Luận văn thạc sĩ hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty cổ phần xây lắp điện lực tỉnh thanh hóa đến năm 2020

...

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
-------------

LÊ NGỌC MINH

HOẠCH ðỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP ðIỆN LỰC THANH HOÁ
ðẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HÀ NỘI - 2011


BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

-------

-------

lª ngäc minh

HOẠCH ðỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP ðIỆN LỰC THANH HOÁ
ðẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60.34.05

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS ðỖ VĂN VIỆN

HÀ NỘI - 2011


LỜI CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Tất cả các nguồn số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và
chưa hề ñược dùng ñể bảo vệ một học vị khoa học nào.
Tác giả luận văn

Lê Ngọc Minh

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

i


LỜI CẢM ƠN
Trong q trình thực hiện đề tài, tơi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình
và sự đóng góp quý báu của nhiều tập thể và cá nhân đã tạo điều kiện để tơi
hồn thành bản luận văn này.
Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc PGS. TS. ðỗ Văn Viện - là
thầy giáo trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tơi hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn các Giáo sư, Tiến sĩ, Khoa Kế tốn - Quản trị
kinh doanh, Viện đào tạo Sau đại học Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội đã
giúp tơi hồn thành q trình học tập và thực hiện luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban lãnh đạo Cơng ty
Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hố đã tạo điều kiện cho tôi thu thập số liệu,
những thông tin cần thiết và đã tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong suốt q
trình thực hiện luận văn.
Cảm ơn gia đình cùng tồn thể bạn bè đã động viên và giúp đỡ tơi trong
q trình học tập và thực hiện luận văn.
Tác giả luận văn

Lê Ngọc Minh

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ðOAN .....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC ..............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ..................................................... v
DANH MỤC CÁC SƠ ðỒ, BIỂU ðỒ....................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.....................................................................................vii
1. MỞ ðẦU ............................................................................................................. 1
1.1 Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung............................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể:............................................................................................... 2
1.3 ðối tượng nghiên cứu:........................................................................................ 2
1.4 Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 3
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN HOẠCH ðỊNH CHIẾN LƯỢC

KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP................................................................. 4
2.1 Cơ sở lý luận ...................................................................................................... 4
2.1.1 Khái niệm và những ñặc trưng về chiến lược kinh doanh................................. 4
2.1.2 Vai trò và tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh ...................................... 7
2.1.3 Các loại chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp ........................................... 8
2.1.4 Nội dung chủ yếu của chiến lược kinh doanh ............................................... 10
2.1.5 Những yếu tố ảnh hưởng tới cơng tác hoạch định chiến lược kinh doanh....... 11
2.1.6 Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp ..................... 13
2.2 Tình hình hoạch định chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam .................... 34
3. ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................... 36
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn.............................................................................................. 36
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của cơng ty............................................... 36
3.1.2 Tình hình sử dụng lao động ........................................................................... 43
3.1.3 Tình hình trang thiết bị, máy móc của cơng ty qua 3 năm.............................. 45
3.1.4 Tình hình tài chính của công ty...................................................................... 46
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

iii


3.1.5 Tình hình hoạt động SXKD của cơng ty ........................................................ 48
3.2 Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………….52
3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu......................................................................... 52
3.2.2 Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................. 53
3.2.3 Phương pháp phân tích số liệu và hoạch định chiến lược ............................... 53
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................................. 55
4.1 Tình hình xây dựng và thực hiện kế hoạch tại Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực
Thanh Hoá ............................................................................................................. 55
4.1.1 Quy trình xây dựng kế hoạch tại cơng ty ....................................................... 55
4.1.2 Tình hình thực hiện kế hoạch của Cơng ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh

Hóa ........................................................................................................................ 58
4.1.3 ðánh giá tình hình thực hiện kế hoạch của cơng ty ........................................ 61
4.2 Hoạch định chiến lược kinh doanh tại Cơng ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh
Hố đến năm 2020 ................................................................................................. 68
4.2.1 Xu hướng phát triển của thị trường xây lắp ñiện ............................................ 68
4.2.2 Căn cứ khi tiến hành hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh ................................ 68
4.2.3 Xác ñịnh hệ thống mục tiêu cho Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh
Hố………………………………………………………………………………….82
4.2.4 Hoạch định chiến lược kinh doanh bằng ma trận SWOT (StrengthsWeaknesses – Oportunities -Threats) ..................................................................... 84
4.2.5 Xây dựng một số loại chiến lược áp dụng cho công ty .................................. 86
4.2.6 Các chính sách và giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh ở công ty trong
những năm tới ........................................................................................................ 93
5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 98
5.1 Kết luận............................................................................................................ 98
5.2 Kiến nghị ......................................................................................................... 99
5.2.1 ðối với nhà nước........................................................................................... 99
5.2.2 ðối với các ban ngành có liên quan ............................................................... 99
5.2.3 ðối với công ty............................................................................................ 100
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 101

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

iv


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Tên ñầy ñủ

Chữ viết tắt

Chống quá tải

CQT

Công cụ dụng cụ

CCDC

Công nhân viên – lao động

CNV-Lð

Cộng nhân kỹ thuật

CNKT

Cơng trình

CT

Doanh nghiệp

DN

ðường dây

ðZ

Giá trị sản xuất

GTSX

Hội đồng quản trị

HðQT

Kilơvơn

kV

Kế hoạch

KH

Ngân sách

NS

Nhà máy

NM

Sản xuất kinh doanh

SXKD

Thực hiện

TH

Trách nhiệm hữu hạn

TNHH

Trạm biến áp

TBA

Xây lắp lưới ñiện

XLLð

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

v


DANH MỤC CÁC SƠ ðỒ, BIỂU ðỒ
Trang
Sơ đồ 2.1: Mơ hình các bước hoạch định chiến lược

14

Sơ đồ 2.2: Mơ hình năng lực của Michael Porter

19

Sơ đồ 2.3: Tính cấp bậc của hệ thống mục tiêu

26

Sơ ñồ 2.4: Ma trận BCG

31

Sơ đồ 2.5: Q trình xây dựng chiến lược thời bao cấp

34

Sơ đồ:3.1: Qui trình chung thi cơng xây lắp một cơng trình

37

Sơ đồ 3.2: Tổ chức bộ máy quản lý của cơng ty

42

Biểu đồ 3.3: Tỷ lệ lao động năm 2010

44

Sơ đồ 4.1: Quy trình xây dựng kế hoạch của cơng ty

55

Biểu đồ 4.2: Thể hiện chỉ tiêu Doanh thu ñạt ñược

63

Biểu ñồ 4.3: Thể hiện chỉ tiêu Lợi nhuận đạt được

63

Sơ đồ 4.4: Quy trình căn cứ điều chỉnh kế hoạch

65

Sơ đồ 4.5: Mơi trường ngành của cơng ty

71

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Môi trường kinh doanh

16

Bảng 2.2: Áp dụng ma trận BCG

32

Bảng 2.3: Ma trận SWOT

33

Bảng 3.1: Tình hình lao động của cơng ty qua 3 năm

43

Bảng 3.2: Tình hình trang thiết bị, máy móc của cơng ty qua 3 năm

45

Bảng 3.3: Bảng cân đối kế tốn qua các năm

47

Bảng 3.4: Kết quả hoạt ñộng SXKD

50

Bảng 3.5: Các chỉ tiêu về tài chính của cơng ty qua các năm

51

Bảng 4.1: Tình hình thực hiện kế hoạch lao ñộng

59

Bảng 4.2: Tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch của công ty qua
3 năm
60
Bảng 4.3: Ma trận SWOT áp dụng cho công ty

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

85

vii


1. MỞ ðẦU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Qua gần hai mươi năm thực hiện chính sách đổi mới kinh tế, các doanh
nghiệp nhỏ và vừa đã có những thành cơng, từng bước khẳng định vai trị
quan trọng trong nền kinh tế. Mặc dù vậy, hàng năm vẫn có hàng ngàn doanh
nghiệp loại này rơi vào tình trạng phá sản hoặc biến mất trên thị trường. Lý
do thì có nhiều, nhưng một trong đó là họ thiếu một tư duy chiến lược, bắt
ñầu bằng việc thiếu chức năng hoạch ñịnh một chiến lược kinh doanh cho
phép tìm kiếm khách hàng và kết thúc bằng thất bại trong việc phát triển một
hệ thống kiểm sốt nhằm duy trì hiệu quả kinh doanh. Hiện nay nhà nước đã
có quy định cho các doanh nghiệp phải xây dựng chiến lược sản xuất kinh
doanh nhưng thường chỉ thực hiện được ở các cơng ty lớn của nhà nước.
Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hóa là một trong những
doanh nghiệp cổ phần hố đầu tiên tại tỉnh Thanh Hóa. Là doanh nghiệp
chun ngành thi cơng xây lắp các cơng trình điện có ñiện áp từ 0,4kV ñến
220 kV và các Trạm biến áp. Với gần 300 cán bộ CNV-Lð và vốn ñiều lệ 9,0
tỷ đồng. Trong những năm qua, cơng ty đã có những bước phát triển vượt
bậc, doanh thu năm 2005 là 65,5 tỷ, ñến năm 2010 là 124,0 tỷ. Thị trường mở
rộng hầu hết ở các tỉnh Miền Bắc, cơ sở vật chất ñược tăng cụ thể giá trị tài
sản cố ñịnh 2005 là 2,59 tỷ, ñến năm 2010 là 18,57 tỷ [15]. Tuy nhiên, trong
q trình hoạt động đến nay đã bộc lộ một số tồn tại về tính phát triển khơng
ổn định và vững chắc khi trình độ quản lý chưa theo kịp với sự phát triển
mạnh mẽ của thị trường, các ñối thủ cạnh tranh. Sản lượng, doanh thu tăng
nhưng lợi nhuận tăng khơng tương xứng. Vì vậy địi hỏi phải xây dựng một

chiến lược sản xuất kinh doanh cho công ty nhằm tạo nên ưu thế về chất
lượng, giá, thời gian trong dài hạn.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

1


Hiện tại, Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hóa đã xây dựng kế
hoạch kinh doanh nhưng chưa ñáp ứng ñược với yêu cầu thực tế ñề ra. Do vậy
việc nghiên cứu xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh của công ty Cổ
phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hóa là rất cần thiết, đây là một địi hỏi bức xúc
trong sản xuất kinh doanh của cơng ty.
Vì vậy, ñề tài “Hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh tại Cơng ty Cổ
phần Xây lắp ðiện lực Thanh hố đến 2020” được chọn để nghiên cứu nó
vừa mang ý nghĩa lý luận vừa mang ý nghĩa thực tiễn.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Từ nghiên cứu tình hình xây dựng và thực hiện kế hoạch của công ty
những năm gần ñây, luận văn tiến hành hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh tại
Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hố đến năm 2020.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể:
- Góp phần hệ thống hố những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về
chiến lược và hoạch ñịnh chiến lược sản xuất kinh doanh trong các doanh
nghiệp.
- Phân tích tình hình xây dựng và thực hiện kế hoạch của cơng ty những
năm gần đây, đồng thời phát hiện những ngun nhân làm hạn chế đến kết
quả SXKD của cơng ty trong những năm vừa qua.
- Hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh cho Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện
lực Thanh Hóa đến năm 2020 và đề xuất các giải pháp thực hiện chiến lược.

1.3 ðối tượng nghiên cứu
Tình hình hoạt ñộng sản xuất kinh doanh và hoạch ñịnh chiến lược kinh
doanh tại Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực Thanh Hóa đến năm 2020.

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

2


1.4 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu hoạch ñịnh chiến
lược sản xuất kinh doanh cấp công ty cho Công ty Cổ phần Xây lắp ðiện lực
Thanh Hóa.
- Phạm vị khơng gian: ðề tài được thực hiện tại Cơng ty Cổ phần Xây
lắp ðiện lực Thanh Hố, tại số 232, đường Trường Thi, phường Trường Thi,
Thành phố Thanh Hoá.
- Phạm vi thời gian: Số liệu phục vụ nghiên cứu ñề tài ñược thu thập từ
năm 2005 ñến năm 2010. Thời gian nghiên cứu ñược tiến hành từ 6/ 2010 ñến
8/ 2011.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

3


2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN HOẠCH ðỊNH
CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP
2.1 Cơ sở lý luận
2.1.1 Khái niệm và những ñặc trưng về chiến lược kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm

Thuật ngữ chiến lược có nguồn gốc từ rất lâu, trước ñây thuật ngữ này
lần ñầu tiên ñược sử dụng trong quân sự. Ngày nay, thuật ngữ này ñã ñược sử
dụng trong hầu hết các lĩnh vực: Kinh tế, chính trị và văn hố xã hội. ðặc biệt
là trong lĩnh vực kinh tế ở cả phạm vi vĩ mơ và vi mơ.
Có nhiều khái niệm về chiến lược:
- M.Porter cho rằng: “Chiến lược là nghệ thuật tạo lập các lợi thế cạnh
tranh” [2].
- Alain Threatart trong cuốn “Chiến lược của công ty” cho rằng: “Chiến
lược là nghệ thuật mà doanh nghiệp dùng ñể chống lại cạnh tranh và giành
thắng lợi ”.
- “Chiến lược là nhằm phác họa những quỹ ñạo tiến triển ñủ vững chắc
và lâu dài, xung quanh quỹ đạo đó có thể sắp đặt những quyết định và những
hành động chính xác của doanh nghiệp”. ðó là quan niệm của Alain Charles
Martinet, tác giả cuốn sách “Chiến lược”, người ñã ñược nhận giải thưởng của
Havard L’expandsion năm 1983.
- Nhóm tác giả Garry D.Smith, DannyR. Arnold, Bopby G.Bizrell trong
cuốn “Chiến lược và sách lược kinh doanh” cho rằng "Chiến lược ñược ñịnh
ra như là kế hoạch hoặc sơ ñồ tác nghiệp tổng quát dẫn dắt hoặc hướng tổ
chức ñi ñến mục tiêu mong muốn. Kế hoạch tác nghiệp tổng quát này tạo cơ
sở cho các chính sách (định hướng cho việc thơng qua quyết định ) và các thủ
pháp tác nghiệp ”.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

4


- Quan niệm của Alfred Chandle (trường ðại học Harward) cho rằng:
“Chiến lược kinh doanh bao hàm việc ấn ñịnh các mục tiêu cơ bản dài hạn của
ñơn vị kinh doanh, đồng thời lựa chọn cách thức hoặc tiến trình hoặc tiến trình

hành động và phân bổ các nguồn lực thiết yếu để thực hiện các mục tiêu đó”.
Nhìn chung các quan niệm về thuật ngữ chiến lược ñều bao hàm và phản
ánh các vấn ñề sau:
+ Mục tiêu của chiến lược.
+ Thời gian thực hiện.
+ Quá trình ra quyết ñịnh chiến lược.
+ Nhân tố môi trường cạnh tranh.
+ Lợi thế và yếu điểm của doanh nghiệp nói chung và theo từng hoạt
động nói riêng.
Như vậy, ta thấy chiến lược của doanh nghiệp là một “sản phẩm” kết
hợp ñược những gì mơi trường có? Những gì doanh nghiệp có thể? Và những
gì doanh nghiệp mong muốn?
Tóm lại, trong hoạt động của doanh nghiệp, chiến lược là: “Một nghệ
thuật thiết kế, tổ chức các phương tiện nhằm ñạt tới các mục tiêu dài hạn và
có mối quan hệ với một mơi trường biến ñổi và cạnh tranh.
2.1.1.2 ðặc trưng của chiến lược kinh doanh
ðể hiểu rõ hơn về phạm trù chiến lược kinh doanh chúng ta cần xem xét
những ñặc trưng của nó để từ đó phân biệt nó với các khái niệm, phạm trù có
liên quan.
Chiến lược kinh doanh có những ñặc trưng cơ bản sau:
- Chiến lược kinh doanh thường xác ñịnh rõ những mục tiêu cơ bản,
những phương hướng kinh doanh của từng doanh nghiệp trong từng thời kỳ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

5


và ñược quán triệt một cách ñầy ñủ trong tất cả các mặt hoạt ñộng sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp nhằm ñảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên

tục và bền vững (lớn hơn 1 năm).
- Chiến lược kinh doanh ñảm bảo huy ñộng tối ña và kết hợp tối ña việc
khai thác và sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai,
phát huy những lợi thế và nắm bắt cơ hội ñể giành ưu thế trên thương trường
kinh doanh.
- Chiến lược kinh doanh phải ñược phản ánh trong suốt một quá trình
liên tục từ việc xây dựng chiến lược, tổ chức thực hiện, kiểm tra, ñánh giá và
ñiều chỉnh chiến lược.
- Chiến lược kinh doanh phải có tư tưởng tiến cơng giành thắng lợi trên
thương trường kinh doanh (phải tận dụng triệt ñể lợi thể của mình để dành
thắng lợi).
- Chiến lược kinh doanh thường ñược xây dựng cho một thời kỳ tương
ñối dài (từ 3 năm, 5 năm, 10 năm), xu hướng rút ngắn xuống hay kéo dài
thêm tuỳ thuộc vào ñặc thù của từng ngành hàng.
Từ những ñặc trưng nêu trên ta dễ dàng phân biệt phạm trù chiến lược
với những khái niệm, phạm trù liên quan. Khái niệm gần gũi nhất với chiến
lược là “kế hoạch”, trong thực tế nhiều khi người ta nhầm lẫn hai khái niệm
này với nhau.
ðặc trưng nổi bật của chiến lược là tính định hướng và xác định những
giải pháp, chính sách lớn ở những mục tiêu chủ yếu, cịn ở các kế hoạch tính
cân đối ñịnh hướng là chủ ñạo, tất cả các mục tiêu ñều ñược lượng hoá, liên
kết với nhau thành một hệ thống chỉ tiêu phản ánh tồn diện hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

6


2.1.2 Vai trò và tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh

2.1.2.1 Vai trò của chiến lược kinh doanh
Chiến lược kinh doanh đóng một vai trị hết sức quan trọng ñối với sự
tồn tại và phát triển của doanh nghiệp:
- Làm kim chỉ nam cho sự tập hợp và thông nhất tất cả các lực lượng và
nguồn lực trong doanh nghiệp.
- Cung cấp thơng tin giúp doanh nghiệp phân tích, ñánh giá ñược sự biến
ñộng trong môi trường cạnh tranh.
- Tạo cho doanh nghiệp thế chủ động phịng ngừa và ñối phó với rủi ra,
tận dụng cơ hội, khai thác và sử dụng tối ña các tài nguyên, tiềm năng của
mình từ đó phát huy được sức mạnh tối đa của doanh nghiệp và lợi thế cạnh
tranh.
- Giúp cho doanh nghiệp phân bổ các nguồn lực của mình vào các lĩnh
vực, trong từng thời ñiểm một cách hợp lý.
- Giúp cho doanh nghiệp tăng sự liên kết, gắn bó của các nhân viên,
quản trị viên trong việc thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp.
- Giúp cho doanh nghiệp tăng số bán.
- ðảm bảo sự phát triển liên tục trên cơ sở kế thừa và kết hợp phát triển
giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.
2.1.2.2 Tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh
Việc xây dựng (hoạch định) và thơng tin về chiến lược là một trong số
những hoạt ñộng quan trọng nhất của người quản lý cao cấp, một tổ chức
khơng có chiến lược cũng giống như con tàu khơng có bánh lái. Thực vậy,
hầu hết những thất bại trong cơng việc làm ăn đều có thể là do việc thiếu một
chiến lược, hoặc chiến lược sai lầm, hoặc thiếu việc triển khai một chiến lược
đúng đắn. Nếu khơng có một chiến lược thích hợp được thực thi một cách có
hiệu quả thì thất bại hầu như là chắc chắn.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

7

ðôi khi người ta thờ ơ với việc lập kế hoạch chiến lược bởi vì những
người quản lý khơng hiểu ñầy ñủ về (1): chiến lược là gì và vì sao chúng lại
quan trọng ñến vậy, (2) làm thế nào để chiến lược khớp với tồn bộ q trình
lập kế hoạch, (3) xây dựng chiến lược như thế nào và (4) làm thế nào ñể thực
thi chiến lược bằng cách gắn liền chúng với q trình ra các quyết định hiện tại.
2.1.3 Các loại chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
Tùy theo mỗi cách phân loại khác nhau mà chúng ta có các loại chiến
lược kinh doanh khác nhau.
2.1.3.1 Căn cứ vào phạm vi của chiến lược
+ Chiến lược kinh doanh tổng quát: Chiến lược kinh doanh tổng quát ñề
cập ñến những vấn ñề quan trọng nhất, bao quát nhất và có ý nghĩa lâu dài,
quyết định những vấn đề sống còn của doanh nghiệp, phương châm dài hạn,
mục tiêu dài hạn.
+ Chiến lược kinh doanh từng lĩnh vực: Giải quyết những lĩnh vực cụ thể
trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để từ đó thực hiện chiến lược
tổng quát, như chiến lược sản phẩm, chiến lược marketing, chiến lựơc tài
chính, chiến lược con người, chiến lược cơng nghệ.
2.1.3.2 Căn cứ tầm quan trọng của chiến lược kinh doanh
+ Chiến lược kinh doanh kết hợp, bao gồm: Kết hợp phía trước, kết hợp
phía sau, kết hợp theo chiều ngang, kết hợp theo chiều dọc.
+ Chiến lược kinh doanh theo chuyên sâu: Thâm nhập thị trường, phát
triển thị trường, phát triển sản phẩm.
+ Chiến lược kinh doanh mở rộng: ða dạng hố đồng tâm, đa dạng hố
theo chiều ngang, đa dạng hố hoạt động theo kiểu hỗn hợp.
+ Các chiến lược kinh doanh ñặc thù: Bao gồm liên doanh, thu hẹp hoạt
động, thanh lý.

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

8


2.1.3.3 Căn cứ theo quá trình chiến lược
+ Chiến lược ñịnh hướng: Bao gồm những ñịnh hướng lớn về chức năng,
nhiệm vụ, mục tiêu chiến lược trên cơ sở phán đốn mơi trường và phân tích
nội bộ doanh nghiệp. Chiến lược ñịnh hướng là phương án chiến lược cơ bản
của doanh nghiệp.
+ Chiến lược hành ñộng: Bao gồm các phương án hành động trong
những tình huống khác nhau và những ñiều chỉnh trong quá trình triển khai
chiến lược.
2.1.3.4 Căn cứ vào vào nguồn của tổ chức
+ Chiến lược do khởi thảo: Chiến lược này bắt nguồn từ các mục tiêu
của doanh nghiệp do ban quản trị cao cấp xác ñịnh, nó có thể cho phép có sự
tuỳ ý khá lớn hoặc cũng có thể được lý giải hết sức đầy ñủ và chặt chẽ.
+ Chiến lược do gợi mở: Bắt nguồn từ các tình huống trong đó các nhân
viên đã vạch ra những trường hợp ngoại lệ cho cấp quản lý phía trên.
+ Chiến lược do ngầm định: Do cấp dưới suy diễn những ñiều nhất ñịnh
- ñúng hoặc sai - từ các quyết ñịnh và hành vi của cấp trên.
+ Chiến lược do sức ép: Sinh ra từ những áp lực bên ngoài như các hiệp
hội và các cơ quan nhà nước.
2.1.3.5 Căn cứ vào cấp làm chiến lược kinh doanh
+ Chiến lược kinh doanh cấp công ty: Là chiến lược tổng quát, xác ñịnh
ñược những mục tiêu dài hạn và những phương thức ñể ñạt ñược những mục
tiêu ñó trong từng thời kỳ.
+ Chiến lược kinh doanh cấp cơ sở: Là chiến lược xác ñịnh những mục
tiêu cụ thể và cách thức ñể ñạt ñược những mục tiêu đó trong lĩnh vực của
mình trên cơ sở các mục tiêu tổng quát của cấp trên.
+ Chiến lược kinh doanh cấp chức năng: Là chiến lược tập trung hỗ trợ
cho chiến lược kinh doanh cấp công ty và cấp cơ sở.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

9


2.1.4 Nội dung chủ yếu của chiến lược kinh doanh
Như phần trên đã đề cập, do có nhiều quan niệm khác nhau về chiến
lược kinh doanh cho nên cũng có nhiều quan niệm về nội dung của chiến
lược. Tuy nhiên, có thể nhận định một điểm chung nhất giữa các quan niệm
đó là: Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp là chiến lược tổng quát của
doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh. Nó đề cập đến những vấn đề quan
trọng nhất, có ý nghĩa lâu dài, quyết định sự sống còn của doanh nghiệp.
Chiến lược kinh doanh bao gồm các chiến lược chung và chiến lược bộ phận
có liên kết hữu cơ với nhau tạo thành chiến lược kinh doanh hồn chỉnh bao
trùm mọi hoạt động của doanh nghiệp. Bất kỳ một chiến lược kinh doanh nào,
dù là chiến lược tổng quát hay chiến lược bộ phận, về cơ bản, có những nội
dung chủ yếu sau:
1 - Quan điểm tư tưởng của doanh nghiệp
Hạt nhân là triết lý kinh doanh của doanh nghiệp đó. Nó trả lời câu hỏi
đâu là niềm tin cơ bản, giá trị nguyện vọng và các ưu tiên triết lý của doanh
nghiệp.
2 - Chiến lược kinh doanh xác ñịnh các mục tiêu cho doanh nghiệp
Trong từng thời kỳ, từng phạm vi hoạch ñịnh chiến lược. Mặt khác chiến
lược kinh doanh hướng cho doanh nghiệp biết phải tập trung vào những khâu
xung yếu nào và xác ñịnh những mục tiêu hợp lý cho doanh nghiệp.
3 - Chiến lược kinh doanh nhằm xác ñịnh phương hướng thực hiện mục tiêu
Phương thức này ñược lựa chọn trong số tất cả các phương án được xây
dựng thơng qua các kỹ thuật phân tích về khả năng hiện tại của doanh nghiệp
để từ đó lựa chọn cho doanh nghiệp một phương thức hợp lý.

4 - Chiến lược kinh doanh thể hiện phương án chiến lược
Trong quyết định đó, đề cập các giải pháp cụ thể ñối với các mặt hoạt

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

10


ñộng của doanh nghiệp trên cơ sở phân tích, ñánh giá thực trạng tình hình sản
xuất kinh doanh và hơn thế, dự kiến được các kết quả có thể đạt ñược.
2.1.5 Những yếu tố ảnh hưởng tới công tác hoạch ñịnh chiến lược kinh
doanh
2.1.5.1 Nhóm nhân tố khách quan
Các phân tích về mơi trường kinh doanh bao gồm mơi trường vĩ mơ và
mơi trường đặc thù được xem như các nhân tố khách quan tác động, ảnh
hưởng tới cơng tác hoạch định chiến lược của doanh nghiệp. Bởi đó là các căn
cứ cần thiết ñể xây dựng chiến lược kinh doanh, một chiến lược bám sát mọi
biến động của mơi trường. Bất kỳ một sự biến động nào cũng có thể làm thay
ñổi trạng thái hoạt ñộng của doanh nghiệp và có thể làm biến đổi kết quả của
mục tiêu ñề ra. Công tác hoạch ñịnh chiến lược sẽ phân tích, đo lường được
những biến động đó ở mức kiểm sốt được, để đưa ra các chính sách điều
chỉnh thích hợp, có thể khai thác các yếu tố thuận lợi và tránh được những đe
doạ đem lại từ mơi trường. Sự thận trọng của các nhà hoạch ñịnh khi tiến
hành phân tích và đánh giá các nhân tố khách quan này thường ñược nhấn
mạnh nhiều trong các chiến lược. Và các chiến lược này có chiều hướng tập
trung chủ yếu vào các nhân tố khách quan coi đó như các yếu tố quyết định
đến sự thành cơng của doanh nghiệp. Vì nếu như tận dụng được những cơ hội
từ mơi trường, doanh nghiệp sẽ có được những ưu thế cạnh tranh hơn hẳn và
có nhiều thuận lợi hơn so với các doanh nghiệp khác.
2.1.5.2 Nhóm nhân tố chủ quan

Một trong những quan ñiểm nhấn mạnh nội lực bên trong của doanh
nghiệp khi tiến hành hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh sẽ khai thác được
những ưu thế cạnh tranh mà khó có một doanh nghiệp nào có thể bắt chước
được. Tuy nhiên các tiềm năng của doanh nghiệp không phải lúc nào cũng ổn
định và đáp ứng được các địi hỏi mà doanh nghiệp yêu cầu khi cần thiết.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

11


Chính điều đó làm cho doanh nghiệp khó giải quyết ñược các vấn ñề phát
sinh vượt quá khả năng của doanh nghiệp. Nhưng dù sao doanh nghiệp cũng
có thể chi phối được những nguồn nội lực này vì nó nằm trong sự kiểm soát
của doanh nghiệp. Doanh nghiệp biết phải làm gì, sử dụng những gì phục vụ
cho chiến lược kinh doanh của mình một cách có hiệu quả. Ví dụ như các
doanh nghiệp lớn và nổi tiếng biết sử dụng thương hiệu của mình như thế nào
để tạo ra ñược những hình ảnh ấn tượng trên thị trường nhằm thu hút khách
hàng. ðó là một nhân tố chủ quan ñiển hình ñược doanh nghiệp khai thác hiệu
quả khi xây dựng chiến lược xâm nhập thị trường của sản phẩm mới.
Ngồi ra có nhiều nhân tố chủ quan khác cũng tạo nên ñược thế mạnh
cho doanh nghiệp khi cạnh tranh trên thị trường như nguồn nhân lực, nguồn
tài chính,…
Các nhà hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh nếu nhấn mạnh vào các
nguồn lực của doanh nghiệp khi hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh thì các
chiến lược đó có chiều hướng tập trung vào các nhân tố bên trong coi đó là
các yếu tố quyết định đến sự thành cơng của doanh nghiệp.
2.1.5.3 Hệ quả của các nhân tố ảnh hưởng tới tính chất và phương hướng
của hoạch định chiến lược kinh doanh
Do sự nhấn mạnh và ñề cao vào các nhân tố ảnh hưởng mà phương

hướng của hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh sẽ có chiều hướng tập trung vào
những yếu tố bên trong hoặc bên ngồi để thích nghi với sự biến đổi của các
nhân tố đó. ðồng thời tính chất của hoạch ñịnh chiến lược cũng sẽ ñưa ra các
giải pháp ñối với các nhân tố ảnh hưởng ở một mức độ phù hợp. Tính chất
của hoạch định sẽ phụ thuộc nhiều vào các giải pháp này. Ví dụ như chính
sách về tài chính là một giải pháp hiệu quả đối với chiến lược hướng vào
nhóm nhân tố chủ quan khi doanh nghiệp ñưa ra chiến lược tạo ra ưu thế cạnh
tranh từ những hoạt ñộng ñầu tư và phát triển cơng nghệ để nâng cao chất

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

12


lượng sản phẩm. Do vậy mà tính chất của hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh
là tìm các giải pháp làm tăng nguồn tài chính để thực hiện mục tiêu đề ra.
2.1.6 Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
2.1.6.1 Những yêu cầu hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh của doanh
nghiệp
- Phải bảo ñảm tăng thế mạnh của doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp phải xác ñịnh ñược thị trường mục tiêu.
- Phải xác ñịnh ñược rõ những mục tiêu then chốt và những ñiều kiện cơ
bản ñể thực hiện mục tiêu đó.
- Phải nắm bắt được thơng tin và có một khối lượng thơng tin tri thức
nhất định.
- Biết xây dựng được chiến lược dự phịng, chiến lược thay thế.
- Phải biết nắm bắt thời cơ, tận dụng tối ña cơ.
2.1.6.2 Các quan ñiểm cần quán triệt khi hoạch ñịnh chiến lược kinh
doanh
Khi hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh chúng ta cần quán triệt những

quan ñiểm sau ñây:
- Hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh phải căn cứ vào việc khai thác các
yếu tố then chốt của doanh nghiệp ñể dành thắng lợi.
- Hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh dựa vào việc phát huy các ưu thế và
các lợi thế so sánh.
- Chiến lược kinh doanh ñược xây dựng dựa trên cơ sơ khai thác những
nhân tố mới, những nhân tố sáng tạo.
- Hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh dựa trên cơ sở khai thác triệt ñể các
nhân tố bao quanh nhân tố then chốt.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

13


2.1.6.3 Các bước hoạch ñịnh chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
Khẳng ñịnh
ñường lối (B1)

Nghiên cứu và
dự báo (B2)

Xác ñịnh mục tiêu chiến
lược (B3)

Xây dựng các phương án
chiến lược (B4)

Lựa chọn chiến lược
tối ưu (B5)

Quyết ñịnh chiến lược
(B6)

Sơ ñồ 2.1: Mơ hình các bước hoạch định chiến lược

Bước 1: Khẳng ñịnh ñường lối
Khẳng ñịnh ñường lối chính là việc xác ñịnh sứ mệnh lịch sử của doanh
nghiệp. Sứ mệnh là bước thơng điệp thể hiện lý do tồn tại của tổ chức, nói
cách khác tổ chức tồn tại vì mục đích gì? ðây là cơ sở đầu tiên nhằm xác ñịnh
những mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp và nó cũng là cơ sở ñể xác ñịnh
phương thức hành ñộng của doanh nghiệp.
Trong cơ chế thị trường hiện nay, mọi doanh nghiệp khi thành lập và
hoạt ñộng ñều ñã hàm chứa trong đó những chức năng và nhiệm vụ nhất ñịnh.
Tuy vậy, trong thực tế "Công việc kinh doanh của doanh nghiệp là gì" hay

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

14


"Nhiệm vụ của doanh nghiệp là gì" ln là một câu hỏi khó giải đáp. ðể trả
lời cho câu hỏi này, chính là sự cần thiết phải có một bản thơng điệp báo cáo
nhiệm vụ kinh doanh. ðó chính là sứ mệnh lịch sử của doanh nghiệp.
Nội dung sứ mệnh lịch sử của doanh nghiệp gồm 9 câu hỏi sau ñây:
1. Khách hàng: Ai là người tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp?
2. Sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp là gì?
3. Thị trường: Doanh nghiệp cạnh tranh ở đâu?
4 .Cơng nghệ: Cơng nghệ có phải là mối quan tâm hàng đầu của doanh
nghiệp hay khơng?

5. Sự quan tâm ñối với vấn ñề sống còn, phát triển và khả năng sinh lợi.
6. Triết lý kinh doanh: ðâu là niềm tin cơ bản, giá trị, nguyện vọng và
các ưu tiên triết lý của doanh nghiệp?
7. Tự đánh giá về mình: Năng lực ñặc biệt và lợi thế cạnh tranh chủ yếu
của doanh nghiệp là gì?
8. Mối quan tâm của doanh nghiệp về vấn ñề trách nhiệm xã hội?
9. Mối quan tâm ñối với nhân viên: Thái ñộ của doanh nghiệp ñối với
nhân viên như thế nào?
Bước 2: Nghiên cứu và dự báo
Việc xây dựng chiến lược tốt phụ thuộc vào sự am hiểu tường tận các
điều kiện mơi trường kinh doanh mà doanh nghiệp ñang phải ñương ñầu. Các
yếu tố mơi trường có một ảnh hưởng sâu rộng vì chúng ảnh hưởng đến tồn
bộ các bước tiếp theo của q trình xây dựng chiến lược. Chiến lược cuối
cùng phải được xây dựng trên cơ sở các ñiều kiện dự kiến. Do đó phải nghiên
cứu và dự báo mơi trường kinh doanh của doanh nghiệp.
Môi trường kinh doanh bao gồm ba mức độ: Mơi trường nội bộ doanh
nghiệp, mơi trường ngành kinh doanh (vi mô) và môi trường nền kinh tế (vĩ mô).

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

15


Bảng 2.1: Môi trường kinh doanh
Môi trường vĩ mô
1. Các yếu tố kinh tế
2. Các yếu tố chính trị
3. Các yếu tố xã hội
4. Các yếu tố tự nhiên
5. Các yếu tố cơng nghệ

Mơi trường vi mơ (ngành)
1. Các đối thủ cạnh tranh
2. Khách hàng
3. Người cung ứng
4. ðối thủ tiềm ẩn
5. Hàng thay thế

Hoàn cảnh nội bộ
1. Nhân lực
2. Sản xuất
3. Tài chính, kế tốn
4. Nghiên cứu và phát triển
5. Marketing
6. Nề nếp tổ chức

Nghiên cứu và dự báo mơi trường bên ngồi của doanh nghiệp
Mơi trường bên ngồi của doanh nghiệp bao gồm môi trường vĩ mô và
môi trường vi mơ. Việc phân tích mơi trường bên ngồi của doanh nghiệp
nhằm nhận thức những cơ hội và nguy cơ ñe doạ các hoạt ñộng kinh doanh
của doanh nghiệp.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………………

16