Sinh viên kế toán và những cơ hội - thách thức trong việc tìm kiếm việc làm

SINH VIÊN KẾ TOÁN VÀ NHỮNG CƠ HỘI  THÁCH THỨC
TRONG VIỆC TÌM KIẾM VIỆC LÀM
Trần Thanh Nghĩa, Võ Thị Huỳnh Như, Cao Minh Trí
Khoa Tài chính – Thương mại, Trường Đại học Cơng nghệ TP.Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Võ Tường Oanh, Ngơ Ngọc Ngun Thảo

TĨM TẮT
Cơ hội và thách thức của nghề Kế tốn trong việc tìm kiếm việc làm là như thế nào? Cơ hội nào
dành cho mình khi ra trường sẽ tìm kiếm một cơng việc với đúng ngành kế tốn của mình? là một
câu hỏi hầu như là các bạn sinh viên đặt ra khi tìm hiểu về ngành học đầy tính cạnh tranh và tiềm
năng như ngành Kế toán hiện nay, cũng dễ hiểu rằng việc quan tâm đến ngành của mình phải
làm gì, và sẽ làm như thế nào, sẽ giúp bạn có một định hướng riêng cho bản thân từ đó cố gắng
học tập tốt và có được một cơng việc ổn định về sau này. Điều quan trọng nhất ở đây là bạn phải
hiểu rõ ngành kế toán ra sao và những cơ hội và thách thức tìm ẩn trong nghề nghiệp ra sao.
Nghiên cứu này nhằm mục đích giúp cho các bạn sinh viên và người đọc hiểu được và biết được
cái nhìn tổng thể về ngành kế tốn và những cơ hội và thách thức của các bạn sinh viên trong việc
tìm kiếm cơ hội việc làm trong thời đại Cách mạng Cơng nghiệp 4.0.
Từ khóa: Sinh viên kế tốn, cơ hội, thách thức, có việc làm.

1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày nay, khi nói đến nhóm ngành kinh tế, chúng ta thường nghe nói rằng cơ hội việc làm khơng
cịn cao, nhu cầu nhân lực ít,… nhưng nhận định như vậy là chưa đúng và chưa chính xác. Kế tốn
– một bộ phận không thể thiếu trong bất kỳ các tổ chức, doanh nghiệp nào từ tư nhân đến Nhà
nước. Do đó, thị trường việc làm và nhu cầu nhân lực của ngành này rất rộng lớn, dù nói trên lý
thuyết là như vậy nhưng thực tế thì việc tỷ lệ sinh viên kế tốn ra trường có việc làm khơng cao do
nhiều yếu tố tác động bên trong và bên ngoài, ngoài ra bị ảnh hưởng bởi lực lượng sinh viên của
ngành kế toán ngày càng tăng khiến cho việc sinh viên kế tốn có cơ hội được làm việc đúng
chun ngành của mình lại càng ít đi, vậy làm sao chúng ta có thể mở rộng ra cơ hội việc làm cho
sinh viên chúng ta. Để có thể làm rõ và tìm hiểu chính xác vấn đề này thì tôi đã viết và cho ra các cơ
hội và thách thức mà sinh viên cần cải thiện thêm để có thể có được cơng việc sau khi ra trường
đồng thời giúp các bạn sinh viên biết được tầm quan trọng của những kỹ năng mềm khiến bạn

ngày càng tốt và hoàn thiện bản thân hơn để thu hút được các nhà tuyển dụng trong tương lai.
Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đã tác động mạnh mẽ và toàn diện đến nền kinh tế - xã hội
trên thế giới. Cùng với các quốc gia khác, Việt Nam cũng bị tác động khơng nhỏ bởi cuộc Cách
mạng mang tính tồn cầu này. Xu hướng tồn cầu hóa về kế tốn - kiểm toán ngày càng mạnh
mẽ; các nền kinh tế rộng mở hơn, giao lưu và giao thoa nhiều hơn. Nhiều hiệp định, điều ước,
cam kết quốc tế được ký kết, triển khai cho phép khơng chỉ hàng hóa, dịch vụ mà cả dòng vốn
1039


đầu tư, các dịng tiền, nguồn nhân lực, trong đó có nguồn nhân lực kế tốn và kiểm tốn di
chuyển tự do hơn.
Tác động của Cách mạng Công nghiệp 4.0 cũng làm thay đổi cơ bản phương thức thực hiện kế
toán - kiểm toán hiện nay bằng việc áp dụng chứng từ điện tử, các phần mềm tổng hợp, xử lý dữ
liệu trong mơi trường tin học hóa, tiết kiệm thời gian, công sức cũng như không bị giới hạn bởi
khơng gian, khoảng cách địa lý. Vì vậy, người lao động trong lĩnh vực kế - toán kiểm toán buộc phải
thay đổi để theo kịp sự biến đổi đó.
Năng lực đối với người làm kế tốn, kiểm tốn khơng chỉ dừng lại ở trình độ hiểu biết và năng lực
chuyên mơn, nghiệp vụ mà cịn phải có kỹ năng tổ chức, quản trị thông tin, quản trị mạng, kỹ năng
phân tích đánh giá, dự báo, năng lực tư vấn, kỹ năng khai thác, vận hành mạng, sử dụng thông tin
và bảo mật thơng tin… Điều này địi hỏi, hoạt động đào tạo, phát triển nguồn nhân lực kế toán kiểm tốn cần có sự đổi mới căn bản từ chương trình, nội dung cho đến phương pháp đào tạo. Các
tổ chức nghề nghiệp kế toán - kiểm toán cần đảm nhiệm tốt vai trò và trách nhiệm đào tạo đội ngũ
kế toán - kiểm toán, tổ chức các hoạt động giáo dục, bồi dưỡng nghề nghiệp, nâng cao và phát
triển năng lực cho những người làm kế toán - kiểm tốn theo thơng lệ và chuẩn mực giáo dục nghề
nghiệp... hướng tới xây dựng ngành Kế toán - kiểm toán của Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đáp
ứng yêu cầu thời kỳ hội nhập.

2 THỰC TRẠNG VIỆC LÀM SINH VIÊN NGÀNH KẾ TỐN
Kế tốn là ngành đặc thù, chun mơn mà bất cứ ai muốn làm được cũng cần phải có thời gian,
q trình học tập kiến thức một cách có giáo trình, bài bản. Kế tốn là cơng việc ghi chép và phản
ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp. Hàng ngày, tại một doanh nghiệp nhỏ và

vừa thì số lượng các giao dịch, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh cũng khá nhiều, ở các doanh
nghiệp, tập đồn lớn thì con số đó cịn gấp rất nhiều lần. Hơn nữa, kế tốn khơng chỉ đơn thuần chỉ
là ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, phản ánh vào các loại sổ sách: sổ cái, sổ nhật ký
chung, các sổ chi tiết,… bởi nếu chỉ làm cơng việc như vậy thì khơng được gọi là Kế tốn mà người
ta gọi đó là Book- keeper nghĩa là người phụ trách giữ sổ sách. Mà thực chất kế toán phải là người
hiểu hết các nghiệp vụ ghi chép đó và ý nghĩa của những con số nói lên điều gì về tình hình tài
chính hiện tại của doanh nghiệp, hay nói đơn giản là kế tốn là phải biết biến những con số đó trở
thành những con số “biết nói”- mang thơng tin kinh tế, tài chính. Để từ đó, người kế tốn sẽ có
những báo cáo với nhà quản trị để họ nắm được tình hình hoạt động hiện tại của doanh nghiệp
mình đang như thế nào.
Ngày nay, khi nói đến nhóm ngành kinh tế, chúng ta thường nghe nói rằng cơ hội việc làm khơng
cịn cao, nhu cầu nhân lực ít,… nhưng nhận định như vậy là chưa đúng và chưa chính xác. Kế tốn
– một bộ phận không thể thiếu trong bất kỳ các tổ chức, doanh nghiệp nào từ tư nhân đến Nhà
nước. Do đó, thị trường việc làm và nhu cầu nhân lực của ngành này rất rộng lớn.
Thực trạng sinh viên kế tốn hiện nay ra trường có việc làm tỷ lệ khơng cao, theo hàng năm thì tỷ lệ
có đến 80% – 90% những sinh viên được tuyển dụng chưa có khả năng tiếp cận ngay được với
cơng việc của một “Kế tốn” thực sự. Như vậy có thể thấy đây là một ngành có nhiều sức cạnh tranh
1040


do sinh viên kế toán ngày càng gia tăng đáng kể nhưng tỷ lệ đơng khơng có nghĩa là ra trường sẽ
có việc làm.
Để chứng minh điều đó thì nhóm nghiên cứu đã khảo sát 251 bạn sinh viên năm cuối Khoa Tài
chính- Thương mại để có một cái nhìn tổng quan hơn về cơ hội và thách thức của ngành kế tốn và
những khó khăn mà sinh viên gặp phải thông qua bảng khảo sát câu hỏi và kết quả thu về như
sau:
Nội dung đánh giá

Tỷ lệ (%)
Đồng ý

Không đồng ý

Kiến thức chuyên ngành

83

17

Sinh viên năm 4 thực tập tại các công ty để lấy thêm kinh nghiệm làm việc

84

16

Nhà tuyển dụng đến trường tạo cơ hội cho sinh viên có việc làm

85

15

Thiếu kỹ năng mềm (word, excel, powerpoint... )

84

16

Kỹ năng ngoại ngữ chưa đáp ứng yêu cầu của vị trí tuyển dụng

70

30

Thiếu kỹ năng nghiệp vụ

81

19

Nhìn trên bảng đánh giá có thể thấy tỷ lệ Kiến thức chuyên ngành chiếm 83% điều này chứng tỏ
các bạn đã biết được tầm quan trọng của việc có được kỹ năng chuyên ngành là điều các bạn cần
thiết để có việc làm, cũng có 84% trên tổng 3 nội dung đánh giá bằng nhau, qua đó cho thấy nếu
thiếu (kỹ năng mềm, nghiệp vụ chun mơn, thiếu ngoại ngữ) thì sẽ khơng thể có được một chỗ
đứng tốt trong cơng ty sau này.
Về phần khơng đồng ý thì có tất cả tổng số cao nhất là 30% về phần thiếu ngoại ngữ có thể các
bạn sinh viên vẫn chưa hiểu được thiếu ngoại ngữ các bạn sẽ khơng thể nào có được cơng việc ổn
định sau này vì trong cơng cuộc đổi mới đất nước gắn liền với nền Công nghiệp 4.0 nên việc các
cơng ty nước ngồi hợp tác và phát triển với nước ta ngày càng tăng cao, cơ hội biết được ngoại
ngữ là một lợi thế quan trọng giúp các bạn có được một chỗ đứng khi phỏng vấn xin việc.
Để khắc phục những khó khăn đồng thời giúp các bạn có thêm những thơng tin chính xác về những
cơ hội và thách thức mà sinh viên kế tốn khi đi xin việc thường gặp phải.
Để có thể có cơng việc kế tốn ổn định thì các bạn sinh viên hiện nay cần phải trang bị cho mình
một hành trang vững chắc là kiến thức cơ bản hay nâng cao về chuyên ngành mà mình đã chọn
lựa để có thể chiến đấu trong cuộc đua tranh giành việc làm mà bạn đã chọn ngay từ khi bước
chân vào cổng Trường Đại học. Vì là một ngành nghề thu hút khá nhiều bạn sinh viên lựa chọn và
theo học dẫn đến cung cầu mất cân bằng, cung vượt cầu dẫn đến một sự cạnh tranh đáng chú ý,
nên việc nắm bắt các cơ hội tìm việc làm là một điều được đại đa số các bạn sinh viên quan tâm
đến. Vậy điều gì hay cơ hội gì để chúng ta có thể làm đúng ngành nghề mà mình mong muốn, cụ
thể là cơng việc kế tốn?
Nhà trường thường xun tạo nhiều cơ hội tìm việc làm bằng cách mời các nhà tuyển dụng đến

trường thông qua việc tổ chức các chương trình như “Sinh viên khối ngành Kinh tế và cơ hội tìm việc
1041


làm”,… Đây là cơ hội để các bạn lần đầu tiên trải nghiệm việc phỏng vấn khi vào một công ty là
như thế nào, và những yêu cầu của các nhà tuyển dụng,… Giúp các bạn nhận ra những thiếu sót
của bản thân và cải thiện để đáp ứng nhu cầu của các nhà tuyển dụng.
Kỹ năng chuyên môn tốt chính là lợi thế để ghi điểm với các nhà tuyển dụng được thể hiện qua
những kiến thức cơ bản mà các bạn được trau dồi từ các giảng viên khi cịn đang học tập trên
giảng đường đại học. Ngồi ra khi trong quá trình giảng dạy bằng những kinh nghiệm thực tế thì
các giảng viên sẽ chia sẻ cho các bạn những mẹo hay điều này giúp ích rất nhiều cho các bạn sau
này trong cơng việc của mình.
Ngày nay với sự phát triển của Cơng nghệ 4.0 thì việc kế toán trở nên dễ dàng hơn với việc ra đời
của các phần mềm dành riêng cho lĩnh vực kế tốn, điển hình có thể kể đến một vài phần mềm kế
toán tiêu biểu như:
Phần mềm kế toán MISA SME.NET - là phần mềm kế tốn đầu tiên có thể quản lý tài chính kế tốn
thơng qua Mobile.
Phần mềm kế toán FAST ACCOUNTING – được đánh giá là phần mềm mạnh về kế tốn quản trị và
tính giá thành sản xuất và giá thành xây lắp.
Phần mềm kế toán EFFECT – cho phép khách hàng thiết kế riêng biệt do từng doanh nghiệp theo
yêu cầu của doanh nghiệp.
Phần mền kế tốn BRAVO – với hình thức sử dụng tương tự với EFFECT.
Phần mềm kế toán G9 ACCOUNTING 2014 – đáp ứng nhu cầu về quản trị, tài chính kế tốn cho tất
cả loại hình doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực.
Vì thế ngồi kỹ năng chun mơn thì việc có một kỹ năng tin phòng tốt với các phần mềm văn
phòng như Word, Excel, PowerPoint, đặc biệt là Excel là điều cần thiết để chứng tỏ rằng bạn có thể
chủ động hơn khi được phân công công việc sau này.
Giao tiếp xã hội là yếu tố quan trọng, góp phần tạo dựng nên thành công trong bất kỳ lĩnh vực gì.
Có khả năng giao tiếp trình bày vấn đề tốt, nhạy bén, khả năng làm việc độc lập, và khả năng làm
việc nhóm tốt sẽ là một vũ khí tốt nhất của bạn. Với khả năng này sẽ giúp bạn thuyết phục được các

nhà tuyển dụng nhận mình, cũng như giúp ích cho bạn rất nhiều trong q trình làm việc.
Thực tập tại công ty là cơ hội quan trọng mà sinh viên năm cuối cần phải nắm bắt để có nhiều kinh
nghiệm làm việc và để cho nhà tuyển dụng thấy được những tiềm năng, phẩm chất mà bạn có.
Với sự phát triển về hội nhập như hiện nay thì việc các cơng ty nước ngồi liên kết và đầu tư vào việt
Nam rất phổ biến. Vì thế với vốn ngôn ngữ tốt sẽ là một quân bài để bạn có thể vượt được nhiều đối
thủ trong trận chiến cuối cùng này và có cơ hội có được một chỗ đứng trong các cơng ty nước
ngồi.
Để có được những cơ hội đó chúng ta phải chắt lọc qua từng năm tháng còn học tập và làm việc ở
Trường Đại học, vì chỉ có ở trên giảng đường chúng ta mới học được những kiến thức bổ ích giúp

1042


cho chúng ta có thêm cơ hội để khi ra trường có cơng việc ổn định với đúng chun ngành của
mình.
Ngồi những cơ hội để làm việc thì cũng có khơng ít những thách thức mà sinh viên kế tốn phải
đối mặt:
Sinh viên thiếu kiến thức chuyên ngành trầm trọng là một trong những trở ngại sinh viên khó có cơ
hội để làm việc sau khi ra trường. Không một doanh nghiệp nào có thể giao việc cho bạn mà ngay
cả bản thân bạn cịn khơng biết mình phải làm gì, thiếu kinh nghiệm có thể tích lũy, thiếu kỹ năng
có thể trau dồi, nhưng ngay cả kiến thức chuyên ngành bạn chưa nắm vững thì thật là khó để tìm
cho mình một cơng việc ổn định và đúng ngành.
Có thể thấy một cuộc cách mạng mới mang tên gọi cuộc Cách mạng Thời đại 4.0 đang diễn ra rầm
rộ, đi cùng với đó là sự phát triển khơng ngừng của thời đại công nghệ và sự ra đời của nhiều phần
mềm máy tính, phần mềm cơng nghệ dần dần thay thế cho con người làm nhiều việc hơn trong đó
có cả việc liên quan đến ngành kế tốn bằng việc ra đời ngày càng nhiều các phần mềm phục vụ
cho việc kế tốn, nếu nói đây là một cơ hội như trên thì đây cũng là một thách thức lớn đối với đại
đa số các bạn sinh viên.
Thiếu sự trải nghiệm, kinh nghiệm làm việc, thực tập sau khi ra trường cũng là một thách thức gây
khó khăn khi các bạn ra xin một cơng việc chính thức vì sẽ rất tốn thời gian và năng lực để đào tạo

một người, điều này sẽ khiến cho các công ty phải cân nhắc thật kỹ là có nhận bạn vào làm hay
không và cũng đồng nghĩa với việc bạn từ bỏ ước mơ được vào một cơng ty có quy mơ to lớn.
Nhiều thì dư, ít thì thiếu, vì vậy việc số lượng các bạn sinh viên chọn và theo học ngành này ngày
một nhiều, tuy có thể nói bất cứ một doanh nghiệp nào cũng cần đến kế toán nhưng tình trạng
chung hiện nay là cung nhiều hơn cầu vậy nên đã tạo ra một môi trường cạnh tranh vơ cùng gắt
gao, tạo khơng ít áp lực và lo lắng cho nhiều bạn sinh viên, nhất là các bạn vừa mới ra trường.
Những yêu cầu từ các nhà tuyển dụng ngày càng đa dạng và phong phú đó là lý do khiến cho các
bạn sinh viên khó có thể đáp ứng được và cũng như có được việc làm mình mong muốn.

3 GIẢI PHÁP
Để giảm đi những thách thức của ngành kế tốn thì sinh viên nên học tập một cách thật chăm chỉ
kể từ đây, không ngừng trau dồi những kiến thức chuyên ngành và những kỹ năng phần mềm máy
tính chỉ khi bạn cố gắng học tập khơng ngừng nghỉ thì bạn mới mong có được một cơng việc tốt mà
đúng với chun ngành kế tốn của mình. Và mình đã tìm hiểu và cho ra ba thứ quan trọng có thể
giúp các bạn có thể thành cơng khi xin việc của ngành kế tốn:

Thứ nhất, khi làm việc tại bất kỳ doanh nghiệp hay bất cứ cơng việc gì, điều quan trọng nhất mà
ai cũng phải cải thiện đó chinh là kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng xử, kỹ năng xử lý tình huống,…
hay cịn gọi đó là “kỹ năng mềm”. Có “kỹ năng mềm” sẽ giúp cho chính bản thân của ta trở nên tự
tin hơn, năng động, hoạt bát và điều đó sẽ tạo ấn tượng tốt cho đồng nghiệp cũng như cấp trên
của mình. Từ đó cơ hội thăng tiến, cơ hội được học hỏi từ những người có kinh nghiệm sẽ giúp bạn
rất nhiều trong công việc cũng như là trong đời sống.
1043


Thứ hai, kế toán là ngành nghề cần kinh nghiệm và thành thạo máy tính văn phịng. Chính vì thế,
bạn hãy trang bị cho mình những kiến thức cơ bản và nâng cao về kỹ năng Word và Excel là điều
thiết yếu. Hơn nữa, hầu hết bất kỳ công ty nào đều có một phần mềm kế tốn riêng cho mình, ln
học hỏi và tìm hiểu các phần mềm kế tốn để có thể làm được một cơng tác trên phần mềm mà
công ty yêu cầu. Công việc này sẽ cho bạn kinh nghiệm làm việc hiện đại trên máy tính.

Thứ ba, tạo một hồ sơ xin việc ấn tượng: Một CV xin việc ấn tượng sẽ giúp các bạn dễ dàng để lại
thiện cảm tốt trong mắt nhà tuyển dụng, vì vậy bạn phải chuẩn bị cho mình một bộ hồ sơ thu hút,
đặc biệt là những bạn mới ra trường chưa có kinh nghiệm đi làm thì việc làm hồ sơ thường rất khó,
thay vào đó bạn có thể lái sang những kỹ năng thu được khi tham gia các hoạt động tình nguyện,
đi làm thêm, tham gia các câu lạc bộ…

4 KẾT LUẬN
Việc để xin được việc làm sau khi ra trường đúng chuyên ngành là một chuỵên rất khó nhưng cũng
khơng phải là khó hồn tồn. Hãy bắt lấy những cơ hội mong manh khi còn đang ở trên giảng
đường vì chỉ khi ở đó bạn mới cố gắng học tập và có được sự trải nghiệm thực tế khi còn đang học
tập và làm việc tại trường. Quan trọng là sinh viên phải rèn luyện kỹ năng và học tập chăm chỉ ngay
từ bây giờ. Việc có được việc khi ra trường hay khơng là tùy thuộc vào bản thân của chúng ta.
Không ngừng cải thiện những khuyết điểm của bản thân để ngày một hoàn thiện và đáp ứng được
nhu cầu của nhà tuyển dụng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]

/>
[2]

/>
1044