Bán đảo Ả rập
Giao tranh giữa Liên minh Syria-Iraq-Jordan với Israel ở cao
nguyên Golan ( chương 23 )
Ở cao nguyên Golan, Syria với 5 sư đoàn và 188 khẩu đội pháo tấn
công lực lượng phòng thủ Israel chỉ có 2 lữ đoàn và 11 khẩu đội
pháo. Ngay từ lúc bắt đầu trận đánh, 180 xe tăng và 60 khẩu pháo
của Israel phải đối mặt với khoảng 1300 xe tăng của Syria. Mỗi xe
tăng Israel triển khai trên cao nguyên Golan đều phải giao tranh
trong suốt những cuộc tấn công ban đầu. Biệt kích Syria được thả
từ trực thăng cũng đã chiếm giữ đồn lũy quan trọng nhất của Israel
ở Jabal al Shaikh (đỉnh núi Hermon), nơi có nhiều thiết bị giám sát.
Cuộc chiến trên cao nguyên Golan đã được bộ chỉ huy cấp cao
Israel dành ưu tiên hơn. Cuộc chiến ở Sinai đủ xa các trung tâm
dân cư Israel nên không thể ngay lập tức gây đe dọa đến Israel, còn
với độ cao của cao nguyên Golan, Syria có thể dễ dàng nhắm vào
các thành phố Tiberias, Safed, Haifa, Netanya và Tel Aviv. Quân
dự bị được đưa tới Golan ở mức độ nhanh nhất có thể. Họ được
đưa lên xe tăng và gửi ra mặt trận ngay khi vừa rời trại huấn luyện
quân đội, mà không cần đợi những khẩu súng máy gắn lên những
chiếc xe tăng này.
Cũng như quân Ai Cập ở Sinai, quân Syria trên cao nguyên Golan
cũng nằm dưới sự bảo vệ của những khẩu đội tên lửa SAM của họ.
Cũng như ở Sinai, Syria sử dụng các vũ khí chống tăng của Liên
Xô (những thứ này, do địa hình gập ghềnh đã không được hiệu quả
như ở sa mạc Sinai bằng phẳng).
Syria hy vọng rằng sẽ mất ít nhất là 24h để quân dự bị Israel có thể
ra đến mặt trận; nhưng trên thực tế, các đơn vị dự phòng của Israel
bắt đầu đến khu vực chiến tuyến chỉ 15 giờ sau khi chiến tranh nổ
ra.
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The
original image is sized 781x599.
Sơ đồ chiến dịch cao nguyên Golan
Vào cuối ngày đầu tiên của trận đánh, quân đội Syria (những người
đông hơn nhiều so với quân Israel trên Golan với tỷ lệ 5:1, và trong
một vài trường hợp là 11:1. Xe tăng Syria đông hơn xe tăng Israel
là 10:1) đã đạt được những thành công ở mức độ vừa phải. Quân
Israel kháng cự quyết liệt, xe tăng và bộ binh của họ liều lĩnh
chống cự lại quân Syria. Họ sử dụng pháo tự hành và sử dụng vô
cùng hiệu quả - các pháo thủ Israel đã tập luyện trên cao nguyên
Golan trong thời gian dài. Các khẩu đội tên lửa SAM của Syria đã
bắn hạ 40 máy bay Israel, nhưng các phi công Israel đã dùng một
chiến thuật khác lạ - bay ở độ cao thấp qua Jordan – nhào xuống
cao nguyên Golan, nắm lấy sườn của quân Syria và tránh được
nhiều khẩu đội tên lửa. Phi công Israel thả cả các loại bom thông
thường và bom napal, phá hỏng các phương tiện của Syria la liệt
trên mặt đất. Tuy nhiên trong vòng 6h, phòng tuyến đầu tiên của
Israel đã bị chọc thủng bởi sự chênh lệch số lượng.
Chiều hướng của trận chiến trên Golan đã thay đổi khi lực lượng
dự bị Israel tới nơi, bắt đầu vào ngày 8-10, đẩy lùi thế tấn công của
Syria. Cao nguyên Golan quá nhỏ để trở thành một vùng đệm lãnh
thổ, không giống như bán đảo Sinai ở phía nam, nhưng nó đã
chứng tỏ là một pháo đài địa lý chiến lược và là một vị trí then chốt
để ngăn chặn quân đội Syria bắn phá các thành phố phía dưới. Cho
đến thứ tư ngày 10-10, đơn vị Syria cuối cùng ở khu vực trung tâm
đã bị đẩy lui qua đường màu tía, tức là tên gọi của đường biên giới
trước chiến tranh.
Một quyết định lúc này cần phải được đưa ra – dừng lại ở biên giới
1967 hay tiếp tục tấn công vào lãnh thổ Syria. Bộ chỉ huy cấp cao
Israel dành toàn bộ ngày 10-10 để tranh cãi nên làm gì trong đêm
hôm đó. Một số người ủng hộ việc ngừng chiến, điều sẽ cho phép
những người lính triển khai lại ở Sinai (thất bại của tướng Shmuel
Gonen ở Hizayon, Sinai đã xảy ra 2 ngày trước). Những người
khác lại ủng hộ việc tiếp tục tấn công vào trong Syria, hướng tới
thủ đô Damascus, điều này sẽ hạ gục Syria ra khỏi cuộc chiến; nó
cũng sẽ lấy lại hình ảnh Israel như một sức mạnh quân sự tối cao ở
Trung Đông và sẽ tạo cho họ những thương lượng có lợi khi chiến
tranh kết thúc. Một nhóm người khác lại phản bác rằng Syria có
lực lượng phòng thủ mạnh – những đường hào chống tăng, các bãi
mìn – và tốt hơn là chiến đấu từ vị trí phòng thủ ở cao nguyên
Golan (hơn là ở địa hình bằng phẳng của Syria). Tuy nhiên, thủ
tướng Meir đã nhận ra điểm cốt yếu của toàn bộ cuộc tranh luận:
“Sẽ cần 4 ngày để chuyển một sư đoàn đến Sinai. Nếu chiến tranh
kết thúc trong thời gian này, chiến tranh sẽ kết thúc với mất mát
lãnh thổ của Israel ở Sinai và không đạt thêm được gì ở phía bắc –
một thất bại hoàn toàn. Đó là một vấn đề chính trị và quyết định
của bà là vượt qua đường màu tía. Cuộc tấn công sẽ được phát
động trong ngày hôm sau, thứ 5 ngày 11-10.”
Từ 11-10 đến 14-10, các lực lượng Israel tiến vào trong Syria,
nhưng lực lượng dự bị của Syria đã kháng cự mãnh liệt từ những
hàng rào phòng thủ đã được chuẩn bị. Israel tiếp tục tiến quân, và
chạm tới phòng tuyến xung quanh Sassa. Quân Israel đã chiếm
được một vùng lãnh thổ rộng 50km2 ở Bashan. Từ đây họ có thể
nã trọng pháo vào vùng ngoại ô của Damascus, chỉ cách đó có
40km. Các máy bay MiG của Syria đột kích quân Israel, một phần
trong sự phòng thủ liều lĩnh của Damascus.
Bởi vì vị thế của các nước Arab đã xấu đi trên chiến trường, sức ép
gia tăng khiến vua Hussein phải đưa quân đội của ông vào cuộc.
Ông nhận thấy một cách để đạt được yêu cầu mà không tạo cớ cho
Israel tấn công bằng đường không. Thay vì tấn công Israel từ biên
giới thông thường, ông đưa lực lượng viễn chinh vào trong Syria.
Ông để cho Israel biết dự định của mình, qua trung gian là Mỹ, với
hy vọng rằng Israel sẽ chấp nhận rằng đó không phải là một sự
khơi mào chiến tranh. Bộ trưởng quốc phòng Israel Dayan khước
từ điều này, nhưng Israel không có ý định mở thêm một mặt trận
khác nữa.
Iraq cũng đưa một lực lượng viễn chinh tới cao nguyên Golan,
gồm có 30.000 quân, 500 xe tăng và 700 xe bọc thép chở quân.
Các sư đoàn Iraq thực sự là một sự bất ngờ chiến lược đối với lực
lượng phòng vệ Israel, vốn trông đợi rằng tình báo của họ sẽ biết
trước 24h khi có những cuộc hành quân như vậy. Quân Iraq đã tấn
công vào sườn phía nam của đoàn quân thiết giáp Israel đang hành
quân, buộc các đơn vị này phải rút lui vài kilomet để ngăn ngừa
một sự bao vây.
Kết hợp với quân Syria, những cuộc phản công của quân Iraq và
Jordan đã ngăn cản bước tiến xa hơn của Israel. Tuy nhiên, họ
cũng không thể đẩy Israel trở về Bashan.
Vào ngày 22-10, lính biệt kích của lữ đoàn Golani và đơn vị đặc
biệt Sayeret Matkal chiếm giữ lại tiền đồn ở đỉnh núi Hermon, sau
sự chống cự gây thương vong rất nặng từ những vị trí bắn tỉa chiến
lược trên ngọn núi này. Một cuộc tấn công 2 tuần trước đó đã có
25 người chết và 67 người bị thương, trong khi cuộc tấn công thứ 2
này mất thêm 55 người và 79 người bị thương. Một chiếc xe ủi đất
D9 của Israel với bộ binh chọc thủng một đường lên đỉnh núi. Một
lữ đoàn dù đã chiếm được các tiền đồn của Syria trên ngọn núi
này.
( tổng hợp )