GIAOAN7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (628.63 KB, 200 trang )

(1)Tuaàn : ………. VAÊN BAÛN Tieát : …………. CỔNG TRƯỜNG MỞ RA Lí Lan A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh - Cảm nhận và hiểu được tình mẫu tử thiêng liêng , đẹp đẽ . - Thấy được ý nghĩa lớn lao của xã hội và nhà trường đ/v cuộc đời mỗi con người . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1. Ổn định lớp : 2. Kieåm tra baøi cuõ : Haõy cho bieát theá naøo laø vaên baûn nhaät duïng ? Em haõy keå teân vaên baûn nhaät duïng maø em đã được học ở lớp 6 ? Gợi ý : Nói đến văn bản nhật dụng là trước hết nói đến tính chất nội dung văn bản . Đó là những nội dung gần gũi bức thiết đ/v đời sống trước mắt của con người và cộng đồng xã hội hiện đại như : thiên nhiên , môi trường , năng lượng , dân số , quyền trẻ em ... Các văn bản nhật dụng đã học : Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử , Bức thư của thủ lĩnh da đỏ , Động Phong Nha . 3. Bài mới : Giới thiệu bài : Từ lớp 1 đến lớp 7 em đã dự 7 lần khai trường , ngày khai trường nào làm em nhớ nhất ? Trong ngày khai trường đầu tiên của em , ai đưa em đến trường ? Em có nhớ đêm hôm trước ngày kh ai trường ấy , mẹ em đã làm gì và nghĩ gì không? Hôm nay học bài này , chúng ta hiểu được đêm hôm trước vào ngày khai trường lớp 1 của em nhỏ , mẹ đã làm gì và nghĩ gì vào đêm hôm đó?Chúng ta cùng vào bài học. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ PHAÀN GHI BAÛNG HOẠT ĐỘNG 1. Đọc và tìm I. Đọc, hiểu chú thích : hieåu chuù thích : - GV hướng dẫn cách đọc : nheï , tha thieát , chaän raõi , chuù ý từ láy. - GV đọc mẫu 5 đoạn . HS 2 đoạn . - GV cho HS đọc phần chú thích 3 từ khó : Can đảm , háo hức , dặm . 1) Taùc giaû : - GV y/c HS đánh số thứ tự Lí Lan . các đoạn trong văn bản . - Taùc giaû laø Lí Lan Hoûi: Taùc giaû naøy laø ai ? Em bieát gì veà taùc giaû naøy ? Lí Lan là nhà văn nữ đa tài , -> Viết về người mẹ , tâm 2)Taùc phaåm :.

(2) hieän ñang ñònh cö taïi Myõ vaø ñang raùo rieát dòch boä truyeän noåi tieáng Harry Poster (taäp 5) sang tieáng vieät. Hoûi:Em haõy cho bieát vaên baûn vieát veà ai ? veà ñieàu gì ? Xaùc. trạng của người mẹ đêm trước ngày. - Vaên baûn nhaät duïng.

(3) ñònh kieåu vaên baûn ? Chuyển ý :Để hiểu được tâm traïng trong ñeâm khoâng nguû trước ngày khai trường của con ta cuøng ñi vaøo . HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc – hiểu vaên baûn . Hỏi: Theo dõi đoạn 1 : Em cho biết người mẹ nghĩ đến con vào thời điểm nào ?. khai trường , con vào lớp 1. - Kieåu vaên bieåu caûm .. II. Đọc – hiểu văn bản :. -> Vào đên trước ngày khai trường con vào lớp 1. Hỏi: Trong đêm trước ngày khai trường tâm trạng của mẹ vaø con coù gì khaùc nhau ? Ñieàu đó biểu hiện ở chi tiết nào ? ->Con: göông maët thanh thoát tựa nghiêng trên gối mềm , thỉnh thoảng chụm lại nhö ñang muùt keïo =>voâ tö thanh thaûn nheï nhaøng . Mẹ: có các biểu hiện (đoạn 5,7) Hoâm nay meï khoâng taäp trung được . Mẹ lên giường trằn trọc . Thực sự mẹ không lo . Nhưng vẫn không ngủ được Hỏi: Tác giả đã sử dụng nghệ =>thao thức không ngủ được thuật gì để làm nỗi rõ sự khác biệt trong tâm trạng giữa mẹ vaø con ? Hoûi:Trong ñeâm aáy meï coøn - Ngheä thuaät töông phaûn . nhớ về điều gì ? Hình ảnh ngày khai trường năm xưa ở mẹ được miêu tả như thế nào ? Ấn tượng ngày khai trường đã để lại ấn tượng thế naøo trong loøng meï ? ->Mẹ nhớ ngày khai trường đầu tiên của mẹ . Mẹ nhớ sự nôn nao hồi hộp khi cùng bà ngoại đến gần trường , nỗi chơi vơi hốt hoảng Hỏi:Loại từ gì được dùng. 1) Thời điểm : - Đêm trước ngày khai trường. 2) Dieàn bieán taâm traïng cuûa meï : - Khoâng taäp trung được . - ... traèn troïc . - ... khoâng lo nhöng không ngủ được .. - Ấn tượng về buổi khai trường đầu tiên ấy rất sâu đậm ..

(4) nhiều trong đoạn 8 ?Nêu tác dụng loại từ này ? ->Kiểu từ láy bộc lộ tâm traïng caûm xuùc roõ neùt (HS giaûi nghóa). - Noân nao , hoài hoäp. Hỏi:Qua sự hồi tưởng củ mẹ về ngày khai trường em hãy cho biết sự tiến bộ trong giáo dục (kh trường mẹ – kh trường con khác nhau như thế nào) qua đó mẹ mong muốn điều gì ở Mẹ: Ngày kh trường đúng con . là ngày đầu tiên vào lớp 1=>bỡ ngỡ , xa lạ . Con:Đã đi mẫu giáo làm quen trường lớp , tiếp xúc thaày coâ , beø baïn . =>Tự tin, sẵn sàng đón nhaän . Meï muoán nheï nhaøng caån thaän ghi laïi loøng con aán tượng ngày khai trường Hỏi:Qua những gì vừa tìm hieåu xong , khaùi quaùt laïi taâm traïng cuûa meï theá naøo ? - GV bình:Trong ñeâm không ngủ được mẹ lo nghĩ về con , mẹ nhớ ngày khai trường xưa củaa mẹ . Ngày ấy bà ngoại dắt tay mẹ đến trường và sáng mai đây mẹ lại nắm tay dắt con đến trường . Đó là qui luật tuần hoàn của thời gian . Mẹ mong raèng trong goùc nhoû taâm hoàn con seõ ghi laïi caûm xúcvề ngày đầu tiên và con seõ bieát theá naøo laø khoâng ngủ được . Sau này sẽ có lúc con chợt nhớ lại và cảm. ->Không ngủ được ,suy nghó trieàn mieân .. ->Thao thức không ngủ được , suy nghĩ triền miên.

(5) thấy xúc động . Con giờ ñaây chính laø hình aûnh cuûa meï ngaøy aáy . Taâm traïng cuûa meï chính laø taâm traïng cuûa baø ngaøy xöa . Hoûi:Em haõy cho bieát vì sao mẹ không ngủ được ?(Học ->Lo lắng cho con vì ngày sinh thaûo luaän ñöa ra yù kieán – Gv choát laïi) mai con thật sự vào lớp 1 , một bức ngoặt mới khác thời maã giaùo. Mừng vì con đã lớp . Noân nao suy nghó veà ngaøy khai trường xưa. Hỏi:Từ sự trăn trở suy nghĩ của mẹ , em thấy mẹ là người như theá naøo ? ->Taám loøng yeâu thöông con GV bình : Qua ñaây ta thaáy caâu sâu sắc tình cảm đẹp đẽ, sâu noùi “trong vuõ truï coù laém kyø quan naëng . , nhưng kỳ quan đẹp nhất là trái tim người mẹ”. Vì mẹ không những lo lắng cho con có cuộc sống đầy đủ nên vóc nên hình maø coøn muoán cho con moät taâm hồn trong sáng, rộng mở chuẩn bị cho con tri thức để bước vào đời , đó là vẻ đẹp của tình mẫu tử . Hỏi:Chú ý:đoạn 9,10 cho biết trong đêm ấy mẹ còn nghĩ đến điều gì nữa ? ->Nghĩ đến ngày khai trường ở Nhật Nghĩ đến vai trò to Hỏi:Không khí ngày khai trường lớncủa giáo dục đ/v mỗi ở Nhật thế nào ? Mọi người làm người . gì trong ngày khai trường ấy ?. ->Ngày lễ của toàn xã hội :đường phố dọn dẹp quang đảng , trang trí vui tươi ,.

(6) (GV) Hoûi:Caâu vaên naøo neâu leân taàm quan trọng của nhà trường đ/v theá heä treû ? Moät xaõ hoäi maø giaùo dục không được xã hội quan tâm thæ haäu quaû seõ ra sau ? (Ai cuõng bieát … sau naøy.). người lớn được nghỉ để đưa trẻ đến trường , các quan chức chia nhau dự lễ khai trường . =>Sự ưu tiên cho giáo dục. -> Giáo dục không được quan taâm : xaõ hoäi keùm phaùt triển, đất nước không đi lên hoà nhập -> trì trệ , nghèo naøn , laïc haäu . Hỏi:Ở đoạn cuối người mẹ đã động viên con : “Đi đi con… thế giới kỳ diệu sẽ mở ra” theo em thế giới kỳ diệu đó là gì ?(Hoïc sinh thaûo luaän ) ->Chân trời rộng mở của tri thức khoa học . Moái quan heä , thaân tình , kyû niệm thầy cô bạn bè , đạo lý làm người .. 3) Caûm xuùc cuûa meï -Sai laàm trong giaùo duïc sẽ ảnh hưởng đến thế heä mai sau .. - Qua cánh cổng trường : thế giới kỳ diệu mở ra .. Hoûi:Trong vaên baûn coù phaûi người mẹ nói với con không ? Viết theo ngôi thứ mấy ? ->Mẹ không nói trực tiếp với Cách viết này có tác dụng gì ? con , mẹ tâm sự với con nhưng nói với chính mình , đang tự ôn lại kỷ niệm chính mình . Cách viết ngôi thứ 1 làm noåi baät taâm traïng ,taâm tö , tình caûm , deã boäc loä ñieàu saâu thẳm , khó nói : Kết hợp độc thoại giúp bài (GV) Văn dễ đi vào lòng người . HOẠT ĐỘNG 3: Tổng kết => Öu ñieåm cuûa vaên bieåu III. Ghi nhớ . caûm -SGK/9 -Ngheä thuaät -Noäi dung . HOẠT ĐỘNG 4: Luyện tập IV. Luyeän taäp Em hãy nhớ lại và viết thành đoạn văn kỷ niệm ngày khai.

(7) trường đầu tiên của mình . 4. CUÛNG COÁ : -Đọc lại ghi nhớ -Em sẽ làm gì để đền đáp tình cảm mẹ dành cho em . 5 . DAËN DOØ : -Học thuộc phần ghi nhớ -Laøm baøi luyeän taäp -Chuaån bò vaên baûn : “MEÏ TOÂI”.

(8) Tieát …………... MEÏ TOÂI. EÙt moân ñoâ ñô. Amixi A -MỤC TIÊU BAØI HỌC : Gíúp học sinh hiểu biết và thấm thiết những t/c th iên liêng sâu nặng của cha mẹ với con cái . B -TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : a)Em hãy tóm tắt ngắn gọn văn bản : “Cổng trường mở ra” b)Qua văn bản “Cổng trường mở ra” , em đã rút ra được bài học sâu sắc nhaát ? 3)Bài mới :. Giới thiệu bài : Từ xưa , dân tộc Việt Nam có đạo lí “thờ ca kính mẹ” . Dù xã hội có văn minh như thế nào thì lòng biết ơn , hiếu thảo vẫn luôn đặt lên hàng đầu mà người làm con phải tôn thờ . Tuy nhiên , không phải lúc nào chúng ta cũng ý thức được như vậy . Văn bản “Mẹ tôi” sẽ cho chúng tathấy t/c của cha mẹ đối với con cái.. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ HOẠT ĐỘNG 1:Tìm hiểu chuù thích: - Học sinh đọc văn bản 1 lần :khi đọc thể hiện : t/c , tâm tư buồn khổ của người cha trước lỗi lầm của con . - Học sinh đọc phần chú -> Hs đọc chú thích phát thích. – Taùc giaû baøi naày laø hiện từ khó . ai ? -> Hs đọc phần A trong chú thích. Hoûi : Xaùc ñònh kieåu vaên baûn .. HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc và hieåu vaên baûn . Hoûi . Baøi vaên keå laïi caâu chuyeän gì ?. Trong bức thư tuy người mẹ không phát hiện trực tiếp , nhưng hình tượng người mẹ. -> Chuyeän Enricoâ phaïm loãi “ lúc cô giáo đến thăm” . Người cha bộc lộ thái độ buồn bã , tức giận : viết thư cho con - Nguyên nhân viết bức thư .. PHAÀN GHI BAÛNG I- Đọc và tìm hiểu chú thích :. 1) Taùc giaû : Eùt-moân-ñoâ-ñô Amixi ( 1846 – 1908 ) : Nhaø vaên YÙ . 2) Taùc phaåm : - Vaên baûn nhaät duïng - Kieåu vaên baûn bieåu caûm . II . Đọc – Hiểu văn bản.

(9) khaù roõ neùt . Hoûi . Em haõy tìm chi tieát hình aûnh noùi veà meï cuûa Enricoâ ?. Hỏi . Qua những chi tiết treân em coù nhaën xeùt gì veà meï cuûa Enricoâ ? Hỏøi. Từ hình ảnh của mẹ Enricoâ em coù caûm nhaän gì veà caùc baø meï noùi chung ?. -> “ Người mẹ phải thức suốt đêm … cứu sống con” . ( HS tìm trong vaên baûn ). -> Yeâu thöông con .. - Khóc nức nở . - Saün saøng boû moät naêm haïnh phuùc . - Coù theå ñi aên xin . - Hy sinh tính maïng . -> Heát loøng yeâu thöông con.. -> Tình yêu con vô bờ bến , hy sinh taát caû vì con .. Bình : Khoâng gì coù theå so sánh được với trái tim người meï . Khoâng ai coù theå thaythế vị trí của người mẹ trong chaêm soùc con caùi . Meï của Enricô đã từng lo lắng khổ sở , vất vả , sẵn sàng hy sinh sinh haïnh phuùc baûn thaân mieãn sao con mình được êm ấm . Hỏi. Mẹ của Enricô đã hết lòng vì con nhưng Enricô đã -> thiếu lễ độ với mẹ phạm lỗi gì với mẹ ? Chuyển ý : Trước lỗi lầm của Enricô , bố đã có thái độ lời khuyên gì với con , chuùng ta sang phaàn 2 . Hỏi . Em thấy thái độ của bố với Enricô là thái độ thế naøo ? Hỏi . Từ ngữ hình ảnh nào thể hiện thái độ đó ?. 1) Hình aûnh meï Enricoâ - Thức suốt đêm … - Quằn quại vì lo sợ …. 2) Thái độ vàlời khuyên của bố với Enricô . a) Thái độ .. -> buồn bã , tức giận . -> HS tìm trong vaên baûn .. - Sự hỗn láo như là một nhaùt dao ñaâm vaøo tim boá . - Không thể nén được cơn tức giận . - Con maø laïi xuùc phaïm meï ö? - Xaáu hoå vaø nhuïc nhaõ ..

(10) -> Buồn bã và tức giận . Hỏi . Trong bức thư bố Enri cô có viết một đoạn rất cảm động mà khi đọc ai cũng giật mình , thức tỉnh trước vai trò to lớn của cha mẹ đối -> Khi đã khôn lớn … tình với mình ; đó là đoạn nào ? yêu đó . ( trang 11 ) ( Đọc to lên ). -> lời nói chí tình sâu sắc : Hoûi . Em coù suy nghó gì Những gì đã mất thì vĩnh trước lời cảnh tỉnh của người viễn cha ? không tìm lại được đặc biệt Thaûo luaän caâu hoûi treân . là người mẹ thân yêu : Trước đó đã làm gì có lỗi với mẹ thì lúc mẹ mất đi mọi cố gắng chuộc lỗi sẽ trở neân voâ nghóa .Ta seõ bò day dứt dày vò .. Hỏi . Trước lòng thương yêu vô bờ bến của mẹ , người bố đã khuyên gì ?. -> Đừng bao giờ làm điều gì sai trái để mẹ buồn lòng . Coù loãi phaûi bieát nhaän loãi .. Hỏi : Em hiểu đây là lời khuyeân nhö theá naøo ? Hoûi: Theo em : taïi sao người bố không nói trực tiếp -> Viết thư tế nhị kín đáo , maø vieát thö ? làm người đọc không mất Thaûo luaän caâu hoûi treân . lòng tự trọng , có thời gian đọc đi đọc lại , suy gẫm , tác động nhiều hơn .. - HOẠT ĐỘNG 3 : Tổng keát.. -> Mong Enricoâ vaø chuùng ta hiểu được công lao to lớn cuûa cha meï khoâng gì saùnh. b) Lời khuyên : - Không bao giờ được thốt ra những lời nói nặng . - … xin loãi meï . - … caàu xin meï hoân con ..

(11) Hỏi . Qua bức thư này , em hiểu được điều gì ?. được nhắc chúng ta đền đáp .. => Lời khuyên chân thành saâu saéc III . GHI NHỚ : SGK trang 12 .. - HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện taäp . Haõy keå laïi 1 loãi laàm maø em đã vi phạm , em đã làm gì để sữa lỗi đó ? 4-CỦNG CỐ : HS đọc thêm : Thư gởi mẹ Vì sao hoa cuùc coù nhieàu caùnh nhoû . 5-DẶN DÒ : HS ghi nhớ , tác giả . Chuẩn bị : Từ ghép . Tuaàn ................. Tieát ............ TỪ GHÉP. A- MỤC TIÊU BAØI HỌC : Giúp học sinh , nắm được cấu tạo của 2 từ ghép : chính phụ vaø ñaúng laäp . Hiểu được nghĩa của các loại từ ghép . B- TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1- OÅn ñònh . 2- Baøi cuõ . 3- Bài mới : Giới thiệu bài : Ở lớp 6 các em đã học “ Cấu tạo của từ” trong đó , phần nào các em nắm được khái niệm về từ ghép ( từ phức : bằng cách ghép các từ có nghĩa ) Để giúp các em hiểu rõ hơn : cách cấu tạo , trật tự sắp xếp và nghĩa của từ ghép . Hôm nay , ta sẽ học bài : Từ ghép ( Gv nhắc lại khái niệm từ ghép ) tieáng chính . HOẠ T ĐỘ N G CUÛ A T nĐỘ NG ñaú CUÛnA TRÒ Ghi nhớ 1 (GHI Hỏi . Em hiểu thế nào là từ -> HOẠ Caùc tieá g bình g veà trangBAÛ 14N) G THAÀ gheù p đẳYng lập ( Đọc ghi nhớ ) mặt ngữ pháp - HOẠ T ĐỘ G 1 : Tìm I. Tìm hieåu baøi HOẠ T ĐỘ NGN2:Tìm hieåu hiểu từaghé p ñaúpn.gÑaú lậpngvà từ 1) Các loại từ ghép . nghóacuû từ ghé p chính laägheù p chính phuïphuï . 2 . Nghĩa của từ ghép i . Trong ghétừ p “ Baø ->Ba -> HS HoûHoû i :Em hãy tạtừ o hai ø ghi BaøI noäi ngoạ i vaø phức” tiếng gheù p từ baøthôm ? Bà ngoại naøi:oSo laø tieá chính cuû , tieá ng Hoû saùnnhg nghæa a từ HS đọc (1) trang 14 naø o laø tieá n g phuï boå sung yù “Bà” với từ “Bà ngoại” em tieácngnhau chính Baø : :tieá chính / ngoạ coùnghóa thaáycho gì khaù ?? ->Baø chỉngngườ i baø noùi i : Hỏi . Nhận xét trật tự các chung tieáng phuï tieáng . thơm----------/ phức a) Từ ghép chính phụ So sánh thêm với từ : Bà ------------Tieáng chính tieáng phuï noäi ( trước ) ( sau ) Baø ngoại thôm ngaùt thôm phức ( trước ) ( sau ).

(12) Nghóa Hỏi :Từ ghép chính phụ có tính chaát nhö theá naøo ?. Hỏi :So sánh của nghĩa từ “thơm” với từ “thơm phức” coù gì khaùc ?. Hỏi : So sánh nghĩa của từ “quần áo” với nghĩa của moãi tieáng “quaàn” vaø “aùo” em coù gì khaùc ?. Hỏi:Nghĩa của từ ghép ñaúng laäp coù t/c nhö theá naøo ?. Bà ngoại: người sinh ra mẹ =>Baø nghóa roäng hôn baø ngoại a)Nghĩa của từ ghép -> Coù t/c phaân nghóa. Nghóa chính phuï : của từ ghép CP hẹp hơn Bà -> Bà ngoại nghóa cuûa tieáng chính (roäng) (heïp hôn). ->Thôm : coù muøi höông nhö hoa Thơm phức : mùi thơm bốc leân maïnh , haáp daãn. ->Nghĩa của từ quần áo bao goàm nghóa cuûa 2 tieáng quaàn vaø aùo gheùp laïi maø thaønh . -> Có t/c hợp nghĩa . Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng -taïo ra noù .. Hỏi:Tương tự với “trầm boång” Hoûi: Qua caùc ví duï treân , -> Nghĩa của từ ghép đẳng em coù nhaän xeùt gì veà nghóa laäp khaùi quaùt hôn (chung) của từ ghép ? (Độc ghi nhớ) nghĩa từng tiếng . - HOẠT ĐỘNG 3: Luyện taäp Bài tập 1, 2, 3, vừa sức hoïc sinh Baøi taäp 4. Baøi taäp 5,6 Baøi taäp 7. b)Nghĩa của từ ghép đẳng laäp : quaàn + aùo -> quaàn aùo traàm + boång -> traàm boång Ghi nhớ 2 ( trang 14 ). III. Luyeän taäp :. Coù theå noùi 1 cuoán saùch , 1 cuốn vở , vì là những danh từ Còn “ sách vở” là từ ghép đẳng lập chỉ chung các loại khoâng neân noùi “1 cuoán saùch vở” Giáo viên hướng dẫn học sinh tra từ điển và giảng giải. Máy hơi nước. Baùnh ña nem Than toå ong.

(13) 4 . CỦNG CỐ : Gọi đọc lại ghi nhớ 5 . DẶN DÒ : Đọc thêm . Làm bài tập ở nhà Chuaån bò “Lieân keát trong vaên baûn”. Tuaàn …………….. Tieát ……………… LIEÂN KEÁT TRONG VAÊN BAÛN A . MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh thaáy Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết , sự liên kết ấy cần được thể hiện được cả hai mặt hình thức và nội dung ý nghĩa.

(14) Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng những văn bản có tính lieân keát . B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1. OÅn ñònh . 2. Baøi cuõ . 3. Bài mới .. Giới thiệu :Trong chương triønh ngữ văn 6 , các em đã được học về khái niệm văn bản . Văn bản là một chuỗi lời nói miệng hay viết có chủ đề thống nhất , có sự liên kết mạch lạc giữa các câu để tạo thành văn bản phục vụ mục đích giao tiếp . Vậy thế nào là liên kết ? Liên kết được thực hiện bằng phương tiện gì ? Đó chính là vấn đề chúng ta tìm hiểu và học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 :Tìm hiểu theá naøo laø : Tính lieân keát cuûa vaên baûn GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu vấn đề 1a (SGK trang 17) Hỏi:Theo em giữa các ý có quan hệ chặt chẽ với nhau khoâng ? Hỏi: Nếu người bố chỉ có vieát maáy caâu treân , thì Enricô có hiểu có hiểu được ñieàu boá muoán noùi khoâng ? Hoûi:Neáu Enricoâ chöa hieåu yù boá vì lí do naøo trong caùc lí do sau ?. HOẠT ĐỘNG CỦA TROØ. ->Học sinh đọc đoạn văn “Trước mặt cô…đùng hôn boá”. I. Tìm hieåu baøi : 1)Tính lieân keát vaø phöông tieän lieân keát trong vaên baûn :. ->Khoâng. ->Khoâng . ->Lí do cuoái , vì caùc caâu cuối chưa có sự liên kết. -> Tính lieân keát . Hỏi:Vậy muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phaûi coù tính gì ?. -> Học sinh đọc điểm 1 phần ghi nhớ . Hoûi : Lieân keát coù taùc duïng gì trong đoạn văn ? Gọi đọc điểm (1) phần ghi nhớ . GV khaéc saâu : Lieân keát laøm văn bản trở nên có nghĩa và deã hieåu. GHI BAÛNG. a) Tính lieân keát trong vaên baûn . - “ Đoạn văn “ Trước mặt cô … đừng hôn bố”. -> Thiếu sự liên kết ..

(15) HOẠT ĐỘNG 2:Hướng dẫn tìm hieåu Phöông tieän lieân keát trong vaên baûn: - GV hướng dẫn hs tìm hiểu laïi ví duï 1a (baèng caâu hoûi 2a). Hỏi:Do thiếu gì mà đoạn văn trở nên khó hiểu ? Sửa lại để Enricô hiểu được của yù boá ?. ->Theâm vaøo phaàn lieân keát “Bố không thể đáp lại cái hoân cuûa con”. ->HS đọc bài tập 2 trang 19. b) Phöông tieän lieân keát trong vaên baûn : Đoạn văn bản “Một ngày kia … ñang muùt keïo”.. -GV hướng dẫn học sinh đọc phaàn 2 LT (SGK/19) Hỏi:Giữa các câu văn có gắn bó chặt chẽ với nhau về veà yù nghóa chung cho caû -> Khoâng , moãi caâu neâu 1 yù đoạn không ? về các thời điểm khác . Hoûi:Xeùt veà phöông dieän naøo , em cho raèng chöa chöa coù tính lieân keát ? Hoûi:Vaäy vieäc lieân keát noäi dung coù taùc duïng gì ? - GV khaéc saâu : noäi dung các câu các đoạn phải gắn boù , chaët cheõ thoáng nhaát . - GV hướng dẫn đọc đoạn vaên trong phaàn 2/18 . Hỏi:Chỉ ra sự thiếu liên kết giữa các câu văn và sửa lại thành đoạn văn có nghĩa ?. ->Veà phöông dieän noäi dung . ->HS sinh ½ ghi nhớ 2 .. -> Thêm từ giữa câu (1) và câu (2) “còn bây giờ”.. Hỏi:Chủ thể “con” ở đâu (1) và “đứa trẻ” ở câu (3) co1 làm đoạn văn rời rạc -> Coù khoâng ? - GV chốt lại :Đoạn văn trên không rời rạc là nhờ phương tiện ngôn ngữ kết ->HS đọc hết phần ghi nhớ nối nhau để tạo đoạn văn , ñieåm.. ->Trườc câu (2) thêm cụm từ liên kết “còn bây giờ” . ->Câu (3) thay từ “đứa trẻ.

(16) hoàn chỉnh . -GV gọi đọc hết ghi nhớ ñieåm (2).. bằng từ “con”. II. Ghi nhớ : SGK trang 18 III. Luyeän taäp : ->HS đọc và ghi nhớ.. HOẠT ĐỘNG:Tổng kết. ->Thứ tự đúng các đoạn văn Caâu 1 ; 4 ; 2 ; 5 ; 3 HOẠT ĐỘNG 4: Luyện tập -> Các từ ngữ thích hợp ba ø, -GV cho hs đọc luyện tập 1 bà , cháu , bà , bà , cháu , theá laø (vaø roài ) Đọc luyện tập 3 -> Nếu tách ra : thì rời rạc Caâu (1) noùi veà meï , caâu (2) noùi veà con , caâu (3) noái caùc Đọc luyện tập 4 caâu treân thaønh theå thoáng nhaát 4. CUÛNG COÁ : Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn ? Liên kết trong văn bản được thực hiện bằng phương tiện nào ? 5. DAËN DOØ : Học thuộc lòng ghi nhớ , làm tiếp bài tập Chuẩn bị “Cuộc chia tay của những con búp bê”.

(17) Tuaàn ……………….. Tieát ……………….. CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ Khánh Hoài. A . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : Thấy được tình cảm chân thành sâu nặng của hai anh em trong chuyện . Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh . Biết thông cảm chia sẻ với người bạn ấy . Thấy được cái hay của chuyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động B - Tieán trình daïy vaø hoïc : 1) OÅn ñònh: 2) Bài cũ: Trong văn bản “Mẹ tôi” em hiểu người bố muốn khuyên điều gì với con maø. Hãy nêu suy nghĩ của em về lời săn dạy đó ? 3) Bài mới: Giới thiệu : Trẻ em có quyền được đi học , được sống hạnh phúc bên người thân , bạn bè . Nhưng cũøng có những gia đình rơi vào hoàn cảnh bất hạnh mà vẫn giữ được tình cảm trong sáng , thân thiết , gắn bó . Bài “Cuộc chia tay . . .” sẽ nói lên điều đó . HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA PHAÀN GHI BAÛNG CUÛA THAÀY TROØ HOẠT ĐỘNG 1: ->Toùm taét truyeän I.Đọc và tìm hiểu Đọc và tìm hiểu chú :Hai anh em Thành chuù thích : thích Thuyû raát yeâu thöông GV goïi hs toùm taét gaén boù nhau . Nhöng truyeän gia đình tan vỡ , cha meï ly hoân , saép phaïi chia xa , đồ chơi cuõng phaûi chia ñoâi trong xoùt xa . Thuyû , anh đến trường chia tay thaày coâ baïn beø trong caûm xuùc daâng trào . Lúc xắp đi đầy xúc động Thuỷ quyết định để lại nhaø hai con buùp beâ cho anh để chúng.

(18) khoâng bò xa caùch … Gọi hs đọc đoạn văn đoạn văn hay(Đọc nhoû nheï , saâu laéng ). -> HS đọc “Chúng tôi cứ … trò chuyện” “ Đồ chơi của meï … nước mắt ứa ra” “ Tôi đứng dậy … GV cho học sinh đọc cảnh vật” phaàn chuù thích Hoûi :Haõy cho bieát -> HS đọc phần chú taùc giaû cuûa vaên thích bản ? Em biết gì về -> Được trao giải nhì vaên baûn ? cuoäc thi vieát quyeàn Hỏi : từ nào khó treû em(1992) hieåu Hoûi : Vaên baûn naøy thuộc thể loại gì ? Phương thức biểu đạt HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc hiểu văn bản -> Hai anh em Hỏi : Truyện viết về Thành Thuỷ đau đớn ai ? vieäc gì ? Nhaân chia tay vì boá meï ly vaät chính ? hoân Hoûi : Taïi sao truyeän laïi laø “ Cuoäc chia tay của những con buùp beâ” coù lieân quan gì đến ý nghĩa truyeän khoâng ? -> Những con búp bê là những đồ chơi nhoû ngaây thô voâ toäi cuõng nhö anh em Thaønh Thuyû trong saùng , voâ tö , khoâng coù loãi . Theá maø cuõng Hoûi : Caâu chuyeän phaûi xa nhau được kể theo ngôi thứ mấy ? Chọn ngôi -> Truyện được kể keå naøy coù taùc duïng theo ngôi thứ 1. GV giaûng: Teân truyện gợi ra một tình huoáng buoäc người đọc phải theo doõi vaø goùp phaàn theå hiện ý đồ tư tưởng của người viết đó là: . Phê phán những baäc cha meï thieáu traùch nhieäm . T/c nhaân haäu trong saùng vò tha cuûa 2 đứa . Theå hieän noãi ñau xoùt xa , baát haïnh . Cách chọn lựa ngôi keå naøy theå hieän được sâu sắc , suy nghó , tình caûm taâm traïng cuûa caùc nhaân vaät . Laøm taêng theâm tính chân thực , có tính thuyeát phuïc .. 1)Taùc giaû: Khánh Hoài. Ráo hoảnh ; Ô aên quan 2) Taùc phaåm : Vaên baûn nhaät duïng Kieåu vaên bieåu caûm II ) Đọc hiểu văn baûn.

(19) gì ?. Hoûi : Haõy tìm caùc chi tieát trong truyeän để để thấy 2 anh em Thành Thuỷ rất mực gaàn guõi , yeâu thöông ? Hoûi : Keát thuùc truyeän Thuyû laïi choïn caùch. giaûi quyeát nhö theá naøo ? Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà tình caûm cuûa 2 anh em Thaønh Thuûy ? Hoûi : Tình caûm saâu naëng nhö theá naøo maø phaûi chia tay , chúng đã bieåu loä caûm xuùc ra sao ?. -> Chi tieát mang kim vaù aùo Đón em đi học về Thành nhường đồ chôi cho em . Thuyû laïi thöông anh nhường con vệ só -> Ñaët con em nhoû quaøng tay vaøo con veä. só . -> Thöông yeâu , quan taâm laãn nhau , tình caûm gia ñình voâ cuøng quyù baùu. GV bình :Thaønh Thuỷ đối với nhau baèng tình caûm chaân thaønh saâu naëng , luoân -> Đau đớn xót xa quan tâm đến nhau , nhường nhòn , yeâu 1) Cuoäc chia tay cuûa thöông , chia seõ Thuỷ với anh trai . neân khi phaûi chia - Ñem kim chæ ra xa chuùng caûm sân vận động vá áo cho thấy đau đớn xót anh . xa. - Chieàu naøo toâi cũng đón em đi học về . - Khoâng phaûi chia nữa. Anh cho em tất . - Không … em để heát laïi cho anh . - “ Ñaët con em nhoû quaøng tay vaøo con veä só”.

(20) . -> Thöông yeâu , quan taâm laãn nhau , tình caûm gia ñình quyù baùu. -> Giận giữ không muoán chia reõ hai Hỏi : Lời nói và con buùp beâ > < hành động của thương anh sợ Thuyû khi thaáy anh khoâng coù con veä chia hai con buùp só baûo veä giaác nguû beâ coù maâu thuaãn cho anh , neân gì ? ( Hs thaûo Thuyû raát boái roái luaän). Hoûi: Caùch giaûi quyeát cuoái truyeän của Thuỷ đã gợi leân cho em suy nghó tình caûm gì ?. Chuyeån yù : Chuùng ta càng xúc động hơn khi chứng kiến cuoäc chia tay cuûa Thuỷ nới lớp học Hoûi : Chi tieát naøo trong cuoäc chia tay. -> Giaùo vieân giaûng : Thuyû ñaët con em nhoû quaøng tay vaøo con vệ sĩ cho nó ở lại với anh để chúng không xa nhau -> đã gợi trong loøng người đọc lòng thöông caûm moät em gái vừa giaøu loøng vò tha :vừa thương anh , vừa thương cảm những con búp bê thaø mình thieät thoøi để anh có con vệ sĩ -> Khieán người đọc thấy cuộc chia tay thaät voâ lyù 2) Cuoäc chia tay của Thuỷ với lớp hoïc ..

(21) của Thuỷ với lớp hoïc laøm coâ giaùo bàng hoàng ?. -> Thuyû khoâng được đi học nữa , nhà bà ngoại xa Hỏi : Vì sao cô giáo trường quá nên mẹ bàng hoàng ? baûo saém cho em thúng hoa ra chợ baùn Hỏi : Ở khía cạnh -> Bất ngờ vì học đề tài sáng tác về troø baát haïnh : gia quyeàn treû em thì ñình chia reõ maø truyeän còn không được ngắn này muốn nói đến trường lên điều gì ? đề cập đến quyền gì ở trẻ em?. Hoûi : Chi tieát naøo trong đoạn văn này khieán em cảm động ? Em caûm nhaän tình caûm cuûa moïi người đối với Thuỷ ra sao ? Hoûi : Vì sao khi Thành bước ra khỏi trường. Ñaây laø vaên baûn theå hieän quyeàn treû em là vấn đề xã hội có tính caùch laâu daøi . Truyện đã nói lên một sự thật trong đời sống xã hội khiến những đứa trẻ rơi vào hoàn cảnh baát haïnh maø coøn cảnh tỉnh những người làm cha , mẹ chú ý đến tâm tư , tình caûm con mình – treû em phaûi. được nuôi dạy , chaêm soùc yeâu -> Coâ giaùo taëng cho thöông . Thuỷ quyển vở và caây vieát . Coâ thoát leân “ Trời ôi! Cô giáo tái mặt nước mắt giàn giuïa .. Hs thaûo luaän .. - Cô giáo mở cặp laáy moät quyeån soå cùng với chiếc bút maùy naép vaøng ñöa cho em toâi . - Em tôi ngửng đầu lên nức nở . -> Caàn yeâu thöông , quan tâm đến quyền lợi trẻ em khoâng laøm toån haïi đến tình cảm trong sáng tự nhiên ..

(22) Thaønh coù taâm traïng “Kinh ngaïc thaáy moïi người vẫn đi lại bình thường ?. HOẠT ĐỘNG 3 : Toång keát Hoûi : Qua caâu chuyeän taùc giaû muốn gửi đến mọi người điều gì ?. Mọi việc đều bình thường , cảnh vật đẹp , cuộc đời vẫn bình yeân , aáy theá maø Thaønh Thuyû phải chịu đựng mất mát quá lớn . Thaønh ngaïc nhieân vì taâm hoàn mình noåi gioâng baõo , vì saép phaûi chia lìa với em gái thaân thieát theá maø bên ngoài mọi người , đất trời vẫn khoâng coù gì thay đổi -> diễn biến taâm lyù mieâu taû thaát voïng , bô vô , laïc III- Ghi nhớ : loûng cuûa nhaân vaät SGK trang 27. 4 . CUÛNG COÁ : Học sinh đọc thêm : Trách nhiệm của bố mẹ Thế giới rộng vô cùng . 5 . DAËN DOØ : Toùm taét truyeän . Học thuộc ghi nhớ . Chuaån bò : “ Boá cuïc trong vaên baûn”. Tuaàn ................ Tieát : .................. BOÁ CUÏC TRONG VAÊN BAÛN A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh hiểu rõ : - Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản , trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cuïc khi taïo laäp vaên baûn ..

(23) - Thế nào là một bố cục rành mạch hợp lý để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch hợp lý cho văn bản . - Tính phổ biến và sự hợp lý của dạng bố cục 3 phần đúng hướng , đạt kết quả . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC : 1 – OÅn ñònh . 2 – Baøi cuõ : Em hieåu theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn ? Muốn cho văn bản có tính liên kết , ta phải sử dụng những phương tiện lieân keát naøo ? 3 – Bài mới : Giới thiệu : Bài học trước các em đã biết liên kết làm cho văn bản trở nên có nghĩa , dễ hiểu . Để người đọc tiếp thu văn bản dễ dàng , người viết phải biết sắp xếp bố cục các phần các đoạn theo trình tự , rành mạch và hợp lý đó là yêu cầu của bài học hoâm nay . HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Bố cục cuûa vaên baûn . - Gọi học sinh đọc phần 1a ( SGK trang 28 ) Hoûi : Trong laù ñôn xin gia nhập Đội em phải ghi những noäi dung gì ? Hỏi : Những nội dung đó trong đơn cần được sắp xếp theo một trật tự không ? Hoûi : Coù theå tuyø thích ghi nội dung nào trước cũng được không ? ( Có thể viết yêu cầu, nguyện vọng trước roài ghi teân hoï , ñòa chæ sau ) -> Sự sắp xếp nội dung , các phaàn trong vaên baûn theo một trình tự hợp lý gọi là bố cuïc ( Đọc ghi nhớ ) Hỏi : Từ đó em thấy bố cục của một văn bản cần đạt những yêu cầu gì để người đọc hiểu rõ được văn bản ?. HOẠT ĐỘNG CỦA TROØ. -> Hs đọc . -> Teân , tuoåi , ñòa chæ , ngheà nghieäp . Yeâu caàu , nguyeän voïng , lời hứa . -> Cần sắp xếp hợp lý , chặt cheõ , roõ raøng .. GHI BAÛNG I – Tìm hieåu baøi . 1) Bố cục và những yêu caàu veà boá cuïc trong vaên baûn .. -> Khoâng .. -> Học sinh đọc dấu chấm ( 1 ) phần ghi nhớ .. -> Trong vaên baûn boá cuïc phải rõ ràng , các đoạn maïch trong vaên baûn phaûi rành rẽ người đọc mới dễ daøng tieáp nhaän .. a) Boá cuïc cuûa vaên baûn : Ñôn xin gia nhaäp hoäi - Teân , tuoåi , ngheà , ñòa chæ. - Nguyeän voïng . - Lời hứa . -> Bố cục sắp xếp trình tự b) Những yêu cầu về trong.

(24) HOẠT ĐỘNG 2 : Những yeâu caàu veà boá cuïc cuûa vaên baûn . ( Giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ ) - Giáo viên gọi học sinh đọc caâu chuyeän (2) trang 29. Hoûi:Vaên baûn ( 2.2 ) coù maáy đoạn ? Hỏi: Nội dung của mỗi đoạn có tương đối thống nhất ?. Hoûi:Keå theo caùch naøy coù thieáu raønh maïch khoâng ? Hoûi:Nhöng caùch keå aáy coù nêu bật được ý nghĩa phê phán làm ta buồn cười như trong sách ngữ văn 6 khoâng ?. Hỏi: Từ đây em rút ra được gì nữa về bố cục trong văn baûn ? (giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ ) HOẠT ĐỘNG 3:Các phần cuûa boá cuïc Hỏi:Ở mỗi văn bản bố cục thường gồm mấy phần ?. -> Học sinh đọc : gạch đầu dòng thứ nhất trong dấu chaám (2 ).. vaên baûn : - Raønh maïch . - Hợp lí .. -> Học sinh đọc câu chuyện “Coù moät anh tính hay khoe”. ->2 đoạn -> Coù : - Đoạn đầu nói đến việc anh hay khoe , muoán khoe muoán khoe mà chưa khoe được - Đoạn sau : anh ta đã khoe được . ->Không đến nỗi thiếu rành mạch, không đến nỗi lộn xoän .. ->Caùch saép xeáp caùc caâu caùc ý có thay đổi ; Đoạn 2 có sự thay đổi về trật tự các sự vieäc ->Laøm caâu chuyeän maát đi yếu tố bất ngờ , không bật ra được tiếng cười , khoâng taäp trung vaøo pheâ phaùn vaät.. c)Caùc phaàn cuûa boá cuïc : 3 phaàn.. ->Học sinh đọc gạch đầu doøng (2) trong chaám (2) phần ghi nhớ.. Hỏi: Gọi học sinh đọc câu hoûi 3c ; 3d. -> 3 phaàn , boá cuïc 3 phaàn giúp văn bản trở nên rành. II. Ghi nhớ:.

(25) maïch .. (Giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ). -> Mở bài:Thông báo đề tài của văn bản còn giúp người đọc đi vào đề tài dễ dang tự nhiên hứng thú . Kết bài: Nhắc lại đề tài , nêu hứa hẹn , cảm tưởng còn ghi ấn tượng tốt đẹp cho người đọc . ->Học sinh đọc chấm(3)ghi nhớ.. HOẠT ĐỘNG 4:Luyện tập: Baøi taäp 2. SGK trang 30.. Mở bài :Đêm trước cui65c chia tay Thaân baøi: Buoåi saùng ngaøy chia tay. - chia đồ chơi - Thành dắt em tới trường -cuoäc chia tay 2 anh em. Kết bài: Cuộc chia tay đầy xúc động kết thúc .. 4. CỦNG CỐ : Làm luyện tập , gọi đọc ghi nhớ . 5. DẶN DÒ : Học ghi nhớ Chuaån bò : “ Maïch laïc trong vaên baûn”.. III. Luyeän taäp : Baøi taäp 2,3.

(26) Tuaàn ………… Tieát :…………. MAÏCH LAÏC TRONG VAÊN BAÛN. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh : Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc , không đứt đoạn hay quấn quanh . Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn . B – Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñòch : 2) Bài cũ: Em rút ra được gì về bố cục trong văn bản ? Một bố cục thế nào được công nhận là rành mạch hợp lí ? 3) Bài mới: Giới thiệu : Nói đến bố cục là nói đến sự bố trí sắp xếp , phân cắt rành mạch . Nhưng các phần các đoạn của văn bản vẫn không mất sự liên kết chặt chẽ : Đó là nội dung baøi hoïc hoâm nay.. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG 1:Mạch lạc trong vaên baûn . - Giáo viên gọi học sinh đọc ví duï 1a ( SGK trang 31).. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. -> Học sinh đọc . Hỏi: Dựa vào những hiểu bieát treân em haõy xaùc ñònh maïch laïc trong vaên baûn coù những tính chất gì kể dưới ñaây ?. -> Học sinh trả lời : Thông. PHAÀN GHI BAÛNG I. Tìm hieåu baøi : 1) Maïch laïc vaø nhöng yeâu caàu veà maïch laïc trong vaên baûn : a) Maïch laïc trong vaên baûn. - Troâi chaûy thaønh doøng thì maïch..

(27) - Giaùo vieân giuùp hoïc sinh thaáy : Maïch laïc trong vaên baûn coù taát caû caùc tính chaát treân . Hỏi:(Gọi đọc 1b) Mạch lạc là sự tiếp nối của các câu các ý theo một trình tự hợp lí ?. suốt liên tục không đứt đoạn - Tuần tự qua khắp các . phần , các đoạn . - Thoâng suoát lieân tuïc , không đứt đoạn .. -> Học sinh trả lời : tán thaønh .. HOẠT ĐỘNG 2: Các điều kiện để có một văn bản maïch laïc - Giáo viên gọi học sinh đọc -> Học sinh đọc 2a (SGK trang 31 ) Hỏi: Toàn bộ sự việc trong văn bản xoay quanh sự việc -> Sự chia tay của Thành và chính naøo ? Thủy -> luôn bám sát đề taøi . (2 CM buùp beâ , tình anh em khoâng chia ) Hỏi: Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì trong truyeän ? Hoûi:Hai anh em Thaønh vaø Thuûy coù vai troø gì trong truyeän ? - Giáo viên gọi học sinh đọc 2b (SGK trang 32 ) Hỏi: Đó có phải là chủ đề liên kết các sự việc nêu trên thaønh moät theå thoáng nhaát khoâng ?. -> Mạch lạc là sự tiếp nối cuûa caùc caâu caùc yù theo moät trình tự hợp lí . b) Các điều kiện để có 1 vaên baûn coù tính maïch laïc :. - Các phần ,các đoạn ,các câu đều nói về đề tài , xoay quanh chủ đề .. ->Sự việc chính trong truyện. ->Nhaân vaät chính ->Học sinh đọc .. -> Các từ ngữ trên đều phản ánh chủ đề “ Hai anh em Thaønh vaø Thuûy phaûi chia tay nhau” . Đó là sự thật maët duø caû hai khoâng muoán . -> Đây là sự mạch lạc của vaên baûn. II . Ghi nhớ : SGK trang 32 III . Luyeän taäp Baøi taäp 1 . a b.

(28) - Giáo viên gọi học sinh đọc muïc 2c (SGK trang 32) Hỏi: Hãy cho biết các đoạn ấy được nói với nhau theo moái lieân heâ naøo ? -> Caùc boä phaän trong vaên baûn nhaát thieát phaûi lieân heä chặt chẽ với nhau nhưng khoâng chæ coù moái lieân heä veà mặt thời gian . Có thể liên heä caû khoâng gian , taâm lí , yù HOẠT ĐỘNG 3: Tổng kết nghóa . HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập 1 . Tìm hieåu tính maïch laïc a) Vaên baûn “ meï toâi” -Có lời giới thiệu nhân vật tôi rõ lý do bố viết thư để laïi cho con - Sau đó là bức thư được em Hà gửi lại -> Chủ đề xuyên suốt là “lòng mẹ” Tất cả các đoạn văn đều trôi chảy mạch lạc b) Văn bản : “Lão nông và các con”: MB :2 đầu dòng , TB:14 dòng , KB : 4 dòng cuối đáp đủ ba phần của văn tự sự : Giới thiệu nhân vật , sự việc , diễn biến và kết quả sự vieäc. 4 . CỦNG CỐ : hs đọc lại ghi nhớ 5 . DAÊN DOØ : Laøm baøi taä p “Muøa ñoâng” Soạn bài : “Những ca hát về tình cảm gia đình”.

(29) Tuaàn …………………. Tieát :………………. CA DAO - DAÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH. A . MỤC TIÊU CẦ N ĐẠT : Gíúp học sinh - Hieåu khaùi nieäm ca dao , daân ca . - Nắm nội dung ý nghĩavà một số hình thức nghệ thuậttiêu biểu của ca dao dân ca qua những bài ca dao dân ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình - Thuộc những bài ca dao trong văn bản và biết thêm một số bài khác B – Tieán trình daïy vaø hoïc : 1) OÅn ñònh : 2) Baøi cuõ : - Tóm tắt ngắn gọn “Cuộc chia tay của những con búp bê” ? - Em cảm nhận được điều gì qua câu chuyện ? 3) Bài mới: Giới thiệu : Ca dao dân cao là thơ ca trữ tình dân gian nhằm bộc lộ tính chất của nhân dân ta . Nó đã ngân và sẽ vang mãi trong tâm hồn người Việt Nam. Tình.

(30) cảm con người bao giờ cũng bắt đầu từ tình cảm gia đình . Đó chính là truyền thống đạo lí cuûa daân toäc Vieät nam. meânh moâng HOẠT ĐỘNG HOẠ ĐỘ NG PHAÀN GHI -Ngoâ nT ngữ giaû n dò , CUÛA THAÀY BAÛNG haøCUÛ mA xuùTROØ c HOẠT ĐỘNG 1 : -Âm điệu : tâm Thể loại trữ tình : I. Đọc và tìm hiểu Đọc và tìm hiểu chú tình , thành kính sâu Trữ :bày tỏ , tình : chuù thích : thích – Đọc văn bản lắng là lới nhắc gửi tình caûm khuùc haùt Theá naøo laø ca - Goïi hoïc sinh :ca veà boån phaän laøm coù nhaïc ñeâm goïi laø dao daân ca (SGK dao daân ca trong ca ; haùt trôn goïi laø trang 35) con trong hình thức chuù thích – GV HS đọuchát . dao. Cuø lao chín lờ-> i ru , caâ Hoû phaâ i : nTìm tíchnhững câu -> HS tìm . Công chữ . caHOẠ dao cuø g noù T nĐỘ NiGđế2:n cha nhö nuùi Thaùi coâTìm ng cha hieånghóa u vaênmeï baûn Sôn … II. Tìm hieåu vaên nhö+baø i 1 - Bằng hình thức lời bản : GV goïi hoïc sinh . Ôn cha +đọ GV goï i hoï c sinh ru , hát ru : ở hát c laïi baøi 1 naëng laém ai ôi … đọc lại bài 2 quan hệ người hát Hỏi : Lời của bài ca ->->Là Làlờlờ i cuû meï i i cuû a angườ Hỏi : bài 2 là lời nói người nghe gần dao 1 là lời của ai ? con khigaù rui con Baøi 1. Coâng lao saép ,laánoù y i với của ai nói với ai ? gũi , ấm áp , thiêng trời biển của cha nói với ai ? con choà ng xa queâ noùi Hoûi :Baøi 2 laø taâm lieâng . Hoûi : Tình caûm maø meï Bàiđố 2 i: vớ Taâimcon vaø trạng cùa người phụ với mẹ và quê mẹ . -> Hình ảnh to lớn , trạ bài 1 muốn diễn tả -> Nhắc nhở công boånng phaä , traùnchxoùt , noãni buoà nữ lấy chồng xa laø tình caûm gì ? lao trời biển của cha cao rộng vĩnh hằng xanhiệ củnagngườ , saâm u laé cuûa i quê. Tâm trạng đó coânngg vieä ơn csinh ngườ meï vaø boån phaän laømi con - dieã Laø nluùtaû c coâ con trướ gaùi claácoâ y ng laø gì ? thaø n h nuoâ i daï y cuû a Hoûi : Haõy chæ ra caùi ->traù chi nhieä laøtm laongtoxa lớnquê ấy ,. nhớ Noã buoànmxoù xa tạm ngơi , con người chồ chac meï hay của hình ảnh , nhớ conquê , nhớ mẹ đượ sống. những meï nôi queâ nhaø . Hỏi :Qua đó , em - Hình h so ngôn ngữ âm điệu ->->Thờ Hình aûnh chieà : Duøung giaâ i gian: y phuùaûtnrieâ ngsaù cuûnah hãy phân tích thời cuï theå sinh động cuûa baøi ca dao naøy chieà loái unoá, inhieà ví , ubieå u hieä buoå i n mình . Buoå i chieà u. gian khoâng gian , - Chín chữ cuø lao cônug cha bằng hình thườ chieà ng gợ i nhớ laø : hành động và nỗi cuïi theå hoá ngtrở ôn h nuù i ( + thờ ->aûnkhoâ ngi ngaá giant trờ : Ngoõ ñieåm cuûcoâ a sự nieàm nhaân vaät? cha meï . maø với, định chæ sau khônngữ g gian veà đoà n tuï vắmứ ngclaëng người con gái vẫn độ ) nghĩa mẹ bằng bơ vơ . hình aûnh bieån roäng - Khoâng gian cho thấy sự cô đơn của nhaân vaät, coù noãi buoàn rieâng , soá phận của người phụ nữ trong gia đình - Hành động và nỗi phong kiến . nieàm : chæ bieát - Coù theå coù caû noãi.

(31) “troâng veà bieát bao giờ mới “được về” với nỗi nhớ, buồn ñau laøm con khoâng thể đỡ đần. nhớ về thời con gái đã qua, bài ca giản dò moäc maïc maø ñau khoå yeâu thöông nhức nhối.

(32) Hỏi: Nghệ thuật sử duïng trong baøi ? + Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc bài 3. Hỏi: Bài 3 là lời của ai nói với ai? Hỏi: Những tình cảm đó được diễn tả nhö theá naøo ? (baèng hình thức nào?). Hoûi: Em haõy neâu noäi dung caâu ca dao soá 3. + Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc câu ca dao soá 4. Hoûi: Baøi ca dao laø lời của ai nói với ai ?. luùc cha meï oám ñau có nhớ . Về cảnh ngộ thân phận ở nhaø. ->“Ngoõ sau” Nghó đến cảnh cô đơn cuûa nhaân vaät . -> Lời của con cháu nói với ông bà . ->Những tính chất đó được diễn tả bằng hình thức so sánh mức độ ( đình bao nhieâu ngoùi…) -> Caùi hay : “Ngoù lên” thể hiện sự traân troïng toân tính . - Hình aûnh so saùnh : “nuoät laïc maùi nhaø” gợi sự nối kết bền chaët , tình caûm huyeát thoáng coâng lao gây dựng mái nhaø , gia ñình . - Hình thức so sánh mức độ : gợi nỗi nhớ thương da diết .. - Có thể của người trên nói với người dưới hay cùng lứa. “Qua cầu dừng bước trông cầu. Caàu bao nhieâu nhòp , daï em saàu baáy nhieâu ? - Giaùo vieân : Maùi nhaø laø phaàn cao nhaát ngoâi nhà che chở cho toàn bộ ngôi nhà khoûi möa naéng những nuộc lạt có vai troø quan troïng cần thiết với lẽ mất coøn ngoâi nhaø . Hình ảnh mái nhà gợi nhớ ông bà suốt đời laøm luïng , vun ñaép cho con chaùu . Duøng hình aûnh cuï theå noùi lên tình cảm nhớ Baøi 3 : Dieãn taû noãi thöông , loøng bieát nhớ sự kính yêu , ôn oâng baø . biết ơn đối với ông baø.

(33) HOẠT ĐỘNG 4: Luyệnnhữ tậpn:g từ “cùng , 1)Những biện pháp chung ngheä thuaä c sử dụng cả trang 4 bài ca dao : , mộtt”đượ . Anh - Theå thô luïc baùem t. laø hai nhöng laïi - AÂm ñieäu taâm tình nhaé nhuû .ra laø 1 cuø ngn sinh - Caùc hình aûnh cuø truyeà g quen. thuộc : trời , biển , ngõ sau , mái nhà . ng nsoáthoá ng nchung - Lời độc thoại -(tâ m sựảntừh 1songườ Hình saùnhi) 2) Tình cảm được diễ taû trong i ca nhön theå chaânbaø tay , dao laø : tình caûm gia ñình . - Baøi 1 . Coâng lao meï , boå phaän laøm con . duøncha g xöông thòtn con - Bài 2 . Nhớ thương khi y nchoà ngườimẹ so saù nhlaácaø g ng xa . - Baøibieå 3 . uYeâ u nkính oânng boù baø hieä sự gắ - Baøithieâ 4 Tình anh t thòt ng lieâ ngem cuûaruoä anh 3) HS söu taàm theâm emnhữ . ng baøi ca dao coù noäi dung veà t/c gia ñình NG COÁ -> : Luyeä taäpphaû +đọi choà ghi nhớ Hoûi: Baøi4.caCUÛ dao Anhnem Bài 4 : Biểu hiện sự 5. DAË N DOØ : nhắc nhở chúng ta thuận để cha mẹ vui gaén boù thieâng lieâng Hoïc thuoäloøcnloø ñieàu gì ? g ng + 4 baøi ca dao cuûa anh em ruoät thòt Soạn “ Những câu hát về tình yêu quê hương đất nướ , connhớ ngườ i“ Hoûi: Neâu noäi dung III c. Ghi :SGK baøi ca dao soá 4 . trang 36 HOẠT ĐỘNG 3: Toång keát.

(34) Tuaàn 3 (baøi 3) Tieát : 10. NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC CON NGƯỜI A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Nắm được nội dung ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao dân ca qua những bài ca thuộc chủ đề : Tình yêu , quê hương đất nước , con người . - Thuộc những bài ca dao trong văn bản và biết thêm 1 số bài ca dao khác . B. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1 – OÅn ñònh . 2 – Bài cũ : Nêu khái niệm ca dao dân ca? Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao tình cảm gia ñình . Trình bày những nội dung ở ca dao tình cảm gia đình ? Nghệ thuật nào đã được sử dụng trong 4 bài ca dao ? 3 – Bài mới : Giới thiệu : Nhà văn Ilia-Erenbua có viết “ Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất : yêu cái cây trồng trước nhà , yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông … ai cũng có lòng yêu quê hương đất nước . Đằng sau những câu hò đối đáp là cả 1 tình yêu chân chất niềm tự hào đối với quê hương . Chúng ta hãy tìm hiểu tình caûm aáy . HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY - HOẠT ĐỘNG 1 : Đọc tìm hiểu chú thích .- Gv goïi hoïc sinh đọc văn bản ( SGK 37,38) – Gv gọi học sinh đọc chú thích ( SGK 38,39) - HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hieåu vaên baûn . + Gv goïi hoïc sinh đọc lại bài 1 – câu 1 ( Đọc hiểu văn bản ) Hoûi : Nhaän xeùt veà. HOẠT ĐỘNG CỦA TROØ. GHI BAÛNG I- Đọc và tìm hiểu chuù thích .. II – Tìm hieåu vaên baûn.. -> Học sinh đọc. -> YÙ kieán ( b ) vaø ( c ) Baøi ca coù 2 phaàn :. -> Caùch hoûi ; duøng.

(35) bài 1 , em đồng ý với ý kiến nào dưới ñaây ? Hoûi : Trong baøi 1. Vì sao chaøng trai , coâ gaùi laïi duøng những địa danh với những đặc điểm để hỏi đáp ( câu hỏi thaûo luaän ) + Gv goïi hoïc sinh đọc lại bài 2 . Hỏi : Khi nào người ta noùi ruõ nhau ; Neâu nhaän xeùt cuûa em veà caùch taû cuûa baøi 2.. Đối và đáp ; hình thuùc naøy phoå bieán trong ca dao . -> Hs thaûo luaän . Ở hát đố ( đối đáp ) là hình thức để trai gái thử tài về kiến thức : địa lý , lịch sử. Hoûi : Suy gaãm cuûa em veà caâu hoûi cuoái baøi “ Hoûi ai gaây dựng nên non nước naøy ?”. -> ruõ nhau : coù quan heä thaân thieát gaàn guõi. -> Gợi nhiều hơn tả : nhắc đến cầu Thê húc , đền Ngọc sôn … caûnh tieâu bieåu của hồ Hoàn kiếm. -> Caûnh hoà Göôm đẹp , đa dạng ( có cầu , có chùa … ) gợi nhớ lịch sử chống Minh laøm moïi người háo hức . -> Hs thaûo luaän ( gv gợi : âm điệu , khaúng ñònh nhaéc nhở gì?. + Gv goïi hoïc sinh đọc lại bài 3. Hoûi : Nhaän xeùt cuûa em về cảnh trí xứ Hueá vaø caùch taû trong baøi nhö theá naøo ?. -> Hs đọc . -> Cảnh rất đẹp : xanh , biếc toàn màu sắc gợi vẻ đẹp neân thô töôi maùt sống động. Hoûi : Ñòa danh vaø caûnh trí trong baøi gợi lên điều gì ?. daáu chaám hoûi -> người nghe phải giải đáp . -> Caùc ñòa danh coù những đặc điểm địa lý tự nhiên mà còn những dấu vết lịch sử, văn hoá nổi bật -> Hỏi đáp để chia seõ. -> Giaøu aâm ñieäu nhaén nhuû taâm tình . -> Khaúng ñònh coâng lao xây dựng của cha oâng -> hình aûnh của đất nước . -> Nhắc nhở : tiếp tục giữ gìn xây dựng .. Baøi 1. -> Theå thô luïc baùt – Hát đối đáp . -> Niềm tự hào , tình yêu với quê hương đất nước .. Baøi 2 . -> Caâu haùt giaøu aâm ñieäu nhaén nhuû taâm tình . -> Gợi tình yêu , niềm tự hào về quê hương đất nước . Nhắc nhở con cháu giữ gìn và xây dựng non nước .. Càng đẹp khi cảnh được ví với tranh hoạ đồ vừa khoáng đạt vừa bao la vừa quaây quaàn Baøi 3..

(36) Hoûi : Em haõy phaân tích đại từ “ Ai” và chỉ ra những tình cảm ẩn chứa trong lời mời , lời nhắn “ Ai vô xứ Huế thì voâ”. -> Nhieàu nghóa : coù thể ít hoặc nhiều người quen hoặc chöa quen -> theå hieän : tình yeâu , lòng tự hào với cảnh đẹp xứ Huế , theå hieän tình baïn .. Gợi không gian rộng lớn .. -> Gợi nhiều hơn tả ,so sánh , đại từ “ ai”. -> Ca ngợi, vẻ đẹp xứ Huế , lời mời , lời nhắn nhủ chân tình đến mọi người .. + Gv goïi hoïc sinh đọc bài 4 . Hoûi : Hai doøng thö đầu bài 4 có những gì đặc biệt về từ ngữ ? Những nét ñaëc bieät aáy coù taùc duïng , yù nghóa gì ?. Có sự tương đồng -> Được kéo dài ra ( giữa cảnh và người , Bài 4 . 12 tiếng ) gợi sự dài trẻ trung đầy sức -> Doøng thô keùo daøi , roäng , to . Caùc ñieäp soáng , điệp từ , đảo ngữ , từ , đảo từ , đối đối xứng , so sánh . xứng -> Cánh đồng khoâng chæ rộng lớn mà còn -> Ca ngợi cánh đẹp , đầy sức sống . đồng, vẻ đẹp mảnh Hỏi : Phân tích hình -> Cô gái được so mai nhieàu duyeân aûnh coâ gaùi trong 2 sánh với “ Chẽn lúa thaàm cuûa coâ gaùi . doøng cuoái baøi ? đòng đòng và ngọn naéng hoàng ban mai” -> Cô thôn nữ mảnh mai nhieàu duyeân thầm , đầy sức sống Hỏi : Bài 4 là lời . Là lời chàng trai : của ai ? người ấy ca ngợi cánh đồng , muoán bieåu hieän tình vẻ đẹp cô gái . Có caûm gì? Em coù bieát cách hiểu khác . Lời caùch hieåu naøo cuûa coâ gaùi phaân vaân khaùc . trước số phận của mình . III Ghi nhớ HOẠT ĐỘNG 3 : ( SGK trang 40) Toång keát :. HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập : 1) Nhận xét của em về thể thơ trong 4 bài ca . Baøi 2 : luïc baùt , Baøi 1 : Luïc baùt bieán theå ( soá tieáng ) Baøi 3 : keát thuùc doøng luïc ( 6 ) Bài 4 : 2 dòng đầu : thể tự do . 2) Tình caûm chung theå hieän trong 4 baøi ca dao ;.

(37) Tình yêu và niềm tự hào về quê hương đất nước , con người 4 – CỦNG CỐ : Em hãy nêu một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong 4 baøi 5- DAËN DOØ :. Tuaàn:3 ............... Tieát : ................... ca dao . Học thuộc lòng ghi nhớ . Sưu tầm ca dao cùng chủ đề . Chuẩn bị : Từ láy.. TỪ LÁY. A - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC . - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ láy : Từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận - Hiểu được cơ chế tạo nghĩa . - Bieât vaôn dúng nhöõng hieơu bieẫt veă caâu táo vaø cô cheâ táo nghóa ñeơ söû dúng toât töù laùy . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1- OÅn ñònh . 2- Bài cũ : Trình bày cấu tạo và trật tự sắp xếp của từ ghép chính phụ ? ( Có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung cho tiếng chính . Tiếng chính đứng trước – phụ đứng sau ) . So sánh với từ ghép đẳng lập ? ( Các tiếng là đẳng về ngữ pháp ) So sánh sự khác biệt về nghĩa của 2 loại từ ghép đẳng lập và chính phụ . ( Từ ghép có tính chất phân nghĩa – nghĩa hẹp hơn tiếng chính . Đẳng lập hợp nghĩa – nghóa khaùi quaùt hôn ) 1) Bài mới : Giới thiệu : Ở lớp 6 đã học khái niệm từ láy : là từ phức có sự hoà phối âm thanh . Hôm nay , chúng ta sẽ tìm hiểu cấu tạo từ láy , vận dụng hiểu biết cấu tạo và cơ chế tạo nghĩa để sử dụng tốt từ láy . HOẠT ĐỘNG CỦA. HOẠT ĐỘNG CỦA. GHI BAÛNG.

(38) THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu baøi . - Gv gọi đọc câu hỏi 1 ( SGK 41 ) . Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà đặc điểm âm thanh của từ laùy ñaêm ñaêm ? Gv : Láy nguyên vẹn , hoàn toàn tiếng gốc gọi là từ láy toàn bộ .. TROØ Hs đọc . Từ láy đăm đăm có 2 tiếng hoàn toàn giống nhau veà aâm thanh .. I . Tìm hieåu baøi . 1) Các loại từ láy .. a) Từ láy toàn bộ . Vd : Maét laïi ñaêm ñaêm nhìn khắp sân trường . Đây là hình tượng biến -> Từ láy toàn bộ nguyên Gv gọi Hs đọc câu hỏi 3 . đổi thanh điệu , cấu tạo theo gốc . Hỏi: Vì sao không được nói lối lặp lại tiếng gốc . Vd : Caëp maét ñen cuûa em laø : baät baät buoàn thaêm thaúm ( thaúm thaúm thaúm thaúm ) baät baät -> baàn baät đẹp đẹp -> đèm đẹp -> Láy toàn bộ biến đổi phụ aâm cuoái vaø thanh ñieäu . Gv ghi bảng thêm từ : khe * Saéc thaùi yù nghóa . kheõ - Thaêm thaúm -> Saéc thaùi yù Hỏi : hai từ láy thăm thẳm nghóa nhaán maïnh và khe khẽ , từ nào có nghĩa - Khe kheõ -> Saéc thaùi yù nhấn mạnh , từ nào giảm nghóa giaûm nheï nheï? Hỏi : Từ láy toàn bộ có sắc Coù saéc thaùi yù nghóa giaûm thaùi yù nghóa theá naøo ? nhẹ hoặc tăng mạnh . Hỏi : Trong các từ láy : Tieáng meáu vaø xieâu Vd : Tôi mếu máo trả lời . meáu maùo vaø lieâu xieâu tieáng -> Láy bộ phận phụ âm đầu naøo laø tieáng goác ? m Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì Meáu maùo -> tieáng laùy laïi đặc điểm âm thanh của 2 từ giống tiếng gốc ở phần âm laùy meáu maùo , lieâu xieâu , đầu . Vd : Caùi boùng beù nhoû lieâu ( Giống nhau ở bộ phận âm Lieâu xieâu -> Tieáng laùy laïi xieâu . thanh naøo?) giống tiếng gốc ở phần vần -> Láy bộ phận vần iêu . Hoûi : Phaân bieät nghóa cuûa 2) Nghĩa của từ láy . -> Meáu : meùo mieäng saép Meáu vaø Maùo ? -> Nghiã của từ láy bộ khóc Mếu máo : gợi tả : phaän coù saéc thaùi rieâng so.

(39) Hỏi : Nghĩa của các từ láy : ha haû , oa oa , tích taéc … taïo thaønh do ñaëc ñieåm gì veà aâm thanh ? Hỏi : Các từ láy trong mỗi nhoùm coù ñaëc ñieåm gì veà aâm thanh ?. dáng miệng méo xệch vừa khác vừa trả lời .. với tiếng gốc . -> Moâ phoûng ñaëc ñieåm aâm thanh ( tiếng cười , tiếng khoùc , tieáng keâu ). -> a) Li ti , ti hí , lí nhí b) baäp beành , phaäp phoàng -> Gợi dáng , âm thanh nhỏ luôn ở trạng thái vận động .. HOẠT ĐỘNG 2 : Tổng kết HOẠT ĐỘNG 3 :. -> Các từ láy có khuôn vần I mieâu taû aâm thanh , hình daùng beù nhoû . -> Nhóm từ láy tiếng gốc đứng sau , tiếng láy lai đứng trước lập lại phụ âm đầu và mang vần “ âp” -> biểu thị trạng thái vận động . II – Ghi nhớ : III- Luyeän taäp :. 1) a. Từ láy trong đoạn văn .. b. Xếp các từ láy đó theo bảng phân loại .. Từ láy toàn bộ baàn baät , thaêm thaúm , chieàn chieän , chieâm chieáp Từ láy bộ phận Nức nở , tức tưởi , rón rén , lặng lẽ , rúc ran . 2) Lắp ló , nho nhỏ , nhức nhối , khang khác , thâm thấp , chênh chếch , anh ách . 3) a) Baø meï nheï nhaøng . b) … nó thở phào nhẹ nhỏm . c) … căm phẩn hành động xấu xa . d) Bức tranh … xấu xí . b) Chiếc lọ vỡ … tan tành . c) … daân laøng tan taùc . 4 – CỦNG CỐ : Đọc lại ghi nhớ . 5 – DẶN DÒ : Làm bài tập 4,5,6 Soạn : Quá trình tạo lập văn bản . Tuaàn : ...................... Tieát : ...................... QUAÙ TRÌNH TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN A- MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Làm cho học sinh nắm được các bước của quá trình tạo lập văn bản để tập làm văn coù phöông phaùp vaø hieäu quaû hôn . Làm cho học sinh thông qua việc tiếp nhận kiến thức và luyện tập , có điều kiện củng cố lại nhữngkiến thức , kỹ năng đã được học về liên kết , mạch lạc và bố cuïc vaên baûn . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1 – OÅn ñònh ..

(40) 2 – Baøi cuõ : Theá naøo laø 1 vaên baûn coù tính maïch laïc ? 3 – Bài mới : Giới thiệu . Các em vừa học xong về liên kết , bố cục , mạch lạc trong văn bản . Hãy nghĩ xem các em học những kỹy năng và kiến thức ấy để làm gì ? Để giúp các em hiểu rõ và nắm vững hơn về những vấn đề đã học , chúng ta cùng tìm hiểu về một công việc xa lạ gì. Đó làquá trình tạo lập văn bản . HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ PHAÀN GHI BAÛNG HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu I. Tìm hieåu baøi : baøi: -> Vì người ru mới khao Hỏi: Em hãy nhớ lại khúc khaùt truyeàn vaøo hoàn beù thô hát ru , lời hát ru. Theo em những lời tha thiết về công vì sao người ta có thể viết ra cha nghĩa mẹ . một lời ru . Có sức lây động lòng người đến thế ? -> Nếu người mẹ không dạt - Giáo viên hướng dẫn gợi ý dào cảm xúc , tình yêu con : văn bản “ Cổng trường mở tha thiết “Cổng trường mở ra”. ra không thể nảy sinh được . -> VB1 : Taùc giaû daân gian Hỏi: Qua hai văn bản trên , tạo ra khúc hát ru để giản em thấy vì lẽ gì , vì sự thôi baøy tình caûmyeâu thöông cuûa thúc nào mà con người cha mẹ đối với con cáivà muoán taïo laäp vaên baûn ? keâu goïi boån phaän laøm con . VB2 : Taâm traïng , boån phận người mẹ trước ngày khai trường của con : yêu thöông quan taâm lo laéng . -> Taïo laäp vaên baûn , taùc giaû Hỏi: Nhưng phải bất cứ điều muốn gửi gấm 1 điều gì đến II – Ghi nhớ :( SGK trang gì muốn nói ra đều viết thaät caàn thieát .Taïo ra vaên 46) thaønh 1 vaên baûn toát khoâng ? baøn maø khoâng coù caûm xuùc III – Luyeän taäp . - Giáo viên :có những người thật sự thì văn bản đó mẹ bất thường dững dưng khoâng coù giaù trò. không lo lắng trước ngày khai trường của con . Không phải người mẹ nào cũng có taâm traïng nhö vaäy . Hỏi: Từ đó suy ra nếu người ->Học sinh đọc ghi nhớ taïo laäp vaên baûn vieát caùi gì ? phaàn 1 ( SGK trang 46) . cho ai? Để tạo lập văn bản caàn laøm theá naøo ? - Giaùo vieân choát :Taïo laäp -> Neáu vaên baûn caàn nhieàu yù.

(41) văn bản là sự định hướng chính xác đúng đắn . Hỏi: Trong thực tế ít khi có văn bản chỉ có 1 ý , thường vaên baûn goàm nhieàu yù vaäy công việc tiếp theo đòi hỏi yeâu caàu gì ? - Giáo viên gọi hoc sinh đọc ghi nhớ 2 đầu dòng . Hỏi: Em có thường làm coâng vieäc boá trí saép xeáp cacù ý , đoạn không ? Nếu không xác định đến bố cục thì có ảnh hưởng gì đến kết quaû baøi laøm khoâng ? Hoûi: Xaây döng boá cuïc vaên bản đã là công việc cuối cuøng cuûa taïo laäp vaên baûn chöa ? Tieáp coâng vieäc naøo ? - Giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ 3 đầu dòng . Hỏi:Sau khi hoàn thành văn baûn coù caàn kieåm tra laïi khoâng? Dựa vào những tiêu chuẩn nào để kiểm tra . - Giáo viên gọi học sinh đọc phần ghi nhớ còn lại . - Giáo viên : Sửa chửa : lỗi chính tả , lỗi dùng từ , lỗi ngữ pháp, lỗi trình bày … - Giaùo vieân goïi 1 hoïc sinh đọc lại toàn bộ ghi nhớ . HOẠT ĐỘNG 2 : Tổng kết HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập. caàn phaûi xaùc ñònh boám cuïc rành mạch , hợp lí , đúng hướng -> Hoïc sinh thhaûo luaän .. -> baøi laøm neáu coù boá cuïc rành mạch hợp lí thì định hướng ban đầu đạt chất lượng tốt và ngược lại .. -> Còn phải diễn đạt thành câu đoạn văn mạch lạc .. -> Cần kiểm tra chu đáo cẩn thaän phöông tòeân sai soùt .. Luyện tập 1) Em đã từng tạo lập văn bản trong các tiết tập làm văn , hãy trả lời các câu hoûi sau : a) Raát caàn thieát . b) Chưa hoàn toàn , qua bài học em sẽ chú ý vì việc quan tâm ấy có ảnh hưởng tới nội dung và hình thức của bài văn ..

(42) c) Việc xây dựng bố cục sẽ làm cho bài văn chính xác , trong sáng , mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau . d) Nên thường kiểm tra . 2) Cả 2 cách (a) và ( b) đều chưa hoàn toàn phù hợp . 3) a) khoâng nhaát thieát . b) Bài làm được ghi bằng ký hiệu La mã cho mục lớn nhất .. 4 – CUÛNG COÁ : Taïo laäp vaên baûn naøo quan troïng nhaát 5 – DẶN DÒ : Học ghi nhớ + bài tập 2,3 . Soạn : “ Những câu hát than thân” ..

(43) Tuaàn ……………. Tieát :……………... CA DAO DAÂN CA NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN. A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Cho học sinh nam được nội dung ý nghĩa và một số nghệ thuật tiêu biễu B. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng những bài ca dao thuộc chủ đề “Tình yêu quê hương đất nước con người” Đằng sau những lời hỏi đáp , lời mời nhắn gưi và bức tranh phong cảnh đó là tình cảm gì ? Hãy phân tích 1 câu để làm sáng tỏ . 3) Baøi moùi : Gioùi thieäu Trong kho taøng Vaên Hoïc Nhaân Gian Vieät Namca dao daân ca laø boä phaän quan trọng . Nó không chỉ là tiếng hát yêu thương tình nghĩa trong 1 gia đình là những bài ca ngợi về tình yêu quê hương đất nước con người bên cạnh đó còn là những tiếng hàt than thở cho những mảnh đời cơ cực đắng cay cũng như tố cáo xã hội phong kiến bằng những hình ảnh , ngôn ngữ sinh động đa dạng mà các em sẽ tìm hiểu hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Đọc tìm hieåu chuù thích - GV hướng dẫn cách đọc – đọc mẫu , gọi học sinh đọc (lục bát âm ñieäu taâm tình , ngoït ngào , động cảm ) - GV hướng dẫn tìm hiểu 1 số từ khó (chú thích ) HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hieåu vaên baûn - Gọi học sinh đọc lại baøi ca dao 1 Hoûi : Baøi ca dao laø baøi cuûa ai . Noùi veà ñieàu gì? Hoûi : Baøi ca dao naøy coù maáy laàn taùc giaû nhaéc đến hình ảnh con cò ?. HOẠT ĐỘNG CUÛA TROØ. - 2 học sinh đọc. - Học sinh đọc -> Lời của người lao động , kể về cuộc đời số phận cuûa coø -> 2 laàn . Thaân coø ,. PHAÀN GHI BAÛNG I . Đọc và tìm hiểu chuù thích : - Taùc giaû taùc phaåm - Saùng taùc daân gian - Ca dao than thaân II. Tìm hieåu vaên baûn :.

(44) gaày coø con Baøi 1: Thân cò -> lận đận Hỏi :Những hình ảnh , từ ngữ miêu tả đó gợi lên cho em những liên tưởng đến -> Thân cò (gợi ñieàu gì? hình aûnh soá phaän : lẻ loi cô độc , đầy GV giaûng : Baøi ca ngang traùi ) dao gợi nhiều hơn tả , Gầy cò con ( gợi hình daùng soá phaän coø hình daùng beù nhoû , thật đáng thương tội gaày yeáu , ñuoái ) nghòeâp Hỏi : Thân cò được diễn đạt như thế nào -> Lận đận một trong baøi ca dao mình leân ; leân thaùc naøy ? xuoáng gheành Hỏi : Cách sử dụng -> Hình ảnh đối lập hình aûnh trong baøi ca -> Dieãn taû thaân dao naøy nhö theá phận cuộc đời cò naøo ? -> Con cò lặn lội bờ Hỏi : Đối lập như thế sông … noùi leân ñieàu gì? Con coø maø ñi aên Hoûi : Em haõy tìm 1 ñeâm số bài cadao chứng minh điều đó ? -> Hoïc sinh thaûo Hỏi : Vì sao người luaän nông dân xưa mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời thân phaïân cuûa mình ?. Tác giả mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời của người lao động , đặc biệt là người phụ nữ thời phong kiến , cuộc đời họ cơ cực lầm than , không lối thoát ,làm lụng quanh naêm nhöng vaãn ngheøo , coø coù nhieàu ñaëc điểm giống cuộc đời , phẩm chất của người noâng daân : hieàn laønh , caàn cuø laën loäi kieám soáng .. Nước non > < moät mình Leân thaùc > < xuoáng gheành Bể đầy > < ao caïn -> Hình ảnh đối laäp => Cuộc đời lận đận , vất vả của người nông dân.

(45) Hỏi: Em hiểu gì về từ -> Ai: đại từ phiếm “ Ai” ở đây nhầm chỉ chỉ -> ám chỉ giai - Câu hỏi tu từ góp đối tượng nào ? Giai cấp thống trị . phaàn theå hieän yù nghóa caáp naøo ? phaûn khaùng. Hỏi : Ngoài ý nghĩa -> Ngoài tiếng than than thaân , baøi ca dao coøn theå hieän phaûn coøn yù nghóa naøo khaùng . khaùc? DG . YÙ nghóa naøy không trực tiếp , bởi vì chính cuộc đời cơ cực lầm than của người nông dân là lời tố cáo đanh thép nhaát. Chuyeån yù : cuøng noäi Baøi 2 dung than thaân , ngoài hình ảnh con Thöông thay coø , coøn hình aûnh naøo khaùc . - Gọi học sinh đọc baøi ca dao soá 2 . Hoûi : Baøi ca dao baét đầu từ từ “ thương -> Vừa thương vừa - Con taèm … nhaû tô . thay” Em hieûu theá đồng cảm , thương - Luõ kieán … tìm moài nào là thương thay ? người thương chính - Haïc bay … moõi mình vì mình cuøng caùnh trong hoàn cảnh như - Cuoác keâu ra maùu . vaäy . -> Thöông taèm nhaû tô, kieán tìm moài , coø Hoûi : Baøi ca dao bay moõi caùnh , cuoác naøy baøy toû nieàm keâu ra maùu -> thương cảm đến Người lao động nhưng 4 đối tượng nghèo khổ với nào ? Gợi cho em nhieàu noãi khoå . liên tưởng đến những ai ? Hoûi : Duøng hình aûnh vật để nói đến Baøy toû noãi thöông người . Đó là cách -> Caùch noùi aån duï thân phận người lao -> Ẩn dụ.

(46) noùi phoå bieán trong ca dao . Caùch noùi gì ? Hoûi : Qua 4 hình aûnh treân em hieåu người lao động bày toû noãi thöông thaân mình nhö theá naøo ?. Em coù nhaän xeùt gì veà aâm ñieäu baøi ca dao ? YÙ nghóa cuûa sự lặp lại ở từ thöông thay . Hoûi : Toùm laïi noäi dung toàn bài ca dao noùi ñieàu gì ? Chuyển ý : Người phuï nuõ trong xaõ hoäi phong kieán luoân khaùt khao soáng toát đẹp ; tìm hiểu qua baøi 3 . Hoûi : Baøi ca dao 3 là lời ai ? nói lên ñieàu gì? Hoûi : Ngheä thuaät ? Qua đó cuộc đời người phụ nữ trong xaõ hoäi phong kieán nhö theá naøo ? Hoûi : Haõy tìm 1 soá bài ca dao bắt đầu “. động với nhiều nỗi => Nỗi khổ nhiều đau khổ khác nhau . bề của người lao động bị áp bức , bóc loät , oan traùi . -> Hs thaûo luaän : ( 1 ) Thương người vì bò boøn ruùt , boùc lột sức lao động . ( 2 ) Thương người vì thaân phaän nhoû nhoi ngheøo khoå . ( 3) Thöông cuoäc đời phiêu bạt cố gaéng voâ voïng . ( 4) Thöông thaân phaän thaáp coå beù mieäng khoâng coâng baèng Laëp keát caáu laø 1 -> aâm ñieäu taâm trong những đặc tình , 4 laàn laëp laïi trưng ở ca dao . nhằm tô đậm nỗi thông caûm xoùt xa cay đắng của người lao động . -> Noãi khoå cuûa người lao động trong xaõ hoäi phong kieán .. -> Lời người phụ nữ , nói về cuộc đời bị vuøi daäp , xoùt xa thaân phaän khoâng nơi nương tựa .. -> So saùnh .. Baøi 3. Thaân em nhö traùi baàn troâi . -> So saùnh . -> Thaân phaän bò vuøi daäp xoùt xa cay ñaéng ..

(47) thaân em” III ghi nhớ SGK 49 HOẠT ĐỘNG 3 : -> Thaân em nhö haït IV Luyeän taäp Toång keát . möa sa… HOẠT ĐỘNG 4 : Luyeän taäp 1) Cả 3 bài ca dao đều diễn tả thân phận cuộc đời con người trong xã hội cũ , còn ý nghĩa phản kháng . Đều sử dụng thể thơ lục bát than thân . Đều sử dụng hình ảnh so sánh , ẩn dụ , câu hỏi tu từ , những nhóm chữ mang tính truyền thống : thương thay, thân em . 4 – CỦNG CỐ : Đọc lại ghi nhớ . 5 – DAËN DOØ : Hoïc thuoäc loøng ; Söu taàm ca dao Soạn “ Những câu hát châm biếm” Tuaàn : . …………………. Tieát : …………………… Ca dao Daân ca. NHỮNG CÂU HÁT CHÂM BIẾM A – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh . Nắm được nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề châm biếm trong bài ca dao . Thuộc những bài ca dao trong văn bản . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1 – OÅn ñònh . 2 – Bài cũ : Em hãy nêu những điểm chung về nội dung và nghệ thuật của các bài ca dao thuộc chủ đề than thân ? Đọc thuộc lòng các bài ca dao đó ? 3 – Bài mới : Nội dung cảm xúc của ca dao rất đa dạng . Ngoài những câu hát thân thương tình nghi4 , những câu hát than thân , ca dao còn có rất nhiều câu hát châm biếm , cùng với truyện cười những câu hát châm biếm thể hiện khá tập trung những đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian Việt Nam nhằm phơi bày những hiện tượng đáng cười trong xã hội . Các em hãy cùng nhau tìm hiểu văn bản . “ Những câu hát châm biếm” . người nông dân mượn -> Diễn tả cuộc đời HOẠ ĐỘnN HOẠ T nĐỘ GHI BAÛNG hình aûnT h thaâ còGđể thaâ n phaä cuûN aG CUÛ A ñieà THAÀ CUÛA. TROØ dieã n taû u gìY? mình HOẠ T nĐỘ NG baø 1 :i I – Đọc và tìm hiểu Hoû i : Coø trong Đây là hình tượng c vaøsao tìm? hieåu chuù -> Khoâng dieãn taû chuù thích . nàĐọ y thì coù raát nhieàu trong thích . Taùc giaû taùc phaåm cuộc đời thân phận ca dao: Hướng dẫn đọc : To mà -> chæ GoïilaøHs đọcthứ vaêcn - Saùng taùc daân hình “ Quaû cau nho , rõ , thể hiện sự bảnvầ. n , chỉ bị giới nhỏ cái vỏ vân vân gian hoạ chaâm bieám - Ca dao chaâm thieäu nhaân vaät . … Bài 1 : Đọc hay -> Hs đọc chú bieám. nhanh để gây sự thích . chuù yù . II – Tìm hieåu vaên Baøi 2 : AÂm ñieäu baûn chậm rãi , tạo sự Baøi 1..

(48) Hoûi : Qua caùch xöng hoâ trong baøi ca dao em thấy đó là lời của ai ? nói với ai ? noùi vì ai vaø noùi để làm gì? Hỏi : Trong lời giới thiệu người chú của người cháu có từ nào được lặp lại nhieàu laàn? Hỏi : Trong những cái hay đó co ùcái hay nào đáng được khen ngợi không ? GV giaûng : Ñaây laø cách nói ngược trong ca dao giới thiệu mai mối toàn những tật xấu -> giễu cợt . Hoûi : Chuùng ta coøn thấy những nét gì ở chữ tôi trong 2 câu cuoái ?. Hỏi : Qua đó , em hiểu người chú có tính xaáu gì ? em đánh giá người chú nhö theá naøo? GV giaûng : Hình aûnh. “ Trên trời có đám mây xanh …. Cô yếm đào. -> Lời cháu nói với cô yếm đào về chú deá caàu hoân . hay tửu hay tăm hay nước chè ñaëc , hay naèm nguû tröa .. -> Từ hay lặp lại nhieàu laàn coù tính chaát lieät keâ nhieàu caùi hay…. -> Lặp từ , liệt kê , nói ngược .. -> Khoâng , maø coù tính mæa mai , taät xấu được liệt kê .. -> Ước ngày , ước ñeâm .( Ngaøy thì , ñeâm thì ). -> nghieän ngaäp , lười lao động . -> Hs thaûo luaän .. Trong cuoäc soáng ta thường ước điều tốt đẹp , còn chú tôi ước mưa để khỏi đi làm , ước đêm dài để ngủ nhiều hơn .. Ước ngày mưa Ước đêm thừa troáng canh .. -> Chaâm bieám haïng người nghiện ngập lười lao động ..

(49) Cô yếm đào tượng trưng cho cái đẹp , tương xứng phải là chaøng trai thaùo vaùt nhöng chuù toâi laïi tương phản , đối lập haún . - Gv goïi hoïc sinh đọc bài 2 . Hỏi : Đây là lời của ai? Nói với đối tượng nào ? Hỏi : Vì sao đối tượng xem bói thường là phụ nữ ? Hỏi : Thầy đã phán những gì ?. Hoûi : Caùch noùi cuûa thaày nhö theá naøo ? từ nào lặp lại nhiều laàn ? Hỏi : Em có đánh giá gì về lời phán cuûa thaày ? Hoûi : Vaäy baøi 2 chaâm bieám , pheâ phaùn gì ? Gọi HS đọc bài 3 Hỏi những con vật trong bài 3tựơng tröng cho ai ?Haïng người nào trong xã hoäi. - Lời thầy bói , nói với người phụ nữ đi xem bói qua từ “ Số coâ” - Họ thường quan tâm đến số phận , caû tin nhaát laø trong xaõ hoäi phong kieán . - Toàn chuyện hệ troïng: giaøu ngheøo , cha meï , choàng con , chuyeän naøo cuõng coù veû cuï theå - Soá coâ laëp laïi nhieàu laàn taïo chaêm chuù , hoài hoäp . - Cuï theå roõ nhöng chỉ toàn nói dựa , nước đôi .. . HS đọc .Con cò->người noâng daân . Caø cuoáng ->Keû quyeàn theá =>AÅn duï . Chaøo maøo -> Cai leä . Chim ri -> lính leä . Chim chích -> Anh đánh mỏ. Pheâ phaùn keû haønh nghề mê tín lợi duïng loøng tin . Phê phán người mù quaùng ít hieåu bieát tin bói toán . Xem ngaøy xaây nhaø , cưới vợ lấy chồng .. Baøi 2 Soá coâ chaúng giaøu thì ngheøo . Soá coâ coù meï coù cha Mẹ đàn bà , cha đàn ông . Số cô có vợ có choàng . Con : chaúng gaùi , thì trai . -> Nói dựa , nước đôi , phóng đại. => Chaâm bieám pheâ phán những hình tượng mê tín dị ñoan. Baøi 2 -> AÅn duï gioáng truyeän nguï ngoân.

(50) GV : Cảnh tượng không phù hợp với cảnh đám ma Cảnh đánh chén vui veû dieãn ra trong caûnh tang toùc Hoûi : Duøng vaät noùi thay người nhằm -> Caùi cheát thöông ngụ ý gì ? (ý nghĩa) tâm của con cò trở thaønh dòp cho cuoäc đánh chén , chia chuùc om soøm – pheâ - Gọi HS đọc lại phaùn baøi 4 Hoûi : Chaân dung cậu cai được miêu taû theá naøo ? -> Noùn daáu loâng gaø , ngoùn tay ñeo GV : Noùn daáu loâng nhaãn , aùo ngaén quaàn gaø :caäu cai laø lính daøi -> quyền lực Ngoùn tay ñeo nhaãn : phoâ tröông trai lô khaùc Aùo quaàn ñi mượn -> thảm hại , töông phaûn III . Toång keát Noäi dung baøi 1, 2 gioáng ñieåm naøo ? Hỏi : Những biện phaùp ngheä thuaät naøo duøng gaây ra -> Gioáng chaâm tiếng cười bieám thoùi hö taät xaáu -> AÅn duï , noùi ngược , nước dội. ->Baøi ca dao pheâ phaùn chaâm bieám huû tuïc ma chay trong xaõ hoäi cuõ caàn pheâ phaùn maïnh meõ. => Pheâ phaùn chaâm bieám huû tuïc trong xaõ hoäi cuõ. Baøi 4. Ngheä thuaät chaâm biếm phóng đại :khinh gheùt nhöng pha chuùt thöông haïi. -> Ngheä thuaät phóng đại => Móa mai pha chuùt thöông haïi cuûa người dân với cậu cai. III GHI NHỚ : IV LUYEÄN TAÄP. Bài tập 1/53 - Câu (C) là đúng hơn cả - Những câu hát châm biếm nói trên có điểm giống truyện cười giân gian là đều tạo cho người đọc 1 trận cười vui thoải mái hoặc là giễu cợt.

(51) 4. CỦNG CỐ : Học ghi nhớ 5. DẶN DÒ : Soạn “Đại từ”. Tuaàn : ...................... Tieát :......................... ĐẠI TỪ. A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh naém . - Thế nào là đại từ – Các loại đại từ tiếng việt - Ý thức sử dụng đại từ hợp tình huống giao tiếp B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1 . OÅn ñònh . 2 . Bài cũ : Có mấy loại từ láy ? Mỗi loại cho ví dụ minh hoạ ? Cho biết sắc thái ý nghĩa của hai loại từ láy ? 3 . Bài mới : Giới thiệu : Trong khi nói và viết , ta thường dùng những từ như : tôi , ta , tao , tớ … để xưng hay dùng : đây , đó, nọ . kia để trở , để hỏi . Vô tình chung , ta đã sử dụng đại từ tiếng việt để giao tiếp . Vậy đại từ là gì ? Đại từ có nhiệm vụ chức năng và cách sử dụng ra sao ?. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT DỘNG CỦA TRÒ HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu baøi -GV gọi học sinh đọc ví duïng trong saùch giaùo khoa Ghi bảng ví dụ và trả lời caâu hoûi -> (Em tôi) trỏ người Hỏi : Từ “nó” ở đoạn văn thứ 1 trỏ ai? Hỏi : Từ “nó” trong đoạn -> (Con gaø) troû vaät vaên 2 troû con vaät gì ? Hỏi : Từ “Ai” trong bài ca -> (để hỏi). GHI BAÛNG I . Tìm hieåu baøi : 1) Thế nào là đại từ a) Khaùi nieäm. - Gia ñình toâi … Noù laïi kheùo tay - Chợt con gà trống … tiếng noù doõng daïc nhaát xoùm - Ai làm cho bể kia đầy.

(52) dao dùng để làm gì ? GV :Giaûng theâm Ta nói từ vịt -> tên của loại sự vật Ta nói cười -> tên của 1 loại hành động Ta nói đỏ -> tên của một loại tính chất -> Các từ : “ nó+ai” trong ví dụ không gọi tên sự vật mà dùng trỏ các : sự vật , hành động , tính chất Hỏi em hiểu thế nào là đại từ Hoûi : Nhìn vaøo 3 ví duï , em thấy các đại từ nó, ai giữ vai troø NP gì trong caâu ?. -> Đại từ. DT , ÑT , TT, chæ teân goïi các sự loại sự vật. b) Vai trò ngữ pháp Nó lại khéo tay nữa -> HS đọc châm1 ghi nhớ -> Nó : chủ ngữ -> Nó : định ngữ -> Ai :chủ ngữ. CN. VN. 1 a) Xếp loại các đại từ vào bảng (trỏ người , trỏ sự vật) Soá Ngoâi 1 2 3. Soá ít. Soá nhieàu. Tôi , tao ,tớ Maøy , caäu Haén ,noù. Chuùng toâi , chuùng tao Chuùng maøy Hoï , chuùng. b) Đại từ “mình” trong câu “ giúp đỡ mình với nhé” thuộc ngôi thứ 1 . Còn đại tư ømình trong câu ca dao “ Mình về … mình cưới” thuộc ngôi thứ 2 2) Ai cuõng phaøi ñi hoïc Bao nhiêu cũng được 3) Khi giao tiếp cần phải chọn đại từ xưng hô thích hợp với hoàn cảnh nói năngvì có như thế thì giao tiếp mới có hiệu quả 4) Đối với các bạn cùng lớp , cùng lứa tuổi với em , em nên xưng hô là tớ , mình , tôi cho lịch sự Ờ trường , lớp em có hiện tượng xưng hô thiếu lịch sự như : mày , tao , nó . Đứng trước hiện tượng đó em nên nhắc nhở các bạn ấy nên đổi lại cách xưng hô cho phù hợp nhö :troø (maøy), toâi (tao) 4 . CỦNG CỐ : Hs đọc lại ghi nhớ 5 . DẶN DÒ : Hoàn tất bài tập Soạn :Luyện tập tạo văn bản.

(53) Tuaàn ……………………… Tieát ………………………. LUYEÄN TAÄP TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN. A . MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU : Hướng dẫn học sinh tự tạo lập văn bản B . TIEÁN TRÌNH VAÊN HOÏC : 1) OÅn ñònh . 2) Bài cũ : Để tạo lập 1 văn bản , cần phải lần lượt các bước nào ? 3) Bài mới : Giới thiệu :. Các em làm quen trang viết “Tạo lập văn bản” Từ đó có thể làm nên văn bản tương đối đơn giản gần gũi với đời sống và công việc hõc tập của em . Vậy để tạo ra cho mình một sản phẩm hoàn chỉnh . Tiết học này các em sẽ đi vào phần luyện tập tạo lập văn bản. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY GV yeâu caàu hoïc sinh nhaéc lại các bước tạo lập văn baûn. Hỏi : ở lớp 6 các em đãhọc 2 loại văn bản tự sự và. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ - Định hướng chính xác - Xây dựng bố cục rành mạch , hợp lý - Diễn đạt các ý đã ghi trong boá cuïc - Kieåm tra vaên baûn -> Văn bản tự sự MB . GT, truyeän keå , nhaân vaät. GHI BAÛNG I. Tìm hieåu baøi 1) Các bước tạo lập văn baûn.

(54) miêu tả , đã xây dựng bố cuïc 2 vaên baûn aáy ?. TB . Keå chuyeän KB . Caûm nghó veà vaên baûn mieâu taû MB . GT đối tượng về miêu taû TB . Miêu tả chi tiết đối tượng theo thứ tự nhất định KB . Phát biểu cảm tưởng GV ñi vaøo phaàn chính cuûa về đối tượng miêu tả II . Thực hành tạo lập văn baøi hoïc baûn GV cho HS đọc đề bài SGK -> Viết thư dựa vào “viết Đề 1 . Em hãy viết thư Hỏi : Em hãy cho biết đề thö” cho người bạn để bạn ấy baøi thuoäc kieåu vaên baûn gì? hiểu về đất nước mình(tối Do ñaâu em bieát ? -> Viết đề đa 1500 chữ) Hỏi : Với vấn đề ấy , em sẽ - Đất nước VN , con người định hướng như thế nàocho VN bức thư em viết ? Viết về . Truyền thống lịch sử noäi dung ? . Danh lam thaéng caûnh . Yêu chuộng hoà bình, caàn cuø chòu khoù . Ñaëc saéc veà phong tuïc taäp quaùn.

(55) Hoûi : Vieát cho ai ?. -> Bất cứ người bạn nào ở nước ngoài Hỏi : Em viết bức thư ấy để -> Gây cảm tình của bạn laøm gì ? với đất nước mình . XD tình hữu nghị Hoûi : boá cuïc cuï theå cuûa moät bức thư như thế nào ? Hỏi : Em sẽ bắt đầu bức thư như thế nào cho tự nhiên gợi cảm ? Hỏi : Giới thiệu cảnh đẹp quê hương đất nước em sẽ saép xeáp yù nhö theá naøo ? -> Cảnh đẹp mùa xuân VN phong tuïc aên teát nguyeân đán Kì quan thaéng caûnh :Haï long , Hueá , Hoäi An… Vẻ đẹp kênh rạch sông nước Cà Mau -> Không được vì dàn bài khoâng raønh maïch. Hỏi : nếu có đề bài như sau : “ Nhân dân Newyork đã trải qua sự khủng hoảng , lo sợ và nỗi đau của sự mất mát lớn do bọn khủng bố taán coâng ngaøy 11.9.2001vừa qua lúc 9g sáng . Nếu là nhà ngoại giao em seõ vieát thö chia seõ noãi buoàn ñau vaø noùi qua veà quan ñieåm cuûa mình nhö theá naøo ?” - HS viết : dàn bài ý tưởng GV cho HS leân baûng vieát thư và sửa chữa 4. CỦNG CỐ : Nhắc lại các bước tạo lập văn bản 5 . DẶN DÒ : Đọc thêm SGK 66. Đầu thư . Ñòa dieåm . Lời xưng hô . Lí do vieát thö Chính thö . Hỏi thăm sức khoẻ gia ñình . Ca ngợi tổ quốc bạn . Giới thiệu đất nước mình( con người VN, truyền thống lịch sử , danh lam thaéng caûnh , phong tuïc taäp quaùn) Cuoái thö . Lời chào , lời chúc sức khoẻ . Lời mời mọc đến thaêm VN . Mong tình bạn giữa 2 nước càng khăng khít. Đề 2 :Kể lại 1 quang cảnh ñaëc saéc trong buoåi leã khai trường.

(56) Soạn “Sông núi nước nam- phò giá về kinh”. Tuaàn ................................ SÔNG NÚI NƯỚC NAM Tieát .................................. (Nam Quoác Sôn Haø) A . MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Gíup hoïc sinh . Cảm nhận được tinh thần độc lập , khí phách hào hùng khát lớn lao của dân tộc . Bước đầu hiểu được thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt đường luật B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh . 2) bài cũ : Cho biết nội dung nghệ thuật của những bài ca dao châm biếm ? Bài1 , 2,3,4 Những câu hát châm biếm trên có gì giống truyện cười nhân gian ? 3) Bài mới : Giới thiệu : Từ ngàn xưa dân tộc VN đã có những cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm oanh liệt , ông cha ta đã đưa đất nước bước sang trang sử mới , đó là lối thoát khỏi ách đô hộ ngàn năm của phong kiến phương Bắc mở ra một kỉ nguyên mới . “Sông núi nước Nam” ra đời , được xem là bản tuyên ngônn độc lập đầu tiên , khẳng định quốc gia Độc Lập , tự chủ . Vậy như thế nào là bản Tuyên ngôn Độc Lập . Các em cùng tìm hiểu . HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG GHI BAÛNG CUÛA THAÀY CUÛA TROØ HOẠT ĐỘNG 1: I. Đọc và tìm hiểu Đọc tìm hiểu chú chuù thích : thích : - Chöa roõ taùc giaû , Taùc giaû , taùc - Giáo viên cho học - Học sinh đọc bài sau naøy coù nhieàu phaåm. sinh đọc bài thơ : thô. saùch cho laø Lyù Chöa roõ laø ai, coù dieãn caûm , doõng daïc Thường Kiệt. Có sách ghi Lý Thường , gaây khoâng khí truyeàn thuyeát .(SGK Kieät . trang nghieâm. Giaùo trang 63) . Thơ Đường luật viên cho đọc chú - Đọc chú thích - Bài thơ được cho thời trung đại , viết thích . laø “thô thaàn” ñaây laø theo theå : Thaát ngoân - Giáo viên giới -> ( Nhà đường 615 cách thần linh hoá tứ tuyệt .(4 câu, câu thieäu: – 907 , coù nieâm luaät taùc phaåm vaên hoïc 7 chữ) Thời trung đại nước nhất định ) nhaàm neâu cao yù ta coù neàn thô phong nghóa . phú được viết bằng chữ Hán ,chữ Nôm goàm nhieàu theå thô : (Thất ngôn tứ tuyệt) (Ngũ ngôn tứ tuyệt) (Thaát ngoân baùt cuù) Thất ngôn tứ tuyệt.

(57) (luïc baùt) (Song thaát luïc baùt). Hoûi :Theo em baøi thơ “Sông núi nước nam” thuoäc kieåu thô naøo?. Hoûi : Vì sao em nhaän bieát theå thô treân ? GV giaûng : Caùch hợp vần : các câu 1 , 2 , 4 hoặc chỉ câu 2 , 4 vần với nhau ở chữ cuối . Trong baøi thô : caâu 1 , 2 ,4 cuøng vaàn : Cö , thö , hö . Hoûi : Baøi thô “ Soâng núi nước Nam” nói về vấn đề gì ? Hoûi : Theá naøo laø 1 baûn Tuyeân ngoân độc lập ?. (4 câu ,câu 7 chữ). - Ngũ ngôn tứ tuyeät (4 caâu, caâu 5 chữ). - Thaát ngoân baùt cuù ( 8 câu , 7 chữ ) . - Song thaát luïc baùt ( 2 caâu 7 keøm 2 caâu 68). -> Vì soá caâu laø 4 , mỗi câu 7 chữ .. -> Bài thơ được coi laø baûn tuyeân ngoân độc lập đầu tiên của daân toäc . -> Tuyên ngôn độc lập là lời tuyên bố veà chuû quyeàn cuûa 1 đất nước khẳng định không 1 thế lực nào được xâm phạm .. HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hieåu vaên baûn . + GV goïi hoïc sinh đọc lại bài thơ . + GV : Soâng nuùi nước Nam là 1 bài thơ thiên về sự biểu -> Bố cục chia làm yù ( nghò luaän ) 2 yù . Hỏi : Vậy sự hiểu YÙ 1 Hai caâu. II Tìm hieåu vaên baûn .. Nam quoác sôn haø Nam đế cư ..

(58) biết đó được thể hieän baèng boá cuïc theá naøo ?. Hoûi : Em haõy nhaän xeùt veà boá cuïc vaø caùch bieåu yù cuûa baøi thô ?. đầu : Nước Nam là của người Nam ở , điều đó đã được sách trời định sẵn rõ raøng YÙ 2 Hai caâu sau : Keû thuø không được xâm phaïm , xaâm phaïm theá naøo cuõng chuoác laáy thaát baïi thaûm haïi. - Boá cuïc maïch laïc roõ raøng , baøi thô chia laøm 2 yù roõ reät .. -> Coù bieåu caûm Hoûi : Baøi thô “ Soâng rieâng. núi nước Nam” ngoài biểu ý , có bieåu caûm khoâng ? Hoûi : Coù bieåu caûm -> Caûm xuùc : thaùi thì thuộc trạng thái độ mãnh liệt ẩn kín naøo : loä roõ hay aån vaøo beân trong yù kín ? tưởng . Hoûi : Vaäy baûn tuyeân ngôn độc lập “ Sông núi nước Nam” laø gì?. -> Theå hieän baûn lónh khí phaùch cuûa daân toäc , neâu cao chân lý : lớn lao , thieâng lieâng , vónh cửu nhất là : “ Nước Nam của người Việt Nam , khoâng ai được xâm phạm , xaâm phaïm seõ thaát baïi .. Tieät nhieân ñònh phaän taïi thieân thö . - Nước Nam là của người Nam ở , sách trời định sẵn rõ ràng . Nhö haø nghòch loã lai xaâm phaïm . Nhữ đẳng hành khan thuû baïi hö - Keû thuø Khoâng được xâm phạm , neáu xaâm - Caùch bieåu yù ( nghò luận ) đã trực tiếp nêu rõ ý tưởng bảo vệ độc lập , tiên quyết chống ngoại xaâm .. -> Để hiểu rõ cảm xúc trữ tình đó , người đọc phải biết suy nghaãm , suy caûm .. - Baûn tuyeân ngoân độc lập đầu tiên thể hiện chân lý lớn lao , thieâng lieâng nhaát cuûa daân toäc Vieät Nam . III- Ghi nhớ ( SGK65) IV- Luyeän taäp..

(59) Luyện tập : Trong bài thơ không nói “ Nam nhân cư” ( Người Nam ở ) mà nói “ Nam đế cư” ( Vua Nam ở ) em giải thích như sau : Nam đế , tức là vua nước Nam , cần hiểu rõ trong quan niệm xã hội đương thời “Đế” là vua đại diện cho nước cho dân , vì một nước phải có vua đứng đầu để lãnh đạo nhân dân , có vua thì có dân . Do đó trong bài thơ không phải chỉ có 1 vua Nam mà còn có cả người Nam ở . 4- CỦNG CỐ : Đọc lại ghi nhớ . 5- DẶN DÒ : - Học thuộc lòng bài thơ ( cả nguyên tác và lời dịch ) - Soạn “ Phò giá về kinh”.. Tuaàn : 5 ( Baøi 5 ) Tieát : 17. PHOØ GIAÙ VEÀ KINH ( Tụng giá hoàn kinh sư ). A- MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh - Cảm nhận được tinh thần độc lập , khí phách hào hùng , khát vọng lớn lao của dân toäc trong baøi “Phoø giaù veà kinh” - Bước đầu hiểu thể thơ : Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật . B- TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh . 2) Bài cũ : - Đọc thuộc lòng bài thơ “ Sông núi nước Nam” giới thiệu về thơ thất ngôn tứ tuyệt ? - Cho biết nội dung ý nghĩa bài thơ “ Sông núi nước Nam” 3) Bài mới : Giới thiệu : Lịch sử dân tộc ta là lịch sử chống ngoại xâm . Biết bao lần phong kiến phương Bắc xâm lược nước ta thất bại thảm hại . Tiết này các em sẽ thấy rõ hơn tinh thần độc lập , khí phách hào hùng và khát vọng lớn lao của dân tộc ta được thể hiện mạnh mẽ qua bài thơ “Phò giá về kinh” của thượng tướng Trần Quang Khải .. HOẠT ĐỘNG CUÛA THAÀY. HOẠT ĐỘNG CUÛA TROØ. PHAÀN GHI BAÛNG.

(60) HOẠT ĐỘNG1: Đọc tìm hiểu chú thích : - Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc bài thơ . Hỏi: Dựa vào chú thích SGK , caùc em hãy giới thiệu tác giaû Traàn Quang Khải và hoàn cảnh ra đời của bài thơ .. Hỏi:Những trận chieán thaéng naøo được đề cập đến trong baøi “Phoø giaù về kinh” . Giới thieäu vaøi neùt ? Hoûi: Em haõy nhaän daïng theå thô “Tuïng. I. Đọc và tìm hiểu chuù thích : - Taùc giaû , taùc phaåm.. - Học sinh đọc - Học sinh đọc chú thích.. - Học sinh đọc : (1) Chöông Döông , (2) Hoàn Tử trong phần chuù thích . - 4 caâu , moãi caâu 5 chữ (tứ tuyệt , ngũ. - Con trai thứ ba của vua Traàn Thaùi Toâng , có công lớn trong 2 cuoäc khaùng chieán choáng MoângNguyeân. Ñaëc bieät laø trong 2 traän chieán thaéng Hoàn Tử và Chương Döông , khoâng chæ là một võ tướng kiệt xuaát maø coøn laø người có những vần thô saâu xa lí thö .. - Traàn Quang Khaûi (1241-1294) . - Bài thơ được làm lúc ông đi đón ông vua Traàn Nhaân Toâng veà Thaêng long (1285). - Bài thơ được viết theo theå thô Nguõ ngôn tứ tuyệt đường luaät (4 caâu , moãi caâu 5 chữ ) II.ĐỌC HIỂU VĂN BAÛN : 1. Hai câu đầu : Đoạt sáo Chương Dương độ Cầm hồ hàm tử quan -> động từ mạnh - haøo khí chieán thaéng cuûa daân toäc.

(61) haøo huøng vaø vaø baøy toû khí voïng xaây dựng đất nước bền vững . Hình thức biểu caûm: Hai baøi khaùc thể nhưng đều diễn tả ý tưởng giống nhau : Caùch noùi chắc nịch , cô đúc . Trong đó ý tưởng và cảm xúc hoà làm 1 , caûm xuùc naèm trong ý tưởng .. 2. Hai caâu cuoái Thái bình tutrí lực Vạn cổ thử giang san -> Caùch noùi chaéc nòch, suùc tích, coâ đọng. -> Lời động viên xây dựng đất nước trong hoøa bình vaø niền tin vào sự bền vững của đất nước. Luyện tập : Cách nói đơn sơ , súc tích cô đọng , không hoa mỹ của bài thơ có tác dụng thể hiện mạnh mẽ lòng tự hào về những chiến thắng vẻ vang của dân tộc cũng như tư thế lớn mạnh , ngang tầm thời đại của dân tộc ta ở thời nhà trần . 4. Củng cố : Em hãy giới thiệu lại thể thơ Ngụ ngôn tứ tuyệt đường luật . Bài thơ thể hiện những nội dung cơ bản nào ? 5. Dặn dò : - Học thuộc lòng bài thơ + ghi nhớ . - Đọc phần đọc thêm . - Soạn : “ Từ Hán Việt”.

(62) Tuaàn : ……………………. Tieát : ……………………... TỪ HÁN VIỆT. A - Muïc tieâu baøi hoïc : Làm cho học sinh hiểu thế nào là từ Hán Việt . Nắm được cách cấu tạo đặc biệt của từ Hán Việt . B - Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñònh: 2) Bài cũ : Thế nào là đại từ ? Vai trò ngữ pháp của đại tư ?.

(63) Các loại đại từ ? Cho 1 ví dụ đại từ để trỏ ? Cho 1 ví dụ đại từ để hỏi ? 3) Bài mới : Giới thiệu . Ở lớp 6 , chúng ta đã biết thế nào là từ Hán Việt . Ở bài này , chúng ta sẽ tìm hiểu về yếu tố cấu tạo từ Hán Việt và từ ghép Hán Việt. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu baøi . Từ Hán Việt là từ mượn Hỏi : Thế nào là từ Hán tieáng Haùn . Vieät ? -> Hs trả lời . GV gọi học sinh đọc bài thơ “Nam quoác sôn haø”ø Hoûi : Caùc tieáng Nam , Quoác , Sôn , Haø nghóa laø gì ? Tiếng nào dùng độc lập , tieáng naøo khoâng ? - Nam dùng độc lập được Quốc , Sơn , Hà chỉ để tạo từ ghép . - GV so sánh : Quốc với nước Nói cụ là nhà thơ yêu nước Khoâng noùi yeâu quoác . Hỏi : Vậy tiếng để tạo ra từ Haùn Vieät goïi laø gì ? - Hs đọc điểm 1 , 2 ghi nhớ - GV gọi học sinh đọc 2 . Hoûi : Tieáng thö trong thieân thư có nghĩa là trời . Tiếng thieân trong thieân nieân kyû , thieân lyù maõ , thieân ñoâ veà Thaêng Long coù nghóa laø gì ? Hoûi : Caùc em coù nhaän xeùt gì veà caùc yeáu toá Haùn treân . -Học sinh đọc điểm 3 ghi nhớ Hỏi : Các từ : Sơn hà , xâm phạm , giang sơn thuộc loại từ ghép nào ? Hỏi : Các từ : Aùi quốc , thủ. - Quoác gia , Sôn haø , Giang sôn … - Treøo nuùi -> treøo sôn Loäi xuoáng soâng -> loäi xuoáng haø -> Yeáu toá Haùn Vieät .. PHAÀN GHI BAÛNG I - Tìm hieåu baøi . 1) Đơn vị cấu tạo từ Hán .. a) Nam : phương Nam , nước Nam người nam-> dùng độc lập Quốc : Nước không duøng Sơn : Núi độc lập Haø : Soâng. -> HS đọc . -> Thieân nieân kyû , thieân lyù maõ coù nghóa laø nghìn Thiên đô là dời. b) Tthiên thư : trời . Thieân nieân kyû nghìn Thieân lyù maõ Thiên đô về TL : dời -> Yếu tố Hán Việt đồng aâm. -> Từ ghép đẳng lập . 2) Từ ghép Hán Việt. - Từ ghép chính phụ -> coù gioáng .. a) Sôn haø , xaâm phaïm , giang sơn -> từ ghép đẳng laäp.

(64) môn , chiến thắng thuộc từ gheùp gì ? Trật tự có giống với trật tự trong từ ghép thuần Việt khoâng ? Hỏi : Các từ thiên thư , thaïch maõ , taùi phaïm thuoäc loại từ ghép nào ? - Giáo viên thêm các từ : Độc lập , hùng cứ , mục đồng , ngư ông . Hoûi : Vòtrí caùc yeáu toá trong từ ghép này có gì khác so với từ ghép chính phụ tiếng Vieät ? - GV gọi học sinh đọc ghi nhớ 2 . HOẠT ĐỘNG 2 : Tổng kết HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập. -> Tiếng phụ đứng trước , tiếng chính đứng sau , so với từ ghép tiếng Việt chính trước phụ sau . - Trật tự trong từ ghép Hán Việt yếu tố phụ đứng trước , yếu tố chính đứng sau .. II- Ghi nhớ 1 ,2 ( SGK 69 , 70) III- Luyeän taäp . 1) Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm trong các từ ngữ sau : Hoa 1: Bông hoa , cơ quan sinh sản của thực vật . Tham 1 . Ham muốn nhiều Hoa 2 : Đẹp tốt . Tham 2 . Dự vào . Phi 1 : bay . Gia 1 : nhaø Phi 2 : Trái với Gia 2 : Theâm . Phi 3 : vợ lẻ của vua . 2) Tìm các từ ghép Hán Việt có chứa các yếu tố Hán Việt. Quốc : quốc kỳ , quốc gia , quốc huy , quốc doanh , quốc tế , quốc ngữ , quốc thiều , quoác tòch ( chính phuï ) Aùi quốc , cường quốc . Đế : đế chế , đế đô , đế kinh , đế nghiệp , đế quốc , đế vị : ( chính phụ ) Đế vương ( đẳng lập ). Cö : cö daân , cö só , cö xaù . Taûn cö , quaàn cö , ñònh cö , di cö , du cö , daân cö ( chính phuï ) Cö truù , cö nguï ( ñaúng laäp ) 4 – CỦNG CỐ : Thế nào là yếu tố Hán Việt ? Yếu tố Hán Việt được sử dụng thế naøo ? Có mấy loại từ ghép Hán Việt ? Trật tự các yếu tố trong từ ghép chính phuï Haùn Vieät theá naøo ? 5 – DẶN DÒ : Học sinh ghi nhớ Soạn “ Tìm hiểu chung về văn biểu cảm” Tuaàn : …………………….

(65) Tieát : …………………….. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BIEÅU CAÛM. A - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh hieåu : vaên bieåu caûm naûy sinh do nhu caàu bieåu caûm cuûa con người . Biết phân biệt biểu cảm trực tiếp và biểu cảm trực tiếp cũng như phân biệt các yếu tố đó trong văn bản . B - TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Kiểm tra luyện tập đề 2 . 3) Bài mới : Giới thiệu : Trong đời sống ai cũng có tình cảm , tình cảm con người rất tinh vi , phức tạp , cụ thể , phong phú . Khi có tình cảm dồn nén chất chứa không nói ra được , người ta dùng thơ văn để biểu hiện tình cảm . Loại thơ văn đó , người ta gọi là văn thơ biểu cảm..

(66) HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ THAÀY HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu baøi: - Vaên bieåu caûm laø vaên baûn trong đó : Tác giả sử dụng phương tịên ngôn ngữ là lời lẽ, hình thức bắt nghiệp , gioïng ñieäu trong thô , hình aûnh trong vaên xuoâi vaø thô . Còn phương tiện thực tế là cây cỏ , con người sự việc . - Tình caûm trong vaên bieåu cảm phải là tình cảm đẹp : nhân ái , vị tha, cao thượng -> Vieát vaên bieåu caûm phaûi tu ưỡng tình cảm đạo đức cao đẹp , trong sáng . - Gọi học sinh đọc phần 1 . -> Thương thân phận thấp Hoûi: moãi caâu ca dao bieåu coå beù mieäng khoå ñau oan caûm, caûm xuùc gì ? traùi . Ca ngợi cảnh đẹp , vẻ Hỏi: Khi nào người ta có đạp mảnh mai của cô gái. nhu caàu bieåu caûm ? Hỏi : Theo em , khi nào thì -> Khi có những tình cảm con người cảm thấy cần tốt đẹp chất chứa muốn laøm vaên bieåu caûm ? biểu hiện cho người khác . LUYEÄN TAÄP. PHAÀN GHI BAÛNG I. Tìm hieåu baøi :. II. Nhu caàu bieåu caûm vaø vaên bieåu caûm : 1) Nhu caàu bieåu caûm cuûa con người :. - Khi có những tình cảm tốt đẹp chất chứa muốn biểu hiện cho người khác thì người ta có nhu cầu biểu cảm . (những bức thư , bài vaên, baøi thô laø. 1) So sánh 2 đoạn văn : a) Khoâng phaûi laø vaên bieåu caûm væ chæ neâu : ñaëc ñieåm , hình daùng , coäng duïng cuûa caây Haûi đường chưa bỗc lỗ cảm xúc b ) Là văn biểu cảm có đầy đủ đặc điểm của văn biểu cảm Kể chuyện : Từ cổng vào , lần nào tôi cũng dừng lại ngắm những cây Hải đường Miêu tả : Màu đỏ thắm , lá to thật khoẻ Lienâ tưởng : Bỗng nhớ năm xưa , lần đầu từ miền nam ra Bắc lên thăm đền Hùng … So sánh : Trông dân dã như cây chè đất đỏ , cánh hoa khum, khum như muốn giữ lại cái nụ cười má lúm đồng tiền Suy nghĩ : Hoa Hải đường rạng rỡ nồng nàn , không có vẻ gỉ yểu điệu.

(67) Cảm xúc : Người viết nhận vẻ đẹp rực rỡ của cây Hải đường làm xao xuyến lòng người 2) Hai bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà” và “Tụng giá giá hoàn kinh sư” đều biểu cảm trực tiếp vì 2 bài đều nêu trực tiếp tình cảm tư tưởng không không thông qua phương tieän trung gian nhö mieâu taû keå chuyeän 4 . CỦNG CỐ :Đọc lại bài ghi nhớ 5 . DẶN DÒ : Học ghi nhớ Laøm baøi taäp 3, 4 ( SGK trang 74 ) Soạn “ Đăïc điểm văn biểu cảm”.

(68) Tuaàn : …………………….. Tieát : ………………………. TRAÛ BAØI VIEÁT (TLV) SOÁ 1. A . MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Củng cố kiến thức và kĩ năng đã học về văn tư sự , miêu tả Đánh giá được bài làm của mình so với yêu cầu của đề bài , nhờ đó co ùnhiều kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn những bài sau B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Baøi cuõ : Theá naøo laø vaên bieåu caûm ? Nêu những cách biểu hiện trong văn biểu cảm ? Lời trong văn biểu cảm đòi hỏi những gì ? 3 ) Bài mới : Đề : Miêu tả chân một người bạn của em LỚP 7 I ) Nhaän xeùt chung 1) Ưu điểm : - Hiểu đề tả đúng đối tượng - Bố cục trình tự , rõ đầy đủ - Dieãn taû deã hieåu 2) Khuyeát ñieåm : - Ý rời rạc , bài làm sơ sài - Diễn đạt dài dòng - Nghèo ý , chưa nắm phương pháp bài làm tả người II ) Nhaän xeùt cuï theå : 1) Loãi daøn yù - Rời rạc không theo trình tự ( Viễn , Dung ) - Thieáu yù : Taû hình daùng (Tuøng ) tả hành động , tính nết (San) 2 ) Lỗi diễn đạt : - Soùng muõi baïn aáy hôi cao nhöng( caùnh muõi) laïi hôi xeïp .(Trinh) - Coøn luùc em hoïc tieåu hoïc coù quen baïn teân laø Baûy baïn aáy coù moät hình chaân dung hình daùng … ( Tieân ).

(69) - Đôi mắt rất là nhìn( rất là ) rõ . (Đạt ) 3) Lỗi dùng từ - Thaân hình cuûa baïn deûo dai (Vi) - Mình không quên công lao của bạn mai suốt cuộc đời này . (Nguyệt ) - Người mà chúng em noi gương kính phục là bạn Quang Huy . (Quyønh) 4) Loãi chính taû : - Noùi gioái , maët choøn , caùi mieän , raát sinh , taät quyeàn , giaûn baøi. 5) Loãi khaùc : - Viết số : Lớp 6 , 1m50 , 50 kg - Kyù hieäu : 0 ; k0 - Khoâng keû oâ ñieåm LỚP 7 I) Nhaän xeùt chung : Öu Khuyeát II) Nhaän xeùt cuï theå : (Öu , Khuyeát ) 1) Lỗi dàn ý - Thiếu trình tự - Thieáu yù : Hình daùng (Ngoïc Thoa ) Tính , hình daùng (Sang , Thuyø ) 2) Lỗi diễn đạt - Trong lớp em có một người bạn rất thân , với bạn tên Hà (Hương ) - Tuổi tác bạn năm nay thì 13 tuổi, hình dáng của bạn thì vừa cao vừa gaày , toùc baïn thì daøi , loã muõi cuûa baïn thì cao , ñoâi maét cuûa baïn … khuoân maët cuûa baïn - Vaø mieäng cuûa baïn thì moâi son - Hoa thân nhỏ , mũi thì cao dọc dừa 3) Lỗi dùng từ - Caùi tính cuûa baïn aáy raát dòu daøng (Thaûo ) - Tướng đi cao ráo chẳng thua gì Lý Đức - Aên maëc raát ngay ngaén . (Huøng ) 4) Loãi chính taû - Chữ đầu tiên viết hoa hết : BẠN Tùng ( Sơn ) - Maïnh daïng daïn - Doùc daùng voùc - Dieân ngoïc vieân - Chung thực trung - Vui tín tính 5) Loãi khaùc - Viết số : Cấp 2 ; 1 người ; 30 kg - Không chừa lề - Khoâng keû oâ ñieåm 4 . CỦNG CỐ : Đọc bài khá.

(70) 5 . DẶN DÒ : Chuẩn bị “ Buổi chiều đứng ở Phù Thiên Trường trông ra”. Lớp 7 I. Nhaän xeùt chung : 1) Ưu điểm : - Hiểu đề , tả đúng đối tượng . - Ứng dụng đúng phương pháp . - Diễn đạt dễ hiểu . 2) Khuyeát ñieåm : - Baøi laøm sô saøi , keå chuyeän . - YÙ loän xoän , thieáu yù . - Diễn đạt dài dòng , dùng từ kém chính xác . II. Nhaän xeùt cuï theå : 1) Loãi daøn yù : - Rời rạc , thiếu ý , mất liên tục . 2) Lời diễn đạt : - Ở Ngân thi ở xóm và ở trường ai cũng mến Ngân . ( Hiếu ) trong. - Một hôm , cây viết của em bị hết mực . Bạn Mai lấy cây bút trong hộp bút ra và (Thảo) Mai cho em mượn ( hoặc mượn một cây bút ). - Laëp laïi nhieàu laàn : * Bạn Lan có (5 lần ) Hoài Minh . * Baïn aáy ( 8 laàn ) Tuù Linh , Tuyeát Bình , Kim Haèng . 3) Lỗi dùng từ : - Nam có một hình hài của thiên thần mà trời ban cho (Chí Hồng) - Baïn coù caùi daùng ñi thon thaû , yeåu ñieäu . (Aùnh ) - Lỗ mũi nhọn , phông phẳng , lỗ tai trâu , bụng hơi to , đầu gối nhỏ . ( Tuaán ).

(71) - Mặt hình quả trứng , nghịch như con khỉ , mắt tròn nhu haihạt đậu xanh , loã muõi gioáng muï phuø thuûy -> So saùnh vuïng . 4) Loãi chính taû: - Choøn chænh - Khoâng giaém . - Dừa dặng - Caùi muoãi 5) Lời khác : - Duøng soá : 74 , 13 tuoåi , 30 kg , 4 naêm . - Kyù hieäu: o , ko - Không kể ô điểm , không chừa lề . 4) CỦNG CỐ : Đọc bài hay . 5) DẶN DÒ : Chuẩn bị : “Buổi chiều đứng ở Phủ Thiên Trường trông ra”. Tuaàn ………………………. Tieát : ………………………. VĂN BẢN ( Tự học có hướng dẫn ) BuổI CHIỀU ĐỨNG Ở PHỦ THIÊN TRƯỜNG TRÔNG RA ( Thiên trường vãn vọng ) Traàn Nhaân Toâng. A – MUÏC TIEÂUBAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh . - Cảm nhận được hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông . - Tiếp tục hiểu thể thơ thất ngôn tứ tuyệt . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1- OÅn ñònh . 2- Bài cũ : Đọc thuộc lòng “ Phò Giá về kinh” , tác giả là ai ? - Đọc ghi nhớ bài thơ và cho biết hoàn cảnh ra đời của bài thơ ? - Cho biết hình thức diễn đạt ? 3- Bài mới : Giới thiệu .. Trong cuộc sống , vua là người có địa vị tối cao trong xã hội , mọi người nghĩ rằng vua không có tình cảm nồng thắm với thôn quê dân dã . Thế nhưng suy nghĩ trên không đúng với vị vua đã từng được sử sách ca ngợi : yêu nước , khoan hoà , nhân ái , đó là vua Trần Nhân Tông dã làm vẻ vang thời đại nhà Trần . Để tìm hiểu rõ hơn tính cách của vua Trần Nhân tông , chúng ta cùng nhau tìm hiểu “ trên đường vãn vọng .. HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY TROØ HOẠT ĐỘNG 1 : Đọc – tìm hiểu chú thích GV cho hoïc sinh - Thất ngôn tứ. PHAÀN GHI BAÛNG I.Giới thiệu: 1) Taùc giaû : Traàn Nhaân Toâng (1258-1308) . Teân.

(72) đọc lại bài văn bản - Hoûi : Baøi thô thuoäc thể loại thơ nào ? Căn cứ vào đâu em bieát ?. Hoûi : Haõy cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû Traàn Nhaân Toâng ? Hỏi : Bài thơ được sáng tác trong hoàn caûnh naøo ? HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hieåu vaên baûn . - Giaùo vieân cho hoïc sinh đọc lại văn baûn . Hỏi : Cảnh vật được miêu tả thời điểm naøo Hoûi : Taïi sao caûnh vật dường như có nhö khoâng ?. - GV cho HS đọc 2 caâu cuoái Hỏi : Bức tranh quê được miêu tả ở đây có hình ảnh nào để lại ấn tượng cho em nhieàu nhaát ? ( Thaûo luaän ) Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû trong baøi ? Hoûi : Qua chi tieát. tuyệt , căn cứ câu (4) và số chữ (7) . Câu 2 và 4 chữ cuối hợp vần nhau - Học sinh đọc phần giới thiệu về tác giả (trang 76). -> Trong dòp vua Traàn Nhaân Toâng veà thaêm queâ. - Tìm hieåu vaên baûn : 2 câu đầu -> Caûnh thoân luùc chieàu veà .. - Luùc chieàu veà saép tối, bắt đầu chìm vaøo. - Caûnh vaät bò laøn söông , maøn khoùi bao phủ nên lúc mờ luùc toû. thaät Traàn Khaâm . Laø anh huøng daân tộc,nhà thơ yêu nước Laø vò toå cuûa Thieàn Tông trong đạo phật 2)Vaên baûn : Saùng taùc trong dòp về thăm quê cũ ở Thiên Trường (Nam Ñònh ngaøy nay ) II. Đọc hiểu văn bản 1. Tìm hieåu chuù thích 2. Phaân tích - Thoân haäu thoân tieàn đạm từ yên . - Bán vô bán hữu tịch döông bieân -> Từ ngữ đối lập -> Caûnh thoân xoùm luùc chiều về sắp tối nữa ẩn nữa hiện trong khoùi lam chieàu. * Coù le’ luùc taùc giaû veà thaêm queâ vaøo dòp thu ñoâng coù boùng chieàu saéc maøu man mác giao thời giữa ngày và đêm ở choán queâ. - Mục đồng địch lý - Treû chaên traâu thoåi ngöu quy taän saùo daãn traâu veà - Baïch loä song - Cò trắng từng đôi songphi haï ñieàn sà xuống cánh đồng . Hình aûnh cuï theå , vắng người tiêu biểu , gợi tả -> Cảnh đậm đà sắc - Hình aûnh tieâu bieåu queâ hoàn queâ theå có sức gợi tả hiện sự hài hoà giữa tâm hồn con người - Moät laøng queâ * Đây là cảnh chiều với cảnh vật thiên.

(73) hình ảnh được miêu taû, caûnh laøng queâ vào buổi chiều ở phủ thiên trường nhö theá naøo ? Hoûi : Emhieåu gì veà taâm traïng cuûa taùc giả trước cảnh tượng đó ? Hỏi : Từ sự thật về taâm hoàn Traàn Nhaân Toâng , em coù suy nghĩ gì về thời đại nhaø Traàn trong lòch sử nước ta ? Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà caønh laøng queâ sau khi hoïc baøi thô ?. thanh bình maø traàm laëng , traàm laëng maø khoâng quaëng huivì ở đây vẫn hé ra sự sống con người trong sự hoà hợp với thiên nhiên - Taâm hoàn cuûa taùc vaãn gaén queâ höông thoân daõ cuûa mình - Thời đại nhà Traàn , nhaân daân sống rất cao đẹp như sách sử từng ca ngợi. ở thôn quê được nhieân phác hoạ đơn sơ đậm đà sắc quê hồn queâ. III . GHI NHỚ - Toång keát - Học sinh đọc ghi nhớ. 4 . CUÛNG COÁ : Sau khi hoïc xong baøi thô em hieåu gì veà Traàn Nhaân toâng 5 . DAËN DOØ : Đọc kỹ phần chú thích về tiểu sử của nhà thơ Nguyễn Trãi Chú ý cái sự nhàn trong thơ của ông. BAØI CA COÂN SÔN Nguyeãn Traõi A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh Cảm nhận được sự hoà nhập nên thơ của Nguyễn Trãi với cảnh Côn Sơn Hieåu theá naøo laø theå thô luïc baùt B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1 . OÅn ñònh . 2 . Baøi cuõ 3 . Bài mới . Giới thiệu Vaên baûn :. Nếu như qua bài thơ “ Thiên trường vãn vọng” , ta cảm nhận tâm hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông . Thì qua bài thơ “ Bài ca Côn Sơn” ta sẽ cảm nhận được tâm hồn vaø tích caùch cuûa Nguyeãn Traõi. HOẠT ĐỘNG CUÛA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Đọc . Tìm hiểu chú. HOẠT ĐỘNG CUÛA TROØ. PHAÀN GHI BAÛNG I . Giới thiệu 1) Taùc giaû :.

(74) thích Hoûi : Haõy cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? - GV đọc mẫu – học sinh đọc lại Hoûi : Em haõy cho biết hoàn cảnh sáng taùc baøi thô ? Hoûi : Em haõy noùi vaøi hieåu bieát veà thô luïc baùt ? HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc . Tìm hiểu văn baûn Hỏi : Trong đoạn trích từ nào được laëp laïi nhieàu laàn ? Hoûi : Vaäy “ta” laø ai ? Hoûi : Vaø ta ñang làm gì ở Côn Sơn? Tìm những từ diễn tả hành của ta ở Coân Sôn ? Hỏi : qua những từ diễn tả hành động cuûa “ta” em coù caûm nhaän veà tö theá phong thái của ta ở ñaây ?. - HS trả lời. Hoûi : Caûnh trí Coân Sôn hieän leân trong hoàn thô Nguyeãn Traõi theá naøo ? Hoûi : Theo em caûnh trí Côn Sơn là bức tranh theá naøo ?. - Suối chảy , đá phêu rơi , rừng thoâng , boùng truùc. - HS trả lời. - HS trả lời. - Từ “ ta” 5 lần - Ta “Nguyeãn Traõi” - Ta nghe , ta ngoài , ta naèm , ta ngaâm .. - Taùc giaû. Nguyễn Trãi (13801442) hiệu Ức Trai , con cuûa Nguyeãn Phi Khanh , queâ Chi Ngaïi , Chí Linh , Haûi Döông . Nhaân vaät lịch sử lỗi lạc toàn - Taùc phaåm đức toàn tài , hiếm coù 2) Taùc phaåm : “ Baøi Ca Coân Sôn” sáng tác trong thời gian bò cheøn eùp caùo Thể thơ Câu 6 , câu quan về sống ở Côn 8 noái tieáp , gieo vaàn Sôn chữ cuối câu 8 Theå thô “Luïc 1) Hành động và Baùt” taâm hoàn cuûa II . Đọc . Tìm hiểu Nguyễn Trãi trước vaên baûn caûnh trí Coân Sôn - Ta nghe * Tieáng suoái chaûy rì - Ta ngoài rầm như tiếng đàn , - Ta lên ta nằm đá rêu phỏi thành - Ta ngaâm thô nhaøn chieáu eâm … -> so -> Pheùp laëp sánh , tưởng tượng -> Hành động và taâm hoàn Nguyeãn Trãi trước cảnh trí Coân Sôn. - Taâm traïng Nguyeãn Traõi : 1 người bị nghi ngờ bị chèn ép đành cáo - Caûnh trí Coân Sôn quan về ở ẩn . khoáng đảng , thanh Nguyễn Trãi đang tỉnh , ở đây có suối sống trong những rì rầm , có bàn đá giaây phuùt thaûnh thôi. - Suoái chaûy rì raàm , như tiếng đàn - Đá rêu phơi , như ngoài chieáu eâm - Rừng thông mọc nhö eâm - Boùng truùc raâm -> caûnh trí Coân Sôn.

(75) rêu phơi , có rừng , thaû hoàn vaøo caûnh trong hoàn Nguyeãn truùc xanh maøu xanh trí Coân Sôn Traõi cuûa laù che aùnh naéng 2) Caûnh trí Coân Sôn mặt trời tạo khung caûnh cho thi nhaân Hỏi : Tạisao dưới raát thuù vò ngoøi buùt Nguyeãn - Có tâm hồn gợi Trãi , Côn Sơn trở với thiên nhiên . Cứ nên sống động nên moät caâu taû caûnh thì thô ? moät caâu noùi veà hành động , trạng thái con người có sự giao hoà giữa cảnh HOẠT ĐỘNG 3 và người :Toång keát III . GHI NHỚ Hỏi : Qua đoạn thơ , (SGK trang 81) em hieåu theâm gì veà IV LUYEÄN TAÄP taâm hoàn Nguyeãn Traõi ? 1/81 Caùch ví von tieáng suoái cuûa Nguyeãn Traõi vaø tieáng suoái cuûa HCMcoù gì khaùc nhau ? Cả hai đều là tâm hồn thi sĩ , cả hai nhà thơ cùng nghe tiếng suối như nghe tiếng nhạc , 1 bên là đàn cầm , 1bên là tiếng hát nhưng cả hai đều là nhạc 4 . CỦNG CỐ : Đọc thêm trang 81 5 . DẶN DÒ : Học ghi nhớ , học thuộc lòng bài thơ Soạn : “Từ Hán Việt”. Tuaàn : …………………… Tieát ……………………….. TỪ HÁN VIỆT (Tieáp). A -Muïc tieâu baøi hoïc : Giuùp hoïc sinh . - Hiểu được sắt thái ý nghĩa của từ Hán Việt ..

(76) - Có ý thức sử dụng từ hán việt đúng nghĩa , đúng sắt thái , phù hợp với hoàn cảnh gián trực . B -Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Từ Hán Việt có mấy loại ? Kể ra ? Cho ví dụ ? 3) Bài mới :. Giới thiệu : Qua tiết học trước , Các em đã được cung cấp kiến thức về yếu tố Hán việt , 2 loại từ ghép hán việt , trật tự của các yếu tố trong từ ghép hán việt . Các em sẽ biết thêm sắc thái ý nghĩa và sử dụng nó cho phù hợp trong tiết này .. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu baøi . - Quan saùt caùc ví duï sau : - Phụ nữ Việt Nam anh huøng , baát khuaát , trung haäu đảm đang . - Cuï laø nhaø caùch maïng laõo thành . Sau khi cụ từ trần , nhân dân địa phương đã mai Hoûi : Taïi sao caùc caâu treân táng cụ trên một ngọn đồi . dùng từ Hán Việt phụ nữ , - Vì các từ Hán Việt và từ trần , mai táng mà không thuần Viêït khác về sắc thái dùng các từ : đàn bà , chết , ý nghĩa, không thể thay 1 từ choân . Hán Việt bằng từ thuần Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà Vieät . sắc thái biểu cảm của 2 loại từ này ? -> Sử dụng từ Hán Việt trên Hỏi : Người ta dùng từ Hán mang sắc thái trân trọng , Việt để làm gì ? bieåu thò toânkính . Đọc : Gạch đầu dòng thứ 1 ( Ghi nhớ ) - Học sinh đọc tiếp ví dụ : . Bác sĩ đang khám tử thi . -> Vì các từ Hán Việt mang sắc thái tao nhã , lịch sự còn - GV cho tieáp ví duï . từ thuần Việt sắc thái thô Hoûi : Taïi sao caùc caâu treân dùng từ : tử thi , tiểu tiện mà tục, tạo cảm giác ghê sợ . không dùng từ ngữ tương đồng ? Hỏi : Vậy ngoài sắc thái trang trong người ta còn dùng từ Hán Việt để làm gì ? Đọc đầu dòng 2 trang ghi. PHAÀN GHI BAÛNG I- Sử dụng từ Hán Việt : 1) Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái biểu cảm . Ví dụ : a) Phụ nũ , từ trần , mai taùng .. -> Taïo saéc thaùi trang troïng .. b) Tử thi , tiểu tiện .. -> Taïo saéc thaùi trang nhaõ , lịch sự ..

(77) nhớ 1 - Gọi học sinh đọc ví dụ b) trang 82 . Hỏi : Các từ Hán Việt : Kinh ñoâ , yeát kieán , traãm , beä haï , thaàn , taïo saéc thaùi gì trong hoàn cảnh giao tieáp naøy . Đọc gạch đầu dòng 3 trang ghi nhớ 1 - Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc ví dụ trong phần 2 ( SGK .82) Hỏi : Theo em trong những cặp câu ( a) ( b) dưới đây ; câu nào có cách diễn đạt hay hôn ?. -> Đây là từ cổ dùng trong xã hội phong kiến . Các từ naøy taïo saéc thaùi coå .. c) Kinh ñoâ , yeát kieán , traãm , beä haï , thaàn . -> Taïo saéc thaùi coå .. - Hs đọc. 2) Khoâng neân laïm duïng từ Hán Việt . -> Trong caëp caâu ( a) vaø a) Kỳ thi này con đạt caëp caâu ( b) caâu sau hay loại giỏi . Con đề nghị mẹ hơn vì nó phù hợp ngữ cảnh thưởng cho con một phần -> không nên lạm dụng từ thưởng xứng đáng nhé ! Haùn Vieät . - Kỳ thi này con đạt loại giỏi , mẹ thưởng cho con 1 phần thưởng xứng đáng nhé !. Gọi học sinh đọc ghi nhớ 2 trang 83 . Luyeän taäp . 1 ) – Nghóa meï . Thaân maãu chuû tòch HCM - vaø phu nhaân Thuận vợ HCM 2 ) Tên người , tên địa lý vì từ HV. mang saéc thaùi trang troïng. b) Ngoài sân , nhi đồng đang vui đùa . - Ngoài sân , trẻ em đang vui đùa . -> Không nên lạm dụng từ Haùn Vieät II- Ghi nhớ : Ghi nhớ 1 và 2 ( trang 82, 83 ) III- Luyeän taäp . – Con chim saép cheát . Con người sắp chết . Luùc laâm chung oâng cuï . - Lời giáo huấn của chủ tịch Lời dạy bảo của cha mẹ .. 4 ) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5 ) DẶN DÒ : Học ghi nhớ , làm bài tập ở nhà 3 , 4 . Soạn : “ Đặc điểm của văn biểu cảm” Bài tập ở nhà : 3) Các từ ngữ : Giảng hoà , cầu thân , hoà hiếu , nhan sắc tuyệt traàn.

(78) goùp phaàn taïo saéc thaùi coå xöa . 4) Thay bảo vệ bằng giữ gìn myõ leä đẹp đẽ ..

(79) Tuaàn ………………………… Tieát :…………………………. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BIEÅU CAÛM. A - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh . - Hieåu caùc ñaëc ñieåm cuï theå cuûa baøi vaên bieåu caûm . - Hiểu đặc điểm của của phương thức biểu cảm là thường cảnh vật , đồ vật , con người để bày tỏ tình cảm , khác với văn miêu tả là nhằm mục đích tái hiện đối tượng mieâu taû . B - TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Baøi cuõ : - Theá naøo laø vaên bieåu caûm . - Nêu những cách biểu hiện trong văn biểu cảm ? - Lời trong văn biểu cảm đòi hỏi điều gì ? 3) Bài mới : Giới thiệu :. - Văn biểu cảm bộc lộ những tư tưởng , tình cảm sâu sắc kín đáo . Nó thuyết phục người đọc ở chỗ chân thật tự nhiên nói lên cảm xúc mà không gò bó theo khuôn khổ . Vậy vaên bieåu caûm coù ñaëc ñieåm gì vaø caùch laøm baøi vaên bieåu caûm coù ñaëc ñieåm ra sao , chuùng ta haõy cuøng nhau ñi tìm hieåu .. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu baøi: - Giaùo vieân goïi hoïc sinh hoïc baøi vaên “ Taám göông”. Hoûi : Baøi vaên bieåu hieän những phẩm chất gì của cái göông ? Hoûi : Theo em , vieäc neâu leân caùc phaåm chaát aáy nhaèm , muïc ñích gì ? Hỏi : Hãy gạch dưới các câu văn biểu hiện tình cảm đó ? Hoûi : Baøi vaên coù ñi vaøo taû caùi göông cuï theå khoâng ? Hỏi : Vậy thì để làm gì ? Hỏi : Trong bài có chữ nào laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn ? YÙ nghóa ? Hoûi : Phaåm chaát cuûa göông phù hợp với tình cảm con người ở điểm nào ?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ - Học sinh đọc. PHAÀN GHI BAÛNG I. Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm : 1) Vaên baûn 1 : Taám göông .. -> Tính trung thực , ghét thoùi xu nònh ,doái traù . -> Biểu dương người trung thực , phê phán kể dối trá . - Là người bạn chân thật suốt đời . - Khoâng , vì muïc ñích khoâng - Khoâng bieát xu nònh ai . mieâu taû . - Duø göông coù tan xöông naùt - Đánh giá , biểu hiện cảm thịt vẫn cứ giữ nguyên tấm xuùc … loøng ngay thaúng . -> Chữ “gương” là phẩm -> Bieåu hieän tính caûm thaùi chaát cuûa göông , chuû theå độ sự đánh giá của người xuyeân suoát . vieát . -> Göông phaûn aùnh khaùch - Gương : không bao giờ nói quan không thay đổi hình doái ninh xaèng . ảnh thực , giúp thấy vết nhỏ - Ai nhọ mặt gương nhắc mà sửa , giúp thấy sự thật nhở ngay . duø ñau buoàn , göông laø - … soi vaø taám göông löông.

(80) người bạn chân thành , taâm . không vì ai mà đổi thay hình -> Mượn gương để biểu ảnh thực dương người trung thực , phê phaùn keû doái traù . Hỏi : Để nói về tính trung thực , phê phán kẻ dối trá người ta mượn gương để để boäc loä caûm xuùc cuûa mình , muốn biểu cảm người ta làm theá naøo ? Hoûi : Boá cuïc baøi vaên naøy goàm maáy phaàn , noùi roõ noäi dung từng phần .. Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà maïch cuûa vaên baûn ? - Giáo viên gọi học sinh đọc văn bản “Hoa học đường” Hỏi : Đoạn văn miêu tả hoa phượng nhằm mục đích gì ? Hoûi: Taùc giaû coù mieâu taû caây phượng như loài hoa nở mùa heø khoâng ? Hỏi : Đoạn văn biểu hiện tình caûm gì ? Hỏi : Gạch dưới những lời văn thể hiện tình cảm đó . Hoûi : Taùc giaû mieâu taû hoa phượng nhằm khêu gợi tình cảm buồn nhớ thế nào ? Hoûi : Vaäy mieâu taû trong vaên bieåu caûm khaùc vaên mieâu taû theá naøo ?. -> Muốn biểu cảm người ta chọn một sự vật mà tình cảm của nó phù hợp với phaåm chaát tình caûm cuûu con người , rồi biểu hiện tình cảm với nó như đối với con người. - 3 phaän . - Mở bài : nêu thẳng phẩm chất gương , người bạn chân thaät - Thân bài : Ích lợi của gương với người trung thực , ngoài gương thủy tinh còn coù göông löông taâm . - Keát baøi : Khaúng ñònh laïi chủ đề .. - Ca ngợi tình cảm bạn bè , thaém thieát saâu saéc . - Không , mượn hoa phượng để bộc lộ tình cảm bạn bè . - Noãi buoàn khi xa baïn luùc nghæ heø . - “ Chỉ thấy xa trường , rời baïn , buoàn bieát bao . Buồn và nhớ người sắp xa” - Buoàn man maùc , löu luyến , không muốn rời xa . - Trong vaên mieâu taû : boäc loä tư tưởng , cảm xúc không. * Boá cuïc : - Mở bài : Nêu phẩm chất cuûa göông . - Thân bài : Ích lợi của tấm göông . - Keát baøi : Khaúng ñònh laïi chủ đề.. -> Boá cuïc theo maïch suy nghó, tình caûm . 2) Vaên baûn : Hoa hoïc đường :.

(81) - Hoûi : Em haõy tìm maïch yù của đoạn văn đó ?. Caâu hoûi toång keát . Hoûi : Muïc ñích cuûa bieåu cảm , để biểu cảm người ta laøm theá naøo ? - Học sinh đọc ghi nhớ .. phaûi laø chuû yeáu . - Trong vaên mieâu taû bieåu cảm : cũng miêu tả đồ vật , caûnh vaät nhöng boäc loä tö tưởng , tình cảm là chủ yếu .. - Biểu hiện tư tưởng tình cảm – Biến đồ vật , cảnh vật … thành hình ảnh để bộc loä tình caûm .. - Đoạn 1 : Nỗi buồn người hoïc troø khi heø veà . - Đoạn 2 : Vai trò hoa phượng nơi sân trường . - Đoạn 3 : Nỗi buồn chất ngất hoa phượng .. II – Ghi nhớ ( trang 88 ) III – Luyeän taäp. a) Nỗi buồn xa bạn , xa trường khi nghỉ hè – miêu tả nỗi buồn man mác , lưu luyến không muốn rời xa. Gọi hoa phượng là hoa học trò : biểu tượng của chia ly khi hè veà . 4 – CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5 – DẶN DÒ : Học sinh ghi nhớ , Soạn : Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn bieåu caûm ..

(82) Tuaàn : ……………………………. Tieát : …………………………... ĐỀ VĂN BIỂU CẢM VAØ CAÙCH LAØM VAÊN BIEÅU CAÛM. A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh . Nắm được kiểu đề văn biểu cảm . Nắm được các bước làm bài văn biểu cảm . B – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh . 2) Bài cũ : Để biểu đạt tình cảm người ta làm thế nào ? Moät baøi vaên bieåu caûm coù boá cuïc nhö theá naøo ? Tình caûm trong vaên bieåu caûm phaûi ra sao ? 3) Bài mới : Giới thiệu . Chúng ta đã học 2 bài về biểu cảm , ở bài này sẽ giúp chúng ta hiẻu biết về đặc điểm của đề văn biểu cảm và cách làm một bài văn biểu cảm . HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu baøi . - GV gọi học sinh đọc các đề văn biểu cảm (trang 88 SGK) Hỏi : Đối tượng biểu cảm vaø tình caûm theå hieän trong đề văn là gì ?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. PHAÀN GHI BAÛNG. I - Đề văn biểu cảm và các bước làm bài văn biểu - Hs đọc caûm . 1) Đề văn biểu cảm . - Đối tượng biểu cảm ( đối a) Caûm nghó veà doøng tượng miêu tả được dùng soâng . laøm phöông tieän bieåu caûm ) b) Caûm nghó veà ñeâm laø : caûm nghæ , vui buoàn , traêng yeâu – doøng soâng , tuoåi thô thu …. c) Cảm nghĩ về nụ cười cuûa meï . d) Vui buoàn tuoåi thô . e) Loài cây em yêu ..

(83) - GV ghi bảng đề bài . Hỏi : Đề yêu cầu phát biểu caûm nghó veà caùigì ?. - Đối tượng biẻu cảm - Tình caûm theå hieän . - Đề yêu cầu phát biểu cảm 2) Các bước làm đề văn xúc và suy nghĩ về nụ cười biểu cảm . cuûa meï . Đề : Cảm nghĩ về nụ cười cuûa meï . a) Tìm hiểu đề và tìm ý : - Đối tượng biểu cảm : Nụ cười của mẹ . - Dựa vào từ : cảm nghĩ , vui buoàn . -> Hiểu ý nghĩa các từ trong đề bài để xác định noäi dung . - Nụ cười của mẹ : yêu thöông khích leä . - Mẹ nở nụ cười khi : em tieán boä , bieát ñi , bieát noùi.

(84) Hoûi : Em haõy hình dung vaø hiểu thế nào về đối tượng aáy?. - Học sinh trả lời . Hoûi : Daøn baøi vaên bieåu caûm goàm maáy phaàn ? Daøn baøi chung . - Giáo viên hướng dẫn : - Mở bài : Giới thiệu đối tượng biểu cảm . - Thaân baøi : Ñaëc ñieåm , phẩm chất của đối tượng bieåu caûm . - Kết bài : Vai trò của đối tượng biểu trong trong việc hình thaønh caûm xuùc . Hỏi : Viết như thế nào để baøy toû tình caûm ? - Giáo viên gợi cho học sinh viết mở bài . - Hoïc sinh vieát . - Một vài đoạn thân bài. - Keát baøi . Hỏi : Sau khi viết xong , có - Học sinh trả lời . cần đọc và sửa chửa lại bài vieát khoâng ?. đi học , lên lớp . - Khi vắng nụ cười : lúc em sai trái thiếu động viên (caûm thaáy ). - Để mẹ luôn nở nụ cười : khi xứng đáng , biết vâng lời , học giỏi . b) Laäp daøn baøi : - Mở bài : Nêu cảm xúc với nụ cười của mẹ . - Thaân baøi : Neâu caùc bieåu hieän saét thaùi cuûa meï . - Nụ cười vui , thương yêu . - Nụ cười khuyến khích . - Nụ cười an ủi . - Nhưng khi vắng nụ cười cuûa meï . - Keát baøi : Loøng yeâu thöông vaø kính troïng meï . c) Vieát baøi : Vieát caùc phaàn dự kiến về độ dài , từ ngữ cần sử dụng . d) Sửa bài :. II. Ghi nhớ :(SGK trang 88). Luyện tập 1: a) Bài văn thổ lộ tình cảm tha thiết đối với quê hương An giang . b) Daøn yù : 1) Mở bài : Giới thiệu tình yêu quê hương An giang 2) Thaân baøi : Bieåu hieän tình yeâu meán queâ höông . - Tình yeâu tuoåi thô ..

(85) - Tình yêu quê hương trong chiến đấu và những tấm gương yêu nước. 3) Kết bài : Tình yêu quê hương với nhận thức của người từng trãi trở thaønh . c) Biểu cảm trực tiếp tha thiết . 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp 5) DẶN DÒ : Học ghi nhớ Soạn : “Sau phút chia li” Chinh phụ ngâm khúc .. Tieát : ……………………… Tuaàn : …………………. SAU PHUÙT CHIA LY ( Trích Chinh phuï ngaâm khuùc) bánh trôi nước (Hoà Xuaân Höông ). A -MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh Cảm nhận được nỗi sầu chia li sau phút chia tay , giá trị tố cáo chiến tranh phi nghĩa , niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật ngôn từ trong đoạn thơ trích Chinh phụ ngâm khúc , bước đầu thể thơ song thất lục bát . Thấy được vẻ xinh đẹp , bản lĩnh sắt son ,thân phận chìm nỗi của người phụ nữ trong bài thơ bánh trôi nước . B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1 . OÅn ñònh . 2 . Bài cũ . Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi và Côn Sơn Ca Đọc thuộc lòng “Côn Sơn Ca” và cho biết nội dung của bài thơ 3 . Bài mới . Giới thiệu : Các em đã từng được nghe câu hò điệu hát từ những làn điệu dân ca , nhưng thơ ca do người VN sáng tạo , không chỉ có thể mà còn có thể loại ngâm khúc trong VHVN thời trung đại . Thể loại này có chức năng gần như chuyên biệt diễn tả những tâm trạng sầu bi dằng dặc , triền miên của con người . Hôm nay chúng ta học CPNK để cảm nhận tâm trạng của người phụ nữ VN ngày xưa trong hoàn cảnh đất nước chieán tranh HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Đọc . Tìm hieåu chuù thích - GV đọc mẫu , hướng dẫn HS đọc ( giọng nhẹ nhàng , theû hieän saàu meânh mang ). HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. PHẦN GHI NHỚ I . Đọc – Tìm hiểu chú thích 1) Taùc giaû : - Dặng Trường Côn ( nửa đầu XVIII ).

(86) Hoûi : CPNK vieát nguyeân văn chữ Hán , em hãy cho bieát teân taùc giaû , dòch giaû ? Hỏi : Giới thiệu vài nét về taùc giaû vaø dòch giaû ?. Hỏi : Aùng văn có tựa đề CPNK . Em hieåu theá naøo laø CPNK ? Hoûi : Em hieåu gì veà theå loại ngâm khúc ?. Hỏi : Thể loại ngâm khúc được sáng tác theo thể thơ naøo ? - GV giới thiệu đoạn trích Hoûi : “Song thaát luïc baùt”em hình dung theá naøo veà soá caâu trong moãi khoå vaø số chữ trong mỗi câu ? - GV nhận xét về cách hợp vaàn vaø nhòp. HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc – Tìm hieåu vaên baûn Hỏi : Đọc đoạn trích , em thaáy noäi dung noùi leân ñieàu gì ? - GV . Noãi saàu aáy ra sao , mời đọc khổ thơ thứ 1. - HS trả lời. - Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748). - Đặng Trường Côn : Người laøng Nhaân Muïc ( nay quaän Thanh Xuaân – Haø Noäi ) sống khoảng ½ đầu 18 . - Đoàn Thị Điểm diễn Nôm , phụ nữ tài sắc , người làng Giai Phaïm huyeän Vaên Giang , tænh Höng Yeân - Khuùc ngaâm veà noãi saàu thương nhớ của người vợ 2) Taùc phaåm : choàng ra maët traän - Đây là thể loại thơ ca do - CPNK của người VN con người VN tự sáng tạo – có chức năng diễn tả tâm traïng saàu bi daèng daëc trieàn miền của con người - Song thaát luïc baùt - Theå thô “ Song thaát luïc baùt”. - Song thất : 2 câu 7 chữ Lục bát : 1 câu 6 chữ , 1 câu 8 chữ , 4 câu trong 1 khoå. - Đoạn trích từ câu ( 53 – câu 64 ) nằm ở phần 1 ( Xuaát quaân ö 1ng chieán , khoảng 40 câu ). - Chữ cuối câu 7 trên vần với chữ năm câu 7 dưới ( traéc) . Chữ cuối câu 7 vần với chữ cuối câu 6 ( bằng ) . Chữ cuối câu 6 vẫn với chữ sáu câu 8. - Diễn tả nỗi đau của người chinh sau khi tieãn choàng ra traän Khoå 1.

(87) Hỏi : Ở 2 câu đầu , 2 nhân vật trữ chàng và thiếp đang ở trong hoàn cảnh nào ? Hoûi : Caùch noùi chaøng thì ñi , thieáp thì veà laø caùch noùi theá naøo ? Neâu yù nghóa caùch nói đó - GV Cách chia li gợi tả ra sao ? Hỏi : Đoái là gì ? Tại sao đoái trông theo. Hoûi : Hình aûnh maây bieác , nuùi xanh coù taùch duïng gì khi gợi tả nỗi sầu chia ly ?. - Giaùo vieân bình : Khoå 2 dieãn Nhölyvaä thự c teátaêchia taûHoû saàiu :chia ở ymứ c độ ng ly vaø noã i saà u chia ly đượ tieán hai taâm hoàn vaãn gaén boùc dieã taû tnhö o ?i xa (Thaûo thaé mnthieá , theátheá maønaø phaû luận, )xa cách 2 nơi vời vợi nhau nghìn truøng khoâng bieát bao giờ xum họp . Chuyeån yù : Noãi saàu khoå 3 coù noãi saàu khoå 2 vaø 1 . Hỏi : Ở khổ 3 , nỗi sầu chia li được diễn tả như thế nào ? - GV bình : Khoâng gian Cách dùng từ ngữ ấy có ý càng rộng lớn thì người ở nghóa nhö theá naøo ? (thaûo laïni )caø luaä . ng leû loi ñôn chieác ,. - Hai người đã chia tay , xa caùch 2 nôi - Tương phản , đối nghĩa -> người ở mang nỗi sầu dằng daëc mieân man. - Chaøng thì ñi coõi xa möa gioù - Thieáp thì buoàng cuõ chieáu chaên . Tương phản đối nghĩa -> Noãi saàu daèng daëc mieân man. - Đoái : ngoảnh lại Đoái trông theo : người vợ quay veà , nhöng coøn ngoảnh laïi löu luyeán bòn ròn - Noãi buoàn nhuoám caû vaøo caûnh vaät , tuoân ra traõi roäng lên cả trời mây -> cảnh vật buoàn theo. - Noåi saàu taêng tieán , noãi saàu - Thực trạng chia ly : (hai cách xa vời vợi nghìn người đã chia tay) khiến truøng . người chinh phụ thấy nhớ thương buồn bã đã tràn đầy tuoân vaøo caû saéc bieác maây trời , trãi vào màu xanh núi ngàn lan toả vào thiên nhiên rộng lớn Khoå 3 : - Dùng điệp từ , điệp ý , điệp ngữ liên hoàn ( cùng , - Cùng trông lại mà cùng thấy , ngàn dâu , những , chaúng thaáy . maáy ) . - Xanh xanh những mấy chieán tranh lieân mieân * Cách nói đối nghĩa : lòng ngàn dâu không biết bao giờ xum chaøng yù thieáp . - Ngaøn daâu xanh ngaét . họp tạo nên nỗi nhớ , sầu , Khoå 2 : - Loøng chaøng yù thieáp , ai chia ly , da dieát , meânh saàu hôn ai ? mang -> Nhấn mạnh sự quyến Chuyeån yù : Noãi saàu khoå 2 - Cách nói tương phản , đối - Hàm Dương chàng còn luyến của 2 người : cùng 1 coù gì khaùc khoå 1 nghĩa . Điệp từ , đảo vị trí 2 ngoảnh lại . taâm traïng, cuøng moät noãi - GV mời đọc khổ 2 ñòa danh - Tieâu Töông thieáp haõy saàu ( cuøng-cuøng ) Hỏi : Nỗi sầu chia ly được troâng sang. -> Nhấn mạnh sự ngăn ->Nỗi sầu chất ngất , sự xa gợi tả thêm ở khổ 2 bằng - Tieâu Töông caùch Haøm caùch noùi nhö theá naøo ? Döông . - Haøm Döông caùch Tieâu Töông * Tương phản , điệp từ ,.

(88) cách giữa hai người caùch thaêm thaúm mòt muø . (những , mấy ) -> nỗi sầu thaêm thaúm traõi roäng nuùi Hỏi : Màu xanh ở đây có gợi non maø coøn traõi vaøo maøu leân hi voïng gì khoâng ? xanh baùt ngaùt cuûa ngaøn daâu Hỏi : Trong đoạn trích này , . các từ có màu xanh được sử - Maây bieác nuùi xanh , xanh duïng maáy laàn? xanh , xanh ngaét->noãi saàu - Giaùo vieân phaân tích caùc saéc chia lìa da dieát taêng tieán III. Ghi nhớ : SGK trang 93 độ của màu xanh : từ xanh như các sắc độ của màu biếc nhẹ nhàng đến xanh ngắt xanh ->sự khắc khoải triền noãi nieàm . Hỏi : Khổ 3, không nhắc đến miên của người chinh phụ địa danh như khổ 2 , vậy cách đợi chồng . - Nỗi sầu chia li cực độ sự diễn đạt có ý nghĩa gì ? xa cách không còn giới hạn Hỏi : Câu thơ cuối mang hình , đã mất hút vào ngàn dâu , thức nghi vấn có ý nghĩa gì ? thaêm thaúm , mòt muø . - Hoûi chính mình , nhaán roõ Hoûi : Nhö vaäy noãi saàu khoå 3 nỗi sầu của người chinh có gì khác với 2 khổ trên ? phụ , trở thành khối sầu , nuùi saàu . - Gợi tả nổi sầu chia li oái oaêm , khoâng coøn yù nieäm veà độ xa mà mất hút .. 1) Haõy phaân tích maøu xanh baèng caùch : a) (Maây) bieác , (nuùi) xanh , xanh xanh , xanh ngaét . b) bieác : maøu xanh lam coù pha maøu luïc -> noãi saàu nheï nhaøng . Núi xanh : Nỗi buồn thấm đượm vào thiên nhiên . Xanh xanh : hơi xanh nhột nhạt : Nỗi buồn mênh mang lan toả . Xanh ngaét : xanh thuaàn treân dieän roäng : raát ñau khoå buoàn baõ . c) Nỗi sầu chia li tăng tiến thep các sắc độ của màu xanh . 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5) DẶN DÒ : Học thuộc ghi nhớ . Hoàn tất bài tập (SGK trang 93) Soạn : “Bánh trôi nước”.

(89) BÁNH TRÔI NƯỚC A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : B - TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng : Chinh phụ ngâm khúc ? Giới thiệu tác giả tác phẩm . Nội dung đoạn chinh phụ ngâm khúc ? 3) Bài mới : Giới thiệu :. Hồ Xuân Hương bà chúa thơ Nôm , tron sự nghiệp thơ ca của mình “Bánh trôi nuớc” được xem là một trong những bài thơ nổi tiếng , tiêu biểu cho tư tưởng nghệ thuật của Hồ Xuân Hương .. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1: Đọc – tìm hieåu chuù thích .. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. PHAÀN GHI BAÛNG I. Giới thiệu 1. Taùc giaû :.

(90) - Gọi 2 học sinh đọc bài thơ . - Con Hồ Phi Diễn , từng Hỏi : Giơi thiệu vài nét về sống phường Khán Xuân , taùc giaû . Hoà Taây Haø Noäi . - HS trả lời : 4 câu mỗi câu Hỏi : Bài thơ được làm theo 7 chữ , vần câu 1 , 2 , 4 . theå thô naøo ? HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc tìm hieåu vaên baûn . - Chú thích : làm từ bột nếp Hoûi : Em hieåu theá naøo laø , được nhào nặn và viên bánh trôi nước ? tròn , có nhân đường phên , luoäc baèng caùch cho vaøo noài nước đun sôi . - Ña : laø nhieàu ; ña nghóa laø Hoûi : Baøi thô ña nghóa ? 1 thuộc tính của ngôn ngữ Theá naøo laø tính ña nghóa vaø vaên chöông thi ca noùi trong thô? chung . Hoûi : Tính ña nghóa trong - Nghóa 1 : Noäi dung mieâu bài thơ “ Bánh trôi nước” là tả theá naøo ? bánh trôi nước . - Nghóa 2 : Noäi dung phaûn aùnh phaåm chaát vaø thaân Hỏi : Trong 2 nghĩa đó , phận người phụ nữ trong xã nghóa naùo laø nghóa chính hoäi cuõ . quyeát ñònh giaù trò baøi thô ? - Nghóa 2 laø chính , nghóa 1 laø phöông tieän chuyeän taûi Hỏi : Với nghĩa thứ nhất , nghóa 2 . coù nghóa 2 baøi thô bánh trôi nước được miêu có giá trị tư tưởng lớn . taû theá naøo ? - Baùnh coù maøu traéng cuûa boät , được nặn thành viên tròn . Khi luoäc baùnh chín noåi leân , baùnh chöa chín thì chìm xuoáng. - Hoà Xuaân Höông , queâ laøng Quyønh Ñoâi ,huyeän Quyønh Löu ,tænh Ngheä An . Meänh danh laø Baø chuùa thô Noâm 2. Vaên baûn : - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt . II- Đọc hiểu văn bản : 1. Tìm hieåu phaàn chuù thích 2. Phaân tích : Thân em vừa trắng lại vừa troøn -> Aån dụ vẻ đẹp người con gaùi ñöông xuaân - Baûy noåi ba chìm .-> Thành ngữ ,Số phận của người phụ nữ lận đận trong cuoäc soáng.

(91) Hỏi : Hiểu nghĩa thứ 2 (2 - HS trả lời câu trên ) Hình thức ? phẩm chaát ? thaân phaän Hỏi : Hiểu nghĩa thứ nhất ? - Nếu nhào bột nhiều nước (2 caâu sau ) quá thì nát , ít nước quá thì raén Hoûi : Nghóa 2 : phaåm chaát người phụ nữ ? dù gặp những cảnh ngộ nào vẫn. - Raén naùt maëc daàu tay keû naën - Vẫn giữ tấm lòng son . Từ ngữ Thuần Việt -> phaåm chaát cao quí , son saét , thuyû chung , tình nghóa. II. Ghi nhớ : Với ngôn ngữ. 1) Ghi lại những câu hát than thân học ở bài 4 , bắt đầu từ 2 từ “ Thân em” và tìm mối quan hệ cảm xúc giữa các câu hát than thân và bài thơ “Bánh trôi nước”. - Thaân em nhö traùi baàn troâi . - Thần cò lên thác xuống ghềnh. Thân em vừa trắng lại vừa tròn . - Thaân em nhö haït möa gheành . - Thaân em nhö haït möa sa ..

(92) Tuaàn :7 …………………… Tieát : ……………………….. QUAN HỆ TỪ. A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh . Nắm được thế nào là quan hệ từ Nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu . B - TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Từ HánViệt khi sử dụng tạo ra những sắc thái biểu cảm gì ? Cho ví dụ minh hoạ? Lạm dụng từ Hán Việt thì có những tác hại nào ? Nhưng tại sao người Việt Nam lại thích dùng từ Hán Việt để đặt tên người , tên địa lý . 3) Bài mới : Giới thiệu : Các em đã học về học quan hệ từ ở lớp 4,5 bậc tiểu học , bài hôm nay sẽ giúp các em nhận diện lại quan hệ từ ý nghĩa của nó và cách sử dụng như thế nào ? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu baøi : - GV cho học sinh đọc phần (1). - GV ghi baûng 3 ví duï (a,b,c) Hỏi : Dựa vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học , hãy xác định quan hệ từ trong các câu dưới đây . - Hoïc sinh leân baûng gaïch . - Giáo viên gọi học sinh đọc phaàn (2) . Hỏi : Câu (a) Từ của liên kết từ nào với từ nào ? Thaønh phaàn naøo ? Hỏi : Câu (b) Từ như liên keát?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ - Học sinh đọc .. - HS gaïch vaøo saùch giaùo khoa. - Cuûa lieân keát : chuùng toâi + đồ chơi. - Như liên kết : hoa + đẹp .. - Bởi nên liên kết :Tôi ăn Hỏi : Câu (c) cặp quan hệ từ uống điều độ + tôi chóng Bởi , nên liên kết? lớn lắm .. PHAÀN GHI BAÛNG I. Thế nào là quan hệ từ ? Ví dụ : a) Đồ chơi của chúng toâi chaúng coù nhieàu. b) Hùng Vương thứ mười tám có người con gái tên là Mị Nương , người đẹp nhö hoa , tính neát hieàn dieäu . c) Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm .. - Từ “của” liên kết (định ngữ) chúng tôivới (danh từ ) đồ chơi . - Từ “ như” liên kết (bổ ngữ ) hoa với (tính từ) đẹp . - Cặp quan hệ từ bởi , nên lieân keát : caâu: “ Toâi aên uoáng điều độ … với câu tôi chóng.

(93) Hoûi : Neâu yù nghóa cuûa moái quan hệ từ trên ? - Giaùo vieân choát laïi cho hoïc sinh ghi nhớ . - Giáo viên gọi học sinh đọc (1) trang 97 . Hỏi : Trong các trường hợp dưới đây trường hợp nào bắt buộc phải có quan hệ từ ,trường hợp nào không ?. - Của: sở hữu ; như : so sánh ; bởi, nên : nhân quả.. lớn lắm” . -> Bieåu thò caùc yù nghóa quan hệ giữa các bộ phận câu và caâu . Ghi nhớ 1( SGK trang 97 ). II. Sử dụng quan hệ từ :. Bắt buộc có quan hệ từ. Khoâng baét buoäc coù quan heä từ Loøng tin cuûa nhaân daân . Khuoân maët cuûa coâ gaùi GV gọi HS đọc (2) trang 97 Nó đến trường bằng xe đạp Cái tủ bằng gỗ mà anh vừa GV gọi HS đọc (3) trang 97 Viết một bài văn về phong mới tìm . HS tìm theâm cho thaønh caëp caûnh HT Giỏi về toán vaø ñaët caâu . Giaùo vieân ghi Làm việc ở nhà . Quyển sách đặt ở trên bàn baûng - HS trả lời -> Có trường hợp bắt buộc dùng quan hệ từ nếu không câu văn sẽ đổi nghĩa - HS đọc ghi nhớ Neáu … thì Vì … neân Tuy … nhöng Tuy rời mẹ nhưng em vẫn đi hoïc GV chốt lại : 2 trường hợp Heã … thì dùng quan hệ từ và dùng Sở dĩ …(là) vì / do thaønh caëp -> Có 1 số quan hệ từ được duøng thaønh caëp Ghi nhớ (2) (SGK trang 98 ) III . Luyeän Taäp 1) Quan he ätừ trong đoạn văn bản : “ Cổng trường mở ra” Của , với , và , mà, như . 2) Điền các quân hệ từ thích hợp vào chỗ trống … với … và … với … 3) Trong các câu sau , câu nào đúng , câu nào sai . Sai Đúng a) b).

(94) c) d) e) g) h) i) k) l) 4 . CUÛNG COÁ : Luyeän taäp 5 . DẶN DÒ : Học ghi nhớ, Xem bài ghi Chuaån bò : Luyeän taäp caùch laøm vaên bieåu caûm Đề : Loài cây em yêu ( chọn cây phượng ) Trả lời phần 1, 2 SGK trang 99 Đọc bài tham khảo ; Cây sấu Hà Nội ; Sấu Hà Nội Tuaàn ……………………… LUYEÄN TAÄP Tieát :…………………….. CAÙCH LAØM VAÊN BIEÅU CAÛM A . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh Luyện tập các thao tác làm văn biểu cảm : Tìm hiểu đề và tìm ý , lập dàn bài vaø vieát baøi Có thói quen động não , tưởng tượng suy nghĩ , cảm xúc trước một đề văn biểu caûm B . TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh . 2) Bài cũ : 1 vấn đề văn biểu cảm thể hiện những gì qua từ ngữ trong đề ? Nêu các bước làm một đề văn biểu cảm 3) Bài mới : Giới thiệu : Ở tiết trước các em đã tìm hiểu về đề văn biểu cảm và các bước làm một đề văn biểu cảm . Văn biểu cảm thể biểu hiện tình cảm , tư tưởng , thái độ , đánh giá của người viết . Vậy muốn bài văn , lời văn gợi cảm sinh động , tiết học này chuùng ta seõ luyeän taäp caùch laøm vaên bieåu caûm HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu đề và tìm ý : - Trên cơ sở các em đã chuẩn bị ở nhà chúng ta đi vaùo phaàn I . - Giáo viên ghi đề lên baûng . Hỏi : Đề yêu cầu viết vài gì ? Em yeâu caây gì ? Hoûi : Vì sao em yeâu caây phượng hơn các cây khác ? Hoûi : Caây ñem laïi cho em. HOẠT ĐỘNG CỦATRÒ - Loài cây em yêu (Cây phượng) - Cây phượng tượng trưng cho sự hồn nhiên , đáng yêu cuûa tuoåi hoïc troø . -Cây toả mát, làm cho đời soáng theâm vui töôi roän raøng . -> nên em yêu cây phượng . -> Gồm 3 phần : mở bài , thaân baøi , keát baøi. PHAÀN GHI BAÛNG I. Luyện tập tìm hiểu đề , laäp daøn baøi . Đề : Loài cây em yeâu ............ 1) Tìm hiểu đề : - Đề yêu cầu ? loài cây em yeâu - Em yeâu caây gì ? Caây phượng? -Vì sao em yeâu hôn caây khác? Phượng tượng trưng cho sự hồn nhiên , đáng yêu cuûa tuoåi hoïc troø ..

(95) những gì trong đời sống vật chaát vaø tinh thaàn ? Hoûi : Daøn baøi cuûa baøi vaên bieåu caûm goàm maáy phaàn . Hỏi : Mở bài ta làm gì ? Hỏi : Em yêu 1 ? Cây gì ? Ơû ñaâu ? Hoûi : Vì sao em yeâu caây phượng ? - Căn cứ vào dàn bài tổng quaùt (SGK) Hoûi : Thaân baøi goàm maáy yù lớn? Hỏi : Cây được miêu tả thế. naøo veà thaân reã ? so saùnh Hỏi : Tán cây phượng ra sao ?. Hỏi : Là phượng khác nào ? Hỏi : Hoa phượng có màu saéc gì ?. Hỏi : Phượng đối với cuộc sống con người như thế nào ? Hỏi : Có gần gũi với người khoâng ? Taïo caûm xuùc gì ?. Hỏi : Cây phượng trong chính cuoäc soáng em ra. 2) Laäp daøn baøi :. - Ba ý lớn .. a) Mở bài : Nêu loài cây và lí do em yeâu thích . - Em yêu nhất cây phượng ở sân trường em . - Em yêu phượng hơn vì phượng gắn bó với tuổi học troø ngaây thô hoàn nhieân . b) Thaân baøi : + Các đặc điểm gợi cảm của -caây : - Thân to , rễ lớn ngoằn ngheøo Trông như rắn đang trườn . - Tán phượng xoè rộng như caùi oâ che maùt goùc saân laøm em thích thuù . - Sau những trận mưa rào , những cơn gió , xác phượng raõi khaép saân roài muøa xuaân laïi ra laù xanh um , ra hoa đỏ thắm ->vẻ đẹp bền bỉ dẻo dai, chịu đựng mưa naéng . + Cây phượng trong cuộc sống của con người : - Gắn bó với cuộc sống con người : Toả mát trên những con đường , trong những ngôi trường . - Taïo khoâng khí maùt meû trong laønh. - Tạo vẻ đẹp thơ mộng . + Cây phượng trong cuộc soáng cuûa chính em . - Hè đến ; màu đỏ của.

(96) sao ? Hỏi : Những yếu tố nào của cây phượng tác động đến đời sống tinh thần của em ? Hỏi : Cây gợi nhớ gì ?. Hoûi : Keát baøi : Ta baøy toû gì ? Tình cảm đó như thế naøo?. - Giáo viên hướng dẫn học sinh viết 1 số đoạn mở bài . Thu , đọc và nhận xét . 4) Củng cố : Từng phần . 5) Dặn dò : Viết tiếp hoàn chỉnh phần thân bài ở nhà . Ngang . Tuaàn : ……………….. Tieát : ……………………. hoa , aâm thanh tieáng ve laøm đời sống tinh thần của em vui töôi roän raøng . - Phượng gợi nhớ tuổi học troø , thaày coâ , baïn beø thaân yeâu -> em yeâu caây phượng . c) Keát baøi : Tình caûm cuûa em đối với cây phượng : - Em yêu quí cây phượng . - Phượng thân yêu là bạn tuoåi hoïc troø . - Xao xuyeán buaâng khuaâng khi chia tay với phượng vào muøa heø . II. Thực hành trên lớp : - Học sinh viết , phần mở baøi. - Hoïc sinh vieát phaàn keát baøi . Soạn : Qua đèo. QUA ĐÈO NGANG. A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh Hình dung được cảnh tượng đèo ngang , tâm trạng cô đơn của Bà Huyện Thanh Quan lúc qua đèo . Bước đầu hiểu thể thơ thất ngôn bát cú (Đường luật ) . B - TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng bài thơ “Bánh trôi nước” giới thiệu qua tác giả Hồ Xuân Höông Baøi thô coù tính ña nghóa : Vaäy theá naøo laø tính ña nghóa trong baøi thô “Bánh trôi nước” . 3) Bài mới : Giới thiệu . Đèo Ngang thuộc dãy núi Hành Sơn , phân cách địa giới Hà Tĩnh và Quảng Bình địa danh nổi tiếng trên đất nước ta , đã có nhiều thi nhân làm thơ Vịnh Đèo Ngang : Cao Bá Quát , Nguyễn Khuyến , Nguyễn Thượng Hiền , yêu thích nhất vẫn là qua đèo ngang của Bà Huyện Thanh Quan ..

(97) HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HOẠT ĐỘNG 1: Đọc tìm hieåu chuù thích : - Giáo viên đọc mẫu , hướng dẫn học sinh đọc . Hoûi : Cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû . Hoûi : Em haõy cho bieát soá câu trong bài , số chữ trong caâu vaø caùch gieo vaàn ? - GV gọi đọc lại bài thơ chiaboá cuïc. Chuyeån yù HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc . Tìm hieåu vaên baûn - GV gọi đọc lại bài thơ Hoûi : Boá cuïc chia laïi maáy phaàn ? Hỏi : Ý bốn câu đầu là gì ? - GV goïi hoïc sinh 2 caâu đầu Hỏi : Quang cảnh Đèo Ngang được miêu tả vào thời điểm nào ? Giaûng : Thô Baø taäp trung thời gian vào buổi chiều Hỏi : Cảnh đèo ngang được phác hoạ bằng cách nói ra sao ? Hỏi : Phép điệp từ gợi cảnh thieân nhieân nhö theá naøo ? Chuyeån yù : hoang sô nhöng không hoàn toàn xa cách. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. PHAÀN GHI BAÛNG I. Đọc tìm hiểu chú thích : 1) Taùc giaû :. - Đọc nhẹ trầm , buồn , tâm traïng .. - 8 câu , mỗi câu 7 chữ . Gieo vần bằng ở chữ cuối câu 1 , 2, 4 , 6 , 8 . Đối câu 3,4 - Chia thông thường . Đề : Câu 1 mở ý của đầu baøi Caâu 2 tieáp yù chuyeån thaân baøi . Thực (câu 3, 4) giải thích rõ ý đầu bài . Luaän (caâu 5 , 6) phaùt tieån rộng ý đầu bài . Keát (caâu 7 , 8) keát thuùc yù toàn bài. Baø Huyeän Thanh Quan nhaø thơ hoài cổ . 2) Taùc phaåm : Theå thô thaát ngoân baùt cuù , đường luật.. II . Đọc tìm hiểu văn bản. 1) Quang cảnh Đèo Ngang 2 phaàn 1 Quang cảnh Đèo Ngang 2 . Taâm traïng nhaø thô - Buoåi chieàu ( Boùng xeá taø). - Phép điệp từ chen. - Aâm ñieäu chen chuùc ngaøn cây đá gợi cảm giác hoang sô , caûnh hoang vu mieàn. - Đèo Ngang bóng xế tà.. - Coû caây chen laù , laù chen hoa. - Điệp từ ..

(98) con người - Gọi đọc 2 câu thực Hỏi : Bức tranh đèo Ngang được vẽ những nét cụ thể naøo? Hoûi : Nhaän xeùt caùch dieãn taû ấy về mặt ngoại thuật và neâu suy nghæ cuûa em ? (thaûo luaân) Hỏi : Lom khom , lác đác laø từ gì ? Nghĩa gợi lên những gì ? Hỏi : Tác giả đã dùng những nghệ thuật trên để gợi cảnh gì ? - Giáo viên bình : từ hình ảnh miêu tả – cảnh núi đèo bát ngát thấp thoáng sự sống con người nhưng còn hoang sơ lúc chiều tà gợi taâm traïng coâ ñôn buoàn vaéng . - Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc 2 câu luận . Hoûi : Noãi hoang vu vang lên những âm thanh nào ? Hỏi : Hai câu trên sử dụng ngheä thuaät ñaëc tröng gì ? (thaûo luaän). sơn cước. - Giaùo vieân bình : Noùi veà chim quốc , chim đa mượn aâm thanh tieáng chim noùi lên tiếng lòng nhớ nước , thöông nhaø (queâ nhaø phía Baéc ) - Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc hai câu kết . Hoûi : Caûnh naøo hieän leân trước mắt nhà thơ ? Có tả. - Trời , non nước .. - HS đọc. - Lom khom dưới núi . - Lác đác bên sông . -Đối , điệp ngữ , từ láy .. - Lom khom , lác đác -> gợi hình . Đảo ngữ trong câu và phép đối giữa hai câu –cho thấy : bóng dáng con người không -> Cảnh hoang vu , buồn laøm vôi caûnh vaéng veû ; vaéng . caûnh lô thô laøm taêng theâm noãi buoàn. - Học sinh đọc - Quoác quoác , gia gia. - Đối và chơi chữ .. 2 ) Taâm traïng nhaø thô - Con quoác quoác - Caùi gia gia . Đối , chơi chữ. - Trời , non nước . - Tình riêng ta với ta .. - Tương phản mượn cảnh tỏ tình . -> Tâm trạng cô đơn , hoài coå - Nỗi nhớ nước thương nhà . - Đối lập , tương phản .. - Caûm xuùc chaân thaät -> boäc loä noãi loøng.

(99) caûnh khoâng ? Hỏi : Tình riêng ở đây là gì ? Hỏi : Tương quan giữa trời non nước và ta với ta là töông quan gì ? Hỏi : “ Ta với ta” bộc lộ cảm xúc , tâm trạng gì ? Để biểu đạt tình cảm người ta laøm gì ? Hoûi : Caâu thô cuoái mang tình caûm bieåu hieän gì ? Hoûi : hoïc xong baøi thô , em caûm nhaän noäi dung naøo laø chính ? Hỏi : Nghệ thuật được sử duïng taøi tình trong baøi thô laø gì ? - Giaùo vieân goïi hoïc sinh đọc ghi nhớ trong SGK .. - Tâm trạng nhà thơ (mượn caûnh taû tình - Đối , ngụ cảnh tả tình ,chơi chữ .. III. Ghi nhô ù: (SGK trang 104) IV. Luyeän taäp:. 1) Tìm hàm nghĩa cụm từ : “Ta với ta” Cụm từ bộc lộ , cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả . Cho thấy nỗi buồn , cô đơn thầm kính , hương nội của tác giả giữa cảnh Đèo Ngang trời cao thăm thẳm , non nước bao la . 2) 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5) DAËN DOØ : - Hoïc thuoäc loøng baøi thô . - Học bài giảng , ghi nhớ . - Soạn “Bạn đến chơi nhà”.

(100) Baøi 8 …………………….. Tieát : ……………………. BẠN ĐẾN CHƠI NHAØ Nguyeãn Khuyeán. A - Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh Hình dung được tình bạn đậm đà , hồn nhiên của Nguyễn Khuyến . Bước đầu tìm hiểu thể thơ thất ngôn bát cú . B - Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng “ Qua đèo ngang” cho biết vài nét về tác giả . Hãy nêu nhận xét của em về cảnh tượng Đèo Ngang qua sự miêu tả của Baø Huyeän Thanh Quan . Tâm trạng của Bà Huyện Thanh Quan khi qua Đèo Ngang được thể hiện nhö theá naøo ? 3) Bài mới : Giới thiệu :. Ai cũng có bạn bè thân thích . Có bạn cuộc sống sẽ ý nghĩa và tốt đẹp biết bao nhiêu , nhất là khi người bạn đó lại hợp ý tâm đầu . Điều đó thể hiện qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà” đó là sự hòa hợp giữa 2 tâm hồn con người , không vẫn đục một chút về vật chất .. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY HỌAT ĐỘNG 1: Đọc tìm hieåu chuù thích : - Giáo viên đọc sau đó đọc laïi cho hoïc sinh . Hoûi : Haõy cho bieát vaøi neùt veà Nguyeãn Khuyeán ? Hỏi : Bài thơ thuộc thể loài thơ nào ? Căn cứ vào đâu ? HOẠT ĐỘNG 2: Đọc tịm hieåu vaên baûn : Hỏi : Bài thơ “ Bạn đến chơi nhaø” noùi veà vieäc gì ?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. - Luùc nhoû teân Thaéng , queâ Yên Đỗ , nay Bình Lục , Hà Nam .. - Cuộc đến chơi của người baïn Nguyeãn Khuyeán khoâng có các thứ để tiếp đãi bạn nhö yù muoán nhöng ñaèng sau sự việc đơn giản đó là một tình bạn tốt đẹp . Câu1: Giới thiệu sự vịêc bạn đến . Câu 2 -7: Hoàn cảnh của Hỏi :theo em , bài này được mình . xây dựng tho bố cục thế nào Câu 8 : Bộc lộ tình bạn đậm cho biết từng phần ? đà . - Một lời chào , một lời nói. PHAÀN GHI BAÛNG I. Đọc tìm hiểu chú thích : 1) Taùc giaû : Nguyeãn Khuyeán (1835-1909) nhà thơ lớn cuûa daân toäc . 2) Taùc phaåm : Theå thô . Thất ngôn bát cú Đường luaät II . Đọc tìm hiểu văn bản.

(101) tự nhiên. - Họ ít gặp nhau (đã bấy - Giáo viên gọi học sinh đọc lâu) laïi caâu 1 . Goïi baùc : phong tuïc , toân Hoûi : Em coù nhaän xeùt gì veà xöng thaân maät lối nói của nhà thơ ở câu 1 ? - Đến thăm nhà chứ không ở Hỏi : Qua lời chào , embiết dinh quan : Quý nhau lắm được gì , về quan hệ của Nguyễn Khuyến với bạn ? Có gặp thường xuyên không ? Xưng hô có gì đáng chú - Đàng hoàng , ân cần , chu ý ?Họ gặp nhau ở đâu ? đáo - GV gọi HS đọc từ câu 2 -7 - Một hoàn cảnh hoàn toàn Hỏi : Theo cách giới thiệu ở không gì ? caâu 1 thì Nguyeãn Khuyeán . Trẻ không có nhà để tiếp đãi bạn ra sao ? sai baûo Hoûi : theá nhöng Nguyeãn . Không chài được . . . Khuyến tiếp đãi bạn ra . Không bắt gà vịt được sao ? Hoàn Cảnh của ông … lúc bạn đến chơi nhà thế . Cải chửa ra cây , cà naøo ? chửa nụ , bầu vừa rụng rốn , mướp đương hoa - Thời ấy , chỉ có chợ mới đủ thứ ngon và bạn rất thân mới có thể nói đến chuyện aên . Hỏi : vì sao , sau lời chào - Nhaø thô khoâng coù yù ñònh Nguyeãn Khuyeán laïi nhaéc than nghèo , vì các thứ đều đến chợ ? có đủ nhưng chưa thể dùng Hỏi : Nguyễn Khuyến trình được bày hoàn cảnh như vậy theo - Sự việc không có trầu cho em có để than nghèo thấy sự không may kia chỉ khoâng ? là lời nói vui ( thaûo luaän) - Nói quá lâu để rồi thực tếv coù thieáu thì baïn cuõng thoâng caûm Hỏi : Ở đây Nguyễn -> thể hiện sự quý mến bạn Khuyến đã dùng cách nói gì qua nói quá , ngôn ngữ giản ? ngôn ngữ ra sao ? Mục dò ñích caùch noùi aáy ? - Nói Nguyễn Khuyến với. 1) Giới thiệu sự việc : - Đã bấy lâu nay , bác tới nhaø.. 2) Hoàn cảnh khi bạn tới nhaø - Trẻ đi vắng , chợ xa - Ao sâu nước cả khôn chaøi caù - Vườn rộng rào thưa khoù ñuoåi gaø - . . . traàu khoâng coù.

(102) - GV gọi HS đọc câu cuối Hoûi : Nguyeãn Khuyeán muoán nói gì về tình bạn ? Ta với ta ñaây laø ai ?. Hoûi :Vaäy coù phaûi Nguyeãn. Khuyeán coi troïng tinh thaàn coi nheï vaät chaát ?. Baøi taäp (b) : Hỏi : So sánh “Tavới ta” trong 2 bài thơ Bạn đến chơi nhà với Qua đèo ngang .. baïn Tình baïn cao quyù hôn vaät chaát Thiếu , không đầy đủ , khoâng tieäc tuøng sang troïng : baïn beø vaãn vui veû quyù meán nhau. . Nói quá , ngôn ngữ giản dị -> Hoàn toàn không gì để tieáp baïn 3) Tình baïn boäc loä. - Bác đến chơi đây ta với ta -> Tình bạn đậm đà dân daõ .. - Không ; nhắc đến chuyện aên Nguyeãn Khuyeán mong muoán coù vaät chaát vaø caû tình cảm hài hoà là tốt nhất , neáu khoâng : tình baïn chaân thaønh vaãn laø tình baïn laâu beàn . - Ta với ta (Qua Đèo Ngang) chæ soá ít . Trong baøi này vừa số ít số nhiều , ta laø 2 nhöng cuøng laø 1 , bieåu hieän chôi suoâng khoâng vaät chất gắn bó2 người . III.Ghi nhớ : (SGK. 105) - Tình bạn đậm đà hồn IV. Luyeän taäp : nhieân . - Ngôn ngữ : giản dị trong suoát , nhuaàn nhuyeãn .. HOẠT ĐỘNG 3: Tổng keát : Hoûi : Em nghó gì veà tình baïn cuûa Nguyeãn Khuyeán ? Nhận xét gì về ngôn ngữ cuûa baøi thô? 1) a) So sánh ngôn ngữ của 2 bài : Bạn đến chơi nhà với sau phút chia ly. Một bên là ngôn ngữ đời thường , một bên là ngôn ngữ bác học nhưng đều đạt đến độ kết tinh , hấp dẫn . 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5) DẶN DÒ : Học thuộc lòng , bài ghi , ghi nhớ . Soạn : “Chữa lỗi quan hệ từ”.

(103) Tuaàn 8 ................... Tieát ......................... CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ. A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh . Thấy rõ các lỗi thường gặp về quan hệ từ . Thông qua luyện tập , nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ . B - Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến . Em có cảm nhận gì về tình bạn Nguyễn Khuyến qua bài thơ “ Bạn đến chôi nhaø”. 3) Bài mới : Giới thiệu Ở tiết trước , các em đã được tìm hiểu về quan hệ từ , các loại quan hệ từ . Để củng cố những kỹ năng đã học , hôm nay chúng ta sẽ vào tiết luyện tập ..

(104) HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Thiếu quan hệ từ . Hỏi : Hai câu sau đây thiếu - Giữa từ “hình thức” và từ quan hệ từ ở chữ nào ? Hăy “đánh giá” . chữa lại cho đúng . - Giữa từ “đúng” và “xã hội” từ “còn” và ngày nay . - Câu trên thêm quan hệ từ maø . - Câu dưới thêm quan hệ từ đối với .. HOẠT ĐỘNG 2: Dùng từ không thích hợp nghĩa. Hỏi : Các quan hệ từ và , để trong 2 ví dụ sau diễn. - Không diễn đạt đúng quan heä yù nghóa vì 2 boä. PHAÀN GHI BAÛNG I. Các lỗi thừơng gặp về quan hệ từ : - Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kể khác - Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa ,còn với ngày nay thì không đúng . - Theâm vaøo . - Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kể khác . -Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa , còn đối với xaõ hoäi ngaøy nay thì khoâng đúng . -> Lỗi thiếu quan hệ từ .. - Nhà em ở xa trường và.

(105) đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu khoâng ? Hỏi : Nên thay và , để bằng quan hệ từ gì ?. HOẠT ĐỘNG 3:Thừa quan hệ từ : Hoûi : Vì sao caùc caâu sau thiếu chủ ngữ ? Hãy chữa lại cho câu văn hoàn chænh ?. phận câu diễn đạt 2 hàm ý töông phaûn . - Lí do chìm saâu coù ích . - Thay baèng “nhöng”, “ vì”. bao giờ em cũng đến trường đúng giờ . - Chim saâu raát coù ích cho người dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng . Thay baèng - Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đi học đúng giờ . - Chim saâu raát coù ích cho người nông dân vì nó diệt. - Vì quan hệ từ qua về đã biến chủ ngữ của câu thành 1 thaønh phaàn khaùc (traïng ngữ) . - Để câu văn hoàn chỉnh cần phải bỏ quan hệ từ .. -> Qua caâu ca dao “Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn” ; Nghóa meï nhö nuùi trong nguoàn chaûy ra”.cho ta thaáy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái . - Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thaáp giaù trò noäi dung . Bỏ quan hệ từ - Bỏ quan hệ từ qua , về .. HOẠT ĐỘNG 4: Dùng quan hệ từ mà không có tác duïng lieân keát . Hỏi : Các câu dưới đây sai - Bộ phận kèm theo quan ở đâu ? Hãy chữa lại cho hệ từ đó không biết với 1 đúng ? boä phaän naøo khaùc ?. - Nam laø moät hoïc sinh gioûi toàn diện không những học giỏi về môn toán , không những giỏi về môn văn . Thaày giaùo raát khen Nam . - Nó thích tâm sự với mẹ , không thích với chị . Taùc duïng lieân keát . - Không những giỏi về môn toán , không những giỏi về moân vaên maø coøn gioûi nhieàu môn khác nữa . - Nó thích tâm sự với mẹ , không thích tâm sự với chị ..

(106) Ghi nhớ (SGK . 166) II. Luyeän taäp :. HOẠT ĐỘNG 5: Tổng kết. HOẠT ĐỘNG 6:Luyện tập 1) Thêm quan hệ từ thích hợp : - Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối . - Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng . 2) Thay các quan hệ từ dùng sai - Ngày nay chúng ta củng cố quan niệm với cha ông ta ngày xưa , lấy đạo đức , tài naêng laøm troïng . - Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì thì đồ vật cùng không bên được . - Thay baèng veà . 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5) DẶN DÒ : Học ghi nhớ Soạn “ Vọng Lư Sơn bộc bố “ A - Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh . Thấy rõ các lỗi thường gặp về quan hệ từ . Thông qua luyện tập , nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ . B - Tieán trình daïy hoïc : 1) OÅn ñònh : 2) Bài cũ : Đọc thuộc lòng “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến . Em có cảm nhận gì về tình bạn Nguyễn Khuyến qua bài thơ “ Bạn đến chôi nhaø”. 3) Bài mới : Giới thiệu Ở tiết trước , các em đã được tìm hiểu về quan hệ từ , các loại quan hệ từ . Để củng cố những kỹ năng đã học , hôm nay chúng ta sẽ vào tiết luyện tập .. HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ THAÀY HOẠT ĐỘNG 1 : Thiếu quan hệ từ . Hỏi : Hai câu sau đây thiếu - Giữa từ “hình thức” và từ quan hệ từ ở chữ nào ? Hăy “đánh giá” . chữa lại cho đúng . - Giữa từ “đúng” và “xã hội” từ “còn” và ngày nay . - Câu trên thêm quan hệ từ maø . - Câu dưới thêm quan hệ từ đối với .. PHAÀN GHI BAÛNG I. Các lỗi thừơng gặp về quan hệ từ : - Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kể khác - Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa ,còn với ngày nay thì không đúng . - Theâm vaøo . - Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kể khác . -Câu tục ngữ này chỉ đúng.

(107) HOẠT ĐỘNG 2: Dùng từ không thích hợp nghĩa. Hỏi : Các quan hệ từ và , để trong 2 ví dụ sau diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu khoâng ? Hỏi : Nên thay và , để bằng quan hệ từ gì ?. với xã hội xưa , còn đối với xaõ hoäi ngaøy nay thì khoâng đúng . -> Lỗi thiếu quan hệ từ . - Không diễn đạt đúng quan heä yù nghóa vì 2 boä phận câu diễn đạt 2 hàm ý töông phaûn . - Lí do chìm saâu coù ích . - Thay baèng “nhöng”, “ vì”. - Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ . - Chim saâu raát coù ích cho người dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng . Thay baèng - Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đi học đúng giờ . - Chim saâu raát coù ích cho người nông dân vì nó diệt.

(108) HOẠT ĐỘNG 3:Thừa quan hệ từ : Hoûi : Vì sao caùc caâu sau thiếu chủ ngữ ? Hãy chữa lại cho câu văn hoàn chænh ?. - Vì quan hệ từ qua về đã biến chủ ngữ của câu thành 1 thaønh phaàn khaùc (traïng ngữ) . - Để câu văn hoàn chỉnh cần phải bỏ quan hệ từ .. HOẠT ĐỘNG 4: Dùng quan hệ từ mà không có tác duïng lieân keát . Hỏi : Các câu dưới đây sai - Bộ phận kèm theo quan ở đâu ? Hãy chữa lại cho hệ từ đó không biết với 1 đúng ? boä phaän naøo khaùc ?. -> Qua caâu ca dao “Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn” ; Nghóa meï nhö nuùi trong nguoàn chaûy ra”.cho ta thaáy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái . - Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thaáp giaù trò noäi dung . Bỏ quan hệ từ - Bỏ quan hệ từ qua , về .. - Nam laø moät hoïc sinh gioûi toàn diện không những học giỏi về môn toán , không những giỏi về môn văn . Thaày giaùo raát khen Nam . - Nó thích tâm sự với mẹ , không thích với chị . Taùc duïng lieân keát . - Không những giỏi về môn toán , không những giỏi về moân vaên maø coøn gioûi nhieàu môn khác nữa . - Nó thích tâm sự với mẹ , không thích tâm sự với chị . Ghi nhớ (SGK . 166) II. Luyeän taäp :. HOẠT ĐỘNG 5: Tổng kết. HOẠT ĐỘNG 6:Luyện tập 1) Thêm quan hệ từ thích hợp : - Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối . - Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng . 2) Thay các quan hệ từ dùng sai - Ngày nay chúng ta củng cố quan niệm với cha ông ta ngày xưa , lấy đạo đức , tài naêng laøm troïng . - Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì thì đồ vật cùng không bên được ..

(109) - Thay baèng veà . 4) CUÛNG COÁ : Luyeän taäp . 5) DẶN DÒ : Học ghi nhớ Soạn “ Vọng Lư Sơn bộc bố “ Phaàn C : VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 – VAÊN BIEÅU CAÛM I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn biểu cảm - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày II. CHUAÅN BÒ 2 Đề kiểm tra và đáp án, thời gian 90 phút. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC - Phát biểu để cho HS làm. Hết giờ làm bài. Nhận xét tình hình làm bài của lớp  Daën doø :.

(110) Baøi 9 : Phaàn A :Vaên baûn XA NGAÉM THAÙC NUÙI LÖ (Voïng lö sôn boäc boá) Lí Baïch. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Vận dụng những kiến thức đã học về văn miêu tả và văn biểu cảm để phân tích được vẻ đẹp của thác nước núi lư và qua đó, thấy được một số nét trong tâm hồn và tính chất nhà thô Lí Baïch. - Bước đầu có ý thức vận dụng phần dịch nghĩa trong việc phân tích tác phẩm và phần nào trong việc tích lủy vốn từ Hán Việt. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Sgk, sgv - giaùo aùn - Tranh thác nước III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : Hình thức kiểm tra : trắc nghiệm “” Yêu cầu : Em hãy khoanh tròn vào cây đúng nhất 1/ Nội dung của bài “Qua đèo ngang” là : a. Cảnh tượng đèo ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thóang có sự sống con người nhöng coøn hoan sô b. thể hiện nổi nhớ nước thương nhà, nổi buồn trầm lặng, cô đơn của tác giả c. Cả a, b đều đúng d. Cả a, b đều sai 2/ Em hãy đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Qua đèo ngang ” 3/Tác giả bài thơ « bạn đến chơi nhà » là a. Nguyeãn Khuyeán b. Traàn Teá Xöông c. Lí Baïch d. Nguyeãn Traõi 4/ Nghệ thuật của bài thơ « Bạn đến chơi nhà » là a. caùch taïo tình huoáng, gioïng thô hoùm hænh, vui töôi b. so saùnh c. Aån duï d. Lieät keâ 5/ Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.

(111) - Giới thiệu về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt + nội dung bài thơ. - Đọc thuộc bài “Phò giá về kinh”, cho biết hòan cảnh ra đời và nội dung bài thơ 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài. Các em đã được học một bài thơ tả cảnh của đất nước Việt Nam. Đó là bài thơ nào? (Qua đèo ngang). Hoâm nay, chuùng ta seõ tieáp tuïc du lòch sang Trung Quoác qua moät baøi thô taû caûnh cuûa taùc giả Lí Bạch để qua đó có thể thấy được vẻ đẹp hùng vĩ của thác núi lư, một thắng cảnh nổi tiếng và bước đầu làm quen với thể thơ Đường luật.. Hoạt động của thầy * Hoạt động 2 : Đọc phiên âm vaø baûn dòch thô, so saùnh theå thơ ở hai vản bản . GV gọi HS đọc bài phiên âm - HS đọc chú thích ( giải nghĩa từ) - GV cho Hs giaûi nghóa baøi thô phieâm aâm. * Hoạt động 3: Tìm hiểu tác giaû. - GV cho Hs đọc phần chú thích (taùc giaû) - Cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû Lyù Baïch? GV chuyeån yù: Thô Lí Baïch thể hiện một tâm hồn tự do haøo phoùng. Hình aûnh trong thô thuờng mang tính chất tươi sáng, kiz vĩ, ngôn ngữ tự nhiên, điêu luyện. Để thấy được tính chất này trong thơ oâng, ta haõy cuøng nhau tìm hieåu baøi “ Xa ngaém thaùc nuùi lö” * Hoạt động 4: Đọc – Hiểu vaên baûn. - GV giới thiệu thể thơ. + Là thể thơ được viết theo luật thơ đường đời nhà Đường nên gọi là thơ Đường luật. + Cuï theå: Baøi thô naøy goàm 4 caâu, moãi caâu 7 tieáng  thaát ngôn tứ tuyệt.. Hoạt động của trò. -. Cá nhân : đọc. -. Cá nhân : đọc HS giửi thích tựa đề, tuøng caâu thô.. Ghi baûng I. Đọc và tìm hiểu chú thích: ( SGK / 109). -. GV đọc chú thích về tác giaû - Caù nhaân: Lí Baïch ( 701 – 762), tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam Túc, là nhaø thô noåi tieáng cuûa Trung Quốc đời Đường.. II. Đọc – Hiểu văn baûn.. - HS đọc - Caù nhaân.

(112) -. cho HS đọc bài thơ phieân aâm vaø dòch thô. - Em coù nhaän xeùt gì veà bài thơ dịch so với bài thô phieân aâm? ( coù saùt nghĩa không? Ơû chỗ naøo?)  Giaùo vieân noùi veà haïn cheá cuûa phần dịch thơ phải đáp ứng đủ yeâu caàu veà vaàn, ñieäu neân caùc câu thơ trong phần dịch đã bỏ qua một số từ quan trọng ( sinh, quaûi) laø caùi hoàn cuûa baøi thơ. Do vậy, khi nghiên cứu baøi thô naøy, ta chuû yeáu nghieân cứu ở bản phiên âm còn bản dịch chỉ dùng để tham khảo. * GV chuyeån yù sang caâu thô đầu - Căn cứ vào đầu đề bài thơ, em hãy xác định vị trí đứng ngắm thác nuớc của tác giả? - Vị trí này tạo lợi thế gì cho người ngắm cảnh?. - Câu thơ đầu tác giả tả cái gì vaø taû nhö theá naøo? - Hình aûnh nuùi Lö trong caâu thơ này đã tạo nền cho việc miêu tả cảnh thác nước ở ba caâu sau nhö theá naøo?.  Ở ngay tựa đề bài thơ, tác giả xác định mình đang đứng ngaém thaùc nuùi Lö. Theá nhöng, khi miêu tả ở câu thơ đầu thì tác giả không hề nhắc đến. + Câu 1 bỏ mất từ “ sinh” + Câu 2 bỏ mất từ “ quải” (treo). 1. Tìm hieåu caâu thô đầu. - Cá nhân: tác giả đứng ngắm thác nước từ xa - Caù nhaân: taùc giaû deã caûm nhaän vẻ đẹp của toàn cảnh. - Caù nhaân: taùc giaû deã caûm nhaän được vẻ đẹp toàn cảnh. - Cá nhân: tả đỉnh núi Lư với những tia nắng mặt trời với những vẻ đẹp rực rỡ và kì ảo - Caù nhaân: + Caâu 1: taû nuùi + Caâu 2: Taû thaùc + Câu 3 + 4: vẻ đẹp của thác => Hình aûnh nuùi Lö laøm phoâng nền cho bức tranh toàn cảnh trước khi đi vào miêu tả cảnh thác nước ở 3 câu sau.. - Cảnh núi Lư dưới ánh mặt trời như cái lư huơng nghi ngút những laøn khoùi tía..

(113) thác mà chỉ nói đến núi. Điều này không những không lạc đề mà còn giúp cho ý đồ của taùc giaû caøng noåi baät hôn khi đọc tiếo ba câu thơ sau. Rõ ràng, hình ảnh núi Lư đã làm phông nền cho vẻ đẹp của thác nước càng thêm nổi bật. - So saùnh vaø nhaän xeùt việc dùng từ “ sinh” ( phiên âm) bà từ “ bay” (baûn dòch) cuûa 2 taùc giaû trong caâu thô đầu. *GV chuyeån yù qua 3 caâu thô cuoái. - Ở câu 2, thác nước được mieâu taû nhö theá naøo? - Em có nhận xét gì về vẻ đẹp này của thác nuớc. * GV bình: Vì ở xa ngắm nên dưới mắt nhà thơ, thác nước vốn tuôn trào đổ ầm ầm xuống núi đã biến thành một daõu luïa traéng ruõ xuoáng yeân ắng và bất động. Với một từ “ quải” (treo), tác giả đã biến thác nước từ động trở thành tĩnh một cách rất tài tình. Giờ đây trước mặt tác giả không coøn laø moät doøng thaùc maïnh mẽ, dữ dội nữa mà chỉ là một dải lựa trắng mềm mại, mỏng manh, quyến rũ. Và dưới bức tranh moät daûi luïa traéng treo giữa hai sườn núi, ta không chỉ caûm thaáy noù bình yeân maø caûm nhận được đó quả là một bức tranh với vẻ đẹp tráng lệ tuyệt mó. - Hãy phân tích câu 3 để thấy được vẻ đẹp khác nhau của. Thaûo luaân nhoùm + Sinh : phaùt sinh, taïo ra + bay : di chuyeån treân khoâng, di chuyeån theo laøng gioù.  động từ “bay” không thể hiện được ý của câu thơ trong phần phieân aâm - Caù nhaân : doøng thaùc treo treân dòng sông phía trước như một daûiluïa traéng.. 3. Ba caâu thô cuoái : - Vẻ đẹp của thác nước : + Doøng thaùc treo treân dòng sông phía trước nhö moät daûi luïa traéng.  Vẻ đẹp tráng lệ. - Cá nhân : ở câu thứ 3, cảnh + Thaùc chaûy nhö bay vật ấy lại được chuyển từ tỉnh thaúng xuoáng sang động. Đang là một dải lụa  vẻ đẹp hùng vĩ trắng treo ở phía trước, với hai động từ “phi”, (bay) và “trực” (thẳng xuống), tác giả đã miêu taû cho chuùng ta thaáy hình aûnh một thác nước đang chảy với.

(114) thác nước? ( Hướng dẫn học sinh chú ý từ “ phi” và “trực”) - hình ảnh thác nước ở câu 3 đuợc liên tuởng đến hình ảnh nào ở câu thô cuoái? Em coù nhaän xét gì về vẻ đẹp này? - Xác định nghệ thuật sử duïng trong hình aûnh thô naøy? * GV bình: Ở câu thơ này, tác giả Lí Bạch đã lựa chọn sử dụng và kết hợp một cách nhuaàn nhuyeãn loái noùi phoùng đại, phép liên tuởng, so sánh để giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp huyền ảo của thác nước. Sự chuyển động maïnh meõ, lieân tuïc cuûa doøng thác đã khiến cho các bọt nước, hơi nuớc bốc lên nghi ngút và nhờ đó khung cảnh hiện lên trong một vẻ đẹp thật lung linh, huyeàn aûo. Hình aûnh thác nước tuôn đổ xuống từ độ cao ba nghìn thước trong không gian mờ ảo ấy đã khiến cho tác giả liên tưởng đến hình aûnh cuûa daûi Ngaân Haø đang rơi xuống từ chín tầng mây. Chính sụ liên tưởng thú vị ấy đã làm cho câu thơ trở nên thật đẹp, thật huyền ảo. * GV chuyeån yù qua vieäc tìm hieåu taâm hoàn, tính caùch nhaø thô. * Hoạt động 5: Ghi nhớ. * Hoạt động 6: Luyện tập *Cuûng coá, daën doø. một góc độ thật nhanh, mạnh không thể ngờ. Cảnh tượng ấy thật đẹp, một vẻ đẹp hùng vĩ. - Caù nhaân : daûi ngaân haø  veû đẹp huyền ảo. - Cá nhân : lối nói phóng đại, phép liên tưởng, so sánh. - Caù nhaân : + tình yeâu thieân nhieân ñaèm thaém + Tính caùch maïnh meõ, haøo phoùng - HS đọc và ghi nhớ SGK /112. Tựa dải ngân hà rơi.  Vẻ đẹp huyền ảo => Lối nói phóng đại, phép liên tưởng, so saùnh.. 3. Taâm hoàn, tính caùch nhaø thô - Tình yeâu thieân nhieân ñaèm thaém - Tính caùch maïnh meõ, haøo phoùng III. Ghi nhớ SGK /112 IV. Luyeän taäp : - Hãy giới thiệu một vaøi thaéng caûnh noåi tiếng ở đất nước mình. - Söu taàm phong caûnh Vieät Nam..

(115) - Haõy trình baøy ngheä thuaät vaø noäi dung cuûa baøi thô “ xa ngaém thaùc nuùi Lö”? - Học bài, làm bài tập, chuẩn bị Tv bài “ Từ đồng nghĩa”?. Phaàn b: Tieáng Vieät. TỪ ĐỒNG NGHĨA. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Hiểu đuợc thế nào là từ đồng nghĩa. Hiểu đuợc sự phân biệt giữa từ đồng nghĩa hoàn toàn và từ đồng nghĩa không hoàn toàn. - Nâng cao kĩ năng sử dụng từ đồng nghĩa. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Sgk, sgv - Giaùo aùn - Baûng phuï - Dụng cụ trực quan: quả xoài. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ :.

(116) - Cho biết các quan hệ từ in đậm dưới đây được dùng đúng hay sai, nếu sai hãy sửa lại cho đúng. Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hòa với mọi người. - Qua bài tập vừa àm. Em hãy cho biết những lỗi cần tránh khi sử dụng quan hệ từ? 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài ( có sử dụng đồ dùng dạy học: trái xoài) Ở Bình Chánh có một đặc sản khá nổi tiếng, đố các em đó là gì? ( Trên tay cô đang cầm trái xoài). Trả lời: trái xoài. Như vậy, ngoài từ “ trái” bạn vừa goi cho loại đặc sản này, em còn có thể gọi nó bằng từ nào? ( quả xoài) Vậy ta thấy, 2 từ này có nghĩa giống nhau. Bên cạnh đó, trong Tiếng Việt còn có những từ có nghĩa giống nhau, ta gọi đó là từ đồng nghĩa. Vậy, từ đồng nghĩa là gì? Bài học ngày hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được điều đó.. Hoạt động của thầy * Hoạt động 2: Tìm hiểu thế nào là từ đồng nghĩa. * Cho Hs đọc bản dịch “ xa ngaém thaùc nuùi Lö” cuûa Tuông Nhö. Chuù yù tuø “ soi” vaø “ troâng” trong baûn dòch. - Em hãy tìm từ đồng nghĩavới từ “ soi” và “ trông”. * GV hình ythành kiến thức từ đồng nghĩa cho HS.  Những từ có nghĩa gống nhau hoặc gần giống nhau gọi là từ đồng nghĩa. - Thế nào là từ đồng nghĩa?  GV cuûng coá * GV giới thiệu thêm nghĩa của từ “ trông” ( ngoài văn baûn) Từ “ trông” ngoài nghĩa là “ nhìn để nhận biết”, nó còn có nghóa laø “ coi soùc, giuõ gìn cho yeân oån vaø “mong”. Em hãy tìm các từ đồng nghĩa với “coi sóc, giữ gìn cho yên oån” vaø “mong” - Từ trông có nhiều nghĩa và moãi nghóa ñieàu coù moät nhoùm từ đồng nghĩa khác nhau. - Hs đọc ghi nhớ 1. Hoạt động của trò. Hoạt động lớp  cá nhân: đọc vaên baûn. - Hoạt động cá nhân: chiếu, nhìn. Ghi baûng I Thế nào là từ đồng nghóa? 1. Tìm hieåu. -. soi = chieáu troâng = nhìn.. - Hoạt động cá nhân : Từ đồng nghiã là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.. Chaêm Hoạt động cá nhân : soùc, chaêm - Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn  nom, trông coi. chăm sóc, chăm nom, trông coi  Đợi, chờ, ngóng + mong  đợi, chờ, ngóng. Hoạt động cá nhân  lớp : đọc.

(117) * Giaùo vieân cho HS thi dua theo nhoùm - Tìm những từ đồng nghĩa với “meï” (Tích hợp kiến thức từ địa phöông) *Hoạt động 3 : tìm hiểu về các loại từ đồng nghĩa - Giáo viên cho HS đọc ví dụ phaàn II.1 Löu yù “quaû” ”traùi” - Hoán đổi vị trí của hai từ quả vaø traùi - Haõy So saùnh saéc thaùi nghóa của ví dụ sau khi đã hoán đổi.  Những từ đồng nghĩa có sắn thái nghĩa không thay đổi khi thay đổi ngữ cảnh gọi là từ đồng nghĩa hòan tòan * Giáo viênc cho HS đọc phần II.2 - thay thế từ “bỏ mạng” = “hi sinh” và ngược lại. So sánh saéc thaùi nghóa cuûa ví duï?  Những từ đồng nghĩa có sắc thái nghĩa thay đổi khi thay đổi ngữ cảnh gọi là từ đồng nghĩa không hòan toàn. * GV giải thích sự thay đổi nghóa (Tích hợp giải nghĩa từ) => Ta thấy ở ví dụ 1. khi thay đổi hai từ đồng nghĩa thì sắc thaùi yù nghóa cuûa hai caâu khoâng thay đổi. Còn ở ví dụ 2 thì sắc thaùi yù nghóa cuûa hai caâu laïi thay đổi. Vì vậy, ta nói từ đồng nghĩa ở ví dụ 1 là từ đồng nghĩa hòan tòan, còn ở ví dụ 2 là từ đồng nghĩa không hòan toàn.. và chép ghi nhớ - Hoạt động nhóm : + meï  bu, maù, baàm,….. - Hoạt động lớp  cá nhân : đọc thầ, đọc to - Hoạt động cá nhân : hoán đổi - Hoạt động cá nhân : không thay đổi.. III. các loại từ đồng nghóa 1. Tìm hieåu : - Quả  trái : đồng nghóa hoøan toøan. - Hoạt động cá nhân  lớp : đọc thầm, đọc to - Hoạt động cá nhân  sắc thái ý nghĩa thay đổi - Hoạt động cá nhân. - Boû maïng : cheát voâ ích (saéc thaùi khinh bæ) - Hi sinh : cheát vì nghóa vuï, lí tưởng cảo cả (sắc thái kính troïng). - Hi sinh  boû maïng : đồng nghĩa không hòan toàn.

(118) - Có mấy loại từ đồng nghĩa?  2 loại * 2 HS đọc ghi nhớ * Hoạt động 4 : tìm hiểu việc sử dụng từ đồng nghĩa. GV lưu ý HS cách sử dụng từ đồng nghĩa dựa vào ví dụ II.2 * Tích hợp tập làm văn - HS đọc ghi nhớ 3 - Trong bài 7 (đoạn trích “Chinh Phuï Ngaâm”) taïi sao dòch giaû laïi duøng “sau phuùt chia li” maø khoâng duøng sau phuùt chia tay”? *Hoạt động 5 : Luyện tập - GV yeâu caàu caùc hoïc sinh - Hoạt động cá nhân laøm baøi taäp trong SGK - Hoạt động nhóm - Làm ở lớp : bài 1,2,3,4 - Để thể hiện được ngôn ngữ - Thaûo luaän baøi 5 coå xöa + “chia li” theå hieän caûnh ngoä bi sầu của người phụ nữ - Làm trực tiếp vào SGK - Làm vào vở - Veà nhaø : 6,7,8,9. 2. Ghi nhớ III. Sử dụng từ đồng nghóa Ghi nhớ 3. IV. Luyeän taäp BT5. BT5 : - Aên, xôi, cheùn : + Aên : sắc thái bình thường + Xơi : Sắc thái lịch sự, xã giao + Cheùn : Saéc thaùi thaân maät, thoâng tuïc - Cho, taëng, bieáu + cho : Người trao vật có ngôi thứ cao hơn hoặc ngang hàng người nhận + Tặng : Người trao vật không phân biệt ngôi thứ với người nhận, vật được trao thương mang ý nghĩa tinh thần để khen ngợi, khuyến khích hay tỏ lòng yêu mến. + Biếu : Người trao vật có ngôi thứ thấp hơn hoặc ngang hàng người nhận và có thái độ kính trọng đối với người nhận, vật được trao thường là tiền của. - Yếu ớt, yếu đuối + Yếu ớt : sự thiếu hẳn sức mạnh về thể chất hoặc tinh thần.

(119) + Yếu đuối : yếu đến mức sức lực hoặc tác dụng coi như không đáng kể (không nói về traïng thaùi tinh thaàn) - Xinh, đẹp + Xinh : chỉ người còn trẻ, hình dáng nhỏ nhắn, ưa nhìn + Đẹp : có ý nghĩa chung hơn, mức độ cao hơn xinh - Tu, nhaáp, noác: + Tu : uống nhiều, liền một mạch, bằng cách ngậm trực tiếp vào miệng chai hay vòi ấm + Nhấp : uống từ chút một bằng cách chỉ hớp ở đầu môi, thường là để cho biết vị + Noác : uoáng nhieàu vaø heát ngay trong moät luùc moät caùch thoâ tuïc Daën doø : - Chép ghi nhớ + học bài, làm bài tập còn lại - Sưu tầm ca dao, tục ngữ có sử dụng từ đồng nghĩa - Chuaån bò baøi “Caùch laäp yù cuûa baøi vaên dieån caûm.. Phaàn C: Taäp laøm vaên CAÙCH LAÄP YÙ CUÛA BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Tìm hiểu những cách lập ý đa dạng của bài văn biểu cảm để có thể mở rộng phạm vi, kĩ naêng laøm vaên bieåu caûm . - Tiếp xúc với nhiều dạng văn biểu cảm, nhận ra cách viết của mỗi đoạn văn II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Sgk, sgv - Giaùo aùn III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : (HS vừa làm bài viết số 2) 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài.

(120) Bài văn biểu cảm được tiến hành theo các bước nào? (tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài và sửa bài). Để giúp các em thể mở rộng phạm vi vầ kĩ năng làm văn biểu cảm, hôm nay, chúng ta seõ cuøng tìm hieåu caùc daïng laäp daøn yù cuûa baøi vaên bieåu caûm.. Hoạt động của thầy Hoạt động 2 : Tìm hiểu những cách lập dàn ý thường gaëp cuûa vaûn bieåu caûm - Đọc đoạn văn “Cây tre Việt Nam” - Cây tre đã găn bó với đời sống ngươi Việt Nam bởi những công dụng gì? - Để nói với chúng ta, những người ở hiện tại, tác giả đã dùng những từ ngữ nào để thể hiện sự gắn bó còn mãi của caây tre? - Người viết đã liên tưởng, tưởng tượng cây tre trong töông lai nhö theá naøo? GV kết : Cách lập ý thứ nhất là liên hệ hiện tại với tương lai - Tìm hiểu đoạn văn “người ham chôi” - Vì sao taùc giaû say meâ con gaø đất ?. - Món đồ chơi đó có còn trong hieän taïi khoâng ? Vì vaäy sao taùc giaû laïi caûm nhận được niềm vui kì diệu ấy taùi sinh trong taâm hoàn? - Khi hồi tưởng lại quá khứ, tác giả đã nhớ về những kỉ nieäm gì?. - Trong hiện tại, tác giả đã có những suy nghĩ gì về những món đồ chơi từ hình ảnh con. Hoạt động của trò. - HS đọc đoạn văn - Cá nhân : làm đũa tre, tăm tre, sáo, trúc, đồ trang trí…. - Caù nhaân : chia buøi seõ ngoït, vui haïnh phuùc hoøa bình. Ghi baûng I. Những cách lập ý thường gặp của bài vaên hieåu caûm 1. Tìm hieåu : a. Đoạn văn “Cây tre Vieät Nam” - Coâng duïng : + Chia buøi seõ ngoït, vui haïnh phuùc hoøa bình  suy nghó veà hieän taïi. - Caù nhaân : tre laø boùng maùt, laø - Laø boùng maùt, laø khuùc khuùc nhaïc taâm tình, coång chaøo, nhaïc taâm tình, coång ñu tre, saùo dieàu chaøo, ñu tre, saùo dieàu  töông lai => liên hệ hiện tại với - HS đọc đoạn văn töông lai Đoạn văn “người ham - Cá nhân : vì đó là “một chú chôi” trống đẹp mã, oai vệ, với chiếc - Con gà đất : đẹp mã, kèn lá tơi cài vào ức để tạo ra oai vệ tieáng gaùy” - Caù nhaân : khoâng coøn. Caù nhaân : + Buổi sáng sớm …giống y chang ñieäu con gaø luùc gaùy. + thử rất lâu để chọn được một con gaø coù gioïng traàm - Caù nhaân : + Những món đồ chơi hấp dẫn bởi tính mong manh của chúng + nổi vui mừng khi có được.  hồi tưởng quá khứ. Những món đồ hơi hấp dẫn bởi tính mong manh cuûa chuùng + Nổi vui mừng khi có.

(121) gà đất trong quá khứ ?. GV choát caùch laäp yù 2 : Hoài tuởng về quá khứ, suy nghĩ về hieän taïi. - Tìm hiểu đoạn văn về “cô giaùo” - Tình cảm của tác giả đối với coâ giaùo ra sao? - Tác giả thể hiện những tình cảm này qua những chi tiết naøo?. Những chi tiết này do đâu mà coù ? - Để khẳng định tình cảm của mình đối với cô giáo, tác giả đã hứa điều gì? * GV cuûng coá caùch laëp yù 3 : tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước . (GV nhắc HS đọc thêm về đoạn văn mùa thu biên giới để thấy được sự mong ước) - Tim hiểu đoạn văn về “U toâi” - Đoạn văn đã nhắc đến hình ảnh gì về người mẹ mà tác giả gọi là “U tôi” những hình ảnh đó được miêu tả như thế nào?. trong tay, noãi tieác nuoái khi boång döng bò maát noù. HS đọc đoạn văn Caù nhaân : yeâu meán coâ giaùo - Caù nhaân + Vẫn nhớ đến cô, tìm cô giữa đám học trò nhỏ. + nghe tieáng coâ giaùo giaûng baøi, tưởng chừng như nghe tiếng cô Nhớ những lần cô mệt nhọc, ñau ñôn, thaát voïng. Lo laéng, sung sướng. - Cá nhân: Do tác giả tưởng tượng - cá nhân : không bao giờ quên coâ.. HS đọc đoạn văn - Caù nhaân : mieâu taû veà : + Voùc daùng, khuoân maët + tóc, nụ cười, răng,…. VD : - Cái bóng đen đủi - Khuoân maët traêng traéng, ñoâi maét nhoû - Tóc đường ngôi lốm đốm ruïng, coøn löa thöa. - Khi cười, xếp nhắm xếp lên nhau, hết cười hằng ngữ vết raïn - Haøm raêng treân heånh khuyeát. được trong tay, nổi tiếc nuoái khi boång döng bò maát noù.  suy nghó veà hieän taïi => Hồi tưởng về quá khứ, suy nghĩ về hiện taïi. c. Đoạn về “cô giáo” - Vẫn nhớ đến cô, tìm co giữa đám học trò nhoû. - Nghe tieáng coâ giaùo giảng bài, tưởng chừng nhö nghe tieáng coâ. - Nhớ những lần cô mệt nhọc, đau đớn thất voïng, lo laéng, sung sướng.  Tưởng tượng tình huoáng Cá nhân không bao giờ queân coâ => Tưởng tưởng tình huống hứa hẹn, mong ước d)Đoạn văn về “U tôi” - Mieâu taû : + Voùc vaùng, khuoân maët + tóc, nụ cười, răng,….

(122) ba loã - Caù nhaân : quan saùt - Để miêu tả được những hình ảnh đó, tác giả đã dùng phöông phaùp gì? - Ngoøai vieäc quan saùt, taùc giaû coøn toû baøy caûm xuùc cuûa mình baèng caùch naøo? *GV choát caùch laäp luaän 4 : quan saùt, suy ngaãm *GV cuûng coá : coù maáy caùch laäp yù trong baøi vaên bieåu caûm? => GV nhaéc HS neân duøng tình cảm chân thật của mình để theå hieän trong baøi vaên. -=> tích hợp kiến thức về cách tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn yù. Hoạt động 3 : luyện tập Thaûo luaän. * Daën doø : - Chép + học ghi nhớ - Laøm baøi taäp - chuẩn bị bài “tĩnh dạ tứ”.  Quan saùt. => quan saùt, suy ngaãm - Caù nhaân : ñöa suy nghó vaøo taùc phaåm 2/Ghi nhớ : SGK/121 - HS đọc ghi nhớ. Thaûo luaän. II. Luyeän taäp : - Laäp daøn yù cho baøi vaên “cảm xúc về người thaân”. +Mở bài : Giớ thiệu người thân và tình cảm đối với người thân. + thaân baøi : mieâu taû người thân (hình dáng, tính tình), kể về những hành động, việc làm của người thân ấy (nhất laø vieäc laøm daønh cho baûn thaân mình), caûm xuùc cuûa baûn thaân veà những đặc điểm đó. + Keát baøi : Nhaéc laïi cảm xúc về người thân..

(123) Phaàn A: Vaên baûn. CAÛ NGHÓ TRONG ÑEÂM THANH TÓNH (Tĩnh Dạ Tứ). Lí Baïch. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Thấy được tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ. - thấy được một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ : hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ tự nhieân, bình dò, tình caûm giao hoøa. - Bước đầu nhận biết bố cuc thường gặp (2/2) trong một bài thơ tuyệt cú, thủ pháp đối và taùc duïng cuûa noù. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGK, SBT. - Phương pháp : hỏi, đáp - ÑDDH : baûn phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và trả lời SGK / 124 III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : “ Xa ngaém thaùc nuùi lö” - Đọc bài thơ.

(124) - Giải thích nhan đề bài thơ, tại sao tác giả lại đặc tên như vậy? Đây có phải là bài thơ đơn thuần chỉ tả cảnh thác nước hay không? - Laøm baøi taäp traéc nghieäm. 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài Ở quê, ai cũng thích ngắm trăng. Hình ảnh vầng trăng cô đơn trên bầu trời cao thẳm trong đêm khuya thanh tĩnh đã gợi nên nổi sầu xa xứ nơi Lí Bạch và ông đã gởi gắm trong bài thơ “Tĩnh Dạ Tứ” Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Đọc – hiểu chú I. Đọc-tìm hiểu chú thích thích : - Cá nhân đọc - Đọc giọng chậm, buồn, tình 1/Taùc phaåm caûm. Nhòp 2/3/ - Cá nhân trả lời ? Theå thô? Vaàn? Nhòp? Ngụ ngôn tứ tuyệt Cá nhân đọc, lớp theo dõi Cho HS đọc phần dịch nghĩa. đường luật. GV noùi : trong boán baøi thô cuù - Vaàn chaân, vaàn baèng của cụ thơ ở cụm thơ đường (2,4) ñaây laø baøi thô ñôn giaûn deå - Nhòp 2/3 hieåu nhaát, song khoâng phaûi laø thô kệch, nông cạn- ngôn ngữ thơ ca bao giờ cũng phải tinh luyeän. - Sống tha phương trong cơn ly Hoàn cảnh sáng tác : ? Theo em Lí Baïch saûng taùc loạn, nhìn trăng nhớ quê. bài thơ này trong hoàn cảnh soáng xa queâ höông, naøo? nhìn trăng nhớ quê Hoạt động 3 : Đọc – hiểu văn II. Đọc – hiểu văn bản baûn ? So saùnh “Xa ngaém..” vaø baøi Caûnh thieân nhieân –huøng traùng naøy em thaáy noäi dung mieâu taû – thanh bình ban ngaøy - ban đêm ngắm mặt trời – ngắm không gian, thời gian và cảm xúc của của tác giả có gì khác trăng ca ngợi cảnh, tác giả suy tư đẹp thác nước trăng đêm nhau? saùng traêng. ? Vaäy noäi dung chính cuûa baøi Moái suy tö, nieàm caûm xuùc cuûa nhaø thô trong ñeâm thanh tónh. laø gì? Em hieåu theá naøo laø ñeâm thanh tónh?. Đó là đêm bầu trời trong xanh, mát mẻ, không có tiếng động, caûnh vaät vaéng laëng eâm aùi, thô mộng, trữ tình..

(125) HS đọc hai câu đầu : ? Tìm ra chủ đề trong hai câu naøy? ? chữ “sàng” gợi cho em biết nhà thơ ngắm trăng với cách thức như thế nào? ?Nếu thay từ “sàng” bằng chữ “aùn, traùc” (baøn) thì yù nghóa caâu thô seõ nhö theá naøo?. ? Nếu thay bằng chữ “đình” (saân) thì yù nghóa caâu thô coù thay đổi gì không? GV noùi : ? Từ “nghi” có nghĩa gì trong việc miêu tả ở câu 2? GV chuyeån : traêng trong caùi ñeâm thanh tónh laø aùnh traêng naëng tróu noåi nieàm suy tö cuûa tác giả. Còn ở hai câu cuối thì sao? HS đọc hai câu sau : - tìm cụm từ tả hình trực tiếp - Những chữ còn lại tả cái gì? GV hướng dẫn HS hiểu về sắc thái biểu cảm của từ “võng” câu thứ 3 (theo SGV/136) *Phân tích phép đối ? Hãy chỉ ra những từ ngữ hình ảnh đối nhau?. ? Nêu tác dụng của phép đối trong vieäc bieåu hieän tình caûm cuûa queâ höông ? ? Từ chủ ngữ của 5 động từ trong bài ? chúng bị lược bỏ. Laø taùc giaû Nằm trên giường. Seõ khaùc vì coù theå nghó taùc giaû đang ngồi đọc sách. Còn “sàng”  nằm trên giường mà không ngũ được mới nhìn traêng. - yù nghóa caâu thô seõ khaùc “ trăng trước sân” vẫn khác “trăng trước giường”  Cách dùng từ tinh tế Traêng saùng quaù khieán taùc giaû ngỡ là sương phủ khắp nơi trên mặt đất.. “Từ cố hương” (nhớ quê höông). Taû caûnh (traêng saùng) Tả người (cử đầu, đê đầu). Hai câu đầu  Cách dung từ tinh tế - Aùnh trăng cực sáng là đối tượng cảm nghĩ của taùc giaû trong moät ñeâm traèn troïc khoâng nguû được.. Hai caâu sau :. Cử đầu >< đê đầu Vọng m.nguyệt >< tứ cố hương  số lượng (2><2-3><3) cấu trú cú pháp cụm động từ >< cụm động từ) Nhoùm thaûo luaän - Ngẫn đầu, cúi đầu chỉ trong khoảnh khắc đã động mối tình quê  tình cảm thường trực, sâu naëng.  vaø cuõng theå hieän hình dung ra. Phép đối.

(126) để làm gì?. GV choát ? Caûm xuùc chính cuûa taùc giaû laø gì? Hoạt động 4 : Ghi nhớ Hoạt sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 5 : Luyện tập Học sinh đọc hai câu thơ và đọc yêu cầu.. caùi caùch voïng…vaø tö ..aáy  Hai tö theá, hai taâm traïng nhö chỉ một con người thi nhân.  Tạo ra sự thống nhất liền maïch.  Là tâm trạng của nhiều người. - Hai câu thơ dịch đã nêu được tương đối đổi ý, tình cảm của nhaø thô.. - hình ảnh nhân vật trữ tình và nổi nhớ quê höông da dieát  Boá cuïc chaët cheõ taïo neân tinh huoáng thoáng nhaát, lieàn maïch cuûa caûm xuùc. III. ghi nhớ IV. Luyeän taäp. Hoạt động 6 : Cuûng coá HS đọc lại bài thơ và ghi nhớ Daën doø : - học thuộc lòng bài thơ + ghi nhớ - Soạn bài “Hồi hương ngẫu thư”/125 : chú thích *, câu hỏi 1,2,4 ; luyện tập Phaàn A: Vaên baûn NGẪU HỨNG VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ (Hoài höông ngaãu thö) Haï Tri Cöông I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Thấy được tính đọc đáo trong việc thể hiện tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ. - Bước đầu nhận biết phép đối trong câu cùng tác dụng của nó. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV - Phương pháp : hỏi, đáp - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và chuẩn bị trả lời câu hỏi. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kiểm tra bài cũ : “ Tĩnh dạ tứ” - Đọc thuộc lòng bài thơ - Đọc ghi nhớ 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài. “ Quê hương” hai tiếng thiên liên tha thiết ấy luôn là nổi nhớ canh cánh trong lòng những người xa xứ. Khác với Lí Bạch. Aùn Thù hoặc một số nhà thơ cổ thể khác, Hạ Tri Chươnng khi từ.

(127) quan về quê mà nổi nhớ thương chẳng những không vơi đi mà còn được tăng lên gấp bội. Tình cảm ấy chúng ta sẽ được hiểu rõ hơn khi tiếp cận với bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của nhà thơ.. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 2 : đọc – hiểu chú thích Nhòp 4/3, rieâng caâu 4 nhòp 2/5. gioïng chaäm, buoàn (rieâng caâu 3 gioïng hôi ngaïc nhieân, caâu 4 gioïng hôi cao hôn vaø nhaán maïnh theâm một chút ở các tiếng “nào, chơi”. GV – HS hoïc baøi. HS đọc phần chú thích * ? nhân thế của nhà thơ cò gì đáng chuù yù ? ? Cho bieát hoøan caûnh saùng taùc cuûa baøi thô naøy? GV hướng dẫn HS đọc phần chú thích yeáu toá Haùn Vieät - Cho HS đọc thầm, to. ? Tìm những từ nào mà tác giả đã nhaéc laïi nhieàu laàn? ? Từ đó có nghĩa là gì? ? Tìm từ có nghĩa như yếu tố “töông”. Ñaët caâu. ? Tìm từ Hán Việt có yếu tố “Hồi höông”. Ñaët caâu. Cho HS đọc phần dịch nghĩa từng từ trong bài phiên âm sau đó dịch nghóa caû caâu (goïi 4 HS) Cho HS đọc lại bài thơ (phụ âm vaø dòch nghóa). Chuù yù nhòp thô ? So saùnh theå theå thô nguyeân taùc vaø hai baûn dòch . *Hoạt động 3 : Đọc – hiểu văn baûn Cho HS đọc bài thơ ( cả 3 phần) - Phaàn phieân aâm vaø dòch thô coù gì khaùc nhau khoâng? ? có từ nào sát hơn? ? Từ nào nhắc lại ở hai bản dịch.. Cả lớp đọc thầm Cá nhân đọc to Cá nhân trả lời Hoài-höông –töông Töông : cuøng nhau Tương trợ. Ghi baûng I. Đọc – tìm hiểu chú thích. 1. Taùc giaû : Haï Tri Chöông(659-744) queâ höông Vónh Höng nay thuoäc tỉnh Chiết Giang, làm quan ở thời nhà Đường. - Lúc 86 tuổi ông xin từ quan về quê và bài thơ ra đời vào lúc đó.. Cá nhân trả lời. Cá nhân trả lời Baûn 2 saùt hôn Trẻ cười hỏi Gioïng queâ. 2. Taùc phaåm : - Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật (theå traéc) II. Đọc – hiểu văn bản.

(128) Giaùo vieân chuyeån tieáp : HS đọc hai câu đầu ? Ở hai câu đầu tác giả đã kể ra những việc gì? Qua từ nào. ? Khi trở về con người tác giả có những gì làm người ta chú ý? - Điều gì cho em biết điều đó? ? Ngòai ra tác giả có những yếu tố không thay đổi ? ? Tiếng nói, ấm sắc tượng trưng ch gì? Giaùo vieân noùi vaø choát laïi Lieân heä ? Ở đây tác giả đã dùng phép đối ? Chỉ ra sự đối lập đó GV noùi : nhaèm muïc ñích gì?. Việc tác giả trở về quê hương gợi cho ta suy nghó gì? Tác giả đã dùng phương thức biểu đạt nào? Caøi naøo chính? Nhaèm muïc ñích gì? Giaùo vieân chuyeån : HS đọc hai câu cuối ? Tìm xem hai caâu thô naøo dòch chöa xaùc nghóa laém ? ? Tác giả kể cuộc gặp gỡ như thế naøo? ?Lớp người trẻ có thái độ như thế naøo khi gaëp oâng? Chuùng hoûi gì. ? Taùc giaû boäc loätaâm traïng gì khi nghe tiếng cười đó ? ? Qua phân tích, ta thất giữa hai câu thơ đầu và hai câu thơ cuối. Cá nhân đọc Cá nhân trả lời Có những thay đổi Lão đại hồi Maán mao toài. Höông aâm voâ caûi Queâ höông. 1/Hai câu đầu - Con người tác giả có những thay đổi.. Không thay đổi giọng nói quê höông. Phép đối Tiểu – đại, thiếu – lão, li-hồi để nhấn maïnh maët duø coù thay đổi vóc dáng nhöng gioïng noùi queâ höông khoâng thay đổi  tình cảm không thay đổi Tình queâ höông saâu naëng Keå + taû Keå laø chính. Phương thức diễn đạt : kể – tả. 2/ Hai caâu cuoái Caâu 3 (4) dòch thô chöa saùt nghóa baèng dòch nghóa Khoâng gaëp baïn maø gặp người trẻ. Chuùng khoâng quen biết và đã cười hỏi. Bùi ngùi, thoáng buoàn, xoùt xa Sự ngỡ ngàng, xót xa khi bị coi Bộc lộ tình cảm đối như khách lạ. với quê hương khi.

(129) coù moái quan heä nhö theá naøo ? ? Noâi dung cuûa baøi thô laø gì? ?Có những bài thơ nào đã học vieát veà queâ höông ? ? Cách diễn đạt của bài thơ khác với Bài thơ của Lí Bạch? Bài thơ đã sử dụng nghệ thuật naøo? ? theå hieän noäi dung gì? Hoạt động 4 : ghi nhớ HS đọc phần ghi nhớ Giaùo vieân choát Hoạt động 5 : củng cố HS đọc lại bài thơ .. vừa mới về Theo noäi dung cuûa 4 caâu thô Tĩnh dạ tứ. Thiên trường vẫn voïng  bộc lộ trực tiếp tình caûm  Boäc daùng tieáp tình caûm.. * Daën doø : - Học thuộc lòng bài thơ + ghi nhớ - Soạn “ Bài ca nhà tranh bị …” câu hỏi 1.3.4 - Chuaån bò kieåm tra vaên - Söu taàm thô veà queâ höông.  Gioïng ñieäu bi haøi, hoùm hænh.

(130) Phaàn B: Tieáng Vieät. TỪ TRÁI NGHĨA. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Củng cố và nâng cao kiến thức về từ trái nghĩa - Thấy được tác dụng của việc sử dụng các cặp từ trái nghĩa II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV - Phương pháp : qui nạp tích hợp - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và chuẩn bị trả lời câu hỏi. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kiểm tra bài cũ : “ Từ đồng nghĩá” - Thế nào là từ đồng nghĩa “cho ví dụ” - Có mấy loại từ đồng nghĩa? Cho Ví dụ - Nêu cách sử dụng từ đồng nghĩa ? BT 9-7 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài Trong tiếng Việt có những từ đồng nghĩa giống nhau nhưng cũng có những từ có nghĩa trái ngược nhau. Đó là những từ trái nghĩa. Nó như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu qua baøi hoïc hoâm nay. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Tìm hiểu thế I. Thế nào là từ trái nào là từ trái nghĩa nghóa - Cho HS đọc hai bảng dịch 1/Tìm hieåu baøi :.

(131) thơ Tĩnh dạ tứ và hồi Hương Ngaãu thö. ? Tìm các cặp từ trái nghĩa trong hai bài thơ ? thuộc từ loại nào? Các cặp từ trái nghĩa trên dựa trên cơ sở, tiêu chí nào? ? Trái nghĩa với “ngắn” GV nói : Dựa trên một cơ sở moät tieâu chí nhaát ñònh seõ coù những từ có nghĩa trái ngược nhau. ? thế nào là từ trái nghĩa ?  Học sinh đọc ghi nhớ 1 ? Tìm từ trái nghĩa với từ “già” trong trường hợp : rau giaø, cau giaø. GV choát : Nhö phaân tích giaø khaùc treû, giaø khaùc non thì ta thấy một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghóa khaùc nhau. Cho HS đọc ghi nhớ 2 Baøi taäp nhanh 1/ Tìm các từ trái nghĩa với xaáu ? 2/ Nhận xét về hai nhóm từ sau : a. Thaät – thaät thaø – trung thực – ngay thẳng b. Giaû – giaûi doái – doái traù – löôn leïo . Hoạt động 3 : Hướng dẫn sử dụng từ trái nghĩa Cho HS đọc lại hai bản dịch thô. Nêu tác dụng của cặp từ trái nghóa trong hai vaên baûn treân. ? Tìm một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa và nêu. Ngaãn – cuùi Trẻ – giả, đi – trở lại Hoạt động của đầu tuổi tác Di chuyeån. Cá nhân trả lời như ghi nhớ Giaø non. Hình daùng : xinh – xaáu Hình thức : xấu – đẹp Phaåm chaát, tính chaát : xaáu – toát. a b (là các nhóm từ đồng nghĩa (là các nhóm từ đồng nghóa). Traùi nghóa theo caëp Mỗi từ ở nhóm a có thể trái nghóa caû nhoùm b. Tạo nên các cặp tiểu đối (đối trong 1 câu), có các hình tượng töông phaûn. - ba chìm bảy nổi, đầu xuôi ñuoâi loït, leân boång xuoâng traàm, trống đánh xuôi kèn thuộc. 2/ Ghi nhớ 1: -Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. ghi nhớ 2 : - Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ traùi nghóa khaùc nhau. III. Sử dụng từ trái nghóa: 1/ Tìm hieåu baøi :.

(132) taùc duïng cuûa noù. Nêu cách sử dụng và tác dụng của cặp từ trái nghĩa - Cho HS đọc nghi nhớ Baøi taäp nhanh Xác định các cặp từ trái nghĩa : Dòng sông bên lở bên bồi. Bên lỡ thì đục, bên boài thì trong Hoạt động 4 : luyện tập BT! : Gọi HS đọc yêu cầu.. Hoạt động 5 : Củng cố Thieáu taát caû, ta raát giaøu duõng khí. Sống chẳng cúi đầu, chết vaãn ung dung Giaëc muoán ta noâ leä, ta laïi. ngược….  tạo sự đăng đối làm cho lời nói sinh động.. Lở  bồi Đục  trong Cá nhân đọc Các nhân trả lời. Ghi nhớ : Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, lời nói thêm sinh động. III. Luyeän taäp : BT1 : Tìm từ trái nghĩa a) laønh toát b) giaøu  ngheøo c) ngaén  daøi d) ñeâm  ngaøy, e) saùng  toái BT 2 : Tìm từ trái nghĩa với từ cho sẳn. a) töôi öôn, töôi heùo b)yeáu  khoûe yeáu khaù (gioûi) c) Xấu  đẹp, xấu  tối BT3 : Điền từ …….mieàm ….phaït …..laïi ….trong …..xa ….. đực ….mở ....cao …..ngữ ….raùo BT 4 : Đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương có sử dụng từ trái nghĩa..

(133) hoùa anh huøng Sức nhân nghĩa mạnh hơn cường bạo (Tố Hữu) *Daën doø : - hoïc baøi + ví duï - Chuẩn bị : “từ đồng âm” - Chuù yù phaàn II. Luyeän taäp 1,2,4. Phaàn C: Laøm vaên LUYEÄN NOÙI : VĂN BIỂU CẢM VỀ SỰ VẬT VAØ CON NGƯỜI I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Reøn luyeän kó naêng noùi theo chuû ñeâ bieåu caûm. - Luyeän kó naêng tìm yù, laäp daøn baøi. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV, SBT - Phương pháp : Chia mỗi tổ chuẩn bị một đề tài. - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc bài, yêu cầu và chuẩn bị theo phân công của giáo viên III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : “ Caùch laäp daøn yù cuûa baøi vaên bieåu caûm” - Haõy neâu caùch laäp daøn yù cuûa baøi vaên bieåu caûm? - Để bài văn được người đọc tin và đồng cảm cần có yêu cầu gì? 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài “Nói” là hình thức guiao tiếp tự nhiên của con người. Năng lực viết, ngôn ngữ viết cố nhiên là quan trọng, song đó là ngôn ngữ trừu tượng, còn ngôn ngữ nói là phương tiện giao tiếp có âm thanh, có ngữ điệu sống động, có sức truyền cảm….để đạt được hiệu quả cao nhất. Nắm vững ngôn ngữ này sẽ làm cho con người có thêm một công cụ sắc bén trong đời sống xã hội. Vậy, hôm nay cả lớp chúng ta cùng nhau đi vào phần luyện nói theo chủ đề biểu cảm về sự vật, con người. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Nhắc lại các.

(134) bước khi làm một bài văn ? Hãy nêu các bước khi làm moät baøi vaên? Hoạt động 3 : kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của HS Cho tổ trưởng từng tổ báo cáo sự chuẩn bị của các bạn trong toå ? - Cho HS caùc toå thaûo luaän thống nhất các ý theo đề bài và cử đại diện trình bày. Hoạt động 4 : luyện nói - Cho HS trình baøy baøi nói của từng tổ theo sự phân công trước. - GV theo dõi, đánh giá GV hướng dẫn HS cách trình bày bài nói : có lời chào và lời cảm ơn.. Giaùo vieân cho ñai dieän cuûa bốn tổ lần lược lê trình bày baøi noùi cuûa toå mình.. HS nhắc lại các bước khi làm moät baøi vaên.. HS báo cáo sự chuẩn bịbáo cáo trong toå. HS baøn baïc thoáng nhaát caùc yù và cử bạn trình bày.. Đề 1 : Cảm nghĩ về thầy, cô giáo những “người lái đò” đưa thế hệ trẻ “cập beán” töông lai Daøn yù : Mở bài : Giới thiệu về thaày, coâ giaùo maø em yeâu HS phaùt bieåu theo daøn baøi meán (thầy, cô nào? Lớp ? trường? Thaân baøi : Tìm kyû nieäm đối với thầy, cô. - Vì sao maø em yeâu meán - HS theo doõi goùp yù (ngoại hình – tính cách). - Kính thưa thầy, cô và các bạn + Lo lắng theo dõi lớp đã chú ý lắng nghe. hoïc. + Vui mừng khi học sinh đạt thành tích cao. + Thaát voïng khi coù HS vi phaïm + Ai uûi, chia seõ cho HS gaëp chuyeän buoàn. - Đại diện của bốn tổ lên trình  Do đó hình ảnh thầy, cô baøy baøi noùi cuûa toå mình, caùc đã để lại trong em nhiều hoïc sinh khaùc goùp yù boå sung. tình caûm vaø kæ nieäm toât đẹp mà không bao giờ em có thể quên được. Keát baøi : Tình caûm chung veà thaày, coâ maø em yeâu meán nhaát. Đề 2 : Cảm nghĩ về tình baïn Daøn yù : Mở bài : Giới thiệu người baïn maø em quí meán (Ban nào? Ơû đâu? Làm gì? ).

(135) Giaùo vieân choát : 1Muốn ngườinghe hiểu thì người nói phải có lập ý và trình bày theo thứ tự các ý. 2/ Muốn truyền đạt được cảm xúc cho người nghe thì : - Tình caûm phaûi chaân thaønh. - Từ ngữ phải chính xác, trong saùng - Baøi noùi phaûi maïch laïc vaø đảo bảo cho tính liên kết chaët cheõ. Thaân baøi : tình caûm kæ nieäm veà tình baïn. - Vì sao em quí meán? + Chaêm chæ + Hoïc gioûi + Tận tình giúp đỡ bạn beø + Tự giác giúp đỡ bố mẹ + Tự nguyện giúp đỡ em khi bò oám. Keát baøi : Caûm nghó veà tình caûm cao quí, caûm xúc cụ thể về người bạn mình yeâu meán. Đề 3 : Cảm nghĩ vê sách vở mình đọc và học hằng ngaøy. Daøn yù : Mở bài : Giới thiệu về sách vở của mình học và đọc hàng ngày. vì sao em yeâu thích noù. Thaân baøi : tình caûm, kæ niệm về sách vở của em. - Đó là những sách nào? - Giúp em hiểu biết được những gì? - Khoâng coù noù thì em hieåu nhö theá naøo? - Em traân troïng, quí meán noù ra sao? Keát baøi : Tình caûm veà những quyền sách nói chun. Caûm xuùc cuï theå veà sách mình đọc và học haèng ngaøy. Đề 4 : Cảm nghỉ về một món quà mà em đã được nhận thời thơ ấu. Daøn yù Mở bài : Giới thiệu về.

(136) Hoạt động 5 : Củng cố - Giả xử khi giao tiếp biểu caûm veà thaày, coâ giaùo em caàn coù gioïng noùi theá naøo?. a) Gioïng noùi thaân maät b) Gioïng noùi toân kính c) Gioïng noùi vui veû d) Kết hợp tất cả các giọng. món quà mà em đã được nhận thời thơ ấu. (Quà gì? Ai cho? Ở đâu? ) Thaân baøi : tình caûm kæ nieäm veà moùn quaø maø em yeâu thích - Vì sao em yeâu thích noù? - vui mừng, thích thú khi nhaän quaø. - Buồn nhớ khi xa nó - Nhìn nó nhớ lại tuổi thô? Keát baøi : Caûm xuùc chung về món quà mà em đã nhaän. Caûm xuùc cuï theå veà moùn quaø em yeâu thích.. Daën doø : - Về nhà sửa lại bài của mình theo dày ý và lập nói - Chuẩn bị bài : “Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm” trang 137 - Chuù yù I (1,2), luyeän taäp 1.

(137) Baøi 11 Phaàn A : Vaên baûn BAØI CA NHAØ TRANH BÒ GIOÙ THU PHAÙ (Mao ốc vị thu phong sở phá ca) Đỗ Phủ. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Cảm nhận được tinh thần nhân đạo và lòng vị tha của nhà thơ. - Bước đầu thấy được vị trí và ý nghĩa của những yếu tố miêu tả và tự sự trong thơ trữ tinh. -Bước đầu thấy được đặc điểm của bút pháp Đỗ Phủ qua những dòng thơ miêu tả và tự sự. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV - Phương pháp : Hỏi đáp - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và chuẩn bị trả lời câu hỏi III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : “ Hoài höông ngaãu thö” - Đọc bài thơ – Giới thiệu tác giả tác phẩm - Neâu noäi dung, ngheä thuaät cuûa baøi thô 2. Bài mới * Hoạt động 1 : giới thiệu bài Lí Bạch – Đỗ Phủ – Bạch Cự Dị là bà nhà thơ lớn nhất của Trung Hoa đời Đườn. Nếu Lí Bạch là nhà thơ lãng mạn- là ông tiên làm thơ- thì Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực vĩ đại – Ông Thánh làm thơ. Cuộc đời long đong, khốn khổ chết vì nghèo, bệnh, Đỗ Phủ đã để lại cho đời gần 1.500 bài thư trầm uất, đau buồn, nuối tiếng khóc nhưng lại sáng ngời tinh thaàn nhaân aùi bao la. Baøi chuùng ta hoïc hoâm nay laø moät baøi thö nhö theá. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Đọc – hiểu I. Đọc – Tìm.

(138) chuù thích Đọc : giọng vừa kể, vừa tả, vừa bộc lộ cảm xúc buồn bã, bất lực cay đắng của nhà thơ ở 3 khổ dầu. Giọng tươi sáng, phấn đấu hơn ở khổ cuối. Giáo viên – học sinh đọc * Taùc giaû : ? Em hieåu bieát gì veà cuoäc đời và sự nghiệp văn học của Đỗ Phủ? Ông được mệnh danh là gì? ? Bài thư được sáng tác trong hoøan caûnh naøo ? * Boá cuïc : ? Tìm boá cuïc cuûa baøi thô. ? Em đồng ý với cách chia naøo ? vì sao ? Hoạt động 3 : Đọc – hiểu vaên baûn Học sinh đọc khổ đầu : Nhaø thô keå hay taû Caâu naøo taû, caâu naøo keå ?. Tìm những từ tả cơn gió mạnh đã làm tan nác gian nhaø.. GV choát * Học sinh đọc khổ 2 Đã khổ vì nh tốc mái, nhà thô coøn khoå theâm vì lyù do gì nữa? Ta coù neân traùch luõ treû hay khoâng ?. hieåu chuû thích. Cá nhân đọc Cá nhân trả lời, lớp bổ sung - Thi Thaùnh (vì taâm hoàn cao đẹp) Cá nhân trả lời, lớp bổ sung. 1. taùc gaû : Đỗ Phủ (712-770) quê ở tænh Haø Nam, soáng vaát vaû trong caûnh ngheøo khoå, beänh taät. Được bạn bè giúp đỡ dựng mái nhà tranh, nhưng sau đó đã bị gió, möa thu phaù naùt.  Bài thơ ra đời .. - Có thể chia hai đoạn ( ba khổ đầu và một khổ cuối hoặc chia bốn đoạn). 2/ Taùc phaåm : Đoạn 1 : Kể tả nổi khổ nghèo Theå thô coå theå và lời than thở vì mài nhà tranh phong) bò gioù thu phaù naùt.. Caù nhaân Vừa kể vừa tả Câu 1 : Kể sự việc Caùc caâu sau : taû tranh bay - gioù theùt giaø – cuoän – bay toùt – quay loän  Sức tàn phá dự dội của gió  nổi khiếp sợ trước tai họa Lũ trẻ xóm nam nghịch cướp tranh. Coù traùch hay khoâng khi caûnh đói nghèo, trẻ em thất học đang tràng lan trên đất nước li loạn.. (coå. II. Đọc – hiểu văn bản 1/ Tìm hieåu vaên baûn : * Khoå 1 :  miêu tả (kết hợp tự sự)  Caûnh gío thoåi nhaø toác maùi. Khoå 2 :  Cảnh đời đói khổ, xót xa Tự sự kết hơp biểu cảm ).

(139) Caâu naøo theå hieän roõ nhaát noåi đau vì bất lực của nhà thơ trước cảnh cướp bóc. ? Nhà thơ đã kết hợp các loại văn bản nào? Học sinh đọc khổ 3 : ? tác giả kết hợp các kiểu vaên baûn naøo? ? Từ nào diễn tả nổi nổi khổ maø nhaø thô traûi qua khi phaûi nguû trong gian nhaø naùt?. ? Câu thơ nào thể hiện sự xót xa của nhà thơ về thời loạn lạc. + Giaùo vieân choát : - Giaùo vieân sô keát caû ba đoạn nêu trên rõ giá trị hiện thực tố cáo của bài thơ *Học sinh đọc khổ 4 : Phaân tích tinh thaàn nhaân đạo, vi tha cao cả của tác giaû?. Hoạt động 4 : ghi nhớ Hoạt động 5 : luyện tập. Moâi khoâ … Quay veà choáng gaäy,… *Khoå 3 : - Miêu tả (kết hợp biểu caûm) Taû vaø keå, bieåu caûm thaáp thóang ở hai câu cuối . Mịt mịt – đen đặc – lạnh tựa saét- loùt naùt-nhaø doät – daøy haït mưa ..chẳng dứt.  Nguû trong möa, trong laïnh, trong boùng toái (caû ba cha con). 2 caâu cuoái. Nhoùm thaûo luaän - ước mơ cao cả, chan chứa lòng vị tha (vì chỉ nghĩ đến người khác) và tinh thần nhân đạo (ước mơ được hân hoan , sung sướng). Sẳn sàng hi sinh vì haïnh phuùc chung “rieâng lieàu tan naùc”..  Nổi nhớ dồn dập : ước laïnh, con quaäy phaù, lo lắng vì loạn lạc.. Khoå 4 :  ước mơ cao cả chan chứa lòng vị tha và tinh thần nhân đạo của nhà thô.  Biểu cảm trực tiếp III. Ghi nhớ SGK /134 IV. Luyeän taäp.

(140) Phaàn B : Tieáng Vieät. TỪ ĐỒNG ÂM I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - hiểu được thế nào là từ đồng âm - Biết cách xác định nghĩa của từ đồng âm. - Có thái độ cẩn trọng, tránh gây nhằm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tượng đồng âm. II. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV - Phương pháp : quy nạp, tính hợp V - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và chuẩn bị trả lời câu hỏi III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kiểm tra bài cũ : “ Từ Trái nghĩa” - Thế nào là từ trái nghĩa ? cho ví dụ - Nêu cách sử dụng từ trái nghĩa 2. Bài mới * Hoạt động 1 : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 1 : tìm hiểu thế I. Tìm hieåu theá naøo laø nào là từ đồng âm ? từ đồng âm ? Cá nhân đọc * Cho HS đọc ví dụ: 1/ Tìm hieåu baøi : Các nhân trả lời ? Nghĩa của từ “lồng” và SGK - Lồng ở C1 : chỉ hoạt động “đá” ở các câu có giống nhảy dựng lên của con ngựa. nhau hay khoâng? - Lồng ở C2 : chỉ đồ vật được ? Em haõy giaûi thích nghóa làm = tre nứa, kim loại để nhốt giữa của các câu có giốnh vaät nuoâi nhö gaø, vòt, chim nhau khoâng? - Đá (1) : chỉ hoạt động con ? Em haõy giaûi thích nghóa.

(141) của các từ đó ?. * Giaùo vieân choát : Đây là nhừng từ đồng âm ? Vậy thế nào là từ đồng aâm? Baøi taäp nhanh : ? Giải nghĩa các cặp từ : a) Những đôi mắt sáng thức đến sáng. ngựa - Đá (2) : Danh từ chỉ chất liệu. Cá nhân trả lời. a) Saùng : tính chaát cuûa maét traùi nghĩa đục, mờ tối - Sáng : chỉ thời gian phân biệt với trưa, chiều, tối. b) Sao đầy hoàng hôn trong b) Trong : chỉ vị trí phân biết maét trong với ngòai, giữa. ngòai những từ đồng âm trên Trong : tính chất của mắt trái em có biết từ nào nữa nghĩa đục mờ, tối khoâng? - Đường (đi) – (ăn) - raén (chaéc) – (con raén) * GV lưu ý HS về từ đồng - than (củi) – (than thở) âm và từ nhiều nghĩa - phaûn (boäi) – (caùi phaûn) - Chuù beù loaét choaét - baïc (tieàn) – phaûn (boäi) Caùi xaéc xinh xinh Caùi chaân thoaên thoaét - Caùi baøn chaân gaãy roài - Chân người, chân động vật - Các vận động viên đang - Chân bàn, chân giường, chân tập trung dưới chân núi . núi, chân tường, có chân trong  Đây không phải là từ đồng ban chấp hàng chi Đòan âm mà là những từ có nhiều nghóa . coù neùt nghóa chung laø chỉ bộ phận dưới cùng.  là từ mà các nghĩa của nó có một mối liên kết ngữ nghóa nhaát ñònh Hoạt động 2 : sử dụng từ đồng âm ? Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của từ đồng âm ở Cá nhân trả lời - Dựa vào ngữ cảnh tức là các ví duï treân ? ? Caâu “Ñem caù veà kho” neáu caâu vaên cuï theå - Nhoùm thaûo luaän tách khỏi ngữ cảnh có thể + coù hai nghóa. Ghi nhớ : Từ đồng âm là những từ gioáng nhau veà aâm thanh những nghĩa khác xa nhau khoâng lieân quan gì với nhau.. II. Sử dụng từ đồng âm 1/ tìm hieåu baøi : BT SGK 2/ Trong giao tieáp phaûi chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tranh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng.

(142) hieåu thaønh maáy nghóa ? em haõy theâm vaøi caâu naøy moät vài từ để câu trở thành đơn nghóa ? ? Theo em muốn hiểu được nghĩa của từ đồng nghĩa của từ đồng âm em phải làm như theá naøo? ? Nêu cách sử dụng từ đồng aâm? Giaùo vieân noùi theâm : Khi noùi, vieát traùnh hieän tượng viết hai từ gần âm thanh thành hai từ đồng âm. Ví duï : Baøng quang  baøng quan Beâ beát  be beùt  Hoạt động 3 : luyện taäp. * Naáu từ với nghĩa nước đôi cho *chứa lại, trữ lại hiện tượng đồng âm. - Ñem caù veà maø kho. - Ñem caù veà nhaäp kho - Phải đặt vào một ngữ cảnh cụ theå Cá nhân đọc ở ghi nhớ. Anh không nên có thái độ baøng quang Bê bét  công việc đình đốn, tồi teä khoâng tieán Ba beùt  sai soùt, hö hoûng. Anh ấy suốt ngày rượu chè bê III. Luyện tập beát Bài 1 : Tìm từ đồng âm Cao : hạng cao – tự cao tự đại. Ba : boá – ba naêm Tranh : cãi – nhà tranh – bức tranh Sang : giaøu sang – sang soâng Nam : con trai – ñòa phöông Sức : sức khỏe – sức đầu Nheø : khoùc nhoøe – nhoøe ra Tuoát : ñi tuoát – tuoát luùa Moâi : moâi canh – ñoâi moâi a) cổ : Phần giữa đầu và thân Baøi 2 : người (nghĩa gốc) cổ tay : phần giữa bàn tay – caùnh tay coå aùo : phaàn treân nhaát cuûa chieác aùo cổ chai : phần giữa miệng và thaân chai  Các nghĩa chuyển dựa trên cơ sở vị trí ở giữa hai phần nào đó b) coå : (= boä phaän cô theå) coå (=xöa) không hợp thời = cổ lổ sỉ, cổ.

(143) Hoạt động 4 : củng cố ? thế nào là từ đồng âm ?Giải thích ý nghĩa của từ “chả” trạng ngữ cảnh sau : Trời mưa đất thịt trơn như mỡ Dò đến hàng nem chả muốn aên. ? Nêu cách sử dụng từ đồng aâm ?. huû a) Ngồi vào bàn , để bàn bạc cho xong các vấn đề. b) Con saâu ñang tìm caùch aån saâu vaøo trong laù. c) Naêm nay em toâi naêm tuoåi - Anh chàng đã sử dụng biện pháp dùng từ ngữ đồng âm để laáy lyù do khoâng theå laáy laïi caùi vạc cho người hàng xóm. Nếu sử dụng biện phát chắt chẽ về ngữ cảnh mà hỏi anh chàng nọ raèng : “Vaïc cuûa oâng haøng xoùm là vạc bằng đồng cơ mà?” thì anh chaøng noï seõ chòu thua. Coù 2 nghóa : - Moät moùn aên : gioø chaû, men - Phủ định từ : không, chưa, chaúng.. Daën doø : - Hoïc baøi + ví duï - Chuẩn bị bài : “Thành ngữ”. - Phaàn I (1,2) ; luyeän taäp 1,2,4. Baøi 3 : ñaët caâu. Vạc bằng đồng hay là con vaïc..

(144) Phaàn C Laøm vaên. CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ – MIÊU TẢ TRONG VAÛN BAÛN BIEÅU CAÛM I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Hiểu vai trò của yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm và có ý thức vân dụng chúng. - Luyeän taäp vaän duïng hai yeáu toá CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - Tö lieäu : SGV - Phương pháp : quy nạp, diễn dịch, tích hợp V . - ÑDDH : baûng phuï 2. Hoïc sinh - Đọc và chuẩn bị trả lời câu hỏi III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Traû baøi vieát soá 2 2. Bài mới : giới thiệu bài Chúng ta đã biết muốn làm văn tốt văn biểu cảm thì chú ý đến yếu tố tự sự và miêu tả. Vậy tự sự và miêu tả có vai trò như thế nào chúng ta cần tìm hiểu qua tiết học hôm nay. * Hoạt động 1 : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 1 : Baøi taäp : Cá nhân đọc, lớp theo dõi * cho HS đọc lại bài thơ : 1/ Vaên baûn : Baøi ca nhaø “Baøi ca nhaø tranh bò gioù thu tranh bò gioù thu phaù phaù” Cá nhân trả lời ? Nhaéc lai boá cuïc cuûa baøi - Gồm 4 phần (ứng với khổ) thô.. ? Hãy chỉ ra những yếu tố tự. Các nhân trả lời :.

(145) sự và miêu tả có trong từng đoạn và nói rõ ý nghĩa của chuùng ? (Gọi HS ứng với 4 khổ) .. ? Như vậy để biểu lộ được hoøan caûnh cuûa mình, taùc giaû dùng phương thức biểu đạt gì? - Yếu tố tự sự, miêu tả được sử dụng trong bài thơ có tác duïng gì? Học sinh đọc ghi nhớ :. * Hoạt động 2 : Cho HS đọc đoạn văn SGK/137 * Giáo viên giải nghĩa để hoïc sinh hieåu - thuùng saâu : thuyeàn caàu hình troøn, ñang baèng tre Sắn thuyền : thứ cây có nhựa và xơ, dùng xát vào thuyền nan để cho nước khoâng thaám vaøo . Em hãy chỉ ra các yếu tố : tự sự, miêu tả và cảm nghĩ của tác giả trong đoạn văn? - Nếu không có yếu tố tự sự vaø mieâu taû thì yeáu toá bieåu cảm có thể bộc lộ được hay khoâng?. Đoạn 1 : tự sự ( 2 câu đầu) Mieâu taû ( 3 caâu sau)  Taïo boái caûnh chung Đoạn 2 : tự sự + biểu cảm  Uất ức vì già yếu. Đoạn 1 : Miêu tả + tự sự  Boái caûnh chung. Đoạn 3 : tự sự – miêu tả ( 6 câu đầu) Bieåu caûm (2 caâu sau )  tình cảm cao thượng, vị tham, vương lên sáng ngời.. Đoạn 3 : miêu tả + tự sự + bieåu caûm  nổi khổ và sự cam phận Đoạn 4 : biểu cảm  tình cảm cao thượng vị tha. Cá nhân trả lời : - Tự sự, miêu tả. Từ kể, miêu tả nhà thơ bộc lộ baïch noåi nieàm cuûa mình noåi thoáng khoå khi nhaø tranh bò gioù thu phaù naùt.. Đoạn 2 : tự sự + biểu caûm  trẻ cướp tranh và sự uất ức vì già yếu. Ghi nhớ 1 : Muoán phaùt bieåu suy nghó, cảm xúc đối với đời sống xung quan haõy duøng phương thức tự sự và miêu tả để gợi ra đối tượng biểu cảm và gửi gaém caûm xuùc. 2/Vaên baûn : Tuoåi thô im laëng. Phần 1 : Miêu tả + tự sự  Sự vất vả, đau đớn của boá. Nhoùm thaûo luaän : Phần đầu miêu tả bàn chân và keå veà chuyeän ñeâm naøo boá cũng ngâm chân bằng nướ noùng ngaâm muoái, nhöng khoâng Phần 2 : Tự sự + tả tránh khỏi đau nhứt..

(146) Phần 2 : kề về cuộc sống cực nhọc, tần tảo để kiếm sống của oâng boá vaø taû veà caùi oáng caâu, cần câu, cả cái hòm đồ nghề caét toùc vaø caùi gheá xeáp Phaàn 3 : bieåu caûm  Nếu không có yếu tố tự sự, miêu tả ở trên thì không có thể có yếu tố biểu cảm ở đoạn dưới Đoạn văn trên miêu tả, tự sự * Người con đã hồi tưởng lại trong niềm hồi tưởng. Hãy những ấn tượng sâu sắc về cho biết tình cảm đã chi phối người bố trong tình thương yêu tự sự và miêu tả như thế vô hạn đối với bố. Cậu bé naøo? thương bố đã từng vật lộn để kieám soáng vaø nuoâi con khoân lớn. Tình yêu thương cháy bổng ấy đã chi phối yếu tố tự sự, miêu tả ở đoạn văn. Miêu tả trong hổi tưởng không phải miêu tả trực tiếp, cách đó góp phần kêu gợi cảm xúc người đọc. Yếu tố tự sự và miêu tả Cá nhân trả lời : trong vaên bieåu caûm coù vai (theo ghi nhớ 2) troø nhö theá naøo ? - Học sinh đọc ghi nhớ 2 Hoạt động 3 : ghi nhớ Giaùo vieân choát laïi caùc yù theo phần ghi nhớ Học sinh đọc lại ghi nhớ Hoạt động 4 : luyện tập.  Sự cực nhọc, tần tảo kieám soáng cuûa boá Phaàn 3 : Bieåu caûm  Tình yeâu thöông voâ haïn đối với bố.. Ghi nhớ : * Tự sự và miêu tả ở đây nhằm khiêu gợi cảm xúc do cảm xúc chi phối chứ khoâng nhaèm muïc ñich keå chuyện, miêu tả đầy đủ sự việc, phong cảnh. II. luyeän taäp : Baøi taäp.

(147) Baøi 12 Phaàn A : Vaên baûn CAÛNH KHUYA RAÈM THAÙNG GIEÂNG (Nguyeân Tieâu). I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Cảm nhận được tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước của Hồ Chí Minh biểu hieän trong hai baøi thô . - Nắm được thể thơ và những nét đặc sắc nghệ thuật của hai bài thơ. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Soạn bai trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng hoạt động 2 : đọc – tìm hiểu I. Đọc – tìm hiểu chú chuù thích thích : HS đọc GV đọc mẫu và hướng dẫn SGK trang 141 HS đọc Lưu ý HS ngắt nhịp các chú HS đọc phần chú thích SGK SGK thích 1,2,3 SGK HS trả lời - Tìm hieåu taùc giaû vaø hoøan caûnh saùng taùc hai baøi thô ? Hai bài thơ Cảnh khuya và Thất ngôn tứ tuyệt Nguyên Tiêu được làm theo theå thô naøo ? HS trả lời : Em hiểu gì vê thể thơ tứ - Theå thô coù 4 caâu, moãi caâu 7 tuyeät ? tiếng, gieo vần ở câu 1,2,4 HS trả lời ?E coù nhaän xeùt gì veà baûn Theå thô luïc baùt dòch thô “Raèm thaùng.

(148) gieâng”? ? Trong baøi thô phieâm aâm chữ Hán yếu tố nào được nhaéc laïi nhieàu laàn? Nguyeät laø gì? Hoạt động 3 : đọc – hiểu vaên baûn GV gọi HS đọc bài cảnh khuya. ? Hai câu đầu bài thơ tả cảnh gì ? ở đâu? Vào lúc naøo? Trong caûnh aáy taùc giaû vaän duïng ngheä thuaät gì? GV Các nhà thơ xưa thường ví tiếng đàn với tiếng suối hoặc tiếng suốt với tiếng haùt. Coân Sôn suoái chaûy rì raàm Ta nghe như tiếng đàn cầm beân tai (Nguyeãn Traõi) ? Caûnh khuya trong thô Baùc coù gì ñaëc saét? GV : Caûnh khuya traêng taïo nên vẻ đẹp của bức tranh nhiều tầng lớp, đường nét treân cao coù aùnh traêng bao truøm caây coå thuï, boùng caây truøm leân khoùm hoa vaø im trên mặt đất, bức tranh chỉ coù hai maøu saùng toái maø vaãn tạo nên vẻ đẹp lung linh, chậm chờn lại ấm áp, quấn quýt qua hai từ “Lồng” ?Hai caâu cuoái cuûa baøi thô theå hieän taâm traïng gì cuûa taùc giaû?. HS trả lời : nguyệt. HS thaûo luaän : Traêng. HS đọc bài Cảnh Khuya Đọc hai câu đầu HS trả lời. HS thaûo luaän. HS đọc hai câu cuối Caâu 3 : theå hieän nieàm say meâ trước vẻ đẹp của đêm trăng Câu 4 trước vẻ đẹp đó đã mở ra chieàu saâu taâm hoàn cuøa nhaø thơ : thao thức không ngủ được vì lo cho vậnh mệnh của đất nước. HS trả lời : chưa ngủ  cho thấy hai nét tâm trạng được mở ra. II. Đọc – hiểu văn bản 1/ Caûnh khuya - Cảnh trăng trong rừng vaøo luùc khuya. - Ngheä thuaät so saùnh, điệp từ “lòng”. Cảnh trăng mang vẻ đẹp hòa hợp gắng bó giữa aùnh traêng, caây coå thuï vaø hoa, aâm than cuûa tieáng suoái.. - Điệp ngữ :chưa ngủ”  Nieàm say meâ caûnh thieân nhiên và nổilo việc nước..

(149) ? Trong hai câu thơ ấy từ nào được lặp lại ? việc lặp laïi nhö theá coù taùc duïng gì? GV : Điệp từ : Chưa ngủ” đặt ở cuối câu 3 và đầu câu 4 là bản lề mở ra hai phía taâm traïng trong cuøng moät con người, niền say mê cảnh thieân nhieân vaø noåi lo vieäc nước. Hai nét tâm trạng ấy thể hiện sự hòa hợp, thống nhất giữa hai nhà thi sĩ và người chiến sĩ cách mạng trong vò laõnh tuï . GV gọi HS đọc bài nguyên tieâu GV cho HS đọc hai câu đầu ? Em nhaän xeùt gì veà hình aûnh khoâng gian vaø caùch mieâu taû khoâng gian trong baøi? ? Hai câu đầu tác giả sử duïng ngheä thuaät gì ? ngheä thuaät naøy coù taùc duïng gì ? GV : Từ “Xuân” được lặp lại ba lần đã nhấn mạnh sự diễn tả vẻ đẹp và sức sống mùa xuân đang tràn ngập đất trời, caùch mieâu taû toøan caûnh. GV cho HS đọc hai câu cuối ? Trong khung caûnh aáy ta thaáy xuaát hieän hình aûnh naøo? Sự việc gì? Đây có phải là con thuyền du ngoạn không? ? caû hai baøi thô ñieàu theå hieän taâm hoàn vaø phong thaùi cuûa Baùc nhö theá naøo? ? Hai baøi thô ñieàu mieâu taû trăng ở chiến khu Việt Bắc. Em haõy nhaän xeùt caûnh traêng trong moãi baøi thô ?. trước và sau đồng thời bộc lộ chieàu saâu noäi taâm cuûa taùc giaû.. HS đọc bài Nguyên tiêu HS thaûo luaän Khoâng gian cao roäng,baùt ngaùt, tràn đầy sức sống của mùa xuaân HS trả lời. HS đọc hai câu cuối HS trả lời. 2/ Raèm thaùng gieâng. - Từ láy gợi tả “lồng lộng” điệp từ “xuân” khung caûnh thieân nhieân traøng ngaäp aùnh traêng, saéc xuaân - HS trả lời. - Baøn baïc vieäc quaân, trăng ngân đày thuyền tinh thaàn laïc quan caùch mạng và lòng yêu nước cuûa Baùc. HS thaûo luaän Phong thaùi ung dung laïc quan HS thaûo luaän. HS đọc ghi nhớ. III. Ghi nhớ SGK trang143.

(150) Hoạt động 4 : Ghi nhớ *Daën doø : - Toùm taét noäi dung,ngheä thuaät hai baøi thô - Xem trước bài thành ngữ. Baøi 12 Phaàn B : Tieáng Vieät. THAØNH NGỮ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Nắm được khái niệm thành ngữ, ý nghĩa thành ngữ CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Thế nào là từ đồng âm? Cho ví dụ - Sử dụng từ đồng âm như thế nào? 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 :. Trong lời ăn tiếng nói hằng ngày nhiều lúc ta sử dụng thành ngữ một cách tự nhiên, không cố ý nhưng ngược lại tạo nên một hiệu quả giao tiếp tốt. Đó là sự sinh độn, gây ấn tượng mạng nơi người nghe, người đọc. Vậy thành ngữ là gì? Để hiểu rõ thành ngữ với những đặc điểm cuûa noù, chuùng ta vaøo baøi hoïc hoâm nay.. Hoạt động của thầy Hoạt động 2 : Thế nào là thành ngữ Bước 1 : GV cho HS đọc câu ca dao ? có thể thay một vài từ trong cụm từ này được khoâng? ? Cod theå theâm vaøo moät vaøi từ được không? ? có thể thay đổi vị trí các từ trong cụm từ được không? ? Từ nhận xét trên, em rút ra keát luaä gì veà ñaëc ñieåm caáu tạo của cụm từ “Lên thác. Hoạt động của trò. HS đọc câu ca dao HS trả lời : không. HS trả lời : không HS trả lời : không Cố định, không thể thay đổi. Ghi baûng I. Theá naøo laø thaønh ngữ: - Leân thaùc xuoáng gheành  Cụm từ cố định.

(151) xuoáng gheành” GV : Cụm từ trên cố định, không thể thay đổi hay thêm bớt, hoán đổi vị trí của nó đã biểu thị một ý hoàn chỉnh/ ? Em hieåu theá naøo laø thaønh ngữ ? Bước 2 : Nghĩa thành ngữ ? Cum từ “Lên thác xuống gheành” coù yù nghóa gì? ? Taïi sao noùi “Leân thaùc xuoáng gheành” ? Taïi sao noùi nhanh nhö chớp. ? Từ vị trí trên ta hiểu nghĩa của thành ngữ như thế nào? ? Em có biết thành ngữ nào mang nghóa ñen, nghóa chuyeån? GV : có một số thành ngữ vaãn coù caáu taïo khoâng coá định “Đứng núi này trong núi nọ” thành “ đứng núi naøy troâng nuùi khaùc” *Hoạt động 3 : Sử dụng thành ngữ Bước 1 : vai trò thành ngữ ? Neâu vai troø cuûa caùc thaønh ngữ ấy? ? thành ngữ có thể giữ chức vuï gì trong caâu? Bước 2 : Cái hay của việc sử dụng thành ngữ Tối lửa tắt đèn nghĩa là gì? ? Em coù theå thay theá thaønh ngữ “ Tắt lửa tối đèn” bằng cụm từ “Khi khó khăn hoạn nạn” được không? Dùng cụm từ nào hay hơn? Vì sao?. Ghi nhớ SGK. HS đọc ghi nhớ. HS trả lời - Trèo đèo lội suối - Gian nan, vaát vaû Nhanh vaø mau Mau lẹ đến mức so sánh như tia chớp Ghi nhớ SGK. Ghi nhớ : SGK. Nhaém maét xuoâi tay Đè đầu cưởi cổ Leân voi xuoáng choù HS đọc ví dụ SGK - Bảy nổi ba chìm : chủ ngữ - Tối lửa tắt đèn : phụ ngữ HS đọc ghi nhớ SGK III. Ghi nhớ SGK trang 144 IV. Luyeän taäp 1/ Giaûi nghóa caùc thaønh ngữ :. Khó khăn hoạn nạn Được, dùng thành ngữ hay hơn vì noù ngaén goïn vaø haøm xuùc hôn, coù tính bieåu caûm, tính hình tượng HS đọc ghi nhớ SGK. II. Sử dụng thành ngữ - Bảy nổi ba chìm với nước non - ….,phòng khi tối lửa tắt đèn có ……. a) + Sôn haøo haûi vò : những món ăn ngon lạ và sang troïng, quí hieám + Nem coâng chaû phượng : những món ăn.

(152) Hoạt động 4 : ghi nhớ ? Cho bieát caùi hay cuûa vieäc sử dụng thành ngữ? Hoạt động 5 : Luyện tập 1. Giải nghĩa các thành ngữ. 2) Keå vaéng taét truyeàn thuyết, ngụ ngôn để thấy rõ các thành ngữ con rồng cháu tiên . Eách ngồi đáy giếng 3) Điền thiêm các yếu tố để có thành ngữ trọn vẹn. Daën doø : - Học ghi nhớ - Laøm baøi taäp - Chuaån bò baøi vieát soá 3. HS laøm baøi taäp. ngon quí b) + Khoûe nhö voi : coù sức mạnh như voi + Tứ cố vô thân : Boán beân chaúng coù ai laø thaàn thuoäc c) + Da moài toùc söông : Da bò ñoân saåm nhö mai con đồi mồi, tóc bạc (giaø) 2/ Keå vaéng taét truyeàn thuyết, ngụ ngôn để thấy rõ các thành ngữ con roàng chaùu tieân , Eách ngoài đáy giếng 3) Ñieàn theâm caùc yeáu toá để có thành ngữ trọn vẹn + Lời ăn tiếng nói + Moät naéng hai söông + Ngaøy laønh thaùng toát + No côm aám aùo + Baùch chieán baùch thaéng + Sinh cô laäp nghieäp.

(153) Baøi 12 Phaàn C : Taäp laøm vaên CAÙCH LAØM BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM VEÀ TAÙC PHAÅM VAÊN HOÏC I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Trình baøy caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc - Tập trình bài cảm khĩ về một số tác phẩm đã học trong trương trình CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : -muốn phát biểu cảm súcvà suy nghĩ ta thường dùng phương thức biểu đạt nào ?tự sự vaø mieâu taû nhaèm muïc ñích gì ? 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Chúng ta đã biết thế nào là bài văn biểu cảm .Để làm được bài văn biểu cảm về tác phaåm vaên hoïc thì phaûi laøm nhö theá naøo ? Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2: tìm hiểu cách I. Tìm hieåu caùch laøm laøm baøi vaên bieåu caûm veà taùc vaên bieåu caûm veà taùc phaàm vaên hoïc . phaåm vaên hoïc Bước 1: đọc bài văn “cảm -Đọc bài văn “Cảm nghĩ Học sinh đọc bài văn nghó veà moät baøi ca dao” . veà moät baøi ca dao” Bước 2 : gọi học sinh trả lời . Coù boán caûm nghó ?baøi ca dao naøy goøm maáy + Cảm nghĩ về người cảm nghĩ ? mỗi cảm nghị từ HS trả lời thân của mình ở xa đang đâu đến đâu ? hướng về quê. ?taùc giaû nghó nhö theá naøo veà + Tưởng tượng cảnh Hai câu đầu ? từ ngữ nào ngoùng troâng vaø tieáng cho thấy điều đó ? kêu, tiếng nấc của người ?đọc hai câu kế , tác giả troâng ngoùng..

(154) tưởng tượng ra điều gì ? Đọc hai câu ca dao thứ ba taùc giaû coù caûm nghó gì? ? Hai câu cuối sự vật nào đã gợi nên cảm nghĩ ? Taùc giaû phaùt bieåu caûm nghó của mình bằng cách tưởng tượng liên tưởng, hồi tưởng, suy ngaãm veà caùc hình aûnh, chi tieát cuûa noù. Haõy chæ ra caùc yeáu toá trong baøi vaên ? ?Dựa trên kết quả vừa tìm hieåu, em cho bieát phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc laø ta phaûi laøm gì? ?Baøi vaên phaùt bieåu caûm nghó treân goàm maáy phaàn chính ? Đó là những phần nào ? nhieäm vuï moãi phaàn ?. + Caûm nghó veà soâng Ngaân + Caûm nghó veà soâng Taøo Kheâ.. HS đọc ghi nhớ SGK. Goàm 3 phaàn Mở bài : Giới thiệu Thân bài : lần lượt trình bày caùc caûm xuùc, suy nghó Keát baøi : Caûm nghó chung GV Hướng dẫn học sinh dựa HS thảo luận vaøo caûm nghó baøi ca dao treân maø hình thaønh daøn yù chung cho baøi vaên phaùt bieåu caûm nghó veà moät taùc phaåm vaên hoïc HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 3 : ghi nhớ Hoạt động 4 : luyện tập HS phaùt bieåu 1/ Phaùt bieåu caûm nghó veâ HS laøm baøi taäp moät baøi thô 2/ Laäp daøn yù cho baøi phaùt bieåu caûm nghó veà moät baøi thô “Hoài höông ngaãu thö”. II. Ghi nhớ : SGK trang 147 III. Luyeän taäp 1/ Phaùt bieåu caûm nghó veà moät baøi thô 2/ Laäp daøn yù cho baøi phaùt bieåu caûm nghó veà baøi thô « Hoài höông ngaãu thö » Daøn yù : a)Mở bài : « Hồi hương ngẫu thư » gợi nhiều ấn tượng b) Thaân baøi : + Khaâm phuïc tình caûm sâu nặng của tác giả đối với quê hương.

(155) + Thông cảm với tâm traïng cuûa taùc giaû c) Keát baøi : đồng cảm với những người xa quê nhưng tình cảm luôn hướng về quê höông * Daën doø : - Học ghi nhớ và xem bài cũ - Chuaån bò baøi « Luyeän noùi : Phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc »..

(156) Baøi 13 Phaàn A : Vaên baûn TIEÁNG GAØ TRÖA I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Cảm nhận được vẽ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ, tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ - Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua những chi tiết tự nhieân, bình dò cuûa baøi thô. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Đọc thuộc lòng hai bài thơ : « Cảnh khuya » và « Rằm tháng giêng » ? giới thiệu về taùc giaû ? - Neâu yù nghóa baøi thô ? 2. Bài mới : * Hoạt động 1 : giới thiệu bài Tieáng gaø tröa aâm thanh moäc maïc bình dò moäc maïc cuûa laøng queâ Vieät Nam vang lên khơi gợi trong lòng người đọc bao điều suy nghĩ. Để cảm nhận được trái tim chân thaønh tha thieát cuûa Xuaân Quyønh, chuùng ta cuøng tìm hieåu baøi thô. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Đọc hiểu chú I. đọc hiểu chú thích : 1/ Taùc giaû : thích HS đọc văn bản và phần chú - Xuân Quỳnh (1942GV hướng dẫn HS đọc và thích 1988) quê ở Hà Tây, là tìm hieåu chung veà taùc giaû, nhaø thô xuaát saéc trong taùc phaåm cuûa baøi thô HS tìm boá cuïc thơ hiện đại Việt Nam - Baøi thô tieáng gaø tröa chia 2 phaàn - Thô gaàn guõi, bình dò làm mấy đoạn ? Nêu nội - Từ đầu ….sột soạt : kỉ niệm 2/Taùc phaåm : dung mỗi đoạn thời thơ ấu - Bài thơ được viết trong - Đoạn còn lại : lúc trưởng thờikì đầu của cuộc.

(157) thaønh HS trả lời Từ việc người chiến sĩ trên đường hành quân, nghe tiếng ? Cảm hứng của tác giả được gà nhơ lại kỉ niệm ấu thơ, nhớ về người bà kính yêu khơi gợi từ sự việc gì? Hoạt động 3 : Đọc – hiểu vaên baûn. ? Maïch caûm xuùc trong baøi thô dieãn bieán nhö theá naøo?. Gọi HS đọc 6 khổ đầu Tiếng gà trưa đã gợi lại trong tâm trí người chiến sĩ những hình ảnh và kỉ niệm naøo?. Qua những kỉ niệm trên đã gợi lại tình cảm ra sao của người cháu đối với bà? ? hình ảnh ngườibà trong kỉ nieäm cuûa chaùu coù neùt naøo noåi baäc? ? Caûm nhaän cuûa em nhö theá nào về hình ảnh người bà qua baøi thô : Tay bà khom soi trứng Dành từng quả chắt chiu …bà lo cha đàn gà toi Mong trời đừng sương muối GV : Người bà đã dành trọn tình yeâu thöông cho chaùu, daønh duïm tieàn may quaàn aùo. Trên đường hành quân, người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà trưa, nhảy ổ, gợi về những kỉ nieän aáu thô. Hình aûnh gaø maùi mơ, mái vàng. Hình ảnh người bà kính yêu, sự chắt chiêu chăm sóc cho cháu cùng với những ước mơ nhỏ bé của tuổi thô , tieáng ga tröa ñi vaøo cuoäc chiến đấu cùng với người chieán só. HS đọc 6 khổ đầu Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng và ổ trứng hồng, tuổi thơ tò mơ xem gà đẻ bị bà mắng, hình ảnh người bà chắc chiu daønh duïm chaêm lo cho cháu được bộ quần áo mới. Tình caûm traân troïng yeâu quí đối với bà. Taàn taûo chaéc chiu trong caûnh nghèo, bảo ban nhắc nhở cháu. HS thaûo luaän. kháng chiến chống Đế Quoác Mó, in trong taäp “Hoa doïc chieán haøo” (1968) - Theå thô 5 tieáng “nguõ ngoân” II. Đọc hiểu văn bản. 1/ Kỉ niệm thời thơ ấu - Hình aûnh gaø maùi mô, gaø mái vàng và ổ trứng - Tuoåi thô toø moø xem gaø đẻ - Baø chaét chiu mua cho cháu bộ quần áo mới.  Những kỉ niệm đẹp –của tuoåi thô veà tình baø chaùu..

(158) mới cho cháu, bảo ban nhắc nhở cháu, ngay cả khi trách maéng, cuõng laø vì thöông chaùu GV gọi HS đọc hai khổ thơ cuoái ? Theo em tình caûm cuûa người cháu đối với bà, đối với quê hương được thể hiện nhö theá naøo ?. HS đọc hai khổ thơ cuối Từ sự kính mến yêu thương dẫn đến tình cảm cao hơn đó là tình yêu quê hương đất nước . “Cháu chiến đấu hôm nay Vì loøng yeâu toå quoác Vì xoùm laøng thaân thuoäc Baø ôi cuõng vì baø” ? Baøi thô laøm theo theå thô 5 Caùch gieo vaàn : khoå 2, 3 traéng tiếng nhưng có chổ biến đổi – nắng – mắng : khổ 8 quốc – rất linh hoạt. Em có nhận thuoäc xeùt gì veà caùch gieo vaàn, soá Khoå 1,2,3,5,8 khoå thô nhieàu caâu thô trong moãi khoå thô hôn boán 4 caâu Khổ 2, 3, 4, 7 câu thơ đầu trong moãi khoå chæ coù ba tieáng “Tieáng gà trưa” trong thơ năm chữ. ? Cách lặp lại tiếng gà trưa 4 Mỗi lần nhắc lại câu thơ gợi ra lần trong bài có tác dụng gì ? một hình ảnh kỉ niệm thời thơ ấu. Nó vừa như sợi dây liên kết vừa như điểm nhịp cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ Hoạt động 4 : ghi nhớ tình. ? Em haõy neâu nhaän xeùt noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô ? Hoạt động 5 : luyện tập. * Daën doø : - Học bài thơ, tác giả và ghi nhớ - Chuẩn bị bài “Một thứ quà của lúa non” trang 159. 2/ Lúc trưởng thành “Cháu chiến đấu hôm nay Vì loøng yeâu toå quoác Vì xoùm laøng thaân thuoäc Baø ôi cuõng vì baø”  Tình caûm yeâu thöông kính trọng bà đã khắc sâu thêm tình cảm đối với quê hương đất nước.. III. Ghi nhớ SGK trang 151 IV. luyeän taäp.

(159) Baøi 12 Phaàn B : Tieáng Vieät ĐIỆP NGỮ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Nắm được khái niệm điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ - Biết sử dụng khi cần thiết CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Thành ngữ là gì ? cho ví dụ - Sử dụng thành ngữ như thế nào? 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 : “Nhớ ai ra ngẫn vào ngơ-nhớ ai, nhớ ai bây giờ nhớ ai” (ca dao). Đọc câu ca dao, thấy hay thích thúc vì nhờ điệp ngữ (hay gọi là phép lặp) là biện pháp tu từ ta thường hay gặp trong tác phẩm văn học (thơ-văn). Điệp ngữ là gì? Tác dụng của nó? Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Điệp ngữ và I. Điệp ngữ và tác dụng tác dụng của điệp ngữ của điệp ngữ GV cho HS đọc lại bài tiếng HS đọc khổ đầu và cuối của 1/ Tìm hieåu baøi baøi tieáng gaø tröa gà trưa khổ đầu và cuối Nghe xao động năng trưa HS trả lời : Nghe , vì ? Ở khổ đầu và cuối có Nghe bàn chân đỡ mỏi những từ ngữ nào được lặp Nghe goïi veà tuoåi thô laïi? Vì loøng yeâu toå quoác Vì xoùm laøng thaân thuoäc ? Hai từ “nghe” khổ đầu và Nghe : nhấn mạnh âm thanh Baø ôi cuõng vì baø “vì” khổ cuối bài thơ, tác giả Vì : nhấn mạnh lí do chiến đấu Vì tiếng gà cục tác muoán nhaán maïnh ñieàu gì? GV : Caùch laëp laïi nhö vaäy gọi là điệp ngữ, từ ngữ được.

(160) lăp lại gọi là điệp ngữ. Thế nào là điệp ngữ ? điệp HS đọc ghi nhớ ngữ có tác dụng gì? Hoạt động 3 : các dạng điệp ngữ GV cho HS đọc ví dụ a ? Tìm điệp ngữ trong ví dụ a Điệp ngữ nối tiếp vaø em coù nhaän xeùt gì veà caùch duøng trong ví duï naøy ? ? Em hãy cho biết cách dùng Điệp ngữ cách quãng điệp ngữ trong khổ thơ đầu cuûa baøi tieáng gaø tröa coù gì khaùc? GV cho HS đọc ví dụ b ? Tìm điệp ngữ, nhận xét về cách dùng điệp ngữ trong khoå thô?. HS đọc ví dụ b Điệp ngữ chuyển tiếp. ? Điệp ngữ có nhiều dạng, đó là những dạng nào? Hoạt động 4 : luyện tập 1. Tìm điệp ngữ trong đoạn trích, taùc giaû muoán nhaán maïnh ñieàu gì ? 2. Tìm điệp ngữ, cho biết thuoäc daïng naøo? 3,4 Làm ở nhà Chuaån bò luyeän noùi phaùt bieåu caûm nghæ veàn moät taùc phaåm vaên hoïc.. HS đọc ghi nhớ. 2/Ghi nhớ SGK trang 152 III. Các dạng điệp ngữ : 1/ Tim hieåu baøi - Chuyện kể từ nổi nhớ saâu xa Thöông em, thöông em thöông em bieát maáy.  điệp ngữ nối tiếp -Nghe xao động nắng tröa - Nghe bàn chân đỡ mỏi - nghe goïi veà tuoåi thô  Điệp ngữ cách quảng - Cuøng troâng laïi maø chaúng thaáy - Thấy xanh xanh những maáy ngaøn daâu Ngaøn daâu xanh ngaét moät maøu. 2/ ghi nhớ SGK trang 152 III. Luyeän taäp 1/ Tìm điệp ngữ, tác giả muoán nhaán maïnh ñieàu gì.. HS laøm baøi taäp Baøi taäp 1 trang 153/SGK Một dân tộc, dân tộc đó : khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa daân toäc Trông : nhấn mạnh sự mong đợi Baøi taäp 2 trang 153/SGK 2/ Tìm điệp ngữ cho biết Xa nhau : điệp ngữ cách quãng thuộc dạng nào Một giấc mơ : điệp ngữ chuyển tieáp. Daën doø : - Laøm baøi taäp 4 trang 153 - Học ghi nhớ - Chuẩn bị bài “Chơi chữ” trang 163.

(161) Phaàn C : Laøm vaên. LUYEÄN NOÙI : PHAÙT BIEÅU CAÛM NGHÓ VEÀ TAÙC PHAÅM VAÊN HOÏC I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Cũng cố kiến thức về cách làm bài phát biểu cảm nghĩ vê tác phẩm văn học - Luyện nói và phát biểu cảm nghĩ miệng trước tập thể, bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ về tác phaåm vaên hoïc. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Theá naøo laø phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc? - Caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc coù boá cuõ nhö theá naøo? 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Để củng cố làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Hôm nay chúng ta sẽ thực hieän luyeän noùi. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Kiểm tra sự chuẩn bị của HS GV ghi đề bài lên bảng Đề : Phát biểu cảm nghĩ GV hướng dẫn yêu cầu trước cuûa em veà moät trong hai tieát luyeän noùi baøi thô cuûa chuû tòch Hoà Hình thức : Chí Minh : “Caûnh Noùi to roõ raøng, maïch laïc, khuya”, “Raèm thaùng thay đổi ngữ điệu gây hấp gieâng” daãn loâi cuoán Tư thế tự nhiên, tự tin, biết quan sát lớp khi nói Noäi dung : Nêu được cảm nghĩ về giá trò taùc phaåm vaên hoïc Hoạt động 3 : thực hành.

(162) luyeän noùi Bước 1 : Dựa vào dàn bài caùc nhom thaûo luaän. HS thaûo luaän nhoùm + Nhóm 1 : Tìm hiểu cách mở bài và cảm nghĩ hai câu đầu baøi thô “Caûnh khuya” + Nhoùm 2 : Neâu caûm nghó hai caâu cuoái vaø phaàn keát baøi “caûnh khuya” + Nhóm 3 : Dịch nghĩa và mở baøi “ Raèm thaùng gieâng” + Nhoùm 4 : Trình baøy phaàn thaân baøi vaø keát baøi “Raèm thaùng gieâng” .. Bước 2 : Các nhóm cử đại diện trình bày trước lớp. Các nhoùm khaùc goùp yù boå sung . Bước 3 : Giáo viên nhận xét cho ñieåm Hoạt động 4 : Tổng kết Öu ñieåm Khuyeát ñieåm * Daën doø : - Sửa bài của mình - Chuaån bò baøi “ Oân taäp vaên bieåu caûm” trang 168. Daøn baøi : 1/ Mở bài : Giới thiệu bài thơ và nêu caûm nghó khaùi quaùt 2/ Thaân baøi : Nêu cảm nhận tưởng tượng về hình tượng thơ trong taùc phaåm - Cảm nghĩ về từng chi tiết (thứ tự trước sau) - Caûm nghó veà taùc giaû cuûa baøi thô 3/ Keát baøi : Tình cảm của em đối với baøi thô.

(163) Phaàn C : Laøm vaên Tuaàn 14- Tieát 57 LAØM THÔ LUÏC BAÙT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Hiểu được luật thơ lục bát - Coù cô hoäi taäp laøm thô luïc baùt CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS 1 Giaùo vieân - SGK, saùch tham khaûo, giaùo aùn 2. Hoïc sinh - Xem bài trước SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : 2. Bài mới : giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Lục bát là thể thơ độc đáo của văn học dân tộc Việt Nam. Đó cũng là thể thơ rất thông dụng trong văn chương và trong đời sống. Song thực tế có nhiều người chưa nắm được thể thơ này. Do vậy tập làm thơ lục bát là một yêu cầu chính đáng. Tiết học naøy seõ giuùp hieåu vaølaøm thaønh thaïo theå thô naøy. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : tìm hiểu lục I. Luaät thô luïc baùt Anh đi anh nhớ quê nhà thô luïc baùt HS đọc bài ca dao Gọi HS đọc bài ca dao B B B T B BV GV ghi baøi ca dao leân baûng Nhớ canh rau muống nhớ HS trả lời - Caëp thô luïc baùt moãi doøng T B B T T + Coù 6 tieáng vaø 8 tieáng coù maáy tieáng caø daàm töông + 6 caâu tieáng, 8 caâu tieáng ? Vì sao goïi laø luïc baùt B B BV Hoạt động 3 : GV vẽ sơ đồ Nhớ ai dãi nắng dầm leân baûng T B B T B Caùc tieáng coù thanh huyeàn vaø ? Theá naøo laø thanh baèng ? Söông thanh ngang (khoâng daáu) laø theá naøo laø thanh traéc? BV thanh baè n g kyù hieä u laø B. caù c Löu yù : Vaàn kyù hieäu V Nhớ ai tát nước bên tieáng coù thanh saéc, hoûi, ngaõ, ? Xaùc ñònh thanh baèng, T B T T B.

(164) thanh traéc vaø vaàn trong baøi thô Hoạt động 4 : ghi nhớ ? Qua phần thực hành em haõy phaùt bieåu veà luaät thô luïc baùt? Hoạt động 5 : luyện tập 1/Ñieàn noái tieáp thaønh baøi vaø đúng luật. naëng laø thanh traéc kyù hieäu laø T. HS thự hành trên bảng HS đọc ghi nhớ. 2/ Sửa câu cho đúng. 3/ Chia ra hai đội, đội 1 làm câu lục, đội 2 làm câu bát và ngược lại.. Daën doø : - Học ghi nhớ - Moãi baïn ñaët hai baøi ca dao - Chuaån bò « OÂn taäp vaên bieåu caûm » trang 168. đường hôm nao. BV B B II. Ghi nhớ SGK trang 156 III. Luyeän taäp 1/ Ñieàn noái tieáp thaønh bài và đúng luật -Em ơi đi học đường xa Coá hoïc cho gioûi keûo baø meï mong Anh ơi phấn đấu cho bền Mỗi năm mỗi lớp cố lên thành người 2/ Sửa câu cho đúng luật - Vườn em cây quí đủ loøai Coù cam coù quyùt coù xoøai coù na - Thieáu nhi laø tuoåi hoïc haønh Chúng em phấn đấu cố thaønh troø ngoan 3/ Hôm nay lớp có dự giờ Chúng em chuẩn bị để chờ thầy cô.

(165) BAØI 14 - Tuaàn 14- Tieát 58 Phaàn A : vaên baûn MỘT THỨ QUAØ CỦA LÚA NON : CỐM (Thaïch Lam) I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh -Cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa trong một thứ quà độc đáo và giản dị cuûa daân toäc . -Thấy và chỉ ra sự tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc trong lối văn tùy bút của Thạch Lam II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH : - Giaùo aùn , SGV, SGK. - Tranh, aûnh veà Coám, laøng Coám, coâ gaùi laøng Voøng gaùnh coám ñi baùn rong - Chaân dung thaïch lam (neáu coù) III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1/ Kieåm tra baøi cuû - Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “tiếng gà trưa” - Em haõy neâu nhaän xeùt noäi dung vaø ngheä thuaät baøi thô . - Caûm nghó cuûa em veà tình baø chaùu trong baøi thô naøy . 2/ Bài mới :  Hoạt động 1 :Giới thiệu bài . Trong chương trình văn học lớp 6, các em đã được tác giả Nguyễn Tuân cho chiêm ngưỡng một bứt tranh tuyệt đẹp của vùng đảo Cô Tô qua thể loại bút kí. Hôm nay các em sẽ được biết thêm về thể loại mới đó là tùy bút. Tùy bút thuộc loại kí nhưng giàu tính biểu cảm , gần với thơ . em sẽ nhận ra được thể loại này là bài “một thứ quà của.

(166) lúa non : cốm” rút từ tập tùy bút duy nhất của người nghệ sĩ tài hoa Thạch Lam – Hà Nội băm sáu phố phường Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng * hoạt độg 2: Đọc – tìm -học sinh đọc phần chú I.Đọc tìm hiểu chú thích : hieåu chuù thích . thích daáu sau - hãy trình bày những hiểu -hoạt động cá nhân :đọc 1/ Tác giả : bieát cuûa em veà taùc giaû chú thích trả lời . Thạch lam (1910-1942) ở thaïch lam . haù noäi laø moät caây buùt vaên xuoâi ñaët saéc , thaønh vieân của nhóm tự lực văn đoàn trước cách mạng -Văn bản “một thứ quà của - hoạt động cá nhân . thaùng 8/1945 . lúa non :cốm” trích từ đâu? 2/ taùc giaû : Giáo viên hướng dẩn học Rút từ tập tùy bút “Hà sinh cách đọc tác phẩm : noäi baêm saùu phoá Giọng đọc tình cảm tha thiết -Học sinh đọc văn bản . phường” traàm laéng, chaân thaät, eâm . Giáo viên đọc mẫu phần đầu , theo em vaên baûn chia laøm maáy -Hoïc sinh phaùt bieåu theo phaàn ? sự phân chia của mình . Giaùo vieân: boá cuïc nhö sau : Đoạn 1:từ đầu chiếc thuyền rồng : từ hương thơm của lúa non gợi nhớ đến cớm và sự hình thành hạt cớm . Đoạn 2 : Tứ “Cớm” là thức quà riêng biệt  kính đáo nhũn nhaën : Coám giaù trò vaên hoùa gắn liền với phong tục sêu tết cuûa daân toäc . II.ĐỌC –hiểu văn bản : Đoạn 3 :phần còn lại : bàn 1/ Höông vò cuûa coám cách thưởng thức cốm . *hoạt động 3: đọc - hiểu văn baûn : -Hoạt động cá nhân . Ngửi thấy : Cảm súc của tác giả bắc đầu -Höông thôm cuûa laù sen . tứ đâu ? nhờ giác quan nào là -Höông thôm cuûa luùa non chuû yeáu ? –Höông vò ngaøn hoa coû . Höông vò cuûa coám laø höông vò -Hoïc sinh tìm chi tieát . sử dụng cacs động từ , gì ? tính từ . -Giáo viên đoạn văn miêu tả Tình yêu của nhà thơ đối nàu thắm đậm cảm xúc của.

(167) tác giả từ ngữ chọn lộc tinh tế , caâu vaên coù nhieäp ñieäu, gaàn như một đoạn thơ bằng văn xuoâi -cách dẫn nhập vào bài rất tự nhiên , gợi cảm, cho ta thấy sự tinh teá cuûa ngoài buùt Thaïch Lam . Nghề làm cốm lớn nhất ở ñaâu ? Taïi sao taùc giaû khoâng taû tæ mæ coâng vieäc laøm coám ? Thay vào đó tác giả đã tả hình aûnh naøo ? vì sao ? Tác giả đã ca ngợi cốm như một thứ quà như thế nào ?được duøng nhieàu nhaát , phoå bieán nhaát tring dòp naøo ? Giaùo vieân : giaù trò cuûa coám, vược lên một thứ quà hàng ngày để trở thành một thứ lễ vaät raát trang troïng: thanh quyù , leã teát, sính leã trong phong tuïc cưới hỏi “để anh đem cốm ñem hoàng sang xin”. Taùc giaû nhaän xeùt nhö theá naøo veà tuïc leä duøng hoàng , coám laøm đồ sêu tết của nhân dân ta ? Sự hòa hợp tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích trên những phương diện nào ? - Tác giả đã phê phán thấm thía những tục lệ mới nảy sinh ra sao ? - Cốm vốn là một thứ quà bình dị , nhưng để thưởng thức được hương vị thanh nhã của nó đồi hoûi phaûi bieát caùch . taùc giả đã chỉ cách thưởng thức như thế nào ? - Em có những đề nghị ấy. với cảnh sắc và hương vị cuûa vuøng noâng thoân Haø Noäi .. -Hoạt động cá nhân. -Hoïc sinh tìm chi tieát . -Hoạt động cá nhân .. -Hoạt động cá nhân .. -Hoạt động cá nhân .. -Hoạt động cá nhân . -Hoïc sinh suy nghó .. 2/Coẫm laø thöùc quaø rieâng bieät : -Leã Teát . -Sính leã trong phong tụcngảy cưới . Ngợi ca giá trị đặc sắc cuûa coám ..

(168) khoâng ? vì sao ? -Học sinh đọc ghi nhớ * Hoạt động 4:ghi nhớ - Haõy neâu caûm nghó cuûa em SGK/163 III.Ghi nhớ: (SGK/163) về những nét đặt sắc của baøi vaên IV. Luyeän taäp : * hoạt động 5: luyện tập : BT2:Giaõ gaïo thì oám . giaõ -Giáo viên hướng dẩn HS cốm thì khỏe (tục ngữ) . laøm baøi taäp 2 Saùng naùt trong …(Ng - Giaõ gaïo thì oám , giaõ coám Ñình Thi ) thì khỏe (tục ngữ). *Cuûng coá : -Nhắc lại những đặt điểm của thể tùy bút ? cảm nghĩ về những nét đặc sắc của bài văn và câu chốt của bài (Cốm là thứ quà …An nam ) *Daën doø : -Viết ghi nhớ vào tập . -Soạn bài “Sài Gòn Tôi Yêu”.. Phaàn B : vaên baûn CHƠI CHỮ I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - hiểu được thế nào là chơi chữ - Hiểu được một số lối chơi chữ thường dùng - Bước đầu cảm thụ được cái hay của phép chơi chữ II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH : - Sách ngữ văn 7, Giáo án , SGV, SGK. - Mẫu ví dụ chơi chữ - Bảng phụ ghi nhớ III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1/ Kieåm tra baøi cuû - Khái niệm và tác dụng của điệp từ ? cho ví dụ - Coù maáy daïng ñònh nghóa? keå ra 2/ Bài mới :  Hoạt động 1 :Giới thiệu bài .. Trong cuộc sống cũng như trong văn chương có một biện pháp được mọi người sử dụng khá phổ biến, thậm chí người lớn và các em học sinh nhỏ tuổi cũng thích sử dụng biện pháp này..

(169) Vậy các em có biết biện pháp đó là gì không? Đó là biện pháp chơi chữ. Thế chơi chữ là gì? Có mấy lối chơi chữ ? bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó.. Hoạt động của thầy Hoạt động 2 : tìm hiểu thế nào là chơi chữ ? Giaùo vieân treo baûng phuï (ví duï 1 /163) Học sinh đọc ví dụ ? Trong ví dụ đó từ nào được nhaéc laïi nhieàu laàn ? ? Đó là biện pháp nghệ thuật gì? ? Thế nào là điệp ngữ ? ? Trở lại ví dụ, em có nhận xét gì về nghĩa của các từ “lợi” trong bài ca dao đó? ? Nghóa khaùc xa nhau nhöng phaùp aâm thì sao? ? Hiện tượng đó ta gọi là gì? ? Thế nào là từ đồng âm? ? Từ “lợi” xuất hiện ba lần trong baøi ca dao nhöng nghóa laïi khoâng gioáng nhau. Vaäy theo em việc sử dụng từ “lợi” nhö treân coù taùc duïng gì? GV chốt : Lối dùng từ mà lợi duïng ñaëc saéc veà aâm, veà nghóa để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước làm cho câu văn hấp dẫn và thú vị nh ở ví dụ trên, người ta gọi là chơi chữ ? Vậy chơi chữ là gì? Em nào nhaéc laïi? Cho ví duï Họat động 3 : Tìm hiểu các lối chơi chữ ? Nhìn laïi ví duï/163 cho bieát việc sử dụng từ “lợi” ở câu cuối của bài là dựa vào hiện tượng gì của từ ngữ? ?Vậy lối chơi chữ thường gặp đầu tiên là gì ?. Hoạt động của trò. Lợi Điệp ngữ. Ghi baûng I. Thế nào là chơi chữ ? Tìm hieåu :. Lợi 1 : lợi ích Lợi 2,3 : nướu răng. Caù nhaân Nghóa khaùc nhau (lợi 1 : lợi ích, lợi 2, 3 : nướu răng) Gioáng nhau. Từ đồng âm Tạo sự dí dỏm, hài hước. Đọc ghi nhớ Caù nhaân. Từ đồng âm.  Lợi dụng sự đặc sắc về aâm, veà nghóa, taïo saéc thái dí dỏm, hài hước, caâu vaên haáp daãn. 2/ Ghi nhớ : SGK/164 II. Các lối chơi chữ: 1/ Tìm hieåu Lợi : từ đồng âm.

(170) ?Giaùo vieân treo baûng phuï (Ví duï 1,2,3,4) Học sinh đọc ví dụ 1 ? Trong ví dụ 1, có dùng 1 từ rất lạ. Đó là từ nào? ? Từ “ranh nướng” được dùng để thay thế cho từ nào? ? Caùc em coù nhaän xeùt gì veà cách nói đó ? tại sao lại dùng nhö theá Giáo viên bổ sung : hơn nữa , từ “tiếng tăm” đi cùng với từ “nồng mặc”  tạo sự tương phaûn nhö caøng nhaán maïnh hôn về sự mỉa mai, châm biếm ấy? ?Vậy lối chơi chữ thứ hai nữa laø gi? ?Học sinh đọc ví dụ 2 + có nhaän xeùt gì veà ví duï naøy? Học sinh đọc ví dụ 3, chỉ ra hiện tượng chơi chữ trong ví duï aáy ? có nhận xét gì về lối dùng từ nhö theá ? ? chuùng ta coù theâm moät loái chơi chữ nữa đó là gì? ? Học sinh đọc ví dụ 4 + chỉ ra lối chơi chữ trong ví dụ đó Giaùo vieân ñöa theâm ví duï “Ñi tu phaät baét aên chay Thịt chó ăn được, thịt cày thì khoâng » ? Em coù nhaän xeùt gì veà nghóa của hai từ « thịt chó, thịt caøy » ? ? Nhìn laïi taát caû caùc ví duï vaø cho biết có mấy lối chơi chữ thường dùng ? ? Nhö vaäy, caùc em thaáy chôi chữ thường được dùng ở đâu ? Giáo viên chốt  HS đọc ghi nhớ. Ranh tướng Danh tướng. Ranh tướng  Traïi aâm. Caùch noùi traïi aâm, duøng để châm biếm, giễu cợt Na-va.. Loái noùi traïi aâm Lặp phụ ânm đầu  hấp daãn. Meânh moâng  ñieäp aâm Meøo caùi – maùi keøo. Meøo caùi – maùi keøo  Noùi laùy Saàu rieâng – vui chung. Gioáng nhau  Từ đồng nghĩa Kể 5 lối chơi chữ. Trong cuoäc soáng, vaên, thô,…. Caù nhaân.  Noùi laùy Saàu rieâng – vui chung  traùi nghóa. 2/ ghi nhớ SGK/165. III. Luyeän taäp : 1/165 : những từ ngữ được dùng để chơi chữ : Liu điu, hổ lửa, mai gầm,.

(171) Hoạt động 4 : luyện tập Học sinh đọc + nhắc lại yêu cầu của bài tập 1/165  hoạt động nhóm Giaùo vieân choát Học sinh đọc + giáo viên nhắc laïi yeâu caàu baøi taäp 2/165 Giaùo vieân choát Học sinh đọc + nhăc lại yêu caàu baøi taäp 4 Giaùo vieân choát : giaûi thích nghĩa của hai từ « cam » trong baøi ca dao. Nhoùm Thi ñua toå. Caù nhaân. raùo, laèn, traâu loã 2/165 : Những tiếng chỉ caùc vaät gaàn guûi - Thịt mở, dò, nem, chả. - Nứa tre, trúc hóp  Chơi chữ (gần nghĩa) 4/166: Bác Hồ đã dùng lối chơi chữ đồng âm “cam” 3/166 : Veà nhaø. * Daën doø - Hoïc baøi – laøm baøi taäp 3/166 - Chuẩn bị bài “Chuẩn mực sử dụng từ” - Khi sử dụng từ cần phải chú ý đến điều gì ? cho ví dụ từng kiểu. Phaàn B : Tieáng Vieät. CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Hiểu được các yêu cầu trong việt sử dụng từ . -trên cơ sở nhận thức các yếu tố đó , tự kiểm tra thấy được những nhược điểm của bản thân trong việt sử dụng từ , có ý thức dùng từ , đúng chuan mực , tránh thái độ cẩu thả nhö noùi, Vieát . II.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1/Kieåm tra baøi cuû : -thế nào là chơi chữ ? - Em hảy trình bày sự hiểu biết của mình về cách chơi chữ ? cho VD minh hoạ ? 2/ Bài moới : *Hoạt động 1:giới thiệu bài ..

(172) *trong khi nói và viết , do cách phát âm không chính xát , cách sử dụng từ chưa đúng nghĩa , chưa đúng sắt thái biểu cảm , hoặc chưa đúng ngữ pháp hoạt lạm dụng từ địa phương , từ hán việt mà ta dễ gây ra tình trạng khó hiểu hoặc hiểu lầm . Vậy để giúp các em viết và nói đúng trong khi giao tiếp chúng ta hải cùng nhau tìm hiểu qua bài “ chuan mực sử dụng từ” .. Hoạt động của thầy *hoạt động 2 :tìm hiểu yêu cầu sử dụng từ đúng âm , đúng chính tả : - giaùo vieân cheo baûn phuï caùc VD I SGK . ? yêu cầu các học sinh đọc các VD đó . ? các từ in đậm trong các ví VD đó dùng đúng hây sai aâm , sai chính taû ? ? nếu sai em sửa lại cho đúng ?. Hoạt động của trò. ? vaäy thì nguyeân nhaân naøo dẫn đến việt sai âm, sai chính tả đó ?. Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm . Việc viết từ sai chính tả có thể do nhieàu nguyeân nhaân Nhaân : -sai vì gần âm , nhớ không chính xác : khoảng khắc – khoảnh khắc , “bập bẹ” viết thaønh “taäp tuïc”. Do ảnh hưởng của tiếng địa phöông khoâng phaân bieät : n/l (Baéc boä ),d/v (Nam Boä 0, x/s hoặc không phân biệt thanh hỏi với thanh ngã -VD : duøi – vuøi .. Giáo viên chốt : Khi sử dụng từ phải dùng đúng âm ,đúng chính tả . * hoạt động 3: tìm hiểu yêu cầu dùng từ đúng nghóa . ? yêu cầu học sinh đọc các. Học sinh đọc . Caù nhaân . Từ “dùi” , “tập tẹ” , “khoảng khaéc” vieát sai chính taû . Caù nhaân . Từ “dùi” sửa lại thành từ “vùi” Từ “tập tẹ” sửa lại “bập bẹ” Từ “ khoảng Khắc” thành từ “khoảnh khắc”.. -Học sinh đọc .. Ghi baûng I. Tìm hieåu baøi : -… thời gian dùi đầu vào laøm aên . -Duøi vuøi . -Em bé đã tập te biết nói . -taäp teï  baäp beï . -Dùng từ sai âm , sai chính taû .. =>Khi sử dụng tù phải đúng âm đúng chính tả . Đất nước ta ngày càng sáng suûa . -AÊn maëc cuûa chò thaät laø ñôn giaûn . -Là sự giả tạo phồn vinh.

(173) VD sau ở phần II SGK ? các từ in đậm trong các VD nó được dùng trong ngữ cảnh như thế nào có đúng nghóa hai chöa ? ? các từ đó dùng sai nghĩa nhö theá naøo ? giaûi thích ? em hải dùng từ khác để sữa lại cho đúng nghĩa câu diễn đạt . - sáng của - tươi đẹp . - - cao caû saâu saéc , quyù baùo . - Bieát  coù .. ?Nguyên nhân nào dẫn đến dùng từ sai nghĩa .. - caù nhaân . sai .. -caù nhaân . -saùng suûa :noùi veà khuoän maët , màu sắc , sự vật … nhaän bieát baèng thò giaùc . -Cao cả ; đó là những việc làm , hành động tốt được mọi người tôn trọng . -biết: nhận thức được , hiểu được (một điều gì đó )  do đó những từ sử dụng ởcâu tr6n là dùng sai nghĩa không phù hợp. -caù nhaân . -không phân biệt các từ đồng nghóa vaø gaàn nghóa . ? Do đó , muốn dùngtừ Caù nhaân . đúng nghĩa phải căn cứ vào -Căn cứ vào câu cụ thể và giàu yeáu toá naøo ? ngữ cảnh để nhận xét lỗi , tìm từ ngữ thích hợp đáng được thay theá . Giáo viên chốt: khi sử dụng _ Cá nhân từ cần căn cứ vào ngữ cảnh HS đọc . để dùng từ cho đúng nghĩa . Cá nhân : “hào quang” là danh *Hoạt động 4 :tìm hiểu từ khôngthể sử dụng làm vị ngư yêu cầu sử dụng từ đúng õnhư tính từ tính chất, ngữ pháp của “ Ăn mặc” là đại từ không thể từ . sử dụng làm danh từ . ? giáo viên yêu cầu học “ Thảm Hại” là tính từ , không sinh đọc các VD III SGK thể dùng làm danh từ . ?các từ in đậm trong Phoàn vinh ,giaû taïo : giaû taïo laø SGK sai ngữ pháp như tính từ , phồn vinh là danh từ, theá naøo ? em haûy tìm mà tính từ làm ngữ phải đứng cách sửa lại cho đúng . sau danh từ . -Hào quang  đẹp , hào nhoáng . -Ăn mặc  sự ăn mặc . -thaûm haïi  thaûm baïi .. -Hào quan  hào nhoáng ..

(174) -Giaû taïo phoàn vinh  phoàn vinh giaû taïo *Hoạt động 5: tìm hiểu yêu cầu sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm , hợp phong caùch . -học sinh đọc . ?yêu cầu học sinh đọc các VD IV trong SGK . -caù nhaân . ?Các từ in đậm trong VD đó sai nhö theá naøo ? -các từ đó sai về sắc thái biểu cảm và không phù hợp với tình huoáng giao tieáp . -Caù nhaân . ? Haûy giaûi thích vaø duøng - từ “lảnh đạo” mang sắc thái các từ khác để thay thế . traân troïng duøng trong caâu treân là sai nghĩa không phù hợp với quân giặc đang sâm lược. -Từ “chú Hổ” ở đay6 không ổn vì chú đặc trước danh từ chỉ động vật mang sắc thái “ đáng yeâu” . Giáo viên chốt :Do đó khi sử dụng từ ,ta nên chú ý sử dụng đúng sắc thái biểu caûm , hô phong caùch . *Hoạt động 6: tìm hiểu veà yeâu caàu khoâng laïm dụng từ địa phương , từ Haùn vieät . -Giaùo vieân ñöa ra VD “ baây choa coù choä moâ mồ”.Đây là từ địa phöông nam boä . ?Đọc vào em có nghĩ caâu naøy noùi gì khoâng ? ?Trong trường hợp nào ta không dùng từ địa phöông .. -Caù nhaân : khoâng. -Caù nhaân : neáu chuùng ta laø người miền trung đến miền nam hay các miền đất khác mà ta sử dụng toàn từ địa phương như Vd đã dẫn thì sẽ gây khó hiểu .. -Quaân thanh do Toân Só Nghò lảnh đạo . -Quần nhau với chú hổ . sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm ,hợp phong cách..

(175) thaäm chí khoâng theå naøo hieåu được .Do đó không nên lạm dụng từ địa phương . Tuy vậy , trong taùc phaåm vaên hoïc cuõng coù lúc dùng một số từ địa phương vì MÑNT laøm cho taùc phaåm mang maøu saéc ñòa phöông .. ?so saùnh hai caäp caâu sau , chú ý từ gạch dưới . a)ngoài sân trẻ em đang nô đùa . b)ngoài sân nhi đồng đang nô đùa . ?ta nên sử dụng từ nào ? tại sao ?. *Hoạt động 7:Ghi nhớ Vậy muốn sử dụng từ một cách chuan mực ta phải lưu yù maáy ñieàu ? *Hoạt động 8 : luyện tập . Tuy SGK khoâng ñöa ra baøi tập nhưng nếu còn thời gian giaùo vieân coù theå cho hoïc sinh laøm theâm moät soá baøi taäp maø giaùo vieân ñöa .. -Caù nhaân . Từ thuần việt vì sử dụng từ hán việt trong ngữ cách này sẽ làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên , không phù hợp với hoàn caûnh giao tieáp . -Caù nhaân . - H ọc sinh đọc to ghi nhớ SGK /167. *Daën doø : -Học ghi nhớ SGK/167 . -Soạn kỷ bài : “ôn tập văn biểu cảm”.. II. ghi nhớ : SGK 167.

(176) Phaàn C : Laøm vaên. OÂN TAÄP VAÊN BAÛN BIEÅU CAÛM I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : giúp học sinh -Ôn lại những điểm quan trọng nhất về lý thuyết làm văn bản biểu cảm . -Phân biệt văn tự sự , miêu tả với yếu tố tự sự , miêu tả trong văn bản biểu cảm . -Caùch laäp yù vaø laäp daøn baøi cho moät baøi vaên bieåu caûm . -Cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm . II.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1/Kieåm tra baøi cuû : -Em hảy trình bày cách sử dụng từ ? -cho VD để minh hoạ ? 2/Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng *Hoạt động 1: tìm hiểu sự khác nhau giữa văn miêu tả và vaên bieåu caûm . *? gọi học sinh đọc Học sinh đọc đoạn văn “ Hoa Học Troø” (SGK/87) ?Theo em tác giả đã Caù nhaân : mieâu taû . dùng phương thức biểu đạt nào để bộc loä tình caûm cuûa mình ? ?Vaäy vaên mieâu taû laø Caù nhaân : vaên mieâu taû laø gì ? loại văn giúp cho người đọc hình dung ra được những đặc điểm , tính chất nổi bật của một sự vật ,sự việc , con người ,phong cảnh làm cho những cái đó hiện ra trước mắt người đọc . ?Em haûy cho bieát vaên Caù nhaân : BT1:phaân bieät vaên bieåu mieâu taû vaø vaên bieåu caûm vaø vaên chính luaän . cảm khác nhau ở Vaên mieâu taû nhaèm taùi -Vaên mieâu taû nhaèm taùi ñieåm naøo ? hiện lại đối tượng hiện lại đối tượng sao.

(177) *Hoạt động 2 :tìm hiểu sự khác nhau giữa va9n tự sự và văn biểu cảm .? goïi hoïc sinh ñ0oïc laïi bai “ keïo maàm” (baøi 11). ?theo em, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào để bộc lộ tình caûm cuûa mình ? ?hải nhắc lại văn tự sự là gì ?. (nhười , vật , cảnh vật ) sao cho cảm nhận được noù . Vaên bieåu caûm : nhaèm mượn những đặc điểm , phaåm chaát cuûa noù maø noùi leân suy ngó , caûm suùc cuûa mình .. cho người đọc cảm nhận được nó . -Văn biểu cảm mượn những đặc điểm phẩm chất của sự vật để nói lên những suy nghĩ của mình . BT2 :phân biệt văn tự sự vaø vaênbieåu caûm .. Học sinh đọc . Cá nhân :Tự sự. Cá nhâ: văn tự sự nhằm tả lại một câu chuyện (sự việc ) có đầu , có cuối ; coùnguyeân nhaân dieãn bieán ?văn biểu cảm tự sự là gì , kết quả . ? Caùnhaân : trong vaên bieåu cảm , yếu tố tự sự nhằn laøm neàn ,nhaèm noùi leân cảm xúc qua sự việt : do đó yếu tố tự sự trong văn biể cảm thường là nhớ lài những sự việc trong quá khứ . những sự việc để lại những ấn tượng sâu đậm chứ không đi saâu vaøo nguyeân nhaân , ?yếutố tự sự và miêu tả keát quaû . trong văn biểu cảm đứng Cá nhân :tự sự và miêu vai trò gì ? chúng thực taû trong vaên bieåu caûm hiện nhiệm vụ biểu cảm đóng vai trò làm nền làm nhö theá naøo ? phương tiện để tác giả boäc loä tình caûm ,caûm xuùc . thiếu tự sự , miêu tả thì ?cho đề văn nêu những tình caûm mô hoà ,laïc leõo . bước để thực hiện đề văn. -văn tự sự : kể lại một caâu truyeän theo moät trình tự . -vaên bieåu caûm : boäc loä tình caûm suùc cuûa taùc giaû. -tự sự và miêu tả là nền phương tiện để tác giả boäc loä tình caûm ..

(178) bieåu caûm naøy ? Cá nhân :3 bước . -tìm hiểu đề và tìm hiểu yù . -laäp daøn yù. -Vieát baøi . ?haûy tìm yù vaø saép xeáp yù -Sửa bài . cho đề văn biểu cảm trên Cá nhân :đối với những ? baøi vaên treân ta thaáy caûm nghó muøa xuaân phaûi baéc đầu từ ý nghĩa của mùa xuân đối với con người , ý nghĩa đó có thể ở 3 mặt : + muøa xuaân ñen laïi cho mỗi người một tuổi trong đời . +Muøa xuaân laø muøa ñaâm chồi nảy lộc của thực vật laø muøa sinh soâi cuûa muoân loài . + Mùa xuân là mùa mỡ đau62 cho một năm mới , mỡ đau6 cho một kế hoạch , một dự định .. *daën doø : - laøm baøi taäp 5 SGK/168 . -Soạn bài “ sài Gòn tôi yêu” ..

(179) BAØI 15 Phaàn A: Vaên baûn. SAØI GOØN TOÂI YEÂU (Minh Höông). I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : giúp học sinh - Càm nhận được nét đẹp riêng của Sài Gòn với thiên nhiên ,khí hậu nhiệt đới và nhất là phong cách con ngu7ời sài gòn . - Nắm được nghệ thuật biểu hiện tình cảm cảm xúc qua những hiểu biết cụ thể nhieåu maët cuûa taùc giaû veà saøi goøn . II.CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH -saùch thieát keá baøi giaûn .SGV7,SGK7. -tranh baûng phuï . III.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : 1/Kieåm tra baûi cuõ : -Đọc thuộc lòng đoạn văn em thích . vì sao emthích ? -cho bieát ñoâi neùt veà taùc giaû Thaïch Lam vaø taùc giaû muoán theå hieän ñieàu gì qua baøi “moät thứ quà của lúa non :cốm” . 2/bài mới : *Hoạt động 1 : giới thiệu bài . Em bieát gì veà thaønh phoá Saøi Goøn naøy laø Thaønh Phoá Hoà Chí Minh . em coù theå keå teân những tác phẩm thơ , văn, nhạc, viết về Sài Gòn –tphcm . Hôm nay cô trò ta được.

(180) đến thăm Sài Gòn qua những trang tuỳ bút chân thành và sôi động của một người sài gòn đó làminh phương . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng *Hoạt động 2 : Đọc – tìm hiểu I.Đọc tìm hiểu chú chuù thích . thích : -Giáo viên hướng dẫn học sinh (SGK) đọc :giọng hồ hởi ,vui tươi ,sôi động . -Giáo viên đọc mẫu , hai học sinh đọc tiếp . ?cho biết xuất xứ văn bản ? Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hieåu chuù thích : 2,3,4,15,11,10 . ?thể loại văn bản ? -Tuøy buùt . * noạt động 3:Đọc hiểu văn II.Đọc - hiểu văn bản baûn . -giaùo vieân cho hoïc sinh tìm hieåu boá cuïc vaên baûn . ? Boá cuïc vaên baûn coù theå chia ra laøm maáy phaàn ? + Phaàn 1 : “Daàu … hoï haøng” :những ấn tượng chung về Sài Goøn vaø tình yeâu cuûa taùc giaû đối với thành phố ấy . +phaàn 2: “ …hôn naêm trieäu”: caûm nhaän vaø bình luaän veà phong cách con người Sài Goøn . +Phaàn 3: “coøn Laïi” :khaúng ñònh laïi tình yeâu cuûa taùc giaû đối với thành phố ấy. -Giáo viên gọi học sinh đọc phaàn moät. ?Cảm nhận đầu tiên của tác -Saøi Goøn vaãn treû . 1/ Ấn tượng chung về giả về Sài Gòn là gì ? từ ngữ Saøi Goøn : nào khẳng định điều đó ? ? sau caûm nhaän chung “ Saøi -thiên nhiên , cuộc sống . - Nắng sớm, gió lộng, Goøn vaån treû” taùc giaû coøn caûm (nắng sớm , gió lộng , mưa nhiệt đới bất ngờ , nhận gì nữa về Sài Gòn ? qua möa …..). đêm thưa thớt tiếng ồn . chi tieùt naøo ? ? Còn cuộc sống của con người -Nhịp sống nhanh ,khẩn -Giờ cao điểm dập diều.

(181) ở Sài Gòn thì sao ? từ ngữ nào bieåu hieän ? ? Qua tất cả những chi tiết đó cho ta thaáy tình caûm cuûa taùc giả đối với SG là tình cảm như thế nào ? tác giả sử dụng biện phaùp ngheä thuaät naøo bieåu hieän điều đó ? -Giáo viên bình : tác giả sử dụng biện pháp điệp ngữ + điệp cấu trúc câu để nhấn maïnh tình caûm cuûa mình veà SG .Đó là tình yêu Sài Gòn mảnh lieät .Chính tình yeâu naøy maø taùc giả cảm nhận được nhiều vẽ đẹp và nét riêng của Thành Phố , thậm chí cả những điều thậm tưởng chừng không may61 deã chòu nhö “traùi chứng” sự thay đổi đột ngột của thời tiết , những cơn mưa nhiệt đới ồ ạt , sự ồn ào đông đúc trong những giớ cao điểm , với tác giả tất cả những gì của Sài Gòn đều trở thành cái đáng quý , đáng nhớ . -Gọi học sinh đọc phần 2 . ?Ở câu đàu phần 2 “Ở … cả” .Vì sao tác giả nói ở đây tất cả đều là người Sài Gòn mặt dù không ít người góc Hoa , Bắc , chung … ? phong cách bản địa của người Sài Gòn được khái quát bằng những nét đặc trưng nào ? hảy tìm những động từ , tính từ thể hiện điều đó ? ?Đó là cái nhìn sự đánh giá nhaän xeùt cuûa taùc giaû veà phong cách bản địa của người Sài Gòn . Vậy trong các tần lớp của người dân SG , những. trương,sôi động .. xe coä .. -Yeâu Saøi Goøn .. tình yeâu noàng nhieät caûm nhận được vẽ đẹp và nét rieâng cuûa thaønh phoá .. Điệp ngữ .. “Ở … năm triệu” -Thaûo luaän nhoùm . Khi đến Sài Gòn sống họ đều trở thành người Sài Goøn .. 2/Phong cách con người Saøi Goøn :. -ăn nói tự nhiên, cởi -Ăn nói tự nhiên ,hề hà , mở,chân thành . deã daõi. -ít tính toán . Tạo sức sống và nét đẹp - Ít dàn doing tinh1 toán , của thành phố Sài Gòn . raát chaân thaønh . - Thaûo luaän nhoùm “Những cô gái thị thiềng: maùi toùc ,muõ, caùch aên mặc dáng đi đứng, nụ cười, cách chàu hỏi …”.

(182) người nào để ấn tượng sâu sắc nhất ở tác giả ?ấn tượng về điều gì ở họ ? ?Phong caùch cuûa caùc coâ gaùi thò thuyềng trong đời sống hàng ngaøy laø nhö theá . Vaäy coøn trong thời điểm trọngđại của lịch sử thì sao ? nhận xét giọng vaên cuûa taùc giaû k hi noùi veà điều đó ? Nhaän xeùt gioïng vaên “Mieàn nam …5 trieäu theå hieän ñieãu gì ? Giaùo vieân bình : leân aùn thoái voâ traùch nhieäm ,ít kyû ,caù nhaân ,suy nghó cuûa taùc giaû Thaønh Phoá Saøi Gòn vừa có ưu điểm và vừa có nguy cơ phá hoại môi sinh vì tốc độ phát triển đô thị công nghiệp nóa , đất chật người ñoâng , khoâng khí oâ nhieåm ngaøy càng nặng nề … những vấn đề oâ nhieãm veà xaõ hoäi , vaên hoùa kinh tế ấy cần được hoạch định tính toán trên tầm chiến lược lâu dài cho hiện tại và cả trong töông lai . -GV gọi HS đọc phần cuối . ?trở về với ấn tượng ban đầu một lần nữa tác giả khẳng đỉnh tình cảm của mình đối với Sài Gòn , đó là gì ? Giaùo vieân bình : khaúng ñònh tình yêu của mình với Sài Gòn bằng cả sự nồng nhiệt và thiết tha vẫn lối nói tự nhiên , giản dị và bộc trực của người sài gòn , không những dị mà tác giaû coøn mong muoán ai ai cuõng đều yêu mếnh Sài Gòn như tác giaû . ? Tác giả dùng phương thức biểu đạt nào để biểu đạt nào. -Caù nhaân : “Coâ gaùi … 1975” Đậm sắc thái ngợi ca , thích thuù .  Loài chim ngày càng ít . -Caù nhaân: nuoái tieát, buoàn Loài chim ngày càng ít. “Phaàn coøn laïi” Caù nhaân: baøi toû tình yeâu với Sài Gòn “t6oi yêu …. -Caù nhaân : bieåu caûm .. 3/ Tình yeâu cuûa taùc giaû đối với Sài Gòn : -Yeâu Saøi Goøn yeâu caû con người Sài Gòn . -Mong ước mọi người yeâu Saøi Goøn nhö taùc giaû . Khaúng ñònh tình yeâu nồng nhiệt thiết tha đối với Sài Gòn ..

(183) để thể hiện tình cảm của mình? * Hoạt động 4 : Ghi nhớ : -Cá nhân : đọc ghi nhớ . Qua baøi vaên em hieåu theâm gì veà thaønh phoá Saøi Goøn cuõng như con người tác giả ? * Hoạt động 5 :Luyện tập . ?hảy viết một đoạn văn ngắn nói về tình cảm của mình với queâ höông hay hay moät vuøng mà mình đã từng gắn bó . *Daën doø : -học ghi nhớ . -đọc và chia bố cục văn bản “ mùa xuân của tôi”. III.Ghi nhớ : (SGK/173 ). IV. Luyeän taäp:.

(184) Phaàn A : Vaên baûn. MUØA XUAÂN CUÛA TOÂI (Vuõ Baèng) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Cảm nhận được nét đặc sắc riêng của cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và Miền Bắc đước taùi hieän trong tuøy buùt - Thấy được tình quê hương, đất nước tha thiết, sâu đậm của tác giả được thể hiện qua ngoøi buùt taøi hoa, tinh teá giaøu caûm xuùc vaø hình aûnh. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - SGV, SGK, NV7, sách thiết kế bài giảng ngữ văn 7 - Tranh, baûng phuï III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1.Kieåm tra baøi cuõ : - Qua văn bản «Sài Gòn tôi yêu » em hãy trình bày những cảm nhận của mình về con người và thành phố ở đây ? - TP. Sài Gòn có những nét đặc sắc gì ? tình cảm của tác giả đối với TP. Sài Gòn như theá naøo ? 2. Bài mới : * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Oû tiết trước các em đã được tìm hiểu về TP.Sài Gòn và phong cách con người sống ở đó. Hôn nay chúng ta lại tiếp tục tìm hiểu thêm về Thủ đô Hà Nội qua tùy bút « Mùa Xuân của tôi » của Vũ Bằng để thấy rõ được vẻ đẹp riêng biệt, bản sắc văn hóa tinh tế, độc đáo văn hóa của một vùng đất nước và cũng là của một dân tộc. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : Đọc – tìm I. Đọc – hiểu chú thích 1/ Taùc giaû : Vuõ Baèng hieåu chuù thích (1913-1984), quê ở Hà - GV hướng dẫn cách độc Noäi, nhaø baùo ñaëc bieät coù chaäm, saâu laéng,… sở trường về truyện - GV đọc mẫu, 2 HS đọc tiếp Cá nhân : đọc SGK /175 ,176 ngaén, tuøy buùt, buùt kí. ? Cho bieát ñoâi neùt veà taùc Từng tham gia hoạt động giaû? GV boå sung : Vuõ Baèng caùch maïng teân thaät laø Vuõ Ñaêng Baèng xuaát thaân trong gia ñình laøm nghề xuất bản và mở hiệu saùch. Oâng laø caây buùt vieát văn, làm báo trước 1945 ở Haø Noäi. Sau 1945 oâng vaøo Saøi Goøn vaø maát taïi ñaây. Oâng từng tham gia hai cuộc khaùng chieán choáng phaùp vaø.

(185) chống Mỹ, ông là một cơ sở trong tổ chức tình báo của ta. ? Cho biết xuất xứ văn bản ? ?Văn bản thuộc loại gì? - GV cho HS đọc phần chú thích những từ khó. Họat động 3 : Đọc hiểu văn baûn. - GV cho HS tìm hieåu boá cuïc vaên baûn *Văn bản này là một đoạn trích từ một thiên tùy bút neân khoâng coù boá cuïc hoøan chænh cuûa moät taùc phaåm nhöng ta vaãn coù theå chia boá cuïc cuûa noù goàm maáy phaàn?. 3 phaàn Phần 1 : “Đầu …mùa xuân” : tình cảm của con người với Xuaân Phaàn 2 : “Toâi yeâu….lieân hoan” : caûnh saéc vaø khoâng khí mùa xuân ở đất trời và lòng người. Phaàn 3 : Coøn laïi : caûnh saéc riêng của đất trời mùa xuân từ khoûang sau ngaøy raèm thaùng giêng ở Miền Bắc.. GV gọi HS đọc phần I “… muøa xuaân” ? Theo qui định trời đất, một năm có 4 mùa, người ta Cá nhân : mùa xuân, đẹp nhất, thường thích mùa nào? Vì taùc giaû noùi “Ai …muøa xuaân”.. sao? ?Tác giả sử dụng biện pháp ngheä thuaät gì? Taùc duïng? GV bình : caùch vieát treân taïo cho gioïng vaên caùi duyeân daùng maø vaãn khoâng keùm phaàn maïnh meû nhö muoán tranh luận với ai đó cốt để khaúng ñònh caùi quy luaät raát đối tự nhiên, tất yếu của tình cảm con người : yêu mến muøa xuaân, yeâu meán thaùng giêng- tháng đầu tiên của mùa xuân – mùa đầu của tình yeâu, haïnh phuùc tuoåi treû, đất trời và lòng người Chuyeån : GV gọi HS đọc “Tôi…liên hoan”.. 2/Taùc phaåm A xuất xứ : trích trong tuøy buùt – buùt kí “thöông nhớ mười hai” b) Thể loại : tùy bút 3) Chuù thích : 2,3,5,18 II. Đọc hiểu văn bản. 1/ Tình cảm con người đối với mùa xuân - öu chuoäng - ai  Điệp ngữ => Yeâu meán muøa xuaân voâ haïn.

(186) ?Nhìn đoạn đầu tiên /174. tại sao tác giả mở đầu đoạn baèng caâu “Muøa xuaân cuûa toâi” ?Caûnh saéc, khoâng khí muøa xuân đất Bắc được nhớ lại như thế nào? Những hình aûnh chi tieát naøo laø ñaëc tröng, tieâu bieåu nhaát? ?Tác giả sử dụng biện pháp ngheä thuaät gì? Taùc duïng? ?Qua đoạn văn của tác giả ta thấy được cảnh sắc khí trời xuaân. Vaäy coøn caûnh saéc trong nhaø thì sao? ?Taâm traïng cuûa taùc giaû ra sao trước cảnh sắc xuân như theá vaø noù theå hieän qua chi tieát naøo? ?Tác giả sử dụng phương thức nào để biểu đạt tình cảm đó? GV bình : Baèng nhieàu caûnh khác nhau, suy tưởng và hồi nhớ với tâm trạng buồn xa và tình cảm bồi hồi đã qua bao nhieâu thaùng troâi qua, xa caùch caû veà khoâng gian vaø thời gian nhưng nhớ đến muøa xuaân thaùng gieâng laø caùi mênh mang rạo rực xuyến xao vaø aám aùp laïi hieän veà, soáng laïi trong loøng. Khoâng phaûi chuû yeáu laø caûnh maø laø hoàn cuûa caûnh, ñaëc bieät laø taam trạng của con người . Chuyeån : - GV gọi HS đọc phần còn laïi. ?Có gì khác giữa cảnh sắc. Thaûo luaän : Muøa xuaân rieâng trong hồi ức của người xa xứ muøa xuaân trong loøng toâi.  Taâm traïng cuûa taùc giaû Caù nhaân : möa rieâu rieâu, thô moäng.. Trong nhà nhang trầm, đèn nến. Gia đình đòan tụ “nhang traàm….lieân hoan” “mở cửa…..gì đó” “caùi muøa xuaân ….ra” “tim …..maïnh hôn” “them ….thöông” “tuy mieäng ……lieân hoan” Hồi tưởng, kể, tả.. 2/ Caûnh saéc vaø khoâng khí mùa xuân ở đất trời và lòng người. Möa rieâu rieâu, gioù laønh maïnh - tieáng nhaïn keâu, tieáng troáng cheøo, caâu haùt queâmình - Nhựa sống ở trong người căng lên như máu caên leân trong loäc cuûa loøai mai, nhö maàm non cuûa caây coái.  so saùnh, gioïng soâi noåi, thieát tha.  Sự sống mạnh mẽ, aáp aùp, tuôi vui.. 3 Cảnh sắc riêng của đất trời mùa xuân từ khỏang sau raèm thaùng gieâng : - đào hơi phai nhưng nhuïy coøn phong - Cỏ không mướt xanh -….nức nở mùi hương - Muøa xuaân …. - Nền trời ….hồng hồng.

(187) vaø höông vò cuûa muøa xuaân Haø Noäi - Bắc Việt trước và sau ngày thaùng gieâng. Thảo luận : Đào hơi phai nhöng nguïy vaãn coøn phong - Cỏ không mướt xanh …..nức nở mùi hương Muøa xuaân ……… Nền trời ….hồng hồng. ? Qua đó em có cảm tưởng gì veà caûnh saéc vaø höông vò cuûa muøa xuaân Haø Noäi? GV bình : Đào tươi , nhụy đào còn phong, cỏ mướt Đọc ghi nhớ xanh, trời nồm, mưa phùn, nền trời đùng đục như màu pha lê mờ mờ, thịt mở, dưa hành vẫn còn trên bàn thờ, caùc troø chôi teát vaãn coøn cuoäc sống làm ăn chưa bắt đầu . Hoạt động 4 : Ghi nhớ ?Qua phaân tích vaên baûn, em caûm nhaän gì veà caûnh saéc muøa Xuaân Haø Noäi vaø mieàm Baéc cuõng nhö caûm nhaän gì veà taâm traïng cuûa taùc giaû? Hoạt động 4 : luyện tập ?Viết đoạn văn diển tả cảm xuùc cuûa em veà moät muøa xuân trong năm ở quê hương hay nôi mình ñang sinh soáng..  Cảnh sắc thay đổi nhưng vẫn giữ được nét xuân, vẻ đẹp của mùa xuân đất Baéc.. III. Ghi nhớ SGK /178. IV. Luyeän taäp. Daën doø : - Học ghi nhớ. Mang theo các bài viết để “Luyện tập sử dụng từ”. Phaàn B : Tieáng Vieät LUYỆN TẬP SỬ DỤNG TỪ.

(188) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Hiểu rõ được các yêu cầu trong việc sử dụng từ . - Rèn luyện kĩ năng dùng từ, sửa lỗi dùng từ - Mở rộng vốn từ, góp phần nâng cao chất lượng diễn đạt, viết văn bản CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - SGV, SGK, NV7, sách thiết kế bài giảng ngữ văn 7 - Maãu baøi taäp III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Bài mới : * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Oû tiết trước, các em đã học về chuẩn mực sử dụng từ. Chuẩn mực sử dụng từ giúp chúng ta định hướng và sử dụng từ đúng khi nói, khi viết, nâng cao kĩ năng sử dụng từ. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ vẫn dụng các kiến thức đã học để tự đánh giá, tự rút kinh nghiệm qua các bài làm của mình để có thể sử dụng thật chính xác ngôn từ của Tiếng Vieät. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : ôn lại kiến I. OÂn taäp thức 1/ Sử dụng từ đúng âm, đúng ? Em naøo haõy nhaéc laïi caùc chính taû chuẩn mực sử dụng từ . 2/ Đúng nghĩa GV treo baûng phuï ghi caùc 3/ Đúng sắc thái biểu cảm, hợp chuẩn mực sử dụng từ . GV yeâu caàu HS laáy baøi laøm tình huoáng giao tieáp văn đã viết (gần nhất – theo 4/ Đúng tính chất ngữ pháp 5/ Không lạm dụng từ địa lời dặn trước) ghi lại các từ phöông, Haùn Vieät em đã sử dụng sai về âm, Caù nhaân (moãi toå 1 HS) chính taû,….. GV keû maãu saún leân baûng Toå ,HS lên ghi + tự sửa, HS khaùc nhaän xeùt, GV boå sung sửa. II. Luyeän taäp Hoạt động 3 : Chia nhóm  Phaùt hieän loãi sai cuûa nhau  HS sửa GV chia lớp thành 4 tổ, cho các em trao đổi bài làm văn với nhau (những bài mắc lỗi nhiều  GV chọn trước, mỗi tổ chọn 2, 3 bài)  cửa bạn lên sữa  lớp nhận xét, GV choát.

(189) Cuoái cuøng GV ñöa ra 1 soá baøi taäp nhoû  HS phaùt hieän loái sai sửa. Câu văn có từ sai 1/Baø voâ cuøng no naán cho toâi 2/ Lượm, chú bé làm nghĩ vụ liên lạc cho cách maïng. 3/ Cây phượng tuy loài cây đã gắn bó thân thiết với tuổi học trò hồn nhiên 4/ Tôi khoái làm Công an nhất . 5/ Hồng là một trong những loài hoa hoa lê nhất ở Đà Lạt 6/ Luùc cheát oâng cuï coøn daën doø con chaùu phaûi thöông yeâu nhau. Phaàn C : Laøm vaên. Loãi sai Sai chính taû + aâm Sai nghóa. Từ đúng …..lo laéng …..nhieäm vuï. Sai ngữ pháp. …laø. Saéc thaùi bieåu caûm …thích Lạm dụng từ Hán Việt …đẹp Lạm dụng từ Thuần Vieät. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3. ….laâm thöông.

(190) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Thấy được năng lực làm văn biểu cảm về một con người thể hiện qua những ưu điểm khuyeát ñieåm cuûa baøi vieát. - Biết bám sát yêu cầu của đề ra, yêu cầu vận dụng các phương thức tự chủ, miêu tả và biểu cảm trực tiếp để đánh giá bài viết của mình, và sửa lại những chỗ chưa đạt CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1/ Kieåm tra baøi cuõ 2. Bài mới : * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Oû tiết trước, các em đã học về văn biểu cảm và cách làm văn biểu cảm cũng như đã làm bài tập làm văn số 2 về văn biểu cảm . hôm nay cô sẽ phát và trả bài cho các em để chủng ta có thể thấy được những ưu và khuyết điểm qua bài làm của mình và các bạn. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi baûng Hoạt động 2 : HS đọc lại đề Yêu cầu HS nêu lại đề bài vaên Đề : Cảm nghĩ về người Caù nhaân ?Neâu yeâu caàu cuûa baøi laøm thaân Văn biểu cảm đối với con ? Haõy neâu boá cuïc chung cho người đòi hỏi phải chú ý đến baøi laøm bieåu caûm veà con con người một cách đầy đủ. người Phải có con người làm nền Hoạt động 3 : Giáo viên nrru nhận xét chung cho những tình cảm, cảm xúc,suy nghĩ. Phải chú ý đến veà baøi laøm cuûa HS : Noùi yếu tố tự sự và miêu tả. chung, các em đã nắm được Caù nhaân yêu cầu của đề bài và cách 3 phaàn laøm baøi vaên bieåu caûm veà con người. Có chuẩn bị tốt cho tiết bài viết số 3, do đó bài làm của chúng ta có đến 85% trên trung bình. Hoạt động 4 : Giaùo vieân neâu öu ñieåm khuyeát điểm từng mặt về bài làm của hoïc sinh Öu ñieåm : coù moät soá hoïc sinh caûm thuï vaên chöông raát toát, bài làm tốt, lời văn hay, bài laøm coù boá cuïc 3 phaàn roõ raøng. Khuyeát ñieåm : Beân caïnh öu ñieåm, caùc em coøn maát moät soá.

(191) khuyeát ñieåm - Laïm duïng quaù nhieàu yeáu toá tự sự và miêu tả lấn áp cảm xuùc. - Các đoạn mở bài, kết bài không phù hợp với yêu cầu cuûa vaên bieåu caûm - Baøi laøm coøn sô sai khoâng coù yù - Sai lỗi chính tả, ngữ pháp nhieàu : vieát caâu khoâng coù chuû ngữ hoặc thiết hết một câu nhöng khoâng coù daáu Hoạt động 5 : Giáo viên gọi những học sinh có bài làm đạt điểm cao lên đọc cho các bạn trong lớp nghe. Khen thưởng, biểu dương để các em rút ra các ý hay cho baøi laøm cuûa caù nhaân mình.. Daën doø - Chuẩn bị ôn lại các tác phẩm trữ tình đã học từ đầu năm đến nay về tác giả, nội dung, theå thô….. Baøi 16 : Phaàn A : vaên baûn.

(192) ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuật phổ biến của tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình. - Củng cố những kiến thức cơ bản và duyệt lại một số kĩ năng đơn giản đã được cung cấp và rèn luyện trong đó đặc biệt lưu ý cách tiếp cận một số tác phẩm trữ tình CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Giáo viên : SGK, giáo án, bảng tác giả, tác phẩm, thể loại trên giấy lớn - Học sinh : trả lời các câu hỏi SGK / 180 – 181 III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1/ Kieåm tra baøi cuõ - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1. Xaùc ñònh taùc giaû - Treo bảng có tên tác giả- tác phẩm đã Xác định đúng tác giả hoïc. Yeâu caàu HS leân baûng saép xeáp - Cho HS nhaän xeùt Học sinh đánh giá trả lời của bạn - Giáo viên đánh giá và hỏi thêm đôi nét - Ghi tên tác giả, tác phẩm vào vở veà taùc giaû (queâ quan, naêm sinh, naêm maát, hoàn cảnh sáng tác,..) 2/ Xác định nội dung tư tưởng, tình cảm bieåu hieän - Sắp xếp khớp tên tác phẩm và nội dung - Để bảng giấy có tên tác phẩm, tác giả, Đánh dấu trong SGK (theo ký tự 1,2,3 và a, yeâu caàu HS saép xeáp noäi dung taùc phaåm cho b, c). khớp Định hướng - Hỏi thêm nghệ thuật nổi bậc của từng tác - “Rằm tháng giêng” : thể tơ thất ngôn tứ phaåm tuyệt và ảnh hưởng đường thi vừa rất sáng tạo, vừa cổ điện vừa hiện đại “Qua đèo ngang” : tả cảnh ngụ tình đặc sắc - “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê” gioïng ñieäu bi haøi thaáp thoùang aån hieän sau những lời kể tưởng chừng khách quan, trầm tónh. - “sông núi nước nam”: giọng thơ hùng hồn ñanh saéc. - “Tiếng gà trưa” : Cách diễn đạt tình cảm tự nhiên, nhiều hình ảnh bình d, chân thực. -“Baøi ca Coân Sôn” : Taû caûnh - “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” : Đối, tả tình trực tiếp..

(193) 3. Sắp xếp cho khớp tác phẩm và thể thơ - Giaùo vieân hoûi theâm veà ñaëc ñieåm chuû yeáu của từng thể thơ (số câu, số tiếng, kết cấu, vaàn, nhòp) 4. Cho HS xác định những ý kiến không chính xác bằng cách đánh dấu (+) 5. Cho HS ñieàn vaøo choå troáng Moãi thuû phaùp yeâu caàu HS cho VD minh hoïa. 6. Hướng dẫn HS tổng kết a. thô laø gì? b. Vaên xuoâi laø gì? c. Thơ trữ tình, thơ tự sự, truyện thơ là gì? d. Văn xuôi trữ tình, tùy bút là gì? e. Ca dao trữ tình là gì? * So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa cà dao trữ tình và thơ.. - “caûnh khuya” : taû caûnh, taû tình - Học sinh đánh dấu trong SGK Định hướng : Luïc baùt : SGK /156 - tuyeät cuù ñöông luaät SGK/64 - Song thaát luïc baùt : SGK/92 - Bát cú đường luật SGK/102 Định hướng A, e, I , k Định hướng a. Taäp theå, truyeàn mieäng b. Luïc baùt c. So saùnhm, aån duï, nhaân hoùa, ñieäp, caùc motip,…. Dựa vào SGK/182 để trả lời Định hướng : Thô : taùc giaû laø caù nhaân, tình caûm caù nhaân tieâu bieåu - Ca dao : Taùc giaû laøm taäp theå, tình caûm caù nhân tiêu biểu được nhân lên thành cảm, cảm xúc cộng đồng.. * Daën doø - OÂn laïi baøi. Phaàn B : Tieáng Vieät OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁNG VIEÄT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Giúp học sinh ôn tập, hệ thống lại kiến thức về từ ghép, từ láy, đại từ, quan hệ từ, từ Haùn Vieät. - Biết nhận diện chúng và vận dụng khi nói, viết và khi đọc – hiểu các văn bản chung ở phaàn vaên. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Giáo viên : Sách giáo khoa, giáo án, so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ, về ý nghĩa và chức năng, sơ đồ (SGK/183).

(194) -. Hoïc sinh : Saùch giaùo khoa, oân laïi baøi cuõ. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của thầy Cho HS nhaéc laïi caùc ñònh nghĩa và phân loại. Hoạt động 1 : Ôn tập từ phức ?Từ phức là gì? Cho ví dụ ?. ? Có mấy loại từ phức ? ví dụ. Các kiểu loại của từ ghép? Cho ví duï?. Các kiểu loại của từ láy? Cho ví duï? *Giáo viên treo sơ đồ lên bảng cho HS vẽ vào vở. Chốt : trong từ phức các tiếng coù quan heä veà yù nghóa thì goïi là từ ghép, có quan hệ lặp (láy) âm thì gọi là từ láy. Hoạt động 2 : ôn tập đại từ . ? Đại từ là gì? Cho ví dụ ?Có mấy loại đại từ ? cho ví duï ? Cho HS vẻ sơ đồ ? tìm ví dụ SGK/183 Hoạt động 3 : Oân tập quan hệ từ. Hoạt động của trò HS nhớ ôn lại và trả lời Định hướng : Là từ gồm hai tiếng trở lên VD : nhà cửa, đẹp đẽ, đi đứng,… Có hai loại từ phức : Từ ghép : núi đồi, hoa hồng,… Từ láy : đăm đăm, rì rào,…. Từ ghép có hai loại nhỏ : + Từ ghép chính phụ : có tieáng chính vaø tieáng phuï : nhà bếp, xe đạp…. + Từ ghép đẳng lập : các tiếng bình đẳng về ngữ pháp : núi đồi, đi đứng,…. Từ láy có hai loại nhỏ : + từ láy tòan bộ : các tiếng lặp lại hoàn toàn hoặc có sự biến đổi về thanh điệu hoặc phuï aâm cuoái . Ví dụ xanh xanh, đỏ đỏ, ôm xoáp,….. + Từ lấy bộ phận : tiếng láy lặp lại phụ âm đầu hoặc phần vaàn Ví dụ : đẹp đẽ, lom khom,… Định hướng : Đại từ là những từ dùng chỉ sự vật, hoặc động, tính chất, …hoặc dùng để hỏi. VD : Toâi, noù, ai, sao, gì? Có hai loại đại từ + Đại từ để trỏ + Đại từ để hỏi Định hướng : Là những từ dùng để liên kết thành phần của cụm từ, câu,. Ghi baûng 1/ Từ :. Từ. Từ đơn. Từ. phức. Từ ghép từ láy. Ñ.Laëp C.Phuï T.Boä b.Phaän VD : Núi đồi Xe đạp Ñaêm ñaêm Lao Xao.

(195) ?Quan hệ từ là gì? Ví dụ? ?vai trò của quan hệ từ ?. hoặc câu với câu trong đoạn văn, đoạn văn với đoạn văn trong vaên baûn. VD : và, với, cùng, dù,… Quan hệ từ có số lượng không lớn nhưng tần số sử duïng cao, giuùp cho vieäc dieãn đạt chính xác, chặt chẽ, giảm sự hiểu lầm.. 2/ Đại từ : a) Khaùi nieäm : SGK/55 ví duï : Toâi, noù, ai, gì,… b) Các loại đại từ : sơ đồ SGK/183 3/Quan hệ từ : a) Khaùi nieäm : SGK/97 b) Sử dụng quan hệ từ : SGK/98 *Bảng so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghĩa và chức năng : Từ loại YÙ nghóa Danh từ, động từ, tính từ Quan hệ từ và chức năng Biểu thị người, sự vật, hoạt Biểu thị ý nghĩa quan hệ . YÙ nghóa động, tính chất. Làm thành phần của cụm từ, Liên kết các thành phần của Chức năng caâu cụm từ, của câu. Hoạt động 4 : Oân tập từ Haùn Vieät. Giúp HS phân biệt từ Hán Vieät. 4. Từ Hán Việt. * mẫu nguyện quyết cứu nguy  yếu tố (tiếng) nào có chứa vần của bốn từ trên đều là yếu tố Hán Việt * Nhừng từ có phụ âm đầu là r đều là từ thuần * Hướng dẫn HS giải nghĩa các từ Hán Việt đã học SGK/ 184 Daën doø : - OÂn laïi baøi - Xem lại : Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm, thành ngữ, điệp ngữ, chơi chữ Baøi 17: Phaàn A : vaên baûn ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH(tt) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Giúp học sinh tiếp tục thực hiện yêu cầu ôn tập tác phẩm trữ tình qua một số bài luyện taäp. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Giaùo vieân : SGK, giaùo aùn, taøi lieäu tham khaûo - Hoïc sinh : OÂn laïi baøi III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Ghi baûng.

(196) Cho HS đọc phần SGK/192 1. Xác định nội dung trữ tình và hình thức thể hiện của những câu thơ. 2. So saùnh tình huoáng theå hieän tình yeâu queâ höông vaø cách thể hiện tình cảm đó qua hai baøi thô “caûm nghó trong ñeâm thanh tónh” vaø “ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi mới về quê”.. 3. So sánh “Đêm đỗ thuyền ở phong kiều” và “Rằm thaùng gieâng” veà caûnh vaät được miêu tả và tình cảm được thực hiện.. Định hướng : * Noäi dung : noåi lo buoàn saâu lắng, thường trực. * Hình thức : tả, kể, ẩn dụ để biểu cảm. Định hướng : - “caûm nghó trong ñeâm thanh tónh” tình yeâu queâ hương được biểu hiện nhẹ nhàng sâu lắng lúc ở xa qu, bằng cách thể hiện trực tiếp. “Ngaâu nhieân vieát nhaân buoåi mới về quê” : bộc lộ tình yêu quê hương lúc mới đặt chaân veà queâ moät caùch giaùn tiếp đượm màu sắc hớm hænh vaø ngaäm nguøi.. Định hướng :. * Gioáng : caûnh khuya coù traêng, thuyeàn, soâng…vaø moái quan hệ cảnh tình đều rất hoøa nguyeän. * Khaùc : - Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều : hình ảnh kẻ lữ hành thao thức, không ngủ vì nổi buồn xa xứ, cảnh yên tĩnh chìm trong u toái. - Raèm thaùng gieâng : hình ảnh người chiến sĩ vừa hòan thành nhiệm vụ trọng đại. 1. Nội dung trữ tình : Nổi lo buoàn saâu laéng, nieàm lo nghó thường trực . - Hình thức : Tả, kể, ẩn dụ để biểu cảm 2. So saùnh : “Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh” vaø “ngaãu nhiên viết nhân buổi mới về queâ” :. Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh - Boäc loä tình yeâu queâ höông luùc xa queâ . - Bieåu hieän trực tiếp. - Tình caûm nheï nhaøng, saâu laéng.. Ngaãu nhieân vieát nhaân buổi mới về queâ - Luùc ñaët chaân veà queâ.. - Bieåu hieän giaùn tieáp - Đượm maøu saéc hoùm hónh maø ngaäm nguøi. 3. So sánh “Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” và “Rằm thaùng gieâng” * Gioáng : caûnh khuya coù traêng, thuyeàn, soâng, caûnh tình hoøa quyeän… * Khaùc :. Đêm đỗ thuyền ở Phong kieàu - Lữ khách khoâng nguû được vì nổi buồn xa xứ. - Caûnh yeân tónh chuyeàn trong u toái. Raèm thaùng gieâng - Người chiến sĩ vừa hoàn thành caùch maïng - Caûnh soáng động có nét huyeàn aûo.

(197) với sự nghiệp cách mạng. Cảnh sống động, có nét huyeàn aûo nhöng trong saùng.. nhöng trong saùng. * Cho HS đọc lại bài tùy bút Định hướng : trong baøi 14,15 B,c,e * Tìm đáp án đúng. Đánh dấu vào SGK/193 * Daën doø : - OÂn laïi baøi. Phaàn B : Tieáng Vieät. OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁNG VIEÄT (tt) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Giúp học sinh hệ thống hóa kiến thức Tiếng việt đã học trong học kỳ 1 về từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm, thành ngữ, điệp ngữ chơi chữ. - Luyện tập các kỹ năng nhận diện, sử dụng khi nói, viết và đọc các kiểu văn bản chung ở phần văn. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Giaùo vieân : SGK, giaùo aùn - Học sinh : Ôn tập lý thuyết, chuẩn bị bài ở nhà III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của thầy Dùng hình thức kiểm tra. Hoạt động của trò. Ghi baûng.

(198) mieäng * Hoạt động 1 : ôn tập từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm. ? Từ đòng nghĩa? Từ trái nghĩa? Từ đồng âm là gì? Cho ví duï?. Định hướng : - Từ đồng nghĩa : là những từ giống nhau về ý nghĩa, khác nhau về vỏ ngữ âm - Từ trái nghĩa : Những từ có nghĩa tráu ngược nhau . - Từ đồng âm : Những từ gioáng nhau veâ aâm thanh, nghóa khaùc xa nhau ? Những lưu ý khi sử dụng Định hướng : từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, - Không phải bao giờ các từ từ đồng âm? đồng nghĩa cũng có thể thay theá cho nhau (Saéc thaùi bieåu caûm). - Từ trái nghĩa được sử dụng trong thế đối, tạo sự tương phản, gây ấn tượng mạnh. * Hoạt động 2 : Ôn tập - Sử dụng từ đồng âm : chú thành ngữ ý ngữ cảnh để tránh hiểu Giáo viên gợi dẫn từ cụm sai. danh từ, cụm động từ. (những cụm từ tự do)  những Định hướng : Là loại cụm từ có cấu tạo cố cụm từ có tính chất cố định ñònh bieåu thò moät yù nghóa ? thành ngữ là gì? Cho ví hoàn chỉnh. duï? Ví dụ : Đứng mũi chịu sào, ? Ñaëc ñieåm veà yù nghóa cuûa ñi guoác trong buïng…. thành ngữ ? cho ví dụ? - Nghĩa của thành ngữ ?Tác dụng của thành ngữ? thường bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của những từ tạo nên nó (ví dụ : sợ xanh mặt) nhưng thường thông qua pheùp chuyeån nghóa nhö aån duï, so saùnh (ví duï : ruoät để ngòai da, hôi như cú…) - Giuùp caâu vaên ngaén goïn, tính bieåu caûm cao. Hoạt động 3 : Ôn tập về điêp ngữ và chơi chữ Gợi dẫn các biện pháp tu từ - Điệp ngữ : Cách lặp từ đã học ở lớp 6  điệp ngữ,. 1. Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm 1/ Từ đồng nghĩa : SGK/114 VD : Quả – trái (đồng nghĩa hòan toøan) Chết – hi sinh (từ đồng nghĩa không hoàn toàn) 2/ Từ trái nghĩa : SGK/128 Ví duï : Treû >< giaø 3/ Từ đồng âm : SGK /135 Ví duï : “Con ngựa đá con ngựa đá” II. Thành ngữ : 1/ Khaùi nieäm : SGK/144 Ví duï : Ñi guoác trong buïng, giấy rách phải giữ lấy lề  nghĩa bắt nguồn từ nghĩa ñen thoâng qua pheùp chuyeàn nghóa. 2/ Taùc duïng : giuùp cho vieäc diễn đạt ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng tính biểu caûm cao.. Điêp ngữ : SGK/152 Ví duï : “Cháu chiến đấu hôm nay Vì loøng yeâu toå quoác Vì xoùm laøng thaân thuoäc”.

(199) chơi chữ. nghĩa hoặc cả câu đều làm ? Điệp ngữ là gì? Cho ví dụ? nổi bậc ý, gây cảm xúc Tác dụng của điệp ngữ ? maïnh. - ví duï : “khăn thương nhớ ai Khăn rơi xuống đất Chơi chữ là gì? Ví dụ? Tác Khăn thương nhớ ai duïng? Khaên vaét leân vai” - Chơi chữ “ lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa của từ để taïo saéc thaùi dí doûm, haøi Hoạt động 4 : hướng dẫn hước, làm câu văn hấp dẫn hoïc sinh laøm baøi taäp 6, 7 thuù vò. trang 193-194 - ví dụ : “Tiên trời rớt xuống mau co”. chơi chữ : SGK/164 Ví duï : “Con ruồi đậu mâm xôi đậu”. *Daën doø : oân laïi baøi - Xem caùc baøi taäp. Phaàn B : Tieáng Vieät. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG REØN LUYEÄN CHÍNH TAÛ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh - Giúp HS khắc phục được một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phöông. CHUAÅN BÒ BAØI CUÛA GV VAØ HS - Giaùo vieân : SGK, saùch giaùo vieân, taøi lieäu tham khaûo - Hoïc sinh : Saùch giaùo khoa III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : giáo viên đọc một đoạn văn “Mùa xuân của tôi…có lẽ là sự sống”. Hoạt động của trò - Hoïc sinh nghe, cheùp … - Đổi vở cho nhau, phát hiệu lỗi chính tả.

(200) (Muøa xuaân cuûa toâi - Vuõ Baèng) Yêu cầu chép thuộc lòng đoạn thơ Hoạt động 2 : cho HS làm các bài tập chính taû . - Treo baûng cho HS leân ñieàn vaøo choå troáng . - Cho HS khaùc nhaän xeùt, giaùo vieân ñieàu chænh - Cho HS tìm từ theo yêu cầu SGK/195 Xem tổ nào được nhiều từ và đúng nhất - tìm từ, cụm từ theo nghĩa, đặc điểm ngữ aâm cho saún - Những từ chứa tiếng bắt đầu bằng r, d hoaêc gi coù nghóa  Không thật , vì được tạo ra một cách không tự nhiên  Tàn ác, vô nhân đạo  Dùng cử chỉ, ánh mắt làm dấu hiệu - Cho HS đặt câu phân biệt những tiếng dễ laãn + Phaân bieät : daønh, giaønh + Phaân bieät : taéc, taét Hoạt động 2 : Cho HS laäp soå tay chính taû. Yeâu caàu moãi HS có một quyển sổ nhỏ ghi những từ hay mắc lỗi, đặt câu để phân biệt. Daën doø : - Đọc sách báo để rèn chính tả. - HS nhớ lại chép thuộc lòng đoạn thơ “Sau phút chia ly” (Đoàn Thị Điểm) - Đổi vở cho nhau, phát hiện lỗi chính tả - HS leân baûng ñieàn vaøo choã troáng. Leân baûng ghi theo toå - Laêng nghe giô tay phaùt bieåu. Định hướng :  Giaû doái  Daõ man  Ra hieäu định hướng : học sinh đặt câu với các từ + Tranh giành, giành lại, để dành, dỗ daønh,.. + Tắt bếp, tắt Tivi, ách tắc, tắc đường….. HS chuaån veà chuaån bò.

(201)

GIAOAN7

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về