Luận văn thạc sĩ quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VI THỊ HOÀI MƠ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VI THỊ HOÀI MƠ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI
Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS NGUYỄN ĐĂNG TRUNG

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, mọi số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận
văn này là trung thực và chƣa hề đƣợc sử dụng trong bất cứ một cơng trình
nào. Các thơng tin trích dẫn trong luận văn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Nếu
sai tơi hồn toàn chịu trách nhiệm.

Tác giả luận văn

Vi Thị Hoài Mơ

i


LỜI CẢM ƠN
Trƣớc hết tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành Ban giám hiệu, tập thể
cán bộ, giảng viên khoa Tâm lý Giáo dục - trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái
Nguyên đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu tại trƣờng và hồn thành luận văn của mình.
Đặc biệt, em xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo
TS. Nguyễn Đăng Trung - trƣờng Đại học Thủ đô, đã trực tiếp hƣớng dẫn,
tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, giáo viên các trƣờng THPT và
trƣờng Phổ thông dân tộc nội trú Trung học cơ sở và Trung học phổ thông
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai đã cung cấp thông tin, tạo điều kiện thuận lợi
và hỗ trợ trong suốt quá trình nghiên cứu.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020

Tác giả

Vi Thị Hoài Mơ

ii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................ viii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... ix
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ .......................................................................... xi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ............................................................ 4
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................... 4
5. Giả thuyết khoa học...................................................................................... 4
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 5
7. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 5
8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI
MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG .................................................................................................. 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 7
1.1.1. Tổng quan các nghiên cứu về quản lý đổi mới phƣơng pháp dạy học......... 7

1.1.2. Tổng quan các nghiên cứu về năng lực ................................................... 8
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài nghiên cứu ............................................ 10
1.2.1. Quản lý .................................................................................................. 10
1.2.2. Quản lý giáo dục ................................................................................... 12
1.2.3. Phƣơng pháp dạy học ............................................................................ 14

iii


1.2.4. Năng lực ................................................................................................ 16
1.2.5. Phát triển năng lực học sinh .................................................................. 18
1.2.6. Đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực
học sinh ........................................................................................................... 19
1.2.7. Quản lý đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển
năng lực học sinh............................................................................................. 19
1.3. Những vấn đề cơ bản về hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học
theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ................................................. 20
1.3.1. Một số đặc điểm tâm sinh lý cơ bản của học sinh THPT ..................... 20
1.3.2. Định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong Chƣơng trình Giáo
dục phổ thơng năm 2018 ................................................................................. 21
1.3.3. Các phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh .. 24
1.3.4. Nội dung hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh ............................................................................ 25
1.4. Quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh ............................................................................ 26
1.4.1. Xây dựng kế hoạch đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh ............................................................................ 26
1.4.2. Tổ chức thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh .............................................................................. 27
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng

phát triển năng lực học sinh .............................................................................. 28
1.4.4. Kiểm tra đánh giá giờ dạy theo các tiêu chí đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ...................................... 32
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong chƣơng trình
phổ thơng ......................................................................................................... 34
1.5.1. Ảnh hƣởng tích cực ............................................................................... 34

iv


1.5.2. Ảnh hƣởng tiêu cực ............................................................................... 35
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 38
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI................................... 39
2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ở huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ....... 39
2.1.1. Vị trí địa lý, tình hình kinh tế - xã hội, văn hóa .................................... 39
2.1.2. Tình hình chung về giáo dục cấp trung học phổ thông huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai .......................................................................................... 40
2.2. Thực trạng hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai......................................................................................... 47
2.2.1. Nhận thức về đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát
triển năng lực học sinh của cán bộ quản lý và giáo viên ở các trƣờng
THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ........................................................... 47
2.2.2. Thực trạng sử dụng các phƣơng pháp dạy học hiện nay của giáo
viên ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai .............................. 53
2.2.3. Thực trạng thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định

hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng,
tỉnh Lào Cai ..................................................................................................... 55
2.2.4. Những yếu tố ảnh hƣởng đến giáo viên trong thực hiện đổi mới
phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ............................................... 59
2.3. Thực trạng quản lý đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh trong các trƣờng trung học phổ thông huyện
Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ................................................................................. 61

v


2.3.1. Thực trạng quản lý nâng cao nhận thức về đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ...................................................................... 61
2.3.2. Thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch đổi mới phƣơng pháp dạy
học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ...................................................................... 63
2.3.3. Thực trạng quản lý chất lƣợng hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn về
đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh
ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ...................................... 65
2.3.4. Thực trạng quản lý phát triển và bồi dƣỡng phƣơng pháp dạy học
cho giáo viên theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng
THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ........................................................... 67
2.3.5. Thực trạng đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất và thiết bị dạy học cho đổi
mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ................................................... 69
2.3.6. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá đổi mới phƣơng pháp dạy
học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ...................................................................... 70

2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp theo
định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng trung học phổ thông
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ...................................................................... 72
2.4.1. Những thành công và nguyên nhân....................................................... 72
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 73
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 75
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY
HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TRONG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN
BẢO THẮNG, TỈNH LÀO CAI .................................................................. 76
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............................................................ 76

vi


3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ........................................................ 76
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 76
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học của hiệu
trƣởng các trƣờng trung học phổ thông huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ....... 77
3.2.1. Nhóm biện pháp nâng cao nhận thức về đổi mới phƣơng pháp dạy
học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh .......................................... 77
3.2.2. Nhóm biện pháp xây dựng kế hoạch đổi mới phƣơng pháp dạy học
theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ................................................. 80
3.2.3. Nhóm biện pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động của tổ, nhóm
chun mơn về đổi mới phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển
năng lực học sinh............................................................................................. 83
3.2.4. Nhóm giải pháp bồi dƣỡng phát triển kỹ năng dạy học cho giáo
viên theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ......................................... 87
3.2.5. Đầu tƣ các nguồn lực vật chất cho thực hiện đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh .................................. 92

3.2.6. Kiểm tra, giám sát hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học theo
định hƣớng phát triển năng lực học sinh ......................................................... 94
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý đã đề xuất ................................ 98
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp ..... 99
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .......................................................................... 99
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm .......................................................................... 99
3.4.3. Đối tƣợng khảo nghiệm......................................................................... 99
3.4.4. Phƣơng pháp khảo nghiệm .................................................................... 99
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm .......................................................................... 100
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .............................................................................. 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 109
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Từ và cụm từ đƣợc viết tắt

Chữ viết tắt

Cán bộ quản lý

CBQL

Cơ sở vật chất

CSVC

Công nghệ thông tin

CNTT

Định hƣớng phát triển năng lực

ĐHPTNL

Giáo dục và đào tạo

GD & ĐT

Kiểm tra đánh giá

KTĐG

Nhà xuất bản

NXB

Phƣơng pháp dạy học

PPDH

Quản lý giáo dục

QLGD

Thiết bị dạy học

TBDH

Trung học phổ thông

THPT

viii


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Thống kê quy mô trƣờng lớp các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng... 40
Bảng 2.2: Thống kế về chất lƣợng giáo dục các trƣờng THPT huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai ....................................................................... 41
Bảng 2.3: Thống kê đội ngũ CBQL (hiệu trƣởng, phó hiệu trƣởng) các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng .................................................... 43
Bảng 2.4: Thống kê đội ngũ giáo viên các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng ..... 44
Bảng 2.5: Thống kê CSVC các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng ................. 46
Bảng 2.6: Kết quả khảo sát nhu cầu đổi mới PPDH theo ĐHPTNL học
sinh của CBQL và giáo viên các trƣờng THPT huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai....................................................................... 48
Bảng 2.7: Kết quả khảo sát vai trò của giáo viên và học sinh trong đổi
mới PPDH ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai . 49
Bảng 2.8: Kết quả khảo sát của giáo viên về việc vận dụng các PPDH
theo ĐHPTNL học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng,
tỉnh Lào Cai ................................................................................... 51
Bảng 2.9: Kết quả khảo sát CBQL, giáo viên về thực trạng các PPDH
đang sử dụng ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai... 53
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát học sinh về thực trạng sử dụng PPDH của
giáo viên khi lên lớp ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng,
tỉnh Lào Cai ................................................................................... 54

Bảng 2.11: Kết quả khảo sát về thực trạng chuẩn bị kế hoạch bài dạy theo
hƣớng đổi mới PPDH của giáo viên ở các trƣờng THPT huyện
Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ............................................................... 56
Bảng 2.12: Thực trạng sử dụng các PPDH tích cực của giáo viên ở các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ............................. 58

ix


Bảng 2.13: Những yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện đổi mới PPDH của
CBQL, giáo viên ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh
Lào Cai .......................................................................................... 60
Bảng 2.14: Thực trạng nâng cao nhận thức đổi mới PPDH cho đội ngũ
CBQL và giáo viên ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh
Lào Cai .......................................................................................... 62
Bảng 2.15: Thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH của đội
ngũ CBQL và giáo viên ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng,
tỉnh Lào Cai ................................................................................... 64
Bảng 2.16: Thực trạng quản lý hoạt động của tổ, nhóm chun mơn ở các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ............................. 66
Bảng 2.17: Thực trạng quản lý phát triển kỹ năng dạy học cho giáo viên ở
các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ....................... 68
Bảng 2.18: Thực trạng sử dụng các nguồn lực vật chất trong đổi mới PPDH ở
các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ............................ 70
Bảng 2.19: Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá việc đổi mới PPDH ở
các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ....................... 71
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp quản
lý đổi mới PPDH theo ĐHPTNL học sinh ở các trƣờng THPT
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai .................................................. 100
Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp quản lý

đổi mới PPDH theo ĐHPTNL học sinh ở các trƣờng THPT
huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai .................................................. 102
Bảng 3.3. Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ...... 104

x


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ mối tƣơng quan giữa các biện pháp quản lý đề xuất đổi
mới PPDH theo ĐHPTNL học sinh .............................................. 98
Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo sát mức độ cấp thiết của các biện pháp đề xuất ... 101
Biểu đồ 3.3:

Kết quả khảo sát mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ........ 103

Biểu đồ 3.3: Kết quả khảo nghiệm tƣơng quan mức độ 105cần thiết và
mức độ khả thi của các biện pháp quản lý đổi mới PPDH
theo ĐHPTNL học sinh.......................................................... 105

xi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở nƣớc ta việc nâng cao chất lƣợng và hiệu quả giáo dục và đào tạo
luôn đƣợc Đảng, Nhà nƣớc quan tâm và xác định là nhiệm vụ ƣu tiên trong
đƣờng lối và các chiến lƣợc phát triển quốc gia. Tháng 11/2013, Ban Chấp
hành Trung ƣơng Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về
“Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng

nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”[1]. Trong đó mục tiêu của đổi mới giáo
dục lần này đƣợc xác định rõ: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất
lƣợng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây
dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân... Xây dựng nền giáo
dục mở, thực học, thực nghiệm, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và
phƣơng thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập”[1]. Đổi mới
giáo dục nói chung và đổi mới Giáo dục phổ thơng nói riêng đang là vấn đề
cấp bách đƣợc toàn ngành giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) quan tâm, đặc biệt
là vấn đề đổi mới phƣơng pháp dạy học (PPDH) ở các cấp học, bậc học.
Đổi mới PPDH đã đƣợc triển khai sâu rộng ở tất cả các cấp học và nhà
trƣờng từ nhiều năm qua và đến nay vẫn là một yêu cầu tất yếu, có vai trị
then chốt trong đổi mới giáo dục. Từ nhận thức tích cực của đội ngũ giáo
viên, từ tác động có định hƣớng của các cấp quản lý giáo dục, đến nay chất
lƣợng giáo dục đã từng bƣớc đƣợc cải thiện. Tuy nhiên, quá trình đổi mới
PPDH ở trƣờng phổ thơng nói chung, ở các trƣờng trung học phổ thơng
(THPT) nói riêng cịn nhiều bất cập và chƣa đáp ứng các mục tiêu nâng cao
chất lƣợng giáo dục - dạy học. Bên cạnh những kết quả bƣớc đầu đã đạt đƣợc,
việc đổi mới PPDH, KTĐG ở trƣờng THPT vẫn cịn những tồn tại cần khắc
phục, đó là: Truyền thụ tri thức một chiều vẫn là phƣơng pháp dạy học của
nhiều giáo viên. Số giáo viên thƣờng xuyên chủ động, sáng tạo trong việc
1


phối hợp các phƣơng pháp dạy học cũng nhƣ sử dụng các phƣơng pháp dạy
học phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh còn chƣa nhiều. Dạy học
vẫn nặng về kiến thức lý thuyết. Việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng giải
quyết các tình huống thực tiễn cho học sinh thông qua khả năng vận dụng tri
thức tổng hợp chƣa thực sự đƣợc quan tâm. Việc ứng dụng công nghệ thông
tin, sử dụng các phƣơng tiện dạy học chƣa đƣợc thực hiện rộng rãi, hợp lý và

hiệu quả.
Chính những thực trạng trên đã khơng phát huy đƣợc chủ động, sáng
tạo, tự lực trong quá trình học tập của học sinh. Đặc biệt việc vận dụng các tri
thức lý thuyết đƣợc học vào thực hành thực tế còn rất yếu.
Trong các nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, có một nguyên nhân
cơ bản thuộc về lĩnh vực quản lý hoạt động đổi mới PPDH vai trò của ngƣời
Hiệu trƣởng đối với công tác dạy học của giáo viên và học sinh.
Nghị quyết 88/QH-NQ, Quốc Hội đã nhất trí thơng qua đề án đổi mới
Chƣơng trình Giáo dục phổ thơng do Bộ Giáo dục và Đào tạo trình. Một trong
những điểm quan trọng của Đề án là chuyển từ xây dựng chƣơng trình giáo
dục (CTGD) theo hƣớng tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực ngƣời học.
Định hƣớng này đòi hỏi PPDH ở các nhà trƣờng cũng phải thay đổi, phải
chuyển từ dạy học truyền thụ một chiều, lấy thầy làm trung tâm sang dạy học
vì ngƣời học, phát triển các năng lực và phẩm chất của ngƣời học.
Thực hiện Nghị quyết Nghị quyết số 29-NQ/TW và Nghị quyết 88/QHNQ, ngày 26/12/2018 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tƣ số
32/2018/TT-BGD&ĐT Ban hành Chƣơng trình Giáo dục phổ thơng, trong đó
định hƣớng về phƣơng pháp giáo dục: “Các môn học và hoạt động giáo dục
trong nhà trƣờng áp dụng các phƣơng pháp tích cực hố hoạt động của học
sinh, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ chức, hƣớng dẫn hoạt động cho học
sinh, tạo mơi trƣờng học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để
khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát

2


hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự
học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã tích luỹ đƣợc để phát
triển. Các hoạt động học tập của học sinh bao gồm hoạt động khám phá vấn
đề, hoạt động luyện tập và hoạt động thực hành, đƣợc thực hiện với sự hỗ trợ
của thiết bị dạy học, đặc biệt là công cụ tin học và các hệ thống tự động hố

của kĩ thuật số. Các hoạt động học tập nói trên đƣợc tổ chức trong và ngồi
khn viên nhà trƣờng thơng qua một số hình thức chủ yếu sau: học lí thuyết;
thực hiện bài tập, thí nghiệm, trị chơi, đóng vai, dự án nghiên cứu.v.v..Tuỳ
theo mục tiêu, tính chất của hoạt động, học sinh đƣợc tổ chức làm việc độc
lập, làm việc theo nhóm hoặc làm việc chung cả lớp nhƣng phải bảo đảm mỗi
học sinh đƣợc tạo điều kiện để tự mình thực hiện nhiệm vụ học tập và trải
nghiệm thực tế”.
Đổi mới phƣơng pháp dạy học phải là một bộ phận của q trình đổi mới
đồng bộ, tồn diện giáo dục. Trong những năm gần đây việc đổi mới phƣơng
pháp dạy học và quản lý hoạt động này ở các trƣờng trung học phổ thông
(THPT) trên cả nƣớc nói chung và các trƣờng THPT ở huyện Bảo Thắng, tỉnh
Lào Cai nói riêng đã đạt đƣợc những kết quả trong việc phát huy tính tích cực
của học sinh, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục. Tuy nhiên, trƣớc những
yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục hiện nay, việc quản lý hoạt động đổi
mới phƣơng pháp dạy học (PPDH) ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh
Lào Cai vẫn còn nhiều bất cập trong thực hiện chức năng quản lý: Kế hoạch tổ chức - chỉ đạo - kiểm tra..., cũng nhƣ vai trò quản lý của ngƣời Hiệu trƣởng
nhà trƣờng. Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trƣờng THPT
nhìn chung chƣa đáp ứng đƣợc trƣớc sự thay đổi của xã hội và yêu cầu đổi mới
giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn vấn đề: “Quản lý
hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng
lực học sinh ở các trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai” làm đề
tài luận văn tốt nghiệp.
3


2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích và đánh giá thực trạng từ đó đề
xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát
triển năng lực (ĐHPTNL) học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh

Lào Cai, qua đó góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học ở các trƣờng THPT trên
địa bàn huyện Bảo Thắng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát triển năng lực
học sinh trong các trƣờng THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát triển
năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo
định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng THPT.
4.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đổi
mới PPDH ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.
4.3. Đề xuất và khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở
các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn hiện nay.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động đổi mới PPDH ở các trƣờng THPT huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai hiện nay còn tồn tại những hạn chế, bất cập chƣa đáp
ứng đƣợc yêu cầu đổi mới giáo dục. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực
trạng trên, trong đó, có nguyên nhân thuộc về quản lý, do đó nếu đề xuất
đƣợc các biện pháp phù hợp với thực tiễn và vận dụng đồng bộ các biện

4


pháp trong quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo hƣớng tiếp cận năng lực
học sinh mà luận văn đề xuất sẽ góp phần làm cho hoạt động đổi mới PPDH
theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo

Thắng, tỉnh Lào Cai đạt đƣợc hiệu toàn diện mà toàn ngành Giáo dục đang
đặt ra hiện nay và những năm tiếp theo.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Về khách thể khảo sát và địa bàn khảo sát
Đề tài giới hạn khảo sát ở các trƣờng THPT trên địa bàn huyện Bảo
Thắng - tỉnh Lào Cai, bao gồm 04 trƣờng: THPT số 1, THPT số 2, THPT số 3
và Phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở và trung học phổ thông 139
khách thể điều tra, trong đó 14 cán bộ quản lý (CBQL), 125 giáo viên dạy
THPT và 120 học sinh ở 4 trƣờng THPT trong huyện.
6.2. Phạm vi về nội dung
Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn và đề xuất
các biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH của ngƣời Hiệu trƣởng theo
định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận và thực tiễn có liên quan đến
công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát triển năng
lực học sinh, biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng
phát triển năng lực học sinh… để hồn thiện hệ thống lí luận, định hƣớng cho
nội dung nghiên cứu của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra viết
Mục đích là nhận định đánh giá thực trạng đổi mới PPDH và quản lý
đổi mới PPDH của CBQL và giáo viên các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng,
tỉnh Lào Cai.
5


Để nghiên cứu đề tài này chúng tôi xây dựng bảng câu hỏi với các nội

dung điều tra tập trung vào các hoạt động đổi mới PPDH, quản lý đổi mới
PPDH cho CBQL, giáo viên. Đây đƣợc xem là một phƣơng pháp nghiên cứu
chính của đề tài.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn
Nhằm mục đích thu thập thơng tin qua hỏi - trả lời giữa tác giả với các cá
nhân về vấn đề đổi mới PPDH với hình thức chủ yếu là phỏng vấn trực tiếp.
Tiến hành phỏng vấn một số CBQL, giáo viên và các em học sinh ở các
trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai nhằm thu thập thêm thông tin
thực tiễn cho đề tài.
7.2.3. Phương pháp chuyên gia
Mục đích của phƣơng pháp này là đánh giá tính cấp thiết và khả thi của
các biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH theo định hƣớng phát triển
năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Sử dụng các phƣơng pháp thống kê toán học để xử lý và phân tích các
số liệu, kết quả nghiên cứu, đồng thời xác định mức độ tin cậy của việc điều
tra và kết quả nghiên cứu.
. C u tr c luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, luận văn gồm có 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở trƣờng THPT.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học
theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh ở các trƣờng THPT huyện Bảo
Thắng, tỉnh Lào Cai.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học
theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh trong các trƣờng THPT huyện
Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai.

6

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu v n đề
1.1.1. Tổng quan các nghiên cứu về quản lý đổi mới phương pháp dạy học
Lý luận về PPDH đƣợc hình thành và phát triển cùng với sự phát triển
của giáo dục xã hội loài ngƣời.
Trên thế giới có nhiều cơng trình lớn nghiên cứu về PPDH, trong đó
tiêu biểu nhƣ tác phẩm: Phép giảng dạy lớn (1632), Thiên đường của trái tim
(1657) của J. A. Komensky; cuối thế kỷ XIX xuất hiện những tác phẩm: Lịch
sử phương pháp giảng dạy trong nhà trường Đức của K. Kér; Các phương
pháp sư phạm (Guy Palmade, “Thế giới”, 1999); Tiến tới một phương pháp
sư phạm tương tác (J.M. Denomé, M.Roy, HN, 2000) v.v. Ngồi ra, cịn có
rất nhiều tác phẩm của các nhà giáo dục nổi tiếng trên thế giới nhƣ
Cơrupxcaia (1869-1939), A.S. Makarenko (1888-1939) v.v.
Ở Việt Nam, nghiên cứu về đổi mới PPDH đã có nhiều bài báo của các
nhà nghiên cứu, các nhà giáo đăng trên các tạp chí Nghiên cứu giáo dục, Đại
học và trung học chuyên nghiệp, Thông tin khoa học giáo dục v.v. Một số
cuốn sách nghiên cứu bài bản về PPDH và đổi mới PPDH đã ra đời nhƣ: Các
biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ lên lớp (Đặng Thành
Hƣng - 1994); Phƣơng pháp giáo dục tích cực lấy ngƣời học làm trung tâm
(Nguyễn Kỳ - 1995); Dạy học và phƣơng pháp dạy học trong nhà trƣờng
(Phan Trọng Ngọ - 2005); Dạy học theo định hƣớng hình thành và phát triển
năng lực ngƣời học ở trƣờng phổ thơng (Lê Đình Trung - 2016); Một số vấn
đề đổi mới phƣơng pháp dạy học (Thái Duy Tuyên - Tạp chí Nghiên cứu Giáo
dục số 01/1996, Hà Nội) v.v.

7


Nghiên cứu về quản lý hoạt động đổi mới PPDH cịn có một số cơng
trình ở trình độ luận văn thạc sĩ nhƣ:
- “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trƣởng các trƣờng
trunghọc cơ sở Tp.Hải Dƣơng” của thạc sỹ Nguyễn Thanh Hƣơng, ĐHSP Hà
Nội, 2006.
- “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hƣớng đổi mới
PPDHcủa hiệu trƣởng ở các trƣờng tiểu học huyện Đắk R'Lấp”, của tác giả
Thân Thị Kim Tuyến, năm 2011.
- “Quản lý hoạt động đổi mới PPDH mơn hố học ở trƣờng trung học
phổ thông Mê Linh - Hà Nội” của tác giả Đào Anh Phƣợng, năm 2012;
- “ Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới PPDH của hiệu trƣởng trƣờng
THPH Thanh Hà, Hải Dƣơng” của tác giả Lã Hồng Huấn, năm 2012. v.v.
Các đề tài này đã tập trung nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý
q trình dạy học nói chung hoặc một bộ mơn cụ thể, trong đó có đề cập đến
vấn đề đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH.
Những thành quả nghiên cứu trên là nền tảng tri thức làm tiền đề cho
việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý giáo dục và quản lý quá trình dạy
học, đặc biệt là quản lý đổi mới PPDH nhằm đáp ứng yêu cầu của đổi mới
chƣơng trình và sách giáo khoa hiện nay.
1.1.2. Tổng quan các nghiên cứu về năng lực
Năng lực là một khái niệm xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử. Theo
Mulder, Weigel & Collins, khái niệm năng lực xuất hiện lần đầu tiên trong tác
phẩm của Plato (Lysis 2I5 A, 380 Trƣớc cơng ngun), thậm chí trƣớc đó lâu
hơn. Bộ luật Hammurabi (“Code of Hammurabi” 1792-1750 Trƣớc công
nguyên) đã đề cập tới một khái niệm tƣơng tự. Trong tiếng La tinh thì năng
lực xuất hiện ở hai hình thức: “competens” có nghĩa là “có thể và đƣợc phép
của pháp luật/quy tắc” và “competentia” đƣợc hiểu là “có khả năng và sự

chấp nhận”. Từ thế kỉ XVI khái niệm năng lực đƣợc nhận diện trong tiếng

8


Anh, tiếng Pháp và tiếng Hà Lan, việc sử dụng các từ “competence” và
“competency” ở Tây Âu cũng đƣợc tính từ thời điểm này.
Theo Mulder, Weigel và Collins có thể phân loại các nghiên cứu về
năng lực theo ba quan điểm tiếp cận chính đó là: quan điểm tiếp cận hành vi
(the behaviourist), quan điểm tiếp cận chung (the generic) và quan điểm tiếp
cận nhận thức (the congnitive). Các tác giả đều cho rằng đây là cách phân loại
dễ hiểu nhất so với nhiều cách phân loại khác, ví dụ nhƣ cách phân loại của
Weirnert (2001) có chín cách tiếp cận đối với năng lực: khả năng nhận thức
chung, các kĩ năng nhận thức chun biệt, mơ hình năng lực thực hiện biến
đổi, mơ hình năng lực thực hiện, các xu hƣớng hành động có động cơ, các
khái niệm tự thân thuộc khách thể chủ thể, năng lực hành động, các năng lực
cốt lõi và các siêu năng lực.
Năng lực đƣợc tiếp cận theo hƣớng chức năng: cách tiếp cận mà gọi
theo quan điểm của Weinert là "chủ nghĩa nhận thức thực dụng". Theo đó,
năng lực đƣợc định nghĩa đó là "Khả năng đáp ứng thành công những yêu cầu
phức tạp trong một bối cảnh cụ thể thông qua việc huy động những tiền đề về
mặt tâm lí xã hội". Trong định nghĩa này, điểm cốt lõi của năng lực chính là
kết quả mà cá nhân đạt đƣợc thơng qua hành động và sự lựa chọn hay cách
thức cƣ xử trong một tình huống với những yêu cầu nhất định.
Theo Howard Gardner, để giải quyết một vấn đề trong cuộc sống, con
ngƣời phải kết hợp đƣợc các trí năng liên quan với nhau. Tám lĩnh vực trí
năng đó là ngơn ngữ, logic - tốn học, âm nhạc, khơng gian, vận động cơ
thể, giao tiếp, tự nhận thức và hƣớng tới thiên nhiên, sự kết hợp đó tạo thành
năng lực của từng cá nhân.
Trong Chƣơng trình giáo dục phổ thơng Tổng thể năm 2018 của Bộ

Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) có nêu: “Năng lực là thuộc tính cá nhân đƣợc
hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho
phép con ngƣời huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá

9


nhân khác nhƣ hứng thú, niềm tin, ý chí,…thực hiện thành công một loại hoạt
động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể”.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài nghiên cứu
1.2.1. Quản lý
Thuật ngữ quản lý đƣợc định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trên cơ
sở những cách tiếp cận khác nhau.
Quản lý là q trình hồn thành cơng việc thơng qua con ngƣời và làm
việc với con ngƣời.
Quản lý là hoạch định, tổ chức, bố trí nhân sự, lãnh đạo và kiểm sốt cơng
việc và những nỗ lực của con ngƣời nhằm đạt đƣợc những mục tiêu đặt ra.
Quản lý là sự tác động của con ngƣời (cơ quan quản lý) đối với con
ngƣời và tập thể ngƣời nhằm làm cho hệ thống quản lý hoạt động bình thƣờng
có hiệu lực giải quyết đƣợc các nhiệm vụ đề ra, là sự trông coi giữ gìn theo
những yêu cầu nhất định, tổ chức và điều hành các hoạt động theo những yêu
cầu nhiệm vụ nhất định.
Quản lý là sự tác động, chỉ huy, điều khiển, hƣớng dẫn hành vi, quá
trình xã hội để chúng phát triển hợp quy luật, đạt đƣợc mục đích đã đề ra và
đúng ý chí của ngƣời quản lý.
Theo tác giả Henri Fayol (1841-1925), ngƣời Pháp, ngƣời đặt nền
móng cho lý luận tổ chức cổ điển cho rằng: "Quản lý tức là lập kế hoạch, tổ
chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm tra". Khái niệm này xuất phát từ sự khái quát
về các chức năng của quản lý [20, tr.10].
Theo Taylor F.w (ngƣời Mỹ) cho rằng “Quản lý là biết được chính xác

điều bạn muốn người khác làm và sau đó thấy được rằng họ đã hồn thành
cơng việc một cách tốt và rẻ nhất” [20, tr. 10].
Theo tác giả Phạm Minh Hạc định nghĩa: “Quản lý là một cơng việc vừa
mang tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật”. Ông viết “Quản lý một hệ
thống xã hội là khoa học và nghệ thuật tác động vào hệ thống đó mà chủ yếu là
vào những con ngƣời nhằm đạt đƣợc hiệu quả tối ƣu đã đề ra” [16, tr.12].

10


Tác giả Nguyễn Ngọc Quang lại định nghĩa: “Quản lý là tác động có
mục đích, kế hoạch của chủ thể quản lí đến tập thể những ngƣời lao động nói
chung là khách thể quản lí nhằm thực hiện mục tiêu dự kiến” [32, tr.36].
Tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: “Định
nghĩa quản lí một cách kinh điển nhất là: tác động có định hƣớng, có chủ đích
của chủ thể quản lí (ngƣời quản lí) đến khách thể quản lí (ngƣời bị quản lí)
trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt đƣợc mục đích của
tổ chức” [13, tr.32].
Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra công
việc của các thành viên thuộc một hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn
lực phù hợp để đạt đƣợc các mục đích đã định.
Những khái niệm nêu trên cho thấy mặc dù các khái niệm về quản lý
đƣợc đề cập ở nhiều góc độ khác nhau, có cách biểu đạt khác nhau, nhƣng ở
các mức độ khác nhau đã đề cập những nhân tố cơ bản, nhƣ: chủ thể quản lý,
đối tƣợng và mục tiêu quản lý. Tuy nhiên từ những khái niệm này, những học
viên cao học và nghiên cứu sinh chuyên ngành quản lý giáo dục gặp phải trở
ngại, lúng túng trong việc xác định các nội dung cụ thể trong thực tiễn quản lý
ở cơ quan quản lý nhà nƣớc các cấp và các trƣờng. Một số trƣờng hợp cịn có
sự nhầm lẫn cho rằng đối tƣợng của quản lý chỉ là con ngƣời trong các tổ
chức, bỏ qua nhiều yếu tố không phải là con ngƣời nhƣng rất quan trọng trong

công tác quản lý, nhƣ: tuyển sinh; cơ sở vật chất - kỹ thuật dạy học; tài chính;
hệ thống thơng tin quản lý giáo dục; quá trình dạy học v.v (các điều kiện đảm
bảo quy mô và chất lƣợng giáo dục).
Theo nghĩa chung nhất quản lý có thể hiểu: Quản lý là một tập hợp
các hoạt động lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra các quá trình tự
nhiên, xã hội, khoa học, kỹ thuật và công nghệ để chúng phát triển hợp quy
luật, các nguồn lực (hiện hữu và tiềm năng) vật chất và tinh thần, hệ thống

11


tổ chức và các thành viên thuộc hệ thống, các hoạt động để đạt được các
mục đích đã định.
1.2.2. Quản lý giáo dục
Giáo dục nảy sinh khi xã hội loài ngƣời xuất hiện, giáo dục luôn vận
động và phát triển cùng với sự vận động và phát triển của xã hội lồi ngƣời do
đó có thể nói giáo dục là một hiện tƣợng đặc biệt của xã hội loài ngƣời. Tuy
giáo dục có những đặc thù riêng song cũng phải chịu sự chi phối bởi nhiều
hoạt động xã hội khác. Mác- Ăng ghen từng nói:" Giáo dục là do quan hệ xã
hội quyết định. Mục đích, nhiệm vụ, nội dung và phƣơng pháp giáo dục thay
đổi qua các giai đoạn lịch sử khác nhau". Cịn Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng
định: " Chế độ khác thì giáo dục cũng phải khác ".
QLGD là một hoạt động tất yếu để tổ chức và điều hành mọi hoạt động
của hệ thống giáo dục. Nếu xem quản lý là một thuộc tính bất biến và nội tại
của mọi hoạt động xã hội thì QLGD cũng là một thuộc tính tất yếu của mọi
hoạt động giáo dục có mục đích.
Theo M.I. Kơnđacơp, QLGD là tập hợp những biện pháp khoa học nhằm
đảm bảo sự vận hành bình thƣờng của cơ quan trong hệ thống giáo dục, để tiếp tục
phát triển, mở rộng hệ thống giáo dục cả về số lƣợng cũng nhƣ chất lƣợng.
Theo Okumbe, QLGD là một quá trình thu thập và phân bổ nguồn lực

để đạt đƣợc các mục tiêu giáo dục đƣợc xác định trƣớc.
Theo tác giả Phạm Minh Hạc, khái niệm quản lý giáo dục cũng là khái
niệm quản lý trƣờng học: “Quản lý nhà trƣờng là thực hiện đƣờng lối giáo dục
của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đƣa nhà trƣờng vận hành
theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh”. [16, tr12].
Theo tác giả Trần Kiểm cho rằng: “Việc quản lý nhà trƣờng phổ thông là
quản lý hoạt động dạy - học tức là làm sao đƣa hoạt động đó từ trạng thái này
sang trạng thái khác để dần tiến tới mục tiêu giáo dục” [23, tr34].

12