Giải pháp tăng cường quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện tân yên, tỉnh bắc giang

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

ĐỖ THỊ HẢI YẾN

GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂN YÊN, TỈNH BẮC
GIANG

Chuyên ngành:

Quản lý kinh tế

Mã số:

60 62 01 15

Người hướng dẫn khoa học:

TS. Trần Văn Đức


NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng dùng để bảo
vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cám
ơn, các thơng tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Hải Yến

i


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, tơi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cơ giáo, sự giúp đỡ, động viên của
bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi được bày tỏ lịng kính trọng và biết
ơn sâu sắc tới TS. Trần Văn Đức đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời
gian và tạo điều kiện cho tơi trong suốt q trình học tập và thực hiện đề tài.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ
môn kinh tế, Khoa Kinh tế &Phát triển nông thôn - Học viện Nơng nghiệp Việt Nam đã
tận tình giúp đỡ tơi trong q trình học tập, thực hiện đề tài và hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn cán bộ, nhân viên phịng Tài chính- Kế hoạch, Thanh
tra huyện, UBND các xã, thị trấn, Kho bạc Nhà nướchuyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang đã
nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q trình nghiên cứu đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành luận văn./.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Hải Yến

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan............................................................................................................................... i
Lời cảm ơn.................................................................................................................................. ii
Mục lục....................................................................................................................................... iii
Danh mục các chữ viết tắt........................................................................................................ v
Danh mục bảng......................................................................................................................... vi
Trích yếu luận văn.................................................................................................................. viii
Thesic abstract............................................................................................................................ x
Phần 1. Mở đầu........................................................................................................................... 1
1.1.
Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................. 1
1.2.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài................................................................................. 2
1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu chung....................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể........................................................................................ 2
1.3.
Câu hỏi nghiên cứu..................................................................................................... 2
1.4.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................ 3
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................................. 3
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................................... 3
Phần 2. Tổng quan tài liệu........................................................................................................ 4
2.1.
Những vấn đề lý luận về quản lý ngân sách xã...................................................... 4
2.1.1. Một số khái niệm có liên quan.................................................................................. 4
2.1.2. Đặc điểm của ngân sách xã........................................................................................ 8
2.1.3. Vai trò của quản lý ngân sách xã............................................................................... 9
2.1.4. Nội dung quản lý ngân sách xã................................................................................. 9
2.1.5. Kiểm tra, thanh tra, kiểm tốn đối với cơng tác quản lý ngân sách xã .............22
2.1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách xã................................................. 23
2.2.
Cơ sở thực tiễn........................................................................................................... 26
2.2.1. Bài học kinh nghiệm quản lý ngân sách xã trong tỉnh và trong nước ..............26
2.3.
Các cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài đã công bố ............................... 29
Phần 3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................... 31
3.1.
Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.................................................................................. 31
3.1.1. Đặc điểm về tự nhiên................................................................................................ 31
3.1.2. Đặc điểm về kinh tế- xã hội..................................................................................... 32
3.2.
Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 36
3.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu...................................................................... 36
3.2.2. Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu, thơng tin .................................................. 36
3.2.3. Phương pháp phân tích số liệu................................................................................ 37

iii

3.2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu.................................................................................. 38
Phần 4. Kết quả và thảo luận............................................................................................. 39
4.1.
Thực trạng quản lý ngân sách xã ở huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, giai
đoạn 2013-2015........................................................................................................ 39
4.1.1. Lập dự toán thu, chi ngân sách xã.......................................................................... 39
4.1.2. Chấp hành dự toán ngân sách xã............................................................................ 44
4.1.3. Cân đối thu - chi ngân sách xã................................................................................ 72
4.1.4. Công tác kế tốn, quyết tốn ngân sách xã........................................................... 73
4.1.5. Cơng tác thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn ngân sách xã ....................................... 75
4.2.
Đánh giá công tác quản lý nsx trên địa bàn huyện Tân Yên, tỉnh Bắc
Giang........................................................................................................................... 76
4.2.1. Những kết quả đạt được và hạn chế....................................................................... 76
4.2.2.

Nguyên nhân của những hạn chế.................................................................. 80

4.3.

Phân tích yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện

4.3.1.
4.3.2.
4.3.3.
4.3.4.
4.4.
4.5.
4.5.1.

4.5.2.
4.5.3.
4.5.4.
4.5.5.

Tân Yên, tỉnh Bắc Giang......................................................................................... 81
Trình độ chủ tịch UBND xã, cán bộ tài chính xã................................................. 81
Cơ sở vật chất phục vụ công tác quản lý NSX..................................................... 83
Chế độ chính sách quy định về quản lý ngân sách xã ......................................... 84
Ý thức chấp hành pháp luật của các xã.................................................................. 85
Định hướng quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên, tỉnh Bắc
Giang trong thời gian tới......................................................................................... 86
Các giải pháp tăng cường quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân
Yên, tỉnh Bắc Giang................................................................................................. 88
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý ngân sách xã ................................ 88
Nhóm giải pháp trong khâu lập, quyết định phân bổ, giao dự toán ngân
sách xã........................................................................................................................ 92
Nâng cao công tác chấp hành ngân sách............................................................... 93
Công tác quyết tốn ngân sách................................................................................ 98
Về cơng tác đào tạo bồi dưỡng............................................................................. 100

Phần 5. Kết luận và kiến nghị.......................................................................................... 102
5.1.
Kết luận.................................................................................................................... 102
5.2.
Kiến nghị.................................................................................................................. 103
Tài liệu tham khảo................................................................................................................. 104

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Nghĩa tiếng việt

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

BQ

Bình qn

CN

Cơng nghiệp

CNH - HĐH

Cơng nghiệp hoá - hiện đại hoá

DT

Dự toán

HĐND

Hội đồng nhân dân

HĐND

Hội đồng nhân dân

KBNN

Kho bạc Nhà nước

KT-XH

Kinh tế - xã hội

KH

Kế hoạch

LN

Lâm nghiệp

NLN

Nơng lâm nghiệp

NN

Nhà nước

NQD

Ngồi quốc doanh

NS

Ngân sách

NSNN

Ngân sách Nhà nước

NSX

Ngân sách xã

SS

So sánh

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TC-KH

Tài chính - Kế hoạch

TGKB

Tiền gửi kho bạc

TSCĐ

Tài sản cố định

TH

Thực hiện

UBND

Uỷ ban nhân dân

ƯTH

Ước thực hiện

XDCB

Xây dựng cơ bản

v


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1.

Số liệu phiếu khảo

Bảng 4.1.

Tổng hợp dự tốn t

2013 - 2015............
Bảng 4.2.

Đánh giá về cơng tá

Bảng 4.3.

Tổng hợp dự tốn c

2013 - 2015............
Bảng 4.4.

Tình hình thu NSX t

Biểu 4.5.

Các khoản thu NSX

Biêu 4.6.

Chi tiết khoản mục

huyện Tân Yên giai
Biểu 4.7.

Các khoản thu NSX

Bảng 4.8.

Số lượng và ý kiến

NS chưa đúng qui đ
Biểu 4.9.

Chi NSX trên địa bà

Biểu 4.10. Phân tích tình hình chi sự nghiệp kinh tế giai đoạn 2013-2015 ..................
Bảng 4.11. Tình hình chi quản lý hành chính cấp xã trên địa bàn huyện Tân

Yên giai đoạn 2013
Bảng 4.12. Số lượng và ý kiến trả lời về nguyên nhân của việc chấp hành chi

NSX chưa đúng qui
Bảng 4.13. Tình hình cân đối thu - chi ngân sách xã trên địa bàn

Yên giai đoạn 2013
Bảng 4.14. Số lượng và ý kiến trả lời về công tác kế toán, quyết toán ngân sách

xã chưa đúng qui đ
Bảng 4.15. Kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán giai đoạn 2013-2015 ......................
Bảng 4.16. Đánh giá về công tác quản lý ngân sách xã ................................................
Bảng 4.17. Đánh giá năng lực của Chủ tịch UBND xã, cán bộ tài chính kế tốn

tham gia công tác q

vi


DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Hệ thống ngân sách Nhà nước.............................................................................. 5
Hình 3.1. Bản đồ hành chính huyện Tân Yên..................................................................... 31
Hình 3.2. Cơ cấu GTSX theo ngành kinh tế ( theo giá hiện hành) năm 2015 ...............33

vii


TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Tên tác giả: Đỗ Thị Hải Yến
Tên luận văn: “Giải pháp tăng cường quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang”.
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60 34 04 10

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nơng nghiệp Việt Nam
Mục đích nghiên cứu của luận văn: Nhằm đánh giá thực trạng công tác
quản lý ngân sách xã, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách xã giai đoạn 2013
– 2015, đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý ngân sách xã của huyện Tân Yên,
tnhr Bắc Giang trong thời gian tới, góp phần phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn
huyện Tân Yên.
-

Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng:

+
Phương pháp chọn mẫu khảo sát: Chọn xã đại diện, chọn hộ đại diện,
chọn cán bộ quản lý cấp trên trực tiếp quản lý ngân sách xã.
+ Phương pháp thu thập dữ liệu:
Dữ liệu thứ cấp phục vụ nghiên cứu này bao gồm: Thu thập báo cáo xây dựng
dự tốn; Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, giao chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước và báo
cáo quyết toán ngân sách hàng năm, quyết định giao chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước của
UBND huyện cho xã, quyết định cơng khai quyết tốn của các xã, TT.
Dữ liệu sơ cấp phục vụ cho quá trình nghên cứu gồm: Các dữ liệu có liên quan đến
cơng tác quản lý NSX tại huyện Tân Yên được thu thập tại các điểm khảo sát điển hình
thơng qua việc tham khảo ý kiến của cán bộ phịng Tài chính- kế hoạch huyện, Kho bạc
Nhà nước huyện, Chi cục thuế huyện, Chủ tịch, kế toán các xã, TT, người dân, các ban
ngành thuộc UBND các xã, TT liên quan đến quản lý NSX tại huyện Tân n.

+
Phương pháp phân tích thơng tin: Phương pháp thống kê mô tả, phương
pháp so sánh, phương pháp cân đối, phương pháp tổng hợp ý kiến.
+

Các kết quả nghiên cứu đã đạt được:
Cơ sở lý luận và thực tiễn về tăng cường quản lý ngân sách xã thông qua các

khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung quản lý ngân sách xã, cơng tác kiểm tra, thanh
tra, kiểm tốn đối với công tác quản lý ngân sách xã và các yếu ảnh hưởng đến đến
quản lý ngân sách xã.

viii


+

Thực trạng tổ chức, triển khai thực hiện quản lý ngân sách xã; kết quả thực
hiện các nội dung quản lý ngân sách xã; đánh giá công tác lập dự tốn, chấp hành dự
tốn, cơng tác hạch tốn, kế tốn, thanh tra, kiểm tra ngân sách xã và những kết quả
đạt được và hạn chế trong công tác quản lý ngân sách, nguyên nhân và đề xuất các giải
pháp giải quyết.
Những hạn chế trong việc quản lý ngân sách xã đó là vệc lập dự tốn, chấp
hành dự tốn cịn chưa được chú trọng cịn mang tính hình thức, khơng tuân thủ theo
định mức quy định của Nhà nước ban hành, nhiều đơn vị khi lập dự toán nguồn thu,
chi cao hơn rất nhiều so với kinh phí huyện giao, việc chấp hành dự toán chi chưa bám
sát vào dự toán thu, dẫn đến chưa cân đối đảm bảo nhiệm vụ chi còn phải bổ sung,
điều chỉnh nhiều lần trong năm, xác định nhiệm vụ chi đầu tư XDCB còn chưa đồng
bộ trong cân đối thu-chi ngân sách; công tác, thanh tra kiểm tra về ngân sách vẫn có
nhiều đơn vị sai phạm về quản lý ngân sách xã.
+
Để thực hiện tốt công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên,
tỉnh Bắc Giang trong các năm tiếp theo cần áp dụng đồng bộ các giải pháp sau: Tiếp
tục hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý ngân sách xã; nhóm giải pháp trong khâu lập
dự tốn ngân sách xã; nâng cao công tác chấp hành dự tốn ngân sách trong đó cần
thực hiện nâng cao đề án tăng thu ngân sách; cơng tác quyết tốn ngân sách xã; ngân
cao công tác đào tạo, bồi dưỡng.
+
Từ những nội dung trên về công tác quản lý ngân sách xã để quản lý ngân sách
xã một cách đồng bộ, có hiệu quả tổ chức thực hiện tốt cơng tác quản lý ngân sách
trên địa bàn huyện thì đề nghị Nhà nước ban hành chế tài cụ thể và xử lý nghiêm
những trường hợp không thực hiện đúng các quy định về quản lý thu.

ix


THESIC ABSTRACT

Name of candidate: Đỗ Thị Hải Yến
Topic of the dissertation: “Solutions to enhance budget management of
commune on Tan Yen district, Bac Giang province”.
Specialized in: Economic management
Code: 60 34 04 10
Institution: Vietnam national university of agriculture
Research purpose of dissertation:
In order to assess the status of the communal budget management, the factors
affect the communal budget management budget period 2013 - 2015, proposing
solutions enhance the communal budge management Tan Yen district, Bac Giang
province in the future, contributing to economic development and social Tan Yen
district.
The research methods were used:
+ Survey Sampling method: Selected representative communal, representative of
households, selected upper management personnel directly manage the communal budget.
+ Data collection methods: Secondary data for research include: Collecting
construction report estimates; Report economic - social, delivery targets of the State
budget and report annual budget settlement, allocation decisions of the State plan targets
of People's Committees for communes, public decision of the communal settlement, town.
Primary data service for research process including: data related to budget
management in Tan Yen communes is collected in a typical survey point through the
consultation of staff rooms Finance plan of District State Treasury district, District Tax
Departments, the Chairman, the communes accounting, town, local people, departments of
the People's Committee ,town concerning budget management in Tan Yen commune.
+ Information analysis method: The statistic described methods, comparative
medthods, balancing methods, synthetic methods.
The main research results:
+ Theoretical basis and practices enhance budget management through social
concepts, characteristics, roles, contenting of communal budget management , the

monitoring, inspection, audit of the state budget management, and the main factor
influence the communal budget management.
+ Status of organization,implementation of communal budget management; results
of the content implementation for communal management budget; evaluation of
estimation, Executive estimation, accounting work, accounting, inspection, checking the

x


communal budget, and the achievements and constraints of management budget,
causing and proposing solutions to resolve.
The limitations in the management are the communal budget estimate,
Executive estimates are still not focused on form, not obey regulation norms are
issued by the State, many departments when they estimate revenue, and expends are
much higher than budgets allocated by districts. The compliance cost estimates have
not close to the revenue, leading to unbalanced ensure spending task must be added,
adjusted several times a year, determining expenditure on construction tasks remains
incomplete and in balance revenues and expenditures budget; inspection work on the
budget still has many mistakes from department of communal budget management.
+
To implement the communal budget management of Tan Yen district, Bac
Giang province in the next year should apply synchronization solutions: Continuing to
improve the communal decentralization mechanism budget; solutions in the
communal estimation budget; improving the executive work for budget estimates
which should perform to enhance revenue enhancement projects; the settlement of the
communal budget; improving the training and retraining.
+
From the content on the communal budgets management manage the budget
in a coordinated social, implementing good management in the district budget
effectively and suggest the state issued specific sanctions and strict handling the cases

of failure to comply with regulations on revenue management.

xi


PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Cùng với sự phát triển của đất nước, ngân sách Nhà nước ngày càng lớn
mạnh và phát huy vai trò quan trọng trong việc tập trung nguồn tài lực đảm bảo
duy trì sự tồn tại, cũng như mọi hoạt động của bộ máy Nhà nước, đồng thời là
công cụ thiết yếu giúp Nhà nước quản lý, điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Với chủ trương phát triển toàn diện của Đảng, ngân sách xã ngày càng thể
hiện rõ chức năng, vai trị, nhiệm vụ của mình cung cấp phương tiện vật chất cho
sự tồn tại và hoạt động chính quyền cấp xã trên tất cả các lĩnh vực. Đề cao trách
nhiệm của chính quyền cấp xã trong việc tham gia quản lý tài chính Nhà nước,
đồng thời tạo điều kiện cho huyện chủ động trong việc xây dựng và thực hiện kế
hoạch thu chi ngân sách xã nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hoá và cải thiện
đời sống của nhân dân trên địa bàn. Tuy nhiên trong điều kiện NSNN có hạn, thì
việc chi ngân sách thế nào cho hiệu quả và tiết kiệm, tránh được tình trạng thất
thốt, thâm hụt luôn là vấn đề được đặt ra.
Tân Yên là huyện miền núi, nằm ở phía tây của tỉnh Bắc Giang, là huyện
nông nghiệp thuần túy, theo ranh giới hành chính, huyện bao gồm 24 xã, thị trấn
2

với tổng diện tích tự nhiên là 206,7 km . Trong những năm qua cùng với sự phát
triển chung của tỉnh, huyện Tân Yên luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của
Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, ủy ban nhân dân và các Sở, Ban, Ngành của tỉnh trên
tất cả các lĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực thu, chi NSNN. Công tác quản lý ngân sách
xã tại huyện Tân Yên đã có nhiều đổi mới, đạt được tiến bộ đáng kể, kinh tế ngày

càng phát triển, văn hoá xã hội khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của nhân
dân được cải thiện, an ninh quốc phòng được giữ vững và ngày càng đáp ứng tốt
hơn yêu cầu của công cuộc đổi mới hiện nay. Tuy nhiên, công tác quản lý ngân
sách xã vẫn còn những bất cập nhất định cả về cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện.
Giao thu ngân sách và các nội dung chi ngân sách lại phải chấp hành những quy
định mang nặng tính thủ tục hành chính, gị bó bởi chính sách chế độ, tiêu chuẩn,
định mức phân bổ nhưng lại không bị ràng buộc về hiệu quả sử dụng ngân sách
được giao. Năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác chuyên môn chưa cao, chưa
đáp ứng được yêu cầu cơng việc. Bên cạnh đó, cịn có những xã

1


chấp hành quy định về lập dự toán, điều hành dự toán và quyết toán ngân sách
chưa nghiêm.
Với sự nhận thức về tầm quan trọng cũng như những tồn tại trong công tác
quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên; Qua nghiên cứu và thực tế công
tác tại địa phương tôi đã chọn đề tài: “Giải pháp tăng cường quản lý ngân sách
xã trên địa bàn huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang”.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu chung
Trên cơ sở đánh giá thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách
xã mà đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang trong những năm tới.
1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
-

Hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách xã;

Đánh giá thực trạng quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên,

tỉnh Bắc Giang những năm qua;
-

Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách xã trên địa bàn

huyện Tân Yên.
-

Đề xuất định hướng và các giải pháp nhằm tăng cường quản lý ngân sách

xã có hiệu quả trên địa bàn huyện Tân Yên cho các năm tới.
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1. Thực trạng quản lý ngân sách xã như thế nào?
2. Quản lý NSX trên địa bàn huyện Tân Yên bao gồm những nội dung gì?
3.

Để quản lý ngân sách xã cần quan tâm đặc điểm, nguyên tắc quản lý

NSX như thế nào?
4.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý ngân sách xã trên địa bàn

huyện Tân Yên?
5.

Quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân n có những thuận lợi và

khó khăn gì?

6.

Những giải pháp cần đề xuất để tăng cường quản lý ngân sách xã có hiệu

quả trên địa bàn huyện Tân Yên?

2


1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
-Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách xã.
-

Công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên.

-

Các nguồn thu, chi NSX.

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về
quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tân Yên, yếu tố ảnh hưởng và các giải
pháp nhằm tăng cường quản lý ngân sách xã có hiệu quả.
Phạm vi không gian: Đề tài được nghiên cứu trên địa bàn huyện Tân Yên,
tỉnh Bắc Giang.
Phạm vi thời gian: Đề tài sử dụng các số liệu liên quan đến thực trạng
công tác quản lý thu, chi ngân sách xã ở huyện Tân Yên trong năm trở lại đây (từ
năm 2013-2015), các giải pháp đến 2020.

3


PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ
2.1.1. Một số khái niệm có liên quan
2.1.1.1. Ngân sách Nhà nước và nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước
*

Khái niệm: Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà

nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong
một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước (Quốc hội,
2002).
*

Nguyên tắc quản lý Ngân sách Nhà nước:

NSNN được quản lý thống nhất, tập trung, dân chủ, hiệu quả, tiết kiệm,
cơng khai, minh bạch, cơng bằng, bình đẳng; có phân cấp quản lý; gắn quyền hạn
với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước các cấp (Quốc hội, 2002).
Trong hoạt động NS điều này có tầm quan trọng đặc biệt. Một mặt đảm bảo
sự thống nhất ý trí và lợi ích qua phân bổ NS để có hàng hóa dịch vụ cơng cộng có
tính chất quốc gia. Mặt khác nó phát huy tính chủ động, sáng tạo của các địa
phương, các tổ chức, cá nhân trong giải quyết từng vấn đề cụ thể. Tập trung không
phải độc đoán chuyên quyền mà trên cơ sở phát huy dân chủ cơ sở.
Các khoản chi ngân sách chỉ được thực hiện khi có dự tốn được cấp có
thẩm quyền giao và phải bảo đảm đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ
quan nhà nước có thẩm quyền quy định và được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân
scsh hoặc người được ủy quyền quyết định chi. Người ra quyết định chi phải chịu

trách nhiệm về quyết định của mình, nếu chi sai phải bồi hồn cho cơng quỹ và tùy
theo tính chất, mức độ vị phạm cịn bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy
cứu trách nhiệm hình sự (Bộ Tài chính, 2003).
Chi đầu tư chương trình, dự án phải phù hợp với chiến lược phát triển kinh
tế - xã hội; chiến lược nợ quốc gia, cụ thể: Việc bố trí chi đầu tư XDCB phải phù
hợp với khả năng cân đối bố trí nguồn vốn theo cam kết bố trí dự tốn chi ngân
sách cho từng chương trình, dự án; tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chí, định mức
phân bổ vốn đầu tư cho từng chương trình, dự án trong từng giai đoạn được cấp có
thẩm quyền; tập trung ưu tiêu bố trí vốn cho các ngành, lĩnh vực, vùng lãnh

4


thể theo mục tiêu và định hướng phát triển của từng thời kỳ, đảm bảo tập trung
tránh dàn trải (Chính phủ, 2010).
2.1.1.2. Hệ thống ngân sách nhà nước
Hệ thống ngân sách Nhà nước là tổng thể các cấp ngân sách gắn bó hữu cơ
với nhau, có mối quan hệ ràng buộc chặt chẽ với nhau trong quá trình phân phối và
sử dụng nguồn thu để thực hiện các nhiệm vụ chi của từng cấp NS (Đặng Thị
Hồng Vân, 2010).
Tổ chức hệ thống ngân sách Nhà nước luôn gắn liền với tổ chức bộ máy
NN và vai trị, vị trí của bộ máy đó trong q trình phát triển kinh tế xã hội của đất
nước trên cơ sở hiến pháp, pháp luật. Phù hợp với mơ hình chính quyền nhà nước
ta hiện nay, hệ thống NSNN theo luật định bao gồm ngân sách trung ương và ngân
sách địa phương, được thể hiện cụ thể qua sơ đồ 1.1 (Chính phủ, 2003).

NSNN VIỆT NAM

Ngân sách ĐP

Ngân sách TW

Ngân sách cấp
tỉnh

Ngân sách quận,
huyện

Ngân sách cấp xã

Ngân sách cấp huyện

Sơ đồ 1.1. Hệ thống ngân sách Nhà nước
Nguồn: Chính phủ (2003)

5


Trong hệ thống ngân sách Nhà nước ta hiện nay thì ngân sách Trung ương
giữ vai trị chủ đạo bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ chi của quốc gia và hỗ trợ
những địa phương chưa cân đối được ngân sách. Ngân sách trung ương đảm bảo
100% cho nhiệm vụ quốc phòng- an ninh, đối ngoại, chi đầu tư xây dựng cơ sở hạ
tầng giao thông đường bộ, thủy lợi phục vụ phát triển kinh tế - xã hội mang tính
liên kết vùng, khu vực, chi hồn thuế. Ngân sách địa phương được phân cấp nguồn
thu bảo đảm chủ động trong thực hiện những nhiệm vụ chi được giao; tăng cường
nguồn lực cho ngân sách xã. Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương (gọi chung là cấp tỉnh) quyết định việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi
giữa các cấp ngân sách ở địa phương phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã
hội, quốc phịng, an ninh và trình độ quản lý của mỗi cấp trên địa bàn (Chính phủ,
2003).

2.1.1.3. Khái niệm, q trình hình thành ngân sách xã
Ngân sách Nhà nước là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử, bao
gồm toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức
năng và nhiệm vụ của Nhà nước (Quốc hội, 2002).
Ngân sách nhà nước được phân định thành ngân sách Trung ương và ngân
sách địa phương. Ngân sách Trung ương là ngân sách của các bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác ở Trung ương. Ngân sách địa
phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân
và Uỷ ban nhân dân (Tỉnh, huyện, xã) ( Quốc hội, 2002).
Ngân sách xã là cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống NSNN, là quỹ tiền tệ
tập trung phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa một bên là chính quyền xã với một
bên là các chủ thể khác thông qua sự vận động của các nguồn tài chính nhằm đảm
bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền xã trên mọi lĩnh vực kinh tế,
chính trị, an ninh trật tự và văn hoá, xã hội trên địa bàn theo phân cấp.
Nói một cách cụ thể: Ngân sách xã là toàn bộ các khoản thu, chi được quy
định trong dự toán trong một năm do hội đồng nhân cấp xã quyết định và giao cho
uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng nhiệm
vụ của chính quyền cấp xã.
Song song với sự ra đời, tồn tại và phát triển của chính quyền cấp xã thì
“quỹ” xã (mà bây giờ gọi là NSX) cũng được hình thành và phát triển như một

6


tất yếu khách quan để đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý Nhà nước ở cơ sở.
Qua mỗi giai đoạn phát triển, NSX đã có những thay đổi về chức năng, nhiệm vụ,
về kỷ luật tài chính, chế độ thu chi ngân sách xã cho phù hợp. Chẳng hạn: Về chức
năng, nhiệm vụ: ở thời Khúc Hạo có tư giáp trông coi nhân lực và sánh thuế; ở thời
Lê có xã trưởng trơng coi việc khốn thu và nộp thuế; ở thời Nguyễn có chức sắc ở

3 miền khác nhau phụ trách cơng tác tài chính.
Về chế độ thu, chi ngân sách xã trong mỗi thời kỳ cũng có sự khác nhau do
sự áp đặt các luật lệ khác nhau của các triều đại. Trong thời Lê, chế độ quản lý
NSX được quy định rất chặt chẽ: đối với xã lớn chỉ được phép chi trong phạm vi
50 quan, xã nhỏ 20 quan (đơn vị tiền tệ lúc đó), quỹ xã chỉ giữ lại 30 quan để chi
tiêu, số còn lại phải gửi vào nhà giàu trong xã cất giữ. Dưới chế độ XHCN, trong
thời kỳ bao cấp NSX chưa được quan tâm, coi trọng do ảnh hưởng của cơ chế tập
trung, bao cấp (Từ năm 1996 ngân sách xã được quản lý theo Luật ngân sách nhà
nước).
Ngày 08/04/1972, “Điều lệ ngân sách xã” được ban hành. Từ đó ngân sách
xã được quản lý theo luật lệ thống nhất của Nhà nước. Lúc này, ngân sách xã thực
sự trở thành cơng cụ góp phần huy động tài lực, vật lực cho sự nghiệp xây dựng
CNXH đã được bắt đầu trên quy mơ tồn quốc, theo kế hoạch 5 năm lần thứ 2
(1976-1980).
Vị trí, vai trị của ngân sách xã được khẳng định lại trong thời kỳ khôi phục
cơ sở vật chất, xây dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng nông thôn mới với sự ra đời
của Nghị quyết 138/HĐBT ngày 19/11/1983. Ngân sách xã lúc này đã là một cấp
trong hệ thống ngân sách Nhà nước gồm: NSTW, NS Tỉnh (Thành phố trực thuộc
TW), NS Huyện (Quận, Thị xã), Ngân sách xã (Phường, thị trấn). Tuy nhiên ở thời
kỳ này, ngân sách xã chưa thực sự phát huy được vai trị của mình.
Để đáp ứng u cầu quản lý kinh tế trong thời kỳ đổi mới đất nước, chuyển
từ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường định hướng
XHCN có sự quản lý của Nhà nước, trong những năm vừa qua Nhà nước đã ban
hành nhiều văn bản Luật, Nghị định, Thơng tư hướng dẫn liên quan đến quản lý
NSNN nói chung và ngân sách xã nói riêng như: Luật NSNN số 47/1996/QH10
ban hành ngày 20/03/1996; Luật NSNN số 06/1998/QH10 luật sửa đổi, bổ sung
một số điều của luật NSNN năm 1998; Luật NSNN số 01/2002/QH11; Thông tư số
60/2003/TT- BTC ngày 23/06/2003 và mới đây

7

nhất là Quyết định số 94/2005/QĐ - BTC ngày 12/12/2005 của Bộ trưởng Bộ Tài
chính về việc ban hành chế độ kế tốn ngân sách và tài chính xã, điều này một lần
nữa khẳng định ngân sách xã là một cấp ngân sách nằm trong hệ thống NSNN
thống nhất, là một phần của NSNN, là phương tiện vật chất để chính quyền cấp xã
thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Đây thực sự là một bước phát triển mới
trong Ngân sách xã, khẳng định rõ ngân sách xã ngày càng được quan tâm, củng
cố và hoàn thiện hơn.
* Khái niệm quản lý.
-

Quản lý là sự tác động có tổ chức, định hướng của chủ thể quản lý lên đối

tượng quản lý nhằm hướng hành vi của của đối tượng đạt mục tiêu đã định.
-

Quản lý ngân sách sách Nhà nước là bộ phận cơ bản quan trọng nhất hợp

thành tài chính Nhà nước do vậy nó cũng chịu sự tác động và điều chỉnh của hệ
thống các cơ quan Nhà nước (Chính phủ, 2003).
* Khái niệm quản lý Ngân sách xã.
Quản lý ngân sách xã là công cụ tài chính giúp chính quyền Nhà nước cấp
trên giám sát hoạt động của chính quyền cấp xã với một hệ thống tổ chức Nhà
nước thống nhất, đồng thời lại có sự phân công, phân cấp trách nhiệm, quyền hạn
quản lý kinh tế, xã hội cho chính quyền cấp dưới ( Chính phủ, 2003).
2.1.2. Đặc điểm của ngân sách xã
Ngân sách xã là một cấp ngân sách trong hệ thống ngân sách Nhà nước, vì
vậy nó có đầy đủ những đặc điểm chung của ngân sách các cấp chính quyền địa
phương, cụ thể:

+ Được phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật;
+
Ngân sách xã được quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu
chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định;
+

Hoạt động thu chi của ngân sách xã luôn gắn liền với chức năng, nhiệm

vụ của chính quyền xã đã được phân cấp, đồng thời luôn chịu sự kiểm tra, giám sát
của cơ quan quyền lực Nhà nước cấp xã - đó là HĐND cấp xã;
+
Ngân sách xã là cấp ngân sách cuối cùng gắn chặt với việc thực hiện
chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã, là nơi trực tiếp giải quyết mối quan
hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân, đảm bảo pháp luật được thực hiện nghiêm

8


minh. Mối quan hệ về lợi ích đó được thực hiện thông qua hoạt động thu chi ngân
sách xã. Thông qua hoạt động thu chi đó, chính quyền cấp xã cũng đảm bảo thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh những đặc điểm chung của cấp ngân sách, ngân sách xã cũng có
những đặc điểm riêng, đó là ngân sách xã vừa là cấp ngân sách vừa là đơn vị sử dụng
ngân sách, chính đặc điểm riêng này đã làm cho ngân sách xã trở thành một đơn vị dự
tốn đặc biệt, vì nó khơng có đơn vị dự tốn trực thuộc nào và nó vừa phải duyệt cấp,
chi trực tiếp và tổng hợp các khoản chi trực tiếp vào chi ngân sách xã.

2.1.3. Vai trò của quản lý ngân sách xã
Có thể nói ngân sách xã có vai trò đặc biệt quan trong trong hệ thống
NSNN, vai trò của NSX được thể hiện ở các điểm như sau:

Thứ nhất: Ngân sách xã là cơng cụ tài chính quan trọng đảm bảo cung cấp
nguồn kinh phí để duy trì sự hoạt động của bộ máy Nhà nước ở cơ sở.
Ngân sách xã là một cấp ngân sách trong hệ thống NSNN thì đương nhiên
chi phí của bộ máy Nhà nước ở cấp xã phải do NSX đảm nhận. Nhờ NSX đó mà
các khoản lương cán bộ xã; các khoản chi tiêu cho quản lý hành chính hay mua
sắm các tài sản phục vụ hoạt động của chính quyền xã mới được đảm bảo.
-

Thứ hai: Ngân sách xã chính là một cơng cụ đặc biệt quan trọng để chính

quyền xã thực hiện quản lý toàn diện các hoạt động kinh tế xã hội tại địa phương.
Điều này thể hiện xã là một cấp chính quyền cơ sở của bộ máy quản lý Nhà
nước, trực tiếp giải quyết các mối quan hệ giữa Nhà nước với dân, đồng thời đảm
bảo nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an tồn
xã hội và thực thi mọi chính sách, chế độ của Nhà nước trên địa bàn. NSX chính là
cơng cụ, phương tiện vật chất hữu hiệu nhất giúp chính quyền xã giải quyết tốt các
quan hệ trên. Vai trị đó được thể hiện trên cả hai mặt là hoạt động thu và chi ngân
sách xã.
2.1.4. Nội dung quản lý ngân sách xã
Nội dung quản lý ngân sách xã được quy định cụ thể tại Luật NSNN năm
2002; Nghị định số 60/2003/NĐ - CP ngày 06/6/2003 của Chính phủ quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành Luật NSNN; Thông tư số 59/2003/TT - BTC ngày
23/6/2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 60/2003/NĐ - CP

9


ngày 06/6/2003 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật
NSNN; Thông tư số 60/2003/TT - BTC ngày 23/6/2003 của Bộ Tài chính quy định
về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn

và các văn bản hướng dẫn hiện hành của Chính phủ, của Bộ Tài chính cũng như
các quy định về phân cấp quản lý kinh tế - xã hội, phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ
chi của HĐND cấp tỉnh. Nội dung cơ bản về quản lý ngân sách xã như sau:
2.1.4.1. Lập dự toán ngân sách xã
Đây là khâu đâu tiên trong quy trình quản lý ngân sách xã, nó đặt cơ sở nền
tảng cho những khâu tiềp theo. Nếu khâu lập dự toán được thực hiện chính xác, có
cơ sở khoa học, hợp thời gian…sẽ tạo điều kiện rất lớn cho các khâu tiếp theo,
giúp cho quá trình điều hành ngân sách được tốt hơn. Hàng năm, trên cơ sở hướng
dẫn của ủy ban nhân dân cấp trên, ủy ban nhân dân xã lập dự tốn ngân sách năm
sau trình Hội đồng nhân dân xã quyết định (Bộ Tài chính, 2003).
* Yều cầu của lập dự toán ngân sách xã:
Dự toán NSX phải phản ánh một cách đầy đủ, chính xác các khoản thu,
chi dự kiến có thể phát sinh năm kế hoạch theo đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức
của nhà nước. Điều này có nghĩa khi lập dự tốn NSX địi hỏi người lập phải tính
tốn đầy đủ các khả năng thu NSX, có tính đến khả năng khai thác nguồn thu tiềm
năng của xã, đồng thời tính tốn phân bổ chi tiêu ngân sách xã đảm bảo tiết kiệm,
thiết thực và hiệu quả.
-

Dự toán chi đầu tư phát triển phải căn cứ vào các dự án đầu tư có đủ điều

kiện và nguồn vốn được đảm bảo, ưu tiên bố trí cho các cơng trình đang thực hiện
dở dang.
Dự tốn chi thường xuyên phải được tuân theo các chính sách chế độ, tiêu
chuẩn, định mức do các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành.
-

Lập dự tốn NSX phải đảm bảo nguyên tắc cân đối, chi không được vượt

quá nguồn thu quy định có thể thực hiện trong năm kế hoạch. Nghiêm cấm vay,

chiếm dụng vốn hoặc cho vay dưới mọi hình thức để cân đối NSX.
Dự tốn phải được lập theo đúng biểu mẫu quy định, đúng thời gian, đúng
mục lục NSNN, gửi kịp thời cho các cơ quan chức năng của Nhà nước xét duyệt,
tổng hợp, đồng thời phải kèm theo các báo cáo thuyết minh rõ cơ sở, rõ căn cứ tính
tốn.

10


Cơng chức tài chính-kế tốn xã lập dự tốn thu, chi và cân đối ngân sách xã
trình UBND xã báo cáo thường trực HĐND xã để xem xét gửi UBND huyện và
phịng Tài chính - KH cấp huyện. Thời gian báo cáo dự toán NSX do UBND cấp
tỉnh quy định. Trên cơ sở đó UBND huyện kiểm tra, tổng hợp và ra quyết định
giao nhiệm vụ thu, chi chính thức cho NS cấp xã. Đối với năm đầu thời kỳ ổn định
ngân sách, phịng tài chính - KH huyện làm việc với UBND xã về cân đối thu, chi
NSX thời kỳ ổ định mới theo khả năng bố trí cân đối chung của ngân sách địa
phương. Đối với các năm tiếp theo của thời kỳ ổn định, phịng tài chính huyện chỉ
tổ chức làm việc với UBND xã về dự tốn ngân sách khi UBND xã có u cầu.
Căn cứ Quyết định giao nhiệm vụ thu, chi NSX do UBND cấp huyện giao,
UBND xã hồn chỉnh dự tốn thu, chi ngân sách xã và phương án phân bổ ngân
sách xã trình HĐND xã quyết định trước ngày 31/12 năm trước.
Dự toán NSX sau khi được HĐND xã quyết định, UBND xã báo cáo
UBND cấp huyện và phịng Tài chính cấp huyện; đồng thời thơng báo cơng khai
dự tốn NSX theo chế độ cơng khai tài chính, ngân sách theo quy định hiện hành.
* Căn cứ lập dự toán Ngân sách xã
Dự toán ngân sách xã được lập dựa trên những căn cứ cụ thể để có thể xác
lập các chỉ tiêu thu, chi NSX một cách tương đối chính xác, khoa học, từ đó tạo
điều kiện thuận lợi cho quá trình hoạt động quản lý và điều hành NSX cũng như
đảm bảo đầy đủ, kịp thời nguồn kinh phí cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ
của chính quyền cấp xã . Các căn cứ lập dự toán ngân sách xã bao gồm:

-

Các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, trật

tự an tồn xã hội trên địa bàn của xã;
-

Chính sách, chế độ thu, chi NSNN, cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ

chi NSX và tỷ lệ phân chia nguồn thu do HĐND cấp tỉnh quy định;
Chế độ, tiêu chuẩn, định mức thu, chi Ngân sách do Chính phủ, Thủ tướng
Chính phủ, Bộ Tài chính và HĐND cấp tỉnh quy định;
-

Số kiểm tra về dự tốn NSX do UBND huyện thơng báo;

Tình hình thực hiện dự tốn NSX các năm trước, ước thực hiện Ngân sách

năm hiện hành;

11


* Trình tự lập dự tốn ngân sách xã
-

Ban tài chính xã phối hợp với cơ quan thuế, tổ đội thuế xã (nếu có), tổ uỷ nhiệm

thu, các thơn, đội để tính tốn các khoản thu ngân sách trên địa bàn (trong phạm

vi phân cấp cho xã quản lý).
-

Các ban ngành, tổ chức của xã (Mặt trận tổ quốc, Đoàn thanh niên, Hội

phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh ...) căn cứ chức năng nhiệm vụ được
giao và chế độ định mức, tiêu chuẩn chi, tiến hành lập dự trù kinh phí hoạt động
cho các cơng việc dự kiến năm kế hoạch, dự tính các khoản thu có thể phát sinh
theo điều lệ hoạt động của tổ chức mình để cung cấp tư liệu cho Ban Tài chính xã
lập dự tốn NSX. Trường hợp các tổ chức, đồn thể lập dự trù kinh phí vượt quá
định mức, tiêu chuẩn theo số kiểm tra đã thơng báo thì Ban Tài chính xã có quyền
u cầu sửa lại cho phù hợp.
-

Ban Tài chính xã lập dự tốn thu, chi và cân đối ngân sách xã trình

UBND xã báo cáo thường trực HĐND xã để xem xét gửi UBND huyện và phịng
Tài chính - KH cấp huyện. Thời gian báo cáo dự toán NSX do UBND cấp tỉnh quy
định. Trên cơ sở đó UBND huyện kiểm tra, tổng hợp và ra quyết định giao nhiệm
vụ thu, chi chính thức cho NS cấp xã. Đối với năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách,
phịng tài chính - KH huyện làm việc với UBND xã về cân đối thu, chi NSX thời
kỳ ổ định mới theo khả năng bố trí cân đối chung của ngân sách địa phương. Đối
với các năm tiếp theo của thời kỳ ổn định, phịng tài chính huyện chỉ tổ chức làm
việc với UBND xã về dự toán ngân sách khi UBND xã có yêu cầu.
Căn cứ Quyết định giao nhiệm vụ thu, chi NSX do UBND cấp huyện
giao, UBND xã hồn chỉnh dự tốn thu, chi ngân sách xã và phương án phân bổ
ngân sách xã trình HĐND xã quyết định trước ngày 31/12 năm trước.
-

Dự toán NSX sau khi được HĐND xã quyết định, UBND xã báo cáo

UBND cấp huyện và phịng Tài chính cấp huyện; đồng thời thơng báo cơng khai
dự tốn NSX theo chế độ cơng khai tài chính, ngân sách theo quy định hiện hành.
2.1.4.2. Chấp hành ngân sách xã
Chấp hành NSX là khâu quan trọng trong quá trình quản lý NSX. Việc chấp
hành ngân sách đúng đắn và có điều chỉnh kịp thời dự toán là tiền đề quan trọng
bảo đảm điều kiện để thực hiện các khoản thu, chi đã ghi trong kế hoạch phát triển
kinh tế- xã hội của xã, tránh mất cân đối ngân sách (Bộ Tài chính, 2003).

12