Tải bản đầy đủ (.docx) (13 trang)

Khái Quát về Testosterone

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.65 MB, 13 trang )

Trường Đại học Quốc Tế Hồng Bàng

HÓA SINH 4
Giảng Viên PGS.TS :Phạm Thị Mai
Sinh viên:Nguyễn Trọng Nghĩa
Lớp : XNDH17-XN1
MSSV: 171302001
Chuyên Đề:Testosterone

Nội dung :
I.Cấu tạo
II.Chuyển hóa
III.Vai trị trong chuyển hóa xương,
IV.Kỹ thuật định lượng
V.Ý nghĩa trong theo dõi điều trị bệnh loãng xương.


TESTOSTERONE
Khái qt về Testosterone :

● Testosterone là một hc mơn steroid từ nhóm androgen và được tìm thấy
trong động vật có vú, bị sát,chim và các động vật có xương sống. Ở động
vật có vú, testosterone được tiết ra chủ yếu trong tinh hoàn của nam con
đực và buồng trứng của con cái, mặc dù một lượng nhỏ cũng được tiết ra
bởi tuyến thượng thận. Đây là hóc mơn tình dục chính của con đực và
đồng thời cũng là một steroid đồng hóa.
● Ở lồi người, testosterone đóng một vai trị quan trọng trong sự phát triển
của các mơ sinh sản của nam như tinh hoàn và tuyến tiền liệt cũng như
thúc đẩy các đặc tính sinh dục phụ như làm tăng cơ bắp, xương và sự phát
triển tóc.Ngồi ra, testosterone là cần thiết cho sức khỏe và hạnh phúc
cũng như phịng ngừa bệnh lỗng xương.


● Trung bình, một người trưởng thành cơ thể nam giới con người tạo ra
khoảng mười lần ,nhiều testosterone hơn cơ thể người trưởng thành người
phụ nữ, nhưng phụ nữ lại nhạy cảm với hormone này hơn nam giới.
● Testosterone được bảo toàn qua hầu hết các vật có xương sống, mặc dù cá
làm cho một hình thức hơi khác nhau được gọi là 11-ketotestosterone.
Chất tương đương ở cơn trùng là ecdysone. Những hóc mơn steroid cho
thấy rằng hormone giới tính có một lịch sử cổ đại về tiến hóa.
● Ở người đàn ơng trưởng thành, nồng độ Testosterone trong máu đạt mức
trung bình là 10-35 nanomol/lit để đảm bảo sức khỏe nền tảng và khả
năng tình dục. Nếu lượng Testosterone trong máu bị thiếu hụt (thấp hơn
mức trung bình), sức khỏe và cả khả năng sinh lý của nam giới sẽ bị ảnh
hưởng nghiêm trọng (như làm giảm ham muốn, rối loạn cương dương…),
đồng thời có nguy cơ cao mắc phải hàng loạt bệnh lý khác nhau.


I.Cấu tạo :
Cấu tạo hóa học :
C19H28O2

Cấu tạo phân tử
Khối lượng : 288,42 dalton.

II.Chuyển hóa.
1.Chuyển hóa testosterone.
● Sau khi sinh ra ở tinh hoàn, 97% testosterone trở thành một trong hai
dạng, gắn lỏng lẻo với albumin, hoặc gắn một cách chặt chẽ hơn với beta
globulin, được gọi với cái tên protein vận chuyển hormone sinh dục và
được lưu thông trong máu ở các mô trong khoảng 30 phút đến 1 giờ.
Trong khoảng thời gian đó, testosterone hoặc được vận chuyển đến các
mơ thực hiện chức năng hoạt bị thối hóa thành các sản phẩm khơng hoạt

động và sau đó được thải ra ngồi.
● Phần lớn testosterone đến mơ được tế bào chuyển thành dạng
dihydrotestosterone, đặc biệt ở trong tế bào tuyến tiền liệt và trong mơ
sinh dục ngồi của thai nhi nam. Một số, khơng có nghĩa là tất cả hoạt
động của testosterone đều cần quá trình này. Các chức năng trong tế bào


của testosterone sẽ được nói đến sau trong chương này.

2.Sản xuất và điều hòa Testosterone.
● Để đáp ứng nhu cầu hoạt động của
cơ thể nam giới, vùng dưới đồi của
não bộ tiết ra hoocmone hướng sinh
dục GnRH, kích thích tuyến n
phóng thích Luteinizing Hormone
(LH) vào máu. Hormone này kích
thích các tế bào Leydig ở tinh hoàn
thực hiện những phản ứng sinh hóa
để sản sinh Testosterone.
● Testosterone khuếch tán vào máu, đi
đến các cơ quan quan trọng của cơ
thể như não bộ, gan, thận, tuyến sinh dục, tuyến tiền liệt, hệ cơ xương...
quyết định hoạt động của toàn bộ sức khỏe của người đàn ông.
● Hầu hết Testosterone được sản xuất tại tinh hồn, chiếm 95%, số nhỏ cịn
lại do tuyến thượng thận tiết ra.
3.Sản xuất testosterone nhờ các tế bào Leydig ở khoảng kẽ của tinh hoàn
● Tinh hoàn tiết ra khá nhiều
hormone sinh dục nam, được
gọi chung là các androgen, bao
gồm testosterone,

dihydrotestosterone, và
androstenedione. Testosterone
được tiết ra nhiều nhất ở tinh
hồn, và đó là lý do nó được gọi là hormone chính của tinh hồn, mặc dù
ở mơ đích, chúng hầu hết được chuyển hóa thành dihydrotestosterone,


một dạng hoạt động hơn testosterone.
● Testosterone được tiết ra bởi các tế bào Leydig nằm ở khoảng kẽ của các
ống sinh tinh, chiếm đến 20% khối lượng của tinh hồn, như thể hiện
trong hình. Tế bào Leydig gần như khơng tồn tại trong suốt thời niên
thiếu, do tinh hồn hầu như khơng tiết testosterone trong thời kì này,
nhưng trong vài tháng đầu của cuộc đời và khi bắt đầu dậy thì, tinh hồn
lúc đó tiết ra một lượng lớn testosterone.
● Testosterone cũng tăng g tiết một khi xuất hiện khối u ở khoảng kẽ. Cuối
cùng, khi các tế bào mầm tinh hoàn bị phá hủy bởi tia X hay nhiệt độ q
cao, thì các tế bào Leydig ít bị phá hủy hơn , vẫn tiếp tục tiết testosterone.


-Vai trị của Testosterone .
-Testosterone đóng vai trị quan trọng đối với hầu hết hệ thống chức năng của
nam giới.
-Hệ thống sinh sản:
● Dưới sự tác động của testosterone, cơ quan sinh dục nam ở thai nhi được
hình thành vào khoảng tuần thứ bảy. Sau đó, tinh hồn và dương vật phát
triển mạnh mẽ khi testosterone tăng nhanh ở tuổi dậy thì.
● Tinh hồn tạo ra một lượng testosterone ổn định và cung cấp tinh trùng
mới mỗi ngày. Nam giới có lượng testosterone thấp có thể dẫn tới rối loạn
cương dương.
- Hệ thống nội tiết:

● Hệ thống nội tiết của cơ thể bao gồm các tuyến sản xuất hormone.
Testosterone bắt đầu hoạt động ngay cả trẻ chưa được sinh ra đời giúp
hình thành bộ phận sinh dục nam.
● Khi trẻ bước vào tuổi dậy thì, testosterone đóng vai trị phát triển các
thuộc tính nam như giọng nói trầm, phát triển lơng tóc trên cơ thể, cơ bắp
và ham muốn tình dục.
- Khả năng tình dục:
● Testosterone ở nam giới tăng cao vào tuổi dậy thì dẫn đến sự phát triển và
hồn thiện của dương vật, tinh hồn và lơng mu cũng như làm tăng ham
muốn tình dục.
● Testosterone thấp sẽ khiến nam giới suy giảm ham muốn tình dục. Ngược
lại, testosterone có thể tăng cao khi hoạt động tình dục và giảm đi sau một
thời gian dài không sinh hoạt tình dục.
-Hệ thần kinh trung ương:
● Hệ thống kiểm sốt testosterone trong cơ thể gửi tín hiệu thơng qua chất
hóa học đặc hiệu trong máu và các hormone. Vùng dưới đồi trong não
cho tuyến yên biết cần bao nhiêu testosterone và tuyến yên sẽ chuyển đến
tinh hoàn.
● Testosterone ảnh hưởng tới hành vi của nam giới như sự hung hăng, khả
năng lãnh đạo, sự cạnh tranh, tự trọng,... Testosterone thấp có thể dẫn đến
tâm lý tự ti, uể oải, thiếu năng lượng, động lực, rối loạn giấc ngủ.


● Testosterone là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới tính cách, ngồi ra
các yếu tố khác từ mơi trường sống, sinh học,...
- Thể chất, ngoại hình:
● Khi nam giới đến tuổi trưởng thành, testosterone ảnh hưởng và thúc đẩy
sự phát triển của lơng và tóc trên cơ thể, kích thích sự phát triển của cơ
bắp và sức mạnh của cơ bắp.
● Testosterone làm nồng độ của hormone tăng trưởng cao hơn, tổng hợp

protein nên nam giới thường xuyên luyện tập sẽ có nhiều khả năng cải
thiện cơ bắp.
● Ngồi ra, testosterone cịn làm tăng mật độ xương, ảnh hưởng tới sự sản
xuất hồng cầu từ tủy xương. Những người có nồng độ testosterone thấp
dễ chấn thương và gãy xương hơn.

-Hệ thống tuần hoàn:
-Testosterone theo máu đi khắp cơ thể. Chính vì vậy, cách xác định nồng độ
testosterone chính xác nhất là xét nghiệm máu.
-Nhiều nghiên cứu chỉ ra testosterone có tác dụng tích cực đến tim mạch, xong
cũng có nghiên cứu cho thấy testosterone có tác động khơng tốt đến lượng
cholesterol. Vì vậy, sự tác động của testosterone đối với tim vẫn chưa thật sự có
kết quả nghiên cứu hoàn chỉnh.
Testosterone Cao

Testosterone thấp


-Nổi mụn.
-Nóng nảy.
-Mọc lơng nhiều.
-Đau đầu.
-Các vấn đề về tim hoặc gan.
-Huyết áp cao.
-Ham muốn tình dục cao.
-Tăng khẩu vị.
-Mất ngủ.
-Số lượng tinh trùng thấp.
-Tâm trạng bồn chồn.
-Phì đại tuyến tiền liệt, có thể

gây khó đi tiểu.

-Giảm ham muốn tình dục,
giảm cương dương vật và số
lượng tinh trùng.
-Hệ thần kinh bị suy giảm
-Lười hoạt động thể lực
-Thay đổi thói quen sống, tâm
lý và cảm xúc
-Thường xuyên thấy đau nhức,
mệt mỏi toàn thân
-Giảm sức mạnh và khối lượng
cơ bắp
-Tăng khối lượng mỡ bụng và
phần trên cơ thể
-Nguy cơ cao mắc các bệnh về
tim mạch
-Rối loạn hệ thống tạo máu

+Nguyên nhân gây ra sự thiếu hụt hoặc suy giảm Testosterone .
-Hội chứng Klinefelter.
-Viêm tinh hoàn do quai bị.
-Chấn thương tinh hoàn.
-Chiếu xạ tinh hồn.
-Hóa trị trong ung thư.
-Nóng tinh hồn q mức.
-Suy dinh dưỡng.
-U tuyến yên và vùng hạ đồi.
-Cắt bỏ tuyến yên hoặc xạ trị.
-Tăng prolactine máu.

-U tuyến thượng thận và tinh hồn.
-Béo phì.
-Tăng uric acid máu.
-AIDS.
-Xơ gan.
-Bệnh hệ thống.
-Tác dụng của thuốc – như ketoconazole, spironolactone, cimetidine, phenytoin.
-Tuổi cao: Giảm khả năng tiết Testosterone của tinh hoàn.


+Cách khắc phục khi Testosterone thiếu hụt hoặc suy giảm.
-Tập thể dục thể thao( chạy xe đạp, chạy bộ,bơi lội,bóng đá, cầu lông...).
-Bổ sung đủ lượng protein, chất béo và carbohydrates.
+Đủ protein: để duy trì nguồn ngun liệu ni dưỡng cơ thể và hỗ trợ giảm
béo.
+Đủ chất béo: Chất béo tốt (như dầu cá, vừng, hạt chia, hạt lanh, dầu thực vật..)
rất có lợi cho testosterone và sức khỏe.
+Đủ carb (carbohydrates): Giúp tối ưu hóa mức testosterone đạt được trong quá
trình rèn luyện cơ thể.
-Giảm thiểu căng thẳng và mức độ cortisol.
+Căng thẳng dài hạn làm tăng nồng độ hormone cortisol, dẫn đến sự giảm
testosterone. Hai hormone này luôn tăng giảm trái ngược nhau: khi cái này tăng
lên, thì cái kia sẽ giảm xuống.
-Bổ sung vitamin D .
+Vitamin D hoạt động như một chất tăng cường testosterone tự nhiên. Theo số
liệu từ một nghiên cứu về vitamin D đăng trên trang Pubmed, việc bổ sung
khoảng 3.000 IU vitamin D3 mỗi ngày liên tục trong 12 tháng giúp tăng nồng
độ testosterone lên khoảng 25%.
-Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất.
+Kẽm và vitamin B làm tăng chất lượng tinh trùng lên 74%. Kẽm cũng giúp

tăng lượng testosterone ở vận động viên và ở những người thiếu kẽm.
+Các nghiên cứu khác cũng phần nào cho thấy vai trò của các loại vitamin A, C,
E đối với nội tiết tố nam.
-Ngủ ngon và đủ giấc.
+Thời lượng giấc ngủ lý tưởng khác nhau tùy theo từng người, tuy nhiên một
nghiên cứu cho thấy thời lượng ngủ chỉ 5 giờ mỗi đêm có thể làm giảm 15%
nồng độ testosterone.
+Nhưng nếu thời lượng ngủ khoảng 7 - 10 giờ mỗi đêm sẽ đem đến một sức
khỏe chắc chắn và tăng cường nồng độ testosterone tự nhiên mà chẳng cần phải
dùng đến thực phẩm bổ sung gì cả.


-Sử dụng thảo dược tăng testosterone tự nhiên.
+Chiết xuất từ gừng.
+Ashwagandha (hay gọi là nhân sâm Ấn Độ)_
+Horny Goat Weed (chiết xuất từ cây Dâm dương hoắc hoa to, tên khoa học là
Epimedium grandiflorum).
+Thảo dược Mắt mèo (hay Đậu mèo rừng, tên khoa học là Mucuna pruriens).
-Shilajit (một loại nhựa tự nhiên hình thành từ các mạch núi đá ở vùng núi
Himalaya, Ấn Độ).
-Tongkat ali (hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như Mật nhân, Bá
bệnh, Bách bệnh, Mật nhơn, danh pháp khoa học là Eurycoma longifolia).
III. Vai trị của Testosterone trong chuyển hóa xương.
-Testosterone trong sự phát triển cấu trúc xương và hàm lượng canxi trong
xương.
-Sau khi tăng mạnh lưu hành testosterone ở tuổi dậy thì (hoặc sau khi tiêm
testosterone kéo dài) xương dày và đặc thêm đáng kể như các muối canxi. Như
vậy, testosterone làm tăng số lượng cấu trúc xương và căn nguyên lắng đọng
canxi.
-Sự phát triển xương được cho là kết quả của protein chức năng đồng hóa chung

của testosterone cùng với sự lắng đọng các muối canxi phản ứng với sự tăng
protein

-Testosterone tác dụng trên xương chậu đến thu hẹp khung chậu,làm dài khung


chậu, hình ống thay vì hình hình bầu dục ngang như của nữ,tăng sức mạnh và
độ chịu lực của khung chậu. Trong trường hợp thiếu testosterone, xương chậu
nam phát triển tương tự như của nữ. Bởi vì khả năng làm tăng kích thước và số
lượng của xương, đơi khi nó được sử dụng để điều trị loãng xương cho những
người đàn ông lớn tuổi.Khi một số lượng lớn testosterone (hoặc một androgen
khác) được tiết ra bất thường ở trẻ đang phát triển, tỉ lệ tăng trưởng của xương
tăng lên rõ rệt, tạo nên sự bứt phá về chiều cao của cơ thể.
-Tuy nhiên, testosterone cũng là nguyên do các đĩa sinh trưởng của xương liên
kết với thân xương. Do đó, mặc dù tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, sự liên kết
này của các đĩa sinh trưởng ngăn cản sự tăng chiều cao của người đàn ông đã
trưởng thành và testosteron không được tiết ra tất cả. Ngay cả ở những người
đàn ơng bình thường, chiều cao cuối cùng khơng đạt được như những người đàn
ông bị bệnh.
IV.Kỹ thuật định lượng Testosterone
-Xét nghiệm testosterone.
-Xét nghiệm này giúp đo mức testosterone trong máu của bạn. Hầu hết các
testosterone trong máu được gắn vào protein. Testosterone không gắn với
protein được gọi là testosterone tự do. Có hai loại xét nghiệm testosterone
chính:
-Testosterone tồn phần: Xét nghiệm này đo tải lượng cả testosterone gắn với
protein và testosterone tự do.
-Testosterone tự do: Xét nghiệm này chỉ định lượng testosterone tự do.
Testosterone tự do có thể cung cấp thêm thơng tin về một số tình trạng sức
khỏe.

Nồng độ testosterone quá thấp hoặc quá cao có thể gây ra vấn đề sức khỏe ở cả
nam và nữ.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
-Lấy bệnh phẩm: bệnh phẩm phải được lấy đúng kỹ thuật vào ống tiêu chuẩn
(3ml). Ly tâm trước khi tiến hành kỹ thuật. Có thể sử dụng huyết thanh hoặc


huyết tương chống đông bằng Heparin hoặc EDT. Bảo quản ở 2-8C trong vòng
7 ngày, ở - 200C được 6 tháng. Rã đông một lần. Để bệnh phẩm ,mẫu chuẩn,
control ở nhiệt độ phòng (20-250C) và lắc đều trước khi tiến hành xét nghiệm.
Để tránh những ảnh hưởng đến kết quả, bệnh phẩm, mẫu chuẩn cũng như
control phải được phân tích ngay trong vịng 2 giờ.
-Tiến hành kỹ thuật :
-Máy móc, hóa chất đã được cài đặt và chuẩn trước khi thực hiện phân tích.
Control nằm trong miền cho phép tùy thuộc vào kỹ thuật, thuốc thử của từng
công ty. Thơng thường chạy control 3 miền: thấp, bình thường và cao. Đối chiếu
với luật về nội kiểm chất lượng nếu đạt thì tiến hành phân tích mẫu.
-Đưa bệnh phẩm vào phân tích theo protocol của máy. Khi có kết quả thì phân
tích và đối chiếu với phiếu xét nghiệm và trả kết quả.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ:
- Giá trị bình thường:
+ Nam: 9 - 27.8 nmol/l.
+ Nữ: 0.22 - 2.9 nmol/l.
V.Ý nghĩa trong theo dõi điều trị loãng xương:
- Bệnh nhân phải được điều trị lâu dài và theo dõi sát để bảo đảm sự tuân thủ
điều trị. Nếu không tuân thủ điều trị, sẽ khơng có hiệu quả điều trị.
- Có thể sử dụng một số markers chu chuyển xương để hỗ trợ chẩn đoán, tiên
lượng gãy xương, tiên lượng tình trạng mất xương và theo dõi điều trị.
- Đo khối lượng xương (phương pháp DXA) mỗi 2 năm để theo dõi và đánh giá
kết quả điều trị.

- Thời gian điều trị phải kéo dài từ 3 – 5 năm (tùy mức độ lỗng xương), sau đó
đánh giá lại tình trạng bệnh và quyết định các trị liệu tiếp theo.
Tài Liệu Tham Khảo :
-Nguồn tham khảo: Healtline.com; Mayoclinic.org ,bvnguyentriphuong.com.vn
XEM THÊM:
-Bệnh lý nam khoa và các vấn đề liên quan: Sự suy giảm nồng độ testosterone ở
nam giới.


-Liệu pháp testosterone: Lợi ích và rủi ro tiềm ẩn khi bạn già đi
-Điều gì xảy ra khi Testosterone quá thấp hoặc quá cao?
-Cách tự nhiên giúp tăng testosterone ở nam giới.
-Điều trị hội chứng suy giảm testosterone ở nam giới
-Nhận diện dấu hiệu suy giảm testosterone ở nam giới
-Nguyên nhân suy giảm nồng độ Testosterone nam giới



Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×