Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Dàn ý cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên
a) Mở bài
- Giới thiệu vài nét về Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều:
+ Nguyễn Du (1765 - 1820) là đại thi hào của dân tộc Việt Nam với tài năng kiệt xuất,
một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn của dân tộc.
+ Truyện Kiều là một kiệt tác kinh điển của nền văn học Việt Nam, được viết bằng
chữ Nôm theo thể lục bát gồm 3254 câu.
- Giới thiệu đoạn trích Trao duyên:
+ Đoạn trích từ câu 723 đến 756 trong tác phẩm “Truyện Kiều” phần gia biến và lưu
lạc, thuật lại diễn biến tâm trạng của Kiều trong đêm cuối cùng trao duyên cho Thúy
Vân nhờ em trả nghĩa với chàng Kim hộ mình.
b) Thân bài: Cảm nhận 12 câu thơ đầu bài Trao duyên
* Luận điểm 1: Lời nhờ cậy của Thúy Kiều với Thúy Vân (2 câu thơ đầu)
- Lời nói:
+ “Cậy em”: nhờ vả, gửi gắm, mong đợi, tin tưởng về sự giúp đỡ của em.
+ “Chịu lời”: Đồng nghĩa với “nhận lời” nhưng “nhận lời” nó cịn bao hàm sắc thái tự
nguyện, có thể đồng ý hoặc khơng đồng ý, cịn “chịu lời” thì bắt buộc phải chấp nhận,
khơng thể từ chối bởi nó mang sắc thái nài nỉ, nài ép của người nhờ cậy.
-> Ngôn ngữ vừa nhờ vả, vừa nài nỉ, vừa là sự ép buộc.
- Hành động “Lạy, thưa”: trang nghiêm, trịnh trọng, hạ mình của người bề dưới với
người bề trên -> cách nói tạo sự ràng buộc tế nhị
- Kiều là chị lại lạy, thưa em mình

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

-> Đây là hành động bất thường nhưng lại hồn tồn bình thường trong hồn cảnh này

bởi hành động của Kiều là lạy đức hi sinh cao cả của Thúy Vân. Bởi vậy, việc Thúy
Kiều nhún nhường, hạ mình van nài Thúy Vân là hồn tồn hợp lí.
=> Hành động bất thường đặt trong mối quan hệ với các từ ngữ đặc biệt đã nhấn mạnh
tình thế éo le của Thúy Kiều.
* Luận điểm 2: Lí lẽ trao duyên của Kiều (10 câu thơ tiếp)
- Tình cảnh đặc biệt của Kiều:
"Giữa đường đứt gánh tương tư
Hiếu tình khơn dễ hai bề vẹn hai"
+ Thành ngữ “đứt gánh tương tư”: tình duyên dang dở của Thúy Kiều -> Thúy Kiều ở
vào tình cảnh khơng thể khác, đó là lý do để nhờ em.
+ Đứng giữa bên hiếu và bên tình, nàng lựa chọn việc trao duyên.
+ Chữ “mặc”: phó mặc, ủy thác, ủy nhiệm -> Kiều giao tồn bộ trọng trách cho Vân
thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
-> Tâm trạng Kiều đau đớn, xót xa
=> Lời thuyết phục khơn khéo của Kiều dấy lên tình thương và trách nhiệm của người
em đối với chị của Thúy Vân.
- Nhắc lại mối tình đẹp với Kim Trọng:
+ “Quạt ước, chén thề”: những kỉ niệm đẹp, ấm êm, hạnh phúc của Kim và Kiều với
những lời thề nguyền, đính ước gắn bó, thủy chung.
+ “Sóng gió bất kì”: Tai họa bất ngờ ập đến, Kiều bị đẩy vào tình thế tiến thối lưỡng
nan, phải chọn giữa tình và hiếu. Kiều đã chọn hi sinh chữ tình.
-> Mối tình Kim - Kiều là mối tình đẹp nhưng mong manh, dễ vỡ

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

=> Vừa bộc lộ tâm trạng đau đớn, xót xa của Kiều, vừa khiến Vân xúc động mà nhận
lời.

- Kiều nhắc đến tuổi trẻ, tình máu mủ và cái chết
"Ngày xn em hãy cịn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non"
+ "ngày xuân": tuổi trẻ -> Thúy Vân vẫn còn trẻ, còn cả tương lai phía trước.
+ “Tình máu mủ”: tình cảm ruột thịt của những người cùng huyết thống.
-> Kiều khéo léo thuyết phục Vân bằng tình cảm ruột thịt để em khơng thể chối từ.
+ “Thịt nát xương mịn”, “Ngậm cười chín suối” -> cái chết đầy mãn nguyện của
Kiều.
=> Kiều viện đến cả cái chết để thể hiện sự cảm kích thật sự của mình khi Vân nhận
lời.
+ "Chị dù ... thơm lây" -> Đối với Kiều việc Thúy Vân chấp nhận lời nhờ cậy giống
như một sự ban ơn.
=> Lí lẽ của Kiều vừa thấu tình vừa đạt lí khiến Vân khơng thể khơng nhận lời. Qua
đó thấy Kiều là một người con gái thông minh, sắc sảo và đầy cảm xúc.
* Đặc sắc nghệ thuật:
- Sử dụng từ ngữ tinh tế, tài tình
- Sử dụng thành ngữ dân gian, hình ảnh ẩn dụ
- Thủ pháp nghệ thuật liệt kê, ẩn dụ
- Giọng thơ nhẹ nhàng, da diết, giàu cảm xúc.
c) Kết bài

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

- Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật 12 câu thơ đầu bài Trao duyên.
-Nêu cảm nhận của em về đoạn thơ.
Xem thêm: Dàn ý 12 câu đầu thơ Trao duyên
Cảm nhận 12 câu đầu Trao duyên - Mẫu 1

Truyện Kiều là một kiệt tác văn học của Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho nền văn
học Việt Nam. Tác phẩm mang nhiều giá trị nhân đạo khiến độc giả phải suy ngẫm.
Một trong những đoạn trích nổi bật lột tả rõ nét nội tâm nhân vật Thúy Kiều chính là
đoạn trích “Trao duyên.”
Khi gia đình gặp nạn, để giải cứu cho cha và em trai, Thúy Kiều buộc phải trao lại mối
duyên của mình cho Thúy Vân:
“Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.”
“Cậy, lạy, thưa” là những từ mà người ở vai dưới nói chuyện với người vai trên.
Những từ ngữ này thể hiện sự tôn trọng đặc biệt của Kiều dành cho người em gái mà
mình nhờ vả. Dù mình ở vai trên nhưng Kiều khơng dùng sự ra lệnh đối với em. Tuy
trong lịng cơ nhiều suy nghĩ, trăn trở nhưng vẫn bình tĩnh xử lí, sắp xếp, thu vén
chuyện của mình.
"Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai?"

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Kiều trình bày với em về hồn cảnh của mình, về mối tình dang dở của mình với
chàng Kim và mong em hãy thấu hiểu cho nỗi khổ của mình mà chấp nhận mối tơ
thừa của chị. Hai người đã có những hẹn thề gắn bó dài lâu nhưng nay Kiều khơng giữ
lời hứa đó. Bởi lẽ, nàng khơng thể hồn thành cả “chữ hiếu” lẫn “chữ tình”; nên “chữ
tình” này, xin gửi lại để Vân thay chị thực hiện. Từng lời nói của Kiều là nỗi đau khổ,

day dứt mà nàng đang phải trải qua. Nào ai muốn nhìn thấy cha và em trai bị oan
trong tù? Nào ai muốn rời bỏ người mình yêu thương khi tình cảm rất mặn nồng? Ta
càng thêm thương xót cho nàng Kiều bạc mệnh.
"Ngày xn em hãy cịn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mịn,
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây.”
Vân cịn trẻ, đang trong độ tuổi xn thì, chàng Kim lai là tài tử hiếm có, nếu Vân
thay Kiều đến với Kim Trọng thì nàng Kiều sẽ yên tâm mà ra đi vì dù sao đi chăng
nữa Vân với Kiều cũng cùng chung giọt máu. Để cảm kích sự đồng ý của Vân, dù cho
Kiều có ‘thịt nát xương mịn” nơi đất khách quê người nàng cũng yên tâm mà ra đi,
khơng cịn suy tư trăn trở.
Đoạn thơ gây ám ảnh người đọc bởi nó làm hiện ra trước mắt chúng ta một bức tranh
như thực về nàng Kiều trọng tình, trọng nghĩa, ta phần nào hiểu thêm, đồng cảm,
thương xót cho số phận một cơ gái “hồng nhan bạc mệnh.”
Điểm nổi bật làm nên thành công vang dội của tác phẩm đó chính là thể thơ lục bát
dân gian của dân tộc. Đoạn trích sử dụng những câu cảm thán đã khắc họa thành cơng
tâm trạng, nỗi lịng của Thúy Kiều khi trao mối duyên của mình cho Thúy Vân.
Đoạn trích nói riêng và tác phẩm nói chung đã góp một phần khơng nhỏ vào việc làm
đa dạng nền văn hóa dân tộc. Nhiều năm tháng qua đi nhưng đoạn trích “Trao duyên”
cùng tác phẩm Truyện Kiều vẫn giữ nguyên giá trị ban đầu của nó và để lại nhiều ấn
tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc.
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Cảm nhận 12 câu đầu Trao duyên - Mẫu 2
Cả cuộc đời trải qua biết bao thăng trầm sóng gió, Nguyễn Du đã đúc kết kinh nghiệm
quý báu làm nên tiếng vang lớn cho hậu thế qua tác phẩm “Đoạn trường tân thanh”

hay còn gọi là Truyện Kiều. Dưới ngòi bút tài hoa, một xã hội thê lương tàn bạo bị chi
phối bởi đồng tiền, đẩy con người đến tận cùng đau khổ được lột tả khéo léo thơng
qua thân phận người phụ nữ đó là nàng Thúy Kiều. “Trao duyên”, tuy chỉ là đoạn trích
ngắn nhưng đã phản ánh những bất hạnh chân thực nhất trong cuộc đời của Thúy
Kiều. Đây là đoạn trích vơ cùng ấn tượng và đặc sắc trong toàn bộ tác phẩm của
Nguyễn Du.
Thúy Kiều với Kim Trọng, một mối tình giữa quân tử và giai nhân tưởng đẹp đẽ
nhưng cũng chỉ là hoa trong gương, trăng dưới nước. Gia biến ập đến, nàng Kiều phải
buộc lòng từ bỏ đoạn duyên thề hẹn chưa kịp “phỉ nguyền” với Kim Trọng để đi lấy
Mã Giám Sinh.
Người đâu gặp gỡ làm chi
Trăm năm biết có dun gì hay khơng?
Vì đạo hiếu, Kiều bán mình chuộc cha thế nhưng nghĩ đến người mình yêu lại khơng
đành lịng để chàng đau đáu ngóng trơng, lại đành lịng trao dun cho Thúy Vân. Đó
là nỗi đau thương cắt từng khúc ruột, nỗi đau âm ỉ chua xót trải dọc suốt 12 câu đầu
của đoạn trích “Trao duyên”. Mở đầu đoạn, khung cảnh trở nên não nề và trầm lắng
khi Thúy Kiều mở lời cậy nhờ Thúy Vân:
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Thúy Kiều, trên cương vị một người chị sao có thể cậy nhờ, lạy thưa với em? Xã hội
thời xưa rất coi trọng tôn ti nhưng Nguyễn Du lại để Thúy Kiều sử dụng kính ngữ với
Thúy Vân, đó là dụng ý vơ cùng tài hoa của tác giả. Nguyễn Du sử dụng từ “Cậy” gửi
gắm trong đó là sự tin tưởng, trân trọng và cả lòng biết ơn của Thúy Kiều đối với em
gái khi gửi gắm lại mối duyên dang dở với Kim Trọng. “Cậy em em có chịu lời”, câu
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

thơ vừa mang ý khẩn thiết cầu xin, nhờ vả trịnh trọng nhưng lại đặt Thúy Vân ở thế

khó xử trước thỉnh cầu của người chị, đó như là sự gượng ép, càng khẳng định mối
tình thâm của Thúy Kiều với Kim Trọng, khơng muốn vì chuyện của mình mà phụ
lịng chàng Kim. Thúy Kiều hạ thấp vai vế của mình, đứng trên vị trí của người đi nhờ
cậy “Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”. “Lạy” là hành động tơn kính, ghi ân thường chỉ
có cha mẹ, thầy giáo mới có thể nhận, nhưng Kiều lạy em gái mình, đó là cái lạy đối
với ân nhân. “Lạy rồi thưa”, ngôn ngữ sử dụng vô cùng trang trọng, như cái lễ ràng
buộc khiến Vân không thể chối từ.
Sau khi sử dụng hàng loạt các hành động, ngôn ngữ trang trọng như vậy, Thúy Kiều
mới giãi bày câu chuyện của mình với Thúy Vân, mong rằng em có thể thay chị yêu
thương, chăm sóc, chắp tiếp đoạn duyên với Kim Trọng:
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Duyên tình đến nửa chừng đứt đoạn, thành ngữ “đứt gánh tương tư” như một lời than
cay đắng tưởng niệm mối tình khơng trọn. Sóng gió đã cướp đi hạnh phúc đáng lẽ
thuộc về Kiều, để nàng chơ vơ giữa đoạn đường cịn tình cảm, còn nhung nhớ ngập
ngụa những khổ đau thống thiết khi phải xa lìa yêu thương. Chữ “tương tư” như tiếng
sóng ngầm khắc khoải, day dứt mang theo cả tuyệt vọng. Tác giả cịn sử dụng điển
tích “keo loan” để mong muốn duyên sau với Thúy Vân sẽ bền chặt, mong rằng Thúy
Vân sẽ bằng lòng nhận lấy đoạn duyên này. Thúy Kiều biết, đó là “mối tơ thừa”, là
chuyện tình dang dở của mình nên em gái sẽ có phần thiệt thòi nên mới thốt lên từ
“mặc”, ý rằng để Vân được tự mình định đoạt.
Gửi duyên cho Vân thế mà nỗi nhớ mong về ngày xưa năm cũ cứ thế mà trỗi dậy
trong lòng Kiều, ký ức như một bộ phim tua lại, rõ ràng tràn đầy nhung nhớ giữa bể
khổ trần ai:
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề

Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Từ “khi” điệp lại đến ba lần, mở ra từng mốc thời gian Thúy Kiều gặp được Kim
Trọng, tất cả những kỷ niệm, vui mừng, đính ước, thề hẹn đều rõ ràng đến vậy. “Ngày
quạt ước”, “đêm chén thề”, ngày và đêm, không gian và thời gian cứ như tuần hồn
liên tục, đó là khi họ bầu bạn đối thơ, ngắm trăng, uống rượu, trao nhau vật đính
ước… Có bao giờ Kiều qn được điều đó, nỗi nhớ ấy như con dao khứa sâu, chỉ có
thể lần cuối nhớ lại trong ký ức đẹp nhất, khi Kiều vẫn cịn chưa thuộc về Mã Giám
Sinh. Chắc gì về sau còn được cảm thấy hạnh phúc khi nhớ lại, có khi nó cịn trở
thành niềm day dứt, khổ sở và bi thương của nàng Kiều.
Tiếp đó, Nguyễn Du khéo léo để Kiều nhắc lại “cơ sự cho nên nỗi này” để mối tình
đẹp như hoa mộng của Kiều phải chia xa:
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai
“Sóng gió” ấy là phong ba ập lên đầu gia đình Kiều, cha và em bị bắt còn Kim Trọng
phải về quê chịu tang, hai ngả hai nơi, một bên là hiếu, một bên là tình, thật vơ cùng
khó xử. Bán mình chuộc cha, phụ tình cảm thủy chung bấy lâu nay mà người thương
hết lòng dành cho nàng. Vì tình phụ hiếu, sau này sao có thể ngửa mặt nhìn đời, đối
diện với cha mẹ trong nhà, với dòng họ, tổ tiên. Làm thế nào, cũng khó có thể vẹn
tồn. “Hai bề vẹn hai” đó là điều khó khăn nhất trong sự nguy ngập với tính mạng của
cha và em. Đó mãi là câu hỏi đau đớn xốy sâu vào lịng Kiều, nàng biết, khơng có
cách nào vẹn cả đơi đường. Nỗi đau ấy đang ngày đêm làm Kiều khổ sở, Kiều như
phơi bày ruột gan, bộc bạch tất cả nỗi niềm mong rằng Thúy Vân có thể hiểu lịng chị
mà giúp cho tình dun này khơng đến mức phải phụ lịng.
Hơn thế, Thúy Kiều cịn dùng lý lẽ thích đáng để thuyết phục Vân có thể nhận lời:
Ngày xn em hãy cịn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Phải, Thúy Vân còn trẻ, năm tháng dài rộng, cho dù tình cảm với Kim Trọng khuyết
thiếu có thể bù đắp cịn hơn người chị đã rời xa. Từ “xót” cùng với cụm từ “tình máu
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

mủ” như chạm vào tình cảm huyết thống mà Thúy Vân có với Thúy Kiều, của chị
cũng là của em, chúng ta là máu mủ ruột thịt hãy thương lấy nhau. Mong rằng Thúy
Vân niệm tình máu mủ yêu thương lo toan bao nhiêu năm mà thay chị gánh vác lời thề
“nước non” với Kim Trọng. Lý do Kiều đưa ra vừa hợp lý vừa hợp tình.
Khơng những vậy, nỗi lo sợ về cái chết khơng cịn có cơ hội trở lại càng trở thành lý
do thuyết phục hơn với Thúy Vân:
Chị dù thịt nát xương mịn
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây.
Việc trả nghĩa trả tình cho Kim Trọng quan trọng hơn cả tính mạng của Kiều. Khi
chết, con người trở về với cát bụi, khơng cịn liên quan đến thế gian này nữa nhưng
tâm nguyện của họ vẫn còn vang vọng đâu đây. Tâm nguyện của Kiều là mong mỏi
em mình nối duyên với chàng Kim, chỉ có vậy nàng mới có thể “ngậm cười chín
suối”. Câu thơ như là lời trăn trối của Kiều sợ rằng sau này không thể gặp lại được
Kim Trọng. Cũng vì lấy cái chết, lấy tâm nguyện của một kẻ sắp chết nên lời thỉnh cầu
càng thêm nặng khiến cho Thúy Vân không thể khước từ.
Tuy rằng lấy tên là “Trao duyên” nhưng đó lại là cái duyên ép uổng mà Thúy Kiều để
lại cho em mình, đó là nỗi đau bất đắc dĩ vì chọn đạo hiếu cao hơn tình yêu mà Kiều
phải chấp nhận. Xuyên suốt đoạn trích là sự oan ức, thống khổ, khơng nỡ chia lìa của
Thúy Kiều. Cho dù để lại đoạn duyên chắp nối cho em, âu cũng là điều không đành
lịng.
Bằng nghệ thuật độc đáo, ngơn từ bậc thầy, giọng thơ đi sâu vào lòng người, Nguyễn
Du đã lột tả trọn vẹn nỗi đau và câu chuyện của Thúy Kiều khi gửi gắm mối duyên
với Kim Trọng trong 12 câu thơ đầu đoạn trích “Trao dun” (Đoạn trường tân thanh).
Đó còn là tiếng kêu than về một xã hội thối nát, làm cuộc sống của người dân vô tội
điêu đứng đồng thời là sự bất bình, lịng thương cảm cho thân phận của người phụ nữ
đương thời mỏng manh như bèo nước, chịu nhiều oan trái khổ đau.

Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên - Mẫu 3
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Đại thi hào Nguyễn Du là một thiên tài văn học, niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
Tên tuổi của Nguyễn Du gắn liền với "Truyện Kiều", một trong những tác phẩm nổi
tiếng trong sự nghiệp sáng tác của ông. Được viết dựa trên cốt truyện của "Kim Vân
Kiều truyện", "Truyện Kiều" phản ảnh sinh động xã hội thời đại của tác giả, một xã
hội mục nát bất công, nhẫn tâm dồn ép nhân dân vào bước đường cùng. Tuy chỉ là một
đoạn trích ngắn từ "Truyện Kiều", song "Trao duyên" vẫn thể hiện đầy đủ chủ đề của
tác phẩm. Sống trong thời đại mà con người bị đồng tiền làm băng hoại đạo đức, nhân
vật chính Thúy Kiều bị ép phải bán mình cho Mã Giám Sinh để chuộc cha và em trai,
phải từ bỏ tình cảm của mình với Kim Trọng, trao lại dun tình dang dở ấy cho Thúy
Vân dù trong lịng có bao nỗi đau xót. Nỗi đau ấy được khắc họa rõ nét nhất qua mười
hai câu đầu của đoạn trích:
"Cậy em em có chịu lời,
…
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây."
Nhan đề đoạn trích là "Trao dun" nhưng trớ trêu thay đây không phải là cảnh trao
duyên thơ mộng của những đôi nam nữ mà ta thường gặp trong ca dao xưa. Có đọc
mới hiểu được, "trao duyên" ở đây là gửi duyên, gửi tình của mình cho người khác,
nhờ người khác chắp nối mối tình dang dở của mình. Trước phút dấn thân vào quãng
đời lưu lạc, Thúy Kiều nghĩ đến Kim Trọng, nghĩ đến việc mình đã khơng giữ trọn lời
đính ước với người u, băn khoăn thức trắng đêm nghĩ cách trả nghĩa cho chàng,
cuối cùng đành nhờ cậy em là Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng.
Mở đầu đoạn thơ là lời thỉnh cầu chân thành tha thiết của Kiều:
"Cậy em em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa."

Nguyễn Du là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ, điều đó có thể dễ dàng thấy
được qua hai câu thơ trên. "Cậy" và "nhờ" đều có nghĩa là nhờ vả, xin sự giúp đỡ của
một ai đó, nhưng thay vì sử dụng từ "nhờ", Nguyễn Du đã khéo léo chọn từ "cậy", bởi
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao dun của Nguyễn Du

vì từ "cậy" này có nghĩa là nhờ với tất cả sự hi vọng và tin tưởng, nét nghĩa này từ
"nhờ" không thể hiện được. Cũng như vậy, thay vì từ "nhận", tác giả lại dùng từ
"chịu" bởi vì khác với từ "nhận", từ "chịu" khơng chỉ thể hiện sự đồng ý, nhận lời mà
còn kèm theo ý bắt buộc, khiến cho người được nhờ vả khó nói lời từ chối. Cách tác
giả dùng từ rất chính xác, bởi lẽ đây là chuyện rất quan trọng đối với Kiều, nàng hi
vọng Thúy Vân đồng ý, nên lời van nài cũng có chút ép buộc. Tuy Kiều cũng hiểu
việc nhờ Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng là hết sức vơ lí, nhưng nàng vẫn quyết
tâm muốn trả nghĩa cho người yêu, bỏ qua lẽ thường, nàng "lạy" và "thưa" đối với em
mình. Kiều dùng chính lễ nghi lạy trước thưa sau, thay bậc đổi ngôi này để ràng buộc
Vân. Trong tình thế vừa tình vừa lễ như vậy, Vân sao có thể khơng nhận lời?
Lạy xong, Kiều mở lời giãi bày hồn cảnh của mình với em, nói ra ý định muốn em
kết duyên với Kim Trọng:
"Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em."
Thành ngữ "đứt gánh tương tư" có ý chỉ tình yêu dang dở. Tình cảm của Kiều với Kim
Trọng chưa kịp tới hồi viên mãn thì sóng gió đã ập tới, đành phải dở dang, Kiều đau
khổ biết mấy, nhưng đành ngậm ngùi trao lại cho em. Nàng dùng điển tích về "keo
loan" để thể hiện ý định muốn Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng. Không những thế,
nàng cũng bày tỏ sự ray rứt đối với em, đem mối tình sâu đậm của nàng biến thành
một mối "tơ thừa" giao phó cho Thúy Vân, "mặc" cho Thúy Vân định liệu.
Trao duyên cho em nhưng nào đã dễ trút đi gánh nặng? Bao nhiêu kỉ niệm ngày xưa
của mối tình đầu, kỉ niệm đẹp đẽ của một thời ào ạt trở về khiến nàng đau đớn khôn

nguôi, nàng khơng dằn được lịng mình, tâm sự với em:
"Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề."
Từ "khi" được lặp lại ba lần gợi cho người đọc nghĩ đến tình cảm sâu nặng giữa Kiều
với chàng Kim, nhớ đến những kỉ niệm đẹp của hai người. Với nghệ thuật liệt kê
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

"ngày quạt ước", "đêm chén thề" những kỉ niệm đẹp đẽ ấy trở nên sống động hơn
trong lịng Kiều. Những kí ức ấy vốn rất ngọt ngào, giờ đây khi nhớ đến lại trở thành
một nỗi đau khơng thể nào ngi trong lịng nàng, đặc biệt là khi nghĩ đến nguyên
nhân của nỗi đau này:
"Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai."
"Sóng gió bất kì" là khi Kim Trọng phải về quê chịu tang chú, gia đình Kiều lại bị mắc
oan, cha và em Kiều bị bắt, cách duy nhất để cứu họ là nàng phải bán mình, đồng
nghĩa với việc nàng phải làm trái với lời hẹn ước trước kia với người yêu. Hoàn cảnh
trái ngang quá, giữa hai lẽ "hiếu" và "tình", Kiều chỉ có thể chọn một. Nàng dằn vặt
nội tâm, day dứt đau đớn, cuối cùng đành hi sinh tình u của mình để làm trịn chữ
hiếu. Nàng tỏ nỗi lòng với Vân, dùng nỗi đau của mình để thuyết phục Vân, hy vọng
em mình có thể thấu hiểu cho và chấp nhận yêu cầu của mình.
Đã tỏ bày nỗi lịng nhưng vẫn sợ Vân khơng đồng ý, Kiều lại dùng lí lẽ để thuyết phục
em:
"Ngày xuân em hãy cịn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mịn,
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây."
Để thuyết phục em, Kiều khơng tiếc viện đến tình máu mủ, cùng với cả cái chết. Các

thành ngữ "tình máu mủ", "lời nước non", "thịt nát xương mịn", "ngậm cười chín
suối" được dùng đến trong bốn câu thơ trên thể hiện sự quyết tâm thuyết phục em cho
bằng được của Kiều. Đối với nàng, việc trả nghĩa cho Kim Trọng còn quan trọng hơn
cả mạng sống, chỉ cần Vân kết duyên với Kim Trọng, cho dù có chết đi thì Kiều cũng
thấy được an ủi, mãn nguyện. Chính sách viện đến tình máu mủ và cái chết ấy đã
khiến cho Vân chẳng thể nào từ chối lời khẩn cầu của nàng.

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Với thể thơ lục bát được sử dụng một cách nhuần nhuyễn, đầy sáng tạo kết hợp với
nhiều biện pháp tu từ, sử dụng sáng tạo thành ngữ dân gian và kết hợp tài tình ngơn
ngữ bác học với ngơn ngư bình dân, Nguyễn Du đã khắc họa rõ nét tâm trạng dằn vặt,
đau đớn khi phải hi sinh chữ tình để làm trịn chữ hiếu của Kiều, khiến hình tượng của
nàng trở nên đẹp đẽ hơn trong lòng người đọc. Đồng thời, qua tác phẩm ta cịn có thể
thấy được sự u thương, cảm thơng sâu sắc của Nguyễn Du dành cho nhân vật của
mình.
Thơng qua việc thể hiện nỗi đau của Kiều khi phải trao duyên tình dang dở của mình
cho em, "Trao duyên" mang đến độc giả cái nhìn chân thực về thời đại của tác giả,
một thời đại mà con người bị đồng tiền làm băng hoại đạo đức, bị chính đồng tiền dồn
ép tới đường cùng, khơng cịn lối thốt. Chính giá trị nhân đạo và hiện thực sâu sắc ấy
mà đoạn trích, cũng như "Truyện Kiều" đã để lại trong lòng nhiều thế hệ độc giả ấn
tượng sâu sắc.
Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên - Mẫu 4
Nhà thơ Nguyễn Du là một đại thi hào của nước ta. Ông đã để lại nhiều bài thơ hay
bất hủ vượt qua mọi sự cách trở của thời gian. Trong đó, Truyện Kiều là một tác phẩm
vô cùng kiệt xuất của tác giả Nguyễn Du.
Trong đó, đoạn trích Trao dun là một đoạn trích thể hiện tấn bi kịch trong lịng của

nhân vật chính Thúy Kiều khi phải đấu tranh giữa bên hiếu, bên tình. Cuối cùng Thúy
Kiều lựa chọn hy sinh thân mình để bảo vệ hạnh phúc cho gia đình chuộc cha và em
trai ra khỏi chốn lao tù.
Đoạn trích Trao dun nói lên sự bi kịch của người phụ nữ khi tình duyên dang dở,
nhất là 12 câu thơ đầu trong đoạn trích đã khắc họa thành cơng sự đau thương trong
lịng của Thúy Kiều:
"Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

……
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây."
Trong 12 câu thơ đầu trong đoạn trích Trao duyên này thể hiện sự đau khổ của Thúy
Kiều khi làm chị nhưng lại phải nhờ vả cậy nhờ em mình. Những lời tâm sự rút gan
rút ruột của Thúy Kiều cho thấy sự đau khổ của người con gái phải rời xa mối tình
tâm đầu ý hợp của mình. Khi tình duyên dang dở Thúy Kiều quyết định từ bỏ tình
yêu, từ bỏ Kim Trọng để bán mình chuộc cha.
Thúy Kiều thương cho Kim Trọng sợ chàng sau khi mãn tang chú quay lại tìm nàng
thì biết tin nàng bặt vơ âm tín sẽ đau buồn lắm. Thúy Kiều là người suy nghĩ sâu sắc
nên nàng đã nhờ em gái của mình là Thúy Vân thay nàng chăm sóc an ủi Kim Trọng
theo cách "Tình chị dun em".
Trong câu thơ "Cậy em em có chịu lời - Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa" thể hiện sự
thành khẩn của Thúy Kiều khi gửi trao tâm nguyện của mình lại cho cơ em gái Thúy
Vân. Thể hiện tâm trạng vô cùng đau khổ của cô với việc lựa chọn này.
Trong mỗi câu thơ Thúy Kiều như đứt từng khúc rút để nói lại với em gái của mình.

Thúy Kiều đã dùng những từ ngữ vô cùng sâu sắc như "Giữa đường đứt gánh tương
tư" thể hiện sự bất lực khơng cịn con đường nào lựa chọn, nên buộc lịng cơ phải nhờ
cậy tới Thúy Vân.
Dù muốn trao duyên của mình cho em gái nhưng trong lòng Thúy Kiều đè nặng
những đau đớn, tương tư trong lòng. Bởi những kỉ niệm yêu thương ngọt ngào vẫn
còn khắc cốt ghi tâm trong lòng Thúy Kiều. Kim Trọng là người con trai mà Thúy
Kiều thật lòng yêu thương, muốn trao gửi cả cuộc đời mình vào tay người con trai đó,
cùng chàng đi tiếp chặng đường tương lai nhưng giờ phải lựa chọn từ bỏ trái tim nàng
đau khổ như chết đi sống lại.
Trong 12 câu thơ đầu của đoạn trích Trao duyên thể hiện sự bất lực, bất khả kháng của
người con gái Thúy Kiều khi mà sóng gió gia đình bất ngờ ập tới khiến gia đình cơ
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

gặp cảnh tai biến không hiểu nguyên do từ đâu. Trước người cha tuổi cao sức yếu và
người em trai tình thân như thủ túc, Thúy Kiều là chị cả nàng không thể thấy cha và
em mình bị giam cầm mà dửng dưng sống hạnh phúc bên người mình yêu, bỏ mặc sự
sống chết của người thân.
Sự lựa chọn của Thúy Kiều cho thấy nàng là người vô cùng sâu sắc, hiếu thuận với
cha mẹ, cũng là người có tình, biết lo lắng cho người khác, ln đặt mình vào hồn
cảnh của người khác để nghĩ cho người đó. Trong khi đó bản thân nàng tương lai như
thế nào nàng cũng khơng rõ, con đường phía trước mù mịt, mịt mờ nhưng nàng cũng
cam tâm tình nguyện ra đi vì người thân.
Trong những câu thơ tiếp theo:
"Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề"
Thúy Kiều kể lại những kỉ niệm thời còn hẹn hò giữa nàng và Kim Trọng, mỗi câu thơ
đều thể hiện sự tâm đầu ý hợp giữa hai người. Một mối tình trai tài gái sắc vơ cùng

đẹp đơi, xứng đơi vừa lứa. Nhưng vì sóng gió, tai biến gia đình mà Thúy Kiều buộc
lịng phải từ bỏ.
Thúy Kiều mong Thúy Vân vì tình cảm chị em máu mủ mà nhận lời nhờ cậy của
mình, chăm sóc Kim Trọng thay mình, yêu thương chàng tiếp tục cùng chàng sánh
duyên thay cho mình. Điều này cho thấy sự tình nghĩa của Thúy Kiều dành cho Kim
Trọng là vô cùng sâu sắc.
Chỉ với 12 câu thơ nhưng tác giả Nguyễn Du đã khắc họa thành công tâm trạng đau
đớn của Thúy Kiều khi phải dứt tình ra đi, để giữ trọn chữ hiếu với gia đình, cứu
những người thân của mình. Qua đó, nó cũng cho người đọc thấy được bi kịch nghiệt
ngã của người con gái tài sắc vẹn toàn như Thúy Kiều nhưng phải chịu đau khổ, trong
cuộc sống.
Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên - Mẫu 5

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Nhắc đến Nguyễn Du là người ta nhớ ngay đến ông là một trong những đại thi hào vô
cùng xuất sắc của dân tộc. Nguyễn Du cũng đã để lại cho đời một sự nghiệp văn học
đồ sộ với rất nhiều các tác phẩm hay và đặc biệt trong đó khơng thể khơng nói đến
Truyện Kiều. Tác phẩm nói về cuộc đời của nàng Kiều với biết bao nhiêu cay đắng tủi
hờn. Đoạn trích Trao duyên là một phân đoạn đặc sắc của tác phẩm với 12 câu đầu
thấm đẫm nước mắt về nghĩa về tình của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái
Thúy Vân.
Có thể thấy đoạn trích nằm trong phần hai của bộ thơ kể về chuỗi ngày biến động
cũng như lưu lạc của Thúy Kiều. Với mười hai câu thơ đầu được xem chính là phần
mở màn cho chuỗi ngày đầy xót thương ấy. Đồng thời bài thơ cũng cịn là tiếng lòng
tha thiết, cắt cứa và như thẳm sâu Thúy Kiều gửi cậy lại cho Thúy Vân, Thúy Kiều đã
nhờ em viết tiếp câu chuyện tình yêu Kim Kiều thay mình.

Ngay từ phần mở đầu đoạn trích độc giả đã thấy được một nghịch cảnh vô cùng trớ
trêu, chưa từng xuất hiện trong đời thực mà khiến cho chúng ta nỗi đau đến nhói lịng.
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi hãy thưa
Nhân vật Thúy Kiều là chị ấy thế nhưng lại cúi xuống mà “cậy”, lại “thưa” với em gái
của mình – Thúy Vân? Nguyễn Du cũng đã sử dụng các từ ngữ mang sắc thái vô cùng
trang trọng thường chỉ được dùng để đối đáp, gửi thưa với các bậc bề trên thế nhưng ở
đây chính Thúy Kiều lại dùng ngỏ lời với em gái của mình. Với hai câu thơ đầu này
cũng đã gợi lên cho người đọc một cảm giác sắp dường như sắp có một chuyện gì
quan trọng. Và phải chăng ở đây thì Thúy Kiều đang mang nặng một nỗi tâm tư tình
cảm khó nói, hay mang một vấn đề nghiêm trọng muốn gửi gắm cho cô em em gái của
mình. Tác giả Nguyễn Du cũng đã khéo léo sử dụng được cặp từ hơ ứng tài tình đó là:
“cậy - chịu”, “Ngồi lên - thưa” tất cả như đã thể hiện được một sự lô-gic đầy khéo léo
trong việc thể hiện được lời tâm tình của nhân vật Thúy Kiều rồi sau đó cũng mới thể
hiện được sự thiết tha tỏ tường nhất. Nhân vật Thúy Kiều như đã bày tỏ được nỗi lòng
mong muốn Thúy Vân cũng sẽ cố gắng giúp cho mình vì chỉ có Thúy Vân mới giúp

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

được Thúy Kiều lúc này và việc này mà thơi.
Khơng do dự gì mà Thúy Kiều đã bộc bạch cái nỗi lịng đau đáu của mình với Thúy
Vân, nàng kể sự tình, nỗi lịng của nàng ra và mong Thúy Vân có thể hiểu cho mình.
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Sử dụng hình ảnh “Gánh tương tư” ở đây như cũng lại ám chỉ trách nhiệm tình cảm,
đó là một nghĩa vụ chăm sóc yêu thương. Khi mà bị đứt gánh tương tư thì ý của Thúy
Kiều lúc này như đang nói đến tình dun dang dở. Kiều đã tự trách mình khơng làm

trịn cái đạo lí nghĩa tình với người thương – Kim Trọng và nàng cũng đang tự dằn vặt
khôn xiết cái trách nhiệm bản thân. Không chỉ dừng lại ở đó thì chính Thúy Kiều cũng
đã thật khéo léo muộn được điển tích xưa là “keo loan” để có thể nói hết được tâm
trạng cũng như nỗi lịng của nàng. Và mục đích cuối là Thúy Kiều mong muốn Vân sẽ
thay mình kết duyên với Kim Trọng, thay mình chăm sóc u thương chàng. Sử dụng
hai chữ “mặc em” vơ cùng hợp lí và đặc sắc, từ đã cho thấy được một sự thể hiện sự
tin tưởng tuyệt đối của Thúy Kiều khi đem chuyện tình kiếp cả đời giao phó lại cho
em gái của chính mình.
Hình ảnh "gánh tương tư" mà Thúy Kiều nói ở đây nó dường như khơng chỉ là lời hứa
sng đâu mà nó cịn bao hàm biết bao nỗi nhọc nhằn, chất chứa được biết bao tình
cảm đánh đổi. Nhân vật Thúy Kiều biết như thế sẽ là ép buộc em, cũng biết là lúc này
nàng sẽ làm khó em cho nên nàng đã nói hết những băn khoăn trong lịng mình ra cho
Thúy Kiều.
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xn em hãy còn dài
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao dun của Nguyễn Du

Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Nhân vật Thúy Kiều nhớ lại những ký ức của một thời lãng mạn đã qua, đã từng gắn
bó với chàng Kim. Nàng kể lúc quen với Kim Trọng như thế nào và tình nghĩa mặn
nồng ra sao, bao nhiêu câu thề thốt nhưng khơng may thì chuyện tình đó lại dở dang.
lí do chính bởi nàng vì muốn bảo vệ cha mẹ và em trai mà Kiều đành phụ Kim Trọng.
Khi đứng giữa cân đo giữa đạo làm con và người mình thương Kiều thì nàng cũng
đành xé lịng làm trọn chữ hiếu mà trong tâm cứ xót xa chữ tình. Thúy Kiều đã hi sinh

chữ tình để làm tròn chữ Hiếu, nàng đã sống tròn với trách nhiệm người chị cả gia
đình nhưng mong muốn Thúy Vân có thể thay mình trả nghĩa chữ tình kia với Kim
Trọng.
Đưa ra một loạt lí lẽ thuyết phục, Thúy Kiều như nói Thúy Vân rằng em vẫn cịn trẻ
và cịn có rất nhiều thời gian để vun vén tình cảm. Và Thúy Kiều thực sự muốn hai
người kết nhân duyên và mong cho hạnh phúc đến với Thúy Vân và Kim Trọng.
Khơng chỉ vậy Kiều cũng viện đến cả tình máu mủ ruột già để có thể có lí lẽ xác đáng
cậy nhờ ân tình Thúy Vân. Thúy Kiều ln mong rằng em hãy vì chị chị em em nặng
nghĩa tình mà có thể thay nàng để viết nốt lời thề non hẹn biển với chàng Kim.
Nhân vật Thúy Kiều như đang chắt chiu ra từng nỗi đau xót đến tái tê để có thể bày tỏ
cùng với Thúy Vân và mong Thúy Vân có thể hiểu được cho nỗi lịng của chính mình
có thể chia sẻ, đồng cảm.
Chính tấm ân tình trời bể của Thúy Vân Thúy Kiều chắc chắn sẽ luôn khắc tạc ghi tâm
thông qua hai câu thơ:
Chị dù thịt nát xương mịn
Ngậm cười chín suối, hãy còn thơm lây
Với hai câu này Nguyễn Du đã sử dụng thành ngữ của nhân dân ta: thịt nát xương
mòn, ngậm cười chín suối dường như cũng đã khiến ta liên tưởng đến cái chết, đến sự
đớn đau. Và phải chăng chính Thúy Kiều đã tiên liệu trước được bão giơng sắp xảy
đến với cuộc đời mình mà nàng nhanh chóng muốn sắp xếp ổn thỏa mọi thứ. Những

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao dun của Nguyễn Du

ân tình ngày hơm nay Thúy Vân nhận lời cho Thúy Kiều như đã khắc ghi không bao
giờ quân được. Trong 12 câu đầu của đoạn trích “Trao Dun” thì tác giả cũng thật tài
tình khi sử dụng thể thơ lục bát kết hợp với các điển tích và thành ngữ dân gian để có
thể bộc lộ tâm trạng Thúy Kiều. Thông qua đây ta nhận xét thấy được đây là hình ảnh

một bức tranh với ngôn từ giản dị, mang được sự gần gũi nhưng tạo được ấn tượng vơ
cùng mạnh trong lịng độc giả.
Thơng qua 12 câu thơ đầu trong đoạn trích “Trao Duyên” thì tác giả Nguyễn Du như
dựng lên sự éo le đầy bi ai của cuộc đời người phụ nữ ở trong xã hội phong kiến xưa.
Với 12 câu thơ này cũng đã đủ sức lên án một xã hội đã mục rỗng, thối nát mà ở trong
xã hội đó sức mạnh của đồng tiền như đã dồn nén con người đến tận cùng của nỗi đau
mà khơng thể nào có thể thoát ra được.
Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên - Mẫu 6
Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc với những tuyệt tác nghệ thuật mà ông đóng
góp vào nền văn học Việt Nam. Trong số đó khơng ai là khơng biết đến thi truyện
“Truyện Kiều” là niềm tự hào của dân tộc. Đó là một câu chuyện được viết nên bằng
những vần thơ tô đậm số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến thối nát xưa.
Mười hai câu đầu đặc sắc trong đoạn trích “Trao Duyên” thuộc phần đầu của thi
truyện, là lời nức nở nghẹn ngào khi phải trao mối tình duyên của Thúy Kiều.
Mối tình của nàng Thúy Kiều với Kim Trọng thật sâu đậm, thế nhưng vì xã hội phong
kiến thời bấy giờ đã giăng tạo đầy rẫy những bất cơng khiến đơi un ương phải xa
cách. Trước tình cảnh đó, để khơng phụ tấm chân tình mà Kim Trọng dành cho mình,
Thúy Kiều đã trao duyên cho người em gái của mình là Thúy Vân trong mười hai câu
thơ đầu đoạn trích. Ta nghe như đâu đây tiếng van nài tha thiết từ tấm lòng người chị
đang chất chứa mn vàn khổ đau:
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Đó là lời lẽ chân tình thuần hậu mà Thúy Kiều nói với người em gái của mình. Từ
Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

“cậy” chứ không phải từ nhờ là cách dùng từ đặc sắc của Nguyễn Du bởi chỉ trong từ
cậy đã thể hiện được hết sự van xin nài nỉ nhưng cũng có đơi phần ép buộc. Lời khẩn

cầu vừa mang ý tứ nhờ vả vừa có sự thấp thỏm mong ngóng lời đồng ý “có chịu lời”.
Hành động của Thúy Kiều nghe ra hơi có sự vô lý: lạy và thưa bởi hành động ấy chỉ
những người nhỏ hơn mới có thể dùng với bậc tiền bối của mình. Điều này chứng tỏ
sự nghiêm túc, thật tâm khẩn cầu của Thúy Kiều. Lạy là hành động trang nghiêm trịnh
trọng trong khi đó tư thế của nàng là hạ mình như thể mang ơn Thúy Vân qua từ
“thưa”. Đó là những lời nói, hành động khác lạ bắt nguồn từ thái độ nghiêm túc hệ
trọng và khó nói của việc trao duyên. Thúy Kiều rất khéo léo khi thấu hiểu sự thiệt
thòi của em để dùng từ ngữ tạo nên một bầu khơng khí trao dun khiến Thúy Vân
không thể nào chối từ. Từng từ ngữ câu nói thốt ra đều được Thúy Kiều cân nhắc kĩ
càng, chọn lọc. Cái tinh tế trong nội tâm nhân vật được Nguyễn Du diễn tả một cách
rất thông minh khéo léo. Càng đọc thơ ta càng thấy rằng Kiều đã suy nghĩ rất nhiều,
rất kĩ rồi mới quyết định trao mối nhân duyên mà nàng đã từng mong ước sẽ được lâu
bền, sẽ “đơm hoa kết trái” cho Thúy Vân
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
“Gánh tương tư” là của Thúy Kiều chính là tình yêu sâu nặng với Kim Trọng nhưng
giờ đây đã “đứt gánh” mà không thể nào nối liền lại được. Câu thơ là tiếng xót xa cho
chính bản thân mình, cho người em chưa có một mối tình của riêng mình mà giờ đây
đáp nghĩa cùng chàng Kim khơng có một chút tư tình. Thúy Kiều van nài sự xót
thương cho số phận bạc mệnh của mình để em gái thương mình mà nhận lời. Nàng
băn khoăn Kim Trọng và Thúy Vân bị lỡ làng nhân duyên trong khi chính nàng mới là
người chịu nhiều đau khổ thương tâm nhất. Cái ray rứt của Kiều là ray rứt cho Thúy
Vân phải “chắp mối tơ thừa” của mình, là tình thương em gái từ tận đáy lòng. Từ
“mặc” sử dụng ở đây không phải là mặc kệ hay chối bỏ mà nó có nghĩa là sự phó thác
trách nhiệm lại cho Thúy Vân, tin tưởng tuyệt đối vào sự nhờ cậy nơi Vân về mối
nhân duyên dang dở của mình.
Kể từ khi gặp chàng Kim
Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Khi ngày hẹn ước khi đêm chén thề
Ta có thể hình dung ra hình ảnh một mỹ nhân tuyệt thế đang ngước mắt hoài niệm về
mối tình sâu đậm, tình yêu tràn ngập trong ánh mắt. Từ “khi” được lặp lại ba lần như
muốn nhấn mạnh tình cảm mà Kiều dành cho Kim Trọng, đâu phải tình cảm một sớm
một chiều mà là tình cảm được vun đắp qua từng năm tháng. Câu thơ “ngày hẹn ước,
đêm chén thề” làm sống dậy những kỉ niệm đẹp của đơi tình nhân. Câu thơ ẩn chứa
những tình cảm ngọt ngào, những niềm vui kỉ niệm về ngày tháng tình nồng ý đậm.
Thế nhưng đó cũng là tiếng nấc nghẹn của Thúy Kiều, sự tiếc thương về kết thúc của
những kỉ niệm đẹp ấy và chuỗi ngày bi thảm mịt mù tiếp theo.
Sự đâu sóng gió bất kì
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Những biến cố liên tục ập đến gia đình và Thúy Kiều phải hy sinh bản thân mình để
gia đình được êm ấm đồn tụ. Chữ “Hiếu” là một phạm trù đạo đức trong đạo Nho, vì
hiếu mà con người ta phải dẹp bỏ lợi ích riêng tư, đó đã trở thành điều hiển nhiên
trong quan niệm đạo đức khi xưa. Kiều là người con hiếu thảo, có tình nghĩa bởi thế
mà giữa bên tình bên nghĩa nàng đã chọn nghĩa để giữ trọn đạo hiếu làm con. Nàng đã
tự mình chơn vùi tình cảm riêng tư, hạnh phúc của bản thân để báo hiếu cha mẹ.
Ngày xn em hãy cịn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây
Khi đã quyết định bán thân chuộc cha và em, Kiều tự thấy mình là người phản bội,
không xứng đáng với Kim Trọng. Ở đời ai chẳng khao khát được gắn bó se duyên ở
bên cạnh người mình u, có xu hướng hy sinh tất cả mọi thứ vì tình yêu. Đặc biệt
điều ấy càng thể hiện rõ ở người con gái đa sầu đa cảm, sống có tình nghĩa.Vì thế mà
Kiều sẵn sàng “thịt nát xương mịn”, “ngậm cười chín suối”. Sự hy sinh ấy thật cao cả

Tổng hợp: Download.vn

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

biết bao!
“Trao Duyên” không chỉ đặc sắc ở nội dung mà còn ở nghệ thuật khi hàng loạt những
từ đắt giá được sử dụng khéo léo nhuần nhuyễn. Qua đoạn trích, ta có thể thấy được
xã hội phong kiến thối nát xưa và đặc biệt là hình tượng người phụ nữ qua nhân vật
Thúy Kiều: trọng tình trọng nghĩa, hy sinh cao cả đó là những vẻ đẹp phẩm chất cao
quý của người phụ nữ Việt Nam.
Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên - Mẫu 7
Kiều là một tuyệt tác của Nguyễn Du, bài thơ như tiếng khóc ai ốn của người phụ nữ
trong xã hội phong kiến đầy rẫy những thối nát, bất công. Đoạn trích “Trao dun” đã
nói lên nỗi lịng đau xót của Thúy Kiều khi phải trao mối tình mặn nồng giữa nàng và
Kim Trọng cho Thúy Vân, cũng là phần mở đầu cho cuộc đời đầy đau khổ của Thúy
Kiều. Và đặc sắc nhất có lẽ là 12 câu thơ đầu. Chỉ 12 câu nhưng sao như tiếng nấc uất
nghẹn ngào.
“Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
Thúy Kiều đã dùng những lời lẽ chân tình, thuần hậu để nói chuyện với Thúy Vân. Từ
“cậy” được sử dụng thật đặc sắc, là “cậy” chứ không phải “nhờ”, người được “cậy”
khó lịng từ chối. Thúy Kiều đã đặt hết niềm tin tưởng của mình vào Thúy Vân và
Thúy Vân khơng thể thối thác được và phải “chịu lời”. Kiều đã đặt Vân lên vị trí cao
hơn, hạ mình xuống như để van nài, kêu xin. Khơng có người chị nào lại xưng hơ với
em mình bằng những từ ngữ tơn kính chỉ dùng với bề trên như “thưa, lạy”. Kiều muốn
chuẩn bị tâm lí cho Vân để đón nhận một chuyện hệ trọng mà nàng chuẩn bị nhờ cậy
em bởi nàng hiểu rằng việc mà nàng sắp nói ra đây là rất khó khăn với Vân và cũng là
một việc rất tế nhị:
“Hở môi ra những thẹn thùng
Đề lịng thì phụ tấm lịng với ai”

Từng từ được thốt ra đều được nhân vật cân nhắc kĩ càng, chọn lọc, Nguyễn Du đã sử
dụng những từ ngữ rất “đắt”. Cái hay, cái sắc của từ ngữ cũng chính là cái tinh tế

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

trong thế giới nội tâm mà Nguyễn Du muốn diễn tả. Sự chọn lọc chính xác ấy cho ta
thấy Kiều đã suy nghĩ rất nhiều, rất kỹ rồi mới quyết định trao mối nhân duyên mà
nàng đã từng mong ước sẽ “đơm hoa kết trái”, mối nhân duyên mà nàng mong ước sẽ
được lâu bền lại cho Thúy Vân:
“Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”
“Gánh tương tư” là của chị, tình yêu sâu nặng là của chị nhưng giờ giữa đường lại
“đứt gánh” còn đâu. Tơ duyên là của chị, khi đến với em nó đã là “tơ từa”. Chị hiểu
em tuổi cịn trẻ có thể chưa biết đến tình yêu. Đáng lẽ em còn được hưởng bao mật
ngọt của tình u nhưng xin em hãy xót người chị bạc mệnh này mà đáp nghĩa cùng
chàng Kim. Ôi! Lời của Kiều thật thống thiết. Cái băn khoăn của Kiều là băn khoăn
cho Kim Trọng phải lỡ làng nhân duyên. Cái ray rứt của Kiều là ray rứt cho Thúy Vân
phải “chắp mối tơ thừa” của mình. Từ “mặc” sử dụng ở đây không phải là mặc kệ em,
mặc cho ra sao thì ra mà có nghĩa là Kiều muốn phó thác, giao phó trách nhiệm lại cho
Thúy Vân, tin tưởng tuyệt đối vào sự cậy nhờ của mình nơi Vân.
“Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày hẹn ước khi đêm chén thề”
Từ “khi” được lặp lại ba lần như muốn nhấn mạnh tình cảm mà Kiều dành cho Kim
Trọng nào đâu phải tình cảm một sớm một chiều. Những kỉ niệm đẹp giữa nàng và
Kim Trọng như sống lại trong những câu thơ “ngày hẹn ước, đêm chén thề”. Câu thơ
ẩn chứa những tình cảm ngọt ngào, những niềm vui nhưng cũng nghe như tiếng nấc
nghẹn của Thúy Kiều, những kỉ niệm đẹp ấy sẽ kết thúc, chỉ còn lại chuỗi ngày bi

thảm tiếp sau.
“Sự đâu sóng gió bất kì
Hiếu tình khơn lẽ hai bề vẹn hai”
“Sóng gió bất kì” là khi Kim Trọng về quê chịu tang chú, gia đình Kiều bị mắc oan,
cha và em Kiều bị bắt, Kiều phải bán mình chuộc cha và em. Những biến cố xảy ra
liên tục, đẩy Kiều vào chỗ bế tắc, là người chị cả, Kiều phải hi sinh bản thân mình để
gia đình được đồn tụ, êm ấm, bởi lẽ: “Có ba trăm lạng việc này mới xi”.

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Chữ Hiếu là một phạm trù đạo đức trong đạo Nho, vì hiếu con người ta phải dẹp bỏ
tình riêng, là một quan niệm đạo đức phổ biến của người xưa. Và Kiều cũng thế, nàng
không bao giờ cho phép mình trở thành người con bất hiếu. Nàng đã chơn vùi tình
cảm riêng tư để báo hiếu cho cha mẹ:
“Nỗi riêng riêng những bàng hoàng
Dầu chong trắng đĩa lệ tràn thấm khăn”
Khi đã quyết định bán thân chuộc cha và em, Kiều lại nhớ đến Kim Trọng, nàng tự
thấy mình là người phản bội, khơng xứng đáng với chàng:
“Thề hoa chưa ráo chén vàng
Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa”
Ở đời, phàm, người ta thường hi sinh tất cả mọi thứ vì tình yêu. Là người ai chẳng
khát khao được gắn bó với người mình yêu. Và ở người con gái đa sầu đa cảm như
Kiều thì khát vọng ấy lại càng mạnh mẽ gấp bội, vì tình yêu nàng đã từng vượt qua cả
lễ giáo phong kiến khắt khe nhất để “xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”. Vậy
mà giờ Kiều lại đành lịng vứt bỏ, thật đau đớn xiết bao! Nhưng vì:
“Dun hội ngộ, đức cù lao
Bên tình bên hiếu bên nào nặng hơn?”

Có lẽ chỉ có những người con gái mang trong mình trái tim bao dung như Thuý Kiều
mới đủ sức mạnh để làm những việc tưởng chừng khó khăn nhất như thế!
Sợ chưa thuyết phục được em, Kiều đã dùng hết lý lẽ, sự tỉnh táo nhất của lí trí để trải
lịng cùng em:
“Ngày xn em hãy cịn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non”
Đúng vậy, Thúy Vân cịn trẻ, cịn nhiều thời gian vun đắp cho tình cảm riêng tư nên
xin hãy nhận lời chị kết duyên cùng chàng Kim. Để thêm thuyết phục và Vân không
thể chối từ, Kiều đã đem “tình máu mủ” ra để cầu xin Vân. “Máu chảy ruột mềm” cịn
gì thiêng liêng hơn tình chị em gắn bó, ruột thịt. Em hãy giúp chị thay “lời nước non”
cùng chàng. Kiều cũng đã đặt mình vào địa vị của Vân, phải kết duyên cùng người

Tổng hợp: Download.vn


Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận 12 câu đầu bài Trao dun của Nguyễn Du

mình khơng quen biết, mà cịn là người u của chị mình, ta có thể cảm nhận ở đây
Thúy Vân là người thiệt thòi nhất…
Tuổi của Kiều và Vân xấp xỉ nhau “xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê” thế nhưng đối
với Kiều giờ đây, tuổi xuân của nàng đã kết thúc. Khoảng thời gian xuân xanh đẹp đẽ
giữa nàng và Kim Trọng nay chỉ cịn là những kỉ niệm mà khơng có tương lai. “Trao
dun” cho em, nghe thật kì lạ nhưng trong hồn cảnh của Kim,Vân, Kiều thì đây là
một việc khơng khó hiểu trong xã hội phong kiến ngày xưa. Những dòng nước mắt
không thể chảy ra nhưng cứ âm ỉ, phảng phất trong từng câu, từng chữ… Nỗi đau đớn
đến xé lịng nhưng vẫn phải dằn xuống, kìm nén để nói những lời trao duyên cho em.
Thật đau xót thay! Chữ· Tình đối với Kiều vơ cùng quan trọng, thế nhưng nàng lại từ
bỏ nó để làm trịn chữ Hiếu. Mất đi tình yêu đối với nàng là mất đi tất cả. Nói đến đây
Kiều tưởng như cuộc đời mình đã kết thúc, khơng cịn gì để luyến tiếc, níu giữ:
“Chị dù thịt nát xương mịn

Ngậm cười chín suối hãy cịn thơm lây.”
Bản thân phải hi sinh, Kiều không đắn đo thiệt hơn, nhưng khi nhờ cậy đến em gái thì
đó là một cái ơn lớn· đối với nàng. Cho nên lời nhờ cậy của Kiều thật thiết tha, lời
cảm tạ của Kiều thật sâu sắc, cảm động. Xét về ngôn từ thì lời nói của Kiều khẩn thiết
mà vẫn đúng mực, kêu nài mà vẫn chí nghĩa chí tình. Nhờ cậy thì vịn đến tình máu mủ
ruột thịt. Cảm tạ thì đề cao ơn nghĩa của Thúy Vân và nói đến sự bạc mệnh của mình.
Kiều quả thật là người “sắc sảo mặn mà”.
Kiều đã hi sinh tất cả, kể cả cuộc đời nàng đang độ xuân xanh vì gia đình. Th Vân
dù có vơ tư đến đâu cũng có thể hiểu nỗi đau và sự hi sinh quá lớn của chị nên chắc
chắn rằng nàng không thể khước từ và chỉ ngậm ngùi đồng ý nhận duyên từ chị. Có lẽ
vì thế nên ngay từ đầu chúng ta khơng nghe một lời đối thoại nào của Vân mà chỉ
nghe những lời thuyết phục, van nài và bộc bạch nơi Kiều. Vân đã chấp thuận.
Khi trao duyên cho em xong, Kiều đã nghĩ đến cái chết: “thịt nát xương mòn, ngậm
cười chín suối”. Cuộc đời nàng sau khi báo đáp ơn nghĩa sinh thành thì coi như chấm
dứt. bởi lẽ mất đi tình yêu là nàng đã mất tất cả, mất hi vọng, mất định hướng, linh
hồn nàng như tê dại và đông cứng trước ngưỡng cửa của cuộc đời đầy tăm tối ở ngày
mai.
Tổng hợp: Download.vn