Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH MTV thép đại thiên lộc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
HO INH T

H U N T T NGHIỆP
••
TÊN ĐỀ TÀI:
KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SẢN PHẨM TẠI CƠNG TY TNHH MTV
•
ĐẠI THIÊN ỘC

••

GVHD: THS. Ê QU C DIỄM SVTH: Ê TH THANH
MAI MSSV: 1323403010150
ỚP: D13 T03
CHUN NGÀNH:
TỐN
KHĨA: 2013 - 2017

B NH DƯ NG THÁNG 4 N M 2017

ỜI CẢM N
2


-----o0o---Kính thưa q thầy cơ trường Đại họ c Thủ Dầu Một, cùng quýb an lãnh đạo c ông
ty
TNHH

TV Tép

ểà

à

â

ố

T ê Lộ .
yê ề ố

sốờ

TNHH

ệp

ày, à sự

ập ườ và

TV Tép

ầy ườ

T ê Lộ ,

chính cơng ty TNHH TV T ép
ầ ê , em x â

em ị

ậ ượ sự

úp ỡ ệ

àểá

ả

ì

ủ

ị phòng kế á à

T ê Lộ .

à ảm ơ

ầy ườ

ầy k k ế ó ê

ữkếứ

ủ

á ì ự ập i cơng ty

T ủ Dầ ộ

và

ỗ ự và ố ắ

T ủ Dầ ộ nói
ậ ì ả d y và yề

ú em s ố ố ăm

ườ . ặ ệ , em x

ở ờ ảm ơ ế cô Lê Q ố D ễm dà ờ

á ủ mì ể ướ

dẫ em à à ề à ày.
Bê

ó, em x ảm ơ B ám ốc cơng ty TNHH TV T ép T ê

Lộ ,

àểá

ú em

ị phòng kế á à

ờ

ủ

y úp ỡ

ự ệ ề à ày. ặ ệ , em x â à ảm ơ

anh Lê Ng ọ c Khang - Kế to án trưởng và chị Lê ThịThanh - Kế to án tổng hợp đã
dà ờ và ậ ì ướ dẫ ,
k

ấp à ệ , yề

em ữ

ệm ự ế ừ á ì àm v ệ .

C ố , vớ ò ế ơ sâ sắ em x k ú à ể

ầy ườ

T ủ Dầ ộ ờ ú sứ k ỏe, à

và ề p ú .

ông ty TNHH TV T ép T ê Lộ àm ă ậ ợ , p á và ày à ế x ơ ữ .
Em x â à ảm ơ !
Bì Dươ , ày 25 á 04 ăm 2017
SINH VIÊN THỰC HIỆN

Lê T ị Thanh Mai

3

ú


iv


MỤC ỤC

LỜI Ở ẦU ...............................................................................................................1
CHƯƠNG 1.............................................................................................................3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ Ế TỐN CHI PHÍ VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨ 3
1.1 NHỮNG VẪN Ề CHUNG VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SẢN PHẨ ................................................................................................................3
1.1.1 N ữ vấ ề
về p sả x ấ .........................................................................3
1.1.1.1 á ệm
p sả x ấ ..............................................................................3
1.1.1.2 ặ ểm p sả x ấ .................................................................................3
1.1.1.3 P â
p sả x ấ .............................................................................3
1.1.1.4 Đ ối tượng tập hợp chi phí sản xuất....................................................6
1.1.1.5 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất................................................6
1.1.2 N ữ vấ ề về á à sả p ẩm .................................................................................6
1.1.2.1 á ệm .................................................................................................6
1.1.2.2 P â

á à ( e ờ ểm á à ) ...............................................................7
1.1.2.3 ố ượ
á à sả p ẩm ..................................................................7
1.1.2.4 ỳ á à sả p ẩm........................................................................................7
1.1.2.5 P ươ p áp á à sả p ẩm ........................................................................8
1.1.3 ố
ệ ữ p sả x ấ và á à sả p ẩm ..............................................................14
1.1.4 ế á ập ợp
p sả x ấ ....................................................................15
1.1.4.1 ế á ập
ợp
p
yê vậ ệ ự ếp .........................................15
1.1.4.3 ế á ập
ợp
p sả x ấ ...........................................................20
1.1.5 Sả p ẩm dở d và p ươ p áp á á sả p ẩm dở d .................................................23
1.1.5.1 á ệm ..............................................................................................23
1.1.5.2 Phươ páp á á sả p ẩm dở d .....................................................23
1.1.6 Tổ ợp
p sảx ấ .................................................................................25
1.1.6.1 Tà k
ảsử dụ .................................................................................26
1.1.6.2 P ươ
páp
á ..........................................................................27
1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH GIÁ THÀNH SẢN PHẨ .....................27
1.2.1 á ệm và ĩ .....................................................................................................27
1.2.2 Phân tích chung giá thành của tồn bộ sản phẩm .........................................28
1.2.2.1 Đánh giá tình hình biến động g iá thành đơn vị..................................28

1.2.2.2 P â
à ộ á à sả p ẩm..................................................................28
1.2.3 Phân tích tình hình thực hiện kế ho ch h giá thành SP của những SP có thể so
sánh 29
1.2.4 Phân tích chỉ tiêu CP trên 1000 đồng giá trị sản lượng hàng hoá (C )...........32
1.2.5 Phân tích một Số khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm ...................34
1.2.5.1 Phân tích khoản mục chi phí nguyên vật liệu (NVL) ........................34
1.2.5.2 P â k ả mụ p â ....................................................................................37
1.2.5.3 Phân tích khoản mục chi phí sản xuất chung ....................................39
CHƯƠNG 2............................................................................................................41
THỰC TIỄN Ế TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN
PHẨ TẠI CƠNG TY TNHH
TV.....................................................................41


ẠI THIÊN LỘC.......................................................................................................41
2.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH TV THÉP ẠI THIÊN LỘC.................41
2.1.1 Lị sử ì à và p á ể ủ
y TNHH TV ép T ê Lộ
............................................................................................................41
2.1.1.1 G ớ ệ sơ ượ về y ................................................................................41
2.1.1.2 Q á ì
ì à và p á ể ...........................................................................41
2.1.1.3 C ứ ă ,
ệm vụ.............................................................................42
2.1.1.4 Q y ì
ệ sả x ấ ...................................................................43
2.1.2 Tổ ứ ộ máy ả ủ y ..........................................................................................44
2.1.2.1 Sơ ồ ổ ứ ộ máy ả ...............................................................................44
2.1.2.2 C ứ ă ệm vụ, mố ệ ữ á p ò .................................................................45

2.1.3 Tổ chức bộ máy kế tốn của cơng ty............................................................48
2.1.3.1 Sơ ồ ổ ứ ộ máy kế á
y ...........................................48
2.1.3.4 C ứ ă , ệm vụ.....................................................................................48
2.1.4 Chính sách kế tốn t i cơng ty ......................................................................50
2.1.4.1 C ế ộ kế á
y...................................................................50
2.1.4.2 Cá p ươ
p áp kế á ....................................................................50
2.1.4.3 Hệ ố
ứ ừ kế á ....................................................................50
2.1.4.4 Hệ ố
à k ả kế á ....................................................................50
2.1.4.5 Hì ứ
sổ kế á .........................................................................50
2.1.4.6 Hệ ố
á á kế á ....................................................................51
2.1.5 ặ ểm kế á p sả x ấ và á à sả p ẩm
ty
............................................................................................................52
2.1.5.1 P â
p sả x ấ .........................................................................52
2.1.5.2 ố ượ
á p sả x ấ ................................................................52
2.1.5.3 ố ượ
á à ..........................................................................52
2.1.5.4 ỳ á à ..................................................................................................53
2.1.5.5 T ì ự á ập ợp p và á à sả p ẩm ...........................................................53
2.1.5.6 Phương pháp tính g iá thành..............................................................54
2.2 THỰC TIỄN Ế TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN

PHẨ TẠI CÔNG TY TNHH TV ẠI THIÊN LỘC..................................................54
2.2.1 ế á p yê vậ ệ ự ếp ..........................................................................................54
2.2.1.1 ặ ểm yê vậ ệ sử dụ
y .....................................54
2.2.1.2 C ứ ừ và sổ sá sử dụ ..........................................................................54
2.2.1.3 Q y ì â yể ứ ừ.....................................................................................54
2.2.1.4 Tà k ả sử dụ ......................................................................................55
2.2.1.5 N ệp vụ ự ế p á s ...............................................................................56
2.2.2 ế T á C P N â C T ự T ếp...............................................................................60
2.2.2.1 ặ ểm ề ươ
ộ
y ...........................................60
2.2.2.2 C ứ ừ sử dụ .......................................................................................61
2.2.2.3 T ì ự â yể ứ ừ ....................................................................................61
2.2.2.4 Tà k ả sử dụ ......................................................................................61
2.2.2.5 N ệp vụ ự ế p á s ...............................................................................61
2.2.3 ế T á C P Sả X ấ C .......................................................................................65
2.2.3.1 ặ ểm p sả x ấ
y......................................65
2.2.3.2 C ứ ừ, sổ sá sử dụ ..............................................................................65
2.2.3.3 T ì ự â yể ứ ừ ....................................................................................65


2.2.3.4 Tà k ả sử dụ ......................................................................................66
2.2.3.5 N ệp vụ ự ế p á s ...............................................................................66
2.2.4 ế á ổ ợp p sả x ấ và á à sả p ẩm.....................................................................72
2.2.4.1 C ứ ừ sử dụ .......................................................................................72
2.2.4.2 Tà k ả sử dụ ......................................................................................72
2.2.4.3 N ệp vụ p á s .....................................................................................72
2.2.4.4 G sổ ..................................................................................................74

2.2.4.5 Phươ p áp và kế ả á à sả p ẩm ơ vị ....................................................76
2.3 PHÂN TÍCH GIÁ THÀNH SẢN PHẨ TẠI CÔNG TY TNHH TV ẠI
THIÊN LỘC............................................................................................................82
2.3.1 P â
p sả x ấ ...........................................................................82
2.3.1.1 á á ì ì á à ơ vị.....................................................................................82
2.3.1.2 á á ế ộ ổ á à .......................................................................................83
2.3.2 P â
á à ủ sả p ẩm s sá ượ ...................................................................85
2.3.3 P â 1.000 ồng sản phẩm hàng hóa ...............................................................88
CHƯƠNG 3............................................................................................................93
ỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰ HỒN THIỆN CƠNG TÁC Ế TỐN CHI PHÍ SẢN
XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY TNHH TV THÉP ẠI THIÊN LỘC
................................................................................................................................ 93
3.1 NHẬN XÉT ...................................................................................................93
3.1.1 N ậ xé về á ổ ứ
y ...................................................93
3.1.1.1 N ậ xé về
á ổ ứ ả .....................................................................93
3.1.1.2 N ậ xé về
á ổ ứ kế á ................................................................94
3.2 ỘT SỐ Ý IẾN Ề XUẤT CHO CƠNG TÁC TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨ TẠI CƠNG TY .............................................96
3.2.1 Cá ả p áp về
á kế á C y ....................................................................96
3.2.2 Cá ả p áp về á kế á p sả x ấ và á à sả p ẩm..
............................................................................................................. 96
3.2.2.1 ố vớ
á
p yê vậ ệ ự ếp......................................................96

3.2.2.2 ố vớ
ápâ
ự ếp ........................................98
3.2.2.3 ố vớ
á
p sả x ấ ...............................................................99
3.2.2.4 ố vớ kế á ổ ợp p sả x ấ ....................................................................100
ẾT LUẬN .........................................................................................................101


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.4: Bảng tổng hợp chi phí tiền lương của b ộ phận sản xuất tháng 09/2016.62
Bả 2.5: Tổ ợp p á 09/2016.......................................................................................73
Bả 2.6: Bả số ượ à p ẩm à à m mà á 09/2016 .........................................................76
Bả 2.7: P ế

á à ơ vị à p ẩm ....................................................................81

Bả 2.8. Bả p â ì ì ự ệ á à ơ vị...................................................................................82
Bả 2.9. Bả k ố ượ sả p ẩm sả x ấ .............................................................................83
Bả 2.10. Bả p â ì ì ế ộ á à ........................................................................................84
Bảng 2.11: Bảng phân tích tình hình h thấp giá thành SP có thể s sá ược ..............85
Bảng 2.12. Bảng tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tôn m màu ....................88
Bả 2.13. Bả p â

p 1,000 sả p ẩm à ó ................................................89


DANH MỤC HÌNH VẼ, HÌNH ẢNH
Sơ đồ 1.1: Tính g iá thành phân bước khơng tính g iá thành b án thành phẩm.....12

Sơ đồ 1.2: Tính g iá thành phân bước khơng tính g iá thành b án thành phẩm.....13
Sơ đồ 1.3 : Kế to án tập hợp chi phí nguyên vật liệu trự c tiếp..............................17
Sơ đồ 1.4: Tập hợp chi phí nhân c ơng trực ti ếp được phản ánh qua sơ đồ s au. .19
Sơ ồ 1.5 : Tập ợp

p

sả x ấ chung ......................................................... 22

Sơ đồ 1.6: Sơđồ hạch to án chi phí sản xuất kinh do anh dở dang......................27
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức b ộ máy quản l ý của công ty......................................................45

Sơ ồ 2.2: Sơ ồ ổ

ứ ộ máy kế á ................................................................ 48

Sơ ồ 2.3: Sơ ồ ì

ự

Hì

ả

sổ kế á ................................................................ 5 1

1: P ế x ấ k 1 ................................................................................. 56

Hình ả 2 : P ế x ấ k 2 ............................................................................................. 57
Hì

ả

3: P ế x ấ k 3 ................................................................................. 67

Hì

ả

4: P ế x ấ k 4 ................................................................................. 68

Hì ả 5: Hó ơ á ị ă ( ề ệ ) ......................................................................................... 69


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT
TẮT
- TNHH MTV ...............................T á N ệm Hữ H ộ T à V ê
- GTGT ......................................... G á ị ă
- TNCN ......................................... T

ập á nhân

- CCDC ......................................... C

ụ dụ ụ

- TNDN ......................................... T

ập d

- TSC ............................................ Tà sả ố ị
- HTSC ......................................... ấ à sả ố ị
- SP................................................ Sả p ẩm
- TK .............................................. Tà k ả
- SX .............................................. Sả x ấ

1
0

ệp


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT
TẮT

1
1


LỜI MỞ ĐẦU
1.

ý do chọn đề tài
Lợ nhuận là một yếu tố hàng đầu luôn đuợc các do anh nghiệp đặt ra khi buớc

chân vào c on đuờng kinh do anh. Và làm thế nào để tối đa ho á lợ nhuận? Quan tâm
ếợậàòỏád

ệp p ả âm ế à

k á . T ó kế á p sả x ấ và á à sả p ẩm uợ à ụ

á vấ ề

và ữ ệ ấ ể d

á p sả x ấ . G á à à mộ yế ố

ệp uợ mụ ê ố ể

,ểồìd

ệp

p ả ó mộ mứ á p ợp và em ợ ậ d
mứ á

ệp. ể ó mộ

, à v ệ ế k ệm p ì á ập ợp p u ế

nào c ợp và kịp ờ ũ ấ

. Bê ó á

áàu

ế à ể mộ mứ á ợp u vẫ ảm ả uợ m k ả p ề uợ u và sả p ẩm à mộ vấ ề ấ ả

ềd

ệp.
Vì ầm

và

ế ự mà em

ề à “ ế tốn chi phí

sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Cơng ty TNHH MTV Thép Đại Thiên
ộc” ể àm ề à á á ự ập.
2.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Hệ ố ó ơ sở ậ kế á p sả x ấ và

p ẩm d

á à sả

ệp.
ááự

á kế á p sả x ấ và

á à sả

p ẩm C y TNHH TV T ép T ê Lộ .
T ê ơ sở ó ề ả p áp à ệ

áà
3.

sả p ẩm

C

á kế á p sả x ấ và
y TNHH

TV T ép T

ê Lộ .

Phương pháp nghiên cứu đề tài
P uơ

p áp s sá

: Cá ứ

á à ự ế ơ vị s

vớ ơ sở

ậ.
P uơ p áp ập ợp: Tập ợp á ồ p ể á à .
P uơ p áp ố ế : ố ế á sổ ế vớ sổ á ể xem xé ợp .
P uơ p áp p â : Sử dụ á số ệ

ập xử và p â

ể

á á kế ả á à uợ .
4.

Phạm vi của đề tài
Mặc dù c ông ty sản xuất nhiều mặt hàng và kinh do anh nhiều mặt hàng nhu
1


tôn, thép và xà g ồ...nhung đề tài chỉ tập trung tính g iá thành của một 1 o ại tơn m ạ
mà và á
5.

ápủ

m mà ó.

Bố cục của đề tài
ề à ồm 3 uơ :
C uơ 1: Cơ sở ậ kế á p sả x ấ và á à sả p ẩm d

ệp sả x ấ .

C uơ 2: T ự ễ kế á p sả x ấ và á à sả p ẩm
C y TNHH TV T ép T ê Lộ .
C uơ 3: ộ số ả p áp à ệ

á kế á p sả x ấ và

á à C y TNHH TV T ép T ê Lộ .

2


CHƯƠNG 1
C SỞ LÝ LU N VỀ K TOÁN CHI PHÍ VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SẢN PHẨM
1.1 NHỮNG VẪN ĐỀ CHUNG VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SẢN PHẨM
1.1.1 Những vấn đề chung về chi phí sản xuất
1.1.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất là tổng các hao phí về lao động sống và lao động vật hóa được
biểu hiện b ằng tiền phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
trong một thời kỳ nhất định.
ể ế à á ì sả x ấ sả p ẩm, ầ d á p
ượ

ộ,ố

ộ và ư ệ ộ .

1.1.1.2 Đặc điểm chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất m ang c ác đặc điểm s au:
-

Chi phí sản xuất m ang tính tất yếu khách quan, do đó c ần tiết kiệm một c

ách tốt nhất để hạ giá thành sản phẩm.
-

Chi phí sản xuất vận động một c ác h liên tục.

-

Chi phí sản xuất mang tính đa dạng và phong phú do g ắn liền với nhiều chu

trình sản xuất khác nhau.
1.1.1.3 Phân loại chi phí sản xuất
C p sả x ấ ồm ề

ó vị và dụ k á

sả x ấ .

D vậy, ể ậ ợ v ệ ả và k ểm s á p ằm ă ệ ả ộ sả x ấ k d , p sả x ấ ượ p â e ề ê ứ k á nhau.

>

Phân loại chi phí sản xuất theo tính chất, nội dung kinh tế của chi phí
(theo yếu tố chi phí)
Cá p â ày
k ế) ể p

ă ứ và
â,kpâ

á

póấ

ệ

p

pá

kế(ộd
s ở â , ộ sả

sản xuất kinh do anh nào. Cách phân 1 o ại này cho b iết được tổng chi phí phát sinh


ầ ể àm ă ứ ập kế và k ểm s á p e yế ố...
T e á p â ày, p ày ượ p â à 5

:

- Chi phí nguyên vật liệu: 1à to àn b ộ giá trị nguyên vật liệu sử dụng cho ho ạt
động sản xuất kinh do anh trong kỳ.
- Chi phí nhân c ơng: tiền lương chính, tiền lương phụ, c ác kho ản trí ch theo
lương (bảo hiểm xã hội, b ảo hiểm y tế, kinh phí c ơng đo àn, b ảo hiểm thất nghiệp)
và c ác kho ản khác phải trả cho ngườ lao động trong kỳ.
- Chi phí khấu hao tài sản c ố định: phần giá trị hao mòn của tài sản c ố định
dịch chuyển vào chi phí sản xuất kinh do anh trong kỳ.
- Chi phí dị ch vụ mua ng o ài: kho ản tiền điện, tiền nước , điện tho ại, thuê
mặt b ằng..
- Chi phí khác b ằng tiền: những chi phí kinh do anh khác chư a được phản ánh

trong c ác chi phí trên nhưng đã chi b ằng tiền như chi phí tiếp khách, hội nghị,...

>

Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động

C p sả x ấ à à ộ p ê

ế ế sả p ẩm ặ ự

ệ d vụ mộ ờ kỳ ấ ị và y ộ và ặ ểm k ế k ậ ủ ừ ộ p sả x ấ ượ sắp xếp à á k ả mụ ư s :
-

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: là b iểu hiện b ằng tiền những nguyên vật

liệu chủ yếu tạo thành thực thể vật chất của sản phẩm như : vải, thép, xi măng ,. và
nguyên vật liệu c ó tác dụng phụ thuộ c , nó kết hợp với nguyên vật liệu chính để sản
xuất tạo ra sản phẩm ho ặc làm tăng chất lượng của sản phẩm hoặc tạo ra màu sắc
,mùi vị c ho sản phẩm, ho ặc rút ng ắn chu kỳ sản xuất c ủa sản phẩm,...
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được hạch to án trực tiếp vào đối tượng chịu chi phí.
-

Chi phí nhân cơng trự c tiếp: là tiền lương chính, lương phụ, c ác khoản trí c h

the o lương như b ảo hiểm xã hội, b ảo hiểm y tế, kinh phí c ơng đo àn, b ảo hiểm
thất nghiệp và c ác kho ản trí ch khác cho c ơng nhân trực tiếp sản xuất.
Chi phí nhân c ông trự c tiếp được hạc h to án trực tiếp vào đối tượng c hịu chi phí.
-

Chi phí sản xuất chung là những chi phí sản xuất ra sản phẩm nhưng không kể

chi phí nguyên vật liệu trự c tiếp và chi phí nhân c ơng trự c tiếp. Chi phí sản xuất
chung b ao g ồm chi phí nguyên vật liệu gián tiếp, chi phí nhân c ơng gián tiếp, chi
phí khấu hao TSCĐ sử dụng trong sản xuất và quản lý sản xuất, chi phí sửa chữa, b
ao trì, chi phí quản lý phân xưởng ,...

> Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với đối
tượng chịu chi phí
T e á p â ày p sả x ấ àm

:

- Chi phí trực tiếp: là những kho ản chi phí sản xuất quan hệ trực tiếp đến việ c
sản xuất ra một lo ại sản phẩm, dịch vụ nhất định. Kế to án c ó thể c ăn cứ vào số liệu
của chứng từ kế to án để ghi trực tiếp cho những đối tượng chịu chi phí.
- Chi phí gián tiếp: là những kho ản chi phí c ó liên quan đến nhiều l o ại sản
phẩm, dịch vụ. Kế to án phải tập hợp chung s au đó tiến hành phân b ổ cho c ác đối
tượng c ó liên quan the o một tiêu thức thí ch hợp.

> Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với khối
lượng sản phẩm lao vụ sản phẩm sản xuất trong kỳ
The o c ách phân l o ại này to àn b ộ c hi phí sản xuất chi a làm hai l o ại:
- Chi phí b iến đổi (b iến phí): là những chi phí c ó sự thay đổi về lượng tương
đương tỉ lệ thuận lợi với sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất tr ong kỳ như: chi
phí nguyên vật liệu trự c tiếp, chi phí nhân c ơng trực tiếp.
- Chi phí c ố định ( định phí): là những chi phí khơng thay đổi về tổng số khi c
ó sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất trong mức độ nhất định như chi phí khấu
hao TSCĐ the o phương pháp bình qn, chi phí điện thắp sáng , chi phí thuê nhà
xưởng

-

Chi phí hỗn hợp: là chi phí mà thành phần c ủa nó b ao g ồm cả b iến phí và

định phí. ở mức độ ho ạt động c ăn b ản, chi phí hỗn hợp thường thể hiện c ác đặc
điểm của định phí, ở mức độ ho ạt động vượt quá mức c ăn b ản nó thể hiện đặc điểm
của b iến phí.
1.1.1.4 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất
Đ ối tượng tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi giớ hạn do kế to án xác định để


tập hợp chi phí. Đối tượng tập hợp chi phí c ó thể là:
-

Nỡ chi phí phát sinh: phân xưởng sản xuất, quy trình c ơng nghệ sản xuất,...

-

Đ ối tượng chịu chi phí: sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng,.

1.1.1.5 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất
Phương pháp tập hợp chi phí là c ách thức , kỹ thuật xác định chi phí cho từng
đối tượng tập hợp chi phí. Q trình này được tiến hành như s au:
-

Tập hợp trực tiếp những chi phí sản xuất phát sinh liên quan trự c tiếp đến

từng đối tượng chịu chi phí.
-

Những chi phí sản xuất liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí sản xuất

thường tập hợp thành từng nhóm và chọn tiêu thức phân b ổ cho từng đối tượng c hịu
c hi phí.
Hê sộ
phân b ổ chi phí

Tổng CPSX phát sinh trong kỳ
Tổng tiêu thứ c phân b ổ

Mứ c phân b ổ _ Hệ số
cho đối tượng i
phân b ổ chi phí

Tiêu thứ c phân b ổ
của đối tượng i

1.1.2 Những vấn đề chung về giá thành sản phẩm
1.1.2.1 Khái niệm
Giá thành sản phẩm là chi phí sản xuất tính cho một khối lượng sản phẩm, dịch vụ à
àấị.
1.1.2.2 Phân loại giá thành (theo thời điểm tính giá thành)
Ở c ách phân l o ại này, g iá thành dản phẩm được chi a thành 3 l o ại:
-

Giá thành kế ho ạch: giá thành được tính trước khi b ắt đầu sản xuất kinh do anh cho
tổng sản phẩm kế ho ạch dựa trên chi phí định mức của kỳ kế ho ạch.

-

Giá thành định mức: là g iá thành được tính trước khi b ắt đầu sản xuất kinh doanh
cho 1 đơn vị sản phẩm dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch.
Giữa giá thành kế ho ạch và giá thành định mức c ó mối quan hệ với nhau như sau:


Giá thành kế ho ạch = Giá thành định mứ c X Tổng g iá thành the o kế ho
ạch
Giá thành định mức the o sản lượng thực tế chỉ tiêu quan trọng để các nhà quản trị c
ăn cứ để phân tích, kiểm s o át chi phí và ra quyết định.
-

Giá thành thực tế: là g iá thành được xác định s au khi đã h o àn thành việc chế tạo
sản phẩm trên c ơ sở c ác chi phí thực tế phát sinh và kết quả sản xuất kinh do anh
thực tế đạt được.
1.1.2.3 Đối tượng tính giá thành sản phẩm

-

Đ ối tượng tính giá thành sản phẩm là khối lượng sản phẩm, dịch vụ ho àn thành nhất
định mà doanh nghiệp cần tính tổng giá thành và giá thành đơn vị.

-

Đ ể xác định đối tượng tính g iá thành, kế to án c ó thể dựa vào c ác c ăn cứ như: quy
trình cơng nhệ sản xuất, đặc điểm sản phẩm, tính hàng hó a của sản phẩm, u c ầu
quản lý, trình độ và phương diện kế to án.

-

Đ ối tượng tính giá thành sản phẩm sản phẩm thường được chọn là sản phẩm, dịch

vụ ho àn thành hoặc chi tiết, khối lượng sản phẩm, dịch vụ đến một điểm dừng kỹ
thuật thích hợp mà nhà quản lý c ần thơng tin về giá thành.
1.1.2.4 Kỳ tính giá thành sản phẩm


Kỳ tính giá thành sản phẩm là kho ảng thời gian c ần thiết phải tiến hành tập hợp,
tổng hợp chi phí sản xuất và tính tổng giá thành, giá thành đơn vị. Tùy thuộ c vào đặc
điểm kinh tế, kỹ thuật sản xuất và nhu cầu thông tin giá thành, kỳ tính giá thành được
xác định khác nhau. Trong mơ hình kế to án chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm the o chi phí thực tế, kỳ g iá thành được chọn trùng với kỳ kế to án như tháng ,
quý, năm.
1.1.2.5 Phương pháp tính giá thành sản phẩm

>

Phương pháp giản đơn (phương pháp trực tiếp)

Phương pháp giản đơn được áp dụng tính giá thành sản phẩm của những quy
trình c ơng nghệ sản xuất giản đơn, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất cũng là đối
tượng tính giá thành.
Cơng thức tính:

>

Phương pháp hệ số
Gáị
Tổ á
CPSX
Phương pháp CPSXDD
này được áp dụng trong trường

hợp trên cùng một quy
CPSXDD
á ktrình
ả ề c ơng
+ phát sinh
thành SP
ầ kỳ
nghệ sản xuất sử dụng
cùng nguồn lực kinh tế đầu ốtưkỳvào như vật tư, lao
ỉ ảmđộng,
giá máy
kỳ
ựế
móc thi ết b ị sản xuất,... nhưng kết quả tạo ra nhiều l o ại sản phẩm khác
thànhnhau và
những sản phẩm này có kết c ấu giá thành c ó thể quy đổi được với nhau the o hệ số.
Đ ể tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là
G á à ự ế ơ vị sả
p ẩm

Tổ á à ự ế sả p ẩm
Số ượ sả p ẩm à à


từng nhóm sản phẩm của quy trình c ơng nghệ sản xuất, đối tuợng tính giá thành sản

phẩm là từng sản phẩm trong nhóm
Tổ á à sả p
Số uợ sả pCPSXDD
ẩm

ẩm ự ếTổủ sả
óm
ầ kỳ ủ
p ẩm
ẩ (i) hồn thành
sả
p ẩm
óm sả
*iàừ

sả p ẩm

p ẩm

p ẩm ( )
rp Ă

Gáà
9

1Ả

Tổ sả p ẩm ẩ
G á à ự ế ơ vị sả
áàựế
=
p ẩm ẩ
ế sả p ẩm ( )

>

Phương pháp tỷ lệ
G á à ự ế ơ vị sả p
ẩm ( )

óm.

ákảề

kỳ ủ

ỉ ảm á

óm sả

àủ

p ẩm

p ẩm

nhóm SP

ị mứ sả p ẩm
ị mứ sả p ẩm

1

Gáị

SXDD ố

óm sả

Gáà

Hệ số quy đổi sả

Chi phí

CPSX
Hệ số y ổ
phát
x sinh
sả p ẩm (i)
+ kỳ ủ

ẩ

Ă

Số uợ sả Tổ á à ự G
x p ẩm ( ) à

ơ vị sả p ẩm ( )

thành

Tổ á à ự ế óm sả p ẩm
G á à ự ế ơ vị sả

p ẩm ẩ

x

Hệ số y ổ
sả p ẩm ( )


Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp trên cùng một quy trình cơng
nghệ sản xuất sử dụng cùng một nguồn lực kinh tế đầu vào như vật tư, lao động ,
máy mó c thiết bị, kết quả tạo ra một nhóm sản phẩm b ao g ồm nhiều sản phẩm c ó
phẩm cấp, quy c ách, kiểu dáng khác nhau và những lo ại sản phẩm này c ó kết c ấu
giá thành không thể quy đổi được với nhau. Đ ối tượng tập hợp chi phí sản xuất là
từng nhóm sản phẩm của quy trình c ơng nghệ sản xuất, đối tượng tính giá thành là
từng lo ại sản phẩm trong nhóm. Phương pháp tỷ lệ được thực hiện như s au:
- Tổng g iá thành thực tế nhóm sản phẩm the o từng kho ản mục chi phí sản xuất:
Tổ
à

á
ựế

ủ óm sả

CPSX phát
sinh trong
+ -Sốkỳượ
ủ SP

CPSXDD

ầ kỳ ủ
Tổ á à kế óm
óm sả

p ẩm

ààủ
nhóm SP
nhóm SP

p ẩm
SP

CPSXDD
ố kỳ
Giá thành
ủ
ị mứ ủ
nhóm SP
nhóm SP

ảề
ỉ
ảm á à
SP

- Tổng g iá thành kế ho ạ ch nhóm sản phẩm theo từng kho ản mục chi phí sản
Tỷ lệ tính giá thành nhóm sản phẩm the o từng kho ản mục chi phí sản xuất:
Tỷ lệ giá thành của
Tổ

áà
ựếủ
óm sả p ẩm
nhóm sản p ẩm
Tổ

á à kế

ủ

óm sả p ẩm

G á à ự ế ơ vị sả p ẩm:
Gáà
ựế
ơ vị sả p ẩm ( )

Tỷ ệ á à
ủ

óm sả p ẩm

Giá thành
x

ị mứ
sả p ẩm

,
Tổ á à ự ế

sả p ẩm ( )

>

,

Số lượng sản

Giá thành

= p ẩm ( ) à x ự ế ơ vị
thành

sả p ẩm ( )

Phương pháp loại trừ sản phẩm phụ

Phương pháp lo ại trừ sản phẩm phụ áp dụng tính giá thành sản phẩm của những
quy trình c ơng nghệ sản xuất vừa tạo ra sản phẩm chính và vừa tạo ra sản phẩm phụ.
Phương pháp lo ại trừ sản phẩm phụ tính to án tương tự như c ác phương pháp g iản


đơn, phương pháp hệ số, phương pháp tỷ lệ; tuy nhiên, để tính tổng g iá thành của
một lo ại sản phẩm hay một nhóm sản phẩm chính phải thực hiện lo ại trừ sản phẩm
phụ được tính the o giá ước tính, giá kế ho ạch, giá nguyên vật liệu b an đầu. Tổng g
iá thành sản phẩm c hính the o phương pháp này được tính the o c ông thứ c sau:
Gáị
Tổ GT

CPSX

CPSXDD
= + ầ kỳ

ựế

phát sinh -

SP chính

kỳ

Cá k ả
CPSXDD
ố kỳ

-ềỉảm GT

ướ
tính
SP
pụ

Sau khi tính được tổng g iá thành thự c tế sản phẩm chính, tùy thuộ c vào đặc
điểm quy trình sản xuất sản phẩm chính, áp dụng phương pháp tính giá thành giản
đơn, hệ số hay tỷ lệ để xác định giá thành đơn vị sản phẩm chính.

>

Phương pháp phân bước

Phương pháp phân bước được áp dụng tính giá thành sản phẩm của những quy
trình c ơng nghệ sản xuất phứ c tạp g ồm nhiều g i ai đo ạn chế b iến kế tiếp nhau.
Sản phẩm của giai đo ạn trước (c òn g ọi là b án thành phẩm) là nguyên liệu đầu vào
của giai đo ạn s au. Đ ối tượng tính giá thành thành phẩm ho ặc c ả b án thành phẩm
và thành phẩm tùy thuộ c vào phương án tính g iá thành được chọn.
Tính g iá thành phân b ước the o phương án tính g iá thành b án thành phẩm và
khơng tính giá thành b án thành phẩm.
- Quy trình tính giá thành phân bước the o phương án khơng tính giá thành b án
thành phẩm được khái quát qua sơ đồ s au:
Sơ đồ 1.1: Tính giá thành phân bước khơng tính giá thành bán thành
phẩm
Giai ®oạn I

Giai ®oạn II

Giai ®oạn n



Tính g iá thành phân bước the o phương án c ó tính g iá thành b án thành
phẩm
Sơ đồ 1.2: Tính giá thành phân bước khơng tính giá thành bán thành
phẩm

G n I G n II G n n

(kế yể p ầ ự)

>

Phương pháp đơn đặt hàng

Phương pháp đơn đặt hàng được áp dụng tính giá thành sản phẩm của c ác ho ạt
động sản xuất the o đơn đặt hàng ho ặc thực hiện gia c ông , sản xuất the o yêu c ầu
của khách hàng như ho ạt động xây lắp, g i a c ông chế b iến, dị ch vụ,... the o
phương pháp này, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là đơn đặt hàng. Trong kỳ,
CPSX được tập hợp the o đơn đặt hàng. Cuối kỳ, khi ho àn thành c ông việ c b àn g i
ao c ho khách hàng , tiến hành tính gi á thành the o đơn đặt hàng.
C ơng thứ c tính g iá thành the o phương pháp đơn đặt hàng:


Tổ

áà

ựếơặà()

Tổ CPSX

Tịáákảề ỉ

ự ế ập ợp e ơ ặ à

áà

(i)
Tổ

Giá thành
ơ vị sả p ẩm

áà

ảm

ơặà
(i)

ựếơặà()

Số ượ SPHT e ơ ặ à ( )

1.1.3 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
Tổ á

CPSXDD
thành = + phát sinh trong ầ kỳ ố kỳ
sả x ấ SP kỳ
Từ

CPSX

ứ ê ấy p sả x ấ à ơ sở ể

CPSXDD

á à sả p ẩm,

ư k p ả à à ộ p sả x ấ p á s

kỳ ề ượ và

á à sả p ẩm. C p sả x ấ và á à sả p ẩm à mặ ể ệ
ủ á ì sả x ấ , à k á ệm k á
ế vớ , ố

ư ú ó mố

ệ mậ

về ấ vì ề à ữ p về ộ số và

ộ vậ á mà d

ệp sử dụ

á ì sả x ấ sả p ẩm, y

ê ú ũ ó ữ mặ k á :
- Chi phí sản xuất ln g ắn liền với từng thời kỳ phát sinh chi phí, c ịn giá
thành lại g ắn liền với khối lượng sản phẩm công việ c lao vụ đã ho àn thành.
- Chi phí sản xuất trong kỳ không chỉ liên quan tới những sản phẩm đã ho àn
thành mà c òn liên quan đến c ả sản phẩm dở dang cuối kỳ và sản phẩm hỏng. Giá
thành sản phẩm không liên quan đến chi phí sản xuất của sản phẩm dở dang cuối kỳ
và sản phẩm hỏng nhưng lại liên quan đến chi phí sản xuất của sản phẩm dở dang
cuối kỳ trước chuyển sang.
- Tuy khác nhau nhung nội dung c ơ b ản của chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm đều là biểu hiện b ằng tiền của những chi phí mà do anh nghiệp đã b ỏ ra trong
quá trình sản xuất kinh do anh. Chi phí sản xuất trong kỳ là c ơ sở để tính giá thành

sản phẩm, công việ c , lao vụ đã ho àn thành.
1.1.4 Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất
1.1.4.1 Kế tốn tập hợp chi phí ngun vật liệu trực tiếp

> Khái niệm
Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp b ao g ồm to àn b ộ chi phí nguyên liệu, vật
liệu, sửa dụng trực tiếp trong quy trình chế tạo sản phẩm nhu chi phí nguyên vật liệu
chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu,...
Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp phát sinh c ó thể liên quan trực tiếp đến
từng đối tuợng tập hợp chi phí nguyên vật liệu chính, ho ặc c ó thể liên quan đến
nhiều đối tuợng tập hợp chi phí nhu nguyên vật liệu phụ,...

> Chứng từ sử dụng
Đ ể tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp kế to án c ăn cứ vào c ác chứng từ s
au:
+ Phiếu xuất kho (02-VT)
+ Bảng phân b ổ nguyên liệu, vật liệu (07-VT)

> Tài khoản sử dụng
Tài kho ản sử dụng: tài kho ản 621: “ Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp”
Tài kho ản 621 dùng để the o dõi tình hình tập hợp và kết chuyển h o ặc phân b ổ
chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp trong hoạt động sản xuất vớ nội dung kinh tế và
kết c ấu nhu s au:
Bên nợ:
- T ị á yê ệ , vậ ệ x ấ d ự ếp

ộ sả x ấ SP

ặ ự ệ dị vụ kỳ.

Bên có:
- Trị g iá nguyên 1 iệu, vật liệu sử dụng không hết đuợc nhập 1 ại kho.
- Kết chuyển CPNVLTT vuợt mức bình thuờng vào tài khoản 632.
- ế yể p

ặ

pâổáị

yê ệ vậ ệ ự ế sử dụ