GIAO AN VAN 9 KI II THEO CHUAN KTKN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 201 trang )

(1)Ngµy so¹n : 4/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 7/1/2013 TiÕt 91. ChiÒu lµo cai I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - HS cảm thụ được nét đẹp truyền thống và hiện đại của quê hương Lào Cai; hiểu được cảm xúc, niềm tự hào, ngợi ca của nhà thơ đối với quê hương yêu dấu. 2. Kĩ năng - Có kĩ năng phát hiện và cảm thụ được giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm. 3. Thái độ - Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, tự hào về quê hương. II. Chuẩn bị : - GV : Tài liệu Ngữ văn địa phương. -HS :+ Học bài cũ, soạn bài mới : sưu tầm các tác phẩm mà em yêu thích. III. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích- bình giảng. IV. Các bước lên lớp 1. Ổn định tổ chức : 1' 2. Kiểm tra đầu giờ (1’) - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của thầy và trò Hoạt động I : Khởi động Môc tiªu : T¹o høng thó tìm hiÓu bµi. C¸ch tiÕn hµnh Lò Ngân Sủn là nhà thơ có nhiều TP hay viết về quê hương Lào Cai với một hồn thơ lãng mạn, đắm say mãnh liệt lại vừa thiết tha sâu lắng. Và “Chiều Lào Cai” là một bài thơ tràn đầy cảm xúc ấy.. T. g 1’. ND chính. Hoạt động2: Đọc- thảo luận chú thích 15’ I. Đọc- Thảo luận chú thích Cách tiến hành 1. Đọc văn bản -GV đọc văn bản một lần, 3-4 HS đ ọc. -HS, GV nhận xét, sửa chữa cách đọc. 2. Chú thích -HS đọc phần chú thích về tác giả (Tài a. Tác giả liệu tr.2) -Lò Ngân Sủn sinh 26 – 4 - 1945 tại Nêu vài nét chính về tác giả của bài Bản Qua, Bát Xát, Lào Cai. Hiện thơ? công tác tại Hội văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam. -Là một hồn thơ giàu chất lãng mạn, có những sáng tác giá trị nhất về quê Kể tên những tác phẩm tiêu biểu của hương Lào Cai. ông?.

(2) HS trình bày, GV chốt. Hãy nêu vài nét về bài thơ “Chiều Lào Cai”? HS trình bày, GV chốt. -GV giải thích từ “chàm”, “Phố Già” “hai mươi bảy sắc hoa”, “biên ải”, “thổ cẩm” theo tài liệu đã dân. Hoạt động 3: tìm hiểu bố cục Căn cứ vào mạch cảm xúc của bài thơ, hãy xác định bố cục của văn bản? 6' HS trình bày, GV chốt.. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản -GV đọc và ghi hai khổ thơ đầu lên bảng. 17. Em hãy tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả về quê hương Lào Cai ở hai khổ thơ đầu ? HS trình bày, GV chốt. Tác giả viết hai khổ thơ đầu dựa trên cảm xúc nào? các nghệ thuật được sử dụng? tác dụng của các NT đó ? HS trình bày, GV chốt. GV bình : Tác giả nhấn mạnh đặc trưng của vùng núi miền Tây Bắc của Tổ quốc là vẻ đẹp của những sóng núi tầng tầng, lớp lớp, mây chiều bao phủ. Và đặc biệt là hình ảnh của dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa uốn quanh mềm mại được cây. b. Tác phẩm Sáng tác năm 1995 in trong tập “Chợ tình” là một trong những bài thơ 5 tiếng hay nổi tiếng của ông. c. Chú thích khác. II. Bố cục Chia làm 4 phần. -Phần 1 (2 khổ thơ đầu) :cái nhìn bao quát, toàn cảnh của q/hương Lào Cai. -Phần 2 (3 khổ tiếp) : vẻ đẹp truyền thống của quê hương Lào Cai. -Phần 3 (5 khổ tiếp) : cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đệp của quê hương Lào Cai trong cuộc sống mới. -Phần 4 (khổ cuối) : nét đẹp nên thơ vừa thơ mộng, huyền ảo, vừa hùng vĩ, tráng lệ. III. Tìm hiểu văn bản 1.Hai khổ thơ đầu ( 7') “ Chiều ngả vào mênh mông Trập trùng làn sóng núi Mây chiều như đốm lửa Rực cháy giữa khoảng không Dòng sông như dòng lụa Nhuộm phù sa đỏ thắm Dòng sông như dòng chàm Nhuộm màu là cây xanh” - Từ ngữ gợi tả, biện pháp so sánh… - Nhà thơ có cảm xúc đắm say trước núi non, bầu trời, dòng sông, thể hiện vẻ đẹp của bức tranh quê hương Lào Cai vào buổi chiều yên ả, thanh bình nhưng cũng rất hùng vĩ, tráng lệ..

(3) xanh toả bóng như dòng chàm. 4. Củng cố (2’) - GV khái quát lại ND tiết học. 5. Hướng dẫn học bài (2’) - Học kĩ bài; yêu cầu tập đọc diễn cảm bài thơ; soạn kĩ phần tiếp theo giờ sau học tiếp. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n : 5/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 8/1/2013 TiÕt 92. ChiÒu lµo cai I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - HS cảm thụ được nét đẹp truyền thống và hiện đại của quê hương Lào Cai; hiểu được cảm xúc, niềm tự hào, ngợi ca của nhà thơ đối với quê hương yêu dấu. 2. Kĩ năng - Có kĩ năng phát hiện và cảm thụ được giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm. 3. Thái độ - Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, tự hào về quê hương. II. Chuẩn bị : - GV : Tài liệu Ngữ văn địa phương. -HS :+ Học bài cũ, soạn bài mới : sưu tầm các tác phẩm mà em yêu thích. III. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích- bình giảng. IV. Các bước lên lớp 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ (3’) - Nêu hiểu biết của em về tác giả Lò Ngân Sủn? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của thầy và trò Hoạt động khởi động Môc tiªu : T¹o høng thó t×m hiÓu bµi. Cách tiến hành: tiết trớc chúng ta đã t×m hiÓu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ Lß Ng©n Sñn vµ mét phÇn cña bµi th¬ ChiÒu Lao Cai, h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕp gi¸ trÞ ND vµ NT cña bµi th¬.... T. g 1’. ND chính. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản HS đọc ba khổ thơ tiếp theo. 26' III. Tìm hiểu văn bản Tác giả giới thiệu những nét đẹp gì 1. Hai khổ thơ đầu của Lào Cai xưa ? 2. Ba khổ thơ tiếp (khổ 3,4,5)- 10' HS trình bày, GV chốt. “Cánh rừng già cổ tích Khoảng trời lời dân ca Đã bao đời dồn tích.

(4) Chiều dựng lên nguy nga. GV giải thích : -Phố Già là tên gọi cũ của Lào Cai. -Hai mươi bảy sắc hoa : 27 DT anh em.. Tên gọi là Phố Già Thâm trầm và hùng vĩ Xa xôi và tĩnh mịch Tiếng chim chiều ngân nga.. Cảm xúc của tác giả trong 3 khổ thơ có gì đặc biệt ? Từ đó cho thấy nhà thơ nhìn quê hương Lào Cai ở góc độ nào ? Cái nhìn này có giá trị gì để góp phần thể hiện rõ cảm hứng của bài thơ ? HS trình bày, GV chốt. GV giảng: trước đây, Lào Cai còn hoang sơ với những cánh rừng già chủ yếu là dân tộc thiểu số sống rải rác ở những thung lũng, sườn đồi đặc biệt là ở vùng cao Sa Pa, Bắc Hà..... Như là từ rất lâu Như là từ rất xa Chiều Lào Cai hoang dã Hai mươi bảy sắc hoa.”. GV : Năm khổ thơ tiếp theo là cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp của quê hương Lào Cai trong cuộc sống mới.. Cảm xúc thiết tha, trầm lắng qua các hình ảnh thơ quen thuộc và giàu tính hình tượng - Nhà thơ khắc hoạ vẻ đẹp truyền thống giàu bản sắc của quê hương Lào Cai, thể hiện rõ cảm hứng ca ngợi quê hương của nhà thơ. 3. Năm khổ thơ tiếp theo (khổ 6,7,8,9,10)- 10' “Ngựa hí đồn biên ải Rầm rập mùa trai gái Rầm rập mùa cây trái Phiên chợ như cái thúng Đựng đầy màu thổ cẩm Đựng đầy tiếng xôn xao Đựng đầy chiều Lào Cai.. Tìm những từ ngữ hình ảnh miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên Lào Cai trong 5 khổ tiếp ? HS trình bày, GV chốt. Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào trong những khổ thơ trên? tác dụng? Tìm những chi tiết, hình ảnh về phố Lào Cai ngày nay? HS trình bày, GV chốt.. Sương buông xoã ngang đồi Nắng cài hoa lưng núi Dòng mây tung cuộn sóng Trời ô xanh lồng lộng Sóng sánh chiều Lào Cai. Ô cửa hoa phía bắc Núi giăng như võng mắc Rừng giăng như đan mắc Tình giăng tràn trong mắt Bập bùng chiều lào Cai - Từ ngữ giàu hình ảnh mang nhiều tầng ý nghĩa, sử dụng nhiều từ láy gợi hình, gợi ảnh, thủ pháp so sánh, nhân hoá độc đáo, điệp ngữ..

(5) - Làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên Lào Cai mộng mơ, huyền ảo, lãng mạn nhưng cũng đầy sức sống mới. Nhà dựng như tháp đá Phố dựng như pháo hoa Lào Cai chiều thị xã Ầm ầm như thác đổ Như sấm nổ tưng bừng.” Giọng thơ phấn chấn thể hiện cảm xúc tự hào, hăm hở của tác giả trước vẻ đẹp của phố Lào Cai - một thành phố trẻ tràn đầy sức sống đang trên đà xây dựng, phát triển.. Nhận xét giọng điệu khổ thơ? Thể hiện cảm xúc của tác giả như thế nào? Từ đó cho thấy phố Lào Cai nay có gì đổi mới ?. 4. Khổ thơ cuối ( 6') “ Chiều Lào Cai huyền ảo Chiều Lào Cai mộng mơ Chiều Lào Cai bốc lửa Vừa qua mùa sương gió Vừa qua mùa lau cỏ Chiều Lào Cai đứng đó Ngọt như một nụ hôn!” Với giọng thơ ngọt ngào, trìu mến, thể hiện niềm tự hào, ngợi ca của nhà thơ đối với nét đẹp nên thơ vừa thơ mộng, huyền ảo, vừa hùng vĩ, tráng lệ của Lào Cai yêu dấu.. HS trình bày, GV chốt. HS đọc khổ thơ cuối.. Em có nhận xét gì về giọng điệu thơ, cảm xúc, tình cảm của tác giả qua khổ thơ cuối ? HS trình bày, GV chốt. GV giảng : Quê hương, làng bản cuộc sống và con người Lào Cai là cội nguồn cảm xúc và là mạch chảy xuyên suốt làm nên giá trị thơ Lò Ngân Sủn. 5' Hoạt động 5 : HD tổng kết- ghi nhớ Mục tiêu : HS tổng kết giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản, rút ra ghi nhớ. Cách tiến hành Sau khi tìm hiểu nét đẹp của quê hương Lào Cai qua mỗi góc nhìn của tác giả, em cho biết : Cảm xúc bao trùm bài thơ? (cảm xúc tự hào, ngợi ca…) Qua cảm xúc của tác giả, em có cảm nhận như thế nào về quê hương Lào Cai? (HS tự bộc lộ) Hãy chỉ ra biện pháp NT đặc sắc của. IV. Ghi nhớ :. Bài thơ là dòng cảm xúc mãnh liệt,.

(6) bài thơ ? (Sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh, điệp từ, NT so sánh…) Nêu nội dung bài thơ ? (Lào Cai, miền đất biên cương Tổ quốc, với vẻ đẹp truyền thống, giàu bản sắc và cuộc sống mới hăm hở, say sưa, cùng những nét đẹp nên thơ, vừa mộng mơ, huyền ảo, vừa hùng vĩ, tráng lệ.) HS đọc ghi nhớ. GV chốt kiến thức. chân thành và tha thiết của nhà thơ Lò Ngân Sủn về quê hương Lào Cai, miền đất biên cương của tổ quốc, với vẻ đẹp truyền thống, giàu bản sắc và cuộc sống mới hăm hở, say sưa, cùng những nét đẹp nên thơ vừa mộng mơ, huyền ảo, vừa hùng vĩ, tráng lệ.. 8'. V. Luyện tập - Đọc diễn cảm bài thơ - Hát bài: Chiều Lào Cai. Hoạt động 6: Luyện tập: GV cho HS đọc diễn cảm bài thơ; hát bài Chiều Lào Cai 4. Củng cố (1’) - GV khái quát lại ND bài. Cho HS đọc diễn cảm bài thơ Chiều Lào Cai; nghe bài hát Chiều Lào Cai. 5. Hướng dẫn học bài (1’) - Học kĩ bài, nắm nội dung và nghệ thuật của văn bản “Chiều Lào Cai” và sưu tầm nhưng bài thơ, văn viết về Lào Cai. - Chuẩn bị bài Bàn về đọc sách. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 6/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 9/1/2013 TiÕt 93. Bàn về đọc sách ( Chu Quang TiÒm ). I - Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách; phơng pháp đọc sách hiệu quả. 2. Kĩ năng: HS biết cách đọc - hiểu một VB dịch; nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét VB nghÞ luËn; rÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét bµi nghÞ luËn. 3. Thái độ: Có ý thức tốt trong việc đọc sách, tìm tòi tạo sự hứng thú, say mê của việc đọc sách. II - §å dïng : 1. ThÇy : SGV, SGK, gi¸o ¸n 2. Trß : ChuÈn bÞ kÜ c¸c c©u hái trong phÇn §äc – hiÓu v¨n b¶n III. Phơng pháp: Giải thích, phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 2’) GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi so¹n. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học :.

(7) Hoạt động của thầy - trò. TG. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động 1’ * Môc tiªu: T¹o høng thó t×m hiÓu bµi * C¸ch tiÕn hµnh: Sách là con đờng nâng cao học vấn của con ngời. Vậy đọc và tìm hiểu sách nh thế nµo cho cã hiÖu qu¶ vµ cã nhiÒu høng thó? Chóng ta cïng kh¸m ph¸ qua bµi viÕt: Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm Hoạt động 2: Đọc- Hiểu văn bản. 15’ I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch * Môc tiªu: + §äc, t×m hiÓu chó thÝch, hiÓu vÒ nhµ v¨n Chu Quang TiÒm. * C¸ch tiÕn hµnh: 1. §äc - GV: Hớng dẫn h/s đọc to, rõ ràng, giọng t©m t×nh, nhÑ nhµng nh lêi trß chuyÖn. - GV đọc 1 đoạn – gọi 3 h/s đọc – nhận xÐt. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a. T¸c gi¶ H: Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? Chu Quang TiÒm (1897-1986) - HS dựa vào chú thích để trả lời. lµ nhµ mÜ häc vµ lÝ luËn v¨n häc Chu Quang TiÒm (1897-1986) lµ nhµ mÜ næi tiÕng ë Trung Quèc häc vµ lÝ luËn v¨n häc næi tiÕng ë Trung Quèc. b. T¸c phÈm: - TrÝch trong cuèn: Danh nh©n H: Tác phẩm đợc trích từ nguồn tài liệu Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui nµo? nỗi buồn của việc đọc sách. H: Bài văn đợc viết theo phơng thức biểu - Phơng thức biểu đạt chính: đạt nào là chính? nghÞ luËn H: Em hiÓu thÕ nµo lµ häc vÊn vµ häc thuËt c. Tõ khã: ? Trêng chinh nghÜa lµ g× ? ThÕ nµo lµ chÝnh trÞ häc ? II/ Bè côc: - HS dựa vào chú thích để trả lời. 5’ - 3 phÇn -> 3 luËn ®iÓm Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục - PhÇn 1: Tõ ®Çu ... “ph¸t hiÖn *Môc tiªu : HS biÕt dùa vµo m¹ch nghÞ thÕ giíi míi” -> TÇm quan luận của bài văn để xác định bố cục của trọng, ý nghĩa của việc đọc v¨n b¶n. s¸ch. *C¸ch tiÕn hµnh : - PhÇn 2: TiÕp ... “tù tiªu hao H: Tên văn bản" Bàn về đọc sách" cho em lùc lîng”. ->Nh÷ng khã kh¨n, thÊy kiÓu v¨n b¶n nµy lµ g× ? nguy hại hay gặp của việc đọc - Thuéc kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn (lËp luËn s¸ch trong t×nh h×nh hiÖn nay. giải thích 1 vấn đề xã hội) - Phần 3: Còn lại -> Bàn về phH: Kiểu văn bản đó qui định cách trình bày ơng hớng đọc sách, bao gồm ý kiÕn cña t¸c gi¶ theo h×nh thøc nµo ? cách lựa chọn sách cần đọc và - Theo hÖ thèng luËn ®iÓm. cách đọc thế nào cho hiệu quả. H: Vậy em hãy xác định các luận điểm qua bè côc v¨n b¶n ? Tªn cña tõng luËn ®iÓm ? GV: Lu ý h/S: §©y lµ 1 ®o¹n trÝch nªn không đầy đủ các phần MB,TB,KB. Thực chÊt ë ®©y chØ cã phÇn th©n cho nªn, ®i t×m hiÓu bè côc cña ®o¹n trÝch thùc chÊt lµ ®i 20’ III/ T×m hiÓu v¨n b¶n: t×m hÖ thèng luËn ®iÓm. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : HS hiểu đợc ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phơng pháp đọc. 1. TÇm quan träng, ý nghÜa cña việc đọc sách.

(8) sách. Phơng pháp đọc sách có hiệu quả. *C¸ch tiÕn hµnh : GV: Chỉ định 1 em đọc lại phần 1 GV: Để lí giải vấn đề về tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách, tác giả đặt nó trong mối quan hệ với học vấn của con ngời, trả lời câu hỏi đọc sách để làm gì, vì sao phải đọc sách. H: VËy tríc hÕt t¸c gi¶ ®a ra lÝ lÏ nµo ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Khi cho r»ng: “Häc vÊn kh«ng chØ lµ chuyện đọc sách, nhng đọc sách vẫn là 1 con đờng quan trọng của học vấn”, tác giả muèn chóng ta nhËn thøc ®iÒu g× vÒ häc vấn và mối quan hệ giữa đọc sách với học vÊn ? - Học vấn đợc tích luỹ từ mọi mặt trong hoạt động học tập của con ngời. - Trong đó đọc sách chỉ là 1 mặt, nhng là mÆt quan träng. H: LuËn ®iÓm vÒ tÇm quan träng, ý nghÜa của việc đọc sách còn đợc tác giả phân tích râ b»ng nh÷ng lÝ lÏ nµo ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Em hiÓu ý kiÕn nµy nh thÕ nµo? - Tủ sách của nhân loại đồ sộ, có giá trị. - S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quÝ gi¸, lµ tinh hoa trí tuệ, t tởng, tâm hồn của nhân loại đợc mäi thÕ hÖ cÈn thËn lu gi÷. H: T¹i sao t¸c gi¶ l¹i qu¶ quyÕt r»ng: NÕu chóng ta mong tiÕn lªn tõ v¨n ho¸, häc thuật ...thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đợc trong quá khứ làm điểm xuÊt ph¸t ? - V× s¸ch lu gi÷ hÕt th¶y c¸c thµnh tùu häc vÊn cña nh©n lo¹i. - Muèn n©ng cao häc vÊn, cÇn kÕ thõa thµnh tùu nµy. H: Nh÷ng cuèn SGK em ®ang häc cã ph¶i lµ di s¶n tinh thÇn kh«ng ? V× sao ? - Cũng nằm trong di sản tinh thần, vì đó là 1 phÇn tinh hoa häc vÊn cña nh©n lo¹i trong c¸c lÜnh vùc khoa häc tù nhiªn vµ khoa học xã hội mà chúng ta may mắn đợc tiÕp nhËn. GV đọc đoạn: “Đọc sách là muốn trả món nî ... thÕ giíi míi”. H: Theo tác giả, đọc sách là hởng thụ, là chuẩn bị trên con đờng học vấn . Em hiểu ý kiến đó nh thế nào ? - S¸ch kÕt tinh häc vÊn trªn mäi lÜnh vùc đời sống, trí tuệ, t tởng, tâm hồn của nhân lo¹i trao göi l¹i. §äc s¸ch lµ thõa hëng nh÷ng gi¸ trÞ quÝ b¸u nµy. Nhng häc vÊn lu«n réng më phÝa tríc. §Ó tiÕn lªn, con ngêi ph¶i dùa vµo di s¶n häc vÊn nµy. H: Em đã tiếp thu đợc gì từ việc đọc sách. - Đọc sách vẫn là con đờng quan träng cña häc vÊn.. - Muèn cã häc vÊn, kh«ng thÓ không đọc sách.. - S¸ch lµ kho tµng quÝ b¸u cÊt gi÷ di s¶n v¨n ho¸ tinh thÇn nh©n lo¹i.. -> Muèn n©ng cao häc vÊn, cÇn kÕ thõa vµ dùa vµo thµnh tùu mà nhân loại đã đạt đợc.. - S¸ch kÕt tinh häc vÊn trªn mäi lĩnh vực đời sống ... để tiến lên, con ngêi ph¶i dùa vµo di s¶n häc vÊn.. - C¸ch lËp luËn chÆt chÏ , l« gÝc và sâu sắc. Khẳng định đọc.

(9) sách là con đờng quan trọng để tÝch luü, n©ng cao häc vÊn.. Ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của m×nh ? - Ch¼ng h¹n, tri thøc vÒ TiÕng ViÖt vµ v¨n bản giúp ta có kĩ năng sử dụng đúng và hay ngôn ngữ dân tộc trong nghe, nói, đọc, viết. Kĩ năng đọc - hiểu các loại văn bản trong văn hoá đọc sau này của bản thân. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c giả ở phần 1 ? Tác dụng của cách viết đó là g× ? - HS tr¶ lêi- GV chèt. 4. Cñng cè : (1’) GV kh¸i qu¸t ND tiÕt häc.. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - §äc vµ so¹n kÜ phÇn tiÕp theo, hoµn thiÖn c¸c c©u hái SGK, giê sau häc tiÕp. ------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 6/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A: 9/1; 9B: 11/1/2013 TiÕt 94. Bàn về đọc sách ( Chu Quang TiÒm ). I - Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách; phơng pháp đọc sách hiệu quả. 2. Kĩ năng: HS biết cách đọc - hiểu một VB dịch; nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét VB nghÞ luËn; rÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét bµi nghÞ luËn. 3. Thái độ: Có ý thức tốt trong việc đọc sách, tìm tòi tạo sự hứng thú, say mê của việc đọc sách. II - §å dïng : 1. ThÇy : SGV, SGK, gi¸o ¸n 2. Trß : ChuÈn bÞ kÜ c¸c c©u hái trong phÇn §äc – hiÓu v¨n b¶n III. Phơng pháp: Giải thích, phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm theo kĩ thuật DH §¾p b«ng tuyÕt ( phÇn III). IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : (2’) GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi so¹n. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò. TG. Hoạt động khởi động 1’ * Môc tiªu: T¹o høng thó t×m hiÓu bµi * C¸ch tiÕn hµnh: Giờ trớc các em đã tìm hiểu sơ lợc về TG, TP và một phần của văn bản Bàn về đọc s¸ch, h«m nay chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu. Néi dung.

(10) gi¸ trÞ ND, NT vµ ý nghÜa cña v¨n b¶n nµy... 27' III/ T×m hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : HS hiểu đợc ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách. Phơng pháp đọc sách có hiệu quả. *C¸ch tiÕn hµnh : GV: Gọi h/s đọc phần 2. H: Em thấy ở phần văn bản này tác giả đã bộc lộ những suy nghĩ của mình về việc đọc s¸ch ntn ? - Đọc sách để nâng cao học vấn cần đọc chuyªn s©u. *GV nêu vấn đề HS thảo luận nhóm (KT §¾p b«ng tuyÕt - 5 phót): Muèn tÝch luü học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trớc tiên cần biết lựa chọn sách mà đọc? Theo t¸c gi¶, nªn chän lùa nh thÕ nµo? - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL. + Cái hại đầu tiên của việc đọc sách trong tình hình sách đợc xuất bản, in rất nhiều nh hiện nay khiến ngời đọc không chuyên sâu nghĩa là ham đọc nhiều, chỉ đọc liếc qua mà không thể đọc kĩ, đọc qua loa, hời hợt, đọc nhiều mà chẳng đọng lại bao nhiêu. - Lèi häc Êy kh«ng chØ v« bæ, l·ng phÝ thêi gian c«ng søc mµ cã khi cßn mang h¹i. So s¸nh víi viÖc ¨n uèng v« téi v¹, ¨n t¬i nuèt sống. Các thứ không tiêu hoá đợc tích càng nhiÒu cµng hay sinh bÖnh. Thãi xÊu h danh, nông cạn do đọc nhiều mà dối, đọc để khoe khoang...  C¸i h¹i thø hai: S¸ch nhiÒu qu¸ nªn dÔ l¹c híng chän ph¶i nh÷ng cuèn s¸ch nh¹t nhÏo, tÇm phµo v« bæ, thËm chÝ nh÷ng cuèn s¸ch độc hại ( kích thích tình dục, ăn chơi, bạo lùc ...) S¸ch nhiÒu-> kh«ng biÕt chän cho m×nh -> tèn thêi gian + tiÒn cña -> cã khi tù h¹i mình -> Tác giả so sánh với việc đánh trận thÊt b¹i v× tù tiªu hao lùc lîng cña m×nh. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt trªn cña t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. H: Qua đó em nhận thức đợc gì từ việc phân tÝch cña t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi. 2. Nh÷ng khã kh¨n nguy h¹i hay gặp khi đọc sách trong tình h×nh hiÖn nay (C¸ch chän s¸ch)- 17'. + S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u. c¸c häc gi¶ Trung Hoa thời cổ đại... đọc quyển nào ra quyÓn Êy...giê ®©y s¸ch dÔ kiÕm... “liÕc qua” tuy rÊt nhiÒu nhng “đọng lại” rất ít, giống nh ¨n uèng... do lèi ¨n t¬i nuèt sèng. + S¸ch nhiÒu dÔ khiÕn ngêi ta đọc lạc hớng... lãng phí thời gian vµ søc lùc trªn nh÷ng cuèn s¸ch v« thëng v« ph¹t... ChiÕm lÜnh học vấn giống nh đánh trận.. - LËp luËn chÆt chÏ, kÕt hîp ph©n tÝch b»ng lÝ lÏ víi liªn hÖ thùc tÕ để so sánh đối chiếu-> Tác giả chỉ râ hai t¸c h¹i chÝnh trong viÖc đọc sách hiện nay. - C¸ch chän s¸ch: kh«ng tham đọc nhiều, chọn sách cho tinh, đọc kĩ quyển nào thật sự có giá trị. Cần đọc kĩ các cuốn sách thuéc chuyªn ngµnh cña m×nh. Càng cần đọc sách gần gũi kế cận víi chuyªn ngµnh cña m×nh. - Đọc sách để tích luỹ và nâng cao học vấn cần đọc chuyên sâu tr¸nh tham lam hêi hît. 3. Bàn về phơng hớng đọc sách ( 10').

(11) GV: Nh¾c h/s theo dâi vµo phÇn 3 H: Theo tác giả nên chọn sách để đọc nh thế nµo?. H: Em thấy tác giả chế giễu cách đọc hời hợt nh thÕ nµo? - Dïng h×nh ¶nh so s¸nh: + Nh ngêi cìi ngùa qua chî + Nh träc phó khoe cña lõa m×nh, dèi ngêi-> phÈm chÊt tÇm thêng thÊp kÐm. H: Theo tác giả việc chọn sách đọc nên hớng vµo hai lo¹i nµo? - S¸ch phæ th«ng, s¸ch chuyªn m«n H: Em hiÓu thÕ nµo lµ s¸ch phæ th«ng, s¸ch chuyªn m«n? - S¸ch phæ th«ng: s¸ch dïng trong khi häc PT, đại học - Sách chuyên môn: dùng đọc suốt đời nâng cao chuyªn m«n. H: Em h·y ph©n tÝch lêi bµn cña t¸c gi¶ vÒ phơng pháp đọc sách? - Đọc sách: + không cần nhiều mà cần đọc kÜ , cho tinh + §äc trÇm ng©m tÝch luü. + Không đọc tràn lan theo hứng thú cá nhân. + §äc cã kÕ ho¹ch cã hÖ thèng => Vậy đọc sách không chỉ trau dồi k/thức mµ cßn rÌn luyÖn t/c¸ch, p/chÊt lµm ngêi. H: Qua ph©n tÝch em h·y chØ ra c¸ch ph©n tÝch, lËp luËn cña t¸c gi¶ khi bµn vÒ ph¬ng pháp đọc sách? Từ đó giúp em hiểu rõ vấn đề ntn? Hoạt động V: Tổng kết rút ra ghi nhớ *Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. 5' * C¸ch tiÕn hµnh: H: V¨n b¶n trªn cã tÝnh thuyÕt phôc cao, theo em điều đó đợc tạo nên từ những yếu tố nµo? H:Qua VB em rút ra đợc điều lí thú, căn bản gì về việc đọc sách? Nhận xét về cách đọc s¸ch cña em?. - HS ph¸t biÓu- GV chèt ghi nhí Hoạt động VI: Luyện tập. *Môc tiªu: Kh¾c s©u kiÕn thøc. * C¸ch tiÕn hµnh: 5' H: Nh÷ng lêi bµn trong VB cho ta nh÷ng lêi khuyên bổ ích nào về việc đọc sách ? H: Qua đó em thấy tác giả là ngời ntn ? + Lµ ngêi yªu quÝ s¸ch, cã häc vÊn cao nhê biết cách đọc sách. + §äc kh«ng cèt lÊy nhiÒu mµ phải chọn tinh, đọc kĩ. + §äc nhiÒu kh«ng thÓ coi lµ vinh dù nÕu nhiÒu mµ dèi. §äc Ýt kh«ng thÓ coi lµ xÊu hæ nÕu Ýt mµ kÜ, mµ chÊt lîng. + §äc Ýt, kÜ-> nÕp nghÜ s©u xa=> thay đổi khí chất.. - Tác giả dùng cách đối lập trong lËp luËn. C¸c ý lËp luËn chÆt chÏ, rõ ràng vừa đạt lí vừa thấu tình nhằm chỉ rõ phơng pháp đọc sách đúng đắn: cần kết hợp giữa đọc rộng với đọc sâu, giữa đọc sách thờng với đọc sách chuyên môn; đọc sách phải có kế hoach, có mục đích, phải vừa đọc vừa nghiÒn ngÉm. §äc kh«ng ph¶i chØ trau råi tri thøc mµ cßn rÌn luyÖn tÝnh c¸ch, phÈm chÊt lµm ngêi. IV/ Ghi nhí: - HÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng thèng nhÊt. - Lèi lËp luËn chÆt chÔ thÊu t×nh đạt lí do: sử dụng giả thiết tơng phản đối lập; nhiều hình ảnh so sánh chân thực, sinh động; lời lẽ lập luận sắc bén, cô đúc, lời văn giÇu søc truyÒn c¶m. V/ LuyÖn tËp:. - S¸ch lµ tµi s¶n tinh thÇn quÝ gi¸ cña nh©n lo¹i, muèn cã häc vÊn phải đọc sách. - Nhng không phải cứ đọc là có häc vÊn. §äc s¸ch thµnh tÝch luü n©ng cao häc vÊn chØ ë ngêi biÕt cách đọc. Đó là coi trọng đọc.

(12) + Lµ nhµ khoa häc cã kh¶ n¨ng híng dÉn việc đọc sách cho mọi ngời. H: Em học tập đợc gì trong cách viết văn nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ? - Thái độ khen, chê rõ ràng. - Lí lẽ đợc phân tích cụ thể, liên hệ, so sánh gÇn gòi nªn dÔ thuyÕt phôc.. chuyên sâu (chọn tinh, đọc kĩ, có mục đích) kết hợp đọc mở rộng häc vÊn.. 4. Cñng cè : (3’) GV chốt : Rõ ràng, bằng cách cách lập luận thật sự hợp lí lẽ, thấu tình đạt lí, kín kẽ, sâu sắc tác giả Chu Quang Tiềm đã khẳng định một chân lí. Trên con đờng gian nan trau dåi häc vÊn cña con ngêi. §äc s¸ch trong t×nh h×nh hiÖn vÉn cßn lµ con đờng quan trọng trong nhiều con đờng khác. Đọc sách là con đờng tích luỹ và n©ng cao tri thøc. §äc s¸ch lµ tù häc. §äc s¸ch lµ häc víi c¸c thÇy v¾ng mÆt ... §äc s¸ch cã ý nghÜa lín lao vµ l©u dµi víi mçi con ngêi. Dï v¨n ho¸ nghe, nh×n, thực tế cuộc sống đang là những con đờng học tập quan trọng khác, nhng không bao giờ có thể thay thế đợc cho việc đọc sách. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - §äc vµ häc phÇn 1, hoµn thiÖn c¸c c©u hái SGK - So¹n: Khëi ng÷ ( §äc bµi, tr¶ lêi c©u hái) ------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 7/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A: 10/1; 9B: 11/1/2013 TiÕt 95 Khëi ng÷ I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Nhận biết đợc đặc điểm và công dụng của khởi ngữ. 2. KÜ n¨ng : NhËn diÖn khëi ng÷ vµ vËn dông khëi ng÷ trong nãi, viÕt. §Æt c©u cã khëi ng÷ 3. Thái độ : Có ý thức rèn luyện vốn từ. II - §å dïng: 1. ThÇy : Tµi liÖu: SGK, SGV, gi¸o ¸n, b¶ng phô. 2. Trß : §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk . III. Phơng pháp:Giải thích, phân tích, đàm thoại, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3’ GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña h/s. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG 2 Hoạt động1: Khởi động * Môc tiªu: GV ®a vÝ dô , giíi thiÖu bµi míi. *C¸ch tiÕn hµnh: GVnªu VD: H: Xác định thành phần câu trong 2 VD sau ? VD1: Tôi/ đọc quyển sách này rồi. BN VD2: Quyển sách này tôi/ đọc rồi. C V GV: VËy ë VD 2 côm tõ “quyÓn s¸ch nµy” lµ thµnh phÇn g× trong c©u, nã cã c«ng dông ntn ta t×m hiÓu bµi h«m nay.... Néi dung. 16 Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới * Môc tiªu: Qua t×m hiÓu c¸c vÝ dô, h×nh thµnh kiÕn thøc vÒ khëi ng÷ ( §Æc ®iÓm vµ. I/ §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u:.

(13) c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u). * C¸ch tiÕn hµnh: GV: Treo bảng phụ ghi các ví dụ  H/S đọc. GV lu ý h/s: Khi đọc chú ý các từ gạch chân chÝnh lµ nh÷ng tõ in ®Ëm trong SGK. H: Xác định chủ ngữ trong những câu chứa từ in ®Ëm? - HS xác định - GV chèt: H: ChØ ra sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c tõ ng÷ in ®Ëm víi chñ ng÷ trong c©u?( vÞ trÝ, mèi quan hÖ trong c©u) - HS tr¶ lêi - GV chèt + Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm: + §øng tríc CN. + Kh«ng cã quan hÖ chñ vÞ víi VN + Nêu lên đề tài đợc nói đến trong câu.  §ã lµ khëi ng÷. H: Tríc khëi ng÷ cã (hoÆc cã thÓ thªm) nh÷ng quan hÖ tõ nµo ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Em h·y thªm quan hÖ tõ vµo tríc khëi ng÷ trong bµi tËp trªn? - H/s đứng tại chỗ làm (a: còn; b: về.) Giáo viên cho học sinh đọc cả câu khi thêm vµo quan hÖ tõ.) H: VËy, qua ph©n tÝch vÝ dô, em hiÓu thÕ nµo lµ khëi ng÷? Chóng cã vai trß g× trong c©u? - HS tr¶ lêi, Gv chèt ghi nhí. GV: Chỉ định 1 em đọc ghi nhớ. - GV cho HS đặt câu có khởi ngữ. Hoạt động 3: Luyện tập. * Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc th«ng qua hÖ 20 thèng bµi tËp. * C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập. H: T×m khëi ng÷ trong nh÷ng ®o¹n trÝch ? - H§ nhãm nhá 3 phót. GV gîi ý: Muèn t×m khëi ng÷ tríc hÕt x¸c định CN - HS tr×nh bµy  nhËn xÐt  KL. GV: Gäi h/s nªu yªu cÇu bµi tËp 2. H: ViÕt l¹i c¸c c©u b»ng c¸ch chuyÓn phÇn in ®Ëm thµnh khëi ng÷ ( cã thÓ thªm trî tõ th× ) - H§ nhãm 5 phót. - HS tr×nh bµy  nhËn xÐt  KL. Viết đoạn văn ngắn( chủ đề tự chọn), trong đó cã sö dông khëi ng÷. - HS viÕt ®o¹n v¨n – tr×nh bµy tríc líp – nhËn xÐt, GV cho ®iÓm nh÷ng bµi viÕt tèt. 4. Cñng cè : 2’ H: ThÕ nµo lµ khëi ng÷ ?. 1. Bµi tËp SGK Tr7: a,Ph©n tÝch ng÷ liÖu: + Chñ ng÷ : a) “anh” (thø 2) b) “t«i” c) “chóng ta” b. NhËn xÐt: - Tõ ng÷ in ®Ëm trong c¸c vÝ dô: đứng trớc chủ ngữ, không có quan hệ chủ - vị với vị ngữ, nêu lên đề tài đợc nói đến trong câu-> Là khëi ng÷ - Tríc khëi ng÷ thêng cã thªm c¸c quan hệ từ: về, còn, đối với.. 2. Ghi nhí SGK Tr 8:. II/ LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: T×m khëi ng÷ a. §iÒu nµy, b. §èi víi chóng m×nh c. Mét m×nh d. Lµm khÝ tîng e. §èi víi ch¸u Bµi tËp 2: ChuyÓn phÇn in ®Ëm thµnh khëi ng÷ a. Lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m, b. HiÓu th× t«i hiÓu råi, nhng gi¶i thì tôi cha giải đợc. Bµi tËp 3: ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông khëi ng÷..

(14) 5. HD h/s häc bµi : 1’ Xem l¹i c¸c bµi tËp, häc thuéc ghi nhí. So¹n: PhÐp ph©n tÝch vµ phÐp tæng hîp (§äc kÜ bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u hái). Ngµy so¹n: 11/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 14/1/2013 TiÕt 96 PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - Hiểu đợc đặc điểm của phép lập luận phân tích và tổng hợp; sự khác nhau giữa hai phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp; t¸c dông cña hai phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp trong c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng : - Nhận diện đợc phép phân tích và tổng hợp. Vận dụng hai phép này khi tạo lập và đọc - hiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Thái độ : Có ý thức trong việc sử dụng phép phân tích và phép tổng hợp. II - §å dïng : 1. ThÇy : SGK, SGV, gi¸o ¸n, phiÕu häc tËp. 2. Trß : §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk . III. Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3’ KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña h/s. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: GV t¹o høng thó häc tËp cho HS. * C¸ch tiÕn hµnh: H: Qua nghiªn cøu bµi ë nhµ, em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp ? - HS tù tr¶ lêi theo c¸ch tù häc ë nhµ. GV: §Ó xem viÖc tù nghiªn cøu cña c¸c em đạt hiệu quả đến đâu chúng ta cùng t×m hiÓu bµi... 22 I/ T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n Hoạt động 2: Hình thành KT mới tÝch vµ tæng hîp: * Môc tiªu: H×nh thµnh cho HS kh¸i niÖn phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. 1.Bµi tËp SGK Tr9,10: * C¸ch tiÕn hµnh: a. Ph©n tÝch ng÷ liÖu V¨n b¶n: Trang phôc. GV: h/s đọc VB và trả lời câu hỏi - Mở bài: Nhận xét vấn đề: “Ăn H: Em h·y chØ râ bè côc cña v¨n b¶n ? mÆc chØnh tÒ”. - Bè côc 3 phÇn: + P1( ®v1): Më bµi + P2( ®v2,3): Th©n bµi + P3( ®v4): KÕt bµi H: ë ®o¹n më ®Çu, bµi viÕt nªu ra mét loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút ra nhận xét về vấn đề gì ? - HS tr¶ lêi - GV chốt: Vấn đề nhận xét: “Ăn mặc.

(15) chØnh tÒ”. H: Theo em ¨n mÆc chØnh tÒ lµ ntn? - Đó là sự đồng bộ, hài hoà giữa quần áo víi giÇy, tÊt... trong trang phôc cña con ngêi. H: §Ó lµm râ c¸ch ¨n mÆc chØnh tÒ cña con ngêi t¸c gi¶ ®a ra hai luËn ®iÓm trong phÇn th©n bµi. ChØ ra 2 luËn ®iÓm đó? - HS chØ ra luËn ®iÓm - GVKL. H. ChØ ra c¸c dÉn chøng t¸c gi¶ sö dông lµm s¸ng tá 2 luËn ®iÓm? - GV ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm th¶o luËn (5 phót). + C¸ch lËp luËn t¸c gi¶ sö dông lµm s¸ng tá luËn ®iÓm 1? ( 3 phiÕu) + C¸ch lËp luËn t¸c gi¶ sö dông lµm s¸ng tá luËn ®iÓm 2? ( 3 phiÕu) - GV cho c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn, GV thu phiÕu häc tËp vÒ chÊm . H. Em thÊy t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn nào để làm sáng tỏ vấn đề?. H: Sau khi đã nêu một số biểu hiện của “nh÷ng qui t¾c ngÇm” vÒ trang phôc, bµi viết đã dùng phép lập luận gì để chốt lại vấn đề ? - HS chèt l¹i - GVKL. H: Phép lập luận này thờng đặt ở vị trí nµo trong bµi v¨n ? - HS xác định - GV nhÊn m¹nh H: VËy theo em, phÐp lËp luËn ph©n tÝch tæng hîp cã vai trß g× trong bµi v¨n nghÞ luËn trªn? - PhÐp lËp luËn ph©n tÝch gióp ta hiÓu s©u s¾c các khía cạnh khác nhau của trang phục đối với tõng ngêi, trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ. - PhÐp lËp luËn tæng hîp gióp cho ta hiÓu ý nghĩa văn hoá và đạo đức của cách ăn mặc, nghÜa lµ kh«ng thÓ ¨n mÆc mét c¸ch tuú tiÖn, cẩu thả nh một số ngời lầm tởng rằng đó là sở thÝch vµ “quyÒn” bÊt kh¶ x©m ph¹m cña m×nh.. H: VËy, qua t×m hiÓu bµi tËp em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch, tæng hîp ? Khi nµo ta sö dông phÐp ph©n tÝch, tæng hîp? - HS tr¶ lêi, GV kh¸i qu¸t. - GV: Chỉ định h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc th«ng qua 15' hÖ thèng bµi tËp. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi 1 h/s đọc và nêu y/c bài tập. H: Tác giả đã phân tích ntn để làm sáng. - Th©n bµi cã 2 luËn ®iÓm chÝnh : + Trang phôc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh chung vµ riªng. + Trang phôc ph¶i phï hîp víi đạo đức.. LuËn ®iÓm 1: + §a ra c©u ch©m ng«n: “¡n cho mình, mặc cho ngời” khẳng định câu châm ngôn đúng. + Nªu gi¶ thiÕt: C« g¸i trong hang s©u... Anh thanh niªn t¸t níc... Đi đám cới... ; đi đám tang...  Dùng phơng thức so sánh, đối chiếu các giả thiết làm rõ vấn đề: Trang phôc phï hîp víi hoµn c¶nh. LuËn ®iÓm 2: + §a ra c©u ch©m ng«n: “ Y phôc xứng kì đức”. + Dùng lí lẽ để giải thích. + Dùng câu nói để CM làm sáng tỏ vấn đề: trang phục phải phù hợp với đạo đức con ngời. -> T¸c gi¶ sö dông phÐp lËp luËn ph©n tÝch: nªu ra gi¶ thiÕt, so s¸nh, đối chiếu và giải thích, chứng minh để làm sáng rõ vấn đề. - Phần kết bài: chốt lại vấn đề: Trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trờng mới là trang phục đẹp. (rút ra cái chung từ vấn đề đã đợc ph©n tÝch t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn tæng hîp). 2. Ghi nhí SGK Tr10:. II/ LuyÖn tËp: 1. LuËn ®iÓm “Häc vÊn kh«ng chỉ là chuyện đọc sách... của học.

(16) tá luËn ®iÓm ? - HS tr¶ lêi. - GV chèt.. H: Tác giả đã phân tích những lí do phải chọn sách để đọc ntn ? - HS tr¶ lêi - GV kÕt luËn. H: Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách ntn ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. H: Qua đó em hiểu phân tích có vai trò ntn trong lËp luËn ? - H§ nhãm 5 phót. - HS tr×nh bµy  nhËn xÐt  KL.. ( Nãi c¸ch kh¸c, PT vµ TH lu«n cã mèi quan hệ biện chứng để làm nên “hồn vía” cho v¨n b¶n nghÞ luËn.). vÊn”: - Thø nhÊt, häc vÊn lµ thµnh qu¶ tích luỹ của nhân loại đợc lu giữ và truyền lại cho đời sau. - Thø hai, bÊt k× ai muèn ph¸t triÓn häc thuËt còng ph¶i b¾t ®Çu tõ “kho tàng quí báu” đợc lu giữ trong s¸ch, nÕu kh«ng mäi sù b¾t ®Çu sÏ lµ con sè kh«ng thËm chÝ lµ l¹c hËu, giËt lïi. - Thứ ba, đọc sách là “hởng thụ” thµnh qu¶ vÒ tri thøc vµ kinh nghiÖm hµng ngh×n n¨m cña nh©n loại, đó là tiền đề cho sự phát triển häc thuËt cña mçi ngêi. 2. Lí do phải chọn sách để học: - BÊt cø lÜnh vøc häc vÊn nµo còng có sách chất đầy th viện, do đó phải biết chọn sách mà đọc. - Ph¶i chän nh÷ng cuèn s¸ch “c¬ bản, đích thực” để đọc, không nên đọc những cuốn “vô thởng vô ph¹t”. - Đọc sách cũng nh đánh trận, cần phải đánh vào thành trì kiên cố, đánh bại quân tinh nhuệ, chiếm cứ mặt trận xung yếu, tức là phải đọc c¸i c¬ b¶n nhÊt, cÇn thiÕt nhÊt cho c«ng viÖc vµ c/s cña m×nh. 3. Phân tích cách đọc sách: - Tham đọc nhiều mà chỉ “liếc qua” cốt để khoe khoang là mình đã đọc sách nọ sách kia thì chẳng khác gì “Chuồn chuồn đạp nớc” chØ g©y ra sù l·ng phÝ thêi gian vµ søc lùc mµ th«i... - Đọc ít mà đọc kĩ, thì sẽ tập thành nÕp suy nghÜ s©u xa, trÇm ng©m tích luỹ, tởng tợng tự do đến mức làm thay đổi khí chất. - Có 2 loại sách cần đọc... 4. Vai trß cña ph©n tÝch trong lËp luËn: - Cã thÓ nãi trong VB nghÞ luËn, p/tÝch lµ 1 thao t¸c b¾t buéc mang tÝnh tÊt yÕu bëi nÕu kh«ng ph©n tích thì không thể làm sáng tỏ đợc l/®iÓm vµ kh«ng thÓ thuyÕt phôc ngời đọc, ngời nghe. - Cần nhớ rằng mục đích của p/tích vµ tæng hîp lµ gióp cho ngêi nghe, ngời đọc nhận thức đúng, hiểu đúng v/đề. Do đó nếu đã có p/tích th× ph¶i cã tæng hîp vµ ngîc l¹i.. 4. Cñng cè : ( 2’) GV nhấn mạnh những đơn vị kiến thức cơ bản của tiết học..

(17) 5. Híng dÉn häc bµi : ( 1’) - Xem l¹i c¸ch gi¶i c¸c bµi tËp vµ häc ghi nhí, hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp (SGK Tr 11, 12) Ngµy so¹n: 12/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 15/1/2013 TiÕt 97 luyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp (tiÕt 1) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: HS hiểu đợc mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép p/tÝch vµ tæng hîp. NhËn diÖn VB cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp, viÕt v¨n b¶n cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp . 2. Kĩ năng: Nhận dạng đợc rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp; sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc - hiểu và tạo lập v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Thái độ : Có ý thức học tập tốt. II - §å dïng : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, tµi liÖu: SGK, SGV, gi¸o ¸n. 2. Trß : ¤n lÝ thuyÕt vµ lµm bµi tËp trong sgk . III. Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, hoạt động nhóm. IV. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 4' H: ThÕ nµo lµ ph©n tÝch, tæng hîp ? *TL: Phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận, phơng diện của vấn đề nhằm chØ ra néi dung cña sù vËt, hiÖn tîng. Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi * C¸ch tiÕn hµnh: GV: Nªu môc tiªu cña tiÕt häc.. TG 1’. Néi dung. 5' Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. * Môc tiªu: NhËn diÖn ph©n tÝch vµ tæng hîp, viÕt v¨n b¶n cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp . *C¸ch tiÕn hµnh: H : Ph©n tÝch vµ tæng hîp kh¸c nhau nh thÕ nµo ?. I. Cñng cè kiÕn thøc. GV: gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập 1 30' - Chia líp thµnh 4 nhãm, th¶o luËn 5’. + N1,2 lµm ý a. + N3,4 lµm ý b H: Tác giả đã vận dụng phép lập luận nµo vµ vËn dông nh thÕ nµo ?. II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp1: T×m phÐp lËp luËn vµ c¸ch v©n dông. - HS c¸c nhãm b¸o c¸o, nhËn xÐt - GV. 1. Sù kh¸c nhau gi÷a hai phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. - Ph©n tÝch lµ phÐp lËp luËn tr×nh bµy từng bộ phận, phơng diện của vấn đề nh»m chØ ra néi dung cña sù vËt, hiÖn tîng. - Tæng hîp lµ phÐp lËp luËn rót ra c¸i chung từ những điều đã phân tích.. a, LuËn ®iÓm: “Th¬ hay lµ hay c¶ hån lÉn x¸c, hay c¶ bµi”. * Tr×nh tù ph©n tÝch: - C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c ®iÖu xanh (xanh.

(18) chèt.. ao, xanh bê, xanh sãng, xanh tre, xanh trêi, xanh bÌo...) - Cái hay thể hiện ở những cử động: ThuyÒn nhÝch, sãng gîn tÝ, l¸ ®a vÌo, tầng mây lơ lửng, con cá động... (phối hợp các cử động nhỏ) - C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c vÇn th¬: Tö vËn hiÓm hãc, kÕt hîp tõ víi nghÜa ch÷, tù nhiªn, kh«ng non Ðp.... H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a luËn ®iÓm vµ tr×nh tî ph©n tÝch cña ®o¹n v¨n? - GV: Gọi HS đọc và nêu yêu cầu bài tập H: HiÖn nay cã mét sè h/s häc qua loa đối phó, không học thật sự. Em hãy phân tích bản chất của lối học đó để nªu lªn nh÷ng t¸c h¹i cña nã ? - H§ nhãm nhá (5 phót.) - Tr×nh bµy , nhËn xÐt, KL.. b, Luận điểm: Mấu chốt của thành đạt là ë ®©u ? * Tr×nh tù ph©n tÝch: - Do nguyªn nh©n kh¸ch quan ( ®©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn) : gÆp thêi, hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn häc tËp thuËn lîi vµ tµi n¨ng trêi phó... - Do nguyªn nh©n chñ quan (®©y lµ ®iÒu kiện đủ) : Tinh thần kiên trì phấn đấu, häc tËp kh«ng mÖt mái vµ kh«ng ngõng trau dồi phẩm chất đạo đức tốt đẹp. => §a luËn ®iÓm râ rµng. Tr×nh tù ph©n tích cụ thể từng vấn đề tạo sức thuyết phục ngời đọc. 2. Bài tập 2: Phân tích vấn đề: “ Học qua loa đối phó”. - Học đối phó là học không lấy việc học làm mục đích, xem học là việc phụ. - Học đối phó là học bị động, không chủ động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy c«, cña thi cö. - Häc kh«ng cã høng thó, ch¸n häc, hiÖu qu¶ thÊp. - Häc h×nh thøc, kh«ng ®i s©u vµo thùc chÊt kiÕn thøc bµi häc. - Học đối phó thì dù có bằng cấp nhng ®Çu ãc vÉn rçng tuÕch.. 4. Cñng cè (2’) H: Qua tiÕt luyÖn tËp gióp em ®iÒu g× ? GV: Trên cơ sở h/s trả lời, GV nhấn mạnh các kĩ năng cần nắm đợc trong tiết học. 5. Híng dÉn h/s häc bµi ( 2’) - Häc, n¨m v÷ng lÝ thuyÕt ph©n tÝch vµ tæng hîp, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i.. Ngµy so¹n: 13/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 16/1/2013 TiÕt 98 luyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp (tiÕt 2) I. Mục tiêu cần đạt.

(19) 1. Kiến thức: HS hiểu đợc mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép p/tÝch vµ tæng hîp. NhËn diÖn VB cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp, viÕt v¨n b¶n cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp . 2. Kĩ năng: Nhận dạng đợc rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp; sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc - hiểu và tạo lập v¨n b¶n nghÞ luËn. 3. Thái độ : Có ý thức học tập tốt. II - §å dïng : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, tµi liÖu: SGK, SGV, gi¸o ¸n. 2. Trß : ¤n lÝ thuyÕt vµ lµm bµi tËp trong sgk . III. Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3 H: ThÕ nµo lµ ph©n tÝch, tæng hîp ? *TL: Phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận, phơng diện của vấn đề nhằm chØ ra néi dung cña sù vËt, hiÖn tîng. Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động Khởi động. * Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi * C¸ch tiÕn hµnh: GV: Nªu môc tiªu cña tiÕt häc.. TG 1’. 39 Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. * Môc tiªu: NhËn diÖn ph©n tÝch vµ tæng hîp, viÕt v¨n b¶n cã lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp . *C¸ch tiÕn hµnh: H: Dựa vào văn bản bàn về đọc sách cña Chu Quang TiÒm, em h·y ph©n tÝch các lí do khiến mọi ngời phải đọc sách ? GV: Cho h/s lµm vµo nh¸p 7’, gäi tr×nh bµy tríc líp, nhËn xÐt, bæ sung.. Chia lớp thành 2 tổ, hoạt động cá nhân 7’. ViÕt ®o¹n v¨n tæng hîp. - Tæ 1: Dùa vµo bµi tËp 2 viÕt ®o¹n v¨n tổng hợp về cách học đối phó. -Tæ 2: Dùa vµo bµi tËp 3 viÕt ®o¹n v¨n tæng hîp vÒ c¸c lÝ do khiÕn mäi ngêi phải đọc sách. - HS suy nghÜ viÕt ®o¹n v¨n. GV: Gäi h/s tr×nh bµy, nhËn xÐt.. Néi dung. II. LuyÖn tËp 3. Bµi tËp 3: Các lí do khiến mọi ngời phải đọc sách: - Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại đã tích luỹ từ xa đến nay. - Muốn tiến bộ, phát triẻn thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm. - Đọc sách không cần nhiều mà cần đọc kĩ, hiểu sâu, đọc quyển nào nắm chắc đợc quyển đó nh thế mới có ích. - Bên cạnh đọc sách chuyên sâu phục vụ ngành nghề, còn cần đọc rộng, kiến thức rộng giúp hiểu các vấn đề chuyên môn tèt. 4. Bµi tËp 4: Thùc hµnh tæng hîp. Đoạn 1: Học đối phó là lối học thụ động, hình thức, không lấy việc học làm mục đích chính. Lối học đó chẳng những lµm cho ngêi häc mÖt mái, mµ cßn không toạ ra đợc những nhân tài đích thực cho đất nớc. Đoạn 2: Tóm lại, muốn đọc sách có hiệu qu¶ ph¶i chän nh÷ng s¸ch quan träng nhất mà đọc cho kĩ, đồng thời cũng chú trọng đọc rộng thích đáng, để hỗ trợ cho viÖc nghiªn cøu chuyªn s©u.. 4. Cñng cè (3’) H: Qua tiÕt luyÖn tËp gióp em ®iÒu g× ? GV: Trên cơ sở h/s trả lời, GV nhấn mạnh các kĩ năng cần nắm đợc trong tiết học..

(20) 5. Híng dÉn h/s häc bµi ( 2’) - Häc, n¨m v÷ng lÝ thuyÕt ph©n tÝch vµ tæng hîp, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë. - Soạn: Tiếng nói của văn nghệ ( đọc kĩ văn bản, trả lời câu hỏi phần đọc hiểu VB. Ngµy so¹n: 13/1/2012 Ngµy gi¶ng: 9A: 16/1/2012 TiÕt 99 TiÕng nãi cña v¨n nghÖ (NguyÔn §×nh Thi) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: Học sinh hiểu đợc nội dung và sức mạnh của văn nghệ trong đời sống con ngêi qua ®o¹n trÝch nghÞ luËn ng¾n, chÆt chÏ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi. NghÖ thuËt lËp lËp cña nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi trong v¨n b¶n. 2. Kĩ năng: Có kĩ năng đọc - hiểu một văn bản nghị luận. Rèn luyện thêm cách viết mét v¨n b¶n nghÞ luËn. ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n nghÖ. 3. Thái độ: Học sinh biết yêu quí, trân trọng vốn văn nghệ của dân tộc. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp. 2. Trò : Đọc kĩ, soạn các câu hỏi phần đọc – hiểu văn bản. III. Phơng pháp: Giải thích, phân tích, đàm thoại , giảng bình, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò ( 3’) H. Nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản: Bàn về đọc sách? Điều cơ bản đáng quý em rút ra đợc qua văn bản đó là gì? *TL: Đọc sách là một con đờng quan trọng để tích luỹ, nâng cao học vấn. Ngày nay sách nhiều, phải biết chọn sách mà đọc, đọc ít mà chắc còn hơn đọc nhiều mà rỗng. Cần kết hợp đọc rộng với đọc sâu, giữa đọc sách thờng thức với đọc sách chuyên môn. Đọc sách phải có kế hoạch, có mục đích chứ không phải tuỳ hứng, phải vừa đọc vừa nghiÒn ngÉm. - Tác giả trình bày ý kiến có lí lẽ và bằng những dẫn chứng sinh động. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG 1’ Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu: GV dÉn d¾t vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: GV nªu t×nh huèng HS suy nghÜ: t¹i sao con ngời cần đến văn nghệ? V¨n nghÖ nã cã søc m¹nh riªng vµ hÕt søc độc đáo. Ngời nghệ sĩ sáng tác tác phẩm với mục đích gì ? Văn nghệ đến với ngời tiếp nhận, đến với quần chúng nhân dân bằng con đờng nào ? Nhà văn Nguyễn Đình Thi đã góp phÇn tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn th«ng qua v¨n b¶n mµ chóng ta sÏ t×m hiÓu.. Néi dung. 10’ I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch: Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích. * Môc tiªu: §äc v¨n b¶n, t×m hiÓu chó thÝch vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh: 1. §äc: - GV: Hớng dẫn h/s đọc mạch lạc, rõ ràng, diÔn c¶m c¸c dÉn chøng th¬. - GV đọc 1 đoạn, gọi h/s đọc, nhận xét. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a, T¸c gi¶: H: H·y nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? NguyÔn §×nh Thi (1924-2003).

(21) - H/s dựa vào chú thích để trả lời. - GV chèt ( Sau c¸ch m¹ng T8 lµ tæng bÝ th héi v¨n ho¸ cứu quốc, đại biểu quốc hội khoá I. Từ 19581989 là tổng th kí hội nhà văn VN. Từ 1995 là chñ tÞch uû ban toµn quèc liªn hiÖp c¸c héi v¨n häc nghÖ thuËt. - Ông hoạt động văn nghệ đa dạng (Làm thơ, viÕt v¨n, s¸ng t¸c nh¹c, so¹n kÞch, viÕt lÝ luËn phª b×nh). H: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ? GV: Nhan đề vừa có tính khách quan lí luận võa gîi sù gÇn gòi, th©n mËt. Nã bao hµm c¶ néi dung, lÉn c¸ch thøc, giäng ®iÖu. H: Em hãy xác định phơng thức biểu đạt chÝnh? H: Em hiÓu An-na Ca-rª-nhi-a lµ nh©n vËt ntn? ThÕ nµo lµ B¸c ¸i ? Lu©n lÝ nghÜa lµ g× ? ThÕ nµo lµ trÝ thøc ho¸ ? - H/s dựa vào chú thích để trả lời ? - GV nhÊn m¹nh. bớc vào con đờng sáng tác hoạt động văn nghệ từ trớc Cách m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945. - Kh«ng chØ thµnh c«ng ë thÓ lo¹i th¬, kÞch mµ «ng cßn lµ mét c©y bót lÝ luËn phª b×nh cã tiÕng.. 3' Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục. * Môc tiªu: HS dùa vµo hÖ thèng c¸c luËn điểm để xác định bố cục của văn bản. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Tác giả đã phân tích tác động của văn nghệ tới đời sống tâm hồn con ngời bằng nh÷ng luËn ®iÓm nµo? Em h·y t¸ch phÇn v¨n bản theo luận điểm em tìm đợc ?. - Bè côc 3 phÇn - 3 luËn ®iÓm + PhÇn1: Tõ ®Çu -> “mét c¸ch sèng cña t©m hån.”(néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v/nghÖ. + PhÇn 2: TiÕp -> “TiÕng nãi cña t×nh c¶m” v¨n nghÖ lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m, t©m hån) + PhÇn3: Cßn l¹i (V¨n nghÖ lµ tiÕng nãi cña t tëng). H: Em h·y nhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi nghÞ luËn? -> chÆt chÏ, tËp trung lµm râ 3 luËn ®iÓm. 20 Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản. * Mục tiêu: Học sinh hiểu đợc nội dung và sức mạnh của văn nghệ trong đời sống con ngời. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Gọi 1 h/s đọc từ đầu...Tôn-xtôi. H: Qua đọc, theo em để làm rõ luận điểm, trớc hết tác giả đa ra nhận định nào ? - HS tr¶ lêi - GV chèt: T¸c phÈm nghÖ thuËt nµo còng x©y dựng bằng những vật liệu mợn ở thực tại. Nhng ngời nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có råi mµ cßn muèn nãi 1 ®iÒu g× míi mÎ. - GV: Gi¶i thÝch (VËt liÖu: chÊt liÖu, t liÖu lÊy từ đ/s để tạo nên tác phẩm nghệ thuật) H: Để chứng minh cho nhận định đó, tác giả đã đa ra phân tích những dẫn chứng cụ thể nào, em hãy chỉ ra những cái đã có đợc ghi l¹i ? - HS chØ ra: NguyÔn Du viÕt: Cá non... Cµnh lª.... b. T¸c phÈm: ViÕt 1948 - thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, in trong cuèn “Mấy vấn đề văn hoá”. - Phơng thức biểu biểu đạt chÝnh : nghÞ luËn. c. Tõ khã: SGK. II/ Bè côc:. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. Néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ..

(22) - BiÕt c¶nh mïa xu©n. - Chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả đã nhìn thấy trong cảnh vật. - C¶m thÊy trong lßng ta cã nh÷ng sù sèng t¬i trÎ lu«n lu«n t¸i sinh. + Nàng Kiều 15 năm đã chìm nổi những gì ? + An-na-ca-rª-ni-na chÕt th¶m khèc ra sao? - GV: Mïa xu©n hiÖn lªn trong 2 c©u th¬ cña N.Du, c¸i chÕt cña Ca-rª-ni-na, KiÒu...§©y lµ nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu cña 2 nhµ v¨n næi tiÕng, th¬ cã, v¨n xu«i cã, VHVN cã, VH níc ngoµi cã... víi c¸ch lËp luËn rÊt chÆt chÏ. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong phÇn v¨n b¶n nµy? C¸ch lËp luËn Êy t¸c gi¶ cho ta thÊy nh÷ng g× ? - HS tr¶ lêi - GV chèt -HS đọc: “Lời gửi của nghệ thuật... của tâm hån”. H: Theo em, đằng sau cái nghệ thuật khách quan th× nh÷ng ®iÒu míi mÎ mµ hai ngêi nghÖ sÜ nµy muèn nãi lµ g× ? - HS tr¶ lêi Nh÷ng ®iÒu míi mÎ. + Nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÊn khÝch. + Bao nhiªu t tëng cña tõng c©u th¬, tõng trang s¸ch. + Bao nhiêu h/ả đẹp đẽ.. bao nhiêu bộ mặt con ngêi. + Bao nhiêu vấn đề mà ta ngạc nhiên tìm ra ngay trong t©m hån chóng ta H: Xác định phơng thức biểu đạt trong đoạn v¨n nµy? T¸c dông ? - HS xác định và phân tích tác dụng. - GV chèt. H: Qua ph©n tÝch luËn ®iÓm 1 em cã suy nghÜ g× vÒ néi dung mµ v¨n nghÖ ph¶n ¸nh ? - GV: Nh vËy t¸c phÈm nghÖ thuËt lÊy chÊt liÖu ë thùc t¹i ®/s kh¸ch quan nhng kh«ng phải là sự sao chép đơn giản, “Chụp ảnh” nguyªn xi thùc t¹i Êy. Khi s¸ng t¹o 1 t¸c phẩm, ngời nghệ sĩ gửi vào đó 1 cách nhìn, 1 lêi nh¾n nhñ cña riªng m×nh. ND cña t¸c phÈm v¨n nghÖ ®©u chØ lµ c©u chuyÖn, lµ con ngời nh ở ngoài đời mà quan trọng hơn là ở t tỏng, tấm lòng của nghệ sĩ gửi gắm trong đó. VÝ dô: NguyÔn Du th¬ng c¶m cho sè phËn ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn nªn s¸ng t¸c truyÖn KiÒu..... - HS theo dâi phÇn 2 v¨n b¶n. H. T¹i sao nãi v¨n nghÖ lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m, cña t©m hån con ngêi? - Văn nghệ soi sáng tình cảm, lay động tình c¶m, suy nghÜ cña con ngêi. - V¨n nghÖ trß chuyÖn víi tÊt c¶ t©m hån chóng ta. - V¨n nghÖ kh«ng thÓ xa l×a cuéc sèng-> V¨n. -LËp luËn tõ luËn cø cô thÓ, kÕt hîp nghÞ luËn víi miªu t¶, h×nh ¶nh giÇu c¶m xóc cho thÊy v¨n nghÖ ph¶n ¸nh thùc t¹i kh¸ch quan lµm cho trÝ tß mß, hiÓu biết của ngời đọc (ngời nghe) tho¶ m·n.. - Mçi t¸c phÈm v¨n nghÖ chøa đựng những t tởng, tình cảm say sa, vui buån, yªu ghÐt cña ngêi nghÖ sÜ vÒ cuéc sèng, con ngêi; mang l¹i nh÷ng rung c¶m vµ nhËn thøc kh¸c nhau trong t©m hồn độc giả mỗi thế hệ. + V¨n nghÖ kh¸m ph¸, miªu t¶ chiÒu s©u tÝnh c¸ch sè phËn con ngêi, thÕ giíi bªn trong con ngêi qua c¸i nh×n cña ngêi nghÖ sÜ. - Văn nghệ giúp cho chúng ta đợc sống phong phú hơn, “làm thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”, là sợi dây kết nối con ngời với cuộc sống đời thờng; mang l¹i niÒm vui, íc m¬ vµ những rung cảm thật đẹp cho t©m hån.. 2. Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ. - V¨n nghÖ lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m, cña t©m hån..

(23) nghÖ thËt lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m. H. V× sao con ngêi cÇn tiÕng nãi cña v¨n nghÖ? - KHi con ngêi bÞ ng¨n c¸ch víi cuéc sèng-> v¨n nghÖ lµ sîi d©y buéc chÆt hä víi cuéc sèng bªn ngoµi. - V¨n nghÖ lµm t¬i míi cuéc sèng sinh ho¹t cơ cực thờng ngày, giúp con ngời có niềm tin ớc mơ, nhiều khát vọng tơi đẹp. H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c giả? Từ cách lập luận đó, tác giả muốn khẳng định với ngời đọc điều gì? - HS tr¶ lêi – GV chèt GV giảng bình: Trong lao động sản xuất con ngêi rÊt cÇn cã v¨n nghÖ. Hä mîn v¨n nghÖ (Lời hát) để xua tan đi những mệt nhọc, u phiÒn, lµm t¨ng thªm søc m¹nh, h¨ng say lao động-> Bộc lộ niềm vui phơi phới. VD: “Bài đoàn thuyền đánh cá” là khúc hát lao động h¨ng say trªn biÓn c¶ bao la... - HS chó ý phÇn 3 cña v¨n b¶n. H. Trong ®o¹n v¨n kh«ng Ýt lÇn t¸c gi¶ ®a ra quan niÖm cña m×nh vÒ b¶n chÊt cña v¨n nghệ. Vậy em hiểu bản chất đó là gì? - NghÖ thuËt nãi nhiÒu víi t tëng nhng t tëng đã đợc nghệ thuật hoá. Nghĩa là không trừu tợng, náu mình trên cao mà là t tởng cụ thể, sinh động, lắng sâu kín đoá, không lộ liễu khô khan. -> Chính nhờ bản chất đó của văn nghệ mà con đờng của nghệ thuật đến với ngời tiếp nhận là con đờng tình cảm. H. Vậy văn nghệ nó độc đáo nh thế nào? - Đọc một bài thơ hay: Đọc đi đọc lại nhiều lần. Đọc bằng tâm hồn, cùng tác giả trao đổi nghẫm nghĩ, rung động, chiêm nghiệm, lời tận mµ ý kh«ng cïng... H. §o¹n v¨n cuèi, t¸c gi¶ tiÕp tôc lËp luËn phân tích để khẳng định vấn đề gì? - Tác giả khẳng định: Văn nghệ là kết tinh tân hån ngêi s¸ng t¸c, lµ sîi d©y truyÒn sù sèng mµ nghÖ sÜ mang trong lßng. V¨n nghÖ gãp phÇn gióp mäi ngêi tù nhËn thøc m×nh, tù x©y dùng m×nh. H. Cách lập luận của tác giả có gì độc đáo? Sự độc đáo ấy nhằm khẳng định điều gì?. - LËp luËn chÆt chÏ, lêi v¨n giÇu h×nh ¶nh-> ThÓ hiÖn sù g¾n bã s©u s¾c cña v¨n nghÖ víi cuéc sèng cña con ngêi trªn mäi ph¬ng diÖn. Gióp con ngêi biÕt khao kh¸t, m¬ íc, tù tin vît qua mäi gian khã.. - V¨n nghÖ lµ tiÕng nãi cña t tëng.. - LËp luËn b»ng c¸ch gi¶i thÝch, đa dẫn chứng rồi khẳng định vấn đề: Văn nghệ là sợi dây đồng cảm kì diệu giữa nghệ sĩ với ngời đọc qua những rung động sâu xa của trái tim. Đó là søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ. IV/ Ghi nhí: (sgk Tr17). Hoạt động 5: Tổng kết rút ra ghi nhớ. * Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Qua phân tích, em hãy chỉ ra nét đặc sắc 3’ trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶? ( Bè. + Bè côc chÆt chÏ, l« gÝch + Sö dông c¸ch viÕt giÇu h×nh ảnh, sinh động, có nhiều dẫn chøng t¹o søc thuyÕt phôc cho.

(24) cục, cách viết). Qua đó tác giả muốn khẳng định điều gì? - HS hoạt động nhóm nhỏ 2’, báo cáo. - GV chèt: - GV: Chỉ định 1 em đọc ghi nhớ. Hoạt động 6: Luyện tập * Môc tiªu: HS biÕt vËn dông ph©n tÝch ý nghÜa mét t¸c phÈm mµ m×nh yªu thÝch. 2' *C¸ch tiÕn hµnh: - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp ë nhµ. Nªu 1 t¸c phÈm v¨n nghÖ mµ em yªu thÝch vµ phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm đó đối với mình.. các ý kiến, nhận định. -> Khẳng định tầm quan trọng của tiếng nói văn nghệ đối với con ngêi. V. LuyÖn tËp Nªu mét t¸c phÈm v¨n nghÖ mµ m×nh yªu thÝch, ph©n tÝch ý nghĩa và tác động của tác phẩm ấy đối với mình.. 4. Cñng cè : ( 1’) GV chèt kiÕn thøc c¬ b¶n cña tiÕt häc. 5. Híng dÉn häc sinh häc bµi: ( 1’) - §äc kÜ l¹i v¨n b¶n, häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. LËp l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n. - So¹n bµi: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ( lµm bµi tËp, tr¶ lêi c©u hái...) Ngµy so¹n: 14/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A: 17/1; 9B: 18/1/2013 TiÕt 100 C¸c thµnh phÇn biÖt lËp I. Môc tiªu : 1. Kiến thức: HS nắm đợc đặc điểm và công dụng thành phần tình thái và thành phần c¶m th¸n. 2. KÜ n¨ng: NhËn biÕt thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n trong c©u. §Æt c©u cã thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n. 3. Thái độ: Học sinh có ý thức sử dụng các thành phần biệt lập đúng lúc, đúng chỗ. II. ChuÈn bÞ : 1. ThÇy: M¸y chiÕu, gi¸o ¸n ®iÖn tö 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. III. Phơng pháp: Đàm thoại, phân tích, giải thích, hoạt động nhóm. IV. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò ( 3’) - slide 3, 4 H: Thế nào là khởi ngữ ?Hãy nêu dấu hiệu xác định khởi ngữ *TL: Khởi ngữ là thành phần đứng trớc chủ ngữ để nêu lên đề tài nói đến trong câu. Dấu hiệu xác định khởi ngữ:+ Đứng trớc chủ ngữ; Có thể kết hợp với các quan hệ từ: về, đối với - Bµi tËp: Điền vào chỗ trống trong các câu sau để câu có khởi ngữ: A/ ……. ...thì ăn những miếng ngon ( ăn ) ……… thì chọn việc cỏn con mà làm. ( làm ) B/ …….. thì thầy không bênh vực những em lười học. (thầy ).

(25) C/ ……….. thì bạn ấy thích đọc truyện tranh thiếu nhi. ( đọc ) 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu: t¹o høng thó cho HS vµo bµi. *C¸ch tiÕn hµnh: - T×m hiÓu thµnh phÇn biÖt lËp lµ g×? - slide 5 -> em h·y ph©n tÝch c¸c VD sau ( xác định CN, VN, TN). T G 3’. Néi dung. a. H×nh nh Lan/ kh«ng ®i häc CN VN b. Này, hôm nay thầy /có đến không? TN CN VN c. Chao «i, tr¨ng/ s¸ng qu¸! CN VN ? C¸c tõ cßn l¹i : h×nh nh, nµy, chao «i cã n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u ko ? - HS: kh«ng H Vậy nó có tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sù viÖc ë trong c©u kh«ng? - HS: kh«ng GV: Trong caâu, caùc boä phaän coù vai troø (chức năng) không đồng đều nhau. Ta có thể phân biệt thành 2 loại: - Loại thứ nhất: (nằm trong cấu trúc cú phaựp cuỷa caõu: đó là những bộ phận trực tiếp diễn đạt ý nghĩa sự việc của câu nh: nh: chủ ngữ, vị ngữ, bổ ngữ, trạng ngữ…. - Loại thứ hai: (không nằm trong cấu trúc cuù phaùp cuûa caâu). Đó là những bộ phận ko trực tiếp nói lên sự việc mà được dùng để nêu thái độ của người nói đối với người nghe hoặc đối vối sự việc được nói đến trong câu 13 I/ Thµnh phÇn t×nh th¸i ta gọi đĩ là Thành phần biệt lập, để hiểu 1. Bµi tËp: SGK Tr/18 roõ veà thaønh phaàn naøy ta cuøng tìm hieåu baøi * Ph©n tÝch ng÷ liÖu hoâm nay nheù! a. Chắc: thể hiện thái độ tin cậy cao. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới b. Có lẽ: thể hiện thái độ tin cậy * Môc tiªu: H×nh thµnh k/niÖm TP t×nh th¸i, thÊp. TP cảm thán -> HS nhận diện, biết đặt câu và sử dụng hai thành phần này đúng lúc, đúng * NhËn xÐt: chç. *C¸ch tiÕn hµnh: - slide 6 GV: yªu cÇu HS quan s¸t bµi tËp trªn mµn h×nh - Khi bá c¸c tõ ng÷ màu xanh ®i, ý H: Nh÷ng tõ mµu xanh trong hai c©u trªn thÓ nghÜa c¬ b¶n cña c©u kh«ng thay.

(26) hiện thái độ của ngời nói đối với sự việc nêu ë trong c©u ntn ? - HS tr¶ lêi-> HS n/xÐt -> GV kÕt luËn. H: Nếu không có những từ ngữ màu xanh đó th× nghÜa sù viÖc cña c©u chøa chóng cã kh¸c ®i kh«ng ? V× sao ? slide 7: Kh«ng cã c¸c tõ ng÷ màu xanh Êy, ý nghĩa cơ bản của câu không thay đổi. Vì những từ ngữ đó chỉ thể hiện sự nhận định của ngời nói đối với sự việc ở trong câu chứ không tham gia vào vào việc diễn đạt nghĩa sù viÖc cña c©u. H: Vậy những từ ngữ màu xanh đó có vai trß g× trong c©u ? - HS tr¶ lêi -> HS kh¸c nhËn xÐt. - GV chốt: nh vậy các từ chắc, có lẽ dùng để thể hiện thái độ, nhận định của ngời nói đối với sự việc ở trong câu và đó chính là TP tình th¸i.. đổi vì những từ ngữ đó chỉ thể hiện sự nhận định của ngời nói đối với sù viÖc ë trong c©u chø kh«ng tham gia vào vào việc diễn đạt nghĩa sự viÖc cña c©u.. - Các từ chắc, có lẽ dùng để thể hiện thái độ, nhận định của ngời nói đối với sự việc ở trong câu -> gọi đó là thành phần tình thái.. 2, Ghi nhí. H: Qua ph©n tÝch bµi tËp, em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i? - HS dùa vµo ghi nhí tr¶ lêi ý thø nhÊt - GV chèt môc 1cña ghi nhí Tr/18 trªn mµn h×nh. - Slide 8: GV cho HS quan s¸t c¸c lu ý; HS làm bài tập nhanh- đặt 1 câu có TPTT. - Slide 9: GV ®a ra 2 VD cho HS quan s¸t. - Theo tôi ông ấy là một người tốt. - Chúng cháu ở Lµo Cai đđến đấy ạ. - Slide 10: Bµi tËp: t×m TPTT trong c¸c c©u sau: 1- “S¬ng chïng ch×nh qua ngâ Hình nh thu đã về”. ( “Sang thu”- H÷u ThØnh) 11 2- “LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam vµ cã lÏ c¶ thÕ giíi, cã mét vÞ Chñ tÞch níc lÊy chiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç bªn c¹nh chiÕc ao lµm “cung ®iÖn” cña m×nh. (“Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”- Lª Anh Trµ) - Slide 11 -HS quan s¸t bµi tËp trªn mµn h×nh H: Nh÷ng tõ ng÷ mµu xanh cã chØ sù vËt hay sự việc gì không ?Các từ đó thể hiện điều gì? - HS chØ ra - GV chèt: c¸c tõ ng÷ mµu xanh kh«ng chØ c¸c sù vËt, sù viÖc mµ chØ thÓ hiÖn tr¹ng th¸i t©m lÝ cña ngêi nãi. H: vËy theo em th× c¸c tõ: å, trêi ¬i thÓ hiÖn tr¹ng th¸i t©m lÝ g× cña ngêi nãi? + å: vui síng. + Trêi ¬i: tiÕc rÎ.. II/ Thµnh phÇn c¶m th¸n: 1. Bµi tËp Tr/18 * Ph©n tÝch ng÷ liÖu: a. ồ, sao mà độ ấy vui thế. b. Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót! - C¸c tõ å, trêi ¬i kh«ng chØ sù vËt hay sù viÖc mµ chØ thÓ hiÖn tr¹ng th¸i t©m lÝ cña ngêi nãi. + å: vui síng. + Trêi ¬i: tiÕc rÎ..

(27) H: Nhê nh÷ng tõ ng÷ nµo trong c©u mµ chúng ta hiểu đợc tại sao ngời nói kêu ồ hoặc kªu trêi ¬i ? - HS tr¶ lêi -GV: Phần câu tiếp theo từ ngữ màu xanh đã giải thích cho người nghe biết tại sao người nói có cảm xúc đó. H: Vậy các từ ngữ màu xanh đó dùng để làm g× ? - HS tr¶ lêi - GV chốt: các từ ngữ màu xanh cung cấp cho người nghe một “thông tin phụ” đĩ là: trạng thái tâm lí của người nói. -> nh÷ng tõ ng÷ nh vËy chÝnh lµ thµnh phÇn c¶m th¸n.. * NhËn xÐt: - Các từ ngữ màu xanh được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (buồn, vui, mừng, giận... ) -> Lµ thµnh phÇn c¶m th¸n. 2. Ghi nhí ( môc 2- SGK Tr/18). H: Qua ph©n tÝch bµi tËp, em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n? - HS tr¶ lêi. - GV chèt kiÕn thøc ghi nhí môc 2-Tr18. - HS đặt 1 câu có chứa thành phần cảm thán. H: theo em, TPTT vµ TPCT cã tham gia vµo việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? - HS tr¶ lêi - GV chèt môc 3 cña ghi nhí: c¸c TPTT vµ TPCT lµ nh÷ng bé phËn ko tham gia vµo viÖc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên đợc gọi là thµnh thµnh phÇn biÖt lËp. H: Qua t×m hiÓu c¸c bµi tËp trªn, em h·y kh¸i qu¸t l¹i thÕ nµo lµ TP TT, TPCT? T¹i sao chúng đợc gọi là thành phần biệt lập? - HS đọc lại toàn bộ ghi nhớ- SGK trang 18. Slide 12: bµi tËp nhanh. H: Em h·y t×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n cã sö dông thµnh phÇn c¶m th¸n? … Ôi cái mũ vải mềm dễ thương như một bàn tay nhỏ Chẳng làm đau một chiếc lá trên cành Sáng trên đầu như một mảnh trời xanh, Mà xông xáo, mà tung hoành ngang dọc Mạnh hơn tất cả đạn bom, làm run sợ cả lầu năm góc!… (Trích " Bài ca mùa xuân 1968“- TỐ HỮU). Slide 13 Th¶o luËn nhãm- mçi tæ lµ 1 12 nhãm( 3') ChØ ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau ' gi÷a thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n? - Giống: Đều không tham gia và điễn đạt nghÜa sù viÖc ph¶n ¸nh trong c©u. - Kh¸c: + Thµnh phÇn t×nh th¸i thÓ hiÖn c¸ch nh×n III/ LuyÖn tËp:.

(28) của ngời nói đối với sự việc. + Thµnh phÇn c¶m th¸n béc lé t©m lÝ cña ngêi nãi ( vui, buån, mõng, giËn...) Slide 14: GV đa ra đáp án thảo luận. Hoạt động 3: Luyện tập. * Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc th«ng qua hÖ thèng bµi tËp. * C¸ch tiÕn hµnh: Slide 15: bµi tËp 1 GV: H/s đọc và nêu yêu cầu bài tập 1. H: T×m thµnh phÇn phô TT vµ c¶m th¸n ? - HS hoạt động cá nhân và trả lời - GV cho nhËn xÐt vµ chèt. Slide 16: bµi tËp 2 - GV cho HS đọc và xác định yêu cầu bài tập 2 H: H·y xÕp c¸c tõ ng÷ theo tr×nh tù t¨ng dÇn độ tin cậy (hay độ chắc chắn) ? - 1 HS tr¶ lêi -> HS n/xÐt -> GV chèt. Slide 17: bµi tËp 3 HS quan s¸t BT trªn mµn h×nh, nªu yªu cÇu BT H: Tõ nµo ngêi nãi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm đó thấp nhất ? T¹i sao t¸c gi¶ chän tõ ch¾c ?. Bµi tËp 1: T×m c¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n. - TPTT: Cã lÏ ( a), h×nh nh (c) - TPCT: Chao «i ( b) - PhÇn d ( vÒ nhµ lµm) Bµi tËp 2: S¾p xÕp tõ ng÷... - dêng nh  h×nh nh  cã vÎ nh - ch¾c lµ ->cã lÏ  ch¾c ch¾n  ch¾c h¼n. Bµi tËp 3: - chắc chắn: có thái độ tin cậy cao nhÊt. - hình nh: có thái độ tin cậy thấp. - T¸c gi¶ dïng tõ “ch¾c” v× sù viÖc sÏ cã thÓ diÔn ra theo 2 kh¶ n¨ng sau: + Theo t×nh c¶m huyÕt thèng th× sù viÖc ph¶i diÔn ra nh vËy. + Do thời gian xa cách đã lâu và do ngoại hình thay đổi, vì thế sự viÖc còng cã thÓ diÔn ra kh«ng nh mong đợi của anh Sáu. Bµi tËp 4: ViÕt ®o¹n v¨n. - 1 HS b¸o c¸o->GV chèt. H: nªu yªu cÇu bµi tËp 4 - Slide 18: bµi tËp 4 ( cho HS làm bµi tËp để tham khảo viết đoạn văn) - HS: hãy chọn1 trong những thành phần cảm thán hay tình thái cho sẵn để điền vào chỗ trống cho phù hợp ( chắc chắn, có lẽ, đúng là, chắc hẳn, theo tôi, trời ơi, hỡi ôi. ) - GV híng dÉn HS vÒ nhµ viÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu bµi tËp 4. 4. Cñng cè : 2’ - Slide 19: H. Bµi h«m nay cã nh÷ng néi dung nµo cÇn ghi nhí? - CÇn ghi nhí 2 thµnh phÇn biÖt lËp: TPTT vµ TPCT. 5. Híng dÉn häc bµi : 1’- slide 20 - Häc thuéc ghi nhí, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i vµo vë. - Soạn: Nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống (đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi rút ra phÇn ghi nhí).

(29) Ngµy so¹n : 19/1/2013 Ngµy gi¶ng : 9AB-22/1/2013 TiÕt 101. Nghị luận về một sự việc, hIệN TƯợNG đời sống I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - Học sinh nắm đợc đặc điểm, yêu cầu của bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2. Kĩ năng : làm bài văn nghị luận về một s việc, hiện tợng đời sống. 3. Thái độ: tự tin khi tạo lập kiểu VB nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. II- Các kĩ năng cơ bản đợc giáo dục trong bài 1. Suy nghÜ, phª ph¸n, s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vµ ®a ra ý kiÕn c¸ nh©n vÒ mét sè sù viÖc, hiÖn tîng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc trong cuéc sèng. 2. Tự nhận thức đợc 1 số sự việc, h/tợng tích cực hoặc tiêu cực trong cuộc sống. 3. Ra quyết định: lựa chọn cách thể hiện quan điểm trớc những sự kiện, hiện tợng tÝch cùc hay tiªu cùc, nh÷ng viÖc cÇn lµm, cÇn tr¸nh trong cuéc sèng. III. ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trò : đọc kĩ bài, trả lời các câu hỏi và bớc đầu làm bài tập. IV. Phơng pháp: đàm thoại, phân tích, giải thích, hoạt động nhóm, thực hành. V. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : (3’) H: ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp? Lµm bµi tËp 3 SGK/12. *TL: Ph©n tÝch lµ phÐp lËp luËn tr×nh bµy tõng bé phËn, ph¬ng diÖn cña mét vÊn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật, hiện tợng. Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. Lập luận tổng hợp thờng đặt ở cuối đoạn hay cuối bài. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi *C¸ch tiÕn hµnh:. TG. Néi dung. 1. Trong ®/sèng hµng ngµy chóng ta hay gÆp những vấn đề nh: bàn bạc những sự vật, h/ tợng nào đó của c/s, hay cao hơn là những vấn đề c/trị, chính sách, hoặc những vấn đề về đạo đức lối sống hoặc cao hơn nữa là những vấn đề có tầm chiến lợc, những vấn đề t tởng triết lí... Trong ph¹m vi cÊp häc chóng ta chØ lµm quen ë mức độ thấp: NL về một sự việc, hiện tợng đời sống và nghị luận về t tởng, đạo đức. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này ta tìm hiểu bài hôm nay.. Hoạt động 2: Hình thành KT mới *Mục tiêu: Học sinh hiểu đợc thề nào là 25 nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng đời sèng; Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn nµy. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi 1 em đọc VB H. Nªu bè côc v¨n b¶n? H: V¨n b¶n trªn t¸c gi¶ bµn luËn vÒ hiÖn tợng gì trong đời sống? Hiện tợng đó đợc nªu ë phÇn nµo cña v¨n b¶n?. I/ T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sự việc, hiện tợng đời sống:. 1. Bµi tËp (SGK Tr 20, 21) a, Ph©n tÝch ng÷ liÖu V¨n b¶n: BÖnh lÒ mÒ - Bè côc 3 phÇn: + Më bµi: ®o¹n 1; th©n bµi: ®o¹n 2,3,4; kÕt bµi: ®o¹n 5..

(30) ? Giê cao su ( hiÖn tîng coi thêng giê giÊc trong nh÷ng c«ng viÖc chung) H: Vấn đề này đợc tác giả giới thiệu nh thÕ nµo? - Họp định 8 giờ thì 9 giờ mới đến. - Héi th¶o 14 giê th× 15 giê míi cã mÆt. H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ hiÖn tîng nµy? H. §Õn phÇn th©n bµi t¸c gi¶ lµm thÕ nào để ngời đọc nhận thấy rõ hiện tợng Êy? + Do lîi Ých cña c¸ nh©n hä kh«ng d¸m đến muộn. + Nhng lµm viÖc chung kh«ng ¶nh hëng đến lợi ích của họ thì đến trễ giờ -> bÖnh kh«ng söa ch÷a. H: Nªu nh÷ng nguyªn nh©n t¹o nªn hiÖn tợng đó ? + Coi thêng viÖc chung; thiÕu tù träng; thiÕu t«n träng ngêi kh¸c H: BÖnh lÒ mÒ cã nh÷ng t¸c h¹i g× ? + Không bàn bạc đợc công việc một cách cã ®Çu cã ®u«i. + Lµm mÊt th× giê. + Làm nảy sinh cách đối phó. + T¹o ra 1 thãi quen kÐm v¨n ho¸. H. Phần kết bài tác giả đánhgiá hiện tợng đó ra sao? - Phần kết đánh giá việc thực hiện đúng giê, phª ph¸n sù lÒ mÒ coi thêng giê giÊc H. Qua ph©n tÝch, em cã nhËn xÐt g× vÒ nội dung bài viết đề cập? - HS tr¶ lêi - GV chèt. H. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ một sự việc, hiện tợng đời sống? Yêu cầu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi v¨n nghÞ luËn nµy? HS tr¶ lêi - GV chèt phÇn ghi nhí GV: Gọi 1 em đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: Luyện tập. * Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc th«ng qua 12 hÖ thèng bµi tËp. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập. - HS th¶o luËn nhãm lín (4’), tr¶ lêi. - GV chèt.. - Më bµi nªu hiÖn tîng “giê cao su” trong đời sống. -> Đó là hiện tợng xấu, đáng chê trong x· héi. - Th©n bµi: T¸c gi¶ ph©n tÝch râ mặt sai - đúng, mặt lợi – hại của vấn đề ( ChØ râ Nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña vấn đề).. - Kết bài: nêu giải pháp để khắc phôc.. b. NhËn xÐt: " BÖnh lÒ mÒ" lµ mét hiện tợng xấu đáng chê trong xã hội. Bài viết đã phân tích ngắn gọn râ rµng, chØ ra nguyªn nh©n, t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ. Bè côc m¹ch l¹c, lËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc; lêi v¨n chÝnh x¸c. 2. Ghi nhí SGK Tr21. II/ LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 a. Các sự việc, hiện tợng tốt, đáng biÓu d¬ng cña c¸c b¹n trong nhµ trêng, ngoµi x· héi nh: - Giúp đỡ bạn học tốt; góp ý phê b×nh khi b¹n cã khuyÕt ®iÓm; b¶o vÖ c©y xanh trong khu«n viªn nhµ trờng; giúp đỡ các gia đình thơng,.

(31) H. Sự việc, hiện tợng nào đáng để viết mét bµi NL x· héi vµ sù viÖc, hiÖn tîng nµo kh«ng cÇn viÕt ? - HS nªu, nhËn xÐt... - GV chèt. GV: gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập. H: ...có phải là hiện tợng đáng viết một bµi nghÞ luËn kh«ng ? V× sao ? - HS th¶o luËn nhãm bµn (3p)- tr¶ lêi - GV chèt - GV yªu cÇu HS viÕt bµi nghÞ luËn vÒ vấn đề ở bài tập 2 nộp vào tiết học tập lµm v¨n sau.. binh liệt sĩ; đa em nhỏ qua đờng; tr¶ l¹i cña r¬i. b. Trong c¸c sù viÖc, hiÖn tîng trªn th× cã thÓ viÕt 1 bµi nghÞ luËn XH cho vấn đề : - Gióp b¹n häc tèt (do b¹n yÕu kÐm, do hoµn c¶nh ) - B¶o vÖ c©y xanh ( x©y dùng m«i trờng xanh, sạch, đẹp ) - Giúp đỡ các g/đình thơng binh, liÖt sÜ. (§¹o lÝ: “Uèng níc...” ) 2. Bµi tËp 2: Hiện tợng hút thuốc lá đáng để viÕt bµi nghÞ luËn v×: - Liên quan đến v/đề sức khoẻ của cá nhân ngời hút, đến sức khoẻ cộng đồng và v/đề nòi giống. - Liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trêng : Khãi thuèc l¸ g©y bÖnh cho nh÷ng ngêi kh«ng hót ®ang sèng xung quanh ngêi hót.. 4. Cñng cè : (2’) GV nhÊn m¹nh kiÕn thøc c¬ b¶n cña tiÕt häc. 5. Híng dÉn häc bµi : (1’) - Häc ghi nhí, lµm bµi tËp bµi tËp. - So¹n: C¸ch lµm bµi v¨n NL vÒ mét sù vËt, hiÖn tîng Đọc kĩ các bài tập, đề mục, ghi nhớ; lập dàn y cho bài " Bệnh lề mề". --------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 21/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB- 23/1/2013 TiÕt 102. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sự việc, hiện tợng đời sống I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : HS hiểu đợc đối tợng của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đ/sống. Yêu cầu cụ thể khi làm bài n/luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2. Kĩ năng : Nắm đợc bố cục của kiểu bài nghị luận này. Quan sát các hiện tợng của đời sống. Làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 3. Thái độ : Có thái độ đúng đắn khi nghị luận 1 vấn đề nào đó. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi. B¶ng phô. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tËp tr¶ lêi c¸c c©u hái . III - Phơng pháp: Đàm thoại, phân tích, giải thích, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 3’) H: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng? Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn nµy? Lµm bµi tËp 2 SGK/21. *TL: NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, h/tîng trong ®/sèng x· héi lµ bµn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tợng có ý nghĩ đối với xã hội, đáng khen, đáng chế hay có vấn đề đáng suy nghĩ. - Bài tập 2: Hiện tợng hút thuốc lá trong nhà trờng là một hiện tợng đáng viết một bài văn nghị luận xã hội vì nó có tác hại đến sức khoẻ thanh thiếu niêm, vì nó là vấn đề đang đợc xã hội quan tâm và phê phán..

(32) 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG 1 Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi * C¸ch tiÕn hµnh: §Ó n¾m v÷ng c¸ch lµm bµi... ta cÇn tËp trung vµo 2 ®iÓm: - H×nh dung râ sù viÖc, hiÖn tîng cÇn nghÞ luËn. - Phân tích, đánh giá tính chất tốt – xấu, lợi – hại. Bên cạnh đó chúng ta cần tập trung vào 1 số điểm của đề bài. Muèn vËy, chóng ta t×m hiÓu râ h¬n ë tiÕt häc nµy.. Néi dung. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 12 c¬ b¶n. * Mục tiêu: Tìm hiểu đề bài và cách lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng đời sống. * C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi 1 em đọc cả 4 đề bài sgk. - Có thể lựa chọn HD h/s tìm hiểu đề 1 và đề 4. H: §Ò bµi yªu cÇu bµn luËn vÒ hiÖn tîng g× ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Néi dung cña bµi nghÞ luËn gåm mÊy ý? Lµ nh÷ng ý nµo ? - HS nªu, n/xÐt-> GV chèt. I/ §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng đời sống. 1.Bµi tËp: - Tìm hiểu đề bài:. H: T liệu chủ yếu để viết bài nghị luận lµ g× ? - HS tr¶ lêi, n/xÐt, k/luËn. - GVgi¶i thÝch: - Vèn sèng trùc tiÕp lµ do. những hiểu biết có đợc do tuổi đời, kinh nghiÖm sèng mang l¹i. Trong m¶ng vèn sèng nµy th× “hoµn c¶nh sèng”thêng cã vai trß quyÕt định, vì: sinh ra và lớn lên trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn thì dễ đồng cảm với nh÷ng b¹n cã hoµn c¶nh t¬ng tù. Tôc ng÷ cã câu: Có ăn mặn thì mới thơng đến mèo; sinh ra và lớn lên trong một gia đình có giáo dục thì thờng có lòng nhân ái, tính hớng thiện; do đó dễ xúc động và cảm phục trớc những tấm gơng b¹n bÌ vît khã, häc giái. Ca dao cã c©u: C©y xanh thì lá cũng xanh – Cha mẹ hiền lành để đức cho con. - Vốn sống gián tiếp: Là những hiểu biết có đợc do học tập, đọc sách báo, nghe đài, xem ti vi vµ giao tiÕp hµng ngµy.. GV: gọi h/s đọc lại đề 4. H. MÈu chuyÖn viÕt vÒ ai? H: NguyÔn HiÒn sinh ra vµ lín lªn trong mét hoµn c¶nh ntn ? Hoµn c¶nh Êy cã b×nh thêng kh«ng ? V× sao ? - HS tr¶ lêi - GV: N.HiÒn sinh ra vµ lín lªn trong. * §Ò 1: - HiÖn tîng: H/s nghÌo vît khã, häc giái - Néi dung bµi nghÞ luËn gåm 2 ý: + Bµn luËn vÒ mét tÊm g¬ng h/s nghÌo vît khã. + Nêu suy nghĩ của mình về tấm gơng đó. - T liệu chủ yếu để viết bài là “vốn sèng” gåm: + Vèn sèng trùc tiÕp . + Vèn sèng gi¸n tiÕp.. * §Ò 4: - ChuyÖn viÕt vÒ tÊm g¬ng nghÌo vît khã ( NguyÔn HiÒn).

(33) hoµn c¶nh rÊt nghÌo. §ã lµ hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt, kh«ng b×nh thêng. NguyÔn HiÒn ph¶i xin lµm chó TiÓu trong chïa để kiếm sống bằng cách quét rác và dọn dÑp vÖ sinh. H: Nguyễn Hiền có đặc điểm gì nổi bật ? T chất gì đặc biệt ? - HS tr¶ lêi, n/xÐt, k/luËn §Æc ®iÓm næi bËt lµ “ham häc”, t chÊt “th«ng minh”, “mau hiÓu” . H: Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn tíi thµnh c«ng cña NguyÔn HiÒn lµ g× ? - HS nªu, n/xÐt, k/luËn Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ tinh thÇn kiên trì vợt khó để học, cụ thể nh : “Không có giấy Nguyễn Hiền lấy lá để viÕt ch÷, råi lÊy que tre x©u thµnh tõng xâu ghim xuống đất. Mỗi ghim là một bµi. H: Qua tìm hiểu 2 đề bài, em hãy cho biết sự giống và khác nhau giữa 2 đề ? - H/s so s¸nh. - GV kl. 2. NhËn xÐt: * So s¸nh: - Gièng nhau: + Cả 2 đề đều có sự việc, hiện tợng tốt cần ca ngợi, biểu dơng đó là nh÷ng tÊm g¬ng vît khã, häc giái. + Cả 2 đề đều y/c “nêu suy nghĩ của m×nh” hoÆc “nªu nh÷ng nhËn xÐt, suy nghÜ cña em” vÒ c¸c sù viÖc hiÖn tîng tốt đợc ca ngợi, biểu dơng. - Kh¸c nhau: + Đề 1: Y/c phát hiện sự việc, h/ tợng tốt, tập hợp t liệu để bàn luận; nêu suy nghĩ về sự việc, h/tợng đó. + Đề 4: Cung cấp sẵn sự việc, h/tợng dới dạng 1 câu chuyện kể để ngời viết p/tích, bàn luận; nêu những n/xÐt vµ suy nghÜ cña m×nh.. - GV khái quát đề 2,3 SGK Tr22.. GV yêu cầu mỗi em tự nghĩ ra một đề bµi t¬ng tù. GV: Định hớng cho h/s ra đề về các vấn đề: - HS với vấn đề an toàn giao thông. - HS với những vấn đề tệ nạn xã hội - HS với những vấn đề môi trờng.. b. Ra đề:. GV cho h/s đọc bài tập. H: §Ò bµi thuéc lo¹i g× ? - HS nªu, n/xÐt, k/luËn. H: §Ò nªu hiÖn tîng, sù viÖc g× ? - HS nªu, nx, kl. H: §Ò yªu cÇu lµm viÖc g× ? - HS nªu - GV chèt H: Nh÷ng viÖc lµm cña NghÜa nãi lªn ®iÒu g× ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: V× sao Thµnh ®oµn TPHCM ph¸t động phong trào học tập bạn Nghĩa ? - HS tr¶ lêi. 15. II/ C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®/sèng. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: - §Ò thuéc lo¹i nghÞ luËn vÒ 1 sù việc, hiện tợng đời sống. - §Ò nªu hiÖn tîng tèt, viÖc tèt cô thÓ lµ tÊm g¬ng b¹n Ph¹m V¨n NghÜa ham häc, ch¨m lµm, cã ®Çu ãc s¸ng t¹o vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc đã học vào thực tế cuộc sống 1 cách cã hiÖu qu¶. - §Ò yªu cÇu “Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ hiÖn tîng Êy” - Nh÷ng viÖc lµm cña b¹n NghÜa cho ta thÊy : NÕu cã ý thøc sèng cã Ých.

(34) - GV kl (- Phong trµo häc tËp b¹n nghÜa v× NghÜa lµ tÊm g¬ng tèt víi nh÷ng viÖc lµm gi¶n dÞ mµ bÊt k× ai còng cã thÓ lµm đợc.) H: Nếu mọi h/s đều làm nh Nghĩa thì đời sống sẽ ntn ? - Nếu mọi h/s đều làm nh bạn Nghĩa thì đời sống sẽ vô cùng tốt đẹp bởi sẽ kh«ng cßn h/s lêi biÕng, h háng hoÆc thËm chÝ lµ ph¹m téi.. thì cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn.. H: H·y s¾p xÕp ý theo bè côc bµi NL ? - HS tr¶ lêi - GV chèt ( dÇn bµi SGK Tr24) H: Nªu nhiÖn vô cña phÇn viÕt bµi ? - Dùng từ, đặt câu, dựng đoạn theo bố côc cña dµn ý. GV: Y/c HS đọc phần gợi ý viết bài sgk.. H: Qua t×m hiÓu, em nªu c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn? Bè côc chung cña bµi văn nghị luận về sự việc, đời sống? - H/s tr¶ lêi. GV: Chốt lại và gọi h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: Luyện tập. - Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc qua hÖ thèng bµi tËp. - C¸ch tiÕn hµnh: GV cho h/s thùc hiÖn c¸c thao t¸c nh 10 vừa làm ở đề bài trên .. 2. LËp dµn ý ( SGK Tr24) 3. ViÕt bµi: - Dùng từ, đặt câu, dựng đoạn theo bố côc cña dµn ý. - Bài làm cần lựa chọn góc độ riêng để phân tích, nhận định; đa ra ý kiến, cã suy nghÜ vµ c¶m thô riªng cña ngêi viÕt. 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a: - Söa lçi chÝnh t¶, dïng tõ, ng÷ ph¸p. - Chó ý liªn kÕt, m¹ch l¹c gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vµ gi÷a c¸c phÇn cña bµi v¨n. * Ghi nhí (SGK Tr24) III/ LuyÖn tËp: Lập dàn ý đề 4 mục 1. a.MB: Giíi thiÖu h/c¶nh cña N. HiÒn. b.TB: P/tÝch t/thÇn h/tËp cña N.HiÒn. - ý thøc tù träng cña HiÒn - Em đã học tập ở Hiền những điều tốt đẹp gì? c, KÕt luËn: k/qu¸t ý nghÜa viÖc häc tËp cña HiÒn. Bµi häc kinh nghiÖm cho b¶n th©n.. 4. Cñng cè ( 2’) GV chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. Híng dÉn h/s häc bµi (1’) - Häc thuéc ghi nhí, xem l¹i c¸c bµi tËp. - Soạn: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới ( Đọc kĩ văn bản, trả lời câu hỏi phần đọc hiÓu v¨n b¶n.) --------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 21/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A-23/1; 9B- 25/1/2013 TiÕt 103 chơng trình địa phơng:.

(35) I/Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tợng của đời sống. Những sự việc, hiện tợng có ý nghĩa ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng - Thu thập thông tin về những vấn đề nổi bật, đáng quan tâm ở địa phơng. - Suy nghĩ, đánh giá về một hiện tợng, một sự việc thực tế ở địa phơng. - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ, kiÕn nghÞ cña riªng m×nh. 3. Thái độ - HS cã ý thøc viÕt bµi theo yªu cÇu. II/ §å dïng: - GV + HS: Su tầm các sự việc hiện tợng ở địa phơng. III/ Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, ph©n tÝch. IV/ C¸c bíc lªn líp: 1, ổn định tổ chức. (1/) 2, KiÓm tra bµi cò. (3/) - KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. 3, Tiến trình các hoạt động dạy và học. Hoạt động cuả thầy - trò TG Néi dung chÝnh 1/ Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tªu. - T¹o høng thó cho häc sinh t×m hiÓu bµi. * C¸ch tiÕn hµnh. - Nh¾c l¹i néi dung yªu cÇu chuÈn bÞ cho tiÕt học: chọn sự việc, hiện tợng ở địa phơng có ý nghĩa để nghị luận. Hoạt động 2: H/dẫn HS chuẩn bị bài viết. 15/ 1/ Xác định những vấn đề ở địa * Môc tiªu. ph¬ng cã thÓ viÕt - Viết đợc một bài văn trình bày 1 vấn đề ở §P víi suy nghÜ, kiÕn nghÞ cña m×nh díi c¸c h×nh thøc thÝch hîp; tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn, thuyÕt minh. * C¸ch tiÕn hµnh. a, Vấn đề mội trờng H- Theo em, những vấn đề lớn ở địa phơng - Trång c©y xanh b¶o vÖ MT. cần đề cập đến là những vấn đề nào? - HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi - GV ghi các vấn đề lớn, yêu cầu HS thảo c¸c thiªn tai nh lò lôt, h¹n h¸n, luËn theo tæ ( 5’) viÕt ra b¶ng phô,-> t×m ra g©y « nhiÔm MT. những sự việc, hiện tợng cần nghị luận-> đại - HËu qu¶ cña r¸c th¶i khã tiªu diÖn nhãm tr×nh bµy trªn b¶ng phô-> c¸c huû (bao b×, ni l«ng, chai lä b»ng nhãm kh¸c bæ sung-> GVKL nhùa tæng hîp); viÖc xö lÝ r¸c th¶i, níc th¶i). - Sù « nhiÔm nguån níc. b, Vấn đề quyền trẻ em: - Sự quan tâm của gia đình, nhà trờng, xã hội đối với trẻ em. - Sự ngựơc đãi, vi phạm quyền trẻ em. c, Vấn đề xã hội - Sự quan tâm giúp đỡ gia đình chÝnh s¸ch, khã kh¨n - Nh÷ng tÊm g¬ng vÒ lßng nh©n ¸i về đức hi sinh xã hội. H- Qua t×m hiÓu ë tiÕt tríc, h·y cho biÕt bµi / viết cần đảm bảo những yêu cầu nào về nội 21. 2/ Xác định cách viết a, Yªu cÇu vÒ néi dung; - Sù viÖc mang tÝnh phæ biÕn..

(36) dung?. - Trung thùc, cã tÝnh x/dùng, ko cêng ®iÖu, kh«ng s¸o rçng. - Phân tích ng/nhân phải đảm bảo tÝnh k/quan vµ cã søc thuyÕt phôc. - Néi dung ph¶i gi¶n dÞ, dÔ hiÓu.. H- Về hình thức cần đạt những yêu cầu nào? - GV lu ý nh÷ng yªu cÇu trong phÇn nh÷ng ®iÒu lu ý SGK + Về n/dung: ý kiến và nhận định của cá nh©n ph¶i râ rµng cô thÓ, thuyÕt phôc. + Tuyệt đối không nêu tên ngời, tên cơ quan đơn vị cụ thể có thật vì nh vậy phạm vi bài viÕt TLV sÏ trë thµnh ph¹m vi kh¸c.. b, Yªu cÇu vÒ h×nh thøc - Bài viết phải gồm đủ 3 phần: Mở bµi, th©n bµi, kÕt bµi. - Bµi viÕt ph¶i gåm luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn. - Bµi viÕt ph¶i râ rµng, chÆt chÏ. 3/ ViÕt bµi. - HS viÕt bµi kho¶ng 20 phót -> tr×nh bµy mét bµi v¨n ng¾n. - HS đọc bài -> HS n/xét, GV k/luận (có thể cho ®iÓm c¸c bµi viÕt tr×nh bµy tèt). 4. Cñng cè: (2/) - GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi. 5. Híng dÉn häc bµi: (2/) - HS vÒ nhµ hoµn thiÖn bµi viÕt vµo vë. - Soạn bài: Bàn về đọc sách + Đọc văn bản, tìm hiểu bố cục, trả lời câu hỏi trong phần đọc-hiểu văn bản. ----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 21/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A 24/1, 9B- 25/1/2013 TiÕt 104 V¨n b¶n: chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi (Vò Khoan) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Học sinh nhận thức đợc tính cấp thiết của vấn đề đợc đề cập đến trong văn bản: ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam, yªu cÇu gấp rút phải khắc phục điểm yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nớc vào công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong thế kỉ mới. - Hiểu đợc trình tự lập luận và nghệ thuật ng/luận của t/giả về một vấn đề xã hội. 2. Kĩ năng : Đọc – hiểu, phân tích văn bản nghị luận về 1 vấn đề con ngời xã hội. Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. Trình bày những suy nghĩ, nhận xét đánh giá 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập và thẳng thắn nhìn nhận và sửa chữa những ®iÓm yÕu cha tiÕn bé. II- ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, so¹n gi¸o ¸n. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. III. Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức :( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : (4’) H: Bài viết “ Tiếng nói của văn nghệ” đợc triển khai theo mấy luận điểm? Trình bày rõ từng luận điểm đó? Nhận xét của em về nghệ thuật lập luận của tác giả? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò. TG. Néi dung.

(37) Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu: t¹o høng thó vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh:. 1. Vµo TK- XXI, thiªn niªn kØ III, thanh niªn VN chúng ta đã, đang và sẽ chuẩn bị những gì cho hành trang của mình. Liệu đất nớc ta có thể s¸nh vai víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u nh B¸c Hå mong mỏi ngay từ ngày độc lập đầu tiên? Nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng lêi chuyÖn trß vÒ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña thanh niên đợc thể hiện trong bài nghị luận của đồng chí phó thủ tớng Vũ Khoan viết nhân dịp ®Çu n¨m 2001. Chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động 2: Đọc - thảo luận chú thích 10 *Môc tiªu: §äc, t×m hiÓu chó thÝch. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Nêu cách đọc: đọc rõ ràng, mạch l¹c, t×nh c¶m phÊn chÊn. GV: Đọc 1 đoạn, gọi h/s đọc, nhận xét. H: Tr×nh bµy tãm t¾t vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt H: T¸c gi¶ viÕt bµi nµy trong thêi ®iÓm nào của lịch sử? Bài viết đã nêu vấn đề g×? ý nghÜa thêi sù vµ ý nghÜa l©u dµi của vấn đề ấy? - HS tr¶ lêi. GVKL. H: Hãy làm rõ ý nghĩa của nhan đề VB ? + Hành trang ở đây đợc dùng với nghĩa: “nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn mang theo nh tri thøc, kÜ n¨ng, thãi quen.” + TK míi lµ TK 21.ChuÈn bÞ h/trang vµo TK míi lµ s¾p s½n nh÷ng p/chÊt trÝ tuÖ, kÜ năng, thói quen... để tiến vào TK 21. - GV: Y/c HS dùa vµo chó thÝch sgk, hiÓu râ c¸c chó thÝch: 1,3,4,7,12. Hoạt động 3: tìm hiểu bố cục H: Xác định kiểu văn bản ? Vì sao ? H: Từ đó, hãy xác định bố cục văn bản? 5 - Theo bè côc bµi v¨n NL: + MB: c©u më ®Çu cña v¨n b¶n (Nªu luËn ®iÓm chÝnh ) + TB: tiếp đến...hội nhập. ( đòi hỏi của TK míi, nh÷ng c¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña ngêi VN ) + KB: còn lại ( việc quyết định đầu tiên đối với thế hệ trẻ VN ) Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu: Học sinh nhận thức đợc tính 20 cấp thiết của vấn đề đợc đề cập đến trong văn bản. Nắm đợc trình tự lập luận vµ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¸ vÒ một vấn đề xã hội *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Y/c 1 em đọc đoạn văn NL đầu.. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch: 1. §äc. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a. T¸c gi¶: Vò Khoan - nhµ ho¹t động chính trị, nhiều năm là Thứ trởng Bộ Ngoại giao, Bộ trởng Bộ thơng mại, nguyên là Phó Thủ tớng ChÝnh phñ. b. T¸c phÈm: viÕt 2001, thêi ®iÓm chuyÓn giao gi÷a hai thÕ kØ hai thiªn niªn kØ vµ ®¨ng trªn t¹p chÝ Tia s¸ng, in vµo tËp: Mét gãc nh×n tri thøc, NXB trÎ TPHCM 2002.. c. Tõ khã: sgk II/ Bè côc: - Kiểu bài: Nghị luận về một vấn đề x· héi - gi¸o dôc - Bè côc 3 phÇn.. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. Nêu vấn đề: (đoạn văn 1)- 6'.

(38) H: Xác định đối tợng tác động ? Nội dung tác động ? Mục đích tác động ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt. + §èi tîng: líp trÎ VN. + Néi dung: nhËn ra nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ngêi VN. + Mục đích: rèn những thói quen tốt khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi.. H: Träng t©m cña luËn ®iÓm lµ g× ? - NhËn ra c¸i m¹nh, yÕu cña ngêi VN. H: Vấn đề tác giả quan tâm có cần thiết kh«ng ? V× sao ? - Vấn đề cần thiết vì đây là vấn đề thời sự cấp bách để chúng ta hội nhập với nền kinh tÕ thÕ giíi, ®a nÒn kinh tÕ níc ta tiÕn lên hiện đại, vững bền. H: Em nhận xét gì về cách nêu vấn đề cña t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ tõ mèi quan t©m nµy cña «ng ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. -> Vấn đề đợc nêu trực tiếp, rõ ràng, ng¾n gän. - T¸c gi¶ lµ ngêi cã tÇm nh×n xa, trông rộng, lo lắng cho tiền đồ của đất nớc.. 4. Cñng cè : ( 2’) - GV kh¸i qu¸t ND bµi. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - §äc l¹i toµn v¨n b¶n, häc ghi nhí, lµm bµi tËp. - So¹n: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp) §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c©u hái. ---------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 26 /1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 28/1/2013. TiÕt 105. chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi ( tiÕp theo). (Vò Khoan) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Học sinh nhận thức đợc tính cấp thiết của vấn đề đợc đề cập đến trong văn bản: ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam, yªu cÇu gấp rút phải khắc phục điểm yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nớc vào công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong thế kỉ mới. - Hiểu đợc trình tự lập luận và nghệ thuật ng/luận của t/giả về một vấn đề xã hội. 2. Kĩ năng : Đọc – hiểu, phân tích văn bản nghị luận về 1 vấn đề con ngời xã hội. Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. Trình bày những suy nghĩ, nhận xét đánh giá 3. Thái độ: HS có ý thức học tập, thẳng thắn nhìn nhận và sửa chữa khuyết điểm. II- ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, so¹n gi¸o ¸n. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. III. Phơng pháp: đàm thoại, giải thích, phân tích, giảng bình, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : (5’) H: Bài viết “ Tiếng nói của văn nghệ” đợc triển khai theo mấy luận điểm? Trình bày rõ từng luận điểm đó? Nhận xét của em về nghệ thuật lập luận của tác giả? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động khởi động.. TG 1. Néi dung.

(39) * Môc tiªu: t¹o t©m thÕ vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: Giờ trớc các em đã đợc tìm hiểu phần đặt vấn đề của VB, hôm nay chúng ta tiếp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i cña VB.... 20 Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản GV: Cho h/s đọc: “Tết năm nay...điểm yÕu” cña nã. H: Theo dâi ®o¹n v¨n ®Çu tiªn cña phÇn t/bài, em cho biết bài văn đợc t/giả viết vµo thêi ®iÓm lÞch sö nµo cña d©n téc?. 2. Giải quyết vấn đề a. Những đòi hỏi của thế kỉ mới:. - Thêi ®iÓm tÕt cæ truyÒn(T©n tÞ 2001), c¶ nh©n lo¹i bíc vµo TK míi (21) vµ thiªn niªn kØ míi (TN kØ thø 3). H: Trong thêi kh¾c nh vËy t¸c gi¶ tin ®iÒu g× ? V× sao t¸c gi¶ tin ®iÒu Êy ? - Ai ai còng nãi vÒ viÖc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi, thiªn niªn kØ míi.  Mïa xu©n lµ thêi ®iÓm ®Çy niÒm tin vµ hi väng vÒ sù nghiÖp vµ h¹nh phóc cña mçi ngêi vµ cña c¶ d©n téc.  TK míi, TNK míi võa høa hÑn, võa thö th¸ch đối với con ngời trên hành tinh của chúng ta để tạo nên những kì tích mới. Con ngời là động lực ph¸t triÓn lÞch sö, kh«ng cã con ngêi, lÞch sö kh«ng thÓ tiÕn lªn, ph¸t triÓn.. H: để đấu tranh với những thử thách đó, t¸c gi¶ nãi tíi viÖc chuÈn bÞ hµnh trang g× ? V× sao ? - HS tr¶ lêi - GV k/luËn GV: Con ngời là động lực phát triển của lịch. sö, kh«ng cã con ngêi lÞch sö kh«ng thÓ tiÕn lên, phát triển. Lao động của con ngời luôn luôn là động lực của mọi nền kinh tế. Trong nền kinh tÕ tri thøc TK 21 vai trß cña con ngêi l¹i cµng næi tréi. V× con ngêi víi t duy s¸ng t¹o víi tiÒm năng chất xám vô cùng phong phú, sâu rộng đã góp phần quyết định tạo nên nền kinh tế tri thức.. H: T¸c gi¶ nªu nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan vµ chñ quan cho sù ph¸t triÓn kinh tế của nớc ta ntn ? Và vì sao nói đó là y/c kh¸ch quan ? - HS tr¶ lêi - GV chèt + Sù p/triÓn cña k/häc vµ c«ng nghÖ, sù giao thoa, héi nhËp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. -> Hiện thực khách quan đặt ra, là sự ph¸t triÓn tÊt yÕu cña ®/s kinh tÕ thÕ giíi. H : VËy, ®©u lµ yªu cÇu chñ quan? v× sao lại cho đó là yêu cầu chủ quan ? - HS gi¶i thÝch, n/xÐt-> GV chèt + Níc ta l¹i ph¶i cïng mét lóc gi¶i quyÕt 3 nhiÖm vô: Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đồng thời lại phải tiếp cận ngay với nền kinh tÕ tri thøc. -> Y/c cña nÒn kinh tÕ níc ta tríc nh÷ng đòi hỏi mới của thời đại. H : Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ nÒn KT tri thøc ? thÕ nµo lµ giao thoa, héi nhËp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ ?. - Muèn cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao vµ bÒn v÷ng th× cÇn quan t©m vµ chuÈn bÞ vÒ con ngêi- ®©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt..

(40) - H/S dựa vào chú thích để trả lời. H : Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ ? T¸c dông cña c¸ch lËp luËn Êy lµ g× ? - HS nªu, n/xÐt -> GV chèt G V : Yªu cÇu häc sinh theo dâi vµo phÇn v¨n b¶n tõ: “C¸i m¹nh cña con ngêi VN... héi nhËp”. H: Em h·y tãm t¾t nh÷ng ®iÓm m¹nh cña con ngêi VN theo nhËn xÐt cña t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi -> GV chèt H: Những điểm mạnh đó có ý nghĩa gì trong hµnh trang cña ngêi VN khi bíc vµo thÕ kØ míi ?. H: T¬ng tù, em h·y chØ ra nh÷ng ®iÓm yÕu? - HS t×m trong v¨n b¶n. - GV chèt H: Nh÷ng ®iÓm yÕu nµy g©y c¶n trë g× cho chóng ta khi bíc vµo thÕ kØ míi ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt H: Qua viÖc chØ ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu em thử tìm VD trong đ/s để minh hoạ cho nh÷ng ®iÒu t¸c gi¶ võa nªu ? - HS tù béc lé. H: Theo em ë phÇn v¨n b¶n nµy, c¸ch lập luận của tác giả có gì đặc biệt ? C¸ch lËp luËn Êy cã t¸c dông g× ? - HS tr¶ lêi, n/x, k/luËn H: Sù ph©n tÝch cña t¸c gi¶ nghiªng vÒ ®iÓm m¹nh hay ®iÓm yÕu cña ngêi VN ? - Nghiªng vÒ chØ ra ®iÓm yÕu. H: §iÒu Êy cho thÊy dông ý g× cña t/g? - T/gi¶ muèn mäi ngêi ko chØ biÕt tù hµo về những g/trị truyền thống tốt đẹp, mà cßn biÕt b¨n kho¨n lo l¾ng vÒ nh÷ng yÕu kÐm rÊt cÇn kh¾c phôc cña m×nh. - GV: Gọi 1 em đọc đoạn văn cuối. H: Tác giả nêu những yêu cầu nào đối víi hµnh trang cña con ngêi VN khi bíc 10' vµo thÕ kØ míi ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: Em nhËn xÐt g× vÒ y/c nµy ? - HS nªu ->GV chèt (Tr©n träng nh÷ng giá trị tốt đẹp của truyền thống, phê phán nh÷ng yÕu kÐm cÇn kh¾c phôc cña con ngời VN. Đó là thái độ yêu nớc tích cực của ngời quan tâm đến tơng lai của đất nớc ).. => Sö dông nhiÒu ®o¹n v¨n ng¾n víi nhiÒu thuËt ng÷ k/tÕ, chÝnh trÞ, nh÷ng th«ng tin ng¾n gän, dÔ hiÓu. ->Bíc vµo thÕ kØ míi mçi ngêi cÇn khÈn tr¬ng chuÈn bÞ hµnh trang tríc nh÷ng y/c ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ. b. Nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu cña con ngêi VN: * §iÓm m¹nh: + T/minh, nh¹y bÐn víi c¸i míi. + CÇn cï, s¸ng t¹o. + §ïm bäc, ®oµn kÕt thÓ hiÖn m¹nh mẽ nhất trong cảnh đất nớc lâm nguy, ngo¹i bang ®e do¹. + ThÝch øng nhanh. -> §¸p øng y/c s¸ng t¹o cña XH hiện đại. Hữu ích trong 1 nền k/tế đòi hỏi tinh thần k/luật cao. Thích ứng với h/cảnh c/tranh b/vệ đất nớc. Tận dụng đc cơ hội đổi mới. * §iÓm yÕu: - Hæng k/thøc c¬ b¶n, thiÕu tØ mØ, ko coi trọng qui trình công nghệ, đố kị nhau, kì thị đối với sự kinh doanh. Kh«ng coi träng ch÷ tÝn. -> Khã ph¸t huy trÝ th«ng minh, kh«ng thÝch øng víi nÒn k/tÕ tri thøc. Ko t¬ng t¸c víi nÒn k/tÕ c«ng nghiÖp ho¸, ko phï hîp víi s¶n xuÊt lín, g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ héi nhËp. => Các luận cứ đợc nêu song song (c¸i m¹nh song song víi c¸i yÕu). Sö dông c¸c thµnh, ng÷ tôc ng÷. Nêu bật cái mạnh và cái yếu của ngời VN, dễ hiểu với nhiều đối tợng ngời đọc.. 3. Kết thúc vấn đề - LÊp ®Çy hµnh trang b»ng nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá ®iÓm yÕu..

(41) H: Muèn vËy kh©u ®Çu tiªn mµ t¸c gi¶ đặt lên hàng đầu là gì? Qua đó bộc lộ thái độ gì của tác giả ? - HS tr¶ lêi : Lµm cho líp trÎ... nhá nhÊt. - GV chèt H: Em hiểu những thói quen tốt đẹp ngay tõ nh÷ng viÖc nhá nhÊt lµ g× ? - Nh÷ng thãi quen cña nÕp sèng c«ng nghiÖp, tõ giê giÊc häc tËp, lµm viÖc, nghỉ ngơi đến định hớng nghề nghiệp trong t¬ng lai. H: NhËn xÐt cña em vÒ phÇn kÕt cña t¸c gi¶? Hoạt động V: Tổng kết rút ra ghi nhớ. *Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Qua t×m hiÓu v¨n b¶n em cã c¶m 3' nhËn g× vÒ tr×nh tù lËp luËn, vÒ néi dung cña v¨n b¶n? - HS tr¶ lêi, GV chèt phÇn ghi nhí GV: Chỉ định 1 em đọc ghi nhớ. Hoạt động VI: Luyện tập *Môc tiªu: HS cã kÜ n¨ng thùc hµnh lµm bµi tËp 3' *C¸ch tiÕn hµnh: H: Em nhËn thÊy ë b¶n th©n m×nh cã nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu nµo trong những điều tác giả đã nêu? Nêu phơng hớng khắc phục những điểm yếu ? - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp ë nhµ. 4. Cñng cè : ( 3’) - Vẽ sơ đồ trình tự lập luận của văn bản. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - §äc l¹i toµn v¨n b¶n, häc ghi nhí, lµm bµi tËp. - So¹n: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp) §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c©u hái. - Tác giả đặt lòng tin trớc hết là lớp trÎ. Chøng tá sù lo l¾ng, tin yªu vµ hi väng thÕ hÖ trÎ VN sÏ chuÈn bÞ tèt hµnh trang vµo thÕ kØ míi.. => Tác giả kết thúc vấn đề ngắn gọn, dễ hiểu. Đề ra quyết định nghiêm túc, đúng đắn cho thế hệ trẻ.. IV/ Ghi nhí SGK Tr30:. V. LuyÖn tËp. ---------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 26/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 29/1/2013 TiÕt 106. C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (TiÕp) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nhận biết đợc đặc điểm, công dụng các thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú trong câu. 2. Kĩ năng : Nhận biết thành phần gọi - đáp và phụ chú trong câu. Đặt câu có sử dụng thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú. 3. Thái độ : HS có ý thức sử dụng hiệu quả các thành phần này trong giao tiếp. II- ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : M¸y chiÕu , gi¸o ¸n ®iÖn tö. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm bµi tËp. III. Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức :( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 3’) slide 1, 2 H: Câu 1: Thế nào là t/phần tình thái ? Xác định t/ phần tình thái trong câu sau..

(42) “Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp.” (Phạm Văn Đồng, giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt) Câu 2: Thế nào là thành phần cảm thán? Xác định thành phần cảm thán trong ví dụ sau. “Ôi những cánh đồng quê chảy máu.” ( Nguyễn Đình Thi, Đất nước) Hoạt động của thầy - trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động * Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi *C¸ch tiÕn hµnh: - HS tr¶ lêi c©u hái kiÓm tra bµi cò, GV nhËn xÐt dÉn vµo tiÕt häc.-> slide 3 Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. 17’ I/ Thành phần gọi đáp. *Mục tiêu: Tìm hiểu nắm đợc khái niệm thành phần gọi- đáp, thành phần phụ chú. 1.Bµi tËp: *C¸ch tiÕn hµnh: a. Ph©n tÝch ng÷ liÖu slide4, 5, 6, 7 GV gọi h/s đọc ví dụ. H: Các từ ngữ in đậm, từ ngữ nào đợc + Từ “này”: Dùng để gọi -> Tạo lập dùng để gọi, từ ngữ nào dợc dùng để đáp? cuéc tho¹i, më ®Çu cuéc giao tiÕp. - HS tr¶ lêi. + Tha ông: Dùng để đáp -> Duy trì - GV chèt. cuộc thoại, thể hiện sự hợp tác đối H: Những từ ngữ đợc dùng để gọi - đáp có tho¹i. tham gia diễn đạt nghĩa sự việc trong câu hay kh«ng ? V× sao ? slide 6 b. NhËn xÐt H: Những từ ngữ in đậm đó,từ ngữ nào đ-> Không tham gia nghĩa miêu tả, ợc dùng để tạo lập cuộc hội thoại, từ ngữ gọi là thành phần gọi - đáp. nào đợc dùng để duy trì cuộc hội thoại ®ang diÔn ra ? GV: Những từ ngữ in đậm dùng để tạo lập hoÆc duy tr× quan hÖ giao tiÕp, kh«ng tham gia nghÜa miªu t¶ -> lµ thµnh phÇn biệt lập dùng để gọi đáp. H: VËy, theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn gäi đáp ? - HS tr¶ lêi. GV: Cho h/s tù lÊy VD vµ ph©n tÝch. Slide 7 H: NÕu lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghÜa sù việc ở mỗi câu có thay đổi không ? Vì sao? - HS tr¶ lêi - GV chèt: NÕu lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghĩa sự việc của các câu không thay đổi. Vì những từ ngữ đó là các thành phần biệt lập đợc viết thêm vào, nó không nằm trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u. Slide 8,9,10 H: ở câu a, các từ ngữ in đậm đợc thêm vào để chú thích cho cụm từ nào ? - HS tr¶ lêi, n/x - GVKL: tõ ng÷ in ®Ëm chó thÝch cho côm từ “đứa con gái đầu lòng”. II/ Thµnh phÇn phô chó. 1. Bµi tËp: 20' a. Ph©n tÝch ng÷ liÖu - C©u a: c¸c tõ ng÷ in ®Ëm chó thích cho cụm từ “đứa con gái đầu lßng”.

(43) slide 9 H: Trong c©u b, côm C-V in ®Ëm chó thÝch ®iÒu g× ? - GVKL: Côm C-V in ®Ëm chó thÝch ®iÒu suy nghÜ riªng cña nh©n vËt “t«i”, ®iÒu suy nghĩ riêng này cũng có thể đúng, gần đúng hoặc cha đúng so với suy nghĩ của lão H¹c. H. Vậy những từ ngữ in đậm đợc thêm vào trong câu để làm gì? - GV: §ã gäi lµ thµnh phÇn phô chó. H: VËy, em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó ? - HS tr¶ lêi, GV nhÊn m¹nh. H: DÊu hiÖu nhËn biÕt thµnh phÇn phô phô chó ? - Cã thÓ : §Æt gi÷a 2 dÊu g¹ch ngang, hai dấu phảy, 2 dấu ngoặc đơn. slide 10 H: Qua t×m hiÓu bµi tËp, em hiÓu thÕ nµo là thành phần hô đáp và phụ chú ? - HS tr¶ lêi phÇn ghi nhí. - GV: Gọi 1 em đọc phần ghi nhớ. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc . * C¸ch tiÕn hµnh: 12 slide11, 12, 13, 14 , 15, 18 GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu bài tập. H: Tìm thành phần gọi - đáp và cho biết từ nào dùng để gọi, từ nào dùng để đáp ? - HS hoạt động cá nhân. GV gọi 1 h/s làm bµi tËp. H: Quan hệ giữa ngời gọi và ngời đáp ? - HS tr¶ lêi, n/x, k/l Slide 12 GV: Gọi h/s đọc và nêu y/c bài tập 2. H: Tìm thành phần gọi đáp ? Lời gọi đáp đó hớng đến ai ? - HS tr¶ lêi. - GV chèt. slide13- 18 HS nªu y/c bµi tËp 3. - H§ nhãm ( mçi nhãm 1 c©u) 3 phót. - Tr×nh bµy, nhËn xÐt, k/luËn.. - C©u b: côm C-V in ®Ëm chó thÝch ®iÒu suy nghÜ riªng cña nh©n vËt “t«i”.... b. NhËn xÐt: - Những từ ngữ in đậm đợc thêm vào trong câu để bổ sung thêm một sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u-> Lµ thµnh phÇn phô chó.. * Ghi nhí SGK Tr/32 III/ LuyÖn tËp: 1. Bài tập 1: Tìm thành phần goi đáp... a, này : Dùng để gọi. b, vâng : Dùng để đáp. - Quan hÖ: Trªn (nhiÒu tuæi) – díi (Ýt tuæi) - Th©n mËt: Hµng xãm gÇn gòi, cïng c¶nh ngé. 2. Bµi tËp 2: T×m thµnh phÇn gäi -đáp... a. Cụm từ dùng để gọi: Bầu ơi b. Đối tợng hớng tới để gọi: Tất cả thành viên trong cộng đồng ngời ViÖt. 3. Bµi tËp 3: T×m t/phÇn phô chó.. a. “kÓ c¶ anh” gi¶i thÝch cho côm tõ “mäi ngßi”. b. “c¸c thÇy, c« gi¸o, c¸c bËc cha mẹ, đặc biệt là những ngời mẹ” giải thÝch cho côm tõ “nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña c¸nh cöa nµy”. c. “Nh÷ng ngêi chñ thùc sù cña đất nớc trong thế kỉ mới” giải thích cho côm tõ “líp trÎ”. d. “cã ai ngê” thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn cña nh©n vËt ch÷ ×nh “t«i”, “th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i” thÓ hiÖn t×nh c¶m tr×u mÕn cña nh©n vËt ch÷.

(44) Thµnh phÇn phô chó ë mçi c©u bµi tËp 4 liên quan đến những từ ngữ nào trớc đó ? ( GV híng dÉn, HS vÒ nhµ lµm.). t×nh “t«i” víi nh©n vËt “c« bÐ nhµ bªn”. 4. Bµi tËp 4: - Liên quan đến những từ ngữ mà nã cã nhiÖm vô gi¶i thÝch hoÆc cung cấp thông tin phụ về thái độ, suy nghÜ, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt đối với nhau.. 5. Bµi tËp 5: ViÕt ®o¹n v¨n. - HS viÕt ®o¹n v¨n theo yªu cÇu bµi tËp, tr×nh bµy, nhËn xÐt. 4. Cñng cè : ( 2’) slide 19, 20 - GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ tổng kết các thành phần biệt lập của câu. C¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u. Thµnh phÇn t×nh th¸i. Thµnh phÇn c¶m th¸n. Thµnh phÇn gọi - đáp. Thµnh phÇn phô chó. Slide21 5. Híng dÉn h/s häc bµi: (1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí, hoµn thiÖn bµi tËp vÇo vë, lµm bµi tËp 4. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông thµnh phÇn phô chó. - ¤n phÇn v¨n NL chuÈn bÞ giê sau viÕt bµi sè 5 trªn líp. ---------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 27/1/2013 Ngµy thùc hiÖn: 9A: 30/1; 9B: 1/2/2013 TiÕt 107, 108 - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh đợc thực hành kiến thức về văn nghị luận. Tích hợp với 1 sè kiÕn thøc vÒ V¨n, TËp lµm v¨n, TiÕng ViÖt. 2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng viết văn bản nghị luận về 1 sự việc, hiện tơng đời sống. (Tìm ý, trình bày, diễn đạt, dùng từ, đặt câu) 3. Thái độ : Học sinh có ý thức tự giác, độc lập, nghiêm túc trong kiểm tra. II - ChuÈn bÞ : 1. Thầy : Nghiên cứu ra đề phù hợp với đối tợng h/s. 2. Trß : ¤n tËp kÜ vÒ v¨n nghÞ luËn. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) *§Ò bµi: Một hiện tợng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng. Nêu suy nghĩ của mình về hiện tợng đó. * Híng dÉn chÊm: Yªu cÇu chung: - Hình thức: + Viết đúng thể loại: Nghị luận một sự việc, hiện tợng trong đời sống, (Nªu biÓu hiÖn, ph©n tÝch c¸c mÆt tr¸i, ph¶i; chØ ra nguyªn nh©n, t¸c h¹i, gi¶i ph¸p ...; ý kiến đánh giá của bản thân ...). + Bµi viÕt hoµn chØnh vÒ bè côc (ba phÇn); lêi v¨n chÝnh x¸c; tr×nh bµy s¹ch, chữ viết rõ ràng, đúng chính tả, dùng từ đặt câu đúng, biết tách đoạn phù hợp, bài viết.

(45) có sự kết hợp với các phơng thức biểu đạt khác nh miêu tả, biểu cảm ...); giữa các phÇn, c¸c ®o¹n cã cÇn cã sù liªn kÕt tù nhiªn, hîp lÝ ... - Nội dung: Đảm bảo các yêu cầu nêu trên; những suy nghĩ hớng vào vấn đề trọng tâm (Vấn đề môi trờng và hiện tợng thiếu ý thức của ngời dân; liên hệ với môi trờng xung quanh vµ ý thøc cña b¶n th©n cña b¹n bÌ ...?) * Yªu cÇu cô thÓ – BiÓu ®iÓm HS đặt đợc tên chính xác cho hiện tợng (1 điểm) Mở bài: Nêu (giới thiệu) sự việc cần bình luận: hiện tợng vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng là hành động đáng phê phán. ( 2 điểm) Thân bài: Phần thân bài phải đảm bảo những ý sau: a, Nêu biểu hiện: Mô tả sự việc, hiện tợng: vứt rác ở mọi nơi ngoài đờng, trong c«ng viªn, khu vui ch¬i, danh lam th¾ng c¶nh ...( 1 ®iÓm) b, Ph©n tÝch t¸c h¹i cña hiÖn tîng: ( 2 ®iÓm) - Rác thải gây ô nhiễm môi trờng, ảnh hởng đến sức khoẻ con ngời - Rác thải ảnh hởng đến mĩ quan môi truờng. c, Nguyªn nh©n: ( 1 ®iÓm) - Do ý thøc kÐm - Do kh«ng hiÓu biÕt d, §Ò xuÊt gi¶i ph¸p: ( 1 ®iÓm) - §èi víi con ngêi - §èi víi r¸c th¶i Kết bài: Khái quát các ý đã trình bày. Khẳng định giải pháp tốt nhất hiện nay. ( 2 ®iÓm) * Căn cứ bài làm cụ thể của HS để cho điểm chính xác, công bằng, khách quan. *Híng dÉn häc bµi: So¹n bµi: Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La-ph«ng ten (đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi phần đọc - hiểu văn bản) --------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 27/1/2013 Ngµy gi¶ng: 9A: 31/1; 9B: 30/1/2013. TiÕt 109. Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La ph«ng -ten (TrÝch) Hi-p«-lÝt Ten I. Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nắm đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten víi những dòng viết về 2 con vật ấy của nhà khoa học Buy- Phông nhằm làm nổi bật đặc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt: in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ, c¸ch c¶m riªng cña ngời nghệ sĩ. HS hiểu đợc đặc trng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tởng tợng và dấu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶. C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng : §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch vÒ nghÞ luËn v¨n ch¬ng. NhËn ra vµ ph©n tích đợc các yếu tố của lập luận (luận điểm, luận cứ, luận chứng trong văn bản. 3. Thái độ : Có cách nhìn đúng đắn về n/thuật viết của nhà văn và nhà khoa học. II . ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : M¸y chiÕu, gi¸o ¸n ®iÖn tö 2. Trß : So¹n bµi. III. Phơng pháp: Giải thích, phân tích, đàm thoại, giảng bình, hoạt động nhóm. IV. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’) H: Tác giả đã nêu ra và phân tích những điểm mạnh, điểm yếu nào trong tính c¸ch thãi quen cña ngêi ViÖt Nam ta? *TL: * §iÓm m¹nh: + Thông minh, nhạy bén với cái mới, cần cù, sáng tạo, đùm bọc, đoàn kết thể hiện mạnh mẽ nhất trong cảnh đất nớc lâm nguy, ngoại bang đe doạ. + ThÝch øng nhanh..

(46) -> Đáp ứng y/c sáng tạo của xã hội hiện đại. Hữu ích trong 1 nền kinh tế đòi hỏi tinh thần kỉ luật cao. Thích ứng với hoàn cảnh chiến tranh bảo vệ đất nớc. Tận dụng đợc cơ hội đổi mới. * §iÓm yÕu: - Hổng về kiến thức cơ bản, thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi trọng qui trình công nghệ, thờng đố kị nhau, kì thị đối với sự kinh doanh. Không coi trọng chữ tín. -> Khã ph¸t huy trÝ th«ng minh, kh«ng thÝch øng víi nÒn kinh tÕ tri thøc. Kh«ng t¬ng t¸c víi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸, kh«ng phï hîp víi s¶n xuÊt lín, g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ héi nhËp. 3.Tiến trình hoạt động dạy – học Hoạt động của thầy - trò TG 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: t¹o høng thó vµo bµi *C¸ch tiÕn hµnh: H: Trong thùc tÕ chã sãi vµ cõu lµ nh÷ng con vËt ntn ? - Chó sói gian ngoan, xảo trá, độc ác. - Cừu ngây thơ, hiền lành đến đần độn. GV: VËy trong con m¾t cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ chã sãi vµ cõu cã nh vËy kh«ng ta t×m hiÓu bµi.. Néi dung. Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích 15’ * Môc tiªu: §äc diÔn c¶m, t×m hiÓu chó thÝch vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV nêu cách đọc: Chú ý 3 chất giọng : Phần trích thơ của La Phông-ten đọc đúng nhịp 2 câu thất, 2 câu lục bát, lời do¹ dÉm cña chã sãi vµ tiÕng van xin téi nghiÖp thª th¶m cña cõu non. PhÇn lêi dÉn ®o¹n v¨n nghiªn cøu cña Buy-Phông: giọng đọc rõ ràng, khúc triÕt, m¹ch l¹c. - GV: Đọc 1 đoạn, gọi h/s đọc, nhận xét.. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch: 1. §äc:. H: Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? - HS dựa vào chú thích để trả lời - GV chèt. 2. Chó thÝch: a. T¸c gi¶: Hi-p«-lit Ten (18281895). Lµ triÕt gia, sö gia, nhµ nghiªn cøu v¨n häc Ph¸p. Lµ t¸c gi¶ c«ng tr×nh nghiªn cøu th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-ten.. GV: NhÊn m¹nh 1 sè ®iÓm vÒ La Ph«ng -ten (1621- 1695) lµ nhµ v¨n Ph¸p chuyªn viÕt truyÖn ngô ng«n. Lµ t¸c gi¶ cña bµi th¬ ngô ng«n næi tiÕng : “Thá vµ rïa”, “L·o n«ng vµ c¸c con”, “Chã sãi vµ cõu non” (chiªn con) - GV yªu cÇu HS theo dâi SGK phÇn chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái: GV chiÕu slide 1 - GV: Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n của La Phông-ten là nhan đề văn bản do ngời biên soạn đặt. H: Theo em vì sao có thể đặt cho văn b¶n c¸i tªn Êy ? - Vì nó nêu đợc nội dung chính của VB: Bµn luËn vÒ chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô. b. T¸c phÈm : - TrÝch tõ ch¬ng II, phÇn 2 cña c«ng tr×nh nghiªn cøu La Ph«ng- ten vµ th¬ ngô ng«n..

(47) ng«n cña La Ph«ng-ten. H: Em hãy xác định kiểu loại VB ? - HS tr¶ lêi - GV: Gọi là nghị luận văn học vì đối tợng nghị luận là TPVH (ở đây là lời bàn b¹c vÒ ®iÓm s¸ng t¹o NT cña La Ph«nten qua h×nh tîng chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña «ng) - GV yªu cÇu h/s chó ý c¸c chó thÝch 5,7,12,13. Hoạt động 3: tìm hiểu bố cục *Môc tiªu : HS dùa vµo néi dung ®o¹n 3’ trích để xác định bố cục. *C¸ch tiÕn hµnh : H: Em hãy xác định bố cục của văn b¶n? - HS trả lời. GVKL chiếu sơ đồ (slide 2) Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : HS hiểu đợc đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ yÕu tè tëng tîng 18’ vµ dÊu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶. C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n. *C¸ch tiÕn hµnh : H. Nêu đặc điểm nhân vật loài vật trong truyÖn ngô ng«n? - HS tr¶ lêi – GV KL + Loµi vËt t/trng cho mét tÝnh c¸ch, t©m lí, h/động nào đó của con ngời. + Loài vật biết nói nh ngời,là đối tợng để con ngời n/thức b/thân mình. + Là đối tợng để nhà văn phản ánh hiện thùc. - GV yªu cÇu HS theo dâi SGK. H. Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ nhËn xÐt cña nhµ khoa häc Buy-ph«ng vÒ chã sãi vµ cõu ? H. Quan nh÷ng chi tiÕt trªn em cã suy nghÜ g× vÒ hai loµi vËt nµy?. H. Nhµ khoa häc Buy - ph«ng nhËn xÐt vÒ loµi cõu, loµi chã sãi c¨n cø vµo ®©u và có đúng không? *GV nªu yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm (3 phót): T¹i sao Buy-ph«ng kh«ng nãi đến “sự thân thơng” của loài cừu và “nçi bÊt h¹nh” cña loµi chã sãi? - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL: Nhà khoa học không nhắc đến “t×nh mÉu tö th©n th¬ng cña cõu” v× kh«ng ph¶i chØ ë loµi cõu míi cã. ¤ng. - V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm v¨n ch¬ng.. c.Tõ khã: sgk II/ Bè côc: - Bè côc 2 phÇn: + PhÇn 1(Tõ ®Çu... tèt bông nh thÕ): H×nh tîng cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-ten. + PhÇn 2 (cßn l¹i): H×nh tîng sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ngten. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n :. *§Æc ®iÓm nh©n vËt loµi vËt trong truyÖn ngô ng«n:. 1. Hai con vËt díi ngßi bót cña nhµ khoa häc. Cõu. Chã sãi. Ngu ngèc vµ sî sÖt, hay tô tËp thµnh bÇy, kh«ng biÕt trèn tr¸nh nçi nguy hiÓm... =>loµi lµnh. vËt. Thï ghÐt sù kÕt b¹n, lu«n ån µo Çm Ü víi nh÷ng tiÕng la ã khñng khiÕp để tấn công những con vËt lín...=> hiền độc ác, có hại đáng ghét. - Nhµ khoa häc Buy-ph«ng viÕt vÒ loµi cõu vµ chã sãi b»ng ngßi bót chính xác của nhà khoa học để làm nổi bật những đặc tính cơ bản của chóng..

(48) cũng không nhắc đến “nỗi bất hạnh” của chó sói, vì đấy không phải là nét cơ bản cña nã ë mäi lóc, mäi n¬i. *GV chèt néi dung cña tiÕt 1: VËy díi ngßi bót cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten h×nh tợng chó sói và cừu đợc nhận xét nh thế nµo (tiÕt 2 t×m hiÓu). 4. Cñng cè : ( 2’) - GV kh¸i qu¸t néi dung kiÕn thøc toµn bµi. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : ( 1’) - §äc kÜ l¹i v¨n b¶n, häc ghi nhí, bµi gi¶ng. - So¹n bµi tiÕt 2: T×m hiÓu h×nh tîng chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n. --------------------------------------------------------------------.

(49) Ngµy so¹n: 1/2/2013 Ngµy gi¶ng:9AB: 4/2/2013 TiÕt 110. Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La ph«ng -ten (tiÕp theo) (TrÝch) Hi-p«-lÝt Ten I. Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nắm đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten víi những dòng viết về 2 con vật ấy của nhà khoa học Buy- Phông nhằm làm nổi bật đặc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt: in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ, c¸ch c¶m riªng cña ngời nghệ sĩ. HS hiểu đợc đặc trng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tởng tợng và dấu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶. C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng : §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch vÒ nghÞ luËn v¨n ch¬ng. NhËn ra vµ ph©n tích đợc các yếu tố của lập luận (luận điểm, luận cứ, luận chứng trong văn bản. 3. Thái độ : Có cách nhìn đúng đắn về n/thuật viết của nhà văn và nhà khoa học. II . ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : M¸y chiÕu, gi¸o ¸n ®iÖn tö 2. Trß : So¹n bµi. III. Phơng pháp: Giải thích, phân tích, đàm thoại, giảng bình, hoạt động nhóm. IV. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’) Nhµ khoa häc Buy-ph«ng nhËn xÐt vÒ loµi chã sãi vµ cõu nh thÕ nµo? C¨n cø vào đâu và có đúng không? *TL: + Chã sãi thï ghÐt mäi sù kÕt bÌ, kÕt b¹n. Bé mÆt lÊm lÐt, d¸ng vÎ hoang d·, tiÕng hó rïng rîn, mïi h«i gím ghiÕc, b¶n tÝnh h háng. Chúng thật khó chịu, đáng ghét lúc sống thì có hại, chết thì vô dụng. + Cõu ngu ngèc vµ sî sÖt, hay tô tËp thµnh bÇy, kh«ng biÕt trèn tr¸nh nçi nguy hiÓm..., loµi vËt hiÒn lµnh - Nhµ khoa häc Buy-ph«ng viÕt vÒ loµi cõu vµ chã sãi b»ng ngßi bót chÝnh x¸c cña nhµ khoa học để làm nổi bật những đặc tính cơ bản của chúng. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học Hoạt động của thầy - trò TG 1’ Hoạt động Khởi động. *Môc tiªu: GV dÉn d¾t giíi thiÖu bµi *C¸ch tiÕn hµnh: Vậy dới ngòi bút của nhà thơ La Phôngten hình tợng chó sói và cừu đợc nhận xÐt nh thÕ nµo... ta cïng t×m hiÓu bài. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : HS hiểu đợc đặc trng của 25’ s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ yÕu tè tëng tîng vµ dÊu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶. C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n. *C¸ch tiÕn hµnh : - HS đọc đoạn thơ đầu văn bản và quan s¸t tranh (GV chiÕu slide 4) H: Nhà thơ La Phông-ten đã xây dựng h×nh ¶nh cõu nh thÕ nµo? (hoµn c¶nh xuất hiện, thái độ, ngôn từ ...của cừu đối với chó sói). Qua đó em cảm nhận đợc ®iÒu g×?. Néi dung. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n :. 1. Hai con vËt díi ngßi bót cña nhµ khoa häc. 2. H×nh tîng cõu vµ chã sãi díi ngßi bót cña La Ph«ng-ten. Cõu. Chã sãi. - Cừu non hiền - Một chú sói đói lµnh, nhót nh¸t vµ meo, gÇy gi¬ x¬ng.

(50) - Nhµ th¬ lùa chän mét chó cõu non bÐ báng vµ đặt chú cừu ấy vào một hoàn cảnh đặc biệt, đối mÆt víi chã sãi bªn dßng níc. Khi bÞ chã sãi gÇm lªn ®e do¹ vÒ chuyÖn khuÊy níc phÝa trªn nguån vµ nãi xÊu ta n¨m ngo¸i, cõu non kh«ng d¸m c·i l¹i v× oan øc, mµ chØ mét mùc gäi sãi lµ bÖ h¹, nhÑ nhµng vµ nhÉn nhôc xin sãi ngu«i giËn mµ xÐt l¹i r»ng m×nh lµ kÎ hÌn, cßn ®ang bó mÑ. - Khi kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch cña chó cõu Êy biÓu hiện qua thái độ, ngôn từ...nhà thơ không tuỳ tiện mà căn cứ vào đặc điểm vốn có của loài cõu lµ tÝnh chÊt hiÒn lµnh, nhót nh¸t, ch¼ng bao giê lµm h¹i ai mµ còng ch¼ng cã thÓ lµm h¹i ai.. HS quan s¸t tranh (slide 5) vµ theo dâi SGK / 39: Díi ngßi bót cña La Phông - ten loài cừu còn đợc nhận xét nh thÕ nµo? H: Khi x©y dùng h×nh tîng con cõu trong bµi nhµ th¬ cã nh÷ng s¸ng t¹o g×? - Víi ngßi bót phãng kho¸ng, vËn dông đặc trng của thể loại thơ ngụ ngôn, La Ph«ng-ten cßn nh©n c¸ch ho¸ cõu: nã cũng suy nghĩ, nói năng và hành động nh ngêi. HS đọc đoạn: “Con chó sói, bạo chúa.... ăn đòn” H: Trong th¬ La Ph«ng-ten, chã sãi hiÖn ra ntn ? (Chó sói đã gặp ai? Tại sao sói lại muốn trị tội cừu?) Nhà thơ đã nhận xÐt g× vÒ sãi ? - §ã lµ mét con chã sãi cô thÓ. Nhµ th¬ chọn một con chó sói đói meo, gầy giơ x¬ng ®i kiÕm måi, b¾t gÆp chó cõu non ®ang uèng níc phÝa díi dßng suèi chç hắn đang đứng. Hắn muốn ăn thịt cừu non nhng che dấu tâm địa của mình, kiếm cớ bắt tội để gọi là “trừng phạt” chó cõu téi nghiÖp. (HS quan s¸t tranh (slide 6 và theo dõi bài thơ - phần đọc thªm). - Chó sói cũng đựơc nhân cách hoá nh chó cõu non díi ngßi bót phãng kho¸ng của nhà thơ và đặc trng của thể loại ngụ ng«n. Khi x©y dùng h×nh tîng chã sãi nhµ th¬ còng kh«ng tuú tiÖn mµ dùa trªn một trong những đặc tính vốn có của loµi sãi lµ s¨n måi, ¨n t¬i nuèt sèng nh÷ng con vËt yÕu ®uèi h¬n nã. H. V× sao Hi-p«-lit Ten nãi: “ BuyPh«ng dựng một vở kịch về sự độc ác” ? - Buy-ph«ng nh×n thÊy kÎ ¸c thó kh¸t máu trong con sói đã gieo hoạ cho những con vật yếu hèn để mọi ngời ghê tëm vµsî h·iloµi vËt nµy H. V× sao Hi-p«-lit Ten nãi “La Ph«ngten dùng 1 vë hµi kÞch vÒ sù ngu ngèc”? - La Ph«ng-ten nh×n thÊy ë loµi vËt nµy. lu«n ý thøc m×nh lµ kÎ yÕu. - Loµi cõu th©n th¬ng vµ tèt bông, cã t×nh mÉu tö rÊt cảm động... - La Phông-ten đã động lòng thơng c¶m víi bao nçi buån rÇu vµ tèt bông nh thÕ.. ®i kiÕm måi. - B¹o chóa cña cừu, tâm địa độc ¸c, gian x¶o hèng hách đáng ghét. =>bi kÞch cña sù độc ác. - Mét tªn trém cíp nhng khèn khæ, bất hạnh và đáng cêi => hµi kÞch vÒ sù ngu ngèc..

(51) những biểu hiện bề ngoài của dã thú nhng bên trong thì ngu ngốc tầm thờng để ngời đọc ghê tởm nhng không sợ hãi chóng. H: Em h·y nhËn xÐt c¸ch nh×n nhËn cña La Ph«ng-ten vÒ chã sãi vµ cõu?. - Díi ngßi bót cña La Ph«ng-ten mét nhµ th¬ - th× hai con vËt hiÖn lªn víi nh÷ng suy nghÜ, nãi n¨ng, hµnh động, cảm xúc... nh con ngời.. H. H·y chØ ra nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt trong c¸ch viÕt cña hai t¸c gi¶? - HS tr¶ lêi. GVKL chiÕu slide 7. + Buy-ph«ng t¶ chÝnh x¸c, kh¸ch quan dùa trªn quan s¸t nghiªn cøu ph©n tÝch để khái quát những đặc tính cơ bản của loµi vËt. + La-ph«ng Ten quan s¸t tinh tÕ, nh¹y c¶m trÝ tëng tîng phong phó. Cõu vµ chã sói đợc nhân cách hoá để thể hiện những t©m tr¹ng vµ tÝnh c¸ch kh¸c nhau... => Hai h×nh tîng cõu vµ sãi trong th¬ ngô ng«n cña La-ph«ng Ten ngô ý nãi tíi chuyÖn con ngêi. H. VËy cõu vµ sãi trong truyÖn ngô ng«n cña La Ph«ng-ten ngÇm nãi tíi kiÓu ngêi nµo trong x· héi? - Cõu Èn dô cho ngêi nghÌo, bÞ ¸p bøc, th«ng minh nhng kh«ng thÓ dïng trÝ thông minh ấy để bảo vệ mạng sống cho m×nh. - Sãi Èn dô cho kÎ b¹o chóa, tªn trém cíp nhng còng bÊt h¹nh v× hèng h¸ch, ngu dèt. => gửi gắm bài học đạo lí sâu sắc về cái thiÖn vµ c¸i ¸c.. => Qua c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ cho thÊy sù kh¸c nhau gi÷a mét v¨n b¶n khoa häc vµ v¨n b¶n nghÖ thuËt: Nhà khoa học quan tâm đến những biÓu hiÖn tù nhiªn cña loµi vËt; nhµ th¬ ngô ng«n th× ngoµi biÓu hiÖn tù nhiên đó còn chú ý đến đời sống t©m hån, trÝ tuÖ phøc t¹p cña loµi vËt b»ng c¸ch nh©n c¸ch ho¸ chóng.. Hoạt động V : Tổng kết rút ra ghi nhí. * Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. *C¸ch tiÕn hµnh: H: NhËn xÐt nghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c giả qua văn bản? Mục đích của nghệ 5’ thuật lập luận đó? H: Em học tập đợc gì về NT viết bình luËn v¨n häc cña Hi-p«-lÝt-ten tõ bµi Chã sãi vµ cõu...? - LËp luËn dùa trªn c¸c luËn cø cã s½n trong văn bản, đợc so sánh đối chiếu. - HS đọc ghi nhớ và đọc bài đọc thêm. Hoạt động VI : Luyện tập * Mục tiêu: Luyện kĩ năng đọc *C¸ch tiÕn hµnh: - GV cho HS đọc VB và bài đọc thêm.. -NghÖ thuËt: NghÞ luËn theo trËt tù 3 bíc (díi ngßi bót cña La Ph«ng-ten - díi ngßi bót cña §uy-ph«ng - díi ngßi bót cña La Ph«ng-ten). Phép lập luận so sánh, đối chiếu. - ý nghĩa: Văn bản làm nổi bật đặc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ yÕu tè tëng tîng vµ dÊu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶.. V. LuyÖn tËp. 5’ 4. Cñng cè : ( 2’) - GV cñng cè b»ng bµi tËp (slide 8). IV/ Ghi nhí:.

(52) 5. Híng dÉn h/s häc bµi : ( 1’) - Đọc kĩ lại văn bản, học ghi nhớ, bài giảng. Ôn lại những đặc trng cơ bản của một bài văn nghị luận. Tập đa ra những nhận xét, đánh giá về một tác phẩm văn chơng. - Soạn bài: Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo, lí ( Đọc SGK và trả lời câu hỏi) ----------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 2/2/2013 Ngµy gi¶ng: 5/2/2013 TiÕt 111. Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: Trình bày đợc thế nào là bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí; yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn nµy. 2. Kĩ năng: Nhận diện và viết 1 bài nghị luận xã hội về vấn đề t tởng, đạo lí. 3. Thái độ : Có quan điểm đúng đắn khi nghị luận về1 vấn đề t tởng, đạo lí. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi; gi¸o ¸n. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái . III. Phơng pháp: giải thích,. phân tích, đàm thoại, hoạt động nhóm, kĩ thuật “Đắp b«ng tuyÕt” - phÇn luyÖn tËp. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức :( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 4’) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hS 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy -trò TG 2 Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: GV dÉn d¾t g©y híng thó vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh:. Néi dung. Nghị luận về 1 vấn đề t tởng, đạo lí có ý nghĩa rất quan trọng đối với cuộc sống con ngời. Các t tởng, đạo lí đó thờng đợc đúc kết trong nh÷ng c©u tôc ng÷, danh ng«n, ngô ngôn, khẩu hiệu... đợc nhắc đến trong đời sèng. Song hiểu cho rõ, cho sâu đánh giá đúng ý nghĩa của chúng là 1 yêu cầu cần thiết đối với mỗi con ngời. Về phơng diện làm văn, ta phải biết trình bày ý kiến của mình về t tởng, đạo lý.. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. 25 * Môc tiªu: T×m hiÓu bµi nghÞ luËn: tri thức là sức mạnh để rút ra khài niệm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lÝ vµ yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn nµy. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Gọi h/s đọc văn bản: “Tri thức là søc m¹nh” H: Văn bản bàn về vấn đề gì ? H. Vấn đề nghị luận đó thuộc lĩnh vực nµo? H: VB cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? - HS t×m vµ nªu - GV chèt. I/ T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn đề t tởng, đạo lí :. 1. Bµi tËp: T×m hiÓu v¨n b¶n: Tri thøc lµ søc m¹nh - V¨n b¶n bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc khoa häc vµ ngêi tri thøc -> thuéc lÜnh vực t tởng, đạo đức, lối sống của con ngêi. - VB chia lµm 3 phÇn: + Phần mở bài (Đ1) : Nêu vấn đề cần bµn luËn..

(53) H: Hai luận điểm này đợc chứng minh ntn ? - LuËn ®iÓm1: Chøng minh b»ng 1 vÝ dô vÒ söa c¸i m¸y ph¸t ®iÖn lín theo lËp luận “Tiền vạch 1 đờng thẳng là 1 đô la. Tiền tìm ra chỗ để vạch đúng đờng ấy giá 9999 đô la”. - LuËn ®iÓm 2: §îc chøng minh b»ng c¸c dÉn chøng cô thÓ nãi lªn vai trß to lín cña ngêi trÝ thøc VN trong 2 cuéc k/c chèng Ph¸p, chèng MÜ vµ trong sù nghiệp xây dựng đất nớc.. + PhÇn th©n bµi: (2 ®o¹n tiÕp). - §o¹n 1: Cã 1 luËn ®iÓm (tri thøc đúng là sức mạnh). - §o¹n 2: LuËn ®iÓm (tri thøc còng lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng). H: Mèi quan hÖ cña mçi phÇn ? - HS nªu - GVKL. H: T×m nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm chÝnh? + Nhµ khoa häc ngêi Anh...tri thøc lµ søc m¹nh” + Sau này Lê Nin... có đợc sức mạnh. + Râ rµng ngêi cã ri thøc... kh«ng lµm næi. + Tri thøc còng lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng. + Tri thøc cã søc m¹nh to lín... quÝ träng tri thøc. + Hä kh«ng biÕt r»ng... mäi lÜnh vùc. H: Các luận điểm ấy đã diễn đạt đợc rõ rµng, døt kho¸t ý kiÕn cña ngêi viÕt cha ? - HS tr¶ lêi - GV: Nãi c¸ch kh¸c, ngêi viÕt muèn t« ®Ëm, nhÊn m¹nh 2 ý: - Tri thøc lµ søc m¹nh. - Vai trß to lín cña ngêi tri thøc trªn mäi lÜnh vùc cña ®/s. H: VB đã sử dụng phép lập luận nào là chÝnh ? C¸ch lËp luËn cã thuyÕt phôc hay kh«ng ? - HS tr¶ lêi - GV chèt: V¨n b¶n sö dông phÐp lËp luËn chøng minh lµ chñ yÕu. PhÐp lËp luận này có sức t/phục vì đã giúp cho ngời đọc nhận thức đợc vai trò của tri thức đối với sự tiến bộ của xã hội. H: Bài NL về 1 t tởng, đạo lí khác với bài NL về 1 sự việc hiện tợng đời sống nh thÕ nµo? - HS th¶o luËn nhãm bµn (3 phót), tr¶ lêi. GV chèt:. - Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c phÇn lµ chÆt chÏ, cô thÓ: + Phần MB: Nêu vấn đề. + PhÇn TB: LËp luËn chøng minh vÊn đề. + Phần KB: Mở rộng vấn đề để bàn luËn.. + Lo¹i thø nhÊt xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®/s (c¸c sù việc, hiện tợng) để khái quất thành 1 vấn đề t tởng, đạo lí. + Loại thứ 2 bắt đầu bằng 1 t tởng đạo lí sau đó dùng lập luận giải thích, chứng minh, phân tích để thuyết phục ngời đọc nhận thức đúng vấn đề t tởng, đạo lí đó.. + PhÇn kÕt bµi: (§o¹n v¨n cßn l¹i) : Phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng coi träng tri thøc hoÆc sö dông tri thøc không đúng chỗ.. - Các luận điểm đã diễn đạt rõ ràng, døt kho¸t ý kiÕn cña ngêi viÕt.. - V¨n b¶n sö dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc lËp luËn: chøng minh, gi¶i thÝch, so sánh đối chiếu..

(54) H: Tõ viÖc t×m hiÓu bµi tËp, theo em thÕ nào là NL về 1 t tởng, đạo lí ? Yêu cầu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña kiÓu bµi nµy? - HS tr¶ lêi, GV kh¸i qu¸t. - GV: Gọi 1 h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: Luyện tập. 10 *Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Gọi 1 h/s đọc và nêu yêu cầu bài tËp - HS th¶o luËn nhãm lín ( 5’), tr¶ lêi c¸c c©u hái, tr×nh bÇy, nhËn xÐt. H: V¨n b¶n thuéc lo¹i nghÞ luËn nµo ? VB NL về vấn đề gì ? Chỉ ra các luận ®iÓm chÝnh ? PhÐp lËp luËn chñ yÕu trong bµi nµy lµ g×? C¸ch lËp luËn trong bµi cã søc thuyÕt phôc ntn ?. 3. Ghi nhí: II/ LuyÖn tËp: - Văn bản thuộc nghị luận về 1 vấn đề t tởng, đạo lí. - VB NL vÒ gi¸ trÞ cña thêi gian. C¸c luËn ®iÓm chÝnh: + Thêi gian lµ sù sèng. + Thêi gian lµ th¾ng lîi. + Thêi gian lµ tiÒn. + Thêi gian lµ tri thøc. - PhÐp lËp luËn chñ yÕu cña Vb lµ ph©n tÝch vµ chøng minh. C¸ch lËp luËn Êy cã søc thuyÕt phôc v× gi¶n dÞ, dÔ hiÓu.. 4. Cñng cè : (2’) - GV chèt kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. HD häc bµi : (1’) - Häc thuéc ghi nhí, n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n. - Soạn: Liên kết câu và liên kết đoạn văn ( đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi) Ngµy so¹n: 15/2/2013 Ngµy gi¶ng: 18/2/2013 TiÕt 112. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n I. Môc tiªu : 1. Kiến thức : HS hiểu đợc liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. Mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: NhËn biÕt mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. Sö dông mét sè phÐp liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thái độ : có ý thức liên kết câu, liên kết đoạn văn khi tạo lập văn bản. II. ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : tµi iÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái . III. Phơng pháp: giải thích, phân tích, đàm thoại, hoạt động nhóm. IV. C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức :( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’) ? Nªu t¸c dông cña thµnh phÇn phôc chó trong c©u. Lµm bµi tËp 5 SGK/43. - Thành phần phụ chú đợc dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. Thành phần phụ chú thờng đợc đặt giữa hai dấu gạch ngang, hai dấu phẩy, hai dấu ngoặc đơn, hoặc giữa một dấu gạch ngang với một dấu phẩy. - HS lµm bµi tËp 5. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: GV dÉn vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Để các câu, đoạn trong bài văn đợc liÒn m¹ch ta ph¶i lµm nh thª nµo?. Néi dung.

(55) - Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n. GV: VËy thÕ nµo lµ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, ta t×m hiÓu bµi h«m nay. 17 Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. *Mục tiêu: Tìm hiểu ví dụ để nắm đợc kh¸i niÖm liªn kÕt vµ c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: gọi h/s đọc bài tập. H: Đoạn văn bàn về vấn đề gì ? Chủ đề ấy có quan hệ ntn với chủ đề chung của v¨n b¶n ? - HS tr¶ lêi - GV chèt - GV: C¸ch ph¶n ¸nh thùc t¹i (Th«ng qua nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña c¸ nh©n ngời nghệ sĩ), nghĩa là giữa chủ đề của v¨n b¶n cã quan hÖ: bé phËn- toµn thÓ. H: Néi dung chÝnh cña mçi c©u trong ®o¹n v¨n lµ g× ? Néi dung chÝnh cña mçi c©u: + C1: T/phÈm n/thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i. + C2: Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i, ngêi nghÖ sĩ muốn nói lên một điều gì đó mới mẻ. + C3: Cái mới mẻ ấy là thái độ, tình c¶m vµ lêi nh¾n göi cña ngêi nghÖ sÜ. H: Nh÷ng néi dung Êy cã quan hÖ ntn với chủ đề của đoạn văn ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt.. I/ Kh¸i niÖm liªn kÕt. H: Nªu nhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt: Tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u lµ hîp lÝ: + T¸c phÈm NT lµm g× ? (p/¸ thùc t¹i) + Ph¶n ¸nh thùc t¹i ntn ? (T¸i hiÖn vµ s¸ng t¹o) + Tái hiện và sáng tạo thực tại để làm gì? (Để nhắn gửi 1 điều gì đó) H: Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung giữa các câu trong đoạn văn đợc thể hiÖn b»ng nh÷ng biÖn ph¸p nµo ? (chó ý tõ in ®Ëm) - HS tr¶ lêi -> GV chèt: Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung gi÷a các câu đợc thể hiện: + LÆp tõ vùng: T¸c phÈm, t¸c phÈm. + Dïng tõ ng÷ cïng trêng liªn tëng: T¸c phÈm, nghÖ sÜ (t¸c gi¶, nhµ v¨n, nhµ th¬, ho¹ sÜ, nh¹c sÜ) + PhÐp thÕ: Dïng tõ anh thay thÕ tõ nghệ sĩ. Dùng cụm từ “Cái đã có rồi” thay thÕ cho côm tõ “Nh÷ng vËt liÖu mîn ë thùc t¹i” + PhÐp nèi: Dïng quan hÖ tõ “nhng”. - Tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u lµ hîp lÝ:. H: VËy em hiÓu thÕ nµo lµ liªn kÕt ? - HS tr¶ lêi, GV kh¸i qu¸t. - GV: Gọi 2 h/s đọc ghi nhớ.. 1. Bµi tËp: SGK /42 - §o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i. §©y lµ mét trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: TiÕng nãi v¨n nghÖ.. - Nội dung của các câu đều hớng vào chủ đề của đoạn văn là: “cách phản ¸nh thùc t¹i cña ngêi nghÖ sÜ”.. - Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung giữa các câu đợc thể hiện: + LÆp tõ vùng + Dïng tõ ng÷ cïng trêng liªn tëng + PhÐp thÕ, phÐp nèi. 2. Ghi nhí ( Tr43) II/ LuyÖn tËp:.

(56) Hoạt động 3: Luyện tập *Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi 1 h/s đọc và nêu y/c bài tập. H: Chủ đề của đoạn văn là gì ? - HS nªu, GVKL. H: Néi dung c¸c c©u trong ®o¹n v¨n phục vụ chủ đề ấy ntn ? - HS tr¶ lêi - GV chèt H: NhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ? - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. - GVKL.. H: ChØ ra c¸c phÐp liªn kÕt ? - HS th¶o luËn theo kÜ thuËt “§¾p b«ng tuyÕt” (5 phót). - HS tr×nh bµy. - GV nhËn xÐt, chèt. ( Dïng phÐp thÕ, nèi, lÆp). 10. Bµi tËp: SGK Tr43,44. - Chủ đề của đoạn văn: Khẳng định ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu vÒ n¨ng lùc vµ trÝ tuÖ cña ngêi VN. - Nội dung các câu đều tập trung vào viÖc ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh cÇn ph¸t huy vµ nh÷ng “lç hæng” cÇn nhanh chãng kh¾c phôc. - Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ, cô thÓ: + C1: Khẳng định những điểm mạnh hiÓn nhiªn cña ngêi VN. + C2: K/định tính u việt của điểm m¹nh trong sù ph¸t triÓn chung. + C3: Khẳng định những điểm yếu. + C4: Ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña c¸i yÕu, kÐm bÊt cËp. + C5: Khẳng định nhiệm vụ cấp b¸ch:ph¶i kh¾c phôc c¸c “lç hæng” - C¸c phÐp liªn kÕt: + C2 nèi víi C1 b»ng côm tõ: B¶n chất trời phú ấy (thế đồng nghĩa) + C3 nèi víi C2 b»ng quan hÖ tõ “nhng” (phÐp nèi) + C4 nèi víi C3 b»ng côm tõ “Êy lµ” (phÐp nèi) + C5 nèi víi C4 b»ng tõ “lç hæng” (phÐp lÆp ). 4. Cñng cè : (2’) - Cho 2 h/s nh¾c l¹i ghi nhí , GV kh¸i qu¸t kh¾c s©u kiÕn thøc. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - Häc thuéc ghi nhí SGK Tr/43, xem l¹i bµi tËp. - Chuẩn bị :Luyện tâp liên kết câu và liên kết đoạn văn (đọc và làm các bài tập ) --------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 16/2/2013 Ngµy gi¶ng: 19/2/2013: 9AB TiÕt 113 : Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : ¤n tËp vµ cñng cè mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. Mét sè lçi liªn kÕt cã thÓ gÆp trong v¨n b¶n. 2. Kĩ năng: Nhận biết đợc phép liên kết câu, liên kết đoạn văn trong văn bản. Nhận ra và sửa đợc một số lỗi về liên kết. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy: 2. Trß : so¹n bµi theo yªu cÇu. III - Phơng pháp: Đàm thoại, giải thích, phân tích, hoạt động nhóm. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : ( 4’) H: yªu cÇu vÒ liªn kÕt c©u trong ®o¹n v¨n vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. Lµm bµi tËp (SGK/43)..

(57) *TL: Liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc - Nội dung: các đoạn văn phải phục vụ chủ đề văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề do¹n v¨n. C¸c ®o¹n v¨n vµ c¸c c©u ph¶i s¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ. - Hình thức: các câu và các đoạn văn đợc liên kết với nhau bằng một số biện pháp: lặp từ, phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tởng; phép thế, phép nối. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG 1 Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: GV dÉn d¾t g©y híng thó vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: - Tõ viÖc tr¶ lêi c©u hái kiÓm tra bµi cò cña h/s GV dÉn vµo tiÕt häc.. Néi dung. 37 Hoạt động 2: Luỵện tập. *Môc tiªu: ¤n tËp vµ cñng cè c¸c kiÕn thức đã học về liên kết câu và liên kết ®o¹n v¨n. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập. - Hoạt động nhóm: 5 phút (Mỗi nhóm 1 c©u ) - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhËn xÐt, KL.. Bµi tËp 1. ChØ ra c¸c phÐp liªn kÕt: a) - Liªn kÕt c©u: LÆp tõ vùng (trêng häc, trêng häc) - Liên kết đoạn: Thế bằng tổ hợp đại tõ nh thÕ, thay thÕ cho c©u cuèi ë ®o¹n tríc. b) - Liªn kÕt c©u: LÆp tõ vùng (v¨n nghÖ, v¨n nghÖ ) - Liªn kÕt ®o¹n: LÆp tõ vùng (sù sèngsù sèng, v¨n nghÖ -v¨n nghÖ ) c) Liªn kÕt c©u: LÆp tõ vùng (thêi gian -thêi gian - thêi gian; con ngêi - con ngêi - con ngêi ) d) Liªn kÕt c©u: Dïng tõ tr¸i nghÜa (phÐp đối): yếu đuối - mạnh, hiền lành - ác. Bµi tËp 2. T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa: - thêi gian vËt lÝ - thêi gian t©m lÝ. - v« h×nh - h÷u h×nh. - gi¸ l¹nh - nãng báng. - th¼ng t¾p - h×nh trßn. - đều đặn - lúc nhanh lúc chậm.. H: T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa, ph©n biÖt đặc điểm cuả thời gian vật lí với đặcđiểm của thời gian tâm lí , giúp cho 2 c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau ? - HS hoạt động cá nhân và trả lời. - GV nhËn xÐt vµ KL. H: H·y chØ ra c¸c lçi vÒ liªn kÕt ND trong ®o¹n trÝch ? Nªu c¸ch söa lçi ? - H§ nhãm bµn (3 phót). - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt, kÕt luËn. + ý nghÜa c¸c c©u t¶n m¹n ( mçi c©u cã nói đến 1 đối tợng khác nhau), không tập trung làm rõ chủ đề của cả đoạn v¨n.. Bµi tËp 3. C¸c lçi vÒ liªn kÕt ND trong nh÷ng ®o¹n trÝch: a) Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: c¸c c©u không phục vụ chủ đề chung của đoạn v¨n. - Sửa: thêm một số từ ngữ hoặc câu để thiết lập liên kết củ đề giữa các câu. VD: Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi båi bªn mét dßng s«ng. Anh nhí håi ®Çu mïa l¹c hai bè con anh cïng viÕt đơn xin ra mặt trận. Bây giờ mùa thu hoặch lạc đã vào chặng cuối. b) Tr×nh tù c¸c sù viÖc nªu trong c¸c c©u kh«ng hîp lÝ : Chång chÕt sao l¹i cßn hÇu h¹ chång. - Söa: Thªm tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vào đầu câu 2 nói rõ ý hồi tởng để tạo.

(58) ra sù liªn kÕt víi c©u 1. VÝ dô: Suèt 2 n¨m chång èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt... GV: gọi h/s đọc và nêu yêu cầu bài tập. H: ChØ ra vµ nªu c¸ch söa c¸c lçi liªn kÕt h×nh thøc trong nh÷ng ®o¹n trÝch ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. 4. Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc a) Lçi: dïng tõ ë c©u 2 vµ c©u 3 kh«ng thèng nhÊt. - Sửa: thay đại từ nó bằng từ chúng b) Lçi: tõ v¨n phßng vµ tõ héi trêng kh«ng cïng nghÜa víi nhau trong trêng hîp nµy. - C¸ch söa: thay tõ héi trêng ë c©u 2 b»ng tõ v¨n phßng.. 4. Cñng cè : ( 1’) GV hÖ thèng kiÕn thøc toµn bµi 5. Híng dÉn h/s häc bµi : (1’) - N¾m v÷ng lÝ thuyÕt vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. - Soạn bài: Hớng dẫn đọc thêm - văn bản : Con cò + Đọc kĩ văn bản, tìm hiểu chú thích, trả lời câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. -------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 17/2/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB : 20/2/2013 Tiết 114 - Hớng dẫn đọc thêm: Con cò ( ChÕ Lan Viªn ) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - Cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của h/tợng con cò đợc phát triển từ những câu hát ru xa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những lời hát ru ngọt ngào. - T¸c dông cña viÖc vËn dông ca dao mét c¸ch s¸ng t¹o trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng : §äc - hiÓu mét v¨n b¶n. C¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh thÓ tù do, phân tích hình tợng thơ đợc sáng tạo bằng liên tởng, tởng tợng. 3. Thái độ : Thơng yêu mẹ hơn, cố gắng trong học tập và tu dỡng. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Su tÇm nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ con cß, con v¹c; gi¸o ¸n 2. Trò : Chuẩn bị kĩ các câu hỏi trong phần đọc – hiểu văn bản III - Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, gi¶i thÝch, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : ( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò : *KiÓm tra 15 phót C©u hái: C¶m nhËn cña em sau khi häc song v¨n b¶n “Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La - ph«ng Ten? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò TG Néi dung Hoạt động 1: Khởi dộng. 1 *Môc tiªu: GV dÉn d¾t g©y híng thó vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: Tình mẫu tử thiêng liêng mà gần gũi đối với con ngời, đã từ lâu trở thành đề tài cho thi ca nh¹c ho¹ §«ng T©y kim cæ kh«ng bao giê cò, không bao giờ thôi quyến rũ ngời đọc. Chế Lan Viên góp thêm tiếng nói độc đáo và đặc sắc của mình vào đề tài trên bằng cách phát triển những câu ca dao quen thuộc nói về con cò để ca ngợi tình mẹ và lời ru đối với cuộc sống của con ngời VN..

(59) Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thÝch. *Môc tiªu: §äc diÔn c¶m, t×m hiÓu chó thÝch vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. * C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Hớng dẫn h/s đọc với giọng thủ thØ, t©m t×nh nh lêi ru, chó ý nh÷ng ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷, c©u c¶m, c©u hái... - GV đọc , gọi h/s đọc, nhận xét.. 10’. H: Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. H: T¸c phÈm s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo và đợc viết theo thể thơ gì? ThÓ th¬ tù do c¸c t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc biÓu hiÖn c¶m xóc? (ThÓ hiÖn c¶m xóc linh ho¹t ë nhiÒu biÓ hiÖn, nhiều góc độ). - HS tr¶ lêi, GV bæ sung t liÖu. H: Em biết gì về địa danh Đồng Đăng? - HS theo dâi c¸c chó thÝch SGK 3’ Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục. *Mục tiêu: Đọc bài thơ và xác định bố côc dùa vµo néi dung. * C¸ch tiÕn hµnh: H: Em hãy xác định bố cục văn bản? - GV: T/giả đã tự chia bài thành 3 phần. Bè côc dÉn d¾t theo sù ph¸t triÓn cña h/tîng trung t©m vµ xuyªn suèt cña bµi th¬, h/ả con cò trong mối q/hệ đối với cuộc đời con ngời, từ thơ bé đến trởng thành và suốt cả đời ngời. H: Từ đó em hãy xác định phơng thức biểu đạt của văn bản ? - BiÓu c¶m, tù sù, miªu t¶. 20’ Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản. *Mục tiêu: Phân tích bài thơ qua đó cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc phát triển từ những câu ca dao để ngợi ca tình mẹ và những lời hát ru đối với cuộc sống cña con ngêi ViÖt Nam. * C¸ch tiÕn hµnh: - GV: Chỉ định 1 em đọc đoạn 1. - HS theo dâi 4 c©u ®Çu H: Bèn c©u th¬ ®Çu cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi - GV: Lêi ru Êy cø dÇn dÇn thÊm vµo t©m hån cña con, tù nhiªn ©u yÕm, nh lµ tõ b¾t ®Çu v« thøc, b¶n n¨ng nh dßng suèi ngät ngµo, con cha hiÓu vµ cha cÇn hiÓu nhng tuæi th¬ con kh«ng. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch: 1. §äc.. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a. T¸c gi¶: - ChÕ Lan Viªn (1920-1989), quª ë Cam Lé (Qu¶ng TrÞ). ¤ng lµ mét trong nh÷ng tªn tuæi hµng ®Çu cña nÒn th¬ VN TK- XX víi phong c¸ch nghệ thuật rõ nét, độc đáo, đạm chất trí tuệ và tính hiện đại. b. T¸c phÈm: s¸ng t¸c 1962, in trong tËp “Hoa ngµy thêng- Chim b¸o b·o” (1967). - ThÓ th¬: tù do. c. Tõ khã: SGK II/ Bè côc: 3 phÇn - §o¹n1: H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru cña mÑ thêi th¬ Êu. - §o¹n 2: H×nh ¶nh con cß vµ lêi ru của mẹ trên những chặng đờng đời cña mçi con ngêi. - §o¹n 3: Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ tình mẹ đối với cuộc đời mỗi con ngêi.. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. Hình ảnh con cò đến với tuổi th¬ qua nh÷ng lêi ru. - Hình ảnh con cò đợc gợi ra trực tiÕp tõ nh÷ng c©u ca dao quen thuéc dïng lµm lêi h¸t ru..

(60) thÓ thiÕu lêi ru víi nh÷ng c¸nh cß Êy.. H: Đoạn thơ gợi cho em nhớ đến hình ảnh cò đợc nhắc ở bài ca dao nào dùng lµm lêi h¸t ru? - HS đọc bài ca dao. - GV chèt. “Con cß bay l¶, bay la Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng. Con cß bay l¶, bay la Bay tõ cöa phñ , bay vÒ §ång §¨ng. Hay: - Con cò mà đi ăn đêm §Ëu ph¶i cµnh mÒm lén cæ xuèng ao. ¤ng ¬i, «ng vít t«i nao, T«i cã lßng nµo «ng h·y x¸o m¨ng Cã x¸o th× x¸o níc trong Đừng xáo nớc đục đau lòng cò con. H: Nh÷ng c©u ca dao trªn gîi lªn khung c¶nh g× vÒ cuéc sèng xa? (H×nh ¶nh cß bay l¶, bay la gîi khung c¶nh nh. thÕ nµo? -> gîi t¶ kh«ng gian vµ khung c¶nh quen thuéc cña cuéc sèng thêi xa, tõ lµng quª đến phố xá. Hình ảnh con cò trong những câu nµy gîi lªn vÎ nhÞp nhµng, thong th¶, b×nh yªn của cuộc sống vốn ít biến động thuở xa.. H: Hình ảnh cò đi ăn đêm có ý nghĩa biÓu tîng nh thÕ nµo? - Con cß ë ®©y lµ tîng trng cho nh÷ng con ngêi, cô thÓ lµ ngêi mÑ, ngêi phô n÷ nhäc nh»n vÊt v¶, lÆn léi kiÕm sèng. Bµi ca dao nµy gîi nhớ đến nhiều câu ca dao có h/a con cò mang ý nhÜa t¬ng tù (con cß lÆn léi bê s«ng...; C¸i cß đi đón cơn ma...) hay hình ảnh bà Tú trong thơ Tó X¬ng: LÆn léi th©n cß khi qu·ng v¾ng.. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch vËn dông ca dao cña t¸c gi¶ ? - GV: C¸ch vËn dông rÊt s¸ng t¹o ë chç «ng chØ trÝch dÉn 1 phÇn, 1 vµi tõ ng÷ råi ®a vµo trong m¹ch th¬, m¹ch c¶m xóc cña m×nh, trong lêi ru cña mÑ. H: C¶m nhËn cña em vÒ ý nghÜa lêi ru ë ®o¹n 1? - Qua nh÷ng lêi ru Êy cña mÑ, h×nh ¶nh con cß đến với tâm hồn tuổi ấu thơ một cách vô thức. Đây chính là sự khởi đầu con đờng đi vào thế giíi t©m hån con ngêi cña nh÷ng lêi ru, cña ca dao dân ca, qua đó là cả điệu hồn dân tộc và nh©n d©n. ë tuæi Êu th¬, ®a trÎ cha thÓ hiÓu ý nghĩa của những lời ru này - chúng chỉ cần đợc vç vÒ trong nh÷ng ©m ®iÖu ngät ngµo, dÞu dµng của lời ru để đón nhận bằng trực giác, vô thức t×nh yªu vµ che chë cña ngêi mÑ. §o¹n th¬ khÐp l¹i b»ng h×nh ¶nh thanh b×nh cña cuéc sèng: “Ngñ yªn! Ngñ yªn!...ch¼ng ph©n v©n”.. - GV gọi đọc đoạn 2. H: Trong khóc ru thø 2 h×nh ¶nh cß g¾n với tiềm thức tuổi thơ, tuổi đến trờng và tuổi trởng thành đợc diễn tả qua những c©u th¬ nµo? - Tuæi Êu th¬: Con ngñ yªu th× cß còng ngñ Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi.. - VËn dông ca dao mét c¸ch s¸ng t¹o.. -> Gîi lªn cuéc sèng yªn ¶ thanh b×nh. Võa nhäc nh»n võa bÊt tr¾c trong cuéc sèng mu sinh.. - Qua nh÷ng lêi ru Êy cña mÑ, h×nh ảnh con cò đến với tâm hồn tuổi ấu th¬ mét c¸ch v« thøc. 2.. H×nh ¶nh cß ®i vµo tiÒm thøc tuổi thơ và gắn bó với cuộc đời.. Tiềm thức tuổi thơ: sự đùm bọc bao.

(61) - Tuổi đến trờng: Mai kh«n lín con theo cß ®i häc, Cánh cò trắng bay theo gót đôi chân. - Trëng thµnh: C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n... H: ý nghÜa biÓu tîng cña nh÷ng c©u th¬ trªn? H: C¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng h/¶ cß trong khóc ru thø hai? - HS tr¶ lêi - GV chèt - GV: Đây là những h/ả thơ đẹp XD = trí tëng tîng, gîi c/sèng Êm ¸p t¬i s¸ng cu¶ tuổi thơ, đợc che chở, nâng niu. *GV: Chỉ định 1 em đọc đoạn 3. H: Trong khóc ru nµy h/¶ cß ph¸t triÓn thµnh biÓu tîng nµo ? - BiÓu tîng h/¶ ngêi mÑ. - Biểu tợng cuộc đời nhân ái, bao dung. H: T×m h/¶ th¬ mang biÓu tîng ngêi mÑ ? “Dï ë gÇn con Dï ë xa con Lªn rõng xuèng bÓ, Cß sÏ t×m con Cß m·i yªu con”. H: Em cã c¶m nhËn ntn vÒ h/¶ ngêi mÑ qua h/¶ th¬ trªn ? - HS tr¶ lêi, gv chèt H: Tõ sù thÊu hiÓu tÊm lßng ngßi mÑ, nhà thơ đã khái quát 1 qui luật nào ? H·y nªu nhËn xÐt cña m×nh ? - HS tr¶ lêi - GV chèt: Tõ sù thÊu hiÓu tÊm lßng ngêi mÑ, nhµ thơ đã khái quát một quy luật của tình c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín mµ s©u s¾c. Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con. 3’ Tõ c¶m xóc mµ më ra nh÷ng suy tëng, khái quát thành những triết lí - đó là c¸ch thêng thÊy ë th¬ ChÕ Lan Viªn. Hoạt động 5: Tổng kết * Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí. * C¸ch tiÕn hµnh: H: Nªu nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬? (thÓ th¬, nÞp ®iÖu, giäng ®iÖu) H: C¸c yÕu tè Êy cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn t tëng, c¶m xóc cña 2’ nhµ th¬? - HS kh¸i qu¸t l¹i.. la cña mÑ. - Tuæi häc trß: sù d×u d¾t cña mÑ vµo thÕ giíi tri thøc. - Tuæi trëng thµnh: mong íc cña mÑ ®a con vµo thÕ giíi nghÖ thuËt.. => Cách cò từ lời ru đã đi vào tiềm thøc tuæi th¬, trë nªn gÇn gòi vµ sÏ theo cùng con ngời đến suốt cuộc đời. 3. Suy ngÉm vµ ý nghÜa triÕt lÝ vÒ lêi ru. - Hình ảnh con cò đợc nhấn mạnh ở ý nghÜa biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mẹ, luôn ở bên con đến hết cuộc đời.. IV/ Ghi nhí:.

(62) - GV: Gọi 1 h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 6 : Luyện tập * Môc tiªu: HS biÕt so s¸nh hai bµi th¬ cufngc hủ đề và viết đoạn văn biểu cảm. * C¸ch tiÕn hµnh: V/ LuyÖn tËp - GV híng dÉn phÇn luyÖn tËp cho HS vÒ nhµ lµm. 4. Cñng cè : ( 1’) GV chèt l¹i kiÕn thøc toµn bµi. 5. Híng dÉn häc sinh häc bµi : (1’) - Häc thuéc lßng bµi th¬, ghi nhí, lµm BT 1, 2 SGK- 48,49. Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mét ®o¹n th¬ yªu thÝch nhÊt táng bµi. - Soạn: Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí Ngµy so¹n: 14/2/2012 Ngµy gi¶ng: 7/2/2012 TiÕt 115. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn về một vấn đề t tởng, đạo lí I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: Hiểu,biết cách làm một bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. 2. Kĩ năng: Vận dụng k/thức đã học để làm bài văn n/luận về một v/đề t tởng đạo lí. 3. Thái độ : Có quan điểm đúng đắn khi nghị luận về 1 vấn đề t tởng, đạo lí. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, gi¸o ¸n. 2. Trß : §äc kÜ bµi, tËp tr¶ lêi c¸c c©u hái . III - Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, gi¶i thÝch, ph©n tÝch. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức :( 1’) 2. KiÓm tra bµi cò :( 4’) H: Thế nào là nghị luận về một v/đề t/tởng, đạo lí ? yêu cầu về n/dung và hình thức? *TL: Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực t tởng, đạo đức, lối sống...của con ngời. - Nội dung: phải làm sáng tỏ cácvấn đề t tởng đạo đức bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh đối chiếu, phân tích...để chỉ ra chỗ đúng, sai của một t tởng nào đó, nhằm khẳng định t tởng của ngời viết. - Hình thức: có bố cục 3 phần, luận điểm đúng đắn, lời văn chính xác. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu: GV giíi thiÖu bµi. *C¸ch tiÕn hµnh:. TG 1’. Néi dung. Bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí các em cần chú ý ở chữ “một vấn đề” cũng nh hình thức nghị luận về “một sự việc, hiện tợng đời sống” đó là dung lợng nhỏ của bài NL, chỉ bàn về một t tởng, đạo lí nào đó. Vậy cách làm ra sao ta cùng t×m hiÓu bµi häc.. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 20’ I/ Đề bài nghị luận về một t tơng, đạo lí *Mục tiêu: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn nghị luận về một t tởng, đạo lí. *C¸ch tiÕn hµnh: 1. Bµi tËp a. Tìm hiểu các đề bài: GV: Chỉ định 1 em đọc các đề SGK. H: Các đề bài có điểm gì giống và khác.

(63) nhau ? - H§ nhãm 5 phót. - Tr×nh bµy, nhËn xÐt, KL. GV: Dạng đề mênh lệnh: suy nghĩ, bình luận, giải thích, chứng minh, mệnh lệnh nh những đề bµi nµy tuy cã y/c lµ: “Suy nghÜ” nhng suy nghÜ vấn đề gì trong truyện hay trong ca dao lại hoàn toµn tuú thuéc vµo ngêi lµm bµi. TÊt nhiªn, ngêi làm bài phải nắm bắt trúng vấn đề chủ yếu của truyÖn ngô ng«n hay bµi ca dao Êy. Ngoµi ra cũng có thể chú ý tới khía cạnh phụ nào đó mà m×nh cho lµ cã ý nghÜa. GV: Dạng đề không có mệnh lệnh thờng chỉ cung cÊp 1 c©u tôc ng÷, 1 kh¸i niÖm mang t tëng, đòi hỏi ngời làm bài phải suy nghĩ để làm sáng tá. - Đây là dạng đề đã ngầm ý đòi hỏi ngời viết lấy t tởng, đạo lí ấy làm nhan đề để viết 1 bài NL.. - Giống nhau: Các đề đều yêu cầu nghị luận về một t tởng, đạo lí. - Kh¸c nhau: + Dạng đề có kèm theo mệnh lÖnh: §Ò 1,3,10. + Dạng đề không kèm theo mệnh lÖnh: §Ò 2,4,5,6,7,8,9.. GV: Chó ý cho h/s y/c: B×nh luËn thùc chất là bàn bạc, nhận định đánh giá, nghĩa là trình bày các ý kiến, nhận xét đúng sai, tèt xÊu, lîi h¹i... cã lËp luËn thuyÕt phôc. GV: Y/c mỗi em tự nghĩ ra 1 đề tơng tự. - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt ->GVKL: Cã kÌm theo mÖnh lÖnh: VD: + Bµn vÒ ch÷ hiÕu. + Suy nghÜ vÒ c©u thµnh ng÷ H¸n ViÖt “Danh s xuất cao đồ” (thầy giỏi sẽ đào tạo ra trß giái) Kh«ng kÌm theo mÖnh lÖnh: + ¡n vãc häc hay. + Lßng nh©n ¸i. + Lá lành đùm lá rách. GV: HS đọc đề bài. H: Xác định tính chất, nội dung của đề ? - HS tr¶ lêi -> GV chèt GV: C¸c em chó ý 2 ch÷ “suy nghÜ”: Lµ y/c các em thể hiện sự hiểu biết, đánh giá ý nghĩa của đạo lí uống nớc nhớ nguồn. H: Nªu tri thøc cÇn cã ? - HS nªu, nx - GV chèt GV: Muốn làm đề này, các em vừa phải biết. cách giải thích đúng câu tục ngữ, vừa phải có kiÕn thøc vÒ ®/s, võa ph¶i biÕt c¸ch nªu ý kiÕn, tøc lµ ph¶i biÕt c¸ch suy nghÜ (t duy). C¸ch suy nghĩ đợc thể hiện ở bớc tìm ý.. H: Gi¶i thÝch nghÜa ®en c©u tôc ng÷ ? - HS gi¶i thÝch, n/x -> GV chèt. H: Tõ nghÜa ®en Êy, c©u tôc ng÷ cã nghÜa bãng ntn ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. b. Ra đề:. II/ C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ một vấn đề t tởng, đạo lí Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống níc nhí nguån”. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý a. Tìm hiểu đề - Tính chất của đề: Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. - Néi dung: Suy nghÜ vÒ c©u tôc ng÷: Uèng níc nhí nguån. - Tri thøc cÇn cã: + HiÓu biÕt vÒ c©u tôc ng÷ VN. + Vận dụng các ri thức về đời sống. b. T×m ý: - NghÜa ®en: + Níc: Lµ sù vËt tù nhiªn, thÓ láng, mềm, mát, cơ động, linh hoạt trong mọi địa hình,có vai trò đặc biệt, quan träng trong ®/s x· héi. + Nguån: N¬i b¾t ®Çu cña mäi dßng ch¶y. - NghÜa bãng: + Níc: Nh÷ng thµnh qu¶ mµ con ngời đợc hởng thụ bao gồm: Các.

(64) H: Néi dung c©u tôc ng÷ thÓ hiÖn truyÒn thống đạo lí gì của ngời Việt ? - HS tr¶ lêi - GV chèt. H: Ngày nay, đạo lí ấy có ý nghĩa ntn ? - HS tr¶ lêi, nx - GV chèt H: Nªu bè côc bµi nghÞ luËn nãi chung ?. H:Lập dàn ý cho đề bài? - HS lËp dµn ý, tr×nh bµy, nhËn xÐt. - GVKL. GV: Y/c các em tham khảo SGK để tập hoµn thiÖn tõng phÇn bè côc.. - HS tham kh¶o SGK viÕt tõng phÇn cña bµi, tr×nh bµy, nhËn xÐt. - Đọc lại toàn bài, đối chiếu với dàn ý, kiÓm tra viÖc viÕt : ChÝnh t¶, ng÷ ph¸p,. gi¸ trÞ vÒ vËt chÊt (c¬m ¸o g¹o tiÒn). C¸c g¸i trÞ vÒ tinh thÇn (VH,NT, lÔ, tÕt, héi) + Nguån: Tæ tiªn, tiÒn nh©n, tiÒn bèi, nh÷ng ngêi v« danh vµ h÷u danh có công tạo dựng nên đất nớc, lµng x· dßng hä b»ng må h«i lao động và xơng máu. - Bài học đạo lí: + Những ngời hôm nay đợc hởng thµnh qu¶ (VC,TT) ph¶i biÕt ¬n nh÷ng ngêi lµm ra nã. Nhí nguån lµ l¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi ngêi. + Nhí nguån lµ ph¶i biÕt tr©n träng vµ gi÷ g×n, b¶o vÖ, ph¸t huy những thành quả đã có. + Nhí nguån lµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm nç lùc tiÕp tôc s¸ng t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn. - ý nghĩa của đạo lí: + Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn søc m¹nh tinh thÇn cña d©n téc. + Lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c đối nhân xử thế mang vẻ đẹp văn ho¸ cña d©n téc. 2. LËp dµn ý * MB: Giíi thiÖu c©u TN vµ nªu t tëng chung của câu TN (đạo lí làm ngời, đạo lí cho toàn XH) * TB: - Gi¶i thÝch c©u TN: + “Níc” ë ®©y lµ g× ? cô thÓ ho¸ c¸c ý nghÜa cña “níc”. + “Uèng níc” cã nghÜa lµ g× ? + “nhí nguån” ë ®©y lµ thÕ nµo ? cô thÓ ho¸ nh÷ng ND “nhí nguån” - Nhận định, đánh giá (BL) + Câu t/ngữ nêu đạo lí làm ngời. + Câu TN nêu truyền thống tốt đẹp cña DT. + C©u TN nªu 1 nÒn t¶ng tù duy tr× vµ ph¸t triÓn cña XH. + Câu TN là lời nhắc nhở đối với nh÷ng ai v« ¬n. + C©u TN khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho XH. * KB: - Câu TN thể hiện 1 nét đẹp của truyÒn thèng DT. - Nêu ý nghĩa của câu TN đối với ngµy h«m nay. 3. ViÕt bµi - Khi viÕt bµi chó ý vËnn dông c¸c phÐp lËp luËn gi¶i thÝch, chøng minh, ph©n tÝch, tæng hîp. 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a:.

(65) dùng tự, đặt câu. H: Em h·y rót ra nhËn xÐt vÒ c¸ch lµm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lÝ ? - HS tr¶ lêi, GV kh¸i qu¸t. - HS đọc ghi nhớ rõ ràng.. * Ghi nhí:. Hoạt động 3: Luyện tập. *Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gäi häc sinh nªu yªu cÇu BT. GV: Cho h/s hoạt động nhóm lớn 5’. - Gäi tõng nhãm tr×nh bµy (tõng phÇn) - NhËn xÐt  KL.. IV/ LuyÖn tËp: Lập dàn ý đề bài: “Tinh thần tự häc”. GV: Cho h/s tham kh¶o phÇn MB: Trong thùc tÕ, tÊt c¶ nh÷ng ai c¾p s¸ch tới trờng thì đều đợc học 1 chơng trình nh nhau, nh÷ng thÇy, c« gi¸o nh nhau; nhng trình độ của mỗi ngời thờng rất khác nhau bëi kÕt qu¶ cña mçi c¸ nh©n cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ph¬ng ph¸p vµ hiÖu qu¶ tù häc cña hä. Nãi c¸ch kh¸c, tù häc là 1 trong những nhân tố quyết định kết qu¶ häc tËp cña mçi ngêi.. 17’ 1. MB: Giới thiệu vấn đề cần NL. 2. TB: a. Gi¶i thÝch: * Học là gì: Học là hoạt động thu nhận. kiÕn thøc vµ h×nh thµnh kÜ n¨ng cña 1 chñ thể học tập nào đó. Hoạt động học có thể diÔn ra díi 2 h×nh thøc: - Häc díi sù híng dÉn cña thÇy, c«; ho¹t động này diễn ra trong những không gian cô thÓ, thêi gian cô thÓ,nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng qui t¾c cô thÓ. VD: - Phßng häc 9a hay 9b - Thêi gian la 1 tiÕt hay 2 tiÕt - §iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, thêi tiÕt, khÝ hËu. - Qui t¾c ë trêng phæ th«ng, trung cấp, đại học. Hình thức học này là có giới h¹n vÒ thêi gian. - Tù häc: Dùa trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc và kĩ năng đã đợc học ở nhà trờng để tiếp tôc tÝch luü tri thøc vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng. H×nh thøc häc nµy kh«ng cã giíi h¹n vÒ thời gian, nghĩa là học suốt đời.. * Tinh thÇn tù häc lµ g×:. - Lµ cã ý thøc tù häc, ý thøc Êy dÇn dÇn trở thành 1 nhu cầu thờng trực đối với chủ thÓ häc tËp. - Lµ cã ý chÝ vît qua mäi khã kh¨n, trë ngại để tự học 1 cách có hiệu quả. - Lµ cã ph¬ng ph¸p tù häc phï hîp víi trình độ của bản thân, hoàn cảnh sống cụ thÓ, c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt cô thÓ. - Lµ lu«n khiªm tèn häc hái ë b¹n bÌ vµ nh÷ng ngêi kh¸c.. b. DÉn chøng: - C¸c tÊm g¬ng trong s¸ch b¸o.. - C¸c tÊm g¬ng ë b¹n bÌ xung quanh m×nh. 3. KB: Khẳng định vai trò của tự học và tinh thÇn tù häc trong viÖc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña mçi con ngêi.. 4. Cñng cè: 1’ - GV nhÊn m¹nh kiÕn thøc c¬ b¶n cña tiÕt häc. 5. Híng dÉn h/s häc bµi : 1’ - Học thuộc ghi nhớ SGK Tr.54, nắm chắc cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng , đạo lí. - Tiết sau trả bài: Lập dàn ý chi tiết cho đề bài bài viết số 5. Ngµy so¹n: 18/2/2013 Ngµy thùc hiÖn: 9A: 21/2, 9B 22/2/2013.

(66) TiÕt 116. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5. I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - ¤n tËp kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn. - HS nhËn râ u khuyÕt ®iÓm trong bµi v¨n cña m×nh. 2. KÜ n¨ng : - RÌn kÜ n¨ng söa ch÷a nh÷ng lçi thêng m¾c ph¶i . - Hoµn thiÖn qui tr×nh viÕt bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng trong ®/s XH. 3. Thái độ : - Häc sinh cã ý thøc khi chØ ra lçi vµ söa sai. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : ChÊm bµi chÝnh x¸c. 2. Trò : Xem lại kiến thức đã kiểm tra, tự sửa lỗi của mình. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : GV: KT viÖc söa lçi ë nhµ cña HS. 2. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy- trò Hoạt động 1 : Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt tr¶ bµi. Hoạt động 2: Hớng dẫn phân tích đề *Mục tiêu : Tìm hiểu đề bài, lập dµn ý, nhËn xÐt u, nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña HS, ch÷a lçi, *C¸ch tiÕn hµnh GV gọi 1 h/s nêu đề bài. Em hãy xác định thể loại, nội dung và phạm vi của đề bài ? - HS tr¶ lêi. GV kÕt luËn. GV cho HS th¶o luËn nhãm lín : (5’) thèng nhÊt dµn ý- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. C¶ líp thèng nhÊt mét dµn ý.. TG. Néi dung. I. §Ò bµi: Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi c«ng céng. Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ hiện tợng đó. II. Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng trong đời sống. - Néi dung : hiÖn tîng vøt r¸c bõa b·i g©y « nhiÔm m«i trêng. - Ph¹m vi : Thùc tÕ cuéc sèng. III. Dµn ý Më bµi: Nªu (giíi thiÖu) sù viÖc cÇn bình luận: hiện tợng vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng là hành động đáng phê phán. Thân bài: Phần thân bài phải đảm bảo nh÷ng ý sau: a, Nêu biểu hiện: Mô tả sự việc, hiện tợng: vứt rác ở mọi nơi ngoài đờng, trong c«ng viªn, khu vui ch¬i, danh lam th¾ng c¶nh ...( 1 ®iÓm) b, Ph©n tÝch t¸c h¹i cña hiÖn tîng - Rác thải gây ô nhiễm môi trờng, ảnh hởng đến sức khoẻ con ngời - Rác thải ảnh hởng đến mĩ quan môi truêng. c, Nguyªn nh©n: - Do ý thøc kÐm - Do kh«ng hiÓu biÕt.

(67) d, §Ò xuÊt gi¶i ph¸p - §èi víi con ngêi - §èi víi r¸c th¶i Kết bài: Khái quát các ý đã trình bày. Khẳng định giải pháp tốt nhất hiện nay. Hoạt động 3: Nhận xét, hớng dẫn tr¶ bµi *Môc tiªu: GV nhËn xÐt u ®iÓm, tån t¹i troang bµi v¨n cña HS, HS tù söa lçi vµ rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt sau. * C¸ch tiÕn hµnh GV : NhËn xÐt nh÷ng u, nhîc ®iÓm chung trong bµi viÕt cña HS. - Bµi viÕt tèt, kh¸ : 9A: Phîng, YÕn, Th¶o, Thñy, Trang; 9B: Chi, Hoa, My, Th¾m. - Bµi s¬ sµi, cha cã sù ®Çu t: 9A Vò, LËp, Chµy, ChÝn , Dòng, M· HiÕu; 9B: Th¾ng, Huy, MÕn, Thiªn, Vò. - ViÕt sai qu¸ nhiÒu, ch÷ rÊt khã đọc, diễn đạt lủng củng. -Trình bày dài dòng, xa đề. - GV nhËn xÐt cô thÓ tõng bµi viÕt cña HS. - GV cho HS söa mét sè lçi phæ biÕn. - GV cho HS trao đổi bài với bạn cùng bàn, để chữa lỗi cho nhau.. GV cho HS đọc tham khảo bài của b¹n.. IV. NhËn xÐt. 1. ¦u ®iÓm - Đa số đã biết làm bài văn nghị luận về sự việc hiện tợng đời sống. - LËp luËn kh¸ chÆt chÏ, ch÷ng cø x¸c thùc. - Bố cục tơng đối rõ ràng, trình bày khá sạch đẹp. 2. Tån t¹i - Mét sè bµi viÕt néi dung cßn s¬ sµi, v¨n viÕt cha ch©n thùc, cha biÕt më bµi, kÕt bµi. - Sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu, tr×nh bµy bµi cßn Èu, cha sö dông dÊu c©u hîp lÝ, ch÷ viết rất khó đọc, diễn đạt lủng củng. - Trình bày lan man, xa đề. IV.Ch÷a lçi 1/ Lçi chÝnh t¶ D¸c th¶i - r¸c th¶i, m«i chêng - m«i trêng, chong c«ng viªn - trong c«ng viªn, vui tr¬i - vui ch¬i, ranh lam th¾ng c¶nh danh lam... 2/ Lçi dïng tõ: 3. Lỗi diễn đạt - H«m Êy, ma to em kh«ng mang ¸o ®i ma bÞ ma ít. Söa l¹i : H«m Êy, trêi ma to, em kh«ng mÆc ¸o ma nªn bÞ ít hÕt. - T×nh c¶m thµy dµnh cho em s©u s¾c cảm động làm em xúc động. Söa l¹i : T×nh c¶m s©u s¾c cña thµy dµnh cho em khiến em vô cùng xúc động. - Hai c« trß vui vÎ trë l¹i víi nhau c¶ líp còng vui vÎ nh¶y nhãt trong líp víi vÎ mÆt sung síng. - Các bạn thấy đấy, thầy là ngời thầy m×nh coi thÇy 1 ngêi cha yªu quý... (Th¾ng) - ...trong ngµy ®Çu tuÇn, vµo thø hai ®Çu giê tiÕt 1. C« b¶o lÊy giÊy ra...( Mñi) V. Tr¶ bµi - §äc bµi lµm tèt - Tr¶ bµi, lÊy ®iÓm. Hoạt động 4: Công bố kết quả - GV tæng hîp, nhËn xÐt vµ kÕt. Giái 3. Kh¸ 22. TB 34. Y 6.

(68) luËn. Cho HS tham kh¶o bµi viÕt tèt: 9A Phîng; 9B Chi 4. Cñng cè: GV hÖ thèng ND bµi vµ nh¾c nhë HS söa lçi. 5. HD h/s häc bµi: - ¤n tËp nhøng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - So¹n bµi: Mïa xu©n nho nhá + §äc t¸c phÈm, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, hoµn c¶nh s¸ng t¸c, tr¶ lêi c©u hái phần đọc - hiể văn bản. + TËp h¸t giai ®iÖu bµi th¬. Ngµy so¹n: 22/2/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB:25/2/2013 TiÕt 117 Mïa xu©n nho nhá ( Thanh H¶i ). I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - HS cảm nhận đợc cảm xúc của tác giả trớc vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nớc; lẽ sống cao đẹp của một con ngời chân chính. 2. Kĩ năng : Đọc - hiểu mọt văn bản thơ trữ tình hiện đại. Trình bày những suy nghĩ, c¶m nhËn vÒ mét h×nh ¶nh th¬, mét khæ th¬, mét v¨n b¶n th¬. 3. Thái độ : - Bồi dỡng tình yêu quê hơng đất nớc, cố gắng học tập, tu dỡng cống hiến cho quê h¬ng sau nµy. II - Các kĩ năng cơ bản đợc giáo dục 1. Giao tiếp: trình bày, trao đổi về sự thể hiện vẻ đẹp của mùa xuân và niềm khao khát đợc cống hiến của mỗi con ngời đối với đất nớc. 2. Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ n/thức, h/động của cá nhân để đóng góp vào c/sống. III. §å dïng : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trò : Chuẩn bị kĩ các câu hỏi trong phần đọc – hiểu văn bản IV- C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : 4’ H: §äc thuéc lßng ®o¹n 1 trong bµi th¬ “Con cß” vµ nªu c¶m nhËn cña em sau khi học xong bài thơ đó ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt vµ ghi ®iÓm 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Hoạt động 1: Khởi động. 1’ *Môc tiªu : HS cã høng thó häc tËp *C¸ch tiÕn hµnh: HS nghe mét ®o¹n trong bµi h¸t “Mïa xu©n nho nhá”. H: Bài hát trên đợc phổ nhạc từ bài th¬ nµo? T¸c gi¶ lµ ai?. Néi dung. Mùa xuân, đề tài muôn thủa của các nhà thơ tõ cæ chÝ kim vµ Thanh H¶i còng lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ Êy. VËy, mïa xu©n trong th¬ «ng hiÖn lªn nh thÕ nµo? Ta sÏ t×m hiÓu cô thÓ trong tiÕt häc h«m nay.. Hoạt động 2: Đọc- chú thích *Mục tiêu: HS rèn kĩ năng đọc diễn 10’ c¶m, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬. *C¸ch tiÕn hµnh. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch:.

(69) - GV h/d đọc: đọc với giọng vui tơi và suy ngÉm, nhÞp th¬ phÊn khëi, khÈn tr¬ng. Khi chËm th× khoan thai, cµng vÌ cuèi cµng l¾ng chËm vµ nhá dÇn. - GV đọc 1 lần  h/s đọc  nhận xét. H: Tr×nh bµy hiÎu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? - GV më réng: TH lµ mét trong nh÷ng c©y bót cã c«ng x©y dùng nÒn v¨n häc c¸ch m¹ng ë MiÒn Nam tõ nh÷ng ngµy ®Çu k/c chèng MÜ.. 1. §äc:. H: Bài thơ đợc sáng tác trong hoàn c¶nh nµo? - GV: víi h/c s¸ng t¸c nh vËy chóng ta cµng. b. T¸c phÈm:. H: Em biÕt g× vÒ loµi chim chiÒn chiÖn? - Nhá h¬n chim sÎ, thêng ë ruéng hay bãi quang đãng, khi hót bay vút lên cao nªn tiÕng hãt vang xa. H: “Nam ai, Nam b×nh”nghÜa lµ g× ? - 2 ®iÖu ca HuÕ. §iÖu “nam ai” giai ®iÖu buån th¬ng, “nam b×nh” th× dÞu dµng tr×u mÕn. H: ThÕ nµo lµ ph¸ch tiÒn ? - Phách là nhạc khí để gõ nhịp, làm b»ng thanh tre cøng; TiÒn lµ ph¸ch cã dính thêm cọc tiền đồng. H: Bài thơ đợc tác giả viết theo thể thơ nµo ? - 5 tiÕng. H: NhÞp th¬ phæ biÕn cña bµi th¬ nµy nh thÕ nµo? - NhÞp th¬ 3/2, 2/3. GV: §©y lµ mét bµi th¬ tr÷ t×nh 5 tiÕng víi nhÞp phæ biÕn 3/2, 2/3 (Nh©n vËt tr÷ t×nh “t«i” tù béc lé c¶m nghÜ cña m×nh tríc mïa xu©n) H: Từ đó, em hãy xác định phơng thức biểu đạt chính của văn bản ? - BiÓu c¶m kÕt hîp miªu t¶ (khæ 1), lËp 6' luËn (khæ 3).. c. Tõ khã: SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục *Môc tiªu : HS dùa vµo m¹ch c¶m xóc của bài thơ để xác định bố cục. *C¸ch tiÕn hµnh : H: H·y chØ ra m¹ch c/xóc cña bµi ? - Từ cảm xúc trớc vẻ đẹp của mùa xuân thiên. II/ Bè côc:. thÊu hiÓu vµ tr©n träng t×nh c¶m, t tëng cu¶ t¸c gi¶. Cµng tr©n träng h¬n khi chóng ta nhí r»ng, «ng lµ 1 nhµ th¬ c/m, tham gia 2 cuéc k/c, b¸m trô ë quª h¬ng vïng Thõa Thiªn HuÕ trong nh÷ng n¨m khã kh¨n nhÊt cña c/m ë MN. ¤ng cã nh÷ng bµi th¬: “Må anh hoa nở”, “Cháu nhớ Bác Hồ”, đã cùng với những tiÕng th¬ kh¸c cña v¨n häc c/ m MN vît lªn sự khủng bố tàn bạo của kẻ thù khẳng định niÒm tin vµo chiÕn th¾ng.. nhiên, mùa xuân đất nớc, tác giả thể hiện khát vọng đợc dân hiến “mùa xuân nho nhỏ”. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a. T¸c gi¶ : -Thanh H¶i(1930-1980)tªn thËt Ph¹m B¸ Ngo·n, quª: Thõa Thiªn - HuÕ.. - Bài thơ đợc sáng tác tháng11-1980 lóc nhµ th¬ ®ang èm nÆng - kh«ng bao lâu trớc khi nhà thơ qua đời.. - ThÓ th¬ 5 tiÕng, chia nhiÒu khæ. - NhÞp: 3/2, 2/3..

(70) của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời chung.. H: Dùa vµo m¹ch c¶m xóc bµi th¬ em hãy xác định bố cục của bài thơ ?. 20’ Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : Cảm nhận đợc những cảm xúc trớc m/xuân thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. *C¸ch tiÕn hµnh : -HS đọc khổ thơ 1. H: Mïa xu©n ë khæ 1 dïng víi ý nghÜa g× ? - Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. H: H/ả mùa xuân của thiên nhiên đợc ph¸c ho¹ nh thÕ nµo? H: Më ®Çu bµi th¬ t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? Cã t¸c dông nh thÕ nµo? - NT: đảo ngữ -> khắc hoạ sự khoẻ kho¾n, tiÒm Èn mét søc sèng trµn ®Çy. H: Sö dông mµu s¾c, ©m thanh cã g× đặc biệt?N/xét h/ảnh trong khổ thơ? - Mµu s¾c hµi hoµ, dÞu nhÑ, t¬i t¾n. H×nh ¶nh chän läc. H: C¸ch ph¸c ho¹ nh vËy gîi ra kh«ng gian mïa xu©n nh thÕ nµo? - GV: ChØ b»ng vµi nÐt ph¸c ho¹ nhng nhà thơ đã vẽ ra đợc cả: - Kh«ng gian cao réng víi: dßng s«ng, mặt đất, bầu trời bao la. - Mµu s¾c t¬i th¾m cña mïa xu©n: sông xanh, hoa tím biếc (đặc trng của xø HuÕ) - ¢m thanh vang väng t¬i vui cña chim chiÒn chiÖn (hãt vang trêi) H: Từ đó cảm xúc của tác giả đợc thể hiÖn tËp trung ë h/¶ th¬ nµo tríc c¶nh trời đất vào xuân ? H: Em hiÓu “Tõng giät long lanh r¬i” nghÜa lµ nh thÕ nµo? - GV: C¸c em chó ý vÒ 2 c©u th¬ trªn chóng ta cã thÓ hiÓu theo 2 c¸ch: +C¸ch 1: Tõng giät ë ®©y lµ giät ma xu©n long lanh trªn ¸nh s¸ng cña trêi xu©n. +C¸ch 2: G¾n víi 2 c©u tríc th× ë ®©y cã sù chuyển đổi cảm giác. Tiếng chim từ chỗ là âm thanh (cảm nhận đợc bằng thính giác) g Tõng giät Êy l¹i chuyÓn thµnh tõng giät (h×nh và khối) cảm nhận đợc bằng thị giác g Từng. - Khæ ®Çu: C¶m xóc tríc mïa xu©n thiên nhiên, đất trời. - Hai khæ tiÕp theo: C¶m xóc vÒ mïa xuân đất nớc. - Hai khá th¬ tiÕp: Suy nghÜ vµ íc nguyện của nhà thơ trớc mùa xuân đất níc. - Khổ cuối: Lời ngợi ca quê hơng, đất níc qua c¶m xóc. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. C¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc thiªn nhiên, đất trời mùa xuân ( 20') Mäc gi÷a dßng s«ng xanh Mét b«ng hoa tÝm biÕc ¥i con chim chiÒn chiÖn Hãt chi mµ vang trêi.. - Chỉ bằng vài nét phác hoạ nhng đã vẽ đợc cả khung cảnh màu xuân với kh«ng gian cao réng, mÇu s¾c t¬i th¾m, ©m thanh vang väng t¬i vui rén r·.. +. Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng..

(71) giät Êy l¹i long lanh ¸nh s¸ng vµ mÇu s¾c cã thể cảm nhận đợc cả bằng xúc giác (tôi đa tay t«i høng). HiÓu theo c¸ch nµy c©u th¬ cã n/thuËt h¬n, nhng còng cÇu k× h¬n..  Dï theo nghÜ nµo th× 2 c©u th¬ nµy - BiÓu hiÖn niÒm say sa, ng©y ngÊt cña vÉn biÓu hiÖn niÒm say sa, ng©y ngÊt nhà thơ trớc vẻ đẹp của thiên nhiên, cuả nhà thơ trớc vẻ đẹp của TN, trời trời đất lúc vào xuân. đất lúc vào xuân. H: C¶m xóc cña nhµ th¬ tríc c¶nh thiên nhiên đất trời vào xuân nh thế nµo? GVKL: Tõ mïa xu©n cña thiªn nhiªn, đất trời nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nớc. Vậy hình ảnh màu xuân của đất nớc đợc hiện ra nh thÕ nµo? TiÕt 2 t×m hiÓu. 4. Cñng cè: 2’ GV cho HS đọc lại bài thơ và nghe bài hát. 5. HD h/s häc bµi: 1’ - Häc thuéc lßng bµi th¬, ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu. - So¹n bµi tiÕt 2: tr¶ lêi c©u hái 3,4,5. --------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 23/2/2013 Ngµy gi¶ng: 26/2/2013: 9AB TiÕt upload.123doc.net Mïa xu©n nho nhá (tiÕt 2) ( Thanh H¶i ) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - HS cảm nhận đợc cảm xúc của tác giả trớc vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nớc; lẽ sống cao đẹp của một con ngời chân chính. 2. Kĩ năng : Đọc - hiểu mọt văn bản thơ trữ tình hiện đại. Trình bày những suy nghĩ, c¶m nhËn vÒ mét h×nh ¶nh th¬, mét khæ th¬, mét v¨n b¶n th¬. 3. Thái độ : - Bồi dỡng tình yêu quê hơng đất nớc, cố gắng học tập, tu dỡng cống hiến cho quê h¬ng sau nµy. II - Các kĩ năng cơ bản đợc giáo dục 3. Giao tiếp: trình bày, trao đổi về sự thể hiện vẻ đẹp của mùa xuân và niềm khao khát đợc cống hiến của mỗi con ngời đối với đất nớc. 4. Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ n/thức, h/động của cá nhân để đóng góp vào c/sống. III. §å dïng : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trò : Chuẩn bị kĩ các câu hỏi trong phần đọc – hiểu văn bản IV- C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ H: §äc thuéc lßng ®o¹n 1 trong bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá ” vµ nªu c¶m nhËn của em sau khi đọc xong đoạn thơ đó ? - HS tr¶ lêi-> GV chèt vµ ghi ®iÓm 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG 1’ Hoạt động khởi động: *Môc tiªu : t¹o høng thó vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: Tõ c©u tr¶ lêi bµi cò cña HS, GV dÉn vµo bµi míi.. Néi dung.

(72) 30’ Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : Cảm nhận đợc những cảm xúc trớc mùa xuân thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. *C¸ch tiÕn hµnh : - GV: Gọi 1 em đọc khổ 2,3. H: Từ mùa xuân của t/nhiên, đất trời, nhµ th¬ chuyÓn sang c¶m nhËn vÒ mïa xuân của đất nớc qua h/ả thơ nào? - HS t×m. GV chèt H: Nói về mùa xuân đất nớc tác giả nhắc đến đối tợng nào ? Tại sao tác giả lại nhắc đến hai hình ¶nh nµy khi mïa xu©n vÒ?. - Mïa xu©n:. ngêi cÇm sóng (b¶o vệ đất nớc) ngời ra đồng (xây dựng đất nớc). H: H×nh ¶nh nµo g¾n liÒn bªn hä? H×nh ¶nh léc g¾n víi ngêi chiÕn sÜ vµ ngêi n«ng d©n mang ý nghÜa g× ? chåi non, léc biÕc - “léc” søc sèng ®ang v¬n lªn trong sản xuất và chiến đấu - Mùa xuân đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non, đã theo ngời cầm súng và ngời ra đồng, hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nớc. H: Theo em søc sèng cña mïa xu©n đất nớc còn đợc cảm nhận qua nhịp ®iÖu nh thÕ nµo? hèi h¶ - TÊt c¶ nh x«n xao -> kh«ng khÝ khÈn tr¬ng, tng bõng rén r· H: “TÊt c¶” ë ®©y chØ nh÷ng ai? - “tất cả” thể hiện sự tập trung cao độ m¹nh mÏ, khÈn tr¬ng s«i næi trong mïa xu©n cña c/m võa s¶n xuÊt võa chiến đấu. H: H·y ph¸t hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong khæ th¬ trªn? Qua đó, em cảm nhận đợc gì về mùa xuân đất nớc. - HS tr¶ lêi, nx -> GV chèt. H: Trong dßng c¶m xóc Êy nhµ th¬ suy tởng về đất nớc qua những câu thơ nµo? - HS tr¶ lêi, nx -> GV chèt H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch suy t cña tác giả và tác giả đã suy t những gì về đất nớc ?. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n 1. C¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc thiªn nhiên, đất trời mùa xuân 2. Mùa xuân của đất nớc ( 15') Mïa xu©n ngêi cÇm sóng Léc gi¾t ®Çy trªn lng Mùa xuân ngời ra đồng Léc tr¶i dµi n¬ng m¹. TÊt c¶ nh hèi h¶ TÊt c¶ nh x«n xao.... - H×nh ¶nh: ngêi cÇm sóng, ngêi ra đồng mang ý nghĩa biểu tợng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nớc. H×nh ¶nh “léc ”: ngêi chiÕn sÜ, ngêi n«ng d©n mang mïa xu©n Êm no, hạnh phúc đến cho mọi ngời.. - Sức sống mùa xuân còn đợc cảm nhËn trong nhÞp ®iÖu hèi h¶, nh÷ng ©m thanh x«n xao.. - NghÖ thuËt: ®iÖp ng÷, h/¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng, tõ l¸y => Mïa xu©n đất nớc gắn liền với hai nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng đất nớc. Cả dân tộc bớc vào mùa xuân với khÝ thÕ h¨ng h¸i, khÈn tr¬ng. §Êt níc bèn ngµn n¨m VÊt v¶ vµ gian lao §Êt níc nh v× sao Cø ®i lªn phÝa tríc. - §iÖp ng÷, lËp luËn kÕt hîp víi miªu t¶, h/¶ so s¸nh. §Êt níc gian lao, vÊt vả nhng bừng lên vẻ đẹp, ánh sáng và hy väng..

(73) H: Đất nớc đợc ví với hình ảnh nào? Nhận xét về hình ảnh đó? Hình ảnh đất nớc cứ đi lên phía trớc nhÊn m¹nh ®iÒu g×? - H×nh ¶nh so s¸nh k× vÜ: “§Êt níc nh v× sao”. H: Suy t của t/giả đã nói lên tấm lòng của nhà thơ đối với đ/nớc ntn ? - Th¬ng c¶m, tr©n träng, tù hµo vµ tin tëng. GV chuyÓn: §øng tríc mïa xu©n lín của thiên nhiên đất nớc thì nhà thơ có t©m sù g× ? - GV: Gọi 1 em đọc 3 khổ còn lại. H: Trớc mùa xuân bao la của đất trời, ®iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ lµ g×? T©m niệm ấy đợc thể hiện qua những hình ¶nh nµo?  Chim và hoa là vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân (toả hơng sắc cho đời) H: Mét ngêi muèn nhËp vµo hoµ ca – mét nèt trÇm xao xuyÕn, th× em hiÓu ý nguyện của nhà thơ đó ntn ? - GV: Mét b¶n hoµ ca th× bÌ trÇm còng v« cïng quan träng (ThÓ hiÖn sù khiªm nhêng cña t¸c gi¶) - HS th¶o luËn nhãm (3 phót): NhËn xét cách dùng đại từ xng hô của tác gi¶? T¹i sao ë khæ 1 xng h« lµ “t«i” đến khổ 4 lại xng là “ta” ? - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL: Hai c¸ch xng h« gièng nhau ë chỗ đều là ngôi thứ nhất chỉ “mình” (b¶n th©n ngêi viÕt) Nhng xng “t«i” nghiªng vÒ c¸ nh©n ngêi viÕt , cßn xng “ta” cã thÓ võa chØ sè Ýt, võa chØ sè nhiÒu, nghiªng vÒ sù hµi hoµ gi÷a c¸ nh©n nhµ th¬ víi mäi ngêi (chóng ta). H: Ước nguyện của nhà thơ đợc tiếp tôc thÓ hiÖn ntn ? - HS tr¶ lêi, nx - GV chèt H: Em cã n/xÐt g× vÒ giäng ®iÖu h/¶nh thơ và b/pháp tu từ nào đợc sử dụng ở nh÷ng c©u th¬ trªn ? B»ng giäng ®iÖu ấy cho em hiểu đợc điều gì ? GV: Khæ th¬ lµ íc nguyÖn sèng cèng hiÕn cña mét con ngêi kh«ng quan niÖm ë tuæi t¸c mà là ở tâm huyết sống chân thành và tốt đẹp cña con ngêi.. H:Với những vần thơ đầy cảm xúc đó, nhµ th¬ muèn göi g¾m t©m niÖm sèng cña nhµ m×nh nh thÕ nµo? T¹i sao t/g l¹i íc lµm 1 mïa xu©n nho nhá?. 3. ¦íc nguyÖn cña nhµ th¬ ( 15') Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn - Biểu cảm trực tiếp, lặp đại từ “ta”. Chim và hoa là những vẻ đẹp và sức sèng cña mïa xu©n  T¸c gi¶ mong íc tự mình góp vào vẻ đẹp và sức sống cña mïa xu©n. - Hoµ ca lµ bµi h¸t do nhiÒu ngêi cïng h¸t (nèt nh¹c trÇm mang ©m thanh lắng nhẹ)  Tác giả nguyện đợc chung sống, đợc chia sẻ buồn vui với mọi ngêi.. Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dï lµ tuæi hai m¬i Dï lµ khi tãc b¹c - Giäng th¬ tha thiÕt, khiªm tèn, nhá nhẹ, hình tợng đơn sơ. Khẳng định ớc nguyện đợc cống hiến suốt đời - dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung cho đất nớc..

(74) GV b×nh: - Cuéc sèng cña mçi con ngêi (c¸ch nãi Èn dô, khiªm tèn cña t¸c gi¶) vµ cuéc sèng cña mçi con ngêi (mïa xu©n nho nhá) l¹i n»m trong cuéc sèng chung cña mäi ngêi (mïa xuân lớn). Muốn c/s ấy tốt đẹp, mỗi ngời phải biÕt cèng hiÕn cho c/s chung.. Qua giäng ®iÖu, h×nh ¶nh th¬, nghÖ thuật điệp từ em có cảm nhận đợc gì vÒ íc nguyÖn cña Thanh H¶i. - GV: Gọi 1 h/s đọc khổ thơ cuối. H: C¸ch gieo vÇn, phèi ©m ë nh÷ng câu thơ cuối này có gì đáng chú ý ? GV: Khổ thơ cuối có cách gieo vần khá độc đáo và hoàn toàn có dụng ý: C©u ®Çu, c©u cuèi kÕt thóc b»ng hai thanh tr¾c; 3 c©u gi÷a kÕt thóc b»ng thanh b»ng nh muèn thÓ hiÖn c¸i chÊt ©m nh¹c d©n ca nhÞp nhµng, buån th¬ng, man m¸c cña c¸i hån ©m nh¹c d©n ca xø HuÕ. §ã lµ ©m thanh mïa xuân đất nớc muôn đời vẫn trẻ trung, xao xuyÕn lßng ngêi. Vµ t¸c gi¶ sèng m·i m·i víi cuộc đời với Huế trong tiếng phách tiền âm vang Êy.. Hoạt động 5: Tổng kết- ghi nhớ. *Mục tiêu: HS k/quát những đặc sắc về n/thuật và nêu đợc chủ đề bài thơ. 3’ *C¸ch tiÕn hµnh: H: Nhận xét khái quát những đặc sắc NT cña bµi th¬ ? - ThÓ th¬ 5 ch÷ gÇn víi c¸c ®iÖu d©n ca (đặc biệt là dân ca miền trung có âm hởng nhẹ nhàng tha thiết. Sử dụng cách gieo vÇn liÒn, vÇn ch©n. - H/¶ gi¶n dÞ, ch©n thùc. - Giọng thơ biến đổi, phù hợp mạch c¶m xóc. - ẩn dụ, so sánh, điệp, láy, đối H: Từ đó, em hãy khái quát về ND của bµi th¬? H: Bµi th¬ gîi cho em c¶m nghÜ g× vÒ ý nghÜa C/s cña mçi con ngêi ? - C/s cña mçi con ngêi n»m trong c/s chung cña mäi ngêi. Muèn c/s Êy tèt đẹp, mỗi ngời phải biết cống hiến cho cuộc đời chung. H: Bài thơ đã đợc phổ nhạc để có 2 t¸c phÈm cho cïng mét quan niÖm sống, em đọc đợc tình cảm và lẽ sống chung nµo cña con ngêi qua lêi th¬ vµ nèt nh¹c Êy ? - Tha thiết với cuộc đời. Biết cống hiến, phấn đấu cho đất nớc, dân tộc. Hoạt động 6: HD h/s luyện tập. *Mục tiêu: HS rèn kĩ năng đọc diễn c¶m th¬ tr÷ t×nh. *C¸ch tiÕn hµnh: 2’ - Y/c hs đọc thuộc lòng bài thơ - HD BT 2 cho vÒ nhµ lµm.. 4. Lêi ngîi ca quª h¬ng Mïa xu©n - ta xin h¸t C©u Nam ai, Nam b×nh ... Nhịp phách tiền đất Huế. - C©u ®Çu vµ c©u cuèi kÕt thóc b»ng thanh tr¾c (h¸t, HuÕ), 3 c©u gi÷a kÕt thóc b»ng vÇn b»ng liªn tiÕp (b×nh, m×nh, t×nh), ®iÖp tõ (níc non) - Tác giả tha thiết với vẻ đẹp, tâm hồn quê hơng, đất nớc mình. IV/ Ghi nhí:. V/ LuyÖn tËp: 1. §äc thuéc lßng bµi th¬. 2. ViÕt 1 ®o¹n v¨n b×nh khæ th¬ mµ em thÝch..

(75) 4. Cñng cè: 3’ - GV cho HS nghe bµi h¸t: Mïa xu©n nho nhá. 5. HD h/s häc bµi: 1’ - Häc thuéc lßng bµi th¬. - So¹n bµi ViÕng l¨ng b¸c. -------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 24/2/2013 Ngµy gi¶ng: 9AB: 27/2/2013 TiÕt 119 ViÕng l¨ng b¸c (ViÔn Ph¬ng) I/Môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - HS cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết thành kính võa tù hµo, võa ®au xãt cña T/G tõ miÒn Nam ra th¨m B¸c. - Hiểu đợc những đặc điểm của nghệ thuật bài thơ: giọng điệu trang trọng tha thiÕt phï hîp víi t©m tr¹ng vµ c¶m xóc, nhiÒu h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ sóc tÝch vµ gîi c¶m . Lời thơ giản dị mà cô đúc, giàu cảm xúc lắng đọng. 2. Kü n¨ng. - Nâng cao kỹ năng đọc, cảm nhận thơ trữ tình, phân tích các hình ảnh ẩn dụ, giai ®iÖu… 3. Thái độ. - HS cã t×nh c¶m kÝnh yªu, biÕt ¬n, tù hµo víi B¸c. II/ §å dïng: - GV: Bµi h¸t, t liÖu - HS: §äc thuéc lßng bµi th¬, tËp h¸t... III/ Ph¬ng ph¸p: - §äc, ph©n tÝch, b×nh - gi¶ng. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức. (1/) 2. KiÓm tra bµi cò. (4/) - Đọc thuộc lòng bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" và nêu những nét đặc sắc về nghệ thuËt, néi dung ? - Gîi ý: Giäng th¬ tha thiÕt, gÇn gòi víi d©n ca, tõ ng÷ gîi c¶m, so s¸nh Èn dô. Bài thơ là tiếng lòng gắn bó với đất nớc, cuộc đời, cùng những ớc nguyện của tác giả đợc cống hiến hết mình cho đất nớc.. 3. Tiến trình các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu. - T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu bµi "ViÕng l¨ng B¸c". * C¸ch tiÕn hµnh. H - Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ B¸c ? GV dÉn vµo bµi: B¸c Hå vÞ cha giµ kÝnh yªu cña. chúng ta ko còn nữa nhng cuộc đời và sự nghiệp của ngêi sèng m·i víi d©n téc VN. Trong nh÷ng ngµy cßn sèng niÒm mong íc cña B¸c lµ B¾c - Nam liÒn mét d¶i nhng đến ngày non sông thu về một mối thì Bác đã yªn giÊc ngñ ngµn thu. Nhµ th¬ ViÔn Ph¬ng rÊt xóc động khi đợc ra HN …. T G 1/. Néi dung chÝnh. 10/ I/ §äc vµ th¶o luËn chó thÝch Hoạt động 2: Đọc- chú thích * Môc tiªu. - Nâng cao kỹ năng đọc, hiểu đôi nét về tác.

(76) gi¶, t¸c phÈm. * C¸ch tiÕn hµnh. - GV hớng dẫn cách đọc: chậm sâu lắng riêng khổ thơ cuối đọc nhanh hơn một chút thể hiện t×nh c¶m: trang nghiªm - tha thiÕt cã c¶ sù ®au xãt lÉn tù hµo. GV đọc 1 lợt - 2 HS đọc H- Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶? - GV bæ sung: Th¬ ViÔn Ph¬ng nhá nhÑ, giµu t×nh c¶m vµ chÊt m¬ méng rÊt quen thuéc b¹n đọc. Đặc biệt trong kháng chiến chống Mĩ . H- Bài thơ đợc sáng tác trong hoàn cảnh nào? - GV : Bài thơ viết trong không khí xúc động cña nh©n d©n ta lóc l¨ng CT HCM ®c hoµn thành sau khi giải phóng MN thống nhất đất nớc, đồng bào MN có thể thực hiện đợc mong íc viÕng l¨ng B¸c. TG còng ë trong sè nh÷ng đồng bào, chiến sỹ MN sau giải phóng ra viÕng B¸c. H- Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ nµo ? nhËn xÐt giäng ®iÖu? T¸c dông? - T¹o nªn giai ®iÖu trang träng- tha thiÕt phï hîp diÔn t¶ c¶m xóc cña t¸c gi¶ H- Phơng thức biểu đạt ?( Biểu cảm ) - GV HD t×m hiÓu chó thÝch SGK. 1. §äc v¨n b¶n. 2. Th¶o luËn chó thÝch a. T¸c gi¶ - ViÔn Ph¬ng tªn khai sinh Phan Thanh ViÔn, sinh 1928, quª An giang lµ 1 trong nh÷ng c©y bót xuÊt hiÖn sím nhÊt cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i phãng miÒn Nam. b. T¸c phÈm - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Th¸ng 41976 sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chống Mĩ thắng lợi, đất nớc thống nhÊt, l¨ng CT HCM võa kh¸nh thµnh.. - ThÓ th¬ tù do (chñ yÕu 8 ch÷). c, Tõ khã. 1,2,3 SGK Hoạt động 3: tìm hiểu bố cục II/Bè côc: 4 phÇn H- C¶m xóc bao trïm cña c¶ bµi th¬ lµ g×? - Khæ 1: C¶m xóc cña t¸c gi¶ míi Tr×nh tù, m¹ch c¶m xóc Êy ®c thÓ hiÖn ntn? đến lăng Nã t¬ng øng víi khæ th¬ nµo trong bµi? - Khæ 2: C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi - GV: C¶m høng bao trïm bµi th¬ lµ niÒm xóc đứng trớc cửa lăng động thiêng liêng thành kính, lòng biết ơn tự - Khæ 3: ………..Vµo l¨ng hµo pha lÉn nçi xãt ®au khi TG ra viÕng l¨ng - Khæ 4 : ………. trë vÒ MN B¸c - Mạch cảm xúc đợc diễn ra theo trình tự của cuéc vµo l¨ng( thêi gian, kh«ng gian ) §i -> vÒ; bªn ngoµi -> bªn trong Hoạt động 4: Tìm hiểu VB II/T×m hiÓu v¨n b¶n H- Tác giả giới thiệu mình từ đâu đến thăm 20 1. C¶m xóc cña nhµ th¬ khi míi l¨ng B¸c? đến lăng Bác ( 20') - Con ë miÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c H- Cụm từ “ở Miền Nam” đợc hiểu theo nghĩa nµo? - Mang trong lßng nçi niÒm th¬ng nhí cña c¶ nhân dân Miền nam ruột thịt đến với Bác. - GV: mong ớc từ lâu nay mới đợc ra thăm l¨ng B¸c, vµ còng chÝnh trong lÇn viÕng th¨m nµy t¸c gi¶ tù xng m×nh lµ con vµ gäi lµ B¸c H- VËy em cã NX g× vÒ giäng ®iÖu c¸ch xng h«? - Giäng ®iÖu trang nghiªm trÇm H- Tại sao nhan đề bài thơ là viếng lăng Bác l¾ng, lêi xng h« ngät ngµo th©n mµ c©u th¬ më ®Çu l¹i dïng tõ th¨m? th¬ng( mang ®Ëm phong c¸ch - Viếng là đến chia buồn với thân nhân ngời miÒn Nam) đã mất. - Th¨m: gÆp gì trß chuyÖn ngêi ®ang sèng.

(77) H- Nhận xét nghệ thuật đợc sử dụng? Qua đó thÓ hiÖn t×nh c¶m g× cña t¸c gi¶? H- Đứng từ xa nhà thơ đã chú ý đến quang c¶nh quanh l¨ng, vËy h×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ nhµ th¬ quan s¸t lµ h×nh ¶nh nµo ?( hµng tre) hình ảnh đó đợc miêu tả nh thế nào? §· thÊy trong s¬ng hµng ….. ¤i hµng tre xanh xanh VN Bão táp ma xa đứng….. hàng H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ “ «i” ë ®Çu c©u 2? ( dïng béc lé c¶m xóc) c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? H- Xung quanh l¨ng B¸c cã rÊt nhiÒu loµi c©y, loài hoa đẹp đợc nhân dân ở mọi miền đất nớc mang về trồng? Tại sao tác giả chỉ nhắc đến hàng tre xanh mà không nhắc đến những hàng c©y kh¸c ? - Nói đến cây tre là nói đến con ngời VN, nói đến bản. - KÕt hîp nãi gi¶m nãi tr¸nh-> câu thơ diễn tả tình cảm yêu thơng thành kính niềm xúc động thiªng liªng cña ngêi con MN ra th¨m l¨ng B¸c. - Tõ c¶m th¸n, t¶ thùc. lÜnh, søc sèng bÒn bØ kiªn cêng cña con ngêi VN. T¸c giả không nói đến cây khác mà chỉ nói đến cây tre vì c©y tre lµ h×nh ¶nh quen thuéc cña lµng xãm quª h¬ng đất nớc-> nó đã trở thành biểu tợng của dân tộc và chính hàng tre ấy cũng đã gợi nhiều suy nghĩ trong lßng nhµ th¬.. H- H×nh ¶nh b·o t¸p ma sa”tîng trng cho ®iÒu g×? - Những gian khổ giông tố mà nhân dân đã tr¶i qua suèt 4000 n¨m lÞch sö. H- Ngoµi viÖc dïng tõ c¶m th¸n, t¶ thùc TG cßn kÕt hîp víi BPNT nµo n÷a ? H- Cách miêu tả ấy đã làm nổi bật lên điều g× ? - GV: Tõ hµng tre xanh VN, hoµ vµo dßng ngêi v« tËn vµo l¨ng viÕng B¸c, trong nh÷ng giê phót thiªng liªng Êyc¶m høng th¬ cña ViÔn Phơng nh đợc thăng hoa để tạo ra những hình ảnh thơ đẹp về Bác về lòng dân đối với Bác.. - KÕt hîp Èn dô -> Lµm næi bËt h×nh ¶nh hµng tre th©n thuéc lµng quª VN vµ kh¼ng định sức sống dẻo dai, bền bỉ kiên cêng bÊt khuÊt cña d©n téc VN.. 4. Cñng cè: (2/) - Trong bµi th¬ em thÝch nhÊt khæ th¬ nµo? T¹i sao? 5. Híng dÉn häc bµi. (1/) - TiÕp tôc t×m hiÓu bµi th¬, giê sau häc tiÕp. Ngµy so¹n: 25/2/2013 Ngµy gi¶ng: 9A: 28/2; 9B : 1/3/2013 TiÕt 120 ViÕng l¨ng b¸c - tiÕp theo (ViÔn Ph¬ng). I/Môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - HS cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết thành kính võa tù hµo, võa ®au xãt cña T/G tõ miÒn Nam ra th¨m B¸c..

(78) - Hiểu đợc những đặc điểm của nghệ thuật bài thơ: giọng điệu trang trọng tha thiÕt phï hîp víi t©m tr¹ng vµ c¶m xóc, nhiÒu h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ sóc tÝch vµ gîi c¶m . Lời thơ giản dị mà cô đúc, giàu cảm xúc lắng đọng. 2. Kü n¨ng. - Nâng cao kỹ năng đọc, cảm nhận thơ trữ tình, phân tích các hình ảnh ẩn dụ, giai ®iÖu… 3. Thái độ. - HS cã t×nh c¶m kÝnh yªu, biÕt ¬n, tù hµo víi B¸c. II/ §å dïng: - GV: Bµi h¸t, t liÖu. - HS: §äc thuéc lßng bµi th¬, tËp h¸t... III/ Ph¬ng ph¸p: - §äc, ph©n tÝch, b×nh - gi¶ng. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra 15 phót Câu hỏi: Chép chính xác khổ thơ 1 trong bài thơ “Viếng lăng Bác”của Viễn Ph ơng và phân tích hình ảnh hàng tre bên lăng Bác đợc miêu tả ở khổ thơ đầu. §¸p ¸n: - HS chép chính xác khổ thơ, đúng chính tả, trình bày sạch đẹp: (3,0 điểm) - Ph©n tÝch ng¾n gän h×nh ¶nh c©y tre mang ý nghÜa biÓ tîng: (7,0 ®iÓm) H×nh ¶nh hµng tre lµ h/¶nh ®Çu tiªn t/gi¶ nh×n thÊy vµ lµ Ên tîng ®Ëm nÐt vÒ c¶nh quan bên lăng Bác. Đây là h/ảnh hết sức thân thuộc của làng quê, đất nớc Việt Nam và trë thµnh biÓu tîng cña d/téc. Tre trë thµnh biÓu tîng cña søc sèng bÒn bØ, kiªn cêng của dân tộc - “Bão táp ma xa đứng thẳng hàng”. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung Hoạt động Khởi động. 1’ *Môc tiªu: HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: GV kiÓm tra bµi cò vµ dÉn vµo bµi míi. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản 23’ *Mục tiêu : HS tiếp tục cảm nhận đợc c¶m xóc cña nhµ th¬ khi vµo l¨ng vµ t©m tr¹ng khi ph¶i trë vÒ miÒn Nam. *C¸ch tiÕn hµnh : - GV: Gọi h/s đọc diễn cảm khổ 2. - HS th¶o luËn nhãm (3 phót) H: Em h·y chØ ra vµ ph©n tÝch t¸c dông cña các biện pháp tu từ đợc sử dụng ở khæ th¬ nµy ? - §¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn. H: Em h·y chØ ra vµ ph©n tÝch t¸c dụng của các biện pháp tu từ đợc sử dông ë khæ th¬ nµy ? “Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng”.  §©y lµ mét c¸ch miªu t¶ cô thÓ, rÊt thùc bëi “ngµy ngµy” thêi gian lÆp ®i lÆp l¹i khi mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng. - L¹i “ngµy ngµy” nh÷ng dßng ngêi nèi nhau ®i trong th¬ng nhí (®i trong mét kh«ng gian đặc biệt) - §Æc s¾c nhÊt lµ nh÷ng con ngêi, nh÷ng tÊm lòng đã kết thành hoa để dâng lên 79 mùa xuân, dâng lên một đời của Bác ! - ë ®©y NT chñ yÕu lµ Èn dô: MÆt trêi trong l¨ng, trµng hoa 79 mïa xu©n  Hoa d©ng lªn. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. C¶m xóc cña nhµ th¬ tríc c¶nh ngoµi l¨ng B¸c 2. C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c ( 8'). Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng, Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngµy ngµy dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí KÕt trµng hoa d©ng b¶y m¬i chÝn mïa xu©n. - Hình ảnh tả thực, ẩn dụ khẳng định sự vĩ đại của Bác, đồng thời thể hiện sù t«n kÝnh cña nh©n d©n, cña nhµ thơ đối với Bác là vô tận..

(79) mïa xu©n, hoa në trong mïa xu©n.  H/ả Bác thật vĩ đại.. - GV: Gọi 1 h/s đọc khổ 3. H: Em h·y h×nh dung kh«ng gian trong l¨ng B¸c qua 2 c©u th¬ trªn? Suy nghÜ vÒ “vÇng tr¨ng dÞu hiÒn”?. - Khung c¶nh vµ kh«ng khÝ thanh tÜnh nh ngng kÕt c¶ thêi gian vµ kh«ng gian ë bªn trong lăng Bác đã đợc nhà thơ gợi tả rất đạt bằng hai c©u th¬ gi¶n dÞ. - C¶m xóc khi nh×n thÊy B¸c. §óng lµ B¸c ®ang n»m thanh th¶n nh ®ang n»m trong giÊc ngñ trong ¸nh s¸ng dÞu nh vÇng tr¨ng ë trong l¨ng.. H: ChØ ra biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong hai c©u th¬ trªn. T¸c dông cña nã? - Tâm trạng xúc động của tác giả đợc biểu hiÖn bµng mét h×nh ¶nh Èn dô s©u xa...B¸c sống mãi mãi “Bác sống nh trời đất của ta” (Tố Hữu). Ngời đã hoá thành thiên nhiên, đất níc, d©n téc. Dï vÉn tin nh thÕ nhng kh«ng thÓ kh«ng ®au xãt v× sù ra ®i cña Ngêi. §ã lµ tình cảm chân thành nhất và xúc động nhất khi lÇn ®Çu tiªn nhµ th¬ thÊy B¸c  §©y còng là tình cảm của bao ngời khóc dòng, để tang B¸c khi:. Bác đã đi rồi sao Bác ơi! §êi tu«n níc m¾t trêi tu«n ma. - HS đọc diễn cảm khổ thơ cuối. - GV: Khæ th¬ diÔn t¶ t©m tr¹ng lu luyến của nhà thơ muốn đợc ở mĩa bên l¨ng B¸c. Nhng t¸c gi¶ còng biÕt r»ng đến lúc phải trở về miền Nam. H: Để mãi mãi đợc ở bên Bác nhà thơ đã ớc nguyện gì? H: Viễn Phơng đã thể hiện những ớc nguyện đó thông qua biện pháp nghệ thuËt nµo? H: Suy nghÜ cña em vÒ íc nguyÖn cña nhµ th¬?  Tất cả đều ở quanh lăng, canh cho giÊc ngñ cña ngêi. GV liªn hÖ thùc tÕ. H: Câu thơ cuối cùng của bài thơ trở lại hình ảnh “cây tre” đã bổ sung thêm phương diện ý nghĩa gì của hình ảnh cây tre Việt - Nam ? - Hình ảnh hàng tre quanh lăng Bác được 2’ lặp lại ở câu thơ cuối bài, với một nét nghĩa bố sung. Sự lặp lại như thế đã tạo cho bài thơ có kết cấu đầu cuối tương ứng, làm đậm nét hình ảnh, gây ấn tượng sâu sắc cho bài thơ và dòng cảm xúc được trọn vẹn.. Hoạt động 5: Tổng kết- ghi nhớ. *Mục tiêu: HS tổng kết đợc nội dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2’ *C¸ch tiÕn hµnh: H: Em h·y kh¸i qu¸t NT vµ ND chÝnh cña bµi th¬ ?. 3. C¶m xóc vµ suy nghÜ cña t¸c gi¶ khi vµo trong l¨ng: ( 8') B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn - C©u th¬ diÔn t¶ chÝnh x¸c vµ tinh tÕ sù yªn tÜnh trang nghiªm vµ ¸nh s¸ng diu nhÑ, trong trÎo cña kh«ng gian trong l¨ng. H×nh ¶nh vÇng tr¨ng dịu hiền gợi nghĩ đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác. VÉn biÕt trêi xanh lµ m·i m·i Mµ sao nghe nhãi ë trong tim - H×nh ¶nh Èn dô “trêi xanh” kh¼ng định Bác sống mãi với non sông đất níc. - Tình cảm chân thành đau xót đến tột cùng, sù tiÕc nuèi kh«n ngu«i của nhà thơ về sù ra đi của Bác.. 4. C¶m xóc khi rêi l¨ng ( 7'). Muèn lµm con chim hãt... Muèn lµm ®o¸ hoa to¶ h¬ng... Muèn lµm c©y tre trung hiÕu ... - §iÖp tõ, nhÞp th¬ dån dËp. - T©m tr¹ng lu luyÕn, lßng mong íc và ớc nguyện đợc sống mãi bên Bác và đi theo con đờng mà Bác đã chọn.. IV/ Ghi nhí:.

(80) - HS tr¶ lêi. - GV: Chỉ định h/s đọc ghi nhớ.. V/ LuyÖn tËp: 1. §äc thuéc lßng, diÔn c¶m bµi th¬. 2. ViÕt ®o¹n v¨n:. Hoạt động 6: HD h/s luyện tập. *Mục tiêu: HS rèn kĩ năng đọc diễn cảm thơ trữ tình hiện đại. Biết viết ®o¹n v¨n b×nh luËn. *C¸ch tiÕn hµnh: - HS đọc diễn cảm bài thơ. - Cho h/s vÒ nhµ viÕt ®o¹n v¨n b×nh khæ th¬ 2 hoÆc 3. 4. Cñng cè: 1’ GV chèt kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. 5. HD H/s häc bµi: 1’ - Häc thuéc lßng bµi th¬, häc ND ph©n tÝch. - So¹n: NL vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. + §äc bµi tËp vµ lêi c©u hái Ngµy so¹n: 24/2/2013 Ngµy gi¶ng: 28/2: 9A; 1/3: 9B TiÕt 121. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: Hiểu đợc n/dung và p/pháp của kiểu bài nghị luận về TP truyện. 2. KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ 1 t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 3. Thái độ : Có ý thức học tập tốt. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi. B¶ng phô. 2. Trß : ChuÈn bÞ kÜ c¸c c©u hái trong SGK. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : (4’) H: Thế nào là nghị luận về một t tởng, đạo lí ? Nêu cách làm ? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý häc tËp *C¸ch tiÕn hµnh :. TG 1'. Néi dung. Các em đã đợc học NL về một sự việc, hiện tợng đ/s, nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. Và ngoài ra các em còn đợc học rất nhiều các tác phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. §Ó c¸c em phÇn nào biết nhận xét, đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay NT của một tác phẩm cụ thể chúng ta vµo bµi häc.. Hoạt động 2: hình thành kiến thức mới. 20 *Mục tiêu : Nắm đợc nội dung và phơng ph¸p cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. *C¸ch tiÕn hµnh : - GV: Gọi h/s đọc và nêu y/c bài tập. H: Vấn đề NL của văn bản này là gì ? - HS tr¶ lêi, nx, kl H: Hãy đặt một nhan đề thích hợp ?. I/ T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 1. Bµi tËp * Ph©n tÝch ng÷ liÖu - VĐ nghị luận: Vẻ đẹp của nhân vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long..

(81) - HS tr¶ lêi. GVNX.. - Đặt nhan đề: + Sa Pa kh«ng lÆng lÏ. + Xao xuyÕn Sa Pa. + Con ngêi v« danh. nhng lßng ngêi kh«ng v« t×nh. + Søc m¹nh cña niÒm ®am mª. *. NhËn xÐt - Mỗi luận điểm đều đợc tác giả ph©n tÝch, chøng minh mét c¸ch thuyết phục, hấp dẫn ngời đọc. - Các luận cứ đợc đều xác đáng, sinh động bởi đó là những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm.. H: VĐ NL đợc ngời viết triển khai qua nh÷ng luËn ®iÓm nµo ? C¸c c©u mang luËn ®iÓm cña v¨n b¶n: - Đoạn 1: Dù đợc miêu tả ... phai mờ - §o¹n 2: Tríc tiªn... cña m×nh - Đoạn 3: Nhng anh... chu đáo - §o¹n 4: C«ng viÖc... khiªm tèn - §o¹n 5: C/s...tin yªu GV: Chèt BT. H: Qua t×m hiÓu BT theo em thÕ nµo lµ NL vÒ 1 t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? - HS tr¶ lêi, n/x, g/v nhÊn m¹nh. - HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: HD h/s luyện tập. *Môc tiªu : HS biÕt vËn dông ph¬ng ph¸p cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn để thực hành bài tập. *C¸ch tiÕn hµnh : - GV: Gọi h/s đọc và nêu y/c BT. - HS th¶o luËn nhãm (5p). §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL.. 2. Ghi nhí:. 15'. II/ LuyÖn tËp :. - V§ NL: “T×nh thÕ lùa chän sèng, chết và vẻ đẹp tâm hồn của nhận vËt L·o H¹c”. - C©u mang luËn ®iÓm: Tõ viÖc miªu t¶... ngay tõ ®Çu. - T¸c gi¶ tËp trung vµo viÖc PT nh÷ng diÔn, biÕn trong néi t©m cña nhân vật đó là một qui trình “chuÈn bÞ” cho c¸i chÕt d÷ déi cña nhËn vËt. Nãi c¸ch kh¸c, c¸i chÕt chØ lµ 1 kÕt qu¶ cña 1 “Cuéc chiÕn đấu giằng xé” trong tâm hồn của nh©n vËt.. 4. Cñng cè: 3’ - Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ NL vÒ 1 t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch ? - GV chèt kiÕn thøc. 5. HD h/s häc bµi: 2’ - Häc thuéc ghi nhí, xem l¹i c¸ch lµm BT. - So¹n: C¸ch lµm bµi NL vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. + §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn I vµ xem bµi tËp. ---------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 1/3/2013 Ngµy gi¶ng: 4/3/2013 TiÕt 122 C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nhận biết đợc đề bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoÆc ®o¹n trÝch). BiÕt c¸ch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) đúng với các yêu cầu của đề bài. 2. Kĩ năng : - Xác định yêu cầu nội dung và hình thức của một bài văn nghị luận về t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)..

(82) - Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài viết và sửa chữa cho bài nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). 3. Thái độ : Có ý thức học tập tốt. II- ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, b¶ng phô. 2. Trß : ChuÈn bÞ kÜ c¸c c©u hái trong SGK. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : (2’) 2. KiÓm tra bµi cò : (4’) H: ThÕ nµo lµ n/luËn vÒ mét TP truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch ? Lµm bµi tËp trong SGK. *TL: Bµi tËp - VĐ NL: “Tình thế lựa chọn sống – chết và vẻ đẹp tâm hồn của nhận vật Lão Hạc”. - C©u mang luËn ®iÓm: Tõ viÖc miªu t¶... ngay tõ ®Çu. - Tác giả tập trung vào việc PT những diễn, biến trong nội tâm của nhân vật đó là một qui tr×nh “chuÈn bÞ” cho c¸i chÕt d÷ déi cña nhËn vËt. Nãi c¸ch kh¸c, c¸i chÕt chØ lµ 1 kết quả của 1 “Cuộc chiến đấu giằng xé” trong tâm hồn của nhân vật. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động . *Môc tiªu : HS chó ý theo dâi bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh : Tõ viÖc h/s tr¶ lêi, GV dÉn vµo bµi míi.. TG 1’. Néi dung. Hoạt động 2: hình thành KT mới. 20’ *Mục tiêu: Học sinh nhận biết đợc đề bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). BiÕt c¸ch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trích) đúng với các yêu cầu của đề bài. **C¸ch tiÕn hµnh : - GV: Gọi 1 h/s đọc 4 đề SGK H: Các đề bài đã nêu ra những vấn đề NL nµo vÒ t¸c phÈm truyÖn ?. I/ §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). H. Các từ “suy nghĩ”, “phân tích” đòi hái bµi lµm ph¶i kh¸c nhau nh thÕ nµo? H: Em có nhận xét gì đề bài nghị luận lo¹i nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? - GVKL: §Ò bµi n/luËn lo¹i nµy còng cã các dạng: đề “mệnh lệnh” và “đề mở”. C¸c mÖnh lÖnh thêng gÆp lµ “suy nghÜ” (vÒ nh©n vËt..., t¸c phÈm...), “c¶m nhËn cña em” (vÒ nh©n vËt..., t¸c phÈm...). - Đề bài đòi hỏi có sự khác nhau: + §Ò ph©n tÝch yªu cÇu ph©n tÝch t¸c phẩm để rút ra nhận xét. + Đề suy nghĩ yêu cầu đề xuất nhận xét về tác phẩm trên cơ sở một t tởng, góc nhìn nào đó.. H: §èi tîng nghÞ luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?. Bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) bµn vÒ : chñ đề, nhân vật, cốt truyện, nghệ thuật cña truyÖn.. - HS đọc phần II và rút ra các yêu cầu cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.. II/ C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). H. Em hãy xác định yêu cầu tìm hiểu đề, t×m ý?. §Ò bµi: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cña nhµ v¨n Kim L©n.. 1. Bµi tËp: §Ò bµi - Những vấn đề nghị luận: Chủ đề của truyện (đề 4), nhân vật truyện (đề 1 và 3), cốt truyện (đề 2).. 2. NhËn xÐt:. 1/ Tìm hiểu đề, tìm ý:.

(83) * Tìm hiểu đề: + Y/c NL nh©n vËt trong t¸c phÈm. + Tõ sù c¶m nhËn cña b¶n th©n. * T×m ý: + PhÈm chÊt ®iÓn h×nh: T×nh yªu lµng g¾n víi t×nh yªu níc (nÐt míi trong ®/s tinh thÇn cña ngêi n«ng d©n trong cuéc k/c chèng Ph¸p) + C¸c b/hiÖn cña p/chÊt lµ: - C¸c t×nh huèng béc lé t×nh yªu lµng, yªu níc . - C¸c chi tiÕt NT (t©m tr¹ng, lêi nói, cử chỉ, hành động...) chứng tỏ lßng yªu lµng, yªu níc. - ý nghÜ cña t×nh c¶m míi mÎ Êy cña nh©n vËt. H: PhÇn MB cÇn cã y/c nµo ? - Giíi thiÖu truyÖn ng¾n lµng vµ nh©n vËt «ng Hai – n/vËt chÝnh cña t/phÈm, 1 trong nh÷ng nh©n vËt thµnh c«ng bËc nhÊt cña v¨n häc thêi k× k/c chèng Ph¸p. H: Em hãy xác định phần TB ? Triển khai các nhận định về tình yêu làng, yêu nớc của nhận vật ông Hai và NT đặc s¾c cña nhµ v¨n ? - T×nh yªu lµng, yªu níc cña «ng Hai lµ t/c¶m næi bËt xuyªn suèt toµn truyÖn: + Chi tiÕt ®i t¶n c, nhí lµng («ng Hai nghĩ đến những ngày hoạt động k/c giữ làng cùng anh em đồng đội, điều đó chøng tá t×nh yªu lµng cña «ng g¾n liÒn víi t×nh c¶m k/c. ¤ng kh«ng chØ lµ 1 c«ng d©n cña lµng mµ cßn lµ 1 chiÕn sÜ đã từng tham gia đánh giặc giữ làng. + Theo dâi tin tøc k/c. + Tâm trạng khi nghe tin đồn về làng theo T©y. + Niềm vui khi nghe tin đồn ấy đợc cải chÝnh. - NT x©y dùng nh©n vËt: + Chọn tình huống tin đồn làng theo giặc để thể hiện nhân vật. + C¸c chi tiÕt miªu t¶ nh©n vËt. + Các hình thức trần thuật (đối thoại, độc thoại) - GV lu ý HS.. H: Nªu y/c phÇn kÕt bµi ? - Søc hÊp dÉn cña h×nh tîng nh©n vËt. Thµnh c«ng cña nhµ v¨n khi x©y dùng. 2. LËp dµn ý: * Më bµi: giíi thiÖu t¸c phÈm vµ nªu sơ bộ ý kiến đánh giá của mình.. * Th©n bµi: - Nªu c¸c luËn ®iÓm chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm; cã ph©n tÝch, chøng minh b»ng c¸c luËn cø tiªu biÓu vµ x¸c thùc.. - Trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cÇn thÓ hiÖn sù c¶m thô vµ ý kiÕn riªng cña b¶n th©n vÒ t¸c phÈm. - gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n cña bµi v¨n cÇn cã sù liªn kÕt hîp lÝ, tù nhiªn. * Kết bài: Nêu nhận định, đánh giá chung cña m×nh vÒ t¸c phÈm..

(84) nh©n vËt «ng Hai. GV: Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật ông Hai và khẳng định sự thành c«ng cña t¸c gi¶ trong viÖc x©y dùng t×nh huèng truyÖn, XD nh©n vËt. - GV: Y/c c¸c em dùa vµo SGK tËp viÕt tõng phÇn – tr×nh bÇy – nhËn xÐt. H: NhiÖm vô cña bíc 4 ? - §äc l¹i 3 phÇn xem cã phï hîp víi V§ NL, víi dµn bµi kh«ng, gi÷a c¸c phÇn cã sù liªn kÕt hîp lÝ cha. Söa ch÷a bµi viÕt cho hoµn chØnh. H: Nªu c¸ch viÕt cña bµi NL vÒ t¸c 16’ phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) ? - HS tr¶ lêi. - §äc 1 lît ghi nhí.. 3. ViÕt bµi: 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a:. *. Ghi nhí (SGK). III/ LuyÖn tËp: Hoạt động 3: HD h/s luyện tập. Suy nghÜ vÒ truyÖn “L·o H¹c” cña *Mục tiêu: HS vận dụng để viết đoạn Nam Cao. v¨n më bµi, th©n bµi. (ViÕt më bµi vµ 1 phÇn TB). *C¸ch tiÕn hµnh: GV: HD h/s viÕt phÇn MB vµ 1 phÇn cña th©n bµi. - HS tù viÕt. - Gäi tr×nh bµy, nhËn xÐt. GV: Treo b¶ng phô cã viÕt phÇn MB vµ 1 phần của TB cho học sinh đọc tham kh¶o. 4. Cñng cè: 1’ - GV chèt kiÕn thøc. 5. HD h/s häc bµi: 1’ - Häc bµi, «n l¹i c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). N¾m tr¾c yªu cÇu cña tõng phÇn MB, TB, KB. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. ---------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 2/3/2013 Ngµy gi¶ng: 5/3/2013 TiÕt 120 LuyÖn tËp lµm bµi v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). (ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : HS nắm đợc đặc điểm, yêu cầu và cách làm bài văn nghị luận về tác phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch). 2. Kĩ năng : Xác định các bớc làm bài, viết bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cho đúng với yêu cầu đã học. 3. Thái độ : Có ý thức tự giác, tìm tòi. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi. §Ò bµi. 2. Trß : Häc kÜ lÝ thuyÕt, §äc l¹i v¨n b¶n “ChiÕc lîc ngµ” III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3’ H: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch ? Nªu c¸ch lµm ? - HS tr¶ lêi -> GV gäi h/s nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.

(85) 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : t¹o høng thó vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh : Tõ viÖc h/s tr¶ lêi, GV dÉn vµo bµi . Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập. *Mục tiêu : HS nắm đợc đặc điểm, yªu cÇu vµ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ TP truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). HS chó ý theo dõi bài học. Có kĩ năng xác định c¸c bíc lµm bµi, viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ TP truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) cho đúng với yêu cầu đã học. *C¸ch tiÕn hµnh : H: Xác định bớc tìm hiểu đề, tìm ý của đề ? - HS xác định, n/x. - GV chèt. - GV yªu cÇu HS dùa vµo c©u hái gîi ý trong SGK th¶o luËn nhãm lín (5 phút). Tìm ý để nghị luận về nội dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn.. Néi dung chÝnh. I/ §Ò: C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng.. 1. Tìm hiểu đề, tìm ý: * Tìm hiểu đề: - Kiểu đề: Nghị luận về một đoạn trÝch t¸c phÈm truyÖn. - VĐNL: Nhận xét, đánh giá về ND vµ NT cña ®o¹n trÝch truyÖn. - H×nh thøc: Nªu c¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch truyÖn.. H: Tìm ý để nghị luận về nhân vật bé Thu ? - HS tr¶ lêi. - GV chèt.. * T×m ý: - NhËn vËt bÐ Thu:. H: VÒ nh©n vËt «ng S¸u cÇn ®a ra nh÷ng ý ntn ? - HS tr¶ lêi, nx - Gv chèt. - Nh©n vËt «ng S¸u:. + Thái độ và tình cảm của bé Thu trong hai ngµy ®Çu: Kh«ng nhËn «ng S¸u lµ ba: “Nghe gäi, con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n. Nã ng¬ ng¸c, l¹ lïng... Con bÐ thÊy l¹ qu¸, nã chíp m¾t...MÆt nã bçng t¸i ®i, råi vôt ch¹y råi kªu thÐt lªn M¸! M¸!” + Thái độ và tình cảm của con bé Thu trong hai ngày đêm tiếp theo: Tiếp tục tẩy chay ông Sáu: “Trong bữa cơm đó, anh Sáu gắp một cái trứng cá to vàng để vào chén nó, nó liền lấy đũa soi vào chén, để đó rồi bất thần hÊt c¸i trøng c¸ ra, c¬m v¨ng tung toÐ c¶ m©m”. + Thái độ và hành động của bé Thu trong buổi chia tay: Tình cảm cha con cảm động: “Nhng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cảm cha con nh bçng næi dËy trong ngêi nã. Trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét lªn: Ba...a...a...ba!” + Trong đợt nghỉ phép: §Çu tiªn lµ sù hÉng hôt, buån khi thÊy đứa con sợ hãi và bỏ chạy. Tiếp theo là kiên nhẫn cảm hoá, vỗ về để đứa con nhận cha. §Õn phót chia tay cã c¶m nhËn bÊt lùc vµ buån. Khi đứa con thét lên tiếng “Ba” thì hạnh phúc tột đỉnh. - Sau đợt nghỉ phép: Say sa, tØ mÈn lµm chiÕc lîc ngµ trªn cã kh¾c dßng ch÷ “yªu nhí tÆng Thu con cña.

(86) H: Nêu nhận xét, đánh giá về ND ? - HS nªu - GV chèt. H: Nhận xét đánh giá của em về nghệ thuËt ?. GV: Chèt l¹i phÇn luyÖn tËp cña häc sinh. Hoạt động 3: Ra đề TLV ở nhà. *Môc tiªu: KiÓm tra tæng hîp c¸c KT vÒ v¨n nghÞ luËn. - RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn. - HS cã ý thøc tù gi¸c trong häc tËp. * GV lu ý häc sinh: ®©y lµ bµi nghÞ luận về một vấn đề trong nội dung t tởng của một tác phẩm văn học. - Vấn đề nghị luận là: những chuyển biÕn míi trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. - CÇn kÕt hîp lÝ gi¶i c¬ së t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn míi mÎ cña nh©n vËt. Chó ý lùa chän nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu (tõ ng÷, c©u nãi, hµnh động...) và phân tích thấu đáo để làm sáng rõ vấn đề.. ba”. Tríc khi trót h¬i thë cuèi cïng “H×nh nh chỉ có tình cha con là không thể chết đợc” trong tr¸i tim cña nh©n vËt «ng s¸u.. - Nhận xét đánh giá: + VÒ néi dung:. “Phụ tử tình thâm” vốn là một mét đẹp văn hoá trong đời sống tinh thần của ngời phơng đông nói chung, ngời Việt Nam nói riêng. Ngời ta nói rằng đó là một thứ tình cảm thiªng liªng, nã võa lµ v« thøc võa lµ ý thøc và thờng ít đợc bộc lộ ra một cách ồn ào, lộ liÔu. Tuy nhiªn, trong ®o¹n trÝch “ChiÕc lîc ngà”, tác giả đã xây dựng đợc một tình huống khá độc đáo, chỉ có trong chiến tranh và nhờ có tình huống này mà tình phụ tử đã đợc nén chặt để sau đó đợc bùng nổ thành một cảm xúc nhân văn sâu sắc, cảm động. Nói cách khác, tác giả đã tô đậm và ngợi ca t×nh phô tö nh mét lÏ sèng, mµ v× nã, con ngêi cã thÓ b×nh th¶n cho lÝ tëng.. + VÒ mÆt nghÖ thuËt :. - Cèt truyÖn chÆt chÏ, cã nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê nhng v× x¶y ra trong thêi chiÕn nªn vẫn đảm bảo tính hợp lí trong vận động của cuéc sèng thùc tÕ. - Ngêi kÓ ë ng«i thø nhÊt võa lµ nh©n chøng võa lµ ngêi tham gia vµo mét sè viÖc của câu chuyện, do đó ngời kể đã chủ động điều chỉnh đợc nhịp điệu kể tạo ra sự hài hoà gi÷a c¸c sù viÖc víi c¸c diÔn biÕn vÒ t©m tr¹ng c¸c cung bËc vÒ t×nh c¶m cña nh©n vËt. - Nhân vật sinh động, nhất là các biến thái tình cảm và hành động của nhân vật bé Thu. - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, mang ®Ëm mÇu s¾c Nam Bé.. II/ ViÕt bµi TLV sè 6 – NghÞ luËn v¨n häc (ë nhµ). ViÕt bµi TLV sè 6 – NghÞ luËn v¨n häc (ë nhµ) §Ò bµi: TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn míi trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi k/chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p..

(87) Yªu cÇu: 1. H×nh thøc: - Viết đúng thể loại văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Bài viết đủ bố cục ba phần, lập luận chặt chẽ. - Dùng từ chính xác, gợi cảm; diễn đạt lu loát, chữ viết rõ ràng không sai lỗi chính tả. 2. Néi dung: Më bµi: giíi thiÖu kh¸i qu¸t truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n, s¬ bé vÒ phÈm chÊt nh©n vật ông Hai và nêu ý kiến đánh giá của mình. Th©n bµi: nªu c¸c luËn ®iÓm chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. *Giải thích đợc t/cảm yêu làng xóm, q/hơng mang tính truyền thống nay đã mang nÐt míi ( t/yªu lµng hoµ quyÖn víi t×nh yªu c/m¹ng, yªu k/chiÕn, yªu cô Hå...) *Chøng minh: - Nh÷ng biÓu hiÖn mang tÝnh truyÒn thèng: g¾n bã víi lµng, yªu lµng, tù hµo vÒ lµng. - Những biểu hiện mới mẻ của tìn yêu đất nớc, yêu cách mạng, kháng chiến: ë nh©n vËt «ng Hai: + C¸ch khoe lµng ë mçi thêi ®iÓm mçi kh¸c (tríc c¸ch m¹ng, sau c¸ch m¹ng); g¾n bã kh«ng chÞu rêi lµng ®i t¶n c; + tham gia tù vÖ b¶o vÖ lµng; khi ®i t¶n c nhí lµng da diÕt, kÓ chuyÖn vÒ lµng lu«n g¾n víi tin tøc thêi sù kh¸ng chiÕn; + ®au khæ tét cïng khi nghe tin lµng theo giÆc; + vui mừng hạnh phúc tột độ khi tin đồn đợc cải chính... ë c¸c nh©n vËt kh¸c: + Bà chủ nhà hàng ngày xấu tính, xấu nết nhng đối với k/c thì hào phóng, cởi mở, nhờng nhà cho đồng bào tản c; đuổi khéo khi biết đó là dân của làng theo Tây. + Ngời đàn bà tản c cho con bú kể về làng thao Tây bằng giọng chua ngoa, tức giận, chửi bâng quơ ám chỉ ngời theo Tây là lũ đồi bại... Kết bài: Nêu nhận định đánh giá chung của mình về tác phẩm truyện. Biểu điểm - Điểm 9-10: Bài viết đảm bảo tốt các yêu cầu trên. - Điểm 7-8: Bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, còn mắc 1- 3 lỗi mỗi loại về chính tả, dùng từ, đặt câu. - Điểm 5-6: Bài viết cơ bản đạt được các yêu cầu trên, nhưng cảm xúc chưa sâu sắc Còn mắc 4 - 5 lỗi mỗi loại về chính tả, dùng từ, đặt câu. - Điểm 2-3: Nội dung bài viết sơ sài, còn mắc nhiều lỗi về chính tả, dùng từ, đặt câu. - Điểm 1: Bài viết quá sơ sài, bố cục yếu; mắc nhiều lỗi mỗi loại về từ ngữ, ngữ pháp, chính tả. 4. Cñng cè: - GV nhÊn m¹nh néi dung luyÖn tËp. GV thu bµi. 5. Híng dÉn häc bµi: - Lµm tèt bµi v¨n sè 6. - So¹n bµi: Sang thu + §äc bµi th¬ t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, tr¶ lêi c©u hái phÇn §äc – hiÓu v¨n b¶n. ------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 3/3/2013 Ngµy gi¶ng: 6/3/2013: 9AB TiÕt 124 Sang thu (H÷u ThØnh). I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mïa vµ nh÷ng suy nghÜ mang tÝnh triÕt lÝ cña t¸c gi¶. 2. Kĩ năng : Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. Thể hiện những suy nghĩ, c¶m nhËn vÒ mét h×nh ¶nh th¬, mét khæ th¬, mét t¸c phÈm th¬..

(88) 3. Thái độ : HS thêm yêu thiên nhiên, quê hơng, đất nớc, yêu cái đẹp. II - §å dïng: 1. ThÇy : Nghiªn cøu kÜ bµi, b¶ng phô 2. Trß : So¹n bµi theo c©u hái phÇn §äc - hiÓu v¨n b¶n. III- C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ H: §äc diÔn c¶m bµi th¬ ViÐng l¨ng B¸c? Ph©n tÝch mét trong nh÷ng h/¶ Èn dô mà em tâm đắc nhất (hàng tre, mặt trời, vầng trăng, trời xanh)? - HS tr¶ lêi, n/x- > GV chèt vµ cho ®iÓm. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò T Néi dung G Hoạt động 1: Khởi động. 1’ *Môc tiªu : HS chó ý theo dâi bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : - GV nêu vấn đề: một năm có bốn mùa: Xuân, hạ, thu, đông. H: Dấu hiệu nào giúp em phân biệt đợc bốn mùa đó ? GV: Thời điểm giao mùa đó đã đợc nhà th¬ H÷u ThØnh c¶m nhËn nh thÕ nµo, ta sÏ ®i t×m hiÓu qua bµi th¬ ng¾n Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích 7’ *Mục tiêu: HS có kĩ năng đọc diễn c¶m, hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV hớng dẫn học sinh đọc giọng nhẹ, nhÞp chËm khoan thai, trÇm l¾ng vµ tho¸ng suy t. - GV đọc, gọi học sinh đọc và nhận xét.. 1. §äc:. 2. Chó thÝch: a. T¸c gi¶: - NguyÔn H÷u ThØnh (1942), quª VÜnh Phóc. ¤ng lµ nhµ th¬ trëng thµnh trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. - ¤ng viÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ con ngêi, c/sèng ë lµng quª, vÒ mïa thu.. H: Nªu tãm t¾t vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? - HS tr¶ lêi - GV bæ sung t liÖu. Năm1963, vào quân đội và bắt đầu sáng t¸c th¬.-Tham gia Ban chÊp hµnh Héi nhµ v¨n VN c¸c kho¸ III, IV, V. Tõ n¨m 2000 «ng lµ Tæng th kÝ Héi nhµ v¨n VN.. b. T¸c phÈm: Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1977. Nh÷ng suy nghÜ cña ngêi lÝnh tõng tr¶i qua mét thêi trËn m¹c vµ cuéc sèng khã khăn sau ngày đất nớc thống nhất đọng lại trong những vần thơ Sang thu l¾ng s©u c¶m xóc.. H: Bài thơ ra đời vào thời gian nào ? - GV lu ý HS: Dßng thø thø ba khæ th¬ ®Çu, trong cuèn th¬ H÷u ThØnh (NXB hội nhà văn, Hà Nội 1998) đợc in là “Giã chïng ch×nh qua ngâ”, nhng theo t¸c gi¶ bµi th¬, dßng nµy chÝnh x¸c lµ : “S¬ng chïng ch×nh qua ngâ”. - HS đọc chú thích từ trong SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục *Mục tiêu : Học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mïa vµ nh÷ng suy nghÜ mang tÝnh triÕt lÝ cña t¸c gi¶. *C¸ch tiÕn hµnh - GV: Sang thu lµ mét bµi th¬ tr÷ t×nh. H: Theo em, v× sao gäi ®©y lµ mét bµi. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch:. c. Chó thÝch tõ: SGK 3’. II/ Bè côc: 2 phÇn.

(89) th¬ tr÷ t×nh ? - Miêu tả những rung động của lòng ngời trớc thời điểm sang thu. H: Từ đó, em hãy xác định phơng thức biểu đạt của văn bản ? (biÓu c¶m + miªu t¶) H: VËy, con ngêi c¶m nhËn sang thu tõ nh÷ng ph¹m vi kh«ng gian nµo ? T¬ng 21’ øng víi khæ th¬ nµo ? Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Môc tiªu : HS nhËn ra nh÷ng c¶m nhËn vÒ sù giao thêi sang thu. Tõ ®o x¸c định đợc bố cục. *C¸ch tiÕn hµnh HS đọc khổ thơ 1. H: Sự biến đổi của đất trời sang thu đợc HT c¶m nhËn b¾t ®Çu tõ ®©u vµ gîi t¶ qua nh÷ng h/¶nh, hiÖn tîng g×?(c¶m nhËn b»ng gi¸c quan nµo?) - Hơng ổi (đang độ vào chín) phả vào trong giã se (nhÑ, kh« vµ h¬i l¹nh) ->sù lan to¶ nhÑ nhµng. H: Tõ “bçng” diÔn t¶ tr¹ng th¸i nµo cña sự cảm nhận đó?. - Có phần ngạc nhiên, bất ngờ trớc sự thay đổi của thời tiết tác động đến cảm giác bản thân. - Hai c©u ®Çu qu¶ lµ mét ph¸t hiÖn tinh tÕ cña H÷u ThØnh vÒ mét ®iÒu rÊt quen mµ l¹. Mïa thu còng lµ mïa cña nhiÒu thø qu¶ chÝn (Huy CËn cã bµi th¬ ChÝn: “Thu tíi ngoµi kia - Nghe nh©n th¬m trong tr¸i nÆng - Nghe nhùa Êm trong cµnh tha - Nghe ®a ®Èy giã ru mµu lóa chín” ) nhng thờng văn chơng nói đến thứ quả đặc trng của mùa thu là trái bởi, quả thị chứ mấy ai nghĩ đến hơng ổi. Kì thực trái ổi chín có mét h¬ng vÞ riªng, gi¶n dÞ, d©n d· mµ kh«ng kÐm hÊp dÉn trong c¸c h¬ng vÞ cña vên quª. GV: Chóng ta thÊy më ®Çu bµi th¬ lµ “bçng” thể hiện sự đột ngột, bất ngờ. Nhng cái bất ngờ míi nªn th¬ lµm sao ! BÊt ngê nhËn ra nh÷ng dÊu hiÖu thiªn nhiªn khi mïa thu l¹i vÒ. §ã lµ h¬ng æi thoang tho¶ng th¬m trong giã se se l¹nh.. H: Mïa thu hiÖn ra râ h¬n qua h×nh ¶nh nµo ë hai c©u th¬ cuèi khæ 1? Em hiÓu ntn vÒ lêi th¬: S¬ng chïng ch×nh qua ngâ ? - Chïng ch×nh: chËm, nhÑ, quÈn H: Cã thÓ thay tõ chïng ch×nh b»ng tõ nµo ? - Dềnh dàng, đủng đỉnh, chầm chậm, l÷ng th÷ng.... Nhng dïng tõ “chïng ch×nh” cã c¸i hay riªng: Lµn s¬ng qua ngâ nhµ cã vÎ cè ý chËm h¬n, cã c¸i g× duyªn d¸ng, yÓu ®iÖu cña mét lµn s¬ng. -> S¬ng ®Çu thu gi¨ng m¾c nhÑ nhµng, chuyeerm động chầm chậm nơi đơ]fng thôn ngâ xãm (thÞ gi¸c).. - H×nh nh: + Cßn cã chót cha thËt râ rµng trong c¶m nhËn. + Vì đó là cảm nhận nhẹ nhàng thoáng. - Khæ 1: C¶m nhËn kh«ng gian lµng quª lóc sang thu. - Khổ 2, 3: Cảm nhận không gian đất trêi lóc sang thu.. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Sự biến đổi của đất trời sang thu Bçng nhËn ra h¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se. - TÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa: h¬ng æi, ngän giã se. Hai tÝn hiÖu cña tiÕt thu quyện hoà với nhau đợc chủ thể tr÷ t×nh c¶m nhËn b»ng c¶ khøu gi¸c lÉn xóc gi¸c.. S¬ng chïng ch×nh qua ngâ Hình nh thu đã về. - Mùa thu đã hiện ra rõ ràng hơn qua hình ảnh đặc trng: sơng thu. Nhà thơ đã nhận ra khá rõ bớc chuyển mùa dù còn đôi chút nghi ngờ..

(90) qua (mïi h¬ng). H: Từ những dấu hiệu của mùa thu đợc gîi ra ë khæ 1 cho ta thÊy t©m tr¹ng vµ c¶m xóc cña nhµ th¬ nh thÕ nµo khi thu vÒ? HS đọc khổ 2 H: Tín hiệu mùa thu đợi nhận ra trong kh«ng gian nh thÕ nµo?. - NÕu nh ë khæ th¬ ®Çu, nh÷ng tÝn hiÖu mµu thu đợc nhận ra trong một không gian hẹp và gÇn cña xãm lµng th× ë khæ thø hai lµ c¶ bÇu trêi vµ dßng s«ng. Kh«ng gian tõ h¹ sang thu, c¸i “h×nh nh” ë câu trên đợc cụ thể hoá ở câu tiếp theo với hình ¶nh quen thuéc.. H: Dßng s«ng tr«i chËm ch¹p, thong thả gợi lên vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiªn nh thÕ nµo?. - Dßng s«ng níc b¾t ®Çu c¹n, ch¶y chËm l¹i kh«ng cuån cuén, µo ¹t nh thêi gian mïa hÌ. Từ “dềnh dàng” cũng nh chùng chình ở trên đã lµm con s«ng trë nªn duyªn d¸ng gÇn gòi víi ngêi h¬n. - Hình ảnh những đàn chim di trú vội vã bay về phơng Nam để tránh cái lạnh của phơng Bắc.. - T©m tr¹ng ngì ngµng, c¶m xóc b©ng kh©ng khi thu vÒ. 2. C¶m nhËn cña t¸c gi¶ vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn trong kh«ng gian lóc sang thu Sông đợc lúc dềnh dàng Chim b¾t ®Çu véi v·. - Tín hiệu màu thu đợc mở ra trong kh«ng gian c¶ bÇu trêi vµ dßng s«ng.. H: ấn tợng về lúc giao mùa đợc diễn tả qua c©u th¬ nµo? H: NghÖ thuËt th¬ trong khæ nµy cã g× đặc biệt ? Qua đó diễn tả điều gì? - GV: Đây là hình ảnh đợc tạo bằng cảm nhận. tinh tÕ, kÕt hîp víi trÝ tëng tîng bay bæng. Sù thật, không hề có đám mây nào nh thế. Vì sao lại có sự phân chia rạch ròi, mắt nhìn thấy đợc trên bầu trời. Đó là đám mây trong liên tởng, tởng tợng của tác giả. Nhng chính cái h/ả mùa hạ nối với mùa thu bởi nửa đám mây lững lờ, còng dÒnh dµng, chïng ch×nh, l¶ng b¶ng trªn tÇng kh«ng.. - GV: Yªu cÇu häc sinh theo dâi khæ th¬ cuèi. H: Con ngêi cßn c¶m thÊy nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c biÖt nµo cña thêi tiÕt khi chuyÓn tõ h¹ sang thu ? H: NhËn xÐt sù c¶m nhËn cña t¸c qua h×nh ¶nh n¾ng, ma? - HS tr¶ lêi. - GV chèt. H: Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ hai dßng th¬ cuèi bµi? - HS th¶o luËn nhãm (5 phót). §¹i diÖn bo¸ c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ KL.. Hai c©u cuèi thùc sù lµ mét bÊt ngê, mét sù chuyÓn m¹ch cña tø th¬, nã më ra nh÷ng tÇng nghÜa míi cho c¶ bµi th¬. Nhng c¸i hay ë ®©y lµ ý nghÜa biÓu tîng ë hai c©u cuèi...chØ cã thÓ c¶m nhËn vÒ sù bÊt ngê hay kh«ng bÊt ngê cña sÊm víi hµnh c©y, khi chñ thÓ tr÷ t×nh nhËp vµo vÞ trÝ vµ t©m thÕ cña chÝnh hµng c©y. Sang thu ,. - PhÐp nh©n ho¸ dßng s«ng tr«i chËm ch¹p, thong th¶ gîi lªn vÎ ªm dÞu cña bøc tranh thiªn nhiªn.. Nh÷ng c¸nh chim b¾t ®Çu véi v· trong hoµng h«n. -> Sự vận động của thiên nhiên lúc giao mïa. Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu - Cảm giác giao mùa đợc diễn tả thú vị qua hình ảnh nhân hoá đám mây mïa h¹ “v¾t nöa m×nh sang thu”. Sù c¶m nhËn b»ng c¶ t©m hån. VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n ma SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi. - T¸c gi¶ c¶m nhËn b»ng sù tõng tr¶i cña b¶n th©n. N¾ng cuèi h¹ vÉn cßn.

(91) ngoµi ý nghÜa vÒ sù giao mïa cña thiªn nhiªn và buổi giao thời của đất nớc, còn gợi ra một ý tëng vÒ nh©n sinh mang tÝnh quy luËt phæ qu¸t: 3’ trạng thái giao thời trong đời ngời, từ tuổi tráng niên hăm hở sôi sục sang độ tuổi đã từng trải, thùc sù trëng thµnh.. Hoạt động 5: Tổng kết rút ra ghi nhớ. *Mục tiêu: HS khái quát đợc những đặc s¾c vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Kh¸i qu¸t NT vµ ND cña bµi th¬? H: Bµi th¬ cho em thÊy t/c¶m cña nhµ thơ đối với TN, đ/nớc, con ngời ntn ? - Tình cảm tha thiết, quan tâm đến sự sống, TN, đất nớc, con ngời . Đó là biểu 2’ hiện tốt đẹp của tình yêu đối với cuộc đời. - GV: Gọi học sinh đọc ghi nhớ.. nång, cßn s¸ng nhng nh¹t dÇn. Nh÷ng ngày giao mùa này đã ít đi những cơn ma rµo µo ¹t, bÊt ngê. - Qua nh÷ng h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ t¶ thùc vÒ hiÖn tîng thiªn nhiªn nhµ th¬ muèn göi g¾m suy ngÉm cña m×nh (ẩn dụ) : khi con ngời đã từng trải thì còng v÷ng vµng h¬n tríc nh÷ng t¸c động bất thờng của ngoại cảnh của cuộc đời. IV/ Ghi nhí:. Hoạt động 6: HD học sinh luyện tập: *Môc tiªu: HS thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n *C¸ch tiÕn hµnh: - GV híng dÉn HS viÕt ®o¹n v¨n. V/ LuyÖn tËp: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n diÔn t¶ c¶m nhËn cña Hữu Thỉnh trớc sự biến chuyển của đất trời lóc sang thu. - Néi dung: diÔn t¶ c¶m nhËn cña H÷u Thỉnh trớc sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu: + C¶m gi¸c bÊt chît “bçng” nhËn ra h¬ng æi trong giã se, s¬ng gi¨ng m¾c nhÑ nhµng n¬i ®Çu ngâ. + Cảm giác ngỡ ngàng “Hình nh thu đã về”. + Rung c¶m m·nh liÖt tríc mïa thu: dßng sông, bầy chim, đám mây, bầu trời sang thu; n¾ng sang thu; hµng c©y sang thu. + Suy ngẫm:con ngời đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trớc những tác động bất thờng của ngoại cảnh.. 4. Cñng cè: 1’ - GV chèt kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. HD häc sinh häc bµi: 1’ - Học thuộc lòng bài thơ, phân tích cảm thụ những hình ảnh thơ hay đặc sắc trong bài. Su tầm một vài đoạn thơ, bài thơ viết về mùa thu, cảm nhận để thấy đợc nét đặc sắc ở mỗi bài. - So¹n bµi: Nãi víi con. + §äc nhiÒu lÇn bµi th¬, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c. + Tr¶ lêi c©u hái phÇn §äc - hiÓu v¨n b¶n. ---------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 3/3/2013 Ngµy gi¶ng: 6/3: 9AB; 8/3: 9AB TiÕt 125 Nãi víi con (Y Ph¬ng) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: HS cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yªu quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña d©n téc.

(92) mình qua lời nói với con của một ngời cha. Bớc đầu hiểu đợc cách diễn tả độc đáo, giÇu h×nh ¶nh cô thÓ, gîi c¶m, gîi nghÜ trong th¬ cña t¸c gi¶ lµ ngêi d©n téc Tµy. 2. Kĩ năng : Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình. Phân tích cách diễn tả độc đáo, giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m cña th¬ ca miÒn nói. 3. Thái độ : HS thêm yêu quí cha mẹ, yêu quên hơng đất nớc. II- Các kĩ năng cơ bản đợc giáo dục trong bài 1. Tự nhận thức đợc cội nguồn sâu sắc của cuộc sống chính là gia đình, quê h¬ng d©n téc. 2. Làm chủ bản thân: đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình cña ngêi cha. 3. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá, bình luận về những lời tâm t của ngời cha, về vẻ đẹp những hình ảnh thơ trong bài. III - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trß : So¹n bµi. III - Phơng pháp: đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, hoạt động nhóm, kĩ thuật “§¾p b«ng tuyÕt” (phÇn 2) IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ H: §äc thuéc lßng diÔn c¶m bµi th¬ “Sang thu” nªu c¶m nhËn cña em vÒ hai c©u th¬ mµ em cho lµ hay nhÊt ? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: HS chó ý vµo bµi *C¸ch tiÕn hµnh: T×nh yªu th¬ng con c¸i, m¬ íc thÕ hÖ sau tiÕp nèi xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, quê hơng vốn là tình cảm cao đẹp của con ngời Việt Nam ta suốt bao đời nay. “Nói với con” của Y Phơng – Nhà thơ dân tộc Tày (Sinh sống ở các tỉnh miền núi Đông Bắc) là một trong những bài thơ hớng vào đề tài ấy, với cách nói riêng, xúc động và ch©n t×nh b»ng h×nh thøc ngêi cha nãi víi con, t©m t×nh, dÆn dß tr×u mÕn, Êm ¸p vµ tin cËy.. Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích 8’ *Mục tiêu: HS có kĩ năng đọc diễn cảm và hiÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV hớng dẫn học sinh đọc: Giọng yêu thơng, ấm áp, tự hào. -GV đọc mẫu, gọi 2 học sinh đọc, nhận xét. H: Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? GV bæ sung t liÖu: chiÕu slide 1 - Đi bộ đội từ 1968 – 1981, sau đó công t¸c t¹i së v¨n ho¸ - th«ng tin Cao B»ng. - Tõ 1993 lµ Chñ tÞch héi v¨n häc NT Cao B»ng. - GV giíi thiÖu vÒ mét sè di tÝch lÞch sö cña Cao B»ng (chiÕu slide 2) H: Em hãy xác định thể thơ ? - Lµ bµi th¬ tr÷ t×nh, tù do. - Xuất hiện nhân vật trữ tình (Ngời cha) mợn lời nói với con để thể hiện tình cảm quê h¬ng vµ t×nh c¶m ruét thÞt cña m×nh. H: Từ đó, em hãy xác định phơng thức đợc biểu đạt ?. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch 1. §äc 2. Th¶o luËn chó thÝch a. T¸c gi¶ - Y Ph¬ng lµ nhµ th¬ ngêi d©n téc Tµy, sinh n¨m 1948 quª: Cao B»ng. Th¬ «ng thÓ hiÖn t©m hån ch©n thËt, m¹nh mÏ, trong s¸ng, c¸ch t duy giµu h×nh ¶nh cña ngêi miÒn nói. b.T¸c phÈm: - Tác phẩm đợc viết theo thể thơ tù do, c©u vÇn, nhÞp theo dßng c¶m xóc. - Mợn lời nói với con để thể hiện t×nh c¶m quª h¬ng vµ t×nh c¶m ruét thÞt cña m×nh..

(93) - BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù vµ miªu t¶. H: Xác định những từ khó trong văn bản ? - Häc sinh dùa vµo chó thÝch.. c. Tõ khã: SGK. 3’ Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục *Môc tiªu: HS dùa vµo néi dung m¹ch c¶m xúc để xác định bố cục bài thơ. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Theo em bµi th¬ nµy cã bè côc ntn ?. II/ Bè côc: (2 phÇn). Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu: HS cảm nhận đợc t/cảm thắm 24’ thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña d©n téc m×nh qua lêi nãi víi con cña mét ngêi cha. *C¸ch tiÕn hµnh: HS theo dâi phÇn 1. H: Con lín lªn trong t×nh yªu th¬ng cña cha mẹ đợc biểu hiện qua câu thơ nào? - HS nªu H: Lời thơ có gì đặc biệt ? Nhận xét về nh÷ng h×nh ¶nh ë 4 c©u th¬ trªn? - C¸ch h×nh dung cña ngêi d©n miÒn nói (bíc ch©n ch¹m tiÕng nãi, tíi tiÕng cêi) - Ngời con đợc nuôi dỡng và lớn lên trong t×nh th¬ng yªu, che chë cña cha mÑ. H: Nh vËy, ë lêi th¬ trªn t¸c gi¶ sö dông cách viết nào? Cách viết đó gợi không khí gia đình nh thế nào? - HS tr¶ lêi, n/x ->GV chèt.. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. PhÇn 1: Tõ ®Çu... “ngµy ®Çu tiªn đẹp nhất trên đời” (Nói với con vÒ t×nh c¶m céi nguån) - PhÇn 2: Cßn l¹i (Nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bØ, m·nh liÖt cña quª h¬ng). 1. Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån: Ch©n ph¶i bíc tíi cha Ch©n tr¸i bíc tíi mÑ Mét bíc ch¹m tiÕng nãi Hai bíc tíi tiÕng cêi.. - B»ng h×nh ¶nh cô thÓ gîi kh«ng khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. Tõng bíc ®i tõng tiÕng nãi, tiÕng cời của con đều đợc cha mẹ chăm chút, mừng vui đón nhận. Con lín lªn trong t×nh yªu th¬ng cña cha mÑ.. H: V× sao lêi ®Çu tiªn cña ngêi cha nãi víi con lại là điều đó ? - Nh¾c nhë con vÒ t×nh c¶m ruét thÞt, céi nguån sinh dìng cña mçi ngêi. GV: Chỉ là cách tả đứa bé con ngây thơ, lẫm chẫm tËp ®i, tËp nãi trong vßng tay, trong t×nh yªu th¬ng, chăm sóc, nâng niu của cha mẹ, trong gia đình. Không khí gia đình thật ấm áp. Cha mẹ luôn nâng niu, đón chờ, chăm chút từng bớc đi, từng nụ cời, tiếng nói của con. Gia đình chính là cái nôi, tổ ấm để con sống, lớn khôn và trởng thành. Hạnh phúc gia đình thật giản dị.. H: Cuộc sống của ngời đồng mình đợc tác gi¶ gîi t¶ qua c¸c h×nh ¶nh nµo? Em hiÓu ntn vÒ c¸c h×nh ¶nh : “§an lê cµi nan hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t” ? - Häc sinh xem chó thÝch. H: Những hình ảnh đó gợi lên một cuộc sèng ntn ?. GV: Đây là những hình ảnh đẹp : Đan lờ bắt cá, ken v¸ch dùng nhµ cïng víi hoa rõng, trong c©u hát then, các động từ (cài, ken) ngoài nghĩa miêu tả. §an lê cµi nan hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t Rõng cho hoa Con đờng cho những tấm lòng. - Những hình ảnh đẹp, giàu bản s¾c v¨n ho¸ gîi lªn cuéc sèng lao động cần cù và tơi vui của “ngời đồng mình”. Rõng nói quª h¬ng thËt th¬.

(94) méng vµ nghÜa t×nh. Thiªn nhiªn ấy đã che chở, nuôi dỡng con ngời cả về tâm hồn, lối sống.. cßn nãi lªn t×nh c¶m g¾n bã, quÊn quýt trong lao động, làm ăn của đồng bào quê hơng. - Rõng nói quª h¬ng th¬ méng vµ tr÷ t×nh, nghÜa t×nh. Thiªn nhiªn che chë nu«i dìng con ngêi c¶ vÒ tâm hồn và lối sống: Rừng cho hoa, con đờng cho nh÷ng tÊm lßng.. H: Cha cßn nãi víi con vÒ kØ niÖm g× cña cha mÑ ? Chi tiÕt Êy gîi cuéc sèng thÕ nµo ë quª h¬ng ? H: Từ đó, em cảm nhận điều ngời cha muèn nãi víi con lµ g× ? H: V× sao ngêi cha l¹i nãi víi con vÒ nh÷ng điều đó? - D¹y dç con vÒ t×nh c¶m céi nguån. H: Điều đó cho thấy t/cảm của ngời cha đối víi q/h¬ng vµ con m×nh nh thÕ nµo? - Yêu quí, tự hào về quê hơng, gia đình. 4. 5.. Cha mÑ m·i nhí vÒ ngµy cíi Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. - Con ngêi yªu th¬ng nhau trong s¸ng vµ h¹nh phóc. - Con đợc trởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên th¬ méng vµ tÊm lßng nghÜa t×nh cña quª h¬ng.. Cñng cè : 2’ GV: Nhấn mạnh những đơn vị kiến thức cơ bản của tiết học. HD häc sinh häc bµi : 2’ - So¹n phÇn tiÕp theo; häc thuéc lßng bµi th¬. + §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. ---------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 3/3/2013 Ngµy gi¶ng: 7/3: 9A; 8/3: 9B TiÕt 126. Nãi víi con (Y Ph¬ng). I - Môc tiªu : 1. Kiến thức: HS cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yªu quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña d©n téc mình qua lời nói với con của một ngời cha. Bớc đầu hiểu đợc cách diễn tả độc đáo, giÇu h×nh ¶nh cô thÓ, gîi c¶m, gîi nghÜ trong th¬ cña t¸c gi¶ lµ ngêi d©n téc Tµy. 2. Kĩ năng : Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình. Phân tích cách diễn tả độc đáo, giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m cña th¬ ca miÒn nói. 3. Thái độ : HS thêm yêu quí cha mẹ, yêu quên hơng đất nớc. II- Các kĩ năng cơ bản đợc giáo dục trong bài 4. Tự nhận thức đợc cội nguồn sâu sắc của cuộc sống chính là gia đình, quê h¬ng d©n téc. 5. Làm chủ bản thân: đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình cña ngêi cha. 6. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá, bình luận về những lời tâm t của ngời cha, về vẻ đẹp những hình ảnh thơ trong bài. III - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : Tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trß : So¹n bµi. III - Phơng pháp: đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, hoạt động nhóm, kĩ thuật “§¾p b«ng tuyÕt” (phÇn 2) IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ - §äc thuéc lßng bµi th¬ vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Y Ph¬ng? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò Hoạt động Khởi động *Môc tiªu: HS chó ý vµo bµi. TG 1’. Néi dung.

(95) Giờ trớc các em đã đc tìm hiểu 1 phần của VB Nãi víi con, h«m nay c« cïng c¸c em tiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i. 27’ Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu: HS cảm nhận đợc t/cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña d©n téc m×nh qua lêi nãi víi con cña mét ngêi cha. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Gọi học sinh đọc phần 2. H: Em nhận thấy cuộc sống của “ngời đồng m×nh” gîi nh¾c qua chi tiÕt nµo ? - Sống trên đá không chê đá gập ghềnh ... Kh«ng lo cùc nhäc -> Lấy cao, xa, khoảng cách không gian để ®o t©m hån con ngêi. H: Mét kh«ng gian sèng ntn hiÖn lªn tõ chi tiÕt Êy? - Quê hơng còn cực nhọc đói nghèo, nhng con ngêi vÉn g¾n bã chÆt chÏ víi quª h¬ng kh«ng quay lng ph¶n béi. H: Ngời cha nói với con về đức tính cao đẹp gì của ngời “đồng mình”? - HS tr¶ lêi, nx, kl H: V× sao nãi víi con ngêi cha nh¾c tíi ®iÒu nµy ? - §Ó con kh«ng quªn vµ th¬ng quÝ m¶nh đất, con ngời nơi quê hơng gian khổ. GV: Cho học sinh đọc đoạn còn lại: H: Tác giả tiếp tục nói về đức tính của ngời “đồng mình” qua lời thơ nào? H: T/g sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? Qua đó gợi lên đức tính gì của ngời đồng m×nh? H: Cách nói “ngời đồng mình thô sơ da thÞt” em h×nh dung ntn vÒ con ngêi n¬i ®©y ? H: Em c¶m nhËn thÕ nµo vÒ lêi th¬ : Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng, cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc ? (Gi÷ v÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, ý chÝ sèng can trêng)  Nh¾c con kh«ng quªn céi nguån d©n téc. H: Ngời cha nói với con về ngời đồng mình “ch¼ng mÊy ai nhá bÐ vµ kh«ng bao giê nhá bé đợc”. Em hiểu ntn về ý muốn của ngời cha ? - HS tr¶ lêi, n/x, k/luËn. - GV nêu vấn đề HS thảo luận theo kĩ. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån:. 2. Những đức tính của ngời đồng mình và ớc mơ của ngời cha vÒ con. + Ngời đồng mình thơng lắm con ¬i Cao ®o nçi buån Xa nu«i chÝ lín Sống trên đá không chê đá gập ghÒnh Sèng trong thung kh«ng chª thung nghÌo khã ... Kh«ng lo cùc nhäc - “Ngời đồng mình” sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt bền bỉ g¾n bã víi quª h¬ng dÉu cßn cùc nhọc đói nghèo. Từ đó, ngời cha mong con ph¶i cã nghÜa t×nh chung thuû víi quª h¬ng, biÕt chÊp nhËn vµ vît qua gian nan thö th¸ch b»ng ý chÝ, b»ng niÒm tin cña m×nh.. + Sèng nh s«ng nh suèi Lªn th¸c xuèng ghÒnh Kh«ng lo cùc nhäc... - H×nh ¶nh so s¸nh, thµnh ng÷ gîi søc sèng m·nh liÖt kh«ng g× ng¨n c¶n næi. - “Ngời đồng mình” mộc mạc nhng giµu chÝ khÝ, niÒm tin. Hä cã thÓ “th« s¬ da thÞt” nhng kh«ng hÒ nhá bÐ vÒ t©m hån, vÒ ý chÝ vµ mong íc x©y dùng quª hơng bằng sự lao động cần cù, nhÉn n¹i, hä lµm nªn quª h¬ng víi truyÒn thèng, phong tôc tËp quán tốt đẹp. Từ đó, ngời cha mong con biết tự hµo víi truyÒn thèng quª h¬ng, dÆn dß con cÇn tù tin v÷ng bíc trên đờng đời..

(96) thuËt “§¾p b«ng tuyÕt” (5 phót). C§: Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ ×nh c¶m của ngời cha đối với con trong bài thơ? §iÒu lín lao nhÊt mµ ngêi cha muèn truyÒn cho con qua nh÷ng lêi th¬ nµy lµ g×? - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL:. T×nh c¶m yªu th¬ng tr×u mÕn, thiÕt tha vµ niÒm tin tëng cña ngêi cha qua lêi nãi víi con: Yªu th¬ng con tha thiÕt. Nãi cho con nghe, con hiểu về đức tính cao đẹp của “ngời đồng mình”, về v¨n ho¸ d©n téc m×nh, truyÒn cho con niÒm tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ, vÒ truyÒn thèng cao đẹp của quê hơng. ->Mong con tự tin, tiếp nối xứng đáng truyền thống DT, con không “nhỏ bé” khi bớc vào đời.. Hoạt động 5: tổng kết rút ra ghi nhớ. *Mục tiêu: HS khái quát những đặc sắc về nghÖ thuËt vµ néi dung ý nghÜa bµi th¬. 3 *C¸ch tiÕn hµnh: H: NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? - Giäng ®iÖu thñ thØ, t©m t×nh thiÕt tha, tr×u mÕn. - X©y dùng h×nh ¶nh th¬ võa cô thÓ, võa mang t×nh kh¸i qu¸t, méc m¹c mµ vÉn giµu chÊt th¬.. IV/ Ghi nhí (SGK). H: Từ đó, em hiểu thêm gì về cuộc sống của đồng bào các dân tộc miền núi ? - Đầy gian khổ nhng tốt đẹp. - Søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ. - T©m hån g¾n bã víi quª h¬ng, d©n téc. - Giµu c¶m xóc ch©n thËt. - HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 6: HD học sinh luyện tập. *Môc tiªu: HS biÕt viÕt bµi v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ. 5' *C¸ch tiÕn hµnh: - HS nªu yªu cÇu bµi tËp. GV híng dÉn HS vÒ nhµ lµm.. V/ LuyÖn tËp: ViÕt bµi nãi ng¾n vÒ c¶m xóc suy nghÜ cña m×nh khi nghe lêi ngêi cha nãi víi con. - Dµn bµi: MB: Nªu c¶m xóc chung khi nghe lêi dÆn dß t©m t×nh cña cha. TB: - Cảm nhận đợc tình yêu thơng của ngêi cha; tiÕng lßng cha hoµ lÉn trong t/yªu q/h¬ng tha thiÕt, s©u nÆng; - Hiểu đợc niềm mơ ớc của cha về sự trởng thành của con. Để từ đó, biết mình phải sống cho xứng đáng với truyền thống cao đẹp của dân tộc, kh«ng nhá bÐ tríc nh÷ng thö th¸ch của cuộc đời. KB: - Lêi dÆn dß cña cha kh¾c s©u vµo t©m khảm con tình yêu gia đình, yêu quê hơng, nghÜa t×nh thuû chung.... 6. 7.. Cñng cè : 2' GV: Nhấn mạnh những đơn vị kiến thức cơ bản của tiết học. HD häc sinh häc bµi : 2' - Học thuộc lòng bài thơ, học để nắm vững những nội dung kiến thức, lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp SGK-74 - So¹n: NghÜa têng minh vµ hµm ý..

(97) + §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái, xem tríc phÇn bµi tËp. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 8/3/2013 Ngµy gi¶ng: 11/3/2013: 9AB TiÕt 127. NghÜa têng minh vµ hµm ý A - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nắm đợc khái niệm nghĩa tờng minh và hàm ý. 2. KÜ n¨ng : BiÕt c¸ch sö dông hµm ý trong giao tiÕp hµng ngµy vµ trong viÕt v¨n. 3. Thái độ : Học sinh tế nhị trong cách nói hàng ngày. B - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : B¶ng phô 2. Trß : So¹n bµi. C - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: 5' ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ? - HS tr¶ lêi, n/x ->Gv chèt vµ ghi ®iÓm 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động. Trong giao tiếp có cách nói đợc bộc lộ trùc tiÕp néi dung th«ng b¸o, bªn c¹nh đó có những nội dung thông báo lại không đợc diễn đạt trực tiếp. Vậy để hiểu rõ hai cách diễn đạt đó ta cùng t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 2: HD h/thành k/thức mới. 20' I/ Phân biệt nghĩa t/minh và hàm ý: GV: Yêu cầu 1 học sinh đọc bài tập 1. Bµi tËp: SGK (74-75) GV: §äc l¹i. “ Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót !” H: H·y cho biÕt nh÷ng c¸ch hiÓu vÒ Cã nh÷ng c¸ch hiÓu sau: c©u: Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót! ? - ChØ cßn 5p n÷a lµ ph¶i chia tay. (c¸ch - HS nªu c¸ch hiÓu hiÓu mang tÝnh phæ biÕn- ai còng hiÓu) - Gv k/l - Tiếc quá không còn đủ thời gian để đợc trß chuyÖn, t©m t×nh. - ThÕ lµ t«i l¹i thui thñi mét m×nh ! - Gi¸ nhµ ho¹ sÜ vµ c« kÜ s cßn ë l¹i thªm mét thêi gian n÷a th× hay biÕt bao ! - T¹i sao l¹i cø ph¶i chia tay nhau nhØ ? (Nh÷ng c¸ch hiÓu kh«ng mang tÝnh phæ biÕn – kh«ng ph¶i ai còng hiÓu) H: Qua phÇn nhËn xÐt bµi tËp theo em 2. NhËn xÐt hiÓu c¸ch nãi nµo thuéc ng«n ng÷ têng - C¸ch hiÓu mang tÝnh phæ biÕn: NghÜa tminh, c¸ch nãi nµo mang tÝnh hµm ý ? êng minh. - HS tr¶ lêi -> GV chèt - C¸ch hiÓu kh«ng mang tÝnh phæ biÕn: H: C©u: ¤! c« cßn quªn chiÕc mïi soa NghÜa hµm ý. ®©y nµy !  Kh«ng cã hµm ý. 3. Ghi nhí: H: VËy thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý ? - HS tr¶ lêi. GV: Chỉ định 1 em đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu bài 15 tËp 1.. II/ LuyÖn tËp: Bµi tËp sè 1:.

(98) H: §äc ®o¹n trÝch ë môc I vµ cho biÕt c©u nµo cho thÊy ho¹ sÜ còng cha muèn chia tay anh thanh niªn ? TN nµo gióp em nhËn ra ®iÒu Êy ? - HS tr×nh bµy, nx, gv kl H: Tìm những TN miêu tả thái độ của c« g¸i trong c©u cuèi ®o¹n v¨n. T§ Êy giúp em đoán ra điều gì liên quan đến chiÕc mïi soa ? - HS tr¶ lêi, n/x, gv kl * Theo SGV: Qua c¸c h×nh ¶nh nµy, cã thÓ. thấy cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngợng. Cô ngợng vì định kín đáo để khăn lại lµm kØ vËt cho ngêi thanh niªn, thÕ mµ anh l¹i quá thật thà tởng cô bỏ quên, nên gọi cô để tr¶ l¹i. C« ngîng víi anh thanh niªn th× Ýt (v× anh thật thà đến mức vụng về), mà ngợng với nhà ho¹ sÜ giµ tõng tr¶i kia nhiÒu h¬n bëi c¸i sù lúng túng của cô làm sao qua mắt tinh đời cña «ng!. HS đọc và nêu yêu cầu BT. H: T×m hµm ý cña c©u in ®Ëm ? - HS t×m - GV chèt H: T×m c©u chøa hµm ý vµ cho biÕt ND ? - HS tr¶ lêi, nx, gv chèt GV: Cho häc sinh nªu yªu cÇu BT. - Hoạt động nhóm. - Tr×nh bµy, nhËn xÐt, KL.. a. Câu: “Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng dậy”cho thÊy ho¹ sÜ còng cha muèn chia tay anh thanh niªn. Côm tõ “ TÆc lìi” gióp ta biÕt ®iÒu Êy. b. Trong c©u cuèi ®o¹n v¨n, nh÷ng tõ ng÷ miêu tả thái độ của cô gái liên quan đến chiÕc mïi soa lµ: - “Mặt đỏ ửng”: ngợng ngùng, khó nói - “nhận lại chiếc khăn” : 1 hoạt động thay cho lêi “c¶m ¬n” - “Quay véi ®i” : lóng tóng, bèi rèi kh«ng thể thốt lên lời và cũng không đủ cam đảm khéo dài khoảng thời gian đứng rất gần nhau để nhìn… anh thanh niên.. Bµi tËp sè 2: T×m - C©u: “Tuæi giµ cÇn níc chÌ: ë Lµo Cai ®i sím qu¸”: lµ: nhµ ho¹ sÜ giµ cha kÞp uống nớc chè đã phải đi ! Bµi tËp sè 3: T×m - C©u “C¬m chÝn råi” cã chøa hµm ý lµ: “¤ng vµo ¨n c¬m ®i !” Bµi tËp sè 4: Gi¶i thÝch - C©u: “Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…” kh«ng có hàm ý mà chỉ là câu “đánh trống lảng” - Câu: “Tôi thấy ngời ta đồn…” không có hµm ý, mµ chØ lµ c©u nãi bá löng.. 4. Cñng cè : 2' H: ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý ? 5. HD häc sinh häc bµi : 2' - Häc, n¾m v÷ng ND bµi, xem l¹i c¸c BT. - So¹n: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. -----------------------------------------------------Ngµy so¹n: 9/3/2013 Ngµy gi¶ng: 12/3/2013 9AB TiÕt 128. NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh nắm đợc đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 2. Kĩ năng: Nhận diện đợc bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Tạo lập đợc v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - §å dïng : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trß : So¹n bµi theo yªu cÇu. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 1’.

(99) GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña h/s. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò T G 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý theo dâi bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : GV nªu cÇu cña tiÕt häc.. Néi dung. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 30’ I/ Tìm hiểu bài nghị luận về một ®o¹n th¬, bµi th¬: míi. *Mục tiêu : Học sinh nắm đợc đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận 1. Bµi tËp: vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. V¨n b¶n: “Kh¸t väng hoµ nhËp, *C¸ch tiÕn hµnh : dâng hiến cho đời” - Gọi 2 học sinh đọc văn bản. H: Vấn đề nghị luận của văn bản là gì ? - HS th¶o luËn nhãm (3 phót): T×m nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ ? - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GV nhËn xÐt vµ KL.. H: Ngời viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó ? - HS tr¶ lêi.. H: ChØ ra c¸c phÇn MB, TB, KB vµ nhËn xÐt bè côc cña v¨n b¶n ? - MB: Giíi thiÖu bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá. - TB: Trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về ND, NT cña bµi th¬, lµ sù triÓn khai c¸c luËn ®iÓm. - KB: Tæng kÕt, kh¸i qu¸t ho¸ vÒ gi¸ trÞ vµ t¸c dông cña bµi th¬. H: Cách diễn đạt trong từng đoạn của v¨n b¶n cã lµm næi bËt luËn ®iÓm kh«ng? GV: Chèt l¹i phÇn bµi tËp, nhÊn m¹nh. H: Tõ viÖc ph©n tÝch trªn, h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ?. *Ph©n tÝch ng÷ liÖu: a) V§NL: H×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m tha thiÕt cña Thanh H¶i trong bµi Mïa xu©n nho nhá. b) - C¸c luËn ®iÓm: + H/¶ mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tÇng ý nghÜa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu. + H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiên nhiên, đất nớc trong cảm xúc tha thiÕt tr×u mÕn cña nhµ th¬. + H/¶ mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn khát vọng hoà nhập, dâng hiến đợc nèi kÕt tù nhiªn víi h/¶ mïa xu©n thiên nhiên, đất nớc ở trớc. - LuËn cø: §Ó chøng minh cho luËn ®iÓm, ngêi viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, h/ả đặc sắc, đã phân tích giọng điệu tr÷ t×nh, kÕt cÊu cña bµi th¬. c) Bè côc: 3 phÇn. - MB: Từ đầu ... đáng trân trọng - TB: tiÕp... cña mïa xu©n - KB: cßn l¹i -> Bố cục cân đối, hợp lí.. d) Cách diễn đạt: Ngời viết đã trình bầy những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yªu, b»ng t×nh c¶m tha thiÕt, tr×u mÕn. Lêi v¨n to¸t lªn nh÷ng rung động trớc sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà th¬ Thanh H¶i..

(100) H: Nêu yêu cầu đối với bài văn nghị luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? - HS tr¶ lêi. - GVgọi 1 học sinh đọc ghi nhớ.. 2. Ghi nhí (SGK). Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. *Mục tiêu: HS Nhận diện đợc bài văn 10’ II/ Luyện tập: nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. T¹o lập đợc văn bản nghị luận về một đoạn th¬, bµi th¬. - LuËn ®iÓm vÒ: Nh¹c ®iÖu cña bµi *C¸ch tiÕn hµnh: th¬. - Gọi học sinh đọc và nêu yêu cầu BT. - LuËn ®iÓm vÒ: Bøc tranh mïa xu©n H: Nªu thªm c¸c luËn ®iÓm kh¸c ? cña bµi th¬. GV: Gîi ý: - Hoạt động nhóm, trình bày, nhận xét. GV: đọc bài tham khảo (TK-179). 4. 5.. Cñng cè: 1’ GV nhÊn m¹nh ND tiÕt häc. HD häc sinh häc bµi : 1’ N¾m v÷ng phÇn lÝ thuyÕt. So¹n: C¸ch lµm bµi v¨n NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. Ngµy so¹n: 10/3/2013 Ngµy gi¶ng: 13+14+15/3/2013 : 9ab TiÕt 129 +130 C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh đợc ôn tập các kiến thức về văn nghị luận nói chung, nghị luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ nãi riªng. 2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn viÕt bµi v¨n ngÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ theo yªu cÇu nhất định của kiểu bài. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : B¶ng phô 2. Trß : So¹n bµi. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : H: ThÕ nµo lµ NL vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ ? - HS tr×nh bµy - GV chèt vµ ghi ®iÓm 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung Hoạt động 1: Khởi động. GV nªu môc tiªu cña bµi häc. Hoạt động 2: HD học sinh hình thành I/ §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n kiÕn thøc míi. th¬, bµi th¬: 1. Bµi tËp: GV: Gọi 2 học sinh đọc 8 đề SGK 2. NhËn xÐt: a. Cã hai c¸ch cÊu t¹o: H: Các đề bài đợc cấu tạo ntn ? - C¸ch cÊu t¹o kh«ng kÌm theo - HS tr×nh bµy, nx, kl những chỉ định (lệnh) cụ thể đề: 4,.

(101) GV. Về thực chất, hai đề trên đã có những chỉ định ngầm là yêu cầu NL về “H×nh tîng ngêi CS l¸i xe” vµ “Nh÷ng đặc sắc trong bài thơ Viếng lăng Bác”. 7. H: ChØ ra sù gièng vµ kh¸c nhau trong những đề bài trên ? - HS tr×nh bµy, nx - GV chèt. b. So s¸nh: - Gièng nhau: §Òu yªu cÇu ph¶i NL vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬. -Kh¸c nhau: + Tõ “Ph©n tÝch”: Yªu cÇu nghiªng vÒ ph¬ng ph¸p NL. + Tõ “c¶m nhËn” : Yªu cÇu Nl trªn c¬ së c¶m thô cña ngêi viÕt. + Tõ “suy nghÜ”: Yªu cÇu NL nhÊn mạnh tới nhận định, đánh giá của ngêi viÕt. II/ C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: 1. C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: §Ò: P/tÝch t/yªu q/h¬ng trong bµi th¬: “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh. a. Tìm hiểu đề, tìm ý: - Tìm hiểu đề: + V§NL: T×nh yªu quª h¬ng + Ph¬ng ph¸p NL: Ph©n tÝch + T liÖu: VB: “Quª h¬mg” cña TÕ Hanh. Vèn sèng, t liÖu tham kh¶o. - T×m ý: + ND: Nçi nhí quª h¬ng thÓ hiÖn qua c¸c t©m tr¹ng, h×nh ¶nh, mÇu s¾c, mïi vÞ. + NT: C¸ch miªu t¶, chän läc h×nh ¶nh, ng«n ng÷, cÊu tróc, nhÞp ®iÖu, tiÕt tÊu. b. LËp dµn ý: * MB: Giíi thiÖu bµi t¬ Quª h¬ng vµ V§ cÇn NL lµ “T×nh yªu quª h¬ng” trong bµi th¬. * TB: - PT vÒ ND: + C¶nh d©n chµi b¬i thuyÒn ra kh¬i đánh cá. + C¶nh truyÒn c¸ vÒ bÕn. + Nçi nhí lµng quª, biÓn. - PT vÒ NT: + NhÞp th¬ 8 ch÷, nhÞp 3.5, 5/3, vÇn ch©n (s«ng – hång, c¸ - m·, giang – lµng) + CÊu tróc, ng«n tõ, bót ph¸p, h×nh ¶nh. * KB: Bµi th¬ lµ mét khóc ca tr÷ t×nh vÒ t×nh yªu quª h¬ng ch©n thµnh, say đắm; nó có sức lay động tâm hồn ngời đọc để gợi ra sự đồng cảm sâu s¾c. c. ViÕt bµi:. H: Hãy xác định thao tác 1 ? - HS xác định, nx - GV chèt. H: X¸c lËp bè côc tõng phÇn? H: PhÇn më bµi yªu cÇu g× ? - HS thùc hiÖn, nx - GV chèt H: PhÇn TB cÇn NL nh÷ng V§ nµo ? - HS tr×nh bµy, nx - GV chèt. H: Xác định phần KB ? - HS xác định, nx, gv kl. Dựa vào dàn bài đã lập, HS viết thành bµi v¨n hoµn chØnh. Trong qu¸ tr×nh viÕt, HS cÇn chó ý tíi sù liªn kÕt gi÷a c¸c phÇn, chó ý c¸ch dÉn d¾t, chuyÓn tiÕp gi÷a c¸c luËn ®iÓm. HS đọc lại bài để sửa các lỗi diễn đạt, chÝnh t¶ (nÕu cã). - C¸ch cÊu t¹o cã kÌm theo nh÷ng chỉ định cụ thể đề: 1,2,3,5,6,8.

(102) GV: Gọi 1 em đọc bài tập SGK TiÕt 2 H: T×m phÇn TB ? - HS t×m, nx, gv kl. H: ở phần TB ngời viết đã trình bày nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ Quª h¬ng ? - HS tr¶ lêi, nx - GV chèt. H: Những suy nghĩ, ý kiến ấy đợc dẫn dắt, khẳng định bằng cách nào, đợc liên kÕt víi phÇn MB vµ KB ra sao ? - HS tr×nh bµy - GV chèt H: V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dẫn không ? VS ? Từ đó có thể rút ra bµi häc g× qua c¸ch lµm bµi NL v¨n häc nµy ? - HS tr¶ lêi, nx - GV chèt. GV chèt bµi tËp: GV: Gäi 2 em tr×nh bµy ghi nhí. Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. GV: HD bµi tËp SGK cho häc sinh vÒ nhµ lµm… GV: Yªu cÇu HS vÒ nhµ lËp dµn ý. d. §äc vµ söa ch÷a: 2. C¸ch tæ chøc vµ triÓn khai luËn ®iÓm: a. Bµi tËp: b. NhËn xÐt: * PhÇn TB: - “Nhµ th¬... thµnh thùc cña TÕ Hanh. -> Phần này là những nhận xét, đánh giá vÒ thµnh c«ng cña bµi th¬ th«ng qua c¶m nhËn vµ ph©n tÝch cña ngêi viÕt. - Nhận xét, đánh giá của ngời viết trong phÇn “TB” + Nhà thơ đã viết “Quê hơng” bằng tất c¶ t×nh yªu tha thiÕt, trong s¸ng, ®Çy th¬ méng cña m×nh. Cảnh lao động tấp nập và cuộc sống no đủ, bình yên. Vẻ đẹp dụng dị của ngời dân chài giữa mét kh«ng gian biÓn trêi th¬ méng. H/¶, ©m thanh, mµu s¾c ... cña bµi th¬ giµu søc gîi. + Mét t©m hån nh thÕ khi nhí nhung tÊt ch¼ng thÓ nhµn nh¹t, b×nh thêng: Nỗi nhớ quê hơng trong đoạn kết đã đọng thành những kỉ niệm, ám ảnh, vẫy gäi. C©u th¬ cuèi cïng cho ta râ thªm t©m hån tha thiÕt, thµnh thùc cña TÕ Hanh. - Phần TB đợc liên kết với phần MB bằng c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cã t¸c dông cô thÓ ho¸ cho nhËn xÐt kh¸i qu¸t ë phÇn TB, liªn kÕt víi phÇn KB b»ng nh÷ng kÕt luËn mang tÝnh chÊt qui n¹p vÒ gi¸ trÞ vµ søc sèng cña bµi th¬.. * NhËn xÐt: - VB cã tÝnh thuyÕt phôc vµ cã søc hÊp. dÉn v× t¸c gi¶ lËp luËn chÆt chÏ, dÉn chứng xác đáng. Điều đó chứng tỏ ngời viết đã cảm thụ bài thơ khá sâu sắc, tinh tÕ. - Muèn viÕt bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi thơ thì nhất thiết phải đọc, cảm nhận và suy nghÜ vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. C¶m nhËn cµng s©u s¾c th× bµi viÕt cµng cã tính thuyết phục và hấp dẫn ngời đọc .. III/ Ghi nhí:. IV/ LuyÖn tËp: Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi Sang thu cña H÷u ThØnh. 1. C¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c gi¸c quan: - Khøu gi¸c: H¬ng æi - xóc gi¸c: giã se - ThÞ gi¸c: S¬ng ... qua ngâ  Hình tợng mùa thu đợc kết hợp bëi sù tæng hoµ cña c¸c gi¸c quan, võa kh¸i qu¸t, võa cô thÓ vµ giÇu søc gîi 2. C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: - Nh©n ho¸: H¬ng æi – ph¶ S¬ng - chïng ch×nh.

(103) - Miªu t¶: giã se - Tu tõ: H×nh nh 4. Cñng cè: GV nhÊn m¹nh kiÕn thøc c¬ b¶n cña tiÕt häc. 5. HD häc sinh häc bµi: - Häc thuéc lÝ thuyÕt, lµm BT cßn l¹i. - So¹n: M©y vµ sãng. Ngµy so¹n: 10/3/2013 Ngµy gi¶ng: 14/3 9a; 15/3 9b TiÕt 131 M©y vµ sãng (Ta-go) I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử, thấy đợc đặc sắc nghệ thuật trong sáng tạo ý thơ bằng những cuộc đối thoại tởng tợng và xây dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn mang ý nghÜa tîng trng. 2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng đọc và phân tích thơ tự do (thơ văn xuôi), phân tích những hình ảnh tợng trng cho thơ, kết cấu đối thoại trong độc thoại của bài thơ. 3. Thái độ : HS có ý thức hơn trong cách đối xử với ngời nuôi dỡng, sinh thành. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : B¶ng phô, ch©n dung Ta-go. 2. Trß : So¹n bµi. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định 2. KiÓm tra bµi cò : 3' H: §äc thuéc lßng, diÔn c¶m bµi th¬”Nãi víi con”. Ngêi cha, qua viÖc t©m t×nh trß chuyÖn dÆn dß con, muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g× ? - HS tr¶ lêi, n/x - > GV chèt 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trội dung chính TG Néi dung chÝnh 1' Hoạt động 1: Khởi động. ? Bài thơ là tình cảm của ai đối với ai ? GV: Vậy tình cảm của con đối với mẹ ntn ta t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 2: HD đọc- hiểu văn bản. 9' I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch: GV: Đọc với giọng thay đổi và phân biệt ở 1. §äc: mức độ nhất định giữa lời kể của em bé với những lời đối thoại giữa em bé và những ngêi ë trªn m©y… GV: Đọc  gọi học sinh đọc  nhận xét. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a. T¸c gi¶, t¸c phÈm: ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? * T¸c gi¶ : - HS tr¶ lêi - Ta-go (1861 – 1941) lµ nhµ th¬ - GV chèt Ên §é. GV: Ta-go lµ nhµ th¬ gÆp nhiÒu ®iÒu kh«ng may - Sinh ở Can - cút - ta, bang Ben trong cuộc sống gia đình. Trong 6 năm mất 5 ngời th©n : Vî, con g¸i thø hai, con trai ®Çu, cha vµ anh gan. - Ông để lại 1 gia tài văn hoá NT  Cũng là nguyên nhân hớng tới đề tài gia đình.Thơ Ta-go thÓ hiÖn tinh thÇn d©n téc vµ d©n chñ s©u s¾c, đồ sộ. tinh thÇn nh©n v¨n cao c¶, chÊt tr÷ t×nh th¾m thiÕt, triÕt lÝ th©m trÇm.. ? Em hiÓu g× vÒ xuÊt xø t¸c phÈm nµy ? - HS nªu, nx - GV nhÊn m¹nh GV: Nguyªn b¶n ®©y lµ v¨n b¶n th¬ tù do (th¬ v¨n xu«i) kh«ng theo luËt th¬ nµo, kh«ng cã vÇn. Tuy vËy, bµi th¬ vÉn cã ©m ®iÖu nhÞp nhµng (ThÓ hiÖn qua bè côc, cÊu. * T¸c phÈm: ViÕt b»ng tiÕng Ben-gan, in trong tËp Si-su (trÎ th¬) b. Tõ khã:.

(104) t¹o c¸c dßng th¬) ? Theo em, ph¶i ch¨ng bµi th¬ kÓ chuyÖn m©y vµ sãng ? - Mợn chuyện mây và sóng để bộc lộ tình c¶m con ngêi. ? Tình cảm của con ngời ở đây đợc diễn tả trong mèi quan hÖ nµo ? - Con ngêi víi thiªn nhiªn (em bÐ víi m©y sãng) ? Từ đó em hãy xác định phơng thức biểu đạt của văn bản ? - KÕt hîp biÓu c¶m ,tù sù, miªu t¶.  VËy ®©y lµ 1 v¨n b¶n tr÷ t×nh (béc lé c¶m nghÜ bªn trong cña con ngêi) ? VËy theo em nhËn vËt tr÷ t×nh cña bµi th¬ lµ: M©y, sãng, em bÐ hay mÑ ? VS ? - Em bÐ - Em bé biểu lộ tình cảm của mình đối với m©y, sãng vµ mÑ. ? Từ đó em hãy xác định bố cục văn bản ? 3 - 2 phÇn: + Nöa ®Çu bµi th¬: Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ. + Nöa sau bµi th¬: Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ. GV: Các em thấy đối tợng đối thoại và biểu cảm cña em bÐ lµ mÑ, mÆc dï mÑ kh«ng xuÊt hiÖn, kh«ng ph¸t ng«n. Em bÐ thæ lé t×nh c¶m 1 c¸ch tù nhiên, 1 mạch, mặc dù xét về cấu trúc đối xứng (Nh trªn) gi÷a hai phÇn cã thÓ xem ®©y lµ hai lît thoại. Do đó ta có thể quan niệm phần 2 là đợt sãng lßng d©ng lªn lÇn thø hai cña em bÐ chø kh«ng ph¶i phÇn 2 cña bè côc t¸c phÈm.. ? Em thÊy tr×nh tù têng thuËt cña 2 phÇn cã g× gièng nhau ? - ThuËt lêi rñ rª - ThuËt l¹i lêi tõ chèi vµ lÝ do tõ chèi. - Nªu lªn trß ch¬i do em bÐ s¸ng t¹o ra. ? C¸c phÇn cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau (vÒ sè dßng th¬, c¸ch XD h×nh ¶nh, c¸ch tæ chøc khæ th¬) ? Cã t¸c dông g× trong viÖc thể hiện chủ đề của bài thơ ? + Gièng nhau : vÒ sè dßng th¬, cã sù lÆp l¹i mét sè tõ ng÷, c¸ch XD h×nh ¶nh nhng kh«ng hoµn toµn trïng lÆp. + Khác nhau : Lời tâm tình của bé đặt trong 2 t×nh huèng thö th¸ch kh¸c nhau, diÔn t¶ t×nh c¶m d¹t dµo c¶m xóc cña bÐ. => Tạo sự cân đối cho câu văn, sự mới lạ cho h×nh thøc th¬, dÔ thuéc, dÓ nhí, dÔ hiÓu với ngời đọc là trẻ em. GV: Gọi học sinh đọc toàn bộ văn bản. ? Những ngời trên mây, trên sóng đã nói gì 25 víi em bÐ ? - HS nªu, nx - GV chèt ? Mây và sóng đã vẽ ra trớc mắt em bé một thÕ giíi ntn ?. II/ Bè côc: - TL: Th¬ tù do (th¬ v¨n xu«i). - Bµi th¬ lµ lêi cña em bÐ nãi víi mÑ nh lêi thñ thØ t©m t×nh.. - Lời đó gồm 2 phần : + Lêi trß chuyÖn cña em bÐ víi mÑ vÒ m©y. + Lêi trß chuyÖn cña em bÐ víi mÑ vÒ sãng.. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y trªn sãng: (10') +“Bän tí ch¬i tõ khi thøc dËy… chiÒu tµ. Bän tí ch¬i víi b×nh minh vµng, bän tí ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c” + “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoµng h«n. Bän tí ngao du n¬i nµy n¬i.

(105) - HS tr×nh bµy - GV chèt ? Sau khi đã vẽ ra một thế giới hấp dẫn trớc m¾t em bÐ th× m©y vµ sãng tiÕp tôc lµm g× ? - Hớng dẫn cách đến với họ. ? Em có đánh giá gì về cách hớng dẫn đó? GV: Thiªn nhiªn rùc rì, bÝ Èn, bao nhiªu ®iÒu míi l¹ hÊp dÉn tuæi th¬. Dêng nh khã cã thÓ tõ chèi… ? Theo em, em bÐ cã muèn ®i víi m©y vµ sãng kh«ng ? T¹i sao ? + Có, bằng chứng là bé đã hỏi “Nhng làm thế nào mà mình lên / ra ngoài đó đợc ?” ? LÝ do nµo khiÕn em bÐ tõ chèi lêi mêi gäi? - HS tr¶ lêi, nx - GV chèt.. nọ mà không biết từng đến nơi nao ?” - Những ngời trên mây, trên sóng đã vẽ ra mét thÕ giíi hÊp dÉn, gi÷a vò trô rùc rì s¾c mÇu víi b×nh minh vµng, vÇng tr¨ng b¹c, víi tiÕng ca du d¬ng, bÊt tËn và đợc đi khắp nơi này nơi nọ.. + Cách đến: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đa tay lên trời… đợc nhấc bổng lªn tËn tÇng m©y” “ Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại,… đợc làn sóng n©ng ®i” - C¸ch hoµ nhËp thó vÞ, hÊp dÉn. - KÓ, biÓu c¶m, NT Èn dô  Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi trªn sãng, trªn m©y chÝnh lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu k×.. ? Trong lời từ chối của bé có gì đáng chú ý vÒ thµnh phÇn ? +Nöa ®Çu lµ c©u nªu mét sù thËt, mét t×nh thế, cũng là lí do để từ chối : mẹ mình đang đợi ở nhà, buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà. Nửa thứ 2 là câu hỏi tu từ để khẳng định lí do chính đáng, chắc chắn để bé kiên quyÕt tõ chèi nh÷ng lêi rñ rª, mêi gäi hÊp dÉn. ? Từ đó, em hiểu tình cảm của bé đối với mÑ nh thÕ nµo ?. 2. Lêi tõ chèi cña bÐ: 6' + “Mẹ mình đang đợi ở nhà” “Làm sao có thể rời mẹ mà đi đợc” + “Buæi chiÒu mÑ muèn m×nh ë nhµ, lµm sao cã thÓ rêi mÑ mµ ®i đợc” - §èi tho¹i, søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö.. - Lêi tõ chèi víi lÝ do thËt dÔ th¬ng khiÕn những ngời sống trên mây , trong sóng đều mØm cêi. Lßng mÑ yªu con vµ con yªu mÑ đều da diết biết chừng nào. Tình cảm 2 chiều nên càng tha thiết , cảm động.. - BÐ tá ra ngoan, hiÕu th¶o. T×nh yêu mẹ đã chiến thắng lời mời gäi cña thÕ giíi diÖu k×. Tinh thần nhân văn đã thể hiện ở sự vơn lên ham muốn ấy. Đó là sức m¹nh cña t×nh mÉu tö.. ? Em bé đã tởng tợng ra trò chơi khác ntn? - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt ->GV chèt GV: Sù hoµ hîp truyÖt diÖu gi÷a em bÐ vµ thiªn. 3. Trß ch¬i cña em bÐ: 9' + Con lµ m©y vµ mÑ lµ tr¨ng Hai bµn tay con «m lÊy mÑ, vµ m¸i nhµ ta sÏ lµ bÇu trêi xanh th¼m. + Con lµ sãng vµ mÑ sÏ lµ bÕn bê k× l¹ Con l¨n, l¨n, l¨n m·i råi sÏ cêi vang vì tan vµo lßng mÑ.. nhiªn trong cuéc vui ch¬i Êm ¸p cña t×nh mÉu tö. Em biÕn thµnh m©y råi thµnh sãng, cßn mÑ thµnh trăng và bến bờ kì lạ rộng mở để con đợc “lăn, lăn, l¨n m·i” vµo lßng.. ? Theo em , t¹i sao bÐ l¹i cho r»ng trß ch¬i cña bÐ thó vÞ h¬n? + V× nã cã sù hoµ hîp tuyÖt diÖu gi÷a t×nh yªu TN. vµ t×nh mÑ con b»ng c¸ch chÝnh bÐ lµm m©y lµm sãng cßn sãng thµnh vÇng tr¨ng b¹c vµ bÕn bê k× l¹. N¬i ch¬i kh«ng ph¶i m·i tËn chèn xa vêi mµ chính dới mái nhà thân yêu của 2 mẹ con. Chơi đùa víi vÇng tr¨ng lµ «m mÆt mÑ , «m lÊy mÑ, n« giìn víi bÕn bê k× l¹.. ? Trong các đoạn thơ trên, tác giả đã sáng t¹o nh thÕ nµo vÒ nghÖ thuËt ? ? Bé từ chối trò chơi hấp dẫn để ở nhà cùng mÑ. Hµm ý cña sù lùa chän nµy lµ g×?. - Tác giả đã SD ngôn ngữ đối thoại và độc thoại , các hình ảnh đợc XD bằng trí tởng tợng bay.

(106) ? C¶m nhËn cña em vÒ c¸i hay cña c©u th¬ “Con l¨n, l¨n, l¨n m·i råi sÏ c êi vang vì tan vµo lßng mÑ” ? + §éng tõ, ®iÖp tõ, hµm ý… - H×nh ¶nh thiªn nhiªn th¬ méng qua trÝ tëng tîng cña em bÐ cµng trë lªn lung linh gợi nhiều liên tởng về những chú tiên đồng, nh÷ng «ng tiªn trªn trêi xanh, nh÷ng nµng tiªn c¸ díi biÓn c¶. ? VËy, em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c gi¶ ? T¸c dông cña c¸ch viÕt Êy ? - HS tr×nh bµy, nx, gv kl - Với NT dùng từ ngữ đặc sắc( động từ, điệp từ và. c¸ch nãi hµm ý, c©u th¬ kh«ng chØ t¶ c¸ch choi trong trß ch¬i s¸ng t¹o cña bÐ mµ cßn thÓ hiÖn niÒm h¹nh phuc v« biªn , trµn ngËp cña con, cña sù hoµ hîp th¬ng yªu gi÷a 2 mÑ con, gi÷a TN vò trô vµ cuéc sèng con ngêi nhng c©u th¬ cßn mang chiÒu s©u kh¸i qu¸t triÕt lÝ vÒ t×nh yªu mÑ con, h¹nh phóc cña t×nh mÑ con thËt gÇn gòi, gi¶n dÞ nhng còng v« cïng lín lao, thiªng liªng vµ vÜnh h»ng nh vũ trụ , nh TN và kì diệu thay, điều đó do chính bÐ t¹o ra. - Cũng với hình ảnh này, Nguyên Hồng đã diễn tả thật xúc động cái cảm giác hạnh phúc đến ngất gây cña bÐ Hång khi ë “Trong lßng mÑ”: “BÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mÑ, ¸p mÆt vµo bÇu s÷a nóng của mẹ, để bàn tay mẹ vuốt ve từ trán xuống c»m vµ g·i r«m ë sèng lng cho, míi thÊy ngêi mÑ cã mét sù em dÞu v« cïng”. bæng, SD phÐp lÆp biÕn ho¸, ph¸t triÓn. - Bé yêu mẹ, yêu gia đình. Mẹ là nguån vui lín nhÊt cña bÐ.. - H/¶ thiªn nhiªn mang ý nghÜa tîng trng (m©y, sãng biÓu tîng vÒ con, tr¨ng vµ bÕn bê tîng trng cho tÊm lßng dÞu hiÒn, bao la cña mÑ) Cách SD động từ, điệp từ, hàm ý gîi t×nh mÉu tö thiªng liªng, bÊt diÖt.. - Cho học sinh đọc lại câu thơ cuối. Vµ kh«ng ai trªn thÕ gian nµy biÕt mÑ con ta ®ang ë chèn nµo ? - C©u th¬ cuèi võa lµ lêi kÕt cho 2 phÇn, võa lµ lêi kÕt cho c¶ bµi th¬: T×nh mÉu tö ë kh¾p n¬i, thiªng liªng, bÊt diÖt. - Th¬ Ta-ga thêng ®Ëm ý nghÜa triÕt lÝ: HP kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× xa x«i, bÝ Èn do ai ban cho, mµ ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi t¹o ra. Nhà thơ đã hoá thân vào em bé để ngợi ca tình mÉu tö.. Hoạt động 3: HD tổng kết- ghi nhớ. GV: Yªu cÇu HS nªu NT vµ ND chÝnh toµn bµi. - Gäi 1 em tr×nh bµy ghi nhí.. - Nhà thơ đã hoá thân vào em bé để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liªng, bÊt diÖt.. IV/ Ghi nhí: sgk- Tr.89.. 4. Củng cố: 2' GV phát phiếu giao việc, cho học sinh hoạt động nhóm 4 phút. Bµi tËp: 1. Đáp án nào sau đây thể hiện đúng nhất ND cảm xúc của bài thơ ? A . Tình yêu tha thiết, sâu nặng của đứa con đối với mẹ. B . Ngîi ca t×nh mÉu tö thiªng liªng, bÊt diÖt. C . Tấm lòng yêu thơng, của tác giả đối với trẻ thơ. D . C¶ ba ý trªn (§) 2. ý kiến nào sau đây nói đúng và đủ nhất về đặc sắc NT của bài thơ ? A . Là thơ văn xuôi, trong đó lời kể có xen đối thoại, dùng phép lặp, nhng lại có sù biÕn ho¸ vµ ph¸t triÎn. B . Dïng biÖn ph¸p lÆp l¹i nhng cã sù biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn, XD nh÷ng h×nh ¶nh tõ ng÷ giµu ý nghÜa tîng trng..

(107) C . Là thơ văn xuôi, trong đó lời kể có xen đối thoại, dùng phép lặp lại nhng có sù biÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn, XD h×nh ¶nh tõ ng÷ giÇu ý nghÜa tîng trng. 5. HD häc sinh häc bµi: 1' - Häc thuéc néi dung bµi. - So¹n: ¤n tËp th¬ -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 15/3/2013 Ngµy gi¶ng: 18/3/2013: 9AB TiÕt 132. ¤n tËp vÒ th¬ I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Hệ thống hoá kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ VN hiện đại đã häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9. Bíc ®Çu h×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ thµnh tùu và đặc điểm của thơ hiện đại VN. 2. KÜ n¨ng : Tæng hîp hÖ thèng ho¸, c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : m¸y chiÕu 2. Trß : So¹n bµi theo yªu cÇu III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 1’ GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Nªu môc tiªu cña bµi häc. Hoạt động 2: HD học sinh ôn tập. *Môc tiªu : HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ bản về các tác phẩm thơ VN hiện đại đã học trong chơng trình Ngữ Văn lớp 9. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV yªu cÇu HS kÓ tªn c¸c t¸c phÈm thơ hiện đại đã học trong chơng trình. - HS kÓ tªn, GVKL chiÕu b¶ng phô (slide 1) - GV chia líp thµnh 3 nhãm ho¹t động (5'), GV phát phiếu học tập: Em h·y ®iÒn c¸c th«ng tin cßn thiÕu vµ s¾p xÕp l¹i c¸c phÇn “ Tãm t¾t néi dung vµ nghÖ thuËt” cho phï hîp víi c¸c bµi th¬ díi ®©y? (slide 2,3,4) - C¸c nhãm th¶o luËn vµ b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL b¶ng phô (slide 5, 6, 7, 8, 9, 10) H: Em h·y ghi l¹i tªn c¸c bµi th¬ theo tõng giai ®o¹n s¸ng t¸c? - HS tr¶ lêi. GVKL (slide 11). 15. I. LËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c phÈm thơ hiện đại VN đã học lớp 9:. 23. II. Đặc điểm của thơ hiện đại VN tõ sau n¨m 1945. 1. C¸c giai ®o¹n s¸ng t¸c - Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1945 -1954) - Giai ®o¹n hoµ b×nh ë miÒn B¾c sau cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1954 - 1964).

(108) - Giai ®o¹n k/c chèng MÜ (1954 -1975). - Giai ®o¹n tõ sau 1975. 2. Gi¸ trÞ néi dung - Cuộc sống của đất nớc và con ngời: + Trong hai cuéc k/c chèng Ph¸p vµ chèng MÜ: nhiÒu gian khæ, hi sinh nhng rÊt anh dòng kiªn cêng. + Trong công cuộc lao động, xây dựng đất nớc: cần cù, hứng khởi say mê lao động sáng tạo. - T tëng t×nh c¶m cña con ngêi: T×nh c¶m yªu níc, t×nh quª h¬ng than thiết ; tình đồng chí, sự gắn bó với c¸ch m¹ng, lßng kÝnh yªu B¸c Hå; nh÷ng t×nh c¶m gÇn gòi, bÒn chÆt, thiªng liªng cña con ngêi (t×nh mÑ con, t×nh bµ ch¸u).. H: Các tác phẩm thơ đã thể hiện nh thế nào về cuộc sống của đất nớc và t tëng, t×nh c¶m cña con ngêi? - HS tr¶ lêi. GVKL (slide 12) -> Các tác phẩm thơ trên đã thể hiện cuộc sống của đất nớc và t tởng tình c¶m cña con ngêi VN suèt mét thêi k× lÞch sö tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 qua nhiÒu giai ®o¹n vµ trªn nhiÒu b×nh diÖn. - GV khái quát chủ đề và đề tài (slide 13, 14) 4. 5.. Cñng cè: 2’ GV chèt ND kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. HD häc sinh häc bµi: 2’ - Tự ôn tập ở nhà để nắm vững kiến thức; saonj phần tiếp theo, giờ sau học. ----------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 16/3/2013 Ngµy gi¶ng: 19/3/2013: 9AB TiÕt 133. ¤n tËp vÒ th¬ I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : Hệ thống hoá kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ VN hiện đại đã häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9. Bíc ®Çu h×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ thµnh tùu và đặc điểm của thơ hiện đại VN. 2. KÜ n¨ng : Tæng hîp hÖ thèng ho¸, c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : m¸y chiÕu 2. Trß : So¹n bµi theo yªu cÇu III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 4’ ? Các tác phẩm thơhiện đại trong chơng trình lớp 9 đã thể hiện nh thế nào về cuộc sống của đất nớc và t tởng, tình cảm của con ngời? TL: Các tác phẩm thơ trên đã thể hiện cuộc sống của đất nớc và t tởng tình cảm của con ngêi VN suèt mét thêi k× lÞch sö tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 qua nhiÒu giai ®o¹n vµ trªn nhiÒu b×nh diÖn.... 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Nªu môc tiªu cña bµi häc. Hoạt động 2: HD học sinh ôn tập. *Môc tiªu : HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬. 20'. Néi dung. 3. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt.

(109) bản về các tác phẩm thơ VN hiện đại đã học trong chơng trình Ngữ Văn lớp 9. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV khái quát chủ đề và đề tài (slide 13, 14) - GV nêu vấn đề HS thảo luận nhóm theo kÜ thuËt “§¾p b«ng tuyÕt” (5phót).. - ThÓ lo¹i: th¬ tr÷ t×nh - Phơng thức biểu đạt chủ yếu: biểu c¶m - Ng«n ng÷: trong s¸ng, gi¶n dÞ - Bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh: t¶ thùc, l·ng m¹n, liªn tëng, tëng tîng, so sánh mới mẻ độc đáo, hình ảnh thơ đặc sắc gây ấn tợng.. H: NhËn xÐt vÒ nh÷ng ®iÓm chung vµ ®iÓm riªng trong néi dung vµ c¸ch biÓu hiÖn t×nh mÑ con trong c¸c bµi th¬: Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ, Con cß, M©y vµ Sãng. - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL (slide 15) - GV híng dÉn HS thùc hiÖn c©u hái 4 trong SGK t¬ng tù nh c©u hái 3. (slide 16) H: NhËn xÐt bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh trong c¸c bµi: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận), ánh tr¨ng (NguyÔn Duy), Mïa xu©n nho nhá (Thanh H¶i), Con cß (ChÕ Lan Viªn). - HS nhËn xÐt, GVKL (slide 17, 18). - GV nªu bµi tËp (slide 19) - HS lµm bµi tËp. GV nhËn xÐt.. 15’. III. LuyÖn tËp. 4.. Cñng cè: 2’ GV chèt ND kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. 5. HD häc sinh häc bµi: 2’ - Tự ôn tập ở nhà để nắm vững kiến thức. - So¹n bµi: NghÜa têng minh vµ hµm ý (tiÕp) + §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái, xem tríc phÇn bµi tËp. ----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 17/3/2013 Ngµy gi¶ng:20/3/2013: 9AB TiÕt 134 NghÜa têng minh vµ hµm ý (TiÕp) A - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Cñng cè kh¸i niÖm vÒ nghÜa têng minh vµ hµm ý. 2. KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng sö dông vµ gi¶i m· hµm ý trong giao tiÕp. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức trong việc sử dụng hàm ý để giao tiếp. B - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : B¶ng phô 2. Trß : So¹n bµi. C - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 4' H: ThÕ nµo lµ têng minh vµ hµm ý ? Cho VD ? - HS tr×nh bµy, n/x, g/v ghi ®iÓm 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : ND hoạt động của thầy và trò. TG. Néi dung.

(110) Hoạt động 1: Khởi động. GV: §a ra VD (B¶ng phô). 1. Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp doạ đánh, nã ph¶i gäi nhng l¹i nãi træng: - V« ¨n c¬m ! Anh S¸u vÉn ngåi im, gi¶ vê kh«ng nghe, chờ nó gọi “Ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng vong bÕp nãi väng ra: - C¬m chÝn råi ! Anh còng kh«ng quay l¹i. H: T×m c©u chøa hµm ý ? - C¬m chÝn råi. GV: Trong hai c©u Thu nãi víi ba, c©u “C¬m chín rồi” là chứa hàm ý. Hàm ý đó chính là ND đã đợc đa ra trong lời nói ban đầu của nó: Mêi anh S¸u vµo ¨n c¬m. Con bÐ ph¶i dïng mét c©u cã hµm ý v× nãi trèng kh«ng th× anh S¸u sÏ gi¶ vê kh«ng hiÓu, cßn nã th× kh«ng muèn gäi anh S¸u lµ ba. VËy, c¸ch SD hµm ý ra sao…. Hoạt động 2: hình thành kiến thức 18 míi. GV: học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tËp. H: Nªu hµm ý cña c©u in ®Ëm. VS chÞ DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng víi con mµ ph¶i dïng hµm ý ? - HS nªu, nx - GV chèt. I/ §iÒu kiÖn sö dông hµm ý ? 1. Bµi tËp: - Câu 1: “ con chỉ đợc ăn ở nhà bữa này nữa. H: Qua BT trªn em thÊy c¸ch nãi cña ngêi mÑ thÕ nµo vµ c¸i TÝ cÇn ph¶i cã n¨ng lùc ra sao ? - HS tr¶ lêi, n/x, gv k/l H: Vậy, theo em để SD hàm ý cần có nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo ? - HS tr¶ lêi. GV: Gọi học sinh đọc ghi nhớ. GV: §a ra BT nhanh: Anh chồng đi chăn một đàn bò 10 con… chÞ vî cêi: Tëng g× ? Thõa mét con th× cã. - C©u nãi cã hµm ý: Tëng g× ? Thõa mét con th× cã.  §å ngu nh bß, mét con đang cỡi sao không đếm..  Ngêi mÑ cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u 1. §ßi hái c¸i tý ph¶i cã n¨ng lùc pháng ®o¸n hµm ý cña mÑ.. Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu BT. - H§ nhãm . (Mçi nhãm 1 phÇn) - Tr×nh bµy, nhËn xÐt, KL.. th«i” cã hµm ý lµ : sau b÷a ¨n nµy con kh«ng còn đợc ở nhà với thầy mẹ và các em nữa. “Mẹ d· b¸n con.” ®©y lµ ®iÒu ®au lßng nªn chÞ dËu tr¸nh nãi th¼ng ra. - C©u 2: “con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ th«n §oµi” có hàm ý là mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị th«n §oµi . Hµm ý nµy râ h¬n v× c¸i tý kh«ng hiểu đợc hàm ý của câu 1. Sự “giãy nảy” và câu nãi trong tiÕng khãc cña c¸i tý “U b¸n con thËt đấy ” cho thấy tý đã hiểu ý mẹ. 2.Ghi nhí:. 17. II/ LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: NhËn xÐt a. Nhận xét câu: Chè đã ngấm rồi đấy. - Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi nghe lµ «ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i. - Hµm ý: Mêi b¸c vµ c« vµo trong nµy uèng níc. - Hai ngời nghe đều hiểu hàm ý đó, chi tiết chứng tỏ sự hiểu hàm ý đó là: “Ông theo liền anh thanh niªn vµo trong nhµ - ngåi xuèng ghÕ.” b. NhËn xÐt c©u: Chóng t«i cÇn ph¶i b¸n c¸c thứ này đi để… - Ngêi nãi lµ anh TÊn, ngêi nghe lµ chÞ hµng ®Ëu. - Hàm ý: Chúng tôi không thể cho đợc..

(111) - Ngời nghe hiểu đợc hàm ý đó, điều đó thể hiÖn ë c©u nãi cuèi cïng: “ThËt lµ cµng giÇu cã càng không dám rời một đồng xu !.... c. - Ngêi nãi lµ Thuý KiÒu, ngpêi nghe lµ Ho¹n Th. - Hµm ý c©u 1: QuyÒn quý cao sang nh tiÓu th mµ còng cã lóc ph¶i cói ®Çu lµm téi nhËn nh thÕ nµy ? - Hµm ý c©u 2: TiÓu th kh«ng nªn ng¹c nhiªn vÒ sù trõng ph¹t nµy. - Hoạn Th hiểu các hàm ý này nên đã “Hồn lạc ph¸ch xiªu” vµ “KhÊu ®Çu díi tríng liÖu ®iÒu kªu ca”.. GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu BT 2. H: NhËn xÐt c©u: C¬m s«i råi, nh·o b©y giê… ? - HS nªu nhËn xÐt, gv chèt. GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu BT3. H: §iÒn vµo lît lêi cña B trong ®o¹n tho¹i sau 1 c©u cã hµm ý tõ chèi ? - HS ®iÒn tõ - Gv chèt GV: Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu BT4. H: T×m hµm ý cña Lç TÊn qua viÖc «ng “hi vọng” với “Con đờng” ? - HS trả lời đáp án của mình - GV kl. 4. 5.. 2. Bµi tËp 2: NhËn xÐt. - Hàm ý: Chắt giùm nó để cơm khỏi nhão. - Ngời nói dùng hàm ý vì trớc đó đã nói thẳng: “Chắt nớc giùm cái” nhng không đợc đáp ứng. - Phải dùng hàm ý ví cha thể đổi cách xng hô mà thời gian thì gấp quá rồi, nếu để chậm cơm sÏ nh·o. - ViÖc sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng v× ngêi nghe lµ anh S¸u “vÉn ngåi im”. NghÜa lµ anh Sáu không cộng tác đối thoại (Giả vờ nh không nghe thÊy). 3. Bµi tËp 3: §iÒn tõ. A : Mai vÒ quª víi m×nh ®i ! B : Rất tiếc, mình đã nhận lời Hoa rồi! A : §µnh vËy. B : Mình còn phải giải hết bài tập để ngµy kia nép vë cho thÇy gi¸o. 4. Bµi tËp 4: T×m Th«ng qua sù so s¸nh, chóng ta cã thÓ hiểu đợc hàm ý của tác giả là “Tuy hi väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h, nhng nÕu cè g¾ng vµ kiªn tr× thùc hiÖn th× vÉn cã thÓ thµnh c«ng.. Cñng cè: 2' - §iÒu kiÖn nµo ta nªn SD hµm ý ? HD häc sinh häc bµi:2' - Häc lÝ thuyÕt vµ xem l¹i c¸ch lµm c¸c BT. - So¹n: ¤n tËp phÇn v¨n, chuÈn bÞ kiÓm tra. --------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 17/3/2013 Ngµy thùc hiÖn: 20/3: 9A; 22/3:9B. TiÕt 135. KiÓm tra v¨n (phÇn th¬) I - Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - HS ôn tập, củng cố kiến thức về thơ hiện đại đã học từ sau Cách mạng tháng Tám đến sau năm 1975. - Qua bài kiểm tra, GV đánh giá đợc kết quả học tập của h/s về tri thức, kĩ năng, thái độ để định hớng giúp h/s khắc phục những điểm còn yếu. 2. KÜ n¨ng : RÌn c¸c kÜ n¨ng tù lµm bµi kiÓm tra trªn líp. 3. Thái độ : Häc sinh cã ý thøc tù lËp trong thi cö..

(112) II- H×nh thøc kiÓm tra: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tù luËn III. ThiÕt lËp ma trËn Cấp độ. NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. VËn dông. Tên chủ đề (Néi dung, Ch¬ng...). TNKQ. TL. TNKQ. Chủ đề : Th¬ hiÖn đại Việt Nam sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. NhËn biÕt, nhí t/tin c¸c bài th¬ Mïa xu©n nho nhá, ViÕng l¨ng B¸c, con cò, Tiểu đội ko kÝnh, đồng chí.. Sè c©u Sè ®iÓm % Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm TØ lÖ %. Céng TL. TN KQ. TL. Con cß, c¸c phÐp tu tu. HiÓu nhan đề và nắm đợc chủ đề bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá. ChÐp chÝnh x¸c vµ b×nh đợc khổ thơ thø 2 trong bµi ViÕng l¨ng B¸c.. 1 2,5 25% 4. 1 5,5 55%. 2. 1( 4 ý) 1,0 10 % 1. 1,0. 3,5. 5,5. 10. 5,5. 10. 10%. 35 %. 55%. 100%. 55%. 100%. 1( 4 ý) 1,0 10% 1. IV. X©y dùng c©u hái theo ma trËn PhÇn I : Tr¾c nghiÖm (2 ®iÓm) Câu 1 (1,0 điểm) : Hãy lựa chọn đáp án đúng trong các câu sau 1. Bài thơ nào đợc nhà thơ sáng tác trong một hoàn cảnh rất đặc biệt? A. Mïa xu©n nho nhá. C. ViÕng l¨ng B¸c B. Con cß. D. Nãi víi con 2. H×nh ¶nh “con cß” trong bµi th¬ “Con cß” cña ChÕ Lan Viªn cã ý nghÜa biÓu t îng g×? A. BiÓu tîng cho cuéc sèng khã nhäc tríc kia. B. BiÓu tîng cho cuéc sèng vÊt v¶ h«m nay. C. BiÓu tîng cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam. D. BiÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ vµ lêi ru. 3. Phép tu từ nào đợc sử dụng trong câu thơ: “Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi” A. Èn dô C. Nh©n ho¸ B. So s¸nh D. Ho¸n dô 4. NghÖ thuËt næi bËt trong bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c” cña ViÔn Ph¬ng lµ g×? A. Nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm. B. Ng«n ng÷ b×nh dÞ, giµu c¶m xóc. C. Giäng ®iÖu trang träng, thµnh kÝnh. D. Cả ba đáp án trên. C©u 2 (1,0 ®iÓm): Nèi cét A (tªn t¸c phÈm) víi cét B (giai ®o¹n s¸ng t¸c) cho chÝnh x¸c. A (tªn t¸c phÈm) 1. §ång chÝ 2. Mïa xu©n nho nhá 3. Con cß 4. Bài thơ về tiểu đội xe không kÝnh. Nèi. B (giai ®o¹n s¸ng t¸c) a. Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1945 - 1954) b. Giai ®o¹n hoµ b×nh ë miÒn B¾c sau kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1954 - 1964) c. Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng MÜ (1964 - 1975) d. Giai ®o¹n tõ sau 1975. 4 10 100%.

(113) 5. ViÕng l¨ng B¸c PhÇn II: Tù luËn (8,0 ®iÓm) Câu 1(2,5 điểm): Em hiểu nh thế nào về nhan đề bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải? Hãy nêu chủ đề của bài thơ. C©u 2 (5,5 ®iÓm): ChÐp chÝnh x¸c khæ th¬ thø hai trong bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c của Viễn Phơng và viết đoạn văn bình khổ thơ đó. §¸p ¸n I/ Tr¾c nghiÖm: 2 ®iÓm C©u 1: (1 ®iÓm) Câu 2: 1D, 2A, 3D, 4D : (1 điểm - mỗi câu đúng đợc 0,25 điểm). II/ Tù luËn: 8 ®iÓm Câu 1: Yêu cầu HS trình bày hiểu biết về nhan đề bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Nêu đợc chủ đề bài thơ. C©u 2: 1. VÒ h×nh thøc: - ViÕt thµnh tiÓu v¨n b¶n . - NghÞ luËn vÒ c©u th¬ - D¹ng ph©n tÝch -> xuÊt ph¸t tõ chi tiÕt, h×nh ¶nh - Biết dùng từ, đặt câu, dựng đoạn. 2. VÒ néi dung: - Hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi. Câu thơ trên mang một hình ảnh thực, câu thơ dới là một hình ảnh ẩn dụ vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ (nh mặt trời) vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác….. * Cñng cè : 1’ GV thu bµi vµ nhËn xÐt giê lµm bµi. * Híng dÉn häc bµi: 1’ - Ôn tập kiến thức thơ, truyện hiện đại - So¹n bµi : Cè h¬ng (§äc, tr¶ lêi c©u hái sgk; su tÇm tµi liÖu vÒ t/g, t/p) Ngµy so¹n : 18/3/2013 Ngµy thùc hiÖn : 21/3: 9A; 22/3: 9B. TiÕt 136: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 (viÕt ë nhµ). A - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Häc sinh nhËn ra nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy trong bµi viÕt cña m×nh. 2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng söa ch÷a lçi. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức tự sửa chữa nhợc điểm của mình và của bạn. B - ChuÈn bÞ : 1. ThÇy : ChÊm, ch÷a bµi tØ mØ. 2. Trß : NhËn ra nh÷ng tån t¹i cña m×nh vµ cã híng söa ch÷a. C - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : Sĩ số : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : ND hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. GV: Nªu môc tiªu cña tiÕt häc Hoạt động 2: Nêu đề, tìm hiểu đề và tìm I/ Tìm hiểu đề: ý.. Néi dung.

(114) GV: Yêu cầu học sinh nêu lại đề bài. H: Xác định bớc tìm hiểu đề ? - HS xác định - GV chèt. - KiÓu bµi: NL vÒ t¸c phÈm truyÖn. - ND: Th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi cò qua nh©n vËt Vò N¬ng. - HT: Suy nghÜ (XÊt ph¸t tõ sù c¶m nhËn, hiểu để nhận xét, đánh giá) - Ph¹m vi: TP truyÖn “Ngêi con g¸i Nam X¬ng, mét sè t¸c phÈm kh¸c nh TruyÖn KiÒu…” H: Nªu bè côa bµi v¨n NL ? (3 phÇn) II/ Dµn ý: H: Xác định phần mở bài ? 1. MB: Giới thiệu vấn đề nghị luận. - HS tr¶ lêi Th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi cò - GV chèt qua nh©n vËt Vò N¬ng. H: PhÇn th©n bµi cÇn cã nh÷ng ý lín 2. TB: nµo ? - XHPK xa tån t¹i 1 C§ phô quyÒn (DC- HS tr¶ lêi PT) - GV chèt - XH xa tíc ®o¹t quyÒn tù do cña ngêi phô n÷ b»ng mét thø luËt “Tam tßng” (DC – PT) - Ngời phụ nữ không thể định đoạt đợc h¹nh phóc cña m×nh. (DC – PT) H: X©y dùng phÇn kÕt bµi ? 3. KÕt bµi: - HS tr¶ lêi Tæng kÕt – nªu ý nghÜa – bµi häc. - GV chèt Hoạt động 3: Nhận xét về kết quả làm III/ Nhận xét: bµi cña häc sinh. 1. ¦u ®iÓm: GV: NhËn xÐt u ®iÓm: - Mét sè bµi viÕt cã bè côc ba phÇn râ ràng, hợp lí, cân đối. - §· biÕt c¸ch x©y dùng ®o¹n v¨n, biÕt liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n, c¸c phÇn. - Diễn đạt tơng đối tốt, chuẩn về chính t¶, ng÷ ph¸p 9A: Phîng, V©n; 9B: Chi, Thñy, Hoa. GV: NhËn xÐt mét sè nhîc ®iÓm: 2. Nhîc ®iÓm: - Mét sè em cha biÕt x©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm trong phÇn th©n bµi. - Cha biÕt liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n, c¸c c©u víi nhau. - NhiÒu bµi viÕt cßn qu¸ s¬ sµi. 9A: LËp. ChÝn, Vò...; 9B: Th¾ng, Huy, Hoµng Anh... III/ Ch÷a lçi: Hoạt động 4: HD chữa lỗi GV: Cho học sinh hoạt động nhóm , trao đổi và tự sửa những lỗi thờng mắc ở nhãm m×nh. *. C¸c lçi häc sinh thêng m¾c trong bµi: - Lçi viÕt hoa ( LËp, Trung, Vò, S¬, Huy, ChÝn, Dòng,....) + an giang - An Giang + chiÕc lîc ngµ - ChiÕc lîc ngµ + bÐ thu - bÐ Thu + nghÖ an - NghÖ An ... - Lçi chÝnh t¶ ( Th¾ng, Huy, Vò, LËp, Trung, Lö…) + ra chËn - ra trËn.

(115) + chuyÖn ng¾n - truyÖn ng¾n + dóp mÑ - gióp mÑ + mét nÇn - mét lÇn 1. Chốt lại và sửa những lỗi điển hình đã ... nªu trªn. - Lçi ng÷ ph¸p: Bµi lµm kh«ng dïng dÊu c©u( Dòng, MÕn, Huy, Chµy...) - Lỗi vì cha nêu đợc vấn đề nghị luận 2. Đọc bài tốt cho học sinh tham khảo. (Chµy, Vò, Th¾ng...) - 9a: Ph¬ng GV: Gäi c¸c nhãm lªn tr×nh bÇy nh÷ng - 9B: Chi lçi tiªu biÓu vµ c¸ch söa. GV. Chèt l¹i vµ söa nh÷ng lçi ®iÓn h×nh đã nêu trên. GV: §äc bµi tèt cho häc sinh tham kh¶o. 3. Gäi ®iÓm GV. Gäi ®iÓm 4. Cñng cè: GV nhÊn m¹nh c¸c nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña häc sinh. 5. HD häc bµi: So¹n bµi: Tæng kÕt phÇn V¨n b¶n nhËt dông. ------------------------------------------------------Ngµy so¹n : 15/3/2013 Ngµy gi¶ng : 25/3/2013: 9AB TiÕt 133 Tæng kÕt V¨n b¶n nhËt dông. I - Môc tiªu : 1. Kiến thức : HS hiểu dợcđặc trng của văn bản nhật dụng là tính cập nhật của nội dung. - Những nội dung cơ bản của các văn bản nhật dụng đã học. 2. KÜ n¨ng : hÖ thèng ho¸, so s¸nh, tæng hîp vµ liªn hÖ thùc tÕ. TiÕp cËn mét v¨n b¶n nhËt dông. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức tìm hiểu tình hình thực tế địa phơng. II - §å dïng : 1. ThÇy : t liÖu, tranh ¶nh, m¸y chiÕu. 2. Trß : so¹n bµi theo c©u hái trong sgk. III- C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định: 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 1’ GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : h/s chó ý vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: GV chiÕu hµnh ¶nh (slide 1,2) Em h·y cho biÕt h×nh ¶nh trªn ph¶n ¸nh ®iÒu g×? (« nhiÔm m«i trêng) - Những vấn đề nh ô nhiễm môi trờng, gia t¨ng d©n sè, tÖ n¹n x· héi ...thêng đợc phản ánh qua loại văn bản nào? Hoạt động 2: HD tổng kết *Mục tiêu: hệ thống hoá đợc chủ đề 32’ I/ Khái niệm về văn bản nhật dụng cña c¸c v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS. *C¸ch tiÕn hµnh: H : ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông? VB nhËt dông cã ph¶i lµ kh¸i niÖm vÒ 1. Kh¸i niÖm thÓ lo¹i kh«ng? Kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i còng GV: V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö không chỉ kiểu văn bản. Nó chỉ đề cập dông mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu v¨n b¶n. tới chức năng, đề tài và tính cập nhật.

(116) H: Cã mÊy ®iÓm cÇn lµm râ ? - HS tr¶ lêi, n/x. - GV ph©n tÝch.. Tuy nhiªn, c¸c v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh võa cã tÝnh cËp nhËt võa cã tÝnh l©u dµi cña sù ph¸t triÓn lÞch sö x· héi. Chẳng hạn vấn đề môi trờng, dân số, bảo vệ di s¶n v¨n ho¸, chèng chiÕn tranh h¹t nh©n, giáo dục trẻ em, chống hút thuốc lá... đều là những vấn đề nóng bỏng của hiện nay nhng đâu phải là giải quyết triệt để trong ngày mét, ngµy hai. - Gi¸ trÞ v¨n ch¬ng kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu cao nhất nhng đó vẫn là một yêu cầu quan trọng. Các văn bản nhật dụng đều vẫn thuộc về một kiểu văn bản nhất định: Miêu tả, kể chuyÖn, thuyÕt minh, nghÞ luËn, ®iÒu hµnh.. cña néi dung v¨n b¶n mµ th«i. 2. Cã 3 ®iÓm lµm râ: - §Ò tµi rÊt phong phó: Thiªn nhiªn m«i trêng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, chÝnh trÞ, x· hội, thể thao, đạo đức, lối sống... - Chức năng: Bàn luận, thuyết minh, tờng thuật, miêu tả, đánh giá... những vấn đề, những hiện tợng của đời sống con ngêi vµ x· héi. - TÝnh cËp nhËt: Lµ tÝnh thêi sù kÞp thêi, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống hµng ngµy, cuéc sèng hiÖn t¹i g¾n víi những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã héi.. 3. V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu v¨n b¶n.. H : Kể tên các văn bản nhật dụng đã häc vµ nªu néi dung chÝnh cña c¸c văn bản đó? - HS tr¶ lêi. - GV kÕt luËn chiÕu b¶ng slide 3. II/ Néi dung c¸c v¨n b¶n nhËt dông đã học: (SGK/ 94, 95). H : Hình thức và phơng thức biểu đạt cña v¨n b¶n nhËt dông nh thÕ nµo? - GV híng dÉn HS t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n cã sù kÕt hîp kh¸ nhuÇn nhuyễn giữa các phơng thức biểu đạt. H : Tõ nh÷ng kiÕn thøc trªn, em h·y nªu ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông. - HS dùa vµo néi dung sgk tr¶ lêi. - GVKL.. III/ H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông: - H×nh thøc v¨n b¶n ®a d¹ng, b»ng c¸c phơng thức biểu đạt khác nhau.. - GV cho HS xem mét sè h×nh ¶nh vµ nªu suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh÷ng vấn đề đợc thể hiện qua những bức ¶nh trªn. (Slide 4 -> 12) - HS nhËn xÐt. GVKL. Hoạt động 3: Tổng kết - ghi nhớ *Môc tiªu: qua ph©n tÝch t×m hiÓu HS. IV. Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông: Để đảm bảo hiệu quả mong muốn trong việc học loại văn bản đặc biệt nµy, cÇn lu ý mÊy ®iÓm sau: - §äc kÜ chó thÝch. - Cần liên hệ với thực tế đời sống. - CÇn cã kiÕn gi¶i riªng, quan ®iÓm riêng, có thể đề xuất những kiến nghị vµ gi¶i ph¸p. - CÇn vµ cã thÓ vËn dông kiÕn thøc cña nh÷ng m«n häc kh¸c. - Cần phải căn cứ vào những đặc điểm h×nh thøc cña v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biểu đạt trong lúc phân tích nội dung..

(117) kh¸i qu¸t nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña v¨n b¶n nhËt dông. *C¸ch tiÕn hµnh: H : Tõ nh÷ng kiÕn thøc t×m hiÓu trªn 3’ em h·y kh¸i qu¸t ng÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí vÒ v¨n b¶n nhËt dông? - HS đọc ghi nhớ sgk. Hoạt động 4: Luyện tập *Mục tiêu: hệ thống hoá đợc của các v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS. *C¸ch tiÕn hµnh: 5’ - GV híng dÉn HS vÒ nhµ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n theo yªu cÇu. - Giê häc sau GV kiÓm tra.. 4. 5.. V. Ghi nhí (sgk). VI. LuyÖn tËp HÖ thèng l¹i nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông đã học (tên văn bản, tác giả, của nớc nµo, néi dung chÝnh, ph¬ng thøc biÓu đạt). Cñng cè: 1’ GV nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cña hai tiÕt häc. HD häc bµi: 1’ - N¾m ch¾c vÒ v¨n b¶n nhËt dông - So¹n bµi: BÕn quª + §äc v¨n b¶n, tãm t¾t, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.. Ngµy so¹n: 24/3/2013 Ngµy gi¶ng: 27/3/2013: 9AB Tiết 138 : Hớng dẫn đọc thêm : Bến quê (NguyÔn Minh Ch©u) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: Nh÷ng t×nh huèng nghÞch lÝ, nh÷ng h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng. Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ, cảm nhận đợc ý nghĩa triết lí, kết quả của sự trải nghiệm về cuộc đời của con ngời, biết nhận ra vẻ đẹp bình dị và quí giá của những gì gần gũi của quê hơng và gia đình. 2. Kĩ năng : đọc - hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc. Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nh©n vËt, h×nh ¶nh biÓu tîng...trong truyÖn. 3. Thái độ : Yêu quí vẻ đẹp của quê hơng và gia đình. II - §å dïng : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu . 2. Trß : So¹n bµi theo c©u hái phÇn §äc – hiÓu v¨n b¶n III. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thảo luận, vấn đáp. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ Hãy nêu những nội dung cơ bản mà văn bản nhật dụng đề cập đến? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý theo dâi bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh :.

(118) H. H·y kÓ tªn mét sè t¸c phÈm cña nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u mµ em biÕt? - TruyÖn ng¾n “M¶nh tr¨ng cuèi rõng”, TiÓu thuyÕt “DÊu ch©n ngêi lÝnh”, TruyÖn ng¾n “Bøc tranh” ... GV : Trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ Nguyễn Minh Châu khai thác đề tài ngời lính và cuộc chiến đấu. Sau năm 1975 ông đã trăn trở tìm tòi, đổi mới mạnh mẽ về t tởng và nghệ thuật mở ra chặng đờng mới trong s¸ng t¸c cña m×nh vµ thóc ®Èy c«ng cuéc đổi mới văn học. Hàng loạt truyện ngắn của ông ra đời, trong đó có những tác phẩm mang tính triết lí sâu sắc, một trong những tác phẩm để lại dấu ấn đó là Bến quê.. Hoạt động 2: đọc- thảo luận chú thích *Mục tiêu : HS có kĩ năng đọc diễn cảm, 15’ hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh :. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch. 1. §äc, tãm t¾t ®o¹n trÝch. - GV hớng dẫn đọc: Đọc với giọng phù hợp: Truyện đợc trần thuật theo cái nhìn của nhân vật Nhĩ, cần đọc trầm tĩnh, suy t, xúc động và đợm buồn, xót xa ân hận của mét ngêi tõng tr¶i. - GV đọc mẫu đoạn đầu để định hớng về giäng ®iÖu cho häc sinh vµ yªu cÇu häc sinh đọc tiếp cho đến hết. - GV HD tãm t¾t: Chó ý dùa vµo biÕn cè của truyện để tìm ra các sự kiện chính của t¸c phÈm. - GV tãm t¾t mét lÇn gäi häc sinh tãm t¾t, nhËn xÐt ...GV cho HS theo dâi ®o¹n lîc bá ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Minh Ch©u ? - HS dựa vào chú thích để trả lời. - GV chèt NguyÔn Minh Ch©u lµ mét trong sè nh÷ng ngời “mở đờng tinh anh và tài năng, đã đi đợc xa nhất” (Nguyên Ngọc) trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học.. 2. Th¶o luËn chó thÝch a. T¸c gi¶ - NguyÔn Minh Ch©u (1930 - 1989) quª ë NghÖ An. - Lµ c©y bót xuÊt s¾c cña v¨n häc VN hiện đại.. TruyÖn ng¾n ‘‘ BÕn quª ’’ viÕt vÒ ®iÒu g× ? - Truyện ngắn “Bến quê” viết về sự thức tỉnh của con người biết trân trọng những vẻ đẹp bình dị, gần gũi của gia đình, của quê hương. - C¸c t¸c phÈm chÝnh - GV: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh ¶nh vµ gi¶i thÝch tõ khã. b. T¸c phÈm - BÕn quª in trong tËp truyÖn cïng tªn, lµ mét s¸ng t¸c tiªu biÓu cña NguyÔn Minh Ch©u giai ®o¹n sau 1975.. Hoạt động 3 : Tìm hiểu bố cục *Môc tiªu : HS dùa vµo néi dung ®o¹n 3’ trích để xác định bố cục. *C¸ch tiÕn hµnh :. II/ Bè côc:. c. C¸c chó thÝch kh¸c (sgk).

(119) ? V¨n b¶n “BÕn quª” thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? V× sao? - VB tự sự. Vì trong đó có một câu chuyện đợc kể bằng một chuỗi các sự việc với nh÷ng con ngêi cô thÓ trong kh«ng gian cô thÓ. ? VËy “BÕn quª” cã thuÇn tuý lµ mét v¨n b¶n tù sù kh«ng ? - Không, Vì trong đó có sự kết hợp của c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. ? Theo em, ai lµ nh©n vËt chÝnh ? V× sao em xác định nh vậy ? - NhÜ lµ nh©n vËt chÝnh - V× NhÜ lµ trung t©m cña c¸c mèi quan hÖ trong c©u chuyÖn nµy. NhÜ lµ nh©n vËt gîi nhiều suy t nhất cho ngời đọc. ? Nh©n vËt chÝnh xuÊt hiÖn trong c¶nh ngộ đặc biệt nào ? - ¤ng ®ang sèng nh÷ng ngµy ®au yÕu cuèi cùng của cuộc đời trên giờng bệnh, tại nhà m×nh. ?Và nh vậy, nhân vật chính đợc kể trong nh÷ng mèi quan hÖ nµo ? T¬ng øng víi nh÷ng phÇn nµo cña v¨n b¶n ? - HS tr¶ lêi- GV chèt Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Môc tiªu : Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng của nhân vật Nhĩ, cảm nhận đợc ý nghĩa 17’ triÕt lÝ, kÕt qu¶ cña sù tr¶i nghiÖm vÒ cuéc đời của con ngời, biết nhận ra vẻ đẹp bình dÞ vµ quÝ gi¸ cña nh÷ng g× gÇn gòi cña quª hơng và gia đình. *C¸ch tiÕn hµnh : GV: Yêu cầu học sinh đọc lại phần một. ? Truyện đợc trần thuật theo điểm nhìn cña nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nhÜ ë vµo hoµn c¶nh nµo? X©y dùng t×nh huèng Êy, t¸c gi¶ nh»m thÓ hiÖn ®iÒu g×? - N»m liÖt trªn giêng: + ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn. + ngửa mặt nh một đứa trẻ...lau miệng lau c»m. - Mọi sinh hoạt đều phải nhờ ngời khác giúp đỡ... -> X©y dùng t×nh huèng Êy, t¸c gi¶ nh»m t¹o ra mét chuçi nh÷ng nghÞch lÝ Èn chøa bao triết lí sâu sắc, thấm thía về cuộc đời.. Cảnh vật thiên nhiên đợc miêu tả nh thế nµo qua c¸i nh×n vµ c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ? - HS tr¶ lêi, n/x- GV chèt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu t¶ của t/giả và tác dụng của các miêu tả đó?. - 2 phÇn. + PhÇn 1: Tõ ®Çu…tríc cöa sæ nhµ mình -> Cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp thiªn nhiªn. + Cßn l¹i -> Suy ngÉm cña NhÜ vÒ đời ngời, cuộc đời. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. T×nh huèng truyÖn. *Hoµn c¶nh Ðo le cña NhÜ: bÖnh nÆng, ®ang sèng nh÷ng ngµy cuèi cïng cña cuộc đời. - NghÞch lÝ, trí trªu -> mét nhËn thøc về cuộc đời và tổng kết những trải nghiệm của cả đời ngời.. 2. Nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ cña NhÜ a. VÒ c¶nh vËt bÕn quª + Nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng cuèi mïa tha thít nhng l¹i ®Ëm s¾c h¬n. + Con sông Hồng màu đỏ nhạt, mặt sông nh réng thªm ra. + Vßm trêi nh cao h¬n + Nh÷ng tia n¾ng sím ®ang tõ tõ di chuyển ... đất màu mỡ.. - Miêu tả từ gần đến xa tạo không gian cã chiÒu s©u, réng kÕt hîp víi.

(120) C¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vËt thiªn nhiªn qua c¸i nh×n cña nh©n vËt NhÜ? - C¶nh vËt thiªn nhiªn trong mét buæi s¸ng ®Çu thu qua cái nhìn của Nhĩ hiện ra với vẻ đẹp riêng mà Nhĩ có thể cảm nhận đợc bằng cảm xúc tinh tế.. biÓu c¶m. C¶nh vËt thiªn nhiªn hiÖn lên sinh động, gợi cảm, bình dị và gần gòi.. ? Tại sao trớc đây Nhĩ không phát hiện đợc vẻ đẹp bình dị gần gũi ấy? - HS suy luËn: Cã thÓ v× cuéc sèng bËn rén, tÊt t¶ ngîc xu«i. Cã thÓ v× v« t×nh. - Đây là một điều đặt ra cho nhân vật cũng nh là mçi chóng ta. Kh«ng gian vµ nh÷ng c¶nh s¾c Êy vèn quen thuéc, gÇn gòi nhng l¹i nh rÊt míi mÎ víi NhÜ, tëng chõng nh lÇn ®Çu tiªn anh c¶m nhận đợc tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó.. NhÜ nhËn thÊy mét nghÞch lý nhng kh«ng thể sửa chữa: “đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là chân trời gần gũi mà xa lắc vì cha hề bao giờ đi đến” và ở anh n¶y ra nh÷ng b¨n kho¨n, tr¨n trë lµm anh day døt, kh«ng yªn. ? Vì sao Nhĩ lại xúc động trớc vẻ đẹp b×nh dÞ cña quª nhµ? - GVKL ? NhÜ khao kh¸t ®iÒu g× khi nh×n qua khung cöa sæ? V× sao NhÜ l¹i cã niÒm khao khát ấy và điều đó có ý nghĩa gì? - GVKL. - Nhĩ khao khát đợc đặt chân lên bãi båi bªn kia s«ng. §iÒu íc muèn Êy chÝnh lµ sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng, b×nh thêng mµ s©u xa cña cuéc sèng.. 7. Cñng cè: 1’ - GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1. 5. Híng d·n häc bµi: 1’ - Tóm tắt đoạn trích, phân tích cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp thiên nhiên bến quê. - So¹n tiÕp tiÕt 2: tr¶ lêi c©u hái trong sgk. ------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 24/3/2013 Ngµy gi¶ng: 9B: 27/3; 9A 28/3/2013 Tiết 139 : Hớng dẫn đọc thêm : Bến quê ( tiếp theo) (NguyÔn Minh Ch©u) I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: Nh÷ng t×nh huèng nghÞch lÝ, nh÷ng h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng. Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ, cảm nhận đợc ý nghĩa triết lí, kết quả của sự trải nghiệm về cuộc đời của con ngời, biết nhận ra vẻ đẹp bình dị và quí giá của những gì gần gũi của quê hơng và gia đình. 2. Kĩ năng : đọc - hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc. Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nh©n vËt, h×nh ¶nh biÓu tîng...trong truyÖn. 3. Thái độ : Yêu quí vẻ đẹp của quê hơng và gia đình. II - §å dïng : 1. ThÇy : tµi liÖu tham kh¶o, m¸y chiÕu . 2. Trß : So¹n bµi theo c©u hái phÇn §äc – hiÓu v¨n b¶n III. Phơng pháp: Nêu vấn đề, thảo luận, vấn đáp. IV - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ Tãm t¾t ®o¹n trÝch BÕn Quª. - HS tãm t¾t. GV nhËn xÐt vµ KL. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học :.

(121) Hoạt động của thầy và trò Hoạt động khởi động Môc tiªu: HS chó ý theo dâi bµi häc C¸ch tiÕn hµnh: GV nªu yªu cÇu tiÕt häc. TG 1’. 28 Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Môc tiªu : Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña nhân vật Nhĩ, cảm nhận đợc ý nghĩa triết lí, kết quả của sự trải nghiệm về cuộc đời của con ngời, biết nhận ra vẻ đẹp bình dị và quí giá của những gì gần gũi của quê hơng và gia đình.. *C¸ch tiÕn hµnh : - Yêu cầu học sinh đọc phần 2. ? Theo dâi phÇn tiÕp theo cña v¨n b¶n, em h·y cho biÕt nh©n vËt NhÜ hiÖn lªn trong nh÷ng mèi quan hÖ nµo ? - Quan hệ gia đình; quan hệ làng xóm ? Trong quan hệ gia đình, nhân vật Nhĩ xuÊt hiÖn trong nh÷ng sù viÖc nµo ? - §îc Liªn (vî) c/sãc trªn giêng bÖnh - Đợc con đáp ứng y/cầu sang sông. ?Cảm nhận của Nhĩ về Liên (vợ anh) đợc biÓu hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - HS tr¶ lêi. GV chèt Nhĩ đã nhận ra điều gì ở Liên? - HS nhËn xÐt, g/v chèt. Nhĩ nhận ra điều này thì đã quá muộn khi sù sèng cña NhÜ kh«ng cßn bao l©u để sửa chữa sai lầm -> NhËn thøc cña NhÜ xen lÉn niÒm ©n hËn xãt xa. H·y biÕt th¬ng yªu tr©n träng tÊt c¶ nh÷ng gì khi cßn cã thÓ nÕu kh«ng con ngêi sÏ ph¶i ©n hËn.. Néi dung. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. T×nh huèng truyÖn 2. Nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ cña NhÜ: a. VÒ c¶nh vËt bÕn quª b. Về gia đình, con ngời và cuộc đời.. *VÒ Liªn - vî anh - Nhĩ đã nhận ra Liên là ngời phụ nữ dÞu dµng, nhÉn n¹i, tÇn t¶o, giÇu t×nh yêu thơng và đức hy sinh. NhÜ hiÓu s©u s¾c gi¸ trÞ bÒn v÷ng của gia đình trong cuộc sống của mçi ngêi.. - Yêu cầu học sinh đọc đoạn: “Chờ Liên xuống tầng dới ... đỡ cho để nằm xuống” (102, 103) vµ “Ngay lóc Êy ... gi¶i thÝch hÕt” (104, 105) ? Trong c©u chuyÖn cña NhÜ víi cËu con trai, Nhĩ đã nhờ con việc gì? Việc đó có đạt đợc mục đích không? Vì sao?. *C©u chuyÖn cña NhÜ víi con trai:. + Nhê con trai: “Sang bªn kia s«ng hé bè” mµ “Chẳng để làm gì cả” + Nhờ con trai trở lại nơi bờ bãi đã từng có những kỉ niệm tốt lành của cuộc đời mà ông không còn dịp để trở lại nữa – Muốn con cảm nhận đợc gốc gác của mình. Nhng Tuấn không hiÓu ý cña bè. + Cậu con trai lại bị cuốn hút vào đám chơi phá cê thÕ .... ? Từ sự việc ấy Nhĩ đã suy ngẫm nh thế nào về nghịch lí cuộc đời? Em hiểu nh thế nµo vÒ triÕt lÝ nµy c¶u NhÜ? - Cuéc sèng vµ sè phËn con ngêi chøa ®Çy nghịch lí, vợt ra ngoài dự định ớc muốn -> tính trải nghiệm cuộc đời. ? NhÜ cã tr¸ch ngêi con cña m×nh kh«ng? ? Hãy giải thích hành động của Nhĩ ở. - Nhĩ suy ngẫm về cuộc đời: “Con ngời trên đờng đời thật khó tránh đợc những cái điều vòng vèo hoặc chïng ch×nh”..

(122) cuối truyện khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bên này sông? + Mặt mũi Nhĩ đỏ rực một cách khác thờng … Anh ®ang cè thu nhÆt hÕt mäi chót søc lùc cuèi cùng còn sót lại để đu mình nhô ra ngoài, giơ mét c¸nh tay gÇy guéc ra phÝa ngoµi cöa sæ kho¸t kho¸t y nh ®ang khÈn thiÕt ra hiÖu cho mét ngêi nào đó.. - GVKL. Hoạt động 5: tổng kết rút ra ghi nhớ. *Môc tiªu: HS kh¸i qu¸t nghÖ thuËt, ý 5’ nghÜa cña truyÖn *C¸ch tiÕn hµnh: ? Qua truyÖn em rót ra nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt truyÖn? H·y t×m trong truyÖn nh÷ng h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng vµ nªu ý nghÜ biÓu tîng cña chóng? ? TruyÖn mang ý nghÜ g×? - HS tr¶ lêi. - GV cho nhËn xÐt, bæ sung vµ chèt. - GV chỉ định học sinh trình bày ghi nhớ.. Hoạt động 6: luyện tập *Môc tiªu: HS biÕt nhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶ vµ ph¸t biÓ c¶m nghÜ vÒ mét ®o¹n v¨n. 3’ *C¸ch tiÕn hµnh: - GV híng dÉn HS vÒ nhµ lµm bµi tËp. ? Truyện Bến quê đã đem lại cho em nh÷ng hiÓu biÕt g× vÒ cuéc sèng vµ con ngêi ? ? Bến quê thức tỉnh ngời đọc sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị và gần gũi cña cuéc sèng lµng quª. TruyÖn nµy gîi em nhớ đến câu ca dao, hay một bài thơ hoÆc bµi h¸t nµo?. * Hành động của Nhĩ khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bªn nµy s«ng. - ý nghÜa thóc giôc, thøc tØnh mäi ngêi vÒ nh÷ng c¸i vßng vÌo, chïng ch×nh mµ chóng ta ®ang sa vµo trªn đờng đời, để dứt ra khỏi nó, để hớng tới những giá trị đích thực vốn rất gi¶n dÞ gÇn gòi vµ bÒn v÷ng. IV. Ghi nhí: ý nghÜa v¨n b¶n: - Cuéc sèng, sè phËn con ngêi chøa ®Çy nh÷ng ®iÒu bÊt thêng, nghÞch lÝ, vợt ra ngoài những dự định và toan tÝnh cña chóng ta. - Trên đờng đời, con ngời ta khó lßng tr¸nh khái nh÷ng vßng vÌo hoặc chùng chình, để rồi vô tình không nhận ra đợc những vẻ đẹp b×nh dÞ, gÇn gòi trong c/s. - BÕn quª gióp ta thøc tØnh sù tr©n trọng giá trị c/s gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hơng. V. Luyªn tËp:. + Vẻ đẹp bình dị của cuộc sống. + T×nh yªu bÒn chÆt cña con ngêi víi quª h¬ng, cuéc sèng. - C©u ca dao: Anh ®i anh nhí quª nhµ ... - Bµi th¬ Quª h¬ng cña TÕ Hanh - Bµi h¸t VÒ quª cña nh¹c sÜ Phã §øc Ph¬ng.. 4.Cñng cè: 1’ - GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 2 . 5. Híng d·n häc bµi: 1’ - Tóm tắt đoạn trích, nắm đợc tình huống và ý nghĩa của truyện. Nhận xét nghệ thuËt miªu t¶ thiªn nhiªn vµ t©m lÝ nh©n vËt. - ¤n tËp v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ chuÈn bÞ viÕt bµi TLV sè 7 ---------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 23/3/2013 Ngày giảng: 27/3/: 9A; ( đổi tiết để viết bài ) 9B: 29/3/2012 TiÕt 140+141. A - Môc tiªu :. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7.

(123) 1. KiÕn thøc : Häc sinh biÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng khi lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch, t¸c phÈm, mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Cã nh÷ng c¶m nhËn, suy nghÜ riªng vµ biÕt vËn dông mét c¸ch linh ho¹t c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh…trong qu¸ tr×nh lµm bµi. 2. Kĩ năng : Có kĩ năng làm bài TLV nói chung (bố cục, diễn đạt, ngữ pháp, chÝnh t¶…) 3. Thái độ : Học sinh có ý thức tự giác làm bài tốt. B - ChuÈn bÞ : 1. Thầy : Nghiên cứu ra đề phù hợp. 2. Trß : ¤n tËp kÜ C - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : Sĩ số : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : §Ò bµi: Phân tích nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ “Viếng lăng Bác” của ViÔn Ph¬ng. Yªu cÇu: 1. H×nh thøc: - Bè côc 3 phÇn. - Biết dùng từ, đặt câu, dựng đoạn, chuẩn chính tả. - Xác định đúng kiểu bài nghi luận, xây dựng hệ thống luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thùc, lËp luËn chÆt chÏ, phï hîp, nhÊt qu¸n. 2. Néi dung: a. Më bµi: Giíi thiÖu vÒ bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c” nªu ý kiÕn kh¸i qu¸t vÒ nh÷ng nÐt đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. b. Thân bài: Phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật bài thơ. * Khái quát chung về bài thơ: Bài thơ thể hiện lòng kính yêu và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi ngời đối với Bác khi vào lăng viếng Bác. + Bµi th¬ më ®Çu b»ng giäng ®iÖu tù nhiªn, gÇn gòi diÔn t¶ niÒm c¶m xóc d©ng trµo cña ngêi con miÒn Nam lÇn ®Çu tiªn ra viÕng B¸c. + Tiếp nối dòng tâm tình, nhà thơ ca ngợi hình ảnh cao đẹp của Bác: qua các hình ảnh nghệ thuật đặc sắc nh hình ảnh mặt trời, tràng hoa, bảy mơi chín mùa xuân. + Nh÷ng dßng t©m t×nh mang nÆng nhí th¬ng qua ng«n ng÷ th¬ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu, s©u l¾ng. + NiÒm c¶m xóc d©ng trµo vµ nh÷ng íc nguyÖn ch©n thµnh. * Kết bài: nhận xét, nhận định về tác phẩm. BiÓu ®iÓm - §iÓm 9,10: §¶m b¶o tèt c¸c yªu cÇu trªn. - Điểm 7,8: Cơ bản đảm bảo các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi chính tả, dùng từ, đôi chỗ diễn đạt cha tốt. - Điểm 5,6: Hiểu đề, có luận điểm, luận cứ, biết cách lập luận song lập luận cha thật chặt chẽ, luận cứ cha phong phú, có thể sai vài lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. - Điểm 3,4: Bài viết chung chung , cha rõ ràng các luận điểm, diễn đạt cha tốt, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶. - Điểm 1,2: Bài viết lạc đề, sơ sài cha biết dựng luận điểm và viết đoạn văn trình bày luËn ®iÓm. 4.Cñng cè: - GV thu bµi. 5. HD häc sinh häc bµi: - TiÕp tôc «n tËp v¨n nghÞ luËn. - So¹n: ¤n tËp tiÕng ViÖt. -------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 29/3/2013 Ngµy gi¶ng: 01/4/2013: 9AB TiÕt 142.

(124) ¤n tËp TiÕng viÖt I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ: Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, nghÜa têng minh vµ hµm ý. 2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ phÇn tiÕng Việt. Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc - hiểu và tạo lập văn bản. 3. Thái độ : Có ý thức học tập tốt. II - §å dïng : 1. ThÇy : B¶ng phô, mét sè bµi tËp. 2. Trß : So¹n bµi, «n tËp theo néi dung trong sgk. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : 5' H·y nªu ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý. Lµm bµi tËp 5 sgk/93. *TL: - Ngêi nãi (ngêi viÕt) cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi. - Ngời nghe (ngời đọc) có năng lực đoán hàm ý. Bµi tËp: c©u cã hµm ý mêi mäc: Bän tí ch¬i...; c©u cã hµm ý tõ chèi: “MÑ m×nh ®ang đợi ở nhà” và “Làm sao có thể rời mẹ mà đến đợc” 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò 1 Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : HS nêu các đơn vị kiến thức tiếng Việt đã học trong chơng trình kì II. GV dÉn vµo bµi.. Néi dung. 35 Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập *Môc tiªu : hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ: Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, nghÜa têng minh vµ hµm ý. *C¸ch tiÕn hµnh : - Gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu bài tËp.. I/ Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp:. - HS th¶o luËn nhãm (5 phót). - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ KL.. - Gọi học sinh đọc và nêu yêu cầu. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Châu, trong đó có ít nhất một c©u chøa khëi ng÷ vµ mét c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i ? - HS hoạt động cá nhân. - GV yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy. - GV cho häc sinh tham kh¶o ®o¹n văn đã chuẩn bị . ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u. - GV cho HS quan sát đoạn văn và tìm các thành phần biệt lập.. Bµi tËp 1: Mçi tõ in ®Ëm lµ thµnh phÇn g× cña c©u, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. a. x©y c¸i l¨ng Êy : TP khëi ng÷. b. dêng nh: TP t×nh th¸i. c. nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta, biÕt kh«ng bao giê gÆp ta n÷a, hay nh×n ta nh vËy: TP phô chó. d. Tha ông: TP gọi - đáp - VÊt v¶ qu¸ ! : TP c¶m th¸n. Bµi tËp 2: ViÕt ®o¹n v¨n.. * §o¹n v¨n: Về môi trường, có lẽ môi trường của.

(125) GV treo bảng phụ, gọi học sinh đọc. ? Mçi tõ ng÷ g¹ch ch©n trªn b¶ng phô thÓ hiÖn phÐp liªn kÕt nµo ?. chúng ta ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng. Một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường chính là rác thải (rác sinh hoạt và rác công nghiệp). Nguyên nhân là do ý thức của con người. Ôi, biết đến bao giờ Việt Nam mới là một đất nước “sạch” như biết bao quốc gia khác!. Ghi kÕt qu¶ ph©n tÝch ë bµi tËp 1 vµo b¶ng theo mÉu. - GVyªu cÇu häc sinh vÒ nhµ lµm. 4. Cñng cè: 2’ GV yªu cÇu HS kh¸i qu¸t tiÕt «n t©p- GV chèt ND kiÕn thøc. - Kh¾c s©u vÒ kiÕn thøc: khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, 5. HD häc bµi: 2’ - TiÕp tôc so¹n «n tËp phÇn Liªn kÕ c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, nghÜa têng minh vµ hµm ý (giê sau «n tËp tiÕp.) -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 30/3/2013 Ngµy gi¶ng: 2/4/2013: 9AB. Bµi 27 - TiÕt 143 ¤n tËp tiÕng viÖt (tiÕp theo). I/ môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - TiÕp tôc «n tËp cñng cè kiÕn thøc vÒ Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, NghÜa têng minh vµ hµm ý. 2. Kü n¨ng. - RÌn kÜ n¨ng tæng hîp vµ hÖ thèng hãa mét sè kiÕn thøc vÒ phÇn TiÕng ViÖt.VËn dông những kiến thức đã học vào trong giao tiếp, đọc – hiểu và tạo lập văn bản. 3. Thái độ. - HS có ý thức sử dụng đúng các thành phần trên vào trong giao tiếp và tạo lập văn bản II/ §å dïng: - GV: Gi¸o ¸n, SGK, SGV, HDTH chuÈn KTKN m«n Ng÷ v¨n THCS, m¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. - HS: so¹n bµi theo néi dung trong SGK. III/ Ph¬ng ph¸p: - Tæng hîp, ph©n tÝch. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. æn ®inh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: ( 1')KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. TiÕn tr×nh lªn líp. T Hoạt động của thầy – trò G 1/ Hoạt động 1: Khởi động * Môc tiªu - T¹o høng thó cho HS «n tËp. * C¸ch tiÕn hµnh H: Em h·y nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc TiÕng Việt vừa đợc ôn tập ở tiết 138? - Khëi ng÷, thµnh phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m th¸n, thµnh phÇn phô chó, thµnh phÇn gäi. Néi dung chÝnh.

(126) đáp. - GV: để giúp các em củng cố kiến thức kỹ n¨ng vÒ Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, NghÜa têng minh vµ hµm ý, c« vµ c¸c em sÏ cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. I. Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn Hoạt động 2: ôn tập biÖt lËp * Môc tiªu - HS tiÕp tôc «n tËp cñng cè kiÕn thøc vÒ Liªn II. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, NghÜa têng minh 20/ ®o¹n v¨n 20' vµ hµm ý. - HS cã kü n¨ng nhËn biÕt, sö dông chóng trong giao tiÕp cho phï hîp. - HS có ý thức và sử dụng đúng các thành phần trªn trong giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n. * §å dïng - M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. * C¸ch tiÕn hµnh 1. LÝ thuyÕt H: Em h·y nªu kh¸i niÖm liªn kÕt c©u vµ - C¸c ®o¹n, c¸c c©u ph¶i liªn kÕt liªn kÕt ®o¹n v¨n ? chÆt chÏ víi nhau vÒ néi dung vµ h×nh thøc: H: Em h·y nªu yªu cÇu liªn kÕt vÒ néi dung? + VÒ néi dung H: Về hình thức, các câu các đoạn đợc liên kÕt víi nhau b»ng c¸c biÖn ph¸p nµo?. + VÒ h×nh thøc. GV: máy chiếu ->đa sơ đồ. - VÒ h×nh thøc: + Phép lặp từ ngữ: lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trớc. +Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tởng: sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa...với từ ngữ đã có ở câu trớc; + Phép thế: sử dụng từ ngữ ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu tríc. + Phép nối: sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biÓu thÞ quan hÖ víi c©u tríc. - HS đọc bài tập 1, 2 và xác định yêu cầu. - GV: m¸y chiÕu -> ®a bµi tËp 1,2. - GV: ph¸t phiÕu häc tËp. - Hớng giải: đọc kỹ đoạn văn, chú ý từ in đậm, vận dụng kiến thức đã học về phép liên kết để xác định. - HS: Hoạt động nhóm bàn ( 2 phút) - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶-> GV ghi kÕt qu¶ ( 3 nhãm) lªn b¶ng-> cho HS nhËn xÐt -> GV đa đáp án. GV: máy chiếu -> đa đáp án. LÆp tõ ng÷ c« bÐ ( b). PhÐp liªn kÕt §ång PhÐp nghÜa,tr¸i PhÐp nèi nghÜa, liªn thÕ tëng nã nhng, thÕ nhng råi, ( c) vµ. 2. LuyÖn tËp a) Bµi tËp 1 vµ 2 ( SGK/110) Xác định phép liên kết và điền kÕt qu¶ vµo b¶ng..

(127) ( a) - HS nªu yªu cÇu cña bài tËp 3. + HS đọc đoạn văn của mình . + VËn dông kiÕn thøc vÒ liªn kÕt c©u vµ ®o¹n văn để làm BT. - CÇn chó ý: * Về nội dung: các câu có phục vụ chủ đề của ®o¹n v¨n kh«ng? Tr×nh tù s¾p xÕp cã hîp lÝ kh«ng? HS tr×nh bµy -> HS kh¸c nhËn xÐt-> GV kÕt luËn. GV tích hợp: khi giao tiếp, đặc biệt khi viết bµi TLV, c¸c em cÇn chó ý tÝnh liªn kÕt – sö dụng tốt các phép liên kết để quá trình giao tiÕp vµ bµi viÕt cña c¸c em ®c logic, m¹ch l¹c, dÔ hiÓu.. b) Bµi tËp 3 (SGK-111) - Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n em viÕt vÒ truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u (bµi tËp 2 phÇn I- tiÕt 138).. * Bµi tËp tr¾c nghiÖm. GV: m¸y chiÕu -> ®a bµi tËp tr¾c nghiÖm( cñng cè phÇn II.) GV chèt, chuyÓn ý. GV: m¸y chiÕu -> ®a c©u hái H: ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? H: Nªu ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý ? Điều kiện để sử dụng hàm ý: khi ngời nói cã ý ®a hµm ý vµo trong c©u, ngêi nghe ph¶i có năng lực nhận biết và giải đoán hàm ý đó. - HS đọc bài tập 1 và nêu yêu cầu của bài tập 1 – SGK/111. GV: m¸y chiÕu -> ®a bµi tËp 1-tr111. - Híng gi¶i: + Đọc kỹ câu chuyện, xác định nội dung văn b¶n. + Chú ý câu in đậm, xác định hàm ý. - HS hoạt động cá nhân - sau đó trả lời-> HS, GV nhËn xÐt vµ chèt thèng nhÊt. GV : máy chiếu -> đa đáp án. GV tÝch hîp kÜ n¨ng sèng: c¸ch nãi cña ngêi ăn mày rất thâm thúy, trong c/ sống đôi khi cần phải dùng cách nói nh vậy để đối đáp với c¸ch nãi ch©m chäc, coi thêng( nh cña ngêi nhµ giµu ). Liªn hÖ : t×nh huèng – khi cã ngêi ngåi ch¬i quá muộn, cha chịu về, chủ nhà nhìn đồng hồ và nói : " ôi, đã 11h rồi cơ à, nhanh thế nhỉ " -> cần hiểu hàm ý trong câu nói là : đã muộn l¾m råi, t«i cÇn ph¶i nghØ ng¬i. - HS đọc và xác định yêu cầu bài tập 2 – SGK/111. - GV : m¸y chiÕu -> ®a bµi tËp. - Híng gi¶i:. III. NghÜa têng minh vµ hµm ý 1. LÝ thuyÕt - Kh¸i niÖm: + NghÜa têng minh + Hµm ý - §iÒu kiÖn sö dông hµm ý. 2. LuyÖn tËp. a) Bµi tËp 1(SGK- 111). - Xác định điều muốn nói của ngêi ¨n mµy víi ngêi nhµ giµu qua c©u in ®Ëm? - Hµm ý mµ ngêi ¨n mµy muèn nãi víi ngêi nhµ giµu lµ: “§Þa ngôc lµ chç cña c¸c «ng”.. b) Bµi tËp 2 ( SGK-111). - Xác định hàm ý của các câu in đậm và cho biết hàm ý đã đợc t¹o ra b»ng c¸ch cè ý vi ph¹m ph¬ng héi tho¹i nµo?.

(128) + Đọc kỹ, xác định nội dung của các đoạn trÝch. + Đặc biệt chú ý các câu in đậm để xác định hµm ý. - GV : máy chiếu -> đa đáp án.. GV chèt, chuyÓn ý.. a. Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp. - §éi bãng chuyÒn huyÖn m×nh ch¬i kh«ng hay. -> ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ. b. Tí b¸o cho Chi råi Hµm ý: tí cha b¸o cho Nam vµ TiÕn. -> ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng.. - GV: m¸y chiÕu-> ®a trß ch¬i gi¶i « ch÷ ( cñng cè toµn bµi) * Các từ hàng ngang: cảm thán, gọi đáp, tình th¸i, phô chó, ngô ng«n, liªn kÕt c©u, liªn kÕt v¨n b¶n. * Tõ khãa: ¤n tËp tiÕng viÖt 4. Cñng cè:(2/) - Nhắc lại toàn bộ đơn vị kiến thức Tiếng Việt đã ôn tập ở tiết 138,139. + Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. + Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. + NghÜa têng minh vµ hµm ý. - GV: tích hợp với TLV (cần vận dụng các kiến thức đã học vào việc viết bài tập làm văn và hoạt động giao tiếp.) 5. Híng dÉn häc bµi:(1/) - Nắm chắc các kiến thức đã học ở lớp 9, xem lại các bài tập đã giải. - ChuÈn bÞ bµi LuyÖn nãi: nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬. + Yªu cÇu: thùc hiÖn tèt híng dÉn chuÈn bÞ ë nhµ (lËp dµn ý vµ tËp tr×nh bµy bµi nãi cña m×nh.) Ngµy so¹n: 25/3/2012 Ngµy gi¶ng: 28/3/2012 TiÕt 144 luyÖn nãi: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ I - Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : HS n¾m v÷ng h¬n nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña kiÓu bµi nghÞ luËn về một đoạn thơ, bài thơ. Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn th¬, bµi th¬ tríc tËp thÓ. 2. KÜ n¨ng : - Lập ý và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh gía của mình về một đoạn th¬, bµi th¬. 3. Thái độ : Có thái độ đúng đắn khi nói trớc đông ngời. II - §å dïng d¹y häc : b¶ng phô, tµi liÖu. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 2' GV kiÓm tra vë so¹n cña häc sinh. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi *C¸ch tiÕn hµnh : GV nªu môc tiªu tiÕt häc.. T G 1'. Néi dung.

(129) Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh 5' chuÈn bÞ bµi luyÖn nãi *Môc tiªu : HS n¾m v÷ng h¬n nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. *C¸ch tiÕn hµnh ? Nªu yªu cÇu vµ c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬ ? - HS nhắc lại những kiến thức đã học. - GVKL. ? Xác định yêu cầu của đề bài ? - HS xác định, n/x, k/l.. ? PhÇn më bµi cÇn cã nhiÖm vô g× ? GV yêu cầu học sinh vào đề có thể b»ng nhiÒu c¸ch (Tham kh¶o 2 c¸ch SGK) ? PhÇn th©n bµi cÇn x¸c lËp c¸c luËn ®iÓm nµo ? - Hình ảnh đầu tiên đợc tác giả tái hiÖn lµ h×nh ¶nh 1 bÕp löa ë lµng quª VN thêi th¬ Êu: Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím Một bếp lửa ấp iu nồng đợm Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma. g Chó ý khai th¸c c¸c tõ “chên vên” “Êp iu”. Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy ChØ nhí khãi hun nhÌm m¾t ch¸u Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay ! - KØ niÖm vÒ thêi th¬ Êu thêng lµ rÊt xa, nhng bao giờ cũng có vẻ đẹp trong sáng, nguyên sơ, do đó nó thờng có sức sống ám ¶nh trong t©m hån. - Nh÷ng kØ niÖm ®Çy ¾p ©m thanh, ¸nh s¸ng vµ nh÷ng t×nh c¶m s©u s¾c xung quanh c¸i bÕp löa quª h¬ng. - H×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi nh÷ng biÕn cố của đất nớc và ngọn lửa cụ thể từ cái bếp lửa đã trở thành biểu tợng của ánh sáng và niÒm tin.. I/ Cñng cè kiÕn thøc - Yªu cÇu: néi dung vµ h×nh thøc - C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét đoạn thơ, bài thơ: tìm hiểu đề và tìm ý, lËp dµn ý, viÕt bµi, söa lçi.. 15' II/ LuyÖn tËp Đề bài: Bếp lửa sởi ấm một đời - Bàn vÒ bµi th¬ ‘‘BÕp löa” cña B»ng ViÖt. 1/ Tìm hiểu đề: - KiÓu bµi: nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬. - ND: T×nh c¶m bµ ch¸u. - H×nh thøc (c¸ch nghÞ luËn): XuÊt phát từ sự cảm thụ cá nhân đối với bài th¬, kh¸i qu¸t thµnh nh÷ng thuéc tÝnh tinh thần cao đẹp của con ngời. 2/ T×m ý: - T×nh yªu quª h¬ng nãi chung trong các bài thơ đã học, đã đọc. - T×nh yªu quª h¬ng víi nÐt riªng trong bµi th¬ BÕp löa cña B»ng ViÖt. 3/ LËp dµn ý: a. Më bµi: Giíi thiÖu bµi th¬ “BÕp löa” cña B»ng ViÖt. - Bài thơ là tiếng lòng của đứa cháu xa quª göi vÒ bµ víi biÕt bao nhí th¬ng vµ lßng biÕt ¬n s©u nÆng. b. Th©n bµi: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: B»ng ViÖt ®ang häc t¹i Liªn X«. Bµi th¬ lµ dßng hoµi niệm của đứa cháu về ngời bà với biết bao c¶m xóc. - ý nghÜa cña h×nh tîng bÕp löa: + BÕp löa lµ n¬i lu gi÷ nh÷ng kØ niÖm tuổi thơ đáng nhớ. + BÕp löa lµ biÓu trng cña t×nh bµ dµo d¹t yªu th¬ng. + BÕp löa lµ nh÷ng gi¸ trÞ céi nguån của quê hơng, đất nớc nâng đỡ nhà thơ trên hành trình dài rộng cuộc đời. - T×nh c¶m cña t¸c gi¶: th¬ng bµ, nhí bµ da diÕt, biÕt ¬n bµ s©u nÆng. T×nh yêu quê hơng, đất nớc thiết tha trong c¶m xóc tri ©n nh÷ng gi¸ trÞ céi nguån..

(130) - Hình ảnh bếp lửa đã trở thành biểu tợng của quê hơng đất nớc. Trong đó ngời bà vừa lµ ngêi nhen löa võa lµ ngêi gi÷ löa. Cuối cùng, nhà thơ rút ra một bài học đạo lí vÒ mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a qu¸ khø víi hiÖn t¹i.. c. KÕt bµi: - BÕp löa lµ bµi th¬ giµu c¶m xóc, giµu gi¸ trÞ t tëng. - BÕp löa sÏ lµm Êm lßng bao thÕ hÖ bạn đọc vì những tình cảm cao đẹp ẩn chøa trªn nh÷ng trang th¬.. - GV gäi häc sinh tr×nh bµy lÇn lît tõng phÇn, tõng ý. - Mét HS tr×nh bµy toµn bµi. 4/ LuyÖn nãi - GV HD học sinh trao đổi thảo luận để thống nhất một bài nói hoàn chỉnh. 20' - Gäi 1 häc sinh kh¸ nhÊt tr×nh bµy toµn bµi. *Lu ý: - Chọn vị trí để trình bày sao cho có thể nhìn đợc ngời nghe. - Chó ý lùa chän ng«n ng÷ nãi m¹c lạc, tự nhiên theo dàn ý đã chuẩn bị. - Biết nói với âm lợng đủ nghe, ngữ ®iÖu nãi hÊp dÉn, phï hîp víi c¶m xóc cña bµi th¬, ®o¹n th¬.. 4. Cñng cè:2' Nªu t¸c dông cña tiÕt luyÖn nãi. 5. HD häc bµi:1' - TiÕp tôc «n tËp vÒ v¨n nghÞ luËn (NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬…) - So¹n bµi: Biªn b¶n Tr¶ lêi c©u hái phÇn I,II. -----------------------------------------------------------------.

(131) Ngµy so¹n: 30/3/2013 Ngµy gi¶ng: 3/4/2013: 9AB; 9B: 5/4/2013 Bµi 28 - TiÕt 145. Biªn b¶n. I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - HS nắm đợc mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thờng gặp trong cuộc sống. 2. Kü n¨ng. - HS viết đợc một biên bản sự vụ hoặc hội nghị. 3. Thái độ. - HS cã ý thøc sö dông biªn b¶n hîp lý. II/ §å dïng: - GV: M¸y chiÕu; su tÇm c¸c mÉu biªn b¶n. - HS: Su tÇm c¸c mÉu biªn b¶n. III/ Ph¬ng ph¸p: - Đàm thoại, phân tích, nêu vấn đề. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra ®Çu giê:(4/) Câu hỏi: Để 1 giờ luyện nói đạt hiệu quả cao em cần chuẩn bị thế nào, ? Để tạo nªn tÝnh truyÒn c¶m hÊp dÉn cña bµi nãi, em cÇn chó ý ®iÒu g×? - Đọc kĩ đề bài đã cho, lập dàn ý chi tiết bám sát chủ đề, chú ý liên kết giữa các phần : MB, TB, KB Cân nhắc phơng pháp trình bày để cuốn hút ngời nghe. Tập trình bày bài nãi cña m×nh. - Chú ý ngữ điệu, tốc độ nhanh chậm , cách lên giọng, xuống giọng , cách nhấn mạnh... linh hoạt, phù hợp với nội dung đang nói và thể hiện đợc tình cảm của mình. 3. Tiến trình các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu. - T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu kiÕn thøc. * C¸ch tiÕn hµnh. H: Em h·y kÓ tªn c¸c lo¹i VB hµnh chÝnh công vụ đã đợc học? - Đơn từ, thông báo, đề nghị, báo cáo… GV nhÊn m¹nh: VÒ v¨n b¶n HC-CV cô thÓ ë líp 6. T G 1/. Néi dung chÝnh. các em đã đợc học cách viết đơn, lớp 7 ( văn bản báo cáo, văn bản đề nghị), lớp 8 ( văn bản tờng trình, thông báo), lớp 9 ( biên bản, hợp đồng- học ở tiết 149).. H. T×nh huèng: khi tiÕn hµnh §¹i héi chi Đoàn ,để ghi lại diễn biến của Đại hội ta cần viÕt lo¹i v¨n b¶n g×? Khi cã mét vô mÊt trém x¶y ra, bµn giao c«ng tr×nh ... cÇn viÕt BB. -> nh vËy ta thÊy BB lµ 1 lo¹i v¨n b¶n HC thêng đợc sử dụng trong cuộc sống, để hiểu biên bản là g×, c¸ch viÕt biªn b¶n nh thÕ nµo, chóng ta cïng t×m hiÓu bài h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. * Môc tiªu. - HS phân tích đợc các yêu cầu của biên bản và liệt kê đợc các loại biên bản thờng gặp trong. 15'. I/ §Æc ®iÓm cña biªn b¶n.

(132) thùc tÕ cuéc sèng. - HS viết đợc một biên bản sự vụ hoặc hội nghị. - HS cã ý thøc sö dông biªn b¶n hîp lý. * C¸ch tiÕn hµnh. - Gọi 2 HS đọc 2 văn bản ( SGK-T123, 124) - GV: M¸y chiÕu-> ®a 2 v¨n b¶n mÉu(SGK ) H: Em h·y cho biÕt, mçi biªn b¶n trªn ghi l¹i nh÷ng sù viÖc g×? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ thêi gian diÔn ra c¸c sù viÖc ghi trong 2 biªn b¶n trªn? (Gợi ý: diễn ra đã lâu, hay đang diễn ra... em có thÓ c¨n cø vµo ngµy th¸ng ghi ë biªn b¶n) - Ghi l¹i c¸c sù viÖc ®ang x¶y ra hoÆc võa míi x¶y ra. H: Em hãy cho biết mục đích của việc viết biên b¶n lµ g×? H: Vậy BB ghi lại diễn biến của các sự việc để lµm g× ? ( Để ghi nhớ đợc các sự việc một cách đầy đủ, chính xác, khách quan; để lu giữ hoặc làm căn cø gi¶i quyÕt c¸c sù viÖc cã liªn quan. VD: biªn b¶n ghi l¹i mét vô mÊt trém ...) H: Quan sát mục đích của b/bản em hãy cho biÕt: vÒ mÆt néi dung em nhËn thÊy c¸c sù viÖc và số liệu ở đây đợc ghi chép nh thế nào ? GV: m¸y chiÕu -> ®a biÓu thèng kª ... tr¶ l¹i tang vËt... GV: các em quan biểu trên màn hình( cô đã trÝch tõ BB tr¶ l¹i giÊy tê , tang vËt...- SGK ) , các em thấy ở đây các số liệu đợc ghi chép cụ thể, trung thực, đầy đủ ... ( màu sơn , biển số ...). 1. Bµi tËp: (SGK-123+ 124) * Ph©n tÝch ng÷ liÖu - V¨n b¶n 1: Ghi chÐp l¹i diÔn biến buổi sinh hoạt chi đội - V¨n b¶n 2: Ghi chÐp l¹i sù viÖc tr¶ l¹i giÊy tê, tang vËt... *. NhËn xÐt.. Mục đích: Ghi chép lại nội dung, diÔn biÕn mét sù viÖc ®ang x¶y ra hoÆc võa míi x¶y ra.. - Néi dung: + Sự việc, số liệu: đầy đủ, trung thùc, chÝnh x¸c, kh«ng suy diÔn.. GV liên hệ: lúc trớc ta đã tìm hiểu và biết đc BB đc dùng để làm căn cứ g/quyết các vụ việc ( có thể có vụ việc liên quan đến pháp luật). Vì vậy nội dung BB cần đảm bảo tính chính xác, cụ thể – vì BB sẽ đợc dùng làm căn cứ, minh chứng để giúp các cơ quan hữu quan xem xét, giải quyết các sự vụ đợc thuận lợi và công bằng ( VD : BB vÒ viÖc vi ph¹m luËt giao th«ng...). V× vËy khi viết BB, đặc biệt là BB sự vụ cần ghi chép cụ thể chi tiết , nhất là mục địa điểm, ngày tháng xảy ra vụ việc để có thể giúp cho việc thẩm tra, điều tra đợc thuận lợi. ( VD: BB tai nạn giao thông- nếu quên ko ghi chép địa ®iÓm, hay ngµy giê cô thÓ th× sÏ khã kh¨n cho viÖc gi¶i quyÕt...). H: Quan s¸t 2 biªn b¶n, em h·y cho biÕt nhËn xÐt cña em vÒ lêi v¨n ghi trong biªn b¶n? GV: Biên bản đợc viết theo mẫu nh thế nào, chóng ta sÏ t×m hiÓu ë phÇn II: C¸ch viÕt biªn b¶n. H: Qua viÖc t×m hiÓu vÒ 2 biªn b¶n võa råi, theo em yªu cÇu cña mét biªn b¶n nãi chung. - H×nh thøc: lêi v¨n ng¾n gän, chÝnh x¸c, viÕt theo mÉu..

(133) lµ g×? Gîi ý: c¨n cø vµo néi dung, h×nh thøc: - GV nhÊn m¹nh: Sè liÖu ph¶i chÝnh x¸c, cô thÓ (nÕu. cã tang vËt, chøng cø th× ph¶i cã diÔn gi¶i kÌm theo). Ghi chép không đợc suy diễn chủ quan. Thủ tục chặt chẽ (ghi thời gian địa điểm cụ thể). Lời văn ngắn gọn chính x¸c. - Biên bản không có hiệu lực pháp lí để thi hành mà chỉ dùng để làm chứng cứ minh chứng các sự kiện thực tế cho các nhận định, kết luận, các quyết định xử lí, vì vậy biªn b¶n ph¶i miªu t¶ c¸c sù viÖc, hiÖn tîng kÞp thêi, t¹i chỗ, đầy đủ với mọi chi tiết, mọi tình tiết.. GV: máy chiếu -> đa lệnh hoạt động nhóm. HS: Th¶o luËn nhãm ( 2 phót) C©u hái th¶o luËn: V¨n b¶n 1 lµ biªn b¶n héi nghÞ, v¨n b¶n 2 lµ biªn b¶n sù vô, vËy em h·y kÓ tªn mét sè lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong thùc tÕ cuéc sèng? GV gîi ý: Biªn b¶n héi nghÞ (ghi chÐp ND c¸c cuéc häp, héi nghÞ...), biªn b¶n sù vô (ghi chÐp c¸c vô viÖc). + Biªn b¶n héi nghÞ: biªn b¶n häp líp, biªn b¶n häp phô huynh học sinh, biên bản họp hội đồng s phạm nhà trờng, biên bản họp tổ dân phố ... + Biªn b¶n sù vô: biªn b¶n vi ph¹m néi quy, biªn b¶n vi phạm luật giao thông, biên bản thẩm tra hồ sơ đất đai.... GV: ngoµi ra, cßn cã c¸c lo¹i biªn b¶n bµn giao chøng tõ, kiÓm kª tµi s¶n, g©y mÊt trËt tù c«ng céng... - GV: m¸y chiÕu -> ®a minh ho¹ 2 biªn b¶n cho HS xem + phát cho HS các biên bản mẫu GV đã su tầm đợc -> yêu cầu HS quan sát để thấy rằng có nhiều loại BB khác nhau, có thể viết tay hoăc đánh máy hoÆc ®iÒn ND vµo BB mÉu cã s½n.. H: Qua t×m hiÓu , em h·y cho biÕt BB lµ g×? Theo em, ai lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh x¸c thùc cña BB? - BB lµ lo¹i VB ghi chÐp trung thùc , c/x¸c, ®Çy đủ 1 sự việc đang hoặc vừa mới xảy ra. - Ngêi ghi biªn b¶n ( th kÝ). GV chèt chuyÓn ý:. * BB lµ lo¹i VB ghi chÐp trung thực , c/xác, đầy đủ một sự việc ®ang hoÆc võa míi x¶y ra.. - GV: m¸y chiÕu: ®a mÉu biªn b¶n 1 H: Quan s¸t 2 v¨n b¶n - SGK phÇn I, hoÆc II/ C¸ch viÕt biªn b¶n: trªn mµn h×nh vµ h·y cho biÕt biªn b¶n gåm cã 10' 1. Bµi tËp ( SGK/125) những mục nào? Chúng đợc sắp xếp ra sao? - Gåm 3 phÇn: phÇn më ®Çu, phÇn néi dung, phÇn kÕt thóc. H: Qua quan s¸t em h·y cho biÕt phÇn ®Çu - Biªn b¶n gåm 3 phÇn cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc g×? 2. NhËn xÐt * PhÇn më ®Çu. GV nhÊn m¹nh c¸ch ghi: phÇn tiªu ng÷, phÇn - Quèc hiÖu, tiªu ng÷ tên đơn vị, tên văn bản...( yêu cầu HS quan sát biên bản mẫu trên màn hình để ghi nhớ cách viết - Tªn biªn b¶n : viÕt b»ng ch÷ phÇn më ®Çu) in hoa, gi÷a trang giÊy. - Thời gian, địa điểm, thành.

(134) GV më réng: C¸c lo¹i biªn b¶n kh¸c nhau cã nh÷ng. phÇn tham gia, chøc vô.. c¸ch ghi kh¸c nhau. quan s¸t 2 VB ë SGK- cã 1 VB không ghi Quốc hiệu và tiêu ngữ -> đối với BB của các tổ chức đoàn thể nh Đoàn, Đội, Đảng theo qui định riªng: ko ghi QH vµ TN.. H: Tên của biên bản đợc viết nh thế nào? Tên biên bản phải đảm bảo yêu cầu gì? - Tên biên bản đợc viết bằng chữ in hoa và phải khái quát đợc nội dung chính của sự việc ghi trong biªn b¶n H: Em h·y quan s¸t 2 biªn b¶n ë SGK vµ cho biÕt phÇn néi dung cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc g×? - BB1. Ghi l¹i diÔn biÕn, kÕt qu¶ cña buæi sinh hoạt chi đội 9D. - BB2: ghi cô thÓ viÖc tr¶ l¹i giÊy tê, tang vËt,... cho chñ së h÷u.. * PhÇn néi dung.. H: vËy néi dung cña BB nãi chung lµ g×? - néi dung BB lµ ghi l¹i diÔn biÕn , kÕt qu¶ cña 1 cuộc họp hoặc 1 sự vụ nào đó.. Ghi diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña sù viÖc.. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ghi nh÷ng néi dung nµy trong biªn b¶n? - Ghi cụ thể, chính xác, đầy đủ, ngắn gọn. Tại sao lại ph¶i nh vËy th× c« vµ c¸c em võa lÝ gi¶i ë phÇn I. GVnhÊn m¹nh: V¨n b¶n HCCV nãi chung vµ BB nãi riªng ko sö dông c¸c yÕu tè biÓu c¶m hay miªu t¶... v× mục đích của văn bản HC nói chung trong đó có BB là để giải quyết các vấn đề liên quan đến công việc. - BB (đặc biệt là BB sự vụ) cần đợc lập thành 2 bản có ND và giá trị nh nhau. 1 bản đợc giao cho đại diện có liªn quan, mét b¶n lu hå s¬.. H: Theo em tÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo? (vÝ dô: Biªn b¶n bµn giao chøng tõ, sæ s¸ch; biªn b¶n BB vi ph¹m hµnh chÝnh...) - Nh ở phần 1 đã nói đến, tính chính xác, cụ thể cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ nh lµ nh÷ng chøng cø minh chứng để các cơ quan hữu quan căn cứ đó mµ thùc hiÖn hoÆc xö lÝ vô viÖc H: Em h·y quan s¸t biªn b¶n vµ cho biÕt phÇn kÕt thóc biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo? H: Theo em môc kÝ tªn díi biªn b¶n nãi lªn điều gì ( để làm gì)? - §Ó x¸c nhËn nh÷ng ®iÒu ghi trong biªn b¶n lµ đúng, thể hiện trách nhiệm của ngời đại diện và ngêi ghi biªn b¶n. GV: Lu ý HS quan sát BB để nắm đc vị trí kí tªn cña chñ täa ( phÝa díi, bªn tr¸i trang giÊy, th kÝ – phÝa díi, bªn ph¶i trang giÊy ( BB héi. * PhÇn kÕt thóc. - Ghi thêi gian kÕt thóc BB - Ch÷ kÝ, hä tªn cña th kÝ, chñ toạ, đại diện các bên liên quan..

(135) nghÞ) ngêi lµm chøng, th kÝ ( BB sù vô). GV chèt chuyÓn ý: H: Qua t×m hiÓu, em h·y cho biÕt biªn b¶n lµ g×? C¸ch viÕt biªn b¶n nh thÕ nµo? 3 - GVgọi HS đọc ghi nhớ.. III/ Ghi nhí ( SGK/126). GV nhÊn m¹nh: BB cã nhiÒu lo¹i- viÕt tay, đánh máy- nhng đều phải ghi theo mẫu, ngời ghi ph¶i tu©n thñ theo mÉu GV chuyÓn ý ; Hoạt động 3: Luyện tập. * Môc tiªu. IV/ LuyÖn tËp - Cñng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc. - HS vËn dông lµm bµi tËp. * §å dïng. 10' - M¸y chiÕu. * C¸ch tiÕn hµnh. - Gợi ý: cần căn cứ vào đặc điểm của biên bản để xác định. HS đọc và xác định yêu cầu BT 1 GV: máy chiếu -> đa lệnh hoạt động nhóm. - HS: th¶o luËn nhãm (2’) -> tr¶ lêi. GV: m¸y chiÕu -> ®a đáp án BT 1.. Bµi tËp 1: Lùa chän t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n. - Nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n: a, c, d. H: Cßn l¹i t×nh huèng b, e th× ph¶i dïng lo¹i VB g×? (b- văn bản đề nghị, e – văn bản tờng trình, kiÓm ®iÓm...) HS đọc và xác định yêu cầu BT 2 HS hoạt động các nhân-> 2 HS báo cáo kết qu¶-> 1 HS nhËn xÐt . GV : máy chiếu-> đa đáp án BT 2.. Bµi tËp 2: Ghi l¹i phÇn më ®Çu, c¸c môc lín trong phÇn néi dung, h×nh thøc cña biªn bản, cuộc họp giới thiệu đội viên u tú của chi đội, Đoàn TNCS HCM.. * Bµi tËp tr¾c nghiÖm GV : m¸y chiÕu-> ®a bµi tËp cñng cè 4. Cñng cè:(1/) - Nêu đặc điểm của biên bản, cách làm biên bản. 5. Híng dÉn häc bµi:(1/) - Nắm đợc nội dung bài học. Viết hoàn chỉnh văn bản ở bài tập 2. - Soạn bài: Những ngôi sao xa xôi ( đọc, tóm tắt văn bản, trả lời câu hỏi SGK). --------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 1/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9A 4/4; 9B 5/4/2013 TiÕt 146. Nh÷ng ng«i sao xa x«i (TrÝch) - Lª Minh Khuª -. I - Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhng vẫn lạc quan của ba.

(136) c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ. Thµnh c«ng trong viÖc miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, lùa chän ng«i kÓ, ng«n ng÷ kÓ hÊp dÉn. 2. KÜ n¨ng : §äc - hiÓu mét t¸c phÈm tù sù s¸ng t¸c thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ thø nhÊt xng t«i’’. C¶m nhËn vÎ đẹp hình tợng nhân vật trong tác phẩm. 3. Thái độ : Có cái nhìn đúng đắn về sự hi sinh, mất mát của thế hệ cha anh trong cuéc k/c chèng MÜ. II - §å dïng - Chân dung tác giả, bài hát : Cô gái mở đờng, tài liệu tham khảo, máy chiếu. III - C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ - Nªu t×nh huèng chñ yÕu cña c©u chuyÖn BÕn Quª ? - Ph©n tÝch 1 trong nh÷ng h×nh ¶nh biÓu tîng cña truyÖn ? (hoa b»ng l¨ng, bÕn sông, bãi bồi, thằng con la cà vào đám cờ thế…) 3. Tiến trình hoạt động dạy – học Hoạt động của thầy và trò T Néi dung c¬ b¶n G Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : GV chiÕu h×nh ¶nh vµ giíi thiÖu vµo bµi. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thÝch. *Mục tiêu : HS có kĩ năng đọc diễn c¶m vµ hiÓu vÒ t¸c gi¶, hoµn c¶nh s¸ng tác. Tóm tắt đợc đoạn trích. 1. §äc, tãm t¾t *C¸ch tiÕn hµnh - GV hớng dẫn HS đọc giọng chân tình, chú ý lời đối thoại ngắn gọn giữa c¸c nh©n vËt. - GV cùng học sinh đọc một lợt. Gọi häc sinh tãm t¾t. - GV nhËn xÐt vµ chèt néi dung tãm t¾t. H: Truyện đợc trần thuật từ nhân vật nµo? ViÖc chän vai kÓ nh vËy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung truyÖn? - Truyện đợc trần thuật từ ngôi thứ nhÊt vµ ngêi kÓ truyÖn còng lµ nh©n vËt chÝnh (Ph¬ng §Þnh). - ViÖc chän vai kÓ nh vËy phï hîp víi nội dung tác phẩm và tạo thuận lợi để t¸c gi¶ miªu t¶, biÓu hiÖn thÕ giíi t©m hån, nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ cña 2. Th¶o luËn chó thÝch nh©n vËt. a. T¸c gi¶: Lª Minh Khuª (1949), quª H: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c ë TÜnh Gia -Thanh Ho¸. gi¶ Lª Minh Khuª ? - Lµ c©y bót n÷ chuyªn viÕt chuyÖn - HS tr¶ lêi. ng¾n víi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ, - GV chèt s¾c s¶o. - Kh¸ng chiÕn chèng MÜ gia nhËp thanh niªn xung phong. H: Truyện ngắn đợc sáng tác trong hoµn c¶nh nµo? - HS tr¶ lêi.. b. T¸c phÈm: - S¸ng t¸c n¨m 1971, gi÷a lóc cuéc k/c chèng MÜ ®ang diÔn ra ¸c liÖt..

(137) c. Tõ khã: sgk. - GV chèt - HS đọc các chú thích SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : Học sinh cảm nhận đợc t©m hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m hån nhiªn trong cuéc sèng chiÕn đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhng vẫn l¹c quan cña ba c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ. *C¸ch tiÕn hµnh : H: Ba c« g¸i thanh niªn xung phong sống và chiến đấu trong hoàn cảnh nh thÕ nµo? - HS liÖt kª c¸c chi tiÕt. - GV kÕt luËn + Sống trong hang đá... + C«ng viÖc: ViÖc cña chóng t«i lµ ngåi ®©y, khi cã bãm næ th× chay lªn, đo khối lợng đất lấp vào hố bom, đếm bom cha næ vµ nÕu cÇn th× ph¸ bom. + Bom bÞ vïi: … bÞ bom vïi lu«n. Cã khi bß trªn cao ®iÓm vÒ chØ thÊy cã hai con m¾t lÊp l¸nh. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ hoµn c¶nh sèng vµ nhiÖm vô cña hä? - GV chèt GV: Trớc hết chúng ta thấy đợc hoàn cảnh. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba c« g¸i thanh niªn xung phong. - Hiện thực cuộc sống và chiến đấu ở n¬i gian khæ, ¸c liÖt. NhiÖm vô quan träng nhng v« cïng nguy hiÓm. §ßi hái sù dòng c¶m, b×nh tÜnh , khÐo lÐo, s½n sµng hi sinh .. sống và chiến đấu của họ trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đờng Trờng S¬n. Kh«ng nh÷ng thÕ c«ng viÖc cña hä l¹i cµng nguy hiÓm, hä m¹o hiÓm víi c¸i chÕt… luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng c¶m vµ b×nh tÜnh hÕt søc… Nhng víi c¸c c« những công việc ấy đã trở thành thờng ngày. “Cã ë ®©u nh thÕ nµy kh«ng: §Êt bèc khãi, kh«ng khÝ bµng hoµng, m¸y bay Çm Ü, thÇn kinh c¨ng th¼ng nh ch·o, tim ®Ëp bÊt chÊp nhÞp, ch©n ch¹y mµ vÉn biÕt r»ng kh¾p chung quanh cã nhiÒu qu¶ bom cha næ. Cã thÓ næ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhng nhất định sẽ næ… Råi khi xong viÖc, quay l¹i nh×n c¶nh đoạn đờng 1 lần nữa, thở phào, chạy về hang.”. 4. Cñng cè: 1’ - GV chèt néi dung kiÕn thøc tiÕt häc 5. HD häc sinh häc bµi: - Tãm t¾t v¨n b¶n, xem kÜ v¨n b¶n, giê sau häc tiÕp. ---------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 5/4/2013 Ngµy gi¶ng: 8/4/2013: 9AB TiÕt 147. Nh÷ng ng«i sao xa x«i (TrÝch) - Lª Minh Khuª -. I - Môc tiªu bµi häc.

(138) 1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhng vẫn lạc quan của ba c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ. Thµnh c«ng trong viÖc miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, lùa chän ng«i kÓ, ng«n ng÷ kÓ hÊp dÉn. 2. KÜ n¨ng : §äc - hiÓu mét t¸c phÈm tù sù s¸ng t¸c thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ thø nhÊt xng t«i’’. C¶m nhËn vÎ đẹp hình tợng nhân vật trong tác phẩm. 3. Thái độ : Có cái nhìn đúng đắn về sự hi sinh, mất mát của thế hệ cha anh trong cuéc k/c chèng MÜ. II - §å dïng - Chân dung tác giả, bài hát : Cô gái mở đờng, tài liệu tham khảo, máy chiếu. III - C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 4’ - Tãm t¾t ®o¹n trÝch : Nh÷ng ng«i sao xa x«i. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học Hoạt động của thầy và trò T Néi dung c¬ b¶n G 1 Hoạt động : Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : 27 Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : Học sinh cảm nhận đợc tâm. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n. hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m hån nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khæ, hi sinh nhng vÉn l¹c quan cña ba c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ.. *C¸ch tiÕn hµnh :. H: TruyÖn kÓ vÒ ba c« g¸i thanh niªn xung phong ë mét tæ trinh s¸t ph¸ bom trªn cao ®iÓm. ë hä cã nh÷ng nÐt g× chung đã gắn bó thành một khố thống nhÊt? - HS th¶o luËn nhãm (3 phót). - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - GV chèt.. H: Cảm nghĩ của em về đặc điểm chung cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong ? - Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ, c¸ tÝnh vµ. 2. H×nh ¶nh ba c« g¸i thanh niªn xung phong. 15' *§iÓm chung: + Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ. + Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc, quyÕt t©m hoµn thµnh mäi nhiÖm vô. + Dòng c¶m, s½n sµng hi sinh, kh«ng qu¶n gian khæ, hiÓm nguy. + Có tình đồng đội gắn bó keo sơn. + Hay xúc động, nhiều mộng mơ, dễ vui, dễ trầm t, thích làm đẹp. Vừa cao đẹp, vừa bình dị, hồn nhiên, l¹c quan cña tuæi trÎ ViÖt Nam thêi chèng MÜ.. hoàn cảnh riêng không giống nhau nhng đều cã phÈm chÊt chung cña nh÷ng chiÕn sÜ thanh niªn xung phong: Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao đối với nhiệm vụ, lòng dũng cảm không sợ hy sinh, tình đồng đội gắn bó, dễ xúc cảm, nhiÒu íc m¬, hay m¬ méng, dÔ vui vµ còng dễ trầm t. Họ cũng thích làm đẹp cho mình ngay c¶ trong chiÕn trêng (Nho thÝch thªu thïa, chÞ Thao ch¨m chÐp bµi h¸t, §Þnh thÝch ng¾m m×nh trong g¬ng, ngåi bã gèi m¬ méng vµ h¸t). - GV: Dï trong tËp thÓ nhá rÊt g¾n bã víi nhau nhng ë mçi ngêi vÉn cã. *§iÓm riªng:.

(139) nh÷ng nÐt c¸ tÝnh riªng. H: T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn nÐt riªng ë mçi ngêi ? - HS t×m chi tiÕt vµ tr¶ lêi - GV chèt. - GV nêu vấn đề HS thảo luận nhóm (5 phót). GV chia líp thµnh 3 nhãm thùc hiÖn 3 nhiÖm vô sau: Ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh ë 3 ®o¹n: +Nhãm 1: Nh©n vËt tù quan s¸t vµ đánh giá về mình ở phần đầu truyện. + Nhãm 2: T©m tr¹ng cña c« trong mét lÇn ph¸ bom. + Nhóm 3: Cảm xúc trớc trận ma đá ở cuèi truyÖn. - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ KL.. - GV nhÊn m¹nh: Nh÷ng con ngêi nh chÞ Thao, Ph¬ng §Þnh, Nho, mçi ngêi cã mét thói quen riêng, sở thích riêng nhng họ đều có những điểm chung là hành động can đảm, khong sợ gian khổ, nguy nan để hoàn thành nhiệm vụ. Họ đều có tâm hồn trong sáng, lạc quan, g×au t×nh c¶m … g §ã lµ nh÷ng phÈm chất tốt đẹp của lòng yêu nớc g Họ xứng đáng là những ngôi sao xa xôi.. Hoạt động 4: HD tổng kết- ghi nhớ. *Mục tiêu: HS nhận xét đợc nghệ 3 thuËt vµ ý nghÜa cña truyÖn.. + Ph¬ng §Þnh: nh¹y c¶m, l·ng m¹n, hay sèng víi nh÷ng kû niÖm cña tuæi thiÕu n÷ v« t . + Nho: lµ c« g¸i trÎ, xinh x¾n, hån nhiªn, thÝch thªu thïa. + ChÞ Thao: Tæ trëng, lín tuæi, tõng tr¶i h¬n, trong c«ng viÖc b×nh tÜnh,t¸o b¹o nhng l¹i rÊt sî m¸u vµ sî v¾t. Mçi ngêi cã mét tÝnh c¸ch kh¸c nhau làm cho nhân vật hiện lên sinh động, chân thật và đáng yêu hơn. 3. Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. 13'. - §Ó nh©n vËt tù kÓ vÒ m×nh, kÕt hîp miêu tả tâm lý với hành động, ngoại h×nh. - Ph¬ng §Þnh lµ mét c« g¸i cã c¸ tÝnh, t©m hån trong s¸ng, giµu t×nh c¶m, hån nhiên nhng can đảm, anh hùng. - §ã lµ H×nh tîng vÒ nh÷ng n÷ TNXP, víi tinh thÇn dòng c¶m trong cuéc sống, chiến đấu đầy gian khổ và hy sinh thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ. - Nh©n vËt tù kÓ vÒ m×nh, kh¾c ho¹ nh©n vËt trong nhiÒu kh«ng gian vµ thêi gian, kÕt hîp miªu t¶ t©m lÝ víi miªu t¶ hành động, ngoại hình. - Ph¬ng §Þnh lµ ngêi cã c¸ tÝnh, sinh động và chân thực, chị có tâm hồn trong s¸ng, giµu t×nh c¶m, hån nhiªn mềm mại, can đảm… IV/ Ghi nhí: 2'. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷, giäng ®iÖu cña truyÖn? H: Từ đó em hiểu gì về phẩm chất của thÕ hÖ trÎ VN trong thêi k× K/C chèng MÜ cøu níc ? - HS tr¶ lêi. GVKL - GV liên hệ đến hình ảnh mời cô gái thanh niªn xung phong ë ng· ba §ång Léc. Hoạt động 5: HD học sinh luyện tập. *Mục tiêu: HS biết liên hệ, tìm đọc 5. IV/ LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: Su tÇm c¸c bµi th¬, bµi h¸t ca ngîi thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam trong.

(140) mét sè bµi th¬ ca ngîi thÕ hÖ trÎ VN trong K/C chèng MÜ. *C¸ch tiÕn hµnh: - Gv gọi HS đọc bai thơ su tầm. - GV cung cÊp t liÖu. kh¸ng chiÕn chèng Mü. Bµi tËp 2:. 4. Cñng cè: 2’ GV chèt néi dung kiÕn thøc toµn bµi. 5. HD häc sinh häc bµi: 2' - Tãm t¾t v¨n b¶n, n¾m ch¾c néi dung ph©n tÝch. ViÕt ®o¹n v¨n ph©n tÝch nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. - So¹n bµi: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p. ---------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 6/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9/4/2013 TiÕt 148. Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p. I - Môc tiªu 1. Kiến thức : Học sinh hệ thống hoá kiến thức về từ loại và cụm từ đã học: danh từ, động từ, tính từ, cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động từ và những từ loại khác. 2. Kĩ năng : Tổng hợp kiến thức. Nhận biết và sử dụng tthành thạo những từ lạo đã häc. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức rèn luyện. II- §å dïng - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. III - C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 1’ GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Tiến trình hoạt động dạy – học Hoạt động của thầy và trò. T G 1’. Néi dung c¬ b¶n. Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : GV nªu môc tiªu tiÕt häc. Hoạt động 2: HD tổng kết. *Môc tiªu : Häc sinh hÖ thèng ho¸ kiến thức về từ loại và cụm từ đã học: danh từ, động từ, tính từ, cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động từ và nh÷ng tõ lo¹i kh¸c. *C¸ch tiÕn hµnh : A. Tõ lo¹i - GV: Yêu cầu học sinh đọc và nêu 40’ I/ Danh từ, động từ, tính từ yªu cÇu bµi tËp 1. Bài tập 1: Xác định từ loại - HS th¶o luËn nhãm nhá (2 phót). - Danh tõ: lÇn, l¨ng,lµng - §¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶. - Động từ: đọc, nghĩ ngợi, phục dịch, đập - GV kÕt luËn. - Tính từ: hay, đột ngột, phải, sung sớng => KL: Khái niệm danh từ, động từ, tính ? ThÕ nµo lµ danh tõ, ®/tõ, tÝnh tõ? tõ. - HS nh¾c l¹i kiÕn thøc lÝ thuyÕt. Bµi tËp 2: §iÒn tõ... - GV tæ chøc trß ch¬i tiÕp søc: ba a. nh÷ng, c¸c, mét nhãm. b. hãy, đã, vừa - GV nhËn xÐt KL c. rÊt, h¬i, qu¸.

(141) H: Tõ nh÷ng kÕt qu¶ cña bµi tËp 1 và 2 hãy cho biết DT, ĐT, TT đứng sau nh÷ng tõ nµo ? - HS tr¶ lêi. - GVKL. - GV yªu cÇu HS kÎ b¶ng vµo vë. - HS hoạt động cá nhân. - GVKL ? H·y nªu kh¶ n¨ng kÕt hîp cña danh từ, động từ, tính từ? - GV: Gọi học sinh đọc và nêu yêu cÇu bµi tËp 5. H: Nh÷ng tõ in ®Ëm vèn thuéc tõ loại nào và ở đây chúng đợc dùng nh tõ thuéc tõ lo¹i nµo ? - HS hoạt động cá nhân. - GVKL Qua bµi tËp em rót ra kÕt luËn g×? (HiÖn tîng chuyÓn lo¹i cña tõ). 3. Bµi tËp 3: cho biÕt. - DT có thể đứng sau: những, các, một (lợng từ) - ĐT có thể đứng sau: hãy, đã, vừa (phụ tõ chỉ mÖnh lÖnh) - TT có thể đứng sau: rất, hơi, quá (phụ từ chỉ mức độ) Bµi tËp 4: LËp b¶ng tæng kÕt vÒ kh¶ n¨ng kết hợp của danh từ, động tính từ.. Bµi tËp 5: a. trßn : TT -> §T. b. lÝ tëng: DT-> TT. c. b¨n kho¨n: TT-> DT. II/ C¸c tõ lo¹i kh¸c: - HS nªu yªu cÇu. Bµi tËp 1: S¾p xÕp tõ vµo b¶ng. - GV ph¸t phiÕu häc tËp. HS ®iÒn th«ng tin theo yªu cÇu bµi tËp. - HS tr¶ lêi. GVKL H: S¾p xÕp c¸c tõ in ®Ëm vµ cét theo mÉu ? Sè tõ §¹i tõ Lîng tõ ChØ tõ Phã tõ QH tõ Trî tõ TT Th¸n T tõ ba, t«i, bao nh÷ng ấy, đâu đã, mới ở, của chØ, c¶ h¶ trêi ¬i n¨m nhiªu, đã, nhng, ngay, bao giê, ®ang nh chØ bÊy giê. H: T×m c¸c tõ chuyªn dïng ë cuèi câu để tạo câu nghi vấn ? các từ ấy thuéc tõ lo¹i nµo ? - HS lµm bµi vµ tr×nh bµy, n/x. - GV kÕt luËn.. Bµi tËp 2: - Từ chuyên dùng cuối câu để tạo câu nghi vÊn: µ, , h¶, hö, hë … chóng thuéc lo¹i t×nh th¸i tõ.. - GV tổ chức cho HS động nhóm theo kÜ thuËt “§¾p b«ng tuyÕt”. C§: T×m phÇn trung cña côm danh tõ, chØ ra dÊu hiÖu nhËn biÕt vµ vÏ sơ đồ cụm danh từ. - Tr×nh bµy g NhËn xÐt g KL.. B. Côm tõ: 1. Bµi tËp 1: T×m phÇn trung t©m cña côm danh tõ... a. - ¶nh hëng, nh©n c¸ch, lèi sèng lµ phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm. - Các dấu hiệu: lợng từ số từ đứng trớc, chỉ từ đứng sau. b. ngµy (khëi nghÜa) – dÊu hiÖu lµ “nh÷ng” c. TiÕng (cêi nãi) – dÊu hiÖu lµ cã thÓ thªm “nh÷ng” vµo tríc, kÕt thóc lµ chØ tõ “Êy”.

(142) Bµi tËp 2: T×m phÇn trung t©m cña côm tõ... a. đến, chạy, ôm – dấu hiệu: đã, sẽ, sẽ (phã tõ) b. lªn (c¶i chÝnh) – dÊu hiÖu: võa.. Bµi tËp 2, 3 t¬ng tù nh bµi 1, GV híng dÉn HS thùc hiÖn mçi bµi mét ý, phÇn cµn l¹i HS vÒ nhµ lµm. - GVKL. Bµi tËp 3: a. ViÖt Nam, b×nh dÞ, ViÖt Nam, ph¬ng Đông, mới, hiện đại là phần trung tâm cña nh÷ng côm tõ in ®Ëm. DÊu hiÖu: tríc phÇn trung t©m lµ phã tõ “rÊt”. ë ®©y c¸c từ Việt Nam, phơng Đông đợc dùng làm tÝnh tõ. b. ªm ¶ lµ phÇn trung t©m. DÊu hiÖu cã thÓ thªm “rÊt” vµo tríc. c. phøc t¹p, phong phó, s©u s¾c lµ phÇn trung t©m. DÊu hiÖu: thªm “rÊt” vµo tríc. 4. Cñng cè: 1’ GV chèt kiÕn thøc cña tiÕt häc. 5. HD häc bµi: 1’ - TiÕp tôc «n tËp c¸c kiÕn thøc võa tæng hîp. - So¹n bµi: LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n. + §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. ---------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 7/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9ab: 10/4/2013 TiÕt 149. LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n I - Môc tiªu 1. Kiến thức : Ôn tập lí thuyết và cách viết biên bản: mục đích, yêu cầu, nội dung cña biªn b¶n vµ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong cuéc sèng. 2. Kĩ năng : Viết đợc một biên bản hoàn chỉnh. 3. Thái độ : Học sinh có ý thức học tập tốt. II - §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô, biªn b¶n mÉu. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ - ThÕ nµo lµ biªn b¶n? Biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo? 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy và trò T Néi dung c¬ b¶n G 1 Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh : GV nªu môc tiªu cña tiÕt häc th«ng qua viÖc nhËn xÐt häc sinh tr¶ lêi bµi cò. 8' Hoạt động 2: HD học sinh ôn tập *Môc tiªu : ¤n tËp lÝ thuyÕt vµ c¸ch viết biên bản (mục đích, yêu cầu, nội dung cña biªn b¶n vµ c¸c lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong cuéc sèng). *C¸ch tiÕn hµnh :. I/ ¤n tËp lÝ thuyÕt:. - GV: Gäi 1 em tr¶ lêi c©u 1, 2. H: Biên bản có mục đích gì ? Ngời viết. - Mục đích. - Trách nhiệm và thái độ của ngời.

(143) biên bản cần có trách nhiệm và thái độ ntn ? GV: Gäi 1 em tr¶ lêi c©u hái 3,4. H: Nªu bè côc phæ biÕn cña biªn b¶n ? Lêi v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy 1 biªn b¶n cã gì đặc biệt ? - GV: Chèt l¹i néi dung sau khi cho häc sinh nhËn xÐt.. viÕt. - Bè côc. - Lêi v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy.. Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. *Mục tiêu: Viết đợc một biên bản hoàn 27 chØnh. *C¸ch tiÕn hµnh: GV: Chỉ định một em đọc bài tập 1. H: Nội dung ghi chép đã cung cấp đầy đủ dữ liệu để hình thành một biên bản cha ? CÇn thªm bít nh÷ng g× ? H: Cách sắp xếp các nội dung đó có phï hîp víi biªn b¶n kh«ng ? CÇn s¾p xÕp l¹i ntn ? - GV: Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiến. Trên cơ sở đó GV hớng dẫn để kh«i phôc l¹i biªn b¶n.. II/ LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: Kh«i phôc biªn b¶n. - Hoạt động nhóm để thống nhất (5 phót). - Tr×nh bµy g nhËn xÐt g KL. GVKL: - Thµnh phÇn tham dù gåm nh÷ng ai. - Néi dung bµn giao (ND vµ kÕt quả công việc đã làm trong tuần, nội dung c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong tuÇn tíi, c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng cña chóng t¹i thêi ®iÓm bµn giao). - GV: Cho häc sinh tù viÕt biªn b¶n vµo vë bµi tËp vµ kiÓm tra theo dâi, uèn n¾n nh÷ng lÖch l¹c nÕu cã (Chó ý nh÷ng häc sinh yÕu) - Gäi häc sinh tr×nh bµy (5 em) - Rót kinh nghiÖm.. 2. Bµi tËp 3: Ghi l¹i biªn b¶n bµn giao nhiệm vụ trực tuần của chi đội em cho chi đội bạn. - Hoạt động nhóm (Thảo luận xây dựng 1 biªn b¶n) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy. - NhËn xÐt - KL. GV cã mÉu s½n .. 3. Bµi tËp 4: ViÕt biªn b¶n xö lÝ vi ph¹m hµnh chÝnh (An toµn giao thông, vệ sinh đờng phố, quản lí xây dùng … ). - S¾p xÕp bè côc sau: + Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ + Tªn biªn b¶n + §Þa ®iÓm, thêi gian tiÕn hµnh héi nghÞ + Thµnh phÇn tham dù + DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ héi nghÞ (d, c, e,g , h) + Thêi gian kÕt thóc, thñ tôc kÝ x¸c nhËn. *Gîi ý: - Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n, thời gian, địa điểm. - Thµnh phÇn tham dù: bªn giao, bªn nhËn. - Néi dung bµn giao: + Nội dung và kết quả công việc đã lµm trong tuÇn qua. + Néi dung c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong tuÇn tíi. + Hä tªn ch÷ kÝ bªn giao, bªn nhËn.. 4. Cñng cè: 2' GV nhÊn m¹nh c¸ch viÕt mét biªn b¶n. 5. HD häc sinh häc bµi:2' - TËp viÕt c¸c lo¹i biªn b¶n, n¾m v÷ng c¸ch viÕt biªn b¶n..

(144) - So¹n bµi: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p ( tiÕp theo) + §äc ®o¹n trÝch, tãm t¾t, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, t×m bè côc cña v¨n b¶n. + Tr¶ lêi c©u hái phÇn §äc - hiÓu v¨n b¶n. --------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 7/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9A 10+11/4; 9B:12/4/2013 TiÕt 150. Tæng kÕt vÒ Ng÷ ph¸p I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc - HS tiÕp tôc «n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c©u: c¸c thµnh phÇn c©u, c¸c kiểu câu, biến đổi câu đã học từ lớp 6 đến lớp 9. 2. KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc, kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông thành thạo những kiểu câu đã học. 3. Thái độ - HS cã ý thøc tù häc. II. §å dïng d¹y häc - B¶ng phô, m¸y chiÕu. III. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3 H. Hệ thống kiến thức về ngữ pháp đã tổng kết ở tiết 1? - Tõ lo¹i (12 tõ lo¹i) - Cụm từ (cụm danh từ, động từ, tính từ) 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: HS chó ý theo dâi bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: H. c¨n cø vµo viÖc chuÈn bÞ ë nhµ, theo em ë tiÕt nµy chóng ta cÇn tæng kÕt nh÷ng néi dung g×? - Thµnh phÇn c©u. - C¸c kiÓu c©u GV. Giíi thiÖu vµo bµi Hoạt động 2: HD tổng kết *Môc tiªu: HS tiÕp tôc «n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c©u: c¸c thµnh phÇn c©u, c¸c kiÓu câu, biến đổi câu đã học từ C. Thµnh phÇn c©u lớp 6 đến lớp 9. I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô *C¸ch tiÕn hµnh: 1. LÝ thuyÕt - Thµnh phÇn chÝnh vµ c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt: H. KÓ tªn c¸c thµnh phÇn + Thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t chính, thành phần phụ của buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn câu, nêu dấu hiệu nhận biết? đạt đợc một ý trọn vẹn. + VÞ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u cã kh¶ n¨ng kÕt - H§ nhãm - §¹i diÖn tr¶ lêi, nhËn xÐt, hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: Lµm g×? Lµm sao? Nh thÕ nµo? HoÆc lµm gi¸o viªn kÕt luËn. g×? + Chñ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu tªn sù.

(145) vật, hiện tợng có hoạt động, đặc điểm, trạng thái ... đợc miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thờng trả lời câu hỏi: Ai? Con g×? C¸i g×? - Thµnh phÇn phô vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt chóng: + Trạng ngữ: Đứng đầu câu, cuối câu hoặc đứng giữa chñ ng÷ vµ vÞ ng÷, nªu lªn hoµn c¶nh vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn, nguyªn nh©n, môc đích ... diễn ra sự việc nói trong câu. §îc ng¨n c¸ch víi nßng cèt c©u b»ng dÊu ph¶y. + Khëi ng÷: Vị trí: Thờng đứng trớc chủ ngữ Tác dụng: Nêu lên đề tài nói đến trong câu Dấu hiệu: Có thể thêm quan hệ từ về, đối với vào trớc khëi ng÷. 2. Bµi tËp: Ph©n tÝch H. Ph©n tÝch thµnh phÇn cña a. §«i cµng t«i/ mÉm bãng. c¸c c©u? CN VN - HS ph©n tÝch, tr×nh bµy b. Sau mét håi trèng thóc vang déi c¶ lßng t«i, mÊy - GV kÕt luËn TrN ngời học trò cũ/ đến sắp hàng dới hiên/ rồi đi vào CN VN1 VN2 líp. c. Cßn tÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c, nã /vÉn lµ KN CN VN ngêi b¹n trung thùc, ch©n thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng hÒ nói dối, cũng không bao giờ biết nịnh hót hay độc ác. H. KÓ tªn vµ nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u? - HS tr¶ lêi - GV chèt. - Học sinh đọc và nêu yêu cÇu bµi tËp. H. Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ thµnh phÇn g×?. II. Thµnh phÇn biÖt lËp 1. LÝ thuyÕt - Thành phần cảm thán: Đợc dùng để bộc lộ tâm lí của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu. - Thành phần tình thái: Đợc dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu. - TP gọi đáp: Đợc dùng để tạo lập hoặc để duy trì quan hÖ giao tiÕp. - TP phụ chú: Đợc dùng để bổ sung một số chi tiết cho néi dung chÝnh cña c©u. * DÊu hiÖu nhËn biÕt: Chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia vào sự việc đợc nói trong câu. Chính vì vậy chúng đợc gọi chung là thành phần biệt lập. 2. Bài tập: Xác định a. Cã lÏ: TP t×nh th¸i b. NgÉm ra: TP t×nh th¸i. c. Dõa xiªm ..., vá hång ...: TP phô chó. d. Bẩm: gọi - đáp Cã khi: TP t×nh th¸i e. Ơi: gọi - đáp. D. C¸c kiÓu c©u: I. Câu đơn: GV. YC học sinh xác định 1. Tìm chủ ngữ - vị ngữ 2. Xác định câu đặc biệt lÇn lưît TP c©u. a. - Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn. - TiÕng mô chñ ... b. - Mét anh thanh niªn 27 tuæi c. - Nh÷ng ngän ®iÖn ... thÇn tiªn..

(146) - Hoa trong c«ng viªn. - Nh÷ng qu¶ bãng ... gãc phè. - TiÕng rao ... trªn ®Çu ... - Chao ôi, ...cái đó.. GV. Treo b¶ng phô gäi häc sinh đọc và nêu yêu cầu bài tËp II. C©u ghÐp 1. T×m c©u ghÐp a. Anh göi ... chung quanh. b. Nhng v× bom ... cho¸ng. c. ¤ng l·o ... c¶ lßng. H. ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ d. Cßn nhµ ho¹ sÜ ... k× l¹. vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong e. §Ó ngêi con g¸i ... c« g¸i. nh÷ng c©u ghÐp ë bµi tËp 1? - HS chØ ra, nx 2. ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ ë bµi tËp 1 - GV chèt a. Quan hÖ bæ sung b. Quan hÖ nguyªn nh©n c. Quan hÖ bæ sung GV. YC häc sinh suy nghÜ vµ d. Quan hÖ nguyªn nh©n tr×nh bµy kÕt qu¶. e. Quan hệ mục đích.. H. T×m c©u rót gän? - HS t×m, nx - GV chèt. 3. ChØ ra quan hÖ vÒ nghÜa trong c¸c c©u ghÐp. a. Quan hÖ t¬ng ph¶n b. Quan hÖ bæ sung c. Quan hÖ ®iÒu kiÖn – gi¶ thiÕt. 4. T¹o c©u ghÐp: *. Qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng, hÇm cña Nho bÞ sËp. -> Nguyªn nh©n: V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng, (nªn) hÇm cña Nho bÞ sËp. -> §iÒu kiÖn: NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp. *. Qu¶ bom næ kh¸ gÇn. HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp. -> T¬ng ph¶n:Qu¶ bom næ kh¸ gÇn, nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp. -> Nhîng bé: HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn.. III. Biến đổi câu: 1. T×m c©u rót gän - Quen råi - Ngµy nµo Ýt: ba lÇn. 2. Các bộ phận của câu đứng trớc tách ra thành câu độc lập (tách để nhấn mạnh nội dung đợc tách ra) H. Hãy biến đổi các câu cho a. Và làm việc có khi suốt đêm. trớc thành câu bị động? b. Thêng xuyªn. - HS tr¶ lêi c. Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh. - GV chèt 3. Biến đổi câu thành câu bị động. a. Đồ gốm đợc ngời thợ thủ công làm ra khá sớm. b. Một cây cầu lơn sẽ đợc tỉnh ta bắc qua tại khúc sông nµy. GV. YC học sinh nêu yêu c. Những ngôi đền ấy đã đợc ngời ta dựng lên từ hàng cÇu bµi tËp. tr¨m n¨m tríc. H. T×m c©u nghi vÊn? Chóng có đợc dùng để hỏi không? H. Tìm câu cầu khiến? Mục IV. các kiểu câu ứng với mục đích giao tiếp khác đích? nhau..

(147) 1. C©u nghi vÊn - Ba con, sao con không nhận? (Dùng để hỏi) - Sao con biết là không phải? (Dùng để hỏi) 2. C©u cÇu khiÕn HS đọc yêu cầu bài tập 3 và a. ở nhà trông em nhá! (Dùng để ra lệnh) cho biÕt ý kiÕn cña m×nh vÒ Đừng có đi đâu đấy. (Dùng để ra lệnh) yªu cÇu Êy cña bµi tËp. b. Thì má cứ kêu đi.(Dùng để yêu cầu) Vô ăn cơm. (Dùng để mời) *. Chú ý: “Cơm chín rồi” là câu trần thuật đợc dùng lµm c©u cÇu khiÕn. 3. Xác định kiểu câu C©u nãi cña anh S¸u cã h×nh thøc c©u nghi vÊn. Nã đựơc dùng để bộc lộ cảm xúc, điều này đợc xác nhận trong câu đứng trớc của tác giả: “Giận quá và không kịp suy nghĩ, anh vung tay đánh vào mông nó và hét lªn”. 4. Cñng cè: 1’ GV tổng kết lại những kiến thức cơ bản của tiết học bằng sơ đồ t duy. 5. HD häc bµi - Ôn tập để nắm vững kiến thức Ngữ pháp đã học. Hoàn thiện các bài tập còn lại. - ¤n tËp kÜ phÇn truyÖn-> Giê sau kiÓm tra. ....................................***....................................... Ngµy so¹n: 8/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9A :11/4; 9B:12/4/2013 TiÕt 151. Tæng kÕt vÒ Ng÷ ph¸p I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc - HS tiÕp tôc «n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c©u: c¸c thµnh phÇn c©u, c¸c kiểu câu, biến đổi câu đã học từ lớp 6 đến lớp 9. 2. KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc, kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông thành thạo những kiểu câu đã học. 3. Thái độ - HS cã ý thøc tù häc. II. §å dïng d¹y häc - B¶ng phô, m¸y chiÕu. III. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : KT bµi so¹n cña HS - 2' 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: HS chó ý theo dâi bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: H. c¨n cø vµo viÖc chuÈn bÞ ë nhµ, theo em ë tiÕt nµy chóng ta cÇn tæng kÕt nh÷ng néi dung g×? - Thµnh phÇn c©u. - C¸c kiÓu c©u GV. Giíi thiÖu vµo bµi. Néi dung.

(148) Hoạt động 2: HD tổng kết *Môc tiªu: HS tiÕp tôc «n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c¸c kiểu câu, biến đổi câu đã học từ lớp 6 đến lớp 9. *C¸ch tiÕn hµnh: H. KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô cña c©u, nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt? - H§ nhãm - §¹i diÖn tr¶ lêi, nhËn xÐt, gi¸o viªn kÕt luËn.. C. Thµnh phÇn c©u I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô 1. LÝ thuyÕt - Thµnh phÇn chÝnh vµ c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt: + Thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt đợc một ý trọn vẹn. + VÞ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: Lµm g×? Lµm sao? Nh thÕ nµo? HoÆc lµm g×? + Chñ ng÷: Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu tªn sù vật, hiện tợng có hoạt động, đặc điểm, trạng thái ... đợc miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thờng trả lời câu hỏi: Ai? Con g×? C¸i g×?. - Thµnh phÇn phô vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt chóng: + Trạng ngữ: Đứng đầu câu, cuối câu hoặc đứng giữa chñ ng÷ vµ vÞ ng÷, nªu lªn hoµn c¶nh vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn, nguyªn nh©n, môc đích ... diễn ra sự việc nói trong câu. §îc ng¨n c¸ch víi nßng cèt c©u b»ng dÊu ph¶y. + Khëi ng÷: Vị trí: Thờng đứng trớc chủ ngữ Tác dụng: Nêu lên đề tài nói đến trong câu Dấu hiệu: Có thể thêm quan hệ từ về, đối với vào trớc H. Ph©n tÝch thµnh phÇn cña khëi ng÷. c¸c c©u? - HS ph©n tÝch, tr×nh bµy 2. Bµi tËp: Ph©n tÝch - GV kÕt luËn a. §«i cµng t«i/ mÉm bãng. CN VN b. Sau mét håi trèng thóc vang déi c¶ lßng t«i, mÊy TrN ngời học trò cũ/ đến sắp hàng dới hiên/ rồi đi vào CN VN1 VN2 líp. c. Cßn tÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c, nã /vÉn lµ KN CN VN ngêi b¹n trung thùc, ch©n thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng hÒ H. Kể tên và nêu dấu hiệu nói dối, cũng không bao giờ biết nịnh hót hay độc ác. nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u? II. Thµnh phÇn biÖt lËp - HS tr¶ lêi 1. LÝ thuyÕt - GV chèt - Thành phần cảm thán: Đợc dùng để bộc lộ tâm lí của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu. - Thành phần tình thái: Đợc dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong câu. - TP gọi đáp: Đợc dùng để tạo lập hoặc để duy trì quan hÖ giao tiÕp. - TP phụ chú: Đợc dùng để bổ sung một số chi tiết cho néi dung chÝnh cña c©u. * DÊu hiÖu nhËn biÕt: Chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia.

(149) vào sự việc đợc nói trong câu. Chính vì vậy chúng - Học sinh đọc và nêu yêu đợc gọi chung là thành phần biệt lập. cÇu bµi tËp. H. Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ thµnh phÇn g×? 2. Bài tập: Xác định a. Cã lÏ: TP t×nh th¸i b. NgÉm ra: TP t×nh th¸i. c. Dõa xiªm ..., vá hång ...: TP phô chó. d. Bẩm: gọi - đáp Cã khi: TP t×nh th¸i GV. YC học sinh xác định e. Ơi: gọi - đáp lÇn lît TP c©u. D. C¸c kiÓu c©u: I. Câu đơn: 1. T×m chñ ng÷ - vÞ ng÷ 2. Xác định câu đặc biệt a. - Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn. - TiÕng mô chñ ... GV. Treo b¶ng phô gäi häc b. - Mét anh thanh niªn 27 tuæi sinh đọc và nêu yêu cầu bài c. - Những ngọn điện ... thần tiên. tËp - Hoa trong c«ng viªn. - Nh÷ng qu¶ bãng ... gãc phè. - TiÕng rao ... trªn ®Çu ... - Chao ôi, ...cái đó. II. C©u ghÐp 1. T×m c©u ghÐp H. ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ a. Anh göi ... chung quanh. vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong b. Nhng v× bom ... cho¸ng. nh÷ng c©u ghÐp ë bµi tËp 1? c. ¤ng l·o ... c¶ lßng. - HS chØ ra, nx d. Cßn nhµ ho¹ sÜ ... k× l¹. - GV chèt e. §Ó ngêi con g¸i ... c« g¸i. 2. ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ ë bµi tËp 1 GV. YC häc sinh suy nghÜ vµ a. Quan hÖ bæ sung tr×nh bµy kÕt qu¶. b. Quan hÖ nguyªn nh©n c. Quan hÖ bæ sung d. Quan hÖ nguyªn nh©n e. Quan hệ mục đích.. H. T×m c©u rót gän? - HS t×m, nx - GV chèt. 3. ChØ ra quan hÖ vÒ nghÜa trong c¸c c©u ghÐp. a. Quan hÖ t¬ng ph¶n b. Quan hÖ bæ sung c. Quan hÖ ®iÒu kiÖn – gi¶ thiÕt. 4. T¹o c©u ghÐp: *. Qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng, hÇm cña Nho bÞ sËp. -> Nguyªn nh©n: V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng, (nªn) hÇm cña Nho bÞ sËp. -> §iÒu kiÖn: NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp. *. Qu¶ bom næ kh¸ gÇn. HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp. -> T¬ng ph¶n:Qu¶ bom næ kh¸ gÇn, nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp. -> Nhîng bé: HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn. III. Biến đổi câu: 1. T×m c©u rót gän.

(150) - Quen råi - Ngµy nµo Ýt: ba lÇn. H. Hãy biến đổi các câu cho 2. Các bộ phận của câu đứng trớc tách ra thành trớc thành câu bị động? câu độc lập (tách để nhấn mạnh nội dung đợc tách - HS tr¶ lêi ra) - GV chèt a. Và làm việc có khi suốt đêm. b. Thêng xuyªn. c. Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh. GV. YC häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp. H. T×m c©u nghi vÊn? Chóng có đợc dùng để hỏi không? H. T×m c©u cÇu khiÕn? Môc đích?. 3. Biến đổi câu thành câu bị động. a. Đồ gốm đợc ngời thợ thủ công làm ra khá sớm. b. Một cây cầu lơn sẽ đợc tỉnh ta bắc qua tại khúc sông nµy. c. Những ngôi đền ấy đã đợc ngời ta dựng lên từ hàng tr¨m n¨m tríc.. IV. các kiểu câu ứng với mục đích giao tiếp khác nhau. 1. C©u nghi vÊn HS đọc yêu cầu bài tập 3 và - Ba con, sao con không nhận? (Dùng để hỏi) cho biết ý kiến của mình về - Sao con biết là không phải? (Dùng để hỏi) yªu cÇu Êy cña bµi tËp. 2. C©u cÇu khiÕn a. ở nhà trông em nhá! (Dùng để ra lệnh) Đừng có đi đâu đấy. (Dùng để ra lệnh) b. Thì má cứ kêu đi.(Dùng để yêu cầu) Vô ăn cơm. (Dùng để mời) *. Chú ý: “Cơm chín rồi” là câu trần thuật đợc dùng lµm c©u cÇu khiÕn. 3. Xác định kiểu câu C©u nãi cña anh S¸u cã h×nh thøc c©u nghi vÊn. Nã đựơc dùng để bộc lộ cảm xúc, điều này đợc xác nhận trong câu đứng trớc của tác giả: “Giận quá và không kịp suy nghĩ, anh vung tay đánh vào mông nó và hét lªn”. 4. Cñng cè: 1’ GV tổng kết lại những kiến thức cơ bản của tiết học bằng sơ đồ t duy. 5. HD häc bµi - Ôn tập để nắm vững kiến thức Ngữ pháp đã học. Hoàn thiện các bài tập còn lại. - ¤n tËp kÜ phÇn truyÖn-> Giê sau kiÓm tra. ....................................***....................................... Ngµy so¹n: 12/4/2013 Ngµy thùc hiÖn: 15/4/2013. TiÕt 152 tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7- bµi kiÓm tra v¨n( phÇn th¬). I - Môc tiªu : 2. KiÕn thøc : - ¤n tËp kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn. - HS nhËn râ u khuyÕt ®iÓm trong bµi v¨n cña m×nh. 2. KÜ n¨ng : - RÌn kÜ n¨ng söa ch÷a nh÷ng lçi thêng m¾c ph¶i . - Hoµn thiÖn qui tr×nh viÕt bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng trong ®/s XH. 3. Thái độ : - Häc sinh cã ý thøc khi chØ ra lçi vµ söa sai..

(151) II - ChuÈn bÞ : 3. ThÇy : ChÊm bµi chÝnh x¸c. 2. Trò : Xem lại kiến thức đã kiểm tra, tự sửa lỗi của mình. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : GV: KT viÖc söa lçi ë nhµ cña HS. 4. Tiến trình hoạt động dạy – học : Hoạt động của thầy- trò Hoạt động 1 : Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh - GV nªu yªu cÇu cña tiÕt tr¶ bµi. Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích đề *Mục tiêu : Tìm hiểu đề bài, lập dµn ý, nhËn xÐt u, nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cña HS, ch÷a lçi, *C¸ch tiÕn hµnh GV gọi 1 h/s nêu đề bài. Em hãy xác định thể loại, nội dung và phạm vi của đề bài ? - HS tr¶ lêi. GV kÕt luËn. GV cho HS th¶o luËn nhãm lín : (5’) thèng nhÊt dµn ý- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. C¶ líp thèng nhÊt mét dµn ý.. Hoạt động 3: Nhận xét, hớng dẫn tr¶ bµi *Môc tiªu: GV nhËn xÐt u ®iÓm, tån t¹i troang bµi v¨n cña HS, HS tù söa lçi vµ rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt sau. * C¸ch tiÕn hµnh. TG. Néi dung. A. Bài TLV sè 7 I. §Ò bµi: Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi c«ng céng. Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ hiện tợng đó. II. Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i : nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng trong đời sống. - Néi dung : hiÖn tîng vøt r¸c bõa b·i g©y « nhiÔm m«i trêng. - Ph¹m vi : Thùc tÕ cuéc sèng. III. Dµn ý Më bµi: Nªu (giíi thiÖu) sù viÖc cÇn bình luận: hiện tợng vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng là hành động đáng phê phán. Thân bài: Phần thân bài phải đảm bảo nh÷ng ý sau: a, Nêu biểu hiện: Mô tả sự việc, hiện tợng: vứt rác ở mọi nơi ngoài đờng, trong c«ng viªn, khu vui ch¬i, danh lam th¾ng c¶nh ...( 1 ®iÓm) b, Ph©n tÝch t¸c h¹i cña hiÖn tîng - Rác thải gây ô nhiễm môi trờng, ảnh hởng đến sức khoẻ con ngời - Rác thải ảnh hởng đến mĩ quan môi truêng. c, Nguyªn nh©n: - Do ý thøc kÐm - Do kh«ng hiÓu biÕt d, §Ò xuÊt gi¶i ph¸p - §èi víi con ngêi - §èi víi r¸c th¶i Kết bài: Khái quát các ý đã trình bày. Khẳng định giải pháp tốt nhất hiện nay. IV. NhËn xÐt. 1. ¦u ®iÓm - Đa số đã biết làm bài văn nghị luận về.

(152) GV : NhËn xÐt nh÷ng u, nhîc ®iÓm chung trong bµi viÕt cña HS. - Bài viết tơng đối tốt : 9A: Phợng, Thñy, Lôc Ph¬ng; 9B: Chi, Hoa, HuyÒn. sự việc hiện tợng đời sống. - LËp luËn kh¸ chÆt chÏ, ch÷ng cø x¸c thùc. - Bố cục tơng đối rõ ràng, trình bày khá sạch đẹp.. - Bµi s¬ sµi, cha cã sù ®Çu t : 9A: Chµy, Dòng, Lö; 9B, Th¾ng, Huy, Hoµng Anh, - ViÕt sai qu¸ nhiÒu, ch÷ rÊt khã đọc, diễn đạt lủng củng. -Trình bày dài dòng, xa đề. - GV nhËn xÐt cô thÓ tõng bµi viÕt cña HS.. 2. Tån t¹i - Mét sè bµi viÕt néi dung cßn s¬ sµi, v¨n viÕt cha ch©n thùc, cha biÕt më bµi, kÕt bµi. - Sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu, tr×nh bµy bµi cßn Èu, cha sö dông dÊu c©u hîp lÝ, ch÷ viết rất khó đọc, diễn đạt lủng củng. - Trình bày lan man, xa đề.. - GV cho HS söa mét sè lçi phæ biÕn.. IV.Ch÷a lçi 1/ Lçi chÝnh t¶ D¸c th¶i - r¸c th¶i, m«i chêng - m«i trêng, chong c«ng viªn - trong c«ng viªn, vui tr¬i - vui ch¬i, ranh lam th¾ng c¶nh danh lam... 2/ Lçi dïng tõ: 3. Lỗi diễn đạt - H«m Êy, ma to em kh«ng mang ¸o ®i ma bÞ ma ít. Söa l¹i : H«m Êy, trêi ma to, em kh«ng mÆc ¸o ma nªn bÞ ít hÕt. - T×nh c¶m thµy dµnh cho em s©u s¾c cảm động làm em xúc động. Söa l¹i : T×nh c¶m s©u s¾c cña thµy dµnh cho em khiến em vô cùng xúc động. - Hai c« trß vui vÎ trë l¹i víi nhau c¶ líp còng vui vÎ nh¶y nhãt trong líp víi vÎ mÆt sung síng. - Các bạn thấy đấy, thầy là ngời thầy m×nh coi thÇy 1 ngêi cha yªu quý... (Chµy ) - ...trong ngµy ®Çu tuÇn, vµo thø hai ®Çu giê tiÕt 1. C« b¶o lÊy giÊy ra...( Th¾ng). - GV cho HS trao đổi bài với bạn cùng bàn, để chữa lỗi cho nhau.. GV cho HS đọc tham khảo bài của b¹n.. Hoạt động 4: Công bố kết quả - GV tæng hîp, nhËn xÐt vµ kÕt luËn. Cho HS tham kh¶o bµi viÕt tèt: 9A. Phîng; 9B: Chi. V. Tr¶ bµi - §äc bµi lµm tèt - Tr¶ bµi, lÊy ®iÓm Giái 2. Kh¸ 18. TB 40. Y 6. B. Bµi KT v¨n ( phÇn th¬) 4. Cñng cè: GV hÖ thèng ND bµi vµ nh¾c nhë HS söa lçi. 5. HD h/s häc bµi: - ¤n tËp nhøng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - Soạn bài: Rô- Bin- Xơn ngoài đảo hoang ( đọc tác phẩm, tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, trả lời câu hỏi phần đọc - hiểu văn bản. ---------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 13/4/2013.

(153) Ngµy gi¶ng: 16/4/2013 TiÕt 153. KiÓm tra tiÕng viÖt 1 tiÕt. I/ Môc tiªu bµi häc 1/ KiÕn thøc: Kiểm tra sự nhận thức của HS về phần ngữ pháp đã học trong c/trình THCS. 2/ KÜ n¨ng: - Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch cÊu tróc ng÷ ph¸p cña c©u. - Có kĩ năng phân biệt các kiến thức đã học trong câu cụ thể. - Có kĩ năng đặt câu ghép, mối qua hệ giữa các vế trong câu. II/ §å dïng d¹y häc 1/ Giáo viên: Đề, đáp án, biểu điểm 2/ Häc sinh: GiÊy, bót III/ C¸c bíc lªn líp 1/ ổn định t/c. 2/ Gv nªu yªu cÇu cña giê kiÓm tra. 3/ Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hình thức đề kiểm tra KÕt hîp c¶ h×nh thøc tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tù luËn. Ma trận đề kiểm tra. */ Khung ma trËn Mức độ Tªn chủ đề Chủ đề 1: Tõ lo¹i. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. NhËn biÕt TN TL. Sè c©u: Sè ®iÓm: TØ lÖ: %. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. TL. TN. TL. Sè c©u:2 Sè®iÓm 0.5 TØ lÖ:5% Chỉ ra đợc c©u chøa phÐp so s¸nh. ( c©u 2) Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,2 5 TØ lÖ: 2,5% Chỉ ra đợc mục đích nãi trong c©u cô thÓ ( c©u 3) Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,2 5 TØ lÖ: 2,5%. Chủ đề 3: C©u chia theo môc đích nói. Chủ đề 5: Tr¹ng ng÷. Céng Cao. NhËn biÕt danh tõ cô thÓ (c©u1) NhËn biÕt kh¸i niÖm động từ. (câu 8) Sè c©u:2 Sè ®iÓm:0,5 TØ lÖ: 5%. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. VËn dông ThÊp TN. Chủ đề 2: So s¸nh. Chủ đề 4: Khëi ng÷. Th«ng hiÓu TN TL. NhËn ra vÞ trÝ cña khëi ng÷ trong c©u ( c©u 4) Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,25 TØ lÖ: 2,5%. Sè c©u:1 Sè®iÓm: 0,.25 TØlÖ: 2,5% . Sè c©u:1 Sè®iÓm:0, 25 TØ lÖ:2,5%. . Sè c©u:1 Sè®iÓm:0, 25 TØ lÖ:2,5% Chỉ ra đợc c©u cã chøa tr¹ng ng÷ ( C©u 5) Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,2 5 TØ lÖ: 2,5%. Sè c©u:1 Sè®iÓm:0, 25 TØ lÖ:2,5%.

(154) Chủ đề 6: C©u ghÐp. Chỉ ra đợc mèi quan hÖ trong mét c©u ghÐp cô thÓ. ( c©u 6). ViÕt ®o¹n v¨n ng¨n trong đó có c©u ghÐp, chØ ra mqh gi÷a c¸c vÕ c©u. ( c©u 4). Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,2 5 TØ lÖ: 2,5%. Sè c©u:1 Sè®iÓm:4,0 TØ lÖ: 40%. Chủ đề 7: Thµnh phÇn cña c©u. NhËn ra thµnh phÇn chÝnh cña c©u. ( c©u 7). Xác định đợc các thµnh phÇn trong c©u cô thÓ ( c©u 1). Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u:1 Sè®iÓm:0,25 TØ lÖ: 2,5%. Sè c©u:1 Sè®iÓm:2,0 TØ lÖ: 20%. Chủ đề 8: Biến đổi c©u. Chuyển đổi đợccâu chủ động thành câu bị động ( c©u 2). Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u:1 Sè®iÓm:2,0 TØ lÖ: 20%. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u:4 Sè ®iÓm:1,0 TØ lÖ:10 %. Sè c©u:4 Sè®iÓm:1,0 TØ lÖ:10 %. Sè c©u:2 Sè®iÓm:4,0 TØ lÖ: 40%. Sè c©u:2 Sè®iÓm:4, 25 TØlÖ: 4,25%. Sè c©u:2 Sè®iÓm:2, 25 TØ lÖ:22,5%. Sè c©u:1 Sè®iÓm: 2,0 TØ lÖ:20% Sè c©u:1 Sè®iÓm:4,0 TØ lÖ: 40%. Sè c©u:11 Sè®iÓm: 10 TØlÖ:100%. */ Biên soạn đề PhÇn I/ Tr¾c nghiÖm (2®) Khoanh tròn vào đầu chữ cái có câu trả lời đúng nhất C©u 1: Danh tõ lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo? A. Là những từ chỉ hành động của sự vật. B. Lµ nh÷ng tõ gäi tªn ngêi, sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm. C. Là những từ chỉ đặc điểm của sự vật. D. Lµ nh÷ng tõ chØ sè lîng. C©u 2: Dßng nµo sau ®©y kh«ng sö dông phÐp so s¸nh? A. Vừa để che nắng, vừa để chắn không cho ma hắt vào cổ. B. Ch¼ng g× tai h¹i b»ng níc ma luån trong quÇn ¸o thÊm vµo da thÞt. C. Một tấm da dể quấn quanh bắp chân giống nh đôi ủng. D. Tất cả đều hết sức kì cục. Câu 3 Câu “ Sao mày h vậy hả con?” đợc dùng với mục đích gì? A. Nghi vÊn. B. C¶m th¸n. C. Têng thuËt. D. CÇu khiÕn. Câu 4: Khởi ngữ đứng ở vị trí nào trong câu? A. §Çu c©u. B. Gi÷a c©u. C. Cuèi c©u. D. §øng ë bÊt k× vÞ trÝ nµo trong c©u. C©u 5: ChØ ra c©u cã chøa tr¹ng ng÷ trong c¸c c©u sau? A. Trêi Êm ¸p v« cïng, dÔ chÞu v« cïng. B. Em ®uæi theo nã vµ vå hôt ba lÇn liÒn. C. Họ đến trớc một ngôi nhà nhỏ, quét vôi trắng, hết sức sạch sẽ. D. Ngày hôm sau khi em bé đến trờng, một tiếng cời ác ý đón em. C©u 6: Quan hÖ gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp “ Nhng v× bom næ gÇn, Nho bÞ cho¸ng” lµ quan hÖ g×? A. Quan hÖ nguyªn nh©n. B. Quan hÖ ®iÒu kiÖn. C. Quan hÖ t¬ng ph¶n. D. Quan hÖ nhîng bé. Câu 7: Thành phần nào nêu lên đối tợng đợc nói đến trong câu? A. Tr¹ng ng÷. B. Chñ ng÷. C. VÞ ng÷. D. Khëi ng÷. C©u 8: §éng tõ lµ g×? A. Là những từ chỉ tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tợng..

(155) B. Là nhng từ chỉ hành động, trạng thái của sự vật, hiện tợng. C. Lµ nh÷ng tõ gäi tªn cña ngêi, sù vËt hiÖn tîng. D. Lµ nh÷ng tõ m« pháng ©m thanh cña ngêi, sù vËt II. Tù luËn. Câu 1( 2,0đ): Xác định các thành phần câu trong câu sau? a. Nh÷ng chó chim ®ang b¾t s©u trªn c©y sÊu tríc s©n. b. Về từng trải, tôi đã nếm đủ vị đắng của cuộc đời rồi. Câu 2( 2,0đ): Hãy chuyển câu chủ động sau sang câu bị động theo cách 1? a. Nhà văn Lỗ Tấn đã viết tác phẩm “Cố hơng” b. Bàn tay khéo léo của cô đã tạo ra những bức tranh thật đẹp. Câu 3( 4,0đ): Viết đoạn văn ngắn ( khoảng 5-7 câu) theo chủ đề tự chọn trong đó cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u ghÐp, chØ ra mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a hai vÕ cña c©u ghép đó? §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm I/ Trắc nghiệm: (Chọn một đáp án duy nhất, mỗi câu trả lời đúng đợc 0,25điểm). C©u §¸p ¸n. 1 B. 2 B. 3 B. 4 A. 5 D. 6 A. 7 B. 8 B. II/ Tù luËn C©u 1. Yªu cÇu a. Nh÷ng chó chim/ ®ang b¾t s©u/ trªn c©y sÊu tríc s©n. CN VN TR b. Về từng trải,/ tôi /đã nếm đủ vị đắng của cuộc đời rồi. KN CN VN. §iÓm 1,0 1,0. 2. Chuyển đổi các câu chủ động thành câu bị động: a. Nhà văn Lỗ Tấn đã viết tác phẩm “Cố hơng” 1,0 -> Tác phẩm “ Cố hơng” đợc nhà văn Lỗ Tấn viết. b. Bàn tay khéo léo của cô đã tạo ra những bức tranh thật đẹp. -> Những bức tranh thật đẹp đã đợc bàn tay khéo léo của cô 1,0 t¹o ra.. 3. - Viết đợc đoạn văn theo đúng yêu câu. - Đoạn văn có ít nhất một câu ghép, chỉ ra câu ghép đó. - ChØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp.. 2,0 1,0 1,0. 4/ Gv thu bµi vµ nhËn xÐt giê kiÓm tra 5/ HDHB - Tự đánh giá kết quả bài làm. - ChuÈn bÞ: Häc bµi cò: Những ngôi sao xa xôi. So¹n bµi: Rô-bin-xơn noài đảo hoang. ––––––––––––––––––––––––––––––––– –––––– Ngµy so¹n: 14/4/2013 Ngµy gi¶ng: 17/4/2013 TiÕt 154. Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang (Trích: Rô-bin-xơn Cru-xô) - §. §i-ph« I - Môc tiªu :.

(156) 1. Kiến thức : Học sinh cảm nhận đợc nghị lực, tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn một mình trên đảo hoang, bộc lộ qua bức chân dung tự hoạ của nhân vật, nghệ thuật vẽ chân dung nhân vật đặc sắc của tác giả. 2. Kĩ năng : đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự đợc viết bằng hình thøc tù truyÖn. 3. Thái độ : Khâm phục ý chí vợt qua gian khổ, học tập nghị lực tự vơn lên trong bÊt k× hoµn c¶nh nµo. II- ChuÈn bÞ : tµi liÖu tham kh¶o, b¶ng phô , tranh ch©n dung §i-ph«. III - C¸c bíc lªn líp : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra 10 phót C©u hái: H: Tãm t¾t ng¾n gän v¨n b¶n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” cña Lª Minh Khuª. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh ? TL: * Tãm t¾t: Ba n÷ thanh niªn xung phong Nho, Nho §Þnh, §Þnh Thao lµm thµnh mét tæ trinh s¸t mặt đờng, tại một trọng điểm trên tuyến đờng Trờng Sơn. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lợng đất đá phải san lấp, đánh dấu các trái bom cha nổ và phá. C«ng viÖc cña hä hÕt søc nguy hiÓm v× ph¶i thêng xuyªn ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất kỳ. Họ phải đối mặt với thần chết trong khi ph¸ bom. Cuéc sèng cña hä vÉn cã nh÷ng niÒm vui hån nhiªn cña tuæi trÎ, nh÷ng gi©y phút thanh thản, mơ mộng. Họ gắn bó yêu thơng nhau trong tình đồng đội, đồng chí dù mçi ngêi cã tÝnh c¸ch riªng. * Ph¬ng §Þnh lµ mét c« g¸i cã c¸ tÝnh, t©m hån trong s¸ng, giµu t×nh c¶m, hån nhiªn nhng can đảm, anh hùng. - §ã lµ H×nh tîng vÒ nh÷ng n÷ TNXP, víi tinh thÇn dòng c¶m trong cuéc sèng, chiÕn đấu đầy gian khổ và hy sinh thời kì kháng chiến chống Mĩ. 3. Tiến trình hoạt động dạy – học : 4. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Thö h×nh dung, nÕu em bÞ l¹c mét mình giữa đảo hoang thì em sẽ gặp những khó khăn gì ? Và em sẽ làm gì để tồn tại ? - HS tù béc lé. - GV: Và chàng Rô-bin-xơn đã vợt qua thử thách đó ntn?. T G 1. Néi dung. Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích 6' *Mục tiêu : HS có kĩ năng đọc diễn cảm, tóm tắt đợc truyện, hiểu về tác giả và hoµn c¶nh s¸ng t¸c. *C¸ch tiÕn hµnh : - GV hớng dẫn HS đọc : Đọc giọng trầm tÜnh, vui vui, pha chót hãm hØnh, tù giÔu cît. - GV gọi học sinh đọc - nhận xét. H: Tãm t¾t t¸c phÈm ? (chuyÖn kÓ vÒ ai, vÒ sù viÖc g× ?) - HS tãm t¾t. GVKL. I/ §äc, th¶o luËn chó thÝch. *Tãm t¾t t¸c phÈm :. *Tãm t¾t ®o¹n trÝch : Rô-bin - xơn đã tự thuật tỉ mỉ về cuộc sèng vµ ch©n dung cña m×nh vÞ “chóa đảo”. Với trang phục nh mũ, áo, quần,. C©u chuyÖn kÓ vÒ R«-bin-x¬n Cru-x« - mét ngêi a phiêu lu, mạo hiểm. Chàng đã phải đối mặt với rất nhiều gian nan trong những chuyến đi đến. 1. §äc, tãm t¾t.

(157) những miền đất lạ bằng tàu biển : đắm tàu, cớp biÓn, bÞ b¾t lµm n« lÖ... Nhng thö th¸ch lín nhÊt lµ R«-bin-x¬n ph¶i sèng mét m×nh trªn mét hßn đảo hoang cách biệt với xã hội loài ngời. Một ngày, có một chiếc tàu ghé đậu ở chỗ Rô-binxơn, đám thuỷ thủ nổi loạn để cớp tàu. Rô-binxơn đã giúp viên thuyền trởng lấy lại tàu và chµng trë vÒ quª h¬ng.. H: Tr×nh bµy tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? - GV më réng t liÖu vÒ t¸c gi¶.. th¾t lng toµn tù chÕ b»ng da dª. Trang bÞ hai bªn th¾t lng lµ chiÕc ca nhá vµ chiÕc r×u con, bªn díi tay tr¸i ®eo lñng l¼ng hai cái túi đựng thuốc súng và đạn ghém. Sau lng ®eo mét c¸i gïi, vai kho¸c sóng. Trªn ®Çu lµ mét c¸i dï xoÌ ra che kÝn th©n. VÒ diện mạo với làn da không đến nỗi đen ch¸y, cÆp ria dµi vµ rËm theo kiÓu Thæ NhÜ K× khiÕn cho mäi ngêi ph¶i khiÕp sî nÕu nh ë níc Anh.. 2'. H: Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm ? GV më réng : - Tiểu thuyết có tên đầy đủ là Cuộc đời nh÷ng chuyÕn phiªu lu k× l¹ cña R«-binx¬n Cru-x« (1719). Dùa vµo c©u chuyÖn cã thËt vÒ chµng thuû thñ Xen-kiÕc. - T¸c phÈm gåm 18 ch¬ng. KÓ vÒ nh÷ng cuéc phiªu lu, cuéc sèng gian tru©n cña Rô-bin-xơn nơi đảo hoang 28 năm 2 tháng 19 ngày sau đó trở về quê hơng. H: §o¹n trÝch thuéc ch¬ng mÊy cña t¸c phẩm ? T/p đợc kể theo ngôi thứ mấy ? Phơng thức biểu đạt chủ yếu ? - GV: Yªu cÇu häc sinh theo dâi chó thÝch SGK. - GV gi¶i thÝch thªm: + Đạn ghém: đạn dùng cho súng săn, nổ to, søc s¸t th¬ng lín. + Ma-rèc: mét níc ë B¾c Phi. 2' Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục *Mục tiêu : HS biết dựa vào nội dung để chia ®o¹n v¨n b¶n. *C¸ch tiÕn hµnh: H: §o¹n trÝch nµy cã thÓ chia lµm mÊy phần, đặt tiêu đề cho từng phần ? - 2 phÇn: + Tõ ®Çu -> “díi ®©y”: C¶m gi¸c chung khi tù ng¾m m×nh. + Còn lại: Chân dung vị chúa đảo. H: NÕu ph¶i t¸ch ®o¹n cuèi cña VB thµnh 2 ®o¹n nhá th× nªn ng¾t ë chç nµo? +Tõ ®Çu:…“bªn khÈu sóng cña t«i” (Trang phôc cña R«-bin-x¬n) + Cßn l¹i: (DiÖn m¹o cña R«-bin-x¬n) 20 Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : Học sinh cảm nhận đợc nghị lùc, tinh thÇn l¹c quan cña R«-bin-x¬n một mình trên đảo hoang, bộc lộ qua bức ch©n dung tù ho¹ cña nh©n vËt, nghÖ thuËt vẽ chân dung nhân vật đặc sắc của tác giả. *C¸ch tiÕn hµnh. 2. Th¶o luËn chó thÝch: a/ T¸c gi¶ - §e-ni-¬ §i-ph«(1660-1731) lµ nhµ v¨n lín cña níc Anh TK-XVIII. - Ông đến với tiểu thuyết khá muộn. b/ T¸c phÈm - Văn bản đợc trích từ cuốn tiểu thuyÕt R«-bin-x¬n Cru-x«. - ThÓ lo¹i: tiÓu thuyÕt tù truyÖn.. - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng X. - Phơng thức biểu đạt: tự sự kết hợp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. c/ Tõ khã: sgk. II/ Bè côc. - 2 phÇn: + Tõ ®Çu -> “díi ®©y”: C¶m gi¸c chung khi tù ng¾m m×nh. + Còn lại: Chân dung vị chúa đảo.. III. T×m hiÓu v¨n b¶n:. 1. R«-bin-x¬n tù c¶m nhËn vÒ ch©n dung m×nh ( 2').

(158) - Cho HS đọc đoạn 1. H: Nhân vật “tôi” (Rô-bin-xơn) đã tự cảm nhËn vÒ ch©n dung b¶n th©n m×nh ntn? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu khi R«-bin-x¬n tù c¶m nhËn vÒ m×nh? H: Vì sao Rô-bin-xơn lại có bộ dạng đó? + Rô-bin-xơn phải sống một mình 15 năm trên đảo hoang đầy thiếu thốn, khắc nghiệt. Vì vậy anh phải ăn vận như vậy mới tồn tại được. H: Trang phục của Rô-bin-xơn đợc miêu t¶ nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. GVKL. H: NhËn xÐt vÒ c¸ch kÓ, giäng kÓ vµ qua đó ta hình dung đợc Rô-bin-xơn lúc này ntn ? - BÒ ngoµi kh«ng gièng ngêi thêng. - Mang d¸ng dÊp cña ngêi rõng cæ xa. H: Tõ bé trang phôc Êy em cã thÓ h×nh dung cuéc sèng cña R«-bin-x¬n nh thÕ nµo? - Khã kh¨n, gian khæ. H: Vì sao trên đảo không có ngời mà Rôbin-xơn lại tự tạo đợc trang phục cho m×nh ?. - Hình dung đồng bào gặp mình: ho¶ng sî, cêi s»ng sÆc. Giäng kÓ hµi íc, dÝ dám, tù chÕ diÔu vÒ m×nh -> chøng tá h×nh d¸ng, bé dạng của anh kì lạ, quái đản, tức cời.. 2. Chân dung tự hoạ của Rô-binxơn- vị chúa đảo ( 10') a/ Trang phôc: - Mũ: to, cao, làm bằng da dê để che n¾ng, che ma. - ¸o: b»ng da dª v¹t dµi tõ lng... - quÇn: b»ng da dª, loe... - Giµy, ñng: h×nh d¸ng k× côc. ->KÓ b»ng c¸ch miªu t¶ tõ trªn xuèng díi, t¶ tØ mØ vÒ h×nh d¸ng, chÊt liÖu, c«ng dông. Giäng kÓ hµi híc, dÝ dám. ð Trang phôc tÊt c¶ b»ng da dª, do ngêi mÆc tù t¹o, k× côc, ngé nghÜnh. Qua đó gợi lên hoàn cảnh sống vô cïng khã kh¨n, thiÕu thèn.. - Sống sót sau vụ đắm tàu, một mình hàng chục năm trên đảo hoang. Muốn quay trở về quê hơng anh phải sống đợc trên đảo và để tồn tại đợc anh ph¶i tù trang phôc cho m×nh b»ng nh÷ng g× cã sẵn trên đảo. H¬n n÷a, viÖc lµm cña R«-bin-x¬n cho thÊy anh muèn duy tr× lèi sèng v¨n minh nÕu kh«ng sÏ trë l¹i c/s cña ngêi nguyªn thuû.. - HS theo dâi SGK ®o¹n 4. H: Sống một mình trên đảo Rô-bin-xơn đã tù trang bÞ cho m×nh nh÷ng g×? - HS tr¶ lêi. GVKL H: NhËn xÐt vÒ trang bÞ cña R«-bin-x¬n?. b/ Trang bÞ: - “lñng l¼ng... ca nhá...r×u con” - “®eo lñng l¼ng hai c¸i tói...thuèc súng...đạn ghém”; “đeo gùi sau lng”; “khoác súng bên vai”; “giơng trªn ®Çu mét chiÕc dï lín” -> VËt dông lØnh kØnh, cång kÒnh vµ k× qu¸i.. T¹i sao R«-bin-x¬n ph¶i trang bÞ vµ mang trªn m×nh nh÷ng vËt dông cång kÒnh nh vËy? - Vì sống sót sau vụ đắm tàu , một mình sống trên đảo hoang vài chục năm nên anh phải tự trang bÞ vµ mang trªn m×nh nh÷ng vËt dông nh vậy để đề phòng thú dữ và phục vụ cho cuộc sống lao động một mình trên đảo.. H: TÊt c¶ nh÷ng viÖclµm trªn cho thÊy R«-bin-x¬n lµ ngêi ntn ?. => ViÖc nµy cho thÊy R«-bin-x¬n lµ.

(159) - GV giảng: Quả thật, thời gian và lao động đã gióp, nu«i dìng vµ c¶i t¹o con ngêi thËt k× diÖu. Trong lao động, qua LĐ và bằng LĐ anh đã sống vµ trëng thµnh. Tõ mét chµng trai quý téc vông về, lóng ngóng, anh đã trở thành anh thợ khéo léo, làm đủ nghề. Rô-bin-xơn luôn có ý thức cố tạo dựng một cuộc sống đàng hoàng, có văn hoá. Trong hoµn c¶nh rÊt khã kh¨n, thiÕu thèn vÉn tìm đủ mọi cách để sống nh một con ngời. Anh lu«n tù hµo trß chuyÖn víi chóng ta: “C¸c b¹n thö nghÜ….TP lín”. Cuéc sèng cña R«-bin-x¬n gay go nh vËy, nhng khi kh¾c ho¹ ch©n dung cña m×nh, chµng kh«ng lÇn nµo thèt ra lêi than phiÒn, ®au khæ, R« trong trang phôc k× dÞ, ch¼ng kh¸c nµo ngêi rõng l¹i kèm theo các đồ lỉnh kỉnh những rìu với ca trông cµng k× côc h¬n. Nhng víi bøc ch©n dung Êy, R« hiÖn lªn tríc m¾t chóng ta gièng nh mét vÞ chóa đảo trị vì đảo quốc của mình. Chỉ qua trang phục thôi, chúng ta cũng đã thấy ý chí nghị lực của nhân vật “tôi” lớn đến chừng nào. Những thứ trang phục kì quái ấy đều đợc chế tạo phù hợp nh»m thay thÕ mét c¸ch tèt nhÊt cho quÇn ¸o th«ng thêng. Thay v× hoµn c¶nh Ðo le khuÊt phôc Rô đã không ngừng lao động, cải tạo nó để phục vô cho cuéc sèng cña m×nh.. ngời lao động sáng tạo, không khuất phôc tríc hoµn c¶nh.. H: VÒ diÖn m¹o cña R«-bin-x¬n, tríc hÕt t¸c gi¶ cho ta thÊy ®iÓm nµo ? H: Hµm ý trong c©u nãi Êy lµ g× ? GV: Lµ ngêi Anh, vèn da tr¾ng. Nhng sau năm tháng ở ngoài đảo vùng xích đạo, Rô-bin-xơn đã mang màu da khác.. c/ DiÖn m¹o cña R«-bin-x¬n:( 8') - Nớc da: không đến nỗi đen cháy. - R©u ria: + “có lúc tôi để mặc ...mọc dài ... mét gang tay ; ” + “c¾t ng¾n gän...xÐn tØa cÆp ria mÐp to tíng kiÓu Håi gi¸o”. +“cÆp ria mÐp Êy dµi ... treo mò...mäi ngêi ph¶i khiÕp sî ”. H: NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt kÓ, t¶ vÒ diÖn m¹o cña R«? H: Từ đó ta hiểu thêm gì về con ngời Rôbin-xơn ? - ChÊp nhËn vµ c¶i biÕn hoµn c¶nh, l¹c quan kh«ng tuyÖt väng, cã ý chÝ sèng m·nh liÖt. H: §o¹n v¨n nãi vÒ sù ch¨m chót bé ria chøng tá ®iÒu g×? - T×nh yªu cuéc sèng, kh¸t väng trë vÒ víi 2' cuéc sèng b×nh thêng cña R«-bin-x¬n. *GVKL: đằng sau bức chân dung tự học đó là một Rô-bin-xơn... - Nghệ thuật đặc tả, giọng kể hài hớc thể hiện rõ tinh thần lạc quan, lµ ngêi ý thøc râ vÒ gi¸ trÞ vµ nghÞ lùc cña m×h.. Hoạt động 5: tổng kết rút ra ghi nhớ. *Mục tiêu: HS khái quát đợc giá trị nội dung, nghÖ thuËt. *C¸ch tiÕn hµnh: H: Đọc đoạn trích em cảm nhận đợc điều g× kh¸c thêng vµ ®iÒu g× phi thêng ë nh©n vËt R«-bin-x¬n ? - Hoạt động nhóm. - Tr×nh bµy - nhËn xÐt - KL. + Kh¸c: Xa l¹ víi d¸ng vÎ bÒ ngoµi. + Phi thêng: NghÞ lùc vµ lßng tin m·nh. IV/ Ghi nhí:. Tãm l¹i, qua bøc ch©n dung, ta thấy đợc cuộc sống gian lao, thiếu thèn, vÊt v¶ cña R«-bin-x¬n khi mét mình trên đảo hoang, đồng thời thấy đợc tính cách kiên cờng , tinh thần lạc quan, yêu đời, không khuất phục tríc thiªn nhiªn..

(160) liÖt vµo b¶n th©n. H: NT kể chuyện có gì đặc biệt ? - KÓ b»ng miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. - Giäng nhÑ nhµng vµ hãm hØnh, kh«i hµi. H: T¸c dông cña c¸ch kÓ chuyÖn nµy ? - Võa vÏ ch©n dung nhËn vËt, võa gîi hiÖn thùc cuéc sèng, võa béc lé c¶m xóc, th¸i độ của ngời kể. H: Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang là bài ca 2' t×nh yªu cuéc sèng. Cã thÓ hiÓu nh thÕ đợc không ? Vì sao ? - Đợc, vì con ngời can đảm và biết chiến th¾ng hoµn c¶nh; kiªn tr× sèng, l¹c quan sèng víi hi väng trë vÒ. Hoạt động 6: HD học sinh luyện tập. H: Em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo ? T¹i sao ? - HS tù béc lé.. V/ LuyÖn tËp. 4. Cñng cè: 1' - GV kh¸i qu¸t ND toµn bµi. 5. HD häc bµi: 1’ - Tóm tắt đợc tác phẩm và nội dung bài. - Soạn bài: Hợp đồng Ngµy so¹n: 13/4/2013 Ngµy gi¶ng: 17/4/2013; 9B: 19/4 TiÕt 155. Hợp đồng I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - HS nhận biết đợc đặc điểm, mục đích, yêu cầu, tác dụng và hình thức của văn bản hợp đồng, một loại văn bản hành chính thông dụng trong đời sống. 2. Kĩ năng: tạo lập một hợp đồng. 3. Thái độ: - HS có ý thức học tập tốt để có thể áp dụng vào thực tế. II. Đồ dùng: Bảng phụ, mẫu một số hợp đồng thông dụng. III. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Tiến trình hoạt động dạy học: Hoạt động của thầy và trò TG Hoạt động 1: Khởi động 1 *Môc tiªu: HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: Dùa vµo viÖc tr¶ lêi cña häc sinh gi¸o viªn kÕt luËn vµ giíi thiệu hợp đồng cũng là một loại v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng dông nªn chóng ta cÇn ph¶i n¾m v÷ng đặc điểm và cách làm.. Néi dung. Hoạt động 2: hình thành kiến 13' thøc míi. *Mục tiêu: HS nhận biết đợc h×nh thøc vµ néi dung cña v¨n. I. Đặc điểm của hợp đồng.

(161) bản hợp đồng, một loại văn bản hành chính thông dụng trong đời sèng. *C¸ch tiÕn hµnh:. 1. Bµi tËp: sgk/136 V¨n b¶n: Hợp đồng mua bán sách giáo khoa. - GV gọi học sinh đọc bài tập.. 2. NhËn xÐt a/ Cần phải có hợp đồng vì đó là văn bản có tính pháp lí, nó là cơ sở để các tập thể, cá nhân làm việc theo quy định của pháp luật. b/ Hợp đồng ghi lại những nội dung cụ thể do hai bên kí hợp đồng đã thoả thuận với nhau. c/ Hợp đồng cần phải ngắn gọn, rõ ràng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ cã sù rµng buéc cña hai bªn kÝ víi nhau trong khu«n khæ cña ph¸p luËt. d/ Các hợp đồng thờng gặp: hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động, hợp đồng cung cấp thiết bị, hợp đồng thuê nhà,.... H. Theo em t¹i sao cÇn ph¶i cã hợp đồng? H. Hợp đồng ghi lại những nội dung g×? H. Hợp đồng cần phải đạt những yªu cÇu nµo? H. Hãy kể tên một số Hợp đồng mµ em biÕt? 12'. - GV chia líp thµnh 4 nhãm th¶o luËn (5 phót). + N1: PhÇn më ®Çu cña hîp đồng gồm những mục nào? + N2: Nªu yªu cÇu cña phÇn néi dung của hợp đồng? + N3: PhÇn kÕt thóc gåm nh÷ng môc nh thÕ nµo? + N4: Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi văn của hợp đồng? - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ KL.. H. Qua viÖc t×m hiÓu bµi tËp em có nhận xét gì về đặc điểm của Hợp đồng? - HS tr¶ lêi, gi¸o viªn chèt l¹i. - GV gäi 1 em tr×nh bµy ghi nhí. 15 Hoạt động 3: HD HS luyện tập *Môc tiªu: HS biÕt vËn dông viết đợc một bản hợp đồng theo yªu cÇu. *C¸ch tiÕn hµnh: - HS nªu yªu cÇu bµi tËp. - HS hoạt động cá nhân và trả lời.. II. Cách làm hợp đồng 1. Bµi tËp: sgk/138. 2. NhËn xÐt a/ PhÇn më ®Çu: - Quốc hiệu và tiêu ngữ, tên hợp đồng, thời gian, địa điểm, họ tên, chức vụ, địa chỉ của các bên kí hợp đồng (Cơ sở pháp lí của việc kí hợp đồng) b/ PhÇn néi dung gåm: Ghi lại nội dung của hợp đồng theo từng điều khoản đã đợc thống nhất. c/ PhÇn kÕt thóc: Chức vụ, chữ kí, họ tên của đại diện các bên tham gia kí hợp đồng và xác nhận bằng dấu cña c¬ quan hai bªn (nÕu cã) d/ Lời văn của hợp đồng phải chính xác, chÆt chÏ. * Ghi nhí. IV. LuyÖn tËp Bài tập 1: Tình huống cần viết hợp đồng - Các tình huống cần viết hợp đồng: + Gia đình em và cửa hàng vật liệu xây dựng thèng nhÊt víi nhau vÒ mua b¸n. + X· em vµ C«ng ti Thiªn N«ng thèng nhÊt.

(162) - GV hớng dẫn HS viết hợp đồng cho trêng hîp e. - H§ nhãm (5 phót). - Häc sinh tr×nh bµy, nhËn xÐt, GV kÕt luËn .. đặt đại lí tiêu thụ sản phẩm phân bón, thuốc trõ s©u. + Hai bªn tho¶ thuËn víi nhau vÒ viÖc thuª nhµ. Bµi tËp 2: Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Hợp đồng thuê nhà. H«m nay, ngµy ....th¸ng...n¨m.... Bªn cho thuª nhµ (bªn A) - Chñ së h÷u: - Ngµy th¸ng n¨m sinh: - CMND sè: - Thêng tró t¹i: - §iÖn tho¹i: Bªn thuª nhµ (bªn B) - Tªn thêng dïng: - Ngµy th¸ng n¨m sinh: - Chøc vô, nghÒ nghiÖp: - §iÖn tho¹i: Sau khi bàn bạc, thảo luận, hai bên đồng ý kí kết hợp đồng thuê nhà với nội nh sau: Điều 1: Nội dung hợp đồng Điều 2: Thời hạn hợp đồng §iÒu 3: gi¸ c¶ vµ ph¬ng thtøc thanh to¸n §iÒu 4: Tr¸ch nhiÖm cña hai bªn §iÒu 5: Cam kÕt chung Thµnh phè, ngµy....th¸ng....n¨m §¹i diÖn bªn A (Ký tªn). §¹i diÖn bªn B (Ký tªn). 4. Cñng cè: 2' - GV chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña tiÕt häc. 5. HD häc bµi : 1’ - Häc bµi vµ lµm bµi tËp a. - So¹n bµi: Bè cña Xi m«ng. + §äc v¨n v¶n: tãm t¾t, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶. + Trả lời câu hỏi trong phần đọc - hiểu văn bản. --------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 15/4/2013 Ngµy gi¶ng: 9A:18/4/2013; 9B 19/4/2013 TiÕt 156 Bè cña Xi – m«ng (TrÝch ). M« - pa - x¨ng I. .Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS cảm nhận đợc nỗi khổ của một em bé không có bố và những ớc mơ, những khao kh¸t cña em. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng của ba nhân vật chính trong đoạn trích truyện, qua đó giáo dục lòng yêu thơng bè bạn và mở rộng ra là tình thơng yªu con ngêi. 2. KÜ n¨ng: - HS rèn kĩ năng độc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự. - Kĩ năng phân tích diễn biến tâm lí nhân vật. Nhận diện đợc những chi tiết miêu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt. 3. Thái độ:.

(163) - Cã t×nh yªu th¬ng, ®oµn kÕt b¹n bÌ. II. §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô, phiÕu häc tËp, tµi liÖu tham kh¶o. III. Ph¬ng ph¸p. - Nêu vấn đề, phân tích, bình giảng, đàm thoại. IV. C¸c bíc lªn líp: 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ Cuộc sống khó khăn của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang hiện lên qua những chi tiết cña bøc ch©n dung tù ho¹ Êy ra sao? 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: h/s chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: GV nêu tình huống: đang trên đờng đi häc vÒ em nh×n thÊy c¶nh c¸c b¹n trªu một em bé là: “đồ không có cha” thì em có thái độ và hành động gì? - GV dÉn vµo bµi.. T G 1. Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích 9 *Mục tiêu: HS có năng đọc diễn cảm và tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. KÜ n¨ng t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV: HD học sinh đọc đoạn trích: Chú ý phân. Néi dung. I. §äc, th¶o luËn chó thÝch. 1. §äc vµ tãm t¾t. biệt lời kể chuyện, tả cảnh, giọng nói, lời đối tho¹i cña Xi-m«ng, b¸c Phi-lÝp vµ chÞ Bl¨ngsèt. - GV cùng học sinh đọc và nêu nhận xét - GV gäi HS tãm t¾t. V× kh«ng cã bè, cËu bÐ Xi - m«ng con chÞ Blăng- sốt định chết. Nhng bác thợ Phi - líp đã gi¶i tho¸t cho cËu b»ng c¸ch nhËn lµ bè cña Xi m«ng.. ? VËy cã nh÷ng nh©n vËt nµo tham dù vµo c©u chuyÖn? Xi -m«ng, Phi - lÝp, Bl¨ng - sèt. Xi -m«ng lµ nh©n vËt chÝnh v× c©u chuyÖn xoay quanh nçi khæ kh«ng cã bè vµ sù gi¶i tho¸t cho Xi - mông khỏi nỗi đau đó.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ chuyÖn? - Truyện đợc kể theo ngôi thứ ba, theo tr×nh tù thêi gian. - Câu chuyện đơn giản: Chỉ có 3 nhân vËt chÝnh vµ mét sè b¹n bÌ cña Xi -m«ng. ? Em h·y giíi thiÖu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ ? - GV nhÊn m¹nh mét sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.. Guy đơ Mô - pa - xăng (1850 – 1893) là nhà văn Pháp, tuy chỉ sống hơn 40 tuổi, ông đã sáng t¸c khèi lîng t¸c phÈm lín gåm mét sè tiÓu thuyết nh: Một cuộc đời (1883), Ông bạn đẹp (1885) ... và đặc biệt là hơn 300 truyện ngắn và trë thµnh c©y bót lõng danh thÕ giíi. C¸c t¸c. 2. Th¶o luËn chó thÝch a. T¸c gi¶, t¸c phÈm: *T¸c gi¶: (1850 - 1893) lµ nhµ v¨n hiÖn thùc næi tiÕng cña Ph¸p. - ¤ng s¸ng t¸c nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n. - Truyện ngắn có nội dung cô đọng, s©u s¾c, h×nh thøc gi¶n dÞ, trong s¸ng..

(164) phÈm cña «ng ch¹m tíi nhiÒu ph¬ng diÖn cña x· héi Ph¸p nöa cuèi TK XIX. Bè cña Xi m«ng trÝch truyÖn ng¾n cïng tªn, truyÖn tr¹m tới một vấn đề xã hội đời thờng rất nhạy cảm và sâu sắc; thái độ của mọi ngời đối với những ngời phụ nữ lỡ lầm, đặc biệt là với những đứa trẻ không có bố – nạn nhân của những ngời đàn «ng v« tr¸ch nhiÖm vµ b¹c t×nh, b¹c nghÜa.. *Tác phẩm: văn bản đợc trích từ truyÖn ng½n cïng tªn. b. C¸c chó thÝch kh¸c: SGK.. - GV cho häc sinh c¸c chó thÝch 1, 2, 6, 11 trong sgk. Hoạt độn g 2: tìm hiểu bố cục *Môc tiªu : HS dùa vµo néi dung *C¸ch tiÕn hµnh : ? Em hãy xác định bố cục của phần trÝch?. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản *Mục tiêu : HS cảm nhận đợc nỗi khổ của. 2'. II. Bè côc: 4 phÇn - P1: Tõ ®Çu ... khãc hoµi (T©m tr¹ng tuyÖt väng cña Xi – m«ng) - P2: TiÕp ... mét «ng bè (Xi – m«ng gÆp b¸c Phi –lÝp) - P3: TiÕp ... Bá ®i rÊt nhanh (Phi – lÝp ®a Xi – m«ng vÒ nhµ, b¸c gÆp chÞ Bl¨ng- sèt) - P4: Cßn l¹i (C©u chuyÖn ë trêng s¸ng h«m sau). 21. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. mét em bÐ kh«ng cã bè vµ nh÷ng íc m¬, nh÷ng khao kh¸t cña em. - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh trong ®o¹n trÝch truyện, qua đó giáo dục lòng yêu thơng bè bạn vµ më réng ra lµ t×nh th¬ng yªu con ngêi.. *C¸ch tiÕn hµnh H: §äc truyÖn em thÊy Xi-m«ng cã hoµn c¶nh nh thÕ nµo? Suy nghÜ cña em vÒ hoµn c¶nh cu¶ Xi-m«ng? Khi bÞ c¸c b¹n trªu träc em cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - GV: Trong phÇn trÝch nµy kh«ng cã chi tiÕt nµo nãi vÒ tuæi t¸c, d¸ng dÊp cña Xi – m«ng, nhng ë mét ®o¹n kh¸c cña truyÖn, t¸c gi¶ cho biết “nó độ 7, 8 tuổi. Nó hơi xanh xao, rất sạch sÏ, vÎ nhót nh¸t, gÇn nhu vông d¹i”, nã kh«ng biÕt bè m×nh lµ ai, mÑ nã cha bao giê nãi víi nã vÒ chuyÖn nµy. B¹n bÌ trong trêng häc hay trªu chọc nó vì nó là đứa trẻ không bố -> Dáng dấp ấy phần nào thể hiện hoàn cảnh đau đớn của em.. H. Theo em, v× sao Xi –m«ng míi 8 tuæi l¹i muèn nh¶y xuèng s«ng cho chÕt ®uèi? - Lần đầu đến trờng bị bạn bè chế giễu vµ b¾t n¹t v× kh«ng cã bè. H. Mét c¶nh tîng nh thÕ nµo hiÖn ra tríc m¾t Xi - m«ng khi em ë bê s«ng? H. Cảnh tợng ấy tác động nh thế nào đến tâm trạng của Xi – mông? - HS ph¸t hiÖn. H. Mét em bÐ ®Ém níc m¾t, lang thang một mình nơi bãi sông, thèm đợc ngủ trªn mÆt cá gîi lªn mét sè phËn nh thÕ. 1. Nh©n vËt Xi - m«ng ( 11') *Hoµn c¶nh: Xi-mông không có bố. Em đau đớn vì thêng bÞ b¹n bÌ trªu träc. *DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Xi-m«ng:. - Khi ë bê s«ng:. + C¶nh tîng: “Trêi Êm ¸p ... ¸nh mÆt trời êm đềm sởi ấm bãi cỏ ...Nớc lấp l¸nh nh g¬ng”. Miªu t¶ c¶nh tîng cao réng, trong s¸ng, Êm ¸p. T©m tr¹ng: Cã nh÷ng gi©y phót khoan khoái, thèm đợc ngủ ở đây..

(165) nào? Từ đó gợi xúc cảm gì cho ngời đọc? - Th¬ng c¶m H. Xuất hiện nhân vật nào để cuốn Xi mông vào một trò chơi? - HS t×m kiÕm vµ tr¶ lêi -> GV chèt H. T×m hiÓu c¸ch viÕt cña t¸c gi¶? Vµ trò chơi ấy tác động nh thế nào đến tâm tr¹ng cña Xi - m«ng? H. Xi - mông tìm đợc niềm vui nơi bờ s«ng nhng l¹i bÞ chÝnh nh÷ng ngêi lµ đám bạn học chế giễu, hành hạ. Em nghĩ g× vÒ viÖc nµy? H. Khi đó Xi - mông đã quỳ xuống đọc kinh cầu nguyện. Theo em, Xi - mông đã cÇu nguyÖn ®iÒu g×? - HS tù béc lé GV: Cã thÓ em cÇu nguyÖn cã mét ngời bố, cầu đợc giải thoát khỏi nỗi khổ để lên thiên đờng. H. Việc Xi - mông không đọc hết đợc bài kinh vì những cơn nức nở lại kéo đến, dồn dập đã cho thấy cậu bé phải chịu đựng một nỗi khổ nh thế nào? - Nçi khæ ®au tinh thÇn kh«ng thÓ gi¶i thoát, đến độ tuyệt vọng. GV: Đúng là diễn biến tâm trạng c ủa một đứa. Gợi số phận cô đơn, đau khổ, đáng thơng. “Mét chó nh¸i con mµu xanh lôc ...Em ®uæi theo nã vµ vå hôt ba lÇn liền ... Cuối cùng em tóm đợc hai đầu ch©n sau cña nã ... Nã thu m×nh trªn đôi cẳng lớn ... huơ lên nh hai bàn tay”. T©m tr¹ng vui, bËt cêi “ nghĩ đến nhà ... đến mẹ ... buồn vô cïng ... em l¹i khãc ... ngêi em rung lên ... em quỳ xuống và đọc kinh cầu nguyÖn ... chØ khãc hoµi”. Trò chơi đã kéo em trở về với thực tại không thoát ra đợc: Có nhà, có mẹ mà kh«ng cã bè.. trẻ trong một hoàn cảnh thật đáng thơng. Tâm tr¹ng nh©n vËt hiÖn ra qua c¶nh thiªn nhiªn, hành động, cử chỉ. Tiếng khóc nức nở, triền miên không dứt là chi tiết đợc tô đậm rất phù hîp víi t©m lÝ løa tuæi vµ c¸ tÝnh cña Xi - m«ng.. H. T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi ë bê s«ng nh thÕ nµo? - HS đọc đoạn văn: “Bỗng một bàn tay ... ®i rÊt nhanh’’. H. Xi - mông tỏ thái độ nh thế nào khi bÊt ngê gÆp b¸c Phi - lÝp ë bê s«ng? - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt, GV kÕt lô©n M¾t ®Ém lÖ, giäng nghÑn ngµo: Chóng nó đánh cháu ... vì ... cháu ...cháu ... kh«ng cã bè ... kh«ng cã bè. - Em BÐ nãi tiÕp mét c¸ch khã kh¨n, gi÷a nh÷ng tiÐng nÊc buån tñi: Ch¸u ... ch¸u kh«ng cã bè. H. Nh÷ng giät níc m¾t cïng víi c©u tr¶ lêi nghÑn ngµo trong tiÕng khãc cè k×m nÐn cho ta thÊy t©m tr¹ng cña Xi-m«ng nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi, n/x, k/l. - GV: Xi - m«ng t×nh cê gÆp b¸c thî rÌn Phi -lÝp vµ cã dÞp chót nçi lßng ®au khæ, ng©y th¬ cña m×nh. H×nh ¶nh bÐ xanh xao, m¾t ®Ém lÖ, võa tr¶ lêi b¸c giäng nghÑn ngµo trong tiÕng nÊc buån tñi, xÊu hæ.. + T©m tr¹ng ®au khæ tuyÖt väng. - Khi gÆp b¸c Phi - lÝp:. C¸ch nh¾c ®i nh¾c l¹i côm tõ “ch¸u không có bố” khẳng định sự tuyệt väng, bÊt lùc cña chó bÐ.. ->Xi-m«ng buån tñi vµ xÊu hæ..

(166) H. Khi gặp mẹ Xi - mông đã có biểu hiện nh thÕ nµo? Em h·y gi¶i thÝch biÓu hiÖn Êy? - HS tr¶ lêi, g/v chèt. - GV: Các em thấy rõ ràng vẫn là một đứa trẻ nên ngay sau đó em đã hoàn toàn nghe lời bác Phi - líp, để bác nắm tay đa về nhà mình, khi gÆp mÑ, bÐ kh«ng mõng mµ tr¸i l¹i, l¹i thªm đau đớn tủi buồn. Nỗi đau nh bùng lên, oà vỡ trong cö chØ nh¶y lªn «m cæ mÑ, oµ khãc .... H. Ngay lúc ấy Xi-mông đã nghĩ gì? ý nghÜ Êy nãi lªn ®iÒu g×? - HS tr¶ lêi. - GV: ý nghÜ muèn b¸c Phi - lÝp lµm bè m×nh. chît loÐ lªn trong c¸i ®Çu ng©y th¬ vµ mong íc mãnh liệt của nó. Câu hỏi đặt ra chúng ta nghe thËt buån cêi vµ ®au lßng. C©u nãi xuÊt ph¸t tõ kh¸t khao b»ng bÊt k× gi¸ nµo còng ph¶i cã mét ngời bố để rửa nỗi nhục trớc bạn bè. Dù bất ngờ vang lªn nhng hoµn toµn phï hîp víi t©m lÝ, t©m ttr¹ng cña Xi - m«ng. C©u nãi tiÕp theo: NÕu ...! §©u ph¶i chØ lµ lêi th¸ch thøc, ®e do¹ cña trÎ con víi ngêi lín mµ chØ cµng chøng tá sự khao khát có bố của bé nhất định phải đợc thùc hiÖn.. H. Tiếp theo Xi - mông đã làm gì? - HS tr¶ lêi - GV: TiÕp theo lµ Xi - m«ng hái tªn b¸c vµ lÝ. do cña c©u hái. §îc b¸c nhËn lêi (coi nh chuyện đùa nhất thời của trẻ con) Xi – mông lập tức hết buồn và khẳng định bằng một câu ch¾c nÞch: ThÕ nhÐ! B¸c lµ bè ch¸u. Víi bÐ th× không có chuyện gì nghiêm túc trọng đại hơn chuyện này. Thế là từ giây phút ấy nó đã có một ngời bố đàng hoàng, cầu đợc ớc thấy nh là trong m¬.. - Khi về đến nhà: + Xi - m«ng nh¶y lªn «m lÊy cæ mÑ, l¹i oµ khãc vµ b¶o: Kh«ng, mÑ ¬i, con đã muốn nhảy xuống sông cho chÕt ®uèi ... Nçi ®au nh bïng lªn, oµ vì.. + B¸c cã muèn lµm bè ch¸u kh«ng? NÕu b¸c kh«ng muèn, ch¸u sÏ quay trë ra nh¶y xuèng s«ng chÕt ®uèi. Chøng tá sù khao kh¸t cã bè cña bÐ.. + Thế bác tên gì - em bé liền hỏi - để ch¸u tr¶ lêi chóng nã khi chóng nã muèn biÕt tªn b¸c. ThÕ nhÐ! ... b¸c lµ bè ch¸u. Xi - m«ng hÕt buån. H. NhËn xÐt t©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi vÒ nhµ ?. -> Khi vÒ nhµ t©m tr¹ng cña Xi-m«ng kh¸t khao cã bè vµ niÒm vui síng hạnh phúc khi đợc bác Phi-líp nhận lµm bè.. H. Ngày hôm sau đến trờng trớc thái độ cña c¸c b¹n Xi-m«ng ph¶n øngra sao? ... ‘‘đến trờng ... một tiếng cời ác ý đón em ... Xi - m«ng qu¸t ...nh nÐm mét hßn đá: “Bố tao ấy à, bố tao tên là Phi – lÝp” - GV: So víi thêng ngµy, ë trêng, khi bÞ c¸c. - Ngµy h«m sau :. b¹n trªu cît, Xi - m«ng chØ khãc, cam chÞu trong đau buồn ... lần này em chủ động trả lời, qu¸t vµo mÆt chóng nh÷ng lêi nÆng, m¹nh nh một hòn đá ... vì em đã hoàn toàn tin tởng ở lời høa cña b¸c Phi - lÝp -> Ngêi bè míi cho em một sức mạnh để em sẵn sàng thách thức ... kh«ng chÞu ®Çu hµng lò b¹n tinh qu¸i vµ ¸c ý mét c¸ch tµn nhÉn.. H. Em có nhận xét gì về cách đối xử của các bạn đối với Xi-mông? Đó là những ngời đáng trách, không có tình thơng, cảm thông với nỗi khổ của ngời khác, xem đó là một trò đùa và cời trên nỗi đau cua ngêi kh¸c.. T©m tr¹ng cña Xi - m«ng lµ kiªu h·nh vµ tù tin..

(167) GV nªu y/cÇu vµ ph¸t phiÕu häc tËp. HS th¶o luËn nhãm (5 phót): Qua hình ảnh ngôi nhà, thái độ của chị Blăng-sốt đối với khách và nỗi lòng của chÞ khi nghe con nãi, chøng minh chÞ lµ c¨n b¶n lµ ngêi tèt. - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn. -. GV : Qua ®©y ta thÊy chÞ kh«ng ph¶i lµ ngời phụ nữ h hỏng, thiếu đứng đắn mà là ngời đàn bà có một thời lầm lỡ, nhẹ dạ ... Chị đành chấp nhận hoàn cảnh sống hiÖn t¹i, göi t×nh yªu th¬ng vµo bÐ Xi m«ng. Tâm trạng của chị đợc diễn biến từ ngợng ngùng đến đau khổ rồi quằn quại hổ thÑn. H. Nªu lªn diÔn biÕn t©m tr¹ng cña b¸c Phi-líp khi gặp Xi-mông ; trên đờng đa Xi-m«ng vÒ nhµ ; khi gÆp chÞ Bl¨ng-sèt ; lúc đối đáp với Xi-mông ? - Một bàn tay chắc nịch đặt lên vai em và mét giäng åm åm hái em: “Cã ®iÒu g× làm cháu buồn phiền đến thế, cháu ơi?” - Mét b¸c c«ng nh©n cao lín, r©u tãc ®en, qu¨n, ®ang nh×n em víi vÎ nh©n hËu.. H. B¸c Phi lÝp bçng trë thµnh bè cña Xi - m«ng. Theo em, v× sao b¸c cã thÓ lµm đợc một việc giản dị nhng khó khăn này? - B¸c lµ ngêi tö tÕ; Cã lßng vÞ tha H. Qua thái độ và diễn biến tâm trạng cña b¸c Phi-lÝp ta thÊy b¸c lµ ngêi nh thÕ nµo? - Phi-lÝp lµ ngêi c«ng nh©n khoÎ m¹nh, yêu trẻ, sẵn lòng giúp đỡ, chia sẻ nỗi khổ cña ngêi kh¸c. - HiÓu vµ th«ng c¶m víi nçi bÊt h¹nh cña mÑ con Xi –m«ng. “Bác công nhân nhấc bổng em lên, đột ngét h«n vµo hai m¸ em”. =>Thơng quý đến độ có thể che chở, nâng đỡ nỗi khổ của những kẻ yếu đuối nh mÑ con Xi - m«ng GVKL:. 2. Nh©n vËt Bl¨ng – sèt ( 6') - H×nh ¶nh “mét ng«i nhµ nhá quÐt vôi trắng, hết sức sạch sẽ’’ -> Blăng sốt tuy nghèo nhng sống đứng đắn, nghiªm tóc. - Thái độ của chị đối với khách: ...“bçng t¾t nô cêi...c« g¸i cao lín, xanh xao, đứng nghiêm nghị trớc cửa nhà mình, nh muốn cấm đàn ông bớc qua ngìng cöa ng«i nhµ..’’ - “Đôi má thiếu phụ đỏ bừng và tê tái đến tận xơng tuỷ, chị ôm con hôn lấy hôn để ... nớc mắt lã chã tuôi rơi. - ...lÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i, dùa vµo têng, hai tay «m ngùc”. Nỗi đau đớn, nhục nhã vò xé trái tim chÞ, sù tª t¸i, thæn thøc khãc kh«ng ra tiÕng. 3. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña b¸c Phi - lÝp ( 6') - Khi gÆp Xi-m«ng, cã niÒm c¶m thông sâu sa với một đứa trẻ không có bè. - Khi ®a Xi-m«ng vÒ nhµ, Phi-lÝp nghÜ bụng có thể đùa cợt với chị Blăng-sốt. - Khi gÆp chÞ Bl¨ng-sèt, ý nghÜ kia không còn nữa. Bác hiểu ra chị là ngời tốt, nên không thể đùa bỡn với chị đợc. - Khi đối đáp với Xi-mông, bác nói nửa nh thật, nửa nh đùa là bác vui lßng lµm bè Xi-m«ng.. -> B¸c Phi-lÝp lµ ngêi cã lßng nh©n hËu vµ t×nh yªu th¬ng con ngêi.. - T©m tr¹ng cña Xi – m«ng diÔn biến từ buồn đến vui. - T©m tr¹ng cña Bl¨ng-sèt tõ ngưîng ngùng đến đau khổ rồi quằn quại, hổ thÑn. - T©m tr¹ng cña Phi lÝp th× võa phøc.

(168) Hoạt động 5: HD tổng kết ra ghi nhớ *Mục tiêu: HS tóm tắt đợc giá trị nghệ thuËt vµ ý nghÜa cña truyÖn. *C¸ch tiÕn hµnh H. §äc truyÖn em hiÓu nçi khæ nµo cña con ngêi tõ sè phËn cña mÑ con Xi – m«ng? 2' - BÞ phô b¹c; bÞ ghÐt bá. H. Em hiÓu h¹nh phóc nµo cña con ngêi tõ tÊm lßng b¸c thî Phi lÝp? - Đợc chia sẻ nỗi khổ, đợc nhận lòng nh©n ¸i cña con ngêi. H. §au khæ vµ h¹nh phóc cña n/vËt trong truyÖn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? - Réng lßng víi nçi khæ cña con ngêi. H. Theo em M« - pa- x¨ng viÕt truyÖn nµy víi dông ý g×? - GV chèt l¹i: H. Từ đó, em có liên hệ với những tác phÈm nµo? - Những đứa trẻ (Mác –xim Grơ - ki), L·o H¹c (Nam Cao), Nh÷ng ngµy th¬ Êu (Nguyªn Hång) GV. Gäi 1 em tr×nh bµy ghi nhí Hoạt động 6: Luyện tập GV. Yêu cầu về nhà đọc và tóm tắt ®uwäc ®o¹n trÝch. t¹p, võa bÊt ngê. IV. Ghi nhí. + Lên án sự bội bạc đối với con ngêi. + §Ò cao lßng nh©n ¸i vÞ tha. V. LuyÖn tËp. 1' 4. Cñng cè : 1' GV chèt l¹i toµn bé kiÕn thøc c¬ b¶n . 5. HD häc bµi : 1' - Đọc lại đoạn trích và học để nắm vững nội dung. - So¹n bµi: ¤n tËp vÒ truyÖn: tr¶ lêi theo c©u hái trong sgk -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 19/4/2013 Ngµy gi¶ng: 22/4/2013 TiÕt 157: ¤n tËp vÒ truyÖn I.Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc - HS «n tËp, cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i, vÒ néi dung cña c¸c t¸c phÈm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn 9. - HS nhận biết đợc đặc trng thể loại qua các yếu tố nhân vật, sự việc, cốt truyện. Những nội dung cơ bản của các tác phẩm truyện hiện đại VN đã học. Những đặc điểm nổi bật của các tác phẩm truyện đã học. 2. KÜ n¨ng - HS có kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá k/thức về các TP truyện hiện đại VN. 3. Thái độ - HS có ý thức tự giác ôn tập theo hớng dẫn. Qua các tác phẩm truyện hiện đại HS tự bồi dỡng tình yêu gia đình, yêu quê hơng đất nớc và cống hiến tài năng của mình vào công cuộc xây dựng đất nớc. II. §å dïng d¹y häc:.

(169) - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò (1') : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh: -> GV dÉn vµo bµi míi Hoạt động 2: HD học sinh ôn tập - GV yêu cầu HS kể tên các tác phẩm truyện đã học theo bảng hớng dẫn - HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt vµ chèt kiÕn thøc I/Lập bảng thống kê tác phẩm truyện hiện đạiViệt Nam lớp 9 STT. Tªn t¸c phÈm. T¸c gi¶. N¨m s¸ng t¸c. 1. Lµng (TrÝch TruyÖn ng¾n). Kim L©n. 1948(Thêi k× chèng Ph¸p). 2. LÆng lÏ Sa Pa (TrÝch TruyÖn ng¾n). NguyÔn Thµnh Long. 1970 (TK chèng MÜ). 3. ChiÕc lîc ngµ (TrÝch TruyÖn ng¾n). NguyÔn Quang S¸ng. 1966 (TK chèng MÜ). 4. BÕn quª. NguyÔn Minh Ch©u. 1985 (Trong tËp BÕn quª). 5. Nh÷ng ng«i sao xa x«i (TrÝch TruyÖn ng¾n). Lª Minh Khuª. 1971 (TK chèng MÜ). T tëng néi dung Qua t©m tr¹ng ®au xãt, tñi hæ cña «ng Hai ë nơi tản c khi nghe tin đồn làng mình theo giÆc, truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng quª s©u s¾c thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n. Cuéc gÆp gì t×nh cê cña «ng ho¹ sÜ, c« kÜ s míi ra trêng víi ngêi thanh niªn lµm viÖc mét m×nh t¹i tr¹m khÝ tîng trªn nói cao Sa Pa. Qua đó, Truyện ca ngợi những ngời lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất nớc. Câu chuyện éo le và cảm động về hai cha con: ¤ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ thăm nhà. Qua đó, truyện ca ngợi tình cha con th¾m thiÕt trong hoµn c¶nh chiÕn tranh. Qua nh÷ng c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nh©n vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giờng bệnh, truyÖn thøc tØnh ë mäi ngêi sù tr©n träng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuéc sèng, cña quª h¬ng. Cuộc sống, chiến đấu của 3 cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đờng Trờng Sơn trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh chèng MÜ cøu níc. TruyÖn lµm næi bËt t©m hån trong s¸ng, giµu m¬ méng, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhng rÊt hån nhiªn, l¹c quan cña hä.. ? Theo em c¸c truyÖn ng¾n VN đợc chia thành mấy giai ®o¹n s¸ng t¸c? - HS tr¶ lêi. - GV chèt. II. Đặc điểm của truyện hiện đại Việt Nam. 1. C¸c giai ®o¹n s¸ng t¸c: - 5 Truyện ngắn Việt Nam từ sau năm 1945 đợc xếp theo c¸c thêi k× lÞch sö: + Thêi k× chèng Ph¸p: Lµng (Kim L©n) + Thêi k× chèng MÜ: ChiÕc lîc ngµ, LÆng lÏ Sa Pa, Nh÷ng ng«i sao xa x«i. + Tõ sau n¨m 1975: BÕn quª.. ? C¸c t¸c phÈm truyÖn sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 trong bảng thống kê trên đã phản ánh đợc những nét gì về đất nớc và con ngời Việt Nam giai đoạn đó?. 2. Hình ảnh và đất nớc con ngời Việt Nam - Những tác phẩm đã phản ánh đợc nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con ngời Việt Nam với t tởng, tình c¶m cña hä trong nh÷ng thêi k× lÞch sö cã nhiÒu biÕn cè lín lao, tõ sau CM th¸ng T¸m 1945, chñ yÕu lµ hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ, x©y dùng đất nớc thống nhất ... qua các nhân vật chính trong nh÷ng t×nh huèng truyÖn kh¸ ®iÓn h×nh..

(170) - GV ph¸t phiÕu häc tËp yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm (5 phót). - C©u hái 3 trong sgk/144 - HS b¸o c¸o kÕt qu¶. GVKL. 3. Nh÷ng tÝnh c¸ch vµ p/chÊt næi bËt ë c¸c nh©n vËt - Những nét chung về tính cách của họ: Yêu quê hơng, đất nớc, trung thực, dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, khiêm tốn, giản dị, sẵn sàng chiến đấu hi sinh cho độc lập và tự do của đất nớc.. ? Các tác phẩm truyện đợc 4. Nghệ thuật kể chuyện và tình huống truyện trÇn thuËt theo c¸c ng«i kÓ nµo? Nh÷ng truyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn trùc tiÕp xuÊt hiÖn? C¸ch trÇn thuËt nµy cã t¸c dông nh thÕ nµo? STT TP - TG. ChiÕc lîc ngµ (NQS). 1. 2. 3. 4. 5. Ng«i kÓ. T¸c dông. T×nh huèng. T¸c dông. Ng«i thø nhÊt (nh©n vËt ngêi kÓ chuyÖn xng t«i B¸c Ba). C©u chuyÖn trë nªn ch©n thùc h¬n, gÇn gòi h¬n qua c¸i nh×n vµ giäng ®iÖu cña chÝnh ngêi chøng kiÕn c©u chuyÖn.. ¤ng S¸u vÒ th¨m vî con, con kiªn quyÕt kh«ng nhËn ba, đến lúc nhận thì cũng là đến lóc ph¶i chia tay, đến lúc ông Sáu hi sinh còng kh«ng gÆp l¹i con lÇn nµo. Mét lÇn ph¸ bom næ chËm Nho bÞ søc Ðp; Mét trËn ma đá bất ngờ trªn cao ®iÓm.. Lµm cho c©u chuyÖn trë nªn bÊt ngê, hÊp dÉn nhng vÉn ch©n thùc v× phï hîp víi l« gÝc cuéc sèng thêi chiÕn tranh vµ tÝnh c¸ch cña nhân vật, nguyên nhân đợc lÝ gi¶i thËt thó vÞ (c¸i sÑo).. Ng«i thø nhÊt ngêi kÓ Nh÷ng chuyÖn ng«i sao xa xng t«i x«i (LMK) (Ph¬ng §inh). Lµng (KL). LÆng lÏ Sa Pa (NTL). BÕn quª (NMC). Ng«i kÓ thø ba qua c¸i nh×n vµ giäng ®iÖu cña «ng Hai. Ng«i thứ 3 đặt vµo nh©n vËt «ng ho¹ sÜ. C©u chuyÖn trë nªn ch©n thùc h¬n, gÇn gòi h¬n qua c¸i nh×n vµ giäng ®iÖu cña chÝnh ngêi chøng kiÕn c©u chuyÖn.. HiÖn râ cuéc sèng sinh hoạt chiến đấu hằng ngày trªn cao ®iÓm v« cïng ¸c liÖt, hiÓm nguy, cã thÓ hi sinh bÊt cø lóc nµo, nhng t©m hån 3 thanh niªn xung phong vÉn thanh th¶n vui t¬i, tÝnh c¸ch cña hä vÉn kiªn cêng. TY làng và yêu nớc đợc biÓu hiÖn thËt khÐo, thËt s©u vµ hay hay qua mét tình huống đắt giá mà vẫn thêng cã thÓ x¶y ra.. Ko gian truyÖn më réng h¬n, tÝnh kh¸ch quan cña hiÖn thùc dêng nh đợc tăng cêng h¬n.. Tin đồn nhảm lµng Chî DÇu theo giặc đã làm «ng Hai d»n vÆt, khổ sở đến khi sự thật đợc sáng tỏ.. Ko gian truyÖn më réng h¬n, tÝnh kh¸ch quan cña hiÖn thùc dêng nh đợc tăng cêng h¬n Ng«i thø Ko gian truyÖn 3 đặt vào mở rộng hơn, tính nh©n vËt kh¸ch quan cña NhÜ hiÖn thùc dêng nh đợc tăng cêng h¬n. Cuéc gÆp gì bÊt ngê gi÷a 3 ngêi trên đỉnh núi Yên S¬n cao 2600m. TÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt cña các nhân vật bộc lộ, đặc biÖt lµ nh©n vËt anh thanh niªn.. Mét ngêi bÖnh nÆng s¾p chÕt, không đi đâu đợc nghĩ lại c/đời m×nh vµ h/c¶nh hiÖn t¹i. Rót ra nh÷ng tr¶i nghiÖm về cuộc đời mình về quy luËt cuéc sèng, t©m tr¹ng và tình cảm đối với quê hơng, gia đình lại xuất hiện nh÷ng nÐt míi.. - NghÖ thuËt trÇn thuËt ë ng«i thø nhÊt, thø ba linh ho¹t phï hîp. - Tình huống truyện đặc sắc góp phần thể hiÖn néi t©m vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt. - Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ, s©u s¾c. 5. Chủ đề và đề tài - Chủ đề: Tình yêu quê hơng, đất nớc, tình.

(171) ? Các tác phẩm truyện hiện đại tập trung cảm gia đình, tinh thần lao động hăng say. biểu hiện chủ đề và đề tài gì? - Đề tài: Chiến tranh, ngời lao động, tình cảm gia đình. III. LuyÖn tËp Bài 1: Đọc và xác định phơng thức biểu đạt trong các đoạn trích sau. - HS lùa chän nh©n vËt m×nh thÊy Ên tîng Bµi 2: Nªu c¶m nghÜ vÒ mét nh©n vËt mµ nhất và phát biểu cảm nghĩ. GV động viên em có ấn tợng sâu sắc nhất. HS rÒn luyÖn kÜ n¨ng nãi. Cã thÓ cho ®iÓm nÕu HS nãi tèt. - HS tãm t¾t. GV nhËn xÐt vµ söa lçi. Bài 3: tóm tắt các tác phẩm đã học 4. Cñng cè: 2’ GV: Chốt lại những kiến thức cơ bản của tiết học bằng sơ đồ t duy 5. HD häc bµi: 1’ - Ôn tập kĩ 5 TP này đồng thời tự ôn các tác phẩm nớc ngoài. - Giê sau kiÓm tra 1 tiÕt V¨n ( phÇn truyÖn) + §äc SGK vµ lµm c¸c bµi tËp theo yªu cÇu -------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 20/3/2013 Ngµy thùc hiÖn: 23/4/2013: 9AB TiÕt 158 - HS nªu y/c bµi tËp. KiÓm tra V¨n (phÇn TruyÖn) I. Môc tiªu: - Kiểm tra và đánh gía kết quả học tập các tác phẩm truyện VH VN hiện đại đã học. - RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t truyÖn, ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn. - Häc sinh cã ý thøc tù gi¸c trong kiÓm tra. II. H×nh thøc kiÓm tra - Tù luËn III. ThiÕt lËp ma trËn Vận dụng Mức độ Cấp độ Nhận biết Thông hiểu Cộng Cấp độ cao Chủ đề thấp 1. Văn bản: Bến quê. Hiểu được nội dung của truyện ngắn Số câu: Số câu: 1 Số điểm: Số điểm: 2 Tỉ lệ: Tỉ lệ: 100 % 2. Văn bản Xác định được Hiểu được Những ngôi văn bản, tác giả hoàn cảnh sáng sao xa xôi tác của văn bản. Số câu Số điểm (tỉ lệ %) Tổng câu Tổng điểm Tỉ lệ %. Số câu: 2 Số câu: 1 Số điểm: 1 Số điểm: 1 Tỉ lệ: 10 % Tỉ lệ: 10 % Số câu: 2 Số câu: 2 Số điểm: 1 Tỉ Số điểm: 3 Tỉ lệ: 10% lệ: 30%. IV: BIÊN SOẠN ĐỀ THEO MA TRẬN. Số câu: 1 Số điểm: 2 Tỉ lệ: 20% Viết bài phân tích về nhân vật Phương Định trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”. Số câu: 1 Số câu: 4 Số điểm: 6 Số điểm: 8 Tỉ Tỉ lệ: 60% lệ: 80% Số câu: 1 Số câu: 5 Số điểm: 6 Số điểm: 10 Tỉ lệ: 60% Tỉ lệ: 100%.

(172) Câu 1: Truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm nào của nhà văn? Câu 2: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi: “Chúng tôi có ba người. Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một hang dưới chân cao điểm.” a. Hãy cho biết đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Ai là tác giả? b. Tác phẩm đó được sáng tác trong hoàn cảnh nào? c. Phân tích nhân vật Phương Định trong văn bản đó? ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM Câu ĐÁP ÁN Câu 1 Suy ngẫm, trải nghiệm của nhà văn về cuộc đời và con người,. ĐIỂM. thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những. 2 điểm. nét đẹp bình dị của quê hương. Câu 2 a. Tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê.. 1 điểm. b. Tác phẩm được viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống 1 điểm Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt. c. Phân tích nhân vật Phương Định trong truyện ngắn: “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê. Ý1. - Nhân vật có cá tính nhưng sống chân thực. 1,5 điểm. Ý2. - Tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm: (yêu mến những người 1,5điểm trong tổ và cả đơn vị; yêu mến và cảm phục những người mà cô gọi họ qua trọng điểm vào chiến trường ).. Ý3. - Hồn nhiên, đầy nữ tính, nhưng cũng rất can đảm, hay quan 1,5 điểm tâm đến hình thức, mơ mộng, hay nhớ về kỉ niệm. (Cô rất nhạy cảm và kín đáo. Trong cảnh phá bom, Phương Định thể hiện rõ lòng tự trọng, ý thức trách nhiệm và sự dũng cảm một cách tự nhiên bởi đó là bản chất của cô. ). Ý4. - Qua nhân vật Phương Định để hiểu về thế hệ trẻ trong kháng 1,5 điểm. chiến chống Mĩ cứu nước * Lưu ý: - Giáo viên chỉ cho điểm các phần tối đa khi các phần đủ nằm trong chỉnh thể của bài viết. - Cần tôn trọng ý kiến sáng tạo của học sinh. 3. Thu bài..

(173) 4. Hướng dẫn học bài: - Xem lại nội dung tiết kiểm tra. - Soạn bài Con chó Bấc ( Đọc kĩ VB, trả lời câu hỏi phần đọc hiểu văn bản). ----------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 21/4/2013 Ngµy gi¶ng: 24/4/2013 TiÕt 159 Con chã BÊc (TrÝch TiÕng gäi n¬i hoang d·) - G.VLân - đơn A.Mục tiêu: - HS hiểu đợc những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tởng tợng tuyệt vời của lân - đơn khi viết về những con chó, qua đó bồi dỡng cho học sinh tình yêu thơng loài vật. - Rèn kĩ năng tìm hiểu và phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật những con chó, đặc biÖt lµ con chã cña nhµ v¨n MÜ. - HS cã t×nh yªu th¬ng loµi vËt. B. ChuÈn bÞ GV. TiÓu thuyÕt “TiÕng gäi n¬i hoang d·” HS. So¹n c¸c c©u hái §äc – hiÓu v¨n b¶n. C. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: 5' H. NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ diÔn biÕn t×nh c¶m vµ t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt: Xi – m«ng, Bl¨ng – sèt, Phi – lÝp? H. Qua truyÖn, em rót ra bµi häc g× cho b¶n th©n? 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò TG 1 Hoạt động 1: Khởi động H. KÓ tªn mét t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm thuộc nền văn học Mĩ mà em đã học ở c¸c líp díi? - ChiÕc l¸ cuèi cïng cña O – Hen – ri.. Néi dung. GV.Níc MÜ cã nÒn v¨n häc trÎ tuæi víi nh÷ng nhµ v¨n xuÊt s¾c. N¨m líp 8, chóng ta đã đợc làm quen với kiệt tác Chiếc lá cuối cïng cña O – Hen – ri, nhµ v¨n MÜ thÕ kØ XIX thì giờ đây ta đến với Lân - đơn qua một ®o¹n trÝch trong tiÓu thuyÕt TiÕng gäi n¬i hoang dã, lấy đề tài cuộc sống của những ngời đi tìm vàng ở Bắc Mĩ (Ca – na - đa) với nh©n vËt trung t©m lµ Con chã BÊc.. Hoạt động 2: Đọc - chú thích GV. HD học sinh cách đọc – kể thể hiÖn râ sù giao lu t×nh c¶m gi÷a ngêi vµ chã, chã vµ ngêi nång nµn, ®Çy yªu th¬ng. - GV cùng học sinh đọc và kể H. Nªu sù hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - HS dựa vào chú thích để trả lời. H. HiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm nh thÕ nµo?. 8'. I. §äc, t×m hiÓu chó thÝch 1. §äc, kÓ. 2. T×m hiÓu chó thÝch a. T¸c gi¶: - Giắc lân- đơn (1876 – 1916) là nhà v¨n MÜ. - Sớm tiếp cận với t tởng CNXH, đợc so s¸nh víi M¸c – ximGo – r¬ - ki cña Nga. - lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt næi tiÕng. b. T¸c phÈm: TrÝch tiÓu thuyÕt “TiÕng gäi n¬i hoang d·”.

(174) - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi GV. T¸c phÈm kÓ vÒ BÊc, mét con chã bÞ b¾t cóc đa lên vùng Bắc cực để kéo xe trợt tuyết cho những ngời đi tìm vàng. Bấc đã qua tay nhiều ông chủ độc ác. Chỉ riêng Giôn Thoóc tơn là ngời đã có lòng nhân từ đối với nó, và nó đợc cảm hoá. Về sau, khi Thoóc tơn chết, nã hoµn toµn døt bá con ngêi, ®i theo tiÕng gäi n¬i hoang d· vµ trë thµnh mét con chã hoang.. H. Vậy theo em phơng thức biểu đạt chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ g×? - KÕt hîp hµi hoµ tù sù víi miªu t¶. GV. Cho häc sinh th¶o luËn c¸c chó thÝch: 1, 2, 4, 6, 7, 8. c. Tõ khã. Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục. 2' H. Theo em cÇn chia phÇn trÝch nµy nh thÕ nµo? GV. Phần t/cảm của Bấc đối với chủ đợc ứng với 3 đoạn sau, điều đó phần nào cho thấy nhà văn chủ yếu nói đến tình cảm của Bấc đối với chủ nó. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản GV. YC học sinh đọc đoạn 1 H. Lai lịch của Bấc đợc giới thiệu ở nh÷ng thêi ®iÓm nµo? - Tríc vµ sau khi gÆp chñ míi lµ Thoãc t¬n H. Tríc khi gÆp Thoãc t¬n, cuéc sèng cña BÊc diÔn ra nh thÕ nµo? - HS t×m kiÕm SGK vµ tr¶ lêi, gv chèt H. Bấc đã có cảm nhận gì về quãng đời này? - HS tr¶ lêi H. VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt của tác giả và cho biết từ đó Bấc có cuéc sèng nh thÕ nµo ë nhµ «ng thÈm ph¸n Mi- l¬? - HS tr¶ lêi, GV chèt H. Điều gì đã phát sinh ra bên trong Bấc khi gặp đợc chủ mới là Thoóc t¬n? - HS tr¶ lêi H. ThÕ nµo lµ mét t×nh yªu th¬ng thùc sù? H. Chính Bấc đã cảm nhận những gì từ t×nh yªu th¬ng thùc sù nµy? - Th¬ng yªu s«i næi, nång ch¸y, th¬ng yêu đến tôn thờ, cuồng nhiệt. - Tr¹ng th¸i c¶m xóc m·nh liÖt, trµn ®Çy kh«ng g× k×m h·m næi ®ang diÔn ra trong nội tâm khi đợc yêu thơng.. 22. II. Bè côc: 3 phÇn + P1: Từ đầu ... mới khơi dậy lên đợc ( giíi thiÖu BÊc) + P2: Tiếp ... biết nói đấy (Tình cảm của Thoóc tơn đối với Bấc) + P3: Cßn l¹i (Tình cảm của Bấc đối với Thoóc tơn) III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Giíi thiÖu BÊc (8') *. Tríc khi gÆp Thoãc t¬n - ë t¹i nhµ thÈm ph¸n Mi – l¬. - Đi săn hoặc đi lang thang đây đó với nh÷ng cËu con trai cña «ng thÈm hoÆc hộ vệ những đứa cháu nhỏ của ông thÈm. - Cã t×nh c¶m: t×nh c¶m Êy chØ lµ chuyÖn lµm ¨n cïng héi cïng phêng. - Cã t×nh b¹n: Thø t×nh b¹n trÞnh träng và đờng hoàng. -> Bằng cách kể sinh động => BÊc hiÖn lªn víi vai trß lµ ®Çy tí, hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm cña m×nh, nhµn h¹ nhng nh¹t nhÏo. *. Khi gÆp Thoãc t¬n - T×nh yªu th¬ng, mét t×nh yªu th¬ng thùc sù vµ nång nµn. => Yêu thơng đến độ sâu sắc, chân thµnh tõ bªn trong..

(175) H. Thơng yêu đến tôn thờ là một tình yªu th¬ng nh thÕ nµo? - Quý träng, c¶m phôc, ngìng väng ngêi m×nh yªu th¬ng. H. Từ đó Bấc đã có một cuộc sống nh thÕ nµo khi gÆp Thoãc t¬n? - HS tr¶ lêi, GV chèt H. NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn trong đoạn này? Từ đó, đặc điểm nào của Bấc đợc bộc lộ? - HS nªu ý kiÕn. - BÊc cã mét cuéc sèng cã ý nghÜa v× thoả mãn đợc nhu cầu. TL: So s¸nh b»ng nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ, sù lÆp l¹i c¸c tõ thuéc trêng tõ vùng t×nh yªu th¬ng (S«i næi, nång ch¸y, t«n thê, cuång nhiÖt). BÊc khao kh¸t vµ quý träng t×nh yªu th¬ng.. GV. Nh vËy, thoãc t¬n kh«ng ph¶i lµ «ng chủ đầu tiên của Bấc. Nhng chỉ khi đến Thoãc t¬n víi b¶n tÝnh nh©n hËu hiÕm cã, ch¼ng nh÷ng cøu sèng BÊc, mua l¹i BÊc mµ còn đối xử với Bấc rất thân tình.. GV. Chỉ định 1 em đọc đoạn văn 2 H. T×nh c¶m cña Thoãc t¬n dµnh cho con chã cña anh b»ng nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ nµo? Nh÷ng biÓu hiÖn Êy cho ta biết tình cảm của Thoóc tơn đối với loµi vËt nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi, GV chèt l¹i H. Víi t×nh c¶m cña Thoãc t¬n nh vËy thì Bấc biểu hiện nh thế nào? Điều đó nãi g× vÒ t×nh c¶m cña Thoãc t¬n vµ BÊc? - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt, GV chèt H. C¸ch kÓ chuyÖn trong ®o¹n nµy cã gì đặc biệt? - HS nªu ý kiÕn GV. Chỉ định một em đọc phần còn lại (®©y lµ phÇm träng t©m) H. T×m nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña Bấc đối với Thoóc tơn? - HS tr¶ líi, GV chèt l¹i. H. BÊc muèn thÓ hiÖn t×nh c¶m nµo víi chñ? - HS nªu ý kiÕn H. Qua đó, cảm xúc của Bấc đợc bộc lộ khi thì ngời ánh lên qua đôi mắt của nã to¶ r¹ng ra ngoµi, khi th× lo sî Thoóc tơn biến khỏi cuộc đời nó, cho thấy tình cảm của Bấc có gì đặc biệt? H. Có gì độc đáo trong nghệ thuật kể chuyÖn cña phÇn nµy? - HS tr¶ líi, nx, k/l. 2. Tình cảm của Thoóc – tơn đối với BÊc. ( 8') - Kh«ng thÓ nµo kh«ng ch¨m sãc. - Kh«ng bao giê quªn chµo hái ... víi chóng. - Anh cã thãi quen ...©u yÕm. => T×nh c¶m yªu quý loµi vËt cã s½n, tù nhiªn, ®Çy tr¸ch nhiÖm. BiÕt yªu th¬ng, quý träng c¸c con vËt cña m×nh, cã c¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m gi¶n dÞ ch©n thËt , hån nhiªn. - ... BÊc bËt vïng dËy trªn hµi ch©n, miÖng cêi, m¾t long lanh ... - Thoãc t¬n nh muèn kªu lªn, tr©n trọng: “Trời đất! Đằng ấy hầu nh biết nói đấy!”-> Yêu quý, hiểu nhau nh nh÷ng ngêi b¹n. TL: KÓ, t¶, biÓu c¶m, c©u v¨n biÕn ho¸ ... Thoãc t¬n yªu quý loµi vËt b»ng t×nh c¶m th©n thiÖn, gÇn gòi, hiÓu biÕt vµ quý träng. Thoãc t¬n lµ mét «ng chñ lÝ tëng. 3. Tình cảm của Bấc đối với chủ (6') - Về hành động: Nã thêng hay h¸ miÖng ... 1 lóc l©u Nã thêng n»m phôc ë ch©n ...nÐt mÆt BÊc kh«ng muèn rêi ... gãt ch©n anh Nã véi vïng dËy ... cña chñ ... - VÒ c¶m xóc T×nh c¶m cña BÊc ... ra ngoµi Nã sî Thoãc t¬n ...¸m ¶nh =>Bấc gần gũi, vuốt ve đáp lại những cử chØ th©n ¸i cña chñ dµnh cho m×nh. BÊc phôc vô, t«n thê, ngìng mé chñ, g¾n bã, s½n sµng hi sinh v× chñ. => T×nh c¶m cña BÊc s©u nÆng, biÕt ¬n vµ trung thµnh. TL: Víi c¸ch miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt (lµ loµi vËt) b»ng n¨ng lùc tëng tîng tuyÖt vêi t¸c gi¶ kh¾c ho¹ mét t×nh yªu th¬ng loµi vËt gièng nh t×nh yªu th¬ng con ngêi. §©y lµ nhu cÇu sèng tõ bªn.

(176) trong t©m hån s©u s¾c, quªn m×nh vµ thuû chung. Hoạt động 5: tổng kết -ghi nhớ H. Em cảm nhận đợc gì về tình yêu th- 3' ¬ng? - Con ngời và loài vật đều cần đến tình yªu th¬ng. - T×nh yªu th¬ng nµo còng cÇn ch©n thËt, s©u nÆng vµ thuû chung. H. ChuyÖn kÓ r»ng khi Thoãc t¬n chÕt, BÊc hoµn toµn døt bá con ngêi vµ trë thµnh con chã hoang. Em nghÜ g× vÒ t×nh yªu th¬ng tõ kÕt thóc nµy? H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? H. T×nh c¶m næi bËt cña nhµ v¨n trong truyÖn nµy lµ g×? - Am hiÓu vµ yªu quý loµi vËt – mét biểu hiện của tình cảm nhân đạo trong s¸ng cña nhµ v¨n. H. Con ngời sẽ đợc bồi đắp tình cảm gì khi đọc truyện kể về con chó Bấc?. IV. Ghi nhí. - Những gì tốt đẹp đều đợc xây cất từ t×nh yªu th¬ng. - MÊt t×nh yªu th¬ng ch©n thËt lµ mÊt ®i lòng tin, huỷ hoại những gì là tốt đẹp. - N¨ng lùc quan s¸t, nhËn xÐt vµ trÝ tëng phi thêng vÒ loµi vËt.. - T×nh c¶m yªu quý, b¶o vÒ loµi vËt - §ã lµ biÓu hiÖn cña t×nh yªu quý những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.. GV. Liªn hÖ: CËu Vµng trong L·o H¹c cña Nam Cao; Con chã vµng trong bµi th¬: Sao kh«ng vÒ vµng ¬i cña TrÇn §¨ng Khoa. Gv. Chỉ định 1 em đọc ghi nhớ Hoạt động 6: HD học sinh luyện tập H. Nªu c¶m nghÜ cña em sau khi häc 2' xong phÇn trÝch?. V. LuyÖn tËp. 4. Cñng cè: 1' GV. Chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cho häc sinh n¾m v÷ng. 5. HD häc bµi: 1' - Häc bµi cò. - Ôn lại bài Hợp đồng, soạn bài Luyện viết họp đồng-> giờ sau luyện viết. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 21/4/2013 Ngµy gi¶ng: 24/4: 9A; 25/4:9B TiÕt 160: Luyện tập viết Hợp đồng I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - HS ôn lại lí thuyết về đặc điểm, cách viết hợp đồng. 2. Kü n¨ng. - HS viết đợc một bản hợp đồng thông dụng, có nội dung đơn giản phù hợp với løa tuæi. 3. Thái độ. - HS có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều lệ đợc kí trong hợp đồng..

(177) II/ §å dïng: - GV : b¶ng phô - HS: b¶ng phô III/ Ph¬ng ph¸p: - Ph©n tÝch, tæng hîp IV/ Tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức. (1/) 2. KiÓm tra bµi cò: - TiÕn hµnh kiÓm tra trong phÇn «n lÝ thuyÕt. 3. Tiến hành các hoạt động dạy và học. Hoạt động của thầy và trò. T G 1/. Néi dung chÝnh. Hoạt động 1: Khởi động. * Môc tiªu. - T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu bµi. * C¸ch tiÕn hµnh. - HS nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu, néi dung cña tiÕt häc . Hoạt động 2: Luyện tập. 10/ I/ ¤n tËp lÝ thuyÕt 30' * Môc tiªu. - HS ôn lại lí thuyết về đặc điểm, cách viết HĐ - HS viết đợc một bản hợp đồng thông dụng, có nội dung đơn giản phù hợp với lứa tuổi. - HS có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều lệ đợc kí trong hợp đồng. * §å dïng. - B¶ng phô. * C¸ch tiÕn hµnh. H: Mục đích và tác dụng của hợp đồng là gì? - Mục đích hợp đồng và tác dụng H: Trong c¸c lo¹i VB sau ®©y,VB nµo cã tÝnh của hợp đồng. chÊt ph¸p lÝ ? -Têng tr×nh - B¸o c¸o - Biªn b¶n - Hợp đồng H: Một văn bản hợp đồng gồm có những mục - Bè côc cña mét v¨n b¶n hîp nào? Phần nội dung chính của hợp đồng đợc đồng. tr×nh bµy díi h×nh thøc nµo? H: Nh÷ng y/cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu cña H§? - Lêi v¨n trong v¨n b¶n hîp - GV kiÓm tra vÒ viÖc thùc hiÖn bµi tËp 2 cña đồng. tiÕt tríc ë nhµ, víi nh÷ng yªu cÇu sau. + Tên hợp đồng + Thời gian và địa điểm các chủ đại diện tham gia kí kết hợp đồng. + Hiện trạng của căn nhà cho thuê (địa chỉ…) + Các điều khoản hợp đồng + Các hiệu lực của hợp đồng. - HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 1 H: Nêu lại yêu cầu diễn đạt trong văn bản hợp đồng ?(dùng từ, viết câu)? - Căn cứ vào đó GV yêu cầu HS lựa chọn cách diễn đạt - GVchốt: khi diễn đạt trong văn bản hợp đồng cÇn chó ý sö dông tõ ng÷, viÕt c©u sao cho chÆt chẽ, chính xác và đơn nghĩa.. II/ LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1(SGK-T157) - Lựa chọn cách diễn đạt, giải thÝch râ lÝ do chän. a. C¸ch 1 b. C¸ch 2 c. C¸ch 2 d. C¸ch 2.. - HS đọc và xác định yêu cầu bài tập 2 H: Cho biết các nội dung trên đã đủ cha? Có. 2. Bµi tËp 2 (SGK-T158) - Lập hợp đồng cho thuê xe với.

(178) cÇn bæ sung thªm néi dung g× kh«ng? H: Bố cục của văn bản hợp đồng này đợc sắp xÕp ntn? - HS th¶o luËn C2 (4phót) - HS tr×nh bµy trªn b¶ng phô. - GV HS nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. - Quèc hiÖu tiªu ng÷ - Tên hợp đồng C¨n cø vµo nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña hai bªn. H«m nay, ngµy...th¸ng...n¨m Tại địa điểm... Chóng t«i gåm: Ngêi cã xe cho thuª (bªn A): NguyÔn v¨n A §Þa chØ: Sè nhµ X, Phè (Phêng)....Thµnh phè... TØnh... Ngêi cÇn cho thuª xe (bªn B): Lª V¨n C §Þa chØ: .... GiÊy chøng minh nh©n d©n sè...Do c«ng an Thµnh phè...cÊp ngµy...th¸ng...n¨m... Hai bên thỏa thuận kí kết hợp đồng thuê xe đạp với các ®iÒu kiÖn sau: Điều 1: Bên A cho bên B thuê một chiếc xe đạp Mi-ni nhật màu tím, trị giá 1.000.000 đồng (Một triệu đồng). Điều 2: Thời gian cho thuê: 3 ngày, 3 đêm. Điều 3: Giá cả: 10 nghìn đồng/ ngày đêm. §iÒu 4: Bªn B thanh to¸n tiÒn thuª mét lÇn tríc khi nhËn xe cña bªn A. §iÒu 5: NÕu xe mÊt hoÆc h háng th× bªn B ph¶i båi thêng hoµn toµn. Hợp đồng này đợc lập thành hai bản có giá trị nh nhau, mçi bªn gi÷ mét b¶n. Ngêi cho thuª (Ký vµ ghi hä tªn). nh÷ng t×nh tiÕt cho tríc * Bao gåm nh÷ng néi dung sau: - Quèc hiÖu tiªu ng÷ - Tên hợp đồng - Đại diện bên cho thuê và đại diÖn bªn thuª xe. - Hợp đồng theo thống nhất của 2 bªn - KÝ x¸c nhËn cña 2 bªn. Ngêi thuª xe (Ký vµ ghi hä tªn). - HS nªu yªu cÇu bµi tËp. - Gäi c¸c nhãm tr×nh bµy (Néi dung chuÈn bÞ s½n ë nhµ cña c¸c nhãm). - GV kh¸i qu¸t trªn b¶ng phô. - Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thiÖn.. 3. Bµi tËp3(SGK-T158) - Soạn thảo hợp đồng thuê lao động để mở rộng sản xuất. * CÇn cã nh÷ng môc sau - Quèc hiÖu tiªu ng÷ - Tªn v¨n b¶n - Đại diện các bên ghi rõ địa chỉ, chøc vô, quèc hiÖu, quèc tÞch, CMTND…) - Nội dung hợp đồng + Thời gian hợp đồng + Thêi gian lµm viÖc, ®iÒu kiÖn… + NghÜa vô, quyÒn h¹n vµ quyÒn lîi của ngời lao động. + NghÜa vô quyÒn h¹n cña ngêi sö dụng lao động + C¸c quan ®iÓm chung + Hiệu lực hợp đồng + Ký kÕt gi÷a 2 bªn.. 4. Cñng cè:(1/) - GV chèt n¾gn gän nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña H§ 5. Híng dÉn häc bµi.(2/) - Tiếp tục ôn kiểm tra về hợp đồng, làm tiếp bài tập 3 - ChuÈn bÞ: Tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi. (Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK). ------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n:21/4/2013 Ngaú gi¶ng:25/4: 9A; 26/4: 9B. Bµi 32: tiÕt 161 tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi. I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc..

(179) - Tổng kết, ôn tập một số kiến thức cơ bản về những VB văn học nớc ngoài đã học trong 4 n¨m THCS b»ng c¸ch hÖ thèng ho¸. 2. Kü n¨ng. - HS có kỹ năng hệ thống hoá, so sánh, đối chiếu, rút ra điểm chung, riêng và kết luận. 3. Thái độ. - HS yªu thÝch c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. II/§å dïng: - GV: B¶ng hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc phÇn v¨n häc níc ngoµi. - HS: Tr¶ lêi c©u hái «n tËp SGK. III/ Ph¬ng ph¸p: - Tæng hîp, so s¸nh. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức.(1/) 2. KiÓm tra ®Çu giê.(4/) -Tóm tắt văn bản "Con chó Bấc" ? Phân tích tình cảm của con chó Bấc đối với Thoãc T¬n? - Gîi ý: Qua ph©n tÝch nhËn thÊy n¨ng lùc tëng tîng tuyÖt vêi cña t¸c gi¶ khi quan sát loài vật …Từ đó làm nổi bật tình cảm đặc biệt của Bấc với ông chủ : vừa yêu th¬ng t«n thê, võa kÝnh träng, biÕt ¬n ,thuÇn phôc …BÊc cã t©m hån, suy nghÜ nh con ngêi. 3. Tiến trình các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ Néi dung chÝnh trß Hoạt động1: Khởi động.(1/) * Môc tiªu. - T¹o høng thó cho HS häc bµi míi. * C¸ch tiÕn hµnh. - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS, nªu nhiÖm vô cña tiÕt häc Hoạt động2:Hớng dÉn «n tËp. (82/) I/ Hệ thống hoá kiến thức đã học * Môc tiªu. - Tæng kÕt, «n tËp mét C©u 1: LËp b¶ng thèng kª sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng VB v¨n häc níc ngoài đã học trong 4 n¨m THCS b»ng c¸ch hÖ thèng ho¸. - HS cã kü n¨ng hÖ thống hoá, so sánh, đối chiÕu, rót ra ®iÓm chung, riªng vµ kÕt luËn.. * C¸ch tiÕn hµnh. - GV lËp b¶ng thèng kª - GV ghi tªn c¸c t¸c phẩm đoạn trích đã häc tõ líp 6 - 9 - Híng dÉn HS ®iÒn vµo c¸c cét kh¸c b»ng c¸ch: Gäi HS xung phong kÕt hîp chỉ định HS thực hiÖn yªu cÇu - GV NhËn xÐt, đánh giá, thống. ThÓ lo¹i. Tªn VB. Th¬. Xa ng¾m LÝ B¹ch th¸c nói L. KÞch. T¸c gi¶. S¸ng Níc t¸c §êi ®- TQ êng. C¶m nghÜ LÝ B¹ch trong đêm thanh tÜnh NgÉu nhiªn H¹ Chi viÕt nh©n Ch¬ng buæi míi vÒ quª. §êi ®- TQ êng. Bµi ca nhµ §ç Phñ tranh bÞ giã thu ph¸. §êi ®- TQ êng. M©y vµ sãng. Cuèi XIX ®Çu XX XVII. Ta-go. ¤ng giuèc M«-li-e ®anh mÆc lÔ phôc Bót kÝ Lßng yªu n- £-renchÝnh íc bua. §êi ®- TQ êng. XX. ấn độ. Ph¸p. Néi dung chÝnh ThÓ hiÖn t×nh yªu TN đằm thắm, bộc lộ tính c¸ch hµo phãng m¹nh mÏ cña t¸c gi¶ ThÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng c¶u 1 ngêi xa quê trong1 đêm trăng ThÓ hiÖn t×nh yªu quª hơng đằm thắm thiết tha cña 1 ngêi sèng xa quê lâu ngày đc đặt ch©n vÒ quª cò ThÓ hiÖn nçi khæ cña cuéc sèng nghÌo tóng, béc lé kh¸t väng cao cả: mọi ngời đều đợc Êm no Ca ngîi t×nh mÉu tö th¬ng yªu. TÝnh c¸ch lè l¨ng cña mét tay trëng gi¶ häc đòi làm sang Liªn ThÓ hiÖn t×nh yªu níc X«(cò) thiÕt tha s©u s¾c vµ nªu.

(180) nhÊt, kÕt luËn.. luËn. TruyÖn Buæi học Đô-đê ng¾n vµ cuèi cïng tiÓu thuyÕt C« bÐ b¸n An-®Ðcbiªn xen. XIX. Ph¸p. XIX. §an M¹ch. §¸nh nhau XÐc-vanvíi cèi x©y tÐc giã(trÝchTT). XVIXVII. T©y Ban Nha. ChiÕc l¸ cuèi ¤-hen-ri cïng. XIXXX. MÜ. Hai phong. c©y Ai-matèp. XX. Cu-r¬g-xtan. Lç TÊn. XX. TQ. Những đứa Go-rơ-ki trÎ( trÝch: thêi th¬ Êu). XX. Nga. R«-bin-s¬n §i-ph« ngoµi đảo hoang( trÝch: Rcru-x«) Bè cña Xi- M«-pham«ng x¨ng. XVIIXVIII. Anh. XIX. Ph¸p. Con chó Lân-đơn BÊc(trÝch: tiÕnggäi n¬i hoang d·). NghÞ §i bé ngao Ru-x« luËn x· du héi. XIXXX. MÜ. XVIII. Ph¸p. NghÞ luËn v¨n ch¬ng. XIX. Ph¸p. Cè h¬ng. GV tæ chøc cho HS đọc 1 bài thơ và kể TT 1 c©u chuyÖn m×nh yªu thÝch nhÊt ? T¹i sao thÝch ? -> KhuyÕn khÝch , động viên và uốn n¾n sau khi HS tr¶ lêi.. Chã sãi vµ H-ten cõu trong th¬ cña Laph«ng-ten. - Dùa vµo môc ghi néi dung, h·y rút ra chủ đề t, tởng đợc đề cập tới cña c¸c v¨n b¶n níc ngoµi ? (V¨n b¶n níc ngoµi chñ yÕu ph¶n ánh vấn đề gì ?) - HS lÇn lît nh¾c l¹i - GV chèt kiÕn. lªn ch©n lÝ; Lßng yªu níc ban ®Çu lµ yªu nh÷ng vËt b×nh thêng nhÊt ThÓ hiÖn lßng yªu níc trong 1 biÓu hiÖn cô thÓ lµ yªu tiÕng nãi d©n téc Gîi niÒm th¬ng xãt đối với 1 em bé bất h¹nh X©y dùng 1 cÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n: §«n-ki vµ San-ch« víi nh÷ng phẩm chất đáng quý nh: yªu chuéng tù do, lÏ c«ng b»ng cïng víi nh÷ng h¹n chÕ nh: ¶o tëng, xa dêi thùc tÕ Ca ngîi t×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng con ngêi nghÌo khæ KÓ vÒ 2 c©y phong do thÇy §uy-Sen ngêi thÇy ®Çu tiªn trång. Truyền cho ngời đọc tình yêu quê hơng đất níc vµ long kÝnh träng thÇy Phª ph¸n XH PK lÔ giáo PK, đặt ra vấn đề về con đờng đi của nhân dân, của XH để mäi ngêi suy ngÉm T×nh b¹n th©n thiÕt cña những đứa trẻ sống thiÕu t×nh th¬ng, bÊt chÊp nh÷ng c¶n trë trong quan hÖ XH lóc bÊy giê Cuéc sèng khã kh¨n vµ tinh thÇn l¹c quan cña nh©n vËt khi sèng 1 mình trên đảo Nh¾n nhñ lßng yªu th¬ng bÌ b¹n, më réng ra lµ t×nh yªu th¬ng con ngêi T¸c gi¶ béc lé t×nh yªu thơng của con ngời đối với loài vật và hiểu đợc tâm hồn của nó. T¸c gi¶ chøng minh muèn ngao du cÇn phải đi bộ, từ đó thể hiÖn sù gi¶n dÞ quý träng TD vµ yªu thiªn nhiªn cña t¸c gi¶ Khẳng định đặc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ mang ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n c¸ch nghÜ cña nhµ v¨n. II/¤n tËp vÒ gi¸ trÞ ND t tëng t×nh c¶m: - PhÇn v¨n häc níc ngoµi mang ®Ëm s¾c th¸i phong tôc, tËp qu¸n cña ngêi d©n téc trên thế giới và đề ra những vấn đề XH, nhân sinh ở các nớc thuộc nhiều thời đại khác nhau, giúp chúng ta biết đợc những.

(181) thøc ë c©u 4. tình cảm tốt đẹp yêu cái thiện ghét cái ác. + Tình yêu quê hơng,làng xóm gia đình. + Tình ngời, tình cảm bạn bè, tình yêu thơng cộng đồng + Phản ánh thái độ sống sống thờ ơ, vô lơng tâm có đầu óc không tỉnh táo. 4. Cñng cè.(1/) - GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc träng t©m cña tiÕt häc 5. Híng dÉn häc bµi.(1/) - TiÕp tôc tù «n tËp - So¹n bµi: B¾c S¬n (§oc v¨n b¶n, chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK). Ngµy so¹n: Ngaú gi¶ng:. Bµi 32: tiÕt 162 tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi. I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc. - Tổng kết, ôn tập một số kiến thức cơ bản về những VB văn học nớc ngoài đã học trong 4 n¨m THCS b»ng c¸ch hÖ thèng ho¸. 2. Kü n¨ng. - HS có kỹ năng hệ thống hoá, so sánh, đối chiếu, rút ra điểm chung, riêng và kết luận. 3. Thái độ. - HS yªu thÝch c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. II/§å dïng: - GV: B¶ng hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc phÇn v¨n häc níc ngoµi. - HS: Tr¶ lêi c©u hái «n tËp SGK. III/ Ph¬ng ph¸p: - Tæng hîp, so s¸nh. IV/ Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức.(1/) 2. KiÓm tra ®Çu giê: 3. Tiến trình các hoạt động dạy và học. H§ cña thÇy vµ trß TG Hoạt động Khởi động.(1/) * Môc tiªu. - T¹o høng thó cho HS häc bµi míi. * C¸ch tiÕn hµnh. - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS, nªu nhiÖm vô cña tiÕt häc H: Dùa vµo b¶ng thèng kª rót ra kÕt luËn g× vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt chñ yÕu cña c¸c v¨n häc níc ngoµi ? - HS lÇn lît nh¾c l¹i-> GV chèt KT ë c©u 5. Hoạt động 3: Luyện tập * Môc tiªu. - HS vËn dông lµm bµi tËp. * C¸ch tiÕn hµnh. - HS đọc bài tập xác định yêu cầu.. Néi dung chÝnh. III/ ¤n tËp vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt - NghÖ thuËt th¬ §êng - Lèi th¬ v¨n xu«i - Bót kÝ chÝnh luËn - NghÖ thuËt hµi kÞch - NghÖ thuËt tù sù + phong c¸ch v¨n xu«i - NghÖ thuËt nghÞ luËn IV/ LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1. NT đặc sắc trong TN “Chiếc lá cuối.

(182) - HS th¶o luËn nhãm C2 (5phót) - C¸c nhãm b¸o c¸o -> NhËn xÐt -> GVthèng nhÊt ý kiÕn-> rót ra kÕt luËn.. cùng” là đảo ngợc tình huống 2 lần .Hãy PT để thấy đợc cái hay đó ? - Đọc truyện ngắn “ Chiếc lá …” ngời đọc. - GV: §o¹n th¬, bµi th¬, nh©n vËt häc sinh tù chän -> häc sinh chuÈn bÞ 10 phót (c¸ nh©n ). Bµi 2 Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ hoÆc nh©n vËt v¨n häc mµ em yªu thÝch.. + Chú ý đến NT, ND đặc sắc khi cảm nhận bài th¬ ®o¹n th¬ + Chú ý đến đặc điểm nổi bật của nhân vật (vẻ đẹp, số phận..) bày tỏ thái độ, suy nghĩ…của ngêi viÕt ..khi c¶m nhËn nh©n vËt (VD : C« bÐ b¸n diªm, Cô B¬ men, Phi lÝp, Xi m«ng, R« bin s¬n…. ). c¶m th¬ng lo l¾ng khi thÊy Gi«n xi ngµy cµng đến gần với cái chết. Nhng đến lúc truyện kết thúc tình huống bỗng đảo ngợc: Giôn xi trở lại yêu đời, ham sống, thoát khỏi tình trạng nguy hiÓm cña c¨n bÖnh. - T×nh huèng thø 2: Cô B¬- men ®ang khoÎ cuèi truyÖn bçng chÕt v× sng phæi. -> Cái hay là cả hai lần đảo ngợc tình huống đều diễn ra trên 1 trục nhng lại ngợc chiều nhau: Chuyện sống chết liên quan đến bệnh sng phổi -> NT đặc sắc ấy tạo nên sức hấp dÉn cña truyÖn.. - GV gọi HS đọc-> HS khác nhận xét -> GV uèn n¾n söa ch÷a. 4. Cñng cè.(1/) - GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc träng t©m cña tiÕt häc 5. Híng dÉn häc bµi.(1/) - TiÕp tôc tù «n tËp - So¹n bµi: B¾c S¬n (§oc v¨n b¶n, chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK). Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 163. B¾c S¬n (TrÝch håi 4 vë kÞch B¾c S¬n) -NguyÔn Huy TëngI.Môc tiªu: - HS nắm vững ý nghĩa đoạn trích lớp II, III, hồi 4 vở kịch Bắc Sơn, xung đột cơ bản của kịch đợc bộc lộ gay gắt, tác động đến tâm lí nhân vật Thơm, khiến cô đứng hẳn về phía Cách mạng, ngay trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa đang bị kẻ thù đàn áp khốc liệt. Nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tởng: Tạo dựng tình huống, đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm và tính cách các nhân vật trong vở kịch. Hình thành những hiểu biÕt s¬ lîc vÒ thÓ lo¹i kÞch nãi – chÝnh kÞch. - Rèn kĩ năng đọc phân vai, phân tích xung đột kịch qua tình huống kịch, qua lời đối tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch. - HS yªu thÝch khi häc thÓ lo¹i nµy. II. §å dïng: - B¶ng phô, t liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp: 1. ổn định tổ chức : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 5’ V× sao nãi Gi«n - thoãc - t¬n lµ «ng chñ lÝ tëng cña BÊc? 3. Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu : HS chó ý vµo bµi míi. TG. Néi dung.

(183) *C¸ch tiÕn hµnh : Các em đã đợc làm quen với một trích đoạn kịch bản sân khấu chèo cổ đồng bằng B¾c Bé Quan ¢m thÞ KÝnh, trÝch ®o¹n hµi kÞch (KÞnh nãi) Trëng gi¶ häc lµm sang cña M«-li-e (Ph¸p, TK XVII), ch¬ng tr×nh líp 9 tiÕp tôc häc mét ®o¹n trÝch kÞch nãi VN cña NguyÔn Huy Tëng. NguyÔn Huy Tëng lµ nhµ v¨n, nhµ viÕt kÞch næi tiÕng víi tiÓu thuyết Sống mãi với Thủ đô, một số truyện lÞch sö cho thiÕu nhi: An D¬ng V¬ng x©y thµnh èc, KÓ chuyÖn Quang Trung vµ vë kÞch lÞch sö: Vò Nh T«, B¾c S¬n ... B¾c S¬n lµ vë kÞch nãi ®Çu tiªn sau C¸ch M¹ng tháng Tám, lấy đề tài từ cuộc khởi nghĩa B¾c S¬n (1940 - 1941) oai hïng vµ bi tr¸ng. Hoạt động 2: Đọc, thảo luận chú thích *Mục tiêu: HS có kĩ năng đọc phân vai, tóm tắt đợc các sự việc chính của tác phẩm kÞch. HiÓu vÒ t¸c gi¶. *C¸ch tiÕn hµnh: - GV hớng dẫn học sinh đọc phân vai: + Ngêi dÉn chuyÖn: Th¬ng + Nh©n vËt: Th¸i - HiÖp; Cöu - L©m; Ngäc - Vª Chú ý giọng đọc phù hợp với nhân vật và t×nh huèng truyÖn. - GV híng dÉn häc sinh tãm t¾t toµn bé vë kÞch B¾c S¬n vµ trÝch ®o¹n. - GV Tãm t¾t mét ®o¹n, gäi häc sinh tãm t¾t. H. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi - GV chèt. Gv. Các em đã đợc học rất nhiều tác phẩm hoÆc ®o¹n trÝch thuéc lo¹i h×nh tù sù, tr÷ tình và hôm nay các em sẽ đợc tiếp tục làm quen víi lo¹i h×nh thø 3 (kÞch) H. Dùa vµo chó thÝch SGK em hiÓu KÞch lµ mét thÓ lo¹i nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. H. Nh¾c l¹i hoµn c¶nh s¸ng t¸c kÞch B¾c S¬n? - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt -> KL. I. §äc, th¶o luËn chó thÝch. 1. §äc, tãm t¾t. -. Tãm t¾t vë kÞch B¾c S¬n. Tãm t¾t ®o¹n trÝch.. 2. Th¶o luËn chó thÝch a.T¸c gi¶, t¸c phÈm: *T¸c gi¶: NguyÔn Huy Tëng (1912 -1960) - Quª: §«ng Anh - Hµ Néi - ViÕt v¨n tõ n¨m 1945 - S¸ng t¸c cña NguyÔn Huy Tëng đề cao tinh thần dân tộc và giàu c¶m høng lich sö. - 1996 ông đợc nhận giải thởng HCM vÒ VHNT. * T¸c phÈm KÞch: chñ yÕu thuéc lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu bao gåm chÝnh kÞch, bi kÞch, hµi kÞch.Mçi vë kÞch thêng chia thµnh c¸c håi. Những mâu thuẫn, xung đột của đời sống đợc thể hiện qua ngôn ngữ trực tiếp, qua hành động, cử chØ cña c¸c nh©n vËt. KÞch B¾c S¬n: - S¸ng t¸c vµ ®a lªn s©n khÊu ®Çu 1946 trong kh«ng khÝ s«i sôc cña.

(184) GV. Yªu cÇu häc sinh chó ý c¸c chó thÝch 1, 2, 4, 5, 9 Hoạt động 3: tìm hiểu bố cục GV. Lu ý häc sinh håi 4 chøa 4 líp kÞch mỗi lớp kịch có số nhân vật không đổi. Líp 1: Th¬m, Ngäc Líp 2: Th¬m, Th¸i, Cöu Líp 3: Th¬m, Ngäc Líp 4: Th¬m Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản. H. Theo em, c¸c líp kÞch trong v¨n b¶n nµy gần với phơng thức biểu đạt nào? Vì sao? - GÇn víi ph¬ng thøc tù sù - Vì câu chuyện kịch đợc kể bằng một chuçi c¸c sù viÖc. H. Từ đó, hãy tóm tắt nội dung sự việc trong håi kÞch nµy? Ngọc (chồng Thơm) rời nhà để cùng đám Việt gian lùng bắt hai cán bộ cách mạng là Thái và Cửu để lấy tiền thởng. Th¸i, Cöu v« t×nh ch¹y vµo nhµ Th¬m, may đợc Thơm che giấu và chạy thoát. H. ở đây, xung đột diễn ra giữa các lực lợng x· héi nµo? - CM >< ph¶n c¸ch m¹ng - Thái, Cửu, Thơm >< Ngọc và đồng bọn H. Nh©n vËt tiªu biÓu cho mçi lùc lîng lµ lùc lîng nµo? Th¬m >< Ngäc GV. Th¬m – ngêi d©n téc Tµy ë B¾c S¬n. Lµ con g¸i lín cña cô Ph¬ng, chÞ ruét S¸ng, vî Ngäc – Mét nho l¹i (lµm viÖc v¨n th hµnh chÝnh) trong bé m¸y chÝnh quyền địa phơng. đã quen với cuộc sống an nhàn, đợc chiÒu chuéng, l¹i thÝch s¾m söa, ¨n diÖn, v× thÕ cuéc khởi nghĩa Bắc Sơn nổ ra Thơm vẫn thờ ơ đứng ngoài cuộc, trong khi cha và em trai đã trở thành những quần chúng tích cực tham gia CM. Nhng Thơm vẫn cha đánh mÊt b¶n chÊt trung thùc, lßng th¬ng ngêi, lßng tù träng của một cô gái sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân lao động. Vì thế, Thơm rất quý trọng ông giáo Th¸i – Ngêi c¸n bé CM cã tr¸ch nhiÖm cñng cè phong trào khi cuộc khởi nghĩa thất bại và bị đàn áp. Khi biết cha và em trai đều hi sinh, Thơm rất thơng xót và ân hận. Cô càng bị dày vò , day dứt hơn khi dần dần biết đợc rằng chồng mình đang làm tay sai cho Pháp, dẫn quân Pháp về đánh úp nghĩa quân. Hoàn cảnh hiện tại: Mẹ đẻ Thơm phát điên, bỏ đi. Thơm nghe nhiều ngời nói: Ngọc nhiều đêm dẫn quân Pháp đi lùng bắt những ngêi CM. Y dÇn béc lé râ mÆt ViÖt gian. Nhng Ngäc vẫn cho Thơm nhiều tiền để mua bán, sắm sửa, thoả mãn nhu cầu ăn diện của cô ( Tậu nhà mới, đánh nhẫn, may mÆc ...) b»ng tiÒn thëng cña Ph¸p.. nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng ph¸p.. - Vë kÞch lÊy bèi c¶nh cña cuéc kh¸ng chiÕn B¾c S¬n (1940 1941). TruyÖn tËp trung vµo gia đình cụ Phơng (một nông dân dân téc tµy). - KÞch B¾c S¬n gåm 5 håi, ®o¹n trÝch lµ hai líp cña håi 4 thÓ hiÖn cuộc đấu tranh nội tâm của Thơm. b. Tõ khã II. Bè côc. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Nh©n vËt Th¬m.

(185) H. Nhân vật Thơm đợc xuất hiện trong lớp kÞch nµo? - C¶ 3 líp - Lớp 2 và lớp 4: Thể hiện hành động của Th¬m trong viÖc gi¶i tho¸t cho c¸n bé CM. - Lớp 3: Thể hiện sự đấu tranh của Thơm víi chång. H. Tâm trạng và hành động của Thơm đợc béc lé qua t×nh huèng nµo? - BÞ truy ®uæi, Th¸i vµ Cöu v« t×nh ch¹y vµo nhà Thơm. Sau chút bối rối, Thơm đã giấu họ trong nhà để họ thoát ra phía sau. H. Trong tình huống này, Thơm đã có nh÷ng cö chØ nµo? - HS tr¶ lêi, gv chèt. H. Trong nh÷ng lêi Th¬m nãi víi Th¸i vµ Cửu, những lời nào bộc lộ rõ nhất thái độ của Thơm đối với CM? - HS ph¸t hiÖn vµ tr¶ lêi, gv chèt H. Theo em, nh÷ng cö chØ, lêi nãi Êy cho thÊy Th¬m lµ ngêi nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ t¸c dông cña nã? - HS tr¶ lêi, gv chèt GV. Tóm tắt hành động kịch trong lớp III. Ngäc vÒ, Th¬m kh«n khÐo gi÷ chång ë nhµ để tạo an toàn cho Thái và Cửu trốn thoát. H. Lóc nµy Th¬m cã nh÷ng lêi nãi nµo khác thờng đối với chồng? - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt, k/l H. Sù kh¸c thêng trong nh÷ng lêi nãi nµy cña Th¬m lµ g×? - HS tr¶ lêi, g/v chèt H. V× sao Th¬m l¹i cã nh÷ng lêi nãi kh¸c thờng đó? - Vờ gây tình cảm với chồng để tạo điều kiÖn cho Th¸i, Cöu trèn tho¸t. H. Qua đó, ta hiểu thêm điều gì về nhân vật Thơm đợc thể hiện bằng cách nào? - HS tr¶ lêi, gv chèt H. Em hiÓu g× vª nh÷ng ngêi lµ quÇn chóng CM qua nh©n vËt Th¬m? - C¨m ghÐt bän tay sai b¸n níc vµ giÆc cíp cíc. - NhiÒu thiÖn c¶m víi CM.. *Tâm trạng và hành động của Th¬m: - T×nh huèng bÊt ngê: Th¸i vµ Cöu bị bọn Ngọc truy lùng, đã chạy nhÇm vµo nhµ Th¬m. - Cö chØ + GËt ®Çu se sÏ (khi Th¸i b¶o Cöu cø yªn t©m c« Th¬m kh«ng lµm g× ®©u) + Ngăn lại (khi Thái định ra ngoài xem xÐt t×nh h×nh) + Hèt ho¶ng (khi thÊy giÆc kh¸m xÐt nhµ hµng xãm) + Kh«n ngoan vµ mau lÑ ... kÐo hai ngêi ®Èy vµo trong buång (khi thÊy Ngäc vÒ) - Lêi nãi + T«i cø lo cho hai «ng, tëng c¸c ông chạy đợc xa rồi. + T«i kh«ng b¶o hai «ng ®©u. T«i chÕt th× chÕt, chø kh«ng b¶o hai «ng ®©u. -> Có tình cảm đặc biệt với CM, quý träng ngêi CM. => Tãm l¹i §èi tho¹i víi nhÞp ®iÖu c¨ng th¼ng, lo l¾ng, gÊp g¸p, håi hép. T¸c gi¶ miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ phøc t¹p cña nh©n vËt b»ng cö chØ và lời nói điển hình, đặt nhân vật vµo t×nh huèng c¨ng th¼ng. Cho ta thÊy Th¬m lµ ngêi trong s¸ng, th¼ng th¾n, l¬ng thiÖn. b. Líp III. - Lêi nãi + T«i nãi anh th»ng S¸ng ... tr¸ch kh«ng? + ChØ th¬ng anh th»ng S¸ng ... mang tËt. + T«i van anh th»ng S¸ng ... l¹i søc. + Sao kh«ng mêi c¸c «ng Êy lªn chơi cả có đợc không? -> DÞu h¬n, th©n thiÖn h¬n. Nhng lµ nh÷ng lêi nãi cöa miÖng, kh«ng thật lòng, đó là những lời nói vờ, nãi dèi. -> T¹o ®iÒu kiÖn cho Th¸i, Cöu trèn tho¸t.. *. Tãm l¹i Miêu tả đối thoại. Nếu có lợi cho CM, Th¬m cã thÓ lµm tÊt c¶ kÓ.

(186) - Sẵn sàng đặt lợi ích CM lên trên hết. GV. Bằng cách đặt nhân vật vào hoàn cảnh căng thẳng. c¶ gi¶ dèi víi ngêi th©n.. và tình huống gay cấn, tác giả đã làm bộc lộ đời sống néi t©m víi nh÷ng nçi day døt, ®au xãt vµ ©n hËn cña Thơm, để rồi nhân vật đã hành động dứt khoát, đứng hẳn về phía CM (che cho hai ngời hoạt động Cm của ta, giả dối với chồng để thực hiện mục đích CM, luồn tắt rừng suốt đêm để báo tin cho quân du kích để kịp thời đối phó với hành động phản CM ...). Qua nhân vật Thơm tác giả đã khẳng định rằng: Ngay cả khi cuộc đấu tranh CM gặp khó khăn, bị kẻ thù đàn áp khốc kiệt, CM vÉn kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt, nã vÉn cã søc m¹nh thøc tØnh quÇn chóng, c¶ víi nh÷ng ngêi ë vÞ trÝ trung gian.. H. Nh©n vËt Ngäc xuÊt hiÖn trong nh÷ng líp kÞch nµo? - Líp 1 – 3 H. Hành động xuyên suốt của Ngọc là gì? - Lùng bắt hai cán bộ CM là Thái và Cửu để lÊy tiÒn thëng. H. XuÊt hiÖn ë líp 3, tÝnh c¸ch Ngäc béc lé qua nh÷ng lêi nãi nµo? - HS ph¸t hiÖn vµ tr¶ lêi, gv chèt H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch nh©n vËt Ngọc qua những lời nói đó? - HS tr¶ lêi, gv chèt H. Nh©n vËt Ngäc tiªu biÓu cho lo¹i ngêi nµo trong thêi k× khã kh¨n cña CM? - HS nªu ý kiÕn, gv kl H. Để thực hiện hành động ấy Ngọc đã phải đối mặt với một ngời đó là ai? - Th¬m (vî Ngäc) H. Chỉ ra xung đột giữa tính cách của Ngọc vµ Th¬m? Th¬m Ngäc - Ngay th¼ng >< Quanh co - Trong s¸ng >< Hiểm độc - Giµu t×nh nghÜa >< BÊt nghÜa H. Sự xung đột ấy gợi tình cảm gì cho ngời đọc? - Yªu quý, c¶m th«ng víi Th¬m - Ghª sî, c¨m ghÐt Ngäc. Gv.Nh vậy trong hồi 4, Ngọc đã bộc lộ rõ bản. 2. C¸c nh©n vËt kh¸c a. Ngäc. - Th«i th× ch¼ng may ...chø lÞ - Bắt đợc hai thằng ấy ... tậu đợc mÊy mÉu ruéng n÷a. -> Miêu tả, đối thoại để nêu lên tÝnh c¸ch gi¶ nh©n gi¶ nghÜa, h¸m tiÒn, h¸m danh. -> Sợ giặc, làm tay sai cho giặc để mu cÇu lîi Ých riªng, ph¶n béi nhân dân, đất nớc.. chất ham muốn địa vị, quyền lực, tiền tài -> Làm tay sai cho giÆc ... -> X©y dùng mét nh©n vËt ph¶n diÖn nh Ngäc t¸c gi¶ kh«ng chØ tËp trung vµo nh©n vËt nh÷ng c¸i xÊu, c¸i ¸c mµ cßn chó ý kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch mét lo¹i ngõêi, nhÊt qu¸n nhng kh«ng đơn giản.. H. NhËn xÐt ®iÓm chung vµ riªng cña hai nh©n vËt Th¸i vµ Cöu? - Trong håi 4, hä chØ lµ nh©n vËt phô xuÊt hiện trong chốc lát nhng để lại ấn tợng đậm nÐt.. Hoạt động 5: HD học sinh tổng kết rút ra. b. Th¸i vµ Cöu - §iÓm chung: lµ chiÕn sÜ CM dòng c¶m, trung thµnh, s¸ng suèt, b×nh tÜnh, tranh thñ sù chuyÓn biến, thức tỉnh giúp đỡ quần chúng nh©n d©n. - §iÓm riªng + Th¸i: Dµy d¹n kinh nghiÖm vµ tinh tÕ..

(187) ghi nhí. H. Em có nhận xét gì về đặc sắc nghệ thuật trong phÇn trÝch? - Thể hiện xung đột ( Sự đối đầu Ngọc với Thái, Cửu, xung đột tâm lí nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm trạng để đi tới bớc ngoặt quan trọng) - X©y dùng t×nh huèng: Ðo le, bÊt ngê béc lé râ xung đột và thúc đẩy hành động kịch. - Ngôn ngữ đối thoại: Giọng điệu ... phù hợp với hành động kịch + §èi tho¹i gi÷a Th¸i, Cöu víi Th¬m – líp 2 cã nhÞp ®iÖu c¨ng th¼ng, gÊp g¸p, giäng lo l¾ng håi hép) + Đối thoại ở lớp 3: Bộc lộ rõ đợc nội tâm và tính c¸ch nh©n vËt.. + Cöu: H¨ng h¸i, nãng n¶y thiÕu chÝn ch¾n h¬n.(nghi ngê Th¬m vµ định bắn cô) IV. Ghi nhí:. GV. Chỉ định 1 em trình bày ghi nhớ.. Hoạt động 6: HD luyện tập GV. YC học sinh đọc lại 1 lần phân vai (chọn những em đọc tốt nhất) V. LuyÖn tËp 4. Cñng cè GV. Chốt lại những đơn vị kiến thức cơ bản của hai tiết học. 5. HD häc bµi - Häc bµi cò - ChuÈn bÞ tiÕt tæng kÕt phÇn TLV Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 165, 166. Tæng kÕt TËp lµm v¨n A.Môc tiªu: - HS đợc ôn tập để nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6 đến lớp 9 phân biệt các kiÓu v¨n b¶n vµ nhËn biÕt sù cÇn thiÕt ph¶i phèi hîp chóng trong thùc tÕ lµm bµi. - HS có kĩ năng phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Biết đọc các kiểu văn bản theo đặc trng, nâng cao năng lực tích hợp dọc và viết các văn bản thông dụng. - HS cã ý thøc häc tËp tèt. B. ChuÈn bÞ GV. B¶ng phô HS ChuÈn bÞ tríc néi dung «n tËp vµo vë so¹n. C. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò GV. KiÓm tra vë so¹n cña häc sinh. 3, Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Khởi động H. Nªu môc tiªu tiÕt häc? Tổng kết các kiểu văn bản đã học trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS. H. VËy em h·y nªu c¸c kiÓu v¨n b¶n mµ em đã học trong chơng trình Ngữ văn THCS? 6 kiÓu v¨n b¶n: - Tù sù, Miªu t¶, BiÓu c¶m, NghÞ luËn, ThuyÕt minh, §iÒu hµnh (HC CV).

(188) GV. Đúng vậy mỗi loại đều có đích, có c¸c yÕu tè néi dung, ph¬ng thøc biÓu đạt, các phơng pháp cụ thể và yêu cầu vÒ ng«n ng÷. - §¸ng chó ý lµ lÇn ®Çu tiªn ®a thªm lo¹i v¨n b¶n biÓu c¶m vµ v¨n b¶n thuyÕt minh. Nh vËy so víi tríc hÖ thèng c¸c kiểu văn bản của chơng trình đã đợc bổ sung kh¸ toµn diÖn. - Điều đáng chú ý nữa là ta không nên đồng nhất tự sự với văn tự sự nghệ thuật (V¨n b¶n tù sù cã thÓ dïng trong b¶n tin (têng thuËt), trong v¨n b¶n hµnh chÝnh (B¶n têng tr×nh), trong v¨n häc (TruyÖn ng¾n), trong lÞch sö (kÝ sù, tiÓu truyÖn ...) - V¨n nghÞ luËn cã thÓ sö dông trong b¸o chÝ (B×nh luËn, nªu ý kiÕn, tranh luËn), trong khoa häc nh©n v¨n nh: Nghiªn cøu, phª b×nh, v¨n häc, lÞch sö triÕt häc, t tëng ... -> Ch¬ng tr×nh THCS chØ d¹y häc những đặc điểm chung, cơ bản của kiểu v¨n b¶n vµ c¸ch lµm chø kh«ng ®i s©u vµo c¸c thÓ lo¹i cô thÓ. Phần văn học sẽ dạy học sinh đọc – hiÓu c¸c v¨n b¶n ®a d¹ng, thÓ hiÖn c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn. Hoạt động 2: HD tổng kết GV. Treo b¶ng tæng kÕt (b¶ng phô) I. Các kiểu văn bản đã học trong chơng - Gọi học sinh đọc tr×nh Ng÷ v¨n THCS 1. LÝ thuyÕt H. Em h·y nh¾c l¹i nh÷ng kiÓu v¨n b¶n *. Nh÷ng kiÓu v¨n b¶n đã học? - V¨n b¶n tù sù - HS nh¾c l¹i, gv chèt - V¨n b¶n miªu t¶ - V¨n b¶n biÓu c¶m - V¨n b¶n nghÞ luËn - V¨n b¶n thuyÕt minh - V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô H. H·y cho biÕt sù kh¸c nhau cña *. C¸c v¨n b¶n trªn kh¸c nhau vÒ ph¬ng nh÷ng kiÓu v¨n b¶n trªn? (c©u 1) thức biểu đạt và hình thức thể hiện. - HS tr¶ lêi, gv nhËn xÐt, kÕt luËn H. C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay *. C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn kh«ng thÓ thay thế cho nhau đợc không? Vì sao? (Câu thế cho nhau đợc vì: 2) - Phơng thức biểu đạt khác nhau - HS tr¶ lêi - H×nh thøc thÓ hiÖn kh¸c nhau. - Mục đích khác nhau H. Em hãy nói rõ hơn về mục đích khác nhau cña c¸c v¨n b¶n trªn? -+ Để nắm đợc diễn biến các sự việc sự kiÖn (tù sù). + Để cảm nhận đợc các sự việc, hiện tợng (miêu tả) + Để hiểu đợc thái độ, tình cảm của ngời viết đối với sự vật, hiện tợng (biểu c¶m) + Để nhận thức đợc đối tợng (thuyết minh).

(189) + Để thuyết phục ngời đọc tin theo một vấn đề nào đó (nghị luận) + §Ó t¹o lËp quan hÖ x· héi trong khu«n khæ ph¸p luËt (hµnh chÝnh c«ng vô) GV. Cho häc sinh nh¾c l¹i nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh v¨n b¶n kh¸c nhau: + Tù sù: Nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ cña sù viÖc, sù kiÖn. + Miªu t¶: H×nh tîng vÒ mét sù vËt, hình tợng đợc ngời viết tái hiện, tái tạo. + BiÓu c¶m: C¸c c¶m xóc cô thÓ cña ngời viết đối với các sự vật, hiện tợng. + ThuyÕt minh: Cung cÊp c¸c tri thøc kh¸ch quan (CÊu t¹o, h×nh d¸ng, kÝch thíc, khèi lîng, mµu s¾c, thuéc tÝnh, đặc điểm, số liệu ...) + NghÞ luËn: HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn. + Hµnh chÝnh c«ng vô: Tr×nh bµy theo mÉu.. - C¸c yÕu tè cÊu thµnh v¨n b¶n kh¸c nhau. H. Các phơng thức biểu đạt trên có thể đợc phối hợp với nhau trong một văn b¶n cô thÓ hay kh«ng? (C©u 3) - HS tr¶ lêi, gv chèt *. Các phơng thức biểu đạt trên có thể phèi hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ v×: - Trong v¨n b¶n tù sù cã thÓ sö dông ph¬ng thøc miªu t¶, thuyÕt minh, nghÞ luËn,... vµ ngîc l¹i. - Ngoµi chøc n¨ng th«ng tin, c¸c VB cßn cã chøc n¨ng t¹o lËp vµ duy tr× quan hÖ H. Từ bảng trên, em hãy cho biết kiểu XH; do đó ko thể có một văn bản nào đó văn bản và hình thức thể hiện, thể loại lại ‘thuần chủng” một cách cực đoan đợc. t¸c phÈm v¨n häc cã g× gièng vµ kh¸c nhau? (C©u 4) 2. Bµi tËp: So s¸nh kiÓu v¨n b¶n, h×nh - HS nªu ý kiÕn, nhËn xÐt, k/l thøc thÓ hiÖn, thÓ lo¹i t¸c phÈm. HS. Nªu vÝ dô - Gièng nhau: C¸c kiÓu v¨n b¶n vµ c¸c thÓ lo¹i v¨n häc cã thÓ dïng chung mét phơng thức biểu đạt nào đó. GV. Trong c¸c thÓ lo¹i v¨n häc nh tù VD: KiÓu tù sù cã mÆt trong thÓ lo¹i tù sù sù, tr÷ t×nh, kÞch, kÝ ...th× thÓ lo¹i tr÷ KiÓu biÓu c¶m cã mÆt trong thÓ lo¹i t×nh cã thÓ sö dông c¸c kiÓu v¨n b¶n tù tr÷ t×nh. sù, miªu t¶, biÓu c¶m, thuyÕt minh, - Kh¸c nhau: nghÞ luËn ... + KiÓu VB lµ c¬ së cña c¸c thÓ lo¹i VH. - Trong thÓ lo¹i kÞch còng cã thÓ sö dông c¸c kiÓu v¨n b¶n nh trªn GV. Gîi dÉn c¸c c©u hái cßn l¹i cho häc sinh n¾m v÷ng h¬n (phÇn giíi thiÖu) + ThÓ lo¹i v¨n häc lµ “m«i trêng” xuÊt hiÖn c¸c kiÓu v¨n b¶n. H. Các phơng thức biểu đạt : miêu tả, tù sù, nghÞ luËn, biÓu c¶m, thuyÕt minh có ý nghĩa nh thế nào đối với viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n? (c©u 3) - GV yªu cÇu häc sinh xem l¹i c¸c. II. PhÇn TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS. 1. LÝ thuyÕt: *. Các phơng thức biểu đạt.

(190) phơng thức biểu đạt ở bảng hệ thống. - Nắm vững các phơng thức đó rèn kĩ n¨ng kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng thøc trong qu¸ tr×nh lµm v¨n. GV. HD học sinh lập bảng để thấy đợc khả năng kết hợp giữa các phơng thøc. Tù sù Miªu t¶ -Sö dông 4 ph¬ng thøc. - Ngoµi ra, tù sù cßn cã thÓ kÕt hợp với miêu tả nội tâm, đối thoại và độc thoại nội tâm (có vai trß quan träng cña ngêi kÓ vµ ng«i kÓ). Cã sö dông c¸c ph¬ng thøc tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh.. BiÓu c¶m. NghÞ luËn. ThuyÕt minh. Cã sö dông c¸c ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn. Cã sö dông c¸c ph¬ng thøc miªu t¶, b/c¶m, thuyÕt minh.. Cã sö dông c¸c ph¬ng thøc miªu t¶, nghÞ luËn.. *. So s¸nh: ThuyÕt minh, gi¶i thÝch, miªu t¶ ThuyÕt minh. Gi¶i thÝch. Miªu t¶. - Ph¬ng thøc chñ yÕu: Cung cấp đầy đủ tri thức về đối tợng. -C¸ch viÕt:Trung thành với đặc điểm của đối tợng một c¸ch k/qu¸t, k/häc.. - Ph¬ng thøc chñ yÕu: X©y dùng mét hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn. - C¸ch viÕt: Dïng vèn sèng trùc tiÕp (do tuæi đời và hoàn cảnh sống quyết định) và vốn sống gián tiếp (học tập qua sách vở và thu lợm qua các phơng tiện thông tin đại chúng) để giải thích một vấn đề nào đó theo một quan điểm, lập trờng nhất định.. - Ph¬ng thøc chñ yÕu: T¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan. - Cách viết: Xây dựng hình tợng về một đối tợng nào đó th«ng qua quan s¸t, liªn tëng, so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt.. 2. Bµi tËp: H. PhÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n cã mèi quan hÖ Bµi tËp 1: Mèi quan hÖ gi÷a phÇn víi nhau nh thÕ nµo? (c©u 1) v¨n vµ TLV - HS tr¶ lêi, GV k/luËn - M« pháng - Häc ph¬ng ph¸p kÕt cÊu - Học diễn đạt - Gîi ý s¸ng t¹o -TL: Đọc nhiều để học cách viết tốt, không đọc, ít đọc thì viết không tốt, kh«ng hay. H. PhÇn TiÕng ViÖt cã quan hÖ nh thÕ nµo Bµi tËp 2: Mèi quan hÖ gi÷a phÇn TiÕng ViÖt víi phÇn V¨n vµ TLV đối với phần Văn và TLV? - T×m, chØ ra chÝnh x¸c c¸c thñ ph¸p nghÖ thuËt. - §äc,nãi, kÓ chuÈn x¸c ... - Dùng từ, đặt câu, dựng đoạn tốt. III. C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m GV. Tríc hÕt chóng ta cÇn n¾m v÷ng: 1. LÝ thuyÕt ThuyÕt minh lµ nãi râ, gi¶i thÝch, giíi thiÖu, a. V¨n b¶n thuyÕt minh thuyÕt minh cßn cã nghÜa lµ híng dÉn c¸ch sö dông. H. Nêu mục đích, yêu cầu, phơng pháp, ng«n ng÷ cña v¨n b¶n thuyÕt minh? - Mục đích: Giúp ngời đọc nhận thức - Häc sinh tr¶ lêi, GV chèt l¹i. về đôí tợng nh nó vốn có trong thực tế và có thái độ đúng đắn đối với chúng VD: C©y dõa: L¸, th©n, qu¶ ... nh thÕ nµo? GV. Cho häc sinh lÊy vÝ dô - Yªu cÇu: Ngêi viÕt, ngêi nãi khi H. Nªu c¸c d¹ng cña kiÓu v¨n b¶n TM thuyÕt minh cÇn ph¶i nghiªn cøu, t×m - TM về một thứ đồ dùng hiÓu sù vËt, hiÖn tîng cÇn thuyÕt - TM vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc minh, nhÊt lµ ph¶i n¾m ch¾c b¶n chÊt, - TM vÒ mét ph¬ng ph¸p c¸ch lµm..

(191) - TM vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. H. Em h·y ®a ra dµn ý chung cña v¨n b¶n TM? - MB: Giới thiệu đối tợng cần TM - TB: TM chi tiÕt - KB: Vai trò của đối tợng TM trong đời sèng vµ t¬ng lai. H. Khi TM ta cã thÓ sö dông kÕt hîp víi nh÷ng yÕu tè nµo? - Sö dông mét sè nghÖ thuËt - Sö dông yÕu tè miªu t¶.. H. Văn bản tự sự có mục đích gì? - HS tr¶ lêi, gv k/l. đặc trng, mối tơng quan của nó, để có thÓ tr×nh bµy mét c¸ch s¸ng tá, ®Çy thuyÕt phôc, tr¸nh lam man, v« nghÜa. - Ph¬ng ph¸p thêng dïng: Phèi hîp nhiều phơng pháp nh nêu định nghĩa, m« t¶ sù vËt, sù viÖc, nªu vÝ dô, liÖt kê, so sánh, đối chiếu, phân tích, phân lo¹i, dïng sè liÖu ... - Ng«n ng÷: Thêng dïng nhiÒu thuËt ngữ, tránh đại ngôn, ngôn ngữ phải chính xác, chặt chẽ, cô đọng và sinh động b. V¨n b¶n tù sù: - Mục đích: Biểu hiện con ngời, quy luật đời sống, bày tỏ tình cảm, thái độ. - YÕu tè t¹o thµnh:. +Sù viÖc H. Nªu c¸c yÕu tè t¹o thµnh? - HS tr¶ lêi GV. Sự việc xảy ra trong thời gian, địa điểm cô thÓ, do nh©n vËt cô thÓ thùc hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ ... Sù viÖc trong văn bản tự sự đợc sắp xếp theo một + Nhân vật trật tự, diễn biến sao cho thể hiện đợc t tởng mà ngời kể muốn biểu đạt. GV. Lµ ngêi thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ lµ ngêi đợc thể hiện trong văn bản. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thực hiện t tởng của văn bản. Nhân vật phụ giúp nhân vật chính hành động. Nhân vật thể hiện qua c¸c mÆt: Tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm .... - T¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù: + Miªu t¶ cô thÓ, chi tiÕt vÒ c¶nh, nh©n vËt, sù viÖc, c©u chuyÖn trë nªn hấp dẫn, gợi cảm, sinh động. + C©u chuyÖn thªm phÇn triÕt lÝ khi ®a yÕu tè nghÞ luËn. + Thể hiện đợc tình cảm của ngời kÓ ... - Ng«n ng÷: Linh ho¹t, sö dông nhiÒu từ chỉ hành động, từ giới thiệu, từ chỉ thêi gian .... c. V¨n b¶n nghÞ luËn: - Mục đích: Bàn luận về một vấn đề nào đó để thuyết phục mọi ngời tin theo cái đúng, cái tốt, từ bỏ cái sai, H. T¬ng tù nh hai kiÓu v¨n b¶n trªn em h·y c¸i xÊu. cho biết mục đích, các yếu tố cấu thành và - Các yếu tố cấu thành: luận điểm, các yêu cầu đối với văn bản nghị luận? luËn cø, lËp luËn. - HS tr¶ lêi - Yêu cầu đối với luận điểm, luận cø, lËp luËn: + LuËn ®iÓm ph¶i mang tÝnh toµn diÖn, râ rµng. + Luận cứ phải xác đáng, xác thực, có søc thuyÕt phôc, ph¶i lµm râ luËn ®iÓm..

(192) + LËp luËn ph¶i chÆt chÏ. 2. Bµi tËp; Bµi tËp 1: ThuyÕt minh c¸ch gi÷ nh÷ng quyÓn s¸ch quý. GV. yªu cÇu häc sinh lµm vµ tr×nh bµy, nhËn xÐt GV ®a ra mét bµi thuyÕt minh ng¾n gän cho häc sinh tham kh¶o: Muốn giữ những quyển sách quý đợc bền l©u, xin b¹n lµm theo c¸ch sau ®©y: - §õng dïng ngãn tay thÊm níc bät khi lËt gië trang s¸ch. - Khi c¸c trang s¸ch bÞ dÝnh bÈn, b¹n nªn lÊy xµ phßng x¸t nhÑ lªn råi nhá vµi giät níc mµ lau cho sạch; sau đó đem phơi khô trớc khi cÊt vµo tñ. - Tủ và ngăn đựng sách lúc nào cũng phải gi÷ cho kh« vµ s¹ch. Nªn gãi mét côc v«i Bµi tËp 2: Tr×nh bµy kh¸i qu¸t dµn ý sống để ở một góc hay dới đáy tủ. chung cña bµi v¨n nghÞ luËn GV. YC häc sinh tr×nh bµy dµn ý chung cña bµi v¨n nghÞ luËn. - Häc sinh tr×nh bµy *. NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng - MB: Giới thiệu sự việc có vấn đề. -TB: Liªn hÖ thùc tÕ, ph©n tÝch c¸c mÆt, đánh giá, nhận thức. - KB: Kết luận, khẳng định, phủ định lời khuyªn. *. Nghị luận về t tởng đạo lí - MB: Giới thiệu về t tởng, đạo lí cần bàn luËn. - TB. Gi¶i thÝch, chøng minh néi dung vÊn đề t tởng, đạo lí Nhận định, đánh giá vấn đề t tởng đạo lÝ trong bèi c¶nh cña cuéc sèng riªng, chung. - KB: KÕt luËn, tæng kÕt, nªu nhËn thøc míi, tỏ ý khuyên bảo hoặc tỏ ý hành động. *. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (®o¹n trÝch) - MB: Giới thiệu tác phẩm, nêu ý kiến đánh gi¸ s¬ bé cña m×nh - TB: Nªu c¸c luËn ®iÓm chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm cã ph©n tÝch, chøng minh b»ng c¸c luËn cø tiªu biÓu vµ x¸c thùc. - KB. Nêu nhận định, đánh giá chung của m×nh vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. *. Nghị luận về một bài thơ, đạon thơ - MB: Giíi thiÖu bµi th¬, ®o¹n th¬, bíc ®Çu nêu nhận xét, đánh giá của mình. - TB: Lần lợt trình bày những suy nghĩ, đánh gÝa vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬, ®o¹n th¬. - KB: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña bµi th¬,.

(193) ®o¹n th¬. 4. Cñng cè: GV. Chốt lại những vấn đề cơ bản cần nắm trong tiết học. 5. HD häc bµi: - Tiếp tục ôn tập để nắm vững những kiến thức đã học - So¹n: Tæng kÕt v¨n häc. --------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 167, 168, 169. Tæng kÕt V¨n häc A.Môc tiªu: - HS hình dung lại hệ thống các văn bản, tác phẩm văn học và đọc thêm trong chơng tr×nh Ng÷ v¨n toµn cÊp. H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam: Các bộ phận văn học, các thời kì lớn, những đặc sắc nổi bật về t tởng và nghệ thuật - RÌn kÜ n¨ng hÖ thèng ho¸, so s¸nh, kh¸i qu¸t ho¸, tãm t¾t c¸c néi dung, t×m vµ chøng minh c¸c luËn ®iÓm trong bµi «n tËp (SGK), nhËn diÖn vµ ph©n tÝch thÓ lo¹i c¸c văn bản đã học và đọc thêm. - HS có ý thức chuẩn bị bài chu đáo để thuận tiện cho việc tổng kết, có ý thức học tập tèt. B. ChuÈn bÞ GV. B¶ng phô HS. ChuÈn bÞ nh÷ng yªu cÇu SGK. C. C¸c bíc lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò GV. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ë nhµ. 3, Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Khởi động ? Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, theo em chóng ta cÇn tæng kÕt vÒ nh÷ng néi dung g×? - HS tr¶ lêi - GV. Kh¸i qu¸t vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam vÒ: C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn v¨n häc VN, TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc VN. GV gi¸o viªn giíi thiÖu vµo bµi. Hoạt động 2: HD học sinh tổng A. Nhìn chung về nền văn học Việt Nam kÕt GV chỉ định 1 em đọc đoạn mở ®Çu, môc A. ? Nêu nội dung phần vừa đọc? - HS t×m vµ nªu - GV chèt ? Nh×n vµo b¶ng thèng kª t¸c phẩm mà em đã làm, cho biết VHVN đợc tạo thành từ những bộ phận nào, đợc viết bằng loại v¨n tù nµo vµ mçi lo¹i v¨n tù ®-. - VÞ trÝ, gi¸ trÞ trong lÞch sö d©n téc: + Ph¶n ¸nh t©m hån, t tëng, tÝnh c¸ch, cuéc sèng DTVN. + Góp phần làm nên đời sống văn hoá, tinh thần của đất nớc VN. + Cã lÞch sö l©u dµi, phong phó, ®a d¹ng. I. C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VHVN.

(194) ợc sử dụng chủ yếu ở thời kì *. VHVN (cũng nh nhiều nền VH khác) đợc tạo thµnh tõ hai bé phËn lín: VH d©n gian vµ v¨n nµo? häc viÕt. - HS tr¶ lêi - GV chèt 1. V¨n häc d©n gian (VH truyÒn miÖng, VH b×nh d©n) - §îc h×nh thµnh tõ thêi xa xa vµ tiÕp tôc bæ sung, ? Nªu sù h×nh thµnh cña nÒn ph¸t triÓn trong c¸c thêi k× lÞch sö tiÕp theo. VHDG? VHDG n»m trong tæng thÓ v¨n ho¸ d©n gian. - HS tr¶ lêi - Lµ s¶n phÈm cña nh©n d©n, chñ yÕu lµ tÇng líp - GV kl b×nh d©n (v× kh«ng ph¶i lµ tiÕng nãi cña mçi c¸ nh©n) nªn VHDG chØ chó ý chän lùa nh÷ng c¸i g× lµ tiªu biÓu chung cho nh©n d©n hay mçi tÇng líp trong quÇn chóng. - §îc lu truyÒn chñ yÕu b»ng c¸ch truyÒn miÖng, thêng cã hiÖn tîng dÞ b¶n. - Cã vai trß quan träng nu«i dìng t©m hån, trÝ tuÖ cña nh©n d©n vµ lµ kho tµng phong phó cho v¨n ? VHDGVN cã vai trß g×? häc viÕt khai th¸c, ph¸t triÓn. - HS tr¶ lêi - VHDGVN bao gåm VH cña nhiÒu d©n téc trªn - GV chèt đất nớc VN. VHDG nớc ta vẫn tiếp tục phát triển trong suốt thời trung đại, khi VH viết đã ra đời và ph¸t triÓn. - VÒ thÓ lo¹i VHDGVN: Cã hÇu hÕt c¸c thÓ lo¹i ? Nêu đặc điểm về thể loại của chủ yếu trong VHDG thế giới, đồng thời lại có mét sè thÓ lo¹i riªng: VÌ, truyÖn th¬, chÌo, nÒn VHDGVN? tuång ... - HS tr¶ lêi 2. V¨n häc viÕt - GV chèt ? Nêu sự xuất hiện của văn học - Xuất hiện từ TK X thời kì giành lại đợc nền độc lËp, tù chñ cña d©n téc. viÕt? - HS dựa và sgk để trả lời - C¸c t¸c phÈm cña v¨n häc viÕt xÐt vÒ mÆt v¨n tù - GV kl bao gåm: VH ch÷ H¸n, VH ch÷ N«m vµ VH ch÷ Quèc Ng÷. *. V¨n häc ch÷ H¸n: XuÊt hiÖn tõ buæi ®Çu cña ? V¨n häc ch÷ H¸n xuÊt hiÖn VH viÕt vµ tån t¹i, ph¸t triÓn trong suèt thêi k× VH khi nµo vµ ph¸t triÓn ra sao? Trung đại (Từ TK X đến hết TK XIX) và còn có - HS tr¶ lêi mét sè t¸c phÈm ë TK XX. - GV chèt - VH ch÷ H¸n tiÕp thu nhiÒu yÕu tè cña v¨n ho¸ vµ t tëng Trung Hoa nhng vÉn lµ mét TP cña VH GV cho học sinh kể tên một số Việt Nam, mang tinh thần dân tộc, thể hiện đời văn bản chữ Hán đã học. sèng, t tëng, t©m lÝ cña d©n téc. *. V¨n häc ch÷ N«m: XuÊt hiÖn muén h¬n VH ? V¨n häc ch÷ n«m xuÊt hiÖn ch÷ H¸n (TK XIII nhng t¸c phÈm cæ nhÊt cßn l¹i vµo thêi gian nµo? đến nay là Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi ở TK - HS tr¶ lêi XV), VH ch÷ n«m tån t¹i song song víi v¨n häc - GV chèt chữ Hán và đặc biệt phát triển mạnh mẽ ở TK XVIII – XIX mà đỉnh cao là Truyện Kiều của NguyÔn Du, th¬ Hå Xu©n H¬ng. ? em hiểu nh thế nào về chữ * VH chữ Quốc ngữ: Xuất hiện TK XVII đến Quèc ng÷? cuối TK XIX mới đợc dùng để sáng tác VH. Từ - HS tr¶ lêi đầu TK XX chữ Quốc ngữ đợc phổ biến rộng rãi - GVchèt và dần trở thành văn tự gần nh duy nhất dừng để GV. Ph©n biÖt ch÷ n«m vµ ch÷ s¸ng t¸c v¨n häc ë níc ta. H¸n vµ ch÷ Quèc ng÷ . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tiÕn II. TiÕn tr×nh lÞch sö VH ViÖt Nam tr×nh lÞch sö VH ViÖt Nam? - HS tr¶ lêi - VHVN ph¸t triÓn trong sù g¾n bã mËt thiÕt víi lÞch sö d©n téc.

(195) (tuy kh«ng ph¶i c¸c thêi k× VH đều trùng khít với các thời kì lÞch sö) ? VHVN tr¶i qua mÊy thêi k×? *. VHVN (chñ yÕu lµ VH viÕt) tr¶i qua 3 thêi k× - HS tr¶ lêi lín. 1. Tõ ®Çu TK X – TK XIX (gäi lµ thêi k× VH - GV chèt trung đại): NÒn VH ph¸t triÓn trong m«i trêng XHPK trung đại qua nhiều giai đoạn, về cơ bản vẫn là một quốc gia phong kiến độc lập. - VH ở thời kì trung đại có nhiều đặc điểm chung vÒ t tëng, quan niÖm thÈm mÜ, vÒ hÖ thèng thÓ lo¹i, GV. Cho häc sinh kÓ tªn mét sè ng«n ng÷. tác giả tiêu biểu: Nguyễn Du, - VH trung đại VN đã có những giai đoạn phát NguyÔn Tr·i, HXH ... triÓn m¹nh mÏ, kÕt tinh ë nh÷ng t¸c phÈm lín, nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c c¶ ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m. GV. Cuéc x©m lîc cña TDP, tiÕp đó là cuộc khai thác thuộc địa của chúng đêm lại nhiều biến đổi sâu rộng về mặt kinh tế, XH, VH, t tëng ë níc ta vµo ®Çu TK XX. GV. Cho häc sinh kÓ tªn mét vµi t¸c gi¶ næi tiÕng: T¶n §µ, ThÕ L÷, Xu©n DiÖu, NguyÔn Tu©n, NguyÔn C«ng Hoan, Ng« TÊt Tè, Nam Cao, T« Hoµi, Vò Träng Phông, Tè H÷u …. 2. Tõ ®Çu TK XX – 1945: VH chuyÓn sang thời kì hiện đại.. - Nền văn học vận động theo hớng hiện đại hoá, có những biến đổi toàn diện và mau lẹ nhanh chóng kết tinh đợc những thành tựu xuất sắc ở giai đoạn 30 – 45 ë c¶ th¬ vµ v¨n xu«i, kÞch, phª b×nh v¨n häc.... ? Nêu giai đoạn từ sau cách 3. Từ sau cách mạng tháng tám 1945 đến nay: m¹ng th¸ng T¸m 1945? Nền văn học của thời đại mới, thời đại độc lập, - HS tr¶ lêi d©n chñ vµ ®i lªn CNXH. V¨n häc tr¶i qua 2 giai - GV chèt ®o¹n: - G§ 1945 – 1975: C¶ d©n téc tiÕn hµnh hai cuéc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ để bảo vệ nền độc lập dân tộc và thống nhất đất nớc. Văn học đã phục vụ CM nêu cao tinh thần yêu nớc, chủ nghĩa anh hùng, lòng nhân ái, đức hy sinh. Sáng tạo nhiều hình ảnh đẹp về đất nớc và con ngêi ViÖt Nam thuéc nhiÒu thÕ hÖ … GV cho học sinh kể tên một số - GĐ từ sau 1975 đến nay: VH bớc vào thời kì đổi nhà thơ trẻ: Nguyễn Huy Thiệp, mới, mở rộng phạm vi tiếp cận đời sống một cách NguyÔn Quang ThiÒu, Hå Anh toµn diÖn, kh¸m ph¸ con ngêi nhiÒu mÆt híng tíi Th¸i, Phan ThÞ Vµng Anh. sù thøc tØnh ý thøc c¸ nh©n vµ tinh thÇn d©n chñ. (HÕt tiÕt 1) ? Nêu những đặc điểm lớn về nội dung t tëng cña VHVN? - HS tr¶ lêi - GV chèt GV. Mçi thêi k×, giai ®o¹n v¨n häc l¹i cã néi dung cô thÓ VD: TY quê hơng đất nớc, tinh thần chiến đấu hy sinh, niềm tự hào dân tộc, tình yêu thiên nhiên: Chiếu dời đô, Nam quốc sơn hà (thêi lÝ); HÞch tíng sÜ (thêi TrÇn); C¸o b×nh. III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của VHVN: *. VÒ néi dung t tëng - Tinh thần yêu nớc, ý thức cộng đồng là truyÒn thèng tinh thÇn næi bËt cña d©n téc tõ xa xa vµ trë thµnh néi dung t tëng ®Ëm nÐt, xuyªn suèt c¸c thêi k× ph¸t triÓn cña VHVN..

(196) ng«, th¬ NguyÔn Tr·i (thêi lª) vµ (thêi NguyÔn)… Thêi k× chèng Ph¸p chèng MÜ s«i næi, m¹nh mÏ: Th¬ Hå ChÝ Minh, Tè H÷u, Phan Béi Ch©u. GV cho häc sinh lÊy vÝ dô. VD: - Ca ngợi giá trị, phẩm chất cao đẹp của nhân dân, ngời lao động, thể hiện íc m¬, nguyÖn väng, t×nh c¶m nh©n d©n, kh¸t khao no Êm (VH d©n gian) - Lªn ¸n, tè c¸o giai cÊp thèng trÞ phong kiến vô nhân đạo ...(VH trung đại) - Thøc tØnh vµ ph¸t triÓn ý thøc c¸ nhân …(VH g/đoạn 30 – 45) đòi quyền sống chính đáng cho mỗi con ngêi. - Khẳng định sức mạnh quần chúng … ca ngợi tình đồng chí, đồng bào. VD:. - Mái đình cong cong, ngôi chùa cổ kính, xinh x¾n díi rÆng tre hay bªn bê suèi níc ch¶y hiÒn hoµ … (C«n S¬n, Yªn Tö, chïa H ¬ng … ) - Lµ nh÷ng c©u ca dao, tôc ng÷: ng¾n gän, c« đúc mợt mà, những bài thơ tứ tuyệt, bát cú: trau chuèt. TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt … §Ønh cao nhÊt còng lµ truyÖn th¬ n«m: Truþªn KiÒu …. Hoạt động 3: HD học sinh tổng kết rót ra ghi nhí. GV. YC häc sinh dùa vµo b¶ng tæng kÕt tr¶ lêi bµi tËp 1. H. T×m nh÷ng ®iÓm ph©n biÖt v¨n häc d©n gian vµ v¨n häc viÕt? ? T×m vÝ dô trong TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du, th¬ Hå Xu©n H¬ng hoÆc sáng tác của một tác giả hiện đại để thÊy ¶nh hëng cña v¨n häc d©n gian đến văn học viết? - ¶nh hëng trªn nhiÒu ph¬ng diÖn nh: Thể loại, các mô típ chủ đề, cốt truyÖn, nh©n vËt, h×nh ¶nh vµ chi tiÕt nghÖ thuËt, thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao … đợc vận dụng vào văn học viết. Trong TruyÖn KiÒu vµ th¬ HXH cã rÊt nhiÒu c©u ca dao, thµnh ng÷, tôc ng÷ đã đợc vận dụng thích hợp. Những bài thơ hiện đại nh: Con cò (VLV). Khóc h¸t ru …(NK§)… - Häc sinh tr×nh bµy ghi nhí. GV. Gọi học sinh đọc phần mở đầu. - NhÊn m¹nh mét sè ®iÓm chÝnh ? Nªu mét sè thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian? Nªu mét sè t¸c phÈm øng víi những thể loại đó? - HS tr¶ lêi. - Tinh thần nhân đạo, t/y thơng con ngời trë thµnh truyÒn thèng s©u ®Ëm kÕt hîp víi truyÒn thèng yªu níc trë nªn phong phó, ®a d¹ng qua mçi thêi k×, giai ®o¹n v¨n häc.. - Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan cũng là nét đặc sắc của VH VN, thể hiện sức sống và đặc điểm tâm hồn dân tộc. *. VÒ nghÖ thuËt: - VÒ ph¹m vi vµ quy m« t¸c phÈm: + Không hớng tới sự bề thế, đồ sộ, phi thờng. + KÕt tinh ë nh÷ng t¸c phÈm cã quy m« võa vµ nhá. + Chú trọng cái đẹp tinh tế , hài hoà, giản dÞ. IV. Ghi nhí - VH d©n gian lµ s¶n phÈm cña quÇn chóng nh©n d©n, kh«ng mang tÝnh c¸ thÓ. VH viÕt lµ s¶n phÈn trùc tiÕp cña nhµ v¨n, mang dÊu Ên c¸ nh©n t¸c gi¶. - VH d©n gian chØ chän läc, kh¸i qu¸t những cái chung tiêu biểu cho cộng đồng (toµn thÓ nh©n d©n hay mét tÇng líp, bé phận trong quần chúng). Văn học viết đặc biệt là ở thời kì hiện đại văn học không chỉ quan tâm đến những cái chung mà còn chú ý đến số phận, tính cách và mọi vấn đề cña c¸ nh©n con ngêi. - VH dân gian đợc sáng tác và lu truyền chñ yÕu b»ng ph¬ng ph¸p truyÒn miÖng, cßn v¨n häc viÕt th× ph¶i b»ng ch÷ viÕt vµ các hình thức ghi chép. Lu giữ lại đợc (trên thẻ tre, đá, gỗ, giấy …). B. S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc I. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian. -Tr÷ t×nh d©n gian: Ca dao, d©n ca. -Tù sù d©n gian: ThÇn tho¹i, TruyÒn thuyÕt, Cæ tÝch, truyÖn cêi, TruyÖn ngô ng«n, truyÖn th¬, sö thi, vÌ ….

(197) - GV chèt ? Nªu mét sè thÓ lo¹i v¨n häc Trung đại? - HS tr¶ lêi - GV chèt GV gäi häc sinh kÓ tªn mét sè t¸c phẩm văn học hiện đại và nhận xét về thÓ lo¹i. - HS tr¶ lêi. - S©n khÊu d©n gian: ChÌo, tuång, kÞch nãi. - Nghị luận dân gian: Tục ngữ, câu đố. II. Một số thể loại văn học trung đại. 1. C¸c thÓ th¬ a. C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc th¬ ca Trung Quèc. - Cæ phong, §êng luËt. b. C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc d©n gian. - Lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t. 2. C¸c thÓ truyÖn, kÝ. 3. C¸c thÓ th¬ n«m. - TruyÖn KiÒu, ... 4. Mét sè thÓ v¨n nghÞ luËn. - HÞch, chiÕu , c¸o, biÓu.. III. Một số thể loại văn học hiện đại. - TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt... - GV chèt TL: đa dạng biến đổi nhanh chóng vì tính Hoạt động 4: HD học sinh rút ra ghi chất dân chủ. nhí - Häc sinh nªu ghi nhí IV. Ghi nhí 2: 4. Cñng cè: GV. Chốt lại những vấn đề cơ bản cần nắm trong tiết học. 5. HD häc bµi: - Tiếp tục ôn tập để nắm vững những kiến thức đã học - So¹n: Th , ®iÖn. ------------------------------------------------------Ngµy so¹n: /5/2012 Ngµy gi¶ng: /5/2012 TiÕt 171, 172. Th, ®iÖn A.Môc tiªu: - HS nắm đợc các tình huống cần sử dụng th, điện chúng mừng và thăm hỏi. Nắm đợc c¸ch viÕt mét bøc th, ®iÖn. - HS có kĩ năng viết đợc một bức th, điện đạt yêu cầu. - HS cã ý thc häc tËp tèt. B. ChuÈn bÞ: C. C¸c bíc lªn líp 1/ ổn định tổ chức 2/ KiÓm tra bµi cò 3/ Tiến trình hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động *Môc tiªu: HS chó ý theo dâi néi dung bµi häc *C¸ch tiÕn hµnh Trong trêng hîp nµo th× göi th, ®iÖn? C¸ch viÕt th ®iÖn nh thÕ nµo?. Néi dung. I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. *Mục tiêu: HS nắm đợc các tình huống cần sử (điện) chúc mừng và thăm hỏi. dông th, ®iÖn chóng mõng vµ th¨m hái. N¾m đợc cách viết một bức th, điện. 1. Bµi tËp *C¸ch tiÕn hµnh.

(198) - HS đọc bài tập: Một số trờng hợp cần gửi th 2. Nhận xét (®iÖn) chóc mõng. H. Nh÷ng trêng hîp nµo th× cÇn göi th (®iÖn) chóc mõng? Trêng hîp nµo cÇn th¨m hái? - HS tr¶ lêi - GVKL: chóc mõng (a,b); th¨m hái (c,d) H. H·y kÓ thªm mét sè trêng hîp cô thÓ cÇn göi th (®iÖn) chóc mõng hoÆc th¨m hái? - HS kÓ - GV: KÓ thªm mét sè trêng hîp kh¸c. H. Cho biết mục đích và tác dụng của th điện chóc mõng vµ th¨m hái? - HS tr¶ lêi. - GVKL Th¨m hái, chia vui: BiÓu d¬ng, khÝch lÖ nh÷ng thành tích, sự thành đạt ... của ngời nhận. - Thăm hỏi chia buồn: Động viên, an ủi để ngời nhận cố gắng vợt qua những rủi ro hoặc nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng.. -Mục đích Th (®iÖn) chóc mõng: bµy tá sù chóc mõng; cã t¸c dông lµm cho ngời nhận cảm thấy niềm vui đợc t¨ng thªm. - Th (®iÖn) th¨m hái: bµy tá sù th«ng c¶m; cã t¸c dông lµm cho ngêi nhËn v¬i bít sù lo l¾ng, nçi buån vµ cã thªm nghÞ lùc, quyÕt t©m vît qua khã kh¨n vµ thö th¸ch.. GV. Gọi 1 em đọc các văn bản. H. Néi dung th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái kh¸c nhau vµ gièng nhau nh thÕ nµo? II. C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng - HS tr¶ lêi vµ th¨m hái - GV chèt 1. Bµi tËp 1: * NhËn xÐt H. Nhận xét của em về độ dài, tình cảm và lời - So sánh th (điện) chúc mừng và v¨n khi viÕt th (®iÖn)? th¨m hái. + Gièng nhau: ng¾n gän, sóc tÝch, - GVHD häc sinh thö cô thÓ ho¸ c¸c néi dung t×nh c¶m ch©n thµnh trong bài tập bằng cách diễn đạt khác nhau. + Khác nhau: về mục đích, nội - Chó ý 2 néi dung. dung - HS viÕt vµ tr×nh bµy. 2. Bµi tËp 2: - Nhận xét, đánh giá-> Kết luận. - ViÕt th (®iÖn) chóc mõng + LÝ do göi th (®iÖn)... - ViÕt th (®iÖn) th¨m hái. + Bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc đối với tin vui hoặc buån... + Lêi chóc mõng, mong muèn. + Lêi th¨m hái, chia buån. GV. HD häc sinh vÒ nhµ lµm bµi tËp 3 H. Em hiÓu thÕ nµo lµ th (®iÖn) chóc mõng? - HS tr×nh bµy ghi nhí - GV nhÊn m¹nh Hoạt động 3: HD học sinh luyện tập. 3. Bµi tËp 3:. - HS viÕt bµi c¸ nh©n. - GV gäi 5 em tr×nh bµy bµi tËp. GV gäi häc sinh nhËn xÐt, kÕt luËn.. 1. Bµi tËp 1: Hoµn chØnh ba bøc ®iÖn ë môc II.1 theo mÉu.. III. Ghi nhí. 2. Bµi tËp 2: H. Trong c¸c t×nh huèng, t×nh huèng nµo cÇn - Chóc mõng: a, b, d, e viÕt th (®iÖn) chóc mõng, t×nh huèng nµo cÇn - Th¨m hái: c viÕt th (®iÖn) th¨m hái? - HS tr¶ lêi - GVKL. H. Hoµn chØnh mét bøc ®iÖn mõng theo mÉu 3. Bµi tËp 3: Hoµn chØnh mét bøc.

(199) cña bøc ®iÖn? (Xem bµi tËp 1) ( Tình huống tự đề xuất) - GV YC häc sinh viÕt vµ tr×nh bµy - HS kh¸c nhËn xÐt vµ gv kl. ®iÖn.. 4. Cñng cè Gv. NhÊn m¹nh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña c¶ hai tiÕt häc 5. HD häc sinh häc bµi: Chú ý rèn cách viết th (điện) để phục vụ tốt trong cuộc sống. TiÕt 158. KiÓm tra V¨n (phÇn TruyÖn) I. Môc tiªu: - Kiểm tra và đánh gía kết quả học tập các tác phẩm truyện VH VN hiện đại đã học. - RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t truyÖn, ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn. - Häc sinh cã ý thøc tù gi¸c trong kiÓm tra. II. H×nh thøc kiÓm tra - Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tù luËn III. ThiÕt lËp ma trËn Cấp độ Tên chủ đề (Nội dung, chương…). Nhận biết. Thông hiểu. TNKQ. TL. 1/2 (câu 1) (ý 2,3,4). 1. 1,0 10%. 2,0 20%. TNKQ. TL. Vận dụng TN KQ. Cộng. TL. Chủ đề : Truyện hiện đại Việt Nam. Số câu: Số điểm % Tổng số câu Tổng số điểm %. 1,5 3,0 30%. 1/2 (câu 1) (ý 5,6,7,8) Câu 2 2,0 20% 1,5 2,0 20%. 1 5,0 50%. 1. 4. 5,0 50%. 10 100% 4 10 100%. §Ò bµi Phần I: Trắc nghiệm ( 2,0 điểm) Câu 1 (1,0 điểm): Hãy khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng nhất 1. Tác phẩm nào có nhân vật người kể chuyện xưng “tôi” ? A. Làng B. Lặng lẽ Sa Pa C. Bến quê D. Chiếc lược ngà 2. Dòng nào sau đây không phải là nghệ thuật nổi bật của “Bến quê” A. Tổ chức đối thoại và miêu tả hành động của nhân vật. B. Miêu tả thiên nhiên và miêu tả tâm trạng nhân vật. C. Xây dựng những hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng. D. Tạo dựng tình huống truyện. 3. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê ra đời trong giai đoạn nào?.

(200) A. Kháng chiến chống Pháp B. Chống Mĩ C. Sau 1975 4. Thử thách lớn nhất đối với anh thanh niên trong ‘‘Lặng lẽ Sa Pa’’ của Nguyễn Thành Long là gì ? A. Công việc vất vả, nặng nhọc. B. Sự cô đơn, vắng vẻ. C. Thời tiết khắc nghiệt. D. Cuộc sống thiếu thốn. Câu 2 (1,0 điểm): Điền tên tác phẩm phù hợp với nội dung biểu hiện. STT Nội dung Tên tác phẩm 1 Tình yêu làng thắm thiết, thống nhất với tình yêu nước. 2 Những người lao động mới mê say cống hiến. 3 4. Cuộc sống, chiến đấu gian khổ, tâm hồn trong sáng. Những suy nghĩ, trải nghiệm sâu sắc về cuộc đời. Phần II: Tự luận (8,0 điểm) Câu 1 (3,0 điểm) : Truyện “Bến quê”, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng những tình huống nào? Qua đó, tác giả muốn thể hiện điều gì? Câu 2 (5,0 điểm) : Trong những tác phẩm truyện đã học ở lớp 9, em có ấn tượng sâu sắc với nhân vật nào nhất? Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em.. ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM Phần I: Trắc nghiệm ( 3 Điểm) : Mỗi ý đúng được 0,25 điểm. Câu 1 : 1A 2C 3B 4D. Câu 2: 1B 2A 3B 4B Câu 3: 1.Làng. 2.Lặng lẽ Sa Pa. 3.Những ngôi sao xa xôi. 4.Bến quê. Phần II: Tự luận (7 điểm) : Câu 1 (3 điểm) : - Về nội dung: Nêu đúng và đủ 3 tình huống truyện đặc sắc trong truyện Bến quê của Nguyễn Minh Châu : + Nhân vật Nhĩ đã từng đặt chân lên khắp mọi nơi trên thế giới nhưng cuối đời lại nằm liệt trên giường bệnh . + Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông ngay phía trước cửa nhà mình nhưng anh biết rằng sẽ không bao giờ đặt chân lên được. + Nhĩ nhờ cậu con trai nhưng rồi cậu ta lại sa vào đám chơi phá cờ thế và bỏ lỡ mất chuyến đò ngang trong ngày. => Tác giả lưu ý người đọc đến nhận thức về cuộc đời: Con người phải trải nghiệm trong cuộc sống mới cảm nhận được hết những bí ẩn đẹp đẽ trong cái bình dị và đơn sơ nhất. - Về hình thức: Trình bày sạch đẹp, chữ viết rõ ràng, đúng chính tả. Câu 2 (4 điểm): -Bài viết xác định được nhân vật biểu cảm. - Biết viết đoạn văn cảm nhận về nhân vật văn học. - Trình bày sạch sẽ, rõ ràng, mạch lạc..

(201) 3. Thu bài. 4. Hướng dẫn học bài: - Xem lại nội dung tiết kiểm tra. - Soạn bài Con chó Bấc ( Dọc kĩ VB, trả lời câu hỏi phần đọc hiểu văn bản). -------------------------------------------------------------------.

(202)

GIAO AN VAN 9 KI II THEO CHUAN KTKN

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về