Mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh

ĐỀ BÀI:
Em hãy tìm hiểu rõ mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Để thực hiện tốt điều này, Hồ Chủ Tịch và Đảng đã giải quyết trong suốt tiến
trình Cách Mạng như thế nào?
BÀI LÀM:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh” là một hệ thống quan điểm toàn diện , sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của các mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và
phát triển sáng tạo của chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,
kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh
hoa văn hoá của nhân loại. Đó là tư tuởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai
cấp, giải phóng con người; về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức mạnh của nhân dân, của
khối đại đoàn kết toàn dân; về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước
thật sự của dân, do dân,vì dân; về quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ
trang nhân dân; về phát triển kinh tế và văn hoá, không ngừng nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần của nhân dân; về đạo đức cách mạng , cần, kiệm ,
liêm, chính, chí, công vô tư; về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời
sau; về xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, cán bộ, Đảng viên vừa là người
lãnh đạo vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân…Chúng ta cùng xem xét
cụ thể một khía cạnh trong tư tưởng Hồ Chí Minh đó là tư tưởng về sức mạnh
dân tộc và sức mạnh thời đại, mối quan hệ giữa chúng như thế nào theo quan
điểm của Người. Từ đó thấy được rằng Hồ Chủ Tịch và Đảng ta đã áp dụng nó
vào tiến trình Cách Mạng Việt Nam như thế nào, đặc biệt là áp dụng vào hai
cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ trường kì của dân tộc ta.
1
A-NỘI DUNG
I- Sức mạnh dân tộc, sức mạnh thời đại và mối quan hệ giữa chúng.
1.Sức mạnh dân tộc:
Sức mạnh của dân tộc Việt Nam là sự tổng hợp của các yếu tố vật chất và tinh
thần song trước hết là sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và ý thức tự lực tự

cường dân tộc; sức mạnh của tinh thần đoàn kết; của ý chí đấu tranh kiên cường,
anh dũng bất khuất cho độc lập , tự do…Sức mạnh đó đã giúp cho dân tộc ta
vượt qua mọi thử thách khó khăn trong dựng nước và giữ nước.
-Tinh thần yêu nước ,tinh thần đấu tranh.
Nhân dân ta có lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Trong đấu tranh
chống kẻ thù xâm lược cũng như trong lao động sản xuất nhân dân Việt Nam đã
thể hiện tinh thần chiến đấu ngoan cường, sự thông minh sáng tạo, ý thức độc
lập tự chủ, tự lực, tự cường. Trong truyền thống dân tộc ấy Hồ Chí Minh nhìn
thấy nổi bật lên sức mạnh của lòng yêu nước. Tinh thần yêu nước của nhân dân
Việt Nam có những đặc điểm riêng biệt, đặc sắc, vì phải luôn luôn đối đầu với
nhiều khó khăn của tự nhiên và chiến tranh xâm lược, sự đô hộ của kẻ thù từ
nhiều phương kéo đến. Lòng yêu nước Việt Nam đã trở thành sức mạnh, một
thứ đạo lý, một lẽ sống của mỗi người dân, cũng là một tiêu chí cao nhất để
đánh giá con người trong xã hội ta.
Hồ Chí Minh tha thiết kêu gọi những ai có tinh thần yêu nước, không phân biệt
tín ngưỡng, tầng lớp, chính kiến, hay trước đây đã từng đứng về phe nào, hãy
cùng nhau đoàn kết vì dân vì nước. Để thực hiện đoàn kết, cần xoá bỏ mọi tành
kiến, cànphải thật thà gíup đỡ nhau cùng tiến bộ. Người cho rằng trong mỗi
người Việt Nam, ai cũng có ít hay nhiều tấm lòng yêu tiềm ẩn bên trong. Tấm
lòng yêu nước đó có khi bị bụi bặm che mờ, chỉ cần làm thức tỉng lương tri con
người thì lòng yêu nước đó lại bộc lộ. Với niềm tin vào sự hướng thiện của con
người vì lợi ích tối cao của dân tộc, Hồ Chí Minh đã chân thành lôi kéo, tập hợp
những người trước đây vốn là quan lại của triều đình cũ: Thượng thư Bùi Bằng
2
Đoàn, khâm sai đại thần Phan Kế Toại…vào khối đại đoàn kết toàn dân, tạo
điều kiện để họ có đóng góp vào sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc của dân tộc.
-Tinh thần đại đoàn kết dân tộc
Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, trong thời đại mới, để đánh bại các thế lực đế quốc
thực dân nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người,
nếu chỉ có tinh thần yêu nước thôi chưa đủ; cách mạng muốn thành công và

thành công đến nơi đến chốn phải tập hợp được tất cả mọi lực lượng có thể tập
hợp, xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc bền vững. Chính vì vậy, trong tư
tưởng Hồ Chí Minh đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, cơ
bản, nhất quán và lâu dài, xuyên suốt trong tiến trình cách mạng.
Đoàn kết làm ra sức mạnh . Hồ Chí Minh rất nhiều lần nhấn mạnh luận điểm
này. Người viết: “Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết chặt chẽ thì
chúng ta nhất định khắc phục được khó khăn, phát triển mọi thuận lợi và làm
tròn nhiệm vụ nhân dân giao phó”; “Đoàn kết là moọt lực lượng vô địch của
chúng ta để khắc phục những khó khăn, giành lấy thắng lợi”; “Đoàn kết là sức
mạnh, đoàn kết là thắng lợi”; “ Đoàn kết là sức mạnh, là then chốt của thành
công”….
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, yêu nước - nhân nghĩa- đoàn kết là sức mạnh,
là mạch nguồn của mọi thắng lợi. Do đó, đoàn kết dân tộc phải được xác định là
nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, phải được quán triệt trong tất cả mọi lĩnh vực, từ
đường lối, chủ trương, chính sách tới hoạt động thực tiễn của Đảng. Trong lời
kết thúc buổi ra mắt Đảng Lao động Việt Nam ngày 3/3/1951, Hồ Chí Minh đã
thay mặt Đảng tuyên bố trươc toàn thể dân tộc: “Mục đích của Đảng Lao động
Việt Namcó thể gộp trong 8 chữ là: Đoàn kết toàn dân, phụng sụ tổ quốc”. để
thực hiện mục tiêu này, Người thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải
thấm nhuần quan điểm quần chúng, phải gần gũi quần chúng, lắng nghe quần
chúng; vận động, tổ chức và giáo dục quần chúng, coi sức mạnh của cách mạng
là ở nơi quần chúng; phải thấm nhuần lời dạy “dễ trăm lần không dân cũng chịu,
khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Đoàn kết dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu của
3
Đảng, đồng thời cũng là nhiệm vụ hàng đầu của mọi giai đoạn. Nhấn mạnh vấn
đề này là nhấn mạnh tới vai trò của thực lực cách mạng. Bởi cách mạng muốn
thành công chỉ có đường loối thôi chưa đủ mà trên cơ sở của đường lối đúng,
Đảng phải cụ thể hoá thành mục tiêu, nhiệm vụ và phuơng pháp cách mạng phù
hợp với từng giai đoạn lich sử để lôi kéo, tập họp quần chúng, tạo thực lực cho
cách mạng. Thực lực đó chính là khối đại đoàn kết dân tộc.

Hồ Chí Minh còn chỉ ra rằng, đại đoàn kết không chỉ là mục tiêu của Đảng mà
còn là nhiệm vụ hàng đầu của toàn dân tộc. Bởi vì cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng, phải do quần chúng, phải vì quần chúng.
-Tấm lòng khoan dung, độ lượng với con người.
Để xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, phải kế thừa truyền thống yêu nước –
nhân nghĩa- đoàn kết dân tộc. Truyền thống này được hình thành, củng cố và
phát triển trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước hàng ngàn năm của cả
dân tộc, trở thành giá trị bền vững , thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn
mỗi người dân Việt Nam. Phải có lòng khoan dung, độ lượng với con người. Hồ
Chí Minh chỉ rõ, trong mỗi cá nhân cũng như mỗi cộng đồng đều có những ưu
điểm, khuyết điểm, mặt tốt, mặt xấu…Cho nên, vì lợi ích của cách mạng, cần
phải có lòng khoan dung độ lượng, trân trọng cái phần thiện dù là phần nhỏ nhất
ở con người mơí có thể tập hợp, quy tụ rộng rãi mọi lực lượng. Người đã lấy
hình tượng năm ngón tay có ngón ngắn ngón dài, nhưng cả năm ngón tay đều
thuộc một bàn tay, để nói lên sự cần thiết cần phải đại đoàn kết . Lòng khoan
dung, độ lượng của Hồ Chí Minh không phải là một sách lược nhất thời mà là
một sự nối tiếp và phát triển truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc, từ
chính mục tiêu của cuộc cách mạng Người suốt đời theo đuổi.
Tiểu kết:
Hồ Chí Minh xác định con đường cứu nước đúng đắn để giải phóng dân tộc
đã phát huy lòng yêu nước truyền thống và nâng thành lòng yêu nước xã hội chủ
nghĩa. Tinh thần, ý chí độc lập, tự chủ, tự cường và lòng yêu nước phát huy
được sức mạnh to lớn, tạo nên truyền thống đoàn kết dân tộc, đoàn kết toàn dân.
4
Hồ Chí Minh đã làm nổi bật sức mạnh của con người Việt Nam, đó là sức mạnh
thể lực và trí tuệ, sức mạnh của bề dày lịch sử và trong cuộc đấu tranh hiện tại,
sức mạnh của sự thông minh và dũng cảm, của lòng tin chân chính không gì lay
chuyển. Sức mạnh ấy bền vững và được nhân lên nhiều lần dưới sự lãnh đạo của
Đảng cộng sản Việt Nam. Là moọt nhà yêu nước chân chính, Hồ Chí Minh luôn
có niềm tin bất diệt vào sức mạnh dân tộc . Ngay từ những năm tháng đen tối

nhất của cách mạng, Người vẫn bộc lộ niềm lạc quan tin tưởng rất mạnh mẽ và
sâu sắc vào sức mạnh của dân tộc.
2.Sức mạnh thời đại
- Bối cảnh thời đại :
Là lúc diễn ra các bước phát triển nhảy vọt trong lịch sử loài người trên tất cả
các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội, khoa học kĩ thuật…
+ Chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc, xuất hiện mâu thuẫn cơ bản
là mâu thuẫn giữa đế quốc và các dân tộc thuộc địa.
+ Phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh, sự thức tỉnh của châu Á
+ Thắng lợi của cách mạng tháng 10- Nga với sự ra đời của nhà nước Xô viết,
nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, tạo điều kiện đẩy mạnh phong
trào cách mạng thế giới, mở ra sự chuyển hướng của cách mạng giải phóng dân
tộc theo quỹ đạo của cách mạng Vô Sản.
+ Sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản, làm sâu sắc thêm mâu thuẫn
giữa các nước đế quốc với nhau, gây ra hai cuộc chiến tranh thế giới.
- Sự phát triển của khoa học kĩ thuật
Theo Người, xây dựng chủ nghĩa xã hội phải biết tranh thủ các điều kiện quốc
tế thuận lợi, tận dụng tối đa sức mạnh của thời đại. Ngày nay, sức mạnh của thời
đại tập trung vào cuộc cách mạng khoa học công nghệ, xu thế toàn cầu hoá.
Chúng ta cần ra sức tranh thủ tối đa các cơ hội do xu thế đó tạo ra để nâng cao
hiệu quả hợp tác quốc tế; phải có cơ chế,chính sách đúng để thu hút vốn đầu tư,
kinh nghiệm quản lí và công nghệ hiện đại, thực hiện kết hợp sức mạnh dân tộc
với sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ động hội nhập kinh tế
5
-Sức mạnh của các phong trào cách mạng quốc tế phục vụ cho sự nghiệp giải
phóng dân tộc.
Trong quá trình hoạt động cách mạng, nhờ chú ý tổng kết thực tiễn dưới ánh
sáng của chủ nghĩa Mác –Lênin, Hồ Chí Minh đã từng bước phát hiện ra sức
mạnh tiềm ẩn trong trào lưu cách mạng thế giới mà Việt Nam cần tranh thủ. Các
trào lưu đó được liên kết, tập hợp trong khối đại đoàn kết quốc tế sẽ tạo nên sức

mạnh to lớn. Sức mạnh đó luôn được bổ sung những nhân tố mới, phản ánh sự
vận động không ngừng của lịch sử thế giới. Với ba dòng thác cách mạng chủ
yếu, đó là phong trào đấu tranh của các nước Xã hội Chủ nghĩa, sự đấu tranh
của nhân dân ở chính quốc, sự thành công của cách mạng các nước châu Á,
châu Phi, Mĩ latinh.
- Sự giúp đỡ, ủng hộ của quốc tế, tinh thần đoàn kết quốc tế
Thực hiện đoàn kết quốc tế để tập hợp lực lượng bên ngoài, tranh thủ sự
đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh của các trào lưu thời đại, tạo thành sức mạnh tổng hợp cho cách mạng
chiến thắng kẻ thù là một trong những nội dung chính của tư tưởng Hồ Chí
Minh và cũng là một trong các kinh nghiệm quan trọng nhất, mang tính thời đại
sâu sắc nhất của cách mạng Việt Nam .
Đối tượng đoàn kết trong tư tưởng của Hồ Chí Minh rất rộng lớn. Đó là đoàn
kết trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, phong trào cách mạng của
giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở chính quốc và ở các nước tu bản chủ
nghĩa nói chung; đoàn kết với nước Nga Xôviết, với Liên Xô và sau này mở
rộng ra tất cả các nước xã hội chủ nghĩa ; đoàn kết với phong trào đấu tranh vì
hoà bình, đọc lập dân tộc và dân chủ và tiến bộ xã hội của nhân dân thế giới;
đặc biệt là đoàn kết với nhân dân Lào và nhân dân Campuchia, hai nước cùng
cảnh ngộ với Việt Nam trên bán đảo Đông Dương, thực hiện khối đại đoàn kết
Việt –Miên- Lào trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc thực dân giành
độc lập tự do cho mỗi dân tộc và hạnh phúc cho nhân dân mỗi nước. Đánh giá
vai trò của đoàn kết quốc tế với cách mạng Việt Nam, trong buổi nói chuyện với
6