Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện châu thành thành, tỉnh tiền giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

UÔNG ĐỨC HIỀN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ Ở HUYỆN CHÂU THÀNH,
TỈNH TIỀN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

NG HỆ AN, 2018


1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

UÔNG ĐỨC HIỀN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ Ở HUYỆN CHÂU THÀNH,
TỈNH TIỀN GIANG
Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 8.31.02.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Hữu Quyết

NGHỆ AN, 2018

2
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian qua, tôi đã được sự hướng dẫn tận tình của các thầy giáo,
cơ giáo trường Đại học Vinh, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu nhà
trường, Phòng đào tạo sau Đại học, Khoa Giáo dục chính trị cùng tồn thể các
thầy cơ giáo của trường Đại học Vinh đã tận tình giảng dạy, truyền đạt nhiều
kiến thức chính trị quý báu, hướng dẫn nhiệt tình cho tơi trong q trình học tập
và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Hữu Quyết, thầy Đinh Thế Định,
thầy Nguyễn Thái Sơn Khoa Giáo dục chính trị Trường Đại học Vinh cũng như
Trường Đại học Kinh tế - Cơng nghiệp Long An đã tận tình dìu dắt, hướng dẫn
cho tơi được hồn thành luận văn tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến các bạn Lớp Cao học Chính trị khóa 24,
gia đình, bạn bè, và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong suốt thời
gian qua.
Xin chân thành cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Châu Thành và các ban ngành của huyện đã
hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong thời gian tham gia học tập, nghiên
cứu khoa học và hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tiền Giang, 01 tháng 6 năm 2018
Tác giả

Uông Đức Hiền


3
MỤC LỤC

Trang bìa phụ

1

Lời cảm ơn

2

Mục lục

3

Danh mục các bảng

5

A. MỞ ĐẦU

6

B. NỘI DUNG

14

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

14

ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài

14

1.2. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và 16
Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của cán bộ
1.3. Vai trò và tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt 23
cấp cơ sở
Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ

32

CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ Ở HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TIỀN
GIANG
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp

32

cơ sở ở huyện Châu thành, tỉnh Tiền Giang
2.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu thành,
tỉnh Tiền Giang

37


4
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

55

CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ Ở

HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TIỀN GIANG GIAI ĐOẠN HIỆN
NAY
3.1. Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ

55

sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang
3.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ

57

chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang
C. KẾT LUẬN

80

D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

82


5
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang
Bảng 2.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành,
tỉnh Tiền Giang


6

A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cán bộ là khâu then chốt, trọng yếu của công tác xây dựng Đảng. Vị trí của
cơng tác cán bộ gắn liền với vai trò của đội ngũ cán bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh,
người sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng ta đã nhấn mạnh: "Cán bộ là cái gốc
của mọi công việc", "Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém" [34, tr 240]. Thấm nhuần tư tưởng của Người, trong gần 9 thập kỷ năm xây
dựng và phát triển, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi cán bộ và công tác cán bộ
là những nhân tố quyết định sự thành, bại của cách mạng. Mỗi thắng lợi của cách
mạng Việt Nam đều đánh dấu những bước trưởng thành, tiến bộ của đội ngũ cán
bộ của Đảng ta. Vì thế, Đảng ta ln chú trọng tới yêu cầu xây dựng đội ngũ cán
bộ đồng bộ, toàn diện, đặc biệt tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, coi
đây là vấn đề mấu chốt, quyết định tồn bộ sự nghiệp cách mạng.
Hệ thống chính trị và cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị ở cơ sở có vai
trị rất quan trọng trong việc tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động mọi khả năng phát triển kinh tế
- xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cư. Chính vì vậy, Nghị quyết Hội
nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về đổi mới và nâng
cao chất lượng của hệ thống chính trị ở cơ sở đã xác định: Xây dựng đội ngũ cán
bộ ở cơ sở là một trong ba vấn đề cơ bản và bức xúc cần tập trung giải quyết,
trong đó yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở có năng lực tổ chức vận động
nhân dân thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo
việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp
dân, trẻ hóa đội ngũ, chăm lo cơng tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và
đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở. Là những người trực tiếp đưa chủ
trương, Nghị quyết của Ðảng đến với nhân dân, đội ngũ cán bộ, cơng chức ở cơ
sở có vai trị vơ cùng quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc

7
phịng, an ninh. Vượt lên trên những khó khăn về những điều kiện tự nhiên, xã
hội và chế độ đãi ngộ chưa thật tương xứng, đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở
đã nỗ lực phấn đấu, góp phần tạo nên những bước phát triển vượt bậc ở địa
phương.
Trong những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội ở huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang đã có nhiều đổi mới và thu được nhiều thành tựu lớn lao. Đời sống
nhân dân toàn huyện đã được nâng lên một cách đáng kể so với trước đây, sản
xuất nông nghiệp được đẩy mạnh, nhiều giống cây trồng, vật nuôi cho năng suất
cao đã được áp dụng sản xuất thành công và nhân rộng. Cùng với đó, phong trào
xây dựng nơng thơn mới cũng thu được nhiều kết quả đáng khích lệ. Có nhiều
xã đã hồn thành cả 19 tiêu chí. Điều đó làm cho bộ mặt nơng thơn của huyện
Châu Thành, tỉnh Tiền Giang đang ngày càng đổi mới và khởi sắc.
Có được những thành tích, những kết quả đó là nhờ sự tác động, đóng góp
của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan. Trong đó phải đặc biệt kể đến phần
đóng góp hết sức quan trọng, to lớn của những cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Có thể nói trong những năm qua, bằng
những nỗ lực cá nhân, bằng ý chí và sự tâm huyết với nhân dân, đội ngũ cán bộ
này đã đóng vai trị then chốt mang lại những thành cơng, thắng lợi nêu trên.
Tuy nhiên, qua q trình cơng tác thực tiễn, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang cũng bộc lộ khơng ít yếu kém, hạn chế trên
mọi mặt. Trước hết là sự hạn chế, yếu kém về năng lực lãnh đạo, trình độ
chun mơn nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị, phẩm chất đạo đức xã hội…
Những hạn chế, yếu kém này sẽ tác động, gây ra những ảnh hưởng khơng nhỏ
đến sự nghiệp cách mạng nói chung, đến quá trình thúc đẩy sự phát triển kinh tế
- xã hội nói riêng. Xuất phát từ những lý do đó, chúng tơi mạnh dạn chọn đề tài:
"Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu
Thành, tỉnh Tiền Giang” làm luận văn tốt nghiệp cao học thạc sỹ chuyên ngành
Chính trị học.

8
Đã có nhiều cơng trình khoa học, sách chun khảo, nhiều đề tài luận văn
thạc sỹ, luận án tiến sĩ nghiên cứu về cán bộ, đội ngũ cán bộ trong hệ thống
chính trị hiện nay ở Việt Nam. Qua bước đầu tìm hiểu các cơng trình nghiên cứu
liên quan đến đề tài, chúng tơi thấy có một số cơng trình tiêu biểu như sau:
- Về sách chuyên khảo:
Cuốn Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong
thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước của GS. Nguyễn Phú
Trọng và Trần Xuân Sầm (2003), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Trên cơ sở các
quan điểm lý luận, tổng kết thực tiển và kế thừa kết quả nghiên cứu của các cơng
trình đi nước ngồi, cơng trình đã phân tích, lý giải, hệ thống hóa các căn cứ khoa
học của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh
đạo chủ chốt các cấp, đồng thời đưa ra một hệ thống các quan điểm, phương
hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đáp ứng nhu cầu
của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cuốn Đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ
cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước của PGS, TS. Trần Đình Hoan (2008),
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Tác giả đã phân tích làm rõ những vấn đề lý
luận về đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo quản lý thời kỳ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; khảo sát, đánh giá thực trạng về công tác
đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo quản lý của những năm qua
và chỉ rõ những ưu, khuyết điểm và bài học kinh nghiệm của cơng tác này. Qua
đó, tác giả đã đưa ra những vấn đề cần giải quyết, những đề xuất giải pháp có
giá trị đối với cơng tác đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo quản
lý của những năm tới.
Cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh về phong cách cơng tác của cán bộ của TS.
Lê Văn Thịnh (2011), Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Đại học
Quốc gia Hà Nội. Tác giả đề cập trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ, vấn đề
phong cách công tác được Người rất coi trọng. Phong cách công tác của cán bộ

9
theo tư tưởng Hồ Chí Minh có nhiều nội dung được bàn luận trong cơng trình
nghiên cứu, song tập trung chủ yếu ở phong cách dân chủ, phong cách khoa học
và sự thống nhất giữa lý luận với thực tiễn, nói đi đơi với làm.
- Về bài báo khoa học
Liên quan đến đề tài luận văn, có thể kể đến một số bài báo của các tác giả
đăng trên các tạp chí khoa học theo chủ đề Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và
cơng tác cán bộ như:
Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương (2011), Xây dựng đội ngũ cán bộ
chủ chốt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân,
Tạp chí Cộng sản điện tử, số 22; Lê Thị Thủy (2009), Vấn đề cán bộ trong tác
phẩm Sửa đổi lối làm việc của Hồ Chí Minh, Tạp chí Lý luận chính trị và truyền
thông - Số tháng 3; Nguyễn Thị Kim Dung (2013), Quan điểm của Chủ Tịch Hồ
Chí Minh về sử dụng cán bộ, Tạp chí lý luận Chính trị số 6; Nguyễn Lương
Uyên (2013), Quan điểm của Hồ Chí Minh về nội dung huấn luyện cán bộ,
Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, tháng 4.
Các bài viết trên đã kế thừa di sản của Chủ tịnh Hồ Chí Minh về cơng tác
cán bộ, về tầm quan trọng của cán bộ, khẳng định cán bộ là cái gốc của mỗi
cơng việc, từ đó các tác giả đề xuất những giải pháp cơ bản để nâng cao năng
lực lãnh đạo, quản lý, điều hành cho đội ngũ cán bộ.
- Về luận án, luận văn:
Trần Huy Sáng (1999), Xây dựng đội ngũ công chức quản lý Nhà nước về
kinh tế ở các huyện ngoại thành (qua thực tế các huyện ngoại thành Hà Nội),
Luận án Tiến sĩ khoa học Kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh;
Nguyễn Thị Thanh Huyền (2000), Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp cơ sở tại huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội giai đoạn hiện nay, Luận
văn Thạc sĩ chun ngành hành chính cơng, Học viện Chính trị Quốc gia Hà
Nội; Lê Văn Thắng (2015), Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của

hệ thống chính trị cấp xã, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiên


10
nay, Luận văn thạc sĩ khoa học Chính trị, Đại học Vinh; Nguyễn Hữu Ký
(2017), Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã trên địa bàn huyện
Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, Luận văn thạc sĩ khoa học Chính trị, Đại học Vinh, vv.
Các tác giả làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn chất lượng
đội ngũ cán bộ chủ chốt và công tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt giai đoạn hiện nay, từ đó đề xuất những phương hướng, giải pháp chủ yếu
nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt.
Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu nói trên đã đi sâu phân tích về
vai trị cán bộ, đội ngũ cán bộ, cơng tác cán bộ dưới nhiều góc độ khác nhau.
Nội dung và kết quả nghiên cứu của những cơng trình đó là những điểm
nhìn tham chiếu q báu cho chúng tơi trong q trình triển khai nội dung
luận văn của mình. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa thực sự có một cơng
trình nào có được một cách nhìn nhận, đánh giá một cách sâu, rộng, toàn
diện về nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện
Châu Thành, tỉnh Tiền Giang để từ đó đề xuất một hệ thống giải pháp có
tính thiết thực, khoa học, đồng bộ, khả thi nhằm nâng cao chất lượng cho
đội ngũ này. Do đó chúng tơi cho rằng đề tài mà chúng tơi đã lựa chọn có
tính cấp thiết cao và có ý nghĩa khoa học.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực trạng về chất lượng của đội ngũ cán bộ cấp cơ
sở, đề tài đề xuất phương hướng và hệ thống các giải pháp nâng cao chất lượng
cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang
đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu nói trên, đề tài xác định ba nhiệm vụ
nghiên cứu cơ bản sau đây:

- Làm rõ cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp cơ sở.


11
- Phân tích thực trạng, đánh giá đúng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang nhằm xác định được nguyên
nhân của những kết quả và hạn chế và đưa ra một số bài học kinh nghiệm nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh
Tiền Giang.
- Đề xuất phương hướng và một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang trong thời gian
tới.
4. Đối tượng và phạm vi nguyên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm các lý luận và thực tiễn của công
tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành,
tỉnh Tiền Giang.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Công tác cán bộ là vấn đề có nội dung rộng lớn, đề tài
khơng đề cập tồn bộ nội dung này mà chỉ tập trung vào phạm vi nghiên cứu
chất lượng và việc nâng cao chất lượng trên các khía cạnh năng lực lãnh đạo,
phẩm chất đạo đức, tư tưởng, quan điểm chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
- Phạm vi thời gian: Đề tài nghiên cứu thực trạng chất lượng đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp cơ sở tại huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2010 2017 và đề xuất phương hướng, giải pháp nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang đến giai đoạn 2018 2025.
- Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt và công tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở tại 23
xã, thị trấn ở huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang giai đoạn hiện nay.

12
5. Phương pháp nghiên cứu
Trên nền tảng phương pháp luận duy vật biện chứng của triết học Mác Lênin, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản như: Phân tích, tổng
hợp, thống kê, khảo sát, so sánh… để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
của đề tài.
6. Những đóng góp mới của đề tài
- Góp phần làm rõ cơ sở lý luận về công tác cán bộ nói chung và chất
lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói riêng.
- Khảo sát, phân tích và đánh giá khách quan thực trạng chất lượng và công
tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành,
tỉnh Tiền Giang giai đoạn hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp cơ bản có tính khoa học và phù hợp với thực
tiễn nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn cách mạng
hiện nay.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
các cơ quan lãnh đạo ở địa phương, đặc biệt là các Đảng bộ tại cơ sở về nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở trong giai đoạn hiện nay và làm tài liệu
tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở Trường Chính trị, các Trung tâm Bồi
dưỡng chính trị của tỉnh Tiền Giang và các địa phương khác trong cả nước.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được
kết cấu thành 3 chương, 8 tiết.
Chương 1: Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở.
Chương 2: Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở
huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.

13
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp cơ sở ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang giai đoạn hiện nay.


14
B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1 Khái niệm cán bộ
Theo từ điển Tiếng Việt, cán bộ được định nghĩa là người làm công tác
chuyên môn, nghiệp vụ trong cơ quan, đơn vị, Đảng và đoàn thể, hay là người
làm công tác tổ chức Đảng, Nhà nước nhưng có chức vụ.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là người đem chính sách của Đảng,
Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình
dân chúng báo cáo cho Đảng, Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”
[34, tr. 54].
Theo Điều 4, Luật cán bộ, công chức năm 2008 do Quốc hội (khóa XII)
ban hành thì khái niệm “cán bộ” được hiểu là: “Cán bộ là công dân Việt Nam,
được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong
cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở
Trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; ở huyện, quận, thị xã,
thành phố thuộc tỉnh, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”
[43, tr.1].
Từ những khái niệm về cán bộ nêu trên có thể hiểu “cán bộ” là khái niệm
dùng để chỉ những người có chức vụ do bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm làm việc
trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và các lực lượng

vũ trang nhân dân từ Trung ương đến cơ sở, thuộc biên chế Nhà nước và
hưởng lương từ ngân sách nhà nước; giữ vai trò và cương vị nòng cốt trong cơ
quan, tổ chức (có thể là người lãnh đạo, người quản lý), có tác động, ảnh hưởng
đến hoạt động và sự phát triển của cơ quan, tổ chức. Nói theo nghĩa chung nhất,
cán bộ là những người lãnh đạo, quản lý hoặc nhà chuyên môn, khoa học hay


15
công chức, viên chức làm việc hưởng lương hay phụ cấp từ ngân sách nhà nước
hoặc từ các nguồn khác được hình thành từ bầu cử, tuyển dụng, bổ nhiệm, đề bạt
và phân công công tác.
1.1.2. Khái niệm cán bộ chủ chốt
Hiện nay có nhiều cách hiểu về thuật ngữ cán bộ chủ chốt. Theo Từ điển
tiếng Việt, khái niệm “chủ chốt” được hiểu là “quan trọng nhất, có tác dụng
làm nịng cốt” [54, tr.174]. Có thể hiểu “Cán bộ chủ chốt” là: Người có chức
năng lãnh đạo, được giao đảm đương các nhiệm vụ quan trọng để lãnh đạo, quản
lý, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ; chịu trách nhiệm trước tập thể và cấp
trên về nhiệm vụ được phân cơng. Là người giữ vị trí quan trọng trong việc cụ
thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
vào điều kiện thực tiễn ở cơ sở. Là người chủ trì hoạch định chiến lược phát
triển, các định hướng, mục tiêu, phương hướng tổ chức thực hiện tất cả các
nhiệm vụ đề ra và nhiệm vụ cấp trên giao; kiểm tra, giám sát, kịp thời sửa chữa
những hiện tượng lệch lạc, bổ sung, điều chỉnh những chủ trương, giải pháp nếu
thấy cần thiết, tổng kết, rút kinh nghiệm để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đề
ra. Hiểu theo nghĩa chung nhất “Cán bộ chủ chốt” là người có chức vụ, nắm giữ
các vị trí quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của tổ chức bộ máy, làm
nòng cốt trong các tổ chức thuộc hệ thống bộ máy của một cấp nhất định; người
được giao đảm đương các nhiệm vụ quan trọng để lãnh đạo, quản lý, điều hành
bộ máy, có vai trò tham gia định hướng lớn, điều khiển hoạt động của bộ máy
thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao; chịu trách nhiệm trước cấp trên và

cấp mình về lĩnh vực công tác được giao.
1.1.3. Khái niệm cán bộ chủ chốt cấp cơ sở
Như vậy, từ các quan niệm, khái niệm trên, có thể hiểu một cách khái quát
về đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở như sau: Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ
sở là tất cả những cán bộ đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở,
bao gồm các chức danh: Bí thư Đảng uỷ; Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng


16
nhân dân; Chủ tịch Ủy ban nhân dân; Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc; Bí thư Đồn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ; Chủ tịch Hội
Nông dân, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh.
1.2. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và
Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của cán bộ
1.2.1. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của cán bộ
Trong bất cứ thời kỳ nào, giai đoạn nào của sự nghiệp cách mạng, cán bộ
và công tác cán bộ cũng đều giữ vị trí đặc biệt quan trọng, cán bộ là một trong
những nhân tố cơ bản quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp cách mạng, quyết
định việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đó là khâu
then chốt trong toàn bộ hoạt động của Đảng. Chính vì vậy, các nhà kinh điển đã
đưa ra các quan điểm, tư tưởng của mình về cán bộ và công tác cán bộ của Đảng
Cộng sản.
Mác - Ăngghen khẳng định: “Muốn thực hiện tốt những tư tưởng cần có
con người sử dụng một thực tiễn” [31, tr.153]. Lịch sử đã chứng minh mỗi chính
đảng của một giai cấp muốn giành và giữ chính quyền đều phải chăm lo và xây
dựng đội ngũ cán bộ, đây là đại biểu trung thành của giai cấp mình, đủ sức thực
hiện những yêu cầu, mục tiêu và nhiệm vụ cách mạng mà Đảng và giai cấp đó
đề ra, khơng chỉ riêng có Đảng Cộng sản mới thực hiện quan điểm này. Mác
muốn nói đến vai trò của người cán bộ là nguồn tuyên truyền, tổ chức thực hiện
của Đảng. Chính đảng của giai cấp cơng nhân muốn hồn thành sứ mệnh lịch sử

của mình thì phải chăm lo xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ có phẩm chất,
năng lực đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ chính trị trong mỗi thời kỳ cách mạng.
Trong Tuyên ngôn Đảng cộng sản năm 1848, Mác - Ăngghen đã nêu:
“Những người cộng sản là một bộ phận kiên quyết nhất trong các Đảng công
nhân ở tất cả các nước, là một bộ phận luôn luôn thúc đẩy phong trào tiến lên về
lý luận…” [31,tr.423].


17
V.I.Lênin là người kế thừa và phát triển tư tưởng của Mác và Ăngghen, khi
đề cập đến vấn đề xây dựng Đảng kiểu mới, V.I.Lênin đã đưa ra những quan
điểm vể cán bộ có ý nghĩa cả về phương diện lý luận và thực tiễn. V.I.Lênin
khẳng định: “Trong lịch sử chưa hề có một giai cấp nào giành được quyền thống
trị, nếu nó khơng đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính
trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào”
[39, tr. 279].
Theo V.I. Lênin, muốn lật đổ chế độ Nga Hồng giành chính quyền thì phải
có một đội ngũ cán bộ “chuyên nghiệp”. Do đó, ngay từ những ngày đầu thành
lập Đảng, V.I. Lênin đã rất coi trọng công tác cán bộ. Người cho mở các trường
lớp đào tạo đội ngũ cán bộ cho Đảng, cho cách mạng và chính V.I.Lênin cũng
đã từng tham gia giảng dạy ở các lớp huấn luyện đó. Cách mạng tháng Mười
Nga khơng thể thành cơng nếu khơng có đội ngũ cán bộ được đào tạo, huấn
luyện như thế. Đồng thời, trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, V.I.Lênin
cũng chỉ rỏ: Phải tuân thủ quy luận, thà ít mà tốt, phải tuân theo nguyên tắc này.
Thà mất hai năm thậm chí ba năm nữa cịn hơn hấp tấp, vội vàng mà khơng có tí
hy vọng nào đào tạo được một số nhân viên tốt cả.
Khi có chính quyền lãnh đạo công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội với yêu
cầu của nhiệm vụ mới, V.I.Lênin đã tiến hành đánh giá, sắp xếp lại cán bộ, đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ và Người khẳng định: “Nghiên cứu con người tìm những
cán bộ có bản lĩnh đó là then chốt, nếu khơng thế thì tất cả mọi mệnh lệnh và

quyết định sẽ chỉ là mớ giấy lộn” [39, tr. 449].
V.I.Lênin đã đề ra những nguyên tắc để lựa chọn, bố trí và giáo dục cán bộ.
Đó cũng là chính sách của Đảng Cộng sản: “Hãy thử nghiệm một cách hết sức
thận trọng và hết sức nhẫn nại, những người có tài tổ chức, nhiều cán bộ óc sáng
suốt và bãn lĩnh, tháo vát trong thực tiễn, những con người trung thành với chủ
nghĩa xã hội vừa có khả năng tổ chức một cách vững chắc và nhịp nhàng công
việc… Chỉ những người như thế sau khi được thử thách hàng chục lần bằng


18
cách cho họ giữ những chức vụ từ đơn giản nhất đến khó khăn nhất, chúng ta
mới đề bạt họ lên cương vị chủ chốt, làm người cán bộ lãnh đạo, quản lý của
Đảng, Nhà nước. Đó là khâu then chốt trong tồn bộ sự lãnh đạo chính trị của
Đảng, quyết định sự thành công hay thất bại của Đảng. Không một phong trào
cách mạng nào lại vững chắc nếu khơng có một tổ chức ổn định và duy trì được
tính liên tục gồm những người lãnh đạo” [40,tr.158].
Tóm lại, Chủ nghĩa Mác - Lênin nói về cán bộ có vai trò quan trọng quyết
định đến sự thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của mỗi chính Đảng. Dù ở bất
giai đoạn nào của sự nghiệp cách mạng, Đảng đó cũng phải đề cao vai trò quan
trọng của cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt, có như vậy mới thực hiện được vai
trị lãnh đạo của chính Đảng trong mọi thời kỳ cách mạng.
1.2.2. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trị của cán bộ
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người Việt Nam yêu nước, trong q trình bơn ba
tìm đường cứu nước, Người đã sớm tìm đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin tiếp thu
và vận dụng một cách sáng tạo lý luận về cán bộ của Chủ nghĩa Mác - Lênin vào
thực tiễn Việt Nam.
Ngay từ những năm tháng đầu tiên giành chính quyền, Hồ Chí Minh viết
tác phẩm “Sửa đổi lề lối làm việc” đây là xâu chuỗi toàn bộ tác phẩm, Người đề
cập đến vấn đề cán bộ và giành hẳn một phần lớn đi sâu phân tích “vấn đề cán
bộ” trong đó có 5 nội dung:

- Người định nghĩa cán bộ và tầm quan trọng của công tác cán bộ: “Cán bộ
là những người đem chính sách của Đảng, của chính phủ giải thích cho dân
chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời, đem tình hình của dân chúng báo cáo cho
Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng” [48, tr.296]. Người
dạy rằng: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, “công việc thành công hoặc thất
bại đều do cán bộ tốt hay kém” [34, tr. 240].
Luận điểm coi “cán bộ là gốc của mọi công việc” được Chủ tịch Hồ Chí
Minh lý giải một cách cặn kẽ, dễ hiểu qua nhiều bài nói, bài viết cũng như việc


19
làm của Người. Người chỉ rõ vai trò “cái gốc” của cán bộ được thể hiện trong
các mối quan hệ chủ yếu: cán bộ với đường lối, chính sách, với tổ chức bộ máy
và với quần chúng.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh cịn dạy rằng: cơng việc thành cơng hoặc thất
bại là do cán bộ tốt hay kém. “Cán bộ là dây chuyền của bộ máy. Nếu dây
chuyền không tốt, khơng chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy tồn bộ máy cũng tê
liệt” [33,tr. 54]. Chính vì vậy, trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Chủ tịch
Hồ Chí Minh rất quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ. Người làm tất cả
mọi việc để có đội ngũ cán bộ không ngừng phát triển, nối tiếp nhau ngày càng
trưởng thành, đáp ứng sự nghiệp cách mạng lâu dài và khó khăn ở nước ta.
Hồ Chí Minh cho rằng: “Cán bộ là tiền vốn của Đảng, có vốn mới làm ra
lãi, bất cứ chính sách gì nếu có cán bộ tốt thì thành cơng, tức có lãi, khơng có
cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn” [33, tr. 46].
- Về dạy cán bộ và dùng cán bộ, Người khẳng định: “Đảng phải luôn luôn
nuôi dạy cán bộ như người làm vườn vun trồng cây cối quý báu, phải trọng nhân
tài, trọng mỗi người có ích cho việc của chúng ta” [35, tr. 273].
Dùng cán bộ phải chú ý:
Hiểu cán bộ, Phải cân nhắc cán bộ một cách cho đúng, Phải khéo dùng
cán bộ, Phải phân phối cho đúng, Phải giúp cán bộ cho đúng, Phải giữ gìn cán

bộ .
- Trong cơng tác cán bộ, Người nhấn mạnh tiêu chuẩn tuyển chọn, huấn
luyện và bố trí, sử dụng, đánh giá, quản lý cán bộ. Trong quá trình lựa chọn cán
bộ phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau: “Những người tỏ ra son sắt, trung thành và
hăng hái trong công việc; những người liên lạc mật thiết với dân chúng; những
người có thể phụ trách giải quyết các vấn đề, những người luôn luôn giữ đúng
kỷ luật” [36, tr. 275]. Cịn đối với cán bộ có 5 cách: “ Chỉ đạo; Nâng cao; Kiểm
tra; Cải tạo; Giúp đỡ” [37, tr. 277].


20
- Trong chính sách cán bộ, Hồ Chí Minh phân tích: “Đảng ta gồm hàng
triệu người, hàng vạn cán bộ. Trong đó, sĩ, nơng, cơng, thương, binh đều có
cả…. Tầng lớp xã hội khác nhau, trình độ văn hóa khác nhau, tính tình cá nhân
cũng khơng giống hệt. Sao cho đối đãi đúng với mọi người đó là vấn đề trọng
yếu” [38, tr. 277].
Từ đây ta có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xem vấn đề cán bộ với tầm
nhìn xa trơng rộng của một nhà kiến trúc sư về xây dựng Đảng cầm quyền.
Người đã dồn hết sức lực, tâm huyết của mình để xây dựng đội ngũ cán bộ của
Đảng, Nhà nước và đoàn thể nhân dân. Người đặt trọn niềm tin yêu vào đội ngũ
cán bộ. Như vậy, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán bộ luôn được đề
cao và coi trọng, coi đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược trong quá trình thực
hiện sự nghiệp cách mạng của Đảng, của đất nước.
1.2.3. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của cán bộ
Thấu suốt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trị của cán bộ, ngay
từ khi ra đời cho đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vấn đề cán bộ. Đây là một
trong những nhiệm vụ quan trọng của Đảng. Đảng ta đã xác định: “ Cán bộ là
người có nhiệm vụ đem đường lối, chính sách, chủ trương của Đảng tuyên
truyền giáo dục quần chúng và tổ chức quần chúng thực hiện” [18,tr. 125]. Thực
tế chứng minh, hơn 50 năm tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ, trải qua quá

trình hoạt động bí mật và cơng khai, hợp pháp và khơng hợp pháp, đấu tranh
chính trị và đấu tranh vũ trang, tiến hành vận động các cuộc cách mạng rộn lớn
và sâu sắc, gắn liền với phong trào cách mạng sôi sục của nhân dân, Đảng và
Bác Hồ đã đào tạo xây dựng nên một đội ngũ cán bộ đông đảo, trung thành với
sự nghiệp cách mạng, hăng hái nhiệt tình, năng động và sáng tạo, có như vậy
mới có khả năng tổ chức và lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối,
chủ trương chính sách của Đảng đã đề ra.
Bước vào thời kỳ mới – thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước địi hòi Đảng phải xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ ngang tầm


21
với nhiệm vụ. Tại Đại hội VI của Đảng (1986), Đại hội đổi mới toàn diện đất
nước, trên tất cả các lĩnh vực trong đó vấn đề về cơng tác cán bộ được Đảng ta
đặc biệt quan tâm. Tại Đại hội này, Đảng ta chỉ rõ: “Tăng cường sức chiến đấu
và năng lực thực tiễn của mình, Đảng đã đổi mới nhiều mặt: đổi mới tư duy,
trước hết là tư duy kinh tế, đổi mới tổ chức, đổi mới đội ngũ cán bộ, đổi mới
phong cách lãnh đạo và công tác, phải chăm lo xây dựng Đảng vững mạnh về
chính trị, tư tưởng, tổ chức để từ đó tác động quyết định đến sự phát triển của
cách mạng nước ta” [13,tr.124]. “Đổi mới đội ngũ cán bộ nghĩa là, lựa chọn, bố
trí lại đi đơi với đào tạo,, bồi dưỡng để có đội ngũ cán bộ có đủ tiêu chuẩn và
năng lực để lãnh đạo, quản lý ngang tầm nhiệm vụ” [13, tr. 132].
Đại hội VI xác định: “Mọi cán bộ đều có nhiệm vụ tham gia với tập thể lựa
chọn, bồi dưỡng đào tạo cán bộ kế tục, cán bộ có tuổi giàu kinh nghiệm, có
nghĩa vụ ủng hộ giúp đỡ cán bộ kế tục. Nhân tài không phải là sản phẩm tự phát,
mà phải phát hiện và bồi dưỡng cơng phu. Nhiều tài năng có thể bị mai một nếu
không được phát hiện và sử dụng đúng chổ, đúng lúc… Việc luân chuyển cán bộ
theo quy hoạch góp phần tạo ra những cán bộ có tầm nhìn xa, hiểu rộng, có bản
lĩnh và năng lực lãnh đạo” [13, tr. 134].
Đến Đại hội VII của Đảng đã nghiêm túc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

vụ công tác cán bộ của Đại hội VI và khẳng định: “Công tác cán bộ có mặt đã
được cải tiến theo hướng dân chủ và tập thể hơn, thay đổi nhiều cán bộ chủ chốt
các cơ quan, các ngành, các cấp… Trong số cán bộ mới nhiều đồng chí đã phát
huy tác dụng tốt. Việc kết hợp nhiều độ tuổi ở mỗi cơ quan lãnh đạo là một kinh
nghiệm tốt, bảo đảm tính liên tục và tính kế thừa trong đội ngũ cán bộ” [14, tr.
46). Đại hội còn nhấn mạnh: “Đổi mới cán bộ, công tác cán bộ nhất là đối với
cán bộ lãnh đạo, quản lý… theo yêu cầu thiết thực của công cuộc đổi mới, coi
đây là nhiệm vụ hàng đầu và cấp bách của công tác cán bộ” [14, tr. 23 ].
Đến Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 khóa VIII, cụ thể hóa Nghị quyết
Đại hội VII đã xác định: “Tình hình nhiệm vụ mới đặt ra yêu cầu cho công tác


22
cán bộ, toàn Đảng phải hết sức chăm lo xây dựng thật tốt đội ngũ cán bộ, chú
trọng đội ngũ kế cận vững vàng, đủ bản lĩnh về các mặt, sớm xây dựng chiến
lược cán bộ thời kỳ mới”. Trên tinh thần đó đến Đại hội VIII của Đảng đã khẳng
định: “Sớm xây dựng chiến lược của thời kỳ mới” [17, tr. 145].
Ngày 18/6/1997, Ban Chấp hành Trung ương họp vạch ra: “Chiến lược thời
kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và khẳng định “Cán bộ là
nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của
Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”.
Ngày 6/2/2001, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã đề ra Chỉ thị về việc tổng
kết công tác tổ chức và cán bộ theo tinh thần các Nghị quyết Trung ương 3 khóa
VII, Nghị quyết Trung ương 3, Nghị quyết Trung ương 7 khóa VIII và Nghị
quyết Trung ương 6 khóa IX của Đảng đã đánh giá tình hình cán bộ và công tác
cán bộ qua thực hiện các Nghị quyết trên, Đảng đã khẳng định: “Nhìn chung,
trình độ nhiều mặt của đội ngũ cán bộ sau 15 năm đổi mới được nâng lên rõ rệt,
phương pháp tư duy biện chứng có tiến bộ, năng lực lãnh đạo và quản lý có
bước phát triển”. [19,tr. 141].
Hội nghị cịn khẳng định: “Nhìn chung cơng tác đã khắc phục nhiều biểu

hiện mơ hồ về quan điểm nhận thức và hành động, xuất hiện những năm đầu của
chuyển đổi cơ chế, giữ vững nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán
bộ và quản lý cán bộ” [19,tr. 141]. “Hội nghị đưa ra giải pháp về cán bộ và công
tác cán bộ, trong đó : đặc biệt quan tâm tạo nguồn cán bộ lãnh đạo quản lý trẻ có
thành tích xuất sắc, những cán bộ xuất thân công nhân, con em cơng nơng, gia
đình có cơng với cách mạng, cán bộ dân tộc thiểu số, cán bộ nữ” [19, tr. 163].
Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) trong Nhóm giải pháp về cơng tác giáo
dục chính trị, tư tưởng đã nhấn mạnh nội dung trong yếu là “thường xuyên nâng
cao phẩm chất chính trị cho cán bộ, đảng viên” và “phát huy vai trò của đội ngũ
cán bộ, đảng viên, lực lượng nòng cốt trong các tổ chức Đảng.” [20, tr.257-258].


23
Văn kiện Đại hội XII của Đảng khi bàn về nhiệm vụ tăng cường rèn luyện
phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng,
Đảng ta chỉ rõ, không chỉ xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư
tưởng, tổ chức mà cịn về đạo đức, nhất là đối với người đứng đầu. Đại hội XII
khẳng định “Xây dựng và thực hiện tốt các quy định để phát huy vai trò gương
mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong, lề lối
công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu
các cơ quan, đơn vị” [21, tr. 202-203].
Tóm lại, Quán triệt quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, kế thừa có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại và lịch sử dân tộc
trong việc lựa chọn và dùng người trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt
Nam, Đảng ta luôn chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng, coi đó là khâu
then chốt, khâu quyết định để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng. Đồng thời
qua đó làm sáng tỏ vai trị của người cán bộ, từ đó khẳng định tính cấp bách và
yêu cầu phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung và cán bộ chủ chốt
nói riêng, đặc biệt là cán bộ chủ chốt cấp xã vì họ chính là những người trực tiếp
đưa đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống đến trực tiếp

với người dân.
1.3. Vai trò và tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở
1.3.1. Vai trò đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở
Đội ngũ cán bộ chủ chốt là người thay mặt Đảng, chính quyền, các đồn
thể và các tổ chức chính trị - xã hội, là những người lãnh đạo, quản lý xã hội
đến tận người dân. Như vậy vai trị của cán bộ nói chung, cũng như của đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói riêng là rất quan trọng, họ quyết định sự thành
công hay thất bại của mọi công việc của cơ sở.
Bất cứ ở đâu và bất cứ lúc nào, vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ
sở cũng rất quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng, nó giữ vị trí khởi đầu và


24
kết thúc của một chu trình lãnh đạo của Đảng. Đội ngũ cán bộ chủ chốt bất cứ
lúc nào, ở đâu cũng rất quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng và vai trị đó
được thực hiện ở các trách nhiệm sau:
Thứ nhất, là cầu nối giữa Đảng với dân để triển khai chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân, đồng thời thơng qua đó nắm bắt tâm tư
nguyện vọng của nhân dân để đề đạt với đảng với chính phủ.
Thứ hai, là người định hướng sự phát triển và thực hiện mục tiêu: dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và cơ sở. Đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở là những người tiếp nhận các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính
sách của Nhà nước để cụ thể hóa, xây dựng thành chương trình, kế hoạch và tổ
chức triển khai thực hiện ở xã, phường mình; chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà
nước và cấp trên về các quyết định của mình. Do vậy, đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở có vai trị đặc biệt quan trọng quyết định đến thành công, hiệu quả
triển khai thực hiện mọi chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà
nước. Nếu đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở hạn chế về trình độ, năng lực cơng
tác, khơng nắm vững các chủ trương, khơng có khả năng phân tích, đánh giá,

vận động quần chúng, am hiểu sâu sắc đặc điểm, tình hình của địa bàn mình
quản lý thì nhất định mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà
nước sẽ khơng được tổ chức triển khai, thực hiện có hiệu quả, kinh tế - xã hội
của địa bàn mình sẽ chậm phát triển. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở là
những người trực tiếp gần gũi, gắn bó với nhân dân, sống, làm việc và hàng
ngày có mối quan hệ chặt chẽ với dân. Họ thường xuyên lắng nghe, tiếp thu ý
kiến của nhân dân; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để báo cáo, đề
xuất với cấp trên được biết.
Trong quá trình triển khai, vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện đường
lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, họ tạo ra cầu nối
giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, giải thích cho nhân dân hiểu rõ các chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Thơng qua họ mà ý Đảng,