Luận văn Thạc sĩ Áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐẶNG HƢNG THỊNH

ÁP DỤNG BIỆN PHÁP ĐƢA NGƢỜI VÀO
CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC - TỪ THỰC TIỄN
TẠI QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

HÀ NỘI -2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐẶNG HƢNG THỊNH

ÁP DỤNG BIỆN PHÁP ĐƢA NGƢỜI VÀO
CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC - TỪ THỰC TIỄN
TẠI QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
Mã số: 8 38 01 02

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà.

HÀ NỘI -2018


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng
tơi. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính
xác, tin cậy và trung thực, có nguồn gốc rõ ràng từ các cơ quan tổ
chức. Kết quả nêu trong Luận văn chưa được cơng bố trong bất kỳ
cơng trình nào khác. Tơi đã hồn thành tất cả các mơn học và đã thanh
tốn tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Hà Nội, ngày 15 tháng 11 năm 2018
HỌC VIÊN

Đặng Hƣng Thịnh


LỜI CÁM ƠN
Trong thời gian học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính
Quốc gia, tơi đã hồn thành luận văn "Áp dụng biện pháp đưa người
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc - từ thực tiễn quận Lê Chân, tp. Hải
Phịng". Tơi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, Khoa Sau đại học,
Khoa Nhà nước - Pháp luật, Trung tâm thư viện của Học viện Hành
chính Quốc gia và các thầy, cô tại Học viện đã tạo điều kiện cho tơi
hồn thành luận văn.

Tơi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà đã dành
nhiều thời gian tận tình giúp đỡ chỉ bảo tơi trong q trình nghiên cứu,
có những gợi mở rất sâu sắc, khoa học để tơi hồn thiện luận văn.
Tơi xin cảm ơn các đồng chí Lãnh đạo, cán bộ Cơng an quận Lê
Chân, tp.Hải Phòng; Cơ sở cai nghiện ma túy số 02 và Cơ sở cai
nghiện ma túy Gia Minh, tp.Hải Phòng; Phòng Lao động thương binh
và xã hội, Phòng Tư pháp, UBND quận Lê Chân; Tòa án nhân dân
quận Lê Chân, tp.Hải Phòng đã tạo điều kiện giúp đỡ, cho phép tơi
được khai thác, nghiên cứu, tài liệu để tơi hồn thành luận văn.
Luận văn được hoàn thành từ kết quả nghiên cứu của bản thân,
mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn chắc chắn không thể tránh
khỏi những thiếu sót và hạn chế nhất định. Kính mong nhận được sự
góp ý, chỉ dẫn quý báu của quý thầy, cơ và bạn bè đồng nghiệp, để
luận văn hồn thiện tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2018
HỌC VIÊN

Đặng Hƣng Thịnh


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ1.1: Thang nhu cầu của Abra-ham Maslow (1943).........................24
Biểu đồ 2.2: Số lượng người nghiện ma túy quận Lê Chân qua các năm
(2015 đến năm 2017)......................................................................................32
Biểu đồ 2.3: Số lượng người nghiện lập hồ sơ đi cai nghiện bắt buộc (2015
đến năm 2017)................................................................................................36
Biểu đồ 2.4: Tình hình người nghiện tại quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng
(từ 2015 đến 2017).........................................................................................38

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP
ĐƢA NGƢỜI VÀO CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC ............................ 9
1.1. Khái niệm chung về áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc ............................................................................................................. 9
1.2. Nội dung áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc .. 12
1.3 Các yếu tố tác động đến việc áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc ............................................................................................... 21
Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 29
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BIỆN PHÁP ĐƢA NGƢỜI VÀO CƠ
SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC TẠI QUẬN LÊ CHÂN, TP. HẢI PHÒNG... 30
2.1.Đặc điểm tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của quận Lê Chân, HP
2.2. Đặc điểm tình hình cai nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, tp. Hải Phòng30
2.3. Tình hình áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại
quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng .............................................................. 35
2.4. Đánh giá chung tình hình áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng............................... 41
Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 55
Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM ÁP DỤNG
BIỆN PHÁP ĐƢA NGƢỜI VÀO CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC TỪ
THỰC TIỄN QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .............. 56
3.1. Phương hướng bảo đảm áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc ............................................................................................... 56
3.2. Giải pháp bảo đảm việc áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng............................... 58
3.3. Quan điểm của tác giả: Xây dựng qui trình áp dụng hiệu quả biện pháp
đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, HP ........ 72
Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 77

KẾT LUẬN .................................................................................................... 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 81


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ma túy và tác hại của ma túy gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho
xã hội. Nghiện ma túy là tệ nạn xã hội. Người nghiện ma túy là người mắc
bệnh cả về tinh thần và thể chất; gây nên hậu quả khơn lường cho cho chính
bản thân, gia đình họ và là hiểm họa cho xã hội, cần thiết phải xử lý để ngăn
chặn tệ nạn này.
Hiện nay, tệ nạn nghiện ma túy đang lan tràn khắp nơi, rất nhiều người
ma túy đã có những hành vi mù quáng, bột phát gây nhiều hậu quả nghiêm
trọng cho chính bản thân, gia đình họ và xã hội. Để loại trừ tệ nạn nghiện ma
túy có nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có biện pháp đưa người vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc.
Nhiều biện pháp cai nghiện cho bệnh nhân đã được tiến hành. Tuy
nhiên trong thực tế, các biện pháp này, kể cả biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc còn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Đặc biệt áp dụng các
biện pháp đưa người nghiện vào các cơ sở cai nghiện cịn đạt hiệu quả thấp.
Cần có giải pháp thích hợp, cần thiết, có tính khả thi để biện pháp này đạt
hiệu quả cao. Do vậy việc nghiên cứu đề tài này là cần thiết.
Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, văn bản, chính sách nhằm
phịng, chống ma túy, đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đã thu
được những kết quả quan trọng, góp phần ổn định trật tự an tồn xã hội, bảo
đảm quyền cơ bản của con người, đồng thời giúp cho những người nghiện
hoàn lương trở lại với cộng đồng và gia đình.
Đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là một trong những biện pháp
xử lý hành chính được quy định tại Điều 95, và đối tượng bị áp dụng biện
pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được quy định tại Điều 96 Luật Xử lý

1


vi phạm hành chính. Đây là vấn đề nhạy cảm, hệ trọng liên quan đến quyền
cơ bản của con người nên cần được nghiên cứu để khơng ngừng hồn thiện.
Theo Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, hiện nay (tính
đến đầu năm 2017) cả nước có hơn 210.000 người nghiện ma túy ở mọi thành
phần xã hội và lứa tuổi. Trong đó, hơn 70% người dưới 35 tuổi, 35% người
nghiện có tiền án, tiền sự liên quan đến tội phạm. Hiện tình hình bn bán,
sản xuất, vận chuyển ma túy với quy mô ngày càng lớn, đặc biệt là việc mua
bán và sử dụng ma túy tổng hợp tăng nhanh trong thanh thiếu niên. Người sử
dụng ma túy tổng hợp ảnh hưởng hệ thần kinh, thường có những hoang
tưởng, ảo giác không làm chủ được hành vi của mình, có hành động gây nguy
hiểm cho bản thân và xã hội.
Trước tình hình phức tạp của tệ nạn ma túy, ngày 13/12/2013, Thủ
tướng Chính phủ có Quyết định số 2434/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thống
kê người nghiện ma túy. Theo đó, giao cho Bộ Cơng an chủ trì phối hợp với
Bộ LĐTB&XH, Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) và các
địa phương rà sốt thống kê người nghiện ma túy trên tồn quốc. Mục đích
của Kế hoạch này là để khắc phục và chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót trong
cơng tác thống kê người nghiện ma túy, đánh giá đúng thực trạng số người
nghiện ma túy, số người sử dụng trái phép chất ma túy trên toàn quốc, làm cơ
sở cho việc hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch phịng chống ma túy
và công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ ngành, UBND các tỉnh
địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả cơng tác phịng chống ma túy.
Trước tình hình người nghiện ma túy gia tăng, những năm qua Đảng,
Chính phủ đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết, Chương trình Quốc gia về phịng
chống ma túy, mỗi năm chỉ hàng nghìn tỷ đồng cho phịng chống ma túy,
công tác cai nghiện, đã áp dụng nhiều biện pháp cai nghiện như: cai nghiện tại

gia đình, tại cộng đồng, tại trung tâm cai nghiện bắt buộc. Luật Xử lý vi phạm

2


hành chính số 15/2012/QH13 được Quốc hội thơng qua ngày 20 tháng 06 năm
2012 đã quy định khá cụ thể về trình tự thủ tục cũng như các quy định về việc
thực hiện đưa vào cơ sở cai nghiện, ngoài ra Chính phủ cũng đã có những văn
bản hướng dẫn cụ thể nhằm thực thi hiệu quả về vấn đề về công tác đưa người
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Việc quy định các văn bản pháp luật của Nhà
nước đã có những kết quả đáng ghi nhận trong thời gian qua. Đồng thời, qua
quá trình áp dụng các văn bản pháp luật cũng có phát sinh các hạn chế và bất
cập trong quá trình đưa người cai nghiện vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc tại
một số địa phương điển hình.
Hải Phịng nói chung và quận Lê Chân nói riêng là địa phương có nhiều
đặc thù về kinh tế, chính trị, xã hội có liên quan đến áp dụng biện pháp đưa
người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Do vậy, việc lựa chọn một địa bàn cụ thể
như quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng để nghiên cứu về áp dụng biện pháp
đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc càng có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
Trong phạm vi tìm hiểu nghiên cứu này, tôi chọn đề tài: "Áp dụng
biện pháp đƣa ngƣời vào cơ sở cai nghiện bắt buộc - từ thực tiễn quận Lê
Chân, thành phố Hải Phịng" làm cơng trình nghiên cứu cho luận văn thạc
sĩ của mình. Bởi đẩy lùi được tệ nạn ma túy phải quản lý được người nghiện
ma túy thì phải có phương pháp, cách thức và các thủ tục pháp luật chặt chẽ
trong việc lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đạt hiệu
quả. Đây là điều kiện để rà soát lại các quy định của pháp luật về quy định
của pháp luật về biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc để chỉ ra
những điểm vướng mắc trong pháp luật và trong quá trình thực hiện để tìm ra
giải pháp hồn thiện.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Với tình hình hiện nay, khi mà vấn đề tệ nạn ma túy có xu hướng phát
triển ngày càng tăng, đang ngày càng nhận được nhiều hơn sự quan tâm của

3


cộng đồng thế giới nói chung và người dân Việt Nam nói riêng thì việc
nghiên cứu các quy định của pháp luật về áp dụng biện pháp đưa người vào
cơ sở cai nghiện bắt buộc cũng ngày càng trở nên bức thiết hơn đặc biệt là
việc nghiên cứu trên phạm vi một địa phương điển hình và cụ thể. Việc nghiên
cứu vấn đề trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn sẽ giúp cho chúng ta có cái
nhìn toàn diện và cụ thể hơn về pháp luật hiện hành của nước ta.
Cho đến nay đã có nhiều cơng trình nghiên cứu hoạt động đưa người
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc như:
- Luận văn Thạc sĩ của tác giả Lê Thị Lan Phương năm 2017 về: “Biện
pháp đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn thành phố
Đà Nẵng” chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính .
Luận văn đã có những phân tích cụ thể và chi tiết về người nghiện ma
túy, đặc biệt tác giả phân tích cụ thể thực tiễn tại thành phố Đà Nẵng và đã có
những giải thích và giải pháp phù hợp cho địa phương này nhằm cải thiện tình
hình cai nghiện.
- Luận văn của tác giả Lê Văn Sua về đề tài: “Hoàn thiện quy định về
việc đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật
Xử lý vi phạm hành chính”, Luận văn đã có phân tích cụ thể về một số thực
tiễn diễn ra và có những giải pháp mang tính định hướng cụ thể để hạn chế tối
đa tình trạng bất cập hiện có trong thời điểm đó.
- Luận văn của tác giả Phạm Tiến Thành với đề tài: “Từ biện pháp xử lý
hành chính đưa vào cơ sở chữa bệnh đến biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc”. Trong Luận văn, tác giả đã có những phân tích rất cụ thể các khái
niệm liên quan đồng thời có đề cập đến vấn đề thực tiễn để có một số giải

pháp hiệu quả hơn.
- Bài viết của tác giả Nguyễn Thành Công, "Nghiên cứu các giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cai nghiện ma túy và sau cai Hà Nội” đã có

4


những phân tích rất cụ thể về việc quản lý cai nghiện đồng thời có đề cập đến
vấn đề thực tiễn để có một số giải pháp hiệu quả.
- Luận án Tiến sĩ của tác giả Lê Văn Nhân (2007 – 2010), “Nghiên cứu
thực trạng bệnh tật và hiệu quả một số giải pháp chăm sóc y tế cho người cai
nghiện ma túy tại các Trung tâm chữa bệnh giáo dục lao động xã hội của
thành phố Hồ Chí Minh”. Tác giả đã có những nghiên cứu, phân tích rất cụ
thể các khái niệm, thực trạng sức khỏe của người nghiện đồng thời có đề cập
đến vấn đề thực tiễn để có một số giải pháp hiệu quả hơn.
Ngồi những bài phân tích chuyên sâu về vấn đề áp dụng các biện pháp
đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thì cũng có khơng ít bài báo, tạp chí,
các bài viết liên quan đến vấn đề được đề cập. Tuy nhiên, nghiên cứu về việc
áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc với thực tiễn tại
quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng chưa có đề tài nào nghiên cứu và phân
tích cụ thể về địa phương này.
Trên bình diện khoa học, “Áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc - từ thực tiễn quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng” là đề
tài cũng đang dần dần được nhiều người quan tâm nghiên cứu. Nó là vấn đề
phức tạp, cũ mà ln mới. Nói đây là vấn đề cũ vì đã có khơng ít các bài viết,
cơng trình khoa học nghiên cứu, còn xét đây là một vấn đề mới ở chỗ các bài
viết và cơng trình nghiên cứu khoa học đó nghiên cứu vấn đề theo những cách
nhìn, cách đánh giá khác nhau. Đồng thời, mỗi địa phương có những thực tiễn
áp dụng khác nhau nên việc phân tích thực tiễn tại quận Lê Chân, thành phố
Hải Phịng đã có những đặc điểm tách biệt với các đề tài đã nghiên cứu.

Chính vì thế, nghiên cứu pháp luật về áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng vẫn là
một vấn đề có vai trị quan trọng.

5


3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn trong áp dụng
biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn quận Lê Chân,
thành phố Hải Phòng, luận văn đưa ra các giải pháp góp phần bảo đảm việc
áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận và pháp luật về áp dụng biện pháp đưa
người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
- Phân tích thực trạng về áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, thành phố Hải Phịng;
- Đưa ra các giải pháp, xây dựng quy trình nhằm bảo đảm việc áp dụng
biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, thành
phố Hải Phòng đạt hiệu quả.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Việc áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực
tiễn quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài luận văn nghiên cứu thực tiễn áp dụng các quy định của pháp
luật về biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, cụ thể:
- Phạm vi không gian: Luận văn nghiên cứu thực tiễn áp dụng biện
pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, thành phố

Hải Phòng.
- Phạm vi về nội dung:
Đề tài luận văn nghiên cứu thực tiễn áp dụng các quy định của pháp
luật về biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Trên cơ sở đó tìm

6


ra những vướng mắc, bất cập trong quá trình áp dụng những quy định của
pháp luật trong tổ chức và thực tiễn thực hiện.
- Phạm vi về thời gian:
Luận văn nghiên cứu việc áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc từ thực tiễn tại quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng trong
khoảng thời gian từ 2015 đến những bốn tháng đầu năm 2018.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận:
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra, tác giả nghiên cứu dựa
trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa
duy vật lịch sử, đồng thời vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về xây dựng và phát triển
các nội dung liên quan đến việc áp dụng các biện pháp đưa người vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc.
- Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp phân tích, tổng hợp nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý
luận pháp lý cơ bản về biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
+ Phương pháp thống kê để thấy được số lượng, hiện trạng thực hiện
biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thực tế tại quận Lê
Chân, thành phố Hải Phòng.
+ Phương pháp so sánh trong các quy định của pháp luật về biện pháp
đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc giữa các địa điểm phân tích và các

địa phương khác.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn là công trình chuyên khảo đầu tiên nghiên cứu một cách
tương đối tồn diện và có hệ thống ở cấp độ luận văn thạc sĩ về hoạt động áp
dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, thực tiễn tại quận

7


Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
Ở mức độ nhất định, kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được dùng
làm tư liệu tham khảo phục vụ cho cán bộ trong cơ quan tư pháp, nhất là
những cán bộ trực tiếp áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc. Bên cạnh đó, luận văn cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo
cho sinh viên, học viên luật, cán bộ nghiên cứu giảng dạy và nghiên cứu một
số chuyên đề khác có liên quan đến hoạt động áp dụng biện pháp đưa người
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
7. Kết cấu của luận văn
Đề tài với tiêu đề: “Áp dụng biện pháp đƣa ngƣời vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc - từ thực tiễn quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng” được
chia làm 3 phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Trong đó,
phần nội dung gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận, pháp lý về việc áp dụng biện pháp đưa người
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Chương 2: Thực trạng áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc tại quận Lê Chân, tp. Hải Phòng.
Chương 3: Phương hướng, giải pháp bảo đảm việc áp dụng biện pháp
đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn quận Lê Chân, tp. Hải
Phòng.

8


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP
ĐƢA NGƢỜI VÀO CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC
1.1. Khái niệm chung về áp dụng biện pháp đƣa ngƣời vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc
1.1.1. Khái niệm cai nghiện bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc
Theo quy định tại Khoản 11 Điều 2 Luật Phòng, chống ma túy số
13/VBHN-VPQH của Văn phòng Quốc hội ngày 23 tháng 7 năm 2013 định
nghĩa khái niệm “Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc
gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào chất này” [26,tr.2].. Theo Tổ
chức Y tế thế giới (WHO) thì nghiện ma túy là tình trạng lệ thuộc về mặt tâm
thần hoặc thể chất hoặc cả hai khi một người sử dụng ma túy lặp đi lặp lại
theo chu kỳ hoặc dùng kéo dài liên tục một thứ ma túy và tình trạng lệ thuộc
này làm thay đổi cách cư xử, bắt buộc đương sự luôn cảm thấy sự bức bách
phải dùng ma túy để có những hiệu ứng ma túy về mặt tâm thần của ma túy
và thốt khỏi sự khó chịu, vật vã do thiếu ma túy. Tình trạng lệ thuộc này có
thể kèm theo hiện tượng quen ma túy hoặc khơng, và một người có thể bị lệ
thuộc nhiều loại ma túy. Như vậy, bản chất nghiện ma túy là một căn bệnh
mãn tính làm thay đổi các tế bào thần kinh trong não do sử dụng ma túy nhiều
lần. Khi nghiện ma túy, người bị nghiện sẽ bị lệ thuộc về tâm thần và về thể
chất, người nghiện ma túy sẽ phải cần chất ma túy để cân bằng cơ thể, nó thể
hiện sự ham muốn khơng thể nào cưỡng lại được và đưa ma túy vào cơ thể
bằng bất cứ giá nào. Người nghiện ma túy khi đã đến giai đoạn cơ thể mất cân
bằng, họ sẽ không tự chủ được bản thân, dễ dẫn đến các hành vi có hại cho
chính gia đình và cộng đồng của họ. Vì vậy việc cai nghiện bắt buộc đối với
người nghiện ma túy là một yêu cầu và là yếu tố cần thiết trong công tác quản
lý trật tự an toàn xã hội hiện nay.

9


Cai nghiện ma túy là việc áp dụng các hoạt động điều trị, tư vấn, học
tập, lao động, rèn luyện nhằm giúp cho người nghiện ma túy phục hồi về sức
khỏe, nhận thức, tâm lý và hành vi, nhân cách để trở về tình trạng bình
thường. Bên cạnh đó, quy trình cai nghiện ma túy là tổng hợp các phương
pháp, biện pháp thực hiện theo một trình tự, thời gian nhất định do cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền ban hành và áp dụng thống nhất.
Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính áp
dụng đối với người có hành vi vi phạm thuộc đối tượng quy định tại Điều 96
của Luật Xử lý vi phạm hành chính áp dụng đối với người nghiện ma túy từ
đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà
vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng khơng có nơi cư
trú ổn định để chữa bệnh, lao động, học văn hóa, học nghề dưới sự quản lý
của cơ sở cai nghiện bắt buộc. Đối tượng cai nghiện có thể là tự nguyện và có
thể là bắt buộc. Cai nghiện bắt buộc là việc sử dụng các phương pháp nhằm
làm giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp, giảm tỷ lệ phạm pháp liên quan sử
dụng chất ma túy, giảm tỷ lệ truyền bệnh cho tiêm chích ma túy, giảm tỷ lệ tai
biến do dùng chất ma túy từ đó phục hồi chức năng lao động, sinh lý, tái hịa
nhập gia đình, xã hội. Cai nghiện là hình thành, cải tạo lại nhân cách của đối
tượng vi phạm. Đây là biện pháp xử lý hành chính bắt buộc đối với những đối
tượng theo đúng quy định phải cách ly để thực hiện cai nghiện.
Cơ sở cai nghiện bắt buộc là một đơn vị sự nghiệp công lập thành lập
theo quy định của Nhà nước về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự
nghiệp công lập. Cơ sở cai nghiện bắt buộc được thành lập theo địa bàn tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương, nó chịu sự quản lý trực tiếp của Sở Lao
động - Thương binh và Xã hội. Việc thành lập cơ sở cai nghiện bắt buộc tùy
thuộc vào tình hình của địa phương mà cơ quan chức năng quyết định việc

thành lập, giải thể và hoạt động của cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quản lý các cơ sở cai nghiện bắt

10


buộc căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, căn cứ số lượng học
viên, số lượng cơng chức, viên chức, người lao động tại cơ sở để quy định cơ
cấu tổ chức các phòng ban phù hợp với tính chất và quy mơ của lĩnh vực cai
nghiện bắt buộc.
Như vậy, để thực hiện áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện được hiệu quả, Nhà nước đã có những quy định cụ thể về hoạt động và
cơ cấu tổ chức, đối tượng của các cơ sở cai nghiện và những đặc điểm của
người bị cai nghiện nhằm có những phương án thực hiện hiệu quả.
1.1.2. Khái niệm áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc
Ma túy và tác hại của ma túy gây ra đã có những nguy hại rất nghiêm
trọng đến gia đình và trật tự an tồn xã hội. Vì vậy, Nhà nước đã ban hành
nhiều văn bản, chính sách nhằm phịng, chống ma túy trong đó có biện pháp
hành chính áp dụng đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc nhằm tác động
đến người nghiện và có những quy trình, phương pháp đưa đối tượng vi phạm
trở lại với cuộc sống bình thường.
Áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện là biện pháp xử lý
hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm thuộc đối tượng người
nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện ma túy hoặc chưa bị áp dụng biện pháp
này nhưng không có nơi cư trú ổn định để chữa bệnh, lao động, học văn hóa,
học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai nghiện bắt buộc. Đây là biện pháp
hành chính bắt buộc đối với những đối tượng quy định tại Luật Xử lý vi phạm
hành chính.

Quan điểm của tác giả: "Áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính được cơ quan nhà nước có
thẩm quyền áp dụng khi phát hiện người nghiện chất ma túy từ đủ 18 tuổi trở

11


lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã/ phường hoặc chưa bị áp dụng
biện pháp giáo dục tại xã/ phường mà khơng có nơi cư trú ổn định mà vẫn
cịn nghiện chất ma túy thì bị lập hồ sơ. Tòa án nhân dân cấp quận/huyện ra
quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thời hạn từ 1 năm đến 2 năm".
Trong các biện pháp hành chính được xem xét, quyết định áp dụng tại
Tịa án nhân dân thì chiếm đa số là biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc. Đây là công cụ hữu hiệu để giảm thiểu tối đa các đối tượng nghiện, lang
thang, giúp cho gia đình các đối tượng nghiện ma túy bớt gánh nặng, xã hội
được trong sạch, lành mạnh.
1.2. Nội dung áp dụng biện pháp đƣa ngƣời vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc
Biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được quy định cụ
thể tại Điều 96 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và được cụ thể hóa
chi tiết tại Khoản 1 Điều 1 Nghị định 136/2016/NĐ-CP để chữa bệnh, lao
động, văn hóa, học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai nghiện bắt buộc. Nhà
nước đã có những quy định rất cụ thể về việc đưa người vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc, những đối tượng theo quy định phải đưa vào cơ sở cai nghiện sẽ tiến
hành theo đúng thủ tục và thời gian theo quy định của pháp luật nhằm ổn định
gia đình và xã hội, tạo điều kiện để người cai nghiện ổn định tinh thần, tách
biệt và kiểm soát được bản thân. Về biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện
có những đặc điểm và nội dung cụ thể gồm:
Thứ nhất: Về đối tượng áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện.

"Đối tượng áp dụng biện pháp này là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi
trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn
nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng khơng có nơi cư trú ổn
định"[11,tr.53].

12


Pháp luật quy định người 18 tuổi đã là người thành niên và có năng lực
đầy đủ để chịu trách nhiệm về những hành vi mà mình thực hiện. Vì vậy, Luật
Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 cũng đã có quy định về đối tượng nghiện
ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đều phải áp dụng các biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc, bao gồm những trường hợp cụ thể khác nhau gồm: "Người
nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, trong thời hạn 2
năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn do nghiện ma túy hoặc trong thời hạn một năm kể từ ngày
hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường,
thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện; Người nghiện ma túy từ đủ 18
tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, bị chấm dứt thi hành quyết định giáo dục
tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy hoặc người nghiện ma túy từ 18 tuổi
trở lên, khơng có nơi cư trú ổn định"[6,tr.1].
Luật Phòng, chống ma túy số: 13/VBHN-VPQH ngày 23 tháng 7 năm
2013 do Văn phòng Quốc hội ban hành cũng quy định về đối tượng "người
nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi tùy vào những trường hợp khác
nhau, tuy nhiên đối với đối tượng này không coi là việc xử phạt vi phạm hành
chính. Đối với người nghiện ở độ tuổi từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã được
cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc đã được giáo dục nhiều lần tại xã,
phường, thị trấn mà vẫn cịn nghiện hoặc khơng có nơi cư trú nhất định thì
được đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc dành riêng cho họ. Đối với trường
hợp tự nguyện cai nghiện hoặc được gia đình làm đơn xin cai nghiện thì được

nhận vào cai nghiện tại cơ sở cai nghiện bắt buộc dành riêng cho họ"[26,tr.9]..
Căn cứ tại Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, Nghị định 81/2013
ngày 19 tháng 7 năm 2013 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành
Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định đối tượng độ tuổi bị áp dụng biện
pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc gồm: người từ đủ 14 tuổi đến

13


dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý;
người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi hành vi.
Việc xác định nơi cư trú của đối tượng cai nghiện giúp các cơ quan
chức năng xác định được thẩm quyền và thực hiện hiệu quả phạm vi chức
năng quyền hạn trong việc cai nghiện bắt buộc. Nghị định số 111/2013/NĐCP quy định nơi cư trú ổn định là nơi người vi phạm thường trú hoặc tạm trú,
nhưng phải là nơi người đó hiện đang thường xuyên sinh sống. Có nhiều
trường hợp các cơ quan áp dụng không thống nhất sẽ dẫn đến việc mâu thuẫn
giữa nhiệm vụ và quyền hạn. Trong thực tế, các đối tượng nghiện ma túy
nhiều trường hợp không cư trú hoặc sinh sống ổn định ở một nơi mà có thể di
chuyển từ địa phương này sang địa phương khác, hoặc tham gia vào những
nhóm sử dụng ma túy và thường xuyên thay đổi địa điểm sinh hoạt, hút chích
ma túy. Xác minh nơi cư trú ổn định của người nghiện ma túy tại các tỉnh,
thành phố khác thường chậm trễ, trả lời chung chung, đa số các trường hợp
không trả lời kết quả xác minh, làm mất thời gian của cơ quan công an gửi hồ
sơ đi xác minh dẫn đến khó khăn trong việc hồn thiện hồ sơ xét duyệt đưa
người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Việc xác định đúng đối tượng có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đối
với các cơ sở cai nghiện. Những đối tượng khác nhau thường có những đặc
điểm về tâm sinh lý khác nhau. Vì vậy, xác định đúng độ tuổi, mức độ nghiện
ma túy và các đặc điểm khác nhau sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả cai
nghiện ở các trung tâm cai nghiện hiện nay. Chúng ta cần phải xác định rõ đối

tượng có thật sự nghiện ma túy, có phụ thuộc vào ma túy để cai nghiện tại
Trung tâm điều trị cắt cơn hay không. Vấn đề này cần phải quan tâm vì nếu đối
tượng sử dụng lần đầu do khơng có nơi cư trú ổn định, chưa bị áp dụng biện
pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn bị đưa đi kiểm tra thì dương tính với ma
túy vẫn thuộc đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc như quy định tại

14


khoản 2 Điều 3 Nghị định số 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ
áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Ngồi ra, có những trường hợp pháp luật quy định khơng áp dụng biện
pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với trường hợp: "Người khơng có
năng lực trách nhiệm hành chính; người đang mang thai có chứng nhận của
bệnh viện; phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi
được Ủy ban Nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận"[11,tr.61].
Như vậy, Nhà nước căn cứ vào độ tuổi và tùy vào những trường hợp
khác nhau sẽ có những biện pháp áp dụng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
mang tính chất xử lý hành chính hoặc tự nguyện đối với những trường hợp
nghiện ma túy.
Thứ hai: Về thời hiệu và thời hạn áp dụng biện pháp đưa người vào cơ
sở cai nghiện.
Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015 quy định khái niệm “Thời hiệu là thời
hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp
lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định” [12,tr.70].. Khi hết thời
gian quy định thì chủ thể khơng phải chịu hậu quả pháp lý.Theo quy định tại
Điều 4 Nghị định 221/2013/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2013 quy định chế
độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc quy
định: "Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03
tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi sử dụng ma túy trái phép lần cuối

bị phát hiện và lập biên bản"[5,tr.1]..
Thời hạn là một khoảng thời gian được xác định từ thời điểm này đến
thời điểm khác. Thời hạn do cơ quan Nhà nước xác định khi xem xét, giải
quyết các vụ việc cụ thể. Đối với thời hạn áp dụng biện pháp đưa người vào
cơ sở cai nghiện bắt buộc là từ 12 tháng đến 24 tháng. Đây là khoảng thời
gian người bị nghiện được áp dụng thực hiện quy trình cai nghiện bắt buộc.

15


Thứ ba: Trình tự thủ tục áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc.
Về trình tự thủ tục áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc được thực hiện theo đúng trình tự được Luật Xử lý vi phạm hành
chính năm 2012 và Nghị định 221/2013/NĐ-CP quy định chế độ áp dụng biện
pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
"Khi phát hiện người sử dụng ma túy trái phép, Cơng an cấp xã nơi
người đó có hành vi vi phạm lập biên bản về hành vi sử dụng ma túy trái phép
của người đó và tiến hành xác minh, thu thập tài liệu, lập hồ sơ đề nghị áp
dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Trường hợp cá nhân, tổ
chức phát hiện người sử dụng ma túy trái phép thì báo cho cơ quan Cơng an
cấp xã nơi người có hành vi vi phạm để lập biên bản và xác minh, thu thập tài
liệu, lập hồ sơ"[5,tr.3]..
"Trường hợp người vi phạm cư trú tại xã, phường, thị trấn nơi xảy ra vi
phạm và đã được giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy thì lập hồ
sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy
định. Trường hợp người vi phạm có nơi cư trú không thuộc xã, phường, thị
trấn nơi xảy ra vi phạm thì bàn giao người và biên bản vi phạm cho cơ quan
Công an cấp xã nơi người vi phạm cư trú để tiến hành lập hồ sơ đề nghị áp
dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định. Trường hợp

chưa xác định được nơi cư trú ổn định của người vi phạm, thì tiến hành xác
định nơi cư trú ổn định của người đó.
Trong quá trình điều tra, thụ lý các vụ vi phạm pháp luật, cơ quan Công
an cấp huyện hoặc cơ quan Công an cấp tỉnh phát hiện hành vi sử dụng ma
túy trái phép hoặc dấu hiệu nghiện ma túy của người vi phạm thì tiến hành lập
biên bản, xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc với người đó"[5,tr.4]..

16


Tùy theo từng đối tượng và địa bàn cụ thể mà có những trình tự khác
nhau tùy theo mức độ vi phạm và các nội dung cần xác minh.
Ngoài ra, Thông tư của Bộ Công an số 05/2018/TT-BCA ngày 07 tháng
2 năm 2018 quy định việc thu thập tài liệu, lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện
pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người
nghiện ma túy có nơi cư trú ổn định gồm có:
"Bản tóm tắt lý lịch của người bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành
chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có xác nhận của thủ trưởng cơ quan
Công an nơi lập hồ sơ. Trường hợp có căn cứ cho rằng người vi phạm cố tình
che giấu lý lịch của bản thân thì cơ quan lập hồ sơ lập danh, chỉ bản của người
vi phạm kèm theo Bản tóm tắt lý lịch; Bản tường trình của người bị đề nghị
áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc
của người đại diện hợp pháp của họ; Biên bản vi phạm hành chính về hành vi
sử dụng ma túy trái phép; Bản sao Giấy chứng nhận đã chấp hành xong Quyết
định giáo dục tại xã, phường, thị trấn đối với trường hợp đã chấp hành xong
quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma
túy; Phiếu xét nghiệm kết quả có dương tính với chất ma túy tại thời điểm lập
hồ sơ"[3,tr.4]..
Đối với người nghiện ma túy khơng có nơi cư trú ổn định, thì hồ sơ đề

nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
gồm có các tài liệu như trên, đồng thời bổ sung tài liệu phiếu trả lời kết quả
của người có thẩm quyền về xác định tình trạng nghiện hiện tại của người bị
đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt
buộc và xác minh nơi đăng ký thường trú (có ảnh) của người nghiện được địa
phương nơi đăng ký thường trú của người nghiện xác nhận về nhân thân lai
lịch người nghiện.

17


Sau khi hoàn thành việc lập hồ sơ, cơ quan Công an nơi lập hồ sơ phải
gửi trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện văn bản thông báo về việc lập hồ
sơ cho người bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc hoặc người đại diện hợp pháp của họ.
Hết thời hạn đọc hồ sơ theo quy định là 05 ngày kể từ ngày người
nghiện bị lập hồ sơ nhận được thông báo, cơ quan Công an nơi lập hồ sơ
chuyển hồ sơ kèm theo văn bản đề nghị kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ đề
nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
cho Trưởng phòng Tư pháp cấp huyện.
Bộ Tài chính đã ban hành văn bản hướng dẫn về việc quy định quản lý
và sử dụng kinh phí thực hiện chế độ áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc và tổ chức cai nghiện ma túy bắt buộc tại cộng đồng.
Theo đó, Thơng tư 117/2017/TT-BTC ngày 6/11/2017 quy định quản lý
và sử dụng kinh phí thực hiện chế độ áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc và tổ chức cai nghiện ma túy bắt buộc tại cộng đồng có hiệu
lực từ ngày 01/01/2018 đã có những quy định cụ thể về mục đích sử dụng
kinh phí, việc phân bổ kinh phí để phù hợp với đối tượng người nghiện ma
túy tại cộng đồng. Theo đó, nội dung chi cho cơng tác áp dụng biện pháp xử
lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện để quản lý người nghiện ma túy bắt

buộc bao gồm: "Chi cho công tác lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý
hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; chi quản lý người nghiện ma
túy khơng có nơi cư trú ổn định tại các tổ chức xã hội, cơ sở xã hội, cơ sở đa
chức năng trong thời gian làm thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa
vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; chi tiền tàu xe hoặc thuê mướn phương tiện
vận chuyển đưa người nghiện không có nơi cư trú ổn định vào tổ chức xã hội,
cơ sở xã hội; đưa người nghiện ma túy đã có quyết định của Tịa án nhân dân
cấp huyện áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; đưa người

18


không bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ tổ chức xã
hội, cơ sở xã hội, cơ sở đa chức năng sang cơ sở bảo trợ xã hội, đưa người cần
xác định nghiện ma túy chuyển tuyến để xác định tình trạng nghiện ma túy.
Chi truy tìm người nghiện ma túy khơng có nơi cư trú ổn định bỏ trốn trong
thời gian lập hồ sơ lưu trú tạm thời tại tổ chức xã hội, cơ sở xã hội, cơ sở đa
chức năng; truy tìm người nghiện ma túy đã có quyết định áp dụng biện pháp
đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc bỏ trốn trước khi đưa vào cơ sở cai nghiện
bắt buộc; truy tìm học viên bỏ trốn khỏi cơ sở cai nghiện bắt buộc"[2]. và
những nội dung cần thiết khác theo thực tiễn hiện nay.
Thông tư cũng quy định về các khoản chi phí cho học viên tham gia
chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện gồm: chi phí cai
nghiện, tiền ăn, chi phí sinh hoạt, hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, các
hoạt động vui chơi giải trí khác. Thơng tư cũng đã có những quy định cụ thể
về việc lập thủ tục thực hiện hồ sơ đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và bắt đầu
có hiệu lực vào ngày 01 tháng 01 năm 2018.
Tùy thuộc vào những đối tượng khác nhau mà trình tự thủ tục thực hiện
đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được áp dụng đầy đủ hoặc thực hiện
nhanh chóng nhưng vẫn đúng thủ tục theo quy định của pháp luật. Việc thực

hiện xác định vi phạm hành chính để áp dụng cai nghiện bắt buộc hoặc việc
xác định trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở
cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện có nơi cư trú ổn định cũng phải cần
khá nhiều loại giấy tờ (Bảng tóm tắt lý lịch; phiếu kết quả về tình trạng
nghiện ma túy; giấy xác nhận hết thời gian cai nghiện tại gia đình hoặc tại
cộng đồng của chủ tịch UBND cấp xã...). Trình tự thủ tục đưa người đi cai
nghiện chỉ cần một mắt xích khơng thống nhất là hồ sơ đưa đi cai nghiện có
thể bị dừng lại. Vì vậy, để việc áp dụng biện pháp đưa người vào cơ sở cai
nghiện được thực hiện hiệu quả thì vấn đề trình tự thủ tục cần có những

19