LUẬN văn THẠC sĩ bồi dưỡng năng lực công tác giáo dục chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở trường sĩ quan thông tin hiện nay

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

3

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỂ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CÔNG TÁC GIÁO
DỤC CHÍNH TRỊ CHO ĐỘI NGŨ CHÍNH TRỊ VIÊN
Ở TRƯỜNG SĨ QUAN THƠNG TIN

11

1.1. Năng lực cơng tác giáo dục chính trị và những vấn đề cơ
bản về bồi dưỡng năng lực cơng tác giáo dục chính trị
cho đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thơng tin
1.2. Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm bồi dưỡng

11

năng lực công tác giáo dục chính trị cho đội ngũ chính
trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin

39

Chương 2: YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CÔNG TÁC GIÁO DỤC
CHÍNH TRỊ CHO ĐỘI NGŨ CHÍNH TRỊ VIÊN Ở
TRƯỜNG SĨ QUAN THÔNG TIN HIỆN NAY

57

2.1. Những yếu tố tác động và yêu cầu tăng cường bồi
dưỡng năng lực công tác giáo dục chính trị cho đội
ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin hiện
nay
2.2. Những giải pháp tăng cường bồi dưỡng năng lực cơng

57

tác giáo dục chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở
Trường Sĩ quan Thông tin hiện nay
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

63
95
97
102


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Công tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT là bộ phận, một nội dung cơ
bản của công tác huấn luyện bộ đội; trực tiếp trang bị kiến thức, củng cố niềm
tin, xây dựng quyết tâm, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ cho cho sĩ
quan, quân nhân chuyên nghiệp, học viên, công nhân và viên chức quốc phòng, hạ
sĩ quan, binh sĩ (sau đây gọi tắt là cán bộ, chiến sĩ); trực tiếp xây dựng nhân tố
chính trị - tinh thần cho bộ đội; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn

của các thế lực thù địch; góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của
Nhà trường trong thời kỳ mới.
Đội ngũ CTV ở các tiểu đoàn (hệ) và các đại đội ở Trường SQTT là
người chủ trì về chính trị, đảm nhiệm CTĐ, CTCT ở đơn vị; đề xuất nội dung,
biện pháp tiến hành công tác GDCT với đảng uỷ tiểu đoàn, đảng uỷ hệ, chi bộ
đại đội; trực tiếp chỉ đạo, tổ chức, quản lý và tiến hành công tác GDCT ở đơn
vị theo phạm vi chức trách, nhiệm vụ được giao. Năng lực công tác GDCT là
bộ phận cấu thành năng lực của đội ngũ CTV, yếu tố giữ vai trò đặc biệt quan
trọng, quyết định chất lượng thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ CTV và chất
lượng công tác GDCT ở đơn vị.
Năng lực công tác GDCT của đội ngũ CTV ở Trường SQTT được hình
thành và phát triển thơng qua học tập, rèn luyện trong các chương trình và mơi
trường đào tạo trước khi được bổ nhiệm CTV; đồng thời, được bồi dưỡng, rèn
luyện thường xuyên trong thực tiễn công tác tại đơn vị. Trong đó, bồi dưỡng tại
đơn vị có ý nghĩa rất quan trọng; nhằm bổ sung kiến thức, truyền thụ kinh
nghiệm, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo gắn với khắc phục những hạn chế, khuyết
điểm của đội ngũ CTV để họ có đủ phẩm chất, năng lực tiến hành xây dựng
yêu tố chính trị tư tưởng, xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị; xây dựng,
hồn thiện nhân cách cho cán bộ, học viên, chiến sĩ đáp ứng yêu cầu giáo dục
đào tạo của Nhà trường.

3


Thực tiễn trong những năm qua, hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác
GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT đã góp phần thiết thực nâng cao trình
độ kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng tiến hành công tác GDCT của đội ngũ CTV,
giúp cho họ hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, hoạt động
bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác GDCT ở Nhà trường còn bộc lộ những hạn
chế, bất cập cả về nhận thức, trách nhiệm, kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng tiến

hành… Nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng chưa tồn diện, chậm đổi
mới; năng lực công tác GDCT của một bộ phận không nhỏ CTV chưa đáp ứng tốt
yêu cầu của thực tiễn giáo dục đào tạo; hoạt động giáo dục, quản lý, chỉ huy bộ
đội.
Trong những năm tới, trước yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, yêu cầu
nhiệm vụ xây dựng QĐND Việt Nam vững mạnh về chính trị; u cầu hiện đại
hóa thơng tin liên lạc qn sự và nhiệm vụ giáo dục đào tạo của Nhà trường trong
tình hình mới; quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết số 29 - NQ/TW về đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo; Đề án “Đổi mới cơng tác cơng tác giáo dục
chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”. Đồng thời, để góp phần làm thất bại âm
mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động trên lĩnh vực chính
trị, tư tưởng hịng “phi chính trị hóa” qn đội… địi hỏi phải tiếp tục nâng cao
chất lượng GDCT, mà trước hết là phải nâng cao năng lực công tác GDCT của
đội ngũ CTV ở Trường SQTT, đây là vấn đề then chốt, có ý nghĩa cấp thiết hiện
nay.
Từ các lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài:“Bồi dưỡng năng lực cơng tác
giáo dục chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin hiện
nay” làm đề tai nghiên cứu của luận văn.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Đào tạo, bồi dưỡng năng lực hoạt động CTĐ, CTCT cho đội ngũ CTV
trong quân đội nói chung và bồi dưỡng năng lực cơng tác GDCT tại các đơn vị
cơ sở nói riêng là vấn đề thường xuyên, rất quan trọng luôn được cấp ủy, tổ
chức đảng các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện; đồng thời được các
4


nhà khoa học, cán bộ lãnh đạo, quản lý, chỉ huy quan tâm nghiên cứu. Có nhiều
cơng trình khoa học nghiên cứu về vấn đề này ở các góc độ khác nhau và được
thực hiện dưới dạng đề tài, luận án, luận văn và các bài báo khoa học.
* Những cơng trình về bồi dưỡng năng lực cơng tác tư tưởng cho cán bộ

phân đội có đề cập đến bồi dưỡng năng lực cơng tác giáo dục chính trị.
Phạm Minh Đức (2002), Bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư
tưởng của đội ngũ sĩ quan chỉ huy cấp phân đội ở Đồn thơng tin M39 hiện
nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Quân sự; Bùi Thanh
Cao (2008), Bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng cho học viên
đào tạo Chính trị viên đại đội ở Học viện Chính trị hiện nay”, Luận văn thạc
sĩ xây dựng Đảng, Học viện Chính trị; Trần Xuân Kỳ (2009), Bồi dưỡng năng
lực tiến hành công tác tư tưởng cho học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy cấp
phân đội ở trường Sĩ quan Lục quân 1 hiện nay, Luận văn thạc sĩ Xây dựng
Đảng, Học viện Chính trị; Trần Văn Nơng (2010), Bồi dưỡng năng lực tiến
hành công tác tư tưởng cho đội ngũ Trung đội trưởng ở Binh Đoàn Cửu Long
hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị; Chu Minh
Thiện (2013), Bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng cho đội ngũ
Trung đội trưởng ở các đơn vị quản lý học viên trường Sĩ quan Lục Quân 2
hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, Học
viện Chính trị; Phạm Văn Huynh (2014), Bồi dưỡng phương pháp công tác tư
tưởng của đội ngũ chính trị viên đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay, Nxb
QĐND, Hà Nội; Trần Văn Trung (2017), Bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác
tư tưởng cho đội ngũ cán bộ chỉ huy cấp phân đội ở Binh đoàn Hương Giang
hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính
trị, Nguyễn Văn Cung (2017), Bồi dưỡng năng lực công tác tư tưởng cho học
viên đào tạo sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội ở Trường Sĩ quan Pháo binh
hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính
trị.
5


Các cơng trình trên đã tập trung nghiên cứu, vận dụng những nguyên
lý cơ bản của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm
của Đảng ta về công tác tư tưởng, công tác giáo dục chính trị vào thực tiễn bồi

dưỡng năng lực tiến hành CTTT và bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho
đội ngũ CTV ở một số loại hình đơn vị cơ sở. Các tác giả đã khái quát, luận
giải góp phần làm rõ quan niệm, vị trí, vai trị, đặc điểm, nhiệm vụ; xác định
phương hướng yêu cầu; những vấn đề có tính ngun tắc và đề xuất những
giải pháp chủ yếu nhằm bồi dưỡng năng lực tiến hành CTTT. Trong đó, vấn
đề bồi dưỡng năng lực cơng tác GDCT cho đội ngũ cán bộ ở một số loại hình
đơn vị cụ thể đã được đề cập với những góc độ, mức độ, phạm vi khác nhau
tùy vào mục đích nghiên cứu của từng đề tài.
* Những cơng trình về bồi dưỡng, nâng cao năng lực cơng tác Đảng,
cơng tác Chính trị có đề cập đến bồi dưỡng năng lực cơng tác GDCT cho
CTV.
Tô Xuân Sinh (2006), Bồi dưỡng năng lực cơng tác Đảng, cơng tác Chính
trị của đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị huấn luyện chiến đấu trong quân đội ta
hiện nay, Nxb QĐND, Hà Nội; Nguyễn Tiến Ngọc (2014), Bồi dưỡng năng lực
công tác Đảng, công tác Chính trị của đội ngũ chính trị viên cấp phân đội chuyển
loại từ cán bộ quân sự và chuyên môn kỹ thuật ở Binh chủng Tăng Thiết Giáp
hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính
trị; Lê Viết Thơng (2015), Bồi dưỡng phương pháp giáo dục chính trị của chính
trị viên đại đội cho học viên Trường sĩ quan Chính trị hiện nay, Luận văn Xây
dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị; Lê Việt Thắng (2015),
Bồi dưỡng năng lực cơng tác Đảng, cơng tác Chính trị của đội ngũ cán bộ chủ trì
ở các tiểu đồn quản lý học viên Học viện Hậu cần hiện nay, Luận văn Xây dựng
Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị; Ngô Đức Hùng (2016), Bồi
dưỡng năng lực công tác Đảng, cơng tác Chính trị cho đội ngũ trung đội trưởng
ở các tiểu đoàn học viên Trường Sĩ quan Lục quân 1 hiện nay, Luận văn Xây
6


dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị; Nguyễn Thành Nam
(2016), Nâng cao năng lực công tác Đảng, cơng tác Chính trị của Chính trị viên

ở các lữ đoàn Tăng thiết giáp hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính quyền
Nhà nước, Học viện Chính trị; Nguyễn Hữu Trung (2017), Bồi dưỡng năng lực
Công tác Đảng, cơng tác Chính trị cho học viên đào tạo chỉ huy tham mưu cấp
trung, sư đoàn ở Học viện Lục quân hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính
quyền Nhà nước, Học viện Chính trị; Nguyễn Văn Chuyên (2017), Bồi dưỡng
năng lực giảng dạy chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở Sư đồn 395, Qn khu
3 hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính
trị.
Các cơng trình khoa học trên nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau của
chuyên ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước. Các tác giả đã tập trung
luận giải sâu, rộng những vấn đề cơ bản lý luận và thực tiễn về năng lực CTĐ,
CTCT, năng lực công tác GDCT của đội ngũ CTV, phân tích làm rõ đặc điểm của
từng đối tượng, các quan niệm, yếu tố cấu thành; xác định tiêu chí đánh giá, một
số vấn đề có tính ngun tắc, Làm rõ ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, chỉ ra
được một số kinh nghiệm trong bồi dưỡng năng lực CTĐ, CTCT và năng lực
công tác GDCT cho đội ngũ học viên đạo tạo cán bộ chính trị, cán bộ chuyển loại
chính trị và đội ngũ CTV ở các đơn vị cơ sở; dự báo những yếu tố tác động, đề
xuất những yêu cầu và các giải pháp, nhóm giải pháp quan trọng trong bồi dưỡng
năng lực CTĐ, CTCT và năng lực công tác GDCT của đội ngũ cán bộ chính trị
trong các đơn vị cơ sở, học viện, nhà trường trong QĐND Việt Nam hiện nay.
* Những cơng trình về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ
chính trị
Trung tướng, GS, Nhà giáo nhân dân Trần Xuân Trường (chủ biên), Nâng
cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị Quân đội nhân dân
Việt Nam trong thời kỳ mới, Nxb Quân đội nhân dân, H.2002; Hoàng Văn Thanh
(2009), Bồi dưỡng nhân cách chính trị viên cho đội ngũ cán bộ chính trị cấp
phân đội hiện nay, Nxb QĐND, Hà Nội; Nguyễn Tiến Quốc (2011), Nâng cao
7

phẩm chất, năng lực của đội ngũ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội Nhân
dân Việt nam hiện nay, Nxb QĐND, Hà Nội; Trần Đức Phong (2014), Bồi
dưỡng năng lực cơng tác của đội ngũ cán bộ phịng chính trị ở các lữ đồn
thuộc Binh chủng Cơng binh hiện nay, Luận văn Xây dựng Đảng và Chính
quyền Nhà nước, Học viện Chính trị; Nguyễn Tiến Hải (2014), Tạo nguồn đào
tạo cán bộ chính trị cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam trên địa
bàn miền núi phía Bắc giai đoạn hiện nay, Luận án Xây dựng Đảng và Chính
quyền Nhà nước, Học viện Chính trị.
Từ nhiều góc độ tiếp cận, các tác giả đã luận giải sâu sắc nhiều vấn đề lý
luận và thực tiễn về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị các cấp trong
quân đội nói chung, nhất là đội ngũ CTV cấp phân đội ở các đơn vị cơ sở nói
riêng; các cơng trình khoa học đã đánh giá những kết quả đạt được và chỉ ra
những hạn chế khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm trong công tác
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị trong quân đội trong giai đoạn trước
đây; dự báo những nhân tố tác động, phân tích những vấn đề có tính ngun tắc,
đồng thời đề xuất yêu cầu và những giải pháp có tính khả thi về đào tạo, xây
dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị trong QĐND Việt Nam hiện nay.
* Các bài báo khoa học có liên quan
Nguyễn Tuấn Dũng (2011), “Mấy vấn đề về đổi mới công tác giáo dục
chính trị tại đơn vị trong quân đội hiện nay”, Tạp chí Cộng sản; Mai Quang Phấn
(2013), “Nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục chính trị ở các đơn vị cơ sở hiện
nay”, Tạp chí Quốc phịng toàn dân, số 11; Nguyễn Quang Phát (2016), “Tiếp tục
đổi mới, nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn
mới”, Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự, số 155 (1); Lê Huy Bình
(2016), “Nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục chính trị trong quân đội hiện
nay”, Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự, số 157 (3); Trần Văn Trung
(2017), “Bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng cho đội ngũ cán bộ chỉ
huy cấp phân đội ở Sư đoàn 325, Quân đoàn 2”, Tạp chí Giáo dục lý luận chính

8

trị quân sự, số 161 (1); Nguyễn Văn Sáu (2017), “Bồi dưỡng năng lực giáo dục
chính trị của học viên đào tạo cán bộ chính trị cấp chiến thuật, chiến dịch ở Học
viện Chính trị hiện nay”, Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự, số 163 (3).
Các bài báo khoa học trên đã đưa ra cơ sở lý luận, thực tiễn về vai trò, tầm
quan trọng của cơng tác GDCT trong QĐND Việt Nam; vị trí, vai trị của cơng
tác GDCT trong qn đội, sự cần thiết phải nâng cao chất lượng GDCT, phân
tích chỉ rõ thực trạng, nguyên nhân, kinh nghiệm, xác định các yếu tố tác động,
đề ra phương hướng và những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng công tác
GDCT trong QĐND Việt Nam hiện nay.
Tóm lại, những cơng trình khoa học đã cơng bố, dưới góc độ tiếp cận
khác nhau đã đề cập tới nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn của CTĐ, CTCT nói
chung; bồi dưỡng, nâng cao năng lực cơng tác cho đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn
vị cơ sở nói riêng, như: bồi dưỡng năng lực CTĐ, CTCT; bồi dưỡng phương
pháp công tác GDCT; bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng; bồi
dưỡng kỹ năng tuyên truyền cổ động cho học viên đào tạo CTV; nâng cao chất
lượng GDCT trong quân đội... Tuy nhiên, cho đến nay chưa có cơng trình nào
nghiên cứu một cách trực tiếp có hệ thống về “Bồi dưỡng năng lực cơng tác giáo
dục chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin hiện nay”.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Luận giải những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn; đề xuất những giải
pháp tăng cường bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV ở
Trường SQTT hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về năng lực công tác GDCT và bồi
dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra kinh nghiệm bồi
dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT.

9


- Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp tăng cường bồi dưỡng
năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT.
* Phạm vi nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV đại
đội, CTVP đại đội, CTV tiểu đoàn (hệ) ở Trường SQTT. Phạm vi điều tra, khảo
sát ở các đơn vị cơ sở thuộc Trường SQTT; các số liệu, tư liệu được giới hạn từ
2013 đến 2018.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác
giáo dục, đào tạo; công tác cán bộ; công tác GDCT và bồi dưỡng, nâng cao năng
lực cho đội ngũ cán bộ của Đảng.
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn công tác công tác GDCT, hoạt động bồi dưỡng năng lực công
tác GDCT cho đội ngũ CTV ở Trường SQTT được thể hiện trong các nghị
quyết, chỉ thị, báo cáo của tổ chức đảng và cơ quan chính trị ở Trường SQTT;
các số liệu, tư liệu của tác giả luận văn thu thập trong quá trình điều tra, khảo sát
trực tiếp ở đơn vị cơ sở.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tác giả sử dụng
tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học liên ngành và chuyên
ngành, trong đó chú trọng các phương pháp: Logic - lịch sử; phân tích, tổng hợp;

phương pháp điều tra xã hội học, tổng kết thực tiễn và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của luận văn

10


Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần Chính ủyng cấp luận cứ khoa học
và các giải pháp giúp lãnh đạo, chỉ huy các cấp lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất
lượng bồi dưỡng năng lực công tác GDCT của đội ngũ CTV ở các đơn vị thuộc
Trường SQTT. Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo, phục vụ, nghiên cứu
giảng dạy môn CTĐ, CTCT ở các nhà trường Quân đội.
7. Kết cấu của luận văn
Kết cấu của luận văn gồm: mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục
tài liệu tham khảo và phụ lục.
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CƠNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
CHO ĐỘI NGŨ CHÍNH TRỊ VIÊN Ở TRƯỜNG SĨ QUAN THƠNG TIN

1.1. Năng lực cơng tác giáo dục chính trị và những vấn đề cơ bản về bồi
dưỡng năng lực cơng tác giáo dục chính trị cho đội ngũ chính trị viên ở
Trường Sĩ quan Thơng tin
1.1.1. Đội ngũ chính trị viên và năng lực cơng tác giáo dục chính trị của
đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin
* Khái quát một số nét cơ bản về Trường Sĩ quan Thông tin
Trường Sĩ quan Thông tin được thành lập ngày 11 tháng 11 năm 1951 tại
Huyện Định Hóa, Tỉnh Thái Nguyên theo quyết định số 132/QĐ của Bộ Quốc
Phịng. Nhà trường có chức năng đào tạo sĩ quan, cán bộ thông tin cho Quân
đội; đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học, cao đẳng phục vụ sự nghiệp
cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước; giáo dục quốc phòng - an ninh cho

sinh viên các trường đại học, cao đẳng khu vực Nam Trung bộ; nghiên cứu,
ứng dụng và phát triển khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực thông tin liên lạc
quân sự phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trải qua hơn 65 năm xây dựng và phát triển, đặc biệt sau gần 20 năm
thực hiện nhiệm vụ đào tạo ở bậc đại học (từ năm 1999), Nhà trường luôn
11


khẳng định vị thế là cơ sở duy nhất đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu thông
tin cấp phân đội, đã cung cấp hàng vạn cán bộ, nhân viên chun mơn kỹ
thuật thơng tin cho tồn qn và qn đội các nước trong khu vực, hàng nghìn
cử nhân cơng nghệ thơng tin và điện tử, viễn thơng có chất lượng phục vụ sự
nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Q trình xây dựng, chiến
đấu và trưởng thành, lớp lớp cán bộ, học viên, chiến sĩ, công nhân viên của
Nhà trường đã xây đắp nên truyền thống quý báu: “Chủ động sáng tạo, đoàn
kết kỷ luật, vượt khó vươn lên, làm chủ kỹ thuật, dạy tốt học tốt”, đóng góp to
lớn vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ; góp phần quan
trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Nhà trường đã được
Đảng, Nhà nước, Quân đội trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang thời
kỳ đổi mới, Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Biên chế Nhà trường gồm Ban Giám hiệu; 09 cơ quan (06 phòng và 03
ban trực thuộc); 9 khoa; 07 đơn vị (01 hệ, 05 tiểu đoàn và 01 đại đội trực
thuộc). Biên chế của các tiểu đoàn (hệ) học viên gồm: Ban chỉ huy tiểu đoàn
(hệ), đại đội (lớp) học viên, tiểu đoàn (hệ) bộ.
Đảng bộ Trường Sĩ quan Thông tin trực thuộc Đảng bộ Binh chủng Thông
tin liên lạc. Đảng bộ Nhà trường là Đảng bộ cấp trên trực tiếp cơ sở. Tiểu đoàn là
đảng bộ cơ sở (loại hình tổ chức cơ sở đảng 2 cấp) có các chi bộ trực thuộc.
* Đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin
- Quan niệm, biên chế đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thơng tin
Nghị quyết 51/NQ-TW của Bộ Chính trị xác định: “ở mỗi cấp từ đại đội

và tương đương đến tiểu đồn và tương đương có chính trị viên. Chính trị viên là
người “chủ trì về chính trị” [1, tr.11]. Quy chế GDCT trong QĐND và Dân quân
tự vệ Việt Nam, quy định: “Chủ thể tiến hành công tác giáo dục chính trị là tổ
chức đảng, chỉ huy, các tổ chức quần chúng và mọi cán bộ, đảng viên, trước hết
là bí thư cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị, cán bộ
chính trị các cấp” [50, tr.5], và “Chính uỷ, chính trị viên, người chỉ huy chịu

12


trách nhiệm trước cấp trên trực tiếp và cấp uỷ cấp mình về cơng tác giáo dục
chính trị trong đơn vị” [50, tr.6].
Như vậy, đội ngũ CTV ở Trường SQTT là một bộ phận cán bộ của Đảng
trong quân đội, một phận của đội ngũ CTV trong quân đội, được đào tạo theo
chuyên ngành chính trị tại các nhà trường trong quân đội, đang công tác tại
Trường SQTT; được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm giữ chức vụ CTV (CTVP) đại
đội, CTV tiểu đồn (hệ) có thời hạn, có qn hàm từ thiếu uý đến đại tá; là
người chủ trì về chính trị ở đại đội, tiểu đồn (hệ), là người chịu trách nhiệm
trước cấp trên và cấp uỷ cấp mình về tồn bộ hoạt động CTĐ, CTCT ở đơn vị
thuộc phạm vi quản lý. Theo đó, có thể quan niệm:
Đội ngũ CTV ở Trường sĩ quan Thông tin là tập hợp các đồng chí CTV
hệ, tiểu đồn, đại đội; là những người chủ trì về chính trị, có trách nhiệm
trực tiếp chỉ đạo, tổ chức, tiến hành CTĐ, CTCT theo chức trách, nhiệm vụ;
chịu trách nhiệm trước cấp trên và cấp uỷ cấp mình về chất lượng, hiệu quả
hoạt động CTĐ, CTCT, xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị.
Đội ngũ CTV ở Trường SQTT được biên chế ở các đại đội, tiểu đoàn
quản lý học viên, đại đội phục vụ huấn luyện với các chức danh CTV tiểu đồn
(hệ); CTV, CTVP đại đội. Cấp tiểu đồn khơng biên chế CTV phó mà bố trí trợ
lý chính trị tiểu đồn (hệ) thường là các đồng chí đã được bổ nhiệm CTV, CTVP
đại đội. Ở các đơn vị học viên, cấp đại đội chỉ bố trí 01 cán bộ chính trị là CTV

đại đội (hoặc CTVP đại đội). Tiểu đoàn 18 (đơn vị quản lý học viên quốc tế) có
các lớp trực thuộc nên khơng biên chế CTV, CTVP đại đội. Riêng Đại đội 10
(Đại đội trực thuộc Nhà trường, làm nhiệm vụ phục vụ huấn luyện) biên chế đủ
CTV, CTVP đại đội.
- Chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin
Căn cứ vào Điều lệ Cơng tác Đảng, cơng tác chính trị Trong Quân đội
nhân dân Việt Nam, ban hành ngày 30 tháng 11 năm 2017; chức trách, nhiệm
vụ của chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin được xác định như sau:
+ Chức trách của chính trị viên
13


Một là, chính trị viên là người chủ trì về chính trị, chịu trách nhiệm trước
đảng ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy cấp trên và đảng ủy (chi bộ) cấp
mình về tồn bộ hoạt động CTĐ, CTCT trong đơn vị.
Hai là, trực tiếp tiến hành CTĐ, CTCT trong đại đội (tiểu đoàn, hệ).
Ba là, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo để đảng ủy (chi bộ) cấp
mình quyết định; xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các mặt cơng tác ở đại
đội (tiểu đồn, hệ); chịu trách nhiệm trước cấp trên, cấp ủy (chi bộ) cấp mình
về tồn bộ hoạt động của đơn vị, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn
thành mọi nhiệm vụ được giao.
+ Nhiệm vụ của chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin
Một là, nghiên cứu, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo để cấp ủy cùng
cấp quyết định; xây dựng kế hoạch, trực tiếp tiến hành CTĐ, CTCT trong đơn vị.
Hai là, trực tiếp tiến hành giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng yếu tố
chính trị tinh thần trong đơn vị.
Ba là, trực tiếp tiến hành xây dựng đảng ở đơn vị.
Bốn là, trực tiếp tiến hành xây dựng đội ngũ cán bộ trong đơn vị.
Năm là, trực tiếp tiến hành công tác bảo vệ chính trị nội bộ
Sáu là, trực tiếp tiến hành cơng tác dân vận

Bảy là, tổ chức cho đơn vị chấp hành nghiêm các chính sách của Đảng,
Nhà nước, quân đội.
Tám là, trực tiếp tổ chức tiến hành công tác quần chúng, hội đồng quân
nhân và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Chín là, trực tiếp tiến hành CTĐ, CTCT trong các nhiệm vụ.
Mười là, trực tiếp tham gia nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn quân sự.
Mười một là, tổ chức quản lý, sử dụng kinh phí, trang bị, vật tư CTĐ, CTCT.
- Trách nhiệm của đội ngũ chính trị viên đối với cơng tác giáo dục
chính trị ở Trường Sĩ quan Thông tin.
Một là, thường xuyên quản lý, nắm chắc chất lượng chính trị và chất
lượng công tác GDCT trong đơn vị.
14


Có quản lý, nắm chắc chất lượng chính trị và chất lượng cơng tác
GDCT, thì CTV mới chủ động và tiến hành có chất lượng, hiệu quả cơng tác
GDCT ở đơn vị. Thông qua chế độ báo cáo, kiểm tra; CTV cần quản lý, nắm
chắc nhận thức chính trị, kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị, kết quả học tập
chính trị của từng đối tượng trong đơn vị cả về số lượng và chất lượng, cả ưu
điểm và khuyết điểm để từ đó xác định nội dung, biện pháp tiến hành công tác
GDCT cho phù hợp. Do vậy, cần tập trung bồi dưỡng kiến thức về quản lý bộ
đội; kiến thức, phương pháp, kinh nghiệm nắm bắt, quản lý chất lượng chính
trị, chất lượng cơng tác GDCT; kỹ năng phân tích, đánh giá, dự báo, xử lý
thơng tin cho đội ngũ CTV.
Hai là, nghiên cứu, đề xuất với đảng ủy (chi bộ) chủ trương, biện pháp
lãnh đạo công tác GDCT.
Nghiên cứu, đề xuất là hoạt động thường xuyên, quan trọng của CTV
(bí thư cấp ủy, chi bộ), là cơ sở để đảng ủy (chi bộ) quyết định chủ trương,
biện pháp lãnh đạo công tác GDCT. Căn cứ vào đặc điểm, nhiệm vụ của đơn
vị, đặc điểm đối tượng, CTV đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo công tác

GDCT cho sát hợp. Từ đó, đặt ra yêu cầu phải bồi dưỡng cho đội ngũ CTV
kiến thức chung, chuyên ngành; kỹ năng phân tích, tổng hợp; kinh nghiệm
nghiên cứu, đề xuất…
Ba là, triển khai, tổ chức thực hiện các chủ trương, biện pháp lãnh đạo
công tác GDCT của đảng ủy (chi bộ).
Đây là nội dung có ý nghĩa quan trọng, để cụ thể hóa, hiện thực hóa chủ
trương, biện pháp lãnh đạo của đảng ủy (chi bộ), thể hiện trình độ lãnh đạo, chỉ
đạo, hướng dẫn, tinh thần trách nhiệm của CTV trong công tác GDCT.
CTV tổ chức quán triệt, giáo dục, xây dựng kế hoạch, phân công giao
nhiệm vụ tổ chức thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ; thường xuyên kiểm tra,
hướng dẫn, giúp đỡ, rút kinh nghiệm kịp thời. Cần tập trung bồi dưỡng cho
đội ngũ CTV kỹ năng, kinh nghiệm xây dựng, quản lý kế hoạch; kỹ năng
thuyết trình, tổ chức, phân cơng, quản lý, kiểm tra, phát hiện vấn đề…

15


Bốn là, xây dựng, phát huy vai trò các tổ chức, các lực lượng tiến hành
công tác GDCT.
Để tiến hành công tác GDCT đạt chất lượng tốt, phạm vi rộng và có chiều
sâu thì CTV cần xây dựng, phát huy tốt vai trò của các tổ chức, các lực lượng
trong đơn vị, nhất là lực lượng nịng cốt. Trong đó, CTV cần tập trung xây dựng
đảng ủy (chi bộ) đạt TSVM, các tổ chức khác trong đơn vị đạt vững mạnh, đồng
thời phát huy vai trò của tổ chức đảng, các tổ chức khác trong giáo dục đảng
viên; đoàn viên, thành viên nhất là giáo dục nhiệm vụ chính trị, pháp luật, kỷ
luật, quy chế, quy định… Đồng thời, CTV cần quan tâm xây dựng (kiện toàn,
bồi dưỡng…) và phát huy vai trò nòng cốt của tổ cán bộ giảng dạy chính trị (cấp
tiểu đồn, hệ) và tổ học tập chính trị (cấp trung đội) trong tiến hành giảng dạy
chính trị và học tập chính trị cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị.
Yêu cầu đặt ra, cần bồi dưỡng cho đội ngũ CTV kiến thức nghiệp vụ công

tác tổ chức; kỹ năng, kinh nghiệm xây dựng, phát huy vai trò của các tổ chức, các
lực lượng trong đơn vị hoạt động theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao.
Năm là, trực tiếp tổ chức, tiến hành và xử trí tình huống trong hoạt
động GDCT.
Đây là cơng việc quyết định chất lượng, kết quả cơng tác GDCT và uy
tín của CTV. Chính trị viên trực tiếp chuẩn bị, tổ chức, tiến hành các nhiệm
vụ, nội dung, hình thức GDCT cho các đối tượng trong đơn vị, xử trí các tình
huống có thể xảy ra trong hoạt động GDCT. Cần tập trung bồi dưỡng cho đội
ngũ CTV kiến thức lý luận chính trị, kỹ năng chuẩn bị nội dung GDCT, kỹ
năng tổ chức tập thể; kỹ năng nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, đánh giá, dự
báo; kỹ năng thuyết trình, thuyết phục, cảm hóa, ứng xử, hợp tác; kinh
nghiệm xử trí các tình huống trong hoạt động GDCT.
Sáu là, duy trì thực hiện nền nếp, chế độ công tác GDCT và quản lý, sử
dụng cơ sở vật chất, phương tiện GDCT.
Đây là công việc cơ bản của CTV, đảm bảo cho cơng tác GDCT được
tiến hành thường xun, nghiêm túc, có chất lượng. CTV cần duy trì thực
16


hiện nghiêm nề nếp, chế độ, quy định về giảng dạy chính trị, học tập chính trị,
các chế độ sinh hoạt, hội ý, phản ánh, báo cáo, kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút
kinh nghiệm, ghi chép hồ sơ, sổ sách trong công tác GDCT. Đồng thời tiến hành
giáo dục, tổ chức quản lý cơ sở vật chất, phương tiện GDCT đảm bảo hiệu quả, an
toàn, tiết kiệm, đúng mục đích, quy định. Cần bồi dưỡng cho đội ngũ CTV kiến
thức nghiệp vụ công tác tổ chức; kỹ năng, kinh nghiệm quản lý, kỹ năng tổ chức,
duy trì thực hiện các chế độ, nền nếp hoạt động công tác GDCT.
Bảy là, tham gia tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học về công tác GDCT.
Đây là công việc cần thiết, góp phần nâng cao trình độ, năng lực của
CTV; nâng cao chất lượng công tác GDCT ở đơn vị. CTV trực tiếp tham gia hoạt
động tổng kết thực tiễn, trực tiếp chuẩn bị nội dung được phân cơng hoặc có liên

quan đến đơn vị, tham gia đầy đủ, tích cực, đề cao dân chủ trong hội nghị tổng kết
theo kế hoạch. Đồng thời, tham gia tích cực hoạt động nghiên cứu khoa học về
cơng tác GDCT, qua đó góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, cung cấp
những luận cứ và những giải pháp hữu hiệu trong tiến hành công tác GDCT ở đơn
vị. Cần tập trung bồi dưỡng cho đội ngũ CTV về kiến thức, lý luận về nghiên cứu
khoa học; kỹ năng nghiên cứu, phân tích, tổng hợp; kinh nghiệm chuẩn bị, tham
gia hội nghị, kinh nghiệm vận dụng lý luận vào thực tiễn…
- Đặc điểm đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thơng tin
Đội ngũ CTV ở Trường SQTT là một bộ phận không tách rời và mang
đầy đủ những đặc điểm cơ bản của đội ngũ CTV nói chung. Tuy nhiên, do yêu
cầu nhiệm vụ, tính chất hoạt động của các đơn vị ở Trường SQTT tác động, qui
định nên đội ngũ CTV ở Trường SQTT có những đặc điểm riêng, cụ thể là:
Một là, tuyệt đại bộ phận CTV đều có động cơ phấn đấu đúng đắn và xu
hướng nghề nghiệp rõ ràng; có khả năng phát triển trở thành những cán bộ ưu
tú của quân đội.
Đây là đặc điểm nổi bật, tạo thuận lợi rất cơ bản cho quá trình nâng cao
năng lực tiến hành CTĐ, CTCT nói chung, năng lực cơng tác GDCT nói riêng
của đội ngũ CTV. Trong thực tế, để được đưa vào diện quy hoạch, xây dựng đội
17


ngũ cán bộ chính trị ở các đơn vị, các CTV đã phải có q trình phấn đấu kiên
trì, tích cực thể hiện phẩm chất, năng lực trong thực tiễn. Hơn nữa, để được bổ
nhiệm mọi CTV đều phải trải qua q trình phấn đấu nghiêm túc, phải bỏ nhiều
cơng sức, trí tuệ; phải có sự nỗ lực, cố gắng vượt bậc. Vì vậy, khi được bổ
nhiệm, mọi CTV đều nhận thức đầy đủ giá trị của sự phấn đấu của bản thân, từ
đó xây dựng động cơ, trách nhiệm công tác, học tập, rèn luyện đúng đắn, không
ngừng tiến bộ và phát triển trở thành người cán bộ ưu tú, phục vụ lâu dài trong
quân đội.
Hai là, đa số đội ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thơng tin được bổ

nhiệm từ nguồn đào tạo chuyển loại cán bộ chính trị.
Đội ngũ CTV ở Trường SQTT từ hai nguồn đào tạo là: Đào tạo chuyển
loại cán bộ chính trị ở Trường SQTT (chiếm 73,33%) và đào tạo sĩ quan chính trị
ở Trường Sĩ quan Chính trị (chiếm 26,67%) [Phụ lục 2]. Đối với các đồng chí
CTV được đào tạo sĩ quan chính trị, họ được trang bị cơ bản, chuyên sâu về kiến
thức, nghiệp vụ CTĐ, CTCT nhưng lại ít am hiểu về mơi trường, hoạt động
thơng tin quân sự. Do vậy, cần tập trung bồi dưỡng về kiến thức về thông tin
quân sự; kỹ năng vận dụng lý luận vào thực tiễn; kinh nghiệm hoạt động trong
môi trường giáo dục đào tạo để họ tiến hành công tác GDCT cho hiệu quả.
Đối với các đồng chí CTV được đào tạo chuyển loại cán bộ chính trị, họ
khá am hiểu môi trường giáo dục đào tạo, hoạt động chuyên môn kỹ thuật thông
tin. Tuy nhiên, do thời gian đào tạo ngắn nên kiến thức, nghiệp vụ CTĐ, CTCT
được trang bị chưa toàn diện. Mặt khác, do là cán bộ quân sự chuyển sang làm
cán bộ chính trị nên nhiều CTV còn bị ảnh hưởng bởi phương pháp, tác phong
công tác của người chỉ huy, nặng về quản lý hành chính, mệnh lệnh. Từ đó đặt
ra u cầu bồi dưỡng về kiến thức, nghiệp vụ CTĐ, CTCT và phương pháp,
tác phong trong tiến hành công tác GDCT cho số CTV này.
Ba là, hầu hết đội ngũ chính trị viên đã qua đào tạo có trình độ
đại học, thạc sĩ.

18


Xuất phát từ tiêu chuẩn, yêu cầu phẩm chất, năng lực của CTV và từ yêu
cầu nhiệm vụ giáo dục đào tạo của Nhà trường, nên hiện nay số CTV được bổ
nhiệm có trình độ đại học (chiếm 73,34%), thạc sĩ (chiếm 26,66%) [Phụ lục 2];
họ được đào tạo cơ bản, có nhận thức khá tồn diện, đã tích lũy được một số
kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ huy, nhất là thực tiễn hoạt động CTĐ, CTCT,
trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức các hoạt động GDCT ở phân đội cũng như các
hoạt động chỉ huy, quản lý đơn vị; họ hiểu rõ và bước đầu thực hiện khá tốt

những công việc liên quan trực tiếp đến chức trách, nhiệm vụ của bản thân. Đây
là cơ sở, tiền đề bồi dưỡng năng lực công tác GDCT đáp ứng yêu cầu giáo dục
đào tạo của Nhà trường. Do vậy, cần lựa xây dựng nội dung; lựa chọn hình thức,
phương pháp bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho phù hợp với trình độ của
đội ngũ CTV.
Bốn là, đội ngũ chính trị viên ở Trường sĩ quan Thông tin đang từng
bước được trẻ hóa, nhất là các đồng chí chính trị viên tiểu đoàn.
Xuất phát từ nhiệm vụ giáo dục đào tạo, yêu cầu về biên chế tổ chức
nên hiện nay số CTV ở Trường SQTT đang dần được trẻ hóa, nhất là CTV
tiểu đoàn [Phụ lục 2]. Đây là điều kiện tốt để tạo bước đột phá, đảm bảo tính
kế thừa trong công tác cán bộ; là cơ sở để nâng cao chất lượng hoàn thành
nhiệm vụ của đơn vị nói chung và chất lượng cơng tác GDCT nói riêng. Họ
được đào tạo cơ bản, có sức trẻ, hăng hái nhiệt tình. Bên cạnh đó, đội ngũ
CTV được trẻ hóa, là điều kiện thuận lợi để chia sẻ, học hỏi, bổ sung lẫn
nhau, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, người giỏi bồi dưỡng người còn hạn chế.
Tuy nhiên, các đồng chí CTV cịn trẻ, nhất là mới được bổ nhiệm thì
kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm tiến hành cơng tác GDCT còn hạn chế,
trong hoạt động họ còn thiếu tự tin, chưa mạnh dạn. Do vậy, cần phải tăng
cường công tác bồi dưỡng, kiểm tra của cấp trên, cơ quan chính trị đối với
đội ngũ CTV, tăng cường các hoạt động truyền thụ kinh nghiệm, học hỏi lẫn
nhau trong đội ngũ CTV.

19


Năm là, đội ngũ chính trị viên tiến hành cơng tác giáo dục chính trị ở
đơn vị trong Nhà trường có điều kiện tương đối thuận lợi.
Ở các đơn vị trong Trường SQTT, đối tượng GDCT đa số là học viên
(chiếm khoảng 80% đến 90%) có nhận thức khá tốt, đồng thời các đơn vị hoạt
động tập trung là điều kiện tương đối thuận lợi để đội ngũ CTV tiến hành

cơng tác GDCT.
Học viên có nhận thức khá tốt, là điều kiện thuận lợi để đội ngũ CTV
chuyển tải nội dung GDCT được nhanh hơn, nhiều hơn, việc xác định hình
thức, phương pháp GDCT cũng dễ dàng hơn. Học viên đào tạo sĩ quan chỉ
huy - tham mưu thông tin cấp phân đội có sức khỏe, nhận thức khá tốt, nhiệt
tình trách nhiệm trong cơng tác nhưng đang trong q trình hồn thiện nhân
cách để trở thành người cán bộ, sĩ quan, nhận thức chính trị, bản lĩnh chính trị
có mặt còn hạn chế. Học viên là số cán bộ, sĩ quan, qn nhân chun nghiệp
có kinh nghiệm cơng tác, một số có nhận thức, bản lĩnh chính trị khá tốt, tuy
nhiên trình độ, nhận thức khơng đồng đều, một số cịn chưa tích cực trong học
tập, rèn luyện. Học viên quốc tế (Lào, Cam pu chia), là những người được
tuyển chọn gửi đi đào tạo, có sức khỏe, có trình độ nhận thức khá tốt, tuy
nhiên kiến thức về văn hóa, ngơn ngữ, phong tục tập qn Việt Nam cịn ít;
thực hiện quy định, chế độ, nền nếp có mặt còn hạn chế.
Khác với các đơn vị cơ sở thơng tin thường đóng qn phân tán, các đơn
vị ở Nhà trường hoạt động tương đối tập trung, đây là điều kiện thuận lợi để
đội ngũ CTV chủ động chuẩn bị nội dung, lựa chọn hình thức, phương pháp
tiến hành GDCT cho các đối tượng.
Do vậy, cần bồi dưỡng để nâng cao kiến thức xã hội, tâm lý học, giáo
dục học, ngoại ngữ, hiểu biết về văn hóa, phong tục tập quán cho đội ngũ
CTV; đồng thời bồi dưỡng kỹ năng, kinh nghiệm xác định nội dung, lựa chọn
hình thức, phương pháp để tiến hành GDCT cho phù hợp với từng đối tượng.
Sáu là, kiến thức và kinh nghiệm của đội ngũ chính trị viên khơng đồng
đều; một bộ phận năng lực cơng tác giáo dục chính trị cịn hạn chế.

20


Xuất phát từ phẩm chất, năng lực, quá trình đào tạo và hoạt động thực
tiễn của mỗi CTV là không giống nhau đã tạo nên sự không đồng đều về kiến

thức, kinh nghiệm trong đội ngũ CTV; một bộ phận CTV năng lực cơng tác
GDCT cịn hạn chế.
Qua khảo sát, đa số đội ngũ CTV đều chưa được đào tạo, bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm nên trong quá trình tiến hành GDCT tính thuyết phục chưa
cao, phương pháp, tác phong chưa phù hợp. Một số CTV, được đào tạo ở
Trường Sĩ quan Chính trị hiểu biết về hoạt động thơng tin qn sự cịn ít nên
cịn chưa mạnh dạn, q trình GDCT cịn chung chung, chưa sát. Các đồng
chí mới được bổ nhiệm (lên chức vụ cao hơn hoặc mới điều động từ khoa, cơ
quan về đơn vị), kiến thức, kinh nghiệm cơng tác cịn ít, năng lực GDCT cịn
hạn chế; một số khác thì chưa biết vận dụng lý luận vào thực tiễn hoặc chủ
nghĩa kinh nghiệm.
Do vậy, việc bồi dưỡng năng lực công tác GDCT cho đội ngũ CTV cần
tồn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm; coi trọng cả kiến thức, kinh
nghiệm và kỹ năng. Tập trung bồi dưỡng các đồng chí CTV: mới được bổ
nhiệm; ở những đơn vị mới kiện toàn tổ chức (điều động cán bộ, học viên
năm đầu…), đóng quân độc lập (c10); ở đơn vị thực hiện nhiệm vụ quan
trọng, khó khăn, phức tạp (A70, thực tập, diễn tập…); ở đơn vị có chất lượng
hồn thành nhiệm vụ thấp (huấn luyện kết quả thấp, vi phạm kỷ luật…); trước
những thời điểm nhạy cảm (ngày lễ, tết; các sự kiện chính trị, xã hội…).
* Cơng tác giáo dục chính trị ở Trường Sĩ quan Thông tin
- Quan niệm về công tác giáo dục chính trị ở Trường Sĩ quan Thơng tin
Cơng tác giáo dục ở Trường SQTT là một bộ phận trong hệ thống công tác
GDCT của Quân đội, một hoạt động cơ bản, quan trọng của cấp ủy, tổ chức
đảng, cơ quan chính trị, cán bộ chủ trì các cấp nhằm trực tiếp trang bị kiến
thức, củng cố niềm tin, xây dựng quyết tâm, trách nhiệm trong thực hiện
nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ; trực tiếp xây dựng nhân tố chính trị - tinh thần
cho bộ đội; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù
21

địch; góp phần xây dựng tổ chức đảng TSVM, đơn vị VMTD, nâng cao chất
lượng giáo dục đào tạo của Nhà trường, hồn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Mục đích của công tác giáo dục ở Trường SQTT nhằm trang bị kiến thức,
củng cố niềm tin, xây dựng quyết tâm, trách nhiệm, xây dựng nhân tố chính
trị - tinh thần cho bộ đội; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của các
thế lực thù địch; góp phần xây dựng tổ chức đảng TSVM, đơn vị VMTD nhất
là xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục đào tạo của Nhà trường trong giai đoạn mới.
Chủ thể của công tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT là cấp ủy, tổ chức
đảng, cơ quan chính trị, cán bộ chủ trì các cấp; Chính ủy, CTV, người chỉ huy, cán
bộ chính trị, mọi cán bộ, đảng viên. Trong đó, cấp ủy, tổ chức đảng là chủ thể lãnh
đạo; Chính ủy, cơ quan chính trị, CTV, đội ngũ cán bộ, đảng viên là chủ thể quản
lý, chỉ đạo và trực tiếp tiến hành các nội dung giáo dục chính trị theo chức trách.
Đội ngũ CTV có vai trị quan trọng đặc biệt, là người chủ trì cơng tác GDCT, vừa
là người đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo, vừa là người trực tiếp triển khai
tổ chức thực hiện. Do đó, có thể nói đội ngũ CTV là người quyết định chất lượng,
hiệu quả công tác GDCT ở đơn vị.
Đối tượng của công tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT gồm Sĩ quan,
quân nhân chuyên nghiệp, học viên, công nhân và viên chức quốc phòng, lao
động hợp đồng, hạ sĩ quan, binh sĩ; đảng viên; đoàn viên, hội viên các tổ chức
quần chúng. Trong đó, đối tượng học viên chiếm tỷ lệ rất lớn, công tác GDCT cần
tập trung đi sâu giáo dục để họ không ngừng nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính
trị, phát triển, hồn thiện nhân cách đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo đã đề ra.
- Nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành cơng tác giáo dục chính trị
ở Trường Sĩ quan Thơng tin
Nội dung cơng tác GDCT ở Trường SQTT được tiếp cận theo hai góc độ là
nội dung lãnh đạo, quản lý giáo dục chính trị và nội dung hoạt động giáo dục
chính trị. Theo đó, nội dung lãnh đạo, quản lý giáo dục chính trị gồm: Lãnh đạo,
quản lý về nhận thức, trách nhiệm GDCT trong đơn vị; lãnh đạo, quản lý về
22

chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp GDCT; xây dựng và phát huy vai
trò đội ngũ cán bộ GDCT; hoạt động GDCT; chất lượng, kết quả GDCT. Nội
dung giáo dục chính trị gồm: Giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nghị
quyết, chỉ thị các cấp, tình hình nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ của Quân đội,
nhiệm vụ giáo dục đào tạo của Nhà trường; giáo dục lịch sử, truyền thống của dân
tộc, của Đảng, Quân đội, Nhà trường; giáo dục chủ nghĩa yêu nước, văn hóa; giáo
dục pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội; giáo dục tinh thần đoàn kết,
dân chủ, trang bị những kiến thức cần thiết về kinh tế, khoa học, văn hoá, xã hội
và kỹ năng sống; giáo dục ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất bại âm
mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch.
Hình thức cơng tác GDCT ở Trường SQTT là cách thức tiến hành các nội
dung của công tác giáo dục chính trị; bao gồm: hình thức lãnh đạo, quản lý giáo
dục chính trị và hình thức giáo dục chính trị.
Trong đó, hình thức lãnh đạo, quản lý GDCT có: Nghị quyết lãnh đạo
GDCT; kế hoạch GDCT; hội nghị về GDCT; thông qua và phê duyệt bài
giảng, giáo án; kiểm tra GDCT; phúc tra GDCT; sơ kết, tổng kết về GDCT...
Hình thức GDCT ở Trường SQTT rất đa dạng, phong phú trên cơ sở quy
định của Quy chế giáo dục chính trị; bao gồm: Học tập chính trị; nghiên cứu
chuyên đề của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; sinh hoạt chính trị tư tưởng;
thơng báo chính trị - thời sự, đọc báo, nghe đài, xem truyền hình; ngày chính trị và
văn hố tinh thần ở cơ sở; Học tập chính trị qua mạng máy tính nội bộ.
Phương pháp tiến hành công tác GDCT ở Trường SQTT là tổng hợp
những cách thức, biện pháp được chủ thể, lực lượng tiến hành cơng tác GDCT sử
dụng nhằm đạt được mục đích đã đề ra. Trên cơ sở phương pháp tiến hành CTĐ,
CTCT; mục đích, nội dung, hình thức cơng tác GDCT và đặc điểm của đối tượng,
công tác GDCT thường sử dụng một số phương pháp: Nghiên cứu, quán triệt
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ

của Quân đội, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, nghị quyết của cấp ủy

23


(chi bộ) cấp mình và nhiệm vụ chính trị của đơn vị; điều tra, nghiên cứu, nắm tình
hình; tuyên truyền giáo dục, vận động thuyết phục và nêu gương; dựa vào tổ chức
đảng, liên hệ chặt chẽ với quần chúng, mở rộng và phát huy dân chủ trong đơn vị;
kết hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn; có tính nguyên tắc và ý thức tổ chức
kỷ luật, đề cao tự phê bình và phê bình; kết hợp chặt chẽ công tác GDCT với các
mặt công tác của CTĐ, CTCT, với công tác tham mưu, hậu cần, kỹ thuật; phối
hợp với cấp ủy đảng, chính quyền và các đồn thể chính trị - xã hội ở địa phương,
nhà trường, gia đình và xã hội; phát huy vai trị và tinh thần trách nhiệm của cán
bộ, đảng viên, quân nhân, công nhân, công chức, viên chức trong tiến hành công
tác GDCT.
- Vị trí, vai trị cơng tác giáo dục chính trị ở Trường Sĩ quan Thông tin
Công tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT là một hình thức cơ bản của
cơng tác tư tưởng, văn hóa; nhằm truyền bá lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước,
nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, Binh chủng, Nhà trrường, những giá trị
chuẩn mực đạo đức cách mạng, kiến thức quân sự, kinh tế, lịch sử truyền thống
văn hoá - xã hội; xây dựng thế giới quan khoa học, phương pháp luận đúng đắn và
niềm tin cộng sản; bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp
luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội; nâng cao giác ngộ chính trị, bản lĩnh
chính trị, lập trường giai cấp cơng nhân; nâng cao lịng yêu nước xã hội chủ nghĩa;
giữ vững và phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” cho cán bộ,
chiến sĩ ở đơn vị cơ sở
Công tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT góp phần bồi dưỡng, phát triển
và hoàn thiện nhân cách, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, tác
phong cơng tác và năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ, chiến sĩ; định hướng

tư tưởng và hành động cho cán bộ, chiến sĩ, xây dựng ý chí quyết tâm, tinh thần
trách nhiệm, đồn kết, khắc phục khó khăn, thử thách, sẵn sàng nhận và hoàn
thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống.

24


Cơng tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT trực tiếp góp phần xây dựng
Nhà trường vững mạnh về chính trị; xây dựng các tổ chức đảng trong sạch vững
mạnh, đơn vị vững mạnh tồn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào
tạo và nghiên cứu khoa học, bảo đảm cho Nhà trường ln hồn thành xuất sắc
mọi nhiệm vụ được giao.
Cơng tác giáo dục chính trị ở Trường SQTT trực tiếp nâng cao ý thức
cảnh giác cách mạng, chủ động, nhạy bén, kiên quyết đấu tranh trên mặt trận
tư tưởng, văn hóa, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hồ bình”,
bạo loạn lật đổ, “phi chính trị hố” qn đội của các thế lực thù địch; phản
bác các quan điểm, thông tin, luận điệu sai trái; ngăn chặn có hiệu quả
những tác động tiêu cực của đời sống xã hội; những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ, đảm bảo cho Nhà trường ln hồn thành xuất sắc mọi
nhiệm vụ được giao.
* Năng lực cơng tác giáo dục chính trị của đội ngũ chính trị viên ở
Trường Sĩ quan Thơng tin
- Quan niệm về năng lực cơng tác giáo dục chính trị của đội
ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thơng tin
Xung quanh phạm trù năng lực, hiện có nhiều cách tiếp cận khác nhau.
Theo Từ điển Tiếng Việt thì năng lực là: “1. Khả năng, điều kiện chủ quan
hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. 2. Phẩm chất tâm lý
và sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó
với chất lượng cao”. [54, tr.57].
Như vậy, năng lực là tổng thể những yếu tố chủ quan bao gồm những khả

năng và trình độ thực tế của mỗi con người, năng lực bao giờ cũng gắn với một
chủ thể nhất định, trực tiếp chất lượng hoạt động của mỗi người được biểu hiện
thông qua hoạt động trong thực tiễn. Năng lực được xây dựng trên cơ sở tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo, thơng qua q trình đào tạo, bồi dưỡng và hoạt động thực tiễn
năng lực của con người khơng ngừng được củng cố, phát triển. Từ góc độ tiếp
cận trên, có thể quan niệm:
25


Năng lực cơng tác giáo dục chính trị của đội ngũ CTV ở Trường SQTT là
một bộ phận cấu thành năng lực tồn diện của người CTV, là tổng hịa những tri
thức, kỹ năng, kỹ xảo, kinh nghiệm, phương pháp, tác phong của CTV trong hoạt
động lãnh đạo, quản lý, tiến hành các nhiệm vụ, nội dung, hình thức cơng tác
GDCT đảm bảo cho CTV thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ, góp phần xây đơn vị
vững mạnh tồn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
- Những yếu tố cấu thành năng lực cơng tác giáo dục chính trị của đội
ngũ chính trị viên ở Trường Sĩ quan Thông tin
Một là, tri thức, kinh nghiệm của đội ngũ chính trị viên
Tri thức, kinh nghiệm phản ánh khả năng, mức độ nắm bắt các vấn đề lý
luận và thực tiễn công tác GDCT, được thể hiện thông qua hệ thống tri thức
mà người CTV tích lũy được thơng qua đào tạo, bồi dưỡng; tự nghiên cứu,
học tập và hoạt động thực tiễn. Tri thức, kinh nghiệm có vai trị rất quan
trọng, là yếu tố nền tảng của tư duy và hành động CTV trong tiến hành công
tác GDCT.
Tri thức của người CTV thể hiện ở trình độ hiểu biết, mức độ nắm bắt, vận
dụng lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương, chính
sách của Đảng; pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ Quân đội, đơn vị; nhiệm vụ,
nội dung, hình thức cơng tác GDCT vào thực hiện chức trách, nhiệm vụ và tiến
hành công tác GDCT ở đơn vị.
Kinh nghiệm thực tiễn công tác GDCT, là kết quả của hoạt động nhận thức,

được hình thành, bổ sung và phát triển bằng nhiều con đường khác nhau, nhưng
chủ yếu là qua hoạt động của bản thân và qua kinh nghiệm của người khác trong
công tác GDCT. Kinh nghiệm thực tiễn công tác GDCT bao gồm: kinh nghiệm
lãnh đạo, kinh nghiệm quản lý, kinh nghiêm tiến hành GDCT, kinh nghiệm xử lý
các tình huống về cơng tác GDCT...
Hai là, tình cảm, niềm tin, bản lĩnh của đội ngũ chính trị viên
Đây là yếu tố nền tảng, là hạt nhân định hướng chính trị đúng đắn cho
mọi hoạt động công tác GDCT của đội ngũ CTV, làm cho họ gắn bó, yêu
26