Vấn đề giai cấp và dân tộc trong thời đại ngày nay Liên hệ với thực tiễn Việt Nam

Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
Đề tài :Vấn đề giai cấp và dân tộc trong thời đại ngày
nay.Liên hệ với thực tiễn Việt Nam.
Phần I: đặt vấn đề
Vấn đề giai cấp và dân tộc là một nội dung có ý nghĩa chiến lợc của chủ
nghĩa Mác Lênin và của cách mạng xã hội chủ nghĩa là vấn đề thực tiễn nóng
bỏng đòi hỏi phải đựoc giải quết một cách đúng đắn và thận trọng.
Giai cấp và dân tộc quan hệ mật thiết với nhau song đó là những phạm
trù chỉ các quan hệ xã hội khác nhau, có vai trò lịch sử khác nhau và không thể
thay thế đợc nhau.Giai cấp và dân tộc sinh ra và mất đI không đồng thời .Trong
lịch sử nhân loại nói chung ,giai cấp có trớc dân tộc hàng nghìn năm song khi
giai cấp mất đI thì dân tộc sẽ vẫn còn tồn tại
Muốn hiểu đợc bản chất của vấn đề dân tộc, mối quan hệ phức tạp giữa
giai cấp và dân tộc phải nhận thức rõ vai trò của nhân tố kinh tế-xã hội, của
nhân tố giai cấp.Quan hệ giai cấp với t cách là sản phẩm trực tiếp của phơng
thức sản xuất trong xã hội có giai cấp là nhân tố có vai trò quyết định đối với
sự hình thành dân tộc, đối với xu hớng phát triển của dân tộc, quy định tính chất
mối quan hệ giữa các dân tộc.Lý luận giai cấp và đấu tranh giai cấp gắn liền với
hình thái kinh tế xã hội.Sự tồn tại của giai cấp chỉ gắn liền với giai đoạn phát
triển nhất định của sản xuất.Cuộc đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn đến chuyên
chính vô sản.
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
1
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
Phần II : giảI quyết vấn đề
I. Vấn đề giai cấp trong triết học trớc Mác
Thời cổ đại
Xã hội ấn Độ chia thành 4 đẳng cấp : Tăng Lữ , Quý Tộc , Bình dân , nô
lệ nhng trong đó đẳng cấp tăng lữ đợc hởng mọi đặc quyền đặc lợi nắm trong
tay mọi quyền lực .
Xã hội Trung Quốc , Khổng Tử dựa vào tri thức để phân chia xã hội

thành 3 hạng ngời : Thánh nhân , quân tử , tiểu nhân.
ở Hy Lạp ngời ta chia thành hai giai cấp theo quy mô chiếm hữu và số
hoa lợi thu đợc đó là : giai cấp chủ nô , và giai cấp nô lệ .
Thời kì trung cổ
Xã hội chia thành 2 giai cấp chính đó là: Phong kiến , nông nô .
Thời kì Cận Đại và Đơng Đại .
Xã hội chia thành 2 giai cấp chinh đó là T sản và vô sản .
Ngoài ra có những cách phân chia xã hội khác nh :
Mabali (1709-1785) chia xã hội thành 3 loại :
Giai cấp sở hữu
Giai cấp sản xuất
Giai cấp những kẻ vô tích sự
Adam smith (1723-1790) chia xã hội thành 3 giai cấp :
Giai cấp những ngời hởng địa tô
Giai cấp những ngời hởng thặng d
Giai cấp những ngời làm công ăn lơng
Tóm lại : Sự phân chia xã hội thành giai cấp này hay giai cấp khác ở mỗi
nớc khu vực đều có sự khác nhau . Bởi vì tiêu chí đa ra để phân biệt là khác
nhau .
II . Lý luận của CN Mác - Lê Nin về giai cấp và dân tộc.
1. Lý luận chung về giai cấp và đấu tranh giai cấp
Khái niệm giai cấp
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
2
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
Các nhà t tởng cổ đại , thời kì trớc mác đã thừa nhận sự tồn tại của giai
cấp . Chủ nô và nô lệ trong xã hội cổ đại , phong kiến và nông nô trong xã hội
trung cổ . T sản và vô sản trong xã hội cận đại và đơng đại . Song trả lời cho câu
hỏi giai cấp là gì ? Thì hầu hết những nhà t tởng đều giảI thích không đúng đắn
, giảI thích mơ hồ , không đI vào đăc trng cơ bản nhất . Họ cho giai cấp là một

tập hợp ngời có cùng chức năng xã hội , cùng một lối sống hoặc mức sống cùng
một địa vị hay uy tín xã hội . Những quan niệm trên không dựa vào đặc trng cơ
bản nhất của giai cấp là quan hệ kinh kế , quan hệ sở hữu đối với t liệu sản xuất
vì thế không thấy đợc địa vị của giai cấp trong 1 hệ thống kinh tế -- xã hội nhất
định .
KháI quát những tử tởng của Mác Angghen kháI quát thực tiễn xã hội
Lê nin đã nêu ra định nghĩa kháI quát về giai cấp trong tác phẩm Sáng kiến vĩ
đại nh sau: Ngời ta gọi giai cấp , những tập đoàn ngời to lớn bao gồm những
ngời khác nhau về địa vị của họ trong 1 hệ thống sản xuất xã hội nhất định
trong lịch sử khác nhau về quan hệ của họ đối với t liệu sản xuất , nh vậy là
khác nhau về cách thức hởng thụ và về phần của cảI xã hội ít hoặc nhiều mà họ
đợc hởng . Giai cấp là những tập đoàn ngời mà những tập đoàn này thì có thể
chiếm đoạt lao động của tập đoàn khác do chỗ các tập đoàn đó có một địa vị
khác nhau trong 1 chế độ kinh tế xã hội nhất định
Trong định nghĩa tên của Lênin về giai cấp cho chúng ta thấy bản chất
giai cấp chính là những tập đoàn ngời có địa vị khác nhau trong một hệ thống
sản xuất nhất định. Do địa vị khác nhau cho nên tập đoàn này có thể chiếm đoạt
lao động của tập đoàn khác , giai cấp không phảI là hiện tợng xã hội nằm ngoài
kinh tế . Xã hội mà giai cấp gắn với chế độ kinh tế xã hội nhất định không phảI
mọi hê thống xã hội đêù tạo ra giai cấp hoặc đều tạo ra các giai cấp nh nhau mà
chỉ có một số hệ thống sản xuất xã hội mới tạo ra các giai cấp và mỗi hệ thống
xã hội thay đổi thì hệ thống những giai cấp xã hội cũng thay đổi theo .
Giai cấp thực chất là một phạm trù kinh tế xã hội có tính lịch sử . Nó
luôn luôn vận động biến đổi cùng với sự biến đổi của lịch sử .
Đặc trng của giai cấp
Giai cấp là một phạm trù kinh tế xã hội có tính lịch sử , giai cấp không
phảI là sản phẩm của sản xuất nói chung mà sản phẩm của một hệ thống sản
xuất xã hội nhất định trong lịch sử . Giai cấp là những tập đoàn ngời có sở hữu
khác nhau về quan hệ đối với t liệu sản xuất .
VD : Sở hữu phong kiến là sở hữu về ruộng đất , trang trai , công cụ lao

động
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
3
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
Sở hữu của t bản là hầm mỏ , nhà máy , công trờng
Giai cấp tức là sự khác nhau của họ về quan hệ với t liệu san xuất , đây là
quan hệ cơ bản nhất . Chính sự thay đổi chế độ sở hữu đối với t liệu sản xuất
dẫn đến sự thay đổi quan hệ quản lý , quan hệ phân phối . Từ đó dẫn đến địa vị
của các giai cấp trong xã hội cung thay đổi .
Khác nhau về phơng thức thu nhận của cảI xã hội , giai cấp là tập đoàn
ngời về cách hởng thụ , quy mô , phơng thức thu nhận của cảI xã hội .
VD : Thu nhập giữa địa chủ và nông dân , giữa t sản và công nhân
Khác nhau về vai trò trong tổ chức lao động xã hội trong tổ chức quản lý
sản xuất xã hội và ngợc lại .
Tóm lại , kháI niệm giai cấp của chủ nghĩa Mác Lênin nh nêu ở trên
đã vạch rõ cơ sở kinh tế của giai cấp và quan hệ giai cấp . Đây là quan hệ khoa
học , đối lập với quan hệ t duy siêu hình trớc đây cần phân biệt kháI niệm giai
cấp , đẳng cấp , hay tong lớp . Những kháI niệm vừa nêu chỉ những đặc trng
không liên quan gì đến quan hệ kinh tế , chế độ kinh tế xã hội .
Nguồn gốc nguyên nhân hình thành của giai cấp
Mác là ngời đầu tiên chứng minh rằng Sự tồn tại của giai cấp chỉ gắn
lion với những giai đoạn phát triển lịch sử nhất định của sản xuất Tức là đã có
giai đoạn xã hội không có giai cấp là xã hội cộng sản nguyên thuỷ .
Sở dĩ trong xã hội cộng sản nguyên thuỷ cha có giai cấp vì lực lợng sản
xuất còn thấp kém cha phát triển năng suất lao động thấp sản phẩm lam ra cha
đủ nuôI sống ngời nguyên thuỷ . Để tồn tại họ phảI sống nơng tựa vào nhau
theo bầy đàn lệ thuộc nhiều vào thiên nhiên , giai cấp cha xuất hiện.
Trong quá trình vận động phát triển xã hội lực lợng sản xuất tiếp tục phát
triển đến một lúc nào đó chăn nuôI thoát khỏi trồng trọt , thủ công nghiệp tách
khoi nông nghiệp , lao động trí óc tách khỏi lao động chân tay .

Tạo ra chế đọ sản xuất riêng trong tong gia đình . T liệu sản xuất làm ra
trử thành tài sản riêng của tong gia đình .
Nh vậy chế độ t hữuvề t liệu sản xuất ra đời thay thế dần cho chế độ công
hữu dẫn đến tình trạng phân hoá giàu nghèo ngay càng tăng .
Ngoài ra giai cấp còn hinh thành thông qua con đờng chiến tranh giữa
các bộ lạc , tù binh chiến tranh không bị giết mà đợc đa lại làm tài sản cho bộ
lạc chiến thắng . Họ biến tù binh trong chiến tranh làm nô lệ .
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
4
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
Xã hội chiếm hữu nô lệ là xã hội giai cấp đầu tiên . Tóm lại nguyên nhân
hình thàng giai cấp là do sản xuất phát triển .
C.Mác và Ph.Anghen đã chứng minh rằng nguyên nhân căn bản sâu xa
của sự phân chia xã hội thành , giai cấp , sự thay thế hệ thống giai cấp này bằng
hệ thống giai cấp khác , nói chung là sự tồn tại của các giai cấp là do lực lợng
sản xuất phát triển trong những giai đoạn nhất định .
Còn theo 2 ông thì nguyên nhân trực tiếp của sự phân chia giai cấp đó là
do chế độ t hữu ra đời .
Sự hình thành giai cấp
Các Mác là ngời đầu tiên đa ra quan niêm cho rằng giai cấp chỉ xuất hiện
và tồn tại trong những điều kiện lịch sử nhất định của sản xuất .
Giai cấp xuất hiên khi lao động xã hội đã có thể tạo ra sản phẩm thặng d
tơng đối khiến cho sức lao động đã có 1 giá trị mà ngời ta có thể lợi dụng nh đối
tợng khai thác để chiếm đoạt sản phẩm thặng d do lao động tạo ra .
Sự mất đi của giai cấp
Mác và Anghen từ sự phân tích của mình đã cho thấy giai Cờp chỉ mất đI
khi lực lợng sản xuất phát triển đến mức một mặt đảm bảo thoả mãn nhu cầu
của xã hội về t liệu sinh sống khiến cho con ngời không cần nhu cầu giành giật
mặt khác cho phép xoá bỏ hình thức phân công cột con ngời vào 1 công việc
nhất định , dù họ muốn hay không .

Kết cấu của giai cấp
Mỗi kiểu xã hội có kết cấu xã hội giai cấp riêng của nố
Mỗi kết cấu xã hội giai cấp của một xã hội nhất định bao gồm hai giai
cấp cơ bản đối lập nhau : Chiếm hữu nô lệ bao gồm chủ nô , nô lệ ; Phong kiến
gồm địa chủ và nông nô ; T bản bao gồm tài sản và vô sản .
Ngoài hai giai cấp cơ bản mỗi kết cấu giai cấp còn bao gồm một số giai
cấp không cơ bản và những tầng lớp trung gian . Trong những tập đoàn này có
những tập đoàn là tàn d của xã hội cũ , là mầm mống của xã hội sau , xã hội nào
cũng có tầng lứp trung gian là sản phẩm của chính phơng thức sản xuất đang
thống trị
VD: Tầng lớp bình dân trong xã hội chiếm hữu nô lệ
Việc phân tích kêt cấu xã hội giai cấp và sự biến đổi củ nó giúp cho ta
hiểu đợc địa vị , vai trò và thai độ của từng giai cấp đối với các phong trào lịch
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
5
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
sử . Từ đó chúng ta mới có chính sách phù hợp đẻ tập hợp cho cuộc đấu tranh
cách mạng hiên hành
Đấu tranh giai cấp
Đấu tranh giai cấp là gì ?
Đấu tranh giai cấp là cuộc đấu tranh giữa các giai cấp giữa những giai
cấp mà ích lợi căn bản đối lập nhau , căn bản không thể điều hoà đợc .
VD : Đấu tranh giữa nô lệ với chủ nô , đấu tranh giữa nông dân với
phong kiến .
Đấu tranh giai cấp chỉ trở thành thực sự khi nó phát triển thành cuộc đấu
tranh toàn quốc , hoặc ít nhất có quy mô rộng lớn , nhằm chống lại quyền lực
chính trị của giai cấp bóc lột bất cứ là cuộc đấu tranh giai cấp nào cũng là
cuộc đấu tranh chính trị
Nguyên nhân của cuộc đấu tranh giai cấp là do sự đối lập về mục đích ,
do không thể điều hoà đợc giữa các lợi chs căn bản của giai cấp .

VD : Giai cấp t sản luôn chạy theo lợi nhuận tối đa, luôn tìm cách bóc lột
càng nhiều giá trị thặng d của công nhân càng tốt.Vì vậy nó đối lập với lợi ích
căn bản của công nhân tất yếu dẫn đến đấu tranh.
Tất cả các giai cấp thống trị để sử dụng các công cụ bạo lực để chống lại
các cuộc đấu tranh của giai cấp bị áp bức.Vì thế giai cấp bị trị phảI dùng bạo
lực cách mạng để chống lại bạo lực phản cách mạng.Thời đại ngày nay bạo lực
cách mạng không chỉ là đấu tranh quân sự ,khởi nghĩa vũ trang mà còn bao gồm
những trạng tháI nhất định của đấu tranh chính trị.Khi các điều kiện lịch sử thay
đổi thì các hình thức đấu tranh giai cấp cũng thay đổi
Đấu tranh giai cấp là một trong những động lực phát triển quan trọng của
xã hội có giai cấp.Đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn đến chuyên chính vô sản .Xuất
phát từ quan điểm xem lại sự vận động nội tại của phơng thức sản xuất quyết
định sự phát triển của toàn bộ lịch sử xã hội.Mác và Ăngnghen đã xem đấu
tranh giai cấp nh là đòn bẩy để thay đổi hình tháI kinh tê-xã hội.Do đó đấu
tranh giai cấp là động lực phát triển trực tiếp của lịch sử xã hội có giai cấp
Cuộc đấu tranh giai cấp do giai cấp công nhân tiến hành là cuộc đấu
tranh giai cấp cuối cùng trong lịch sử loài ngời là phơng tiện để giảI phóng xã
hội khỏi ách áp bức giai cấp.Vì vậy đây là quá trình đấu tranh lâu dài và phức
tạp.Cuộc đấu tranh giai cấp tất yếu sẽ dẫn đến chuyên chính vô sản.Cuộc cách
mạng này thắng lợi trớc hết ở những khâu yếu nhất của chủ nghĩa t bản.Cuộc
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
6
Tiểu luận chủ nghĩa xã hội
đấu tranh giai cấp chỉ có thể thắng lợi khi giai cấp công nhân xây dung đợc một
lực lợng sản xuất có năng suất lao động cao hơn chủ nghĩa t bản
Chúng ta cũng cần phê phán hai quan điểm sai lầm về đấu tranh giai cấp
hiện nay.Quan điểm thứ nhất chủ quan ý chí coi nhẹ quy luật kinh tế khách
quan, tuyệt đối hoá đấu tranh giai cấp.Quan điểm thứ hai cơ hội hữu khuynh,mơ
hồ về giai cấp và đấu tranh giai cấp
Mác và Ăngghen đã chứng minh rằng trong lịch sử ,những kẻ áp bức và

những ngời bị áp bức họ luôn luôn đối kháng với nhau đã tiến hành một cuộc
đấu tranh không ngừng ,lúc công khai lúc ngấm ngầm ,một cuộc đấu tranh bao
giò cũng kết thúc bằng một cuộc cảI tạo cách mạng toàn bộ xã hội,hoặc bằng sự
diệt vong của hai giai cấp đấu tranh với nhau
Quá trình hình thành và kết quả của các cuộc đấu tranh giai cấp
CMác viết:Tới một giai đoạn phát triển nào đó của chúng ,các lực lợng
sản xuất vật chất mâu thuẫn với những quan hệ sản xuất hiện có,những quan hệ
sản xuát này trở thành những xiềng xích của các lực lợng sản xuất:khi đó bắt
đầu thời đại một cuộc cách mạng xã hội
Theo quan điểm Macxit cần phân biệt đấu tranh giai cấp và xung đột
giữa các nhóm xã hội có lợi ích khác nhau.Bởi lẽ các nhóm xã hội xung đột
nhau về lợi ích không bao giờ cũng là biểu hiện của đối kháng giai cấp.
VD:xung đột giữa hai tập đoàn t bản không khác nhau về địa vị trong chế
độ kinh tế
CMác và Ăngghen khẳng định trong xã hội có giai cấp thì đấu tranh giai
cấp là động lực trực tiếp của lịch sử.Trong xã hội cũ tồn tại hình tháI kinh tế xã
hội cũ,thông qua đấu tranh giai cấp mà đỉnh cao là cách mạng xã hội mà xã hội
mới ra đời đồng nghĩa với việc hình tháI kinh tế xã hội mới ra đời.
Sự kế thừa và tiếp tục phát triển học thuyết Mác-Ăngghen của
VI Lênin
Về sự bổ sung và tiếp tục phát triển trong vấn đề giai cấp
Định nghĩa mới về giai cấp của Lênin:Ngời ta gọi là giai cấp,những tập
đoàn ngời to lớn khác nhau về địa vị của họ trong một hệ thống sản xuất xã hội
nhất định trong lịch sử khác nhau về quan hệ của họ (thờng thờng thì những
quan hệ này đợc pháp luật quy định và thừa nhận) đối với những t liệu sản xuất
về vai trò của họ trong tổ chức lao động xã hội và nh vậy là khác nhau về cách
thức hởng thụ và về phần của cảI xã hội ít hoặc nhiều à họ đợc hởng .Giai cấp là
những tập đoàn ngời mà tậ đoàn này thì có thể chiếm đoạt lao động của tập
Phạm Tiến Cờng Đặng Văn Vinh
7