Tài liệu Kinh tế vĩ mô - Chương 2: Xác định Hoạt động Kinh tế doc

Chương 2: Xác định Hoạt động Kinh tế
Harvey B. King
Trong phần này, chúng ta sẽ đi lướt qua về quan điểm có tính chất mô tả về nền kinh tế -
nhiều trong số này được tổng hợp từ cuốn Kinh tế học 100.
1. Một số định nghĩa quan trọng.
Có một số khái niệm chúng ta cần nhắc đến khi nghiên cứu chương này:
● Dòng (lưu lượng) là một biến xác định tỷ lệ trong một khoảng thời gian - ví dụ như lưu
lượng nước chảy qua một vòi nước trong một giờ đồng hồ.
● Số lượng (vốn) là một biến xác định tổng số trong một khoảng thời gian cụ thể - ví dụ
như tổng lượng nước có trong bồn nước sau khi đóng vòi.
● Như trong ví dụ của tôi đã chỉ ra, lưu lượng và số lượng có mối liên qua như sau: một
lưu lượng = D số lượng.
Ví dụ kinh điển về kinh tế của mối quan hệ này là mối quan hệ giữa số lượng tài sản và
dòng đầu tư.
● Tài sản là vốn bao gồm nhà xưởng, công trình, trang thiết bị, hàng tồn kho, v.v..
● Đầu tư là việc mua mới những tài sản trên - điều này đôi khi còn được gọi là tổng đầu
tư.
● Một số tài sản này bị hao mòn đi qua từng năm, hay là khấu hao.
● Đầu tư ròng = Tổng đầu tư - Khấu hao = thay đổi trong vốn tài sản.
Có một số dòng (luồng tài sản) kinh tế vĩ mô quan trọng mà chúng ta sẽ xem xét trong
chương này.
● Sản lượng là tổng giá trị các hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong một
nền kinh tế tính theo một năm - chúng ta thường chú ý đến như là Tổng sản phẩm Quốc
nội (GDP).
● Thu nhập là tổng thanh toán được thực hiện cho các dịch vụ của các yếu tố của sản
phẩm tính trong một năm.
● Chi phí là giá trị của việc mua hàng hoá và dịch vụ cuối cùng trong một năm của các
hộ gia đình, doanh nghiệp, cũng như xuất khẩu trừ đi nhập khẩu.
Chúng ta cú ý đến những giao dịch cuối cùng - sản xuất/chi tiêu của hàng hoá và dịch vụ
cho việc sử dụng sau cùng.
● Những giao dịch trung gian là việc mua hàng hoá và dịch vụ để phục vụ cho việc sử

dụng ở giai đoạn sau đó của quá trình sản xuất.
● Ví dụ như công ty Ford có thể mua cần gạt kính từ một nhà sản xuất lẻ để sử dụng cho
việc sản xuất một chiếc xe tải.
● Việc sản xuất/ bán các xe tải sẽ là giao dịch cuối cùng, nhưng không phải là việc mua
các cần gạt kính - chúng tôi không muốn đưa cần gạt kính vào những tính toán này, bởi vì
như thế sẽ tính giá trị của nó đến hai lần, lần thứ nhất với tư cách là một giao dịch trung
gian, và lần thứ hai khi nó là một phần của xe tải.
2) Vòng luân chuyển của Thu nhập và Chi tiêu.
Để bắt đầu, chúng ta sẽ có một mô tả về nền kinh tế, và mô tả về cách thức trong đó dòng
đầu tư và tiết kiệm tương tác với dòng thu nhập và tiêu dùng trong vòng luân chuyển để
xác định tổng sản phẩm = tổng thu nhập = tổng chi tiêu.
Có bốn yếu tố kinh tế (các doanh nghiệp, các hộ gia đình, chính phủ, và phần còn lại của
thế giới), hoạt động trong ba thị trường chính (thị trường hàng hoá, thị trường yếu tố sản
xuất, và thị trường tài chính). Những hoạt động kinh tế này liên quan đến dòng vốn thực
và dòng tiền tệ. Hình 1 dưới đây, một mô hình của vòng luân chuyển của thu nhập và chi
tiêu, chỉ ra dòng tiền tệ từ những giao hoạt động này.

Các hộ gia đình
Các hộ gia đình sở hữu các tài nguyên của nền kinh tế (các yếu tố sản xuất) - lao động,
vốn, đất đai, khả năng kinh doanh - và bán hoặc cho thuê những tài nguyên này trong thị
trường tài nguyên, và sẽ nhận được một khoản thu nhập (Y) từ những doanh nghiệp.
● Họ sử dụng một phần thu nhập để mua các hàng hoá tiêu dùng và dịch vụ (C) từ các
doanh nghiệp trong thị trường hàng hoá.
● Họ tiết kiệm (S) một phần thu nhập của họ để chi tiêu trong tương lai, hưu trí. v.v. bằng
cách gửi tiền của họ vào ngân hàng, thị trường chứng khoán,v. v trong thị trường tài
chính.[1]
● Họ trả thuế (T) cho chính phủ, lượng ròng của những khoản thanh toán chuyển đổi từ
chính phủ (như bảo hiểm công việc, v.v..)
Các doanh nghiệp
Doanh nghiệp phải trả thu nhập (lương và tiền công, thuê tài sản, thanh toán lãi suất, cổ

tức, v.v.) cho các hộ gia đình vì các yếu tố sản xuất trong thị trường tài nguyên.
● Họ nhận được khoản thu từ bán hàng hoá và dịch vụ:
Hàng tiêu dùng (C) cho các hộ gia đình,
Đầu tư hàng hoá (I) cho các doanh nghiệp,
Chính phủ mua các hàng hoá và dịch vụ (G) cho chính phủ
Xuất khẩu cho phần còn lại của thế giới (EX),
Cộng với việc họ nhập khẩu từ phần còn lại của thế giới (IM).
● Họ mua từ thị trường tài chính để hỗ trợ cho việc mua hàng hoá đầu tư như là nhà máy,
phương tiện vận tải, máy tính,v.v.
● Những doanh nghiệp cũng phải trả các khoản thuế, nhưng chúng ta đặt ra ngoài mô
hình trên để cho đơn giản.
Chính phủ
Yếu tố này bao gồm chính phủ liên bang, chính quyền cấp tỉnh, cũng như cấp đô thị.
● Chính phủ thu các khoản thuế từ hộ gia đình và doanh nghiệp.
● Chính phủ thanh toán các khoản trợ cấp cho doanh nghiệp và các khoản thanh toán
chuyển đổi (như là trợ cấp người cao tuổi hoặc bảo hiểm nghề nghiệp hoặc phúc lợi) cho
các cá nhân.
[2] Chúng ta tách những khoản thanh toán này từ khoản thu thuế để có một
khái niệm thuế ròng (T), với nó chúng ta có thể thấy được dòng tiền từ các hộ gia đình
đến chính phủ.
● Chính phủ mua hàng hoá và dịch vụ từ các doanh nghiệp, chúng ta thường gọi là mua
sắm chính phủ (G), điều này dẫn đến một dòng tiền chảy vào các doanh nghiệp.
● Nếu chính phủ chi tiêu nhiều hơn số thuế thu được, thì họ sẽ bị thâm hụt ngân sách, và
như vậy họ phải mượn tiền từ thị trường tài chính. Do đó chúng ta thấy có một dòng tiền
chảy từ thị trường tài chính vào chính phủ.[3]
Phần còn lại của thế giới
Những người nước ngoài mua hàng hoá và dịch vụ của chúng ta, số lượng xuất khẩu
(EX). Họ phải trả cho chúng ta một khoản tiền, dẫn đến một dòng tiền được chỉ ra trong
hình vẽ.
● Những người nước ngoài bán cho chúng ta các hàng hoá và dịch vụ, nhập khẩu của

chúng ta (IM). Do đó chúng ta phải trả cho hẹ, dẫn đến có một dòng tiền như trong hình
vẽ.
● Nếu như có một sự không cân bằng trong xuất khẩu và nhập khẩu, thì một trong hai
bên phải đi vay. Ví dụ về dòng luân chuyển ở đây chỉ ra một trường hợp trong đó chúng
ta bán ra cho người nước ngoài nhiều hơn chúng ta mua của họ. Trong trường hợp này,
người nước ngoài phải mượn từ thị trường tài chính của chúng ta để thanh toán cho
khoản xuất khẩu dôi ra.
Chúng ta có thể chú ý rằng tiền đang luân chuyển liên tục trong nền kinh tế, khi các tác
nhân thực hiện các hoạt động của họ. Bạn sẽ nghĩ rằng làm sao những hoạt động của các
bạn trong một năm nào đó có nằm trong dòng vốn này hay không:
● Ngay bây giờ bạn đang mua một dịch vụ giáo dục trong thị trường hàng hoá và dịch vụ.
● Cuối ngày hôm này, bạn sẽ đến nơi làm việc bán thời gian và bán tài nguyên sức lao
động của bạn vào thị trường tài nguyên.
● Trong năm trước đó, bạn có thể đã vay một khoản vốn từ thị trường tài chính để trang
trải cho việc học tập của các bạn.
Một số biểu thức kinh tế quan trọng
Dòng luân chuyển giúp chúng ta hiểu làm sao để nhận thấy và xác định tổng sản phẩm
hay GDP của một nền kinh tế.
● Việc sản xuất diễn ra trong các doanh nghiệp, những người trả thu nhập cho các yếu tố
sản xuất (Y) để sản xuất ra các hàng hoá và dịch vụ để bán cho người tiêu dùgn (tiêu
dùng (C)), cho các doanh nghiệp khác (chi phí đầu tư (I)), cho chính phủ (G) và cho phần
còn lại của thế giới (EX - IM).
● Doanh số bán ra của doanh nghiệp bằng với tổng chi tiêu hàng hoá và dịch vụ, bởi vì
chúng là hai vế của cùng một giao dịch.[4]
● Toàn bộ chi tiêu này được gọi là Tổng chi tiêu (E), và trong dòng luân chuyển
(1) E = C +I+GIM.
● NHƯNG giá trị của tổng bán hàng (E)chỉ là giá thị trường của tổng sản phẩm, hay
GDP, hay
GDP = E = C + I + G + EX - IM.[5]
● Nếu chúng ta nhận ra rằng các doanh nghiệp phải dùng tất cả các khoản thu từ bán

hàng và phân phối nó cho các yếu tố sản xuất (bao gồm cả lợi nhuận cho chủ doanh
nghiệp), thì chúng ta có thể thấy tổng thu nhập trong nước (Y) sẽ bằng với số thu của
doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là Y=E.
● Điều này cho phép chúng ta có được đẳng thức cơ bản từ dòng luân chuyển:
(2) Y=E=C+I+GIM.
Chúng ta sẽ sử dụng đẳng thức này trong phần II. A trong khi xem xét chi tiết về hàng
hoá và dịch vụ.
Chúng ta có thể suy ra rằng những khoản rò rỉ bằng với những khoản được đưa vào: