BÀI GIẢNG điện tử THỰC TIỄN CÁCH MẠNG VIỆT NAM CUỐI THẾ kỷ XIX, đầu THẾ kỷ XX đối với sự HÌNH THÀNH và PHÁT TRIỂN tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH

Chủ đề 8:

THỰC TIỄN CÁCH MẠNG VIỆT NAM CUỐI
THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XX VỚI SỰ HÌNH
THÀNH, PHÁT TRIỂN TT HỒ CHÍ MINH


* Mục đích,
yêu cầu:

- Giới thiệu giúp người học
nắm những nét tiêu biểu
của thực tiễn cách mạng
Việt Nam - những đòi hỏi
khách quan của xã hội Việt
Nam và cách mạng Việt
Nam cuối thế kỷ XIX, đầu
thế kỷ XX.
- Trên cơ sở đó khẳng định
cơ sở khách quan trực
tiếp hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh. Khẳng định
tính cách mạng khoa học
của tư tưởng Hồ Chí Minh.


KẾT CẤU NỘI DUNG

I. M.số đ.
Điểm t.hình
CMTG ảnh

hưởng đến
CMVN cuối
TK XIX, đầu
TK XX

II. XHVN
thuuộc địa
nửa PK và
PTYN chống
Pháp xâm
lược cuối TK
XIX, đầu TK
XX

III. Sự t. động
của PT CMVN
cuối TK XIX,
đầu TK XX đến
việc h.thành,
p.triển tư
tưởng Hồ Chí
Minh


* Thời gian: Lên lớp 4 tiết
* Phương pháp: Sử dụng phương pháp thuyết
trình và các phương pháp lịch sử, lơgíc,
cùng với kết hợp các phương pháp phân
tích, tổng hợp và phương tiện trình chiếu.

Tài liệu nghiên cứu
1. TCCT, QĐNDVN, Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb
QĐND, H, 1996, tr. 34 – 50.
2. HĐTƯ chỉ đạo b.soạn giáo trình chuẩn QG các bộ mơn KH
MLN, tư tưởng Hồ Chí Minh, Giáo trình tư tưởng Hồ Chí
Minh, Nxb CTQG, H, 2008, tr. 53 – 89.
3. HVCTQG Hồ Chí Minh, Bài giảng lịch sử Việt Nam, Nxb
LLCT, H, 1996.
4. Lịch sử Việt Nam, tập 2, Nxb KHXH, H, 1985.
5. HVCTQG Hồ Chí Minh, Phân viện Hà Nội, Một số chuyên đề
về lịch sử Việt Nam, Nxb Sự thật, H. 1995.
6. Võ Nguyên Giáp, “Tư tưởng Hồ Chí Minh q trình hình
thành và phát triển”, Nxb Sự thật, H. 1993.
7. GS Song Thành, “Hồ Chí Minh nhà tư tưởng lỗi lạc” (Phần
2: Hồ Chí Minh đến với CN MLN từ nhu cầu thực tiễn của
CMVN và xu thế p.triển của thời đại), Nxb LLCT, H. 2005.


I.

MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH CÁCH MẠNG THẾ GIỚI

CUỐI THẾ KỶ XIX, ĐẦU THẾ KỶ XX TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM

- C.tranh
vàđầu
c.sách
b.lột, đàn áp
- Nửa cuối

TK XIX,
TK CMT10
XX
- Sự kiện
Nga
của CNTB
các
nước
ĐQ
làm
cho đ.sống
1. -P.trào
đ.tranh
GPDT
là
t.kỳ
chuyển
sang
H.quả
của
chính
sách
xl thuộc
địa, nhd
thành cơng (10/1917)
các
nước
t.
địa càng
thêm khổ cực,

p.vi
TG
g. đoạntrên
ĐQCN
– G.
đoạn
tột cùng
tranh giành
t. địa,
chia lại
TTTG
có
ảnh
hưởng
họ triển
đã
vùnghết
lênsức sâu rộng
ngày càng
phát
của CNTB.
đã dẫn đếnđ.tranh
CTTG
lần
I (1914
–GPDT.
1918).
mẽ
nhằmPT
tớimạnh

sự thứ
phát
triển
CMTG...


2. Thực tiễn PT GPDT đang khao khát
một con đường CM đúng đắn

--QT
QTIII
III(QTCS)
(QTCS)do
doLênin
Lêninthành
thànhlập
lập
nhằm
nhằmtr.bá
tr.bávà
vàchỉ
chỉđạo
đạoth.hiện
th.hiệntư
tưtưởng
tưởngđg
đgđắn
đắn
--Trước
CTranh

T.giới
I,
Trước CTranh
T.giới
I,VĐTĐ.
về
VĐDT
và
về VĐDT và VĐTĐ.
--PTGPDT
phát
triển
mạnh
mẽ
các
QT
II
bị
các
phần
tử
cơ
hội
đoạn,
PTGPDTQT
phát
mạnhtửmẽ
trên
cáck/v,
k/v,

II bịtriển
các phần
cơtrên
hộilũng
lũng
đoạn,
rơi
vào
CN
lương
tư
các
song
giành
được
rơi
vàochưa
CNcải
cải
lương
tưsản.
sản.
cácnước,
nước,
song
chưa
giành
được
thắng
thắnglợi

lợitriệt
triệtđể.
để.


II. XHVN THUỘC ĐỊA NỬA PK VÀ
P.TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP XÂM
LƯỢC CUỐI TK XIX, ĐẦU TK XX (gồm 2
nội dung):

1. Xhvn
thuộc địa
nửa PK

2. PT yêu
nước
chống
Pháp xl
cuối TK
XIX, đầu TK
XX


1. XHVN thuộc địa nửa PK

*Trước Pháp
xâm lược, chế
độPK VN đang
khủng hoảng
trầm trọng

- Từ TK XVIII, - Dựa vào ủng hộ
- Khởi nghĩa
cđộ PKVN
của đại địa chủ
Tây Sơnvà TB Pháp,
đã bước vào
g. đoạn thắng lợi
Nguyễn Ánh
đã mở
ra bại Tây Sơn
khủng hoảng,
đánh
nhiều triển vọng...
suy vong...
mở ra chế độ
nhà Nguyễn...

Chính sách lạc hậu của nhà Nguyễn làm c.độ PK VN lao sâu hơn
vào con đường suy vong. => Mâu thuẫn XH càng thêm sâu sắc...


* Thực dân Pháp xl VN, XHVN trở thành XH thuộc địa nửa PK:
- Từ nhu cầu mở rộng thuộc đại, Pháp đã âm mưu xl VN từ lâu...
- Triều đình PKVN đang trong g. đoạn suy yếu trầm trọng.
- Dưới ách đô hộ của TD Pháp, XHVN là XH thuộc địa nửa PK.
- XHVN thuộc địa nửa PK tồn tại hai mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu cần giải
quyết là:
+ MT giữa toàn thể DT VN với ĐQ Pháp (Mâu thuẫn chủ yếu nhất).
+ MT giữa nhân dân lao động (chủ yếu là nông dân) với địa chủ PK.

2. PT yêu
nước
chống
Pháp
xâm lược
cuối TK
XIX, đầu
TK XX

**PT
PT đ.tranh
đ.tranhchống
chốngPháp
Phápxl
xl
và
vàchiếm
chiếm đóng
đóng
--Giai
đoạn
11 (từ
1858
––1885):
Giai
đoạn
(từ
1858

1885):
++Pháp
(1858
đánh
–
chiếm
1896):
Nam
Pháp(1858
đánh –chiếm
1896):NamKỳ
Kỳ
+
Khi
Pháp
đánh
ra
Kỳ
++
định
Patơnốt
(1884),
KhiHiệp
Pháp
đánh
raBắc
Bắc
Kỳ
+Sau
Sau

Hiệp
định
Patơnốt
(1884),
-- Giai
đoạn
1885
–– 1896:
Giai
đoạn
1885
1896:
triều
đình
Huế
vẫn
tồn
++PT
Cần
triều
đình
HuếVương
vẫn tồntại
tại
PT
Cần
Vương
phái
kháng
chiến

do
Tơn
Thất
Thuyết
đứng
+phát
P.Trào
đ.tranh
của
nd
cũng
p.triển
phái
kháng
chiến
do
Tơn
Thất
Thuyết
đứngđầu.
đầu.
+phát
P.Trào
đ.tranh
của
nd
cũng
p.triển
triển
rất

mạnh
khắp
cả
nước...
triển rất mạnh khắp cả nước...
với
vớiđỉnh
đỉnhcao
cao là
làKN
KNn
nThế...
Thế...


* Phong
trào
đ.tranh
theo
khuynh
hướng
DCTS:

- C.sách
tháccơ
thuộc
=>
K.quả khai
làm cho
cấu địa

KTVN
của
TD
Pháp
tạinày
VNsong song
+ Sau
c.tranh
TG
(từ
1919),TD
Pháp
+ Vũ
đàisự
CTchuyển
VN IT.kỳ
có
biến,

Hai PT trên đều thất bại
đẩy
mạnh
cơng
cuộc
k.thác
t.cho
địathấy
và
sự
p.hố

g/c
XHVN
tồn
tại,
p.triển
2
xu
hg:
=>
Kết
cục
t.bại
của
PTTK
này
tạođiểm
sự
p.hố
g/cđàn
XH
- Đặc
của
PTĐT
t.kỳ
do TD
Pháp
áp này:
Chỉ có GCVS và PTVS đang
bạo
động

của
Phan
Bội
lần 2TS
làm
XHVN
bị
p.hố
mạnh
hơn.
ngày
càng
sâu
sắc
: Châu
DTVN
gắn
liền
với
ĐT
cải lương
⇒
CMVNđặt
tìnhcó
trạng
ngày
rõ rệt.
ngày
càngcàng
lớn trong

mạnh
mới
khả năng
và cải
củavai
Phan
kocách
thể giữ
trò Chu
l. đạoTrinh.
CM.
khủng
hoảng
l.
đạo
.
đưa CMVN đến thắng lợi.


- Hồ Chí Minh đánh giá về con đường cứu nước của một

số PT cứu nước do các bậc sĩ phu yêu nước tiến hành:
+Phan Bội Châu: “Đưa hổ cửa trước, rước beo cửa sau”.
+Phan Chu Trinh: “Chẳng khác gì xin giặc rủ lịng
thương”.
+Hồng Hoa Thám: “ Vẫn nặng về cốt cách phong kiến ”.


II. Sự tác động của phong trào CMVN cuối thế
kỷ XIX,đầu thế kỷ XX đến sự hình thành, phát

triển tư tưởng Hồ Chí Minh
- Sự p.triển
của PT
- Sự p.triển
1. Thực
tiễn
đ.tranh
chống
mạnh mẽ
của PT
p.triển
củanước
Phápcứu
chống
giặc
+Cuối
Tiếp
thu
t.thống
bồi
đắp
của
nh.dân
taPTĐT
+ PTCM
Tác
động
TK
của
XIX,

=>
Chính
t.thần
YN
YN
=>
thương
T.thần
YN
dân
cuối
TK
XIX,
đầu
chống
TK
Pháp
XX
là
xl
nguồn
của
tinh
thần
chân
chính
giúp
của
nhiệt
g.TK

thành
đình
và
nhd
cổ
ta
vũ,
cuối
bồi
TK
đắp
XIX,
đầu
XX
u
nước
CM
Hồ
Chí
Minh
đến
thg
q
dân
hương,
sâu
sắc
đầu
t.thần
TK

XX
YN
càng
ở
khẳng
định
sự
của
Hồ
Chí
được
với
CNMinh
MLN,
đã
Hồ
trở
Chí
thành
Minh
đã
hun
Hồ
đúc,
Chí
bồi
Minh
đắp
tiếp
nối

t.thống
tin
theo
Lênin,
sớm
động
h.thành
lực
thơi
lịng
thúc
YN
lịng
thêm
YN
sâu
và
sắc
ý
chí
và
u
nước,
... sắc...
tìm
thấy
ở
Lênin
thương
Hồ

Chí
dân
Minh
sâu
cứu
ý chínước
q.tâmcúa
tìm
của
dt
Việt
Nam
và
tư
tưởng
của
Người
đi tìm đg cứu dân,
Chí
Minh.
đgHồ
cứu
nước
GPDT.
con
đg
đúng
cứu nước. đắn
đáp ứng nhu cầu
của t.tiễn lịch sử.

Hồ Chí Minh khẳng định: “Dân ta có một
lịng nồng nàn u nước. Đó là một
truyền thống quý báu của ta. Từ xưa tới
nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh
thần ấy lại sơi nổi, nó kết thành một làn
sóng vơ cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt
qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó
nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp
nước” (Hồ Chí Minh, Tồn tập, Nxb
CTQG, H. 2002, t6, tr. 171).


2. Thực tiễn khủng hoảng đường lối cứu nước
Việt Nam – nhân tố trực tiếp ảnh hưởng đến tư
tưởng Hồ Chí Minh về con đường cứu nước
* Sự thất bại của các PTĐT chống Pháp của nhd ta
cuối TK XIX, đầu TK XX phản ánh sự khủng hoảng
đường lối cứu nước ở Việt Nam:
=>
=>Như
Nhưvậy:
vậy: CMVN
CMVNđang
đang trong
trongthời
thờikỳ
kỳ
-- Thất
Thất

của
bại
các
+các
Giai
PT
PT
cấp
theo
TS
Thất--bại
bại
Thất
của
bại
+của
của
Giai
PT
PT
cấp
theo
TSvà
và CNTB
CNTB
++
PT
++PT
theo
cấp

theo
++PK
khuynh
khủng
Do
Việt
hệ
tư
Nam
hướng
tưởng
hướng
đg
cải
DCTS
lối
lương
cứu
++Giai
Giai
PT
PT
theo
cấp
theo
PK
khuynh
khủng
Dokhuynh
khuynh

Việt
hệhoảng
hoảng
tư
Nam
hướng
tưởng
hướng
đg
cải
DCTS
lối
lương
cứunước
nước
đấu
+
tranh
Hệ
=>
Nguyên
tư
=>
theo
tưởng
Nguyên
hệ
hệ
tư
nhân

PK
tư
tưởng
nhân
tưởng
đã
thất
đã
quá
DCTS
thất
đến
bại:
PK
lạc
bại
giai
hậu
của
đoạn
...
PT
này:
đấu+ tranh
Hệ
=> Nguyên
tư
=>theo
tưởng
Nguyên

hệ hệ
tư
nhân
PK
tư
tưởng
nhân
tưởng
đã
thất
đãq
DCTS
thất
đến
bại:
PK
lạc
bại
giai
hậu
của
đoạn
...PT này:
đã
bạo
thối
(tiêu
động
nát,
đã

biểu
rất
rất
của
phản
là
sâu
lạc
Phan
Phan
động.
hậu
sắc
Chu
trên
=>
địi
Trinh):
thế
hỏi
giới.
phải
đã
bạo
thối
(tiêu
động
nát,
đã
biểu

rất
rất
của
phản
là
sâu
lạc
Phan
Phan
động.
hậu
sắcBội
Bội
Chu
trên
=>Châu:
Châu:
địi
Trinh):
thế
hỏi
giới.
phảicó
có
ởởViệt
Nam
Việt
tột
(theo
Nam

cùng
22khuynh
thối
(thành
Việtởở
Nam
Việt
tột
(theo
Nam
cùng
khuynh
thốinát
náthướng):
hướng):
(thànhCNĐQ)
CNĐQ)
sự đáp ứng tháo gỡ đúng.


* Sự khủng hoảng đường lối cứu nước ở Việt Nam
cuối TK XIX, đầu TK XX đã t.tiếp đặt ra u cầu, địi
hỏi Hồ Chí Minh phải tìm đg cứu nước mới:
- T.tế những con đg cứu nước cũ đều thất bại vì nó đã rất lạc hậu
so với thế giới.
- T.tế khg hoảng đg lối cứu nước ở Việt Nam địi hỏi Nguyễn
Quốc cũng như các nhà u nước phải tìm ra một con đg mới
đáp ứng y/c của CMVN, phù hợp với xu thế p.triển của TG.
=> Nguyễn Ái Quốc là người có t.thần YN sâu sắc, nắm vững đòi
hỏi của t.tiễn XH và CMVN, với quyết tâm cao cả, bằng cách đi

và hg đi đúng đắn. => Người đã đến đc với CNMLN, khẳng định
con đg cứu nước đg đắn cho d.tộc – con đường CMVS.


Kết luận


VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Đặc điểm tình hình CMTG ảnh hưởng đến
CMVN cuối TK XIX, đầu TK XX?
2. XH Việt Nam thuộc địa nửa PK và PTYN
chống Pháp xâm lược cuối TK XIX, đầu TK
XX?
3. Sự tác động của PT CMVN cuối TK XIX, đàu
TK XX đến việc hình thành, phát triển tư
tưởng Hồ Chí Minh?


Xin chân thành cảm ơn !