Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở huyện trảng bàng, tỉnh tây ninh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA LUẬT

ĐOÀN HOÀI LINH

GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở HUYỆN TRẢNG BÀNG, TỈNH TÂY NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Nghệ An – 2018


TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA LUẬT

ĐOÀN HOÀI LINH

GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở HUYỆN TRẢNG BÀNG, TỈNH TÂY NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số: 8380106

Người hướng dẫn khoa học: TS.LS Nguyễn Trọng Hải

Nghệ An – 2018

LỜI CẢM ƠN
Để làm hoàn thành luận văn này, trước tiên em xin chân thành cảm ơn
Trường Đại học Vinh, Khoa Luật và Phòng Đào tạo sau Đại học Trường Đại
học Vinh đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong suốt q trình học tập.
Em xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy cô giáo hướng dẫn khoa
học, TS.LS Nguyễn Trọng Hải đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình viết
luận văn này. Em cũng xin chân thành cảm ơn lãnh đạo các phòng, ban và các
cán bộ, nhân viên Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Tây Ninh, Ban giám hiệu các
trường THPT ở huyện Trảng Bàng đã giúp đỡ em trong quá trình thu thập số
liệu, tài liệu để viết luận văn. Đồng thời, xin gửi lời cảm ơn trân trọng đến các
quý Thầy, Cô trong Khoa Luật, Trường Đại học Vinh đã tận tình truyền đạt kiến
thức trong thời gian em học tập ở đây.
Em cũng xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã tạo điều kiện, giúp đỡ
em trong q trình học tập và hồn thành luận văn này.
Trong quá trình nghiên cứu, mặc đù rất cố gắng xong luận văn khơng
tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của q thầy
cơ giáo và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn.
Trân trọng cảm ơn!
Nghệ An, tháng 6 năm 2018
Tác giả luận văn

Đoàn Hoài Linh

1


LỜI CAM ĐOAN
“Em xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng em.
Các kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố

trong bất kỳ cơng trình nào khác. Các số liệu và trích dẫn trong Luận văn đảm
bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Em đã hồn thành tất cả các mơn học
và đã thanh tốn tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại
học Vinh.
Em viết lời cam đoan này kính mong Khoa Luật xem xét để em có thể bảo
vệ Luận văn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, tháng 6 năm 2018
Người cam đoan

Đoàn Hoài Linh

2


MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................... 5
NỘI DUNG .................................................. Error! Bookmark not defined.
Chương 1 Những vấn đề lý luận về giáo dục pháp luật cho học sinh trung học
học phổ thông ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái niệm, đặc điểm của giáo dục pháp luật, vai trò của giáo dục pháp
luật cho học sinh trung học phổ thông ................ Error! Bookmark not defined.
1.2. Nội dung của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông
............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Các điều kiện đảm bảo giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ
thông .................................................................... Error! Bookmark not defined.

Chương 2 Thực trạng giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông
ở huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh ................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát các yếu tố ảnh hưởng đến việc giáo dục pháp luật cho học
sinh trung học phổ thông ở huyện Trảng Bàng ... Error! Bookmark not defined.
2.2. Hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở
huyện Trảng Bàng ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá chung về thực trạng giáo dục pháp luật cho học sinh trung
học phổ thông tại huyện Trảng Bàng .................. Error! Bookmark not defined.
Chương 3 Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật
cho học sinh trung học phổ thông ........................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Quan điểm nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trung
học phổ thông ...................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trung học
phổ thông ............................................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ................................................. Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..... Error! Bookmark not defined.

3


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

GDCD

Giáo dục công dân

NXB

Nhà xuất bản

TTGDTX

Trung tâm giáo dục thường xuyên

THPT

Trung học phổ thông

UBND

Ủy ban Nhân dân

4


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Pháp luật đối với nhà nước là công cụ, là phương tiện tổ chức hoạt động
của chính quyền, là sự ghi nhận và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơng dân
và xã hội, là phương tiện quản lý xã hội có hiệu lực nhất. Việc ban hành pháp
luật thuộc chức năng nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, việc
thực thi pháp luật là của công chức Nhà nước và mỗi công dân. Để thực hiện
đúng pháp luật của nhà nước cần phải tăng cường công tác tuyên truyền giáo
dục pháp luật. Vì vậy, tuyên truyền giáo dục pháp luật là một bộ phận quan
trọng có ý nghĩa đặc biệt trong hệ thống giáo dục chung của Đảng và Nhà nước
nhằm giáo dục đạo đức, ý thức pháp luật, xây dựng các văn bản luật, tổ chức
thực hiện tốt pháp luật và góp phần xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam trong thời kỳ mới. Giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên hoạt
động giáo dục pháp luật là cầu nối để truyền tải pháp luật vào đời sống xã hội, vì

pháp luật muốn phát huy được tác dụng và hiệu quả thông qua con người hiểu
biết pháp luật. Nghị quyết Đại hội X, Đảng ta đã khẳng định: “Triển khai mạnh
mẽ công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật, huy động lực lượng của các đồn
thể chính trị, xã hội, các phương tiện thông tin đại chúng tham gia cuộc vận
động thiết lập trật tự, kỷ cương và các hoạt động thường xuyên, xây dựng nếp
sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật trong cơ quan nhà nước và trong
toàn xã hội”.
Học sinh trung học phổ thông là đối tượng rất nhạy cảm, các em đang
trong thời gian phát triển rất nhanh về nhận thức, đồng thời đây cũng là thời
điểm các em rất dễ bị ảnh hưởng những tiêu cực từ xã hội. Giáo dục pháp luật
cho học sinh có ý nghĩa chiến lược, góp phần hình thành vững chắc nhân cách
của người cơng dân, giúp học sinh có ý thức chấp hành pháp luật, đáp ứng
những yêu cầu của xã hội hiện tại và tương lai. Do đó, gần 15 năm qua, Đảng và
5


Nhà nước đã ban hành những nghị quyết, chỉ thị trong đó khẳng định rằng để
xây dựng và nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, đặc biệt là đối tượng học
sinh cần “đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học,…”. Đòi
hỏi này chỉ có thể được thực hiện tốt, đầy đủ khi đẩy mạnh công tác giáo dục
pháp luật trong các trường học theo tinh thần Chỉ thị 32 – CT/TW ngày
09/12/2003 của Ban Bí thư trung ương Đảng và Quyết định số 13/2003/QĐ-TTg
của Thủ tướng Chính phủ - “Chú trọng chuẩn hóa nội dung chương trình, tài
liệu, sách giáo khoa giảng dạy pháp luật chính khóa cũng như việc tổ chức các
hoạt động giáo dục pháp luật ngoại khóa bằng nhiều hình thức phong phú”.
Trong những năm gần đây, các vụ vi phạm pháp luật nói chung, tội phạm
nói riêng do nhiều nguyên nhân song trong đó ẩn chứa nguyên nhân sâu xa là ý
thức pháp luật và thi hành pháp luật, tình trạng trẻ hóa tội phạm đang là thực tế
hiện nay. Ở huyện Trảng Bàng - tỉnh Tây Ninh những năm gần đây, giáo dục
pháp luật cho học sinh được quan tâm của toàn xã hội. Tuy nhiên, do nhiều lý do

khác nhau việc giáo dục ý thức pháp luật cho học sinh ở đây chưa được chú
trọng đúng mức; sự liên kết giữa gia đình, nhà trường và xã hội chưa chặt chẽ;
tình trạng học sinh vi phạm pháp luật nói chung vẫn cịn xảy ra, nhiều học sinh
chưa vận dụng được các quy định của nhà nước trong việc bảo vệ quyền và thực
hiện nghĩa vụ của mình. Làm thế nào để học sinh ở huyện Trảng Bàng - tỉnh Tây
Ninh hiểu và làm đúng các quy định của pháp luật để tự bảo vệ mình và gia đình
khi quyền lợi bị xâm phạm? Đó là một vấn đề lớn đòi hỏi sự quan tâm của các
cấp, các ngành ở huyện Trảng Bàng. Đây cũng là lý do tác giả chọn đề tài:
“Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở huyện Trảng Bàng,
tỉnh Tây Ninh” làm luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Tình hình nghiên cứu
Ở nước ta trong những năm gần đây, việc nghiên cứu về công tác giáo dục
pháp luật đang được đặt ra và là nhiệm vụ cấp bách của Đảng, Nhà nước, các tổ

6


chức xã hội và mọi công dân, nhất là công tác giáo dục pháp luật cho học sinh
trung học phổ thông. Đây là đề tài lần đầu tiên được nghiên cứu ở tỉnh Tây
Ninh. Giáo dục pháp luật trên một số lĩnh vực đã có những cơng trình nghiên
cứu như:
-“ Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người nông thôn và đồng bào dân tộc
thiểu số trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền”, Luận văn thạc sĩ Luật
học của Hà Thị Tuyến, năm 2011. Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng việc
GDPL cho người nông dân ở nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở nước
ta từ đó đề xuất các giải pháp cơ bảncủa việc tăng cường GDPL cho giới này.
- “ Ý thức pháp luật và giáo dục pháp luật ở Việt Nam” Luận án Phó tiến
sĩ luật học của Nguyễn Đình Lộc. Luận án phân tích làm sáng tỏ những đặc
trưng của GDPL và ý thức pháp luật và mối quan hệ giữa chúng, từ đó đưa ra
các giải pháp nhằm nâng cao ý thức pháp luật và giáo dục pháp luật ở Việt Nam.

Những nghiên cứu về giáo dục pháp luật cho các đối tượng cụ thể nhằm lý
giải những đặc thù và tìm kiếm các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp
luật cho từng đối tượng. Những nghiên cứu này đi sâu vào đặc thù của giáo dục
pháp luật cho các đối tượng đặc biệt nên những đề xuất giải pháp có những nét
riêng, tương ứng với những đối tượng nghiên cứu. Rõ ràng giáo dục pháp luật cho
đối tượng sĩ quan quân đội nhân dân có nội dung, hình thức và phương pháp hồn
tồn khác với giáo dục pháp luật cho nhân dân nói chung, và cũng khác với việc
giáo dục pháp luật cho người dân tộc ít người hoặc cán bộ, học sinh trong ngành
giáo dục.
“Giáo dục pháp luật cho nhân dân” của tác giả Nguyễn Ngọc Minh (Tạp
chí Cộng sản, số 10, tr.34-38, năm 1983);
“Giáo dục pháp luật trong các trường đại học, trung học chuyên nghiệp
và dạy nghề (không chuyên luật) ở nước ta hiện nay”, Luận án tiến sĩ Luật học
của Đinh Xuân Thảo, 1996;

7


“Giáo dục pháp luật qua hoạt động tư pháp - hình thức đặc thù của giáo
dục pháp luật”, Luận án tiến sĩ của Dương Thanh Mai, 1996;
“Giáo dục pháp luật cho dân tộc Khơme Nam Bộ (qua thực tiễn An
Giang)”, Luận văn thạc sĩ của Lê Văn Bền, 1998;
“Giáo dục pháp luật cho nhân dân các dân tộc ít người ở tỉnh Đăk Lăk Thực trạng và giải pháp”, Luận văn thạc sĩ Luật học của Phạm Hàn Lâm, 2001;
- Nghiên cứu giáo dục pháp luật trong mối quan hệ với các nội dung khác
như với ý thức pháp luật, lối sống theo pháp luật, với tăng cường pháp chế xã
hội chủ nghĩa, với việc hình thành nhân cách ở học trung học phổ thông... Trong
những mối liên hệ này, giáo dục pháp luật đóng vai trị nền tảng, cơ sở để hình
thành ý thức pháp luật, lối sống theo pháp luật.
“Ý thức pháp luật và giáo dục pháp luật ở Việt Nam”, Luận án Phó Tiến
sĩ Luật học của Nguyễn Đình Lộc, 1987;

“Giáo dục ý thức pháp luật với việc tăng cường pháp chế xã hội chủ
nghĩa”, Luận án Phó Tiến sĩ Luật học của Trần Ngọc Đường, 1988;
“Ý thức pháp luật và hoạt động tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật
ở nước ta hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ Luật học Nguyễn Thị Như Quỳnh, 2009.
Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu khoa học của tập thể, cá nhân, các
bài viết của các tác giả từ trước đến nay về giáo dục pháp luật đã đóng góp rất
nhiều các vấn đề cơ bản cả về vấn đề lý luận và thực tiễn dưới nhiều góc độ
khác nhau về giáo dục pháp luật. Tuy nhiên, về khía cạnh giáo dục pháp luật cho
học sinh trung học phổ thông thì chưa có một cơng trình nào nghiên cứu một
cách đầy đủ và có hệ thống. Do đó, tác giả đã lựa chọn và tiến hành nghiên cứu
đề tài “Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở huyện Trảng
Bàng, tỉnh Tây Ninh” làm luận văn tốt nghiệp của mình.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu

8


Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận giáo dục pháp luật cho học sinh,
đánh giá thực trạng và luận chứng một số giải pháp nhằm phát nâng cao công tác giáo
dục pháp luật cho học sinh trên địa bàn.
Một nền giáo dục hiệu quả cần phải có những định hướng nhất quán trong
quy trình quản lý của các cấp lãnh đạo, vấn đề giáo dục pháp luật cho học sinh
trung học phổ thơng tại huyện Trảng Bàng hồn thiện rất cần thiết trong giai
đoạn này của Tây Ninh nói riêng và Việt Nam nói chung.
- Tìm hiểu và đánh giá được lý luận về giáo dục pháp luật cho học sinh trung
học phổ thông về mặt pháp luật và việc áp dụng chúng vào thực tiễn tại Huyện
Trảng Bàng - Tỉnh Tây Ninh.
- Tìm ra giải pháp hồn thiện, nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật cho
học sinh phù hợp với tình hình thực tế giáo dục ở huyện Trảng Bàng - tỉnh Tây

Ninh.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khái quát những vấn đề lý luận cơ bản về giáo dục pháp luật; phân tích
tính tất yếu của vấn đề giáo dục pháp luật; làm rõ về mặt chủ thể, nội dung, hình
thức, phương pháp và yêu cầu của việc giáo dục pháp luật cho học sinh hiện
nay.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng giáo dục pháp luật cho học sinh ở
huyện Trảng Bàng rút ra những ưu, nhược điểm cũng như tìm ra nguyên nhân
dẫn đến hạn chế của thực trạng đó.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn công tác giáo dục pháp
luật cho học sinh ở Huyện Trảnh Bàng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: là những vấn đề lý luận và thực tiễn về giáo dục
pháp luật cho học sinh làm cơ sở đề xuất và luận chứng các giải pháp nhằm thực hiện
tốt hơn công tác này.

9


4.2. Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận về giáo
dục pháp luật và thực tiễn giáo dục pháp luật cho học sinh ở huyện Trảng Bàng, tỉnh
Tây Ninh từ năm học 2011-2012 đến năm học 2016 – 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác-Lenin, chủ yếu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý luận và thực tiễn,
phân tích và tổng hợp, lịch sử cụ thể. Ngồi ra luận văn cịn sử dụng các phương
pháp của các bộ môn khoa học khác như phương pháp thống kê, điều tra.
6. Những đóng góp mới của đề tài
- Luận văn đưa ra những luận cứ khoa học để làm sáng tỏ một cách hệ
thống vấn đề giáo dục pháp luật cho học sinh ở Việt Nam hiện nay, khoanh vùng

đối tượng ở một địa phương cụ thể là huyện Trảng Bàng. Những kết quả nghiên
cứu của đề tài là những bổ sung vào lý luận pháp luật trong quản lý xã hội nói
chung, trong hoạt động giáo dục nói riêng, góp phần nâng cao nhận thức lý luận
về ý nghĩa, vai trò của việc giáo dục.
- Phân tích làm rõ những kết quả, hạn chế, nguyên nhân của những hạn
chế trong giáo dục pháp luật cho học sinh ở huyện Trảng Bàng.
- Đề xuất và luận chứng một cách đồng bộ các giải pháp giáo dục pháp
luật cho học sinh ở huyện Trảng Bàng.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn
gồm có 3 chương.
Chương 1: Những vấn đề lý luận về công tác giáo dục pháp luật cho học
sinhtrung học phổ thông .
Chương 2: Thực trạng giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở
huyện Trảng Bảng, tỉnh Tây Ninh.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật
cho học sinh trung học phổ thông.
10


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Khái niệm, đặc điểm của giáo dục pháp luật, vai trò của giáo dục
pháp luật cho học sinh trung học phổ thông
1.1.1. Khái niệm giáo dục pháp luật, giáo dục pháp luật cho học sinh
trung học phổ thông
Công tác giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên của quá trình thi hành pháp luật và
có vai trị hết sức quan trọng, là cầu nối chuyển tải các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với mọi người dân, nhăm tăng cường pháp chế xã

hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân.
Đến nay, khái niệm giáo dục pháp luật ở nước ta đang được nghiên cứu một
cách đầy đủ và có hệ thống.
Theo từ điển Tiếng Việt (NXB Đà Nẵng năm 1997) hay Từ và Ngữ Hán
Việt (NXB Từ điển Bách Khoa -2002) thì “Giáo dục là quá trình hoạt động có ý
thức, có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm bồi dưỡng cho con người
những phẩm chất đạo đức và những tri thức cần thiết để người ta có khả năng
tham gia mọi mặt của đời sống xã hội” [20]. Như vậy, giáo dục nhằm nâng cao
nhận thức, tình cảm, truyền đạt tinh thần, nội dung cần giáo dục giúp cho đối
tượng tác động hiểu và hình thành ở họ tri thức, tình cảm, hành vi phù hợp với
các đòi hỏi hiện hành.
Trên cơ sở kế thừa những quan điểm khác nhau, luận văn có thể khái quát
khái niệm giáo dục pháp luật được hiểu là hoạt động có định hướng, có tổ chức,
có chủ định của chủ thể giáo dục, tác động lên đối tượng giáo dục một cách hệ
thống nhằm trang bị kiến thức, thái độ, niềm tin và hành vi xử lý các tình huống
trong cuộc sống phù hợp với đòi hỏi của hệ thống pháp luật hiện hành, thúc đẩy
11


công dân chủ động thực hiện nghiêm minh pháp luật. Hoạt động giáo dục pháp
luật được hiểu là các công đoạn xây dựng một chương trình giáo dục pháp luật
từ đó truyền đạt tinh thần, nội dung pháp luật giúp cho đối tượng tác động hiểu
và hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm, hành vi phù hợp với các đòi hỏi
của các quy định pháp luật hiện hành và soạn thảo nhằm áp dụng trong hoạt
động GDPL đạt hiệu quả cao.
Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông là một phần trong giáo
dục pháp luật nói chung, tuy nhiên đã được cụ thể hóa về đối tượng được giáo dục.
Khác với các đối tượng giáo dục khác, học sinh trung học phổ thơng có những đặc
điểm riêng về tâm sinh lý, nhận thức, trình độ rất khác nhau giữa các vùng, miền…

nên đòi hỏi phải có sự giáo dục riêng cho phù hợp.
Học sinh là những thiếu niên trong độ tuổi đi học đang học cần sự giáo dục của
cả gia đình, nhà trường và xã hội, vì vậy, thơng thường học sinh được tạo điều kiện đi
học ở gần nhà. Học sinh rất dễ bị tác động bởi các hiện tượng xã hội, vì vậy rất cần
thiết sự theo dõi, định hướng, giáo dục từ gia đình. Học sinh trung học phổ thơng được
hiểu là những thiếu niên trong độ tuổi từ 15 đến 18 tuổi đang học tại các trường trung
học phổ thông kéo dài 3 năm từ lớp 10 đến lớp 12, để tốt nghiệp bậc học này, học sinh
phải vượt qua kỳ thi trung học phổ thông quôc gia. Trường trung học phổ thơng dạy
các mơn mang tính phổ thơng, cơ bản, ngồi ra hiện nay có xuất hiện và phân loại
những trường bên trong có phân loại các lớp chọn, các lớp năng khiếu và lớp chuyên.
Mỗi đối tượng học sinh trung học như vậy lại được phân loại và có những nhận thức
khác nhau về cc sống và những kiến thức được tiếp nhận.
Từ khái niệm giáo dục pháp luật, chúng ta có thể hiểu rằng giáo dục pháp luật
cho học sinh trung học phổ thông là hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định
của chủ thể giáo dục, tác động lên học sinh trung học phổ thông một cách hệ thống
nhằm trang bị kiến thức, thái độ, niềm tin và hành vi xử lý các tình huống trong cuộc
sống phù hợp với địi hỏi của hệ thống pháp luật hiện hành thúc đẩy học sinh trung
học phổ thông thực hiện nghiêm minh pháp luật.
12


1.1.2. Đặc điểm, vai trò của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học
phổ thông
1.1.2.1. Đặc điểm của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ
thông
Thứ nhất, về lứa tuổi, hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh phổ
thông là hoạt động giáo dục pháp luật cho độ tuổi đã có độ chính chắn về nhận
thức và hành vi của mình. Do đó, hoạt động GDPL cho lứa tuổi này đã và đang
cần sự tác động về nhận thức và hành vi qua đó học sinh THPT sẽ được hoàn
thiện hơn về vấn đề nhận thức và kiện toàn đặc điểm cũng như hiểu biết về pháp

luật.
Thứ 2, tâm sinh lý của học sinh THPT là lứa tuổi dễ bị tác động. Các em
có thể bị lôi kéo, thực hiện các hành vi quan trọng nhằm đảm bảo cho hoạt động
về vi phạm pháp luật nói chung. Các em học sinh THPT là các em vừa chạm
ngưỡng trưởng thành. Dễ dàng bị lôi kéo vào các hành vi vi phạm của một nhóm
đối tượng cá biệt, các em có thể bị các đối tượng lơi kéo song cho rằng hành vi
của mình là hành vi khơng vi phạm cho nên việc hình thành những ý thức pháp
luật về vấn đề này là rất quan trọng. Đặc biệt là tạo tiền đề cho các em trưởng
thành và phát triển, nhận thức và định hình được hoạt động khi sống và học tập
theo hiến pháp và pháp luật ở nước ta hiện nay.
Thứ 3, nhận thức hành vi của lứa tuổi này dễ gây nhầm lẫn. Do đó, vừa
dễ tác động vừa Đặc điểm quan trọng về tự ý thức của lứa tuổi này là sự mâu
thuẫn giữa nhu cầu tìm hiểu bản thân với kỹ năng chưa đầy đủ để phân tích đúng
đắn sự biểu lộ của nhân cách. Trên cơ sở đó này sinh những xung đột do mâu
thuẫn giữa mức độ kì vọng của các em với địa vị thực tế của chúng trong tập thể,
mâu thuẫn giữa thái độ của các em với bản thân, đối với những phẩm chất nhân
cách của mình và thái độ của các em đối với người lớn, đối với bạn bè cùng lứa
tuổi. Ý nghĩa quyết định nhất để phát triển tự ý thức của lứa tuổi học sinh trung
13


học phổ thông là cuộc sống tập thể của các em, nơi nhiều mối quan hệ giá trị
đúng đắn. Mối quan hệ này sẽ hình thành ở các em lịng tự tin vào sự tự đánh giá
của mình là những yêu cầu ngày càng cao đối với hành vi, hoạt động của các
em, nguyện vọng tìm kiếm một vị trí trong hệ thống những mối quan hệ xã hội
đúng đắn với các em, cũng đồng thời giúp cho sự phát triển về mặt tự ý thức của
các em. Vì vậy, cần thiết định hướng cho hoạt động giáo dục pháp luật nhằm
kiện toàn về hoạt động nhận thức về việc tuân thủ pháp luật ở nước ta hiện nay.
Gần đây nhất ngày 20/06/2012 tại kì họp thứ 3 Quốc hội khóa XIII đã
thơng qua luật số 14/2012/QH13 của Quốc hội: Luật phổ biến, giáo dục pháp

luật với năm chương, 41 Điều, với những quy định chung về phổ biến và giáo
dục pháp luật; các nguyên tắc quản lý về phổ biến và giáo dục pháp luật; nội
dung và hình thức phổ biến và giáo dục pháp luật; cũng như trách nhiệm phổ
biến và giáo dục pháp luật cho các cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền; và
các điều kiện đảm bảo cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Do đó, bản
thân của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thơng có
những tiêu chỉ ảnh hưởng như sau:
Một là, giáo dục pháp luật là một bộ phận của công tác giáo dục trính trị,
tư tưởng. Hoạt động giáo dục pháp luật được hướng tới các bộ phận và các đối
tượng khác nhau. Trong đó, đối với hoạt động GDPL đối với học sinh THPT là
học sinh cấp 3 đã hoàn thiện về tư duy, trình độ ...và cần thiết được nâng cao và
duy trì cũng như đạt được mục đích đề ra là các học sinh THPT có thể nắm bắt
được các quy định của pháp luật. Về đối tượng là học sinh trung học phổ thông, ở
độ tuổi này, các em có khả năng tư duy, sáng tạo, nhạy bén, dễ tiếp thu, rất năng động
trong các hoạt động, giao tiếp. Tuy nhiên, ở độ tuổi này các em rất nhạy cảm, dễ bị tổn
thương, dễ bị tác động bởi các điều kiện xã hội. Theo Luật Giáo dục năm 2005, giáo
dục trung học phổ thông là cấp học cao nhất trong hệ thống giáo dục phổ thơng có vai
trị bồi đắp nhân cách, kiến thức về các lĩnh vực khác nhau cho thế hệ trẻ, chuẩn bị
14


hành trang cho học sinh học tập những kiến thức chuyên môn khi phát triển lên các
cấp bậc cao hơn hoặc giúp các em có đầy đủ hành trang để phát triển, xây dựng quê
hương đất nước.
Ngoài ra, đối tượng của giáo dục pháp luật cho học sinh mang những nét đặc
điểm riêng ở sự phân loại nhỏ số lượng học sinh ở một số ngôi trường đặc thù. Trường
trung học phổ thông khác với các trường tiểu học và trung học cơ sở ở việc phân loại
số lượng học sinh ở khu vực trường chuyên, trường trung học phổ thơng thơng thường
và có những đặc điểm mang tính chun biệt với nhau. Đối tượng của nhóm học sinh
này cũng có những đặc điểm về tâm sinh lý khác nhau và mức độ tiếp thu khác nhau

đối với những kiến thức các em tiếp nhận được đồng thời có những ảnh hưởng rất lớn
đến việc xậy dựng chương trình giáo dục pháp luật một cách có hiệu quả trong mơn
học giáo dục công dân đồng thời cũng ảnh hưởng đến các chương trình ngoại khóa
giáo dục pháp luật một cách có hiệu quả. Như vậy, đối tượng học sinh trung học phổ
thông giúp chúng ta khái quát được đối tượng để từ đó có những phương pháp, cách
tiến hành giáo dục pháp luật cho phù hợp với độ tuổi, khả năng tiếp nhận kiến thức của
các em. Từ đó, những người tiến hành giáo dục pháp luật có cơ sở để xây dựng
chương trình tuyên truyền, giáo dục cho phù hợp. Giáo dục pháp luật đối với học sinh
THPT là một bộ phận của cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Giáo dục pháp luật có
mối quan hệ mật thiết với nhiều loại hình giáo dục khác vì nằm trong hoạt động
giáo dục nói chung, đặc biệt, giáo dục pháp luật có quan hệ mật thiết với giáo
dục đạo đức, giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục kỹ năng sống, bởi giữa chúng
có nhiều điểm tương đồng ở nội dung, mục đích, cách thức thực hiện.Việc giáo
dục pháp luật định hình cho học sinh trung học phổ thơng khái quát được những tư
tưởng cơ bản của hệ thống pháp luật hiện hành, đồng thời định hướng tư tưởng cho
các em trong những quyết định quan trọng. Mục đích của giáo dục pháp luật cho học
sinh bậc trung học phổ thơng là định hình cho học sinh những vấn đề cơ bản của pháp
luật, những quy định cơ bản về quyền và nghĩa vụ của công dân, đồng thời có những
ảnh hưởng tích cực của pháp luật đối với nhận thức của các em.
15


Hai là, giáo dục pháp luật THPT có có mối liên hệ chặt chẽ với công tác
xây dựng, thực hiện pháp luật nhằm hướng tới đối tượng được bảo vệ là trẻ em
chưa thành niên, trong độ tuổi chưa thành niên, dưới 18 tuổi. Giáo dục pháp luật
nói chung và đối với học sinh THPT nói riêng có mối liên hệ chặt chẽ với công tác xây
dựng, thực hiện pháp luật. Đây là quá trình tuyên truyền, giáo dục hệ thống pháp luật
đã được ban hành đến công dân, đưa pháp luật vào thực tiễn và tạo điều kiện cho pháp
luật được vận dụng đúng nội dung, tư tưởng mà nó muốn hướng đến.
Ba là, hoạt động giáo dục pháp luật học sinh THPT được tổ chức thực

hiện bởi những chủ thể xác định. Chủ thể giáo dục pháp luật cho học sinh trung học
phổ thông là các cán bộ chuyên trách, nhà quản lý giáo dục, các giáo viên chủ nhiệm,
giáo viên chuyên trách của môn giáo dục công dân, đoàn viên thanh niên. Đây là
những đối tượng lao động trí tuệ có chất lượng cao và thường xun tiếp xúc với các
em. Các cơ quan có nhiệm vụ và trách nhiệm trong công tác giáo dục pháp luật gồm
Chính phủ, Các bộ, ngành Trung ương, UBND các cấp. Về đối tượng là học
sinh trung học phổ thơng thì có những cơ quan liên quan và trực tiếp tiếp cận với
các em gồm UBND các cấp trực tiếp quản lý, các trường giáo dục chính trị, các
tổ chức giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh nói chung và học sinh trung
học phổ thơng nói riêng.
Bốn là, giáo dục pháp luật đối với học sinh THPT nhằn truyền đạt thông
tin, nội dung pháp luật giúp đối tượng được tác động có những hiểu biết nhất
định về pháp luật góp phần nâng cao ý thức pháp luật cho đối tượng. Chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam có mối quan hệ rất mật thiết với pháp
luật. Pháp luật là công cụ của Nhà nước để thể hiện đường lối, chủ trương chính sách
của Đảng, những tư tưởng của Nhà nước đến cho người dân, những tư tưởng của Nhà
nước thường xuyên suốt và có những ảnh hưởng đến các hành vi của người dân trong
nhận thức và hiệu quả.

16


Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thơng địi hỏi phải đáp ứng được
các u cầu cụ thể của xã hội đối với từng giai đoạn trong các điều kiện lịch sử cụ thể.
Việc giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông phải hướng đến việc hình
thành, làm sâu sắc, mở rộng hệ thống tri thức của học sinh; hình thành ý chí và lịng tin
của học sinh trung học phổ thơng đối với hệ thống pháp luật, từ đó giúp học sinh trung
học phổ thơng xây dựng được hành vi và thói quen, động cơ xử sự theo pháp luật. Độ
tuổi học sinh trung học phổ thông là độ tuổi rất quan trọng trong quá trình hình thành
nhân cách của mỗi cá nhân, là độ tuôi chuyển tiếp giữa trẻ con (học sinh trung học cơ

sở) và người lớn (sinh viên), việc giáo dục pháp luật giúp các em có những thái độ tích
cực, hình thành nên những suy nghĩ và định hướng cho tương lai một cách rõ ràng trên
cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật.
1.1.2.2. Vai trò của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thơng
Cơng tác giáo dục pháp luật có vị trí vai trị vơ cùng quan trọng trong q trình
xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa hiện nay, là bộ phận của cơng tác giáo dục chính
trị, tư tưởng, là trách nhiệm của tồn bộ hệ thống chính trị. Việc giáo dục pháp luật cho
học sinh trung học phổ thông là nền tảng cho quá trình thực hiện pháp luật sau này của
công dân, giúp định hướng tư tưởng ngay khi bước ra khỏi hệ thống giáo dục phổ
thông.
Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông là cầu nối để chuyển tải
pháp luật vào cuộc sống. Giúp cho học sinh trung học phổ thông dễ dàng thực hiện
pháp luật dưới bất kỳ hình thức nào - tuân thủ, thi hành (chấp hành) pháp luật, sử dụng
(vận dụng) pháp luật hay áp dụng pháp luật. Giáo dục pháp luật góp phần phịng,
chống hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm trong nhà trường và ngoài xã hội. Việc
giáo dục pháp giúp cho các em biết được hệ quả tích cực của việc tuân theo pháp luật,
áp dụng pháp luật.
Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông góp phần nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Giáo dục pháp luật giúp cho học sinh
trung học phổ thơng có tri thức pháp lý, tình cảm pháp luật đúng đắn và hành vi hợp
17


pháp, tạo tiền đề cho việc sử dụng quyền lực nhà nước, tăng cường pháp chế, phát huy
dân chủ và quyền tự do cho mỗi người.
Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông tạo ra khả năng đổi mới
các quan hệ xã hội trong môi trường quản lý nhà nước bằng pháp luật. Việc giáo dục
giúp tạo ra khả năng phát hiện và loại trừ những hiện tượng tiêu cực, chống đối trong
quá trình quản lý và sinh hoạt học tập của học sinh. Việc này giúp các em hiểu được lẽ
phải, nhận biết được những chuẩn mực tốt đẹp về lòng nhân ái, sự khoan dung, biết

yêu cái đẹp, hướng đến cái chân - thiện - mỹ, biết đấu tranh, phản đối những cái xấu
diễn ra trong xã hội. Việc giáo dục pháp luật giúp cho các em có cơ hội tham gia các
hoạt động thực tiễn, từ đó biết định hướng đúng và trần trọng những gia trị cuộc sống.
1.2. Nội dung của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ
thông
Theo Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012, nội dung giáo dục
pháp luật bao gồm: Quy định của Hiến pháp và văn bản quy phạm pháp luật;
Các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành
viên, các thỏa thuận quốc tế; ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo
vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; gương người tốt, việc tốt
trong thực hiện pháp luật.
Nội dung của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở nước ta
giai đoạn hiện nay, trên cơ sở lý luận và thực tiễn, được xác định theo những mức độ
khác nhau. Căn cứ vào nhu cầu và vị trí xã hội của học sinh trung học phổ thơng, có
thể phân định những nội dung của giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ
thông, cụ thể;
1.2.1. Chủ thể giáo dục
Chủ thể tiến hành hoạt động giáo dục là giáo viên – chủ thể chính và một
số chủ thể khác như cán bộ của các cơ quan tư pháp: Cơng an – Viện kiểm sát –
Tịa án, Ủy ban nhân dân...Với các hình thức Kết hợp hình thức giáo dục chính
khóa và ngoại khóa: Trong những năm qua, việc lồng ghép nội dung giáo dục
18


giữa chính khóa và ngoại khóa giữa chính khóa và ngoại khóa cho các học sinh
về GDPL nói chung trong giai đoạn hiện nay.
Kết hợp hình thức giáo dục tự giáo dục: Hình thức tự giáo dục là hình thức
quan trọng trong việc thiết lập tính độc lập trong quá trình học, làm việc và tích
lũy các học sinh nói chung ở nước ta hiện nay.
Kết hợp hình thức giáo dục cá nhân, nhóm và đại chúng: Như đã đề cập,

dựa vào đối tượng giáo dục thì phân thành giáo dục cá nhân, nhóm và đại chúng.
Các hình thức giáo dục này trên thực tế có mối quan hệ thân thiết, cụ thể với
nhau, từ đó tạo nền tảng cơ bản cho hoạt động nắm chắc lý luận thực tiễn nói
chung.
Kết hợp cả 3 hình thức: Tại các trường THPT hiện nay thì vấn đề giảng dạy
sao cho có hiệu quả là mục tiêu cụ thể mà các môn học đã đề ra và GDPL đã đặt
ra.
1.2.2. Phạm vi giáo dục
Thứ nhất, mức độ tối thiểu về giáo dục pháp luật phổ cập cho mọi cơng dân
trong đó có học sinh trung học phổ thông.
Mức độ tối thiểu về pháp luật từng bước hình thành cho các em ý thức
trách nhiệm cơng dân, xây dựng thói quen, lối sống lao động, học tập và làm
việc theo Hiến pháp và pháp luật, biết tơn trọng trật tự chung, quyền, lợi ích hợp
pháp của các chủ thể khác. Mỗi em học sinh khơng chỉ biết bảo vệ lợi ích của
Nhà nước của xã hội mà còn biết tự bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của
mình khi bị xâm hại hoặc đe dọa xâm hại. Về nội dung này, những kiến thức cơ
bản về pháp luật đã được xây dựng trong môn học Giáo dục công dân bậc trung
học phổ thông. Học tốt môn học này cũng là một nền tảng cho các em hình
thành nên kỹ năng của bản thân, hồn thiện hành vi cư xử của một cơng dân,
giúp các em bước đầu tiếp cận được những quy định của pháp luật liên quan đên
những trường hợp xảy ra thường xuyên, hằng ngày trong đời sống sinh hoạt, học
tập. Ngoài ra, những kiến thức bổ sung được xây dựng theo chuyên đề những
19


giờ học khác nhau nhằm phù hợp với thực tiễn từng địa phương nhất định.
Những kiến thức khái quát chung, mang tính tư tưởng nhất định và định hướng
cho học sinh trước hết cần cho học sinh tiếp cận với những định hướng cơ bản
của Hiến pháp Việt Nam.
Hiến pháp là đạo luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất,

nó là văn bản duy nhất quy định chủ quyền nhân dân, tổ chức quyền lực nhà
nước, quyền nhân thân, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bả của cơng
dân; là hình thức pháp lý thể hiện tập trung nhất hệ tư tưởng của giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc. Hiến pháp đã là phương tiện pháp lý
thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam dưới hình thức
những quy phạm pháp luật. Đối tượng điều chỉnh của Hiến pháp rất rộng và
mang tính chất bao quát bao gồm hấy hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, đó là
những quan hệ xã hội cơ bản liên quan đến các lợi ích cơ bản của mọi giai cấp,
mọi tầng lớp, mọi công dân trong xã hội như chế độ chính trị, quyền và nghĩa vụ
của cơng dân, chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, khoa học công nghệ và
môi trường, quyền con người, tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước ở Việt
Nam. Nhìn chung khi định hướng cho học sinh trung học phổ thông biết được và
hiểu được những kiến thức cơ bản của nhà nước, những nét khái quát theo hiến
pháp sẽ giúp học sinh định hình được hành vi, tư tưởng của mình liên quan đến
quyền lợi của mình và trách nhiệm đối với xã hội của học sinh trung học phổ
thông. Văn bản pháp luật mà các cơ quan có thẩm quyền, các trường học có thể
là căn cứ để giáo dục pháp luật trước hết là Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam được Quốc hội ngày 28 tháng 11 năm 2013.
Những khái niệm liên quan đến công dân, đến những ảnh hưởng sinh hoạt
hằng ngày của đối tượng học sinh đã và đang tiếp xúc được xem là những kiến
thức cơ bản các em cần phải nắm rõ đồng thời là mục đích nhận thức trước tiên.
Thứ hai, giáo dục pháp luật cung cấp những kiến thức mang tính lý luận về nhà
nước và pháp luật.
20


Những vấn đề lý luận về Nhà nước và pháp luật mang tính khái quát chung
cũng cần được nhân thức rõ ràng và thực hiện hiện quả quyền lực của nhân dân, là nhà
nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Trong Nhà nước của dân thì dân là
chủ, người dân được hưởng mọi quyền dân chủ, nghĩa là có quyền làm bất cứ

việc gì mà pháp luật khơng cấm và có nghĩa vụ tn theo pháp luật. Nhà nước
của dân phải bằng mọi nỗ lực, hình thành được các thiết chế dân chủ để thực thi
quyền làm chủ của người dân. Cũng với ý nghĩa đó, các vị đại diện của dân, do
dân cử ra chỉ địa diện cho nhân dân thực hiện quan lý và quyết định Nhà nước.
Nhà nước đó là Nhà nước do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình. Nhà
nước đó do dân ủng hộ, giúp đỡ đóng thuế để Nhà nước chi tiêu, hoạt động; Nhà
nước đó lại do dân phê bình, xây dựng, giúp đỡ. Do đó, Người yêu cầu tất cả các
cơ quan Nhà nước phải dựa vào nhân dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân lắng
nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát của nhân dân.
Những vấn đề lý luận trên cần được thực hiện hiệu quả và mang tính chất
khái quát cho học sinh biết được quyền và nghĩa vụ của mình cũng như vị trí của
mỗi cơng dân trong Nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Một Nhà nước pháp quyền của dân do dân và vì dân thì việc cho thế hệ
học sinh biết được quyền lợi và nghĩa vụ của mình, những khái niệm khái quát
về nhà nước rất cần được thực hiện hiệu quả.
Hệ thống pháp luật của nước ta điều chỉnh tất cả những lĩnh vực trong đời sống
xã hội. Những kiến thức cơ bản về nhà nước và pháp luật giúp học sinh trung học phổ
thông khái quát, định hình được hệ thống Nhà nước và hệ thống pháp luật, từ đó khai
thác những kiến thức chun mơn về lĩnh vực của mình khi cần thiết trong tương lai.
Việc giáo dục pháp luật giúp cho học sinh biết vị trí của cá nhân trong một hệ thống
thống nhất các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp của Việt Nam, biết được Hiến
pháp là đạo luật cơ bản để thực thi và áp dụng, hệ thống pháp luật Việt Nam là một
tổng thể các quy phạm pháp luật có mối liên hệ nội tại thống nhất với nhau…Từ đó,

21


những định hướng của các em dần dần sẽ được cụ thể hóa để áp dụng pháp luật cho
phù hợp.
Kiến thức lý luận về Nhà nước và pháp luật được khai thác trong Hiến pháp

Việt Nam năm 2013 là nên tảng, là đạo luật và kiến thức cơ bản. Trong Hiến pháp thể
hiện cơ cấu tổ chức của bộ máy, các cơ quan Nhà nước, đồng thời nó thể hiện chức
năng và nhiệm vụ của các cơ quan đó với nhân dân, với đất nước về từng lĩnh vực.
Ngoài Hiến pháp ra, các văn bản pháp luật cụ thể cũng thể hiện và quy định rõ cơ cấu
tổ chức của các bộ phận khác nhau khi thực hiện quản lý Nhà nước như Luật tổ chức
Chính phủ số 76/ 2015/QH13 ngày 19 tháng 6 năm 2015; Luật tổ chức Quốc hội số
57/2014/QH13 ngày 20 tháng 11 năm 2014; Luật tổ chức Chính quyền địa phương số
77/2015/QH13 có hiệu lực ngày 1 tháng 1 năm 2016 và nhiều văn bản luật khác nhau
phục vụ cho công tác giáo dục pháp luật nếu cán bộ chuyên trách cần đi sâu avf tìm
hiểu một cách chi tiết và hiệu quả. Trong mỗi cơ quan chức năng khác nhau họ sẽ có
các thẩm quyền được quy định một cách cụ thể và rõ ràng từ phạm vi thẩm quyền ban
hành các văn bản pháp luật. Để người dân tuân thủ thực hiện hiệu quả các quy định
của pháp luật thì cần có những cơ sở và quyền lực nhất định để tạo nền tảng cho việc
thực hiện pháp luật.
Để học sinh bậc trung học phổ thông hiểu biết được về lý luận và thực tiễn áp
dung những vấn đề trên liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ thực hiện cua mình thì
việc thực hiện những chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước được hiệu quả và
có những phương pháp giúp học sinh gần gũi tiếp cận với kiến thức thực tiễn hơn sẽ
mang lại những hiệu quả cho công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật. Tiếp cận
được những vấn đề về Nhà nước và pháp luật giúp học sinh hình dung được cơ cấu tổ
chức của Nhà nước đồng thời sự chỉ đạo của Đảng đối với Nhà nước Việt Nam tọa
niềm tin, lịng tự tơn dân tộc.
Thứ ba, giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông những kiến thức
quan trọng trong đời sống liên quan đến vật chất, tinh thần, lao động và học tập của
học sinh.
22


Mỗi đối tượng giáo dục pháp luật có những mơi trường và đặc trưng khác nhau
khi tiến hành việc giáo dục pháp luật. Đối với học sinh trung học phổ thơng, là độ tuổi

có những đặc điểm tâm sinh lý khá phức tạp, dễ bị tác động bởi các yếu tố xã hội. Việc
giáo dục pháp luật cần tiếp cận những nhu cầu gần nhất của các em, những vấn đề xảy
ra thường xuyên, hằng ngày thì việc tiếp thu và vận dụng bước đầu sẽ đạt hiệu quả cao
trong công tác giáo dục. Bằng những phương thức khác nhau, chúng ta hướng dẫn cho
các em những nội dung cơ bản về pháp luật an tồn giao thơng, các tội liên quan đến
tài sản, những hậu quả pháp lý, những nội dung về quyền và nghĩa vụ của công dân …
Như vậy, các em sẽ dần dần hình thành nên tư tưởng và ấn tượng về việc áp dụng hiệu
quả pháp luật, từ suy nghĩ sẽ hướng đến hành vi xử sự cho phù hợp.
Mỗi quy định của pháp luật đều liên quan đến những lĩnh vực mà học sinh nói
riêng và người dân nói chung đều chịu ảnh hưởng, thường xuyên được định hướng và
thực hiện bởi pháp luật kể cả hoạt động học tập, sinh hoạt, văn hóa, tư tưởng. Việc
thực hiện pháp luật là quyền và nghĩa vụ của người dân đồng thời mang những đặc
điểm của sự phát triển xã hội. Khi giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông
là giáo dục cho các em một tinh thần thượng tơn pháp luật, lịng yêu nước và tinh thần
dân tộc, từ đó khơi dậy việc ham học tập, lao động và xây dựng đất nước của các em.
Thượng tôn pháp luật nghĩa là mọi người đều phải tuân theo luật pháp kể cả những
người lãnh đạo, đại diện cho nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước cũng tuân theo
pháp luật, không ai được ở trên pháp luật cả. Một bộ máy lành mạnh là một tổ chức
trong đó các quyết sách phải được thực thi một cách nghiêm minh, nhất quán từ
trên xuống dưới mà không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của cá nhân người
cơng chức hay người lãnh đạo. Đó cũng là một bộ máy có những cơ chế kiểm
sốt nội bộ và vận hành hiệu nghiệm để ngăn chặn được nạn tham nhũng ngay
từ bên trong. Luật pháp chính là những mắt xích giúp cho cỗ máy nhà nước có
thể hoạt động. Người dân ở bất cứ xã hội nào cũng đều luôn luôn cần một môi
trường luật pháp rành mạch, công minh và vững chắc để được bảo vệ an tồn.
Để luật pháp được thượng tơn thì khơng chỉ những nhà cầm quyền phải nắm
23