Quản lý hoạt động dạy học môn tin học ở trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố thủ dầu một tỉnh bình dương
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.02 MB, 146 trang )
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
NGUYỄN HUỲNH THỦY
ĐỀ TÀI:
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIN HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT
TỈNH BÌNH DƯƠNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SỸ
BÌNH DƯƠNG – Năm 2018
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
NGUYỄN HUỲNH THỦY
ĐỀ TÀI:
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIN HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT
TỈNH BÌNH DƯƠNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SỸ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. HỒ VĂN LIÊN
BÌNH DƯƠNG – Năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan, những gì tơi trình bày trong luận văn này là do sự tìm hiểu
và nghiên cứu của bản thân trong suốt quá trình học tập và công tác. Mọi kết quả
nghiên cứu cũng như ý tưởng của các tác giả khác nếu có đều được trích dẫn nguồn
gốc cụ thể.
Luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kì một hội đồng bảo vệ
luận văn thạc sĩ và chưa được công bố trên bất kì một phương tiện thơng tin nào.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về những gì tơi đã cam đoan ở trên đây.
Bình Dương, tháng 11 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Huỳnh Thủy
i
LỜI CẢM ƠN
Xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Hồ Văn Liên, người ln tận
tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu để giúp tác giả
hoàn thành luận văn này.
Xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy, cô giáo là giảng viên lớp Cao học Quản lí
giáo dục, khóa 2, trường Đại học Thủ Dầu Một đã tận tình giảng dạy trong thời gian
học tập. Cảm ơn Ban Giám hiệu và Phòng đào tạo Sau đại học trường Đại học Thủ
Dầu Một đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong quá trình học tập và nghiên
cứu. Tác giả cũng xin cảm ơn sự giúp đỡ và ủng hộ của Ban Giám hiệu, đội ngũ tổ
trưởng, tổ phó chun mơn, giáo viên và các em học sinh ở các trường THCS Phú
Hòa, THCS Nguyễn Viết Xuân, THCS Nguyễn Thị Minh Khai, THCS Tương Bình
Hiệp và cán bộ lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương, Phịng Giáo dục
và Đào tạo thành phố Thủ Dầu Một. Cuối cùng, xin cám ơn quý anh, chị, em đồng
nghiệp; các bạn học và những người thân trong gia đình đã ln động viên, giúp đỡ
tơi trong q trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Dù đã hết sức cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, song chắc chắn luận
văn sẽ không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Chúng tơi rất mong nhận được ý
kiến đóng góp q báu từ q thầy, cơ và sự chia sẻ của các bạn đọc để luận văn
này được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn!
Tác giả luận văn
Nguyễn Huỳnh Thủy
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT................................................................... viii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................... ix
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ ................................................................................... xi
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................3
3.1. Khách thể nghiên cứu .......................................................................... 3
3.2. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................4
6. Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................4
6.1. Chủ thể và đối tượng quản lí ................................................................ 4
6.2. Về thời gian ......................................................................................... 4
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................4
7.1. Phương pháp luận ................................................................................ 4
7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc .......................................................... 4
7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic .................................................................. 4
7.2 Các phương pháp nghiên cứu................................................................ 5
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ................................................................6
9. Bố cục của luận văn...............................................................................................6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ......7
TIN HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ......................................................7
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................................7
1.1.1. Ở nước ngoài .................................................................................... 7
1.1.2. Ở Việt Nam ...................................................................................... 9
iii
1.2. Những khái niệm cơ bản..................................................................................13
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường trung học cơ sở ............. 13
1.2.2. Hoạt động dạy học môn Tin học ..................................................... 16
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học Tin học ở trường trung học cơ sở ......... 19
1.3. Vị trí, vai trị của tin học trong trường trung học cơ sở ...............................21
1.3.1. Vị trí ............................................................................................... 21
1.3.2. Vai trị ............................................................................................ 21
1.4. Hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở .........................22
1.4.1. Mục tiêu dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở ................ 22
1.4.2. Nội dung dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở ............... 23
1.4.3. Phương pháp, hình thức dạy học mơn Tin học ở trường trung học cơ
sở ..................................................................................................................... 24
1.4.4. Hoạt động giảng dạy môn Tin học ở trường trung học cơ sở của giáo
viên .................................................................................................................. 27
1.4.5. Hoạt động học môn Tin học ở trường trung học cơ sở của học sinh 28
1.4.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Tin học ở trường trung học
cơ sở ................................................................................................................. 28
1.4.7. Các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................... 29
1.4.8. Mối quan hệ giữa hoạt động dạy và học môn Tin học ở trường trung
học cơ sở .......................................................................................................... 30
1.5. Quản lý hoạt động dạy học môn Tin học trường trung học cơ sở ...............31
1.5.1. Phân cấp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung học
cơ sở ................................................................................................................. 31
1.5.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học Tin học trường trung học cơ sở
......................................................................................................................... 33
1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường trường trung học cơ sở...............................................................................38
1.6.1. Yếu tố khách quan .......................................................................... 38
1.6.2. Yếu tố chủ quan .............................................................................. 39
iv
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ...............42
MÔN TIN HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG .....................................42
2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ..........................................................................42
2.1.1. Vài nét về thành phố Thủ Dầu Một ................................................. 42
2.2.2. Khái quát tình hình về đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, cơ sở vật
chất của các trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh
Bình Dương ...................................................................................................... 42
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương 44
2.2.1. Mục đích nghiên cứu ...................................................................... 44
2.2.2. Nội dung nghiên cứu ...................................................................... 44
2.2.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................ 44
2.2.4. Thông tin về mẫu khảo sát .............................................................. 44
2.2.5. Xây dựng thang đo ......................................................................... 47
2.2.6. Xử lý số liệu ................................................................................... 48
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở trên
địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ............................................48
2.3.1. Mục tiêu dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở ................ 48
2.3.2. Nội dung dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở ............... 49
2.3.3. Phương pháp, hình thức dạy học mơn Tin học ở trường trung học cơ
sở ..................................................................................................................... 50
2.3.4. Hoạt động giảng dạy môn Tin học ở trường trung học cơ sở ........... 54
2.3.5. Hoạt động học môn Tin học ở trường trung học cơ sở .................... 55
2.3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Tin học ở trường trung học
cơ sở ................................................................................................................. 57
2.3.7. Các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................... 58
2.3.8. Mối quan hệ giữa hoạt động dạy và học môn Tin học ở trường trung
học cơ sở .......................................................................................................... 61
v
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ
sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ...............................63
2.4.1. Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý về quản lý hoạt động dạy học
môn Tin học ..................................................................................................... 63
2.4.2. Phân cấp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung học
cơ sở ................................................................................................................. 63
2.4.3. Nội dung quản lý hoạt động dạy học Tin học trường trung học cơ sở
......................................................................................................................... 66
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở .................................................................................76
2.6. Nhận xét chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
...................................................................................................................................77
2.6.1. Những điểm mạnh, điểm yếu .......................................................... 77
2.6.2. Nguyên nhân của thành công và hạn chế ........................................ 79
Tiểu kết chương 2 ....................................................................................................81
CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC .....................83
MÔN TIN HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG .....................................83
3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ..................................................................................83
3.1.1. Cơ sở pháp lý.................................................................................. 83
3.1.2. Cơ sở lý luận .................................................................................. 84
3.1.3. Cơ sở thực tiễn ............................................................................... 84
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .........................................................................85
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .................................................. 85
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.................................................. 85
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .................................................. 85
3.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung
học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. ..................85
3.3.1. Nâng cao nhận thức về dạy học môn Tin học .................................. 85
vi
3.3.2. Tăng cường quản lý thực hiện kế hoạch, chương trình dạy học Tin học .... 89
3.3.3. Cải tiến tổ chức và chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Tin học .... 93
3.3.4. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tin học ...................... 98
3.3.5. Tạo điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin học ............................. 101
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................................103
3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ....104
3.5.1. Nâng cao nhận thức về dạy học môn Tin học ................................ 104
3.5.2. Tăng cường quản lý thực hiện kế hoạch, chương trình dạy học Tin học ... 105
3.5.3. Cải tiến tổ chức và chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Tin học..... 106
3.5.4. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tin học .................. 107
3.5.5. Tạo điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin học ............................. 108
Tiểu kết chương 3 ..................................................................................................110
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................111
1. Kết luận ..............................................................................................................111
2. Khuyến nghị .......................................................................................................112
2.1. Đối với cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục ................................ 112
2.2. Đối với Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở ................................... 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................113
PHỤ LỤC ...............................................................................................................118
vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Stt
Nội dung
Chữ viết tắt
1
Cán bộ quản lý
CBQL
2
Cơng nghệ thơng tin
CNTT
3
Cơng nghiệp hóa
CNH
4
Cơ sở vật chất
CSVC
5
Giáo dục và đào tạo
GD-ĐT
6
Giáo viên
GV
7
Giáo viên bộ môn
GVBM
8
Giáo viên chủ nhiệm
GVCN
9
Học sinh
HS
10
Hiện đại hóa
HĐH
11
Khoa học và cơng nghệ
KH-CN
12
Kinh tế xã hội
KT-XH
13
Quản lý giáo dục
QLGD
14
Trung học cơ sở
THCS
15
Trung học phổ thông
THPT
16
Xã hội chủ nghĩa
XHCN
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Cơ cấu đội ngũ CBQL và GV theo chức vụ của mẫu nghiên cứu
......................................................................................................................... 45
Bảng 2.2. Thâm niên nghề nghiệp và thâm niên quản lý của CBQL-GV... 45
Bảng 2.3. Cơ cấu học sinh của mẫu nghiên cứu ........................................ 46
Bảng 2.4. Đánh giá về việc thực hiện mục tiêu dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................... 49
Bảng 2.5. Đánh giá về việc thực hiện nội dung dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................... 50
Bảng 2.6. Đánh giá về việc thực hiện phương pháp dạy học môn Tin học ở
trường trung học cơ sở. ..................................................................................... 51
Bảng 2.7. Đánh giá về việc thực hiện hình thức dạy học mơn Tin học ở
trường trung học cơ sở ...................................................................................... 52
Bảng 2.8. Đánh giá hoạt động giảng dạy môn Tin học ở trường trung học cơ
sở của giáo viên ................................................................................................ 55
Bảng 2.9. Đánh giá về năng lực HS đạt được trong hoạt động học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 56
Bảng 2.10. Đánh giá về việc thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học
môn Tin học ở trường trung học cơ sở .............................................................. 57
Bảng 2.11. Đánh giá về các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 59
Bảng 2.12. Đánh giá về các phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 60
Bảng 2.13. Đánh giá về mối quan hệ giữa hoạt động dạy và học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 62
Bảng 2.14. Đánh giá về sự cần thiết của công tác quản lý trong hoạt động
dạy học môn Tin học ........................................................................................ 63
Bảng 2.15. Đánh giá về công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng đối với Tổ
chuyên môn ...................................................................................................... 64
ix
Bảng 2.16. Đánh giá về công tác chỉ đạo của Tổ trưởng chuyên môn đối với
GV trong tổ ...................................................................................................... 65
Bảng 2.17. Thực trạng công tác tổ chức, chỉ đạo thực hiện chương trình dạy
học mơn Tin học ở trường trung học cơ sở ....................................................... 66
Bảng 2.18. Thực trạng quản lý kế hoạch dạy học môn Tin học ở trường
trung học cơ sở ................................................................................................. 68
Bảng 2.19. Thực trạng quản lý hoạt động học tập môn Tin học ở trường
trung học cơ sở ................................................................................................. 69
Bảng 2.20. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Tin
học ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 71
Bảng 2.21. Thực trạng quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động
dạy học môn Tin học ở trường trung học cơ sở ................................................. 73
Bảng 2.22. Thực trạng quản lý sự phối hợp dạy học môn Tin học ở trường
trung học cơ sở ................................................................................................. 75
Bảng 2.23. Đánh giá về những yếu tố gây trở ngại cho công tác quản lý
hoạt động dạy học môn Tin học ........................................................................ 76
Bảng 3.1. Biện pháp nâng cao nhận thức về dạy học môn Tin học.......... 105
Bảng 3.2. Biện pháp quản lý kế hoạch, chương trình dạy học môn Tin học
....................................................................................................................... 105
Bảng 3.3. Biện pháp tổ chức, chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Tin học ... 106
Bảng 3.4. Biện pháp kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tin học 107
Bảng 3.5. Biện pháp tạo điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Tin học
....................................................................................................................... 108
x
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ
Hình 1.1. Sơ đồ minh họa mơ hình quản lý………………………………………. 14
Hình 1.2. Sơ đồ minh họa hệ thống dạy học……………………………………... 17
Hình 1.3. Sơ đồ minh họa chu trình vận động hoạt động dạy và học……………. 31
Hình 2.1. Thâm niên nghề nghiệp………………………………………………… 45
Hình 2.2. Thâm niên quản lí ……………………………………………………... 45
xi
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Con người trong xã hội văn minh luôn được tiếp cận với những tri thức mới,
những phát minh mới và nhanh chóng ứng dụng vào cuộc sống. Thế giới ngày càng
xích gần nhau hơn, chúng ta có nhiều điều kiện tiếp cận hơn với CNTT, Tin học.
Khi có được những hiểu biết về CNTT; con người sẽ được trợ giúp rất nhiều trong
mọi lĩnh vực chuyên môn cũng như bán chuyên môn. Hầu như ngành nghề, lĩnh vực
hay hoạt động nào trong xã hội hiện đại cũng cần đến sự hoạt động của Tin học.
Với thời đại công nghệ số, việc thành thạo các kỹ năng tin học đang được
nhiều ngành trong cả nước ta chú trọng nhằm nâng cao cơ hội học tập, nâng cao
trình độ và hội nhập với thế giới. Tin học đóng vai trị quan trọng trong sự phát triển
của xã hội tồn cầu hóa và đã trở thành nhân tố quan trọng, là cầu nối trao đổi giữa
các quốc gia, vùng miền, giữa các thành phần, lĩnh vực, ngành nghề trong mọi vấn
đề xã hội. Xuất phát từ vị trí, vai trị và tầm quan trọng của CNTT, Đảng ta đã ban
hành Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 1/7/2014 của Bộ Chính trị “về đẩy mạnh ứng
dụng, phát triển CNTT đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”.
CNTT đã được Nhà nước xác định là công cụ hữu hiệu để thực hiện 3 đột phá
chiến lược trong phát triển đất nước; là chìa khóa mở ra cánh cửa để dân tộc ta bước
vào giai đoạn mới. Tin học tuy là một ngành khoa học non trẻ nhưng những giá trị mà
nó mang đến cho cuộc sống thì lại vơ cùng quan trọng. Chú trọng phát triển Tin học sẽ
đem lại nhiều lợi ích to lớn, đáp ứng tốt các nhu cầu của đất nước và con người trong
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay.
Tin học được sử dụng phổ biến và đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp GDĐT. Tin học được đưa vào hoạt động giáo dục, chương trình học tin học cung cấp
công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động dạy học, tạo nên tư duy giảng dạy, học tập
mới, đó là tư duy mở và mềm dẻo nhằm mục đích bồi dưỡng năng lực thực hiện cho
học sinh; tạo điều kiện thuận lợi giúp thế hệ trẻ thể hiện khát vọng và ước mơ của
mình. Trong cơng tác QLGD, kĩ năng xử lý thơng tin nhanh chóng, hiệu quả và việc
hoạch định chính sách, chiến lược giáo dục thuận lợi và chính xác hơn là rất cần
thiết. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 cũng đã khẳng định “Về đổi mới
1
căn bản, toàn diện GD-ĐT, đáp ứng nhu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.
Trong những năm gần đây, Bộ GD-ĐT đã có chủ trương ứng dụng CNTT trong
giáo dục như Chỉ thị số 3031/CT-BGDĐT Ngày 26/8/2016 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT
về nhiệm vụ chủ yếu năm học 2016 - 2017 của ngành Giáo dục như sau: “Đẩy mạnh
ứng dụng CNTT trong đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá một
cách sáng tạo, thiết thực và hiệu quả”. Chỉ thị số 2699/CT-BGDĐT ngày 08/8/2017
của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT về nhiệm vụ chủ yếu năm học 2017 – 2018 của ngành Giáo
dục, Bộ GD-ĐT hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2017 – 2018 đã nêu:
“Triển khai có hiệu quả Đề án tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý và hỗ trợ các
hoạt động dạy - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT giai
đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025” (được phê duyệt theo Quyết định số
117/QĐ-TTg ngày 25/01/2017 của Thủ tướng Chính phủ). Nhận thức được tầm quan
trọng của CNTT, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương ban hành Kế hoạch số 2814/KHUBND ngày 7/7/2017 về “Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý và hỗ trợ các
hoạt động dạy - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT giai
đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025”
Trong hoạt động giáo dục phổ thông ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình
Dương, tin học có vai trị quan trọng khơng nhỏ, giúp GV, HS tiếp cận với nguồn
thông tin, kiến thức phong phú, phục vụ cho việc giảng dạy, học tập và ứng dụng vào
đời sống... Song một số trường THCS tại ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình
Dương hiện nay cũng đang gặp nhiều khó khăn trong việc dạy học mơn này. Tin học
được bố trí là mơn tự chọn, thậm chí tầm quan trọng không bằng một số môn học
khác. Rất nhiều HS được tiếp cận môn học này theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”... Vì
lẽ đó, nhà trường ít quan tâm đầu tư, một số GV dạy mơn Tin học cịn yếu về trình độ
chun mơn, nghiệp vụ. Đó là một khó khăn cho việc bồi dưỡng kiến thức, truyền đạt
kỹ năng về CNTT cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, Tin học cũng chỉ là một môn học
trang bị công cụ cho HS, thời lượng học trên lớp chỉ đáp ứng nhu cầu học hỏi những
kiến thức căn bản. Việc tiếp thu, để có thể sử dụng, nghiên cứu thêm nhằm ứng dụng
2
tri thức này hiệu quả đến đâu thì tùy thuộc phần lớn vào sự đam mê, ham thích và ý
thức tự giác của người học.
Hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS trên địa bàn thành phố
Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương đã được các CBQL quan tâm chỉ đạo GV xây dựng
kế hoạch dạy học, thiết kế bài học và tăng cường các điều kiện hỗ trợ. Nhưng
CBQL chưa quan tâm nhiều đến tính đặc thù của hoạt động dạy học mơn học này
nên vẫn cịn một số trở ngại, khó khăn nhất định; địi hỏi phải xem xét cụ thể về
quản lí dạy học mơn tin học ở trường THCS để kết quả dạy học cao hơn.
Với những lý do trên, bản thân học viên chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý
hoạt động dạy học môn Tin học ở trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành
phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương” làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên
ngành Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng về quản lý
hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS đề xuất một số biện pháp quản lý
nhằm tăng cường quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở các trường THCS tại
thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học ở trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS tại thành phố Thủ
Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
4. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS tại thành phố Thủ
Dầu Một, tỉnh Bình Dương đã thực hiện khá tốt về công tác xây dựng kế hoạch và
chỉ đạo thực hiện kế hoạch; nhưng vẫn còn hạn chế trong công tác tổ chức và kiểm
tra hoạt động dạy học; các điều kiện, phương tiện hỗ trợ còn thiếu. Từ kết quả
nghiên cứu lý luận và thực trạng có thể đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt
3
động dạy học môn Tin học ở trường THCS tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình
Dương có tính cần thiết và khả thi.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động dạy học môn Tin học và quản lý
hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS;
- Đánh giá thực trạng hoạt động dạy học môn Tin học và quản lý hoạt động
dạy học môn Tin học ở trường THCS thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương;
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường
THCS thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Chủ thể và đối tượng quản lí
Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu hoạt động quản lý của hiệu trưởng, phó hiệu
trưởng và tổ trưởng chuyên môn đối với hoạt động giảng dạy môn Tin học của GV
tại 04 trường: THCS Phú Hòa, THCS Nguyễn Viết Xuân, THCS Chánh Nghĩa,
THCS Tương Bình Hiệp trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
6.2. Về thời gian
Đề tài nghiên cứu dựa trên việc khảo sát số liệu năm học 2017 – 2018.
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp luận
7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc
Khi nghiên cứu cần nghiên cứu quản lý hoạt động giảng dạy mơn Tin học một
cách tồn diện nhiều mặt, dựa vào việc phân tích đối tượng thành các bộ phận mà xem
xét cụ thể. Xác định mối quan hệ chặt chẽ giữa hoạt động dạy học môn Tin học với quản
lý hoạt động dạy học môn Tin học và quản lý các hoạt động chuyên môn khác trong nhà
trường. Tìm mơi trường thuận lợi cho sự phát triển. Thông qua việc nghiên cứu giúp
người nghiên cứu tìm hiểu chính xác thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học
ở trường THCS trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic
Tìm hiểu, phát hiện sự hình thành và phát triển của công tác quản lý hoạt
động dạy học môn Tin học ở trường THCS trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một,
4
tỉnh Bình Dương trong phạm vi thời gian và khơng gian cụ thể, để điều tra thu thập
số liệu chính xác, đúng với mục đích nghiên cứu đề tài, trình bày cơng trình nghiên
cứu theo một trình tự hợp có tính logic cao, từ đó đề xuất biện pháp phù hợp phát
triển của quá trình giáo dục.
7.1.3. Quan điểm thực tiễn
Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động hoạt động dạy học môn Tin học
ở trường THCS trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương địi hỏi
phải xem xét vấn đề trong tình hình thực tế khách quan, với tình hình phát triển
KH-CN, với điều kiện KT-XH của tỉnh Bình Dương nói chung và thành phố
Thủ Dầu Một nói riêng để tìm ra những khó khăn, bất cập. Từ đó đề xuất các
biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở
trường THCS trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
7.2 Các phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp này nhằm giúp người nghiên cứu phân tích, tổng hợp tài liệu và
các cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài; hệ thống hóa các cơ sở lý luận nói
trên làm cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS.
7.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Thiết lập hệ thống các câu hỏi mở và câu hỏi kín bằng các phiếu hỏi nhằm thu
thập những thơng tin tìm ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng quản
lý hoạt động dạy học môn Tin học ở một số trường THCS trên địa bàn thành phố
Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
7.2.2.2. Phương pháp quan sát
Nhằm thu thập thông tin về khả năng tiếp thu kiến thức, kỉ năng sử dụng máy
tính của học sinh; khả năng truyền đạt kiến thức, sử dụng thiết bị hổ trợ dạy học của
GV trong hoạt động dạy học lí thuyết và thực hành mơn Tin học; từ đó đánh giá thực
trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS trên địa bàn thành phố
Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
5
7.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Dùng phần mềm thống kê SPSS for Windows 20.0 để xử lí, tổng hợp các số
liệu thống kê thu thập được trong quá trình nghiên cứu thực trạng và định hướng
nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS trên địa
bàn Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Về lý luận: Luận văn sẽ góp phần hệ thống lý luận cơ bản và làm rõ thêm cơ
sở khoa học về công tác quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy học môn
Tin học ở trường THCS.
Về thực tiễn: Nhận xét, đánh giá đúng thực trạng hoạt động dạy học môn Tin học
và quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường THCS thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh
Bình Dương, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học có
hiệu quả nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
9. Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường
trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường
trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường trung
học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương.
6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
TIN HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở nước ngoài
Những thành tựu mới của KH-CN nửa cuối thế kỷ 20 đang làm thay đổi hình
thức và nội dung các hoạt động kinh tế, văn hố và xã hội của lồi người. Các quốc gia
phát triển đã bắt đầu chuyển từ nền văn minh công nghiệp sang văn minh thông tin.
Các nước đang phát triển tích cực áp dụng những tiến bộ mới của KH-CN, đặc biệt là
CNTT, để phát triển và hội nhập. [4]
Đầu những năm 60 của thế kỷ XX đã có những nghiên cứu và thử nghiệm về
việc dạy học Tin học và kỹ thuật tính, chủ yếu là qua mơn Tốn. Tình hình chung tại
các nước là việc giảng dạy cịn nặng về lý thuyết, HS khơng thực hành trên máy.
Cuối những năm 70, Tin học và kỹ thuật tính chuyển sang một giai đoạn mới có sự
biến đổi về chất. Máy tính bắt đầu được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực nghiên
cứu, sản xuất và đời sống. Do những đòi hỏi của sự phát triển KT-XH và sự cho phép
về điều kiện kinh tế - kỹ thuật nên Tin học đã chính thức được đưa vào trường học.
Cho đến những năm 1980, hầu hết các lĩnh vực hoạt động của con người từ sản xuất,
kinh doanh đến nghiên cứu giáo dục, để hoàn thành nhiệm vụ của mình, đều phải nhờ
tới sự trợ giúp của các hệ thống thơng tin tự động hố. Với việc ứng dụng ngày càng
rộng rãi CNTT và truyền thông, đặc biệt là ở các nước phát triển, nhiều quốc gia đã
lần lượt xây dựng chiến lược Tin học, ứng dụng CNTT và truyền thông mà một bộ
phận quan trọng của chiến lược này là xác định cách thức đưa Tin học vào trong
trường phổ thông [5].
Trong vài thập kỷ gần đây, xã hội lồi người có sự bùng nổ về thông tin và
coi thông tin là một dạng tài nguyên mới. Tin học là một ngành mới nhưng có tốc
độ phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Động lực chính của sự phát triển là nhu cầu
khai thác và ứng dụng thơng tin của lồi người [58]. Tin học xem xét sự tương tác
giữa con người và thông tin bên cạnh việc xây dựng giao diện, tổ chức, công nghệ
và hệ thống. Như vậy, tin học có bề rộng lớn và bao gồm nhiều chuyên ngành, bao
gồm các ngành khoa học máy tính, hệ thống thơng tin, cơng nghệ thơng tin và thống
7
kê. Kể từ khi máy tính ra đời, các cá nhân và tổ chức ngày càng xử lý thông tin kỹ
thuật số. Điều này đã dẫn đến việc nghiên cứu về tin học với các khía cạnh tính
tốn, tốn học, sinh học, nhận thức và xã hội, bao gồm cả nghiên cứu về tác động xã
hội của công nghệ thông tin.
Anh là quốc gia đi tiên phong trong việc đổi mới hồn tồn chương trình mơn
Tin học theo hướng phân loại rõ ràng và đưa nội dung Khoa học máy tính vào nhà
trường phổ thơng ngay từ bậc Tiểu học.
Ứng dụng CNTT và truyền thông trong dạy học (gọi tắt là ICT) nói chung và
trong mơn Tin học nói riêng đang là một xu thế tất yếu trong thời đại “số”. Trên thế
giới, các nghiên cứu cho thấy việc tích hợp cơng nghệ mang lại nhiều lợi ích cho cả
GV và HS trong q trình dạy học các mơn khoa học. Báo cáo của cơ quan truyền
thông giáo dục và công nghệ Anh quốc (Becta) với chủ đề “Nghiên cứu nói điều gì
về việc sử dụng ICT trong dạy học khoa học” [53] chỉ ra rằng ICT làm cho việc dạy
học khoa học trở nên thú vị, tin cậy và có ý nghĩa hơn. Trong một nghiên cứu khác
của Sylvia Hogarth và cộng sự khi đánh giá về ảnh hưởng của ICT trong dạy học
khoa học thông qua việc phân tích, tổng hợp thơng tin từ 628 cơng bố khoa học có
liên quan 64 được thực hiện ở 10 nước khác nhau [52], các tác giả cho rằng ICT
tăng cường năng lực nhận thức, khả năng tự học của HS.
Trên thế giới, ngành có nhiều việc, lại lương cao. 9 trong số 25 công việc
lương cao nhất, theo CNBC, là cơng việc trong ngành khoa học máy tính. 3 trong số
7 công việc với yêu cầu tuyển dụng cao nhất, theo US News, là công việc trong
ngành khoa học máy tính.
Ở Mỹ, 84% các phụ huynh tin rằng khoa học máy tính ít nhất cũng quan
trọng tương đương các mơn bắt buộc như Toán, Khoa học, Lịch sử, và Văn
học. 60% những người làm giáo dục tin rằng khoa học máy tính nên là mơn bắt
buộc. Họ tin rằng bất kỳ một đứa trẻ thế kỷ 21 nào cũng cần có cơ hội để học về
thuật tốn, các viết ứng dụng máy tính hay điện thoại, cách thức Internet vận hành.
Ngày nay vấn đề dạy học Tin học, ứng dụng CNTT và truyền thông đã được
hầu hết các nước trên thế giới quan tâm và đã trở nên một vấn đề toàn cầu. CNTT
mang đến sự đổi mới về cách học cho mọi cấp học. CNTT cũng tạo điều kiện cho
8
việc hợp tác nghiên cứu khoa học và học từ xa. CNTT trong giáo dục sẽ là giải pháp
chiến lược nhằm đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế dựa trên tri thức [5].
Sự hình thành và phát triển ở nền văn minh thứ ba gắn liền với máy tính điện
tử. Ngành Tin học được hình thành và phát triển thành một ngành độc lập với các
nội dung, mục tiêu, phương pháp nghiên cứu riêng và ngày càng có nhiều ứng dụng
trong hầu hết các lĩnh vực hoạt động của xã hội lồi người. Đặc thù riêng của nó là
q trình nghiên cứu và triển khai các ứng dụng khơng tách rời việc phát triển và sử
dụng máy tính điện tử [58].
Tuy nhiên, không thể đồng nhất Tin học với máy tính và càng khơng thể
đồng nhất việc học Tin học với việc học sử dụng máy tính. Mặc dù máy tính ngày
càng có thêm những khả năng kỳ diệu, nhưng nó vẫn chỉ là một cơng cụ lao động
do con người sáng tạo ra. Để sử dụng được công cụ lao động này, con người cần có
kiến thức nhất định về tin học, trên cơ sở đó dùng máy tính để trợ giúp cơng việc
của mình. Do đó, Tin học tuy mới ra đời khoảng bốn mươi năm trở lại đây, nhưng
Tin học là khoa học đầu tiên mà sự hình thành và phát triển của nó lại là kết quả của
các quá trình tác động qua lại giữa nhiều khoa học nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn
hiện đại trong việc giải quyết nhiệm vụ tính tốn và xử lý thơng tin có khối lượng
rất lớn vượt q khả năng tính tốn của con người. Giáo dục Tin học góp phần hình
thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi được xác định trong
chương trình giáo dục phổ thơng tổng thể.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ngày 1/7/2014, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 36-NQ/TW “về đẩy mạnh
ứng dụng, phát triển CNTT đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”
đã tiếp tục khẳng định vị trí, vai trị của CNTT trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong
tình hình mới, là tiền đề quan trọng tạo cơ hội lớn cho CNTT Việt Nam phát triển mạnh,
sâu rộng trong thời gian tới. Theo đó, khẳng định vai trị quan trọng của CNTT trong
phát triển KT-XH của đất nước, là hạ tầng mềm tạo phương thức phát triển mới, góp
phần bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đẩy mạnh ứng dụng CNTT là một yếu tố
quan trọng, bảo đảm thực hiện ba đột phá chiến lược, là nội dung bắt buộc trong các đề
án, dự án đầu tư của các bộ, ngành, các địa phương. Sự phát triển mạnh mẽ và ứng dụng
9
rộng rãi của CNTT là một đặc điểm nổi bật của cuộc cách mạng KH-CN của thế kỷ này.
Nếu chúng ta đòi hỏi việc đào tạo của nhà trường phải gắn liền với thực tế xã hội thì
khơng thể thối thác việc đưa Tin học vào trường phổ thông. Việc làm này sẽ đón đầu
với yêu cầu của thực tiễn trong kỹ ngun thơng tin và tự động hóa.
Vào đầu những năm 80 của thế kỷ trước, cùng với các nước thuộc khối
XHCN thời đó, chúng ta đã nhận thức được sự cần thiết phải trang bị cho thế hệ trẻ
các kiến thức phổ thông về Tin học. Một số cơ quan, trong đó có Viện Khoa học
Giáo dục, với chức năng nghiên cứu và thiết kế nội dung và chương trình các mơn
học của bậc học phổ thơng đã huy động, tập hợp lực lượng tiến hành nghiên cứu và
đề xuất những bước đi nhằm triển khai việc đưa Tin học vào trường phổ thơng.
Trên báo chí, nhất là tạp chí Nghiên cứu Giáo dục những năm 1984, 1985, 1986,
1987, nhiều vị lãnh đạo ngành giáo dục, nhiều nhà khoa học, nhà sư phạm đã phát
biểu những định hướng đầu tiên cho việc đưa Tin học vào nhà trường,... [5]
Tin học là một ngành công nghệ khá mới mẻ đối với Việt Nam nhưng phát
triển rất nhanh trên thế giới. Tại Việt Nam, chưa bao giờ Tin học được đưa vào nhà
trường thành mơn học chính thức và phổ cập đại trà (thời điểm 2005). Chính vì lý
do trên mà Tin học, máy tính mặc dù đối với xã hội đã phổ cập nhưng đối với các
trường học ở nước ta lại rất mới mẻ.
Tinh thần chung của việc dạy Tin học thí điểm là cho HS làm quen với máy
tính. Một số trường, với sự giúp đỡ của các cơng ty và dự án về máy tính, đã bắt đầu
thử sử dụng phần mềm trong dạy học ở nhiều bộ môn.
Từ năm 2004 – 2005, để đẩy mạnh việc đưa Tin học vào trường phổ thông,
Bộ GD-ĐT hướng dẫn các Sở GD-ĐT tiến hành tổ chức thực hiện việc dạy học Tin
học ở cấp Trung học. Những nơi có điều kiện về GV, về thiết bị dạy học cần tổ
chức dạy học chính khóa Tin học ở các trường THCS, THPT. Những nơi chưa có
đủ điều kiện cần có kế hoạch đầu tư, chuẩn bị để có điều kiện tiến hành dạy học
môn Tin học cho những năm sau [6].
Từ năm học 2006-2007, Tin học được bố trí trong thời lượng dạy học tự chọn
trong Kế hoạch giáo dục của cấp THCS [10]. Từ năm học 2007 - 2008, Bộ GD-ĐT đã
ban hành Khung Phân phối chương trình quy định thời lượng cho từng phần
10
Chương trình (chương, bài học, mơ-đun, chủ đề, ...), trong đó quy định thời lượng
luyện tập, bài tập, ơn tập, thí nghiệm, thực hành và kiểm tra định kỳ. Ở THCS, Tin
học là môn học tự chọn (bắt buộc), thời lượng dạy học tự chọn ở tất cả các lớp của
cấp THCS là 2 tiết / tuần, tổ chức dạy học chung cho cả lớp (các trường tự chủ về
kinh phí có thể chia lớp thành nhóm nhỏ hơn nhưng vẫn phải bảo đảm thời lượng
dạy học) [12].
Ở bậc Tiểu học và bậc THCS, Tin học là môn tự chọn nên chương trình mơn
Tin học ở THPT được xây dựng trên giả thiết là HS chưa được học Tin học ở cấp
học dưới. Chương trình có tính "mở" có phần bắt buộc và phần tự chọn để linh hoạt
khi triển khai và dễ dàng cập nhật với thực tế phát triển của môn học. Xuất phát từ
điều kiện của từng địa phương và đặc trưng của môn học mà tiến hành tổ chức dạy
học một cách linh hoạt với những hình thức đa dạng để đảm bảo được yêu cầu
chung của mơn học và nâng cao nếu có điều kiện.
Một số Sở GD - ĐT đã tự biên soạn chương trình, tài liệu giáo khoa cùng với sự
giúp đỡ của một số cơ quan, tổ chức kinh tế, các dự án tổ chức dạy Tin học, ứng dụng
CNTT và truyền thông ở một số trường THCS như tại thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh
Thừa Thiên - Huế... kể cả việc tổ chức thi HS giỏi môn Tin học ở cấp học này.
Đầu năm học 2008 - 2009, Bộ GD-ĐT có Chỉ thị quan trọng là đẩy mạnh
ứng dụng CNTT trong nhà trường, trong giảng dạy, yêu cầu đổi mới GD-ĐT, đội
ngũ GV phải sử dụng thành thạo các trang thiết bị dạy học như máy vi tính,
PowerPoint, khai thác hiệu quả mạng Internet phục vụ giảng dạy.
Để quán triệt yêu cầu của Đảng và Nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu:
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền
thống văn hóa, lịch sử, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ
năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; phát triển khả năng sáng tạo,
tự học, khuyến khích học tập suốt đời [35]; Ngày 05/8/2015 Bộ GD-ĐT đã có
chỉ đạo cho toàn ngành cần quan tâm đến các nội dung giáo dục về đạo đức, văn
hóa, Pháp luật; chú ý tác động của Tin học đến đời sống xã hội; phải đổi mới
chương trình, sách giáo khoa, tăng mơn học tự chọn, giảm môn học bắt buộc.
11
Hiện nay, ngành GD-ĐT quan tâm phát triển dạy học mơn Tin học. Các nhà
giáo dục học cũng đã có nhiều nghiên cứu liên quan đến Tin học trong hoạt động dạy
học như: Quách Tuấn Ngọc (2001), Xây dựng môn Tin học trong nhà trường phổ thông,
Hội thảo khoa học ứng dụng CNTT và truyền thông trong giáo dục phổ thông – Công
nghệ giáo dục, Hà Nội [34]; Bùi Việt Hà (2005), Tin học trong nhà trường phổ thông,
Tin học và Nhà trường, Hà Nội [16]; Trần Văn Hạo, Lê Đức Long (2007), Giáo trình
Phương pháp dạy học bộ mơn Tin học, Trường ĐHSP, TPHCM [45]. Những nghiên cứu
này cho thấy CNTT&TT đóng vai trị khơng nhỏ trong sự phát triển chung của nhân loại,
và đồng thời đã đánh giá tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc đưa mơn Tin học vào
chương trình dạy học ở trường phổ thông, đây là một quyết định đúng đắn trong xu thế
hội nhập và phát triển của đất nước.
Trong lĩnh vực quản lý, có nhiều tác giả đã nghiên cứu sâu về khoa học
quản lí nói chung và quản lí giáo dục nói riêng, điển hình như: Nguyễn Cảnh Chất
(2004), Tinh hoa quản lý, Nxb Lao động, Hà Nội [24]; Hồ Văn Liên (2007), Bài
giảng Quản lý giáo dục và trường học, ĐHSP TP.HCM [21]; Bùi Minh Hiền
(2009), Quản lý giáo dục, Nhà xuất bản ĐHSP, Hà Nội [15]; Trần Kiểm (2010),
Khoa học tổ chức và quản lí trong giáo dục, NXB ĐHSP, Hà Nội [43]. Đây là
những nghiên cứu rất đầy đủ về khoa học quản lí vừa bảo đảm tính hàn lâm khoa
học, vừa mang tính thực tiễn ứng dụng cao trong quản lí ở các trường học.
Như vậy, đến nay trong giáo dục cũng có khá nhiều nghiên cứu về CNTT và
Tin học. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ tập trung chủ yếu về ứng dụng CNTT
vào hoạt động quản lí nhà trường; ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học; quản lí
hoạt động dạy học mơn Tin học ở các trường THPT; tức là vẫn thiên về CNTT và
thường tập trung nghiên cứu ở cấp THPT mà đặc biệt chưa nghiên cứu nào về quản lí
hoạt động dạy học môn Tin học ở cấp THCS.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả Lê Văn Hịa (2012) với đề tài “Thực trạng
cơng tác quản lí việc giảng dạy Tin học tại các trường Trung học phổ thông tỉnh Khánh
Hòa và một số giải pháp”, Luận văn Thạc sĩ QLGD – ĐHSP TP.HCM. Nghiên cứu này
cho thấy, đội ngũ CBQL và GV tin học của một số trường trung học phổ thơng ở tỉnh
Khánh Hịa cịn có nhiều khó khăn, hạn chế biểu hiện ở các mặt: số lượng chưa đảm bảo
12
