp,

ngâm với rƣợu có tác ụng rất t t
Một s c ng tr nh nghiên cứu về th nh phân
pháp chiết xuất

r rin cũng nhƣ phƣơng

r rin trong các o i cây thuộc họ Ho ng Liên gai ho ng iên
9


chân g , ho ng liên gai nói chung v cây Mã hồ đã đƣợc thực hiện

r rin

hoạt chất có trong nhiều o i cây nhƣ: Ho ng Liên Coptisteeta), Ho ng iên gai
( Berberis sp. , Ho ng Liên ô rô (Mahonia spp , Ho ng á phellodendron
amurense
ruột

Trong y học

ng

Ngo i ra, ngƣời ta c n

r rin m thu c chữa a chảy, đau mắt , viêm
ng

sinh n , chữa viêm túi mật, đặc iệt
nghệ ngƣời ta c n

ng

m thu c cầm máu trong sản phụ sau khi
tác ụng t t với ệnh sỏi mật Trong k

r rin để m chất tạo thu c nhuộm, hoặc m chất tạo

m u trong gia vị v trong đồ u ng có cồn v trong các nh cực khác
Trong thân v r cây V ng đắng Coscinium usitatum pi rr
r rin rất cao,

nƣớc ta đây

h m ƣợng

nguồn nguyên iệu rất qu để chiết suất

r rin Đã có nhiều t i iệu nghiên cứu về phƣơng pháp chiết suất

r rin t

cây V ng đắng nhƣ phƣơng pháp chiết suất của Phạm Viết Trang, phƣơng pháp
triết

r rin

ng áp ực nóng của Nguy n Liêm v nhiều quy tr nh khác nữa

Tuy nhiên, các quy tr nh chiết n y vẫn c n một s nhƣợc điểm nhƣ: kéo
gian, t n nhiều ung m i , hóa chất
đầy đủ việc chiết suất
định h m ƣợng

v chƣa có nhiều c ng tr nh nghiên cứu

r rin t cây Mã hồ Nguy n Văn Thảo 199

h nh nghiên cứu h m ƣợng

i thời

r rin t cây Ho ng Liên

r rin trong Ho ng Liên

đã tiến

r Lâm Đồng, kh ng

r cũng khá cao, khoảng 1,8

Nguy n Văn Tập, Phạm Thanh Huyền v cộng tác viên Viện Dƣợc iệu,
5

đã tiến h nh điều tra sƣu tập các o i thực vật

m thu c

nhiều v ng

trên cả nƣớc Trong đó , nhóm nghiên cứu n y đã tiến h nh sƣu tập v gây trồng
thủ nghiệm Ho ng Liên

r tại trạm nghiên cứu v gây trồng cây thu c Tam

Đảo v Sa Pa, ƣớc đầu cũng kh ng định khả năng nhân gi ng
n y

ng hạt o i cây

khá t t Ngo i ra nhóm nghiên cứu n y cũng ắt đầu thử nghiệm nhân

gi ng v t nh
Ho ng Liên

ng cách giâm hom v đã cho trồng thử nghiệm h ng trăm cây
r trên núi đá v i tại H Giang Lo i cây n y cũng đƣợc thu thập

về trồng tại vƣờn của trung tâm cây thu c Đ Lạt Viện Dƣợc iệu với mục đ ch
ảo tồn ngoại vi Ex situ , cây sinh trƣ ng v phát triển t t Sách đỏ Việt Nam,
2007).
10

Trong sách cẩm nang cây thu c cần ảo vệ

Việt Nam của tác giả Nguy n

Tập có m tả cây Mã hồ nhƣ sau: Cây ụi, cao 1 - m, phân c nh chủ yếu t
g c; vỏ m u xám m c, nứt n ; gỗ thân, c nh v r có m u v ng, vị đắng Lá kép
ng chim 1 ần ; mọc so , tụ tập

đầu c nh hay ngọn thân; cu ng

chét

i

– 5cm; thƣờng gồm 5 - 11 đ i á chét Lá chét gần nhƣ kh ng cu ng, h nh
ầu ục hoặc hơi thu n,

i ,5 – 7cm, rộng ,5- ,5cm, g c hơ h nh tim hay hơi

cụt, đầu nhọn sắc, mép á mỗi ên có

- 5 răng cƣa th , đầu nhọn nhƣ gai;

y,

cứng, mặt trên áng óng
Sách đỏ Việt Nam

7 Mã hồ

cây ụi hoặc cây gỗ nhỏ, cao 1,5 - m

Đƣờng k nh thân

- 7cm Thƣờng mọc rải rác

thƣờng xanh ẩm,

độ cao 17

Giang, Cao
v o tháng

– 19

v n r ng hay ƣới tán r ng k n

Mã hồ phân

Lai Châu, L o Cai, H

ng, ắc kạn Ngân Sơn , Lâm Đồng núi Lang ian M a ra hoa
– , quả t tháng

– 6 , cây ra hoa kết quả nhiều Có khả năng tái

sinh sau khi ị chặt phát Mã hồ chủ yếu thƣờng đƣợc
chảy, kiết

ng

m thu c chữa a

, r i oạn tiêu hóa L nguồn g n qu hiếm đ i với Việt Nam, hiện

nay đang đƣợc xếp v o hạng đang nguy cấp cấp EN , o ngƣời ân đang khai
thác quá mức
Th o t i iệu Cây thu c v động vật

m thu c

Việt Nam” của Viện

Dƣợc iệu, Nx Khoa học v K thuật, Mã hồ có đặc điểm h nh thái nhƣ sau:
Cây ụi, có thể cao 6 – 7m Thân v r m u v ng Lá kép
mọc so

,

i

–

cm, á chét

cu ng,

i 6 – 1 cm, rộng

ng chim

,

y h nh trái xoan hoặc hơi thu n, kh ng

– ,5cm, g c tr n hoặc hơi h nh tim, đầu nhọn nhƣ

gai, mép khia răng to sắc nhọn, gân ch nh v gân phụ th nh mạng r
Năm

8-2009, Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm Lâm Đồng đã tiến

h nh điều tra tại huyện Lạc Dƣơng – Lâm Đồng, trên núi Liang iang
15 -17

m có phân

Mã hồ nhƣng s

rác các cá thể ƣới tán r ng th ng

độ cao

ƣợng cá thể c n t, ch c n sót ại rải

ên cạnh đó

9, trung tâm nghiên cứu

khoa học sản xuất Lâm nghiệp v ng Tây ắc Viện khoa học Lâm nghiệp Việt

Nam đã tiến h nh điều tra sơ ộ phân

o i cây n y tại v ng núi cao C Mạ,
11


huyện Thuận Châu, t nh Sơn La v huyện Sapa t nh L o Cai cho thấy cây phân
r ng thứ sinh v phân

độ cao trên 1

m, s

ƣợng cá thể phân

c n

rất t, s cây m nhân gi ng rất hiếm gặp
Trần Ngọc Hải v nhóm nghiên cứu của Trƣờng Đại Học Lâm Nghiệp đã
triển khai đề t i nghiên cứu, thu thập nguồn g n thực vật của một s

o i

v ng

ng hồ thủy điện Sơn La về trồng tại Vƣờn sƣu tập của Lâm viên Sơn La t
7-

9 Kết quả

đã sƣu tập v trồng đƣợc trên

6ha, hiện nay vẫn c n một s
Nh n chung, các cây có t

o i cây đang

o i cây với iện t ch

vƣờn huấn uyện v vƣờn ƣơm

ệ s ng tƣơng đ i cao, nhiều o i trong s đó sinh

trƣ ng t t, ƣớc đầu thể hiện sự th nh c ng của ảo tồn chuyển chỗ, trong đó có
Ho ng Liên

r

Sau gần

năm, ƣớc đầu kh ng định, o i cây n y có khả năng

gây trồng ƣới tán r ng, tuy nhiên cây sinh trƣ ng rất chậm Để thử nghiệm
nhân gi ng v t nh, nhóm nghiên cứu đã v o r ng tự nhiên đ o tách cây con,
ng

n nhão hồ v o g c v đ m giâm trong nơi có

gian chăm sóc, t

ệ cây s ng v ra r khá cao v có thể đ m trồng Cũng trong

nghiên cứu n y, một
cho t

ng râm, sau một thời

hạt gi ng Ho ng Liên

ệ nảy mầm 5 - 55

r đƣợc thử nghiệm r o cũng

ên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đã ƣớc đầu

thử nghiệm nhân gi ng v t nh o i cây n y nhƣng kết quả nhân gi ng

ng hom

c nh kh ng khả quan, ch hom thân của o i cây n y đã ra r v có khả năng
phát triển
Hiện nay

xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh

tr nh nghiên cứu n o về Mã hồ đƣợc c ng

12

ắc Kạn chƣa có c ng

ư
M C TIÊU - NỘI

N

2
Ư N

Á N

IÊN

U

21
:

ổ sung cơ s

ữ iệu của cây Mã hồ (Mahonia

nepalensis) góp phần ảo tồn o i cây qu hiếm, có giá trị kinh tế cao tại xã Vân
T ng, huyện Ngân Sơn, t nh Bắc Kạn.
ể: Phản ảnh đƣợc đặc điểm phân b của o i Mã hồ về vị tr
, đặc điểm địa h nh v

âm phần nơi xuất hiện o i Đánh giá đƣợc t nh trạng v

các yếu t ảnh hƣ ng đến c ng tác ảo tồn o i tại địa phƣơng

m cơ s để đề

xuất giải pháp ảo tồn v phát triển o i Mã hồ cho khu vực nghiên cứu
2 2 Đố ư
Đ i tƣợng nghiên cứu của khóa luận n y

o i cây Mã hồ Mahonia

nepalensis). Phân b tự nhiên tại khu vực nghiên cứu.
Đề t i giới hạn phạm vi nghiên cứu tại xã Vân T ng, huyện Ngân Sơn, t nh
ắc Kạn
23 N
- Nghiên cứu đặc điểm phân

của Mã hồ tại xã Vân T ng

- Đánh giá thực trạng c ng tác ảo tồn o i Mã hồ tại xã Vân T ng
- Đề xuất một s giải pháp ảo tồn v phát triển o i Mã hồ cho khu vực
24

ư

241
- Máy GPS đinh vị, mẫu biểu điều tra, thƣớc đo vanh, máy ảnh k thuật s ,
thƣớc dây..v.v..
- Thông tin tƣ iệu về điều kiện kinh tế, xã hội: dân s , ao động, thành
phần dân tộc, tập quán…
- Chuẩn bị dụng cụ: Máy GPS đinh vị, mẫu biểu điều tra, thƣớc đo vanh,

máy ảnh k thuật s , thƣớc dây..v.v..
242

ư

13


- Những tƣ iệu về điều kiện tự nhiên, khí hậu, thủy văn, đất đai, địa hình,
tài nguyên r ng…
- Th ng tin tƣ iệu về điều kiện kinh tế, xã hội: dân s , ao động, thành
phần dân tộc, tập quán…
- Kế th a những s liệu kết quả nghiên cứu về o i Mã hồ các tài liệu đƣợc
tham khảo trong sách, giáo trình, báo trí, internet, luận văn t t nghiệp).
ư

2.4.3.

ố

Đ

ể

ố

ồ

u tr t o tu n
Lập 3 tuyến điều tra đi qua các trạng thái r ng, đại diện cho khu vực. Trên

tuyến điều tra tiến hành quan sát trực tiếp trong phạm vi 10m về hai phía. Tiến
h nh xác định trạng thái r ng tại địa điểm bắt gặp o i Mã hồ
- Tuyến 01: T th n Đ o gió tới xã Thƣợng Quan (Tọa độ điểm đầu:X
442983.975,Y2479613.173;Tọa độ điểm cu i:X 443497.147, Y 2479429.969).
- Tuyến
6 5 78 ,
- Tuyến
6 5 78 ,

: T th n Đ o Gió tới ản Nam Sách Tọa độ điểm đầu:
8

16 ;Tọa độ điểm cu i: X 442909.333, Y 2480443.977).

: T th n Đ o gió tới ản Khao Gian
8

Tọa độ điểm đầu:

16 ; Tọa độ điểm cu i: X 443184.461, Y 2481199.065)

14


44 000

44 500

45 000

45 500

46 000

46 500

47 000

4 47 500

2482
000

81
500

81
000

80
500

TUYÕN 3
80
000

Tỷ l ệ 1:10.000

ĐấT TRốNG (IA,IB)
Đất trống có cây gỗ tái sinh (IC)

RừNG PHụC HồI (IIA,IIB)

TUYếN 2

79
500

đất nông nghiệp (NN)
RừNG NGHÌO (IIIA1)

OTC

79
000

78
500

78
500

TUỸN 1
24 78
000

2478
000

4 42 000

42 500

43 000

43 500

44 000

44 500

45 000

45 500

46 000

46 500

H nh 1: Sơ đồ tuyến điều tra o i cây Mã hồ

15

47 000

4 47 500


ể 01: Đ ều tra phân bố c a loài

ồ theo tuy n

Tuyến s : …………………………… Địa điểm: …………………………
Tọa độ điểm đầu tuyến : ……………

Tọa độ điểm cu i tuyến: ……………

Địa anh điểm đầu tuyến: …………

Địa anh điểm cu i tuyến: …………

Ngƣời điều tra: ……………………

Ng y điều tra: ………………

STT

Tọ

(cây)

Đ cao

b t
g p

Đ tàn che
t

(m)

ểm

Đ che ph
t

b tg p

ểm b t

ư ng

g p

1
2
3
…
- ác định tọa độ bắt gặp v độ cao nơi có o i Mã hồ phân b b ng máy
GPS Đặc điểm sinh thái và trạng thái r ng nơi các o i trong họ này phân b
đƣợc xác định trên bản đồ trạng thái r ng và kế th a tài liệu.
- Các loài bắt gặp đƣợc chụp ảnh và thu hái mẫu tiêu bản phục vụ giám
định.
- Phƣơng pháp xử lý mẫu tiêu bản ngoài hiện trƣờng: Sử dụng phƣơng pháp
bảo quản khô và bảo quản ẩm hiện đang áp ụng trong làm mẫu thực vật hiện
nay. Các mẫu đƣợc ghi etiket b ng út ch , trên đó thể hiện các thơng tin: Ký
hiệu mẫu, tuyến s , ký hiệu điểm tọa độ ƣu trong GPS
- Trên tuyến điều tra quan sát, kết hợp với chụp ảnh các trạng thái r ng,
ảnh sinh cảnh v xác định các vị tr điển h nh để lập ô tiêu chuẩn.
- ác định độ t n ch
Độ ch phủ xác định

ng phần mềm trên smartphon có tên

GL M

ng phần mềm C NOPEO trên smartphone chạy hệ điều

hành Android.
- Hƣớng phơi xác định ựa th o địa
16

n trên thực địa


*

u tr tr n

:

Ô tiêu chuẩn OTC : Đƣợc b trí tại các vị trí có lồi cây Mã hồ phân b
tập trung, t nh đại diện tại các khu vực nghiên cứu, địa hình trong ơ phải tƣơng
đ i đồng đều, các loài cấp phân b tƣơng đ i đều, OTC khơng n m vắt qua
đƣờng mịn hoặc các chƣớng ngại vật nhân tạo.
Lập 4 ô tiêu chuẩn (OTC) hình trịn có diện tích 500 m2, với bán kính r=
1 ,69 m Để thuận tiện cho việc đo đếm, ô tiêu chuẩn đƣợc chia nhỏ, vì thế bán
k nh r đƣợc chia th nh r1 v r nhƣ h nh vẽ:
r1= 5.64 m (100 m2)
r2= 9.77 m (300 m2)
r= 12.62 m (500 m2)

Cách lập OTC:
Chọn 1 điểm làm tâm, kéo thƣớc ây qua

điểm 5.64 m, 9.77 m và 12.62

m. Tại mỗi điểm, đánh ấu b ng 01 cọc hoặc thắt nút trên dây nilon.
Dây ni on

ng để xác định khoảng cách đƣợc kéo th o 8 hƣớng Bắc,

Đ ng-Bắc, Đ ng, Đ ng-Nam, Nam, Tây-Nam, Tây, Tây-Bắc (theo chiều kim
đồng hồ, nhƣ h nh vẽ trên).
Trên các OTC tiến hành thu thập tất cả thơng tin của các lồi thực vật thân
gỗ có đƣờng kính t 6cm tr lên, kết quả ghi vào mẫu biểu 02.

17