Luận văn Thạc sĩ Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên ở các trường trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LÊ THỊ HỒNG NHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
PHỔ THƠNG MỚI CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN MÈO VẠC,
TỈNH HÀ GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LÊ THỊ HỒNG NHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
PHỔ THƠNG MỚI CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN MÈO VẠC,
TỈNH HÀ GIANG
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Phương Hoa

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Thái Ngun, tháng 12 năm 2020
Tác giả luận văn

Lê Thị Hồng Nhung

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lịng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô giáo
đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện
giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.
Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Lê Thị Phương Hoa,
người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ, em trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Trong q trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết.
Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 12 năm 2020
Tác giả luận văn

Lê Thị Hồng Nhung

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu đề tài .......................................................................... 4
5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 4
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 5
8. Cấu trúc nội dung luận văn ....................................................................................... 6
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THƠNG THEO
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG MỚI.............................................. 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................ 7
1.1.1. Những công trình nghiên cứu ở nước ngồi ....................................................... 7
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu ở Việt Nam ............................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ..................................................................... 12
1.2.1. Năng lực ............................................................................................................ 12

1.2.2. Năng lực dạy học của giáo viên Trung học phổ thông ..................................... 13
1.2.3. Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thông.................... 14
1.2.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông ........ 16
1.2.5. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng
theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ...................................................... 16
1.3. Một số vấn đề về Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thông theo chương trình giáo dục phổ thơng mới............................................ 17

iii


1.3.1. Chương trình giáo dục phổ thơng mới và những yêu cầu đặt ra về năng lực
dạy học đối với giáo viên trung học phổ thông ............................................... 17
1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng
theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ...................................................... 20
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng
theo chương trình giáo dục phổ thông mới ...................................................... 21
1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ
thông theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ............................................ 21
1.3.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng
theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ...................................................... 26
1.3.6. Quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thông
theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ...................................................... 27
1.3.7. Đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới............................................ 28
1.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng theo
chương trình giáo dục phổ thông mới .............................................................. 29
1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thơng theo chương trình giáo dục phổ thơng mới............................................ 29
1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên

Trung học phổ thông theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ................... 30
1.4.3. Chỉ đạo Triển khai hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung
học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới ................................... 31
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới......................... 32
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới ................... 33
1.5.1. Những yếu tố chủ quan ..................................................................................... 33
1.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................................ 33
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 35

iv


Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG HUYỆN MÈO VẠC, TỈNH HÀ GIANG THEO CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG MỚI .............................................................................. 36
2.1. Tình hình phát triển Kinh tế, Văn hóa, Xã hội và cơng tác giáo dục của
huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ....................................................................... 36
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên - Xã hội của huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ..................... 36
2.1.2. Đặc điểm giáo dục Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ...... 36
2.2. Mục đích, nội dung và phương pháp khảo sát thực trạng.................................... 38
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 38
2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 38
2.2.3. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu ........................................ 38
2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường
trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình
giáo dục phổ thơng mới ................................................................................... 40
2.3.1. Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên các trường Trung học phổ

thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ............................................................. 40
2.3.2. Thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học
phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ
thơng mới ......................................................................................................... 42
2.3.3. Thực trạng quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học
phổ thơng huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ
thông mới ......................................................................................................... 45
2.3.4. Thực trạng phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung
học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục
phổ thơng mới .................................................................................................. 47
2.3.5. Thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.. 48
2.3.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương
trình giáo dục phổ thơng mới ........................................................................... 50

v


2.4. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ
thơng mới ......................................................................................................... 51
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung
học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục
phổ thông mới .................................................................................................. 51
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo
chương trình giáo dục phổ thơng mới .............................................................. 54
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo

chương trình giáo dục phổ thông mới .............................................................. 57
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy
học cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang
theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ...................................................... 59
2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo
chương trình giáo dục phổ thơng mới .............................................................. 62
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên THPT theo chuẩn
nghề nghiệp ...................................................................................................... 64
Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 66
Chương 3:BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN MÈO VẠC, TỈNH
HÀ GIANG THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG MỚI ......... 67
3.1. Nguyên tắc lựa chọn các biện pháp ..................................................................... 67
3.1.1. Đảm bảo tính mục đích ..................................................................................... 67
3.1.2. Đảm bảo tính tồn diện, đồng bộ và thống nhất ............................................... 67
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn...................................................................................... 68
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi, tính hiệu quả .................................................................. 68
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính linh hoạt, mềm dẻo .................................................. 69

vi


3.2. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ
thơng mới ......................................................................................................... 69
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên về chương trình giáo dục
phổ thơng mới và những yêu cầu về năng lực dạy học đối với giáo viên Trung
học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới ................................... 69
3.2.2. Tổ chức khảo sát năng năng lực dạy học hiện tại của giáo viên Trung học

phổ thông và nhu cầu bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên THPT đối
chiếu với yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thơng mới 2018 để có kế
hoạch bồi dưỡng phù hợp ................................................................................ 72
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức thực hiện bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng huyện Mèo Vạc, tỉnh
Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới ..................................... 75
3.2.4. Huy động nguồn lực tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho
giáo viên Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới ... 77
3.2.5. Xây dựng cơ chế kiểm tra đánh giá, giám sát chặt chẽ công tác bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thơng theo chương trình
giáo dục phổ thơng mới ................................................................................... 79
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................................... 80
3.4. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................. 82
3.4.1. Đối tượng khảo nghiệm .................................................................................... 82
3.4.2. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 82
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm...................................................................................... 82
3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ............................................................................... 82
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 84
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 90
PHỤ LỤC.......................................................................................................................

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCV

: Báo cáo viên

BD

: Bồi dưỡng

BDGV

: Bồi dưỡng giáo viên

CBQL

: Cán bộ quản lý

CBQLGD

: Cán bộ quản lý giáo dục

CSVC

: Cơ sở vật chất

DH

: Dạy học

ĐHSP

: Đại học Sư phạm

ĐTB

: Điểm trung bình

GD

: Giáo dục

GD&ĐT

: Giáo dục và Đào tạo

GVTHPT

: Giáo viên Trung học phổ thông

HQTH

: Hiệu quả thực hiện

HS

: Học sinh

KT-XH

: Kinh tế - Xã hội

MĐTH

: Mức độ thực hiện

NLDH

: Năng lực dạy học

NXBGD

: Nhà xuất bản giáo dục

THPT

: Trung học phổ thông

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Quy mô mạng lưới các trường THPT trên địa bàn huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang ............................................................................... 37

Bảng 2.2:

Kết quả học tập của HS các trường THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh
Hà Giang ............................................................................................... 37

Bảng 2.3.

Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên THPT huyện Mèo Vạc,

tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ................... 40

Bảng 2.4.

Thực trạng nội dung bồi dưỡng NLDH cho GV THPT huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ......... 42

Bảng 2.5.

Đánh giá tính phù hợp về quy trình bồi dưỡng NLDH cho GV
THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục
phổ thông 2018 ..................................................................................... 46

Bảng 2.6:

Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho GVTHPT theo
chương trình giáo dục phổ thơng mới ................................................... 47

Bảng 2.7:

Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho GVTHPT theo chương
trình giáo dục phổ thơng mới ................................................................ 49

Bảng 2.8:

Thực trạng thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng mới, huyện
Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ....................................................................... 52

Bảng 2.9:

Thực trạng tổ chức thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng mới, huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang ............................................................................... 55

Bảng 2.10:

Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng NLDH cho giáo
viên THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ......................................... 58

Bảng 2.11.

Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng mới,
huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ............................................................ 61

Bảng 3.1.

Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ....... 83

v


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1:

Ý kiến của CBQL và GV về sắp xếp các bước trong quy trình
bồi dưỡng ............................................................................................ 45

Biểu đồ 2.2:

Đánh giá kết quả bồi dưỡng NLDH cho GV THPT huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới ........ 50

Biểu đồ 2.3.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà
Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới .............................. 62

vi


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về Giáo dục- Đào
tạo cũng nêu rõ: "Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn
diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân
chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt". Giáo dục và đào tạo có sứ
mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần
quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 đã định hướng: "Phát triển và
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là một đột
phá chiến lược”...
Ngày 26 tháng 12 năm 2018, Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thơng tư
32 về chương tình giáo dục phổ thơng mới, nhằm hình thành ở học sinh 5 phẩm
chất cơ bản (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm) và 10 năng
lực gồm các năng lực chung và năng lực cốt lõi. Chương trình giáo dục phổ thông
mới được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học

sinh; tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp học sinh phát triển hài hoà về thể
chất và tinh thần, trở thành người học tích cực, tự tin, biết vận dụng các phương
pháp học tập tích cực để hồn chỉnh các tri thức và kĩ năng nền tảng, có ý thức lựa
chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời; có những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần
thiết để trở thành người cơng dân có trách nhiệm, người lao động có văn hoá, cần
cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây
dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại tồn cầu hố và cách mạng công nghiệp mới.
Để đạt được những mục tiêu trên thì đội ngũ giáo viên có vai trị quyết định
toàn bộ sự nghiệp phát triển nền giáo dục. Phát triển đội ngũ giáo viên là yêu cầu
cấp thiết, là yếu tố cơ bản có ý nghĩa quyết định trong việc phát triển giáo dục.
Trong mọi thời đại, giáo viên luôn là yếu tố quyết định giáo dục. Không thể có
một nền giáo dục tốt nếu ở đó chỉ có những người thầy trung bình hoặc yếu kém.

1


Do đó việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng giáo viên là một trong những yêu cầu
quan trọng để thúc đẩy giáo dục phát triển.
Trong những năm qua ngành giáo dục nói chung, giáo dục Hà Giàng nói
riêng đa chú trọng nhiều hoạt động đồi dưỡng và đã đạt được một số kết quả nhất
định. Hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên phổ thơng theo chương
trình giáo dục phổ thông mới đã được triển khai khá bài bản và bước đầu đã làm
thay đổi nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán, giáo viên đại trà về vai
trò và tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng. Tuy nhiên trong quá trình triển
khai bồi dưỡng, vẫn còn bộc lộ một số hạn chế từ cách thức tổ chức bồi dưỡng,
công tác quản lý bồi dưỡng đến ý thức tham gia bồi dưỡng của giáo viên.
Mèo Vạc là một huyện miền núi của tỉnh Hà Giang. Khi triển khai chương
trình giáo dục phổ thơng mới cũng không tránh khỏi những bất cập như: khi tích
hợp một số mơn với nhau, ở cấp THPT, các em lại được tự chọn các môn học,
chắc chắn sẽ xảy ra tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ; Năm nay mơn học này

có nhiều học sinh đăng ký, nhưng năm sau lại giảm đi. Việc kết hợp một số giáo
viên ở một số trường, nếu ở thành phố thì khơng có vấn đề gì, nhưng ở vùng sâu,
vùng xa, việc này được thực hiện ra sao, khi điều kiện đi lại hết sức khó khăn; Khi
thực hiện chương trình GDPT mới, các trường cịn đang lúng túng về việc giảng
dạy tích hợp liên mơn và việc bổ sung trang thiết bị như thế nào để tránh sự lãng
phí; vấn đề dạy học tích hợp liên mơn vẫn cịn mới mẻ và khó khăn với giáo viên,
đặc biệt là trong việc tổ chức dạy học.
Mặc dù đã tổ chức các lớp bồi dưỡng giáo viên song để giáo viên có thể bắt
nhịp kịp với những địi hỏi của chương trình giáo dục phổ thơng mới là điều
khơng thể thực hiện ngay; Cơ sở vật chất phục vụ cho bồi dưỡng cũng chưa đáp
ứng; Một bộ phận giáo viên chưa sẵn sàng đón nhận sự thay đổi; Hiện tại Sở giáo
dục- Đào tạo đã có sự phối hợp với các trường Đại học để triển khai bồi dưỡng
cho giáo viên thơng qua hình thức trực tuyến, song tại huyện Mèo Vạc nhiều giáo
viên không thể tham gia bồi dưỡng qua hình thức này do hệ thống Internet khơng
đảm bảo.....Ở góc độ quản lý, cán bộ quản lý cần nắm được toàn bộ khung bồi

2


dưỡng GV để hiểu GV được bồi dưỡng gì, từ đó mới có thể quản trị và đồng hành.
Đồng thời, cần có một văn bản chỉ đạo để hiệu trưởng nhà trường tạo điều kiện tối
đa cho GV cốt cán đi tập huấn. Với lựa chọn đội ngũ GV cốt cán, bên cạnh tiêu
chuẩn giỏi chun mơn cần phải có kĩ năng truyền cảm hứng. Chuyên đề bồi
dưỡng rất quan trọng là về xây dựng kế hoạch GD nhà trường. Cách thức bồi
dưỡng nên chú trọng hướng dẫn cách làm; đồng thời phải quan tâm đến quản lý,
kiểm soát để có thể điều chỉnh ngay cho khóa bồi dưỡng sau được tốt hơn. Do đó
vấn đề quản lý hoạt động bồi dưỡng nâng cao chất lượng của đội ngũ giáo viên nói
chung và giáo viên THPT nói riêng cịn cần phải tiếp tục nghiên cứu để đề ra
những biện pháp hữu hiệu và có tính khả thi đáp ứng u cầu của giai đoạn mới.
Để thực hiện tốt mục tiêu và hiệu quả của việc thực hiện chương trình giáo

dục phổ thơng mới, cần phải có những nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thơng, trên cơ sở đó đề xuất các
biện pháp tổ chức và quản lý bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu thực tế của giáo dục
vùng cao. Do đó, tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên ở các trường trung học phổ thông huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng bồi dưỡng năng lực
dạy học cho giáo viên ở các trường THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng
mới, luận văn đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên trung học phổ thông huyện Mèo vạc, tỉnh Hà Giang đáp ứng yêu cầu thực
hiện chương trinh giáo dục phổ thơng mới, góp phần thực hiện thành công đổi mới
giáo dục phổ thông.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạ học
cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương
trình giáo dục phổ thông mới.

3


4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu đề tài
4.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu biện
pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thông và quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang và đề
xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ
thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.
4.2. Giới hạn khách thể khảo sát: Đối tượng khảo sát gồm lãnh đạo,

chuyên viên Sở giáo dục- Đào tạo huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang; CBQL, giáo
viên ở các trường THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Giới hạn khách thể điều
tra, tổng số 62 người (Lãnh đạo, chuyên viên Sở giáo dục, cán bộ quản lý các
trường trung học phổ thông là 9; Giáo viên THPT là 53).
5. Giả thuyết khoa học
Công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT huyện Mèo Vạc,
tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới trong năm qua mặc dù
đã đạt được một số thành tựu nhất định, song vẫn bộc lộ một số hạn chế do nhiều
nguyên nhân khác nhau, trong đó có ngun nhân từ cơng tác quản lý. Nếu đề xuất
được một số biện pháp quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo
viên THPT thực hiện theo chương trình giáo dục phổ thơng mới mang tính đồng
bộ, phù hợp với thực tiễn sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông
huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang trong giai đoạn hiện nay.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy
học cho giáo viên Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới.
6.2. Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên Trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thông mới
huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang.
6.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên giáo viên Trung học phổ thông theo chương trình giáo dục phổ thơng mới huyện
Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang.
6.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi các biện pháp đề xuất.

4


7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Tác giả luận văn sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh các

nguồn tài liệu trong và ngồi nước (sách, báo, tạp chí, luận án, luận văn... Các đề tài
nghiên cứu) liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tài liệu các văn kiện của Đảng, chính
sách của Nhà nước về phát triển Giáo dục- Đào tạo, chương trình giáo dục phổ
thơng mới; Các tài liệu về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT. Hệ
thống, khái qt hóa những vấn đề lý luận làm cơng cụ cho q trình nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát
Quan sát trực tiếp các hoạt động bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng của Sở
GD&ĐT, CBQL trường THPT trong công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.
7.2.2. Phương pháp điều tra
- Điều tra thu thập số liệu, thông tin bằng các phiếu hỏi, phiếu phỏng vấn về
thực trạng biện bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thơng
huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương tình giáo dục phổ thông mới.
- Trao đổi với các đối tượng cần điều tra để khai thác thông tin về công tác bồi
dưỡng giáo viên, quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT huyện Mèo
Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.
7.2.3. Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn các nhà QLGD cấp Sở, cán bộ quản lý các trường THPT, các
giáo viên THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang để làm rõ năng lực dạy học của
giáo viên, nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên cũng như các phương pháp, hình thức
bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên đã thực hiện.
7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu các báo cáo đánh giá giáo viên cuối năm và kết quả học tập của
học sinh để thu thập thông tin đánh giá về năng lực đội ngũ.

5


7.2.5. Phương pháp chuyên gia

Phương pháp này sử dụng trí tuệ của đội ngũ chun gia có trình độ cao của
một chuyên ngành Quản lý giáo dục để xem xét, nhận định đánh giá tính khả thi
và tính cấp thiết của các biện pháp quản lý được đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
Sử dụng các cơng thức tốn học (Tính %, điểm trung bình) để xử lý các số liệu
điều tra, khảo sát thực tiễn thu được nhằm đánh giá thực trạng của công tác quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ
thơng mới.
8. Cấu trúc nội dung luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, phần Phụ lục luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên trung học phổ thơng theo chương trình giáo dục phổ thơng mới.
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên ở
các trường Trung học phổ thông huyện Mèo vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình
giáo dục phổ thông mới.
Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên ở
các trường Trung học phổ thông huyện Mèo vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình
giáo dục phổ thơng mới.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG MỚI
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu ở nước ngồi
Feiman Nemser. S đặt ra vấn đề: Bằng cấp có cần thiết trong việc nâng cao năng

lực dạy học cho GV? Theo tác giả: Căn cứ vào tính chất phức tạp của việc giảng dạy,
bằng cấp là một yếu tố cần nhưng chưa đủ để một GV đạt hiệu quả trong cơng việc của
mình. Tác giả nhấn mạnh: một GV nếu muốn nâng cao NLDH của mình chỉ có bằng
cấp cao là chưa đủ; Đánh giá năng lực NVDH ở GV nhất thiết phải thơng qua q trình
GV thực hiện chức năng nghề nghiệp của họ. Trong quan điểm này, người GV muốn
phát triển nghề nghiệp của mình một cách bền vững phải được đào tạo nâng cao trình
độ và kết hợp với bồi dưỡng [19].
Jenny Johnson; Norlander-Case, K.A, Reagan, T.G,& Case, C. W. cho rằng:
Cách thức GV tự học, tự bồi dưỡng nâng cao NLDH là họ phải chủ động tạo ra
những thách thức cho chính mình, học hỏi từ kinh nghiệm của đồng nghiệp, từ
chuyên gia để phát kỹ triển năng và kiến thức cho bản thân. Người GV có khuynh
hướng học tập suốt đời sẽ ln biết cách cập nhật, làm mới kiến thức và kỹ năng của
mình. Việc cải thiện NLDH có thể được thực hiện cả trong công việc và trong thời
gian riêng của GV, đặc biệt phải gắn liền với hoạt động chuyên môn của mỗi cá nhân.
Với cách tiếp cận này thì tự học, tự bồi dưỡng được xem là cách thức GV nâng cao
năng lực của mình một cách bền vững nhất [22].
Zeki Arsal đã nghiên cứu khuynh hướng học tập suốt đời của 120 GV tương lai
ở Thổ Nhĩ Kỳ. Học tập phải được diễn ra một cách thường xuyên, liên tục bao gồm
cả học tập chính thức và khơng chính thức và diễn ra trong chính cuộc sống và lao
động nghề nghiệp của họ. Muốn trở thành những GV giỏi, bản thân mỗi GV cần phải
có động lực, sự kiên trì, kĩ năng tự điều chỉnh việc học và sự ham hiểu biết. Kết quả
nghiên cứu đã đóng góp vào việc đánh giá các mục tiêu của giáo dục và vạch ra định
hướng trong việc bồi dưỡng, phát triển NLDH cho GV ở Thổ Nhĩ Kỳ [26].

7


Các cơng trình nghiên cứu trên đã đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc
tự học, tự bồi dưỡng của nâng cao NLDH cho GV, trong đó các tác giả cho rằng sự
kiên trì học tập, động lực phấn đấu và lòng ham hiểu biết là những yếu tố khơng thể

thiếu ở mỗi GV. Đây có thể là những tư liệu quan trọng cho các nhà quản lí giáo dục
ở Việt Nam có những biện pháp tác động phù hợp đến GV, giúp GV nâng cao tinh
thần tự học, tự bồi dưỡng phát triển NLDH cho chính mình.
Về vấn đề quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên, tác giả Sandra H. Harwell cho
rằng nhà quản lý giáo dục cần quan tâm đến cách thức GV nâng cao NLDH. Theo tác
giả, để nâng cao NLDH cho GV, nhà quản lý cần tập trung vào vấn đề: những yếu
kém về NLDH của giáo viên trong tổ chức, trong đo lường đánh giá kết quả học tập
của HS. Quan trọng nhất, nên tập trung vào việc bồi dưỡng những phương pháp giảng
dạy đã được chứng minh là ảnh hưởng đến thành tích học tập của HS [24].
James M. Banner, Jr. & Harold C. Cannon nhấn mạnh giảng dạy là một nghệ
thuật đòi hỏi người dạy phải liên tục học hỏi. Để giáo viên nhận thức được tầm quan
tọng của tự học, tự bồi dưỡng, nhà quản lý cần thông qua một loạt các ví dụ về các
nhà giáo thành cơng hoặc khơng thành cơng trong nghề nghiệp. Trong nghiên cứu
này, khía cạnh xúc cảm được xem là yếu tố vô cùng quan trọng đối với sự thành công
của nghề dạy học, cụ thể là sự ổn định về mặt cảm xúc của GV. Vì vậy, theo các tác
giả, điều này nhất định phải được tính đến trong việc hướng nghiệp, đào tạo và tuyển
dụng và bồi dưỡng GV [21].
Sam Carlson và Cheick Tidiane Gadi cho rằng muốn bồi dưỡng, phát triển năng
lực cho GV, nhà quản lý cần quan tâm đến tính đặc thù của hoạt động nghề nghiệp
của họ. Theo tác giả, khi tiến hành tổ chức bồi dưỡng cho GV, các nhà quản lí cần
hiểu: GV thường khơng muốn thay đổi phong cách và thói quen giảng dạy của
mình; thận trọng với hoạt động tốn nhiều thời gian dành cho các ưu tiên khác của
họ (Kinh tế, gia đình). Nhiều GV cho rằng, để tạo động lực cho họ phát triển nghề
nghiệp, hiệu trưởng các trường nên có những chính sách như: Tăng lương, khen
thưởng đối với những GV tích cực tham gia vào các hoạt động tích hợp công nghệ
thông tin vào bài giảng giúp cải thiện thành tích học tập của HS [23].
Theo các tác giả Fabrice Henard và Soleine Leprince- Renguetc, tổ chức nâng
cao NLDH cho GV là một hoạt động không thể thiếu trong một nền giáo dục có chất

8

lượng. Nâng cao NLDH cho GV là quá trình nhà quản lý tác động một cách thường
xuyên nhằm thay đổi về nhận thức, tình cảm, kĩ năng sư phạm của giáo viên. Tác giả
khẳng định: Trong bối cảnh thách thức tồn cầu cần có một tác động lâu dài đối với
công tác bồi dưỡng phát triển năng lực cho giáo viên. Trong đó biện pháp đầu tiên là
phải đổi mới chương trình giảng dạy giúp GV cập nhật và làm quen với sự đổi mới
trong phát triển giáo dục về nội dung lí thuyết và phương pháp sư phạm; Tăng số
lượng các chun gia giáo dục có chất lượng thơng qua việc tổ chức tốt các chương
trình bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực nghề nghiệp cho giảng viên một cách
thường xuyên. Để các biện pháp có hiệu lực, hai điều kiện cần thiết phải được đáp
ứng: 1/Tất cả các GV phải được cơ hội tham gia bồi dưỡng nâng cao năng lực nghề
nghiệp; 2/Chương trình bồi dưỡng nâng cao NL cho GV phải được tổ chức theo nhu
cầu phát triển nghề nghiệp của GV [18].
Tóm lại, các cơng trình nghiên cứu trên đã đi sâu phân tích nhiều khía cạnh của
việc tổ chức bồi dưỡng nâng cao NLDH cho GV, chú trọng đến nâng cao NLDH thông
qua đào tạo và bồi dưỡng cho GV trong sự phát triển giáo dục nói chung. Các tác giả
cũng đã xác định được những khó khăn và thách thức có thể có khi thực hiện công tác
bồi dưỡng nâng cao NLDH cho GV: thói quen ngại thay đổi của GV, chương trình
giảng dạy lỗi thời…Các tác giả cũng đưa ra những đề xuất biện pháp khác nhau nhằm
phát triển NLDH cho GV: Tổ chức hội thảo, các khóa học ngắn hạn, các lớp tập huấn
và có chính sách khuyến khích tạo động lực thúc đẩy đối với GV tích cực tích hợp
cơng nghệ thông tin trong dạy học. Các tác giả nhấn mạnh đến sự cần thiết của việc học
tập lâu dài, thường xuyên, liên tục của GV trong hoạt động nghề nghiệp.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu ở Việt Nam
Tác giả Phạm Đỗ Nhật Tiến trong cuốn sách "Đổi mới đào tạo giáo viên trước
yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam" đã phân tích xu thế và một số
mơ hình đổi mới, cải cách đào tạo giáo viên trên thế giới đồng thời đưa ra những đổi
mới đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở Việt Nam theo định hướng chuẩn hóa, hiện đại
hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế [14].

Tác giả Nghiêm Đình Vỳ trong bài viết trên tạp chí Tuyên giáo số 11 ngày
23/3/2014 nêu rõ: "Việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phải đi theo hướng mở, cần
phải được nhìn nhận như một hệ thống mở và một quá trình phát triển liên tục. Hiện

9


nay việc đào tạo giáo viên mới chỉ quan tâm chủ yếu ở trường sư phạm, nghĩa là đào
tạo ban đầu, các giai đoạn sau như tập sự, đến đào tạo tại chức để nâng cao bằng cấp
và bồi dưỡng thường xuyên, giáo viên tham gia vào các hoạt động xã hội ít được
quan tâm"; "Xác định yêu cầu bồi dưỡng nhà giáo là nhiệm vụ chiến lược của ngành
trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ. Nhà giáo có quyền lợi và trách nhiệm được
bồi dưỡng nâng cao trình độ. Hoàn thiện chế độ tập huấn bồi dưỡng giáo viên, dự trù
kinh phí thường xuyên, đưa kinh phí bồi dưỡng giáo viên vào dự tốn của chính
quyền; thực hiện 1 năm hay 3 năm một lần tập huấn cho tồn thể giáo viên nhằm
nâng cao trình độ chun mơn, nghề nghiệp và năng lực dạy học cho giáo viên" [15].
Trong bài viết: "Vấn đề bồi dưỡng giáo viên phổ thông hiện nay -Thực trạng và
giải pháp" của tác giả Phạm Thị Kim Anh (Tạp chí giáo dục và xã hội tháng 10/2013)
đề cập đến thực trạng bồi dưỡng giáo viên phổ thông hiện nay từ nội dung đến cách
thức tổ chức, hình thức, phương pháp bồi dưỡng; nêu ra những kết quả đã đạt được
cũng như chỉ rõ những bất cập, hạn chế, yếu kém của công tác bồi dưỡng giáo viên, từ
đó đưa ra những biện pháp để đổi mới, nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên... [1].
Nhìn chung những bài viết đã tập trung nêu lên thực trạng cũng như biện pháp để
đổi mới công tác bồi dưỡng giáo viên sao cho có hiệu quả theo nhiều hướng tiếp cận
khác nhau từ: Nội dung, hình thức, phương pháp, quản lý....
Vấn đề quản lý BD giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thơng mới,
đã được một số tác giả đi sâu nghiên cứu như:
Tác giả Huỳnh Văn Méo, Thực trạng và giải pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên trung học phổ thông thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang đáp ứng chuẩn nghề
nghiệp. Trong cơng trình của mình tác giả đã phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ

giáo viên THPT huyện Châu Thành so với chuẩn nghề nghiệp. Từ kết quả đó, tác giả xây
dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục [10].
Tác giả Vũ Văn Phước với tên đề tài: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực
dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thơng huyện Bình Giang, tỉnh Hải
Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” đã đi sâu nghiên cứu thực trạng bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên THPT thuộc huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, từ
đó đề xuất 4 biện pháo quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học
phổ thông trước yêu cầu đổi mới giáo dục gồm: Tiếp tục đẩy mạnh tổ chức các hoạt

10


động nâng cao nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng
năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THPT trước yêu cầu đổi mới giáo
dục; Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường
THPT theo yêu cầu đổi mới giáo dục; Hoàn thiện khung chương trình bồi dưỡng
ĐNGV và thực trạng năng lực dạy học giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục hiện nay và nâng cao thực trạng năng lực dạy học của giáo viên; Tăng cường
công tác kiểm tra & đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo
viên các trường THPT huyện Bình Giang, Tỉnh Hải Dương; Xây dựng chính sách
động viên khích lệ hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên
THPT [12].
Tác giả Hà Thị Huyền trong cơng trình nghiên cứu của mình “Quản lý bồi dưỡng
năng lực dạy học tích hợp trong các mơn Khoa học xã hội cho giáo viên THPT tỉnh
Bắc Kạn” đã làm rõ thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cũng như quản lý
bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp trong các mơn Khoa học xã hội cho giáo viên
THPT tỉnh Bắc Kạn; Trên cơ sở đó tác giả đề xuất 6 biện pháp quản lý nhằm nâng cao
hiệu quả bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp trong các môn khoa học xã hội cho giáo
viên THPT gồm: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên về tầm quan trọng
của hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp trong các mơn khoa học xã hội cho

giáo viên trung học phổ thông; Xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng năng
lực DHTH trong các môn KHXH cho giáo viên THPT tỉnh Bắc Kạn phù hợp với tình
hình thực tiễn; Hồn thiện nội dung chương trình bồi dưỡng năng lực DHTH trong các
môn KHXH cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu thực tiễn; Quản lý tốt việc sử dụng
đội ngũ giáo viên cốt cán để bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên các
mơn khoa học xã hội; Đổi mới phương pháp đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng
năng lực DHTH trong các môn khoa học xã hội cho GV THPT tỉnh Bắc Kạn; Tăng
cường cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ hoạt động bồi dưỡng; tạo động lực
để GV tích cực tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng [8].
Tác giả Thái Cơng Cảnh trong cơng trình nghiên cứu của mình “Quản lý hoạt
động bồi dưỡng năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên ở các trường Trung học phổ
thông huyện Đắc hà, Tỉnh Kon Tum” đã làm sáng tỏ thực trạng quản lý hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên THPT gồm: Quản lý mục tiêu bồi
dưỡng, Quản lý kế hoạch, nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học; Quản lý hình thức
11


bồi dưỡng năng lực dạy học; Quản lý phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học;
Quản lý các điều kiện phục vụ công tác bồi dưỡng năng lực dạy học. Trên cơ sở đó
tác giả đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
THPT huyện Đắc hà, Tỉnh Kon Tum [3].
Có thể thấy rằng, trong các cơng trình nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên, các
tác giả đều đi sâu phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên; Xác định các yếu
tố ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng giáo viên, từ đó xây dựng kế hoạch bồi
dưỡng cho giáo viên tương ứng với từng bậc học.
Tuy nhiên, trong các công trình nêu trên, chưa có cơng trình nào đề cập đến việc
bồi dưỡng giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới, đặc biệt ở một
huyện miền núi thuộc khu vực Đơng Bắc Việt nam. Do đó, tác giả luận văn lựa chọn
đề tài nghiên cứu: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
THPT ở các trường THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục

phổ thơng mới làm luận văn tốt nghiệp của mình.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Năng lực
Theo “Từ điển Tiếng Việt” do Hoàng Phê biên soạn: “1/Năng lực là khả năng,
điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. 2/ Phẩm
chất tâm lý và sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một hoạt động nào đó
với chất lượng cao [11].
Theo Vũ Dũng: “Năng lực là tổ hợp các thuộc tính tâm lí độc đáo hay các phẩm
chất tâm lí của cá nhân, đóng vai trị là điều kiện bên trong, tạo điều kiện cho việc
thực hiện tốt một dạng hoạt động xác định” [6].
Từ các định nghĩa trên cho thấy: Khi nói đến năng lực là nói đến khả năng đạt
được kết quả trong hoạt động nào đó. Muốn hoạt động đạt hiệu quả thì cá nhân thực
hiện hoạt động ấy phải có những phẩm chất tâm lí nhất định phù hợp với yêu cầu của
hoạt động đó. Thực tế cho thấy những người phát triển tâm lí bình thường nào cũng
có khả năng tiếp thu một số kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo tối thiểu. Song trong những
điều kiện như nhau thì những người khác nhau có thể tiếp thu những tri thức, kĩ năng,
kĩ xảo đó với nhịp độ khác nhau. Đặc biệt với một số hoạt động đặc thù như hoạt
động văn học, nghệ thuật, thể thao chỉ có một số người có năng lực nhất định mới
có thể đạt kết quả. Do đó, khi xét bản chất của năng lực, trước hết cần chú ý: 1/Sự
12


khác nhau giữa người này với người kia về hiệu quả hoạt động; 2/Năng lực tạo điều
kiện cho việc tiếp thu những tri thức, kĩ năng, kĩ xảo dễ dàng chứ không phải bản
thân tri thức, kĩ năng, kĩ xảo.
Từ việc phân tích các quan niệm của các tác giả trong và ngồi nước, ta có thể
hiểu: Năng lực là khả năng vận dụng tổng hợp kiến thức, kĩ năng, thái độ để giải
quyết hiệu quả một tình huống hoặc một hoạt động thực tiễn xác định.
1.2.2. Năng lực dạy học của giáo viên Trung học phổ thông
Năng lực dạy học là năng lực thành phần trong năng lực nghề nghiệp của giáo

viên, giữ vai trò quan trọng - một trong những điều kiện để đảm bảo chất lượng dạy
học ở trường phổ thơng nói chung và ở trường trung học phổ thơng nói riêng. Năng
lực dạy học của giáo viên trung học phổ thơng được hình thành ngay từ khi cá nhân
cịn học ở trường phổ thơng, được phát triển trong quá trình đào tạo ở trường Đại học
Sư phạm và được hoàn thiện ở trường trung học phổ thơng nơi giáo viên trải nghiệm
nghề nghiệp. Trong q trình trải nghiệm đó, giáo viên khơng ngừng tự học, tự bồi
dưỡng để đáp yêu cầu về năng lực trước sự đổi mới của giáo dục và sự phát triển của
nhà trường. Đánh giá đúng năng lực dạy học của giáo viên trung học phổ thông, chỉ
ra điểm mạnh và điểm tồn tại, có biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
trung học phổ thông là một trong những yếu tố đảm bảo chất lượng dạy học ở trường
trung học phổ thơng.
Từ phân tích trên, tác giả hiểu: Năng lực dạy học của giáo viên trung học phổ
thông là sự tổ hợp giữa lòng yêu nghề, sự tâm huyết với nghề, vốn tri thức, vốn kinh
nghiệm, thể hiện qua hệ thống những thao tác, hành động dạy học của người giáo viên
được bộc lộ trong từng bối cảnh nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ dạy học.
Cấu trúc năng lực dạy học của giáo viên trung học phổ thông gồm các năng lực:
1) năng lực thiết kế và tổ chức dạy học theo tiếp cận năng lực; 2) năng lực thiết kế và
tổ chức dạy học tích hợp; 3) năng lực thiết kế và tổ chức dạy học phân hóa; 4) năng
lực thiết kế và tổ chức dạy học trải nghiệm; 5) năng lực lựa chọn, vận dụng các
phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh;
6) năng lực tạo mơi trường học tập tích cực cho học sinh; 7) Phát triển chương trình
mơn học ở trung học phổ thông; 8) năng lực quản lý lớp học hiệu quả; 9) năng lực
ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng ngoại ngữ trong dạy học và đánh giá kết

13