Giao an ngu van 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (717.59 KB, 119 trang )

(1)Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 1, 2 TPPCT đọc văn. Ký duyÖt. Khái quát văn học việt nam từ cách mạng tháng tám năm 1945 đến hết thÕ kØ XX i - Môc Tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc một số nét tổng quát về các chặng đờng phát triển , những thành tựu chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của VHVN từ CMT8 năm 1945 đến 1975 và những đổi mới bớc đầu của VHVN giai đoạn từ năm 1975 nhất là từ năm 1986 đến hết thế kỉ XX. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Rèn luyện năng lực tổng hợp, khái quát, hệ thống hoá các kiến thức đã học về VHVN từ CMT8 năm 1945 đến hết thế kỉ XX. 3. Về thái độ: Hs có thái độ trân trọng quá khứ lịch sử hào hùng của dân tộc qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ đợc tái hiện trong các tác phẩm văn học. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... IIi - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹yss. - GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp giữa nêu vấn đề và trao đổi, thảo luận, trả lời c¸c c©u hái. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. I - Kh¸i qu¸t V¨n häc viÖt nam tõ C¸ch * Hoạt động 1: - Nêu những điểm cơ bản về hoàn mạng tháng tám năm 1945 đến năm 1975 1. Vµi nÐt vÒ hoµn c¶nh lÞch sö, x· héi v¨n hãa c¶nh lÞch sö, x· héi, v¨n hãa ? - 1945 đất nớc độc lập, VH tồn tại và phát triển dới ( HS thảo luận, trả lời câu hỏi theo sự lãnh đạo của ĐCSVN. - VH vận đông, phát triển dới hai cuộc chiến tranh nhãm ) ¸c liÖt. - Kinh tÕ nghÌo nµn, chËm ph¸t triÓn. - Giao lu v¨n ho¸ h¹n chÕ.. 2. Qóa tr×nh ph¸t triÓn vµ nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu. a. Chặng đờng từ 1945 - 1954. * 1945 -1946 : - ND: Ca ngîi tæ quèc VN trong nh÷ng ngµy ®Çu giành độc lập. - TP : ( SGK tr 4 ). Nhãm 1: * 1947 -1954. 1. V¨n häc nh÷ng n¨m 1945 - 1946 - Néi dung : + Kh¸m ph¸ søc m¹nh , phÈm chÊt ND. thÓ hiÖn néi dung g× ? + ThÓ hiÖn niÒm tù hµo d©n téc vµ niÒm tin vµo t2. Em h·y kÓ nh÷ng thµnh tùu cña ¬ng lai tÊt th¾ng cña K/C. * Hoạt động 2: - Em hãy kể những chặng đờng chủ yÕu cña v¨n häc 1945 - 1975 ? - GV : gäi HS tr¶ lêi, hs kh¸c nhËn xÐt, bæ sung ..

(2) giai ®o¹n nµy ? 3. Em h·y nªu néi dung v¨n häc 1947 - 1954 ?. Nhãm 2: 1. KÓ tªn nh÷ng tp tiªu biÓu ? ( HS nh×n SGK vµ kÓ tªn TP ). 2. Khai thác đề tài trên văn xuôi có nh÷ng tp nµo ? ( HS kÓ tªn tp trong SGK ) 3. ThÓ hiÖn c¶m høng trªn cã nh÷ng tp tiªu biÓu nµo ? ( HS kÓ tªn tp trong SGK ) Nhãm 4: 1. KÓ tªn nh÷ng thµnh tùu tiªu biÓu ? 2. V¨n häc yªu níc, cm tån t¹i vµ ph¸t triÓn ntn ? 3. H×nh thøc ph¸t triÓn ?. - Vh 45 - 75 có những đặc điểm cơ b¶n nµo ?. - V× sao Vh phôc vô c¸ch m¹ng vµ cổ vũ chiến đấu ? ( Hs th¶o luËn, tr¶ lêi ). - VH phục vụ Cm cổ vũ chiến đấu thÓ hiÖn ntn ?. + Phản ánh đời sống CM, K/C. - Thµnh tùu : TruyÖn, kÝ, tiÓu thuyÕt, th¬ , kÞch, lý luËn nghiªn cøu vµ phª b×nh Vh.( SGK 5-6 ) b. Chặng đờng từ 1955 - 1964. - V¨n xu«i: mở rộng đề tài phản ánh hiện thực đời sống: + Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. + Hiện thực đời sống trớc CM8 + C«ng cuéc XDCNXH. - Th¬ ca: ph¸t triÓn m¹nh, thÓ hiÖn c¶m høng : + Sự hồi sinh của đất nớc sau những năm kháng chiÕn chèng Ph¸p. + Thµnh tùu bíc ®Çu cña c«ng cuéc XDCNXH. + Sù hoµ hîp gi÷a c¸i chung, c¸i riªng. +Nçi ®au chia c¾t hai miÒn Nam - B¾c. - KÞch ph¸t triÓn m¹nh. c. Chặng đờng từ 1965 - 1975. - Cao trào sáng tác chống ĐQ Mĩ đợc phát động. - Chủ đề : đề cao tinh thần yêu nớc, CN anh hùng CM. - Thµnh tùu : + V¨n xu«i : MiÒn B¾c, miÒn Nam : + Th¬ : §¹t nhiÒu thµnh tùu xs . + KÞch. * Văn học vùng địch tạm chiếm. - Xu hớng vh: VH chống cộng,VH đồi truỵ, VH yªu níc, CM - VH yªu níc CM: + Bị đàn áp, thể hiện t tởng kín đáo, có đk lại chiến đấu trực diện với kẻ thù. + Nội dung : Phủ định c/đ bất công tàn bạo,lên án bän cíp níc,b¸n níc; thøc tØnh lßng yªu níc; kªu gọi các tầng lớp Nd đấu tranh. - H×nh thøc : Th¬, truyÖn, phãng sù, bót kÝ. 3. Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ 1945 đến năm1975. a. Nền văn học chủ yếu vận động theo hớng cách m¹ng ho¸ , g¾n bã s©u s¾c víi vËn mÖnh chung của đất nớc. - C¸ch m¹ng ho¸ : lµ lµm cho v¨n häc cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ( Phục vụ cách mạng, cổ vũ chiến đấu ). - Phôc vô CM v× : + Đối tợng Vh phản ánh, độc giả của VH đang h»ng ngµy, h»ng giê cÇm ch¾c tay sóng trªn mÆt trận, nên Vh phải phục vụ Cm, cổ vũ chiến đấu. + B¶n th©n Vh cã vai trß , chøc n¨ng gd t tëng, t×nh cảm và cái đẹp cho con ngời . Cả nớc đi chung một con đờng, một tiếng nói nên Vh phục vụ Cm, cổ vũ c/ ®..

(3) - ThÓ hiÖn : + Theo sát từng nhiệm vụ chính trị của đất nớc. + XD nhân vật tiêu biểu cho đủ tầng lớp ND. + LÊy t c¸ch c«ng d©n, phÈm chÊt chÝnh trÞ, tinh thần Cm , thái độ đối với CNXH là tiêu chuẩn để - Tại sao nền Vh hớng về đại chúng đánh giá con ngời. ? + Tình cảm phải đợc đặt trong quan hệ cộng đồng. ( Hs th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái ). + Nhân vật đẹp nhất là : bộ đội, thanh niên xp, dân qu©n du kÝch.. - TÝnh ND s©u s¾c thÓ hiÖn ntn ? ( HS lÊy dÉn chøng b»ng nh÷ng Tp cô thÓ ).. - ThÕ nµo lµ khuynh híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹n ?. - ThÕ nµo lµ c¶m høng l·ng m¹n ?. - C¶m høng l·ng m¹n trong vh 45 75 thÓ hiÖn ntn ?. T¸c dông cña c¶m høng lm ?. b. Nền văn học hớng về đại chúng. - Quần chúng vừa là đối tợng, vừa là bạn đọc của mäi s¸ng t¸c Vh. QuÇn chóng còng cung cÊp lùc lîng st cho Vh. - Vận động theo xu hớng CM, Vh có nhiệm vụ phản ánh sự đổi đời của ND, thức tỉnh tinh thần giác ngộ của ND, vì vậy phải hớng về đại chúng. - Vh mang tÝnh ND s©u s¾c, thÓ hiÖn : + CM đã làm thay đổi cách nhìn của nhà văn với ND, đất nớc. ( tp sgk ). + Vh miªu t¶ nçi bÊt h¹nh cña ND trong XH cò vµ niÒm vui cña hä trong Xh míi. + Phản ánh vẻ đẹp tâm hồn của ND lao động. + Ph¸t hiÖn kh¶ n¨ng Cm vµ phÈm chÊt anh hïng cña ND. c. NÒn v¨n häc chñ yÕu mang khuynh híng sö thi vµ c¶m h÷ng l·ng m¹n. - Khuynh híng sö thi : + Đòi hỏi tp Vh phải tái hiện những mốc ( vấn đề ) lịch sử quan trọng của đất nớc. + Nhân vật chính :là những con ngời đại diện cho phÈm chÊt, ý chÝ cña c¶ d©n téc. Con ngêi chñ yÕu đợc khám phá ở bổn phận, trách nhiệm, nghĩa vụ c«ng d©n, ë lÏ sèng lín vµ t×nh c¶m lín. + Ng«n ng÷ sö thi : giäng ngîi ca , trang träng vµ giµu tÝnh íc lÖ. - C¶m høng l·ng m¹n : + Khẳng định cái tôi đầy tình cảm, cảm xúc, hớng tíi lý tëng, t¬ng lai, niÒm vui vµ chiÕn th¾ng. - C¶m høng lm 45 - 75 : + Khẳng định lý tởng cs mới và vẻ đẹp con ngời míi. + Ca ngîi Cn anh hïng Cm. + Tin tëng vµo t¬ng lai t¬i s¸ng cña c¶ d©n téc. - T¸c dông c/ h lm : + Nâng đỡ con ngời Vn vợt lên mọi thử thách. + Trong m¸u löa chiÕn tranh híng tíi ngµy chiÕn th¾ng. + Trong gian khæ c¬ cùc nghÜ tíi ngµy Êm no , hp. - VH mang khuynh híng sö thi vµ c¶nm høng lm v× :.

(4) + Suốt ba thập kỉ , dân tộc ta phải đơng đầu với kẻ thï m¹nh h¬n. Trong h/c Êy ch¾c ch¾n Vh ph¶i thÓ hiÖn nd yªu níc, anh hïng, ph¶i ghi l¹i nh÷ng chặng đờng lich sủ ấy. + Một nền Vh mang tính đại chúng , không phải Vh p/ ¸ sè phËn riªng lÎ cho nªn Vh ph¶n ¸nh những nv tiêu biểu cho cộng đồng. + Con ngêi Vn dòng c¶m, anh hïng. Ghi l¹i nhòng - T¹i sao Vh 45 - 75 chñ yÕu m¹ng tÊm g¬ng Êy, Vh mang tÝnh sö thi. khuynh híng sö thi vµ c¶m høng lm + VHVN viÕt theo kh híng sö thi vµ c/ h lm bëi ? cuộc chiến đấu của ND ác liệt, lao động và XD ở trong tầm bom đạnnhng con ngời vẫn hớng tới tơng lai và niềm tin chiến thắng. Con ngời sống có lý tëng, lËp nh÷ng chiÕn c«ng, sù tÝch phi thêng. - > Sö thi + lm lµm cho Vh trµn ®Çy tinh thÇn l¹c quan đáp ứng đợc yêu cầu phản ánh hiện thực đời sống trong quá tẻình vận động, phát triển Cm tạo - Sö thi + lm kªt hîp trong Vh thÓ nªn nÐt thÈm mÜ cña Vh klh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. II -Vµi nÐt kh¸i qu¸t v¨n häc viÖt nam tõ hiÖn ®iÒu g× ? 1975 đến hết thế kỉ XX. 1. Hoµn c¶nh lÞch sö , x· héi,v¨n ho¸ - Víi chiÕn th¾ng mïa xu©n n¨m 1975, l/s dt l¹i * Hoạt động 3 mở ra một rthời kỳ mới- thời kỳ độc lập, tự do và thống nhất đất nớc. Tuy nhiên ta lại gặp một số - Nªu hoµn c¶nh lÞch sö , Xh , Vho¸ khã kh¨n vµ thö th¸ch míi. - Từ năm 1986 với công cuộc đổi mới do Đảng đề ? xớng và lđ ta đã khắc phục đợc những khó khăn vÒ: Kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. §Êt níc bíc vào thời kỳ đổi mới. 2. Nh÷ng chuyÓn biÕn vµ mét sè thµnh tùu ban ®Çu. a. 1975 - 1985 : - Trăn trở tìm kiếm con đờng đổi mới. - Thµnh tùu :Th¬ , v¨n xu«i ( SGK ). - KÓ nh÷ng thµnh tùu Vh tõ 1975 - b. Tõ 1986 trë ®i. - Vh đổi mới mạnh mẽ sâu sắc và khá toàn diện : 1985 ? + §Ò tµi ®a d¹ng. + Chủ đề phong phú. + Dân chủ trong st, cá tính của nhà văn đợc phát huy. - VH đổi mới nh thế nào ? GV gọi HS đọc phần Ghi nhớ SGK + Vh khám phá con ngời trong mqh phức tạp, đa dạng. Thể hiện con ngời ở nhiều phơng diện đời tr 19. sống, kể cả đời sống tâm linh. + Các nhà văn quan tâm nhiều hơn đến đời t, nh÷ng sè phËn c¸ nh©n trong nh÷ng h/ c phøc t¹p đời thờng. - H¹n chÕ : Nãi nhiÒu tíi mÆt tr¸i xh, Ýt nhiÒu cã tÝnh b¹o lùc. - Thµnh tùu : III - KÕt luËns. (Ghi nhí SGK).

(5) 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Các chặng đờng phát triển của VHVN từ năm 1945 đến năm 1975 (thành tựu chủ yÕu, thÓ lo¹i). 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Nêu sự khác nhau cơ bản giữa Vh 1945 - 1975 và Vh 1975 đến nay? - §äc l¹i bµi häc trong SGK vµ t liÖu tham kh¶o. - Chuẩn bị bài: Nghị luận về một t tởng, đạo lí V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ .................................................*********................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 3 TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n …Nghị luận về một t tởng, đạo lí I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Học sinh nắm chắc kiến thức về kiểu bài nghị luận đặc biệt nhận đợc kiểu bài nghị luận về một t tởng đạo lí. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Nắm đợc cách viết bài nghị luận về một t tởng, đạo lý, trớc hết là kĩ năng tìm hiểu đề và lập dàn ý. 3. Về thái độ: - Có ý thức và tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm về một t tởng, đạo lý. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... IIi - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp giữa nêu vấn đề và trao đổi, thảo luận, trả lời c¸c c©u hái IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa. * Hoạt động 1 - C©u th¬ trªn cña Tè H÷u nªu lªn vÊn đề gì ? - Víi løa tuæi thanh niªn , häc sinh ngµy nay th× sèng nh thÕ nµo lµ sèng. 1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý a. Tìm hiểu đề. * §Ò v¨n : SGK. * Yªu cÇu : - Nội dung: lối sống đẹp ( sống có mục đích, lý tởng cao đẹp, có tâm hồn, tình cảm lành mạnh, có trí tuệ ngày càng mở rộng, có hành động tích cực, l¬ng thiÖn )..

(6) đẹp?. - Thao t¸c : - Với đề bài trên cần vận dụng những + Giải thích : Sống đẹp. thao t¸c lËp luËn nµo ? + Phân tích các biểu hiện của lối sống đẹp. + Chøng minh, b×nh luËn - T liÖu : Thùc tÕ x· héi, v¨n häc. * Hoạt động 2: b. LËp dµn ý - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i *. Më bµi. tÇm quan träng cña viÖc lËp dµn ý khi Chó ý : - Thao t¸c. viÕt v¨n nghÞ luËn. - Cách dẫn luận đề. - Gi¸o viªn ph¸t phiÕu häc tËp cho häc sinh viÕt më bµi. Sau ba phót gäi một học sinh ( đại diện một nhóm ) đọc trớc lớp, học sinh nhóm khác nhận xét, đánh giá. Giáo viên đặt câu hỏi, học sinh thảo luËn, tr¶ lêi. - Trong phÇn th©n bµi, em sÏ lÇn lît triÓn khai vµ s¾p xÕp c¸c ý nh thÕ nµo ?. Häc sinh th¶o luËn vµ nªu ý nghÜa cña lối sống đẹp. (Häc sinh ph¸t biÓu tù do ). - Tõ kÕt qu¶ th¶o luËn trªn, em h·y ph¸t biÓu nhËn thøc cña m×nh vÒ c¸ch làm bài nghị luận về một t tởng, đạo lý? ( häc sinh ph¸t biÓu gi¸o viªn chèt l¹i ).. * Th©n bµi - Giải thích : sống đẹp. - Phân tích các biểu hiện của lối sống đẹp: + Sống có lý tởng, mục đích cao đẹp. + Cã t©m hån, t×nh c¶m lµnh m¹nh, nh©n hËu. + Có trí tuệ sáng suốt, ngày càng đợc mở rộng, n©ng cao. + Có hành động tích cực, lơng thiện. - Chøng minh, b×nh luËn : + Giới thiệu, đánh giá một số tấm gơng sống đẹp trong đời sống và trong văn học. + Phê phán quan niệm và lối sống không đẹp. - Xác định phơng hớng và biện pháp phấn đấu để có thể sống đẹp. * KÕt bµi. - Khẳng định ý nghĩa của lối sống đẹp. - Bµi häc cho b¶n th©n. 2. Cách làm bài nghị luận về một t tởng đạo lý. Tõ kÕt qu¶ th¶o luËn trªn cã thÓ rót ra mét sè ®iÓm : - Bài nghị luận bàn về t tởng, đạo đức nhằm trình bày quan điểm, suy nghĩ của mình để thuyết phục ngời khác, đồng thời tự mình nâng cao nhận thức, rèn luyện về phẩm chất theo vấn đề mình ®ang nghÞ luËn. - C¸ch lµm : + Néi dung : . Giới thiệu, trình bày rõ vấn đề t tởng, đạo đức cÇn nghÞ luËn. . Phân tích các mặt đúng sai, lợi hại của vấn đề đang bàn đối với cuộc sống . . Nêu ý nghĩa, rút ra bài học trong t tởng, đạo đức và hành động..

(7) GV gọi HS đọc phần ghị nhớ SGK tr 21. *Hoạt động 3. + Hình thức : Diễn đạt chuẩn xác, mạch lạc. Có thÓ sö dông phÐp tu tõ vµ yÕu tè biÓu c¶m nhng ph¶i phï hîp vµ cã chõng mùc . * §äc ghi nhí ( SGK ). Gi¸o viªn tæ chøc cho c¸c nhãm th¶o 3. LuyÖn tËp. luËn vµ gäi 1 häc sinh tr¶ lêi c©u hái, Bµi tËp 1 häc sinh ë nhãm kh¸c bæ sung. a. Néi dung : Vấn đề mà G. Nê ru bàn luận là " văn hoá của con ngêi ". §Æt tªn cho v¨n b¶n : Bµn vÒ v¨n ho¸ cña con ngêi. HoÆc thÕ nµo lµ con ngêi cã v¨n ho¸ . b. Thao t¸c : Tác giả đã sử dụng thao tác lập luận nh : + Gi¶i thÝch ( ®o¹n 1 ). + Ph©n tÝch ( ®o¹n 2 ). + B×nh luËn ( ®o¹n 3 ). C. Diễn đạt. Cách diễn đạt khá sinh động thể hiện : - PhÇn gi¶i thÝch : T¸c gi¶ ®a ra nhiÒu c©u hái råi tù tr¶ lêi, c©u nä nèi víi c©u kia cã t¸c dông l«i cuốn ngời đọc theo gợi ý của mình. - Phần phân tích, bình luận : tác giả trực tiếp đối thoại với ngời đọc ( tôi sẽ để các bạn, chúng ta tiÕn bé nhê, chóng ta bÞ trµn ngËp...) t¹o quan hÖ gÇn gòi, th©n mËt gi÷a ngêi nãi ( thñ tíng mét Qua bài tập trên, em học tập đợc điều quốc gia ) với ngời đọc (nhất là với thanh niên ). g× ? ( c¸ch sö dông thao t¸c lËp luËn, - PhÇn cuèi, t¸c gi¶ viÖn dÉn ®o¹n th¬ cña mét cách diễn đạt ). nhµ th¬ Hi L¹p - võa tãm lîc c¸c luËn ®iÓm nãi trªn, võa g©y Ên tîng nhÑ nhµng, dÔ nhí vµ hÊp dÉn. Giáo viên gợi ý để học sinh về nhà Bài tập 2. ( về nhà làm ). lµm bµi. Gîi ý : Cã thÓ tiÕn hµnh theo ba gîi ý trong s¸ch gi¸o khoa. HoÆc bµn luËn theo c¸c ý trong c©u nãi cña LÐp t«n x t«i : - Lý tởng là ngọn đèn chỉ đờng. - Kh«ng cã lý tëng th× kh«ng cã ph¬ng híng kiªn định. - Kh«ng cã ph¬ng híng th× kh«ng cã cuéc sèng . 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV gọi HS nhắc lại cách làm bài nghị luận về một t tởng đạo lí. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Lµm bµi tËp cßn l¹i trong phÇn luyÖn tËp. - Tõ dµn ý trong môc 1 cña bµi häc, vÒ nhµ viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................

(8) ....................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ .................................................*********.................................................. Ngµy so¹n:................... Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 4 TPPCT đọc văn …………………. Ký duyÖt ……………………………………………………………………… Tuyên ngôn độc lập. - Hå ChÝ Minh -. phÇn mét : t¸c gi¶ i - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - HS nhận thức đợc: quan điểm sáng tác van học của Nguyễn ái Quốc- Hồ Chí Minh. - Qua sù nghiÖp v¨n häc lín lao cña Ngêi, hiÓu B¸c lµ ngêi anh hïng gi¶i phãng danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. - Hiểu đợc những nét lớn về phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Rèn luyện cho hs kĩ năng đọc hiểu về bài một tác gia văn học. 3. Về thái độ: - Hs trân trọng sự nghiệp văn học của Ngời là vũ khí phục vụ đắc lực cho sự nghiệp CM - Hs thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn cao cả vĩ đại của CTHC II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... IIi - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp giữa nêu vấn đề và trao đổi, thảo luận, trả lời c¸c c©u hái IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. I -Vµi nÐt vÒ tiÓu sö * Hoạt động 1 - HCM lµ ngêi C/S CM kiªn cêng trong suèt HS đọc phần giới thiệu tiểu sử nửa TK đ/tranh giải phóng DT, là ngời đem đến Hỏi: Cuộc đời của Nguyễn ái Quốc cho CM Việt Nam hớng đi mới, một kỷ nguyên mới. Dó là kỷ nguyên của độc lập, tự do. Bên - Hå chÝ minh cạch sự nghiệp CM lớn lao, Ngời còn để lại cho những điều gì đáng chú ý? đời một sự nghiệp VH lớn lao và có ý nghĩa. II - sù nghiÖp v¨n häc * Hoạt động 2: 1 . Quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n häc - HCM xen văn nghệ là một hoạt động tinh H Hái: Tr×nh bµy quan ®iÓm s/ t¸c cña thÇn phong phó, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho.

(9) HCM? Em cã nhËn xÐt g× vÒ quan SNCM ®iÓm s¸ng t¸c Êy ? điểm đó GV: HCM là ngời đặt nền móng mở đờng cho VHCM, Ngời am hiểu sâu sắc qui luật đặc trng của hoạt động v¨n nghÖ tõ ph¬ng diÖn t tëng c/trÞ đến NT biểu hiện Ngêi x/ định vị trí, vai trò to lớn của nghệ sĩ - Ngời chú ý đến đối tợng thởng thức và trong sự nghiệp đ/ tranh g/ phóng DT tiếp nhận VC. VC trong thời đại CM phải coi vµ p/ triÓn XH quảng đaị quần chúng là đối tợng phục vụ. Trớckhi viết bao giờ Ngời cũng đặt câu hỏi vµ tr¶ lêi: + ViÕt cho ai ? ( §èi tîng ) + Viết để làm gì ? ( Mục đích ) + ViÕt c¸i g× ? ( Néi dung ) + viÕt nh thÕ nµo ? ( H×nh thøc ) - TPVC ph¶i cã tÝnh ch©n thËt T GV:TÝnh ch©n thËt biÓu hiÖn ë chç: + Miªu t¶ cho hay, cho ch©n thËt, cho hùng hồn những đề tài phong phú của hiÖn thùc + Nªu g¬ng ngêi tèt, viÖc tèt, uèn n¾n, phª b×nh c¸i xÊu - Cần chú ý đến cái đẹp vả cảm høng thi ca cña t/gi¶: + Chñ + Chñ quan: t©m hån th¬ giµ c¶m N/XÐt: Quan ®iÓm vÒ v¨n ch¬ng cña HCM lµ xóc sù tiÕp thu kÕ thõa quan ®iÓm dïng v¨n + K/ quan: vẻ đẹp của thiên nhiên chơnglàm vũ khí c/đấu và đợc nâng cao trong SN CMVS 2. Sù nghiÖp s¸ng t¸c v¨n häc Ngêi s¸ng t¸c nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau: truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt, phãng sù, bót ký, Hái: NAQ - HCM thêng s¸ng t¸c tiÓu phÈm, nghÞ luËn, chÝnh luËn, th¬ ca, nh÷ng thÓ lo¹i nµo? kÞch, phª b×nh v¨n häc. .. a. V¨n chÝnh luËn: - Mục đích: Đấu tranh chính trị nhằm tấn Hái: c¸cTP v¨n CL cña HCM viÕt ra c«ng trùc diÖn kÎ thï, hoÆc thÓ hiÖn nh÷ng nhắm mục đích gì ? nhiệm vụ CM qua những chặng đờng LS VD: + B¶n ¸n C§ thùc d©n Ph¸p - Văn CL giàu tính c/đấu để kết tội + TN độc lập kÎ thï, v¹ch trÇn ©m mu cña TD + Lêi kªu gäi toµn Quèc K/C Ph¸p, M ü trong 2 cuéc c/tranh XL + Di chóc b. TruyÖn vµ ký: - Kho¶ng nh÷ng n¨m 22- 25, NAQ viÕt mét số truyện ký bằng tiếng Pháp rất đặc sắc sáng tạovà hiện đại Hỏi: Truyện và ký đợc viết trong ( VD: SGK- 7 ) khoảng thời gian nào ? Kể tên những - Đặc điểm: Cách viết cô đọng, cốt truyện TP tiªu biÓu sáng tạo k/ cấu độc đáo, ý tởng thâm thuý,.

(10) GV: Ngêi tÊn c«ng kÎ thï b»ng chÊt trÝ tuÖ to¶ s¸ng trong h×nh tîng - Thêi kú chèng Ph¸p: “ GiÊc ngñ 10 n¨m” nhiÒu h×nh thøc linh ho¹t kh¸c nhau: Khi th× dùa vµo sù th©ti tai nghe m¾t (1949) víi bót danh TrÇn Lùc giµu t/thÇn l¹c thÊy..... dùa vµo tëng tîng, íc ®o¸n, quan vµ ý nghi· dù b¸o giả định.... c. Th¬ ca: Cã kho¶ng trªn díi 250 bµi th¬ cã gi¸ trÞ gåm: + NKTT (133 bµi ) + Th¬ HCM ( 86 bµi ) + Th¬ ch÷ H¸n (36 bµi ) Hái: H·y kÓ nh÷ng tËp th¬ tiªu biÓu * TËp NKTT: cña NAQ- HCM ? - Lµ tËp th¬ tiªu biÓu nhÊt trong di s¶n th¬ ca của HCM. Tập thơ đợc sáng tác trong một hoàn cảnh đặc biệt, lúc NAQ bị giam cầm trong nhà tù TGT từ 29- 8- 42 đến 10- 9- 43 - NKTT lµ tËp NKý b»ng th¬, ghi l¹i nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe trong nhµ tï vµ trªn Hỏi: ND nổi bật nhất của tập NKTT đờng bị giải lao + ChÊt ký t¹o nªn tÝnh ch©n thùc lµ g× ? + ChÊt th¬ ph¶n ¸nh t©m hån vµ nh©n c¸ch cao đẹp của ngời c/sĩ CM trong hoàn cảnh VD: Đi đờng, Chiều tối, Giải đi nặng nề và khắc nghiệt nhất: vẻ đẹp t/thần, sím.. VD: Bèn th¸ng råi, Tù khuyªn ý chÝ nghÞ lùc vît lªn khã kh¨n xiÒng xÝch để vơn tới tự do mình, nghe tiếng giã gạo, đi đờng... + chứa đựng những baì học nhân sinh đạolý VD: Ngêi b¹n tï....., Ch¸u bÐ trong...., Không ngủ đợc, ốm nặng, - NKTT là tập thơ chan chứa t/ cảm nhân đạo: + Phong th¸i ung dung, t©m hån nh¹y Mét ngêi b¹n tï..... cảm trớc vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên + Trong hoµn c¶nh tï téi, Ngêi vÉn VD: Ng¾m Tr¨ng, Trêi höng, C¶nh hớng tới cảm thông với bao c/ đời bất hạnh chiÒu h«m.... + Lßng yªu níc thiÕt tha, trong c¶nh ngé xa níc - NKTT lµ TP giµu g/ trÞ NT: + Tø th¬ s¸ng t¹o + H. ¶nh gîi c¶m + ThÓ th¬ tø tuyÖt Tạo nên vẻ đẹp hàm súc, linh hoạt, tài hoa * Ngßai NKTT, B¸c cßn viÕt nhiÒu bµi th¬ trữ tình độc đáo, mộc mạc, giản dị để tuyên Hái: H·y kÓ tªn mét sè bµi th¬ tiªu truyÒn CM - K/C chèng Ph¸p, Ngêi béc lé nhiÒu lo l¾ng biÓu ? VD: P¾c Bã hïng vÜ, Tøc c¶nh P¾cPã vÒ vËn níc ( C¶nh khuya, C¶nh rõng VB ) ca ngîi søc m¹nh cña qu©n vµ d©n ta qua 2 Bµi ca du kÝch, Bµi ca sîi chØ cuéc k/c vµ niÒm vui th¾ng lîi( R»m th¸ng Giªng,Tin th¾ng trËn ) 3. Phong c¸ch nghÖ thuËt: - TP cña NAQ- HCM cã p/c ®a d¹ng mµ thèng nhÊt, kÕt hîp s©u s¾c mèi quan hÖ gi÷a c/trÞ vµ v¨n ch¬ng, gi÷a t/ tëng vµ NT, gi÷a Hái: P/ c¸ch næi bËt nhÊt trong truyền thống và hiện đại s¸ng t¸c cña HCM lµ g× ? - P/C¸ch riªng: + V¨n CL: béc lé t duy s¾c s¶o, giµu tri.

(11) GV gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK.. thøc v¨n ho¸, g¾n lý luËn víi thùc tiÔn, vËn dụng có hiệu quả nhiều phơng thức biểu đạt + Truyện ký: ngòi bút chủ động và sáng t¹o, lèi kÓ chuyÖn ch©n thùc, t¹o kh«ng khÝ gÇn gòi, khi lµ giäng ®iÖu ch©m biÕm s¾c s¶o th©m thuý vµ tinh tÕ.ChÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn đại là nét đặc sắc trong truyện ngắn + Th¬ ca: cã p/c ®a d¹ng, nhiÒu bµi cæ thi hàm súc, uyên thâm, đạt chuẩn mực cao về NT III - KÕt luËn: - NAQ - HCM lµ mét chÝnh trÞ, nhµ v¨n, nhµ th¬ vĩ đại. Một danh nhân văn hoá thế giới… - V¨n th¬ HCM lµ di s¶n tinh thÇn v« gi¸, lµ mét bé phËn g¾n bã h÷u c¬ víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng vĩ đại của Ngời.. 4. Cñng cè vµ hoµn thiªn kiÕn thøc - H·y lý gi¶i v× sao nãi: HCM võa lµ ngêi c/sÜ CM võa lµ nhµ v¨n nhµ th¬ lín? - Nh÷ng s¸ng t¸c chñ yÕu cña HCM vµ p/c næi bËt cña Ngêi 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - TaÞ líp: N¾m v÷ng bµi gi¶ng. - ở nhà : Học bài , đọc SGK và chuẩn bị bài: Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 5 TPPCT. Ký duyÖt. TiÕng viÖt Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt I - Môc tiªu Bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc khái niệm sự trong sáng của tiếng Việt, những biểu hiện chủ yếu của sự trong s¸ng cña tiÕng ViÖt: + HÖ thèng chuÈn mùc, quy t¾c vµ sù tu©n thñ c¸c chuÈn mùc, quy t¾c trong tiÕng ViÖt. + Sù s¸ng t¹o, linh ho¹t trªn c¬ së quy t¾c chung. + Sù kh«ng pha t¹p vµ l¹m dông c¸c yÕu tè cña ng«n ng÷ kh¸c. + TÝnh v¨n hãa, lÞch sù trong giao tiÕp ng«n ng÷. 2 .VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Ph©n biÖt hiÖn tîng trong s¸ng vµ kh«ng trong s¸ng trong c¸ch sù dông tiÕng ViÖt, ph©n tÝch vµ s÷a ch÷a nh÷ng hiÖn tîng kh«ng trong s¸ng. - Cảm nhận và phân tích đợc cái hay, cái đẹp của những lời nói và câu văn trong sáng..

(12) - Sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp đúng quy tắc, chuẩn mực để đạt đợc sự trong s¸ng. - Sö dông tiÕng ViÖt linh ho¹t, cã s¸ng t¹o dùa trªn nh÷ng quy t¾c chung. 3. Về thái độ: - Yêu mến và quý trọng di sản ngôn ngữ của cha ông, tài sản của cộng đồng. - Lu«n lu«n n©ng cao hiÓu biÕt vÒ tiÕng ViÖt. - Sö dông tiÕng ViÖt theo c¸c chuÈn mùc vµ quy t¾c chung, kh«ng l¹m dông tiÕng níc ngoµi vµ chó träng tÝnh v¨n hãa, lÞch sù trong giao tiÕp ng«n ng÷. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV híng dÉn HS ph¶i xuÊt ph¸t tõ ng÷ liÖu thùc tÕ, ngoµi ng÷ liÖu SGK cÇn tham kh¶o thªm c¸c ngò liÖu kh¸c. - Từ các ngữ liệu đó dẫn đến nội dung - HS th¶o luËn, nhËn xÐt, GV híng dÉn vµ tæng kÕt theo néi dung Ghi nhí. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. I - Sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt * Hoạt động 1 Sự trong sáng của TV đợc biểu hiện qua GV gọi HS đọc mục 1- SGK CH: Tríc hÕt, sù trong s¸ng cña TV mét sè ph¬ng diÖn sau: thÓ hiÖn ë ph¬ng diÖn nµo? 1.TiÕng ViÖt cã hÖ thèng chuÈn mùc quy t¾c chung về phát âm, chữ viết, về dùng từ, đặt c©u, cÊu t¹o lêi nãi, bµi v¨n. §©y lµ nh÷ng yÕu tè lµm c¬ së cho viÖc thÓ hiÖn râ rµng, m¹ch l¹c néi dung, t tëng, t×nh c¶m trong giao tiÕp. VD: SGK CH: Ph©n tÝch 3 c©u v¨n trong SGK Câu a: diễn đạt không rõ nội dung. Vừa thiếu ý, và phân tích đúng- sai? vừa không mạch lạc. Do đó là câu không trong s¸ng. Câu b và c: Là câu trong sáng: diễn đạt rõ nội dung; quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong c©u m¹ch l¹c. Chuẩn mực không phủ nhận sự chuyển đổi linh ho¹t vµ s¸ng t¹o 2. Sù trong s¸ng cña TV kh«ng dung n¹p t¹p chÊt, kh«ng cho phÐp pha t¹p hoÆc c¨ng sö CH: Sự trong sáng của TVcòn đợc dụng không cần thiết các yếu tố của ngôn ngữ biÓu hiÖn ë ph¬ng diÖn nµo? kh¸c VD: HiÖn nay c¸c Superstar( siªu sao) thÝch dïng mobile phone lo¹i xÞn. GV: Gäi mét sè hs lÊy VD vÒ viÖc sö dụng các yếu tố của ngôn ngữ khác 3. Sự trong sáng của TV còn đợc biểu hiện ở kh«ng c©n thiÕt vµo TV ? tÝnh v¨n hãa lÞch sù cña lêi nãi.. CH: Sự trong sáng của TV còn đợc 4. Luyện tập biÓu hiÖn qua ph¬ng diÖn nµo ? a. Bµi tËp 1.

(13) - TÝnh chuÈn x¸c lµ biÓu hiÖn sù trong s¸ng vÒ GV: Nh vËy nh÷ng lêi nãi n¨ng th« ng«n ng÷. tục, thiếu văn hóa bất lịch sự sẽ làm - Để thấy đợc sự chuẩn xác phải nhớ lại chi tiết cho TV mÊt ®i vÎ trong s¸ng tiªu biÓu trong TruyÖn KiÒu vÒ c¸c nh©n vËt, so sánh với từ gần nghĩa cùng biểu hiện tính chất đó mµ nhµ v¨n kh«ng dïng. b. Bµi tËp 2 - Lîc bá mét sè dÊu c©u lêi v¨n kh«ng g·y gän ý không đợc sáng rõ. * Hoạt động 2 GV: Yêu cầu hs đọc bài tập 1 SGK và tră lời các câu hỏi yêu cầu của đề bµi ?. GV: Híng dÉn hs lµm bµi tËp 2 ? 4 . cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV gäi hs nh¾c l¹i c¸c ph¬ng diÖn biÓu hiÖn sù trong s¸ng cña TV 5 . C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Hs häc phÇn ghi nhí SGK - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********.................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 6 TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n viÕt bµi lµm v¨n sè 1: nghÞ luËn x· héi I - Môc tiªu Bµi d¹y. 1.VÒ kiÕn thøc: - Vận dụng kiến thức và kĩ năng về văn nghị luận xã hội đã học để viết đợc bài văn nghị luận xã hội bàn về vấn đề t tởng, đạo lí. 2.VÒ kÜ n¨ng, t duy.

(14) - Tiếp tục rèn luyện các kĩ năng tìm hiểu đề. lập dàn ý và các thao tác lập luận trong bµi nghÞ luËn x· héi nh gi¶i thÝch, ph©n tÝch, b¸c bá, so s¸nh b×nh luËn,... 3. Về thái độ: - N©ng cao nhËn thøc vÒ lÝ tëng, c¸ch sèng cña b¶n th©n trong häc tËp vµ rÌn luyÖn II - ChuÈn bÞ. 1. GV: Chuẩn bị đề bài, đáp án. dàn bài chi tiết. 2. HS: - Xem lại bài nghị luận về một t tởng, đạo lí. - Xem phần hớng dẫn và phần gợi ý một số đề tham khảo.. III - Ph¬ng ph¸p d¹y häc. - GV có thể chọn đề trong SGK hoặc ra đề khác phù hợp với trình độ HS đề tài nghị luận nên tập trung vào những quan niệm về đạo lí, các vấn đề t tởng : ớc mơ, quan hệ gia đình, bạn bè, lối sống... IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. *Hoạt động 1 GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS *Hoạt động 2 GV chép đề lên bảng §Ò bµi: Thi hµo §øc Ren-n¬-maria Rinke đã viết cho ngời bạn của mình nh sau: “ Tình yêu của một ngời đối với một ngời khác, đó có lẽ là sự thử thách khó khăn nhất đối với mỗi một ngêi trong chóng ta”. Tõ lêi kh¼ng định trên, anh(chị) hãy phát biểu suy nghÜ cña m×nh vÒ ý nghÜa cña t×nh yªu vµ tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ trong t×nh yªu. Nội dung kiến thức cần đạt. Yêu cầu nội dung bài viết cần đạt đợc những ý cơ b¶n sau: 1. Vấn đề nghị luận trong đề bài liên quan trực tiếp đến cuộc sống và tâm hồn tuổi trẻ: ý nghĩ cña t×nh yªu thùc sù vµ tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ trong t×nh yªu. 2. Giải thích văn tắt nhận định của Rinke: Vì sao tình yêu của một ngời đối với ngời khác lại là khã kh¨n thö th¸ch? Con ngêi vît qua khã kh¨n thử thách đó ntn? 3. B×nh luËn më réng: Anh (chÞ) quan niÖn ntn vÒ tình yêu thực sự, tình yêu cao đẹp? Tuổi trẻ là tuæi cña t×nh yªu nhng tuæi trÎ gÆp khã kh¨n thö thách gì khi đến với tình yêu? Trách nhiệm trong tình yêu? Sự dẽ dãi trong tình yêu dẫn đến nguy cơ gì trong đời sống. 4. Tr×nh bµy tr¶i nghiÖm c¶m xóc cña b¶n th©n vÒ vẫn đề nay.. * Hoạt động 3 GV nh¾c nhë HS lµm bµi nghiªm tóc, qu¶n líp trong khi lµm bµi. *Hoạt động 4 GV thu bµi viÕt cña HS 4. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ vÒ nhµ - Chuẩn bị soạn bài tiếp theo “Tuyên ngôn độc lập”. V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********..................................................

(15) Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 7, 8 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn Tuyên ngôn độc lập. - Hå ChÝ MinhI - Môc tiªu Bµi d¹y. 1.VÒ kiÕn thøc: - HS nắm đợc quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh, hoàn cảnh ra đời và đặc trng thể loại của Tuyên ngôn độc lập, từ đó PT và đánh giá đúng bản Tuyên ngôn này nh một ¸ng v¨n chÝnh luËn mÉu mùc. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy - VËn dông kiÕn thøc vÒ quan ®iÓm s¸ng t¸c vµ phong c¸ch nghÖ thuËt cña Hå ChÝ Minh để phân tích thơ văn của Ngời. - Rèn luyện cho HS kĩ năng đọc hiểu văn bản văn chính luận theo đặc trng thể loại. 3. Về thái độ: - HS nhận thức đợc tầm quan trọng của văn bản với lịch sử dân tộc . - HS thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn cao cả vĩ đại của CTHCM. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Nêu vấn, đề gợi mở, phát vấn, đàm thoại kết hợp với diễn giảng. - Hoạt động song phơng giữa giáo viên và học sinh trong quá trình tiếp cận, tìm hiểu và nhận biết những phơng tiện đặc sắc của văn bản. - Gv tổ chức dạy học theo cách kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các c©u hái. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. __________________________________________ Nội dung kiến thức cần đạt * Hoạt động 1 I - T×m hIÓu chung Hỏi: Bác viết bản TNĐL nhằm m/đích gì ? đối tợng hớng tới là ai ? 1. Quan điểm, mục đích sáng tác - §èi tîng: B¶n TN híng tíi kh«ng GV: nh¾c l¹i t×nh h×nh níc ta vµo chỉ là đồng bào cả nớc mà còn là nhân thế giớgiới thêi ®iÓm mïa thu n¨m 45: tríc hÕt lµ bän + ở MN: P đợc sự trợ giúp A đang - Mục đích sáng tác: Bản TN không chỉ khẳng tiÕn vµo § d¬ng định quyền tự do độc lập của DTVN mà còn + ë MB: Bän Tµu tay sai cña M bao hµm cuéc tranh luËn ngÇm nh»m v¹ch ®ang ngÊp nghÐ ngoµi biªn giíi, HCM trÇn luËn ®iÖu x¶o quyÖt cña kÎ thï tríc d biÕt râ: do m©u thuÉn gi÷a A, P, M luËn quèc tÕ. víi Liªn X«, A,M cã nhiÒu kh¶ n¨ng 2. Hoàn cảnh ra đời và đặc trng thể loại nh©n nhîng P. §Ó chuÈn bÞ cho cuéc - Ngµy 19- 8 chÝnh quyÒn CM vÒ tay ND, XL nµy P tung ra luËn ®iÓm: § d¬ng ngµy 26- 8 HCT tõ ch/khu VB vÒ tíi HN, là thuộc địa của P..... t¹i c¨n nhµ sè 48 Hµng Ngang, Ngêi so¹n.

(16) Hỏi: Tác phẩm ra đời trong hoàn c¶nh nµo?. Hỏi: Văn chính luận có những đặc trng g×?. Hái: Theo em b¶n Tuyªn ng«n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Gi¶ng: KÎ thï trùc tiÕp vµ nguy hiÓm nhÊt ®e do¹ nÒn §L Dtéc ta lµ bän TD P. §Ó ®Èy lïi nguy c¬ Êy ph¶i lµ cuéc c/® l©u dµi. Cuéc c/® Êy cÇn cã sù ñng hé cña nh©n lo¹i tiÕn bé. Muèn vËy ph¶i XD c¬ së ph¸p lý cuéc k/c ®Ëp tan ©m mu cña P tríc d luËn t/giíi * Hoạt động 2 Hái: T¹i sao b¶nTN§L l¹i më ®Çu b»ng c¸ch trÝch dÉn lêi v¨n cña TN§L cña níc P vµ M ?. Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña B¸c?. Hái: C¸ch trÝch dÉn Êy cã ý nghÜa g×?. th¶o b¶n TN§L, ngµy 2- 9- 45 thay mÆt Quốc dân đồng bào Ngời đã đọc bản TNĐL khai sinh ra níc VNDCCH - §Æc trng thÓ läai: v¨n chÝnh luËn thuyÕt phục ngời đọc bằng lý lẽ, nếu đánh địch cũng đánh bằng lý lẽ. Lợi khí của nó là nh÷ng lý lÏ ®anh thÐp, nh÷ng lËp luËn chÆt chÏ, nh÷ng b»ng chøng kh«ng ai chèi c·i đợc Văn CL nếu có dùng đến h/ảnh, có gợi đến t/cảm thì chẳng qua cũng chỉ để phụ giúp thªm cho sù thuyÕt phôc b»ng lý lÏ mµ th«i 3. Bè côc: 1. Từ đầu...."không ai chối cãi đợc" C¬ së ph¸p lý cña b¶n TN 2 .Tiếp đến...... "Tài sản cho họ" T«i ¸c cña TD Ph¸p vµ kh¼ng định thực tế l/s mà nd ta đã kiên trì đấu Tran, næi dËy giµnh chÝnh quyÒn, lËp nªn níc VNDCCH. 3. Cßn l¹i Lời TN độc lập và những tuyên bố về ý chí độc lập, tự do của dân tộc VN. II - §äc- hiÓu chi tiÕt. - Mở đầu Bản TN, Bác đã trích dẫn 2 bản TN cña M ( 1776 ) vµ TN nh©n quyÒn vµ d©n quyÒn cña P (1791 ) - HCM đã khẳng định quyền ĐLTD của DT ta b»ng nh÷ng lêi lÏ cña tæ tiªn ngêi P và ngời M đã ghi tronhg 2 bản TNĐL đã tõng lµm vÎ vang cho truyÒn thèng t tëng vµ v¨n ho¸ cña nh÷ng DT Êy. C¸ch viÕt Êy lµ võa khÐo lÐo võa kiªn quyÕt: + KhÐo lÐo v× : tá ra rÊt tr©n träng nh÷ng danh ng«n bÊt hñ cña ngêi P vµ ngêi M + Kiên quyết vì: nhắc nhở họ đừng có phản bội tổ tiên mình, đừng làm vấy bùn lên lá cờ nhân đạo của những cuộc CM vĩ đại của nớc P, nớc M- nếu nhất định tiến qu©n x©m lîc VN * ý nghÜa: + C©u trÝch dÉn thùc chÊt lµ ch©n lý bÊt hñ.

(17) Hỏi: Bản TNĐL đã lật tẩy bản chất ®en tèi x¶o quyÖt cña P b»ng nh÷ng lý lÏ g× vµ sù thËt LS g× ?. Hái: Khi TD P muèn kÎ c«ng B¶o hé th× BTN v¹ch téi g×? Hái: §Ó b¸c bá luËn ®iÖu cña P chóng muèn quay trë l¹i x©m chiÕm § D HCM đã dùng lí lẽ NTN?. `. Hỏi: Bản TNĐL đã làm sáng tỏ câu hỏi: ai xứng đáng làm chủ nhân chân chÝnh cña VN b»ng lý lÏ nh thÕ nµo ?. cña mäi DT chø kh«ng riªng g× P, M + §Æt 3 b¶n TN, 3 nÒn §LDT ngang hµng nhau gợi lên một cách kín đáo niềm tự hào DT + ý “suy rộng ra....” là một đóng góp đầy ý nghĩa của Bác đối với PT g/phóng DT trên t/giíi b/ HÖ thèng lý lÏ b¸c bá luËn ®iÖu ViÖt Nam lµ thuộc địa của Pháp. Bản TNĐL đã giải quyết đợc yêu cầu ấy b»ng mét hÖ thèng lËp luËn hÕt søc chÆt chÏ vµ ®anh thÐp - Bản TNĐL đã vạch trần nhữg hành động trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa của chóng trong 80 n¨m thèng trÞ níc ta: + Thñ tiªu mäi quyÒn tù do d©n chñ + Chia níc ta thµnh 3 kú + T¾m c¸c PT yªu níc cña ta trong bÓ m¸u + Thi hµnh chÝnh s¸ch ngu d©n + Đầu độc dân ta bằng thuốc phiện và rợu cån + Bóc lột dân ta đến tận xơng tuỷ + Hai triệu ngời chết đói * TD P muèn kÓ c«ng b¶o hé § d¬ng th× b¶n TN§L chØ râ: kh«ng ph¶i lµ c«ng mµ lµ tội vì trong 5 năm chúng đã bán nớc ta 2 lÇn cho NhËt * TD P tuyên bố Đ dơng là thuộc địa của chóng vµ chóng cã quyÒn trë l¹i § d¬ng th× b¶n TN§L chØ râ § d¬ng kh«ng cßn lµ thuộc địa của chúng” Sự thật là từ mùa thu năm 40 nớc ta đã thành thuộc địa của Nhật” Sự thật là dân ta đã lấy lại nớc VN từ tay NhËt. LuËn ®iÓm nµy cùc kú quan träng, nã sÏ dÉn tíi lêi tuyªn bè tiÕp theo cña b¶n TN: “ Bëi thÕ cho nªn chóng t«i...tuyªn bè tho¸t ly....thµnh mét níc §LTD” c/ Hệ thống ký lẽ khẳng định quyền ĐL cña DTVN - DT ta có xứng đáng đợc hởng ĐLTD hay không ? có đủ t cách làm chủ đất nớc mình hay không ? Bản TNĐL đã đa ra những lý lẽ không phải để bác bỏ mà để khẳng định: + Nếu TD P phản bội đồng minh thì DTVN đã đứng lên chống Nhật và giành ĐL từ tay NhËt + Nếu TD P bộc lộ t/chất đê hèn, tàn bạo,.

(18) Hái: Tõ nh÷ng chøng cø trªn, HCM đi đến khẳng định điều gì?. * Hoạt động 3 Hái: B¶n TN§L cã g/trÞ vÒ nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ?. Hái: V× sao nãi TN§L lµ TP mang g/trÞ nh©n b¶n ?. * Hoạt động 4. Hái: H·y rót ra nh÷ng kÕt luËn chÝnh vÒ b¶n TN§L ?. phản động( khủng bố Việt Minh, giết tù ch/trị) thì VN vẫn giữ thái độ khoan hồng nh©n ®aä khi chóng thÊt thÕ - Từ những chứng cứ trên, HCM đi đến khẳng định: Một DT phải chịu đựng nhiều đau khổ dới ách TD ,đã anh dũng c/đ cho ĐLTD, đã đứng về phía đồng minh, đã nêu cao tinh thần nhân đạo nh thế, DT đó phải đợc ĐLTD - Tinh thần khẳng định trong lời kết luận còn đợc tăng cấp lên 1 bậc nữa: hởng §LTD kh«ng chØ lµ mét c¸i quyÒn ph¶i cã, một t cách cần có mà đó là một hiện thực: “ Và sự thật đã thành một nớc ĐLTD” - KÕt thóc b¶n TN lµ lêi tuyªn bè:” toµn thÓ DTVN sÏ ®em toµn bé søc m¹nh tinh thÇn và của cải để giữ vững nền ĐL ấy...”nhằm khẳng định quyết tâm đánh tan bất cứ kẻ thù nào đến XL VN 2. Tuyên ngôn độc lập là một kiệt tác, một v¨n kiÖn lÞch sö v« gi¸. - Gi¸ trÞ thÈm mü: lµ ¸ng v¨n CL mÉu mùc cô đọng, lập luận chặt chẽ giàu sức thuyết phục: mỗi câu mỗi chữ đều hàm chứa suy t cảm xúc của một con ngời suốt đời đ/tranh v× §LDT. KÕt cÊu chÆt chÏ, lËp luËn nhÊt quán, chứng cứ rõ ràng đạt hiệu quả cao - Gi¸ trÞ nh©n b¶n: §©y lµ b¶n TN vÒ nh©n quyÒn sèng, quyÒn §LTD cña DTVN nãi riªng vµ nh©n lo¹i tiÕn bé nãi chung. TN§L là kết tinh của chất đại nhân, đại trí, đại dũng trong con ngêi HCM - Giá trị lịch sử: đánh dấu mốc son LS sáng ngêi cña DTVN trong q/tr×nh ®/tranh chèng ngoại xâm. Đây là áng văn đúc kết ý chí nguyÖn väng quyÕt t©m cña DTVN quyÕt dµnh vµ b¶o vÖ §LDT. §©y lµ b¶n tæng kÕt h/¶nh ®au th¬ng mµ oai hïng cña DT III - Tæng kÕt TN§L thÓ hiÖn nh÷ng t/tëng mang tÇm vãc LS: quyÒn lîi cña mçi c/nh©n ph¶i g¾n bã víi quyÒn lîi cña DT. QuyÒn §LTD cña mçi DT phải đợc thể hiện trong quyền sống, quyền bình đẳng của mỗi c/nhân - TNĐL đã XD một hệ thống luận điểm rõ rµng, lËp luËn chÆt chÏ, ®anh thÐp, giäng v¨n hïng hån ®Çy søc thuyÕt phôc - TNĐL xứng đáng là một " áng thiên cổ hïng v¨n" cã gi¸ trÞ to lín vÌ mäi mÆt: LS.

(19) VH, V. häc, CT, XH... mét ¸ng v¨n chÝnh luËn mÉu mùc.. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV gäi mét HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi häc. - V× sao nãi" TN§L cña HCM lµ mét ¸ng v¨n chÝnh luËn mÉu mùc" 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - §äc l¹i b¶n TN§L, n¾m ch¾c néi dung. - So¹n tríc bµi th¬ " T©y tiÕn" cña Quang Dòng. V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 9 TPPCT. Ký duyÖt. tiÕng viÖt Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng viÖt (tiÕp theo) I - Môc tiªu Bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc khái niệm sự trong sáng của tiếng Việt, những biểu hiện chủ yếu của sự trong s¸ng cña tiÕng ViÖt: + HÖ thèng chuÈn mùc, quy t¾c vµ sù tu©n thñ c¸c chuÈn mùc, quy t¾c trong tiÕng ViÖt. + Sù s¸ng t¹o, linh ho¹t trªn c¬ së quy t¾c chung. + Sù kh«ng pha t¹p vµ l¹m dông c¸c yÕu tè cña ng«n ng÷ kh¸c. + TÝnh v¨n hãa, lÞch sù trong giao tiÕp ng«n ng÷. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Ph©n biÖt hiÖn tîng trong s¸ng vµ kh«ng trong s¸ng trong c¸ch sù dông tiÕng ViÖt, ph©n tÝch vµ s÷a ch÷a nh÷ng hiÖn tîng kh«ng trong s¸ng. - Cảm nhận và phân tích đợc cái hay, cái đẹp của những lời nói và câu văn trong sáng. - Sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp đúng quy tắc, chuẩn mực để đạt đợc sự trong s¸ng. - Sö dông tiÕng ViÖt linh ho¹t, cã s¸ng t¹o dùa trªn nh÷ng quy t¾c chung. 3. Về thái độ: - Yêu mến và quý trọng di sản ngôn ngữ của cha ông, tài sản của cộng đồng. - Lu«n lu«n n©ng cao hiÓu biÕt vÒ tiÕng ViÖt. - Sö dông tiÕng ViÖt theo c¸c chuÈn mùc vµ quy t¾c chung, kh«ng l¹m dông tiÕng níc ngoµi vµ chó träng tÝnh v¨n hãa, lÞch sù trong giao tiÕp ng«n ng÷. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh....

(20) 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV híng dÉn HS ph¶i xuÊt ph¸t tõ ng÷ liÖu thùc tÕ, ngoµi ng÷ liÖu SGK cÇn tham kh¶o thªm c¸c ngò liÖu kh¸c. - Từ các ngữ liệu đó dẫn đến nội dung - HS th¶o luËn, nhËn xÐt, GV híng dÉn vµ tæng kÕt theo néi dung Ghi nhí. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 GV gäi HS nh¾c l¹i nh÷ng ph¬ng diện cơ bản đảm bảo sự trong sáng cña TV. CH: Để giữ gìn đợc sự trong sáng cña TV, mçi c¸ nh©n chóng ta cÇn ph¶I lµm g×?. * Hoạt động 2. GV gọi HS đọcphần ghi nhớ (SGK tr-44). GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận 2 bài tập trong SGK, sau đó gäi HS lªn tr×nh bµy. GV kh¸i qu¸t lại, cho điểm, đánh giá.. Nội dung kiến thức cần đạt II - tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng viÖt. 1. Mỗi cá nhân nói và viết cần có ý thức tôn trọng và yêu quí tiếng Việt, coi đó là ” Thứ của cải vô cùng lâu đời và quí báu của dân tộc” 2. Có thói quen cẩn trọng, cân nhắc lựa lời khi giao tiếp sao cho lời nói phù hợp với nhân tố giao tiếp để đạt hiệu quả cao nhất. 3. Rèn luyện năng lực nói và viết theo đúng chuẩn mực về ngữ âm và chữ viết, từ ngữ, ngữ pháp, đặc điểm phong cách, phải luôn trau dồi, học hỏi. 4. Loại bỏ những lời nói thô tục, kệch cỡm, pha tạp, lai căng không đúng lúc. 5. Tiếp nhận những từ ngữ của tiếng nước ngoài. * Ghi nhí (SGK) III - LuyÖn tËp. 1. Bµi tËp 1 Các câu b, c, d là những câu trong sáng , câu a không trong sáng ( có sự lẫn lộn giữa trạng ngữ ( muốn xóa bỏ sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn) và chủ ngữ của động từ đòi hỏi , trong khi đó các câu b ,c,d thể hiện rõ các thành phần NP và các quan hệ ý nghĩa trong câu . 2. Bài tập 2 Trong lời quảng cáo dùng 3 hình thức biểu hiện cùng nội dung : - Ngày lễ tình nhân , - Ngày Valentine, - Ngày Tình yêu . → Cùng biểu hiện ý nghĩa cao đẹp là tình cảm con người . Nhng tiếng Việt có sự biểu hiện thoả đáng lµ ”ngµy lÔ t×nh yªu” võa cã ý nghÜa c¬ b¶n t¬ng øng víi tõ Valentine, võa cã s¾c th¸i biÓu c¶m ý.

(21) nhị, dễ cảm nhận và lĩnh hội đối với ngời Việt Nam. Cho nªn kh«ng cÇn sd h×nh thøc biÓu hiÖn cña tiÕng níc ngoµi...V× vËy sö dông tõ thuÇn ViÖt lµ phï hîp nhÊt. 4 . Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - HS nhắc lại toàn bộ kiến thức lí thuyết đã học và đọc phần ghi nhớ 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Tìm đọc tài liệu tham khảo: Hoàng Tuệ, cuộc sống ở trong ngôn ngữ, NXB tác phÈm míi, Hµ Néi, 1984. V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 10 TPPCT đọc văn. Ký duyÖt. nguyễn đình chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc - Ph¹m v¨n §ång I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Tiếp thu đợc cách nhìn nhận, đánh giá đúng dắn, sâu sắc và mới mẻ của PVĐ về con ngời và thơ văn NĐC; từ đó thấy rõ rằng trong bầu trời văn nghệ của dân tộc Việt Nam, NĐC đúng là một vì sao “càng nhìn càng thấy sáng. - Nhận thấy sức thuyết phục, lôi cuốn của bài văn không chỉ bằng các lí lẽ xác đáng, lËp luËn chÆt chÏ, ng«n tõ trong s¸ng, giµu h×nh ¶nh, mµ cßn b»ng nhiÖt huyÕt cña mét con ngêi g¾n bã víi tæ quèc, nh©n d©n, biÕt kÕt hîp hµi hoµ gi÷a sù tr©n träng nh÷ng gi¸ trị văn hoá truyền thống với những vấn đề trọng đại đang đặt ra cho thời đại của mình. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Tiếp tục rèn luyện cho hs kĩ năng đọc hiểu văn bản nghị luận cụ thể về một tác giả v¨n häc . - Vận dụng cách nghị luận giàu sức thuyết phục của tác giả để phát triển các kĩ năng lµm v¨n nghÞ luËn. 3. Về thái độ : - Hs thấy đợc sự hiểu biết sâu rộng và mới mẻ của một nhà hoạt đông chính trị lỗi lạc - Qua đó trân trọng hơn tấm lòng và sự nghiệp văn học của tác giả Nguyễn Đình ChiÓu. -GV tổ chức cho HS đọc hiểu văn bản bằng cách trao đổi thảo luận, trả lời các câu hái. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Ngoµi ph¬ng ph¸p t×m hiÓu ph©n tÝch mét v¨n b¶n GV cÇn gióp HS nhËn râ hÖ thèng luận đề, luận điểm, luận cứ của bài văn; sự chặt chẽ trong bố cục và lập luận; sự chính xác hïng hån vµ gîi c¶m cña lêi v¨n. - GV cần chú ý tái hiện không khí thời đại Nguyễn Đình Chiểu và thời đại chống đế.

(22) quèc MÜ cña níc ta trong nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ XX. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 CH: Qua phÇn tiÓu dÉn, em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶?. Nội dung kiến thức cần đạt I - T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶. - PV§ kh«ng ph¶i lµ ngêi chuyªn lµm lÝ luËn hay phª b×nh v¨n häc. Sù nghiÖp chÝnh mµ «ng theo ®uæi suÊt đời mình là sự nghiệp làm cách mạngtrong các lĩnh vùc chinmhs trÞ, ngo¹i giao. - Tuy nhiªn, PV§ vÉn cã nh÷ng t¸c phÈm quan trängvÒ v¨n häc vµ nghÖ thuËt. Nhøng t¸c phÈm Êy «ng viÕt ra lµ bëi: + Đó là một cách thức để phục vụ CM. + V¨n häc nghÖ thuËt lµ mét lÜnh vùc mµ «ng quan t©m, am hiÓu vµ yªu thÝch. «ng cã vèn sèng, tÇm nh×n và nhân cách đủ để có thể da ra những ý kiến đúng đắn, mới mẻ, thấm thía và lớn lao về những hiện tợng hoặc vấn đề văn nghệ mà ông đề cập tới. Để viết đợc bài văn nghị luận tốt thì phải có: hiểu CH: Tõ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c giả, em thấy để viết đợc một bài biết (văn học, cuộc sống); có quan niệm đúng đắn và văn nghị luận tốt ta cần có nhng sâu sắc về thế giới cũng nh về đời sống của con ngời. 2. T¸c phÈm. tiªu chuÈn g×? * HCR§: PV§ viÕt nh©n kû niÖm 75 ngµy mÊt cña CH: Tác phẩm đợc ra đời trong nhà thơ Đồ Chiểu (3/7/1888). II - §äc - hiÓu v¨n b¶n hoµn c¶nh nµo? 1. HÖ thèng luËn ®iÓm chñ yÕu cña bµi v¨n. * Hoạt động 2 GV tổ chức cho HS đọc văn bản - Ngoài câu mở bài và kết luận, bài văn đợc chia CH: Bài viết đợc tác giả triển thành ba phần chính, đợc ngăn cách bằng các dấu (*). khai víi mÊy luËn ®iÓm? §ã lµ +P1: Con ngêi vµ quan niÖm v¨n ch¬ng cña N§C. +P2: Th¬ v¨n yªu níc cña N§C. nh÷ng luËn ®iÓm nµo? (HS trao đổi, thảo luận, trả lời) +P3: Truyện thơ Lục Vân Tiên. - Ba phÇn t¬ng øng víi ba luËn ®iÓm chñ chèt mµ néi dung đợc thu gọn trong một câu văn đợc đặt ở kho¶ng ®Çu mçi phÇn: + Cuộc đời và ... vì một nghĩa lớn.. + Th¬ v¨n yªu níc... hai m¬i n¨m trêi.. + ...Lôc V©n Tiªn, mét t¸c phÈm lín nhÊt,nhÊt lµ ë MiÒn Nam... CH: Các luận điểm này triển - Làm sáng tỏ nhận định: “Trên trời có những vì khai nh»m lµm s¸ng râ nhËn sao...V¨n th¬ cña N§C còng vËy.. - Nội dung: Khẳng định vị trí, tầm vóc, vai trò quan định gì? trọng của sự nghiệp văn chơng NĐC đối với lịch sử v¨n häc d©n téc. CH: Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt * Bµi viÕt kh«ng kÕt cÊu theo trËt tù thêi gian: N§C cấu của bài văn? Vì sao lại có viết truyện LVT trớc nhng bài viết lại nói đến sau. LVT lµ t¸c phÈm lín nhng t¸c gi¶ kh«ng viÕt kÜ b»ng kÕt cÊu nh vËy? phÇn th¬ v¨n yªu níc chèng ngo¹i s©m..

(23) CH: Tõ c¸ch triÓn khai trªn, em Trong văn nghị luận, mục đích nghị luận quyết rút ra bài học gì khi viết một bài định cách sắp xếp luận điểm và mức độ nặng nhẹ của v¨n nghÞ luËn? từng luận điểm, Việc viết để làm gì quyết định việc viÕt nh thÕ nµo. 2. §o¹n 1: Con ngêi vµ quan niÖm s¸ng t¸c th¬ v¨n cña N§C. - Con ngêi vµ th¬ v¨n cña N§C lµ mét tÊm g¬ng s¸ng CH: Con ngời và quan niệm vô cùng đáng trọng. ông là một nhà thơ yêu nớc mà s¸ng t¸c th¬ v¨n cña N§C cã g× t¸c phÈm lµ nh÷ng trang bÊt hñ ca ngîi cuéc chiÕn đáng trân trọng, kính phục? đấu oanh liệt của nhân dân ta chống bọn xâm lợc phơng Tây. NĐC vốn là một nhà nho, sinh trởng ở đất Đồng Nai hµo phãng, l¹i sèng gi÷a lóc níc nhµ l©m nguy , vua nhà Nguyễn cam tâm bán nớc để giữ ngai vàng, nhng khắp nơi. nhân dân và sĩ phu đứng lên đánh giặc cứu níc. Vì mù cả hai mắt, nên hoạt động chống ngoại xâm chñ yÕu lµ th¬ v¨n. C¸c t¸c phÈm cña N§C ngoµi gi¸ trÞ v¨n nghÖ, cßn quý gi¸ ë chç nã soi s¸ng t©m hån trong s¸ng vµ cao quý lµ thêng cña t¸c gi¶ vµ gi l¹i một thời khổ nhục nhng vĩ đại. Đời sống và hoạt động của NĐC là một tấm gơng anh dũng. Cuộc đời và thơ văn của NĐC là của một chiến sĩ hi sinh, chiến đấu vì một nghĩa lớn. Thơ văn NĐC là thơ văn chiến đấu, đánh thẳng vào giặc ngoại sâm và tôi tí cña chómg. §èi víi N§C cÇm bót, viÕt v¨n lµ mét thiªn chøc. ¤ng cµng träng chøc tr¸ch chõng nµo th× càng khinh miệt bọn lợi dụng văn chơng để làm việc phi nghÜa chõng Êy. Tác giả đã đa ra những lập luận, nhận định, đánh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ N§C. (HS t×m, nªu 2 c©u v¨n kh¸i qu¸t) CH: Điều này đã đợc tác giả - T/g không viết lại tiểu sử NĐC mà chỉ nhấn mạnh làm sáng tỏ nh thế nào? Hãy đến khí tiết của “một ngời chí sĩ yêu nớc”, trọn đời tìm hai câu văn khái quát đợc phấn đấu hi sinh vì nghĩa lớncủa ông con ngời và thơ văn của NĐC? - Điều đợc t/g nêu ra để ca ngợi trớc tiên cha phải là c¸c t¸c phÈm cô thÓ cña N§C mµ lµ quan niÖm s¸ng t¸c cña «ng vÒ v¨n ch¬ng. §ã lµ mét quan niÖm hoµn toµn thèng nhÊt víi quan niÖm vÒ lÏ lµm ngêi, “v¨n tức là ngời”, Văn thơ phải là vũ khí chiến đấu. 3. §o¹n 2: Th¬ v¨n yªu níc cña N§C. - T/g đã đặt t/p của NĐC trên cái nền của hoàn cảnh l/s lóc bÊy giê. Bëi, mét nhµ v¨n chØ thùc sù lín khi t/p cña hä ph¶n ¸nh mét c¸ch trung thµnh nh÷ng đặc điểm bản chất của một giai đoạn l/s có ý nghĩa trong đại đối với đời sống đất nớc, nhân dân. NĐC xứng đáng là” ngôi sao sáng trong văn nghệ CH: Vì sao t/g lại bắt đầu phần của dân tộc” vì thơ văn của ông đã làm sống lạiphong nµy b»ng viÖc t¸i hiÖn l¹i hoµn trµo kh¸ng Ph¸p bÒn bØ vµ oanh liÖt cña nh©n d©n c¶nh l/s níc ta trong suèt 20 Nam Bé tõ 1860 trë vÒ sau”. T/g gọi đấy là “một thời khổ nhục nhng vĩ đại”. Vì n¨m sau thêi ®iÓm 1960?.

(24) CH:T/g dựa vào đâu để cho r»ng hiÖn tîng “th¬ v¨n yªu níc cña N§C , mét phÇn lín lµ nh÷ng bµi v¨n tÕ, ca ngîi…vµ than khãc nh÷ng ngêi liÖt sÜ” lµ ®iÒu “ kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn”? CH: Tõ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn, em cho biÕt: Theo quan ®iÓm cña PV§, nh÷ng yÕu tè g× lµ quan träng nhÊt trong viÖc lµm nªn mét nhµ v¨n lín? (HS trao đổi, thảo luận, trả lời. GV chốt lại vấn đề).. CH: Qua ®o¹n v¨n . em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ tµi n¨ng s¸ng t¹o vµ t×nh c¶m cña PV§ giµnh cho N§C? GV gọi HS đọc lại đoạn văn và híng dÉn HS th¶o luËn c¸c c©u hái sau: CH: Theo PV§, ®©u lµ nguyªn. thÕ, s¸ng t¸c cña N§C, tÊm g¬ng ph¶n chiÕu mét thêi đại nh thế, tất yếu phải là lời ca ngợi những nghĩa sĩ dũng cảm, đồng thời khóc cho những anh hùng thất thế đã hi sinh. - V¨n ch¬ng ch©n chÝnh cßn ph¶i tham gia tÝch cực vào cuộc đấu tranh của thời đại. Văn thơ yêu nớc của NĐC là nh thế. Qua bài viết PVĐ cho thấy: t/p cña N§C lín lao bëi søc cæ vò m¹nh mÏ cho cuéc chiến đấu chống thực dân, làm cho lòng ngời rung động trớc những hình tợng “sinh động và não nùng” của những con ngời “suốt đời tận trung với nớc”, “trän nghÜa víi d©n”, gi÷ chän khÝ ph¸ch hiªn ngang cho dï chiÕn b¹i. - MÆt kh¸c, b¶n chÊt cña v¨n ch¬ng lµ s¸ng t¹o. Đóng góp cho đời những cái độc đáo, cha từng thấy ở các tác phẩm trớc đó, hay cùng thời ấy. Đó là lí do t/g nói đến bài văn tế nhiều nhất và hào hùng nhất. Phải tới bài văn tế, ngời đọc mới bắt gặp một hình tợng trung tâm: ngời nghĩa sĩ xuất thân từ nông dân, “Xa kia chØ quen cµy quèc, bçng chèc trë thµnh ngêi anh hïng cøu quèc”. - PV§ hiÓu rÊt râ: t¸c phÈm v¨n ch¬ng lín chØ cã thể sinh ra những tâm hồn lớn. Vì thế khi nói đến thơ văn yêu nớc của NĐC, t/g luôn chú ý làm cho ngời đọc nhận ra những câu văn , vần thơ chứa bầu nhiÖt huyÕt : “Ngßi bót, nghÜa lµ t©m hån trung nghÜa cña N§C”. Từ những lẽ trên tác giả đã làm cho ngời đọc thấy đợc NĐC thực sự là một ngôi sao “càng nhìn càng thÊy s¸ng”. * Bài văn đợc sáng tạo không chỉ bằng một trí tuệ s¸ng suèt, s©u s¾c, mµ cßn b»ng mét t×nh c¶m ®ang trong trạng thái xúc động mạnh mẽ khác thờng. Sự kết hợp giữa con tim và khối óc đã khiến t/g viết đợc những câu văn vào hàng hay nhất, làm rung động lßng ngêi. 4. §o¹n 3: §o¹n v¨n viÕt vÒ truyÖn Lôc V©n Tiªn. - PV§ cho thÊy truyÖn LVT lµ “mét b¶n trêng ca ca ngợi chính nghĩa, những đạo đức đáng quý trọng ở đời, ca ngợi những ngời trung nghĩa”.Đó là điều ta phải hiểu đúng, để có thể thấy hết giá trị của t/p lớn nhÊt cña N§C. - T/g kh«ng phñ nhËn nh÷ng sù thËt nh: “Nh÷ng gi¸ trị luân lí mà NĐC ca ngợi , ở thời đại chúng ta, theo quan niệm của ta thì có phần đã lỗi thời”, hay “văn ch¬ng cña LVT cã nh÷ng chç lêi v¨n kh«ng hay lắm”. Sự thừa nhận cho thấy t/g là ngời luôn giữ đợc sù trung thùc vµ c«ng b»ng trong khi nghÞ luËn. - Nhng b»ng nh÷ng chøng cí x¸c thùc, PV§ chØ ra.

(25) nh©n chñ yÕu khiÕn choTruyÖn LVT cã thÓ trë thµnh t/p lín nhất của NĐC và đợc phổ biến réng ë d©n gian? CH: T/g đã bàn luận nh thế nào vÒ nh÷ng ®iÒu mµ nhiÒu ngêi cho lµ h¹n chÕ cña t/p nµy?. r»ng: §ã lµ nh÷ng h¹n chÕ kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ kh«ng ph¶i lµ c¬ b¶n nhÊt. TruyÖn LVT vÉn lµ t/p lín cña N§C, bëi truyÖn mang nh÷ng néi dung, t tëng, đạo đức gần gũi với quần chúng nhân dân, cả thời xa lÉn thêi nay. TruyÖn l¹i cã lèi kÓ n«m na, “dÔ hiÓu, dÔ nhí, cã thÓ truyÒn b¸ trong d©n gian” Tóm lại: T/g đã xem xét giá trị của truyện LVT trong mối liên hệ mật thiết với đời sống của nhân dân Cách LL “đòn bẩy”: t/g bắt đầu hạ xuống, nhng đó là sự hạ xuống để nâng lên. III - Cñng cè. CH: C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ có gì đặc biệt?. CH: Cã thÓ thÊy bµi v¨n nghÞ luËn nµy kh«ng kh« khan mµ tr¸i l¹i, cã søc hÊp dÉn, l«i cuèn. V× sao?. 1. Những đặc điểm phong cách chính luận của PV§. * Những đặc điểm phong cách chính luận của PV§: - Néi dung s©u s¾c, ý tø râ rµng, lÝ lÏ thuyÕt phôc, t liệu, dẫn chứng đầy đủ, phong phú. - Cách nêu vấn đề hết sức độc đáo, cuốn hút sự theo dâi cña ngêi tiÕp nhËn ngay tõ ®Çu. - Giäng v¨n hïng hån, mang ®Ëm mµu s¾c biÓu c¶m, tác động mạnh mẽ vào tình cảm của ngời đọc. - Ng«n ng÷ hÊp dÉn, l«i cuèn, giµu h×nh ¶nh, søc biÓu c¶m cao. *Gi¸ trÞ c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn. - Khẳng định đợc vai trò, vị trí quan trọng của một t¸c gia v¨n häc trong lÞch sö. - Bµi v¨n cã t¸c dông khÝch lÖ m¹nh mÏ tinh thÇn yªu nớc, chiến đấu xả thân, khẳng định nhiệm vụ hàng đầu của văn nghệ trong thời đại lúc bấy giờ là phục vụ cách mạng, phục vụ công cuộc chiến đấu. 2. Ghi nhí ( SGK). CH: Gi¸ trÞ c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn? 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi häc - GV cñng cè kiÕn thøc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - §äc l¹i bµi v¨n, n¾m ch¾c néi dung vµ t×m hiÓu kÜ c¸c thao t¸c lËp luËn cña t¸c gi¶. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - Soạn trớc hai bài đọc thêm: “Mấy ý nghĩ về thơ” và Đô - xtôi - ép - xki. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 11 TPPCT đọc thêm. Ký duyÖt. MÊy ý nghÜ vÒ th¬.

(26) (trÝch). - NguyÔn §×nh Thi-. §« - Xt«i- Ðp - xki. (trÝch). - X. xvai- g¬-. I - Môc tiªu bµi d¹y 1. VÒ kiÕn thøc: - Nhận thức đợc đặc trung của thơ. - Cách lập luận chặt chẽ, diễn đạt có hình ảnh, giàu cảm xúc. - Cuộc đời và tác phẩm cảu Đô-xtôi-ép-xki là nguồn cổ vũ quần chúng lao động nghèo đoàn kết, đứng lên lật đổ ách cờng quyền. - NghÖ thuËt dùng ch©n dung v¨n häc cña Xvai-g¬. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Đọc hiểu văn bản theo đặc trng thể loại. 3. Về thái độ: - Có thái độ đúng đắn khi đọc thơ. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV tổ chức cho HS đọc hiểu văn bản bằng cách trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động1 Gv gọi Hs đọc phần tiểu dẫn SGK. CH: Nªu nh÷ng nÐt kq vÒ N§T? GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái trong SGK. CH: NĐT lí giải nh thế nào về đặc trng cơ b¶n nhÊt cña th¬ lµ biÓu hiÖn t©m hån con ngêi?. CH: Những yếu tố đặc trng khác của thơ: hình ảnh, t tởng, cảm xúc, cái thực đã đợc N§T giíi thiÖu ra sao?. CH: Nªu râ nÐt tµi hoa cña N§T trong. Nội dung kiến thức cần đạt I - V¨n b¶n: MÊy ý nghÜ vÒ th¬. 1. TiÓu dÉn: (SGK). 2. §äc hiÓu v¨n b¶n. a. NĐT lí giải về đặc trng cơ bản nhất của th¬ lµ biÓu hiÖn t©m hån con ngêi. - ¤ng ®a ra mét c©u hái kh«ng mang nghÜa nghi vấn mà mang nghĩa khẳng định: “Đầu mèi ngêi ch¨ng?” - Khëi ®Çu mét bµi th¬, ngêi viÕt ph¶I cã “rung động thơ” sau đó mới “làm thơ”. b. Những yếu tố đặc trng khác của thơ: hình ảnh, t tởng, cảm xúc, cái thực đã đợc NĐT giới thiệu một cách thấu đáo: - Th¬ g¾n víi sù suy nghÜ, th¬ ph¶I cã t tëng,t tëng trong th¬ còng lµ t tëng c¶m xóc “Cảm xúc là phần thịt xơng hơn của cả đời sèng t©m hån”. c. Ngôn ngữ thơ có những nét đặc biệt so víi ng«n ng÷ c¸c thÓ lo¹i v¨n häc kh¸c. Có tác dụng gợi cảm đặc biệt nhờ yếu tố nhịp điệu nh NĐT k/định: “Cái kỳ diệu Êy..lµ cña t©m hån” d. NÐt tµi hoa cña N§T trong n/thuËt LL, đa d/c, sử dụng từ ngữ, h/ảnh.. để làm sáng tỏ từng vấn đề đặt ra. - Më ®Çu bµi viÕt, N§T ding c¸ch LL phñ.

(27) n/thuật LL, đa d/c, sử dụng từ ngữ, h/ảnh.. nhận để k/định (bác bỏ một số quan niệm có để làm sáng tỏ từng vấn đề đặt ra? phÇn phiÕn diÖn vÒ th¬..). CH: HS th¶o luËn, tr¶ lêi. - TiÕp theo, N§T triÓn khai c¸c ýngµy cµng cụ thể hơn, xoáy sâu vào vấn đề chính. Lí lẽ g¾n víi d/c. - C¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh rÊt cô thÓ, sinh động, gây ấn tợng mạnh. * Hoạt động 2 GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn SGK. CH: Nªu hiÓu biÕt vÒ X.Xvai-g¬ vµ §«-xt«i-Ðp-xki? GV gọi HS đọc văn bản. tổ chức cho HS trao đổi, thảo luận các câu hỏi trong SGK. Sau đó trả lời, GV chốt lại các vấn đề. CH: Theo t¸c gi¶ §oxt«i-epxki lµ nhµ v¨n có những nét đặc biệt gì về tính cách và số phËn ?. CH: NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña bµi viÕt ?. II -V¨n b¶n: §«- xt«i-Ðp- xki cña - X. xvai- g¬-. 1. T×m hiÓu chung. a. T¸c gi¶: HS nªu. b. §o- xt«i-Ðp-xki. 2. V¨n b¶n. - 2 thời điểm đối lập trong cuộc đời : kiếp sèng lu vong cña nhµ v¨n víi c¶nh ngé bÇn cïng ; trë vÒ Tæ Quèc víi gi©y phót h¹nh phúc tuyệt đỉnh. - Nh÷ng nÐt m©u thuÉn trong thiªn tµi : con ngời mang trái tim vĩ đại bị giày vò bởi hoµn c¶nh víi c¬ thÓ yÕu ®uèi ; sè phËn vïi dËp thiªn tµi nhng thiªn tµi tù cøu v·n b»ng lao động. Vinh quang tột đỉnh gắn liền với ®au khæ. - Cấu trúc tơng phản nhiều cấp độ , sự đối lËp gi÷a h×nh ¶nh , nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh Èn dô ..... 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Hs tr¶ lêi c¸c c©u hái : NÐt tµi hoa cña NguyÔn §×nh Thi trong nghÖ thuËt lËp luËn, ®a dÉn chøng sö dông tõ ng÷ ? - Hs tr¶ lêi c©u hái : HiÖu qu¶ cña lèi cÊu tróc nh÷ng h×nh ¶nh tr¸i ngîc khi thÓ hiÖn ch©n dung cña §oxt«i- epxki ? 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Hs häc bµi cò - Soạn bài mới : NL về một hiện tợng đời sống V - Rót kinh nghiÖm ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ .................................................*********................................................. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 12 TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n Nghị luận về một hiện tợng đời sống I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc nội dung, yêu cầu của dạng bài nghị luận về một hiện tợng đời sống..

(28) - Cách thức triển khai bài nghị luận về một hiện tợng đời sống. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Nhận diện đợc hiện tợng đời sống đợc nêu ra trong một số văn bản nghị luận. - Hs biết vận dụng những kiến thức đã học để viết bài văn nghị luận về một hiện tợng đời sống. 3. Về thái độ: -Có nhận thức, t tởng, thái độ và hành động đúng trớc những hiện tợng đời sống hàng ngµy. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc kiểu bài nghị luận về một hiện tợng đời sống. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1 * Hiện tợng đời sống CH: Theo em, thế nào là hiện tợng đời Là những gì diễn ra xung quanh chúng ta sèng? VD? bao hµm nh÷ng hiÖn tîng mang yÕu tè tÝch cùc vµ tiªu cùc. - Hiện tợng về đạo đức. - HiÖn tîng vÒ lèi sèng. - Tai n¹n giao th«ng. - H/tîng m«i trêng bÞ « nhiÔm. Tõ nh÷ng hiÖn tîng nµy, ngêi nghÞ luËn phảI phân tích, tìm ra ý nghĩa xã hội về t tởng, đạo đức mà bàn bạc, đánh giá. * Hoạt động 2 1.Tìm hiểu đề và lập dàn ý Xét đề văn trong SGK. a. Tìm hiểu đề GV gọi một HS đọc đề văn trong SGK tr66. Hớng dẫn HS tìm hiểu các câu hỏi - Đề bài yêu cầu bày tỏ ý kiến trớc viẹc trong SGK và trao đổi, thảo luận, trả lời. lµm cña anh NguyÔn H÷u ¢n - v× t×nh th¬ng “dµnh hÕt chiÕc b¸nh thêi gian cña CH: §Ò bµi yªu cÇu bµn vÒ hiÖn tîng g×? m×nh”ch¨m sãc hai ngêi mÑ bÞ bÖnh hiÓm nghÌo. - Cã thÓ nªu mét sè ý chÝnh: + Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gơng CH: Bài viết cần có những ý nào? Sắp xếp về lòng hiếu thảo, vị tha, đức hy sinh của các ý đó ra sao? thanh niªn. + ThÕ hÖ trÎ ngµy nay cã nhiÒu tÊm g¬ng nh NguyÔn H÷u ¢n + Nhng bên cạnh đó, vẫn còn một số ngời có lối sống ích kỉ, vô tâm, đáng phê phán. + Tuæi trÎ cÇn giµnh thêi giant u dìng, lËp nghiệp, sống vị tha để cuộc đời ngày càng.

(29) tơi đẹp hơn. CH: §Ó minh ho¹ cho c¸c luËn ®iÓm, ta -DÉn chøng: cÇn lÊy d/c ë ®©u? + Khai th¸c trong v¨n b¶n chuyÖn “cæ tÝch mang tªn NguyÔn H÷u ¢n. + Nh÷ng tÊm g¬ng tèt vµ cha tèt trong CH: CÇn v/dông c¸c thao t¸c LL nµo lµ XH. chñ yÕu? - Thao t¸c LL: PT, CM, b¸c bá, b×nh luËn.. * Hoạt động 3 b. LËp dµn ý GV chia lớp thành 3 nhóm để thực hiện * Mở bài x©y dùng dµn ý theo bè côc ba phÇn. - Giíi thiÖu hiÖn tîng Ng H÷u ¢n . - Dẫn đề văn, nêu v/đề “ Chia chiếc b¸nh cña m×nh cho ai”? * Th©n bµi. LÇn lît triÓn khai c¸c ý chÝnh trong phần tìm hiểu đề. * KÕt bµi. §¸nh gi¸ chung vµ nªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n. Kiểu bài nghị luận về một hiện tợng đời Kiểu bài nghị luận về một hiện tợng đời sống có ý nghĩa gì đối với chúng ta? sèng kh«ng chØ cã ý nghÜa x· héi mµ cßn có tác dụng giáo dục ttởng, đạo lí,cachsoongs đúng đắn, tíchcực đối với thanh niªn, HS. 2. Cách làm bài nghị luận về một hiện tợng đời sống: ( Ghi nhí SGK). 3. LuyÖn tËp * Hoạt động 4 a. Bµi tËp 1: GV gọi HS đọc văn bản trong SGK và - Điều NAQ bàn là hiện tợng nhiều thanh traođổi thảo luân, trả lời các câu hỏi. niªn, sinh viªn VN du häc níc ngoµi dµnh CH: NAQ bàn về hiện tợng gì trong đời quá nhiều thời gian cho việc chơI bời, giảI sống? Hiện tợng ấy diễn ra trong thời gian trí mà cha chăm chỉ học tập, rèn luyện để nµo? khi trở về góp phần xây dựng đất nớc.Ngày nay hiện tợng này vẫn còn. Từ hiÖn tîng trªn, cã thÓ bµn thªm mét vµi ý: + Nªu vµ phª ph¸n hiÖn tîng. + ChØ ra nguyªn nh©n. + Bµn luËn: - NAQdïng TTLL: Ph©n tÝch, so s¸nh vµ b¸c bá. CH: T/g đã ding TTLL nào để bàn về hiện - Nghệ thuật diễn đạt: Dùng từ, nêu d/c xá tợng nói trên? Nêu d/c và phân tích tác đáng, cụ thể , kết hợp nhuần nhuyễn các kiÓu c©u trÇn thuËt, c©u hái, c©u c¶m th¸n. dông? - Rút rabài học cho bản thân: Xác định lí CH: Cách dùng từ, viết câu, diễn đạt độc tởng, cách sống; mục đích, tháI độ học tập đảôtng văn bản có tính thuyết phục cao ở đúng đắn. b. Bµi 2. HS lµm ë nhµ. nh÷ng ®iÓm nµo?.

(30) CH: Bµi häc cho b¶n th©n? 4. Cñng cèvµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV gọi HS nhắc lại các bớc viết một bài nghị luận về một hiện tợng đời sống. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Lµm bµi tËp 2- SGK tr62. - ChuÉn bÞ bµi:Phongc¸ch ng«n ng÷ khoa häc. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ -----------------------------------------------***********-------------------------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 13, 14 TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n Phong c¸ch ng«n ng÷ khoa häc I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Hiểu rõ khái niệm : ngôn ngữ khoa học (phạm vi sử dụng , các loại văn bản )và phong cách ngôn ngữ khoa học (các đặc trưng để nhận diện và phân biệt trong sử dụng ngôn ngữ). - Phân biệt đợc ba loại văn bản khoa học: VBKH chuyên sâu, VBKH giáo khoa, VBKH phæ cËp 2. VÒ kÜ n¨ng : - Rèn luyện kĩ năng lÜnh héi vµ ph©n tÝch nh÷ng v¨n b¼n b¶n khoa häc phï hîp víi kh¶ n¨ng cña HSTHPT. - Rốn luyện kĩ năng xây dựng văn bản khoa học: xây dựng luận điểm, lập đề cơng.... - KÜ n¨ng ph¸t hiÖn vµ s÷a ch÷a lçi trong VBKH 3. Về thái độ: - HS có thái độ nghiêm túc trang trọng khi trình bày một văn bản thuộc phong cách khoa häc. II - ChuÈn bÞ. 1. GV: SGK, SGV, Gi¸o ¸n, b¶ng phô, m¸y chiÕu, tranh ¶nh... 2. HS: Học bài cũ, đọc và soạn bài mới.... III - Ph¬ng ph¸p d¹y häc. - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. Làm bài tập phần luyện tËp. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 HS nªuVD vÒ VB khoa häc.. Nội dung kiến thức cần đạt. I - V¨n b¶n khoa häc vµ ng«n ng÷ khoa häc..

(31) GV cho HS tìm hiểu ví dụ SGK vµ dÉn 1. V¨n b¶n khoa häc. VD trong thùc tÕ . Phong cách ngôn ngữ khoa học là ngôn ngữ dùng trong phạm vi giao tiếp thuộc lĩnh vực khoa học , tiêu biểu là trong các văn bản khoa học . Phong cách ngôn ngữ KH là gì? Cho ví - ë d¹ng viÕt, ngoµi viÖc sö dông tõ ng÷, ng«n ng÷ khoa häc thêng dïng cc¸ ký dụ? hiÖu, c«ng thøc cña c¸c ngµnh khoa häc hay sơ đồ, bảng biểu để tổng kết, so ánh, m« h×nh ho¸ néi dung khoa häc. - ở dạng nói, ngôn ngữ khoa học đòi hỏi: phát âm chuẩn, diễn đạt mạch lạc, chặt chẽ. Thờng dựa trên cơ sở đề cơng viết trớc. P/c ngôn ngữ KH gồm mấy loại chính? 2. Ph©n lo¹i (3 lo¹i chÝnh). * C¸c v¨n b¶n khoa häc chuyªn s©u. nội dung từng loại ? * C¸c v¨n b¶n khoa häc gi¸o khoa. * c¸c v¨n b¶n khoa häc phæ cËp. II - §Æc trng cña phong c¸ch ng«n ng÷ khoa häc.. 1.TÝnh kh¸i qu¸t, trõu tîng - Sö dông lîng lín thuËt ng÷ khoa hoc. Nªu c¸c ®ặc trưng cơ bản của phong cách - KÕt cÊu cña v¨n b¶n (c¸c phÇn, ch¬ng ,môc ..) ngôn ngữ KH? 2. TÝnh lÝ trÝ, l«gÝc. - ViÖc dïng tõ. - Diễn đạt câu văn. - Cêu t¹o ®o¹n v¨n vµ v¨n b¶n. 3. TÝnh kh¸ch quan, phi c¸ thÓ. - Tõ ng÷ vµ c©u v¨n cã mµu s¾c trung hoµ, Ýt biÓu lé s¾c th¸i c¶m xóc. * Ghi nhí (SGK). GV hướng dẫn HS làm BT trang 76 SGK III - LuyÖn tËp.. 1. Bµi tËp 1. Bµi” Kh¸i qu¸t VHVN...hÕt TKXX” lµ mét v¨n b¶n khoa häc kh«ng gièng c¸c VB nghÖ thuËt, VB hµnh chÝnh v×; * Néi dung thé tin lµ nh÷ng kiÕn thøc * Hoạt động 2 - GV híng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp khoa häc. *Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: Sö dông luËn trong SGK chøng vµ c¸c luËn ®iÓm nãi vÒ sù ph¸t triÓn cña VH. * VB thuộc loại VBKH giáo khoa, ding để giảng dảytong nhà trờng, đối tợng là HS phæ th«ng nªn ph¶I cã tÝnh s ph¹m. * Sö dông nhiÒu thuËt ng÷ khoa häc Ng÷ v¨n. 2. bµi tËp 3. -§o¹n v¨n dïng nhiÒu thuËt ng÷ khoa häc.

(32) Khảo cổ, ngời vợn, hạch đá, mảnh tớc, rìu tay, di chØ - TÝnh lÝ trÝ, l«gÝc thÓ hiÖn ë sù LL: + C1: Nªu luËn ®iÓm kh¸i qu¸t. + C¸c c©u sau nªu luËn cø: Lµ c¸c cø liÖu thùc tÕ. - LL vµ kÕt cÊu diÔn dÞch. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - HS nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc träng t©m. - GV chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Lµm bµi tËp 2, 4 trong SGK tr-66+67.ChuÈn bÞ bµi viÕt v¨n sè 2. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 15 TPPCT …Lµm v¨n Tr¶ bµi lµm v¨n sè 1, viÕt bµi lµm v¨n sè 2 (Bµi lµm ë nhµ) I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc:. - Ôn tập, củng cố những kiến thức về văn nghị luận nói chung, nghị luận về một t tởng đạo lí nói riêng. - ¤n tËp, cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung, nghÞ luËn vÒ mét hiện tợng đời sống nói riêng. 2. VÒ kÜ n¨ng , t duy: - Rèn luyện kĩ năng tự thẩm định, đánh giá bài viết cảu bản thân, từ đó rút kinh nghiÖm cho bµi viÕt sau. - Rèn luyện kĩ năng tổng hợp về văn nghị luận, cụ thể viết đợc một bài văn nghị luận về một hiện tợng đời sống hoàn chỉnh. 3. Về thái độ: - NhËn ra u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh II - ChuÈn bÞ. SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi d¹y. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - KÕt hîp thuyÕt tr×nh gi¶ng gi¶i vµ ph¸t vÊn cña GV víi ý kiÕn HS tù nhËn xÐt, đánh gia kết quả. IV - TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1) Nêu lại đề, tập trung phân tích và tìm hiểu đề. - Gv gọi một HS đọc lại đề bài - GV hớng dẫn HS tìm hiểu đề bài: + Đề bài yêu cầu nghị luận về vấn đề gì? + Mục đích gì? + c¶m nghÜ g×? + S¾p xÕp ý nh thÕ nµo? + §Ò yªu cÇu viÕt theo kiÓu v¨n b¶n nµo? + Bài viết sử dụng phơng thức biểu đạt nào là chính? 2) Nhận xét, đánh giá bài viết của HS..

(33) GV gợi ý để HS tự nhận xét bài viết của mình qua việc đối chiếu với dàn ý và các yªu cÇu võa nªu. GV nhận xét, đánh giá về bài viết của HS: + ¦u, nhîc ®iÓm. + Nh÷ng lçi c¬ b¶n cÇn kh¾c phôc. 3)Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi bµi viÕt. GV chỉ ra những lỗi cơ bản của HS( Cần thiết thì chép lên bảng hoặc đọc trớc lớp để HS trao đổi, thảo luận và chữa lỗi). - Lçi vÒ néi dung. + ý vµ s¾p xÕp c¸c ý. + ViÖc kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m. - Lçi h×nh thøc: Bè côc, tr×nh bµy, dïng tõ, viÕt c©u, ®o¹n. 4) §äc bµi tèt vµ bµi cßn yÕu. - Tạo điều kiện HS có cơ hội học bạn; khích lệ động viên HS có ý thức cố gắng. - Gióp HS nhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ trong bµi viÕt cha tèt, nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. 5) Tr¶ bµi, tæng kÕt - GV trả bài – HS đọc chữa lỗi - Cuèi cïng tæng kÕt: rót ra kinh nghiÖm cho viÖc viÕt v¨n. 6. §Ò bµi viÕt sè 2 (NghÞ luËn x· héi). a. Đề bài (HS chọn 1 trong 2 đề sau): Đề 1: Tuổi trẻ học đờng suy nghĩ và hành động để góp phần bảo vệ môi trờng sống. Đề 2; hãy trình bày quan điểm của mình trớc cuộc vận động “Nói không với những tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc. b. Gîi ý c¸ch lµm bµi. §Ò 1: - Kh¸i niÖm m«i trêng. - Vai trò của môi trờng sống đối với con ngời. - T×nh h×nh m«i trêng hiÖn nay. - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng sèng. - Là thanh niên, học sinh cần làm những gì để giữ cho môi trờng sống đợc trong s¹ch? §Ò 2: - nãi “kh«ng” víi tiªu cùc trong thi cö. - Nãi “kh«ng” víi bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc. Trong mỗi ý, cần nêu một số dẫn chứng và lí lẽ cụ thể để bác bỏ những sai lầm và đề xuất những suy nghĩ, hành động đúng. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ -----------------------------------------------***********-------------------------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 16, 17 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn. THÔNG ĐIỆP NHÂN NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG AIDS, 1- 12-2003.

(34) - C«-phi An-nan I - MôC TI£U BµI d¹y. 1. VÒ kiến thức: - Thấy được tầm quan trọng và sự bức thiết của công cuộc phòng chống HIV/AIDS đối với toàn nhân loại và mỗi cá nhân. - Nhận thức rõ trách nhiệm của các quốc gia và từng các nhân trong việc sát cánh, chung tay đẩy lùi hiểm họa. 2. VÒ kĩ năng: - §äc hiÓu - v¨n b¶n nhËt dông - BiÕt c¸ch t¹o lËp v¨n b¶n nhËt dông - C¶m nhận được sức thuyết phục của bài văn. 3. VÒ thái độ: - Nghiêm túc, đúng đắn trong việc phòng chống HIV/AIDS II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: SGK, tài liệu, tranh ảnh... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp…. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của gv và hsđ. Nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1 I - Tiểu dẫn -Dựa vào SKG, em hãy trình bày một 1. Tác giả: vài nét về tác giả Cô-phi An-nan? - Cô-phi An-nan sinh ngày 8-4-1938 tại Gana, một nước cộng hòa thuộc châu Phi. Ông là người thứ bảy và là người châu Phi da đen đầu tiên được bầu làm Tổng thư kí Liên hợp quốc. Ông đảm nhiệm chức vụ này hai nhiệm kì, từ tháng 1-1997 đến tháng 1-2007. - Năm 2001, tổ chức Liên hợp quốc và cá nhân Tổng thư kí Cô-phi An-nan được trao giải thưởng Nô-ben Hòa bình 2. Văn bản: - Hoàn cảnh ra đời bức thông điệp? Nhân Ngày thế giới phòng chống AIDS 112-2003, Tổng thư kí Liên hợp quốc Cô-phi An-nan đã gửi bức thông điệp đến toàn thế giới, nhằm kêu gọi mọi quốc gia, tổ chức và mọi người hãy nỗ lực ngăn chặn phòng chống đại dịch này trên toàn cầu..

(35) * Hoạt động 2 II - Đọc – hiểu văn bản HD HS đọc 1. Đọc Giọng điệu khẩn thiết, tâm huyết, có lí, có tình và đầy trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức lớn nhất hành tinh. * Hoạt động 3 - Mở đầu Thông điệp, tác giả đề cập vấn 2. Hiểu đề gì? a) Mở đầu: - HS trao đổi, trả lời Nhắc lại việc cam kết của các quốc gia trên thế giới để đánh bại căn bệnh HIV/AIDS vào năm 2001 và Tuyên bố về cam kết phòng chống HIV/AIDS của quốc gia đó. b) Nhìn lại tình hình thực hiện phòng chống AIDS - Đã có một số dấu hiệu của chúng ta về nguồn lực, ngân sách, chiến lược quốc gia - Tác giả Cô-phi An-nan đã tổng kết tình phòng chống AIDS hình thực hiện phòng chống HIV/AIDS - Song hành động của chúng ta vẫn quá ít so như thế nào? với yêu cầu thực tế, dịch HIV/AIDS vẫn - HS suy nghĩ độc lâp, sau đó trả lời hoành hành gây tử vong trên toàn thế giới và có rất nhiều dấu hiệu suy giảm. Trong năm qua, mỗi phút có khoảng 10 người bị nhiễm HIV, và đại dịch này đang lan rộng nhanh nhất ở chính những khu vực mà trước đây hầu như vẫn còn an toàn- đặc biệt là Đông Âu và toàn bộ Châu Á, từ dãy núi U-ran đến Thái Bình Dương. - Không hoàn thành được một số mục tiêu đề ra trong Tuyên bố về Cam kết phòng chống HIV/AIDS và tiến độ như hiện nay, chúng ta sẽ không đạt được bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005. c) Nhiệm vụ cấp bách, quan trọng hàng đầu trong việc phòng chống AIDS - Phải nỗ lực thực hiện cam kết của mình - HS chia làm 4 nhóm thảo luận: bằng những nguồn lực và hành động cần Nội dung: thiết. Nhiệm vụ cấp bách , quan trọng - Phải đưa vấn đề AIDS lên vị trí hàng đầu hàng đầu trong việc phòng chống AIDS. trong chương trình nghị sự về chính trị và - HS suy nghĩ 5 phút hành động..

(36) - Các nhóm lần lượt trả lời, nhận xét bổ sung cho nhau.. - Kết thúc bản thông điệp, tác giả đặt ra vấn đề gì? - HS suy nghĩ độc lập, sau đó trả lời.. * Hoạt động 4 - HS dựa vào bài học và phần ghi nhớ trong SGK để tổng kết theo hai khía cạnh: + Nội dung . + Nghệ thuật. - Phải công khai lên tiếng về AIDS. - Không được kì thị và phân biệt đối xử đối với những người sống chung với HIV/AIDS. - Đừng để một ai có ảo tưởng rằng chúng ta có thể bảo vệ được chính mình bằng cách dựng lên các bức tường rào ngăn cách giữa “chúng ta” và “họ”. - Trong thế giới AIDS khốc liệt này không có khái niệm “chúng ta” và “họ”. Trong thế giới đó, im lặng đồng nghĩa với cái chết. Có nghĩa là phải hành động để chống lại đại dịch AIDS đang đe dọa mọi người trên hành tinh này, không trừ một ai. d) Kết thúc: Lời kêu gọi phòng chống AIDS - Tôi kêu gọi các bạn hãy cùng với tôi lên tiếng thật to và hãy dõng dạc về HIV/AIDS. - Hãy cùng tôi giật đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử đang vây quanh bệnh dịch này. - Hãy sát cánh cùng tôi, bởi lẽ cuộc chiến chóng lại HIV/AIDS bắt đầu từ chính các bạn.  Chúng ta hãy tránh xa AIDS! III - Tổng kết - Nội dung: + Bản thông điệp khẳng định phòng chống HIV/AIDS phải là mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại, và những cố gắng của con người về mặt này vẫn còn chưa đủ. + Tác giả tha thiết kêu gọi các quốc gia và toàn thể nhân dân thế giới hãy coi việc đẩy lùi đại dịch đó là công việc chính của mình, hãy sát cánh bên nhau để cùnh “đánh đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử” với những người bị HIV/AIDS. - Nghệ thuật: + Văn phong chính luận rõ ràng, trong sáng, dễ hiểu, với một lập luận lôgíc, chặt chẽ. + Cùng với tâm huyết và trách nhiệm của người viết đã làm nên sức thuyết phục cao.

(37) cho bức thông điệp lịch sử này. * Ghi nhí SGK. 4. Củng cố vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - HS nh¾c l¹i kiÕn thøc bµi häc - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m 5. C©u hái vµ bµi ta¹p vÒ nhµ - §äc l¹i v¨n b¶n, n¾m ch¾c néi dung. - ChuÈn bÞ bµi: NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬.. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 18 TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬ I - MôC TI£U BµI d¹y. 1. VÒ kiến thức: - Nắm đợc mục đích, yêu cầu của bài nghị luận về một bài thơ , đoạn thơ. - C¸ch thøc triÓn khai bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm th¬. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy - Tìm hiểu đề, lập giàn ý cho bài văn nghị luận về một bài thơ đoạn thơ. - Huy động kiến thức và cảm xúc, trải nghiệm của bản thân để viết bài nghị luận vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬. - KÜ n¨ng vËn dông c¸c thao t¸c ph©n tÝch, b×nh luËn, chøng minh, so s¸nh... 3. Về thái độ - Nghiªm tóc khi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ , ®o¹n th¬.

(38) II - chuÈn bÞ. 1. GV: - SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. - Chọn một số bài thơ, đoạn thơ để minh họa 2. HS: §äc kÜ c¸c bµi th¬, ®o¹n th¬ trong bµi III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp…. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1 I - Khái niệm: CH:Thế nào là nghị luận về tác phẩm Nghị luận về thơ (tác phẩm thơ và thơ, đoạn thơ? đọan thơ) là quá trình sử dụng tất cả những thao tác làm văn sao cho rõ nội dung tư tưởng , phong cách nghệ thuật của thơ tác động đến cảm xúc thẩm mĩ , tư duy nghệ thuật và những GV gọi HS đọc VB 1 trong SGK và yêu liờn tưởng sõu sắc của người viết . 1. Vd1 SGK/ 84 cÇu HS cần lưu ý những đặc điểm sau : HS nhận xét vd /trang 84 SGK . + Hoàn cảnh ra đời của bài thơ 1/ Khi phân tích tác phẩm này cần lưu ( khoảng những năm đầu K/C chống Pháp , địa điểm chiến khu VB , lúc này ý đặc điểm nào? Bác đang trực tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp đầy gian khổ nhưng rất đỗi hào hùng của dân tộc . + Vẻ đẹp thiên nhiên của đêm trăng nơi chiến khu (hình ảnh , âm thanh…) → Một đêm trăng đẹp thơ mộng , trữ tình làm xao động tâm hồn thi sĩ của HCM . + Nổi bật lên giữa nền bức tranh thiên nhiên đó là ngưới chiến sĩ nặng 2/ Nét cổ điển của bài thơ thế hiện ở lòng với nỗi lo nước nhà chỗ nào? HS có thể dẫn chứng them 1 số vd thơ cổ nd tương tự để so sánh . 3/ Gọi HS cho vd một số bài thơ khác → Tính cổ điển và hiện đại thể hiện có nội dung tương tự . trong bài thơ .( thể thơ luật Đường cùng hình ảnh TN làm bài thơ có màu 4/ Ngoài tính chất cổ điển đoạn thơ sắc cổ đỉên nhưng nỗi lo nước nhà ở.

(39) còn có nét nghệ thuật nào khác không cuối bài thơ mang tính chất hiện đại ) ? + Phân tích bài thơ dựa vào 2 đặc đỉêm sau: - Cảnh đẹp đêm trăng khuya ở chiến khu VB Xem xét VD2 / trang 84. (h/ả, âm thanh ) GV gọi HS đọc VB 2. - Sự hài hòa giữa tâm hồn nguời NS và Chiến sĩ CH: Nªu c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬? trong bài thơ . 2. VD2 / TRANG 84 Đoạn thơ có thể chia 2 phần : - P1- 8 c©u ®Çu: t¸c giả nhớ lại quang cảnh chiến đấu sôi động , hào hùng của cuiộc kháng chiến chống TD Pháp ở VB với nhiều lực lượng tham gia (dân công , bộ đội ...) thể hiện rõ trên con đường hành quân , dân công GV tổng kết , chốt lại nội dung kiến đi tiếp viện … - P2 4 c©u sau:Tác giả nhớ lại thức về đối tượng nghị luận một đoạn thơ , bài thơ và đặc đỉêm cần lưu ý khi niềm vui khi tin tức chiến thắng của mọi miền đất nước tiếp nối báo về . làm kiểu bài này - Về nghệ thuật : tg sử dụng điêu luyện thể thơ lục bát , cách dùng từ ngữ ,hình ảnh …giọng thơ hào hùng sôi nổi ... → Chỉ qua đoạn thơ ngắn tg thể hiện được không khí của cuộc kháng chiến chống TD Pháp của nhân dân VN một cách sinh động , cụ thể... 3. §èi tîng, néi dung cña bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬. * §èi tîng: ®a d¹ng ( mét bµi th¬, mét ®o¹n th¬, mét h×nh ¶nh th¬,...). Víi kiÓu bµi nµy cÇn t×m hiÓu tõ ng÷, h×nh ¶nh, ©m thanh, nhÞp ®iÖu, cÊu tø,...cña bµi th¬, đoạn thơ đó. * Bµi viÕt thêng cã c¸c néi dung sau: - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬. - Bµn vÒ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬, ®o¹n th¬. - đánh giá chung về bài thơ, đoạn thơ..

(40) * Hoạt động 2 - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp GSK. II - Luyện tập : Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Tràng giang của Huy Cận . ” Lớp lớp …nhớ nhà “ Gv hương dẫn HS phân tích đoạn thơ đặt trong mối tuơng quan toàn bài thơ , dẫn chứng thêm 2 câu thơ của Thôi Hiệu để nêu bật tâm trạng nhớ nhà của Huy Cận .. 4. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Chọn 1 đoạn thơ nào đó mà em thích nhất và lập dàn ý cho đoạn thơ đó - Soạn bài Tây Tiến của Quang Dũng . V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 19, 20 TPPCT đọc văn. T©y TiÕn - Quang Dòng I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Cảm nhận đợc vể đẹp hùng vĩ, dữ dội nhng mĩ lệ, trữ tình và hình ảnh ngời lính Tây Tiến v hµo hïng hµo hoa. - Nắm đợc những nết đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ : bút pháp lãng mạn, những sáng tạo ¶nh, nh«n ng÷ vµ giäng ®iÖu. 2. VÒ kÜ n¨ng: - HS vận dụng kĩ năng nghị luận một bài thơ đã học dể phân tích giá trị nội dung và nghÖ thuËt cña bµi th¬ - RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô th¬. 3. Về thái độ: - Hs thông qua việc đọc hiểu bài thơ có thái độ trân trong một thời quá khứ lịch sử hào hùng của dân tộc và những ngời chiến sĩ đã xả thân vì đất nớc II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: SGK, tài liệu, tranh ảnh... III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp…. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng..

(41) Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động1 HS đọc phần tiểu dẫn SGK, và nêu nh÷ng hiÓu biÕt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶? GV nhÊn m¹nh mét sè ý chÝnh. Hỏi: Bài thơ ra đời trong hoàn c¶nh nµo?. Hái: Bµi th¬ cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Néi dung cña tong phÇn?. * Hoạt động 2 GV gọi 1 học sinh đọc điễn cảm Bµi th¬. GV ®oc l¹i 1 lît. Hỏi: Nỗi nhớ về TBắc đợc nhà thơ diÔn t¶ nh thÕ nµo ?. Nội dung kiến thức cần đạt I - T×m hiÓuchung. 1. T¸c gi¶: -QD: 1921- 1988, tªn thËt lµ Bïi §×nh DiÖm - Lµ mét nghÖ sÜ ®Çy tµi n¨ng: lµm th¬, vÏ tranh, viÕt nh¹c... 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬: - N¨m 1947 QD ra nhËp ®oµn qu©n TTiÕn TTiến có n/vụ phói hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giớiViệt Lào. Địa bàn h/động: Mai ch©u, Ch©u méc, Thanh ho¸, Hoµ b×nh. LÝnh TTiến phần đông là TN Hà nội, c/s c/đấu của hä gian khæ vµ thiÕu thèn vÒ v/chÊt kh¸ khñng khiÕp - Năm 1948 QD chuyển sang đơn vị khác, rời xa đơn vị cha đợc bao lâu ông s/tác TTiến - ViÕt bµi th¬ nµy «ng håi tëng l¹i nh÷ng chặng đờng đã qua, những kỷ niệm sâu sắc nh÷ng ngêi b¹n c/® th©n thiÕt * Bè côc: (3 ®o¹n th¬ vµ 4 c©u kÕt). - §1: Nh÷ngcuéc hµnh qu©n gian khæ cña ngêi lÝnh TT vµ khung c¶nh t/n miÒn T©y hïng vÜ, hoang s¬, d÷ déi. - Đ2. Những k/n đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan. -§3. Ch©n dung cña ng¬u× lÝnh TT. - §4. Lêi thÒ g¾n bã víi TT vµ miÒn T©y. II - §äc- hiÓu chi tiÕt. 1. §o¹n1 ( c©u 1- 14 ) - Bµi th¬ më ®Çu b»ng nçi nhí + Nhí ch¬i v¬i: nhí da diÕt, nhµ th¬ nhí l¹i, ghi l¹i theo sù håi tëng - Nhớ những địa danh: Sông Mã, Sài khao, Mêng l¸t, Mêng hÞch, Pha lu«ng...gîi lªn c¶m gi¸c xa x«i hoang v¾ng Hỏi: Cảnh TBắc đợc nhà thơ tập Dèc lªn khóc khuûu trung kh¾c ho¹ ë nh÷ng c©u th¬ tiªu Heo hót cån m©y biÓu nµo ? Ngµn thíc lªn cao Nhµ ai Pha lu«ng GV: Thủ pháp đ/lập đợc sử dụng một T/gi¶ sö dông nhiÒu thanh T gîi lªn sù nhäc cách triệt để. T/giả sử dụng nhiều nh»n vÊt v¶, thiªn nhiªn hïng vÜ, hiÓm trë d÷ thanh trắc để diễn tả dốc cao, vực déi th¼m gËp ghÒnh, khóc khuûu mµ ngêi lÝnh ph¶i vît qua, c©u th¬ giµu + Ch÷” Ngöi dïng rÊt b¹o nh»m diÏn t¶ dèc tÝnh t¹o h×nh cao, mũi súng nh chạm đến tận trời đông thời đó là cách nói tinh nghịch của những.

(42) chµng trai trÎ tuæi TTiÕn - C©u 4 dïng toµn thanh B gîi c¶m gi¸c l¹ tai, m«ng lung, ©m u,kÝch thÝch høng thó phiªu lu m¹o hiÓm Anh b¹n.... Hái: H/¶nh nh÷ng ngêi lÝnh T©y tiÕn Gôc trªn.... đợc khắc hoạ nh thế nào trong đoạn ChiÒu chiÒu... th¬ ? Đêm đêm.... DiÔn t¶ sù h/s thÇm lÆng tíi møc b×nh th¶n GV: những câu kết của đoạn thơ” cơm Nỗi nhớ đồng đội càng thêm da diết.Câu thơ lªn khãi,th¬m nÕp x«i” gîi lªn c¶nh chøa ®Çy bÝ Èn ghª gím cña rõng thiªng quen thuộc, thắm đợm nghĩa tình nớc độc qu©n d©n T/l¹i: Bót ph¸pHT+ Bót ph¸p LM víi nh÷ng nét vẽ gân guốc, khoẻ mạnh QD đã làm hiện lên trớc mắt ngời đọc h/ảnh đoàn quân * Hoạt động 3 TTiến sống và h/động trong một địa bàn hết Hái: §o¹n 2 cña bµi th¬ cã g× kh¸c søc kh¾c nghiÖt nhng hä vÉn kh«ng n¶n chÝ với đoạn 1 ? Nhà thơ nhớ đến những 2. §o¹n 2 ( C©u 15- 22 ) kû niÖm g× ? 3.Nhí l¹i nh÷ng kû niÖm vui vÇy vµ hµo hïng GV: §o¹n th¬ ®a ta vµo mét c¶nh tîng kh¸c cña TB¾c: kh«ng ph¶i h/¶nh d÷ déi cña nói rõng TB¾c mµ lµ vẻ đẹp mỹ lệ, duyên dáng. Nét khoẻ gân guốc đợc thay bằng nét vẽ mềm m¹i, tinh tÕ ®Çy tµi hoa - §o¹n th¬ gåm 2 c¶nh Hỏi: Cảnh một đêm liên hoan đợc kh¾c ho¹ b»ng nh÷ng tõ ng÷ , h/¶nh nµo ? GV: Hoa chóc: ®uèc hoa Xiªm ¸o: V¸y ¸o, trang phôc cña các cô gái DT màu sắc rực rỡ, đẹp lạ thõ¬ng. Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ 4 c©u th¬ trªn ?. GV: đúng là cảnh Thi trung hữu hoạ, ngßi bót tinh tÕ cña QD chØ tho¸ng. a/ Cảnh một đêm liên hoan của q/đội có ngời dân địa phơng đến góp vui ( chất LM đời thờng) Doanh tr¹i..... Nh¹c vÒ...... T¸i hiÖn kh«ng khÝ vui vÎ, ®oµn kÕt qu©n d©n + Bõng lªn: bõng tØnh, bõng s¸ng, tng bõng + Hội đuốc hoa: đốt đuốc sáng để vui chơi ( Hoặc đuốc trong đám cới- ý bông đùa nghịch ngợm lành mạnh củacác anh bộ đội trÎ ) + Kìa: vừa là sự chào đón, vừa naói lên sự ng¹c nhiªn vui síng + Man ®iÖu: nh¹c ®iÖu cña DT thiÓu sè + E Êp: e lÖ thÑn thïng NxÐt: 4 c©u th¬ chan hoµ mµu s¾c, ©m thanh vµ rÊt t×nh tø. Ngêi lÝnh dêng nh quªn ®i nçi nhäc nh»n vÊt v¶ thiÕu thèn b/ C¶nh s«ng níc ®Çy chÊt th¬ ( chÊt LM a/hïng - C¸i hån cña ngµn lau b¹t ngµn.

(43) qua vµi nÐt mµ c¶nh s«ng níc hiÖn lªn ®Çy chÊt th¬, chÊt LM a/hïng. * Hoạt động 4 Hái: H/¶nh ngêi lÝnh TTiÕn tiÕn xuÊt hiÖn trong ®o¹n th¬ víi mét t thÕ nh thÕ nµo ?. - C¸i ng¶ nghiªng ®ong ®a cña nh÷ng b«ng hoa rõng nh muèn lµm duyªn víi dßng th¸c lò - Dáng ngời trên độc mộc: dáng hiên ngang hïng dòng cña nh÷ng chµng trai c« g¸i Th¸i hoÆc ngêi c/s TTiÕn 3. §o¹n 3 ( c©u 23- 30 ) h×nh ¶nh ngêi lÝnh.. ( C¶m høng bi tr¸ng vÒ c/® c/® gian khæ, h/s anh dòng cña ngêi c/s ) Trªn c¸i nÒn hïng vÜ vµ diÔm lÖ cña nói rõng TB¾c /¶nh ngêi lÝnh TTiÕn x/hiÖn thËt lÉm GV: c©u th¬ nµy mét thêi bÞ kÕt ¸n lµ liÖt hµo hïng, trang träng m¬ méng rítTS nhng thùc chÊt ®©y + Kh«ng mäc tãc... lµ c¸ch diÔn t¶ thËt tinh tÕ, ch©n thùc D÷ oai hïm.... tâm lý của ngời c/s trẻ thủ đô B»ng bót ph¸p LM, ngêi lÝnh hiÖn lªn víi diÖn m¹o kh¸c thêng, víi vÎ oai phong d÷ tîn lµm cho kÎ thï ph¶i khiÕp sî ( M¾t trõng) + §ªm m¬ HN... Chen vµo gi÷a nh÷ng h/¶nh bi tr¸ng, d÷ déi Hỏi: Những từ Hán Việt đợc sử dụng là h/ảnh LM về những cô gái HN dáng kiều trong ®o¹n th¬ cã t/dông g× ? th¬m gièng nh bãng mét c©y m¸t, mét giếng nớc ngọt đối ngời bộ hành trên dọc đờng vất vả. Môt thoáng kỷ niệm êm đềm ấy nh tiÕp søc cho hä trong cuéc c/® gian nan + R¶i r¸c.... Hái: C©u kÕt cña ®o¹n th¬ gîi lªn cho ChiÕn trêng... em suy nghÜ g× ? ¸o bµo..... S«ng M·.... T/gi¶ sö dông nhiÒu tõ H¸n VÞªt gîi sù cæ kÝnh trang träng trong t thÕ ra ®i coi c¸i chÕt nhÑ tùa l«ng hång. Nh÷ng g¬ng mÆt tiÒu tuþ do sèt rÐt rõng trë thµnh d÷ oai hïng. Nh÷ng tấm thân gục ngã bên đờng không mảnh chiếu che thân đợc bọc lại trong những chiÕc ¸o bµo sang träng. Nh÷ng nÊm må vïi lÊp n¬i biªn c¬ng trë thµnh nh÷ng mé chÝ tôn nghiêm. Nhà thơ đã nhìn thẳng vào cái bi, nhng đem đến cho nó vẻ đẹp lẫm liệt hµo hïng vµ sang träng: + Sang träng ë t thÕ ra ®i + ................. ..giÊc m¬ LM +......................nh÷ng nÊm må +......................¸o bµo sang träng - ¢m hëng cña c©u kÕt thËt hµo hïng: S«ng M· gÇm lªn.... Con s«ng M· nh tÊu lªn khóc nh¹c d÷ déi và oai hùng để tiễn đahơng hồn ngời lính * Hoạt động 5 vÒ n¬i an nghØ cuèi cïng.

(44) Hái: 4 c©u kÕt cña bµi th¬ khÐp l¹i mét nçi nhí vµ gîi ra suy nghÜ g× ?. 4. Bèn c©u kÕt: - Lêi thÒ son s¾t cña ngêi lÝnh TTiÕn vµ quyÕt t©m thùc hiÖn ý nguyÖn: dï ng· xuèng trên đờng hành quân hồn ngời c/s vẫn đi cùng đồng đội, vẫn sống trong lòng đồng đội. * Hoạt động 6 Hái: Qua PT bµi th¬ em h·y rót ra nh÷ng KL chÝnh vÒ ND vµ NT cña bµi th¬ ? III - Tæng kÕt TTiến là bài thơ đợc viết bằng ký ức và hoài niệm của nhà thơ: ghi lại một chặng đờng a/hùng của một đơn vị a/hùng trong những n¨m ®Çu k/c. Bµi th¬ còng lµm sèng l¹i kh«ng khÝ hµo hïng cña c¶ DT thêi bÊy giê Bót ph¸p LM+ HT t¹o nªn chÊt bi tr¸ng cña bµi th¬ 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - C¶m høng l·m m¹n, tinh thÇn bi tr¸ng, h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong bµi th¬. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Häc bµi vµ so¹n bµi tiÕp theo.. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y ........................................................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 21 TPPCT. Ký duyÖt. lµm v¨n NghÞ luËn vÒ mét ý kiÕn bµn vÒ v¨n häc I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc cách làm bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học. - Có kỹ năng vận dụng các thao tác phân tích, bình luận, chứng minh, so sánh …để lµm bµi nghÞ luËn v¨n häc. 2. VÒ kÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ý kiÕn bµn vÒ v¨n häc. 3. Về thái độ: - HS có thái độ nghiên túc, chính xác khi viết bài nghị luận văn học. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp….

(45) - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ý kiÕn bµn vÒ v¨n häc. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1. 1.Tìm hiểu đề, lập dàn ý. a. §Ò 1- SGK tr 91. * Tìm hiểu đề. - Nghĩa của các từ, cụm từ trong đề bài. + Phong phó, ®a d¹ng: Cã nhiÒu t¸c phÈm víi nhiÒu h×nh thøc, yhÓ lo¹i kh¸c nhau. + Chñ lu: dßng chÝnh (bé phËn chÝnh), kh¸c víi phô lu, chi lu. + Quán thông kim cổ: Thông suet từ xa đến nay. - §Ò bµi y/c tr×nh bµy c¸c suy nghÜ vÒ ý kiÕn của GS- ĐTM: Từ xa đến nay trong cái phong phó, ®a d¹ng cña VHVN, dßng VH yªu níc lµ chñ lu, xuyªn suèt. + C/s cña con ngêi VN phong phó, ®a d¹ng. Thơ văn VN đã p/a c/s đó. + §Ó tån t¹i bªn c¹nh c¸c thÕ lùc qu©n sù hïng m¹nh, nhiÒu tham väng, d©n téc VN tõ xa đã phải chú tâm pòng bị và chiến đấu kiên cờng để giữ vững độc lập của mình. Cho nên chñ lu cña VHVN lµ VH yªu níc. + ý kiÕn cña §TM gióp ta nh×n nhËn râ, kh¾c s©u tinh thÇn d©n téc. 3. §Ò 2. * CÇn hiÓu ®©ylµ c¸ch nãi Èn dô: - Tuổi trẻ đọc sách nh nhìn trăng qua cái kẽ: Tuổ trẻ đọc sách chỉ thấy đc trong phạm vinhá hÑp. - Lín tuæi ngoµi s©n: Theo thêi gian, kinh nghiệm, vốn sống nhiều hơn thì tầm nhìn đợc mở rộng hơn khi đọc sách. - Tuổi già trên đài: Càng nhiều vốn sống vốn văn hoá, kinh nghiệm thì đọc sách càng hiểu s©u h¬n, réng h¬n. Cµng lín tuæi,cã vèn sèng,vèn v¨n ho¸, kinh nghiệm thì đọc sách càng hiệu quả. * Tuy nhiªn sù tiÕp nhËn cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè: - Trình độ, kinh ngiệm, hiểu biết về cuộc đời của ngời đọc. - Cßn ngêi nÕu biÕt: quan s¸t, t×m hiÓu, biÕt nâng cao trình độ văn hoá,trình độ lí luận nhất định sẽ hiểu biết sâu sắc các t/p VH kể c¶ ngêi trÎ tuæi.. GV gọi 1 HS đọc 2 đề bài trong SGK và phÇn gîi ý th¶o luËn. GV tổ chức cho HS trao đổi, thảo luận theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. Hái; Gi¶i nghÜa c¸c tõ, côm tõ: phong phó, ®a d¹ng, chñ lu, qu¸n th«ng kim cæ?. (D/c để CM: Bài thơ Nam quốc sơn hà, HÞch tíng sÜ, §¹i c¸o b×nh Ng«, V¨n tÕ NSCG, TN§L). HS nªu c¸ch hiÓu cña m×nh qua c¸ch nãi Èn dô?. Để hiểu đợc t/p VH, ngoài những lí do trên cßn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo kh¸c?.

(46) 2. §èi tîng vµ néi dung cña bµi nghÞ luËn vÒ mét ýkiÕn bµn vÒ VH * Hoạt động 2 Từ các đề bài và kết quả thảo luận, em hãy (Ghi nhớ- SGK tr 93). cho biÕt:§èi tîng vµ néi dung cña bµi nghÞ 4. LuyÖn tËp. luËn vÒ mét ýkiÕn bµn vÒ VH? Bµi tËp 1. a.Phân tích đề: * Vấn đề cần nghị luận: Các giá trị của văn Thảo luận nhóm (4 nhóm) Nhóm 1,2 : Phân tích đề, lập dàn ý cho đề học ( Lí luận VH) * Thao tác: Giải thích,chứng minh, bình luận 1 (Bài tập 1). Nhóm 3,4 : Phân tích đề, lập dàn ý cho đề * Phạm vi tư liệu: Kiến thức lí luận văn học. b.Lập dàn ý: 2 (Bài tập 2). -Mở bài: Sau khi thảo luận xong, GV gọi đại diện nhãm lªn tr×nh bµy. GV tæng hîp, kh¸i +Văn học có nhiều giá trị trong cuộc sống . qu¸t chung. +Dẫn ý kiến của Thạch Lam. -Thân bài: + Giải thích ý kiến : Các giá trị của văn học (Nhận thức,giáo dục, thẩm mĩ) Chú ý các từ ngữ :khí giới ,thanh cao, đắc lực. + Bình luận và chứng minh: Vai trò của văn học trong cuộc sống (lên án cái xấu, cái ác, cái giả dối, bênh vực cái thiện, ca ngợi cái đẹp, cổ vũ mọi người xây dựng một xã hội tốt đẹp.làm tâm hồn con người phong phú hơn, tinh tế hơn. -Kết bài : +Khẳng định ý kiến trên +Cần biết trân trọng những áng văn chương có giá trị, biết thưởng thức văn chương để đời sống tốt đẹp hơn. 2 Bài tập 2. a.Phân tích đề * Vấn đề cần nghị luận: Thành công của thơ Tố Hữu chính là ở thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng.(chất trữ tình chính trị) (Tác giả VH) *Thao tác: giải thích, chứng minh, bình luận -Phạm vi tư liệu: Thơ Tố Hữu. b.Lập dàn ý: - Mở bài: + Chất trữ tình chính trị trong thơ Tố Hữu.

(47) dẫn đến thành công của thơ anh. + Giới thiệu ý kiến của Hoài Thanh - Thân bài: + Giải thích ý kiến trên (chú ý các từ ngữ: toàn tâm, toàn ý.) + Bình luận và chứng minh thơ T.H thể hiện thành công những lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, thể hiện nhiệt tình cách mạng, các chặng đường thơ của TH luôn gắn bó và phản ánh chân thật những chặng đường cách mạng của dân tộc. - Kết bài: Thơ TH là thành tựu xuất sắc của thơ ca cách mạng 4. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Xem l¹i bµi häc, n¾m ch¾c thao t¸c lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ý kiÕn bµn vÒ v¨n häc. - So¹n tríc bµi ViÖt B¾c cña Tè H÷u. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 22 TPPCT đọc văn. Ký duyÖt ViÖt B¾c - Tè H÷u PhÇn mét: T¸c gi¶. I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. vÒ kiÕn thøc:. - HS nắm đợc đặc điểm cơ bản và đánh giá đúng thơ Tố Hữu: nhà thơ CM, nhà thơ của.

(48) lý tởng CS. Thơ Tố Hữu là đỉnh cao của thơ trữ tình chính trị trong VHVN - Nắm đợc con đờng sáng tác của Tố Hữu qua 5 chặng với 5 tập thơ. Vị trí và ND cơ bản của từng tập. Mỗi chặng đờng thơ Tố Hữu gắn liền với các thời kỳ của cuộc đấu tranh CM thể hiện sự vậ động của t tởng và NT của nhà thơ. 2. VÒ kÜ n¨ng: -Tích hợp với những bài thơ của Tố Hữu đã đợc học ở chơng trình Ngữ văn THCS. 3. Về thái độ: - Hs có thái độ trân trọng những đóng góp của tác giả trong sự nghiệp cách mạng và v¨n häc II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ý kiÕn bµn vÒ v¨n häc. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt đông 1 HS nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ tiÓu sö và đặc điểm c/đ T. Hữu. I -Vµi nÐt vÒ tiÓu sö -Tªn thËt: NguyÔn Kim Thµnh 1920- 2002 - Quª: Phï lai- Qu¶ng ®iÒn- Thõa Thiªn HuÕ 1. Con ngêi Tè H÷u: - Ngay từ tuổi HS T.Hữu đã bắt gặp lý tởng CS vµ c/® cña «ng tõ Êy mét m¹ch g¾n liÒn víi h/động c/trị của ĐCS - VÒ ph¬ng diÖn con ngêi nghÖ sÜ: HuÕ cã ảnh hởng q/trọng tới chất ng/sĩ củaT.H: đó là một môi trờng thiên nhiên, văn hoá NT độc đáo và không khí yên tĩnh thơ mộng rất đỗi trữ tình đã a/hởng tới cảnh và ngời trong thơ T.H đến nhịp điệu và giọng tâm tình, chất LM riêng cña th¬ «ng. Mẹ T.H với giọng điệu ngọt ngào trìu mến đã ®i vµo th¬ «ng. - Anh hëng cña v¨n ch¬ng Ph¸p, th¬ míi trong thêi kú häc ë Quèc häc HuÕ. - Sím gi¸c ngé CM, lÝ tëng céng s¶n; bÞ b¾t, tï, vợt ngục tiếp tục hoạt động CM, đợc giao những trọng trách lãnh đạo văn nghệ, văn hoá VN trong nhiÒu n¨m. - NhËn giait thënh HCM vÒ VH, NT n¨m 1996. * Hoạt động 2. II - Đờng Cách mạng, đờng thơ.. - K/định vai trò, vị trí của TH trong nền văn GV gọi 1 HS đọc mục II SGK- tr95,96. nghệ CM VN: Một trong những lá cờ đầu..

(49) Hỏi: Đoạn văn cho biết gì về đặc điểm - Sự gắn bó mật thiết giữa chặng đờng thơ Con ngêi vµ th¬ TH? TH và các chặng đờng phát triển của CM VN. - Con đờng thơ T.H gắn bó song hành với các g/đoạn CM, phản ánh những chặng đờng CM đồng thời thể hiện sự v/động của t tởng và NT cña nhµ th¬. * Chặng đờng thơ TH. Có thể chia đời thơ TH thành 5 chặng gắn bó Hỏi: Có thể chia đời thơ TH thành mËt thiÕt víi 5 giai ®o¹n cña CM VN. mÊy chÆng? §ã lµ nh÷ng chÆng nµo? + Tõ Êy : 1937- 1946 Néi dung thÓ hiÖn trong c¸c tËp th¬? + ViÖt B¾c : 1946- 1954 (HS trao đổi, thảo luận, trả lời). + Giã léng : 1955- 1961 + Ra trËn, M¸u vµ hoa: 1962- 1971 + Các tập thơ: Một tiếng đờn (1992), Ta víi ta (1999). a/ TËp Tõ Êy: - Gåm 3 phÇn: + M¸u löa + XiÒng xÝch + Gi¶i phãng - TP tiêu biểu: Từ ấy, Tâm t trong tù, Nhớ đồng Gi¸ trÞ næi bËt nhÊt lµ chÊt men say lý tëng, chÊt LM trong trÎo cña mét t©m hån s«i næi trÎ trung - N/v trung tâm là cái tôi trữ tình của nhà thơ, đó còng lµ tiÕng h¸t cña mét TNCS - ThÓ hiÖn niÒm h©n hoan cña t©m hån mét TN bắt gặp lý tởng, tìm đợc lẽ sống. - H×nh thøc: th¬ míi b/ TËp ViÖt B¾c: - Híng vµo thÓ hiÖn quÇn chóng CM, nh÷ng con ngêi b×nh thêng nhng lµm nªn nh÷ng viÖc phi thêng. - Lµ b¶n a/hïng ca cña cuéc k/c, ph¶n ¸nh những chặng đờng gian lao, anh dũng và t/lợi cña cuéc k/c chèng P, thÓ hiÖn thµnh c«ng h/¶nh vµ t©m t cña q/chóng h/c, kÕt tinh nh÷ng t/c¶m lín lao cña ngêi VN. c/ TËp Giã léng: - Khai thác 2 chủ đề lớn: + CNXH + Thống nhất đất nớc - Hạn chế: cái nhìn giản đơn về h/thực, xu hớng lý tëng ho¸ ®/s d/ TËp Ra trËn, M¸u vµ hoa: - Cổ vũ, động viên, ngợi ca cuộc c/đ. Mang đậm tÝnh ch/luËn, thêi sù, chÊt sö thi mang ©m hëng anh hïng ca. - Chó ý nhÊt lµ 2 bµi viÕt vÒ B¸c Hå: B¸c ¬i, Theo ch©n B¸c. Các tập thơ: Một tiếng đờn (1992), Ta với ta.

(50) (1999):ChuyÓn biÕn míi trong c¶m xóc, thÓ hiÖn: Suy nghÜ,chiªm nghiÖm mang tÝnh phæ qu¸t vÒ * Hoạt động 2 c/s, con ngời; kiên định niềm tin vào lí tởng GV gọi 1 HS đọc mục III SGK- tr97. vµ CM VN, tin vµoch÷ Nh©n to¶ s¸ng ë mçi con GV gi¶t thÝch KN vÒ PCNT: Lµ k/n ngêi VN. chỉ lí luận tổng hợp những đặc điểm mang bản sắc riêng biệt, độc đáo, chỉ sự thốngIII - Phong cách thơ Tố Hữu nhất tơng đối ổn định củahệ thống hình 1. Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị tợng và các phơng tiện biểu hiện nghệ a. T.H là một thi sĩ- ch/sĩ, mục đích: phục vụ CM ở một g/đoạn CM, đồng thời ông cũng là một thuật, nói lên cái nhìn độc đáo trong sáng tác của một nhà văn haytrong tác phẩmnhà thơ trữ tình kiểu mới, tạo đợc sự thống nhÊt gi÷a tuyªn truyÒn CM vµ c¶m høng tr÷ v¨n häc. t×nh. Hái: Em hiÓu thÕ nµo lµ th¬ tr÷ t×nh - ND tr÷c/ts©u t×nh: nhµ th¬ cña lÏ sèng lín, t/c¶m chÝnh trÞ? T¹i sao nãi th¬ TH cã chÊt tr÷ t×nh, lín, niÒm vui lín s¾c? b.Th¬ Tè H÷u ë giai ®o¹n sau mang ®Ëm tÝnh (HS trao đổi, thảo luận, trả lời) sö thi - BiÓu hiÖn: Hái: BiÓu hiÖn chÊt sö thi trong th¬ + N/v trữ tình là những ngời đại diện cho TH? phẩm chất của g/c, DT mang tầm vóc DT, thời đại + TËp trung thÓ hiÖn nh÷ng v./® cèt yÕu cña ®/s CM vµ vËn mÖnh DT c.Giäng ®iÖu th¬ T.H: - Ngät ngµo, lµ tiÕng nãi cña t×nh th¬ng - Cách xng hô: bạn đời, đồng bào, anh, em Hỏi: Giọng thơ TH có gì đặc biệt? d.NT th¬ T. H giµu tÝnh DT: Hái: Giäng ®iÖu t©m t×nh trong th¬ - VÒ ND: p/¸nh ®Ëm nÐt h/¶nh con ngêi VN, T.H do nh÷ng yÕu tè nµo t¹o nªn? TQ VN, tiÕp nèi truyÒn thèng t/tëng, t/c¶m Hỏi:Tính DT trong thơ T.H đợc thể đạo lý của DT hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? - VÒ NT: + Sử dụng đa dạng các thể thơ nhng đặc biệt thµnh c«ng trong c¸c thÓ th¬ truyÒn thèng: lôc b¸t. + Kết hợp cổ điển DG để thể hiện ND CM + Ng«n ng÷ quen thuéc, íc lÖ, so s¸nh truyÒn thống nhng lại biểu hiện đợc ND thời đại GV gọi HS đọc phần nghi nhớ SGK. + Th¬ T.H giµu nh¹c ®iÖu: sö dông c¸c tõ l¸y dïng vÇn phèi hîp víi thanh ®iÖu...kÕt hîp víi nhÞp th¬. IV - KÕt luËn. - Ghi nhí- SGK. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - Häc thuéc lßng phÇn Ghi nhí- SGK. - Häc thuéc lßng mét sè bµi th¬ cña TH ngoµi c/tr×ng SGK. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp – SGK. - So¹n bµi: ViÖt B¾c.. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------.

(51) Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 23 TPPCT. Ký duyÖt. LuËt th¬ I - Môc tiªu bµi d¹y 1. VÒ kiÕn thøc:. - HS nắm đợc một số kiến thức ban đầu về luật thơ nh: quy tắc về câu, tiếng, vÇn, nhÞp, thanh cña mét sè thÓ th¬ truyÒn thèng (lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, ngò ng«n và thất ngôn đờng luật), trên cơ sở đó hiểu đợc những đổi mới, sámg tạo của thơ hiện đại. 2. VÒ kÜ n¨ng: -Tích hợp với những văn bản Văn đã đợc học từ THCS lên THPT, tích hợp đợcvới vốn sống trực tiếp đã tích luy đợc trong cuộc sống. - Củng cố, năng cao kĩ năng thẩm định, phân tích và giảng bình các bài thơ có trong chơng trình THPT. - Nhận ra sự khác biệt và tiếp nói của thơ hiên đại so với thơ truyền thống. - Cảm thụ đợc một bài thơ theo đặc trng của luật thơ. 3. Về thái độ: - HS có thái độ nghiêm túc khi phân tích một tác phẩm thơ ca, đúng luật II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 GV yêu cầu HS đọc mục I trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: Hái: LuËt th¬ lµ g×? Hái: C¨n cø vµo thÓ th¬, th¬ VN cã thÓ chia thµnh mÊy nhãm? Lµ nh÷ng nhãm nµo? Hái: Vai trß cña tiÕng trong th¬? GV gợi dẫn, HS trao đổi, thảo luận, trả lêi.. Noioj dung kiến thức cần đạt I - Kh¸I qu¸t vÒ luËt th¬. 1. LuËt th¬: luËt th¬ cña mét thÓ th¬ lµ toµn bénh÷ng quy t¾c vÒ sè c©u, sè tiÕng, c¸ch gieo vần, cách hài thanh, ngắt nhịp đợc khái quát theo một kiểu mẫu nhất định. 2. C¨n cø vµo thÓ th¬, cã nhãm chÝnh: - C¸c thÓ th¬ d©n téc: lôc bat, song thÊt lôc b¸t, h¸t nãi - Các thể thơ đờng luật: Ngũ ngôn, thất ngôn. - Các thể thơ hiện đại;.. 3. Vai trß cña TiÕng. a. tiếng là đơn vị cấu tạo ý nghĩa và nhạc điệu dßng th¬, bµi th¬. b. TiÕng gåm 3 phÇn: phô ©m ®Çu, vÇn vµ thanh ®iÖu..

(52) Thanh ®iÖu (5) Phô VÇn ©m ®Çu ©m (1) đệm (2). ¢m chÝnh (3). ¢m cuèi (4). C¸c ©m vÞ trong 5 vÞ trÝ cña TiÕng. - (1). 22 phô ©m. - (2). 1 b¸n ©m /u/ - (3). 14 nguyên âm( 11 nguyên âm đơn và 3 nguyên âm đôi). - (4). 6 phô ©m (m,n,ng,p,t,k)vµ 2 b¸n ©m (/u/, GV híng d·n HS t×m hiÓu VD trong /i/) SGK. - (5). 6 thanh ®iÖu. VD- SGK tr101. * Số tiếng và các đặc điểm của Tiếng về cách hiÖp vÇn, phÐp hµi thanh, ng¾t nhÞp lµ c¸c nh©n * Hoạt động 2 tè cÊu thµnh luËt th¬. GV yêu cầu HS đọc mụcIII trong SGK II - Một số thể thơ truyền thống vµ tr¶ lêi c©u hái: 1. ThÓ lôc b¸t ( thÓ s¸u- t¸m). Hỏi: Những đặc điểm cơ bản của thể VD: sgk tr102. th¬ lôc b¸t? * §Æc ®iÓm c¬ b¶n. - Sè tiÕng: 6/8 - VÇn: 6/6 (8) - NhÞp: ch½n. - Hµi thanh: lu©n phiªn B-T. 2. ThÓ song thÊt lôc b¸t. Hái: Qua ph©n tÝch VD, nªu nh÷ng VD: sgk tr103. đặc điểm cơ bản của thể thơ song thất * Đặc điểm cơ bản. lôc b¸t? - Sè tiÕng: lu©n phiªn hai cÆp 7 tiÕng vµ 6/8 - VÇn: T-B - NhÞp: lÎ/ch½n vµ ch½n. - Hµi thanh: B-T (tù do) vµ lu©n phiªn B-T (b¾t buéc). 3. ThÓ ngò ng«n §êng luËt Hái: Qua ph©n tÝch VD, nªu nh÷ng VD: sgk tr103. đặc điểm cơ bản của thể thơ ngũ ngôn * Đặc điểm cơ bản. §êng luËt? - Sè tiÕng: 5 ( 8 dßng hoÆc 4 dßng) - Vần: 1 vần (độc vận) - NhÞp: ch½n/lÎ. - Hµi thanh: lu©n phiªn B-T vµ niªm. 4. ThÓ thÊt ng«n §êng luËt. Hái: Qua ph©n tÝch VD, nªu nh÷ng VD: sgk tr102. đặc điểm cơ bản của thể thơ thất ngôn * Đặc điểm cơ bản. §êng luËt? a. ThÊt ng«n tø tuyÖt. - Số tiếng: 7 ( 4 đòng) - VÇn: 1 vÇn. - NhÞp: ch½n/lÎ - Hµi thanh: Xem b¶ng trong SGK..

(53) * Hoạt động 3 GV yêu cầu HS đọc mụcIII trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: Hỏi: Thơ hiện đại VN có các thể nào? Th¬- v¨n xu«I lµ g×?Cho VD?. b. ThÊt ng«n b¸t có. VD: sgk tr102. * §Æc ®iÓm c¬ b¶n. - Sè tiÕng: 7 (8 dßng) - VÇn: 1 vÇn. - NhÞp: ch½n/lÎ - Hµi thanh: xem b¶ng trong SGK. III - các thể thơ hiện đại. - Thơ VN hiện đại có đủ các thể từ 2 tiếng đến 8 tiÕng, th¬ tù do ( kh«ng h¹n chÕ sè tiÕng ë mçi dßng). - Th¬- v¨n xu«i: lµ g¹ch nèi gi÷a th¬ vµ v¨n xu«i. + Gièng v¨n xu«i: kh«ng cã vÇn, c©u th¬ viÕt theo dßng c¶m xóc vµ suy nghÜ. + Khác văn xuôi: có nhịp ( tuy không đều đặn nh th¬).NhÞp thÓ hiÖn b»ng h×nh tîng th¬. * Ghi nhí SGK tr107.. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - HS tãm lîc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n - GV hÖ thèng hãa kiÕn thøc bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nnhµ - Häc thuéc lßng phÇn Ghi nhí- SGK. - Híng dÉn lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp-SGK. - So¹n bµi: ViÖt B¾c.. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 24 TPPCT Lµm v¨n Tr¶ bµi lµm v¨n sè 2 - NghÞ luËn x· héi I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc:. - Hệ thống hoá kiến thức và kĩ năng, biểu lộ ý nghĩa cảm xúc, lập dàn ý, diễn đạt. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy - Rèn luyện cho hs kĩ năng diễn đạt hành văn, viết bài NLXH 3. Về thái độ: - Nhận ra những u, khuyết điển để khắc phuc và phát huy khả năng ở những bài viết sau. II - chuÈn bÞ. 1. GV: Chuẩn bị đề, đáp án, dàn ý chi tiết..

(54) 2. HS:. Chuẩn bị đáp án chi tiết.. III - ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Đánh giá u, khuyết điểm, nhận xét đánh giá bài làm HS. - HS cã ®iÒu kiÖn xem xÐt l¹i, söa bµi lµm cña m×nh.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. 1) Nêu lại đề, tập trung phân tích và tìm hiểu đề. - Gv gọi một HS đọc lại đề bài - GV hớng dẫn HS tìm hiểu đề bài: a. Kiểu đề: Nghị luận về một hiện tợng đời sống. b. yªu cÇu: - Bày tỏ suy nghĩ của bản thân về cuộc vận động “Nói không vơi tiêu cực trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc”. - Bằng khả năng lập luận khẳng định vai trò, vị trí , tác dụng của cuộc vận động. -Phª ph¸n c¸c hµnh vi , biÓu hiÖn hai c¨n bÖnh trªn. c. C¸c thao t¸c lËp luËn: ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh , b×nh luËn, b¸c bá. 2) Nhận xét, đánh giá bài viết của HS. GV gợi ý để HS tự nhận xét bài viết của mình qua việc đối chiếu với dàn ý và các yªu cÇu võa nªu. GV nhận xét, đánh giá về bài viết của HS: + ¦u, nhîc ®iÓm. + Nh÷ng lçi c¬ b¶n cÇn kh¾c phôc. 3)Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi bµi viÕt. GV chỉ ra những lỗi cơ bản của HS( Cần thiết thì chép lên bảng hoặc đọc trớc lớp để HS trao đổi, thảo luận và chữa lỗi). - Lçi vÒ néi dung. + ý vµ s¾p xÕp c¸c ý. + ViÖc kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m. - Lçi h×nh thøc: Bè côc, tr×nh bµy, dïng tõ, viÕt c©u, ®o¹n. 4) §äc bµi tèt vµ bµi cßn yÕu. - Tạo điều kiện HS có cơ hội học bạn; khích lệ động viên HS có ý thức cố gắng. - Gióp HS nhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ trong bµi viÕt cha tèt, nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. 5) Tr¶ bµi, tæng kÕt - GV trả bài – HS đọc chữa lỗi - Cuèi cïng tæng kÕt: rót ra kinh nghiÖm cho viÖc viÕt v¨n. - GV ra bµi tËp vÒ nhµ. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------.

(55) Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 25, 26 TPPCT đọc văn. Ký duyÖt ViÖt B¾c -Tè H÷u PhÇn hai: T¸c phÈm. I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Khóc håi tëng ©n t×nh vÒ ViÖt B¾c trong nh÷ng n¨m c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn gian khæ; b¶n anh hïng ca vÒ cuéc kh¸ng chiÕn; b¶n t×nh ca vÒ nghÜa t×nh c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. - Tính dân tộc đậm nét: thể thơ lục bát; kiểu kết cấu đối đáp; ngôn ngữ, hình ảnh đậm s¾c th¸i gi©n gian, d©n téc. 2. VÒ kü n¨ng, t duy: - Đọc - hiểu thơ trữ tình theo đặc trng thể loại. - RÌn luyÖn kü n¨ng c¶m thô th¬. 3. Về thái độ: - Tr©n träng mét thêi kú C¸ch m¹ng hµo hïng cña d©n téc. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Đọc phân vai ( một em đọc lời ngời ra đi, một em đọc lời ngời ở lại) GV gợi mở vấn đề, hớng dẫn học sinh trả lời câu hỏi, học sinh trao đổi, thảo luận, trả lời c¸c c©u hái. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. CH: Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ tiÓu sö nhµ th¬ Tè H÷u? CH: Phong c¸ch s¸ng t¸c cña nhµ th¬ Tè H÷u? 3. Néi dung bµi d¹y Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần cần đạt. * Hoạt động 1 GV gọi HS đọc mục “Tiểu dẫn” trong SGK vµ yªu cÇu HS: - Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬?. I - Giíi thiÖu chung 1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - Th¸ng 10/1954, Trung ¦¬ng §¶ng, ChÝnh phñ tõ c¨n cø miÒn nói vÒ miÒn xu«i tiÕp qu¶n thñ đô Hà Nội. Nhân sự kiện có tính lịch sử này Tố Hữu đã sáng tác bài thơ “Việt Bắc” 2. VÞ trÝ ®o¹n trÝch. §o¹n trÝch n»m ë phÇn ®Çu cña bµi th¬ (T¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn: §ã lµ nh÷ng t×nh c¶m cña anh c¸n bé kh¸ng. Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch?.

(56) GV gọi Hs đọc đoạn trích: (chú ý đọc diễn cảm thể hiện đợc sự ©n t×nh, tha thiÕt, ch©n thµnh.) GV đọc mẫu một đoạn. - Nªu c¶m nhËn chung cña em vÒ ®o¹n th¬? - NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt cÊu cña bµi th¬? C¸ch kÕt cÊu Êy cã g× gÇn gòi víi ca dao, d©n ca vµ t¸c dông cña nã?. - Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch xng h«? C¸ch sö dông 2 tõ " m×nh " vµ "ta" trong bµi th¬ nµy ? - Trong khæ 1, t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông ? - Việt Bắc trong kháng chiến đợc tái hiÖn qua nh÷ng kØ niÖm nµo?. - Trong giê phót chia li, t©m tr¹ng ngêi ra ®i thÓ hiÖn qua tõ ng÷ nµo?. - Cảnh Việt Bắc kháng chiến đợc tái hiÖn qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo?. - Nỗi nhớ ấy đợc gợi lên bởi những từ ng÷ nµo? H·y ph©n tÝch?. chiến đối với thiên nhiên và con ngời Việt Bắc, tình cảm của Việt Bắc đối với cách mạng và kh¸ng chiÕn) II - §äc-hiÓu v¨n b¶n 1. Cuéc chia tay - Cách kết cấu: theo lối đối đáp của ca dao trữ tình. Thực chất đó là lối độc thoại, đắm mình trong hoµi niÖm ngät ngµo vÒ qu¸ khø. Nã nªu bËt t×nh nghÜa th¾m thiÕt cña con ngêi víi c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. Nã cßn lµ kh¸t väng vÒ t¬ng lai víi nhiÒu dù c¶m míi mÎ. - Nhà thơ đã tạo ra lời đối đáp giữa kẻ ở, ngời đi a. Lêi ngêi ë l¹i. - Xng h«: m×nh (trë ®i trë l¹i) - ta : Sö dông tõ ngữ diễn tả trong tình yêu đôi lứa, tình cảm vợ chång  t×nh c¶m th©n mËt, tha thiÕt. - Đặc sắc ở chỗ Tố Hữu đã tạo ra lối đối đáp trong tởng tợng, nhà thơ để Việt Bắc hỏi: Mình ®i, cã nhí? M×nh vÒ, cã nhí? §iÖp ng÷: “m×nh cã nhí”  kh¾c s©u kØ niÖm cña ngêi ViÖt B¾c víi c¸n bé kh¸ng chiÕn. * Nh÷ng kØ niÖm: + Gian khæ nhng c¨m thï giÆc. + Nhí s¶n vËt miÒn rõng. + Nhµ nghÌo nhng Êm t×nh ngêi c¸ch m¹ng. + Nhớ địa danh lịch sử.  VB hiện lên trong hoài niệm đầy đắng cay, gian khæ nhng t×nh nghÜa thËt mÆn nång. b. Lêi ngêi ra ®i. - T©m tr¹ng: b©ng khu©ng, bån chån... "CÇm tay nhau........nay" - NghÖ thuËt l¸y: b©ng khu©ng, bån chån....... - QuyÕn luyÕn , mÕn th¬ng… - "Lßng ta sau ......nhiªu"  T×nh c¶m nhí nhung , thuû chung tríc sau nh mét. 2. Nçi nhí ViÖt B¾c. a. Nçi nhí con ngêi, cuéc sèng ViÖt B¾c. - H×nh ¶nh: b¶n, bÕp löa, rõng nõa bê tre, ngêi mÑ, líp häc, rõng chiÒu...  Kh¾c s©u kØ niÖm g¾n bã víi cuéc sèng, con ngêi ViÖt B¾c. b. Nçi nhí thiªn nhiªn, nói rõng ViÖt B¾c.. - Mùa đông: hoa chuối đỏ tơi - Mïa xu©n: m¬ në tr¾ng rõng - Mïa hÌ: ve kªu rõng ph¸ch - Mïa thu: tr¨ng räi hoµ b×nh  §o¹n th¬ hay vµ tiªu biÓu miªu t¶ bøc tranh.

(57) thiên nhiên bốn mùa mang vẻ đẹp riêng của Việt B¾c C. Nçi nhí vÒ cuéc kh¸ng chiÕn anh hïng. - " Rõng che....................mai lªn" + §ã lµ cuéc chiÕn tranh nh©n d©n: toµn d©n - Những kỉ niệm về cuộc k/c anh đánh giặc, đánh bằng tất cả những gì có trong hïng ® îc miªu t¶ nh thÕ nµo? tay. + §ã lµ cuéc kh¸ng chiÕn toµn d©n toµn diÖn “Ai vÒ cã nhí ai kh«ng… khu” - Nghệ thuật: hình ảnh so sánh “đêm đêm… rung”, nhÞp th¬ s«i næi, giäng th¬ hµo hïng, h×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh mÏ kh¸c h¼n víi ®o¹n trªn ªm ¶, ngät ngµo  Kh«ng khÝ s«i næi cña sinh ho¹t c¸ch m¹ng. - Khæ cuèi: NiÒm tin tëng vµ hi väng cña con ngêi ViÖt Nam vÒ §¶ng, B¸c Hå. * §o¹n th¬ gîi nhí l¹i vµ ca ngîi chiÕn c«ng của bộ đội, dân công, quân dân một lòng đánh giÆc... 3. TÝnh d©n téc. - ThÓ lôc b¸t tµi t×nh, thuÇn thôc. - Sö dông c¸ch nãi d©n gian: xng h«, thi liÖu, đối đáp... - Tính dân tộc đợc thể hiện nh thế nào - Giọng điệu quen thuộc, gần gũi hấp dẫn... trong ®o¹n trÝch? - Së trêng sö dông c¸c tõ l¸y. III - KÕt luËn *Ghi nhí: SGK - VB lµ khóc hïng ca vµ còng lµ khóc t×nh ca vÒ c¸ch m¹ng, vÒ cuéc kh¸ng chiÕn vµ con ngêi kh¸ng chiÕn. -Với thể thơ lục bát, lối kết cấu độc đáo, ngôn GV gọi HS đọc “Ghi nhớ” SGK ngữ đậm sắc thái dân gian đã góp phần tạo nên sù thµnh c«ng cho “ViÖt B¾c”. - §¸nh gi¸ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬?. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i träng t©m kiÕn thøc bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Häc thuéc bµi th¬. - Soạn bài: Đất nớc (trích Trờng ca Mặt đờng khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm). V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :...................

(58) Ký duyÖt. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 27 TPPCT lµm v¨n Phát biểu theo chủ đề I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Hiểu được yêu cầu, cách thức phát biểu theo chủ đề. - Trình bày được ý kiến của mình trước tập thể phù hợp với chủ đề thảo luận và tình huống giao tiếp. 2. VÒ kü n¨ng, t duy: - Biết chuẩn bị nội dung, xây dựng đề cơng để trình bày vấn đề theo chủ đề có sức thuyÕt phôc. - Biết trình bày vấn đề với thái độ, cử chỉ đúng mực, lịch sự; biết điều chỉnh giọng nói phï hîp víi néi dung vµ c¶m sóc. 3.Về thái độ: - Thái độ giao tiếp văn hóa có tính quy phạm. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV hướng dẫn, gợi ý cho học sinh lựa chọn nội dung, chuẩn bị đề cương và phát biểu ý kiến theo chủ đề , sau đó cho HS nhận xét, thảo luận và rút ra cách phát biểu theo chủ đề.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. - CH: Hãy trình bày ngắn gọn hoàn cảnh ra đời của bài thơ Việt Bắc? - CH: Nêu những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ Việt Bắc? 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. *Hoạt động 1 HD hs các bước chuẩn bị phát biểu. Cho HS đọc lại chủ đề phát biểu trong SGK và hướng dẫn học sinh thực hiện các bước: - Em hãy xác định chủ đề phát biểu, các nội dung cần phát biểu theo chủ đề đó?. nội dung kiến thức cần đạt. I - Các bước chuẩn bị phát biểu 1. Xác định nội dung cần phát biểu * Đọc kỹ chủ đề của cuộc hội thảo. * Xác định những nội dung cụ thể của chủ đề. * Chọn nội dung tiêu biểu để phát biểu. 2. Dự kiến đề cương phát biểu *Chọn nội dung phát biểu phù hợp. Hướng dẫn HS xác định các phần của đề * Lập đề cương theo nội dung đã chọn: cương, lập đề cương: “Khắc phục tình trạng đi ẩu, nguyên - Dự kiến đề cương gồm mấy phần? nhân chủ yếu của TNGT” Học sinh trả lời: Đề cương gồm 3 phần - Phần mở đầu: Giới thiệu tình trạng gia tăng TNGT hiện HS lập đề cương theo hướng dẫn, gợi ý nay và hậu quả nghiêm trọng của nó.Trong.

(59) của GV.. - Hãy lập đề cương với nội dung: “Khắc phục tình trạng đi ẩu, nguyên nhân chủ yếu của TNGT” ?. - Ngoài việc chuẩn bị đề cương, còn phải làm gì để có thể phát biểu theo chủ đề một cách chủ động và hiệu quả? HS suy nghĩ và bổ sung các ý khác để bài phát biểu đạt hiệu quả cao hơn.. Cho HS trình bày bài phát biểu trước lớp. Cho cả lớp nhận xét, bổ sung và rút ra cách phát biểu theo chủ đề. (Phần ghi nhớ trong SGK). đó đi ẩu là một trong những nguyên nhân gây TNGT. - Nội dung: + Thế nào là đi ẩu. + Những biểu hiện của đi ẩu. + Những TNGT do đi ẩu. + Các biện pháp chống hành vi đi ẩu. - Kết luận: + Đi ẩu là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT. + Kêu gọi mọi người hãy chấp hành đúng luật GT, chấm dứt hành vi phóng nhanh vượt ẩu nhằm bảo đảm ATGT. Ngoài ra người phát biểu còn phải: - Tìm hiểu thêm về đối tượng tham gia hội thảo. - Lắng nghe và học tập phong cách của những người đã phát biểu trước đó. - Dự kiến giọng điệu, cử chỉ khi phát biểu. - Hình dung trước một số tình huống để chủ động giải quyết. II - Ph¸t biÓu ý kiÕn - Giới thiệu khái quát nội dung sẽ phát biểu, - Trình bày nội dung theo đề cương dự kiến. - Kết thúc và nói lời cảm ơn. - Trong qu¸ tr×nh ph¸t biÓu, cÇn lu ý ®iÒu chỉnh thái độ, cử chỉ, giọng nói cho hợp lí vµ thuyÕt phôc. GHI NHỚ: sgk. III- Luyện tập *Hoạt động 2 1.Bài 1 HD hs luyện tập HS xác định trong 4 ý kiến theo chủ đề, Bài tập 1: GV gợi ý và cho HS thực hiện ở những ý kiến nào chưa phù hợp và nêu ý nhà. kiến phản bác. Nếu tán đồng với ý kiến nào thì hãy phân tích sâu sắc ý kiến đó đồng thời trình bày quan niệm riêng của mình về hạnh phúc..

(60) 2. Bài 2 Bài 2: GV hướng dẫn HS lập đề cương và Dựa vào gợi ý trong sgk và hướng dẫn của trình bày ý kiến trước lớp. GV, HS chọn nội dung cần trình bày và lập đề cương phát biểu. - Vào đại học là ước mơ, là nguyện vọng chính đáng của HS, thanh niên. - Tuy nhiên không phải vào đại học là cách lập thân duy nhất. Sau khi tốt nghiệp THPT, HS có thể không theo học đại học mà có thể theo học ở các trường dạy nghề, tuỳ theo năng lực, sở trường của mình. - Điều đáng nói là trong xã hội ngày nay, mọi người sẽ luôn luôn được học tập suốt đời.Vì vậy học sinh, thanh niên sẽ có nhiều cơ hội tiếp tục học tập để nâng cao trình độ, nếu các em có ý chí, nghị lực, biết vươn lên trong cuộc sống.. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc: - Muốn có một bài phát biểu theo chủ đề đạt hiệu quả và thuyết phục người phát biểu cần chuẩn bị kĩ từ khâu lựa chọn nội dung, dự kiến đề cương chi tiết đến cử chỉ, thái độ, phong cách trình bày phù hợp với chủ đề. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Làm bài tập 1- SGK. - Soạn bài: Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 28, 29 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn §Êt níc. (Trích trờng ca Mặt đờng khát vọng) - NguyÔn Khoa §iÒm I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Cái nhìn mới mẻ, sâu sắc về đất nớc: đất nớc là của nhân dân, do nhân dân sáng t¹o,g×n gi÷. - ChÊt chÝnh luËn hßa quyÖn cïng chÊt tr÷ t×nh vµ kh¶ n¨ng vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o nguån chÊt liÖu v¨n hãa, v¨n häc d©n gian..

(61) Gióp häc sinh 2. VÒ kü n¨ng, t duy: - Đọc hiểu tác phẩm thơ trữ tình theo đặc trng thể loại - Lµm quen víi giäng th¬ giµu chÊt trÝ tuÖ suy t. 3. Về thái độ: - Trân trọng, gìn giữ những giá trị của đất nớc mà ông cha để lại. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. GV gợi mở, nêu vấn đề, phát vấn, kết hợp với diễn giảng, hớng dẫn học sinh trao đổi, th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. CH: Ph©n tÝch mét ®o¹n th¬ em yªu thÝch trong bµi th¬ ViÖt B¾c cña Tè H÷u? CH: Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt trong bµi th¬ ViÖt B¾c Tè H÷u? 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 GV gọi HS đọc tiểu dẫn SGK. - Nªu nh÷ng nÕt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶?. nội dung kiến thức cần đạt. I - TiÓu dÉn 1. T¸c gi¶: SGK 2. T¸c phÈm: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: SGK GV gọi HS đọc diễn cảm bài thơ. - ThÓ lo¹i: Trêng ca - Kết cấu: triển khai theo qúa trình vân động ý thøc cña mét tÇng líp tuæi trÎ thµnh thÞ MN thøc tØnh tríc thùc t¹i §N, nh×n râ kÎ thï, ý thøc vÒ ND, §N vµ tr¸ch nhiÖm cña thÕ hÖ mình, đứng dậy đấu tranh - XuÊt xø: Ch¬ng V cña TP. - C¶m nhËn chung vÒ ®o¹n th¬: - §o¹n th¬ viÕt theo thÓ tù do, nhiÒu liªn tëng - Nªu c¶m nhËn chung vÒ ®o¹n th¬? dùa trªn nh÷ng c©u CD, thÇn tho¹i, cæ tÝch, những tri thức về địa lý, p/tục tập quán của ND - Cái riêng biệt độc đáo của đoạn này là: sự c¶m nhËn ph¸t hiÖn vÒ §N trong 1 c¸i nh×n tæng hîp toµn vÑn, mang ®Ëm t tëng ND, sö dông c¸c yÕu tè cña v¨n ho¸, VHDG 1 c¸ch s¸ng t¹o vµ thÝch hîp víi t tëng ND cña TP 3. Bè côc: 2 ®o¹n II - §äc-hiÓu ®o¹n trÝch: 1. §o¹n 1: Nh÷ng kh¸m ph¸ míi mÎ vÒ §Êt * Hoạt động 2 níc. CH: Cảm nhận của NKĐ về đất nớc? Theo t/g, đất nớc có từ bao giờ? Cách - Đoạn thơ về ĐN bắt đầu 1 cách bình dị, tạo lí giải về cội nguồn đất nớc của nhà 1sự thân thiết gần gũi ( mà không bắt đầu 1 thơ có gì độc đáo? T/giả cảm nhận ĐN cách trang trọng ) * §Êt níc ë ngay trong cuéc sèng cña mçi vÒ nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ?.

(62) ( HS trao đổi, thảo luận, trả lời). Hái: Nh÷ng h/¶nh nµy gîi lªn ®iÒu g× ?. Hỏi: ĐN đợc cảm nhận về phơng diện địa lý, LS nh thế nào ?. Hái:Nh÷ng c©u th¬ kÕt thóc ®o¹n 1 gîi lªn cho em ®iÒu g× ? Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nh×n của t/giả về những thắng cảnh địa lý ?. chóng ta: + Lêi kÓ cña mÑ + MiÕng trÇu bµ ¨n + Bói tãc cña mÑ ( p/tôc tËp qu¸n + Gõng cay muèi mÆn ( t×nh nghÜa thuû chung cña cha mÑ ) + H¹t g¹o ta ¨n hµng ngµy + C¸i kÌo, c¸i cét NhËn xÐt: §N b¾t nguån tõ nh÷ng g× th©n thuéc gÇn gòi, b×nh dÞ trong ®/s v/chÊt vµ t/thÇn cña con ngêi * Đất nớc lớn lên bằng SN chiến đấu, hy sinh b¶o vÖ bê câi vµ sù L§ cÇn cï, lam lò cña nh©n d©n: + §N lín lªn khi d©n m×nh... H¹t g¹o ph¶i mét n¾ng hai s¬ng.... *Đất nớc đợc cảm nhận về phơng diện địa lý, lÞch sö, kh«ng gian vµ thêi gian + Thời gian: đằng đẵng, huyền thoại LLQvà ¢u c¬, truyÒn thuyÕt Hïng v¬ng, ngµy giç tæ: nãi lªn chiÒu s©u LS cña §N + Kh«ng gian: Mªnh m«ng, §N kh«ng chØ lµ nói s«ng rõng bÓ mµ cßn lµ kh«ng gian rÊt gÇn gũi với c/s con ngời: gắn với tình yêu đôi lứa, không gian sinh tồn của cộng đồng qua các thế hÖ * §N kh«ng ph¶i ë ®©u xa mµ kÕt tinh, ho¸ th©n trong c/s cña mçi ngêi. Sù sèng cña mçi c/nh©n kh«ng ph¶i chØ lµ riªng cña c/ nh©n mµ cßn lµ của ĐN, bởi mỗi c/đ đều đợc thừa hởng những di s¶n v¨n ho¸ t/thÇn vµ v/chÊt cña DT, cña ND ( Trong anh và em hôm nay đều có một phần §N ). V× vËy mçi c/nh©n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm g×n gi÷, PT nã, truyÒn l¹i cho c¸c thÕ hÖ tiÕp theo * §o¹n th¬ kÕt thóc b»ng mét lêi nh¾n nhñ víi thÕ hÖ trÎ vÒ tr¸ch nhiÖm víi §N nh 1 lêi tù nhñ, dÆn m×nh ch©n thµnh, tha thiÕt: Em ¬i em... Làm nên ĐN muôn đời... 2. §o¹n 2: §Êt níc lµ cña nh©n d©n - ĐN đợc qui tụ bằng 1 loạt những h/ảnh về thắng cảnh và địa lý: + Vî nhí chång gãp cho §N nói väng phu + CÆp vî chång nhí nhau gãp ch §N hßn Trèng m¸i + 99 con voi góp cho ĐN đất tổ Hùng vơng + Nh÷ng con rång gãp cho §N nh÷ng dßng s«ng + Nh÷ng häc trß nghÌo gãp cho §N nói Bót... + Con cãc con gµ gãp cho §N vÞng H¹ long.

(63) Hỏi:Khi nghĩ đến LS 4000 năm nhà thơ đã nhắc đến ai ? Tại sao ?. Hỏi: Nói đến phẩm chất của DT, t/giả chọn 3 câu thơ tiêu biểu, theo em đó là 3 c©u th¬ nµo?. Hái: Nªu nh÷ng nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña ®o¹n th¬?. * Hoạt động 3 Hái: Qua ph©n tÝch, em h·y nªu c¶m nhËn chung vÒ ®o¹n th¬?. GV gọi HS đọcphần ghi nhớ SGK.. n/xét: những danh lam, thắng cảnh địa lý gắn liÒn víi ®/s DT, nã chØ cã thÓ trë thµnh th¾ng cảnh khi đã gắn liền với con ngời, đợc tiếp nhËn c¶m thô qua t©m hån vµ qua LS DT * B»ng c¸ch qui n¹p hµng lo¹t hiÖn tîng, ®o¹n thơ đa đến 1 khái quát sâu sắc: “ Vµ ë ®©u... §· ho¸ nói s«ng ta” * Khi nghÜ vÒ 4000 n¨m cña §N t/gØa kh«ng điểm lại các triều đại, các a/hùng nổi tiếng, mà nhấn mạnh đến vô vàn những ngời vô danh, b×nh dÞ: “ Họ đã sống và đã chết Không ai nhớ mặt đặt tên Nhng họ đã làm nên đất nớc” những con ngời vô danh bình dị ấy đã giữ gìn vµ truyÒn l¹i cho c¸c thÕ hÖ sau mäi g/trÞ v¨n ho¸ v¨n minh t/thÇn v/chÊt cña §N, cña DT: h¹t lóa, ngän löa, tiÕng nãi, ng«n ng÷ DT, tªn x·, tªn lµng * Mạch thơ dẫn đến t tởng cốt lõi, điểm hội tụ vµ còng lµ cao ®iÓm cña c¶m xóc tr÷ t×nh ë cuèi ®o¹n nµy: §N cña ND §Ó §N nµy lµ §N cña ND §N cña ND, §N cña ca dao thÇn tho¹i Câu thơ với 2 vế song song đồng đẳng là 1 cách đ/nghĩa về ĐN thật giản dị và độc đáo * Trong c¶ kho tµng CD DC, t/gi¶ chän läc 3 câu để nói về 3 phơng diện q/trọng nhất của truyÒn thèng ND, DT: + Thật say đắm trong t/yêu + QuÝ träng t×nh nghÜa + Quyết liệt trong căm thù và c/đấu 3. Vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt: - Tạo ra đợc 1 không khí, giọng điệu, 1 không gian NT riªng ®a ta vµo t/giíi gÇn gòi, mÜ lÖ vµ giµu søc bay bæng cña CD, truyÒn thuyÕt, v¨n ho¸ DG nhng l¹i míi mÎ qua c¸ch c¶m nhËn vµ t duy h/đại dới h/thức câu thơ tự do - ĐN là 1 ®o¹n th¬ tr÷ t×nh chÝnh luËn IV- Tæng kÕt: Đoạn thơ thể hiện đợc chỗ mạnh của thơ NKĐ: KÕt hîp c¶m xóc, suy nghÜ chÝnh luËn vµ tr÷ tình qua đó thể hiện ý đồ t tởng của t/giả: thức tỉnh t/thần DT của các thế hệ trẻ th/thị MN để dứt khoát trong sự lựa chọn đứng về phía ND và CM trong lóc cuéc k/c chèng M ®ang diÔn ra quyÕt liÖt Ghi nhí – SGK..

(64) 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i träng t©m bµi häc 5 C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Häc thuéc lßng mét sè ®o¹n th¬ em cho lµ hay nhÊt, n¾m ch¾c néi dung. - So¹n bµi: §Êt níc cña NguyÔn §×nh Thi. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. hớng dẫn đọc thêm. ĐẤT NƯỚC - Nguyễn Đình ThiI – môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Tõ mïa thu hiÖn t¹i nhí vÒ mua thu trong qu¸ khø - Niềm vui sớng, tự hào đợc làm chủ đất nớc và sức mạnh vùng lên của dân tộc. - Th¬ giµu nh¹c ®iÖu, nhiÒu t×m tßi, s¸ng t¹o trong c¸ch lùa chän tõ ng÷, h×nh ¶nh. 2. VÒ kü, n¨ng t duy: - Đọc- hiểu thơ trữ tình theo sđặc trng thể loại. 3. Về thái độ: - Trân trọng, gìn giữ những giá trị của đất nớc mà ông cha để lại. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. GV gợi mở, nêu vấn đề, phát vấn, kết hợp với diễn giảng, hớng dẫn học sinh trao đổi, th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. CH: Cảm nhận của Nguyễn Khoa Điềm về ĐN quan đoạn trích “§Êt níc” ? 3. Néi dung bµi míi Trên cơ sở đọc – hiểu bài thơ, GV yêu cầu học sinh: + Về nhà, đọc kỹ bài thơ, tìm hiểu phần : Hướng dẫn học bài. + Cố gắng giải đáp các câu hỏi SGK, nhất là phải thấy được dung ý của tác giả khi sử dụng các biện pháp nghệ thuật tu từ. hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt.

(65) *Hoạt động 1 Híng dẫn hs tìm hiểu chung - Em hãy sơ lược vài nét về tác giả Nguyễn Đình Thi ? (trình bày nét chủ yếu). *Hoạt động 2 Híng dẫn hs đọc hiểu VB - Đoạn đầu thể hiện điều gì ? Nghệ thuật thể hiện qua câu, chữ tiêu biểu? - Các em hãy chỉ ra các biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong từng khổ thơ ? Biện pháp nghệ thuật ấy nhằm biểu đạt nội dung gì ?. - Em thích nhất những câu thơ nào ? Lý giải vì sao em yêu thích nó ?. I - Giới thiệu chung 1.Tác giả : SGK 2. T¸c phÈm: - Hoàn cảnh ra đời. - Bố cục : + Phần 1 (7 câu) : Tâm trạng – nỗi luyến nhớ về mùa thu & Hà Nội. + Phần 2 (8 câu câu 21) Cảm xúc về mùa thu, suy nghĩ về đất nước, con người VN. + Phần 3 (còn lại) Nhận thức tình yêu quê hương – đất nước. ý thức căm thù và quật khởi quật cường. II - Đọc-hiểu văn bản 1. §o¹n 1: 7 câu đầu (mïa thu Hà Nội) - Thi liệu: mát trong, gió, hương cốm... => mùa thu đặc trưng HN “Người ra đi / đầu không ngoảnh lại => thể hiện ý chí quyết tâm. 2. §o¹n 2: 14 câu tiếp theo (mïa thu chiến khu) - Câu thơ 5 chữ “mùa thu nay khác rồi” - Lời thơ ngắn gọn, chắc khoẻ nhằm khẳng định sự thay đổi của hoàn cảnh xã hội, trong nhận thức của con người. - Chú ý các biện pháp nghệ thuật tu từ, ngôn ngữ thơ. + Đứng – vui – nghe : niềm vui, sự hân hoan phơi phới. + Nghệ thuật nhân ho¸, lối nói Èn dô. + Sự phối hợp thanh trắc thanh bằng =>Bức tranh thu đẹp, lóng lánh niềm vui sướng, tự hào. + Cụm từ “Nước chúng ta” – trang nghiêm, trang trọng. + Lặp từ “Những” – hình ảnh đất nước trù phú, mênh mông. + Tự láy “đêm đêm”, “rì rầm” – sự liên tưởng về mỗi quan hệ giữa hiện tại và quá khứ. 3. Những câu thơ còn lại :.

(66) a/ Đất nước trong đau thương : - Cánh đồng quê – chảy máu. - Dây thép gai – đâm nát trời chiều. - Bát cơm chan đầy nước mắt. - Đứa đè cổ – đứa lột da. b/ Đất nước quật khởi : - Sức mạnh quật khởi: + Yêu nước. + Căm thù. + Lạc quan CM. - Hình ảnh quật khởi: (khổ cuối ) + Hình thức thể hiện : thơ 6 chữ cô đúc, rắc rỏi. + Bút pháp nhân hoá, kết hợp với sự linh hoạt, nhuần nhị trong việc đưa thành ngữ “tức nước vỡ bờ” vào thơ. => Tạo nên vẻ đẹp hào hùng, tráng lệ về con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Đoạn thơ đã khái quát được sức vươn dậy thần kỳ của - Bằng cảm nhận riêng của bản thân, dântộc Việt Nam chúng ta. em khai thác giá trị đặc sắc trong 4 câu III - KÕt luËn thơ cuối của bài thơ. ĐẤT NƯỚC là một tác phẩm thơ gây một ấn tượng mạnh nhờ vào chất chính luận – trữ tình hoà quyện tự nhiên, uyển chuyển. Tác phẩm đã khắc chạm thành công một tượng đài kỳ vỹ bằng thơ về con người Việt Nam. Tổ quốc Việt Nam. (GV nhấn mạnh giá trị to lớn của tác phẩm thơ ĐẤT NƯỚC trong nền văn chương dân tộc) 4. Củng cố vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - “Đất Nước”, một đóng góp đáng nể của Nguyễn Đình Thi cho nền thi ca dân tộc. VÒ nhµ häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c néi dung. - Tiết sau thực hành luyện tập về luật thơ (áp dụng lý thuyết đã học, SGK trang 101 – 107 và tiến hành luyện tập) 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Häc bµi cò vµ so¹n bµi míi. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y.

(67) ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 30 TPPCT. đọc văn. Ký duyÖt LuËt th¬ ( tiÕp theo). I - Môc tiªu bµi d¹y 1. VÒ kiÕn thøc:. - HS nắm đợc một số kiến thức ban đầu về luật thơ nh: quy tắc về câu, tiếng, vÇn, nhÞp, thanh cña mét sè thÓ th¬ truyÒn thèng (lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, ngò ng«n và thất ngôn đờng luật), trên cơ sở đó hiểu đợc những đổi mới, sámg tạo của thơ hiện đại. 2. VÒ kÜ n¨ng: -Tích hợp với những văn bản Văn đã đợc học từ THCS lên THPT, tích hợp đợcvới vốn sống trực tiếp đã tích luy đợc trong cuộc sống. - Củng cố, năng cao kĩ năng thẩm định, phân tích và giảng bình các bài thơ có trong chơng trình THPT. - Nhận ra sự khác biệt và tiếp nói của thơ hiên đại so với thơ truyền thống. - Cảm thụ đợc một bài thơ theo đặc trng của luật thơ. 3. Về thái độ: - HS có thái độ nghiêm túc khi phân tích một tác phẩm thơ ca, đúng luật II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng.. Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1 GV gîi dÉn HS gi¶i c¸c bµi tËp trong SGK. GV gọi HS đọc bài tập 1, 2,3,4. chia líp thµnh 4 nhãm: - Nhãm 1: Lµm BT1. - Nhãm 2: Lµm BT2. - Nhãm 3: Lµm BT3. - Nhãm 4: Lµm BT4.. 1. Bµi tËp 1. So s¸nh bµ th¬ ngò ng«n b¸t có “MÆt tr¨ng” (khuyÕt danh) Víi 2 khæ th¬ trong bµi th¬ “Sãng” cña Xu©n Quúnh. MÆt tr¨ng Sãng - Sè tiÕng: 5 - Sè tiÕng: 5 - VÇn: en, ªn (gieo vÇn - VÇn: ª,e,ª, khu«n c¸ch:bªn, ®en, lªn, v©bf: em , ªn hÌn).

(68) Các nhóm trao đổi, thảo luận làm bài tập sauđó đại diện nhóm lên b¶ng tr×nh bµy. GV cóng c¶ líp hoµn thiÖn bµi tËp.. - NhÞp: 2/3 - NhÞp: 3/2 - Hµi thanh: Cã sù lu©n - Hµi thanh: Cã sù lu©n phiªn: B-T hoÆc niªm phiªn: B-T. B-B, T-T ë tiÕng thø 2 vµ tiÕng thø 4.. * Hoạt động 2 CH: Ph©n tÝch c¸ch gieo vµn, ng¾t nhÞp trong khæ th¬ vµ chØ ra sự đổi mới, sáng tạo trong thể thơ 7 tiếng hiện đại so với thơ thất ng«n truyÒn thèng?. 2. Bµi tËp 2. - Sè tiÕng: 7 - Sè dßng: 4 (thÊt ng«n tø tuyÖt) - VÇn: S«ng, lßng, trong - NhÞp: 4/3 - Niªm: dßng 2 vµ 3: T-T-B/ B-T-B (c¸ch t©n kh«ng niªm) Dßng 1 vµ 4: B-B-B/B-B-T (C¸nh t©n kh«ng niªm).. * Hoạt động 3. 3. Bµi tËp 3: M« h×mh ©m luËt cña bµi th¬ “Mêi TrÇu” ( Hå Xu©n H¬ng). CH: LËp m« h×nh ©m luËt cña bµi th¬ “Mêi trÇu” Cña Hå Xu©n H¬ng?. * Hoạt động 4 CH: Ph©n tÝch ¶nh hëng cña th¬ thÊt ng«n trong th¬ míi qua khæ th¬?. 2 4 6 7 TiÕng B (cau) T (nhá) B (trÇu) VÇn Dßng1 B(H¬ng) T (quyÖn) VÇn Dßng2 T (cña) B (nhau) T (th¾m) Dßng3 T (ph¶i) B (xanh) T (t¸) B (nh) VÇn Dßng4 * NhËn xÐt: - C©u 2 vµ 3 niªm: TT/BB/TT - C©u 1 vµ 4 niªm: BB/TT/BB - Câu 1 và 2 đối: BT/TB/BT - Câu 3 và 4 đối: TB/BT/Tb - VÇn: C©u 1,2,4. 4.Bµi tËp 4. ¶nh hëng cña th¬ thÊt ng«n trong th¬ míi: - C¸ch t©n vÒ niªm luËt, kh«ng rËp khu«n nh th¬ th¸t ng«n b¸t có. - C¸ch t©n vÒ vÇn, kh«ng rËp khu«n nh th¬ th¸t ng«n b¸t có. - KÕ thõa ©m hëng trang träng cña th¬ thÊt ng«n b¸t có.. 4. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Mçi HS tù lµm mét ®o¹n th¬ 5 tiÕng ng¾n (kho¶ng 4 - 6 dßng) víi néi dung,vÇn, nhÞp tù chän. - ChuÉn bÞ bµi: Mét sè biÖn ph¸p tu tõ ng÷ ©m. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------.

(69) Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 31 TPPCT. Ký duyÖt. tiÕng viÖt Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©m I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng hiÓu biÕt vÒ mét sè phÐp tu tõ ng÷ ©m. - Tích hợp với các kiến thức về Văn, Tiếng Việt đã học và tích hợp với kiến thức về phong cách nghệ thuật đã học. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Rèn luyện kỹ năng phân tích, thẩm định văn bản thông qua một số phép tu từ ngữ âm 3. Về thái độ: - Hs có thái độ nghiêm túc, chính xác khi phân tích các tác phẩm văn chơng II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 GV gọi HS đọc mục I trong SGK và hớng dẫn HS tìm hiểu bài thông qua các bµi tËp thùc hµnh.. nội dung kiến thức cần đạt I - T¹o nhÞp ®iÖu vµ ©m hëng cho c©u. 1. Bµi tËp 1. - 2 vÕ ®Çu dµi, nhÞp ®iÖu dµn tr¶i phï hîp víi việc biểu hiện cuộc đấu tranh trờng kỳ của dân téc. 2 vÕ sau ng¾n, nhÞp ®iÖu dån dËp, m¹nh mÏ, phù hợp với sự khẳng định hùng hồn về quyền độc lập, tự do của dân tộc. + VÒ mÆt LL: 2 vÕ ®Çu cã vai trß nh c¸c luËn cø. 2 vÕ sau nh c¸c kÕt luËn. - Vế 1,2,3 đề kết thúc bằng những âm tiết mang thanh B – (do) ©m tiÕt më. VÕ cuèi thanh T (Lập) âm tiết đóng. Góp phần tạonên âm hởng m¹nh mÏ, døt kho¸t, thÓ hiÖn ý nghÜa kh¼ng định. - §o¹n v¨n cßn sö dông phÐp ®iÖp tõ, ®iÖp có CH: §Ó t¹o nªn s¾c th¸i hïng hån, ph¸p. thiªng liªng cña lêi kªu gäi cøu níc, 2. Bµi tËp 2. doạn văn đã sử dụng kết hợp những Để tạo nên sắc thái hùng hồn, thiêng liêng của lời kêu gọi cứu nớc, đoạn văn đã sử dụng kết yÕu tè nµo? hîp nhiÒu yÕu tè sau:.

(70) * Hoạt động 2 GV gọi HS đọc mục II trong SGK và híng dÉn HS t×m hiÓu bµi th«ng qua c¸c bµi tËp thùc hµnh. CH: Phép điệp đợc sử dụng trong 3 VD ë SGK cã t¸c dông g×? (HS trao đổi, thảo luận và trả lời, GV chốt lại vấn đề).. - Phép điệp phối hợp với phép đối: điệp từ, điệp kÕt cÇu ng÷ ph¸p vµ nhÞp ®iÖu. ( HS ph©n tÝch) - C©u v¨n xu«i nhng cã vÇn (phèi hîp víi nhÞp) ë mét sè vÞ trÝ: Bµ,giµ, ung, ung. - Sù phèi hîp gi÷a nh÷ng nhÞp ng¾n(1,3,4) víi nh÷ng c©u nhÞp dµn tr¶i( 2,5) t¹o nªn ©m hëng khoan thai , khi dån dËp m¹nh mÏ phï hîp vêi lêi kªu gäi cøu níc. 3. Bµi tËp 3. - VÒ tõ ng÷: sö dông phÐp nh©n ho¸, dïng nhiều động từ và phối hợp với các yếu tố ngữ ©m nh: + Sù ng¾t nhÞp: d¸u phÈy ë 3 c©u ®Çu khi cÇn liÖt kª. + C3 ng¾t nhÞp liªn tiÕp nh m«tj lêi kÓ vÒ tong chiÕn c«ng cña tre. NhÞp ng¾n tríc, nhÞp dµi sau t¹o ©m hëng du d¬ng, hµi hoµ. + C4,5: NhÞp ng¾t gi÷a CN vµ VN ( kh«ng dïng tõ “µ”), t¹o am hëng m¹nh mÏ, døt kho¸t phï hợp với việc biểu thị ý nghĩa khẳng định. II - §iÖp ©m, ®iÖp vÇn, ®iÖp thanh. 1. Bµi tËp 1. a. - Sù lÆp l¹i vµ phèi hîp 4 phô ©m ®Çu (L)- “löa lùu lËp loÌ”: Miªu t¶ trang th¸i Èn hiÖn trªn mét diện rộng của hoa lựu (đỏ nh lửavà lấp ló trên cµnh). b. - Tr¹ng th¸i cña ¸nh tr¨ng ph¶n chiÕu trªn mÆt níc ao: ¸nh tr¨ng nh ph¸t t¸n réng h¬n, loang ra vµ cho¸n lÊy kh¾p bÒ mÆt kh«ng gian trªn mÆt ao. 2. Bµi tËp 2. - Vần đợc lặp: vầ “ang” (7 tiếng có vần ang – cã nguyªn ©m lµm ©m chÝnh cña ©m tiÕt lµ nguyªn ©m réng: a) t¹o nªn ©m hëng réng më, tiÕp diÔn kÐo dµi. Nã phï hîp víi c¶m xóc chung- mùa đông vãn đang ngự trị, nhng cũng đã xuất hiện những tín hiệu của mùa xuân. 3. Bµi tËp 3. §o¹n th¬ cã gi¸ trÞ t¹o h×nh cao nhê vµo sù Đoạn thơ có giá trị tạo hình cao nhờ đóng góp của các yếu tố: -Dïng tõ l¸y gîi h×nh: Khóc khuûu, th¨m th¼m, vào sự đóng góp của các yếu tố nào? heo hót. - Dùng phép đối từ ngữ: + Dèc lªn khóc khuûu/ dèc th¨m th¼m + Ngµn thíc lªn cao/ ngµn thíc xuèng + Dïng phÐp lÆp tõ ng÷: dèc,ngµn thíc. + Dïng phÐp nh©n ho¸: sóng ngöi trêi. - PhÐp ®iÖp có ph¸p ë c1 vµ c3, nhÞp 4/3 ë 3.

(71) câu thơ đàu. - Sù phèi hîp c¸c thanh T –B. + 3 c©u ®Çu: t¹o h×nh cho mét kh«ng gian hiÓm trë, hïng vÜ. + C4: kh«ng gian r«ng lín vµ tam tr¹ng b¨ng khu©ng. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - VÒ nhµ t×m nh÷ng ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬ cã sö dông c¸c phÐp tu tõ ng÷ ©m vµ ph©n tÝch. - ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè 3 t¹i líp. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 32, 33 TPPCT lµm v¨n ViÕt bµi lµm v¨n sè 3 - nghÞ luËn v¨n häc. (Bµi viÕt t¹i líp) I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc : - Cñng cè vµ n©ng cao vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung, nghÞ luËn v¨n häc nãi chung. - Tích hợp với các kiến thức về Văn, Tiếng Việt đã học và tích hợp với vốn sống thùc tÕ. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng nghị luận văn học để viết bài làm văn phù hợp với yêu cầu cụ thể của đề bài. 3. Về thái độ: - Hs có thái độ nghiêm túc khi làm bài II - ChuÈn bÞ. 1. GV: Chuẩn bị đề bài, đáp án. dàn bài chi tiết. 2. HS: - Xem l¹i bµi viÕt sè1, 2 - Xem phần hớng dẫn và phần gợi ý một số đề tham khảo.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - GV chép đề lên bảng, HS làm bài vào giấy, GV kiểm tra sự nghiêm túc của HS. IV - TiÕn tr×nh kiÓm tra. 1. ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số. 2. GV nh¾c l¹i nh÷ng thao t¸c nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬. 3. §Ò kiÓm tra: C©u 1: (2 ®iÓm) Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng . C©u 2: (7 ®iÓm) C¶m nhËn cña anh (chÞ) vÒ h×nh tîng ngêi lÝnh T©y TiÕn trong ®o¹n th¬ sau: T©y TiÕn ®oµn binh kh«ng mäc tãc Qu©n xanh mµu l¸ gi÷ oai hïm M¾t trõng göi méng qua biªn giíi §ªm m¬ Hµ Néi d¸ng kiÒu th¬m R¶i r¸c biªn c¬ng må viÔn xø Chiến trờng đi chẳng tiếc đời xanh áo bào thay chiếu anh về đất.

(72) Sông Mã gầm lên khúc độc hành (Quang Dòng) 5. Dµn ý vµ thang ®iÓm cô thÓ. Câu1: Nêu đầy đủ, chính xác hoàn cảnh ra đời của bài thơ Tây Tiến (2 điểm). C©u 2: * Më bµi: ( 2 ®iÓm) - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ ®o¹n th¬. - Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn thơ. * Th©n bµi: (5 ®iÓm): - Vẻ đẹp ngoại hình của các chiến sỹ Tây Tiến: “Không mọc tóc”, “Quân xanh màu lá”. Đoàn binh hiện lên với vẻ khác thờng nhng vẫn giữ đợc nét oai phong lẫm liệt. Cảm hứng lãng mạn đã xoá đi nét tiều tuỵ, lam lũ, bi thảm khác với ngòi bút hiện thực của ChÝnh H÷u trong “§ång chÝ’. - Vẻ đẹp của hồn lãng mạn, mộng mơ. - Vẻ đẹp của tình thần chiến đấu, sẵn sàng xả thân vì đất nớc, coi cái chết nhẹ nh l«ng hång. - Vẻ đẹp bi tráng khi ngời chiến sĩ Tây Tiến ngã xuống. *KÕt bµi: (1 ®iÓm). Bằng vài nét phác hoạ, QD tạc đợc một bức tợng đài nghệ thuật bất hủ về ngời lính T©y TiÕn. 6. Yªu cÇu: - Bµi viÕt cÇn tr×nh bµy râ rµng, m¹ch l¹c, s¹ch sÏ, kh«ng sai lçi chÝnh t¶. - Phải làm nổi bật lên vẻ đẹp của ngời lính Tây Tiến ở nhiều phơng diện. 6. Thu bµi vµ híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị trớc bài đọc thêm: Dọn về làng, Tiếng hát con tàu, Đò lèn. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 34,35 TPPCT. Ký duyÖt. đọc thêm Dän vÒ lµng. - N«ng Quèc ChÊn -. tiÕng h¸t con tµu. - ChÕ Lan Viªn -. đò lèn.

(73) - NguyÔn Duy i - Môc tiªu bµi d¹y 1. Dän vÒ lµng. * VÒ kiÕn thøc: - Nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp; niềm vui của nhân dân khi quê hơng đợc giải phóng. - Ngôn ngữ hình ảnh thơ có những đặc sắc riêng,vừa sinh động vừa cụ thể, thể hiện cách c¶m nhËn riªng cña ngêi d©n miÒn nói. * VÒ kÜ n¨ng: - Đọc hiểu thơ trữ tình theo đặc trng thể loại. * Về thái độ: - C¶m nhËn t×nh c¶m ch©n thµnh cña t¸c gi¶. 2. tiÕng h¸t con tµu. * VÒ kiÕn thøc: - Sự trăn trở mời gọi lên đờng; những kỉ niệm kháng chiến đầy nghĩa tình thắm thiết và khúc hát lên đờng sôi nổi say mê. - Tõ ng÷ h×nh ¶nh th¬ giµu triÕt lÝ suy tëng. * VÒ kÜ n¨ng : - Đọc hiểu thơ trữ tìnhtheo đặc trng thể loại. * Về thái độ: - Có ý thức trách nhiệm của công dân với đất nớc. 3. đò lèn. * VÒ kiÕn thøc: - Cuộc sống lam lũ, tần tảo của ngời bà bên cạnh sự vô t đến vô tâm của ngời cháu và sự thøc tØnh cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - NghÖ thuËt sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh, c¸ch thÓ hiÖn diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. * VÒ kÜ n¨ng: - Đọc hiểu thơ trữ tình theo đặc trng thể loại. * Về thái độ: - Sèng cã tr¸ch nhiÖm. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp.. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. nội dung kiến thứccần đạt A. Dän vÒ lµng.

(74) Hs đọc tiểu dẫn CH1: Nêu vài nét về tác giả?. I -Tiểu dẫn. 1.Tác giả. -Nông Quốc Chấn 1923-2002. -Tên khai sinh.Nông Văn Quỳnh. -Nhà thơ dân tộc Tày. -Quê.xã Bốc Đán,huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Cạn. -Tham gia cách mạng trước tổng khởi nghĩa 1945. -Giữ nhiều trọng trách trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. -2000 giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật 2.Tác phẩm CH2: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác -Bài thơ viết 1950 về quê hương tác giả trong phẩm? những năm kháng chiến đau thương mà anh dũng. -Bài thơ gắn liền với chiến thắng biên giới 1950 và được trao giải nhì tại Đai hội liên hoan thanh niên và sinh viên thế giới ở Béc-lin… * Hoạt động 2 II - Đọc -hiểu Hs đọc bài thơ. 1. Câu 1. *Cuộc sống gian khổ. CH1: Cho biết cuộc sống của nhân -Mấy năm quên tết…quên rằm tháng bảy. dân và tội ác của giặc pháp? -Chạy hết núi lại khe, cay đắng đủ mùi. -Cuộc sống không ổn định nơm nớp lo sợ thiếu vắng niềm vui. *Tội ác của giặc. -Nó đốt từng cái lán,vơ hết áo quần trong túi. -Giặc giết người cha thân yêu ->tái hiện những chi tiết xúc động. “cha ngã xuống…..cha không biết nói rồi” -Hình ảnh người mẹ đau khổ, xót xa. … “Mẹ tháo khăn phủ mặt cho chồng Con cởi áo liệm thân cho bố…” =>Bản cáo trạng tố cáo thực dân xâm lược.Qua đó bôc lộ tinh thần chịu đựng và tình cảm yêu nước của nhân dân. *Nghệ thuật: -Tự sự-biểu cảm..

(75) -Cách so sánh rất riêng đối với người dân tộc thiểu số. “Người đông như kiến, súng dầy như củi…” CH2: Nét độc đáo trong cách thể -Mày sẽ chết…=>sự dồn nén không thể nào chịu hiện niềm vui của nhân dân được giải đựng nữa. phóng qua phần đầu và phần cuối? 2. Câu 2. -Cao Bắc Lạng được giải phóng. *Phần đầu. +Tây bị bắn chết hàng đàn +Chiếm lại các đồn.. +Sửa nhà phát cỏ …trồng lúa,ngô khoai. *Phần cuối. +Dọn lán rời rừng người xuống làng +Cuốc đất dọn cỏ… +Quả trong vườn không lo… CH3: Phân tích màu sắc dân tộc +Ruộng sẻ khômg thành nơi máu chảy… được tác giả sử dụng? =>Cách thể hiện rất riêng của người miền núi,lối nói cụ thể,cảm xúc,suy nghĩ được diễn đạt bằng hình ảnh… 3 Câu 3. *Hình tượng người mẹ được nhắc đến chịu bao đau thương mất mát nhưng cũng hết sức can trường trước mọi gian nan vất vả… *Người mẹ &Trong tâm thức tác giả. &Trong ý nghĩa tự thân của tác phẩm. B -tiÕng h¸t con tµu. * Hoạt động 3 Hs đọc tiểu dẫn. CH1: Nêu vài nét về tác giả?. I -Tiểu dẫn 1.Tác giả. -Chế Lan Viên -1920-1989. -Tên khai sinh Phan Ngọc Hoan. -Quê. Xã Cam An, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị -Làm thiư lúc 12-13 tuổi. -Từng dạy học ở trường tư, làm báo ở Sài Gòn, tham gia cách mạng tháng tám ở Quy Nhơn. -Sau 1945 về Hà Nội tiếp tục hoạt động văn nghệ… -Sau 1975 vào thành phố Hồ Chí Minh hạot động.

(76) CH2: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?. * Hoạt động 4 .Hs đọc bài thơ. CH1: Cho biết ý nghĩa biểu tượng của con tàu?. CH2: Bài thơ chia làm mấy đoạn, nêu ý chính từng đoạn?. CH3: Niềm hạnh phúc lớn lao khi gặp lại nhân dân được tác giả thể hiện như thể nào?. văn nghệ cho đến lúc mất. 2.Tác phẩm. -Rút từ tập “Ánh sáng và phù sa”1960. -Bài thơ gợi cảm hứng từ một sự kiện kinh tếchính trị-xã hội; vận động đồng bào miền xuôi lên xây dựng kinh tế mới ở miền Bắc 1958-1960. II - Đọc- hiÓu 1. Câu 1. *Ý nghĩa biểu tượng của con tàu. -Nỗi niềm khát vọng đi đến miền đất xa xôi của tổ quốc để hoà mình vào cuộc sống của nhân dân. -Tây Bắc-miền đất cụ thể biểu tượng cho những nơi gian khó của đất nước. -Sự kiện kinh tế 1958-1960. -Khát vọng về với nhân dân, với những nghĩa tình trong những năm kháng chiến =>cũng là tìm về cội nguồn của hồn thơ, của cảm hứng sáng tạo… 2. Câu 2. *Bài thơ có thể chia làm ba đoạn. -Đoạn 1, hai khổ thơ đầu. “lời giục giã, kêu gọi lên đường” -Đoạn 2, chín khổ tiếp theo. “Niềm hạnh phúc và khát vọng, gợi lại những kỉ niệm trong những năm kháng chiến cùng với nhân dân.” -Đoạn 3, bốn khổ thơ cuối cùng. “khúc hát lên đường sôi nổi, tin tưởng,say mê. *Âm hưởng bài thơ biến đổi theo diễn biến tâm trạng nhà thơ từ giục giã lên đường đến dồn dập lôi cuốn khi tìm đến ngọn nguồn cách mạng. 3. Câu 3. -Khát khao khi trở về với nhân dân. +Như nai về gặp suối +Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa. +Trẻ thơ….gặp sữa. +Chiếc nôi gặp cánh tay đưa… -Những hình ảnh so sánh vừ thơ mộng vừa hài hoà giữa nhu cầu khát vọng của bản thân với.

(77) hiện thực…với nhu cầu sáng tạo nghệ thuật. CH4: Hình ảnh nhân dân được gợi 4. Câu 4. lên trong nhà thơ là gì? -Những cảm xúc chân thành những con người cụ thể nào? -Những hình ảnh cụ thể với những kỉ niệm sâu sắc. +Anh con người anh du kích… +Em con thằng em liên lạc… +Nhớ mế “lửa hồng soi tóc bạc… =>Tình cảm thân tình ruột thịt trong những năm kháng chiến ...=>ngọn nguồn của sự sáng tạo CH5: Nhân xét nghệ thuật tác giả sử nghệ thuật. dụng và những câu thơ mang tính triết lí? 5. Câu 5. *Nghệ thuật: -Hình ảnh đa dạng phong phú, thị giác quan sát đời sống thực, chi tiết -Phép tu từ ẩn dụ so sánh … *Trữ tình triết lí . -Giọng điệu chủ đạo của bài thơ thấm nhuần trong từng khổ thơ -Những kỉ niệm ân tình, hoài niệm về với nhân dân, những suy ngẫm, chiêm nghiệm giàu khái quát, những chân lí rút ra từ trải nghiệm của chính mình. -Tình yêu, không gới hạn đôi lứa mà hoà vào tình yêu đất nước… C-đò lèn. * Hoạt động 5 .Hs đọc tiểu dẫn. CH1: Nêu vài nét về tác giả?. CH2: Nêu xuất xứ tác phẩm?. I -Tiểu dẫn. 1.Tác giả. -Nguyễn Duy: 1948 -Tên khai sinh. Nguyễn Duy Nhuệ -Quê xã Đông Vệ, thị xã Thanh Hoá (nay là thành phố Thanh Hoá ) -1965 nhập ngũ và có mặt ở các chiến trườngnhư: Khe Sanh, Đường 9 Nam Lào sau đó học khoa ngữ văn trường đại học tổng hợp Hà Nội . -1977-nay làm đại diện thường trú của báo Văn Nghệ các tỉnh phía nam. 2.Tác phẩm..

(78) -Viết vào 09-1983 và in trong tập ánh trăng *Hoạt động 6 (1984) .Hs đọc bài thơ. -Ông nỗi tiếng với chùm thơ tre việt nam… CH1: Cái tôi của nhà thơ thời trẻ II - Đọc hiểu: được thể hiện như thế nào? 1. Câu 1. -Cái tôi của tác giả thời thơ ấu được tái hiện chân thực. +Nơi tác giả sống và đi học thời thơ ấu +Mẹ mất sớm nên Nguyễn Duy được bà nuôi dưỡng trong thời gian dài, +Câu cá, đi chợ Bình Lâm, ăn trộm nhãn, -Ấn tượng. +Mùi khói trầm +Hát văn, CH2: Tình cảm sâu nặng của tác giả +Mùi hoa huệ, bóng cô đồng nhảy múa… đối với bà như thế nào? =>tính cách tinh nghịch phù hợp với trẻ thơ. 2. Câu 2. *Tình cảm của tác giả dối với bà. -Mò cua xúc tép ở Đồng Quan -Buôn bán- Ba Trại, Quán Cháo, Đồng Giao trong nhiều đêm giá rét (thập những). -Bà bán trứng ở ga Lèn tromg bảo đạn… -Bửa ăn hằng ngày-củ dong riềng luộc sượng, CH3: Cách thể hiện tình thương bà đạm bạc, đói khổ trăm bề. của tác giả có gì đặc biệt? *Tình cảm chân thành của tác giả đối với bà-cơ hội đền đáp ân tình của tác giả đã không còn =>giá trị thức tỉnh bất ngờ đậm chất nhân văn sâu sắc. =>Vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong chiến tranh. 2. Câu 3. -Biết ơn những người đi trước, trân trọng những giá nhân văn, sống có nghĩa tình. -Mạnh dạn nhìn vào thực tế và nói lên sự thật cho dù có xót xa, cay đắng..

(79) 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ 1. Học thuộc lòng những đoạn thơ em tâm đắc nhất trong ba bài thơ và nắm chắc néi dung. 2. Chuẩn bị bài “Thực hành một số phép tu từ cú pháp” V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 36 TPPCT. Ký duyÖt. tiÕng ViÖt Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ có ph¸p I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Cñng cè vµ n©ng cao nhng hiÓu biÕt vÒ mét sè phÐp tu tõ có ph¸p thêng dïng trong v¨n b¶n nãi chung vµ v¨n b¶n nghÖ thuËt nãi riªng. + phÐp lÆp có ph¸p + PhÐp liÖt kª + phÐp chªm xen 2. VÒ kiÕn thøc: - NhËn biÕt vµ ph©n tÝch c¸c phÐp lÆp có ph¸p, phÐp chªm xen vµ phÐp liÖt kª trong v¨n b¶n. - C¶m nhËn vµ ph©n tÝch t¸c dông tu tõ cña c¸c phÐp tu tõ kÓ trªn. - Bíc ®Çu sö dông c¸c phÐp tu tõ có ph¸p trong bµi lµm v¨n. 3. Về thái độ: - Có thái độ sử dụng các phép tu từ khi cần thiết. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc IV- tiÕn tr×nh d¹y häc.

(80) 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt. I - PhÐp lÆp có ph¸p * Hoạt động 1 GV gọi HS đọc bài tập 1 trong SGK 1. Bài tập 1: vµ híng dÉn HS lµm bµi tËp. HS trao a. C©u cã hiÖn tîng lÆp có ph¸p lµ: - Hai c©u b¾t ®Çu b»ng “ Sù thËt lµ” đổi, thảo luận và làm bài. - hai c©u b¾t ®Çu b»ng “D©n ta” * KÕt cÊu lÆp: 2 c©u tríc:P(phÇn phu t×nh th¸i)/ C/V1-V2. Vế đầu khẳng định, vế sau bác bỏ. 2 c©u sau: C-V + P/Tr (tr¹ng ng÷). T¸c dông t¹o cho lêi tuyªn ng«n cã ý nghÜa khẳng định dứt khoát, mạnh mẽ. b. §o¹n th¬ lÆp có ph¸p gi÷a 2 c©u th¬ ®Çu vµ gi÷a ba c©u th¬ sau cã t¸c dông: t¹o ý nghÜa khẳng định và bộc lộ niềm tự hào. c. §o¹n th¬ lÆp tõ +lÆp có ph¸p kiÓu c©u c¶m th¸n t¸c dông: béc lé nçi nhí yh¬ng da diÕt. 2. Bµi tËp 2 GV gọi HS đọc bài tập 2 trong SGK a. Trong mỗi câu tục ngữ. 2 vế lặp cú pháp nhờ và hớng dẫn HS làm bài tập. HS trao phép đối chặt chẽ về số lợng tiếng, từ loại, kết cÊu ng÷ ph¸p cña tong vÕ. đổi, thảo luận và làm bài. b. Trong câu đối, phép lặp cú pháp đòi hỏi số tiÕng ë 2 c©u ph¶I b»ng nhau vµ cã phèi hîp víi phép đối. c. Trong th¬ §êng luËt, phÐp lÆp có ph¸p còng đòi hỏi chặt chẽ nh phép đối. d. Trong v¨n biÒn ngÉu, phÐp lÆp có ph¸p còng thờng phối hợp với phép đối. II - phÐp liÖt kª * Hoạt động 2 (LiÖt kª: s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ GV chia lớp thành 2 nhóm thảo luận cùng thể loại để diễn đạt nội dung đợc đầy đủ thùc hiÖp ph©n tÝch phÐp lÆp có ph¸p h¬n, s©u s¾c h¬n) kÕt hîp víi phÐp liÖt kª ë 2 ®o¹n v¨n a. Trong ®o¹n trÝch “HÞch tíng sÜ”, phÐp liÖt kª sö dông kÕt hîp víi phÐp lÆp có ph¸p. NhiÒu ®o¹n SGK: c©u (vÕ c©u) liªn tiÕp theo cïng mét kÕt cÊu gåm - Nhãm 1: lµm môc a. 2 vế có tác dụng khẳnh định và nhấn mạnh thông - Nhãm 2: lµm môc b. b¸o. b. PhÐp liÖt kª sö dông kÕt hîp víi phÐp lÆp có pháp có giá trị biểu đạt góp phần khẳng định lời buéc téi thùc d©n Ph¸p. III - phÐp chªm xen. * Hoạt động 3 GV gọi HS đọc mục III trong SGK và híng dÉn HS lµm bµi tËp. HS trao đổi, thảo luận và làm bài theo hệ thèng c©u hái sau: CH: VÞ trÝ vµ vai trß ng÷ ph¸p cña bé phËn chªm xen trong c©u?. 1. VÞ trÝ thêng ë gi÷a c©u hoÆc cuèi c©u. Vai trß cña bé phËn chªm xen lµ gi¶I thÝch, ghi chó, bæ sung th«ng tin. 2. Khi nói, đọc; bộ phận chêm xen đợc tách ra bằng ngữ điệu. Khi viết bộ phận chêm xen đợc tách ra bằng đấu ( ), dấy phẩy, dấu gạch ngang. 3. T¸c dông: bæ sung th«ng tin vµ béc lé c¶m.

(81) xóc.. HS lµm BT. 4. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ 1. Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK. 2. So¹n bµi: Sãng cña Xu©n Quúnh. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 37 TPPCT. Ký duyÖt. §äc v¨n. Sãng - Xu©n Quúnh I - Môc Tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ trong tình yêu thuỷ chung, bất diệt qua h×nh tîng “Sãng” - §Æc s¾c trong nghÖ thuËt x©y dùng h×nh tîng Èn dô, giäng th¬ thiÕt tha, s«i næi, nång th¾m, nhiÒu suy t tr¨n trë. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Đọc hiểu một bài thơ trữ tình theo đặc trng thể loại - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô th¬. 3. Về thái độ: - Có thái độ chân thành thủy chung trong tình yêu. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV -TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Bài mới : Giữa những năm đánh Mỹ, trong khi đa số các ngòi bút tập trung viết về chiến tranh thì tình yêu là một đề tài cuốn hút những hồn thơ trẻ.. Viết về tình yêu là một đề tài không mới nhng Xuân Quỳnh đã làm cho ngời đọc ngạc nhiên vì cách nói thành thực và dễ thơng của một trái tim phụ nữ khi đang yêu. Sóng đợc xem là một bài hay trong vên th¬ t×nh yªu kh«ng chØ cña Xu©n Quúnh mµ cßn c¶ nÒn th¬ ca ViÖt Nam. H«m nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài thơ tình đặc sắc này. Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt. I - Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm * Hoạt động 1 - GV: Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë 1. T¸c gi¶..

(82) a. Cuộc đời. - Tuæi th¬ bÊt h¹nh, thiÕu v¾ng t×nh th¬ng yªu cña mÑ. - Hån th¬ phong phó, hån nhiªn, t¬i míi vµ s«i næi kh¸t väng. - Th¬ Xu©n Quúnh thÓ hiÖn mét tr¸i tim phô n÷ hån hËu, ch©n thµnh,nhiÒu ©u lo vµ lui«n da diÕt trong kh¸t vọng hạnh phúc đời thờng. - Xuân Quỳnh mất đột ngột trong một tai nạn giao th«ng t¹i H¶i D¬ng ngµy 29- 8- 1988. b. T¸c phÈm chÝnh: - Em h·y kÓ nh÷ng t¸c phÈm T¬ t»m- chåi biÕc (1963) , Giã lµo c¸t tr¾ng ( 1974), tiêu biểu trong sự nghiệp sáng Lời ru trên mặt đất ( 1978), Tự hát ( 1984). t¸c cña Xu©n Quúnh. 2. XuÊt xø bµi th¬ " Sãng ". -Nªu xuÊt xø bµi th¬ Sãng ? - Sãng lµ bµi th¬ tiªu biÓu cho hån th¬ Xu©n Quúnh. Bµi th¬ rót trong tËp "Hoa däc chiÕn hµo". - Xu©n Quúnh viÕt Sãng ngµy 29-12- 1967, ë tuæi thanh xuân sôi nổi, nồng nhiệt nhìn cuộc đời và tình yêu tràn ngËp niÒm tin. nhµ , em h·y cho biÕt nh÷ng nét chính về cuộc đời và sự nghiÖp cña nhµ th¬ XQ ? - HS : tr¶ lêi , GV nhËn xÐt bæ sung.. II - §äc - hiÓu. * Hoạt động 2 - GV hớng dẫn HS đọc tác phẩm: Khổ 1 đọc giọng kể , Khæ 2 cã tÝnh chÊt hæi tëng nên đọc chậm hơn, đoạn cách hÕt khæ 3 vµ ®o¹n thø 7 ngõng nghØ l©u h¬n c¸c ®o¹n c¸ch khæ kh¸c. Hớng dẫn HS đọc - hiểu kết cÊu ng«n tõ bµi th¬. - Nhan đề sóng gợi cho em ấn tîng g× ?. - Hỏi : Xác định cách ngắt nhÞp cña bµi vµ nhËn xÐt ý nghÜa c¸ch ng¾t nhÞp nh thÕ ? HS tr¶ lêi , Nhãm hs kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. * Hoạt động 3 ThÓ th¬ 5 ch÷ cã t¸c dông g×. * §äc : *. Bè côc : - Chia theo khæ gåm ba phÇn - Chia theo néi dung : KÕt cÊu ng«n tõ vµ kÕt cÊu h×nh tîng. 1. KÕt cÊu ng«n tõ. a, Nhan đề. - Gîi ra h×nh tîng tr÷ t×nh Sãng - Cung bậc cảm xúc, ở đây là tình yêu cũng vận động tiÕn triÓn nh nh÷ng con sãng. b. NhÞp ®iÖu. - Cã nh÷ng dßng ®i theo nhÞp chËm 2- 3 : D÷ déi vµ dÞu ªm ån µo vµ lÆng lÏ - Cã nh÷ng dßng ng¾t nhÞp 3-2: ¤i con sãng ngµy xa Vµ ngµy sau vÉn thÕ - Lại có dòng thơ tràn bờ, gơị ra hình ảnh những đợt sãng miªn man ¤i con sãng nhí bê Ngày đêm không ngủ đợc Cách ngắt nhịp nh vậy gợi ra rất chính xác trong ấn tợng ngời đọc về hình ảnh những con sóng có lúc hiền hoµ, dÞu ªm, cã lóc l¹i s«i næi, trµo d©ng. C. ThÓ th¬. - ThÓ th¬ ngò ng«n cã mét nhÞp th¬ dµo d¹t c¶m xóc, khoÎ kho¾n rÊt phï hîp víi nh÷ng hån th¬ phãng kho¸ng. - Thể thơ 5 chữ nh những đợt sóng đang cuộn xô. 2. KÕt cÊu h×nh tîng. a. Khæ th¬ ®Çu. - Ph¸t hiÖn vÒ tÝnh c¸ch cña sãng..

(83) trong việc trình bày cảm xúc + Hai dòng đầu: có những khái niệm đối lập nhau " dữ cña bµi th¬ ? déi ", " ån µo " t¬ng ph¶n víi " dÞu ªm ", " lÆng lÏ ". Dữ dội, ồn ào : là trạng thái mạnh mẽ đến cuồng nhiệt. Dịu êm và lặng lẽ: là sự sâu lắng đến dịu dàng. Hai nét t¬ng ph¶n nh tr¸i ngîc nhau nµy thuéc vÒ t×nh biÖn chøng cña t©m hån ( lÐp t«n xt«i ). - Đọc khổ thơ đầu và trình bày + Hai câu sau : con sóng băn khoăn muốn đợc nhận Ên tîng cña em ? thøc kh¸m ph¸ vÒ b¶n th©n: S«ng kh«ng hiÓu næi m×nh Sãng t×m ra tËn bÓ " S«ng " lµ h×nh ¶nh tîng trng cho mét giíi h¹n chËt chéi, tï tóng kh«ng thÓ tho¶ m·n t©m hån cña sãng. Cho nªn, con sãng muèn hµnh tr×nh ra bÓ lín , muèn ®i tìm một chân trời rộng hơn, cao đẹp hơn. b. Khæ th¬ hai. Sãng b¾t ®Çu tõ giã Giã b¾t ®Çu tõ ®©u? Lµ mét c©u hái vu v¬, kh«ng híng vµo ®©u nhng l¹i lµ mét suy ngÉm nghiªm tóc: Em còng kh«ng biÕt n÷a Khi nµo ta yªu nhau? - Tình yêu cũng nh sóng gió không dễ gì giải thích đợc, nhng đó không phải là điều quan trọng mà vì " ta yêu nhau ". - Thêi ®iÓm nµo th× kh«ng biÕt v× niÒm say mª kh«ng cã - GV : cho Hs đọc thầm bài giới hạn, không thể phân chia mức dộ trong tình yêu và th¬ hơn thế nữa đó chính là sự tự nguyệngiữa hai ngời - một - Theo em khæ th¬ 2 cã c©u th¬ t×nh yªu hai phÝa. nµo hay nhÊt ? c. Khæ ba , bèn: - §iÖp tõ " em nghÜ " nh¾c ®i nh¾c l¹i lµm râ h¬n sù suy nghĩ trong lòng ngời. " em nghĩ " có nghiã là em đã lo lắng, đặt ra nhiều câu hỏi, đắn đo, trăn trở... chứ không phải em chỉ chỉ quen si mê, chỉ đơn thuần là yêu. - " Tõ n¬i nµo sãng lªn ? " lµ mét c©u th¬ song nghÜa, võa lµ sãng biÓn thùc tÕ , võa lµ sãng cña tr¸i tim ®ang yªu. Hái nguån gèc cña sãng còng lµ t×m ra sù bÝ Èn cña t×nh yªu. c, Khæ n¨m. ( Gäi 1 Hs tr¶ lêi, hs kh¸c - Mét trong nh÷ng c¨n bÖnh trÇm träng cña t×nh yªu lµ nhËn xÐt, bæ sung ) t¬ng t . Con sãng khi xa bê mang mét nçi nhí kh«n ngu«i. Nçi nhí Êy chiÕm ®o¹t tÊt c¶ mäi kh«ng gian " díi lßng s©u ", " trªn mÆt níc ", chiÕm ®o¹t c¶ thêi gian " ngàu và đêm ". Con sóng không ngủ đợc vì trăn trở , da diÕt nhí. Em còng vËy, khi xa anh nçi nhí trë thµnh cån cµo , m·nh liÖt: Lòng em nhớ đến anh C¶ trong m¬ cßn thøc - Nçi nhí Êy chÕ ngù c¶ phÇn ý thøc lÉn v« thøc. NghÖ thuËt thËm xng " trong m¬ cßn thøc " gièng nh mét sù phi lý nhng thùc ra l¹i lµ mét ch©n lý. Nh÷ng t×nh yªu mãnh liệt bao giờ cũng có khả năng vợt qua đợc giới.

(84) - §äc nh÷ng c©u th¬ viÕt vÒ nçi nhí trong t×nh yªu vµ so sánh với nỗi nhớ của cô gái đợc XQ nói tới ở khổ thơ thứ n¨m. ( Hs th¶o luËn , tr¶ lêi ). - Hai khổ thơ 6,7 biểu đạt nội dung g× ?. - Tríc biÓn vµ bÇu trêi cao réng, XQ cã c¶m nghÜ g× ?. * Hoạt động 4 Qua t×m hiÓu bµi th¬ em h·y chØ ra gi¸ trÞ cña bµi th¬ ?. h¹n b×nh thêng. d, Khæ s¸u ,b¶y. Hai khổ thơ biểu đạt cụ thể tình yêu thuỷ chung của con ngêi. - Ph¬ng b¾c, nam lµ ph¬ng cña vò trô, cßn anh lµ ph¬ng cña t©m hån em, lµ ph¬ng riªng cña m×nh em. - Những từ " xuôi, ngợc " gợi ra những biến động, lo toan vất vả của đời ngời nhng điều đó không làm ta từ bỏ tình yêu. Một từ " dẫu " đánh bại tất cả gian khó, ngăn cách đa em đến bên anh. - Khổ 7 nối quy luật của tình yêu để khơi sâu quy luật cña t×nh yªu : ë ngoµi kia.. - C©u th¬ còng chÝnh lµ niÒm tin m·nh liÖt vµo søc m¹nh cña t×nh yªu. H×nh ¶nh sãng vµ em vÉn song hµnh cùng nhau để tạo ra một sự khẳng dịnh chắc chắn : Em còng nh sãng b¨ng b¨ng x« bê bÊt kÓ nh÷ng khã kh¨n c¶n trë. e. Khæ t¸m,chÝn. - Nhân vật trữ tình ý thức đợc bớc đi của thời gian mà đời ngời thì không vĩnh cửu nên khổ thơ tràn đầy một nçi lo ©u, phÊp pháng. - Sù so s¸nh " Nh biÓn kia dÉu réng M©y vÉn bay vÒ xa §Ó nhËn ra c¸i chËt hÑp cña sù sèng. Theo thêi gian tuæi trẻ, sắc đẹp đều tan biến và cái mà chúng ta sợ mất đi nhÊt lµ t×nh yªu. - Tiếp mạch tin tởng ở trên, khổ 8 không chỉ chìm đắm trong nçi u hoµi mµ vÉn chan chøa niÒm tin cïng ngêi yêu vợt qua thác ghềnh để giữ lại tình yêu cho cuộc đời. * Khæ cuèi: Kh¸t väng tha thiÕt vÒ t×nh yªu - Uớc nguyện đợc tan ra , nghĩa là đợc quên mình, hi sinh cho ngêi yªu vµ cho t×nh yªu cña m×nh. + t×nh yªu mµ Xu©n Quúnh khao kh¸t lµ t×nh yªu cao thợng, bao dung không hề đòi hỏi đền đáp. Chính cách Êy con ngêi sÏ bÊt tö cïng n¨m th¸ng. -> Sãng lµ h×nh ¶nh Èn dô chØ t©m tr¹ng ngêi con g¸i ®ang yªu, lµ sù ph©n th©n cña em. Hai nh©n vËt Êy lamột nhng lại phân đôi để tự soi chiếu vào nhau tạo nªn sù céng hëng vÒ c¶m xóc. III - Tæng kÕt. - Xu©n Quúnh lµm nhiÒu th¬ vÒ t×nh yªu nhng mçi bµi l¹i cã mét cung bËc c¶m xóc riªng. Sãng lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ hay tiªu biÓu cho hån th¬ XQ. - Bài thơ góp thêm một tiếng nói yêu đơng vào nền văn häc d©n téc. VÉn lµ tr¸i tim dµo d¹t t×nh c¶m nhng trong bài thơ" sóng " tình yêu không chỉ đơn thuần là tình yêu, nó còn tợng trng cho cái đẹp, cái tốt , cái cao quý của con ngời, tợng trng cho niềm khát khao đợc hoàn thiÖn m×nh " ( Lu Kh¸nh Th¬ ).

(85) 4. Cñng cè vµhoµn thiÖn kiÕn thøc: - Sóng là bài thơ tình hay của nhà thơ nữ giàu tình cảm, tha thiết một tình yêu đích thực. - Nh÷ng tr¹ng th¸i t×nh c¶m cña ngêi con g¸i ®ang yªu v« cïng phøc t¹p, lóc d©ng trµo, lóc s©u l¾ng nh sãng biÓn. - Tình yêu đôi lứa phải gắn với tình yêu lớn là tình yêu cuộc đời. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Chuẩn bị trớc bài: Luyện tập vận dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt trong bài văn nghÞ luËn. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 38,39 TPPCT Lµm v¨n LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp các phơng thức biểu đạt trong bài văn ngị luận I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Yêu cầu và tầm quan trọng của việc vận dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt trong bµi v¨n nghÞ luËn. - Cách vân dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt trong bài văn nghị luận. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Nhận diện đợc tính phù hợp và hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt trong một số văn bản. - Rèn luyện kỹ năng vận dụng kết hợp các phơng thức biểu đạt khác nhau trong mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Về thái độ: - Nghiªm tóc, linh ho¹t, s¸ng t¹o. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, xác định đợc. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt. I - ôn tập các phơng thức biểu đạt đã * Hoạt động 1 CH: Từ bậc THCS đến bậc THPT, chúng học ta đã học các phơng thức biểu đạt nào? 1. Các phơng thức biểu đạt đã học LËp b¶ng tæng hîp vÒ c¸c ph¬ng thøc Kiểu VB Đặc điểm phơng thức biểu đạt biểu đạt đó?.

(86) T¸I hiÖn c¸c tÝnh ch¸t, thuéc tÝnh sù vËt hiÖn tîng . tríc m¾t ngêi đọc. - Mục đích:gíup con ngời cảm nhận và hiểu đợc đúng. Tù sù Tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc , sù kiÖn cã quan hÖ nh©n qu¶ dÉn đến kết cục, biểu lộ ý nghĩa. BiÓu c¶m Trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp biÓu lé t×nh c¶m, c¶m xóc cña con ngêi đối với con ngời, thiên nhiên, xã hội, sự vật đợc nói tới. §iÒu Trình bày văn bản ... để giải hµnh quyÕt ThuyÕt Tr×nh bµy giíi thiÖu gi¶i thÝch... minh tù nhiªn vµ XH NghÞ Dùng lí lẽ... t tởng quan điểm đối luËn với sự vật đợc đề cập. Miªu t¶. CH: C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn kh¸c nhau ë nh÷ng ®iÓm nµo?. CH: T¹i sao trong mét bµi hoÆc mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn, cÇn vËn dông kÕt hợp các phơng thức biểu đạt tự sự, miêu t¶, biÓu c¶m? * Hoạt động 2. 2. C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn kh¸c nhau ë 2 ®iÓm chÝnh lµ: - Khác nhau về phơng thức biểu đạt. - Kh¸c nhau vÒ h×nh thøc thÓ hiÖn. II - LuyÖn tËp trªn líp. 1. Bµi tËp 1: a. Trong mét bµi hoÆc mét ®o¹n v¨n nghÞ CH: C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m luËn, cÇn vËn dông kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc đợc dùng làm luận cứ phảI đảm bảo yêu biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm vì các yếu tố cÇu g×? nµy gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn cø trong bµi, đoạn văn đợc rõ ràng, cụ thể sinh động hơn và cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ h¬n. b. Các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm đợc dïng lµm luËn cø ph¶i phôc vô cho viÖc lµm rõ luận điểm và không đợc phá vỡ mạch nghị luËn cña bµi hoÆc ®o¹n v¨n. 2. Bµi tËp 2. BiÕt vËn dông kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm là cần nhng cha đủ. Trong rất nhiều trờng hợp, để bài (đoạn ) v¨n nghÞ luËn cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ ph¶I cã kÜ n¨ng vËn dung kÕt hîp c¶ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. VD: v¨n b¶n SGK tg chñ yÕu dïng ph¬ng thức nghị luận để bàn bạc vấn đề: có nên chỉ dựa vào chỉ số GDP để đánh giá thu nhập hµng n¨m cña ngêi VN hay kh«ng, hay cÇn tính đến cả nhỉ số GNP nữa? Vì sao? Ngoµi rat g cßn vËn dông kÕt hîp yÕu tè thuyÕt minh ë nh÷ng kiÕn thøc mµ bµi viÕt.

(87) cung cấp cho ngời đọc về GDP và GNP. Yếu tố thuyết minh đã đem lại những tri thức khoa học giúp ngời đọc hiểu biết rõ ràng đúng đắn hơn về vấn đề đang đợc nêu ra bàn bạc.. * Hoạt động 3. III - Híng dÉn luyÖn tËp ë nhµ. 1. Bµi tËp 1. - Những nhận xét trên không đúng. Vì cáI hay của đoạn, bài văn nghị luận không đợc quyết định bởi có hay không có, có nhiều hay có ít c¸c yÕu tè hç trî tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m vµ thuyÕt minh . §iÒu ph¶I lu ý c¸c yÕu tè Êy hç trợ có đợc sử dụng đúng chỗ, đúng lúc hay không và chúng có phát huy đợc hết tác dụng cña m×nh hay kh«ng trong viÖc n©ng caohiÖu qu¶ nghÞ luËn.. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc: - Nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Về nhà làm các bài tập còn lại, đọc các tài liệu tham khảo. - So¹n tríc bµi : §µn ghi ta cña Lor- Ca V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 40,41 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn §µn ghi ta cña lor - ca. - Thanh Th¶o -. I - Môc tiªu bµi d¹y. 1.VÒ kiÕn thøc: - Cảm nhận được hình tợng đẹp đẽ, cao cả của nhà thơ - chiến sĩ Lor - ca. - Thấy được vẻ đẹp độc đáo trong hình thức thơ mang phong cách siêu thực,tượng trưng cña Thanh Th¶o. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - §äc - hiÓu mét t¸c phÈm th¬ tr÷ t×nh, båi dìng n¨ng lùc c¶m thô th¬. - Làm quen với cách biểu đạt mang đậm dấu ấn của trờng phái siêu thực. 3. Về thái độ: - Tr©n träng h×nh tîng nhµ th¬ - chiÕn sÜ Lor-ca. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp….

(88) - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi. Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần đạt. * Hoạt động 1 I -TÌM HIỂU CHUNG GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn SGK. 1.Tỏc giả: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt kh¸i qu¸t vÒ t¸c -Tên khai sinh: Hồ Thành Công, sinh năm 1946 gi¶? tại Quảng Ngãi. - Tốt nghiệp khoa văn ĐH tổng hợp HN. - Trực tiếp tham gia chiến đấu ở miền Nam. - Từ sau 1975 hoạt động văn nghệ và báo chí. - Từng giữ chức vụ : Chủ tịch hội đồng thơ, hội đồng văn VN , chủ tịch hội văn học Quảng Ngãi … - Có các sáng tác hay và độc đáo về chiến tranh CH: KÓ tªn c¸c t¸c phÈm chÝnh cña và thời hậu chiến. nhà thơ? Những đặc điểm nổi bật về Các tác phÈm: Những người đi tới néi dung trong c¸c s¸ng t¸c? biển( 1977),Khối vuông Ru-bích(1985),Những ngọn sóng mặt trời(1994- Trường ca),Cỏ vẫn mọc( 2002-Trường ca)… Những năm gần đây: viết báo, tiểu luận phê bình. Đóng góp quan trọng nhất vẫn là thơ ca. + Đặc điểm thơ: - Là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư trăn trở về cuộc sống. - Luôn tìm tòi ,khám phá, sáng tạo cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do, đem đến một mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới mẻ. - Viết về đề tài nào cũng đậm chất triết lí. CH: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c Hướng tới những vẻ đẹp của nhân cách: nhân ái, phẩm: Xuất xứ, bố cục, chủ đề và bao dung, can đảm, trung thực và yờu tự do.Thơ Lor-Ca? ông dành mối quan tâm đặc biệt cho những con (GV giíi thiÖu thªm vÒ Lor- ca) người sống có nghĩa khí như: Cao Bá Quát, Nguyễn Đình Chiểu, Ê-xênhin,Lor-ca....

(89) 2.Tác phẩm: “ Đàn ghi ta của Lor-ca”. a.Xuất xứ: + Trích trong tập “ Khối vuông Ru- bích” + Tiêu biểu cho tư duy thơ Thanh Thảo: giàu suy tư, mãnh liệt và phóng túng, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng và siêu thực. b. Bố cục: Ba phần + Phần 1( Sáu dòng đầu ) : người nghệ sĩ tự do , cô đơn Lorca . Phần 2( Tiếp đó đến “ Không ai chôn cất * Hoạt động 2 tiếng đàn”): Một cái chết oan khuất gây ra bởi thế lực tàn ác. GV gọi HS đọc diễn cảm bài thơ. GV Phần 3( Còn lại): Niềm xót thương Lor-ca gi¶i thÝch mét sè tõ khã. CH: H×nh ¶nh Lor-Ca hiÖn lªn nh thÕ những suy tư về cuộc giải thoát và giã từ của nµo trong c¶ bµi th¬? Lor-ca. ( HS trao đổi, thảo luận và trả lời câu c. Chủ đề: hái) Bài thơ miêu tả Lor-ca, một nghệ sĩ tự do có lí tưởng mới về nghệ thuật, sống cô đơn trong khung cảnh chính trị Tây Ban nha . Đồng thời thể hiện niềm xót thương của tác giả và những suy tư về cuộc giải thoát , giã từ của Lor- ca. II - ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN. 1. Hình ảnh Lor-ca, con người tự do, cô đơn: - Lor- ca được miêu tả trên cái nền rộng lớn của văn hóa Tây Ban Nha: - Áo choàng đỏ gay gắt: gợi nhớ tới môn đấu bò tót, nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc của Tây Ban Nha + Vầng trăng +Yên ngựa. + Cô gái Di- gan. +Mô phỏng nốt nhạc ghi ta “ li-la-li-la-li-la”  Tất cả làm nổi bật không gian văn hóa TBN. - Tấm áo choàng đỏ gắt giúp ta liên tưởng đến khung cảnh của một đấu trường.Đây không phải trận đấu giữa bò tót và võ sĩ mà là CH: Cái chết của ngời anh hùng đáu đấu trường quyết liệt giữa công dân Lor-ca tranh cho tù do trong c¶m nhËn vµ suy t cña nhµ th¬ ViÖt nöa thÕ kØ sau cùng khát vọng dân chủ với nền chính trị độc đợc diến tả nh thế nào? tài, nền nghệ thuật già nua TBN với NT cách tân của Lor-ca..

(90) => Hình tượng Lor- ca nổi bật trên nền văn hóa TBN,đó là con người tự do, là ca sĩ dân gian, cô độc, lang thang hát nghêu ngao cùng tiếng đàn bọt nước cùng với Vầng trăng chếnh choáng, Trên yên ngựa mỏi mòn.Anh dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn , khát vọng yêu thương của nhân dân TBN. 2. Cái chết oan khuất của Lor- ca: - Lor-ca bị bọn phát xít Prăng-cô giết và ném xác xuống giếng để phi tang. CH: Em h×nh dung nh÷ng h×nh ¶nh ản dụ tả tiếng đàn nh thế nào? - Để miêu tả sự việc bi phẫn này, Thanh Thảo sử dụng nhiều h/ả thực kết hợp với các biện pháp nghệ thuật : Đối lập: + Tự do của người nghệ sĩ >< Thế lực tàn bạo Tõ hai c©u th¬: của phát xít. “Không ai chôn tiếng đàn” + Tiếng hát yêu đời, vô tư >< Hiện thực phũ Long lanh trong đáy giếng” Với câu đề từ. Đã thể hiện đợc sâu phàng đến kinh hoàng (áo choàng bê bết s¾c néi dung g×? máu). + Tình yêu, cái đẹp >< Hành động tàn ác, dã man. Nhân cách hóa: Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy => Tạo sức ám ảnh mãnh liệt đối với độc giả. Hoán dụ: + Tiếng hát: chỉ Lor- ca. + Tấm áo choàng bê bết đỏ :chỉ cái chết. - Tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, tiếng ghi ta tròn => Mỗi so sánh này cũng làm nổi bật tình yêu, cái đẹp, cái chết, nỗi đau trong tư tưởng, khát vọng tình cảm của Lor- ca.  Cái chết oan khuất của Lor- ca gây cho độc giả sự phẫn nộ và sự thương cảm sâu sắc đối với CH: Nªu c¶m nhËn cña em vÒ tiÕng người nghệ sĩ dân gian. đàn vang lên trong bài thơ? 3. Nỗi xót thương và suy tư về cuộc giã từ của Lor- ca: + Niềm xót thương Lor- ca chuyển hóa thành niềm tin về sự bất tử của tiếng đàn Lor- ca: + Tiếng đàn tượng trưng cho NT của Lor-.

(91) * Hoạt động 3 CH: Ph©n tÝch c¸c bót ph¸p nghÖ thuật đợc thể hiện trong bài thơ?. ca.Đó là cái đẹp mà sự tàn ác không thể hủy diệt nổi. Nó sẽ sống, lưu truyền mãi như thứ cỏ dại mọc hoang. + Tiếng đàn còn là nỗi xót thương của mọi người trước cái chết của một thiên tài.  Thanh Thảo đã thật sự cảm thông đến tận cùng với Lor- ca. Lor- ca ra CH: Néi dung bao trim c¶ bµi th¬ lµ đi bất ngờ khiến hành trình cách tân g×? nghệ thuật của ông bị dang dở và con đường ông đã đi qua không ai thực sự hiểu .Lor- ca đã dặn ”Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta”,  Lời dặn đó thể hiện nhân cách nghệ sĩ ,tình yêu say đắm với nghệ thuật và tình yêu tha thiết với đất nước TBN của Lor- ca.Ông cho rằng cần phải biết chôn nghệ thuật của ông để thi ca đó không trở thành vật cản trở sự sáng tạo NT giúp NT đi tới, vươn cao hơn. 4.Tiếng đàn trong bài thơ: Chuỗi âm thanh “ Li-la-li-la-li-la”luyến láy sau hai câu đầu như khúc dạo đầu Và chuỗi âm thanh ấy còn được dùng để kết thúc bài thơ như nốt nhạc cuối của bản nhạc mang ý nghĩa của sự tri âm và kính trọng đối với người nhạc sĩ, nhà thơ TBN Lor-ca. III-TỔNG KẾT. 1. Nghệ thuật: + Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc. + Sử dụng hình ảnh, biểu tượng- siêu thực có sức chứa lớn về nội dung. +Tạo màu sắc Tây Ban Nha rất đậm nét trong bài thơ. +Kết hợp hai yếu tố thơ và nhạc. 2. Nội dung: Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lor-ca , người nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ , luôn mong muốn sự cách tân NT và NT phải luôn.

(92) phát triển không ngừng. Tình yêu con người, nghệ thuật và khát vọng tự do mà Lor- ca hằng ôm ấp là cái đẹp mà sự tàn ác không thể nào hủy diệt được. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - VÒ nhµ häc thuéclßng bµi th¬, n¾m ch¾c néi dung. - Soạn trớc bài đọc thêm. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt đọc thêm b¸c ¬i!. - Tè H÷utù do. (TrÝch) - P.£-Luy-A I - môc tiªu bµi d¹y a - b¸c ¬i!. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nỗi đau đớn, tiếc thơng vô hạn của nhà và dân tộc ta khi bác qua đời.Ngợi ca tình yêu thơng con ngời, tấm gơng đạo đức sáng ngời của Bác. Lời hứa quyết tâm đi theo con đờng Ngời đã chọn. - C¸ch lùa chän tõ ng÷, h×nh ¶nh gi¶n dÞ mµ s¸ng t¹o, giäng th¬ ch©n thµnh, g©y xóc động mạnh cho ngời đọc. 2. VÒ kÜ n¨ng , t duy: - §äc hiÓu th¬ tr÷ t×nh theo dÆc trng thÓ lo¹i. 3. Về thái độ: - Tình thơng yêu vô hạn đối với Bác. B - tù do. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nhà thơ sinh ra để viết về tự do, ca ngợi, chiến đấu vì tự do.Tự do đã trở thành khát väng, mong mái da diÕt, ch¸y báng cña con ngêi. - Những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: hình ảnh độc đáo, phép lặp. 2. Veà kó naêng: Nắm được nghệ thuật độc đáo, liên quan đến chủ nghĩa siêu thực. 3. Về thái độ: Giaựo duùc tỡnh yeõu tửù do khát khao hành động để giành lấy tự do. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…..

(93) 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi - Chúng ta đã được biết đến nền văn học Pháp với các tên tuổi vĩ đại như Bandắc, Huy-gô. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một tác giả nổi tiếng của nền văn học nầy. Đó là P. Ê-luy-a với tác phẩm “Tự do”. Một tác phẩm làm rung cảm mãnh liệt haøng trieäu traùi tim vì tính nhaân vaên saâu saéc cuûa noù. hoạt động của gv và hs. * Hoạt động 1 -Dựa vào SKG, em hãy trình bày một vài nét về tác giả P«n- £luya ? -Giáo viên bổ sung những neùt cô baûn veà chuû nghóa sieâu thực. -Khuynh hướng nghệ thuật xuất hiện ở Pháp năm 1922. -Hướng tới nghệ thuật cao siêu chỉ trực giác mới nắm bắt được. - Khai thác mối quan hệgiữa thực và mộng, vô thức và ý thức. -Hình thức tác phẩm xáo troän khoâng tuaân theo loâ-gíc thông thường. * Hoạt động 2 Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc tác phẩm cho cả. nội dung kiến thức cần đạt A-V¨n b¶n Tù do I -TÌM HIỂU CHUNG. 1.Tác giả: P«n-£luya( 1895-1952), lµ nhµ th¬ lín cña nöíc Ph¸p, nhà thơ có vị trí đặc biệt trong dòng thơ kháng chiến chèng ph¸t xÝt §øc. -Th¬ «ng mang ®Ëm chÊt tr÷ t×nh chÝnh trÞ, mang ®Ëm h¬i thở của thời đại. 2. T¸c phÈm: a. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Bài thơ ra đời đúng thời gian phát xít Đức đang dày xéo nöíc Ph¸p ( mùa hè 1941) và đửợc coi là thánh ca của thơ kháng chiÕn Ph¸p. b. VÞ trÝ: Bài thơ đửợc rút trong tập “ Thơ ca và chân lí” (1942). Nguyeân vaên baøi thô khoâng coù vaàn. Khoâng coù daáu chaám caâu.. II- Hửớng dẫn đọc hiểu 1. §äc - gi¶i thÝch tõ khã: 2. T×m hiÓu v¨n b¶n: a.Kh¸t väng tù do: - H×nh ¶nh trong c¸c khæ th¬ thÓ hiÖn sù liªn töëng ngÉu hứng. Tự Do đửợc viết mọi nơi, mọi lúc, trên các vật hữu.

(94) lớp nghe Theo em, baøi thô naày coù theå tieáp caän tìm hieåu baèng caùch naøo? Giáo viên giới thiệu một cách tiếp cận :đi từ những dấu hiệu nghệ thuật để tìm hiểu nội dung tư tưởng.. Em coù suy nghó gì veà caùch lặp từ theo kiểu xoáy tròn “treân-treân”? Theo em “treân” trong baøi thơ được sử dụng với những yù nghóa naøo? Coù phaûi noù chæ được hiểu là giới từ chỉ nơi choán, ñòa ñieåm ? Hãy liệt kê ra những địa địa ñieåm, nôi choán maø nhaø thô viết từ “tự do” đó? Cảm xúc của em khi bắt gặp những hình aûnh nµy? *Hoạt động 3. h×nh lÉn trõu töîng: + ViÕt tªn em- Tù Do lªn nh÷ng vËt cô thÓ, h÷u h×nh (trªn trang vở, trên bàn học, trên cây xanh, trên đất cát, trên tuyÕt, trªn gö¬m ®ao ngöêi lÝnh, trªn mò ¸o c¸c vua quan ). + ViÕt tªn em – Tù Do lªn nh÷ng c¸i trõu töîng, v« h×nh ( Viết trên thời thơ ấu âm vang, viết trên những mảnh đời trong xanh, trªn ao mÆt trêi Èm mèc, viÕt trªn hå vÇng tr¨ng lung linh...) =>Nh÷ng h×nh ¶nh th¬ gi¶n dÞ lÊy tõ cuéc sèng kh«ng lµm mÊt ®i tÝnh thiªng liªng cña Tù Do mµ ngửợc lại còn làmTự Do đửợc mở rộng ra nhiều nghĩa: Tù Do ho¸ th©n vµo mäi n¬i, mäi chç, g¾n víi cuéc sèng. Qua đó làm nổi bật khát khao hửớng tới Tự Do của tác gi¶. -Tự Do đửợc nhân hoá thành “em” -ngửời thân yêu nhất -> cảm xúc hửớng về Tự Do rất tha thiết, đó cũng chính là quyết tâm hành động hửớng tới tự do, giành và bảo vệ Tự Do. Tác giả nh sẵn sàng bắt đầu lại cuộc đời để đửợc g¾n bã víi Tù Do. - §iÖp khóc “ Trªn...t«i viÕt tªn em” => thể hiện khát vọng tự do thiết tha đến cháy bỏng của t¸c gi¶. b. §Æc s¾c nghÖ thuËt: - Giới từ “ trên” đửợc lặp lại rất nhiều trong bài thơ: + Chỉ địa điểm - không gian ( tôi viết Tự Do ở đâu, vào ®©u) + ChØ thêi gian ( t«i viÕt Tù Do khi nµo) => Nhö vËy trong bµi th¬, giíi tõ “trªn” hiÓu theo nghÜa kh«ng gian nhöng còng cã thÓ hiÓu theo nghÜa thêi gian ( ë mét sè ý th¬) - H×nh ¶nh th¬ gi¶n dÞ, lèi th¬ kh«ng dïng dÊu chaám. (.) -> t¹o c¶m xóc tu«n ch¶y µo ¹t . - Lèi ®iÖp tõ, ®iÖp cÊu tróc theo h×nh thøc xo¸y trßn -> t¹o ®iÓm nhÊn cho c¶m xóc höíng vÒ hai ch÷ “ Tù Do”. III- KÕt luËn Bài thơ đửợc xem là thánh ca của thơ kháng chiến Pháp. Trửớc hết đó là tình yêu tự do tha thiết tuôn trào từ chính trái tim nhà thơ, Êluya đã viết lên một bài thơ xúc động truyền khát khao tự do, khát khao hành động để giành lấy tự do mang đến cho tất cả mọi ngửời. Bài thơ đửợc in ra và phổ biến rông khắp nhử những tờ truyền.

(95) - Giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào bài học để tổng kết theo hai khía cạnh: + Nội dung . + Nghệ thuật. đơn kêu gọi tinh thần quyết tâm kháng chiến của nhân dân để có đửợc tự do, để đửợc “ gọi tên em - Tự Do” trên đất nöíc cña m×nh. Bài thơ thể hiện tình yêu tha thiết đối với tự do của tác gi¶. B. V¨n b¶n: B¸c ¬I (tè H÷u). * Hoạt động 4 GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn SGK. CH: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ bµi th¬?. * Hoạt động 5 GV gọi HS đọc diễn cảm bài thơ (giọng đọc chậm., buồn, đau đớn, tái tê). GV tæ chøc cho häc sinh trao đổi, thảo luận tìm hiểu các néi dung c¬ b¶n thÓ hiÖn trong bµi th¬ th«ng qua bè cục đã tìm hiểu ở phần trên.. 1. T×m hiÓu v¨n b¶n. - Hoàn cảnh ra đời. ( GSK). - ThÓ lo¹i: thÓ th¬ 7 ch÷, 4 c©u /1 khæ. NhÞp th¬ phæ biÕn 4/3, 2/2/3. - Bè côc: ( 3 phÇn). + 4 khæ ®Çu: C¶m xóc vµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬ khi B¸c qua đời. + 6 khæ tiÕp: H×nh tîng B¸c Hå trong c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nhµ th¬. + 3 khæ cuèi: T©m tr¹ng vµ nguyÖn ¬c cña nh©n d©n ta theo chân Bác di tiếp con đờng cách mạng mà Bác đã v¹ch ra. 2. §äc - hiÓu v¨n b¶n. a. 4 khæ ®Çu: Cảm xúc và tâm trạng của nhà thơ khi Bác qua đời. HS ph©n tÝch b. 6 khæ tiÕp: H×nh tîng B¸c Hå trong c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nhµ th¬. HS ph©n tÝch c. 3 khæ cuèi: T©m tr¹ng vµ nguyÖn ¬c cña nh©n d©n ta theo chân Bác di tiếp con đờng cách mạng mà Bác đã vạch ra. HS ph©n tÝch. CH: Nªu c¶m nhËn chung vÒ bµi th¬? 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ.

(96) - Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhà học bài, đọc lại tác phẩm . Làm bài tập ở sách giaùo khoa. - Chøng minh ý th¬: B¸c ¬i, tim B¸c mªnh m«ng thÕ ¤m c¶ non s«ng, mäi kiÕp ngêi - Chuẩn bị bài : - Xem trước bài mới V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 42 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc yêu cầu và tầm quan trọng của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luËntrong bµi v¨n nghÞ luËn. - c¸ch vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn: xuÊt ph¸t tõ yªu cầu và mục đích nghị luận. 2. KÜ n¨ng: - Nhận diện đợc tính phù hợp và hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luËn trong mét sè v¨n b¶n. - biết vận dụng các thao tác lập luận để viết đoạn văn, bài văn nghị luận 3. Về thái độ: - Cã ý thøc vËn dông c¸c thao t¸c lËp luËn khi viÕt v¨n. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 CH: Từ bậc THCS đến bậc THPT, chúng ta đã học các thao tác lập luận nào? Nêu các đặc trng cơ bản của các TTLL?. nội dung kiến thức cần đạt I - LuyÖn tËp c¸c TTLL trªn líp. 1. C¸c thao t¸c lËp luËn * Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. * Thao t¸c lËp luËn so s¸nh. * Thao t¸c lËp luËn b¸c bá. * Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn..

(97) GV gọi HS đọc đoạn trích trong SGK. GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận xácđịnh những TTLL đẵ đợc sử dụng trong ®o¹n v¨n.. * Thao t¸c lËp luËn chøng minh. * Thao t¸c lËp luËn gi¶i thÝch. 2. T×m hiÓu ®o¹n trÝch. §o¹n trÝch vËn dông kÕt hîp c¸c TTLL: - Chøng minh. - Ph©n tÝch . - B×nh luËn. §o¹n v¨n kÕt téi thùc d©n Ph¸p hïng hån, râ rµng, ®anh thÐp, chÆt chÏ. 3. ViÕt bµi v¨n nghÞ luËn. ( HS trao đổi thảo luận viết bài với chủ đề tự chän). GV yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm: ViÕt bµi v¨n nghÞ luËn bµy tá mét ý kiÕn về vấn đề đang đặt ra trong cuộc sống v¨n ho¸- tinh thÇn cña con ngêi. GV gọi HS đọc phần gợi ý trong SGK. II - Híng dÉn luyÖn tËp ë nhµ * Hoạt động 2 1. Bµi tËp 1. Su tầm những bài (đoạn )văn hay, trong đó tác giả đã sử dung kết hợp thành công nhiều TTLL kh¸c nhau. 2. Bµi tËp 2. ViÕt bµi v¨n nghÞ luËn kho¶ng 1 trang giÊy, trong đó sử dụng kết hợp ít nhất 3 TTLL về mét trong ba néi dung trong SGK. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5. c©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Về nhà làm các bài tập nh đã hớng dẫn, đọc các tài liệu tham khảo. - So¹n tríc bµi “Qu¸ tr×nh v¨n häc vµ phong c¸ch v¨n hä’’ V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 43,44 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn Qu¸ tr×nh v¨n häc vµ phong c¸ch v¨n häc I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Nắm đợc khái niệm quá trình văn học, trào lu văn học và phong cách văn học. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - NhËn diÖn c¸c trµo lu v¨n häc. - Thấy đợc những biểu hiện của phong cách học. 3. Về thái độ:.

(98) - Có thái độ nhìn nhận, đánh giá đúng đắn về quá trình văn học và trào lu văn học. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động1 GV gọi HS đọc phần 1- SGK.. CH: Em hiÓu nh thÕ nµo lµ trµo lu v¨n häc? CH: H·y kÓ tªn c¸c trµo lu v¨n häc trªn thÕ giíi? CH: H·y kÓ tªn c¸c trµo lu v¨n häc ë ViÖt Nam? KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu trong c¸c trµo lu.. nội dung kiến thức cần đạt I - Qu¸ tr×nh v¨n häc. 1. Kh¸i niÖm qu¸ tr×nh v¨n häc. - V¨n häc lµ mét lo¹i h×nh ngÖ thuËt, mét h×nh th¸i ý thức xã hội đặc thù luôn vận động, biến chuyển. - Quá trình văn học là sự vận động của văn học trong tæng thÓ - Qu¸ tr×nh v¨n häc lu«n tu«n theo quy luËt chung. + Văn học gắn bó với đời sống, thời đại nào văn học ấy, những biến động lịch sử của XH thờng tạo nªn nh÷ng chuyÓn biÕn trong lÞch sö ph¸t triÓn cña v¨n häc. + V¨n häc ph¸t triÓn trong sù kÕ thõa vµ c¸ch t©n. + Văn học tồn tại , vận động trong sự bảo lu và tiếp biÕn. 2. Trµo lu v¨n häc. - Trµo lu v¨n häc lµ mét hiÖn tîng cã tÝnh chÊt lÞch sử, ra đời và mất đi trong một thời gian nhất định. - C¸c trµo lu v¨n häc trªn thÕ giíi. - c¸c trµo lu v¨n häc ë ViÖt Nam: + Trong giai ®o¹n 1930-1945. . Trµo lu l·ng man. . Trµo lu hiÖn thùc phª ph¸n. + Sau CM th¸ng 8- 1945 h×nh thµnh trµo lu v¨n häc hiÖn thùc XHCN. II - Phong c¸ch v¨n häc. 1. Kh¸i niÖm phong c¸ch v¨n häc. - Phong cách là những nét riêng biệt, độc đáo của mét t¸c gi¶ trong qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ ph¶n ¸nh cuéc sèng. Lµ sù thÓ hiÖn tµi nghÖ cña ngêi nghÖ sÜ, " Phong c¸ch lµ ngêi"- Buy- ph«ng. - Phong cách nghệ thuật đánh dấu sự trởng thành vµ phong c¸ch cña c¸c nhµ v¨n. 2. Nguån gèc cña phong c¸ch nghÖ thuËt. CH: Phong cách nghệ thuật bắt - Nảy sinh do chính nhu cầu cuộc sống: luôn đòi hái nh÷ng nh©n tè míi mÎ, kh«ng lÆp l¹i. nguån tõ ®©u? - Do nhu cÇu cÊu t¹o nghÖ thuËt, nhu cÇu kh¼ng * Hoạt động 2 Chóng ta vÉn thêng ãi phong c¸ch NguÔn KhuyÕn, NgyÔn Du, HCM.VËy, phong c¸ch nghÖ thuËt cña mét nhµ v¨n lµ g×?.

(99) CH: Phong cách nghệ thuật có ý định bản lĩnh, nhu cầu tìm tòi cáI mới. nghĩa gì đối với nhà văn, ngời đọc, 3. ý nghĩa của phong cách nghệ thuật. qu¸ tr×nh, trµo luv¨n häc? - Khẳng định cái tôi cá nhân tài hoa, độc đáo, tài n¨ng b¶n lÜnh kh¸c ngêi, h¬n ngêi cña nhµ v¨n. - Làm cho tác phẩm hẫp dẫn ngời đọc. - T¹o nªn søc m¹nh cña trêng ph¸i cña trµo lu v¨n häc. - đánh dấu bớc phát triển của quá trình văn học, lÞch sö v¨n häc. 4. Nh÷ng biÓu hiÖn cña phong c¸ch nghÖ thuËt. - C¸i nh×n, c¸ch c¶m thô mang tÝnh kh¸m ph¸, CH: Nh÷ng biÓu hiÖn cña phong giäng ®iÖu riªng. c¸ch nghÖ thuËt? - Sù s¸ng t¹o c¸c yÕu tè thuéc néi dung t¸c phÈm. - HÖ thèng c¸c ph¬ng thøc biÓu hiÖn, c¸c thñ ph¸p kÜ thuËt mang dÊu Ên riªng. - Thèng nhÊt trong b¶n chÊtcèt lâi nhng triÓn khailại đa dạng, đổi mới. - Cã tÝnh thÈm mÜ cao, giµu tÝnh nghÖ thuËt. * Ghi nhí SGK. III- Híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. * Hoạt động 3 HS trao đổi, thảo luận và trả lời. 1. Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ c¸c trµo lu, trêng ph¸I VH thÕ giíi vµ ViÖt Nam/ 2. Mét phong c¸ch th¬ ViÖt Nam mµ em h©m mé. 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Lµm bµi tËp 2 trong môc luyÖn tËp – SGK tr 183. - Soạn bài: Ngời lái đò sông Đà. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 45 TPPCT. Ký duyÖt. lµm v¨n Tr¶ bµi lµm v¨n sè 3 - nghÞ luËn v¨n häc I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Hệ thống hoá kiến thức và kĩ năng, biểu lộ ý nghĩa cảm xúc, lập dàn ý, diễn đạt. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Nhận ra những u, khuyết điển để khắc phuc và phát huy khả năng ở những bài viết sau. 3. Về thái độ: - §¸nh gi¸ nghiªm tóc bµi lµm cña m×nh II - chuÈn bÞ. 1. GV: - Dàn bài chi tiết,đáp án,thang điểm.

(100) 2. HS: - Dµn bµi chi tiÕt. III - C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đánh giá u, khuyết điểm, nhận xét đánh giá bài làm HS. - HS cã ®iÒu kiÖn xem xÐt l¹i, söa bµi lµm cña m×nh.. IV - TiÕn tr×nh giê d¹y. 1) Nêu lại đề, tập trung phân tích và tìm hiểu đề. - Gv gọi một HS đọc lại đề bài - GV hớng dẫn HS tìm hiểu đề bài: a. Kiểu đề: Nghị luận về một hiện tợng đời sống. b. yªu cÇu: - Bày tỏ suy nghĩ của bản thân về cuộc vận động “Nói không vơi tiêu cực trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc”. - Bằng khả năng lập luận khẳng định vai trò, vị trí , tác dụng của cuộc vận động. -Phª ph¸n c¸c hµnh vi , biÓu hiÖn hai c¨n bÖnh trªn. c. C¸c thao t¸c lËp luËn: ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh , b×nh luËn, b¸c bá. 2) Nhận xét, đánh giá bài viết của HS. GV gợi ý để HS tự nhận xét bài viết của mình qua việc đối chiếu với dàn ý và các yªu cÇu võa nªu. GV nhận xét, đánh giá về bài viết của HS: + ¦u, nhîc ®iÓm. + Nh÷ng lçi c¬ b¶n cÇn kh¾c phôc. 3)Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi bµi viÕt. GV chỉ ra những lỗi cơ bản của HS( Cần thiết thì chép lên bảng hoặc đọc trớc lớp để HS trao đổi, thảo luận và chữa lỗi). - Lçi vÒ néi dung. + ý vµ s¾p xÕp c¸c ý. + ViÖc kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m. - Lçi h×nh thøc: Bè côc, tr×nh bµy, dïng tõ, viÕt c©u, ®o¹n. 4) §äc bµi tèt vµ bµi cßn yÕu. - Tạo điều kiện HS có cơ hội học bạn; khích lệ động viên HS có ý thức cố gắng. - Gióp HS nhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ trong bµi viÕt cha tèt, nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. 5) Tr¶ bµi, tæng kÕt - GV trả bài – HS đọc chữa lỗi - Cuèi cïng tæng kÕt: rót ra kinh nghiÖm cho viÖc viÕt v¨n. - GV ra bµi tËp vÒ nhµ. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 46,47 TPPCT đọc văn Ngời láI đò sông Đà. - NguyÔn Tu©n -. I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc:.

(101) - Vể đẹp đa dạng của sông Đà (hung bạo, và trữ tính) và ngời lái đò (trí dũng , tài hoa) trªn trang v¨n NguyÔn Tu©n. - Vèn tõ ng÷ råi rµo biÕn hãa; c©u v¨n ®a d¹ng, nhiÒu tÇng, giµu h×nh ¶nh vµ nhÞp ®iÖu; những ví von so sánh,liên tởng độc đáo, bất ngờ. 2. KÜ n¨ng: - Đọc-hiểu tùy bút theo đặc trng thể loại. 3. Về thái độ: - C¶m phôc mÕn yªu tµi n¨ng s¸ng t¹o cña NguyÔn tu©n, ngêi nghÖ sÜ uyªn b¸c, tµi hoa đã dùng văn chơng để khám phá và ca ngợi vể đẹp của nhân dân và tổ quốc. GV gợi mở vấn đề, hớng dẫn học sinh trao đổi và thảo luận, trả lời các câu hỏi, làm c¸c bµi tËp vËn dông. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. nội dung kiến thức cần cần đạt. * Hoạt động 1 I -T×m hiÓu chung HS đọc phần tiểu dẫn 1. T¸c gi¶ Hái: H·y nªu nh÷ng nÕt kh¸i a. TiÓu sö: qu¸t vÒ tiÓu sö NT? - 1910- 1987. Quª: Tõ liªm - Hµ néi - ¤ng cÇm bót tõ 1930 nhng næi tiÕng tõ 1938 - CM-8 thµnh c«ng NTu©n mhiÖt t×nh tham gia CM vµ k/c, trë thµnh c©y bót tiªu biÓu cña nÒn VH míi - Tõ 1948- 1960: tæng th ký héi nhµ v¨n VN Chuyªn viÕt bót ký, tuú bót: + S«ng §µ 1960 Hái: dùa vµo SGK em h·y nªu + Ký chèng Mü 1965- 1975 những nét chính về con ngời và t - Ông để lại 1 sự nghiệp VH ph/phú, đợc coi tëng cña nhµ v¨n NTu©n? lµ 1 nghÖ sÜ lín, 1 nhµ v¨n ho¸ lín b. Con ngêi vµ t tëng: - Con ngời NTuân có liên quan tới h/c g/đình «ng: g/® nhµ nho thuéc thÕ hÖ cuèi cïng ë níc ta: cã vÞ trÝ dang dë trong XH, cã t©m lý võa GV: Cô thÓ: kiªu ng¹o võa bÊt lùc, tù cho m×nh lµ líp ngêi + Yêu tiếng mẹ đẻ lì lµng sinh nhÇm thÕ kû. V× vËy NTu©n cã + Những nhạc điệu đài các tÝnh kiªu b¹c ng«ng ng¹o bi quan. Nhng + Những p/cảnh đẹp của q/ h- NTuân cũng gắn bó với 1 lớp ngời thời xa ¬ng vµ nh÷ng g/trÞ v¨n ho¸ cæ truyÒn DT + Nh÷ng thó ch¬i tao nh· - Nhng NTu©n cßn lµ 1 TN T©y häc, sèng + Nh÷ng mãn ¨n cæ truyÒn chñ yÕu ë m«i trêng thµnh thÞ, c¸i t©m nhµ nho gÆp ý thøc c/nh©n cña P.t©y t¹o thµnh ë.

(102) Trø¬c CM: - NTuân chỉ tin cái đẹp thuộc về trong q/khø cßn v¬ng sãt l¹i mµ «ng gäi lµ vang bãng mét thêi - Ông đối lập q/khứ với hiện tại, vì vậy cái đẹp, ngời tài hoa là một cái gì đó lẻ loi, cô độc, l¹c lâng gi÷a c/® phµm tôc, nªn v¨n cña «ng buån VD: Ch÷ ngêi tö tï Chiếc l đồng mắt cua. Hái: Dùa vµo SGK h·y nªu chñ đề, đề tài chính của NTuân sau CM. VD: “ S«ng §µ”.... sau CM: - P/c v¨n NTu©n cã nh÷ng biÕn đổi nhất định - ¤ng vÉn tiÕp cËn sù vËt chñ yÕu ë p/diÖn v¨n ho¸ thÈm mü, con ngêi tµi hoa. NTu©n 1 lèi ch¬i ng«ng b»ng v¨n ch¬ng võa cæ ®iÓn vừa hiện đại - XÐt ë bÒ s©u th× Ntu©n lµ con ngêi nÆng t×nh víi DT, g¾n chÆt víi nh÷ng g/trÞ v¨n ho¸ VH cæ truyÒn cña DT - NTu©n lµ ngêi coi träng NT nghÒ v¨n, «ng coi nghÒ v¨n lµ 1 h×nh th¸i L§ nghiªm tóc, thậm chí khổ hạnh, đồng thời giữ gìn nhân c¸ch cña ngêi cÇm bót - NTu©n cßn lµ con ngêi tµi hoa: v¨n ch¬ng, héi ho¹, ®iªu kh¾c, s©n khÊu, ®iÖn ¶nh.. c . Sù nghiÖp v¨n ch¬ng: Quá trình s/tác và đề tài chính: *Tríc CM: - 3 đề tài: + CN xê dịch + Vẻ đẹp vang bóng một thời + §/s truþ l¹c * §Ò tµi CN xª dÞch: CN vay mîn cña p. t©y, chñ trơng đi không mục đích chỉ cần đổi chỗ để tìm cảm gi¸c míi l¹ vµ tho¸t ly tr¸ch nhiÖm víi g/®, XH. NTuân đến với CN này trong tâm trạng bất mãn trớc thêi cuéc. Nhng viÕt vÒ CN xª dÞch NTu©n cã dÞp bµy tỏ tấm lòng gắn bó thiết tha của ông đối với cảnh sắc và phong tục đất nớc * §Ò tµi:”Vang vãng mét thêi”: do kh«ng tin tëng ở hiện tại và tơng lai, NTuân đi tìm vẻ đẹp ở quá khứ. Ông miêu tả vẻ đẹp riêng của thời xa với những p/tục đẹp, những thú tiêu dao hởng lạc tao nhã *§Ò tµi truþ l¹c: nh©n vËt t«i hoang mang bÕ t¾c tìm cách thoát ly trong đàn hát, rợu, thuốc phiện. Đôi khi vót lªn tõ c/s nhem nhuèc phµm tôc niÒm kh¸t khao 1 thế giới tinh khiết thanh cao đợc nâng đỡ trên đôi cánh của NT b. Sau CM: - H/tîng chÝnh lµ ngêi d©n L§ vµ ngêi c/s trªn mÆt trËn vò trang - Hä kh«ng nh÷ng lµ c«ng d©n dòng c¶m mµ còn là con ngời tài hoa, nghệ sĩ đợc miêu tả trong khung c¶nh phï hîp víi t/c¸ch tµi hoa nghÖ sÜ Êy - Lòng yêu nớc, tinh thần DT đợc phát huy m¹nh mÏ trong TP cña «ng - ¤ng dÔ cã c¶m høng víi c¸i phi thêng, tuyÖt vêi, tuyÖt mü, thÝch g©y c¶m gi¸c d. Phong c¸ch nghÖ cña NguyÔn Tu©n: * Lèi ch¬i ng«ng b»ng v¨n ch¬ng - Chơi ngông là cố ý làm khác đời, khác môi trờng x/quanh mình, thích cái độc dáo, cái duy nhất kh«ng gièng ai, thÝch c¸i nghÞch lý, nghÞch thø - NTu©n lu«n lo l¾ng viÕt sao cho kh«ng gièng ai tõ đề tài, nhân vật, kết cấu, hành văn, dùng từ, đặt câu.

(103) - §iÒu kh¸c lµ: lßng yªu níc tinh thÇn DT đợc phát huy mạnh mẽ trong TP của ông, ông không còn đối lập q/khø víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai mµ t×m thÊy sù thèng nhÊt gi÷a c¸c ph¹m trï Êy - Thiên nhiên và t/giới n/v đều đẹp, tài hoa trong nghề nghiệp cña m×nh Hái:Dùa vµo SGK em h·y nªu nh÷nh biÓu hiÖn tµi hoa uyªn b¸c trong v¨n Ntu©n ?. * Hoạt động 2 GV gäi 1 HS tãm t¾t VB, GV nhÊn m¹nh l¹i. Hỏi: T/giả đã miêu tả dòng SĐ nh mét sinh thÓ hung d÷ qua nh÷ng tõ ng÷, h/¶nh nµo?. GV: t/giả dùng ĐT mạnh để miªu t¶ c¸i d÷ déi, g©y c¶m gi¸c mạnh đây là đặc điểm p/c NT của NTu©n. - Ng«ng cña NTu©n lµ lÊy c¸i tµi, c¸i giái mµ đặt mình trên thiên hạ. Văn NTuân là văn khoe tài hoa uyên bác, đứng trên đỉnh cao - TÝnh uyªn b¸c cña v¨n NTu©n thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn sau: + Tiếp cận mọi sự vật ở p. diện văn hoá để kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn, khen chª + VËn dông tri thøc cña nhiÒu ngµnh v¨n hoá NT khác nhau để quan sát h/tthực, sáng t¹o h/tîng + Nh×n con ngêi ë p/diÖn tµi hoa nghÖ sÜ + T« ®Ëm c¸i phi thêng, xuÊt chóng, g©y cảm giác mãnh liệt: dữ dội đến khủng khiếp, đẹp đến tuyệt vời, tài đến siêu phàm - Chỗ dựa của cái ngông: tài hoa, đạo đức, nhân cách hơn đời, đó là tinh thần DT, niềm thiết tha với cái đẹp * ThÓ tuú bót cña NTu©n - §©y lµ thÓ v¨n cã tÝnh chñ quan cao vµ tù do phãng tóng - N/v chñ yÕu lµ c¸i t«i NTu©n - M¹ch v¨n biÕn ho¸ víi nhiÒu liªn tëng t¹t ngang hay gãc nh¶y rÊt linh ho¹t - V¨n xu«i NTu©n giµu h/¶nh, nh¹c ®iÖu, tõ vùng phong phó, chÝnh x¸c víi nhiÒu t×m tßi vµ s¸ng t¹o míi l¹ trong c¸ch vÝ von, so s¸nh, đặt câu *KÕt luËn: NTuân đợc coi là nhà văn giàu lòng yêu nớc, đầy tài n¨ng, mét trong nh÷ng c©y bót lín cña LS VHVN hiện đại 2. T¸c phÈm. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: - NL§S§ in trong tËp tuú bót” S«ng §µ”- 1960 gåm 15 tuú bót vµ 1 bµi th¬ - Đây là k/quả của nhiều dịp ông đến với TBắc trong th/kỳ chống P, đặc biệt là k/quả của chuyến đi thực tế TB- 1958 cña «ng - “Sông Đà” thể hiện rất rõ p/c NT độc đáo của NTu©n sau CM – 8 II - §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Dßng s«ng §µ: Sông Đà thực sự đợc NTuân xem nh một con ngời có t/c¸ch riªng mµ 2 nÐt næi bËt nhÊt lµ hung b¹o vµ tr÷ t×nh a. NÐt tÝnh c¸ch hung b¹o: Sù hung b¹o cña dßng S§ cã nhiÒu biÓu hiÖn: - Cảnh đá dựng thành vách: + ChÑt lßng s«ng nh mét c¸i... Nớc xô đá, đá xô sóng...

(104) Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ t/c¸ch hung d÷ cña dßng S§ ?. Liªn hÖ: ngµy nay dßng s«ng hung dữ đã bị con ngời chinh phôc, ngù trÞ b¾t nã ph¶i phôc vô con ng¬× Hái: t/c¸ch tr÷ t×nh cña dßng S§ đợc miêu tả qua những h/ảnh, tê ng÷ nµo ?. Hái: Qua h/¶nh dßng S§ em cã nhận xét gì về đặc điểm văn NTu©n?. + Giữa 2 vách đá sâu, tối... lµm cho khóc s«ng cã chç hÑp, thµnh v¸ch cao, s©u, hiÓm trë - Nh÷ng hót níc: + Nh giÕng b»ng bª t«ng Xo¸y tÝt, lõ lõ, »ng Æc, thë, kªu... lµm cho dßng s«ng cã diÖn m¹o, d÷ tîn, nguy hiÓmTh¸c níc: ©m thanh: + RÐo, rÐo to m·i Nh o¸n tr¸ch nh van xin Giäng: khiªu khÝch, cêi g»n, chÕ nh¹o.. Rèng lªn nh hµng ngh×n tr©u méng.... ( So sánh độc đáo ) làm cho dòng sông có âm thanh ghª rîn - Thác đá: + Một chân trời đá Nhæm dËy vå lÊy thuyÒn Hß la vang dËy, bÎ g·y... Thóc gèi vµo bông thuyÒn MÆt s«ng tÝt lªn lµm cho dßng s«ng nh mét loµi thuû qu¸i khæng lå - NhiÒu cöa sinh, cöa tö * Thñ ph¸p NT: + So sánh độc đáo + Nh©n ho¸ hîp lý + Ng«n ng÷ ®iÖn ¶nh, vâ thuËt, thÓ thao, qu©n sù + §T m¹nh giµu gi¸ trÞ t¹o h×nh Tóm lại: Bằng nhiều thủ pháp NT độc đáo t/giả đã vẽ lªn mét dßng S§ hïng vÜ, hung d÷, hiÓm ¸c g©y h¹i cho con ngời, là đối thủ ghê gớm của con ngời b. TÝnh c¸ch tr÷ t×nh: - Nét bút đến đây ngân lên nh một câu thơ - T/g h×nh dung dßng S§ dÞu dµng, th¬ méng nh một ngời đàn bà kiều diễm có mái tóc dài: + Tu«n dµi tu«n dµi nh mét ¸ng tãc tr÷ t×nh §Çu tãc, ch©n tãc Èn hiÖn trong.... - Màu sắc thay đổi theo mùa: + Mïa xu©n: xanh ngäc bÝch + Mùa thu: lừ lừ chín đỏ đó là màu sắc trong sáng, gợi cảm ( con mắt hội hoạ, quan sát tỉ mỉ, so sánh độc đáo ) - Phong c¶nh 2 bªn bê s«ng: + Ph¶n ¸nh trêi xu©n, n¾ng thu Hoang v¾ng thi vÞ £m lÆng cæ xa, con h¬u ng¬ ng¸c Kh«ng khÝ tÜnh lÆng, n¬ng ng« xanh rên - NhiÒu qu·ng s«ng ®Çy chÊt th¬: + Gîi nhí nh÷ng c©u th¬ §êng cæ kÝnh +Những tứ trhơ trữ tình đằm thắm của T. Đà.

(105) + ChÊt hån nhiªn th¬ méng cña cæ tÝch N/xÐt: t/gi¶ dïng nh÷ng h/¶nh dÞu dµng trong s¸ng, gîi c¶m ®Çy chÊt th¬, thÓ hiÖn mét c©y bót sành điệu tài hoa dẫn dát ngời đọc chiếm lĩnh vẻ đẹp S§ víi t×nh yªu s«ng nói giang s¬n Tóm lại: Bằng những h/ảnh trái ngợc nhau t/giả đã dựng lên h/ảnh SĐ độc đáo, hấp dẫn: rất hung dữ nhng cũng rất đỗi êm dịu hiền hoà cổ kính. Thể hiện t/yêu đối với non sông đất nớc,tính uyên bác của văn Ntu©n: t« ®Ëm c¸i phi thêng xuÊt chóng, g©y c¶m * Hoạt động 3 giác mãnh liệt: dữ dội đến khủng khiếp, đẹp đến tuyệt Hỏi: H/ảnh ngời lái đò đợc t/giả vời kh¾c ho¹ nh thÕ nµo ? 2. Nhân vật ông lái đò: - §©y lµ h/tîng 1 ngêi L§ ®Çy trÝ dòng vµ lµ 1 nghệ sĩ trong NT vợt thác ghềnh, là đối tợng miêu tả tâm đắc của nhà vănn NTuân - T/c¸ch L§ vµ ngêi nghÖ sÜ thèng nhÊt víi nhau trong ông lái đò, cái gốc của sự thống nhất đó là ở chỗ ông đã làm chủ hoàn toàn công việc mình – một công việc đòi hỏi lòng dũng cảm, sự khéo léo và hiểu biÕt Hỏi: Nhận xét của em về cảnh v- - Hình ảnh ông lái đò đợc nhà văn miêu tả: ît th¸c cña «ng giµ? * T thÕ: + Nh mét viªn tíng xung trËn Oai phong, bình tĩnh, tỉnh táo, tìm hiểu đối tợng để ứng phó + TiÕng chØ huy ng¾n gän, tØnh t¸o §ã lµ 1 t thÕ hiªn ngang, hïng dòng vµ tù tin, bíc vµo trận chiến với một thái độ bình tĩnh vừa có t thế của ngêi anh hïng. võa nh 1 nghÖ sÜ NT miªu t¶ cuéc vît th¸c cña ng- * TrÝ th«ng minh: ời lái đò ? + Nắm chắc binh pháp của thần sông đá Thuộc qui luật của lũ đá N¾m ch¾c tõng luång l¹ch ngän th¸c * Lßng dòng c¶m: + Cè nÐn vÕt th¬ng, 2 ch©n kÑp chÆt... + Cìi lªn th¸c, n¾m chÆt bêm sãng + Gh× c¬ng phãng nhanh + Lái miết, đè sấn... + ThuyÒn lao vót vót nh 1 mòi tªn Nhận xét: cảnh vợt thác vừa đẹp, vừa hùng, ông lái đò nh 1 viên tớng, laịi nh 1 nghệ sĩ thuần thục tài hoa trong thứ NT vợt thác độc nhất vô nhị. Đây là 1 trận đánh đẹp vừa đúng bài bản, vừa biến hoá khôn lờng, mọi động thái đều hợp lý, có hiệu quả khiến chúng ta kh©m phôc * NghÖ thuËt miªu t¶: - §o¹n v¨n dùng c¶nh giµu g/trÞ t¹o h×nh, gièng nh 1 cuèn phim quay cËn c¶nh - Lèi kÓ cuyÖn håi hép ®Çy kÞch tÝnh, c¨ng th¼ng - Cách g/thiệu n/v: ông già: không tên, không địa chỉ..

(106) Hµm ý: con ngêi v« danh, nh÷ng con ngêi L§ b×nh thêng trong XH ( rÊt nhiÒu, kh«ng kÓ hÕt ) - Sö dông tri thøc q/sù, vâ thuËt - Ng«n ng÷ gãc c¹nh * Sau khi vît th¸c xong: + Ung dung cuèn thuèc KÓ chuyÖn c¸c loµi c¸ §èt löa níng c¬m lam Nh kh«ng cã chuyÖn g× x¶y ra đó là con ngời coi thờng gian nguy, coi thờng cái chÕt, quen víi gian nguy, hiÓm hãc trong c/® L§ trªn dßng S§ hung d÷ ý nghÜa cña cuéc vît th¸c: CN anh hïng ®©u chØ ë c/trêng, nã ë ngay trong c/s cña ND ta hµng ngµy ph¶i vËt lén víi thiªn nhiªn v× miÕng c¬m manh ¸o, trÝ dòng tµi hoa kh«ng ph¶i t×m ë ®©u mµ ë ngay những ngời LĐ bình thờng kia. Cuộc đời của ngời lái đò vô danh nơi ngọn thác hoang vu khuất nẻo kia lµ c¶ 1 thiªn anh hïng ca, lµ c¶ 1 kho NT tuyÖt vêi III - Tæng kÕt: HS tù tæng kÕt 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Về nhà đọc lại VB, nắm chắc nội dung: Hình tợng con sông Đà và Ông láI đò. - So¹n tríc bµi tiÕp theo. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. Ký duyÖt TiÕt 48 TPPCT Lµm v¨n. CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN I-môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Hệ thống hoá những lỗi thường gặp khi lập luận. 2. VÒ kÜ n¨ng: -Tự phát hiện, phân tích và sửa những lỗi về lập luận trong bài văn nghị luận của chính mình. 3. Về thái độ: - Có ý thức thận trọng để tránh những lỗi về lập luận trong các bài viết. II - chuÈn bÞ.

(107) 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi - Hình ảnh con sông Đà hung bạo và trữ tình? - Hình ảnh người lái đò anh hùng và nghệ sĩ? 3- Tổ chức giờ dạy: *Hoạt động 1 Hướng dẫn hs phát hiện lỗi nêu luận điểm trong ví dụ a, b, c trong sgk. 1- Luận điểm nêu chưa rõ, nội dung trùng lặp mà không có sự nhấn mạnh hay phát triển ý ( “ Cảnh vật .... vắng vẻ”, “ ngưng đọng, im lìm”, “ cảnh sắc im ắng” ). 2- Không nêu được luận điểm khái quát ý ( Ý nghĩa thực sự của hai câu thơ trong bài “ Thuật hoài” ), diễn đạt trùng lặp, luẩn quẩn mà không trình bày được đúng bản chất của vấn đề ( không làm rõ được luận điểm quan trọng cần nêu: Ý nghĩa của nợ công danh theo quan niệm riêng cua Phạm Ngũ Lão là gì? ). 3- Nêu quá nhiều luận điểm trong một đoạn văn nhưng không luận điểm nào được triển khai đầy đủ. Đồng thời, trong đoạn văn này, luận cứ nêu ra lại không tương ứng với toàn bộ những luận điểm đã trình bày ( quá nghèo nàn, sơ lược). Đây là lỗi rất phổ biến của hs. *Hoạt động 2 Hướng dẫn HS chữa lại các lỗi nêu luận điểm trong các đoạn văn trên. Có thể vận dụng nhiều cách nêu luận điểm. Trong đó, chú ý củng cố những thao tác sau đây cho hs: - Xác định rõ luận điểm cần trình bày: Luận điểm phải phù hợp với đối tượng nghị luận, phải thể hiện được khía cạnh bản chất của đối tượng cần bàn ( giá trị, ý nghĩa, nội dung chủ yếu của vấn đề đang bàn đến). - Dùng phương tiện ngôn ngữ phù hợp: Câu văn, từ ngữ rõ ràng, chính xác đẻ diễn đạt đúng nội dung cần trình bày. - Có nhiều cách trình bày và sắp xếp luận điểm trong đoạn văn nhưng luôn phải chú ý đến tính lôgíc, nhất quán của các luận điểm, luận cứ. V- Củng cố vµ dặn dò - Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ về các lỗi nêu luận điểm. - Soạn “ Ai đã đặt tên cho dòng sông” V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... .................................................................................................................................................

(108) ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 49,50 TPPCT. Ký duyÖt. đọc văn Ai đã đặt tên cho dòng sông?. - Hoµng Phñ Ngäc Têng-. I - Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Vẻ đẹp độc đáo, đa dạng của sông Hơng và tình yêu, niềm tự hào của tác giả đối với quê hơng, xứcHuế thân thơng và đất nớc. - Lèi hµnh v¨n uyÓn chuyÓn, ng«n ng÷ gîi c¶m, giµu h×nh ¶nh vµ nhÞp ®iÖu; nhiÒu so sánh, liên tởng mới mẻ, bất ngờ, thú vị, nhiều ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ đợc sử dụng tài t×nh. 2. VÒ kÜ n¨ng, t duy: - Đọc-hiểu thể kí văn học theo đặc trng thể loại 3. Về thái độ: - Tình yêu quê hơng đất nớc. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn SGK. Qua phÇn tiÓu dÉn, giíi thiÖu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶?. nội dung kiến thức cần đạt I -T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶: - Sinh năm 1937 tại thành phố Huế - Quê gốc: Làng Bích Khê - Xã Triệu Phong Huyện Triệu Phong - Tỉnh Quảng Trị. - Cuộc đời: SGK - Sáng tác văn chương: Văn xuôi và thơ CH: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm? - Tác phẩm chính: SGK 2. Tác phẩm: " Ai đã đặt tên cho dòng sông?” - Thể loại: Tùy bút. - Hoàn cảnh ra đời: Viết tai Huế, 1-1981, đăng b¸o v¨n nghÖ, ®a vµo tËp kÝ cïng tªn (1986)-.

(109) CH: V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy mét trong nh÷ng bót kÝ xuÊt s¾c cña t¸c gi¶. §o¹n? Néi dung cña tõng ®o¹n? - Bố cục: Gồm 3 phần Phần 1: Cảnh quan thiên nhiên của Sông Hương Phần 2+ 3: Phương diện lịch sử và văn hóa của Sông Hương * Hoạt động 2 Đoạn trích trong sgk thuộcà phần một + lời kết GV gọi HS đọc diễn cảm văn bản. của toàn tác phẩm CH: Vẻ đẹp của sông Hơng đợc miêu II - Đọc - hiểu văn bản. tả qua cảnh sắc thiên nhiên có gì đặc 1. Vẻ đẹp hình tợng sông Hơng. biÖt? a. Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc GV chia líp thµnh 4 nhãm, tæ chøc thiên nhiên trao đổi, thảo luận về ác nộidung: * Sông Hương ở thượng nguồn + Nhãm 4: S«ng Hương trước khi đi + Sức sống mãnh liệt, hoang dại ra biển cả cã điểm g× đặc biệt? + Nhãm 3: Trong c¸i nh×n cña HPNT, + Dịu dàng và say đắm. sông Hơng khi đi qua thành phố đợc => Sông Hơng đã đợc “rừng gi” “ hun đúc cho c¶m nhËn nh thÕ nµo? nã một bản lĩnh gan dạ, một t©m hồn tự do vµ + Nhóm 2: Sông Hương ở đồng bằng trong sáng” để nó càng ngày càng mạnh mẽ được miêu tả như thế nào? Dẫn chứng hơn, say đắm hơn.. . Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc thiên minh họa. nhiên + Nhãm 1: Cảnh sắc thiên nhiên của - Sông Hương thay đổi về tính cách: sông Hương ở thượng nguồn được miªu tả như thế nµo? Dẫn chứng minh + chế ngự được bản năng của người con gái + “mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở hoạ trong t¸c phẩm? thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa Thảo luận nhãm (5 phót) xứ sở” * Sông Hương ở đồng bằng + Chuyển dòng liên tục; vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm. " - Vẻ đẹp s«ng H¬ng đa mµu mµ biến ảo: “sớm xanh , trưa vàng, chiều tím”. Vẻ đẹp trầm mặc cña Sông Hương. Vẻ đẹp mang màu sắc triết lí, cổ thi khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ. => Bằng bút pháp kể và tả, HPNT đã làm nổi bật một sông Hương đẹp bởi phối cảnh kì thú giữa nó với thiên nhiên xứ Huế phong phú, hài hoà..

(110) CH: S«ng H¬ng khi qua thµnh phè?. CH: Nhìn từ góc độ văn hoá, sông Hơng có vẻ đẹp và ý nghĩa gì? Thảo luận nhóm: 3 phút Nhóm1: Tác giả đã sử dụng những ®iÓm nh×n trÇn thuËt nµo? Nhãm 2: Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông ng«i kÓ? Nhóm 3: Vẻ đẹp của sông Hương được tác giả miêu tả bằng giọng điệu như thế nào ?. - Sông Hương mang vẻ đẹp dịu dàng, có linh hồn và "vui tươi" hẳn lên như "tìm đúng đường về". Rồi ngay lập tức, sông Hương gắn bó tha thiết với thành phố "như một tiếng vâng không nói ra của tình yêu" "ngập ngừng như muốn đi muốn ở." vương vấn không muốn xa rời. * Sông Hương khi đi qua thành phố - Trong cách biểu đạt tài hoa của tác giả, sông Hương được cảm nhận dưới nhiều góc độ: + Bằng con mắt hội hoạ: SH và những chi lưu của nó tạo những đường nét tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô. + Qua cách cảm nhận âm nhạc: SH đẹp như điệu slow chậm rãi, sâu lắng, trữ tình. + Dưới cái nhìn say đắm của một trái tim đa tình: Sông Hương là người tình dịu dàng, thuỷ chung. - Đợc so sánh nh nàng Kiều trong đêm tình tự trë l¹i t×m Kim Träng”. - “Lời thề ấy vang vọng thµnh giọng hß d©n gian”. §ã lµ tấm lßng con người HuÕ “mãi chung t×nh với quª hương xứ sở”. * Nh vậy , vẻ đẹp của sông Hơng qua cảnh sắc thiªn nhiªn “ nh mét c« g¸i HuÕ duyªn d¸ng, điểm tô cho vẻ đẹp Huế”. s«ng Hương trở lại “để nãi một lời thề trước khi về biển cả”. 2. Vẻ đẹp của sông Hơng dưới gúc độ văn hoá: + Gắn với nhạc cổ điển và những đêm ca Huế trên sông. + Gắn với Nguyễn Du và khúc nhạc "tứ đại cảnh". + Là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca -> sông không bao giờ tự lặp lại mình .=> sông Hương thuộc về một thành phố từng là chốn đế đô và tự bản thân nó đã thấm đẫm phẩm chất văn hoá độc đáo xứ Huế 3.Vẻ đẹp của sông Hương với cuộc đời.

(111) GV gọi một Hs đọc phần Ghi nhớ SGK.. Ca Huế trên sông Hương - Dưới góc độ đời thường: Sông Hương trở lại là một người con gái dịu dàng của đất nước. 4. Vẻ đẹp sông Hương gắn liền với những sự kiện lịch sử. - Thời vua Hùng sông Hương là dòng sông biên thuỳ xa xôi. - Trong "dư địa chí" (Nguyễn Trãi), sông Hương được đặt tên Linh Giang, gắn với những cuộc chiến đấu oanh liệt của quân dân Đại Việt. - Thế kỷ XVIII: Sông Hương "vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ". - Thế kỷ XIX: Sông Hương sống hết lịch sử bi tráng với máu của những cuộc khởi nghĩa. - Đi vào thời đại của Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển. - Chứng kiến cuộc nổi dậy tổng tiến công tết Mậu Thân 1968. => sông Hương gắn liền với lịch sử của Huế, của dân tộc. * Tóm lại: Sông Hương là một hình tượng nghệ thuật hội tụ đầy đủ vẻ đẹp của thiên nhiên, văn hoá, lịch sử và tâm hồn Qua việc tìm hiểu vẻ đẹp sông Hương, em nhận xét gì về tình cảm của tác giả dành cho dòng sông? - Tình cảm của HPNT với sông Hương: Tác giả đã soi sáng vẻ đẹp hình tượng dòng sông Hương bằng tâm hồn mình và bằng tình yêu tha thiết đối với quê hương xứ sở, khiến nó trở nên lung linh, đa dạng như đời sống tâm hồn con người. III - Tæng kÕt 1. Nghệ thuật trần thuật. - Điểm nhìn trần thuật: Biến đổi linh hoạt: + Phương diện thời gian + Phương diện không gian + Phương diện kết cấu.

(112) => Nhân vật trữ tình: Là nhà khoa học có kiến thức sâu rộng, người nghệ sỹ có tâm hồn nhạy cảm, tài hoa. Ngôi kể: Nhân vật Tôi - Người trần thuật. Quan sát, trình bày những hiểu biết suy nghĩ của mình về sông Hương. Bộc lộ cảm xúc cá nhân với sông Hương bằng những liên tưởng phong phú, bất ngờ. - Giọng điệu trần thuật: + Giọng điệu trữ tình giàu chất suy tưởng và chất triết luận. + Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật với những hình ảnh đặc sắc, giàu chất hội hoạ, nhạc và thơ. => Nghệ thuật trần thuật trong tuỳ bút Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện: Chất Huế đã thấm đượm trong tâm hồn, tâm linh của nhà văn. * Ghi nhí: (SGK) 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng tËm bµi häc GV: Tổ chức HS thảo luận bằng phiếu học tập. - Cách đặt tiêu đề và kết thúc tác phẩm bằng câu hỏi "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" nhằm mục đích gì? - Mục đích + Giúp người đọc hiểu về cái tên đẹp của dòng sông: s«ng H¬ng – s«ng th¬m. + Gợi lên niềm biết ơn đối với người đã khai phá miền đất này. Hướng dẫn về nhà. - Nắm nội dung tác phẩm. 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Soạn bài theo PPCT. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------. Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :................... Ký duyÖt.

(113) TiÕt 51TPPCT đọc văn ¤n tËp v¨n häc I - môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ KiÕn thøc: - Phong cách và quan điểm nghệ thuật của các tác giả văn học đã học. - Nội dung cơ bản, đặc sắc nghệ thuật của các tác phẩm đã. - KiÕn thøc vÒ lÝ luËn v¨n häc ë hai ph¹m trï thÓ lo¹i vµ phong c¸ch v¨n häc. 2. VÒ kÜ n¨ng t duy: - Vận dụng kiến thức đã học vào việc hiểu các khái niệm lí luận. - HÖ thèng c¸c kiÕn thøc theo nhãm. 3. Về thái độ: - Có thái độ ôn tập nghiên túc.. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. 3. Néi dung bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1 Hỏi: Nhắc lại 1 số kiến thức đã học ở g/®o¹n nµy ? KÓ tªn vµ nªu g/trÞ cña c¸c TP NAQuèc, Tè H÷u ?. * Hoạt động 2 Hái: §Æc ®iÓm næi bËt cña VH g/®o¹n nµy ? thµnh tùu vµ h¹n chÕ. nội dung kiến thức cần đạt. I- PhÇn tiÕp theo ch¬ng tr×nh líp 11 vÒ v¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX- 1945 1. NguyÔn ¸i Quèc- Hå ChÝ Minh - Quan ®iÓm s¸ng t¸c: + Hµnh vi CM, phôc vô CM + Trớc khi viết, đặt câu hỏi: Viết cho ai... + VH ph¶i cã tÝnh ch©n thùc - “Vi hành”: t/chất c/đấu mạnh mẽ, kịp thời.NT viết truyện hiện đại với lối văn châm biếm sắc sảo độc đáo - TËp NKTT: + H/cảnh ra đời: Trong nhà tù TGT từ 1942- 43 + ND c¬ b¶n: bøc ch©n dung t/thÇn tù ho¹ cña t/gi¶: l¹c quan CM, phong th¸i ung dung tù t¹i, tinh thần bất khuất và tâm hồn cao đẹp + NT: mµu c¾c cæ ®iÓn nhng l¹i s¸ng t¹o míi mẻ, thể hiện đợc t/thần của ngời CM trong thời đại mới II - V¨n häc ViÖt Nam tõ n¨m 1945 - 1975 1. Đặc điểm và đánh giá thành tựu: * §Æc ®iÓm: + Một nền VH thống nhất đặt dới sự lãnh đạo.

(114) của Đ, thực hiện n/vụ phục vụ c/trị, cổ vũ c/đấu + mét nÒn VH cã kh/híng sö thi vµ c¶m høng LM * §¸nh gi¸ thµnh tùu: - Lu ý: + CN yªu níc g¾n liÒn víi CN a/hïng + CN nhân đạo: số phận ND l/động đợc quan tâm nhiều hơn, ngời LĐ trở thành đối tợng thẩm mü TP §«i m¾t vµ TN§L: * §«i m¾t: b¶n tuyªn ng«n NT cña líp v¨n nghÖ sÜ tiÒn chiÕn ®i theo CM vµ k/c. ThÓ hiÖn c¸ch nh×n míi vÒ ngêi nd©n vµ cuéc k/c - V/đề” ĐM” ( quan điểm ) ở TP này thực chất là v/® lËp trêng ( lËp trêng CM vµ k/c ) - Trong h/c k/c trách nhiệm công dân phải đợc đặt cao hơn lợi ích NT - §èi tîng thÈm mü chñ yÕu cña nÒn VH míi lµ ND l/động lực lợng chủ yếu của CM nhng ĐM l¹i cã 1 s¸ng t¹o NT míi: h/tîng v¨n sÜ Hoµng, 1 n/v có thật, có cá tính rõ nét đợc miêu tả với 1 cái nhìn châm biếm kín đáo mà sâu sắc *Tuyªn ng«n §éc lËp: + Mét bµi v¨n CL mÉu mùc + Cã g/trÞ vÒ nhiÒu mÆt 3. Ngêi lÝnh trong T©y tiÕn vµ §ång chÝ :. Hái:Em h·y PT sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a h/¶nh ngêi lÝnh trong TT vµ trong §C ?. Hái: H·y so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau c¶m høng viÕt vÒ q/h¬ng §N trong 3 bµi th¬ ?. * TT: Cảnh và ngời đợc trong cảm hứng LM: tô đậm cái phi thờng, cái đẹp của cái lạ phơng xa đồng thời lồng vào h/ảnh ngời a/hùng trong hiện thùc mÉu h×nh lý tëng cña ngêi tr¸ng sÜ thêi xa – 1 ®i kh«ng trë vÒ * ĐC: Cảnh và ngời đợc thể hiện trong cảm hứng h/thùc: t« ®Ëm c¸i b×nh thêng, c¸i thêng thÊy, c¸i thật: h/ảnh ngời dân cày lam lũ,không nghĩ đến cái chết, không có ý định làm a/hùng, họ sung sớng và cảm động khi phát hiện ra sự giống nhau giữa mình và đồng đội ( quê hơng anh – quê hơng tôi ...) Sức mạnh t/thần của họ là tình đ/c, t×nh g/c mµ hä ph¸t hiÖn ra trong sinh ho¹t tËp thÓ cña ngêi lÝnh CM, nh 1 t/c¶m míi mÎ vµ thiªng liªng 4. Chủ đề về tình yêu quê hơng đất nớc: ( trong BKS§, §N ( N§Thi ), §N ( NK§iÒm ) * BKS§ ( HCÇm ): §N lµ quª h¬ng Kinh b¾c cæ kÝnh, t×nh §N lµ nçi tiÕc th¬ng vµ c¨m giËn tríc.

(115) Hái: Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau về tình huống và g/trị nhân đạo của 3 TP ?. nh÷ng g/trÞ v¨n ho¸ cña DT, nh÷ng c¶nh sinh ho¹t yªn vui cña ND bÞ giÆc tµn ph¸, kµ nçi xãt xa đau đớn trớc những số phận bất hạnh của những con ngời đáng yêu đáng quí trên quê hơng mình * §N ( N§Thi ):t×nh §N g¾n víi t.c¶m CM, víi niÒm vui g/phãng, víi ý thøc tù hµo cña ngêi làm chủ và q/tâm c/đấu đến cùng để bảo vệ q/hơng ĐN mình * §N ( NK§iÒm ): suy nghÜ vÒ con ngêi VN, LSVN, VHVN, lÏ sèng VN nh÷ng g× t¹o nªn søc m¹nh t/thÇn to lín cña 1 DT cßn hÕt søc nghÌo nµn vµ l¹c hËu 5 . Chủ đề về chủ nghĩa nhân đạo ( Trong c¸c TP: Vî nhÆt, Vî chång Aphñ, Mïa l¹c ) - Mçi TP cã 1 t×nh huèng kh¸c nhau: + Vợ nhặt: nạn đói năm 45 + Vî chång Aphñ: nd©n miÒn nói + Mïa l¹c: ngêi phô nghÌo díi XH cò - Néi dung: + Th©n phËn cña ngêi L§ trong XH cò + Sự hồi sinh, cuộc đổi đời của họ nhờ có CM 6. Chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng cña tuæi trÎ ViÖt Nam trong v¨n häc thêi kú nµy + CN a/hïmh b¾t nguån tõ lßng yªu níc, c¨m thù giặc và hành động hy sinh dũng cảm trong c/đấu + Mçi TP thÓ hiÖn sù t×m tßi, kh¸m ph¸ riªng: đặt n/v trớc những thử thách khác nhau, hình thái khác nhau để biểu hiện CN a/hùng CM - C¸c TP tiªu biÓu: M¶nh tr¨ng cuèi rõng, Rõng xµ nu, T©y tiÕn... 7. Mét sè t¸c gi¶, TP kh¸c - Th¬ Tè H÷u: th¬ tr÷ t×nh chÝnh trÞ, t/c¶m cña công dân đối với ĐN. giọng điệu thơ, NT thơ đậm đà tính DT - Nguyễn Tuân: Cá tính độc đáo, tài hoa uyên bác. Con ngời và sự vật đều đợc nhìn nhận ở phơng diện văn hoá thẩm mỹ + Ngời lái đò Sông đà: Dòng sông Đà hung dữ và trữ tình. Ông lái đò với NT điêu luyện tài hoa, một nghệ sĩ chèo đò. ý nghÜa: T×nh yªu giang s¬n §N cña NTu©n - TiÕng h¸t con tµu – CLViªn: vÒ víi TB¾c, vÒ víi ngän nguån cña hån th¬ - C¸c vÞ La H¸n chïa TP: TP ®iªu kh¾c b»ng th¬. Cã gi¸ trÞ h¬n c¶ lµ 8 khæ th¬ ®Çu - Sãng- XQ: T©m hån ngêi phô n÷ ®ang yªu dung dÞ , kh¸t khao mét tyªu chung thuû trän vÑn.

(116) 4. Cñng cè vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m cña bµi häc 5. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Đọc lại các tác phẩm đã gọc trong HK I. - ChuÈn bÞ kiÓm tra HK I. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************----------------------------Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 52TPPCT. Ký duyÖt. Lµm v¨n THỰC HÀNH CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN I-Môc tiªu bµi d¹y. 1. VÒ kiÕn thøc: - Phát hiện và sửa chữa được các lỗi lập luận trong bài văn nghị luận. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Rèn luyện kĩ năng tạo các đoạn văn có lập luận chặt chẽ, sắc sảo.. II - chuÈn bÞ. 1. GV: SGK, tài liệu, giáo án, tranh ảnh, máy chiếu…. 2. HS: - SGK, tài liệu, tranh ảnh... - Häc bµi cò vµ so¹n bµi tríc khi lªn líp. III - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. - Vấn đáp, thuyết giảng, thảo luận, tích hợp… - GV tổ chức cho HS trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.. IV- tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi. - Những khó khăn nguy nan của nước VN mới trong những ngày đầu? - Những quyết sách đúng đắn của Đảng và Chính Phủ? 3. Tổ chức bài luyện tập: *Hoạt động 1 Hướng dẫn hs phát hiện lỗi lập luận trong các bài tập. 1- Câu a: Lỗi chủ yếu : luận cứ nêu không đầy đủ, chỉ tập trung vào tục ngữ, ca dao, trong khi luận điểm chính được nêu ở đầu đoạn văn là: “ Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhận thức”. Cần lần lượt đề cập đến truyện cổ, ca dao rồi mới đến tục ngữ... Luận cứ chỉ đề cập đến một khía cạnh rất hẹp: hiểu biết, nhận thức về tự nhiên. Nguyên nhân lỗi này là hs không nắm được các khía cạnh cụ thể của vấn đề nghị luận, không hiểu quan hệ lôgíc của các luận cứ và thiếu các dẫn chứng cụ thể để làm rõ luận điểm..

(117) 2- Câu b: Luận điểm nêu không rõ ràng: Nội dung câu 1 & 2 trong đoạn nhằm mục đích nêu luận điểm nhưng luận điểm chủ yếu được nêu trong câu 2 lại không xác đáng ( không nêu được bản chất của vấn đề ), không phải là 1 nội dung tương đương với luận điểm được nêu như một tiền đề trong câu 1. Luận cứ không chặt chẽ, thiếu lôgíc: “ Chính cái sự thèm người ấy...Đó là biểu hiện rõ nét nhất của tinh thần lạc quan”. Đây là lỗi do không nắm vững vấn đề cần trình bày, không hiểu mối quan hệ giữa các chi tiết trong tác phẩm nên việc khái quát luận điểm không phù hợp với đối tượng và không triển khai được các luận cứ xác đáng, thuyết phục. 3- Câu c: Luận diểm chưa rõ ràng, chưa phù hợp với bản chất của đối tượng nghị luận ( cách dùng từ “ hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống” quá chung chung, không làm nổi bật được vấn đề: ranh giới giữa sự sống và cái chết vào những ngày tháng khủng khiếp của nạn đói 1945 và khát vọng sống, khát vọng được làm người, được yêu thương của con người trong Vợ nhặt ). Luận cứ quá sơ lược, không đầy đủ, chưa trình bày được những khía cạnh chủ yếu liên quan đến chi tiết “ Tràng nhặt được vợ” đã đi đến kết luận chung về giá trị nhân đạo của tác phẩm. 4- Câu d: Không nêu được luận điểm cần trình bày. Luận cứ được nêu ra làm tiền đề dẫn nhập cho lập luận cũng quá lan man, xa rời vấn đề. Nguyên nhân của lỗi này là người viết không nắm rõ được phạm vi luận điểm cần trình bày, không tìm được những luận cứ cần thiết, liên quan trực tiếp đến luận điểm chính đang triển khai. 5- Câu e: Luận cứ thiếu logíc, quan hệ giữa các luận cứ không chặt chẽ, không phù hợp, không có các đẫn chứng đầy đủ để làm rõ cho luận điểm. Ngoài ra, luận điểm được nêu cũng chưa thật xác đáng, cách dùng từ “ lòng thương người” quá chung chung, chưa phản ánh được bản chất của vấn đề cần bàn. 6- Câu g: Lỗi chủ yếu của lập luận này liên quan đến cách tổ chức lập luận. Luận cứ được nêu làm tiền đề dẫn nhập cho luận điểm chính quá rườm rà, lan man, không cần thiết, không có vai trò làm nổi bật vấn đề. 7- Câu h: Luận điểm không rõ ràng, không phù hợp với kết luận; luận cứ thếu tính hệ thống, không đầy đủ, không toàn diện. *Hoạt động 2 Hướng dẫn hs tự sửa các lỗi lập luận. 1- Câu a: Bổ sung những luận cứ về giá trị nhận thức của văn học dân gian trong truyện cổ, ca dao, tục ngữ và sắp xếp theo hệ thống nhất định: xã hội, con người, lao động, sản xuất, tự nhiên. 2- Câu b: Nêu ró luận điểm: Người thanh niên trong “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long không chỉ say mê công việc mà còn tha thiết yêu đời, yêu người. Sửa lại các luận cứ: Anh còn rất thèm người. Anh thèm người tới mức...; Một mình làm công việc thầm lặng giữa mây giá, sương mù trên đường đèo heo hút, anh luôn khao khát được gặp gỡ, chia sẻ với mọi người,....

(118) 3- Câu c:Cần nêu lại luận điểm và bổ sung một số luận cứ tiêu biểu, ngắn gọn liên quan đến tình huống “ nhặt vợ” của Tràng, thái độ và tâm trạng của bà cụ Tứ, sau đó mới kết luận. 4- Câu d: Thay các luận cứ: “ Nếu ai ...về đâu?” bằng các luận cứ phù hợp. 5- Câu e: Nêu lại luận điểm và sửa lại, bổ sung các luận cứ cụ thể, sắp xếp lại theo trình tự lôgíc nhất định: trân trọng phẩm giá con người, cảm thông với nỗi đau của phận hồng nhan,... 6- Câu g: Bỏ các luận cứ: “ Cây xà nu là một loại cây họ thông ... mãnh liệt” và nêu rõ luận điểm: Nhà văn Nguyễn Trung Thành đã chọn cây xà nu - loài cây quen thuộc của núi rừng Tây Nguyên làm một biểu tượng nghệ thuật để khắc hoạ phẩm chất của người dân Xô Man. 7- Câu h:Nêu lại luận điểm và bổ sung các luận cứ để triển khai cụ thể luận điểm này thành đoạn văn ngắn: Thế giới cái thiện, mơ ước về hạnh phúc trong truyện cổ, lời tâm tình ngọt ngào trong ca dao, tục ngữ,... Bỏ bớt các luận điểm chồng chéo, không thể triển khai trong phạm vi một đoạn văn. Cũng có thể tạo ra một hệ thống lập luận với luận điểm chính. Với luận điểm này, cần thiết lập một hệ thống luận cứ phù hợp, đầy đủ, toàn diện hơn. V- Củng cố dặn dò: - Hệ thống hoá lại các lỗi mà hs hay gặp khi viết bài nghị luận. - Chuẩn bị “ Trả bài viết số 4”. V - Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ----------------------------******************-----------------------------.

(119) Ngµy so¹n :.................. Ngµy gi¶ng :.................. TiÕt 53,54TPPCT. Ký duyÖt KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I. Së gd & ®t hoµ b×nh Trêng thpt yªn hoµ. đề thi học kì I năm học 2011-2012 m«n thi : ng÷ v¨n- khèi 12. ( §Ò thi cã 01 trang ) Thời gian làm bài : 120 phút (không kể thời gian phát đề) -----------------------------------------------------------Hä vµ tªn:…………………………………Líp……………………..... I- PhÇn chung cho tÊt c¶ thÝ sinh (5,0 ®iÓm) C©u 1: ( 2,0 ®iÓm) KÓ tªn c¸c tËp th¬ vµ thêi gian s¸ng t¸c cña Tè H÷u (kh«ng nªu néi dung). C©u 2: ( 3,0 ®iÓm) H·y viÕt mét bµi v¨n ng¾n (kh«ng qu¸ 400 tõ) ph¸t biÓu ý kiÕn cña anh (chÞ) vÒ vấn đề sau: “ Mỗi công dân cần suy nghĩ và hành động nh thế nào nhằm góp phần giảm thiểu tai nạn giao th«ng” II- PhÇn riªng (5,0 ®iÓm) Thí sinh học chơng trình nào thì chỉ đợc làm câu dành riêng cho chơng trình đó ( c©u 3a hoÆc 3b) C©u 3.a: Theo ch¬ng tr×nh chuÈn (5,0 ®iÓm) Phân tích hình tợng con sông Đà trong đoạn trích “Ngời lái đò sông Đà” của Nguyễn Tu©n. (TrÝch SGK Ng÷ v¨n 12, tËp 1, NXBGD, 2010, tr 186-192) C©u 3.b: Theo ch¬ng tr×nh n©ng cao (5,0 ®iÓm) Phân tích vẻ đẹp của hình tợng sông Hơng trong tác phẩm “ Ai đã đặt tên cho dßng s«ng?” cña nhµ v¨n Hoµng Phñ Ngäc Têng ( TrÝch SGK Ng÷ v¨n 12 N©ng cao, tËp 1, NXBGD, 2008). -------------------HÕt ------------------(C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm).

(120)

Giao an ngu van 12

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về