Tư tưởng Hồ Chí Minh về tự học và vận dụng tư tưởng đó trong việc học tập của sinh viên (Tiểu luận)

Tiểu luận
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ TỰ HỌC
VÀ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐÓ TRONG
VIỆC HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN

1


Mục lục

Mục lục.................................................................................................... 1
Lý do chọn đề tài.................................................................................. 2
Nội Dung................................................................................................. 4
Chương 1: Tư tưởng Hồ Chí Minh về tự học........................................4
1.1. Tự học là hoạt động có mục đích của con người, là điều cần thiết
trong quá trình tiếp nhận tri thức........................................................4
1.2. Phải ham học, học suốt đời, học ở mọi nơi, lấy tự học làm cốt.. .6
Chương 2: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc học tập của sinh
viên...................................................................................................... 11
2.1 Tự học có vai trị rất quan trọng đối với sinh viên......................11
2.2 Một số phương pháp giúp sinh viên để tự học có hiệu quả........16
Kết luận.................................................................................................. 17
Tài Liệu tham khảo................................................................................ 18

2


Phần mở đầu
Lý do chọn đề tài
Có rất nhiều đề tài về tư tưởng Hồ Chí Minh được nhắc đến trong
nhiều tài liệu song có một vấn đề ít khi được nhắc đến trong

Tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng đáng quan tâm đó là “Tư tưởng Hồ Chí
Minh về tự học và vận dụng tư tưởng đó trong việc học tập của sinh viên”.
Cuộc đời của Bác là một quá trình vừa học tập vừa hoạt động cách
mạng; học tập để hoạt động cách mạng qua hoạt động cách mạng, khơng
ngừng học tập, hồn thiện tri thức và nhân cách của bản thân. Là sinh viên
học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trước hết là học tập tấm gương về tinh thần
tự học và học tập suốt đời của Bác.
Đối với tuổi trẻ nói chung và sinh viên trong các trường đại học nói
riêng tự học là cách tốt nhất giúp ta tiến bộ hơn trong học tập, mang lại
một kết quả học tập cao nhất có thể. Nếu chúng ta biết nỗ lực tự học,
chúng ta sẽ thành công, sẽ mở được một tương lai rộng mở cho chính
mình. Nếu chúng ta học tập thành công, chúng ta sẽ trở thành những người
có ích cho xã hội, cho đất nước, đưa đất nước ngày càng đi lên, phát triển
đến một tầm cao mới.

3


Bác Hồ- một tấm gương suốt đời học tập

4


Nội Dung
Chương 1: Tư tưởng Hồ Chí Minh về tự học.
1.1. Tự học là hoạt động có mục đích của con người, là điều
cần thiết trong quá trình tiếp nhận tri thức.
Với Chủ tịch Hồ Chí Minh, tự học có vai trò đặc biệt quan trọng, là
một trong những yếu tố quyết định tạo nên trí tuệ của Người.
Trong lý lịch tự khai tại Đảng Cộng sản Pháp cũng như tại một số đại

hội, hội nghị của Quốc tế Cộng sản, Bác thường khiêm tốn ghi ở phần
trình độ học vấn là: Tự học. Hay trong bài nói chuyện tại hội nghị chuyên
đề sinh viên quốc tế họp tại Việt Nam ngày 1 tháng 9 năm 1961, Hồ Chủ
tịch đã tâm sự : “Về văn hố tơi chỉ học hết tiểu học. Về hiểu biết phổ
thông : 17 tuổi tôi mới nhìn thấy ngọn đèn điện lần đầu tiên, 20 tuổi mới
nghe rađio lần đầu”.
Nhưng chúng ta ai cũng biết, Người có một trình độ học vấn rộng lớn,
un bác mà cả thế giới phải khâm phục và thừa nhận. Nhà nghiên cứu
Vasiliep đã viết trong tác phẩm “Về cách mạng Việt Nam và Chủ tịch Hồ
Chí Minh” : “Hiếm có chính khách nào của thế kỷ XX có thể sánh được
với Hồ Chí Minh về trình độ học vấn, tầm hiểu biết rộng lớn và sự thông
minh trong cuộc đời…”. Đây hồn tồn khơng phải là sự suy tơn thái quá
mà qua các tài liệu lịch sử cho thấy, Người đã miệt mài học tập cả cuộc
đời, nói đúng hơn là khơng ngừng tự học. Khi nói chuyện với các đảng
viên hoạt động lâu năm (ngày 9 tháng 12 năm 1961), Hồ Chủ tịch đã tâm
sự : “Tôi năm nay 71 tuổi, ngày nào cũng phải học... Không học thì khơng
theo kịp, cơng việc nó sẽ gạt mình lại phía sau”. Và với Bác, nguyên lý và
phương thức học được tóm gọn trong mấy câu sau : “Học ở trường, học
trong sách vở, học lẫn nhau và học dân”. Bác học ngoại ngữ, học viết báo,
nghiên cứu chủ nghĩa Mác-Lênin, nghiên cứu và tiếp thu có chọn lọc tinh
hoa văn hoá nhân loại, đặc biệt là văn hoá phương Đơng và văn hố
phương Tây.
Người biết và sử dụng thơng thạo trên mười ngoại ngữ nhờ tự học chứ
không qua một trường đào tạo chính quy nào. Người học ở sách báo, đồng
nghiệp, bạn bè, nhân dân. Người học từ thực tiễn sinh động ở các nước đế
5


quốc, nước thuộc địa, ở phong trào cách mạng trên thế giới. Phát biểu với
sinh viên trường đại học Băng Đung trong chuyến thăm Indonesia năm

1959, Người nói: “Khi cịn trẻ tơi khơng có dịp đến trường học. Cuộc
sống, du lịch và làm việc là trường đại học của tôi. Trường đại học ấy đã
dạy cho tôi khoa học xã hội, khoa học quân sự, lịch sử và chính trị. Nó dạy
cho tơi u nước, u lồi người, u dân chủ và hồ bình; căm ghét áp
bức, ích kỷ…" Đó chính là bài học sâu sắc về tấm gương tự học của Bác,
vừa tự học ngoại ngữ, vừa tự học viết văn, viết báo để đấu tranh cho sự
nghiệp cách mạng của dân tộc và nhân loại. Chúng ta ngạc nhiên và khâm
phục trước khối lượng và kiến thức vừa phong phú vừa uyên thâm của
Bác, không chỉ trên các lĩnh vực chính trị, qn sự, kinh tế… Nếu khơng
có vốn kiến thức phong phú và sâu sắc tích luỹ bằng con đường tự học thì
làm sao Người để lại cho dân tộc và nhân loại những tác phẩm bất hủ ấy.
Cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác cũng chính là cuộc đời tự học bền
bỉ. Làm cách mạng bằng tự học và tự học để làm cách mạng, hai việc này
luôn tương hỗ cho nhau. Với những tác phẩm đồ sộ và phong phú mà
Người để lại cho chúng ta, ngoài giá trị lớn lao nhiều mặt của nó, cịn là
một bằng chứng sống về tấm gương tự học suốt đời của một nhà yêu nước
vĩ đại, nhà văn hố tài ba.
Bác nói về mục đích của học tập: "Học để tiến bộ mãi, càng tiến bộ
càng thấy cần phải học". Người cũng chỉ ra phương pháp học tập: "Học ở
nhà trường, học ở thầy, học ở bạn, học trong sách vở và học nhân dân".
Quá trình lao động, làm việc là q trình tự học tập, tích luỹ, bổ sung kinh
nghiệm và đúc rút kiến thức từ thực tiễn. Bác Hồ nhấn mạnh: "Phải nghiên
cứu kinh nghiệm cũ, để giúp cho thực hành mới, lại đem thực hành mới để
phát triển kinh nghiệm cũ làm cho nó đầy đủ, dồi dào thêm".

6


Tự học của Bác Hồ có mục đích cuối cùng là làm cách mạng, giải
phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Người đã đưa cách mạng Việt Nam

đến thắng lợi bằng sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn
cảnh cụ thể ở Việt Nam. Vận dụng sáng tạo chính là q trình tự thích
nghi, tự tìm tịi thâm nhập thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, phát huy yếu tố
chủ quan, yếu tố nội lực để vận dụng vào điều kiện của mình; sâu xa hơn
đó là q trình tự học, tự giáo dục để làm cho nhân cách và năng lực của
mình phù hợp với mục tiêu, lý tưởng, công việc.

1.2. Phải ham học, học suốt đời, học ở mọi nơi, lấy tự học
làm cốt.
Phải ham học, học suốt đời, học ở mọi nơi, lấy tự học làm cốt. Ham
học có nghĩa là phải có sự say mê, có khát vọng hiểu biết. Muốn vậy, mỗi
cá nhân phải tự nhận thấy và đánh giá được mức độ hiểu biết của mình,
khơng tự cao, tự đại, khơng thể bằng lịng với cái hiện tại, có ước mơ và
hồi bão vươn lên. Tri thức của nhân loại là biển cả mênh mông, hiểu biết
của mỗi cá nhân chỉ như là một giọt nước, do đó nếu chỉ trơng chờ vào
những kiến thức được trang bị trong nhà trường thì những hiểu biết đó sẽ
mai một, bốc hơi dần dần. Cuộc đời của mỗi người cao lắm cũng chỉ có
1/3 thời gian là học ở trường, vậy 2/3 thời gian cịn lại chúng ta học ở đâu,
theo Bác, ngồi việc học ở trường, học ở sách vở, phải học lẫn nhau và học
ở nhân dân, đó là triết lí học suốt đời mà Người muốn gửi đến chúng ta.
Ngày 21-7-1956, nói chuyện tại lớp nghiên cứu chính trị khóa I,
Trường Đại học Nhân dân Việt Nam, Bác dặn: “Học hỏi là một việc phải
tiếp tục suốt đời. Suốt đời phải gắn liền lý luận với công tác thực tế.
Không ai có thể tự cho mình đã biết đủ rồi, biết hết rồi. Thế giới ngày ngày
đổi mới, nhân dân ta ngày càng tiến bộ, cho nên chúng ta phải tiếp tục học
và hành để tiến bộ kịp nhân dân”. Học trong nhà trường cũng như học ở
ngoài đời phải “Lấy tự học làm cốt”, khi đã có niềm đam mê thì tự mình sẽ
chủ động học hỏi, nghiên cứu khơng ngừng nghỉ.

7

Hồ Chí Minh ý thức rất rõ là sự học là vơ biên, vơ cùng vì "thế giới
tiến bộ khơng ngừng, ai khơng học là lùi". Nói chuyện tại Hội nghị chuyên
đề sinh viên quốc tế tại Việt Nam tháng 9/1961. Người thẳng thắn nhận
định là thế hệ người già ở Việt Nam ít được học do bị thực dân kìm hãm và
bản thân Người cũng chỉ học hết tiểu học. Để có đủ hiểu biết mà tìm
đường cứu nước, Người đã ra sức học tập, chủ yếu là tự học, "học ở
trường, học ở sách vở, học lẫn nhau và học ở nhân dân".
Thời cịn trẻ, do hồn cảnh phải đi làm thuê cực nhọc để kiếm miếng
ăn, có tiền mà hoạt động cách mạng bí mật, Người đã không được đến
trường để học nhưng vẫn tranh thủ học mọi nơi, mọi lúc, "học trong đời
sống của mình,.. học ở giai cấp công nhân “.
Người kể với thanh niên trong buổi gặp gỡ tại Phủ Chủ tịch về cách
học tiếng nước ngồi của mình lúc phải đi ra nước ngoài để sống bằng
nghề bồi tàu, làm phu quét tuyết, phụ bếp. Hồi đó cậu thanh niên Ba phải
làm việc từ sáng đến tối, làm gì có thời gian cầm tờ báo mà xem. Chỉ có
mỗi một cách là viết mấy chữ lên mảnh da tay để vừa cọ sàn tàu, đánh nồi,
rửa bát, thái thịt, băm rau vừa nhìn vào da bàn tay mà học. Hết ngày thì mồ
hơi đầm đìa, chữ cũng mờ đi thì coi như đã thuộc. Sáng hôm sau lại ghi
chữ mới.
Sau này, khi đã lớn tuổi, thành người đứng đầu một nhà nước độc lập,
dù thời bình hay thời chiến, Người vẫn tích cực học, học trong thực tế, học
suốt đời. Nói chuyện với Đảng viên, Bác phê phán Đảng viên mới 40 tuổi
mà đã cho là mình già nên ít chịu học tập và nói rõ là mình 76 tuổi nhưng
vẫn cố gắng học thêm rồi kêu gọi "chúng ta phải học và hoạt động cách
mạng suốt đời. Cịn sống thì cịn phải học". Người nói với cán bộ đã kết
thúc một khố huấn luyện là "anh em sẽ còn phải học nữa, học mãi khi ra
làm việc" Người còn nhắc nhở cán bộ cơ quan "mỗi ngày ít nhất phải học
tập một tiếng đồng hồ" và xem việc cán bộ đảng viên vì bận việc hành

chính hoặc qn sự mà xao nhãng chuyện học tập là "một khuyết điểm rất
to".

8


Người còn dặn phải "biết ham học". Rõ ràng là từ mức giác ngộ về
nghĩa vụ - biết tại sao cần phải học - tiến đến mức "ham học" là đạt đến
mức giác ngộ cao, là một sự thay đổi về chất bởi khi ta ham học thì tự việc
học đã đem lại sự thoả mãn, thích thú trong người, ta sẽ tìm đến việc học
một cách tự giác, hăm hở và khi đó việc học chắc chắn sẽ có hiệu quả cao.
Người nhắc nhở "học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời", những
điều được học, được nghiên cứu tại trường chỉ có thể ví như một "hạt nhân
bé nhỏ" mà người học "sẽ tiếp tục săn sóc, vun xới, làm cho mọc thành cây
và dần dần nở hoa, kết quả".
Có thể thấy Hồ Chí Minh đã rất coi trọng trách nhiệm tự học của
chính người học, tự học thêm để làm chủ được tri thức, để biến hạt hiểu
biết cơ bản được gieo xuống ban đầu trong đầu óc mình nảy nở thành cây
tri thức vững chãi. Theo Bác, ai cũng phải học, không kể sang, hèn; giàu,
nghèo; khơng phân biệt nghề nghiệp, giới tính, tơn giáo, dân tộc… Khi đã
xác định sự học là một nhu cầu thì tự giác ai cũng phải học.
Bác đã dạy: học những điều cơ bản, thiết thực đối với mỗi người.
Trong hành trang tri thức của mỗi người rất nhiều điều cịn thiếu, nhưng
nếu thấy cái gì học cái ấy thì chúng ta chỉ thu được một mớ kiến thức hỗn
tạp, khơng có tác dụng với chính người học và cũng không đủ thời gian để
học và hiểu hết tất cả. Vì vậy, ngồi việc học ở nhà trường theo chương
trình quy định, chúng ta phải căn cứ vào trình độ nhận thức, cơng việc
đang đảm nhiệm và vị trí của mình để lựa chọn những điều thiết thực,
những vấn đề cần cho lĩnh vực công tác đang đảm nhiệm hoặc nhu cầu của
mình để học. Phải biết được mục đích của việc học là để làm gì, theo Bác:

“Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai
cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại. Muốn đạt mục đích đó thì phải:
Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng, vơ tư. Trước hết, muốn làm việc, học tập
cơng tác tốt thì phải học, có học mới có năng lực giải quyết những yêu cầu
của chương trình đào tạo và những tình huống trong thực tiễn đặt ra.
Thông qua học tập ở trường, ở sách vở và ở ngồi đời để có cách đối nhân
xử thế hợp lí phù hợp với luật pháp, phong tục tập quán; ứng xử đúng với
các quy tắc, chuẩn mực về đạo đức.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ phải không ngừng học tập để nâng cao
trình độ hiểu biết mọi mặt có tư duy độc lập và sáng tạo, cải tiến phương
pháp làm việc, nâng cao chất lượng công tác, chống thói qua loa đại khái,
9


lười học, lười suy nghĩ dẫn đến tình trạng khi giải quyết cơng việc thì
“được chăng hay chớ”, “gặp đâu làm đấy”, chất lượng công việc thấp,
không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Mỗi cá nhân phải xác định việc học tập là nhu cầu, thói quen, hành vi hàng
ngày, nhằm thường xuyên tiếp nhận, cập nhật thông tin mới, những hiểu
biết mới, từ đó, mới tự mình tự giác, chủ động học tập.
Học mọi lúc, mọi nơi, tận dụng thời gian, dành công sức, tranh thủ
học tập, học ở trường, lớp, sách vở và học ở bạn bè, học ở tất cả mọi
người; gặp điều hay, lẽ phải ở bất kì đâu, bất kì người nào mà thấy có ý
nghĩa với bản thân thì phải gắng nhớ và học cho bằng được.
Trên cương vị cao nhất của Đảng, của Nhà nước, Bác dù bận trǎm
cơng nghìn việc, sau này dù tuổi cao, sức khoẻ kém, Bác vẫn không ngừng
học tập đọc thêm nhiều tài liệu, sách báo trong nước và nước ngồi. Thời
kỳ chiến tranh chống Mỹ, ta có nhiều cơ quan nghiên cứu có cả một bộ
máy chống chiến tranh thế mà thật ngỡ ngàng khi Bác nhắc phải chú ý đề
phòng loại máy bay mới của Mỹ đã xuất hiện trên bầu trời nước ta. Bác

nhắc nhở phải quan tâm nghiên cứu các số liệu như tỷ lệ người da đen
trong giặc lái, mỗi lần xuất kích ném bom miền Bắc, phi công được
thưởng bao nhiêu tiền. Bác quan tâm đến "lý thuyết xếp hàng", khi thấy
nhân dân lao động rồng rắn xếp hàng dài...
Đại tướng Hoàng Văn Thái kể rằng, năm 1969, mỗi lần đến làm việc,
ông thường thấy trên chiếc bàn con bên giường của Bác để đầy sách báo
đang xem. Ông lo lắng đến sức khỏe của Bác, nên đề nghị: “Thưa Bác,
Bác mệt, Bác nên đọc ít, để nhiều thời gian nghỉ ngơi thư thả cho lại sức”.
Bác trả lời, giọng như tâm sự mà rành rẽ, dứt khốt từng lời: “Chú bảo
Bác khơng đọc sách báo ư ? Dù già yếu cũng phải học, phải đọc sách báo
nâng cao hiểu biết và nhất là để nắm vững tình hình chứ !”.

10


Cuộc đời của Bác là một quá trình: vừa học tập vừa hoạt động cách
mạng; học tập để hoạt động cách mạng, đạt được mục đích, lý tưởng của
mình; qua hoạt động cách mạng, khơng ngừng học tập, hồn thiện tri thức
và nhân cách của bản thân. Người là nơi hội tụ với tầm cao nhất tinh hoa
văn hóa nhân loại, xứng đáng với sự tôn vinh của tổ chức UNESCO: Hồ
Chí Minh, anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất. Q trình
ấy đã tạo nên Hồ Chí Minh, một thầy giáo mẫu mực, một nhà giáo dục vĩ
đại. Người đã để lại tấm gương cao đẹp về tinh thần tự học và học tập suốt
đời mà chúng ta phải noi theo.
Cuộc đời của Bác là một quá trình vừa học tập vừa hoạt động cách
mạng; học tập để hoạt động cách mạng; qua hoạt động cách mạng, khơng
ngừng học tập, hồn thiện tri thức và nhân cách của bản thân. Mỗi sinh
viên học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trước hết là học tập tấm gương về tinh
thần tự học và học tập suốt đời của Bác.

11


Chương 2: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong
việc học tập của sinh viên
2.1 Tự học có vai trị rất quan trọng đối với sinh viên
Thực chất tự học là một quá trình học tập, một quá trình nhận thức
khơng trực tiếp có giáo viên. Đó là "lao động khoa học", vất vả hơn nhiều
so với quá trình học có thầy bởi vì người học phải tự xây dựng cho mình,
cách học và sử dụng hợp lý các điều kiện, hình thức, phương tiện học tập
để đạt được kết quả mong muốn.
Tự học vừa mang ý nghĩa củng cố trau dồi tri thức và có ý nghĩa mở
rộng hiểu biết. Tự học có nghĩa là sinh viên phải độc lập, tự xây dựng kế
hoạch, phương pháp học tập cho mình, tự năng động tìm tịi, phân tích
những sách vở, tài liệu tiến tới làm chủ tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, tự kiềm
chế đối với những ảnh hưởng ngoại cảnh hay những ước muốn không hợp
lẽ trong tư tưởng là điều kiện cần thiết đối với quá trình tự học. Nếu thiếu
sự kiên trì, những yêu cầu cao, sự nghiêm túc bản thân thì sinh viên khơng
bao giờ thực hiện được kế hoạch học tập do chính mình đặt ra. Đây cũng
là điều kiện giúp sinh viên từng bước nâng cao chất lượng học tập của bản
thân và phía nhà trường cũng sẽ nâng cao được chất lượng đào tạo, hồn
thành mục tiêu giáo dục nếu tổ chức có hiệu quả công việc tự học cho sinh
viên.
Người đã chỉ rõ mục đích của việc học đó là: học để yêu Tổ quốc, học
để yêu nhân dân, học để yêu lao động, học để yêu đạo đức, học để phụng
sự Tổ quốc, học để phụng sự nhân dân. Hồ Chí Minh không chỉ diễn giải
khúc triết về tư tưởng mà còn là tấm gương sáng về tự học, học thường
xuyên, học suốt đời, học ở trong đời sống, trong nhân dân, trong sách vở...
Người viết: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời. Khơng ai có thể tự
cho mình đã hiểu biết đủ rồi, biết hết rồi...”.Sinh viên bây giờ là thế hệ vẻ

vang, vì vậy nên phải tự giác tự nguyện mà tự động cải tạo tư tưởng của
mình để xứng đáng với nhiệm vụ của mình. Tức là Sinh viên phải có đức,
có tài. Có tài mà khơng có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất
giỏi, nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những khơng làm được gì ích lợi
cho xã hội, mà cịn có hại cho xã hội nữa.
Tự học cũng có nhiều hình thức: có khi là tự mày mị tìm hiểu hoặc có
12


sự chỉ bảo , hướng dẫn của thầy cô giáo… Dù ở hình thức nào thì sự chủ
động tiếp nhận tri thức của người học vẫn là quan trọng nhất. Phải tự học
mới thấy hết những ý nghĩa lớn lao của công việc này. Tự học giúp ta nhớ
lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách hữu ích hơn trong cuộc
sống. Khơng những thế tự học cịn giúp con người trở nên năng động, sáng
tạo, không ỷ lại, khơng phụ thuộc vào người khác. Từ đó biết tự bổ sung
những khiếm khuyết của mình để tự hồn thiện bản thân. Tự học là một
công việc gian khổ, địi hỏi lịng quyết tâm và sự kiên trì. Càng cố gắng tự
học con người càng trau dồi được nhân cách và tri thức của mình.Chính vì
vậy tự học là một việc làm độc lập gian khổ mà không ai có thể học hộ,
học giúp. Bù lại, phần thưởng của tự học thật xứng đáng đó là niềm vui,
niềm hạnh phúc khi ta chiếm lĩnh được tri thức .Biết bao những con người
nhờ tự học mà tên tuổi của họ được tạc vào lịch sử .Hồ Chí Minh với đơi
bàn tay trắng ra đi từ bến cảng nhà Rồng, nhờ tự học Người biết nhiều
ngoại ngữ và đã tìm được đường đi cho cả dân tộc Việt Nam đến bến bờ
hạnh phúc.
Việc tự học có ý nghĩa to lớn như vậy nên bản thân mỗi chúng ta phải
xây dựng cho mình tinh thần tự học trên nền tảng của sự say mê, ham học,
ham hiểu biết, giàu khát vọng và kiên trì trên con đường chinh phục tri
thức.Từ đó bản thân mỗi con người cần chủ động , tích cực, sáng tạo, độc
lập trong học tập. Có như vậy mới chiếm lĩnh được tri thức để vươn tới

những ước mơ, hồi bão của mình.Càng hiểu vai trị và ý nghĩa của việc tự
học sinh viên càng cố gắng và quyết tâm học tập hơn. Bởi tự học là con
đường ngắn nhất và duy nhất để hoàn thiện bản thân và biến ước mơ thành
hiện thực
Mỗi sinh viên ra trường đều muốn có một cơng việc ổn định và hồn
thành tốt cơng việc của mình nhưng chuẩn bị tốt cho việc đó là làm tốt
phần việc của ngày hơm nay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Xã hội
ngày càng phát triển và ngày càng có nhiều phát kiến vĩ đại hơn, thời đại
đó cần có những con người tồn diện, qui luật khắc nghiệt của cuộc sống
sẽ đào thải những ai khơng theo kịp, tụt hậu so với nó. Bí quyết để chiến
thắng là trang bị cho mình những tri thức toàn diện, đây cũng là nhiệm vụ
đặt ra cho công tác tự học.

13


Tự học địi hỏi sinh viên phải tự tìm tịi, nghiên cứu, trang bị các kiến thức
chuyên sâu. Đồng thời, các sinh viên cũng nên tập thói quen suy nghĩ để
“tốt” ra được cái mới, cái hay, ít nhất là tập tư duy logic trong cách tiếp
cận vấn đề đang học, đang nghiên cứu. Đó chính là sự khác biệt, mà cơ sở
của nó chính là việc làm quen cách học, cách đặt vấn đề một cách nghiêm
túc từ năm nhất.
“Tự học địi hỏi ở người học một đức tính kiên trì, nhẫn nại, khơng lùi
bước trước những khó khăn trong q trình tích lũy kiến thức”.
Để việc tự học thực sự đạt hiệu quả, sinh viên nên học theo đơi bạn
hoặc theo nhóm bạn, tham khảo ý kiến của thầy cơ giáo đối với những vấn
đề “bí”. Đồng thời, sinh viên cũng nên tận dụng kho tàng kiến thức rộng
lớn trên internet, nội dung trao đổi trên các diễn đàn chun mơn liên
quan… Để biến q trình tự học thành q trình tự tích lũy kiến thức có
trọng tâm, có nội dung thiết thực. Đa số sinh viên đều cho rằng học với

bạn bè đạt hiệu quả cao hơn so với học một mình ở nhà, đặc biệt là ở nhà
trọ với khơng gian chật chội, ồn ào
Chính những thực tế được nêu trên lại càng khẳng định việc tự học
cho bản thân là rất quan trọng. Đó chính là một chiếc chìa khóa đưa ta đến
kho tàng tri thức, là điều kiện giúp ta thành công trong học tập. Nếu chúng
ta biết tự học cho bản thân thì chúng ta chắc chắn sẽ thành công và nâng
cao được tri thức của chính mình. Tự học giúp con người có được ý thức
tốt nhất trong q trình học:chủ động suy nghĩ, tìm tịi, khám phá, nghiên
cứu và nắm được bản chất vấn đề từ đó tự học giúp ta tiếp thu được kiến
thức từ nhiều nguồn khác nhau như sách, báo, từ truyền hình TV, từ bạn bè
hoặc từ những người xung quanh, những kinh nghiệm sống của nhân dân.
Tự học giúp ta có thể chủ động ghi nhớ các bài giảng trên lớp, tiết kiệm
được thời gian, có thể tiếp thu một lượng kiến thức lớn mà vẫn hiểu và
nắm chắc bài học. Và qua tự học, từ lí thuyết, chúng ta biết chủ động luyện
tập thực hành, giúp ta có thể nhanh chóng hình thành kĩ năng, củng cố và
nâng cao kiến thức đã học.

14


Vì vậy, chủ động tự học sẽ giúp ta tìm ra được phương pháp học tốt
nhất mang lại hiệu quả cao cho chính bản thân mình. Ví như các vị danh
nhân nổi tiếng trên thế giới thành đạt trong sự nghiệp học tập, có được
kiến thức uyên thâm cũng là nhờ biết chủ động tự học mà dẫn đến thành
công.
Tuy phương pháp tự học đã có từ lâu đời những đó là một phương
pháp rất có hiệu quả cho việc học tập. Chính vì vậy, tự học là cách tốt nhất
giúp ta tiến bộ hơn trong học tập, mang lại một kết quả học tập cao nhất có
thể. Nếu chúng ta biết nỗ lực tự học, chúng ta sẽ thành cơng, sẽ mở được
một tương lai rộng mở cho chính mình. Nếu chúng ta học tập thành cơng,

chúng ta sẽ trở thành những người có ích cho xã hội, cho đất nước, đưa đất
nước ngày càng đi lên, phát triển đến một tầm cao mới.
Có rất nhiều tấm gương tiêu biểu về tinh thần tự học ví dụ như sinh
viên Nguyễn Phúc Hưng đã tự mày mò và đoạt nhiều thành tích cao trong
nước cũng như quốc tế về lĩnh vực Cơng nghệ thơng tin. Sinh ra ở Bình
Dương, trong một gia đình khơng mấy khá giả, từ khi cịn nhỏ Hưng đã tạo
cho mình một thói quen tự lập và tự giác rất cao. Cứ đến giờ học, cậu bé
Hưng chẳng cần ai nhắc nhở tự giác ngồi vào bàn học. Chẳng thế mà trong
suốt những năm học phổ thông em luôn là học sinh giỏi của trường, của
lớp. Hưng yêu thích Tin học là do học “lỏm” từ anh trai. Hưng kể: “Mùa
hè năm em học lớp 10, anh trai mang máy tính về nhà để học lập trình. Em
quan sát những thao tác của anh, thấy nó hay hay rồi cũng tự mày mị tìm
ra cách làm. Em thích lập trình ngay từ lúc đó”. Cậu bé Hưng thường
“chớp” lấy những lúc anh trai không dùng máy, rồi mượn sách của anh tìm
hiểu sâu hơn về lĩnh vực này. Hết phổ thơng, Hưng đã có những hiểu biết
nhất định về lập trình và với em “việc lập trình trở nên thật dễ dàng”.
Chẳng thế mà sau này, khi học đại học, trong khi các bạn trong lớp mới chỉ
học các sách cơ bản thì Hưng đã tìm đọc các sách nâng cao. Vì hầu hết
những kiến thức đó, Hưng đã được học từ hồi phổ thơng rồi. Vốn kiến
thức về Tin học được trau dồi dần và trở nên hữu ích với em. Hưng chọn
trường ĐH Cơng nghiệp TPHCM với suy nghĩ sau này ra trường sẽ có
việc làm ln. Hưng đã tìm hiểu và được biết, trường đào tạo sinh viên rất
có tay nghề, những người học ở bậc công nhân ra trường cũng rất dễ xin
việc. Cịn việc chọn ngành cơng nghệ thơng tin là do anh trai “xúi”: “học
cái đó cho giống anh ln đi”.

15


Khơng chỉ học trên lớp, Internet trở nên hữu ích với Hưng khi em

muốn tìm hiểu một vấn đề nào đó chưa hiểu. Khơng những học trong sách,
học thầy cơ và bạn bè, Hưng cịn thích tham gia những Hội thảo quốc gia
và quốc tế về lĩnh vực công nghệ thơng tin. Ở đó, Hưng học được ở những
nhân vật nổi tiếng, những chuyên gia hàng đầu một tinh thần làm việc và
học tập khơng mệt mỏi để có những thành công. Hưng càng cố gắng nuôi
mơ ước sau này có thể mở một cơng ty về cơng nghệ thơng tin, về máy
tính mà cậu là chuyên gia trong lĩnh vực này.
Tham gia hội thi tay nghề Asean lần thứ 7 tổ chức tại Malaysia, Hưng
khơng nghĩ mình sẽ đoạt giải bởi vì đây là lần đầu tiên Việt Nam tham gia
một sân chơi lớn trong khu vực. Và cũng là lần đầu tiên, ngành công nghệ
thông tin được chọn là ngành tham gia thi. Hồi hộp, lo lắng và có một
chút áp lực vì đây cũng là lần đầu tiên Hưng được ra nước ngoài, được gặp
gỡ và học hỏi những thí sinh đến từ các nước bạn. Nhưng Huy chương
Vàng đã khẳng định sự bứt phá ngoạn mục của đội Việt Nam, khơng thua
kém gì so với các nước trong khu vực. Cái cảm xúc được cầm trên tay lá
cờ Tổ quốc, bước lên bục vinh quang nhận HCV đối với Hưng tới giờ và
sau này em không thể nào qn được. Lúc đó, ngồi niềm vui của bản
thân, cao hơn nữa là niềm tự hào dân tộc đang rực cháy trong trái tim
chàng sinh viên này. Chính cái phương pháp học “học đi đôi với hành” đã
giúp em nắm sâu, nhớ lâu và hiểu rõ bản chất của vấn đề hơn. Hiện tại
ngoài việc học trên lớp Hưng dành hầu hết thời gian cho việc ôn luyện cho
hội thi tay nghề Thế giới năm 2009 được tổ chức tại Canada trong tháng 9
tới. “Rảnh giờ nào là em ơn giờ đó. Em sẽ cố gắng hết sức để mang vinh
quang về cho đất nước”, Hưng tỏ rõ quyết tâm. Tuy mới là sinh viên,
nhưng ngay khi còn học, Hưng đã lọt vào “mắt xanh của một số nhà tuyển
dụng. Có những cơng ty trực tiếp đến trường đặt vấn đề với em, muốn
nhận em vào làm ngay. “Có một số cơng ty kêu em về làm chung, em định
ra trường sẽ quyết định, chứ hứa mà không làm thì kỳ lắm”, em bộc bạch.
Hưng băn khoăn về tình trạng thất nghiệp hiện nay ở Việt Nam và con số
càng ngày càng lớn. Nhưng bên cạnh đó, có khơng ít người có cơng việc

tốt và mức lương khá cao. Em nghĩ rằng, thua hơn nhau cũng ở năng lực.
Với dự định mở một công ty trong tương lai Hưng sẽ trở thành một giám
đốc đầy tố chất trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

16


2.2 Một số phương pháp giúp sinh viên để tự học có hiệu
quả
Một sinh viên có ý thức tự học tốt, phải là người biết cách sắp xếp
thời gian học tập, biết phân phối sức lực để học tập, khát khao hiểu biết,
nghiên cứu, làm chủ những thành tự khoa học của nhân loại. Đó là những
sinh viên biết học hết mình và cũng "biết chơi hết mình", họ kết hợp giữa
học tập và giải trí một cách khoa học, thậm chí, họ học được nhiều điều
trong khi chơi, ý thức tự học tốt thể hiện rất rõ qua việc học tập trên lớp và
việc tự tổ chức học tập ở nhà. Sau đây là một vài phương pháp tự học.
Đối với ở trên lớp, tập trung nghe giảng, suy nghĩ, mạnh dạn và hăng
hái phát biểu bài ở lớp bởi vì ta thường nhớ rất nhanh và rất bền điều mà ta
hiểu. Tích cực trong những bài tập nhóm tại lớp. Kết hợp với việc sử dụng
các thao tác tư duy và ghi chép bài trên lớp, tự ghi những ý cơ bản, có
chọn lọc, ghi nhanh, tạo những chữ viết tắt cho riêng mình và tránh thay
đổi nó, phối hợp nhiều màu mực trong cách ghi bài để thể hiện một dàn
bài hiệu quả. Một bài ghi như thế sẽ giúp ích rất nhiều trong việc học tại
nhà. Những kiến thức chưa rõ, chưa hiểu mạnh dạn hỏi giáo viên và bạn bè
ngay trong giờ học. Cuối mỗi giờ học nên đọc lại nội dung bài ghi nhằm
tóm lược lại những vấn đề vừa được học.
Đối với ở nhà, tự học ở nhà chính là bước giúp sinh viên đào sâu suy
nghĩ, hệ thống lại những tri thức đã lĩnh hội. Đây là thời gian học khơng có
giáo viên, nhưng chiếm tỷ lệ thời gian rất lớn trong việc tự học. Vì vậy
việc xây dựng kế hoạch tự học ở nhà là điều rất cần thiết và hiệu quả cao

trong việc tự học của sinh viên.
Trước khi làm bất cứ chuyện gì, nên lập kế hoạch. Nếu khơng có kế
hoạch thì khơng làm chủ được thời gian, nhất là khi có điều gì bất trắc xảy
đến. Một kế hoạch học tập tốt cũng giống như chiếc phao cứu hộ vậy. Mỗi
người, tùy vào nhu cầu của mình, sẽ lập một kế hoạch học tập riêng, kế
hoạch đó có thể thay đổi khi cần, nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ
kế hoạch đã đề ra.

17


Kết luận
Khoa học công nghệ đang phát triển như vũ bão, do đó xã hội cũng
liên tục biến đổi. Cách đây khơng lâu nhiều người vẫn nói: cứ khoảng 7
năm, vốn kiến thức của nhân loại lại tăng gấp đôi, nhưng bây giờ, “7 năm”
đã trở nên lạc hậu và phải thay bằng “18 tháng”. Trong khi đó thì thời gian
học khơng tăng, điều đó địi hỏi mọi người cần phải liên tục bồi dưỡng
kiến thức, nâng cao năng lực để thích ứng với những biến đổi của xã hội,
nếu không sẽ bị tụt hậu. Mặt khác, con người luôn ý thức về tương lai, chú
trọng năng lực suy nghĩ, năng lực lý giải cho tương lai mình. Để có được
những năng lực ấy, con người phải học tập không ngừng, học tập liên tục,
học tập suốt đời thông qua nhiều hình thức, nhưng tự học là điều rất quan
trọng.
Tự học có ý nghĩa to lớn đối với bản thân sinh viên để hoàn thành
nhiệm vụ học tập của họ đối với chất lượng, hiệu quả của quá trình dạy
học - đào tạo trong nhà trường. Tự học là sự thể hiện đầy đủ nhất vai trò
chủ thể trong quá trình nhận thức của sinh viên. Trong q trình đó, người
học hoàn toàn chủ động và độc lập, tự lực tìm tịi, khám phá để lĩnh hội tri
thức dưới sự chỉ đạo, điều khiển của giáo viên.
Để phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của mình, sinh viên cần

tự rèn luyện phương pháp tự học, đây không chỉ là một phương pháp nâng
cao hiệu quả học tập mà là một mục tiêu quan trọng của học tập. Có như
vậy thì phương pháp tự học mới thực sự là cầu nối giữa học tập và nghiên
cứu khoa học. Phương pháp tự học sẽ trở thành cốt lõi của phương pháp
học tập.

18


Tài Liệu tham khảo
1. Sửa đổi lối làm việc – nxb chính trị quốc gia, Hà Nội (2008)
2. Hồ Chí Minh tồn tập. nxb chính trị quốc gia,Hà Nội (2002)
3. Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh – nxb chính trị quốc gia

19