Giao an van 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.5 MB, 302 trang )

(1)TUÇN 1 Ngµy so¹n 15/8/2011 Ngµy d¹y /8/2011 Bµi1- TiÕt 1: Phong c¸ch Hå ChÝ Minh. < Lª Anh Trµ) I: Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Hs thấy đợc quá trình hình thành phong cách Hồ Chí Minh, cách tiếp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña HCM. 2. Kỹ năng: Hs cảm nhận đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại dân tộc và nhân loại thanh cao và giản dị, hiểu đợc nội dung cập nhật, tính thời sự trong văn bản này. 3. Thái độ: Hs có ý thức tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại một cách có chọn lọc. II: ChuÈn bÞ Gv: Híng dÉn häc sinh su tÇm tranh ¶nh bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ viÖc cña b¸c Học sinh: Chuẩn bị SGK, soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu. III: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n + SGK + Vë ghi cña häc sinh 3. Bµi míi. *Giíi thiÖu bµi::. Hoạt động của thầy và trò *Hoạt động I: PP đàm thoại- Tìm hiểu chung Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm - Hs tr¶ lêi - Gv ghi b¶ng Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc GV hớng dẫn, nêu yêu cầu đọc: Đọc giọng chậm rãi, bình tĩnh, khúc triết. GV gọi 1 – 2 HS đọc bài – GV nhËn xÐt, uèn n¾n cho HS. Hoạt động 3: Tìm hiểu PTBĐ, Kiểu văn bản, Bố cục ? Xác định kiểu văn bản, PTBĐ của văn bản. - Hs: V¨n b¶n nhËt dông, PTB§ KÓ kÕt hîp b×nh luËn ? V¨n b¶n trªn gåm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh tõng phÇn? - Hs: V¨n b¶n gåm 2 phÇn. + P1 từ đầu … rất mới, rất hiện đại: Cách tiếp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña Hå ChÝ Minh. + P2: LÇn ®Çu tiªn … cho t©m hån vµ thÓ x¸c: Nh÷ng vÎ đẹp cụ thể của phong cách sống và làm việc của Bác Hồ. * Hoạt độngII: Tìm hiểu văn bản Hoạt động 1: Quá trình hình thành nhân cách HCM ? HS đọc lại phần 1 ? Mở đầu văn bản, tác giả đã giới thiệu “Trong cuộc đời đầy truân chuyên của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xóc víi v¨n ho¸ nhiÒu níc”. VËy em hiÓu tru©n chuyªn lµ g×? - Sù gian nan vÊt v¶. ? Qua đó em hiểu gì về cuộc đời của Bác khi tiếp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i? - Khi tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i, B¸c ph¶i tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n, vÊt v¶ trong cuéc sèng. GV nhấn mạnh: Đúng, để tiếp thu đợc tinh hoa văn hoá cña nh©n lo¹i B¸c ph¶i tr¶i qua nhiÒu gian nan vÊt v¶. “Mét viªn g¹ch hång B¸c chèng l¹i c¶ mïa b¨ng giá…”“Giọt mồ hôi Ngời nhỏ giữa đêm khuya” ? Vậy bằng những con đờng nào Ngời có đợc nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i?. Néi dung I. §äc t×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: Lª Anh Trµ 2. T¸c phÈm TrÝch trong bµi viÕt “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị” in trong tËp Hå ChÝ Minh vµ v¨n ho¸ ViÖt Nam, ViÖn v¨n ho¸ xuÊt b¶n, Hµ Néi 1990) - KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông - PTB§: KÓ kÕt hîp b×nh luËn. II: §äc, t×m hiÓu chi tiÕt: 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh©n c¸ch HCM - để có đợc vốn tri thức sâu rộng ấy Bác đã phải: + N¾m v÷ng c¸c ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ ng«n ng÷ + Qua c«ng viÖc, qua lao động mà học hỏi.

(2) + TiÕp xóc víi v¨n ho¸ nhiÒu níc, nhiÒu vïng trªn thÕ + Học hỏi tìm hiểu đến mức giíi. s©u s¾c - Ngêi nãi vµ th¹o nhiÒu thø tiÕng ngo¹i quèc … lµm nhiÒu nghÒ. - Am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n ho¸ thÕ giíi. + Đến đâu, Ngời cũng học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ - Điều quan trọng là bác đã thuật đến mức khá uyên thâm. tiÕp thu mét c¸ch cã chän läc ? Tõ “uyªn th©m” gióp em hiÓu g× vÒ vèn v¨n ho¸ vµ tinh hoa v¨n ho¸ níc ngoµi: nghÖ thuËt cña B¸c? Em biÕt nh÷ng bµi th¬ nµo cña Bác? (HS đọc) - Trình độ văn hoá nghệ thuật của Bác rất sâu rộng C¸c? C¸ch tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña B¸c cã điều gì đặc biệt? + Kh«ng chÞu ¶nh hëng mét - Tiếp thu mọi cái hay cái đẹp. cách thụ động - Phª ph¸n nh÷ng tiªu cùc cña chñ nghÜa t b¶n. Nh vËy, B¸c tiÕp thu cã chän läc tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i. ? Cách tiếp thu đặc biệt đó đã có kết quả nh thế nào? + Tiếp thu cái hay, đẹp đồng tạo ra điều gì kì lạ ở Bác? đã nhào nặn với cái gốc văn thời phê phán những cái hạn ho¸ d©n téc. chÕ, tiªu cùc. - Trë thµnh nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam. GV kÓ cho häc sinh nghe c©u chuyÖn vÒ B¸c. ? Hãy đọc lại câu văn “Nhng điều kì lạ là …… rất hiện đại” ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch viÕt, c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ ë c©u nµy - C©u v¨n dµi, lêi lÏ trong s¸ng, gi¶n dÞ phï hîp víi phÈm + Trªn nÒn t¶ng d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ¶nh hëng quèc chÊt cña B¸c. tÕ. - Sö dông phÐp liÖt kª, ®iÖp ng÷ “rÊt” - Tõ ng÷ chuyÓn lo¹i tõ danh tõ ® chuyÓn sang tÝnh tõ “rÊt ViÖt Nam, rÊt ph¬ng §«ng” ? Qua c¸ch viÕt Êy, t¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh ®iÒu g× vÒ B¸c? - Nhấn mạnh, khẳng định, kết luận về Bác: ở Bác có sự kÕt hîp, ®an xen, bæ sung s¸ng t¹o hµi hoµ hai nguån v¨n ho¸ d©n téc vµ nh©n lo¹i trªn c¬ së c¸i gèc lµ v¨n ho¸ d©n téc. B¸c biÕt kÕ thõa, ph¸t huy nh÷ng c¸i hay cái đẹp của nhân loại. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi lÏ cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n trªn? - C¸c ph¬ng ph¸p so s¸nh liÖt ? Tác giả đã sử dụng phơng pháp thuyết minh nào để kê bình luận đợc kết hợp hài hoà đảm bảo tính khách quan làm rõ đặc điểm phong cách văn hoá của Bác? gợi cho ngời đọc cảm xúc tự - So s¸nh, liÖt kª, kÕt hîp b×nh luËn. hµo tin tëng. ? Theo em các phơng pháp thuyết minh đó đem lại hiệu qu¶ g×? cho bµi viÕt nµy? * TiÓu kÕt: - §¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cho néi dung tr×nh bµy. - Khơi gợi ở ngời đọc, cảm xúc, tự hào về Bác. 4: Củng cố: Học sinh đọc diễn cảm 5: Híng dÉn: Häc sinh ë nhµ nghiªn cøu tiÕp phÇn cßn l¹i. Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n 15 /8/2011 Ngµy d¹y /8/2011.

(3) TiÕt 2: Phong c¸ch Hå ChÝ Minh < Lª Anh Trµ > I: Môc tiªu bµi hoc: Qua bµi häc góp häc sinh 1. Kiến thức: Hs thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại dân tộc và nhân loại thanh cao và giản dị. 2. Kỹ năng: Hs có kỹ năng đọc văn bản nhật dụng có sự kết hơp giữa kể và bình luËn. 3. Thái độ: Từ lòng kính yêu tự hào về bác học sinh có ý thức tu dỡng học tập rèn luyÖn theo g¬ng b¸c hå. II: ChuÈn BÞ: Gv: So¹n gi¸o ¸n. Hs: ChuÈn bÞ néi dung tiÕt2. III: TiÕn tr×nh lªn líp 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm trabµi cò ? Phân tích sự tiếp thu văn hoá của bác để tạo nên một nhân cách sống rất việt nam 3:Bµi míi : *Gv giíi thiÖu: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động2(tiếp): PPĐàm thoại- Sự giản dị và thanh II: Đọc, tìm hiểu chi tiết: cao cña HCM 2. Những nét đẹp trong lối sống Gv: Theo dâi phÇn néi dung thø hai cña v¨n b¶n gi¶n dÞ mµ thanh cao cña B¸c ? Sự giản dị của Bác đợc tác giả giới thiệu ntn? - C¨n nhµ, trang phôc, b÷a ¨n, t trang ? Mçi khÝa c¹ch trªn cã nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ nµo - C¨n nhµ lµ chiÕc nhµ nhá vÌn vÑn cã vµi phßng tiÕp kh¸ch lµm viÖc vµ ngñ - Trang phục bộ quần áo bà ba nâu chiếc áo trấn thủ - ở cơng vị lãnh đạo cao nhất của đảng và nhà nớc, nhng đôi dép lốp . B¸c cã mét lèi sèng v« cïng - Bữa ăn đạm bạc những món ăn dân tộc. gi¶n dÞ: - T trang Ýt ái mét chiÕc va ly vµi bé quÇn ¸o ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ - Tõ ng÷ gi¶n dÞ víi nh÷ng tõ chØ sè lîng Ýt ái c¸ch nãi d©n d· chiÕc vµi .. ? Tác giả đã sử dụng phơng pháp thuyết minh nh thế nào + Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ" - HS liệt kê các biểu hiện cụ thể xác thực trong đời sống cña b¸c ? Từ đó vẻ đẹp nào trong phong cách sống của bác đợc + Trang phôc hÕt søc gi¶n dÞ: lµm s¸ng tá . - B¸c lµ mét con ngêi b×nh dÞ trong s¸ng Gv: Lµ mét vÞ chñ tÞch níc nhng ë n¬i lµm viÖc cña ngêi chØ lµ chiÕc nhµ sµn vÌn vÑn chØ vµi phßng tiÕp khách bên cạch chiếc ao cá gợi lên cảch bình dị của làng + ăn uống đạm bạc quª ViÖt Nam ? Cách sống đó của bác gợi cho em tình cảm gì . - NiÒm c¶m phôc mÕn th¬ng ? Em còn biết những thông tin nào về Bác để thuyết - Cách sống giản dị, đạm bạc cña B¸c l¹i v« cïng thanh cao, minh cho c¸ch sèng b×nh dÞ trong s¸ng cña ngêi. sang träng: - HS tù béc lé ? Trong phần cuối văn bản tác giả đã dùng phơng pháp + Đây không phải là lối sống kh¾c khæ cña nh÷ng ngêi tù vui thuyÕt minh nµo trong c¶nh nghÌo khã. - HS: Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh b»ng so s¸nh ? H·y suy nghÜ vµ chØ ra biÓu hiÖn cô thÓ cña ph¬ng + §©y còng kh«ng ph¶i lµ c¸ch pháp đó - Hs: + So s¸nh c¸ch sèng cña Hå ChÝ Minh víi l·nh tô tù thÇn th¸nh ho¸, tù lµm cho khác đời, hơn đời cña c¸c níc …… + So s¸nh c¸ch sèng cña b¸c víi c¸c vÞ hiÒn triÕt + Đây là lối sống có văn hoá đã xa nguyÔn tr·i ë c«n s¬n hay NguyÔn BØnh Khiªm...

(4) ? Cách sử dụng phơng pháp so sánh để thuyết minhcó t¸c dông g× - Nêu bật sự kết hợp giữa vĩ đại và bình dị trong sáng cña ngêi - ThÓ niÒm c¶m phôc tù hµo ? Tác giả đã bình luận nh thế nào khi thuyết minh phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c. - HS đọc nếp sống giản dị . ? VËy em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c¸ch sèng kh«ng tù thÇn thánh hoá khác đời khác ngời - HS th¶o luËn tr¶ lêi(N1 tæ1,2) + Kh«ng xem m×nh n»m ngoµi nh©n lo¹i + Không tự đề cao mình ? Tại sao tác giả có thể khẳng định rằng lối sống của B¸c cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phóc thanh cao cho t©m hån - HS th¶o luËn(N2 tæ 3,4) + Sù b×nh dÞ g¾n víi thanh cao trong t©m hån kh«ng phải chịu đựng những tính toán vụ lợi + Sèng thanh b¹ch gi¶n dÞ kh«ng ph¶i g¸nh chÞu ham muèn ? Từ đó em nhận thức đợc gì về vẻ đẹp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c. - Là vẻ đẹp vốn có tự nhiên hồn nhiên thân mật gần gũi * Hoạt động III: Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật cña v¨n b¶n ? Khái quát những giá trị nghệ thuật đợc sử dụng làm næi bËt phong c¸ch hå ChÝ Minh - KÓ vµ b×nh luËn - Chän läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu - §an xen th¬ NguyÔn BØnh Khiªm c¸ch dïng tõ h¸n việt, nghệ thuật đối lập... ? B»ng nh÷ng nghÖ thuËt trªn gióp em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ phong c¸ch hå ChÝ Minh - Lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại giữa vĩ đại và giản dị HS đọc phần ghi nhớ sgk * Hoạt động IV: Luyện tập Hs đọc bài tập skg ?Tìm những câu chuyện về lối sống giản dị mà cao đẹp của hồ Chí Minh (VD đôi dép Bác Hồ). trë thµnh mét quan ®iÓm thÈm mỹ cái đẹp là sự giản dị tự nhiªn - B»ng c¸ch so s¸nh B¸c víi l·nh tô cña c¸c níc víi c¸c vÞ hiền triết xa để nêu bật sự kết hîp hµi hoµ gi÷a gi¶n di mµ thanh cao cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh.ThÓ hiÖn niÒm tù hµo cña t¸c gi¶. III: Tæng kÕt 1: NghÖ thuËt - KÓ vµ b×nh luËn - Chän läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu 2: Néi dung. * Ghi nhí(SGK) IV: LuyÖn tËp *Bµi t©p: T¹i sao nãi PCHCM lµ sù kÕt hî hµi hoµ gi÷a c¸i gi¶n dÞ vµ thanh cao?. 4: Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5: híng dÉn::Hs n¾m ch¾c kiÕn thøc, So¹n v¨n b¶n §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n Ngµy d¹y. 15 /8/2011 /8/2011 TiÕt 3: C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i I: Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc thế nào là phơng châm về lợng và phơng châm vÒ chÊt, c¸c trêng hîp vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng, vÒ chÊt..

(5) 2. Kü n¨ng: Hs biÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. 3. Thái độ:Hs có ý thức tuân thủ các PCHT trong giao tiếp. II: chuÈn bÞ: GV: so¹n bµi, b¶ng phô HS :häc so¹n bµi III: TiÕn tr×nh lªn líp 1 :ổn định tổ chức 2: KiÓm tra s¸c vë cña Hs 3 : Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt độngI: Phơng châm về lợng. I: Ph¬ng ch©m vÒ lîng Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu 1. VÝ dô: Häc sinh theo dâi ng÷ liÖu trªn b¶ng phô GV gọi 2 HS tham gia đoạn hội thoại: 1 đóng vai An, 1 Ví dụ1: Cuộc đối thoại giữa đóng vai Ba An vµ Ba - C¶ líp theo dâi cuéc trß chuyÖn cña An vµ Ba. ? Chó ý c©u hái cña An “häc b¬i ë ®©u?” c©u tr¶ lêi cña Ba “ở dới nớc”. Theo em câu trả lời của Ba đã đáp ứng đợc ®iÒu An muèn biÕt kh«ng? V× sao - Không đáp ứng đợc điều An muốn biết (“Bơi” đã thể hiện hàm ý ở dới nớc. Ba đã trả lời cha đúng ý hỏi của An. VÝ dô 2: truyÖn cêi Lîn - C©u tr¶ lêi thiÕu néi dung ® Bëi v× cha tr¶ lêi râ Ba häc cíi ¸o míi bơi ở địa điểm nào cụ thể ? NÕu lµ Ba em sÏ tr¶ lêi An nh thÕ nµo? - Häc sinh th¶o luËn, cho ý kiÕn kh¸c nhau. + Tí häc b¬i ë bÓ b¬i Th¾ng Lîi. + ë c©u l¹c bé Tuæi TrÎ ? VËy trong giao tiÕp, cÇn ph¶i chó ý ®iÒu g×? *Ví dụ 2: Học sinh đọc truyện cời “Lợn cới, áo mới” - GV treo bảng phụ để học sinh quan sát. ? Trong c©u chuyÖn, chi tiÕt nµo lµm cho em buån cêi nhÊt? - Lêi nãi cña anh chñ nh©n con lîn. Kh«ng gièng lêi hái đáp thông thờng - Lời đáp của anh chủ nhân chiếc áo.Thờng tạo ra cái cời ? C©u hái vµ c©u tr¶ lêi cña anh chñ nh©n con lîn vµ anh chủ nhân chiếc áo có điều gì đặc biệt? đ Trong câu hỏi và câu đáp thừa từ ngữ - C©u hái thõa ch÷ “cíi" - C©u tr¶ lêi thõa tæ hîp tõ: Tõ lóc t«i mÆc c¸i ¸o míi nµy ? Theo em cÇn ph¶i hái vµ tr¶ lêi nh thÕ nµo cho phï hợp? (2 em đóng vai) - HS th¶o luËn, cho ý kiÕn: Bá nh÷ng tõ ng÷ thõa ë c©u hái và câu đáp. Hoạt động 2: Kết luận ? Vậy trong giao tiếp cần hỏi và trả lời nh thế nào để ngời 2. Kết luận- Ghi nhớ: cần nói cho đúng, đủ, nghe, ngời nói hiểu đúng nội dung? kh«ng thõa kh«ng thiÕu - Hái vµ tr¶ lêi ph¶i chuÈn mùc, kh«ng thiÕu, kh«ng thõa GV chốt lại: Khi giao tiếp cần nói cho đúng, đủ, không thừa không thiếu. Nh vậy mới đảm bảo phơng châm về lợng. * Bµi tËp1: ? Ph¬ng ch©m vÒ lîng nh thÕ nµo a) Tr©u lµ mét loµi gia sóc nu«i ë nhµ. ? HS đọc SGK/9. b) Ðn lµ chim cã hai c¸nh. * Bµi tËp 1: - Thõa tõ ng÷ a) Tr©u lµ mét loµi gia sóc nu«i ë nhµ..

(6) b) Ðn lµ chim cã hai c¸nh. - HS đọc ví dụ? Hai câu trên mắc lỗi gì ? Vì sao? (? Đối chiÕu víi PC vÒ lîng hai c©u v¨n m¾c lçi nµo ?) - Thõa tõ ng÷ a) Nu«i ë nhµ. V× gia sóc bao gåm nghÜa nu«i ë nhµ. b) Cã hai c¸nh. V× loµi chim nµo còng cã 2 c¸nh. * Hoạt động II: Phơng châm về chất. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu ? §äc truyÖn cêi “Qu¶ bÝ khæng lå” ? TruyÖn cêi nµy phª ph¸n thãi xÊu nµo? - Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c. ? Trong câu truyện anh nói khoác đã khẳng định “Tôi tận mắt trông thấy một quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa”. Vậy điều đó có làm cho ngời nghe tin không? Bằng chøng anh ®a ra theo em cã x¸c thùc kh«ng? - Ngời nghe sẽ không tin. Vì điều đó không đúng với thực tÕ, b»ng chøng anh ®a ra kh«ng x¸c thùc. Hoạt động 2: Kết luận ? VËy trong giao tiÕp cÇn tr¸nh ®iÒu g×? - Không nên nói những điều mà mình không tin là đúng sự thùc. GV cho HS tình huống để HS thảo luận T×nh huèng: Trong líp em, b¹n Lan nghØ häc kh«ng cã lÝ do. Cả lớp đều cha biết vì sao bạn nghỉ học. Nếu em là lớp trëng, em sÏ tr¶ lêi c« gi¸o chñ nhiÖm nh thÕ nµo khi c« hái vÒ Lan? - HS th¶o luËn ®a ra c¸c ý kiÕn kh¸c nhau. ý kiÕn 1: Tha c«, em kh«ng biÕt lÝ do b¹n nghØ häc ý kiÕn 2: Tha c«, cã lÏ b¹n bÞ èm ¹. ý kiến 3: Hình nh, nhà bạn có việc đột xuất ạ. GV: Nh vËy, trong giao tiÕp cÇn chó ý kh«ng nªn nãi những điều mà mình không tin là đúng sự thật, hoặc kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc. Trong c©u tr¶ lêi cña c¸c em ngời nghe chấp nhận đợc vì có thêm các tổ hợp từ “Có lẽ, hình nh” đ tỏ ý cha chắc chắn, mức độ tin cậy thấp. (Thông báo với ngời nghe thông tin mình đa ra cha đợc kiÓm chøng)? Qua 2 vÝ dô trªn, em hiÓu g× ph¬ng ch©m vÒ chất? Trong giao tiếp ngoài việc nói đủ nội dung, chúng ta cÇn chó ý ®iÒu g× n÷ ? Hs đọc ghi nhớ SGK/10 * Chó ý: GV lu ý HS ph©n biÖt nãi kho¸c víi nãi qu¸ -Nói khoác: Nói ra những điều không đúng sự thật: - Nói quá: Là biện pháp tu từ, cờng độ, quy mô tính chất mức độ cña sù vËt, sù viÖc. ® th¸nh thãt nh ma ruéng cµy (Nãi qu¸) ® NhÊn m¹nh sù vÊt v¶ cùc nhäc cña ngêi n«ng d©n.. a) nu«i ë nhµ. V× gia sóc bao gåm nghÜa nu«i ë nhµ. b) cã hai c¸nh. V× loµi chim nµo còng cã 2 c¸nh.. II: Ph¬ng ch©m vÒ chÊt 1.VÝ dô. VÝ dô: truyÖn cêi “Qu¶ bÝ khæng lå”. 2. KÕt luËn- Ghi nhí: Khi giao tiếp đừng nói những ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ đúng hay không có bằng chøng x¸c thùc ph¬ng ch©m vÒ chÊt .. III: LuyÖn tËp.

(7) * Hoạt động III: Luyện tập tËp 2 Bài tập 2: Cho HS đọc yêu cầu bài tập, điền nhanh và chữa Bài A :Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n bµi b»ng miÖng, GV nhËn xÐt lµ nãi cã s¸ch m¸ch cã - Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n lµ nãi cã s¸ch m¸ch cã chøng chøng - Nói sai sự thật một cách cố ý, nhằm che dấu điều gì đó B; ...nói dối C; ...nãi mß nãi dèi. D; …nãi tr¹ng - Nãi mét c¸ch hó ho¹ kh«ng cã c¨n cø nãi mß. E …nãi nhng nãi cuéi - Nãi nh¶m nhÝ, vu v¬ lµ nãi nh¨ng nãi cuéi. Bµi tËp 3 - Nói khoác lác làm ra vẻ tài giỏi hoặc những chuyện bông Ngời nói đã không tuân thủ đùa khoác lác cho vui là nói trạng. Các từ này đều chỉ các phơng châm về lợng . Ngời c¸ch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ nãi ®a ra c©u hái thõa “Råi chÊt. có nuôi đợc không?” đ Tạo ra tiÕng cêi Bài tập 3: HS đọc chuyện cời “Có nuôi đợc không” ? Phơng châm hội thoại nào đã không đợc tuân thủ? Bµi tËp 4 - Ph¬ng ch©m vÒ lîng. Ngêi nãi ®a ra c©u hái thõa “Råi cã a: Ngêi nãi cã ý tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt. nuôi đợc không?” đ Tạo ra tiếng cời. Bài tập 4: Giải thích vì sao ngời nói đôi khi phải dùng b: Ngời nói có ý tuân thủ ph¬ng ch©m vÒ lîng. những cách diễn đạt nh: a, Nh tôi đợc biết, tôi tin rằng, nếu tôi không làm thì, theo t«i nghÜ, h×nh nh lµ… b, Nh tôi đã trình bày, nh mọi ngời đều biết 4: Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc 5: Híng dÉn : VÒ nhµ so¹n bµi míi, LBT trong Vë bµi tËp. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n 15 /8/2011 Ngµy d¹y /8/2011 TiÕt 4: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨ b¶n thuyÕt minh I: Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh 1. Kiến thức: Hs hiểu đợc việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh làm cho văn bản thuyết minh sinh động hấp dẫn 2. Kü n¨ng: Hs biÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh. 3. Thái độ: Hs có ý thức sử dụng các BPNT khi tạo lập văn bản thuyết minh II: ChuÈn bÞ: GV: so¹n gi¸o ¸n HS : so¹n bµi ë nhµ III: TiÕn tr×nh lªn líp 1: ổn định tổ chức 2: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña Hs 3: Bµi míi *Gv giới thiệu: Văn bản thuyết minh đã dợc học vận dụng trong chơng trình lớp 8. Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: Biện pháp nghệ thuật trong văn bản I :Tìm hiểu việc sử dụng một thuyÕt minh. sè biÖn ph¸p trong v¨n b¶n thuyÕt minh Hoạt động 1: Ôn tập văn bản thuyết minh 1. ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh ? Văn bản thuyết minh là gì? đặc điểm chủ yếu của - Khái niệm: v¨n b¶n thuyÕt minh . - V¨n b¶n thuyÕt minh chñ yÕu lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng - C¸c PP thuyÕt minh: 6 PP dụng, trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri.

(8) thức khách quan về đặc điểm tính chất của các hiện tợng và sự vật trong tự nhiên xã hội bằng phơng pháp tr×nh bµy giíi thiÖu . - Các phơng pháp thờng dùng định nghĩa phân loại nªu vÝ dô liÖt kª so s¸nh... Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản Hạ Long Đá và Nớc 2. Viết văn bản thuyết minh có sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ ? Học sinh đọc văn bản Hạ Long đá và nớc thuËt 2 em đọc văn bản ? Hãy cho biết bài văn thuyết minh đặc điểm gì của -Văn bản: Hạ Long Đá và Nớc đời sống + V¨n thuyÕt minh vÒ sù k× l¹ V¨n b¶n thuyÕt minh vÒ sù k× l¹ cña ? văn bản trên có cung cấp tri hạ long thức về đời của Hạ Long. sèng kh«ng - Cã ? Vấn đề về sự kì lạ của hạ long là vô tận đợc tác giả + Ngoµi viÖc thuyÕt minh vÒ thuyÕt minh b»ng c¸ch nµo đối tợng tác giả còn sử dụng Các phơng pháp thuyết minh đã học ? VËy nÕu nh chØ dïng ph¬ng ph¸p liÖt kª h¹ long cã nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nhiêù nớc nhiều đảo nhiều hang động …Thì đã nêu đ - nh miêu tả so sánh îc sù k× l¹ cña h¹ long cha - Cha ? T¸c gi¶ hiÓu sù k× l¹ nµy lµ g× h·y g¹ch ch©n c©u + Sö dông trÝ tëng tîng rÊt phong phó v¨n nªu kh¸i qu¸t sù k× l¹ cña h¹ long - Câu: "Chính nớc làm cho đá... có tâm hồn" ? Tác giả đã sử dụng các biện pháp tởng tợng liên tởng nh thế nào để giới thiệu sự kì lạ của Hạ Long - N- + Văn bản thuyết minh có tính thuyÕt phôc cao íc t¹o nªn sù di chuyÓn vµ kh¶ n¨ng…c¶nh s¾c - Tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển. 3. KÕt luËn- Ghi nhí (Sgk) Hoạt động 3: Tổng kết ? HiÓu ntn vÒ viÖc sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh? T¸c dông cña viÖc sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. - Hs: Kh¸i qu¸t phÇn ghi nhí SGK. II: LuyÖn tËp * Hoạt động II: Luyện tập Hoạt động 1: Đọc văn bản Ngọc Hoàng xử tội Ruồi Bài tập 1: V¨n b¶n: "Ngäc hoµng xö téi xanh ruåi xanh" - Gv gọi 1- 2 học sinh đọc văn bản. a) V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt Hoạt động 2: Tìm hiểu BPNT trong văn bản này ? V¨n b¶n cã tÝnh chÊt thuyÕt minh kh«ng? TÝnh chÊt minh: Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo? Ph¬ng ph¸p thuyÕt - Giíi thiÖu loµi ruåi cã hÖ thèng. minh nào đã đợc sử dụng Gv: Cho hs th¶o luËn nªu ý kiÕn gäi nhãm cßn l¹i - Nh÷ng tÝnh chÊt chung gièng tập tính sinh hoạt sinh đẻ. nhËn xÐt. - Các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng là: nhân hoá, - Những phơng pháp thuyết minh là định nghĩa thuộc họ cã t×nh tiÕt. - C¸c biÖn ph¸p nhÖ thuËt cã t¸c dông g©y høng thó c«n trïng. cho bạn đọc nhỏ tuổi vừa là truyện vui vừa học thêm + Phân loại... + Sè liÖu... tri thøc. + LiÖt kª m¾t líi ch©n tiÕt ra Hoạt động 3: Chữa bài tập 2 ? Học sinh đọc đoạn văn sgk và nêu nhận xét về biện chất dịch... Bµi tËp 2 pháp nghệ thuật đợc sử dụng Gv: §©y lµ ®o¹n v¨n nãi vÒ tËp tÝnh cña chim có díi - BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y mét ngé nhËn thêi th¬ Êu sau lín nªn ®i häc míi cã lµ: LÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn dÞp nhËn thøc l¹i sù nhÇm lÉn 4: Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc cña bµi. 5: hớng dẫn: Hs làm bài, chuẩn bị bài luyện tập ở nhà theo định hớng SGK. Rót kinh nghiÖm.

(9) Ngµy so¹n 15 /8/2011 Ngµy d¹y /8/2011 TiÕt 5: LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh I: Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vËn dung mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh. 2. Kü n¨ng: Häc sinh cã kü n¨ng t×m ý, lËp dµn ý kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức luyện tập II: ChuÈn bÞ Gv: So¹n gi¸o ¸n. Hs: Chuẩn bị cho đề bài thuyết minh về cái bút cái quạt chiếc nón …Yêu cầu lËp dµn ý chi tiÕt III: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt độngI: Đọc các đề bài I. Hoạt động trên lớp Cho đề bài thuyết minh một trong những đồ dùng 1. Giới thiệu về cái Quạt. sau: c¸i qu¹t; c¸i bót; c¸i kÐo; chiÕc nãn. 2. Giíi thiÖu vÒ c¸i Nãn - Hs: Đọc, nêu yêucầu của các đề bài. 3. Giíi thiÖu vÒ c¸i Bót. * Hoạt độngII: Chia nhóm giao việc 4. Giíi thiÖu vÒ c¸i KÐo Gv ph©n líp thµnh 2 nhãm: Mçi nhãm lËp dµn ý cho một trong 2 đề về cái quạt hoặc cái nón. * Yªu cÇu: - Về nội dung nêu đợc công dụng cấu tạo chủng loại lÞch sö … - H×nh thøc vËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt kÓ thuËt nh©n ho¸ ? Học sinh xác định đề bài lập dàn ý và viết phần më bµi ? Trình bày dàn ý đọc phần mở bài Hs th¶o luËn ph¸t biÓu ý kiÕn: * Hoạt độngIII: Thực hành. II: LuyÖn tËp Hoạt động1: Giới thiệu về cái Nón - Nhóm1: Thực hành làm dàn ý đề bài về chiếc Nón. 1. Giới thiệu về cái Nón.(Nhóm1) ? Gọi nhóm 1 lần lợt trình bày phần dàn ý đã - Më bµi: chuÈn bÞ. + ChiÕc nãn tr¾ng viÖt nam kh«ng - Gîi ý tr¶ lêi: phải chỉ dùng để che ma che nắng A: Më bµi mµ dêng nh nã cßn lµ phÇn kh«ng gií thiÖu chung vÒ chiÕc nãn thể thiếu đã góp phần làm nên vẻ B: Th©n bµi đẹp duyên dáng cho ngời phụ nữ - LÞch sö chiÕc nãn viÖt nam chiÕc nãn tr¾ng ®i vµo ca - CÊu t¹o cña chiÕc nãn dao - Quy tr×nh lµm ra chiÕc nãn - Gi¸ trÞ kinh tÕ VH nghÖ thuËt cña chiÕc nãn . C: Kết bài: Cảm nghĩ chung về chiếc nón trong đời - Thân bài: Trình bày các tri thức về Lịch sử ra đời, phân loại, cấu sống hiện đại. Gv: Tæ chøc cho häc sinh nhËn xÕt bæ sung vµ røt t¹o, c¸ch lµm, gi¸ trÞ kinh tÕ v¨n ho¸ cña c¸i nãn. kinh nghiÖm. - KÕt bµi: C¶m nghÜ chung vÒ chiÕc Hoạt động 2: Giới thiệu về cái Quạt nón trong đời sống hiện đại. - Nhãm2: Giíi thiÖu vÒ C¸i qu¹t. Gv: §inh híng 2. Giíi thiÖu vÒ c¸i Qu¹t (Nhãm2) ? Qu¹t lµ mét c«ng dông nh thÕ nµo ? Họ nhà quạt đông đúc và có nhiều loại nh thế - Gv: Định hớng cho nhóm 2 lần l-.

(10) nµo? ît giíi thiÖu dµn ý c¸c phÇn Më ? GÆp ngêi b¶o qu¶n tèt th× sè phËn qu¹t ntn? bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. - Nhóm 2 trình bày xong, giáo viên tổ chức nhận xét - Lu ý phần thân bài cần đảm bảo vµ rót kinh nghiªm chung. các tri thức về Lịch sử ra đời, phân Hoạt động 3: Đọc văn bản Họ nhà kim lo¹i, cÊu t¹o, c¸ch sö dông b¶o GV: Hớng dẫn hs đọc bài "Họ nhà kim " qu¶n. Gv: Cñng cè, rÌn kü n¨ng cho hs th«ng qua v¨n b¶n 3. §äc v¨n b¶n "Hä nhµ kim" Hä nhµ kim 4: Củng cố: Giáo viên nhận xét chung về cách sử dụng biện pháp nghệ thuật đạt hiÖu qu¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh. 5: Hớng dẫn: Hs tiếp tục lập dàn ý 2 đề cái kéo cái bút, viết một trong hai bài đã lËp dµn ý. Rót kinh nghiÖm : DuyÖt tuÇn 1. đới huy tiềm. TuÇn 2 Ngµy so¹n 26/8/2011 Ngµy d¹y /9/2011 Bài 2- Tiết 6: đấu tranh cho một thế giới hoà bình. (M¸c- kÐt). I: Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh 1. Kiến thức: Hs hiểu đợc nội dung vấn đề cần đặt ra trong văn bản nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang de doạ toàn bộ sự sống trên trái đất nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó là đấu tranh cho một thế giới hoà bình 2. Kỹ năng: Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả chứng cứ cụ thể xác thực so s¸nh râ rµng. 3. Thái độ: Hs có ý thức góp tiếng nói của mình vào phong trào hoà bình trên thế giíi. II: ChuÈn bÞ GV: So¹n bµi, Mét sè h×nh ¶nh vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n HS: So¹n bµi su tÇm tranh ¶nh bom h¹t nh©n III: TiÕn tr×nh lªn líp 1: ổn định tổ chức 2 : KiÓm tra bµi cò ? Ph©n tÝch lèi sèng giÈn dÞ cña b¸c hå 3: Bµi míi Hoạt động của thầy và trò * Hoạt độngI: Tìm hiểu chung Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm ? Tr×nh bµy sù hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm HS nªu ý chÝnh gi¸o viªn bæ sung - M¸c kÐt lµ v¨n c« l«m bi a sinh1928- cã nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n theo khuynh híng hiÖn thùc huyÒn ¶o ông đã đợc nhận giải thởng No ben văn học 1928. ? Nêu sự ra đời của tác phẩm này, xuất xứ của văn bản - N¨m 1986 nguyªn thñ c¸c níc häp lÇn thø 2 t¹i mª hi c« ra mét b¶n tuyªn bè kªu gäi chÊm døt ch¹y ®ua vò trang nhà văn mát két dợc tham dự văn bản trên đợc. Néi dung I: §äc, t×m hiÓu chung 1: T¸c gi¶: M¸c- kÐt(1928) lµ nhµ v¨n C«- l«m-bi- a. 2: T¸c phÈm: - Rót tõ t¸c phÈm Thanh g¬m §a- m«- ClÐt. - S¸ng t¸c n¨m 1986..

(11) tr×nh bµy b¶n tham luËn cña «ng Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh đọc: Giọng đọc rõ rµng, døt kho¸t ®anh thÐp chó ý c¸c tõ phiªn ©m c¸c chi tiÕt t¾t - Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc: 2- 3 Hs đọc ? Gi¶i thÝch c¸c tö: Hµnh tinh, H¹t nh©n... Hoạt đông 3: Xđịnh kiểu văn bản, bố cục của văn bản. ? V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu lo¹i nµo, PTB§ cña v¨n b¶n - V¨n b¶n nhËt dông- NghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi ? Em h·y cho biÕt luËn ®iÓm chinh cña v¨n b¶n - ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e do¹ toµn thÓ nh©n lo¹i. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cña toµn nh©n lo¹i. ? Để làm rõ luận điểm trên, tác giả đã sử dụng những luËn cø nµo. _ Hs th¶o luËn cÆp tr¶ lêi. Gv chèt kiÕn thøc, kh¸i qu¸t l¹i 4 luËn cø. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết Hoạt động 1: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân ? Häc sinh theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n ? Bằng những lý lẽ và chứng cứ nào tác giả đã làm rõ nguy c¬ cña chiÕn tranh h¹t nh©n HS: + lÝ lÏ: ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ sù tµn ph¸ huû diÖt tiªu diÖt c¸c hµnh tinh cña hÖ mÆt trêi. + Phát minh hạt nhân quyết định sự sống còn của thế giíi . + Chứng cứ: ngày mồng 8-8-1986 5000đầu đạn hạt nhân bè trÝ kh¾p hµnh tinh , tÊt c¶ mäi ngêi ®ang ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ tÊt c¶ sÎ næ tung ? Chøng cø nµo lµm em ng¹c nhiªn - Hs: Tù béc lé ? Theo em c¸ch ®a lÝ lÏ vµ chøng cø trong ®o¹n v¨n b¶n này có gì đặc biệt - LÝ lÏ kÕt hîp dÉn chøng tÊt dùa trªn sù tÝnh to¸n k.häc - Kết hợp với sự tỏ thái độ của tác giả ? Những điều đó khiến đoạn văn mở đầu có sức tác động nh thế nào đến ngời đọc ngời nghe - Tác giả và nhận thức của ngời đọc biết đợc sức mạnh ghê gớm của vũ khí hạt nhân khơi gợi sự đồng tình của t¸c gi¶ ? Qua cácphơng tiện thông tin đài báo em có thêm chøng cø nµo vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vÉn ®e doạ cuộc sống và trái đất VD: Các vụ thử tên lửa, đại bác... trên thế giới. Hoạt động 2: Tiểu kết- Gv: Khái quát nội dung đã học 4: Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5: híng dÉn: Häc sinh vÒ nghiªn cøu phÇn cßn l¹i Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n 26/8/2011 Ngµy d¹y /9/2011. - KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông. - PTBĐ: Nghị luận một vấn đề chÝnh trÞ- X· héi. * LuËn ®iÓm chñ chèt cña v¨n b¶n: ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e do¹ toµn thÓ nh©n lo¹i. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cña toµn nh©n lo¹i.. II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt 1. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ sù sèng trªn thÕ giíi. - LÝ lÏ vµ chøng cø b»ng nh÷ng sè liÖu cô thÓ x¸c thùc vÒ thêi gian đầu đạn hạt nhân với một phép tính đơn giản. - C¸ch vµo trùc tiÕp vµ nh÷ng chứng cứ xác thực đã thu hút ngời đọc và gây ấn tợng mạnh mÏ vÒ tÝnh ch hÖ träng cña vÊn đề đang nó. * TiÓu kÕt.

(12) Tiết 7: đấu tranh cho một thế giới hoà bình. (M¸c- kÐt). I: Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Hs hiểu đợc nội dung vấn đề cần đặt ra trong văn bản nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang de doạ toàn bộ sự sống trên trái đất nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó là đấu tranh cho một thế giới hoà bình 2. Kỹ năng: Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả chứng cứ cụ thể xác thực so s¸nh râ rµng. 3. Thái độ: Hs có ý thức góp tiếng nói của mình vào phong trào hoà bình trên thế giíi. II: ChuÈn bÞ Gv: So¹n gi¸o ¸n, su tÇm t liÖu, tranh ¶nh vÒ chiÕn tranh. Hs: TiÕp tôc chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn cña Gv III: TiÕn tr×nh lªn líp 1 : æn dÞnh tæ chøc 2 : KiÓm tra bµi cò ?Em cã suy nghÜ g× vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ ch¹y dua vò trang 3: Bµi míi *Gv giíi thiÖu: Hoạt động của thầy và trò. Néi dung I: §äc, t×m hiÓu chung * Hoạt động II: Tiếp theo. II: §äc, t×m hiÓu chi tiÕt Hoạt động3 (tiếp): Chạy đua vũ trang và hậu quả đã cớp 2: Cuộc chạy đua vũ trang đi cuộc sống tốt đẹp của con ngời. lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng sèng ? Học sinh theo dõi đoạn văn nói về các chi phí trong cuộc tốt đẹp của con ngới ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n ? Những chứng nào đợc đa ra để nói về cuộc chạy đua vũ trang h¹t nh©n trong lÜnh vùc qu©n sù - Chi phí hàng trăm tỉ đô la để tạo máy bay ném bom - Cuộc chạy đua chiến nguyên tử tên lửa vợt đại dơng tên lửa mx tranh h¹t nh©n lµ cùc kú v« ? ở đây cách lập luận của tác giả có gì đặc biệt lý vµ tèn kÐm nhÊt v« nh©n - Chứng cứ cụ thể xác thực 100tỉ đô la :100 máy bay ném đạo nhất bom chiÕn lîc B1B, 700 tªn löa … - Dùng so sámh đối lập một bên chi phí nhằm tạo ra sức mạnh huỷ diệt tơng đơng với một bên dùng chi phí đó để cứu hàng trăm triểu trẻ em nghèo hàng tỉ ngời đợc phòng bÖnh ….. ? Em nghÜ g× vÒ t¸c dông cña c¸ch lËp luËn nµy - CÇn lo¹i bá chiÕn tranh v× - Lµm næi bËt sù tèn kÐm ghª gím cña cuéc ch¹y ®ua chiÕn cuéc sèng hoµ b×nh h¹nh tranh h¹t nh©n phóc - Nêu bật sự vô nhân đạo - Gợi cảm xúc mỉa mai châm biếm ngời đọc ? §äc ®o¹n v¨n gîi cho em suy nghÜ g× vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n - Cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n lµ cùc kú v« lý vµ tèn kÐm nhÊt v« nh©n ®o¹ nhÊt - CÇn lo¹i bá chiÕn tranh v× cuéc sèng hoµ b×nh h¹nh phóc ? Qua các thông tin đại báo em cho biết nhân loại đã tìm - Chiến tranh hạt nhân là cách nào để hạn chế chạy đua chiến tranh hạt nhân hành động cực kỳ phi lý - C¸c hiÖp íc cÊm thö vò khÝ h¹t nh©n ngu nguội man rợ đáng xấu - H¹n chÕ sè lîng ®Çu d¹n h¹t nh©n …. hæ ®i ngîc l¹i lý trÝ ph¶n ? ở phần tiếp theo của văn bản đợc tạo bằng 3 đoạn nhỏ khoa học mỗi đoạn đều nói đên hai chỡ trái đất ? Em đợc cảm nghĩ gì của tác giả khi liên tục nhắc lại danh từ trái đất Ta là thứ thiêng liêng cao cả đáng đợc chúng ta yêu quý.

(13) - Không đợc xâm phạm huỷ diệt trái đất ? Em hiểu nh thế nào về ý nghĩa trái đất chỉ là một cái làng nhỏ trong vũ trụ nhng lại là nơi độc nhất cã phÐp mµu cña sù sèng * Hs: Thảo luận nhóm ,cử đại diện trình bày, nhãm kh¸c nhËn xÐt - Lµ hµnh tinh nhá cã sù sèng ? HS đọc không những đi ngợc …xuất phát của nó Gv gi¶i thÝch kh¸ niÖm lÝ trÝ tù nhiªn ë ®©y cã thÓ lµ quy luËt cña tù nhiªn l« gÝc tÊt yÕu cña tù nhiªn ? Quá trình sống trên trái đất đợc tác giả hình dung nh thế nµo - 180 triÖu n¨m b«ng hång míi biÕt në ... ? Theo em có gì độc đáo trong cách lập luận này - Các số liệu cụ thể sinh động. ? Qua các số liệu đó, tác giả muốn nói diều gì. - Phải lâu dài lắm mới có đợc mọi vẻ đẹp không phải một sớm một chiều mà có đợc. ? Em hiÓu g× vÒ lêi b×nh cña t¸c gi¶ ë phÇn cuèi v¨n b¶n - Chiến tranh hạt nhân là hành động cực kỳ phi lý ngu ngốc ma rợ đáng xấu hổ đi ngợc lại lý trí phản khoa học 3: NhiÖm vô Hoạt động 4: Nhiệm vụ của chúng ta ? Học sinh đọc sgk ? Em hiểu thế nào là văn bản đồng ca của những ngời đòi - Nguy cơ của chiến tranh ®ang de do¹ chóng ta ph¶i hái mét thÕ giíi kh«ng cã vò trang đó là tiếng nói cộng đồng thế giới chống chiến tranh là có nhiệm vụ đấu tranh cho hoµ b×nh ng¨n chÆn vµ xo¸ tiÕng nãi yªu chuéng hoµ b×nh ? ý nghÜa cña Tg vÒ viÖc më ra mét nhµ b¨ng lu tr÷ vò khÝ bá nguy c¬ chiÕn tranh Thông điệp về một cuộc sống đã tờng tồn tại về những đất ? Em hiểu gì về tác giả qua ý tởng đó - Là ngời vô cùng yêu chuộng cuộc sống trên trái đất hoà b×nh III: Tæng kÕt- Ghi nhí *Hoạt động III: Tổng kết 1: NghÖ thuËt ? Giá trị nghệ thuật đợc tác giả thể hiện qua văn bản C¸ch lËp luËn chÆt chÏ - LËp luËn chÆt chÏ, Sè liÖu cô thÓ, b»ng chøng x¸c thùc.. ? Qua đó những thông điệp nào đợc gửi tới chúng ta qua chứng cứ phong phú xác thùc cô thÓ v¨n b¶n nµy - Nguy c¬ cña chiÕn tranh ®ang de do¹ chóng ta ph¶i cã 2 : Néi dung nhiệm vụ đấu tranh cho hoà bình ngăn chặn và xoá bỏ nguy Nguy cơ của chiến tranh ®ang de do¹ chóng ta ph¶i c¬ chiÕn tranh có nhiệm vụ đấu tranh cho ? Gọi học sinh đọc ghi nhớ sgk Gv híng dÉn häc sinh nªu c¶m nghÜ cô thÓ tõng phÇn vÊn hoµ b×nh ng¨n chÆn vµ xo¸ bá nguy c¬ chiÕn tranh đề trong bài học * Chó ý: CÇn ph¸t biÓu nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ thµh thùc IV: LuyÖn tËp cña b¶n th©n tranh nãi vµ viÕt theo c«ng thøc - Hs nªu c¶m nghÜ cô thÓ * Hoạt động IV: Tổ chức hớng đẫn Hs luyện tập. tõng phÇn v® trong bµi häc Gv: Tæ chøc híng dÉn cho Hs luyÖn tËp. 4 : Cñng cè: Gv kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5: Híng dÉn: - Hs n¾m ch¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n. So¹n "Tuyªn bè thÕ giíi..." Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n 26/8/2011 Ngµy d¹y /9/2011 TiÕt 8: C¸c ph¬ng ch©n héi tho¹i ( tiÕp ) I: Môc tiªu bµi häc.

(14) 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc nội dung phơng châm quan hệ phơng châm cách thức và phơng châm lịch sự, bớc đầu nhận thức đợc nguyên nhân dẫn đến việc vi ph¹m c¸c PCHT nµy. 2. Kü n¨ng: Hs biÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. 3. Thái độ: Hs có ý thức tôn trọng đối tợng giao tiếp thông qua việc tuân thủ các PCHT. II: ChuÈn bÞ Gv: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô. Hs: So¹n, häc bµi cò + SGK III: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng ph¬ng ch©m vÒ chÊt ? Cho vÝ dô 3. Bµi míÝ Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: PC Quan hệ. Hoạt động1: Tìm hiểu ngữ liệu Gv: Treo b¶ng phô cã ghi t×nh huèng ? Em hiểu thành ngữ ông nói gà bà nói vịt dùng để chỉ t×nh huèng héi tho¹i nh thÕ nµo. - Thành ngữ này dùng để chỉ tình huống hội thoại mà trong đó mỗi ngời nói một đàng không khớp với nhau ? Em h·y cho biÕt ®iÒu g× x¶y ra nÕu xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh huèng héi tho¹i nh vËy, - NÕu xuÊt hiÖn t×nh huèng héi tho¹i nh vËy th× con ngêi sẽ không giao tiếp với nhau đợc và những hoạt đông xã héi sÏ trë nªn rèi lo¹n Hoạt động2: Kết luận ? Qua đó có thể rút ra điều gì trong giao tiếp - Khi giao tiếp cần nói đúngvào đề tài mà hội thoại đang đề cập tránh nói lạc đề. ? LÊy vÝ dô vÒ mét t×nh huèng t¬ng tù. Gv khái quát gọi học sinh đọc phần ghi nhớ sgk * Hoạt động II: PC Cách thức. Hoạt động1: Tìm hiểu ngữ liệu ? Hs đọc ngữ liệu SGK ? Thµnh ng÷ D©y cµ ra d©y muèng, Lóng bóng nh ngËm hột thị dùng để chỉ cách nói nh thế nào - Hs: + Thµnh ng÷1: ChØ c¸ch nãi dµi dßng rêm rµ + Thµnh ng÷ 2: Nãi Êp óng, kh«ng rµnh m¹ch ? Nh÷ng c¸ch nãi nh vËy ¶nh hëng nh thÕ nµo trong giao tiÕp - Lµm cho ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiÕp nhËn kh«ng đúng nội dung đợc truyền đạt nh vậy làm cho giao tiếp đạt kÕt qu¶ kh«ng mong muèn. Hoạt động 2: Kết luận ? Cã thÓ rót ra bµi häc g× trong giao tiÕp - Khi giao tiÕp cÇn nãi ng¾n gän rµnh m¹ch Gv: Khái quát gọi học sinh đọc ghi nhớ 2 * Hoạt động III: PC Lịch sự Hoạt động1: Tìm hiểu ngữ liệu Gv: hớng dẫn học sinh đọc truyện sgk "Ngời ăn xin..." ? Vì sao ông lão ăn xin và cậu bé trong truyện đều cảm thấy mình đã nhậnđợc từ ngời kia một cái gì * Th¶o luËn ,tr×nh bµy ý kiÕn. - Tuy c¶ hai ngêi kh«ng cã cña cho nhau nhng hä nhËn ®-. Néi dung I: Ph¬ng ch©m quan hÖ 1. VÝ dô: Thµnh ng÷ "«ng nãi gµ bµ nãi vÞt" - §©y lµ t×nh huèng héi thoại mà trong đó mỗi ngời nói một đàng không hiÓu nhau 2. KÕt luËnt- Ghi nhí. II: Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 1. VÝ dô SGK Khi giao tiÕp cÇn chó ý nãi rµnh m¹ch tr¸nh c¸ch nãi m¬ hå. 2. KÕt luËn- Ghi nhí III. Ph¬ng ch©m lÞch sù 1. VÝ dô V¨n b¶n: "Ngêi ¨n xin...". 2. KÕt luËn - Ghi nhí sgk.

(15) ợc tình cảm mà ngời kia đã giành cho mình đặc biệt, là t×nh c¶m cña cËu bÐ giµnh cho «ng l·o ¨n xin . - §èi víi ngêi ë hoµn c¶nh bÇn cïng cËu bÐ kh«ng tá ra kinh bỉ xa lánh mà vẫn có thái độ và lời nói hết sức chân thành thể hiện sự chân thành và quan tâm đến ngời khác Hoạt động 2: Kết luận ? Em rót ra bµi häc g× vÒ giao tiÕp qua t×nh huèng trªn - Trong giao tiếp dù địa vị hoàn cảnh của ngời đối thoại nh thÕ nµo ®I thÕ n÷a th× ngêi nãi còng ph¶i chó ý c¸ch nói tôn trọng đối với ngời đó không dùng lời nói thiếu lịch sù ? Học sinh đọc ghi nhớ sgk * Hoạt độngIV: Luyện tập ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1 ? Nh÷ng c©u tôc ng÷ khuyªn ta ®iÒu g× VD: mét c©u nhÞn lµ chÝn c©u lµnh ? Học sinh đọc, nêu yêu cầu của bài tập 2 - Hs lµm bµi tËp, Gv gäi mét em nhËn xÐt , bæ sung vµ kÕt luËn. - Lµ phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh - Vd: ChÞ ng· em n©ng Bµi tËp 3: Häc sinh lµm, gv ch÷a 4 : Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i bµi tËp 5: Híng dÉn: VÒ nhµ lµm bµi 4.5(SGK) Rót kinh nghiÖm. IV: LuyÖn tËp Bµi tËp 1 Nh÷ng c©u tôc ng÷ khuyªn ta:Trong giao tiÕp nªn dïng lêi lÏ lÞchsù nh· nhÆn Bµi tËp 2 Lµ phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh Vd: ChÞ ng· em n©ng. Ngµy so¹n 26/8/2011 Ngµy d¹y / 9 /2011 TiÕt 9: sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh I: Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc văn bản thuyết minh có khi phải kết hợp với yÕu tè miªu t¶ th× v¨n b¶n míi hay. 2. Kü n¨ng: Hs cã kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ vµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 3. Thái độ: Hs ý thức đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh. II: ChuÈn bÞ Gv: so¹n bµi Hs: đọc, chuẩn bị bài ở nhà III: TiÕn tr×nh lªn líp 1 :ổn định 2: KiÓm tra bµi cò ? Lập dàn ý chi tiết cho đề bài thuyết minh về cái nón 3: Bµi míi *Gv giíi thiÖu: Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Yếu tố miêu tả trong văn bản TM Hoạt động 1: Tìm hiểu văn bản"Cây chuối…Việt Nam" ? Học sinh đọc văn bản cây chuối trong đời sống Việt Nam ? Hãy giải thích nhan đề văn bản - Nhan đề muốn nhấn mạnh vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất và tinh thần của ngời dân Việt Nam từ xa đến nay - Thái độ đúng đắn của con ngời trong việc cấy trồng c©y chuèi. Néi dung I: t×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh 1.V¨n b¶n: " C©y chuèi trong đời sống việt nam". - Nhan đề nhấn mạnh vai.

(16) ? Tìm những câu văn thuyết minh về đặc điểm cây chuèi Bµi v¨n cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n + ®o¹n 1: ®i kh¾p …ch¸u lò + ®o¹n 2: tiÕp …ngµy nay + ®o¹n 3 cßn l¹i ? Vậy ở các đoạn có những câu văn thuyết minh cho đặc ®iÓm tiªu biÓu nµo C©u ®i kh¾p … nói rõng vµ hai c©u cuèi ®o¹n ®o¹n 2 c©u c©y chuèi … hoa qu¶ ®o¹n 3 giíi thiÖu qu¶ chuèi, nh÷ng lo¹i chuèi vµ c«ng dông - Chuối chín để ăn... - Chuối xanh để chế biến thức ăn ... - Chuối để thờ cúng... ? TiÕp tôc t×m nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ cho biÕt tác dụng của yếu tố miêu tả đó - Làm cho đối tợng thuyết minh thêm cụ thể, sinh động, cã hån. ? Theo yªu cÇu chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh cã thÓ bæ xung nh÷ng g× - Hs: Th¶o luËn bæ sung - ThuyÕt minh + Ph©n lo¹i chuèi, chuèi t©y, chuèi hét, …..chuèi tiªu, chuèi ngù + Th©n gåm nhiÒu líp bÑ - Miªu t¶:Th©n trßn m¸t rîi mäng níc ……. ? Cho biÕt thªm c«ng dông cña th©n lµ c©y Hs tr×nh bµy , Gv nhËn xÐt Gv khµi qu¸t l¹i kiÕn thøc néi dung Hoạt động II: Kết luận ? Em rót ra bµi häc g× khi t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh. - Học sinh đọc phần ghi nhớ sgk * Hoạt động II: Luyện tập Bµi tËp 1: ? Bæ xung yÕu tè miªu t¶ vµo c¸c chi tiÕt sau Gv: Treo b¶ng phô cã ghi bµi tËp lªn b¶ng - Hs suy nghÜ lªn b¶ng ®iÒn - Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt Bµi tËp 2: ? H·y chØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n Gv treo b¶ng phô Häc sinh theo dâi dïng phÊn mµu g¹ch ch©n díi c¸c yÕu tè miªu t¶ Gv nhËn xÐt chÊm ®iÓm Bµi tËp 3: ? ChØ ra yÕu tè miªu t¶ trong bµi trß ch¬i ngµy xu©n Gv Hớng dẫn học simh lấy bút chì đánh dấu các câu văn miªu t¶ trong v¨n b¶n. trò của cây chuối đối đới sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ngêi ViÖt Nam tõ xa đến nay. - C©u miªu t¶ c©y chuèi: + §i kh¾p n¬i …..th©n mÒm v¬n lªn …nói rõng + Chuèi xanh cã vÞ ch¸t … mãn gißn - §Ó thuyÕt minh cho cô thÓ sinh động hấp dẫn bài viết cã thÓ kÕt hîp sö dông yÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông lµm cho đối tợng đợc nổi bật. 2. KÕt luËnt- Ghi nhí. II: LuyÖn tËp Bµi tËp 1: - Th©n chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng trßn nh c¸c cét trô mäng níc gîi c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu - L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i tho¶ng mïi th¬m d©n d· Bµi t©p 2: YÕu tè miªu t¶ - T¸ch ….nã cã tai chÐn cña ta kh«ng cã tai - Khi đợc trang trí công phu r©u ngò s¾c l«ng mµy b¹c bµn cê …qu©n cê hai tíng ….che läng 4: Cñng cè: Häc sinh nÊm ch¾c kiÕn thøckh¸i qu¸t l¹i bµi 5.: Híng dÉn: Häc bµi, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n 26/8/2011 Ngµy d¹y /9/2011 TiÕt 10: LuyÖn tËp yÕu tè miªu t¶.

(17) trong v¨n b¶n thuyÕt minh I: Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh v¨n thuyÕt minh. 2. Kü n¨ng: Häc sinh cã kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ khi t¹o lËp v¨n b¶n TM. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tinh thần ý thức luyện tập. II: ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ III: TiÕn tr×nh lªn líp 1: ổn định 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh, viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã ý nghÜa nh thÕ nµo. 3 :Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: I: ChuÈn bÞ ë nhµ Gv: KiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. * Hoạt động II: Luyện tập II: LuyÖn tËp ? Đọc lại đề bài(SGK) §Ò bµi : con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam ? Đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì - Vai trò vị trí của con trâu trong đời sống của ngời n«ng d©n ViÖt Nam trong nghÒ n«ng cña ngêi ViÖt Nam Gv đó là cuộc sống của ngời làm ruộng con trâu trong việc làm đồng ánh con trâu trong cuộc sống lµng quª ... ? §äc tham kh¶o v¨n b¶n thuyÕt minh khoa häc - Hs đọc văn bản ? Em có thể sử dụng đợc những ý gì cho bài viết của m×nh ….häc sinh th¶o luËn tr×nh bµy gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m ý vµ lËp dµn ý * Hoạt động III: Lập dàn ý 1: LËp dµn ý Gv: Nêu câu hỏi và gợi ý để học sinh nêu ra thật nhiÕu ý vµ lËp dµn ý theo bè côc ba phÇn A: Më bµi : ? PhÇn më bµi ta cÇn giíi thiÖu nh thÕ nµo Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u - Häc sinh ph¸t biÓu trên đồng ruộng việt nam - Có thể mở bài cách giới thiệu ở Việt Nam đến bất kỳ miền quê nào đều thấy hình bóng con trâu trên B: Thân bài đồng ruộng - §Æc ®iÓm vÒ loµi - HoÆc më bµi cã sö dông h×nh thøc diÔn ca - Con tr©u lµm nghÒ n«ng Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy - Con tr©u trong lÔ héi Tr©u ra ngoµi ruéng tr©u cµy víi ta - Lµ nguån cung cÊp thÞt da - Hoặc bắt đầu tả cảnh trẻ chăn trâu cho trâu tắm trâu đê thuộc sừng trâu dùng mỹ ăn cỏ …từ đó dẫn ra vị trí của con trâu trong đời sống nghệ n«ng th«n ViÖt Nam - Lµ tµi s¶n lín cña ngêi d©n ? PhÇn th©n bµi yªu cÇu thuyÕt minh nh÷ng g× vÒ loµi viÖt nam tr©u - Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u - Hs: CÇn giíi thiÖu vÒ vai trß vÞ trÝ cña con tr©u víi viÖc ch¨n nu«i tr©u các hoạt động ở nông thôn C: KÕt bµi ? Em hãy giới thiệu những hoạt động của con trâu ở Con trâu trong tình cảm của n«ng th«n. ngêi n«ng d©n viÖt nam - Con tr©u víi c«ng viÖc nhµ n«ng: Cµy, bõa, kÐo gç... - Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n: - Con tr©u víi lÔ héi ? PhÇn kÕt bµi yªu cÇu g× - Hs: Suy nghÜ vÒ con tr©u vµ t¬ng lai cña nã *Hoạt độngIV: Thực hành viết bài 2. Thc hµnh viÕt bµi.

(18) Lu ý cÇn ph¶i giíi thiÖu tõng ®o¹n vµ cã sù miªu t¶ con trâu trong từng việc đó vận dụng tri thức về sức - Viết phần mở bài kÐo søc cµy ë bµi thuyÕt minh khoa häc - C¶nh ch¨n tr©u con tr©u ung dung gÆm cá lµ mét - PhÇn th©n bµi tr×nh bµy hình ảnh đẹp của cuộc sống thanh bình ở làng quê miêng một số hoạt động của con tr©u ë n«ng th«n. ViÖt Nam - Häc sinh miªu t¶ c¶nh trÎ em ch¨n tr©u h×nh ¶nh - ViÕt phÇn kÕt bµi. nh÷ng con tr©u cÇn cï gÆm cá Gv: Tæ chøc cho Hs tr×nh bµy vµ nhËn xÐt 3. V¨n b¶n: Dõa S¸p * Hoạt độngV: Đọc văn bản Dừa sáp - Hs đọc, Gv củng cố thêm yếu tố miêu tả trong văn b¶n thuyÕt minh qua bµi Dõa s¸p. 4 : Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc cña bµi häc 5: Híng dÉn: VÒ nhµ lµm bµi tËp sgk, viÕt bµi thuyÕt minh vÒ con tr©u. Rót kinh nghiÖm : TuÇn 3 Ngµy so¹n: 3/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 Bµi 3- TiÕt 11: Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyền đợc bảo vệ và phát triển cuả trẻ em. A: Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh thấy đợc phần nào thực trạng cuộc sống của trẻ em trên thế giới hiện nay và tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ, chăm sóc trẻ em. - Hs hiểu đợc đây là văn bản nhật dụng thuộc loại nghị luận chính trị xã hội, mạch lạc rõ ràng, liên kết chặt chẽ, luận chứng đầy đủ và toàn diện. 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kĩ năng đọc, tìm hiểu và phân tích văn bản nhật dụng- nghị luËn chÝnh trÞ x· héi. 3. Thái độ: Hs ý thức đợc quyền của mình, có ý thức tuyên truyền để mọi công đồng nắm đợc quyền và nghĩa vụ của trẻ em. B: ChuÈn bÞ: Gv: Nghiªn cøu v¨n b¶n, SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Hs: ChuÈn bÞ bµi häc bµi C: TiÒn tr×nh lªn líp 1: ổn định tổ chức 2: KiÓm tra bµi cò ? Qua v¨n b¶n “ §Êu tranh …” Cho biÕt nÕu chiÕn tranh h¹t nh©n x¶y ra sÏ g©y th¶m ho¹ g× cho nh©n lo¹i? ? Mỗi ngời chúng ta cần phải làm gì để góp phần vào công cuộc đấu tranh vì một thế giíi hoµ b×nh? 3: Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I: §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶: ? Học sinh đọc chú thích sgk - T¸c phÈm: ? Bản tuyên ngôn ra đời ở đâu TrÝch: Tuyªn ng«n cña Héi - TrÝch: Tuyªn ng«n cña Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em vµ c¸c v¨n kiÖn quèc tÕ em vµ c¸c v¨n kiÖn quèc tÕ: GV: Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em häp t¹i trô së LHQ ë Niu Oãc 30.9.1990 - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn Hoạt động 2: Hớng dẫn cách đọc chÝnh trÞ- X· héi GV: Đọc từ đầu đến “kinh nghiệm mới” - Bè côc ? 1 đến 2 Hs đọc ? Gi¶i thÝch mét sè t÷ ng÷ khã..

(19) ? Kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt ? Qua đọc và tìm hiểu văn bản này có thể chia làm mấy phÇn? Chia lµm hai phÇn: + PhÇn 1: Më ®Çu: LÝ do cña b¶n tuyªn bè + Phần 2: Còn lại: Thực trạng và giải pháp khắc phục để b¶o vÖ quyÒn trÎ em. ? Theo em trong phÇn 2 em cã thÓ t¸ch thµnh mÊy phÇn nhá? + PhÇn 1: Sù th¸ch thøc: Thùc tr¹ng vÒ cuéc sèng khæ cùc, bÞ bá r¬i cña nhiÒu trÎ em trªn thÕ giíi. + Phần 2: Cơ hội: khẳng định những điều kiện thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh việc chăm sãc b¶o vÖ trÎ em. + Phần 3: Nhiệm vụ: Xác định những nhiệm vụ cụ thể mà từng quốc gia và cả cộng đồng quốc tế cần làm vì sự sống cßn, ph¸t triÓn cña trÎ em. * Hoạt độngII: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt đông 1: Mở đầu ? PhÇn më ®Çu giíi thiÖu cho chóng ta biÕt ®iÒu g×? - Giíi thiÖu Héi nghÞ… ? Hội nghị diễn ra nhằm mục đích gì? - Kêu gọi toàn nhân loại : Hãy bảo đảm …Vì đây là vấn đề cấp bách cần phải quan tâm không một nớc mà nhiều níc trªn thÕ giíi. GV: Vì trẻ em hôm nay quyết định tơng lai sau này. ? Đến đây em nhận xét gì về cách nêu vấn đề của văn b¶n? ? Qua cách nêu vấn đề, em hiểu gì về lời cam kết và kêu gäi cña nh÷ng ngêi tham gia héi nghÞ? Sự cam kết và lời kêu gọi thể hiện tính cộng đồng, tính nhân đạo rất rõ. GV: Hai đoạn đầu khẳng định quyền đợc sống, quyền đợc phát triển của mọi trẻ em trên thế giới và kêu gọi toàn nhân loại hãy quan tâm đến vấn đề này. Hoạt động 2: Sự thách thức Gv: Mở đầu mục 3 tác giả lại phủ định: Tuy nhiên, thực tÕ … nh vËy. ? Em có suy nghĩ gì về lời phủ định này? - Trên thực tế có nhiều trẻ em trên thế giới không đợc sèng trong hoµ b×nh, Êm no vµ h¹nh phóc. GV: Môc 3 cã vai trß chuyÓn ®o¹n, chuyÓn ý, giíi h¹n vấn đề cho phần này. ? Theo dâi tiÕp trªn thùc tÕ nhiÒu trÎ em cã cuéc sèng nh thÕ nµo? - TrÎ em trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh vµ b¹o lùc, của sự phân biệt chủng tộc, sự xâm lợc, chiếm đóng và th«n tÝnh cña níc ngoµi. - Chịu đựng những thảm hoạ đói nghèo, khủng hoảng kinh tÕ, t×nh tr¹ng v« gia c, dÞch bÖnh, mï ch÷, m«i trêng xuèng cÊp. TrÎ em chÕt do suy dinh dìng vµ bÖnh tËt. ? Em c¶m nhËn g× vÒ cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi khæ cùc, bÞ r¬i vµo nhiÒu hiÓm ho¹. - NhÊn m¹nh thùc tr¹ng, ®iÒu kiÖn sèng cña trÎ em hÕt søc lµ khæ cùc diÔn ra thêng xuyªn kh«ng cã giíih¹n. ? Theo em nếu tình trạng đó kéo dài mãi sẽ dẫn tới hậu. II: §äc, t×m hiÓu chi tiÕt 1: Më ®Çu. 2: Sù th¸ch thøc - Trªn thùc tÕ cã nhiÒu trÎ em trên thế giới không đợc sèng trong hoµ b×nh, Êm no vµ h¹nh phóc. - TrÎ em trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh vµ b¹o lùc, cña sù ph©n biÖt chñng téc, sự xâm lợc, chiếm đóng và th«n tÝnh cña níc ngoµi. - TrÎ em chÕt do suy dinh dìng vµ bÖnh tËt. - Xác định những nhiệm vụ cô thÓ mµ tõng quèc gia vµ c¶ céng đồng - Vì đây là vấn đề cấp bách cÇn ph¶i quan t©m kh«ng.

(20) qu¶ nh thÕ nµo? mét níc mµ nhiÒu níc trªn - §Õn mét lóc x· héi sÏ bÞ suy tho¸i. thÕ giíi. ? Ngoµi viÖc nªu lªn thùc tr¹ng cña trÎ em trªn thÕ giíi, héi nghÞ cßn nãi lªn ®iÒu g×? - Nói lên nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó. - NhÊn m¹nh thùc tr¹ng, ? Qua ®©y em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt nµy? ®iÒu kiÖn sèng cña trÎ em viÕt võa nªu lªn thùc tr¹ng võa nªu lªn nguyªn nh©n hÕt søc lµ khæ cùc diÔn ra th- §©y lµ c¸ch viÕt s©u s¾c ph©n tÝch râ nguyªn nh©n dÉn êng xuyªn kh«ng cã giíi đến thực trạng. h¹n. GV: ở đây văn bản mới đề cập tới những thực trạng tiêu * TiÓu kÕt biÓu diÔn ra ë nhiÒu níc. ? Trớc những thực trạng đó, những nhà lãnh đạo các nớc đã xác định nh thế nào? - Đây là những sự thách thức mà những nhà lãnh đạo các níc cÇn ph¶i kh¾c phôc. Gv: §©y lµ c¸ch viÕt s©u s¾c ph©n tÝch râ nguyªn nh©n dẫn đến thực trạng.Nhấn mạnh thực trạng, điều kiện sèng cña trÎ em hÕt søc lµ khæ cùc diÔn ra thêng xuyªn không có giớí hạn Những nhà lãnh đạo các nớc rất quan tâm tới vấn đề này 4: Củng cố: hệ thống lại kiến thức tiíet 1: Kiểu văn bản, PT biểu đạt, bố cục 5: Híng dÉn: vÒ nhµ häc bµi lµm bµi so¹n tiÕp tiÕt 2 Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 3/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt 12: tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em I: Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: HS thấy đợc quyền đợc bảo vệ và chăm sóc trẻ em, hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em. 2. Kü n¨ng: TiÕp tôc rÌn cho Hs kü n¨ng sö dông c¸c phÐp lËp luËn trong v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Hs- trẻ em ý thức đợc vai trò, trách nhiệm của mình đối với tơng lai của ThÕ gíi. II: ChuÈn bÞ Gv : So¹n bµi Hs :So¹n bµi häc bµi III: TiÒn tr×nh lªn líp 1 :ổn định tổ chức 2 :KiÓm tra bµi cò ? Nªu sù th¸ch thøc cña trÎ 3 em ®ang gÆp ph¶i 3: Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I : §äc t×m hiÓu chung * Hoạt động II(tiếp) II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt Hoạt động 3: Những cơ hội. 3. Nh÷ng c¬ héi ? Phần cơ hội văn bản đã chỉ ra những điều kiện thuận lợi c¬ b¶n nµo cã thÓ ®Èy m¹nh viÖc ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em? -Sù liªn kÕt l¹i cña c¸c quèc gia cïng ý thøc cao cña céng - Sù liªn kÕt l¹i cña c¸c quèc đồng quốc tế trên lĩnh vực này. - Đã có công ớc về quyền gia cùng ý thức cao của cộng trÎ em lµm c¬ së, t¹o ra mét c¬ héi míi. đồng quốc tế trên lĩnh vực này. - Sù hîp t¸c vµ ®oµn kÕt ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cô thÓ §· cã c«ng íc vÒ quyÒn trÎ em trªn nhiÒu lÜnh vùc: gi¶i trõ qu©n bÞ, mét sè tµi nguyªn to lµm c¬ së, t¹o ra mét c¬ héi lớn đợc chuyển sang phục vụ mục đích phi quân sự trong mới. đó có tăng cờng phúc lới trẻ em. ? Việc chỉ rõ những cơ hội này nhằm mục đích gì?.

(21) - Kêu gọi các nớc đoàn kết tạo ra sức mạnh cộng đồng để giải quyết vấn đề đã đặt ra. * C¸c quèc gia ®oµn kÕt liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau tËn dụng mọi cơ hội để giải quyết ? Căn cứ vào tình hình thực tế cho biết những cơ hội ấy đã đợc tận dụng nh thế nào? - Trong 15 n¨m qua, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn trÎ em trªn nhiÒu lĩnh vực, nhiều quốc gia thu đợc nhiều thành tựu tốt đẹp. ? Qua đây em hãy trình bày suy nghĩ về điều kiện của đất nớc ta hiện nay đối với việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em? - Hs: Đảng và Nhà nớc luôn quan tâm tới vấn đề trẻ em trong viÖc thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch, viÖc lµm, trêng häc cho trÎ em c©m, ®iÕc, tæ b¸n b¸o xa mÑ, c¸c bÖnh viÖn nhi… Hoạt động 3: Những nhiệm vụ ? §äc phÇn nhiÖm vô /33 SGK ? PhÇn nhiÖm vô tr×nh bµy nh÷ng néi dung g×? Nªu nhiÖm vô cô thÓ - Hs: Nêu biện pháp để thực hiện nhiệm vụ. ? Tuyªn bè nªu nhiÖm vô cô thÓ trong nh÷ng môc nµo. ? Từ mục 16 đến mục 17 nêu vấn đề gì? - Hs: Nªu ra nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn. ? H·y tãm t¾t c¸c néi dung chÝnh cña phÇn nªu nhiÖm vô cô thÓ? - Hs: + Tăng cờng sức khoẻ và chế độ dinh dỡng của trẻ em. + Quan tâm nhiều hơn đến trẻ em bị tàn tật, có hoàn cảnh sống đặc biệt. + Các em gái phải đợc đối xử bình đẳng nh các em trai. + Bảo đảm cho các bà mẹ an toàn, tạo điều kiện về đời sống vật chất và học hành. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c néi dung trªn? - Hs: Các nhiệm vụ có tính chất toàn diện, cụ thể, xác định đợc nhiệm vụ cấp thiết của cộng đồng quốc tế và quốc gia từ tăng cờng sc khoẻ, chế độ dinh dỡng đến phát triển giáo dục, từ các đối tợng cần đợc quan tâm hàng đầu đến củng cố giáo dục, xây dựng môi trờng xã hội, từ bình đẳng nam nữ đến khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động văn ho¸ x· héi. ? Những nhiệm vụ nêu ra có mối quan hệ nh thế nào đối víi c¸c phÇn th¸ch thøc vµ c¬ héi, phÇn nªu lÝ do? LÊy vÝ dô? - Hs: Nh÷ng nhiÖm vô lµ sù øng chiÕn, rµ so¸t víi môc tiêu (Phần 1), chúng ta chặn đứng nguy cơ (Phần 2) đến mức độ nào. VD: + Trẻ em tàn tật đợc nêu ở mục 4 phần 2 đợc trở lại trong môc 11 phÇn 3. + Trẻ em bị cỡng bức từ bỏ gia đình cội rễ ở mục 4 đợc trë l¹i môc 15 “ t¹o cho trÎ c¬ héi…”. ? Mối quan hệ đó có tác dụng gì? - Hs: T¹o ra mèi liªn hÖ kÕt dÝnh cho c¶ bµi v¨n. GV:T¹o tÝnh m¹ch l¹c, râ rµng trong bµi v¨n nghÞ luËn. Các em cần liên hệ cách viết để làm bài nghị luận của th©n bµi. ? Nh vậy, theo em nhiệm vụ nào trong những vụ đã nêu là. - Sù hîp t¸c vµ ®oµn kÕt ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cô thÓ - Kªu gäi c¸c níc ®oµn kÕt t¹o ra sức mạnh cộng đồng để giải quyết vấn đề đã đặt ra.. 3. NhiÖm vô - t¨ng cêng søc khoÎ vµ chÕ độ dinh dỡng của trẻ em. Quan tâm nhiều hơn đến trẻ em bị tàn tật, có hoàn cảnh sống đặc Các em gái phải đợc đối xử bình đẳng nh các em - Bảo đảm cho các bà mẹ an toàn, tạo điều kiện về đời sống vËt chÊt vµ häc T¨ng cêng søc khoẻ và chế độ dinh dỡng của trÎ em. - Quan tâm nhiều hơn đến trẻ em bÞ tµn tËt, cã hoµn c¶nh sống đặc biệt. Các em gái phải đợc đối xử bình đẳng nh các em trai.. - Bảo đảm cho các bà mẹ an toàn, tạo điều kiện về đời sống vËt chÊt vµ häc hµnh..

(22) quan träng nhÊt? - Hs: Th¶o luËn. ? Mục 16,17 đã nêu ra những biện pháp gì để giải quyết nhiÖm vô? - Hs: Các nớc đảm bảo đều đặn sự tăng trởng kinh tế, có III: Tổng kết- ghi nhớ điều kiện vật chất chăm lo đến đời sống trẻ em. * Hoạt 1: Nghệ thuật động III: Tổng kết - T¸c gi¶ sö dông tõ ng÷ chän ? Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña b¶n tuyªn bè läc miªu t¶ so s¸nh lËp luËn - Hs: T¸c gi¶ sö dông tõ ng÷ chän läc miªu t¶ so s¸nh lËp chÆt chÏ luËn chÆt chÏ 2: N«i dung ? Em rót ra bµi häc g× qua v¨n b¶n tuyªn bè nµy - Bảo vệ quyền lợi chăm lo đến - Hs: Bảo vệ quyền lợi chăm lo đến sự phát triển của trẻ sự phát triển của trẻ em là một em là một vấn đề quan trọng vấn đề quan trọng * Hoạt động IV: Luyện tập IV :LuyÖn tËp Gv: Yêu cầu Hs đọc diễn cảm đoạn văn em thích. 4. Cñng cè: hÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña bµi. 5. Híng dÉn: vÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp trong vë bµi tËp Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 4/9/2011 Ngµy d¹y:. /9/2011. TiÕt 13: c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i <tiÕp>. I: Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc mối quan hệ giữa phơng châm hội thoại với tình huống giao tiếp. Hiểu đợc sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thèng c¸c tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ cho Hs n¨ng vËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i vµo thùc tÕ giao tiÕp x· héÞ. 3. Thái độ: Học sinh có ý thức tuân thủ các phơng châm hội thoại trong giao tiếp. II: ChuÈn bÞ: Gv: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Hs: ChuÈn bÞ bµi III: TiÕn tr×nh lªn líp: 1: ổn định tổ chức 2.: KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù ? LÊy vÝ dô minh ho¹ vÇ c¸c t×nh huèng vi ph¹m PCHT. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Phơng châm quan hệ. I: Ph¬ng ch©m quan hÖ Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. 1. ? §äc truyÖn cêi “ Chµo hái” V¨n b¶n: "Chµo hái" ? C©u hái cña chµng rÓ trong truyÖn cêi cã tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù kh«ng? T¹i sao? - HS 1: C©u hái cña chµng rÓ cã tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sự vì nó thể hiện sự quan tâm đến ngời khác. - HS 2: ChØ mét c©u hái chµo mµ chµng rÓ gäi tõ trªn xuống khi đang tập trung làm việc. Rõ ràng đã làm một việc quấy rối, gây phiền hà cho ngời khác – Thì đó - Khi giao tiếp cần nắm đkhông thể coi là phơng châm lịch sự đợc. ợc các đặc điểm của tình - GV: §a t×nh huèng: huèng giao tiÕp: Em ra ngõ gặp Bác hàng xóm đang cật lực đánh cây mồ Nãi víi ai? Nãi khi nµo. h«i v· ra, em hái th¨m: Nãi ë ®©u? Nãi nh»m - B¸c lµm viÖc vÊt v¶ l¾m kh«ng? ? Theo em câu hỏi này có tuân thủ phơng châm lịch sự mục đích gì kh«ng?.

(23) - Tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù, thÓ hiÖn sù quan t©m. ? Qua 2 tình huống, em rút ra đợc bài học gì? Sử dụng phơng châm lịch sự đúng lúc, đúng chỗ. GV: Khi giao tiÕp kh«ng nh÷ng ph¶i tu©n thñ c¸c ph¬ng châm hội thoại mà phải nắm đợc các đặc điểm của tình hớng giao tiếp. Hoạt động 2: Kết luận * Hoạt động II: Những TH không tuân thủ PCHT. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. ? Nhắc lại những ví dụ để phân tích các phơng châm trên? - Cuộc đối thoại giữa An và Ba - Lîn cíi ¸o míi, qu¶ bÝ khæng lå. - ¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt, d©y cµ ra d©y muèng - Ngêi ¨n xin ? Trong nh÷ng t×nh huèng nµy, t×nh huèng nµo tu©n thñ đúng phơng châm hội thoại. - Hs: T×nh huèng Ngêi ¨n xin GV: Cßn c¸c t×nh huèng kh¸c kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i. ? §äc vÝ dô, chó ý nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm. 1. VÝ dô 1. ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng đợc nhu cầu thông tin nh An mong muèn kh«ng? -Hs: Không đáp ứng ? Trong t×nh huèng nµy, ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo kh«ng đợc tuân thủ, vì sao? - Hs: Ph¬ng ch©m vÒ lîng v× kh«ng cung cÊp lîng th«ng tin nh An mong muèn. ? Theo em v× sao ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m nµy? Cã ph¶i Ba kh«ng hiÓu c©u hái cña An? - Hs: V× ngêi nãi kh«ng biÕt chÝnh x¸c chiÕc m¸y bay ®Çu tiên trên thế giới đợc chế tạo năm nào. Để tuân thủ phơng ch©m vÒ chÊt (kh«ng nãi râ nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc) ngêi nãi ph¶i tr¶ lêi mét c¸ch chung chung nh vËy. 2. VÝ dô 2: Sau khi ®i kh¸m bÖnh, b¸c sü cã nªn nãi cho ngêi bÖnh biÕt t×nh tr¹ng cña m×nh hay kh«ng? T¹i sao? - Hs: Kh«ng nªn nãi sù thËt v× cã thÓ khiÕn bÖnh nhËn ho¶ng sî. ? Khi b¸c sÜ kh«ng cho bÖnh nh©n biÕt t×nh tr¹ng thùc cña m×nh th× b¸c sÜ kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? - Hs: Kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt (nãi ®iÒu mµ mình tin là đúng). ? Việc nói dối của bác sĩ có chấp nhận đợc không?Vì sao? - Hs: Có thể chấp nhận đợc vì nói dối trong trờng hợp này thể hiện tính nhân đạo và cần thiết. Vì nhờ sự động viên đó mà bệnh nhân có thể lạc quan hơn, có nghị lực hơn để sống khoảng thời gian còn lại của cuộc đời. GV: Nh vậy, không phải sự nói dối nào cũng đáng chỉ trÝch hay lªn ¸n.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí II: Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i 1. VÝ dô. - Ngêi nãi v« ý, vung vÒ, thiÕu v¨n ho¸ giao tiÕp.. - Ngêi nãi ph¶i u tiªn cho mét PCHT kh¸c quan träng h¬n.. - Ngêi nãi muèn g©y sù chú ý, để ngời nghe hiểu.

(24) ? Khi nãi “ TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c” th× cã ph¶i ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng hay kh«ng? - Hs: NÕu xÐt vÒ nghÜa têng minh th× c©u nµy kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng, bëi v× dêng nh c©u nãi kh«ng cho ngêi nghe thªm mét th«ng tin nµo ngoµi th«ng tin nãi vÒ tiÒn. ? NÕu hiÓu theo nghÜa hµm Èn, em sÏ hiÓu ý nghÜc©u nãi nµy nh thÕ nµo? - Hs: Tiền bạc chỉ là phơng tiện để sống chứ không phải… Lµ tÊt c¶ Hoạt đông 2: Kết luận. ? Tõ c¸c t×nh høng trªn em rót ra kÕt lu ý g× khi giao tiÕp * Hoạt động III: Luyện tập ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1 - Hs thảo luận trả lời: Ông bố đã vi phạm phơng châm hội c¸ch thøc ? Bµi tËp 2 yªu c©u chóng ta lµm g×? Theo giao tiếp thông thờng khi đến nhà ai, trớc tiên phải chµo hái chñ nhµ.. c©u nãi theo mét hµm ý kh¸c.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1/38 - Đứa trẻ không hiểu đợc v× nã cha biÕt ch÷ “TËp tuyÓn…” lµ chuyÖn viÓn v«ng, m¬ hå… Nh vậy ông bố đã vi ph¹m ph¬ng ch©m héi c¸ch thøc Bµi tËp 2/38 4: Cñng cè: Su tÇm nh÷ng t×nh huèng kh«ng tu©n thñ PCHT, gi¶i thÝch. 5: Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, lµm c¸c bµi tËp trong SGK. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 4/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt 14+15: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1. v¨n b¶n thuyÕt minh. I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Hs tạo lập văn bản thuyết minh trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả và mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt, tuy nhiªn, yªu cÇu thuyÕt minh khoa häc, chÝnh x¸c, m¹ch l¹c vÉn lµ chñ yÕu. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kÜ n¨ng thu thËp tµi liÖu, hÖ thèng, chän läc tµi liÖu, viÕt v¨n bản thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả gồm đủ ba phần; Mở bài, thân bài, kết luËn. 3. Thái độ: Giáo dục Hs ý thức làm bài nghiêm túc, trung thực II. ChuÈn bÞ. Gv: Hớng dẫn học sinh chuẩn bị bài, nghiên cứu ra đề, đáp án. Hs: ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi I. đề bài: Hãy thuyết minh về cây lúa việt nam. *. Yêu cầu của đề: - ThÓ lo¹i: ThuyÕt minh (cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt). - Néi dung: ThuyÕt minh vÒ c©y lóa viÖt nam. *. Dµn bµi: 1. Më bµi: - Giíi thiÖu vÒ c©y lóa - Sự gắn bó với đời sống nhân dân..

(25) minh.. minh.. 2. Th©n bµi: - Nguån gèc. - §Æc ®iÓm - Ph©n lo¹i - Lợi ích, vai trò của cây lúa trong đời sống con ngời. - Cây lúa trong đời sống tình cảm con ngời. 3. KÕt bµi: - Thái độ của em và mọi ngời. Ii. BiÓu ®iÓm: *. §iÓm 8, 9: - Bài làm bố cục rõ ràng, diễn đạt lu loát. - Sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt mét c¸ch linh ho¹t. - Các phơng pháp thuyết minh sử dụng khéo léo làm nổi bật đối tợng thuyết *. §iÓm 6, 7: - Bài làm bố cục tơng đối rõ ràng. - Sö dông yÕu tè miªu t¶, biÖn ph¸p nghÖ thuËt khÐo lÐo víi ph¬ng ph¸p thuyÕt. - Còn mắc lỗi nhỏ về cách diễn đạt, dùng từ. *. §iÓm 5: - Bè côc cha thËt râ rµng. - Bµi lµm cßn cha linh ho¹t khi sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. - Còn mắc lỗi diễn đạt. *. §iÓm 3, 4: - Bài làm diễn đạt cha lu loát. - Cha làm rõ đối tợng thuyết minh. *. §iÓm 0, 1, 2: - Bµi lµm yÕu. iii. thu bµi - nhËn xÐt: 4. Cñng cè: Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra, ¤n l¹i v¨n b¶n thuyÕt minh. 5. Híng dÉn: So¹n bµi: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng- NguyÔn D÷ * Rót kinh nghiÖm DuyÖt tuÇn 3 TuÇn 4 Ngày soạn: 9/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 Bµi 4- TiÕt 16: ChuyÖn ngêi con §íi HuyTiÒm Nam x¬ng (TrÝch: TruyÒn k× m¹n lôc) - NguyÔn D÷ -. g¸i.

(26) I. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh tiÕp xóc víi thÓ lo¹i v¨n xu«i cæ ë níc ta: thÓ truyÒn k×. Học sinh hiểu nỗi đau của ngời phụ nữ trong thời kỳ phong kiến loạn lạc: có đức, có tµi, cã s¾c nhng ph¶i chÞu oan øc tñi nhôc. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng c¶m thô v¨n xu«i cæ, kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt. 3. Thái độ: Giáo dục cho Hs tinh thần trân trọng, thơng yêu con ngời phê phán những bất công ngang trái chà đạp lên hạnh phúc lứa đôi. II. ChuÈn bÞ. ThÇy : Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n Trß : §äc kü t¸c phÈm, t×m hiÓu t¸c gi¶, so¹n bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp 1 ổn định tổ chức 2 KiÓm tra.bµi cò: ? Qua v¨n b¶n Tuyªn bè…em h·y nªu vµ ph©n tÝch nh÷g hc¸h thøc mµ trÎ em trªn thÕ giíi ®ang ph¶i g¸nh chÞu. ? Những nhiệm vụ mà bản tuyên bố… đa ra để bảo vệ trẻ em là gì. 3 Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I: §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶ ? H·y nªu tãm t¾t hiÓu biÕt cña em vÒ NguyÔn D÷? + NguyÔn D÷ Lµ häc trß - NguyÔn d÷ lµ häc trß xuÊt s¾c cña NguyÔn BØnh Khiªm xuÊt s¾c cña NguyÔn BØnh - Đã từng đỗ cử nhân nhng chỉ làm quan một năm rồi về sống Khiêm ẩn Thời ông sống là thế kỷ XVI, đây là giai đoạn mà giai cấp + Đã từng đỗ cử nhân nhphong kiến liên tiếp đấu tranh dành quyền vị, chém giết lẫn ng chỉ làm quan một năm nhau, triÒu Lª môc n¸t, M¹c §¨ng Dung chiÕm quyÒn, chiÕn råi vÒ sèng Èn dËt. tranh phong kiÕn gi÷a c¸c tËp ®oµn phong kiÕn. - T¸c phÈm Gåm 20 ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tp "ChuyÖn ngêi ... truyÖn viÕt theo lèi v¨n Nam X¬ng" xu«i ch÷ H¸n cã xen lÉn ? Em hiÓu ntn vÒ thÓ lo¹i truyÒn kú mét sè th¬, tõ v¨n biÒn - T¸c phÈm: Gåm 20 truyÖn viÕt theo lèi v¨n xu«i ngÉu. GV: “ TruyÒn k× m¹n lôc” nghÜa lµ ghi chÐp t¶n m¹n - “ TruyÒn k× m¹n lôc”: Lµ - Là tập truyện ngắn đầu tiên những điều kỳ lạ vẫn đợc lu ghi chép tản mạn những truyÒn ®iÒu lu truyÒn trong d©n - T¸c phÈm viÕt b»ng ch÷ H¸n gian - Tác phẩm từng đợc đánh giá là “áng văn hay của bậc đại - Tác phẩm từng đợc gia” hoặc “thiên cổ kì bát”. Nhân vật trong các chuyện là đánh giá là “áng văn hay những phụ nữ có phẩm chất tốt đẹp khao khát hạnh phúc lứa của bậc đại gia” hoặc đôi nhng gặp nhiều bất hạnh, những trí thức phong kiến sống “thiên cổ kì bát”. Nhân ngoµi kû c¬ng cña lÔ gi¸o phong kiÕnKÕt thóc mçi t¸c phÈm vËt trong c¸c chuyÖn lµ đều có lời bình, bàn luận thêm về ý nghĩa câu chuyện (nay những phụ nữ có phẩm cha râ cña t¸c gi¶ hay cña ngêi xa thªm vµo). chất tốt đẹp khao khát - Chuyện ngời con gái Nam Xơng là một trong 20 truyện hạnh phúc lứa đôi nhng ng¾n cña tËp truyÖn. gÆp nhiÒu bÊt h¹nh. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc. ? Qua đọc ở nhà và tóm tắt, giáo viên chỉ yêu cầu và hớng dẫn học sinh đọc một số đoạn cơ bản. - KiÓu v¨n b¶n: Tù sù, VD: Đoạn 1- “Từ đầu … cha mẹ để mình” PTB§ chÝnh lµ kÓ. Đoạn 2- “bà cụ … qua đời” - Bè côc: §o¹n 3- “ H«m sau… hÕt”. ? TruyÖn cã thÓ chia bè côc nh thÕ nµo? nªu néi dung - PhÇn 1: Chia lµm 2 ý: Néi dung tõng phÇn? + ý1: ®©u…m×nh: chuyÖn vÒ VN khi chång ®i lÝnh + ý2:TiÕp: qua råi: nçi oan cñaVN khi chång vÒ. - PhÇn 2: Cßn l¹i: ChuyÖn VN díi thuû cung..

(27) ? C¨n cø vµo bè côc truyÖn em h·y kÓ tãm t¾t néi dung c©u chuyÖn? - Häc sinh kÓ, gi¸o viªn tãm t¾t mÉu: Vò ThÞ ThiÕt quª ë Nam X¬ng, thuú mÞ, nÕt na lÊy chång lµ Tr¬ng Sinh, mét ngêi cã tÝnh ®a nghÞ, c¶ ghen. BiÕt tÝnh chồng, nàng ăn ở khuôn phép nên gia đình êm ấm thuận hoà. Khi triều đình bắt Trơng Sinh đi lính, Vũ Thị Thiết đã có mang sau đầy tuần sinh con trai đặt tên là Đản. Chẳng bao lâu Mủ chồng mất, nàng lo toan cho mẹ mồ yên mả đẹp. Chồng ®i xa, nµng th¬ng con bÌn bÞa ra chuyÖn “c¸i bãng” trªn têng không ngờ đó là chuyện để sau này. Chồng nàng nghi ngờ, gia đình xảy ra thảm kịch: nàng gieo mình tự vẫn. … Cùng làng có Phan Lang, khi gặp nạn thì đợc cứu. Vũ Nơng nhờ chµng minh oan. Nµng ngåi kiÖu hoa c¶m t¹ chång råi biÕn mÊt. ? Qua câu truyện kể, Nguyễn Dữ đã phản ánh nội dung gì * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản Hoạt động 1: Mở đầu câu chuyện ? Gọi học sinh đọc “từ đầu… đi vào loại đầu” ? §o¹n v¨n më ®Çu truyÖn giíi thiÖu víi ta nh÷ng nh©n vËt nµo? - Hs: Tr¬ng Sinh, Vò N¬ng. ? T¸c gi¶ giíi thiÖu nh thÕ nµo vÒ Vò N¬ng? - Vò N¬ng tÝnht×nh thuú mÞ, nÕt na, l¹i thªm cã t dung tèt đẹp.ta biết thêm gì về Vũ Nơng? Trơng Sinh mến dung hạnh Vò N¬ng nªn cíi nµng lµm vî. Nµng lu«n gi÷ g×n khu«n phÐp không để vợ chồng bất hoà. ? Qua c¸ch giíi thiÖu cña t¸c gi¶ em hiÓu g× vÒ Vò N¬ng? - Hs: VN- ngời con gái đẹp ngời, đẹp nết. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt cña t¸c gi¶? Cách giới thiệu đó nhằm mục đích gì? - Hs: T¸c gi¶ giíi thiÖu nh©n vËt song l¹i nªu ra mét sè nÐt vÒ tính cách nhằm gieo vào lòng ngời đọc ấn tợng đậm nét về tõng nh©n vËt. GV: §ã còng chÝnh lµ c¸ch giíi thiÖu rÊt khÐo tÝnh c¸ch mỗi ngời để rồi khi diễn biến câu chuyện xảy ra ngời đọc sẽ cã nh÷ng bÊt ngê thó vÞ.giê sau häc tiÕp .. - Tãm t¾t v¨n b¶n:. II. §äc, t×m hiÓu chi tiÕt. 1: Më ®Çu c©u chuyÖn - VN ngời con gái đẹp nết, đẹp ngời. - Tr¬ng Sinh kh«ng cã häc, cã tÝnh ®a nghi * TiÓu kÕt:. 4: cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n: ThÓ lo¹i cña v¨n b¶n, tãm t¾t v¨n b¶n. 5:Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, tãm t¾t v¨n b¶n, so¹n tiÕp tiÕt cßn l¹i Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 9/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt 17: ChuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng. (NguyÔn D÷). I: Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Hs tiếp tục cảm nhận đợc vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ trong XHPK, thấy đợc số phận oan trái của họ. - Hs hiểu đợc những hành công về nghệ thuật của tác phẩm: Dựng truyện, dựng nhân vËt, s¸ng t¹o trong viÖc gi÷a thùc vµ k× ¶o. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Hs biết trân trọng, ngợi ca giá trị, phẩm hạnh của ngời phụ nữ. II: ChuÈn bÞ Gv: So¹n néi dung tiÕt 2 Hs: So¹n bµi häc bµi ë nhµ..

(28) III: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. kiÓm tra bµi cò ? Tãm t¾t chuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng cña nguyÔn d÷ 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản(Tiếp) II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt 1. Më ®Çu c©u chuyÖn 2. DiÔn biÕn c©u chuyÖn Hoạt động 2: Diễn biến câu chuyện. ? Đoạn trích kể về đoạn đời nào của Vũ Nơng? - Hs: ChuyÖn VN khi ®i lÊy chång. ? Khi chia tay chång ®i lÝnh Vò N¬ng cã nh÷ng biÓu a. ChuyÖn Vò N¬ng khi lÊy hiện thái độ cử chỉ nào? - Nµng dÆn dß chång: BiÓu hiÖn mét mong muèn lín chång nhÊt lµ sù xum häp, b×nh an. ? §äc diÔn c¶m lêi cña Vò N¬ng.. ? Trong suốt thời gian xa chồng Vũ Nơng đã chăm - Mẹ chồng đau ốm, nàng hết søc thuèc thang, lÊy lêi ngät sãc g® ntn - MÑ chång ®au èm, nµng hÕt søc thuèc thang, lÊy lêi ngµo kh«n khÐo khuyªn ngät ngµo kh«n khÐo khuyªnMÑ chång chÕt: lo ma l¬n.chång chÕt: lo ma chay chu đáo.Săn sóc con chu toàn. chay chu đáo. - S¨n sãc con chu toµn. ? Nh vËy, em cã nhËn xÐt g× vÒ Vò N¬ng - Nàng tỏ ra là ngời rất đảm đang trong thời gian xa chång? - Nàng tỏ ra là ngời rất đảm đang ? Gọi học sinh đọc: “ Sau này… phụ mẹ” ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ thêi gian xa chång trong ®o¹n v¨n trªn? - §o¹n chuyÖn cã c¸ch kÓ gi¶n dÞ, tù nhiªn, Vũ Nơng là ngời đẹp nết, đẹp ngời, đảm đang hiếu th¶o ? Khi dỗ con TS đã nói với con nh thế nào?. - Tr¬ng Sinh nhËn lµ cha §¶n. ? Nghe Tr¬ng Sinh nhËn lµ cha, bÐ §¶n cã ph¶n øng nh thÕ nµo? ? Nghe con nói, Trơng Sinh có thái độ nh thế nào? - Tr¬ng Sinh ng¹c nhiªn gÆng hái. GV: Câu nói của bé Đản đã khiến Trơng Sinh ngạc nhiªn söng sèt. ? Khi Tr¬ng Sinh g¹n hái bÐ §¶n nãi nh thÕ nµo? ? Nếu đợc nghe bé Đản nói em có suy nghĩ nh thế nµo (th¶o luËn)? - RÊt v« lÝ: b¾t buéc mÑ nh mét c¸i m¸y, kh«ng bao giê bÕ §¶n. GV: Quả đúng nh vậy, thoáng nghe ta thấy ngời đàn ông có hành động đáng ngờ: chỉ đến ban đêm, nín thít phất nh một câu đố do vậy dễ làm ngời ta hiểu lầm, bởi vậy thoáng nghe Trơng Sinh đã không cÇn suy nghÜ, ph¸n ®o¸n g× hÕt. ? Trơng Sinh đã kết luận nh thế nào về vợ mình? - Chµng ®inh ninh vî h. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng, t¹o t×nh huèng của chuyện nhằm mục đích gì?Tác giả tạo đợc sự đối lập bất ngờ để thu hút sự chú ý của ngời đọc. ? Khi về nhà Trơng Sinh đã có hành động, thái độ nh. b. ChuyÖn Vò N¬ng khi chång trë vÒ.. - Câu nói của bé Đản đã xoáy sâu đúng vào chỗ có tính đa nghi cña Tr¬ng Sinh -.

(29) thÕ nµo víi Vò N¬ng? - Hs: §äc chi tiÕt SGK ? Trớc thái độ của chồng, Vũ Nơng đã làm gì? - Hs: Nµng khãc, thanh minh: chØ mét lßng chung thuỷ chờ đợi. ? H·y theo dâi lêi thanh minh cña nµng cho biÕt Vò Nơng đã giãi bày điều gi… GV: §©y lµ h×nh ¶nh íc lÖ chØ n¬i cã quan hÖ trai gái không đứng đắn. ? Trong lời thanh minh Vũ Nơng đã tha thiết xin Trơng Sinh điều gì?Mong chàng đừng một mực nghi oan cho thiÕp. ? Qua lêi thanh minh em hiÓu Vò N¬ng muèn gi·i bµy ®iÒu g×? - Hs: Xin chồng đừng nghi oan cho mình. ? Nghe vợ nói Trơng Sinh có thái độ nh thế nào? - Hs: Tr¬ng kh«ng tin lÊy chuyÖn bãng giã m¾ng nhiÕc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng viÖc lµm cña Tr¬ng Sinh? - Hs:TS có hành động thô bạo, vũ phu, thiếu cân nh¾c, suy nghÜ ? Vì sao Trơng Sinh lại có hành động ấy? - Hs: V× chµg kh«ng cã häc l¹i cã tÝnh ®a nghi. GV: Chính vì có tính đa nghi đã làm cho Trơng Sinh mù quáng, hồ đồ không đủ bình tĩnh để suy xét kĩ lỡng sự việc. Và đến đây ta hiểu vì sao, ngay từ đầu ng ời đọc hiểu phần nào bản chất thực của sự viÖc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt Tr¬ng Sinh cña t¸c gi¶? - Hs: C¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ rÊt tinh tÕ, l« gÝc, hµnh động của chàng rất phù hợp với cá tính vốn có. GV: Nh vËy, Vò N¬ng hoµn toµn ph¶i g¸nh chÞu nỗi oan tày đình là lừa dối chồng. ? VËy theo em trong chuyÖn cã chi tiÕt nµo cã thÓ gì đợc nỗi oan cho Vũ Nơng không, là chỗ nào? - Hs: Khi Vò N¬ng hái chuyÖn ai nãi mµ Tr¬ng Sinh trả lời thì Vũ Nơng sẽ hiểu ngay và sẽ có cách để minh oan. GV: Sau những lời thề nguyền ấy, Vũ Nơng đã gieo m×nh xuèng dßng s«ng HG ? ở dới thuỷ cung Vn đã gặp ai, nỗi oan của nàng đợc gi¶i ntn. - Hs: VN đã gặp PL, nàng đã nhờ PL về nói với TS để chàng lập đàn giải oan trên bến sông HG. ? VN cã trë vÒ víi TS kh«ng, t¹i sao. - Hs: Kh«ng, v× trªn trÇn gian kh«ng cßn chç n¬ng thân cho những con ngời đức hạnh nh nàng. ? Lêi tõ ch«Ý cña VN víiøn cã ý nghÜa ntn. - Hs: Tè c¸o quan niÖm hÑp hßi cña XHPK vÒ ngêi phụ nữ, tố cáo chế độ nam quyền. ? Em cã nh©n xÐt g× vÒ ®o¹n truyÖn sau c¸i chÕt cña VN. - Hs: Sử dụng yếu tố hoang đờng kì ảo rất hợp lí, hấp dÉn. * Hoạt động III: Tổng kết.. - Mong chàng đừng một mực nghi oan cho thiÕp.. - Trơng Sinh mù quáng, hồ đồ không đủ bình tĩnh để suy xét kĩ lìng sù viÖc.. - Vò N¬ng ph¶i g¸nh chÞu nçi oan tµy lµ thÊt tiÕt.. - Hành động của nàng chứng tỏ nµng lµ ngêi phô n÷ thuû chung, đức hạnh.. C. Nỗi oan đợc giải. - Tè c¸o quan niÖm hÑp hßi cña XHPK vÒ ngêi phô n÷, tè c¸o chế độ nam quyền. III- Tæng kÕt..

(30) ? Những thành công về nghệ thuật đợc Nguyễn Dữ 1. NghÖ thuËt thÓ hiÖn qua v¨n b¶n. - ChuyÖn kÓ hÊp dÉn, dÉn chuyÖn khÐo lÐo. - X©y dùng nh÷ng t×nh tiÕt bÊt ngê, c¸ch miªu t¶ diÔn 2. Néi dung biÕn t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ. - YÕu tè li kú hÊp dÉn phï hîp víi thÓ lo¹i truyÒn kú. ? Qua c©u chuyÖn nµy, t¸c gi¶ ND muèn nãi víi ngêi đọc điều gì. - Chuyện ca ngợi Vũ Nơng- ngời phụ nữ đẹp nết, tè c¸o x· héi phong kiÕn suy tµn víi chiÕn tranh phi nghĩa, chế độ nam quyền độc đoán, gia trởng. IV. LuyÖn tËp * Hoạt động IV: Luyện tập. ? KÓ l¹i néi dung v¨n b¶n ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. - Hs: KÓ, Gv nhËn xÐt bæ sung. 4: cñng cè : Sè phËn ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn 5: Hớng dẫn: Phân tích đặc điểm nhân vật Vũ Nơng (kể tóm tắt tác phẩm) Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 10/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt18: Xng h« trong héi tho¹i I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Hs nắm đợc hệ thống từ ngữ thờng đợc sử dụng để xng hô trong hội tho¹i, hiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« víi t×nh huèng giao tiÕp. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kÜ n¨ng sö dông hÖ thèng tõ ng÷ xng h« héi tho¹i. 3. Thái độ: Hs có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt qua viêc sử dung có hiÖu qu¶ c¸c tõ ng÷ xng h«. II. ChuÈn bÞ. ThÇy : Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n Trß: Häc bµi + SGK III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Từ ngữ xng hô và cách sử dụng từ ngữ I. Từ ngữ xng hô và việc sử xng h«. dông tõ ng÷ xng h«. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu GV: Trong TiÕng ViÖt, chóng ta thêng gÆp nh÷ng tõ a. Tõ ng÷ xng h« ng÷ xng h« nµo? - Mî, «ng Êy, bµ Êy, chÞ Êy, Hs: T«i, tao, tí. m×nh,,chóng t«i, chóng ta, chóng tí, anh Êy, c« Êy… chóng m×nh, mµy, mi, nã, h¾n, g·, b¸c, c«, d×, cËu, mî, «ng Êy, bµ Êy, chÞ Êy, anh Êy, c« Êy… ? C¸ch sö dông nh÷ng tõ ng÷ xng h« nµy nh thÕ nµo? - Sö dông ng«i thø nhÊt: t«i, tao… - Ng«i thø hai: mµy, mi, chóng mµy… - Ng«i thø ba: nã, h¾n, chóng nã, hä… GV: Sö dông tõ ng÷ trong nh÷ng t×nh huèng suång b. Sö dông tõ ng÷ xng h« s·: mµy, tao… Th©n mËt: anh,chÞ, em; trang träng: quý - em – anh (DÕ Cho¾t nãi víi DÕ Mta- chó mµy (cña «ng, quý bµ, quý c«, quý vÞ… DÕ MÌn nãi víi DÕ Cho¾t) ? Nªu néi dung ®o¹n trÝch? - t«i- anh ( cña DÕ MÌn-> ? Xác định các từ ngữ xng hô trong hai đoạn trích DÕ Cho¾t- nãi trªn? Trong TiÕng ViÖt hÖ thèng tõ a. VÝ dô: a) - em – anh (DÕ Cho¾t nãi víi DÕ MÌn, ta- chó mµy ng÷ xng h« rÊt.

(31) (cña DÕ MÌn nãi víi DÕ Cho¾t) b) t«i- anh ( cña DÕ MÌn-> DÕ Cho¾t- nãi víi DÕ MÌn) ? T¹i sao trong hai ®o¹n trÝch DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t cã sự thay đổi về cách xng hô? - Trong ®o¹n trÝch thø nhÊt: DÕ Cho¾t c¶m thÊy m×nh thÊp hÌn cÇn nhê v¶ ngêi kh¸c nªn xng em víi anh: - DÕ MÌn - kÎ cã vÞ thÕ m¹nh kiªu c¨ng vµ h¸ch dÞch nªn xng ta vµ chó mµy. -Trong đoạn trích thứ hai: Đó là sự xng hô bình đẳng kh«ng ai thÊy m×nh thÊp h¬n hay cao h¬n. VÞ thÕ cña hai nh©n vËt kh«ng cßn nh trong ®o¹n trÝch thø nhÊt nữa. Dế Choắt không còn coi mình là đàn em cần nhờ v¶, n¬ng tùa DÕ MÌn n÷a mµ nãi víi DÕ MÌn nh÷ng lêi tr¨ng trèi víi t c¸ch lµ mét ngêi b¹n. ? Qua bµi häc h«m nay ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? - HÖ thèng tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó tinh tÕ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. Hoạt động 2: Kết luận GV: Trong TiÕng ViÖt hÖ thèng tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó tinh tÕ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m. - Căn cứ vào đối tợng và đặcđiểm tình huống giao tiếp để xng hô cho phù hợp hiệu quả.. - Căn cứ vào đối tợng và các đặc điểm tình huống giao tiếp để xng hô cho thích hợp.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí - Xng h« trong héi tho¹i cÇn chú ý đối tợng và tình - Xng h« trong héi tho¹i cÇn chú ý đối tợng và tình II. Luyªn tËp. 1. Bµi tËp 1:. * Hoạt động II: Luyện tập ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1. - Chóng ta lµ gåm ngêi mêi ? Trong lêi mêi trªn cã sù nhÇm lÉn nh thÕ nµo. và ngời đợc mời. - Hs: NhÇm chóng ta víi chóng em hoÆc chóng t«i. ? Theo em, ngêi häc viªn ph¶i viÕt nh thÕ nµo? - Ngµy mai, chóng em… ? Tõ chóng em dïng xng h« trong trêng hîp nµo? - T×nh huèng chØ mét nhãm ngêi Ýt nhÊt lµ hai ngêi trong đó có ngời nói nhng không có ngời nghe. ? §îc häc TiÕng Anh em cho biÕt v× sao ngêi häc viªn cã sù nhÇm lÉm nµy? Trong TiÕng Anh “we” cã thÓ dÞch lµ “chóng t«i, chóng ta” tuú tõng t×nh huèng giao tiÕp. Do ¶nh hëng thói quen tiếng mẹ đẻ nên có sự nhầm lẫm. GV: Nh vậy, trong Tiếng Việt đều là ngôi thứ nhất nhng tuú tõng t×nh huèng mµ sö dông tõ ng÷ xng h« nµo cho phï hîp. Trong TiÕng ViÖt dïng tõ xng h« cã c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe gäi lµ ng«i gép, tõ ng÷ xng 2. Bµi tËp 2 h« chØ ngêi nãi kh«ng cã ngêi nghe gäi lµ ng«i trõ - Xng hô là chúng tôi là để ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 2 thÓ hiÖn tÝnh kh¸ch quan vµ ? Em h·y gi¶i thÝch? - Khi một ngời xng hô là chúng tôi là để thể hiện tính sự khiêm tốn. kh¸ch quan vµ sù khiªm tèn. Bµi tËp 3 GV: Tuy nhiªn cã nh÷ng t×nh huèng viÕt bµi bót 3. truyện TG, đứa bé chiÕn tranh luËn khi cÇn nhÊn m¹nh ý kiÕn riªng cña c¸ -gäiTrong mÑ cña m×nh theo c¸ch nh©n gäi th«ng thêng. Nhng xng th× dïng “t«i”. h« víi sø gi¶ nh vËy cho thÊy ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 3. Th¸nh Giãng lµ mét đứa trẻ - Hs: §äc cã tµi. ? Phân tích cách dùng từ xng hô mà cậu bé dùng đẻ nói với mẹ mình và với sứ giả. Mục đích của cách xng hô nh vËy. 4. cñng cè: Tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch sö dïng tõ ng÷ xng h«.

(32) 5. Híng dÉn: Hs n¾m ch¾c néi dung bµi häc, vÒ nhµ lµm bµi tËp 5-6 vµ bµi tËp SGK. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 10/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2010 TiÕt 19: C¸ch dÉn trùc tiÕp c¸ch dÉn gi¸n tiÕp I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc hai cách dẫn lời hoặc ý nghĩ: cách dẫn trực tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp trong viÕt v¨n b¶n. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kÜ n¨ng trÝch dÉn khi viÕt v¨n b¶n, ph©n biªt c¸ch dÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 3. Thái độ: Học sinh có thái độ đúng đắn khi dẫn lời ngời khác trong nói và viết. II. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: Häc bµi cò vµ xem bµi míi. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? Khi tham gia héi tho¹i, ngêi tham gia héi tho¹i ph¶i chó ý ®iÒu nµo trong khi xng h«. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Cách dẫn trực tiếp I- C¸ch dÉn trùc tiÕp Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu ? Gọi học sinh đọc đoạn trích ngữ liệu SGK? mÉu ? Em h·y cho biÕt xuÊt xø cña ®o¹n trÝch? - Hs: TrÝch trong TP L¨ng lÏ Sa Pa- NguyÔn Thµnh Long. ? Nªu néi dung cña c¸c ®o¹n v¨n a, b. a) Lêi kÓ cña nh©n vËt b) Nãi lªn suy nghÜ cña ngêi ho¹ sü ? Chó ý vµo c©u in ®Ëm trong ®o¹n v¨n a vµ b vµ cho biÕt phÇn in đậm nào là lời nói đợc phát ra thành lời, phần in đậm nào là ý nghÜ ®ang diÔn ra trong ®Çu. a) Là lời nói đợc phát ra thành lời. b) Lµ ý nghÜ diÔn ra trong ®Çu v× tríc nã cã tõ nghÜ. ? Các phần in đậm trên đợc tách ra khỏi phần đứng trớc nó b»ng dÊu hiÖu nµo? - Hs: Các phần in đậm trên đợc tách ra khỏi phần đứng trớc nó b»ng dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp. ? Có thể đảo vị trí của phần in đậm lên phía trớc đợc không? Khi đảo hai bộ phận sẽ đợc ngăn cách bằng dấu gì? - Hs: Có thể thay đổi vị trí hai bộ phận. Trong từng trờng hợp Êy, hai bé phËn ng¨n c¸ch nhau b»ng dÊu ngoÆc kÐp vµ dÊu g¹ch ngang. ? Em hãy đổi vị trí và nhận xét vai trò dấu gạch ngang? - Hs: §¸nh dÊu phÇn chó thÝch. GV: Trong hai trêng hîp trªn trêng hîp a lµ lêi nãi ph¸t ra thành tiếng (lời nói bên ngoài), trờng hợp b là lời nói cha đợc nãi ra (gäi lµ lêi nãi bªn trong). ? Qua ®©y em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp. - TrÝch nguyªn v¨n lêi hay ý nghÜ cña mét ngêi hay 2. KÕt luËn- Ghi nhí Hoạt động 2: Kết luận. GV: §a t×nh huèng: “ Hai anh lính cùng bị đối phơng truy tìm. Một anh chạy nấp ở bờ sông, một anh nấp ở đống rơm. Anh nấp ở bờ sông nghĩ - Khi nhắc lại nguyên rằng dù anh ta có bị phát hiện và có phải chết thì cũng đành văn lời nói hay ỹ nghĩ.

(33) chịu chứ nhất định không khai anh bạn nấp ở đống rơm. Khi anh ta bị đối phơng phát hiện, anh liền hô to: “ Ta thà chết chứ nhất định không khai anh bạn đang nấp ở đống rơm”. ? Cho biÕt ®©u lµ lêi nãi trong ý nghÜ vµ ®©u lµ lêi nãi thµnh lêi? ? Gi÷a lêi nãi vµ ü nghÜ cã néi dung thÕ nµo? ÊnH: Néi dung gièng nhau. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ý nghÜa khi ph¸t ra thµnh tiÕng? - Hs: Kh«ng ph¶i ý nghÜ nµo còng cã thÓ biÕn thµnh lêi nãi. ? Qua vÝ dô nµy em cÇn lu ý ®iÒu g×? -Lêi nãi bªn trong vµ lêi nãi bªn ngoµi tuy gièng nhau vÒ néi dung nhng kh¸c nhau vÒ t¸c dông thùc tÕ. GV: Kinh nghiÖm thùc tÕ sèng cho thÊy r»ng ý nghÜ trong đầu và lời nói ra có thể không hoàn toàn đồng nhất. * Chú ý điều này để sử dụng lời dẫn trực tiếp trong hai trờng hîp sao cho phï hîp. * Hoạt động II: Cách dẫn gián tiếp. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu ? §äc vµ nªu xuÊt xø ®o¹n trÝch? - Hs: §äc- Trchs trong TP L·o H¹c cña Nam Cao. ? Nªu néi dung hai ®o¹n trÝch trªn. a) Lêi kÓ cña «ng gi¸o vÒ lêi khuyªn cña víi con trai. b)Lời nhận định của tác giả về lối sống của Bác. ? Chó ý vµo phÇn in ®Ëm vµ cho biÕt ®©y lµ lêi nãi hay ý nghÜ? a. Đây là lời nói, nó là nội dung lời khuyên đợc ngời dẫn nhắc l¹i. b. §©y lµ ý nghÜ v× tríc nã cã tõ hiÓu. ? Các phần in đậm có đợc tách với phần trớc bằng dấu hiệu nµo? a) Kh«ng cã dÊu hiÖu nµo. b) Cã dÊu hiÖu lµ tõ “r»ng” ? Cã thÓ thay thÕ tõ r»ng b»ng tõ nµo? - B»ng tõ “lµ”. ? Tại sao lời nói và ý nghĩ ở ví dụ a, b không đợc để trong dấu ngoÆc kÐp. - Vì đợc ngời dẫn thuật lại có điều chỉnh cho thích hợp. GV: Lời nói hay ý nghĩ của một ngời nào đó hay của nhân vật đợc ngời dẫn nhắc lại đôi khi không nguyênvăn mà chỉ thuật lại những nội dung cơ bản nên không đặt trong dấu ngoÆc kÐp- Trêng hîp nµy gäi lµ dÉn gi¸n tiÕp. Hoạt đông 2: Kết luận ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn gi¸n tiÕp? - ThuËt l¹i lêi nãi, hay ý nghÜ cã ®iÒu chØnh cho thÝch hîp. ? LÊy vÝ dô vÒ c¸c dÉn gi¸n tiÕp . - Hs: L©ý vÝ dô minh ho¹. * Hoạt động III: Luyện tập. ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1 - Hs: Gåm ba yªu cÇu: + T×m lêi dÉn + Cho biÕt lµ lêi nãi hay ý nghÜ. b) + DÉn trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp. ? Em t×m lêi dÉn? a) §ã lµ ý nghÜ cña nh©n vËt. ? C¸ch dÉn ë hai ®o¹n v¨n lµ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp? C¸ch dÉn trùc tiÕp. ? Dấu hiệu nào cho ta biết điều đó? - DÊu hiÖu h×nh thøc: dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc.. cña mét ngêi hay cña nhân vật và để trong dấu ngoÆc kÐp gäi lµ lêi dÉn trùc tiÕp.. II- C¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu a) Lêi kÓ cña «ng gi¸o vÒ lêi khuyªn cña víi con trai. b)Lời nhận định của tác gi¶ vÒ lèi sèng cña B¸c.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí. III- LuyÖn tËp Bµi tËp 1. a) “ A! …µ?” b) “C¸i vên… rÎ c¶.” - Cả hai đều là ý nghĩ: §ã lµ ý nghÜ mµ nh©n vËt g¸n cho con chã.. Bµi tËp 2: Bµi tËp cho s½n d÷ liÖu, cho s½n néi dung.

(34) ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp 2? dÉn. Gi¸o viªn tæ chøc híng dÉn Hs lµm bµi tËp Hs: §äc bµi tËp?Nªu yªu cÇu bµi tËp 3? ? Lời nói của VN trong đoạn trích đợc trình bày bằng cách Bài tập 3 : Lời nói của VN đợc trình bày bằng nµo? c¸ch dÉn trùc tiÕp. - C¸ch trùc tiÕp 4. Củng cố: Cách dẫn trực tiếp …, dấu hiệu để phân biêt hai cách dẫn này. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc lý thuyÕt, lµm hoµn chØnh c¸c bµi tËp SKK Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 11/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt 20: LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh «n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tãm t¾t v¨n bản tự sự. Tích hợp với các văn bản đã học ở phần đọc hiểu, với các bài TV ở việc sử dông ng«n ng÷ trong kÓ chuyÖn. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù theo yªu cÇu kh¸c nhau cïng ngắn gọn hơn , nhng vẫn đảm bảo đầy đủ các ý chính, nhân vâth chính. 3. Thái độ: Hs có thái độ tích cực trong hoạt động tóm tắt văn bản tự sự đã học. II. ChuÈn bÞ: Gv : Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n. Hs : Tãm t¾t c¸c v¨n b¶n: ChiÕc l¸ cuèi cïng, Ngêi con g¸i Nam X¬ng ë nhµ. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: §an xen trong giê. 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản I: Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm Hoạt đông 1: Tìm hiểu ngữ liệu. t¾t v¨n b¶n tù sù. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? 1.Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu - Hs: Tóm tắt văn bản tự sự là kế lại một cốt truyện để ng- Tình huống a: Phải kể theo ời đọc hiểu nội dung cơ bản của tác phẩm ấy. diÔn biÕn bé phim mét c¸ch ? Khi tóm tắt văn bản tự sự phải đảm bảo yêu cầu gì? - Hs: Ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng yÕu tè: nh©n vËt- sù viÖc v¾n t¾t, ngêi kÓ ph¶i b¸m s¸t nh©n vËt chÝnh vµ cèt truyÖn chÝnh.Tãm t¾t ng¾n gän, dÔ nhí. trong phim (v× phim Ýt nhiÒu ? T¹i sao ta ph¶i tãm t¾t t¸c phÈm tríc khi häc? 2. T×nh huèng §©y lµ mét h×nh thøc buéc ngêi häc ph¶i cã kh¸c víi t¸c phÈm v¨n häc). trực tiếp đọc tác phẩm trớc khi học do đó khi đã tóm tắt đ- - Tình huống b: Phải tóm tắt ợc tác phẩm thì ngời học sẽ hứng thú hơn trong phần đọc văn bản CNCGNX trớc khi häc. hiÓu vµ ph©n tÝch. ? Theo em v× sao ngêi b¹n ph¶i tãm t¾t t¸c phÈm - T×nh huèng c: Tãm t¾t néi Hoạt động 2: Kết luận. dung t¸c phÈm v¨n häc mµ em GV: Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng cã yªu thÝch. thời gian và điều kiện để trực tiếp xem phim hoặc đọc 2. Kết luận- Ghi nhớ. nguyªn v¨n t¸c phÈm v¨n häc, v× vËy viÖc tãm t¾t v¨n b¶n - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ tù sù lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu trong cuéc sèng. một hoạt động thờng xuyên diÔn ra ë mäi lÜnh vùc. * Hoạt đông II: Thực hành 1. Tãm t¾t: ChuyÖn ngêi con g¸i nam X¬ng. II. Thùc hµnh tãm t¾t v¨n ? Em hãy đọc những sự việc và nhân vật chính phần bản tự sự SGK? 1. Bµi tËp ? Em cho biết các sự việc chính đã đầy đủ cha? Theo em Các sự việc bạn nêu ra tơng đối đầy đủ cßn thiÕu sù viÖc nµo? - Còn thiếu chi tiết: Tối đó TS - Các sự việc bạn nêu ra tơng đối đủ..

(35) - Cßn thiÕu chi tiÕt: và con ngồi bên ngọn đèn, con + Tối đó TS và con ngồi bên ngọn đèn, con đã chỉ cái đã chỉ cái bóng trên tờng là bãng trªn têng cha đêm đêm đến lóc nµy TS hiÓu vî m×nh bÞ + Sau chi tiÕt: Vò N¬ng bÞ oan… oan.Sau chi tiÕt: Vò N¬ng bÞ ? Sau khi thêm chi tiết vào, em thấy các sự việc nêu ra đã oan… hîp lÝ cha? - Chi tiÕt: TS nghe Phan Lang - Bæ sung chi tiÕt: TS nghe Phan Lang kÓ, biÕt vî m×nh bÞ kÓ,biÕt vî m×nh bÞ oan lµ cha oan lµ cha hîp lÝ v× Tr¬ng Sinh hiÓu ngay sau khi vî chÕt hîp lÝ v× Tr¬ng Sinh hiÓu ngay chứ không phải đợi đến khi Phan Lang về kể. sau khi vî chÕt chø kh«ng ph¶i ? VËy em cÇn ®iÒu chØnh nh thÕ nµo? đợi đến khi Phan Lang về kể. - TS nghe Phan Lang kể gặp Vũ Nơng bèn lập đàn giải Vậy em cần điều chỉnh nh thế oan… nµo? ? Trªn c¬ së c¸c sù viÖc chÝnh em h·y tãm t¾t v¨n b¶n tù TS nghe Phan Lang kÓ gÆp Vò sù? Nơng bèn lập đàn giải oan… GV:- Yêu cầu khi tóm tắt phải đảm bảo các sự việc và nhân vật chính vừa xác định. Phải viết thành văn bản tóm Trên cơ sở các sự việc chính tắt hoàn chỉnh nên phải thêm từ ngữ để có câu văn hoàn em hãy tóm tắt văn bản chØnh. tù sù? - Hs l©n lît tãm t¾t ? Nếu bây giờ em phải tóm tắt ngắn gọn hơn mà ngời đọc - Yêu cầu khi tóm tắt phải đảm vẫn hiểu đợc nội dung chính em phải làm nh thế nào? b¶o c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt - Hs: Cã thÓ lîc bá mét sè sù viÖc nh: chính vừa xác định.Phải viết + Thêi gian VN ë nhµ. thµnh v¨n b¶n tãm t¾t hoµn + Phan Lang đợc Linh Phi cứu nh thế nào. chỉnh nên phải thêm từ ngữ để ? Qua viÖc t×m hiÓu vµ tãm t¾t v¨n b¶n “ChuyÖn ngêi con cã c©u v¨n hoµn g¸i Nam X¬ng” vµ c¸c t×nh huèng kh¸c. ? Em cho biết việc tóm tắt văn bản nhằm mục đích gì? - Tóm tắt giúp ngời đọc, ngời nghe nắm đợc nội dung 2. Kết luận- Ghi nhớ chính của văn bản đó. III- LuyÖn tËp Hoạt đông 2: Kết luận Bµi tËp 1: * Hoạt đông III: Luyện tập ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1. - Lu ý: - Chóng ta tãm t¾t b»ng miÖng nhng c¸c em vÉn ph¶i g¹ch sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh ra giÊy råi c¸c em Bµi tËp 2: Tãm t¾t mét chuyÖn x¶y ra trong cuéc sèng mµ em tr×nh bµy. nghe đợc hay chứng kiến. - Nãi rµnh m¹ch, râ rµng vµ ng¾n gän. - V¨n b¶n tãm t¾t ph¶i lµ mét c©u chuyÖn x¶y ra trong cuéc sèng. Gv: Tổ chức hớng dẫn Hs làm bài tập 2, sau đó yêu cầu Hs tr×nh bµy. 4. Củng cố: Gv nhắc lại cách tóm tắt một văn bản tự sự, mục đích của việc tóm tắt 5. Híng dÉn: vÒ nhµ lµm bµi tËp 1 SGK. DuyÖt tuÇn 4 TUÇn 5: Ngµy so¹n: 15/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 Bµi 5- TiÕt 21: Sù ph¸t triÓn cña vùng. §íi HuyTiÒm. tõ.

(36) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc: Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triển. Sự phát triển của từ vựng đợc diễn ra trớc hết theo cách phát triển nghĩa của từ thµnh nhiÒu nghÜa trªn c¬ së nghÜa gèc. Hai ph¬ng thøc chñ yÕu ph¸t triÓn nghÜa lµ Èn dô vµ h¸n dô. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kÜ n¨ng më réng vèn tõ theo c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng. 3. Thái độ: Hs có có thái độ đúng đắn trong việc dùng nghĩa và hiểu nghĩa của từ ng÷. II. ChuÈn bÞ Gv: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Hs: Häc bµi vµ lµm bµi tËp. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1: ổn định tổ chức 2: KiÓm tra.bµi cò: ? Em h·y ph©n biÖt sù kh¸c nhau giõa c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp cho vÝ dô minh ho¹. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: Sự biến đổi, phát triển nghĩa của từ. I: Sự biến đổi và phát triển Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu mẫu. nghÜa cña tõ GV ®a ra v¨n b¶n “Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng”. G¹ch 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ch©n c©u v¨n: * V¨n b¶n: “Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng”. “ Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ”. ? Em đã đợc học văn bản này ở lớp 8, vậy em hiểu từ “kinh tÕ ” cã nghÜa lµ g×? - Hs: Kinh tÕ lµ c¸ch nãi t¾t cña “ Kinh bang tÕ thÕ” cã nghĩa là trị nớc cứu đời. ? Ngµy nay, chóng ta vÉn cßn sö dông tõ “kinh tÕ”n÷a kh«ng vµ nghÜa cña tõ Êy lµ g×? - Hs: Ngµy nay vÉn cßn sö dông nhng l¹i hiÓu theo nghÜa khác: kinh tế là chỉ hoạt động của con ngời trong lao động sản xuất, trao đổi, phân phối và sử dụng vật chất làm ra. ? Qua ph©n tÝch vÝ dô em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ? - Hs: Nghĩa của từ không cố định, nó có thể thay đổi theo - Nghĩa của từ không cố định, thêi gian. nó có thể thay đổi theo thời GV: Có nghĩa cũ bị mất đi, có nghĩa mới đợc hình gian. thµnh.Cã nghÜa cña tõ chuyÓn tõ nghÜa réng sang nghÜa hÑp. ? Em hãy xác định nghĩa của hai từ “ xuân” trong ngữ liÖu 2: * Xác định nghĩa của từ"Xuân" - HS: + Xu©n thø nhÊt lµ nghÜa gèc (Mïa xu©n) "Tay". + Xu©n thø hai lµ nghÜa chuyÓn (Tuæi trÎ) GV: Trong Tiếng Việt muốn xác định nghĩa gốc, nghĩa - Xuân1: nghĩa gốc chuyển bằng cách từ đứng độc lập vẫn mang một nét - Xuân2: nghĩa chuyển nghĩa nhất định. Còn từ đó đứng trong từng tình huống ta - Phơng thức: ẩn dụ xác định đợc nghĩa của nó. Nếu khác với nét nghĩa cơ bản thì đó là nghĩa chuyển. ? Trong c©u th¬ “ngµy xu©n em…” cã thÓ hiÓu tõ xu©n lµ chỉ tuổi trẻ, sức trẻ. Chúng ta hiểu đợc nghĩa này nhờ biện ph¸p tu tõ g×? - Hs: BiÖn ph¸p tu tõ Èn dô. ? Chó ý vÝ dô b, em h·y gi¶i thÝch hai tõ “tay” vµ cho biÕt ®©u lµ nghÜa gèc? - Tay1: nghÜa gèc. - Tay 1: chØ bé phËn cña c¬ thÓ, (nghÜa gèc). - Tay2: NghÜa chuyÓn. - Tay 2: Chỉ một ngời chuyên hoạt động hay giỏi một - Phơng thức: Hoán dụ. chuyên môn, một nghề nào đó (cụ thể ở đây là giỏi buôn ngêi) (nghÜa chuyÓn). - Do sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ ? Em hiểu đợc nghĩa chuyển nhờ biện pháp tu từ nào? nhu cÇu sö dông ng«n ng÷ tõ - Hs: ChuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸n dô. vùng kh«ng ngõng ph¸t triÓn,.

(37) GV: Trong thờng hợp này là lấy tên bộ phận để chỉ toàn bộ. Dù chuyển nghĩa theo phơng thức nào thì đều dựa trên nÐt nghÜa c¬ b¶n (nghÜa gèc) hay nãi c¸ch kh¸c nghÜa gèc và nghĩa chuyển ít nhất đều có nét chung về nghĩa. Nh vậy do ph¸t triÓn cña x· héi vµ nhu cÇu sö dông ng«n ng÷ tõ vùng kh«ng ngõng ph¸t triÓn, cã tõ míi xuÊt hiÖn, cã tõ ph¸t triÓn trªn c¬ së nghÜa gèc cña chóng. Hoạt động 2: Kết luận ? Qua ph©n tÝch vÝ dô, em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ. ? Phơng thức chủ yếu để phát triển nghĩa của từ là gì? - Hs: §äc ghi nhí SGK. * Hoạt động III: Luyện tập ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp1. ? Tõ Ch©n nµo a. §Ò huÒ lng tói giã tr¨ng Sau ch©n theo mét vµi th»ng con con. b. Năm học sinh lớp 9A có chân trong đội tuyển học sinh giái V¨n. ? Em hãy xác định? - Hs: a. Ch©n: chØ mét bé phËn cña c¬ thÓ (nghÜa gèc). b. Chân: vị trí của 5 học sinh trong đội tuyển (nghĩa chuyÓn). c. Chân: vị trí tiếp xúc đất của cái kiềng (ẩn dụ). d. Chân: vị trí tiếp xúc với đất của mây (ẩn dụ).. cã tõ míi xuÊt hiÖn, cã tõ ph¸t triÓn trªn c¬ së nghÜa gèc cña chóng. - Ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: Èn dô, ho¸n dô 2. KÕt luËn- Ghi nhí:. III. LuyÖn tËp Bài tập 1: Xác định nghĩa gốc, nghÜa chuyÓn cña tõ ch©n? a. Ch©n: chØ mét bé phËn cña c¬ thÓ (nghÜa gèc). b. Ch©n: vÞ trÝ cña 5 häc sinh trong đội tuyển (nghĩa chuyÓn). c. Chân: vị trí tiếp xúc đất của c¸i kiÒng (Èn dô). d. Chân: vị trí tiếp xúc với đất cña m©y (Èn dô).. Gv: Muốn làm đợc ta phải: Dựa trên nét nghĩa gốc để tìm Bài tập 2: Xác định nghĩa của nÐt gièng víi c¸c c¸ch dïng. T×m nÐt nghÜa gièng víi nghÜa gèc: §Òu lµ thùc vËt, chÕ tõ"Trµ" biÕn kh«, pha níc uèng.Tõ “trµ” chuyÓn theo ph¬ng thøc Èn dô. ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp 3. Bµi tËp 3: Nªu nghÜa chuyÓn Gv: Tæ chøc híng dÉn Hs lµm bµi tËp 3 của từ đồng hồ 4: Cñng cè: C¸ch ph¸t triÓn nghÜa cña tõ, hai ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ 5: Híng dÉn: Häc bµi+ Lµm bµi tËp cßn l¹i Ngµy so¹n: 15/9/2011 Ngµy d¹y: /9/2011 TiÕt 22: ChuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh (TrÝch: "Vò trung tuú bót"Ph¹m §×nh Hæ) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu về cuộc sống xa hoa vô độ của bọn vua chúa, quan chức dới thời Lê- Trịnh và thái độ phê phán của tác giả. Bớc đầu nhận biết đặc trng cơ bản của thể loại tuỳ bút thời trung đại và giá trị nghệ thuật của đoạn tuỳ bút này. 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kỹ năng đọc và cảm thụ truyện trung đại. 3. Thái độ: Hs có ý thức phê phán thói ăn chơi xa hoa của bọn quan lại. II. ChuÈn bÞ: Gv : T×m hiÓu v¨n b¶n: “Vò trung tïy bót”, So¹n gi¸o ¸n. Hs : Đọc, soạn theo câu hỏi phần đọc hiểu. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ồn định tổ chức 2. KiÓm tra: KiÓm tra 15 phót: C©u hái: Em h·y tãm t¾t v¨n b¶n ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng ( 20 dßng). Gợi ý đáp án: - VN ngời co gái Nam Xơng, lấy chồng là chàng Trơng. Cuộc sum vầy cha đợc bao lâu thì Trơng sinh phải đi lính, để lại mẹ già và ngời vợ trẻ ở nhà..

(38) - MÑ TS èm chÕt, VN lo ma chay chu tÊt. - GiÆc tan, TS trë vÒ nhµ, nghe lêi con nhá, nghi vî kh«ng chung thuû. - VN bÞ oan bÌn gieo m×nh xuèng s«ng Hoang Giang tù vÉn. - Một đêm trong phòng không vắng vẻ, TS ngồi bên ngọn đèn dầu, bóng in lên vách, lúc đó bé Đản gọi cha. Lúc này TS mới biết là vợ mình bị oan. - ë díi thuû cung, VN gÆp PL do cøu m¹ng thÇn rïa Linh Phi, nªn khi ch¹y lo¹n chÕt đuối ở biển đã đợc Linh Phi cứu để trả ơn. - PL gặp VN, hai ngời nhận ra nhau. PL đợc trở về trần gian, VN gửi chiếc hoa vàng cïng lêi nh¾n TS. - Ts nghe PL kể lại bèn lập đàn giải oan. VN trở về, ngồi trên một chiếc kiêu hoa đứng ë gi÷a dßng lóc Èn, lóc hiÖn. * Yêu cầu đủ 8 sự việc chính. Diễn đạt hay, không đợc kèm theo lời bình luận. 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. ? Tõ chó thÝch Sgk, em h·y giíi thiÖu nhòng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ P§H - Hs: P§H(1768-1839) quª H¶i D¬ng. GV: Ông sinh trởng trong một gia đình khoa bảng, Ông để lại nhiều công trình ? Nªu xuÊt xø v¨n b¶n : “ ChuyÖn cò trong phñ…” - Hs: Văn bản đợc trích từ TP “ Vũ trung tuỳ bút” gồm 88 mÈu chuyÖn nhá. GV: ThÓ tuú bót lµ ghi chÐp tuú høng, t¶n m¹n kh«ng cÇn hÖ thèng, cÊu tróc g× mµ tuú theo c¶m høng cña ngêi viết về mọi vấn đề. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc Gv: Hớng dẫn Hs đọc:Đọc mạch lạc rõ ràng, chú ý các từ ng÷ H¸n viÖt, Tõ cæ. ? Phơng thức biểu đạt của văn bản - Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ b×nh luËn (KÓ lµ chÝnh) ? V¨n b¶n cã thÓ bè côc thµnh mÊy phÇn nªu ý chÝnh cña tõng phÇn - Hai phÇn: + P1:cuéc sèng cña thÞnh v¬ng TS + P2: Sù nhòng nhiÔu cña bän quan th¸i gi¸m * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Thịnh vơng Trịnh Sâm ? Theo dõi văn bản từ đầu đến…triệu bất tờng” ? Më ®Çu ®o¹n v¨n t¸c gi¶ giíi thiÖu cho ta biÕt vÒ mét thời điểm lich sử của đất nớc, dó là thời điểm nào? tình hình đất nớc ra sao? - Kho¶ng n¨m Gi¸p Ngä, Êt mïi (1774-1775). T×nh h×nh trong níc v« sù. ? Với cách giới thiệu nh vậy giúp em cảm nhận đợc điều g×? - Bằng cách giới thiệu cụ thể mốc thời gian giúp ngời đọc chó ý vµo c©u chuyÖn t¸c gi¶ kÓ lµ cã thËt. ? Vào thời điểm đó tác giả đã kể về ai. - Hs: T¸c gi¶ kÓ vÒ ThÞnh V¬ng (TrÞnh S©m) ? T¸c gi¶ giíi thiÖu TrÞnh S©m lµ ngêi nh thÕ nµo? - Hs: Thích chơi đèn đuốc, thờng ngự ở các ly cung trên Hå T©y, nói Tö TrÇm. Nói Dòng Thuý. ? Để thoả mãn ý thích đó chúa quyết định điều gì? - Hs: Để thoả ý thích ngắm cho xây dựng đình đài liên miªn.. Nội dung cần đạt I: §äc, t×m hiÓu chung - T¸c gi¶ - T¸c phÈm: S¸ng t¸c cuèi thÕ kû 18 ®Çu thÕ kû 19.. - KiÓu v¨n b¶n: Tù sù, Ph¬ng thức biểu đạt: Kể kết hợp tả và b×nh luËn. - Bè côc:. II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt 1. Cuéc sèng (xa hoa hëng l¹c) cña TrÞnh S©m..

(39) ? §Ó lµm râ thó vui ch¬i cña TrÞnh S©m t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo? - Việc xây dựng các đình đài cứ diễn ra triền miên - Mçi th¸ng 3-4 lÇn, binh lÝnh dµn hÇu vßng quanh ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? - T¸c gi¶ miªu t¶ rÊt tØ mØ vµ kÜ lìng cuéc ®i ch¬i cña Chóa. ? Cách miêu tả nh vậy giúp em cảm nhận đợc điều gì? - Những cuộc dạo chơi diễn ra thờng xuyên, huy động rất đông ngời hầu hạ, các nội thần, đại thần, nhạc công. Bàyđặt nhiều trò giải trí lố lăngtốn kém. Ra lệnh tìm thu nh÷ng loµi tr©n cÇm... ? Em hiÓu “loµi tr©n cÇm dÞ thó, cæ méc qu¸i th¹ch” nh thÕ nµo? - Hs tr¶ lêi theo chó thÝch SGK. ? Việc thu tìm những vật đó đợc tác gải miêu tả nh thế nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶ qua chi tiÕt nµy? - Các sự việc đa ra đều cụ thể, chân thực có liệt kê và còng cã miªu t¶ tØ mØ vµi sù kiÖn kh¾c ho¹ Ên tîng. ? Thùc chÊt cña sù viÖc t×m thu nh÷ng vËt nµy lµ g×? Chóa û quyÒn thÕ, thùc chÊt lµ cíp ®o¹t nh÷ng cña quý ? Qua ®©y em cã suy nghÜ g× vÒ vÞ Vua TrÞnh S©m => Chóa TrÞnh ¨n ch¬i cùc k× xa hoa. ? Mời một em đọc câu văn “ Mỗi khi đêm thanh…biết đó lµ triÖu bÊt thêng” ? Cảnh về đêm ở phủ Chúa đợc miêu tả nh thế nào? - Chim kªu, vîn hãt… ån µo nh trËn ma sa giã ? Víi c¸ch miªu t¶ ©m thanh nµy gîi cho em suy nghÜ g×? - Gợi cảm giác ghê rợn trớc một cái gì đó đang tan tác, chia li chø kh«ng ph¶i c¶nh phån thÞnh. ? Những ngời có học vấn đã nhận định về điều nàynh thế nµo? - §ã lµ triÖu bÊt thêng: dÊu hiÖu kh«ng lµnh , ®iÒm gë sắp xảy ra với thời đại Lê Trịnh. Gv: Liªn hÖ thùc tÕ lÞch sö níc nhµ giai ®o¹n nµy. ? Em c¶m nhËn ntn vÒ cuéc sèng cña ThÞnh V¬ng TrÞnh S©m - Mét vÞ vua chØ biÕt m¶i mª ¨n ch¬i, hëng l¹c, kh«ng quan tâm đến nớ đến dân. Hoạt động 2: Hành động của bọn hoạn quan. GV:ChuyÓn: Kh«ng nh÷ng bän vua chóa, bän quan l¹i còng lîi dông v¬ vÐt cña d©n ? §äc phÇn cßn l¹i? ? Dựa thế chúa, bọn tham quan thái giám đã làm gì? - Ra ngoµi do¹ dÉm. - DËm do¹ tèng tiÒn. ? Qua nh÷ng chi tiÕt nµy, em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng hành động của bọn hoạn quan? - Tung hoµnh hµnh t¸c oai t¸c qu¸i. ? Vì sao chúng có thể làm đợc nh vậy - Chúng đợc Chúa sủng ái, dung dỡng, vì chúng giúp Chúa đắc lực trong việc bày các trò chơi bất công. ? Tríc nh÷ng thñ ®o¹n bãc lét cña bän vua quan, em hiÓu. - Trịnh Sâm thích chơi đèn ®uèc, thêng ngù ë c¸c ly cung trªn Hå T©y, nói Tö TrÇm. Nói Dũng Thuý, cho xây dựng đình đài liên miên.. - V¬ vÕt ch©n cÇm dÞ thó cæ méc qu¸i th¹ch cña d©n gian vÒ t« ®iÓm cho phñ chóa.. - Chúa ỷ vào quyền thế để cíp ®o¹t nh÷ng cña quý trong thiªn h¹.. - Tác giả đã dự báo về một dấu hiÖu kh«ng lµnh , ®iÒm gë s¾p xảy ra với triề đại nhà Trịnh. 2. Những hành động của bọn. - Bän ho¹n quan û thÕ tung hoµnh hµnh t¸c oai t¸c qu¸i nhòng nhiÔu bãc lét d©n lµnh.. - §êi sèng nh©n d©n v« cïng khæ cùc v× bÞ doa l¹t, vu v¹, tèng tiÒn..

(40) gì về cuộc sống nhân dân thời đó.? ? Để tránh cảnh này, ngời dân đã phải làm gì? - §Ëp bá, ph¸ c©y -> khái tai v¹. Gv: Vµ t¸c gi¶ ®a mét dÉn chøng cô thÓ nµo cña nh©n dân để tránh tai hoạ: Dẫn chứng bà cung nhân buộc phải tù cho chÆt mét c©y lª, hai c©y lùu quý còng v× lo sî tai v¹. ? Dẫn chứng đó có ý nghĩa ntn? Làm cho câu chuyện đợc kể sinh động, đáng tin cậy hơn. GV: Trong toµn bé v¨n b¶n t¸c gi¶ kh«ng hÒ tá ra mét thái độ nào mà chỉ nh ghi chép, kể miêu tả một cách kh¸ch quan cã sù viÖc mµ t¸c gi¶ chøng kiÕn. §Õn tËn cuèi v¨n b¶n t¸c gi¶ míi bµy tá c¶m xóc s©u s¾c. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc thể hiện qua văn bản "Chuyện cò trong phñ chóa TrÞnh" - Cách kể, miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, sinh động. ? Qua văn bản, PĐH muốn nói với ngời đọc điề gì.. III- Tæng kÕt- ghi nhí sgk 1. NghÖ thuËt. - C¸ch kÓ, miªu t¶ cô thÓ, tØ mØ, sinh động. 2. Néi dung - Phản ánh đời sống xa hoa của vua chóa vµ sù nhòng nhiÔu cña Gv: Tæ chøc híng, dÉn häc sinh th¶o luËn lµm bµi tËp. quan l¹i. ? Đọc ghi nhớ và bài đọc thêm Sgk. * Ghi nhí – SGK? IV- LuyÖn tËp * Hoạt động IV: Luyện tập. So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau vÒ thÓ lo¹i gi÷a tuú bót vÒ thÓ lo¹i gi÷a tuú bót víi víi truyÖn? truyÖn? Gv: Tæ chøc híng dÉn Hs luyÖn tËp. 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ cuéc sèng xa hoa ngöa nghiªng thêi chóa TrÞnh 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi so¹n bµi. Ngµy so¹n: 15/9/2010 Ngµy d¹y: 20-25/9/2010. TiÕt 23: hoµng lª nhÊt thèng chÝ. Håi 14: §¸nh ngäc håi qu©n Thanh bÞ thua trËn Bá Th¨ng Long Chiªu Thèng trèn ra ngoµi. I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc “Hoàng Lê nhất thống chí” là tác phẩm v¨n xu«i ch÷ h¸n viÕt theo lèi ch¬ng håi. Qua hồi 14 cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng của ngời anh hùng dân tộc NH và thấy đợc thiên tài quân sự đã đánh tan bọn xâm lợc nhà Thanh thảm bại, bọn bán nớc thất b¹i nhôc nh· ª chÒ. 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kĩ năng đọc, tóm tắt tác phẩm, kĩ năng tổng hợp. 3. Kỹ năng: Hs Có thái độ phê phán, nên án những kẻ hèn nhát bán nớc cầu vinh. II. ChuÈn bÞ: Gv : T×m hiÓu vÒ t¸c phÈm, c¸c t¸c gi¶, so¹n gi¸o ¸n. Hs: Häc bµi, tãm t¾t håi thø 14. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? C¶m nhËn cña em vÒ thãi ¨n ch¬i xa hoa cña chóa TrÞnh qua v¨n b¶n ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh. 3. Bµi míi:.

(41) Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. Hoạt động 1: ? Tõ chó thÝch Sgk tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nhãm t¸c gi¶ thuéc dßng hä NGVP. ? B»ng sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm + “ Hoµng Lª nhÊt thèng lµ tiÓu thuyÕt b»ng ch÷ H¸n viÕt theo lèi ch¬ng håi gåm 17 håi. + T¸c phÈm ph¶n ¸nh hiÖn thùc cuéc sèng thèi n¸t cña chế độ phong kiến Lê - Trịnh và quá trình phất triển cña T©y S¬n víi h×nh ¶nh ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ, đánh thắng thù trong giặc ngoài.. Nội dung cần đạt I: §äc t×m hiÓu chung - T¸c gi¶: + Ng« Gia V¨n Ph¸i gåm mét nhãm ngêi thuéc dßng hä Ng« Th× ë lµng T¶ Thanh Oai, huyện Thanh Trì Hà Tây. Trong đó có 2 tác giả chÝnh lµ Ng« Th× ChÝ (17581788), Ng« Th× Du - T¸c phÈm + Lµ tiÓu thuyÕt b»ng ch÷ H¸n viÕt theo lèi ch¬ng håi Hoạt động 2: Hớng dẫn Đọc gåm 17 håi. GV: Yªu cÇu: §äc phï hîp víi ng÷ ®iÖu tõng nh©n vËt + T¸c phÈm ph¶n ¸nh hiÖn ? Xác định phơng thức biểu đạt của đoạn trích thùc cuéc sèng thèi n¸t cña - Tù sù KÕt hîp miªu t¶ vµ nghÞ luËn chế độ phong kiến Lê - Trịnh ? Tác phẩm có thể chia làm mấy phần? Nêu đại ý từng và quá trình phát triển của phÇn? T©y S¬n víi h×nh ¶nh ngêi - Ba phÇn : anh hùng Nguyễn Huệ, đánh + Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế th¾ng thï trong giÆc ngoµi. + Cuéc tiÕn c«ng thÇn tèc cña NguyÔn HuÖ ? Em h·y tãm t¾t ng¾n gän néi dung cña v¨n b¶n nµy? - Bè côc: Ba phÇn. - HS tãm t¾t, Gv Tæ chøc nhËn xÐt bæ sung rót kinh - Tãm t¾t v¨n b¶n. nghiÖm. II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Hình ảnh Nguyễn Huệ. ? Khi nghe văn Tuyết cấp báo giặc Thanh đã chiếm đ- 1: Hình tợng Nguyễn Huệ. ợc Thăng Long, Nguyễn Huệ có thái độ nh thế nào - Hs: Nguyễn Huệ giận lắm” liền họp các tớng sĩ định th©n chinh cÇm qu©n ®i ngay. GV: Nh vậy, nghe tin ta đã mất suốt một dải đất từ - Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng quan ải đến Thăng Long mà Nguyễn Huệ không tỏ ra đế có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó khẳng định quyết nao nóng, hÕt søc giËn d÷ qu©n giÆc. ? Thế nhng trong số tớng sĩ có ngời can ngăn và tâm đánh đuổi giăc ngoại khuyên Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, ban lệnh ân xá xâm. để thu phục lòng ngời, dẹp yên kẻ phản trắc. ? ViÖc NguyÔn HuÖ lªn ng«i vua cã ý nghÜa g×? - Hs: + Cho phï hîp lÏ trêi råi xong viÖc tÕ c¸o trêi đất, lên ngôi vua, Chính vị hiệu-ban lệnh ân xá khắp trong ngoµi vµ ngµy 25 th¸ng ch¹p h¹ lÖnh xuÊt qu©n. Ngày 29 đến Nghệ An. + Nguyễn Huệ đã ý thức đợc vai trò trách nhiệm của mình với đất nớc, vừa khẳng định nền độc lập của níc nhµ. ? Đến Nghệ An ông đã hỏi ý kiến Nguyễn Thiếp. Sau khi nghe lời khuyên ông đã quyết định gì? - Hs: Sai đại tớng Hám Hổ Hầu kén lính rồi chia quân - An ủi quân lính, khẳng định chñ quyÒn cña ta vµ lªn ¸n làm 5 đạo. ? Sau khi hạ lệnh tiến quân ông đã cỡi voi ra doanh trại hành động xâm lợc yêu nớc chèng giÆc ngo¹i x©m. truyÒn dô qu©n lÝnh nh thÕ nµo? - HS đọc lời truyền dụ. ? Trong lời truyền dụ ông đã nói tới vấn đề gì? - Hs: + An ủi quân lính, khẳng định chủ quyền của ta và lên án hành động xâm lợc phi nghĩa. + Nªu lªn nh÷ng tÊm g¬ng yªu níc chèng giÆc ngo¹i x©m..

(42) + Khích lệ động viên đồng tâm hiệp lực đánh đuổi giặc ngo¹i x©m. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung lêi truyÒn dô cña vua Quang Trung? - Hs: Lêi truyÒn dô ng¾n gän mµ ý tø s©u xa cã t¸c động kích thích lòng yêu nớc, truyền thống quật cờng cña nh©n d©n. GV: Lời truyền dụ nh lời kêu gọi binh lính và cũng - Khích lệ động viên đồng là lời tuyên ngôn về chủ quyền của đất nớc độc lập của tâmhiệp lực đánh đuổi giặc d©n téc. ngo¹i x©m. ? Qua nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh võa ph©n tÝch em thÊy NguyÔn HuÖ lµ ngêi nh thÕ nµo®o¸n tríc nh÷ng biÕn cố lớn nhận định tình hình. ? Vua Quang Trung đã phán xét tội của Nguyễn Văn Së vµ L©n nh thÕ nµo? C«ng lao cña Ng« Th× NhËm ra sao? - Hs: Quân thua chém tớng, tội các ngơi đều đáng chÐm mét v¹n lÇn. Song ta …cã tµi. ? Qua lời phán xét đó em thấy Quang Trung hiểu bề t«i, - Hs: NguyÔn HuÖ am hiÓu tËn n¨ng lùc bÒ t«i, ©n uy - NguyÔn HuÖ lµ ngêi quyÕt ®o¸n, s¸ng suèt, nh¹y bÐn đúng mực. GV: Lêi ph¸n xÐt bÒ t«i cøng cái mµ mÒm dÎo, ®Çy trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh uy vò mµ còng kh«ng thiÕu sù s¸ng suèt, kh«n ngoan. thêi cuéc, s¸ng suèt ®o¸n tríc Sù am hiÓu ngêi vµ dïng ngêi nh thÕ nay kh«ng ph¶i nh÷ng biÕn cè lín nhËn định tình hình. những ngời cầm quân nào cũng có đợc. ? Víi phÇn mét em hiÓu NguyÔn HuÖ lµ ngêi nh thÕ * TiÓu kÕt: nµo? Hoạt động 2: Tiểu kết. 4. Củng cố: Gvhệ thống lại các kiến thức đã học trong tiết 1. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi , tiÕp tôc tãm t¾t v¨n b¶n. Ngµy so¹n: 16/9/2010 Ngµy d¹y: 20- 25/9/2010 TiÕt 24: Hoµng lª nhÊt thèng chÝ (TiÕp) Håi 14: §¸nh ngäc håi qu©n Thanh bÞ thua trËn Bá Th¨ng Long Chiªu Thèng trèn ra ngoµi I: Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Hs tiếp tục cảm nhận đợc hình tợng ngời anh hùng Nguyễn Huệ qua trËn tiÕn c«ng ra thµnh Th¨ng Long. Hs thấy đợc sự hèn nhát bất tài của vua Lê Chiêu Thống, sự thất bại của bè lũ cớp nớc nhà Thanh. 2. Kỹ năng: Hs có kỹ năng phân tích đánh giá nhân vật dựa trên các sự kiện lịch sử. 3. Thái độ: Hs có ý thức tự hào về truyền thống đấu tranh dựng nớc và giữ nớc của d©n téc. II: ChuÈn bÞ Gv: So¹n bµi, tiÕp tôc su t©m c¸c t liÖu vÒ cuéc tiÕn c«ng ra TL cña NH Hs: So¹n bµi häc bµi III: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra: ? Qua phÇn mét håi 14 trÝch “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” em hiÓu NguyÔn HuÖ lµ ngêi nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết(Tiếp). Nội dung cần đạt II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt.

(43) Hoạt động 2: Nhân vật Nguyễn Huệ(Tiếp) Gv: Cho häc sinh theo dâi ®o¹n v¨n ®ang t×m hiÓu. ? Sau khi ph¸n xÐt Së vµ L©n. NguyÔn HuÖ dù tÝnh ph¬ng lîc, chiÕn trËn nh thÕ nµo? - Lần này ta ra, thân hành cầm quân phơng lợc đã có tính sẵn, chẳng qua mợn ngày có thể đánh đuổi đợc ngời Thanh. GV: Nguyễn Huệ đã nhìn xa về mối quan hệ VN- TQ, lo đến viÖc 10 n¨m tíi trong hoµ b×nhsau khi qu©n Thanh thÊt b¹i. Đang ngồi trên lng ngựa mà đã tính kế hoạch cho mời năm tới trong hoµ b×nh. ? Điều đó chứng tỏ Nguyễn Huệ là ngời nh thế nào? - NguyÔn HuÖ cã tÇm nh×n xa tr«ng réng GV: Mới khởi binh đánh giặc, vậy mà Nguyễn Huệ đã nói chắc nh đinh đóng cột “ phơng lợc tiến đánh đã cã tÝnh s½n” l¹i cßn tÝnh s½n c¶ kÕ ho¹ch ngo¹i giao sau khi chiÕn th¾ng mét níc lín cho ta yªn æn mµ nu«i ? Sau đó Nguyễn Huệ chỉ huy quân tiến ra Bắc nh thế nào? C¸c em theo dâi tõ ®Çu. Nguyễn Huệ đã chuẩn bị : - 24/11 V. TuyÕt vµo Phó Xu©n trong vßng1th¸ng xong viÖc ë Phó Xu©n. - 25 tháng chạp hạ lệnh xuất binh-29 đến Nghệ An, tết đến Gi¸n KhÈu. GV: Nh vây, kể từ khi nhận đợc tin cấp báo của Văn Tuyết đến khi đốc thúc đại binh lên đờng vừa có một tháng. Chỉ 5 ngày mà nghĩa quân đi từ Phú Xuân tới , địch kh«ng kÞp trë tay H? Trớc khi tiến đánh đồn Gián Khẩu Quang Trung đã làm gì? - Cho qu©n lÝnh ¨n tÕt tríc hÑn ngµy 7 th¸ng giªng sÏ vµo Th¨ng Long më tiÖc ¨n mõng. GV: Các em theo dõi tiếp, lời dự đoán này là đúng hay sai? ? Hình ảnh Quang Trung trong chiến trận đợc miêu - Quang Trung cỡi voi đốc thúc, trực tiếp chỉ đạo mũi tả nh thÕ nµo? ? Em hãy miêu tả lại trận đánh thành Thăng Long? GV: Quân Nam dới sự chỉ huy của Quang Trung là đội quan thần làm cho đối phơng phải kinh hoàng. Chỉ huy một chiến dÞch lín, gÊp g¸p nh vËy mµ «ng vÉn tØnh t¸o, ung dung oai phong lẫm liệt vào Thăng Long trớc 2 ngày so với dự định. Tra 5 tÕt QT víi chiÕc ¸o bµo s¹m ®en khãi sóng dÉn ®oµn qu©n chiÕn th¾ng vµo Th¨ng Long trong tiÕng chµo mõng cña tr¨m hä. ? Trong trận đánh QT hiện lên là ngời nh thế nào? GV: Đến đây hình ảnh ngời anh hùng đợc khắc họạ khá đậm nÐt víi tÝnh c¸ch qu¶ c¶m, m¹nh mÏ trÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn, tµi dïng binh nh thÇn, lµ ngêi tæ chøc vµ lµ linh hån cña chiến công vĩ đại. Đây là đặc điểm khẳng định rõ tính chất thể lo¹i tiÓu thuyÕt lÞch sö cña t¸c phÈm.. 1. H×nh tîng NuyÔn Huª. - §ang ngåi trªn lng ngựa mà đã tính kế hoạch cho mêi n¨m tíi trong hoµ b×nh.. - Nói chắc nh đinh đóng cột, phơng lợc tiến đánh đã có tính sẵn” lại còn tÝnh s½n c¶ kÕ ho¹ch ngo¹i giao sau khi chiÕn th¾ng mét níc lín cho ta yªn æn mµ nu«i dìng lùc lîng.. - Độ quân thần tốc đã đánh cho địch không kịp trở tay vì kinh ng¹c.. - QT lµ ngêi anh hïng l·o luyÖn cã tµi cÇm qu©n Èn hiÖn nh thÇn, uy danh l÷ng lÉy. Hoạt đông 2: Hình ảnh bọn vua quan bán nớc. ? Tôn Sỹ Nghị sang nớc ta với mục đích gì? - Giúp Lê Chiêu Thống khôi phục vơng triều Lê nhng thực 2. Hình ảnh bọn cớp nchất là thực hiện ý đồ xâm lợc “vừa bảo tồn đợc họ Lê mà ớc và bán nớc. đồng thời chiếm đợc nớc An Nam một công mà hai việc vậy”. ? Qua âm mu đó em thấy TSN là kẻ nh thế nào? ? Chóng vµo Th¨ng Long nh thÕ nµo? - TiÕn vµo Th¨ng Long dÔ dµng kh«ng mÊt mòi tªn nµo nh ®i * TSN lµ kÎ x¶o tr¸, tham.

(44) vµo chç kh«ng ngêi ? Khi đến Thăng Long quân tớng nhà Thanh đợc miêu tả ra sao? Tớng thì ngày ngày chơi bời tiệc tùng, quân thì bỏ cả đội ngũ ®i lang thang kh«ng phßng bÞ g× c¶. H? Em có nhận xét gì về thái độ và hành động của quân giặc - Hs: Qu©n tíng nhµ Thanh chñ quan kiªu ng¹o. GV: Đội quân vô kỉ luật khoác lác đòi bắt sống toàn bộ quân T©y S¬n. ? Khi bị ta tiến đánh TSN và quân lính có hành động gì? - TSN sî mÊt mËt, Qu©n lÝnh ho¶ng hån, tan t¸c tranh nhau qua cầu phao chết đuối vô kể: “ nớc sông …đợc” H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ qu©n tíng nhµ Thanh? - TSN là tên tớng bất tài hèn nhát, quân sỹ là đội quân ô hợp không có kỉ luật, không có sức chiến đấu. GV: Đội quân xâm lợc khi sang thì bỏ đồn, bỏ đội ngũ đi lang thang. Khi l©m trËn th× rông rêi sî h·i xin hµng ? Bọn vua Lê và quan lại đợc miêu tả nh thế nào? - TSN bỏ chạy vội vã bỏ kinh thành cớp thuyền đánh cá vợt sang bờ Vua, Thái Hậu với đám tuỳ tùng đi luôn mấy ngày kh«ng ¨n, sî cuèng quýt khi nghe tin qu©n T©y S¬n ®uæi tíi. * Hoạt đông III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc các tác giả NGVP thể hiện qua văn b¶n HLNTC - Khắc hoạ nhân vật sinh động, cách miªu t¶ ch©n thùc, giäng v¨n kh¸ch quan mang ®Ëm tÝnh chÊt sö thi. ? Qua văn bản, các tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì - Hs: Th¶o luËn - Tuy cã c¶m t×nhvíi nhµ Lª nhng Quang Trung lµ ngêi anh hùng đã đánh giặc ngoại xâm nên không thể không viết đúng sự thật. * Hoạt động IV: Luện tập. * Bài tập: Tại sao các tác giả thuộc dòng họ NGVP đều làm quan díi triÒu nhµ Lª mµ l¹i viÕt vÒ QT hay nh vËy. Gv: Tổ chức cho Hs thảo luận 5 phút sau đó lần lợt trả lời. + Hành động của QT có đúng không. + Lêi nhËn xÐt cña bµ cung nh©n. + Sai lÇm cña LCT…. c«ng. - Lª Chiªu Thèng lµ kÎt hÌn m¹t, bÊt tµi Ých kØ v× lîi Ých riªng cña m×nh mµ b¸n rÎ Tæ Quèc, g¾n vËn mÖnh cña m×nh víi kÎ x©m lîc vµ chÞu chung thÊt b¹i víi chóng.. III. Tæng kÕt-ghi nhí 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung - NguyÔn HuÖ lµ ngêi anh hïng dòng m·nh, cã tµi thao lîc, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng. * Ghi nhí IV- LuyÖn tËp. * Bµi tËp: T¹i sao c¸c t¸c gi¶ thuéc dßng hä NGVP đều làm quan dới triều nhµ Lª mµ l¹i viÕt vÒ QT hay nh vËy.. 4. Cñng cè: H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ 5. Híng dÉn: Häc bµi, viÕt ®o¹n v¨n 10 dßng miªu t¶ l¹i chiÕn c«ng thÇn tèc cña Quang Trung ra thµnh Th¨ng Long. Ngµy so¹n: 17/9/2010 Ngµy d¹y: 20- 25/9/2010 TiÕt 25: Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Cung cÊp thªm cho häc sinh vÒ mét c¸ch më réng vèn tõ vµ chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ b»ng c¸ch t¹o thªm tõ ng÷ míi, mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho Hs kÜ n¨ng më réng vèn tõ vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña tõ ng÷ míi. 3. Thái độ: Hs có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. II. ChuÈn bÞ: Gv : ChuÈn bÞ b¶ng phô, so¹n gi¸o ¸n. Hs : Häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. III. TiÕn tr×nh lªn líp+ 1. ổn định tổ chức.

(45) 2. KiÓm tra: ? Qua bài “Sự phát triển của từ vựng” đã học ở tiết 1, em hãy cho biết có những c¸ch c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng nµo? C¸c ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ? LÊy vÝ dô? 3. Bµi míi: Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt độngI: Tạo từ ngữ mới. I. T¹o tõ ng÷ míi. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu GV: §a b¶ng phô cã ghi ng÷ liÖu 1. ? Cụ thể trong các từ cho sẵn, từ nào hiện nay có đợc ghép a. Ngữ liệu 1: - Kinh tÕ tri thøc, §Æc khu lại với nhau để tạo ra từ ngữ mới. kinh tÕ - Hs: Kinh tÕ tri thøc, §Æc khu KT, Së h÷u trÝ tuÖ… ? Em hiÓu nghÜa cña c¸c tõ ng÷ míi nµy nh thÕ nµo? - Hs: LÇn lît tr¶ lêi: + Điện thoại di động: điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo - Điện thoại di động ngời, đợc sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở thuê bao. + Kinh tÕ tri thøc: nÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo viÖc s¶n - Kinh tÕ tri thøc xuÊt ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøccao. + Đặc khu kinh tế: khu vực dành riêng để thu hút vốn và - Đặc khu kinh tế công nghệ nớc ngoài với những chính sách u đãi. + Sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại đợc pháp luật bảo hộ nh quyền tác - Sở hữu trí tuệ gi¶, quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp… ? Theo em c¬ së nµo t¹o nªn nh÷ng tõ ng÷ míi trªn? - Hs: Tr¶ lêi, Gv bæ sung, kh¸i qu¸t l¹i: B»ng c¸ch ghÐp c¸c tõ cã s½n l¹i víi nhau. ? Em h·y t¹o nh÷ng tõ cho s½n thµnh nh÷ng tõ l¸y? b. Ng÷ liÖu 2: - Xanh xanh, đo đỏ. ? Em hiÓu nghÜa cña c¸c tõ trªn so víi nghÜa gèc nh thÕ nµo? C¬ së t¹o nghÜa cña tõ míi nµy lµ g×? - Hs: T¹o b»ng c¸ch l¸y. GV: Giới thiệu sơ đồ cách ghép: X + Y = từ ngữ mới(x, y lµ c¸c tõ cÇn ghÐp). ? T×m c¸c tõ trong hÖ thèng tõ vùng TiÕng ViÖt ghÐp l¹i víi nhau t¹o thµnh tõ ng÷ míi? - Hs: Lao động + chân tay = lao động chân tay. Gv: Yªu cÇu Hs t×m hiÓu ng÷ liÖu 2. ? Cã tõ cho s½n “tÆc” em h·y t×m tõ ng÷ kh¸c ghÐp l¹i t¹o thµnh tõ ng÷ míi theo m« h×nh X + tÆc? - Hs: H¶i tÆc, l©m tÆc, tin tÆc, gian tÆc, nghÞch tÆc. ? Em hiÓu nghÜa cña c¸c tõ nµy míi nh thÕ nµo? Gv: Tæ chøc cho Hs gi¶i thÝch c¸c tõ ng÷ theo m« h×nh võa tim. Hoạt động 2: Kết luận 2. KÕt luËn - Ghi nhí * Hoạt động II: Mợn từ ngữ của tiếng nớc ngoài. ? Em h·y t×m nh÷ng tõ H¸n – ViÖt trong hai ®o¹n -Hs: + Thanh minh, tiết lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến II. Mợn từ ngữ của tiếng nớc ngoài. anh, bé hµnh, xu©n, tµi tö, giai nh©n. + B¹c mÖnh, duyªn phËn, thÇn linh chøng gi¸m, thiÕp 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ngäc. ? Tiếng Việt dùng những tà nào để chỉ những khái niệm: “ a) Thanh minh, tiết lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, BÖnh mÊt kh¶ n¨ng miÔn dÞch, g©y tö vong”? bé hµnh, xu©n, tµi tö, giai - Hs: AIDS. ? Trong trêng hîp “ Nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng nh©n. b) B¹c mÖnh, duyªn phËn, những điều kiện để tiêu thụ hàng hoá…” thÇn linh, chøng gi¸m, thiÕp - Hs: Marketing. ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ? Nh÷ng tõ ngµy cã nguån gèc tõ níc nµo?.

(46) - Hs: Tõ níc Anh. ngäc. ? Trong c¸c s¸ch b¸o th«ng thêng ngêi ta phiªn ©m 2 tõ trªn nh thÕ nµo? - Hs: AIDS vµ ma kÐt tinh. GV: Nh vËy, mîn tiÕng níc ngoµi còng lµ h×nh thøc ph¸t triÓn tiÕng ViÖt. ? Trong hÖ thèng tõ vùng ta hay mîn tiÕng níc nµo nhÊt? TiÕng H¸n. Hoạt động 2: Kết luận. GV: Chốt. Gọi học sinh đọc ghi nhớ. 2. Kªt luËn- Ghi nhí * Hoạt động III: Luyện tập III- LuyÖn tËp. ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp 1. - Hs t×m hai m« h×nh cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng tõ ng÷ míi Bµi tËp 1. - X + trêng: chiÕn trêng, c«ng ? Muốn tìm đợc ta phải làm gì? - Xem xÐt tõ ng÷ nµo cã kh¶ n¨ng ghÐp víi nhiÒu tõ ng÷ trêng, n«ng trêng, th¬ng trêng. khác để tạo ra nghĩa mới. - X + v¨n: v¨n ho¸, v¨n minh ? Hs t×m ? ? Bµn tay tµi giái, khÐo lÐo hiÕm cã trong viÖc thùc hiÖn v¨n häc… Bµi tËp 2. một thao tác lao động hoặc kĩ thuật nhất định gọi là gì? ? C¬m rÎ thêng b¸n trong hµng qu¸n nhá, t¹m bî gäi lµ - Bµn tay vµng. - C¬m bôi. g×? ? Công viên trong đó chủ yếu là những trò chơi dới nớc - C«ng viªn níc. nh trît níc, b¬i thuyÒn, t¾m… 4. Củng cố : Nắm chắc cơ sở tạo từ ngữ mới để phát triển từ vựng trong Tiếng ViÖt. 5. Híng dÉn : Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i Ngµy 25 th¸ng 9 n¨m 2010 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 5. Ký DuyÖt: TuÇn 6 Ngµy so¹n: 22/9/2010 Ngµy d¹y:27/9-2/10/2010. Bµi 6- TiÕt 26: TruyÖn kiÒu. NguyÔn Du I. Mục tiêu cần đạt Học sinh nắm đợc những nét chính về cuộc đời và sự ngiệp của Nguyễn Du, từ đó rót ra nh÷ng nh©n tè t¹o nªn thiªn tµi NguyÔn Du trong “TruyÖn KiÒu” Hiểu đợc cốt truyện, số phận và tính cách của các nhân vật trong truyện, đặc biệt là Thuý Kiều. Thấy đợc tấm lòng trân trọng, ngợi ca của tác giả đối với Thuý Kiều, thấy đợc giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm cũng nh vai trong của Truyện Kiều trong lịch sử văn học và đời sống Việt Nam. RÌn kÜ n¨ng kh¸i qu¸t vµ tr×nh bµy néi dung t¸c phÈm, kÓ tãm t¾t truyÖn KiÒu. II. ChuÈn bÞ Gv: §äc t¸c phÈm., t×m hiÓu th©n thÕ, sù nghiÖp cña t¸c gi¶. Hs: §äc vµ tãm t¾t t¸c phÈm. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? Qua ®o¹n trÝch: “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” em nªu suy nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh Quang Trung? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung..

(47) Hoạt động 1: Tác giả. ? Nêu hiểu biết của em về cuộc đời của nhà thơ ND - NguyÔn Du hiÖu lµ Thanh Hiªn- quª ë lµng Tiªn §iÒn Nghi Xu©n- HµTÜnh - Ông sinh trởng trong một gia đình đại quý tộc, cha lµ NguyÔn NghiÔm mét quan v¨n, mét nhµ nghiªn cøu sö häc. Hoạt động 2: Tác phẩm. ? Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp s¸ng t¸c cña ND - ND là một đại thi hào vĩ đại của dân tộc. Danh nhân văn hoá thế giới, ông có nhiều tác phẩm đặc s¾c: - T¸c phÈm ch÷ H¸n: Thiªn Hiªn thi tËp, Nam trung t¹p ng©m vµ B¾c hµnh t¹p lôc víi tæng sè 243 bµi. - T¸c phÈm ch÷ N«m: V¨n tÕ thËp lo¹i chóng sinh, TruyÖn KiÒu. GV:N¨ng khiÕu v¨n ch¬ng bÈm sinh,vèn sèng v« cùng phong phú, trái tim yêu thơng vĩ đại đối với con ngờiđã tạo nên thiên tài Nguyễn Du. Thiên tài Êy tr. ? TK đợc viết theo thể loại nào? Xuất xứ của tác phÈm - TK thuéc thÓ lo¹i truyÖn N«m dùa theo cèt truyÖn “Kim V©n KiÒu truyÖn” cña Thanh T©m Tµi Nh©n- Trung Quèc. ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm - Truyện Kiều đợc sáng tác vào đầu thế kỷ XIX (1805-1809), lóc ®Çu cã tÕn: “ §o¹n trêng T©n Thanh” (tiếng kêu mới đứt ruột) * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Hớng dẫn đọc. ? Tác phẩm TK đợc bố cục nh thế nào - Hs: Ba phần: + Gặp gỡ và đính ớc. + Gia biÕn vµ lu l¹c. + §oµn tô. Hoạt động 2: Tóm tắt ? H·y tãm t¾t néi dung t¸c phÈm TK - Hs: KÓ tãm t¾t t¸c phÈm, Gv nhËn xÕt bæ sung. Hoạt đông 3: Nội dung, Nghệ thuật ? Tõ Sgk, em h·y cho biÕt gi¸ trÞ néi dung cña TK - HS: Tr¶ lêi theo Sgk, Gv chèt kiÕn thøc - Tố cáo XH phong kiến thối nát bất công chà đạp lªn SP ngêi phô n÷ - Tố cáo những kẻ đầu trâu mặ ngựa, XH đồng tiÒn ? Những thành công về nghệ thuật đợc ND thể hiÖn qua t¸c phÈm TK - NT t¶ c¶nh ngô t×nh. - Bót ph¸p íc lÖ cæ ®iÓn. - NT miªu t¶: T¶ c¶nh, T¶ t×nh... * Hoạt động III: Luyện tập ? Tấm lòng nhân đạo của ND thể hiện ntn qua tác phÈm TK.. I. §äc t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶. 2. T¸c phÈm:. - Truyện Kiều đợc sáng tác vào đầu thÕ kû XIX (1805-1809),. - Nhan đề của TK là: “ Đoạn trờng T©n Thanh” II: §äc t×m hiÓu chi tiÕt 1. Bè côc: + Gặp gỡ và đính ớc + Gia biÕn vµ lu l¹c + §oµn tô 2. Tãm t¾t t¸c phÈm. 3. Gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu a. Gi¸ trÞ néi dung. b. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt c. Giá trị nhân đạo. - Tr©n träng ngîi ca ngêi phô n÷ - Xãt xa tríc SP cña hä III. LuyÖn tËp - Tấm lòng nhân đạo của ND qua tác phÈm..

(48) - Hs tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t chèt kiÕn thøc.. - KÓ l¹i tãm t¾t t¸c phÈm TruyÖn KiÒu theo bè côc SGK. 4. Cñng cè: Gv HÖ thèng l¹i kiÕn l¹i kiÕn thøc vÒ : Gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt, nhân đạo của TP truyện Kiều 5. Híng dÉn: Tãm t¾t t¸c phÈm TK, n¾m dîc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. Ngµy so¹n:22/9/2010 Ngµy d¹y:27/9-2/10/2010. TiÕt 27: ChÞ em thuý kiÒu (TrÝch: "TruyÖn KiÒu" - NguyÔn Du). I- Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu của Thuý Vân, đặc biệt là nhan sắc tuyệt đỉnh của Thuý Kiều và đức hạnh của hai chị em nàng. Hiểu đợc một số nét cơ bản về nghệ thuật ớc lệ, dùng điển tích, điển cố, ẩn dụ… 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kĩ năng đọc diễn cảm, kỹ năng phân tích, so sánh. Giáo dục lòng ngỡng mộ, tôn trọng tài hoa, nhan sắc đức hạnh của hai chị em nàng Kiều. 3. Thái độ: Hs có thái độ trân trọng, ngợi ca cái đẹp. II- ChuÈn bÞ: ThÇy : T×m hiÓu vÞ trÝ, gi¸ trÞ cña ®o¹ntrÝch. Trß : §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch, so¹n bµi. III- TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định.tổ chức 2. KiÓm tra.bµi cò ? TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du gåm mÊy phÇn? KÓ tãm t¾t tõng phÇn? ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt t¸c phÈm. 3. Bµi míi. Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Vị trí, xuất xứ của đạn trích. ? Tõ viÖc t×m hiÓu ë nhµ em h·y nªu vÞ trÝ, xuÊt xø cña ®o¹n trÝch. - VÞ trÝ ®o¹n trÝch: §o¹n trÝch - Hs: Nªu vÞ trÝ cña §T n»m ë phÇn ®Çu cña t¸c phÈm Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc văn bản. Tk, có tựa đề là: Gặp gỡ và Gv: Đọc thể hiện rõ giọng điệu của thể thơ lục bát, chú ý đính ớc, từ câu 15-38 c¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh cña t¸c gi¶. - Hs: Gv đọc mẫu một đoạn, sau đó yêu cầu 1- 2 Hs đọc, vµ nhËn xÐt. ? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn, Nªu ý chÝnh tõng phÇn - §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n: - §¹i ý: §o¹n TrÝch miªu t¶ vÎ + 4 c©u ®Çu giíi thiÖu chung vÒ CETK. đẹp của CETK, tài năng của +16 c©u tiÕp theo miªu t¶ tµi s¾c cña CETK Thuý KiÒu. + 4 câu cuối cùng: đức hạnh của hai chị em. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. II: §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 1: Bốn câu thơ đầu. 1. Lêi giíi thiÖu chung vÒ vÎ ? Gọi học sinh đọc 4 câu thơ đầu đẹp của chị em Thuý Kiều. ? Qua c¸ch giíi thiÖu cña t¸c gi¶ em hiÓu g× chÞ em TK - Hs: Hai chÞ em nµng KiÒu lµ con g¸i ®Çu lßng cña «ng bµ Vơng viên ngoại- một gia đình trung lu lơng thiện- Thuý Kiều là chị, Thuý Vân là em và cả hai đều đẹp. ? Vẻ đẹp của hai chị em nàng Kiều đợc miêu tả qua những h×nh ¶nh nµo?.

(49) Mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn....mêi. ? Theo em ë hai c©u th¬ nµy t¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh g×? - Hs: Tác giả sử dụng hình ảnh tợng trng, bút pháp ớc lệ * Hai chị em nàng Kiều đều lấy vẻ đẹp của thiên nhiên “mai” “tuyêt” để miểu tả vẻ đẹp đẹp, một vẻ đẹp thanh tao của con ngời, đồng thời còn nhân hoá làm cho “mai, tuyÕt” cã cèt c¸ch, ? Qua phân tích em có cảm nhận gì về vẻ đẹp của hai. 2. Ch©n dung Thuý KiÒu vµ Thuý V©n. * Hoạt động II: Chân dung TK và TV. a. Ch©n dung Thuý V©n Hoạt động 1: Chân dung Thuý Vân. ? Thuý Vân đợc miêu tả qua những hình ảnh nào? - Thuý V©n lµ mét thiÕu n÷ ë - Hs: Trang träng kh¸c vêi. tuæi tr¨ng trßn, kh«n mÆt t¬i ? Em hiểu ntn về vẻ đẹp trang trọng. tắn, sáng đẹp nh mặt trăng - Hs: Vừa đẹp vừa quí phái, phúc hậu r»m, nÐt mµy thanh m¶nh cong ? ND còn miêu tả vẻ đẹp của TV qua các hình ảnh nào. - Hs: + Khu«n mÆt, nÐt ngµi, nô cêi, tiÕng nãi, m¸i tãc, lµn vót nh mµy ngµi, miÖng cêi t¬i nh hoa, tiÕng nãi trong lêi lÏ da. ? Em có nhận xét gì về cách sử dụng hình ảnh của tác giả đẹp nh ngọc, tóc xanh óng ả h¬n m©y, da tr¾ng h¬n tuyÕt. trong ®o¹n th¬ nµy. - Hs: + H×nh ¶nh íc lÖ cæ ®iÓn. + Tö dông s¸ng t¹o thµnh ng÷ “mµy ngµi, m¾t phîng” + PhÐp Èn dô, so s¸nh nh©n ho¸. ? Bằng ngôn ngữ của mình,em hãy miêu tả lại vể đẹp của Thuý V©n. - Thuý V©n lµ mét thiÕu n÷ ë tuæi tr¨ng trßn, kh«n mÆt t¬i tắn, sáng đẹp nh mặt trăng rằm, nét mày thanh mảnh cong vót nh mµy ngµi, miÖng cêi t¬i nh hoa, tiÕng nãi trong lêi lẽ đẹp nh ngọc, tóc xanh óng ả hơn mây, da trắng hơn b. Chân dung Thuý Kiều tuyÕt. - KiÒu h¬n V©n c¶ tµi c¶ s¾c. Hoạt động 2: Chân dung Thuý Kiều. ? Đọc những câu thơ miêu tả Kiều và cho biết khi miêu tả Thuý Kiều đẹp- một vẻ đẹp võa cã sù th«ng minh vÒ vÒ trÝ Thuý Kiều tác giả đã so sánh nàng với ai. tuÖ, võa cã c¸i mÆn mµ vÒ t©m - Hs: So s¸nh KiÒu víi V©n. ? Qua c¸ch so s¸nh cña t¸c gi¶ em thÊy Thuý KiÒu h¬n hån. Thuý V©n ë nh÷ng ®iÓm nµo? - Hs: Kiều hơn Vân cả tài cả sắc. Nếu Thúy Vân đẹp một cách hiền dịu, tơi tắn thì Thuý Kiều đẹp một cách sắc sảo nhng l¹i rÊt mÆn mµ. ? Em hiểu ntn về vể đẹp sắc sảo mặn mà. - Hs: Võa th«ng minh, võa mÆn mµ vÒ t©m hån. ? Tác giả đã miêu tả nhan sắc của Thuý Kiều bằng những - Đây là mẫu ngời đẹp lí tởng h×nh ¶nh nµo? cña x· héi phong kiÕn. - Lµn thu thuû…nÐt xu©n s¬n - Hoa ghen… liÔu h¬n - Nghiªng níc, nghiªng thµnh - Sắc đành đòi một. ? NghÖ thuËt t¶ ngêi cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬ nµy cã g× - Bẩm sinh Kiều đợc trời phú đặc sắc. - Hs: Tác giả đã sử dụng phép tu từ ẩn dụ, kết hợp với bút cho t chất thông ngời rất mực tài hoa. Tài làm thơ, tài đánh ph¸p íc lÖ ? Những biện pháp nghệ thuật đó làm nổi bật nhan sắc của đàn, vẽ tranh, soạn nhạc đều đạt. KiÒu nh thÕ nµo? ? Em h·y h×nh dung vµ miªu t¶ l¹i bøc ch©n dung cña TK ? Khi miªu t¶ TK nhµ th¬ cßn cã lêi nhËn xÐt g× GV: XÐt vÒ mÆt nhan s¾c th× NguyÔn Du nhËn xÐt KiÒu là ngời đẹp nhất. Đây là mẫu ngời đẹp lí tởng của xã hội.

(50) phong kiến. Nếu nh vẻ đẹp của Thuý Vân trời xanh sẵn lòng nhờng nhịn thì trớc sắc đẹp của Thuý Kiều thiên nhiên, tạo hoá cũng sinh lòng đố kỵ, ghen ghét. ? Nh vËy xÐt vÒ mÆt nhan s¾c em thÊy Thuý KiÒu lµ mét c« g¸i nh thÕ nµo? => TK là một ngời phụ nữ có sắc đẹp nghiêng nớc nghiªng thµnh, mét tuyÖt s¾c giai nh©n. ? Nguyễn Du đã miêu tả Kiều qua những hình ảnh nào? * Tµi. Th«ng minh vçn s½n tÝnh trêi Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm Cung th¬ng lÇu bËc ngò ©m Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chơng ? Qua c¸ch giíi thiÖu cña t¸c gi¶ em thÊy KiÒu cã nh÷ng tµi g×? -Hs: Kiều có tài làm thơ, đánh đàn, vẽ tranh, soạn nhạc. ? Miªu t¶ tµi n¨ng cña KiÒu c¸h sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ có gì đặc sắc. - Hs: Sử dụng một loạt các từ ngữ chỉ mức độ: Vốn sẵn, pha nghề, đủ mùi, ăn đứt… ? Em hiểu ntn về cum từ Nghề riêng ăn đứt - Hs: Nghề riêng ăn đứt => Hơn hẳn, ăn đứt thiên hạ. ? Tài năng của Kiều còn đợc miêu tả cụ thể qua câu thơ nµo. Khóc nhµ tay lùa nªn ch¬ng Mét thiªn b¹c mÖnh l¹i cµng l·o nh©n. ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ néi dung cña hai c©u th¬ nµy. - Hs: Gi¶i thÝch b¶n nh¹c cã tªn B¹c mÖnh cña KiÒu. ? Qua nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh miªu t¶ cña KiÒu em c¶m 3. PhÈm c¸ch cña chi em nhận đợc gì về tài năng của nàng?. Thuý KiÒu => KiÒu lµ mét c« g¸i th«ng minh vµ rÊt mùc tµi hoa. Hoạt động 3: Phẩm cách của hai chị em. ? §äc bèn c©u th¬ cuèi, vµ cho biÕt phÈm c¸ch cña CETK - Hai ngời con gái đang ở độ đợc miêu tả qua các từ ngữ hình ảnh nào tuæi tr¨ng trßn. Häp sèng ªm - Hs: Tríng rñ mµn che. … mÆc ai. ? Qua cách giới thiệu của tác giả em hiểu gì về đức hạnh đềm trong một gia đình gia gi¸o. cña chÞ em Thuý KiÒu? - Hs: Tuy đã đến tuổi trởng thành, đến tuổi lấy chồng nhng hai chị em vẫn giữ gìn nề nếp gia đình gia giáo, mặc cho ong bím ®i vÒ, kh«ng mµng tíi nh÷ng mèi t×nh l¶ l¬i tr¨ng III. Tæng kÕt. giã. 1. NghÖ thuËt * Hoạt động III: Tổng kết. ? Em h·y kh¸i qu¸t l¹i gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña v¨n 2. Néi dung * Ghi nhí (Sgk) b¶n. - Hs: + H×nh ¶nh íc lÖ, Èn dô tîng trng. + Tõ ng÷ gîi t¶, c¸ch nãi thËm xng. + Tr×nh tù miªu t¶, lêi dù ®o¸n vÒ sè phËn. V- LuyÖn tËp. ? Qua đoạn trích, ND muốn nói với ngời đọc điều gì. Bµi tËp: Cã ý kiÕn cho r»ng - Hs: Ca ngợi vẻ đẹp của ngời phụ nữ. ch©n dung cña TK vµ TV * Hoạt động III: Luyên tập. Bµi tËp: Cã ý kiÕn cho r»ng ch©n dung cña TK vµ TV mang tÝnh c¸ch sè phËn. Em có đồng ý không? Tại sao. mang tính cách số phận. Em có đồng ý không? Tại sao. - Hs: Th¶o luË tr¶ lêi. Gîi ý: + Dù ®o¸n vÒ sè phËn TV + Dù ®o¸n vÒ sè phËn TK 4: Cñng cè: Häc thuéc ®o¹n trÝch, Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ ngêi cña NguyÔn Du qua ®o¹n trÝch chÞ em Thuý KiÒu..

(51) 5. Híng dÉn vÒ nhµ: So¹n van b¶n: “C¶nh ngµy xu©n" Ngµy so¹n: 22/9/2010 Ngµy d¹y: 27/9-2/10/2010. TiÕt 28: C¶NH NGµY XU¢N (trÝch truyÖn kiÒu- nguyÔn du) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên kết hợp tả và gợi, sử dụng từ ngữ, hình ảnh giàu chất tạo hình để tả cảnh một ngày cuối xuân với những đặc điểm riêng. Qua cảnh vật nói lên phần nào tâm trạng của nhân vật. 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs cã kÜ n¨ng quan s¸t vµ tëng tîng trong khi lµm v¨n miªu t¶, phân tích hình ảnh giàu chất tạo hình để tả thiên nhiên. 3. Thái độ: Hs có tình yêu thiên nhiên đất nớc, biết trân trọng những nét đẹp văn hoá truyÒn thèng cña d©n téc. II. ChuÈn bÞ: Gv: So¹n gi¸o ¸n. Hs: So¹n bµi theo yªu cÇu c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2 .KiÓm tra.bµi cò ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “ ChÞ em Thuý KiÒu” ? Qua đoạn trích em học tập đợc gì về bút pháp miêu tả của Nguyễn Du? 3.Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Vị trí xuất xứ của đoạn trích. ? B»ng hiÓu biÕt cña m×nh, em h·y nªu vÞ trÝ xuÊt xø cña - VÞ trÝ: Thuéc phÇn 1 cña ®o¹n trÝch. t¸c phÈm TruyÖn KiÒu cã - Hs: Nêu xuất xứ, Gv khái quát: Đoạn trích thuộc phần 1 tựa đề là: Gặp gỡ và đính của tp Truyện Kiều có tựa đề Gặp gỡ và đính ớc. íc. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc. Gv: Hớng dẫn Hs đọc, Gv đọc mẫu, gọi 1-2 học sinh đọc. - Phơng thức biểu đạt: ? Em h·y gi¶i thÝch c¸c tõ: ThiÒu quang, thanh minh, tµi tö, Miªu t¶. giai nh©n. ? Em hãy cho biết phơng thức biểu đạt chính của văn bản - Bố cục: Ba phần. nµy. - Hs: Ph¬ng thøc miªu t¶ lµ chñ yÕu. ? §o¹n trÝch trªn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn, néi dung chÝnh tõng phÇn. - Hs: Cã thÓ chi thµnh ba phÇn. + Bèn c©u ®Çu: Khung c¶nh ngµy xu©n. + T¸m c©u thiÕp theo: C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh. + Sau dßng cßn l¹i: C¶nh chÞ em Thuý KiÒu du xu©n trë vÒ.. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết II. §äc t×m hiÓu chi tiÕt Hoạt động 1: Khung cảnh ngày xuân. 1. Khung c¶nh ngµy xu©n ? Më ®Çu cho c¶nh ngµy xu©n, t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng h×nh ¶nh nµo? Ngµy xu©n con en ®a thoi Thiều quang chín chục đã ngoài sau mơi. ? Em hiªu nh thÕ nµo vÒ néi dung cña hai c©u th¬ nµy. - Hs: + Ngµy xu©n qua nhanh nh con thoi. + §· qua th¸ng giªng, th¸ng hai (mïa xu©n cã 90 ngµy thì đã qua 60 ngày rồi). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ miªu t¶? - Sö dông h×nh ¶nh Èn dô “con Ðn ®a thoi”. ? Cách sử dụng từ ngữ của tác giả đã diễn tả điều gì? - Diễn tả hình ảnh đặc trng của mùa xuân: chim én.Cảm xúc.

(52) nuèi tiÕc thêi gian, nuèi tiÕc mïa xu©n. ? Vẻ đẹp mùa xuân tháng 3 đợc tác giả đặc tả qua chi tiết nµo? Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. ? “Cµnh lª… hoa” miªu t¶ c¶nh g×? - Cảnh cành lê có một vài bông hoa lác đác nở. ? Màu trắng hoa lê giúp em liên tởng tới vẻ đẹp nào? ? §ã lµ c¶nh nh thÕ nµo? H·y miªu t¶ l¹i? - Hs: C¶nh xu©n cã b¸t ng¸t mµu xanh tíi tËn ch©n trêi cña đồng cỏ. Trên nền trời xanh dịu mát điểm xuyến một vài b«ng hoa lª tr¾ng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn cña ND qua hai c©u th¬ trªn. - Hs: Bøc tranh xu©n cã sù phèi mµu thËt hµi hoµ tíi møc tuyÖt diÖu. ? Em c¶m nhËn ntn vÒ bøc tranh xu©n Êy. - Hs: Mới mẻ, tinh khôi, khoáng đạt và tràn đầy sức sống. Gv: B×nh gi¶ng n©ng cao. Hoạt động 2: Cảnh lễ hội. ? Trong Khung cảnh mùa xuân có mấy hoạt động diễn ra. đó là những hoạt động nào. - Hs: Hai hoạt động: Lễ tảo mộ, hội dạp thanh. ? Em hiểu nh thế nào về hai hoạt động này. - LÔ: lµ t¶o mé, ngêi ta ®i viÕng vµ söa sang phÇn mé cña ngêi th©n. - Hội: ở đây là hội đạp thanh, ngời ta đi du xuân- dẫm lên cỏ xanh. ? Cảnh lễ hội đợc miêu tả cụ thể nh thế nào. - Hs: GÇn xa.. nh nªm. ? Nh÷ng ngêi tham gia ch¶y héi lµ ai. - Hs: Lµ c¸c tµi tö giai nh©n, nh÷ng trai tµi g¸i s¾c. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bót ph¸p miªu t¶ cña ND qua ®o¹n th¬ nµy. - Hs: H×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh, sö dông nhiÒu tõ ng÷ H¸n ViÖt. ? Qua dã em c¶m nhËn ntn vÒ c¶nh lÔ héi. - Hs: tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t: Ngêi ®i trÈy héi lµ nh÷ng tµi tö giai nh©n, trai thanh g¸i lÞch ë kh¾p mäi n¬i tô héi. §Ó ®i héi đạp thanh, mọi ngời đã sắm sửa chuẩn bị chu đáo, ngựa xe nhiều nh nớc, ngời đi hội rất đông đúc, chật nh nêm. ? Lễ tảo mộ đợc miêu tả nh thế nào - Nh÷ng ngêi ®i lÔ héi võa ®i võa r¾c nh÷ng thoi vµng vã, đốt tiền giấy để cúng những linh hồn đã khuất. - §ã lµ mét truyÒn thèng v¨n ho¸ t©m linh cña c¸c d©n téc phơng Đông, một trong những phong tục cổ truyền lâu đời, kh«ng hoµn toµn mang tÝnh chÊt mª tÝn, ? Khi lµm sèng dËy mét kh«ng khÝ lÔ héi tng bõng nh thÕ, nhà thơ đã thể hiện tình cảm dân tộc nh thế nào? - Hs: Nhà thơ ca ngợi truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân téc. Hoạt động 3: Cảnh chị em Thuý Kiều ra về. ? §äc nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ c¶nh chÞ em Thuý KiÒu ra vÒ. Hs: Tµ tµ bãng ng¶…. Cuãi gÒnh b¾c ngang. ? Cảnh CETK trở về đợc miêu tả vào thời điểm nào. - Hs: Buæi chiÒu tµ. -> thêi gian chiÒu tèi ? Việc lựa chọn không gian đó có ý nghĩa nh thế nào.. - Khung c¶nh mïa xu©n thật đẹp, mới mẻ tinh khôi vµ trµn ®Çy søc sèng.. 2. C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh. - C¶nh lÔ héi thÓ hiÖn mét truyÒn thèng v¨n ho¸ t©m linh cña c¸c d©n téc ph¬ng §«ng, mét trong nh÷ng phong tôc cæ truyÒn l©u đời. 3. C¶nh chÞ em Thuý KiÒu du xu©n trë vÒ.

(53) - Hs: Thêng gîi buån. GV: Trong thơ trung đại, thời gian tà tà thờng diễn tả nỗi buån man m¸c. ? C¶nh tîng chÞ em KiÒu ®i du xu©n trë vÒ cßn cã kh«ng gian nh thÕ nµo? - Khe níc (ngän tiÓu khª), c©y cÇu (dÞp cÇu). ? Em h×nh dung mét khung c¶nh nh thÕ nµo tõ thêi gian, không gian đó? - C¶nh buån, v¾ng, c¶nh vµ ngêi Ýt, tha v¾ng. ? Trong cảnh không gian đó, chị em Thuý Kiều có tâm trạng g×? - Th¬ thÈn, nao nao. ? C¸c tõ nµy thuéc lo¹i tõ nµo?(Tõ l¸y). ? Tõ l¸y nµy cã ý nghÜa g×? - Nao nao: xao xuyến, xúc động - Th¬ thÈn: b©ng khu©ng nuèi tiÕc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ngßi bót miªu t¶ t©m tr¹ng cña ND. - Hs: Bót ph¸p t¶ c¶nh ngô t×nh. ? Miªu t¶ c¶nh xu©n ë 4 c©u th¬ ®Çu vµ 6 c©u th¬ cuèi cã g× kh¸c nhau? - Bèn c©u ®Çu: Miªu t¶ khung c¶nh chung cña mïa xu©n. - S¸u c©u cuèi: Miªu t¶ c¶nh mét chiÒu xu©n cô thÓ. ? ChÞ em Thuý KiÒu ë 6 c©u cuèi ra vÒ trong t©m tr¹ng nh thÕ nµo - Hs: + T©m tr¹ng luyÕn tiÕc, b©ng khu©ng. + Luyến tiếc một điều gì đó sắp sảy ra. Gv: Hai chữ Nao nao đã nhuốm màu tâm trạng lên cảnh vËt. Dßng níc Nao nao uèn quanh nh b¸o tríc ngay sau lóc nµy th«i KiÒu sÏ gÆp lÊm må D¹m Tiªn, sÏ gÆp chµng th sinh Kim Träng.. - C¶nh vÉn mang c¸i thanh c¸i dÞu cña mïa xu©n: N¨ng nh¹t, khe níc nhá, mét nhÞp cÇu nhá b¾c ngang. Tuy nhiªn c¸i kh«ng khÝ nhén nhÞp, rén rµng cña lÔ héi kh«ng con n÷a. TÊt c¶ ®ang nh¹t dÇn, lÆng dÇn. - C¶m gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn vÒ mét ngµy vui xu©n ®ang cßn mµ sù linh cảm về điều sắp xảy ra đã xuÊt hiÖn.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt * Hoạt đông III: Tổng kết. ? Em hãy khái quát lại những giá trị nghệ thuật đợc ND thể 2. Néi dung. hiÖn qua v¨n b¶n. * Ghi nhí. - Tëng tîng phong phó, quan s¸t tinh tÕ. - Từ ngữ gợi tả có giá trị biểu đạt cao. - Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc. ? Qua đó tác giả muốn nói với ngời đọc diiêù gì. - Miêu tả bức tranh mùa xuân thiên nhiên tơi đẹp. Ca ngợi IV. LuyÖn tËp. những phong tục truyền thống tốt đẹp của dân tộc. * Bµi tËp1: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau trong * Hoạt động IV: Luyện tập * Bµi tËp1: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau trong bøc tranh bøc tranh thiªn nhiªn ë bèn c©u th¬ ®Çu vµ s¸u c©u th¬ thiªn nhiªn ë bèn c©u th¬ ®Çu vµ s¸u c©u th¬ cuèi. cuèi. Gv: Cho Hs chuẩn bị từ 5- 7 phút sau đó trả lời. * Bµi tËp 2: Em hiÓu ntn vÒ bót ph¸p t¶ c¶nh ngô t×nh. Dùa vào đoạn trích hãy chỉ ra bút pháp đó. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp 2, chuÈn bÞ bµi ThuËt ng÷. Ngµy so¹n: 23/9/2010 Ngµy d¹y: 27/9-2/10/2010 I. Mục tiêu cần đạt. TiÕt 29: ThuËt ng÷.

(54) 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc khái niệm thuật ngữ. Phân biệt thuật ngữ với các từ ng÷ th«ng dông kh¸c. - TÝch hîp víi phÇn V¨n, TËp lµm v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i thÝch cña thuËt ng÷ vµ vËn dông thuËt ng÷ trong nãi, viÕt. 3. Thái độ: Hs có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt qua việc sử dung thuụât ng÷ mét c¸ch chÝnh x¸c khoa häc. II. ChuÈn bÞ Gv: So¹n bµi, chuÈn bi b¶ng phô Hs: Xem tríc bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. kiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ trau dåi vèn tõ? Nªu c¸c c¸ch trau dåi vèn tõ. Mçi c¸ch cho mét vÝ dô minh ho¹. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Thuật ngữ là gì. I. ThuËt ng÷ lµ g× Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu mẫu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu * Ng÷ liÖu 1 ? Gọi học sinh đọc ví dụ trên bảng phụ. - C¸ch gi¶i thÝch thø hai thÓ hiÖn ? C¸ch nµo gi¶i thÝch dÔ hiÓu h¬n? những đặc tính bên trong của sự vật. C¸ch gi¶i thÝch thø nhÊt. Những đặc tính này phải qua nghiên ? Theo em v× sao c¸ch gi¶i thÝch nµy dÔ hiÓu cøu b»ng lÝ thuyÕt vµ ph¬ng ph¸p Vì nó đã chỉ rõ đặc điểm bên ngoài sự khoa học thì mới biết đợc đặc tính vËt d¹ng láng hay r¾n, mµu s¾c, mïi vÞ, xuÊt cña nã. xø ë ®©u -> Nh×n . ? Theo em v× sao c¸ch gi¶i thÝch thø hai khã hiÓu V× nh÷ng ngêi cã kiÕn thøc chuyªn m«n - C¸ch gi¶i thÝch thø nhÊt lµ c¸ch về hoá học mới hiểu đợc. gi¶i thÝch nghÜa th«ng thêng. GV: Cách giải thích thứ hai thể hiện những đặc tính bên trong của sự vật. Những đặc tính này ph¶i qua nghiªn cøu b»ng lÝ thuyÕt vµ ph¬ng pháp khoa học thì mới biết đợc đặc tính của - Cách giải thích thứ hai là cách giải nó. Do đó, nếu không có kiến thức chuyên thích của thuật ngữ. m«n vÒ lÜnh vùc cã liªn quan th× ngêi tiÕp nhËn không giải thích đợc. C¸ch gi¶i thÝch thø nhÊt lµ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa th«ng thêng. C¸ch gi¶i thÝch thø hai lµ c¸ch gi¶i thÝch * Ng÷ liÖu 2: cña thuËt ng÷. ? §äc ng÷ liÖu 2: Thạch nhũ: Bộ môn địa lí. Em đã học những định nghĩa này ở những bộ Bazơ: Bé m«n ho¸ häc. Èn dô: Bé m«n nµo? m«n Ng÷ v¨n. Ph©n sè: Bé m«n to¸n Thạch nhũ: Bộ môn địa lí. häc. Baz¬: Bé m«n ho¸ häc. Èn dô: Bé m«n Ng÷ v¨n. Ph©n sè: Bé m«n to¸n häc. ? VËy em hiÓu thuËt ng÷ lµ g×? - ThuËt ng÷ lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm 2. KÕt luËn- Ghi nhí - ThuËt ng÷ lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ khoa häc. kh¸i niÖm khoa häc Hoạt động 2: Kết luận ? Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ1. II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu * Hoạt động II: Đặc điểm của thuật ngữ..

(55) Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu mẫu. ? §äc l¹i hai thuËt ng÷ ë môc I.2 trªn b¶ng phô? ? C¸c thuËt ng÷: Th¹ch nhò, ba z¬, Èn dô… cßn cã nghÜa nµo kh¸c kh«ng? Không, chỉ có một nghĩa đã nêu. ? Gọi học sinh đọc ghi nhớ 2. ? Cho biÕt trong hai vÝ dô sau, ë vÝ dô nµo tõ muèi cã s¾c th¸i biÓu c¶m? ? Tõ “muèi” ë môc a thuéc thuËt ng÷ hay ng÷ th«ng thêng? T¬ng tù tõ “muèi” ë môc b? Muèi ë môc a: ThuËt ng÷ chØ kh¸i niÖm cña muèi. Muèi ë môc b: tõ ng÷ th«ng thêng chØ mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a t×nh c¶m cña con ngêi-> mang tÝnh biÓu c¶m. ? Vậy theo em, thuật ngữ còn có đặc điểm nào n÷a? - Mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm vµ ngîc l¹i. - ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m. Hoạt động 2: Kết luận- Ghi nhớ. ? lÊy mét vÝ dô vµ chøng minh mét thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm, vµ thuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m. - Hs: L©ý vÝ dô, Gv tæ chøc nhËn xÐt rót kinh nghiÖm. * Hoạt động III: Luyện tập. Bµi tËp 1: ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1. - Hs: §äc bµi tËp vµ lÇn lît tr¶ lêi. Bµi tËp 2: ? Theo em mục đích bài tập này là gì? ? Tõ “ ®iÓm tùa” cã thÓ coi lµ thuËt ng÷ vËt lÝ hay kh«ng? ? B»ng kiÕn thøc vËt lÝ em h·y nªu kh¸i niÖm cña “®iÓm tùa”? ? Theo em hiÓu “ ®iÓm tùa” trong ®o¹n th¬ nµy cã nghÜa g×?. - Muèi ë môc a: ThuËt ng÷ chØ kh¸i niÖm cña muèi. - Muèi ë môc b: tõ ng÷ th«ng thêng chØ mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a t×nh c¶m cña con ngêi-> mang tÝnh biÓu c¶m.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí sgk - Mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm vµ ngîc l¹i. - ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m. III- LuyÖn tËp. Bµi tËp 1/89: Lùc, x©m thùc, hiÖn tùng ho¸ häc, trêng TV, di chØ, thô phÊn, lu lîng… Bµi tËp 2/90: - Điểm tựa: Điểm cố định của một đòn bẩy, thông qua đó lực đợc tác động truyền đến lực cản. - §iÓm tùa(Tè H÷u): N¬i göi g¾m niÒm tin, hi väng cña toµn nh©n lo¹i tiÕn bé. -> §iÓm tùa cña TH kh«ng ph¶i lµ TN Bµi tËp 5. ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp 5. Gv: Tæ chøc híng dÉn cho Hs lµm bµi tËp5. 4: Cñng cè: HÖ thèng l¹i kiÕn thøc 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i Ngµy so¹n: 24/9/2010 Ngµy d¹y: 27/9-2/10/2010. TiÕt 30: Tr¶ bµi viÕt sè 1 I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh «n tËp cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. Đánh giá đợc những u nhợc điểm của một bài viết cụ thể về các mặt: + Kiểu bài: Có đúng với văn bản thuyết minh không. + Nội dung: các tri thức có cung cấp cố đầy đủ có khách quan không?.

(56) + Cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lÝ, cã hiÖu qu¶ kh«ng? 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh hoµn chØnh. 3. Thái độ: Giáo dục Hs có ý thức nhận sai và sửa sai. II. ChuÈn bÞ: Gv : ChÊm bµi, söa lçi sai. Hs : Xem l¹i bµi vµ tù söa lçi. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổchức . 2. Kiểm tra: Gv trả bài viết đã chấm cho Hs. 3. Bµi míi. I.Tr¶ bµi §Ò bµi: Giíi thiÖu c©y lóa ViÖt Nam II.Yªu cÇu : -Theo yªu cÇu biÓu ®iÓm tiÕt 14+15 III.NhËn xÐt 1.¦u ®iÓm - Nắm đợc yêu cầu của đề - Viết đúng phơng pháp thuyết minh, đúng đối tợng. - Bè côc râ rµng - Tr×nh bµy, ch÷ viÕt cã tiÕn bé 2.Nhîc ®iÓm - Cha biÕt kÕt hîp thuyÕt minh v¬Ý miªu t¶ vµ c¸c yÕu tè nghÖ thuËt kh¸c - NhiÒu bµi thuyÕt minh cßn s¬ sµi: Cêng 9b; Minh 9b; B¾c 9a, D¬ng 9a - Thuyết minh cha toàn diện các mặt của đối tợng - Cßn ®a ra c¸c chi tiÕt cha chÝnh x¸c: Q.Anh(9b); TuÊn Anh(9b) - Mắc lỗi diễn đạt : Cờng 9b; Minh 9b; Bắc 9a, Dơng 9a -Cã em cßn nÆng kÓ qu¸ tr×nh sinh trëng 3.Ch÷a lçi cô thÓ - H/s đọc bài của mình, những lỗi g/v đã phê, h/s tự sửa Lỗi dùng từ ,Lỗi đặt câu 4.§äc bµi viÕt tèt - bµi cña Linh,Oanh ,ThÞnh 9b(9a) VÒ nhµ :So¹n bµi : KiÒu ë lÇu ngng BÝch ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 2 *Lu ý khi sö dông gi¸o ¸n:............................................................................................................. ......................................................................................................................................... ..................... DuyÖt tuÇn 6. §íi Huy TiÒm. 4: Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. 5: Híng dÉn: VÒ nhµ tiÕp tôc «n l¹i kiÓu bµi thuyÕt minh. Ngµy 27 th¸ng 9 n¨m 2010 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 6. Ký DuyÖt:.

(57) TuÇn 7 Ngµy so¹n:1/10/2010 Ngµy d¹y: 4-9/10/2010 Bµi 7- TiÕt 31: kiÒu ë lÇu ngng bÝch (TrÝch "TruyÖn KiÒu"-NguyÔn Du) I. Môc tiªu cÇn ®at. 1. Kiến thức: Qua đoạn trích giúp học sinh cảm nhận đợc tâm trạng cô đơn, buồn tủi và nỗi niềm thơng nhớ của Kiều, cảm nhận đợc tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo của nµng. 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kĩ năng đọc thơ lục bát, phân tích diễn biến tâm trạng nhân vËt tr÷ t×nh qua viÖc miªu t¶ thiªn nhiªn. 3. Thái độ: Hs có thái độ phê phán những kẻ lừa bịp, giả nhân giả nghĩa nh Tú bà và MGS. Th«ng c¶m trípc nçi ®au cña ngêi phô n÷ trong XHPK. II. ChuÈn bÞ: Gv : Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Hs: So¹n bµi theo c©u hoi SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định Tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ “C¶nh ngµy xu©n”? nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh thiªn nhiªn trong ®o¹n th¬ Êy? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Vị trí, xuất xứ của ĐT - VÞ trÝ xuÊt xø cña ®o¹n trÝch: ? Cho biÕt vÞ trÝ xuÊt xø cña ®o¹n trÝch. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc ? Yêu cầu đọc: Giọng nhẹ nhàng, trầm lắng, nhấn m¹nh nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ c¶nh, miªu t¶ t©m tr¹ng. ? Gi¶i thÝch c¸c tõ: Kho¸ xu©n, S©n Lai, gèc tö... Hoạt động 3: Xác định bố cục của văn bản - Bè côc: Ba phÇn thức biểu đạt: Tự sự ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn, Nªu ý -kÕtPh¬ng hîp miªu t¶ chÝnh tõng phÇn. + PhÇn 1:C¶nh tríc lÇu Ngng BÝch. + PhÇn 2: Nçi nhí cha mÑ vµ chµng Kim cña KiÒu. + PhÇn 3: Nçi buån cña KiÒu.trong nh÷ngngµy bÞ giam láng ë lÇu Ngng BÝch. II. §äc t×m hiÓu chi tiÕt * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. 1. Khung c¶nh lÇu Ngng BÝch Hoạt động 1: Khung cảnh lầu NB - Cảnh thiên nhiên đẹp vắng ? §äc 6 c©u th¬ ®Çu. ? Díi con m¾t cña KiÒu thiªn nhiªn tríc lÇu Ngng kh«ng mét bãng ngêi. BÝch hiÖn lªn nh thÕ nµo? BÇu trêi: vÎ non xa, tÊm tr¨ng gÇn ? Qua nh÷ng h×nh ¶nh th¬ em h·y h×nh dung vµ miªut¶ l¹i c¶nh thiªn nhiªn tríc lÇu Ngng BÝch? ? Qua c¸ch miªu t¶ em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh thiªn Cảnh thiên nhiên đẹp, vắng không một bóng ngời. ? Trớc cảnh thiên nhên đó Kiều có tâm trạng nh thế nµo? Bẽ bàng… đèn khuya-> Tâm trạng buồn tủi, ? Vì sao Kiều có tâm trạng đó? - KiÒu cã t©m tr¹ng buån tñi,.

(58) -Gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng ngæn ngang, bÒ bén cña KiÒu. ? Qua ph©n tÝch em hiÓu g× t©m tr¹ng cña KiÒu - Tâm trạng cô đơn, buồn tủi, ? Ngồi một mình dới trăng Kiều nhớ đến ai? Hoạt động 2: Nõi nhớ của Kiều ? Nỗi nhớ chàng Kim đợc diễn tả nh thế nào? Tởng ngời dới nguyệt chén đồng. ? Nhí KT nµng nhí tíi nh÷ng kØ niÖm g×? Nhí KT, nhí vÒ nh÷ng lêi thÒ nguyÒn Nhí th¬ng KT ®ang chê mong ngµy gÆp l¹i. ? Th¬ng chµng Kim, nµng l¹i tù gi·i bµy t©m tr¹ng qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo? Bªn trêi gãc bÓ b¬ v¬ TÊm son………..cho phai. ? Qua nh÷ng lêi tù gi·i bµy em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña KiÒu? Nµng xãt th¬ng cho t×nh c¶nh b¬ v¬, tr¬ träi n¬i gãc bÓ. GV: Cµng nuèi tiÕc mèi t×nh trong tr¾ng th¬ ng©y, nàng càng ý thức đợc rằng không bao giờ có thể phai nhạt đợc mối tình đầu đối với chàng Kim mặc dù nµng muèn gét röa, muèn quªn ®i. ? Em nhận xét gì về nỗi nhớ của Kiều đối với Kim (nhớ day dứt về những kỉ niệm không phai của mối t×nh ®Çu). ? Nỗi nhớ cha mẹ trong lòng Kiều đợc thể hiện nh thÕ nµo? Xót…đó giờ” ? Nhí vÒ cha mÑ KiÒu tëng tîng ra h×nh ¶nh cha mÑ nh thÕ nµo? Nµng h×nh dung ra c¶nh cha mÑ giµ nua, sím h«m tùa cöa tr«ng mong tin tøc cña nµng. ? Em có cảm nhận gì về nỗi nhớ của nàng Kiều đối - Nçi nhí cha mÑ da diÕt ? Qua tình cảm đối với KT và cha mẹ em thấy Kiều là con ngêi nh thÕ nµo? Thuý KiÒu lµ ngêi sèng trän nghÜa vÑn t×nh. ? ViÖc nhí th¬ng nh÷ng ngêi th©n trong c¶nh ngé Ðo le cña b¶n th©n m×nh cho em thÊy Thuý KiÒu lµ con ngêi nh thÕ nµo? Kiều là ngời giàu lòng vị tha, quan tâm đến ngời khác hơn bản thân mình-> Đó là đức tính rất đáng quý. GV: Gi¶ng thªm v× sao Thuý KiÒu nhí Kim Träng tríc, cha mÑ sau? Hoạt động 3: Nỗi lo lắng sợ hãi của Kiều. ? C¸c c©u th¬ nµy miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña KiÒu ra sao? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ ë ®o¹n th¬ nµy? §iÖp ng÷ liªn hoµn “buån tr«ng” 4 lÇn HÖ thèng tõ l¸y tîng h×nh: thÊp tho¸ng, xa xa;. cô đơn, bẽ bàng 2. Nçi nhí niÒm th¬ng cña KiÒu a. Nçi nhí KT Nhí vÒ nh÷ng lêi thÒ nguyÒn Nhí th¬ng Kim Träng ®ang chê mong ngµy gÆp l¹i. Nµng xãt th¬ng cho t×nh c¶nh b¬ v¬, tr¬ träi n¬i gãc bÓ.. - KiÒu nuèi tiÕc mèi t×nh trong tr¾ng th¬ ng©y, nµngcµng ý thức đợc rằng không bao giờ có thể phai nhạt đợc mối tình đầu đối với chàng Kim mặc dù nµng muèn gét röa, muèn quªn ®i.. b. Nhí cha mÑ Nµng h×nh dung ra c¶nh cha mÑ giµ nua, sím h«m tùa cöa tr«ng mong tin tøc cña nµng - Thuý KiÒu lµ ngêi sèng trän nghÜa vÑn t×nh. KiÒu lµ ngêi giµu lßng vÞ tha, quan tâm đến ngời kh¸c h¬n b¶n th©n m×nh-> §ã là đức tính rất đáng quý.. 3. Nçi lo l¾ng sî h·i cña KiÒu - §iÖp ng÷ liªn hoµn “buån tr«ng” 4 lÇn HÖ thèng tõ l¸y tîng h×nh: thÊp tho¸ng, xa xa; tõ l¸y gîi mµu s¾c: xanh xanh, dÇu dÇu; tõ l¸y tîng thanh: Çm Çm. §iÖp ng÷: gîi 4 bøc tranh buån: + Buån tr«ng cïng víi h×nh ¶nh con thuyÒn thÊp tho¸ng xa gîi nçi buån lu l¹c, nçi nhí.

(59) tõ l¸y gîi mµu s¾c: xanh xanh, dÇu dÇu; tõ l¸y tîng thanh: Çm Çm. ? Các biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng gì? §iÖp ng÷: gîi 4 bøc tranh buån: GV: Đến đây nỗi buồn, lo sợ dâng trào đến tột đỉnh… tiếng sóng hay chính là tiếng lòng đau đớn tuyệt vọng đồng vang với tiếng gào thét của thiên nhiên. ? Qua ph©n tÝch em cã nhËn xÐt g× vÒ bót ph¸p miªu t¶ c¶nh, t¶ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶? T¸c gi¶ thµnh c«ng trong bót ph¸p t¶ c¶nh ngô tình đặc sắc. GV: T¸m c©u cuèi kÕt thµnh mét bøc tranh thiªn nhiªn. Nhng bøc tranh thÊm ®Ém mét nçi buån mªnh m«ng, v« tËn cña nµng KiÒu, mét nçi buån kh«ng chiasÎ, nçi buån nh t¾m lªn c¶nh vËt cña cöa bÓ chiÒu h«m. buån triÒn miªn kh«ng lèi tho¸t. ? Tríc th©n phËn nµng K em cã suy nghÜ g×? Xãt xa cho thËn phËn nµng KiÒu, c¨m ghÐt c¸i x· héi ®Èy KiÒu vµo c¶nh ngé Ðo le.. * Hoạt động III: Tổng kết. Hoạt động 1: Giá trị nội dung. ? Giá trị nghệ thuật đợc ND thể hiện qua văn bản.. nhµ, nhí quª. + Nh×n c¸nh hoa tr«i… nµng liên tởng đến bản thân mình trôi dạt, lênh đênh giữa dòng đời vô định (hình ảnh ẩn dụ). + Nh×n néi cá dÇu dÇu gi÷a chân mây mặt đất vô cùng réng lín xa x¨m hay chÝnh lµ t©m tr¹ng bi th¬ng tríc t¬ng lai mê mÞt cña nµng-> Thiªn nhiªn nhuèm nçi buån nªn ñ dét hÐo óa. + TiÕng sãng “Çm Çm” x« bí d÷ déi gîi lªn trong lßng nµng t©m tr¹ng lo sî, h·i hïng tríc nh÷ng tai ho¹ lóc nµo còng r×nh rËp Ëp xuèng ®Çu nµng. III- Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt - Bót ph¸p T¶ c¶nh ngô t×nh so s¸nh thµnh ng÷ ®iÓn cè ®iÓn tÝch 2. Néi dung - NguyÔn Du hiÓu lßng ngêi. §ång c¶m víi nçi buån khæ vµ kh¸t väng h¹nh phóc cña con ngêi.. Hoạt động 2: Giá trị nghê thuật IV- LuyÖn tËp ? Qua đoạn trích tác giả muốn nói với ngời đọc điều g× * Hoạt động III: Luyện tập. ? ThÕ nµo lµ nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh ? Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh qua 8 c©u th¬ cuèi 3. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc 4. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc sinh vÒ nhµ häc bµi so¹n bµi Ngµy so¹n: 1/10/2010 Ngµy d¹y: 4-9/10/2010. TiÕt 32: Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự. Tích hîp víi V¨n qua c¸c ®o¹n trÝch nh trong v¨n b¶n KiÒu. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Hs nhận thức đợc vai trò của yếu tố miêu tả là rất quan trọng khi taoj lập v¨n b¶n tù sù. II- ChuÈn bÞ: Gv: ChuÈn bÞ b¶ng phô, so¹n gi¸o ¸n Hs: Xem bµi míi. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Vai trò của nó trong đời sống? 3. Bµi míi.

(60) Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Tìm hiểu yếu tố miêu tả. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu GV: Treo bảng phụ, gọi Hs đọc. ? Em hãy chỉ ra phơng thức biểu đạt chính trong văn bản "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ"? - V¨n Tù sù. ? Trong đoạn trích đã kể về trận đánh nào của quân Tây S¬n? - Trận đánh đồn Ngọc Hồi của quân Tây Sơn. ? Trong trận đánh này, vua Q. Trung đã làm gì? - Vua Q.Trung chỉ huy tớng sĩ đánh đồn NH. ? Em h·y kÓ l¹i nh÷ng sù viÖc chÝnh diÔn ra trong trËn đánh dới sự chỉ đạo của vua QT KÓ theo SGK. Vua QT cho qu©n lÝnh ghÐp v¸n mêi ngêi khiªng mét bøc rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi phun khói. Trời trở gió nam, quân… Quân Thanh đại bại. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng sù viÖc mµ b¹n võa kÓ? Các sự việc chính bạn kể đã đầy đủ. ? Tìm những yếu tố miêu tả đợc sử dụng trong đoạn văn? ? ViÖc t¸c gi¶ kÕt hîp nh÷ng yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n nµy cã t¸c dông g×? Giúp hình dung ra trận đánh cụ thể, tỉ mỉ hơn và sinh động hơn. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung ®o¹n v¨n tãm t¾t so víi ®o¹n v¨n trÝch trong SGK? Néi dung gièng nhau. ? So sánh 2 đoạn văn và cho biết đoạn văn nào diễn đạt hay h¬n? - Đoạn văn của tác giả hay hơn, sinh động hơn. - Cßn ®o¹n v¨n thÇy ®a ra kh« khan h¬n, kÐm hÊp dÉn h¬n v× c¸c sù viÖc kÓ ra trÇn trôi. GV: Đoạn văn thứ hai này mới kể các việc đã diễn ra chứ cha kÓ l¹ nã x¶y ra nh thÕ nµo? ? Vì sao đoạn văn 1 lại sinh động hơn và hấp dẫn nh vậy? V× cã sö dông yÕu tè miªu t¶ ? Em có nhận xét gì về sự việc đợc đem miêu tả ở đây? - Miêu tả sự việc rất cụ thể chi tiết trận đánh đã diễn ra nh thÕ nµo ? NÕu kÓ mét c¸ch kh« khan nh vËy em cã nhËn xÐt g× vÒ sự hiện diện của Vua Quang Trung trong trận đánh? - Vua QT trở lên mờ nhạt, trận đánh kém hấp dẫn. ? Tron v¨n b¶n tù sù, viÖc miªu t¶ cô thÓ vµ chi tiÕt vÒ c¶nh vËt, nh©n vËt sù viÖc cã t¸c dông g× - Làm câu chuyện hấp dẫn hơn, sinh động hơn. GV: ®©y còng chÝnh lµ phÇn ghi nhí SGK. Gäi häc sinh đọc. GV chèt: Vai trß yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù rÊtcÇn thiết chúng ta nắm chắc điều này để áp dụng vào viết bài v¨n tù sù. Tuy nhiªn... Hoạt động 2: Kết luận ? Em sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù trong c¸c trêng hîp nµo. ? Em cÇn ph¸t huy nh÷ng n¨ng lùc g×.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. - Vua QT cho qu©n lÝnh ghÐp v¸n mêi ngêi khiªng một bức rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi phun khói. Trêi trë giã nam, qu©n… Quân Thanh đại bại.. - ViÖc kÕt hîp yÕu tè miªu t¶ gióp ta h×nh dung trËn đánh diễn ra một cách cụ thể Quang Trung đã bố trí trận đánh nh thế nào, quân Thanh chống đỡ ra sao và sù th¶m b¹i thª th¶m cña bän chóng. 2. KÕt luËn- Ghi nhí. II. LuyÖn tËp. 1. Bµi tËp 1.

(61) * Hoạt động II: Luyện tập ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1 - Hai yªu cÇu: Gợi ý: Để làm đợc bài tập này, với yêu cầu một giáo viên sÏ nãi râ ®o¹n trÝch 1 t×m yÕu tè miªu t¶ ngêi, ®o¹n trÝch hai yÕu tè t¶ c¶nh. ? Căn cứ vào đó các em hãy tìm a) V©n xem… kÐm xanh. b) Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp. ? Phơng thức biểu đạt chính của em là gì? 3. Bµi tËp 3 ? §a yÕu tè miªu t¶ b»ng c¸ch nµo? Sö dông hµng lo¹t tõ ng÷ gîi t¶, tõ l¸y. C¸ch sö dông nh vËy cã t¸c dông g× trong ®o¹n v¨n tù sù nµy? Lµm næi bËt t©m tr¹ng vµ c¶nh vËt vµo buæi chiÒu tà trên đờng chị em Thuý Kiều đi lễ hội xuân trở về Bµi tËp 3 Gv: Tæ chøc híng dÉn Hs lµm bµi tËp 3 4. Cñng cè: N¾m ch¾c néi dung bµi häc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm nh÷ng bµi tËp cßn l¹i. Ngµy so¹n: 2/10/2010 Ngµy d¹y: 4-9/10/2010. TiÕt 33: trau dåi vèn tõ I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ. Muốn trau dồi vốn từ trớc hết phải rèn luyện để biết đợc đầy đủ và chính xác nghĩa và cách dïng tõ. Ngoµi ra, muèn trau dåi vån tõ cßn ph¶i biÕt c¸ch lµm t¨ng vèn tõ. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng më réng vèn tõ vµ chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ trong giao tiÕp vµ viÕt v¨n b¶n. 3. Thái độ: Hs có ý thức trau dồi vốn từ để lam tăng vốn từ. II. ChuÈn bÞ: Gv: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô. Hs: Häc bµi, lµm bµi tËp. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷? LÊy vÝ dô? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Vai trò của việc trau dồi vốn từ. I - Rèn luyện để nắm vững nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ? Tiếng việt có đáp ứng đợc nhu cầu giao tiếp của chóng ta kh«ng? V× sao. - Muốn sử dụng tốt Tiếng Việt trTiếng việt có khả năng đáp ứng các nhu cầu ớc hết phải trau dồi vốn từ. giao tiếp của chúng ta, vì Tiếng Việt rất giàu, đẹp và lu«n lu«n ph¸t triÓn. ? Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TiÕng ViÖt mçi chóng ta ph¶i lµm g×? T¹i sao? Muèn ph¸t huy kh¶ n¨ng cña TiÕng ViÖt mçi chóng ta ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ. Nh vËy, muèn sö dông tèt TiÕng ViÖt tríc hÕt ph¶i trau dåi vèn tõ. GV: Đa 3 câu văn trên bảng phụ. Gọi học sinh đọc VÝ dô 2..

(62) ? Các em xác định lỗi sai ở ví dụ? a) Dùng từ thừa “đẹp” b) Dïng sai tõ “dù ®o¸n”. c) Dïng tõ sai “®Èy m¹nh” ? Em hãy giải thích rõ lỗi sai đó? a) Dùng từ thừa vì đã dùng từ “thắng cảnh” (nghĩa là cảnh đẹp) thì không dùng từ đẹp nữa. b) Dïng tõ sai: v× “dù ®o¸n” cã nghÜa lµ ®o¸n tríc t×nh h×nh mét viÖc trong t¬ng lai. Mµ trong v¨n c¶nh l¹i nãi trong qu¸ khø. c) Dïng tõ sai; “®Èy m¹nh” cã nghÜa lµ thóc ®Èy cho ph¸t triÓn m¹nh lªn, tøc lµ nãi vÒ quy m« th× ph¶i réng hay hÑp chø kh«ng thÓ nhanh hay chËm. H? Căn cứ vào sự giải thích đó em hãy sửa lại cho đúng? a) Bỏ từ “đẹp”. b) Thay tõ “dù ®o¸n” b»ng tõ “íc ®o¸n”. c) Thay tõ “®Èy m¹nh” b»ng tõ “më réng”. H? Qua phân tích ra lỗi sai ở các câu trên em rút ra đợc bài học gì? Ph¶i sö dông chÝnh x¸c nghÜa cña c¸c tõ vµ c¸ch thøc dïng tõ. GV: Muèn sö dông tèt TiÕng ViÖt chóng ta ph¶i trau dåi vèn tõ b»ng c¸ch lu«n ph¶i rÌn luyÖn sö dông nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ chÝnh x¸c. H? Qua bµi häc, em hiÓu muèn trau dåi tèt ta ph¶i lµm + Trau dåi vèn tõ + Trau dåi vèn tõ b»ng c¸ch Hoạt động 2: Kết luận GV:§©y chÝnh lµ phÇn ghi nhí Sgk. * Hoạt động II: Rèn luyện để làm tăng vốn từ: Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. ? §äc ®o¹n trÝch trªn b¶ng phô? ? Nhµ v¨n T« Hoµi nªu nªn viÖc NguyÔn Du trau dåivèn tõ b»ng c¸ch nµo? B»ng c¸ch häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n. ? So s¸nh c¸ch trau dåi vèn tõ phÇn trªn vµ c¸ch trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du vµ nhËn xÐt? - Phần trau dồi vốn từ bằng rèn luyện để biết đầy đủ vµ chÝnh x¸c nghÜa vµ c¸ch dïng tõ. - Trau dồi vốn từ theo TH đề cập tới là học hỏi để biết thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt. Hoạt động 2: Kết luận ? Nh vËy, muèn trau dåi vèn tõ ta cßn c¸ch nµo n÷a? - Sử dụng đầy đủ và nghĩa của từ một cách chính xác. - Thêng xuyªn häc tËp tÝch luü thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt. * Hoạt động III: Luyện tập Bµi tËp sgk - Chọn cách giải thích đúng. ? Yªu cÇu bµi tËp lµ g×? - Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt ? Bài tập đã cung cấp cho ta dữ liệu gì? - Cho nghÜa cña tõ “TuyÖt” gåm hai nghÜa chÝnh - Xác định nghĩa của từ hán Việt có yếu tố “tuyệt” từ nµo phï hîp víi nÐt nghÜa nµo?. - RÌn luyÖn sö dông nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ chÝnh x¸c. 2. KÕt luËn- Ghi nhí II Rèn luyện để làm tăng vốn tõ 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. - Thêng xuyªn häc tËp tÝch luü thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt. 2. KÕt luËn- Ghi nhí. III. LuyÖn tËp * Bµi tËp 1 HËu qu¶: KÕt qu¶ xÊu Đoạt: Chiếm đợc phần th¾ng. Tinh tó: Sao trªn trêi. * Bµi tËp 2 TuyÖt: døt, kh«ng cßn g×, tuyÖt chñng, tuyÖt giao, tuyÖt tù..

(63) ? Căn cứ vào đó em hãy làm? TuyÖt: cùc k×, nhÊt: tuyÖt Nªu yªu cÇu bµi tËp? đỉnh, tuyệt mật, tuyệt tác, tuyệt - Söa lçi dïng tõ trÇn. - Hs lµm bµi tËp trªn b¶ng. 4. Cñng cè : Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc so¹n bµi, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. Ngµy so¹n: 2/10/2010 Ngµy d¹y: 4-9/10/20010. tiÕt 34-35: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2. I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật con ngời, hành động. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho Hs các kĩ năng diễn đạt, trình bày nhất là kĩ năng sử dụng từ ngữ đã đợc rèn luyện ở bài “ trau dồi vốn từ” 3. Thái độ: Hs có ý thức làm bài nghiêm túc, trung thực. II. ChuÈn bÞ Gv: Đề bài + gợi ý đáp án. Hs: Häc bµi so¹n bµi III.TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt §Ò bµi I. §Ò bµi - Tëng tîng 20 n¨m sau, vµo mét ngµy hÌ, em - Tëng tîng 20 n¨m sau, vµo mét vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho mét b¹n ngày hè, em về thăm lại trờng cũ. Hãy học hồi ấy kể lại buổi thăm trờng đầy xúc động viết th cho một bạn học hồi ấy kể lại đó. buổi thăm trờng đầy xúc động đó. Yêu cầu cơ bản của đề - Néi dung: Gv: Chép đề bài lên bảng và yêu cầu + Tởng tợng một lần về thăm trờng cũ trong tHs chép đề bài vào giấy kiểm tra rồi ơng lai, nghĩa là khi ấy em đã trởng thành, đã míi lµm bµi có một nghề nghiệp nhất định, một vị trí xã hội nhất định. H×nh thøc: *Yêu cầu cơ bản của đề Mét bøc th göi b¹n cò, cã sö dông yÕu tè miªu - Néi dung: t¶. II. Yêu cầu cần đạt: + Tëng tîng mét lÇn vÒ th¨m trêng cò A. Më bµi trong tơng lai, nghĩa là khi ấy em đã Kể lại một buổi thăm trờng đầy xúc độngcủa trởng thành, đã có một nghề nghiệp bản thân nhất định, một vị trí xã hội nhất định. B .Thân bài + LÝ do g× em vÒ th¨m trêng cò? - Néi dung: + Khi vÒ trêng cò th×: + Tëng tîng mét lÇn vÒ th¨m trêng cò trong t+ C¶nh s¾c thÕ nµo? ơng lai, nghĩa là khi ấy em đã trởng thành, đã + Gặp gỡ những ai và không gặp đợc có một nghề nghiệp nhất định, một vị trí xã hội ai? V× sao? nhất định. + Cảm xúc đến khi về? LÝ do g× em vÒ th¨m trêng cò? Khi vÒ trêng cò th×: H×nh thøc: + C¶nh s¾c thÕ nµo? Một bức th gửi bạn cũ, có sử dụng yếu + Gặp gỡ những ai và không gặp đợc ai? Vì tè miªu t¶. sao? + Cảm xúc đến khi về? H×nh thøc:.

(64) Mét bøc th göi b¹n cò, cã sö dông yÕu tè miªu t¶. C. KÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n III. §¸p ¸n biÓu ®iÓm: Më bµi: 1®, Th©n bµi: 8®, KÕt bµi: 1®. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc «n tËp v¨n b¶n tù sù Ngµy 4 th¸ng 10 n¨m 2010 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 7 Ký duyÖt: TuÇn 8 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 12. TiÕt 36: M· gi¸m sinh mua kiÒu. (TrÝch: "TruyÖn KiÒu"- NguyÔn Du). I. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: Qua đoạn trích giúp học sinh hiểu đợc thái độ của Nguyễn Du: Khinh bỉ và cămphẫn sâu sắc bọn buôn ngời , đau đớn xót xa trớc thực trạng con ngời bị hạ thấp , bị chà đạp . Thấy đợc nghệ thuật tả nhân vật của tác giả . 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs kĩ năng đọc thơ lục bát , phân tích nhân vật qua hình dáng cö chØ , diªn m¹o, lêi nãi. 3. Thái độếnH có thái độ lên án tố cáo những kẻ đầu trâu mặt ngựa, những kẻ buôn thịt bán ngời, tố caco XH đồng tiền. II. ChuÈn bÞ : ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi theo c©u hái s¸ch gi¸o khoa. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò ? §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ “ C¶nh ngµy xu©n “ ? nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh thiªn nhiªn trong ®o¹n th¬ Êy ? 2: Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung: I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Vị trí xuất xứ của văn bản: ? Tõ viÖc t×m hiÓu ë nhµ, em h·y cho biÕt vÞ trÝ ®o¹n trÝch. - VÞ trÝ xuÊt xø cña ®o¹n Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố cục. trÝch ? Giải thích các từ: Viễn khách, vấn danh, nhẵn nhụi, bảnh - Phơng thức biểu đạt bao, sÝnh nghi... - Bè côc ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn, nªu ý chÝnh cña tõng phÇn? - Ba phần: + Cảnh MGS đến nhà Kiều + C¶nh MGS mua KiÒu. +T©m tr¹ng cña Thuý KiÒu. * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản: II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n Hoạt động 1: Nhân vật MGS. b¶n. ? Khi mụ mối đa đờng cho MGS đến nhà Kiều, MGS đợc 1. Nhân vật Mã Giám Sinh giíi thiÖu nh thÕ nµo? a. Mã Giám Sinh đến nhà - Mã Giám Sinh đợc giới thiệu là một “viễn khách” ngời Kiều khách phơng xa đến. ? Ngời khách phơng xa đến nhà Kiều để làm gì? Tìm đến để làm lễ vấn danh (lễ đến hỏi và xin cới). ? Khi đến hỏi Kiều ngời viễn khách giới thiệu nh thế nào? tªn th× MGS kh«ng tha göi g× hÕt, y tr¶ lêi céc lèc..

(65) ? Em hiÓu g× vÒ tªn MGS mµ h¾n xng ra ë ®©y? M· lµ hä, Gi¸m Sinh kh«ng ph¶i lµ tªn cña h¾n mµ lµ tªn chung cho nh÷ng nho sinh häc ë trêng Quèc Tö Gi¸m. - Hái quª th× ë “ L©m Tri còng gÇn” ? Qua c¸ch giíi thiÖu tªn tuæi quª qu¸n em thÊy h¾n MGS lµ kÎ gian dèi. lµ ngêi nh thÕ nµo? ? TiÕp theo t¸c gi¶ giíi thiÖu, miªu t¶ h¾n ra sao? “ Quá niên đã … bảnh bao”. ? ë hai c©u th¬ nµy t¸c gi¶ miªu t¶ ë nh÷ng mÆt nµo? Giíi thiÖu tuæi t¸c, diÖn m¹o. ? Qua viÖc miªu t¶ h×nh d¸ng em hiÓu g× vÒ ngo¹i h×nh cña MGS? MGS cã vÎ ngoµi ch¶i chuèt, bãng bÈy. ? §· ngoµi 40 råi mµ l¹i cã diÖn m¹o nh vËy em hiÓu thªm g× vÒ MGS? GV: Thùc ra ch¼ng ai c¹o l«ng mµy vµ- viÖc t¸c gi¶ nãi qu¸ nh»m ch©m biÕm, mØa mai c¸ch ¨n diÖn kÖch cìm, tØa tãt thái quá. Ngày xa 40 tuổi đã để râu dài… ? Thầy đi trớc đạo mạo, còn đám đầy tớ “lao xao” em hình dung nh thÕ nµo vÒ c¶nh tîng nµy? Một đám ngời lộn xộn, ầm ĩ. ? Sử dụng hình ảnh đối lập có tác dụng gì? Lét trÇn sù gi¶ t¹o cña thÇy. ? Vào đến nhà Kiều, MGS có cử chỉ, hành động nh thế nào? Em hiểu gì về hành động đó? GhÕ trªn ngåi tãt-> nh¶y lªn ngåi chÔm chÖ, thiÕu lÞch sù GV: §ã lÇ cö chØ th« lç, hçn xîc. GhÕ trªn dµnh cho «ng, bµ, cha mÑ, thÕ mµ MGS ®i lµm rÓ – tøc bËc con.MGS lµ kÎ th« lç hçn xîc, ? Qua các từ ngữ đó, em hiểu MGS là con ngời nh thÕ nµo? Tóm tắt lại các ý đã ghi. ? §äc thÇm “§¾n ®o…hÕt” - C¶nh MGS mua KiÒu ? Khi tËn m¾t nh×n thÊy dung nhan cña KiÒu, MGS cã th¸i độ nh thế nào? §¾n ®o c©n s¾c, c©n tµi. GV: Thêng th× ngêi ta chØ c©n nh¾c nh÷ng thø cã träng lîng. Nhng ë ®©y MGS c©n nh¾c tµi s¾c KiÒu chứ không chú ý đến đức hạnh. ? Để cân sắc, cân tài MGS đã làm gì? Ðp cung… GV: MGS ép Kiều đánh đàn, làm thơ để thử tài nghệ cña KiÒu. ? Những việc làm đó của MGS thể hiện điều gì? ThÓ hiÖn sù xem xÐt tØ mØ, kü lìng, sµnh sái cña mét kẻ chuyên buôn bán.hắn ép nàng đánh đàn, lµm th¬. ? Sau khi thởng thức tài đàn, thơ, hắn có thái độ gì? MÆn n«ng mét vÎ mét a. GV: H¾n rÊt ng ý, hµi lßng vÒ mãn hµng ngêi cã chÊt. - MGS lµ kÎ thiÕu v¨n ho¸, mÊt lich sù.. - H¾n rÊt ng ý, hµi lßng vÒ mãn hµng ngêi cã chÊt lîng hoµn h¶o lµ Thuý KiÒu.. b. M· gi¸m sinh trong lÔ vÊn danh.

(66) lîng hoµn h¶o lµ Thuý KiÒu. ThÓ hiÖn sù réng lîng, lÞch thiÖp, ra vÎ lÔ phÐp lóc nµy nhËp vai anh chµng ®i hỏi vợ rất tốt- MGS nói đến “sinh nghi” tức là để dẫn cíi. V× theo phong tôc xa nhµ g¸i cã quyÒn th¸ch Cß kÌ bít mét thªm hai - MGS lµ mét kÎ cã b¶n chÊt Giê l©u ng· gi¸ vµng ngoµi bèn tr¨m. bñn xØn, keo kiÖt, ti tiÖn cña ? Qua ®©y em hiÓu g× vÒ viÖc lµm cña h¾n? MGS MGS tr¶ gi¸, mÆc c¶ rÊt riÕt rãng, thªm bít chi li tõng tÝ mét. GV:Gi÷a lêi nãi vµ viÖc lµm MGS m©u thuÉn tr¸i * TiÓu kÕt: ngîc nhau. ? Sự trái ngợc này giúp em hiểu thêm đợc điều gì? Hiểu đợc bản chất bủn xỉn, keo kiệt, ti tiện của MGS ? KÕt qu¶ cuéc mua b¸n? Sau hµng giê l©u thªm bít tõng li tõng tÝ, lêi qua KiÒu víi gi¸ 400 l¹ng vµng. ? Tõ viÖc ph©n tÝch toµn c¶nh mua b¸n, em thÊy MGS lµ ngêi nh thÕ nµo? - MGS lµ mét tªn bu«n ngêiläc lâi, x¶o quyÖt. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 12. TiÕt37: M· gi¸m sinh mua kiÒu. (TrÝch: "TruyÖn KiÒu" - NuyÔn Du) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Hs hiểu đợc nỗi bất hạnh của ngời phụ nữ trong HHPK, đau đớn xót xa trớc thực trạng con ngời bị hạ thấp , bị chà đạp . Thấy đợc nghệ thuật tả nhân vật cña t¸c gi¶ . 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs kÜ n¨ng c¶m nhËn, ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh qua bót ph¸p t¶ c¶nh, ngô t×nh. II. ChuÈn bÞ : Gv: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n . Hs: So¹n bµi theo c©u hái s¸ch gi¸o khoa . III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : ? §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ “ C¶nh ngµy xu©n “ ? nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh thiªn nhiªn trong ®o¹n th¬ Êy 3 bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Đọc, tìm hiểu chung. I . §äc t×m hiÓu chung * Hoạt động II: Đọc, tìm hiểu văn bản. II.§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 1: Nhân vật MGS. 1. H×nh ¶nh M· Gi¸m Sinh 2. H×nh ¶nh nµng KiÒu Hoạt động 2: Nhân vật Thuý Kiều. ? Hình ảnh Thuý Kiều đợc nhà thơ ND miêu tả ntn nh thÕ nµo? - Nçi m×nh, nçi nhµ, thÒm hoa, lÖ hoa. - Ngại ngùng đến gió… ngừng hoa… mặt dày. ? Khi mụ mối vén tóc, bắt tay để MGS nhìn thấy nàng cho rõ, nàng còn đợc miêu tả nh thế nào? - NÐt buån nh cóc, ®iÖu gÇy nh mai. GV: T¸c gi¶ sö dông Èn dô: lÖ hoa mÊy hµng (giät níc.

(67) m¾t – so s¸nh víi giät lÖ cña hoa). - So s¸nh: nÐt buån… - Ước lệ: Lấy vẻ đẹp của thiên nhiên: cúc mai để miêu tả vẻ đẹp con ngời. - Cách dùng biện pháp tiểu đối: Thềm hoa một bớc/ lệ hoa mÊy hµng. - Tõ ng÷ gîi t¶: ngõng, mÆt dµy. ? Tác dụng dùng biện pháp nghệ thuật đó? - Nhấn mạnh nỗi đau đớn tột độ của nàng Kiều. ? Tại sao nàng đau đớn nh vậy? - Nçi m×nh: t×nh duyªn dang dë víi Kim Träng. - Nỗi nhà: Cảnh gia đình tan nát. - BÞ biÕn thµnh mãn hµng. ? Qua c©u th¬ “nÐt buån …cóc, mai” gióp em hiÓu ®iÒu g×? - Nàng buồn mà vẫn đẹp nh hoa cúc, hoa mai. ? Qua ph©n tÝch, qua h×nh dung miªu t¶ em hiÓu g× - Nàng Kiều đau đớn, xót xa, buồn tê tái. Hoạt động 3: Thái độ của ND. ? Qua vÇn th¬ miªu t¶ Thuý KiÒu, em thÊy NguyÔn Du có thái độ nh thế nào? * Hoạt động III: Tổng kết: NguyÔn Du c¶m th«ng, xãt xa cho th©n phËn nµng kiÒu KiÒu. ? Qua đoạn trích em hãy đánh giá thành công về nội dung vµ nghÖ thuËt? - Bút pháp miêu tả ngoại hình đặc sắc: tả MGS tả thùc, t¶ Thuý KiÒu: t¶ íc lÖ. - Néi dung: MGS tªn bu«n ngêi x¶o quyÖt, T©m tr¹ng đau đớn của nàng Kiều. * Hoạt động 4: Luyện tập. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt t¶ ngêi cña NguyÔn Du qua hai nh©n vËt TK vµ MGS. * Gîi ý: ChØ ra sù gièng vµ kh¸c nhau. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi so¹n bµi Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. - Kiều vô cùng đâu đớn xót xa tríc c¶nh gia ®i×nh tan nát, đau đớn xót xa khi tình duyªn tr¾c trë.. - Nàng buồn nhng vẫn đẹpmột vẻ đẹp não nùng làm thæn thøc lßngf ngêi.. 3. Thái độ của tác giả - NguyÔn Du c¶m th«ng, xãt xa cho th©n phËn nµng KiÒu. III. Tæng kÕt - Ghi nhí 1. NghÖ thuËt: Víi tõ ng÷ chän läc nghÖ thuËt so s¸nh íc lÖ tîng trng 2. Néi dung: Phª ph¸n tªn m· gi¸m sinh tªn bu«n thÞt kinh doanh trªn th©n x¸c cña ngêi phô n÷ IV. luyện tập: Học sinh đọc diÔn c¶m l¹i bµi. TiÕt 38: lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga. (TrÝch: TruyÖn Lôc V©n Tiªn- N§C). I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc cốt truyện và những điều cơ bản về tác giả, tác phẩm. Hs hiểu đợc khát vọng cứu ngời, giúp đời của tác giả và phẩm chất của hai nhân vËt: Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. 2. Kỹ năng: Hs có kỹ năng cảm thụ văn học trung đại ở thể loại truyện thơ nôm. Tiếp tôc t×m hiÓu viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Hs có thái độ đúng đắn trong việc phân biệt cái đúng, cái sai, biết bênh vùc lÏ ph¶i vµ c«ng lý. II. ChuÈn bÞ: ThÇy : T×m hiÓu toµn bé truyÖn: “ Lôc V©n Tiªn” vµ so¹n gi¸o ¸n. TRò : Làm bài tập theo hệ thống câu hỏi đọc hiểu..

(68) III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? §äc thuéc ®o¹n trÝch: “ Thuý KiÒu b¸o ©n, b¸o o¸n” vµ nªu gi¸ trÞ cña ®o¹n trÝch? 3. Bµi míi Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. 1. T¸c gi¶: N§C ? Em h·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña m×nh vÒ nhµ th¬ 2. T¸c phÈm - §o¹n trÝch n»m ë phÇn ®Çu cña NguyÔn §×nh ChiÓu. t¸c phÈm Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc, tìm hiểu bố cục. ? Tãm t¾t t¸c phÈm "TruyÖn Lôc V¨n Tiªn" ? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản. 1. Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn Hoạt động 1: Nhân vật Lục Vân Tiên. GV: Yêu cầu đọc: Chú ý đoạn tả cảnh cớp, nêu nội a. Lục Vân Tiên đánh cớp dung giíi h¹n tõng phÇn? Phần 1: (14 câu đầu) LVT đánh tan bọn cớp, tiªu diÖt tªn cÇm ®Çu Phong Lai. PhÇn 2: (Cßn l¹i) Cuéc trß chuyÖn gi÷a Lôc V©n Tiªn vµ KNN . Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn V©n Tiªn gÆp bän cíp trong hoµn c¶nh nµo? VT đang trên đờng đi thi bất ngờ gặp . GV: Trên đờng đi thi bất ngờ gặp bọn cớp đang hãm h¹i d©n lµnh. ? Tìm những chi tiết H/ả miêu tả hành độnh của LVT - Ghé lại bên đàng - BÎ c©y lµm gËy, x«ng tíi- kªu. ? Nhận xét của em về hành động đó (khẩn trơng døt kho¸t kh«ng mét chót do dù) ? Trớc hành động đó của VT bọn cớp có thái độ gì - Phong Lai mặt đỏ phừng phừng, quát lớn, truyền qu©n phñ v©y 4 phÝa. ? Em h·y so s¸nh sù t¬ng quan lùc lîng, vò khÝ th« sơ là cây gậy đông đảo có gơm giáo đầy trong tay. ? Em có cảm nhận gì nếu đợc chứng kiến cảnh đó? - C¶m thÊy håi hép, lo l¾ng cho sè phËn tÝnh m¹ng cña LVT. GV: Ta có thể hình dung thầy giữa bọn cớp đông đảo nh lũ kiến chòm ong, VT đã dùng cây gậy tung hoành 4 phía để chống trả chúng một cách quyết liÖt. ? Em h·y tëng tîng vµ miªu t¶ l¹i? ? ở đây tác giả đã so sánh hành động đánh cớp ấy với hành động của ai? - So s¸nh víi dòng tíng TriÖu Tö ? Tác giả so sánh nh vậy nhằm mục đích gì? - Ca ngîi lßng qu¶ c¶m, bÊt chÊp kÎ thï cña LVT. GV: Đúng, hành động đánh cớp của LVT thật xứng đáng đợc ca ngợi bởi vì chàng xông vào trận có một mình chỉ với cây gậy thô sơ làm vũ khí mà dám đơngđầu với cả một lũ cớp đông đảo nh một lũ kiến,. - V× viÖc nghÜa mµ quªn c¶ tÝnh mạng của mình. Ta thấy VT đã thực hiện đúng một nét đặc điểm trong t tëng cña nh©n d©n ta “th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n”.. - Hành động LVT cũng đã thể hiÖn râ quan niÖm v¨n ch¬ng cña NguyÔn §×nh ChiÓu..

(69) chßm ong hung h¨ng, ®Çy d÷ tîn. Song chóng ta thÊy LVT kh«ng hÒ nao nóng, kh«ng mét chót do dù, tÝnh to¸n cho tÝnh m¹ng cña riªng m×nh, còng ch¼ng cÇn biÕt bän giÆc lµ ai, m¹nh hay yÕu thÕ nµo. Giữa vòng vâycủa bọn chúng, chàng đã tả xung hữu đột, chiến đấu nh một dũng tớng quả cảm nh Triệu Tö Long ph¸ vßng v©y cña hµng v¹n qu©n Tµo. ? Thông qua hành động đó, em hiểu gì về LVT? - Lµ chµng trai dòng c¶m, bÊt chÊp kÎ thï hung tîn. ? Với hành động dũng cảm đó của LVT cuộc giao chiến đã kết thúc nh thế nào? - L©u la vì tan- qu¨ng g¬m gi¸o ch¹y. Phong Lai bÞ mét gËy. GV: Bän l©u la qu¨ng g¬m gi¸o bá ch¹y, cßn tíng Phong Lai thì bị VT cho một gậy lăn ra đất chết ngay t¹i chç. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷, nhÞp ®iÖu ë c¸c c©u th¬ t¶ c¶nh giao tranh? * TiÓu kÕt: - NT: Sử dụng động từ mạnh nhịp điệu nhanh, dồn dËp hïng tr¸ng. ? C¸ch sö dông nhÞp ®iÖu th¬, tõ ng÷ nh vËy cã t¸c dông g×? => Nh»m miªu t¶ cuéc giao chiÕn quyÕt liÖt ®Çy c¨ng th¼ng vµ hÊp dÉn, GV: V× viÖc nghÜa mµ quªn c¶ tÝnh m¹ng cña m×nh. Ta thấy VT đã thực hiện đúng một nét đặc điểm trong ttởng của nhân dân ta “thơng ngời nh thể thơng thân”. Hành động LVT cũng đã thể hiện rõ quan niÖmv¨n ch¬ng cña NguyÔn §×nh ChiÓu “ Chë bao nhiªu… tµ”. §ã còng lµ thÓ hiÖn íc nguyÖn cña nh©n d©n ta trong thêi buæi x· héi nhòng nhiÔu cã một ngời đứng ra bênh vực họ, trừng trị cái ác. VT đánh cớp bằng vũ khí thô sơ nhng đã thắng. Đó là niềm tin là ớc vọng của ngời dân thời đó. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc 5. Híng dÉn: VÒ nhµ c¸c em häc bµi Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 12. TiÕt 39: lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga. (TrÝch: TruyÖn Lôc V©n Tiªn - N§C) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Hs tiếp tục tìm hiểu phẩm chất của ngời phụ nữ Việt Nam qua hình tợng Kiều Nguyệt nga: Chân thật, hiếu thảo, trọng nghĩa khinh tài. Thấy đợc nghệ thuật sử dụng các hình thức đối thoại trong thơ lục bát. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng cảm nhận truyện thơ nôm trung đại. 3. Thái độ: Hs biết trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất của những con ngời trọng nghĩa khinh tµi. II. ChuÈn bÞ: ThÇy : T×m hiÓu toµn bé truyÖn: “ Lôc V©n Tiªn” vµ so¹n gi¸o ¸n. Trò : Làm bài tập theo hệ thống câu hỏi đọc hiểu. III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò.

(70) ? §äc thuéc ®o¹n trÝch: “ Thuý KiÒu b¸o ©n, trÝch? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Đọc, tìm hiểu chung. * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản. Hoạt động 1: Nhân vật LVT. Hoạt động 2: Nhân vật KNN. ? Hãy đọc tiếp phần văn bản còn lại ? Vân Tiên hỏi họ điều gì? Chàng có thái độ ra sao? - Ai, con ai, ®i ®©u, tªn g×, viÖc g×, ai thÇy, ai tí - Thấy hai cô gái cha hết hãi hùng, chàng động lòng an ủi: “ Ta đã trừ… phận trai”. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ lêi hái han cña LVT? ? Nghe c« g¸i trong xe kªu khãc, van xin LVT “động lòng”, em hiểu LVTđộng lòng vì lẽ gì? - V× chµng th¬ng ngêi gÆp n¹n lµ hai c« g¸i. - Xúc động trớc lời kêu xin của cô tì nữ. Chàng thÊyhai c« g¸i dÆm trêng gÆp tai ¬ng kh«ng ph¬ng cứu thoát mà thấy xúc động và cảm thông. ? Vậy VT nói “ Ta đã trừ dòng lâu la” nhằm mục đích gì? - Chµng an ñi, trÊn an hä sau ? Những lời nói, cử chỉ đó giúp em hiểu thêm gì về -> c¶m th«ng víi ngêi bÞ n¹n ? Khi hai c« g¸i muèn tá ý ra ngoµi t¹ ¬n, VT cã tháiđộ nh thế nào? - Chµng véi v· can ng¨n “Khoan… trai”. ? Vì sao VT ngăn cản việc làm đó của hai cô gái? - Chµng kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi ngêi kh¸c giíi. - Chàng muốn để cho hai cô gái bình tĩnh trở lại. ? Theo em ý kiến nào đúng? VT không muốn tiếp xúc với ngời khác giới vì đó phÐp GV: Trong c©u nãi, VT nãi nµng lµ phËn g¸i, ta lµ phËn trai. ? Khi KNN có nhã ý muốn trả ơn, VT có thái độ nh thế nào trớc nhã ý đó? Nghe nãi liÒn cêi: “Lµm ¬n…..tr¶ ¬n”. ? Em hiểu gì về thái độ và lời nói của LVT? - VT tõ chèi sù tr¶ ¬n. ? Vì sao VT lại từ chối trớc lời đề nghị đó của NN? - Đó là cái cời lạ lùng, ngạc nhiên trớc lời đề nghị. ? ý nghĩa này đợc VT khẳng định bằng quan niệm nµo? - “ Nhí c©u… anh hïng” ? Nªu ý nghÜa cña hai c©u th¬? - ThÊy viÖc nghÜa mµ kh«ng ? Em có cảm nhận gì trớc suy nghĩ đó của LVT? GV: Đó cũng chính là một lối sống cao đẹp mà NĐC gửi gắm ở LVT. Đạo lí ấy dù đã trải qua hơn mét tr¨m n¨m vÉn hÕt søc cÇn thiÕt trong lèi sèng chóng ta. Hoạt đông 2: Nhân vật Kiều Nguyệt Nga. ? §äc thÇm b»ng m¾t nh÷ng c©u th¬ kÓ vÒ c¸ch tr¶. b¸o o¸n” vµ nªu gi¸ trÞ cña ®o¹n Nội dung cần đạt I. §äc, t×m hiÓu chung. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn a. LVT đánh cớp. b. LVT gÆp ngêi bÞ n¹n. - Chàng là ngời dễ xúc động, dễ cảm thông. Luôn quan tâm đến ngêi kh¸c.. - Cách c xử đúng mực theo lễ gi¸o phong kiÕn.. - Lêi cña chµng ©n cÇn, dâng d¹c đàng hoàng của con ngời. - §ã lµ c¸i cêi v« t cña ngêi quen lµm viÖc nghÜa. §èi víi chµng, lµm mét viÖc nghÜa nh thÕ nµy lµ mét lÏ tù nhiªn chø ®©u ph¶i lµ công trạng, đâu đáng phải đền ¬n.. 2. H×nh ¶nh KiÒu NguyÖt Nga - KNN lµ ngêi con g¸i ch©n thËt, thuú mÞ, mét ngêi con hiÕu th¶o.

(71) lêi cña KNN? C¸ch xng h« cña nµng thÓ hiÖn ®iÒu träng ©n nghÜa. g×? - Nàng trả lời rất chân thật, đầy đủ. - Nàng xng hô: quân tử- tiện thiếp: đó là cách nói n¨ng v¨n vÎ, dÞu dµng thÓ hiÖn sù khiªm nhêng cña ngêi cã häc. ? Cách trả lời đó cho ta hiểu gì về KNN? - Nµng lµ c« g¸i khuª c¸c, thuú mÞ, nÕt na, cã häc thøc. ? §îc VT cøu n¹n l¹i ©n cÇn th¨m hái, KNN cã th¸i độ nh thế nào qua lời tâm sự ấy? - Việc muốn trả ơn là rất cần thiết. Bởi đó là đạo lí làm ngời: đợc giúp đỡ phải biết trả ơn. GV: Nếu đợc ngời khác giúp đỡ mà không biết nhớ ơn, đền ơn thì đó là con ngời bất nhân, bất nghĩa. KNN đã biết xử sự đúng đạo lí làm ngời. Nhng có điều ở đây nàng chẳng có gì để đền ơn. Vì vậy, KNN thực sự thấy lúng túng. Dù biết rằng đền đáp bao nhiêu cũng là cha đủ. ? Thông qua lời nói, thái độ của nàng em hiểu thêm - KNN là con gnời rất mực đằm thắm, biết trọng ơn nghÜa - Đoạn miêu tả VT đánh cớp- cho ta thấy dũng khí III- Tổng kết - ghi nhớ tµi n¨ng cña VT. 1. NghÖ thuËt * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc NĐC thể hiện qua đoạn 2. Néi dung trÝch LVT cøu KNN. - Dùng từ ngữ gợi tả, động từ mạnh. ? Qua đoạn trích, NĐC muốn nói với ngời đọc điều V- Luyện tập g×. - Lµ ngêi cã lßng nh©n ¸i, giµu b¶n tÝnh nghÜa hiÖp, lßng th¬ng ngêi. * Hoạt động V: Luyện tập. ? Trong ®o¹n trÝch em thÝch nhÊt c©u hái nµo hoÆc ®o¹n th¬ nµo? V× sao. 4. Cñng cè : Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÒn thøc 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi lµm bµi so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 40: Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc vai trò, nội dung của yếu tố nội tâm miêu tả trong v¨n b¶n tù sù. TÝch hîp víi phÇn V¨n: TruyÖn KiÒu, Lôc V©n Tiªn. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kÜ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức tiếp thu tri thức một cách tích cực, chủ động. II. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Trß : §äc tríc bµi. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định Tổ chức 1 KiÓm tra.bµi cò ? Miªu t¶ trong v¨n tù sù cã vai trß, tac dông nh thÕ nµo? 2 Bµi míi..

(72) Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. ? §äc ®o¹n trÝch KiÒu ë lÇu Ngng BÝch. ? T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ ngo¹i c¶nh vµ t©m tr¹ng cña TK - Hs: Tìm đọc ? DÊu hiÖu nµo cho thÊy ®o¹n ®Çu lµ t¶ c¶nh vµ ®o¹n sau miªu t¶ néi t©m? Hai đoạn thơ tả cảnh nhận diện đợc: qua cảnh sắc thiªn nhiªn vµ ngo¹i h×nh sù vËt… cã thÓ quan s¸t trùc tiÕp đợc. Miêu tả nội tâm thể hiện qua suy nghĩ nàng Kiều về th©n phËn, vÒ quª h¬ng, vÒ cha mÑ. ? Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi viÖc thÓ hiÖn néi t©m nh©n vËt? - §o¹n 1: T¶ c¶nh mªnh m«ng hoang v¾ng, mªnh m«ng thÓ hiện tâm trạng cô đơn, buồn tủi. §o¹n 2: T¶ 4 bøc tranh: + Bøc 1: H×nh ¶nh con thuyÒn xa xa: nçi buån lu l¹c. + Bức 2: Nhìn cánh hoa trôi: gợi sự trôi dạt, lênh đênh giữa dòng đời. + Bøc 3: Nh×n néi cá: nghÜ t¬ng lai mê mÞt cña m×nh. + Bøc 4: TiÕng sãng Çm Çm: nçi sî h·i nh÷ng tai ho¹ sÏ Ëp đến lúc nào không hay biết. ? LÊy c¶nh t¶ t©m tr¹ng t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? C¸c biÖn ph¸p Èn dô. ? Qua ph©n tÝch vÝ dô em thÊy miªu t¶ néi t©m nh©n vËt b»ng c¸ch nµo? - Miªu t¶ trùc tiÕp: nh÷ng suy nghÜ cña nh©n vËt. - Miªu t¶ gi¸n tiÕp: miªu t¶ c¶nh vËt, miªu t¶ ngo¹i h×nh nhân vật để lột tả nội tâm. ? Theo em hiÓu miªu t¶ néi t©m nh©n vËt lµ nh thÕ nµo? - Lµ t¸i hiÖn nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt. ? §äc ®o¹n trÝch thø hai: ? Qua ®o¹n trÝch em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng LH? Lão đau khổ, day dứt đến tột đỉnh vì đã chót lừa một con chã. ? Để lột tả đợc nội tâm nhân vật Lão Hạc tác giả làm cách nµo? B»ng c¸ch miªu t¶ ngo¹i h×nh qua khu«n mÆt ¸nh m¾t, c¸i miÖng… ? Vậy theo em, miêu tả nội tâm nhân vật nhằm mục đích g×? Làm cho nhân vật đợc sinh động trong văn bản tự sự. Hoạt động 2: Kết luận ? Cã mÊy c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù. * Hoạt động II: Luyện tập *Bµi tËp 2: GV: Gîi ý: Ngêi viÕt nhËp vai xng h« t«i, kÓ l¹i vô xö ¸n. Trong qu¸ tr×nh kÓ kÕt hîp víi dÉn lêi, dÉn ý nh©n vËt kh¸c. * Bµi tËp 3:. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu -. Nh÷ng c©u th¬ t¶ ngo¹i c¶nh” + “Tríc lÇu… dÆm tha” + Buån tr«ng… ghÕ ngåi”. Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m: + “Bªn trêi… ngêi ng©m”.. - Lµ t¸i hiÖn nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí sgk II. LuyÖn tËp. * Bµi tËp 1 *Bµi tËp 2: GV: Gîi ý: Ngêi viÕt nhËp vai xng h« t«i, kÓ l¹i vô xö ¸n. Trong qu¸ tr×nh kÓ kÕt hîp víi.

(73) Nªu yªu cÇu bµi tËp dÉn lêi, dÉn ý nh©n vËt kh¸c. Ghi l¹i t©m tr¹ng cña em sau mét lÇn cã lçi víi b¹n. GV: Lu ý kể lại việc không hay mà mình đã gây ra cho * Bài tập 3: bạn là việc gì, diễn ra nh thế nào, đặc biệt lu ý miêu tả tâm trạng khi gây ra việc không hay đó. 4. Cñng cè: N¾m ch¾c thÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù. C¸c c¸ch miªu t¶ néi t©m. 5. Híng dÉn: Lµm hoµn chØnh c¸c bµi tËp. Ngµy 12 th¸ng 10 n¨m 2009 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 8 Ký duyÖt:. TuÇn 9 Ngµy so¹n: 16 Ngµy day:. TiÕt 41: Lôc v©n tiªn gÆp n¹n. ( NguyÔn §×nh ChiÓu ) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh hiểu đợc nhân vật Trịnh Hâm, một hiện thân của cái ác, ông Ng và gia đình là hiện thân của cái thiện. Nguyễn Đình Chiểu ca ngợi thái độ vô t “ dốc lòng nghĩa há chờ trả ơn” 2. Kü n¨ng: RÌn cho Hs cã kÜ n¨ng kh¸i qu¸t mét quan niÖm sèng tõ c¸c dÉn chøng trong t¸c phÈm, so s¸nh c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có lòng yêu mến, kính trọng đối với những ngời sống thanh cao, hÕt lßng v× viÖc thiÖn. II. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi häc bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định Tổ chức. 2. KiÓm tra:bµi míi ? §äc thuéc ®o¹n truyÖn: Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga? Qua ®o¹n truyÖn em hiÓu g× vÒ Lôc V©n Tiªn? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Vị trí, xuất xứ. ? Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch? - - VÞ trÝ , xuÊt xø cña §T - Phơng thức biểu đạt. N»m ë phÇn thø 2 cña truyÖn: V©n Tiªn gÆp n¹n. Hoạt đông 2: Hớng dẫn đọc, tìm hiểu bố cục Gv: Hớng dẫn đọc, Gọi 1-2 Hs đọc - Giáo dục học sinh lòng yêu, kính trọng đối với những ngời sống thanh cao, hÕt lßng v× viÖc thiÖn. ? Gi¶i thÝch mét sè tõ khã. ? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn, nªu ý chÝnh cña tõng phÇn. + Téi ¸c cña TrÞnh H©m. + Tấm lòng nhân nghĩa của gia đình Ng Ông. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Nhân vật Trịnh Hâm..

(74) ? §o¹n gåm nh÷ng nh©n vËt nµo? - TrÞnh H©m, «ng Ng, V©n Tiªn. ? Tìm những chi tiết miêu tả hành động của TH - Trên thuyền lúc đêm khuya. - LÆng lÏ, mê mÞt. ? H·y h×nh dung miªu t¶ khung c¶nh kho¶ng kh«ng ? Trong cái khoảnh khắc yên tĩnh ấy, Trịnh Hâm đã gië trß g×? - Ra tay x« V©n Tiªn xuèng vêi. ? T¹i sao TrÞnh H©m l¹i chän thêi ®iÓm nµy? - Thời điểm dễ hành động không ai biết, không ngời ? TrÞnh H©m lõa h¹i b¹n lóc b¹n l¹i mï loµ, tËt nguyÒn nh vËy chøng tá h¾n lµ ngêi nh thÕ nµo? - Thâm hiểm độc ác ? Sau khi đã đẩy Vân Tiên xuống sông hắn còn làm - H¾n gi¶ tiÕng kªu trêi lÊy lêi ? Hắn làm vậy nhằm mục đích gì? - Ph«i pha nh»m che ®Ëy téi lçi. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt TrÞnh H©m. Hoạt động 2: Nhân vật Ng Ông. ? S¸ng ra thÊy cã x¸c ngêi tr«i d¹t ë mÐ bê s«ng, «ng Ng đã làm gì? - Vít ngay lªn bê. ? Từ “ngay” giúp em hiểu gì về hành động của Ng ¤ng? - Đó là một hành động không đắn đo suy nghĩ. ? Để cứu sống ngời bị nạn gia đình Ng ông đã làm gì? - ¤ng h¬ bông d¹ - Mô h¬ mÆt mµy. ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc lµm cña Ng «ng? - Ông cứu ngời không đắn đo suy tính, chăm sóc chu đáo ? ¤ng cßn nãi g× víi LVT? - ë cïng ta- h«m hÈm hót- cho vui. ? Qua c©u nãi nµy, Ng «ng muèn nãi g× víi VT? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ë c©u nãi nµy? ? Với cách dùng đó tác giả muốn khẳng định điều gì? ? Nếu là LVT lúc đó em cảm thấy thế nào? ? Trong lóc VT cßn b¨n kho¨n, chµng cßn nghe Ng «ng nãi g×? - ¤ng lµm ¬n v« t chø kh«ng ph¶I tr¶ ¬n phải là để chờ trả ơn => hào hiệp vô t trọng tình nghÜa. - Lßng l·o ch¼ng m¬… tr¶ ¬n. GV: Lời nói mộc mạc ấy nh một triết lí sống ở đời. ? Theo em Ng ông đại diện cho phe nào? - §¹i diÖn cho ®iÒu thiÖn. ? NÕu lµ em, em noi g¬ng Ng «ng ë ®iÓm nµo? - Giúp đỡ ngời gặp hoạn nạn hết lòng. ? NÕu lµ LVT em sÏ tr¶ lêi Ng «ng nh thÕ nµo? - Ch¸u c¶m ¬n «ng nhng ch¸u tËt nguyÒn, «ng l¹i giµ råi, lµm sao nu«i næi ch¸u. ? Em cã nhËn lêi mêi cña Ng «ng kh«ng? - Không: muốn trở về cùng gia đình. - Cã: ThÊy «ng thùc sù th¬ng m×nh vµ cã lêi gi÷ ch©n. II .§äc vµ t×m hiÓu chi tiÕt 1. Nh©n VËt TrÞnh H©m. - TrÞnh H©m lµ kÎ th©m hiÓm độc ác- một kẻ bất nhân bất nghÜa 2. H×nh ¶nh Ng ¤ng. - Ng ¤ng lµ ngêi cã tÊm lßng nh©n nghÜa. ¤ng lµm viÖc nghÜa mét c¸ch v« t kh«ng vô lîi..

(75) tình, tật nguyền còn đi đâu đợc nữa. ? Điều đó càng làm sáng lên tấm lòng nhân hậu của ô Ng ông, của ngời dân lao động. GV: Con thuyền nhỏ bé lênh đênh ấy, đã đa đẩy cuộc sống của gia đình Ng ông nh thế Hoạt động 3: Lục Vân Tiên. ? Chàng đợc ai cứu giúp? 3. Lôc V©n Tiªn. Giao long con c¸ d÷. ? Chi tiÕt nµy cã thÓ cã thËt hay kh«ng? Em gÆp nh÷ng chi tiÕt t¬ng tù nh thÕ nµy ë lo¹i truyÖn nµo? Chi tiÕt nµy lµ h cÊu, thêng gÆp trong truyÖn cæ d©n gian. ? Lo¹i truyÖn nµy cã ý nghÜa g×? TruyÖn nh»m nãi vÒ con ngêi ë hiÒn gÆp lµnh. ? H×nh ¶nh con giao long xuÊt hiÖn cßn cã ý nghÜa g× kh¸c? Tố cáo tội ác TH bản chất của hắn còn thâm độc hơn - LVT là một chàng trai thật c¶ loµi cÇm thó. thµ, ch©n thµnh ? VT dã nói gì với Ng ông sau khi đợc cứu sống? ? Lời nói đó bày tỏ ý nghĩ và thái độ gì? - Ch©n thµnh thËt thµ. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc NĐC thể hiện qua đoạn trích III. Tổng kết- Ghi nhớ. LVT gÆp n¹n. 1. NghÖ thuËt: - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ mang ®Ëm s¾c th¸i Nam Bé. 2. Néi dung: - KÓ chuyÖn gièng kÕt cÊu c©u chuyÖn d©n gian. ? Qua đoạn trích, NĐC muốn nói với ngời đọc diều gì. - Phª ph¸n, tè c¸o b¶n chÊt xÊu xa cña nh÷ng con ngêi lõa thÇy ph¶n b¹n - Ca ngîi tÊm lßng nh©n nghÜa, t©m hån tù do, mét mẫu ngời cao đẹp. IV- LuyÖn tËp * Hoạt động IV: Luyện tập ? §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch. ? Nhân vật LVT có gì giống với gia đình Ng Ông. 4. Cñng cè: N¾m ch¾c néi dung bµi häc 5. Híng dÉn: Häc thuéc ®o¹n trÝch, ph©n tÝch tõng nh©n vËt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.. Tiết 42: Chơng trình địa phơng phần văn I. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt häc gióp häc sinh: - Bổ sung vào vốn hiểu biết về văn học địa phơng bằng việc nắm đợc những tác giả và một số tác phẩm từ sau năm 1975 viết về địa phơng mình. - Bớc đầu biết cách su tầm, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm văn học địa phơng. Hình thành sự quan tâm và yêu mến đối với văn học của địa phơng mình. 2. Kỹ năng: Rèn cho Hs có kĩ năng su tầm t liệu văn học theo chủ đề. 3. Thái độ: Giáo dục Hs ý thức tìm hiểu các TPVH của địa phơng, trân trọng giá trị của các tác phẩm văn học địa phơng. II. ChuÈn bÞ: Thầy :- Su tầm và giới thiệu tạp chí sách báo của địa phơng mình. - Lựa chọn hai tác giả tâm đắc nhất: Hoài Nam, Nguyễn Văn Soạn. Trß : - Su tÇm vµ ®iÒn vµo b¶ng thèng kª. - ViÕt mét bµi giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. III. TiÕn tr×nh lªn líp.

(76) 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Giới thiệu các tác giả, tác phẩm địa I. Trình bày danh mục các tác giả, tác phẩm của địa phơng từ năm 1975 đến ph¬ng. ? Gọi học sinh (đại diện các tổ) lên trình bày kết quả nay. su tÇm vµ lÇn lît ®iÒn vµo b¶ng thèng kª. ? Em h·y nªu néi dung vµ nghÖ thuËt mét sè t¸c phẩm tiêu biểu mà mình su tập đợc. ? Gäi häc sinh nhËn xÐt bæ sung cho hoµn chØnh Stt T¸c gi¶ N¨m T¸c b¶ng thèng kª. sinh phÈm ? Em cã thÓ kÓ mét sè mÈu chuyÖn nhá mµ m×nh biÕt đợc xung quanh những tác giả, tác phẩm mà mình su tÇm. Vũ Quần Phơng: Nhà thơ rất nổi tiếng đợc nhiều ngời biết đến. Ông có nhiều bài viết đăng trên c¸c b¸o, t¹p chÝ cña trung ¬ng… - Hoµi Nam : ? Ngoµi nh÷ng t¸c gi¶, tØnh N§ cßn cã nh÷ng tê b¸o t¹p chÝ g×? - B¸o nh©n d©n, b¸o phô n÷ N§ - Th«ng tin thanh niªn N§. - Häc sinh th¶o luËn ? Mời đại diện 4 tổ lần lợt trình bày. - GV nhËn xÐt, khuyÕn khÝch häc sinh tiÕp tôc t×m hiÓu v¨n häc ®i¹ ph¬ng. II. Gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña c * Hoạt động II: Nội dung, nghệ thuật của các TPVH tác phẩm văn học địa phơng địa phơng. 1 - Kim §Þnh (1915 - 1997) 1 - Kim §Þnh (1915 - 1997) - Quª lµng Trung Thµnh - Bïi Chu - Nam §Þnh - Quª lµng Trung Thµnh - Bïi Chu - T¸c phÈm "Thanh niªn quèc gia"(1984) ® Nam §Þnh - T¸c phÈm "Thanh niªn quèc gia"(1984) ® ý tëng t×m vÒ céi nguån 2 - §Æng Vò Khiªn (19 - 9 - 1916) - Quª Xu©n Trêng - Nam §Þnh. 2 - §Æng Vò Khiªn (19 - 9 - 1916) Anh hïng vµ nghÖ sÜ (1978) ; Nh÷ng - Quª Xu©n Trêng - Nam §Þnh. đồng chí ngôi sao sáng của ngời tri Anh hùng và nghệ sĩ (1978) ; Những đồng chí ngôi thức Việt Nam. sao s¸ng cña ngêi tri thøc ViÖt Nam. - Néi dung vµ nghÖ thuËt chñ yÕu: V¨n - Néi dung vµ nghÖ thuËt chñ yÕu: V¨n viÕt theo lèi viÕt theo lèi v¨n biÒn ngÉu, ng«n ng÷ v¨n biÒn ngÉu, h×nh thøc ng«n ng÷ míi mÎ ; Ca ngîi míi mÎ ; Ca ngîi lßng biÕt ¬n víi lßng biÕt ¬n víi nh÷ng nh©n c¸ch línin dÊu Ên s©u s¾c nh÷ng nh©n c¸ch línin dÊu Ên s©u s¾c trong tiến trình lịch sử văn học đất nớc. trong tiến trình lịch sử văn học đất nớc. 3 - Vò Tø Nam (1929) - Quª Liªn Minh (Vô B¶n) - Nam §Þnh 3 - Vò Tø Nam (1929) - T¸c phÈm Mïa xu©n, tiÕng chim - Quª Liªn Minh (Vô B¶n) - Nam §Þnh (1985), Sèng víi thêi gian 2 chiÒu - T¸c phÈm Mïa xu©n, tiÕng chim (1985), Sèng víi (1982) thêi gian 2 chiÒu (1982) - Nghệ thuật: Diễn đạt giàu sức truyền - Nghệ thuật: Diễn đạt giàu sức truyền cảm.- Nội cảm.- Nội dung giải quyết những dung giải quyết những chuyện phức tạp không vui vẻ chuyện phức tạp không vui vẻ của đời của đời sống phải trở về gắn bó với cội nguồn trong sống phải trở về gắn bó với cội nguồn sáng cao đẹp, giàu năng lợng tinh thần. trong sáng cao đẹp, giàu năng lợng tinh.

(77) 4 - Ph¹m Ngäc BÓ (20 - 5 - 1952) Bót danh Ph¹m Phó L©m. - Quª cha Vô b¶n, quª mÑ NghÜ Hng - Nam §Þnh - TËp th¬ dÞc t¹p chÝ sinh viªn (1998) - Gåm nhiÒu bµi th¬. Mçi bµith¬ thÓ hhiÖn néi dung kh¸c nhau. 5 - Bïi Ngäc DÜnh (8 - 10 - 1942) - Quª Nam Trùc - Nam §Þnh . - T¸c phÈm : H¹nh phóc ngµy trêng (1994) Tình đời cay đắng (1996) TruyÖn thiÕu nhi (2004) 6 - TrÇn Ngäc Nam (20 - 10 - 1959) - T¸c phÈm : §ªm t©n h«n bÞ phï phÐp (2001) 7 - NguyÔn V¨n So¹n (26 - 4 - 1952) - Quª qu¸n Trùc Phó - Trùc Ninh - Nam §Þnh - T¸c phÈm + Trªn ®iÓm cao (2000 - th¬) + Hai m¬i n¨m tríc (truyÖn ng¾n) + Tãc em (th¬) + Th¬ nhµ gi¸o tuyÓn tËp (1980) + Mïa hoa. 8 - Lu TuÊn Hïng (1936) Quª Hµ Néi - Sèng ë Nam §Þnh c«ng t¸c trong héi nhµ v¨n Nam §Þnh.. thÇn. 4 - Ph¹m Ngäc BÓ (20 - 5 - 1952) Bót danh Ph¹m Phó L©m. - Quª cha Vô b¶n, quª mÑ NghÜ Hng Nam §Þnh - TËp th¬ dÞc t¹p chÝ sinh viªn (1998) - Gåm nhiÒu bµi th¬. Mçi bµith¬ thÓ hiÖn néi dung kh¸c nhau. 5 - Bïi Ngäc DÜnh (8 - 10 - 1942) - Quª Nam Trùc - Nam §Þnh . - T¸c phÈm: H¹nh phóc ngµy trêng (1994) Tình đời cay đắng (1996) TruyÖn thiÕu nhi (2004) 6 - TrÇn Ngäc Nam (20 - 10 - 1959) - T¸c phÈm : §ªm t©n h«n bÞ phï phÐp (2001) 7 - NguyÔn V¨n So¹n (26 - 4 - 1952) - Quª qu¸n Trùc Phó- Trùc Ninh-Nam §Þnh - T¸c phÈm + Trªn ®iÓm cao (2000 - th¬) + Hai m¬i n¨m tríc (truyÖn ng¾n) + Tãc em (th¬) + Th¬ nhµ gi¸o tuyÓn tËp (1980) + Mïa hoa. 8 - Lu TuÊn Hïng (1936) Quª Hµ Néi - Sèng ë Nam §Þnh c«ng t¸c trong héi nhµ v¨n Nam §Þnh. II. Tæng kÕt- ghi nhí sgk * Hoạt động II: Tổng kết. ? Kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt cña các tác phẩm văn học địa phơng. - ThÓ lo¹i. - Gi¸ trÞ néi dung. - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt. III. LuyÖn tËp * Hoạt động III: Luyện tập. 4. Củng cố: Khái quát lại nội dung chơng trình địa phơng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc sinh tiÕp tôc bæ sung b¶ng thèng kª, tiÕp tôc t×m hiÓu vµ su tầm những tác phẩm hay viết về địa phơng mình để có thể ra một chuyên san về văn học địa phơng. Ngµy so¹n: 16 Ngµy d¹y:.. TiÕt 43: Tæng kÕt tõ vùng Từ đơn,Từ phức… Từ nhiều nghĩa). I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m v÷ng h¬n vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ từ vựng đã học từ lớp 6: từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, từ nhiều nghĩa và hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng sö dông tõ chÝnh x¸c vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức chuẩn bị bài ở nhà. II. Chuẩn bị: Thầy: Hệ thống hoá kiến thức đã họcvề từ vựng. Trò: ôn lại từ vựng (là đề cơng) III. TiÕn tr×nh lªn líp:.

(78) 1. ổn địn htổ chức: 2. Kiểm tra: Bài cũ đề cơng của học sinh. 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò *Hoạt động I: Từ đơn, từ phức. Hoạt động 1: Từ đơn ? Thế nào là từ đơn? Lấy ví dụ? - Từ đơn là từ chỉ gồm một tiếng có một nghĩa tạo thành. VD: Nhà, cây, biển, đi, chạy, xanh đỏ… Hoạt động 2: Từ phức. ? ThÕ nµo lµ tõ phøc? LÊy vÝ dô? VD: QuÇn ¸o, trÇm bæng, c©u l¹c bé… ? Cã mÊy lo¹i tõ phøc? Hoạt động 3: Thực hành. Bµi tËp 1: ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp? - Ph©n biÖt tõ ghÐp, tõ l¸y trong c¸c tõ cho s½n. ? Dùa vµo kiÕn thøc tõ ghÐp, tõ l¸y em h·y lµm bµi tËp? - Tõ ghÐp: NgÆt nghÌo, giam gi÷, bã buéc, t¬i tèt, bät bèo, cỏ cây, đa đón, nhờng nhịn, rơi rụng, mong muốn. - Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh Bµi tËp 2: ? Trong nh÷ng tõ l¸y cho s½n tõ nµo cã sù gi¶m nghÜa vµ tõ nµo cã sù t¨ng nghÜa so víi nghÜa gèc? - Giảm nghĩa: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lạnh, x«m xÕp. - T¨ng nghÜa: s¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t, nhÊp nh«. * Hoạt đông II: Thành ngữ ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷? - Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị mét ý nghÜa hoµn chØnh. VD: MÑ trßn con vu«ng, mÆt xanh nanh vµng. Bµi tËp 1: ? ChØ râ c¸c vÝ dô ®©u lµ thµnh ng÷, tôc ng÷ gi¶i nghÜa? a) Gần: tục ngữ: Hoàn cảnh môi trờng xã hội có ảnh hởng quan trọng đến tính cách con ngời. b) Đánh trống: thành ngữ: Làm viẹc không đến nơi đến chèn, bæ dë, thiÕu tr¸ch nhiÖm. c) Tôc ng÷: Muèn gi÷ g×n thøc ¨n víi chã th× ph¶i treo lªn, víi mÌo th× ph¶i ®Ëy l¹i (cã thÓ coi lµ thµnh ng÷). d) Thành ngữ: Tham lam, đợc cái này lại muốn cái khác h¬n. e) Thµnh ng÷: Sù th«ng c¶m th¬ng, xãt gi¶ dèi nh»m đánh lừa ngời khác. Bµi tËp 2: ? Tìm hai thành ngữ có yếu tố chỉ động vật, hai thành ng÷ chØ thùc vËt? - Chỉ động vật: + Nh chó với mèo. + Điệu hổ li sơn: Dụ đối phơng ra khỏi n¬i mµ cã u thÕ dÔ bÒ chinh phôc, dÔ th¾ng. - ChØ thùc vËt: + BÌo d¹t m©y tr«i. + C©y nhµ l¸ vên. * Hoạt động III: Nghĩa của từ. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ?. Néi dung I- Từ đơn và từ phức 1. Từ đơn. - Từ đơn là từ chỉ gồm một tiÕng cã mét nghÜa t¹o thµnh. Vd: Nhµ, c©y, biÓn, ®i, ch¹y 2. Tõ phøc. - Tõ phøc lµ tõ gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng t¹o thµnh. VD: QuÇn ¸o, trÇm bæng, c©u l¹c bé…. II- Thµnh ng÷ ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ Thµnh ng÷ lµ lo¹i côm tõ cã cấu tạo cố định, biểu thị mét ý nghÜa hoµn chØnh. - NghÜa cña thµnh ng÷ cã thÓ b¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn nã nhng th«ng thêng qua mét sè phÐp chuyÓn nghÜa nh Èn dô, so s¸nh. Vd: MÑ trßn con vu«ng, mÆt xanh nanh vµng.. III- NghÜa cña tõ - NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t động, quan hệ…) mà từ.

(79) NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t biÓu thÞ. động, quan hệ…) mà từ biểu thị. Bµi tËp 1: ? Theo em trong c¸c c©u gi¶i nghÜa vÒ tõ mÑ, c¸ch nµo giải nghĩa đúng nhất? - Chän c¸ch a. Kh«ng chän b Bµi tËp 2: H? Cách giải thích nào trong 2 cách là đúng? Vì sao? - Cách giải thích (b) là đúng. Cách giải thích (a) vi phạm nguyên tắc khi giải nghĩa từ vì dùng DT để định nghĩa tÝnh tõ (côm danh tõ). - Cách (b) giải thích bằng từ đồng âm (rộng lợng- độ lV. Từ nhiều nghĩa, hiện tợng) còn phần sau là cụ thể hoá cho từ rộng lợng. îng chuyÓn nghÜa cña tõ. - Tõ nhiÒu nghÜa lµ tõ * Hoạt động IV: Từ nhiều nghĩa, hiện tợng chuyển cã thÓ cã mét nghÜa hay nghÜa cña tõ. nhiÒu nghÜa. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa? VÝ dô? VD: Xe đạp (mét nghÜa). VD: Xe đạp (một nghĩa), Xuân (nhiều nghĩa) Xu©n (nhiÒu nghÜa) ? ThÕ nµo lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ - Chuyển nghĩa của từ là hiện tợng thay đổi nghĩa của từ, - Chuyển nghĩa của từ là hiện tợng thay đổi nghĩa t¹o ra tõ nhiÒu nghÜa. GV: Trong tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn. cña tõ, t¹o ra tõ nhiÒu ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa gèc, thÕ nµo lµ nghÜa chuyÓn? nghÜa.Trong tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc vµ nghÜa . chuyÓn. VD: Mïa xu©n lµ… xu©n. - NghÜa gèc: lµ nghÜa xuÊt Bµi tËp 1: ? Theo em nghĩa “hoa” trong “thềm hoa” “lệ hoa” đợc hiện từ đầu. Là cơ sở để h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c. coi lµ nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn - NghÜa chuyÓn: lµ nghÜa - Từ hoa trong trờng hợp này đợc hiểu theonghĩa chuyển. hình thành trên cơ sở nghĩa ? Cã thÓ coi ®©y lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt gèc. hiÖn tõ nhiÒu nghÜa kh«ng? V× sao? Vd: Mïa xu©n lµ… xu©n. - §©y kh«ng thÓ coi lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiện từ nhiều nghĩa vì từ “hoa” cha làm thay đổi nghĩa của từ (hoa: đẹp, sang trọng, tinh khiết) nên hoa chỉ là nghÜa l©m thêi nÕu t¸ch ra kh«ng cßn gi÷ nguyªn nghÜa. 4. Cñng cè: N¾m ch¾c hÖ thèng tõ vùng 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp. -. Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TiÕt 44: Tæng kÕt tõ vùng. (Từ đồng nghĩa, Từ trái nghĩa, Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, Trờng từ vựng). I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñn cè vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc tõ vùng häc ë lớp 7-8: từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, trờng từ vựng. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng sö dông hÖ thèng tõ vùng trªn mét c¸ch chÝnh x¸c trong khi nãi vµ viÕt. 3. Thái độ: Học sinh có ý thức trong việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. II. ChuÈn bÞ: ThÇy: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. Trò: Ôn lại kiến thức từ vựng đã học. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định Tổ chức 2. KiÓm tra.

(80) 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Từ đồng nghĩa. Hoạt động 1: Khái niệm. ? Thế nào là từ đồng nghĩa VD: m¸y bay- tµu bay- phi c¬. Hoạt động 2: Thực hành Bµi tËp 1: ? Chọn cách hiểu đúng trong những cách hiểu sau: - Chän c¸ch (d). GV: Kh«ng thÓ chän c¸ch a v× kh«ng cã ng«n ng÷ nµo trên thế giới không có hiện tợng đồng nghĩa. - Không thể chọn cách b vì đồng nghĩa có thể là quan hệ gi÷a hai, ba hoÆc nhiÒu h¬n 3 tõ. - Không thể chọn c vì không phải bao giờ các từ đồng nghÜa còng cã nghÜa hoµn toµn gièng nhau. Bµi tËp 2: Cho biÕt dùa trªn c¬ së nµo, tõ “xu©n” cã thÓ thay thÕ cho tõ “tuæi”. ViÖc thay tõ trong c©u trªn cã t¸c dụng diễn đạt nh thế nào? - Xu©n chØ mét mïa xu©n trong n¨m, kho¶ng thêi gian t¬ng øng víi mét tuæi (chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸ dô lÊy bé phËn chØ toµn bé).Tõ xu©n thay thÕ cho ‘tuæi” để tránh lặp với từ tuổi * Hoạt động II: Từ đồng âm. Hoạt động 1: Khái niệm. ? Thế nào là từ đồng âm? - Từ đồng âm là những từ có cách phát âm giống nhau nhng kh¸c xa nhau vÒ nghÜa. VD: Đờng (để ăn)- đờng (đi). Hoạt động 2: Thực hành. Bµi tËp 1: H? Trong trêng hîp (a), (b) tõ nµo lµ cã hiÖn tîng nhiÒu nghĩa, từ nào có hiện tợng đồng âm? Vì sao? a) Tõ “l¸” trong “l¸ phæi” lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa tõ “l¸” trong “l¸ xanh”. b) Từ đờng là hiện tợng đồng âm khác nghĩa.. Nội dung cần đạt V. Từ đồng nghĩa - Từ đồng nghĩa là những tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. Mét sè tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuộc vào nhóm từ đồng nghÜa kh¸c nhau. VD: m¸y bay- tµu bay- phi c¬.. * Hoạt động III: Từ trái nghĩa. - Mét sè tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc cÆp tõ tr¸i nghÜa. ? T¸c dông cña viÖc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong v¨n ch¬ng? - Từ trái nghĩa đợc sử dụng trong thế đối, tạo các hiện tợng tơng phản, gây ấn tợng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động. Bài tập:1- Xác định các cặp từ trái nghĩa trong các cặp từ sau: xấu-đẹp, xa-gần, rộng- hẹp. * Hoạt động IV:Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. H? Hiểu thế nào là cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ? - NghÜa cña tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. ? Em hãy chỉ ra các cấp độ khái quát nghĩa của từ? - Một số từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số tõ ng÷ kh¸c. - Một từ ngữ đợc coi là nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của. VII. Tõ tr¸i nghÜa.. VI. Từ đồng âm. - Từ đồng âm là những từ cã c¸ch ph¸t ©m gièng nhau nhng kh¸c xa nhau vÒ nghÜa. VD: Đờng (để ăn)- đờng (®i). c) Tõ “l¸” trong “l¸ phæi” lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa tõ “l¸” trong “l¸ xanh”. d) Từ đờng là hiện tợng đồng âm khác nghĩa.. VD: R¸ch- lµnh, ¸o r¸ch¸o lµnh, tÝnh lµnh- tÝnh ¸c.. VIII- Cấp độ khái quát của nghÜa tõ ng÷. - NghÜa cña tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoÆc hÑp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c..

(81) từ ngữ đó đợc bao hàm trong phạm vi nghĩa của từ ngữ kh¸c. - Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này, đồng thời có thể nghĩa hẹp đối với từ ngữ khác. * Hoạt đông V: Trờng từ vựng ? Em hiÓu thÕ nµo lµ trêng tõ vùng? - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. VD: Trêng tõ vùng “tay” - C¸c bé phËn cña tay: bµn tay, cæ tay, mãng tay, ngãn tay, đốt tay. Bài tập: 2- Vận dụng kiến thức về trờng từ vựng để phân tích sự độc đáo trong cách dùng tử ở đoạn trích? - Trêng tõ vùng trong ®o¹n v¨n lµ: T¾m vµ bÓ. - ViÖc sö dông c¸c tõ nµy gãp phÇn t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c©u nãi. Lµm cho c©u nãi cã søc tè c¸o m¹nh mÏ h¬n. 4. Cñng cè: N¾m ch¾c hÖ thèng tõ vùng tõ líp 6-9 5. Híng dÉn: Lµm hoµn chØnh c¸c bµi tËp.. Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. IX. Trêng tõ vùng - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. VD: Trêng tõ vùng “tay” - C¸c bé phËn cña tay: bµn tay, cæ tay, mãng tay, ngãn tay, đốt tay.. TiÕt 45: Tr¶ bµi viÕt sè 2 I. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh: Nắm vững hơn cách làm bài văn tự sự kết hợp với miêu tả nhận ra đợc nh÷ng chç m¹nh, chç yÕu cña m×nh khi viÕt lo¹i bµi nµy. - Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý, các kĩ năng dùng từ, diễn đạt trình bày. - Giáo dục học sinh biết nhận xét đánh giá kết quả một bài văn cụ thể II. ChuÈn bÞ ThÇy: ChÊm bµi, tr¶ bµi cho häc sinh. Trß: Xem bµi cña m×nh. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Gọi học sinh đọc lại đề? I .Dµn ý chi tiÕt I §Ò bµi: Tëng tîng 20 n¨m sau, vµo A. Më bµi một ngày hè, em về thăm lại trờng cũ. Nêu buổi thăm trờng đầy xúc động của H·y viÕt th cho mét b¹n häc håi Êy kÓ b¶n th©m em lại buổi thăm trờng đầy xúc động ấy B. Th©n bµi II .Dµn ý s¬ lîc - Néi dung:Tëng tîng mét lÇn vÒ th¨m trêng - ThÓ lo¹i: Tù sù kÕt hîp víi viÕt th. cũ trong tơng lai, nghĩa là khi ấy em đã trởng ? Đề bài yêu cầu kể về chuyện gì? Giới thành, đã có một nghề nghiệp nhất định, một hạn chuyện đó? vị trí xã hội nhất định. - KÓ vÒ mét lÇn vÒ th¨m trêng sau 20 - LÝ do g× em vÒ th¨m trêng cò? n¨m. - Khi vÒ trêng cò th×: ? Về hình thức bài làm phải đảm bảo + Cảnh sắc thế nào? yªu cÇu g×? + Gặp gỡ những ai và không gặp đợc ai? Vì.

(82) - C©u chuyÖn viÕt díi h×nh thøc mét bøc th cã ®an xen miªu t¶. ? Theo em đối tợng về thăm trờng cũ sau hai m¬i n¨m ph¶i lµ ngêi nh thÕ nµo? - Lµ ngêi trëng thµnh: cã nghÒ nghiÖp ổn định. ? Em hãy nhắc lại dàn ý của đề? - Tr×nh bµy theo tiÕt tiÕt 34+35 A: Më bµi Nªu buæi th¨m trêng ®Çy xóc động của bản thâm em B: Th©n bµi - Néi dung:+ Tëng tîng mét lÇn vÒ th¨m trêng cò trong t¬ng lai, nghÜa lµ khi ấy em đã trởng thành, đã có một nghề nghiệp nhất định, một vị trí xã hội nhất định. - LÝ do g× em vÒ th¨m trêng cò? - Khi vÒ trêng cò th×: + C¶nh s¾c thÕ nµo? + Gặp gỡ những ai và không gặp đợc ai? V× sao? + Cảm xúc đến khi về? H×nh thøc: Mét bøc th göi b¹n cò, cã sö dông yÕu tè miªu t¶. C. kÕt bµi: ªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n * §äc bµiv¨n hay Gọi 2 học sinh làm bài tốt đọc rồi nhận xÐt tèt ë chç nµo trªn c¬ së c« võa nhËn xÐt. Gọi 2 học sinh đọc bài làm cha tốt- chỉ râ nh÷ng ®iÓm yÕu cña b¹n. sao? + Cảm xúc đến khi về? - H×nh thøc: Mét bøc th göi b¹n cò, cã sö dông yÕu tè miªu t¶. C. kÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ cña b¶n th©n II. NhËn xÐt: * ¦u ®iÓm khuyÕt ®iÓm 1. Néi dung: + Các em đã nắm đợc kiểu bài tự sự có kết hîp viÕt th. + NhiÒu bµi c¸c em tr×nh bµy hÕt søc sinh động khi sử dụng hợp lí yếu tố miêu tả và một số từ ngữ biểu cảm để bộc lộ cảm xúc khi về th¨m trêng. + NhiÒu em x©y dùng t×nh huèng chuyÖn tèt. + Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng. Nhîc ®iÓm: + NhiÒu em sa vµo viÕt th mµ quªn ph¬ng thøc chÝnh lµ tù sù. + Chi tiÕt, sù viÖc nghÌo nµn. + ThiÕu sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ lµm bµi v¨n trë nªn kh« khan. + Ch÷ viÕt cÈu th¶ cßn nhiÒu. + Lỗi diễn đạt, lỗi chính tả nhiều. 2. Cách diễn đạt một số em diễn III. Ch÷a lçi sai. 1. lçi chÝnh t¶ ? Gäi häc sinh ch÷a lçi sai vÒ chÝnh t¶ 2. lçi dïng tõ sai 3. lỗi diễn đạt: cha hay lủng củng cơng hạnhtrong bài làm của mình đợc cô giáo đánh dÊu s½n.. Thèng kª kÕt qu¶. §iÓm Gái Kh¸ Trung b×nh YÕu, kÐm Sè lîng (%) 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ nhµ häc bµi lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i 5. Híng dÉn: TiÕp tôc «n tËp v¨n b¶n tù sù, chuÈn bÞ thi 8 tuÇn Ngµy 19 th¸ng 10 n¨m 2009 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 9 Ký DuyÖt. TuÇn 10.

(83) Ngµy so¹n: 23 Ngµy d¹y:.. Tiết 46: đồng chí. ChÝnh H÷u I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc: - Vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh ngời lính cách mạng đợc thể hiện trong bài thơ. - Nắm đợc nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm, cô đúc và giàu ý nghĩa biểu tợng. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt c¸c h×nh ¶nh trong 1 t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc bay bæng, l·ng m¹n. 3. Thái độ: Học sinh có lòng yêu nớc, ý chí căm thù giặc, biết ơn thế hệ cha anh đã ngã xuống vì độc lập của dân tộc. II. ChuÈn bÞ. ThÇy : §äc t liÖu vÒ ChÝnh H÷u + so¹n bµi + Ch©n dung nhµ th¬ Trß : So¹n bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra Bµi Cò bµi tËp trong vë cña häc sinh. 3. Bµi míi.giíi thiÖu bµi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung: Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. ? Dùa vµo chó thÝch sgk, nªu hiÓu biÕt vÒ nhµ th¬ ChÝnh - T¸c gi¶: (SGK) H÷u. - T¸c phÈm ? Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ? - ¤ng viÕt bµi th¬ sau chiÕn dÞch ViÖt B¾c (®Çu n¨m 1948) t¹i n¬i «ng ®iÒu trÞ bÖnh. - Bµi th¬ lµ sù thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m tha thiÕt, s©u s¾c của tác giả với những ngời đồng chí, đồng đội của mình. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc - ThÓ th¬: Tù do + 6 câu thơ đầu: Cơ sở của tình đồng chí. - Bè côc: + 11 câu tiếp: Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí + 3 c©u cuèi: H×nh ¶nh ®Çu sóng tr¨ng treo. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Sự hình thành tình đồng chí. ? Học sinh đọc 6 câu thơ đầu của bài thơ. ? Trong cảm nhận của nhà thơ, tình đồng chí liên quan đến những con ngời và không gian cụ thể nào? - Anh - nớc mặn đồng chua - Tôi - đất cày lên sỏi đá. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch s¾p xÕp h×nh ¶nh, tõ ng÷ cña t¸c gi¶? - Cách sắp xếp những từ ngữ , hình ảnh đối xứng nhau gi¶n dÞ, d©n d· nh lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy ? C¸ch s¾p xÕp cho em h×nhdung g× vÒ quª h¬ng cña hä? (Hình ảnh nớc mặn đồng chua, đất cày lên sỏi đá gợi cho ta liªn tëng, h×nh dung g× vÒ quª h¬ng cña hä?) - Quê hơng của họ là những vùng đất cằn cỗi, cấy cày khó kh¨n ? ë hä cã ®iÓm g× chung? - Họ đều là những ngời nông dân ra đi từ những miền quê nghÌo. ? Em hiÓu ®iÒu t¸c gi¶ muèn gi·i bµy lµ g×. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. C¬ së h×nh thµnh t×nh đồng chí. - Họ đều là những ngời n«ng d©n ra ®i tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo.. - Tình đồng chí là một t×nh c¶m míi mÎ cã søc liªn kÕt tù nhiªn réng r·i mäi ngêi cïng chÝ híng.

(84) - Hä lóc ®Çu lµ nh÷ng ngêi xa l¹ kh«ng hÒ quen biÕt nhau nhng l¹i quen nhau. ? Theo em, nhµ th¬ muèn thÓ hiÖn c¶m nghÜ g× trong 2 c©u th¬ nµy? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. +HS1 + Tình đồng chí là một tình cảm mới mẻ có sức liên kÕt tù nhiªn réng r·i mäi ngêi cïng chÝ híng. + HS2 + Tình đồng chí là tình cảm gắn bó, tơi mới và m·nh liÖt. ? Lêi th¬ "Sóng bªn sóng ®Çu s¸t bªn ®Çu" gîi cho em h×nh dung ra c¶nh tîng nh thÕ nµo? T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? - Đội ngũ sát cánh, trùng điệp trong đấu tranh. - H×nh ¶nh Èn dô gîi ra h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh cïng chiến đấu bên nhau, cùng chung lí tởng đánh giặc cứu nớc. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ h×nh ¶nh nµy? Häc sinh tù béc lé - Tình đồng chí gắn kết con ngời thành một sức mạnh to lớn trong đấu tranh. ? Chi tiết "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ" gợi ra cách hiểu nh thế nào về tình đồng chí? đ Hình ảnh thực vÒ nh÷ng khã kh¨n, gian khæ cña ngêi lÝnh. - Tình đồng chí là sự xẻ chia buồn vui, xoá đi mọi khoảng c¸ch. ? Đọc thầm lại đoạn thơ. ta cảm nhận đợc cơ sở của tình đồng chí là gì? - Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. * Gi¸o viªn chèt l¹i c¸c ý kiÕn: Tình đồng chí giữa ngời lính trong Quân đội nhân dân ViÖt Nam thêi kú ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Hoạt động 2: Những biểu hiện của tình đồng chí. - Học sinh đọc 11 câu thơ tiếp. ? Chó ý dßng th¬ tiÕp theo? NhËn xÐt sè lîng tiÕng ë dòng thơ này? (? Dòng thơ này có gì đặc biệt ? Sự đặc biÖt Êy cho em c¶m nhËn ®iÒu g×?) - Dòng thơ rất ngắn chỉ có 2 tiếng đồng chí. - Dßng th¬ ng¾n, biÓu lé c¶m xóc ch©n thùc mµ thiªng liêng. Đó là tiếng gọi đồng đội thân thơng ấm áp tình cảm. Câu thơ là sự kết đọng tình cảm đồng chí giữa ngời lÝnh mét c¸ch tù nhiªn, ch©n thùc. Ngêi lÝnh ban ®Çu xa l¹ nhng đồng cảnh, đồng cảm giai cấp khi tập hợp trong cùng đội ngũ gian khổ giữa họ đã nảy nở tình cảm ngày càng bền chặt trong mối tình đồng chí vừa mộc mạc, vừa gi¶n dÞ võa ch©n thµnh Êm ¸p t×nh ngêi. ? Quan s¸t 3 c©u th¬ tiÕp theo, nhµ th¬ diÔn t¶ ®iÒu g×? - Diễn tả hoàn cảnh gia đình, nơi hậu phơng của ngời lÝnh. ? Hoàn cảnh đó đợc diễn tả cụ thể chi tiết qua hình ảnh nµo? - Ruéng n¬ng - mÆc kÖ. - GiÕng níc, gèc ®a nhí ® h×nh ¶nh nh©n ho¸ diÔn t¶ t×nh c¶m ngêi th©n víi ngêi lÝnh. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ hËu ph¬ng (n¬i quª h¬ng cña ngêi lÝnh)? - Quª h¬ng cña ngêi lÝnh khi ra trËn cßn rÊt nhiÒu khã khăn ngời lính khi ra trận ruộng nơng còn dang dở đờng cày, để lại đằng sau nhà trống không, tuyềnh toàng. Họ để. 2. Sự phát triển tình đồng chÝ. - H×nh ¶nh tay trong tay, ngêi lÝnh n¾m chÆt tay nhau để truyền cho nhau hơi ấm của tình đồng chí.

(85) lại đằng sau nỗi nhớ gia đình, ngời thân. ? Côm tõ "MÆc kÖ" gióp em hiÒu g× vÒ ý chÝ cña ngêi lÝnh? - ThÓ hiÖn sù m¹nh mÏ, quyÕt t©m, tù nguyÖn ra ®i chiÕn đấu của ngời lính. ? Hoàn cảnh của "anh" đợc cảm nhận qua suy nghĩ của "tôi" từ đó em có suy nghĩ gì về tình cảm của ngời lính víi nhau? - NH÷ng ngêi lÝnh rÊt thÊu hiÓu hoµn c¶nh cña nhau. Hä dờng nh hiểu thấu đáo, tờng tận về nhau, hiểu với sự cảm th«ng bÌ b¹n. ? Trong cách hiểu ấy thấm đợm tình cảm nào? - Thơng cảm và đồng cảm. ? Là những ngời chung lng đấu cật với nhau trong cuộc chiến đấu gian lao. Cảm nhận này đợc nhà thơ khắc hoạ qua h×nh ¶nh th¬ nµo? - Anh víi t«i biÕt tõng c¬n ín l¹nh. ? Lại 1 lần nữa "anh và tôi" đi sóng đôi với nhau, gợi cho em suy nghĩ gì?- Hình ảnh sóng đôi quấn quýt bên nhau, gîi t×nh c¶m g¾n bã keo s¬n. Nh÷ng ngêi lÝnh chia sÎ những đau đớn về thể xác và họ có sự cảm thông với nhau ? Gian lao của ngời lính còn đợc nói tới bằng chi tiết điển h×nh nµo? - ¸o anh r¸ch vai. - QuÇn t«i cã vµi m¶nh v¸. ? Theo em, đặc sắc của những chi tiết thơ này là gì? - Ch©n thÊt, gi¶n dÞ. - Gîi c¶m nghÜ vÒ nh÷ng gian lao cña hiÖn thùc chiÕn tranh. ? Cö chi cña ngêi lÝnh "Th¬ng nhau tay n¾m tay", gîi cho em suy nghÜ g×? - §ã lµ nh÷ng cö chØ rÊt ch©n thùc vµ thiªng liªng. H×nh ảnh tay trong tay, ngời lính nắm chặt tay nhau để truyền cho nhau hơi ấm của tình đồng chí,? Từ những chi tiết điển hình trong đoạn thơ này, những vẻ đẹp nào của tình đồng chí đợc gợi mở? - HS th¶o luËn nªu ý kiÕn. + Vẻ đẹp của tình thơng chân thành, mộc mạc (đồng cảm) Hoạt động 3: Hình ảnh ngời lính trong phiên canh gác. ? Ba dßng th¬ cuèi cïng gîi mét c¶nh tîng nh thÕ nµo? - Kh«ng gian: §ªm nay rõng hoang s¬ng muèi. ? §ªm l¹nh cãng víi rõng giµ. - Hai ngời lính bồng súng đợi giặc dới chiến hào. (Đứng c¹nh bªn nhau…) - Từ đó nhìn lên vầng trăng treo đầu súng. ? Qua đó, nhà thơ phản ánh điều gì?- Hiện thực khắc nghiÖt cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng ph¸p. - Những ngời đồng chí sát cánh đơng đầu với kẻ thù, sẵng sàng chiến đấu. ? C©u th¬ "§Çu sóng tr¨ng treo" gîi ra nhiÒu liªn tëng cho ngời đọc em đồng ý với các ý kiến nào trong các ý kiÕn díi ®©y? Häc sinh th¶o luËn. A. Đó là cảnh tợng thật (ngời lính bồng súng đợi giặc trong khi mảnh trăng đêm vừa ngang tầm ngọn súng nh×n tõ díi chiÕn hµo) (nghÜa ®en). B. Sóng lµ biÓu tîng cña chiÕn tranh ¸i quèc, tr¨ng. 3. H×nh ¶nh ngêi lÝnh trong phiªn canh g¸c.. - Sóng lµ biÓu tîng cña chiÕn tranh ¸i quèc, tr¨ng lµ biÓu tîng cña cuéc sống thanh bình. Từ đó, sẽ là ý nghĩa cao đẹp của sự nghiÖp ngêi lÝnh..

(86) là biểu tợng của cuộc sống thanh bình. Từ đó, sẽ là ý nghĩa cao đẹp của sự nghiệp ngời lính. C. Cã hai hiÖn thùc ®an cµi, hiÖn thùc kh¾c nghiÖt vµ hiÖn thùc mÒm m¹i vµ nªn th¬. §ã lµ sù phong phó trong t©m hån ngêi lÝnh. D. C¶ 3 ý A, B, C. * Hoạt động III: Tổng kết- Ghi nhớ. ? Giá trị nghệ thuật đợc Chính hữu thể hiện qua văn bản. Thể thơ tự do, ít vần, ngôn ngữ thơ giản dị không đồng c¶nh, trau trèt nhng cã sù gîi c¶m nghÜ vµ liªn tëng s©u s¾c. ? Qua đó tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì. IV. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖ thuËt: 2. Néi dung: * Ghi nhí (SGK) V. LuyÖn tËp. * Hoạt động IV: Luyện tập. ? Qua bài thơ, vẻ đẹp nào của tình đồng chí đồng đội đợc sáng lên? A. Cïng tin cËy C. Cïng chia sÎ sù hy sinh. B. Cùng chung lý tởng chiến đấu. D. Cïng m¬ íc vÒ cuéc sèng hoµ b×nh 4. Cñng cè: Häc thuéc lßng bµi th¬. 5. Hớng dẫn: Soạn "Tiểu đội xe không kính". Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. Tiết 47: bài thơ về tiểu đội xe không kính. Ph¹m TiÕn DuËt I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc nét độc đáo của hình tợng những chiếc xe không kính cùng hình ảnh thế hệ thành viên thời đánh Mỹ hiên ngang, dũng cảm, coi thêng gian khæ, hiÓm nguy, t©m hån l¹c quan, trÎ trung… - Thấy đợc hình tợng thơ đợc khai thác từ chất liệu hiện thực của đời sống chiến tranh cùng giọng điệu và ngôn ngữ độc đáo, lời thơ gần với lời nói thờng ngày, giọng thơ ngang tµng, ngÞch ngîm vµ rÊt lÝnh. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc thơ tự do, cảm nhận hình ảnh ngời lính trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh có tinh thần yêu nớc, yêu độc lập, tự do. Có ý thức bảo vệ độc lập của dân tộc. II. ChuÈn bÞ: - Thầy: cho đọc t liệu về Phạm Tiến Duật. - Trß :Cho häc sinh quan s¸t ch©n dung nhµ th¬ Ph¹m TiÕn DuËt. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1 - ổn định tổ chức. 2 - KiÓm tra bµi cò ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "§ång chÝ", Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬. 3 - Bµi míi. Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §oc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶: ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ dùa vµo SGK. - T¸c phÈm: + Ph¹m TiÕn DuËt lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ tiªu biÓu cña thÕ hÖ c¸c nhµ th¬ trÎ thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Mü. + Th¬ «ng cã giäng ®iÖu rÊt riªng d©n d·, trÎ trung, tinh ngÞch mµ s©u l¾ng..

(87) ? Thêi gian, hoµn c¶nh s¸ng t¸c, xuÊt xø cña bµi th¬ + Bài thơ về tiểu đội xe không kính là tác phẩm đợc gi¶i nhÊt trong cuéc thi th¬ trªn b¸o v¨n nghÖ n¨m 1969, in trong tËp "VÇng tr¨ng quÇng löa". Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố cục. ? Xác định thể thơ, phơng thức biểu đạt và, hình ảnh trong bµi th¬. - Hs: Lần lợt xác định, Gv chốt kiến thức. * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản. Hoạt động 1: Hình ảnh những chiếc xe không kính. ? Hình ảnh những chiếc xe đợc tác phẩm miêu tả b»ng nÐt næi bËt nµo? - xe kh«ng cã kÝnh. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh cña t¸c gi¶? - C¸ch giíi thiÖu b»ng c©u th¬ dµi, nh v¨n xu«i . - C¸ch nãi th¶n nhiªn, lêi th¬ nh mét lêi trß chuyÖn ? Nhà thơ đã lí giải vì sao xe không có kính? - Bom giËt, bom rông kÝnh vì ®i råi. ? Học sinh đọc khổ thơ cuối? ? Nhµ th¬ tiÕp tôc miªu t¶ g× vÒ chiÕc xe? - Xe không có đèn, không có mui xe, thùng xe có xớc. ? Thùc tr¹ng cña nh÷ng chiÕc xe cho ta suy ngÜ g× vÒ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü? ? Lêi th¬, c¸ch ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña t¸c gi¶ cã ®iÒu gì đặc biệt? - Cuéc chiÕn ngµy cµng ¸c liÖt, thö th¸ch ngµy cµng lín. - H×nh ¶nh chiÕc xe kh«ng cßn nguyªn vÑn, ®iÖp tõ "không" lí giải rõ điều đó. Lời thơ thản nhiên đ giọng thơ đó đã làm nên vẻ đẹp độc đáo của bài thơ này. Nó lµm to¸t lªn kh«ng khÝ c¶ mét thêi k× chèng Mü cøu níc gãp phÇn ph¶n ¸nh hiÖn thùc mét c¸ch s©u s¾c. - Hình ảnh chiếc xe vận tải bị bom đạn làm h hỏng vốn rất quen thuộc vậy mà nhà thơ đã làm cho hình ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh trë thµnh h×nh tîng thơ độc đáo. Nó trở thành biểu trng cho sự khốc liệt cña cuéc chiÕn vµ lßng dòng c¶m, bÊt khuÊt hiÓm nguy cña tuæi trÎ thêi chèng Mü. Hoạt động 2: Hình ảnh ngời lính lái xe. ? Học sinh đọc thầm cả bài thơ ? Trong những chiếc xe không kính đó, ngời lái xe đợc nhµ th¬ kh¾c ho¹ trong t thÕ nµo? - Ung dung - Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng - Nh sa, nh ïa vµo buång l¸i ? Trong tởng tợng của em nhìn đất, nhìn trời, nhìn th¼ng lµ c¸ch nh×n nh thÕ nµo? - Tầm nhìn mở rộng bao quát đợc không gian - Cảm giác nhìn tập trung chú ý, quan sát đợc mọi trở ngại trên đờng. ? Trong khổ thơ thứ 2 từ nào đợc nhắc lại nhiều lần? ViÖc nh¾c l¹i nhiÒu nh thÕ cã t¸c dông g×? - Từ "nhìn" đợc nhắc lại nhiều lần. - NhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt trong c«ng viÖc cña ngêi l¸i xe, cần có sự quan sát tập trung cao độ khi làm việc. - Nhấn mạnh cảm giác thực khi ngồi trong buồng đợc. - ThÓ th¬: Tù do - Bè côc:. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh. - H×nh ¶nh chiÕc xe kh«ng kÝnh Nã trë thµnh biÓu trng cho sù khèc liÖt cña cuéc chiÕn vµ lßng dòng c¶m, bÊt khuÊt hiÓm nguy cña tuæi trÎ thêi chèng Mü.. 2. H×nh ¶nh nh÷ng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe.

(88) nhìn ra xung quanh đợc tiếp xúc với thiên nhiên, cảm nhận đợc gió, đợc con đờng đã qua. ? H¬n thÕ n÷a, khi ngêi lÝnh ngåi trªn xe kh«ng kÝnh thấy sao trời và đột ngột cánh chim … buồng lái. Em h·y tëng tîng h×nh dung c¶m gi¸c cña hä? - Cảm giác đợc bay lên bầu trời, sảng khoái khi đợc hoµ hîp víi vò trô. ? Theo em, ngêi lÝnh ë trong chiÕc xe kh«ng kÝnh cã ®iÒu g× thó vÞ, kh¸c thêng? - §îc giao c¶m víi thÕ giíi bªn ngoµi.®T×nh yªu - Đợc chiêm ngỡng vẻ đẹp khác thờng của thiên nhiên nhiªn ? Trªn xe kh«ng kÝnh, ngêi lÝnh ngoµi c¶m gi¸c thó vÞ nh trên, còn phải đối mặt với những điều gì nữa? - Bôi phun tãc tr¾ng nh ® Bôi lµm cho tãc hä ngêi giµ. chuyên rmàu, họ phải đối - Ma tu«n ma xèi nh träi víi nh÷ng c¬n ma ngoµi trêi rõng ? Những ngời lính lái xe chấp nhận hiện thực đó nh thÕ nµo? - Nh×n nhau mÆt lÊm cêi ha ha ® Cêi - Ma ngõng giã lïa kh« mau th«i ® Kh«ng bËn t©m. ? Vẻ đẹp tính cách nào của ngời lính đợc bộc lộ? Học sinh th¶o luËn. - Chấp nhận và vợt lên gian khó để hoàn thành nhiệm vô. - Trẻ khoẻ, yêu đời đ Lạc quan, hồn nhiên Những chiếc xe từ trong bom đạn rơi Đã về đây họp thành tiểu đội. ? Qua đó, em có cảm nhận gì về quan hệ của họ? - Quan hệ đồng đội - Cùng làm nhiệm vụ chiến đấu. - Cïng chÞu gian nguy. - §oµn kÕt g¾n bã ? Nh÷ng c¸i b¾t tay qua cöa kÝnh vì råi nãi víi ta ®iÒu g× vÒ lÝnh? - T©m hån cëi më. - Ham b¹n bÌ, th©n thiÖn. ? Bên cạnh đó, những từ ngữ hình ảnh nào thể hiện quan hệ gần gũi giữa những ngời lính đó với nhau? Chung bát đĩa nghĩa là gia đình đấy! đ Quan hệ gia đình, gần gũi, thân mật gắn bó với nhau. ? Qua đó em hiểu gì về cách sống của ngời lính lái xe trªn tuyÕn löa? - S½n sµng, th©n ¸i, chia sÎ, kÕt ®oµn. - Mong muốn những điều tốt đẹp. ? Từ đó, hình ảnh những ngời lính lái xe không kính có thêm vẻ đẹp tâm hồn nào? - Tình đồng đội cởi mở, chân thành, tơi thắm, vợt lên gian lao cña cuéc chiÕn ¸c liÖt. (Gi¸o viªn liªn hÖ víi bài thơ đồng chí) * Học sinh đọc lại khổ thơ cuối của bài thơ. ? Trong câu thơ cuối có sự đối lập giữa cái không và cái có. Hãy diễn tả sự đối lập này? Häc sinh thảo luận nhóm, cử đại diện cho ý kiến.. - Ngời lính không chỉ đối mặt với bom đạn mà còn phải đối mặt với những cơn ma rõng xèi x¶, nh÷ng líp bụi đờng.. - Trẻ khoẻ, yêu đời đ Lạc quan, hån nhiªn. - Cïng lµm nhiÖm vô chiÕn đấu. - Cïng chÞu gian nguy. - §oµn kÕt g¾n bã - T©m hån cëi më. - Ham b¹n bÌ, th©n thiÖn - S½n sµng, th©n ¸i, chia sÎ, kÕt ®oµn. Mong muèn những điều tốt đẹp. - Tình đồng đội cởi mở, ch©n thµnh, t¬i th¾m, vît lªn gian lao cña cuéc chiÕn ¸c liÖt. III. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖ thuËt:.

(89)  Không:- Không có kính, không có đèn, không có 2. Nội dung: mui  Cã:- Tr¸i tim ? C©u th¬ "chØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim" mang ý nghÜa g× - Nghĩa thực: Có sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ - NghÜa bãng: Cã nhiÖt huyÕt víi sù nghiÖp chèng MÜ cứu nớc. Có lí tởng chiến đấu giải phóng Miền Nam IV. LuyÖn tËp * Hoạt động III: Tổng kết: ? Giá trị nghệ thuật đợc PTD thể hiệ qua văn bản BTVT§XKK ? Qua văn bản tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì - T thÕ hiªn ngang, coi thêng gian khã, vui t¬i vµ th©n thiÖn - ý chÝ quyÕt t©m gi¶i phãng MiÒn Nam, thèng nhÊt đất nớc. - Tình đồng chí, đồng đội cởi mở, chân thành tơi thắm, vît lªn gian lao cña cuéc chiÕn . * Hoạt động IV: Luyện tập. ? Học sinh đọc diễn cảm bài thơ 4. Cñng cè: H/¶ ngêi lÝnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. 5. híng dÉn: Häc thuéc lßng bµi th¬, chuÈn bÞ kiÓm tra phÇn v¨n häc Trung §¹i. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.. Tiết 48: kiểm tra truyện trung đại I. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: Qua tiết học, giúp học sinh củng cố, hệ thống hoá các kiến thức đã học về truyện trung đại. Nắm vững nội dung và nghệ thuật từng tác phẩm, cảm nhận đợc lối viết văn, sử dụng hình ảnh thời trung đại. 2. Kü cho häc sinh kü n¨ng tÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức tự giác làm bài, biết hệ thống hoá các bài đã häc. II. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß :So¹n bµi häc bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: * Ma trận đề: Cấp độ NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông Tæng ®iÓm Néi dung TN TL TN TL TN TL 1,5® 0,5® 2,0® ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng 0,5® 1® 2,0® Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ 0,5® 2® 2,0® TruyÖn KiÒu 1,5® 2,5® 4,0® TruyÖn Lôc V¨n Tiªn Tæng ®iÓm 2,0® 2,0® 0,5® 1,5® 1,5® 2,5® 10,0® * §Ò bµi: I. Phần trắc nghiệm (4đ): Khoanh tròn vào ý đúng sau mỗi câu hỏi: C©u 1: YÕu tè nµo lµ yÕu tè k× ¶o trong truyÖn "ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng" A. Vũ Nơng ngồi trên chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng … võng lọng rực rỡ đầy sông … B. Cha Đản lại đến kia kìa! C. Nãi xong nµng gieo m×nh xuèng s«ng mµ chÕt..

(90) D. Nàng hết lời thơng xót, phàm việc ma chay tế lễ lo liệu nh đối với cha mẹ đẻ m×nh. C©u 2: NguyÔn D÷ sèng ë thÓ kØ nµo? A. ThÕ kØ X. C. ThÕ kØ XV. B. ThÕ kØ XIII. D. ThÕ kØ XVI. C©u 3: Sù viÖc nµo nãi lªn cuéc sèng xa hoa cña TrÞnh S©m? A. Việc xây dựng đình đài cứ liên miên. B. Hä dß xem nhµ nµo cã chËu hoa c©y c¶nh, chim tèt khíu hay, th× biªn hai ch÷ "phông thñ" vµo. C©u 4: Sù th¶m h¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh thÓ hiÖn nh thÕ nµo? A. Vua Lê và những ngời tuỳ tùng luôn mấy ngày không ăn, ai nấy đều đã mệt lử. B. Tªn th¸i thó §iÒn Ch©u lµ SÇm Nghi §èng tù th¾t cæ chÕt. C. Vua Quang Trung tiÕn binh vµo Th¨ng long. D. Qu©n Thanh chèng kh«ng næi bá ch¹y t¸n lo¹n, giµy xÐo lªn nhau mµ chÕt. Câu 5: Hành động sau của ai? "... Bèn sai mở tiệc khao quân, chia quân sĩ ra làm năm đạo, hôm đó là ngày 30 tháng ch¹p" A. Vua Quang Trung B. Vua Lª C. T«n SÜ NghÞ D. Ng« Th× NhËm C©u 6: Vua Quang Trung thÓ hiÖn qua ®o¹n trÝch håi 14 cña Hoµng Lª NhÊt thèng chÝ lµ vÞ vua nh thÕ nµo? A. Nhu nhợc, không dám chủ động tiến công. B. Lµ vÞ vua cã tµi thao lîc, mu trÝ qu¶ c¶m. C. Lµ vÞ vua anh minh b×nh c«ng, luËn téi râ rµng. D. C¶ 2 ý B, C. C©u7: §o¹n v¨n sau lµ lêi cña ai? "Có lẽ không thể gửi hình ẩn bóng ở đây đợc mãi, để mang tiếng xấu xa. Vả chăng, ngùa Hå gÇn giã b¾c, chim ViÖt ®Ëu cµnh nam. C¶m v× nçi Êy, t«i tÊt ph¶i t×m vÒ cã ngµy". A. Vò N¬ng B. Bµ mÑ C. §øa con. D. Tr¬ng Sinh. II. PhÇn tù luËn: (6®). 1) Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ th©n thÕ sù nghiÖp cña NguyÔn Du?(2 ®iÓm). 2) Nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của Lục Vân Tiên qua đoạn trích "Lục Vân Tiên cøu KiÒu NguyÖt Nga"?( 4 ®iÓm) * §¸p ¸n biÓu ®iÓm I. PhÇn tr¾c nghiÖm (Tõ c1- c6, mçi c©u 0,5®) C©u 1 A, C©u 2: D.C©u3: AC©u 4 D C©u 5 AC©u6 D.C©u 7 :1 ®iÓm A. II. Tù luËn 6 ®iÓm C©u 1: 2 ®iÓm. - TiÓu sö.(1®) - Cuộc đời.(1đ) - Sù nghiÖp s¸ng t¸c v¨n th¬.(1®) - Nªu vÝ dô vÒ mét TPVH næi tiÕng.(1®) câu 2: (4đ). Lục văn tiên là ngời văn võ song toàn mmột ngời có phẩm chất tốt đẹp tr«ng thÊy viÖc nghÜa lµ lµm ngay khi lµm kh«ng cÇn tr¶ ¬n. 4. Cñng cè: Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. Híng dÉn: ¤n tËp phÇn v¨n häc Trung §¹i, chuÈn bÞ bµi bµi "Tæng kÕt tõ vùng" Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y: 26. TiÕt 49: tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm chắc hơn những kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9: Sự phát triển của từ vựng, Từ Mợn, Từ Hán Việt, Thuật ngữ, Biệt ngữ xã héi , Trau dåi vèn tõ..

(91) 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kĩ năng thực hành, nhận biết các kiến thức đã học. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết tự hào về ngôn ngữ mẹ đẻ, có ý thức giữ gìn sự trong sn¸g cña TiÕng ViÖt. II. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc so¹n, lµm bµi theo néi dung «n tËp. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña häc sinh . 3. Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Sự phát triển của từ vựng. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. ? Häc sinh nh¾c l¹i sù ph¸t triÓn cña tõ vùng? 1. Kh¸i niÖm: - Sự phát triển của từ vựng Tiếng Việt đợc thể hiện dới - Phát triển từ vựng bằng cách ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: con 2 h×nh thøc + Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ (Ph¬ng thøc Èn dô vµ ho¸n chuét ® con chuét (MT) dô) - Ph¸t triÓn b»ng c¸ch t¨ng sè + Ph¸t triÓn sè lîng c¸c tõ ng÷ (CÊu t¹o thªm tõ ng÷ lîng tõ ng÷: míi vµ mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi) + CÊu t¹o thªm tõ ng÷ míi: rừng phòng hộ, sách đỏ, tiền kh¶ thi, thÞ trêng tiÒn tÖ. + Mîn tõ ng÷ ë tiÕng níc ngoµi: in - t¬ nÐt, ka ra o ke, ra di «... 2. Bµi tËp 2 sgk: 2. Thùc hµnh. ? Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp, häc sinh lµm ra vë nh¸p, gi¸o viªn ch÷a - Ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: con chuét ® con chuét (mét bé phËn trong m¸y vi tÝnh) - Ph¸t triÓn b»ng c¸ch t¨ng sè lîng tõ ng÷: + Cấu tạo thêm từ ngữ mới: rừng phòng hộ, sách đỏ, tiÒn kh¶ thi, thÞ trêng tiÒn tÖ. + Mîn tõ ng÷ ë tiÕng níc ngoµi: in - t¬ nÐt, c« ta, sarc 3. Bµi tËp 3: Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. ? NÕu kh«ng cã h×nh thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷ th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra? - Mọi ngôn ngữ của nhân loại đều phát triển từ vựng theo 2 hình thức nh trên. Vấn đề đặt ra ở trên chỉ là giả định, chứ không xảy ra đôis với bất kỳ ngôn ngữ nµo trªn thÕ giíi. * Hoạt động II: Từ mợn ? ThÕ nµo lµ tõ mîn? VÝ dô? II. Tõ mîn: - Tõ mîn: lµ nh÷ng tõ nhËp tõ tiÕng níc ngoµi vµo, ®- 1. Kh¸i niÖm: îc c¶i t¹o cho phï hîp víi tiÕng ta vÒ ng÷ ©m vµ ng÷ ph¸p. 2. Bµi tËp 2: 2. Thùc hµnh ? Học sinh thảo luận, lựa chọn đáp án đúng. Bµi tËp 2: Häc sinh th¶o luËn, - Chọn nhận định (c): Tiếng Việt vay mợn nhiều từ lựa chọn đáp án đúng. ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu - Chọn nhận định (c): Tiếng giao tiÕp cña ngêi ViÖt. ViÖt vay mîn nhiÒu tõ ng÷ cña 3. Bài tập 3: Phân biệt các từ ngữ là từ mợn cha đợc các ngôn ngữ khác là để đáp Việt hoá hoàn toàn, và những từ mợn cha đợc Việt ứng nhu cầu giao tiếp của ngời ho¸? ViÖt. + Những từ mợn đợc Việt hoá hoàn toàn: Săm, lốp, bÕp ga, x¨ng + Những từ mợn cha đợc Việt hoá: A - xít, ra - đi - ô,.

(92) vitamin … * Hoạt động III: Từ Hán Việt ? ThÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt - Từ Hán Việt là từ mợn tiếng Hán đợc phát âm theo III. Từ Hán Việt: cách của ngời Việt. Cách đọc Hán Việt là cách đọc 1. Khái niệm: ch÷ H¸n cña ngêi ViÖt Nam. - Tõ H¸n ViÖt lµ tõ mîn tiÕng - Giáo viên giải thích thêm để học sinh hiểu : Hán đợc phát âm theo cách của + Trong tiếng Việt có một khối lợng lớn từ gốc Hán ngời Việt. Cách đọc Hán Việt đã đợc Việt hoá hoàn toàn nh: buồng, buồm, búa, bùa, là cách đọc chữ Hán của ngời tay … và một số từ gốc Hán địa phơng nh: vằn thắn, Việt Nam. ®Ëu phô, m× chÝnh … + Yếu tố Hán Việt dùng để tạo nên từ. Mỗi yếu tố là một đơn vị âm tiết, tơng đơng với một chữ Hán. Có nhiều yếu tố Hán Việt đợc dùng nh một từ: hoa, đầu, häc, lîi, h¹i … Song còng cã yÕu tè H¸n ViÖt chØ ® îc làm yếu tố để cấu tạo từ ghép chứ không dùng độc lập nh một từ: thuỷ (nớc), sơn (núi) ; thiên (trời) ; địa (đất). ? Tõ H¸n ViÖt cã mÊy lo¹i? Cho vÝ dô? Cã hai lo¹i: + Từ ghép đẳng lập: Sơn hà, giang sơn, xâm phạm. + Từ ghép chính phụ: Thiên th, mục đồng, ng ông. Bµi tËp 1: 2. Thùc hµnh - Học sinh thảo luận, lựa chọn đáp án đúng. - Chän (b): Tõ H¸n ViÖt lµ bé phËn quan träng cña líp tõ mîn gèc H¸n. - Gi¸o viªn gi¶i thÝch râ thªm. + Tõ gèc H¸n cã nghÜa réng h¬n tõ H¸n ViÖt (tõ gèc Hán bao gồm từ Hán cổ đợc Việt hoá hoàn toàn, từ gốc Hán địa phơng). ? Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i III. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· * Hoạt động III: Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội héi: - Thuật ngữ: Là từ, ngữ biểu đạt các khái niệm chuyên 1. Khái niệm: môn khoa học, kĩ thuật. Thuật ngữ thờng đợc dùng trong các văn bản khoa học, kĩ thuật và có đặc điểm; tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh hÖ thèng vµ tÝnh quèc tÕ. - Biệt ngữ xã hội: Là từ ngữ đợc dùng trong một tầng 2. Thùc hµnh: lớp xã hội nhất định. 2- Bµi tËp 2: Häc sinh th¶o luËn. Vai trß cña thuËt ng÷ trong cuéc sèng hiÖn nay. * Thời đại hiện nay là thời đại của khoa học, kĩ thuật vµ c«ng nghÖ. Sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc và công nghệ đã tác động trực tiếp tới đời sống con ngêi. Nhu cÇu nhËn thøc vµ giao tiÕp cña mäi ngêi vÒ những vấn đề khoa học kĩ thuật và công nghệ tăng lên cha từng thấy. Do vậy, thuật ngữ đóng vai trò quan trọng trong đời sống hiện nay. 3- Bµi tËp 3: LiÖt kª mét sè tõ ng÷ lµ biÖt ng÷ x· héi. - Häc sinh liÖt kª, gi¸o viªn cho ®iÓm. V. Trau dåi vèn tõ: + TrÉm, khanh, phao. 1. Kh¸i niÖm: + BØ vá, xo¸y, ph« t«. * Hoạt động IV: Trau đồi vốn từ + Phải hiểu đầy đủ và chính ? Häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ Trau dåi vèn tõ - Trau dồi vốn từ là việc rất quan trọng để phát triển kĩ xác nghĩa của từ và cách dùng tõ. năng diễn đạt có hai hình thức trau dồi vốn từ:.

(93) + Phải hiểu đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách + Học thêm những từ mà dïng tõ. m×nh cha biÕt, lµm t¨ng vèn tõ + Häc thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt, lµm t¨ng vèn vÒ mÆt sè lîng. tõ vÒ mÆt sè lîng. 2- Bµi tËp 2: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ sau: * Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn; nªu ý kiÕn. - Bách khoa toàn th: Từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thøc cña c¸c ngµnh. - B¶o hé mËu dÞch: ChÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt trong níc chèng l¹i sù c¹nh tranh cña hµng ho¸ bªn ngoµi trªn thÞ trêng níc m×nh... 4. Củng cố: Khái quát lại các kiến thức đã học 5. Híng dÉn vÒ nhµ: : «n l¹i c¸c kh¸i niÖm, Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp. Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:.. TiÕt 50: nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nhận diện đợc các yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự v¶ hiÓu râ ý nghÜa, vai trß cña nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. TÝch hîp víi tiÕng ViÖt vµ v¨n häc. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức tiếp thu kiến thức mới. II. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n bµi míi häc bµi cò. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò : ? Cã mÊy h×nh thøc ph¸t triÓn tõ vùng? Cho vÝ dô minh ho¹. 3- Bµi míi: Hoạt đông của thầyvà trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. I. T×m hiÓu yÕu tè nghÞ Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu. luËn trong v¨n b¶n tù sù: a, Đoạn trích (a): Học sinh đọc SGK/137. 1. Ph©n tÝch Ng÷ liÖu mÉu * Gi¸o viªn dÉn d¾t gi¶i thÝch vÒ nghÞ luËn: * Ng÷ liÖu 1 Nghị luận là nêu lí lẽ và dẫn chứng để bảo vệ một quan điểm t tởng (luận điểm) nào đó. ? VËy theo em ®o¹n trÝch trªn t¸i hiÖn néi t©m cña nh©n vËt nµo? - Suy nghÜ néi t©m cña nh©n vËt «ng gi¸o. - «ng gi¸o nãi víi chÝnh m×nh, thuyÕt phôc chÝnh m×nh. ? Tính chất nghị luận của đoạn văn đợc thực hiện nh thế nµo? Th«ng qua c¸c luËn ®iÓm nµo? - Tính chất nghị luận của đoạn văn đợc thể hiện rõ ở sự lËp luËn, vµ c¸c luËn ®iÓm theo suy nghÜ cña «ng gi¸o. L« gÝch cña lËp luËn nh sau: + Nêu vấn đề: Đối với những ngời ở quanh ta, nếu ta kh«ng cè t×m mµ hiÓu hä, th× ta chØ thÊy hä gµn dë, ngu ngèc, bÇn tiÖn, xÊu xa, bØ æi. + Phát triển vấn đề: Luận điểm đó đợc làm sáng tỏ bằng lu¹n cø cô thÓ? Vî t«i kh«ng ¸c nhng thÞ khæ qu¸ råi, cho nªn míi kÎ Ých kØ tµn nhÉn. V× sao? (t¸c gi¶ lÝ gi¶i b»ng c¸ch dÉn chøng). - Khi ngêi ta ®au ch©n ... c¸i ch©n ®au cña m×nh. - Khi ngời ta khổ quá thì ... nghĩ đến ai đợc nữa..

(94) - V× c¸i b¶n tÝnh tèt ... nçi lo l¾ng, Ých kØ che lÊp mÊt. + Kết thúc vấn đề: Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ kh«ng nì giËn. ? C¸c c©u v¨n trªn (®o¹n a) thêng lµ lo¹i c©u g×? ? C¸c tõ lËp luËn thêng dïng ë ®©y lµ g×? + Câu văn ghép chính phụ, câu khẳng định, phủ định. + C¸c cÆp quan hÖ tõ h« øng: NÕu …. th× + Quan hÖ tõ: Nªn, nhng, Khi …. th× + Cụm từ khẳng định: Không bao giờ, ta chỉ thấy… + Cụm từ phủ định: Không ác, chẳng còn nghĩ gì…. ? Nh÷ng ®o¹n v¨n nghÞ luËn xen vµo v¨n b¶n tù sù cã ý nghÜa vµ t¸c dông nh thÕ nµo? Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt «ng gi¸o qua ®o¹n v¨n trªn? - §ã lµ ®o¹n v¨n kh¾c ho¹ thÕ giíi néi t©m nh©n vËt, nªu cã t¸c dông kh¾c ho¹ râ tÝnh c¸ch nh©n vËt: ¤ng gi¸o lµ ngêi cã häc thøc giµu lßng th¬ng ngêi, bao dung, độ lợng luôn trăn trở vầ cách nhìn ngời, nhìn đời. b, Đoạn (b) 138 - Học sinh đọc SGK. ? §o¹n th¬ trªn trÝch tõ v¨n b¶n nµo? ? §o¹n th¬ thÓ hiÖn néi dung g×? - TrÝch tõ v¨n b¶n "Thuý KiÓu b¸o ©n, b¸o o¸n". - Kể về chuyện Kiều xử án. Đây là cuộc đối thoại giữa KiÒu vµ Ho¹n Th. * Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn. ? Qua lời đối thoại của Kiều và Hoạn Th, em thấy họ đã lËp luËn nh thÕ nµo? - KiÒu lµ quan toµ luËn téi: + Chào mỉa mai: " Tiểu th cũng có bây giờ đến đâu" + KÕt téi: "§µn bµ dÔ cã mÊy tay … mÊy gan... cµng oan tr¸i nhiÒu" Hoạt động 2: Kết luận ghi nhớ. ? §äc ghi nhí s¸ch gi¸o khoa. * Hoạt động III: Luyện tập - Ho¹n Th lËp luËn: 4 luËn ®iÓm. + Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thờng tình. + Tôi cũng đối xử tốt với cô, khi cô bỏ trốn, không cho ngêi ®uæi theo. + Tôi và cô đều trong cảnh chồng chung "cha dễ ai nhờng cho ai". + Nhng dï sao, t«i còng trãt cã téi, xin lîng khoan dung cña c«. ? Sau khi nghe Hoạn Th lập luận nh vậy Kiều đã tỏ thái độ nh thế nào? - Kiều khen: "Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời". - Kiều phải đắn đo, suy nghĩ "tha ra … ngời nhỏ nhen" Và cuối cùng, Kiều đã tha cho Hoạn Th. ? §o¹n th¬ tù sù cã tÝnh chÊt nghÞ luËn cã t¸c dông g×? - Đã khắc hoạ tính cách đảo để của Hoạn Th (thông minh, gi¶o ho¹t). - Đồng thời cũng thấy rõ tấm lòng bao dung độ lợng của Kiều (Nguyễn Du thể hiện tình cảm nhân đạo, tình c¶m bao dung cña nhµ th¬ víi phô n÷) ? Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù lµ g×? ? §äc bµi tËp SGK ? Lêi v¨n trong ®o¹n trÝch L·o H¹c lµ lêi cña ai? + Lêi cña «ng gi¸o.. §o¹n v¨n kh¾c ho¹ thÕ giíi néi t©m nh©n vËt, cã t¸c dông kh¾c ho¹ râ tÝnh c¸ch nh©n vËt: ¤ng gi¸o lµ ngêi cã häc thøc giµu lßng th¬ng ngời, bao dung, độ lợng lu«n tr¨n trë vÇ c¸ch nh×n ngời, nhìn đời. * Ng÷ liÖu 2. 2. KÕt luËn - Ghi nhí II. LuyÖn tËp: 1. Ba× tËp 1(SGK). 2. Bµi tËp 2(SGK) - KiÒu lµ quan toµ luËn téi: Chµo mØa mai, kÕt téi... - Ho¹n Th lËp luËn: 4 luËn ®iÓm. - Và cuối cùng, Kiều đã tha cho Ho¹n Th..

(95) ? Ngêi Êy ®ang thuyÕt phôc ai? ThuyÕt phôc ®iÒu g×? + ThuyÕt phôc chÝnh m×nh. + ThuyÕt phôc ph¶i cè t×m mµ hiÓu hä. 2- §o¹n trÝch (b) lËp luËn cña Ho¹n Th víi KiÒu rÊt chÆt chÏ vµ l« gÝch. KhiÕn KiÒu nghe xong ph¶i khen "Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời". Hoạn Th đã lập luận (từ gần đến xa) từ khái quát đến cụ thể, ngời nghe c¶m thÊy cã lÝ cã t×nh. + Hoạn Th nói về tính ghen tuông của đàn bà. + Ho¹n Th tr×nh bµy c«ng cña m×nh víi KiÒu (kÓ c«ng). + Ho¹n Th nãi vÒ t×nh c¶m riªng cña m×nh víi KiÒu lµ kh«ng cã thï o¸n g×, còng cã thiÖn c¶m nhng v× chång chung nªn kh«ng dÔ chiÒu nhau. + Ho¹n Th nhËn téi thµnh thùc vµ xin KiÒu tha thø. 4. Cñng cè: NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù 5. Hớng dẫn: Học thuộc ghi nhớ. Soạn bài "Đoàn thuyền đánh cá". DuyÖt tuÇn 10. §íi Huy TiÒm. TuÇn 11 Ngµy so¹n Ngµy d¹y:.. Tiết51: đoàn thuyền đánh cá. Huy CËn A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh thấy và hiểu đợc vùng biển Quảng Ninh vào những năm 1958 với cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá qua cái nhìn đầy hào hững của nhà thơ Huy Cận về cuộc sống lao động xây dựng lại đất nớc sau 9 năm kháng chiến chống Pháp. - Học sinh cảm nhận đợc cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá đêm. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh có kỹ năng đọc và cảm nhận thơ báy chữ. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh có tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, có ý thức xây dựng đất nớc. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò : Vë so¹n cña häc sinh. 3- Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò * Hoạt động I: Đọc và tìm hiểu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. Gi¸o viªn cho quan s¸t ch©n dung Huy CËn. ? Tõ chó thÝch SGK, em h·y nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ - Huy CËn sinh n¨m 1919 quª ë §øc Thä - Hµ TÜnh, lµ nhµ th¬ næi tiÕng phong trµo míi. N¨m 1958 «ng tham gia. Nội dung cần đạt I. §äc t×m hiÓu chung - T¸c gi¶: - T¸c phÈm: - Bài thơ đợc sáng tác trong (s¸ng t¸c) trong chuyÕn ®i thùc tÕ ë.

(96) chuyến đi thực tế dài ngày ở Quảng Ninh, đã viết bài thơ này. vùng mỏ Quảng Ninh - Hån th¬ Huy CËn thùc sù n¶y në vµ dåi dµo trong c¶m høng n¨m 1958. về thiên nhiên đất nớc và niềm tin ở cuộc sống mới. - Bµi th¬ rót trong tËp ? Cho biết thời gian, hoàn cảnh ra đời và xuất xứ của bài thơ "Trời mỗi ngày một th¬ ? s¸ng". GV: Bài thơ đợc sáng tác trong thời gian tác giả đi thực tế ở - Thể thơ: Quảng Ninh. MB đợc giải phóng bắt tay vào thực hiện kế - Bố cục: hoạch 5 năm lần thứ nhất. Chuyến thâm nhập thực tế ở vùng - Phơng thức biểu đạt: mỏ Quảng Ninh vào nửa cuối 1958 đã giúp nhà thơ thấy rõ không khí lao động đó. Đây cũng chính là điều góp phần quan trọng mở ra một chặng đờng mới cho thơ Huy Cận. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc: ? Bµi th¬ cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn, néi dung tõng phÇn - Ba c¶nh: Khæ 1-> 2: C¶nh ra kh¬i - Khổ 3 -> 6: Cảnh đánh cá. - Khæ cßn l¹i c¶nh trë vÒ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu t¶ cña nhµ th¬ Huy CËn II. §äc vµ t×m hiÓu chi trong bµi th¬ nµy -Bài thơ đợc miêu tả theo trình tự thời gian: Hoàng hôn-> tiết: 1. C¶nh ®oµn thuyÒn ra §ªm tèi-> b×nh minh. kh¬i * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Gảnh đoàn thuyền ra khơi. ? Học sinh đọc khổ thơ 1, 2. ? Đoàn thuyền đánh cá ra đi vào thời điểm nào? (Khung cảnh thiên nhiên, vũ trụ đợc miêu tả nh thế nào?) MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa Sóng đã cài then đêm sập cửa ? Dùa vµo ý th¬ em h·y h×nh dung vµ miªu t¶ l¹i?  §oµn thuyÒn ra kh¬i trong c¶nh hoµng h«n bu«ng xuèng. - Cø vµo lóc m»t trêi MÆt trêi hiÖn ra k× vÜ, in bãng xuèng mÆt biÓn.  Con sóng biển đêm đợc ví nh then cài cửa của biển  TN lặn, màn đêm buông xuèng, ®oµn thuyÒn l¹i chuyÓn sang tr¹ng th¸i nghØ ng¬i. ra khơi đánh cá. ? Bằng cách nào nhà thơ đã sáng tác ra các hình ảnh đó? - B»ng trÝ tëng tîng vµ liªn tëng. ? Từ đó có thể hình dung ra cảnh tợng thiên nhiên nh thế - H×nh ¶nh so s¸nh, Èn nµo? dụ độc đáo, miêu tả - BiÓn c¶ k× vÜ, tr¸ng lÖ nh thÇn tho¹i. ? Trong nền cảnh thiên nhiên nh vậy, hoạt động của con ngời hình ảnh vũ trụ vào đêm thËt gÇn gòi yªn ¶. đợc miêu tả ra sao? Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi. C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i ? Từ "lại" gợi cho em suy nghĩ gì về công việc của ngời đánh c¸? - Diễn tả công việc thờng xuyên, quen thuộc của ngời đánh - Ngời dân làng chài ra kh¬i víi khÝ thÕ h¨m hë, c¸. ? Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá đợc miêu tả so với thiên hào hứng tràn đầytinh thÇn l¹c quan. nhiªn nh thÕ nµo? - Hoạt động vũ trụ và hoạt động của con ngời đối lập nhau. Sù sèng cña biÓn c¶ ®ang dÇn khÐp l¹i (hai c©u ®Çu) trong khi hoạt động của con ngời bắt đầu sôi động nơi biển khơi (hai c©u sau). ? Nêu ý nghĩa của sự đối lập này? - Làm nổi bật t thế lao động của con ngời trớc biển cả. ? §oµn thuyÒn ra kh¬i trong ©m thanh cña tiÕng h¸t gîi cho ta suy nghĩ gì về tinh thần lao động của ngời đánh cá? - Ngời đánh cá vừa ra khơi vừa hát, tiếng hát hoà vào gió lan xa trªn mÆt biÓn, thæi c¸nh buåm ®a thuyÒn ra kh¬i ® tiÕng.

(97) h¸t hµo hïng, khoÎ kho¸n ® niÒm say mª, l¹c quan tin tëng. ? §äc l¹i khæ th¬ thø 2, néi dung lêi h¸t ë khæ th¬ thø 2 nh thÕ nµo? ? Qua đó ngời đánh cá thể hiện tâm t gì? - Những đàn cá tởng tợng so sánh nh những con thoi bạc dệt trªn biÓn b»ng mu«n luång s¸ng cña m×nh. - Nh÷ng ngêi d©n chµi göi vµo trong tiÕng h¸t t×nh c¶m thiÕt tha víi biÓn víi quª h¬ng. §ã cßn lµ tiÕng ca mêi gäi c¸ vµo. Giáo viên : Hai khổ thơ miêu tả cảnh đoàn thuyền đánh cá nh mét bøc tranh ra qu©n hµo hïng ®Çy khÝ thÕ, say mª vµ l¹c quan. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi so¹n Ngµy so¹n. Ngµy d¹y. * TiÓu kÕt : Hai khæ th¬ miªu t¶ c¶nh ®oµn thuyền đánh cá nh một bøc tranh ra qu©n hµo hïng ®Çy khÝ thÕ, say mª vµ l¹c quan.. Tiết 52: đoàn thuyền đánh cá. Huy CËn A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Tiếp tục giúp học sinh thấy và hiểu đợc vùng biển Quảng Ninh vào những năm 1958 với cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá qua cái nhìn đầy hào hững của nhà thơ Huy Cận về cuộc sống lao động xây dựng lại đất nớc sau 9 năm kháng chiến chèng Ph¸p. + Niềm vui và tin yêu của nhà thơ trớc đất nớc và con ngời đang xây dựng cuộc sống míi. + Cảm nhận đợc yếu tố miêu tả đan xen biểu cảm, các hình ảnh thơ mới lạ đợc xây dùng b»ng trÝ tëng tîng. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kü n¨ng c¶m thô c¸c h×nh tîng th¬ cã sù ®an xen gi÷a bót ph¸p hiÖn thùc vµ l·ng m¹n. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh có tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, có ý thức xây dựng đất nớc. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Gv kiÓm tra vë so¹n cña häc sinh. 3- Bµi míi:. Hoạt đông của thày và trò Giáo viên: Bức tranh lao động trên biển đợc tác giả khắc hoạ trong bài thơ đẹp ở thiên nhiên và con ngời. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết (Tiếp theo) Hoạt động 2: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển. - §äc khæ th¬ thø 3. ? Thiên nhiên đợc khắc hoạ qua hình ảnh nào? ThuyÒn, giã, tr¨ng ? H·y t¸i hiÖn l¹i b»ng tëng tîng cña em? - §oµn thuyÒn l¸i giã mµ ®i, ¸nh tr¨ng nhém ®Çy c¸nh buåm con thuyÒn dòng m·nh lao ®i gi÷a kh«ng gian trªn lµ m©y tr¨ng vêi vîi díi lµ biÓn c¶ b»ng ph¼ng nh tÊm g¬ng. ® Khung c¶nh thiªn nhiªn th¬ méng, bao la, kho¸ng đạt. ? Trên nền thiên nhiên tơi đẹp đó co ngời xuất hiện ở t thÕ nµo? Ra ®Ëu dÆm xa dß bông biÓn Dµn ®an thÕ trËn líi v©y gi¨ng ? Em hình dung hoạt động của đoàn thuyền đánh cá. Nội dung cần đạt II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i 2. Cảnh đánh cá trên biển - Khung c¶nh thiªn nhiªn th¬ mộng, bao la, khoáng đạt.. - Hoạt động đánh cá của ng d©n k× c«ng, gian khã, t¸o b¹o vµ quyÕt liÖt, cÇn tíi sù dòng cảm và hiệp đồng..

(98) nh thÕ nµo? - Hoạt động đánh cá của ng dân kì công, gian khó, táo bạo và quyết liệt, cần tới sự dũng cảm và hiệp đồng. ? Tác giả còn miêu tả cụ thể công việc đánh bắt cá nh - Ngời lao động với đôi tay săn thÕ nµo? ch¾c, v¹m vì ®ang kÐo nh÷ng - Ta kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng. mÎ c¸ ®Çy. Hä g¾ng hÕt søc ? Qua đó em có cảm nhận gì về ngời lao động? - Ngời lao động với đôi tay săn chắc, vạm vỡ đang kéo minh để kéo lới những mẻ cá đầy. Họ gắng hết sức minh để kéo lới. (Gi¸o viªn liªn hÖ víi Quª h¬ng - TÕ Hanh ? Cuéc sống lao động đợc gợi ra từ những câu thơ trên là gì?). - Cuộc sống lao động khẩn trơng, miệt mài, say mê. - NÆng nhäc nhng rÊt hiÖu qu¶. ? Lêi th¬ "Ta h¸t bµi ca gäi c¸ vµo… … tù buæi nµo" gîi cho em c¸ch hiÓu nh thÕ nào về tâm tình của ngời lao động trên biển? + Thiªn nhiªn thèng nhÊt, h¶i - Häc sinh th¶o luËn. hoµ víi con ngêi. + Lạc quan trong lao động. + ¢n t×nh víi biÓn c¶. + Yªu biÓn vµ tin yªu cuéc sèng. * Giáo viên: Nhà thơ đã hoàn chỉnh bức tranh biển + Con ngời lao động làm chủ của mình bằng những bài thơ về thuyền đánh cá và thiên nhiên, làm chủ cuộc sống những con ngời lao động trên biển. ? Theo em, từ bức tranh này nhà thơ đã thể hiện cách nh×n nh thÕ nµo vÒ mèi quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi trong cuéc sèng chóng ta? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. + Thiªn nhiªn thèng nhÊt, h¶i hoµ víi con ngêi. + Con ngời lao động làm chủ thiên nhiên, làm chủ 3. Cảnh đoàn thuyền trở về. cuéc sèng. Hoạt động 3: Cảnh đoàn thuyền trở về. - Học sinh đọc khổ thơ cuối. ? C©u h¸t më ®Çu bµi th¬ lµ " C©u h¸t c¨ng buåm - C¶nh b×nh minh, mÆt trêi nh cùng gió khơi" câu kết thúc là "Câu hát căng buồm đội biển mà nhô lên đ cảnh đẹp rực rỡ và tráng lệ víi giã kh¬i" cã g× kh¸c nhau ë 2 lêi th¬ trªn? - C©u më ®Çu: Lµ tõ "cïng" - C©u kÕt lµ tõ "víi" thuyÒn trë nÆng ®Çy c¸, ? Theo em sù kh¸c nhau cña 2 tõ nµy ë ý nghÜa hay ë §oµn gi¬ng buåm lao nhanh trªn thanh ®iÖu? biÓn c¶ vào lúc rạng đôn- Xúc - Thanh ®iÖu. c¶m m·nh liÖt vµ phãng + Cïng mang thanh b»ng. kho¸ng. + Víi mang thanh tr¾c. ? Sö dông thanh tr¾c ë c©u th¬ khæ cuèi cã t¸c dông ra ©m ®iÖu c©u th¬ nh thÕ nµo? - KhoÎ h¬n, ©m vang h¬n ® ©m ®iÖu th¬ hµo hïng. ? Đoàn thuyền đánh cá ra khơi khi mặt trời xuống biển nh hòn lửa và trở về lúc "Mặt trời đội biển nhô mµu míi", em cã c¶m nhËn g× vÒ h×nh ¶nh nµy? - Cảnh bình minh, mặt trời nh đội biển mà nhô lên đ cảnh đẹp rực rỡ và tráng lệ (giáo viên liên hệ với "Cô tô" "Mặt trời tròn trĩnh phúc hậu nh lòng đỏ quả trứng thiên nhiên hồng hào, thăm thẳm và đờng bệ" b¸o hiÖu ngµy míi b¾t ®Çu. phÊn chÊn, tù hµo, cao ? Hình ảnh "Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời" gợi -độNiềm tríc vẻ đẹp của cuộc sống c¶nh tîng nh thÕ nµo? n¬i biÓn c¶ - §oµn thuyÒn trë nÆng ®Çy c¸, gi¬ng buåm lao nhanh trên biển cả vào lúc rạng đông..

(99) ? Qua đó, ta cảm nhận một cuộc sống lao động nh thế nµo trªn vïng biÓn tæ quèc? - NhÞp sèng hèi h¶, m·nh liÖt, khÈn tr¬ng. - Thành quả lao động to lớn. ? Theo em, nhà thơ đã viết bằng xúc cảm nh thế nào? - Xóc c¶m m·nh liÖt vµ phãng kho¸ng. - Niềm phấn chấn, tự hào, cao độ trớc vẻ đẹp của cuộc III. Tổng kết - Ghi nhớ. sèng n¬i biÓn c¶. 1. NghÖ thuËt: * Hoạt động III: Tổng kết: ? Giá trị nghệ thuật đợc Huy Cận thể hiện qua văn bản Đoàn thuyền đánh cá. - TrÝ tëng tîng phong phó dåi dµo bót ph¸p hiÖn thùc đan xen lãng mạng đã xây dựng những hình tợng thơ 2. Nội dung: giµu søc liªn tëng, gîi t¶ c¶m xóc phong phó. ? Qua bµi th¬ em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬ Huy Cận đối với đất nớc, con ngời. - Tình cảm yêu quý đất nớc và con ngời lao động. - Tin yªu cuéc sèng. Qua bài thơ, vẻ đẹp cuộc sống nào đợc phản ánh? - Thiªn nhiªn rùc rì vµ tr¸ng lÖ. - Con ngời lao động dũng cảm, giỏi giang, làm chủ IV. Luyện tập cuéc sèng ? §äc ghi nhí SGK * Hoạt đông IV: Luyện tập: ? Học sinh đọc diễm cảm lại bài 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt cña bµi th¬, h×nh tîg thiªn nhiªn trong bµi th¬ §T§C cña Huy CËh. 5. Híng dÉn: Häc thuéc lßng bµi th¬, so¹n bµi "BÕp löa" Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 2.. TiÕt 53: tæng kÕt tõ vùng. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh củng cố, nắm vững hơn và biết vận dụng kiến thức đã học từ lớp 6 đến lớp 9: từ tợng thanh và từ tợng hình, một số phép tu từ vựng: 2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng kh¸i qu¸t tæng hîp kiÕn thøc vÒ tõ vùng. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n + B¶ng phô Trß: Häc so¹n bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ "Bếp lửa", ?Nêu cảm nhận của em về cái hay, cái đẹp qua khæ th¬ ®Çu 3. Bµi míi: Hoạt đông của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Từ tợng thanh, từ tợng hình. I. Tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh: ? Học sinh đọc sgk từ tợng thanh, từ tợng hình. - Từ tợng thanh: là từ mô phỏng âm a, Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm cho vÝ dô: thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi. - Tõ tîng thanh: lµ tõ m« pháng ©m thanh cña tù - Tõ tîng h×nh: lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh nhiªn, cña con ngêi. ¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt - Tõ tîng h×nh: lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, - VÝ dô: + g©u g©u, µo µo, Çm Çm, tr¹ng th¸i cña sù vËt nhÌ nhÑ VÝ dô: + g©u g©u, µo µo, Çm Çm, nhÌ nhÑ + đủng đỉnh, lom khom + đủng đỉnh, lom khom..

(100) * Giáo viên: Hai loại từ đó thờng đợc dùng trong v¨n miªu t¶ vµ tù sù v× nã gîi ra h×nh ¶nh, ©m thanh cụ thể sinh động, có giá trị biểu cảm cao. - VÝ dô: Lom khom díi nói tiÒu vµi chó. Lác đác bên sông chợ mấy nhà. * Nh÷ng tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh lµ : mÌo, bß, t¾c kÌ … * T×m tõ tîng h×nh vµ nªu gi¸ trÞ sö dông cña chóng: - Hs: lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ. Những từ đó có tác dụng miêu tả hình dáng của dám mây một cách cụ thể và sống động. II. Mét sè phÐp tu tõ vùng: * Hoạt động II: Các phép tu từ từ vựng. ? ThÕ nµo lµ phÕp tu tõ so s¸nh, cho vÝ dô minh a, So s¸nh: ho¹. VD: VD: TrÎ em nh bóp trªn cµnh. TrÎ em nh bóp trªn cµnh. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa b, Èn dô: BiÓn cho c¸ nh lßng mÑ. VD: ? ThÕ nµo lµ phÐp tu tõ Èn dô, cho vÝ dô minh Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn ho¹ l¨ng VD: Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. đỏ. c, Ho¸n dô: Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c cã quan hÖ gÇn c, Ho¸n dô: gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh gîi c¶m. VD: Ngày Huế đổ máu Chó Hµ néi vÒ. ? ThÕ nµo lµ phÐp tu tõ nh©n ho¸, cho vÝ dô minh d, Nh©n ho¸: Lµ gäi hoÆc t¶ con ho¹ vật, cây cối, đồ vật … bằng những "… C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ từ ngữ vốn đợc dùng để tả ngời để §ªm thë: sao lïa níc H¹ Long" biÓu thÞ suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña con ngêi. ? ThÕ nµo lµ biÖn ph¸p tu tõ §iÖp ng÷, cho vÝ dô minh ho¹. e, Điệp ngữ: Là những từ ngữ đợc VD: Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím. lặp lại có ý thức để nhấn mạnh ý, Một bếp lửa ấp iu nồng đợm. gây ấn tợng ở ngời đọc. - Ch¬i ch÷: VD: Nhí níc ®au lßng con quèc quèc. g, Nãi qu¸: Lµ biÖn ph¸p tu tõ Th¬ng nhµ mái miÖng, c¸i gia gia. phóng đại mức độ, quy mô, tính - Nãi qu¸: chất của sự vật, hiện tợng đợc miêu - VD: Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶ tả để nhấn mạnh, gây ấn tợng, tăng Có sức ngời sỏi đá cũng thành cơm søc biÓu c¶m. - Nãi gi¶m nãi tr¸nh: k, Nãi gi¶m nãi tr¸nh: Lµ biÖn VD: Bác đã đi rồi sao Bác ơi! pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời. nhÞ, uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. III. LuyÖn tËp: * Hoạt động III: Luyện tập 1. Bµi tËp1 : ChØ ra phÐp tu tõ vùng, nªu t¸c 1. Bµi tËp1 : - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh dông. - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn th¶o luËn nhãm, chia líp lµm 5 nhãm. nhãm, chia líp lµm 5 nhãm. - Mỗi nhóm làm 1 câu, cử đại diện phát biểu, - Mỗi nhóm làm 1 câu, cử đại diện ph¸t biÓu, gi¸o viªn nhËn xÐt cho gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. a, Hoa, l¸, c©y ® Èn dô: (Hoa chØ KiÒu, c¸nh ® ®iÓm. thân phận của Kiều, lá, cây chỉ gia đình Kiều và cuộc sống của họ đ Kiều đã bán mình để cứu gia.

(101) đình) b, So sánh tiếng đàn của Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng tiếng trời đổ ma đ tiếng 2. Bài tập 3: Yêu cầu tơng tự bài đàn thể hiện các cung bậc khác nhau của tình tập 2 - Giáo viên cho học sinh làm phÇn a, d. cảm đ nhấn mạnh tài năng của Kiều về đàn. c, Nguyễn Du dùng phép nói quá để cực tả vẻ a, Điệp ngữ "còn" kết hợp từ đa đẹp của Kiều: nghiêng nớc, nghiêng thành, hoa nghĩa say sa đ diễn tả tình yêu say đắm của chàng trai. ghen, liÔu hên. d, NguyÔn Du dïng phÐp nãi qu¸ lµm næi bËt b, Tr¨ng nhßm khe cöa ng¾m nhµ th¬ ® nh©n ho¸ (biÕn tr¨ng thµnh t×nh c¶m cña KiÒu vµ Thóc Sinh. b¹n tri ©m, tri kû) e, NghÖ thuËt ch¬i ch÷ tµi víi tai. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÒn thøc «n tËp. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TiÕt 54: tËp lµm th¬ T¸m ch÷ A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc đặc điểm của thể thơ 8 chữ. Qua hoạt động lµm th¬ 8 ch÷, ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, rÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô trong häc tËp. - Tích hợp với các bài thơ viết theo thể thơ 8 chữ đã học. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kü n¨ng nhËn diÖn vµ tËp lµm th¬ t¸m ch÷. 3.Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức thực hành. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : C¸c bµi th¬ 8 ch÷. Trß : Su tÇm thªm c¸c bµi th¬ 8 ch÷. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: G V KiÓm tra sù chuÈn bÞ vë bµi tËp cña häc sinh . 3. Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Nhận diện thể thơ 8 chữ. I. NhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷ Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu. ? §äc c¸c ng÷ liÖu trong s¸ch gi¸o khoa. ? NhËn xÐt vÒ sè ch÷ trong mçi dßng ë c¸c ®o¹n th¬ trªn? ? Sè c©u trong mçi ®o¹n? + Cã khæ th¬ cã 4 dßng, cã khæ th¬ 6 dßng hoÆc nhiÒu h¬n. - Mçi dßng cã t¸m ch÷. Gv: Nh vËy, sè dßng trong khæ th¬ rÊt linh ho¹t. Nhng nhÊt thiÕt sè ch÷ trong mçi dßng lµ 8 ch÷. ? Quan s¸t vÝ dô vµ h·y nhËn xÐt vÒ c¸ch gieo vÇn? - Thờng đợc gieo vần ở cuối dòng thơ (vần chân) và có thÓ gieo vÇn ë 2 c©u th¬ liÒn nhau xíc tríc, häc - nhäc, bµ - xa, hoÆc cã thÓ gieo vÇn gi¸n c¸ch nh: ? ThÓ th¬ 8 ch÷ ng¾t nhÞp nh thÕ nµo? - Ng¾t nhÞp ®a d¹ng, linh ho¹t ë tõng dßng th¬. - Gieo vÇn ch©n liªn tiÕp hoÆc gi¸n Nào đâu / những đêm vàng / bên bờ suối 2 - 3 - 3 c¸ch. Ta say mồi / đứng uống / ánh trăng tan? 3 - 2 - 3 §©u n ngµy / ma chuyÓn / bèn ph¬ng ngµn? 3- 2 - 3 Ta lặng ngắm / giang sơn ta / đổi mới? 3-3- 2 Hoạt động 2: Tổng kết- Ghi nhớ ? Học sinh đọc ghi nhớ sách giáo khoa. II. LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ 8 * Hoạt động II: Nhận diện thơ 8 chữ ch÷. Bµi tËp 1: Sgk/150: §iÒn vµo chç trèng cuèi c¸c dßng.

(102) th¬ c¸c tõ ng÷ thÝch hîp. - Bµi tËp 1: Ca h¸t, ngµy qua, b¸t - Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn, gi¸o viªn nhËn xÐt ch÷a. ng¸t, mu«n hoa. Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát Nh÷ng s¾c tµn vÞ nh¹t cña ngµy qua Nâng đón lấy màu xanh hơng bát ngát Cña ngµy mai mu«n thuë víi mu«n hoa (Tháp đổ - Tố Hữu) Bµi tËp 2: Sgk/ 150. ? §äc bµi tËp 2, nªu yªu cÇu cña bµi tËp. - Bµi tËp 2: Còng mÊt, tuÇn hoµn, - Hs: §äc, nªu yªu cÇu. đất trời. - Hs ®iÒn tõ thÝch hîp vµo c©u th¬ cßn thiÕu theo tr×nh tự: Cũng mất, tuần hoàn, đất trời. Bµi tËp 3: - Bµi tËp 3: Thay vµo trêng b»ng ? §äc ®o¹n th¬, bÞ chÐp sai ë c©u ba. H·y chØ ra lçi sai, rén r·. nói lí do và sửa lại cho đúng. đ Sai: vần (Gieo vần cuối câu cha đúng) Nh÷ng chµng trai mêi l¨m tuæi vµo trêng (cã thÓ thay b»ng tõ rén r·). 4. Cñng cè: Sè c©u, c¸ch ghÐp vÇn, nhÞp th¬ cña thÓ th¬ t¸m ch÷. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp 2/150. Xem l¹i bµi trªn líp. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 2.. tiÕt 55: tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Gúp học sinh nắm đợc mức độ tiếp thu bài của mình . Học sinh nhận ra lçi sai, biÕt kh¾c phôc lµm tèt cho bµi sau. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực hành. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức phê và tự phê, biết nhận lỗi sai và sửa sai. B. ChuÈn bÞ: ThÇy. So¹n bµi Trß. Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra kÕt hîp 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Chữa bài kiểm I. Gợi ý đáp án, biểu điểm. tra. * PhÇn tr¾c nghiÖm. * PhÇn tù luËn Gv: Tæ chøc cho häc sinh lÇn lît C©u 1: ch÷a c¸c bµi tËp phÇn tr¾c - NguyÔn Du: (1765 - 1820) sèng ë thÕ kû XVIII vµ ®Çu thÕ kØ XIX nghiÖm. - Quª qu¸n: - C©u1: A. Vò N¬ng ngåi trªn - Sèng trong thêi k× XHPK khñng ho¶ng trÇm chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng … trọng, phong trào nhân dân khởi nghĩa nổ ra liên tôc. T¸c phÈm næi tiÕng b»ng ch÷ N«m TruyÖn vâng läng rùc rì ®Çy s«ng … KiÒu, 3 tËp th¬ ch÷ H¸n. C©u 2: - C©u2: D. ThÕ kØ XVI. - Vẻ đẹp của chàng trai hành động vì nghĩa cứu - Câu3: A. Việc xây dựng đình giúp ngời khi hoạn nạn. (hành động cao cả cứu KiÒu NguyÖt Nga ). đài cứ liên miên. - H×nh ¶nh V©n Tiªn tung hoµnh gi÷a qu©n cíp , - Câu4: D. Quân Thanh chống qua đó bộc lộ tính cách anh hùng: đó là chàng trai kh«ng næi bá ch¹y t¸n lo¹n, giµy cã tµi n¨ng, cã tÊm lßng v× nghÜa..

(103) xÐo lªn nhau mµ chÕt.. - Khi Kiều Nguyệt Nga ngỏ ý trả ơn, chàng cho đó lµ viÖc tù nhiªn, bæn phËn lµm trai ® c¸ch c xö - C©u5: A. Vua Quang Trung mang tinh thÇn nghÜa hiÖp, chÝnh trùc träng nghÜa khinh tµi. - C©u6: D. C¶ 2 ý B, C. * §äc bµi hay ®iÓm cao cho häc sinh nghe: Anh, T¬i, NhÞ 9A, My, Th¬ng 9B. - C©u7: A. Vò N¬ng. II. Gi¸o viªn nhËn xÐt chung. 1. ¦u ®iÓm: Gv: Hớng dẫn học sinh chữa các - Đa số học sinh nắm đợc bài bµi tËp phÇn tù luËn. - Lµm tèt phÇn tr¾c nghiÖm vµ tù luËn. - Câu1: Đảm bảo các ý sau về tác - Bài viết đầy đủ, rõ ràng mạch lạc: Nhung, Thiên gi¶ NguyÔn Du. H¬ng, TriÖu Hoa, §øc Phó, Nam, Th¶o, Linh. + TiÓu sö. 2. H¹n chÕ: - Phần trắc nghiệm: Khoanh nhiều đáp án. + Cuộc đời. - PhÇn tù luËn: + Sù nghiÖp s¸ng t¸c. + Cha n¾m râ vÒ t¸c gi¶. - C©u2: + C¶m nhËn nh©n vËt cßn yÕu. NhiÒu häc sinh cha + Hành động của LVT. biÕt c¸ch lµm bµi + Lêi nãi cña LVT. * Nội dung lủng củng diễn đạt kém: Nga, Thơng + C¸ch c xö. + Thái độ khi ngời bị hại muốn 9A, Hằng, Hùng, Bảy, Hơng, Quỳnh 9B. * Cách diễn đạt cha yếu: Tiến, Hào, Giang... tr¶ ¬n. * Lçi chÝnh t¶: Tªn ngêi, nh©n vËt cha viÕt hoa. + Quan niÖm sèng cña LVT. * Lçi dïng tõ : *Ch÷ viÕt cÈu th¶: Hïng, H¬ng, Thµnh, Hng, TÝnh. 4. Cñng cè: - Gi¸o viªn gäi ®iiÓm, vµo ®iÓm, thèng kª ®iiÓm. Thèng kª kÕt qu¶. §iÓm Gái Kh¸ Trung b×nh YÕu, kÐm Sè lîng (%) - C¸ch viÕt bµi c¶m nhËn vÒ nh©n vËt v¨n häc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ so¹n bµi "Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín lªn lng mÑ". DuyÖt tuÇn 11. §íi Huy TiÒm. TuÇn 12 Ngµy so¹n Ngµy d¹y 9. tiÕt 56: bÕp löa. B»ng ViÖt A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh cảm nhận đợc niềm thơng cảm và biết ơn chân thành của ngời cháu đối với bà. Tình yêu quý với gia đình, quê hơng, đất nớc. - TÝch hîp biÓu c¶m, kÕt hîp yÕu tè tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn..

(104) 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và cảm nhận thể thơ 8 chữ. B. ChuÈn bÞ: Thầy: Bức chân dung Bằng Việt, đọc t liệu. Trß: So¹n bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" ? Cảm nhận cái hay, cái đẹp trong khổ thơ đầu của bài thơ. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung: Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶: ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - Tác phẩm: Ra đời năm T¸c gi¶: Tªn thËt NguyÔn ViÖt B»ng, sinh n¨m 1941 lµ 1963 khi t¸c gi¶ häc tËp vµ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, c«ng t¸c t¹i níc ngoµi, bµi lµm th¬ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 60. HiÖn nay «ng lµ Chñ th¬ rót tõ tËp H¬ng c©y - BÕp löa. tÞch Héi liªn hiÖp VHTT Hµ Néi. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố cục - Phơng thức biểu đạt: Biểu ? Học sinh đọc toàn bài thơ, giáo viên nhận xét. c¶m kÕt hîp miªu t¶, tù sù. ? Nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ lµ ai? - ThÓ th¬: B¶y ch÷. - Ngêi ch¸u. - Bè côc: 3 phÇn ? §èi tîng tr÷ t×nh trong bµi th¬ lµ g×? +H/¶ bÕp löa kh¬i nguån c¶m - Ngêi bµ vµ bÕp löa. xóc cho nçi nhí cña nhµ th¬ ? Bµi th¬ lµ lêi cña nh©n vËt nµo, nãi vÒ ai vµ vÒ ®iÒu +Håi tëng cña ch¸u vÒ nh÷ng g×? kû niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ - Lµ lêi cña ngêi ch¸u víi bµ. vµ h/¶ bµ g¾n liÒn víi bÕp löa. - Thể hiện cảm xúc của cháu với bà thông qua hình ảnh +Suy ngẫm về bà và cuộc đời bÕp löa. bµ. * ? Dùa vµo m¹ch t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh, em +Nçi nhí bµ trong xa c¸ch. h·y nªu bè côc bµi th¬? * Tõ khã: Gi¶ng gi¶i khi ph©n tÝch bµi th¬. ? Phơng thức biểu đạt của bài thơ có gì đặc sắc. ? Bài thơ có thể đợc chia thành mấy phần, ý chính của II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: tõng phÇn. 1: H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản. Hoạt động 1: Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc nguồn cảm xúc cho nỗi nhớ vÒ bµ. cho nçi nhí vÒ bµ. ? Học sinh đọc 3 dòng thơ đầu. ? Trong kí ức của ngời cháu có hình ảnh nào in đậm, đợc nhắc lại nhiều lần trong 3 câu thơ đầu? - Một bếp löa ® §iÖp ng÷. * Những từ ngữ, hình ảnh thơ nào khắc hoạ điều đó? - Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím. - Một bếp lửa ấp ủ nồng đợm. ? Tõ chên vên, Êp ñ thuéc lo¹i tõ g×? Cã gi¸ trÞ gîi h×nh, gîi c¶m ra sao? Tõ l¸y ® Gîi h×nh ¶nh bÕp löa hồng sớm mai trong gia đình. - Tõ h×nh ¶nh bÕp löa, ngêi ® Gîi c¶m gi¸c Êm ¸p, th©n thuéc. ? Tõ h×nh ¶nh bÕp löa, t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc trùc tiÕp ch¸u nhí vÒ bµ, ngêi bµ tÇn t¶o n¾ng ma nhäc nh»n. Vµ kØ nh thÕ nµo? niÖm ïa vÒ trong ch¸u. - Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma. * Giáo viên: Bếp lửa ấy đã khơi nguồn nhớ thơng của ch¸u víi bµ. ? V× sao nèi nhí th¬ng bµ l¹i gîi lªn tõ bÕp löa? - Häc sinh th¶o luËn, tù béc lé suy nghÜ. + V× bµ lo toan vÊt v¶ mét n¾ng hai s¬ng g¾n bã víi.

(105) bÕp löa. - H×nh tîng bÕp löa. ? Hình ảnh bếp lửa đợc tác giả miêu tả nh thế nào? - Một bếp… nồng đợm. ? Em hiÓu g× vÒ h×nh ¶nh bÕp löa? - §ã lµ h×nh ¶nh bÕp löa cã ngän löa lóc to lóc nhá nhng Êp ñ c¸i Êm nãng. ? Tõ h×nh ¶nh bÕp löa Êy, ngêi ch¸u chît nhí vÒ ai? - Tác giả nhớ thơng bà đã trải qua nhiều ma nắng. GV: Tõ h/¶ bÕp löa, ngêi ch¸u nhí vÒ bµ, ngêi bµ tÇn t¶o n¾ng ma nhäc nh»n. Vµ kØ niÖm ïa vÒ trong ch¸u. ? §ã lµ nh÷ng kØ niÖm nµo? - KØ niÖm n¨m lªn 4 tuæi - KØ niÖm vÒ tiÕng chim tu hó. - KØ niÖm vÒ lêi dÆn cña bµ, ? Những kỉ niệm đó đợc lần lợt xuất hiện trong hoµn c¶nh nµo? - Khi ngời cháu đã đi xa. a. KØ niÖm n¨m lªn 4 tuæi. - Bố đi đánh… - Đói mòn đói mỏi-> Đó là cái đói kéo dài triền miên m·i kh«ng th«i. ? Cho đến bây giờ ngời cháu còn nhớ điều gì? - Ch¸u quen mïi khãi- khãi hun nhÌm m¾t ch¸u - Nhớ lại đến giờ… còn cay. ? Nh÷ng h×nh ¶nh trªn gîi cho em suy nghÜ g×? - Lên 4 tuổi cháu đã phải cùng Bà lo bếp núc, phải chịu cái đói triền miên, phải chịu cái khói bếp làm cay “nhÌm m¾t” lµm cay sèng mòi cßn cay - C¶m gi¸c Êy vÉn cßn n¬i ngêi ch¸u khi nghÜ vÒ kØ niệm- Sống mũi cay cay vì ngời cháu xúc động, xót xa khi nghÜ vÒ kØ niÖm. ? Qua ph©n tÝch em cã c¶m nhËn g× vÒ kØ niÖm khi lªn – 4 tuæi cña ngêi ch¸u? §ã lµ nh÷ng kØ niÖm ? Tõ c¶m xóc vÒ n¨m lªn 4 tuæi dßng håi tëng cña ngêi ch¸u l¹i trë vÒ víi nh÷ng kØ niÖm nµo? ? Tiếng chim tu hú đợc miêu tả ở đâu? - Tu hú kêu trên những cánh đồng xa. GV: Gắn bó với đồng quê là tiếng chim tu hú, mỗi khi tu hó kªu lµ mét lÇn hoµng h«n bu«ng xuèng. Khi Êy bªn bÕp löa hai bµ ch¸u ngåi bªn nhau bµ kÓ chuyÖn cho ch¸u nghe. ? bµ kÓ cho ch¸u nghe chuyÖn g×? - Bà kể những ngày thuế đồng khởi. ? Khi nghe bà kể, ngời cháu có cảm nhận đợc điều g×? - C¶m nhËn tiÕng chim tu hó tha thiÕt. GV: Nhí vÒ bµ, ngêi ch¸u nhí tiÕng chim tu hó. Ph¶i ch¨ng chÝnh nçi lßng cña ngêi ch¸u nhí vÒ bµ thËt tha thiÕt. ? Vµ khi nhí tiÕng chim tu hó Êy, ngêi ch¸u cßn nhí ®iÒu g×? - Bµ d¹y ch¸u lµm, bµ ch¨m ch¸u häc. H? Em suy nghÜ g× vÒ viÖc lµm cña bµ?. - Đó là kỉ niệm để lại dấu ấn kh«ng phai mê vÒ mét thêi gian dµi víi nh÷ng khã kh¨n thiÕu thèn. §¸ng lÏ ra ë løa tuổi ấy ngời cháu đang đợc bế ẵm nhng vì hoàn cảnh đói nghèo nên phải chịu cái đói triÒn miªn, c¸i khãi hun nhÌm mắt, nỗi cách xa ngời cha để đến bây giờ nghĩ lại vẫn còn cay n¬i sèng mòi..

(106) - Bà đã làm thay công việc của ngời cha, ngời mẹ để mong cho cháu nên ngời. GV: NghÜ vÒ nh÷ng viÖc Êy ngêi ch¸u thèt lªn: - Tu hó ¬i…Kªu chi hoµi… ? T¹i sao ngêi ch¸u l¹ thèt lªn nh v©y? - Ngời cháu xúc động nhớ ơn bà. ? Theo em ®©y lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo? - §ã lµ sù yªu th¬ng tha thiÕt s©u nÆng cña ngêi ch¸u đối. Hoạt động 2: Tiểu kết: Nay ngêi ch¸u ®i xa, bµ sèng mét m×nh ch¾c bµ buån lắm nên ngời cháu mong chim tu hú hãy đến với bà, hãy đừng cất tiếng kêu khắc khoải gợi buồn kia nữa. NiÒm mong mái Êy còng chÝnh lµ nçi lßng cña ngêi ch¸u xa quª h¬ng, lu«n nhí vÒ quª, vÒ ngêi bµ kÝnh yªu. 4: Cñng cè : Gi¸o viªn hÖ thèng l¹ kiÕn thøc 5: Híng dÉn: vÒ nhµ häc bµi so¹n bµi Ngµy so¹n Ngµy d¹y. * TiÓu kÕt : Nay ngêi ch¸u ®i xa, bµ sèng mét m×nh ch¾c bµ buån l¾m nªn ngêi ch¸u mong chim tu hú hãy đến với bà, hãy đừng cất tiếng kêu kh¾c kho¶i gîi buån kia n÷a.. tiÕt 57: bÕp löa. B»ng ViÖt A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh cảm nhận đợc niềm thơng cảm và biết ơn chân thành của ngời cháu đối với bà, tình yêu quý với gia đình, quê hơng, đất nớc. - TÝch hîp biÓu c¶m, kÕt hîp yÕu tè tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn B. ChuÈn bÞ. ThÇy: §äc s¸ch híng dÉn, so¹n néi dung tiÕt 2.. Trß: So¹n bµi ë nhµ, häc thuéc lßng bµi th¬. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "BÕp löa" cña B»ng ViÖt, c¶m nhËn vÒ khæ th¬ ®Çu. 3: Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động II: Tiếp theo. 2. Nh÷ng kû niÖm vÒ tuæi Hoạt động 1: Những kỷ niệm về tuổi thơ sống bên bà thơ sống bên bà và hình vµ h×nh ¶nh bµ g¾n víi bÕp löa. ¶nh bµ g¾n víi bÕp löa. ? Học sinh đọc sgk phần 2 theo bố cục đã chia. ? NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ qua ®o¹n th¬ trªn? - Miªu t¶ b»ng h×nh ¶nh ch©n thùc ® nhng cã søc biÓu c¶m lín. - KØ niÖm tu«i th¬ cña t¸c gi¶ nh Ëp trë vÒ trong kÝ øc. KØ niÖm thËt s©u s¾c, t¸c gi¶ nhí c¶ c¶m gi¸c khi bÞ khãi hun nhèm mắt nhớ đến gời, sống mũi còn cay. ? Kh«ng chØ nhí l¹i kØ niÖm tuæi th¬ ë bªn bµ mµ t¸c gi¶ cßn nhí cô thÓ qu·ng thêi gian ë gÇn bµ cïng bµ nhãm - Nhµ th¬ suy nghÜ vÒ tÊm lửa. Câu thơ nào diễn tả điều đó? lßng, t×nh c¶m cña bµ danh - T¸m n¨m dßng ch¸u cïng bµ nhãm löa. Gi¸o viªn: §©y lµ qu·ng thêi gian øng víi chiÒu dµi cña cho ch¸u cßn t×nh c¶m cña bµ xuÊt ph¸t tõ ngän löa cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ? Trong quãng thời gian đó, ấn tợng sâu đậm nhất của ng- lòng, ấm áp khơi dậy bao yªu th¬ng kh¬i dËy niÒm êi ch¸u g¾n víi bµ vµ bÕp löa lµ g×? tin cho ch¸u, cho con… - Tu hú kêu trên những cánh đồng xa. niÒm tin kh«ng bao giê t¾t. … Sao mµ tha thiÕt thÕ. - Ngoµi nghÜa thùc, cßn cã … Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa..

(107) ? T¹i sao khi nghe ©m thanh cña tiÕng chim tu hó t¸c gi¶ l¹i nhí tíi bµ? - (Theo em, nçi niÒm nµo cña ngêi ch¸u vang trong lêi th¬ trªn?) + Tiếng chim tu hú là âm thanh quen thuộc của đồng quê, ngêi xa nhµ nhí quª lµ nhí tiÕng chim tu hó (gi¸o viªn liªn hÖ khi con tu hó… Tè H÷u) + Qua đó nhớ nhà, nhớ quê da diết cháy bỏng đợc thể hiÖn. + Bày tỏ lòng thơng xót đời bà lận đận. + Muốn nhắn (nhủ) gửi nhớ thơng đến an ủi bà. ? Kh«ng nh÷ng nhí tiÕng tu hó mµ t¸c gi¶ cßn gîi l¹i kØ niÖm nµo? - Năm giặc đốt làng. - VÉn v÷ng lßng bµ dÆn ch¸u ®inh ninh. ? Bếp lửa của bà đợc nhen nhóm trong những năm giặc đốt làng gợi cho em hiểu biết gì về ngời bà? - Đó là ngời bà kháng chiến, ngời bà yêu nớc, giàu đức hi sinh luôn chấp nhận gia khó để con cháu yên tâm công t¸c. ? Học sinh đọc tiếp 3 câu thơ "Rồi sớm rồi chiều …. niÒm tin dai d¼ng" ? Nhµ th¬ thÓ hiÖn suy nghÜ g× vÒ bµ qua lêi th¬? ? Hình ảnh bếp lửa cụ thể đợc chuyển sang ngọn lửa trìu tîng em cã c¶m nhËn g× vÒ ®iÒu nµy? - Nhµ th¬ suy nghÜ vÒ tÊm lßng, t×nh c¶m cña bµ danh cho ch¸u cßn t×nh c¶m cña bµ xuÊt ph¸t tõ ngän löa lßng, Êm ¸p kh¬i dËy bao yªu th¬ng kh¬i dËy niÒm tin cho ch¸u, cho con… niÒm tin kh«ng bao giê t¾t. ® Tõ ngän löa Êy nhµ th¬ tiÕp tôc suy ngÉm, nh¾c l¹i kØ niệm gợi nhớ gợi thơng? Em hãy tìm và đọc tiếp những câu thơ có nd đó? - Học sinh đọc " Lận đận …. bếp lửa" ? Câu thơ "Lận đận đời bà biết mấy nắng ma" giúp cho ta hiÓu thªm g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬ víi bµ? Cuéc sèng vµ h×nh ¶nh ngêi bµ hiÖn lªn qua kÝ øc nh thÕ nµo? - T/c yªu th¬ng, c¶m th«ng víi sù vÊt vµ cña bµ. - C/s vÊt v¶ cña bµ kh¾c s©u trong t©m trÝ ngêi ch¸u. ? ë ®©y, h×nh ¶nh bÕp löa kh¬i gîi suy nghÜ g× cña ch¸u víi bµ? - §Õn tËn b©y giê. - Nhóm bếp lửa ấp ủ nồng đợm. ? Từ hình ảnh hành động nhóm bếp lửa thực tác giả liên tëng ®iÒu g× vÒ bµ? Tác giả từ hành động nhóm lửa của bà, liên tởng đến. - Nhãm: + niÒm yªu th¬ng khoai s¾n ngät bïi + nåi s«i g¹o míi sÎ chung vui + dËy nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá. ? Em thÊy viÖc nhãm löa cña bµ ngoµi nghÜa thùc cßncã ý nghÜa nµo kh¸c? - Ngoµi nghÜa thùc, cßn cã ý nghÜa biÓu tîng, bµ nhãm löa kh¬i dËy cho ch¸u t×nh yªu th¬ng, sù ®oµn kÕt sÎ chia, kh¬i dËy c¶ íc m¬ kh¸t väng cña tuæi th¬. Ngän löa đợc thắp sáng từ tấm lòng của bà, bếp lửa của lòng nhân ¸i, chia sÎ niÒm vui chung. ? §äc khæ th¬ cuèi. Khi ®i xa ngêi ch¸u tù thÊy m×nh cã. ý nghÜa biÓu tîng, bµ nhãm löa kh¬i dËy cho ch¸u t×nh yªu th¬ng, sù ®oµn kÕt sÎ chia, kh¬i dËy c¶ íc m¬ kh¸t väng cña tuæi th¬. Ngọn lửa đợc thắp sáng từ tÊm lßng cña bµ, bÕp löa cña lßng nh©n ¸i, chia sÎ niÒm vui chung. - H×nh ¶nh cña bµ kh«ng chØ lµ ngêi nhãm löa, gi÷ löa mµ cßn lµ ngêi truyÒn löa - ngän löa cña sù sèng, cña niÒm tin cho c¸c thÕ hÖ nãi tiÕp. - Nhí l¹i kØ niÖm bªn bµ víi h×nh ¶nh bÕp löa nhµ thơ đã bộc lộ cảm xúc qua c©u th¬ nµo ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa® Nhµ thơ cảm nhận đợc sự bình dÞ mµ th©n thuéc, k× diÖu của bếp lửa. Câu thơ đặc biệt nh bật lên tự đáy lòng nhµ th¬, mét c¶m xóc yªu th¬ng, tr©n träng vµ xiÕt bao nçi nhí bµ - bÕp löa. - BÕp löa lµ hiÖn diÖn cña t×nh yªu th¬ng, cña niÒm tin vÒ con ngời, về quê hơng đất trong lßng ngêi ch¸u. H×nh ¶nh bÕp löa trong qóa khø vµ hiÖn t¹i ®an cµi vµo nhau, n©ng cao c¶m xóc, suy t cña ngêi ch¸u bay bæng d¹t dµo híng vÒ quª h¬ng..

(108) nh÷ng may m¾n g×? - Cã ngän khãi tr¨m tµu đ có nhiều điều tốt đẹp - NiÒm vui tr¨m ng¶ vµ thuËn lîi ? Nhng c¸i cã ë ®©y b¸o hiÖu g× vÒ cuéc sèng cña ch¸u? - Cuéc sèng trµn ®Çy niÒm vui vµ h¹nh phóc. ? Nhng cái có cha đủ để lòng cháu thanh thản? Vì sao? - V× ngêi ch¸u kh«ng quªn ¸nh s¸ng vµ h¬i Êm tõ bÕp löa cña bµ n¬i quª h¬ng. ? Khi viÕt lêi th¬ "Nhng ch¼ng lóc nµo … lªn cha?" ? Ngời cháu đã tự nhắc lòng mình điều gì? - Häc sinh th¶o luËn nhãm, ®a ra ý kiÕn: + Không đợc quên những lận đận đời bà. + Không đợc quên tấm lòng ấm áp của bà. * Kỉ niệm năm giặc đốt làng.niệm nào? ? Năm giặc đốt làng đợc ngời cháu nhớ lại ntn? - Giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi, hàng xóm dựng lại nhµ cho bµ. ? Khi Êy bµ dÆn ch¸u ®iÒu g×? - ViÕt th cho bè cø b¶o nhµ vÉn b×nh yªn kh«ng đợc kể với bố nhà bị cháy để bố yên tâm công tác. ? Víi lêi dÆn Êy, em hiÓu g× vÒ ngêi bµ? - Bµ biÕt hy sinh v× con ch¸u, GV: Ngời bà không chỉ yêu thơng con cháu mà đó còn là tình yêu tổ quốc. Chính vì vậy bà đã thắp lên ngọn löa niÒm tin cho con ch¸u. ? Nh vậy, nhớ về năm tháng giặc đốt làng, ngời - Nhí vÒ ngêi bµ chan chøa ch¸u nhí vÒ ai, nhí vÒ ®iÒu g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬ nµy? - Ng«n ng÷ th¬ trau chuèt, giµu h×nh ¶nh. - Những kỉ niệm đợc trình bày dồn dập song cụ thể g©y Ên tîng khã quªn. H? Từ những kỉ niệm đó em thấy ngời cháu có tình cảm g× víi bµ? - Ngêi ch¸u nhí th¬ng bµ da diÕt. GV: Cã lÏ thËt th¬ng nhí, biÕt ¬n bµ ngêi ch¸u míi cã thÓ nhí rµnh m¹ch tõng kØ niÖm vÒ bµ khi ®i xa nh vËy. ? Nçi nhí bµ g¾n liÒn víi h×nh ¶nh nµo? Hoạt động 2: Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà. ? §äc ®o¹n th¬ cßn l¹i. 3. Suy ngÉm vÒ bµ vµ cuéc ? Trong đoạn thơ, từ nào đợc nhắc lại nhiều lần? đời bà. - Từ nhóm đợc nhắc lại nhiều lần H? T¸c dông cña ®iÖp ng÷? - Kh¾c ®Ëm h×nh ¶nh bÕp löa vµ c«ng viÖc nhãm löa cña bµ. ? Hình ảnh bếp lửa đợc nhắc lại mấy lần trong bài th¬? - T¸m lÇn. ? Mỗi lần nhắc đến bếp lửa là một lần ngời cháu lại nhớ đến bà. Tại sao nh vậy? - H×nh ¶nh bÕp löa lµ h×nh ¶nh t¶ thùc trong cuéc sống. Bếp lửa, bà và cháu đã có bao kỉ niệm. H? Từ hình ảnh thực ấy, em hiểu đợc điều gì?.

(109) - BÕp löa lµ hiÖn diÖn cña t×nh yªu th¬ng, cña niÒm tin vÒ ? §äc l¹i khæ th¬ cuèi. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt trong khæ th¬ nµy? Dấu chấm đặt giữa dòng thơ Khắc đậm hình ảnh ngời cháu đã rất xa bà về kho¶ng c¸ch. ? Ngoµi ra, t¸c gi¶ cßn sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo n÷a? - Hình ảnh đối lập: Cuộc sống hiện tại của ngời cháu và cuéc sèng cña bµ ë quª h¬ng. ? Sử dụng hình ảnh đối lập có tác dụng gì? - Kh¾c s©u t×nh c¶m cña ngêi ch¸u víi bµ. + Không đợc quên những tận tuỵ, hi sinh vì tình nghĩa cña bµ. * Hoạt động IV: Tổng kết. ? Khái quát lại giá trị nghệ thuật đợc Bằng Việt thể hiện qua v¨n b¶n BÕp löa. - Sö dông h×nh ¶nh, sù viÖc cô thÓ liªn tëng hîp lÝ, sö dụng động từ, hình ảnh đối lập… đặc sắc.. IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI IV. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung: - Kh¾c ho¹ h×nh ¶nh ngêi bµ cÇn mÉn, ch¨m chØ yªu th¬ng con ch¸u hÕt mùc, cã niÒm tin vµo c¸ch m¹ng V. LuyÖn tËp: §äc diÔn c¶m l¹i bµi th¬ * Hoạt động V: Luyện tập. * Híng dẫn đọc thêm “ §äc diÔn c¶m l¹i bµi th¬. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ * Hoạt động VI: Hớng dẫn đọc thêm văn bản lớn trên lng mÑ" NguyÔn KHRNEBLTLM- NguyÔn Khoa §iÒm. Khoa §iÒm Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. I. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c ? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ NK§. ? Cho biÕt thêi gian vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm, phÈm: Hoạt động 2: Định hớng tìm hiểu văn bản. 1) Em h·y gi¶i thÝch tªn gäi : A kay , Ka lñi , cu tai 2) Theo em v¨n b¶n nµy chia lµm mÊy phÇn §Þnh híng t×m hiÓu v¨n 3) Đọc từ đầu đến vung chày lún sân . Nêu nội dung khúc II. b¶n. h¸t ru thø nhÊt ? 5) Bµi th¬ h¸t ru em ngñ trong hoµn c¶nh nµo 1. Khóc h¸t ru thø nhÊt. 6) Côm tõ trªn lng gîi cho em suy nghÜ g× mÑ th¬ng con, th¬ng 7) Trong khúc hát thứ nhất này , nhà thơ đã miêu tả hình -bộNgời đội. ¶nh 8gêi mÑ gi· g¹o ntn 9) Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ trong 2. Khóc h¸t ru thø hai. hai c©u th¬ nµy ? Ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng 10) Tác giả đặc tả hình ảnh ngời mẹ qua những hình ảnh -làng đói. nµo ? 11) HiÖn ra trong khóc h¸t ru lµ h/¶ ngêi mÑ ntn. Khóc h¸t ru thø ba. 12) Ngời mẹ đã ru con bằng lời hát ngọt ngào từ trong 3. Ngêi trái tim . Hãy đọc lời ru của mẹ Đó là nhngc lời thơng đất nớc.mẹ thơng con, thơng nµo ? 13) Trong lêi ru cña mÑ cã ®iÒu íc nµo 14) Trong khóc h¸t ru cã nh÷ng lêi ru cña ai 15) Vì sao mẹ phải chuyển lán , đạp rừng , địu con 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung, NghÖ thuËt cña 2 bµi th¬ 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc lßng bµi th¬, so¹n bµi ¸nh tr¨ng- NguyÔn Duy. Ngµy so¹n 7 Ngµy d¹y 9. TiÕt 58: ¸nh tr¨ng. NguyÔn Duy.

(110) A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh hiểu đợc ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, tình nghĩa của nguyễn Duy và biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cho m×nh. - C¶m nhËn sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c yÕu tè tr÷ t×nh vµ tù sù trong bè côc, gi÷a tÝnh cô thÓ vµ kh¸i qu¸t trong h×nh ¶nh cña bµi th¬. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và cảm nhận thơ năm chữ. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức đợc đạo lý Uống nớc nhớ nguồn. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu sc¸h gi¸o khoa, s¸ch híng dÉn, so¹n bµi Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò? §äc thuéc lßng bµi th¬: KHRNEBLTLM- NguyÔn Khoa §iÒm. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1: Tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶: ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - T¸c phÈm: Bµi th¬ rót Tác giả: Học sinh dựa vào chú thích sgk và nêu nét chính về từ tập thơ cùng tên đợc göi gi¶i A cña Héi nhµ t¸c gi¶. - Tªn thËt lµ NguyÔn Duy NhuÖ sinh n¨m 1948 quª ë Thanh v¨n ViÖt Nam n¨m 1984. Ho¸. - Nguyễn Duy Nhuệ đợc trao giải nhất cuộc thi thơ của báo - Phơng thức biểu đạt: v¨n nghÖ n¨m 1972 - 1973. «ng trë g¬ng mÆt tiªu biÓu cho Tù sù kÕt hîp biÓu c¶m - ThÓ th¬: N¨m ch÷. líp nhµ th¬ trÎ thêi chèng Mü cøu níc. Tác phẩm : Bài thơ rút từ tập thơ cùng tên đợc gửi giải A của - Bố cục: Héi nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1984. * Gi¸o viªn nhÊn m¹nh: ¸nh tr¨ng tríc hÕt lµ tiÕng lßng, lµ sự suy ngẫm của riêng Nguyễn Duy. Nhà thơ đứng giữa hôm nay mà nhìn ngẫm lại thời đã qua và từ tâm trạng riêng, tiếng th¬ cña «ng nh lêi c¶nh tØnh nh¾c nhë. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh đọc - Học sinh đọc toàn bài, giáo viên nhận xét. * Giáo viên: Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện nhỏ đợc kÓ theo tr×nh tù thêi gian. ? Em hãy dựa vào trình tự thời gian để phân chia nh thế nào? - 2 khæ th¬ ®Çu ® c¶m nghÜ vÒ VT qu¸ khø. - 2 khæ th¬ tiÕp ® c¶m nghÜ vÒ VT trong hiÖn t¹i. - 2 khæ th¬ cuèi ® suy t cña t¸c gi¶. ? Bài thơ viết theo thể thơ nào? Phơng thức biểu đạt của bài II. Đọc và tìm hiểu văn th¬? b¶n: - Th¬ 5 ch÷. Ph¬ng thøc tù sù, kÕt hîp biÓu c¶m. 1. VÇng tr¨ng qu¸ khø. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Vầng trăng quá khứ. - Học sinh đọc 2 khổ thơ đầu. ? Bµi th¬ cã vÇng tr¨ng vµ con ngêi nghÜ vÒ tr¨ng. Theo em nhµ th¬ nghÜ vÒ tr¨ng vµo thêi ®iÓm nµo? Kh«ng gian ra sao? - Tr¨ng vµ nhµ th¬ cã - Nhµ th¬ nghÜ vÒ tr¨ng khi cßn th¬ bÐ, lóc cã chiÕn tranh lóc quan hÖ g¾n bã, tr¨ng không gian cao rộng dần của thiên nhiên gần gũi đồng, sông, là bạn bè thân thiết với bÓ. con ngêi. ? Trong thêi gian vµ kh«ng gian Êy, nhµ th¬ béc lé c¶m xóc g× vÒ tr¨ng? - VÇng tr¨ng thµnh tri kØ. ? Tri kØ ë ®©y lµ g×? ThÓ hiÖn mèi quan hÖ cña t¸c gi¶ vµ tr¨ng ra sao? - Tri kỉ là hiểu biết, yêu quí nhau đến độ thân thiết..

(111) - Tr¨ng vµ nhµ th¬ cã quan hÖ g¾n bã, tr¨ng lµ b¹n bÌ th©n thiÕt víi con ngêi. ? Vì sao, khi đó trăng thành tri kỉ của con ngời? * Học sinh th¶o luËn. - Häc sinh 1- ¸nh tr¨ng g¾n víi kØ niÖm trong s¸ng thêi th¬ Êu t¹i lµng quª. - Häc sinh 2- ¸nh tr¨ng g¾n bã víi kØ niÖm kh«ng thÓ nµo quªn cña chiÕn tranh ¸c liÖt cña ngêi lÝnh trong rõng s©u. ? Khæ th¬ thø 2 nhµ th¬ tiÕp tôc gi¶i bµy suy nghÜ cña m×nh vÒ vÇng tr¨ng, nhµ th¬ béc lé tiÕp suy nghÜ vÒ tr¨ng nh thÕ nµo? - Hån thiªn nhiªn nh c©y cá m×nh vµ thiªn nhiªn, rÊt hån nhiªn, gÇn gòi víi tr¨ng ? Tõ vÎ ch©n thùc vµ hån nhiªn víi vÇng tr¨ng, t¸c gi¶ thÓ hiện thái độ nh thế nào? Ngì kh«ng bao giê quªn C¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa. - Nhà thơ nghĩ mình sẽ không quên đợc vầng trăng tình nghÜa. ? Vì sao khi đó con ngời cảm thấy trăng có ý nghĩa có tình víi m×nh? Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. ? Hôm nay, cái vầng trăng tri kỉ, vầng trăng tình nghĩa ấy đã là quá khứ kỉ niệm của con ngời. - Nhng đó là quá khứ nh thế nào để con ngời " ngỡ không bao giờ quên"? - Học sinh thảo luận: + Đẹp đẽ, ân tình + G¾n víi h¹nh phóc vµ gian lao cña mỗi con ngời, của đất nớc. Hoạt động 2: Vầng trăng hiện tại. - Học sinh đọc 2 khổ thơ tiếp theo. ? Hình ảnh sông, bể, đồng, rừng ta đã gặp ở đâu? là hình ảnh t¸c gi¶ tiÕp xóc khi nµo? - GÆp ë khæ th¬ ®Çu. - Khi cßn nhá, khi cã chiÕn tranh. ? Nhắc lại hình ảnh, tác giả bộc lộ thái độ nh thế nào với tr¨ng? - Thái độ, cảm xúc thiết tha, trân trọng thành tích với trăng, cảm nhận đợc sự cần thiết sự gắn bó của trăng với ngời. ? §èi mÆt víi VT con ngêi bçng giËt m×nh. ? Trăng lúc này đợc cảm nhận qua không gian nào? - Tõ håi vÒ thµnh phè. ? Cuéc sèng ë thµnh phè cã g× kh¸c xa? quen ¸nh diÖn, cöa g¬ng . * Gi¸o viªn : Nh vËy, sau tuæi th¬ vµ chiÕn tranh lµ cuéc sèng ở các đô thị hiện đại, tràn ngập ánh sáng của điện , của gơng. ? VËy lóc nµy, nhµ th¬ c¶m nhËn g× vÒ vÇng tr¨ng khi qua ngâ? - VÇng tr¨ng ®i qua ngâ. Nh ngời dng qua đờng ? Em hiÓu ngêi dng lµ nh thÕ nµo? + Ngêi dng: Ngêi l¹, kh«ng quen biÕt. ? Từ đó, em cảm nhận gì về thái độ của ngời với trăng? - Ngời xa lạ với trăng. Gi¸o viªn: Tr¨ng vÉn lµ tr¨ng Êy nhng ngêi kh«ng cßn lµ ngêi xa nữa. Ngời ta chẳng mấy lúc cần và cũng ít chú ý đến trăng. ở quãng thời gian quá khứ đã có biến đổi, một sự thật đáng chú ý: Hồi nhỏ còn chiến tranh sống hồn nhiên gần gũi. - Tr¨ng lµ trß ch¬i cña tuæi th¬ cïng íc m¬ trong s¸ng.Tr¨ng lµ ¸nh sáng trong đêm tối chiÕn tranh, lµ niÒm vui bÇu b¹n cña ngêi lÝnh trong gian lao…. 2. VÇng tr¨ng hiÖn t¹i: - Thái độ, cảm xúc thiÕt tha, tr©n träng thµnh tÝch víi tr¨ng, cảm nhận đợc sự cần thiÕt sù g¾n bã cña tr¨ng víi ngêi..

(112) với thiên nhiên đến tởng không bao giờ quên "cái vầng trăng t×nh nghÜa" Êy thÕ mµ "tõ håi vÒ thµnh phè" quen sèng cïng tiện nghi hiện đại, vầng trăng tình nghĩa đã "nh ngời dng qua đờng". ? Học sinh đọc khổ thơ thứ 4? Sự việc bất ngờ gì đã xảy ra? - Thình lình đèn điện tắt. ? Cảnh tợng gì đã diễn ra ? Tác giả miêu tả cảnh tợng đó qua chi tiÕt nµo? - Phßng buyn - ®inh tèi om- §ét ngét vÇng tr¨ng trßn. ? Hãy nhận xét về nghệ thuật đặc sắc qua 4 câu thơ ? Dựa 3. Suy ngÉm cña nhµ vµo khæ th¬ thø 4 em h·y tëng tîng vµ miªu t¶ l¹i? - Nghệ thuật đối lập: Giữa căn phòng tối om với không gian thơ. trµn ngËp ¸nh tr¨ng. - Từ láy thình lình, đột ngột đ làm nổi bật hoàn cảnh điển hình để vầng trăng xuất hiện, xuất hiện bất ngờ qua ô cửa sổ, lµm næi bËt c¶m xóc cña nhµ th¬. Nhµ th¬ nh kh¸m ph¸ ra điều mới mẻ về vầng trăng. Vầng trăng đã đa nhà thơ về với qu¸ khø víi suy t lÆng lÏ, víi sù chiªm nghiÖm l¹i chÝnh IV. Tæng kÕt. m×nh. 1. NghÖ thuËt: Hoạt động 3: Suy t của tác giả. ? Học sinh đọc 2 khổ thơ cuối bài. ? Tríc sù xuÊt hiÖn cña vÇng tr¨ng, nhµ th¬ cã c¶m xóc nh 2. Néi dung: thÕ nµo? - Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt. Cã c¸i g× rng rng. đ Khi mặt ngời đối diện với mặt trăng, khơi dậy cảm xúc rng rng ® båi håi nhí l¹i. V. LuyÖn tËp * Hoạt động IV: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc Nguyễn Duy thể hiện qua bài thơ. - Bµi th¬ ng¾n gän, mang d¸ng dÊp mét c©u chuyÖn, th¬ 5 ch÷ s¸ng t¹o). ? Qua bài thơ, Nguyễn Duy muốn nói với ngời đọc điều gì. - Tõ mét c©u chuyÖn riªng, bµi th¬ cÊt lªn lêi tù nh¾c nhë thấm thía về thái độ, tình cảm của con ngời đối với những n¨m th¸ng qu¸ khø gian lao. * Hoạt động V: Luyện tập. ? Suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn vµ những giá trị truyền thống tốt đẹp trong cuộc sống. * Hs th¶o luËn tr¶ lêi - TN không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con ngời. - Hiện đại không đoạn tuyệt với truyền thống. - Ph¶n béi truyÒn thèng lµ con ngêi ph¶n béi l¹i chÝnh m×nh. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi : Ngµy so¹n Ngµy d¹y TiÕt 59: tæng kÕt tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt luyÖn tËp gióp häc sinh cñng cè lÝ thuyÕt trªn c¬ së c¸c bµi tËp thực hành về từ vựng, các biện pháp tu từ đã học. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kĩ năng thực hành nhận biết các biện pháp tu từ đã học, ý nghĩa tác dụng của các biện pháp tu từ đó. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt..

(113) B. ChuÈn bÞ:. ThÇy: So¹n bµi Trß : ChuÈn bÞ bµi ë nhf vµo vë bµi tËp. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ "ánh trăng"Nêu đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài th¬. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gv: Tæ chøc híng dÉn Hs «n tËp l¹i lý thuyÕt. I. «n l¹i lý thuyÕt ? §äc nªu yªu cÇu cña bµi tËp 1 II. Bµi tËp ? Cho biÕt trong trêng hîp nay gËt ®Çu hay gËt 1- Bµi tËp 1: gù thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt? - Vì gật gù vừa thể hiện động tác cúi V× sao? Häc sinh gi¶i thÝch gËt ®Çu, gËt gï. ®Çu võa thÓ hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m ? §äc Bµi tËp 2/158: cña ngêi chång; tá ý hµi lßng, tÊm ? NhËn xÐt c¸ch hiÓu tõ cña ngêi vî? t¾c ngîi khen ® gîi ra kh«ng khÝ ? Theo em từ chân ở đây cần hiểu theo nghĩa đầm ấm, hạnh phúc gia đình (gật gù nµo? ® tõ tîng h×nh cã gi¸ trÞ biÓu c¶m ? Ngêi chång sö dông ph¬ng thøc g× khi nãi vÒ cao). nghÜa cña tõ ch©n? 2- Bµi tËp 2/158 - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn + Ngêi vî hiÓu sai nghÜa cña tõ ch©n. 3- Bài tập 3/158: Giáo viên treo bảng phụ có + Chân sút: ngời đá bóng giỏi. ghi ®o¹n th¬. + Ch©n sót (chuyÓn nghÜa theo ph¸o anh r¸ch vai ¬ng thøc ho¸n dô) ….. §Çu sóng tr¨ng treo * Cuộc đối thoại không thành * Tõ vai, miÖng, ch©n, tay, ®Çu ë ®o¹n th¬ tõ c«ng nào đợc dùng theo nghĩa gốc, từ nào đợc dùng 3- Bài tập 3/158: Giáo viên treo theo nghĩa chuyển? Nghĩa chuyển đợc hình bảng phụ có ghi đoạn thơ. thµnh theo ph¬ng thøc nµo? (Èn dô ho¸n dô). MiÖng, ch©n, tay ® nghÜa gèc. 4- Bµi tËp 8/159 SGK: Gi¸o viªn treo b¶ng phô + + Vai ® nghÜa chuyÓn (ho¸n dô). ghi ®o¹n th¬. + ® nghÜa chuyÓn (Èn dô). * Dựa vào kiến thức về trờng từ vựng để phân 4-Đầu Bµi tËp 8/159 SGK tÝch c¸i hay trong c¸ch dïng tõ. tõ vùng * Löa: hång, ch¸y, +Gi¸o viªn gîi ý: ? Em h·y t×m c¸c tõ ng÷ cã -troTrêng * Mµu sắc: đỏ, xanh, hồng. cïng trêng tõ vùng? C¶m xóc +Trêng tõ vùng * Löa: hång, ch¸y, tro * Mµu nhµ th¬. ch¸y báng yªu th¬ng cña sắc: đỏ, xanh, hồng. tËp 4 SGK/159 ? Từ những từ ngữ có liên quan đến lửa em hiểu - TrờngBài tõ chØ mµu s¾c vµ trêng gì về cảm xúc của nhà thơ đợc thể hiện qua từ vựng lửavựng vµ nh÷ng sù vËt, hiÖn t®o¹n th¬ trªn? îngcã quan hÖ liªn tëng víi löa. C¸c - C¶m xóc ch¸y báng yªu th¬ng cña nhµ th¬ tõ thuËn hai trêng tõ vùng l¹i cã 5- Bµi tËp 5/159 SGK: quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mµu ¸o - Học sinh đọc đoạn trích trong sgk và trả lời đỏ của cô gái thắp lên trong m¾t c©u hái theo híng dÉn cña gi¸o viªn : chµng trai (vµ bao ngêi kh¸c) - ? Các sự vật và hiện tợng trên đợc đặt tên theo lửa. Ngọn lửa đó lan toả trongngọn con c¸ch nµo? ngêi anh lµm anh say đắm, ngÊt (Đặt từ ngữ mới để gọi riêng sự vật, hiện tợng ngây (đến mức có thể cháy thành đó hay dùng từ ngữ đã có sẵn theo một nội dung tro) và lan ra cả không gian, làm míi?) kh«ng gian còng biÕn s¾c (c©y xanh * Nh chính tác giả của đoạn văn đã nói: "ở đây, ngời ta gọi tên đất, tên sông …. cứ theo nh cũng ánh theo hồng). đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên" - Nhờ nghệ thuật dùng từ, bài thơ đã VÝ dô: - R¹ch M¸i GiÇm xây dựng đợc những hình ảnh gây ấn - Kªnh Bä M¾t tợng mạnh cho ngời đọc, qua đó thể - Kªnh Ba KhÝa hiện độc đáo một tình yêu mãnh liệt * §ã lµ hiÖn tîng dïng tõ ng÷ cã s½n víi mét vµ ch¸y báng..

(114) nội dung mới dựa vào đặc điểm của sự vật và 5- Bài tập 5/159 SGK: hiÖn tîng. "ở đây, ngời ta gọi tên đất, tên sông Giáo viên: Trong tiếng Việt, hiện tợng này có …. cứ theo đặc điểm riêng biệt của nhiÒu nh cµ tÝm, ít chØ thiªn, da bë, chÌ mãc nã mµ gäi thµnh tªn" c©u, chÌ tuyÕt. 4. Cñng cè: HÖ thèng l¹i néi dung kiÕn thøc giê «n tËp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm l¹i c¸c bµi tËp. So¹n bµi "LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn" "Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n" Ngµy so¹n Ngµy d¹y. TiÕt 60: luyÖn tËp ®o¹n v¨n tù sù. cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh hiểu đợc các yếu tố nghị luận trong văn tự sù, 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng thùc hµnh ®a yÕu tè nghÞ luËn vµo bµi v¨n tù sù mét c¸ch hîp lÝ. TÝch hîp v¨n, tiÕng ViÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức luyện tập. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù, chuÈn bÞ bµi míi. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra : ? NÕu kh¸i niÖm vÒ biÖn ph¸p Èn dô, ho¸n dô? Cho vÝ dô? 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Thực hành . I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. luËn trong ®o¹n v¨n tù sù: 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. ? Học sinh đọc đoạn văn "Lỗi lầm và sự biết ơn" ? C©u chuyÖn vÒ hai ngêi b¹n cïng ®i trªn sa m¹c, * VËy mçi chóng ta h·y häc c¸ch cã x¶y ra mét cuéc tranh luËn vÒ lçi lÇm vµ sù biÕt viÕt nh÷ng nçi ®au buån, thï hËn lªn c¸t vµ kh¾c ghi nh÷ng ©n ¬n. ? Yếu tố nghị luận thể hiện rõ trong câu văn nào? nghĩa trên đá. - YÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn râ trong c©u tr¶ lêi cña - Lµm cho c©u chuyÖn thªm s©u s¾c vµ giµu tÝnh triÕt lÝ, cã ý nghÜa ngời bạn đợc cứu. * Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn c¸t sÏ mau chãng xo¸ nhoµ gi¸o dôc cao. theo thời gian, nh không ai có thể xoá đợc những - Bài học về sự bao dung, lòng điều tốt đẹp đã đợc ghi tác trên đá, trong lòng ngời. nhân ái, biết tha thức và ghi nhớ - YÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn ë c©u kÕt cña v¨n b¶n. ©n nghÜa, ©n t× * VËy mçi chóng ta h·y häc c¸ch viÕt nh÷ng nçi ®au buån, thï hËn lªn c¸t vµ kh¾c ghi nh÷ng ©n nghĩa trên đá. ? Nh÷ng yÕu tè nghÞ luËn trªn vai trß g× trong viÖc lµm næi bËt néi dung cña ®o¹n v¨n? - Lµm cho c©u chuyÖn thªm s©u s¾c vµ giµu tÝnh triÕt lÝ, cã ý nghÜa gi¸o dôc cao. ? Qua c©u chuyÖn trªn em rót ra bµi häc g×? - Bµi häc vÒ sù bao dung, lßng nh©n ¸i, biÕt tha thøc vµ ghi nhí ©n nghÜa, ©n t×nh. ? Nªu vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. Hoạt động 2: Kết luận- Ghi nhớ. 2. KÕt luËn- Ghi nhí sgk ? §äc ghi nhí SGK. * Hoạt động II: Viết đoạn văn. 1- Đề bài: Gv cho học sinh lựa chọn 1 trong 2 đề. II. Thực hành viết đoạn văn tự sự a, ViÕt mét ®o¹n v¨n kÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp. cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn: Trong buổi sinh hoạt đó, em đã phát biểu ý kiến để 1- Đề bài: Giáo viên cho học sinh.

(115) chøng minh Nam lµ mét ngêi b¹n tèt. lựa chọn 1 trong 2 đề. b, ViÕt mét ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng viÖc lµm hoÆc a, ViÕt mét ®o¹n v¨n kÓ l¹i buæi nh÷ng lêi d¹y b¶o gi¶n dÞ vµ s©u s¾c cu¶ ngêi bµ sinh ho¹t líp. Trong buæi sinh kính yêu đã làm cho em cảm động (trong đoạn văn hoạt đó, em đã phát biểu ý kiến cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn). để chứng minh Nam là một ngời * Giáo viên định lợng cho học sinh chọn đề 1. b¹n tèt. - Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh t×m hiÓu: B»ng b, ViÕt mét ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng hệ thống câu hỏi định hớng. viÖc lµm hoÆc nh÷ng lêi d¹y b¶o ? Bµi tËp nªu yªu cÇu g×? - KÓ l¹i buæi sinh ho¹t gi¶n dÞ vµ s©u s¾c cu¶ ngêi bµ líp. kính yêu đã làm cho em cảm - Em phát biểu ý kiến để động (trong đoạn văn có sử dụng chøng minh Nam lµ b¹n tèt. yÕu tè nghÞ luËn). ? Cần phải có những ý gì để đảm bảo yêu cầu trên? * Giáo viên định lợng cho học a, Buổi sinh hoạt diễn ra (thời gian, địa điểm, ai là sinh chọn đề 1. ngêi ®iÒu khiÓn, kh«ng khÝ cña buæi sinh ho¹t líp - KÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp. ra sao?). - Em phát biểu ý kiến để chứng b, Nội dung của buổi sinh hoạt là gì? Em đã phát minh Nam là bạn tốt. biểu vấn đề gì? Tại sao lại phát biểu việc đó? Cần phải có những ý gì để đảm c, Em đã thuyết phục đợc rằng Nam là ngời bạn tốt bảo yêu cầu trên nh thÕ nµo? (lÝ lÏ, vÝ dô, lêi ph©n tÝch). a, Buæi sinh ho¹t diÔn ra (thêi - Giáo viên yêu cầu học sinh viết đoạn văn (trong gian, địa điểm, ai là ngời điều 10 phút) theo các gợi ý đã trao đổi. khiÓn, kh«ng khÝ cña buæi sinh - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ph©n tÝch, gãp ý. ho¹t líp ra sao?). - Giáo viên nhận xét, đánh giá. b, Néi dung cña buæi sinh ho¹t lµ * Giáo viên hớng dẫn cho học sinh làm đề 2 SGK. gì Em đã phát biểu vấn đề gìTại + Ngêi em kÓ l¹i lµ ai? sao lại phát biểu việc đó + Ngời đó để lại việc làm, lời nói hay một suy c, Em đã thuyết phục đợc rằng nghĩ? Điều đó diễn ra trong hoàn cảnh nào? Nam lµ ngêi b¹n tèt nh thÕ nµo? + Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó giản dị mà (lí lẽ, ví dụ, lời phân tích). sâu sắc, cảm động nh thế nào? - Làm đề 2 SGK. + Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn 4. Cñng cè: C¸ch ®a yÕu tè nghÞ luËn vµo v¨n b¶n tù sù. 5. Hớng dẫn về nhà: Xem lại bài trên lớp, Làm bài tập viết bài hoàn chỉnh đề 2 Soạn bµi "Lµng"- Kim L©n TuÇn 13 Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010. TiÕt 61: Lµng. Kim L©n A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh cảm nhận đợc tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nớc và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai. Thấy đợc biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nớc của nhân dân ta trong thời kì kháng chiÕn chèng Ph¸p. - Hs nắm đợc những nét đặc sắc trong nghệ thuật truyện: Xây dựng tình huống tâm lí, miêu tả sinh động diễn biến tâm trạng, ngôn ngữ của nhân vật quần chúng. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh n¨ng lùc ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sự đặc biệt là phân tích tâm lí nhân vật. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh tình yêu quê hơng, đất nớc. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: §äc t liÖu vÒ Kim L©n + Bøc ch©n dung nhµ v¨n Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra 15 phót: C¶m nhËn cña em vÒ c¸i GiËt m×nh cña NguyÔn Duy qua ®o¹n th¬ kÕt cña bµi th¬ ¸nh tr¨ng.

(116) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Đọc, tìm hiểu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. * Gi¸o viªn giíi thiÖu bøc ch©n dung Kim L©n. ? Häc sinh quan s¸t chó thÝch SGK vµ nªu nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? - Kim L©n sinh n¨m 1920, lµ nhµ v¨n së trêng viÕt truyÖn ng¾n. - Lµ ngêi am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi ND. ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - Truyện ngắn "Làng" đợc viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp và đợc đăng lần đầu trên tạp trí văn nghÖ n¨m 1948. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc và tiòm hiểu bố cục. - Giáo viên yêu cầu: Đọc to, rõ ràng, chú ý lời đối thoại giữa c¸c nh©n vËt nhÊn giäng ë nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh diÔn t¶ t©m lÝ nh©n vËt «ng Hai. * Giáo viên đọc đoạn từ đầu ... bằng ngồi tù. * 2 học sinh đọc phần chữ to còn lại. * Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÓ tãm t¾t l¹i truyÖn. - Gi¸o viªn kÓ tãm t¾t phÇn ®Çu cña truyÖn mµ SGK lîc bít. ? Qua phÇn tãm t¾t em h·y nªu néi dung chÝnh cña truyÖn? - T×nh yªu lµng quª cña ngêi n«ng d©n cã tªn lµ «ng Hai. ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai? ? Truyện ngắn "Làng" kết hợp các phơng thức biểu đạt nào? - Tù sù lµ chÝnh, kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. ? Câu chuyện đợc kể theo ngôi nào? - Ng«i thø ba ? Tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể đó? - §¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cña c¸c sù viÖc, gîi c¶m gi¸c ch©n thùc. * Häc sinh th¶o luËn vÒ bè côc truyÖn ? Nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo xoay quanh nh©n vËt «ng Hai. ? Từ đó, ta sẽ phân chia bố cục truyện nh thế nào? - 3 sù viÖc chÝnh xoay quanh «ng Hai. + ¤ng Hai ë n¬i t¶n c (Tõ ®Çu … móa c¶ lªn vui qu¸ !) + ¤ng Hai khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc (tiÕp … kh«ng nhóc nhÝch) + ¤ng Hai sau khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng DÇu (§o¹n ch÷ nhá cßn l¹i). * Ho¹t déng II: T×m hiÓu chi tiÕt. Hoạt động 1: Ông Hai trong những ngày đầu tản c. - Cuéc sèng cña «ng Hai ë n¬i s¬ t¸n ? Học sinh tóm tắt từ đầu đến cứ múa cả lên vui quá. * Gi¸o viªn : Cuéc sèng nhµ «ng Hai ë n¬i s¬ t¸n ; ph¶i ë nhê nhà khác. Mọi ngời trong gia đình đều phải lo kiếm sống đó là cuéc sèng khã kh¨n t¹m bî nhng rÊt nÒ nÕp. ? ở nơi sơ tán ông Hai đã nhớ những gì về làng? - Cùng làm việc với anh em, cùng anh em đào tờng, đắp ụ, xẻ hào, khuân đá … ? V× sao «ng l¹i thÊy vui khi nghÜ vÒ lµng vµ nh÷ng kØ niÖm vÒ lµng? ? Lµng «ng tÝch cùc tham gia kh¸ng chiÕn … (¤ng Hai nhí lµng da diÕt) ? Tình cảm của ông đối với làng quê?. Nội dung cần đạt I. §äc t×m hiÓu chung - T¸c gi¶: - T¸c phÈm: TruyÖn ngắn "Làng" đợc viết trong thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chống Pháp và đợc ®¨ng lÇn ®Çu trªn t¹p trÝ v¨n nghÖ n¨m 1948. - Phơng thức biểu đạt: Tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m.(§èi tho¹i, độc thoại và độc thoại néi t©m) - Ng«i kÓ: Ng«i thø ba. - Bè côc: -Tãm t¾t:. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. ¤ng Hai trong nh÷ng ngµy ®Çu t¶n c.. - Tõ sau c¸ch m¹ng, t×nh yªu lµng ph¸t triÓn, båi dìng thªm g¾n liÒn víi mét t×nh.

(117) - G¾n bã, tù hµo, cã tr¸ch nhiÖm víi lµng quª. cảm mới- đó là tình ? Quan s¸t v¨n b¶n tõ "¤ng Hai ®i nghªnh ngang … móa c¶ c¶m kh¸ng lªn" vµ cho biÕt nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn «ng Hai quan t©m chiÕn.ChÝnh v× vËy ë n¬i t¶n c «ng còng đến cuộc kháng chiến ? - Nắng thế này thì bỏ mẹ chúng nó ; nghe lỏm đọc báo những luôn để ý tin tức về t×nh h×nh kh¸ng chiÕn. tin chiÕn th¾ng ruét gan «ng l·o cø móa c¶ lªn vui qu¸. ? NhËn xÐt lêi v¨n? (Ng«n ng÷) - Ng«n ng÷ quÇn chóng: gi÷ chÞt lÊy, c¬ chõng, khiÕp thËt d¨m * TiÓu kÕt «ng Hai kh«ng chØ lµ khÈn - Độc thoại nội tâm: đấy cứ kêu chúng nó … không b ớc sớm một nông dân bình thờng mà còn là một phụ (trang 164) l·o cøu quèc lu«n g¾n ? ¤ng Hai lµ ngêi nh thÕ nµo? bã víi phong trµo - Lµ ngêi n«ng d©n cã t×nh yªu kh¸ng chiÕn, nång nhiÖt. ? Đối với kẻ thù ông có thái độ nh thế nào? Em hãy tìm chi kháng chiến. Tình yêu lµng cña «ng kh«ng tiết thể hiện thái độ ấy? cßn bã hÑp trong - GÆp ngêi quen nµo «ng còng nãi: “N¾ng... b»ng ngåi tï”. khu«n khæ c¸i lµng ? Em có nhận xét gì về thái độ đó? chợ Dầu với những đ- Ông mong trời nắng thiêu đốt kẻ thù. Cßn chi tiÕt nµo thÓ hiÖn «ng cßn quan t©m tíi kh¸ng chiÕn? êng th«n ngâ xãm mµ là cái gì đó rộng lớn - Ông đến phòng thông tin để nghe tin tức. ? Khi nghe tin các em nhỏ, nữ du kích đánh thắng Tây ông có hơn. t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - Ruét gan «ng l·o nh móa c¶ lªn, vui qóa. ? Em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng «ng Hai lóc nµy? - Ông rất vui mừng khi nghe tin ta đánh đợc nhiều Tây. ? Từ tâm trạng đó giúp em hiểu gì về tình cảm của ông Hai 4. Cñng cè: Tãm t¾t v¨n b¶n "Lµng" 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc sinh häc bµi so¹n bµi lµm bµi tËp sgk *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010. TiÕt 62: Lµng. Kim L©n A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Tiếp tục cho học sinh thấy đợc tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nớc và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai. Qua đó thấy đợc biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nớc của nhân dân ta trong thời kì kháng chiến chèng Ph¸p. 2. Kỹ năng: Rèn luyện năng lực phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự đặc biệt là ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tinh thần yêu nớc, tự hào về quê hơng, đất nớc. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : §äc t liÖu vÒ Kim L©n + Bøc ch©n dung nhµ v¨n Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña mét sè häc sinh 3. Bµi míi: Hoạt động của Thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II (Tiếp theo). Gv: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 61, dÉn chuyÓn vµo tiÕt 62. 2. T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng chî Dçu Hoạt động 2: Ông Hai khi nghe tin làng Dầu theo tây. ? Tóm tắt từ ông lão náo nức... trang 164 đến đôi phần. theo tây. trang 170. ? T©m tr¹ng «ng hai khi bíc ra khái phßng th«ng tin?.

(118) - N¸o nøc ® rÊt vui phÊn khëi. ? ¤ng Hai cã c¶m gi¸c g× khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc - Cæ «ng l·o nghÑn ¾ng h¼n l¹i, da mÆt tª r©n r©n. - Ông lão lặng đi, tởng nh đến không thở đợc - Mét lóc l©u «ng míi rÆn Ì Ì, nuèt mét c¸i g× víng ë cæ. ? Các chi tiết đó thấy tâm trạng của ông Hai lúc này nh thÕ nµo? - Xấu hổ và uất ức, bất ngờ (đột ngột nh nghe tin sét đánh ngang tai) ? Đọc thầm đoạn văn trên, cho biết phơng thức biểu đạt chÝnh cña ®o¹n v¨n? - Miêu tả (Miêu tả nét mặt, ngoại hình) để bộc lộ tâm tr¹ng. ? NhËn xÐt t×nh huèng truyÖn? T×nh huèng bÊt ngê lµm næi bËt tÝnh c¸ch cña nh©n vËt «ng Hai. ? §äc thÇm tiÕp ®o¹n v¨n, cho biÕt c¶m nghÜ cùc nhäc cña ông Hai đợc thể hhiện qua đoạn văn nào? Em hãy đọc đoạn văn đó thật diễn cảm - Học sinh đọc đoạn "Chao ôi! Cực nhục cha …. bán nớc" ? V× sao «ng hai cã c¶m gi¸c nh vËy ? - V× nÕu lµng «ng theo t©y thËt th× «ng lµ ngêi l¹c loµi víi bµn d©n thiªn h¹. ? ý nghÜ trªn cña «ng Hai cho ta thÊy biÓu hioÖn ®iÒu g×? - Häc sinh th¶o luËn, ®a ý kiÕn: + Là biểu hiện của lòng yêu nớc cao độ. + Vì yêu nớc ông căm ghét cao độ kẻ bán nớc. ? Xúc cảm nào đợc diễn ra trong nội tâm của ông Hai qua ý nghÜ "Lµng th× yªu thËt, nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï"? - Ông xót xa và uất hận (Nỗi đau đớn, đổ vỡ trong ông về lµng mµ tríc ®©y «ng lu«n tù hµo vÒ nã, nhí nã víi bao kØ niÖm cña nh÷ng ngµy kh¸ng chiÕn c¶ lµng h¨ng h¸i tham gia) ? Kiểu ngôn ngữ nào của nhân vật đợc sử dụng để bộc lộ suy nghÜ? - Kiểu ngôn ngữ độc thoại đ làm nổi bật tâm trạng cay đắng, tủi cực … * ? Kểtóm tắt cuộc trò chuyện của ông Hai với đứa con út? Cuộc trò chuyện này đợc thể hiện bằng ngôn ngữ nào, cã gièng ng«n ng÷ ë ®o¹n trªn kh«ng? - Ngôn ngữ đối thoại của nhân vật ? Vì sao ông Hai lại trò chuyện với đứa con của mình? - Vì ông không biết giãi bày cùng ai. Ông mợn con để bày tá nçi lßng, tÊm lßng son cña m×nh víi lµng, víi níc. ? Chi tiết nào thể hiện, thái độ, xúc cảm của ông Hai khi trß chuyÖn víi con? - Níc m¾t «ng giµn ra, ch¶y rßng rßng hai bªn m¸. ? Từ đó, em có cảm nhận gì về tình cảm của ông với làng quê, đất nớc? - Son sắt thuỷ chung với làng quê, với đất nớc, với kháng chiÕn. ? Những dằn vặt khổ tâm của ông Hai cho em đánh giá nh thÕ nµo vÒ «ng? - Một con ngời yêu quê, yêu nớc đằm thắm chân thật. - Mét t©m hån ngay th¼ng, träng danh dù, yªu ghÐt r¹ch rßi …. - ¤ng Hai nghe tin lµng DÇu theo giÆc trong lóc t©m tr¹ng «ng ®ang vui («ng n¸o nøc ®i ra tõ phßng th«ng tin nghe thÊy nhiÒu chiÕn c«ng cña d©n tộc) giữa lúc đó càng làm cho «ng hôt hÉng, bÊt ngê, dêng nh «ng kh«ng tin điều đó là sự thật. Ông càng đau đớn xót xa hơn. - Kim Lân đã thành công khhi kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch của ông Hai khi đặt vào nh÷ng t×nh huèng ®iÓn hình để thể hiện tâm trạng nh©n vËt.. - ¤ng xãt xa vµ uÊt hËn (Nỗi đau đớn, đổ vỡ trong «ng vÒ lµng mµ tríc ®©y «ng lu«n tù hµo vÒ nã, nhí nã víi bao kØ niÖm cña nh÷ng ngµy kh¸ng chiÕn c¶ lµng h¨ng h¸i tham gia). - Son s¾t thuû chung víi làng quê, với đất nớc, với kh¸ng chiÕn - Mét con ngêi yªu quª, yêu nớc đằm thắm chân thËt. - Mét t©m hån ngay th¼ng, träng danh dù, yªu ghÐt r¹ch rßi …. 3. ¤ng Hai sau khi nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng. - T©m tr¹ng sung síng h¶.

(119) Hoạt động 3: Ông Hai sau khi nghe tin cải chính về hê đến cực điểm bởi bao lµng. dằn vặt đau đớn đã đợc - Häc sinh kÓ tãm t¾t ®o¹n ch÷ nhá phÇn cuèi v¨n b¶n. gi¶i to¶ ? Khi nghe tin c¶i chÝnh xong, d¸ng vÎ cña «ng Hai cã ®iÒu g× kh¸c thêng? - C¸i mÆt buån thØu mäi ngµy bçng t¬i vui, r¹ng rì h¼n lªn … cặp mắt hung hung đỏ hấp háy. ? D¸ng vÎ Êy ph¶n ¸nh mét néi t©m nh thÕ nµo? - NhÑ nhâm, vui síng ? Tại sao ông Hai lại khoe với mọi ngời rằng: Tây nó đốt nhµ t«i råi? - Đó là bằng chứng gia đình ông không theo giặc. ? Lúc này cử chỉ của ông Hai có gì đặc biệt? - LËt ®Ët bá ®i n¬i kh¸c ; móa tay lªn mµ khoe III. Tæng kÕt - Ghi nhí sgk ? Những cử chỉ đó phản ánh nội tâm nh thế nào? - Tâm trạng sung sớng hả hê đến cực điểm bởi bao dằn vặt 1. Nghệ thuật: 2. Néi dung đau đớn đã đợc giải toả. ? Em hiểu gì về ông Hai từ cử chỉ, lời nói, dáng vẻ đó? - Coi träng danh dù, yªu lµng yªu níc h¬n tÊt c¶. * Hoạt động III: Tổng kết: ? Khái quát lại những giá trị về nghệ thuật đợc Kim Lân IV. Luyện tập: thÓ hiÖn qua v¨n b¶n Lµng. - Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại của nhân vật mang tính quÇn chóng. - Kết hợp miêu tả ngoại hình với nội tâm nhất là dùng độc thoại để miêu tả diễn biến, tâm lí nhân vật. * Hoạt động IV: Luyện Tập. Bµi tËp: Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt «ng Hai. 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ¨n b¶n "Lµng"- Kim L©n 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Xem l¹i bµi, So¹n bµi tiÕp theo, Häc thuéc c¸c dÉn chøng vÒ nh©n vËt «ng Hai. *Rót kinh nghiÖm:. Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y: / 11/2010 TiÕt 63: CH¦¥NG TR×NH §ÞA PH¦¥NG. (PhÇn TiÕng ViÖt) A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn tøc: Qua bµi häc, gióp häc sinh «n t©p, hÖ thèng ho¸ c¸c néi dung TiÕng ViÖt địa phơng đã học. Tích hợp với các văn bản và các bài tập làm văn đã học. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh có kĩ năng giải thích ý nghĩa của từ ngữ địa phơng và ph©n tÝch gi¸ trÞ cña nã trong v¨n b¶n. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. ChuÈn bÞ Thầy: Hệ thống hoá kiến thức TV địa phơng. Trò: Ôn lại kiến thức địa phơng. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tîng thanh. LÊy vÝ dô? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: Mở rộng vốn từ địa ph- I. Mở rộng vốn từ địa phơng. ¬ng. Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: d. Bắc bộ: đắt, mối dây.

(120) ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp e. NghÖ TÜnh: nuéc ch¹c. ? Em h·y thùc hiÖn yªu cÇu thø nhÊt? f. Nam Bé: m¾c a. Bắc bộ: đắt, mối dây - B¾c Bé: bè, mÑ, mò, gi¶ vê, nghiÖn, vµo, b. NghÖ TÜnh: nuéc ch¹c. c¸i b¸t. c. Nam Bé: m¾c - Nam Bộ: Ba, má, giả đò, ghiền, vô, cái ? Tìm các từ ngữ ở các địa phơng đồng chén. nghÜa nhng kh¸c ©m, theo mÉu. - Trung Bộ: bo, mụ, giả đò, mò, ngái, cái - B¾c Bé: bè, mÑ, mò, gi¶ vê, nghiÖn, vµo, t«. c¸i b¸t. Tìm các từ đồng âm nhng khác nghĩa của - Nam Bộ: Ba, má, giả đò, ghiền, vô, cái các từ : chÐn. - B¾c: nãn, hßm, s¬ng, ná - Trung Bộ: bo, mụ, giả đò, mò, ngái, cái - Nam: nón (mũ), hòm (quan tài) t«. - Trung: hßm (quan tµi), s¬ng (g¸nh), ná ? Tìm các từ đồng âm nhng khác nghĩa cña c¸c tõ - B¾c: nãn, hßm, s¬ng, ná - Nam: nãn (mò), hßm (quan tµi) - Trung: hßm (quan tµi), s¬ng (g¸nh), ná II. Vai trò từ ngữ địa phơng trong mối quan (kh«ng, ch¼ng). * Hoạt động II: Vai trò từ ngữ địa phơng hệ với từ ngữ toàn dân. Bµi tËp 2: trong mèi quan hÖ víi tõ ng÷ toµn d©n. Bµi tËp 2: Do ®iÒu kiÖn tù nhiªn thæ nhìng ? Cho biết vì sao nhiều từ ngữ địa phơng mỗi địa phơng có sự khác biệt, do đó có mµ kh«ng cã tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng? những sự vật hiện tợng địa phơng này có, - Do điều kiện tự nhiên thổ nhỡng mỗi địa địa phơng khác không có. Vì vậy, có phơng có sự khác biệt, do đó có những sự những từ gọi tên sự vật, hiện tợng chỉ có ở vật hiện tợng địa phơng này có, địa phơng một địa phơng nhất định. khác không có. Vì vậy, có những từ gọi từ ngữ địa phơng ấy chứng tỏ tên sự vật, hiện tợng chỉ có ở một địa ph- tính đaCác d¹ng phong phó vÒ tù nhiªn vµ x· ơng nhất định. héi ë c¸c vïng trên đất nớc ta. Tuy ? Sự xuất hiện những từ ngữ đó thể hiện nhiên, số lợng từmiền nµy kh«ng nhiÒu, cho tính đa dạng về điều kiện tự nhiên và đời nên nó không hề ngữ c¶n đến việc giao tiếp sống xã hội ở các vùng miền của đất nớc xã hội trên phạm vi đấttrởnớc. ta nh thÕ nµo? - Các từ ngữ địa phơng ấy chứng tỏ tính đa d¹ng phong phó vÒ tù nhiªn vµ x· héi ë các vùng miền trên đất nớc ta. Tuy nhiên, sè lîng tõ ng÷ nµy kh«ng nhiÒu, cho nªn nó không hề cản trở đến việc giao tiếp xã hội trên phạm vi đất nớc. Bµi tËp 3: Bµi tËp 3: Kh«ng cã tõ ng÷ nµo trong hai môc ? Quan s¸t biÓu mÉu b,c bµi tËp 1 cho biÕt b,c đợc coi lµ thuéc vÒ ng«n ng÷ toµn d©n nh÷ng tõ ng÷ nµo thuéc tõ ng÷ toµn d©n? - Kh«ng cã tõ ng÷ nµo trong hai môc b,c bëi v× trong vèn tõ vùng cña ng«n ng÷ toµn đợc coi là thuộc về ngôn ngữ toàn dân bởi dân đã có từ ngữ có nghĩa tơng ứng. v× trong vèn tõ vùng cña ng«n ng÷ toµn Bµi tËp 4: e) BÇm ¬i cã rÐt kh«ng bÇm? dân đã có từ ngữ có nghĩa tơng ứng. Heo heo giã nói, l©m th©m ma phïn. (bÇm mÑ) (BÇm ¬i). f) B©y chø s«ng níc vÒ ta §i kh¬i ®i léng, thuyÒn ra thuyÒn vµo. ( chõ- giê, b©y giê) (MÑ suèt). g) Đom đóm bay ra, trồng cà tra đỗ. Tu rua b»ng mÆt, cÊt b¸t c¬m ch¨m. ch¨m- chiªm) (ca dao). h) §ªm khuya cëi xuèng dÇn dÇn. Sao h«m xÝch l¹i cho gÇn sao mai..

(121) Bµi tËp 4: (cëi- s¬ng) (H¸t dÆm NghÖ TÜnh) ? T×m trong c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng những từ ngữ địa phơng đợc sử dụng, chỉ Bài tập 4: rõ từ ngữ đó thuộc địa phơng nào, tìm từ ng÷ toµn d©n t¬ng øng? i) BÇm ¬i cã rÐt kh«ng bÇm? Heo heo giã nói, l©m th©m ma phïn. a) BÇm ¬i cã rÐt kh«ng bÇm? (BÇm- mÑ) (BÇm Heo heo giã nói, l©m th©m ma phïn. (BÇm- mÑ) (BÇm ¬i). j) B©y chø s«ng níc vÒ ta ¬i). §i kh¬i ®i léng, thuyÒn ra thuyÒn vµo. b) B©y chø s«ng níc vÒ ta ( chõ- giê, b©y giê) (MÑ suèt). §i kh¬i ®i léng, thuyÒn ra thuyÒn vµo. k) Đom đóm bay ra, trồng cà tra đỗ. ( chõ- giê, b©y giê) (MÑ suèt). Tu rua b»ng mÆt, cÊt b¸t c¬m ch¨m. c) Đom đóm bay ra, trồng cà tra đỗ. (ch¨m- chiªm) (ca dao). Tu rua b»ng mÆt, cÊt b¸t c¬m ch¨m. l) §ªm khuya cëi xuèng dÇn dÇn. (ch¨m- chiªm) (ca dao). Sao h«m xÝch l¹i cho gÇn sao mai. d) §ªm khuya cëi xuèng dÇn dÇn. (cëi- s¬ng) (H¸t dÆm NghÖ TÜnh) Sao h«m xÝch l¹i cho gÇn sao mai. (cëi- s¬ng) (H¸t dÆm NghÖ TÜnh) Bµi tËp 4/176: ? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp ? Em hãy chỉ ra các từ ngữ địa phơng đợc Bài tập 4/176: sö dông trong ®o¹n th¬? Söa, nê, tui, cí r¨ng, mô. ? Những từ ngữ địa phơng có tác dụng gì? Miền Trung. - T¸c dông: §Ó thÊy râ r×nh c¶m cña nh÷ng ngêi d©n miÒn Trung trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. 4. Cñng cè: Néi dung bµi häc 5. Hớng dẫn về nhà: Về nhà tìm thêm các tác phẩm văn chơng có sử dụng từ địa phơng phân tích tác dụng, Tìm các câu ca dao, dân ca theo vùng miền có sử dụng từ ngữ địa phơng vùng miền đó. *Rót kinh nghiÖm:. Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010. Tiết 64: đối thoại, độc thoại và độc thoại Nội tâm trong văn bản tự sự A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm đồng thời thấy đợc vai trò và tác dụng của chúng trong văn bản tự sự. TÝch hîp víi phÇn v¨n häc vµ tiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp c¸c yÕu tè nµy trong khi đọc cũng nh khi viết văn bản tự sự. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức đa các hình thức đối thoại, độc thoại nội tâm khi t¹o lËp v¨n b¶n tù sù. B. chuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: SGK, chuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: ? KÓ l¹i tãm t¾t sù viÖc «ng Hai nghe tin lµng DÇu theo giÆc? ? Sau khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc «ng Hai nghÜ g× vµ nãi g× víi con ót? 3. Bµi míi:. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu yếu tố ĐT, độc I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và.

(122) tho¹i vµ §T néi t©m. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. - Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi ®o¹n v¨n trÝch cña t¸c phÈm "Lµng" SGK/176 - Học sinh đọc đoạn văn: Chú ý 3 câu đầu cña ®o¹n v¨n. ? Trong 3 c©u ®Çu cña ®o¹n trÝch ai nãi víi ai? ? Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt mÊy ngêi? - Hai ngêi phô n÷ t¶n c ®ang nãi chuyÖn víi nhau ? Dấu hiệu nào cho ta thấy đó là 1 cuộc trò chuyện trao đổi qua lại? Có mấy lợt lêi? - Mét ngêi hái ® 2 lît lêi qua l¹i ( 2 - Một ngời đáp. ngời phụ nữ đối thoại víi nhau ? C©u "Hµ, n¾ng gím vÒ nµo… " ¤ng ai nãi víi ai ? Đây có phải là câu đối thoại không? Vì sao? Häc sinh th¶o luËn: - KHông phải là câu đối thoại (mà chỉ có 1 lît lêi th«i) - Bëi v× néi dung «ng nãi kh«ng híng tíi mét ngêi tiÕp chuyÖn cô thÓ nµo (nãi gi÷a trời) cũng chẳng liên quan tới chủ đề mà 2 ngời đàn bà tản c đang trao đổi. - H¬n n÷a sau c©u nãi cña «ng ch¼ng cã ai đáp lại. Thực ra ông lão nói với chính mình một câu bâng quơ, đánh trống lảng để tìm cách thoái lui. ? Trong ®o¹n trÝch nµy cã c©u nµo kiÓu này không? Hãy dẫn ra câu đó? - Học sinh đọc câu văn: "¤ng l·o n¾m chÆt hai tay mµ rÝt lªn: -"Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièng ViÖt gian bán nớc để nhục nhã thế này?" ? Nh÷ng c©u nh "Chóng nã còng lµ trÎ con làng Việt gian đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúng hắt hủi đấy ? Khốn nạn, bằng Êy tuæi ®Çu … " lµ nh÷ng c©u ai hái ai? T¹i sao tríc c©u nµy kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng nh c¸c c©u trªn ta võa t×m hiÓu? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn: + C©u cña «ng Hai hái chÝnh m×nh. Nh÷ng c©u nµy kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ ©m thÇm diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng hai ? Qua câu hỏi với chính mình đó, ông hai cã t©m tr¹ng g×? (BiÓu hiÖn t©m tr¹ng g× cña «ng Hai?) - Tâm trạng dằn vặt đau đớn của ông hai trong nh÷ng phót gi©y «ng nghe tin lµng. độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự 1. VÝ dô: SGK. + C©u cña «ng Hai hái chÝnh m×nh. Nh÷ng c©u nµy kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng mµ ©m thÇm diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng hai - Tâm trạng dằn vặt đau đớn của ông hai trong nh÷ng phót gi©y «ng nghe tin lµng DÇu theo giÆc. - T©m tr¹ng tñi hæ cña «ng v× lµng DÇu theo giÆc (V× kh«ng thèt ra thµnh lêi, chØ nghÜ thÇm nªn kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng). * Nh÷ng c©u hái chÝnh m×nh, nh÷ng ý nghĩ trong đầu không đợc thốt ranh vậy đ là câu độc thoại nội tâm. - Các hình thức đối thoại tạo ra các tình huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật: - Tâm trạng dằn vặt, đau đớn, tủi hổ của «ng khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc. C¸i lµng mµ «ng lu«n lÊy lµm tù hµo vµ h·nh diện T câu chuyện sinh động, hấp dẫn hơn.. 2. KÕt luËn - Ghi nhí II. luyÖn tËp 1. Bµi tËp 1SGK/178 - Cuộc đói thoại của: Bà Hai với ông Hai - Cã 5 lît lêi cña 2 ngêi.

(123) DÇu theo giÆc. - T©m tr¹ng tñi hæ cña «ng v× lµng DÇu theo giÆc (V× kh«ng thèt ra thµnh lêi, chØ nghÜ thÇm nªn kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng). * Gi¸o viªn : Nh÷ng c©u hái chÝnh m×nh, những ý nghĩ trong đầu không đợc thốt ra 2. Bài tập 2 SGK/179 nh vậy đ là câu độc thoại nội tâm. ? Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng nh thế nào trong việc thể hiện diễn biến - Tâm trạng dằn vặt, đau đớn, tủi hổ của của câu chuyện và thái độ của ngời tản c ông khi nghe tin làng Dầu theo giặc. Cái lµng mµ «ng lu«n lÊy lµm tù hµo vµ h·nh trong buæi tra «ng hai gÆp hä? - Các hình thức đối thoại tạo ra các tình diện T câu chuyện sinh động, hấp dẫn hơn. huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật: ? Tác giả đã thể hiện thành công diễn biến t©mlÝ cña «ng Hai nh thÕ nµo? - Tâm trạng dằn vặt, đau đớn, tủi hổ của «ng khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc. C¸i lµng mµ «ng lu«n lÊy lµm tù hµo vµ h·nh diện T câu chuyện sinh động, hấp dẫn hơn. ? Qua các ví dụ đã phân tích hãy cho biết đối thoại là gì? ? Độc thoại và độc thoại nội tâm nh thế nµo? ? Vai trò của đối thoại, độc thoại và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù nh thÕ nµo. * Hoạt động II: Luyện tập. 1. Bµi tËp 1SGK/178 + 3 lît cña bµ Hai (Ba lît lêi trao) + 2 lợt của ông Hai (Hai lợt lời đáp) - Lời thoại đầu của bà, ông Hai không đáp "n»m rò ra ë giêng kh«ng nãi g×". C©u hái thứ 2 của bà đợc ông khẽ nhúc nhích đáp b»ng c©u hái l¹i bµ víi tõ "g×?". LÇn thø ba «ng chØ tr¶ lêi bµ b»ng 1 c©u côt lñn, giäng g¾t lªn "BiÕt råi". - Lời đối thoại của 2 ngời không tơng xøng víi nhau. - Bµ Hai b¨n kho¨n, lo l¾ng. - ¤ng Hai ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ vµ thÊt väng cña «ng khi nghe tin lµng DÇu cña «ng theo giÆc. 2. Bµi tËp 2 SGK/179 ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp 2. 4. Củng cố: Đối thoại độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự 5. Híng dÉn: Häc bµi, ViÕt v¨n b¶n :C¶m xóc vÒ ngêi bµ" *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y: /11/2010. TiÕt 65: LuyÖn nãi tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua tiết học giúp học sinh biết trình bày một vấn đề trớc tập thể lớp víi néi dung kÓ l¹i mét sù viÖc theo ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø ba. Trong khi kÓ cã kết hợp với miêu tả nội tâm, nghị luận có đối thoại và độc thoại..

(124) 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh có kỹ năng trình bày miệng theo dàn ý đã chuẩn bị. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức chuẩn bị bài ở nhà, tự tin trình bày bài trên lớp. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh . 3. Bµi míi: H/® cña thÇy vµ trß Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Chuẩn bị ở nhµ. Gv: KiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh - Gi¸o viªn ph©n c«ng chia líp thµnh 3 nhãm híng dÉn, yªu cÇu tõng nhãm chuÈn bÞ theo đề bài sau, chú ý chỉ nªu ý chÝnh mµ m×nh nãi 1. Nhãm 1: T©m tr¹ng cña em sau khi x¶y ra mét viÖc cã lçi víi b¹n (sgk/117) ? ChuyÖn x¶y ra nh thÕ nµo? Em 2. Nhãm 2: KÓ l¹i buæi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam lµ ngêi b¹n tèt. (sgk/161) ? Buæi sinh ho¹t líp diÔn ra nh thÕ nµo? 3. Nhãm 3: Dùa vµo néidung phÇn ®Çu t¸c phÈm ChuyÖn ngêi con g¸i Nam Xơng (Từ đầu đến "Bấy giờ chµng míi tØnh ngé, thÊu nỗi oan của vợ nhng việc đã trót qua rồi"). Hãy đóng vai Tr¬ng Sinh kÓ l¹i c©u chuyÖn vµ bµy tá niÒm ©n hËn cña m×nh). - Häc sinh kÓ tãm t¾t c¸c sù viÖc phÇn ®Çu c©u chuyÖn (đóng vai Trơng Sinh, lựa chän ng«i kÓ thø nhÊt - Tr¬ng Sinh xng lµ t«i) - Häc sinh chó ý kÓ l¹i nh÷ng suy nghÜ, t©m tr¹ng cña chµng Tr¬ng khi biÕt mình đã nghi oan cho vợ (ân hËn, day døt, buån khæ, mong muốn đợc gặp vợ để bµy tá nçi lßng m×nh, muèn đợc vợ tha thứ để sum họp h¹nh phóc) - luyÖn nãi trªn líp : (Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh. I. ChuÈn bÞ ë nhµ: 1. Nhãm 1: T©m tr¹ng cña em sau khi x¶y ra mét viÖc cã lçi víi b¹n (sgk/117) * X¶y ra trong giê kiÓm tra, kh«ng thuéc bµi muèn b¹n cho xem bài. Bạn không đồng ý. Ra về em em đã có nh÷ng lêi nãi xóc ph¹m tíi b¹n * Tối về em kể lại chuyện đó cho mẹ nghe, mẹ phân tích cho em hiểu. Em cảm thấy hối hận (đêm đó em trằn trọc kh«ng ngñ, suy nghÜ vÒ lçi lÇm cña m×nh …) * Em đã quyết định xin lỗi bạn ; Tình bạn của em và bạn ngày càng thắm thiết, bạn đã giúp đỡ nhiÒu cho em trong häc tËp. 2. Nhóm 2: Kể lại buổi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là ngời bạn tốt. (sgk/161) - Líp trëng b×nh tuÇn nhËn xÐt u, nhîc ®iÓm cña líp tuÇn qua nªu kÕ ho¹ch tuÇn tíi. - Tổ chức phát thởng cho các bạn đạt điểm tốt, tiến bộ trong học tập và đạo đức tổ em đề nghị thêm bạn Nam. - Một số bạn trong lớp xì xào bàn tán, tỏ ý không đồng t×nh. - Em lµ b¹n th©n, lµ tæ trëng hµng ngµy kiÓm tra bµi cña Nam em thấy bạn ngày càng tiến bộ, hay giúp đỡ mọi ng¬õi. - Em kể lại cho cả lớp nghe bạn đã có việc làm tốt giúp đỡ ngời già không nơi nơng tựa: giúp đỡ bà mẹ liệt sĩ ở gần nhà nh thế nào? hoặc (bạn đã cứu một em nhỏ khi bị ng· xuèng ao …) - Sau khi nghe em kÓ, c¶ líp theo dâi ch¨m chó, trÇm trå thán phục Nam, nhất trí để Nam đợc khen và nhận phần thëng. 3. Nhãm 3: Dùa vµo néidung phÇn ®Çu t¸c phÈm ChuyÖn ngời con gái Nam Xơng (Từ đầu đến "Bấy giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ nhng việc đã trót qua rồi"). Hãy đóng vai Trơng Sinh kể lại câu chuyện và bày tá niÒm ©n hËn cña m×nh). - Häc sinh kÓ tãm t¾t c¸c sù viÖc phÇn ®Çu c©u chuyÖn (đóng vai Trơng Sinh, lựa chọn ngôi kể thứ nhất - Trơng Sinh xng lµ t«i) II. LuyÖn nãi trªn líp : - Trớc khi từng nhóm cử đại diện trình bày giáo viên lu ý học sinh phải có lời mở đầu tự nhiên, chủ động - Lêi nãi râ rµng m¹ch l¹c, cã giäng ®iÖu, t thÕ ngay ngắn mắt hớng vào ngời nghe (chú ý không đọc lại bài viÕt) - Từng nhóm cử đại diện trình bày (Khi nghe xong cả.

(125) khi nãi). * Hoạt động II: Thực hành. GV: định hớng đúng cho häc sinh. Gợi ý đề 1: - Nam chØ häc giái h¬n t«i mét chót, Ýt nãi mµ lµm nhãm trëng. - T«i lu«n kÐo c¸c b¹n kh«ng ®i häc nhãm. - Tôi bị ốm Nam đã giúp tôi häc. - T«i xÊu hæ, ©n hËn, xin lçi b¹n.. líp vç tay hoan h«, tá ý lÞch sù trong giao tiÕp) - Sau khi tõng nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Gi¸o viªn l¾ng nghe lµm träng tµi, rót kinh nghiÖm c¸c lçi (vÒ néi dung vµ h×nh thøc, c¸ch tr×nh bµy miÖng cña häc sinh ) Gîi ý: §Ò 1:- C« gi¸o ph©n Nam lµm nhãm trëng chÞu tr¸ch nhiÖm phô tr¸ch nhãm t«i. - Nam chØ häc giái h¬n t«i mét chót, Ýt nãi mµ lµm nhãm trëng. - T«i lu«n kÐo c¸c b¹n kh«ng ®i häc nhãm. - Tôi bị ốm Nam đã giúp tôi học. - T«i xÊu hæ, ©n hËn, xin lçi b¹n. §Ò 2:- Líp diÔn ra buæi sinh ho¹t, kh«ng khÝ c¨ng th¼ng vì phê bình bạn Nam đã có biểu hiện lấy tiền quỹ lớp đi ch¬i ®iÖn tö víi mét sè b¹n xÊu. - Tôi đã bảo vệ bạn Nam: Nam không đua đòi chơi bời víi c¸c b¹n xÊu mµ gióp c¸c b¹n kh«ng xa vµo c¸c tÖ n¹n. - Thấy các bạn chơi, động viên các bạn không chơi. - C¸c b¹n nî tiÒn chñ hµng bÞchñ hµng ®e do¹, Nam chñ động lấy tiền quỹ lớp trả… -DÉn chøng cha bao giê ch¬i ®iÖn tö, kh«ng chÓnh m¶ng trong häc tËp. - C¶m nghÜ buån vÒ mét viÖc lµm tèt bÞ c¸c b¹n hiÓu lÇm. Đề 3:- Khi vợ tôi tự tử, tôi đến khi nghe con chỉ cái bóng trªn têng lµ cha. T«i ©n hËn, ®au khæ v« cïng. Sù hiÓu lÇm cña t«i thËt lµ tai h¹i. - Nhng t«i hiÓu lÇm còng cã lÝ do cña nã, mét ngêi ®i xa vÒ, con kh«ng nhËn cha l¹i nãi cã cha kh¸c th× ai mµ ch¼ng nghi ngê.. §Ò 2: Gv híng dÉn Hs t×m ý cho đề bài 2. §Ò 3: - Khi vợ tôi tự tử, tôi đến khi nghe con chØ c¸i bãng trªn têng lµ cha. T«i ©n hËn, ®au khæ v« cïng. Sù hiÓu lÇm cña t«i thËt lµ tai h¹i. - Nhng t«i hiÓu lÇm còng cã lÝ do cña nã, mét ngêi ®i xa vÒ, con kh«ng nhËn cha l¹i nãi cã cha kh¸c th× ai mµ ch¼ng nghi ngê. 4. Củng cố: Chú ý viết đoạn đối thoại, độc thoại độc thoại nội tâm, yếu tố nghị luận trong v¨n b¶n tù sù..

(126) 5. Híng dÉn vÒ nhµ: So¹n bµi "LÆng lÏ Sa Pa" *Rót kinh nghiÖm: DuyÖt tuÇn 13. §íi Huy TiÒm. TuÇn 14 Ngµy so¹n: 5/11/2010. Ngµy d¹y: /11/2010. TiÕt 66: lÆng lÏ Sa pa. NguyÔn Thµnh Long A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc nội dung và nghệ thuật đặc sắc của truyÖn: - C/s bình dị mà tốt đẹp của ngời thanh niên làm công tác khí tợng trên điểm cao. - Thấy đợc ý nghĩa công việc của anh thanh niên làm - Công việc đem lại ý nghĩa cho cuộc sống và niềm vui cho con ngời. Vẻ đẹp của ngời lao động bình thờng là nguyên mẫu sáng tạo nghệ thuật mới. - Sự giản dị của cốt truyện (không cấu tạo nên các tình huống mâu thuẫn xung đột) c¸ch kÓ chuyÖn ®an xen nhiÒu ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn lµ nÐt riªng cña t¸c phÈm nµy. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và tìm hiểu đặc điểm của nhân vật trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức vơn lên trong cuộc sống, lấy công việc làm niÒm vui, lµm môc tiªu sèng. B. Chuẩn bị: Thầy: Soạn bài, đọc t liệu tìm chân dung nhà văn NT L. Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. chung ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm 1. T¸c gi¶: (Sgk) . T¸c gi¶: (1925 - 1991) quª ë huyÖn Duy Xuyªn tØnh Qu¶ng Nam viÕt v¨n thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ¤ng lµ c©y bót 2. T¸c phÈm TruyÖn chuyªn viÕt vª fruyÖn ng¾n vµ kÝ <Gi¸o viªn cho häc sinh quan ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" s¸t ch©n dung nh©n vËt lµ kÕt qu¶ cña chuyÕn 2. T¸c phÈm TruyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" lµ kÕt qu¶ cña chuyÕn ®i lªn Lµo Cai trong ®i lªn Lµo Cai trong mïa hÌ 1970. - TruyÖn mïa hÌ 1970. ng¾n nµy rót tõ tËp "gi÷a trong xanh"in n¨m 1972 - KiÓu v¨n b¶n: Tù sù Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc, tìm hiểu bố cục: Đọc chậm, cảm - Bố cục: xúc lắng sâu, chú ý lời đối thoại giữa các nhân vật. Học sinh đọc - Tóm tắt: phần chữ to SGK, vừa đọc vừa tóm tắt. * Häc sinh kÓ tãm t¾t l¹i c©u chuyÖn: - KÓ l¹i cuéc gÆp gì t×nh cê gi÷a «ng ho¹ sÜ giµ, c« kÜ s vµ b¸c l¸i.

(127) xe với ngời thanh niên làm công tác khí tợng trên đỉnh Yên SơnSa Pa trong chuyến đi nghỉ trớc khi về hu của ngời hoạ sĩ. * Gi¸o viªn gi¶i thÝch tõ khã: lu ý chó thhÝch (1) (2) (4) (5) ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy? ? Điểm nhìn trần thuật đợc đặt và nhân vật nào? ? T¸c dông cña lèi kÓ nµy? - Häc sinh th¶o luËn ®a ý kiÕn: §©y lµ s¸ng t¹o cña nhµ v¨n lµm nổi bật vẻ đẹp con ngời, thiên nhiên Sa Pa. + Ng«i thø 3, ®iÓm nh×n trÇn thuËt ® «ng ho¹ sÜ g×a + Gi÷ cho c©u chuyÖn vÎ ch©n thùc kh¸ch quan, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiện nổi bật chất trữ tình, đào sâu suy t của nhân vật phù hợp với chÝnh suy nghÜ cña t¸c gi¶. ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Theo em ai lµ nh©n vËt chÝnh? - Bèn nh©n vËt: Anh thanh niªn, «ng ho¹ sÜ, c« kÜ s, b¸c l¸i xe. - Nh©n vËt chÝnh : Anh thanh niªn * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản. Hoạt động 1: Nhân vật anh thanh niên. - Học sinh theo dõi đọc thầm phần đầu truyện. ? Trong nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu vÒ anh thanh niªn, theo em ®©u lµ chi tiÕt giíi thiÖu b×nh thêng vÒ con ngêi nµy? - Hai mơi bảy tuổi, làm công tác khhí tợng kiêm vật lí địa cầu ; tÇm vãc bÐ nhá, nÐt mÆt r¹ng rì. ? §©u lµ chi tiÕt kh¸c l¹ vÒ con ngêi nµy? Hoµn c¶nh sèng cã g× đặc biệt? - Sống một mình trên đỉnh núi. - Bèn bÒ chØ cã c©y cá, m©y mï l¹nh lÏo ; thÌm ngêi qu¸. ? Với em, chi tiết nào đặc biệt nhất? - Học sinh thảo luận nêu ý kiÕn. + Thèm ngời đến nỗi dùng gỗ ngáng đờng ngăn ô tô lại để gặp. ? Vì sao, đó là chi tiết đặc biệt? Chi tiết đó cho ta hiểu gì về anh thanh niên? - Là ngời rất yêu quý con ngời, mong mỏi đợc tiếp xúc với mọi ngời xung quanh (là ngời tốt bụng, đôn hậu). ? NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt trong ®o¹n truyÖn nµy? - Miªu t¶ nh©n vËt võa theo c¸ch gi¸n tiÕp (qua nhËn xÐt cña b¸c l¸i xe vµ «ng ho¹ sÜ) - Vừa trực tiếp qua ngôn ngữ đối thoại của nhân vật. - Häc sinh theo dâi phÇn v¨n b¶n tiÕp theo. ? Nơi ở của anh thanh niên đợc miêu tả qua chi tiết nào? - Thu gän l¹i mét gãc tr¸i gian víi chiÕc giêng con, mét chiÕc bµn häc, mét gi¸ s¸ch. - Trong vờn có rất nhiều hoa: hoa đơn, hoa thợc dợc … ? Khi ngời hoạ sĩ tới cùng cô kĩ s tới anh thanh niên đã có lời nói vµ cö chØ g×? - Trao bó hoa đã cắt cho ngời con gái - T«i kh«n gbiÕt kØ niÖm thÕ nµothËt long träng cho ngµy h«m nay. Bác và cô là đoàn khách thứ hai đến thăm nhà tôi từ Tết … ? Qua lêi nãi vµ cö chØ cña anh thanh niªn em cã nhËn xÐt g× vÒ con ngêi nµy - Lµ ngêi sèng gi¶n dÞ, mÕn kh¸ch, cëi më vµ nång hËu ch©n thµnh. ? Anh đã trò chuyện với ông hoạ sĩ và ông kĩ s về công việc của m×nh nh thÕ nµo? - Lấy những con số, mỗi ngày báo về "nhà" bằng máy bộ đàm bèn giê, mêi mét giê, b¶y giê tèi, l¹i mét giê s¸ng. - đo gió, đo ma, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dựa vào việc báo trớc thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch giíi thiÖu, kÓ chuyÖn vÒ c«ng viÖc cña anh. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt anh thanh niªn.. - Lµ ngêi rÊt yªu quý con ngêi, mong mái đợc tiếp xúc với mọi ngêi xung quanh (lµ ngời tốt bụng, đôn hËu).. - Anh rÊt hiÓu, thµnh th¹o, chÝnh x¸c trong c«ng viÖc. - Rất thẳng thắn, đã nÕm tr¶i vµ vît qua gian khổ để hoàn thành công việc đợc giao. - Lµ ngêi say mª nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, víi mäi ngêi. C«ng viÖc cña anh thÇm lÆng nhng cã Ých.

(128) thanh niªn? trong cuéc sèng, cho - C¸ch kÓ ng¾n gän, tØ mØ, râ rµng mäi ngêi. ® Anh rÊt hiÓu, thµnh th¹o, chÝnh x¸c trong c«ng viÖc ? Anh đã kể về những khó khăn trong công việc của mình nh thế nµo? - Rét … xách đèn ra vờn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài nh chỉ * Tiểu kết : chực đợi mình ra là ào ào xô tới. Cái lặng im lúc đó mới thật - Anh lµ ngêi tiªu đáng dễ sợ. ? Nhà văn dùng ngôn ngữ độc thoại của một ngời lao động tích biểu cho thế hệ trẻ Nam trong cực để ca ngợi những con ngời lao động tích cực khác, điều đó có Việt nh÷ng n¨m kh¸ng t¸c dông g×? chiÕn chèng Mü - Tôn vinh đợc sự lao động của mọi ngời ? Từ đó , có thêm đặc điểm nào trong cách sống của anh thanh Khi ông hoạ sĩ có ý định vẽ chân dung, niên đợc bộc lộ? anh đã tỏ thái độ và - Khiªm nhêng lêi nãi nh thÕ nµo - Quý trọng lao động sáng tạo. ? Từ tất cả những biểu hiện cách sống đó ở anh thanh niên, cho - Anh đã nêu ra những em đánh giá nh thế nào về nhân vật này? dÉn chøng vÒ nh÷ng - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + Chân thật, tận tuỵ trong công việc, đầy lòng tin yêu cuộc sống. con ngời đáng vẽ hơn. g cho níc ta + Đó là cách sống tích cực, tốt đẹp và mới mẻ 4. Cñng cè: PhÈm chÊt cña nh©n vËt anh thanh niªn, nghÖ thu¹t kÓ chuyÖn cña NguyÔn Thµnh Long 5. Híng dÉn: Häc sinh vÒ nhµ häc bµi, tãm t¾t v¨n b¶n, t×m hiÓu phÇn cßn l¹i *Rót kinh nghiÖm:. Ngµy so¹n 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010. TiÕt 67: lÆng lÏ Sa pa. NguyÔn Thµnh Long. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua tiết học, gúp học sinh cảm nhận đợc: - Công việc đem lại ý nghĩa cho cuộc sống và niềm vui cho con ngời. Vẻ đẹp của ngời lao động bình thờng là nguyên mẫu sáng tạo nghệ thuật mới. - Sự giản dị của cốt truyện (không cấu tạo nên các tình huống mâu thuẫn xung đột) c¸ch kÓ chuyÖn ®an xen nhiÒu ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn lµ nÐt riªng cña t¸c phÈm nµy. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và tìm hiểu đặc điểm của nhân vật trong v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức vơn lên trong cuộc sống, lấy công việc làm niềm vui, lµm môc tiªu sèng.. B. ChuÈn bÞ:. Thầy: Soạn nội dung tiết 2, đọc t liệu tham khảo. Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra: ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung.

(129) * Hoạt động II (Tiếp theo): Tìm hiểu văn bản. Hoạt động 2: Nhân vật ngời hoạ sĩ. * Gi¸o viªn : Trong truyÖn cã mét ngêi lÆng lÏ quan s¸t, xóc c¶m, suy nghÜ vµ ghi chÐp lµ nh©n vËt ngêi ho¹ sÜ giµ. ? Dới cái nhìn của hoạ sĩ, cảnh đẹp của Sa Pa hiện lên trong n¨ng nh thÕ nµo? - Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. - Nh÷ng c©y th«ng chØ cao qu¸ ®Çu rung tÝt trong n¾ng ? Em hiÓu g× vÒ ngêi ho¹ sÜ giµ qua ®o¹n v¨n miªu t¶ nµy? - N¨ng lùc quan s¸t kÕt hîp trÝ tëng tîng ®Çy c¶m xóc vµ bay bæng. - Tha thiết với vẻ đẹp của Sa Pa, của đất nớc. Học sinh đọc thầm sgk đoạn hoạ sĩ đến thăm nhà anh thanh niªn. ? Khi chøng kiÕn c¶nh anh thanh niªn h¸i hoa tÆng c« g¸i, «ng ho¹ sÜ cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - Bèi rèi ? Vì sao, ngời hoạ sĩ lại có tâm trạng đó? - Vì trong khoảng thời gian ngắn ngủi, ngời hoạ sĩ đã cảm nhận đợc những điều tốt đẹp của ngời thanh niên Êy. - Đó là sự bối rối của ngời đi tìm kiếm cái đẹp, bỗng phát hiện ra cái đẹp hiển hiện ngay trớc mắt mình. ? Em hiÓu g× vÒ ho¹ sÜ tõ nh÷ng biÓu hiÖn néi t©m nµy? - Một tâm hồn thiết tha với những vẻ đẹp của c/đời ? Cách sống của thanh niên làm khí tợng trên đỉnh Sa Pa đã gợi ra những suy t mới mẻ nào của ngời hoạ sĩ? - Ngời con trai ấy đáng yêu thật, nhng làm ông nhọc qu¸. ? Em hiÓu g× vÒ nh÷ng suy t nµy? - Những vẻ đẹp mới lạ toát lên từ ngời thanh niên khơi dËy bao xóc c¶m vµ suy nghÜ trong ngêi ho¹ sÜ giµ tõ thµnh phè lªn. §ã lµ c¸i nhäc tinh thÇn rÊt cÇn cho s¸ng t¹o nghÖ thuËt. ? Từ đó, nhà hoạ sĩ đã thể hiện cách nhìn nh thế nào đối với thế hệ trẻ? - C¸i nh×n míi mÎ, tin yªu vµ hi väng. ? V× sao ngêi ho¹ sÜ l¹i cho r»ng vÏ bao giê còng lµ viÖc khã, nÆng nhäc, gian nan? - Vì muốn vẽ đợc tác phẩm nghệ thuật, nhà hoạ sĩ phải thực sự đi vào đời sống, khám phá và rung động trớc vẻ đẹp xa xăm âm thầm bằng tình yêu mãnh liệt vµ bÒn bØ. ? V× sao ngêi ho¹ sÜ nhËn ra r»ng gÆp con ngêi nh anh thanh niên làm khí tợng trên đỉnh Sa Pa là một cơ hội h·n h÷u cho s¸ng t¸c? - Cách sống cao đẹp của ngời thanh niên này có sức m¹nh kh¬i dËy c¶m høng s¸ng t¹o cho nghÖ thuËt mµ kh«ng cÇn tëng tîng vµ h cÊu. ? Những điều đó cho thấy nhà hoạ sĩ có quan điểm nghÖ thuËt nh thÕ nµo? - Đời sống đã cung cấp sẵn mẫu hình cho nghệ thuật.. II: §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt anh thanh niªn 2. Nh©n vËt kh¸c * Nh©n vËt ho¹ sÜ. - Cảm xúc của hoạ sĩ đợc gợi lên m·nh liÖt h¬n tõ chÝnh nh÷ng ngêi ®ang ©m thÇm lµm viÖc trªn đỉnh Sa Pa. Tuy không đợc kể từ ng«i thø nhÊt nhng hÇu nh ngêi kÓ chuyện đã nhập vào cái nhìn và suy nghÜ cña nh©n vËt «ng ho¹ sÜ để quan sát và miêu tả. - C¸i nh×n míi mÎ, tin yªu vµ hi väng. - Vì muốn vẽ đợc tác phẩm nghệ thuËt, nhµ ho¹ sÜ ph¶i thùc sù ®i vào đời sống, khám phá và rung động trớc vẻ đẹp xa xăm âm thầm b»ng t×nh yªu m·nh liÖt vµ bÒn bØ..

(130) - Đi vào đời sống với tấm lòng tin yêu sẽ giúp nghệ sĩ có cảm hứng sáng tạo trong lao động nghệ thuật. Hoạt động 3: Nhân vật cô kĩ s: ? Cuéc gÆp gì bÊt ngê víi anh thanh niªn vµ nh÷ng ®iÒu anh nãi, c¶ nh÷ng chuyÖn anh kÓ vÒ nh÷ng ngêi kh¸c lµm cho c« cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - Bµng hoµng, hiÓu thªm cuéc sèng mét m×nh dòng cảm tuyệt đẹp của anh thanh niên. - Quan trọng hơn là con đờng mà cô đã chọn. + V× sao , c« cã c¶m gi¸c nh vËy? - C« c¶m gi¸c nh thÕ, v× khi lªn ®©y c« thËt sù bÊt ngê tríc nh÷ng con ngêi vµ c«ng viÖc thÇm lÆng cña hä, cô đã khám phá ra nhiều điều từ chuyến đi này. Hoạt động 4: Nhân vật bác lái xe: ? Bác lái xe đợc tác giả giới thiệu nh thế nào? Có vai trß g×? - Bác lái xe nh là ngời dẫn dắt ngời đọc, ông hoạ sĩ và c« kÜ s gÆp gì anh thanh niªn ® kÝch thÝch sù chó ý, đón chờ xuất hiện anh thanh niên. - ¤ng l¸i xe xuÊt hiÖn kh«ng nhiÒu nhng gãp phÇn lµm næi bËt h¬n h×nh ¶nh cña anh thanh niªn. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Khái quát những nét chính về nghệ thuật đợc NguyÔn Thµng Long thÓ hiÖn qua v¨n b¶n LÆng lÏ Sa Pa. - Häc sinh lÇn lît tr¶ lêi, gi¸o viªn kh¸i qu¸t, chèt kiÕn thøc. ? Qua đó tác giả thể hiện những nội dung gì.. * Hoạt động IV: Luyện tập. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ anh thanh niªn.. * Nh©n vËt c« kÜ s: - Bµng hoµng, hiÓu thªm cuéc sèng mét m×nh dòng c¶m tuyÖt đẹp của anh thanh niên. - Quan trọng hơn là con đờng mà cô đã chọn. - C« c¶m gi¸c nh thÕ, v× khi lªn ®©y c« thËt sù bÊt ngê tríc nh÷ng con ngêi vµ c«ng viÖc thÇm lÆng của họ, cô đã khám phá ra nhiều ®iÒu tõ chuyÕn ®i nµy. * Nh©n vËt b¸c l¸i xe: * B¸c l¸i xe. III. Tæng kÕt - Ghi nhí. 1. NghÖ thuËt - Víi c¸ch kÓ chuyÖn hÊp dÉn cã sö dông yÕu tè miªu t¶ kÓ d·n chuyÖn tõ ng÷ chän läc cã yÕu tè th¬ lµm c©u truyÖn hÊp dÉn 2. Néi dung - Ca ngơị vẻ đẹp của anh thanh niªn vµ nh÷ng con ngêi ©m thÇm cống hiến cho đất nớc IV. LuyÖn tËp:. 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt cña v¨n b¶n "LÆng lÏ Sa Pa"- NTL 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc dÉn chøng vÒ anh thanh niªn *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n: 5/11/2010. Ngµy d¹y : /11/2010. TiÕt 68 + 69: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bµi v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng tạo lập văn bản tự sự, kỹ năng diễn đạt, tr×nh bµy... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh làm bài nghiêm túc, trung thực. B. ChuÈn bÞ: Thầy: Chuẩn bị đề và đáp án Trß: ChuÈn bÞ viÕt bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc 3- Bµi míi:. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung.

(131) * Hoạt động I: Đọc đề bài. - Gv Hớng dẫn học sinh đọc đề bài.. * §Ò bµi: H·y tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ngêi lÝnh l¸i xe trong t¸c phÈm "Bµi th¬ vÒ tiÓu đội xe không kính" của Ph¹m TiÕn DuËt. ViÕt bµi v¨n kÓ l¹i cuéc gÆp gì vµ trò chuyện đó.. I. Tìm hiểu đề: * Hoạt động II: Tìm hiểu đề: - ThÓ lo¹i : Tù sù - ThÓ lo¹i : Tù sù - Yªu cÇu: Tëng tîng cuéc gÆp gì víi ngêi lÝnh l¸i xe trong bài thơ về tiểu đội xe không kính. II. Dµn ý 1. Më bµi * Hoạt động II: Lập dàn ý 2.Th©n bµi 1. Më bµi 3. KÕt luËn - Giíi thiÖu nh©n vËt: em vµngêi lÝnh l¸i xe - T×nh huèng truyÖn: GÆp gì vµ trß chuyÖn trong hoµn c¶nh III. §¸p ¸n biÓu ®iÓm nµo? + Bµi m¾c tõ 5 lçi chÝnh t¶, 2. Th©n bµi * DiÔn biÕn sù viÖc theo tr×nh tù: C©u chuyÖn x¶y ra ë ®©u? tõ trõ (1®) + Bµi s¬ sµi, cha n¾m thÓ diÔn ra nh thÕ nµo? - Nh©n vËt ngêi chiÕn sÜ l¸i xe: ngo¹i h×nh, phÈm chÊt, suy lo¹i trõ ®i nöa sè ®iÓm A: Mở bài: Nêu đợc đầy đủ nghĩ, hành động. - Nội dung cuộc trò chuyện: + Em hỏi về động lực thôi thúc các ý nh trên ( O,5 điểm ) ngời chiến sĩ ra trận? Tuyến đờng Trờng Sơn nh thế nào? B: Thân bài: Nêu đầy đủ Bom đạn Mĩ ác liệt ra sao? Tại sao những chiếc xe không các ý nh dàn bài (8điểm ) C: KÕt bµi (0,5 ®iÓm ) kÝnh? + Ngêi chiÕn sÜ kÓ vÒ khã kh¨n, gian khæ cña ngêi lÝnh l¸i - 1 ®iÓm tr×nh bµy chiÕc xekh«ng kÝnh ® giäng kÓ hãm hØnh, l¹c quan thÓ Gi¸o viªn thu bµi chÊm hiÖn chÊt ngang tµng, nghÞch ngîm … kÓ vÒ íc m¬ cña ngêi lÝnh + Nghe kể, em xúc động nh thế nào? (Suy nghĩ độc thoại néi t©m) + B×nhluËn vÒ tinhthÇn qu¶ c¶m cña ngêi lÝnh. 3. KÕt luËn - Nªu kÕt thóc c©u chuyÖn - C¶m nghÜ vÒ ngêi lÝnh, vÒ chiÕn tranh, vÒ t¬ng lai. + Bµi m¾c tõ 5 lçi chÝnh t¶, tõ trõ (1®) + Bµi s¬ sµi, cha n¾m thÓ lo¹i trõ ®i nöa sè ®iÓm 4. Cñng cè gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÐn thøc 5. DÆn dß: VÒ nhµ häc bµi so¹n bµi *Rót kinh nghiÖm:. Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010 TiÕt 70: ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh thấy đợc vai trò và mối quan hệ giữa ngời kể chuyện với ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tố này khi đọc văn cũng nh khi viết văn. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức vận dụng ngôi kể khi tạo lập văn bản tự sự. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: Häc, so¹n bµi ë nhµ..

(132) C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn trong v¨n b¶n "LÆng lÏ Sa Pa" 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Vai trò của ngời kể chuyện trong văn bản I. Vai trò của ngời kể chuyện tù sù. trong v¨n b¶n tù sù. Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu. Gi¸o viªn treo b¶ng phô ®o¹n trÝch "LÆng lÏ Sa Pa" + Lµ lêi nhËn xÐt cña ngêi kÓ - Học sinh đọc đoạn văn. chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ ? ChuyÖn kÓ vÒ ai? VÒ sù viÖc g×? - KÓ vÒ phót chia tay gi÷a anh thanh niªn víi «ng ho¹ sÜ suy nghÜ cña anh ta. giµ vµ c« kÜ s trÎ võa míi tõ chiÕc xe ca lªn th¨m t¹i n¬i + Ngêi kÓ chuyÖn nh nhËp vµ anh thanh niên để nói hộ suy anh ë vµ lµm viÖc. nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh ta, ? Ai lµ ngêi kÓ c©u chuyÖn trªn? nhng vÉn lµ c©u trÇn thuËt cña ? Ngời kể đứng ở ngôi thứ mấy để kể? - Ngời kể về phút chia tay đó không xuất hiện, không phải ngời kể chuyện C©u nãi Êy kh«ng chØ nãi hé là ba nhân vật đợc nói tới. * Giáo viên : Trong đoạn văn ta thấy các nhân vật đều trở anh thanh niên mà là tiếng thành đối tợng khách quan "Anh thanh niên vừa vào kêu lòng của rất nhiều ngời trong lên" "Cô kĩ s đỏ mặt" "bỗng ông hhoạ sĩ già quay lại" đ tình huống đó. Nếu đó là câu Nếu ngời kể là 1 trong ba nhân vật để kể. Nh vậy ngời kể ở nói trực tiếp của anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t sÏ h¹n ®©y v« nh©n xng kh«ng xuÊt hiÖn trong c©u chuyÖn. chÕ rÊt nhiÒu. ? Ngêi kÓ theo em ë ®©y ë ng«i thø mÊy? ? Trong ®o¹n v¨n cã nh÷ng c©u "giäng cêi ®Çy tiÕc rÎ" "những ngời con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp gỡ ta + Căn cứ vào chủ thể đứng ra n÷a, hay nh×n ta nh vËy …" lµ lêi cña ai? vÒ ai? - Häc sinh kÓ c©u chuyÖn: GiÊu mÆt kh«ng xuÊt hiÖn. th¶o luËn nªu ý kiÕn: HS1+ Là lời nhận xét của ngời kể chuyện về anh thanh + Đối tợng đợc miêu tả: Anh thanh niªn, c« kÜ s, «ng ho¹ sÜ. niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. HS2 + Ngời kể chuyện nh nhập và anh thanh niên để nói hộ + Điểm nhìn và lời văn (đã suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh ta, nhng vÉn lµ c©u trÇn thuËt dÊu ë trªn cña ngêi kÓ chuyÖn C©u nãi Êy kh«ng chØ nãi hé anh thanh niªn mµ lµ tiÕng lòng của rất nhiều ngời trong tình huống đó. Nếu đó là câu nãi trùc tiÕp cña anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t sÏ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. ? Hãy nêu những căn cứ để có nhận xét: Ngời kể chuyện ở đây dờng nh thấy hết và biết tất mọi việc, mọi hành động, t©m t, t×nh c¶m cña nh©n vËt? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. + Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể câu chuyện: Giấu mặt kh«ng xuÊt hiÖn. + Đối tợng đợc miêu tả: Anh thanh niên, cô kĩ s, ông hoạ sÜ. + Điểm nhìn và lời văn (đã dấu ở trên). ? Qua vÝ dô em h·y nhËn xÐt vÒ ng«i kÓ? T¸c dông cña ngôi kể đó nh thế nào? ? Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n tù sù nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Kết luận- Ghi nhớ. ? §äc ghi nhí SGK. * Hoạt động II: Luyện tập. 1- Bµi tËp 1/SGK 193: - Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ®o¹n v¨n cuéc gÆp gì xóc 2. KÕt luËn - Ghi nhí động giữa bé Hồng và mẹ..

(133) - Học sinh đọc diễn cảm đoạn văn? Nội dung? II. LuyÖn tËp: ? So víi ®o¹n trÝch ë môc I, ®o¹n trÝch nµy cã g× kh¸c? (vÒ 1- Bµi tËp 1/SGK 193: c¸ch kÓ chuyÖn). ? Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? - C¸ch kÓ chuyÖn ë ®o¹n v¨n - C¸ch kÓ chuyÖn ë ®o¹n v¨n nµy, ngêi kÓ xuÊt hiÖn trùc nµy, ngêi kÓ xuÊt hiÖn trùc tiÕp. tiÕp. - Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ nh©n vËt "t«i" (ng«i thø nhÊt) - - Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ chú bé - trong cuộc gặp gỡ cảm động với mẹ mình sau nhân vật "tôi" (ngôi thứ nhất) nh÷ng ngµy xa c¸ch. - chó bÐ - trong cuéc gÆp gì ? Ngôi kể này có u điểm gì và hạn chế gì so với ngôi kể ở cảm động với mẹ mình sau ®o¹n trªn? nh÷ng ngµy xa c¸ch. * ¦u ®iÓm: Gióp cho ngêi kÓ dÔ ®i s©u vµo t©m t t×nh c¶m, miêu tả đợc những diễn biến tâm lí tinh vi, phức tạp đang * Ưu điểm: Giúp cho ngời kể dÔ ®i s©u vµo t©m t t×nh c¶m, diÔn ra trong t©m h«n nh©n vËt "t«i".. * Hạn chế: Trong việc tả bao quát các đối tợng khách miêu tả đợc những diễn biến quan, sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều, do đó dễ tâm lí tinh vi, phức tạp đang diÔn ra trong t©m h«n nh©n gây nên sự đơn điệu trong giọng văn trần thật. 2- Bµi tËp 2 b: SGK /194: vËt "t«i".. Chän mét trong ba nh©n vËt («ng ho¹ sÜ giµ, anh thanh niên hoặc cô kĩ s nông nghiệp) là ngời kể chuyện sau đó * Hạn chế: Trong việc tả bao chuyển đoạn văn ở mục I thành một đoạn văn khác sao cho quát các đối tợng khách quan, nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể phù hợp với ngôi thứ sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhÊt. nhiều chiều, do đó dễ gây nên sự đơn điệu trong giọng văn trÇn thËt. 4. Cñng cè: T¸c dông cña viÖc chän ng«i kÓ trong v¨en b¶n tù sù. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí SGK. So¹n bµi "ChiÕc lîc ngµ". *Rót kinh nghiÖm: DuyÖt tuÇn 14 TuÇn 15 Ngµy so¹n : 5/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010 TiÕt 71: chiÕc lîc ngµ (2 TiÕt) NguyÔn Quang §íi Huy TiÒm S¸ng A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Học sinh cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trong truyện. Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biÖt lµ nh©n vËt bÐ Thu. - NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn cña t¸c gi¶. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật đáng chú ý trong một truyện ngắn. 3. Thái độ: Hs có thái độ nên án tội ác của chiến tranh, thông cảm cho những nỗi ®au, nçi mÊt m¸t cña ngêi lÝnh. B. ChuÈn bÞ Thầy: Soạn giáo án, đọc t liệu tham khảo. Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra: ? Tóm tắt văn bản Lặng lẽ Sa Pa của NTL. Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vËt anh Thanh niªn. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: Đọc, tìm hiểu chung. I. §äc t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - T¸c gi¶: ? Nªu hiÓu.

(134) ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - H/s tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t * Giáo viên hớng dẫn đọc: Đọc thong thả rõ ràng, chú ý lời đối thoại giữa các nhân vật. Chó ý giäng kÓ cña t¸c gi¶ (nh©n vËt «ng Ba xng h« ë ng«i thø nhất) giọng trầm tĩnh, cảm động, hơi buồn. Giọng kể về tâm trạng bé Thu, anh Sáu, những câu văn ngắn cần đọc với giọng ®iÖu phï hîp. - Học sinh đọc, kết hợp kể và tóm tắt. (Kể với giọng thủ thỉ, t©m t×nh). - Tríc khi chuÈn bÞ ra B¾c tËp kÕt, anh Ba cïng anh S¸u vÒ thăm gia đình. Nhng suốt ba ngày đêm ở nhà, bé Thu (8 tuổi) con anh Sáu nhất định không chịu nhân anh là Ba. Mặc du anh Sáu đã tìm mọi cách để chứng minh anh là ba của nó. Sau khi nghe lại bà ngoại kể bé Thu đã nhận anh Sáu là ba. Lúc đó cũng là lúc anh Sáu phải lên đờng. Trớc khi chia tay bé Thu dÆn «ng S¸u lµm cho bÐ c¸i lîc. ë khu c¨n cø anh S¸u dån hÕt tình cảm tâm sức để làm chiếc lợc bằng ngà voi giành tặng cho con gái. Nhng trong trận càn, anh đã hi sinh. Trớc lúc nh¾m m¾t anh cßn kÞp trao c©y lîc cho anh Ba - ngêi b¹n cña anh víi lêi høa sÏ ®a tËn tay cho ch¸u. * Ng«i kÓ trong truyÖn nh thÕ nµo? T¸c dông? - Ngôi T3, làm tăng độ tin cậy và tính trữ tình cho câu chuyện. ? Theo em ai lµ nh©n vËt chÝnh trong c©u chuyÖn nµy? A - ¤ng S¸u B - BÐ Thu C- Hai nh©n vËt trªn ? Vì sao em xác định nh thế? - V× c©u chuyÖn vÒ t×nh c¶m cha con xoay quanh hai nh©n vËt này từ đầu đến cuối chuyện. * Gi¸o viªn: Chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu vÒ 2 nh©n vËt nµy. biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - Sinh n¨m 1932 quª ë Chî Míi, tØnh An Giang. Lµ nhµ v¨n Nam Bé. - Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p tham gia bộ đội ở chiến trờng Nam Bé, g¾n bã víi Nam Bé. - Tõ sau 1954 «ng tËp kÕt ra b¾c b¾t ®Çu viÕt v¨n … viÕt vÒ cuéc sèng vµ con ngêi ë Nam Bé. - T¸c phÈm: - ViÕt n¨m 1966, t¹i chiÕn trêng Nam Bé trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Mü diÔn ra quyÕt liÖt. - Phơng thức biểu đạt, Ng«i kÓ. - Bè côc:. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Nhân vật bé Thu - ngời con. * Nhân vật bé Thu đợc kể chủ yếu trong mối quan hệ nào? Vµo thêi ®iÓm nµo? - Mèi quan hÖ víi cha lµ «ng S¸u. - Nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ th¨m nhµ vµ ngµy «ng ra ®i. Hoạt động 1: Những ngày ông Sáu về thăm nhà. - Học sinh đọc thầm từ đầu …. kêu thét lên "Má, Má" ?Bé Thu đã có phản ứng nh thế nào khi ông Sáu gọi mình là con vµ xng ba. - Con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n. Nã ng¬ ng¸c, l¹ lïng. - Con bÐ thÊy l¹ qu¸, mÆt nã bçng t¸i ®i, vôt ch¹y, kªu thÐt lªn "M¸, M¸". ? Bé Thu "tròn mắt nhìn". Em hình dung đó là đôi mắt nh thế nµo? - Nhanh mạnh, biểu lộ ý định cầu cứu. ? Nh÷ng cö chØ vµ tiÕng kªu Êy biÓu hiÖn c¶m xóc g× cña bÐ Thu trong lóc nµy. - Lo l¾ng vµ sî h·i. ? Ph¶n øng cña bÐ Thu khi ph¶i mêi «ng S¸u vµo ¨n c¬m cã g× đặc biệt? - V« ¨n c¬m - C¬m chÝn råi ® Nãi trèng kh«ng víi «ng S¸u ? C¸ch nãi cña bÐ Thu b×nh thêng ta hay gÆp dïng trong quan hÖ nµo? - Quan hÖ ngang b»ng, suång s·.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. Nh©n vËt bÐ Thu. a, Nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ th¨m nhµ.. - BÐ Thu kh«ng thÓ chÊp nhËn mét ngêi kh¸c víi cha m×nh.

(135) ? Bằng cách nói ấy, bé Thu muốn tỏ thái độ nh thế nào đối với mäi ngêi? - Kh«ng chÊp nhËn «ng S¸u lµ ba. ? Trong b÷a c¬m bÐ Thu cã ph¶n øng g×? khi «ng S¸u bá trøng cá to vàng vào chén nó? Khi ông Sáu đánh? - Nó liền lấy đũa xoi vào chén, để đó rồi bất thần hất cái trứng ra, c¬m v¨ng tung toÐ c¶ m©m. - Nã nh¶y xuèng xuång, sang nhµ bµ ngo¹i mÐt víi ngo¹i vµ khãc ë bªn Êy. ? Phản ứng đó cho thấy thái độ của bé Thu đối với ông Sáu nh thÕ nµo? - Cù tuyÖt mét c¸ch quyÕt liÖt tríc? Ph¶n øng cù tuyÖt cña bÐ Thu có phải là dấu hiệu của đứa trẻ h không? ? V× sao? - Kh«ng. V× bÐ Thu kh«ng thÓ chÊp nhËn mét ngêi kh¸c víi cha m×nh trong tÊm ¶nh. Nã cha hiÓu nguyªn do cña vÕt sÑo d÷ d»n trªn mÆt «ng S¸u. ? Nếu trong hoàn cảnh đó, em sẽ sử sự nh thế nào? - Häc sinh th¶o luËn, tù béc lé ý kiÕn cña m×nh. * Häc sinh kÓ tãm t¾t tiÕp ®o¹n bÐ Thu khi chia tay cha (®o¹n Thu ë bµ ngo¹i vÒ…). Hoạt động 2: Bé Thu ngày ông Sáu ra đi. ? Vẻ mặt bé Thu ngày ông Sáu ra đi đợc miêu tả nh thế nào? - Với đôi mi dài cong, và nh không bao giờ chớp, đôi mắt nó nh to h¬n c¸i nh×n cña nã kh«ng ng¬ ng¸c, kh«ng l¹ lïng, nã nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa. ? VÎ mÆt Êy biÓu lé néi t©m nh thÕ nµo? - Trong s¸ng, th¨ng b»ng, kh«ng cßn sî h·i. ? Bé Thu đã phản ứng nh thế nào khi nghe ông Sáu "Thôi ! Ba ®i nghe con"? - Kªu thÐt lªn "Ba…Ba". - Ch¹y to thÐt lªn, dang hai tay «m chÆt lÊy cæ ba nã, nãi trong tiÕng khãc "Ba! kh«ng cho ba ®i n÷a! ba ë nhµ víi con!" - Nã h«n b¸ nã cïng kh¾p … h«n c¶ vÕt sÑo dµi bªn m¸ cña ba nã n÷a. - MÕu m¸o "Ba vÒ! ba mua cho con mét c©y lîc nghe ba!" ? LÇn nµy, bÐ Thu còng kªu thÐt lªn, nhng kh«ng ph¶i gäi m¸ mµ lµ gäi ba? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ tiÕng kªu nµy? - TiÕng kªu kh«ng ph¶i biÓu lé sù sî h·i mµ tiÕng nãi cña t×nh yªu th¬ng ruét thÞt. ? Những cử chỉ của bé Thu với ba cuộc chia tay đã diễn tả tình c¶m g×? - T×nh yªu th¬ng ba hån nhiªn vµ nång th¾m. ? Em nghÜ g× vÒ nh÷ng lêi sau cña ngêi kÓ chuyÖn "TiÕng kªu của nó nh xé …. vỡ tung ra từ đáy lòng nó"? - Lời bình luận của ngời kể đã nói đúng tâm trạng của bé Thu, cho thấy sự am hiểu và đồng cảm sâu sắc của tác giả với nhân vËt. ? C¶m nhËn cña em tríc lêi dÆn dß vµ lêi nãi "Kh«ng cho ba ®i n÷a, ba ë nhµ víi con"? - Bé Thu muốn đợc ba chăm sóc và che chở. - Đó là mong ớc chính đáng của đứa con yêu quý cha và tin tởng tình yêu thơng của cha mình. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt bÐ Thu trong hai ®o¹n truyÖn nµy? - Miêu tả, dáng vẻ, lời nói cử chỉ để bộc lộ nội tâm, kết hợp víi b×nh luËn vÒ nh©n vËt.. trong tÊm ¶nh. - Nã cha hiÓu nguyªn do cña vÕt sÑo d÷ d»n trªn mÆt «ng S¸u.. b, BÐ Thu ngµy «ng S¸u ra ®i.. - T×nh yªu th¬ng ba hån nhiªn vµ nång th¾m.. TiÓu kÕt: Lêi b×nh luận của ngời kể đã nói đúng tâm trạng cña bÐ Thu, cho thÊy sự am hiểu và đồng c¶m s©u s¾c cña t¸c gi¶ víi nh©n vËt. BÐ Thu muốn đợc ba ch¨m sãc vµ che chë. §ã lµ mong íc chÝnh đáng của đứa con yêu quý cha vµ tin tëng t×nh yªu th¬ng cña cha m×nh..

(136) 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi, Hs kÓ l¹i néi dung v¨n b¶n. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, tãm t¾t v¨n b¶n, so¹n phÇn cßn l¹i *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n 5/11/2010 Ngµy d¹y /11/2010 TiÕt 72: chiÕc lîc ngµ ( TiÕt2 ) NguyÔn Quang S¸ng A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Học sinh cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trong truyện. Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu. NghÖ thuËt xay dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn cña t¸c gi¶. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật đáng chú ý trong một truyện ngắn. 3. Thái độ: Tiếp tục giáo dục cho Hs thái độ nên án tội ác của chiến tranh, thông c¶m cho nh÷ng nçi ®au, nçi mÊt m¸t cña ngêi lÝnh. B. ChuÈn bÞ ThÇy : §äc t lÖu tham kh¶o. So¹n gi¸o ¸n. Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1 - ổn định tổ chức 2 - KiÓm tra: ? Tãm t¾t v¨n b¶n ChiÕc lîc ngµ cña nhµ v¨n NQS. T×nh huèng cña truyÖn ng¾n nµy. 3 - Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: Tìm hiểu chung I: §äc t×m hiÓu chung. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. II: §äc vµ t×m hiÎu v¨n b¶n Hoạt động 1: Nhân vậtbe Thu 1. Nh©n vËt bÐ Thu 2. Nh©n vËt «ng S¸u - ngêi cha. Hoạt động 1: Nhân vật ông Sáu - Học sinh đọc thầm đoạn truyện ông Sáu khi về thăm nhµ. ? Khi nh×n thÊy con «ng S¸u cã lêi nãi vµ cö chØ g×? - "Thu! con" … vừa bớc vừa khom ngời đa tay đón chê con. ? Em cã c¶m nhËn g× tríc lêi nãi vµ cö chØ cña «ng? - Ông khoa khát đợc gặp con, mong muốn đợc ôm ấp vỗ về con. Điều ông khoa khát nhất chính là muốn đ- - Ông nhìn với đôi mắt trìu mến ợc gặp con sau 8 năm xa cách. Ông vui và tin con sẽ lẫn buồn rầu, đôi mắt của ngời cha giàu tình thơng yêu và độ lđáp lại mình bằng cử chỉ yêu thơng. ? Nhng bé Thu không đáp lại điều mong mỏi của ông ợng. Sáu, ông đã làm gì khi con từ chối tình cảm? - Sững lại đó … mặt sầm lại. - Hai tay bu«ng xuèng nh bÞ g·y. ? Qua đó, em có cảm nhận gì về tâm trạng của ông S¸u lóc nµy? - T©m tr¹ng buån b·, thÊt väng. ? ¤ng S¸u cã biÓu hiÖn g× khi bÐ Thu ph¶n øng tríc vµ - Nhí con anh cø ©n hËn sao sau b÷a c¬m? - Khi con hất miếng trứng cá làm cơm văng tung toé, mình lại đánh con. Nỗi khổ tâm anh vung tay đánh vào mông nó và hét lên "Sao mày anh cứ giầy vò mãi. cøng ®Çu qu¸ vËy h¶?" ? Cö chØ nh×n con, l¾c ®Çu, cêi cña «ng S¸u nãi g× vÒ t×nh c¶m cña ngêi cha? - Buån nh÷ng s½n lßng tha thø cho con. ? Theo em, vì sao ông Sáu đánh con? - Mét ngêi cha hiÒn lµnh nh©n - Học sinh thảo luận, lựa chọn đáp án..

(137) A- Do ngời cha nóng giận không kìm chế đợc. B- §Êy lµ c¸ch d¹y trÎ h. C- Do t×nh th¬ng yªu cña ngêi cha dµnh cho con trë nªn bÊt lùc. ? Từ những biểu hiện đó, nỗi lòng nào của ông Sáu đợc bộc lộ? - Nçi buån th¬ng do t×nh yªu th¬ng cña ngêi cha cha đợc con đền đáp. * Vết sẹo là nỗi đau về thể xác đối với ông Sáu nhng nçi ®au, mÊt m¸t lín h¬n nhiÒu vÒ tinh th©n lµ bÐ Thó kh«ng chÊp nhËn «ng S¸u lµ cha. VËy «ng S¸u cã vît qua nỗi đau này đợc không chúng ta cùng theo dõi. ? Học sinh đọc thầm và tóm tắt lại truyện kể về ngày «ng S¸u ra ®i? ? Lóc chia tay, anh S¸u cã nh÷ng cö chØ g× víi con? - Anh ®a m¾t nh×n con, anh S¸u mét tay «m con, mét tay rót kh¨n. ? Em có suy nghĩ gì về đôi mắt nhìn con của ngời cha? - Ông nhìn với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu, đôi mắt của ngời cha giàu tình thơng yêu và độ lợng. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ níc m¾t sung síng, h¹nh phóc cña ngêi cha? đ cảm nhận đợc tình ruột thịt từ con mình, ánh mắt và nớc mắt ấy thuộc về một ngời cha, ông đã nâng niu, gi÷ g×n t×nh phô tö. ? Chøng kiÕn c¶nh chia tay, ngêi kÓ c¶m nhËn nh thÕ nµo? - ThÊy khã thë nh cã bµn tay ai n¾m lÊy tr¸i tim t«i. ? Chi tiết đó nói lên tâm trạng gì ở nhân vật này? - Xúc động đến nghẹn ngào. ? C¸c em quan s¸t SGK vµ theo dâi phÇn cuèi truyÖn? ? ở chiến khu ông Sáu đã nhớ lại những gì? - Nhớ con anh cứ ân hận sao mình lại đánh con. Nỗi khæ t©m anh cø giÇy vß m·i. ? Em suy nghÜ g× vÒ ngêi cha cña bÐ Thu qua chi tiÕt đó? - Mét ngêi cha hiÒn lµnh nh©n hËu, n©ng niu t×nh c¶m cha con. ? Việc ông Sáu làm chiếc lợc đợc miêu tả nh thế nào? - Giáo viên tóm tắt đoạn truyện đó. - Qua đó em cảm nhận đợc tình cảm gì của ông Sáu víi con? - ¤ng rÊt yªu th¬ng bÐ Thu, mçi lÇn mµi c©y lîc lªn m¸i tãc cho bãng, c¸i anh ¸nh lªn tõ chiÕc lîc chÝnh lµ t×nh phô tö ¸nh lªn tõ tr¸i tim «ng S¸u. ? Những đêm nằm rừng anh nghĩ gì? - Häc sinh th¶o luËn nhãm. "Những đêm nằm rừng… mong gặp con" ? §o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng gi©y phót cuèi cïng cña «ng S¸u nh thÕ nµo? ? V× sao c©y lîc l¹i cã ý nghÜa thiªng liªng víi «ng S¸u? Nó làm dịu đi nỗi ân hận và chứa đựng bao tình cảm yêu mến, nhớ thơng mong đợi của ngời cha đối với đứa con trong xa cách, là cầu nối tình cảm giữa cha và con.. hËu, n©ng niu t×nh c¶m cha con.. - ¤ng rÊt yªu th¬ng bÐ Thu, mçi lÇn mµi c©y lîc lªn m¸i tãc cho bãng, c¸i anh ¸nh lªn tõ chiÕc lîc chÝnh lµ t×nh phô tö ¸nh lªn tõ tr¸i tim «ng S¸u.. - Nã lµm dÞu ®i nçi ©n hËn vµ chứa đựng bao tình cảm yêu mến, nhớ thơng mong đợi của ngời cha đối với đứa con trong xa c¸ch, lµ cÇu nèi t×nh c¶m gi÷a cha vµ con. H×nh ¶nh vµ cö chØ cña «ng S¸u nh trao göi thiªng liªng cña m×nh dµnh cho con g¸i. ¸nh m¾t, cö chØ yªu th¬ng s©u nÆng cña cha dµnh cho con trong nh÷ng gi©y phót cuèi cïng cña cuộc đời thật xúc động xiết bao!.

(138) ? H×nh ¶nh vµ cö chØ cña «ng S¸u nh trao göi thiªng liªng cña m×nh dµnh cho con g¸i. ¸nh m¾t, cö chØ yªu th¬ng s©u nÆng cña cha dµnh cho con trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời thật xúc động xiết bao! * Hoạt động III: Tổng kết. III. Tæng kÕt- Ghi nhí ? Giá trị nghệ thuật đợc NQS thể hiện qua tác phẩm 1. Nghệ thuật - Tõ ng÷ chän läc c¸ch kÓ ChiÕc lîc ngµ. truyÖn hÊp dÉn. ? Qua đó tác giả muốn thể hiện nội dung gì. 2. Néi dung - Ca ngîi t×nh c¶m s©u s¾c cña cha con «ng S¸u III. LuyÖn tËp: * Hoạt động III: Luyên tập. Với em, biểu hiện nào của ông Sáu làm em cảm động Bài tập: Với em, biểu hiện nào của ông Sáu làm em cảm động nhÊt? V× sao? nhÊt? V× sao? 4. Cñng cè: DiÔn biÕn t©m tr¹ng «ng S¸u, BÐ Thu, NghÖ thuËt kÓ chuþyn cña t¸c gi¶ 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi. so¹n bµi tiÕp theo *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n :10/11/2010 Ngµy d¹y : /11/2010. TiÕt 73: «n tËp tiÕng viÖt (C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i,...C¸ch dÉn gi¸n tiÕp) A: Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt «n tËp gióp häc sinh n¾m v÷ng mét sè néi dung phÇn TiÕng Việt đã học ở học kì I. Tích hợp với phần văn và tập làm văn. Rèn kĩ năng thực hành. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh có kỹ năng khái quát tổng hợp kiến thức đã học. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức chuẩn bị bài ở nhà, ý thức tự giác làm bài tËp trong giê luyÖn tËp. B: ChuÈn bÞ ThÇy : So¹n bµi Trß : So¹n bµi häc bµi C: TiÕn tr×nh lªn líp 1 - ổn định tổ chức 2 - Kiểm tra bài cũ: ? Hệ thống lại các phơng châm hội thoại đã học. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. Ph¬ng ch©m vÒ l 3 - Bµi îng míi:. Ph¬ng Ph¬ng ch©m quan ch©m vÒ hÖ chÊt Hoạt đông của thày và trò. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc. Ph¬ng ch©m lÞch sù. Nội dung cần đạt. * Hoạt động I: Các phơng châm hội thoại 1. C¸c ph¬ng ch©m héi - Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn mçi tæ kÓ l¹i mét t×nh tho¹i huống giao tiếp trong đó có một hoặc một số phơng châm hội thoại nào đó không đợc tuân thủ. (Gi¸o viªn chia líp lµm 4 nhãm th¶o luËn, thêi gian 2 phót) - Gi¸o viªn cã thÓ gîi ý cho häc sinh b»ng c¸ch kÓ c©u chuyÖn. + Trong giê vËt lÝ, thÇy gi¸o hái häc sinh ®ang nh×n qua cöa sæ. ? Em cho thÇy biÕt sãng lµ g×?.

(139) H/s : Tha thÇy, "Sãng" lµ bµi th¬ cña Xu©n Quúnh ¹. Tríc giê vµo líp, c« gi¸o chñ nhiÖm hái TuÊn vÒ ThÕ Anh t¹i sao cha cã mÆt. TuÊn biÕt ThÕ Anh ®ang ngåi trong hµng điện tử nhng cố bao che cho bạn nên đã tha với cô: - Tha c«, em kh«ng biÕt b¹n ThÕ Anh ë ®©u ¹! * Hoạt động II: xng hô trong hội thoại: ? Nh¾c l¹i c¸c tõ ng÷ xng h« th«ng dông trong tiÕng ViÖt vµ c¸ch dïng cña chóng. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ph©n tÝch ph¬ng ch©m xng h« c¬ b¶n trong tiÕng ViÖt lµ xng th× khiªm, h« th× tèn. Ph¬ng ch©m nµy cã nghÜa lµ khi xng h« ngêi nãi tù xng mét c¸ch khiêm nhờng và gọi ngời đối thoại một cách tôn kính. ? LÊy vÝ dô vÒ c¸ch xng h« víi ph¬ng ch©m nµy. + Tõ ng÷ xng h« thêi tríc: bÖ h¹, bÇn t¨ng (nhµ s nghÌo) bÇn sÜ. + Tõ ng÷ xng h«, hiÖn nay: quý «ng, quý bµ. Trong nhiÒu trêng hîp ngêi nãi b»ng tuæi nh÷ng ngêi nãi vÉn xng lµ 3m vµ gäi b¸c. (ViÖt Nam c¸ch xng h« cña chÞ DËu víi cai lÖ lóc chÞ van nµi h¾n tha cho chång m×nh). ? V× sao trong tiÕng ViÖt, khi giao tiÕp, ngêi nãi ph¶i hÕt søc chú ý đến sự lựa chọn của từ ngữ xng hô? - Trong tiÕng ViÖt, tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó vµ ®a d¹ng nó không chỉ dùng các đại từ xng hô, mà còn dùng các danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc danh tõ chØ chøc vô, nghÒ nghiÖp riªng. + §¹i tõ: T«i, tao, mµy, b¹n, tí, chóng t«i, chóng tao, chóng mµy. + Danh t: ¤ng, bµ, mÑ, bè, con, c«, d×, chó, b¸c. - c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp: ? Cã mÊy c¸ch dÉn lêi nãi hay ý nghÜa cña mét ngêi, mét nh©n vËt? - Cã 2 c¸ch.. 2. Xng h« trong héi tho¹i: + Tõ ng÷ xng h« thêi tríc: bÖ h¹, bÇn t¨ng (nhµ s nghÌo) bÇn sÜ. + Tõ ng÷ xng h«, hiÖn nay: quý «ng, quý bµ. Trong nhiÒu trêng hîp ngêi nãi b»ng tuæi nh÷ng ngêi nãi vÉn xng gäi b¸c. (ViÖt Nam c¸ch xng h« cña chÞ DËu víi cai lÖ lóc chÞ van nµi h¾n tha cho chång m×nh). - Trong tiÕng ViÖt, tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó vµ ®a d¹ng nã không chỉ dùng các đại tõ xng h«, mµ cßn dïng c¸c danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc danh tõ chØ chøc vô, nghÒ nghiÖp riªng. + §¹i tõ: T«i, tao, mµy, b¹n, tí, chóng t«i, chóng tao, chóng mµy. + Danh t: ¤ng, bµ, mÑ, bè, con, c«, d×, chó, b¸c.. * Hoạt động II: Dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp. ? ThÕ nµo lµ dÉn trùc tiÕp? - Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm. ? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? - Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm. 2. Đoạn trích chuyển đổi lời đối thaọi thành lời dẫn gián tiÕp. ? Gọi học sinh làm bài theo nhóm, giáo viên cử đại diện theo nhãm… * Gi¸o viªn ch÷a bµi: Vua Quang Trung hái NguyÔn ThiÖp lµ quân Thanh sang đánh nếu nhà vua đem binh sang chống cự th× kh¶ n¾ng th¾ng hay thua nh thÕ nµo? NguyÔn ThiÖp tr¶ lêi r»ng b©y giê trong níc tr«ng kh«ng, lßng ngêi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh quân ta yếu hay mạnh. Không hiểu rõ thế nên đánh giữ ra sao, vua Quang Trung ra B¾c kh«ng qu¸ mêi ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan.. 3. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp: a. DÉn trùc tiÕp vµ dÉn gi¸n tiÕp. b. §o¹n trÝch chuyÓn đổi lời đối thoại thành lêi dÉn gi¸n tiÕp. a, Trong lêi tho¹i ë ®o¹n trÝch nguyªn v¨n. - Vua Quang Trung xng h« "t«i" (ng«i thø nhÊt) - NguyÔn ThiÖp gäi vua Quang Trung lµ chóa.

(140) * NhËn xÐt: a, Trong lêi tho¹i ë ®o¹n trÝch nguyªn v¨n. - Vua Quang Trung xng h« "t«i" (ng«i thø nhÊt) - NguyÔn ThiÖp gäi vua Quang Trung lµ chóa c«ng (ng«i thø hai) b, Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp: - Ngêi kÓ gäi vua Quang Trung "Nhµ vua" "Vua Quang Trung"(ng«i thø 2. c«ng (ng«i thø hai) b, Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp: - Ngêi kÓ gäi vua Quang Trung "Nhµ vua. 4. Củng cố: Hệ thống lại các kiến thức về từ vựng đã học 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc kÜ bµi. ¤n tËp chuÈn bÞ cho thi häc k× I *Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n:10/11/2010 Ngµy d¹y: /11/2010. TiÕt 74: kiÓm tra tiÕng viÖt A: Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt kiÓm tra, gióp häc sinh cñng cè vµ thùc hµnh c¸c kiÕn thøc tiếng Việt đã đợc học : biện pháp tu từ, lời dẫn trực tiếp, gián tiếp, trờng từ vựng. Rèn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn c¸c biÖn ph¸p tu tõ, ph©n tÝch ý nghÜa t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu từ đó. - TÝch hîp víi phÇn v¨n, tËp lµm v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh cã kü n¨ng tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc TiÕng ViÖt đã học, kỹ năng vận dụng. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức làm bài nghiêm túc, trung thực. B: ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C: TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3- Bµi míi: Ma trận đề: Tæng Cấp độ NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông ®iÓm Néi dung TN TL TN TL TN TL 0.5® 0.5® C¸c PC héi tho¹i 0.5® 4® 4.5® C¸c biÖn ph¸p tu tõ 2® 2® NghÜa cña tõ. 3® 3® C¸ch dÉn trù... gi¸n tiÕp Tæng ®iÓm 1® 2® 7® 10® I. Phần trắc nghiệm: Khoanh tròn vào đáp án mà em cho là đúng. Câu1: Đọc đoạn văn và cho biết ông Hai đã vi phạm phơng châm hội thoại nào? - Tôi thấy ngời ta đồn... ¤ng l·o g¾t lªn: - BiÕt råi! A. Ph¬ng ch©m vÒ lîng. C. Ph¬ng ch©m quan hÖ. B. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt. D. P¬ng ch©m lÞch sù. C©u2: C©u th¬: VÇng tr¨ng thµnh tri kû, t¸c gi¶ NguyÔn Duy sö dông biÖn ph¸p tu tõ nµo? A. So s¸nh. C. Èn dô. B. Nh©n ho¸. D. Ho¸n dô. C©u 3: Tõ "em" trong c©u th¬: C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ cña Huy CËn chØ loµi c¸ nµo? A. C¸ Nhô. C. C¸ §Ð. B. C¸ Song. D. C¸ Thu..

(141) Câu4: Trong tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa, ngời lái xe giới thiệu anh Thanh Niên là:Ngời cô độc nhất thế gian, em hiểu từ "Cô độc" nh thế nào? A. ChØ cã mét minh, t¸ch khái mäi mèi liªn hÖ víi ngêi xung quanh. B. ChØ cã mét m×nh kh«ng n¬ng tùa vµo ®©u. C. Chỉ có một mình làm việc trong hoàn cảnh đặc biệt. C©u5: Tõ"§ång" dîc gi¶i thÝch víi nghÜa lµ "cïng nhau, gièng nhau". Trong nh÷ng tø sau, tõ nµo kh«ng cïng nghÜa trªn? A. §ång chÝ. C. §ång Êu. B. §ång niªn. D. §ång sù. Câu 6: Từ "Mặt" nào trong câu thơ sau đợc dùng với nghĩa chuyển: Ngöa mÆt(1) lªn nh×n mÆt(2) Cã c¸i g× rng rng. (NguyÔn Duy - ¸nh tr¨ng) A. MÆt(1) B. MÆt(2) II. PhÇn tù luËn:. Câu1: Viết đoạn văn (gồm 5 câu) có sử dụng cách dẫn trực tiếp và gián tiếp để giới thiệu truyện ngắn Làng của Kim Lân (Gạch dới những câu văn đợc dẫn trực tiếp, gián tiếp đó). Câu2: Vận dụng kiến thức đã học về các phép tu từ, phân tích vẻ đẹp của đoạn thơ sau: MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa, Sóng đã cài then đêm sập cửa. Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i. (Huy cận - Đoàn thuyền đánh cá) * §¸p ¸n biÓu ®iÓm I. PhÇn tr¾c nghiÖm:(3 ®iÓm) C©u1: D, C©u2: B, C©u3: B, C©u4: C, C©u5: C, C©u6: MÆt(2) Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm. II. PhÇn tù luËn: C©u1: 2,5 ®iÓm - Viết đoạn văn đủ 5 câu(0,5 điểm) - Cã néi dung giíi thiªu truyÖn ng¾n Lµng(1 ®iÓm) - Cè sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp(1 ®iÓm) Câu2: 4,5 điểm. Chỉ ra và phân tích đợc: - BiÖn ph¸p so s¸nh: MÆt trêi - Hßn löa.(2®iÓm) - Biện pháp ẩn dụ, nhân hoá: Sóng cài then, đêm sạp cửa, câu hát, buồm, gió khơi.(2,5 ®iÓm) 4. Cñng cè: Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ tiÕp tôc «n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ tõ vùng, chuÈn bÞ kiÓm tra vÒ thơ và truyện hiện đại. DuyÖt tuÇn 15. §íi Huy TiÒm. TuÇn 16 Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y:. /11/2010.

(142) Tiết 75: kiểm tra về thơ và truyện hiện đại A: Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt kiÓm tra gióp häc sinh n¾m v÷ng h¬n vÒ néi dung vµ nghÖ thuật thơ và truyện hiện đại đã đợc học, hiểu hơn về tác giả của các tác phẩm đó. 2. Kỹ năng: Kiểm tra kĩ năng tóm tắt, cảm thụ một số tác phẩm đã đợc học trong chơng trình. Tích hợp với phần tiếng Việt và tập làm văn. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức làm bài nghiêm túc, trung thực. B: ChuÈn bÞ ThÇy: §Ò bµi râ rµng + §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. Trß: GiÊy kiÓm tra. C: TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Bµi míi: Ma trận đề: Tæng Cấp độ NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông ®iÓm Néi dung TN TL TN TL TN TL 0.5® 2.5® 3® §ång chÝ 0.5® 0.5® Bµi th¬ vÒ T§XKK 0.5® 0.5® Đoàn thuyền đánh cá 0.5® 0.5® BÕp löa 0.5® ¸nh tr¨ng 0.5® 0.5® 3.0® 3.5® Lµng 0.5® LÆng lÏ Sa Pa 0.5® 0.5® 0.5® ChiÕc lîc ngµ 0.5® 0.5® Khóc h¸t ru... Tæng ®iÓm 4.5® 5.5® 10® I. §Ò bµi: C©u1: KÓ tªn c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm, thêi gian, hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña c¸c t¸c phÈm văn thơ hiện đại đã đợc học trong chơng trình ngữ văn 9 học kỳ I? STT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ N¨m s¸ng t¸c Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 1 2 3 4 5 6 7 8 9 C©u2: Tãm t¾t truyÖn ng¾n "Lµng"cña nhµ v¨n Kim L©n. Câu3: Nêu cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội trong bài thơ "Đồng chí" của ChÝnh H÷u. II: §¸p ¸n biÓu ®iÓm Câu1- Kể tên đầy đủ và đúng các tác phẩm - tác giả sau (4,5 đ) - Đồng chí - Chính Hữu; Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật; Làng Kim Lân; Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long; Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận; ánh tr¨ng - NguyÔn Duy; Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ- NguyÔn Khoa §iÒm; BÕp löa - B»ng ViÖt; ChiÕc lîc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng. (Thiếu 1 - 2 tác giả, tác phẩm hoặc không đúng trừ 1.0 đ) C©u2- Tãm t¾t truyÖn ng¾n "Lµng" (3,5 ®iÓm) - Ngắn gọn, đủ ý (3,0 ®iÓm) - Dµi dßng, cha biÕt tãm t¾t (0 ®iÓm) - §¶m b¶o c¸c ý sau: + ¤ng Hai rêi lµng DÇu ®i t¶n c….. + ở nơi tản c cuộc sống của gia đình ông Hai vẫn diễn ra nh ở làng Dầu..

(143) + ¤ng Hai thêng lªn phßng th«ng tin nghe t×nh h×nh.- ¤ng trë vÒ gÆp nh÷ng ngêi t¶n c và biết tin làng Dầu của ông theo giặc. (giáo viên chú ý lu ý cho học sinh nắm đợc yªu cÇu cña bµi: + Kh«ng kÓ l¹i toµn v¨n ®o¹n trÝch mµ chØ tËp trung kÓ ®o¹n «ng Hai biÕt tin lµng DÇu theo giặc đến chỗ giải toả đợc nghi ngờ ấm ức) + Kh«ng thªm chØ bít chi tiÕt, cÇn s¸ng t¹o b»ng nh÷ng lêi lÏ tõ ng÷ cña b¶n th©n khi kÓ, t¶, khi diÔn t¶ t©m tr¹ng cña «ng Hai. + Kh«ng chen vµo nh÷ng c©u nhËn xÐt, b×nh luËn, béc lé c¶m xóc) Câu3- Cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội trong bài thơ đồng chí (2,5đ) - Làm nổi bật hình ảnh anh bộ đội với những nét sau: + Lµ nh÷ng ngêi cã hoµn c¶nh xuÊt th©n gièng nhau cïng ra ®i tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo theo tiÕng gäi thiªng liªng cña tæ quèc. + Là những ngời có cùng chung mục đính lí tởng, chiến đấu vì độc lập, tự do của tổ quèc. + Lµ nh÷ng ngêi hiÓu c¶m th«ng víi nhau, cïng c¶nh ngé lu«n chia sÎ nçi niÒm vµ rÊt g¾n bã víi nhau, cïng nhau vît qua gian khã. + Mối tình đồng chí gắn bó, keo sơn, trong cùng đội ngũ chiến đấu đ Sức mạnh của tình đồng chí, đồng đội. 4. Cñng cè: Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Hớng dẫn về nhà: Tiếp tục ôn tập phàn van học hiện đại,Soạn van bản"Cố Hơng *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y: /12/2010. TiÕt 76: Cè h¬ng. Lç TÊn A: Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh thấy đợc tinh thần phê phấn sâu sắc xã hội cò vµ niÒm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi. Thấy đợc màu sắc trữ tình đậm đà của tác phẩm cố hơng, việc sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật so sánh và đối chiếu, việc kết hợp nhuần nhuyễn nhiều phơng thức biểu đạt trong tác phẩm. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và phân tích nhân vật. Tích hợp với văn, tiÕng ViÖt, tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết thông cảm với những con ngời nghèo khổ. Có thái độ lên án, tố cáo XHPK, phê phán những quan niệm cổ hủ của chế độ cũ. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK + So¹n gi¸o ¸n Trò: Học soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu, tóm tắt văn bản C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña häc sinh yÕu 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. 1- T¸c gi¶: (SGK) ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn ? ? Nêu hoàn cảnh ra đời và xuất xứ của tác phẩm "Cố h- 2- Tác phẩm: ¬ng". - Cè h¬ng lµ mét truyÖn ng¾n tiªu biÓu nhÊt cña tËp "Gµo - Cè h¬ng lµ mét truyÖn ng¾n tiªu biÓu nhÊt cña tËp thÐt". - Cè h¬ng lµ mét truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi kÝ chø kh«ng "Gµo thÐt". ph¶i håi kÝ. - Cè h¬ng lµ mét truyÖn * Giáo viên hớng dẫn đọc: Đọc thong thả rõ ràng, chú ý ngắn có yếu tố hồi kí chứ kh«ng ph¶i håi kÝ. lời đối thoại giữa các nhân vật..

(144) - Giáo viên đọc mẫu, gọi học sinh lần lợt đoc hết truyện. ? Xác định kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt. 3- Kiểu loại văn bản và ph- Văn bản tự sự, phơng thức kể chuyện kết hợp với miêu ơng thức biểu đạt: Văn bản t¶, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn. tự sự, phng thức biểu đạt kể ? C©u chuyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chuyÖn. chÝnh? 4. Ng«i kÓ: N«i thø nhÊt - T«i, NhuËn Thæ, mÑ t«i, bè NhuËn Thæ. Ngêi kÓ chuyÖn lµ nh©n vËt - Nh©n vËt chÝ: T«i. chÝnh cña truyÖn ? TruyÓn kÓ vÒ nh÷ng sù viÖc nµo xoay quanh nh©n vËt t«i? * Bè côc: 3 phÇn - Nhân vật "Tôi" trên đờng trở về quê cũ. - Nh©n vËt "T«i" trong nh÷ng ngµy ë quª. - Nhân vật "Tôi" trên đờng - Nhân vật "Tôi" trên đờng rời quê. trë vÒ quª cò. ? Em hãy xác định bố cục của truyện dựa vào những sự viÖc chÝnh trªn? (chØ ra c¸c ®o¹n t¬ng øng víi néi dung trªn?). - Nh©n vËt "T«i" trong + Từ đầu đến … tôi đang làm ăn sinh sống: Tâm trạng những ngày ở quê. của"Tôi" trên đờng về quê. + Tinh mơ sáng hôm sau … sạch trơn nh quét: Tâm trạng - Nhân vật "Tôi" trên đờng cña "T«i" nh÷ng ngµy ë quª. rêi quª. + PhÇn cßn l¹i: T©m tr¹ng cña "T«i" khi rêi quª. ? Dùa vµo c¸c sù viÖc chÝnh võa t×m, em h·y tãm t¾t ng¾n gän néi dung v¨n b¶n Cè h¬ng. Hoạt động 2: Tóm tắt: Sau hai m¬i n¨m xa quª, nh©n vËt "t«i" trë vÒ th¨m lµng cò so víi ngµy tríc, c¶nh vËt vµ con ngêi n¬i quª - Cè h¬ng lµ quª h¬ng cò, thËt tµn t¹, nghÌo hÌn. Mang nçi buån th¬ng, nh©n vËt lµng quª cò, n¬i sinh ra vµ "tôi" rồi cố hơng ra đi với ớc vọng cuộc sống làng quê đã từng gắn bó với cuộc sèng cña mét ngêi. mình sẽ đợc đổi thay. ? Truyện có tên là "Cố hơng"? Em hiểu gì về nhan đề của - Tên truyện liên tởng đến c©u chuyÖn nµy? - Cố hơng là quê hơng cũ, làng quê cũ, nơi sinh ra và đã tình cảm quê hơng làng xóm, gia đình. tõng g¾n bã víi cuéc sèng cña mét ngêi. ? Nhan đề của truyện gợi cho em liên tởng đến tình cảm quen thuộc nào của ngời đọc? - Tình cảm quê hơng làng xóm, gia đình. 4: Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ng«i kÓ, c¸c sù viÖc chÝnh trong c©u chuyÖn. 5. Hớng dẫn về nhà: Về nhà tiếp tục đọc lại văn bản, tóm tắt văn bản, tìm hiểu nhân vật "Tôi" qua các sự việc đã tìm. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 25/11/2010 N gµy d¹y:. /12/2010. TiÕt 77: Cè h¬ng. Lç TÊn A: Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh thấy đợc tinh thần phê phấn sâu sắc xã hội cò vµ niÒm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi. Thấy đợc màu sắc trữ tình đậm đà của tác phẩm cố hơng, việc sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật so sánh và đối chiếu, việc kết hợp nhuần nhuyễn nhiều phơng thức biểu đạt trong tác phẩm. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và phân tích nhân vật. Tích hợp với văn, tiÕng ViÖt, tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết thông cảm với những con ngời nghèo khổ. Có thái độ lên án, tố cáo XHPK, phê phán những quan niệm cổ hủ của chế độ cũ. B: ChuÈn bÞ:.

(145) - ThÇy: Ngiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. - Trß: Häc so¹n bµi, SGK C: TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña häc sinh yÕu 3- Bµi míi: Gv: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 76, dÉn d¾t vµo tiÕt 77. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt I. §äc vµ t×m hiÓu chung * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n Hoạt động 1: Nhân vật Tôi trên đờng về quê. b¶n - Học sinh đọc thầm đoạn đầu văn bản. 1. Nh©n vËt "T«i" trªn ? Cảnh làng trong con mắt ngời trở về sau 20 mơi năm xa cách đờng trở về thăm quê cò. đã hiện ra nh thế nào? (thời gian, không gian nh thế nào). - Đang độ giữa đông, xa gần thấy thấp thoáng mấy thôn xóm, tiªu ®iÒu hoang v¾ng, n»m im l×m díi vßm trêi mµu vµng óa. ? Cảnh đó dự báo một cuộc sống nh thế nào đang diễn ra nơi cè híng? - C¶nh tµn t¹, nghÌo khæ. ? Tríc c¶nh Êy, tiÕng nãi nµo vang lªn trong néi t©m ngêi vÒ? - Học sinh đọc diễn cảm "A, đấy có phải là làng cũ mà hai mơi năm trời nay tôi hằng ghi lấy hình ảnh trong kí ức không?" ® C©u hái tu tõ béc lé c¶m xóc. ? Em đọc đợc cảm giác nào của nhân vật từ tiếng vọng nội tâm nµy? - Ngạc nhiên, chua xót trớc sự thay đổi của quê hơng. ? Từ đó, tình cảm nào của ngời trở về đối với cố hơng đợc bộc - H/¶ quª h¬ng sau 20 lé? - Yêu quê đến độ xót xa cho sự nghèo khổ của làng quê mình. năm năm xa cách hiện lªn thËt tµn t¹, x¬ x¸c, (g¾n bã víi quª h¬ng). tiªu ®iÒu vµ nghÌo khæ. ? Chuyến về quê của nhân vật tôi có gì đặc biệt? - ý định là để từ giã nó lần cuối cùng, vĩnh biệt ngôi nhà yêu Cảnh tợng đó làm "Tôi" dấu và từ giã làng cũ thân yêu, đem gia đình đến nơi đất khách ngạc nhiên, chua xót… ® Trêng tõ vùng (Tõ gi·, vÜnh biÖt; th©n yªu, yªu dÊu). ? Điều đó gợi liên tởng đến hiện thực cuộc sống nh thế nào ở cè h¬ng? - Cuộc sống nơi quê nghèo khó khiến gia đình phải rời làng đi n¬i kh¸c t×m c¸ch sinh sèng. ? NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn ë phÇn nµy? - Sù gia t¨ng yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m gióp cho chØ trong mét đoạn văn ngắn vừa tác hiện đợc hình ảnh làng quê, vừa bộc lộ xúc động của lòng ngời. ? Qua đó, hình ảnh cố hơng đã hiện lên nh thế nào trong con m¾t vµ tÊm lßng cña ngêi vÒ th¨m quª? - Tiêu điều, xơ xác và đáng thơng, đáng thất vọng… nỗi buồn trÜu nÆng trong lßng ngêi trë vÒ. Hoạt động 2: "Tôi" những ngày ở cố hơng ? Những ngày ở quê hơng, nhân vật "Tôi" đã gặp nhiều ngời quen cũ trong đó cuộc gặp gỡ với nhân vật nào đợc kể nhiều 2- Những ngày "Tôi" ở cè h¬ng. nhÊt? * Nh©n vËt NhuËn Thæ - NhuËn Thæ vµ chÞ Hai D¬ng. * NhuËn Thæ: ? Mối quan hệ của nhân vật "Tôi" với Nhuận Thổ đợc kể trong thêi ®iÓm nµo? - NhuËn Thæ thêi qu¸ khø. - NhuËn Thæ thêi hiÖn t¹i..

(146) ? Trong kÝ øc "T«i" NhuËn Thæ thêi xa xa g¾n víi h×nh ¶nh nµo? - Häc sinh t×m " Mét vÇng tr¨ng trßn vµng th¾m treo löng l¬… ch¹y mÊt" + VÇng tr¨ng trßn vµng th¾m treo löng l¬ trªn nÒn trêi xanh ®Ëm… + Sù viÖc NhuËn Thæ ®©m con tra. ? Tại sao Nhân vật "Tôi" gọi đó là một cảnh tợng thần tiên? - Đó là cảnh tợng tràn đầy sức sống đ kí ức hiện về thật đẹp đẽ. - §ã lµ c¶nh tîng s¸ng sña - dÊu hiÖn cña cuéc sèng thanh b×nh vµ h¹nh phóc n¬i lµng quª, giê chØ cßn trong giÊc m¬. ? Khi đó, con ngời Nhuận Thổ hiện lên nơi những biểu hiện cụ thÓ nµo vÒ h×nh d¹ng, trang phôc, tÝnh t×nh, hiÓu biÕt? - Khuôn mặt tròn trĩnh, nớc da bánh mật, đầu đỗi mũ lông chiên bÐ tÝ tÑo, cæ ®eo vßng b¹c s¸ng lo¸ng. - H¾n thÊy ai lµ bÏn lÏn, chØ kh«ng bÏn lÏn víi mét m×nh t«i th«i. - BiÕt bÉy chim sÎ th× tµi l¾m ; biÕt nhiÒu chuyÖn l¹ lïng l¾m. ? Chi tiết "Tôi" khóc và Nhuận Thổ cũng khóc khi chia tay đã nãi g× vÒ t×nh b¹n khi xa cña hai ngêi? - Tình bạn gắn bó, thân thhiện và bình đẳng. ? Từ đó, hình ảnh một ngời bạn nh thế nào hiện lên trong tâm trÝ "t«i"? - Kh«i ng«, khoÎ m¹nh, hån nhiªn, hiÓu biÕt nhanh nhÑn, gÇn gòi vµ giµu t×nh c¶m. ? Sau hai mơi năm xa cách hình ảnh Nhuận Thổ đợc khắc hoạ qua chi tiÕt nµo vÒ bé d¹ng, lêi nãi, tÝnh nÕt? - Khuôn mặt tròn trĩnh, nớc da bánh mật trớc kia nay đã đổi thµnh vµng s¹m, l¹i cã thªm nh÷ng nÕp nh¨n s©u ho¾m, mi m¾t viền đỏ húp mọng lên ; đội chiếc mũ lông chiên rách tơm, mặc chiÕc ¸o b«ng máng dÝnh, ngêi co ro cóm róm … bµn tay võa th« kÖch võa nÆng nÒ, nøt nÎ nh vá c©y th«ng. - LÊy mét d¸ng ®iÖu cung kÝnh chµo rÊt rµnh m¹ch "BÈm «ng!" - Lại xin tất cả các đống tro, chờ khi nào chúng tôi lên đờng là đem tiền đến chở. ? Qua đó, em có nhận xét gì về hình ảnh của Nhuận Thổ hiện t¹i so víi tríc kia? - ở Nhuận Thổ đã có sự đổi thay khá lớn, không có nhanh nhẹn, không còn tháo vát chủ động nh trớc kia nữa (Tham lam vµ tù ti) ? Thµnh c«ng cña t¸c gi¶ khi x©y dùng h×nh ¶nh NhuËn Thæ lµ g×? - NghÖ thuËt so s¸nh, t¬ng ph¶n gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i ? Từ đó, em cảm nhận gì về hình ảnh Nhuận Thổ trong hiện t¹i? - §ã ngêi giµ nua, tiÒu tuþ vµ hÌn kÐm, nhót nh¸t … ? Theo em, chiều hớng đổi thay của Nhuận Thổ nh thế nào ? §æi thay nhiÒu nhÊt ë ph¬ng diÖn nµo? - Tất cả sự thay đổi toàn diện ở một con ngời theo chiều hớng xấu. Kì lạ nhất là thay đổi tính nết: Nhuận Thổ giờ đây tự ti và tham lam. ? Em suy nghÜ g× vÒ lêi than thë cña "t«i "dµnh cho NhuËn Thæ "Con đông, mùa mất, thuế nặng, lính tráng, trộm cớp quan lại, thân hào đầy đoạ thân anh khiến anh trở thành đần độn, mụ mÉm ®i"? - Sự thay đổi kì lạ ở Nhuận Thổ có nguyên nhân từ cách sống. - H/¶ NhuËn Thæ trong qu¸ khø hiÖn lªn thËt sáng sủa, đẹp đẽ- Một cuéc sèng thanh b×nh vµ h¹nh phóc n¬i lµng quª.. - Trong ký øc cña "T«i" NhuËn Thæ lµ mét cËu bÐ kh«i ng«, khoÎ m¹nh, hån nhiªn, hiÓu biÕt nhanh nhÑn, gÇn gòi vµ giµu t×nh c¶m.. - Sau 20 n¨m NhuËn Thổ đã có sự đổi thay kh¸ lín, kh«ng cã nhanh nhÑn, kh«ng cßn tháo vát chủ động nh trớc kia nữa. Anh trở lên giµ nua, tiÒu tôy, hÌn kÐm vµ nhót nh¸t.. - Tất cả sự thay đổi toàn diÖn ë mét con ngêi theo chiÒu híng xÊu. K× lạ nhất là thay đổi tính nÕt: NhuËn Thæ giê ®©y tù ti vµ tham lam.. - Sự thay đổi kì lạ ở NhuËn Thæ cã nguyªn nh©n tõ c¸ch sèng l¹c hËu cña ngêi n«ng d©n, tõ hiÖn thùc ®en tèi cña x· héi ¸p bøc ….

(147) l¹c hËu cña ngêi n«ng d©n, tõ hiÖn thùc ®en tèi cña x· héi ¸p bøc … * KÓ tãm t¾t cuéc gÆp gì cña "t«i" víi chÞ Hai D¬ng. ? Trong kÝ øc cña nh©n vËt "t«i, chÞ Hai D¬ng lµ nµng T©y Thi ®Ëu phô. C¸ch gäi Êy cã ý nghÜa g×? * Nhân vật chi Hai D- Bộc lộ tình cảm thân thiện đối với ngời phụ nữ láng giềng đã ơng từng là một ngời đẹp ngời, đẹp nết. - Thay đổi toàn diện, cả ? Hai m¬i n¨m sau, ngêi phô n÷ Êy xuÊt hiÖn tríc nh©n vËt h×nh d¹ng lÉn tÝnh t×nh. "tôi” với bộ dạng, lời nói, hành động nh thế nào? - Học sinh đọc đoạn "Một ngời đàn bà … chân đứng chạng ra, - Chị xấu xí, tham lam gièng hÖt c¸i com pa" đến độ trơ trẽn, lu - ¸i chµ ! Anh b©y giê lµm quan … chóng t«i ®©u ! manh, mÊt hÕt vÎ l¬ng - Miệng lẩm bẩm ; tiện tay giật luôn đôi bít tất tay của mẹ tôi thiện của làng quê. gi¾t vµo lng quÇn, cót th¼ng. ? Em có nhận xét gì trớc sự đổi thay này? *TiÓu kÕt: - Thay đổi xấu toàn diện, cả hình dạng lẫn tính tình. - Nhuận Thổ và Hai D? Sự thay đổi nào của con ngời này là lớn nhất? Vì sao? ơng đã thay đổi hoàn - Sự thay đổi về tính tình, vì đó là biểu hiện suy thoái của lối toàn khác trớc. Ngời kể sống và đạo đức ở làng quê. chuyÖn muèn ta hiÓu g× ? Những thay đổi ấy đã tạo ra một con ngời nh thế nào? vÒ cuéc sèng ®ang diÔn - Xấu xí, tham lam đến độ trơ trẽn, lu manh, mất hết vẻ lơng ra nơi cố hơng của ông thiÖn cña lµng quª. - Cuéc sèng quÈn quanh ? Kể về hai con ngời là Nhuận Thổ và Hai Dơng đã thay đổi bế tắc, nghèo khổ khiến hoµn toµn kh¸c tríc. Ngêi kÓ chuyÖn muèn ta hiÓu g× vÒ cuéc lµng quª ngµy cµng tµn sèng ®ang diÔn ra n¬i cè h¬ng cña «ng? t¹, con ngêi ngµy mét - Cuéc sèng quÈn quanh bÕ t¾c, nghÌo khæ khiÕn lµng quª khæ së, hÌn kÐm vµ bÊt nghÌo. l¬ng. 4: Củng cố: Sự thay đổi của con ngời qua cái nhìn của nhân vật "Tôi", Thái độ của tác giả trớc sự thay đổi đó. 5: Hớng dẫn về nhà: Học bài, chuẩn bị tiết 78, soạn văn bản"Những đứa trẻ". *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y:. /12/2010. TiÕt 78: Cè h¬ng. Lç TÊn A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua bài học giúp học sinh thấy đợc tinh thần phê phấn sâu sắc xã hội cò vµ niÒm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi. Thấy đợc màu sắc trữ tình đậm đà của tác phẩm cố hơng, việc sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật so sánh và đối chiếu, việc kết hợp nhuần nhuyễn nhiều phơng thức biểu đạt trong tác phẩm. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc và phân tích nhân vật. Tích hợp với văn, tiÕng ViÖt, tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết thông cảm với những con ngời nghèo khổ. Có thái độ lên án, tố cáo XHPK, phê phán những quan niệm cổ hủ của chế độ cũ. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n. Trß: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña häc sinh yÕu 3- Bµi míi: Gv: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 77, chuyÓn ý sang tiÕt 78. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II: Tiếp theo II: §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 2: Nhân vật "tôi" khi rời cố hơng 2: Nh©n vËt "T«i" khi rêi cè ? Học sinh đọc đoạn cuối văn bản? Vì sao khi rời cố h- hơng.

(148) ¬ng, nh©n vËt "t«i"l¹i thÊy lßng t«i kh«ng phót lu luyÕn vµ v« cïng lÎ loi ngét ng¹t? - Cố hơng của nhân vật "tôi" không còn trong lành, đẹp đẽ ấm áp nh xa với những đứa bạn nh Nhuận Thổ, nh÷ng ngêi hµng xãm nh nµng T©y Thi ®Ëu phô vµ ng«i nhµ th©n thuéc yªu dÊu. - Cè h¬ng b©y giê chØ cßn lµ x¬ x¸c, nghÌo hÌn vµ xa l¹ từ cảnh vật đến con ngời. ? Khi rời cố hơng nhân vật tôi đã mong ớc điều gì? - Mong cho thÕ hÖ con ch¸u kh«ng bao giê ph¶i c¸ch bøc nhau, kh«ng ph¶i vÊt v¶ ch¹y v¹y nh t«i, kh«ng ph¶i không khốn khổ mà đần độn nh Nhuận Thổ. - Chúng nó cần phải sống một cuộc đời mới, một cuộc đời mà chúng tôi cha từng đợc sống … ? Em hiểu gì về mong ớc của nhân vật "tôi" về cuộc đời míi? - Cuộc đời mới nơi có làng quê tơi đẹp. - Con ngêi tö tÕ, th©n thiÖn. ? Qua đó em hiểu gì về suy nghĩ của tác giả? - Lỗ Tấn đã dành tình thơng, niềm hi vọng, niềm tin vào thế hệ trẻ. Niềm tin và hi vọng đợc đặt vào cháu Hoàng vµ Thuû Sinh ® t¸c gi¶ n©ng niu tr©n träng. ? Trong niÒm hi väng cña nh©n vËt t«i, xuÊt hhiÖn mét c¶nh tîng thÕ nµo? - Một cánh đồng cát, màu xanh biếc, cạnh bờ biển, trên vßm trêi xanh ®Ëm treo l¬ löng mét vÇng tr¨ng vµng th¾m. ? Qua đó em thấy ớc mong nào của nhân vật tôi đợc bộc lé? - ¦íc mong yªn b×nh, Êm no cho lµng quª. ? ý nghĩ cuối cùng của nhân vật "tôi": "Trên mặt đất vốn làm gì có đờng. Ngời ta đi mãi thì thành đờng thôi" Em hiÓu ý nghÜ nµy nh thÕ nµo? - Cũng nh con đờng trên mặt đất, mọi thứ trong cuộc sèng nµy kh«ng tù cã s½n. Nhng nÕu muèn, b»ng cè g¾ng vµ kiªn tr× con ngêi sÏ cã tÊt c¶. ? Vì sao khi mong mỏi và hi vọng cuộc đời mới cho cố hơng, nhân vật "tôi" lại nghĩ đến con đờng đi mãi thì thµnh? - ¤ng muèn thøc tØnh ngêi d©n lµng m×nh kh«ng cam chÞu cuéc sèng nghÌo , ¸p bøc. - Ông tin ở thế hệ con cháu sẽ mở đờng đến ấm no, hạnh phóc cho quª h¬ng. ? Những phơng thức biểu đạt nổi bật nào đã sử dụng trong phÇn cuèi v¨n b¶n nµy? - BiÓu c¶m vµ nghÞ luËn ? Từ đó, nhân vật "tôi" đã tự bộc lộ t tởng, tình cảm nào víi cè h¬ng? - Häc sinh th¶o luËn vµ nªu ý kiÕn: + Kh¬i dËy tinh thÇn kh«ng cam chÞu ¸p bøc, nghÌo hÌn cho d©n lµng. + Tin vào cuộc đổi đời của quê hơng + §ã lµ biÓu hiÖn cña t×nh yªu quª h¬ng míi mÎ vµ m·nh liÖt. * Gi¸o viªn b×nh: §äc "Cè h¬ng" ta c¶m nhËn quª h¬ng thËt s©u nÆng, tha thiÕt. Quª h¬ng nghÜa nÆng, t×nh s©u cã nçi buån xãt xa cã c¶m gi¸c båi håi vµ niÒm tin. - Cè h¬ng b©y giê chØ cßn lµ x¬ x¸c, nghÌo hÌn vµ xa l¹ tõ cảnh vật đến con ngời. - Mong cho thÕ hÖ con ch¸u kh«ng bao giê ph¶i c¸ch bøc nhau, kh«ng ph¶i vÊt v¶ ch¹y v¹y nh t«i, kh«ng ph¶i kh«ng khốn khổ mà đần độn nh NhuËn Thæ.. - T¸c gi¶ mong muèn mét cuộc đời mới nơi có làng quê tơi đẹp hơn. Con ngời tử tế, th©n thiÖn. - Lỗ Tấn đã dành tình thơng, niÒm hi väng, niÒm tin vµo thÕ hÖ trÎ. - ¦íc mong yªn b×nh, Êm no cho lµng quª. - ¤ng muèn thøc tØnh ngêi d©n lµng m×nh kh«ng cam chÞu cuéc sèng nghÌo , ¸p bøc. - ¤ng tin ë thÕ hÖ con ch¸u sÏ mở đờng đến ấm no, hạnh phóc cho quª h¬ng.. HS1 + Kh¬i dËy tinh thÇn kh«ng cam chÞu ¸p bøc, nghÌo hÌn cho d©n lµng. HS3 + §ã lµ biÓu hiÖn cña t×nh yªu quª h¬ng míi mÎ vµ m·nh liÖt..

(149) mạnh mẽ có lẽ là d âm mãi đọng trong lòng ngời đọc. Cám ơn một cây bút tài ba đã để một trang văn nhắc nhở vÒ nh÷ng ®iÒu ai còng tëng rÊt quen, rÊt cò mµ kh«ng bao giê. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Nêu những nét đặc sắc về giá trị nội dung và nghệ thuËt cña v¨n b¶n. * Hs: §äc ghi nhí SGK Gv: Tæ chøc hêng dÉn Hs lµm bµi tËp. * Hoạt động IV: Luyện Tập. Cảm nhận của em về H/ả con đờng phần cuối văn bản. III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt. 1. NghÖ thuËt:. 2. Néi dung. * Ghi nhí: (SGK). 2. Néi dung IV. LuyÖn tËp Bµi tËp: C¶m nhËn cña em vÒ H/ả con đờng cuối văn bản. 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña v¨n b¶n, T©m tr¹ng nh©n vËt "T«i". 5. Híng dÉn vÒ nhµ: §äc, tãm t¾t v¨n b¶n, ph©n tÝch t©m tr¹ng cña nh©n vËt"T«i". ¤n tËp lµm v¨n. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 16. TuÇn 17 Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y: /12/2010. §íi Huy TiÒm. TiÕt79: tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Học sinh biét đợc những u điểm, hạn chế khi tạo lập văn bản tự sự. Thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả, nghị luận trong văn bản tự sự. Việc vân dụng ngôi kể và các hình thức đối thoại ... và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng tạo lập văn bản tự sự, kỹ năng diễn đạt, tr×nh bµy... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức sửa sai. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: ChÊm tr¶ bµi cho häc sinh Trß: Xem l¹i bµi viÕt C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Gi¸o viªn tr¶ bµi cho häc sinh vµ yªu cÇu häc sinh xem phÇn nhËn xÐt. 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * §Ò bµi: H·y tëng tîng * Hoạt động I: Đọc đề bài. m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn - Gv Hớng dẫn học sinh đọc đề bài. víi ngêi lÝnh l¸i xe trong t¸c phÈm "Bµi th¬ vÒ tiÓu đội xe không kính" của.

(150) Ph¹m TiÕn DuËt. ViÕt bµi v¨n kÓ l¹i cuéc gÆp gì vµ trò chuyện đó. * Hoạt động II: Giáo viên hớng dẫn học sinh Tìm hiểu đề, lËp dµn ý. I. Tìm hiểu đề: * Hoạt động 1: Tìm hiểu đề: - ThÓ lo¹i : Tù sù - ThÓ lo¹i : Tù sù - Yªu cÇu: Tëng tîng cuéc gÆp gì víi ngêi lÝnh l¸i xe trong bài thơ về tiểu đội xe không kính. II. Dµn ý * Hoạt động 2: Lập dàn ý 1. Më bµi 1. Më bµi 2.Th©n bµi - Giíi thiÖu nh©n vËt: em vµngêi lÝnh l¸i xe - T×nh huèng truyÖn: GÆp gì vµ trß chuyÖn trong hoµn c¶nh 3. KÕt luËn nµo? 2. Th©n bµi * DiÔn biÕn sù viÖc theo tr×nh tù: C©u chuyÖn x¶y ra ë ®©u? diÔn ra nh thÕ nµo? - Nh©n vËt ngêi chiÕn sÜ l¸i xe: ngo¹i h×nh, phÈm chÊt, suy nghĩ, hành động. - Nội dung cuộc trò chuyện: + Em hỏi về động lực thôi thúc ngời chiến sĩ ra trận? Tuyến đờng Trờng Sơn nh thế nào? Bom đạn Mĩ ác liệt ra sao? Tại sao những chiếc xe không kÝnh? + Ngêi chiÕn sÜ kÓ vÒ khã kh¨n, gian khæ cña ngêi lÝnh l¸i chiÕc xekh«ng kÝnh ® giäng kÓ hãm hØnh, l¹c quan thÓ hiÖn chÊt ngang tµng, nghÞch ngîm … kÓ vÒ íc m¬ cña ngêi lÝnh + Nghe kể, em xúc động nh thế nào? (Suy nghĩ độc thoại néi t©m) + B×nhluËn vÒ tinhthÇn qu¶ c¶m cña ngêi lÝnh. 3. KÕt luËn - Nªu kÕt thóc c©u chuyÖn - C¶m nghÜ vÒ ngêi lÝnh, vÒ chiÕn tranh, vÒ t¬ng lai. + Bµi m¾c tõ 5 lçi chÝnh t¶, tõ trõ (1®) + Bµi s¬ sµi, cha n¾m thÓ lo¹i trõ ®i nöa sè ®iÓm * Hoạt động III: Nhận xét III. §¸p ¸n biÓu ®iÓm - ¦u ®iÓm: + Bµi m¾c tõ 5 lçi chÝnh t¶, + Nắm đợc đặc trng của kiểu bài. tõ trõ (1®) + Cã ý thøc lµm bµi. + Phần lớn vận dụng linh hoạt các hình thức đối thoại ... + Bài sơ sài, cha nắm thể độc thoại nội tâm, các yểu tố bổ trợ nh miêu tả, nghị luận... loại trừ đi nửa số điểm A: Mở bài: Nêu đợc đầy đủ + T¹o t×nh hèng ®a d¹ng hay: Linh , Th¶o... c¸c ý nh trªn ( O,5 ®iÓm ) - H¹n chÕ: B: Thân bài: Nêu đầy đủ + Bè côc kh«ng râ rµng: ¸nh, Hng Hµ,Trêng. c¸c ý nh dµn bµi (8®iÓm ) + T¹o lêi tho¹i cha hîp lý: D¬ng ,Hoµi, §¹o + Mét sè bµi yÕu tè miªu t¶ mê nh¹t, tr×nh tù kÓ vµ t¶ cha C: KÕt bµi (0,5 ®iÓm ) - 1 ®iÓm tr×nh bµy hîp lý. + Một số cha làm nổi bật đợc những phẩm chất của ngời Giáo viên thu bài chấm chiÕn sÜ l¸i xe. 4. Cñng cè: - Kü n¨ng lµm bµi v¨n tù sù. - Gäi ®iÓm vµo sæ - Thèng kª kÕt qu¶: Giái: %, Kh¸ %, TB % 5. Híng dÉn: TiÕp tôc «n tËpv¨n b¶n tù sù, chuÈn bÞ néi dung bµi «n tËp tËp lµm v¨n. *Rót kinh nghiÖm.

(151) Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y: /12/2010 TiÕt 80: Tr¶ bµi kiÓm tra kiÓm tra TiÕng ViÖt, tr¶ bµi kiÓm tra v¨n A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt tr¶ bµi, cñng cè cho häc sing c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n häc Việt Nam sau CM T8. 1945, củng cố các kiến thức về Tiếng Việt đã học trong học kỳ I vµ c¸c líp tríc. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kü n¨ng tr×nh bµy kiÕn thøc khoa häc, hÖ thèng. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức sửa sai. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: ChÊm, tr¶ bµi cho häc sinh. Trß: Xem l¹i bµi, ®a ra nh÷ng th¾c m¾c vÒ ®iÓm. C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Kh«ng KiÓm tra. 3- Bµi míi: * Hoạt động I: Gợi ý tìm đáp án cho bài Kiểm tra Tiếng Việt. I. PhÇn tr¾c nghiÖm:(3 ®iÓm) C©u 1: D, C©u 2: B, C©u 3: B, C©u 4: C, C©u 5: C, C© u6: MÆt(2) - Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm. II. PhÇn tù luËn: C©u 1: 2,5 ®iÓm - Viết đoạn văn đủ 5 câu(0,5 điểm) - Cã néi dung giíi thiªu truyÖn ng¾n Lµng(1 ®iÓm) - Cè sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp(1 ®iÓm) Câu 2: 4,5 điểm. Chỉ ra và phân tích đợc: - BiÖn ph¸p so s¸nh: MÆt trêi - Hßn löa.(2®iÓm) - Biện pháp ẩn dụ, nhân hoá: Sóng cài then, đêm sạp cửa, câu hát, buồm, gió khơi.(2,5 ®iÓm) * Hoạt động II: Gợi ý tìm đáp án cho bài Kiểm tra Văn.. Câu 1- Kể tên đầy đủ và đúng các tác phẩm - tác giả sau (4,5 đ) - Đồng chí - Chính Hữu; Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật; Làng Kim Lân; Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long; Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận; ánh tr¨ng - NguyÔn Duy; Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ- NguyÔn Khoa §iÒm; BÕp löa - B»ng ViÖt; ChiÕc lîc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng. (Thiếu 1 - 2 tác giả, tác phẩm hoặc không đúng trừ 1.0 đ) C©u 2- Tãm t¾t truyÖn ng¾n "Lµng" (3,5 ®iÓm) - Ngắn gọn, đủ ý (3,0 ®iÓm) - Dµi dßng, cha biÕt tãm t¾t (0 ®iÓm) - §¶m b¶o c¸c ý sau: + ¤ng Hai rêi lµng DÇu ®i t¶n c….. + ở nơi tản c cuộc sống của gia đình ông Hai vẫn diễn ra nh ở làng Dầu. + ¤ng Hai thêng lªn phßng th«ng tin nghe t×nh h×nh.- ¤ng trë vÒ gÆp nh÷ng ngêi t¶n c và biết tin làng Dầu của ông theo giặc. (giáo viên chú ý lu ý cho học sinh nắm đợc yªu cÇu cña bµi: + Kh«ng kÓ l¹i toµn v¨n ®o¹n trÝch mµ chØ tËp trung kÓ ®o¹n «ng Hai biÕt tin lµng DÇu theo giặc đến chỗ giải toả đợc nghi ngờ ấm ức) + Kh«ng thªm chØ bít chi tiÕt, cÇn s¸ng t¹o b»ng nh÷ng lêi lÏ tõ ng÷ cña b¶n th©n khi kÓ, t¶, khi diÔn t¶ t©m tr¹ng cña «ng Hai. + Kh«ng chen vµo nh÷ng c©u nhËn xÐt, b×nh luËn, béc lé c¶m xóc) Câu 3- Cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội trong bài thơ đồng chí (2,5đ) - Làm nổi bật hình ảnh anh bộ đội với những nét sau: + Lµ nh÷ng ngêi cã hoµn c¶nh xuÊt th©n gièng nhau cïng ra ®i tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo theo tiÕng gäi thiªng liªng cña tæ quèc..

(152) + Là những ngời có cùng chung mục đính lí tởng, chiến đấu vì độc lập, tự do của tổ quèc. + Lµ nh÷ng ngêi hiÓu c¶m th«ng víi nhau, cïng c¶nh ngé lu«n chia sÎ nçi niÒm vµ rÊt g¾n bã víi nhau, cïng nhau vît qua gian khã. + Mối tình đồng chí gắn bó, keo sơn, trong cùng đội ngũ chiến đấu đ Sức mạnh của tình đồng chí, đồng đội. * Hoạt động III: Nhận xét chung: - ¦u ®iÓm: + Các bài làm đều đạt từ trung bình trở lên. + Phần trắc nghiệm tơng đối chính xác. + Tích hợp giữa ba phân môn tơng đối linh hoạt + Lµm bµi nghiªm tóc, trung thùc. - H¹n chÕ: + Bµi TiÕng viÖt cßn nhÇm lÉn gi÷a biÖn ph¸p Èn dô vµ Nh©n ho¸, nhÇm lÉn nghÜa cña yÕu tè §ång trong §ång chÝ víi §ång trong §ång Êu. + Viết đoạn văn cha hựp lý( nội dung cha đảm bảo, viết thành hai đoạn văn, dấu hiệu cña lêi dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cha râ rµng. + Trong bài kiểm tra Văn câu cảm nhận về ngời lính còn hòi hợt, cha trích thơ để phân tÝch. 4. Cñng cè: - Gv gäi ®iÓm, vµo sæ. - Thèng kª kÕt qu¶: Giái %, Kh¸ %, TB % 5. Híng dÉn: VÒ nhµ tiÕp tôc ¤n tËp ba ph©n m«n V¨n, TV, TËp lµm v¨n chuÈn bÞ kiÓm tra hÕt häc kú I. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 25/11/2010 Ngµy d¹y: /12/2010 TiÕt 81: «n tËp tËp lµm v¨n. A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong ngữ văn 9 thấy đợc chất tích hợp của chúng với văn bản chung. Thấy đợc tính kế thõa vµ ph¸t triÓn cña c¸c néi dung tËp lµm v¨n häc ë líp 9 b»ng c¸ch so s¸nh víi néi dung các kiểu văn bản đã học ở lớp dới. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶, mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. Kü n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thức miêu tả, biểu cảm, nghị luận trong văn bản tự sự, các hình thức đối thoại... và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức chuẩn bị bài ở nhà. B. C huÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n néi dung «n tËp Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: + KÓ l¹i tãm t¾t v¨n b¶n "Cè h¬ng" + Nªu c¶m nghÜ víi nh©n vËt NhuËn Thæ 3- Bµi míi: h«m nay ta ®I vµo tiÕt «n tËp Hoạt đông của thầy và trò * Hoạt động I: Giáo viên hớng dẫn học sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk. ? TËp lµm v¨n ë ng÷ v¨n 9 tËp 1 cã nh÷ng néi dung lín nµo?. Nội dung cần đạt 1. TËp lµm v¨n ë ng÷ v¨n 9 tËp 1 cã nh÷ng néi dung lín nµo? a - V¨n b¶n thuyÕt minh víi träng t©m lµ luyÖn viÖc kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi.

(153) ? Nh÷ng néi dung nµo lµ träng t©m cÇn biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. chó ý? b - V¨n b¶n tù sù víi hai träng t©m: a - V¨n b¶n thuyÕt minh víi träng t©m lµ + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù vµ biÓu c¶m luyÖn viÖc kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi vµ miªu t¶ néi t©m, gi÷a tù sù víi lËp luËn. biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. + Mét sè néi dung míi trong v¨n b - V¨n b¶n tù sù víi hai träng t©m: bản tự sự nh: đối thoại và độc thoại nội + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù vµ biÓu c¶m t©m trong tù sù, ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß vµ miªu t¶ néi t©m, gi÷a tù sù víi lËp luËn. cña ngêi kÓ chuyÖn trong tù sù. + Mét sè néi dung míi trong v¨n bản tự sự nh: đối thoại và độc thoại nội t©m trong tù sù, ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong tù sù. * Hoạt động II: Vai trò và tác dụng của 2. Nêu vai trò và tác dụng của biện biÖn ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ trong v¨n ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ trong v¨n b¶n b¶n thuyÕt minh. thuyÕt minh. - Trong thuyÕt minh, nhiÒu khi ngêi ta Trong thuyÕt minh, nhiÒu khi ngêi ph¶i kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ta ph¶i kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ và các yếu tố miêu tả để bài viết đợc sinh thuật và các yếu tố miêu tả để bài viết đợc động và hấp dẫn. Ví dụ: Chẳng hạn khi sinh động và hấp dẫn. Ví dụ: Chẳng hạn thuyÕt minh vÒ ng«i chïa cæ, ngêi thuyÕt khi thuyÕt minh vÒ ng«i chïa cæ, ngêi minh cã khi ph¶i sö dông nh÷ng liªn tëng, thuyÕt minh cã khi ph¶i sö dông nh÷ng tëng tîng, lèi so s¸nh, nh©n ho¸ (nh ng«i liªn tëng, tëng tîng, lèi so s¸nh, nh©n ho¸ chïa tù kÓ chuyÖn m×nh...) (nh ng«i chïa tù kÓ chuyÖn m×nh...) để khơi gợi sự cảm thụ về đối tợng thuyết để khơi gợi sự cảm thụ về đối tợng thuyết minh. Và đơng nhiên cũng phải vận dụng minh. Và đơng nhiên cũng phải vận dụng miêu tả ở đây để ngời nghe hình dung ra miêu tả ở đây để ngời nghe hình dung ra ng«i chïa Êy cã d¸ng vÎ nh thÕ nµo ; mµu ng«i chïa Êy cã d¸ng vÎ nh thÕ nµo ; mµu s¾c, kh«ng gian, h×nh khèi, c¶nh vËt xung s¾c, kh«ng gian, h×nh khèi, c¶nh vËt xung quanh … quanh…Nh vËy, khi thuyÕt minh mµ thiÕu * Gi¸o viªn : Nh vËy, khi thuyÕt minh mµ yÕu tè miªu t¶, vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thiÕu yÕu tè miªu t¶, vµ c¸c biÖn ph¸p thuËt bµi thuyÕt minh sÏ kh« khan vµ thiÕu nghệ thuật bài thuyết minh sẽ khô khan và sinh động.phân thiếu sinh động. * Hoạt đông III: Phân biệt văn miêu tả và thuyết minh. 3. Ph©n biÖt v¨n miªu t¶ vµ thuyÕt minh. * Gi¸o viªn : Cho häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn Giáo viên tổng hợp ý kiến, treo bảng phụ để học sinh quan sát. Miªu t¶ - (§èi tîng cña miªu t¶ thêng lµ c¸c sù vËt, con ngêi, hoµn c¶nh cô thÓ) - Cã h cÊu tëng tîng, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trung thµnh víi sù vËt - Dïng nhiÒu so s¸nh , liªn tëng. - Mang nhiÒu c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt. - Ýt dïng sè liÖu cô thÓ, chi tiÕt - Dïng nhiÒu trong s¸ng t¸c v¨n ch¬ng, nghÖ thuËt - Ýt tÝnh khu«n mÉu - §a nghÜa. ThuyÕt minh (§èi tîng cña thuyÕt minh thêng lµ các sự vật, đồ vật …) - Trung thành với các đặc điểm của đối tợng , sự vật. - Bảo đảm tính khách quan, khoa häc. - Ýt dïng tëng tîng , so s¸nh - Dïng sè liÖu cô thÓ, chi tiÕt. - øng dông trong nhiÒu t×nh huèng cuéc sèng, v¨n ho¸, khoa häc … - Thêng theo 1 sè yªu cÇu gièng nhau (mÉu) - §¬n nghÜa.. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n bản tự sự đã học. 5. Hớng dẫn về nhà: Ôn tập nội dung đã học, chuẩn bị nội dung ôn tập tiết tiếp theo. *Rót kinh nghiÖm.

(154) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/12/2010 /12/2010. TiÕt 82: «n tËp tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong ngữ văn 9 thấy đợc chất tích hợp của chúng với văn bản chung. Thấy đợc tính kế thõa vµ ph¸t triÓn cña c¸c néi dung tËp lµm v¨n häc ë líp 9 b»ng c¸ch so s¸nh víi néi dung các kiểu văn bản đã học ở lớp dới. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶, mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. Kü n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thức miêu tả, biểu cảm, nghị luận trong văn bản tự sự, các hình thức đối thoại... và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức chuẩn bị bài ở nhà. B. C huÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n néi dung «n tËp Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Vai trò của các yếu tố này trong v¨n b¶n tù sù. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động IV: Nội dung của văn bản tự sự 4. Nội dung của văn bản tự sự (tiÕp theo) - V¨n b¶n tù sù: tr×nh bµy l¹i 1 ? Vai trß cña yÕu tè miªu t¶? chuçi sù viÖc, cã më ®Çu, diÔn ? Vai trò của yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận biến, kết thúc, rồi dẫn đến 1 ý trong v¨n b¶n tù sù? nghÜa. - V¨n b¶n tù sù: tr×nh bµy l¹i 1 chuçi sù viÖc, cã mở đầu, diễn biến, kết thúc, rồi dẫn đến 1 ý Yếu tố miêu tả có tác dụng làm nghÜa. cho c©u chuyÖn trë nªn hÊp dÉn, - Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho câu chuyện gợi cảm sinh động. trở nên hấp dẫn, gợi cảm sinh động. - Miêu tả nội tâm, đối thoại, độc - Miêu tả nội tâm, đối thoại, độc thoại là những thoại là những hình thức quan hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong trọng để thể hiện nhân vật trong v¨n b¶n tù sù. v¨n b¶n tù sù. - Yếu tố nghị luận: thờng đợc diễn đạt bằng hình - Yếu tố nghị luận: thờng đợc thức lập luận làm cho câu chuyện thêm phần diễn đạt bằng hình thức lập luận triÕt lÝ. lµm cho c©u chuyÖn thªm phÇn * Cho ví dụ về văn bản tự sự đã học có sử triết lí. dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m - Giáo viên treo bảng phụ cho học sinh quan sát, a - Thực sự mẹ không lo lắng đến nỗi không ngủ đợc. Mẹ tin đứa nhËn xÐt. a - Thực sự mẹ không lo lắng đến nỗi không ngủ con của mẹ lớn rồi. Mẹ tin vào sự đợc. Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi. Mẹ tin vào chuẩn bị rất chu đáo cho con trớc sự chuẩn bị rất chu đáo cho con trớc ngày khai ngày khai trờng. Còn điều gì để lo trờng. Còn điều gì để lo lắng nữa đâu ! Mẹ lắng nữa đâu ! Mẹ không lo nhng không lo nhng vẫn không ngủ đợc. Cứ nhắm mắt vẫn không ngủ đợc. Cứ nhắm mắt lại là dờng nh vang bên tai tiếng đọc trầm bổng: lại là dờng nh vang bên tai tiếng "Hằng năm cứ vào cuối thu .. Mẹ tôi âu yếm đọc trầm bổng: "Hằng năm cứ nắm tay tôi dẫn đi trên con đờng làng dài và vào cuối thu .. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đờng làng hÑp". dµi vµ hÑp". (Cæng trêng më ra) * Gi¸o viªn : Nh÷ng kÜ n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n tù sự của phần Tập làm văn đã soi sáng thêm rất nhiều cho việc đọc - hiểu văn bản tác phẩm tơng øng trong SGK..

(155) Ví dụ: Khi đọc Truyện Kiều, nhờ yếu tố đối thoại và độc thoại nội tâm (qua kiến thức tập làm văn) đã giúp cho ngời đọc hiểu sâu sắc hơn vÒ nh©n vËt trong truyÖnKiÒu: (KiÒu ë lÇu Ngng BÝch - víi nh÷ng suy nghÜ néi t©m thÊm nhuÇn đạo hiếu và đức hi sinh) b - … Xãt ngêi tùa cöa h«m mai Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ? S©n lai c¸ch mÊy n¾ng ma Có khi gốc tử đã vừa ngời ôm …" c - TruyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim L©n cã rÊt nhiều đoạn đối thoại, đối thoại giữa ông Hai và thằng con út, đoạn độc thoại nội tâm của ông Hai sau khi biÕt tin lµng DÇu theo giÆc. "¤ng kiÓm ®iÓm tõng ngêi trong ãc. Kh«ng mµ, hä toµn lµ nh÷ng ngêi cã tinh thÇn c¶ mà. Họ đã ở lại làng, quyết tâm một sống một chết với giặc, có đời nào lại can tâm làm điều nhôc nh· Êy ! …" - §o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghi luËn:“l·o kh«ng hiÓu t«i t«i nghÜ vËy vµ t«i cµng buån l¾m nh÷ng ngêi nghÌo nhiÒu tù ¸i ... mỗi ngày một thêm đáng buồn” ®o¹n van cã sö dung yÕu tè nghi luËn… vua quang trung cìi voi ra doanh an ñi qu©n lÝnh … nếu ai thay long đổi dạ….chớ bảo là ta không nãi tríc ( TrÝch Hoµng lª nhÊt thèng chÝ) * Hoạt động V: Đối thoại. độc thoại và độc thoại néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nộ t©m trong v¨n b¶n tù sù. - Hs: Tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t, chèt kiÕn thøc. Gv: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong v¨n b¶n tù sù. + Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện gia hai ậơc nhiều ngời. Trong văn bản tự sự, đối thoại đợc thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và đáp. + Độc thoại: Là lời của một ngời nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tởng tợng. + §éc tho¹i néi t©m: Khi ngêi nãi kh«ng thµnh lêi... ? Vai trò, tác dụng của các hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự lµ g×. - Hs: Thể hiện thái độ yêu ghét phân minh của nhân vật, gúp ngời đọc cảm nhận đợc chiều sâu t©m lý tinh tÕ, nh¹y c¶m cña nh©n vËt, t¹o cho c©u chuyÖn cã kh«ng khÝ gÇn gòi, thËt nh cuuéc sèng ®ang diÔn ra trong thùc tÕ. ? Em h·y lÊy mét vµi vÝ dô vÒ c¸c h×nhthøc lêi tho¹i trªn. - Đoạn ông Hai với thằng Húc(đối thoại). Ví dụ: Khi đọc Truyện Kiều, nhờ yếu tố đối thoại và độc tho¹i néi t©m (qua kiÕn thøc tËp làm văn) đã giúp cho ngời đọc hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ nh©n vËt trong truyÖnKiÒu: (KiÒu ë lÇu Ngng BÝch - víi nh÷ng suy nghÜ néi tâm thấm nhuần đạo hiếu và đức hi sinh) …" VÝ dô 2 "¤ng kiÓm ®iÓm tõng ngêi trong ãc. Kh«ng mµ, hä toµn lµ nh÷ng ngời có tinh thần cả mà. Họ đã ở l¹i lµng, quyÕt t©m mét sèng mét chết với giặc, có đời nào lại can t©m lµm ®iÒu nhôc nh· Êy ! …" * Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn c¸t sÏ mau chãng xo¸ nhoµ theo thêi gian, nh không ai có thể xoá đợc những điều tốt đẹp đã đợc ghi tạc trên đá, trong lòng ngời. 5. Đối thoại, độc thoại và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. - Đối thoại: là hình thức đối đáp, trß chuyÖn gia hai Ë¬c nhiÒu ngêi. Trong văn bản tự sự, đối thoại đợc thÓ hiÖn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng ở đầu lời trao và đáp. - §éc tho¹i: Lµ lêi cña mét ngêi nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tởng tợng. - §éc tho¹i néi t©m: - Vai trò, tác dụng của đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù: Thể hiện thái độ yêu ghét phân minh của nhân vật, gúp ngời đọc cảm nhận đợc chiều sâu tâm lý tinh tÕ, nh¹y c¶m cña nh©n vËt, t¹o cho c©u chuyÖn cã kh«ng khÝ gÇn gòi, thËt nh cuuéc sèng ®ang diÔn ra trong thùc tÕ..

(156) - Đoạn ông Hai chửi đổng những ngời làng Dầu ( độc thoại)... 6. Ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. - Hs: LÇn lît lÊy vÝ dô, Gv nhËn xÐt cho ®iÓm. * Hoạt động VI: Ngôi kể trong văn bản tự sự. - Ng«i kÓ thø nhÊt: V¨n b¶n chiÕc ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ ng«i kÓ lîc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng, thø nhÊt vµ ng«i kÓ thø ba. Cè H¬ng - Lç TÊn. - Hs: Tr×nh bµy, Gv chèt kiÕn thøc. - Ng«i kÓ thø ba: Lµng - Kim ? Nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña nh÷ng ng«i kÓ L©n, LÆng LÏ Sa Pa - NguyÔn nµy. Thµnh Long. - Hs: Th¶o luËn tr¶ lêi. NhãmI: ¦u ®iÓm, NhãmII: H¹n chÕ. 4. Cñng cè: C¸c kiÓu v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh. 5. Híng dÉn: ¤n l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, v¨n b¶n tù sù, chuÈn bÞ néi dung «n tËp tiÕp theo. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 17. TuÇn 18 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/12/2010 §íi Huy TiÒm /12/2010 TiÕt 83: «n tËp tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong ngữ văn 9 thấy đợc chất tích hợp của chúng với văn bản chung. Thấy đợc tính kế thõa vµ ph¸t triÓn cña c¸c néi dung tËp lµm v¨n häc ë líp 9 b»ng c¸ch so s¸nh víi néi dung các kiểu văn bản đã học ở lớp dới. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶, mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. Kü n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thức miêu tả, biểu cảm, nghị luận trong văn bản tự sự, các hình thức đối thoại... và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức chuẩn bị bài ở nhà. B. C huÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n néi dung «n tËp Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Vai trò của các yếu tố này trong v¨n b¶n tù sù. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung ? Ph©n biÖt v¨n b¶n tù sù víi 7. Ph©n biÖt v¨n b¶n tù sù víi c¸c v¨n b¶n kh¸c. c¸c v¨ b¶n kh¸c. - Tù sù: Tr×nh bµy chuçi c¸c sù viÖc. - Tù sù: Tr×nh bµy chuçi c¸c - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, sù vËt, hiÖn tîng vµ t¸i hiÖn sù viÖc. đặc điểm của chúng. - Miêu tả: Đối tợng là con ng- - Thuyết minh: Trình bày những đối tợng thuyết minh, êi, sù vËt, hiÖn tîng vµ t¸i hiÖn cÇn lµm râ vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ nhiÒu ph¬ng diÖn đặc điểm của chúng. cã tÝnh chÊt kh¸ch quan. - ThuyÕt minh: Tr×nh bµy tri - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm. thức khoa học về đối tợng. - §iÒu hµnh: Hµnh chÝnh. - NghÞ luËn: Bµy tá quan - BiÓu c¶m: C¶m xóc. ®iÓm. * So s¸nh v¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù.

(157) - §iÒu hµnh: Hµnh chÝnh. - BiÓu c¶m: C¶m xóc.. - Gièng: KÓ sù viÖc. - Kh¸c: + V¨n b¶n tù sù: XÐt ë ph¬ng diÖn h×nh thøc vµ ph¬ng ? So s¸nh V¨n b¶n tù sù vµ thøc. thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù + ThÓ lo¹i tù sù ®a d¹ng: TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt (nÐt - Gièng: KÓ sù viÖc. độc đáo về hình thức thể loại tự sự; kịch là phong phú - Kh¸c: ®a d¹ng) + Văn bản tự sự: Xét hình + Cốt truyện – nhân vật – sự việc – kết cấu... là đặc điểm thøc ph¬ng thøc. cña v¨n b¶n tù sù. + ThÓ lo¹i tù sù ®a d¹ng: * KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh. Truyện ngắn, tiểu thuyết (nét - Giống: Chứa đựng cảm xúc, tình cảm chủ đạo. độc đáo về hình thức thể loại - Khác nhau: tự sự; kịch là phong phú đa + Văn biểu cảm bày tỏ cảm xúc về một đối tợng (văn d¹ng) + Cèt truyÖn – nh©n vËt – sù xuèi) + T¸c phÈm tr÷ t×nh: §êi sèng phong phó cña chñ thÓ viÖc – kÕt cÊu. vấn đề đời sống. (Thơ) ? Ph©n biÖt KiÓu v¨n b¶n tríc * Tim kiểu văn bản đã học biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh. - V¨n hiÓu bản thuyết minh: Khả năng kết hợp đặc điểm cách - Giống: Chứa đựng cảm làm phơng pháp thuyết minh đ giải thích. xúc, T/c chủ đạo. - V¨n b¶n tù sù:Tr×nh bµy sù viÖc. - Kh¸c nhau: yÕu tè t¹o thµnh: Sù viÖc, nh©n vËt. + V¨n biÓu c¶m bµy tá c¶m -- C¸c Kh¶ năng kết hợp đặc điểm cách làm: xúc về một đối tợng (văn Giới thiệu tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc theo tr×nh tù nhËn xuèi) định. + Tác phẩm trữ tình: Đời 8. Giải thích tại sao trong một văn bản có đủ các yếu sèng phong phó miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m mµ vÉn gäi lµ v¨n b¶n của chủ thể trớc vấn đề đời tố tù sù. Theo em, liÖu cã mét v¨n b¶n nµo chØ vËn dông 1 sèng. (Th¬) ph¬ng biểu đạt duy nhất hay không ? Gi¶i thÝch t¹i sao trong mét - V× c¸cthøc tố đó chỉ là yếu tố bổ trợ nhằm nổi bật phvăn bản có đủ các yếu tố ơng thứcyếu chÝnh thøc tù sù . Khi gäi tªn v¨n miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m b¶n ngêi ta c¨n lµcøph¬ng vµo ph¬ng thức biểu đạt chính của mà vẫn gọi là văn bản tự sự. văn bản đó Theo em, liệu có một văn 9. Kẻ lại bảng sau vào vở và đánh dấu x vào các ô b¶n nµo chØ vËn dông 1 ph- trèng mµ kiÓu v¨n b¶n chÝnh cã kÕt hîp víi c¸c yÕu tè ơng thức biểu đạt duy nhất tơng ứng trong đó chẳng hạn tự sự có thể kết với yếu tố hay kh«ng. tả thí đánh dấu vào ô. - Häc sinh: Th¶o luËn tr¶ lêi. miªu 10. Mét số tác phẩm tự sự đợc học trong sách ngữ văn Gv tæng hîp kh¸i qu¸t kiÕn kh«ng ph¶i bao giê còng ph©n biÖt bè côc 3 phÇn: Më thøc. bµi, Th©n bµi, KÕt. Gv: Treo b¶ng phô. + Bëi v× khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ trêng häc sinh ®ang - Hs: Lªn b¶ng ®iÒn. giai ®o¹n luyÖn tËp ph¶i rÌn luyÖn theo nh÷ng yªu ? V× sao mét sè v¨n b¶n tù sù trong cÇu "ChuÈn mùc" cña nhµ trêng, ph¶i biÕt t¹o lËp 1 v¨n kh«ng ph¶i bao giê còng cã b¶n hoµn chØnh. bè côc 3 phÇn. 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù vµ v¨n b¶n thuyÕt minh đã ôn tập. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra häc kú I. Xem l¹i néi dung «n tËp SGK. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/12/2010 /12/2010. TiÕt 84: «n tËp tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong ngữ văn 9 thấy đợc chất tích hợp của chúng với văn bản chung. Thấy đợc tính kế.

(158) thõa vµ ph¸t triÓn cña c¸c néi dung tËp lµm v¨n häc ë líp 9 b»ng c¸ch so s¸nh víi néi dung các kiểu văn bản đã học ở lớp dới. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶, mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. Kü n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thức miêu tả, biểu cảm, nghị luận trong văn bản tự sự, các hình thức đối thoại... và độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù... 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức chuẩn bị bài ở nhà. B. C huÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n néi dung «n tËp Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Vai trò của các yếu tố này trong v¨n b¶n tù sù. 3. Bµi míi: Gv: Tæ chøc, híng dÉn 11. Nh÷ng kiÕn thøc kü n¨ng vÒ v¨n b¶n tù sù cña tËp lµm học sinh tìm hiểu các câu văn có giúp đợc gì trong việc đọc hiểu văn bản tác phẩm vhỏi 11 và 12 trong sách n học tơng ứng trong sgk ngữ văn không gi¸o khoa. ? Những kiến thức kỹ - Các yếu tố đối thoại độc thoại nội tâm trong văn bản tự năng về văn bản tự sự của sự, các kiến thức về tập làm văn đã giúp cho ngời đọc hiểu tập làm văn có giúp đợc gì sâu hơn các đoạn trích Truyện Kiều cũng nh truyện ngắn trong việc đọc hiểu văn Làng của Kim Lân b¶n t¸c phÈm v¨n häc t¬ng øng trong sgk ng÷ v¨n kh«ng ph©n tÝch vµi vÝ - VÝ dô trong truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n cã hai ®o¹n dô đối thoại giữa bà chủ nhà với vợ chồng ông hai và ông hai - Khi häc vÒ c¸c yÕu tè rÊt thó vÞ đối thoại độc thoại nội t©m trong v¨n b¶n tù sù c¸c kiÕn thøc vÒ tËp lµm văn đã giúp cho ngời đọc hiểu sâu hơn các đoạn 12. Cung cấp cho học sinh những tri thức cần thiết để làm trích Truyện Kiều cũng bài văn tự sự đó là các gợi ý hớng dẫn bổ ích về nhân vật nh truyÖn ng¾n Lµng cña cèt chuyÖn ngêi kÓ ng«i kÓ. Kim L©n + Đoạn 1: Đoạn đối thoại thø nhÊt bµ chñ nhµ trôc suất gia đình ông hai - Qua hai đoạn đối thoại trên ta thấy mụ chủ nhà có hai + Đoạn đối thoại thứ hai: cách ứng xử rất khác nhau dờng nh đối lập nhau nhng lại Bà chủ nhà mời gia đình rất thống nhất về thái độ ,tẩy chay tuyệt đối kẻ thù và «ng hai ë l¹i nhµ m×nh . những ai làm tay sai cho chúng ,đồng thời lại sẵn sàng cu ? Cho học sinh nhận xét mang đùm bọc những ngời cùng cảnh ngộ nh vậy thông qua hai đoạn đối thoại qua đối thoại tính cách của nhân vật cũng đợc khắc hoạ sâu sắc và sinh động ? Những kiến thức và kỹ - Cung cấp cho học sinh những tri thức cần thiết để làm bài năng về tác phẩm tự sự văn tự sự đó là các gợi ý hớng dẫn bổ ích về nhân vặt cốt của phần đọc và hiểu văn chuyện ngời kể ngôi kể b¶n vµ tiÕng viÖt t¬ng øng V× dô: đã giúp em những gì - Từ các văn bản: Tôi đi học, Trong Lòng Mẹ, Lão Hạc… trong việc viết bài văn tự Học tập đợc cách kể chuyện ở ngôi thứ nhất về cách kết sù. hîp tù sù biÓu c¶m nghÞ luËn víi miªu t¶. - Hs: Lµm bµi tËp ra vë, * Bµi tËp thùc hµnh: Giáo viên gọi 1- 2 học Viết đoạn văn tự sự với chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng sinh đọc bài và rút kinh linh hoạt các yếu tố miêu tả, nghị luận, đối thoại, độc nghiÖm. thoại và độc thoại nội tâm..

(159) 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù vµ v¨n b¶n thuyÕt minh đã ôn tập. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra häc kú I. Xem l¹i néi dung «n tËp SGK. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/12/2010 Ngµy d¹y: /12/2010. tiÕt 85 + 86: kiÓm tra häc k× i A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh tổng hợp lại các kiến thức đã học về Tiếng Việt tập làm v¨n vµ v¨n häc. Thùc hµnh viÕt bµi kiÓm tra tæng hîp. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kü n¨ng tr×nh bµy tri thøc. 3. Thái độ: Rèn cho học sinh ý thức tự giác làm bài. B. ChuÈn bÞ: Thầy: Đề bài, đáp án biểu điểm rõ ràng. Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra. 3. Bµi míi: Ma trận đề Tæng Cấp độ NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông ®iÓm Néi dung TN TL TN TL TN TL 1® 1® 2® ChiÕc lîc ngµ 1® 2® 3® C¸c biÖn ph¸p tu tõ 5® 5® V¨n b¶n tù sù 2® 1® 7® 10® Tæng ®iÓm §Ò bµi: C©u1: Cho biÕt t×nh huèng truyÖn trong truyÖn ng»n"ChiÕc lîc ngµ" cña nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng. ViÖc t¹o t×nh huèng truyÖn nh vËy cã ý nghÜa nh thÕ nµo. Câu2: Vận dụng kiến thức đã học về phép tu từ từ vựng, phân tích nét nghệ thuật độc đảo trong những câu thơ sau: a. Vân Tiên tả đột hữu xông, Kh¸c nao TriÖu Tö ph¸ vßng §¬ng Giang. b. Thµ r»ng liÒu mét th©n con, Hoa dï r· c¸nh l¸ cßn xanh c©y. C©u3: KÓ vÒ mét kû niÖm s©u s¾c cña em víi ngêi b¹n th©n. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. C©u1: (2®iÓm). *T×nh huèng truyÖn. - ¤ng hai vÒ th¨m quª, «ng muèn nhËn con, nhng bÐ Thu kh«ng nhËn «ng lµ cha. §Õn ngày ông Sáu ra đi, bé Thu đã nhận ông Sáu là cha. - ở chiến khu ông Sáu luôn ân hận vì đã lỡ đánh con.Ông dồn hết tâm lực vào việc làm cây lợc ngà để tặng con. - ý nghÜa: Lµm næi bËt t×nh c¶m cña cha con s©u nÆng cña «ng S¸u vµ bÐ Thu trong hoµn c¶nh Ðo le. T×nh huèng: 1®iÓm, ý nghÜa: 1®iÓm. Câu2: (3 điểm)- Mỗi câu đúng 1,5 điểm a.- Biện pháp tu từ so sánh: Hành động đánh cớp của LVT với hành động của T. Tử. - Dông ý nghÖ thuËt: Lµm næi bËt tÊm lßng hµo hiÖp, dòng c¶m, x¶ th©n v× nghÜa cña chµng trai hä Lôc. b. - BiÖn ph¸p tu tõ: Èn dô. Hoa, c¸nh tîng trng cho KiÒu, L¸, cµnh tîng trng cho cha mÑ Thuý KiÒu. - Dụng ý nghệ thuật: Làm nổi bật cuộc đời chìm nổi, long đong của Kiều và cuộc sèng cña cha mÑ KiÒu. C©u3: (5 ®iÓm).

(160) I. Më bµi: Giới thiệu câu chuyện đợc kể.(0,5 điểm) II. Thân bài: (4 điểm) Kể lại nội dung diễn biến câu chuyện theo trình tự nhất định (Kh«ng gian, thêi gian, ...) - Quan hÖ cña em víi ngêi b¹n th©n. - Kû niÖm nµo lµ s©u s¾c nhÊt. (KÓ kÕt hîp víi t¶) - Rút đợc bài học nhẹ nhàng nhng sâu sắc qua câu chuyện(Phơng thức nghi luận) III. KÕt bµi: (0,5 ®iÓm): Rót ra bµi hä vÒ t×nh b¹n. * Yªu cÇu: V¨n b¶n tù sù cã kÕt hîp yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn. Sö dông linh hoạt các hình thức đối thoại độc thoại và độc thoại nội tâm. 4. Cñng cè: Thu bµi nhËn xet giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn: TiÕp tôc «n tËp, chuÈn bÞ thi häc kúI. *Rót kinh nghiÖm DuyÖt tuÇn 18 TuÇn 19 Ngµy so¹n: 1/12/2010 Ngµy d¹y : /12/2010 TiÕt 87: tËp lµm th¬ 8 ch÷ (tiÕp tiÕt 54) §íi Huy TiÒm I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc chắc hơn về th¬ 8 ch÷ , nhËn diÖn th¬ 8 ch÷. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng thùc hµnh tËp lµm th¬ 8 ch÷ theo 1 chñ đề tự chọn hoặc do giáo viên định hớng. 3. Thái độ: áo dục học sinh ý thức thực hành làm thơ tám chữ. II. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi häc bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: ? Nêu cảm nhận của em về văn bản "Những đứa trẻ" 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Giáo viên cho học sinh nhắc lại thể thơ 8 chữ: I. «n l¹i lÝ thuyÕt vÒ thÓ - Bài thơ 8 chữ dài ngắn (số câu) không hạn định, mỗi câu thơ thơ 8 chữ: cã 8 tiÕng. - C¸ch gieo vÇn : vÇn ch©n, vÇn liÒn, vÇn c¸ch, vÇn «m. a. VÇn ch©n vµ vÇn liÒn: Cø 2 c©u ®i liÒn , ch÷ cuèi mçi c©u vÇn a. VÇn ch©n vµ vÇn liÒn: víi nhau. Cø 2 vÇn b»ng, tiÕp theo 2 vÇn tr¾c, råi l¹i 2 vÇn Cø 2 c©u ®i liÒn , ch÷ bằng, đan cài vào nhau đều đặn nh thế ! cuèi mçi c©u vÇn víi VD: Quª h¬ng ¬i ! Lßng t«i còng nh s«ng nhau. Cø 2 vÇn b»ng, T×nh B¾c Nam chung ch¶y mét dßng tiÕp theo 2 vÇn tr¾c, råi Không ghềnh thác nào ngăn cản đợc l¹i 2 vÇn b»ng, ®an cµi T«i sÏ vÒ n¬i t«i tõng mong íc vào nhau đều đặn nh T«i sÏ vÒ s«ng níc cña quª h¬ng thÕ ! T«i sÏ vÒ s«ng níc cña t×nh th¬ng b. VÇn «m nhau: b. VÇn «m nhau: VD: Chính hôm nay gió lại tới trên đồi - M¸t vÇn víi nh¹t (vÇn Cây không hẹn để ngày mai sẽ mát liÒn vÇn tr¾c) Trời đã thắm lẽ đâu trời cứ nhạt - Đồi vần với đôi (vần Đắn đo gì cho lỡ mộng song đôi «m vÇn b»ng) - M¸t vÇn víi nh¹t (vÇn liÒn vÇn tr¾c) - Đồi vần với đôi (vần ôm vần bằng) c. VÇn c¸ch: (gi¸n c¸ch) c. VÇn c¸ch: (gi¸n VD: TiÕng mÑ gäi trong hoµng h«n khãi sÉm c¸ch) Cánh đồng xa cò trắng gọi nhau về. - NhÞp th¬: C¸ch ng¾t Cã con nghÐ trªn lng bïn ít ®Ém nhÞp trong th¬ 8 ch÷ rÊt Nghe x¹c xµo giã thæi gi÷a cau tre. tù do, ®a d¹ng biÕn ho¸ (Lu Quang Vò) theo ý th¬,c¶m xóc th¬..

(161) - NhÞp th¬: C¸ch ng¾t nhÞp trong th¬ 8 ch÷ rÊt tù do, ®a d¹ng Kh«ng theo mét quy biến hoá theo ý thơ,cảm xúc thơ. Không theo một quy định cố định cố định nào. định nào. Các bài thơ 8 chữ đã học nh: * VÝdô: - Ta sèng m·i/trong t×nh th¬ng/nçi nhí 3/3/2 VÇn lÎ Thuë tung hoµnh / hèng h¸ch nh÷ng ngµy xa 3/5 VÇn ch½n Nhí c¶nh s¬n l©m / bãng c¶ / c©y giµ. 4 - 2 - 2, 5/5 Víi tiÕng giã gµo ngµn / víi giäng nguån thÐt nói Víi khi thÐt / khóc trêng ca d÷ déi (3 - 5) Ta bớc chân lên / dõng dạc đờng hoàng (4 - 4) Lîn tÊm th©n / nh sãng cuén nhÞp nhµng (3 - 5) Vờn những đám âm thầm / cỏ sắc (5 - 2) ("Nhí rõng" - ThÕ L÷) b)T¸m n¨m rßng/ch¸u cïng bµ nhãm löa (3/5)(vÇn lÎ) Tu hú kêu / trên những cánh đồng xa (3/5) Khi tu hó kªu/bµ cßn nhí kh«ng bµ (4/5)(vÇn ch½n) Bµ hay kÓ chuyÖn / nh÷ng ngµy ë HuÕ (4/4) TiÕng tu hó / sao mµ tha thiÕt thÕ (3 - 5) - Gi¸o viªn lu ý häc sinh:  Trong nÒn thi ca ViÖt Nam, tõ 1930 ® nay míi thÊy xuÊt hiÖn th¬ 8 ch÷.  Mçi bµi th¬ 8 ch÷. * Hoạt động II: Tổng kết. Gv: Híng dÉn häc sinh thùc hµnh thÓ th¬ 8 ch÷. Gäi häc sinh II. Tæng kÕt: TiÕn hµnh lµm. đọc giáo viên chữa. 4. Cñng cè: C¸ch lµm bµi th¬ 8 ch÷. 5. Hớng dẫn về nhà:Su tầm, tìm đọc các bài thơ 8 chữ, tập làm một số bài thơ 8 chữ theo c¶m xóc cña m×nh. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1 /12/2010 Ngµy d¹y : /12/2010. TiÕt 88: tËp lµm th¬ 8 ch÷ (tiÕp tiÕt 54) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc chắc hơn về thơ 8 chữ , nhận diện thơ 8 chữ. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng thùc hµnh tËp lµm th¬ 8 ch÷ theo 1 chñ đề tự chọn hoặc do giáo viên định hớng. 3. Thái độ: áo dục học sinh ý thức thực hành làm thơ tám chữ. II. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi häc bµi III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: ? Nêu cảm nhận của em về văn bản "Những đứa trẻ" 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc * Hoạt động I: ôn lại lí thuyết về thể thơ 8 chữ: I. «n l¹i lÝ thuyÕt vÒ thÓ th¬ 8 - Gi¸o viªn cho häc sinh nh¾c l¹i thÓ th¬ 8 ch÷: ch÷: VÝ dô: a) Ta sèng m·i  Bµi th¬ 8 ch÷ dµi ng¾n (sè c©u) kh«ng h¹n / trong t×nh th¬ng / nçi nhí định, mỗi câu thơ có 8 tiếng. 3-3-2 C¸ch gieo vÇn : vÇn ch©n, vÇn liÒn, vÇn c¸ch, VÇn lÎ Thuë tung vÇn «m. hoµnh / hèng h¸ch nh÷ng ngµy a. VÇn ch©n vµ vÇn liÒn: Cø 2 c©u ®i liÒn , ch÷ cuèi xa 3/5 mçi c©u vÇn víi nhau. Cø 2 vÇn b»ng, tiÕp theo 2 VÇn ch½n Nhí c¶nh s¬n l©m / vần trắc, rồi lại 2 vần bằng, đan cài vào nhau đều đặn bóng cả / cây già. 4-2nh thÕ.

(162) Nhí rõng (ThÕ L÷) 2 - Chî TÕt (§oµn V¨n Cõ) 5/5 Víi tiÕng - BÕp löa (B»ng ViÖt) giã gµo ngµn / víi giäng nguån Cho ta râ sù ®a d¹ng vµ sù biÕn ho¸ ®a d¹ng cña nhÞp thÐt nói th¬. Cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i: nhÞp lÎ vµ nhÞp ch½n … Víi khi thÐt / khóc trêng ca d÷ Lúc đọc thơ, ngâm thơ cần ý thức đợc điều đó. déi (3 - 5) VÝdô: a)Ta sèng m·i / trong t×nh th¬ng / nçi nhí Ta bíc ch©n lªn / dâng d¹c ®3-3-2 êng hoµng (4 - 4) VÇn lÎ Thuë tung hoµnh / hèng h¸ch nh÷ng Lîn tÊm th©n / nh sãng cuén ngµy xa 3/5 nhÞp nhµng (3 - 5) Vần chẵn Nhớ cảnh sơn lâm / bóng cả / cây Vờn những đám âm thầm / cỏ giµ. 4-2-2 s¾c (5 - 2) 5/5 Víi tiÕng giã gµo ngµn / víi giäng ("Nhí nguån thÐt nói rõng" - ThÕ L÷) Víi khi thÐt / khóc trêng ca d÷ déi (3 - 5) b) T¸m n¨m rßng / ch¸u Ta bớc chân lên / dõng dạc đờng hoàng (4 - 4) cïng bµ nhãm löa (3/5) Lîn tÊm th©n / nh sãng cuén nhÞp nhµng (3 - 5) (vÇn lÎ) Tu hó kªu / Vờn những đám âm thầm / cỏ sắc (5 - 2) trên những cánh đồng xa ("Nhí rõng" - ThÕ L÷) (3/5) b)T¸m n¨m rßng / ch¸u cïng bµ nhãm löa (3/5) Khi tu hó (vần lẻ)Tu hú kêu / trên những cánh đồng xa kªu / bµ cßn nhí kh«ng bµ. (3/5) (4/5) Khi tu hó kªu / bµ cßn nhí kh«ng bµ. (4/5) (vÇn ch½n) Bµ hay kÓ (vÇn ch½n) Bµ hay kÓ chuyÖn / nh÷ng ngµy ë HuÕ chuyÖn / nh÷ng ngµy ë HuÕ (4/4) (4/4) TiÕng tu hó / sao mµ tha thiÕt thÕ (3 - 5) TiÕng tu hó /  Gi¸o viªn lu ý häc sinh: sao mµ tha thiÕt thÕ  Trong nÒn thi ca ViÖt Nam, tõ 1930 ® nay míi (3 - 5) thÊy xuÊt hiÖn th¬ 8 ch÷.  Mçi bµi th¬ 8 ch÷ thêng xen vµo vµi c©u th¬ 7 ch÷ 9 ch÷ hoÆc 10 ch÷. II. Thùc hµnh lµm th¬ 8 ch÷: * Hoạt động II: Thực hành làm thơ 8 chữ: Gi¸o viªn chän 1 bµi hay, - Giáo viên chia lớp làm 4 nhóm, làm thơ 8 chữ theo Cánh đồng xa cò trắng gọi nhau chủ đề tự chọn vÒ. + Mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, mùa đông Chú ý về Có con nghé trên lng bùn ớt vÇn ®Ém + Häc tËp, kØ niÖm víi ngêi th©n vµ nhÞp th¬ Nghe x¹c xµo giã thæi gi÷a cau - Từng nhóm đọc phần chuẩn bị của nhóm mình, nêu tre. ý tëng (Lu Quang Vò) - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn cho ®iÓm tõng nhãm. - Gi¸o viªn chän 1 bµi hay, chän 1 häc sinh cã giäng đọc diễn cảm trình bày cho cả lớp nghe. 4. Cñng cè: CÊc hiÖp vÇn trong thÓ th¬ 8 ch÷, c¸ch ng¾t nhÞp th¬. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc tËp lµm th¬ 8 ch÷. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n:1 /12/2010 Ngµy d¹y : /12/2010.

(163) Tiết 89: những đứa trẻ đọc thêm. (Hớng dẫn đọc thêm). A: Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc tình bạn trong sáng, ấm áp của những đứa trẻ sống thiếu tình thơng, Tấm lòng yêu thơng bền chặt những ngời đồng khổ. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh c¸ch t¹o lËp v¨n b¶n tù sù. C¸ch kÓ chuyÖn ®an xen các yếu tố đời thờng với các yếu tố cổ tích. Sự kết hợp hài hoà tự sự (chủ yếu bằng đối tho¹i cña nh©n vËt) víi miªu t¶ lµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt næi bËt cña v¨n b¶n nµy. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có tình cảm bạn bè vô t trong sáng. Phê phán sự kỳ thị trong đối sử. B: ChuÈn bÞ: ThÇy: §äc SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: So¹n bµi häc bµi C: TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña 1 sè häc sinh yÕu. 3- Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - T¸c gi¶: M¸c xim chung. 1. T¸c gi¶: GơrơKi (1868 - 1936) đ Theo TNga "Cay đắng" - Lµ 1 trong nh÷ng nhµ v¨n lín cña Nga vµ cña thÕ giíi thÕ kû 2. T¸c phÈm: Nh÷ng đứa trẻ trích từ chơng XX. - Lµ t¸c gi¶ cña bé ba tiÓu thuyÕt tù thuËt, lo¹i tiÓu thuyÕt nhµ IX cña t¸c phÈm Thêi th¬ Êu (gåm 13 văn dùng ngôi thứ nhất xng là tôi kể chuyện đời mình. ch¬ng). + Thêi th¬ Êu (1913 - 1914) - ThÓ lo¹i: TiÓu + KiÕm sèng (1916) thuyÕt. + Những trờng đại học của tôi (1923) - KiÓu v¨n b¶n: Tù ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - Tác phẩm: Những đứa trẻ trích từ chơng IX của tác phẩm sự, ngôi kể thứ nhất, ngêi kÓ chuyÖn xng Thêi th¬ Êu (gåm 13 ch¬ng) tôi. Đây đợc coi là Gv: Hớng dẫn Hs đọc, chia bố cục của văn bản. t¸c phÈm tù truyÖn P1: Từ đầu … ấn em nó cúi xuống: Những đứa trẻ gặp nhau. P2: Trời bắt đầu tối … không đợc đến nhà ta: Những đứa trẻ bị của M. Go- rơ- ki. - Bè côc: Ba phÇn cÊm ®o¸n. + T×nh b¹n hån P3: Phần còn lại: Những đứa trẻ gặp nhau. nhiªn trong s¸ng cña Aliôsa với ba đứa trẻ * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. con nhà đại tá Hoạt động 1: Tình bạn của A.. và ba đứa trẻ. + T×nh b¹n bÞ cÊm ? Học sinh đọc phần đầu … ấn em nó cúi xuống. ? Vì sao những đứa trẻ con ông đại tá lại chơi thân với A lô sa, đoán + T×nh b¹n vÉn tiÕp bÊt chÊp sù cÊm ®o¸n cña bè? - Vì chúng đều là những đứa trẻ thiếu tình thơng của mẹ, chúng tục là hàng xóm của nhau, chúng đã từng cứu nhau thoát nạn. II. §äc, t×m hiÓu v¨n ? Có gì đặc biệt trong cách bọn trẻ đến với nhau? b¶n. - Sau một tuần không đợc gặp nhau. 1. T×nh b¹n hån - Đứa ở trên cây, đứa ở dới sân phát hiện ra nhau. - C¶ bän chui vµo chiÕc xe trît tuyÕt cò díi m¸i hiªn nhµ kho. nhiªn trong s¸ng cña ? Hành động A li ô sa trèo lên cây tìm bạn và cả bọn cùng trèo A li ô sa và ba đứa lªn c¸i xe trît tuyÕt cò, ng¾m nghÝa nhau cho thÊy t×nh c¶m bän trÎ. trÎ dµnh cho nhau nh thÕ nµo? - Chóng lu«n híng vÒ nhau cho dï bÞ ngêi lín cÊm ®o¸n - Nh÷ng ®iÓm chung - Chóng lu«n ®oµn kÕt v× hiÓu nhau. của những đứa trẻ - Chúng luôn quan tâm đến nhau. ? Theo dâi cuéc trß chuyÖn cña b¹n vµ trÎ cho biÕt: ? V× sao lêi ®Çu tiªn A li « sa nãi víi b¹n lµ: C¸c cËu cã bÞ ¨n + Đều là những đứa đòn không?.

(164) - Bản thân cậu ta cũng thờng bị ăn đòn ? Vì sao cậu ta lại khó tin đợc rằng những đứa trẻ này cũng bị ăn đòn nh mình và cảm thấy tức thay cho chúng? - Vì những đứa trẻ này mất mẹ nhng còn bố, chúng lại hiền lành vµ yÕu ít. ? A li ô sa đã trèo cây bắt chim vì chim hót hay nhng cậu cũng nhanh chóng từ bỏ ý định này khi 1 bạn nhỏ phản đối. Cậu ta sẵn sàng bắt 1 con chim bạch yến theo ý muốn của bạn. Từ đó, em nghÜ g× vÒ t×nh b¹n cña A li « sa? - BiÕt sèng cho b¹n hÕt lßng yªu quý b¹n. ? Hình ảnh bọn trẻ con ông đại tá ngồi sát vào nhau giống nh những chú gà con khi nói đến gì ghẻ, gợi cho em cảm nghĩ gì? - Những đứa trẻ mồ côi thật cô độc, yếu ớt, đáng thơng. Chúng rất cần những ngời lớn chở che đùm bọc. ? V× sao A li « sa l¹i muèn kÓ chuyÖn ngêi chÕt sÏ sèng l¹i trong chuyÖn cæ tÝch? - CËu muèn an ñi nh÷ng ngêi b¹n må c«i, muèn nhen lªn hi väng n¬i chóng. ? NÕu em lµ b¹n cña bän trÎ em sÏ lµm g× lóc nµy? Häc sinh th¶o luËn. ? Khi nghe chuyện cổ tích những biểu hiện của bọn trẻ đợc miªu t¶ qua chi tiÕt nµo? - Th»ng bÐ nhÊt mÝm chÆt m«i vµ phång m¸ lªn, th»ng kia chèng khuûu tay lªn ®Çu gèi, tay kia quµng lªn vai em nã, Ên em nã cói xuèng. ? Cảm nhận của em về những chi tiết đó? - Những đứa trẻ rất thích nghe chuyện cổ tích. - C©u chuyÖn cæ tÝch k× diÖu kh¬i dËy lßng tin cña trÎ vµo những điều tốt đẹp ở đời. * Giáo viên: Những đứa trẻ đáng yêu, đáng thơng. ? NhËn xÐt c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n nµy? - Chủ yếu bằng những đối thoại của nhân vật, kết hợp giữa truyện đời thờng với cổ tích. ? Những đứa trẻ hiện lên nh thế nào? Tình bạn của chúng ra sao? - T×nh b¹n ch©n thùc, g¾n bã. ? Nh©n vËt A li « sa lµ ngêi nh thÕ nµo? - Yêu quý bạn, đồng cảm chia sẻ mọi buồn vui của bạn. Hoạt động 2: Tình bạn của những đứa trẻ bị cấm đoán ? Tóm tắt đoạn truyện từ "Trời đã bắt đầu … cấm không đợc đến nhà tao" ? Ông đại tá đã có lời nói, hành động nh thế nào với A li ô sa khi ®ang ch¬i víi bän trÎ? - §øa nµo ®©y. - Cấm không đợc đến nhà tao. ? Nhận xét về lời nói đó? Qua đó ông là ngời nh thế nào? - N¹t né, h¸ch dÞch, th« lç lµm cho A li « sa sî ph¸t khãc. Hoạt động 3: Tình bạn của những đứa trẻ vẫn tiếp tục ? Học sinh đọc đoạn còn lại ? Mặc dù bị cấm đoán nhng bọn trẻ vẫn tìm đến với nhau. Chúng đã tìm ra cách chơi nh thế nào? - KhoÐt mét lç hæng h×nh b¸n nguyÖt ë hµng rµo, mÊy th»ng bÐ lần lợt từng đứa hay hai đứa một, lại gần và chúng tôi ngồi xổm hoÆc quú xuèng nãi chuyÖn khe khÏ víi nhau. Mét trong sè ba anh em chúng phải luôn dứng canh để đề phòng ông đại tá bất. trÎ thiÕu t×nh th¬ng cña mÑ, chóng lµ hµng xãm cña nhau, chúng đã từng cứu nhau tho¸t n¹n. + Nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch k× diÖu kh¬i dËy lßng tin cña trÎ vµo nh÷ng ®iÒu tèt đẹp ở đời. + Những đứa trẻ đáng yêu, đáng thơng. + T×nh b¹n ch©n thùc, g¾n bã, biÕt đồng cảm chia sẻ mäi buån vui cña nhau.. 2. T×nh b¹n cña những đứa trẻ bị cÊm ®o¸n - Ông đại tá là ngời h¸ch dÞch, th« lç lµm cho A li « sa sî ph¸t khãc. - M. Go r¬ ki nªn ¸n, tè c¸o sù ph©n chia đẳng cấp trong XH Nga lóc bÊy giê 3. T×nh b¹n cña những đứa trẻ vẫn tiÕp tôc - MÆc dï bÞ cÊm ®o¸n nhng bän trÎ.

(165) chît b¾t gÆp chóng t«i. ? NhËn xÐt cña em vÒ viÖc nµy? - Mét cuéc ch¬i ®oµn kÕt cã tæ chøc. - Đó là một cuộc chơi không bình thờng: không đáng bí mật mà phải bí mật không đáng trốn tránh mà phải trốn tránh. - Giáo viên bình: Mặc dù bị cấm đoán nhng bọn trẻ vẫn tìm đến với nhau. Mặc dù có hàng rào để ngăn cách chúng nhng tình cảm, lòng khát khao đợc chia sẻ, gặp gỡ nhau đã làm cho chúng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n, t×nh c¶m cña bän trÎ ngµy cµng bÒn chÆt hơn. Tình cảm của chúng vợt qua cả hàng rào ngăn cách để đến víi nhau. ? Trong c©u chuyÖn nãi víi A li « sa, bän trÎ kÓ vÒ viÖc g×? - Cuéc sèng buån tÎ cña chóng . - VÒ nh÷ng con chim t«i bÉy ra sao - Nhng cha bao giê chóng nãi mét lêi nµo vÒ bè vÒ g× ghÎ. ? Em nghÜ g× vÒ cuéc sèng cña bän trÎ tõ chi tiÕt nµy? + Âm thầm và cô độc + ThiÕu v¾ng niÒm vui + ThiÕu v¾ng t×nh th¬ng cña ngêi ruét thÞt. ? Khi tiÕp tôc kÓ chuyÖn cæ tÝch cho nh÷ng ngêi b¹n ®ang thiÕu mẹ này A li ô sa đã thể hiện một tình bạn nh thế nào? - Đồng cảm, chia sẻ và nâng đỡ. ? A li « sa c¶m thÊy nh thÕ nµo khi kÓ chuyÖn vµ suy nghÜ vÒ bän trÎ? - Đồng cảm, chia sẻ và nâng đỡ. - A li « sa c¶m thÊy tin yªu l¾m vµ lu«n muèn lµm cho chóng vui thÝch. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn? - Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Gv: Gîi ý tr¶ lêi bµi tËp phÇn luyÖn tËp - G¾n bã thuû chung ch©n thµnh. - Bù đắp tình yêu thơng, bớt đi nỗi bất hạnh - Con ngời dù là đứa trẻ cũng sẽ cao cả lên trong tình bạn của m×nh 4. Cñng cè gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi so¹n bµi. vÉn t×m nhau.. đến. víi. - T×nh c¶m cña chóng vît qua c¶ hµng rµo ng¨n c¸ch để đến với nhau. - Chóng l¹i kÓ cho nhau nghe vÒ cuéc sèng buån tÎ cña chóng , vÒ nh÷ng con chim t«i bÉy ra sao, nhng cha bao giê chóng nãi mét lêi nµo vÒ bè vÒ g× ghÎ. - A li « sa c¶m thÊy tin yªu l¾m vµ lu«n muèn lµm cho chóng vui thÝch. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung Ghi nhí sgk IV. LuyÖn tËp Em c¶m nhËn tõ v¨n b¶n nh÷ng vÎ đẹp và sức mạnh nào cña t×nh b¹n. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/12/2010 Ngµy d¹y : /12/2010. tiÕt 90: TR¶ BµI kiÓm tra häc k× i I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh tổng hợp lại các kiến thức đã học Vũ Tiếng Việt tập làm v¨n vµ v¨n häc. 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kü n¨ng tr×nh bµy bµi, viÕt bµi v¨n tù sù cã sö dông yếu tố miêu tả, biểu cảm và nghị luận. Vận dung linh hoạt các hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức sửa sai. II. Chuẩn bị: Thầy: Soạn đề bài và đáp án, biểu điểm Trß: ¤n tËp theo híng dÉn cña Gv III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra I. §Ò bµi: ? Đọc lại đề bài kiểm tra học kỳ I - Học sinh đọc lại..

(166) II. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. Gv: Tổ chức hớng dẫn học sinh tìm đáp án cho các bài tập. C©u1: (2®iÓm). *T×nh huèng truyÖn. - ¤ng hai vÒ th¨m quª, «ng muèn nhËn con, nhng bÐ Thu kh«ng nhËn «ng lµ cha. §Õn ngày ông Sáu ra đi, bé Thu đã nhận ông Sáu là cha. - ở chiến khu ông Sáu luôn ân hận vì đã lỡ đánh con.Ông dồn hết tâm lực vào việc làm cây lợc ngà để tặng con. - ý nghÜa: Lµm næi bËt t×nh c¶m cña cha con s©u nÆng cña «ng S¸u vµ bÐ Thu trong hoµn c¶nh Ðo le. T×nh huèng: 1®iÓm, ý nghÜa: 1®iÓm. Câu2: (3 điểm)- Mỗi câu đúng 1,5 điểm a.- Biện pháp tu từ so sánh: Hành động đánh cớp của LVT với hành động của T. Tử. - Dông ý nghÖ thuËt: Lµm næi bËt tÊm lßng hµo hiÖp, dòng c¶m, x¶ th©n v× nghÜa cña chµng trai hä Lôc. b. - BiÖn ph¸p tu tõ: Èn dô. Hoa, c¸nh tîng trng cho KiÒu, L¸, cµnh tîng trng cho cha mÑ Thuý KiÒu. - Dụng ý nghệ thuật: Làm nổi bật cuộc đời chìm nổi, long đong của Kiều và cuộc sèng cña cha mÑ KiÒu. C©u3: (5 ®iÓm) 1. Më bµi: Giới thiệu câu chuyện đợc kể.(0,5 điểm) 2. Thân bài: (4 điểm) Kể lại nội dung diễn biến câu chuyện theo trình tự nhất định (Kh«ng gian, thêi gian, ...) - Quan hÖ cña em víi ngêi b¹n th©n. - Kû niÖm nµo lµ s©u s¾c nhÊt. (KÓ kÕt hîp víi t¶) - Rút đợc bài học nhẹ nhàng nhng sâu sắc qua câu chuyện(Phơng thức nghi luận) 3. KÕt bµi: (0,5 ®iÓm): Rót ra bµi hä vÒ t×nh b¹n. * Yªu cÇu: V¨n b¶n tù sù cã kÕt hîp yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn. Sö dông linh hoạt các hình thức đối thoại độc thoại và độc thoại nội tâm. - Kỉ niệm phải sâu sắc liên quan đến tình bạn. - Rút đợc bài học nhẹ nhàng nhng sâu sắc qua câu chuyện. III. NhËn xÐt chung: 1. ¦u ®iÓm: - Cã ý thøc lµm bµi trung thùc. - Đã hiểu đợc dụng ý của các đề bài. - Phần lớn các em đều nắm đợc kiến thức cơ bản và trình bày tơng đối mạch lạc rõ rµng. 2. H¹n chÕ: C©u 1: Cßn nhÇm lÉn t×nh huèng cña truyÖn ng¾n víi bè côc cña truyÖn: HuyÒn Câu 2: Đã phát hiện đợc các biện pháp tu từ, nhng cha chỉ ra một cách cụ thể. (Phần lín häc sinh). C©u 3: - Mét sè häc sinh t¹o t×nh huèng kÐm hÊp dÉn: D¬ng, Hng,Hµ, §ç Trang. - Bài viết cha vận dung linh hoạt các hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại néi t©m: §ç Trang ,¸nh ,Hoµi , L·ng. Thèng kª ®iÓm: Giái:. %, Kh¸. %, Trung b×nh. %. 4. Cñng cè: Gv thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn: ChuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cho häc kú II.. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 19. §íi Huy TiÒm.

(167) Häc kú II TuÇn 20. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011.. Tiết 91: bàn về đọc sách. (Chu Quang TiÒm). A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n + Sự cần thiết của việc đọc sách là để tích luỹ (nâng cao học vấn) + Phơng pháp đúng đắn của việc đọc sách (kết hợp đọc diện rộng với đọc sâu cho chuyªn m«n) + Từ đó liên hệ với việc đọc sách của bản thân. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng ph©n tÝch trong bµi nghÞ luËn giµu lÝ lÏ và dẫn chứng để một vấn đề trìu tợng trở nên gần gũi và dễ hiểu. 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc đối với việc đọc sách. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi - Ch©n dung cña nhµ v¨n Chu Quang TiÒm - Trò : soạn bài ở nhà thêo câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña 1 sè häc sinh yÕu 3. Bµi míi: Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi Gv: M. Gorki đã từng nói "Sách giúp tôi mở rộng những chân trời mới". Sách là ngời bạn thân thiết của mỗi ngời. Vậy làm thế nào để đọc sách có hiệu quả: Chúng ta "Bàn về đọc sách" Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. 1. T¸c gi¶: ? Nªu hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm 2. T¸c phÈm: - Chu Quang TiÒm (1897 - 1986) lµ nhµ mÜ häc cã lÝ luËn v¨n - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn XH. häc næi tiÕng ë Trung Quèc ë thÕ kû XX. V¨n b¶n nµy lµ nh÷ng lêi bµn rÊt t©m huyÕt cña «ng vÒ viÖc - Bè côc: Ba luËn ®iÓm đọc sách. Ông muốn truyền lại cho thế hệ sau những kinh + Đọc sách là con đờng nghiệm về đọc sách mà ông đã tích luỹ đợc qua quá trình quan trọng của học vấn + Nh÷ng khã kh¨n trë nghiªn cøu. TrÇn §×nh Sö dÞch ra TiÕng viÖt ngại của việc đọc sách Hoạt động 2: Các luận điểm. + C¸ch lùa chän s¸ch ? V¨n b¶n gåm mÊy luËn ®iÓm? và phơng pháp đọc sách - Ba luËn ®iÓm chÝnh + Đọc sách là con đờng quan trọng của học vấn (Từ đầu … thÕ giíi míi) + Những khó khăn trở ngại của việc đọc sách( Tiếp... Tiêu hao lùc lîng) + Cách lựa chọn sách và phơng pháp đọc sách( Phần còn lại) ? Các luận điểm trên đợc trình bày trong hai phần của bài văn. Theo em, đó là nội dung nào? II. §äc vµ t×m hiÓu chi - Sự cần thiết của việc đọc sách tiÕt - Phơng pháp đọc sách. 1. TÇm quan träng vµ ý * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách nghĩa của việc đọc ? Bàn về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả đa ra luận sách ®iÓm c¨n b¶n nµo? - Đọc sách vẫn là con đờng quan trọng nhất của học vấn. ? Nếu học vấn là những hiểu biết thu nhận đợc qua quá trình học tập thì học vấn thu đợc từ đọc sách là gì?.

(168) - Là hiểu biết của con ngời do đọc sách mà có. ? Khi cho rằng: học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhng đọc sách vẫn là con đờng quan trọng của học vấn. Qua đó, em hiểu gì về học vấn và mỗi quan hệ của đọc sách với học vÊn? - Học vấn đợc tích luỹ từ mọi mặt trong hoạt động học tập cña con ngêi - Trong đó đọc sách chỉ là một mặt nhng là mặt quan trọng. - Muốn có học vấn không thể không đọc sách. ? Luận điểm về sự cần thiết của việc đọc sách đợc tác giả ph©n tÝch râ trong tr×nh tù lÝ lÏ nµo? - S¸ch kho tµng quý b¸u cÊt gi÷ di s¶n tinh thÇn cña nh©n lo¹i đ Sách là thành tựu đáng quý. - Nhất định phải lấy thành quả mà mà nhân loại đã đạt đợc trong qu¸ khø lµm ®iÓm xuÊt ph¸t. (Muèn n©ng cao häc vÊn th× cÇn ph¶i dùa vµo thµnh tùu nµy) - Đọc sách là hởng thụ để tiến lên trên con đờng học vấn. ? Theo t¸c gi¶ s¸ch lµ kho tµng quý b¸u cÊt gi÷ di s¶n tinh thÇn nh©n lo¹i. Em hiÓu ý kiÕn nµy nh thÕ nµo? - Tủ sách của nhân loại vô cùng phong phú, đa dạng và đồ sộ. - S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quý gi¸, lµ tinh hoa trÝ tuÖ, t tëng vµ tâm hồn của nhân loại đợc mọi thế hệ cẩn thận và lu giữ. ? Nh÷ng quyÓn SGK em ®ang häc tËp cã ph¶i lµ di s¶n tinh thần đó không? - Cũng nằm trong di sản tinh thần đó. Vì đó là một phần tinh hoa cña häc vÊn nh©n lo¹i trong c¸c lÜnh vùc khoa häc tù nhiên và khoa học xã hội mà chúng ta có may mắn đợc tiếp nhËn. ? V× sao t¸c gi¶ l¹i qu¶ quyÕt r»ng: NÕu chóng ta mong tiÕn lên từ văn hoá học thuật thì nhất định phải lấy thành quả mà nhân loại đã đạt đợc trong quá khứ làm điểm xuất phát? - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. V× + S¸ch lu gi÷ hÕt th¶y c¸c thµnh tùu häc vÊn cña nh©n lo¹i. + Muèn n©ng cao häc vÊn cÇn kÕ thõa thµnh tùu nµy. ? Theo tác giả, đọc sách là hởng thụ, là chuẩn bị trên con đờng học vấn. Em hiểu ý kiến này nh thế nào? - Sách là kết tinh học vấn trên mọi lĩnh vực đời sống trí tuệ, t tëng, t©m hån cña nh©n lo¹i trao göi l¹i. §äc s¸ch lµ thõa hëng nh÷ng gi¸ trÞ quý b¸u nµy. Nhng häc vÊn lu«n më réng ë phía trớc. để tiến lên, con ngời phải dựa vào di sản học vấn nµy. ? Em đã hởng thụ đợc gì từ việc đọc sách Ngữ văn để chuẩn bÞ cho häc vÊn cña m×nh? - Tri thøc vÒ tiÕng viÖt vµ v¨n b¶n gióp ta cã kÜ n¨ng sö dông đúng hay ngôn ngữ dân tộc trong nghe, đọc, nói,viết, kĩ năng đọc - hiểu các loại văn bản trong văn hoá đọc sau này của b¶n th©n. ? Nêu những nhận xét của em về lí lẽ mà tác giả đã trình bày ë trªn? ? Tác giả đã giải thích vấn đề nh thế nào? Giọng văn ra sao?) - Tác giả đã giải thích vấn đề bằng phép nghị luận phân tích và tổng hợp để thuyết phục ngời đọc, ngời nghe. + §Çu tiªn t¸c gi¶ nªu ra luËn ®iÓm "Häc vÊn kh«ng chỉ là chuyện đọc sách nhng đọc sách vẫn là con đờng của häc vÊn" + TiÕp theo t¸c gi¶ dïng lÝ lÏ gi¶i thÝch cÆn kÏ vÒ häc. - S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quý gi¸, lµ tinh hoa trÝ tuÖ, t tëng vµ t©m hån của nhân loại đợc mọi thÕ hÖ cÈn thËn vµ lu gi÷.. - S¸ch lµ kÕt tinh häc vÊn trªn mäi lÜnh vùc đời sống trí tuệ, t tởng, t©m hån cña nh©n lo¹i trao göi l¹i.. - §äc s¸ch lµ thõa hëng nh÷ng gi¸ trÞ quý b¸u nµy. Nhng häc vÊn lu«n mở rộng ở phía trớc. để tiÕn lªn, con ngêi ph¶i dùa vµo di s¶n häc vÊn nµy.

(169) vấn, về sách về đọc sách làm rõ tầm quan trọng của việc đọc sách trên con đờng học vấn của mỗi con ngời + Tæng hîp kh¸i qu¸t l¹i b»ng lêi v¨n giµu h×nh ¶nh "Có đợc sự chuẩn bị nh thế thì một con ngời mới có thể làm 2. Những khó khăn trở đợc cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng học vấn, nhằm ngại của việc đọc sách. ph¸t hiÖn thÕ giíi míi" - Giäng v¨n nh lêi chuyÖn trß, t©m t×nh l«i cuèn vµ hÊp dÉn - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ngời đọc. ta kh«ng chuyªn s©u - S¸ch nhiÒu dÔ ngêi Hoạt động 2: Những khó khăn trở ngại của việc đọc sác - Học sinh đọc đoạn "Lịch sử càng tiến lên … tự tiêu hao lực đọc lạc hớng lîng" ? ở đoạn này, tác giả bàn về vấn đề gì? * Cách lựa chọn sách khi đọc ? Em thấy đọc sách có dễ không? Tại sao cần lựa chọn sách khi đọc? - §äc s¸ch kh«ng cèt - Kh«ng ph¶i lµ dÔ. lÊy nhiÒu quan träng - V× lÞch sö cµng tiÕn lªn, s¸ch vë tÝch luü cµng nhiÒu sinh đọc đoạn "Lịch sử càng tiến lên ……… tự tiêu hao lực l - nhất là phải chọn cho tinh đọc cho kĩ îng" - §äc chuyªn s©u nhng ? ở đoạn này, tác giả bàn về vấn đề gì? không bỏ qua đọc th* Cách lựa chọn sách khi đọc ? Em thấy đọc sách có dễ không? Tại sao cần lựa chọn sách ờng thức. khi đọc? - §äc chuyªn s©u lµ - Kh«ng ph¶i lµ dÔ. đọc quyển nào ra quyển - V× lÞch sö cµng tiÕn lªn, s¸ch vë tÝch luü cµng nhiÒu ấy, miệng đọc, tâm ghi ? Tác giả đã chỉ ra các thiên hớng sai lạc thờng gặp là gì? nghiền ngẫm đến thuộc - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u lßng, thÊm vµo x¬ng - Sách nhiều dễ ngời đọc lạc hớng ? Quan niệm chuyên sâu đợc phân tích qua những lí lẽ nào? tuỷ, biến thành một - Đọc sách không cốt lấy nhiều quan trọng nhất là phải chọn nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi cho tinh đọc cho kĩ kh«ng c¹n. - Đọc chuyên sâu nhng không bỏ qua đọc thờng thức. ? Hãy tóm tắt ý kiến của tác giả về cách đọc chuyên sâu và cách đọc không chuyên sâu? Nêu dẫn chứng cụ thể? - Đọc chuyên sâu là đọc quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc, tâm ghi nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xơng tuỷ, - Đọc không chuyên biến thành một nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi sâu là cách đọc liếc qua không cạn. Ví dụ cách đọc của các học giả Trung Hoa đời cổ tuy rất nhiều nhng đọng lại thì rất ít. đại - Đọc không chuyên sâu là cách đọc liếc qua tuy rất nhiều nhng đọng lại thì rất ít. Ví dụ cách đọc của một số học giả trẻ hiÖn nay. ? Nhận xét về thái độ bình luận và cách trình bày lí lẽ của tác gi¶? - Xem trong cách đọc chuyên sâu, coi thờng cách đọc không chuyªn s©u. - Phân tích qua so sánh và đối chiếu, bằng dẫn chứng cụ thể. - Đọc sách để tích luỹ và nâng cao học vấn cần đọc chuyên s©u tr¸nh tham lam hêi hît. 4. Củng cố: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách, những khó khăn trở ngại của việc đọc sách. 5. Híng dÉn: Häc sinh vÒ nhµ häc, bµi lµm bµi tËp vµo vë BT Ng÷ v¨n, so¹n néi dung tiÕt 92. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011.

(170) Ngµy d¹y:. /1/2011. Tiết 92: Bàn về đọc sách. (Chu Quang TiÒm) A: Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n: Sù cÇn thiÕt của việc đọc sách là để tích luỹ (nâng cao học vấn). Phơng pháp đúng đắn của việc đọc sách (kết hợp đọc diện rộng với đọc sâu cho chuyên môn). Từ đó liên hệ với việc đọc sách của bản thân. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng ph©n tÝch trong bµi nghÞ luËn giµu lÝ lÏ và dẫn chứng để một vấn đề trìu tợng trở nên gần gũi và dễ hiểu. 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc đối với việc đọc sách. B: ChuÈn bÞ: ThÇy: ChuÈn bÞ néi dung tiÕt 92 Trß: So¹n bµi theo híng dÉn. C: TiÕn tr×nh lªn líp 1 - ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Tác giả Chu Quang Tiềm đã sử dụng những lí lẽ nào để phân tích, chứng minh tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. Theo tác giả viêc đọc sách hiện nay có những khã kh¨n trë ng¹i g× 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản( tiếp theo) Hoạt động 3: Phơng pháp đọc sách ? Học sinh đọc sgk - §äc l¹c híng lµ tham nhiÒu mµ kh«ng vô thùc chÊt. ? Vì sao có hiện tợng đọc lạc hớng? - Do s¸ch vë ngµy cµng nhiÒu (chÊt ®Çy th viÖn) nhng nh÷ng t¸c phẩm cơ bản đích thực nhất thiết phải đọc chẳng qua cũng mấy ngh×n quyÓn thËm chÝ chØ mÊy quyÓn … ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶? - Trình bày rất giản dị, dùng hình ảnh so sánh để nhấn mạnh ý mình muốn nói "Chiếm lĩnh học vấn giống nh đánh trận" - Cách diễn đạt giàu hình ảnh, có tính thuyết phục và hấp dẫn cao. * Phơng pháp đọc sách. ? Học sinh đọc thầm đoạn cuối của văn bản. ? Sau khi nói rõ tầm quan trọng của đọc sách và các trở ngại khi có nhiều sách, tác giả bàn về phơng pháp đọc sách. Cho biết tác giả đã truyền cho ta những kinh nghiệm gì về phơng pháp đọc s¸ch? + Đọc sách không cần nhiều, quan trọng phải chọn cho tinh, đọc cho kÜ. + Sách đọc nên chia làm mấy loại, một loại là sách đọc để có kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau dồi học vấn chuyên m«n. ? Theo em, tác giả đã bày tỏ ý kiến nh thế nào về vấn đề đọc để cã kiÕn thøc phæ th«ng? - Đọc để có kiến thức phổ thông là đọc rộng ra theo yêu cầu của các môn học ở trung học và năm đầu đại học, mỗi môn phải chän lÊy tõ 3 ® 5 quyÓn xem cho kÜ, tæng céng còng ch¼ng trªn díi 50 quyÓn … KiÕn thøc phæ th«ng kh«ng chØ cÇn cho c«ng d©n thÕ giíi hiÖn t¹i, mµ ngay nhµ häc gi¶ chuyªn m«n còng không thể thiếu đợc. ? Vì sao tác giả đặt vấn đề đọc để có kiến thức phổ thông? - Đây là yêu cầu bắt buộc đối với học sinh các bậc trung học và. 3. Phơng pháp đọc s¸ch. + §äc s¸ch kh«ng cÇn nhiÒu, quan träng ph¶i chän cho tinh, đọc cho kĩ.. + Sách đọc nên chia lµm mÊy lo¹i, mét loại là sách đọc để cã kiÕn thøc phæ th«ng, mét lo¹i lµ đọc để trau dồi học vÊn chuyªn m«n.. + §äc s¸ch cÇn chuyªn s©u, nhng cần cả đọc rộng. Có hiÓu réng nhiÒu lÜnh vùc th× míi hiÓu s©u mét lÜnh vùc.

(171) năm đầu đại học. - Các học giả cũng không thể bỏ qua đọc để có kiến thức phổ th«ng. - Vì các môn học liên quan đến nhau, không có học vấn nào cô lËp. ? Quan hệ giữa phổ thông và chuyên sâu trong đọc sách liên quan đến học vấn rộng và chuyên đợc tác giả lí giải nh thế nào? - Kh«ng biÕt réng th× kh«ng thÓ chuyªn, kh«ng th«ng th¸i th× kh«ng thÓ n¾m gän. Tríc hÕt h·y biÕt réng råi sau míi n¾m ch¾c đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào. * Hoạt động III: Tổng kết. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy lÝ lÏ cña t¸c gi¶? - KÕt hîp ph©n tÝch lÝ lÏ víi liªn hÖ, so s¸nh ? Từ đó, em thu nhận đợc gì từ lời khuyên này? - Đọc sách cần chuyên sâu, nhng cần cả đọc rộng. Có hiểu rộng nhiÒu lÜnh vùc th× míi hiÓu s©u mét lÜnh vùc. ? Trong phần văn bản bàn về đọc sách, các phơng pháp đọc sách, t¸c gi¶ lµm s¸ng râ c¸c lÝ lÏ b»ng kh¶ n¨ng ph©n tÝch nh thÕ nµo? - Lí lẽ và dẫn chứng toàn diện, tỉ mỉ, có đối chiếu so sánh nên dễ đọc, dễ hiểu. ? Từ đó, những kinh nghiệm đọc sách nào đợc chuyền tới ngời đọc? - Đọc sách cốt chuyên sâu, nghĩa là cần chọn tinh, đọc kĩ theo mục đích hơn là tham nhiều, đọc đối. ngoài ra cong phải đọc để cã häc vÊn réng phôc vô cho chuyªn m«n s©u. ? T¸c gi¶ Chu quang TiÒm, mét nhµ mÜ häc næi tiÕng. Em hiÓu gì về tác giả qua lời bàn về đọc sách của ông? - ¤ng lµ ngêi yªu quý s¸ch - Là ngời có học vấn cao nhờ biết cách đọc sách. - Là nhà khoa học có khả năng hớng dẫn việc đọc sách cho mọi ngêi. * Hoạt động V: Luyện tập. ? Nếu chọn về 1 lời bàn về đọc sách hay nhất để ghi lên giá. III. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖ thuËt - Tác giả đã bày tỏ thái độ khen chê rõ rµng. - Lí lẽ đợc phân tích cô thÓ, liªn hÖ so s¸nh gÇn gòi nªn dÔ thuyÕt phôc. 2. Néi dung. IV. LuyÖn tËp: 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại nội dung kiến thức của văn bản Bàn về đọc sách 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp trong vë bµi tËp Ng÷ v¨n *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 93: khëi ng÷ A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc khái niệm khởi ngữ, nhận diện đợc khởi ngữ trong câu, biết viết đợc câu có khởi ngữ. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng nhận diện khởi ngữ và kĩ năng đặt câu cã sö dông khëi ng÷. B. ChuÈn bÞ : ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: Xem bµi tríc ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cẩn đạt * Hoạt động I: Đặc điểm, coong dụng của khởi ngữ. I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông.

(172) Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu mẫu Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô ë SGK trang 7 - Học sinh đọc ngữ liệu mẫu ? Hãy xác định CN - VN từng câu? ? Chỉ rõ nội dung chính (đề tài của từng câu?) ? Quan sát lên bảng và cho biết các từ gạch chân đứng ở vị trí nào so với chủ ngữ? Những từ đó nhấn mạnh CN, VN hay c¶ CN - VN? * Câu a: "Còn anh ……………. nổi xúc động" - Nªu tr¹ng th¸i cña «ng S¸u khi gÆp bÐ Thu. "Còn anh" đứng trớc CN, nhấn mạnh đối tợng đợc nói đến (nhÊn m¹nh CN) * C©u b: Nªu lªn ý kiÕn, suy nghÜ cña nh©n vËt t«i vÒ sù giàu. "Giàu" đứng trớc CN, nhấn mạnh VN. * Câu c: Nêu nhận xét đánh giá về tiếng Việt trong lĩnh vùc v¨n nghÖ. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ - đứng trớc CN, nhÊn m¹nh c¶ CN vµ VN. ? H·y ph©n biÖt c¸c tõ ng÷ g¹ch ch©n víi chñ ng÷? (VÒ quan hÖ víi vÞ ng÷? VÒ kh¶ n¨ng kÕt hîp cña chóng.) - C¸c tõ g¹ch ch©n kh«ng cã quan hÖ víi vÞ ng÷ (kh«ng ph¶i lµ quan hÖ CN víiVN) - Kết hợp với quan hệ từ về, đối với ở phía trớc (Có thể thªm QHT) ? Những từ gạch chân trên đợc gọi là khởi ngữ . Vậy em hiÓu khëi ng÷ lµ g×? 2. KÕt luËn: Ghi nhí SGK/8. * Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn: ? NÕu bá khëi ng÷ ®i th× cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c©u cã bÞ ¶nh hëng kh«ng? (Cã cßn lµ c©u n÷a kh«ng?) V× sao? - Vẫn còn là câu (vì có đầy đủ CN - VN , thông báo 1 ý trän vÑn) ? Thªm khëi ng÷ (sù cã mÆt cña khëi ng÷) cã t¸c dông nh thÕ nµo? - Cã t¸c dông nhÊn m¹nh ý ( nhÊn m¹nh CN hoÆc VN hoÆc c¶ CN - VN) Hoạt động 2: Tổng kết - Ghi nhớ. * §Æt c©u cã sö dông khëi ng÷: - Häc sinh kh¸ tr¶ lêi - Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. * Hoạt động II: Luyện tập Bµi tËp 1: T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau ®©y: a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ ngời khác đọc råi nghe lám §iÒu nµy «ng khæ t©m hÕt søc. - Học sinh đọc, tìm khởi ngữ _ Gi¸o viªn ch÷a mÉu lªn b¶ng 1 c©u b) V©ng ! «ng gi¸o d¹y ph¶i ! §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan - xi - păng ba ngh×n mét tr¨m bèn m¬i hai mÐt kia míi mét m×nh h¬n ch¸u. d) Làm khí tợng, ở đợc cao thế là lí tởng chứ. e)Đối với cháu, thật là đột ngột.. cña khëi ng÷ 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu a) Cßn anh, anh kh«ng ghìm nổi xúc động. - Anh1 đứng trớc CN, nêu đề tài đợc nói đến trong c©u. - Nã cã quan hÖ néi dung với nòng cốt câu, và đợc nh¾c l¹i ë thµnh phÇn CN b) Giµu, t«i còng giµu råi. - Giàu đứng trớc CN, đợc nh¾c l¹i ë VN c) VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tin ë tiÕng ta, kh«ng sî nã thiÕu giµu vµ đẹp.. 2, Tæng kÕt - Ghi nhí SGK/8. IV. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 a) §iÒu nµy «ng khæ t©m hÕt søc. b) §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. c) Mét m×nh th× anh b¹n trên trạm đỉnh Phan - xi păng ba nghìn một trăm bèn... d) Làm khí tợng, ở đợc cao thÕ lµ lÝ tëng chø. e) Đối với cháu, thật là đột ngét.. Bµi tËp 2 Bµi tËp 2: H·y viÕt l¹i c¸c c©u sau ®©y b»ng c¸ch chuyÓn a) Anh Êy lµm bµi cÈn thËn.

(173) phần đợc in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì) a) Anh Êy lµm bµi cÈn thËn l¾m. C1: VÒ viÖc lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. C2: Lµm bµi th× anh Êy cÈn thËn l¾m. b) Tôi hiểu rồi nhng tôi cha giải đợc. C1: Hiểu thì hiểu nhng tôi cha giải đợc C2: Còn về việc hiểu thì hiểu nhng tôi cha giải đợc. Đối C3: với việc giải thì tôi cha giải thích đợc nhng tôi đã hiểu.. Bài tập 3. Xác định khởi ngữ trong câu sau (SGK nâng cao NV9) a) Đọc sách , phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ b) KiÕn thøc phæ th«ng, kh«ng chØ nh÷ng c«ng d©n thÕ giíi hiÖn t¹i cÇn mµ c¶ nh÷ng nhµ häc gi¶ chuyªn m«n cũng không thể thiếu nó đợc. c) Trang phôc kh«ng cã ph¸p luËt nµo can thiÖp, nhng cã những qui tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không đợc mặc quần áo loÌ loÑt, nãi cêi oang oang.. l¾m. C1: VÒ viÖc lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. C2: Lµm bµi th× anh Êy cÈn thËn l¾m. b) T«i hiÓu råi nhng t«i cha giải đợc. C1: HiÓu th× hiÓu nhng t«i cha giải đợc C2: Cßn vÒ viÖc hiÓu th× hiÓu §èi C3: víi viÖc gi¶i th× t«i cha giải thích đợc nhng tôi đã hiểu 3. Xác định khởi ngữ trong c©u sau (SGK n©ng cao NV9) Bµi tËp 4. ChuyÓn c¸c c©u sau thµnh c©u cã chøa thµnh phÇn khëi ng÷. a) Ngêi ta sî c¸i uy quyÒn thÕ cña quan. Ngêi ta sî cái uy đồng tiền của Nghị L¹i ® Quan, ngêi ta sî c¸i uy cña quyÒn thÕ. b) NghÞ L¹i, ngêi ta sî c¸i uy của đồng tiền. 4. Cñng cè: §Æc ®iÓm, c«ng dông cña Khëi ng÷ trong c©u. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi ë vë BTNV.. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 94: phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hợp trong bài nghị luận. Tích hợp với văn học qua bài "Bàn về đọc sách". Tích hợp với TiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn, t¹o lËp ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức tiếp thu kiến thức. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, So¹n gi¸o ¸n Trß: Xem bµi tríc ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là văn bản Nghị luận, đặc điểm của văn bản nghị luận. 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Phép lập luận phân tích tổng hợp. I. T×m hiÓu phÐp lËp Hoạt động 1: Tìm hiểu ngữ liệu mẫu. luËn ph©n tÝch tæng hîp ? Học sinh đọc văn bản "Trang phục"sgk/9 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ? Văn bản bàn luận vấn đề gì? - Vấn đề bàn luận: Cách ăn mặc, trang phục. VÊn đề nghÞ ? Phần đầu nêu ra hiện tợng gì? Hiện tợng đó có trong thực tế *.

(174) kh«ng? luận(Mệnh đề): Trang - Nªu ra hiÖn tîng kh«ng cã thùc phôc chØnh tÒ. + Mặc quần áo chỉnh tề lại đi chân đất. + §i giÇy cã bÝt tÊt nhng l¹i phanh hÕt cóc ¸o - Hai luËn ®iÓm chÝnh ? Tiếp đó tác giả nêu ra biểu hiện nào? lµ: * C« g¸i mét m×nh trong hang s©u + Kh«ng mÆc v¸y xoÌ, v¸y ng¾n + ¡n cho mi×nh, mÆc + Không trang điểm cầu kì (mắt xanh, môi đỏ…. Anh thanh cho ngời niên tát nớc, câu ca ngoài đồng vắng không chải đầu mợt, áo + Y phục xứng kỳ đức s¬ mi lµ th¼ng t¾p) ? NhËn xÐt c¸ch ®a dÉn chøng cña t¸c gi¶? - §a dÉn chøng bằng tình huống giả định ? Các hiện tợng trên nêu lên một nguyên tắc nào trong trang Tác giả đã sử dụng hệ thèng c¸c lÝ lÏ, dÉn phôc cña con ngêi? chứng để giải thích, - Nguyên tắc chung: - ăn mặc phải đồng bộ - ¨n mÆc ph©n tÝch, chøng minh lµm râ luËn ®iÓm ph¶i phï hîp víi c«ng viÖc vµ tÝnh chÊt c«ng viÖc. ? Sau khi nªu mét sè biÓu hiÖn cña quy t¾c ngÇm vÒ trang - Sö dông phÐp lËp luËn phục, tác giả đã chốt lại vấn đề bằng kết luận nh thế nào? tổng hợp để đa ra quan - ¡n cho m×nh, mÆc cho ngêi điể về trang phục đẹp. - Y phục xứng kì đức. ? Theo em câu này có thâu tóm, tổng hợp lại ý đã trình bày và - VÞ trÝ: Cuèi ®o¹n v¨n, ph©n tÝch. cuèi v¨n b¶n. ? Từ đó tác giả đã mở rộng và bàn luận về vấn đề gì? - Trang phục đẹp là trang phục phù hợp với môi trờng, hiểu - T¸c dông: Lµm cho bµi biết, trình độ, đạo đức. v¨n nghÞ luËn cã tÝnh ? Cuối cùng tác giả đã khẳng định điều gì ở phần kết thúc? thuyÕt phôc. - Trang phục đẹp: hợp văn hoá, đạo đức và môi trờng. ? Quan sát lại sơ đồ sau: * Mèi quan hÖ gi÷a lËp Trang phôc: + ¨n cho m×nh, mÆc cho ngêi luËn ph©n tÝch vµ tæng + Y phục xứng kỳ đức ? Cho biÕt thÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch? ThÕ nµo lµ phÐp tæng hîp. hîp? ? ChØ ra b¶n chÊt cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ lËp luËn tæng hîp? ? Mèi quan hÖ gi÷a chóng? - Ph©n tÝch: Ph©n chia sù vËt thµnh tõng bé phËn phï hîp víi cÊu t¹o quy luËt cña sù vËt cïng mét h×nh diÖn (VD trang phôc chia lµm 2 bé phËn: ¨n, mÆc) Dùng các biện pháp so sánh, đối chiếu, suy luận để tìm ra ý nghĩa các bộ phận ấy cùng mối quan hệ giữa chúng sau đó tæng hîp thµnh ý chung. - Tổng hợp : là phơng pháp phân tích và tổng hợp tuy đối lập nhau nhng kh«ng t¸ch rêi nhau. V× ph©n tÝch råi míi tæng hîp mới có nghĩa, có phân tích mới có cơ sở để tổng hợp. 2. Tæng kÕt- Ghi nhí Hoạt động 2: Tổng kết - Ghi nhớ. sgk/10 ? §äc ghi nhí SGK. III. LuyÖn tËp * Hoạt động II: Luyện tập. Gv: Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp sgk 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 20.

(175) TuÇn 21 Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 TiÕt 95: LUYÖN TËP ph©n tÝch vµ tæng hîp A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hợp trong bài nghị luận. Tích hợp với văn học qua bài "Bàn về đọc sách". Tích hợp với TiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. TËp viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức luyện tập, chuẩn bị bài ở nhà. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : So¹n gi¸o ¸n Trß: So¹n bµi, häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp, mèi quan hÖ cña 2 phÐp lËp luËn nµy 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt 1. Bµi tËp 1/11: 1. Bµi tËp 1 ? T¸c gi¶ chØ ra c¸i hay nµo? a) PhÐp lËp luËn ph©n ? Nêu rõ những luận cứ để làm rõ cái hay của thơ Nguyễn tích. KhuyÕn qua bµi th¬ Thu ®iÕu? b) PhÐp lËp luËn ph©n - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn: tÝch: MÊu chèt cña sù a) PhÐp lËp luËn ph©n tÝch. + Cái hay thể hiện ở trình tự phân tích của đoạn văn "hay cả thành đạt. hån lÉn x¸c - hay c¶ bµi" + C¸i hay ë c¸c ®iÖu xanh: Ao xanh,xanh bê, xanh sãng, xanh tre, xanh bÌo xen víi mµu vµng cña l¸ c©y. + Cái hay ở những cử động: Thuyền lâu lâu mới nhích, sóng gîn tÝ, l¸ ®a vÌo … + C¸i hay ë c¸c vÇn th¬: VÇn hiÓm hãc, kÕt hîp víi tõ, víi nghÜa, ch÷. + Cái hay ở các chữ không non ép, kết hợp thoải mái, đúng chỗ, cho thấy một nghệ sĩ cao tay, đặc biệt là các câu 3,4. b) Phép lập luận phân tích: Mấu chốt của sự thành đạt. ? Ph©n tÝch c¸c bíc lËp luËn cña t¸c gi¶? - Gåm 2 ®o¹n + §o¹n 1: Nªu quan niÖm mÊu chèt cña sù thành đạt nguyên nhân khách quan (do gặp thời, do hoàn cảnh bøc b¸ch, do cã tµi trêi ban …) vµ nguyªn nh©n chñ quan (con ngêi) + §o¹n 2: Ph©n tÝch tõng quan niÖm, kÕt luËn. Giáo viên : Tác giả đa ra 1 số ý kiến giả thiết để phân tích rõ 2 yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan * Phân tích từng quan niệm đúng - sai cơ hội gặp may, hoàn c¶nh khã kh¨n kh«ng cè g¾ng, kh«ng tËn dông sÏ qua. Chøng minh trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhng m¶i ch¬i … kÕt qu¶ häc tËp b×nh thêng. Tµi n¨ng: ChØ lµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng … båi d ìng th× sÏ thui chét. * Kết luận: Mấu chốt của sự thành đạt ở bản thân mỗi ngời thể hiện ở sự kiên trì phấn đấu, học tập không mệt mỏi, trau dồi 2. Bµi tËp 2: Ph©n tÝch đạo đức tốt đẹp . 2. Bài tập 2: Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên bản chất của lối học đối phó để nêu lên tác hại t¸c h¹i cña nã. - Học sinh làm vào nháp, giáo viên gọi đọc, học sinh khác của nó..

(176) nhËn xÐt, gi¸o viªn ch÷a. + Phân tích thực chất của việc học đối phó. - Xác định sai mục đích của việc học, không coi việc học hành là mục đích của mình coi việc học là phụ. - Học không chủ động mà bị động cốt để đối phó với thấy cô và gia đình. - Kh«ng høng thó, ch¸n häc, kÕt qu¶ häc tËp thÊp. - B»ng cÊp mµ kh«ng cã thùc chÊt, kh«ng cã kiÕn thøc. 3. Bài tập 3: Phân tích các lí do khiến mọi ngời phải đọc sách. 3. Bài tập 3 Dựa vào văn bản "Bàn về đọc sách" của CHu Quang Tiềm. ? Lí do buộc mọi ngời phải đọc sách - Học sinh thảo luận đa ý kiÕn. + Sách vở đúc kết kinh nghiệm, tri thức của nhân loại từ xa đến nay + Muèn tiÕn bé ph¶i tiÕp thu tri thøc kinh nghiÖm mµ ngêi ®i trớc khó khăn gian khổ tích luỹ đợc (coi đây là xuất phát điểm 4. Bµi tËp 4: tiÕp thu c¸i míi) + Đọc sách không cần nhiều mà đọc kĩ - hiểu sâu, đọc quyển - Một trong những con đờng tiếp thu tri thức nào nắm chắc quyển đó, có ích. + Đọc kiến thức chuyên sâu phục vụ ngành nghề, cần đọc rộng khoa học con đờng ngắn nhất là đọc sách để giúp các vấn đề chuyên môn tốt hơn. 4. Bài tập 4: Phân tích các lí do khiến mọi ngời đọc sách? - Muốn đọc sách có hiệu qu¶ ph¶i chän nh÷ng (Viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài) * Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh vÒ nhµ lµm: Mét trong nh÷ng quyÓn s¸ch quan träng con đờng tiếp thu tri thức khoa học con đờng ngắn nhất là đọc và đọc kĩ. sahs. Muốn đọc sách có hiệu quả phải chọn những quyển sách - Không chỉ đọc sách quan trọng và đọc kĩ. Không chỉ đọc sách chuyên sâu mà còn chuyên sâu mà còn đọc s¸ch më réng đọc sách mở rộng … 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña 2 tiÕt häc. 5. Hớng dẫn: Về nhà học bài, làm bài tập đã hớng dẫn. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 96: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. NguyÔn §×nh Thi. A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc khả năng tác động của tác phẩm văn học nghệ thuật đối với đời sống con ngời và con đờng tác động rất riêng của nó. - HiÓu thªm c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn qu¸ ng¾n gän nµy cña NguyÔn §inh Thi. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu văn bản nghị luận văn học. Tích hợp giữa văn häc víi tËp lµm v¨n, tiÕng viÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn với các tác phẩm văn nghệ. Biết tuyên truyền để mọi ngời thấy đợc vai trò của văn nghệ đối với đời sống cong ngời. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : Nghiªn cøu SGK, So¹n bµi. Trß: Häc bµi so¹n bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc vµ t×m hiÓu ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi? chung: - Hs: Tr¶ lêi thªo SGK, Gv kh¸i qu¸t l¹i. - T¸c gi¶: ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña v¨n b¶n? - T¸c phÈm: Gv:TiÕu luËn "TiÕng nãi cña v¨n nghÖ.

(177) có nội dung lí luận sâu sắc, đợc thể hiện qua những rung cảm ch©n thµnh cña mét tr¸i tim nghÖ sÜ". - Tiểu luận này đợc viết năm 1948 - Thời kì đầu của kháng chiến chèng Ph¸p. Nh÷ng n¨m Êy chóng ta ®ang x©y dùng mét nÒn v¨n học nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc, tính đại chúng gắn bó với cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân. Bởi vậy, nội dung và sức mạnh kì diệu của văn nghệ thờng đợc Nguyễn Đình Thi gắn với đời sống phong phú, sôi nổi của quần chúng nhân dân đang sản xuất và chiến đấu. Gv: Hớng dẫn Hs đọc, tìm hiểu bố cục. ? Văn bản này thể hiện nội dung gì? (Vấn đề nghị luận của văn b¶n lµ g×?) - Bàn về nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối víi con ngêi ? Văn bản này đợc chia làm mấy phần? Em hãy nêu luận điểm chÝnh cña tõng phÇn? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn: 2 phÇn ® 2 luËn ®iÓm. + Tõ ®Çu … lµ søc sèng + Sự sống ấy toả đều cho mọi vẻ … hết. - LuËn ®iÓm 1: TiÕng nãi chÝnh cña v¨n nghÖ - LuËn ®iÓm2: Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n ngÖ * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Sức mạnh kì diệu của văn nghệ ? Học sinh đọc thầm từ đầu … là sức sống. ? Để đi đến việc bàn về sức mạnh của văn nghệ, tác giả đã dẫn d¾t nh thÕ nµo? - Tác giả đã dẫn dắt bằng lời nhận xét "T¸c phÈm nghÖ thuËt nµo còng x©y dùng b»ng vËt liÖu mîn ë thùc t¹i" ? Em hiÓu "vËt liÖu mîn ë thùc t¹i" nh thÕ nµo? - Vật liệu mợn ở thực tại đ chính là hiện thực cuộc sống đợc ph¶n ¸nh qua t¸c phÈm. ? Theo tác giả, trong tác phẩm văn nghệ có những cái đợc ghi lại đồng thời có cả những điều mới mẻ nghệ sĩ muốn nói. Trong tác phẩm của Nguyễn Du và Tôn - xtôi những cái đã có đợc ghi lại lµ g×? - C¶nh mïa xu©n trong c©u th¬ "Cá non xanh tËn ch©n trê Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa" - Nàng Kiều mời lăm năm đã chìm nổi những gì - An - na Ca - rê - nhi - na đã chết thảm khốc ra sao - MÊy bµi häc lu©n lÝ nh c¸i tµi, ch÷ t©m, triÕt lÝ b¸c ¸i. ? Chúng ta tác động nh thế nào đến con ngời? - Lµm cho trÝ tß mß hiÓu biÕt cña ta tho¶ m·n. ? Nh÷ng ®iÒu míi mÎ muèn nãi cña hai nghÖ sü nµy lµ g×? - Nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÉn khÝch. - Bao nhiªu t tëng cña tõng c©u th¬, tõng trang s¸ch. - Bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lẽ chúng ta không nhận ra đợc hàng ngày chung quanh ta, một ánh nắng, một lá cỏ, một tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh ph¬ng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hån cña con ngêi . ? Tác động của nghệ thuật còn đợc tác giả tiếp tục phân tích trong ®o¹n nµo cña v¨n b¶n? - Bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lẽ chúng ta không nhận ra. - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn v¨n häc. - Vấn đề nghị luận: Søc m¹nh kú diÖu cña văn nghệ đối vớ con ngêi. - C¸c luËn ®iÓm chÝnh cña v¨n b¶n: + Néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ. + Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ. - Văn nghệ đem đến cho con ngêi nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÉn khÝch.. - Bao nhiªu t tëng cña tõng c©u th¬, tõng trang s¸ch..

(178) đợc hàng ngày chung quanh ta, một ánh nắng, một lá cỏ, một tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh ph¬ng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hồn của con ngêi ? Tác động của nghệ thuật còn đợc tác giả tiếp tục phân tích trong ®o¹n nµo cña v¨n b¶n? - §o¹n tiÕp theo(Chóng ta…lµ sù sèng) ? ở đây, sức mạnh của nghệ thuật đợc tác giả phân tích qua nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh nµo? - Những ngời đàn bà nhà quê lam lũ ngày trớc suốt đời làm lụng khổ sở đã ru con, hát ghẹo, say mê xem một buổi chèo. ? Em hiểu nghệ thuật đã tác động nh thế nào đến con ngời từ nh÷ng lêi ph©n tÝch sau ®©y cña t¸c gi¶: "C©u ca dao tù bao giê truyÒn l¹i… rá giÊu mét giät níc m¾t" - V¨n nghÖ ®em l¹i niÒm vui sèng cho nh÷ng kiÕp ngêi nghÌo khæ. ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong phÇn v¨n b¶n nµy? - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghÖ vµ trong thực tế đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh ph¬ng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hồn của con ngêi ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong phÇn v¨n b¶n nµy? - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghÖ vµ trong thực tế đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù.. Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng h- Bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lẽ chúng ta không nhận ra đợc hµng ngµy chung quanh ta, mét ¸nh n¾ng, mét l¸ cá, mét tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi.. - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sèng t©m hån cña con ngêi .. - V¨n nghÖ ®em l¹i niÒm vui sèng cho nh÷ng kiÕp ngêi nghÌo khæ. * TiÓu kÕt: - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghÖ vµ trong thực tế đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù.. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ néi dung tiÕt 97. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y /1/2011. TiÕt97: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. NguyÔn §×nh Thi. I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc khả năng tác động của tác phẩm văn học nghệ thuật đối với đời sống con ngời và con đờng tác động rất riêng của nó. Hiểu thêm cách viÕt v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn qu¸ ng¾n gän nµy cña N§T..

(179) 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc, tìm hiểu văn bản nghị luận văn học. Tích hîp gi÷a v¨n häc víi tËp lµm v¨n, tiÕng viÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn với các tác phẩm văn nghệ. Biết tuyên truyền để mọi ngời thấy đợc vai trò của văn nghệ đối với đời sống cong ngời. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết (tiếp theo) II: §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 2: Tiếng nói chính của văn nghệ - Học sinh đọc thầm đoạn còn lại. 1: Søc m¹nh kú diÖu cña ? Tiếng nói chính của văn nghệ đợc thể hiện qua khía văn nghệ 2. TiÕng nãi chÝnh cña v¨n c¹nh nµo? nghÖ - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt víi c¶m xóc. - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt víi t tëng - Văn nghệ mợn sự việc để tuyên truyền. ? Từng ý đó ứng với đoạn nào? của văn bản? - Häc sinh th¶o luËn , nªu ý kiÕn. + §1: (Cã lÏ v¨n nghÖ …nghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt c¶m) + §2: (NghÖ thuËt nãi nhiÒu víi t tëng … m¾t rêi trang víi c¶m xóc. giÊy) + Đ3: (Tác phẩm …đời sống tâm hồn cho xã hội) ? Tóm tắt phân tích của tác giả về vấn đề văn nghệ nói - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt nhiÒu nhÊt víi c¶m xóc? - Văn nghệ nói nhiều nhất với cảm xúc, nơi đụng chạm với t tởng cña t©m hån con ngêi víi cuéc sèng hµng ngµy. Chç đứng của văn nghệ chính là chỗ giao nhau của tâm hồn con ngừi với cuộc sống …. Chỗ đứng chính của văn nghệ là ở tình yêu ghét, niềm vui buồn, ý đẹp xấu trong đời sống thiên nhiên và đời sống xã hội. Cảm giác, tình tự, đời sống cảm xúc, ấy là chiến khu chính của văn nghệ. - Văn nghệ mợn sự việc để tuyªn truyÒn. NghÖ thuËt lµ tiÕng cña t×nh c¶m. ? Em hiểu nh thế nào về chỗ đứng và chiến khu chính của v¨n nghÖ? - Đó là nội dung phản ánh và tác động chính của văn nghệ. - Phản ánh các xúc cảm của lòng ngời và tác động tới đời sống tình cảm con ngời là đặc điểm nổi bật của v¨n nghÖ. * Văn nghệ nói đến đến t * Văn nghệ nói đến đến t tởng: ? Nhng cách thể hiện và tác động t tởng của văn nghệ có tởng: gì đặc biệt? - Nghệ sĩ không đến mở một cuộc thảo luận lộ liễu và - Nghệ sĩ không đến mở kh« khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ nh÷ng mét cuéc th¶o luËn lé liÔu con ngêi, nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng nçi vµ kh« khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ niÒm cña t¸c phÈm sÏ kh¬i mung lung ? Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh đặc điểm nào trong nội những con ngời, những c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh dung phản ánh và tác động nào của văn nghệ? - Phản ánh các xúc cảm của lòng ngời và tác động tới đời ảnh, những nỗi niềm của sống tình cảm con ngời là đặc điểm nổi bật của văn nghệ. tác phẩm sẽ khơi mung lung * Văn nghệ nói đến đến t tởng: ? Nhng cách thể hiện và tác động t tởng của văn nghệ có - V¨n nghÖ cã thÓ ph¶n gì đặc biệt? - Nghệ sĩ không đến mở một cuộc thảo luận lộ liễu và ánh và tác động đến nhiều.

(180) kh« khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ nh÷ng con ngêi, nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng nçi niÒm cña t¸c phÈm sÏ kh¬i mung lung ? Từ đó, tác giả muốn ta nhận thức điều gì về nội dung phản ánh và tác động của văn nghệ? - Văn nghệ có thể phản ánh và tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội và con ngời nhất là đời sống tâm hồn, t×nh c¶m. * N1: - V¨n nghÖ cã kh¶ n¨ng k× diÖu trong phản ánh và tác động đến đời sống tâm hồn của con ngời * N2: - Văn nghệ làm giàu đời sống tâm hồn cho mỗi ngời, xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội, do đó không thể thhieeus trong đời sống xã hội và con ngời. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc NĐT thể hiện qua văn bản Tiếng nãi cña v¨n nghÖ. - Hs tr¶ lêi, gi¸o viªn kh¸i qu¸t, chèt kiÕn thøc.. mặt của đời sống xã hội và con ngời nhất là đời sống t©m hån, t×nh c¶m.. III. Tæng kÕt- Ghi Nhí 1. NghÖ thuËt: Tõ ng÷ chän läc c¸ch lËp luËn chÆt chÏ ? Qua đó, tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì. 2. Néi dung: TiÕng nãi cña văn nghệ là sự kỳ diệu đối víi con ngêi ph¸n ¸nh nhiÒu mÆt cña x· héi nhÊt * Hoạt động IV. Luyện tập. là đời sống tình cảm ? Từ những lời bàn về tiếng nói của văn nghệ, tác giả đã IV. Luyện tập cho thÊy quan niÖm vÒ nghÖ thuËt cña «ng nh thÕ nµo? 4. Cñng cè: Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ, néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ, nghÖ thuËt nghÞ luËn cña NguyÔn §×nh Thi qua v¨n b¶n vÒ nhµ häc bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi, t×m hiÓu nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp. A: Mục tiêu cần đạt: Qua bài học gúp học sinh nắm đợc. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh nhËn biÕt hai thµnh phÇn biÖt lËp: t×nh th¸i, c¶m th¸n. Nắm đợc công dụng của mỗi thành phần trong câu. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng đặt câu có thành phần tình thái, thành phÇn c¶m th¸n. TÝch hîp víi v¨n häc vµ TËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. ChuÇn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu s¸ch híng dÉn, So¹n bµi Trß: Häc, so¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Phân tích con đờng văn nghệ đến với ngời đọc và khả năng kì diệu của nó? Trình bµy c¶m nhËn vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña NguyÔn §×nh Thi? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Thành phần tình thái. I. Thµnh phÇn t×nh th¸i. Gi¸o viªn ghi b¶ng phô häc sinh quan s¸t. a) Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh /nghÜ r»ng, con 1. Ph©n tÝch ng÷ liªu mÉu anh/ sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh CN1 VN1 CN2 VN2 b) Anh / quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu võa cêi. a) Víi lßng mong nhí cña.

(181) Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc đợc nên anh / phải cêi vËy th«i. - Học sinh đọc 2 ví dụ. Xác định CN - VN của từng câu? - ? Quan s¸t nh÷ng tõ g¹ch ch©n vµ cho biÕt nh÷ng tõ trên thể hiện nhận định của ngời nói đối với sự việc nêu ë trong c©u nh thÕ nµo? + Chắc : Thể hiện nhận định của ngời nói với sự việc nªu ë trong c©u. ThÓ hiÖn sù pháng ®o¸n cña anh S¸u vÒ bé Thu khi anh về thăm nhà. Chắc thể hiện độ tin cậy cao. + Có lẽ: Thể hiện nhận định của ông Ba về tâm trạng cña «ng S¸u khi bÐ Thu kh«ng chÊp nhËn t×nh c¶m cña «ng S¸u. ? NÕu bá nh÷ng tõ g¹ch ch©n ®i th× ý nghÜa sù viÖc cña câu chứa chúng có thay đổi gì không? Vì sao? - Học sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. - Bỏ đi không có gì thay đổi về ý nghĩa, sự việc nêu trong c©u. - Bëi v× nh÷ng tõ ng÷ nµy kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn đạt nghĩa sự việc nêu ở trong câu (chúng không làm thµnh phÇn nßng cèt CN - VN cña c©u) Mà sự có mặt của chúng chỉ để diễn đạt thái độ, cách nh×n cña ngêi nãi víi sù viÖc trong c©u. ? Nh÷ng tõ ng÷ cã lÏ, ch¾c gäi lµ thµnh phÇn t×nh th¸i? VËy TP t×nh th¸i lµ g×? - ý1 ghi nhí sgk. ? Ngoµi ch¾c, cã lÏ em cßn biÕt nh÷ng tõ ng÷ nµo lµ TP t×nh th¸i n÷a? - Ch¾c ch¾n, ch¾c h¼n, ch¾c lµ … - H×nh nh, dêng nh, hÇu nh, cã vÎ nh … - Theo ý t«i, ý «ng Êy, theo anh … - à, , nhỉ, nhé, đây, đấy … * Hoạt động II: Thành phần cảm thán. Gi¸o viªn ghi b¶ng phô cã ghi vÝ dô - ồ, sao mà độ ấy vui thế. - Trêi ¬i, chØ cßn n¨m phót. ? C¸c tõ in ®Ëm trong vÝ dô bªn cã chØ sù vËt hiÖn tîng kh«ng? Cã tham gia nßng cèt c©u kh«ng? Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + C¸c tõ "å, trêi ¬i" kh«ng tham gia lµm nßng cèt c©u, kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc chØ thÓ hiÖn t©m tr¹ng, c¶m xúc của ngời nói. ? Các từ đó có vai trò gì trong câu - å: t©m tr¹ng ng¹c nhiªn, vui síng khi nghÜ tíi kho¶ng thời gian đã qua. Độ ấy vui đ sự việc đợc nói tới. - Trời ơi: thái độ tiếc rẻ của ngời nói (anh thanh niên) thêi gian cßn l¹i lµ qu¸ Ýt víi c¸c tõ "chØ, cßn, cã". Cßn năm phút sự việc đợc nói tới. ? Theo em các từ này có thể tách ra thành câu đặc biệt kh«ng? - Cã thÓ t¸ch ra (gäi lµ c©u c¶m th¸n) ? C¸c tõ "å, trêi ¬i" lµ nh÷ng thµnh phÇn c¶m th¸n, vËy theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n? - ý 2 ghi nhớ sgk - Học sinh đọc. ? Hai thµnh phÇn phô t×nh th¸i, c¶m th¸n lµ hai thµnh phÇn biÖt lËp. VËy theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? * Hoạt động IV: Luyện tập.. anh, ch¾c anh /nghÜ r»ng, con anh/ sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh. b) Anh / quay l¹i nh×n con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cời. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc đợc nên anh / ph¶i cêi vËy th«i.. 2. KÕt luËn - Ghi nhí sgk. II. Thµnh phÇn biÖt lËp (thµnh phÇn c¶m th¸n) 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. 2. KÕt luËn - Ghi nhí. IV. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1:.

(182) Bµi tËp 1: Häc sinh lµm bµi tËp vµo nh¸p - Gi¸o viªn a) Cã lÏ - Thµnh phÇn t×nh ch÷a b¶ng: th¸i a) Cã lÏ - Thµnh phÇn t×nh th¸i b) Chao «i - Thµnh phÇn b) Chao «i - Thµnh phÇn c¶m th¸n. c¶m th¸n. c) H×nh nh - thµnh phÇn t×nh th¸i c) H×nh nh - thµnh phÇn d) Ch¶ nhÏ - Thµnh phÇn t×nh th¸i. t×nh th¸i Bµi tËp 2: - Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp. d) Ch¶ nhÏ - Thµnh phÇn - Häc sinh th¶o luËn nhãm, nªu ý kiÕn t×nh th¸i. - Gi¸o viªn bæ sung, ch÷a Dêng nh - h×nh nh - cã vÎ nh - cã lÏ - ch¾c lµ - ch¾c h¼n 2. Bµi tËp 2: - Dêng nh - h×nh nh - cã - ch¾c ch¾n. vÎ nh - cã lÏ - ch¾c lµ Bµi tËp 3: ch¾c h¼n - ch¾c ch¾n. Học sinh đọc phân tích yêu cầu bài tập 3. Học sinh thảo nhóm, cử đại diện trình bày. - Thay thÕ c¸c tõ ph©n tÝch, tõ dïng, tõ nµo chÞu tr¸ch 3. Bµi tËp 3:. nhiÖm cao nhÊt? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän tõ "ch¾c"? - Trong số 3 từ đã nêu thì từ "chắc chắn" ngời ta phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự vật do - Trong số 3 từ đã nêu thì tõ "ch¾c ch¾n" ngêi ta m×nh nãi ra ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cao từ "hình nh" trách nhiệm đó thấp - Tác giả dùng từ "chắc" nhằm thể hiện thái độ của ông nhất về độ tin cậy của sự Ba (ngêi kÓ) víi sù viÖc ngêi cha ®ang bån chån mong vËt do m×nh nãi ra tõ đợc gặp con với tình cảm yêu thơng dồn nén chất chứa "hình nh" trách nhiệm đó trong lòng ở mức độ cao đ Cách kể này tạo nên những thấp sù viÖc bÊt ngê. 4. Cñng cè: Thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n, t¸c dông cña viÖc sö dông 2 thµnh phÇn nµy trong giao tiÕp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Bµi tËp vÒ nhµ: SGK bµi tËp. So¹n bµi tiÕp theo. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 21. §íi Huy TiÒm TuÇn 22 Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 tiết 99: nghị luận về một hiện tợng, sự việc đời sống. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh hiểu hình thức nghị luận phổ biến trong đời sống ; nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. - Bớc đầu làm quen với hình thức nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK, SHD, So¹n bµi Trß: Häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch, tæng hîp? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: NL về một sự việc hiện tợng đời sống. I. Tim hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu mẫu.

(183) ? Học sinh đọc văn bản sgk. ? Văn bản bàn về vấn đề gì? - Vấn đề nghị luận: Bệnh lề mề. LÒ mÒ trë thµnh thãi quen, thµnh bÖnh ë mét sè ngêi ? Cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn, ý néi dung chÝnh cña tõng phÇn lµ g×? - Bè côc gåm 3 phÇn. + Më bµi (®o¹n 1) ThÕ nµo lµ bÖnh lÒ mÒ. + Th©n bµi (®o¹n 2 - 3 - 4) Nh÷ng biÓu hiÖn nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ. + KÕt bµi: (®o¹n cuèi) §Êu tranh víi bÖnh lÒ mÒ biÓu hiÖn cña ngêi cã v¨n ho¸ ? Tác giả nêu rõ vấn đề đáng quan t©m cña hiÖn tîng nµy b»ng c¸c luËn ®iÓm luËn cø cô thể, xác đáng rõ ràng. ? Tác giả đã trình bày vấn đề qua những luận điểm nào? Những luận điểm đó đã đợc thể hiện qua luận cứ nào? Học sinh th¶o luËn ? Có thể xác định luận điểm 1 của văn bản là gì, ? Bệnh lề mÒ cã nh÷ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo?) * LuËn ®iÓm 1: Nh÷ng biÓu hiÖn cña bÖnh lÒ mÒ ? Nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ lµ g×? (Thùc chÊt ngêi lÒ mÒ cã biÕt quý thêi gian kh«ng? Tại sao vẫn con ngời đó khi làm việc riêng lại rất nhanh, cßn khi lµm viÖc chung l¹i thêng chËm trÔ?) - Do thiÕu tù träng .. *Luận điểm 2: Nguyên nhân của hiện tợng đó. ? BÖnh lÒ mÒ g©y t¸c h¹i h¹i nh thÕ nµo? ? Tác giả phân tích tác hại đó qua những ý nào? * LuËn ®iÓm 3: T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ - ¶nh hëng tíi ngêi kh¸c - T¹o ra 1 tËp qu¸n kh«ng tèt. ? Bài viết đã đánh giá hiện tợng đó ra sao? Hiện tợng lề mề trë thµnh thãi quen cã hÖ thèng, t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ không tốt, trở thành chứng bện không sửa chữa đợc. ? Theo tác giả chúng ta cần làm gì để chống lại căn bệnh lề mề? Quan điểm của tác giả về vấn đề trên nh thế nào? - Mäi ngêi ph¶i t«n träng vµ hîp t¸c. - Quan diểm: Làm việc đúng giờ là tác phong của ngời có v¨n ho¸. ? H·y nhËn xÐt bè côc cña bµi viÕt? - Bè côc bµi viÕt hîp lÝ chÆt chÏ m¹ch l¹c. ? Nªu nhiÖm vô chung cña më bµi, th©n bµi, kÕt bµi? Gi¸o viên tổng hợp ở bảng phụ đáng để làm nổi bật vấn đề, dẫn chứng sinh động dễ hiểu… Phân tích rõ nguyên nhân mặt đúng mặt sai, mặt lợi, mặt hại. + Kết bài: Bày tỏ thái độ, ý kiến, gợi nhiều suy nghĩ cho ngời đọc. ? Bài viết đã nêu lên vấn đề gì trong xã hội? - Nªu cao tr¸ch nhiÖm, ý thøc, tr¸ch nhiÖm t¸c phong lµm việc đúng giờ trong đời sống của con ngời hiện đại. Đó là biÓu hiÖn cña con ngêi cã v¨n ho¸. * KÕt luËn: ? V¨n b¶n "BÖnh lÒ mÒ" lµ v¨n b¶n nghÞ luËn về một sự việc hiện tợng trong đời sống. Vậy theo em thế nào là bình luận một sự việc hiện tợng trong đời sống? NghÞ luËn vÒ vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng x· héi Hoạt động 2: Kết luận - Ghi nhớ.. đời sống. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu V¨n b¶n "BÖnh lÒ mÒ". + Më bµi: ThÕ nµo lµ bÖnh lÒ mÒ. + Th©n bµi: Nh÷ng biÓu hiÖn nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ. + KÕt bµi: §Êu tranh víi bÖnh lÒ mÒ biÓu hiÖn cña ngêi cã v¨n ho¸ KÕt luËn: V¨n b¶n "BÖnh lÒ mÒ" lµ v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiện tợng trong đời sống.. 2. KÕt luËn - Ghi nhí: II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1:.

(184) * Hoạt động II: Luyện tập. Bµi tËp 1: Häc sinh lªn b¶ng liÖt kª c¸c trêng hîp cô thÓ, * ViÖc tèt: - Nh÷ng tÊm g¬ng häc tèt. Häc sinh sau đó gọi học sinh khác bổ sung. nghÌo vît khã. §«i b¹n * ViÖc tèt: cïng tiÕn. G¬ng ngêi tèt - Nh÷ng tÊm g¬ng häc tèt (Nh÷ng b«ng hoa ®iÓm tèt) viÖc tèt - Häc sinh nghÌo vît khã. - §«i b¹n cïng tiÕn (tinh thÇn t¬ng trî lÉn nhau) - Gơng ngời tốt việc tốt (nhặt đợc của rơi đem trả ngời mất. * HiÖn tîng xÊu: Sai - G¬ng ch¨m häc kh«ng tham lam, giµu lßng tù träng. hÑn, kh«ng gi÷ lêi høa. * HiÖn tîng xÊu: - Sai hÑn, kh«ng gi÷ lêi høa. Nãi tôc, chöi bËy.ViÕt bËy lªn Nãi tôc, chöi bËy... bàn. ăn mặc đua đòi. Trốn tiết, bỏ giờ. Quay cóp, thói quen dùa dÉm, Ø l¹i. T¸c phong chËm ch¹p, lÒ mÒ 4. Củng cố: Nắm đợc đặc trng của bài văn nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sèng 5. Hớng dẫn về nhà:Tập tìm hiểu một sự việc hiện tợng ở địa phơng để viết văn b¶n nghÞ luËn vÒ sù viÖc hiÖn tîng Êy. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: 1/1/2011 TiÕt 100: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc,. hiện tợng đời sống. A. Mục tiêu cần đạt: Qua tiết học gúp học sinh. 1. Kiến thức: Giúp học sinh biết cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống. Tích hợp với văn học và tập làm văn ở lớp 7,8, Tiếng Việt. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng nhËn biÕt, bµy tá ý kiÕn tríc sù viÖc hiÖn tîng trong cuéc sèng. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức bày tỏ ý kiến trớc sự việc hiện tợng thờng gặp ở địa phơng. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß. So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. Yêu cầu về nội dung vµ h×nh thøc cña kiÓu bµi nµy ? Cho vÝ dô vÒ mét sè sù viÖc hiÖn tîng mµ em biÕt 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc I. Tìm hiểu bài nghị luận về hiện tợng đời sống. một sự việc hiện tợng đời sống. 1. Đề bài 1: Học sinh đọc đề bài 1 SGK/22. 1. §Ò bµi 1 ? Đề 1 nêu vấn đề gì? Yêu cầu đối với ngời viết là gì? - Nêu vấn đề: Học sinh nghèo vît khã. - Nêu vấn đề: Học sinh nghèo vợt khó. - Yêu cầu: Trình bày tấm g- Yêu cầu: Trình bày tấm gơng đó, nêu suy nghĩ. ơng đó, nêu suy nghĩ. 2. Đề bài 2: Yêu cầu ngời viết phải trình bày vấn đề 2. Đề bài 2: - Nêu vấn đề: Cả nớc lập quỹ g×? hỗ trợ giúp đỡ nạn nhân chất ? Vấn đề đó có ý nghĩa nh thế nào với xã hội? - Nêu vấn đề: Cả nớc lập quỹ hỗ trợ giúp đỡ nạn nhân độc da cam. - Yêu cầu: Suy nghĩ về vấn đề chất độc da cam ( một mẩu tin). đó. - Yêu cầu: Suy nghĩ về vấn đề đó. 3. Đề bài 3: Học sinh đọc đề bài. ? Đề bài nêu vấn đề gì?. 3. §Ò bµi 3 - NhiÒu b¹n m¶i ch¬i ®iÖn tö,.

(185) ? Vấn đề đó liên quan tới đối tợng nào là chủ yếu? ? Thử nêu ý kiến của em về vấn đề đó? - NhiÒu b¹n m¶i ch¬i ®iÖn tö, bá häc, sao nh·ng nhiÒu viÖc kh¸c. - Yêu cầu: Nêu ý kiến về hiện tợng đó. 4. §Ò bµi 4: ? Đề 4 có gì giống và khác với đề 1, 2 và 3? - §iÓm kh¸c nhau: §a ra mÈu chuyÖn, yªu cÇu nªu nhËn xÐt, suy nghÜ vÒ con ngêi vµ sù viÖc trong mÈu chuyện đó. Vấn đề đợc nêu ra gián tiếp. Ngời viết ph¶i c¨n cø vµo néi dung mÈu chuyÖn th× míi x¸c định đợc vấn đề. - Điểm giống nhau: Các đề yêu cầu ngời viết phải trình bày quan điểm, t tởng thái độ của mình đối với vấn đề đợc nêu ra. * Giáo viên yêu cầu học sinh tự nghĩ ra một số đề tơng tự: * Hoạt động II: Tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống. - Học sinh đọc đề bài SGK/23. ? Trớc một đề bài tập làm văn em cần thực hiện những bíc nµo? *Bớc1- Đọc kĩ đề -Tìm hiểu đề - Tìm ý + ThÓ lo¹i: NghÞ luËn (b×nh luËn). + Néi dung: Th¶o luËn, bµy tá ý kiÕn vÒ hiÖn tîng sù việc đợc nêu ra. Phạm văn Nghĩa thơng mẹ, luôn giúp mÑ trong mäi c«ng viÖc. + Yêu cầu: Trình bày suy nghĩ về hiện tợng đó. ? Nghĩa đã làm gì để giúp mẹ? + Khi ra đồng: Nghĩa giúp mẹ trồng trọt. + ViÖc lµm ë nhµ: Nu«i gµ, nu«i heo. + ý nghÜa cña viÖc lµm: _ Nghĩa là ngời thơng mẹ giúp mẹ công việc đống ¸ng. Lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o. _ Lµ ngêi biÕt kÕt hîp viÖc häc tËp víi viÖc hµnh. ? Vì sao thành đoàn Hồ Chí Minh phát động phong trµo häc tËp b¹n NghÜa? - Häc ë b¹n t×nh yªu cha mÑ. - Yêu lao động. - C¸ch kÕt hîp häc víi hµnh. - Häc trÝ th«ng minh s¸ng t¹o. *Bø¬c2: LËp dµn bµi gåm 3 phÇn: ? Dµn bµi gåm mÊy phÇn? Nªu nhiÖm vô tõng phÇn? ? Më bµi nªu g×?  Më bµi: Giíi thiÖu hiÖn tîng b¹n Phan V¨n NghÜa. - Nªu s¬ lîc ý nghÜa tÊm g¬ng b¹n Phan V¨n NghÜa. - Cã mét sè b¹n ham ch¬i, lêi häc, cã mét sè b¹n tuæi nhá mµ trÝ lín - ch¨m häc ch¨m lµm yªu th¬ng cha mẹ - Phan Văn Nghĩa chính là tấm gơng nh vậy.Thành đoàn thành phố Hồ Chí Minh phát động phong trµo häc tËp g¬ng b¹n Phan V¨n NghÜa.  Th©n bµi: * ý nghÜa viÖc lµm: - Nêu việc làm của Nghĩa. Những việc làm đó không khã.. bá häc, sao nh·ng nhiÒu viÖc kh¸c. - Yªu cÇu: Nªu ý kiÕn vÒ hiÖn tợng đó 4. §Ò bµi 4. II. T×m hiÓu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tợng đời sống. + ThÓ lo¹i: NghÞ luËn (b×nh luËn). + Néi dung: Th¶o luËn, bµy tá ý kiÕn vÒ hiÖn tîng sù viÖc đợc nêu ra. Phạm văn Nghĩa th¬ng mÑ, lu«n gióp mÑ trong mäi c«ng viÖc. + Yªu cÇu: Tr×nh bµy suy nghĩ về hiện tợng đó.. III. Tæng kÕt - Ghi nhí.. IV. LuyÖn tËp  Më bµi: Giíi thiÖu hiÖn tîng b¹n Phan V¨n NghÜa. - Nªu s¬ lîc ý nghÜa tÊm g¬ng b¹n Phan V¨n NghÜa.  Th©n bµi: * ý nghÜa viÖc lµm: - Nªu viÖc lµm cña NghÜa. Những việc làm đó không khã. * §¸nh gi¸ phong trµo häc tËp Phan V¨n NghÜa. - C«ng viÖc NghÜa lµm tríc hÕt thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng.

(186) * §¸nh gi¸ phong trµo häc tËp Phan V¨n NghÜa. cha mÑ. - C«ng viÖc NghÜa lµm tríc hÕt thÓ hiÖn t×nh yªu th- - ViÖc lµm cña NghÜa: VËn ¬ng cha mÑ. dụng kiến thức đã học ở trờng - Việc làm của Nghĩa: Vận dụng kiến thức đã học ở tr- vào công việc trồng trọt. êng vµo c«ng viÖc trång trät. - NghÜa cßn gióp mÑ c¸c c«ng - NghÜa cßn gióp mÑ c¸c c«ng viÖc nhµ: Ch¨m sãc, viÖc nhµ: Ch¨m sãc, nu«i gµ nu«i gµ heo… heo… - NghÜa cßn lµ ngêi s¸ng t¹o th«ng minh tù lµm cho - NghÜa cßn lµ ngêi s¸ng t¹o mẹ cái tời để mẹ kéo nớc cho đỡ mệt. th«ng minh tù lµm cho mÑ c¸i * Đánh giá việc phát động phong trào học tập Phan tời để mẹ kéo nớc cho đỡ V¨n NghÜa? mÖt. - Lµ häc tËp tÊt c¶ c¸c tÝnh c¸ch trªn. * Đánh giá việc phát động 3- KÕt luËn: ý nghÜa tÊm g¬ng b¹n Phan V¨n phong trµo häc tËp Phan V¨n NghÜa, Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. NghÜa? - Dùa vµo dµn ý häc sinh viÕt bµi hoµn chØnh. - Lµ häc tËp tÊt c¶ c¸c tÝnh c¸ch trªn. * Bíc 3 ViÕt bµi: - Häc sinh viÕt ra nh¸p. * Bíc 4 §äc l¹i bµi söa ch÷a. - KÕt luËn: 4. Củng cố: Cách tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí, Lµm bµi tËp: PhÇn luyÖn tËp. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: 1/1/2011. Tiết 101: Hớng dẫn chuẩn bị chơng trình địa phơng. (PhÇn tËp lµm v¨n) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: Học sinh tập trung suy nghĩ về một hiện tợng thực tế ở địa phơng. Tích hợp với văn bản ngữ văn và tiếng Việt đã học. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho hpọc sinh kĩ năng viết một bài văn trình bày vấn đề đó víi suy nghÜ kiÕn nghÞ díi h×nh thøc: Tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục sinh ý thức tìm hiểu các sự việc hiện tợng ở địa phơng. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: N/C SGK chuÈn bÞ c©u hái híng dÉn häc sinh. Trß: §äc tríc yªu cÇu SGK. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc * Hoạt động I: Tìm hiểu và viết bài về tình hình đia phơng. I. T×m hiÓu suy nghÜ vµ viÕt Ho¹t déng 1: Yªu cÇu. bµi vÒ t×nh h×nh ®ia ph¬ng ? Xác dịnh những vấn đề có thể viết ở địa phơng. 1. Yªu cÇu: a, Vấn đề môi trờng: a, Vấn đề môi trờng: Häc sinh th¶o luËn. - HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi c¸c thiªn tai nh lò lôt, h¹n h¸n. - HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh víi viÖc « nhiÔm bÇu không khí đô thị. - HËu qu¶ cña r¸c th¶i khã tiªu huû (bao b×, ni l«ng chai lä bằng nhựa tổng hợp…) đối với việc canh tác trên đồng ruộng ë n«ng th«n. b, Vấn đề quyền trẻ em. b, Vấn đề quyền trẻ em. - Sự quan tâm của chính quyền địa phơng: Xây dựng và sửa chữa trờng học, nơi vui chơi giải trí, giúp đỡ những trẻ em khã kh¨n. - Sù quan t©m cña nhµ trêng; x©y dùng khung c¶nh s ph¹m tæ.

(187) chức dạy và học tham gia hoạt động ngoại khóa. - Sự quan tâm của gia đình: Cha mẹ có làm gơng hay không cã biÓu hiÖn b¹o lùc kh«ng? ? Bao gồm vấn đề gì - Sự quan tâm với gia đình chính sách (thơng binh liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng) những gia đình có hoàn cảnh đặc c, Vấn đề xã hội. biÖt khã kh¾n (bÞ thiªn tai, tai n¹n, bÖnh hiÓm nghÌo). - Những vấn đề có liên quan tới tham nhũng về tệ nạn xã hội. 2. C¸ch lµm: Hoạt đông 2: Cách làm: a, Yªu cÇu vÒ néi dung. a, Yªu cÇu vÒ néi dung. - Chọn bất cứ sự việc, hiện tợng nào có ý nghĩa đợc đề cập m¹ng tÝnh phæ biÕn trong x· héi. - Ph¶i cã dÉn chøng nh mét sù viÖc hiÖn tîng cña x· héi nãi chung cần đợc quan tâm, phải trung thực có tính xây dựng kh«ng cêng ®iÖu, kh«ng s¸o rçng. - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có søc thuyÕt phôc. - Bày tỏ thái độ phải xuất phát từ lập trờng tiến bộ của xã hội kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n. - Néi dung viÕt ph¶i gi¶n dÞ dÔ hiÓu, tr¸nh dµi dßng kh«ng b, Yªu cÇu vÒ cÊu tróc. cÇn thiÕt. 3. Thêi h¹n nép bµi: b, Yªu cÇu vÒ cÊu tróc. - Bài viết gồm đủ 3 phần: Mở, thân, kết. II .Tæng kÕt - Bµi viÕt cã luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn râ rµng. - VÒ kÕt cÊu cã sù liªn kÕt, m¹ch l¹c chuyªn ý cã søc thuyÕt III .LuyÖn TËp phôc. 4. Củng cố: Đặc trng của kiểu bài nghị luận sự việc hiện tợng đời sống. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp, So¹n bµi: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo TK míi. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 102: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. Vò Khoan A. Mục tiêu cần đạt: Qua bài học gúp học sinh. 1. Kiến thức: Giúp học sinh nhận thức đợc những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách và thói quen của con ngời Việt Nam. Từ đó, thấy đợc yêu cầu gấp rút cần phải khắc phục những điểm yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nớc đi vào công nghiệp hoá - hiện đại hoá trong thế kỉ mới. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh nắm đợc trình tự lập luận và nghệ thuật nghị luËn cña t¸c gi¶. 3. Thái độ: Giáop dục cho học sinh thấy đợc vai trò, trách nhiệm của mình đối với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. B. ChuÈn bÞ : ThÇy: So¹n bµi Trß. So¹n häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Theo NguyÔn §×nh Thi V¨n nghÖ cã søc m¹nh ntn. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Đọc tìm hiểu chung I. §äc t×m hiÓu chung ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Vò Khoan? - Vũ Khoan: Nhà hoạt động chính trị, đã từng làm Thứ trởng - Tác giả: Bé thêng m¹i, hiÖn lµ Phã thñ tíng chÝnh phñ. - T¸c phÈm: - Bµi viÕt ? Nªu xuÊt xø cña t¸c phÈm? - Bài viết đăng trên tạp chí Tia Sáng năm 2001, đợc in vào tập đăng trên tạp chí Tia "Một góc nhìn của trí thức" NXB trẻ thành phố Hồ Chí Minh Sáng năm 2001, đợc in.

(188) n¨m 2002. ? T¸c phÈm cã ý nghÜa nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn nh÷ng vấn đề cấp bách của xã hội? - Bài viết ra đời trong thời điểm những năm đầu của thế kỉ XXI, thời điểm quan trọng trên con đờng phát triển và hội nhËp thÕ giíi. * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc: Đọc rõ ràng, mạch lạc, giọng trầm tĩnh khúc triết học sinh đọc, giáo viên nhận xét, söa ch÷a. ? Văn bản đợc viết theo phơng thức nào? - Nghị luận bình luận về một vấn đề t tởng trong đời sống xã héi. ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ý mçi phÇn lµ g×? - Bè côc 3 phÇn: ? Hãy xác định hệ thống luận điểm, luận cứ trong văn bản? ? Trong luËn cø trªn, luËn cø nµo quan träng nhÊt? V× sao?  Vµi trß cña con ngêi trong hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi - Học sinh đọc từ đầu ….. thiên niên kỉ mới ….. càng nổi trội. * Häc sinh th¶o luËn, ®a ý kiÕn: (ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi th× quan träng nhÊt lµ chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi. * Gi¸o viªn: §©y lµ luËn cø quan träng më ®Çu cho hÖ thèng luận cứ, có ý nghĩa đặt vấn đề - Mở ra hớng lập luận toàn bài. * Hoạt động II: Đọc và tìm hiểu văn bản: Hoạt động 1: Vai trò của con ngời. ? §Ó lµm s¸ng râ luËn cø trªn t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng lÝ lÏ nµo? - LÝ lÏ: + Con ngời là động lực phát triển của lịch sử. + Ngµy nay nÒn kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn, vai trß cña con ngêi cµng næi tréi.. vµo tËp "Mét gãc nh×n cña trÝ thøc" NXB trÎ thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002. - KiÓu lo¹i v¨n b¶n: NghÞ luËn chÝnh trÞ- X· héi - Bè côc: 3 phÇn + Vai trß cña con ngêi trong hµnh trang vµo thÕ kû míi. + Môc tiªu nhiÖm vô cña níc ta khi bíc vµo thÕ kû míi. + Nh÷ng ®iÓm m¹nh , ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam khi vµo thÕ kû míi.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Vaii trß cña con ngêi trong hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi - LÝ lÏ: + Con ngời là động lực ? Em hãy nhận xét về cách đa lí lẽ để làm rõ luận cứ này? ph¸t triÓn cña lÞch sö. - Nªu ra mét c¸ch chÝnh x¸c ? Em hãy nhận xét về cách đa lí lẽ để làm ? Vấn đề quan tâm + Ngày nay nền kinh tế tri thøc ph¸t triÓn, vai cña t¸c gi¶ cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao? trß cña con ngêi cµng + RÊt cÇn thiÕt. + Vì đây là vấn đề cấp bách cần thiết để chúng ta hội nhập nổi trội. nền kinh tế thế giới, đa nền kinh tế nớc ta tiến lên hiện đại  Nhấn mạnh vai trò của con ngêi. bÒn v÷ng. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ tõ mèi quan t©m nµy cña «ng? - T¸c gi¶ lµ ngêi cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, lo l¾ng cho tiÒn đồ của đất nớc. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của con ngời Việt Nam trớc mục 2. Nhiệm vụ của con ngêi ViÖt Nam tríc tiªu míi. - Học sinh đọc SGK "Cần chuẩn bị những cái cần thiết …. mục tiêu mới. ®iÓm yÕu cña nã". ? Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay nh thÕ nµo? T¹i sao tríc khi nªu - §Èy m¹nh c«ng ra nhiệm vụ tác giả lại đề cập tới bối cảnh thế giới hiện nay? nghiệp hoá hiện đại ho¸. - Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn. - Sù giao thoa héi nhËp gi÷a cµng nÒn kinh tÕ ….. s©u réng - TiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. h¬n nhiÒu. + Bëi v× ViÖt Nam còng lµ mét trong nh÷ng níc ph¸t triÓn ë - Tho¸t khái nÒn kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu. khu vùc §«ng Nam ¸. * Gi¸o viªn: §©y lµ yªu cÇu kh¸ch quan cho sù ph¸t triÓn - T¸c gi¶ sö dông ®o¹n kinh tế ở nớc ta, là sự phát triển tất yếu của đời của đời sống văn ngắn với nhiều thuËt ng÷ kinh tÕ, chÝnh kinh tÕ thÕ giíi. ? Theo tác giả, trong thế kỉ mới nớc ta hớng đến những mục trị. tiêu nào, đồng tời phải thực hiện nhiệm vụ nào?.

(189) - Đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá. - TiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. - Tho¸t khái nÒn kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu. - Đây là yêu cầu chủ quan. Vì đó là yêu cầu nảy sinh từ nội bộ nền kinh tế nớc ta trớc những đòi hỏi mới của thời đại. ? Em hiÓu g× vÒ nÒn kinh tÕ tri thøc? - Học sinh dựa vào chú thích (4) SGK để giải thích. ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ qua ®o¹n v¨n? - T¸c gi¶ sö dông ®o¹n v¨n ng¾n víi nhiÒu thuËt ng÷ kinh tÕ, chÝnh trÞ. ? V× sao t¸c gi¶ dïng c¸ch lËp luËn nµy? - Vì vấn đề nghị luận của tác giả mang nội dung kinh tế chính trị của thời hiện đại, liên quan tới nhiều ngời. Hoạt động 3: Những điểm mạnh, điểm yếu của con ngời 3- Những điểm mạnh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam. ViÖt Nam. - Học sinh đọc đoạn còn lại. ? Tác giả đã đa ra những điểm mạnh, điểm yếu nào của con ngời Việt * Điểm mạnh: Nam? - Th«ng minh, nh¹y §iÓm m¹nh §iÓm yÕu bÐn - Th«ng minh, nh¹y bÐn + ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, - CÇn cï, s¸ng t¹o, tØ kÐm n¨ng lùc thùc hµnh. mØ - CÇn cï, s¸ng t¹o, tØ mØ + Đố kị trong làm ăn cuộc - Đoàn kết, đùm bọc - Đoàn kết, đùm bọc trong sống đời thờng. trong chèng giÆc ngo¹i chèng giÆc ngo¹i x©m + H¹n chÕ trong thãi quen x©m - ThÝch øng nhanh nÕp nghÜ, k× thÞ trong kinh - ThÝch øng nhanh doanh. * §iÓm yÕu: ? Cách nêu và phân tích của tác giả có gì đặc biệt? + ThiÕu kiÕn thøc c¬ - Tác giả nêu phân tích cụ thể thấu đáo, nêu song song hai bản, kém năng lực thực mặt và luôn đối chiếu với yêu cầu xây dựng và phát triển của hành, không coi trọng đất nớc hiện nay. nghiªm ngÆt quy tr×nh ? Sù ph©n tÝch cña t¸c gi¶ nghiªng vÒ ®iÓm m¹nh hay ®iÓm c«ng nghÖ, cha quen yÕu cña con ngêi ViÖt Nam? với cờng độ khẩn trơng. - Nghiªng vÒ ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam. + §è kÞ trong lµm ¨n ? Điều đó cho thấy dụng ý của tác giả? cuộc sống đời thờng. - Muèn ngêi ViÖt Nam kh«ng chØ tù hµo vÒ nh÷ng gi¸ trÞ + H¹n chÕ trong thãi truyền thống tốt đẹp mà còn biết băn khoăn lo lắng về những quen nếp nghĩ, kì thị yếu kém rất cần đợc khắc phục. trong kinh doanh, quen ? Tác giả đã kết thúc hệ thống luận cứ theo cách nào? bao c¸p thãi kh«n vÆt, - Kết thúc hệ thống luận cứ bằng cách khẳng định lại luận ít giữ chữ tín. điểm đã nêu ở phần mở đầu: + LËp luËn ®Çy hµnh trang b»ng nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá ®iÓm yÕu. + Phải làm cho lớp trẻ, chủ nhân của đất nớc nhận rõ điều đó. Lµm quen víi thãi quen tèt ngµy tõ nh÷ng viÖc lµm nhá nhÆt nhÊt. ? Tác giả đã thể hiện thái độ nh thế nào khi đánh giá những - Muốn ngời Việt Nam ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam? kh«ng chØ tù hµo vÒ - Trân trọng những giá trị tốt đẹp của truyền thống, đồng thời những giá trị truyền không né tránh phê phán những biểu hiện yếu kém cần khắc thống tốt đẹp mà còn phôc cña ngêi ViÖt Nam. biÕt b¨n kho¨n lo l¾ng - Đó là thái độ yêu nớc tích cực của ngời quan tâm lo lắng về những yếu kém rất đến tơng lai của đất nớc mình, dân tộc mình. cần đợc khắc phục. ? Tác giả cho rằng khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ tự nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất. ? VËy nh÷ng ®iÒu líp trÎ cËn nhËn ra lµ g×? - §ã lµ nh÷ng u ®iÓm vµ nhÊt lµ nh÷ng nhîc ®iÓm trong tÝnh III. Tæng kÕt - Ghi nhí.

(190) cách con ngời Việt Nam chúng ta để khắc phục và vơn tới. ? Em hiểu những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhÊt lµ g×? - Nh÷ng thãi quen nÕp sèng c«ng nghiÖp, tõ giê giÊc häc tËp làm việc nghỉ ngơi, đến định hớng nghề nghiệp trong tơng lai. ? Tác giả đặt lòng tin trớc hết vào lớp trẻ. Điều này cho thấy t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi thÕ hÖ trÎ níc ta nh thÕ nµo? - Lo l¾ng, tin yªu vµ hi väng thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam sÏ chuÈn bÞ tèt hµnh trang vµo thÕ kØ míi.. 1. NghÖ thuËt - Tõ ng÷ chon läc c¸ch lËp luËn chÆt chÏ. 2. Néi dung. VI. LuyÖn tËp: C©u 1 Sgk (T31) - Häc sinh lµm nh¸p, đọc, giáo viên nhận xét ch÷a. 4. Cñng cè: Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam khi bíc vµo thÕ kû míi. NghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi so¹n v¨n b¶n"Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten" *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 22. §íi Huy TiÒm TuÇn 23 Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 TiÕt 103: c¸c thµnh phÇn biÖt lËp A: Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: Nhận biết hai thành phần gọi đáp và phụ chú. Nhận biết tác dụng riêng cña mçi thµnh phÇn trong c©u. TÝch hîp víi v¨n vµ tËp lµm v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông c¸c thµnh phÇn biÖt lËp trong nãi, viÕt vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thaqí độ: Giáo dục học sinh có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B: ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, So¹n gi¸o ¸n Trß: Häc bµi so¹n bµi C: TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, phô chó, cho vÝ dô minh ho¹. 3- Bµi míi: Hoạt động của thầvà trò Nội dung cần đạt Giáo viên ghi ra bảng phụ để học sinh quan sát. I. Thành phần gọi đáp: a, - Nµy, b¸c cã biÕt mÊy h«m nay sóng nã b¾n ë ®©u mµ 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu a, Này dùng để gọi. nghe r¸t thÕ kh«ng? b, Các ông các bà ở đàu ta lên đây đấy ạ? b, Tha ông dùng để đáp. - Tha ông, chúng chấu ở Gia Lâm lên đấy ạ + Nµy  thiÕt lËp quan hÖ ? Nh÷ng c©u trªn trÝch ë v¨n b¶n nµo? T¸c gi¶ lµ ai? giao tiÕp (híng ngêi nghe ? C©u a lµ lêi cña ai? - Cña «ng l·o («ng Hai) vµo ®iÒu m×nh ®ang nãi) ? Trong câu a, b từ nào dùng để gọi, từ nào dùng để đáp? + Tha «ng  duy tr× cuéc Này  từ dùng để gọi. Tha ông  để đáp. đối tho¹i ®ang diÔn ra. ? Hãy xác định CN - VN của 2 câu trên? 2. KÕt luËn- Ghi nhí ? Cho biết từ dùng để gọi và dùng để đáp có tham gia diễn đạt II. Thµnh phÇn phô chó: nghÜa sù viÖc cña c©u hay kh«ng? Nã cã mÆt trong c©u cã t¸c 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu dông g× (cã nhiÖm vô g×?) - Từ để gọi hoặc đáp không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc a, Và cũng là đứa con duy nhÊt cña anh®Chó thÝch nêu ở trong câu, đứng ngoài nòng cốt câu..

(191) ? Trong các từ "này, tha ông" từ nào dùng để thiết lập quan hệ giao tiếp. Từ ngữ nào dùng để duy trì cuộc đối thoại đang diÔn ra? - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + Nµy  thiÕt lËp quan hÖ giao tiÕp (híng ngêi nghe vµo ®iÒu m×nh ®ang nãi) + Tha ông  duy trì cuộc đối thoại đang diễn ra. ? Những từ ngữ "này, tha ông" đợc gọi thành phần gọi đáp, vậy em hiểu thành phần gọi đáp là gì? * Kết luận: Ghi nhớ ý 2 SGK/32. Học sinh đọc. Bài tập 1: Tìm thành phần gọi đáp (gạch chân) - Gi¸o viªn ghi b¶ng phô - Häc sinh lªn b¶ng lµm, Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn ch÷a. - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc su, không có họ lại đánh trói thì khổ… (nµy  lêi gäi) -Vâng, cháu cũng dã nghĩ nh cụ. Nhng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài búp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì. (Vâng  lời đáp) Thµnh phÇn phô chó Gi¸o viªn Treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô a, Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhÊt cña anh, cha ®Çy mét tuæi. b, L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m. - Học sinh đọc ví dụ. ? NÕu lîc bá ®i tõ in ®Ëm, nghÜa sù viÖc ë mçi c©u trªn cã thay đổi không? Vì sao? - Lợc bỏ từ in đậm nghĩa của câu không thay đổi vì không tham gia vµo thµnh phÇn cÊu tróc cña c©u. ? Câu a các từ in đậm đợc thêm vào chú thích cho cụm từ nµo? - Chó thÝch cho côm tõ "§øa con g¸i ®Çu lßng cña anh", cã t¸c dông gi¶i thÝch râ h¬n. ? C©u b t¬ng tù, c¸c tõ (côm C - V) in ®Ëm chó thÝch cho ®iÒu g×? - T«i nghÜ vËy ® chó thÝch cho "L·o kh«ng hiÓu t«i" chØ ý nghÜ diÔn ra trong ®Çu t¸c gi¶ vÒ sù viÖc l·o H¹c cha hiÓu hÕt tÊm lßng «ng gi¸o, cha hiÓu hÕt ý nghÜ cña «ng gi¸o. c) VD thªm: C« bÐ nhµ bªn (cã ai ngê) Còng vµo du kÝch H«m gÆp t«i vÉn cêi khóc khÝch M¾t ®en trßn (th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i) (Quª h¬ng - Giang Nam) ? Các từ trong ngoặc đơn có ý nghĩa nh thế nào? - (Cã ai ngê) ® Sù ng¹c nhiªn tríc viÖc c« g¸i tham gia du kÝch. - (Thơng thơng quá đi thôi) đ Xúc động trớc nụ cời hồn nhiên của cô gái và đôi mắt đen tròn. - (Quª h¬ng - Giang Nam) ® Nªu xuÊt xø cña ®o¹n th¬ (tªn bµi th¬, t¸c gi¶) ? Các thành phần vừa nhận xét có đặc điểm chung gì về cách tr×nh bµy trong c©u? ? Chóng cã ý nghÜa ntn? + Cách trình bày các thành phần đó thờng đặt giữa các dấu: - Gạch ngang, Ngoặc đơn, Dấu phẩy.. cho côm tõ "§øa con g¸i ®Çu lßng cña anh", cã t¸c dông gi¶i thÝch râ h¬n. b, T«i nghÜ vËy ® chó thÝch cho "L·o kh«ng hiÓu t«i" chØ ý nghÜ diÔn ra trong ®Çu t¸c gi¶ vÒ sù viÖc l·o H¹c cha hiÓu hÕt tÊm lßng «ng gi¸o, cha hiÓu hÕt ý nghÜ cña «ng gi¸o. + C¸ch tr×nh bµy c¸c thành phần đó thờng đặt gi÷a c¸c dÊu: - G¹ch ngang - Ngoặc đơn - DÊu phÈy. + T¸c dông: Chó thÝch gi¶i thÝch thªm cho nh÷ng tõ ng÷ sù viÖc trong c©u hoặc bày tỏ thái độ của ngêi nãi, cña ngêi viÕt. 2. KÕt luËn- Ghi nhí III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 2: T×m thành phần gọi đáp trong câu ca dao, cho biết lời đó híng tíi ai. BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn. - BÇu ¬i ® Thµnh phÇn gọi đáp, lời gọi chung chung kh«ng híng tíi riªng ai (híng tíi mäi ngêi) 2. Bµi tËp 3: T×m thµnh phÇn phô chó, cho biÕt chóng bæ sung ®iÒu G×? a Mäi ngêi - kÓ cae anh ® bæ sung lµm râ nghÜa cho côm tõ "chóng t«i" b c¸c thÊy, c« gi¸o, c¸c bậc cha mẹ, đặc biệt là nh÷ng ngêi mÑ ® bæ sung chỉ rõ đối tợng "Những ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña c¸nh cöa nµy" c Nh÷ng ngêi chñ thùc sù của đất nớc trong thế kỉ míi ® bæ sung (líp trÎ).

(192) + T¸c dông: Chó thhichs gi¶i thÝch thªm cho nh÷ng tõ ng÷ sù việc trong câu hoặc bày tỏ thái độ của ngời nói, của ngời viết. ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn chó thÝch? ? Các thành phần gọi, đáp, phụ chú có phải là thành phần biệt lËp kh«ng? * Kết luận: Học sinh đọc ghi nhớ ý 2 SGK /31 4. Cñng cè: ¤n l¹i kiÕn tøc vÒ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, hÖ thèng l¹i c¸c bµi tËp trong SGK. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi tËp 4,5 /33sgk *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 TiÕt 104 - 105: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 A. Mục tiêu cần đạt + Giúp học sinh thực hành viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng của đời sống xh + Kiểm tra kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng của đời sống xã hội. + TÝch hîp víi tiÕng viÖt vµ ng÷ v¨n. B. ChuÈn bÞ: - Thầy ra đề. - Trß chuÈn bÞ giÊy C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: §Ò bµi: §Êt níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng vît lªn sè phËn, häc tËp thµnh c«ng( nh anh NguyÔn Ngä Ký bÞ háng tay dïng ch©n viÕt ch÷ ; Anh Hoa Xu©n Tø bÞ côt tay dïng vai viết chữ ; Anh Đỗ Trọng Khơi bị baijn liệt đã tự học để thành nhà thơ, anh Trần Văn Thớc bị tai nạn bị bại liệt toàn thân, tự học để thành nhà văn …) Hãy lấy nhan đề "Nh÷ng ngêi kh«ng chÞu thhua sè phËn". Em h·y viÕt bµi nªu suy ngÜ cña m×nh vÒ con ngêi Êy. I. Yêu cầu cần đạt 1. Mở bài : Giới thiệu sự việc hiện tợng đã chiến thắng só phận bất hạnh trở thành gơng sáng cho mọi ngời học tập. 2. Th©n bµi: * Giíi thiÖu tÊm g¬ng s¸ng a) Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay dùng chân viết chữ, học hết phổ thông, đại học trë thµnh nhµ gi¸o u tó, nhµ v¨n. b) Anh Hoa Xu©n Tø côt hai tay viÕt b»ng vai c) §ç Träng Kh¬i bÞ liÖt kh«ng ngõng tù häc trë thµnh nhµ th¬. d) TrÇn V¨n Thíc bÞ tai n¹n liÖt toµn th©n, tù häc trë thµnh nhafvawn. * Nêu suy nghĩ của em về những tấm gơng đó - Đó là những ngời vợt lên hoàn cảnh số phận éo le để vơn lên trở thành ngời có ích cho gia đình và xã hội. Những ngời dũng cảm, có ý chí và nghị lực pji thờng không gục ngã, bi quan trớc số phận mà luôn có ý thức cầu tiến xứng đáng với lời dậy của B¸c "tµn mµ kh«ng phÕ". Hä thËt sù trë thµnh tÊm g¬ng s¸ng cho mäi ngêi häc tËp noi theo. Liªn hÖ víi b¶n th©n em … 3. Kết bài: Rút ra bài học về quan niệm sống, về ý chí vơn lên để chiến thắng số phËn II.§¸p ¸n biÓu ®iÓm A. Mở bài : Nêu đợc các ý trên cho (1điểm ) Giới thiệu sự việc hiện tợng đã chiến th¾ng sã phËn bÊt h¹nh trë thµnh g¬ng s¸ng cho mäi ngêi häc tËp. B. Th©n bµi: §ñ c¸c ý trªn 8 ®iÓm nÕu thiÕu 1 ý trõ 1 ®iÓm . ThiÕu ý 2 trõ 1 ®iÓm …… C. Kết bài: Nêu đủ các ý trên (1điểm ) * Tr×nh bµy cÈu th¶, nhiÒu lçi chÝnh t¶ trõ 1 ®iÓm. 4. Cñng cè: Gv thu bµi vµ nhËn xÕt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc «n tËp kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng..

(193) *Rót kinh nghiÖm; Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 tiÕt 106: chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng ten A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten víi nh÷ng dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy Phông nhằm nổi bật đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt. - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nghị luận văn học có sử dụng phép lập luận so sánh đối chiếu B ChuÈn bÞ : ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Gv: ở lớp 8, các em đã đợc học bài văn nghị luận xã hội "ĐI bộ ngao du" của nhà v¨n Ph¸p Ru - x«. H«m nay, c« giíi thiÖu víi c¸c em mét v¨n b¶n ngÞ luËn n÷a cña nhà nghiên cứu học H. Ten với đầu đề: "Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten" Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vª t¸c gi¶? I. §äc t×m hiÓu - Hi - p« - lÝt Ten (H. Ten) (1828 - 1893) chung - Lµ mét triÕt gia, sö gia nhµ nghiªn cøu v¨n häc Ph¸p, viÖn sÜ viÖn - T¸c gi¶: hµn l©m Ph¸p. - T¸c phÈm: C«ng ? Nªu xuÊt xø cña t¸c phÈm? – TrÝch phÇn thø hai cña tr×nh nghiªn cøu næi - C«ng tr×nh nghiªn cøu næi tiÕng cña «ng La Ph«ng ten vµ th¬ ngô tiÕng cña «ng La ng«n cña «ng, 1853. Ph«ng ten vµ th¬ ? Văn bản viết theo phơng thức biểu đạt nào? ngô ng«n cña «ng, - NghÞ luËn v¨n ch¬ng. 1853. * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc bài- Học sinh đọc văn bản, giáo - Kiểu văn bản: viªn nhËn xÐt. NghÞ luËn v¨n häc. ? V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn: - Bè côc: 2phÇn - 2 phÇn: + P1:Tõ ®Çu …tèt bông thÕ: H×nh tîng con cõu + P2: Cßn l¹i: H×nh tîng con sãi ? C¶ 2 phÇn t¸c gi¶ triÓn khai m¹ch nghÞ luËn theo trËt tù nµo? * NghÞ luËn theo tr×nh tù 3 bíc: - Díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. - Díi ngßi bót cña §uy - Ph«ng - Díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. *Giáo viên: Tác giả đã nhờ La Phông ten tham gia vào mạch nghị luËn cña «ng, v× vËy bµi v¨n nghÞ luËn cña «ng, v× vËy bµi v¨n nghÞ II. §äc vµ t×m hiÓu luận trở nên sinh động hơn. v¨n b¶n * H×nh tîng con cõu ? Đoạn thơ em đọc của tác giả La Phông ten viết về con cừu nh thế 1. Hình tợng con nµo? cõu ? Em có cảm nhận gì về con cừu qua đoạn thơ đó? - Con vËt yÕu ®uèi, hiÒn, thËt thµ, lu«n hón nhêng tríc kÎ m¹nh h¬n. Đó là con vật đáng thơng và tội nghiệp. ? TiÕp theo lµ lêi nhËn xÐt cña Buy - Ph«ng vÒ loµi cõu? (H·y nªu hiÓu biÕt cña em vÒ Buy Ph«ng?) - Con cõu yÕu ®uèi, - Nhµ v¹n vËt häc, nhµ v¨n Ph¸p, viÖn sÜ viÖn hµn l©m Ph¸p, t¸c gi¶ hiÒn, thËt thµ, lu«n.

(194) c«ng tr×nh V¹n vËt häc næi tiÕng gåm 35 tËp xuÊt b¶n 1749 ® 1789 hón nhêng tríc kÎ m¹nh h¬n. §ã lµ … con vật đáng thơng Gi¸o viªn : Buy Ph«ng lµ mét nhµ khoa häc. vµ téi nghiÖp. ? VËy c¸ch nh×n nhËn cña «ng vÒ loµi cõu nh thÕ nµo? - Häc sinh tãm t¾t nªu c¸c ý: + Chúng thờng hay tụ tập thành bầy. Chỉ một tiếng động nhỏ bất thờng cũng đủ làm cho chúng nháo nhào co cụm lại. + Không biết trốn tránh nguy hiểm … ở đâu là đứng nguyên tại đấy. … phải có con đầu đàn đi trớc. ? Từ đó Buy Phông nêu bật đặc điểm nào của cừu? - Buy Phông đã dựa - Sợ sệt và đần độn. trªn nh÷ng ho¹t ? Nhận xét của Buy Phông về cừu có đáng tin cậy không? Vì sao? - Đáng tin vì Buy Phông đã dựa trên những hoạt động của bản năng động của bản năng của cừu do trực tiếp quan sát và nhận xét đ Hoạt động bản năng rất của cừu do trực tiếp quan s¸t vµ nhËn đúng với thực tế cuộc sống của loài cừu. xét đ Hoạt động ? Díi con m¾t cña La Ph«ng ten loµi cõu hiÖn ra nh thÕ nµo? bản năng rất đúng - Giäng cõu non téi nghiÖp míi buån rÇu vµ dÞu dµng lµm sao. víi thùc tÕ cuéc - Cõu mÑ ch¹y tíi khi nghe tiÕng rªn cña con nã - Nhận ra con trong cả đám đông cừu kia … đứng yên trên nền đất sống của loài cừu. lạnh và bùn lầy vẻ nhẫn nhục … cho dến khi đã bú xong … đ Tình mÉu tö ? Ngời viết bài này đã nhận xét đặc điểm nào của hình tợng cừu non trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten? - La Phông Ten đã - Chóng cßn th©n th¬ng vµ tèt bông n÷a. động lòng thơng ? Tình cảm của La Phông ten đối với loài vật nh thế nào? - La Phông Ten đã động lòng thơng cảm với bao nỗi buồn rầu và tốt cảm với bao nỗi buån rÇu vµ tèt bông nh thÕ … bông ? Em nghÜ g× vÒ c¸ch c¶m nhËn nµy? - KÕt hîp c¸i nh×n kh¸ch quan vµ c¶m xóc chñ quan. - La Ph«ng ten viÕt - Tạo đợc hình ảnh vừa chân thực, vừa xúc động về con vật này. ? Trở lại đoạn thơ ở đoạn đầu văn bản ? Qua cuộc đối thoại với chó về loài cừu sinh động nh vậy là nhờ sói em cảm nhận đợc gì về cừu non? trÝ tëng tîng phãng - ý thøc lµ kÎ yÕu nªn hÕt søc nhón nhêng tíi møc nhót nh¸t. kho¸ng vµ t×nh yªu ? nhờ đâu mà La Phông ten viết đợc nh vậy? - La Phông ten viết về loài cừu sinh động nh vậy là nhờ trí tởng tợng thơng loài vật. phãng kho¸ng vµ t×nh yªu th¬ng loµi vËt. ? C¸ch miªu t¶ cña La Ph«ng Ten vµ c¸ch miªu t¶ cña Buy Ph«ng vÒ * TiÓu kÕt: loµi cõu cã g× kh¸c nhau? - Là cách sáng tác phù hợp với đặc điểm của truyện ngụ ngôn - nhân hoá con cừu non là có suy nghĩ, nói năng hành động giống với con ngêi kh¸c víi c¸ch viÕt cña Buy Ph«ng 4. Cñng cè: C¸ch nh×n loµi vËt cña nhµ v¨n vµ nhµ khoa häc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: T×m hiÓu nghÖ thuËt nghÞ luËn cña H. Ten qua v¨n b¶n, so¹n phÇn tiÕp theo. *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 23. TuÇn 24 §íi Huy TiÒm Ngµy so¹n: 10/1/1011 Ngµy d¹y: /1/2011 tiÕt 107: chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng ten.

(195) A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten víi nh÷ng dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy Phông nhằm nổi bật đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt. - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nghị luận văn học có sử dụng phép lập luận so sánh đối chiếu B ChuÈn bÞ : ThÇy: So¹n néi dung tiÕp theo. Trß: Häc so¹n bµi, häc bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt II. §äc vµ t×m hiÓu H×nh tîng chã sãi ? §Ó x©y dùng h×nh tîng chã sãi, nhê th¬ lµm nh thÕ nµo? §· v¨n b¶n ®a ra t×nh huèng g×? 2. H×nh tîng chã sãi - Chã sãi xuÊt hiÖn kiÕm cí g©y sù víi cõu non bªn dßng suèi: + Làm đục nớc nguồn trên (dù cừu uống nớc nguồn dới) - Chã sãi xuÊt hiÖn + Nói xấu ta năm ngoái (dù khi đó cừu còn cha sinh) kiÕm cí g©y sù víi cõu + Anh cña cõu nãi xÊu (dï cõu chØ cã mét m×nh) non bªn dßng suèi: ? Nh÷ng ®iÒu v« lÝ Êy nãi ®iÒu g×? - Lêi nãi cña sãi thËt v« lÝ. §ã lµ lêi cña kÎ gian ngoan, x¶o tr¸, û m¹nh b¾t n¹t kÎ yÕu. ? Chó sói đợc Buy Phông miêu tả ra sao? - Thï ghÐt mäi sù kÕt b¹n kÕt bÌ … NhiÒu chã sãi tô héi víi - Lêi nãi cña sãi thËt nhau nhằm để kết bạn … Chó sói đợc Buy Phông miêu tả ra vô lí. Đó là lời của kẻ gian ngoan, x¶o tr¸, û sao? - Thï ghÐt mäi sù kÕt b¹n kÕt bÌ … NhiÒu chã sãi tô héi víi m¹nh b¾t n¹t kÎ yÕu. nhau nhằm để kết bạn … Nhiều chó sói tụ hội với nhau nhằm để tấn công một con vật lớn … Nó thật đáng ghét, lúc sống thì - Sói thật đáng ghét, cã h¹i, chÕt råi th× v« dông … ? ở đây, Buy Phông đã nhìn thấy những đặc điểm nào của chó lúc sống thì có hại, chÕt råi th× v« dông … sãi? - Những biểu hiện về bản năng sinh tồn, hoang dã của động vËt ¨n thÞt. ? Theo em nhận xét Buy Phông về chó sói đúng không?Vì - Sãi lµ b¹o chóa cña sao? ? C¸i nh×n cña Buy Ph«ng vÒ loµi vËt nµy mang dÊu Ên kh¸ch loµi cõu, lµ b¹o chóa kh¸t m¸u, lµ con thó quan, chÝnh x¸c. ®iªn, lµ g· v« l¹i. ? Trong th¬ cña La Ph«ng ten, chã sãi hiÖn ra nh thÕ nµo? - Sãi lµ b¹o chóa cña loµi cõu, lµ b¹o chóa kh¸t m¸u, lµ con thó ®iªn, lµ g· v« l¹i. - Bé mÆt lÊm lÐt vµ lo l¾ng, c¬ thÓ gÇy gÇy gi¬ x¬ng, bé d¹ng - Chã sãi tµn b¹o vµ bị kẻ cớp xua đuổi … luôn đói dài và luôn bị ăn đòn. ? Qua đó, em thấy chúng mang đặc điểm gì? - Chó sói tàn bạo đói khát.Vừa ghê sợ vừa đáng thơng. và đói khát. ? Tình cảm của La Phông ten đối với chúng nh thế nào? - Vừa ghê sợ vừa đáng thơng. ? Em nghÜ g× vÒ c¶m nhËn nµy? Ch©n thùc, gîi c¶m xóc, võa ghª sî võa th¬ng c¶m. ? Trong 2 c¸ch nh×n trªn vÒ loµi vËt em thÝch c¸ch nh×n nµo h¬n? V× sao? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn c¸ nh©n. ? Học sinh đọc đoạn cuối văn bản? Tác giả đã bình luận về c¸ch nh×n cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ nh thÕ nµo? - Häc sinh tãm t¾t ý chÝnh ®o¹n cuèi..

(196) ? Em hiÓu ®Çu ãc, phãng kho¸ng h¬n cña nhµ th¬ nh thÕ nµo? - Suy nghĩ, tởng tợng không bị gò bó, khuôn phép theo định kiÕn. ? Nhµ th¬ thÊy vµ hiÓu vÒ con chã sãi kh¸c víi nhµ b¸c ho¹c ë ®iÓm nµo? - Một kẻ độc ác khổ sở, trộm cớp ngờ nghệch hoá rồ vì luôn bị đói. ? Từ đó em hiểu nh thế nào về nhận định của tác giả? "nhng mét tÝnh c¸ch th× phøc t¹p". Häc sinh th¶o luËn; - Tính cách phức tạp là tính cách không đơn giản không đơn gi¶n mét chiÒu cã nhiÒu biÓu hiÖn kh¸c nhau trong mét tÝnh c¸ch. - Nhµ nghÖ thuËt thêng c¶m nhËn vµ x©y dùng nh÷ng tÝnh c¸ch nh thÕ trong t¸c phÈm. §iÒu nµy lµm thµnh tÝnh ch©n thùc cña sù ph¶n ¸nh b»ng nghÖ thuËt. ? NhËn xÐt c¸ch nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n b×nh luËn nµy? - Dùng phép so sánh đối chiếu để làm nổi bật quan điểm. ? So sánh đối chiếu giữa cách viết của La Phông Ten với Buy Phông nhằm mục đích gì? (Mục đích bình luận của tác giả là g×?) - Nêu bật đặc trng của sáng tác nghệ thuật. - Lập luận dựa trên các luận cứ có sẵn trong văn bản, đợc so sánh đối chiếu. 4. Cñng cè: gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi vÒ nhµ häc bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp. III. Tæng kÕt- Ghi nhí sgk. 1. NghÖ thuËt - Nhµ nghÖ thuËt cã c¸i nh×n vÒ nh©n vËt phãng kho¸ng h¬n nhµ khoa häc - Trong khi ph¶n ¸nh, nhµ nghÖ thuËt htêng bộc lộ thái độ qua cảm xóc. - Nh©n vËt trong t¸c phÈm v¨n häc thêng lµ tÝnh c¸ch phøc t¹p. 2. Néi dung IV. LuyÖn tËp. *Rót kinh nghiÖm. N gµy so¹n:10/1/2011 Ngµy d¹y: /1/1011 Tiết 108: nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lí A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh hiểu đợc và biết cách làm bài văn nghị luận về vấn đề t tởng đạo lí - Cho học sinh thấy đợc nghị luận về vấn đề t tởng đạo lí là bài nghị luận về một t tởng đạo lí có ý nghĩa quan trọng với đời sống con ngời. - Tích hợp với bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng? ? Qua v¨n b¶n "Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten"H. Ten lµm næi bật vấn đề nghị luận gì 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? đọc văn bản:Tri thức là sức mạnh I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn về một vấn đề t tởng, đạo - Học sinh đọc văn bản: 2 lần - 2 học sinh lÝ. ? Văn bản trên bàn về vấn đề gì? - V¨n b¶n bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc khoa häc vµ ngêi trÝ thøc. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? (Dùa vµo bè côc cña v¨n V¨n b¶n: Tri thøc lµ søc m¹nh b¶n nghÞ luËn) ? ChØ ra néi dung cña mçi phÇn vµ mèi quan hÖ cña - V¨n b¶n bµn vÒ gi¸ trÞ chóng víi nhau? cña tri thøc khoa häc vµ - 3 phÇn ngêi trÝ thøc. + Đoạn 1(Mở bài) Nêu vấn đề + §o¹n 2 + 3 (Th©n bµi) BiÓu hiÖn cña tri thøc lµ søc m¹nh.

(197) (chøng minh) + §o¹n 1(Më bµi) Nªu  Đ2: Tri thức cứu một cái máy khỏi số phận một đống phế liệu vấn đề  Đ3: Tri thức là sức mạnh của Cách mạng. Bác Hồ đã thu hút + Đoạn 2 + 3 (Thân bài) nhiều nhà tri thức lớn theo Ngời tham gia đóng góp cho cuộc Biểu hiện của tri thức là søc m¹nh (chøng minh) kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ + §o¹n 4 (KÕt bµi) phª ph¸n mét sè ngêi kh«ng biÕt quý träng + §o¹n 2: Tri thøc cøu mét c¸i m¸y khái sè phËn tri thức sử dụng không đúng chỗ. ? Hãy quan sát lại văn bản, em đánh dấu những câu mang luận một đống phế liệu + §o¹n 3: Tri thøc lµ søc ®iÓm chÝnh. m¹nh cña C¸ch m¹ng. B¸c - Học sinh thảo luận và đánh Đoạn 1: 4 câu của đoạn 1. Hồ đã thu hút nhiều nhà §o¹n 2: tri thøc lín theo Ngêi + Tri thức đúng là sức mạnh + Rõ ràng ngời có tri thức thâm hậu có thể làm đợc những việc tham gia đóng góp cho cuéc kh¸ng chiÕn chèng mµ nhiÒu ngêi kh¸c kh«ng lµm næi. + Thö hái, nÕu kh«ng biÕt c¸ch ch÷a th× cç m¸y kia cã thÓ tho¸t Ph¸p vµ chèng MÜ + §o¹n 4 (KÕt bµi) phª khỏi số phận trở thành đống phế liệu đợc không? ph¸n mét sè ngêi kh«ng §o¹n3: Tri thøc còng lµ søc m¹nh C¸ch m¹ng. biÕt quý träng tri thøc sö §o¹n 4: Tri thøc cã søc m¹nh to lín nh thÕ … Họ không biết rằng … nhà tri thức tài năng trên mọi dụng không đúng chỗ. lÜnh vùc. ? Theo em, các luận điểm đã diễn đạt đợc rõ ràng dứt khoát ý - Bài nghị luận về một một hiện tợng, sự việc đời sống: kiÕn cña ngêi viÕt cha? Lµ tõ thùc tÕ cuéc sèng mµ - ThÓ hiÖn râ rµng, døt kho¸t ý kiÕn cña ngêi viÕt ®a ra ý kiÕn, thÓ hiÖn t tëng ? V¨n b¶n sö dông phÐp lËp luËn chøng minh. * Giáo viên nhấn mạnh: Văn bản đã nêu lên một sự thực thực tế về vấn đề bàn luận để nêu một vấn đề t tởng, phê phán t tởng không biết trọng tri - Bài nghị luận về vấn đề t thức, dùng sai mục đích. tởng, đạo lí: Dùng cách ? Qua v¨n b¶n võa t×m hiÓu, em h·y chØ ra sù kh¸c biÖt gi÷a bµi gi¶i thÝch, chøng minh … nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống và bài nghị luận về làm sáng tỏ t tởng, đạo lí. vấn đề t tởng, đạo lí? - Bài nghị luận về một một hiện tợng, sự việc đời sống: Là từ 2. Tổng kết-Ghi nhớ: SGK thực tế cuộc sống mà đa ra ý kiến, thể hiện t tởng về vấn đề bàn II. Luyện tập: luËn 1. Bµi tËp1 sgk/36: - Bài nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lí: Dùng cách giải thích, chứng minh … làm sáng tỏ t tởng, đạo lí? Nêu yêu cầu về nội + Nghị luận về vấn đề t tdung và hình thức của bài nghị luận? ởng, đạo lí. * Tổng kết- Ghi nhớ: SGK/36. Học sinh đọc + NghÞ luËn vÒ gi¸ trÞ cña * LuyÖn tËp: thêi gian. Bài tập1 sgk/36: Học sinh đọc văn bản "Thời gian là vàng" + Thêi gian lµ sù sèng ? V¨n b¶n trªn thuéc lo¹i nghÞ luËn nµo? + Thêi gian lµ th¾ng lîi + Nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lí. + Thêi gian lµ tiÒn ? Văn bản nghị luận về vấn đề gì? + Thêi gian lµ tri thøc + NghÞ luËn vÒ gi¸ trÞ cña thêi gian. ? ChØ ra luËn ®iÓm chÝnh cña tõng ®o¹n? - PhÐp lËp luËn chñ yÕu lµ + Thêi gian lµ sù sèng ph©n tÝch vµ chøng minh. + Thêi gian lµ th¾ng lîi + Thêi gian lµ tiÒn - Các luận điểm đợc triển + Thêi gian lµ tri thøc khai theo lèi ph©n tÝch ? PhÐp lËp luËn chñ yÕu trong bµi nµy lµ g×? nh÷ng biÓu hiÖn chøng tá - PhÐp lËp luËn chñ yÕu lµ ph©n tÝch vµ chøng minh. thêi gian lµ vµng. Sau mçi - Các luận điểm đợc triển khai theo lối phân tích những biểu luận điểm là dẫn chứng hiÖn chøng tá thêi gian lµ vµng. Sau mçi luËn ®iÓm lµ dÉn chøng minh cho luËn chøng chøng minh cho luËn ®iÓm. ®iÓm. 4. Cñng cè gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi.

(198) 5. Híng dÉn vÒ nhµ:VÒ nhµ xem tríc bµi "Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n" . ChØ ra sự khác nhau về hiểu bài nghị luận, về yêu cầu và phơng pháp làm bài của 2 đề văn sau: * §Ò 1: Thanh niªn thêi nay cã 1 bé phËn kh«ng nhá thêng lêi häc ®ang häc bµi bá ®i ch¬i ®iÖn tö, bá ®i lªu læng … suy nghÜ cña em vÒ hiÖn tîng nµy? * §Ò 2: H·y tr×nh bµy ý kiÕn cña em vÒ lêi khuyªn thanh niªn cña Lª Nin: Häc, häc n÷a, häc m·i … *Rót kinh nghiÖm. Ngµyso¹n: 10/1/1011 Ngµy d¹y: /1/2011 TiÕt 109: liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh nắm đợc khái niệm liên kết, nâng cao hiểu biết và kĩ năng sử dụng phép liên kết đã học. - Nhận biết đợc liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và các đoạn văn. - NhËn biÕt 1 sè biÖn ph¸p liªn kÕt thêng dïng trong t¹o lËp v¨n b¶n . - TÝch hîp víi v¨n häc vµ tËp lµm v¨n B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ: ? Liên kết ở lớp 8 em đã đọc nh thế nào? 3- Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Kh¸i niÖm liªn kÕt Liªn kÕt néi dung - §o¹n v¨n sgk/42 - Gi¸o viªn treo b¶ng phô 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu - Học sinh đọc đoạn văn * Liªn kÕt néi dung: ? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? - §o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc - §o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i. t¹i. ? Hãy nhớ lại văn bản "Tiếng nói của văn nghệ" chỉ - Chủ đề chung: tiếng nói của văn rỗ nội dung nghị luận của văn bản ? (Chủ đề chung nghệ. - §©y lµ 1 biÓu hiÖn trong tiÕng cña v¨n b¶n lµ g×?) nãi cña v¨n nghÖ, lµ 1 yÕu tè ghÐp - Chủ đề chung: tiếng nói của văn nghệ. ? Vậy nội dung bàn luận của đoạn văn em đọc có liên vào chủ đề chung. sinh thảo luận tr¶ lêi quan nh thế nào tới chủ đề chung? - §©y lµ 1 biÓu hiÖn trong tiÕng nãi cña v¨n nghÖ, lµ 1 (1) T¸c phÈm nghÖ thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i. yếu tố ghép vào chủ đề chung. ? §äc thÇm l¹i ®o¹n v¨n. Néi dung chÝnh cña c¸c c©u (2) Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i ngêi trong ®o¹n v¨n trªn lµ g×? Néi dung Êy cã quan hÖ nh nghÖ sÜ muèn nãi lªn 1 ®iÒu míi mÎ. thế nào với chủ đề đoạn văn? (3) C¸i míi mÎ Êy lµ lêi göi cña - Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi ngêi nghÖ sÜ. - (1) T¸c phÈm nghÖ thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i. (2) Khi phản ánh thực tại ngời nghệ sĩ muốn nói lên 1 đ Các nội dung ấy đều hớng về chủ đề nghệ sĩ muốn nói lên 1 ®iÒu míi mÎ. ®iÒu míi mÎ. (3) C¸i míi mÎ Êy lµ lêi göi cña ngêi nghÖ sÜ. đ Các nội dung ấy đều hớng về chủ nghÖ sÜ muèn nãi lªn 1 ®iÒu míi mÎ. (3) C¸i míi mÎ Êy lµ lêi göi cña ngêi nghÖ sÜ. đ Các nội dung ấy đều hớng về chủ đề của đoạn văn (Liên kết chủ đề) đ Các nội dung ấy đều hớng về ? Nªu tr×nh tù s¾p xÕp cña c¸c c©u trong ®o¹n v¨n..

(199) - Tr×nh tù s¾p xÕp l« gÝch (tõ kh¸i qu¸t tõ cô thÓ, c¸c ý mãc xÝch víi nhau) ® Liªn kÕt l« gÝch - Quan s¸t c¸c tõ ng÷ phÊn mµu trªn b¶ng phô vµ cho biết những từ ngữ nào đợc lặp lại, những từ nào dùng để thay thế cho nhau, những từ nào cùng trờng liên tởng? Những từ ngữ nào đồng nghĩa với nhau? Liªn kÕt h×nh thøc - Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn chia líp thµnh 4 nhóm, cử đại diện trả lời. + Nhóm 1: Những từ ngữ đợc lặp lại: tác phẩm (1) (3) + Nhóm 2: Những từ ngữ để thay thế cho nhau: nghệ sÜ (2) - anh (3) + Nhãm 3: Nh÷ng tõ ng÷ cïng trêng liªn tëng: t¸c phÈm (1)-NghÖ sÜ(2) + Nhóm 4: Cái đã có rồi - những vật liệu mợn ở thực tại đ đồng nghĩa. ? Trong đoạn văn trên ngời viết đã sử dụng quan hệ từ g×? T¸c dông? - Sö dông quan hÖ tõ "Nhng" nèi c©u (1) víi c©u (2) * Gi¸o viªn : Nh v©y, ngoµi liªn kÕt néi dung cßn dùng từ ngữ để liên kết. Đó là liên kết hình thức. Vậy cã nh÷ng biÖn ph¸p liªn kÕt h×nh thøc nµo? - Häc sinh : PhÐp lÆp tõ ng÷. Tõ cïng trêng liªn tëng. Phép thế. Phép nối. Dùng từ đồng nghĩa. ? Qua vÝ dô cho em biÕt thÕ nµo lµ liªn kÕt? ? Về nội dung và hình thức liên kết có gì đáng lu ý? KÕt luËn- Ghi nhí SGK * LuyÖn tËp Ph©n tÝch sù liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc. - Học sinh đọc đoạn văn. ? Cho biÕt ®o¹n v¨n trÝch tõ v¨n b¶n nµo? T¸c gi¶ lµ ai? - V¨n b¶n "ChuÈn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi" - Vò KHoan. ? Chủ đề của đoạn văn trên là gì? - (Khẳng định năng lực trí tuệ của con ngời Việt Nam, quan träng h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc) ? Nªu néi dung c¸c c©u trong ®o¹n v¨n? NhËn xÐt néi dung của các câu đó có hớng và chủ đề của cả đoạn kh«ng? V× sao? - C©u 1: C¸i m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi. - C©u 2: B¶n chÊt trêi phó Êy th«ng minh vµ s¸ng t¹o lµ yªu cÇu hµng ®Çu. - C©u 3: Bªn c¹nh c¸i m¹nh cßn tån t¹i c¸i yÕu. - C©u 4: ThiÕu hôt kiÕn thøc c¬ b¶n C©u 5: BiÖn ph¸p kh¾c phôc lç hæng. đ Các câu đều hớng vào nội dung chhur đề chung của ®o¹n v¨n. ? Nªu tr×nh tù s¾p xÕp hîp ý cña c¸c c©u trong ®o¹n v¨n? - Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ + MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam. + Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ + Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nÒn kinh tÕ míi. ? Cá câu trên đợc liên kết với nhau bằng phép liên kết. chủ đề của đoạn văn (Liên kết chủ đề). - Tr×nh tù s¾p xÕp l« gÝch (tõ kh¸i qu¸t tõ cô thÓ, c¸c ý mãc xÝch víi nhau) ® Liªn kÕt l« gÝch * Gv: C¸c c¸ch liªn kÕt nh vËy gäi lµ liªn kÕt néi dung. * KÕt luËn- Ghi nhí1(SGK) * Liªn kÕt h×nh thøc: - LÆp: T¸c phÈm (1) (3) - ThÕ: NghÖ sÜ (2) - anh (3) - Cïng trêng liªn tëng: t¸c phÈm (1)-NghÖ sÜ(2) - từ đồng nghĩa: Cái đã có rồi những vật liệu mợn ở thực tại - Quan hÖ tõ "Nhng" nèi c©u (1) víi c©u (2). * Gv: C¸c c¸ch liªn kÕt nh vËy gäi lµ liªn kÕt h×nh thøc. * KÕt luËn- Ghi nhí2 SGK 2. KÕt luËn- Ghi nhí: II. LuyÖn tËp: - V¨n b¶n "ChuÈn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi" - Vò Khoan. - (Khẳng định năng lực trí tuệ của con ngêi ViÖt Nam, quan träng h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc) - C©u 1: C¸i m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi. - C©u 2: B¶n chÊt trêi phó Êy th«ng minh vµ s¸ng t¹o lµ yªu cÇu hµng ®Çu. - C©u 3: Bªn c¹nh c¸i m¹nh cßn tån t¹i c¸i yÕu. - C©u 4: ThiÕu hôt kiÕn thøc c¬ b¶n C©u 5: BiÖn ph¸p kh¾c phôc lç hæng. đ Các câu đều hớng vào nội dung chủ đề chung của đoạn văn. - Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ + MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam. + Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ + Cần khắc phục hạn chế để đáp øng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ míi. - B¶n chÊt trêi phó nèi c©u (2) víi câu (1) phép đồng nghĩa. - Nhng nèi c©u (3) víi (2) ® PhÐp nèi - Êy nèi c©u (4) víi (3) ® PhÐp.

(200) nµo? - B¶n chÊt trêi phhus nèi c©u (2) víi c©u (1) phÐp đồng nghĩa. - Nhng nèi c©u (3) víi (2) ® PhÐp nèi - Êy nèi c©u (4) víi (3) ® PhÐp nèi - Lç hæng ë c©u (4) vµ c©u (5) ® PhÐp lÆp. - Th«ng minh ë c©u (5) vµ c©u (1) ® PhÐp lÆp tõ ng÷.. nèi - Lç hæng ë c©u (4) vµ c©u (5) ® PhÐp lÆp. - Th«ng minh ë c©u (5) vµ c©u (1) ® PhÐp lÆp tõ ng÷.. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi. 5. Hớng dẫn về nhà: Học bài, viết đoạn văn theo chủ đề tự chọn, có sử dụng các phếp liên kết, chỉ ra các phếp liên kết đó.. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 10/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011 TiÕt 110: liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (LuyÖn tËp) A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc vÒ liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n cho häc sinh . Tõ đó học sinh có ý thức vận dụng các phơng tiện liên kết câu trong khi viết văn. Học sinh nhËn ra vµ söa mét sè lçi vÒ liªn kÕt c©u. - TÝch hîp víi v¨n häc vµ tiÕng viÖt. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß. Häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Liªn kÕt lµ g×? ThÕ nµo lµ liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc? 3- Bµi míi: - Gi¸o viªn cñng cè cho häc sinh lÝ thuyÕt, hái häc sinh tr¶ lêi: KiÕn thøc c¬ b¶n Hoạt động của thầy và trò *Lý thuyÕt: - Gi¸o viªn cñng cè cho häc sinh lÝ thuyÕt, hái häc sinh tr¶ lêi: KiÕn thøc c¬ b¶n + Kh¸i niÖm vÒ liªn kÕt + Liªn kÕt néi dung + Liªn kÕt h×nh thøc. Bµi tËp 1sgk: ? Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp, ChØ ra phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. - Giáo viên treo bảng phụ ghi các đoạn văn: - HS đọc từng ®o¹n v¨n - GV tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm: chia líp lµm 4 nhóm, cử đại diện trả lời. a. Liªn kÕt ®o¹n: Tõ "nh thÕ" b. Nhãm 2 c©u b: Liªn kÕt c©u: PhÐp lÆp (lÆp tõ v¨n nghÖ ë c¸c c©u b Liên kết đoạn: Từ "sự sống" của câu 2 đoạn trứơc đợc lÆp l¹i ë c©u 1 ®o¹n sau. Tõ "v¨n nghÖ" ë ®o¹n tríc cũng đợc lặp lại ở đoạn sau. c. Nhãm 3 c©u c: PhÐp lÆp - Thêi gian ® Liªn kÕt c©u. d. nhãm 4 c©u d: Liªn kÕt c©u - Dïng tõ tr¸i nghÜa yÕu ®uèi (1) - m¹nh(2), HiÒn (1) - ¸c (2) 2. Bµi tËp 2: Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp.. Nội dung cần đạt I. Lý thuyÕt: + Kh¸i niÖm vÒ liªn kÕt + Liªn kÕt néi dung + Liªn kÕt h×nh thøc. II. LuyÖn tËp* Bµi tËp: 1. Bµi tËp 1sgk: Liªn kÕt ®o¹n: Tõ "nh thÕ " ë đoạn sau chỉ vấn đề đợc nêu ë ®o¹n tríc (Trêng häc cña chóng ta ph¶i h¬n h¼n trêng häc cña thùc d©n Phong kiÕn) b. Nhãm 2 c©u b: Liªn kÕt c©u: PhÐp lÆp (lÆp tõ v¨n nghÖ ë c¸c c©u b Liªn kÕt ®o¹n: Tõ "sù sèng" cña c©u 2 ®o¹n trø¬c đợc lặp lại ở câu 1 đoạn sau. Tõ "v¨n nghÖ" ë ®o¹n tríc cũng đợc lặp lại ở đoạn sau. c. Nhãm 3 c©u c: PhÐp lÆp - Thêi gian ® Liªn kÕt c©u. d. nhãm 4 c©u d:.

(201) T×m trong 2 c©u díi ®©y nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa ph©n biÖt Liªn kÕt c©u - Dïng tõ tr¸i đặc điểm của thời gian vật lí với đặc điểm của thời gian nghĩa yếu đuối (1) - mạnh(2) t©m lÝ gióp cho 2 c©u Êy liªn kÕt víi nhau. hiÒn (1) - ¸c (2) - Gi¸o viªn kÎ b¶ng lµm 2 cét, gäi häc sinh lªn ®iÒn vµo 2. Bµi tËp 2: Thêi gian vËt lý tõng cét ® CÆp tõ tr¸i nghÜa. Häc sinh kh¸c - - Thêi gian t©m lý nhËn xÐt vµ ch÷a bµi Thêi gian vËt lý Thêi 3. Bµi tËp 3: + Lçi liªn kÕt vÒ néi dung: gian t©m lý C¸c c©u kh«ng phôc vô chñ V« h×nh H÷u h×nh Gi¸ l¹nh Nãng báng đề chung của bài văn (đoạn Th¼ng t¾p H×nh trßn v¨n) Đều đặn Lóc nhanh, lóc chËm. + Thªm 1 sè tõ ng÷ hoÆc c©u 3. Bµi tËp 3: H·y chØ ra c¸c lçi vÒ liªn kÕt néi dung để thiết lập liên kết chủ đề ? Nªu c¸ch söa. gi÷a c¸c c©u: - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn vµ nhËn xÐt råi VÝ dô: C¾m ®i mét m×nh ch÷a bµi: trong đêm. Trận địa đại đội 2 a) + Lçi liªn kÕt vÒ néi dung: cña anh ë phÝa b·i båi bªn 1 Các câu không phục vụ chủ đề chung của bài văn dòng sông. Anh chợt nhớ hồi (®o¹n v¨n) ®Çu mïa l¹c hai bè con anh + Chữa: Thêm 1 số từ ngữ hoặc câu để thiết lập liên cùng viết đơn xin ra mặt trận. kết chủ đề giữa các câu: B©y giê , mïa thu ho¹ch l¹c Ví dụ: Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của đã vào chặng đờng cuối. anh ë phÝa b·i båi bªn 1 dßng s«ng. Anh chît nhí håi ®Çu b) + Lçi vÒ liªn kÕt néi dung : mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây Trật tự các sự việc nêu trong giờ , mùa thu hoạch lạc đã vào chặng đờng cuối. c©u kh«ng hîp lÝ. b) + Lçi vÒ liªn kÕt néi dung : + Ch÷a: Thªm tr¹ng TrËt tù c¸c sù viÖc nªu trong c©u kh«ng hîp ng÷ chØ thêi gian vµo c©u (2) lÝ. để làm rõ mối quan hệ thời + Chữa: Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu (2) để gian giữa các sự kiện. Ví dụ: lµm râ mèi quan hÖ thêi gian gi÷a c¸c sù kiÖn. VÝ dô: Suèt hai n¨m anh èm nÆng, Suèt hai n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt … chÞ lµm quÇn quËt … 4. Bµi tËp 4: ChØ ra vµ nªu c¸ch söa c¸c lçi liªn kÕt h×nh 4. Bµi tËp 4: thøc trong nh÷ng ®o¹n trÝch díi ®©y: Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc: - §äc tõng ®o¹n v¨n, ph¸t hiÖn lçi sai vµ nªu c¸ch söa a) Lçi: Dïng tõ ë c©u(2) vµ - Gi¸o viªn tæ chøc th¶o luËn nhãm: chia líp lµm 2 nhãm c©u (3) kh«ng thèng nhÊt. vµ nhËn xÐt bµi cña nhau. Cách sửa: Thay đại từ "nó" - Gi¸o viªn ch÷a vµ cho ®iÓm tõng nhãm. bằng đại từ chúng. Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc: b) Lçi: Tõ v¨n phßng vµ héi a) Lçi: Dïng tõ ë c©u(2) vµ c©u (3) kh«ng thèng nhÊt. trêng kh«ng cïng nghi· víi Cách sửa: Thay đại từ "nó" bằng đại từ chúng. nhau trong trõng hîp nµy. b) Lçi: Tõ v¨n phßng vµ héi trêng kh«ng cïng nghi· víi C¸ch söa: Thay tõ héi trêng ë nhau trong trõng hîp nµy. c©u (2) b»ng tõ v¨n phßng. - Xem l¹i bµi trªn líp C¸ch söa: Thay tõ héi trêng ë c©u (2) b»ng tõ v¨n phßng. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiªns thøc vÒ nhµ häc bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Xem l¹i bµi trªn líp - Lµm bµi tËp ë sgk bµi tËp. DuyÖt tuÇn 24 *Rót kinh nghiÖm. TuÇn 25 Ngµy so¹n:.10/1/2011 Ngµy d¹y: /1/2011. TiÕt 111: con cß. §íi Huy TiÒm. (H-. dẫn đọc thêm) ChÕ Lan Viªn. íng.

(202) A.Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc phát triển từ những câu hát ru xa để ngợi ca tình mẹ và những lời ru. - Thấy đợc sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và những đặc điểm về hình ảnh thÓ th¬ vµ giäng ®iÖu cña bµi th¬. - Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là những hình tợng thơ đợc s¸ng t¹o b»ng liªn tëng vµ tëng tîng B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK. So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n, Vë bµi tËp cña Hs 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ ChÕ Lan Viªn? I. §äc t×m hiÓu chung - Phong cách nghệ thuật rõ nét độc đáo, đậm chất trí tuệ và chất hiện đại. H×nh ¶nh th¬ phong phó vµ ®a d¹ng kÕt hîp gi÷a thùc vµ 1. T¸c gi¶ ảo đợc sáng tạo bằng sức mạnh của liên tởng, tởng tợng 2. T¸c phÈm: nhiÒu bÊt ngê lÝ thó. - Bài thơ đợc sáng tác năm ? H·y nªu xuÊt xø cña bµi th¬? - Bài thơ đợc sáng tác năm 1962 in trong tập thơ Hoa 1962 in trongtập thơ Hoa ngµy thêng, chim b¸o b·o ngµy thêng, chim b¸o b·o - 1967. * Giáo viên đọc mẫu 1 đoạn - Học sinh đọc tiếp - Giáo 1967. viªn nhËn xÐt. * Bố cục: Hiện tợng bao trùm cả bài thơ là hình tợng con - Phơng thức biểu đạt: Biểu c¶m kÕt hîp tù sù cò đợc khai thác từ ca dao truyền thống. ? Em hiÓu néi dung bµi th¬ nµy theo c¸ch nµo díi ®©y? - Mợn hình ảnh con cò trong ca dao để bày tỏ tình cảm. - Bố cục: Ba phần ? Từ đó, em hãy nêu phơng thức biểu đạt chính của văn b¶n? - BiÓu c¶m vµ tù sù kÕt hîp miªu t¶ (BiÓu c¶m lafchinhs, tù sù + miªu t¶ lµ yÕu tè kÕt hîp) ? Bµi th¬ gåm 3 ®o¹n. Néi dung chÝnh cña mçi ®o¹n lµ g×? + Đoạn1: Hình ảnh con cò qua lời hát ru, bắt đầu đến với II. Đọc, tìm hiểu văn bản tuæi Êu th¬ (Lêi ru thø nhÊt) + §o¹n 2: H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc tuæi th¬ vµ theo suốt con ngời trên mọi chặng đờng của cuộc đời (Khóc ru thø 2) 1. Khóc h¸t ru thø nhÊt. + §o¹n 3: Cßn l¹i (Khóc ru thø ba) Tõ h×nh ¶nh con cß suy ngÉm vµ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa lêi ru vµ lßng mÑ. ? "Khi con còn bế trên tay" em hiểu nhà thơ muốn nói gì - Gợi lên vẻ đẹp nhịp nhàng về đứa con của mình? - Nói con còn thơ bé, con rất bé thong thả, bình yên của cuộc sèng ngµy xa tõ lµng quª yªn báng cha cha biÕt con cß nh thÕ nµo . ? "Khi con còn bế trên tay" trong lời ru của mẹ có những ả đến phố xá sầm uất đông vui. c¸nh cß nµo ®ang bay? - Con cß bay la ……… con cß §ång §¨ng - Con cò đi ăn đêm ……. Cò sợ xáo măng. ? h×nh ¶nh con cß trong lêi ru cña mÑ gîi cho em nhí tíi những bài ca dao nào? Hãy đọc những bài ca dao có nh÷ng h×nh ¶nh con cß trong lêi ru trªn? + Con cß bay l¶ bay la…… ? H×nh ¶nh con cß trong c©u th¬ khiÕn em c¶m nhËn vÎ đẹp gì từ hình ảnh con cò trong câu ca dao? - Gợi lên vẻ đẹp nhịp nhàng thong thả, bình yên của cuộc.

(203) sống ngày xa từ làng quê yên ả đến phố xá sầm uất đông - Hình ảnh con cò tợng trng vui. cho cuéc sèng vÊt v¶ lËn ®Ën ? Câu ca dao "Con cò mà đi ăn đêm …" này có ý nghĩa của ngời nông dân trong cuộc biÎu tîng kh¸c nh÷ng c©u ca dao trªn lµ g×? sèng mu sinh. - H×nh ¶nh con cß tîng trng cho cuéc sèng vÊt v¶ lËn ®Ën cña ngêi n«ng d©n trong cuéc sèng mu sinh. ? t¹i sao nhµ th¬ chØ nh¾c l¹i 1 sè h×nh ¶nh chÝnh trong bµi ca dao xa? - Nhµ th¬ chØ ch¾t läc nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biÓu trong ca dao xa để gợi nhớ về những câu ca dao ấy, để gợi nhớ về mét thêi qu¸ khø xa xa cña con ngêi sèng lam lò vÊt v¶. ? Xen kÏ lêi h¸t ru vÒ h×nh ¶nh con cß trong ca dao ngêi mÑ göi g¾m t×nh c¶m g× víi con? H×nh ¶nh th¬ "Cß mét m×nh, cß ph¶i kiÕm ¨n ? Hình ảnh cò và em bé đặt cạnh nhau có ý nghĩa nh thế - Hình ảnh "Cành có mềm mẹ đã sẵn tày nâng"gợi cho ngời nµo? Gợi cho em suy nghĩ gì về lời ru của mẹ với em bé? đ đọc xúc động về đức hi sinh, lßng yªu th¬ng v« bê cña mÑ thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng cña mÑ Lời ru của mẹ có tác động gì đến em bé? đ Đa em vào danh cho con. giÊc ngñ b×nh yªn. - Cò chỉ có 1 mình, lẻ loi và đơn độc. - Con cã mÑ gÇn gòi, chë che, h¹nh phóc biÕt bao ® Hình ảnh đối lập, tơng phản nhấn mạnh tình yêu thơng nâng đỡ của mẹ dành cho em bé, giấc ngủ dễ dàng đến với con (chơi và ngủ thật hồn nhiên). Bởi vì, bên con luôn - Mẹ sẵn sàng nâng đỡ, dìu dắt con trên mỗi bớc đờng cã mÑ. MÑ lµ n¬i b×nh yªn nhÊt dµnh cho con. đời. ? TiÕp vÉn lµ lêi ru cña mÑ: "Ngñ yªn! Ngñ yªn! Cß ¬i, chí sî! Cành có mềm mẹ đã sẵn tay nâng" Em thấy lời ru ấy hớng vào mấy đối tợng? Đó là những đối tợng nào? * TiÓu kÕt: - Hai đối tợng: Cò và con. ? Đọc thật diễn cảm hai câu đó, em hãy nhận xét về cách §©y chÝnh lµ sù khëi ®Çu con sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶? - Phép lặp từ "Ngủ yên" - Sử dụng phép nhân hoá "cò ơi, đờng đi vào thế giới tâm hồn con ngêi cña nh÷ng lêi ru, chí sî" Lêi th¬ nh lêi vç vÒ, an ñi chë che. Giäng th¬ nh÷ng cÇu d©n ca… thiÕt tha, ªm ¸i. Hình ảnh thơ độc đáo, giàu sắc thái biểu cảm "Cành có mềm mẹ đã sẵn tày nâng"  gợi cho ngời đọc xúc động về Lời ru của mẹ hay chính là đức hi sinh, lòng yêu thơng vô bờ của mẹ danh cho con. tiếng nói yêu thơng, chở che Mẹ sẵn sàng nâng đỡ, dìu dắt con trên mỗi bớc đờng đời. cất lên từ trái tim của mẹ, từ ? §äc thÇm tiÕp 4 c©u cuèi cña ®o¹n dßng s÷a ngät ngµo cña mÑ ? Tại sao ngời mẹ lại khẳng định "Con cha biết con cò, "Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng con v¹c… mÑ h¸t" ? phÇn v©n" Lêi th¬ nh gieo - Bởi vì con còn quá bé. Hình ảnh con cò đến tâm hồn vào lòng con niềm tin vào tuæi th¬ mét c¸ch v« thøc. cuộc đời. Hoạt động của thầy và trò Khóc h¸t ru thø hai. - Học sinh đọc đoạn 2. ? Tõ h×nh tîng con cß trong ca dao, trong lêi ru, ý nghÜa biểu tợng của hình tợng con cò đợc bổ sung và biến đổi nh thÕ nµo? ? Tuæi Êu th¬ n»m trong n«i con cß ®i vµo tiÒm thøc tuæi thơ đợc tác giả thể hiện qua hình ảnh nào?. Néi dung 2. Khóc h¸t ru thø hai. - H×nh ¶nh c¸nh cß trong ca dao đã tiếp tục sự sống của nó.

(204) Con ngñ yªn th× cß còng ngñ. Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi. ? Hình ảnh "hai đứa đắp chung đôi" cho em suy nghĩ gì vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸nh cß vµ con? - ThÓ hiÖn sù g¾n bã, gÇn gòi th©n thiÕt gi÷a c¸nh cß trong lêi ru víi con. * Giáo viên: Nh vậy, hình ảnh cánh cò trong ca dao đã tiÕp tôc sù sèng cña nã trong t©m thøc con ngêi. C¸nh cß theo con vào giấc ngủ, trở thành bạn đồng hành của con ngêi. ? C¸nh cß ®i vµo tiÒm thøc tuæi th qua lời ru của mẹ, vậy cánh cò có tiếp tục đồng hành cïng con ngêi nh thÕ nµo? C¸nh cß tr¾ng lµ biÓu tîng cña ai? Gîi tëng tíi ai. - Mai kh«n lín, con theo cß ®i häc. - Cánh cò trắng bay theo gót đôi chân  theo sát bên con. - C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ  sù bÒn bØ. Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n… * Gi¸o viªn b×nh: H×nh ¶nh con cß trong lêi ru cña mÑ nh ngời bạn đồng hành đã dìu dắt, nâng đỡ con trong suốt cuộc đời. Hình ảnh con cò trong đoạn thơ đợc xây dựng b»ng liªn tëng phßng phó cña nhµ th¬. ? ý nghÜa biÓu tîng cña con cß trong ®o¹n th¬ nµy lµ g×? - ý nghĩa biểu tợng về lòng mẹ, sự dìu dắt nâng đỡ dịu dµng bÒn bØ cña ngêi mÑ. ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng h×nh tîng con cß cña nhµ th¬? - Hình tợng con cò đợc xay dựng bằng sự liên tởng, tởng tợng phong phú của nhà thơ nh đợc bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn con ngời theo cùng và nâng đỡ con ngời trong mỗi chặng đờng. Khóc h¸t thø ba. - Học sinh đọc đoạn 3. ? Hình ảnh con cò đợc nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tợng nµo qua nh÷ng c©u th¬? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ bªn c©u th¬ trªn. Dï ë gÇn con…. - NhÊn m¹nh ý nghÜa biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ, lúc nào cũng ở bên con suốt cuộc đời. ? Từ hình ảnh nào nhấn mạnh điều đó? - Thµnh ng÷ "lªn rõng xuèng biÓn" gîi cho em suy nghÜ gì - Sự lận đận và đức hi sinh quên mình vì tình yêu con.? Từ đó, lời ru "Con dù lớn vẫn là con của mẹ …. theo con" gîi cho em c¶m nghÜ g× vÒ t×nh MÑ yªu? BiÓu - Học sinh đọc " Một con cò thôi … vỗ cánh qua nôi" ? Từ cánh cò trong câu hát thành "cuộc đời vỗ cánh qua n«i. Liªn tëng nµy gîi cho em c¶m nghÜ g×? - Lời ru mang theo những buồn vui của cuộc đời. - Những lời ru hôm nay còn chứa đựng cả lòng nhân ái, bao dung của cuộc đời với mỗi số phận. ? V× sao nhµ th¬ cã liªn tëng Êy?- V× nhµ th¬ c¶m nhËn đợc ý nghĩa cao đẹp của lời ru. ? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬ nµy lµ g×? - Sử dụng linh hoạt các câu thơ tự do, ít vần độ dài ngắn. trong t©m thøc con ngêi. C¸nh cß theo con vµo giÊc ngñ, trë thành bạn đồng hành của con ngêi.. - H×nh ¶nh con cß trong lêi ru của mẹ nh ngời bạn đồng hành đã dìu dắt, nâng đỡ con trong suốt cuộc đời. - ý nghÜa biÓu tîng vÒ lßng mẹ, sự dìu dắt nâng đỡ dịu dµng bÒn bØ cña ngêi mÑ.. - Hình tợng con cò đợc xây dùng b»ng sù liªn tëng, tëng tîng phong phó cña nhµ th¬ nh đợc bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn con ngời theo cùng và nâng đỡ con ngời trong mỗi chặng đờng. 3. Khóc h¸t thø ba. - NhÊn m¹nh ý nghÜa biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ, lóc nµo còng ë bªn con suèt cuéc đời. Lªn rõng xuèng biÓn Cß sÏ t×m co Cò mãi- Sự lận đận và đức hi sinh quªn m×nh v× t×nh yªu con. III. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖ thuËt - Sö dông linh ho¹t c¸c c©u th¬ tự do, ít vần độ dài ngắn khác nhau. - VËn dông trÝ tëng tîng liªn t-.

(205) kh¸c nhau. - VËn dông trÝ tëng tîng liªn tëng míi l¹. ? Từ đó, em cảm nhận đợc gì về nội dung và nghệ thuật. ëng míi l¹. 2. Néi dung - Lêi ru lµ biÓu hiÖn cao c¶ vµ đẹp đẽ của tình mẹ và tính đời rộng lớn dành cho cuộc đời mçi con ngêi.. III. LuyÖn tËp. 4. Cñng cè: ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh con cß qua bµi th¬ con cß cña nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Hoc thuéc lßng bµi th¬, ph©n tÝch ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh ¶nh Con cß *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 TiÕt 112: cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh biết các kiểu đề về nghị luận vấn đề t tởng, đạo lí, từ đó biết cách làm bài nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lí. - Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập ý, viết bài hoàn chỉnh.(Rèn kĩ năng tạo lập văn b¶n nghÞ luËn). TÝch hîp víi v¨n häc vµ tiÕng ViÖt B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "Con cß" ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬? 3- Bài mới: hôm nay ta đI vào tiết nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? học sinh đọc sgk I. Đề bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. 1. Đề bài: Giáo viên ghi bảng phụ 10 đề ở SGK. a, Suy nghÜ tõ truyÖn ngô ng«n "Đẽo cày giữa đờng ". 1. §Ò bµi: b, §¹o lÝ uèng níc nhí nguån. a, Suy nghÜ tõ truyÖn ngô ng«n "§Ïo c, Bµn vÒ tranh giµnh vµ nhêng nhÞn. cày giữa đờng ". d, §øc tÝnh khiªm nhêng. b, §¹o lÝ uèng níc nhí nguån. e, Cã chÝ th× nªn. c, Bµn vÒ tranh giµnh vµ nhêng nhÞn. g, §øc tÝnh trung thùc. d, §øc tÝnh khiªm nhêng. h, Tinh thÇn tù häc. e, Cã chÝ th× nªn. i, Hót thuèc l¸ cã h¹i. g, §øc tÝnh trung thùc. k, Lßng biÕt ¬n thÇy, c« gi¸o. h, Tinh thÇn tù häc. n, Suy nghÜ tõ c©u ca dao: i, Hót thuèc l¸ cã h¹i. " C«ng cha nh nói Th¸i S¬n k, Lßng biÕt ¬n thÇy, c« gi¸o. NghÜa mÑ nh níc trong nguån chµy ra" - Học sinh đọc 10 đề. n, Suy nghÜ tõ c©u ca dao: " ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? C«ng cha nh nói Th¸i S¬n- NghÜa mÑ Chỉ ra sự giống nhau đó. nh níc trong nguån chµy ra" - Các đề bài trên đều nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. ? Trong 10 đề trên em thấy đề bài nào thể hiện * Giống nhau: Các đề bài trên đều mệnh lệnh đối với ngời viết? nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. §Ò bµi nµo kh«ng thÓ hiÖn mÖnh lÖnh mµ thÓ hiÖn t tởng, đạo lí bằng nhan đề của bài viết? * Kh¸c nhau:.

(206) - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + Đề a, c, n (Đề 1, 3, 10) là đề có + Đề a, c, n (Đề 1, 3, 10) là đề có mệnh lệnh. mÖnh lÖnh. + Đề còn lại thể hiện t tởng, đạo lí bằng nhan đề bài + Đề còn lại thể hiện t tởng, đạo lí viÕt. bằng nhan đề bài viết. ? Theo em trong những đề thể hiện mệnh lệnh trên tõ ng÷ nµo biÓu hiÖn râ mÖnh lÖnh? - Suy nghÜ, bµn. * Giáo viên: Các đề bài nghị luận trên thờng có * Đề bài văn nghị luận một vấn đề t tdạng nh sau: ởng đạo lý có hai dạng - D¹ng mÖnh lÖnh: Suy nghÜ tõ truyÖn ngô ng«n - D¹ng mÖnh lÖnh: Suy nghÜ tõ truyÖn "Đẽo cày giữa đờng" ngụ ngôn "Đẽo cày giữa đờng" - D¹ng më kh«ng cã mÖnh lÖnh: §¹o lÝ "Uèng níc - D¹ng më kh«ng cã mÖnh lÖnh: §¹o nhí nguån" lÝ "Uèng níc nhí nguån" . D¹ng mÖnh lÖnh thêng cã c¸c d¹nh lÖnh: Suy nghÜ, . D¹ng mÖnh lÖnh thêng cã c¸c d¹nh b×nh luËn, gi¶i thÝch, chøng m×nh. lÖnh: Suy nghÜ, b×nh luËn, gi¶i thÝch, . D¹ng kh«ng mÖnh lÖnh thêng chØ cung cÊp mét chøng m×nh. câu tục ngữ, khái niệm mang t tởng đòi hỏi ngời . Dạng không mệnh lệnh thờng chỉ làm bài suy nghĩ để làm sáng tỏ? cung cÊp mét c©u tôc ng÷, kh¸i niÖm * Học sinh tự nghĩ ra một số đề tơng tự để đọc lên mang t tởng đòi hỏi ngời làm bài suy theo 2 d¹ng trªn. nghĩ để làm sáng tỏ * Gv: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 113 4. Củng cố: Các dạng đề bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. 5. Hớng dẫn về nhà: Tiếp tục tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011. Ngµy d¹y: /2/2011 Tiết 113: cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí A . Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh biết các kiểu đề về nghị luận vấn đề t tởng, đạo lí, từ đó biết cách làm bài nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lí. Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập ý, viết bài hoàn chỉnh. (RÌn kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn). TÝch hîp víi v¨n häc vµ tiÕng ViÖt. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n phÇn cßn l¹i Trß: ChuÈn bÞ bµi, S¸ch gi¸o khoa. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1 - ổn định tổ chức 2 - KiÓm tra bµi cò: ? Cho biết các dạng đề bài văn nghị luận về một vần đề t tởng đạo lý. 3 - Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “ Ăn quả nhớ kẻ trồng II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. c©y”. *Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. 1. Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí - Tính chất của đề: Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. lÝ. . - Yªu cÇu vÒ néi dung: Nªu suy nghÜ vÒ c©u tôc ng÷ *Bíc 1: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y”. - Tri thøc cÇn cã: - Tri thøc cÇn cã: + HiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ ViÖt Nam. + HiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ ViÖt Nam. + Vận dụng cái tri thức về đời + Vận dụng cái tri thức về đời sống. sèng. T×m ý: . T×m ý: ? Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ (nghÜa ®en vµ * Bíc 2: LËp dµn bµi: nghÜa bãng). ? Câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lí gì của ngời a, Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ.

(207) ViÖt? ? Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa nh thế nào? * Bíc 2: LËp dµn bµi: a, Më bµi: Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ nªu t tëng chung cña nã. b, Th©n bµi: - Gi¶i thÝch néi dung c©u tôc ng÷. - §¸nh gi¸ néi dung c©u tôc ng÷. c, Kết bài: - Khẳng định một truyền thống tốt đẹp cña d©n téc. - Nªu ý nghÜa cña tôc ng÷ víi ngµy h«m nay. * Bíc 3: ViÕt bµi: a, ViÕt ®o¹n më bµi: Cã nhiÒu c¸ch më bµi tuú theo góc độ nhìn nhận vấn đề. c1 - Đi từ chung đến riêng: Học sinh đọc SGK. c2 - Đi từ thực tế đến đạo lí: Học sinh đọc SGK. c3 - Đi thẳng vào vấn đề: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. đang là truyền thống đạo lí tốt đẹp của ngời Việt. Để hiểu một cách đầy đủ ý nghĩa sâu sắc của đạo lí đó chóng ta cïng bµn luËn. b, ViÕt ®o¹n thÇn bµi: Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh viÕt tõng ®o¹n theo gîi ý cña SGK. (Yªu cÇu nh÷ng c©u vµ ®o¹n v¨n cã liªn kÕt hoµn chØnh). - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: (Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng). Quả là mọi thành quả mà con ngời đợc hởng thụ từ các giá trị đời sống vật chất (nh cơm ăn, áo mặc, điện th¾p s¸ng, níc dïng, c¶ non sèng gÊm vãc, thèng nhÊt hoà bình) cho đến các giá trị tinh thần (văn hoá phong tôc tÝn ngìng, nghÖ thuËt…) " trång c©y" lµ nh÷ng ngêi lµm ra thµnh qu¶ lÞch sö truyÒn thèng s¸ng t¹o, b¶o vÖ thµnh qu¶. "qu¶" lµ tæ tiªn, x· héi, d©n téc, gia đình… Nhớ kẻ trồng cây”.là thể hiện lòng biết ơn đối víi nh÷ng ngêi lµm ra thµnh qu¶. §¹o lÝ "¡n qu¶ nhí kẻ trồng cây”. là đạo lí của ngời hởng thụ thành quả ’’Ăn quả’’ thể hiện trách nhiệm của ngời đợc hởng thành quả đối với ngời tạo ra thành quả. - Nhận định, đánh giá (tức bình luận): Học sinh viết dùa vµo c¸c ý sau: + Câu tục ngữ nêu đạo lí làm ngời. + Câu tục ngữ nêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc. + C©u tôc ng÷ nªu mét nÒn t¶ng tù duy tr× vµ ph¸t triÓn cña x· héi. + Câu tục ngữ là lời nhắc nhở đối với ai vô ơn. + C©u tôc ng÷ khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho x· héi, d©n téc. * Gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn nhãm: - Chia líp lµm 2 nhãm viÕt vµo tê giÊy to. - Gi¸o viªn treo b¶ng (kÕt qu¶ bµi lµm) tõng nhãm. C¸c nhãm nhËn xÐt bµi cña nhau, gi¸o viªn cho ®iÓm. c, ViÕt ®o¹n kÕt bµi: Häc sinh quan s¸t SGK. ? Cã mÊy c¸ch kÕt bµi? - 2 cách kết bài: Đi từ nhận thức tới hành động. KÕt bµi cã tÝnh chÊt tæng kÕt.. vµ nªu t tëng chung cña nã. b, Th©n bµi: - Gi¶i thÝch néi dung c©u tôc ng÷. - §¸nh gi¸ néi dung c©u tôc ng÷. c, Kết bài: - Khẳng định một truyền thống tốt đẹp của dân tộc. - Nªu ý nghÜa cña tôc ng÷ víi ngµy h«m nay. * Bíc 3: ViÕt bµi: a, ViÕt ®o¹n më bµi: Cã nhiÒu cách mở bài tuỳ theo góc độ nhìn nhận vấn đề. - Đi thẳng vào vấn đề: Ăn quả nhí kÎ trång c©y”. ®ang lµ truyÒn thống đạo lí tốt đẹp của ngời Việt. Để hiểu một cách đầy đủ ý nghĩa sâu sắc của đạo lí đó chúng ta cïng bµn luËn. b, ViÕt ®o¹n thÇn bµi - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: (Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng). + Qu¶ lµ mäi thµnh qu¶ mµ con ngời đợc hởng thụ từ các giá trị đời sống vật chất (nh cơm ăn, áo mÆc, ®iÖn th¾p s¸ng, níc dïng, c¶ non sèng gÊm vãc, thèng nhÊt hoµ bình) cho đến các giá trị tinh thần (v¨n ho¸ phong tôc tÝn ngìng, nghÖ thuËt…) + kÎ trång c©y” lµ nh÷ng ngêi lµm ra thµnh lÞch sö truyÒn thèng s¸ng t¹o, b¶o vÖ thµnh qu¶, kÎ trång c©y”. lµ tæ tiÒn, x· héi, d©n tộc, gia đình ...“ nhớ kẻ trồng cây”.là thể hiện lòng biết ơn đối víi nh÷ng ngêi lµm ra thµnh qu¶. §¹o lÝ :¡n qu¶ nhí kÎ trång cây”.là đạo lí của ngời hởng thụ thµnh qu¶. + Nhí kÎ trång c©y: thÓ hiÖn t©m, trách nhiệm của ngời đợc hởng thành quả đối với ngời tạo ra thµnh qu¶. - B×nh: + Câu tục ngữ nêu đạo lí làm ngời. + C©u tôc ng÷ nªu truyÒn thèng tốt đẹp của dân tộc. + C©u tôc ng÷ nªu mét nÒn t¶ng tù duy tr× vµ ph¸t triÓn cña x· héi. + Câu tục ngữ là lời nhắc nhở đối víi ai v« ¬n. + C©u tôc ng÷ khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho x· héi, d©n téc. - LuËn:.

(208) * Gi¸o viªn lu ý häc sinh: KÕt bµi nªn h« øng víi më + Gi¸ trÞ cña c©u tôc ng÷ trong bµi. hoµn c¶nh XH hiÖn nay. - Nếu mở bài đi thẳng vào vấn đề thi kết bài nêu ngay + Phê phán những biểu hiện sai bµi häc. tr¸i. - Nếu mở bài đi từ cái chung đến cái riêng thì kết bài c, Viết đoạn kết bài: nhân mạnh khẳng định đạo lí đó trong cuộc sống ngày - Đi từ nhận thức tới hành động. nay. * Bíc 4: §äc l¹i vµ söa lçi. * Bíc 4: §äc l¹i vµ söa lçi. - LËp luËn gi¶i thÝch, chøng minh - 1 học sinh đọc lại cả bài. vµ ph©n tÝch tæng hîp. - Cả lớp phát hiện ra lỗi sai và sửa lại cho đúng. ? Tõ viÖc thùc hiÖn c¸c bíc trªn, em h·y cho biÕt: Muốn làm tốt bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo 2 . Kết luận- Ghi nhớ. lÝ ta cÇn sö dông phÐp lËp luËn nµo? - LËp luËn gi¶i thÝch, chøng minh vµ ph©n tÝch tæng III. LuyÖn tËp: - Tìm ý cho một số đề bài SGK. hîp. ? Dµn bµi chung nh thÕ nµo? Kết luận: Học sinh đọc ghi nhớ SGK/54 4. Củng cố: Cách tìm ý và lập dàn ý của bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. 5. Hớng dẫn về nhà: Học lý thuyết, thực hành lập dàn ý cho các đề bài còn lại *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y:. /2/2011 TiÕt 114: Tr¶ bµi viÕt sè 5 A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh thực hành viết bài nghị luận về một sự việc hiện tợng trong đời sống. - RÌn kÜ n¨ng t¹o lËp van b¶n, biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ sù viÖc hiÖn tîng trong đơi sống B. ChuÈn bÞ ThÇy: ChÊm, tr¶ bµi cho Hs vµo tiÕt 114. Trß: §äc l¹i bµi viÕt ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh . 3- §Ò bµi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I.LËp dµn ý: - §Ò bµi: ? Giáo viên cho học sinh chép đề bài. 1. Më bµi: Giíi thiÖu Níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng vît lªn sè phËn häc tËp thµnh nh©n vËt chÝnh cña bµi v¨n công (nh anh Nguyễn Ngọc Ký bị hỏng tay, dùng chân viết (Ngời ấy là ai? Có đặc biệt ch÷, anh Hoa Xu©n Tø bÞ côt tay, dïng vai viÕt ch÷, anh §ç g× vÒ nghÞ lùc vît khã?) anh Trọng Khởi bị bại liệt đã tự học thành nhà thơ; anh Trần nguyễn ngọc ký quê ở hải Văn Thớc bị tai nạn lao động, đã tự học (học giỏi …) lấy hậu nhan đề "Những ngời không chịu thua số phận" em hãy viết 2. Th©n bµi: bµi v¨n nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ nh÷ng con ngêi Êy. - Nªu nh÷ng suy nghÜ cña * Tìm hiểu đề: em vÒ nh÷ng con ngêi - Thể loại: Nghị luận về sự việc hiện tợng trong đời sống. không chịu thua số phận đã - Yêu cầu: Nêu suy nghĩ của em về những con ngời không đợc khái quát ở mở bài. chÞu thua sè phËn. + Anh NguyÔn Ngäc Ký quª * LËp dµn ý: ë H¶i HËu sinh ra bÞ liÖt c¶ 1. Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh cña bµi v¨n hai tay anh r¸t thÝch häc mét (Ngời ấy là ai? Có đặc biệt gì về nghị lực vợt khó?) hôm mẹ dẫn đến trơng nhng 2. Th©n bµi: thÇy co gi¸o kh«ng nhËn vÒ - Nêu những suy nghĩ của em về những con ngời không chịu nhà anh nhìn thấy đàn gà thua số phận đã đợc khái quát ở mở bài. bíi thãc b»ng ch©n anh n¶y - Nªu nh÷ng sù viÖc thÓ hiÖn phÈm chÊt vµ nghÞ lùc phi th- sinh ra ý nghÜ m×nh cã thÓ ờng vợt lên trên hoàn cảnh khó khăn của con ngời đó. viết bằng chân đợc thế là - Nªu suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng phÈm chÊt vµ nghÞ lùc cña anh tËp viÕt b»ng ch©n ch÷.

(209) con ngời đợc giới thiệu. - Nêu bài học đợc rút ra từ tấm gơng con ngời vợt lên số ph©n. 3. Kết bài: Nêu khái quát ý nghĩa và tác động của tấm gơng quyÕt t©m vît lªn sè phËn. * Gi¸o viªn nhËn xÐt chung: 1. Néi dung - Nhiều bài viết đã trình bày đầy đủ các khía cạnh của sự việc hiện tợng đời sống nhng cha rõ ràng trong bài cha dung nh÷ng lý lÏ chÝnh x¸c lËp luËn kh«ng lu lo¸t v¨n trë lên lủng củng xa đề cha đi vào trọng tâm - Bµi viÕt dµi dßng lñng cñng 2. Cách diễn đạt - Bài đã có hệ thống luận điểm rõ ràng của sự việc dẫn chứng đa ra khá tiêu biểu nhằm thuyết phục ngời đọc ngời nghe - Nhợc điểm đọc 1 bài văn điểm kém cho học sinh nghe và nªu ý kiÕn nhËn xÐt: LuËn ®iÓm vµ luËn cø trong bµi cã phï hîp víi nhau kh«ng Gi÷a c¸c phÇn cã liªn kÕt vµ m¹ch l¹c kh«ng 3. Ch÷a lçi. rát đẹp lên đợc cô giáo nhận vào trờng từ đó anh gắn liền víi manh chiÕu ngåi díi líp hết cấp một anh đợc bác hồ tÆng huy hiÖu anh häc hÕt cấp hai hết cấp ba và đợc chuyển thẳng vào đại học tæng hîp khoa v¨n anh häc xong vÒ d¹y häc ë quª nhµ trë thµnh mét gi¸o viªn d¹y giái + Nªu nh÷ng sù viÖc thÓ hiÖn phÈm chÊt vµ nghÞ lùc phi thêng vît lªn trªn hoµn c¶nh khã kh¨n cña con ngêi đó. - Nªu suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng phÈm chÊt vµ nghÞ lùc của con ngời đợc giới thiệu. + Họ chính là những tấm gơng sáng để chúng ta những ngêi häc sinh rÊt cÇn häc hái. + Họ chính là những tấm gơng sáng để chúng ta những ngêi häc sinh rÊt cÇn häc hái. + Ôi chao! những ngời đó míi dòng c¶m vµ kiªn cêng vì mục đích của mình mà gi¸m vît qua nh÷ng sè phËn mà ông trời đã đặt ea cho họ thật đáng kính + Hä thËt lµ dòng c¶m, v× mục đích tơng lai cuộc sống đã vợt lên chính số phận khắc nghiệt của mình để vơn dËy. - Rót ra bµi häc tõ tÊm g¬ng con ngêi vît lªn sè ph©n. 3. KÕt bµi: - Nªu kh¸i qu¸t ý nghÜa vµ tác động của tấm gơng quyết t©m vît lªn sè phËn. - Chóng ta kh«ng bÞ nh hä, nªn kh«ng. Lçi sai Söa l¹i * Sai lçi chÝnh t¶ : lç lùc lç lùc hÕt m×nh, ta - nç lùc bçng thÊy hä khæng lå. - Hä cã cïng chung - ý chÝ ý trÝ - Hä bÞ côt tay ®i - ch¨ng n÷a tr¨ng n÷a - Hä bÞ côt tay ®i - ch¨ng n÷a tr¨ng n÷a 4. Diễn đạt lủng củng, dùng từ cha hợp lí. - Tất cả những tấm gơng đó là những ngời dẫn lối chỉ đờng cho chóng ta ®i Ch÷a l¹i - Những tấm gơng đó đáng để cho chúng ta học tập và noi theo. - Chóng ta kh«ng bÞ do ý nghÜ t©m lÝ vÒ b¶n th©n.. Ch÷a . - Chóng ta kh«ng bÞ nh hä, nªn kh«ng hÒ bÞ søc Ðp t©m lÝ * Giáo viên đọc 1 bài văn đạt điểm cao cho học sinh nghe và yªu cÇu nhËn xÐt. * Giáo viên đọc 1 bài văn điểm kém cho học sinh nghe và nªu ý kiÕn nhËn xÐt: * Gv: Tổ chức cho Hs đọc một số bài văn hay, đúng cho cả líp tham kh¶o. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi, so¹n v¨n b¶n" Mïa xu©n nho nhá". *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt115: tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 I. Môc tiªu bµi häc: -Ôn tập tổng hợp lại các kiến thức đã học về nghị luận.

(210) -Sửa các lỗi về bố cục, liên kết, dùng từ ngữ đặt câu hành văn -Hoàn thiện quy trình viết bài nghị luận về một hiện tợng trong đời sống xã hội -Hoµn thµnh dµn ý II.Hoạt động trên lớp: 1. ổn định: 2. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ dµn ý ë nhµ cña HS 3. Tr¶ bµi: * GV đọc đề ghi bảng - §Ò bµi: Níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng vît lªn sè phËn, häc tËp thµnh c«ng ( nh anh NguyÔn Ngäc KÝ bÞ háng tay, dïng ch©n viÕt ch÷; anh Hoa Xu©n Tø bÞ côt tay, dïng vai viết chữ; anh Đỗ Trọng Khơi bị bại liệt đã tự học , trở thành nhà thơ; anh Trần Văn Thớc bị tai nạn lao động, liệt toàn thân đã tự học, trở thành nhà văn...) . Lấy nhan đề " Nh÷ng ngêi kh«ng chÞu thua sè phËn " , h·y viÕt bµi v¨n trªn nªu suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng con ngêi Êy A. NhËn xÐt chung B .Yªu cÇu C. GV tr¶ bµi D. LËp dµn ý : -GV gäi 2 HS lªn b¶ng lËp dµn ý, c¸c HS bªn díi theo dâi so s¸nh víi dµn ý cña m×nh để nhận xét, bổ xung - GV kh¸i qu¸t * Dµn ý: 3. Ch÷a lçi : . Diễn đạt lủng củng, dùng từ cha hợp lí. - Tất cả những tấm gơng đó là những ngời dẫn lối chỉ đờng cho chúng ta đi Ch÷a l¹i - Những tấm gơng đó đáng để cho chúng ta học tập và noi theo. - Chóng ta kh«ng bÞ do ý nghÜ t©m lÝ vÒ b¶n th©n.. Ch÷a . - Chóng ta kh«ng bÞ nh hä, nªn kh«ng hÒ bÞ søc Ðp t©m lÝ * Giáo viên đọc 1 bài văn đạt điểm cao cho học sinh nghe và yêu cầu nhận xét. * Giáo viên đọc 1 bài văn điểm kém cho học sinh nghe và nêu ý kiến nhận xét: * Gv: Tổ chức cho Hs đọc một số bài văn hay, đúng cho cả lớp tham khảo. *. §äc bµi vµ ch÷a lçi: - Cho HS đọc 1 bài khá giỏi, 1bài trung bình , 1 bài yếu kém - C¸c HS kh¸c nghe nhËn xÐt - GV nêu ra một số lỗi HS mắc phải: l-n, tr- ch,câu không đủ thành phần cha hết ý đã chÊm .. - HS đổi bài và phát hiện lỗi sai của bạn 4. DÆn dß: - Tự làm một trong các đề còn lại vào trong vở bài tập *Rót kinh nghiÖm. DuyÖt tuÇn 25 TuÇn 26 Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 TiÕt116: mïa xu©n nho nhá. H¶i. §íi Huy TiÒm. Thanh. A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh cảm nhận đợc nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Cảm nhận đợc những xúc cảm của tác giả trớc mùa xuân của thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ muốn làm "một mùa xuân nho nhỏ" dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó.

(211) më ra nh÷ng suy nghÜ vÒ ý nghÜa, gi¸ trÞ cña cuéc sèng cña mçi c¸ nh©n lµ sèng cã ích, có cống hiến cho cuộc đời chung. - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích, hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ thơ. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, So¹n gi¸o ¸n Trß häc: So¹n bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Để làm tốt bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí ta cần thực hiện các cách lập luËn nh thÕ nµo? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ th¬ Thanh H¶i? I. §äc, t×m hiÓu chung * T¸c gi¶: - T¸c gi¶: - T¸c phÈm: Bµi th¬ lµ * T¸c phÈm: tiÕng lßng mµ «ng göi l¹i ? Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ? cho đời trớc khi từ giã cõi * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc bài: - Đoạn 1 đọc giọng say sa ngây ngất trớc vẻ đẹp của đất trời trần. - ThÓ th¬: N¨m ch÷. vµo xu©n. - Phơng thức biểu đạt: - Đoạn giữa đọc nhịp nhanh, hối hả phấn chấn. Miªu t¶ kÕt hîp biÓu c¶m. - Đoạn cuối đọc giọng trầm lắng thiết tha. * Giáo viên đọc mẫu 1 đoạn gọi học sinh đọc hết bài. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n ? Thể thơ đợc sử dụng ở bài này là gì? b¶n: - Ngò ng«n (5 ch÷) ? T¸c dông cña thÓ th¬ nµy: 1. C¶m xóc cña nhµ th¬ khi - §Ô béc lé c¶m xóc ch©n thµnh, tha thiÕt. đất trêi vµo xu©n ? Phơng thức biểu đạt chính? - BiÓu c¶m kÕt hîp víi miªu t¶. ? Bè côc bµi th¬? - 4 phÇn ( khæ 1, khæ 2 - 3, khæ 4 - 5, khæ cuèi) Cảm xúc của nhà thơ trớc cảnh đất trời vào xuân. ? Qua 6 dòng thơ em thấy nhà thơ đã miêu tả mùa xuân qua tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo - Dßng s«ng xanh - Hoa tÝm biÕc - chim chiÒn chiÒn …. hãt vang trêi - Bøc tranh xu©n cã kh«ng - Giät long lanh r¬i. gian cao réng, s¾c mµu t¬i ? Tác dụng của cách sử dụng từ ngữ đó - Sử dụng đảo ngữ đ nhấn mạnh ấn tợng về sự xuất hiện thắm, âm thanh vang vọng. mµu tÝm cña hoa trªn nÒn xanh cña níc s«ng. "Mäc" tiÒm Èn Mét kh«ng gian bay bæng sức sống, sự vơn dậy mạnh mẽ và khoẻ khoắn của bông hoa nhng lại đằm thắm, dịu hay søc sèng cña mïa xu©n ngËp trµn s«ng níc, hoa l¸ cá dµng t¬i t¾n. c©y … - Sö dông tÝnh tõ gîi t¶ ® bøc tranh xu©n víi gam mµu hµi hoµ, t¬i t¾n mµu tÝm cña hoa hoµ cïng mµu xanh lam cña níc s«ng H¬ng. Mµu tÝm gi¶n dÞ, thuû chung gÇn gòi cña xø HuÕ méng m¬. - Sử dụng động từ và câu hỏi tu từ đ gợi ra cho bức tranh sự - Thái độ chủ động đón sống động của âm thanh tiếng chim chiền chiền đ Các từ nhận, đón với sự nâng niu "ơi, hót chi" đ gợi ra âm hởng ngọt ngào của chất giọng và trân trọng, đồng cảm trHuế đ Bức tranh xuân có không gian cao rộng, sắc màu tơi ớc cảnh đẹp thiên nhiên th¾m, ©m thanh vang väng. ? Qua câu thơ, em có cảm nhận gì về thái độ của nhà thơ? - Thái độ chủ động đón nhận, đón với sự nâng niu và trân trọng, đồng cảm trớc cảnh đẹp thiên nhiên ? Tác giả chủ động đón nhận "Từng giọt long lanh rơi" Vây.

(212) em hiÓu nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh nµy? - Hình ảnh gợi ra nhiều liên tởng độc đáo: Giät long lanh r¬i : Giät s¬ng ; giät ma xu©n ; giät n¾ng ; giät h¹nh phóc ; giät ©m thanh Giáo viên : Dù liên tởng nh thế nào thì đây cũng là vẻ đẹp của mùa xuân, của đất trời ngập tràn sức sống.(H/ả ẩn dụ chuyển đổi cảm giác) ? Trớc cảnh mùa xuân đất trời tác giả có cảm xúc nh thế nào? Say sa, ngây ngất xốn xang rạo rực trớc cảnh đất trời vµo xu©n. Hình ảnh mùa xuân của đất nớc, cách mạng ? Tìm những chi tiết miêu tả con ngời, đất nớc vào xuân? - Mïa xu©n ngêi cÇm sóng … Léc tr¶i dµi n¬ng m¹ ? Từ ngữ "Lộc" đợc hiểu nh thế nào? - Léc : chåi non (nhµnh non, c©y non)- ChØ søc sèng cña con ngêi (Lµ h×nh ¶nh tîng trng) ? H·y nhËn xÐt c¸ch sö dông tÊt c¶ tõ ng÷ cña nhµ th¬? - §iÖp ng÷ "Léc, Mïa xu©n" vµ tõ l¸y "hèi h¶, x«n xao" ? Qua cách sử dụng từ ngữ đó, em thấy cảnh tợng mùa xuân hiÖn ra nh thÕ nµo, h·y tëng tîng t¸i hiÖn l¹i? - Ngêi chiÕn sÜ cÇm sóng ra trËn gi¾t l¸ trªn mò, nguþ trang trên mình mà nh mang cả mùa xuân ra trận. Mạ đã đợc gieo trên đồng trải dài một màu xanh non lộc biếc. Gieo mạ mà nh gieo cả mùa xuân trên đồng đ Cả đất nớc đang bớc vào xu©n. ? Không khí đất nớc nh bớc vào mùa xuân đợc miêu tả qua nh÷ng c©u th¬ nµo? - TÊt c¶ nh hèi h¶ ? Qua đó em hình dung ra không khí đất nớc, TÊt c¶ nh x«n xao - Không khí hối hả, khẩn trơng sôi động và hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp. ? NhËn xÐt nhÞp th¬ trong 2 dßng th¬ nµy? NhÞp th¬ cã t¸c dông béc lé c¶m xóc g× cña t¸c gi¶? - NhÞp th¬ 2/3 dån dËp. ¢m hëng c©u th¬ rén rµng n¸o nøc nh nhịp điệu đất nớc vào xuân sôi nổi hào hứng say mê. ? Nhà thơ có suy ngẫm gì trớc cảnh mùa xuân đất nớc ? Hai c©u th¬ tiÕp nhµ th¬ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông của biện pháp nghệ thuật đó nh thế nào? - Sử dụng nghệ thuật so sánh đất nớc nh vì sao sáng đ Thể hiện cảm xúc dạt dào của nhà thơ gợi liên tởng đến vẻ đẹp ánh sáng và hi vọng, niềm tin vào tơng lai tơi sáng của đất nớc. ? Những suy t của tác giả đã nói lên tấm lòng của nhà thơ với đất nớc nh thế nào? - Th¬ng c¶m, tr©n träng, tù hµo vµ tin tëng. Kh¸t väng cña nhµ th¬. ? Từ cảm xúc về mùa xuân của đất trời và dân tộc, nhà thơ chuyÓn sang bµy tá íc nguyÖn cña m×nh. §ã lµ íc nguyÖn g×? ThÓ hiÖn qua c©u th¬ nµo? "Ta lµm con chim hãt …. nèt trÇm xao xuyÕn" ? Cách bày tỏ ớc nguyện có gì đặc sắc? Có sử dụng điệp từ ta ® íc nguyÖn ch©n thµnh tha thiÕt mét c¸ch tù nguyÖn. ? Khi mét ngêi muèn lµm con chim hãt, lµm mét cµnh hoa thì em hiểu ý nguyện đó nh thế nào? - Chim và hoa là vẻ đẹp sức sống mùa xuân.. 2. Mùa xuâ đất nớc, cách m¹ng. - Hình ảnh so sánh đất nớc nh v× sao s¸ng ® ThÓ hiÖn c¶m xóc d¹t dµo cña nhµ thơ gợi liên tởng đến vẻ đẹp ¸nh s¸ng vµ hi väng, niÒm tin vµo t¬ng lai t¬i s¸ng cña đất nớc.. 3. Kh¸t väng cña nhµ th¬. - Nhµ th¬ bµy tá kh¸t väng muốn đợc hoà nhập vào cuộc sống chung của đất nớc. III. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖt thuËt - Sử dụng động từ và câu hái tu tõ ® gîi ra cho bøc tranh sự sống động của âm thanh tiÕng chim chiÒn chiÒn ® C¸c tõ "¬i, hãt chi" - NghÖ thuËt so s¸nh ®iÖp.

(213) - Điều con ngời ở đây mong ớc là tự mình góp vào vẻ đẹp và từ sức sống đó. ? Mét ngêi muèn nhËp hoµ ca / mét nèt trÇm xao xuyÕn th× 2. Néi dung Bày tỏ khát vọng muốn đợc em hiểu ý nguyện của ngời đó nh thế nào? - Hoµ ca lµ bµi h¸t do nhiÒu ngêi cïng h¸t, nãt trÇm mang hoµ nhËp vµo cuéc sèng âm thanh lắng nhẹ đ Đây là ý nguyện đợc chung sống, đợc chung của đất nớc, đợc cống hiến phần tốt đẹp chia sÎ buån vui víi mäi ngêi ? ý nguyện âm thầm nhng lớn nhất của nhà thơ đợc bộc lộ nhất, dù là rất bé nhỏ của m×nh vµo sù nghiÖp b¶o vÖ trong nh÷ng lêi th¬ nµo? và xây dựng đất nớc. - Mét mïa xu©n nho nhá ….. Dï lµ khi tãc b¹c. ? Em hiÓu ý nguyÖn muèn lµm mét mïa xu©n nho nhá /lÆng IV. LuyÖn tËp lẽ dâng cho đời của nhà thơ nh thế nào? - Bày tỏ khát vọng muốn đợc hoà nhập vào cuộc sống chung của đất nớc, đợc cống hiến phần tốt đẹp nhất, dù là rất bé nhỏ của mình vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nớc. 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ, đọc diễn c¶m bµi th¬. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc thuéc lßng bµi th¬, lµm bµi tËp trong vë bµi tËp. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 TiÕt 117: viÕng l¨ng b¸c. ViÔn Ph¬ng. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, chân thành sâu lắng của một nhà thơ ở Miền Nam đợc đến viếng lăng Bác sau ngày giải phóng Miền Nam thống nhất đất nớc. - Thấy đợc những đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: giọng thơ trang trọng thành kính rÊt phï hîp víi kh«ng khÝ thiªng liªng ë l¨ng B¸c, h×nh ¶nh th¬ taw thùc vµ nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô, biÓu tîng rÊt s¸ng t¹o. - Rèn kỹ năng đọc, cảm nhận thơ 8 chữ. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK, S¸ch híng dÉn, So¹n gi¸o ¸n Trß: SGK, So¹n bµi ë nhµ, C. TiÕn tr×nh loªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "Mïa xu©n nho nhá" ? Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ khæ th¬ ®Çu bµi th¬ 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ I. §äc, t×m hiÓu chung ? Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ? - T¸c gi¶: * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc: Giọng thơ tâm tình, tha - Tác phẩm: Tháng 4 thiết và sâu lắng, chú ý đọc đúng nhịp. Học sinh đọc - Giáo 1976 sau khi thống nhất viªn nhËn xÐt. đất nớc, lăng chủ tịch Hồ * ThÓ th¬: 8 ch÷. ChÝ Minh võa kh¸nh * Bè côc bµi th¬: thµnh. ViÔn Ph¬ng tõ ? Bài thơ đợc cấu trúc theo mạch vận động của tâm trạng nhà chiến trờng Miền Nam ra th¬ ë c¸c chÆng vµo l¨ng viÕng B¸c, em h·y ph©n chia bè côc th¨m miÒn B¸c vµo l¨ng bài thơ nh thế nào để phù hợp với mạch vận động đó? 3 đoạn viếng Bác. Bài thơ đợc in - Khæ th¬ ®Çu: T©m tr¹ng nhµ th¬ tríc c¶nh trÝ ngoµi l¨ng B¸c trong tËp "Nh m©y mïa - Khæ th¬ 2 - 3: C¶m xóc cña nhµ th¬ khi vµo trong l¨ng B¸c xu©n" - Khæ th¬ cuèi: C¶m xóc cña nhµ th¬ khi rêi l¨ng B¸c. - ThÓ th¬: 8 ch÷ T©m tr¹ng cña nhµ th¬ tríc c¶nh tn ngoµi l¨ng B¸c. - Phơng thức biểu đạt: - Học sinh đọc khổ 1 BiÓu c¶mII. §äc vµ t×m ? Lần đầu tiên ra thăm lăng Bác đợc tác giả giới thiệu qua câu hiểu văn bản th¬ nµo? - Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c. 1. T©m tr¹ng cña nhµ th¬.

(214) ? C¸ch xng con cña nhµ th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m cña nhµ th¬ víi B¸c nh thÕ nµo? T¹i sao nhµ th¬ kh«ng xng lµ ch¸u mµ xng "Con" ? - Tõ "con" th©n th¬ng vèn lµ c¸ch xng h« cña ngêi d©n Nam Bé, mang chÊt giäng ngät ngµo cña ngêi d©n Nam Bé, thÓ hiÖn thái độ thành kính, gợi cảm xúc mãnh liệt. ở nơi xa xôi cách trë nh÷ng ngêi con ë chhieens trêng MN trë vÒ th¨m B¸c chø kh«ng ph¶i viÕng b¸c. Gi¸o viªn: C©u th¬ nh mét lêi t©m sù, tõ ng÷ dung gÞ, tù nhiªn, c¸ch xng h« th©n mËt gÇn gòi, giäng ®iÖu c¶m xóc nh ngêi con vÒ th¨m cha. ? T¹i sao t¸c gi¶ dïng tõ "th¨m" chø kh«ng dïng tõ "viÕng" ? ë ®©y, t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? - Tõ th¨m ® dïng lèi nãi gi¶m nãi tr¸nh: k×m nÐn ®au th¬ng, khẳng định Bác còn sống mãi. ? Khi tíi l¨ng B¸c, Ên tîng ®Çu tiªn cña t¸c gi¶ vÒ l¨ng b¸c lµ h×nh ¶nh g×? - Hµng tre xanh xanh ViÖt Nam … ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ hµng tre cña t¸c gi¶? T¶ thùc ®an xen yÕu tè tîng trng. - Hµng tre: xanh xanh, th¼ng hµng (t¶ thùc) - Xanh xanh ViÖt Nam (tîng trng) ® cho d©n téc ViÖt Nam anh dòng, kiªn cêng. - B·o t¸p ma sa (tîng trng ® cho khã kh¨n gian lao vÊt v¶) ? Qua đó, em thấy câu thơ này có sức diễn tả điều gì? Vẻ đẹp thanh cao và sức sống bền bỉ, mãnh liệt của cây tre ViÖt Nam còng nh con ngêi ViÖt Nam. ? Trong th¬ ca ViÖt Nam, h×nh ¶nh c©y tre mang ý nghÜa Èn dô nào? Ya nghĩa của từ ngữ đó? ¤i ® Th¸n tõ. Béc lé trùc tiÕp c¶m xóc th¬ng mÕn, tù hµo víi đất nớc, với dân tộc. C¶m xóc cña nhµ th¬ khi vµo l¨ng B¸c. ? Cã nh÷ng mÆt trêi nµo xuÊt hiÖn trong lêi th¬ ? MÆt trêi nµo cã ý nghÜa t¶ thùc, mÆt trêi nµo mang ý nghÜa tîng trng? - MÆt trêi trªn l¨ng ® MÆt trêi cña vò trô. - MÆt trêi trong l¨ng ® MÆt trêi cña con ngêi (vÝ víi B¸c) - Èn dô. - Con ngêi B¸c víi nh÷ng biÓu hiÖn s¸ng chãi vÒ t tëng yªu níc vµ lßng nh©n ¸i mªnh m«ng cã søc to¶ s¸ng m·i m·i. ? Từ "ngày ngày" ở câu thơ thứ nhất đợc lặp lại ở câu thơ thứ ba cã dông ý g×? Cïng dßng ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c, t¸c gi¶ cảm nhận đợc điều gì? - Ngµy ngµy mÆt trêi: Thêi gian theo dßng liªn tôc - Ngày ngày dòng ngời; đi trong không gian đặc biệt thơng nhí. * Bằng điệp từ "ngày ngày" nhà thơ thể hiện sự thực cảm động diÔn ra thêng xuyªn liªn tôc nh÷ng dßng ngêi ngêi nÆng trÜu nhí th¬ng lÆng lÏ nèi nhau vµo l¨ng viÕng B¸c. ? H×nh ¶nh kÕt trµng hoa d©ng b¶y m¬i chÝn mïa xu©n thÓ hiÖn s¸ng t¹o g× cña nhµ th¬? ? NhËn xÐt nhÞp ®iÖu cña khæ th¬ nµy? T¸c dông cña nhÞp th¬ nµy nh thÕ nµo (gãp phÇn biÓu lé c¶m xóc g×). - B¶y m¬i chÝn mïa xu©n lµ h×nh ¶nh Èn dô chØ B¸c bµy chÝn tuæi. - Dßng ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c kÕt thµnh trµng hoa lín d©ng lªn B¸c. - NhÞp th¬ trÇm l¾ng, ©m ®iÖu kÐo dµi nh diÔn t¶ dßng ngêi v«. tríc c¶nh thiªn nhiªn ngoµi l¨ng B¸c. - C©u th¬ nh mét lêi t©m sù, tõ ng÷ dung dÞ, tù nhiªn, c¸ch xng h« th©n mËt gÇn gòi, giäng ®iÖu c¶m xóc nh ngêi con vÒ th¨m cha.. - H/¶ hµng tre tîng trng cho vẻ đẹp thanh cao và søc sèng bÒn bØ, m·nh liÖt cña con ngêi, d©n téc ViÖt Nam.. 2. C¶m xóc khi vµo l¨ng B¸c. * B»ng ®iÖp tõ "ngµy ngµy" nhµ th¬ thÓ hiÖn sù thực cảm động diễn ra thờng xuyên liên tục những dßng ngêi ngêi nÆng trÜu nhí th¬ng lÆng lÏ nèi nhau vµo l¨ng viÕng B¸c. - NhÞp th¬ trÇm l¾ng, ©m ®iÖu kÐo dµi nh diÔn t¶ dßng ngêi v« tËn, diÔn t¶ cảm xúc sâu nặng nhớ thơng của đồng bào Miền Nam víi B¸c.. - H/¶ Èn dô"VÇng tr¨ng" bëi kh«ng thÓ cã vÇng tr¨ng ë trong l¨ng nhng t¸c gi¶ vÉn h×nh dung nh thế để khẳng định cuộc đời Bác rực sáng nh mặt trời nhng cuộc đời của B¸c c¸ch sèng cña B¸c, t©m hån B¸c hiÒn hËu thanh cao nh ¸nh tr¨ng..

(215) tận, diễn tả cảm xúc sâu nặng nhớ thơng của đồng bào Miền Nam víi B¸c. 9 tiÕng/1dßng th¬). * Học sinh đọc khổ 3: ? Khi vµo trong l¨ng B¸c, nhµ th¬ quan s¸t vµ cã c¶m nhËn g× vÒ B¸c? - B¸c n»m trong l¨ng giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn ? GiÊc ngñ b×nh yªn lµ c¸ch nãi nh thÕ nµo? Nãi gi¶m nãi tr¸nh. ? Em hiÓu giÊc ngñ b×nh yªn lµ giÊc ngñ nh thÕ nµo? - Giấc ngủ thanh bình và vĩnh hằng của 1 con ngời đã cống hiến trọn vẹn cuộc đời cho cuộc sống của đất nớc, nhân dân. GiÊc ngñ cña B¸c b×nh yªn trong th¬ng nhí, ¬n nghÜa cña mäi ngêi. ? Kh«ng thÓ cã vÇng tr¨ng cã thËt ë trong l¨ng nhng v× sao t¸c gi¶ vaanxhinhf dung giÊc ngñ cña B¸c gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn? VÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn ® t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g× trongcachsnois Êy? - Sö dông nghÖ thuËt Èn dô. - Kh«ng thÓ cã vÇng tr¨ng ë trong l¨ng nhng t¸c gi¶ vÉn h×nh dung nh thế để khẳng định cuộc đời Bác rực sáng nh mặt trời nhng cuộc đời của Bác cách sống của Bác, tâm hồn Bác hiền hËu thanh cao nh ¸nh tr¨ng. ? Những hình ảnh ấy đợc sáng tạo bằng trí tởng tợnghay còn b»ng ®iÒu g× kh¸c n÷a? - Bằng trí tởng tợng, bằng thấu hiểu và yêu quý những vẻ đẹp trong nh©n c¸ch Hå ChÝ Minh. ? C©u th¬ tiÕp theo xuÊt hiÖn h×nh ¶nh Èn dô? §ã lµ h×nh ¶nh nµo? ý nghÜa cña h×nh ¶nh nµy? - Trêi xanh lµ m·i m·i. Trêi xanh ® Èn dô lafbieeur tîng bÊt diÖt cña B¸c Hå. Ngêi d· ra ®i nhng lÝ tëng vµ sù nghiÖp cña Ngêi vÉn cßn m·i m·i. ? Tõ nµo trong lêi th¬ "Mµ sao nghe nhãi ë trong tim" cã søc biÓu c¶m trùc tiÕp ? - Tõ "Nhãi" ? C¶m nhËn cña em vÒ lêi th¬ nµy qua lêi biÓu c¶m trùc tiÕp đó? - Nhói là đau đột ngột, quặn thắt. - Nghe nhãi ë trong tim lµ nçi ®au tinh thÇn. - Tác giả tự cảm nỗi đau mất mát trong đáy sâu tâm hồn mình vÒ sù ra ®i cña B¸c. ? NhËn xÐt c¸ch sö dông côm tõ "vÉn biÕt, mµ sao" ? - Sử dụng nh một sự đói lập, khắc sâu thực tại cảm xúc xót xa đau đớn mất mát trớc sự ra đi của Ngời. C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c. ? Khi trë l¹i MN t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc nh thÕ nµo? - Th¬ng trµo níc m¾t ® Nhí th¬ng nghÑn ngµo trµo d©ng. ? Cùng với cảm xúc đó ngời con đã nguyện ớc điều gì? - Muèn lµm : chim hãt ; ®o¸ hoa ; c©y tre. ? NhËn xÐt nhÞp th¬, c¸ch sö dông tõ ng÷ ë ®o¹n th¬ nµy? T¸c dông béc lé t×nh c¶m g×? ? H×nh ¶nh thÓ hiÖn íc nguyÖn cña nhµ th¬ cã ý nghÜa nh thÕ nµo? t¹i sao nhµ th¬ muèn ho¸ th©n thµnh chim, ®o¸ hoa, c©y tre? Lời tâm nguyện đó thể hiện tình cảm gì? - Chim đ gợi liên tởng tới âm thanh của thiên nhiên đẹp đẽ trong lµnh n¬i B¸c yªn nghØ. - §o¸ hoa ® to¶ h¬ng th¬m. - H/¶ Èn dô "trêi xanh" tîng trng cho sù bÊt diÖt cña B¸c Hå. Ngêi d· ra ®i nhng lÝ tëng vµ sù nghiÖp cña Ngêi vÉn cßn m·i m·i.. - T¸c gi¶ tù c¶m nçi ®au mất mát trong đáy sâu t©m hån m×nh vÒ sù ra ®i cña B¸c.. 3. C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c. - T¸c gi¶ c¶m thÊy b©ng khu©ng, xèn xang, lu luyÕn kh«ng muèn rêi xa B¸c. - T¸c gi¶ muèn ho¸ th©n vµo thiªn nhiªn xø së quanh lăng Bác để đợc gÇn B¸c, d©ng lªn B¸c niÒm t«n kÝnh. Lêi t©m nguyÖn ch©n thµnh tha thiÕt, thÓ hiÖn c¶m xóc lu luyÕn kh«ng muèn rêi xa. III. Tæng kÕt- Ghi ghí 1. NghÖ thuËt - So s¸nh t¶ thùc Èn dô tîng trng tõ ng÷ chän läc. 2. Néi dung ThÓ hiÖn t×nh c¶m t¸c gi¶ đối với bác kính yêu IV. LuyÖn tËp.

(216) - Häc thuéc lßng bµi th¬ - C©y tre ® Lµm con ngêi b×nh dÞ trung hiÕu ? Giá trị nội dung, nghệ thuật đợc Viễn Phơng thể hiện qua - Viết 1 đoạn thể hiện c¶m nghÜ vÒ 1 ®o¹n th¬ v¨n b¶n ViÕng L¨ng B¸c mµ em thÝch? 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại bài, yêu cầu h/s đọc diễn cảm bài thơ. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc thuéc lßng bµi th¬, c¶m nhËn khæ th¬ 1,2, so¹n bµi tiÕp theo *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 TiÕt upload.123doc.net: nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc. ®o¹n trÝch. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh : - HiÓu râ thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch, nhËn diÖn chÝnh x¸c mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. - Nắm vững yêu cầu đối với một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích để có cơ sở tiếp thu rèn luyện tốt kiểu bài này ở các tết tiếp theo. - RÌn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "ViÕng l¨ng B¸c" ? C¶m nhËn cña em vÒ t×nh c¶m cña VP- Ngêi con miÒn nam víi BH. 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Học sinh đọc văn bản mẫu trong sgk/61 - 62 I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm * Giáo viên diễn giảng cho học sinh: Vấn đề nghị truyện (hoặc đoạn trích) luận chính là t tởng cốt lõi, là chủ đề của một bài 1. Phân tích ngữ liêu mẫu v¨n nghÞ luËn. - Vấn đề nghị luận: ? Văn bản vừa đọc trên nêu ra vấn đề nghị luận gì? + Những phẩm chất đức tính đẹp đẽ ? Vấn đề nghị luận : Những phẩm chất đức tính và đáng yêu của nhân vật anh Thanh đẹp đẽ và đáng yêu của nhân vật anh thanh niên niên làm công tác khí tợng kiêm vật làm công tác khí tợng kiêm vật lí địa cầu trong lí địa cầu trong truyện ngắn "Lặng lẽ truyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Long. Long. + Hình ảnh(vẻ đẹp) anh thanh niên ? Hãy đặt tên cho bài văn trên? lµm c«ng t¸c khÝ tîng trong truyÖn - Häc sinh th¶o luËn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn - Hs1: Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ. Thµnh Long. - H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng - Ba luËn ®iÓm: trong truyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn + L§1: Nh©n vËt anh thanh niªn nµy Thµnh Long. đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề ở ? Bàn về vẻ đẹp của anh thanh niên tác giả nêu ra tinh thần trách nhiệm cao với công mÊy luËn ®iÓm? Nh÷ng c©u v¨n nµo mang luËn viÖc l¾m gian khæ cña m×nh. điểm, hãy tìm và đọc? + LĐ2: Anh thanh niên này đáng yêu - Ba luËn ®iÓm: ë chç "thÌm ngêi" lßng hiÕu kh¸ch ? Để làm sáng tỏ các luận điểm trên tác giả đã nhiệt, ở sự quan tâm tới ngời khác dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng g×? một cách chu đáo. ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm, c¸ch ®a dÉn + L§3: Ngêi thanh niªn hiÕu kh¸ch chøng vµ lÝ lÏ cña t¸c gi¶? vµ s«i næi Êy l¹i rÊt khiªm tèn. - Dùng lí lẽ, dẫn chứng trong tác phẩm để phân - Dùng lí lẽ, dẫn chứng trong tác tÝch vµ chøng minh. phẩm để phân tích và chứng minh. - Tr×nh bµy luËn ®iÓm râ rµng, ng¾n gän, g©y sù - Tr×nh bµy luËn ®iÓm râ rµng, ng¾n.

(217) chú ý cho ngời đọc. gọn, gây sự chú ý cho ngời đọc - Vấn đề nghị luận chính là t tởng cốt lõi, là chủ đề - Bố cục của văn bản: + Mở bài: Nêu vấn đề nghị luận (Giới cña mét bµi v¨n nghÞ luËn. ? Văn bản vừa đọc trên nêu ra vấn đề nghị luận gì? thiệu nhân vật và vẻ đẹp đáng yêu ? Nhận xét cách trình bày luận điểm, cách đa dẫn của nhân vật đã để lại ấn tợng khó phai mờ trong ngời đọc) chøng vµ lÝ lÏ cña t¸c gi¶? ? Đọc thầm lại văn bản và chỉ rõ bố cục. Hãy nêu + Thân bài: trình bày từng vẻ đẹp của ngêi thanh niªn b»ng 3 luËn ®iÓm ®nhiÖm vô cña tõng phÇn trong v¨n b¶n? + Mở bài: Nêu vấn đề nghị luận (Giới thiệu nhân ợc phân tích, chứng minh bằng lí lẽ vật và vẻ đẹp đáng yêu của nhân vật đã để lại ấn t- và dẫn chứng trong tác phẩm. + Kết bài: Nâng cao vấn đề nghị luận: ợng khó phai mờ trong ngời đọc) + Thân bài: trình bày từng vẻ đẹp của ngời thanh (Khẳng định vấn đề nghị luận) niên bằng 3 luận điểm đợc phân tích, chứng minh b»ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng trong t¸c phÈm. 2. KÕt luËn- Ghi nhí: + Kết bài: Nâng cao vấn đề nghị luận: (Khẳng định II. LuyÖn tËp: vấn đề nghị luận) ? Tõ v¨n b¶n trªn, em cã thÓ rót ra ®iÒu g× vÒ v¨n - §Êu tranh néi t©m cña LH trong viÖc lùa chän c¸i sèng vµ c¸i chÕt: nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? Nh÷ng m©u thuÉn gi»ng xÐ xung ? Yªu cÇu cña bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm quanh viÖc lùa chän gi÷a sèng vµ truyÖn nh thÕ nµo? chÕt. Sèng th× sao? ChÕt th× thÕ nµo? KÕt luËn- Ghi nhí SGK (Phân tích nội tâm nhân vật). Vì đó - Học sinh đọc. lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho c¸i chÕt d÷ - LuyÖn tËp: déi cña nh©n vËt. Nãi c¸ch kh¸c c¸i - Học sinh đọc đoạn văn sgk/64. chÕt chØ lµ kÕt qu¶ cña mét cuéc a) Vấn đề nghị luận: "chiến đấu giằng xé" trong tâm hồn ? Theo em vấn đề nghị luận ở đây là gì? nh©n vËt. c) Sự nhận xét đánh giá vầ nhân vật lão Hạc. ? C¸c ý kiÕn Êy gióp ta hiÓu thªm g× vÒ nh©n vËt - Hµnh déng cuèi cïng cña L·o chän c¸i chÕt th¶m khèc, cßn h¬n ph¶ l·o H¹c? + T×nh phô tö thiªng liªng, s©u s¾c. - §¸nh gi¸ vÇ nh©n vËt l·o H¹c. + Ngêi cha rÊt mùc th¬ng con, hi sinh cho con. + Ngêi n«ng d©n giµu lßng tù träng thµ "ChÕt + T×nh phô tö thiªng liªng, s©u s¾c. + Mét ngêi cha rÊt mùc th¬ng con, hi trong cßn h¬n sèng nhôc" + Lão Hạc là ngời đáng thơng, đáng kính, đáng sinh cho con. + Ngêi n«ng d©n giµu lßng tù träng tr©n träng. thµ "ChÕt trong cßn h¬n sèng nhôc" + Lão Hạc là ngời đáng thơng, đáng kính, đáng trân trọng. 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống, khái quát lại các kiến thức đã học. 5. Hớng dẫn về nhà: Học bài, đọc lại các văn bản tự sự, chú ý cốt truyện, nhân vật, so¹n bµi *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /2/2011 TiÕt 119: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện, cần phải đạt đợc những yªu cÇu nµo? C¸c thao t¸c viÕt bµi ra sao? - RÌn kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. - TÝch hîp víi v¨n häc vµ tiÕng viÖt B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: SGK, xem tríc bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức.

(218) 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn 1 t¸c phÈm truyÖn, sù cÇn thiÕt khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Các đề văn: Giáo viên ghi bảng phụ - Học sinh quan I. Đề bài nghị luận về tác phẩm sát và đọc. truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) ? Các đề bài trên đã nêu ra vấn đề nghị luận nào về tác - Đề 1: Nghị luận về thân phận phÈm truyÖn? ngêi phô n÷ trong x· héi phong §Ò 1: NghÞ luËn vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi kiÕn. phong kiÕn. Yêu cầu: Qua nhân vật Vũ NĐề 2: Nghị luận về diễn biến cốt truyện trong truyện ơng đề xuất những nhận xét gì vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong ng¾n Lµng cña Kim L©n. §Ò 3: NghÞ luËn th©n phËn Thuý KiÒu trong ®o¹n trÝch. x· héi cò. Đề 4: Nghị luận về đời sống tình cảm gia đình qua tác - Đề 2: Nghị luận về diễn biến cèt truyÖn trong truyÖn ng¾n phÈm "ChiÕc lîc ngµ" ? Hãy quan sát và đọc thầm 4 đề trên, hãy cho biết từ Làng của Kim Lân. ngữ nào trong đề thể hiện rõ yêu cầu của đề, thể hiện Yêu cầu: Phân tích những đặc ®iÓm næi bËt trong cèt truyÖn rõ thể loại? Em hãy gạch chân các từ đó? ? Nh vậy các từ suy nghĩ, phân tích trong đề bài đòi hỏi của tác phẩm . - §Ò 3: NghÞ luËn th©n phËn ph¶i kh¸c nhau nh thÕ nµo? - Suy nghĩ : Xuất phát từ sự cảm hiểu của bản thân để Thuý Kiều trong đoạn trích. Yªu cÇu: Nªu suy nghÜ cña b¶n đa ra nhận xét đánh giá tác phẩm. - Ph©n tÝch: Tõ nh÷ng nÐt næi bËt vÒ néi dung vµ nghÖ th©n ßª th©n phËn Thuý KiÒu thuËt cña t¸c phÈm (cèt truyÖn, nh©n vËt, sù viÖc, t×nh trong ®o¹n trÝch (Më réng ra lµ tiết …) để lập luận sau đó nêu nhận xét, đánh giá tác thân phận ngời phụ nữ trong xã héi cò. ) phÈm . ? Từ 4 đề bài trên em có thể rút ra mấy dạng đề phân - Đề 4: Nghị luận về đời sống tình cảm gia đình qua tác phẩm tÝch t¸c phÈm truyÖn "ChiÕc lîc ngµ" - 2 Dạng đề: + Dạng đề 1: Đi sâu vào việc nghị luận về nhân vật trong t¸c phÈm. * Tõ nh÷ng nÐt næi bËt vÒ néi + Dạng đề 2: Phân tích nội dung, diễn biến cốt truyện. dung và nghệ thuật của tác * §Ò bµi : Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong phÈm (cèt truyÖn, nh©n vËt, sù việc, tình tiết …) để lập luận truyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim L©n. sau đó nêu nhận xét, đánh giá 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: t¸c phÈm . - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm : - Dạng đề 1: đi sâu vào nhân vật trong tác phẩm . C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ - Yªu cÇu: Nªu suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong II. t¸c phÈm truyÖn truyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim L©n. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. ? Để thực hiện yêu cầu của đề cần đặt những câu hỏi 1a. * §Ò bµi : Suy nghÜ vÒ nh©n vËt nào để tìm ý? «ng Hai trong truyÖn ng¾n ? C¸i g× lµ nÐt næi bËt nhÊt ë nh©n vËt «ng Hai? "Lµng" cña Kim L©n. ? T×nh yªu lµng yªu níc cña «ng Hai 1. T×m hiÓu đề và tìm ý: ? Tình yêu làng yêu nớc của ông Hai đợc bộc lộ trong - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c t×nh huèng nµo? ? Tình cảm ấy có đặc điểm gì ở hoàn cảnh cụ thể lúc phẩm : Dạng đề 1: đi sâu vào nh©n vËt trong t¸c phÈm . bÊy giê? ? Nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt nµo chøng tá mét c¸ch sinh - Yªu cÇu: Nªu suy nghÜ vÒ nh©n động, thú vị tình yêu làng và lòng yêu nớc ấy? (Tâm vật ông Hai trong truyện ngắn trạng, cử chỉ, hành động, lời nói …) "Lµng" cña Kim L©n. 2. LËp dµn ý: 2. LËp dµn ý: ? Theo em cÇn bæ sung kh«ng? a) Më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm a) më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm vµ nh©n vËt «ng Hai. nh©n vËt «ng Hai. b) Thân bài: Triển khai các nhận định về tình yêu làng, và b) bµi: TriÓn khai c¸c yêu nớc của ông Hai và nghệ thuật đặc sắc của nhà văn nhậnThân định vÒ t×nh yªu lµng, yªu (Làm nổi bật đặc điểm của nhân vật ông Hai và nghệ nớc của ông Hai vµ nghÖ thuËt.

(219) thuËt cña t¸c phÈm) c) Kết bài: Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật «ng Hai. 3. ViÕt bµi hoµn chØnh a) ViÕt ®o¹n më bµi: ? Cã mÊy c¸ch më bµi? - 2 c¸ch më bµi: + Nªu trùc tiÕp nh÷ng suy nghÜ + Từ khái quát đến cụ thể. ? Dù mở bài bằng cách nào cũng phải đạt yêu cầu gì? - Giới thiệu tác phẩm và nêu vấn đề mình - Giới thiệu tác phẩm và nêu vấn đề mình sẽ phân tích. b) ViÕt th©n bµi: LÇn lît tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm vÒ nh©n vËt «ng hai theo dµn bµi (2 luËn ®iÓm) - Gi¸o viªn chia líp lµm 2 nhãm viÕt bµi. - Yªu cÇu mçi luËn ®iÓm cÇn cã sù ph©n tÝch chøng minh b»ng dÉn chøng cô thÓ. - Các nhóm đọc và nhận xét bài nhau. - Gi¸o viªn cho ®iÓm. c) Kết bài: Học sinh đọc sgk. 4. Đọc và sửa chữa: Học sinh đọc, phát hiện lỗi sai và söa l¹i.. đặc sắc của nhà văn (Làm nổi bật đặc điểm của nhân vật ông Hai vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm) c) Kết bài: Khẳng định vẻ đẹp t©m hån cña nh©n vËt «ng Hai.. 3. ViÕt bµi hoµn chØnh a) ViÕt ®o¹n më bµi: Giíi thiÖu tác phẩm và nêu vấn đề mình sẽ ph©n tÝch. b) ViÕt th©n bµi: c) Kết bài: Học sinh đọc sgk. 4. §äc vµ söa ch÷a 2b.Tæng kÕt ghi nhí sgk III. LuyÖn tËp: Suy ngÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n "L·o H¹c" cña Nam Cao. - Dạng đề 2: Đi sâu vào nội dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm L·o H¹c. - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại bài: Các dạng đề NL về một TP truyện hoặc đoạn trÝch, dµn ý chung cña d¹ng bµi nµy. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc phÇn ghi nhí sgk *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/2/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 TiÕt 120: LuyÖn tËp lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh + Cñng cè tri thøc vÒ yªu cÇu,c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc đoạn trích) đã học. + Gióp häc sinh n¾m v÷ng, thµnh th¹o thªm kÜ n¨ng t×m ý lËp ý, kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm (®o¹n trÝch). + RÌn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n NL vÒ TP truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trß: SGK, xem bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? H·y nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n NghÞ luËn mét t¸c phÈm truyÖn (®o¹n trÝch)? 3. Bµi míi: Họat động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n I. «n l¹i lÝ thuyÕt : trích? Nêu các dạng đề mà em biết? II. LuyÖn tËp: C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch * LuyÖn tËp: - Giáo viên ghi đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích "Chiếc lợc ngà" "ChiÕc lîc ngµ" * Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. ? Trớc một đề tập làm văn nghị luận nh trên, em phải - Thể loại: nghị luận (Cảm nhận về lµm theo nh÷ng bíc nµo? ®o¹n trÝch) * Bớc 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. - Néi dung : §o¹n trÝch "ChiÕc lîc - Đọc kĩ đề (chú ý từ quan trọng) ngµ"cña NguyÔn Quang S¸ng - Xác định yêu cầu của đề * Bíc 2: LËp dµn ý: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn (C¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch) 1, Më bµi:.

(220) - Néi dung : §o¹n trÝch "ChiÕc lîc ngµ"cña NguyÔn - Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c Quang S¸ng phÈm vµ ®o¹n trÝch. * Bíc 2: LËp dµn ý: 2, Th©n bµi: TriÓn khai c¸c luËn 1, Më bµi: ? Nªu yªu cÇu cña më bµi? ®iÓm - Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ ®o¹n trÝch. - LuËn ®iÓm 1: T×nh c¶m cha con 2, Th©n bµi: TriÓn khai c¸c luËn ®iÓm s©u nÆng. Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh khai th¸c luËn ®iÓm, luËn + LuËn cø 1: Cuéc gÆp gì gi÷a hai cø, lùa chän dÉn chøng tiªu biÓu. cha con sau 8 n¨m xa c¸ch. DÉn + LuËn ®iÓm 1: T×nh c¶m cha con s©u nÆng. chứng: Thái độ và tình cảm của bé - LuËn cø 1: Cuéc gÆp gì gi÷a hai cha con sau 8 n¨m Thu tríc vµ sau khi nhËn «ng S¸u xa cách. Dẫn chứng: Thái độ và tình cảm của bé Thu tr- là cha. íc vµ sau khi nhËn «ng S¸u lµ cha. + LuËn cø 2: ë khu c¨n cø, «ng - LuËn cø 2: ë khu c¨n cø, «ng S¸u cßn lµm lîc tÆng S¸u cßn lµm lîc tÆng con. con. DÉn chøng: T©m tr¹ng cña «ng S¸u DÉn chøng: T©m tr¹ng cña «ng S¸u sau khi chhia tay sau khi chhia tay con, qu¸ tr×nh con, qu¸ tr×nh «ng S¸u lµm chiÕc lîc ngµ, lêi tr¨n trèi «ng S¸u lµm chiÕc lîc ngµ, lêi tr¨n cña «ng tríc lóc hi sinh … trèi cña «ng tríc lóc hi sinh … + LuËn ®iÓm 2: NghÖ thuËt kÓ chuyÖn - LuËn ®iÓm 2: NghÖ thuËt kÓ ? NghÖ thuËt kÓ chuÖn cña t¸c gi¶ hÊp dÉn ë ®iÓm nµo? chuyÖn - Cèt truyÖn chÆt chÏ víi nhiÒu yÕu tè bÊt ngê, hîp lÝ. - Cèt truyÖn chÆt chÏ víi nhiÒu yÕu + BÐ Thu nhËn ra cha khi «ng S¸u vÒ th¨m nhµ qua 8 tè bÊt ngê nhng hîp lÝ. n¨m xa c¸ch. + BÐ Thu nhËn ra cha khi «ng S¸u + Biểu lộ tình cảm nồng nhiệt và xúc động trớc lúc chia về thăm nhà qua 8 năm xa cách. tay + BiÓu lé t×nh c¶m nång nhiÖt vµ + Sự bất ngờ gây hứng thú cho ngời đọc. xúc động trớc lúc chia tay + Cuộc gặp gỡ tình cờ nhân vật - ngời kể chuyện với bé + Sự bất ngờ gây hứng thú cho ngThu + Lựa chọn ngôi kể phù hợp: Truyện kể ở ngôi thứ ời đọc. nhÊt + Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt (nhÊt lµ trÎ + Cuéc gÆp gì t×nh cê nh©n vËt th¬) chÝnh x¸c vµ hîp lÝ. ngêi kÓ chuyÖn víi bÐ Thu + Ng«n ng÷ tù nhiªn, lêi kÓ hÊp dÉn. + Lùa chän ng«i kÓ phï hîp: + KÓ xen miªu t¶. Giäng kÓ giµu c¶m xóc, ch©n thùc, TruyÖn kÓ ë ng«i thø nhÊt sinh động, giàu sức thuyết phục. + Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt 3, KÕt bµi: Kh¸i qu¸t tæng hîp l¹i néi dung vµ nghÖ (nhÊt lµ trÎ th¬) chÝnh x¸c vµ hîp thuËt cña ®o¹n trÝch. lÝ. - Đoạn trích diễn tả chân thực và cảm động về tình cha + Ngôn ngữ tự nhiên, lời kể hấp con th¾m thiÕt s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cuéc dÉn. chiÕn tranh. + KÓ xen miªu t¶. Giäng kÓ giµu - Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tính cách cảm xúc, chân thực, sinh động, nhân vật đặc sắc, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả: giàu sức thuyết phục. c¶m th«ng, chia sÎ, tr©n träng. 3, KÕt bµi: Kh¸i qu¸t tæng hîp l¹i * Bíc 3: ViÕt bµi néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n N 2: LuËn ®iÓm 1 trÝch. N 3: LuË ®iÓm 2 * Bớc 4: - Cho học sinh đọc lại toàn bộ. 4. Cñng cè: Rót kinh nghiÖm giê luyÖn tËp DuyÖt tuÇn 26 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc hoµn thiÖn bµi viÕt.. TuÇn 27 Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. §íi Huy TiÒm. TiÕt 121: Sang Thu H÷u ThØnh.

(221) A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt häc båi dìng c¶m nhËn t©m hån yªu thiªn nhiªn, c¶m nhËn sù chuyển đổi tinh tế của thiên nhiên. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca cho häc sinh. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh có tình yêu thiên nhiên quê hơng, đất nớc. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trß: §äc vµ so¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nhf lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "ViÕng l¨ng B¸c", Nªu c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ ®Çu cña bµi th¬? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm chung - Hs: Tr¶ lêi theo s¸ch gi¸o khoa. - T¸c gi¶: ? Nêu xuất xứ và hoàn cảnh ra đời của bài thơ? - T¸c phÈm: - Bài thơ đợc sáng tác vào năm 1977, - Bài thơ đợc sáng - Bài thơ rút từ tập Từ chiến hào đến thành phố, NXB Văn học tác vào năm 1977, Hµ Néi, 1991. - Bµi th¬ rót tõ tËp * Giáo viên: Giọng đọc chậm rãi rõ ràng và mạch lạc, phù hợp Từ chiến hào đến với thể thơ 5 chữ. Nhiều câu đọc giọng êm ái, nhẹ nhàng thµnh phè, NXB - ThÓ th¬: Ngò ng«n (5 ch÷) V¨n häc Hµ Néi, ? Phơng thức biểu đạt của văn bản là gì? 1991. - Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. - ThÓ th¬: Ngò ng«n ? Văn bản có thể đợc chia thành mấy phần, ý chính từng phần - Ph¬ng thøc biÓu + C¶m nhËn kh«ng gian lµng quª sang thu (khæ th¬ thø nhÊt) đạt: Miêu tả kết hợp + Cảm nhận không gian đất trời sang thu (2 khổ thơ cuối) biÓu c¶m. * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Khæ th¬ thø nhÊt ? Con ngêi c¶m gi¸c sang thu b¾t ®Çu b»ng nh÷ng dÊu hiÖu nµo? ? Tõ "bçng" diÔn t¶ tr¹ng th¸i nµo cña sù c¶m nhËn? - Cảm giác ngạc nhiên, bất ngờ trớc sự thay đổi của thời tiết ? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh cña nhµ th¬ trong khæ th¬ ®Çu. - Ph¶ vµo: To¶ vµo, trén lÉn vµo giã se l¹nh® Mïi h¬ng æi to¶ - Giã se: Giã heo may, h¬i l¹nh ® Lµm thøc dËy c¶ kh«ng gian vên ngâ ? Kh«ng chØ c¶m nhËn mïa thu vÒ qua h¬ng æi mµ nhµ th¬ cßn nhận thấy điều gì đặc biệt của thiên nhiên nữa? ? Lêi th¬ " S¬ng chïng ch×nh qua ngâ " gîi cho em liªn tëng nh thÕ nµo? Sö dông nghÖ thuËt g×? - Hạt sơng nhỏ li ti giăng mắc nhẹ nhàng nh cố ý chuyển động chËm l¹i, chuyÓn sang thu. - Sö dông tõ l¸y kÕt hîp víi nh©n ho¸. ? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµy? - Lµm cho h¹t s¬ng sím mai nh cã t©m hån cã c¶m nhËn riªng, sơng nh ngng đọng lại nh không muốn chuyển sang. Cảnh sang thu của tạo vật đã thấp thoáng hồn ngời: bịn rịn, lu luyến đến chïng ch×nh. ? Nh vËy, thu sang trong biÓu hiÖn cña h¬ng æi, trong giã se n¬i ngâ xãm trong sù chïng ch×nh cña giät s¬ng mai. Nhng v× sao nhà thơ lại viết "Hình th thu đã về" ? - H×nh nh cã mét chót cha thËt râ rµng trong c¶m nhËn.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Khæ th¬ thø nhÊt Bçng nhËn ra h¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se - C¶m gi¸c ng¹c nhiªn, bÊt ngê tríc sự thay đổi của thời tiÕt - Khổ thơ đã làm næi bËt nh÷ng c¶m nhËn ban ®Çu cña t¸c gi¶ vÒ c¶nh sang thu của đất trời. Thiên nhiên đợc c¶m nhËn tõ nh÷ng g× v« h×nh (h¬ng , giã), mê ¶o (s¬ng) 2. Khæ th¬ 2 vµ 3 - Sự thay đổi của đất trời sang thu, tất.

(222) ? Từ đó, em cảm nhận gì từ tâm hồn nhà thơ trớc thu? - Nh¹y c¶m, yªu TN, thêi tiÕt thu vµ cuéc sèng n¬i lµng quª. Khæ th¬ thø 2: ? Đất trời sang thu đợc TG miêu tả qua hình ảnh không gian nµo? - S«ng, chim, m©y. ? Một cảnh tợng nh thế nào đợc gợi lên từ lời thơ "Sông đợc lúc dÒnh dµng" ? - MÆt níc s«ng d©ng lªn nhng kh«ng cuén ch¶y mµ lÆng lÏ, ph¼ng lÆng. - Dßng s«ng thít tha mÒm m¹i, hiÒn hoµ tr«i mét c¸ch nhµn h¹, thanh th¶n. ? Do c¸nh chim véi v· lµ c¸nh chim nh thÕ nµo? C¸nh chim nµy b¸o hiÖu ®iÒu g×? - C¸nh chim véi v· bay vÒ ph¬ng Nam tr¸nh rÐt. B¸o hiÖu hÕt h¹ sang thu. ? Cảm nhận của em về hình ảnh "Có đám mây mùa hạ- Vắt nửa m×nh sang thu" - Gợi hình ảnh đám mây mùa hạ còn sót lại trên bầu trời đã bắt ®Çu xanh trong. §¸m m©y máng, kÐo dµi ®ang bíc vµo ngìng cöa mïa thu. ? Nghệ thuật của khổ thơ này có gì đặc biệt? - Sử dụng hàng loạt từ láy gợi tả, hình ảnh đợc cảm nhận tinh tế kÕt hîp víi trÝ tëng tîng bay bæng. ? Từ đó, bức tranh mùa thu hiện lên nh thế nào? - Sự thay đổi của đất trời sang thu, tất cả không gian cảnh vật nh ®ang chuyÓn m×nh tõ tõ ®iÒm tÜnh bíc sang thu. Khæ th¬ thø 3: ? Con ngêi cßn c¶m thÊy nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c biÖt nµo cña thêi tiÕt khi chuyÓn tõ h¹ sang thu? Nh÷ng h×nh ¶nh nµo cña thiªn nhiên đợc nhà thơ cảm nhận? - Nhµ th¬ c¶m nhËn qua n¾ng, ma,sÊm. ? Dùa vµo ý chÝnh cña c¸c c©u th¬ em h·y t¸i hiÖn l¹i kh«ng gian, c¶nh s¾c thiªn nhiªn lóc giao mïa gi÷a h¹ sang thu? - Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhng đã nhạt dần. Cơn ma rµo mïa h¹ Ýt dÇn, tha dÇn, kh«ng cßn µo ¹t bÊt ngê n÷a. Tiếng sấm cũng bớt đi, không còn đột ngột xuất hiện nh trớc nữa. Tất cả đều chầm chậm không bất ngờ, không vội vã. ? Qua đó em có cảm nhận gì trớc cảnh đất trời sang thu? - Cảnh vật thời tiết thay đổi. Tất cả còn những dấu hiệu của mùa hạ nhng giảm dần về mức độ, cờng độ … lặng lẽ vào thhu. ? Trớc cảnh đất trời sang thu nhà thơ thể hiện suy ngẫm về cuộc đời. Theo em câu thơ nào gợi tả điều đó? Hình ảnh thơ nào cho em liên tởng tới điều đó? - Hình ảnh "Trên hàng cây đứng tuổi" - Mang ý nghĩa ẩn dụ: Nắng, ma, sấm ẩn dụ cho những thay đổi vang động của cuộc đời, của xã hội đó cũng là thay đổi của tuổi đời sang thu. Từ những thay đổi của mùa thu thiên nhiên, liên tởng đến sự thay đổi của mùa thu đời ngời. ? Tõ ý nghÜa Èn dô trªn em hiÓu g× vÒ con ngêi tríc lóc sang thu? + Con ngêi chÊp nhËn b×nh tÜnh, tù tin. + Con ngời yêu thiên nhiên, yêu đất nớc, yêu cuộc sống. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc Hữu Thỉnh thể hiện qua bài thơ. - Sử dụng nghệ thuật nhân hoá, liên tởng đến con ngời từng trải, chØ sù chÝn ch¾n trëng thµnh cña con ngêi. ? Qua đó tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì.. c¶ kh«ng gian c¶nh vËt nh ®ang chuyÓn m×nh tõ tõ ®iÒm tÜnh bíc sang thu. §· v¬i dÇn c¬n ma. SÊm còng bít bÊt ngê - N¾ng, ma, sÊm Èn dô cho nh÷ng thay đổi vang động của cuộc đời, của xã hội đó cũng là thay đổi của tuổi đời sang thu.. - Khæ th¬ mang ®Ëm tÝnh suy ngÉm, triÕt lÝ, phï hîp víi kh«ng gian vµo thu..

(223) - Hs: Nêu nội dung ý nghĩa của bài thơ và đọc Ghi nhớ SGK * Hoạt động IV: Luyện Tập III. Tæng kÕt- Ghi - Bài thơ cho ta thấy tình cảm gì của tác giả với thiên nhiên, đất nhớ: nớc đọc lại bài thơ 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung IV. LuyÖn tËp: 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i néi dung bµi häc, Kh¸i qu¸t l¹i gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. 5. Hớng dẫn: Học thuộc lòng bài thơ, cảm nhận cái hay, cái đẹp của khổ thơ thứ 3. Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: 1/3/2011. TiÕt 122 Nãi víi con. Y Ph¬ng. I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua tiết học gúp học sinh cảm nhận đợc: - Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hơng sâu nặng cùng niÒm tù hµo víi søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña d©n téc m×nh qua lêi th¬ cña Y Ph¬ng. - Hiểu đợc cách diễn tả độc đáo, giàu hình ảnh, cụ thể, gợi cảm của thơ ca miền núi. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ luyện cho học sinh năng cảm nhận thơ ca hiện đại. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết yêu thơng, kính trọng cha mẹ. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trß: §äc vµ so¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nhf lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ "Sang thu", Nªu c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ ®Çu cña bµi th¬? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Đọc tìm hiểu chung I. §äc, t×m hiÓu chung. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm - T¸c gi¶: * Gi¸o viªn : Th¬ cña «ng thÓ hiÖn t©m hån ch©n thËt, m¹nh mÏ vµ - T¸c phÈm: trong s¸ng, c¸ch t duy ®Çy h×nh ¶nh cña con ngêi MiÒn nói. - ThÓ th¬: Tù do. ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - Ph¬ng thøc biÓu - Bµi th¬ trÝch trong cuèn th¬ ViÖt Nam (1945 - 1985). đạt: Biểu cảm kết * Gv: Giọng đọc nhẹ nhàng, tha thiết nh lời nhắn nhủ. hîp miªu t¶. * Học sinh đọc, giáo viên nhận xét. - Bè côc: Hai phÇn. ? V¨n b¶n "Nãi víi con" lµ bµi th¬ tr÷ t×nh. VËy theo em nh©n vËt tr÷ t×nh ë ®©y lµ ai? (Nh©n vËt tr÷ t×nh lµ ngêi cha) ? Phơng thức biểu đạt của văn bản là gì? - BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù vµ miªu t¶. ? ThÓ th¬: ThÓ th¬ tù do ? Bµi th¬ cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn, néi dung tõng phÇn + PhÇn1: Khæ th¬ 1 - Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån. + PhÇn 2: Khæ th¬ 2 - Nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bØ m·nh liÖt II. §äc vµ t×m hiÓu cu¶ quª h¬ng. v¨n b¶n * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. - Học sinh đọc khổ thơ 1 1. Nãi víi con ? 4 câu thơ đầu nhà thơ nói đến hình ảnh của ai? Nhà thơ diễn tả vÒ t×nh c¶m t×nh c¶m céi nguån nµo? céi nguån. - Con còn thơ bé, đang chập chững bớc đi trong sự chờ đón mừng vui cña cha mÑ..

(224) (Khæ th¬ 1) * Tình cảm gia đình. ? Từ lời thơ em hình dung nh thế nào về không khí gia đình? - Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. Từng bớc đi, từng tiếng nói của con tiếng cời của con đều đợc cha mẹ chăm chút. Con lớn lên từng ngày trong sự yêu thơng, nâng đón và mong chờ của cha mÑ. ? Lêi th¬, c¸ch sö dông tõ ng÷ nãi vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬ cã g× đặc biệt? - Sö dông tõ ng÷ h/¶ méc m¹c, gÇn gòi "Mét bíc ch¹m tiÕng nãihai bíc ch¹m tiÕng cêi" - Sö dông ®iÖp tõ "ch¹m" "bíc tíi" C¸ch h×nh dung cña ngêi miÒn nói ch©n thùc gîi c¶m ® C¶m xóc ch©n thµnh ? V× sao ngêi cha nãi víi con ®iÒu ®Çu tiªn l¹i lµ vÒ t×nh c¶m g®? - Häc sinh th¶o luËn: - Tình cảm gia đình đó là tình cảm ruột thịt, cội nguồn của mỗi ngời từ gia đình. - Học sinh đọc câu thơ tiếp theo ở đoạn 1. ? Từ tình cảm gia đình nhà thơ tiếp tục mạch cảm xúc của mình, nhà thơ đã nói với con về điều gì? - Ngời đồng minh yêu lắm con ơi! ? Cách nói trên có gì đặc biệt? Có tác dụng nh thế nào trong việc thÓ hiÖn c¶m xóc? - C¸ch nãi méc m¹c, gÇn gòi víi lêi ¨n tiÕng nãi cña ngêi MN - Lêi th¬ béc lé c¶m xóc trùc tiÕp cña nhµ th¬, yªu mÕn cña ngêi đồng minh nh thế nào? (Lí do nào ngời đồng minh yêu lắm?) ? Hai câu thơ gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của đồng bào miÒn nói? - Cuộc sống lao động đầy chất thơ, cần cù và tơi vui của ngời dân lao động miền núi. đ Hình ảnh thơ vừa gợi ra công việc lao động cụ thể vừa diễn tả đời sống sinh hoạt tinh thần của ngời miền núi. ? Em cảm nhận về lời thơ tiếp theo nh thế nào? Nhà thơ đã dùng c¸ch nãi nh thÕ nµo? - Rừng cho hoa: Hoa- vẻ đẹp thiên nhiên - Con đờng cho những tấm lòng: Tấm lòng- Vẻ đẹp của tình ngời ? Nhµ th¬ cßn nãi víi con vÒ ®iÒu g× n÷a? - Cha mẹ mãi nhớ về ngày cới- Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. - Nhµ th¬ nghÜ vÒ ngµy cíi cña m×nh, nghÜ tíi céi nguån cña h¹nh phóc. ? Chi tiÕt nµy cho em liªn tëng tíi cuéc sèng qh nh thÕ nµo? - Con ngêi yªu th¬ng nhau trong s¸ng vµ h¹nh phóc. ? Từ đoạn thơ, em có cảm nhận gì về quê hơng của tác giả? Từ đó ®iÒu ngêi cha muèn nãi víi ngêi con lµ g×? - Quê hơng mang vẻ đẹp truyền thống về vật chất và tinh thần, giµu t×nh nghÜa. - Ngêi cha muèn con ph¶i nhí tíi céi nguån, yªu quý, tù hµo vÒ quê hơng gia đình mình Khæ th¬ thø 2: Søc sèng bÒn bØ, m·nh liÖt cña con ngêi quª h¬ng. - Học sinh đọc khổ 2: ? Mở đầu khổ thơ thứ 2 nhà thơ diễn tả cảm xóc g×? "Ngời đồng mình thơng lắm con ơi". - Kh«ng khÝ gia đình đầm ấm, quấn quýt. Tõng bíc ®i, tõng tiÕng nãi cña con tiÕng cêi cña con đều đợc cha mẹ ch¨m chót. Con lín lªn tõng ngµy trong sù yªu th¬ng, n©ng đón và mong chờ cña cha mÑ.. - Cuéc sèng động đầy chất cÇn cï vµ t¬i cña ngêi d©n động miền núi.. lao th¬, vui lao. - Nhµ th¬ nghÜ vÒ ngµy cíi cña m×nh, nghÜ tíi céi nguån cña h¹nh phóc.. - Ngêi cha muèn con ph¶i nhí tíi céi nguån, yªu quý, tù hµo vÒ quª h¬ng gia đình mình.. 2. Søc sèng bÒn bØ, m·nh liÖt cña con ngêi quª h¬ng. - Ngêi cha muèn h¾c con kh«ng quªn céi nguån d©n téc..

(225) ? Ngời đồng minh thơng lắm ở những điểm nào? Cao ®o nçi buån- Xa nu«i chÝ lín ? NhËn xÐt cÊu tróc cña 2 c©u th¬ nµy? - Khẳng định con - 2 câu thơ ngắn, cấu trúc đăng đối nh tục ngữ. ngêi kh«ng bÐ nhá, ? Qua đó, em thấy nhà thơ diễn tả nh thế nào về con ngời MN? cã ý chÝ khÝ ph¸ch - Ngời đồng mình - có chí lớn, có bản lĩnh vợt lên mọi khó khăn vơn lên trong gian gian khæ. khổ. Con cần noi g? Cuộc sống gian khổ của ngời đồng mình đợc gợi nhắc qua chi ơng tiếp bớc vẻ tiÕt ®iÓn h×nh nµo? vang, không đợc - Sống trên đá … không lo cực nhọc. đánh mất mình. ? Qua đó em hình dung nh thế nào về cuộc sống ở nơi đó? - Cuéc sèng víi thiªn nhiªn hiÓm trë, khã kh¨n. ? Nhắc lại sự khó khăn đó ngời cha mong muốn điều gì ở con? - DÉu lµm sao th× cha vÉn muèn … kh«ng chª … đ Muốn con không quên và thơng quý mảnh đất, con ngời nơi quª h¬ng gian khã, tr©n träng n¬i quª h¬ng, lµng b¶n cña m×nh. ? Nhận xét về cách diễn đạt trong đoạn thơ trên? - Lặp từ ngữ "sống, không chê, ngời đồng mình", sử dụng phép so - Ngêi cha yªu con, s¸nh. ? Ngời đồng mình hiện lên với những phẩm chất tốt đẹp nào qua mong con khôn lớn trëng thµnh, ph¸t lêi cña cha nãi víi con? - Đó là những con ngời can trờng dũng cảm, có ý chí vợt lên gian huy nét đẹp của ngời đồng mình, sống khổ, yêu quý và gắn bó với mảnh đất quê hơng. cã nghÜa t×nh thuû ? Em cảm nhận ntn về lời thơ "Ngời đồng mình thô sơ da thịt chung víi quª h- Ch©n chÊt, khoÎ m¹nh, tù chñ trong cuéc sèng ? Lời thơ tiếp theo "Ngời đồng mình … thì làm phong tục " gợi cho ơng. em c¶m nghÜ g×? - Ngời đồng mình lao động tạo để tồn tại, giữ vững truyền thống d©n téc kh«ng chÞu chïn bíc tríc khã kh¨n, gian khæ. - Gi÷ v÷ng b¶n s¾c d©n téc, ý chÝ sèng can trêng dòng c¶m. ? V× sao ngêi cha nãi víi con vÒ ®iÒu nµy? - Nh¾c con kh«ng quªn céi nguån d©n téc. ? Ngời cha nói với con về ngời đồng mình chẳng mấy ai nhỏ bé và không bao giờ nhỏ bé đợc? Em hiểu thế nào về ý muốn của ngời cha? - ? Từ nhỏ bé đợc lặp lại có ý nghĩa nh thế nào? - Khẳng định con ngời không bé nhỏ, có ý chí khí phách vơn lên trong gian khæ. ? Qua nh÷ng lêi nãi víi con, t×nh c¶m nµo cña ngêi cha víi quª hIII. Tæng kÕt- Ghi ơng đợc bộc lộ? Ngời cha bộc lộ tinhfcamr gì với con? nhí - Th¬ng quª h¬ng gian lao vÊt v¶. - Tù hµo vÒ khÝ ph¸ch vµ ý chÝ v¬n lªn cña con ngêi n¬i quª h¬ng 1. NghÖ thuËt - Yªu quý b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña d©n téc. 2. Néi dung * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc Y Phơng thể hiện qua văn bản Nói với con. - C¸ch nãi méc m¹c, gÇn gòi víi lêi ¨n tiÕng nãi cña ngêi miÒn IV. LuyÖn tËp: nói. - Lêi th¬ béc lé c¶m xóc trùc tiÕp cña nhµ th¬, yªu mÕn cña ngêi đồng minh nh thế nào ? Qua đó tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì. * Hoạt động IV: Luyện tập ? Bµi th¬ cho em suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m víi quª h¬ng? 4. Cñng cè: T×nh c¶m cña ngêi cha víi con qua v¨n b¶n "Nãi víi con"- Y Ph¬ng. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc lßng bµi th¬, c¶m nhËn 4 c©u th¬ ®Çu..

(226) Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 123: nghÜa têng minh vµ hµm ý A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua tiết học, gúp học sinh hiểu đợc - Giúp học sinh hiểu đợc khái niệm về nghĩa tờng minh và hàm ý. - Biết xác định nghĩa tờng minh và hàm ý. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn biÕt nghÜa têng minh vµ hµm ý. TÝch hîp víi v¨n häc vµ tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức sử dụng cách nói hàm ý, tờng minh trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, B¶ng phô Trß: Xem bµi ë nhµ, SGK C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n, cho vÝ dô minh ho¹. 3 - Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Học sinh đọc ví dụ trên bảng phụ. I. Ph©n biÖt nghÜa têng ? C©u "Trêi ¬i! chØ cßn n¨m phót" em hiÓu anh thanh niªn minh vµ hµm ý muèn nãi ®iÒu g×? 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu ? Vì sao anh không nói thẳng điều đó với cô gái và ông hoạ - Anh thanh niên muốn nãi: anh rÊt tiÕc v× thêi sÜ? gian cßn l¹i qu¸ Ýt. - Häc sinh th¶o luËn,nªu ý kiÕn: + Anh thanh niªn muèn nãi: anh rÊt tiÕc v× thêi gian cßn l¹i - Anh kh«ng muèn nãi quá ít. Nhng anh không muốn nói thẳng điều đó, có thể vì thẳng điều đó, có thể vì ng¹i ngïng hoÆc v× muèn che giÊu t×nh c¶m cña m×nh. ng¹i ngïng hoÆc v× muèn che giÊu t×nh c¶m cña (C©u nãi cña anh cã Èn ý) ? C©u "å ! C« cßn quªn chiÕc mïi soa ®©y nµy" Anh thanh m×nh. (C©u nãi cña anh cã Èn ý) niªn nãi ®iÒu nµy cã Èn ý g× kh¸c kh«ng? - C©u "å ! C« cßn quªn - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + Không ẩn chứa ý gì khác, anh đã thông báo trực tiếp cho chiếc mùi soa đây nµy"kh«ng cã Èn ý nµo. các cô gái biết là cô đã quên chiếc khăn mùi soa. * Giáo viên: Nội dung truyền đạt ở câu 1 đ nghĩa hàm ẩn + Câu 1 đ Đợc hiểu theo nghÜa hµm ý. Nội dung truyền đạt ở câu 2 đ nghĩa tờng minh. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ nghÜa hµm Èn + C©u 2 ® §îc hiÓu theo nghÜa têng minh. (hµm ý) - Hs nªu c¸ch hiÓu. ? §äc ghi nhí sgk/75. * BT nhanh: ChØ ra nghÜa têng minh vµ hµm ý. NÕu lµ hµm ý, hãy giải thích rõ câu đó hàm ý gì? 2. Tæng kÕt- Ghi nhí. a) NguyÔn Tr·i hiÖu lµ øc Trai, sinh n¨m 1380 mÊt n¨m 1442. Ông là tác giả của bài "Bình ngô đại cáo" , "ức Trai IV. Luyện tập: thi tËp" , "Quèc ©m thi tËp" … ¤ng lµ vÞ anh hïng d©n téc thuë B×nh Ng« 1. Bµi tËp 1: a) C©u cho thÊy ho¹ sÜ ch® NghÜa têng minh a muèn chia tay anh b) Đi một ngày đàng học một sàng khôn thanh niªn: ® hµm ý ®i nhiÒu sÏ më mang tÇm hiÓu biÕt Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng c) §ªm tr¨ng thanh anh míi hái nµng: dËy Tre non đủ lá đan sàng nên chăng b) ...Mặt đỏ ửng, nhận lại §an sµng thiÕp còng xin v©ng chiÕc mïi soa vµ quay Tre vừa đủ lá non chăng hỡi chàng. Hµm ý: Lêi tá t×nh trao duyªn cña chµng trai víi c« g¸i véi ®i. - C« g¸i bèi rèi tíi vông chµng trai muèn cíi c« g¸i vÒ lµm vî. vÒ v× ngîng. C« ngîng v× d) "N¾ng nµy th× bá mÑ chóng nã" định kín đáo để lại chiếc ® chøa hµm ý «ng mong n¾ng cho T©y chÕt mÖt..

(227) * T×nh huèng: 1. B¹n rñ em ®i xem phim nhng em ng¹i kh«ng d¸m tõ chối thẳng vì sợ bạn buồn, em đã đa ra lí do để bạn hiểu rằng em từ choói lời mời đó. A. Ngµy mai, ®i xem phim ®i. Tí cã vÐ ®©y råi! B. RÊt tiÕc tí ph¶i cïng mÑ vÒ quª. + Hàm ý có thể chối bỏ đợc: Ngời nói luôn luôn có thể chối bỏ rằng họ không thông báo hàm ý nào đó trong lời nãi cña m×nh, tøc lµ ngêi nãi kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµm ý chøa trong lêi nãi cña chÝnh hä (chèi bá tr¸ch nhiÖm) + Khi giao tiÕp ph¶i thËn träng chó ý t×nh huèng giao tiÕp. 2. Trong giờ kiểm tra, hai bạn ngồi cạnh nhau, đều không thuéc bµi. Ngêi nä b¶o ngêi kia: C« gi¸o quay lªn råi, ho¹t động đi và nhớ hỗ trợ nhé và ngời kia đã thực hiện hành vi quay cãp. NÕu bÞ c« gi¸o ph¸t hiÖn th× chØ cã ngêi kia ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm th«i cßn b¹n th«ng b¸o th× kh«ng bÞ sao c¶. 4. Cñng cè: NghÜa têng minh, hµm ý 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ lµm bµi tËp so¹n bµi. kh¨n lµm kØ vËt cho ngêi thanh niªn, thÕ mµ anh qu¸ thËt thµ tëng c« bá quên nên gọi để trả lại. Bµi tËp 2: Tuæi giµ, cÇn níc chÌ ; ë Lµo Cai ®i sím qu¸ ! Hµm ý: ¤ng ho¹ sÜ cha kịp uống nớc chè đấy. 3. Bµi tËp 3: - V« ¨n c¬m … - C¬m chÝn råi ® C©u cã chøa hµm ý, Thu cã ý mêi «ng S¸u vµ ¨n c¬m.. Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 TiÕt 124: nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt häc gióp häc sinh hiÓu râ thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, đoạn thơ. Nắm vững các yêu cầu đối với bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ để có cơ sở tiÕp thu, rÌn luyÖn tèt vÒ kiÓu bµi nµy ë tiÕt tiÕp theo. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức tiếp thu kiến thức về văn bản nghị luận đoạn thơ, bµi th¬. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi Trß häc. So¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Sự khác nhau gữa bài NL về một vấn đề t tởng đạo lý vứi kiểu bµi NL mét sù viÖc hiÖn tîng 3- Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ ? Học sinh đọc văn bản sgk mét ®o¹n th¬, bµi th¬ - Khát vọng hoà nhập, hiến dâng cho đời. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu. - H×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh ? Vấn đề đợc nghị luận của văn bản này là gì? - H×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m thiÕt tha cña Thanh c¶m thiÕt tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬ Mïa xu©n nho H¶i trong bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá. ? V¨n b¶n trªn nªu lªn nh÷ng luËn ®iÓm g× vÒ h×nh ¶nh nhá. mïa xu©n trong bµi th¬ " Mïa xu©n nho nhá".? Häc - H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. - L Đ1: Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải tầng ý nghĩa, trong đó hình ảnh mang nhiều tầng ý nghĩa, trong đó hình ảnh nào cũng nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu. thật gợi cảm, thật đáng yêu. - L Đ2: Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất - Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nớc trong níc trong c¶m xóc thiÕt tha tr×u mÕn cña nhµ th¬. ? Ngời viết đã thể hiện những luận cứ nào để làm sáng cảm xúc thiết tha trìu mến của tỏ các luận điểm đó? đ Luận cứ: Một loạt những hình nhà thơ. * Dßng s«ng, b«ng hoa tÝm, léc.

(228) ¶nh: * Dßng s«ng, b«ng hoa tÝm, léc * Léc, ©m thanh, ng«n tõ. * Liên tởng mùa xuân của đất nớc 4 ngàn năm. - L §3: H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng hoà nhập dâng hiến đợc nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên đất nớc. đ Luận cứ: + Hình ảnh thơ đặc sắc + C¶m xóc - giäng ®iÖu tr÷ t×nh + BiÖn ph¸p nghÖ thuËt cña bµi th¬, kÕt cÊu cña bµi th¬. ? NhËn xÐt vÒ bè côc cña v¨n b¶n ? ChØ ra giíi h¹n c¸c phÇn Më bµi - Th©n bµi vµ kÕt bµi? §1 : Më bµi §2, §3, §4,5 : Th©n bµi §6: KÕt bµi ? §äc l¹i tõng phÇn më, th©n, kÕt cña bµi cho biÕt nhiÖm vô cña tõng phÇn nh thÕ nµo? - Më bµi: + Giíi thiÖu t¸c gi¶, bµi th¬. + Bớc đầu đánh giá khái quát về nội dung của bài th¬. - Th©n bµi: TriÓn khai lÇn lît tõng luËn ®iÓm. HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø. * 3 luận điểm: Từng luận điểm đều có luận cứ: Gồm lí lÏ vµ ph©n tÝch c¸c dÉn chøng, ®a dÉn chøng trÝch tõ bµi th¬. - KÕt bµi: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña bµi th¬. ? NhËn xÐt gi÷a c¸c phÇn cã sù liªn kÕt, m¹ch l¹c kh«ng? chØ ra nh÷ng tõ ng÷ cã t¸c dông liªn kÕt ? - Cã sù liªn kÕt m¹ch l¹c, cã c¸c c©u chuyÓn ý. + §1 (Më bµi) víi §2 (cña th©n bµi) liªn kÕt b»ng phÐp lÆp "H×nh ¶nh mïa xu©n " + §3 liªn kÕt §4 b»ng "Tõ rung c¶m …. nguyÖn íc ch©n thµnh" + §4 liªn kÕt §5 b»ng "§ã chÝnh lµ h×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá" + §5 liªn kÕt §6 b»ng "Nh vËy, gi÷a c¸c khæ c¸c phÇn…" ? Em hãy nhận xét gì về cách diễn đạt của bài văn? - Cách diễn đạt co sự liên kết tự nhiên về ý, cùng làm s¸ng tá luËn ®iÓm. Lời văn toát lên những rung động trớc sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh h¶i. * V¨n b¶n trªn nghÞ luËn vÒ bµi th¬ mïa xu©n nho nhá cña Thanh H¶i. ? VËy theo em thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ ? ®o¹n th¬ ? ? §äc ghi nhí SGK/78 * Hoạt động II: Luyện tập. + Kết cấu của bài thơ chặt chẽ cân đối mở đầu là mùa xuân đất nớc (với sắc tím quen thuộc của xứ Huế) kết thóc lµ giai ®iÖu d©n ca cña xø HuÕ ngät ngµo s©u l¾ng. + Giäng ®iÖu th¬ tr÷ t×nh,ch©n thµnh tha thiÕt víi ng«n ng÷ cña ngêi d©n xø HuÕ, nhÞp th¬ khi trÇm l¾ng khi s«i. * Léc, ©m thanh, ng«n tõ. * Liên tởng mùa xuân của đất níc 4 ngµn n¨m. - H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng hoµ nhËp dâng hiến đợc nối kết tự nhiên víi h×nh ¶nh mïa xu©n cña thiên nhiên đất nớc. ® LuËn cø: + Hình ảnh thơ đặc sắc + C¶m xóc - giäng ®iÖu tr÷ t×nh + BiÖn ph¸p nghÖ thuËt cña bµi th¬, kÕt cÊu cña bµi th¬. - Bè côc: ba phÇn + Më bµi: + Giíi thiÖu t¸c gi¶, bµi th¬. + Bớc đầu đánh giá khái quát vÒ néi dung cña bµi th¬. + Th©n bµi: TriÓn khai lÇn lît tõng luËn ®iÓm. * Ba luËn ®iÓm: Từng luận điểm đều có luận cứ: Gåm lÝ lÏ vµ ph©n tÝch c¸c dÉn chøng, ®a dÉn chøng trÝch tõ bµi th¬. + KÕt bµi: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña bµi th¬. - Cã sù liªn kÕt m¹ch l¹c, cã c¸c c©u chuyÓn ý. + §1 (Më bµi) víi §2 (cña th©n bµi) liªn kÕt b»ng phÐp lÆp "H×nh ¶nh mïa xu©n " + §3 liªn kÕt §4 b»ng "Tõ rung c¶m …. nguyÖn íc ch©n thµnh" + §4 liªn kÕt §5 b»ng "§ã chÝnh lµ h×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá" + §5 liªn kÕt §6 b»ng "Nh vËy, gi÷a c¸c khæ c¸c phÇn…" - Cách diễn đạt co sự liên kết tự nhiªn vÒ ý, cïng lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. Lêi v¨n to¸t lªn nh÷ng rung động trớc sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng c¶m víi nhµ th¬ Thanh h¶i. * V¨n b¶n trªn nghÞ luËn vÒ bµi th¬ mïa xu©n nho nhá cña Thanh H¶i. 2. Tæng kÕt- Ghi nhí II. LuyÖn tËp: Ngoµi c¸c luËn điểm đã nêu hình ảnh mùa xu©n trong bµi Mïa xu©n nho nhá ë v¨n b¶n trªn, h·y suy nghÜ vµ nªu thªm c¸c luËn ®iÓm khác nữa về bài thơ đặc sắc nµy..

(229) næi hµo høng diÔn t¶ c¶m xóc ch©n thµnh cña nhµ th¬. 4. Cñng cè: Yªu cÇu khi lµm bµi NL vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí, tËp nghÞ luËn vÒ bµi th¬ "ViÕng l¨ng B¸c" tËp viÕt phÇn më bµi vµ kÕt bµi Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 TiÕt 125: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ hoÆc ®o¹n th¬ A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh biết viết bài nghị luận về bài thơ hoặc đoạn thơ đúng các yªu cÇu cña bµi nghÞ luËn tiÕt tríc. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ ; c¸ch tæ chøc triÓn khai c¸c luËn ®iÓm. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Ngiªn cøu, so¹n bµi Trß häc. So¹n bµi C. TiÕn tr×nh líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬? Yªu cÇu cña bµi nghÞ luËn vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬? 3- Bµi míi: Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. I. Đề bài nghị luận về một bài Giáo viên treo bảng phụ ghi 8 đề ở sgk lên cho học sinh thơ, đoạn thơ. quan s¸t. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu - Học sinh đọc 8 đề bài. 1. §Ò bµi: ? Các đề bài trên có gì giống và khác nhau? * Gièng nhau: Cïng nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ hoÆc bµi * Gièng nhau: Cïng nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ hoÆc bµi th¬ . th¬ . * Kh¸c nhau: VÒ yªu cÇu vµ néi dung nghÞ luËn ? Theo em những từ ngữ nào trong đề thể hiện rõ yêu cầu * Khác nhau: Về yêu cầu và néi dung nghÞ luËn nghÞ luËn ? - Ph©n tÝch, c¶m nhËn, suy nghÜ … ? Dựa vào những từ ngữ đó em hãy sắp xếp các đề cùng - Phân tích, cảm nhận, suy nghÜ … d¹ng víi nhau? - §Ò 1, 6 cïng cã yªu cÇu lµ ph©n tÝch. - §Ò 2,3, 5, 8 cïng cã yªu cÇu lµ suy nghÜ vµ c¶m nhËn. - Đề 4, 7 là đề không có lệnh, đòi hỏi ngời viết tự xác định hớng làm bài. §Ò 4 ngêi viÕt híng vµo h×nh tîng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Đề 7 hớng vào đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của bài th¬ ViÕng l¨ng B¸c. ? C¸c tõ ng÷: Ph©n tÝch, c¶m nhËn, suy nghÜ … biÓu thÞ yªu cÇu g× víi viÖc lµm bµi? - Phân tích chỉ định về phơng pháp, cảm nhận lu ý đến ấn tîng vµ c¶m thô cña ngêi viÕt, tõ suy nghÜ nhÊn m¹nh tíi nhận định, phân tích của ngời làm bài. ? Dựa vào các đề bài trên em hãy ra một số đề tơng tự? - Học sinh ra đề và giáo viên nhận xét + mỗi tổ nhóm ra 1 đề và đọc. * Hoạt động II: Các bớc làm bài nghị luận về bài thơ, ®o¹n th¬ * §Ò bµi: Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ "Quª h¬ng" cña TÕ Hanh. a) Tìm hiểu đề và tìm ý: * Tìm hiểu đề. II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 1. C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬ * §Ò bµi: Ph©n tÝch t×nh yªu.

(230) - §Ò thuéc thÓ lo¹i nghÞ luËn mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Yªu cÇu: Ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh yªu quª h¬ng. * T×m ý: ? Đọc kĩ bài thơ để xác định những biểu hiện của tình yªu quª h¬ng ? Bài thơ đợc sáng tác vào thời gian nào? Địa điểm nào? Trong t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - Trong xa c¸ch nhµ th¬ lu«n nhí vÒ quª h¬ng b»ng tÊt c¶ t×nh c¶m tha thiÕt. - H×nh ¶nh lµng quª hiÖn lªn trong nçi nhí cña nhµ th¬. + Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi + C¶nh trë vÒ + C¶nh nghØ ng¬i - Nçi nhí tha thiÕt khi xa quª. b) LËp dµn ý: - Học sinh đọc và quan sát dàn bài ở sgk. ? PhÇn më bµi ph¶i giíi thiÖu nh÷ng g×? + Mở bài: Quê hơng là nguồn cảm hứng suốt cuộc đời nhà thơ Tế Hanh, đây là đề tài nổi bật trong sáng tác của nhµ th¬. Bµi "Quª h¬ng" lµm sèng l¹i mét lµng chµi ven biÓn víi tÊt c¶ nçi nhí vµ t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt. + Th©n bµi: TriÓn khai luËn ®iÓm. ? PhÇn th©n bµi cÇn tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ "Quª h¬ng" ? Những suy nghĩ ấy đợc dẫn dắt khẳng định bằng cách nào? đợc liên kết với mở bài và kết bài ra sao? - Nh÷ng nhËn xÐt chÝnh vÒ t×nh yªu quª h¬ng cña t¸c gi¶:t×nh yªu quª tha thiÕt trong s¸ng, m¬ méng. - Những hình ảnh đẹp khi ra khơi - Cảnh trở về tấp nập no đủ. - Hình ảnh ngời dân chài giữa đất trời lộng gió với vị nång mÆn cña biÓn kh¬i. - H×nh ¶nh ng«n tõ cña bµi th¬ giµu søc gîi c¶m, thÓ hiÖn tâm hồn phong phú rung động tinh tế. + Kết bài: Khẳng định sức hấp dẫn của bài thơ và ý nghĩa bồi dỡng tâm hồn ngời đọc . c) ViÕt bµi - Những suy nghĩ ý kiến của ngời viết luôn đợc gắn với sù ph©n tÝch, b×nh gi¶ng cô thÓ, h×nh ¶nh ng«n tõ, giéng ®iÖu. - Phần thân bài đợc nối kết với mở bài một cách chặt chẽ, tự nhiên đó là sự phân tích chứng minh làm sáng tỏ nhận xét bao quát đã nêu ở mở bài. - Từ các luận điểm này đã dẫn đến phần kết bài đánh giá sức hấp dẫn khẳng định ý nghĩa bài thơ. ? Tõ viÖc t×m hiÓu v¨n b¶n trªn em cã thÓ rót ra c¸ch lµm bµi nghÞ luËn nh thÕ nµo? ? Học sinh đọc ghi nhớ SGK. * Hoạt động III: Luện tập Gv: Yªu cÇu Hs lµm bµi tËp. 2. LËp dµn ý:. Mçi nhãm lµm 1 phÇn * Më bµi: * Th©n bµi: - Cảnh sang thu của đất trời bắt đầu từ hơng ổi chín th¬m. + Tõ "ph¶" gîi h¬ng th¬m nh s¸nh l¹i v× ®Ëm vµ v× c¬n. quª h¬ng trong bµi th¬ "Quª h¬ng" cña TÕ Hanh. a) Tìm hiểu đề và tìm ý: * Tìm hiểu đề - §Ò thuéc thÓ lo¹i nghÞ luËn mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Yªu cÇu: Ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh yªu quª h¬ng. - Trong xa c¸ch nhµ th¬ lu«n nhí vÒ quª h¬ng b»ng tÊt c¶ t×nh c¶m tha thiÕt. - H×nh ¶nh lµng quª hiÖn lªn trong nçi nhí cña nhµ th¬. - Nçi nhí tha thiÕt khi xa quª. b) LËp dµn ý: + Më bµi: + Th©n bµi: TriÓn khai luËn ®iÓm. - T×nh yªu quª tha thiÕt trong s¸ng, m¬ méng. - Những hình ảnh đẹp khi ra kh¬i - Cảnh trở về tấp nập no đủ. - H×nh ¶nh ngêi d©n chµi gi÷a đất trời lộng gió với vị nồng mÆn cña biÓn kh¬i. - H×nh ¶nh ng«n tõ cña bµi th¬ giµu søc gîi c¶m, thÓ hiÖn t©m hồn phong phú rung động tinh tÕ. + Kết bài: Khẳng định sức hấp dÉn cña bµi th¬ vµ ý nghÜa båi dỡng tâm hồn ngời đọc . c) ViÕt bµi - Bè côc m¹ch l¹c, râ rµng. 2. KÕt luËn - Ghi nhí. III. LuyÖn tËp: Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi "Sang thu" cña H÷u ThØnh. 1. Tìm hiểu đề, tìm ý. - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn t¸c phÈm v¨n häc..

(231) giã se ®ang truyÒn h¬ng th¬m ®i n¸o nøc. - Yªu cÇu: NghÞ luËn ®o¹n th¬ + Sơng nh chùng chình qua ngõ vừa mơ hồ vừa động gợi đầu bài "Sang thu " t¶ c¶ giã c¶ h¬ng vµ c¶ t×nh. + Thiên nhiên đợc cảm nhận từ những gì vô hình (hơng, - Hơng vị: hơng ổi. giã, s¬ng mê ¶o) + C¶m xóc cña thi sÜ: B»ng c¸c c¶m gi¸c cô thÓ vµ tinh tÕ - Kh«ng gian: Giã heo may se qua c¸c gi¸c quan. C¶m nhËn cña nhµ th¬ cã phÇn kh¸ l¹nh đột ngột và bất ngờ sững sờ trớc cảnh sang thu. + Đã nhận ra những dấu hiệu đặc trng của mùa thu (hơng - Hình ảnh: Sơng chùng chình thu, giã thu, s¬ng thu) mµ vÉn m¬ hå cha thÓ tin. §©y lµ qua ngìng cöa cña mïa thu. Ên tîng vÌ nh÷ng c¶m gi¸c riªng nhng vÉn lµ suy ®o¸n b»ng c¶m gi¸c m¬ hå hîp víi c¶nh giao mïa cha râ rÖt. + T©m hån thi sÜ biÕn chuyÓn nhÞp nhµng víi phót giao mùa của cảnh vật. Từng cảnh sang thu của tạo vật đã thấp tho¸ng hån ngêi sang thu: chïng ch×nh, lu luyÕn, bÞn rÞn, bâng khuâng, chín chắn, điềm đạm. * KÕt bµi: 4. Cñng cè: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 5. Hớng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ. Viết bài hoàn chỉnh cho đề bài luyện tập trên. DuyÖt tuÇn 27. §íi Huy TiÒm TuÇn 28 Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 126: m©y vµ sãng (Ra - Bin - § Ra -N¸t Ta - Go). A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử. - Thấy đợc đặc sắc nghệ thuật trong việc tạo dựng những cuộc đối thoại tởng tợng và x©y dùng c¸c h×nh ¶nh thiªn nhiªn. 2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng c¶m nhËn th¬ tù do níc ngoµi. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tình cảm yêu mến, kính trọng cha mẹ, biết trân trọng những gì cha mẹ đã tạo lập cho mình. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n. Trò: Soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu ở nhà C.TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ " ViÕng L¨ng B¸c", C¶m nhËn khæ th¬ thø hai. 3 - Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung I. §äc, t×m hiÓu ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm chung T¸c gi¶: Ta go (1861 - 1941). - T¸c gi¶: ? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c phÈm. - T¸c phÈm: Bµi th¬ - Hs: Tr¶ lêi theo SGK "Mây và sóng" đợc * Gv: C ý đọc bài thơ các dòng thơ bắc cầu, nối tiếp, câu dài viết b»ng tiÕng ngắt nhịp cho đúng, giọng nhẹ nhàng tha htieets, rủ rỉ nh kể Began, in trong tập chuyÖn. Si - su (trẻ thơ) đợc ? Cho biết thể thơ và phơng thức biểu đạt t¸c gi¶ dÞch ra tiÕng.

(232) ? Dựa vào nhan đề của bài thơ em hãy tìm hiểu bố cục? Anh in trong tËp - §1: §Çu …xanh th¼m: Cuéc trß chuyÖn cña bÐ víi m©y vµ "Tr¨ng non" xuÊt mÑ. b¶n n¨m 1915. - §2: Cßn l¹i : Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ. - ThÓ th¬: Tù do - Ph¬ng thøc biÓu đạt: - Bè côc: Hai phÇn * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. - Học sinh đọc từ đầu … xanh thẳm. ? trong cuộc trò chuyện của em bé với mây, mây đã nói với em bÐ nh÷ng g×? - Bän tí ch¬i tõ khi thøc dËy cho tíi lóc chiÒu tµ. ch¬i víi b×nh minh vµng, ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c ? Tríc lêi nãi cña m©y, em thÊy c¶nh s¾c thiªn nhiªn hiÖn lªn qua tõ ng÷ nµo? - C¶nh s¾c TN hiÖn lªn qua "b×nh minh vµng, vÇng tr¨ng b¹c" ? Qua đó em có cảm nhận gì về cảnh thiên nhiên đó? - Rất đẹp tràn ngập ánh sáng rực rỡ của bình minh, ánh sáng m¸t dÞu cña vÇng tr¨ng ? Lời mời gọi của mây với em bé có hấp dẫn không? Em đã nãi g× víi m©y? - Làm thế nào mình lên đó đợc? đ lời mời gọi của mây cuốn hút em bé, em có nhu cầu lên chơi cùng mây, khao khát đợc lªn cïng m©y. ? Trớc mong muốn của em, mây đã chỉ dẫn cho em nh thế nµo? ? Cách chỉ dẫn của mây có gì đặc biệt, thể hiện trí tởng tợng cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo? - ChØ dÉn cña m©y thÓ hiÖn trÝ tëng tîng phong phó vµ bay bæng cña t¸c gi¶. T¸c gi¶ am hiÓu t©m lÝ trÎ th¬ a hiÓu biÕt, thÝch tß mß, gîi søc hÊp dÉn … ? Sau khi mây chỉ dẫn em bé lại nói gì với mây? Lời nói ấy đã thể hiện quyết định gì của em? Em là ngời có tình cảm nh thế nào với mẹ qua sự lựa chọn, quyết định đó? - Làm sao có thể rời mẹ mà đến đó đợc: Em không muốn xa mÑ. - Yªu mÑ tha thiÕt, lóc nµo còng muèn ë bªn mÑ. ? Em bé từ chối trò trơi hấp dẫn của mây để ở nhà cùng với mÑ. Hµm ý cña sù lùa chän nµy lµ g×?. - Thể hiện tình yêu mẹ, yêu gia đình. - MÑ lµ nguån vui lín nhÊt cña con. ? Quyết định ở nhà với mẹ, em bé đã tởng tợng ra trò chơi nh thÕ nµo? Con lµ M©y mÑ sÏ lµ tr¨ng - Hai bµn tay con «m lÊy mÑ... lµ bÇu trêi xanh th¼m. ? T¹i sao em bÐ tin r»ng trß ch¬i cña em thó vÞ h¬n? - Em sÏ cã c¶ m©y, c¶ bÇu trêi vµ c¶ mÑ n÷a. - Em bÐ th«ng minh, hiÕu th¶o vµ rÊt yªu mÑ h¬n. - Em bÐ rÊt yªu thiªn nhiªn ? Ngời mẹ sẽ có thái độ nh thế nào về trò trơi này của con? - Vui, hp, hi väng nhiÒu h¬n vµo lßng hiÕu th¶o cña con. ? NhËn xÐt vÒ sù s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬? - Sử dụng đối thoại và độc thoại. - Các hình ảnh đợc xây dựng bằng trí tởng tợng bay bổng, mây đợc nhân hoá. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ.. - Em bÐ th«ng minh, hiÕu th¶o nhng yªu mÑ h¬n c¶. - Em bÐ rÊt yªu thiªn nhiªn. - Các hình ảnh đợc x©y dùng b»ng trÝ tëng tîng bay bæng, mây đợc nhân hoá.. 2. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ..

(233) ? Từ chối lời mời của mây, sóng lại đến rủ em bé đi chơi. Trong cuộc trò chuyện này, sóng đã nói gì với em? - ca h¸t tõ s¸ng sím tíi hoµng h«n. - ngao du n¬i nµy n¬i nä ? Em bé đã nghe đợc điều gì từ lời mời gọi đó? - Lêi rñ cïng d¹o ch¬i suèt ngµy trªn biÓn. ? Nếu lời rủ của sóng là một trò chơi thì đó là một trò chơi ntn? - Trß ch¬i trªn kh«ng gian réng bao la cña biÓn, thËt hÊp dÉn vµ lÝ thó. ? Trớc lời mời đó em tỏ thái độ nh thế nào qua câu nói "Nhng làm thế nào mình ra ngoài đó đợc" ? - Muèn cïng sãng d¹o ch¬i trªn biÓn ? Tríc íc muèn cña em sãng d· nãi g×? H·y... sãng n©ng ®i. ? Mặc dù đực sóng chỉ dẫn tỉ mỉ nh vậy, nhng em bé đã cho sãng thÊy sù lùa chän cña m×nh? §ã lµ sù lùa chän nµo? ThÓ hiện điều gì qua sự lựa chọn đó? - Em đã nói với sóng "Buổi chiều ….. rời mẹ mà đi đợc" ? Câu nói đó có chứa hàm ý nào? - Tõ chèi lêi mêi cña sãng ® yªu mÑ lu«n - Muèn ë nhµ cïng mÑ, mong ë bªn mÑ ? Quyết định ở nhà cùng mẹ, em lại nghĩ ra trò chơi gì? - Con lµ sãng mÑ sÏ lµ bÕn bµi thê k× l¹- Con l¨n... vµo lßng mÑ ? Theo em trß ch¬i nµy cña em bÐ nh thÕ nµo? - ThÓ hiÖn sù hoµ hîp cña con ngêi víi thiªn nhiªn. - Rất hay, thú vị vì trong trò chơi này em đợc làm sóng lăn m·i vµo lßng mÑ, mÑ lµ bÕn bµi thê k× l¹. Trß ch¬i cã biÓn c¶, cã sãng vµ cã mÑ … hai mÑ con lu«n ë cïng nhau, cïng ® a nhau ®i ngao du trªn biÓn c¶. Giáo viên: liên hệ với đoạn bé Hồng đợc gặp mẹ trong đoạn trÝch "trong lßng mÑ" ? TiÕng cêi cña em bÐ vang lªn trong trß ch¬i nµy gîi cho em nghÜ g× vÒ t×nh mÑ ? - MÑ lµ ngêi ®em l¹i cho con niÒm vui, niÒm h¹nh phóc, mÑ là nơi bình yên nhất để con trở về. Tiếng cời hồn nhiên trong trẻo của em là niềm hạnh phúc lớn nhất khi em bé đợc ở bên mÑ. ? PhÇn s¸ng t¹o nghÖ thuËt ë ®o¹n th¬ nµy lµ g×? - Lặp lại cách sáng tạo ở đoạn trớc nhng thay đổi không gian. ? M©y, sãng, tr¨ng, bê biÓn ngoµi ý nghÜa chØ thiªn nhiªn vò trô, em thÊy ë bµi th¬ nµy cã ý nghiâa g× n÷a? M©y - sãng ® tîng trng cho con: Ng©y th¬ ,tinh nghÞch Tr¨ng - bê biÓn ® tîng trng cho mÑ: tÊm lßng dÞu hiÒn, bao la cña mÑ ? Từ ý nghĩa tợng trng đó, em thấy nhà thơ Ta Go đã thể hiện ®iÒu g× qua bµi th¬? - Nhµ th¬ Ta Go lÊy m©y - tr¨ng để nói về tình mẫu tử thiªng liªng bÒn chÆt, sãng - bê... ? Ngoµi ý nghÜa ca ngîi t×nh mÑ con bµi th¬ cßn cã thÓ gîi cho ta suy ngÉm ®iÒu g× n÷a? - ý nghÜa triÕt lÝ: H¹nh phóc kh«ng ph¶i ®iÒu g× xa x«i bÝ Èn do ai ban cho, ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi s¸ng t¹o, sù hoµ hîp gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn. - Nhà thơ đã hoá thân trong em bé để ca ngợi tình mẫu tử thiªng liªng vµ bÊt diÖt.. - M©y - sãng ® tîng trng cho con: Ng©y th¬ ,tinh nghÞch - Tr¨ng - bê biÓn ® tîng trng cho mÑ: tÊm lßng dÞu hiÒn, bao la - Nhµ th¬ Ta Go lÊy mây - trăng để nói vÒ t×nh mÉu tö thiªng liªng sãng - bê - Bµi th¬ cßn cã ý nghÜa triÕt lÝ: H¹nh phóc kh«ng ph¶i ®iÒu g× xa x«i bÝ Èn do ai ban cho, ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi s¸ng t¹o, sù hoµ hîp gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn. - Nhà thơ đã hoá thân trong em bé để ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt. III. Tæng kÕt- Ghi nhí 1. NghÖ thuËt . - Sử dụng đối thoại và độc thoại. - Các hình ảnh đợc x©y dùng b»ng trÝ tëng tîng bay bæng, mây đợc nhân hoá. 2. Néi dung - ý nghÜa triÕt lÝ: H¹nh phóc kh«ng ph¶i ®iÒu g× xa x«i bÝ Èn do ai ban cho, ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi s¸ng t¹o, sù hoµ hîp gi÷a con ngêi víi thiªn nhiªn. Ca ngîi t×nh c¶m mÑ con IV. LuyÖn tËp - đọc diễn cảm bài.

(234) * Hoạt động IV: Luện tập th¬ - HsL: §äc diÔn c¶m bµi th¬. 4 . Củng cố: Hình thức đối thoại trong thơ của Ta- Go, cavhs sử dụng hình ảnh biểu tr ng 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc lßng bµi th¬, so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 127: «n tËp th¬ A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh hệ thống hoá kiến thức cơ bản về tác phẩm thơ hiện đại trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 9. Cñng cè kiÕn thøc vÒ thÓ th¬ tr÷ t×nh vµ h×nh thµnh qua qu¸ tr×nh häc. - Bíc ®Çu h×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ dÆc ®iÓm cña thµnh tùu th¬ ViÖt Nam sau C¸ch m¹ng th¸ng 8/1945. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích, cảm nhận thơ hiện đại. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trß: ¤n tËp l¹i phÇn th¬ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ "M©y vµ sãng" 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gv: Kiểm tra bảng thống kê Hs đã chuẩn bị ở nhà, I. Lập bảng thống kê các tác nhận xét đánh giá và bổ sung. phẩm thơ hiện đại ở ngữ văn 9. * 1945 - 1954 §ång chÝ * 1955 - 1964 Đoàn thuyền đánh cá. * 1965 - 1975 Bài thơ về tiểu đội xe không kính. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ * 1975 ® nay: ¸nh tr¨ng, ViÕng l¨ng B¸c, Mïa xu©n nho nhá, Nãi víi con, Sang thu. ? Rót ra nhËn xÐ g× vÒ néi dung cña c¸c TPVH hiÖn đại VN. - C¸c t¸c phÈm th¬ ca ViÖt Nam tõ sau CM8 n¨m 1945 đã tái hiện cuộc sống, đất nớc và hình ảnh con ngêi ViÖt Nam suèt mét thêi k× lÞch sö nhiÒu giai ®o¹n. - C¸c t¸c phÈm th¬ thÓ hiÖn t©m hån - t×nh c¶m - t tëng cña con ngêi ViÖt Nam trong mét thêi k× lÞch sö có nhiều biến động lớn, thay đổi lớn: Tình yêu nớc, yêu quê hơng,tình đồng chí, sự gắn bó với Cách mạng, lßng kÝnh yªu B¸c Hå, t×nh mÑ con, bµ ch¸u thèng nhÊt víi t×nh c¶m chung réng lín. §Ò tµi vÒ t×nh mÑ ? Kể tên nhng bài thơ về đề tài tình mẹ con mà em đã häc? - Hs hÖ thèng l¹i c¸c TPVH cã néi dung nãi vÒ t×nh mÑ, Gv kh¸i qu¸t. ? NhËn xÐt nh÷ng ®iÓm chung vµ nÐt riªng trong néi dung vµ c¸ch biÓu hiÖn t×nh mÑ con trong c¸c bµi th¬ đó? * Nh÷ng ®iÓm chung: Ca ngîi t×nh mÑ con th¾m thiÕt thiªng liªng, gÇn gòi * Nh÷ng nÐt riªng: - Khóc h¸t ru...: Sù thèng nhÊt vÒ t×nh mÑ con víi lßng. II. Sắp xếp các tác phẩm đó theo giai ®o¹n v¨n häc. * KÕt luËn chung: C¸c t¸c phÈm th¬ ca ViÖt Nam tõ sau CM8 năm 1945 đã tái hiện cuộc sống, đất nớc và hình ảnh con ngêi ViÖt Nam suèt mét thêi k× lÞch sö nhiÒu giai ®o¹n. + §Êt níc con ngêi ViÖt Nam qua 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü vµ chèng Ph¸p víi nhiÒu gian khæ hi sinh nhng rÊt anh hïng. + Công cuộc lao động xây dựng đất nớc và quan hệ tốt đẹp của con ngời III. Các đề tài lớn, điểm chung vµ riªng cña mçi t¸c phÈm. 1. §Ò tµi vÒ t×nh mÑ - Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. (NguyÔn Khoa §iÒm), Con cß (ChÕ Lan Viªn) M©y vµ Sãng (Ta - go) * Nh÷ng ®iÓm chung: Ca ngîi t×nh mÑ con th¾m thiÕt thiªng liªng, gÇn gòi * Nh÷ng nÐt riªng:.

(235) yêu nớc, gắn bó với Cách mạng và ý chí chiến đấu của - Khúc hát ru những em bé lớn ngêi mÑ d©n téc Tµ - ¤i trong hoµn c¶nh hÕt søc gian lªn trªn lng mÑ: Sù thèng nhÊt khæ ë chiÕn khu miÒn T©y - Thõa Thiªn HuÕ trong vÒ t×nh mÑ con víi lßng yªu nkh¸ng chiÕn chèng Mü. íc, g¾n bã víi C¸ch m¹ng vµ ý - Con cò: Khai thác và phát triển ý thơ từ hình tợng chí chiến đấu của ngời mẹ dân con cò quen thuộc trong bài ca dao hát ru để ca ngợi tộc Tà - Ôi trong hoàn cảnh tình mẹ thắm thiết. Mẹ đối với em là vẻ đẹp là niềm hết sức gian khổ ở chiến khu vui, sù hÊp dÉn lín nhÊt, s©u xa vµ v« tËn h¬n tÊt c¶ miÒn T©y - Thõa Thiªn HuÕ nh÷ng ®iÒu hÊp dÉn kh¸c trong vò trô. trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. Đề tài về ngời lính và tình đồng đội. - Con cß: Khai th¸c vµ ph¸t ? NhËn xÐt bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh trong c¸c bµi: triÓn ý th¬ tõ h×nh tîng con cß Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận, ánh trăng - Nguyễn quen thuộc trong bài ca dao Duy, Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải, Con cò - Chế hát ru để ca ngợi tình mẹ thắm Lan Viªn. thiÕt. §Ò tµi vÒ ngêi lÝnh vµ t×nh * C¸c bµi th¬ sö dông bót ph¸p nghÖ thuËt kh¸c nhau 2. đồng đội. trong x©y dùng h×nh ¶nh th¬: Đoàn thuyền đánh cá - Huy + §ång chÝ: Bót ph¸p hiÖn thùc - nh÷ng chi tiÕt hiÖn -CËn thùc - h×nh ¶nh thùc cña cuéc sèng ngêi lÝnh vµ th¬ - ¸nh tr¨ng - NguyÔn Duy. gần nh là trực tiếp. Hình ảnh đẹp giàu ý nghĩa biểu t- - Mùa xuân nho nhỏ - Thanh îng "®Çu sóng tr¨ng treo" . + §oµn thuyÒn d¸nh c¸: Bót ph¸p hiÖn thùc kÕt hîp H¶i. cß - ChÕ Lan Viªn. lãng mạn, tợng trng phóng đại với nhiều liên tởng - t- -- Con Bài thơ về tiểu đội xe không ởng tợng - so sánh mới mẻ độc đáo. kÝnh. + Bài thơ về tiểu đội xe không kính. + ¸nh tr¨ng: Cã nhiÒu h×nh ¶nh chi tiÕt thùc, b×nh dÞ, IV. Tæng kÕt bót ph¸p gîi t¶ lµ chñ yÕu, kh«ng ®i vµo chi tiÕt mµ híng tíi kh¸i qu¸t biÓu tîng. Tãm l¹i: Mçi bót ph¸p cã gi¸ trÞ riªng phï hîp víi t tëng c¶m xóc cña bµi th¬ vµ phong c¸ch riªng cña mçi t¸c gi¶. 4. Củng cố: Khái quát lại giá trị nội dung , nghệ thuật của các bài thơ hiện đại. 5. Hớng dẫn về nhà: Học bài soạn bài làm bài tập, chuẩn bị kiểm tra phần thơ hiện đại.. Ngµy so¹n: Ngµy day:. 1/3/2011 /3/2011 TiÕt 128: NghÜa têng minh vµ hµm ý (TiÕp theo) A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh nhËn biÕt hai ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý: - Ngêi nãi (ngêi viÕt) cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi. - Ngời nghe có đủ năng lực giải đoán hàm ý. - TÝch hîp víi v¨n vµ tËp lµm v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng nhËn biÕt hai ®iÒu kiÖn khi ®a vµ gi¶i ®o¸n hµm ý trong giao tiÕp. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trò: Soạn bài ở nhà theo câu hỏi đọc hiểu văn bản C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng 1 bµi th¬ mµ em thÝch? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bµi th¬. 3 - Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

(236) * Hoạt động I: Điều kiện sử dụng hàm ý. I. §iÒu kiÖn sö dông hµm ý Gi¸o viªn treo b¶ng phô cho häc sinh quan s¸t. ? Nªu hµm ý cu¶ c©u in ®Ëm? Häc sinh th¶o 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu luËn, nªu ý kiÕn … ? Vì sao chị Dậu lại không nói thẳng với con mà - Hàm ý của câu: "Con chỉ đợc ăn ở nhµ b÷a nµy n÷a th«i" ® Sau b÷a ¨n ph¶i dïng hµn ý? * Hàm ý của câu "Con chỉ đợc ăn ở nhà bữa này con không còn đợc ở nhà với thấy này nữa thôi" đ Sau bữa ăn này con không còn mẹ và các em nữa. Mẹ đã bán con. đợc ở nhà với thấy mẹ và các em nữa. Mẹ đã bán * Hàm ý trong câu: "Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài" đ Mẹ đã bán con. - §©y lµ ®iÒu ®au lßng chÞ DËu kh«ng thÓ nãi con cho nhµ cô NghÞ ë th«n §oµi. - Hµm ý nµy nãi râ h¬n v× c¸i TÝ th¼ng ra mét c¸ch trùc tiÕp. * Hàm ý trong câu "Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị không hiểu đợc câu nói thứ nhất, nên thôn Đoài" đ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị ở nó mới hỏi mẹ nó "Vậy thì bữa sau th«n §oµi. Hµm ý nµy nãi râ h¬n v× c¸i TÝ con ¨n ë ®©u" không hiểu đợc câu nói thứ nhất, nên nó mới hỏi - Sự "giãy nảy" và câu nói trong tiếng khóc của cái Tí "U bán con thật đấy mẹ nó "Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu" Sự "giãy nảy" và câu nói trong tiếng khóc của ?" chứng tỏ cái Tí đã hiểu ý mẹ. cái Tí "U bán con thật đấy ?" chứng tỏ cái Tí đã 2. KÕt luËn- Ghi nhí hiÓu ý mÑ. * Gi¸o viªn: Nh vËy c¶ hai c©u nãi cña chÞ DËu đều có chứa hàm ý - Chị Dậu đã có ý thức đa* Ví dụ: hµm ý vµo c©u nãi nhng kh«ng ph¶i c©u nµo ng-+ C©u "C¬m s«i råi nh·o b©y giê"! hµm ý cña bÐ Thu lµ nhê «ng S¸u ời nghe (cái Tí) cũng giải đoán đợc. ? Vậy theo em để sử dụng một hàm ý cần có "Chắt giùm nớc để khỏi nhão" nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? - Nh vËy viÖc sö dông hµm ý kh«ng ? Học sinh đọc ghi nhớ sgk. * VÝ dô: Bµi 2 tËp 2/sgk: Gi¸o viªn ghi b¶ng thµnh c«ng v× "Anh S¸u ngåi im" tøc lµ anh tá ra kh«ng céng t¸c (vê nh phô. kh«ng nghe, kh«ng hiÓu) - Yêu cầu học sinh đọc bài tập. ? Hàm ý trong câu in đạm "Cơm sôi rồi nhão - Ngời nghe phải chịu công tác với ngêi nãi. b©y giê" lµ g×? ? Vì sao em không nói thẳng mà phải sử dụng - Ngời nói phải nắm đợc năng lực giải ®o¸n hµm ý cña ngêi nghe hµm ý? ? ViÖc sö dông hµm ý cã thµnh c«ng kh«ng? V× sao? - Học sinh thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. + C©u "C¬m s«i råi nh·o b©y giê"! hµm ý cña bé Thu là nhờ ông Sáu "Chắt giùm nớc để khỏi nh·o" - Em bé dùng hàm ý vì trớc đó đã có lần nói th¼ng råi mµ kh«ng cã hiÖu qu¶, v× vËy mµ cã thái độ bực mình. Hơn nữa lần nói thứ hai này cã phÇn bøc b¸ch bµi thëi yÕu tè thêi gian (tr¸nh để lâu nhão cơm) - Nh vËy viÖc sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng v× "Anh S¸u ngåi im" tøc lµ anh tá ra kh«ng céng t¸c (vê nh kh«ng nghe, kh«ng hiÓu) ? Tõ bµi tËp 2 em h·y rót ra nhËn xÐt, muèn sö dông hµm ý thµnh c«ng cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? II. LuyÖn tËp: - Ngêi nghe ph¶i chÞu c«ng t¸c víi ngêi nãi. - Ngời nói phải nắm đợc năng lực giải đoán hàm 1. Bài tập 1: a) Câu : "Chè đã ngấm rồi đấy" ý cña ngêi nghe. - Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi * Hoạt động II: Luyện tập nghe lµ c« g¸i vµ «ng ho¹ sÜ. 1. Bµi tËp 1: - Hµm ý cña c©u lµ "Mêi b¸c vµ c« Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập..

(237) Gi¸o viªn ph©n tÝch yªu cÇu bµi tËp vµo uèng níc" ? Ngời nói, ngời nghe câu in đậm dới đây là ai? - Hai ngời nghe đều hiểu hàm ý đó, Xác định hàm ý của mỗi câu ấy. Theo em, ngời chi tiết "Ông theo liền anh thanh niên nghe cã hiÓu hµm ý cña ngêi nãi kh«ng? NH÷ng vµo nhµ" vµ "ngåi xuèng ghÕ" chi tiết nào chứng tỏ điều đó? b) - Hµm ý cña c©u "Chóng t«i kh«ng - Học sinh thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. thể cho đợc" 2. Bài tập 3: Điền câu trả lời thích hợp có chứa c) Câu: "Tiểu th cũng có bây giờ đến hµm ý. ®©y "- Ngêi nãi lµ Thuý KiÒu 3. Bµi tËp 5: C©u cã hµm ý mêi mäc lµ hai c©u "Cµng cay nghiÖt l¾m cµng oan tr¸i më ®Çu b»ng "Bän tí ch¬i" nhiÒu" Ngêi nghe lµ Ho¹n Th - C©u hµm ý tõ chèi lµ hai c©u "MÑ m×nh ®ang - Hµm ý lµ "M¸t mÎ - diÔu cît" đợi mình ở nhà" …. QuyÒn quý nh tiÓu th mµ còng cã lóc "Làm sao mình có thể rời mẹ mà đến đợc" nh vËy ? H·y chuÈn bÞ mét sù b¸o oán đích đáng … 4. Cñng cè: §iÒu kiÖn sö dông hµm ý trong giao tiÕp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi lµm bµi sgk so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 129: kiÓm tra v¨n (PhÇn th¬). A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến tức: Giúp học sinh thực hành làm bài kiểm tra về các kiến thức thơ đã học ở ngữ văn lớp 9. Thông qua đó giáo viên đánh giá việc học tập nắm bài trên lớp của học sinh, viÖc «n tËp bµi ë nhµ cña häc sinh. 2. Kü n¨ng: RÌn ý thøc tù gi¸c lµm bµi, rÌn kÜ n¨ng nªu c¶m nhËn vÒ 1 ®o¹n th¬. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trò: đọc, Soạn bài C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra 3- Bµi míi:. §Ò. I/ PhÇn Tr¾c nghiÖm. Câu 1: Bài “ Mùa xuân nho nhỏ” đợc sáng tác vào giai đoạn nào? A. N¨m 1930 – 1945 C. N¨m 1954 – 1975 B. N¨m 1945 – 1954 D. N¨m 1975 – 2000 C©u 2: Bµi ” Mïa xu©n nho nhá” cã thÓ th¬ gièng bµi th¬ nµo? A. §ªm nay B¸c kh«ng ngñ C. BÕp löa B. Đoàn thuyền đánh cá D. §ång chÝ Câu 3: ý nào sau đây nói đúng nhất về giọng điệu của bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” A. Hµo hïng m¹nh mÏ B. Trong s¸ng thiÕt tha C. B©ng khu©ng nuèi tiÕc D. Nghiªm träng thµnh kÝnh Câu 4: Tác giả đã sử dụng phép tu từ nào là chính trong đoạn thơ. “ ¥i con chim chiÒn chiÖn Hãt chi mµ vang trêi Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng” A. So s¸nh B. Ho¸n dô C. Ên dô D. Nh©n ho¸ Câu 5: Bài thơ “ Viếng lăng Bác” đợc Viễn Phơng sáng tác năm nào? A. 1975 B. 1976 C. 1977 D. 1978 Câu 6: Phẩm chất nổi bật nào của cây tre đợc tác giả nói đến trong khổ đau bài “ ViÕng l¨ng B¸c” A. CÇn cï, bÒn bØ. B. Ngay th¼ng , trung thùc C. Thanh cao, trung hiÕu D. BÊt khuÊt, kiªn trung Câu 7 : Tác giả đã sử dụng phép tu từ chính nào trong hai câu thơ. “ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng - Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ” A. So s¸nh B. Nh©n ho¸ C. Ên dô D. Ho¸n dô.

(238) Câu 8. Hiệu quả của phép tu từ đã tìm đợc ở hai câu thơ trên là gì ? A. Ca ngîi sù cao quÝ cña B¸c. B. Ca ngợi vẻ đẹp diệu kỳ của Bác C. Ca ngîi c«ng lao to lín cña B¸c D. Ca ngîi sù trêng tån, vÜnh h»ng cña B¸c II/ PhÇN tù luËn:. C©u1. Cho biÕt thêi gian, hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬"Mïa xu©n nho nhá" cña Thanh H¶i.. C©u 2: Phân tích đoạn thơ trong bài “ Mùa xuân nho nhỏ ” để làm rõ quan niệm sống của nhà thơ: “ Ta lµm con chim hãt… ......................... …Dï lµ khi tãc b¹c.”. §¸p ¸n:1-c 2-a 3-b 4-c 5-b 6-d 7-c 8-c mçi c©u 0,25® PhÇn II: Tù luËn (8 ®) C©u 1 ( 1®) C©u 2( 7®) §¶m b¶o yªu cÇu: - Giới thiệu đợc vị trí đoạn trích trong tác phẩm “ Mùa xuân nho nhỏ”_Thanh H¶i - Đoạn trích nêu nên những suy nghĩ và tâm nguyện đợc cống hiến cho đời - Tâm nguyện đợc làm “mùa xuân nho nhỏ” qua việc mợn những hình ảnh của thiên nhiên để thể hiện cái đẹp của lòng mình: + Lµm con chim cèng hiÕn tiÕng hãt vui. + Làm bông hoa toả hơng cho đời. + Làm nốt nhạc để hoàn thiện bản nhạc. - Đây là tâm nguyện đợc cống hiến thiết tha và khiêm tốn nhng nó lại thể hiện một quan niệm sống đáng trân trọng vì đợc cống hiến hết mình dù là tuổi 20 hay khi ®Çu b¹c. Qua t©m nguyÖn cña nhµ th¬, nhµ th¬ muèn nh¾n nhñ mäi ngêi cïng cèng hiÕn hÕt mình qua việc chuyển đổi cáchxng hô tôi -ta 3.HÕt giê: Thu bµi, rót kinh nghiÖm D.Híng dÉn vÒ nhµ - TiÕp tôc «n c¸c t¸c phÈm th¬. - ¤n tËp l¹i c¸c c¸c v¨n b¶n nhËt dông. *Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 TiÕt 130: tr¶ bµi tËp lµm v¨n Sè 6 (ViÕt ë nhµ) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. KiÕn thøc: - Hs nhận ra đợc những u điểm, nhợc điểm về nội dung và hình thức trình bày trong bµi viÕt cña m×nh. - Thấy đợc phơng hớng khắc phục và sữa chữa các lỗi. - ¤n tËp l¹i lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) B. ChuÈn bÞ: ThÇy: ChÊm, tr¶ bµi cho Hs tõ tiÕt tríc Trß: §äc l¹i bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp.

(239) 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt §Ò bµi: TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim I. §Ò bµi: TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n gîi L©n gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ nh÷ng chuyÓn nh÷ng chuyÓn biÕn míi trong t×nh c¶m biÕn míi trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi k× ViÖt Nam thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. 1. Më bµi: I. Tìm hiểu đề: 2. Th©n bµi: - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm 3. KÕt bµi: II. Nhận xét đánh giá chung về u, nhợc truyÖn (®o¹n trÝch) - Yªu cÇu: TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim ®iÓm cña c¶ líp. Lân gợi cho em những suy nghĩ gì về - Học sinh trao đổi bài cho nhau, chữa lỗi cho ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi chèng nhau. - Gi¸o viªn treo b¶ng phô thèng kª l¹i lçi sai Ph¸p. II. Dµn ý: Gi¸o viªn híng dÉn häc phæ biÕn cña líp. - Häc sinh quan s¸t, gi¸o viªn gäi ch÷a b¶ng, sinh x©y dùng dµn ý. nhấn mạnh các lỗi sau để học 1. Më bµi: - Giíi t hiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Nªu kh¸i qu¸t suy nghÜ cña em vÒ 1. Lçi sai dïng tõ nhân vật ông Hai: yêu làng hoà hợp - Sai diễn đạt lủngcha thoát ý. + Kim L©n chuyªn viÕt vÒ n«ng d©n rÊt hay víi t×nh yªu níc tha thiÕt. 2. Th©n bµi:TËp trung ph©n tÝch lµm + ¤ng nhí khi ®i du kÝch cïng víi anh em v« râ sù chuyÓn biÕn t©m cña «ng Hai cïng vui + Khi nghe lµng DÇu theo T©y «ng v« cïng vµo c¸c thêi ®iÓm sau: - Khi từ phòng thông tin đi ra ông vui đau khổ nh chết đứng trong lòng. mừng trớc chiến thắng của bộ đội ta. + Đất dới chân nh lún xuống - Khi trß chuyÖn víi nh÷ng ngêi t¶n c ë díi xu«i lªn: ¤ng hái han vÒ lóa m¸, + TruyÖn rÊt thµnh c«ng ë «ng Hai khiÕn mäi ngêi yªu mÕn «ng h¬n bao giê hÕt. vÒ lµng DÇu. Ông tình cờ nghe đợc thông tin làng + Ông Hai là ngời nông dân yêu cả làng lẫn nDầu theo giặc. Ông Hai tảng lờ ra về. ớc - Ông đau khổ, dằn vặt trớc cái tin đó. Cách sửa - ¤ng xÊu hæ, ®au xãt vÒ viÖc lµng - Kim L©n lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt vÒ truyÖn DÇu theo T©y lµm ViÖt gian b¸n níc. ng¾n. TruyÖn cña «ng thêng xoay quanh sinh DiÔn biÕn taamtrang cña «ng thÓ ho¹t cña ngêi n«ng d©n. hiệnqua độc thoại nội tâm, qua cuộc - Ông nhớ lại những ngày ở làng cùng trß chuyÖn cña «ng víi th»ng con ót. anh…… - Nçi vui mõng kh«n xiÕt cña «ng khi 2. sai chÝnh t¶ : nghe tin c¶i chÝnh vÒ lµng DÇu. 3. Kết bài: - Khẳng định, khái quát lại suy nghÜ cña em vÒ chuyÓn biÕn t©m §iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Líp lÝ cña «ng Hai: Gv: Chọn một số bài văn hay để đọc 4. Cñng cè: C¸ch lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét TP truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Xem vµ liÖt kª l¹i toµn bé phÇn v¨n b¶n nhËt dông vµo vë bµi so¹n tõ líp 6 ® 9 DuyÖt tuÇn 28. §íi Huy TiÒm.

(240) TuÇn 29 Ngµy so¹n: 1/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 TiÕt 131: tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh : - Trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cập nhật của nội dung văn bản, hệ thống hoá đợc chủ đề của các văn bản nhật dụng trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS. - Nắm đợc một số đặc điểm cần lu ý trong cách thức tiếp cận văn bản nhật dụng. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu v¨n b¶n NhËt dông B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n Trß: Xem l¹i c¸c v¨n b¶n nhËt dônh ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông I. Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông - Hs tr¶ lêi kh¸i niÖm *Gi¸o viªn : V¨n b¶n nhËt dông kh«ng 1. Kh¸i niÖm: phải là khái niệm thể loại văn học, cũng - Văn bản nhật dụng: Là loại văn bản đề không phải chỉ kiểu văn bản. Nó chỉ đề cập, bàn luận, thuyết minh, tờng thuật cập tới chủ đề tài tính cập nhật của văn miêu tả, đánh giá …. về những vấn đề, b¶n nhËt dông (NghÜa lµ v¨n b¶n nhËt nh÷ng hiÖn tîng gÇn gòi, bøc xóc víi dụng có thể sử dụng mọi thể loại - mọi cuộc sống con ngời và cộng đồng. kiÓu v¨n b¶n. ? Văn bản nhật dụng có những đặc điểm 2. Đặc điểm của văn bản nhật dụng - V¨n b¶n nhËt dông kh«ng ph¶i lµ kh¸i g× vÒ mÆt néi dung? - TÝnh cËp nhËt cña néi dung v¨n b¶n : KÞp niÖm thÓ lo¹i v¨n häc, còng kh«ng ph¶i thời đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc chỉ kiểu văn bản. sống hàng ngày - cuộc sống hiện đại thể - Tính cập nhật của nội dung văn bản : hiện rõ ở chức năng - đề tài (đề tài có tính - Văn bản nhật dụng không phải là yêu cÇu quan träng míi chuyÓn t¶i mét c¸ch cËp nhËt). - Văn bản nhật dụng: không phải là yêu cao nhất sâu sắc - thấm thía tới ngời đọc cầu quan trọng mới chuyển tải một cách về tính chất thời sự nóng hổi của vấn đề cao nhất - sâu sắc - thấm thía tới ngời mà văn bản đề cập. đọc về tính chất thời sự nóng hổi của vấn II. Nội dung các văn bản nhật dụng đã học đề mà văn bản đề cập. - §Ò tµi: cña v¨n b¶n cã tÝnh cËp nhËt, g¾n a) Néi dung : - §Ò tµi: cña v¨n b¶n cã tÝnh cËp nhËt, g¾n víi cuéc sèng bøc thiÕt hµng ngµy, g¾n víi.

(241) với cuộc sống bức thiết hàng ngày, gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng. Cái những vấn đề cơ bản của cộng đồng. Cái thờng nhật gắn với những vấn đề lâu dài thờng nhật gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử xã hội. cña sù ph¸t triÓn lÞch sö x· héi. - Tất cả các vấn đề luôn đợc các phơng - Tất cả các vấn đề luôn đợc các phơng tiện thông tin đại chúng nhắc đến, đợc xã tiện thông tin đại chúng nhắc đến, đợc xã hội và địa phơng quan tâm. hội và địa phơng quan tâm. - Néi dung cña v¨n b¶n nhËt dông cßn lµ - Néi dung cña v¨n b¶n nhËt dông cßn lµ néi dung chñ yÕu cña nhiÒu nghÞ quyÕt chØ néi dung chñ yÕu cña nhiÒu nghÞ quyÕt chØ thÞ cña §¶ng vµ nhµ níc, cña nhiÒu th«ng thÞ cña §¶ng vµ nhµ níc, cña nhiÒu th«ng b¸o, c«ng bè cña c¸c tæ chøc quèc tÕ (ThÕ b¸o, c«ng bè cña c¸c tæ chøc quèc tÕ (ThÕ giíi quan t©m) giíi quan t©m) ? VÒ h×nh thøc, v¨n b¶n nhËt dông cã III. H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông những đặc điểm gì? - Phơng thức biểu đạt của văn bản nhật b) H×nh thøc: dông kh¸ phong phó, ®a d¹ng (kÕt hîp - Phơng thức biểu đạt của văn bản nhật nhiều phơng thức biểu đạt trong một văn dông kh¸ phong phó, ®a d¹ng (kÕt hîp b¶n) nhiều phơng thức biểu đạt trong một văn - Giống nh tác phẩm văn chơng, văn bản b¶n) nhật dụng thờng không chỉ dùng một ph- Giống nh tác phẩm văn chơng, văn bản ơng thức biểu đạt mà kết hợp nhiều phơng nhật dụng thờng không chỉ dùng một ph- thức biểu đạt để tăng tính thuyết phục. ơng thức biểu đạt mà kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt để tăng tính thuyết phục. 4. Củng cố: Văn bản nhật dụng, đặc điểm của văn bản nhật dụng, yêu cầu về nội dung, h×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: 15 /3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011 tiÕt 132: tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh : Trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña v¨n b¶n nhËt dụng là tính cập nhật của nội dung văn bản, hệ thống hoá đợc chủ đề của các văn bản nhËt dông trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS. - Nắm đợc một số đặc điểm cần lu ý trong cách thức tiếp cận văn bản nhật dụng. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu v¨n b¶n NhËt dông B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là văn bản nhật dụng, văn bản nhật dụng có đặc điểm gì, yêu cầu về nội dung vµ h×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông 3. Bµi míi P. thøc Líp V¨n b¶n thÓ NghÖ thuËt lo¹i biểu đạt Nội dung chính H¬n mét thÕ kØ qua, cÇu Long - PhÐp nh©n ho¸ CÇu Biên đã chứng kiến bao sự kiện dùng để gọi cầu Long Bót kÝ BiÓu c¶m lÞch sö hao hïng bi tr¸ng cña Hµ Long Biªn cïng Biªn mang kết hợp tự Nội. Tuy đã rút về vị trí khiêm lối viết giàu cảm chøng nhiÒu sù , miªu nhêng nhng cÇu Long Biªn vÉn xóc b¾t nguån tõ 6 nhËn yÕu tè t¶ m·i trë thµnh mét nh©n chøng nh÷ng hiÓu biÕt vµ cña lÞch håi kÝ lÞch sö kh«ng chØ cña riªng Hµ kØ niÖm vÒ cÇu sö Néi mµ cña c¶ níc. Qua bøc th tr¶ lêi yªu cÇu mua Giäng v¨n truyÒn đất của tổng thống Mĩ Phreng cảm, bằng lối sử Bøc th.

(242) Líp V¨n b¶n cña thñ lÜnh da đỏ. §éng Phong Nha. 7. thÓ lo¹i ViÕt th. Bót kÝ. P. thøc biểu đạt NghÞ luËn kÕt hîp víi BC thuyÕt minh. ThuyÕt minh kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Cæng tr- Tuú êng më bót ra. BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù. MÑ t«i. BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù. Tuú bót. Cuéc TruyÖn Tù sù kÕt chia tay ng¾n hîp víi cña (tù sù) miªu t¶ vµ nh÷ng biÓu c¶m con bóp bª. Ca HuÕ trªn Bót kÝ s«ng H¬ng. 8. Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. T. tin vÒ NghÞ luËn trái đất Thông kết hîp n¨m b¸o víi hµnh 2000 chÝnh Tµi liÖu cña Së KHCN Hµ Néi. Néi dung chÝnh Klin, thủ lĩnh của ngời da đỏ Xi - ít t¬n: con ngêi ph¶i sèng hoµ hîp víi thiªn nhiªn ph¶i ch¨m lo b¶o vÖ m«i trêng vµ thiªn nhiªn nh m¹ng sèng cña chÝnh m×nh. Đây là vấn đề có ý nghĩa nhân lo¹i. §éng Phong Nha ë miÒn T©y tỉnh Quảng nInh đợc xem là kì quan thø nhÊt "§Ö nhÊt k× quan" Động Phong NHa đã và đang thu hót kh¸ch tham quan trong vµ ngoài nớc. Chúng ta tự hào vì đất nớc có động PhongnHa cũng nh thắng cảnh (đợc UNESCO công nhËn lµ di s¶n VHTgiíi) TÊm lßng yªu th¬ng vµ tinhf cảm sâu nặng của ngời mẹ đối víi con c¸i vµ vai trß to lín cña nhà trờng đối với cuộc sống của mçi con ngêi.. NghÖ thuËt dông phÐp so s¸nh nh© ho¸, ®iÖp ng÷ phong phó ®a d¹ng.. T¶ kÓ theo tr×nh tù tõ ngoµi vµo trong . - Từ khái quát đến chi tiÕt cô thÓ. - KÕt hîp víi nh÷ng lêi b×nh cña nhµ th¸m hiÓm Nh÷ng dßng nhËt kÝ t©m t×nh nhá nhÑ vµ s©u l¾ng. Kh¾c ho¹ t©m lÝ nh©n vËt râ nÐt Lêi nãi ch©n Qua bøc th cña ngêi bè viÕt cho thµnh s©u s¾c cña con, thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng cña ngêi bè cha mÑ víi con c¸i. Cuéc chia tay ®au ®o¹n thín vµ - T×nh tiÕt c¶m đầy cảm động của 2 em bé trong động lựa chọn truyện khiến ngời đọc thấm thía ngôi kể thứa nhất rằng: Tổ ấm gia đình là vô cùng phù hợp, tạo sự quý gi¸ vµ quan träng. Mäi ngêi hÊp dÉn, ch©n h·y cè g¾ng b¶o vÖ vµ gi÷ ginf. thùc giµu søc Kh«ng nªn lµm bÊt cø lÝ do g× thuyÕt phôc làm tổn hại đến tình cảm tự nhiªn trong s¸ng Êy. Cố đô Huế không phải chỉ nổi Miêu tả chân thực tiếng ở danh lam thắng cảnh và và sinh động, giàu di tÝch lÞch sö mµ cßn næi tiÕng yÕu tè biÓu c¶m. bµi thëi c¸c lµn ®iÖu d©n ca vµ - Sù am hiÓu tinh âm nhạc cung đình . Ca Huế là tế của ngời viết về mét h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸ mét di s¶n v¨n ©m nh¹c thanh lÞch vµ tao nh·, ho¸ d©n téc. một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần đợc bảo tồn và ph¸t triÓn. Lêi kªu gäi b×nh thêng "Mét Giíi thiÖu chi tiÕt ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng" ®- cô thÓ, sè liÖu ợc truyền đạt bằng hình thức rất chính xác, lập trang träng "Th«ng tin vÒ tr¸i luËn chÆt chÏ kÕt đất năm 2000" Điều đó cùng với hợp với yếu tố sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ biểu cảm nên tính vÒ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni thuyÕt phôc cao l«ng, viÖc lîi Ých gi¶m bµi thít chÊt th¶i ni l«ng, viÖc lîi Ých gi¶m bµi thít chÊt th¶i ni l«ng ®.

(243) Líp V¨n b¶n thÓ lo¹i. ¤n dÞch thuèc l¸. X· luËn. NghÞ Bµi to¸n luËn d©n sè. 9. Phong c¸ch Hå NghÞ ChÝ luËn Minh. P. thøc biểu đạt. ThuyÕt minh kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ biÓu c¶m. NghÞ luËn kÕt hîp víi tù sù thuyÕt minh. NghÞ luËn kÕt hîp víi thuyÕt minh, biÓu c¶m. Néi dung chÝnh cải thiện môi trờng sống, để bảo vệ Trái đất Gièng nh «n dÞch n¹m nghiÖn thuèc l¸ rÊt dÔ l©y lan vµ nh÷ng tæn thÊt to lín cho søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng con ngêi. Song n¹n nghiÖn thuèc l¸ cßn nguy hiÓm h¬n c¶ «n dÞch: nã gÆm nhÊm søc khoÎ con ngêi, g©y t¸c h¹i nhiÒu mÆt víi cuéc sèng gia đình và xã hội. §Êt ®ai kh«ng sinh thªm, con ngêi cµng nhiÒu lªn gÊp béi. NÕu kh«ng h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè th× con ngêi sÏ tù lµm h¹i chÝnh m×nh. Tõ c©u chuyÖn mét bµi to¸n cæ vÒ cÊp sè nh©n, t¸c giả đa ra buộc ngời đọc phải liên tëng suy ngÉm vÒ sù gia t¨ng dân số đáng lo ngại của thế giới nhÊt lµ c¸c níc chËm ph¸t triÓn. Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí mInh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa văn hoá nhân loại giữa vĩ đại vµ gi¶n dÞ.. NghÖ thuËt Sè liÖu cô thÓ chÝnh x¸c. B»ng c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, dÉn chøng cô thÓ so s¸nh b»ng nhiÒu yÕu tè biÓu c¶m, ®Çy tÝnh thuyÕt phôc - §a ra c©u chuyÖn cæ vÒ viÖc kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i lµm c¬ së cho viÖc lËp luËn thªm chÆt chÏ. C¸c sè liÖu cô thÓ chÝnh x¸c. Chän läc chi tiÕt tiªu biÓu s¾p xÕp m¹ch l¹c, phï hîp, hµi hoµ.. NghÞ luËn Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e - LËp luËn chÆt kÕt hîp do¹ toµn thÕ giíi vµ sù sèng trªn chÏ tÝnh x¸c thùc §Êu với biểu thế giới sự sống trái đất. Cuộc cụ thể và nhiệt tranh X· c¶m ch¹y ®ua vò trang v« cïng tèn t×nh cña t¸c gi¶. cho mét luËn kÐm vµ cíp di cña thÕ giíi thÕ giíi những điều kiện để phát triển, để hoµ b×nh nhân loại trừ nạn đói, nạn thất häc vµ kh¾c phôc nhiÒu bÖnh tËt. Tuyªn Nghị luận Bảo vệ quyền lợi, chăm lo đến sự Bố cục mạch lạc, bè thÕ kÕt hîp ph¸t triÓn cña trÎ em lµ mét hîp lÝ . giíi vÒ ... víi trong những vấn đề quan trọng cña trÎ 9 thuyÕt cÊp b¸ch, cã ý nghÜa toµn cÇu. em minh II. Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông ? Muèn häc tèt v¨n b¶n nhËt dông tríc hÕt cÇn ph¶i lu ý ®iÒu g×? ? Mèi quan hÖ gi÷a v¨n b¶n nhËt dông víi c¸c m«n häc kh¸c nhau nh thÕ nµo? ? Từ đó có thể rút ra bài học gì? Về việc học văn bản nhật dụng? - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. + Häc v¨n b¶n nhËt dông: VËn dông thùc tiÔn (bµy tá quan ®iÓm ý kiÕn cña m×nh vÒ vấn đề đó, có đủ bản lĩnh kiến thức, cách thức bảo vệ quan điểm ý kiến ấy. + Kiến thức của văn bản nhật dụng liên quan đến nhiều môn học (giáo dục công dân, sinh häc …) * Ghi nhớ: sgk - học sinh đọc 4. Củng cố: Nội dung các văn bản nhật dụng đã học 5. Hớng dẫn về nhà: Học bài, Soạn bài: Chơng trình địa phơng. Ngµy so¹n: 15 /3/2011.

(244) Ngµy d¹y:. /3/2011. Tiết 133: chơng trình địa Phơng (Phần tiếng Việt). A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh nhận biết 1 số từ ngữ địa phơng Xác định thái độ sử dụng từ ngữ địa phơng khi dùng trong bài viết, phổ biến réng r·i nh trong v¨n ch¬ng nghÖ thuËt. TÝch hîp víi v¨n häc vµ tiÕng viÖt B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: häc, So¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- Kiểm tra bài cũ ? Kể ra các từ ngữ địa phơng mà em biết, cho biết chúng thuộc phơng ngữ nào. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - Gi¸o viªn treo b¶ng phô cho häc sinh quan s¸t 1. Bµi tËp 1: - ThÑo : sÑo, Kªu: ? Hs đọc và nêu yêu cầu bài tập1. gäi, LÆp bÆp: l¾p + Tìm từ ngữ địa phơng b¾p, §©m: trë GV ch÷a b¶ng b»ng c¸ch + Chuyển từ địa phơng sang từ toàn dân tơng ứng. gạch chân từ thành, Ba: Bố, cha, §òa bÕp: §òa c¶, địa phơng M¸: mÑ, Nãi trèng: - ThÑo : sÑo nãi trèng kh«ng, - Kªu: gäi V«: vµo - LÆp bÆp: l¾p b¾p - §©m: trë thµnh - Ba: Bè, cha 2. Bµi tËp 2: - §òa bÕp: §òa c¶ a) kªu "råi kªu - M¸: mÑ lªn" : Tõ toµn d©n - Nãi trèng: nãi trèng kh«ng cã thÓ thay b»ng tõ - V«: vµo nãi to ? Hs đọc và nêu yêu cầu bài tập 2. ? Đối chiếu các câu sau đây, cho biết từ "kêu" nào là từ địa phơng b) Kêu "con kêu rồi" : từ địa phơng tõ nµo lµ tõ toµn d©n? Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. tơng đơng với từ a) kªu "roßi kªu lªn" : Tõ toµn d©n cã thÓ thay b»ng tõ nãi to gäi b) Kêu "con kêu rồi" : từ địa phơng tơng đơng với từ gọi ? §äc nªu yªu cÇu cña Bµi tËp 3: ? Trong hai câu đố sau, từ nào là từ địa phơng Gv: tổ chức trò chơi đối đáp nhanh giữa các tổ trong 1 thời gian là 3. Bài tập 3: Kh«ng c©y kh«ng 30 gi©y. tr¸i kh«ng hoa T1 Đa ra câu đố (đọc) Cã l¸ ăn đợc đố là T2 Tìm từ địa phơng- Trái: quả c©y chi T3 T×m tõ toµn d©n - kªu: gäi KÝn nh bng l¹i kªu T4 Giải đố- Chi: gì lµ trèng * Gv: nhËn xÐt, cho ®iÓm tõng tæ. Trèng hæng trèng ? Học sinh đọc và nêu yêu cầu của bài tập. h¶ng l¹i kªu lµ - Gv phát phiếu học tập cho học sinh điền kết quả tìm đợc ở 3 bài tập buång. Từ ngữ địa phơng Tõ ng÷ toµn d©n ThÑo LÆp bÆp Ba M¸ Kªu §©m §òa bÕp Lui cui. SÑo L¾p b¾p Bè, cha MÑ Gäi Trë thµnh §òa c¶ Lói hói. 4. Bµi tËp 4:. 5. Bµi tËp 5: a) Cã nªn cho bÐ Thu trong truyÖn chiÕc lîc ngµ dïng tõ ng÷ toµn d©n.

(245) Nh»m Cho lµ Nãi træng Nãi trèng kh«ng V« Vµo ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp 5 a) Cã nªn cho bÐ Thu trong truyÖn chiÕc lîc ngµ dïng tõ ng÷ toµn d©n kh«ng? H·y thay tõ ng÷ toµn d©n vµo c©u nãi cña Thu vµ h·y so s¸nh? Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. - Kh«ng nªn. v× bÐ Thu cßn nhá cha cã dÞp giao tiÕp víi bªn ngoµi nên em chỉ dùng từ ngữ địa phơng mình. b) Vì sao trong lời kể của tác giả cũng dùng từ địa phơng? 5 (b) ChuÈn bÞ kiÓm tra 2 tiÕt v¨n. kh«ng? H·y thay tõ ng÷ toµn d©n vµo c©u nãi cña Thu vµ h·y so s¸nh? Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn. - Kh«ng nªn. v× bÐ Thu cßn nhá cha cã dÞp giao tiÕp víi bªn ngoµi nªn em chỉ dùng từ ngữ địa ph¬ng m×nh.. 4. Cñng cè: Tõ ng÷ ®i¹ ph¬ng vµ tõ ng÷ toµn d©n 5. Híng dÉn vÒ nhµ: vÒ nhµ lµm bµi tËp sgk so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n:15/3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 134+135: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7. A. Mục tiêu cần đạt - Thông qua giờ kiểm tra giáo viên củng cố lại kiến thức cho học sinh đẻ hcj sinh có kiÒn thøc lµm mét bµi v¨n hoµn chØnh - Giáo viên kiểm tra kỹ năng của học sinh biết đợc chỗ yếu để bổ sung B. ChuÈn bÞ: Thầy: Đề bài, đáp án biểu điểm Trß: ChuÈn bÞ bµi, giÊy kiÓm tra C.TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Gv: Đọc và chếp đề bài lên I .Đề bài: b¶ng. Bµi th¬ ViÕng l¨ng b¸c cña ViÔn Ph¬ng lµ nÐn h¬ng - Hs: Chép đề vào giấy kiểm thơm mà Viễn Phơng thành kính dâng lên Bác Hồ kính yêu. tra. Em hãy phân tích bài thơ để làm rõ nhận định trên Gv: Gi¶i thÝch c¸c th¾c m¾c II. Yªu cÇu: A. Më bµi cña häc sinh nÕu cã. - Yêu cầu học sinh làm bài Giới thiệu đợc tác giả tác phẩm dẫn dắt đến văn bản ý khái qu¸t cña v¨n b¶nViÔn Ph¬ng nhµ th¬ lín «ng s¸ng t¸c nhiÒu nghiªm tóc, trung thùc. tÊc phÈm tiªu biÓu lµ bµi ….. Thể hiện tình cảm của Viễn Phơng đối với Bác B. Th©n bµi II. §¸p ¸n biÓu ®iÓm Ph©n tÝch tõng khæ mét A. Më Bµi Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ xng m×nh lµ con sau bao n¨m xa - Nêu đợc các ý nh trên( 1 cách nay về thăm ngời cha đó là tình cảm ruột thịt ®iÓm) Tác giả đến lăng Bác rất sớm quan sát thấy hàng tre trong sơng sớm hàng tre tợng trng cho dân tộc Việt Nam kiên cờng B. Th©n bµi (8®iÓm ) bÊt khÊt - §ñ c¸c ý trªn. Khæ 2: B¸c nh mÆt trêi ®em l¹i h¹nh phóc cho d©n téc - LËp luËn chÆt chÏ, cã th¬ §Ó nhí tíi B¸c hµng ngµy dßng ngêi v« tËn vµo l¨ng viÕng lµm dÉn chøng. Bác dâng nên ngời những thành quả tốt đẹp nhất - Các nhận định phải chính Khổ 3: Khi vào lăng đợc chứng kiến Bác trong giấc ngủ x¸c phï hîp vÜnh h»ng lßng t¸c gi¶ quÆn ®au Khæ 4: Mai t¸c gi¶ ph¶i chia tay víi B¸c t¸c gi¶ muèn biÒn C. Kết bài 1 điểm đủ các ý thành chim hót quanh lăng biền thành bông hoa toả hơng trªn C. KÕt bµi.

(246) - Giá trị của bài thơ, nêu đợc cảm nghĩ của bản thân BiÓu ®iÓm: _ Điểm 9, 10: Bài viết tốt, thể hiện rõ năng lực cảm thụ thơ văn, cảm thụ đợc những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ; diễn đạt lu loát, gọn rõ; văn viết có cảm xúc, ; kĩ năng làm bài nghị luận văn học thành thạo; trình bày sạch đẹp... _ Điểm 7, 8: Cảm thụ đợc những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ; diễn đạt gọn rõ, kĩ năng làm bài nghị luận thành thạo; trình bày sạch đẹp ; tuy vậy còn mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt hoặc một vài ý còn vụng về hoặc cha sâu; còn một vài lỗi chính t¶... _ Điểm 5, 6: Cha cảm thụ hết những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ, bài viết còn sơ sài, hoặc cha cân đối; còn mắc một số lỗi về diễn đạt , về ngữ pháp, về chính t¶, tr×nh bµy cßn cÈu th¶, v¨n viÕt cha cã c¶m xóc, kÜ n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn cßn yÕu... _ Điểm 3, 4: Bài làm sơ sài, bố cục cha rõ ràng hoặc thiếu cân đối,cha biết làm văn nghị luận, diễn đạt còn lủng củng, cha thoát ý, còn mắc lỗi ngữ pháp, lỗi chính tả nhiÒu, tr×nh bµy cÈu th¶... _ Điểm 1, 2: Bài làm lạc đề hoặc cha đúng thể loại hoặc quá sơ sài hoặc cha hiểu nội dung đoạn thơ; diễn đạt rất lủng củng,rối rắm, sai quá nhiều lỗi ngữ pháp, lỗi chÝnh t¶... 4. Cñng cè: Gv thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc sinh vÒ nhµ häc bµi, so¹n bµi tiÕp theo. DuyÖt tuÇn 29. §íi Huy TiÒm. TuÇn 30. Ngµy so¹n: 15 /3/2011 Ngµy d¹y: /3/2011. TiÕt 136: bÕn quª. (Hớng dẫn đọc thêm) NguyÔn Minh Ch©u. A. Mục tiêu cần đạt Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ trong truyện cảm nhận đợc ý nghĩa triết lý mang tính trải nghiệm về cuộc đời con ngời biết nhận ra vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi của quê hơng gia đình B. ChuÈn bÞ T ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trß: §äc, so¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tr bµi cò: ? §äc trhuéc lßng bµi th¬ Nãi víi con cña Y Ph¬ng, cho biÕt c¸c luËn ®iÓm chÝnh cña bµi th¬ 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Theo dâi chó thÝch vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ I. §äc t×m hiÓu chung ? Thêi gian, hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm¸c phÈm: In - T¸c gi¶. trong tËp truyÖn cïng tªn xuÊt b¶n 1985. - T¸c phÈm Gv: Hớng dẫn đọc - Phơng thức biểu đạt - Bè côc ? Phơng thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả.

(247) ? Bè côc cña v¨n b¶n, nªu ý chÝnh cña tõng phÇn - Hs: lÇn lît nªu nªn bè côc cña v¨n b¶n, Gv kh¸i qu¸t l¹i. ? Khung cảnh thiên nhiên bên kia bãi bồi đợc tác giả miêu t¶ nh thÕ nµo - B«ng hoa b»ng l¨ng..., mµu s¾c... ? Nhĩ cảm nhận đợc điều gì - Thời tiết đã thay đổi sắp lập thu nóng nắng chói chang phÝa ngoµi lµ bê s«ng ? H/¶ dßng s«ng qua c¸i nh×n cña NhÜ hiÖn nªn nh thÕ nµo - Một màu đỏ nhạt - MÆt s«ng réng thªm ra - Vßm trêi coa h¬n lªn - Tia n¾ng ®ang tõ tõ di chuyÓn tõ mÆt níc lªn bê b·i Gv:Phía xa là cả một vùng đất phù sa của bài bồi ? Nhĩ cảm nhận nh thế nào về bãi bồi đó - Thân thuộc nh gia thịt hơi thở của đất màu mỡ ? Từ đó Nhĩ có suy nghĩ gì - Suốt đời đã đi đây đi đó không sót một só xỉnh nào trên tráiđất thế mà cái bờ bên kia sông Nhĩ cha từng đặt chân đến - Anh thèm khát ớc ao vì không đợc đặt chân tới miền đát đó ? Học sinh đọc sgk ? Hoµn c¶nh hiÖn t¹i cña NhÜ ra sao - BÞ bÖnh n»m liÖt dêng ? Vî con anh ch¨m sãc nh thÕ nµo - Bãn cho têng th×a thøc ¨n - TuÊn cÇm kh¨n b«ng tÈm níc Èm khe khÏ lau miÖng vµ hai m¸ cho bè ? Khi èm NhÜ hay hái vî ®iÒu g× - §ªm qua gÇn s¸ng em cã nghe thÊy g× kh«ng - Hôm nay đã là ngày mấy rồi ? Vî anh cã ph¶n øng ra sao - §a nh÷ng ngãn tay gÇy guéc ©u yÕm vuèt ve chång - Anh cứ yên tâm khổ mấy em cũng chịu đợc - Anh cø chÞu khã uèng thuèc thÕ nµo còng khái ? Nh vËy Liªn lµ ngêi nh thÕ nµo - Ch¨n sãc chång hÕt lßng v× chång ? Khi vî v¾ng anh yªu cÇu con ®iÒu g× - Con hãy sang bên kia sông hộ bố đặt chân lên vùng đất đó hé m×nh ? ? khi con ®i ë nhµ NhÜ nh thÕ nµo - Lª dÇn ra cöa sæ ng¾m c¶nh ? Khiến những đứa trẻ hành xóm nh thế nào - HuÖ gäi c¸c b¹n ra gióp anh ? NhÜ qua s¸t nh÷ng g× - Một cánh buồm gió căng phồng con đò mỗi ngày có một chuyÕn - Khóc s«ng mäi ngêi ®i l¹i tÊp lËp ? ¤ng gi¸o vÒ thÊy NhÜ ntn. Qua ®©y gióp em hiÓu g× - Mặt mũi Nhĩ đang đỏ ngời anh run lẩy bẩy khác thờng - Sắp qua đời Nhĩ vẫn yêu cuộc sống xung quanh ? Bµi nµy t¸c gi¶ dïng NghÖ thuËt g× ? Nªu néi dung t tëng cña v¨n b¶n. - Thøc tØnh mäi ngêi h·y tr©n träng nh÷ng g× cã ë xung quanh ta. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Khung c¶nh thiªn nhiªn qua c¸i nh×n cña NhÜ. - C¶nh thiªn nhiªn võa gÇn gòi, võa xa l¹. NhÜ khát khao đơc sang đó.. 2. C¶m nghÜ vµ suy nghÜ cña nh©n vËt nhÜ. - NhÜ bÞ bÖnh liÖt toµn th©n, anh sèng hoµn toµn phô thuéc vµo vî con.. - anh tuyÖt väng th¬ng vî biÕt m×nh sèng lµ chØ lµm khæ vî con. III. Tæng kÕt- Ghi nhí. 1. NghÖ thuËt - Tõ ng÷ chän läc, h×nh ¶nh cã ý nghÜa biÓu tîng. - Chi tiÕt tiªu biÓu lµm cho lời văn sinh động 2. Néi dung IV. LuyÖn tËp n.

(248) 4. Củng cố: Cảnh vật thiên nhiên qua cái nhìn của nhân vật Nhĩ, ý nghĩa triết lý đợc NguyÔn Minh Ch©u göi g¾m qua v¨n b¶n nµy. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: C¶m nhËn vÒ nh©n vËt NhÜ qua v¨n b¶n BÕn Quª. Ngµy so¹n: Ngµy so¹n:. 15 /3/2011 /3/2011. TiÕt 137: «n tËp tiªng viÖt líp 9 A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học trong chơng trình kỳ hai: Khởi ng÷ , C¸c thµnh phÇn biÖt lËp , Liªn kÕt c©u. - Rèn kỹ năng xác định các thành phần khỏi ngữ, biệt lập, Các biện pháp liên kết câu B. ChuÈn bÞ: ThÇy: so¹n gi¸o ¸n Trß: ¤n tËp ë nhµ C. TiÒn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµimíi. I- ¤n tËp lÝ thuyÕt H2: ThÕ nµo lµ khëi nghÜa? - Khởi nghĩa là thành phần câu đứng trớc chủ ngữ nêu nên đề tài trong câu.Trớc khởi nghÜa kÕt hîp quan hÖ tõ: §èi víi, vÒ… H2: ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? - Thành phần biêt lập là thành phần( nằm ngoài non) độc lập không tham gia vào cấu tróc ng÷ ph¸p trong c©u. Cã mÊy thµnh phÇn biÖt lËp? - Cã 4 thµnh phÇn biÖt lËp: + T×nh th¸i + C¶m th¸n + Gọi đáp + Phô chó ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u liªn kÕt ®o¹n v¨n? - C¸c c©u trong ®o¹n v¨n, c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau vÒ mÆt néi dung vµ h×nh thøc. - VÒ néi dung: + Các đơn vị phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu văn phục vụ chủ đề của đoạn văn. + Các câu văn, đoạn văn phải đợc sắp xếp theo trình tự hợp lí. - VÒ h×nh thøc: C¸c c©u v¨n, ®o¹n v¨n liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c ph¬ng ph¸p cô thể; phép nối, phép lặp, phép thế, phép liên tởng, phép đòng nghĩa trái nghĩa. ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh, hµm ý? - Nghĩ tờng minh là phần thông báo phần diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong c©u. - Hàm ý là phần thông báo không đợc diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong c©u nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. II- LuyÖn tËp 1.Khëi ng÷ vµ c¸ thµnh phÇn biÖt lËp? Bµi tËp 1 §äc bµi tËp? Nªu yªu cÇu bµi tËp? - Xác định các từ in đậm thuộc thành phần gì của câu. Muốn xác định các từ ngữ in đậm thuộc thàng phần gì em làm ntn? - Xem xÐt c¸c thµnh phÇn in ®Ëm Êy cã mèi quan hÖ g× víi c©u. NÕu tõ ng÷ lµ thµnh phÇn biÖt lËp th× ph¶i cã mèi quan hÖ g×? - Nêu nên đề tài đợc nói đến trong câu. - Dùng để hỏi- đáp và bổ sung cho câu. Căn cứ vào từng mối quan hệ đó em hãy xác định và điền vào bảng thống kê? Khëi ng÷ Thµnh phÇn biÖt lËp.

(249) T×nh th¸i b. a. C¶m th¸n d (vÊt v¶ qu¸). gọi- đáp phụ chú Tha «ng c. Bµi tËp 2 §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp? GV: Gîi ý: - Về hình thức đảm bảo đây là một đoạn văn? - Mét c©u chøa khëi ng÷, 1 c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i. - Đoạn văn đợc thể hiện theo chủ đề Ví dụ: Bến quê (Nguyễn Minh Châu) là một câu chuyện về cuộc đời với những nghÞch lÝ kh«ng dÔ g× ho¸ gi¶i. H×nh nh trong cuéc sèng h«m nay chóng ta b¾t gÆp nh÷ng sè phËn gièng hay gÇn gièng nh sè phËn nh©n vËt NhÜ trong truyÖn cña NguyÔn Minh Ch©u. Cã thÓ nãi “ BÕn quª” lµ c©u chuyÖn bµn vÒ ý nghÜa tµi hoa gây ấn tợng mịnh cho ngời đọc… 1. Liªn kÕt c©u vµ liªn kªt ®o¹n v¨n Bµi tËp 1 Bµi tËp 1 yªu cÇu chóng ta lµm g×? - Cho biÕt nh÷ng tõ ng÷ trong ®o¹n trÝch thÓ hiÖn phÐp liªn kÕt nµo? Muèn biÕt ta c¨n cø vµo ®©u? - C¨n cø vµo c«ng dông cña nã. Dựa vào đó em hãy thực hiện? a) Nhng, nhng råi, vµ_ phÐp nèi b) PhÐp lÆp: c« bÐ PhÐp thÕ; nã c« bÐ c) Phép thế: “thế ” thay cho “ bây giờ cao sang rồi thì đâu cần để ý đến chúng tôi n÷a” Bµi tËp 2 Yªu cÇu bµi tËp 2 lµ g×? - Ghi kÕt qu¶ cña bµi tËp 1 vµo b¶ng ph©n tÝch PhÐp liªn kÕt LÆp tõ ng÷ §ång nghÜa, tr¸i nghÜa vµ ThÕ Nèi liªn tëng C« bÐ Nhng, nhng råi, vµ Nã cè bÐ ThÕ Bµi tËp: T×m sù liªn kÕt trong ®o¹n v¨n ng¾n sau “ Nh÷ng ngêi yÕu ®uèi vÉn hay hiÒn lµnh. Muèn ¸c ph¶i lµ kÎ m¹nh” (Nam Cao) T×m sù liªn kÕt trong 2 c©u v¨n? - yÕu ®uèi _ hiÒn lµnh - hiÒn lµnh _ ¸c Liªn kÕt trong 2 c©u v¨n nhê vµo liªn kÕt nµo? - Liªn kÕt tr¸i nghÜa -. * Híng dÉn vÒ nhµ N¾m ch¾c néi dung bµi häc. Lµm hoµn chØnh c¸c bµi tËp. * Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: Ngµy so¹n:. /3/2011 /3/2011. TiÕt 138: «n tËp tiÕng viÖt líp 9 A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học trong chơng trình kỳ hai: Khởi ng÷ , C¸c thµnh phÇn biÖt lËp , Liªn kÕt c©u. - Rèn kỹ năng xác định các thành phần khỏi ngữ, biệt lập, Các biện pháp liên kết câu B. ChuÈn bÞ.

(250) ThÇy so¹n bµi Trß so¹n häc bµi C. TiÒn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµimíi III) NghÜa têng minh vµ hµm ý Bµi tËp 1 §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp? - Cho biÕt ngêi ¨n mµy muèn nãi ®iÌu g× víi ngêi nhµ giµu qua c©u in ®Ëm trong truyÖn “ ChiÕm hÕt chç ngåi” Thực chất mục đích của bài tập này là gì? - Xác định hàm ý trong câu nói của ngời ăn mày. Theo em hµm ý cña ngêi ¨n mµy nãi g×? - §Þa ngôc chÝnh lµ n¬i dµnh cho c¸c «ng nhµ giµu. Bµi tËp 2 Bµi tËp 2 yªu cÇu chóng ta lµm g×? - T×m hµm ý trong c©u in ®Ëm. - Cho biết moõi trờng hợp, hàm ý đã đợc tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phơng ch©m héi tho¹i nµo? T×m hµm ý trong nh÷ng c©u in ®Ëm? a) §éi bãng ch¬i kh«ng hay hoÆc t«i kh«ng thÝch b×nh luËn vÒ viÖc nµy. b) T«i cha b¸o cho Nam vµ TuÊn hoÆc’ T«i kh«ng thÝch b¸o cho Nam vµ TuÊn. Theo em trong trêng hîp a, b vi ph¹m ph¬ng ch©m h«i tho¹i nµo? a) Vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ b) Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng Em hãy giải thích rõ sự vi phạm đó? a) Mục đích của Tuấn hỏi Nam là đội bóng đá huyện chơi giỏi hay không? Nhng Nam lại trả lời về cách ăn mặc của đội bóng nghĩa là không đáp ứng yêu cÇu cña TuÊn nh vËy c©u chuyÖn cña Nam vµ TuÊn kh«ng cïng híng vÒ 1 chủ đề nên vi phạm phơng châm về quan hệ. b) Câu trả lời của Huệ đã vi phạm phơng châm về lợng vì đã trả lời thiếu vì Lan hái vÒ 3 ngêi, HuÖ chØ tr¶ lêi 1 ngêi. NÕu ta hiÓu theo hµm ý th× c©u tr¶ lêi cña Nam, HuÖ cã vi ph¹m kh«ng? - Kh«ng vi ph¹m VËy c¸ch tr¶ lêi cña Nam vµ HuÖ thÓ hiÖn ®iÒu g×? - ThÓ hiÖn tÐ nhÞ ®iÒu m×nh kh«ng muèn nãi ra mét c¸ch trùc tiÕp mµ buéc ngêi nghe ph¶i suy ra Bµi tËp T×m hµm ý trong c¸c héi tho¹i sau: a) ThÊy B l¹i ch©m thuèc, ®iÕu thuèc th hai tiÕp ngay ®iÕu thø nhÊt A liÒn b¶o B: - Anh T th«i hót thuèc råi! b) A: M×nh võa bÞ c« gi¸o m¾ng d÷ qu¸! B: Xin chóc mõng. NÕu hiÓu theo nghÜa hiÓn nhiªn th× A muèn th«ng b¸o cho B ®iÒu g×? - Anh T bỏ đợc thuốc rồi. NÕu hiÓu theo hµm ý th× A muèn nãi g×? - Tríc ®©y anh T còng hót thuèc. - Sao cËu kh«ng bá thuèc ®i. Trong trêng hîp b hµm ý lµ g×? - M×nh xin chia buån víi b¹n. Em hiểu đựoc hàm ý trong 2 trờng hợp trên nhờ đâu? - C¨n có¨ vµo t×nh huèng a.

(251) - C¨n cø vµo c¸ch nãi cña 1 sè tÇng líp (häc sinh hay nãi ngîc) Bài tập: Xây dựng các tình huống trong đó sử dụng hàm ý Gîi ý: 1) Trên đờng về nhà An hỏi Nam đi nhờ xe, Nam trả lời: - Xe m×nh ®i non h¬i 2) Hai ngêi b¹n ngåi nãi chuyÖn víi nhau 1 ngêi b¹n th«ng b¸o cho b¹n m×nh biÕt vÒ 1 ngêi 2 ngêi cïng biÕt: - Cái Bình làm mẹ rồi đấy. Hàm ý: 1) không cho bạn đi đợc 2) B×nh míi sinh con *Cñng cè Khi sö dông hµm ý trong c©u nãi ph¶i chó ý ®iÒu g×? D. Híng dÉn vÒ nhµ - Thuéc kh¸i niªm khëi ng÷, thµnh phÇn biÖt lËp. - T×m trong cÊc t¸c phÈm v¨n häc cã sö dông : khëi ng÷, thµnh phÇn biÖt lËp.. Ngµy so¹n: 15/3/2011 Ngµy so¹n: /3/2011. TiÕt 139: LUYÖN NãI: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh Cã kü n¨ng tr×nh bµy miÖng mét c¸ch m¹ch l¹c h¸p dÉn nh÷ng c¶m nhận đáng giá của mình về một đoạn thơ bài thơ - RÌn kü n¨ng lËp dµn ý, t×m ý cho bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n, häc bµi C. TiÒn tr×nh tæ lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Học sinh đọc sgk §Ò bµi: Ph©n tÝch t×m hiÓu bµi bÕp Ph©n tÝch t×m hiÓu bµi bÕp löa löa ? Bài thơ bếp lửa đợc sáng tác vào năm nào - Bài thơ đợc tác giả sáng tác - §îc t¸c gi¶ s¸ng t¸c khi t¸c gi¶ xa quª h¬ng ? H×nh ¶nh bÕp löa gîi lªn hoµn c¶nh sãng thuéc khi t¸c gi¶ xa quª h¬ng thời kỳ nào của đất nớc - §Êt níc cã chiÕn tranh bè mÑ t¸c gi¶ xa nhµ ®i - §Êt níc cã chiÕn tranh bè mÑ t¸c gi¶ xa nhµ ®i chiÕn chiến đấu tác giả ở nhà với bà đấu ? H×nh ¶nh Êy gîi trong lßng nhµ th¬ t×nh c¶m g× để tác giả ở nhà với bà nuôi - T×nh c¶m bµ ch¸u tha thiÕt - Cho học sinh làm bài đó gọi học sinh đọc A. Më bµi A. Më bµi Häc sinh chuÈn bÞ viÕt phÇn më bµi¬trong 1 phót - Giíi thiÖu t¸c gi¶, hoµn c¶nh - Học sinh đọc phần mở bài s¸ng t¸c cña t¸c phÈm. Gv tæ chøc cho häc sinh nhËn xÐt vµ chèt l¹i - Bớc đầu nhận định về bài - Cã thÓ lµm nh sau th¬. Tha các bạn chúng ta đã đợc học và đọc nhiều bài B. Thân bài th¬ hay nhng em thÝch nhÊt lµ bµi th¬ bÕp löa - BÕp löa h×nh ¶nh th©n quen đối với mỗi gia đình việt nam B. Th©n bµi - Häc sinh chuÈn bÞ trong kho¶ng 15 phót (Mçi - Tuæi th¬ c¶c t¸c gi¶ gøn liÒn nhãm mét luËn ®iÓm) víi bÕp löa - Cho học sinh đọc - Tác giả đợc bà ngồi cạnh.

(252) - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bÕp löa kÓ chuyÖn cho nghevµ Gv: Rút kinh nghiệm, sau đó chốt lại d¹y ch¸u hai bµ ch¸u chÞu - Bếp lửa hình ảnh thân quen đối với mỗi gia đình cuộc sống gin khổ. Nhng tình ViÖt Nam c¶m bµ ch¸u tha thiÕt ®Çm Êm - Tuæi th¬ c¶c t¸c gi¶ gøn liÒn víi bÕp löa - Giờ đây tác giả đã trởng - Tác giả đợc bà ngồi cạnh bếp lửa kể chuyện cho thành đi du học ở nớc ngoài nghevµ d¹y ch¸u hai bµ ch¸u chÞu cuéc sèng gin khæ - T¸c gi¶ tiÕp xóc cuéc sèng Nhng t×nh c¶m bµ ch¸u tha thiÕt ®Çm ¸m giàu sang nhng kkông quên đ- Giờ đây tác giả đã trởng thành đi du học ở nớc ợc hình ảnh bếp lửa ở quê nhà ngoµi vì ở đó có bà đang hớng về - T¸c gi¶ tiÕp xóc cuéc sèng giµu sang nhng kh«ng m×nh. quên đợc hình ảnh bếp lửa ở quê nhà Vì ở đó có bà ®ang híng vÒ m×nh C. KÕt bµi C. KÕt bµi - Em v« cïng kh©n phôc t×nh ? Nªu yªu cÇu cña phÇn kÕt bµi. c¶m bµ ch¸u - Hs nêu, Gv yêu cầu học sinh làm bài, đọc bài. - Em sÏ biÕt ¬n bµ ….. - Gi¸o viªn tæ chøc cho Hs nhËn xÐt vµ chèt l¹i. 4. Cñng cè: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc hoµn thiÖn bµi viÕt. Ngµy so¹n: Ngµy so¹n:. /3/2011 /3/2011. TiÕt 140: LUYÖN NãI: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh Cã kü n¨ng tr×nh bµy miÖng mét c¸ch m¹ch l¹c h¸p dÉn nh÷ng c¶m nhận đáng giá của mình về một đoạn thơ bài thơ - RÌn kü n¨ng lËp dµn ý, t×m ý cho bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß: So¹n, häc bµi C. TiÒn tr×nh tæ lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt §Ò bµi: Ph©n tÝch bµi th¬ viÕng l¨ng b¸c I. LuyÖn nãi §Ò bµi: Ph©n tÝch bµi th¬ viÕng l¨ng b¸c cña ViÔn Ph¬ng cña ViÔn Ph¬ng * Yêu cầu của đề II. Häc sinh tËp nãi trªn líp A. Më bµi - Giới thiệu đợc tác giả tác phẩm dẫn dắt - Cần bảo đảm các ý sau đến văn bản ý khái quát của văn bản Viễn A. Mở bài Phơng nhà thơ lớn ông sáng tác nhiều tấc - Giới thiệu đợc tác giả tác phẩm dẫn dắt đến văn bản ý khái quát của văn bảnViễn phÈm tiªu biÓu lµ bµi ….. Thể hiện tình cảm của viễn phơng đối với Phơng nhà thơ lớn ông sáng tác nhiều tấc phÈm tiªu biÓu lµ bµi … B¸c - Bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m cña ViÔn PhB.Th©n bµi ơng đối với Bác - Khæ 1 + Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ xng m×nh lµ con B. Th©n bµi sau bao n¨m xa c¸ch nay vÒ th¨m ngêi - Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ xng m×nh lµ con sau bao n¨m xa c¸ch nay vÒ th¨m ngêi cha đó là tình cảm ruột thịt + Tác giả đến lăng Bác rất sớm quan sát cha đó là tình cảm ruột thịt thấy hàng tre trong sơng sớm hàng tre t- - Tác giả đến lăng Bác rất sớm quan sát îng trng cho d©n téc ViÖt Nam kiªn cêng thÊy hµng tre trong s¬ng sím hµng tre tîng trng cho d©n téc ViÖt Nam kiªn cêng bÊt khÊt bÊt khÊt - Khæ 2. + T¸c gi¶ vÝ B¸c nh mÆt trêi ®em l¹i h¹nh - T¸c gi¶ vÝ B¸c nh mÆt trêi ®em l¹i h¹nh.

(253) phóc cho d©n téc phóc cho d©n téc + §Ó nhí tíi B¸c hµng ngµy dßng ngêi v« - §Ó nhí tíi B¸c hµng ngµy dßng ngêi v« tËn vµo l¨ng viÕng B¸c d©ng nªn ngêi tËn vµo l¨ng viÕng B¸c d©ng nªn ngêi những thành quả tốt đẹp nhất những thành quả tốt đẹp nhất - Khæ 3 - Khi vào lăng đợc chứng kiến Bác trong + Khi vào lăng đợc chứng kiến Bác trong giấc ngủ vĩnh hằng lòng tác giả quặn đau giÊc ngñ vÜnh h»ng lßng t¸c gi¶ quÆn ®au. Khæ 4 + lí chí thì tin rằng bác đã ra đi mãi mãi... - Mai tác giả phải chia tay với Bác tác giả - Khæ 4 muèn biÒn thµnh chim hãt quanh l¨ng + Mai t¸c gi¶ ph¶i chia tay víi B¸c t¸c biÒn thµnh b«ng hoa to¶ h¬ng gi¶ muèn biÒn thµnh chim hãt quanh C. KÕt bµi l¨ng biÒn thµnh b«ng hoa to¶ h¬ng - Nêu đợc cảm nghĩ của bản thân C. KÕt bµi - T×nh c¶m cña t¸c gi¶ lµ t×nh c¶m cña c¶ - Nêu đợc cảm nghĩ của bản thân dân tộc đối với Bác - T×nh c¶m cña t¸c gi¶ lµ t×nh c¶m cña c¶ III. Tæng kªt : Gi¸o viªn thu bµi chÊm dân tộc đối với Bác 4. Cñng cè: Kü n¨ng tËp nãi, viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc «n tËp kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. DuyÖt tuÇn 30. §íi Huy TiÒm TuÇn 31 Ngµy so¹n: Ngµy day:. /3/2011 /3/2011 TiÕt 141: Nh÷ng ng«I sao xa x«i (Lª Minh Khuª) A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ hy sinh nhng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ thanh niªn xung phong B. ChuÈn bÞ ThÇy. So¹n bµi Trß .So¹n häc bµi C. Tiền trình tổ chức các họạt động dạy và học 1 .ổn định tổ chức 2 .KiÓm tra bµi cò kÕt hîp ? tãm t¾t l¹i bµi bÕn quª 3 .Bµi míi H«m nay ta ®i t×m hiÓu bµi nh÷ng ng«i sao xa x«i Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c I Giíi thiÑu t¸c gi¶ t¸c phÈm phÈm Lª Minh Khuª sinh 1949 Lª Minh Khuª sinh 1949 Quª ë tØnh Thanh Ho¸ Quª ë TØnh Thanh Ho¸ Lµ thanh niªn xung phong trong kh¸ng Lµ thanh niªn xung phong trong kh¸ng chiÕn chèng Mü chiÕn chèng Mü ViÕt v¨n tõ nh÷ng n¨m 70 ViÕt v¨n tõ nh÷ng n¨m 70 Lµ c©y bót truyÖn ng¾n ngãi bót miªu t¶ Lµ c©y bót truyÖn ng¾n ngãi bót miªu t¶ t©m lý tinyh tÕ t©m lý tinh tÕ Bµi nµy s¸ng t¸c vµo n¨m 1971 ? Bµi th¬ s¸ng t¸c vµo n¨n nµo Sau n¨n 1975 Bµi nµy s¸ng t¸c vµo n¨m 1971.

(254) ? Học sinh đọc sgk ? Tãm t¾t t¸c phÈm ? C¸c c« sèng vµ lµm viÖc trong hoµn c¶nh nµo Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc trong bom đạn ,nguy hiểm ác liệt gian khổ khó khăn ? Hä ë vÞ trÝ nµo Hä sèng trªn cao ®iÓm gi÷a mét vïng trọng điểm trên tuyến đờng Trờng Sơn ? Nơi đó là nơi nh thế nào Tập trung nhiều bom đạn nguy hiểm ác liÖt ? Con đơng đợc tác giả miêu tả nh thế nào Lở loét đất đỏ trắng lẫn lộn Hai bên đờng không có lá xanh ,than bị tớc khô cháy một vài thùng xăng ô tô méo mã ? C«ng viÖc cña hä nh thÕ nµo - Đo khối lợng đát đá lấp vào hố bom - Ph¸ bom cha næ ? Công việc đòi hỏi nh thế nào - Dòng c¶m ? KhiÕn hä ph¶i nh thÕ nµo - ThÇn kinh c¨ng nh ch·o - Tim ®Ëp bÊt chÊp c¶ nhÞp ®iÖu ? Hä lµ ngêi cã tinh thÇn nh thÕ nµo - DÔ vui dÔ buån - Thích là đẹp cho cuộc sống thích thêu thích đùa thích hát ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn em hiÓu g× vÒ nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong lµ nh÷ng ngêi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm caodũng cảm gan dạ có tình đồng đội gắn bã 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. DÆn dß: VÒ nhµ häc bµi lµm bµi Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1 Nh÷ng nÐt chung cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc trong bom đạn Nguy hiÓm ¸c liÖt gian khæ khã kh¨n. Hä sèng trªn cao ®iÓm gi÷a mét vïng trọng điểm trên tuyến đờng trờng sơn Tập trung nhiều bom đạn nguy hiểm ác liÖt. Công việc của họ đo khối lợng đát đá lấp vµo hè bom Ph¸ bom cha næ ThÇn khinh c¨ng nh ch·o Tim ®Ëp bÊt chÊp c¶ nhÞp ®iÖu TiÓu kÕt . DÔ vui dÔ buån thích là đẹp cho cuộc sống thích thêu thích đùa thích hát ? qu những chi tiÕt trªn em hiÓu g× vÒ nh÷ng c« g¸I thanh niªn xung phong lµ nh÷ng ngêi cã tinh thµn tr¸ch nhiÖm cao dũng cảm tinh đống đọc gắn bó. /3/2011 /3/2011 TiÕt 142: Nh÷ng ng«I sao xa x«i. (Lª Minh Khuª) A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ hy sinh nhng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ thanh niªn xung phong B. ChuÈn bÞ: ThÇy. So¹n bµi Trß .So¹n häc bµi C. Tiền trình tổ chức các họạt động dạy và học 1 .ổn định tổ chức 2 .KiÓm tra bµi cò kÕt hîp ? tãm t¾t l¹i bµi bÕn quª 3 .Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Gv: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt tríc: Nh÷ng nÐt chung vµ riªng cña ba n÷ thanh niªn xung phong. ? Theo dâi s¸ch giao khoa. ? Nhân vật Phơng Định đợc giới thiệu nh thế. Nội dung cần đạt I . §äc, t×m hiÓu chung II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1 Nh÷ng tÝnh c¸ch chung cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong 2 Nh÷ng tÝnh c¸ch riªng cña ba c«.

(255) nµo. g¸i thanh niªn xung phong - Là cô gái Hà Nội xung phong vào chiến trờng A, Nhân vật phơng định ? Tríc ®©y c« cã cuéc sèng nh thÕ nµo - Thêi häc sinh hån nhiªn sèng v« t bªn mÑ - C« g¸i Hµ Néi xung phong vµo ? H×nh ¶nh Êy nh thÕ nµo Kû niÖm lµm dÞu m¸t t©m hån trong c¶nh khèc chiÕn trêng liÖt - Qua tâm yêu mến đồng đội ? Cô có đặc điểm gì - Chăm sóc cứu chữa cho Nho bị thNhiêu ớc mơ thích ca hát khá xinh đẹp ¬ng khi ph¸ bom ? Đối với đồng đội Phơng Định nh thế nào Qua tâm yêu mến đồng đội Ch¨m sãc cøu ch÷a cho Nho bÞ th¬ng khi ph¸ b. Nh©n vËt chi Thao bom - Chi tỏ ra bình tĩnh đến phát bực áo ? Học sinh đọc sgk lãt thªu chØ mµu tØa l«ng mµy ,nhá ? ChÞ Thao lµ ngêi nh thÕ nµo nh c¸i t¨m Chi tỏ ra bình tĩnh đến phát bực Chi cêi r¨ng tr¾ng vÕt thÑo bãng ¸o lãt thªu chØ mµu lªn chị chăm sóc bạn chu đáo tØa l«ng mµy ,nhá nh c¸i t¨m ? Sau khi ph¸ bom chÞ nh thÕ nµo Chi cêi r¨ng tr¾ng vÕt thÑo bãng chÞ ch¨m sãc - Hån nhiªn l¹c quan dòng c¶m trong mäi c«ng viÖc khã kh¨n bạn chu đáo ? Nho lµ ngêi nh thÕ nµo - đòi ăn kẹo - Nhận nhiệm vụ phá bom dới lòng đờng bị th- - Một con ngời dũng cảm, vô t hồn nhiên lạc quan yêu đời em đáng ¬ng trong lÇn ph¸ bom kh©m phôc ? C« lµ ngêi nh thÕ nµo - Hån nhiªn l¹c quan dòng c¶m trong mäi c«ng III. Tæng kÕt viÖc khã kh¨n 1. NghÖ thuËt ? Qua ®©y em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt - Ng«i kÓ. - Mét con ngêi dòng c¶m - Ph¬ng thøc trÇn thuËt: truyÖn trÇn - V« t hån nhiªn thuËt ë ng«i thø nhÊt (nh©n vËt xng - Lạc quan yêu đời em đáng khâm phục ? Qua truyÖn em hiÓu g× vÒ ba c« g¸i thanh niªn “t«i”) 2. Néi dung xung phong + Ba c« g¸i TNXP (Nh÷ng ng«i sao xa x«i) tinh + Ba c« g¸i TNXP (Nh÷ng ng«i sao thÇn dòng c¶m kh«ng sî hi sinh khi lµm nhiÖm xa x«i) tinh thÇn dòng c¶m kh«ng sî vô hÕt søc nguy hiÓm; t×nh c¶m trong s¸ng hån hi sinh khi lµm nhiÖm vô hÕt søc nhiªn, l¹c quan trong hoµn c¶nh chiÕn ®Çu ¸c nguy hiÓm; t×nh c¶m trong s¸ng hån nhiªn, l¹c quan trong hoµn c¶nh liÖc. chiÕn ®Çu ¸c liÖc. ? T¸c gi¶ dïng nghÖ thuËt g× - Thể hiện qua đối thoại, độc thoại nôi tâm, cử IV Luyện tập chỉ, hành động của nhân vật. Học sinh đọc sgk - C¸c t¸c gi¶ kh¾c ho¹ t©m lÝ nh©n vËt. ? Nªu néi dung cña bµi - V¨n b¶n Nh÷ng ngéi sao xa x«i ca ngîi tinh thÇn dòng c¶m cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong 4. Cñng cè: Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh, diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong mét lÇn ph¸ bom. 5. Dăn dò: Tóm tắt văn bản, phân tích nhân vật Phơng định. Ôn tập về câu..

(256) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 25. /3/2011 /4/2011 TiÕt 143: CH¦¥NG TR×NH §ÞA PH¦¥NG phÇn tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh Cñng cè toµn bé kiÕn thøc cho häc sinh häc sinh chuÈn bÞ ë nhµ Tìm những tài liệu đến lớp học sinh trình bày ý kiến B. Chuẩn bị: Thầy: Tìm hiểu các sự việc hiện tợng ở địa phơng Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. Tiền trình tổ chức các họạt động dạy và học 1 .ổn định tổ chức 2 .KiÓm tra bµi cò kÕt hîp 3 .Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò ? Häc sinh chuÈn bÞ ë nhµ Su tÇm nh÷ng tÊm g¬ng ë quª em nghÌo häc giái ? LÊy mét vÝ dô Bạn Lan ở đội hai xã Giao Châu Sinh ra trong một gia đình nghèo ? Bố mẹ và gia đình nh thế nào Bè mÊt sím mÑ èm l¹i cã ba em nhá ? Lan đã làm gì Giúp đỡ cha mẹ mọi công việc trong gia đình ®i häc vÒ g¸nh níc thuª lÊy tiÒn đóng học cho mình và em ? Bản thân bạn đó học nh thế nào đứng thứ nhất trong lớp Kỳ thi vừa qua đạt điểm cao nhất trờng ? Em h·y t×m mét tÊm g¬ng gÆp hoµn c¶nh rñ ro nhng vît lªn sè phËn Ngoµi tÊm g¬ng NguyÔn Ngäc Ký x· em cßn cã c¸c b¹n ë Giao Ch©u ? LÊy mét vÝ dô n÷a B¹n Nam ë th«n 2 x· Giao Ch©u bÞ tai n¹n ph¶i c¾t bá ®i mét c¸nh tay ph¶i ? B¹n nh thÕ nµo Häc viÕt b»ng tay tr¸i ? KÕt qu¶ ra sao Viết rất đẹp ? Lùc häc cña b¹n nh thÕ nµo Trong ba năm liền đạt học sinh tiên tiến suất sắc ? Bạn Nam để lại trong em ấn tợng gì đáng khâm phục và học tập Học sinh chuẩn bị những tấm gơng đó khi vào bµi kÓ cho c¶ líp nghe. Nội dung cần đạt I. Su tÇm nh÷ng tÊm g¬ng ë quª em nghÌo häc giái B¹n Lan ... Sinh ra trong một gia đình nghèo Bè mÊt sím mÑ èm l¹i cã ba em nhá Giúp đỡ cha mẹ mọi công việc trong gia đình . §i häc vÒ g¸nh níc thuª lÊy tiÒn đóng học cho mình và em đứng thứ nhất trong lớp Kỳ thi vừa qua đạt điểm cao nhất trờng B¹n Nam ... bÞ tai n¹n ph¶i c¾t bá ®i mét c¸nh tay ph¶i Häc viÕt b»ng tay tr¸i Viết rất đẹp Trong ba năm liền đạt học sinh tiên tiÕn suÊt s¾c đáng khâm phục và học tập Häc sinh chuÈn bÞ nh÷ng tÊm g¬ng đó khi vào bài kể cho cả lớp nghe II .Tæng kÕt. III. LuyÖn tËp Häc sinh lÊy vÝ dô kh¸c 4. Củng cố: Gv khái quát lại nội dung về chơng trình địa phơng vừa tìm hiểu 5. Hớng dẫn: Thực hành viết bài văn nghị luận về một sự việc hiện tơng ở địa phơng.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /4/2011 /4/2011 TiÕt 144: tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7.

(257) A. M ục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Th«ng qua giê tr¶ bµi gi¸o viªn cñng cè toµn bé kiÕn thøc cho häc sinh vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n yh¬, bµi th¬ chØ ra cho häc sinh mÆt m¹nh mÆt yÕu gi¸o dôc kü n¨ng lµm bµi . 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức sửa sai B. ChuÈn bÞ: ThÇy: ChÊm, tr¶ bµi tríc mét h«m Trò: Xem lại bài viết, chú ý các lỗi đợc gv sửa và phe. C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. kiÓm tra bµi cò 3. bµi míi Giíi thiÖu bµi h«m nay c¸c em ®i vµo tiÕt tr¶ bµi vÒ v¨n ph©n tÝch Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I .§Ò bµi .Ph©n tÝch bµi th¬ I Dµn ý chi tiÕt viÕng l¨ng b¸c cña ViÔn Ph- A .Më bµi ¬ng Giới thiệu đợc tác giả tác phẩm dẫn dắt đến văn bản ý II .Dµn ý s¬ lîc kh¸i qu¸t cña v¨n b¶nViÔn Ph¬ng nhµ th¬ lín «ng s¸ng t¸c nhiÒu tÊc phÈm tiªu biÓu lµ bµi ….. A .Më bµi Giới thiệu đợc tác giả tác Thể hiện tình cảm của Viễn Phơng đối với Bác phẩm dẫn dắt đến văn bản ý B .Thân bài kh¸i qu¸t cña v¨n b¶n ViÔn Ph©n tÝch tõng khæ mét Ph¬ng nhµ th¬ lín «ng s¸ng Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ xng m×nh lµ con sau bao n¨m xa tác nhiều tấc phẩm tiêu biểu cách nay về thăm ngời cha đó là tình cảm ruột thịt lµ bµi ….. Tác giả đến lăng Bác rất sớm quan sát thấy hàng tre trong s¬ng sím hµng tre tîng B .Th©n bµi Ph©n tÝch tõng khæ mét Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ xng trng cho d©n téc ViÖt Nam kiªn cêng bÊt khÊt m×nh lµ con sau bao n¨m xa Khæ 2 cách nay về thăm ngời cha đó Tác giả ví Bác nh mặt trời đem lại hạnh phúc cho dân tộc §Ó nhí tíi B¸c hµng ngµy dßng ngêi v« tËn vµo l¨ng lµ t×nh c¶m ruét thÞt Tác giả đến lăng Bác rất sớm viếng Bác dâng nên ngời những thành quả tốt đẹp nhất quan s¸t thÊy hµng tre trong Khæ 3 sơng sớm hàng tre tợng trng Khi vào lăng đợc chứng kiến Bác trong giấc ngủ vĩnh cho d©n téc ViÖt Nam kiªn c- h»ng lßng t¸c gi¶ quÆn ®au Khæ 4 êng bÊt khÊt Mai t¸c gi¶ ph¶i chia tay víi B¸c t¸c gi¶ muèn biÒn Khæ 2 . T¸c gi¶ vÝ B¸c nh mÆt trêi thµnh chim hãt quanh l¨ng biÒn thµnh b«ng hoa to¶ h¬ng ®em l¹i h¹nh phóc cho d©n C KÕt bµi Nêu đợc cảm nghĩ của bản thân téc Để nhớ tới Bác hàng ngày Tình cảm của tác giả là tình cảm của cả dân tộc đối với dßng ngêi v« tËn vµo l¨ng B¸c viÕng B¸c d©ng nªn ngêi II. NhËn xÐt: ¦u ®iÓm: Nhîc ®iÓm những thành quả tốt đẹp nhất Ưu điểm Khæ 3 + Các em đã nắm đợc kiểu bài phân tích Khi vào lăng đợc chứng kiến + Nhiều bài các em trình bày hết sức sinh động khi sử B¸c trong giÊc ngñ vÜnh h»ng dông hîp lÝ c¸c lÝ lÏ vµ dÉn chøng vµ mét sè tõ ng÷ biÓu lßng t¸c gi¶ quÆn ®au cảm để bộc lộ cảm xúc khi viết bài. Khæ 4 + NhiÒu em ph©n tÝch kh¸ tèt . Mai t¸c gi¶ ph¶i chia tay víi + Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng. B¸c t¸c gi¶ muèn biÒn thµnh Nhîc ®iÓm: chim hãt quanh l¨ng biÒn + NhiÒu em sa vµo kÓ lÓ mµ quªn ph¬ng thøc chÝnh cña thµnh b«ng hoa to¶ h¬ng v¨n ph©n tÝch. ¸nh, D¬ng,L·ng, Trang 9a. §ç Trang, Cêng, Toµn 9b.

(258) + Chi tiÕt, sù viÖc nghÌo nµn. L·ng, Trang 9a. §ç Trang, Cêng, Toµn 9b + ThiÕu sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ lµm bµi v¨n trë nªn kh« khan. L·ng, Trang 9a. §ç Trang, Cêng, Toµn 9b + Ch÷ viÕt cÈu th¶ cßn nhiÒu. Nam h¬ng + Lỗi diễn đạt, lỗi chính tả nhiều.đệ trờng +. Ch÷a lçi sai. Gọi học sinh chữa lỗi sai về chính tả, diễn đạt trong bài làm của mình đợc cô giáo đánh dấu sẵn. rồi giáo viên §äc bµi v¨n hay Gäi 2 häc sinh lµm bµi tèt ch÷a đọc rồi nhận xét tốt ở chỗ Đọc bài văn hay nào trên cơ sở cô vừa nhận Gọi 2 học sinh làm bài tốt đọc rồi nhận xét tốt ở chỗ nào trªn c¬ së c« võa nhËn xÐt. xÐt. .III Tæng kªt gi¸o viªn nhËn xÐt IV luyÖn tËp kÕt hîp trong giê C. KÕt bµi Nêu đợc cảm nghĩ của bản th©n T×nh c¶m cña t¸c gi¶ lµ t×nh cảm của cả dân tộc đối với B¸c. 4. Cñng cè: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 5. DÆn dß: ViÕt l¹i bµi v¨n sè 7 vµo vë thùc hµnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /4/2011 /4/2011. TiÕt 145: Biªn b¶n A. M ục tiêu cần đạt Gióp häc sinh hiÓu c¸c yªu cÇu cña biªn b¶n vµ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng Nắm đợc cách viết một biên bản B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ néi dung bµi häc. Trò: SGK, đọc soạn bài ở nhà. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý cho vÝ dô 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Học sinh đọc sgk I §Æc ®iÓm cña biªn b¶n ? Hai biên bản trên viết để làm gì Ghi chÐp sù viÖc ®ang diÔn ra míi x¶y ra ? Cô thÓ mçi biªn b¶n ghi chÐp sù viÖc g× V¨n b¶n 1 V¨n b¶n 1 Ghi chÐp sù viÖc ®ang diÔn ra míi x¶y ra Đại hội chi đội đại hội chi đội hội nghị V¨n b¶n 2 Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn sù vô ? Biên bản cần đạt những yêu cầu gì nội Văn bản 2 dung vµ h×nh thøc Tr¶ l¹i ph¬ng tiÖn sù vô Néi dung cô thÓ chÝnh x¸c trung thùc ®Çy đủ H×nh thøc Lêi v¨n ng¾n gän chÆt chÏ chÝnh x¸c cô thÓ ? Tên văn bản đợc viết nh thế nào PhÇn më ®Çu II C¸ch viÕt biªn b¶n Quèc hiÖu PhÇn më ®Çu Thời gian địa điểm Quèc hiÖu Thành phàn tham gia và chức trách của Thời gian địa điểm tõng ngêi Thµnh phµn tham gia vµ chøc tr¸ch cña ? PhÇn néi dung gåm môc nµo tõng ngêi DiÔn biÕn DiÔn biÕn.

(259) KÕt qu¶ cña sù viÖc KÕt qu¶ cña sù viÖc Nội dung cần trình bày ngắn gọn đầy đủ Nội dung cần trình bày ngắn gọn đầy đủ chÝnh x¸c chÝnh x¸c Thêi gian kÕt thóc ch÷ ký cña c¸c thµnh Thêi gian kÕt thóc ch÷ ký cña c¸c thµnh viªn tham gia viªn tham gia Bµi tËp 1. Lùa chän t×nh luèng viÕt biªn b¶n III Tæng kÕt ghi nhí sgk Ghi lại diễn biến và kết quả của đại hội VÝ dô 2 IV luyÖn tËp Chó c«ng an ghi l¹i biªn b¶n vô tai n¹n Bµi tËp 1 giao th«ng chó c«ng an ghi l¹i biªn b¶n vô tai n¹n Bµi 2 giao th«ng viết biên bản đúng quy định học sinh viết bài 2 mét biªn b¶n Quèc hiÖu S¬ kÕt häc kú 1 Thêi gian Quèc hiÖu Thµnh phµn Thêi gian Néi dung Thµnh phµn KÕt thóc Néi dung 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ biªn b¶n, c¸c t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n. 5. Dặn dò: Về nhà học bài làm bài, soạn văn bản Rô - bin - xơn ngoài đảo hoang. DuyÖt tuÇn 31. §íi Huy TiÒm TuÇn 32 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /4/2011 /4/2011 Tiết 146: Rô bin xơn ngoài đảo hoang. (§. §i - Ph«). A. M ục tiêu cần đạt 1.Kiến thức: Thông qua học cho học hiểu đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô Bin Xơn một mình ngoại đảo hoang bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tù ho¹ cña nh©n vËt. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng c¶m nhËn, ph©n tÝch nh©n vËt 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý chí, tinh thần lạc quan và niềm tin trong cuộc sống B. ChuÈn bÞ: ThÇy: so¹n bµi Trò: Soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu C. TiÕn tr×nh lªn líp 1 ổn định tổ chức 2 KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15 phót ? Ph©n tÝch ng÷ng phÈm chÊt chung vµ nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch riªng cña ba n÷ thanh niªn xung phong qua v¨n b¶n "Nh÷ng ng«i sao xa x«i" cña Lª Minh Khuª. 3 Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c I. §äc, t×m hiÓu chung phÈm - T¸c gi¶: Lµ nhµ v¨n næi §i Ph« (1660- 1731). Lµ nhµ v¨n næi tiÕng níc Anh tiÕng níc Anh.

(260) ? T¸c phÈm: S¸ng t¸c 1719 díi h×nh thøc truyÖn - Tác phẩm: Sáng tác 1719 dGv: Hớng dẫn Hs đọc, chia bố cục, xác định phơng ới hình thức truyện thức biểu đạt II ,§äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n Bøc ch©n dung R« -Bin – X¬n 1. Bøc ch©n dung tù ho¹ cña ? Học sinh đọc sgk R« Bin X¬n ? Trang phục của RBX đợc miêu tả nh thế nào. - Trang phôc cña R«-bin-x¬n - K× quÆc ,k× dÞ ,k× qu¸i l¹ lïng ,lè l¨ng vµ nùc cêi thËt k× quÆc, k× dÞ , k× qu¸I l¹ ? Mò, ¸o, quÇn cña RBX lµm b»ng chÊt liÖu g× lïng ,lè l¨ng vµ nùc cêi - Da dª - áo bằng da dê dài chừng hai bắp đùi - Trang bÞ lØnh kØnh - Quần leo bằng da đê 2. Suy nghÜ cña em vÒ R« Bin - §«i ñng t¹o. X¬n ? T¹i sao trang phôc cña RBX l¹i k× quÆc nh vËy. - MÆc dï cuéc sèng khã kh¨n - Hs: Tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t song R« Bin X¬n vÉn chÊt ? Trang bÞ bao gåm nh÷ng g× chÊp khã kh¨n - Thắt lng ,ca ,rìu con ,túi đựng thuốc súng dù III. Tæng kÕt ? R« Bin X¬n tù kÓ vÒ m×nh nh thÕ nµo - Tôi đội một chiếc mũ to tớng ca lêu đêu chẳng ra 1. Nghệ thuật - C¸ch tù thuËt h×nh thï g× - Lêi v¨n kÓ chuyÖ hÊp dÉn - Da cña con dª che n¾ng che ma 2. Néi dung: T¸c phÈm ca ? DiÖn m¹o cña chµng ra sao ngîi tinh thÇn l¹c quan yªu - Không đến nỗi đen cháy đời của rô bin xơn. Mặc dù - R©u ria c¾t tØa theo kiÓu håi gi¸o ? Khi kh¾c ho¹ bøc ch©n dung cña m×nh - - R« Bin cuéc sèng khã kh¨n song r« bin x¬n vÉn chÊt chÊp khã X¬n nh thÕ nµo - Không hề than phiền đau khổ qua đó chứng tỏ một khănvơn lên trong cuộc sống gian khæ tinh rÊt l¹c quan III LuyÖn tËp: ThuËt l¹i bøc ? Nªu c¶m nghÜ cña em - MÆc dï cuéc sèng khã kh¨n song R« Bin X¬n vÉn ch©n dung cña R«-bin-x¬n chất chấp gian khổ lạc quan yêu đời 4. Cñng cè: gi¸o viªn hÖ thèng kiÕn thøc häc sinh vÒ nhµ häc bµi. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Ph©n tÝch bøc ch©n dung cña R«-bin-x¬n, chuÈn bÞ bµi Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.. Ngµy so¹n: 1 /4/2011 Ngµy d¹y: /4/2011 TiÕt 147: Tæng kÕt ng÷ ph¸p A. M ục tiêu cần đạt - Th«ng qua bµi häc gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c kiÓu c©u xÐt cÊu t¹o gồm ba mục cụ thể sau câu đơn, chủ vị câu đơn đặc biệ,t câu ghép - N¾m ch¾c c¸c thµnh tè chÝnh ,phô ph©n biÖt trong c©u - RÌn kü n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c hiªn tîng ng«n ng÷ trong nãi vµ viÕt B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trò: Bài tập đã chuẩn bị, SGK C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? cã nh÷ng kiÓu c©u nµo cho vÝ dô 3. Bµi míi Bµi tËp 1: XÕp c¸c tõ theo cét I. Danh từ ,động từ ,tính từ,.

(261) Danh tõ Lµng C¸I l¨ng «ng gi¸o. động từ đọc nghÜ ngîi phôc dÞch ®Ëp. tÝnhtõ Hay đột ngột Sung síng Ph¶i. Bµi tÇp 2: H·y thªm c¸c tõ vµo chç thÝch hîp - Rất hay,những cái lăng, rất đột ngột, đã đọc, hãy phục dịch, một ông giáo - Một lần cái làng,rất phải,vừa nghĩ ngợi đã đập rất sung sớng II. C¸c lo¹i tõ kh¸c Bµi tËp 3. Sè tõ. đại từ. Lîng tõ chØ tõ. Ba Mét N¨m. T«iu Baonhiª u Bao giê ®©u. C¶ nh÷ng. Bµi tËp 4 KÕt hîp tríc Nh÷ng lÇn Hãy đãvừa RÊt h¬i qu¸ RÊt h¬i võa. Phã tõ. Êy đã B©y giê Míi ®ang. Quan hÖ tõ ë trong Nhng Nh. Tõ lo¹i danh tõ Danh tõ động từ tÝnh tõ Tinh tõ. Hoạt động của thầy và trò Bµi tËp1: T×m nh÷ng tõ chuyªn dïng cuèi c©u để tạo câu nghi vấn …….. Từ đâu, từ hả dùng để tạo câu nghi vấn Bµi tËp 2: T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm chØ t×m phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm chØ ra nh÷ng dÊu hiÖu cho biết đó là cụm DT A, Thµnh phÇn trung t©m lµ: ¶nh hëng, Nh©n c¸ch, Lèi sãng B, Ngµy kn C, Tiếng cời nói, Dấu hiệu trớc đó là từ những mét, mét Bµi tËp 3 Thành tố chính là động từ A. §Õn ch¹y x« «m chÆt B. lªn Bµi tËp 4 Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm. tÝnh tõ chØ ngay chØ. T×nh th¸i tõ H¶. KÕt hîp sau Mµ Êy Qu¸ Bao giê. Néi dung III. Côm tõ Bµi tËp 1 Từ đâu từ hả dùng để tạo câu nghi vÊn Bµi tËp 2 DÊu hiÖu A,Thµnh phÇn trung t©m lµ: - ¶nh hëng - Nh©n c¸ch - Lèi sãng B, Ngµy kn C, TiÕng cêi nãi - Dấu hiệu trớc đó là từ những mét ,mét. 4. Củng cố: Danh từ, động từ, tính từ, cum danh, cụm động, cụm tính từ 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi lµm bµi tËp chuÈn bÞ cho tiÕt 148 Ngµy so¹n: 1/4/2011. C¶mth¸ n Trêi ¬i.

(262) Ngµy d¹y:. /4/2011. TiÕt 148: Tæng kÕt ng÷ ph¸p. A. M ục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Th«ng qua bµi häc gi¸o viªn tiÕp tôc hÖ thèng ho¸ l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c kiểu câu xét cấu tạo gồm ba mục cụ thể sau câu đơn, chủ vị câu đơn đặc biệ,t câu ghép - N¾m ch¾c c¸c thµnh tè chÝnh ,phô ph©n biÖt trong c©u 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho Hs kỹ năng vận dụng các kiến thức Ngữ pháp đã học vào giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ: ThÇy so¹n bµi Trß häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1 ổn định tổ chức 2 KiÓm tra bµi cò ? Cã nh÷ng kiÓu c©u nµo cho vÝ dô 3 Bµi míi I .T×m thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô Tr¹ng ng÷. Sau mét håi Trèng thóc t«i. Khëi ng÷. Chñ ng÷. động từ ,tính vị ngữ chủ Trạng ngữ tõ ng÷ MÉm bãng. đôi càng T«i MÊy ngời đến häc trß cò. S¾p hµng Díi hiªn vµo líp. Cßn tÊm g- nã ¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c. Lµ nãi biÕt Ngêi b¹n nÞnh độc ác hãt. Bµi tËp sgk. T×nh th¸i Cã lÏ NgÉm Ra Cã. C¶m th¸n ¬i. Gọi đáp BÈm. Hoạt động của thầy và trò Bµi tËp - Häc sinh lµm A. NghÖ sü ,ghi l¹i ,nãi B. Lêi ,phøc t¹p ,phong phó s©u s¾c C. NghÖ sü lµ tiÕng nãi D. T¸c phÈm lµ võa kÕt tinh ? Thế nào là cau đơn đặc biệt - Häc sinh lµm A. TiÕng mô chñ B. Mét anh thanh niªn 27 tuæi C. Nh÷ng buæi tËp qu©n sù ? ThÕ nµo lµ c©u ghÐp: Lµ c©u cã hai côm chñ vÞ rë lªn ,c¸c côm chñ vÞ nµy kh«ng bao giê nèi kÕt víi nhau ? Cã mÊy lo¹i c©u ghÐp Gi¸o viªn chia nhãm ? Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp ôn tập biến đổi câu 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi so¹n bµi. Phô chó Dõa xiªm thÊp lª tª Qu¶ trßn vá hång. Néi dung III HÖ thèng ho¸ c¸c kiÓu c©u 1 .Câu đơn: Là câu có một cụm chủ vÞ - VÝ dô: T«i ¨n c¬m 2. Câu đơn đặc biệt: Là câu không phân biệt đợc chủ ngữ vị ngữ - VÝ dô: TiÕng mô chñ 3. C©u ghÐp: C©u ghÐp lµ c©u cã tõ hai côm chñ vÞ trë lªn - VÝ dô: T«i®i häc vµ mÑ ®i lµm.

(263) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/4/2011 /4/2011. TiÕt 149: LuyÖn tËp biªn b¶n A. M ục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Thông qua bài học giáo viên giúp học sinh hiểu đợc lý thuyết và đặc ®iÓm cña mét biªn b¶n héi nghÞ hoÆc mét biªn b¶n sù vô - Từ đó áp dụng vào bài tập. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng viÕt biªn b¶n khi cã héi nghÞ hoÆc sù vô B. ChuÈn bÞ: ThÇy: so¹n gi¸o ¸n Trß: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? thÕ nµo lµ biªn b¶n 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Biên bản nhằm mục đích gì I. ¤n tËp lý thuyÕt ? Ngêi viÕt biªn b¶n ph¶i nh thÕ nµo - ViÕt biªn b¶n lµ ghi l¹i sù viÖc - Trung thùc chÝnh x¸c míi x¶y ra ®ang x¶y ra ? Bè côc cña biªn b¶n - Bè côc cña biªn b¶n: Gåm ba Gåm ba phÇn phÇn + Më ®Çu - Më ®Çu + Néi dung - Néi dung + KÕt thóc - KÕt thóc Bài tập 1: Học sinh đọc sgk ? ViÕt l¹i biªn b¶n cuéc häp dùa vµo c¸c t×nh II LuyÖn tËp tiết đã cho Bµi tËp 1 Trêng thcs Thä nghiÖp - Quèc HiÖu vµ tiªu ng÷ đội tntphcm ... Cộng hoà xã hội - Tªn biªn b¶n .... - Thời gian địa điểm Biên bản sinh hoạt đội - Thµnh phÇn tham gia - Thêi gian Néi dung - §Þa ®iÓm - DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña cuéc häp - Thµnh phÇn: C« gi¸o chñ nhiÖm + Khai m¹c vµ 43 häc sinh + Líp trëng Néi dung héi nghÞ - S¬ kÕt c«ng t¸c tuÇn - Líp trëng nhËn xÐt - ¦u ®iÓm + ¦u ®iÓm Nhiều học sinh đạt điểm tốt + Nhîc ®iÓm - Nhîc ®iÓm - C« gi¸o phæ biÕn c«ng t¸c tuÇn Một số bạn vi phạm sao đỏ lấy ý kiến Bµi tËp 2 - Thêi gian kÕt thóc Trêng Bài tập 2: Học sinh đọc Tªn biªn b¶n Ghi l¹i biªn b¶n bµn giao nhiÖm vô trùc tuÇn Thêi gian - Gîi ý địa điểm - Thµnh phµn tham dù Thµnh phÇn tham gia - Gåm nh÷ng ai Bµn giao gåm cã nh÷ng g× - Néi dung bµn giao nh thÕ nµo Gåm cã - Kết quả công tác đã làm trong tuần - Néi dung c«ng viÖc tuÇn tíi c¸c ph¬ng tiÖn Ngêi nhËn.

(264) vËt chÊt vµ hiÖn t¹i cña chóng ta thêi gian bµn Thêi gian kÕt thóc giao Bµi tËp 4: Häc sinh lµm gi¸o viªn ch÷a 4. Cñng cè: C¸ch viÕt biªn b¶n vµ yªu cÇu cÇn thiÕt khi viÕt biªn b¶n 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi lµm bµi Ngµy so¹n:1 /4/2011 Ngµy d¹y: /4/2011. Tiết 150: Hợp đồng. A. Mục tiêu cần đạt - Thông qua bài học giáo viên giúp học sinh nắm đợc đặc điểm và mục đích ,tác dụng của hợp đồng biết cách viết hợp đồng các mục chính cần có bố cục thao tác trình bày của hợp đồng - Có ý thức thận trọng khi soạn thảo một hợp đồng và ý thức trách nhiệm với việc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n - Thấy đợc vai trò, sự cần thiết của hợp đồng trong đời sống. B. ChuÈn bÞ: ThÇy so¹n bµi Trß häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ? thÕ nµo lµ biªn b¶n 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Học sinh đọc sgk I. Đặc điểm của hợp đồng ? Tại sao cần phải có hợp đồng - Tầm quan trọng của hợp đồng: Là Hợp đồng là loại văn bản có tính chất pháp lý cơ sở pháp lý để thực hiện công việc ghi lại nội dung thảo luận về trách nhiệm đạt kết quả tốt nghÜa vô quyÒn lîi cña hai bªn tham gia Giao dịch nhằm đảm bảo thực hiện đúng thoả thuận đã cam kết ? Hợp đồng cần đạt yêu cầu gì Gåm c¸c môc - PhÇn më ®Çu - Néi dung - Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ + Sù tho¶ thuËn thèng nhÊt - Tên hợp đồng + VÒ tr¸ch nhiÖm nghÜa vô - Thời gian địa điểm - Họ tên,chức vụ ,địa chỉ ? PhÇn néi dung - Yªu cÇu: Cô thÓ chÝnh x¸c râ rµng dÔ Ghi lại nội dung của hợp đồng hiểu đơn nghĩa Theo từng điều khoản đã đợc thống nhất ? PhÇn kÕt thóc gåm nh÷ng yªu cÇu nµo - Ghi lại chức vụ chữ ký họ tên của đại diện * Ghi nhớ các bên phải tham gia ký kết hợp đồng ? Lêi v¨n ph¶i nh thÕ nµo II. Cách làm hợp đồng - Lêi v¨n chÝnh x¸c chÆt chÏ * Ghi nhí ? Biên bản hợp đồng gồm mấy phần IV. LuyÖn tËp ? Cho biÕt néi dung tõng phµn Em hãy viết một hợp đồng thuê nhà - Ba phÇn ? Cách dùng từ ngữ viết câu trong hợp đồng - Phần mở đầu + Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ có gì đặc biệt + Tên hợp đồng ? Em rót ra bµi häc g× + Thời gian địa điểm Học sinh cách làm hợp đồng +Chức vụ địa chỉ LuyÖn tËp - PhÇn néi dung Em hãy viết một hợp đồng thuê nhà Ghi lại toàn bộ nội dung của hợp đồng Häc sinh lµm _ PhÇn kÕt thóc Gọi học sinh đọc.

(265) Häc sinh nhËn xÐt đại diện các bên ký tên Gi¸o viªn chèt l¹i 4. Củng cố: Dặc điểm của hợp đồng, cáh làm hợp đồng 5. Hớng dẫn về nhà: Luyện tập cách viết hợp đồng, soạn văn bản Bố của Xi-Mông. DuyÖt tuÇn 32. §íi Huy TiÒm TuÇn 33 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /4/2011 /4/2011 TiÕt 151: Bè cña xi m«ng. ( M« pa x¨ng). A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Thông qua bài học giáo viên giúp học sinh thấy đợc sự miêu tả diễn biến t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh mét c¸ch tinh tÕ s¾t nÐt t¸c gi¶ M« Pa X¨ng muèn gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu th¬ng bÌ b¹n vµ nãi réng ra lµ lßng yªu th¬ng con ngêi. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng ph©n tÝch, c¶m nhËn phÈm chÊt, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tình cảm yêu mến bạnbè, thông cảm với những nỗi đau cña ngêi kh¸c. Phª ph¸n sù thê ¬, v« l¬ng t©m. B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n Trò: Học, soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu văn bản. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ ? tóm tắt lại bài Rô Bin Xơn ngoài đảo hoang 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Đọc, tìm hiểu chung ? Học sinh đọc sgk ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - M« Pa X¨ng(1850-1839) - Lµ nhµ v¨n næi tiÕng ë Ph¸p víi xu híng truyÖn ng¾n hiÖn thùc - T¸c phÈm trÝch tËp truyÖn ng¾n ph¸p ? Văn bản có thể đợc chia thành mấy phÇn, nªu ý chÝnh cña tõng phÇn,. - Hs: Bèn phÇn + PhÇn 1 tõ ®Çu ... nçi tuyÖt väng Xi m«ng + PhÇn 2: Xi M«ng gÆp Phi lÝp + PhÇn 3: Phi lÝp ®a Xi M«ng vÒ + Phần 4: Câu chuyện ngày hôm sau đến trêng cña Xi-m«ng. Nội dung cần đạt I. §äc, t×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶: - M« Pa X¨ng(1850-1839) - Lµ nhµ v¨n næi tiÕng ë Ph¸p víi xu híng truyÖn ng¾n hiÖn thùc 2, T¸c phÈm : TrÝch tËp truyÖn ng¾n Ph¸p. II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. 1. Nh©n vËt Xi M«ng ? Häc sinh theo dâi SGK vµ cho biÕt t©m.

(266) trạng của Xi Mông đợc miêu tả nh thế nµo khi ë bê s«ng. Khi đến trờng Bỏ nhà ra bờ sông định tự tử ? Xi Mông có cử chỉ hành động nh thế nào - Hay khãc ? Em nãi n¨ng nh thÕ nµo - Êp óng ng¾t qu·ng kh«ng lªn lêi ? §ã lµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo - C¶m gi¸c Ó o¶i buån b· v« cïng ch¼ng nh×n thÊy g× vµ ch¼ng nghÜ g× ? sau khi gÆp Phi LÝp t©m tr¹ng Xi M«ng nh thÕ nµo - Kiêu hãnh tự tin khi đợc Phi Líp nhận lµm bè ? Ngày hôm sau đến trờng em nh thế nào - Lóc tan häc th»ng kia muèn trªu em XiM«ng qu¸t vµo mÆt nã - Bè tao Êy µ ,bè tao lµ Phi LÝp ? Nh vËy ®©y lµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo - §Çy tù tin gi¶i tho¸t mäi sù ®au khæ ? Qua ®©y t¸c gi¶ muèn gi¸o dôc ta ®iÒu g× - Kh«ng nªn chÕ nh¹o trªn sù ®au khæ cña ngêi kh¸c ? VËy tríc sù ®au khæ cña ngêi kh¸c ta ph¶i nh thÕ nµo - Th«ng c¶m víi hoµn c¶nh cña b¹n. - Xi Mông lên 6-7 tuổi đến trờng đi học - BÞ b¹n bÌ trªu lµ kh«ng cã bè. Em ra bê sông định tự tử. - Ra bê s«ng em ngåi khãc t©m tr¹ng buån bã đợc chú Phi Líp nhận là bố hôm sau em đến trờng đầy tự tin và kiêu hãnh tuyên bố tao cã bè,bè tao lµ Phi LÝp. *TiÓu kÕt em rÊt th«ng c¶m vµ yªu quý nhân vật Xi Mông đó là một đứa trẻ nhót nh¸t song Xi M«ng rÊt cã nghÞ lùc. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc tiÕt 151 5. D¨n dß: VÒ nhµ häc sinh häc bµi so¹n bµi. Ngµy so¹n: 1/4/2011 Ngµy d¹y: /4/2011. TiÕt 152:(1/3) Bè cña xi m«ng. (M« pa x¨ng) (2/3)¤n tËp vÒ truyÖn. A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Thông qua bài học giáo viên giúp học sinh thấy đợc sự miêu tả diễn biến t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh mét c¸ch tinh tÐ s¾t nÐt t¸c gi¶ M« Pa X¨ng muèn gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu th¬ng bÌ b¹n vµ nãi réng ra lµ lßng yªu th¬ng con ngêi - ¤n tËp vÒ truyÖn: Gióp HS: - Ôn tập, củng cố kiến thức về tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học ở lớp 9. - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i truyÖn : TrÇn thuËt, x©y dùng nh©n vËt, cèt truyÖn vµ t×nh huèng truyÖn. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp, kh¸i qu¸t kiÕn thøc. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch nh©n vËt B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n gi¸o ¸n tiÕt 152 Trß: Häc bµi vµ so¹n bµi ë nhµ, tãm t¾t v¨n b¶n C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức.

(267) 2 .Kiểm tra bài cũ ? tóm tắt lại bài Rô Bin Xơn ngoài đảo hoang 3 Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò ? Học sinh đọc sgk ? ChÞ B L¨ng Sèt lµ ngêi nh thÕ nµo Xinh đẹp ? Cuộc đời chi gặp cảnh gì bị một ngời đàn ông lừa dối đẻ ra Xi M«ng ? Khi cã con chÞ nh thÕ nµo Chăm sóc con chu đáo ? T¸c gi¶ miªu t¶ ng«i nhµ chÞ nh thÕ nµo Nhµ nhá quÐt v«i tr¾ng hÕt søc s¹ch sÏ ? Khi gÆp chÞ B L¨ng Sèt Phi LÝp nhËn xÐt nh thÕ nµo Một ngời đàn bà nghiêm nghị ? V× sao chÞ l¹i vËy Chi bị một ngời đàn ông lừa dối Từ đó chi nh cấm không cho đàn ông vào nhµ m×nh ? khi con khãc kÓ vÒ chuyÖn ë líp ChÞ nh thÕ nµo đau tái tê đến tận xơng tuỷ Níc m¾t l· ch· r¬i LÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i v× ®au khæ hæ thÑn ? Em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt nµy Thông cảm nhân vật chị đồng thời ca ngợi chÞ lµ ngêi cã lßng tù träng cao ? Học sinh đọc sgk ? khi gặp Xi Mông Phi Líp có hành động Nh thÕ nµo §éng viªn ®a Xi M«ng vÒ nhµ ? Khi Xi M«ng b¶o b¸c cã muèn lµm bè ch¸u kh«ng để an ủi Xi Mông chú Phi Líp đã nhận làm bè ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ Phi LÝp Là ngời nhân hậu giàu tình thơng đã cứu sèng Xi M«ng nhËn lµm bè Xi M«ng ®em l¹i niÒm vui cho em. Nội dung cần đạt I. §äc t×m hiÓu chung II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1 Nh©n vËt Xi M«ng 2 Nh©n vËt chi B L¨ng Sèt - Là ngời phụ nữ xinh đẹp nhất vùng, chị từng bị một ngời đàn ông lừa dối đẻ ra Xi M«ng. - Khi có con chị chăm sóc con chu đáo. - Nhµ nhá quÐt v«i tr¾ng hÕt søc s¹ch sÏ Một ngời đàn bà nghiêm nghị. Từ đó chi nh cấm không cho đàn ông vào nhà mình Thông cảm nhân vật chị đồng thời ca ngợi chi lµ ngêi cã lßng tù träng cao 3.Nh©n vËt Phi LÝp Là ngời nhân hậu giàu tình thơnbg đã cứu sèng Xi M«ng nhËn lµm bè Xi M«ng ®em l¹i niÒm vui cho em III.Tæng kÕt ghi nhí sgk 1.nghÖ thuËt C©u chuyÖn hÊp d·n chi tiÕt chon läc 2.Néi dung Xi M«ng mét em bÐ cã lßng tù träng cao B Lăng Sốt một ngời phụ nữ xinh đẹp Phi lLp lµ ngêi nh©n hËu IV LuyÖn tËp Học sinh đọc lại bài. B. ¤n tËp vÒ truyÖn Câu 1 : Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học. Tªn t¸c T¸c gi¶ N¨m Néi dung phÈm s¸ng t¸c Lµng Kim L©n 1948 Qua t©m tr¹ng ®au xãt, tñi hæ cña «ng Hai khi nghe tin lµng theo giÆc, truyÖn thÓ hiÖn.

(268) LÆng lÏ Sa pa. NguyÔn Thµnh 1970 Long. ChiÕc lîc ngµ. NguyÔn Quang 1966 S¸ng. BÕn quª. NguyÔn Minh Ch©u. Nh÷ng ng«i sao xa x«i. 1985. Lª Minh Khuª 1971. t×nh yªu lµng quª sau s¾c thèng nhÊt víi lòng yêu đất nớc và tinh thần kháng chiến cña nh©n d©n. Qua cuäc gÆp gì t×nh cê gi÷a «ng ho¹ sÜ, c« kÜ s víi anh thanh niªn, truyÖn ca ngîi những ngời lao động thầm lặng có cách sống đẹp cống hiến sức mình cho đất nớc. Câu chuyện éo le và cảm động về hai cha con : «ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn vÒ th¨m nhà. Qua đó truyện ca ngợi tình cha con th¾m thiÕt trong hoµn c¶nh chiÕn tranh. Qua nh÷ng c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nh©n vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giờng bệnh, truyÖn thøc tØnh ë mäi ngêi sù tr©n träng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuèc èng, cña quª h¬ng. Cuộc sống, chiến đấu của ba cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đờng Trờng Sơn trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh chèng MÜ cøu níc. TruyÖn lµm næi bËt t©m hån trong s¸ng, giµu më réng, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh những rÊt hån nhiªn, l¹c quan cña hä.. 4. Cñng cè: - GV kh¸i qu¸t c¸c t¸c phÈm truyÖn 5. DÆn dß: -T×m hiÓu tiÕp c¸c c©u cßn l¹i. Ngµy so¹n: 1/4/2011 Ngµy d¹y: /4/2011. TiÕt 153: ¤N TËP TRUYÖN A. Mục tiêu cần đạt Th«ng qua bµi häc gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu vµ cñng cè kiÕn thøc cho häc sinh những tác phẩm truyện hiện đại đã học trong chơng trình lớp chín củng cố những kiến thøc vÒ thÓ laäi trÇn thuËt x©y dùng nh©n vËt B. ChuÈn bÞ ThÇy so¹n bµi Trß häc so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi: * Hoạt động I: Gv: Hớng dẫn HS kẻ bảnh hệ thống các TP truyện hiện đại đã học trong chơng trình Ng÷ v¨n 9 Tªn T¸c gi¶ Níc N¨m Tãm t¾t STT t¸c s¸ng phÈm t¸c T©m tr¹ng xãt xa tñi hæ cña «ng hai ë n¬i 1 Lµng Kim L©n ViÖt 1948 tản c khi nghe tin đồn làng mình theo giặc Nam truyÖn thÓ hiÖn lßng yªu lµng yªu níc tha.

(269) 2. LÆng sa pa. 3. ChiÕc L- NguyÒn îc Ngµ Quang S¸ng NguyÔn BÕn quª Minh Ch©u Nh÷ng Lª minh ng«i sao khuª xa x«i. 4. lÏ NguyÔn Thµnh Long. ViÖt Nam ViÖt Nam ViÖt nam ViÖt nam. 1970. 1966 1985. thiÕt Cuéc gÆp gì t×nh cê cña «ng ho¹ sÜ c« kü s trÎ míi ra trêng Trong chuyÕn vÒ th¨m quª nh©n vËt «ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ C¶m xóc suy nghÜ vÒ nh©n vËt NhÜ. 1971. Cuộc sống chiến đấu của ba CÔ Gái tnxp. Hoạt động của thầy và trò ? c¸c t¸c phÈm truyÖn sau c¸ch m¹ng tháng tám 1945 đã phản ánh đợc một phần những nết tiêu biểu của đời sống xã hội và con ngêi ViÖt Nam víi t tëng vµ t×nh c¶m cña hä trong nh÷ng thêi kú lÞch sö cã nhiÒu biÕn cè lín lao tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945 chñ yÕu lµ trong hai cuéc sèng kh¸ng chiÕn chãng ph¸p vµ Mü ? h×nh ¶nh con ngêi ViÖt Nam yªu níc trong hai cuộc kháng chiến đợc thể hiên rất sinh động qua một số nhân vật nh ông Hai, ngêi Thanh Niªn , «ng S¸u , bÐ Thu, ba c« g¸i Thanh Niªn xung phong ? Trong số tác phẩm đó em thích nhất là nh©n vËt anh Thanh Niªn ? Nªu c¶m nghÜ - Anh Thanh Niªn lµ ngêi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc - Yªu mÕn mäi ngêi xung quanh - MÕn kh¸ch - Ng¨n n¾p - Quan t©m tíi mäi ngêi. Nội dung cần đạt II C¸c t¸c phÈm truyÖn sau c¸ch m¹ng th¸ng tám 1945 đã phản ánh đợc một phần những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con ngời VÖt Nam trong hai cuéc sèng kh¸ng chiÕn chèng ph¸p vµ Mü.. 5. III H×nh ¶nh con ngêi ViÖt Nam Yªu níc trong hai cuéc kh¸ng chiÕn đợc thể hiên rất sinh động qua một số nhân vËt nh «ng Hai, ngêiThanh Niªn ,«ng S¸u ,bÐ Thu ,ba c« g¸i Thanh Niªn xung phong IV Trong số tác phẩm đó em thích nhất là nh©n vËt anh Thanh Niªn - Anh Thanh Niªn lµ ngêi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc - Yªu mÕn mäi ngêi xung quanh - MÕn kh¸ch - Sèng ng¨n n¾p - Quan t©m tíi mäi ngêi. 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại kiến thức về các TP tuyện và đoạn trích đã tổng kết. 5. DÆn dß: ¤n tËp l¹i c¸c Tp truyÖn vµ ®o¹n trÝch, chuÈn bÞ kiÓm tra. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/4/2011 /4/2011 TiÕt 154: tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ c¸c thµnh phÇn cña c©u: Thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô cña c©u, c¸c kiÓu c©u c¸c c¸ch biÕn c©u, c¸c lo¹i câu theo các mục đích nói khác nhau. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho Hs kÜ n¨ng nhËn diÖn c¸c thµnh phÇn c©u, c¸c kiÓu c©u. TÝch hîp víi v¨n häc vµ tËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục cho Hs ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt B. ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n néi dung «n tËp theo SGK.

(270) Trß: Lµm bµi tËp ë nhµ vµo vë bµi tËp Ng÷ V¨n. C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- Kiểm tra bài cũ:? Nêu tên các cụm từ đã học? ? VÏ m« h×nh cÊu t¹o cña c¸c côm tõ sau: + Tiếng Việt của chúng ta đẹp. + MÊy ngêi häc trß cò. + Làm công tác khí tợng kiêm vật lí địa cầu. + §á mÆt lªn 3- Bµi míi Hoạt động của thày và trò * Hoạt động I: Thành phần chính và thành phần phụ ? KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô cña c©u? Nªu c¸c dÊu hiÖn nhËn biÕt? 1. Thµnh phÇn chÝnh chñ ng÷, vÞ ng÷ * Là thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt đợc ý trọn vẹn. a,Chñ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu sù vật đợc đa ra xem xét đánh giá. Chủ ngữ thờng đứng trớc vị ngữ. Cách xác định chủ ngữ đặt câu hái Ai? C¸i g×? Cßn g×? * VÝ dô: ThÇn chÕt/ lµ mét tay kh«ng thÝch đùa. Hắn ta/ lẩn trong ruột những quả bom. CN CN b,VÞ ng÷: Nho/ quay lng l¹i chóng t«i, chôp c¸i mò s¾t lªn ®Çu. VN1 VN2 2. a,Tr¹ng ng÷: (Thµnh phÇn phô cña c©u) Lµ thµnh phÇn phô cña c©u, nªu lªn hoµn c¶nh, t×nh h×nh cña sù viÖc nãi ë nßng cèt c©u. VÝ dô: Bªn kia nh÷ng hµng c©y b»ng l¨ng, tiÕt trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng, một màu đỏ nhạt, mặt sông nh rộng thêm ra. b, Khởi ngữ: Là thành phần đứng trớc chủ ngữ (cũng có khi đứng sau chủ ngữ, trớc vị ngữ) vếu lên đề tài liên quan tới việc nói đến trong câu. Ví dụ: Về việc đó, chúng ta sẽ bàn sau. * Hoạt động II: Thành phần biệt lập ? ThÕ nµo la thµnh phÇn biÖt lËp - Thµnh phÇn biÖt lËp: Lµ bé phËn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña c©u. Thµnh phÇn biÖt lËp gåm cã thµnh phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m th¸n, thµnh phÇn gäi đáp, thành phần phụ chú.. Nội dung cần đạt I. hµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô: 1. Thµnh phÇn chÝnh chñ ng÷, vÞ ng÷ * Lµ thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt đợc ý trọn vẹn. a,Chñ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh của câu nêu sự vật đợc đa ra xem xét đánh giá. Chủ ngữ thờng đứng tríc vÞ ng÷.. 2. a,Tr¹ng ng÷: (Thµnh phÇn phô cña c©u) Lµ thµnh phÇn phô cña c©u, nªu lªn hoµn c¶nh, t×nh h×nh cña sù viÖc nãi ë nßng cèt c©u. b, Khởi ngữ: Là thành phần đứng trớc chủ ngữ (cũng có khi đứng sau chủ ngữ, trớc vị ngữ) nếu lên đề tài liên quan tới việc nói đến trong c©u.. II. Thµnh phÇn biÖt lËp Thµnh phÇn biÖt lËp: Lµ bé phËn t¸ch rêi khái nghÜa sù viÖc cña c©u. Thµnh phÇn biÖt lËp gåm cã thµnh 3. Bµi tËp 2: Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m H·y ph©n tÝch thµnh phÇn cña c¸c c©u sau thành phần gọi đáp, thành - Gi¸o viªn tá chøc cho häc sinh lµm bµi tËp. Gi¸o th¸n, phÇn phô chó. viªn ch÷a b¶ng. a, §«i cµng t«i/ mÉm bãng CN VN b, Sau mét håi trèng thóc vang déi c¶ lßng t«i, mấy ngời học trò cũ/ đến sắp hàng dới hiên rồi đi vào líp.

(271) c, Cßn tÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c, nã/ vÉn lµ ngêi b¹n trung thùc, ch©n thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng hÒ nãi dèi, còng kh«ng bao giê. Bµi tËp 2: Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh lµm bµi tập theo nhóm, cử đại diện trả lời, giáo viên nhận xÐt vµ cho ®iÓm. a, Có lẽ tiếng Việt của chung ta đẹp bởi vì Tp tr¹ng th¸i. tâm hồn của ngời Việt Nam ta rất đẹp… là vĩ đại nghĩa là rất đẹp. b, NgÉm ra th× t«i chØ nãi lÊy síng miÖng t«i. tr¹ng nh÷ng th¸i c,TpTrªn chặng đờng dài suốt 50, 60 ki lô mÐt, chóng ta chØ gÆp c©y dõa dõa xiªm thÊp lÌ tÌ, qu¶ trßn nít ngät, dõa nÕp l¬ löng gi÷a trêi, quả vàng xanh mơn mởn, dừa lửa lá đỏ, vỏ hång Tp phô chó d, Cã ngêi khÏ nãi - Bẩm, dễ có khi đê vỡ! Bẩm đ Tp gọi đáp Cã khi ® Tp t×nh th¸i 3, ¥i chiÕc xe vËn t¶i ¥ ® Thµnh phần gọi đáp Ta cÇm l¸i ®i ®©y NÆng biÕt bao ©n nghÜa Quý h¬n bao vµng ®Çy. d, Các kiểu câu: Giáo viên vẽ sơ đồ các kiểu III. Câu đơn c©u ra b¶ng phô Câu đơn Ph©n lo¹i: theo cÊu t¹o ND * Hoạt đông III: Câu đơn Ph©n lo¹i theo M§ nãi Câu đơn Ph©n lo¹i: theo cÊu t¹o ND Ph©n lo¹i theo M§ Câu đơn bình thờng Câu đặc biệt nãi C©u trÇn thuËt/ C©u hái/ C©u cÇu khiÕn/ c©u c¶m th¸n Câu đơn bình thờng Câu đặc biệt C©u trÇn thuËt/ C©u hái/ C©u cÇu khiÕn/ c©u c¶m th¸n 1. Bµi tËp 1: T×m CN, VN trong c¸c c©u sau: a, Những nghệ sĩ không những/ ghi lại cái đã có rồi mà muốn nói một điều gì đó mới mẻ. b, Kh«ng, lêi göi cña mét NguyÔn Du, mét T«n X t«i/ cho nh©n lo¹i phøc t¹p h¬n, còng phong phó vµ s©u s¾c h¬n. c, NghÖ thuËt/ lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m. d, T¸c phÈm/ võa lµ kÕt tinh cña t©m hån ngêi s¸ng t¸c, võa lµ sîi d©y truyÒn cho mäi ngêi sù sèng mµ nghÖ sÜ mang trong lßng. 3, Anh/ thø s¸u vµ còng tªn S¸u. 2. Bài tập 2: Câu đặc biệt a, - Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian bªn. - TiÕng mô chñ… b, Mét anh thanh niªn hai m¬i b¶y tuæi. c, Nh÷ng ngän ®iÖn trªn qu¶ng trêng lung linh nh nh÷ng ng«i sao trong c©u chuyÖn cæ tÝch. - Hoa trong c«ng viªn. - Nh÷ng qu¶ bãng sót v« téi v¹ cña bän trÎ con IV. C©u ghÐp:. trong mét gãc phè. - TiÕng rao cña bµ b¸n x«i s¸ng cã c¸i mñng Bµi tËp 1.

(272) đội trên đầu… - Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó. * Hoạt đông IV: Câu ghép: Học sinh nhắc lại các kiểu câu ghép đã học. 1. Bµi tËp 1: T×m c©u cho phÐp trong ®o¹n trÝch. a, Anh gửi vào tác phẩm … góp vào ph đời sèng chung quanh. b, Nhng v× bom næ gÇn, Nho bÞ cho¸ng… c, ¤ng l·o võa nãi võa ch¨m ch¾m … mµ «ng l·o h¶ hª c¶ lßng. d, Cßn nhµ ho¹ sÜ vµ c« g¸i còng nÝn bÆt… mét c¸ch k× l¹. e, §Ó ngêi con g¸i khái trë l¹i bµn … gi÷a cuốn sách đó trả cô gái. 2. Bµi tËp 2: ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp bµi tËp 1. a, Quan hÖ bæ sung c, Quan hÖ bæ sung b, Quan hÖ nguyªn nh©n d Quân hệ mục đích 3. Bµi tËp 4 SGK: T¹o c©u ghÐp cã kiÓu quan hÖ víi trªn c¬ së c©u cho s½n: a, Qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng. HÇm cña Nho bÞ sËp. V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng nªn hÇm cña Nho bÞ sËp (nguyªn nh©n) NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp (§iÒu kiÖn GT) b, Qu¶ bom næ qu¸ gÇn. HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp. Qu¶ bom næ qu¸ gÇn nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp (t¬ng ph¶n) - HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn (nhîng bé) * Hoạt đông V: Biến đổi câu: 1. T×m c©u rót gän: - Quen råi. - Ngµy nµo Ýt: ba lÇn. 2. Tìm câu vấn là bộ phận của câu đứng trớc đợc t¸ch ra: Tách ra nh vậy để làm gì? a, Và làm việc khi suốt đêm. b, Thờng xuyên.Nhấn mạnh nội dung đợc tách ra c. Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh 3. Bài tập 3: Hãy biến đổi câu sau thành cầu bị động. - Đồ gốm đợc ngời thợ thủ công làm ra khá sớm. - Cây cầu lớn đợc bắc qua khúc sông này tại tỉnh ta. - Từ hàng trăm năm trớc, ngôi đền ấy đợc ngời ta dùng lªn. * Hoạt động VI: Các kiểu câu ứng với mục đích giao tiÕp kh¸c nhau: 1. Trong ®o¹n trÝch sau, c©u nµo lµ c©u nghi vÊn? Chúng có đợc dùng để hỏi không? - Ba con sao con kh«ng nhËn? Dùng để hỏi. Bµi tËp 2:. Bµi tËp 4:. V. Biến đổi câu:. VI. C¸c kiÓu c©u øng víi môc đích giao tiếp khác nhau: - C©u nghi vÊn - C©u c¶m th¸n - C©u cÇu khiÕn - C©u trÇn thuËt.

(273) - Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i? 2. Trong ®o¹n trÝch sau, nh÷ng c©u nµo lµ c©u (nghi vấn?) cầu khiến ? Chúng đợc dùng để làm gì? a, ở nhà trông em nhá! Đừng có đi đâu đấy (ra lệnh, sai khiÕn) b, Vô ăn cơm! (Dùng để mời) - Cơm chín rồi! (Câu trần thuật đợc dùng làm câu cÇu khiÕn) - Thì má cứ kêu đi. (Dùng để yêu cầu) 3. C©u nãi: “Sao m¸y cøng ®Çu qu¸ vËy, h¶?” dïng để bộc lộ cảm xúc chỗ “Giận quá và không kịp suy nghĩ, anh vung tay đánh vào mông nó va hét lên” đ ThÓ hiÖn c¶m xóc cña anh S¸u. .. 4. Củng cố: Gv hệ thống lại các kiến thức đã học về Ngữ pháp 5. DÆn dß: Xem l¹i bµi trªn líp, «n tËp tiÕng ViÖt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. /4/2011 /4/2011 tiÕt 155: kiÓm tra v¨n phÇn truyÖn A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá kết quả học sinh về các tác phẩm truyện hiện đại ViÖt Nam trong ch¬ng tr×nh líp 9. 2. Kỹ năng: Học sinh đợc rèn luyện thêm về kĩ năng phân tích tác phẩm truyện và kĩ n¨ng lµm bµi. 3. Thái độ: Rèn ý tự giác làm bài. B. ChuÈn bÞ: - Thầy ra đề. - Trß «n tËp truyÖn C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi I. phần trắc nghiệm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng sau mỗi câu hỏi. 1. T¸c gi¶ cña v¨n b¶n “Bªn quª” lµ ai? A. NguyÔn Quang S¸ng C. Lª Minh Khuª B. NguyÔn Minh Ch©u D. Y Ph¬ng 2. Tªn cña nh÷ng nh©n vËt trong v¨n b¶n “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” lµ g×? A. ChÞ Thao C. Nho B. Ph¬ng §Þnh D. C¶ 3 ý A, B, C 3. “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” s¸ng t¸c vµo giai ®o¹n nµo? A. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p C. Nớc nhà đã thống nhất B. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü 4. Nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cã nÐt g× næi bËt? A. Nhí lµng DÇu da diÕt C. Lµ ngêi g¾n bã víi lµng DÇu B. Lµ ngêi n«ng d©n cÇn cï, chÊt ph¸c D. Lµ ngêi yªu lµng, yªu níc tha thiÕt. 5. C©u v¨n sau khi trÝch tõ v¨n b¶n nµo? “ Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình đợc?” A. Lµng B. LÆng lÏ Sa Pa C. BÕn quª D. ChiÕc lîc ngµ. 6. NghÖ thuËt næi bËt cña truyÖn ng¾n “BÕn quª” lµ g×? A. Miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ vµ nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng. B. Đối thoại và độc thoại nội tâm..

(274) C. T¶ c¶nh ngô t×nh. D. C¶ 3 ý A, B, C. II. PhÇn tù luËn. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh qua truyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i) cña Lª Minh Khuª. * §¸p ¸n biÓu ®iÓm: - phÇn tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm) 1. §¸p ¸n B 2. §¸p ¸n D 3. §¸p ¸n B 4..§¸p ¸n D. 5. §¸p ¸n B 6. §¸p ¸n A. - PhÇn tù luËn (7®) * Nh©n vËt Ph¬ng §inh: 1. Më bµi: 0.5® - Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm Nh÷ng ng«i sao xa x«i - Nhận định về nhân vật Phơng Định 2. Th©n bµi: 6.0® - Hoàn cảnh sống và chiến đấu. - Hoµn c¶nh xuÊt th©n: Lµ c« g¸i Hµ Néi, cã tuæi HS hån nhiªn trong s¸ng. + Lµ c« g¸i nh¹y c¶m hån nhiªn trong s¸ng, hay m¬ méng vµ thÝch hat. + PĐ yêu mến những ngời đồng đọi trong tổ và cả đơn vị cua4r mình, đặc biệt cô dành tình yêu và niềm cảm phục cho tất cả các chiến sĩ hằng đêm cô gặp trên trọng điểm. + PĐ nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình. + PĐ không biểu lộ tình cảm của mình một cách săn đón mà tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tởng nh là kiêu kỳ. - DiÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt P§ trong lÇn ph¸ bom. - NhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt. 3. KÕt bµi: 0.5® - Kh¸i qu¸t chung vÒ t¸c phÈm, nh©n vËt. 4. Cñng cè: Gv thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. DÆn dß: TiÕp tôc «n tËp kiÓu bµi ph©n tÝch mét TP truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch, chuÈn bÞ thi hÕt häc kú II. DuyÖt tuÇn 33. §íi Huy TiÒm. TuÇn 34 Ngµy so¹n: /4/2011 Ngµy d¹y: /4/2011. TiÕt 156: con chã bÊc. Giắc - lân - đơn A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu Lân - Đơn có những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tởng tợng tuyệt vời khi viết vê những con chó trong bài văn này, đồng thời thể hiện tình c¶m cña nhµ v¨n víi chã BÊc. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng ph©n tÝch c¶m thô t©m hån phong phó, sinh động của nhân vật Bấc..

(275) 3. Thái độ: Bồi dỡng cho học sinh lòng yêu thơng loài vật. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n giao ¸n. - Trß: Tãm t¾t v¨n b¶n Bã cña Xi- m«ng, so¹n v¨n b¶n Con chã BÊc.. C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:? Tãm t¾t, kÓ l¹i chuyÖn “Bè cña Xi M«ng” ? Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ b¸c Phi LÝp? 3 Bµi míi hoạt động của thầy và trò ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c ph©m - L©n - §¬n (1876 – 1916 - Lµ nhµ v¨n Mü. - T¸c phÈm: TrÝch tõ tiÓu thuyÕt “TiÕng gäi n¬i hoang d·” * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc mẫu, kèm với giải nghĩa từ khó. Học sinh đọc hết đoạn trích. * Gi¸o viªn cho häc sinh tæ chøc th¶o luËn bè côc v¨n b¶n: 2 phÇn (2 ®o¹n).. Nội dung cần đạt I. §äc, t×m hiÓu chung 1. Tác giả: Lân - đơn (1876 – 1916) - Lµ nhµ v¨n Mü. 2. T¸c phÈm: TrÝch tõ tiÓu thuyÕt “TiÕng gäi n¬i hoang d·”. * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản: Hoạt đông1:Tình cảm của Thooc – tơn với BÊc: ? Cách c xử của Thooc – tơn với Bấc đợc thể hiện quanh chi tiÕt nµo? - Ch¨m sãc chã nh lµ con c¸i cña anh. - Chµo hái th©n mËt. - ChuyÖn trß, nãi lêi vui vÎ. - Tóm chÆt ®Çu BÊc dùa vµo ®Çu minh, ®Èy tíi ®Èy lui, rña yªu. ? Qua những chi tiết đó em hiểu gì về cách c xử cña Thooc – T¬n víi BÊc? - Đó là cách c xử rất đặc biệt thể hiện sự yêu thơng, trân trọng nh đối với con ngời. Tình c¶m cña Thooc – T¬n víi BÊc lµ t×nh c¶m ch©n thùc, xuÊt ph¸t tõ tr¸i tim yªu th¬ng loµi vËt, lu«n th©n thiÖn, gÇn gòi. ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ t×nh c¶m cña Thooc – t¬n? - Tác giả đã đề cao Thooc – Tơn: Có lòng nh©n tõ vµ lµm s¸ng tá t×nh c¶m cña BÊc víi Thooc – T¬n, kh«ng ph¶i c¸c «ng chñ kh¸c.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. T×nh c¶m cña Thooc – T¬n víi BÊc:. Hoạt động 2: Tình cảm của Bấc với ông chủ. - Học sinh đọc. ? Tình cảm của Bấc với chủ đợc biểu hiện qua những cử chỉ, hành động nh thế nào? - Cử chỉ, hành động: + C¾n vê. + N»m phôc ë ch©n Thooc – t¬n hµng giê, m¾t h¸o høc … quan t©m theo dâi… trªn nÐt mÆt. + N»m xa h¬n quan s¸t. + B¸m theo gãt ch©n chñ. ? Những cử chỉ và hành động của Bấc, đã nói lên. - Ch¨m sãc chã nh lµ con c¸i cña anh. - T×nh c¶m cña Thooc – T¬n víi BÊc lµ t×nh c¶m ch©n thùc, xuÊt ph¸t tõ tr¸i tim yªu th¬ng loµi vËt, lu«n th©n thiÖn, gÇn gòi. - Tác giả đã đề cao Thooc – Tơn: Cã lßng nh©n tõ vµ lµm s¸ng tá t×nh c¶m cña BÊc víi Thooc – t¬n, kh«ng ph¶i c¸c «ng chñ kh¸c.. 2. T×nh c¶m cña BÊc víi «ng chñ.. - T×nh c¶m yªu mÕn, kÝnh träng Thooc – t¬n. - Tình cảm gắn bó sâu sắc cảm động cña BÊc víi Thooc – t¬n. - Tríc kia, cha hÒ c¶m thÊy mét t×nh.

(276) t×nh c¶m g× cña BÊc víi Thooc – T¬n? - T×nh c¶m yªu mÕn, kÝnh träng Thooc – T¬n. - Tình cảm gắn bó sâu sắc cảm động của BÊc víi Thooc – T¬n. ? Bªn c¹nh c¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m víi chñ b»ng cử chỉ và hành động cụ thể, Bấc còn thể hiện qua t©m tr¹ng? Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo nãi lªn điều đó? - Tríc kia, cha hÒ c¶m thÊy mét t×nh yªu th¬ng nh vËy. - BÊc thÊy kh«ng cã g× sung síng b»ng c¸i «m gh× m¹nh mÏ Êy. - Nã l¹i tëng nh qu¶ tim m×nh nh¶y tung ra khái lång ngùc… - Kh«ng muèn rêi Thooc – t¬n mét bíc, lo sî Thooc – t¬n rêi bá. ? Qua đó, em có nhận xét gì về sự quan sát của t¸c gi¶? - T¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ tµi t×nh, chÝnh x¸c và trí tởng tợng phong phú, rất đúng với loài chó. (?Nhờ sự quan sát tinh tế đó)? Điều gì khiến cho t¸c gi¶ nhËn xÐt tinh tÕ ®i s©u vµo “t©m hån” cña thÕ giíi loµi vËt nh vËy? - XuÊt ph¸ tõ t×nh yªu th¬ng loµi vËt cña t¸c gi¶. ? Nêu nhận xét, đánh giá của em về tình cảm của BÊc víi «ng chñ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt BÊc? - T×nh c¶m cña BÊc víi «ng chñ: Yªu quý, kh«ng muèn rêi xa, phôc tïng t«n thê vµ ngìng mé, v« cïng g¾n bã, s½n sµng hi sinh v× chñ. ? Cảm xúc của Bấc khi thì ngời lên qua đôi mắt cña nã to¶ r¹ng ra ngoµi, khi th× sî Thooc – t¬n biến khỏi cuộc đời nó cho thấy tình cảm của Bấc với chủ có gì đặc biệt? - T×nh c¶m biÕt ¬n s©u nÆng vµ trung thµnh.. yªu th¬ng nh vËy. - BÊc thÊy kh«ng cã g× sung síng b»ng c¸i «m gh× m¹nh mÏ Êy. - Nã l¹i tëng nh qu¶ tim m×nh nh¶y tung ra khái lång ngùc… - Kh«ng muèn rêi Thooc – t¬n mét bíc, lo sî Thooc – t¬n rêi bá.. - T¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ tµi t×nh, chÝnh x¸c vµ trÝ tëng tîng phong phó, rất đúng với loài chó.. - XuÊt ph¸ tõ t×nh yªu th¬ng loµi vËt cña t¸c gi¶. - T×nh c¶m cña BÊc víi «ng chñ: Yªu quý, kh«ng muèn rêi xa, phôc tïng t«n thê vµ ngìng mé, v« cïng g¾n bã, s½n sµng hi sinh v× chñ. - T×nh c¶m biÕt ¬n s©u nÆng vµ trung thµnh.. III. Tæng kÕt: Ghi nhí 1. NghÖ thuËt: NghÖ thuËt kÓ chuyÖn nhân vật (là loài vật) bằng năng lực t* Hoạt động III: TTỏng kết: ? Có gì độc đáo trong nghệ thuật kể chuyện nhân ởng tợng tuyệt với của nhà văn. 2. Néi dung: vËt (lµ loµi vËt) - B»ng n¨ng lùc tëng tîng tuyÖt víi cña - T×nh c¶m yªu mÕn, kÝnh träng Thooc – T¬n. nhµ v¨n. - Tình cảm gắn bó sâu sắc cảm động ? T¸c gi¶ sö dông nghÖt thuËt g× cña BÊc víi Thooc – T¬n - Nh©n ho¸, quan s¸t ? Qua bµi gióp em hiÓu néi dung g× - T×nh c¶m yªu mÕn, kÝnh träng Thooc – T¬n. - Tình cảm gắn bó sâu sắc cảm động của Bấc với IV. LuyÖn tËp Thooc – T¬n Bµi tËp: C¶m nhËn cña em vÒ t×nh cảm của Bấc đối với Giôn- thoóc* Hoạt động IV: Luyện tập ? Cảm nhận của em về tình cảm của Bấc đối với tơn Gi«n- thoãc- t¬n.

(277) 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại giá trị nội dung và nghệ thuật đợc Giắc lân đơn thể hiÖn qua v¨n b¶n Con chã BÊc. 5. DÆn dß: VÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/4/2011 /4/2011. TiÕt 157: kiÓm tra tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: §¸nh gi¸ viÖc tiÕp thu bµi cña häc sinh, viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña häc sinh về tiếng Việt để giáo viên sử dụng phơng pháp dạy thích hợp hơn cho từng đối tợng học sinh. 2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi tËp thùc hµnh tiÕng ViÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức làm bài nghiêm túc trung thực. B. ChuÈn bÞ: Thầy: Soạn nội dung kieemr tra, đáp án, biểu điểm Trß: ¤n tËp ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi I. PhÇn Tr¾c nghiÖm. C©u 1: C©u “ Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót” ( trÝch LÆng lÏ Sa Pa) béc lé t©m tr¹ng g× cña ngêi nãi? A. Ng¹c nhiªn; B. Buån ch¸n; C. ThÊt väng; D. GiËn d÷. C©u 2. Dßng nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ thµnh ng÷? A. Tù cæ chÝ kim; B. Nớc đến chân mới nhảy; C. LiÖu c¬m g¾p m¾m; D. Tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n. C©u 3: Trong c©u “ Nhng cßn c¸i nµy n÷a mµ «ng sî, cã lÏ cßn ghª rîn h¬n c¶ nh÷ng tiÕng kia nhiÒu”, tõ “ cã lÏ” thuéc thµnh phÇn nµo? A. Thµnh phÇn c¶m th¸n; B. Thµnh phÇn t×nh th¸i; C. Thµnh phÇn phô chó; D. Thành phần gọi đáp. Câu 4. Những câu văn sau đợc trích trong văn bản “ Những ngôi sao xa xôi” của tác gi¶ Lª Minh Khuª ( Ng÷ v¨n 9; tËp II): Tôi, một quả bom trên đồi (1). Vắng lặng đến phát sợ (2). Cây còn lại xác xơ (3). Đất nóng (4). Theo em, trong các câu trên, câu nào là câu đặc biệt? A. C©u (1); B. C©u (2); C. C©u (3) D. C©u (4). II. PhÇn tù luËn:. C©u 1: Cho biÕt mèi quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp sau. C¸c c©u ghÐp Quan hÖ ý gi· c¸c vÕ a. Tôi thích bóng đá mà An lại thích bóng chuyền b. Tôi thích bóng đá nhng An lại thích bóng chuyền c. Nhê thêi tiÕt tèt mµ mïa mµng béi thu d. Tuy tôi đã nói nhiều lần nhng nó vẫn không nghe lời C©u2: T×m khëi ng÷ trong c©u sau vµ viÕt l¹i thµnh c©u kh«ng cã khëi ng÷. a. Cßn m¾t t«i th× c¸c anh l¸i xe b¶o: “ C« cã c¸i nh×n sao mµ xa x¨m!”. b. Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ ngời khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khæ t©m l¾m. Câu3: Kể ra các kiểu câu ứng với mục đích giao tếp khác nhau. Mỗi kiểu câu cho mét vÝ dô minh ho¹. Các kiểu câu theo mục đích nói VÝ dô minh ho¹.

(278) C©u 4: ViÕt ®o¹n v¨n giíi thiÖu nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong t¸c phÈm “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i" cña Lª Minh Khuª, trong ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c phÐp liªn kÕt lÆp, nèi, thế. Chỉ ra các phép liên kết đã sử dụng. III. §¸p ¸n: * Phần trắc nghiệm: Mỗi câu đúng 0,5đ C©i1: C, C©u 2: A, C©u3 : B C©u 4: B * PhÇn tù luËn: C©u 1: 2®, C©u 2: 1®, C©u3: 2®, C©u4: 2,5® 4. Cñng cè: Gv thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. DÆn dß: TiÕp tôc «n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra hÕt häc kú I.. Ngµy so¹n: 1 /4/2011 Ngµy d¹y: 4/2011. tiết 158: luyện viết hợp đồng. A. Mục tiêu cần đạt: Qua tiết luyên tập giúp học sinh 1. KiÕn thøc: - Ôn lại lí thuyết về đặc điểm và cách viết hợp đồng. - Viết một bản hợp đồng thông dụng, nội dung đơn giản, phù hợp với lứa tuổi. 2. Kỹ năng: Học sinh có kỹ năng viết hợp đồng khi bản thân, gia đình gặp các tình huống phải viết hợp đồng. 3. Thái độ: Giáo dục Hs có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều đợc kí kết trong hợp đồng. B. ChuÈn bÞ: ThÇy so¹n bµi. Trß so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: ? Hợp đồng là gì, ? Dàn mục của hợp đồng nh thế nào? 3. Bµi míi Hoạt động của thấy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Lý thuyết I. ¤n tËp lÝ thuyÕt: * Giáo viên hớng dẫn học sinh thảo luận 1. Mục đích và tác dụng của hợp đồng theo c©u hái. 1. Mục đích và tác dụng của hợp đồng là g×? 2 v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lý 2. Trong c¸c v¨n b¶n sau; v¨n b¶n nµo cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ: A. Têng tr×nh B. Biªn b¶n C. B¸o c¸o A. Têng tr×nh B. Biªn b¶n C. B¸o c¸o D. Hợp đồng D. Hợp đồng 3. Nªu yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu cña C©u 3 hợp đồng? - ChÆt chÏ vµ chÝnh x¸c. - ChÆt chÏ vµ chÝnh x¸c. * Hoạt động II: luyện tập: Gi¸o viªn treo b¶ng phô – häc sinh quan s¸t, lùa chän 1. Chọn cách diễn đạt nào trong 2 c¸ch sau, t¹i sao? a, Hợp đồng có giá trị từ ngày …. II. LuyÖn tËp: a, Hợp đồng có giá trị từ ngày … tháng … năm ……. đến hết này … tháng … năm (1).

(279) tháng … năm ……. đến hết này … tháng … n¨m (1) b, Bªn B ph¶i thanh to¸n cho bªn A bằng đô là Mỹ (2) c, Bªn A sÏ kh«ng nhËn nÕu bªn B ®a loại hàng hoá không đúng phẩm chất không đúng qui cách nh đã thoả thuận (2) d, Bên A có trách nhiệm đảm bảo số lợng, chất lợng, chủng loại hàng nh đã tho¶ thuËn víi bÕn B (2) Bởi vì từ ngữ, diễn đạt chặt chẽ, chÝnh x¸c. 2. Lập hợp đồng cho thuê nhà: - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh x©y dựng các mục lớn của bản hợp đồng thuê nhà, đảm bảo các nội dung sau: + Tên hợp đồng + Thời gian, địa điểm, các chủ thể đại diện tham gia kí kết hợp đồng. + HiÖn tr¹ng cña c¨n nhµ cho thuª (địa chỉ, diện tích, trang thiết bị) + Các điều khoản của hợp đồng. (Ghi theo c¸c ®iÒu vµ qui tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña bªn A – ngêi cho thuª nhµ vµ bªn B – ngêi thuª nhµ) + Các quy định hiệu lực của hợp đồng, cam kết và họ tên, chữ kí của các chủ thể đại diện tham gia hợp đồng. - Häc sinh viÕt hoµn chØnh, gi¸o viªn cho học sinh đọc, học sinh khác nhận xét, gi¸o viªn cho ®iÓm. 3. Bµi tËp 3 SGK: Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp. - Hợp đồng cho thuê xe đạp. - Häc sinh nªu l¹i c¸c th«ng tin cÇn lập hợp đồng và cho biết các nội dung đó đủ cha? Nếu thiếu cần bổ sung nội dung g×? - Cho häc sinh th¶o luËn thèng nhÊt bố cục của hợp đồng thuê đạp. - Từng học sinh viết bản hợp đồng theo nội dung, bố cục đã thống nhất. - Giáo viên theo dõi giúp đỡ học sinh yÕu, nÕu c¸c em lóng tóng. - Gọi 1 –2 học sinh khá đọc bản hợp đồng cuả mình. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. b, Bªn B ph¶i thanh to¸n cho bªn A bằng đô là Mỹ (2) c, Bªn A sÏ kh«ng nhËn nÕu bªn B ®a loại hàng hoá không đúng phẩm chất không đúng qui cách nh đã thoả thuận (2) d, Bên A có trách nhiệm đảm bảo số lợng, chất lợng, chủng loại hàng nh đã tho¶ thuËn víi bÕn B (2) Bởi vì từ ngữ, diễn đạt chặt chẽ, chÝnh x¸c. 2. Lập hợp đồng cho thuê nhà: - + Tên hợp đồng + Thời gian, địa điểm, các chủ thể đại diện tham gia kí kết hợp đồng. + HiÖn tr¹ng cña c¨n nhµ cho thuª (địa chỉ, diện tích, trang thiết bị) + Các điều khoản của hợp đồng. (Ghi theo c¸c ®iÒu vµ qui tr¸ch nhiÖm nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña bªn A – ngêi cho thuª nhµ vµ bªn B – ngêi thuª nhµ) + Các quy định hiệu lực của hợp đồng, cam kết và họ tên, chữ kí của các chủ thể đại diện tham gia hợp đồng.. 3. Bµi tËp 3 SGK: - Gọi 1 –2 học sinh khá đọc bản hợp đồng cuả mình. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm.. * Nhóm 1: Gia đình em cần thuê lao động để më réng s¶n xuÊt. Em h·y so¹n th¶o hợp đồng đó. * Nhóm 2: Hợp đồng sử dụng nớc sinh ho¹t (®iÖn sinh ho¹t). 4. Củng cố: Gv củng cố lại các kiến thức về hợp đồng 5. Dặn dò: Liên hệ các cơ quan, xí nghiệp ở địa phơng tìm hiểu về hợp đồng Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/4/2011 4/2011.

(280) TiÕt 159: tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh tæng kÕt, «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng v¨n b¶n văn học nớc ngoài đã đợc học trong 4 năm ở cấp THCS bằng cách hệ thống hoá lại kiÕn thøc. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học có kỹ năng khái quát tổng hợp các kiến thức về VH nớc ngoài đã học, so sánh với các TPVH Việt Nam để thấy đợc những nét chung và riªng cña nÒn VHVN víi VHNN. 3. Thái độ: Hs có thái độ dúng đắn trong việc tiếp thu cái hay của nền VH trên thế giíi. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi. Trß: ChuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña Hs 3- Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Hệ thống hoá các tác I. Hệ thống hoá các tác phẩm văn học phẩm văn học nớc ngoài đã học nớc ngoài đã học - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm, nh©n vËt chÝnh của các tác phẩm văn học nớc ngoài đã đợc học theo từng khối lớp. * Nhãm 1: Khèi líp 6 * Khèi líp 6 - C©y bót thÇn (truyÖn d©n gian Trung - C©y bót thÇn (truyÖn d©n gian Trung Quèc) Quèc) M· L¬ng cã tµi vÏ ® Quan niÖm - M· L¬ng cã tµi vÏ ® Quan niÖm vÒ về công lí xã hội, về mục đích tài năng công lí xã hội, về mục đích tài năng nghệ nghÖ thuËt, íc m¬ kh¶ n¨ng k× diÖu. thuËt, íc m¬ kh¶ n¨ng k× diÖu. - Ông lão đánh cá và con cá vàng (dân - Ông lão đánh cá và con cá vàng (dân gian Nga) gian Nga) Ca ngîi lßng biÕt ¬n víi nh÷ng ng- Ca ngîi lßng biÕt ¬n víi nh÷ng ngêi nh©n êi nh©n hËu, phª ph¸n kÎ tham lam. hËu, phª ph¸n kÎ tham lam. - Buæi häc cuèi cïng: (Ph¸p - §« - §ª) Buæi häc cuèi cïng:(Ph¸p - §« §ª) Yªu níc lµ yªu c¶ tiÕng nãi d©n Yªu níc lµ yªu c¶ tiÕng nãi d©n téc. téc. - Lßng yªu níc (Erenbua – Nga) lßng - Lßng yªu níc (Erenbua – Nga) lßng yªu níc b¾t ®Çu tõ lßng yªu nhµ yªu lµng yªu níc b¾t ®Çu tõ lßng yªu nhµ yªu lµng xãm, yªu miÒn quª… xãm, yªu miÒn quª… * Khèi Líp 7 *Nhãm 2: Líp 7 Xa ng¾m th¸i nói L (th¬ - Lý B¹ch) - Xa ng¾m th¸i nói L (th¬ - Lý B¹ch) *Vẻ đẹp núi L và tình yêu thiên *Vẻ đẹp núi L và tình yêu thiên nhiên nhiên đằm thắm, bộ lộ tính cách phóng đằm thắm, bộ lộ tính cách phóng khoáng cña nhµ th¬. kho¸ng cña nhµ th¬. - Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Thơ - - Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Thơ Lý Bạch) Lý B¹ch) *T×nh c¶m nhí quª h¬ng cña ngêi sèng xa *T×nh c¶m nhí quª h¬ng cña ngêi sèng xa nhà trong một đêm trăng yên tĩnh. nhà trong một đêm trăng yên tĩnh. - NgÉu nhiªn nh©n buæi míi vÒ quª. (Th¬ - NgÉu nhiªn nh©n buæi míi vÒ quª. (Th¬ - H¹ Tri Ch¬ng) - H¹ Tri Ch¬ng) * T×nh c¶m s©u s¾c mµ chua sãt cña ngêi * T×nh c¶m s©u s¾c mµ chua sãt cña ngêi sèng xa quª l©u ngµy trong kho¶nh kh¾c sèng xa quª l©u ngµy trong kho¶nh kh¾c míi vÒ quª. míi vÒ quª. - Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Th¬ - - Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Th¬ §ç Phñ) §ç Phñ) * Nçi khæ nghÌo tóng vµ íc m¬ cã ng«i nhµ * Nçi khæ nghÌo tóng vµ íc m¬ cã ng«i nhµ.

(281) vững chắc để che chở cho ngời nghèo. *Nhãm 3: Líp 8 - Ông Giuốc - đanh mặc lễ phục (kịch đô - li – Ðp) M«lie. Phª ph¸n tÝnh c¸ch lè l¨ng cña tªn trëng gi¶ häc lµm sang. - C« bÐ b¸n diªm (§an m¹ch – An - ®Ðc – xen) Nçi bÊt h¹nh, c¸i chÕt ®au khæ vµ niÒm tin yªu cuéc sèng cña c« bÐ b¸n diªm. - §¸nh nhau víi cèi xay giã: (XÐc – van – tÐt T©y Ban Nha) Sù t¬ng ph¶n vÒ nhiÒu mÆt gi÷a 2 nh©n vËt §«n – ki – h« tª, Xan – chê- pan – xa qua đó ca ngợi mặt tốt, phª ph¸n c¸i xÊu. - ChiÕc l¸ cuèi cïng (truyÖn O. Hen – ri ® Mü T×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng ngêi nghÌo khæ: Cô B¬ Men, Gi«n xi vµ Xiu. - Hai c©y phong (Ai – ma – tèp) C r¬ gi¬ - xtan. T×nh yªu quª h¬ng vµ c©u chuyÖn ngêi thÇy vun trång íc m¬, hi väng cho häc sinh. - §i bé ngao du: (Ru – x« Ph¸p) ca ngîi sù gi¶n dÞ tù do, thiªn nhiªn muèn ngao du cÇn ®i bé ® tù do. * Nhãm 4: Líp 9. - M©y vµ sãng: (Th¬ - Ta go Ên §é) Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt. - Cè h¬ng (truyÖn – Lç TÊn) đ Sự thay đổi của làng quê, nhân vật NhuËn Thæ – phª ph¸n x· héi phong kiến, đặt vấn đề con đờng đi cho nông d©n cho x· héi. - Những đứa trẻ (Mgorki – Nga) Tình bạn thân thiết giữa những đứa trẻ sèng thiÕu t×nh th¬ng, bÊt chÊp c¶n trë cña x· héi. - Rô - bin – xơn ngoài đảo hoang (Đi – ph« Anh) Cuéc sèng khã kh¨n vµ tinh thÇn l¹c quan của nhân vật giữa vùng hoang đảo. vững chắc để che chở cho ngời nghèo. * Khèi Líp 8 - Ông Giuốc - đanh mặc lễ phục (kịch đô - li – Ðp) M«lie. Phª ph¸n tÝnh c¸ch lè l¨ng cña tªn trëng gi¶ häc lµm sang. - C« bÐ b¸n diªm (§an m¹ch – An - ®Ðc – xen) Nçi bÊt h¹nh, c¸i chÕt ®©u khæ vµ niÒm tin yªu cuéc sèng cña c« bÐ b¸n diªm. - §¸nh nhau víi cèi xay giã: (XÐc – van – tÐt T©y Ban Nha) Sù t¬ng ph¶n vÒ nhiÒu mÆt gi÷a 2 nh©n vËt §«n – ki – h« tª, Xan – chª - pan – xa qua đó ca ngợi mặt tốt, phê ph¸n c¸i xÊu. - ChiÕc l¸ cuèi cïng (truyÖn O. Hen – ri ® Mü T×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng ngêi nghÌo khæ: Cô B¬ Men, Gi«n xi vµ Xiu. - Hai c©y phong (Ai – ma – tèp) C r¬ gi¬ - xtan. T×nh yªu quª h¬ng vµ c©u chuyÖnngêi thÇy vun trång íc m¬, hi väng cho häc sinh. - §i bé ngao du: (Ru – x« Ph¸p) ca ngîi sù gi¶n dÞ tù do, thiªn nhiªn muèn ngao du cÇn ®i bé ® tù do. * Khèi Líp 9. - M©y vµ sãng: (Th¬ - Ta go Ên §é) Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt. - Cè h¬ng (truyÖn – Lç TÊn) đ Sự thay đổi của làng quê, nhân vật NhuËn Thæ – phª ph¸n x· héi phong kiến, đặt vấn đề con đờng đi cho nông d©n cho x· héi. - Những đứa trẻ (Mgorki – Nga) Tình bạn thân thiết giữa những đứa trẻ sèng thiÕu t×nh th¬ng, bÊt chÊp c¶n trë cña x· héi. - Rô - bin – xơn ngoài đảo hoang (Đi – ph« Anh) Cuéc sèng khã kh¨n vµ tinh thÇn l¹c quan.

(282) xích đạo. - Bè cña Xi – M«ng: M« - pa – x¨ng Nçi tuyÖt väng cña Xi M«ng, t×nh c¶m ch©n t×nh cña mÑ Bl¨ng – sèt, sù bao dung cña Phi – lÝp. - Con chó Bấc : (Giắc lân đơn) Mỹ. T×nh c¶m yªu th¬ng cña t¸c gi¶ víi loµi vËt.. của nhân vật giữa vùng hoang đảo xích đạo. - Bè cña Xi – M«ng: M« - pa – x¨ng Nçi tuyÖt väng cña Xi M«ng, t×nh c¶m ch©n t×nh cña mÑ Bl¨ng – sèt, sù bao dung cña Phi – lÝp. - Con chó Bấc : (Giắc lân đơn) Mỹ. T×nh c¶m yªu th¬ng cña t¸c gi¶ víi loµi vËt. 4. Cñng cè: Gi¸o viÖn hÖ thèng l¹i bµi vÒ nhµ häc sinh häc bµi. 5.DÆn dß: TiÕp tôc t×m hiÓu c¸c c©u hái tiÕp theo. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/4/2011 4/2011 TiÕt 160: tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi A . Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh tæng kÕt, «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng v¨n b¶n văn học nớc ngoài đã đợc học trong 4 năm ở cấp THCS bằng cách hệ thống hoá. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học có kỹ năng khái quát tổng hợp các kiến thức về VH nớc ngoài đã học, so sánh với các TPVH Việt Nam để thấy đợc những nét chung và riªng cña nÒn VHVN víi VHNN. 3. Thái độ: Hs có thái độ dúng đắn trong việc tiếp thu cái hay của nền VH trên thế giíi. B. ChuÈn bÞ: ThÇy so¹n bµi. Trß so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Nội dung chủ yếu I . Néi dung chñ yÕu ? Nhắc lại nội dung chủ yếu đợc phản ¸nh trong v¨n häc níc ngoµi? * Nh÷ng s¾c vÒ phong tôc, tËp qu¸n cña * Nh÷ng s¾c vÒ phong tôc, tËp qu¸n cña nhiÒu d©n téc, ch©u lôc trªn thÕ giíi. nhiều dân tộc, châu lục trên thế giới. (Cây bút thần, ông lão đánh cá… Bố của (Cây bút thần, ông lão đánh cá… Bố của Xi Mông, Đi bộ ngao du… Xi M«ng, §i bé ngao du… * Thiªn nhiªn vµ t×nh yªu thiªn nhiªn (§i * Thiªn nhiªn vµ t×nh yªu thiªn nhiªn (§i bé ngao du, Hai c©y th«ng, Lßng yªu nbé ngao du, Hai c©y th«ng, Lßng yªu n- íc, Xa ng¾m th¸c nói L…) íc, Xa ng¾m th¸c nói L…) * Th¬ng c¶m víi sè phËn cña ngêi nghÌo * Th¬ng c¶m víi sè phËn cña ngêi nghÌo (Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸, C« bÐ (Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸, C« bÐ b¸n diªm, ChiÕc l¸ cuèi b¸n diªm, ChiÕc l¸ cuèi cïng, cè h¬ng…) cïng, cè h¬ng…) *Híng tíi c¸i thiÖn, ghÐt c¸i ¸c, c¸i xÊu *Híng tíi c¸i thiÖn, ghÐt c¸i ¸c, c¸i xÊu (Cây bút thần, Ông lão đánh cá và con cá (Cây bút thần, Ông lão đánh cá và con cá vµng, ¤ng Giuèc ®anh mÆc lÔ phôc…) vµng, ¤ng Giuèc ®anh mÆc lÔ phôc…).

(283) * T×nh yªu lµng xãm quª h¬ng, t×nh yªu đất nớc (Cố hơng, Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh, Lßng yªu níc…) * Hoạt động II: Nghệ thuật đặc sắc: ? Thảo luận nghệ thuật đặc trng của từng thể lo¹i. *, VÒ truyÖn d©n gian: NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, trí tởng tợng, các yếu tố hoang đờng. *, Về thơ: Nét đặc sắc của 4 bài thơ Đờng (ng«n ng÷, h×nh ¶nh hµm sóc, biÖn ph¸p tu tõ…) - Nét đặc sắc của thơ tự do (Mây và sóng) *, VÒ truyÖn: - Cèt truyÖn vµ nh©n vËt. - YÕu tè h cÊu. - Miªu t¶ biÓu c¶m vµ nghÞ luËn trong truyÖn… *, VÒ nghÞ luËn: - NghÞ luËn x· héi vµ nghÞ luËn v¨n häc. - HÖ thèng lËp luËn (luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng) -YÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh hay nghÞ luËn. * VÒ kÞch: - M©u thuÉn kÞch, ng«n ng÷ vµ hµnh động kịch. * Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ph©n tÝch vµ so s¸nh víi v¨n häc ViÖt Nam * Hoạt động III: Tổng kết. * Hoạt động IV: Luyện tập: ? Kể lại một văn bản đã học. * T×nh yªu lµng xãm quª h¬ng, t×nh yªu đất nớc (Cố hơng, Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh, Lßng yªu níc…) II. Nghệ thuật đặc sắc: a, VÒ truyÖn d©n gian: NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, trÝ tëng tîng, c¸c yếu tố hoang đờng. b, Về thơ: Nét đặc sắc của 4 bài thơ Đờng (ng«n ng÷, h×nh ¶nh hµm sóc, biÖn ph¸p tu tõ…) - Nét đặc sắc của thơ tự do (Mây và sóng) c, VÒ truyÖn: - Cèt truyÖn vµ nh©n vËt. - YÕu tè h cÊu. - Miªu t¶ biÓu c¶m vµ nghÞ luËn trong truyÖn… d, VÒ nghÞ luËn: - NghÞ luËn x· héi vµ nghÞ luËn v¨n häc. - HÖ thèng lËp luËn (luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng) -YÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh hay nghÞ luËn. e, VÒ kÞch: - Mâu thuẫn kịch, ngôn ngữ và hành động kÞch. III. Tæng kÕt IV. LuyÖn tËp. 4. Cñng cè: Gi¸ trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña c¸ t¸c phÈm VHNN. 5. DÆn dß: ¤n tËp phÇn VHNN. DuyÖt tuÇn 34. §íi Huy TiÒm.

(284) TuÇn 35 Ngµy so¹n:25 /4/2011 Ngµy d¹y: /5/2011.. TiÕt 161: b¾c s¬n NhuyÔn Huy Tëng. A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh nắm đợc nội dung ý nghĩa của đoạn trích hồi 4: vở kịch Bắc Sơn: Xung đột cơ bản của vở kịch đợc bộ lộ gay gắt và tác động đến tâm lí nhân vật Thơm, khiến cô đứng hẳn về phía Cách mạng, ngay trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa đang bị kẻ thù đàn áp khốc liệt. - Thấy đợc nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tởng, tạo dựng trong tình huống, tổ chức đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm và tính cách nhân vật. 2. Kü n¨ng: H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt s¬ lîc (gi¶m) vÒ thÓ lo¹i kÞch nãi B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:? KÓ tãm t¾t “Con chã BÊc”? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm t¸c I. §äc, t×m hiÓu chung gi¶, t¸c phÈm NguyÔn Huy Tëng (1912 – 1960) quª Hµ Néi. Lµ mét trong nh÷ng nhµ NguyÔn Huy Tëng (1912 – 1960) quª Hµ Néi. v¨n chñ chèt cña nÒn v¨n häc C¸nh Lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n chñ chèt cña nÒn v¨n m¹ng sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. häc C¸nh m¹ng sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. ? T¸c phÈm: ? KÞch lµ g×? , KÞch: Lµ mét trong ba lo¹i h×nh a, KÞch: Lµ mét trong ba lo¹i h×nh v¨n ho¸ thuéc v¨n ho¸ thuéc lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu. khÊu. - Ph¬ng thøc thÓ hiÖn: + Bằng ngôn ngữ trực tiếp (đối thoại, trực + KÞch h¸t (chÌo, tuång) tiÕp) + KÞch th¬. + Bằng cử chỉ, hành động nhân vật. + KÞch nãi (bi kÞch, hµi kÞch, - ThÓ lo¹i: ? Nªu c¸c thÓ lo¹i kÞch mµ em chÝnh kÞch) biÕt? - CÊu tróc: héi, líp (c¶nh) + KÞch h¸t (chÌo, tuång) II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n + KÞch th¬. + KÞch nãi (bi kÞch, hµi kÞch, chÝnh kÞch) - CÊu tróc: héi, líp (c¶nh) * Giáo viên hớng dẫn cách đọc: Gọi học sinh đọc - Khi Th¸i, Cöu bÞ Ngäc truy * Học sinh kể: ?Hãy thuật lại diễn biến, sự đuổi chạy vào đúng nhà Thơm ( việc, hành động trong lớp kịch? ? C¸c líp kÞch gåm nh©n vËt nµo? ? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh? * Gi¸o viªn: Tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn, theo c©u hái: ? C¸c líp kÞch gåm c¸c nh©n vËt nµo, h·y chØ ra t×nh huèng bÊt ngê, gay cÊn mµ t¸c gi¶ x©y dùng trong c¸c líp kÞch? ? T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiện xung đột và phát triển hành động kịch? Nh©n vËt Th¬m:.

(285) ? Hãy phân tích tâm trạng và hành động nhân vật Th¬m? (Hoàn cảnh gia đình nh thế nào? Có cách sống ra sao?) Hoµn c¶nh: - +Cha, em trai hi sinh. + MÑ bá ®i. Cßn mét ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc (chång) - Học sinh đọc lời tự trách của nhân vật Thơm qua líp kÞch. - Học sinh đọc lời đối thoại của Thơm với Ngọc thÓ hiÖn sù nghi ngê c«. ? Tâm trạng của Thơm nh thế nào? Thái độ của Th¬m víi chång nh thÕ nµo? - T©m tr¹ng: Lu«n day døt, ©n hËn vÒ cha mÑ. - Thái độ với chồng: + B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm ViÖt gian. + T×m c¸ch dß xÐt. + Cè nÝu chót hi väng vÒ chång. ? Nhân vật Thơm đã có biểu chuyển gì trong lớp kịch gì? Thể hiện hành động nh thế nào? + Hành động: Che dấu Thái, Cửu (chiến sĩ Cách m¹ng) ngay trong buång m×nh. ? Đánh giá về hành động của Thơm? - Dứt khoát đứng về phía Cách mạng. ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m? Là ngời khôn ngoan, che mắt địch C¸c líp kÞch gåm c¸c nh©n vËt nµo, h·y chØ ra t×nh huèng bÊt ngê, gay cÊn mµ t¸c gi¶ x©y dùng trong c¸c líp kÞch? ? T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiện xung đột và phát triển hành động kịch? ? Thái độ của Thơm với chồng nh thế nào? - T©m tr¹ng: Lu«n day døt, ©n hËn vÒ cha mÑ. - Thái độ với chồng: + B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm ViÖt gian. + T×m c¸ch dß xÐt. + Cè nÝu chót hi väng vÒ chång. ? Nhân vật Thơm đã có biểu chuyển gì trong lớp kịch gì? Thể hiện hành động nh thế nào? + Hành động: Che dấu Thái, Cửu (chiến sĩ Cách m¹ng) ngay trong buång m×nh. ? Đánh giá về hành động của Thơm? - Dứt khoát đứng về phía Cách mạng. ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m. 1. Nh©n vËt Th¬m: Hoµn c¶nh: + Cha, em trai hi sinh. + MÑ bá ®i. Cßn mét ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc (chång). - T©m tr¹ng: Lu«n day døt, ©n hËn vÒ cha mÑ.. - Thái độ với chồng: + B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm ViÖt gian. + T×m c¸ch dß xÐt. + Cè nÝu chót hi väng vÒ chång.. + Hành động: Che dấu Thái, Cửu (chiến sÜ C¸ch m¹ng) ngay trong buång m×nh.. - Dứt khoát đứng về phía Cách mạng. Lµ ngêi kh«ng ngoan, che m¾t chång b¶o vÖ cho 2 chiÕn sÜ C¸ch m¹ng.. * TiÓu kÕt - Lµ ngêi cã b¶n chÊt trung thùc, lßng tù träng, nhËn thøc vÒ C¸ch mạng nên đã chuyển biến thái độ, đứng hẳn về phía Cách mạng. Cuộc đấu tranh Cách mạng ngay cả khi bị đàn áp khốc liệt, Cách mạng cũng kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt, vÉn cã thÓ thøc tØnh quÇn chóng, c¶ víi nh÷ng ngêi ë vÞ trÝ trung gian nh Th¬m..

(286) 4. Cñng cè: ThÓ l¹i kÞch, c¸u tróc cña mét vë kÞch. 5. D¨n dß: Häc sinh vÒ nhµ häc bµi so¹n bµi. Ngµy so¹n: 25/4/2011 Ngµy d¹y: /5/2011.. TiÕt 162: b¾c s¬n NhuyÔn Huy Tëng. A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Giúp học sinh nắm đợc nội dung ý nghĩa của đoạn trích hồi 4: vở kịch Bắc Sơn: Xung đột cơ bản của vở kịch đợc bộ lộ gay gắt và tác động đến tâm lí nhân vật Thơm, khiến cô đứng hẳn về phía Cách mạng, ngay trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa đang bị kẻ thù đàn áp khốc liệt. Thấy đợc nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tởng, tạo dựng trong tình huống, tổ chức đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm và tính cách nhân vật. H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt s¬ lîc (gi¶m) vÒ thÓ lo¹i kÞch nãi. . B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:? KÓ tãm t¾t “Con chã BÊc”? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Häc sgk I. §äc, t×m hiÓu chung . Nh©n vËt Ngäc. II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n ? Bằng thủ pháp nào, tác giả đã để nhân vật 1 Nhân vặt Thơm Ngäc béc lé b¶n chÊt cña y? §ã lµ b¶n chÊt 2. Nh©n vËt Ngäc. g×? (Qua ngôn ngữ, thái độ, hành động của nhân vËt) - Ham muốn địa vị, quyền lực, tiền tài. - Lµm tay sai cho giÆc (ViÖt Nam) - Tên Việt gian bán nớc đê tiện, đáng khinh, đáng ghét. ? Hôm nay hắn về nhà với mục đích gì ®i t×m nh÷ng chiÕn sü c¸ch m¹ng cña ta ? §ã lµ ai: Th¸i vµ Cöu ? ®i b¾t th¸i vµ Cöu th× h¾n sÏ nh thÕ nµo đợc thởng tiền ? V× tiÒn mµ h¾n nh thÕ nµo:Ph¶n béi tæ quèc 3. Nh©n vËt Th¸i, cöu. ? Nh÷ng nÐt næi bËt trong t×nh c¶m Th¸i vµ Cöu lµ g×? ? Khi ch¹ynhÇm vµo nhµ Th¬m. - Ham muốn địa vị, quyền lực, tiền tài. - Lµm tay sai cho giÆc (ViÖt Nam) - Tên Việt gian bán nớc đê tiện, đáng khinh, đáng ghét.. 3. Nh©n vËt Th¸i, cöu.

(287) Cửu đã có ý nhĩ nh thế nào Vợ việt gian thì cùng là việt gian Cửu định rót sóng b¾n ? Nhng Th¸i nh thÕ nµo Ng¨n l¹i ? V× sao Th¸i tin vµo dßng m¸u cô Ph¬ng lµ dßng m¸u c¸ch m¹ng ? Nh vËy th¸i lµ ngêi nh thÕ nµo - Th¸i: B×nh tÜnh, s¸ng suèt. - Cöu: H¨ng h¸i, nãng n¶y. Nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng kiªn cêng trung thành với Tổ quốc, Cách mạng đất nớc.. - Th¸i: B×nh tÜnh, s¸ng suèt. - Cöu: H¨ng h¸i, nãng n¶y. Nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng kiªn cêng trung thành với Tổ quốc, Cách mạng đất nớc. III. Tæng kÕt: ? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng? 1. NghÖ thuËt: C¸ch t¹o dùng t×nh huèng sử dụng ngôn ngữ đối thoại. ? Nªu néi dung vÒ líp kÞch. 2. Néi dung: ThÓ hiÖn diÔn biÕn néi t©m nh©n vËt Th¬m – ngêi phô n÷ cã chång theo giặc - đứng hẳn về phía Cách mạng. IV luyÖn tËp Học sinh đọc lại kịch. 4. Cñng cè: Gi¸o vien hÖ thèng l¹i kiÕn thøc häc sinh vÒ nhµ häc bµi so¹n bµi 5. DÆn dß: Häc bµi, so¹n v¨n b¶n T«i vf chóng ta. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.. 25/4/2011 /5/2011 TiÕt 163: tæng kÕt tËp lµm v¨n. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh ôn và nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6 đến lớp 9. - Ph©n biÖt c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ nhËn biÕt sù phèi hîp cña chóng trong thùc tiÔn lµm văn. Phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Viết đợc văn bản cho phù hợp. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m trong vë kÞch “B¾c s¬n” 3- Bµi «n tËp: i- hÖ thèng ho¸ c¸c kiÓu v¨n b¶n: - Gi¸o viªn dïng b¶ng phô. - Học sinh nhắc lại các kiến thức đã học về các kiểu loại văn bản? Mỗi loại cho ví dụ minh ho¹? - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung thëng ®iÓm cho häc sinh tr¶ lêi tèt. Kiểu văn bản Phơng thức biểu đạt V¨n b¶n tù sù. vÝ dô Tr×nh bµy c¸c sù viÖc cã quan hÖ - B¶n tin b¸o chÝ..

(288) V¨n b¶n miªu t¶ V¨n b¶n biÓu c¶m V¨n b¶n thuyÕt minh. V¨n b¶n nghÞ luËn. V¨n b¶n ®iÒu hµnh (hµnh chÝnh c«ng vô). nhân quả dẫn đến kết cục. - B¶n têng thuËt, têng tr×nh. LÞch Mục đích biểu hiện con ngời quy luật sử … đời sống bày tỏ thái độ - T¸c phÈm VHNT (truyÖn, tiÓu thuyÕt.) T¸i hiÖn c¸c tÝnh chÊt thuéc tÝnh sù - V¨n t¶ c¶nh, t¶ ngêi t¶ sù vËt. vËt, liªn tëng gióp con ngêi c¶m nhËn - §o¹n v¨n miªu t¶ trong t¸c phÈm và hiểu đợc chúng. tù sù. Bµy tá trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp t×nh §iÖn mõng, th¨m hái, chia buån. c¶m c¶m xóc cña con ngêi, tù nhiªn x· héi sù vËt. Tr×nh bµy thuéc tÝnh cÊu t¹o, nguyªn - ThuyÕt minh s¶n phÈm. nh©n kÕt qu¶ cã Ých hoÆc cã h¹i cña - Giíi thiÖu di tÝch, th¾ng c¶nh, sự vật hiện tợng để giúp ngời đọc có nhân vật. tri thức khả quan vì có thái độ đúng - Trình bày tri thức và phơng pháp đắn với chúng trong khoa häc Tr×nh bµy, t tëng chñ tr¬ng quan ®iÓm - C¸o, kÞch, chiÕu, biÓu. của con ngời đối với TN, XH, con ng- - Xã luận, bình luận, lời kêu gọi. êi qua c¸c luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp - S¸ch lÝ luËn. luËn t phôc. - Tranh luận về vấn đề chính trị, xã héi, v¨n ho¸ Trình bày theo mẫu chung và chịu - Đơn từ, báo cáo, đề nghị. tr¸ch nhiÖm vÒ ph¸p lÝ c¸c ý kiÕn, - Biªn b¶n, têng tr×nh, th«ng b¸o, nguyện vọng của các nhân tập thể đối hợp đồng víi c¬ quan qu¶n lÝ hay ngîc l¹i bµy tỏ yêu cầu quyết định của ngời có thẩm quyền đối với ngời có trách nhiÖm thùc thi hoÆc tho¶ thuËn gi÷a c«ng d©n víi nhau vÒ lîi Ých vµ chøc vô.. 4. Cñng cè gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi vÌ nhµ häc bµi so¹n bµi. 5. DÆn dß: ¤n tËp chuÈn bÞ KiÓm tra häc kú II. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 25 /4/2011 /5/2011 TiÕt 164: tæng kÕt tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh ôn và nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6 đến lớp 9. - Ph©n biÖt c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ nhËn biÕt sù phèi hîp cña chóng trong thùc tiÔn lµm văn. Phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Viết đợc văn bản cho phù hợp. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m trong vë kÞch “B¾c s¬n” 3- Bµi «n tËp: i- hÖ thèng ho¸ c¸c kiÓu v¨n b¶n: - Gi¸o viªn dïng b¶ng phô. - Học sinh nhắc lại các kiến thức đã học về các kiểu loại văn bản? Mỗi loại cho vÝ dô minh ho¹?.

(289) Hoạt động của thầy và trò - so s¸nh c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn: * Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn nhãm. Nhãm 1: Tù sù kh¸c miªu t¶ nh thÕ nµo? - Tù sù: Tr×nh bµy chuçi c¸c sù viÖc. - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, sù vật, hiện tợng và tái hiện đặc điểm của chúng. Nhãm 2: ThuyÕt minh kh¸c tù sù vµ miªu t¶ nh thÕ nµo? - trình bày những đối tợng thuyết minh, cÇn lµm râ vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ nhiÒu ph¬ng diÖn cã tÝnh chÊt kh¸ch quan. Nhãm 3: NghÞ luËn kh¸c víi ®iÒu hµnh ë chç nµo? - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm. - §iÒu hµnh: Hµnh chÝnh. Nhãm 4: BiÓu c¶m kh¸c thuyÕt minh nh thÕ nµo? - BiÓu c¶m: C¶m xóc. ? C¸c v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ cho nhau kh«ng? Cã thÓ phèi hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ kh«ng? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiªn. - Cã thÓ kÕt hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ. ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù: V¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù - Gièng: KÓ sù viÖc. - Kh¸c: + V¨n b¶n tù sù: XÐt h×nh thøc ph¬ng thøc. + ThÓ lo¹i tù sù ®a d¹ng: TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt (nÐt độc đáo về hình thức thể loại tự sự; kịch lµ phong phó ®a d¹ng) ? TÝnh nghÖ thuËt trong t¸c phÈm tù sù? Cèt truyÖn – nh©n vËt – sù viÖc – kÕt cÊu. . KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh. - Giống: Chứa đựng cảm xúc, tình cảm chủ đạo. - Kh¸c nhau: + V¨n biÓu c¶m bµy tá cảm xúc về một đối tợng (văn xuối) + T¸c phÈm tr÷ tình: Đời sống phong phú của chủ thể trớc vấn đề đời sống. (Thơ) tËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n thcs - Gi¸o viªn cho häc sinh liÖt kª c¸c thÓ lo¹i trong tËp lµm v¨n. Tìm hiểu 3 kiểu văn bản đã học ở ngữ. Nội dung cần đạt I hÖ thèng l¹i kiÕn thøc ii- so s¸nh c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn: . - Tù sù: Tr×nh bµy chuçi c¸c sù viÖc. - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, sù vật, hiện tợng và tái hiện đặc điểm của chúng.. - trình bày những đối tợng thuyết minh, cÇn lµm râ vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ nhiÒu ph¬ng diÖn cã tÝnh chÊt kh¸ch quan. - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm. - §iÒu hµnh: Hµnh chÝnh. - BiÓu c¶m: C¶m xóc.. iii- ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù: 1. V¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù - Gièng: KÓ sù viÖc. - Kh¸c: + V¨n b¶n tù sù: XÐt h×nh thøc ph¬ng thøc. + ThÓ lo¹i tù sù ®a d¹ng: TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt (nÐt độc đáo về hình thức thể loại tự sự; kịch lµ phong phó ®a d¹ng) Cèt truyÖn – nh©n vËt – sù viÖc – kÕt cÊu. 2. KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh. - Giống: Chứa đựng cảm xúc, tình cảm chủ đạo. - Kh¸c nhau: + V¨n biÓu c¶m bµy tá cảm xúc về một đối tợng (văn xuối) + T¸c phÈm tr÷ tình: Đời sống phong phú của chủ thể trớc vấn đề đời sống. (Thơ) iv- tËp lµm v¨n trong ch ¬ng tr×nh ng÷ v¨n thcs -. v- tìm hiểu 3 kiểu văn bản đã häc ë ng÷ v¨n 9 1. V¨n b¶n thuyÕt minh - Khả năng kết hợp đặc điểm cách làm phơng ph¸p thuyÕt minh ® gi¶i thÝch. 2. V¨n b¶n tù sù: -: Tr×nh bµy sù viÖc. - C¸c yÕu tè t¹o thµnh: Sù viÖc,.

(290) v¨n 9. . V¨n b¶n thuyÕt minh - M§: Kh¬i bµy néi dung sau kÝn bên trong đặc trng đối tợng. - C¸c yÕu tè t¹o thµnh. §Æc ®iÓm khả quan của đối tợng. - Khả năng kết hợp đặc điểm cách làm ph¬ng ph¸p thuyÕt minh ® gi¶i thÝch. 2. V¨n b¶n tù sù: - M§: Tr×nh bµy sù viÖc. - C¸c yÕu tè t¹o thµnh: Sù viÖc, nh©n vËt. - Khả năng kết hợp đặc điểm cách lµm: Giíi thiÖu tr×nh bµy diÔn biÕn sù việc theo trình tự nhận định. 3. V¨n b¶n nghÞ luËn: - M§: Bµy tá quan ®iÓm nhËn xÐt, đánh giá về vai trò. - C¸c yÕu tè t¹o thµnh: LuËn ®iÓm, luËn cø, dÉn chøng. - Khả năng kết hợp, đặc điểm cách lµm: + HÖ thèng lËp luËn. + KÕt hîp miªu t¶, tù sù. ba kiểu văn bản đã học. nh©n vËt. - Khả năng kết hợp đặc điểm cách làm: Giíi thiÖu tr×nh bµy diÔn biÕn sù việc theo trình tự nhận định. 3. V¨n b¶n nghÞ luËn: Bày tỏ quan điểm nhận xét, đánh gi¸ vÒ vai trß. - C¸c yÕu tè t¹o thµnh: LuËn ®iÓm, luËn cø, dÉn chøng. - Khả năng kết hợp, đặc điểm cách lµm: + HÖ thèng lËp luËn. + KÕt hîp miªu t¶, tù sù. -. 4. Cñng cè 5. Hớng dẫn về nhà: Học thuộc bài, xem kĩ ba kiểu văn bản đã học ở lớp 9. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 25 /4/2011 /5/2011 TiÕt 165: t«i vµ chóng ta Lu Quang Vò A. Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh c¶m nhËn tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt tiªu biÓu Hoµng ViÖt, Nguyễn Chính, từ đó thấy đợc cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con ngời mạnh dạn đổi mới, có tinh thân dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm với những kẻ mang t tởng bảo thủ, lạc hậu trong sự chuyển mình mạnh mẽ cảu xã hội ta. Hiểu thêm đặc điểm thể loại kịch nh cách tạo tình huống, phát triển mâu thuẫn, cách diễn tả hành động và sử dụng ngôn ngữ. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- TiÕn tr×nh lªn líp: KiÓm tra vë so¹n cña häc sinh 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? NªuhiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm. I. §äc, t×m hiÓu chung T¸c gi¶: Lu Quang Vò (1948 – 1988) sinh ra ë 1. T¸c gi¶: Lu Quang Vò (1948 – H¹ Hoµ - Phó Thä, quª gèc ë Qu¶ng Nam. ¤ng 1988) sinh ra ë H¹ Hoµ - Phó Thä, quª từng là bộ đội thời kì kháng chiến chống Mỹ bắt gốc ở Quảng Nam. Ông từng là bộ đội ®Çu s¸ng t¸c tõ n¨m 1960 cña thÕ kØ XX. §Çu thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Mü b¾t ®Çu nh÷ng n¨m 80 «ng hÇu nh chuyÓn sang lÜnh vùc s¸ng t¸c tõ n¨m 1960 cña thÕ kØ XX. §Çu sân khấu. Chỉ cha đầy 10 năm đã sáng tác những năm 80 ông hầu nh chuyển sang.

(291) khoảng 50 kịch bản, hầu hết đã đợc dàn dựng. Ông thờng viết kịch: Đề cập đến thời sự nóng hổi trong cuộc sống đơng thời đ xã hội đang đổi míi m¹nh mÏ. T¸c phÈm: 9 c¶nh. - TrÝch trong “TuyÓn tËp kÞch” - C¶nh 3. - Giáo viên hớng dẫn đọc, gọi học sinh đọc, phân vai. - Học sinh xác định nhân vật chính, nhân vËt phô. -Gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ bèi c¶nh hiÖn thùc, néi dung c¶nh 3. * Cuộc đối thoại gay gắt công khai đầu tiªn gi÷a 2 tuyÕn nh©n vËt diÔn ra trong phßng làm việc của giám đốc Hoàng Việt. Giáo viên giới thiệu khung cảnh trớc đó của xí nghiệp Thắng Lợi để học sinh hiểu tình huèng kÞch ë c¶nh 3. 1. T×nh huèng kÞch vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n. - T×nh tr¹ng ngng trÖ s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp đòi hỏi có cách giải quyết táo bạo đ Giám đốc Hoàng Việt quyết định công bố kế hoạch sản xuÊt më réng ph¬ng ¸n lµm ¨n míi. Tuyªn chiÕn víi c¬ chÕ qu¶n lÝ ph¬ng thøc tæ chøc lçi thêi mµ NguyÔn ChÝnh vµ Tr¬ng lµ tiªu biÓu. ?Trong kÞch cã 2 tuyÕn nh©n vËt, h·y chØ ra những tuyến nhân vật đó? Mỗi tuyến đại diện cho nh÷ng t tëng nµo? - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. ? ChØ râ m©u thuÉn c¬ b¶n gi÷a 2 tuyÕn ë nh÷ng mÆt nµo trong mèi quan hÖ c«ng viÖc ®iÒu hµnh tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ trong xÝ nghiÖp?. lĩnh vực sân khấu. Chỉ cha đầy 10 năm đã sáng tác khoảng 50 kịch bản, hầu hết đã đợc dàn dựng. Ông thờng viết kịch: Đề cập đến thời sự nóng hổi trong cuộc sống đơng thời đ xã hội đang đổi mới mạnh mÏ. 2. T¸c phÈm: 9 c¶nh. - TrÝch trong “TuyÓn tËp kÞch” - C¶nh 3. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n * Cuộc đối thoại gay gắt công khai ®Çu tiªn gi÷a 2 tuyÕn nh©n vËt diÔn ra trong phòng làm việc của giám đốc Hoµng ViÖt. 1. T×nh huèng kÞch vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n. - T×nh tr¹ng ngng trÖ s¶n xuÊt ë xÝ nghiệp đòi hỏi có cách giải quyết táo bạo đ Giám đốc Hoàng Việt quyết định công bè kÕ ho¹ch s¶n xuÊt më réng ph¬ng ¸n lµm ¨n míi. Tuyªn chiÕn víi c¬ chÕ qu¶n lÝ ph¬ng thøc tæ chøc lçi thêi mµ NguyÔn ChÝnh vµ Tr¬ng lµ tiªu biÓu. - Xung đột (mâu thuẫn) cơ bản gi÷a 2 tuyÕn. Hoàng Việt giám đốc.Sơn (kĩ s) Phòng tổ chức lao động, tài vụ (biên chế, tiền lơng, quản đốc phân xởng (hiÖu * TiÓu kÕt T tëng tiÕn tiÕn, d¸m nghÜ d¸m lµm qu¶n tæ chøc) b¶o thñ, m¸y mãc. ® Më réng quy m« s¶n xuÊt ph¶i có nhiều đổi thay mạnh mẽ và đồng b. 4. Cñng cè: T×nh huèng cña vë kÞch, tuy nh©n vËt. 5. DÆn dß: VÒ nhµ häc sinh häc bµi so¹n bµi DuyÖt tuÇn 35. §íi Huy TiÒm TuÇn 36 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011. TiÕt 166: t«i vµ chóng ta.

(292) Lu Quang Vò A. Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh c¶m nhËn tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt tiªu biÓu Hoµng ViÖt, Nguyễn Chính, từ đó thấy đợc cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con ngời mạnh dạn đổi mới, có tinh thân dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm với những kẻ mang t tởng bảo thủ, lạc hậu trong sự chuyển mình mạnh mẽ cảu xã hội ta. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2 KiÓm tra bµi cò 3 bµi míi Hoạt động của thầy và trò ? Học sinh đọc sgk . Nh÷ng nh©n vËt tiªu biÓu.. Nội dung cần đạt. I Giíi thiÖu t¸c gi¶ t¸c phÈm II §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1 t×nh huèng ? §äc kÞch b¶n em cã Ên tîng vÒ nh÷ng 2. Nh÷ng nh©n vËt tiªu biÓu. nh©n vËt nµo? Giám đốc Hoàng Việt. - Ngời lãnh đạo có tinh thần trách a, Giám đốc Hoàng Việt. nhiệm cao, năng động, dám nghĩ, dám làm. - Ngời lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm ? Qua lời nói cử chỉ, hành động em cao, năng động, dám nghĩ, dám làm. thÊy ®©y lµ con ngêi nh thÕ nµo? - Th¼ng th¾n, trung thùc, kiªn - Th¼ng th¾n, trung thùc, kiªn quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lí. quyÕt đấu tranh víi niÒm tin vµo ch©n lÝ. , kÜ s Lª S¬n: b, kÜ s Lª S¬n: ? Em thÊy kÜ s Lª S¬n lµ ngêi nh thÕ nµo? - Có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, - Có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, g¾n bã nhiÒu n¨m cïng xÝ nghiÖp. g¾n bã nhiÒu n¨m cïng xÝ nghiÖp. - S½n sµng cïng Hoµng ViÖt c¶i - S½n sµng cïng Hoµng ViÖt c¶i tiÕn toµn diện hoạt động của xí nghiệp. tiến toàn diện hoạt động của xí nghiệp. c, Phã gi¸m đốc Chính: c, Phó giám đốc Chính: ? Nêu M¸y mãc, b¶o thñ, gian ngoan, nhiÒu nh÷ng nÐt næi bËt vÒ con ngêi nµy? m¸nh khoÐ. - M¸y mãc, b¶o thñ, gian ngoan, - Vin vµo c¬ chÕ nguyªn t¾c chèng l¹i sù nhiÒu m¸nh khoÐ. - Vin vào cơ chế nguyên tắc chống đổi mới, khéo luồn lọt, su ninh. d, Quản đốc phân xởng Trơng: lại sự đổi mới, khéo luồn lọt, su ninh. d, Quản đốc phân xởng Trơng: ? Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt nµy? . ý nghÜa cña m©u thuÉn kÞch vµ c¸ch 3. ý nghÜa cña m©u thuÉn kÞch vµ c¸ch kÕt thóc t×nh huèng. kÕt thóc t×nh huèng. ? Thực tế cái mới cha đợc thử - Cuộc đấu tranh giữa 2 phái: Đổi th¸ch cã dÔ chÊp nhËn kh«ng? Dù ®o¸n míi vµ b¶o thñ. vÒ kÕt qu¶, c¶m nhËn cña em? ® Ph¶n ¸nh tÝnh tÊt yÕu vµ gay g¾t - Cuộc đấu tranh giữa 2 phái: Đổi những tình huống xung đột kịch nêu lên míi vµ b¶o thñ. đ Phản ánh tính tất yếu và gay gắt là vấn đề nóng bỏng của thực tế đời sống những tình huống xung đột kịch nêu lên sinh động. - Cuộc đấu tranh gay go những cái là vấn đề nóng bỏng của thực tế đời sống míi sÏ th¾ng. sinh động. V× nã phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ - Cuộc đấu tranh gay go những cái của đời sống, thúc đẩy sự đi lên của xã míi sÏ th¾ng. * Giáo viên bình: Vì nó phù hợp hội, họ không đơn độc mà đợc sự ủng hộ với yêu cầu thực tế của đời sống, thúc đông trong xã hội..

(293) đẩy sự đi lên của xã hội, họ không đơn iii- tổng kết:ghi nhớ sgk 1- NghÖ thuËt: KÞch víi nh©n vËt độc mà đợc sự ủng hộ đông trong xã hội. tÝnh c¸ch râ nÐt. . 2- Nội dung: Vấn đề đổi mới trong Học sinh đọc ghi nhớ. s¶n xuÊt. Học sinh đọc ghi nhớ. iv- luyÖn tËp: ? Nªu c¶m nghĩ của em về giám đốc Hoàng Việt? 4. Cñng cè: Néi dung, ý nghÜa cña vë kÞch: 5. DÆn dß: ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra hÕt häc kú II. Häc thuéc ghi nhí, so¹n bµi “Tæng kÕt v¨n häc” Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011 TiÕt 167: tæng kÕt v¨n häc A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc v¨n häc nghÖ thuËt theo thÓ lo¹i vµ giai ®o¹n cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ v¨n häc ViÖt Nam. - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng tổng hợp các kiến thức văn học đã học B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt Tæng kÕt v¨n häc d©n gian: I .tæng kÕt v¨n häc d©n gian: ? Nêu các thể loại văn học dân gian đã häc? KÓ tªn c¸c v¨n b¶n t¬ng øng víi tõng 1 - TruyÒn thuyÕt: kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiện có liên qua đến lịch sử thời quá khứ thÓ lo¹i? thờng có yếu tố hoang đờng kì ảo Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕ Thể hiện thái độ và cách đánh giá của TruyÒn thuyÕt: kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù nh©n dân vè sự kiện và nhân vặt lịch sử đkiện có liên qua đến lịch sử thời quá khứ îc kÓ thờng có yếu tố hoang đờng kì ảo Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân vè sự kiện và nhân vặt lịch sử đợc kể Con Rång ch¸u Tiªn, B¸nh chng Con Rång ch¸u Tiªn, B¸nh chng b¸nh b¸nh giÇy, Thµnh Giãng, S¬n Tinh Thuû giÇy, Thµnh Giãng, S¬n Tinh Thuû Tinh, Tinh, Sù tÝch Hå G¬m. - Cổ tích: kể về cuộc đời của một số Sự tích Hồ Gơm. 2 - Cổ tích: kể về cuộc đời của một số nh©n vËt quen thuéc h¹nh dòng sÜ tµi n¨ng thông minh và ngốc nghếch là động vật có nhân vật quen thuộc hạnh dũng sĩ tài năng yếu tố hoang đờng thể hiên ớc mơ niềm thông minh và ngốc nghếch là động vật có yếu tố hoang đờng thể hiên ớc mơ niềm tin chiÕn th¾ng Sä Dõa, Th¹ch Sanh, Em bÐ th«ng tin chiÕn th¾ng minh. Sä Dõa, Th¹ch Sanh, Em bÐ th«ng - Ngụ ngôn: mợn chuyện về vặt đồ vặt hay chính con ngờiđể nói bóng gió kín đáo minh. chuyện về con ngời để khuyên nhủ răn 3 .Ngụ ngôn: mợn chuyện về vặt đồ vặt hay chính con ngờiđể nói bóng gió kín đáo dạy một bài học nào đó ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, chuyện về con ngời để khuyên nhủ răn.

(294) §eo nh¹c cho mÌo, Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng. -Truyện cời: kể về nhỡng hiện tợng đáng cêi trong cuéc sèngnh»m t¹o ra tiÕng cêi vui hay phª ph¸n nh÷ng thãi h tËt xÊu Treo biÓn, lîn cíi ¸o míi. - Ca dao, d©n ca: + Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh c¶m gia đình. + Những câu hát về tình yêu quê hơng đất nớc, con ngời. + Nh÷ng c©u h¸t than th©n. + Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. -Tôc ng÷: + Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiên và lao động sản xuất. + Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. - S©n khÊu (chÌo) Quan ¢m ThÞ KÝnh.. dạy một bài học nào đó ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, §eo nh¹c cho mÌo, Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng. 4 -TruyÖn cêi: Treo biÓn, lîn cíi ¸o míi. - Ca dao, d©n ca: + Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh c¶m gia đình. + Những câu hát về tình yêu quê hơng đất nớc, con ngời. + Nh÷ng c©u h¸t than th©n. + Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. 5 -Tôc ng÷: + Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao động sản xuất. + Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. - S©n khÊu (chÌo) Quan ¢m ThÞ KÝnh.. 4. Củng cố: Nội dung nghệ thuật của các tác phẩm văn học đã học 5. DÆn dß: Häc thuéc ghi nhí, so¹n bµi ¤N TËP” Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011 TiÕt 168: tæng kÕt v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc v¨n häc nghÖ thuËt theo thÓ lo¹i vµ giai ®o¹n cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ v¨n häc ViÖt Nam. - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng tổng hợp các kiến thức văn học đã học B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: Hoạt đông của thầy và trò Nội dung cần đạt Tổng kết văn học trung đại ii- tæng kÕt v¨n häc trung Truyện trung đại: mợn chuyện về đại: 1. Truyện trung đại: mợn chuyện về loại vật để nói chuyệ con ngời đề cao ân loại vật để nói chuyệ con ngời đề cao ân nghĩa trọng đạo làm ngời ? Kể tên các truyện trung đại đã học? nghĩa trọng đạo làm ngời Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ - Con hæ cã nghÜa (Vò Trinh) thuËt? - ThÇy thuèc giái cèt ë t¾m lßng (Hå - Con hæ cã nghÜa (Vò Trinh) - ThÇy thuèc giái cèt ë t¾m lßng (Hå Nguyªn Trõng). - ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng: Nguyªn Trõng).ca ngîi phÈm chÊt cao quý cña vÞ th¸i y hÕt lßng ch÷a bÖnh cho d©n (ThÕ kØ XVI – NguyÔn D÷) - ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng: ND: Th«ng c¶m víi sè phËn oan nghiệp và vẻ đẹp truyền thống của ngời (ThÕ kØ XVI – NguyÔn D÷) phô n÷. ND: Th«ng c¶m víi sè phËn oan NT: KÓ chuyÖn, miªu t¶ nh©n vËt. nghiệp và vẻ đẹp truyền thống của ngời phô n÷. -ChuyÖn cò trong phñ chóa. (§Çu thÕ.

(295) NT: KÓ chuyÖn, miªu t¶ nh©n vËt. kØ XIX – Ph¹m §×nh Hæ) ph¸n thãi ¨n ch¬i cña vua chóa, -ChuyÖn cò trong phñ chóa. (§Çu thÕ quanPhª l¹i qua lèi ghi chÐp sù viÖc cô thÓ, kØ XIX – Ph¹m §×nh Hæ) ch©n thùc, sinh động. Phª ph¸n thãi ¨n ch¬i cña vua chóa, -Hoµng Lª NhÊt Thèng ChÝ: (§Çu thÕ quan l¹i qua lèi ghi chÐp sù viÖc cô thÓ, kØ XIX – Ng« Gia V¨n Ph¸i) chân thực, sinh động. Ca ngîi chiÕn c«ng cña NguyÔn HuÖ, -Hoµng Lª NhÊt Thèng ChÝ: (§Çu thÕ sù thÊt b¹i cña qu©n Thanh. NghÖ thuËt kØ XIX – Ng« Gia V¨n Ph¸i) viÕt tiÓu thuyÕt ch¬ng håi kÕt hîp tù sù vµ Ca ngîi chiÕn c«ng cña NguyÔn HuÖ, miªu t¶. sù thÊt b¹i cña qu©n Thanh. NghÖ thuËt 2.Thơ trung đại: viÕt tiÓu thuyÕt ch¬ng håi kÕt hîp tù sù vµ a, S«ng nói níc Nam: (1077) L ý miªu t¶. Thêng KiÖt. .Thơ trung đại: Tù hµo d©n téc, ý chÝ quyÕt chiÕn ,S«ng nói níc Nam: (1077) L ý Th- quyÕt th¾ng víi giäng v¨n hµo hïng. êng KiÖt. b,Phß gi¸ vÒ kinh: (1285) TrÇn Quang Tù hµo d©n téc, ý chÝ quyÕt chiÕn Kh¶i. quyÕt th¾ng víi giäng v¨n hµo hïng. ngîi chiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng, ,Phß gi¸ vÒ kinh: (1285) TrÇn Quang HµmCa Tö vµ bµi häc vÒ th¸i b×nh sÏ gi÷a Kh¶i. cho đất v¹n cæ. Ca ngîi chiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng, c,Buæi đứng ở Phủ Thiên Trờng Hµm Tö vµ bµi häc vÒ th¸i b×nh sÏ gi÷a tr«ng sa (cuèichiÒu thÕ kØ XIII TrÇn Nh©n T«ng). cho đất vạn cổ. Sù g¾n bã víi thiªn nhiªn vµ cuéc sèng ,Buổi chiều đứng ở Phủ Thiên Trờng ở một vùng quê yên tĩnh mà không đìu tr«ng sa (cuèi thÕ kØ XIII TrÇn Nh©n T«ng). hiu. NghÖ thuËt t¶ c¶nh tinh tª. Sù g¾n bã víi thiªn nhiªn vµ cuéc sèng ở một vùng quê yên tĩnh mà không đìu d, Bµi ca C«n S¬n (tríc 1442 – hiu. NghÖ thuËt t¶ c¶nh tinh tª. NguyÔn Tr·i) sù giao hoµ gi÷a thiªn sù hoµ gi÷a thiªn nhiªn víi mét t©m hån , Bµi ca C«n S¬n (tríc 1442 – giao nh¹y c¶m vµ nh©n c¸ch thanh cao. NghÖ thuËt NguyÔn Tr·i) sù giao hoµ gi÷a thiªn sù t¶ c¶nh so sánh, đặc sắc. giao hoµ gi÷a thiªn nhiªn víi mét t©m hån e, Sau phót chia ly (trÝch Chinh phôc nh¹y c¶m vµ nh©n c¸ch thanh cao. NghÖ thuËt ng©m khóc) (§Æng TrÇn C«ng - §T §iÓm tả cảnh so sánh, đặc sắc. dÞch) , Sau phót chia ly (trÝch Chinh phôc ng©m khóc) (§Æng TrÇn C«ng - §T §iÓm Nçi sÇu cña ngêi vî tè c¸o chiÕn tranh dÞch) phi nghÜa. C¸ch dïng ®iÖp tõ tµi t×nh. Nçi sÇu cña ngêi vî tè c¸o chiÕn tranh g, B¸nh tr«i níc (thÕ kØ XVIII – Hå phi nghÜa. C¸ch dïng ®iÖp tõ tµi t×nh. Xu©n H¬ng) trọng vẻ đẹp của ngời phụ nữ , B¸nh tr«i níc (thÕ kØ XVIII – Hå Tr©n vµ ngËm ngïi cho th©n phËn m×nh. Sö Xu©n H¬ng) dông cã hiÖu qu¶ nghÖ thuËt so s¸nh, Èn Trân trọng vẻ đẹp của ngời phụ nữ dô. vµ ngËm ngïi cho th©n phËn m×nh. Sö h, Qua §Ìo Ngang (ThÕ kØ XIX – Bµ dông cã hiÖu qu¶ nghÖ thuËt so s¸nh, Èn huyÖn Thanh Quan) dô. VÎ cæ ®iÓn cña bøc tranh §Ìo , Qua Đèo Ngang (Thế kỉ XIX – Bà Ngang vàđẹp t©m sù yªu níc qua lêi th¬ trang huyÖn Thanh Quan) träng, hoµn chØnh cña thÓ §êng LuËt. Vẻ đẹp cổ điển của bức tranh Đèo B¹n đến ch¬i (cuèi thÕ kØ XVIII Ngang vµ t©m sù yªu níc qua lêi th¬ trang ®Çu XIX – NguyÔnnhµ KhuyÕn) träng, hoµn chØnh cña thÓ §êng LuËt. c¶m b¹n bÌ ch©n thËt, s©u s¾c, hãm hØnh Bạn đến chơi nhà (cuối thế kỉ XVIII Tình vµ mét h×nh ¶nh gi¶n dÞ, linh ho¹t ®Çu XIX – NguyÔn KhuyÕn) II Tæng kÕt ghi nhí sgk T×nh c¶m b¹n bÌ ch©n thËt, s©u s¾c, hãm hØnh III LuyÖn tËp kÕt hîp trong giê vµ mét h×nh ¶nh gi¶n dÞ, linh ho¹t Häc sinh tæng hîp tiÕp 4. Cñng cè: Häc sinh häc bµi lµm bµi so¹n bµi tiÕp theo. 5. DÆn dß: ChuÈn bÞ kiÓm tra tæng hîp häc kú II.

(296) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1/5/2011 /5/2011 TiÕt 169-170: Tr¶ bµi V¨n, tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt - §¸nh gi¸ viÖc tiÕp thu bµi cña häc sinh, viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña häc sinh vÒ tiÕng Việt để giáo viên sử dụng phơng pháp dạy thích hợp hơn cho từng đối tợng học sinh. - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc v¨n häc nghÖ thuËt theo thÓ lo¹i vµ giai ®o¹n cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ v¨n häc ViÖt Nam. §Ó ¸p dông vµo bµi kiÓm tra tæng hîp rÌn kü n¨ng lµm bµi - RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi tËp thùc hµnh tiÕng ViÖt. TÝch hîp víi v¨n häc vµ tËp lµm v¨n. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi * Bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt I. tr¾c nghiÖm:. Khoanh tròn vào đáp án đúng sau mỗi cầu hỏi (2đ) §¸p ¸n A. 2. ChØ ra phÐp liªn kÕt trong ®o¹n v¨n sau: §¸p ¸n D. ii- tù luËn: (8®). T×m c©u v¨n chøa hµm ý vµ nãi râ néi dung cña hµm ý. (1®) Nhĩ tập trung hết sức còn lại để nói ra cái điều ham muốn cuối cùng của cuộc đời m×nh: - B©y giê con sang bªn kia s«ng h« bè… - §Ó lµm g× ¹ C©u chøa hµm ý Nhĩ khao khát đợc đặt chân lên bãi - Chẳng để làm gì cả bãi đất bồi bên kia sông 2. Xác định CN, VN của các câu sau, nói rõ đó là kiểu câu gì? (xét về mặt câu tạo ngữ ph¸p) Câu (1) câu ghép Câu (2) câu đơn. b, Cái mạnh của con ngời Việt Nam ta là sự cần cù, sáng tạo (đơn) c, LÞch sö cµng tiÕn lªn, di s¶n tinh thần nhân loại càng phong phú, sách vở tích luỹ càng thiếu, thì việc đọc sách còng ngµy cµng kh«ng dÔ. 3. ViÕt 1 ®o¹n v¨n giíi thiÖu t¸c gi¶ Lª Minh Khuª vµ t¸c phÈm “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” cã sö dông thµnh phÇn phô chó, t×nh th¸i,… III. NhËn xÐt: ¦u ®iÓm: Nhîc ®iÓm - ¦u ®iÓm + Các em đã nắm đợc kiểu bài + Nhiều bài các em trình bày hết sức sinh động khi sử dụng hợp lí các lí lẽ và dẫn chứng và một số từ ngữ biểu cảm để bộc lộ cảm xúc khi viết bài. + NhiÒu em ph©n tÝch kh¸ tèt . + Tr×nh bµy s¹ch sÏ, râ rµng. Nhîc ®iÓm: + NhiÒu em sa vµo kÓ nÓ mµ quªn ph¬ng thøc chÝnh cña bµi + Chi tiÕt, sù viÖc nghÌo nµn. + ThiÕu sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ lµm bµi v¨n trë nªn kh« khan. + Ch÷ viÕt cÈu th¶ cßn nhiÒu. Sinh t©n.

(297) + Lỗi diễn đạt, lỗi chính tả nhiều.đệ trờng + Ch÷a lçi sai. Gọi học sinh chữa lỗi sai về chính tả, diễn đạt trong bài làm của mình đợc cô giáo đánh dấu sẵn. rồi giáo viên chữa §äc bµi v¨n hay Gọi 2 học sinh làm bài tốt đọc rồi nhận xét tốt ở chỗ nào trên cơ sở cô vừa nhận xét. * Bµi kiÓm tra V¨n I TrÆc nghiÖm (3 ®iÓm ) Câu 1: đáp án B; Câu 2: đáp án A ; Câu 3: đáp án C ; Câu 4: đáp án B II Tù luËn ( 8 ®iÓm ) Cần đảm bảo các ý sau A Më bµi Nêu đợc nhân vật ông Hai và các đặc Điểm của ông ( 1điểm) B Th©n bµi - Khi ®i t¶n c «ng Hai lóc nµo còng kheo lµng «ng «ng rÊt tù hµo vÒ lµng - Khi nghe tin làng ông theo tây tâm trạng ông thay đổi hẳn + Cæ «ng l·o nghÑn ¾ng l¹i da mÆt tª r©n r©n + Dờng nh không thở đợc + VÒ nhµ «ng n»m vËt ra gêng + MÊy ngµy «ng kh«ng gi¸m ®i ®©u + §©y lµ t©m trang ®au khæ - Mét h«m cã ngêi l¹ mÆt xuÊt hiÖn + ông theo họ đi đến tối mới về khi về nhà tâm trạng thay đổi hẳn + ông đi khoe với mọi ngời làng ông không phải là theo giặc tin đó là tin đồn nhảm + T©m trang «ng hai sung síng phÊn khëi «ng l¹i tù hµo vÒ lµng m×nh - Nh vËy «ng Hai lµ ngêi rÊt yªu lµng t×nh yªu lµng g¾n víi t×nh yªu níc 4. Cñng cè: Kü n¨ng lµm bµi 5. DÆn dß: TiÕp tôc «n tËp V¨n, TiÕng ViÖt DuyÖt tuÇn 36. §íi Huy TiÒm TuÇn 37 Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. 1 /5/2011. /5/2011. TiÕt 171+172 : kiÓm tra häc kú II ( 2 tiÕt ) A. Mục tiêu cần đạt - Học sinh khái quát lại một cách hệ thống các kiến thức đã học về ba phân môn Văn, TiÕng ViÖt, TËp Lµm V¨n. - Có kỹ năng trình bày: Tạo lập văn bản, kỹ năng dựng độn, liên kết đoạn, dùng từ, đặt c©u.. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: I . §Ò bµi I. phần trắc nghiệm: Chêp lại câu trả lời đúng sau mỗi câu hỏi. 1. T¸c gi¶ cña v¨n b¶n “Bªn quª” lµ ai? A. NguyÔn Quang S¸ng C. Lª Minh Khuª.

(298) B. NguyÔn Minh Ch©u D. Y Ph¬ng 2. Tªn cña nh÷ng nh©n vËt trong v¨n b¶n “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” lµ g×? A. ChÞ Thao C. Nho B. Ph¬ng §Þnh D. C¶ 3 ý A, B, C 3. “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” s¸ng t¸c vµo giai ®o¹n nµo? A. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p C. Nớc nhà đã thống nhất B. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü 4. Nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cã nÐt g× næi bËt? A. Nhí lµng DÇu da diÕt C. Lµ ngêi g¾n bã víi lµng DÇu B. Lµ ngêi n«ng d©n cÇn cï, chÊt ph¸c D. Lµ ngêi yªu lµng, yªu níc tha thiÕt. 5. C©u v¨n sau khi trÝch tõ v¨n b¶n nµo? “ Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình đợc?” A. Lµng B. LÆng lÏ Sa Pa C. BÕn quª D. ChiÕc lîc ngµ. 6. NghÖ thuËt næi bËt cña truyÖn ng¾n “BÕn quª” lµ g×? E. Miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ vµ nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng. F. Đối thoại và độc thoại nội tâm. G. T¶ c¶nh ngô t×nh. H. C¶ 3 ý A, B, C II. PhÇn tù luËn. Nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp chung và riêng của các cô thanh niên xung phong trong truyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i) cña Lª Minh Khuª. II. §¸p ¸n: C©u 1: B. NguyÔn Minh Ch©u C©u 2: D. C¶ 3 ý A, B, C C©u 3: B. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü C©u 4: D. Lµ ngêi yªu lµng, yªu níc tha thiÕt. C©u 5: B. LÆng lÏ Sa Pa C©u 6 :Miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ vµ nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng. Tù luËn: - Më bµi: 0,5 ®iÓm - Th©n bµi: 5 ®iÓm - KÕt bµi: 0,5 ®iÓm. 4. Cñng cè: Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. D¨n dß: TiÕp tôc «n tËp, so¹n bµi Th, ®iÖn Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011 tiÕt 173: Th ®iÖn A. Mục tiêu cần đạt Thông qua giời học giáo viên giúp học sinh hiểu đợc thế nào là th điện Th«ng qua lý thuyÕt häc sinh ¸p dung vµo bµi tËp B. ChuÈn bÞ: - Thầy ra đề. - Trß «n tËp truyÖn C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3 Bµi míÝ Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Sau ®©y lµ mét sè trêng hîp cÇn göi th chóc mõng th¨m hái Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th ®iÖn.

(299) ? Học sinh đọc sgk ? Đầu đề th cần làm gì Ngµy th¸ng n¨m Đầu đề th Họ tênđịa chỉ ngời nhận Hä tªn ngêi göi Lêi chóc ? Vào đề nh thế nào Nhận đợc tin bạn đạt huy chơng vàng môn nhảy cao trong hội khẻo phù đổng C¶ líp tù hµo xin liÖt liÖt chóc mõng vµ mong bạn mạnh khẻo tiếp tục giành đợc nhiÒu huy ch¬ng vµng ? Kể về tình hình ở lớp và gia đình nh thế nµo Líp m×nh cã nhiÒu b¹n häc giái kú thi vừa qua đạt điểm 9,10 Các bạn có tinh thần tự giác giúp đỡ nhau trong häc tËp ? Về đạo đức nh thế nào Các bạn học tốt lại có đạo đức ngoan ? Bên cạnh đó một số bạn nh thế nào Mét sè b¹n cã mét sè hµnh vi kh«ng tèt NghØ häc v« tæ chøc kû luËt Lêi häc bÞ nhiÒu ®iÓm kÐm Nh b¹n Giang b¹n H¶o ? Vậy lớp đề ra biện pháp gì Giúp đỡ bạn trong học tập LípTiÕn hµnh tæ chøc nhãm c¸c b¹n häc khá giúp đỡ bạn học yếu chỗ nào bạn kh«ng hiÓu Líp trëng cö nhãm trëng gi¶ng gi¶i cho bạn đến nhà động viên bạn ? KÕt qu¶ nh thÕ nµo C¸c b¹n häc kÐm cã ý thøc v¬n lªn trong học tập đạo đức cũng thay đổi ? KÕt qu¶ líp m×nh nh thÕ nµo Trong học kỳ một đạt loại tốt trong trờng. Chóc mõng th¨m hái Ngµy th¸ng n¨m Đầu đề th Họ tên địa chỉ ngời nhận Hä tªn ngêi göi Lêi chóc. Nhận đợc tin bạn đạt huy chơng vàng môn nhảy cao trong hội khẻo phù đổng C¶ líp tù hµo xin liÖt liÖt chóc mõng vµ mong bạn mạnh khẻo tiếp tục giành đợc nhiÒu huy ch¬ng vµng Líp m×nh cã nhiÒu b¹n häc giái kú thi vừa qua đạt điểm 9,10 Các bạn có tinh thần tự giác giúp đỡ nhau Trong häc tËp Mét sè b¹n cã mét sè hµnh vi kh«ng tèt nghØ häc v« tæ chøc kû luËt Lêi häc bÞ nhiÒu ®iÓm kÐm Nh b¹n Giang b¹n H¶o Giúp đỡ bạn trong học tập lờp TiÕn hµnh tæ chøc nhßm c¸c b¹n häc kh¸ giúp đỡ bạn học yếu chỗ nào bạn không hiÓu Líp trëng cö nhãm trëng gi¶ng gi¶i cho bạn đến nhà động viên bạn C¸c b¹n häc kÐm cã ý thøc v¬n lªn trong học tập đạo đức cũng thay đổi Trong học kỳ một đạt loại tốt trong trờng. 4. Củng cố: Th, điện, đặc điểm và mục đích của th, điện 5. DÆn dß: Häc sinh vÒ nhµ häc bµi lµm so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011 tiÕt 174: Th ®iÖn A. Mục tiêu cần đạt Thông qua giời học giáo viên giúp học sinh hiểu đợc thế nào là th điện Th«ng qua lý thuyÕt häc sinh ¸p dung vµo bµi tËp B. ChuÈn bÞ: - Thầy ra đề. - Trß «n tËp th ®iÖn C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3 Bµi míÝ.

(300) Hoạt động của thấy và trò §Ò 1. Nh©n d©n thêng ®¨ng tin c¸c vÞ lãnh đạo Đảng và nhà nớc ta gửi điện chúc mừng đến các nguyên thủ quốc gia Các nớc bạn nhân dịp họ đợc đảm nhận cơng vị qua träng trong bé m¸y níc §Ò 2. Khi ngêi th©n b¹n bÌ ë xa gÆp rñi ro mÊt mát em hãy gửi th điện để hỏi thăm §Ò 3. Qua các phơng tiện thông tin đại chúng em thờng nghe tin các vị lãnh đạo Đảng và nhà nớc ta gửi điện thăm hỏi đến các vị lãnh đạo nớc bạn khi các nớc đó gặp thiên tai hoặc thiệt hại rủ ro lờn ảnh hởng đến cuéc sèng tÝnh m¹ng cña con ngêi ? Nh÷ng trêng hîp nµo cÇn göi th ®iÖn chóc mõng vµ trêng hîp nµo göi th ®iÖn th¨m hái Trêng hîp mét th ®iÖn Trêng hîp 2 §iÖn Trêng hîp 3 Th ®iÖn ? Lý do nào cần viết th điện đến chúc mõng đó là suy nghĩ và cảm xúc của ngời gửi đối với tin vui hoặc nỗi bất hạnh điều kh«ng may m¾n cña ngêi th©n Lêi chóc vµ mong muèn cña ngêi göi Häc sinh lÊy vÝ dô kh¸c ? H·y viÕt mét bøc th chóc mõng Häc sinh lµm bµi n¨m phót Gọi học sinh đọc bài Häc sinh kh¸c nhËn xÐt Sau đó giáo viên chốt lại. Nội dung càn đạt Nhân dân thờng đăng tin các vị lãnh đạo §¶ng vµ nhµ níc ta göi ®iÖn chóc mõng đến các nguyên thủ quốc gia các nớc bạn nhân dịp họ đợc đảm nhận cơng vị quan träng trong bé m¸y nhµ níc §Ò 2 Khi ngêi th©n b¹n bÌ ë xa gÆp rñi ro mÊt mát em hãy gửi th điện để hỏi thăm §Ò 3. Qua các phơng tiện thông tin đại chúng em thờng nghe tin các vị lãnh đạo Đảng và nhà nớc ta gửi điện thăm hỏi đến các vị lãnh đạo nớc bạn khi các nớc đó gặp thiên tai hoặc thiệt hại rủ ro lờn ảnh hởng đến cuéc sèng tÝnh m¹ng cña con ngêi ? Nh÷ng trêng hîp nµo cÇn göi th ®iÖn chóc mõng vµ trêng hîp nµo göi th ®iÖn th¨m hái Trêng hîp mét th ®iÖn Trêng hîp 2 §iÖn Trêng hîp 3 Th ®iÖn lý do nào cần viết th điện đến chúc mừng đó là suy nghĩ và cảm xúc của ngời gửi đối với tin vui hoặc nỗi bất hạnh điều kh«ng may m¾n cña ngêi th©n Lêi chóc vµ mong muèn cña ngêi göi. 4. Củng cố: Th, điện, đặc điểm và mục đích của th, điện 5. Dùn dß: Hhäc sinh vÒ nhµ häc bµi lµm so¹n bµi tiÕp theo Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 1 /5/2011 /5/2011 TiÕt 175 : tr¶ bµi kiÓm tra häc kú II. A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ l¹i c¸c kiÕn thøc v¨n häc nghÖ thuËt theo thÓ lo¹i vµ giai ®o¹n cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ v¨n häc ViÖt Nam. §Ó ¸p dông vµo bµi kiÓm tra tæng hîp - RÌn luyÖn cho häc sinh kÌn kü n¨ng lµm bµi B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi. - Trß so¹n bµi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức. 2- KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: I. §¸p ¸n:.

(301) C©u 1: - Khái niệm đúng: 0,5 điểm - Đặc điểm đúng : 0,5 điểm - Ví dụ đúng: 0,5 điểm C©u 2: - ý nghÜa t¶ thùc: 1,0 ®iÓm - ý nghÜa tîng trng: 1,5 ®iÓm C©u 3: - Më bµi: 0,5 ®iÓm - Th©n bµi: 5 ®iÓm II. Nhạn xét đánh giá - Nh÷ng u ®iÓm: - Nh÷ng h¹n chÕ: 4. Cñng cè: Thu ba×, nhËn xÐt giê tr¶ bµi gäi ®iÓm vµo sæ 5. DÆn dß: ChuÈn bÞ tµi liÖu V¨n, To¸n chuÈn bÞ «n thi vµo 10 THPT DuyÖt tuÇn 37. §íi Huy TiÒm. I. phần trắc nghiệm: Chêp lại câu trả lời đúng sau mỗi câu hỏi. 1. T¸c gi¶ cña v¨n b¶n “Bªn quª” lµ ai? A. NguyÔn Quang S¸ng C. Lª Minh Khuª B. NguyÔn Minh Ch©u D. Y Ph¬ng 2. Tªn cña nh÷ng nh©n vËt trong v¨n b¶n “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” lµ g×? A. ChÞ Thao C. Nho B. Ph¬ng §Þnh D. C¶ 3 ý A, B, C 3. “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” s¸ng t¸c vµo giai ®o¹n nµo? A. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p C. Nớc nhà đã thống nhất B. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü 4. Nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cã nÐt g× næi bËt? A. Nhí lµng DÇu da diÕt C. Lµ ngêi g¾n bã víi lµng DÇu B. Lµ ngêi n«ng d©n cÇn cï, chÊt ph¸c D. Lµ ngêi yªu lµng, yªu níc tha thiÕt. 5. C©u v¨n sau khi trÝch tõ v¨n b¶n nµo? “ Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình đợc?” A. Lµng B. LÆng lÏ Sa Pa C. BÕn quª D. ChiÕc lîc ngµ. 6. NghÖ thuËt næi bËt cña truyÖn ng¾n “BÕn quª” lµ g×? I. Miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ vµ nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng. J. Đối thoại và độc thoại nội tâm. K. T¶ c¶nh ngô t×nh. L. C¶ 3 ý A, B, C II. PhÇn tù luËn. Nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp chung và riêng của các cô thanh niên xung phong trong truyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i) cña Lª Minh Khuª..

(302) C©u 1: ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp, cho vÝ dô minh ho¹ C©u 2: ChÐp thuéc lßng bèn c©u th¬ cuèi cña bµi th¬ Sang thu cña H÷u ThØnh vµ nªu cảm nhận của em về cái hay, cái đẹp của đoạn thơ ấy. C©u 3: Suy nghÜ cña em vÒ nhn v¹t bÐ Thu trong truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ cña nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng..

(303)

Giao an van 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về